1 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
PUBLISHER | UITGEWER
2 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
Contents PUBLISHER | UITGEWER .............................................................................................................. 2 NONGQAI: OORSPRONG EN OOGMERKE .................................................................................. 5 NONGQAI: OUR ROOTS SAND GOALS ........................................................................................ 6 VOORWOORD | FOREWORD ........................................................................................................ 7 Brig. HB Heymans ........................................................................................................................ 7 ARTIKELS & DOKUMENTE OOR DIE ZARP’e ................................................................................. 9 VERGETE POLISIEHELDE ............................................................................................................. 9 B r i g . FJA Rossouw................................................................................................................... 9 DIE ONTWIKKELING VAN POLISIEDIENSTE TYDENS DIE BESTAAN VAN DIE ZUIDAFRIKAANSCHE REPUBLIEK ...................................................................................................... 12 Kol (dr) Jan Ploeger ................................................................................................................... 12 NONGQAI TRUST ......................................................................................................................... 43 NONGQAI TRUST: DANKIE | THANK YOU .................................................................................. 44 DIE POLISIEDIENS EN VERDEDIGING VAN DIE ZAR IN 1890 .................................................. 45 Linda Brink, MA (Geskiedenis) ................................................................................................... 45 THE BOER ARMY 1899 – 1902 .................................................................................................... 46 AD Jones .................................................................................................................................... 46 ZUID AFRIKAANSCHE REPUBLIEK POLITIE (ZARP’s)............................................................... 49 Iain Hayter (Facebook) ............................................................................................................... 49 1946: FIFTY YEARS AGO, AND NOW .......................................................................................... 49 HPH Behrens ............................................................................................................................. 49 1927: THE ‘GEHEIME DIENS” ..................................................................................................... 53 Eric Rosenthal ............................................................................................................................ 53 SPESIALE NONGQAI’S WAT AAN DIE ZARPE OPGEDRA IS: ................................................... 54 •
Vol 12 No 6B ........................................................................................................................ 54
•
Vol 12 No 8A ........................................................................................................................ 56
•
Vol 13 No 1B ........................................................................................................................ 57
•
Vol 13 No 1C ........................................................................................................................ 58
1897: ROOF VAN POSKOETS...................................................................................................... 59 SAP Tydskrif: Augustus 1977 ..................................................................................................... 59 POLICE COURTS AND PRISONS IN EARLY JOHANNESBURG ................................................ 61 The Nongqai: January 1937 ....................................................................................................... 61 1896: ZUID-AFRIKAANSCHE REPUBLIEK POLISIE: OORPLASINGS EN ONTSLAGTE ........... 64 Outeur onbekend ........................................................................................................................ 64 1881 – 1902: ZARP ....................................................................................................................... 66 Servamus 1988 p 85 .................................................................................................................. 66 FOTO’S VAN DIE ZARP’E OP VERSKILLENDE PLEKKE ............................................................ 68 1900: Abrahamskraal ................................................................................................................. 68 3 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
1896: Barberton .......................................................................................................................... 70 1900 Bergendal .......................................................................................................................... 70 GEDIG: EENS VERGETE BAKEN ................................................................................................ 78 Anoniem ..................................................................................................................................... 78 Bloemfontein tydens die ABO: Zarp’e op Slagveld ..................................................................... 79 Boksburg .................................................................................................................................... 79 Carolina ...................................................................................................................................... 80 Colesberg: Zarp te Colesberg .................................................................................................... 81 Fort Hendrina ............................................................................................................................. 82 Fort Schutte Kleinspelonken....................................................................................................... 83 1892: Heidelberg ........................................................................................................................ 83 Johannesburg............................................................................................................................. 84 Spesiale Mynpolisie Johannesburg: (Reserwe Polisie?) ............................................................ 93 1889: Klerksdorp Mounted Police ........................................................................................... 95 Komatipoort ................................................................................................................................ 96 Ladysmith: Kmdt Van Dam: ZARP Kamp tydens die ABO te Pepworth ..................................... 97 New Zealand Hill: ABO: Zarpe .................................................................................................. 97 Pietersburg ................................................................................................................................. 99 Potchefstroom .......................................................................................................................... 101 Pretoria ..................................................................................................................................... 101 Dorpspolisie Pretoria | Town Police Pretoria ............................................................................ 106 Skurweberg .............................................................................................................................. 107 Sunnyside, Pretoria .................................................................................................................. 107 Swaziland ................................................................................................................................. 108 Veldpolisie: Middelburg ............................................................................................................ 114 Vryheid ..................................................................................................................................... 115 Zarp’e aan die front: ZARP’s at the front .................................................................................. 117 Zoutpansberg ........................................................................................................................... 118 SA MIRROR................................................................................................................................. 119 GRATIS AFLAAI VAN NONGQAI | FREE PDF DOWNLOADS ................................................... 119 POLISIESIELKUNDE: ENKELE GEDAGTES OOR DIE ZARP’E ................................................ 120 Dr Coert Mommsen .................................................................................................................. 120 NAWOORD .................................................................................................................................. 120 Dr Coert Mommsen .................................................................................................................. 120
4 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
NONGQAI: OORSPRONG EN OOGMERKE
5 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
NONGQAI: OUR ROOTS SAND GOALS
6 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
VOORWOORD | FOREWORD
Brig. HB Heymans Zuid-Afrikaansche Republiek Politie (ZARP) Die Zuid-Afrikaansche Republiek Politie het in die harte en gedagtes van ons Vaders in die Mag voortgeleef en toe ons ‘n Republiek op 31 Mei 1961 word, toe is ‘n lang gekoesterde ideaal van ‘n republiek verwesenlik. 59-jaar na vredesluiting in Melrose-huis. Republikeinse Intelligensiediens (RI) Die nuwe gedugte Veiligheidspolisie (1963) onder kol HJ “Lang-Hendrik” van den Berg het ‘n spesiale koverte insamelingsorganisasie op die been gebring wat “Republikeinse Intelligensiediens” (RI) genoem is. Ek is seker dit verwys in ‘n mate na die ou Zarp’s, sekerlik is daar parallelle tussen die “Geheime “Dienst” en “RI” want beide was die koverte afdeling van die nasionale polisie. Soos die “Geheime Politie of Geheime Dienst” van die Zarp’e was RI die weer SA Polisie se koverte insamelingsorganisasie. RI het uitstekend gevaar en was later die “vader” van die eerste siviele, sentrale inligtingsorganisasie genaamd die Buro vir Staatsveiligheid (BvS) met genl HJ van den Bergh aan die spits. SARP Die polisietydskrif die Nongqai se naam is verander na Justitia en later het dit SARP geword. Ek het my goeie vriend, Oom Paul, (brig Paul J Roux) gevra wat SARP beteken, toe vertel hy my daar was ‘n gedagte om “SA Polisie” te vernoem na “SA Republikeinse Polisie” (SARP) en die SAP-lyfblad is toe SARP vernoem. Miskien was die politieke klimaat nie reg vir die vernoeming van die “SAP” na “SARP”. Met ‘n vonkel in die oog kan mens dalk tog sê SARP het wel bestaan in die vorm van die “South African Railways Police”. SARP het later SAP Tydskrif geword en toe uiteindelik Servamus.
7 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
Nie te min, die ou Zarp’e het deel geneem aan die stigting en uitbou van die ou SA Polisie in 1913: Lt-kol Manie Bredell van die Zarp het ons eerste Sekretaris van Polisie en Adjunk-Kommissaris geword en lt-kol Mavrogordato van die Transvaal Police het ons eerste speurhoof geword. Lt-kol Mike du Toit (Staatsartillerie en Geheime Dienst) het Adjunk-kommissaris van die Oranje Vrystaat geword en later ook adjunk-kommissaris en LV geword. Ons bring hulde aan die Zarp’e wat in die uitvoering van hul pligte gesterf het en ook diegene wat die ou SAP help bou het tot die gedugte polisiemag wat dit was; en waarop meeste mense trots was! 8 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
ARTIKELS & DOKUMENTE OOR DIE ZARP’e VERGETE POLISIEHELDE B r i g . FJA Rossouw Kragtens Wet 11 van 1895 is die Zuid-Afrikaanse Republiek Politie (ZARP) in die lewe geroep. Die wet het voorsiening gemaak vir 'n kommissaris, kommandante en vir offisiere met ander range. Alhoewel die Zarp’s toe eers status gekry het, het hulle tog al sedert 1881 as 'n Polisiemag opgetree, maar as 'n deel van die Staatsartillerie. Hulle vernaamste pligte was om wet en orde op die nuwe goudvelde in die ou Republiek te handhaaf. Hulle was met Martini-Henry-gewere uitgerus en die berede manne het 'n blou baadjie, wit helm en rybroek ge-dra. Die voetmanne het 'n blou baadjie, blou broek en 'n pet gedra. Die eerste kommissaris was mnr. JJH Wolmarans. In 1897 is kommandant DE Schutte aangestel as kommissaris en hy het die Transvaal in vyf afdelings opgedeel en Polisiedienste op 'n gesonde basis georganiseer. Artikel 7 van Wet 11 van 1895 het bepaal dat die Regering, na oorlegpleging met die kommandantgeneraal, die Zarp’s kon gebruik om die Republiek te verdedig in tyd van oorlog. Met die uitbreek van die Tweede Vryheidsoorlog is die grootste gedeelte van die Zarp’s gemobiliseer en na die Natalse front gestuur. Dr. Krause is in Johannesburg aangestel as agerende kommandant van die tydelike Polisie wat die Zarp’s se werk daar moes verrig terwyl hulle op aktiewe diens was. Hier sien ons reeds 'n ooreenkoms met ons huidige stelsel van Polisiereserviste. Die hele Mag het uit ongeveer 1,400 lede, 100 sersante en 20 offisiere bestaan. Hiervan was die helfte voetmanne, meestal gestasioneer in Johannesburg en in Pretoria. Hulle is egter gemobiliseer as berede manne en op die slagvelde het hulle die Boer se natuurlike krygsvernuf in hulle saamgesnoer met die dissipline van hulle opleiding om so 'n vegeenheid te vorm wat sowel by die President as by die kommando's hoog aangeskrewe gestaan het en wat deur die Britse troepe gevrees is. Hulle het gou getoon dat hulle swaar straf kon verduur sender om holderstebolder op die vlug te slaan. Nadat die Johannesburgse Zarp’s eers 'n tyd lank naby Johannesburg gebly het ingeval van opstande onder die uitlanders, arriveer hulle op 29 Oktober 1899 in Natal, net betyds om aan die slag van Ladysmith deel te neem. Generaal sir George White, die Britse bevelvoerder, het op die 29ste Oktober sy aanvalsplan teen die Boere opgestel in 'n laaste poging om die wurggreep op Ladysmith te breek. Deel van die plan was dat 'n kolonne Britse soldate onder kolonel Carleton gedurende die nag deur die Boerelinies moes sluip en op Nicolsonsnek posisie inneem. Toe die Boere-kommando's in die omgewing vroeg die oggend van die 30ste die Britse kolonne op 'n heuwel langs Bellspruit opmerk, was hulle verras en vir 'n oomblik het daar konsternasie geheers. Hulle het egter om 4.45 vm. die stryd aangeknoop. Die Johannesburgse Polisie was deur generaal Joubert op 'n ander heuwel gepos, maar toe hulle die Britte gewaar, het kommandant Van Dam dadelik besluit om te gaan help. Hy het sy manne beveel om op te saal en hulle het in groepe oor die oop vallei van Bellspruit gejaag en aangesluit by die Boere en die heuwel begin bestyg waarop die Britte was. Aan die flank van die latere genl. 9 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
Christiaan de Wet het Van Dam sy Polisie dapper die hang uit gelei. Hyself is gewond tydens die geveg. Teen eenuur die middag het kolonel Carleton oorgegee en 850 prisoniers is geneem terwyl 46 van sy manne gesneuwel het. So het die Zarp’s hulle eerste vuurdoop deurgemaak in 'n verbete stryd teen 'n vyand wat vanuit goed beskermde posisies teen die aanvallers geveg het. Maar die doel is nie om al die gevegte te skets waaraan hulle deelgeneem het nie. Ons wil die soeklig laat val op die groot slag van Bergendal, en meer bepaald op die straf wat 'n afdeling van die Zarp’s moes deurmaak toe een van die grootste bombardemente van die hele oorlog op die koppe van 'n klein bende van hulle losgebars het. Op 4 Junie 1900 het verskillende kolonnes Britte opgemarsjeer na Pretoria. Om 4.45 vm. bereik kolonel De Lisle Proklamasieheuwel (naby die huidige Yskor). Dit het die verdediging van Pretoria in duie laat stort. 'n Offisier is onder die wit vlag die stad ingestuur en het gereël dat Pretoria op 5 Junie onvoorwaardelik aan lord Roberts sou oorgee. In Pretoria het lord Roberts beplan om langs die Delagoabaai-treinspoor sy opmars voort te sit om die oorlog spoedig, soos hy gedink het, tot 'n einde te bring. Sy gedugte teenstander, die briljante en dapper krygsman, generaal Botha, het dit besef en sy magte begin opstel om teenstand teen die vyand te bied om die Staatspresident en die regeringsetel te Machadodorp te beskerm. Hier op Machadodorp het die Lydenburgers en lede van die Zarp’s 'n lyfwag vir die President gevorm. Teen die einde van Julie het lord Roberts se troepe die opmars na Middelburg begin op 'n aantal fronte en op 27 Julie het Middelburg geval. Lord Roberts het besluit om hier te wag totdat generaal Buller, wat uit Natal aan die opmars was, ook gereed was om die Boere aan te val. Dit het byna 'n maand geduur voordat hy sy opmars uit Middelburg kon voortsit. Intussen het generaal Botha sy magte omplooi tussen Belfast en Dullstroom om Machadodorp te beskerm. Die Boerelinie het gestrek van Carolina tot anderkant Belfast. Die middelpunt van die Boere-magte was op die plaas Bergendal. Generaal Botha het vermoed dat die Britte weer van hul ou taktiek, om die Boere met omsingeling te dreig, voor die dag sou kom. Daarom het hy met die karige mannekrag tot sy beskikking sy flanke baie wyd gemaak en het hy 'n front van ongeveer 50 myl probeer dek. Die generaal het goed besef dat dit sy laaste linie van verdediging op 'n georganiseerde militêre patroon sou wees. Daarom het hy die senter stewig beman om die treinspoor wat hier deurgeloop het, te beskerm. Die Johannesburg-kommando was noord van die spoor en langs hulle die Krugersdorp-kommando onder generaal Kemp. Aan die suidekant, op Bergendal, was die oorblyfsels van die Zarps onder kommandant Oosthuizen en langs hulle die Duitse korps en nog verderaan was die Germiston-kommando in die Dalmanutha-heuwels. Generaal Botha het 'n geskatte Boere-mag van 5,000 man gehad langs sy linie. Die moraal was egter goed want al vier die Cruesots of die “Long Toms”, soos die Boere hulle genoem het, was nou vir die eerste keer saam in 'n linie, maar ammunisie vir hulle was al baie skraps. Dan het die Boere die hele linie met skanse en loopgrawe versterk. Die loopgrawe was egter nie orals aanmekaar gesluit nie. Op 15 Augustus 1900 het lord Roberts sy opmars begin met 20,000 troepe tot sy beskikking, met beroemde generaals soos Buller en French om op te steun. Na 'n aantal los gevegte vind ons die Britse magte op 26 Augustus orals in voeling met die Boerelinie. Generaal Buller bevind hom op hierdie dag op Waaikraal met opdragte om om die Boerelinie te gaan na Dalmanutha. Die aand kry hy inligting dat die Boerelinie se flank op Bergendal is. Dit was natuurlik hopeloos verkeerd want in werklikheid was dit die middelpunt van die Boerelinie. Dadelik besluit hy om Bergendal aan te val. Op die oggend van die 27ste Augustus 1900 het hy van 'n bergspits af op Vogelsruitspoort die Boere-posisies twee myl verder in die vallei bespied. 10 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
Daar onder in die vallei naby die treinspoor het 'n ry populierbome en 'n kliprantjie met duidelike sigbare skanse die stelling van die Zarp’s aangedui. Daar was 74 van die Johannesburgse Berede Polisie onder kommandant Oosthuizen in die skanse en in die plaasopstal en kraal was nog 'n klompie Polisiemanne. Teen-oor hulle was Buller met 8,000 man gewapen tot die tande en 38 kanonne. Buller het dadelik orals sy kanonne laat opstel en sy troepe ontplooi al langs die heuwels wat hom 'n beherende posisie gegee het, nie net oor die Polisievestings nie maar ook oor die Boere-kanonne en ander kommando's wat mag poog om die ZARPS te hulp te snel. Om 11 vm. het sy kanonne losgebars op die Zarp’s en gou-gou het die kanonniers die afstande reg gehad en hulle bomme reg in die stellings van die ZARPS gewerp. Die Britte self het die bombardering beskryf as die grootste sedert die groot veldslae in Natal. Vir drie lange ure sender pouse het die bombardering aangehou sodat die hele plaas onsigbaar was weens kruitrook en swaeldampe. Die rotse is in splinters geskiet deur die liddietbomme. Die Engelse skrywer Emery beskryf dit so: “Smoke and sulphurous gasses and rocks shooting up into the air made the place look like a Vesuvius in eruption. But the Police lay close behind the rocks peering out now and then to watch for the infantry advance . . . " Die omliggende kommando's kon weens die bombardering, die ligging van hul loopgrawe en van hul posisies nie 'n vinger verroer om die dapper ZARPS te hulp te snel nie. Die Boere-kanonne, selfs die “Long Toms”, kon ook weens hul posisies nie veel doen om bystand aan die dapper Zarp’s te verleen nie en so moes die Zarp’s van die swaarste bombarderings van die oorlog deurmaak feitlik sender beskerming van die “Long Toms”. Toe die bombardering soos die Britte gedink het, die vesting vernietig het, het die duisende Britse voetvolk hulle stellings verlaat, om, soos hulle gedink het, oor te loop oor die Zarp’s se skanse. Teen die tyd het lord Kitchener ook by generaal Buller aangesluit om die aanval van 'n nabye heuwel af te aanskou. Die “Rifle Brigade” en die “Inniskillings” het in oop geledere die aanval gedoen. Hulle moes ongeveer 1,500 tree dek om by die Zarp’s se posisies te kom. Hulle het gedink al die teenstanders is uitgewis, maar na hulle 'n ent gevorder het, het daar meteens 'n geweldige geweervuur op hulle losgebars uit twee oorde. Die Zarp’s het 'n dodelike geweervuur op die aanrukkende troepe gerig. Terselfdertyd het die Duitsers onder baron Goldegg war op 'n ander heuwel langs die Zarp’s gelê het, met 'n moordende vuur op die Britte losgebars. Oral het die Britse soldate geval en hulle moes nog meer voettroepe instuur. Die kanonne het die bombardering van die Zarp’s se vestings hervat om dekking aan die voetvolk te verskaf. Die verdedigers het aan-gehou vuur op die aanvallers. Slegs toe die voorste linie Britte hul bajonette aansit 'n paar honderd tree van die skanse af en op die skanse begin afstorm het die oorlewende ZARPS hulle stellings verlaat en na hulle perde gesnel om uit te vlug. Binne die skanse het die oorwinnaars 'n aaklige gesig teëgekom. Die dapper ZARPS-aanvoerder, kommandant Flip Oosthuizen, het ernstig gewond daar gelê. Sy luitenant, Pohlman, het gesneuwel en 40 van die 70 ZARPS het saam met hom dood of gewond gelê in die skanse wat hulle so dapper verdedig het. Die ZARPS se Maxim-kanon was aan splinters geskiet. Die rotse was fyn geskiet. 'n Engelse verslaggewer het destyds die volgende beskrywing van die toneel in sy Britse koerant geplaas: “The Boer dead lay where they had fallen, alone in their trenches — the blood lay at the mouths of their wounds like frozen port. Not one ill-featured face was there; no man could be illfeatured who had the heart to hold this post against that hurricane of death. The faces were yellowed and a powder of dust lay over them. One man, handsomely bearded with curly hair, lay 11 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
with his hand thrown back to the nape of his neck, like a sleeping god. They were massive in their repose, these dead Vulcans — unbroken peace to their souls, for they were brave men." Die Britte het hulle verliese amptelik aangegee as drie offisiere en tien soldate gesneuwel; vyf offisiere en 94 soldate gewond. Een rede wat aangegee is waarom die Boere nie hulp kon verleen aan die ZARPS nie was omdat die Boere-skanse van die verskillende kommando's nie aaneengesluit was nie. Na die paar oorblywende Zarp’s gevlug het, moes die ander Boeremagte hulle stellings ontruim. Die Britte het dus geslaag om die Boerelinies netjies in die middel te spleet en dit het hulle in staat gestel om hulle opmars langs die treinspoor na Waterval, waarheen die Staatspresident intussen vertrek het, voort te sit. Lord Roberts het gedink Bergendal is die einde van die stryd en op 1 September 1900 vaardig hy 'n proklamasie uit dat die Transvaal geannekseer is. Maar Bergendal was slegs die einde van die georganiseerde veldslae — en die inleiding van die begin van die guerrilla-stryd wat nog tot in 1902 sou woed en baie Britse lewens sou eis. Hierdie epiese geveg van 8,000 Britse troepe, gesteun deur 32 kanonne, teen 74 Zarp’s, is 'n besieling vir ons as lede van die S.A. Polisie en ons hoop ons kan besieling daaruit put vir die toekoms.
(Met erkenning: SARP 1964-11-08)
DIE ONTWIKKELING VAN POLISIEDIENSTE TYDENS DIE BESTAAN VAN DIE ZUID-AFRIKAANSCHE REPUBLIEK Kol (dr) Jan Ploeger
12 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
13 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
14 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
15 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
16 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
17 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
18 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
19 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
20 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
21 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
22 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
23 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
24 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
25 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
26 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
27 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
28 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
29 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
30 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
31 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
32 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
33 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
34 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
35 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
36 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
37 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
38 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
39 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
40 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
41 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
https://www.samirror.com/women-police.html 42 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
NONGQAI TRUST
43 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
NONGQAI TRUST: DANKIE | THANK YOU
44 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
DIE POLISIEDIENS EN VERDEDIGING VAN DIE ZAR IN 1890 Linda Brink, MA (Geskiedenis) F.V. Engelenburg (1863-1938) het in 1889 uit Nederland na Suid-Afrika gekom en hom in Pretoria gevestig. Hy het kort daarna hoofredakteur geword van De Volksstem. In 1890 het hy die polisiediens en die staatsartillerie in die ZAR (Zuid Afrikaansche Republiek) ondersoek en in sy hoofartikels het hy die stand van sake aan die publiek meegedeel. Sy aanbevelings het nie op dowe ore geval nie. Die ZARP is daarna in die lewe geroep wat as polisiemag opgetree het tot met die uitbreek van die Anglo-Boereoorlog in 1899. Na afloop van die oorlog in 1902 het die Britse regering hulle eie polisie-eenheid op die been gebring wat gedien het tot 1913. Die totstandkoming van die mynindustrie aan die Rand het duisende mynwerkers vanoor die wêreld na die Transvaal laat stroom. In 1890 is die polisiediens as redelik beoordeel ten spyte van die toeloop van misdadigers ná die ontdekking van goud. Hervormingsmaatreëls was egter nodig. Daar was 'n gebrek aan eenheid in die polisie en 'n afwesigheid van enige sentrale gesag. In die dorpe was daar verskillende korpse terwyl die land 'n goed ingerigte eenvormige veiligheidsdiens nodig gehad het. In daardie stadium was dit 'n bonte spulletjie wat uitgedos was in swart, blou, bruin, liggeel en soms in geen uniform nie, en het hulle helmhoede, musse of pette gedra met sabels of messe na persoonlike smaak. ‘n Voorstel is gemaak dat die plaaslike polisiekorpse verenig moes word tot één algemene korps onder direkte bevel van één Inspekteur-Generaal van Polisie en dat êrens 'n sentraal geleë punt, byvoorbeeld Pretoria, uitgekies word vanwaar die polisiewese bestuur en waar die nuwelinge ingedril en met die polisiediens bekend gemaak kon word om daarna na die onderskeie dorpe uitgestuur te word. Geen gunstige kommentaar kon ook gelewer word oor die berede staatsartillerie in Pretoria nie. Daar was weinig stabiliteit onder die offisierspersoneel, met ander woorde hulle was nie lank by die staatsartillerie nie dan het hulle weer elders gaan werk soek. Die manskappe is weinig gestraf vir ongehoorsaamheid; daar was gedurig botsing tussen die militêre- en die polisiedienare; daar was nie 'n egte militêre gees onder die manskappe gekweek nie; kortom, die artilleriste het uitgemunt deur 'n gebrek aan kranigheid, deur 'n afwesigheid van uiterlike militêre waardigheid. Nie alleen die uitwendige, maar ook die inwendige diens van die artilleriekorps het weinig vertroue by die gemeenskap ingeboesem. Die korps het min praktiese en teoretiese skietopleiding ontvang hoewel daar elke maand 'n groot aantal geweerpatrone aan die staatsartillerie gelewer is. Verder het daar 'n gees van ontevredenheid onder die manskappe geheers en 'n kameraadskaplike gesindheid het onder die offisiere ontbreek. Die vraag het ontstaan of dit nie beter sou wees om die kanonne aan die aanstaande nasionale museum af te staan nie, dat die offisiere bedank, die manskappe na hulle huise teruggestuur word of dat dié wat as berede polisie gebruik kon word, by die bestaande polisiekorpse ingedeel word nie. Die artilleriekorps het die staat jaarliks £12 500 aan salarisse en £17 000 aan "dienste" gekos om van geskut en patrone ensovoorts nie eers te praat nie. Die vraag is ook gevra of die regering, die Volksraad en die nasie oortuig was dat, indien daar skielik ‘n noodsituasie sou ontstaan, op die staatsartillerie gereken sou kon word. Of die voordele wat die staatsartillerie vir die regering ingehou het, opgeweeg het teen die finansiële laste wat die onderhoud van die korps meegebring het. Die gevoel was dat daar dan liewer heeltemal geen artilleriekorps moes wees nie omdat niemand op hulle kon vertrou nie. Die naam van die artilleriekorps het op 'n tweeslagtige korps gedui en die vraag is dikwels gestel of die regering met ‘n artilleriekorps te doen gehad het wat soms polisiediens verrig het of met ‘n polisiekorps wat soms met kokonne rondbeweeg het. 45 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
Die feit dat die korps 'n tweeslagtige funksie moes verrig kan moontlik verklaar waarom hulle nóg vir die een, nóg vir die ander goed opgelei kon word. ‘n Voorstel is gemaak dat een van die eerste verbeteringe wat aangebring moes word, was om die twee funksies van die korps te skei. Generaal Henning Pretorius wat toe diens gedoen het as hoofkommissaris moes aangestel word oor die polisiediens en die pas aangestelde Josephus Wolmarans oor die artilleriekorps. Laasgenoemde korps moes hulle besig hou met militêre sake en geheel en al op militêre vlak ingeoefen en georganiseer word. Dit is ook voorgestel dat uit iedere distrik 'n bepaalde aantal jong manne aangewys moes word om vir 'n bepaalde aantal jare militêre opleiding te geniet om ná voltooiing van hulle dienstyd deur ander vervang te word. Die burgers is aangemaan om hulle as soldate aan te meld anders sou die regering nie 'n keuse hê as om hom tot buitelanders te wend nie en dit was te gevaarlik om verdedigingsmiddele in vreemde hande te plaas. Op die nuwe kommandant van die artilleriekorps het 'n groot taak gewag. Eers sou hy ontslae moes raak van die stigma wat aan die artillerie gekleef het, sou hy tug moes inbring, 'n kameraadskaplike gees bewerkstellig en nog vele ander dinge doen. Hy sou die nasionale element in die korps moes versterk deur 'n beroep te doen op die vaderlandsliewende instinkte van die volk. Dit was geen skande om die staat te dien nie, ook as soldaat. Geen burger mog skuil agter die voorwendsel van ingebore trots of wat ook al ten einde sy soldateplig te ontduik nie. Dit is ten seerste betreur dat die regering sy besuinigingsywer so ver gedryf het dat hy geen geld beskikbaar wou stel om die burgers met hulle wapens vertroud te maak en in oefening te hou nie. Dit was hoogs noodsaaklik dat die burgers weerbaar moes bly. Verder was die kanonne verouderd en in tyd van oorlog sou dit weinig kon uitrig. In 1892 het die saak verander en het die regering meer geld beskikbaar gestel vir wapens en ammunisie. Dit het 'n gevoel van sekerheid gegee dat die voorraad wat in die land se magasyne gestoor was, groot genoeg was vir iedere moontlike oorlog. Dit was egter nie genoeg om die Engelse gedurende die Anglo-Boereoorlog te stuit nie.
THE BOER ARMY 1899 – 1902 AD Jones
46 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
47 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
48 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
ZUID AFRIKAANSCHE REPUBLIEK POLITIE (ZARP’s) Iain Hayter (Facebook) The ZARP was the mounted and foot police of the ZAR. In 1899, the force consisted of 10 officers, 100 NCO’s and 1400 men. The majority of the force was foot police but they all took to the field and entered the Second Boer War as mounted forces. The ZARPs fought well and earned a reputation for their tenacity, skill and courage. In peacetime they carried swords, carbines and revolvers. During the Anglo-Boer war the ZARPs carried the Mauser rifle. Mr L.S. Amery stated that “the police were first-class fighters, combining the skill of the Boer with the courage and self-sacrifice of the disciplined soldier”. The “fighting” ZARPs accompanied the Boer forces from the ZAR that invaded Natal. They participated in many major and minor engagements but gained enduring fame at the Battle of Dalmanutha or Bergendal where they were destroyed as a unit. Individual members as well as the last contingent of the ZARPs continued to fight in the ZAR during the guerrilla and final stage of the Second Boer War. [18-07-2020].
1946: FIFTY YEARS AGO, AND NOW HPH Behrens (The Nongqai April 1946) 49 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
50 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
51 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
52 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
1927: THE ‘GEHEIME DIENS” Eric Rosenthal
53 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
SPESIALE NONGQAI’S WAT AAN DIE ZARPE OPGEDRA IS: • Vol 12 No 6B
54 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
55 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
• Vol 12 No 8A
56 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
• Vol 13 No 1B
57 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
• Vol 13 No 1C
58 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
1897: ROOF VAN POSKOETS SAP Tydskrif: Augustus 1977
59 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
60 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
POLICE COURTS AND PRISONS IN EARLY JOHANNESBURG The Nongqai: January 1937
61 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
62 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
63 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
1896: ZUID-AFRIKAANSCHE REPUBLIEK POLISIE: OORPLASINGS EN ONTSLAGTE Outeur onbekend Naam
Rang
Stasie
Afdeling
Ontslag/oorplasing en redes daartoe
Ferreira JA De Vries IJJCB Van Niekerk F Norrie W De Vries IJJCB Oosthuizen AJ Conradie HJ Currey C Potgieter JNW Coetzee AS Viljoen LC Dockendorf PW Bunyan Ben Joubert JB Sam Natal Umsindusi Dambuza George Capetown Rabbit Carriage Captein Luitjes Sugar Femies Jordaan WA Moyles H Jordaan JL
Sersant Manskap Manskap Sersant Sersant Sersant Sersant Manskap Manskap Manskap Manskap
Barberton Barberton Barberton Barberton Barberton Barberton Barberton Barberton Barberton Barberton Barberton
Beredepolisie Beredepolisie Beredepolisie Voetpolisie Voetpolisie Voetpolisie Voetpolisie Voetpolisie Voetpolisie Voetpolisie Voetpolisie
Verplaas 31 Jan. 1896 Ontslaan op versoek 31 Jul. 1896 Ontslaan op versoek 31 Jul. 1896 Ontslaan op versoek 31 Jan. 1896 Gedwonge ontslag I Jun. 1896 Ontslaan op versoek 31 Aug. 1896 Ontslaan op versoek 15 Sept. 1896 Bevorder Bedank 31 Aug. 1896 Bedank 22 Feb. 1896 Bevorder 15 Sept. 1896
Manskap Manskap Manskap Manskap Manskap Manskap Manskap Manskap Manskap Manskap Manskap Manskap Manskap Manskap Manskap Luitenant Sersant Manskap
Barberton Barberton Barberton Barberton Barberton Barberton Barberton Barberton Barberton Barberton Barberton Barberton Barberton Barberton Barberton Boksburg Boksburg Boksburg
Voetpolisie Voetpolisie Voetpolisie Swart-polisie Swart-polisie Swart-polisie Swart-polisie Swart-polisie Swart-polisie Swart-polisie Swart-polisie Swart-polisie Swart-polisie Swart-polisie Swart-polisie Beredepolisie Beredepolisie Beredepolisie
Marias FJ Manskap Schutte CD Manskap Annandale WP Manskap
Boksburg Boksburg Boksburg
Beredepolisie Beredepolisie Beredepolisie
Jordaan I Schutte J
Manskap Manskap
Boksburg Boksburg
Beredepolisie Beredepolisie
Marias DJ Van Dijk JS Jooste F Henning HJ Marias BD
Manskap Manskap Manskap Manskap Manskap
Boksburg Boksburg Boksburg Boksburg Boksburg
Beredepolisie Beredepolisie Voetpolisie Voetpolisie Voetpolisie
Bedank 31 Okt. 1896 Gedwonge ontslag 31 Okt. 1896 Bedank 31 Okt. 1896 Bedank 31 Jan 1896 Bedank 31 Maart 1896 Bedank 31 Maart 1896 Bedank 31 Maart 1896 Bedank 31 Aug. 1896 Bedank 31 Jul. 1896 Bedank 31 Mei 1896 Bedank 31 Jul 1896 Bedank 31 Mei 1896 Bedank 30 Nov. 1896 Bedank 30 Nov. 1896 Bedank 30 Nov. 1896 Bedank 31 Okt. 1896 Oorplasing 31 Okt. 1896 Bedank 30 Sept. 1896 Verontagsaming van opdrag 31 Nov. 1896 Oorplasing 31 Nov. 1896 Bedank 30 Sept. 1896 Verontagsaming van opdrag 31Okt 1896 Oorplasing 31 Okt. 1896 Verontagsaming van opdrag 31 Okt. 1896 Oorplasing 30 Nov. 1896 Na Geheime Diens 31 Mei 1896 Bedank 31 Maart 1896 Bevorder 10 Maart 1896 64
Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
Lategan H Jordaan LJ Marias DJ Banganie Steinman Jacob Mei Josef Matthijzen HA Van Niekerk JA August Jack Tom Dawa
Manskap Manskap Manskap Manskap Manskap Manskap Manskap Manskap Manskap
Boksburg Boksburg Boksburg Bethal Belfast Belfast Belfast Belfast Bloemhof
Voetpolisie Voetpolisie Voetpolisie Swart-polisie Swart-polisie Swart-polisie Swart-polisie Swart-polisie Voetpolisie
Bevorder 30 Okt. 1896 Bevorder 30 Okt. 1896 Bevorder 30 Okt. 1896 Pligsversuim 30 April Dronk aan diens 31 Jan 1896 Bedank 12 Nov. 1896 Dronk aan diens 31 Jul. 1896 Bedank 12 Nov. 1896 Bedank 30 Junie 1896
Manskap Manskap Manskap Manskap Manskap
Bloemhof Bloemhof Bloemhof Bloemhof Bloemhof
Voetpolisie Swart-polisie Swart-polisie Swart-polisie Swart-polisie
Jan Schumacher
Manskap Manskap
Swart-polisie Swart-polisie
Marias BD Jacob Pay Jim August Sam Shilling Jan Thomas Visser PJ Denijschen DJ Conradie FW Juta CJ Nel H Visagie GJ Visser JP Nel GC Roux F
Manskap Manskap Manskap Manskap Manskap Manskap Manskap Manskap Manskap Manskap Manskap Manskap Manskap Manskap Manskap Manskap Manskap Manskap
Bloemhof Bloemhof Cassel Steenkoolmyn Dullstroom Dullstroom Dullstroom Doornkop Eureka Myn Eureka Myn Florida Florida Fort Hendrina Fort Hendrina Fort Hendrina Fort Hendrina Fort Hendrina Fort Hendrina Fort Hendrina Fort Hendrina Fort Hendrina
Henning GF Du Preez HL Horn H Fauconier DJ Dreijer A Swart MJ Van Nispen E Eloff PJ Kruger M
Manskap Manskap Manskap Manskap Manskap Manskap Sersant Sersant Sersant
Fort Hendrina Fort Hendrina Fort Hendrina Fort Hendrina Fort Hendrina Fort Hendrina Fort Hendrina Fort Hendrina Fort Hendrina
Beredepolisie Beredepolisie Beredepolisie Beredepolisie Beredepolisie Beredepolisie Voetpolisie Voetpolisie Voetpolisie
Swart MJ Kruger M Grobler FG
Sersant Manskap Manskap
Fort Hendrina Voetpolisie Fort Hendrina Voetpolisie Fort Hendrina Voetpolisie
Bedank 30 Sept. 1896 Bedank 15 Jan. 1896 Diefstal 15 Julie 1896 Dronk aan diens 30 April 1896 Bedank 15 Jan. 1896 Ontslag weens onbekwaamheid 31 Julie 96 Bedank 30 Sept. 1896 Verontagsaming van opdrag 11 Maart 1896 Bedank 30 Junie 1896 Bedank 31 Maart 1896 Bedank 30 Nov. 1896 Bedank 1 Jan 1896 Pligsversuim 30 Nov. 1896 Bedank 30 April 1896 Bedank 31 Jan 1896 Bedank 15 April 1896 Bedank 31 Mei 1896 Oorplasing 31 Julie 1896 Bedank 31 Okt. 1896 Bedank 31 Okt. 1896 Bedank 31 Okt. 1896 Bedank 30 Nov. 1896 Bedank 31 Mei 1896 Bedank 31 Okt. 1896 Oorplasing 3 April 1896 Ontslag weens medies ongeskiktheid 31 Maart 1896 Bedank 29 Feb. 1896 Dronk aan diens 31 Maart 1896 Na voetpolisie 31 Maart 1896 Na voetpolisie 31 Maart 1896 Bedank 31 Okt. 1896 Na Beredepolisie 1 Nov. 1896 Na Beredepolisie 31 Mei 1896 Na Beredepolisie 1 Nov. 1896 Tereggestel, onbekende aanklag 30 Junie 1896 Bevorder tot Sersant 30 Junie 1896 Bedank 31 Okt. 1896
Voetpolisie Swart-polisie Swart-polisie Swart-polisie Swart-polisie Swart-polisie Swart-polisie Swart-polisie Swart-polisie Beredepolisie Beredepolisie Beredepolisie Beredepolisie Beredepolisie Beredepolisie Beredepolisie Beredepolisie Beredepolisie
65 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
Nel GJ Barkhuizen W Harmse CC Swanepoel AJ Schnell AJ Smith HJF Viljoen FJ Els JM Grobler DG
Manskap Manskap Manskap Manskap Manskap Manskap Manskap Manskap Manskap
Fort Hendrina Fort Hendrina Fort Hendrina Fort Hendrina Fort Hendrina Fort Hendrina Fort Hendrina Fort Hendrina Fort Hendrina
Voetpolisie Voetpolisie Voetpolisie Voetpolisie Voetpolisie Voetpolisie Voetpolisie Voetpolisie Voetpolisie
Bedank 31 Okt. 1896 Na Beredepolisie 1 Nov. 1896 Na Beredepolisie 1 Nov. 1896 Na Beredepolisie 1 Nov. 1896 Na Beredepolisie 1 Nov. 1896 Bedank 31 Okt. 1896 Bedank 31 Okt. 1896 Na Beredepolisie 1 Nov. 1896 Na Beredepolisie 30 April 1896
1881 – 1902: ZARP Servamus 1988 p 85
66 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
67 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
FOTO’S VAN DIE ZARP’E OP VERSKILLENDE PLEKKE 1900: Abrahamskraal
68 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
Sersant Jacobus Groenewald van die Pretoria Polisie sneuwel 10 Maart 1900 Abrahamskraal
69 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
1896: Barberton
1900 Bergendal
70 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
71 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
Foto: HBH. 72 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
Foto: HBH.
73 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
Foto: HBH. 74 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
Foto: HBH.
Foto: HBH. 75 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
Foto: HBH.
76 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
Foto: HBH.
77 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
GEDIG: EENS VERGETE BAKEN Anoniem
78 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
Bloemfontein tydens die ABO: Zarp’e op Slagveld
Boksburg
Joe Enley, WA Jordaan, HJ Meyers van die Boksburg Polisie 79 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
Carolina
P Grobler van die Beredepolisie Carolina. 80 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
Colesberg: Zarp te Colesberg
81 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
Fort Hendrina
ZARPs at Fort Hendrina, Louis Trichardt in 1895. Note the swords are still the Austrian type 1864
82 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
Fort Schutte Kleinspelonken
1896 1898 en 1901 te Fort Schutte, Kleinspelonken.
1892: Heidelberg
83 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
Johannesburg
Voor vlnr: Lt PR Oosthuizen, Maj Van Dam en lt FW Pohlman Agter: Luite J Muller. D Marais, en L Bösel
Foto: Nico Moolman 84 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
1887 Zarp’e Johannesburg
1897: Lede van die Zarp’e se Goudtak 85 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
86 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
87 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
Die speurders te perd – een bron beweer met luit. Fredrick de Witt Tossel sit hier voor in die middel.
Reg vir die Oorlog
88 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
Dieselfde as vorige foto ingekleur deur Tinus le Roux
Die Zarps te Norvalspont tydens die ABO
89 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
Manskap Schutte van die Johannesburg Zarp’s – berede afdeling 90 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
Voor staan die sersant-majoor
Verkeerspolisie – Traffic Police 91 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
Zarp’e – voetpolisie met gevelde lang bajonette
Vertrek na die Front – gekleur deur Tinus le Roux.
92 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
Zarps onder bevel van kommandant van Dam op pad na die front
Spesiale Mynpolisie Johannesburg: (Reserwe Polisie?)
93 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
Twee Spesiale Tronk Bewaarders: Johannesburg. 94 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
1889: Klerksdorp Mounted Police From: The Representative (Klerksdorp) January 16, 1889. Through the courtesy of the officer commanding, we were enabled to be present at the inspection of the Klerksdorp Mounted Police held last Saturday at noon by Mr. W. H. Neethling, Landdrost for the Schoonspruit Goldfields, at the new barracks situated to the west of the New Township near the Gaol. The inspection commenced in the stables and we must praise the men for the excellent order, which reigns there. There is sufficient room for about a dozen horses, which were all well-groomed and appeared to be well taken care of. The accoutrements (saddles, bridles, etc.), neatly arranged on brackets along the wall, were as trim and as clean as elbow grease could possibly make them. In fact, the most strict martinet in any Service would have been at a loss to find fault. From there we proceeded to the men's quarters, where the Landdrost inspected the kits. Here, likewise, cleanliness and order reigned supreme. We noted that whilst the single men sleep in the barracks, permission has been granted to the married men to erect houses for their wives and families on spare ground adjoining the main building. From the Landdrost and Commandant, GMJ van Dam, we learn that a large piece of ground surrounding the barracks will shortly be enclosed with a wire fence. This will enable the men to let their horses roam about in the enclosure during the daytime, and leave sufficient room besides for a drill ground. We were shown all over the premises and all information asked for most freely and kindly given. As regards the Klerksdorp Mounted Police, experience and observation have both made us acquainted with the undeniable fact - that the corps is constituted of respectable, orderly men and, notwithstanding what grumblers may say to the contrary, we are of the opinion that we have every reason to be proud of the force at the disposal of the Authorities. Betting is not in our line, but we are prepared to challenge the whole State to produce a better police force than that under the control of Commandant Van Dam. It is, however, most painful to note that a large police district like ours with a radius of 42 miles has got to be protected and watched over by a force consisting of only ten men. Taking into consideration the large amount of revenue, which the Government derives from these fields, it might surely place the police force on a proper footing. Comdt. van Dam, ably assisted by Sgt.-Major Constable, has shown that he thoroughly understands his duty and we trust that the Government will listen to his advice and give him that support and assistance to which he is justly entitled. The public expect to be well served at all hours, both night or day, and does not ask whether the Policeman on duty is overworked or not. On all occasions we have met with the greatest civility at the hands of the Force and we shall be very glad indeed to hear that Comdt. van Dam's representations at Headquarters meet with approval and that before long he will be at the head of at least 25 mounted men, and—not one too many for the large district which he has to protect. [The Nongqai – “Klerksdorp” 1938-02]
95 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
Komatipoort
Sersant-(majoor?) Herman van Nahuis Polisie Komatipoort, Kmdt GJ Louw 2de Polisie distrik ZAR en ‘n luitenant. 96 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
Ladysmith: Kmdt Van Dam: ZARP Kamp tydens die ABO te Pepworth
New Zealand Hill: ABO: Zarpe
97 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
Lt PJ van Nikkelen de Hors: Pretoria Polisie: Sneuwel hier. 98 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
Pietersburg
A rare photo of the Pietersburg police in 1882. Note the mixture of civvies and uniforms
99 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
GA du Toit – Pietersburg (Waarskynlik Kmdt Du Toit.)
100 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
Potchefstroom
Pretoria
101 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
Manskappe, korporaals, sersante en sersante-majoor
102 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
103 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
Ou Pretoria tronk
104 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
Dutch Volunteer Police for Pretoria, 1899.
105 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
Kpl Daniel Petrus Liebenberg Spesial Polise Pretoria ABO 1899
Dorpspolisie Pretoria | Town Police Pretoria
Mnr G Coetsee: Lid van die Dorpspolisie Pretoria.
106 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
Skurweberg Vlnr: Hendrik Nel, Albert Smit, Marthinus Pretoius en Andries Smit van Skurweberg Pretoria Distrik Z.
Sunnyside, Pretoria
107 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
Swaziland
1898: ZARPs te Bremersdorp, Swaziland.
108 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
109 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
110 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
111 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
King Bunu of Swaziland visits Pretoria 112 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
Bremersdorp, Swaziland, markplein tydens die 1898 oorlog
113 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
Veldpolisie: Middelburg
114 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
Vryheid
Original photo: Nico Moolman – The same photo appeared in the Nongqai many years ago.
115 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
116 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
Zarp’e aan die front: ZARP’s at the front
Mnr PD Swarts Laer-kommandant: Polisie kommando: Wonderboom, Noord van Pretoria
117 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
Zoutpansberg
118 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
SA MIRROR GRATIS AFLAAI VAN NONGQAI | FREE PDF DOWNLOADS
119 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
POLISIESIELKUNDE: ENKELE GEDAGTES OOR DIE ZARP’E Dr Coert Mommsen ‘n Belangrike bydrae tot die veld van menslike gedrag is na my mening, dié van die Sosiale Sielkunde, spesifiek met betrekking tot die beginsels en begrippe van stereotipes, veralgemenings en veronderstellings. Voordat hierdie begrippe wetenskaplike gestalte gekry het, het die oorsaak van baie konflik en onmin tussen mense feitlik waarskynlik ongemerk verbygegaan. Eers nadat mense begryp het hoe destruktief die verband tussen veralgemening en diskriminasie is, is daar tot formele handeling oorgegaan om dit te bekamp. Groepe mense (Formeel of Informeel) is dikwels die teiken van veralgemenings en stereotipering. Die Zarp’e en Suid Afrikaanse Polisiemagte deur die jare, is geen uitsondering nie. Altyd was daar kritiek en altyd sal daar kritiek wees. Die sterkste teenmiddel teen die toksisiteit van stereotipering is feitelike en goed gedokumenteerde, betroubare inligting. Die werk van die wetstoepasser is van die moeilikste ter wêreld en lei maklik tot kritiek, ongeag wát hy of sy in die uitvoering van sy of haar pligte moet doen. Versamel die wetstoepasser byvoorbeeld inligting vir die beskerming van landsveiligheid, word dié diens as ‘n boosaardige beweging gesien en word wetstoepassers ooreenkomstig gebrandmerk. Val ‘n verdagte op die grond tydens arrestasie, kan dit as mishandeling aanhangig gemaak word.
NAWOORD Dr Coert Mommsen Hierdie uitgawe van Nongqai wat fokus op Zarp’e se “Dokumente en Plekke”, lewer die volgende insiggewend hoogtepunte, nl.: Dit bring gebeure oor die Polisiemagte oor die jare vir die buitestaander progressief byeen, gee begrip en perspektief hieraan en dra by tot die afbreek van allerlei wanopvattings oor die Suid Afrikaanse Polisiedienste. Dit lewer ‘n geskiedkundige en objektiewe bydrae tot die vak- en landskultuur en kan ‘n positiewe uitwerking op die algemene houding van die publiek jeens die polisiemagte teweegbring. Die grootste gedeelte van die algemene publiek het waarskynlik min of geen begrip vir die geskiedkundige rol van die Zuid Afrikaansche Republiek Polisie nie en nog minder, oor hul rol in 120 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
die slag van Berg-en-Dal tydens die Anglo-Boereoorlog en die werk wat hulle in die stede en buitestedelike gebiede na die ontdekking van goud in die ZAR gelewer het nie, die intelligensiewerk en ander pligte wat hulle moes uitvoer nie. Die pligte van die Zarp’e het in baie opsigte ooreengestem met dié van hul kollegas van vandag, insluitend die lewering van intelligensiewerk. Dit laat mens besef dat polisiëring ‘n werk is soos enige ander. Hierdie werk het ‘n ook ‘n doel met sy eie insette en uitsette, bevorderings, verplasings, afdankings en administrasie. Spesiale Uitgawes soos “Dokumente en Plekke” help om die beeld van die Suid-Afrikaanse Polisiemagte uit te bou en allerlei wanbegrippe oor die land se ongewaardeerde beskermers hok te slaan.
121 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
SLOT | END
122 Nongqai Vol 13 No 1A – ZARP
