Help! Onze parken verzuipen!
Een Parkenoverleg Productie
De nationale norm in de VS is 2.4 - 7.6 ha park per 1000 inwoners
Amsterdam heeft maar 1 - 1.5 ha park per 1.000 inwoners
Onze kleine en schaarse groengebiedjes en stadsparken worden momenteel misbruikt als exploitatieterreinen voor festivals ✤
Er worden bomen gekapt voor meer ruimte
✤
Fauna en flora lijden eronder; de biodiversiteit neemt af
✤
De milieufunctie van parken daalt
✤
De recreatieve functie van parken verdwijnt
✤
De geluidsoverlast neemt toe in de wijde omgeving
✤
De schade aan parken neemt toe en wordt onherstelbaar
Het probleem in Amsterdamse parken ✤
De Amsterdamse bodem zakt gestaag
✤
Het grondwater in onze parken stijgt
✤
De druk op de bodem stijgt door festivals
✤
De bodem raakt verdicht, wortels worden beschadigd en sterven af
Waterprobleem: Bodem Vondelpark ligt zeer dicht bij de natte veenlaag
Het monumentale Vondelpark in Amsterdam heeft te kampen met wateroverlast en een slechte waterkwaliteit Het Vondelpark is aangelegd op veengrond en ligt circa 2 meter lager dan de bebouwde omgeving
http://www.rtvnh.nl/nieuws/90761/NH+Vandaag%3A+Waterballet+in+Vondelpark
Oosterpark: grondwater vlak onder maaiveld
Verdichting heeft kwalijke gevolgen: - het park wordt drassiger - goede grond spoelt weg - wortels sterven af
Oosterpark
Diemerpark: kunstmatig verlaagde grondwaterstand met schermwanden
Het vervuilde grondwater moet weggepompt worden. Boven op het ge誰soleerde vuil ligt een dunne leeflaag waarop alleen bomen met korte wortels kunnen groeien.
✤ Ook hoger gelegen parken krijgen last van stijgend grondwater en stagnerend regenwater ✤ Het grondwater staat soms 20-30 cm onder het maaiveld, waardoor wortels afsterven en/of zich spreiden waardoor ze makkelijker omvallen ✤ Grote bomen zullen in deze slechte omstandigheden niet tot volle wasdom komen ✤ Onze parken worden steeds intensiever gebruikt, waardoor de belasting en schade toeneemt
Flevopark - EHS
Wateroverlast Flevopark - Onderzoek en korte termijnoplossing, Ingenieursbureau Amsterdam, 2013
Situatie 2013
Flevopark 1921: park opgehoogd met bagger en puin, nu ondoordringbare kleilaag. 2014: drainage aangelegd, kleine verbetering. In 2014 en 2015 nog steeds wateroverlast. Een van de conclusies in het rapport uit 2013: â€œâ€Ś terughoudend te zijn met het organiseren van evenementen in het park waarbij het gras extra belast wordt. Hierdoor wordt namelijk de bodem verdicht waardoor de doorlatendheid afneemt en wateroverlast kan verergeren.â€? De gemeente negeert dit advies.
Gaasperpark
Beatrixpark
Sloterpark
Drainage Gaasperpark
Drainage als noodoplossing
 helpt vaak niet; deze voert enkel wat regenwater af. Goede drainage regelt de waterhuishouding door afvoer van grondwater
Het kappen van bomen verergert de situatie: ✤
minder opvang hemelwater
✤
minder opname van grondwater
Bomenkap Oosterpark
Gaasperpark - EHS
De bodem
Het probleem bij evenementen
Druk op het bodemoppervlak door festivals
Verdichting bodem Wortels gaan zich spreiden, bodemleven verdwijnt Stijgend grondwater door inklinking bodem
Eisen voor een gezonde bodem ✤
Zuurstof: - grote luchtgevulde poriën in de grond met zuurstofgehalte > 16% - goede bodemstructuur met biologisch leven
✤
Voeding: - afbraak en omzetting van organische stoffen - biologische leven (wormen)
✤
Vocht: voldoende maar niet teveel water uit grondwater of regenwater
✤
Doorwortelbare grond: wortels niet in grondwater en niet in verdichte grond van > 3 MPa
ideale situatie
ongewenste situatie
Wateropname in gezonde bodem met grote poriĂŤn
✤ Bomen worden gekapt om plaats te maken voor meer bezoekers en evenementen waardoor de waterhuishouding verslechtert ✤ Wortelrot door stijgend grondwater doet bomen afsterven ✤ Verdichting door zware belasting tijdens evenementen (ook door onderhoud en herstel met zwaar materieel) is schadelijk voor het bodemleven (de poriën worden dichtgedrukt = gebrek aan zuurstof) ✤ De impact van zware belasting gaat tot 50-60 cm diep Het herstel dient ook deze diepte te omvatten ✤ Slecht weer samen met zware belasting is zeer schadelijk voor de bodem en de wortels (hoe natter de bodem, hoe groter de verdichting) ✤Wortels gaan zich spreiden over een groter oppervlak waardoor ze kwetsbaarder worden ✤ Eens er een probleem is ontstaan, wordt herstel na herhaalde belasting en evenementen steeds moeilijker
Periode voor herstel grasvelden: ĂŠĂŠn jaar (diepere schade niet onderzocht) Correcte methode: omploegen (nooit in natte grond!), egaliseren en inzaaien
Gaasperpark
Foute herstelmethode: Dun laagje nieuwe grond bovenop verschroeid gras
Gaasperpark
Na jaren ontstaat slechte waterhuishouding
Ingezaaid gras
✤ Grond die geschikt is voor groen is niet geschikt voor evenementen en omgekeerd ✤ Een bodem heeft minstens 4 jaar nodig voor herstel na een zwaar evenement ✤ Meerdere evenementen na mekaar op dezelfde plek zorgen op den duur voor onherstelbare schade ✤ Hoe kaler de grond hoe kwetsbaarder en hoe meer wateroverlast bij zware regenval, vooral in deze tijd van klimaatverandering (met afwisselend zeer natte en zeer droge perioden) ✤ Elke bewerking is ook een verstoring van het bodemleven dat ook herstel behoeft
Veel stadsparken worden om niet voor festivals gebruikt, festivals die vaak ook gesubsidieerd worden Wie betaalt het parkherstel? Om lucratief te zijn zullen parken veel meer evenementen moeten herbergen Herstel wordt dan een hopeloze en onbetaalbare zaak Dat betekent verlies van ecologische en recreatieve waarde van onze parken
Geraadpleegde bronnen en personen: - Stadsbomenvademecum 3a : Boomcontrole en onderzoek, G-J van Prooijen, IPC Groene Ruimte, Arnhem, 2008 - Stadsbomenvademecum 3b : Boomverzorging en groeiplaatsverbetering, G-J van Prooijen, IPC Groene Ruimte, Arnhem, 2012 - Presentatie Gerrit-Jan van Prooijen, Prohold BV - Boomtechnisch Advies - Presentaties van Hans Kaljee, bomenconsulent Gemeente Amsterdam
Keur van Amsterdam 1454 ‘Hij die boomen opte veste, quest, scillet of scoffiert wordt gevonnist door het verlies van de rechterhand of 20 £ boete’