76
Inhoud
Winterspecial 2012 +
83
6
Twee lekker lange lees足足 verhalen! (24 en 83)
108
4
20
50 Winter-special
winter 2012
Deze winter-
special is een ex tra uitgave van het Ho e
overleef ik…-tijdsch rift. Het tijdschrift versch ijnt zes keer per jaar.
il je een abonnement?WKijk
lezen...
voor aanbiedinge n op pag. 29 en 95.
3 Voorwoord van Francine. 6 Kerstmis in het buitenland. 9 Ezzie's Plakboek. 24 Voorpublicatie van een bijzonder boek:
Wonder.
41 Lezers helpen lezers XL. 50 Relaxen met vriendinnen. 58 Hoe overleef ik zonder
Koken en bakken...
(tafel)manieren? 80 Gedichten van lezers. 83 Een kerstverhaal van Anna Woltz. 100 Hoe overleef ik…-nieuws. 106 Rosa’s strip over vriendschap.
Schrijven, INVULLEN en TEKENEN... 1 4 De Gruwelijk Koude Winter Quiz. 19, 62, 75, 82 Puzzelen met Rosa en de anderen. (Oplossingen op 114.) 30 Maak je eigen dromen-plakboekje! 56 Rosa-strip om zelf af te maken. 93 Lijk jij op Rosa, Esther of Sascha?
46 Sneeuwpop-koekjes bakken. 88 Kerstkoken met Rosa. 102 Chocolademelk, wentelteefjes en meer Koek
& zopie-recepten.
Anti-verveeldossier 63 Het grote anti-verveeldossier. 64 Naar het museum, het theater, de film, of de natuur in. 68 Lachen met YouTube. 70 Hoe overleef ik binnen? 72 Lekker lezen XL!
Test met tips vanFrancine.
96 Vier super-doedel-pagina’s. 115 Dagboek-pagina’s om zelf in
te vullen
Antoinette Groot
Illustratie Deborah
van der Schaaf Kleding H&M, River Island (muts) en privé-collectie
en knutsel-inspi ratie puzzels knippen plakken schrijven tekenen!
winter 2012
Kleermaeker
Haar en make-up
Verhalen, (Invul)strips, Kook-
Winter-special
Covermodel Lila (13) Fotografie Anouk de
WINTER 2012/2013
20 Een supersnelle sjaal breien. Met wedstrijd! 37 Knippen… en plakken maar! 46 3x Sneeuwpoppen-pret (mét en zónder sneeuw). MET WEDSTRIJD! 76 Kerstknutsels knippen en vouwen. 108 Knutsel je eigen aftel-kalender! Met wedstrijd!
Hoe overleef ik... de winter? ~
KNUTSELEN...
Het blad van Francine Oomen!
No fear!
baar vanwege de port. Hij zat een how to-jodelen te doen op YouTube en lag in een deuk. Mama kon er niet om lachen. Ze was kei-boos op mij omdat ik m’n
snowboard had laten slingeren. Ze zei dat ze zich ontzettend verheugd had op de vakantie en dat ze helemaal dolgedraaid is van het harde werken (ja, dat is te merken!) en geen annulerings verzekering heeft en blabla. Kan ik toch niks aan doen? (Nou ja, dat snowboard misschien wel). Alsof ik me er niet op verheugd had (ja!)! En keihard (nou... keihard...) heb gewerkt voor school! Ze zei dat ik me als een verwend nest gedroeg. Krijgen we dat weer.
Koffer weer uitgepakt. Gaat een stuk sneller dan inpakken. (Alles gewoon in de kast gepropt.) Hoe ga ik deze twee weken doorkomen? Zonder sneeuw, zonder knappe ski-leraren, zonder zon, blauwe lucht, sauna, sleetje rijden, kaas fondue en glühwein? Ezzie moet een plan B bedenken! Ontsnappen aan helse moeder met slecht humeur. Misschien is Rosa wel in voor een vakantie-avontuur! Kunnen we samen ergens heen. Op een jongerenski-vakantie! Of naar een lekker
10
warm strand! Heb Roos gebeld. Ze werkt (bijna) de hele vakantie bij Rosetti’s. Saaaaai. Balen. Dat wordt dus de hele vakantie me dood vervelen in zaai & zuf Zeist. Al mijn
vriendinnen van school zijn weg. Zware aanval van zelfmedelijden. Ik ben helemaal niet verwend. Mama zeurt daar de laatste tijd wel vaker over. Dat ik m’n rotzooi nooit achter m’n derrière (ja, ik let wel op bij Frans) opruim, nooit een keer uit mezelf de afwas of iets anders in huis doe. Waarom zou ik? We hebben toch een werkster die twee keer per week komt! En ik vind het echt lullig: ik had koekjes gebakken voor onderweg in de auto en nu zit ze te miepen over de keuken, dat het daar zo’n chaos is. Valt best mee. Ze heeft gewoon een slecht humeur. Overspannen. Moet ze maar niet zo hard werken. Ik realiseer me opeens dat ik nog nooit van m’n leven gewerkt heb! Ja, voor school (soort van), maar niet om geld te verdienen. Misschien is dat wel een leuk avontuur! Werken! In Amsterdam!
Moeder van Rosa gebeld. Ik heb een vakantie
baantje! Wat ben ik trots op mezelf! En wat
zullen papa en mama trots op me zijn! Nee, Ezzie gaat niet lui op de bank hangen en uitslapen tot 12 uur, Ezzie gaat werken! Ik zal wel eens bewijzen dat ik niet verwend ben en best heel goed kan aanpakken. Gezellig twee weken bij Roos logeren! Maandag begin ik. Maar morgen gaan we eerst lekker uit!
Zondagnacht, nee maandagochtend is het al! Woewieee! Hele nacht gedanst. Was vet gezellig. Blaren op mijn voeten. En we hebben nog lang geen slaap!
05.12 Twee horrorfilms gekeken. Lachen!
Nu gaan we nog even pannenkoeken bakken, want we hebben honger. Uit bed gesleurd door Rosa. Moet over een half uur al beginnen! Ben stiekem terug gekropen. Dit is onmenselijk. Rosa is onverbiddelijk. Oké, oké... ik kom al. Wil tenslotte geen slechte indruk maken op mijn eerste werkdag. Heb hoofd pijn en ben brak als een bruine banaan. Rosa’s moeder boos. We waren vergeten de keuken op te ruimen. Oeps, alweer.
09.10
09.19
09.40
Lunchpauze
Ooow, werken valt
niet mee! Ik geloof dat ik
dit geen leuk avontuur vind. Die blaren op mijn voeten killen me! Ik strompel rond als een manke olifant. En het is druk! Niet normaal. Ik had me werken bij Rosetti’s heel anders voorgesteld. Beetje
hangen, beetje (veel) taart eten, zo nu en dan iemand bedienen... Ik mag niet meer bedienen. Heb dienblad omgekieperd op de schoot van een mevrouw. (Per ongeluk! Ik struikelde over een tas.) Twee tomatensap, een jus d'orange en een stuk chocoladetaart met slagroom, klabam, in haar schoot en op de grond! Heb de brokstukken van de taart in de keuken in mijn mond gepropt, had zo’n honger! Niet eens tijd gehad om te lunchen! Mag ook geen bestellingen meer opnemen. Haal alles door elkaar. Ben verbannen naar de keuken. Afwas machine uit- en inruimen. Iedereen rent maar rond en niemand heeft aandacht voor mij en mijn bloederige hielen. Werken is stom. Ik denk dat ik ontslag ga nemen en me de rest van de vakantie lekker in Zeist ga zitten vervelen.
14.33
15.40
Werkdag 2
Geef niet op! Ja, makkelijker gezegd dan gedaan! Vandaag heb ik wel tweehonderd afwasmachines in- en uitgeruimd, twaalf duizend borden afgespoeld (er zes gebroken) en twee miljoen glazen gespoeld (twaalf stuks aan scherven). Rosetti’s is veel te populair. Ik heb ontslag proberen te nemen,
11
brrr... ik blijf lekker binnen dit jaar
De
gruwelijk koude 1
I n Nederland kan het behoorlijk koud zijn, dat hoeven we jou niet te vertellen. Maar hóé koud is het de afgelopen honderd jaar geweest?
A: I n 1942 was het zo koud dat de meeste huizen niet genoeg kachels hadden om de temperatuur binnen boven nul te houden. Alles wat vloeibaar was bevroor: thee, melk, bier en vaatdoeken. B: I n 1956 was het zo koud dat er hier en daar langs de stranden ijsschotsen van twee meter hoog dreven.
Koud? waar ík woon is het pas koud!
14
Kou, sneeuw, bevroren neuzen: elke winter moeten we eraan geloven. Maar wat weet jij eigenlijk van de winter? Heb jij ijskoud alle vragen goed?
C: In 1963 was het zo koud dat je met je auto over diverse rivieren kon rijden. D: Alle drie zijn waar.
2
aar woont de W kerstman eigenlijk?
ontdekte in het plaatsje PernandVergelesses. C: Hij is genoemd naar paus Januarius XII, die de huidige jaarindeling van twaalf maanden instelde. D: De maand is genoemd naar de Griekse god Ianuarios. Deze god zorgde voor ijs, sneeuw en hagel.
A: Dûh. Op de noordpool natuurlijk. Op het noordelijkste puntje om precies te zijn. B: I n het Finse plaatsje Rovaniemi. C: In het Canadese plaatsje Aurora Village. D: A an de Acacialaan 93 in Beek-Ubbergen.
3
aar komt de naam W Januari vandaan?
A: Van de Romeinse god Janus, die twee gezichten had. Met het ene gezicht keek hij vooruit, met het andere achteruit. Zo’n beetje wat wij op oudejaarsavond en nieuwjaarsdag doen. B: V an de Franse wetenschapper Janvier, die de maand in 1352
4
P inguïnmannetjes staan op het koudste tijdstip van het jaar op de koudste plek op aarde te broeden. Waarom?
A: Tegen de tijd dat het ei uitkomt, is het warmer. De zee zit dan boven dien vol met vis. En de kleintjes kunnen dan de hele zomer hun
Winter-special
winter 2012
Tekst Jan Paul Schutten Illustraties Petra Baan en Annet Schaap
winterquiz
Wist je dat...
de Eiffeltoren in de winter ongeveer 15 centimeter korter is dan in de zomer? buik vol eten voordat de koude winter weer toeslaat. B: N ergens anders zijn ze veilig voor roofdieren. C: E en pinguïnei mag juist niet te wárm worden. Een temperatuur boven de 17 graden is heel slecht voor het ei. D: D e mannetjes zijn gewoon hartstikke gek.
5
isschien ken jij het M ook wel: de winterdip. Dat je extra somber bent in de wintermaanden. Wat kun je daar het beste tegen doen?
C: Veel naar buiten gaan en wandelen of sporten. D: J e kunt er niets aan doen. Je lichaam maakt in de winter nu eenmaal minder endorfine aan. En die endorfine is nou net de stof waar je vrolijk van wordt.
6
H oe kun je jezelf het best tegen de kou beschermen op de fiets naar school?
A: Zoals de Inuït in Canada doen: een superdikke trui en een superdikke jas aantrekken.
A: Heel veel chocolade eten. B: D e winterdip komt door alle chocoladeletters en zoetigheid in december. Je lichaam raakt helemaal vergiftigd door al dat slechte eten. Mínder chocolade en méér groente eten dus.
verliefd zijn helpt ook tegen een dip
B: Z oals de Russen elke dag een ijsbad nemen, zodat je aan de kou went. C: Net zoals wintersporters zo veel mogelijk laagjes kleding aan doen. D: Z oals de mensen in Lapland doen: rendiervellen aantrekken.
7
aar kun je beter niet W wonen als je een hekel hebt aan de kou?
A: In Winterswijk. Daar is de laagste officiële temperatuur ooit gemeten in Nederland: -27,4 graden in 1942.
Winter-special
winter 2012
B: In Utsjoki in Finland. Daar kan het wel -83 graden worden. De temperatuur komt daar ‘s zomers ook niet boven nul. C: In het Russische Ojmjakon, het koudste dorp op aarde. De gemiddelde temperatuur is daar ‘s winters 45 graden onder nul. Zelfs in juli en augustus kan het daar nog flink vriezen. D: In Dallol. Daar is de gemiddelde minimumtemperatuur 41 graden onder nul.
8
ie was Lidwina van W Schiedam?
A: Zij was het eerste meisje dat de Elfstedentocht schaatste: ze was toen veertien jaar oud. B: Zij was een veertien-jarig meisje dat in Schiedam in 1728 een groep schaatsers uit een wak redde. C: Een meisje van veertien dat in 1394 verlamd raakte na een val op het ijs. Hoewel ze zelf niet meer kon bewegen, troostte en genas ze andere zieken. Later werd ze door de kerk heilig verklaard. D: De jongste Nederlandse schaatskampioene ooit. Zij won bij de Olympische Winterspelen in Sankt Moritz een gouden medaille toen ze nog maar veertien jaar oud was.
Sla om voor de rest van de quiz >
15
Maak een winter! -boekjdroe dromedn en Nieuw kun je heerlijk men Rond Kerstmis en Ou je al je en plannen maken! In dit mini-plakboekje kun omen, plak tdr dromen kwijt. Maak een lijstje van je toekoms witte paard je droomkamer, droom-outfit of prins op hetje hebt gehad. bij elkaar of teken een bijzondere droom die
n. Nodig: schaar, pennen, potloden, stiften, lijm, oude tijdschrifte el en leg ze op Zo maak je het: knip de dubbele pagina’s uit. Vouw ze dubb elkaar vast. Het vullen van volgorde. Maak de pagina’s met nietje jouw plakboek kan beginnen!
s of naald en draad aan
Inspiratie-tips:
achterkant (pagina 12)
cover (pagina 1)
pagina 2
pagina 11
pagina 10
pagina 3
pagina 4
pagina 9
pagina 8
pagina 5
pagina 6
pagina 7
n, Annet Schaap • Illustraties Petra Baa
opdrachten en over wat je maar wilt! Je kunt de Je kunt schrijven, tekenen en plakk r overheen plakken! on je eigen gang gaan en er lekke volgen, of een deel ervan of gewo
Meer ruimte nodig?
Knip meer pagina’s op dezelfde grootte. En ga vrolijk door met plakken, schrijven, tekenen!
30
Winter-special
winter 2012
Maak een mooie achterflap voor je droomboekje, helemaal in jouw stijl, bijvoorbeeld met een collage, of met potloden/stiften/verf.
De cover!
Sudoku
len met Jon e z z as Pu
6
2 1 3
5 2 7 2 3 8 8 6 4 7 7 5 6 8
Woordslang
Zet de antwoorden van 1 t/m 16 in de woordslang. De laatste letter is de eerste letter van het volgende woord. Sommige letters staan er al.
s
8
H
e
13
j U
16
5
E N
p 4
2
9
10
11
r
R
e
o
12
9
k
15
! n d e d
14
2
S
l
B
o
1
1
A 6
4
O
7
k
8
d
O
3
1) Goed wintersportland 2) Op 24 december vieren we … 3) In de winter is het vroeg … 4) Lievelingsdier van de kerstman 5) Uit de schoorsteen komt … 6) Soort schaats 7) Hoera, we gaan op ... vakantie! 8) Niet naar school door de sneeuw 9) De zak van Sinterklaas is gemaakt van ... 10) Hij kan goed tegen kou 11) Kijk, een piet ... het dak! 12) Sta je met de auto vast in de sneeuw, dan heb je ... 13) Dit roept de kerstman drie keer 14) Dit eet je op oudejaarsavond 15) Hier woont de kerstman 16) Bij het
62
kindje Jezus kwamen ... koningen op bezoek
De oplossingen staan op pagina 114
Samenstelling Ilse Savenije • Illustraties Annet Schaap
Zullen we ‘m gezellig samen doen?
r
9 5
Uitknipplaatjes
• Illustraties Petra Baan, Francine Oomen, Deborah van der Schaaf, Annet Schaap
Om je (droom)plakboek, agenda, schrift, ansichtkaart, deur, spiegel of wat dan ook mee te versieren.
Winter-special
winter 2012
Nodig: schaar en een plakstift
37
Winter!
Tijd voor koek-en-zopie Hoe overleef je de winter? Met koek-en-zopie! Zopie komt van het oud-Nederlandse woord ‘sopie’, dat ‘slokje’ of ‘borreltje’ betekent. Oorspronkelijk bestond zopie uit bier en rum, maar wij houden het liever bij warme chocolademelk! Koek erbij? Wat dacht je van lekkere poffertjes of cupcakes met kaas? Iets lekker stevigs gaat er wel in na een dagje buiten!
KRUIDIGE APPELPOFFERTJES
(ongeveer 90 stuks, voor 6 personen)
Nodig: 1/2 pak poffertjesmix (200 g) ♥ 400 ml koud water ♥ 1 ei ♥ 2 eetlepels (zonnebloem)olie ♥ 1 volle theelepel kaneel ♥ 1 zakje vanillesuiker ♥ 1/4 theelepel gemalen kruidnagel ♥ 1/4 theelepel nootmuskaat ♥ 1 grote zoetzure appel (bijvoorbeeld Elstar) Verder nodig: mixer of garde ♥
poffertjespan ♥ wat olie ♥ een vork of houten prikker
Zo maak je het:
1) Klop in een grote kom de
poffertjesmix met de mixer of garde met het water tot een glad beslag. Klop het ei en de olie er doorheen en voeg kaneel, vanillesuiker, gemalen kruidnagel en nootmuskaat toe. Rasp de appel met een niet te
2)
102
grove rasp boven een groot bord (pas op je vingers). Roer de geraspte appel ook door het beslag.
3)
Vet de holtes van de poffertjespan goed in met een kwastje en wat zonnebloemolie. Zet de pan op het vuur en laat goed heet worden (hij moet sissen als je er een drupje water in laat vallen). Schep met een flinke theelepel in elk holletje wat beslag (doe de holletjes niet te vol!) en bak de poffertjes tot de bovenkant bijna droog is. Draai de poffertjes om met een vork of houten prikkertje, draai het vuur iets lager en bak ook de onderkanten mooi bruin. Leg de poffertjes op een schaal en houd ze warm in de oven (op 80 °C). Ga door met bakken tot je al het beslag hebt gebruikt.
Tekst Loethe Olthuis • Illustraties Maki
KOEK...
4)
5)
6)
Tip! Eet de appelpoffertjes warm,
met boter en poedersuiker of, ook heel lekker: vloeibare honing.
Winter-special
winter 2012
WENTELTEEFJES MET BANAAN (6 stuks)
‘Teefje’ is een oud woord voor ‘gebak’ en je moet wentelteefjes ‘wentelen’, omdraaien, om ze mooi bruin te bakken. Gebruik altijd oud brood voor wentelteefjes, wit of lichtbruin, want met vers brood worden ze te slap. Nodig: 1 ei ♥ 200 ml melk ♥ 1 eetlepel suiker ♥ 1 theelepel kaneel ♥ 1 zakje vanillesuiker ♥ 6 sneetjes oud casino- brood ♥ 3 bananen ♥ basterdsuiker of honing Verder nodig: vork of garde ♥ grote (anti-aanbak) koekenpan ♥ spatel
Zo maak je het:
1) Klop in de kom met een vork of garde
het ei met de melk los tot je geen verschil in kleur meer ziet. Klop er de suiker, kaneel en vanillesuiker door. Snij de korstjes van het brood en snij de sneetjes schuin door de helft. Verhit een klontje boter in de pan tot het niet meer bruist. Haal intussen de helft van de driehoekjes brood door het ei-melkmengsel en draai ze een paar keer om tot ze goed doorweekt zijn (maar niet zo zacht dat ze uit elkaar vallen). Laat de brooddriehoekjes even uitlekken en leg ze met een spatel in de hete pan. Bak ze aan beide kanten mooi bruin, keer ze om met de spatel. Schep ze op een schaal en houd
6)
7) Verdeel de wentelteefjes en
bananen over 6 bordjes en bestrooi alles met basterdsuiker of schenk er honing over.
CUPCAKES MET KAAS EN TOMAATJES (ongeveer 20 stuks) Deze schattige, hartige cup cakes zijn erg lekker! Siliconen muffin- of cupcakevormen zijn het gemakkelijkst, maar je kunt ook metalen of stevige papieren vormpjes gebruiken.
3)
Nodig: beetje olie of zachte boter ♥ beetje bloem ♥ 4 gedroogde tomaten in olie ♥ 150 gram oude of belegen kaas ♥ 250 gram zelfrijzend bakmeel ♥ 5 eieren ♥ 80 ml olijfolie ♥ 100 ml melk ♥ 1/2 theelepel zout Verder nodig: vormpjes ♥ invetkwastje ♥ mixer of garde
4)
Zo maak je het:
2)
5)
Winter-special
ze warm (bijvoorbeeld in een oven op circa 80 °C). Bak de rest van de wen telteefjes net zo: houd ze ook warm. Pel de bananen, snij ze door midden en snij de helften in de lengte doormidden (je hebt nu 12 stukken banaan). Doe nog een klontje boter in de pan en bak de stukken banaan aan beide kanten bruin.
winter 2012
1) Verwarm de oven voor op 180 °C.
Vet de vormpjes met een kwastje in met olie of boter en bestrooi ze met bloem tot de hele binnenkant is bedekt;
103
hoe overleef ik... er-dagboek t n i w
Cijfer voor vandaag
Datum:
We zijn vandaag in:
Dit heb ik gedaan:
Het leukste was:
Het stomste was:
Mijn humeur:
122
Survivaltip voor mezelf:
Winter-special
winter 2012
hoe overleef ik... Cijfer voor vandaag:
er-dagboek t n i w
Datum: We zijn vandaag in:
Dit heb ik gedaan:
Het leukste was:
Het stomste was:
altip Survivmezelf: voor
Mijn humeur:
123
rleef ik... janua e v o ri? Hoe Tips! 1 Schrijf op wat je doet (en gaat doen). 2 Teken er symbooltjes bij! Bijvoorbeeld: 3 Geef elke dag een cijfer. zaterdag
zondag
maandag
dinsdag
woensdag donderdag
vrijdag
nieuwjaars足足dag
29
5
30
oudejaars足 avond
31
1
2
3
4
weer naar school 7 6
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
1
(Helemaal voorin vind je de maand december.)