APRIL 2014 N U MME R 2
JA A R G A N G 2
Eerste Hulp door jongeren
Reddingsbrigade staat straks weer klaar
Lifeguards go!
Interview
Getekend voor het leven
Verkeersles op de basisschool
Streetwise EHBO op school
Helpen is tof!
van de redactie
Apr i l 2 0 14 NU MME R 2 , JAAR G A N G 2
Colofon Hoofdredacteur A.N. de Voogd
Kijk uit! Niet doen! Voorzichtig!
K
inderen zijn de toekomst, een veelgehoord begrip, maar desondanks is hier geen woord van gelogen. Het is van groot belang dat kinderen op jonge leeftijd al geconfronteerd worden met preventie, veiligheid en EHBO. Jong geleerd is oud gedaan, wordt gezegd. Wanneer ik dat op mijzelf betrek en terug denk aan mijn jeugd, toen ik een zorgeloze opvoeding genoot in het pittoreske Noord-Brabantse Raamsdonksveer, zijn er een paar dingen gebeurd die ik niet snel zal vergeten. Ik zat in groep 7 en was erg behendig op de duikelstang. Mijn schoolpauzes bracht ik daar het liefste op door. Ik draaide tientallen rondjes achter elkaar, vooruit, achteruit, ogen open, ogen dicht. Met mijn handen de stang stevig vasthoudend, soms zelfs met mijn handen los. Steeds op zoek naar nieuwe trucjes om mijn eigen grenzen te verleggen. Op zoek naar het onbekende. Tot een dag kwam waarop ik besloot dat het tijd was voor een nieuwe uitdaging: ik bond mijn handen vast aan elkaar met elastiekjes. Ik begon te draaien en BAM! Daar lag ik. Een paar seconden buiten bewustzijn, niet wetend wat er aan de hand was. Omringd door een groep toekijkende klasgenootjes, alvorens de conciërge er aan kwam lopen en me uiteindelijk in de juiste positie legde om bij te komen van de klap. Of wat te denken van die keer dat ik met mijn nichtje in een subtropisch zwemparadijs was. Een dagje weg met oma. In het kinderbad stond een groot piratenschip, de droom van elke stoere jongen. Als een echte Jack Sparrow beklom ik stoer het schip om vervolgens iets minder galant net zo hard weer naar beneden te vallen. Ik probeerde mezelf nog af te zetten, maar maakte daardoor een enorme smak. Daar lag ik weer: pols gescheurd. Ik liep gestrest door het zwembad alsof mijn arm eraf zou vallen. Genoeg kinderen en volwassenen die het zagen, maar niemand die ingreep. Ik moest nota bene zelf en compleet in shock naar de EHBO-post lopen.
Hadden deze incidenten anders af kunnen lopen wanneer er destijds meer aandacht was geweest voor EHBO? Op veel basisscholen worden EHBOlessen gegeven en er hoort altijd een EHBO-gecertificeerde medewerker aanwezig te zijn, maar zijn kinderen en jongeren zich er wel van bewust dat juist zij zelf soms het verschil kunnen maken? Dit nummer staat in het teken van EHBO door kinderen. Je leest onder andere hoe eerste hulp al op jonge leeftijd wordt bijgebracht bij de scouting, hoe een ongeluk met een hete theepot de rest van je leven kan beïnvloeden en wat onze jonge strandwachten dagelijks meemaken. Laat het de jongeren onder ons inspireren en op positieve gedachten brengen. Dave van den Brule
Eindredacteur B.A.J. Jongejan Drukker Drukkerij Tesink, Zutphen Vormgever C10 Ontwerp, Gentle Giant, Rooduijn Jansen Aan dit nummer werkten mee: K. Bout, L. Buijskool, M. Deurloo, E. Duijndam, C. Esseling, E. Hurkmans, D. Koppelaar, B. van der Linden, M. Mol, C. van Oploo, R. Plagge, B. de Ruiter, D. de Ruiter, R. van der Ruyt, T. Schouten, T. Tempels, L. Vermeij, S. van der Vries Redactieadres Scheveningseweg 44 2517 KV Den Haag Postbus 16462 2500 BL Den Haag 070 - 338 32 33 redactie@ehbo.nl www.ehbo.nl/magazine Abonnementsprijs 2014 (6 nummers) €15,95 EHBO.NL/magazine Nieuwe abonnementen 070 -338 32 35 www.ehbo.nl/magazine
Volgend nummer:
Sporten, bewegen en Eerste Hulp
Magazine niet ontvangen 070 - 338 32 35 redactie@ehbo.nl Opzeggen Abonnementen dienen schriftelijk te worden opgezegd. Overname artikelen en foto’s Artikelen uit EHBO.NL mogen met bronvermelding worden overgenomen. Wanneer echter een auteur is vermeld, dient deze apart toestemming te verlenen. In beginsel is er copyright verschuldigd. Dat geldt ook voor het overnemen van foto’s bij artikelen. Artikelen in EHBO.NL behoeven niet bij voorbaat de opvattingen van Het Oranje Kruis weer te geven. Zij kunnen bijvoorbeeld bedoeld zijn opvattingen van anderen te toetsen of een discussie over een onderwerp op gang te brengen.
redactie@ehbo.nl foto vlnr: Matthijs van der Tang, Esther van der Steen, Nina Rang-Muijs, Annet de Voogd en Dave van den Brule
2
Redactie D. van den Brule, N. RangMuijs, E. van der Steen, M. van der Tang
Tweemaandelijks magazine van de Stichting Koninklijke Nationale Organisatie voor Reddingwezen en Eerste Hulp Bij Ongelukken “Het Oranje Kruis”. ISSN: 2214-6792 Gedrukt op FSC gecertificeerd papier.
inhoud
4 Streetwise ANWB verkeersles op de basisschool
kinderen en verkeer
10
6
De impact van een brandwond op een jong slachtoffer
Wijzer op weg 14
Verkeerseducatie op de basisschool
Reddingsbrigade staat straks weer klaar
Getekend voor het leven
Eerste Hulp door jongeren
Lifeguards go! 20
Om nooit te vergeten
Gepest
jeugd eerste hulp
interview
18
en verder...
EHBO op school
preventie
Helpen is tof!
8 Koekkoek! helden
voorlichting
13 Loopfietsje te water 16 Jij bent de Eerste Hulp... uit de praktijk
22 Avontuurlijke wereld uit de praktijk
26 Even geen uitzondering!
Kortsluiting 24
Epilepsie kent vele gezichten
trends & gadgets
28 Bereikbaar!
30 Kort Nieuws / Familie Zorgzaam Column Ineke Spinder
31 Eerste Hulp bij festivals N U MME R 2
a p r i l 2 0 14
3
kinderen en verkeer
Verkeerseducatie op de basisschool
Wijzer op weg In de eerste periode van een mensenleven wordt je gedragen, maar al snel zet je de eerste stapjes. Dit gaat je natuurlijk niet snel genoeg, je gaat rennen. Vrijwel gelijk daarna dient de fiets zich aan. Zal het eerst in gang worden gezet door met beide benen af te zetten, als je de trappers gaat gebruiken wordt het echt interessant... je gaat sneller dan je vader kan lopen. TEKST Sander van der Vries | fotografie veilig verkeer nederland
‘Van nature zijn kinderen speels en kunnen onverwachte dingen doen’
6
A
ls kind kun je steeds meer en je beweegt steeds sneller, maar echt bewust van alle regels en gevaren ben je niet. Kinderen zijn de meest kwetsbare deelnemers in het verkeer. Tijd voor verkeersles!
Doorlopende ontwikkeling
Kerndoelen Als uitgangspunt voor het verkeersonderwijs heeft het Ministerie van Onderwijs zogenaamde kerndoelen opgesteld. Deze beschrijven de verschillende eisen die kinderen onder de knie moeten hebben wanneer ze van de basisschool gaan. Concreet wordt dus verwacht dat ze… …de verkeersborden kennen en de verkeersregels en deze kennis kunnen toepassen als ze deelnemen aan het verkeer …op een veilige manier kunnen deelnemen aan het verkeer als voetganger, fietser en passagier …rekening kunnen houden met anderen in het verkeer en kunnen zorg dragen voor de veiligheid van anderen
‘Het besef van gevaar is beperkt’ lijn tussen weg en fietspad is ‘natuurlijk’ een mooie markering om tussendoor te slalommen met de fiets en de bal die de weg opstuitert moet direct zonder notie van de omgeving gepakt worden. Het besef van de mogelijke gevaren is beperkt. Bewustwording is dus een zeer belangrijk onderdeel van de verkeerseducatie voor het verhogen van de verkeersveiligheid van een kind. Ook als het gaat om het gebruik van fietshelm en auto- en fietsstoeltje zal een kind zich moeten laten beperken in zijn natuurlijke impulsen.
…keuzes kunnen maken met betrekken tot hun verkeersdeelname op basis van milieufactoren, gezondheidsen veiligheidsaspecten.
Een kind is geen kleine volwassene in het verkeer. De hersenen zijn in ontwikkeling en kunnen nu eenmaal niet alles even snel verwerken als een volgroeid brein. Er kan dus nog wel eens wat fout ‘Een kind is Minder kind worden gaan. Als de andere weggeen kleine Om deze doelen te bereigebruikers alert zijn en de volwassene in ken worden kinderen op de snelheid aanpassen als er het verkeer’ basisschool gemiddeld een half kinderen in de buurt zijn, uur tot drie kwartier per week kan het hiervan leren en blijven bewust gemaakt van de regels de gevolgen beperkt. Een goede en mogelijke gevaren in het verkeer. Dit en passende verkeersles en het daarbegint vaak al direct in groep 1. Vanaf naast veelvuldig oefenen in praktijk met dan leert het kind eigenlijk om in het de ouders zorgt in ieder geval voor een verkeer minder kind te zijn. Van nature wijzer kind op de weg. Zo springt het licht zijn kinderen speels en kunnen onverop groen om zelfstandig en verantwoord wachte dingen doen. Een stoep wordt al op pad te kunnen richting het voorgezet snel een evenwichtbalk, de onderbroken onderwijs.
Bron: VeiligheidNL - juni 2013 (LIS 2011).
Kinderen zijn zowel lichamelijk als geestelijk in ontwikkeling. Door elke dag te kijken, luisteren en te doen leren ze de regels van het verkeer. De informatie kunnen ze meestal niet direct foutloos toepassen, dat is zelfs voor een meerderjarige niet makkelijk. Dit is één van de redenen dat jaarlijks gemiddeld 16.000 kinderen in de leeftijdscategorie van 0 t/m 12 terecht komen op de Spoedeisende Hulpafdeling van een ziekenhuis als gevolg van een verkeersongeval. 35 kinderen komen er zelfs elk jaar in het verkeer te overlijden. Om kinderen al op vroege leeftijd op weg te helpen en om het aantal verkeersslachtoffers te verminderen is verkeersles op de basisschool een verplicht vak geworden.
Ongevallen met kinderen 0-12 jaar per jaar
10%
Verkeer
24% Sport
66% Privé
160.000
Kinderen op de SEH* per jaar *Spoedeisende Hulp
N U MME R 2
a p r i l 2 0 14
7
uit de praktijk
Scouting Nederland
Avontuurlijke wereld Wist je dat 1 op de 5 kinderen in Nederland Scouting lid is of ooit lid is geweest? Wereldwijd zijn dat er 40 miljoen! Scouting staat voor uitdaging! Scouting biedt leuke, spannende en leerzame activiteiten waarmee jongens en meiden worden uitgedaagd zich persoonlijk te ontwikkelen. TEKST Esther van der Steen m.m.v. Scouting Nederland | fotografie Scouting Nederland
S
couting bestaat in Nederland al meer dan 100 jaar. In 1910 werd Scouting opgericht en inmiddels zijn er meer dan 1.000 Scoutinggroepen in Nederland met meer dan 100.000 meiden en jongens als scout. Door de stimulerende omgeving en uitdagende activiteiten leren kinderen en jongeren bij ScouMeer dan ting heel veel, zonder dat ze dit zelf zo ervaren, want plezier en gezelligheid staan meiden en jongens ik terug op niet alleen een centraal. Ze leren niet alleen zijn scout leuke maar ook leerzame tijd praktische vaardigheden, zoIk vind het dan ook geweldig als hoe je de weg door een bos om nu zelf een bijdrage te kunkunt vinden of hoe je een gezelnen leveren aan de ontwikkeling lige bonte avond organiseert, maar van de pedagogische visie en het nietjuist vaardigheden en houdingsaspecten formele leren dat Scouting kenmerkt”. als samenwerken, verantwoordelijkheid nemen, oplossingsgericht denken, zorgen Land, lucht of water voor elkaar en respect voor je omgeving. Scouting wordt gespeeld op het land, in de Zaken waar kinderen hun leven lang iets lucht of op het water. Waterscouts spelen aan hebben. het Scoutingspel vooral op het water en lePassie ren spelenderwijs zeilen, roeien en kanoën. Vanuit haar passie voor de ontwikkeling Luchtscouts doen allerlei extra activiteiten van kinderen en haar opleiding tot orthorondom luchtvaart en (model)vliegen. pedagoog is Renée van der Ruyt werkLandscouts kom je tegen in de stad, het zaam als beleidsmedewerker Spel binnen bos of in het park en doen veel outdoor- en Scouting Nederland. “Als kind vond ik het spelactiviteiten. De meeste scouts zijn actief leuk om elke week met leeftijdsgenoten in in het weekend. De tijd dat scouts bij elkaar het bos actief te zijn, als volwassene kijk komen wordt een “opkomst” genoemd.
100.000
22
Activiteitengebied Veilig & Gezond Scouting kent diverse activiteiten die gegroepeerd zijn in zogenaamde ‘activiteitengebieden’. Er zijn er acht: Sport & Spel, Buitenleven, Uitdagende Scoutingtechnieken, Veilig & Gezond, Internationaal, Identiteit, Samenleving en Expressie. In het activiteitengebied Veilig & Gezond is EHBO een van de onderdelen waar leidingteams (een groep vrijwilligers die leidinggevende is bij een speltak/leeftijdsgroep) activiteiten omheen kunnen organiseren. Per leeftijdsgroep verschilt de invulling. De Bevers (5-7 jaar) maken voorzichtig kennis met EHBO door hun knuffel mee te nemen en een pleister te plakken. Bij de Scouts (11-15 jaar) komt er soms iemand een lotusslachtoffer die verwondingen maken met schmink. Spannend, maar
Laat je uitdagen!-campagne wel heel cool als je 11 jaar bent! Maar ze leren ook wat er in een verbanddoos zit en hoe je verbanden aanlegt. En hoe je iemand vervoert als hij/zij is gevallen.
De Laat je uitdagen!-campagne is een campagne die zich richt op het werven van nieuwe leden. Scouting Nederland heeft de campagne gelanceerd en de lokale Scoutinggroepen kunnen er zelf mee aan de slag. Op de posters kunnen ze hun eigen logo’s plaatsen en de folders en flyers kunnen ze aanvullen met eigen teksten, adresgegevens en andere informatie. Ook voor online gebruik, zoals op Facebook of op websites zijn er allerlei hulpmiddelen gemaakt om ledenwerving zo makkelijk en leuk mogelijk te maken. De campagne draait om wat Scouting is: uitdaging!
Bij de Explorers (15-18 jaar) leren scouts wat ze moeten doen als er wat gebeurt tijdens een spannende outdoor activiteit in het buiOok zijn er tenland. themakampen, Scouts in de verschillende zoals de EHBOvan e-learning, trainingen, leeftijdsgroepen kunnen een HIT tijdens het stages en het opdoen zogenaamd insigne behalen. paasweekend van ervaring in de praktijk. Om een insigne te behalen, Tijdens de opleiding wordt moet je een aantal activiteiten aandacht besteed aan de badoen. “Er is niet, zoals op school, sisvaardigheden van EHBO, zodat een examen, maar het laten zien alle vrijwilligers de globale kennis hebben. van de vaardigheden die je hebt is natuurRenée geeft aan dat het streven is dat er lijk wel belangrijk”, geeft Renée aan. één vrijwilliger per leidingteam is die over Ook zijn er themakampen, zoals de meer EHBO kennis beschikt. EHBO-HIT. Een speciaal kamp tijdens het paasweekend waar kinderen een EHBOKauwgombal diploma kunnen halen. Zo vertelt Renée over het kauwgombalDoen zich weleens kleine verhaal: “op 11 juni 2009 was Luc, een scout van 8 jaar uit Eindhoven even alleen ongevallen voor? Scouting biedt een veilige speelomgemet zijn broertje van 2 jaar oud. Het ving, zowel sociaal als fysiek. Maar waar broertje had ergens een grote kauwgomkinderen buitenspelen gebeurt wel eens bal gevonden en die in zijn mond gestopt. iets, ook bij Scouting. Scouting Academy De kauwgombal was echter veel te groot zorgt ervoor dat de 25.000 vrijwilligers en het broertje dreigde er in te stikken. Luc een basiskwalificatie behalen doormiddel zag het gebeuren, probeerde te helpen
door wat hij bij Scouting had geleerd, maar zag dat dit niet hielp. Toen riep hij zijn moeder. Ook greep hij zelf de telefoon en belde 1-1-2, vertelde wie hij was, waar hij woonde en wat er aan de hand was. Doordat Luc zo snel reageerde was de ambulance net op tijd om het leven van het broertje van Luc te redden”. “Zoiets is toch geweldig om te horen? “ vertelt zij met een grote glimlach. Prinses Maxima vond het optreden van Luc zo heldhaftig dat ze Luc graag wilde ontmoeten tijdens het Scoutingevenement Scout-In09. Luc heeft van haar een speciaal Scoutingteken gekregen: het Teken van Moed dat Luc nu voor altijd op zijn Scoutfit mag dragen.
Kijk ook eens op de website
www.laatjeuitdagen.nl N U MME R 2
a p r i l 2 0 14
23
column
Aanpak geweld tegen kinderen kan beter
Ineke Spinder (22) Promotievrijwilliger EHBF Rode Kruis
U
it een in maart jl. uitgebracht rapport van de European Child Safety Alliance blijkt dat Nederland het relatief goed doet bij de aanpak van opzettelijk geweld tegen kinderen. Het rapport is in opdracht van de Europese Unie geschreven met het doel om aandacht te vragen bij beleidsmakers voor kindermishandeling. De organisaties VeiligheidNL, Trimbosinstituut en Nederlands Jeugdinstituut hebben aan het rapport meegewerkt. Meer informatie kunt u lezen op de website van Veiligheid.NL. Daar is ook het volledige rapport te downloaden. www.veiligheid.nl/nieuws/aanpak-geweldtegen-kinderen-kan-beter
Eerste Hulp bij festivals
T
oen ik hoorde dat het Rode Kruis van plan was om een nieuwe spel te ontwikkelen om jongeren op festivals iets te leren over EHBO, was ik sceptisch. Een jongere gaat toch naar een festival om te zuipen, feesten en uit z’n dak te gaan? Het leren van EHBO-weetjes leek me dan ook niet interessant voor deze jongeren en hoe kun je iets leren als je brak en/of dronken bent? Zodra ik echter de rare paarse overalls zag en helmen met grote zwaailichten was ik om. De outfit zag er bizar uit, waardoor je direct de aandacht hebt. EHBO is ineens niet zo saai meer, maar lekker gek. Door gebruik te maken van rolstoelen, grote stukken karton en een megafoon is het de bedoeling jongeren enthousiast te krijgen een spel te spelen. Bij het spel wordt de EHBOkennis van de jongeren getest, terwijl ze rond racen in een rolstoel.
‘De mensen van de ambulance’
O
p 11 maart jl. is de publiekscampagne ‘De mensen van de ambulance’ van start gegaan. Deze campagne heeft als doel het publiek duidelijk maken hoe de ambulancezorg precies werkt en wat men wel of niet van ambulancehulpverleners kunnen verwachten. De campagne loopt tot 2016. Op de campagnesite staat naast informatie over ambulancezorg ook een aantal korte filmpjes waarin ambulancehulpverleners tips en advies geven aan burgers, patiënten en omstanders. Op het weblog ‘Het echte werk’ worden regelmatig verhalen van ambulancehulpverleners gepost. Indringende en ontroerende verhalen die het grote publiek een kijkje geven in de keuken van ambulancezorg.
Voor informatie: www.demensenvandeambulance.nl
Zelf vond ik dit idee ontzettend gaaf: als kind wilde ik al mijn oma door het bejaardenhuis racen, maar werd ik altijd streng toegesproken door mijn ouders. Om dan nu toch mijn kinderdroom te kunnen waarmaken, in een rare paarse overal met een zwaailicht op mijn hoofd, vond ik enorm grappig. Ik kan je vertellen: alleen het aantrekken van zo’n paarse overall zorgt al voor hilariteit, laat staan het uitproberen van de zwaailichten op je helm. Wel was ik teleurgesteld dat er geen geluid uit komt, want wat heb je nou aan een zwaailicht zonder geluid op klaarlichte dag? De praktijk wijst uit dat jongeren of studenten het spelen met racestoelen niet meteen zo leuk vinden als ik… jongeren voelen zich vaak te stoer om in een rolstoel te gaan zitten en zich te laten voorduwen door hun vrienden. Maar hier blijkt het oude spreekwoord toepasselijk te zijn: als er één schaap over de dam is volgen er meer. En voor je het weet heb je een rij met mensen die ook het spel willen spelen. Het competitie-element werkt aanstekelijk en het winnen van een prijs is tenslotte voor elke arme student toch wel interessant; een kwartet spel in de vorm van een mini EHBO-cursus, leuk én nuttig! Ik kan niet wachten totdat ik m’n paarse overall weer aan mag: Parkpop here I come! Wil je ook promotievrijwilligers EHBF worden of meer weten over EHBF? Neem dan contact op met Jongeren@redcross.nl Kijk naar het filmpje op YouTube: www.youtube.com/watch?v=Uqs432PwSDE.
N U MME R 2
A P R IL 2 0 14
31