HLMND Magazine Juni 2013

Page 1

HELMONDMAGAZINE.NL

|

JAARGANG 2

JUNI 2013

|

€ 4,95

topfotograaf uit helmond

GERARD VAN HAL serie

HELMONDSE DIVA’s helmond in amsterdam tuschinski een interview met regisseur ROBERT VAN DEN BROEK architectuur fotografie BAS GIJSELHART lakei zet helmond op kaart interview met WIM STRIJBOSCH 100 jaar BIBLIOTHEEK HELMOND colours of helmond ALI MESSAOUDI

nationaal en internationaal KUNST EN CULTUUR AGENDA gemeentemuseum helmond COUP DE CHAPEAU

arjan bevers IK HEB EEN WERELDBAAN

nieuwe route van KUNSTKWARTIER helmond CULTURELE HOOFDSTAD 2018 ondernemer van de editie BAS TEEUWEN kordater en sterker BETTY VAN DE WALLE


V E E S T R A A T 2 7

H E L M O N D

|

W W W . V A N O O R S C H O T M O D E . N L


WWW.VANOORSCHOT MODE.NL Helmond

|

Ro osendaal

|

Boxme er

|

Oss

|

Venray

|

Breda


Een woning kopen maken we samen weer leuk, vertrouwd en verstandig.

hetwarewonen.nl

twee-onder-één-kap

drie-onder-één-

Nog niet eerder vertoond:

De Veste

Stepekolk

• Tweekappers, driekappers en geschakelde buiten­ woningen in het deelplan Stepekolk (Brandevoort, Helmond) • Complete woningen met 3/4 slaapkamers en ruime tuin • Inclusief complete keuken, luxe badkamer en fraaie berging • Maximale invloed op de indeling en afwerking • Mogelijkheid starterslening • Uitstekend bereikbaar en alle dagelijkse voorzieningen om de hoek

en dat allemaal vanaf 194.000,- v.o.n.


OR JE GE L VO

N

AF

,-

VA

V.O.N

D

geschakeld

-kap

WAA R

Wonen zoals het ooit bedoeld is

1 9 4.0

00

Verkoop gestart! Inmiddels is de verkoop van nieuwe tweekappers, driekappers en geschakelde buitenwoningen in het deelplan Stepekolk, tegen het centrum van Brandevoort, in volle gang. Of je nu een starter of een doorstromer bent; voor ieder wat wils! Als vanzelfsprekend heb je maximale invloed op de indeling en afwerking van je toekomstige thuis. De complete woningen worden aangeboden tegen een

buitengewoon scherpe prijs en mocht het nodig zijn, kun je wellicht gebruik maken van de starterslening. Zo maken we een woning kopen weer leuk, vertrouwd en verstandig.

Ontwikkeling

Interesse? www.sdkvastgoed.nl

Welkom bij Het Ware Wonen. Wonen zoals het ooit bedoeld is. Neem ook eens een kijkje op www.hetwarewonen.nl en like ons op Facebook.

0492 足 549055



edito Het is zomer! We hebben er al een paar dagen van mogen proeven, maar we verwachten dat het Grote Genieten van de zomer nu niet lang meer op zich laat wachten. Met deze derde editie van het HLMND Magazine luiden we de zomer in met de mooiste parels uit Helmond. Ook nu hebben we weer prachtige interviews en verhalen uit onze stad.

BEELDEND In deze editie is er veel aandacht voor beeld. En dan bedoel ik niet alleen de prachtige foto’s die er weer in staan. Wij hebben een interview met Robert van den Broek. Een Helmondse regisseur die een film in Helmond maakt. Naast een première in Filmhuis heeft de film ook een première in Tuschinski Amsterdam gehad. Ik ben ervan overtuigd dat we deze film binnenkort ook op een van de Nederlandse zenders zien. Ook hebben we een interview met onze Helmondse topfotograaf Gerard van Hal. Ik had de eer om deze prachtige fotograaf op de foto te zetten. Hij is niet alleen een vakman, maar ook zeer betrokken bij alles wat met Helmond te maken heeft. DYNAMIEK In het verhaal met Wim Strijbosch, directeur van Poppodium Lakei, wordt duidelijk hoe hij Helmond op de kaart heeft gezet in heel Nederland. Inmiddels kennen diverse artiesten en bezoekers de weg naar Lakei. Dit levert zeker een niet te verwaarlozen dynamiek in Helmond.

CULTURELE HOOFDSTAD 2018 Dynamiek staat ook centraal bij de Culturele Hoofdstad van Europa. Samen met Eindhoven, Tilburg, Breda en Den Bosch gaan we voor de Culturele Hoofdstad Eindhoven 2018. Gemeente Helmond vindt het dan ook heel belangrijk om dit te delen met alle Helmonders en dus hebben wij hier drie volle pagina’s aan besteed. We gaan er volop voor, Helmond gaat er volop voor! ARJAN BEVERS En niet te vergeten, op onze cover hebben we Arjan Bevers. Wij zijn trots op Arjan, een van de beste kappers van Nederland en tweedeprijs winnaar van de Coiffure Award in de categorie dames. UW MENING Ook na deze derde editie zijn wij benieuwd naar uw mening over HLMND Magazine. Over de rubrieken, de vormgeving, de tekst, de fotografie, uw impressie en uw eerste indruk, kortom over het gehele magazine. Mail uw reactie naar info@helmondmagazine.nl en win één van de vijf entreekaarten voor de tentoonstelling van Coup de Chapeau in het Gemeentemuseum Helmon. Deze vijf entreekaarten worden verloot onder de eerste 25 reacties. Ik wens u veel lees- en kijkplezier. Ugur Ozdemir Hoofdredacteur

voorwoord 7


www.theaterspeelhuis.nl

Bestel nu uw kaarten voor seizoen 2013-2014! Theater Speelhuis Kromme Steenweg 29, Helmond 0492-587000

www.theaterspeeLhuis.nl


contributors

colofon eindredacteur Isabelle Ruyters

Communicatieadviseur Isabelle Ruyters heeft een hart voor bladen maken. Iedere nieuwe editie moet weer ‘de beste en de mooiste’ worden.Voor haar is het belangrijk dat het HLMND Magazine een boeiend en kloppend geheel is. Iets moois maken, dáár draait het om.

junior editor Selena Emeni www.helmondmagazine.nl hlmnd magazine is een kwartaal stads lifestylemagazine voor helmond

Hoofdredacteur V or m g e v in g & O n t w e r p

Selena is geboren in Boxtel, en woont al tien jaar in het centrum van Helmond. Ze is in de afstudeerfase van haar opleiding ICT media design aan de Fontys University.Verder werkt ze parttime bij Grillmaster restaurant, gevestigd in de Ameidestraat. Ze houdt van inspireren, creëren en ontwerpen en is een persoon van leven en laten leven.

ugur ozdemir www.ugurozdemir.nl

trainer, coach en ondernemer Patricia Beumer

Eindredacteur

Patricia heeft een enorme passie voor het ontwikkelen van mensen. Dit doet zij door middel van individuele begeleiding en teamontwikkeltrajecten. In beide gevallen is haar aanpak fris, doelgeleid en vooral gericht op doen en ervaren.Voor HLMND magazine schrijft zij prikkelende artikelen over persoonlijke ontwikkeling. www.ontwikkelenmetpit.nl

isabelle ruyters redactie@helmondmagazine.nl

Opmaak ugur ozdemir

Fotografie ugur ozdemir, daniëlle verbeek, hans boymanns, fotostudio etage 4 / frank malipaard, www.1eye2you.nl

Tekst romy van der sande, bernke van kreij, folly van dijk, aldi van lierop, selena emeni isabelle ruyters, marije goris

fotograaf Hans Boymanns Hans Boymanns is geboren en getogen in Mierlo-Hout. Sinds 2001woont hij in Brandevoort. Fotografie is zijn grote passie. Onlangs heeft hij zijn vakopleiding aan de fotovakschool in Boxtel afgerond.Voor HLMND Magazine fotografeert hij ‘het Helmondse’ met een eigen kijk op beeld. Als trotse Helmonder vindt hij het een voorrecht om bij te kunnen dragen aan HLMND Magazine. www.hansboymanns.nl

Advertenties / Sales sales@helmondmagazine.nl

Contact info@helmondmagazine.nl de plaetse 178, 5708 zj helmond

Social Media www.twitter.com/hlmndmagazine www.facebook.com/helmondmagazine

Drukwerk drukkerij gewa b.v. b.a. hoge mauw 130, 2370 arendonk / belgië

Cover foto ugur ozdemir

Cover foto mede mogelijk gemaakt door van oorschot mode

copyright niets uit deze uitgave mag openbaar worden gemaakt of worden gereproduceerd door middel van druk, fotokopie, film, internet of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de redactie.

www.helmondmagazine.nl wordt gehost door: threvon internet services

Helmond Magazine is ook beschikbaar voor op je tablet, pc en mac. Download de PDF op: www.helmondmagazine.nl

onder het menu download. 9


inhoud Juni 2013 Jaargang 2 No.03

16

COVERSTORY

- 07 -

Voorwoord van onze hoofdredacteur

Arjan kon kiezen voor een baan

- 09 -

kapperszaak, maar tóch koos hij

hom e

Colofon & Contributors

voor Helmond. “Het klinkt als een cliché,

- 12 -

goed zit, je je beter voelt. Dat zie ik dagelijks.”

maar het is écht waar dat wanneer je haar

BINNENKIJK EEN AUTHENTIEKE JAREN DERTIG WONING

- 22 -

DIVA’s van HELMOND Ieder met een ander verhaal, maar stuk voor stuk echte diva’s. Prachtige dames met een bijzonder gevoel voor stijl, in mode, in persoonlijkheid en in wonen. Een mooie serie met een chique kijk op onze stad.

- 32 -

HELMOND CENTRUM A NIGHT TO REMEMBER

cent

10

in een prestigieuze Londense

rum


52

ARC HITE C TUUR Bas Gijselhart wil de kijker iets laten beleven. Deze getalenteerde fotograaf is begonnen als architect. Hij doet er alles voor om zijn opdrachtgevers (vaak architecten en projectontwikkelaars) met zijn beelden te verrassen.

inhoud

- 34 -

GERARD VAN HAL “Mij gaat het om de mensen”

- 59 -

colu

mn

- 84 -

Column Centrum

veRlangen persoonlijke ontwikkeling

- 60 -

- 87 -

Ondernemer Bas Teeuwen

columns ‘t haagje & dierdonk

- 64 -

REIZEN Route Napoléon

- 88 -

- 68 -

100 jaar BIBliotheek Helmond

inter

view

ali messaoudi Colours of helmond

- 73 -

Sport Column

- 74 -

- 37 -

c u lt u u r

Culturele hoofdstad HElmond is er bij in 2018!

Column Brandevoort

- 38 -

Lakei ZET Helmond op kaart!

- 42 -

ALLES OVER NIETS f i l m EEN INTERVIEW MET ROBERT VAN DEN BROEK

- 92 -

ons huis De veste blok 7

- 46 -

- 94 -

boeken door de roij en boschman

MIJN AUTO LANDROVER

- 48 -

kun

st

Gemeentemuseum Helmond Coup de Chapeau

- 56 -

Kunstkwartier Kunstkwartierboom

- 78 -

inter

view

Betty van de walle als mensenmens staat zij aan het roer van het elkerliek ziekenhuis

- 96 -

kunst en cultuur agenda regionaal, nationaal en internationaal

ag e n

da

11


genieten

Je hoort het vaak: Het mooiste van het reizen is toch wel het weer ‘thuiskomen’. Zonder veel op reis te zijn, is dat voor ons een dagelijkse ervaring. Het is heel goed toeven in onze, pas verworven, authentieke jaren dertig stek nabij het centrum van Helmond. Met het behoud van zoveel mogelijk karakteristieken hebben we twee jaar lang grondig geklust. Nu kunnen we dan ook grandioos genieten van alles om ons heen en van het met de dag en de seizoenen veranderende licht zoals dat bij ons van alle kanten binnenstroomt.

foto: daniëlle verbeek 12

Er staan nog véél projecten in de planning; het realiseren maakt de voldoening des te groter. Eigen haard is daarmee echt goud waard! Stap voor stap werken we de ‘home sweet home’ wensenlijst af en op de ‘nu even niet’ momenten zijn we op stap in het centrum dat om de hoek ligt. Het is GENIETEN met hoofdletters en we hopen dat in ons Helmond nog héél lang te mogen! Reinout Hooghiemstra


13

binnenkijk



STEENWEG 32A

HELMOND

0492-527469

15


“ik doe er alles aan om mijn klanten goed aan te kunnen voelen�

ik heb gekozen voor mijn 16

passie


cover interview

arjanbevers

Hij kon zó beginnen bij de fameuze haarsalon van Tony en Guy in Londen. Ze waren laaiend enthousiast over de jonge kapper uit Vlierden. Een internationale carrière lag voor Arjan Bevers in het verschiet. Maar toen hij, 22 jaar jong, op de valreep de mogelijkheid kreeg om Avanti Kappers aan de Helmondse Steenweg van zijn baas over te nemen, hoefde hij niet lang na te denken. Tony en Guy hadden het nakijken. tekst: bernke van kreij foto’s: ugur ozdemir kleding: van oorschot mode

Arjan wil graag de beste zijn. Eigenlijk in alles wat hij doet. Of het nu koken, knippen of wielrennen is. Hij legt de lat altijd hoog voor zichzelf. “Dat zit er nu eenmaal in. Maar ik vind het geen lastige eigenschap. Ik zie het ook niet als een competitie met anderen. Dat doe ik alleen voor mezelf. Alles wat ik doe, doe ik met overtuiging. Dat begon al toen ik heel jong was. Met sporten bijvoorbeeld. Met zwemmen wilde ik eigenlijk de snelste zijn, maar dat lukte niet. Dus stelde ik mijn doel bij, maar wel op niveau. Ik moest van mezelf alle zwemdiploma’s halen die er waren. Hetzelfde met judo. Ik was een klein manneke, kon dus onmogelijk al die grote jongens verslaan. Maar ik kon natuurlijk wel de zwarte band halen. Dus werd dat het doel. Ik ga altijd voor het hoogst haalbare voor mezelf.” Switchen Bij de meeste kappers-in-de-dop begint het met het kaalknippen van de poppen van zuslief. Maar bij de familie Bevers in Vlierden waren geen poppen voorhanden. De twee jongens speelden gewoon met autootjes en maakten boomhutten in de buurt. Toch was het al vroeg duidelijk dat de jonge Arjan iets ‘met zijn handen’ zou gaan doen. De timmermanszoon ging dan ook vol goede moed naar de LTS in Deurne. Maar na twee jaar maakte hij samen met een vriend de overstap naar de opleiding uiterlijke verzorging. “Misschien wel een bijzondere switch, maar niemand die er vreemd van opkeek of er iets van vond. Het was prachtig om met schoonheidsverzorging bezig te zijn. Ik genoot van haren vlechten, krullers inzetten. Dat was mijn eerste kennismaking met het kappersvak, ik was meteen verkocht. Ik wilde een hele goede kapper worden, zo niet de beste.”

Hulpje Niet lang daarna vertrok Arjan naar de kappersschool in Veldhoven en combineerde dat met een baantje bij haarsalon Antoine in Asten. Eén dag naar school, vier dagen werken. “Maar knippen was er in het begin helaas nog niet bij. Als beginnend kapper ben je vooral hulpje. Haren wassen, de vloer vegen, verfjes mengen. Voor een ongeduldig type als ik, viel het niet mee. Ik had me suf geoefend op van die kapperspoppen en ik wilde onderhand wel eens zelf knippen. Ik was ervan overtuigd dat ik het kon. Maar mijn baas was streng. Zijn salon had een hele goede naam en dan laat je je klanten natuurlijk niet door een onervaren broekie knippen Achteraf snap ik dat heel goed van hem. Ik ben daar nu zelf ook heel terughoudend in. Mensen komen voor de kwaliteit. Je kunt je dan niet permitteren dat er iemand knipt waar je nog niet 100 procent van overtuigd bent.” Eigen weg Ongeduldig als Arjan was, ging hij zijn knipkunsten uitproberen in de kennissenkring. Zijn eerste klant was een goede vriend die hij met een tondeuse te lijf ging. “Natuurlijk was het spannend. Eerst heel voorzichtig kleine stukjes en daarna flink de tondeuse er in. Van die opgeschoren zijkanten waren toen helemaal hip. Het eindresultaat zag er goed uit.” Niet lang daarna kwam daar moeder Bevers bij. Vervolgens de tantes en de buurvrouwen. “Het begon met verven, een beetje bijknippen en zo steeds verder. Niet te ingewikkeld. Ik was op een gegeven moment zo’n beetje elke avond op pad om vrienden en kennissen thuis te knippen. Toen heb ik echt mijn vlieguren gemaakt.”

17


inmiddels is hun liefde bezegeld met tweeprachtige zoons, Noah en Quinn 18


Grote stap Het ging de knipgrage Arjan niet snel genoeg in de salon in Asten. Hij was negentien toen hij zijn geluk beproefde bij Avanti in de grote stad, in Helmond. Philip Smeets, de toenmalige eigenaar van Avanti, zag in Arjan wat hij zelf ook in zich had; een gedreven, ambitieuze en vooral hele goede kapper. “Er ging een wereld voor me open. Niks eerst hulpje. Ik was meteen één van de kappers, maakte deel uit van een topteam. Ik groeide met de dag.” “Philip was een gedreven leermeester. Hij hield ook van uitdagingen. Ik werkte er net een paar maanden toen hij me meenam naar de uitreiking van de Coiffure Awards, zeg maar de Nederlandse Oscars voor de kappersbranche. Ik vond het prachtig om te zien hoe dat er aan toe ging. Ik dacht meteen: dat wil ik ook. Ik wil de beste worden in mijn vak.”

‘ Ik h e b ze l f nie t z o hee l ge w e l d ig ha a r.’

Londen “Ik begon steeds vaker te fantaseren over mijn toekomst. Aan de ene kant wilde ik eigenlijk wel een eigen salon, en aan de andere kant wilde ik ook mijn geluk op internationaal niveau beproeven. Ik had inmiddels een mooi portfolio opgebouwd. Met die map onder mijn arm ben ik op een dag naar Londen gegaan, naar de beroemde kappers Tony en Guy. Ze waren onder de indruk van mijn werk. Ik kreeg vrijwel direct een baan aangeboden. Ik stond op het punt om naar Londen te vertrekken, toen Philip mij het aanbod deed Avanti Kappers van hem over te nemen. Daar hoefde ik niet lang over na te denken.” “Met mijn vader en broer, die ook timmerman is geworden, hebben we vervolgens de hele zaak van onder tot boven verbouwd. Ik wilde er helemaal mijn kapsalon van maken, het moest helemaal top worden. Het was natuurlijk ook wel enorm ruig, op je 22ste je eigen kapperszaak. De lat legde ik weer hoog. Het oude team bleef gewoon in dienst. Een geweldige leuke groep mensen en allemaal topkappers. We hebben er direct met z’n allen de schouders onder gezet.” Coiffure Awards “Er zijn wel eens mensen die me vragen of Helmond niet te klein is voor me. Dat Avanti naar de Randstad moet verhuizen of daar ook een vestiging opent. Dat vind ik onzin. Mensen rijden ook naar Sluis, in een uithoek van Zeeland,

om daar in een Michelin-sterrenrestaurant te eten. Dan rijden ze voor een goede kapper ook heus wel naar Helmond. Ik zit hier prima. Morgen komt er bijvoorbeeld een dame uit de buurt van Rotterdam. Die heeft op internet zitten zoeken en wilde per se door mij geknipt worden. Hoeveel kappers rijdt die dame wel niet voorbij voordat ze hier is? Dat is toch geweldig.” Dat mensen van heinde en verre naar Helmond komen om bij Avanti geknipt te worden, heeft Arjan ook te danken aan de Coiffure Awards, de meest prestigieuze prijs die je als kapper in Nederland kunt winnen. De afgelopen 11 jaar werd Avanti maar liefst 34 keer genomineerd. Vorig jaar won Arjan zijn eerste award, voor Heren Zuid-Nederland. “Eindelijk, want genomineerd zijn is leuk, je gaat toch voor de winst.” Dit jaar is Avanti maar liefst vier keer genomineerd en in de categorie Dames is de tweede prijs gewonnen. “We zijn daar als salon ook wel echt trots op.” Mooier maken “In mijn vak heb je een hele grote verantwoordelijkheid, vergis je niet. Klanten geven zich volledig aan je over, ze moeten je volledig kunnen vertrouwen. Het liefst geef ik advies wanneer iemand een heel ander kapsel wil. Ik kijk dan samen met de klant, wat er het beste bij hem of haar past. Soms verwachten mensen echt wonderen van je. Dan komen ze met een plaatje aan van Sylvie van der Vaart of Jennifer Aniston aan zetten. Ze weten dan vaak niet dat er bij die mensen de hele dag iemand met een föhn achteraan rent om het kapsel in vorm te houden. Je moet natuurlijk wel realistisch blijven. Ik doe er alles aan om mijn klanten goed aan te kunnen voelen. Iemand kan doodongelukkig worden van een iets te korte pony, terwijl ik vind dat het wel mooi is. Het klinkt misschien als een cliché, maar het is écht waar dat wanneer je haar goed zit, je je beter voelt. Dat zie ik dagelijks. Ik probeer mensen ook altijd net iets mooier naar buiten te laten gaan.”

‘Met cr eativiteit en va kmanschap m ensen mooier m aken, een da nk b ar e wer el db aan.’

Onvergetelijk Zichzelf knippen, dat doet-ie niet. “Dat gaat ook niet. Ik laat me door mijn team knippen, elke keer iemand anders. Ik heb zelf niet zo heel geweldig haar. Verkeerde genen denk ik. Mijn moeder en broer hebben allebei van dat dikke, krullende haar. Vèrrekenshaar, noemden wij dat vroeger. Ik heb

helaas meer van mijn vaders kant meegekregen: snel dunner wordend haar met zelfs een kalende plek op het achterhoofd. Niet wat je wenst, maar ja, het is niet anders.” Natuurlijk zijn er ook onvergetelijke momenten in het kappersvak. Zoals laatst, toen Arjan een vrouw mocht knippen die na een lange periode

‘I k wil de een h ele g oede kapper wo r d en , zo niet de b e st e. ’ van chemokuren haar pruik wilde afzetten.” Haar haar was weer wat gegroeid en ze durfde het aan om weer gewoon over straat te gaan. Nadat ik het had geverfd, geknipt en gestyled, stonden er tranen van geluk in haar ogen. En bij mij ook.” Of de keer dat een meisje met lang haar, na flink twijfelen, in samenspraak met Arjan had besloten dat ze een nieuw, kort kapsel wilde. “Ik was vol goede moed aan de achterkant begonnen om er flinke stukken af te halen, totdat ze ineens zag hóe kort het werd. Ze raakte bijna in paniek, want dat had ze nooit bedoeld. Tja, wat doe je dan? Ik heb er toen een mooie bob van gemaakt. Op zo’n moment moet je proberen er het nog het beste van te maken.” Ontmoeting En dan nog die ene keer dat er een bloedmooie vrouw met prachtige, lange, blonde haren binnenwandelde. Een collega was haar aan het knippen, toen ze me er even bij riep voor wat advies. Met een smoesje heb ik het werk van mijn collega overgenomen. Ik wilde haar per se knippen. Dat was mijn eerste kennismaking met Mireille, de vrouw van mijn leven.” Inmiddels is hun liefde bezegeld met twee prachtige zoons, Noah en Quinn. Of die ook de kappersgenen van papa hebben, weet Arjan nog niet. “Maar Noah staat wel geboeid te kijken wanneer ik thuis Mireilles haar föhn. ‘Mama, mooie haren’, zegt ie dan. We zullen wel zien wat zij later worden. Het maakt me ook niet uit. Ze moeten gaan doen waar ze gelukkig van worden. Ik had van tevoren nooit gedacht dat ik kapper zou worden. Maar ik heb ontdekt dat dit voor mij het mooiste vak van de wereld is. Ik kan hier alles van mezelf in kwijt. Met creativiteit en vakmanschap mensen mooier maken, een dankbare wereldbaan.” Arjan Bevers - Avanti Kappers www.avantikappers.nl @avantikappers www.facebook.com/avantikappers Steenweg 19B Helmond Tel 0492-527010 19


Uw tandarts in Brandevoort

dag Op dins ag nsd en woe uur 0 tot 20.0 ! d geopen

Kom binnen, adem de fijne sfeer van ons prachtige pand, ontspan en voel u thuis. De Veste Tandartspraktijk nodigt u uit in de spreekkamer en heeft tijd voor u. Loop binnen voor uw gebit, wandel naar buiten als geheel(d) mens. Uw gebit is belangrijk voor u, u bent dat voor ons. Maak vrijblijvend een afspraak en laat u informeren.

De Veste Tandartspraktijk | De Plaetse 34 | 5708 ZJ Helmond | Tel. 0492 - 746012 | info@deveste.nl | www.deveste.nl


Hello Helmond


diva’s helmondse

Helmondse diva’s. Zo hebben WE deze serie betiteld. In Parijs, Londen en in andere metropolen kom je ze in dozijnen tegen. IederE miLlimeter van de straat zou je overdrijvend kunnen zeggen. Maar in Helmond? Dat was even zoeken! Wij hebben voor deze editie vier dames (op leeftijd) die modeBEWUST zijn voor u geportretTeerd. tekst: selena emeni

Je komt ze in elke metropool tegen, de meest excentrieke, charmante, chique dames met een mooie leeftijd. Zonder mode te definiëren, en het zo breed mogelijk te bekijken zijn we op zoek gegaan naar de diva’s die in onze kleine metropool rond lopen.

serie interview 22

De afdruk van het verleden, dat Helmond een arbeidersstad is, en met de nuchterheid van “doe normaal dan doe je gek genoeg” kom je niet makkelijk tot de horizon van een stad. In New York, Londen, Parijs, Milaan wordt er niet omgekeken naar de meest excentrieke geklede dames. De vrije geest en je te kunnen uiten door middel van kleding zijn elementen om van een doorsneeplaats een wereldstad te creëren. Ze liggen niet voor het oprapen, maar met trots hebben we een reeks diva’s gevonden die de uitstraling hebben van een stadsmens. Ze doorbreken het ingeprente imago van Helmond en bevestigen dat Helmond een moderne, hippe stad is.

foto’s: ugur ozdemir

Stuk voor stuk zijn het dappere dames die op de foto durfden, zien en gezien willen worden. Ze bewijzen dat mooi zijn niet is gekoppeld aan leeftijd. De rimpels worden voor lief genomen en doorbroken door hun jonge geest. De ‘diva’s’ zijn opvallende verschijningen en het lijkt alsof ze allemaal een patent op jeugdigheid hebben. De kledingstukken die ze vol trots en vertrouwen dragen, de zekerheid die met de leeftijd komt, en momenten of herinneringen die worden gekoesterd zijn fascinerend. Ze laten zien dat mode niet voorgeschreven hoeft te worden door de modehuizen. Door de jaren heen hebben ze hun eigen stijl ontwikkeld. Maar behalve stijl is de creatieve geest vastgelegd op de foto. We hebben te maken met mooie dames, die inhoudelijk zelfs nog mooier zijn. Ze hebben elk hun eigen verhaal, dat ze openhartig hebben verteld. Sommigen zullen u verbazen, u meesleuren, voor een glimlach zorgen. Sommigen zullen u inspireren met hun gevoel voor mode.


23


“de mantelpakjes van Chanel waren een revolutie.�

24


miekeluijben

ZE IS GEBOREN IN HELMOND OP 1 DECEMBER 1949, JONGSTE UIT EEN GEZIN MET DRIE KINDEREN. EEN NA- OORLOGS KIND, OFTEWEL EEN BABYBOOMER. IK KIJK NOG EVEN OP MIJN HORLOGE EN BEL AAN BIJ EEN MOOIE VRIJSTAANDE WONING IN MIERLO, WAAR HET VOORTUINTJE PERFECT IS ONDERHOUDEN. NIET VEEL LATER GAAT DE DEUR OPEN, EEN PRACHTIGE DAME BEGROET MIJ MET HAAR FELBLAUWE OGEN. “IK HEB NET KOFFIE GEZET, KOM BINNEN” ZEGT ZE MET EEN WARME GLIMLACH.

Ze kwam al vroeg in de stoffenwinkel Van Laarhoven Jaspers, aan de Noord Koninginnewal. De winkel was van haar oma die prachtige kleurrijke stoffen had. “Als ik er nu nog langsloop, zie ik het voor me”, zegt ze wegdromend. “Oma was altijd druk bezig en dankzij haar is mijn interesse in kleding begonnen. Het was zo mooi om haar aan het werk te zien, ik heb altijd zelf ook een boetiek willen hebben”, zegt ze. “Helaas is dat er nooit van gekomen.” Getrouwd, moeder van twee zonen en trotse oma van drie kleinkinderen. De energie spat er van af bij deze classy dame. Samen met haar man spendeert ze haar tijd graag aan de kleinkinderen. “Belangeloos en liefdevol”, weet ze me te vertellen terwijl er om haar mondhoeken een glimlach speelt. Ze is geboren in Helmond waar ze haar jeugdjaren met plezier heeft doorgebracht. Na haar opleiding leerde ze haar man kennen en verhuisde ze naar Mierlo. “Ik heb mijn liefde niet willen opgeven voor de liefde voor een stad. Maar je zult mij vaker in Helmond zien dan in Mierlo. Helmond is een stukje van mij, dat pakt niemand mij af.”

over de 18de eeuw. De klederdracht van toen was heel indrukwekkend”, lacht ze en voegt eraan toe dat vrouwen nu gelukkig met een broek voor de dag mogen komen. Ze legt me uit dat het een revolutie was, de mantelpakjes van Chanel. De eerste mannelijke, maar tevens o zo chique kleding, die Gabrielle Chanel in 1954 introduceerde.

Ik vraag wat verlegen of ik een kijkje mag nemen in haar klerenkast, waarop ze met trots “natuurlijk” antwoordt. We lopen via de woonkamer naar boven. De woonkamer ziet er strak uit, heel modern en symmetrisch. Maar gek genoeg oogt en voelt het heel warm. Eigenlijk zie ik deze dame terug in haar interieur. Een mooie dame, die er perfectionistisch uitziet maar, zodra je haar kent, heel warm is . In haar walhalla van kleding aangekomen, zie ik een Stroke jasje hangen. Ik hoop ook ooit een mantelpak in mijn garderobe te kunnen hangen. Ik baan me een weg tussen de vele hoeden, broeken, jurken en sjaaltjes. “Ik winkel overal zoals bij Boetiek 4More in Brandevoort of Claudia Sträter in Eindhoven. En mijn make-up koop ik bij La-Feuillette aan de Kerkstraat. Het geeft me een goed gevoel, als ik weer een mooi item aan mijn garderobe kan toevoegen. Al vindt mijn man Peter het onnodig”, zegt ze met een knipoog. Ik pak een kleurrijk sjaaltje en krijg te horen dat het een zijden sjaal is die wel twintig jaar oud is. Er zit een verhaal achter weet ze me nieuwsgierig makend te vertellen. Maar helaas moet ik weer gaan. Wat voor verhaal zal er toch achter de sjaal zitten...

Terwijl we verder babbelen komt de geur van haar parfum vrij die de kamer heerlijk vult. Ik herken deze geur, Paris van Yves Saint Laurent. Even dwaal ik af, maar focus me weer gelijk op het gesprek. Zo houdt deze modieuze dame zich bezig met kunst en gaat ze eens in de twee maanden er op uit om met vriendinnen verschillende musea te bezoeken. “Ik was laatst in Nijmegen waar ze een expositie hadden

25


“de auto laat ik staan en ik spring op mijn fiets...”

26


nellyclaassen

ZE IS GEBOREN IN HELMOND OP 10 FEBRUARI 1945. NELLY CLAASSEN SPEELDE AL VROEG MET HET POPPENHUIS DAT HAAR VADER HAD GEMAAKT. ZE NODIGDE DAN OOK AL HAAR VRIENDINNEN UIT OP DE THEE. ZO GASTVRIJ IS HAAR ONTVANGST NU NOG. ZE IS EEN MENSEN- MENS EN LAAT ZICH NIET KENNEN. ZE KOMT UIT EEN GEZIN DAT BESTAAT UIT EEN VADER, EEN MOEDER EN EEN ZUS. EEN GEZIN WAAR ALLES IN HET TEKEN VAN INHOUD STOND. VERRIJKING, NORMEN EN WAARDEN. Ik parkeer mijn auto op het achterterrein waar plaats is voor twee auto’s. Maar door mijn parkeervaardigheden past mijn eigen auto er amper in. Snel stop ik een kauwgom in mijn mond, alsof dat mijn verkoudheid kan verhullen. Ik controleer of mijn nieuwe lipstick, nr 96 van Chanel genaamd excentriek, niet te excentriek is. Terwijl ik twijfel of ik mijn lipstick af moet doen, zwaait de achterdeur open. Een blonde dame met een elegante houding staat in de deuropening. Ze lacht warmhartig en kijkt hoe ik heb geparkeerd. “Kom snel binnen”, zegt ze, terwijl ik haar blozend groet. “Mijn man Harry en ik hebben dit huis samen gebouwd. Ik werkte overdag en ’s avonds kwam ik thuis en gingen we verder klussen.” Na een korte wandeltocht door haar huis komen we aan in de salon. Het is een fraaie woning, mooi ingericht waar de balans van kleuren goed tot zijn recht komt. Ze heeft donker hout gecombineerd met crème. “Zal ik lekker thee zetten of lust je wat anders te drinken?” vraagt ze, terwijl ze haar rokje recht strijkt. Ik zie overal boeken en tijdschriften. Ze zijn zo perfect in het interieur verwerkt dat ik me begin af te vragen of het puur decoratief is bedoeld. Maar niets is minder waar. “Na de Mulo ben ik gaan werken op kantoor bij Vlisco. Er was in die tijd een groot verschil tussen mannen en vrouwen op het werk. Ik moest zelfs ontslag nemen toen ik trouwde. Kun je je dat nu nog voorstellen?”, vraagt ze terugdenkend aan de jaren. “Na de Vlisco ben ik het onderwijs ingerold en na het volgen van de benodigde vervolgopleidingen werd ik hoofd van de centrale administratie bij het huidige ROC. Ik heb er drieënveertig jaar met veel

plezier gewerkt.” Ik heb een pientere dame voor me, dat is zeker. En dat wordt mij meer bevestigd als ze vragen begint te stellen over mijn achtergrond. “Wat zijn je kerntaken als editor?”, vraagt ze me. Ik moet er van lachen. “Ik stelde toch de vragen?” Ze heeft een prachtige groene jurk van Cavalli aan met bijpassende Prada stiletto’s. Alleen weet ik niet of ik jaloers moet worden op haar jurk of op haar figuur. “Ik fiets elke dag een uur. Of ik nu naar de politieke vrouwen of naar het filmhuis ga, de auto laat ik staan en ik spring op mijn fiets.” Ik trek snel mijn buik in en begin me schuldig te voelen over de hamburger die ik gisteren naar binnen heb gewerkt.“ In 1980 ben ik van Helmond naar Bakel verhuisd. Het enige dat ik in Bakel doe, is prettig en comfortabel wonen. In Helmond leef ik! Ik ben er geboren en getogen en bovendien heb ik er gewerkt. Helmond voelt dus voor mij als thuiskomen, zo vertrouwd. Helmond is een krachtige stad en door mijn verbondenheid fiets ik er nog altijd graag naartoe”, zegt ze lachend. We neuzen rond in haar klerenkast die iets weg heeft van een boetiek. Haar vestjes en truien heeft ze op kleur gesorteerd, waardoor het net een regenboog van kleuren is die in elkaar over lopen. De merken vliegen om mijn oren; Moschino, Cavalli, Brunello Cucinelli en vele anderen. Ik zie een diep uitgesneden marineblauwe jurk hangen. Als ik die uit de kast haal zegt ze: “Ah, dat is mijn favoriete jurkje van een vorig seizoen maar dat gaan we zeker niet gebruiken voor deze fotoshoot”. Ik kijk haar verbaasd aan. Ze weet precies wat ze wil. Een modieuze dame met niet alleen een label, maar met een brede horizon, die ze nog steeds verbreedt.

27


“ik golf 18 holes zonder kar.�

28


trudywoolderink

Trudy Woolderink werd geboren in Rijssen op 4 december 1931. Ze komt uit een gezin met twee broers en twee zussen. Van huis uit hadden ze een steenfabriek. Ik bel deze dame op en groet haar vriendelijk aan de telefoon. Ik hoor een hartelijke stem aan de andere kant van de lijn. Na een uitgebreide routebeschrijving te hebben gekregen, geef ik aan dat ik over tien minuten voor haar deur zal staan. Ik besluit om de auto thuis te laten en te voet te gaan, ze woont immers dicht bij mij. In de verte zie ik iemand staan, ze heeft een mooie strakke jeans aan met een fleurig tricot vestje erop. Nee, dat kan ze niet zijn. De dame waarmee ik heb afgesproken is immers 81 jaar. De dame in de verte wuift naar mij. Ik word hartelijk ontvangen in haar fraaie woning aan de Kanaaldijk, die warm en klassiek oogt. “Lust je koffie?”, vraagt ze opgewekt. Dan begint ze te vertellen: “Mijn man en ik hadden een destilleerderij in Twente. Na zijn overlijden ben ik met mijn zoon en dochter naar Helmond verhuisd. Het is alweer veertig jaar geleden. Je hoeft niet in Helmond geboren te zijn om je hier thuis te voelen, het is een mooie stad en tevens bourgondisch. In al die jaren heb ik veel zien veranderen, het is een krachtige stad met dynamiek.” Ze pakt elegant haar kopje koffie en neemt een slok terwijl ze ver uitkijkt naar buiten. Alsof ze door de jaren heen kijkt, met een tevreden glimlach. Haar zoon Ferdinand woont in Parijs en heeft twee kinderen. “Ik mail af en toe met mijn kleinkinderen, maar door mijn gebrekkige Frans zijn het helaas korte mailtjes”, zegt ze lacherig. “Gelukkig komen ze tijdens vakanties vaak naar Nederland.” Haar dochter Jacqueline heeft ook twee kinderen. “Mijn kleinkinderen zijn mijn trots en levenslust.”

“Ik heb jaren gewerkt in de modezaak van mijn dochter, de gekste combinaties heb ik gezien. Zo combineerden ze een beige gestreepte rok met een geruit truitje. Totaal niet volgens de mode van toen, maar mode heeft voor iedereen een andere definitie en dat moet ook. Je moet je goed kunnen voelen in wat je draagt. Je moet niet iets dragen omdat het mode is, het moet je staan.” Ze wipt vrolijk haar voetjes op en neer en wijst naar haar schoenen, ze heeft stoere veterschoenen aan. “Dames van mijn leeftijd zeggen dat ik mannenschoenen aan heb en het niet past bij mijn leeftijd. Ik trek me er niets van aan.”, zegt ze lachend met een stoute blik. Ik moet toegeven dat het hele trendy schoenen zijn. Deze stijlvolle dame staat regelmatig op de golfbaan ‘het Woold’, in Asten-Heusden. In gedachten zie ik haar al in de golfkarretjes rondrijden, maar dan onderbreekt ze me alsof ze mijn gedachten leest. “Ik golf 18 holes zonder kar! Golfen houdt de “chi” in beweging.” We lopen door haar kledingkasten. Ze heeft een winter- en een zomergarderobe. “Ik heb net de zomerkast opgeruimd, laat de zomer maar komen, dan kan ik mijn nieuwe aanwinsten dragen”, zegt ze terwijl ze een zijden broek tevoorschijn haalt met gouden gestikte siersels, prachtig. “Ik winkel wel overal, met name op de Steenweg.” Ik zie vele grote dozen liggen en vraag wat erin zit. Ik mag ze openmaken. Zodra ik de deksels eraf haal zie ik chique hoedjes die stuk voor stuk handgemaakt zijn. Stuk voor stuk. Een Parisienne zou er jaloers op zijn…

29


“soms werd ik door de nonnen van school terug naar huis gestuurd, mijn mouwtjes waren te kort.� 30


jokesmeulders

Op 6 maart 1949 werd Joke Smeulders in Helmond geboren. Een dame zonder complexen, eigenlijk een voorbeeld voor velen. Je hebt mensen in het leven die kijken en je hebt mensen die zien. Zo is Joke een bijzondere dame met een even zo bijzonder kijkperspectief. Met haar mobiele telefoon die ze nooit gehaast zal opnemen, maar je altijd te woord zal staan. Een echte dame die IN DE KUNST haar eigen module heeft ontwikkeld, nooit klaar zal zijn met werken en met beide voeten op de grond staat. Ze is opgegroeid in een gezin met moeder, vader en zus. Moeder werkte als een van de eerste vrouwen in de bouw. Haar man en zij hadden een bouwbedrijf. “Daar stond ze dan, mijn moeder, lang slank postuur en met een gracieuze houding op de bouw” vertelt ze met volle trots. “Vergis je niet, want mijn moeder kon prachtig breien en was altijd koninklijk gekleed.” Nachten achter elkaar breide haar moeder de mooiste kledij voor haar kinderen. Al op jonge leeftijd ging Joke zich uiten met haar kleding. “Soms werd ik terug naar huis gestuurd van de meisjesschool, omdat mijn kleding niet gepast was. De nonnen draaiden dan lappen stof om mijn armen, omdat ik te korte mouwtjes had.” Ze lacht schaterend terwijl ze me dit vertelt en vervolgens vraagt ze of ik thee lust. Ze heeft haar huis smaakvol modern ingericht, maar oogt ook sereen. Een tegenovergestelde weerspiegeling van haar drukke leven. Ze werkt nog volop, heeft vele werken op haar naam staan en met pensioen zal ze nooit gaan. Terwijl ik kijk naar het papierwerk dat op haar bureau ligt, komt ze terug met een sierlijke pot thee. Op haar derde leerde ze al breien, deze geboren kunstenares. Ze was dol op de tekencursus die haar oma kocht. “Tekenen heb ik altijd gedaan, dat is mijn passie”, zegt ze terwijl ze zwaait met het HB potloodje dat ze vast heeft. “Ik ben altijd de jongste in de klas geweest. Ik was veertien op de naaischool, terwijl de andere vrouwen in de twintig waren.” Ze heeft haar trouwjurk zelf in elkaar genaaid.

“Ik zal mijn trouwjurk altijd bewaren” zegt ze met een heimelijke blik.

Op haar 32ste was ze de oudste van de klas, toen ze haar studie aan de Kunstacademie in Eindhoven begon. “Ik ging met een vriendin mee naar de open dag. Toen we er rondliepen hoorde ik een leraar zeggen: “Nog twee macraméhuisvrouwtjes” (een handwerktechniek die in de jaren ‘80 populair was). Woedend thuis aangekomen, belde ik de academie op om een klacht in te dienen. Het gesprek eindigde met een uitnodiging voor het toelatingsexamen.” Getrouwd, moeder van drie kinderen, waarvan de jongste een extra rugzakje had, en fulltime het huishouden draaiend houden. Het is haar toch gelukt om af te studeren aan deze pittige opleiding. “Lust je een kop soep?” Ze komt warm en moederlijk over, terwijl ik haar in mijn hoofd bestempelde als een workaholic. Beschaamd bedank ik haar, en mijn ogen vallen op haar laarzen. “Hip toch, Hunter laarzen voor een oma van vier kleinkinderen.” Over haar stijl valt niet te twisten, ze is een modemens. Met prachtige items in haar kast die allemaal een bijzonder verhaal hebben. Ze ploft nonchalant neer op een bankje, terwijl ik verder snuffel in haar garderobe. Ze heeft rode handschoentjes van fijn afgewerkt leer met studs erop. “Studs zijn de trend van dit jaar”, roep ik wijzend naar de handschoenen. “Ik heb die handschoenen een paar jaar terug zelf afgewerkt”, antwoordt ze. Je hebt mensen die de trends volgen, maar deze gracieuze dame is een persoon die trends creëert.

31


Centru Helmo Dag en nacht

Het centrum van Helmond is volop in ontwikkeling. Nu al ervaar je een verschil van dag en nacht. Met de leukste shop experiences voor overdag. En de gezelligste uitgaansgelegenheden voor de late uurtjes. Laat je verrassen en verleiden door Helmond. Bruisend centrum van de regio.

Je (be)leeft in centrum Helmond.


um ond. verrassend

Vrijdagavond

21/6/2013

A Night to Remember Midnight shopping in centrum Helmond

Winkels open tot 23.00 uur Nacht van het boek (tot 02.00 uur) Goodiebags Dansoptredens Mobiele muziek Horeca Boekenmarkt bieb op Speelhuisplein Feelgoodmarket


kunstenaar van de editie

gerard Gerard van Hal, fotograaf, bekend tot over de grenzen, is een mensen-mens.

“Leg je niet teveel de nadruk op de techniek? Want dat vind ik eigenlijk helemaal niet zo interessant, weet je. Mij gaat het om de mensen die ik fotografeer. Die vind ik véél boeiender dan die camera. Dat is gereedschap, het maakt me niet blij of zo.” tekst: folly van dijk foto: ugur ozdemir

Het klinkt een beetje bezorgd. We hadden het over de overgang van analoog naar digitaal fotograferen, over zijn eerste camera (een Olympus), de Hasselblad waaraan hij nu al jaren de voorkeur geeft. Zijn eerste doka. Een boeiend gesprek met Helmonds bekendste fotograaf: Gerard van Hal. Maar als dat gesprek een andere wending krijgt, richting de mensen die hij zo graag voor zijn camera heeft, raakt hij pas écht op dreef. Gerard van Hal is een mensen-mens. “Mensen interesseren me”, is zijn simpele verklaring. Fotograaf was hij niet altijd: zijn loopbaan begon in de zorg, als groepsleider bij mensen met een verstandelijke beperking. “Prachtig werk, maar na een jaar of tien dacht ik: nu wil ik wat anders. Of nee, eigenlijk wist ik al snel dat ik dat werk niet mijn leven lang wilde doen. Het was of doorgroeien, of iets totaal anders. Het werd iets anders. In de zorg moet je teamspeler zijn. Ik ben daar te individualistisch voor.” De beste fotograaf van Nederland Hij wilde de beste fotograaf van Nederland worden. “Dat is niet arrogant bedoeld”, haast hij zich te zeggen. “Wat ik bedoel is: het kan altijd beter. Ik heb nog steeds veel zelfkritiek. Dat is mijn drive. Mezelf verder ontwikkelen, nieuwe dingen leren. Niet die bekendheid, want dat is relatief.” Dat hij een prominente plaats inneemt in zijn stad is iets waar hij licht zijn schouders over ophaalt. “Kwestie van hard werken. En daarbij: een voetballer van Helmond Sport is bekender, hoor!” Heeft hij nooit het gevoel dat Helmond te klein voor hem is geworden? “Helmond is mijn stad, ik voel me Helmonder. Als mensen lelijke dingen zeggen over Helmond, wil ik

34

dat rechtzetten. Natuurlijk, ik had ook kunnen kiezen voor Amsterdam: daar gebeurt het. Maar dat heb ik niet gedaan en ik heb er nooit spijt van gehad. Wat op me afkomt, is prima. Trouwens, Zuidoost Brabant is Booming Business!” Fotograferen was een hobby. “Ik was 17 toen ik ermee begon en weet je waarom? Ik had er een grondige hekel aan om gefotografeerd te worden. Nog altijd, trouwens. Geef mij dat toestel maar, zei ik daarom altijd. Zo is het begonnen.” (En ja hoor: zelfs op zijn eigen website verstopt hij zijn gezicht op de foto.) Aanvankelijk zette hij dieren en gebouwen op de gevoelige plaat, maar dat verveelde snel. “Mensen zijn veel leuker. Ik observeer ze graag en als fotograaf heb je een pracht excuus om ze uitgebreid te bestuderen.” Om ze vervolgens op een verrassende manier te portretteren, want Gerard van Hal is wars van clichés en graag tegendraads. Het kan zomaar gebeuren dat je je op je paasbest hebt gekleed en hij je een pyjamajasje laat aantrekken.

ik zou heel graag anton

corbijn fotograferen

Hij behaalde het diploma van de fotovakschool. “Veel theorie en niks automatische bediening: alles


‘H el m on d i s m i jn sta d , ik voel me H e l m o nd e r . ’

35


‘Of m ijn foto’ s kunst zijn, m oeten a n der en m aar b eoor delen.’

moest handmatig”. Daarnaast begon hij een kleine fotostudio naast zijn werk in de zorg. “Op het moment dat mijn werkweken de 80 uur overschreden, wist ik dat ik moest kiezen. Het werd publieksfotografie; portretten, bruidsreportages. Later kwamen daar ook bedrijven bij als opdrachtgever. Natuurlijk was ik zeker in het begin niet vies van bijvoorbeeld reclamewerk, want dat bracht geld in het laatje en het was in het begin bepaald geen vetpot. Maar blij werd ik er niet van. Reclame praat niet terug.” Alle dokawerk deed hij zelf. Tien jaar geleden schakelde hij over naar digitale fotografie. “Een complete revolutie. Pas met de komst van een digitale Hasselblad vertrouwde ik erop dat ik kwalitatief verantwoorde foto’s kon maken. Al duurde het lang voordat ik tevreden was en voldoende know how bezat.” De doka is inmiddels nauwelijks meer in gebruik, maar nog steeds intact. “Nee, die gaat niet weg. Kwestie van nostalgie.” En nog altijd geeft Gerard van Hal de voorkeur aan zwart-wit. “Kleur leidt vaak af van de essentie.”

‘ Ik w il de de be s te f o t o gr a a f va n N e d e r l a nd w o r de n .’ Vrij werk Hoe meer vrij werk, hoe liever het Van Hal is. Helemaal zelf bepalen waar, wanneer en wie hij op de gevoelige plaat vastlegt. Zo ontstond de serie New York, als resultaat van zijn zwerftochten door Manhattan. “Het is natuurlijk geweldig om diverse mensen in zo’n metropool te fotograferen. Bij sommige New Yorkers is hun privéleven publiek. Maar terwijl ik daar rondzwierf, bedacht ik me dat ik verder, dieper wilde gaan: achter voordeuren en coulissen kijken. En ik realiseerde me: dat kan toch in Helmond ook? Mensen zijn mensen, of ze nu in Brabant of de VS wonen. Daar ben ik nu mee bezig: laten zien wat en wie Helmonders zijn. Ik heb meegekeken achter de schermen van Rood-Wit ‘62, met carnaval, bij het Annatheater. Deuren gaan open bij mensen die in een andere cultuur leven, bij echtparen die al een leven lang 36

samen zijn. Je moet er uitvoerig de tijd voor nemen, het zijn allemaal miniprojecten. Ik ben daar nog wel een jaar of wat mee bezig.” Hij zit zo gepassioneerd in zijn verhaal, dat een volgende, praktische vraag hem bijna lijkt te storen. Want hoe krijgen wij, Helmonders, die fotoseries te zien? “Dat zie ik tegen die tijd wel. Een boek wellicht en ongetwijfeld een expositie.” Grote voorbeelden Heeft Gerard van Hal nog specifieke ambities op zijn vakgebied? “Ik zou heel graag Anton Corbijn eens fotograferen. Ik bewonder hem heel erg. Hij inspireert me, net als Richard Avedon, Elliot Erwitt en Henri Cartier-Bresson.” Taxi, vliegtuig, hotel Regelmatig is hij op reis voor het vak. “Stel je dat niet te romantisch voor: het is vliegtuig in en uit, taxi, hotel, reportage maken. Vaak portretten van CEO’s. Het mooiste is als de klant mij zoveel vertrouwen geeft, dat ik binnen de opdracht mijn eigen gang kan gaan. Heeft hij of zij een plaatje in zijn hoofd dat niet matcht met mijn idee, dan zorgt dat voor een spanningsveld vol uitdaging.” Gerard is altijd op zoek naar diepgang. “O ja. Dat is ook de reden dat ik geen persfotograaf zou willen zijn: het is me te vluchtig. Ik bewonder persfotografen heel erg, maar het gaat mij te snel. Ik wil observeren. Het maakt mij niet uit welke type mensen ik voor de lens heb: er is altijd wel iets in een persoon dat triggert. Er hoeft ook niet per se een klik te zijn, als de gefotografeerde zich maar op zijn gemak gaat voelen. Kinderen zijn boeiend en spontaan: met volwassenen ga ik de dialoog aan.” We lopen langs de foto’s die de wanden van het mooie, diepe pand van Van Hal sieren. De fotograaf licht ze graag toe, zoals de serie ‘ouder

worden’. “Vandaag de dag moet je rond je 60e, 70e jaar je gaan afvragen hoe je wilt omgaan met ouder worden. In tegenstelling tot vroeger lijkt het of ouder worden een keuze is. Deze serie is een zoektocht naar hoe de tegenwoordig ouder wordende mens hiermee omgaat.” Voor de Boekenweek portretteerde hij een aantal Helmondse schrijvers. Zijn trouwreportages zijn verre van doorsnee: “Als twee mensen voor elkaar kiezen voor de rest van hun leven, wil ik hun drijfveer laten zien. De liefde tussen die twee, in een passende omgeving.” Terloops komt zijn eigen vrouw ter sprake: “Als we op vakantie zijn, blijft mijn camera thuis. Dan ben ik er voor haar.”

‘Kleur leidt vaak af van de essentie. ’ De vraag of hij zijn werk als kunst beschouwt, wuift Van Hal snel weg. “Dat boeit me niet. Ik geloof wel dat sommige van mijn foto’s het algemene overstijgen. Of dat dan kunst is, moeten anderen maar beoordelen.” Kennismaken met het werk van Gerard van Hal kan op een laagdrempelige manier in het prachtige pand in de Kerkstraat. Gewoon binnenlopen en op je gemak de foto’s aan de muren bewonderen en op je laten inwerken.... Elke derde dinsdag van de maand is er in het pand van Gerard van Hal het Fotografiecafé, een ontmoetingsplaats voor wie geïnteresseerd is in fotografie. ********** Gerard van Hal (51) Geboren in Rijsoord 1962, verhuisde op zesjarige leeftijd naar Helmond, in 1977 naar Deurne en in 2007 weer terug naar Helmond. Sinds 1994 beroepsfotograaf. Getrouwd, 1 zoon, 1 dochter. www.gerardvanhalfotografie.nl


Syl’s column

life needs a break Syl is getrouwd en moeder van twee kinderen. Naast haar werkzaamheden in het onder wijs, heeft ze ook een eigen (kinder)coachingspraktijk. www.kindercoachhelmond.nl

column brandevoort

Wacht even… Het begint bijna… niet alleen deze column, maar ook de zomervakantie. Dan gaan we allemaal naar een reisbestemming waarop we hebben gewacht, toch? Om vervolgens bij terugkomst met een ontspannen blik te vertellen dat het zo heerlijk is geweest. Ja, is het fijn geweest? Ook zo genoten? Weer helemaal ontspannen? Het was lekker hè? Zo lijkt het dan even of iedereen dezelfde bestemming heeft gehad. Kijk, zo lag ik als puber elke zomer aan de mooie, uitgestrekte stranden van Ouddorp, omringd door lokale beach boys.We streken weken achter elkaar neer op dezelfde plaats. De dagen vlogen voorbij. Ik snoof graag wat cultuur op bij het andere geslacht (je bent tenslotte jong en je wilt wat), breidde mijn woordenschat enorm uit door al dat kletsen, trainde mijn buikspieren van het lachen, kreeg een goede huidscrub door het fijne zand en genoot van de natuur, vooral vanaf mijn handdoek. De meeste beweging was toch het recht trekken van mijn bikini.Toen was dat voor mij echt een heerlijke vakantie (en wat zal ik het mijn kinderen verbieden!). Mijn man, Hein, had ook zulke vakanties. Alleen lag hij, als jonge god, te dobberen in een van de vele baaitjes van Portugal. Verder bracht hij zijn tijd door aan een idyllisch pleintje, haalde goedkope broodjes bij de bakker en …Daar stopte hij even met praten. “Gewoon met nog wat dingen”, zei hij met een glimlach die weinig te raden overliet. Laten we maar eerlijk zijn tegen elkaar. Ik kan mij tenslotte ook weinig herinneren van wat er om mij heen gebeurde.Wat ik wel weet is die glimlach als ik terug denk aan die bestemming. En dan ineens is het al twintig jaar later. Ik zit op een soortgelijk strandje met mijn gezin. De zon schijnt in mijn gezicht. Aan mijn linkerkant ligt een groepje jeugd, voor mij zijn de kinderen aan het spelen, tussen mijn tenen voel ik het zand, aan de rechterkant ligt mijn adonis.Verder zie ik vissers wachten op het vangen van de grootste vis, surfers die wachten op de beste golf, de meeuwen wachtend op etensrestjes, mijn kinderen op een ijsje, mijn man wacht geduldig om mij in te smeren en ik… Ik hoef niet meer op dat hartverwarmende gevoel te wachten. Het is er gewoon! Mijn hart heeft de juiste bestemming gekozen. De vakantie is begonnen. Nu is het alleen nog wachten op die bruine huid. Een fijne, heerlijke bestemming allemaal! Zonnige groetjes, Syl

37


muziek

38


lakei

In minder dan drie jaar tijd toverde Wim Strijbosch het Helmondse poppodium Lakei om tot een bruisend en veelzijdig muzikaal ontmoetingspunt, waar alle genres welkom zijn. Lakei is een begrip geworden in de stad. Die Zaal groei open: 20:00 uur / aanvang: 20:30 TickeTs: zet zich straks voort als Lakei zich heeft gesetteld in de popzaal van de€ 18,00 (vvk) / € 20,00 (dagk WWW.LAKEIHELMOND Cacaofabriek. Zeker weten.

VRIJ 13 AU

beeldmateriaal: lakei foto: hans boymanns tekst: folly van dijk

Verknocht aan Helmond Hij is Helmonder in hart en nieren, trots op wat er is bereikt met Lakei. Zijn hele ziel en zaligheid stak hij erin. Maar hij laat vooral duidelijk zijn dat het niet alleen zijn verdienste is. “Dertig vrijwilligers en dertig maatschappelijke stagiairs werken intensief mee. Die koester ik, ze zijn de besten. Betrokken, constructief, enthousiast. Ze zijn er altijd. Wie zei ook alweer dat zonder vrijwilligers alles stilstaat? Daar is geen woord van overdreven.” Het typeert Wim Strijbosch: bevlogen en bescheiden. Want dat hij straks wellicht directeur wordt van de Cacaofabriek – hij rept er met geen woord over. Dit gaat over Lakei.

Nooit spijt Het kantoor van Wim Strijbosch is allesbehalve chic. Sober ingericht. Maar dankzij de tientallen posters aan de muur wél vol leven. Ze vormen een bonte terug- en vooruitblik op de historie van Lakei. Voor Wim is het een totaal andere ambiance dan bij zijn vorige baan: ambtenaar bij de gemeente Son en Breugel. Een opmerkelijke carrièreswitch, inderdaad. “Dat muziek mij met de paplepel is ingegoten, is te sterk uitgedrukt. Mijn moeder zong, de radio stond vaak aan, dat was het wel zo’n beetje. De liefde voor muziek kwam uit mezelf. Ik speelde gitaar, zong, las muziektijdschriften.

39 graphics van


Mijn eigen smaak? Die is heel breed: Metal, gitaarmuziek, Gregoriaanse koormuziek, Frank Sinatra. Ik kan uit mijn dak gaan, maar ook tranen van ontroering hebben bij een subtiele gitaarsolo. Uitersten, ja. Een carrière in de muziek heb ik nooit nagestreefd. Ik ben jurist, studeerde criminologie in Maastricht – de enige periode dat ik buiten Helmond woonde. Doordeweeks dan hè, want in de weekends haastte ik me terug. Mijn loopbaan begon in het bedrijfsleven, daarna heb ik gewerkt bij het bureau HALT en zo belandde ik bij de gemeente Helmond. Later Son en Breugel. De overstap naar Lakei was een grote, waarvan ik nooit spijt heb gehad.” Eigenlijk rekende hij op een blijvende bestuursfunctie bij Lakei, drie jaar geleden. Maar de zoektocht naar een nieuwe directeur kwam bij hem uit. Wim aarzelde: een vaste baan als ambtenaar Welzijn en Zorg in Son opgeven om het Helmondse poppodium (toen nog Plato) uit het slop te trekken? Hans Gaillard, burgemeester van Son, trok hem over de streep. “Zit niet te lullen Wim, je hart ligt daar. Je krijgt alleen maar spijt van de dingen die je niét doet.” Dat argument gaf de doorslag.

wie hier komt optreden, is steevast aangenaam verrast over de techniek: licht en geluid zijn optimaal.”

‘ Je kr ij gt a lle e n ma a r s p ij t va n de d in ge n die j e nié t do e t . ’

PLATO Poppodium Plato, gebouwd in 1995, kwam voort uit Road House. Het liep niet naar wens en stond een tijdlang leeg. De binding met de stad bleef uit. Wim: “Continuïteit en visie ontbraken. Dat moest anders: ik wil de Helmonders letterlijk en figuurlijk een podium bieden.” Met bijna niks ging hij verwoed aan de slag. Nodigde bands uit, ging kijken, luisteren, stapte af op scholen en tal van andere organisaties. Het had het effect van een steen in een vijver. Hij zette in op een brede programmering, conform de opdracht van de gemeente Helmond. “Zo heb ik de identiteit van Lakei gekweekt. Maar: een poppodium op de kaart zetten als je breed programmeert is niet makkelijk. Wat ik uitdraag: veelzijdigheid ís onze identiteit. De consequentie is dat Lakei geen vast publiek heeft.” Nadeel of voordeel? “Alleen zo is Lakei een ontmoetingsplaats voor alle Helmonders.”

Essentieel is om je doelen helder te hebben. Zo heb ik me verzet tegen pogingen om van Lakei een landelijke poptempel te maken. Helmond vraagt daar helemaal niet om. Bovendien hebben we de Effenaar al. Nee, mijn insteek is: Helmond en directe omgeving bedienen en dan met name de Peeldorpen. Dan hebben we het over zo’n 200.000 mensen. En ik heb breed ingezet. We krijgen hier alles over de vloer: symfonische rock, metal, klassiek, cabaret, jazz, country, folk, korenfestivals. Nick en Simon. Er is hier een grote Molukse gemeenschap, dus nodigen we Molukse bands uit. We werken intensief samen met het onderwijs. Kruisbestuiving! Iedereen die van muziek wil proeven, kan hier terecht. En

Een platte programmering Programmeren is zijn core-business: een tijdrovende klus die Wim Strijbosch vrijwel in zijn eentje klaart. Altijd op zoek naar een goede invulling. Zo’n 60, 70 producties per jaar. Zelf zoeken, aanvragen honoreren, goed lezen, luisteren, kijken. Want kwaliteit is een must. Zijn referentiekader: “mijn eigen muziekkennis, de voorkeuren van mijn kinderen en hun schoolgenoten. Door schade en schande wijs worden. En inmiddels een brok ervaring natuurlijk.” Plannen gebeurt soms een jaar vooruit, soms slechts een maand. De realiteit is dat de zaal niet altijd vol zit. “Soms accepteer je dat, uit artistiek oogpunt. Maar vaak denk

Breed in de Peel “Met Lakei dragen we bij aan de waarde van de stad. Helmond heeft dat nodig. Er is al enorm veel verbeterd, maar wat zou ik graag zien dat méér Helmonders de schouders onder hun stad zetten!”

40

ik: dan maar een platte programmering. En dat bedoel ik beslist niet negatief. Vergeet niet, we zijn een gesubsidieerde instelling, het budget is beperkt. En we willen geen enkele euro over de balk smijten.” Cacaofabriek “De aanstaande verhuizing naar de Cacaofabriek was de afgelopen jaren lastig, want het bleef vaag wannéér dat zou zijn. We zaten daarmee enigszins in een spagaat. Investeren doe je dan niet meer, maar we moeten wel door. Daarom was ik blij toen de kogel door de kerk was. De verhuizing maakt ons wel een beetje weemoedig. We gaan er beslist op vooruit qua locatie en comfort. Maar we zijn ook verknocht geraakt aan dit pand.” Voorjaar 2014 is het zover: dan opent de vernieuwde Cacaofabriek de deuren. Het kloppend hart voor liefhebbers van kunst, film, horeca en muziek, inclusief popzaal

‘H et kl oppend h ar t voor l iefheb b e r s van ku nst, fil m , hor eca en m uziek . ’ voor 500 man publiek. “Het wordt geweldig”, zegt Strijbosch, die hoopt dat het Lakei-publiek de nieuwe locatie snel zal weten te vinden. “En dat we nieuw publiek aantrekken natuurlijk. Mensen die dit geen fijn gebouw vinden, maar straks de Cacaofabriek wél. We rekenen op een boost. We hebben er alle vertrouwen in.” De naam Lakei verdwijnt daarmee in de geschiedenisboekjes. “Jammer, ja, want we waren trots op deze naam. Het is kort, krachtig, dienend, het bekt lekker.” Komende maanden Maar voor het zover is, staat er nog heel wat op stapel in Lakei: een RightDub dansfeest, een akoestisch optreden van de gitaarvirtuoos Richie Kotzen, een informatiemiddag van Helmond Young Together en een Boek– en Stripspektakel. Na de zomer komen het Zweedse Moon Safari, de Engelse rockzanger Damian Wilson en de Bluesroute. In oktober staat het Nederlandse CCC Inc (met Ernst Jansz en Jan Hendriks van Doe Maar) op de planken, verschillende dansfeesten, een vervolg op Korenslag en een grote metalband waarvan de naam nog even geheim blijft. Op de website staat de actuele agenda. www.lakeihelmond.nl


Beleef meer Eindhoven, ! lees

Neem een GRATIS jaarabonnement

Wilt u ook meer van Eindhoven beleven? Ga dan naar frits.nl/ja voor een gratis jaarabonnement. We vragen alleen een bijdrage van â‚Ź 7,50 in de bezorg- en handelingskosten.

41


alles niets over

‘Als je ooit een film wilt gaan maken over non-dualiteit, moet je me even bellen.’ Het leek een klein, onschuldig zinnetje dat de Helmondse filmmaker Robert van den Broek een jaar of vier geleden tegen cabaretier en filosoof Paul Smit uitsprak. Het was na afloop van een lezing van Smit waarin voor Robert, veel dingen op zijn plaats vielen. Het ging over non-dualiteit. Heel kort door de bocht was de essentie van deze lezing, dat je als mens geen enkele controle hebt over hoe dingen lopen in het leven. Alles gaat zoals het gaat. En zo kwam er zomaar een speelfilm, eentje die helemaal in Helmond werd gedraaid… Alles over Niets.

42


robert van den

broek

film

een interview met regisseur

tekst: bernke van kreij foto: niels schoonhoven

Een filmmaker uit Helmond, een Helmondse actrice in de hoofdrol, draailocaties in de Stiphoutse bossen, café Zeezicht, Pathe bioscoop, het Filmhuis, een huis in de Zwanenbeemd en tennispark De Warande en vervolgens in april van dit jaar een première in het Amsterdamse filmtheater Tuschinski. Misschien een verrassende combinatie, maar ja. Zo kunnen dingen nu eenmaal gaan. Robert van den Broek had het zelf van tevoren ook niet zo bedacht. Of zelfs dúrven denken. Achteraf is hij toch wel trots op het eindresultaat. Zijn eerste speelfilm.

“ leven met een knipoog ” Advaita Vanachter een kopje koffie in de serre van Il Borgo vertelt de bevlogen, enthousiaste Robert deze ochtend graag over het avontuur waarin hij zomaar terecht kwam. Hij maakt wel een voorzichtig voorbehoud, want nondualiteit oftewel ‘advaita’ is geen alledaags onderwerp. Het voert te ver om daar een heel artikel in HLMND magazine aan te wijden. “Vertel iemand maar eens dat hij niet bestaat en dat hij een illusie is. Daar draait het in de kern wel om bij Advaita. Vandaar dat niet iedereen zit te wachten op deze filosofie, maar ook dat is goed, want alles is al goed”, zegt Robert met een lach. Vandaag wil hij het dus vooral over de film hebben. De ondertitel is niet voor niets ‘een vingerwijzing naar

bevrijding’. “Het is een kennismaking met het non-dualisme. We hebben geprobeerd het met deze film in zo’n vorm te gieten dat het voor iedereen te begrijpen is. Of iemand er verder iets mee gaat doen, is aan hemzelf.” Educatie Films maken is niks nieuws voor Robert. Samen met zijn broer Willem-Jan runt hij in Helmond een studio onder de naam PantaMedia. De hoofdmoot van het werk van PantaMedia bestaat uit de ontwikkeling en realisatie van educatieve filmproducties en e-learning modules. Het klantenbestand is divers, maar wordt gedomineerd door het bedrijfsleven en onderwijs die multimediale leermiddelen nodig hebben. PantaMedia maakt de vertaalslag van papier naar beeld, maar ook educatieve documentaires zitten in het portfolio. En dan is er nog de theatermaker Robert van den Broek, die de afgelopen twee jaar prachtige kindervoorstellingen maakte met het Sinttheater. Kortom, dat de veelzijdige, creatieve Robert ooit eens een speelfilm zou maken, was geen vreemde gedachte. Filosofie “Ik hoorde een jaar of vier geleden voor het eerst van non-dualiteit. Ik was een beetje op zoek naar antwoorden op vragen over ons bewustzijn. Wie ben ik? Wat is die IK dan? Wat is nu het verschil tussen waarheid en werkelijkheid? Van die vragen. Ik ben wat gaan lezen over de materie en over deze wijze van denken. Zo kwam ik ook terecht bij een aantal podcasts van Veronica DJ Patrick Kicken met Paul Smit, “Praten over bewustzijn”. Het waren hele laagdrempelige gesprekken over alledaagse dingen en situaties. Smit en Kicken

43


rechts: rober t van den broek

wisten een en ander zo treffend uit te leggen, dat greep me en daarmee ook de filosofie van non-dualiteit. Voor mij was het een helder antwoord op alle grote vragen die ik tot dan toe had. Alles viel op zijn plaats” Nee, Robert is niet gaan zweven. Integendeel. Hij staat steviger dan ooit met beide benen op de grond. “Het is een beetje een easy-way-ofliving, wanneer je zo gaat denken. Je leert los te laten. Stop met piekeren, stap uit de mallemolen van het leven door een andere zienswijze. We verbeelden ons dat we iets zijn. Maar we zijn niets. De evolutie heeft immers bepaald dat je een ‘ik’ bent, maar die is er dus helemaal niet. Probeer die ik maar eens te vinden in jezelf.

“Zo, Helmond is weer even mooi op de kaart gezet.” Het is slechts een gedachte, die je ook nog eens zelf creëert. En dan ook nog angstvallig in stand probeert te houden. De verlichting zit ‘m in het loslaten daarvan. Het lijkt misschien wat ingewikkeld allemaal, maar dat is het dus juist niet. Het is het meest simpele dat er is. Het is voor ons mensen alleen lastig om zo simpel te denken. Wij maken het graag ingewikkeld voor onszelf, dat hebben we ons aangeleerd. Daar gaat de film over.” “Het was een nieuwe waarheid voor mij. Als je op een andere manier kijkt naar sommige zaken, wordt het veel gemakkelijker om te relativeren. Het grappige was dat ik als filmmaker vaak hele scènes voor me zag, vooral van die alledaagse, herkenbare dingen. Ik voelde er wel wat voor om er anderen op een laagdrempelige manier kennis mee te laten maken.” Chemie En zo gebeurde het dat Robert dus op een dag Paul Smit aansprak. Noem het toeval, maar een week of vier later meldde Ismaël Lotz, een bevlogen Groningse cameraman en editor, zich bij Paul. Eigenlijk met hetzelfde verhaal als dat van Robert. Mocht er ooit zo’n film gemaakt worden, dan wilde hij die wel draaien. Nadat het trio elkaar in 2011 een keer had ontmoet, verliep het eigenlijk heel ‘advaita’; het liep gewoon zoals het liep. Robert en Paul doken achter de computer en begonnen met het schrijven van scènes. Scènes die mogelijk een film konden worden. “Het was een verrassende chemie tussen Paul en mij. We hadden een Google-document

aangemaakt, waar we allebei in konden werken. Soms zelfs tegelijkertijd. Dan zag ik hem schrappen wat ik net had geschreven, of andersom. Op een bepaald moment hadden we genoeg materiaal voor een film. Ondertussen had de tam-tam via de social media zijn werk gedaan. Uit de meest verrassende hoeken dienden zich allerhande mensen aan. Hoofdrolspelers Natasja van Tilburg (ook uit Helmond), Steye van Dam, Fleur van der Kieft en cabaretier Guido Weijers, tal van andere acteurs, tientallen figuranten, cameramensen, licht- en geluidstechnici, visagisten en zelfs een producent die een prachtige soundtrack produceerde. Een voor een vakmensen, die allemaal belangeloos wilden meedoen. Dat was echt geweldig. Zo hebben we alles vorig jaar zomer kunnen draaien met nul budget. We hebben uiteindelijk alleen kosten gemaakt voor het persen van de DVD, het drukken van de boeken en uiteraard de catering, die we overigens ook vaak zelf hebben verzorgd.” Helmonds “De keuze voor Helmond als draailocatie was zeer zeker ook uit praktisch oogpunt”, bekent Robert. “Voor mij was het fijn om alles vanuit huis te regelen. Ik ken hier natuurlijk een hoop mensen, dat schakelt wel makkelijk. Iedereen die ik aansprak over de film en om medewerking vroeg, zei direct ja. Dat is het mooie van

“Het leven is volmaakt zoals het is. Niet meer en niet minder. “ Helmonder zijn in Helmond. Je kent elkaar en kunt daardoor op elkaar bouwen. Niemand maar dan ook niemand vroeg of er een vergoeding tegenover stond. Alle bedrijven werkten belangeloos mee en omarmden dit project. En dan zit je tijdens de première samen met een hoop BN’ers de film te kijken in Tuschinski en zie je al die Helmondse bedrijven en instellingen op

het witte doek voorbij komen. Dan denk ik toch stiekem, ‘Zo, Helmond is weer even mooi op de kaart gezet.’.” Overigens zijn er ook veel complimenten voor de film zelf. Naast de alledaagse scènes die de kijker aan het denken zet, is de opbouw van de film erg verrassend. Herkenbare, soms hilarische situaties zijn gelardeerd met informatieve interviews die Paul Smit met deskundigen had. Los van de herkenning en de trots op deze grotendeels Helmondse productie, maakt de film iets bij de kijker los. Of hij nu wil of niet. En dat is nu precies de bedoeling. Of eigenlijk ook niet. Het is maar hoe je het bekijkt. Eigenlijk gaat het allemaal nergens over. Alles over niets.

Non-dualiteit Non-dualiteit, ook wel advaita genoemd, betekent niet-twee. Het is een eeuwenoude Indiase filosofie. In deze manier van denken wordt verwezen naar het feit dat alles één is. Alles in het universum is gemaakt van hetzelfde spul, namelijk energie. Robert: “Het lijkt best ingewikkelde materie, maar eigenlijk is het heel simpel te vergelijken met een druppel water in de oceaan. Die druppel voelt zich geen eenzame druppel, die druppel ís de oceaan. Zo is het met alles om ons heen, alles is een geheel. Er is echter een probleempje, wij mensen dénken dat het anders is. Wij zien onszelf als een ‘ik’ met een eigen wil. Juist dat maakt het leven zo ingewikkeld. We leggen onszelf van alles op om te voldoen aan het beeld van onze ‘ik’. En de grap is, dat die ‘ik’ dus helemaal niet bestaat, want we zijn gewoon allemaal onderdeel van een geheel. Er is geen twee, er is alleen één.” In advaita wordt ons duidelijk gemaakt dat je het leven veel makkelijker kunt leven wanneer je je neerlegt bij het feit dat je geen invloed kunt uitoefenen op het leven zelf.” www.allesoverniets.nl


Richie Kotzen

22 JUN

Crippled Black Phoenix

12 JUL

80’s & 90’s Swing Night!

31 AUG

Moon Safari

04 SEP

Amsterdam Saints

15 SEP

Damian Wilson

13 OKT

CCC Inc.

19 OKT

POPPODIUM HELMOND www.lakeihelmond.nl

45


mijn auto

‘Dit is mijn laatste autoproject, dat heb ik mijn vrouw beloofd’

46


rover land

liefde voor

tekst : romy van der sande foto: hans b oy ma nns

Charles Sterk heeft een passie voor auto’s en een neus voor koopjes. En dat komt héél goed van pas als je een Landrover uit 1971 opknapt! Na bijna een jaar sleutelen, kan hij de weg op. “Ik ben heel trots.”

Op een legerbasis, tijdens een ritje, raakte Sterk besmet met het ‘Landrover virus’. En dan kun je, volgens hem, niet meer terug. In de tijd waarin Charles Sterk werkloos raakte, hielp deze bijzondere opknapper hem door deze lastige periode. “Ik heb heel veel steun gekregen, zo heeft mijn broer me geholpen bij de financiering. Alle hulp die ik kreeg tijdens het opknappen was heel waardevol. En zonder Gerard Staa van Garage Automatic was het me nooit gelukt.” Sterk is een optimist en een doorzetter, maar hij schrok toch wel even toen bleek dat hij een kat in de zak had gekocht. “Tja, je koopt ‘m via Marktplaats en kijkt dan toch een beetje door een roze bril. Een nieuw chassis bleek noodzakelijk, niet goedkoop. Gelukkig heb ik een neus voor koopjes en heb ik er één voor 100 euro op de kop getikt, terwijl dit onderdeel normaal 1.800 euro kost. Ook kwam ik erachter dat het vele malen goedkoper is om onderdelen uit Engeland te laten komen.” Het klinkt als een ‘eitje’ het opknappen van zo’n auto. “Tja, het is dan ook

mijn passie hoor”, lacht hij. “Omdat ik ‘m door de keuring wilde krijgen, was het wel spannend tegen het einde. Ik moest hard doorwerken om alles af te krijgen. Nu is het een kwestie van finetunen, de motor lekt nog wat olie.” Sterk heeft ook een Fiat 500 uit 1967. Dat is echt zijn laatste opknapper, zo heeft hij zijn vrouw toegezegd. “Engelse auto’s trekken me erg, maar dat is financieel niet haalbaar. Het opknappen van een oude motor, is nog wel iets dat lonkt.” De komende jaren toert Sterk als het aan hem ligt rond met de Landrover. “Je moet er geen 120 kilometer per uur mee gaan rijden op de snelweg, maar verder gaat het prima.” Sterk wil niets anders dan een oldtimer.“ Dit is echt mijn project, ik vind het fantastisch. Het is mooi om te zien dat andere mensen de auto waarderen. Tijdens Koninginnedag werden er zelfs foto’s van mijn Landrover gemaakt!” 47


gemeentemuseum helmond 48

Raymond Pettibon - No Title (Be our Valentine) (2008)


chapeau coup de

Kunstliefhebbers komen ook in de zomer aan hun trekken. gemeentemuseum HELMOND presenteert van 2 juli tot en met 8 september de boeiende, gevarieerde tentoonstelling Coup de Chapeau: abstracte, conceptuele kunst en popart, van schilderkunst tot installatiekunst. beeld: gemeentemuseum helmond tekst: folly van dijk

Vescom stelt voor deze expositie kunstwerken uit de indrukwekkende bedrijfscollectie ter beschikking. De collectie bestaat uit abstracte en conceptuele kunst en popart of kunst die daaraan verwant is. Gemeentemuseum Helmond voegt daaraan enkele eigen stukken toe die naadloos aansluiten bij de selectie van Vescom: beeldende kunst geĂŻnspireerd door de populaire beeldcultuur en postindustriĂŤle samenleving. Kunst die opvalt door ironie, humor en relativering.

49


“ Co u p d e C h a p e a u: abst r a c t e , c o n ce p tue le k u n st e n p o p a r t , va n sch i lde r ku n s t t ot i n st al l a t ie k u n st. “

Andy Warhol - Queen Elizabeth II of the United Kingdom (1984)

De titel Coup de Chapeau is ontleend aan het gelijknamige topstuk uit de bedrijfscollectie vervaardigd door Roy Lichtenstein (1923-1997), Amerikaans icoon van de pop-art. Lichtensteins vaak cartooneske werk is kenmerkend dankzij de felle primaire kleuren en vette zwarte lijnen. Striptekeningen en advertenties vormden voor hem een bron van inspiratie. De popcultuur uit de jaren ‘50 en ‘60 (televisie, reclame, strips en film) komt in zijn werk volop tot leven. De expositie is kleurrijk en vol diversiteit: de werken variëren van schilderkunst tot installatiekunst. Ook zijn er werken van onder andere Armando, Bernd & Hilla Becher, Joseph Beuys, Ger van Elk, Barbara Hepworth, Hans van Hoek, Damien Hirst, Jonathan Meese, Julian Opie en Wilhelm Sasnal. Stijlgenoten van Lichtenstein De popcultuur is ook heel duidelijk herkenbaar in de werken van Roy Lichtensteins landgenoten Raymond Pettibon (1957) en Andy Warhol (1928-1987) en de Brit Marc Quinn (1964). Hun werk en dat van vele anderen vergezelt de kunst van Roy Lichtenstein op deze zomerexpositie. Raymond Pettibon maakt werken vol actie en voorziet deze van teksten, waardoor een fascinerend contrast ontstaat tussen beeld en tekst. De spraakmakende en veelzijdige kunstenaar Marc Quinn is al jaren geïntrigeerd door fotomodel Kate Moss, die vooral bekend is van haar werk voor Calvin Klein. Quinn maakt regelmatig werken met haar als middelpunt. Ook Wim Delvoye, Betty Beaumont en Julie Roberts reflecteren met hun werk op de maatschappij. De Vlaming Delvoye laat op humoristische wijze de grens tussen het persoonlijke en het publieke vervagen. Roberts toont gedetailleerde klassieke voorstellingen, in een hedendaagse stripboekachtige stijl.

50

Cultuur en ondernemen Het Gemeentemuseum Helmond slaat welbewust een nieuwe weg in met deze expositie: actief samenwerken met het bedrijfsleven op cultureel gebied. Een weg die, als het goed is, zich breed gaat vertakken. Door samen te werken met veel

het welzijn van werknemers in bedrijven. De werkplek moest gaan motiveren en inspireren. Gemotiveerde werknemers doen hun werk immers beter! Dat bracht veel bedrijven er toe om kunst aan te kopen en daarmee kantoren en fabriekshallen aan te kleden. Daarbij is kunst belangrijk voor het imago van een bedrijf: het laat zien dat het bedrijf sociaal “Het is voor het eerst dat het publiek de en cultureel gelegenheid krijgt om deze kunstwerken te betrokken is, en iets wil bekijken. “ terugdoen voor de verschillende disciplines kun je tot prachtige maatschappij. De trend van kunst verzamelen culturele uitingen komen waarvan iedereen zette zich dan ook voort, wat in de jaren ‘80 kan profiteren. Het is bovendien een weg die van de vorige eeuw een voorlopig hoogtepunt perfect aansluit bij de ambitie om samen met bereikte: bedrijven gingen kunstenaars actief Eindhoven, Breda, Tilburg, ‘s-Hertogenbosch en financieel ondersteunen en stelden zich op de provincie straks in september de titel Brabant als ‘mecenas’ (beschermheer). Bij Vescom nam Culturele Hoofdstad 2018 in de wacht te slepen. de passie voor kunst grote vormen aan, wat ‘De krachten bundelen’ is in die aanloop het resulteerde in een indrukwekkende collectie. Het allesoverheersende motto. is voor het eerst dat het publiek de gelegenheid krijgt om deze kunstwerken te bekijken. Bedrijven verzamelen kunst Na 1945 kwam er steeds meer aandacht voor www.gemeentemuseumhelmond.nl


Nacht van de bibliotheek vrijdag 21 juni 19.00 - 02.00 uur · Boekenmarkt

· Heldens Koperensemble

· Kindertheater Mi-miek

· Cyrille Fijnaut

· Spirituele workshop

· Bollywood

· Beam it up

· Daan Mol

· Voorlezen

· Contra Contra

· de Culturele Apotheek

· Nachtwandeling met Bert Kuijpers

· Piskeflöde

· Moordspel in de bibliotheek

· iPad café

Boeken, DVD’s en CD’s lenen tot 2 uur ’s nachts. Gratis WiFi. Bibliotheekcafé Komma open!

Bibliotheek | Watermolenwal 11 | Helmond | www.bibliotheekhelmondpeel.nl

51


architectuur

gijselhart bas

Bas Gijselhart studeert in 2005 af aan de TU/e, richting Bouwkunde. Tijdens zijn studie ontstond al de interesse voor materialen en details. Dit is verder ontwikkeld toen hij werkte voor Odeon Architecten in Eindhoven. Daar werd Bas’ creativiteit in visualisatie zijn handelsmerk. Na een voorzichtige overstap in de architectuurfotografie kan hij een getalenteerd fotograaf met een uitgebreid portfolio genoemd worden. tekst: isabelle ruyters foto’s: bas gijselhart

52


Nieuwsgierig naar waar een architectuurfotograaf woont, ben ik op weg naar mijn interview met Bas Gijselhart. Kiest hij voor zichzelf ook voor een ‘architectonisch hoogstandje’ of woont hij in een gemiddeld rijtjeshuis? Navigatie wijst mij naar een deel van Helmond waar ik nog niet eerder ben geweest. Het oogt een ouder deel van de stad, dus ik stel me een mooi oud pand voor. Niets is minder waar. Ik rijd onder een stenenboog door en daar rijd ik ineens in een nieuwbouwwijk. Aan een mooi pleintje met hoogteverschillen, een bruggetje, nog kale bomen en veel gras, bel ik aan… Details Bas Gijselhart, van oorsprong opgeleid als architect weet het zeker. Zijn opleiding aan de TU/e is niet voor niets geweest. “Ik heb heel veel gehad aan mijn opleiding Bouwkunde. Zonder dat was ik misschien toch wel gebouwen gaan fotograferen, maar dan wel met een hele andere kijk. De overgang van architect naar fotograaf is heel geleidelijk gegaan. Ik heb me steeds verder kunnen ontwikkelen en de kennis die ik heb over gebouwen, kan ik goed toepassen in mijn werk. Ook heb ik een bijzonder oog voor details en materialen. Die doen heel veel voor de uitstraling van een gebouw.” Bas heeft een duidelijke visie op zijn werkwijze. Zijn beelden moeten iets uitspreken, de kijker iets laten beleven. “Architectuur, mens en materie zijn drie belangrijke componenten van mijn werk. Architectuur als gebouw en interieur. Mens als de menselijke maat, iets wat invulling geeft en materie in de zin van details van materialen en structuren.”

foto: woonhuis met kantoor, Lieshout

53


“Meest bizar is wel dat

ik voor een foto onkruid heb staan plukken.”

Schaduw Het werk dat Bas maakt, zijn niet alleen beelden om het project vast te leggen. Zijn opdrachtgevers gebruiken de beelden ook om het project te verkopen. Gedreven vertelt hij: “Ik vind het dan leuk om ze te kunnen verrassen met iets dat ze uiteindelijk zelf gemaakt hebben. Door beelden te maken van een klein detail, vanuit een bepaalde hoek of met licht dat ergens op valt. Dat betekent dat ik er dus alles aan doe om het gebouw er zo goed mogelijk op te krijgen. Zo bepaal ik vooraf op welke kant van het gebouw de zon staat. Als de zon schijnt krijgt je foto meteen zoveel meer inhoud. Het komt door de kwaliteit van het zonlicht. Je krijgt dan een bepaalde schaduwwerking. De gevel krijgt veel meer diepte en geeft het beeld veel meer textuur. Zonder zon wordt het beeld heel plat. Je mist dan toch de reflectie en schaduwwerking van bijvoorbeeld de bakstenen. De lichtval maakt het verschil tussen een plat beeld en een interessant beeld. Voor mij is daarom de lenteen zomerperiode ook echt topdrukte. Ook als het in het najaar of winter zonnig is, dan krijg ik van die last-minute opdrachten om vrijwel direct een reportage te maken.” Wenen Gepassioneerd begint Bas over zijn eerste buitenlandse opdracht te vertellen, zijn trots. “Ik ben een weekend lang naar Wenen geweest. Eerst een dag met de architect op pad om hem te leren kennen en te weten wat hij belangrijk vindt. De context, het park waar het gebouw in staat, is heel belangrijk. Dat versterkt elkaar. Ook zijn er specifieke onderdelen van het gebouw die heel mooi zijn. De kleurtjes in de balkons,

“Ik vind het leuk om

mijn opdrachtgevers te verrassen.”

de schaduw die dat werpt. Daar maak ik dan een detailfoto van, ik haal het uit zijn verband en probeer het daarmee bijzonder te maken. Als ik dat doe, dan merk ik dat mijn opdrachtgevers het waarderen dat ik met een ander oog naar hun werk kijk. Vaak zijn dat ook dingen waar heel veel tijd aan is besteed.” Bas laat me foto’s van het project zien. Het is een prachtig gebouw en ook de detailfoto’s zijn ware kunstwerken. Hiermee laat hij me 54

zijn vakmanschap duidelijk zien. “Ik had dat weekend wel heel veel geluk. Als het de hele dag grijs weer zou zijn geweest, dan was dat wel rampzalig. Dan had ik een vlucht geboekt en kon ik nooit het resultaat behalen dat ik nu heb behaald. Ik zou dan echt nog een keer terug moeten. Dat is dan wel lastig als je in het buitenland fotografeert. Als ik een project hier in Helmond doe, dan kan ik op ieder moment terug gaan. Soms zie ik in tijdschriften of in de vakbladen wel eens foto’s met een grauwe lucht. Dan denk ik echt wel ja, dan had je beter even terug kunnen gaan.” Geluk Soms moet je als fotograaf ook gewoon een beetje geluk hebben. Bas vertelt dat hij vrijwel nooit op pad gaat zonder zijn ‘vaste uitrusting’: zijn tas met camera, een architectuurlens, een portretlens en een telelens. “Ik had net mijn nieuwe architectuurlens en ging naar de markt. De lucht was strakblauw en de zon stond op de nieuwe bibliotheek. Ik dacht: ‘laat ik maar een paar foto’s maken’. Een week later mocht ik met iemand meevliegen en vlogen we over Helmond. Toen heb ik ook nog mooie luchtfoto’s kunnen maken. Ik heb contact gezocht met Bolles+Wilson, de architect van de bibliotheek. Toen kon ik ze én een foto in de prachtige zon én ook nog een mooie luchtfoto aanbieden. Dat was wel heel bijzonder.” Op locatie Dat het niet altijd meezit, weet ook Bas. Hij heeft hier ook al het een en ander aan meegemaakt. Al lachend begint hij op te sommen wat hij al is tegengekomen: “Soms staan er wel eens auto’s in het beeld. Meestal is het dan eenvoudig opgelost door even aan te bellen met de vraag of ze even aan de andere kant van de straat willen parkeren. Ik heb ook wel eens een hele rij met kliko’s weggezet. Het meest bizar was wel dat ik onkruid heb staan plukken. Ik moest voor een ontwikkelaar een foto maken van een hoekhuis, met een mooie bakstenen gevel en een zinken raamomlijsting. Daar stond heel veel onkruid

voor, van die lange sprieten. Dus ik belde aan bij die mensen. Ik legde uit wat ik kwam doen en vroeg of ik er wat van weg mocht halen. Die man gaf me een schoffel en vroeg ik de rest dan ook gelijk wilde doen. Het is misschien tien minuten of een kwartiertje werk, maar als het in de nabewerking een uur per foto verschilt, dan is de keuze makkelijk gemaakt. Soms kan het gewoon niet anders. Dan staat die auto er gewoon. Vaak ga ik dan kijken of ik een keer terug kan gaan . Ik heb ook wel eens bij mensen een briefje in de brievenbus gelegd. Of ze voor de volgende dag de auto weg willen zetten of de gordijnen open willen laten.” Dichterbij Het gras is niet altijd groener in het buitenland. Bas is bezig met een project over Helmondse architectuur. “Voorheen ging ik vaak naar Eindhoven, ook omdat ik daar meer bekend was. Nu besteed ik meer aandacht aan Helmond en

“Om beter te worden

moet je blijven bewegen.”

kijk ik meer naar de stad zoals je er op vakantie zou gaan. Of ik zoek contact met architecten uit Helmond, zoals Bas Knapen en Frans Benjamins, waar ze mee bezig zijn en of ze nog mooie plekken weten. Zij wonen toch al wat langer in Helmond en weten vaak wat meer of zijn misschien een keer op een interessante excursie geweest.” Toekomst Wat de toekomst Bas brengen zal, weet niemand. Hij zal vooral bezig blijven met het maken van mooie beelden. Door zijn gedrevenheid heeft hij zeker nog een aantal wensen: “Ik wil heel graag nog eens in de grotere bladen staan zoals Architect of A10. Ook wil ik nog meer buiten de landsgrenzen gaan. Die Wenen-opdracht is goed bevallen. Ik heb gezien dat er in België en in Duitsland ook hele mooie architectuur te vinden is. Daar wil ik zeker ook nog aan de slag gaan. Het belangrijkste voor mij is toch wel om ‘mijn oog’ goed te blijven trainen. Ik wil steeds weer op een hoger niveau komen. Om beter te worden in je vak moet je blijven bewegen.” www.basephotography.nl


HELMOND STAGESTAD Sleutel tot meer kenniswerkers

Met lef, daadkracht en creativiteit zet Werkgeversplein Gemeente Helmond | United Brains | Rabobank He www.unitedbrains.nl de werkgeversvraag om naar de juiste oplossing. 040-247 28 94

P&O-Advies

Recruitment

Opleiden

Kennis

Innovatie

EĂŠn loket voor alle werkgevers met P&O-vragen

De juiste match in werving & selectie

Juiste opleiding of cursus passend bij uw bedrijf

Actuele kennis van de regionale markt

Innovatieve en creatieve oplossingen voor arbeidsmarktvraagstukken

Het Werkgeversplein benut kansen en mogelijkheden op de regionale arbeidsmarkt.

Werkgeversplein Regio Helmond werkt samen met: UWV | Leren en Werken Helmond/de Peel | VICH | BZW | Bedrijventerreinen Helmond | Atlant Groep | FOH Gemeenten: Deurne, Asten, Someren, Gemert-Bakel, Laarbeek, Geldrop-Mierlo en Helmond

info@werkgeverspleinregiohelmond.nl

0492-845902

www.werkgeverspleinregiohelmond.nl


56

kunst


kunstkwartier BEE LDE ND E KU NS TDA NS MU ZIE KS CH RIJ VEN

THE ATE R

Kunstkwartierboom gaat groeien en bloeien

Kunstkwartier: wie heeft er als kind geen les gevolgd? Maar de kunstinstelling van Helmond wil haar vleugels uitslaan. Of eigenlijk: meer takken aan de boom toevoegen. De Kunstkwartierboom gaat groeien en bloeien. Dat behoeft uitleg, directeur Esther Hartzema aan het woord. “Doorzettingsvermogen, creativiteit en samenwerken: daar pluk je de rest van je leven de vruchten van.” beeldmateriaal: kunstkwartier tekst: romy van der sande

Energiek, bevlogen en vol ideeën. Esther Hartzema is nog geen jaar directeur van Kunstkwartier, maar lijkt haar draai al helemaal te hebben gevonden. Hartzema was jarenlang actief bij de Rabobank, binnen de afdeling kunstzaken. “Het bevalt me goed bij het Kunstkwartier”, beaamt ze. Voor wie Kunstkwartier niet kent: het is het centrum voor de kunsten in drie gemeentes. In Geldrop/Mierlo en Nuenen wordt muziekles gegeven. In Helmond komen muziek, beeldende kunst en schrijven aan bod. Kunstkwartier verzorgt kort- en langlopende cursussen voor jong en oud. “Het mooie aan deze regio is dat er op cultureel gebied ruimte is om te groeien, om met nieuwe initiatieven te komen.” Toch is het werk, zeker in deze crisistijd, niet alleen maar prettig. “Ik merk wel dat het een lastige tijd is. Er moeten soms harde beslissingen genomen worden. Toch is de crisis ook goed voor de kunstensector. Ik denk niet dat kunst en cultuur ooit helemaal zonder subsidie kunnen bestaan, maar het is

wel goed om kritisch naar de toegevoegde waarde ervan te kijken. Jarenlang ging er veel energie en creativiteit naar een kunstzinnig of cultureel project. Maar nu moet er ook gekeken worden naar de marketing en de behoefte bij het publiek.” Kunstkwartierboom Bijna vanaf haar eerste werkdag hing hij in haar kamer: de Kunstkwartierboom. Stevig geworteld in Helmond, al jarenlang. Een stam die stevig staat. Het Kunstkwartier is hét adres voor de particuliere markt. Met name kinderen en jongeren volgen hier een kortlopende of langlopende cursus. In de toekomst moeten daar meer volwassenen bij komen. Maar: er kán meer en door de crisis moet er misschien ook wel meer. En daarom konden alle medewerkers ‘takken’ en ‘bladeren’ toevoegen aan de toen nog karige boom. Zo ontstond een stroom aan ideeën en een boom vol ingevingen.

57


Wie is Esther Hartzema?

Lucht Eén van de takken is maatschappelijke thema’s. Kunst en cultuur toegankelijk maken voor diverse groepen. De termen die erbij geschreven staan: Zorg & welzijn, wijken en jeugdbeleid. Het eerste succesvolle project voor mensen met Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH) is afgerond, een samenwerking met stichting SWZ. “Eén van de cursisten gaf aan dat sinds hij blind is, het altijd druk is in zijn hoofd. Hij moet leren prikkels op een andere manier te verwerken, dat kost hem veel energie. Tijdens onze cursus was het eindelijk even helemaal rustig in zijn hoofd. Hij zei dat hij weer lucht in zijn hoofd kreeg, dat is toch prachtig?” Ontmoetingsplek Hartzema zag hoe enthousiast deze cursisten waren. Hoe iemand met Parkinson eindelijk kon ontspannen. Alleen de reis naar het Kunstkwartier was al een belevenis op zich. Over de grenzen kijken, de blik naar buiten. Iets wat perfect past bij de visie van Hartzema. “Kunstkwartier wordt zo ook een ontmoetingsplek.” Ze zag hoe de cursisten zongen, maar ook vol overgave luisterden naar klassieke muziek. Gesloten ogen, meegevoerd door de muziek en de woorden van de docent. “Zo maakten ze een reis in hun hoofd, iets wat ze in het echte leven niet meer kunnen. Heel waardevol!” Ook voor de docent is het iets nieuws. “Niet iedere docent is geschikt voor het geven van dit soort lessen, ik zoek docenten die samen met me op avontuur willen. Deze cursusleidster was heel enthousiast en heeft zelf ook een groei doorgemaakt, dat is mooi om te zien.”

‘ Het K un stkwa rt ie r i s een m ooie sch o o l v oor het leve n. ’ Drempel De komende jaren gaan er meer van dit soort pilots plaatsvinden. Hartzema is volop in gesprek met diverse instanties. Zo wil ze de samenwerking aangaan met de LEVgroep. Ze brengt het verhaal vol overtuiging. Maar de kritische luisteraar vraagt zich af hoe dit waarheid kan worden, met bezuinigingen in de zorg en de kunst- en cultuursector die zich aan het herbezinnen is. “Ik zie inderdaad een flinke financiële drempel, maar ik heb er vertrouwen in dat we er met diverse partijen uit gaan komen. 58

Esther Hartzema woonde jarenlang in het Midden-Oosten. In Nederland verruilde ze het stadse Rotterdam voor Limburg. Na haar studie Algemene Letteren in Utrecht (specialisatie Kunstbeleid en – management) vervulde ze zo ongeveer elke denkbare functie binnen de afdeling kunstzaken bij Rabobank. Ze stelde een jonge collectie samen, die uitgroeide tot een volwassen collectie voor een groot publiek. “Met de voltooiing van de Rabo Kunstzone was mijn werk daar gedaan: kunst toegankelijk maken en de verbinding leggen met het zakelijke. Die insteek heb ik meegenomen naar het Kunstkwartier.” www.kunstkwartier.nl Kromme Steenweg 16, 5707 CC Helmond 0492-542.445

Kunstkwartier gaat niet voor de winst, we zien een behoefte en daar willen we iets mee doen. Ik ben niet voor één gat te vangen, ik vind dat je lef moet tonen en geloof moet hebben in je goede verhaal. Kunstkwartier staat voor belangrijke waardes: samenwerken, samen leven, tolerantie en duurzaamheid.” Ze hoopt ook een bijdrage te leveren aan de leefbaarheid in wijken. “Kunst en cultuur in wijkhuizen, maar ook op straat. Kunst en cultuur verbroederen, zorgen ervoor dat mensen elkaar meer opzoeken, elkaar kennen en elkaar daardoor helpen.” En ook jongeren hoopt ze te kunnen inspireren. Een missie, zo kun je het wel noemen. “We stimuleren in onze maatschappij vooral de linker hersenhelft die staat voor logica, denken en analytisch vermogen. Als kind teken je, ga je naar muziekles, kom je in aanraking met kunst en cultuur. Maar dat verliezen we al snel, vaak al op de middelbare school. Terwijl de rechter hersenhelft staat voor intuïtie, gevoel en creativiteit. Zaken die juist heel belangrijk zijn en waar steeds vaker een beroep op wordt gedaan. Wij kunnen een bijdrage leveren aan het nieuwe denken.” Brainport Met het oog op Brainport: de slimste regio waar de kenniseconomie floreert, ziet Hartzema mogelijkheden. De commerciële tak aan de boom. “Juist in een kenniseconomie als deze, waar innovatie belangrijk is, is het ook belangrijk om creatief te denken. Daar kunnen wij een bijdrage aan leveren. De linker en rechter hersenhelft moeten contact met elkaar maken.” Niet alleen de hersenhelften moeten elkaar vinden, ook de verschillende disciplines gaan

elkaar opzoeken in het Kunstkwartier. “We gaan ons aanbod verder uitbouwen. Denk aan nieuwe media, fotografie en film. Disciplines die elkaar ook gemakkelijk kunnen opzoeken. Het grote voordeel is dat je als kind dan nog geen keuze hoeft te maken, je kunt snuffelen aan diverse kunstdisciplines.” Zaal Scala kan voor die cursisten een mooi podium vormen, waar ze samen aan de slag kunnen. Clubgevoel Het woord ‘samen’ valt regelmatig. “Dat clubgevoel, die gezelligheid: dat moeten we koesteren en bevorderen. In Nuenen gaan we, mede door financiële druk, groepslessen geven. Ik zie dat ook als iets positiefs: je krijgt langer les en gaat samen aan de slag.”

‘W e moeten de g ezelli g hei d en het c lub g ev oe l koes teren . ’ Hartzema was altijd bezig met beeldende kunst. Bij het Kunstkwartier ging een nieuwe wereld voor haar open. “Ik ben onder de indruk van de vaardigheden die mensen hier leren. Het gaat zo veel verder dan bijvoorbeeld het bespelen van een instrument. De vaardigheden die je hier oppakt, daar kun je de rest van je leven iets mee. Het is een leerschool voor het leven.” In je kracht Een bloeiende boom, die creëer je niet zomaar. Daarvoor moet je zaaien, snoeien, er is water nodig. Daarom breekt nu een hectische tijd aan. Gesprekken voeren met allerlei instanties bijvoorbeeld, de samenwerking opzoeken. “We zitten op een scharnierpunt in de tijd. Maatschappelijke thema’s en – zekerheden staan op de tocht, worden herzien. Pensioen, de verzorgingsstaat: het is niet meer vanzelfsprekend. Ik denk dat het voor Kunstkwartier in deze tijd belangrijk is om geen geïsoleerd instituut te zijn. We moeten onze deuren openzetten, onze blik naar buiten laten gaan en integreren in de samenleving. Het is niet meer van deze tijd om te wachten op cursisten die zich aanmelden, we moeten zelf stappen zetten. De komende jaren gaat onze boom groeien. Met in ons achterhoofd onze missie: kunst en cultuur dragen bij aan persoonlijke ontwikkeling. Kunst zet jou in je kracht.”


column centrum

volle glazen Ik weet, ik ben een groot liefhebber van een lekker glas wijn. Prosecco mag je me zelfs voor wakker maken, en ook in een glaasje bier spuug ik niet, maar over deze glazen wil ik het niet hebben. Marie-Claire Coenen , geboren en getogen in Helmond. Haar ouders begonnen in 1954 in de Veestraat de winkel Coenen kookplezier. Marie-Claire nam de winkel samen met haar man Joost de Vos eind 1987 over. Samen met zoon Wouter wonen ze boven de winkel in de Kerkstraat.

Ik wil het hebben over al die half lege glazen waar je overal over valt. Of je nu de krant openslaat, de radio aanzet of ’s avonds tv gaat kijken, alleen maar ellende. De huizencrisis, de bankencrisis, de eurocrisis, de economische crisis, je zou er bijna een punthoofd van krijgen, maar is het wel crisis? Zitten wij niet gewoon in een overgangsfase naar een nieuwe werkelijkheid? En deze nieuwe werkelijkheid, biedt deze niet ook gewoon kansen? Natuurlijk kunnen wij ons blijven focussen op wat allemaal niet meer kan, maar wat kun je daar nu in hemelsnaam mee winnen? Verbeter je je eigen situatie hiermee? Bied je hier kansen mee voor anderen? Wordt het leven er leuker van? Nee, nee, nee. Kunnen wij niet gewoon met z’n allen besluiten ons te focussen op alles wat wel goed gaat, wel leuk is en wel kan? Wat is er mis met een gezellige picknick met vrienden op de hei? Niets toch? Of gezellig met de vriendengroep naar de kasteeltuinconcerten, of zondags met de familie naar de carat concerten in de Warande… Wij wonen met z’n allen in een prachtige stad in een prachtig land. Doe daar wat mee! Als wij nou eens allemaal besluiten om het woord crisis te verbannen, en ons nog alleen te focussen op alle uitdagingen en mogelijkheden die op ons pad komen, wat zouden wij dan veel voor elkaar kunnen krijgen. Geen half lege glazen meer, maar half volle, of liever nog volle glazen. Jacqueline Bozon* zou zeggen: GAS EROP! en daar kan ik mij alleen maar bij aansluiten Marie-Claire

*Jacqueline Bozon is een Helmondse kunstenares.

59


basteeuwen

ondernemer

Makelaar zijn is geen gemakkelijke job vandaag de dag. Maar de makelaar in hart en nieren ziet kansen waar anderen beren op de weg zien. Bas Teeuwen (49) is zo’n makelaar. Opgegroeid in een ondernemersgezin, Helmonder geworden, vader van drie dochters en altijd een volle agenda. Maar geen spoortje stress. Voor een gesprek met HLMND Magazine neemt hij alle tijd.

tekst: folly van dijk foto: ugur ozdemir

60

De goede eigenschappen “Als jochie was ik graag in de schilderswinkel van mijn ouders in Veldhoven. Geweldig vond ik het om met klanten te kletsen, te helpen met de verkoop. Commercieel en dienstbaar zijn en mensen om me heen, nu weet ik dat ik toén al voelde dat ik daar iets mee wilde in mijn leven.” Drie onmisbare kenmerken voor een makelaar, het vak dat Bas Teeuwen al op jonge leeftijd ambieerde. “Ik wilde gericht studeren, vandaar dat ik op de HEAO voor de differentiatie makelaardij koos.” Hoewel blij met zijn eerste baan als beleidsambtenaar bij VROM, ervoer hij die periode toch als een verblijf in de wachtkamer. “Eind jaren ‘80 was het ook crisis. Weinig werk in de makelaardij. In 1991 kon ik als assistent makelaar aan de slag bij – toen nog – Praasterink in Helmond. Eindelijk! dacht ik.” Fijn wonen in Helmond Helmond kende hij totaal niet. “Vanuit Veldhoven kom je niet gauw in Helmond als je er niets te zoeken hebt. Helmond verraste me. Een gemoedelijk ´dorp´ met veel faciliteiten. We zijn dan ook snel hierheen verhuisd. Mijn vrouw Wytske is net zo min

Helmonder als ik, zelfs geen Brabantse: ze komt uit Dordrecht. Maar ze heeft het hier nog meer naar haar zin dan ik. Werkt bij de gemeente en legt makkelijk contacten. Jaren hebben we met veel plezier in Brouwhuis gewoond, nu alweer 13 jaar in Dierdonk. We hadden best in Brouwhuis willen blijven, maar in Dierdonk konden we zelf gaan bouwen en dat was een grote wens van mij. En nu willen we niet meer uit Dierdonk weg. Het is een heerlijke thuishaven in ons hectische bestaan met drie kinderen, allebei een baan en een hoop bezigheden daarnaast.”

H elm ond is e en g em oedelijk dor p .

Warm nest “Als je maar geen schilder wordt!”, drukte Bas’ vader hem op het hart. “Mijn vader was huisschilder, mijn moeder runde de winkel. Ze drongen er nooit op aan dat wij, kinderen, de zaak zouden overnemen. Het waren zware tijden, ze moesten er keihard voor werken.


moment� “never a dull

61


“We zijn dan ook veel meer dan een gemiddeld makelaarskantoor.”

Vakanties hadden we niet, maar we hadden veel vrijheid en werden vroeg zelfstandig. We waren met z’n drieën: mijn broer, zus en ik. Ik kijk terug op een warm nest. ” Toch: je bent zoon uit een ondernemersgezin of niet. Zeven jaar geleden begon het te kriebelen bij Bas. “Na een aantal jaren in dienst bij een makelaarskantoor wilde ik voor mezelf beginnen. Ik was al bezig met de voorbereidingen voor een eigen kantoor, toen Adriaan van den Heuvel mij vroeg of ik bij zijn kantoor wilde aansluiten. Met mijn ´nee´ nam hij geen genoegen.... Ik kocht mezelf in en werd vierde vennoot met een optimale dosis vrijheid waarmee ik de sector particuliere woningen ben gaan uitbouwen. Zo werd ik uiteindelijk toch ondernemer. En het voelt goed. Dit kantoor staat als een huis in Helmond, heeft een goede reputatie. Eén locatie, alles onder één dak: efficiënt en laagdrempelig. Nog altijd kan iedereen zo binnenlopen, al gaat het merendeel van de klantcontacten nu via internet en telefoon.” Crisis Is het vak in deze tijden van crisis eigenlijk nog wel leuk? Bas gaat er eens goed voor zitten. “Nou en of! Het is juist extra interessant. Een geweldige uitdaging. Kansen benutten en aangrijpen. Er is veel aanbod en weinig vraag, dan moeten we dus alles uit de kast trekken. En

“Ik kijk terug op een warm nest.”

innoveren.” Bas doelt onder meer op zijn project ZienopZondag, de mogelijkheid om op zondag huizen te bezichtigen. Een frisse benadering van de markt, nu veel stellen allebei werken. Hij polste collega´s over zijn plan, want “alleen als je zoiets met meerdere makelaars doet, krijgt het body. Het levert echt niet altijd snel verkoop op, maar stilzitten doet dat zéker niet.” Het harde werken betekent wel eens schipperen met het privéleven. “Zeker, maar de kinderen gaan boven alles. Twee meiden zitten op het Jan van Brabantcollege. De oudste moet binnenkort een studierichting kiezen. Genoeg 62

stof tot praten thuis dus... “Zwaar, zo´n vrouwenhuishouden? Hij lacht. “Nee hoor. Hooguit delf ik wel eens het onderspit als ik voetbal wil kijken.” Bij kijken blijft dat trouwens niet: Bas speelt enthousiast zaalvoetbal. En hij is lid van een kookclub, van de ondernemersclub Dierdonk en het Vastgoedplatform. “Er zijn perioden dat Wytske en ik elkaar door de week nauwelijks zien. Vakanties maken dat dan weer goed. Altijd aan zee. Wij moéten de zee zien, liefst in een lekker warm land. Dus trekken we naar Frankrijk en Spanje.”

“Helmond verraste me.”

Uitrusten, genieten, opladen en nieuwe ideeën opdoen. Zoals het ruilplatform: wensen van kopers en verkopers nauwgezet op elkaar afstemmen. Ook dat vraagt samenwerking tussen makelaars, voor Bas Teeuwen is dat vanzelfsprekend. “De verkoper van vandaag is de koper van morgen. Ik vind het volstrekt logisch om te zien of we tot een match kunnen komen.” Zijn idee krijgt ruim bijval: binnenkort is het een extra service van Funda. “Zoals in ieder vak moeten ook wij vernieuwend bezig blijven”, legt hij uit. “Zéker nu, met deze moeilijke markt.” Dankzij het ruilplatform maakte hij laatst mee dat een woning binnen een dag verkocht was. Een uitzondering, dat wel, “maar het toont aan dat vernieuwing werkt”. Heeft hij nog adviezen voor eigenaren van huizen die lang te koop staan? “Kijk, de koper wil het beste product voor de laagste prijs. Die prijs is heel essentieel. Ook van belang is de afwerking van een huis. Er staan veel dezelfde huizen te koop, dus kiest de koper voor de woning met de beste afwerking, de mooiste keuken. Een huis met sanitair uit de jaren ‘60, ‘70 willen de mensen niet. En een goede presentatie is heel belangrijk.”

Psychologie Optimistisch blijven, is de boodschap van Teeuwen. “We moeten ook een beetje relativeren, niet reageren op de waan van de dag en elkaar niet gek maken. Want de crisis is ook psychologisch.” Dat er een flink brok psychologie onmisbaar is in zijn vak, is evident. Een huis heeft grote emotionele waarde en geen twee mensen zijn hetzelfde, dus menselijk inzicht en tact zijn onmisbaar wil je een goede en betrouwbare makelaar zijn. Dat geldt ook voor de collega’s van Bas die cliënten begeleiden bij planschade- en onteigeningsprocedures. “Een gedwongen vertrek is een persoonlijk drama. Het komt in alle Peelgemeenten veel voor. Nieuwbouwwijken als Brandevoort hebben veel verblijfsverplaatsingen in de agrarische sector teweeggebracht, maar het gebeurt ook door aanleg en omlegging van wegen bij de particulier ‘in de straat’. Heel vaak horen we: we willen voor een miljoen nog niet weg. Wij gaan dan op de stoel van de bewoners zitten en voeren de onderhandelingen met de gemeente voor een optimale schadeloosstelling. Juist omdat het bijna altijd persoonlijke drama’s zijn, is een adviseur die rationeel denkt en handelt onmisbaar. Het blijft een pleister op de wonde, want wij kunnen een overheidsbesluit niet terugdraaien, maar wel zorgen voor zoveel mogelijk compensatie. Ons kantoor beschikt over heel veel kennis op dit gebied. We zijn dan ook veel meer dan een gemiddeld makelaarskantoor. Dat is onze kracht, ook voor de toekomst. Onderscheidend zijn en blijven, en optimale dienstverlening bieden.”

“Met mijn ‘nee’ nam Van den Heuvel geen genoegen.”

En als hij nu, bijna-vijftig, terugkijkt naar dat jongetje in de schilderswinkel, is dan alles op z’n plek gevallen? Bas denkt even na. “Nu ik zelf ondernemer ben: ja. De crisis maakt dat we kansen nu niet optimaal kunnen benutten, maar biedt ook genoeg uitdaging. En afwisseling: elke dag is anders. Never a dull moment.”


with

PRINTING PRINTING PRINTING PRINTING PRINTING PRINTING WITH WITH WITH WITH WITH PASSION PASSION PASSION PASSION PASSION ■

with

■ ❙❙

❙❙ ●

this publication was printed by gewadrupo this publication was printed by gewadrupo

www.gewa.be

2370 Arendonk (B) l Hoge Mauw 130 Te l + 3 2 ( 0 ) 1 4 6 7 8 6 6 9 Fa x + 3 2 ( 0 ) 1 4 6 7 2 3 1 6

www.gewa.be

w w w. g e w a . b e

2370 Arendonk (B) l Hoge Mauw 130 Te l + 3 2 ( 0 ) 1 4 6 7 8 6 6 9 Fa x + 3 2 ( 0 ) 1 4 6 7 2 3 1 6

w w w. g e w a . b e

63


reizen

route

napolĂŠon Jaarlijks staat Frankrijk bol van de toeristen. De grote steden en de kustgebieden zijn veruit favoriet. Maar landinwaarts zijn er de vele charmante dorpjes, de uitgestrekte meren en de prachtige bossen. Bijzonder is de Route NapolĂŠon. Een route die de drukte van de ZuidFranse kust verbindt met de stilte van de Franse Alpen. tekst: isabelle ruyters foto: shutterstock

64

castellane


in de voetsporen van de franse keizer Iets meer dan 80 jaar geleden (in 1932) werd deze historische route geopend. Stap in de schoenen van Napoléon Bonaparte voor de weg die hij aflegde om Frankrijk te heroveren na zijn ballingschap naar het eiland Elba. Een stukje geschiedenis Om de route de juiste lading te kunnen geven, is het handig om een klein stukje historie als bagage mee te nemen. Keizer Napoléon werd in 1814 verbannen naar Elba. Hij was niet van plan om daar zijn tijd uit te zitten, maar wilde zijn keizerstitel en Frankrijk zo snel mogelijk heroveren. Op 1 maart 1815 kwam hij met zijn lijfwacht van 600 man aan land in Golfe-Juan, tussen Cannes en Antibes. Zijn opmars moest kort en krachtig zijn, maar hij moest ook de vele confrontaties met de koningsgezinde dorpen in het Rhônedal zien te ontwijken. Vandaar de slingerweg richting de Alpen. Na een triomftocht van 20 dagen kwam Napoléon aan in Parijs. Daar kon hij, gesteund door een enorme menigte, de macht weer overnemen. Volg de borden De Route Napoléon is 324 kilometer lang. Door Napoléon en zijn gevolg te voet en te paard afgelegd. Afhankelijk van je conditie en beschikbare tijd is de route ook met de fiets of de auto af te leggen. Het maakt niet uit aan welke kant je begint, het is altijd prachtig. Hier wordt een aantal bezienswaardigheden langs de route beschreven van het zuiden (GolfeJuan) naar het noorden (Grenoble), zoals de kleine Keizer ons voorging.

We volgen de N85 en de borden met de Keizerlijke adelaar… Golfe-Juan Aan de Côte d’Azur, tussen Cannes en Antibes, ligt Golfe-Juan. Toen Napoléon hier aan land kwam, was dit nog een heel bescheiden vissersdorp. Daar is inmiddels veel in veranderd. Het is een mondaine badplaats geworden. Er zijn diverse musea te bezichtigen en door de veelzijdigheid hiervan, zit er altijd iets van jouw smaak bij. Picasso heeft hier een tijd gewoond en gewerkt en dus is zijn bijzondere werk in een van de musea te zien. De baai heeft een ideale ligging. Je kunt er heerlijk genieten van het strand of met watersport actief bezig zijn. Om de route verder op te pakken rijd je richting Cannes en neem je de N85 richting Grasse. Hiermee verlaat je ook de drukte van de kust en rijd je zo de bossen en de bergen in. Chanel No. 5 Grasse is vooral beroemd om de parfumindustrie. Om je een beeld te geven: Grasse maakt meer dan 60% van de landelijke productie van natuurlijke aroma’s. Deze worden voor zowel parfums als voor de voedingsindustrie gemaakt. Het Musée International de la Parfumerie geeft een beeld van de geschiedenis van de parfumindustrie. Tegenwoordig worden geurstoffen ook synthetisch geproduceerd. De luxe parfummerken wagen zich hier niet aan. Zo zijn er in Grasse nog jasmijnvelden speciaal voor de productie van Chanel No. 5. Nog met de jasmijn en lavendelgeur in je neus verlaat je het dorp via de N85.

65


Ezelpaden Het contrast kan bijna niet groter zijn: van de luxe bloemenvelden naar de ezelpaden van Napoléon. In zijn regeerperiode had hij opdracht gegeven om verharde wegen aan te leggen op veel plaatsen waar nog ezelpaden lagen. Bij zijn opmars terug in Frankrijk kwam hij er achter dat dit niet gebeurd was. Sterker nog: er was zelfs nog geen begin gemaakt. Tussen Escragnolles en Saint-Vallier-de-Thiey ligt nog 10 km van de authentieke route. Startend in de bossen ga je over het oude pad naar de warmere hoogvlaktes. Hiervoor moet je dan wel even de N85 verlaten, maar het is echt een bijzondere ervaring! Om de route weer op te pikken, kun je in Escragnolles de verharde weg, de N85, weer op in westelijke richting. Grootse kloof Het dorpje Castellane is een typisch Frans dorpje. Bij binnenkomst zie je de vele geraniums in prachtige rode en roze tinten over de balkons hangen. In het dorp, op een rots van 184 meter hoogte staat de kapel Notre Dame du Roc. Het is een intensieve klim van ongeveer een half uur, maar dan word je beloond met een prachtig uitzicht over het dorp en de omgeving. Castellane ligt aan het oostelijke uiteinde van de Gorges du Verdon. Met 25 kilometer lengte is de kloof de op een na grootste van Europa. Aan het westelijke uiteinde ligt het Lac Ste. Croix. Een prachtig meer dat je als vertrekpunt kunt gebruiken om de kloof met de kano of waterfiets te ontdekken. Zeker weten dat je onder de indruk bent van de natuur op en naast het water! Als je de tijd hebt, dan krijg je er geen spijt van als je even van de Route Napoléon afwijkt en hier wat langer blijft. Luxe kuuroord De N85 brengt ons weer terug op het pad van Napoléon. We komen aan in het kuuroord Digne les Bains, ook wel de lavendelhoofdstad. De plaats ligt pal tussen de Alpen en de Provence en biedt behalve luxe en cultuur ook hier weer een prachtige natuur. Digne les Bains ligt in het hart van Reservaat Haute Provence, het grootste geologische reservaat van Europa. Er zijn hier heel veel fossielen te vinden, waardoor je je in de prehistorie waant. Let wel op! Je mag hier niets van meenemen, want ze zijn beschermd! De omgeving van het reservaat is ook een plek waar je gerust een stop van enkele dagen (of langer!) kunt maken. Opnieuw volgen we de N85. Voor het eerst sinds we de kuststeden hebben verlaten, komen we weer in de buurt van de snelweg. Maar voor de Route Napoléon volgen we de N85 en rijden we onder de snelweg door.

Romeinen We komen aan in Sisteron. Deze sfeervolle Franse plaats is gebouwd aan de oever van de Durance. Het Musée du Vieux Sisteron geeft een mooi beeld van het ontstaan van de stad en leef- en werkwijzen. Er is zelfs een mausoleum te zien uit omstreeks de 2e eeuw, gebouwd voor een rijke Gallo-Romeinse familie. Het ontstaan van Sisteron gaat ruim 4000 jaar terug. Toen was het al een rustplaats voor de Romeinen. Ook Napoléon vond het hiervoor een prima plek. Met zijn manschappen verbleef hij in Sisteron voor de klim naar de Col Bayard. Je kunt hiervoor vanuit Sisteron voor de officiële route kiezen, de N85 of voor de snellere variant. Dan pak je de snelweg A51 richting Gap. Col Bayard Deze berg is met zijn 1246 meter het hoogste punt van de route. Napoléon moest door de sneeuw over deze bergpas. Een barre tocht op weg naar de laatste knooppunten voordat hij zijn overwinning in Grenoble kon vieren. Nu is het vooral een mooi ski- en golfgebied. Het laatste stuk van de Route Napoléon is erg bergachtig en gaat wederom via de N85. Het is een tocht die gepaard gaat met flink wat hoogteverschillen en scherpe bochten. Vergeet niet om af en toe eens te stoppen en van de weidse uitzichten te genieten. Het is een prachtig stuk Frankrijk. Ontmoeting Ook Laffrey is een toeristische trekpleister en ligt op 30 kilometer ten zuiden van Grenoble. Het is omgeven door prachtige meren, waardoor het een favoriet watersportgebied is. Op de historische plaats, La Prairie de la Rencontre (de weide van de ontmoeting) staat een enorm standbeeld van Napoléon te paard. Hier ontmoetten Napoléon en zijn inmiddels flink gegroeide leger, de Koninklijke troepen die hem

foto: isabelle ruyters 66

moesten stoppen. In het Koninklijke leger zaten veel soldaten die Napoléon voor zijn verbanning gediend hadden. Toen Napoléon hen naderde riep hij: “Soldaten, als er één onder jullie is die zijn Keizer wil doden, hier ben ik”. De soldaten lieten hun wapens zakken en de menigte juichte “Vive L’Empereur!” (Leve de Keizer!). De keizer was terug en marcheerde dezelfde dag Grenoble binnen. Als je bij het standbeeld midden op de vlakte staat, verbeeld je dan maar eens dat het vol staat met het Franse Leger. Dan voel je de grootsheid van deze overwinning! Herwonnen Dinsdag 7 maart 1815 komen Napoléon en zijn troepen aan in Grenoble. De Porte de Bonne is gesloten, maar de soldaten die hem bewaken zijn Napoléon gunstig gezind. De poort wordt geopend: Napoléon wordt de stad binnen gedragen door de inwoners tot aan het Hotel des Trois Dauphins. Grenoble is een stad met veel bezienswaardigheden, waaronder de kathedraal en Fort de la Bastille, een serie forten op een bergklif tegenover het centrum. De Bastille is zichtbaar vanuit verschillende plaatsen in de stad. Je kunt er met de kabelbaan naar toe, ruim 200 meter hoog. Dat is puur genieten van het uitzicht over het, door Napoléon herwonnen, land. Na 324 kilometer heeft Napoléon in zes dagen tijd Frankrijk heroverd. Hij begint dan aan zijn glorieuze opmars naar Parijs. Als je zelf in Grenoble bent aangekomen, dan heb je er waarschijnlijk langer over gedaan dan die zes dagen. Je hebt in ieder geval een zeker zo bijzondere route achter de rug, die een mooie verbinding is tussen een belangrijke historische gebeurtenis en het hedendaagse Frankrijk. Bonne Route! (goede reis!)

Plaquette in Digne


2013 - 2014

KUNSTKWARTIER EN JV RI CH KS IE UZ SM AN TD NS KU E ND DE EL BE

TH EATE R

CURSUSSEN • WORKSHOPS • CREATIEVE BEDRIJFSUITJES OPTREDENS • EXPOSITIES • ONTMOETING • VOORSTELLINGEN 67


100 jaar

Precies honderd jaar geleden werd een klein Helmonds café omgetoverd tot leeszaal. Heren met hoge hoeden spitten er door een woordenboek en bezorgde moeders sloegen er een opvoedkundig boek op na. Zo begon ooit de bibliotheek van Helmond. Van uitleen was in die tijd nog geen sprake. Later mochten boeken wel mee naar huis worden genomen. De uitgeleende exemplaren werden dan met de hand genoteerd op een lijst. Anno 2013 gaat het er heel anders aan toe in de Helmondse bibliotheek. Samen met de huidige directeur Ruud Hakvoort kijken we terug en blikken we voorzichtig vooruit.

bibliotheek

foto gebouw: bas gijselhart / basephotography binnenfoto’s: daniëlle verbeek tekst: romy van der sande

68


Historie Helmondse bibliotheek ‘leest’ als een spannend geschiedenisboek. Ruud Hakvoort haalt uit het archief het ‘Woordenboek der Nederlandsche Taal’, dat al meer dan honderd jaar oud is en bladert er doorheen. “Mensen zaten hier soms uren in te lezen”, vertelt de directeur van de Bibliotheek Helmond-Peel. Inmiddels is van dat soort ‘leesmarathons’ vaak geen sprake meer. Het aantal minuten dat per week lezend doorgebracht wordt, neemt af. Niet alleen het leesgedrag maakt een ontwikkeling door, ook de bibliotheek veranderde door de jaren heen. Jeugdboeken kwamen in zwang, de Tweede Wereldoorlog zorgde voor censuur en een tochtige aanbouw bij het pand aan de Markt zorgde voor een slechte conditie van de boeken én dikke truien bij het personeel. Al 100

jaar oud, een memorabele verjaardag voor de bibliotheek. Dat moet gevierd worden! De komende maanden wordt op diverse manieren het jubileum gevierd. In het pand aan de Watermolenwal worden bijvoorbeeld nachtelijke activiteiten gehouden en de nieuwe voorstelling van Jacques Vriens staat op het programma. “We blikken niet alleen terug, maar kijken ook vooruit. De bibliotheek had in het verleden de slogan: de grootste boekenkast van Helmond. Maar ik denk dat we in de toekomst er niet alleen voor de boeken zijn, maar vooral voor onze bezoekers. De bibliotheek is een ontmoetingsplaats van mensen geworden.”

69


1913. De R.K. Openbare Leeszaal St. Augustinus wordt opgericht. De leeszaal bevindt zich in een voormalig café aan de Kerkstraat . “We waren de tweede bibliotheek in Brabant, Tilburg ging ons voor. Dat het twee arbeiderssteden zijn, is geen toeval. Het was een periode van maatschappelijke en politieke spanning. Zo kampten veel families met alcoholproblemen”, schetst Hakvoort een beeld. “De bibliotheek was een plek waar mensen op een veilige manier aan hun ontwikkeling konden werken. Daar was in die tijd zeker behoefte aan. In eerste instantie ging het om een kleine leeszaal waar ook niet-leden terecht konden. De boeken waren voornamelijk schenkingen en het ging om een paar honderd exemplaren.” Censuur Inmiddels telt de Helmondse bibliotheek bijna 100.000 boeken. Ook is er afscheid genomen van de locatie aan de Markt. Sinds 2010 is de Helmondse ‘bieb’ gevestigd aan de Watermolenwal. Maar voordat dát werkelijkheid was, ging er heel wat aan vooraf. Bibliotheekgebouwen groeiden in de vorige eeuw vaak uit hun jas, na een aantal jaren op één plek te zijn gehuisvest. In 1937 vestigde de bibliotheek zich in het voormalige raadhuis aan de Helmondse Markt. Een markant wit gebouw dat in 1966 werd verruild voor een andere 70

plek aan de Markt. Een kenmerkend pand met veel glas en beton dat al drie jaar leeg stond. Dat voormalige raadhuis werd in de Tweede Wereldoorlog overigens ook bewoond door Duitse soldaten. “Dat was best een lastige tijd, want er was sprake van censuur. Ik weet niet of alle bezoekers nog zo gemakkelijk naar binnen gingen, terwijl er toen juist heel veel behoefte was aan de ontspanning die lezen kan bieden. Er is in die tijd wel een aantal boeken veilig gesteld.” Kapelaan Overigens, censuur is niet beperkt tot de Tweede Wereldoorlog. “Het is jarenlang een Rooms Katholieke bibliotheek geweest en dus zat er ook een kapelaan in het bestuur. Tot de jaren ‘60 deed hij een uitspraak over de collectie. Tegenwoordig kunnen we ons dat niet meer voorstellen, maar er zijn soms vast pittige discussies geweest.” En

‘Het gaat niet om de boeken, maar om de mensen’

niet alleen de bestuurders bogen zich over de wenselijkheid van boeken. “Er waren ook lezers die vloeken demonstratief uit het boek krasten”, lacht Hakvoort. Dikke truien De voormalige locatie aan de Markt werd uiteindelijk te klein. Het ernaast gelegen klooster werd al na twee jaar afgebroken. “Achteraf heel jammer, want nu stond er een heel langgerekt bibliotheekgebouw, omdat er geen ruimte was om in de breedte te bouwen. Het ontstane ‘gat aan de Markt’ werd opgevuld met een aanbouw, die daar tijdelijk zou staan. Uiteindelijk heeft die aanbouw ruim tien jaar dienst gedaan, verwarmd door mijnkachels. Niet best voor de conditie van de boeken. Het personeel had elke winter dikke truien aan en in de zomer was het veel te heet.” Jeugdboeken Sinds een aantal jaar is de bibliotheek gevestigd aan de Watermolenwal. Een prachtig pand met onder meer een grote afdeling voor de jeugd. “De jeugdboeken hebben in de afgelopen 100 jaren een enorme ontwikkeling doorgemaakt. Die eerste jaren was er geen jeugdboek te bekennen, de jeugd was toen nog geen belangrijke doelgroep. Daarna ontstonden uitgaven als Wipneus en Pim. Maar prentenboeken? Dat was nog nauwelijks aan


de orde. Na de Tweede Wereldoorlog nam de ontwikkeling van het jeugdboek een vlucht en met name in de jaren ’80 kreeg de jongste lezer veel aandacht. Met prachtige prentenboeken en verhalen die tot de verbeelding spreken.” Ontwikkeling bibliotheek Ook de bibliotheken zelf maakten in al die jaren een flinke ontwikkeling door. Alleen al op technologisch gebied. Nu wordt een boek machinaal uitgeleend en ingenomen, dat ging jarenlang met de hand. Bepalend voor de bibliotheken was de bibliotheekwet die in 1976 werd ingevoerd. De bibliotheken moesten voor een breed publiek toegankelijk worden en daar werd geld voor beschikbaar gesteld. “Inmiddels is

de situatie flink veranderd”, vertelt Hakvoort. “Nu is er sprake van een forse bezuinigingsopdracht. Daarom hebben we bijvoorbeeld onze vestigingen in de wijken moeten sluiten. Toch brengt dit ook goede ontwikkelingen met zich mee. Zo hebben we nu diverse uitleenpunten bij scholen. Voor onze kleinste lezers is de drempel om naar een bibliotheek te gaan helemaal weggenomen.” De bibliotheek is ook méér dan enkel een plaats voor het lenen van boeken geworden. “We hebben een mooi programma met goed bezochte lezingen. Ook hebben we de functie om mensen op betrouwbare informatie en op verschillende gezichtspunten te wijzen. De informatie-toestroom is zo groot, dat het soms lastig is om nog te filteren.” Hierin kan de

bibliotheek met een specifiek programma een belangrijke rol vervullen. “Naar mijn idee gaat het niet om de boeken, maar om de mensen. We moeten kijken waar de interesses van onze bezoekers liggen. Wat willen zij? Daar moeten we op inspelen. Zo was er jaren geleden veel behoefte aan uittrekselboeken, nu zoeken scholieren die informatie op internet.” Ook een ontwikkeling om rekening mee te houden: de opkomst van het digitale boek. “We zullen een goed evenwicht moeten vinden. Het papieren boek zal niet zomaar verdwijnen, het zal een geleidelijk proces zijn.”

‘Er waren lezers die vloeken demonstratief uit het boek krasten ’ Waarde van lezen En dan het lezen zelf, hoe stond het daar door de jaren heen mee? “Ik zie het ook vooral als een manier om je wereld te verruimen, om kennis op te doen. Lezen is geen weggegooide tijd, in tegendeel”, stelt Hakvoort. “Daarom is het ook zo jammer dat het aantal leesminuten ten opzichte van twintig jaar geleden fors is afgenomen. Er zijn ook zo veel invullingen van vrije tijd: van internet, tot games en televisie. Mensen moeten keuzes maken en daardoor komt het lezen onder druk te staan.” Terwijl lezen juist zo functioneel kan zijn volgens de directeur. “Je doet informatie op, leert omgaan met taal, je fantasie wordt geprikkeld en je leert communiceren. Aan ons dan ook de taak om de waarde van lezen en literatuur meer over het voetlicht te brengen.”

JUBILEUM Programma Het honderdjarig jubileum wordt op diverse manieren gevierd. De officiële jubileumdag is op 14 december. Er zijn al wat feestelijkheden geweest zoals een Lofrede door Wim Daniëls, het eerste deel van de Literaire Quiz en de Voorleesestafette tijdens de Boekenweek. Een spannende activiteit is de Nacht van de Bibliotheek op 21 juni. De hele nacht wordt de bibliotheek gevuld met verhalen, muziek en andere activiteiten. Ook een ontbijt, een theatervoorstelling, een expositie en een literaire wandeling staan later in het jaar nog op het programma. Meer informatie: http://bibliotheekhelmondpeel.nl

71


Hoezo altijd DigiD bij de hand? www.helmond.nl

Helmond heeft Antwoord © Snel en makkelijk zaken doen

www.helmond.nl


golfsport & helmond! Patrick Houthooft is spor tdeskundige, spor tpresentator, trainer en zelf nog actief wedstrijdrenner!

Heeft de golfsport in Helmond toekomst? Is golf een sport, ja natuurlijk zullen de liefhebbers zeggen! Ik ben op onderzoek uitgegaan. Ik heb zelf mijn GVB (golfvaardigheidsbewijs) al jaren, maar de laatste tijd komt het er steeds minder van. Je begint ergens fanatiek aan, maar dan komt toch het moment: is dit het nou…? Vanaf het begin heeft de golfsport een imagoprobleem. Het belangrijkste punt is om toegankelijker te worden voor iedereen. Dit is lastig, omdat je als een van de weinige sporten een bewijs moet hebben: het zogenaamde GVB. Moeten we het GVB wellicht helemaal afschaffen? Maar waar zal het dan eindigen? Allemaal vragen die worden opgeroepen en het begon zo goed jaren geleden. Iedereen wilde golfen en iedereen wilde erbij horen. Golf is al jarenlang een van de snelst groeiende sporten. Er zijn de afgelopen vijf jaar 100.000 golfers in Nederland bij gekomen. In totaal telt golf nu 380.000 geregistreerde beoefenaars, allemaal in het bezit van het GVB. Maar de sporters komen niet meer, dus er is werk aan de winkel. Ook op de golfbaan in Helmond was vroeger een grote wachtlijst, iedereen wilde spelen ook op de nabije banen in de buurt van Helmond. De ene na de andere openbare golfbaan werd uit de grond gestampt. Allemaal voor niets? Nee natuurlijk niet zeggen veel golfers in Helmond. Het probleem is volgens intimi dat al die golfers zich te weinig laten zien op de baan. Het GVB is een doel op zich geworden. Het voelt als een examen en examens vinden

mensen niet leuk. Als ze dat pasje eenmaal hebben, zie je ze te weinig terug op de golfbanen. Juist in deze maatschappij willen mensen vrijheid en geen belemmeringen. Ook een boegbeeld en veel publiciteit zijn altijd welkom. Ze hadden Tiger Woods, maar al zijn sexuele escapades pasten wat minder bij het imago. Heel jammer want hier had de sport juist een positieve wending aan moeten geven, dit was juist het moment om het tij te keren. Kijk wat de golfsport teweegbrengt: je bent populair, elke vrouw wil je en ga zo maar door. Golf moet laagdrempeliger worden. Maar de veiligheid en de ‘snelheid’ mogen niet in het geding komen om de jeugd de golfbaan op te krijgen. Nu is er Kwik Golf. Ik heb het zelf gezien, echt heel erg leuk! Kwik Golf is een uniek concept. Kinderen kunnen met Kwik Golf binnen tien minuten een club leren vasthouden en een bal slaan. Het bijzondere aan Kwik Golf is het energieke en dynamische aspect: kinderen kunnen golfen en rennen. Een ideale combinatie, want hoewel veel kinderen golf best leuk vinden, kunnen ze vaak hun energie niet kwijt. Je energie kun je gelukkig wel kwijt bij de charmante en gastvrije Gijs op het Helmondse golfcomplex: beregezellig bij Gijs, hij wil het tij wel keren! Terugkomend op mijn vorige column, ik mis de etalageruiten, niemand roept Patricio, het is allemaal zo sober (zullen wellicht anderen dat ook hebben?) Ik plaatste mijn handen op de club, zette mijn blik op cool en spande mijn kuiten aan. Goedkeurend bekeek ik mezelf in de vijver van de golfbaan in Helmond. Het zat wel goed met mijn vorm, maar ja wel de fietsvorm en niet de golfvorm!

sportcolumn

Patrick’s column


city house

Wie de media regelmatig volgt, moet het hebben opgemerkt: Brabant is in de race voor de titel Culturele Hoofdstad 2018. En daar hoort Helmond bij. SAMEN MET DE provincie Noord Brabant hebben de vijf grote Brabantse steden ’s-Hertogenbosch, Tilburg, Breda, Helmond en kartrekker Eindhoven de handen ineengeslagen om de titel in de wacht te slepen.

Op 6 september weet Brabant of ze de titel mag voeren. Grootse plannen, indrukwekkende ambitie. Wint Brabant, dan gaan deze vijf steden en de Provincie samen een aantrekkelijk cultureel programma aanbieden aan bezoekers uit Brabant, uit Nederland en uit heel Europa. In 2018, maar ook in de jaren daarvoor en daarna. Zo krijgen kunst en cultuur een structurele en duurzame plaats in het hart van de samenleving. Wat betekent dat voor onze stad?

tekst: folly van dijk beeld: groep5700

“In één zin: cultuur krijgt opnieuw de plek die het verdient. Midden in de samenleving.”, vertelt wethouder Jan van den Heuvel (Cultuur). “Een vernieuwend en spannend cultuuraanbod verbindt straks onderwijs, sport, toerisme en economie met elkaar. Cultuur is de aanjager en de Haarlemmerolie van de innovatie en tegelijkertijd de menselijke maat waar onze stad voor staat. We gaan onze rijke cultuur nog zichtbaarder maken. En vergis je niet, met rijke cultuur bedoel ik óók ons verenigingsleven, het Kasteel van Sinterklaas, Carnaval, het bandje dat elke week oefent in de garage thuis. Juist dat plaatst cultuur in het hart van onze Helmondse samenleving. Cultuur is niet elitair, maar veelomvattend en verbindend.” “Concreet brengt de titel Culturele Hoofdstad van Europa onze stad de kans om onze cultuursector verder te versterken, om uit onze schulp te

74

kruipen. En vooral om als stad aantrekkelijk te zijn en te blijven voor inwoners, voor toeristen en voor nieuwe werknemers (mensen die in de Brainport-regio willen wonen en werken). Daar hoort een gevarieerd aanbod op cultuur bij. Onze tradities zijn bijzonder waardevol, maar niet toekomstbestendig. En daar helpt het winnen van de titel bij: we creëren een toekomstbestendig cultuuraanbod dat mede is vormgegeven door de mensen die daar het meest verstand van hebben. De inwoners van onze eigen stad!” Draagvlak Wethouder Van den Heuvel: “De komende maanden gaan we de Helmonders uitgebreid informeren over het hoe en waarom van deze wedstrijd. We willen iedereen erbij betrekken en aansporen om de kandidatuur te steunen. We willen die titel immers winnen! Daarvoor hebben we alle Helmonders nodig. De Helmonders die actief met kunst en cultuur bezig zijn, maar zeker

“ C ul tu ur is niet eli t ai r , m aar veel om vatte n d en ver b in d en d ” ook de Helmonders die kunst en cultuur ‘alleen maar’ een warm hart toedragen. Dus laat zien dat je erbij bent! Ga naar de facebookpagina van 2018Eindhoven|Brabant en “like” ons. In de week van 2 september krijgen we bezoek van de jury. Op vrijdag 6 september valt de beslissing. Als we de titel binnenslepen, komen we in de volgende fase: het vertalen van de geest van het


Gerard’s column

Helmondse cultuur Om in te lijsten zo mooi Een veelkleurig schilderij Een lange optocht van toneel voor iedereen, van iedereen

Van carnaval, zigeunerorkest Caratconcert en kinderkoor Van kermis tot architectuur Met Vlisco, vloeiend kanaal Het centrum van de wereld

Een rode draad langs mens door stad

Helmond is erbij 75


HELMOND IS ERBIJ! “Cultuur is van iedereen en voor iedereen. In Helmond zie je dat in het fantastische verenigingsleven, de rijke koor- en harmonietraditie, het levendige carnaval en tal van kleinere initiatieven die de stad levendig maken. Daarom past Helmond ook zo goed bij Eindhoven Culturele Hoofdstad. Samen zijn we sterk! En een stad die cultureel actief is, wordt aantrekkelijk gevonden. Door de bewoners zelf, maar ook door nieuwe bewoners en bedrijven.” Udo Holtappels van Groep5700, verantwoordelijk voor de campagne “Eindhoven kan de titel “Culturele Hoofdstad” binnenhalen dankzij de bijdragen van de andere Brabantsteden én Helmond. We worden deelgenoot en daar gaan we veel profijt van hebben. Ik moet er niet aan denken dat we niet mee zouden doen. Dat zou een gemiste kans zijn.” Jan Vriends, creatieve duizendpoot, llustrator, schrijver, bedenker van “Vrijwerkers” en initiator van brainstormsessies voor Brabant Culturele Hoofdstad bidbook in projecten. In de aanloop naar 2018 zal elk jaar meer te merken zijn van de ideeën en projecten die gestalte krijgen. Zo zijn er dit jaar al de zogenaamde Opmaatprojecten. Dat zijn 4 projecten in Helmond die laten zien wat we bedoelen met ‘in de geest van 2018’. En ook de Proeftuinen geven al een voorproefje. Maar ook als we de titel niet winnen is er winst. Het culturele veld in Helmond en daarbuiten heeft elkaar gevonden, een aantal projecten zal, naar mijn verwachting, sowieso worden uitgevoerd. Er zal meer creativiteit en verbinding zijn dan ooit.”

“ We h e b b e n a lle Hel mo n d e r s nodig “ Opmaatprojecten Voorbeelden? Die zijn er al, Opmaatprojecten genoemd, zowel fysieke als virtuele: interactieve exposities, bijzondere festivals, spraakmakende kunstwerken, adembenemende voorstellingen. Een hele nieuwe invulling van Artimond, het Kanaalproject van het Gemeentemuseum, Windkracht en Quadrant (De Ouverture) een audiovisuele opera van Rob Oomen over het rijke Helmondse arbeidsverleden. Er is een uitvoering van de Matthäus Passion met accordeon, licht en dans. Al deze projecten zijn voorbeelden van out of the box denken, die passen binnen de drie programmalijnen: • wij maken de stad • wij verbinden mensen • wij ontdekken de toekomst Proeftuinen En dan zijn er de Proeftuinen. Teams van vertegenwoordigers uit verschillende disciplines brainstormen en werken nu al samen rondom maatschappelijke thema’s. De uitkomsten hiervan komen terug in diverse culturele uitingen.

76

“Brabant in 2018 culturele hoofdstad van Europa? Wat mij betreft een volmondig “ja”. Helmond heeft het allemaal: de cultuurroute, het kasteel van Sinterklaas, het Speelhuis in een kerk, een prachtig centrum met gezellige terrassen, musea, spetterende festivals, Brandevoort... Helmonders zijn hier trots op en dat mogen we best laten zien! Door alle losse eindjes aan elkaar te knopen, wordt Helmond absoluut de moeite waard om te bezoeken. Laten we met zijn allen de verwachting waarmaken en Helmond ook cultureel op de kaart zetten.” Hugo Molleman, eigenaar van Il Borgo Italiaanse specialiteiten, deelnemer aan de brainstormsessies

Co-creatie Waarom trekt Eindhoven de kar? Jan van den Heuvel: “Omdat Eindhoven symbool staat voor innovatie en design. Denk aan Glow, Strijp S, de Dutch Design Week, evenementen die al veel bezoekers trekken. Daarnaast is het een vereiste van de Europese Commissie. Helmond gaat vooral focussen op bijvoorbeeld technische innovatie zoals binnen de automotive sector. We gaan laten zien wat er al is, aangevuld met tal van vernieuwende projecten. Niemand hoeft bang te zijn dat Helmond er wat “bij bungelt”. We zijn een volwassen en volwaardige partner in dit geheel.”

“We zijn een vol wassen en volw a ar dig e par tner in dit g eheel .” Kosten en baten Natuurlijk is de gemeenteraad van Helmond niet over één nacht ijs gegaan. Er is uitgebreid over gesproken. Want om het maar eens ouderwets te zeggen, de kosten gaan voor de baten uit: elke stad maakt tien miljoen euro vrij om in dit project te investeren. Miljoenen die terugvloeien in projecten in de eigen stad. Alle betrokkenen zijn ervan overtuigd dat het deze investering waard is. Want het bedrijfsleven krijgt innovatieve impulsen, nieuwe bedrijven zullen zich vestigen, Helmond zal meer toeristen

verwelkomen en zelfs de woningmarkt kan er door opleven. Een duurzame investering dus, die zich zeker op langere termijn dubbel en dwars terugbetaalt. Eerdere steden die de titel droegen hebben dat ruimschoots bewezen.

Procedure In 1985 was Athene de eerste Culturele Hoofdstad van Europa, naar een idee van de Griekse actrice, zangeres en politica Melina Mercouri. Bijna veertig steden volgden, waaronder Amsterdam in 1987 en Rotterdam in 2001. In 2018 leveren Nederland en Malta de culturele hoofdstad. Na de eerste selectie zijn behalve Brabant, Maastricht en Leeuwarden nog in de race. Voor de eerste selectie hebben alle kandidaten een “bidbook” aan de jury aangeboden, een uitgebreid boekwerk waarin de plannen en ideeën uitgebreid zijn belicht. In het najaar van 2013 wordt een tweede, verder uitgewerkte versie gepresenteerd en mag elke kandidaat de plannen verdedigen tegenover de jury. De beslissing valt direct daarna. De jury bestaat uit dertien leden, van wie zes hooggeplaatste functionarissen uit de Nederlandse culturele sector en zeven vanuit Europese instellingen. In mei 2014 zullen de ministers van cultuur van de EU de culturele hoofdstad officieel aanwijzen. www.facebook.com/2018helmondiserbij


coenen helmond, kerkstraat 52 helmond www.coenenhelmond.nl - 0492 522 005

adve r t e nt ie va n:

the gift standard

77

3


ik denk dat ik kordater en

sterker

ben geworden

78

Betty van de Walle, Voorzitter Raad van Bestuur Elkerliek Ziekenhuis


walle

van d e

Betty van de Walle is een mensenmens. Een positief ingesteld mensenmens. Wie denkt dat ze als voorzitter van de Raad van Bestuur van het Helmondse Elkerliek Ziekenhuis vooral met beleid bezig is, heeft het mis. “Natuurlijk is het in deze tijd van belang dat je zorg goed organiseert, maar je kunt organiseren wat je wilt, het gaat er vooral om hoe mensen de zorg ervaren. Niemand komt vrijwillig naar het ziekenhuis. Maar als je er dan toch bent, dan zorgen wij ervoor dat je het zo prettig mogelijk hebt. Dat is het minste wat we kunnen doen.”

interview

betty tekst: bernke van kreij foto: ugur ozdemir

Betty van der Walle heeft een drukke agenda. De afspraak voor het interview zit ingeklemd in een volle woensdag. Ze heeft net een snelle lunch achter de kiezen en excuseert zich dat ze wat later is. Ze belooft direct dat ze daarom wat meer tijd maakt. Voordat ze in haar kleurig ingerichte kantoor aan tafel schuift, zet ze nog snel een bekertje karnemelk in de koelkast. Proviand voor een mogelijk gaatje in de volgeplande namiddag. Maar nu neemt ze even de tijd. Tijd om te vertellen over haar passie, want zo omschrijft ze haar werk het liefst. AANDACHT “Ik heb een prachtige baan. Mijn taak aan het roer van het Elkerliek Ziekenhuis vervul ik met trots. We zijn een fantastisch ziekenhuis. Dat kunnen en mogen we zeggen omdat onze patiënten het zo ervaren. Als je een prijs krijgt, omdat het je het meest gastvrije ziekenhuis bent, heb je recht om trots te zijn. Natuurlijk is zorg belangrijk, maar de manier waarop je die zorg verleent en met je patiënten omgaat,

‘ Proble me n z ij n e r o m op ge los t te w or den’ verdient minstens zoveel aandacht. Wij zorgen er graag voor dat voor de patiënt het verblijf zo prettig mogelijk is.” De positiviteit straalt van Betty af. Dat heeft ze altijd al gehad, bekent ze. “Ik zie altijd de goede kanten van dingen. En zit er een keer iets tegen, dan zet ik er het liefst direct mijn schouders onder om het tij te keren. Problemen zijn er om opgelost te worden.”

bèta-meisje De jonge Betty groeide op in Steenwijk als oudste dochter in een middenstandsgezin. Op de HBS ontpopte ze zich als een echt bèta-meisje, waar er nog niet zoveel van waren in die tijd. Ze begon op haar zeventiende aan een universitaire studie in Groningen, maar het bracht haar niet wat ze wilde. Een advertentie in de krant voor een inserviceopleiding voor radiologisch laborant trok haar aandacht. Werken en leren, dat was meer iets voor de jonge Betty. Vooral de combinatie van het medische en het technische lag Betty goed. “Het was begin jaren zeventig, in de tijd dat er nog veel onbekend was over kanker en de behandeling ervan. De radiotherapie en bestralingen stonden nog in de kinderschoenen, vaak waren deze behandelingen de enige hoop voor mensen die aan deze toen nog tamelijk onbekende ziekte leden. Het was een leerzame en indrukwekkende periode. Ik herinner me tot op de dag van vandaag nog patiënten die in die tijd zes weken lang intensieve behandelingen kregen. IS DIT HET? Nadat ik de opleiding had afgerond, vertrok ik naar Leiden en volgde ik daar in het Academisch Ziekenhuis een opleiding Nucleaire Geneeskunde. In de jaren daarna werkte ik tien jaar lang in verschillende ziekenhuizen, elke twee jaar een ander. Ik werd ook ambitieuzer en kreeg mijn eerste leidinggevende functies. Ik genoot van mijn werk. Niet lang daarna werd ik moeder van twee zoons en combineerde dat met een parttime baan. Ik was een jaar of dertig toen me het gevoel bekroop van: ‘is dit het nu?. ’Ik besloot weer te gaan studeren, toch maar eens die academische titel halen. Het werd rechten. En in de lijn van mijn werkzame leven specialiseerde ik me in het Gezondheidsrecht.

79


Het waren tropenjaren zo met de kinderen, mijn baan en mijn studie, maar ik heb er geen moment spijt van gehad. Het houdt je scherp en gedreven. En het voedde mijn ambitie.” Idealistisch Betty heeft wat moeite met de vraag of ze gedreven wordt door de ambitie. “Kijk, het is zonneklaar dat ik ambitieus ben. Naarmate ik langer werkte en uiteenlopende organisaties zag, wilde ik ook meer aan de knoppen zitten, meedenken over de sturing en plannen op de lange termijn. Maar het is nooit de ambitie an sich geweest. Het zit in me om vooruit te gaan. Combineerde ik in het begin mijn beleidsfuncties nog met het werk op de vloer, in 1995 heb ik definitief mijn witte uniform uitgedaan.” “Ik zie het echt als een voorrecht dat ik zelf ook jaren aan het bed heb gestaan. In mijn huidige functie heb ik als voornaamste taak de zorg beter te organiseren, zowel vanuit het oogpunt van de patiënt, maar zeker ook voor het medisch en ondersteunend personeel. Als je alleen maar een bedrijfsvoeringsgoeroe aan het roer zou hebben, dan zou die veel missen van hoe het er werkelijk aan toe gaat in de zorg. De motivatie van de individuele medewerker is een van de belangrijkste dingen in een ziekenhuis. Hier werken mensen die echt passie voor hun vak hebben. Dat moet ook wel, anders hou je het niet vol in de zorg. Medisch personeel is ook vaak heel idealistisch. Dat is een prachtige eigenschap, heel waardevol. Dat moet je koesteren.”

‘I k zie a l tij d de g o e d e ka n t e n va n d in ge n . ’ MAAT WERK “Het zijn op dit moment lastige tijden in de zorg in Nederland. Aan de ene kant moet er steeds meer bezuinigd worden, maar aan de andere kant verlangen we allemaal steeds betere zorg. Er kan steeds meer, dus zowel de patiënt als het ziekenhuispersoneel legt de lat steeds hoger. En natuurlijk is er technisch al steeds meer mogelijk, toch moeten we steeds heel kritisch naar onszelf blijven kijken. Naar hoe we die zorg beter en efficiënter kunnen inrichten. Aan de andere kant kunnen we niet een standaardprogramma afdraaien, we moeten maatwerk blijven leveren. Een ziekenhuis is geen productiebedrijf. Iedere 80

Betty van de Walle, werkt sinds 2004 in het Elkerliek Ziekenhuis, vanaf 2008 vervult ze de rol van Voorzitter van de Raad van Bestuur. Betty is getrouwd en woont in Helmond. Ze heeft twee zoons (27 en 30 jaar).

patiënt is uniek, zo behandelen we hem ook. Elke keer opnieuw. Maar dat neemt niet weg dat veel in de zorg in de toekomst slimmer georganiseerd moet worden. Ook in Helmond.”

Mentaliteit “Ik heb een jaar vanuit Arnhem op en neer gereisd voordat ik hier in Dierdonk neerstreek. Het was voor mij in het begin best wel wennen in Helmond. Mensen gaan hier heel informeel met elkaar om, dat is erg prettig en komt de werksfeer zeker ten goede. Maar in een conflictsituatie merk je dat het daardoor soms lastig kan zijn om elkaar de waarheid te vertellen. In het Zuiden zijn mensen altijd erg aardig voor elkaar en ze willen dat koste wat kost ook graag zo houden. Noorderlingen en mensen in de Randstad zijn veel directer. Dat voelt voor Zuiderlingen misschien niet altijd even hartelijk, maar kan wel prettig zijn in de zakelijke omgang. Je probeert dan functionaliteit en persoonlijkheid meer los van elkaar te zien. Doe je dat niet, dan merk je dat mensen soms heel erg lang dingen van elkaar tolereren voordat ze werkelijk zeggen wat ze vinden. Bij besluitvorming is dat soms niet handig.” Maatschappelijk betrokken “Het Elkerliek streeft ernaar meer te zijn dan alleen een ziekenhuis. We hebben een belangrijke functie in Helmond. Naast het feit dat we de grootste werkgever van de stad Helmond zijn, vinden we dat we ook een belangrijke maatschappelijke rol hebben. Dat heeft ook te maken met hoe we ons naar ons personeel opstellen. Mensen die bij ons werken zijn heel trouw. Er werken hier hele families, bijvoorbeeld een vader en zijn dochters of echtparen. Het is een hele hechte gemeenschap, de Elkerliekers. Dat zie je ook terug in de sfeer op de werkvloer. We willen er zijn voor de Helmonders en stellen ons daarom ook op als betrokken partner bij Helmondse aangelegenheden. Zo werken we heel actief samen met andere instellingen.”

Onderscheiden “We zijn trots op de prijzen die we hebben gehaald voor de gastvrijheid van ons ziekenhuis. Natuurlijk komen mensen hier in eerste instantie voor de medische zorg van het ziekenhuis, maar we zetten ons wel optimaal in om er voor te zorgen dat mensen het hier naar hun zin hebben. Zo heeft onderzoek uitgewezen dat betere voeding en bijvoorbeeld muziek en kunst, bij kunnen dragen aan een beter herstel. Daar besteden we dan ook extra aandacht aan. Zo proberen we ons te onderscheiden, zonder naast onze schoenen te gaan lopen. We blijven een regioziekenhuis, geen academisch ziekenhuis. We moeten ons niet een te grote broek aanmeten.” Betrekkelijkheid Betty heeft veel profijt van haar werkervaring ‘aan het bed’ nu ze zelf leiding geeft aan een ziekenhuis. Tragisch genoeg kwam daar drie jaar geleden nog een ervaring bij, die van patiënt. Of beter, die van partner van een patiënt. Geheel onverwacht werd Betty’s echtgenoot getroffen door een zwaar herseninfarct. “Op zo’n moment stort je wereld in. Je merkt hoe je ineens enorm afhankelijk van zorg bent. Je ontdekt dan ook hoe complex het in Nederland in elkaar zit om alles te regelen. In de eerste maanden heb ik even overwogen de zorg voor mijn man zelf op me te nemen, maar dat is een emotionele

‘I eder e patiënt i s u niek, zo b ehand elen we hem ook.’ reactie. Ik ben blij dat nu alles goed geregeld is, dat is ook voor mijn man prettiger.” Het is toch weer haar positiviteit die Betty ook na deze ingrijpende gebeurtenis ontzettend veel kracht heeft gegeven, bekent ze. “Je wordt ineens met je neus op de betrekkelijkheid van dingen gedrukt. Toch denk ik dat je na een tijdje leert relativeren. Een grote tegenslag levert je altijd iets op, het vormt je. Ik denk dat ik kordater en sterker ben geworden, hoewel het natuurlijk nog steeds erg zwaar is. Het sterkt me ook in het gevoel en de overtuiging dat ik moet blijven werken aan een betere zorg. Sommige situaties kun je niet veranderen, al zou je dat liever wel willen. Je moet er mee verder leven, het als bagage meenemen en er het beste van maken. Dan komt er altijd iets moois uit voort. ”


HELMOND

imagination designs europe

www.HELMONDISERBIJ.NL

www.2018eindhoven.eu


“We draaien net als voorgaande jaren mee in de top van de Jupiler League, met veel sfeer, spanning en ambitie. Dit geeft niet alleen de club, maar de hele stad een positieve boost” Mario Captein algemeen directeur Helmond Sport

SPORTIEF ONDERNE


foto: john geven studio’s

EMEND BETROKKEN


persoonlijke ontwikkeling

verlangen jouw innerlijk vuur

Waar begin je als je een artikel schrijft over verlangen. Verlangen is maar een woord, leeg, zonder veel betekenis. Ver-lang-en: een woord wat associeert met ver weg, ongrijpbaar, mooie dromen, onduidelijk en angstig voor het misschien niet bereiken van je droom. tekst: patricia beumer

VER-LANG-EN Een paar maanden geleden ontving ik van mijn opleider het verzoek om een verlangenwerkstuk te maken. Met deze opdracht ging ik op zoek naar mijn drijfveer, naar mijn wezenlijke verlangen. Het was een mooie, dankbare reis. Met dit artikel hoop ik jou te inspireren op zoek te gaan naar jouw verlangen. “Wat is de naam van het verlangen?”, vraagt ze de wijze. Na een lange zoektocht antwoordt hij haar: “Het verlangen is dat wat je roept. Je kunt het alleen zelf een naam geven. Soms is er ineens een vonk die je verwonderd stil doet staan en tegelijkertijd maakt dat je op weg gaat. Eén ding kan ik je wel zeggen; De naam van het verlangen volgen betekent: thuiskomen bij jezelf.” Het mooie van verlangen is dat het ons ergens naartoe laat gaan, naar iets wat we graag willen. Een verlangen kan zijn om een bed & breakfast te beginnen in Frankrijk, liefdevol te kijken naar mezelf, het uitgeven van een mooi tijdschrift of het uitlopen van een marathon. Wat het ook voor jou is, het helpt ons op weg te gaan. Het is het verschil tussen wat is en wat kan zijn. In het reiken verleggen we onze grenzen en daarin zit de beweging: we zetten een eerste stap. Verlangen is de kracht die ons inspireert tot groeien, ontplooien en handelen.

84

Rennen, springen, vliegen, duiken, vallen, opstaan en weer doorgaan. In de snelle tijd waarin we leven, hebben we vaak het gevoel geleefd te worden. We ervaren ons leven als een film. Jij als hoofdrolspeler, waar je vanaf een afstand naar kijkt. Door alleen te rennen en te vliegen of met sleur – zonder echte aandacht – de gewone dagelijkse dingen te doen, kunnen we daardoor ons verlangen vergeten. Het wordt soms naar de achtergrond geduwd, maar het dooft niet uit. Je bent wat je diepe drijvende verlangen is. Zoals je verlangen is, zo is je wil. Zoals je wil is, zo is je daad. Zoals je daad is, zo is je lot. Brihadaranyaka Upanishad IV 4.5

Het gemiste als inspiratiebron De andere kant van het verlangen is dat we het gemis moeten nemen. Verlangen en gemis zijn polariteiten, tegengestelden, van elkaar. Het één kan niet zonder het ander, gelijk als licht en schaduw en vreugde en verdriet. Verlangen kan zowel bezielen als ziek maken.

Je zal naar stilte verlangen als je de stilte mist.

Je zal naar kinderen verlangen als je een onvervulde kinderwens hebt. Je zal naar balans verlangen als je onbalans ervaart.


Verlangen maakt ons ziek als we ons leven vullen met blijven verlangen naar hoe het was. Na een verlies van je baan, een dierbare persoon, je huis, blijven we vaak achter met een diep verlangen naar herstel van het oude. We willen ons verhaal niet verder leven. Dan moeten we opnieuw zin geven aan het leven. De uitdaging is het opnieuw vinden van een vervulling in onszelf en in ons leven. Daar is transformatie voor nodig. Transformatie in figuurlijke zin is altijd gekoppeld aan doodgaan. Het oude moet sterven om het nieuwe geboren te laten worden. De realiteit van de pijn van het verlies onder ogen zien.

Jouw innerlijk vuur Het vuur van het verlangen. Soms diep verstopt of weggestopt. Soms op de oppervlakte. Soms een vonkje. Soms een brandend vuur, maar waar of hoe het ook bij jou is, het is er. Jouw innerlijk vuur. De vraag is niet of jij een vonk hebt, de vraag is hoe leef jij in en met jouw verlangen. Het is lente. Laat je verlangen bloeien en laat je leiden‌ Een goede reis. Zou je graag begeleiding willen in het onderzoeken van jouw verlangen? Bel of mail. Het kennismakingsgesprek is gratis en vrijblijvend.

Per ardua ad astra (door ernaar te streven halen we de sterren) 85



muziek ‘Jij bent niet op je mondje gevallen Colinda!’ Nee lieve mensen, dat ben ik niet. Ik zou willen dat meer mensen op hun bips waren gevallen zoals ik, dan op hun mond. Zo las ik op internet iets over assertiviteitstraining. Leren nee zeggen. Wat belachelijk, als je het mij vraagt kun je beter leren om ja te zeggen. Ja tegen je ambities, de dingen waar je naar verlangt, waar je vrolijk van wordt, de dingen die je echt wilt. Nu ik sinds een paar maanden thuis zit vanwege rugklachten, waardoor ik zeeën van tijd heb en wel twintig setjes kettingen met bijpassende armbandjes heb gemaakt, valt het mij op dat er twee soorten oorzaken zijn voor mijn artroseklachten. Althans dit zijn de oorzaken volgens anderen: stress en leren om nee te zeggen. Het leren nee zeggen valt af, dus blijft stress over als hoofdoorzaak. Maar ook dit klopt niet, het enige dat stress veroorzaakt in huize Verbaarschot zijn de sokken van mijn man. Ze verdwijnen op magische wijze, waardoor ik steeds nieuwe sokken moet kopen. De rest van de stress gooi ik eruit via muziek, dat is mijn uitlaatklep. Ik schrijf zelf mijn liedjes en zingen is mijn passie. De ervaring dat je in een studio staat en je eigen lied opneemt, is schitterend. Mensen verwachten van mij geen jazzsound of opera. Ik moet er zelf van giechelen bij de gedachte, wat zullen mensen raar opkijken als ik, Colinda uit het Haagje, opera zal zingen. Kan je elke wijk in Helmond een andere klank geven qua muziekstijl? Luisteren ze in de Oranjebuurt alleen naar klassieke muziek? En de mensen uit het Haagje volksmuziek? Wat zijn we toch dol op om mensen in hokjes te stoppen. Ik beschrijf mijn muziekstijl als: uit het hart. Hoe dan ook: de oorzaken van mijn rugklachten zijn ongegrond. Maar voor de mensen die het beter denken te weten, moet ik misschien een sticker zoals op de voordeur met ja/nee op mijn voorhoofd plakken.

column dierdonk

column‘t haagje

Colinda Verbaarschot

Gerard Bosmans

kka Je moet meegaan met de tijd, zeggen ze, maar dat valt niet mee voor veel oudere jongeren. Althans, als het gaat om taal. De jeugd twittert er op los, ze liken de vreemdste dingen op facebook en ze maken zich totaal niet druk om taalfouten in proefwerken. ‘Wij’ weten hoe het wel moet en ergeren ons dan aan de d, t en dt-fouten en de verkeerde spelling van woorden. Niet doen, zeg ik. Taal is een vorm van communicatie die voortdurend verandert. Waarom zou je alles correct spellen als de boodschap toch wel begrepen wordt? Uit onderzoek is gebleken dat de klinkers simpelweg achterwege gelaten kunnen worden zonder dat de betekenis verloren gaat. Kijk maar: “t ndrzk s gblkn dt d klnkrs smplwg chtrwg gltn knnn wrdn zndr dt d btkns vrlrn gt. Vrrssnd tch? “ Van mij mag het nog extremer. Als vaak genoeg hetzelfde gezegd dient te worden, kan volstaan worden met alleen de eerste letters. Probeer maar eens. Elke keer een WhatsApp sturen met de tekst ‘Ik sta in de file’ kan na een paar keer worden afgekort tot ‘isidf ’. ‘Laat jij de hond uit?’ wordt ‘ljdhu?’. Werkt perfect. Als ik naar huis fiets, stuur ik een WhatsApp naar mijn vrouw: ‘kka’. Zij weet dan dat ik bijna thuis ben, dus de koffie kan aan. Levert leuke raadsels op als je ineens een WhatsApp krijgt met alleen maar ‘bk?’ (bijna klaar?) of ‘bhul’ (ben half uur later). De romantici onder ons kunnen zo nu en dan het volgende berichtje sturen: ‘ihvj’. Dan maar hopen op ‘iovj’. Kortom, laten we niet blijven klagen over de taalverloedering, maar er zelf wat plezier aan beleven. Net als ik. Ik sluit zo meteen de computer af en stuur direct een berichtje naar mijn vrouw: ‘kka’.

‘JA’ positieve mensen ‘NEE’ weg ermee negatieve mensen. Gerard Bosmans is 47 jaar, getrouwd, heeft 3 kinderen en woont sinds 2006 in Dierdonk. Hij is docent Natuurkunde op het Dr.-Knippenbergcollege. 87


Ali Messaoudi woont in een klein huisje, dat uitkijkt op een plein met gras, bomen en een basketbalveld in Helmond-West. Met een glaasje zoete Marokkaanse thee en een flink stuk cake (een koekje noemt Ali dat) zitten we aan de tafel. Een modern interieur dat weinig van zijn afkomst verraadt. Alleen de zwarte vitrage misschien en enkele Arabische boeken. tekst: marije goris foto: ugur ozdemir

Ali groeide op in Marokko. Zijn vader overleed toen hij vier jaar was. Hij, zijn twee broers en zijn zus, werden opgevoed door twee vrouwen: zijn moeder en zijn oma. Zijn moeder besloot om niet opnieuw te trouwen, tegen de verwachting en de traditie in en om haar kinderen zelf groot te brengen met haar ideeën en waarden. Zijn opa was een strijdlustig man. Ali heeft dat van geen vreemde! Hij zegt: ‘ Vrijheid van meningsuiting? Het was toentertijd in Marokko al moeilijk om een simpele discussie met iemand te hebben, zonder links of rechts over je schouder te kijken…. Ik wilde er graag weg’. Toeval Het was min of meer toevallig dat Ali in Nederland terecht kwam. Hij was net uit militaire dienst gekomen en had daar nog duidelijker gezien hoe je gestraft werd als je voor je mening uitkwam. Omdat zijn oom op het gemeentehuis van Sefrou werkte, wist hij dat er een commissie uit Nederland zou komen die mensen probeerde te werven voor de textielindustrie in Enschede. Zijn moeder zei: ‘Dáár moet je naar toe. Ga er eens kijken..’. Zo gezegd, zo gedaan. Ali: ‘Ik had geluk dat mijn oom er bij betrokken was. Ze zochten namelijk stevige grote kerels, niet zo’n mager manneke als ik. Maar ze namen me aan. Twee maanden later, na alle formaliteiten en een medische keuring vertrok ik

88

colours of helmond

ali

naar Nederland. Het was toen het beste wat ik kon doen. Nederland was tolerant en democratisch. Daar kon je zeggen wat je wilde. Dat was in 1971, ik was toen 21 jaar.’ Arabische lente Op mijn vraag wat belangrijke momenten waren in zijn leven, keerpunten misschien, zegt Ali: ‘ Het eerste waar ik aan denk is het gezin, met mijn vrouw en mijn twee kinderen. Ik heb een zoon van 30 jaar en een dochter van 28 jaar. We waren niet getrouwd, en inmiddels woon ik alleen. Ik was teveel onderweg en altijd bezig met mijn politieke activiteiten. Daar kon mijn vrouw, begrijpelijk, niet meer tegen. Maar we hebben nog altijd een goed contact met elkaar.’ ‘Een keerpunt is het moment van vertrek uit Sefrou. Daarmee veranderde mijn leven radicaal. Maar zeker ook het generaal pardon in 1992. Het was een grote overwinning dat alle politieke gevangenen werden vrijgelaten. Daar waren we allemaal ontzettend blij mee. We hebben er ook heel hard voor gewerkt. Je zou kunnen zeggen dat dit het begin was van de Arabische lente. Intussen is er in Marokko veel veranderd. Het is democratischer geworden, je kunt er nu voor je mening uit komen. Het land is in beweging. Het wordt daarin gesteund door Europa. Ze hebben elkaar ook nodig, want Marokko is strategisch van belang voor Europa.’ ‘Ik ben bijna twintig jaar niet terug geweest naar Marokko. Vanwege mijn politieke activiteiten in Nederland. We richtten in 1976 de organisatie KMAN op, dat is het Komité Marokkaanse Arbeiders in Nederland. Behalve dat we mensen


tolerant “nederland was

en democratisch�

89


hielpen met bijvoorbeeld herhuisvesting en het aanvragen van de kinderbijslag, waren we ook politiek actief richting Marokko. We steunden de politieke gevangenen daar, die er juist vanwege hun opvattingen gevangen zaten. Marokko was daar niet blij mee. Ik kan je verzekeren dat wat er gebeurde in de gevangenissen erger was dan wat algemeen bekend werd in die tijd over Chili. Er was een gevangenis in de Sahara, de Tazmamert, waar verschrikkelijke dingen gebeurden. Maar dat werd stil gehouden. Zelfs mensen in de directe omgeving hadden geen idee dat die gevangenis daar was. Wij hebben er voor gezorgd dat deze praktijken bekend werden bij de media. De druk vanuit Europa was te groot geworden, het regime kon niet verder.’

Jongeren ‘Nee, ik heb geen spijt dat ik naar Nederland ben gekomen. Ik ben intussen meer Nederlander dan Marokkaan. Ik woon al vanaf 1979 in Helmond. Ik ging naar de Sociale Academie, afdeling cultureel werk. Ik heb een tijd gewerkt bij het Platform, een overkoepelende organisatie die de belangen van allochtonen in Nederland behartigt. Ik werd lid van de Partij van de

‘ N e e , ik h e b ge e n sp ij t d a t ik na a r N e d e r l a n d be n g e ko m e n . I k be n in t u s s e n me e r N e d e r l a n de r da n Ma r o kka a n.’ Arbeid en was ook lid van de raadscommissie Maatschappelijke Dienstverlening. Wel vind ik het achteraf jammer dat ik alleen de politieke richting heb gezocht. We hadden meer in de breedte samenwerking moeten zoeken met andere organisaties, dan hadden we misschien meer bereikt. Want ik vind het erg om te zien dat jonge Marokkanen, vaak zijn ze hoog opgeleid, hun plekje hier niet kunnen vinden. De meeste zijn hier geboren, echte Nederlandse kinderen, maar ze vinden geen baan, je ziet ze op straat. Ze hadden meer door ons en door de regering gekoesterd moeten worden.’

90

Er hang t een kle ur ig schil der ij boven de tafel . Een Mar okkaans s tr aatje, de was w apper t tussen de hu izen. Er loopt een wat ge heim zinnig e, in het wit g ekl ede vr ouw.

‘Ik vind dat Nederland een minder tolerant land geworden is. Dat merk je vrijwel dagelijks op straat. “Ze” denken dat ze de problemen met de Marokkaanse jongeren nog steeds kunnen op lossen met “projectjes”. Dat levert niets op. De helft van het geld gaat naar onderzoek, gedaan door mensen die geen idee hebben van de werkelijke aard van de problemen. Je moet er vol in gaan, je moet er van houden!’. Ali wijst naar zijn hart. ‘Ouders hebben te weinig tijd voor hun kinderen of ze vervreemden van hun kinderen en weten niet wat ze moeten doen. Een comité van ouders die samen praten zou al zó veel oplossen. Gewoon, dichtbij mensen.’ Ali wordt emotioneel als hij verder gaat: ‘Ik vind het heel erg om te zien wat er nu gebeurt: die jonge Marokkanen die gaan vechten in Syrië. Waar heb ik nu al die jaren voor gewerkt, denk ik soms. Ze worden gehersenspoeld door radicale moslims. Maar ze hebben geen idee wat ze doen.’ Landschap ‘Of ik weer in Marokko zou willen wonen, nu er zoveel veranderd is? Nee, ik geloof het niet. Als ik straks gepensioneerd ben, zal ik er wel vaker een poosje naar toe gaan. Ik heb er nog wel wat familie. En ook vanwege het klimaat en de natuur. Ja, het is daar prachtig. Maar ik houd ook van het Nederlandse landschap, hoor. Ik wandel hier ook graag. Er is veel te zien, veel groen, tenminste buiten de grote steden. Ik hou echt van Helmond, ik vind het een mooie stad.’ Verrijking ‘Ik lees graag. Vooral over politiek. Dat verbaast je niet zeker? Over de situatie in Nederland en in de wereld. Ik vind het wel heel erg dat er nu

geen duidelijke visie meer is, zoals in de jaren zeventig. Er is geen duidelijk program, van waar we naar toe gaan. Als burger kun je je geen idee meer vormen van wat er aan de hand is. Migratie zou een verrijking moeten zijn, vind ik. We zouden van elkaar kunnen leren, maar dan moeten we elkaar beter leren kennen, meer mengen. Meer luisteren naar elkaar. Maar mensen zijn bang gemaakt, de media worden meteen geloofd. En dan zie je dat ieder in zijn eigen wereld blijft, er is geen sprake meer van uitwisseling. En er is niemand op dit moment die de breuk kan of wil lijmen. Ja, je hebt gelijk, politiek is mijn leven.’

Tajines Er hangt een kleurig schilderij boven de tafel. Een Marokkaans straatje, de was wappert tussen de huizen. Er loopt een wat geheimzinnige, in het wit geklede vrouw. Ik vraag of Ali dit zelf geschilderd heeft. Ja, knikt hij, dat is zo. Hij wijst op nog een ander schilderstuk, waarin een vrouw als uit een decor de zon in komt gelopen. Ook zelf gemaakt. ’Meestal schilder ik alleen, maar soms ook in een groepje. Fijn om te doen. Maar mijn grote hobby is koken. Dan vergeet ik alles.’ Zijn donkere ogen beginnen te glimmen. Hij wijst op de tajin-schotels boven op een kast. ‘Knoflook raspen, met komijn, koriander, zout en wat olie mengen, dan nog met een pepertje en een rode paprika. Een stuk zalm hiermee inwrijven. Schijfjes tomaat onder in de tajin leggen, schijfjes aardappel er op, dan de vis.

‘I k b en b ijn a twintig jaar n i et ter u g g eweest n aar Mar okko. Vanweg e m ijn pol itiek e activiteiten i n Neder land.’

Weer aardappel, en weer een laagje tomaat. Tot slot een schijfje citroen.’ Hij vertelt het zó beeldend dat het water me in de mond loopt. Ik ga gauw een tajin kopen.


Thuis in uw interieur.

Tanja groeneveld • Turfhoeve 9 • 5708 vC helmond • Tel. 06-24821492 • info@deCorieur.nl • www.deCorieur.nl


ons huis

“Een rustig en ruim appartement, maar in een levendige omgeving.�

tekst: aldi van lierop foto: danielle verbeek 92


Hein Wagener reisde al twee jaar per trein van Tilburg naar

hoger de woonkamer.” De moderne keuken loopt inderdaad

Helmond toen hij zijn vrouw Toos eens meenam naar Brandevoort.

naadloos over in de royale woonkamer. “Hier zitten we het liefst”,

“Ik vond dat ze die mooie wijk waar ik dagelijks langsreed ook

zegt Hein. “Ook omdat we vanuit de woonkamer zo ons grote

maar eens moest zien.” “Ik was meteen verkocht”, zegt Toos

balkon op kunnen lopen.”

enthousiast. “Hier wilde ik wonen.” Ze kochten een grachtenpand aan de Neerwal en woonden er acht jaar met veel plezier. “Nadat

Rondom het binnenplein waar het balkon op uitkijkt, wordt nog

onze dochter het huis uit was, gingen we op zoek naar iets

volop gebouwd. Toos: “Als Brandevoort straks klaar is, zitten we

kleiners. Het huis werd te groot voor ons beiden. Onze dochter

in het hart van de wijk met nu al alle winkels en het station op

wees ons op dit appartement en ook hier zag ik mezelf meteen

loopafstand. We houden erg van die bedrijvigheid. Maar we

wonen. Omdat het nieuw is, hebben we het helemaal naar onze

vinden privacy ook belangrijk. Het appartement is heerlijk ruim

eigen smaak kunnen inrichten. We vinden het heerlijk dat we nu

en rustig en de omgeving heel levendig. Echt heel fijn. En onze

de keuken en woonkamer weer op dezelfde verdieping hebben.

dochter en haar partner wonen om de hoek. In oktober worden

Aan de Neerwal hadden we beneden de keuken en een etage

we voor het eerst opa en oma. We zitten hier goed.”

Van € 227.457,- tot 297.949,- v.o.n. DE V E STE B LO K 7 Dit ruime appartement ligt op de meest centrale plek in Brandevoort. Het is licht, heeft rondom vrij uitzicht, drie slaapkamers en een groot balkon. In dit blok kunt u nog kiezen uit een paar appartementen van verschillende grootte en indeling. Kom eens kijken welk appartement het beste bij u past. voor meer i nfo:

Adriaan van den Heuvel makelaars en adviseurs www.heuvel.nl - 0492-661.884 93


muziek & boeken

In deze roman toont Margriet de Moor de liefde in haar onberekenbare gestalten: van loyale genegenheid tot alles verterende hartstocht. Met een grote sensitiviteit schetst ze het schitterends dat de liefde teweeg kan brengen, en tegelijk haar verwoestende kracht, het geweld en de moordlust die het liefdesverdriet in een mens kan opwekken. Hoe goed haar personages het ook bedoelen, ze zijn zonder uitzondering De erfgenaam speelt zich af in Limburg, in een slaperig dorpje

onderworpen aan dat andere personage, de liefde zelf, waarvan

waar Breder Weltmann de meeste grond bezit. Hij is de enige

de kracht vele malen groter is dan die van henzelf.

erfgenaam van de familie Weltmann, welke macht en rijkdom te danken heeft aan de winning van kool. Na de sluiting van de

Margriet de Moor gebruikt 4 verhaallijnen, die in elkaar grijpen,

mijn stortte de economie van het dorpje in. Breders vader en

met een verslavende liefdesrelatie als spannende overeenkomst,

grootvaders waren directeur van het grote mijnbedrijf, maar de

af en toe geestig en vrolijk, dan weer schokkend maar vol

jongste telg van de familie handelt het liefst in aandelen vanuit

sentiment. Een vrouw en haar man – liefde. Een andere vrouw

zijn werkkamertje. Hij leeft teruggetrokken in zijn enorme

– een tweede, geheime liefde. Liefde van een zoon voor zijn

landhuis, tot een enorme explosie zijn mooie leventje compleet

moeder. Liefde tussen broer en zus.

op zijn kop zet. Breder moet erachter zien te komen wie het op hem gemunt heeft.

De pers is zeer lovend over Mélodie d’amour:

In De erfgenaam volgt de lezer Breder op de voet en ziet hem

‘Ze toont hoe het ene verhaal het andere uitlokt, hoe

steeds daadkrachtiger worden als hij zich meer en meer gaat

herinneringen zich vanzelf aandienen en dat daaraan niet te

gedragen zoals zijn voorvaderen. Er zijn ook onverwachte

ontsnappen valt. [...] Daarmee wordt duidelijk dat verhalen

wendingen, want hoezeer Breder ook terugschrikt van de

verbintenissen met elkaar aangaan, verweven raken en schrijver

familiegeheimen die hij ontrafelt, de Weltmann in hem krijgt

en lezer een duet met elkaar uitvoeren. Een duet op de melodie

uiteindelijk toch de overhand.

van een liefdeslied.’ **** - de Volkskrant

Drievoudig Gouden Strop-winnaar Den Tex weet aan elke scène de juiste kleur mee te geven. Een scène waarin Weltmann onder

‘Zinnelijk geschreven, over mensen die elkaar proberen te

de grond opgesloten raakt, bezorgt je bijna claustrofobie. Het

naderen en toch vreemden blijven voor elkaar.’

is pikdonker, hij tast in het luchtledige, maar onder de grond is

- NRC Handelsblad

een Weltmann op zijn best. ‘Een boek om verliefd op te worden.’

94

Een goede, magistrale thriller.

***** - Dagblad de Limburger

Prijs: 19,95 euro

Prijs: 19,90 euro

Hanny Boschman

Door: Sen de Roij


Jesse Goossens en Marije Tolman - Springende pinguïns en lachende hyena’s Veg! Het River Cottage boek is het perfecte kookboek voor iedereen die (af en toe) geen vlees of vis wil eten. Het boek

Uitgeverij Lemniscaat bestaat 50 jaar en dit vieren ze met een

bevat alleen recepten met groenten in de hoofdrol.

wel heel bijzonder nieuw prentenboek: Springende pinguïns en

Hugh Fearnley-Whittingstall is een enthousiast aanhanger van biologische seizoensproducten en hij hoopt dat men meer groenten gaat eten. Als je dit kookboek hebt dan zul je geen enkel moment nog aan vlees of vis denken. Zijn gerechten zijn zo compleet en precies in balans dat je alleen maar zult genieten van al het heerlijks dat groenten kunnen brengen!

lachende hyena’s. In dit boek vind je 50 prachtige en kleurrijke platen van bekende en minder bekende dieren. Ze zijn gemaakt door Gouden Penseelwinnares Marije Tolman (o.a. bekend van De boomhut). Bij ieder dier heeft Jesse Goossens de leukste en meest aparte weetjes over deze dieren beschreven.

Ik heb best veel kookboeken en Veg! pas een half jaar, maar er is geen enkel boek waar ik zoveel uit gekookt heb als uit dit boek.

Iedere plaat is een kunstwerk op zich. Want Marije Tolman

Tot nu toe is ieder gerecht lekker! De gerechten zijn eenvoudig

tekent niet zomaar een dier. Nee, ze zorgt ervoor dat er iedere

te bereiden en de ingrediënten goed verkrijgbaar.

keer weer iets speciaals te beleven is. Zo zie je bij de bizons (die

Het boek voorziet in elk soort gerecht: troosteten & feestjes,

soms wel meer dan 1000 kg wegen, 1,80 meter hoog en 2 meter

volle salades, rauw gemixt, stevige soepen, brood en zo, eten

ver kunnen springen) een stukje van de grotten van Lascaux

uit de voorraadkast, pasta & rijst, mezze & tapas, oven, grill &

terugkomen. En wat te denken van het peper-en-zoutstelletje

barbecue en bijgerechten.

en de ketchup bij de stenen die veel grote krokodillen eten, om

Mijn favoriete gerechten zijn: Pitabroodjes met pittige wortel en kikkererwten (voor als je snel een maaltijd op tafel wilt hebben) en Dauphinoise met knolselderij en aardappels (voor die luie zondag waarop je tijd genoeg hebt om iets lekkers te maken!).

genoeg gewicht te hebben om onder water te blijven?! Ook een erg leuke plaat is die van de krekels. Je vraagt je af waarom die krekels zo gek op hun stoelen hangen om naar de muziek te luisteren… Dat is omdat krekels met hun knieën horen!

Veg! was genomineerd voor Kookboek van het jaar 2012.

Dit boek is echt een aanrader. Leuk voor kinderen vanaf 6 jaar

Het juryrapport:

om zelf de platen te bekijken en de weetjes te lezen, maar ook

‘Het is geen bijbelreeks over vegetarisch eten, want het preekt

erg geschikt om voor te lezen en samen de dieren en

niet, het zeurt niet. Sterker nog: de schrijver zelf is niet eens

grapjes te ontdekken.

vegetariër. Het knappe van de recepten in dit boek is dat je vis of vlees niet eens mist. En ook deze schrijver weet het helder te

Prijs: 15 euro

beschrijven. […]’

Door: Suzanne Mazairac

Prijs: 24,95 euro rubriek boeken & muziek is mogelijk gemaakt door

Door: Suzanne Mazairac

De Roij & Boschman Boeken www.deroijboschman.nl

95


NEW YORK

UTRECHT

The Edward Steichen Photography Galleries TOT EN MET 6 JANUARI 2014

DICK BRUNA HUIS UTRECHT TOT EN MET 23 FEBRUARI 2014

Een selectie van 19 nieuwe fotografie aankopen met de

Het Centraal Museum nodigde Roland Sohier uit om een

titel XL: 19 New Acquisitions in Photography presenteert

tentoonstelling rond Nijntje te maken. De kunstenaar zag

de invloedrijke rol van fotografie in de hedendaagse kunst.

het als een uitdaging om een opstelling te bedenken die

Deze expositie toont foto’s die nooit eerder te zien waren in

niet alleen leuk en toegankelijk voor kinderen is, maar

het Museum of Modern Art. De presentatie is opgebouwd

ook de volwassenen kan boeien. Hij bedacht ‘Bij Nijntje

uit experimenten in de donkere kamer van na de oorlog,

op zolder’. Een zolder zoals je bij oma aantreft, een beetje

zoals fotogrammen en fotomontages, tot feministische

duister en geheimzinnig, waar van alles te ontdekken

performances die door de camera zijn vastgelegd in de jaren

valt. Daar heeft Sohier alle neefjes en nichtjes van Nijntje

zeventig. En van politieke en documentaire fotografie tijdens

verzameld, die hij uit allerlei bronnen heeft geplukt: de

de globalisatie van de jaren tachtig en negentig tot vormen

White Rabbit uit Alice in Wonderland, Bugs Bunny, de dode

van historische reconstructie vanaf 2000. Het MoMa is sinds

haas van Joseph Beuys, Flanagan’s Thinker on Rock op de

1 mei 2013 zeven dagen per week geopend.

Neude in Utrecht, Playboy Bunny, …. Om de familierelaties te verduidelijken, bracht hij ze allemaal in een stamboom

www.moma.org

onder. Het dick bruna huis heeft ook een kinderatelier waar je zelf kunt (leren) tekenen!

agenda is samengesteld door: Maar tje Vos-Swinkels van Akina Ar t Projects

Ieder weekend geopend. Vanaf 11.00 uur ben je welkom om te komen tekenen. Vanaf 12.00 uur is begeleiding aanwezig en kun je je eigen Nijntje oren, Nijntje masker en aankleedNijntje knutselen. www.centraalmuseum.NL

BARCELONA Het meesterwerk van Gaudí Gaudí’s meest sprookjesachtige werk had in de Efteling niet misstaan. Casa Batlló is een ode aan de Catalaanse patroonheilige Sant Jordi en dat komt onder meer tot uiting in de pastelkleurige drakenstaart op het dak (Sant Jordi is dezelfde heilige als Sint Joris, die traditioneel met een draak wordt afgebeeld). In de balkonnetjes kun je de schedels van de slachtoffers van de draak herkennen en de schoorsteen verwijst naar de speer waarmee Sint Joris de draak doodde. Gaudí ontwierp dit kleurrijke gebouw voor de rijke aristocraat Josep Batlló, die zelf in de onderste verdiepingen van het huis woonde. De appartementen op de bovenste verdiepingen werden verhuurd. Tegenwoordig is het huis een prachtig museum waar je de bouwstijl van Antonio Gaudí van zeer dichtbij kunt bekijken. www.casabatllo.ES/EN/

96


AMSTERDAM AErnout Mik in het Stedelijk Museum Amsterdam TOT EN MET 25 AUGUSTUS 2013 De tentoonstelling “Communitas” van beeldend kunstenaar Aernout Mik (Groningen, 1962) is nu te zien in het Stedelijk Museum! Het is de eerste uitgebreide tentoonstelling van het werk van Mik in Nederland sinds 2000. “Communitas” omvat Miks belangrijkste video-installaties uit de periode 1999-2013 en vindt plaats in de monumentale kelderruimte van het nieuwe gebouw. De kunstenaar heeft speciaal voor deze expositie een bijzondere ruimtelijke installatie gemaakt, waarin hij architectuur en videoprojecties combineert. Mik schetst op treffende wijze de psychosociale toestand van de huidige samenleving. Met zijn (vaak) geënsceneerde videobeelden verwijst hij naar actuele politieke en sociale thema’s, zoals economische depressie, mondiale crises en de wijze waarop deze tot uitdrukking komen in de media. Het Stedelijk heeft een lange relatie met Aernout Mik. Al in een vroeg stadium toonde het museum zijn werk onder andere in de tentoonstelling “Wild Walls” (1995) en later in de Erezaal de productie “In Two Minds”, samen met Toneelgroep Amsterdam (2002-2003). Een andere Stedelijk Museumproductie was de deelname van Aernout Mik aan de Biennale van Venetië in 1997, georganiseerd door Leontine Coelewij, die ook de conservator is van deze tentoonstelling. Aernout Mik is met meerdere werken vertegenwoordigd in de collectie van het Stedelijk Museum, onder meer met de video installaties “Kitchen” (1997), “Softer Catwalk in Collapsing Rooms” (1999), “Vacuum Room” (2005), “Raw Footage” (2006) en de recente aankoop “Shifting Sitting” (2011). WWW.STEDELIJK.NL

kunst en cultuur agenda

DEN BOSCH Museumkwartier ’s-Hertogenbosch weer open voor publiek Op zaterdag 25 mei 2013 ging het Museumkwartier ’s-Hertogenbosch open voor publiek. Met één kaartje kunnen de bezoekers genieten van het aanbod van Het Noordbrabants Museum en het Stedelijk Museum ’s-Hertogenbosch. Gezamenlijk bieden de musea het meest veelzijdige aanbod van kunst en cultuur in Zuid-Nederland: van archeologie, cultuurhistorie, oude en moderne meesters tot hedendaagse kunst en design. Met ruim 5000 vierkante meter tentoonstellingsruimte, een museumwinkel, horeca en een bibliotheek kan het Museumkwartier zich scharen onder de grote musea van Nederland. Het Noordbrabants Museum richt zich op kunst en erfgoed van Noord-Brabant en de Zuidelijke Nederlanden. Het Stedelijk Museum ’s-Hertogenbosch toont hedendaagse beeldende kunst en design en bezit unieke collecties sieraden en keramiek. Voor de komende jaren hebben ze zo’n achttien tentoonstellingen per jaar geprogrammeerd, van Jheronimus Bosch tot de laatste ontwikkelingen in de kunst en vormgeving. In de afgelopen twee jaar werd Het Noordbrabants Museum ingrijpend gerenoveerd en flink uitgebreid. Het Stedelijk Museum ’s-Hertogenbosch kreeg een compleet nieuw gebouw. De musea werken op de nieuwe locatie intensief samen. Zo worden bijvoorbeeld de tuinen, het restaurant en de bibliotheek gedeeld en ook achter de schermen wordt intensief samengewerkt, bijvoorbeeld op het gebied van faciliteiten, marketing en sponsorwerving. Dankzij de intensieve samenwerking van de musea en de overheid zijn twee geheel vernieuwde musea ontstaan. 97


Betalen en overboeken

Rekeningbeheer

> Automatische incasso terugboeken

> Rabo Internetbankieren aanvragen

> Nieuwe Random Reader aanvragen > Contant geld bestellen

> Rabo Mobielbankieren aanvragen > Kopie rekeningafschrift aanvragen

> Betaalpakket openen > Betaalpakket omzetten

> Kopie Financieel Jaaroverzicht aanvragen > Digitale rekeningafschriften instellen > Rabofoon aanvragen > Toegangscode Rabofoon wijzigen

€ Sparen > Automatisch sparen > Spaarrekening openen > Spaarrekening omzetten naar Rabo InternetSparen > Spaarrekening opheffen

Hypotheken en lenen > Maximaal hypotheekbedrag berekenen > Overschrijfformulieren bouwdepot aanvragen > Hypotheek online inzien > Maximaal leenbedrag berekenen > Lening aanvragen > Extra aflossen Doorlopend Krediet of HuisvoordeelKrediet

€ Passen en creditcards > Betaalpas instellen voor buiten Europa > Vervangende pas of creditcard aanvragen > Pas of creditcard blokkeren > Paslimiet tijdelijk verhogen > Extra Rabo Wereldpas aanvragen > (Extra) creditcard aanvragen

Verzekeren > Schade melden > Schadeverzekering afsluiten > Zorgverzekering afsluiten > Verzekeringspolis online inzien en wijzigen > Gegevens autoverzekering wijzigen > Schadeverzekering opheffen > Inboedelmeter updaten voor (behoud) garantie tegen onderverzekering > (Nieuwe) groene kaart aanvragen > Voorwaarden online inzien

Overig > Afspraak maken > Lid worden > Verhuizing doorgeven > Klacht indienen > Klant worden > Persoonlijke gegevens wijzigen > Gegevens Interhelp Extra wijzigen

www.rabobank.nl/helmond Samen sterker. Dat is het idee van coöperatief bankieren.


Online bankzaken regelen?

snel, handig en eenvoudig

Zelf online uw bankzaken regelen. Ontdek het op rabobank.nl/helmond Steeds meer bankzaken kunt u online regelen. Daarvoor hoeft u niet langs te komen bij ĂŠĂŠn van onze kantoren. Wilt u bijvoorbeeld uw verzekeringen aanpassen, een nieuwe pas aanvragen of een incasso terugboeken? U regelt het direct, makkelijk en snel online. Dit betekent dat u 24 uur per dag gebruik kunt maken van onze dienstverlening en dus niet geheel afhankelijk bent van de openingstijden van onze bank. Snel, handig en eenvoudig!



Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.