K U N S T
IN
DE • • •
DE GROTE MAN Frans Mlnnaert, (19 8 5 ) Olie op doek, 150 x 130 cm Inv.nr. SMH 86/226 Aankoop, december 1986
KIJKER
11
F R A N S
N I N N A E R T
(* Idegem-bij-Geraardsbergen, 4 december 1929) is even de zestig voorbij en als kunstenaar nog volop bedrijvig. Hij studeerde aan de Stedelijke Akademie te Aalst en aan de Koninklijke Akademie te Brussel. Het omvangrijke oeuvre, sinds het begin van de jaren '60 tot stand ge bracht, heeft qua tematiek en stijl een gestage en merkwaardige evolutie doorgemaakt. Zijn vroegste werk draagt nog het stempel van het expressio nisme. Reizen naar Joegoslavië (1965 en 1967), Zuid-Afrika (1969), Japan (1973, 1975 en 1981) en naar Taiwan (1986) gaven aan zijn kunst telkens weer een nieuwe impuls en vaak ook een andere wending. De schilder en tekenaar namen afwisselend de bovenhand (maar ook het geschilderd werk blijkt eigenlijk sterk-grafisch te zijn!). De kunstenaar uit zich bij voorkeur in tematisch samenhangende reeksen, die kulmineren in de acht doeken van de "Schepping" (1973) - die naar de (afgelaste!) Biënnale van Venetië van 1974 had moeten gaan -, de elf doeken van de "Apokalyps" (1976) en de elf doeken van "Het Paradijs" (1985). In de marge van de niet aflatende artistieke ontplooiing is er ook, sinds 1 9 7 1 , de drukke aktiviteit van het direkteurschap van de Hogere Rijksschool voor Beeldende Kunsten te Anderlecht, die hij tot een bloeiende instelling heeft weten uit te bouwen. Ondertussen had Minnaert ook de grafische technieken ontdekt; vanaf het midden van de jaren '70 beoefende hij de litografie en de ets, die een tijdlang zijn uitgesproken voorkeur bleken te genieten, alweer in tematische reeksen of cyklussen : aldus ontstaan de etsenalbums "Kruiden" en "Avond" (beide van 1976, bekroond met de Gouden Medaille in de prijs van Diano Marina), "Le Chemin de Haute Croix" (1978), "Met Darwin op de Beagle" (1979) en een reeks kleurenlito's op het tema "De mens" (1979). Het boetseren van veertig grote reliëfpanelen, in tin uitgevoerd voor een veertig meter lange muurfries "Wij leven" voor het metrostation te Anderlecht, nam hem gedurende een paar jaar (1980-1982) volledig in beslag. In amper dertig jaar tijds was zijn werk, dat naar een heel eigenzinnig beoefende fantastiek evolueerde, op ruim honderd individuele tentoonstel lingen te zien, o.m. ook in Duitsland, Frankrijk, Israël, Nederland, Zwitserland, Spanje, in de States en in New-Zeeland (Australië), in Japan en in Taiwan ... In de tweede helft van de jaren '80 was Frans Minnaert ook mede-stichter en artistiek advizeur voor de (sindsdien stopgezette) werking van het Gemeen telijk Kultureel Centrum "Hof te Nederloo" in Sint-Pieters-Leeuw, op de westrand van de "groene gordel" rond Brussel, en organizeerde in die perio de (1986-1990) een dertigtal vaak opmerkenswaardige tentoonstellingen, het geen ten dele zijn eigen artistiek werk wat in de verdrukking bracht. Waarna zijn kreatieve aktiviteit zich evenwel onmiddellijk weer hervatte, eerst (I988-I989) met een reeks van fel geschilderde portretfiguren, vaak op zeer groot formaat (die in menig opzicht aan het werk uit de vroege jaren '60 bleken te herinneren), en nu recent (1990-1991) met een totaal nieuwe reeks "landschappen", die getuigen van een grootse visie en van een dramatische spankracht. Frans Minnaert is een rusteloos-bezige geest, veelzijdig geïnteresseerd, met een onvermoeibare werklust, zeldzaam entoesiast maar tegelijk kritisch - ook tegenover zichzelf - en die aan een "dubbel" leven niet genoeg zou hebben om wat hij aan energie en plannen in zich draagt, ook te kunnen realizeren. Van wat hij totnogtoe presteerde, geeft deze korte samenvat ting een onvolledig, onvolmaakt beeld. Het oeuvre lijkt overigens verre van afgesloten ...
2
In Limburg is Minnaert geenszins een onbekende. Hij hield er persoonlijke tentoonstellingen in Genk (Financieringsbank - Vlaams Prentenkabinet) in 1968, in Hasselt (Provinciaal Begijnhof - Retrospektieve t.g.v. zijn veertigste verjaardag) in 1969) in Neerpelt (Provinciaal Vormingscentrum Dommelhof) in 1970, en daarna nog driemaal in Hasselt (Galerij Antinea, Bank Brussel Lambert en Kultureel Centrum), resp. in 1976, 1986 en 1991. Het schilderij "De grote man" (1985) werd door de Stad Hasselt voor het museum aangekocht ter gelegenheid van de BBL-tentoonstelling van 1986. Het behoort tot de "zwarte periode" in het oeuvre van Frans Minnaert, een korte, maar explosieve en - zoals nu blijkt - zeker niet onbelangrijke periode in zijn oeuvre. Een periode (j* 1984 - 19 8 7 ), die nu volledig afge sloten is, wat duidelijk blijkt uit het totaal andere karakter (inhoudelijk en koloristisch) van het recent(st)e werk. Wat evenwel tot de totale produktie van de jaren '80 blijft kenmerken, is de duidelijk emotioneel ge laden beeldtaal, waarin zich ongetwijfeld een stuk autobiografie van de kunstenaar weerspiegelt, met weinig vreugde en veel verdriet, maar met een grenzeloos vertrouwen in de eigen artistieke opdracht en met een verbeten volharding om die opdracht, eens, tot een goed einde te brengen.
BIOGRAFIE
1929
Op 4 december geboorte van Frans Edmond Ferdinand Barbara Minnaert zoon van Albrecht Minnaert en Zoë De Cooman, te Idegem, Plaats 10
1935
Het gezin Minnaert verhuist in juni naar Geraardsbergen, Wegvoeringsstraat 2
1938
Het gezin verhuist te Geraardsbergen in januari naar Boerenhol en in september van hetzelfde jaar naar Van Santenstraat 5
1942
Frans Minnaert wordt leerling van het Sint-Jozefsinstituut te Geraardsbergen (moderne humaniora) - tot 1945
1943
Het gezin verhuist in oktober naar Zandbergen, Beekstraat 22
1945
Tijdelijk landbouwersknecht te Zandbergen
1946
Betrekking als tijdelijk hulptelegrafist-besteller bij de P.T.T., eerst te Ninove, nadien te Brussel
1946
Leerling aan de Nijverheidsschool te Geraardsbergen (afdeling toegepaste kunst) - einddiploma op 18 april 1952
1949
L eerling aan de Hogere Schilderschool D. Steurbaut te Gent einddiploma op 28 juni 1953
1950
Leerling aan de Stedelijke Akademie te Aalst - diploma eerste prijs kunstschilderen (tors) op 12 juli 1953
1951
Reis naar Italië 3
1953
Op 3 oktober huwelijk met Maria van Delsen (°Borsbeke, 1933); verhuist naar Appelterre-Eichem, Kraningenstraat 9
1953
Opleiding aan de Académie Royale des Beaux-Arts te Brussel tot 1957
1953
Leerling aan het Provinciaal Normaalinstituut voor Tekenkunst te Anderlecht - einddiploma op 23 juni 1955
1954
Geboorte van dochter Cecilia
1955
Geboorte van zoon Robrecht
1957
Geboorte van dochter Martina
1957
Verhuist naar Zandbergen, Beekstraat 20
1960
Verhuist naar Zandbergen, Stationsstraat 2 B
1961
Op 20 oktober overlijden van grootvader Gustaaf De Cooman te Nieuwenhove
1962
Begin maart : eerste individuele tentoonstelling in de Katholieke Kring te Zottegem
1965
Oktober-december : studiereis naar Joegoslavië
1966
Geboorte van zoon Peter
1969
Maart-augustus : studiereis naar Zuid-Afrika
1971
Leraar en waarnemend direkteur (en vanaf 1 april 1975 direkteur) van de Hogere Rijksschool voor Beeldende Kunsten te Anderlecht
1973
Verhuist naar Heikruis (Pepingen), Molenstraat 5 (nu Molenhof straat 2)
1973
Januari-februari : eerste studiereis naar Japan
1975
Op 2 augustus overlijden van vader Albrecht Minnaert
1975
November-december : tweede studiereis naar Japan
1976
Gouden medaille Prijs Diano Marina
1981
Derde studiereis naar Japan
1982
Voltooiing van een muurfries "Wij leven" voor het Metrostation te Anderlecht
1985 1990
1986
Tentoonstellingsaktiviteit (27 tentoonstellingen) in Kultureel Centrum "Hof van Nederloo" te Sint-Pieters-Leeuw Studiereis naar Taiwan
4
VOORNAAMSTE PERSOONLIJKE TENTOONSTELLINGEN
Eerste tentoonstelling in 1962 te Zottegem 1963 Den Haag, Beneluxhuis - Esch-sur-Alzette, Gemeentehuis 1964 Keulen, Belgisch Huis 1965 Diverse steden in Zwitserland 1967 Budva (Joegoslavië), Modern Museum 1968 Keulen, Belgisch Huis - Genk, Financieringsbank 1969 Hasselt, Provinciaal Begijnhof - Kaapstad - Pretoria, Bloemfontein (Zuid-Afrika) 1970 S chelderode, Galerij Kunstforum - Neerpelt, Dommelhof 1971 Kuurne, Galerij Estetika - Tel-Aviv, Jeruzalem Washington, National Art Gallery - New Yorks Colloseum 1972 Barcelona, Sala Gaudi 1973 Tokyo, Nippon Gallery - Oakland, Museum Wellington Schelderode, Galerij Kunstforum 1974 Lokeren, Galerij De Vuyst - Antwerpen - Biënnale Venetië 1975 Bonheiden, Galerij Ado - Bazel, Internationale Kunstmesse one man show - Tokyo, Nippon Gallery 1976 Bazel, Internationale Kunstmesse - Bad Godesberg, Haus Frieben Jeruzalem, Galerie Debel - New York - Washington - Houston Amsterdam, Galerie Kamp - Hasselt, Galerij Antinea - Dilbeek, Galerij Westrand - Kortrijk, Hof Ter Linden - Schelderode, Galerij Kunstforum - Dallas - Houston - New York - Washington 1977 Jeruzalem - Amsterdam, Galerie Kamp - Gent, Galerij P. Bekaert Vilvoorde, Jan Portaelsgalerij 1978 Eindhoven, Philips Ontspanningscentrum - Leuven, Faculty club Lokeren, Galerij De Vuyst 1979 Deurle aan de Leie, Museum Dhont-Dhaenens 1980 Aalst, Museum Oud-Hospitaal (retrospectieve Frans Minnaert) 1981 Tokyo, Galerry Nippon - Lokeren, Kunstgalerij De Vuyst 1982 Parijs, L'Union des Banques 1983 Schelderode, Kunstforum - Sint-Niklaas, Stedelijk Museum Herfelingen, Sint-Niklaaskerk, Festival van Vlaanderen 1983 Festival van Vlaanderen : "Flandria Illustrata" 1985 Aalst, Generale Bank 1986 Sint-Pieters-Leeuw, Hof ter Nederloo - Taipei (Taiwan), National Museum of History - Tokyo, Gallery Nippon - Hasselt, BBL 1990 Asse 1991 Hasselt, Kultureel Centrum
BIBLIOGRAFIE
Paul HUYS, Frans Minnaert (Tielt, Lannoo, 1980), 168 blz. Octave SCHEIRE, Frans Minnaert (Schelderode, Galerie Kunstforum, 1983), Kunstpocket nr. 15, 64 blz. 5
februari 1992
tekst : Dr. Paul HUYS, Cultureel Adviseur Provincie Oost-Vlaanderen copyright :
STEDELIJK MUSEUM STELLINGWERFF-WAERDËNHOF Maastrichterstraat 8 5 , 3500 Hasselt, tel. 011/24.10.70
Geopend van dinsdag tot vrijdag van 10 u. tot 17 u. zater-, zon- en feestdagen van 14 u. tot 18 u. Gesloten op maandag, Pasen, 1, 2 en 11 november, van 24 december t.e.m. 31 januari.
in dezelfde reeks verschenen : 1. PORTRET VAN KEURVORST-PRINSBISSCHOP MAXIMILIAAN HENDRIK VAN BEIEREN, anoniem, 2de h. 17de eeuw, inv.nr. SMH 85/001 ; maart 1991 2. CATHARINAPANEEL VAN DE OUDE HANDBOOGKAMER, anoniem, e. 17de - b. 18de eeuw, inv.nr. MSW 90.B.011 ; april 1991 3- LUSTERGLAZUURVAAS UIT VOORMALIGE HASSELTSE KERAMIEKFABRIEK, tss. 1895 en 1914, inv.nr. MSW 90.024 ; mei 1991 4. BLAZOEN VAN DE HASSELTSE REDERIJKERSKAMER "DE ROODE ROOS", Daniël Van Vlierden, ca. 1700, inv.nr. MSW 91.B.039 ; juni 1991 5. WEEK-END, Leon Pringels, 1950, inv.nr. SMH 79/044 ; juli 1991 6. KRUISVORMIG RELIEKOSTENSORIUM OP VOET, Foppe Jans Burduin, Gent & Ioannes Franciscus Frederici, Hasselt, 1703, inv.nr. SMH 86/B/040 ; augustus 1991 7. KLEDINGSTEL VAN HET VIRGA JESSEBEELD, 1689 - 1863 - 1901, inv.nr. SMH 89/B/llO ; september 1991 8. DE HASSELTSE GROTE MARKT, Joannes Nicolaas Grauls, 1863, inv.nr. SMH 79/B/101 ; oktober 1991 9. DE RIJKSDAALDER VAN PRINS-BISSCHOP GERAARD VAN GROESBEECK, Hasselt, 1568, inv.nr. SMH 80/016 ; november 1991 10. KAARTLANDSCHAP MET PAALSTENEN TUSSEN HASSELT EN ZONHOVEN, anoniem, l66l en 1666?, inv.nr. SMH 79/B/109 ; december 1991