FEBRUARI 2015 N U MMER 1
JA A R G A NG 3
Eerste Hulp en onderwijs
Jeugd Hoe vroeg kun je EHBO leren?
Jong geleerd is oud gedaan Eerste Hulp maar dan anders
EHBO party Reanimatierichtlijnen en het belang van vernieuwingen
Vernieuwing redt levens
van de redactie
F e b r uar i 2 0 1 5 NU MMER 1 , JAAR G A N G 3
Colofon Hoofdredacteur A.N. de Voogd
Leren verleer je nooit!
J
e hersenen zorgen ervoor dat je kunt onthouden. Deze bestaan uit twee delen; linker- en rechterhersenhelft. De linkerhelft is vooral verantwoordelijk voor taal, rekenen en analyseren. De rechterhelft is meer bezig met beelden, kleuren, grote verbanden, creativiteit en dromen. Het leren begint met waarnemen. Ieder mens neemt anders waar. De informatie komt eerst in het kortetermijngeheugen. Pas na herhaling of als iets veel indruk heeft gemaakt, komt de informatie in het langetermijngeheugen terecht. Maar hoe zit dit eigenlijk bij een EHBO-cursus? Je moet er toch niet aan denken dat wanneer je met een gebroken been op straat ligt, iemand je probeert op te laten staan. Mevrouw Renate Phaff legt uit in het artikel ‘Hoe nuttig is herhalen’, dat de kennis na zo’n drie maanden wat weggezakt is, maar de basiselementen er goed in zitten blijven zitten. Nou maar hopen dat een gebroken been een ‘basiselement’ is! Zo ben ik ooit van mijn fiets gevallen. Eén hand aan het stuur, de andere hand mijn mobiele telefoon, al kletsend met een vriendin. Zoiets kon natuurlijk niet goed gaan. Gevolg een hoofdwond. Beduusd lag ik op het fietspad. Gelukkig kwam er een meisje aangesneld. Ik denk dat zij hooguit 11 jaar was. Zij heeft mij gerustgesteld, een extra jas om mij heen geslagen en 1-1-2 gebeld. Nadat ik weer hersteld was van mijn hoofdwond heb ik wel eens gedacht, zou mijn dochter van 8 jaar ook al in staat zijn eerste hulp te verlenen? Wat leer je ze wel en wat niet? In het artikel ‘Jong geleerd is oud gedaan’ legt mevrouw Anja Reijnders dit uit. Op de basisschool van mijn kinderen worden geen EHBO lessen gegeven. De directie ziet alleen maar ‘apen en beren’ op de weg. Wellicht is het een idee om mevrouw Verhagen een keer langs te sturen. Zij kan best die ‘apen en beren’ wegjagen. Verhagen weet hoe je mensen enthousiast kan maken voor een EHBO-cursus. Zij is instructeur eerste hulp en geeft EHBO-party’s op maat Zij leert de cursisten precies wat ze zelf
willen. Gezellig thuis met een aantal vriendinnen, onder het genot van een kop koffie, de stabiele zijligging leren. Hoe hilarisch is dat?!
Redactie D. van den Brule, M. van Nuland, E.J. van der Steen, M. van der Tang Eindredacteur B.A.J. Jongejan Drukker Drukkerij Tesink, Zutphen Vormgever C10 Ontwerp, Gentle Giant
Zo vertelde laatst een buurvrouw dat zij een tante heeft met een beperking, maar toch haar Eerste Hulp diploma heeft gehaald. Ik was verbaasd én nieuwsgierig tegelijk. Hoe leren deze mensen de eerste hulp handelingen? In het artikel van mevrouw Regina Arbouw legt zij uit hoe mensen met een beperking toch Eerste Hulp kunnen verlenen. Het vraagt veel tijd, inzet, vindingrijkheid en niet te vergeten doorzettingsvermogen.
Aan dit nummer werkten mee: Aan dit nummer werkten mee: G. Aikema, M. Angeles Tregon Lloro, R.M. ArbouwWillekens, S. Boogaardvan der Wal, T. Dijkstra, I. de Graaf, N. Groenveld, W. van der Heijde, A. van Klinken, J. Koole, M. van Middendorp, R. Phaff, A. Reijnders, A. Saasen, P.J.P.M. Schuffelen- Cuijpers, R. van Schuylen-burch, I. Sloof, Ch. Steens, M. Teunen, Ch. Verhagen, A. Woord, D. Worst
Daarom heb ik destijds mijn EHBO diploma gehaald. Gewoon om in geval van nood iemand een helpende hand te kunnen bieden. Dat geeft een goed en zeker gevoel. Maar ook de gedachte je moet het wel écht kunnen!
Redactieadres Scheveningseweg 44 2517 KV Den Haag Postbus 16462 2500 BL Den Haag 070 - 338 32 33 redactie@ehbo.nl www.ehbo.nl/magazine
Esther van der Steen
Abonnementsprijs 2015 (6 nummers) €16,95 EHBO.NL/magazine Nieuwe abonnementen 070 -338 32 35 www.ehbo.nl/magazine Magazine niet ontvangen 070 - 338 32 35 redactie@ehbo.nl Opzeggen Abonnementen dienen schriftelijk te worden opgezegd. Coverfoto Vesna Zuuring
Volgend nummer:
Eerste Hulp en veiligheid in bedrijven redactie@ehbo.nl foto vlnr: Merijn van Nuland, Matthijs van der Tang, Annet de Voogd, Esther van der Steen en Dave van den Brule
Overname artikelen en foto’s Artikelen uit EHBO.NL mogen met bronvermelding worden overgenomen. Wanneer echter een auteur is vermeld, dient deze apart toestemming te verlenen. In beginsel is er copyright verschuldigd. Dat geldt ook voor het overnemen van foto’s bij artikelen. Artikelen in EHBO.NL behoeven niet bij voorbaat de opvattingen van Het Oranje Kruis weer te geven. Zij kunnen bijvoorbeeld bedoeld zijn opvattingen van anderen te toetsen of een discussie over een onderwerp op gang te brengen. Bij het publiceren van de foto’s is de grootst mogelijke zorgvuldigheid betracht. Toch bestaat de mogelijkheid dat er geen toestemming is gevraagd aan eventuele rechthebbenden. U kunt zich hiervoor wenden tot de redactie. Tweemaandelijks magazine van de Stichting Koninklijke Nationale Organisatie voor Reddingwezen en Eerste Hulp Bij Ongelukken ‘Het Oranje Kruis’. ISSN: 2214-6792 Gedrukt op FSC gecertificeerd papier.
2
inhoud
6 Project EHBO
4
Jong geleerd is oud gedaan
Ambitieus initiatief van en voor aanstormende artsen
12
leugd
Eerste Hulp maar dan anders
EHBO-party
Eerste Hulp en onderwijs
Wie moet het wel ĂŠcht kunnen?
eerstehulpverlening
16
eerstehulpverlening
Je moet het wel ĂŠcht kunnen!
18 Vernieuwing redt levens
Reanimatierichtlijnen en het belang van vernieuwingen
voorlichting
20
De model Eerste Hulpverlener
en verder... onderwijs
8 EHBO is in the air hulpverlening
10 Curso de primeros auxilios
bestaat niet!
Straatvraag
11 EHBO-diploma voor leerlingen uit de praktijk
14 Hoe nuttig is herhalen? helden
24 Wees geen toeschouwer vraag & antwoord
onderwijs
22
Fysiek gehandicapten leren EHBO
Hulpverlening zonder beperking
25 Kunnen jongeren leren reanimeren en zo ja speelt leeftijd hierbij een rol? preventie
26 De veilige keuken veiligheid
28 Trainen tegen rampen en terreur 30 Kort Nieuws / Familie Zorgzaam Column Kees Vreugdenhil
31 EHBO is hersenwerk N U MME R 1
f e bruar i 2 0 15
3
jeugd
Jong geleerd is oud gedaan Voor informatie over Jeugd Eerste Hulp zie de website
www.ehbo.nl/jeugd 4
Plak je wel een pleister op een schaafwond of juist niet? Houd je je hoofd bij een bloedneus voor- of achterover? Wat zijn de belangrijkste EHBO punten waar je op moet letten? Er gebeurt van alles in huis, op school en op straat. Op welke leeftijd kan je eigenlijk beginnen met het aanleren van eerste hulp handelingen? TEKST Esther van der Steen | fotografie Basisschool Fontein
‘I
n groep 5 kan je al beginnen met het aanleren van hulp bij kleine ongevallen. Denk hierbij aan een bloedneus, een splinter in een vinger en een brandwond koelen’, legt Anja Reijnders uit. Reijnders is al zesentwintig jaar EHBO’er en ruim dertien jaar instructeur (Jeugd) Eerste Hulp. Daarnaast heeft zij zich verdiept in Eerste Hulp bij drank en
Jonge kinderen kunnen meer dan zijn, zeker bij kinderen van die leeftijd. Je we denken leert kinderen vertrouwd maken met Eerste Reijnders vertelt: ‘wat mij nog is bijgebleHulp. En dat is wat ouders zich ook moeten ven toen ik lesgaf op een basisschool is realiseren en niet dat wij hun kind op het volgende. Een meisje van 8 à 9 jaar 8-jarige leeftijd ernstige bloedingen laten werd tijdens het buitenspelen geconstelpen of dat ze moeten gaan reanifronteerd met een klasgenootje meren. Dat vind ik persoonlijk wat uit het klimrek viel. Ze was psychisch- en fysiek niet verantin staat om het klasgenootje woord’, zegt Reijnders. ‘Wan‘Als je spelenderwijs te benaderen pubers aan het lachen wil en iemand de leerkracht te krijgen, geef dan laten roepen. Ze spreekt het reanimatieles’ klasgenootje aan, maar deze geeft geen antwoord. Ze gaat met haar oor naar de mond en neus van het klasgenootje en luistert of hij nog ademt. Ondertussen kwam de leerkracht aangesneld en nam het over. Met het klasgenootje is het helemaal goed gekomen’, zegt Reijnders. ‘Het mooie van dit verhaal vind ik dat een meisje van 8 à 9 jaar in staat is om niet in paniek te raken en gelijk zo goed mogelijk probeert te handelen. Jonge kinderen kunnen meer dan we denken’, geeft Reijnders aan. Giechelende pubers
‘Kinderen zijn zeker geïnteresseerd en leergierig’
drugs in het uitgaansleven. ‘Bij het lesgeven aan pubers wordt er wel eens gevraagd of ik hier iets over wil uitleggen en wat de gevolgen zijn van teveel drankgebruik. En vooral wat je moet doen als hun vriend of vriendin teveel gedronken heeft. Een leerzaam onderdeel’, geeft Reijnders aan.
Ouders moeten er voor open staan Op de vraag hoe vroeg je kan beginnen met EHBO, gaf Reijnders al aan dat er in groep 5 best een begin gemaakt kan worden, maar het hangt ook af van de ouders. ‘Wanneer ouders er open voor staan dat er op school EHBO les wordt gegeven dan zou je al vanaf een jaar of acht kleine en eenvoudige eerste hulp handelingen kunnen aanleren. Het zijn niet altijd de handelingen die het belangrijkste zijn, maar bijvoorbeeld ook hulp van een volwassene inschakelen bij ieder ongeval of letsel, kan op dat moment net zo belangrijk
neer ouders minder enthousiast zijn dan is groep 8 een mooie leeftijd om te starten met EHBO. Deze kinderen zijn zeker geïnteresseerd en leergierig. Ik vertel bijvoorbeeld dat een kind met zijn skateboord is gevallen en een wond aan zijn/haar knie heeft. Na mijn uitleg wat de eerste hulp handelingen zijn, willen ze toch nog even weten wat ze moeten doen als het ongeval net even erger is. Bijvoorbeeld als er veel bloed bij komt kijken of dat je het bot kan zien. Hun fantasie neemt nog wel eens de vrije loop’, zegt Reijnders lachend.
‘Als je pubers aan het lachen wil krijgen, geef dan reanimatieles’, zegt Reijnders. ‘Het is een serieus onderwerp, maar de meeste pubers beginnen te piepen over vies en giechelen over het feit dat ze iemand moeten aanraken bij het openen van de luchtweg en dan ook nog eens kort boven het gezicht van een klasgenoot hangen om de ademhaling te controleren. Dat is natuurlijk niet chill op die leeftijd. En als ze dan ook nog eens het beademen op een pop moeten oefenen, nou dan zijn de stoere opmerkingen van de jongens niet van de lucht, terwijl de meiden alleen maar aan het giechelen zijn. Stiekem moet ik eigenlijk ook wel een beetje om ze lachen. Belangrijk is dat ze uiteindelijk heel goed begrijpen wat het nut van EHBO is’, geeft Reijnders tot slot aan.
‘Kinderen zijn onbevangen en denken minder na bij sommige eerste hulp handelingen’ N U MME R 1
f e bruar i 2 0 15
5
onderwijs
Eerste Hulp maar dan anders
EHBO-party De vriendinnen komen na het avondeten bij elkaar. De koffie is klaar, iets lekkers erbij en de dames zitten gezellig te kletsen. Al snel wordt er ruimte gemaakt in de kamer, want Charlotte Verhagen van Hartenvrouw EHBO is binnengekomen en die heeft nogal wat bij zich. De vriendinnen verheugen zich op wat komen gaat. TEKST Annet de Voogd | fotografie Vesna Zuuring
12
W
at is het geval? Charlotte Verhagen komt niet op bezoek om mee te praten over de laatste leuke film of spannend boek. Zij komt uitleg geven over Eerste Hulp. Zij doet dit op verzoek van de gastvrouw, die vond dat zij wel eens wat meer van Eerste Hulp moest afweten. Onlangs had zij op straat gezien dat iemand lelijk gevallen was en ze wist eigenlijk niet wat ze moest doen, behalve een beetje geruststellen en op hulp wachten. Via internet kwam ze Hartenvrouw EHBO en daarmee Charlotte Verhagen op het spoor die ook EHBO-party’s organi‘Toch je hoofd seert bij mensen thuis. Haar voorover houden vriendinnen kreeg ze al snel als je een bloedneus hebt’ enthousiast om mee te doen. te weten dat je je kind met Zodoende zit een achttal dames een bloedende lip met een met spanning te wachten op wat koel washandje kan helpen. Toch komen gaat. je hoofd voorover houden als je een bloedneus hebt en zelfs 10 minuten de neus dichtgeknepen houden. Mocht je nu wel of niet eerst de neus laten snuiten? Ja dus, en zo worden veel onzekerheden weggenomen.
Dit smaakt naar meer
Open koffer Charlotte had in het eerste contact al gevraagd waar behoefte aan was. Wat willen de vriendinnen op deze avond leren? In dit geval ging het om de huis-tuin-enkeuken Eerste Hulp. De dames hadden nogal eens te maken met een schaafwond bij de kinderen, een vinger tussen de deur, een tand door de lip en nog veel meer. Charlotte opent de koffer en vertelt over de verbandmiddelen die erin zitten en waar deze voor worden gebruikt. Vragen worden beantwoord en de interesse is gewekt.
Al doende leert men Oefenen met de verschillende verbanden op elkaar geeft al een beetje hilariteit. Maar hoe langer men bezig is, hoe serieuzer het wordt. Prima om
Na een korte koffiebreak wordt er ijverig verder gegaan. Behalve de lichte verwondingen komen ook de wat zwaardere letsels en de noodzakelijk Eerste Hulp aan bod. Maar lang niet alles kan worden behandeld in één zo’n avond. Bij het napraten wordt al snel het idee geopperd bij een van de anderen over enige tijd nog zo’n avond te organiseren, waarbij wat andere verwondingen aan bod kunnen komen. En vooral de EHBO-handelingen geoefend kunnen worden. Enkele dames gaven al aan van plan te zijn een diploma te willen gaan halen.
Op maat Charlotte Verhagen had geconstateerd dat er minder belangstelling was voor de traditionele EHBO-cursus. Hoe kom ik toch aan belangstellenden voor een EHBO-cursus of workshop vroeg zij zich af en toen bedacht zij en-
“
‘Hoe langer men bezig is, hoe serieuzer het wordt’ kele jaren geleden dit concept. Verhagen: ‘Ik kreeg toen het idee om naar de mensen toe te gaan en zij niet naar mij.’ En het werkt!’ Nu gaat zij van tijd tot tijd een avond bij mensen langs en verzorgt een EHBO-party. Zij kreeg enthousiaste reacties. ‘Kortdurende, op maat gemaakte bijeenkomsten blijken veel interessanter voor de mensen’, aldus Verhagen. ‘Vaak hoor ik dat de deelnemers nog wel meer willen weten’. Een plus is dat ze naar de mensen toegaat. Behalve de EHBO-party, verzorgt Verhagen ook een Party De Luxe. Dit is een gehele cursus voor het certificaat Eerste Hulp aan kinderen. Verhagen heeft nog volop plannen. Ze denkt er zelfs aan in de toekomst een EHBO-party in het Frans aan te bieden aan expats. Als oud-docente Frans ziet zij hiervoor wel mogelijkheden. Charlotte bruist van de ideeën en daar zal men zeker nog meer van horen.
Kortdurende, op maat gemaakte bijeenkomsten blijken veel interessanter voor de mensen.”
Charlotte Verhagen N U MME R 1
f e bruar i 2 0 15
13