Hemelse
Informatieblad september 2017
Hortensia
DIY
hortensia-krans
Pretty met pastelkleuren in een paar stappen
Historie van de Hortensia De hortensia ‘knalt’ uit je tuin. Of je nu kiest voor donkerblauw of voor pretty pastel: zeker is dat je het hele seizoen geniet van deze kenmerkende plant met zijn prachtige bloemen. Een hortensia in je tuin was niet altijd zo vanzelfsprekend. Duik mee in de geschiedenis van deze bijzondere plant. Japanse wortels
Nuchter
De wortels van de hortensia liggen in Japan. VOC-vertegenwoordigers kwamen deze prachtige bloeiers in de zestiende en zeventiende eeuw tegen op hun ontdekkingsreizen. De hortensia bleek ook prima te gedijen in ons koude kikkerlandje. En niet alleen hier. De plant heeft het ook prima naar zijn zin in onder meer China en Noord- en Zuid-Amerika.
Wil je het wat nuchterder bekijken? De naam hortensia kan ook afstammen van een vrije vertaling vanuit het Latijn. In dat geval staat hortensia voor: uit de tuin. Het gaat dan niet zomaar om een huis-tuin-en-keukentuintje. De opvallende bloeier dook namelijk op in de tuin van de koning van Mauritius. De planten werden van daaruit vervoerd naar Parijs.
Hydra-wat?
Gespot door Nederlanders
De Hortensia draagt officieel de naam hydrangea. Deze naam kreeg de plant van de Zweedse botanicus Carl Linnaeus. Het woord hydrangea zou verwijzen naar een waterkruik. Een logische keuze, de hortensia houdt immers van veel water!
De VOC stuurde in de zestiende en zeventiende eeuw vertegenwoordigers naar Japan om de lokale flora te bestuderen. De hydrangea viel al snel op en werd meegenomen naar het Westen. Ook de Zweedse arts en botanicus Carl Peter Thunberg en de Duitse arts Philipp Franz Balthasar von Siebold (in dienst van het Nederlandse Oost Indische leger) zorgden ervoor dat er veel van deze bijzondere bloeiers naar ons land kwamen. In het Sieboldhuis kun je de Japanse verzamelingen van de Duitse arts nog bekijken.
Sprookje Toch gebruikt tegenwoordig iedereen de naam hortensia. En dat is niet zo gek. Het verhaal over het ontstaan van die naam is namelijk minstens zo bijzonder. Fransman Philibert Commerson haalde tijdens zijn carrière tientallen planten naar Europa. Hij ontdekte de hortensia in het huidige Indonesië. Hij besloot de plant te vernoemen naar Hortense. Zij was de dochter van de prins van Nassau, die zelf ook deelnam aan de botanische expeditie.
2
Echt Hollands Inmiddels is de hortensia niet meer weg te denken uit onze tuinen en parken. De plant voelt zelfs een beetje ‘Hollands’. Maar de wortels van deze krachtige bloeier liggen dus in Japan.
Foto: Bloemenbureau holland
Allemansvriend De hortensia is een allemansvriend. De plant kent zo veel verschillende kleuren en vormen dat iedereen wel een favoriet heeft. Van een lief, klein babyroze gekleurd struikje, tot een boom met donkerblauwe bloeiers.
3
De meest verkoc Boerenhortensia
Is een van de meest populaire hortensiasoorten. De grote bolvormige bloemen zijn prachtige aandachtstrekkers.
Hydrangea Pan. Limelight
Hydrangea Macr. Magical
Deze hortensia veranderdt in ĂŠĂŠn jaar wel een keer of drie, vier van kleur. Met zeer lange bloeitijd.
is een winterharde heester, die bladverliezend is en een zeer langdurige bloei heeft. Ookwel pluimhortensia.
4
chte hortensia’s Hydrangea arb. Annabelle
Maakt zeer grote, witte bollen. Naarmate de herfst nadert verkleuren zijn bloemen naar citroengeel.
Hydranngea Arb. Strong Annabelle
Hydrangea Macr. Forever&Ever
Deze is doorbloeiend, dus krijgt elke keer nieuwe bloemen. De kleur blijft hierbij hetzelfde.
Foto: mooiwatbloemendoen.nl
ook wel ‘Incrediball’ genoemd. Deze hortensia heeft dikkere stelen, vollere en grotere bollen en groeit krachtiger.
5
Hoe zorg je ervoor dat je hortensia de topper in je tuin is en blijft? Door ‘m goed te onderhouden! Goed nieuws: het is een onderhoudsvriendelijke en sterke plant. Lees hier hoe je het beste uit je hortensia haalt. Voeding
Zie je de eerste bloemknoppen verschijnen in je hortensia? Dan is het tijd om ‘m te bemesten! Ben je er te vroeg bij? Dan loop je de kans dat de plant prachtig groen wordt, maar minder bloemen heeft. Mesten doe je met beleid. Te veel mest zorgt voor schade aan de wortels en bladeren. Door niet al te veel te bemesten blijft je plant lekker compact. Dat maakt de kans op verbranding in de droge periodes veel kleiner. Na augustus kun je beter niet meer bemesten. De hortensia kan dan goed ‘afharden’ en zich voorbereiden op de winter.
Tuin of pot?
Hoe (onder) houd je de
hortensia?
Zet je je hortensia in een pot of in de vaste grond? Het kan allebei! Maar let op: een hortensia in een pot heeft meer en vaker mest nodig. Gebruik in dit geval mest voor eenjarige bloeiers. Kies je voor een hortensia in vaste grond? Graaf dan een gat dat twee tot drie keer groter is dan de potkluit. Je strooit hier potgrond of turf in. Haal de plant uit de pot en laat de wortels ‘schrikken’. Je beschadigt de wortelkluit op een paar plaatsen een beetje en zo stimuleer je de hergroei van wortels. Als de kluit nog wat droog aanvoelt, dompel je ‘m een paar minuten in een emmer met water. Tijd om de hortensia te planten! Duw de grond stevig aan en geef de plant genoeg water (ook de dagen na het planten). Wedden dat je hortensia zo een vliegende start heeft?
Planten in het najaar
Nu is de ideale tijd om allerlei vaste planten, ‘sier’heesters, struiken en bomen aan te planten. De grond is nu immers nog vrij warm en voldoende vochtig, waardoor de plantenwortels extra gestimuleerd worden om zich te ontwikkelen. De planten hebben bovendien nog een drietal maanden de tijd om zich voor te bereiden op de winter. Wanneer de temperaturen in de lente dan weer gaan stijgen en de sapstroom opnieuw op gang komt, zullen de wortels van de planten die u in het najaar een plekje gegeven heeft in uw tuin onmiddellijk op zoek gaan naar de nodige voedingselementen.
Slim snoeien
Maart is de beste maand om je hortensia te
6
snoeien. Kijk eerst of je hortensia bloeit op oude knoppen of nieuwe knoppen.
Bloeiers op oude knoppen
Binnen deze groep valt onder andere de boerenhortensia (Hydrangea macrophylla). Deze soort bloeit op de knoppen die het jaar ervoor zijn aangelegd. Je laat de bloemen in de herfst en winter zitten, want zo is de hortensia beschermd tegen de vorst. Maar… bij zeer lage temperaturen moet je deze soort extra beschermen tegen de kou. In maart knip je de uitgebloeide bloemen af. Wanneer je een aantal oude takken tot de grond afknipt, kan de struik zich verjongen. Wil je de hortensia flink verkleinen? Dan knip je het ene jaar de ene helft van de takken af en het andere jaar de andere helft. Let op: er groeien een jaar geen bloemen op de takken die je snoeit.
Bloeiers op nieuwe knoppen
Onder deze groep vallen de Annabelle (Hydrangea arborescens) en pluimhortensia (Hydrangea paniculata). Deze soorten bloeien op de takken die vanaf het voorjaar gevormd worden. Het voordeel is dat ze ook na het snoeien gewoon bloeien. Hortensia ‘Forever&Ever’ is een van de weinige Hydrangea Macrophylla die je ook op deze manier kunt snoeien. Snoeien doe je in het vroege voorjaar. Je kunt de struiken tot wel vijftien centimeter boven de grond afknippen, zo krijg je een mooie en compacte plant. Wil je dat de plant juist groeit? Knip dan alleen de bloemen af. Het snoeien van de hortensia ‘Annabelle’ kan wat rigoureuzer, dan krijg je namelijk extra mooie bloemen. De planten hoeven in het najaar niet gesnoeid te worden, omdat de oude bloemen de plant beschermen tegen vorst.
Wat doe ik met de bloemen?
Zijn de bloemen uitgebloeid? Dan kun je ze afknippen. Doe dit nog voor de winter. Als de vorst zijn intrede doet, heb je kans dat de takken invriezen. Je kunt er ook voor kiezen om de uitgebloeide bloemen bewust te laten hangen. Als er sneeuw valt, ontstaat er een prachtig tafereel. Ben je creatief? Maak dan een mooie krans of een bloemstuk met de gedroogde bloemen. Zo geniet je het hele jaar door van deze bijzondere plant. (lees hier meer over op pagina 14-15)
Het hele jaar door plezier
Snoeien, bemesten, drogen… Als je het allemaal goed doet, kun je het hele jaar veel plezier hebben van je hortensia. Zo haal je zelfs in de winter deze krachtige bloeier in huis. (Een leuke DIY vind je op pagina 15)
7
De Hydrangea
Black Diamonds De Hydrangea Black Diamond®
De serie bevat soorten met zeer donker blad. Het donkere blad, bijna zwart van kleur heeft daarnaast erg opvallende groene nerven. Dit maakt het blad van deze planten al tot een waar sieraad. De bloemen zijn donker rood, donker paars, roze of blauw van kleur. Deze bloemkleur steekt ook nog eens zeer goed en mooi af bij de bladkleur. Zo maakt dit de Black Diamond® Hydrangea’s tot een bijzondere serie van Hortensia’s.
8
De Hydrangea
Music Collection De Hydrangea Music CollectionÂŽ
Is een serie die bestaat uit soorten met een zeer krachtige bloemkleur. Daarnaast hebben de soorten als speciale eigenschap dat ze bloeien op 1 jarig hout en daardoor gemakelijk in onderhoud zijn. De bloeitijd van deze soorten is gemiddeld iets langer als de normale Hydrangea tot ongeveer 3 maanden.
9
Keur aan kleur Waarom zie je in de ene tuin prachtige blauwe bloeiers en in de andere tuin spot je roze hortensia’s? Dat heeft alles te maken met de grond waarin de plant wortelt. Wist je dat je (bij sommige soorten) die kleur zelf kunt beïnvloeden?! Voorkeurskleur
10
Wit, lichtroze, blauw of donkerblauw. Elke hortensia heeft zijn voorkeurskleur. Maar je kunt ‘m toch van kleur laten verschieten? Of is dat een fabeltje? Dit zijn de feiten:
oorspronkelijke, blauwe kleur terug? Dan kun je daar verschillende producten voor aanschaffen, zoals zogenaamde blauwmaker, aluin of aluminiumsulfaat. Zo’n middel gebruik je in het najaar en het liefst in de avond.
Van kleur verschieten
Hoe zorg je voor zure grond?
Je kúnt sommige hortensia’s van kleur laten wisselen. De grond waarin je hortensia wortelt heeft invloed op de kleur. Het gaat dan om hortensia’s die van oorsprong blauw van kleur zijn. De bloemen van deze plant kunnen in de loop der tijd roze kleuren. Wil je weer de
Je blauwe plant kleurt roze door de zuurgraad in de grond. De hortensia is een zuurminnende plant, die niet dol is op kalk. Je kunt ‘m dus het beste plaatsen in humusrijke grond. Hoe je daarvoor zorgt? Voeg Hortensia Grond of Tuinturf toe aan de grond.
Tips & tricks
01.
Snijbloem Vul een schone vaas met lauwwarm water en snijbloemenvoedsel. Haal het onderste blad van de steel af. 1 cm van de steel schuin afsnijden en herhaal dit om de 2 of 3 dagen. Plaats ze niet in direct zonlicht of bij de verwarming
02. 03.
Kamerplant Zet de hortensia op een lichte plek, op kamertemperatuur, maar niet in het felle zonlicht. Zorg ervoor dat de potgrond vochtig blijft. Een of twee keer per week een dompelbad doet erg goed. Vergeten water te geven? Dompel de pot dan helemaal onder tot de kluit volgezogen is met water, even uitlaten lekken en daarna op een koele plek de plant laten herstellen, dit kan even duren.
Foto’s: Bloemenbureau Holland en hydrangeaworld. Tekst hydrangeaworld
Tuinplant Laat de bloemen in de herfst en winter zitten. Deze beschermen de hortensia tegen de vorst. Knip in maart de uitgebloeide bloemen van de takken. Wanneer u een aantal oude takken tot aan de grond afknipt, kan de struik zich verjongen. Wil u uw hortensia flink verkleinen dan kunt u het ene jaar de ene helft van de takken afknippen, en het andere jaar de andere helft. Op de gesnoeide stelen zullen dat jaar geen bloemen komen.
11
Hortensia
Forever&Ever De boerenhortensia is misschien wel de populairste tuin- en terrasplant. De bolvormige bloemen zorgen maandenlang voor kleur om daarna nog lang mooi te blijven door langzaam te verwelken. Hoewel Hydrangea Macrophylla normaal gezien op meerjarig hout bloeit, is er ook een boerenhortensia die ook op eenjarig hout mooie bloemen voorziet.
Hortensia snoeien is niet zonder gevolgen
Samengevat de eigenschappen van Forever&Ever®
De meeste soorten vormen knoppen op het oude hout. Bij snoei verwijder je die bloemknoppen met als gevolg dat de plant in dat jaar niet zal bloeien. Hydrangea Macr. Forever&Ever® is daar een uitzondering op. De plant bloeit op eenjarig hout. Snoei je de plant in het voorjaar net na de vorst, eind februari, dan kan je datzelfde jaar toch nog genieten van een uitbundige bloei. Ook de vorst krijgt geen vat op de hortensia want de Forever&Ever® hortensia is winterhard.
• Bloeit op eenjarig en meerjarig hout • Behoeft vrijwel geen onderhoud, dus snoeien is niet nodig. Indien snoeien gewenst is, dan is februari de beste snoeimaand. Afsnoeien tot 20-25 cm van de grond • Winterhard • Bloemtype; grote ronde bolvormige bloemen • Bloeiperiode; voorjaar tot diep in het najaar (tot de eerste nachtvorst) • Maximale hoogte; 90 cm • Geschikt voor; borders, vak beplanting, balkon en terras • Groeit op vrijwel alle grondsoorten behalve op zware, moeilijk waterdoorlatende klei • Heeft voorkeur voor lichtzure grond • Verkrijgbaar in Blauw, Wit, Rood, Roze en Paars
De specifieke kwaliteiten van Forever&Ever® De duurzame manier waarop deze gekweekt wordt spreekt steeds meer winkeliers en consumenten aan. Als geselecteerde planten een testfase van enkele jaren hebben doorstaan, krijgen ze pas het predicaat Forever&Ever®. Daarmee is dit een collectie van altijd de nieuwste hortensia’s die bloeien op eenjarig hout.
12
13
Knallende kransen
Heel de zomer heb je genoten van je hortensia. Ook in het najaar en de winter kun je genieten van deze prachtige plant. Haal de zomer in huis en haal de bloeiers naar binnen! Drogen maar Hoe zorg je voor de mooiste gedroogde bloemen? Er zijn verschillende droog-methodes. Hang de bloemen bijvoorbeeld op in een donkere, droge plek. Laat de tijd zijn werk doen. Je kunt de hortensiabloemen ook in een klein laagje water zetten (je vult dit water niet meer aan). Een derde manier: steek de hortensia’s in wat steekschuim of leg de bloeiers in een krant. Wil je de kleur behouden? Dan snij je de bloemen af zonder stengel en leg je de bloemen op hun kop in een bakje met fijn zand. Bedek de bloemen zachtjes met het zand. Tot slot kun je ook drogen met glycerine.
Pluktijd? Dat luistert nog best nauw. Je wilt geen verbleekte bloemen, maar je plukt de bloemen ook niet te vroeg af. Het weer heeft veel invloed op de kwaliteit van je bloemen. Te veel zon zorgt voor verdorde exemplaren, maar te veel regen zorgt voor bruine vlekken. Wacht tot de bloemen papierachtig aanvoelen en ritselen als je gaat plukken.
DIY-krans Hoe maak je zelf zo’n mooie krans? Zorg dat er verschillende kleuren in je krans zitten. De blaadjes mogen ook best te zien zijn, dat zorgt voor een speels effect. Voor een krans van 30 centimeter heb je zo’n zeven bollen nodig. Je haalt de bollen uit elkaar en maakt er toefjes bloemen van. Deze kun je in de krans van steekschuim steken. Vergeet de zijkanten niet: zo krijg je een mooie, volle krans.
Kleur in je keuken Je kunt je krans natuurlijk aan de deur of aan de muur hangen. Maar heb je er al eens aan gedacht om ‘m als decoratie op de tafel te leggen? Zo zorg je voor meer kleur in je keuken.
14
Blauw of roze? Wil je flink uitpakken met een fleurig cadeau aan een vriend of familielid? Dan is de uitbundig bloeiende hortensia een goede keuze. De grote, weelderige bloemen trekken zeker de aandacht. Deze powerbloemen hebben een feestelijke uitstraling én blijven lang mooi. Kies voor een prachtig en vol boeket óf geef een vaste plant cadeau, voor jarenlang bloemenplezier in de tuin. Babyshower of bruiloft De hortensia is een superorigineel cadeau voor een babyshower of geboorte. Wordt het babyroze of lieflijk blauw? Weet je het geslacht van de baby nog niet? Pak dan uit met een leuk gemengd boeket vol blauwe en roze bloeiers. De witte variant leent zich uitstekend als cadeau voor een bruiloft.
ZELF MAAK INSPIRATIE Do it yourself Met deze prachtige bloemenmand haal je het kleine geluk zó in huis. Geniet langer van de prachtige hortensia.
Het verzadigde schuim zet je op een bordje en dat plaats je vervolgens in de mand. Tijd voor het échte werk: versieren maar! Laat je creativiteit de vrije loop en ga aan de slag met de verschillende bloemen. Zorg dat je uiteindelijk niets meer ziet van de schuim. Begin met de toefjes hortensia en werk langzaam naar boven toe. Vervolgens maak je het af met de pimpernel en de vruchten. Het resultaat? Een prachtig bloemstukje waarmee je zowel binnen als buiten de show steelt.
Wat heb je nodig? • Een mooie mand • Steekschuim • Rode pimpernel • Vruchten van de crocosmia • Bloemen van de hortensia • Snijbloemenvoeding
Foto’s: www.hydrangeaworld.com
Je begint met de steekschuim. Zet het steek schuim in het water en vergeet niet er wat snijbloemvoeding aan toe te voegen. Je dompelt de schuim een tijdje helemaal onder water, zodat al het water wordt opgenomen.
15
Toveren met de tuinhortensia
Je kunt de kleur van je hortensia proberen te beïnvloeden, maar er zijn ook hortensia’s die zelf van kleur verschieten. De magical-hortensia (van Magic Label) zorgt voor een snufje magie in je tuin. Deze magische bloeiers veranderen in een jaar namelijk een keer of drie, vier van kleur. Een magisch schouwspel, dus. Deze boerenhortensia heeft sterke takken waardoor de bloeiers ook trots hun kleuren showen na een flinke regenbui (of na een dag vol felle zon). Ook als je (nog) geen groene vingers hebt, gaat het lukken om indruk te maken met deze plant. De magical-hortensia is sterk en kan op bijna alle plekken in je tuin groeien en bloeien. De magische bloeiers zijn vorstbestendig.
16
Van appeltjesgroen tot donkerroze
In het voorjaar geniet je van appeltjesgroene bloeiers. Daarna verkleuren de bloemen van lichtroze naar donkerroze. Je sluit het seizoen af met groene bloemen met dieprode randjes. Tenminste… dat is één van de opties. Er zijn in totaal tien verschillende soorten die hun toverkleuren laten zien.
Colofon Uitgave Tuincentrum Coppelmans www.coppelmans.nl
Vormgeving CIC bv
Tekst Tekstvast Hydrangeaworld.com Mooiwatbloemendoen.nl
Fotografie Mooiwatbloemendoen.nl Fotolia.com Freepik.com Hydrangeaworld.com
Foto: mooiwatbloemendoen.nl
Rechten CIC BV heeft zijn best gedaan om de rechten van rechthebbenden te respecteren. Indien u van mening bent dat dit in uw geval niet zo is, neemt u dan contact op met de redactie. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen, opgeslagen en/of verspreid op welke wijze dan ook zonder voorafgaande toetemming van CIC bv. CIC BV besteed de grootst mogelijke zorg aan de betrouwbaarheid en actualiteit van alle gepubliceerde artikelen en data. Sommige gepubliceerde informatie en eventueel weergegeven prijzen kunnen desondanks ten tijde van verschijnen gewijzigd zijn. Voor eventuele onjuistheden in de weergave of foutieve informatie, dan wel voor schade, verlies of winstderving hierdoor veroorzaakt, dan wel verband houdt met enig gebruik van dit informatieblad, kan CIC BV en andere informatieleveranciers niet aansprakelijk worden gehouden.
17
Vestigingen Helmond Akkerweg 70 Nuenen Vorsterdijk 12 Oirschot Bestseweg 53 Oisterwijk Heukelomseweg 26
Oss Frankenbeemdweg 50 Valkenswaard Nieuwe Waalreseweg 199 Veldhoven Sondervick Sondervick 19 Veldhoven Kapelstraat Kapelstraat-Zuid 31