Tweedegraads lerarenopleidingen aan de Hogeschool van Amsterdam, HvA

Page 1

creatIng tomorrow

tweedegraads lerarenopleIdIngen hva onderwIJs en opvoedIng

2013 2014

voltIJd


HVA Onderwijs en OpVOeding

ONDERWIJS EN OPVOEDING Hoe inspireer je de volgende generatie? En hoe draag je de kennis en vaardigheden over om te bouwen aan de wereld van morgen? Daar draait het om bij HvA Onderwijs en Opvoeding. Om deze vragen te beantwoorden, kiezen we onze eigen weg. Natuurlijk maken we gebruik van de grote verscheidenheid aan theorieën en methodes die ons vakgebied rijk is. Maar we ontwikkelen ook zelf ideeën over kennisoverdracht. Op basis van die ideeën en theorieën ontdek je alles over onderwijs en opvoeding. En ga je zelf onderwijzen en ondersteunen bij opvoeden in de praktijk. In Amsterdam en daarbuiten. Wij hebben een passie om jou iets bij te brengen over ons vak, over jezelf en vooral over mensen. Je leert hoe je moet ‘leren’ en hoe je kunt nadenken over je eigen ‘denken’. We stellen je creativiteit en durf op de proef en geven je alle ruimte om je te ontwikkelen. Tot iemand die anderen iets kan bijbrengen en inspireren om op hun beurt kennis en vaardigheden over te dragen aan weer een nieuwe generatie. Zo werk je, net als wij, aan de ontwikkeling van jonge mensen en hun rol in de maatschappij van morgen.


HVA Onderwijs en OpVOeding

Inhoudsopgave Jij maakt het verschil

06

Leraar Aardrijkskunde

20

Leraar Algemene Economie

22

Leraar Bedrijfseconomie

24

Leraar Biologie

26

Leraar Engels

28

Leraar Frans

30

Leraar Geschiedenis

32

Leraar Gezondheidszorg en Welzijn

34

Leraar Horeca en Voeding

36

Leraar Maatschappijleer

38

Leraar Mens en Technologie

40

Leraar Natuurkunde

42

Leraar Nederlands

44

Leraar Scheikunde

46

Leraar Techniek

48

Leraar Wiskunde

50


HVA Onderwijs en OpVOeding

JIJ maakt het verschIl Als leraar ben jij dé professional die kennis overdraagt en verantwoordelijk is voor talentontwikkeling van jongeren en volwassenen. Jij zorgt ervoor dat iedere leerling de kans krijgt zijn of haar talent te ontdekken en het beste uit zichzelf te halen. Dat maakt het vak van leraar een mooi beroep. En maatschappelijk gezien ook een heel belangrijk beroep. Je draagt vakkennis over en maakt leerlingen enthousiast voor het vak waar jij een passie voor hebt. En als leraar doe je nog veel meer. Je begeleidt jongeren in hun talentontwikkeling. Je leert ze sociale vaardigheden en bereidt ze voor op hun rol in de maatschappij. Je hebt daarbij oog voor iedere leerling. Sommigen hebben extra uitdaging nodig, anderen extra uitleg. Je inspireert, prikkelt, daagt uit en doet dat

6

met de nodige humor. Jij maakt het verschil en staat voor kwaliteit. In Amsterdam en omgeving is er momenteel grote behoefte aan leerkrachten die deze kwaliteiten meebrengen. Dus heb je passie voor een vak, kun je goed met jongeren omgaan en sta je stevig in je schoenen? Dan is een lerarenopleiding van de Hogeschool van Amsterdam (HvA) misschien iets voor jou.

mIdden In de amsterdamse samenlevIng De lerarenopleidingen van de HvA staan zowel letterlijk als figuurlijk midden in de Amsterdamse samenleving. De lerarenopleidingen zijn gevestigd in het Kohnstammhuis en het Theo Thijssenhuis op de Amstelcampus. Deze gloednieuwe campus staat midden in Amsterdam en is de perfecte plek om te studeren, wonen, werken en ontspannen. De lerarenopleidingen van de HvA bieden een bevoegdheid voor het tweedegraads gebied, waarbij je een eigen specialisatie kunt kiezen. Je wordt voorbereid op het omgaan met een beroepspraktijk waarin veranderingsbekwaamheid een grote rol speelt. Ook word je voorbereid op het lesgeven aan jongeren in de grote stad.

Hoe ga je om met culturele en sociale verschillen? Hoe beïnvloedt de omgeving de leerprestaties van jouw leerlingen? Je leert daarbij ook gebruik te maken van de mogelijkheden van de stad als leeromgeving. Als leraar moet je je blijven ontwikkelen. Bij de HvA leer je daar zelf verantwoordelijkheid voor te nemen. Je bent in staat om je praktijk zelfstandig te onderzoeken en je kennis zelf verder te ontwikkelen. Daarbij beschik je over de sociale en communicatieve vaardigheden die voor het uitoefenen van het beroep van leraar noodzakelijk zijn. Je bent kritisch op jezelf en in staat innovaties te initiëren en te realiseren. En je bent voorbereid op het leren in de informatiemaatschappij. Met die kennis en ervaring heb je straks als leraar extra waarde voor de school waar je gaat werken.

7


HVA Onderwijs en OpVOeding

Waarom bij de HvA? > Amsterdam: midden in de samenleving > Uitgebreide mogelijkheden om je te profileren > De praktijk is het hart van de opleiding > Persoonlijke zorg en aandacht > Studieloopbaanbegeleiding > Samenwerking met de Universiteit van Amsterdam

opleIden In de school

specIalIsatIe

Bij de tweedegraads lerarenopleidingen van de HvA staat het leren op de werkplek centraal. De HvA werkt samen met zo’n tachtig scholen waar je in de praktijk het vak van leraar leert volgens het model van Opleiden in de School. Op deze opleidingsscholen word je intensief begeleid door een instituutsopleider van de HvA en een opleider in de school. Zij helpen jou de verbinding te leggen tussen theorie en praktijk en begeleiden je bij je professionele ontwikkeling.

Bij alle tweedegraads lerarenopleidingen van de HvA kun je kiezen voor een specialisatie: de havo/vwo specialisatie of de beroepsonderwijsspecialisatie. In de havo/vwo specialisatie word je voorbereid op het lesgeven in de onderbouw van het havo/ vwo. Je krijgt verdieping binnen een schoolvak. En je leert wat de rol van dat vak is in vakoverstijgende projecten. In de beroepsonderwijsspecialisatie word je voorbereid op het lesgeven in het vmbo en het mbo.

‘Ik vind het leuk om andere mensen te helpen. Daarom koos ik in eerste instantie voor een studie Psychologie. Maar ik realiseerde me dat ik mensen vooral graag wat wil leren. Omdat de Engelse taal me aansprak en ik er ook goed in ben, was de keuze voor een opleiding tot leraar Engels snel gemaakt. Daarbij heb ik bewust een switch gemaakt van universiteit naar hbo: ik wilde graag kleinschaliger en meer praktijkgericht onderwijs. Je leert op deze opleiding veel in de praktijk, vaak in projectgroepen. Ik vind het erg goed dat je gelijk die praktijk ingaat en als het ware voor de leeuwen wordt gegooid. Ik vond het bijzonder om te ervaren dat zodra je voor de klas staat, de leerlingen je meteen als docent zien. Ik denk er bewust bij na hoe ik het beste met leerlingen om kan gaan. Daarbij heb ik veel aan de theorie die we op school krijgen. Hoe ga je bijvoorbeeld een gesprek aan met probleemleerlingen, wat kun je wel en niet van ze verwachten. Tijdens de opleiding doe je veel onderzoek, in groepsverband of individueel. Voor mijn laatste onderzoek heb ik gekeken naar hoe leerlingen zich uiten naar docenten. Dit soort onderzoeken voer je in principe uit op je stageschool. Als ik klaar ben met de opleiding wil ik parttime lesgeven. Ik ben momenteel voorzitter van de Commissie Onderwijs, Studentzaken en Kwaliteit en raadslid van zowel de Centrale Medezeggenschapsraad als de Deelraad van het domein Onderwijs en Opvoeding, waar rufus Baas zIt In het derde Jaar van de lerarenopleIdIng engels

mijn opleiding onder valt. Medezeggenschap vind ik heel boeiend en daar wil ik ook graag mee verder. Maar ik wil ook een master halen en lesgeven op het hbo. Misschien ga ik de kant van Onderwijskunde op. Wat ik ook doe, ik blijf in elk geval in de onderwijswereld.’

8

9


HVA Onderwijs en OpVOeding

BekwaamheIdseIsen Beroep leraar De bekwaamheidseisen voor het beroep van leraar zijn vastgelegd in de Wet Beroepen in het Onderwijs (wet BIO). Deze zijn verwoord in een zevental competenties die onder regie van de Stichting Beroepskwaliteit Leraren (SBL) door het onderwijsveld zelf zijn ontwikkeld. De competenties vormen de kern van het beroep van leraar en zijn: > interpersoonlijk competent; > pedagogisch competent; > vakinhoudelijk en didactisch competent; > organisatorisch competent; > competent in het samenwerken met collega’s; > competent in het samenwerken met de omgeving; > competent in reflectie en ontwikkeling.

de opleIdIng studeren en praktIJk In één De studie duurt vier jaar. Vanaf het eerste jaar sta je bij een van onze opleidingsscholen voor de klas. We noemen deze combinatie van werken en leren ‘werkplekleren’. Je werkplek is het hart van de opleiding. Naarmate de studie vordert, wordt het aantal dagen werkplekleren uitgebreid. Op je werkplek ontwikkel je de competenties die je nodig hebt voor het beroep van leraar.

propedeuse In het eerste jaar – de propedeuse – oriënteer je je breed op het beroep van leraar en het vak. Zo ontdek je of het beroep van leraar bij je past. Je besteedt een groot deel van je tijd

10

aan het verwerven van de benodigde vakkennis en vakdidactiek. Deze kennis is vastgelegd in de kennisbasis, die landelijk is overeengekomen. Ook maak je in het eerste jaar kennis met het opzetten en uitvoeren van toegepast onderzoek.

hoofdfase Het tweede en het derde jaar studeer je in de hoofdfase van de opleiding. Je werkt verder aan je vakkennis en je volgt twee dagen werkplekleren op een van de opleidingsscholen om je competenties als leraar verder te ontwikkelen. Daarnaast krijg je onderzoekstheorie, je leert onderzoeksvaardigheden en voert onderzoeksopdrachten uit op je opleidingsschool. Ook werk je aan je vaardigheden op het gebied van ICT,

zodat je bent voorbereid op leren en lesgeven in de informatiemaatschappij. Aan het einde van het tweede jaar kies je een profilering. De vakken die je in het derde jaar volgt, hangen af van het gekozen profiel. Je leert wat de rol en positie van het vak en van de didactiek is in het betreffende onderwijstype. In het vierde jaar kies je een minor, volg je je lio-stage (leraar in opleiding) en werk je aan je lio-praktijkonderzoek dat is verbonden met het gekozen profiel. Je rondt je opleiding af met een afstudeerproduct. Hiermee laat je zien dat je het bachelorniveau hebt bereikt en dat je startbekwaam bent.

studIevoortgang, toetsIng en BeoordelIng Je gebruikt een digitaal portfolio en een

Persoonlijk Ontwikkelings Plan (POP) om je ontwikkeling, leervragen en leertaken vast te leggen. De ontwikkeling van je kennis en vaardigheden worden gedurende je opleiding op verschillende manieren getoetst. Zo zijn er kennistoetsen, essaytoetsen, voortgangstoetsen en reflectieverslagen. Je professionele ontwikkeling wordt beoordeeld door middel van bekwaamheidsproeven (assessments).

mInor In het derde of vierde jaar van je opleiding kies je een minor, waarvan de studieduur een half jaar bedraagt. Er zijn drie minoren die horen bij de specialisaties: een minor behorend bij het profiel havo/vwo, een vmbo-minor en een beroepskolomminor. Op de website www.hva.nl/minoren vind je meer informatie

11


HVA Onderwijs en OpVOeding

De tweedegraads opleidingen rusten op vier pijlers: werkplekleren, metawerk, vakkennis en algemene beroepsvoorbereiding. Elk jaar ben je met deze vier onderdelen bezig.

werkplekleren Vanaf het eerste jaar doe je in de praktijk werkervaring op. Zo ontdek je zelf wat je al in huis hebt en waar je nog aan moet werken. En opeens valt ook de theorie op haar plaats.

metawerk Vooral op de werkplek ontwikkel je je persoonlijkheid en beroepsopvatting. Wat ging goed? Wat moet anders? Hoe voelde je je? Het is belangrijk dat je daarover nadenkt en er met docenten en medestudenten over praat.

vakkennIs Zonder vakkennis geen vak. En ook die vakkennis zul je moeten leren. Vakinhoudelijke kennis, didactische kennis en vaardigheden zul je steeds verder ontwikkelen.

algemene BeroepsvoorBereIdIng (aBv) Tijdens je opleiding komen verschillende actuele onderwijskundige en pedagogische thema’s aan bod. Want leraar zijn op een gymnasium of aan een vmbo, dat maakt nogal verschil. Zo stem je je studie zelf af op dat deel van het werkveld dat je het meest interesseert.

Bachelor of educatIon Als je je lerarenopleiding met succes hebt afgerond, mag je jezelf Bachelor of Education noemen. Je beschikt dan over de tweedegraads lesbevoegdheid. Dit betekent dat je kunt lesgeven in de onderbouw van het havo/vwo of in het vmbo en het mbo.

studIeBelastIng De studie duurt vier jaar en omvat 240 studiepunten (210 major en dertig minor). Per jaar zijn er zestig studiepunten te behalen die gelijkmatig

12

over het jaar zijn verdeeld. Een studiepunt staat voor 28 uur studietijd. De opleiding biedt studenten minimaal 14 contacturen per week in het eerste studiejaar. Een studiejaar bevat 42 lesweken. Een contactuur is een onderwijsuur (van 50 minuten) waarbij een docent aanwezig is. Onder contacttijd vallen onder meer hoor- en werkcolleges, projectbegeleiding en studiebegeleiding. De contacturen zijn slechts een deel van de tijd die je aan je studie besteedt. De hoeveelheid tijd die je aan zelfstudie moet besteden ligt ongeveer tussen de vijftien tot twintig uur per week.

Bas (BIndend afwIJzend studIeadvIes)

docenten en studIeloop­ BaanBegeleIdIng

Op de HvA moet je in het eerste studiejaar minstens 50 van de 60 studiepunten halen om door te mogen naar het tweede jaar. Haal je niet het minimale aantal studiepunten, dan geeft de HvA je een bindend afwijzend studieadvies (BAS). Dit betekent dat je niet verder kunt gaan met de opleiding. Samen met je studiebegeleider bespreek je dan of je bij een andere opleiding beter op je plek bent.

Docenten van de tweedegraads lerarenopleidingen hebben hart voor het onderwijs en veel ervaring in de praktijk. Ze hebben zelf les gegeven op een school, zijn gespecialiseerd in een vak of beide. Tijdens de opleiding word je begeleid door een mentor. Hij of zij helpt je inzicht te krijgen en relaties te leggen tussen het leren op de werkplek en de opleiding. Je mentor heeft een compleet beeld van je ontwikkeling en is je vaste aanspreekpunt gedurende een studiejaar.

13


HVA Onderwijs en OpVOeding

naar het BuItenland

Wellicht vind je het interessant om letterlijk je grenzen te verleggen door in het buitenland te studeren of stage te lopen. Het International Office van HvA Onderwijs en Opvoeding heeft een netwerk van Europese partners zodat je eenvoudig een semester in het buitenland kunt studeren. Ook zijn er diverse mogelijkheden om een stage in het buitenland te doen. excellentIeprogramma

Wil je het beste uit jezelf halen? Persoonlijk en professioneel groeien? Doe dan mee aan het Excellentieprogramma. Dit programma biedt verdieping en verbreding van je kennis naast het normale onderwijsprogramma. Zo ontdek je over welke talenten je beschikt en breid je je professionele netwerk uit. En daarmee kun je je onderscheiden op de arbeidsmarkt. Het programma bestaat uit twee delen. studIum excellentIe

In het eerste en tweede jaar van je studie neem je deel aan het Studium Excellentie, een programma waarin thema’s aan de orde komen die het gewone programma over-stijgen. Je kiest twee thema’s uit een reeks van vier en volgt binnen die thema’s lezingen die worden verzorgd door toonaangevende experts uit de wereld van

14

onderwijs en opvoeding. In werkgroepen ontwikkel je je visie op deze thema’s. honourstraJect

In het derde jaar kun je starten met het Honourstraject. Aan dit tweejarige programma zijn specifieke toelatingseisen verbonden. De thema’s leiderschap, onderzoek, multidisciplinariteit, ondernemerschap en omgevingsgerichtheid staan centraal. Je hebt een grote mate van autonomie en verantwoordelijkheid voor de precieze invulling van het programma. Je houdt je bezig met grote, complexe opdrachten uit het werkveld die van praktische betekenis zijn voor de aanpak van maatschappelijk relevante vraagstukken. Belangrijk in het Honourstraject is dat je samenwerkt met opdrachtgevers, deskundigen of studenten met een andere (studie)achtergrond en dat je projecten doet in een multidisciplinaire omgeving waardoor je een brede kijk ontwikkelt op innovatie en ondernemingszin. Het Studium Excellentie en het Honourstraject kunnen onafhankelijk van elkaar worden gevolgd. Het is wel raadzaam om eerst het Studium Excellentie te volgen als je het Honourstraject wilt doen, want daarmee maak je goede kans om toegelaten te worden tot het Honourstraject. Wanneer je Studium Excellentie en/of Honourstraject succesvol afrondt, ontvang je een certificaat.

na Je opleIdIng BeroepsmogelIJkheden Er is in Amsterdam en de Randstad op dit moment vraag naar goed opgeleide leraren. Omdat leraren maatschappelijk gezien een sleutelrol spelen in de ontwikkeling van kinderen, heeft de overheid de afgelopen jaren

veel geïnvesteerd in onderwijs. Verbeteren van de kwaliteit van het onderwijs staat centraal in het beleid. Daarnaast is er ook aandacht voor meer verschillen in functies in het onderwijs. Hierdoor biedt het onderwijs je mogelijkheden om je te blijven ontwikkelen. Door het volgen van nascholingsprogramma’s of een masteropleiding kun je je kennis verder

15


HVA Onderwijs en OpVOeding

verdiepen of verbreden en doorgroeien naar andere functies in het onderwijs, zoals intern begeleider, coördinator of op den duur schooldirecteur.

verder studeren Een HvA-bachelor biedt een goede basis om verder te studeren. De mogelijkheden hiervoor zijn afhankelijk van welke master je wilt gaan doen en aan welke hogeschool of universiteit. De hogescholen en universiteiten geven bij hun opleidingen aan of je met jouw hbo-bachelor toegelaten wordt tot de master en of er aanvullende eisen aan je gesteld worden. De HvA werkt nauw samen met de Universiteit van Amsterdam. Met je bevoegdheid tot tweedegraads leraar en twee jaar werkervaring kun je kiezen voor een van de masteropleidingen tot eerstegraads leraar. Daarmee kun je les geven in de bovenbouw van havo en vwo. Ook kun je kiezen voor de masteropleiding Pedagogiek, waarbij je kunt kiezen uit twee richtingen: Leren en Innoveren of Onderwijs en Jeugdzorg. Meer informatie zie www.hva.nl/masters.

praktIsche zaken deeltIJd Je kunt de lerarenopleidingen ook volgen in deeltijd. Zie www.hva.nl/onderwijs-opvoeding.

16

basis van je profiel of vakkenpakket en aanvullende eisen ten aanzien van het vak dat je kiest. Wil je een tweedegraads lerarenopleiding met succes kunnen volgen, dan is het raadzaam om op je eindlijst van je vooropleiding minimaal een 7 te hebben voor Nederlands én voor het vak waarin je wilt lesgeven. Meer informatie vind je onder het kopje toelatingseisen op de webpagina van de lerarenopleiding van je keuze op www.hva.nl. Voldoe je niet aan de toelatingseisen en ben je 21 jaar of ouder? Dan kun je deelnemen aan het 21+ toelatingsexamen. Heb je een buitenlands diploma dan gelden aanvullende eisen. Voor meer informatie zie www.hva.nl/tsoc.

studIekosten De collegegeldtarieven worden ieder jaar opnieuw vastgesteld. De meest actuele tarieven zijn terug te vinden op de HvA website www.hva.nl/collegegeld. Houd daarnaast rekening met studiekosten voor boeken, readers en vakbenodigdheden. De kosten hiervan bedragen ongeveer € 600,- per jaar. Daarnaast is het noodzakelijk om een moderne laptop aan te schaffen die voorzien is van een moderne versie van Windows. De laptop moet verbinding kunnen maken met draadloze netwerken van de HvA. De aanschafkosten voor een laptop bedragen ongeveer € 600,-.

toelatIngseIsen

studIekeuze

Met een opleiding havo, vwo of mbo-4 ben je toelaatbaar. Voor sommige lerarenopleidingen gelden vooropleidingseisen op

Een studie kiezen heeft gevolgen voor je toekomst. Je wilt graag op de juist plek terechtkomen, waar je het beste uit jezelf

kunt halen. Daarvoor is het belangrijk dat je het studiekeuzeproces stap voor stap doorloopt. Zo onderzoek je interesses, talenten en de mogelijkheden voordat je een studie kiest. Betrek andere mensen, familie, vrienden en je loopbaanbegeleider op school bij je keuzeproces. Zij kunnen je zowel helpen om meer inzicht te krijgen in jezelf als in bepaalde opleidingen en beroepen. Kijk op www.hva.nl/ hulpbijstudiekeuze en ontdek welke stappen jij kunt zetten.

vragen, zIen en ervaren Overweeg je te kiezen voor een lerarenopleiding van de HvA, dan adviseren we je om een van onze open dagen te bezoeken. Je kunt er vragen stellen aan docenten en studenten over de inhoud van de opleiding en horen hoe het is om aan de HvA te studeren. Ook kun je er de sfeer proeven.

open dagen > zaterdag 10 november 2012 10.00 - 14.00 uur (regulier) > zaterdag 19 januari 2013 10.00 - 14.00 uur (regulier) > zaterdag 16 maart 2013 10.00 - 14.00 uur (regulier) > dinsdag 9 april 2013 18.00 - 21.00 uur (deeltijd) > dinsdag 23 april 2013 18.00 - 21.00 uur Kijk voor actuele informatie op www.hva.nl/opendag.

aanmelden De opleidingen starten eind augustus 2013. Kijk voor de meest actuele informatie op de webpagina van de betreffende opleiding op www.hva.nl. Je meldt je aan via Studielink. Op de webpagina van de opleiding vind je onder het kopje ‘Aanmelden’ een stappenplan dat je precies vertelt wat je moet doen.

17


HVA Onderwijs en OpVOeding

AMSTELCAMPUS Aan de kop van de Wibautstraat, op de rand van de Amsterdamse binnenstad, ligt de Amstelcampus. Een plek waar je kunt studeren, wonen, werken en ontspannen. Een locatie waar je medestudenten en docenten kunt ontmoeten en waar veel te beleven valt. Aan de Amstelcampus wordt nog volop gebouwd tot en met 2015.

VEELZIJDIGE ONDERWIJSLOCATIE De opleidingen van HvA Onderwijs en Opvoeding zijn gevestigd in het Kohnstammhuis en het Theo Thijssenhuis op de Amstelcampus. De Amstelcampus is een plek waar veel gebeurt. Er zijn ontmoetingsplaatsen zoals restaurants, coffeecorners en meetingpoints waar je met je medestudenten terechtkunt om samen te studeren of alleen wat bij te kletsen. Er zijn veel voorzieningen, zoals koffiebars en loungeplekken, faciliteiten gericht op studenten, een modern fitnesscentrum (gereed in 2013) en pleinen en hofjes vol groen waar je lekker kunt zitten. Je kunt overal met je laptop internetten. De campus is zo opgezet dat je nauw contact hebt met studenten en docenten van jouw opleiding, maar ook met studenten van andere opleidingen. Binnen een paar minuten ben je op de fiets in de Amsterdamse

18

binnenstad. De Amstelcampus is prima bereikbaar met de metro, tram, bus of fiets.

MODERNE LEERCENTRA Een goede leeromgeving voor onze studenten vinden we heel belangrijk. Op de Amstelcampus staan moderne onderwijsgebouwen met speciale leercentra, waar je kunt leren, ontdekken, onderzoeken en beleven. Je kunt onderzoek doen in moderne databanken en alle geavanceerde apparatuur en moderne faciliteiten zijn aanwezig voor het oefenen van specifieke beroepsvaardigheden of om te presenteren. Je ontmoet hier ook mensen uit instellingen en het bedrijfsleven, alumni en stagebegeleiders. Samen werk je over groeps- en landengrenzen heen. Kijk voor meer informatie over de Amstelcampus op www.hva.nl/amstelcampus.

19


HVA Onderwijs en OpVOeding

leraar aardrIJkskunde

vakken eerste Jaar Hieronder hebben we de inhoud van een aantal belangrijke vakken van het eerste studiejaar uitgewerkt. VAk

INHouD

Wat zijn de gevolgen van de klimaatverandering en de stijging van de zee-

Bevolkingsgeografie

Inzicht in demografische en bevolkingsgeografische processen op de wereld en in Nederland.

spiegel? Hoe belangrijk is de Noord-Zuidlijn voor Amsterdam? Hoe ontstaat

Stad en Platteland

Leren zien hoe de huidige stad is opgebouwd uit oude structuren en moderne processen.

een tsunami en welke maatregelen kun je ertegen nemen? Allemaal aard-

Geologie

Leren hoe de anatomie van de aarde in elkaar zit, waardoor je processen als aardbevingen en vulkanisme kunt verklaren.

Politieke Geografie

De invloed van staatsvormingsprocessen op de huidige (geo)politieke kaart kunnen beschrijven, analyseren en verklaren.

Recreatie en Toerisme

De factoren beschrijven en verklaren die de opkomst van vrije tijd, recreatie en toerisme bepalen in Nederland en andere landen op de wereld.

Geografische Vaardigheden

Leren omgaan met het belangrijkste hulpmiddel van de geograaf de (digitale) kaart.

Klimaat

Je leert hoe de atmosfeer werkt, waardoor je beter inzicht krijgt in weer en klimaat.

Ontwikkelingsgeografie

Verdieping van diverse processen die zich afspelen in ontwikkelingslanden om daarmee een goed wereldbeeld te verwerven.

Economische Geografie

Laat zien hoe economische processen vorm geven aan de inrichting van steden en landen.

Landschap

Verbanden leggen tussen geologische structuren en terreinvormen.

rijkskundige vragen die leerlingen interesseren. Als leraar aardrijkskunde heb jij de kennis en het inzicht om leerlingen te helpen de wereld anders te bekijken en beter te begrijpen. Een opleiding met een direct zichtbare link naar de maatschappij waarin we leven.

een goede match?

hoofdfase

Vind jij aardrijkskunde een wereldvak en heb je er een ruime voldoende voor op je eindlijst? Ben je geïnteresseerd in hoe mensen leven, wonen, werken en zich verplaatsen? En denk je dat je jouw passie kunt overbrengen op leerlingen? Dan is de opleiding tot leraar aardrijkskunde misschien iets voor jou.

Na de thematische ingang in het eerste jaar kiezen we in het tweede jaar voor een regionale ingang. De verschillende kernthema’s komen op de volgende schaalniveaus aan de orde: Nederland, Europa en de Wereld. Zo komen bijvoorbeeld in het tweede leerjaar in de module: Europa: Eenheid in Verscheidenheid de volgende kernthema’s aan de orde: bevolkingsgeografie, politieke geografie en economische geografie. En volg je de leerlijn vakdidactiek. Tijdens je stage werk je verder aan je persoonlijke ontwikkeling en professionalisering. Deze wordt beoordeeld door middel van bekwaamheidsproeven (assessments). In het tweede en derde jaar reis je bovendien voor veldpractica naar Marokko en Midden-Europa. Aan het eind van het tweede jaar bespreek je met je mentor de keuze van je specialisatie. In het derde jaar volg je vakken die hierop aansluiten. Kies je voor de

de opleIdIng In de propedeuse maak je kennis met alle sociaalgeografische en fysisch-geografische kernthema’s uit de aardrijkskunde. Ook sta je vanaf het eerste jaar bij een van onze opleidingsscholen voor de klas. We noemen deze combinatie van werken en leren ‘werkplekleren’. De tweedegraads opleidingen rusten op vier pijlers: werkplekleren, metawerk, vakkennis en algemene beroepsvoorbereiding. Elk jaar ben je met deze vier onderdelen bezig. Voor meer informatie kijk op pagina 12.

20

beroepsonderwijsspecialisatie dan verbreed je je kennis met geschiedenis en vakdidactiek van de geschiedenis. Kies je voor de havo/vwo-specialisatie dan verdiep je je kennis van aardrijkskunde. In het vierde jaar volg je een minor en loop je je lio-stage (leraar in opleiding). Ook voer je een liopraktijkonderzoek uit dat is verbonden met de gekozen specialisatie. Je werkt toe naar een afstudeerproduct, waarmee je laat zien dat je het bachelorniveau hebt bereikt én dat je startbekwaam bent.

onderwijs is er op dit moment vraag naar goed opgeleide en gemotiveerde leerkrachten. Als leraar aardrijkskunde tweedegraads kun je lesgeven in het vmbo of in de onderbouw havo/vwo. Mocht je achteraf toch liever iets anders willen gaan doen, dan kun je bijvoorbeeld denken aan een functie bij musea of culturele instellingen.

meer InformatIe Heb je gerichte vragen, dan kun je contact opnemen met de opleidingscoördinator, Els Dieleman, via n.dieleman@hva.nl.

BeroepsperspectIef Na je afstuderen wil je natuurlijk zo snel mogelijk aan de slag als leraar. In het

www.hva.nl/lrark

21


HVA Onderwijs en OpVOeding

leraar algemene economIe Hoe zorgen we ervoor dat de euro overeind blijft? kun je consumentengedrag voorspellen? En hoe staat het met de balans tussen economische vooruitgang en milieubelasting? over dit soort vragen leer je nadenken tijdens deze opleiding. Als leraar algemene economie weet je straks heel veel van economische vraagstukken, maar ook van didactiek. Je daagt leerlingen uit met jou mee te denken, en zorgt dat ze een eigen economische kijk op de wereld krijgen. Een studie met een duidelijke relatie tot de maatschappij.

een goede match? Lees je altijd met plezier het economiekatern van de krant? Ben je nieuwsgierig hoe de wereld economisch in elkaar zit? En denk je dat je ingewikkelde economische problemen begrijpelijk kunt uitleggen aan een klas vol leerlingen? Als je ook nog een ruime voldoende voor de economische vakken hebt, dan is de opleiding tot leraar algemene economie misschien iets voor jou.

de opleIdIng In de propedeuse ga je in op alle facetten van het economisch vakgebied. Dat betekent dat de propedeuse breed van opzet is. Je wordt uiteindelijk een leraar met een duidelijke eigen economische kijk op de wereld. Daarvoor leggen we in de propedeuse al een gedegen basis. Hiervoor sta je al vanaf het eerste jaar bij een van onze opleidingsscholen voor de klas. We noemen deze combinatie van werken en leren ‘werkplekleren’. De tweedegraads opleidingen rusten op vier pijlers:

22

werkplekleren, metawerk, vakkennis en algemene beroepsvoorbereiding. Elk jaar ben je met deze vier onderdelen bezig. Voor meer informatie kijk op pagina 12.

vakken eerste Jaar Hieronder hebben we de inhoud van een aantal belangrijke vakken van het eerste studiejaar uitgewerkt.

VAk

INHouD

Algemene economie > Overheid en Milieu > Arbeid en Productie > Consumeren en Geld

Algemene economie is de maatschappij bekijken met een economische bril. Die bril kun je opzetten vanuit jouw rol als overheid, consument, producent of burger. Iedere bril geeft een eigen kijk.

Bedrijfsadministratie > Handelsonderneming

Boekhouden is de basis van elke bedrijf. Een goede boekhouding geeft input aan menig bedrijfsbeslissing. Tijdens di vak leer je goed boekhouden vanuit jouw rol als toekomstig docent.

Bedrijfseconomie > Financieel Management Handel

Weten welke financieringsstructuren of ondernemingsvormen er voor bedrijven zijn. Beslissingen nemen om bedrijfseconomische doelen te halen is één van de aspecten.

Commerciële Economie > Consumentengedrag > De Marketingmix

Hoe denken consumenten? En hoe speel je daar als producent op in?

Wiskunde > Economische Wiskunde > Statistische Toepassing

Wiskunde is belangrijk om het economisch werkgebied kwantitatief te analyseren en te begrijpen. Wiskunde ondersteunt de andere vakken.

Arbeidsrecht

Uiteindelijk word je docent met rechten en plichten. Wij trekken die rechten en plichten in het vak arbeidsrecht breed door.

hoofdfase In het tweede jaar ga je meer de diepte in en volg je specifieke modules zoals Kantooren Verkooppraktijk, Geld en Banken, Industriële Boekhouding, Marktonderzoek, Belasting en Arbeidsrecht. Maar ook didactische vakken, zoals Effectief Leren en Rekendidactie komen aan de orde. Ook werk je aan je persoonlijke ontwikkeling en professionalisering. Deze wordt beoordeeld door middel van bekwaamheidsproeven (assessments). Aan het eind van het tweede jaar bespreek je met je mentor de keuze van je specialisatie. In het derde jaar volg je vakken die hierop aansluiten. In het vierde jaar volg je een minor. De minor Bedrijfseconomie biedt je de mogelijkheid om twee bevoegdheden te halen: voor Algemene Economie én voor

Bedrijfseconomie. Ook loop je je lio-stage (leraar in opleiding) en voer je een lio-praktijkonderzoek uit dat is verbonden met je gekozen specialisatie. Je werkt toe naar een afstudeerproduct, waarmee je laat zien dat je het bachelorniveau hebt bereikt én dat je startbekwaam bent.

algemene economie tweedegraads kun je lesgeven op een middelbare school. Maar je kunt ook terechtkomen in het (internationale) bedrijfsleven of bij de overheid, bijvoorbeeld als medewerker financieel-economisch beleid of kredietadviseur.

BeroepsperspectIef

meer InformatIe

Na je afstuderen wil je natuurlijk zo snel mogelijk aan de slag als leraar. In het onderwijs is er op dit moment vraag naar goed opgeleide en gemotiveerde leerkrachten. Als leraar

Heb je gerichte vragen, dan kun je contact opnemen met de opleidingscoördinator, Harry Westenberg, via h.westenberg@hva.nl. www.hva.nl/lrae

23


HVA Onderwijs en OpVOeding

leraar BedrIJfs­ economIe Hoe kon een bedrijf als Microsoft in amper 25 jaar uitgroeien tot een wereldtopper? Hoe zet je een onderneming op en hoe maak je die succesvol? En wat is het belang van reclame en marktonderzoek daarbij? Als leraar bedrijfseconomie houd je je bezig met dit soort vragen. Je deelt met jouw klas de kennis en inzichten die je tijdens je studie hebt verworven. Daarnaast weet je alles van lesgeven. Je helpt leerlingen ontdekken dat de ondernemingswereld ook voor hen geweldige mogelijkheden in petto heeft. een goede match? Ben je geïnteresseerd in alle aspecten van ondernemen, maar zonder nu direct zelf ondernemer te willen worden? Heb je een ruime voldoende voor de economische vakken en affiniteit met lesgeven? Als je bovendien denkt dat je bedrijfseconomische zaken helder over het voetlicht kunt brengen, dan past de opleiding tot leraar bedrijfseconomie misschien bij jou.

de opleIdIng In de propedeuse ga je in op alle facetten van het economisch vakgebied. Dat betekent dat de propedeuse breed van opzet is. Je wordt uiteindelijk een leraar met een duidelijke eigen economische kijk op de wereld. Daarvoor leggen we in de propedeuse een gedegen basis. Hiervoor sta je al vanaf het eerste jaar bij een van onze opleidingsscholen voor de klas. We noemen deze combinatie van werken en leren ‘werkplekleren’. De tweedegraads opleidingen rusten op vier pijlers: werkplekleren, metawerk, vakkennis en

24

algemene beroepsvoorbereiding. Elk jaar ben je met deze vier onderdelen bezig. Voor meer informatie kijk op pagina 12.

vakken eerste Jaar Kijk voor de inhoud van een aantal belangrijke vakken van het eerste studiejaar in het overzicht bij Leraar Algemene Economie op pagina 23.

hoofdfase In het tweede jaar ga je meer de diepte in en verdiep je je in onderwerpen als kantooren verkooppraktijk, jaarverslaggeving, marktonderzoek en het opzetten van een eigen bedrijf. Daarnaast volg je didactische vakken zoals Effectief Leren en Rekendidactiek. Tijdens je stage werk je verder aan je persoonlijke ontwikkeling en professionalisering. Deze wordt beoordeeld door middel van bekwaamheidsproeven (assessments). Aan het eind van het tweede jaar bespreek je met je mentor de keuze van je specialisatie. In het derde jaar volg je vakken die hierop aansluiten. In het vierde

jaar volg je je minor. De minor Algemene Economie biedt je de mogelijkheid om twee bevoegdheden te halen: voor Bedrijfseconomie én voor Algemene Economie. Ook loop je je lio-stage (leraar in opleiding) en voer je een liopraktijkonderzoek uit dat is verbonden met je gekozen specialisatie. Je werkt toe naar een afstudeerproduct, waarmee je laat zien dat je het bachelorniveau hebt bereikt én dat je startbekwaam bent.

onderwijs is er op dit moment vraag naar goed opgeleide en gemotiveerde leerkrachten. Als leraar bedrijfseconomie tweedegraads kun je lesgeven op een middelbare school. Maar je kunt ook terechtkomen in het (internationale) bedrijfsleven of bij de overheid, bijvoorbeeld als medewerker financieel-economisch beleid, beleggings- of kredietadviseur of als voorlichter.

meer InformatIe

BeroepsperspectIef

Heb je gerichte vragen, dan kun je contact opnemen met de opleidingscoördinator, Harry Westenberg, via h.westenberg@hva.nl.

Na je afstuderen wil je natuurlijk zo snel mogelijk aan de slag als leraar. In het

www.hva.nl/lrbe

25


HVA Onderwijs en OpVOeding

leraar BIologIe

vakken eerste Jaar Hieronder hebben we de inhoud van een aantal belangrijke vakken van het eerste studiejaar uitgewerkt.

Wat zijn de oorzaken van de achteruitgang van de bijenstand? Hoe verklaar je de opmars van de steenmarter? En wat is het gevaar van de ziekenhuisbacterie MRSA? Interessante vragen die aan de orde komen bij de lerarenopleiding Biologie. Een boeiend vak met de mens en de natuur als werkterrein. Je gaat op zoek naar oplossingen voor serieuze problemen op onze planeet. Je leert leerlingen te prikkelen anders te kijken en na te denken. En je inspireert ze tot

VAk

INHouD

Diersystematiek

Tijdens practica en in Artis worden voorbeelden bekeken en besproken van vertegenwoordigers van de belangrijkste diergroepen, met name van de ongewervelde dieren.

Aquatische Ecologie

Aquaria worden ingericht met zelf gevangen organismen. Een deel van het practicum vindt plaats in ‘de Schelphoek’ op het eiland Schouwen in Zeeland.

Plantenfysiologie

In onze ruime practicumzalen worden plantenkassen ingericht voor allerlei kieming- en groei-experimenten. Onderzoek naar de bouw en functie van wortel, stengel en bladeren tot op weefselniveau.

Fysiologie Gezondheid

Herkenning van ziektebeelden, de basale anatomie en fysiologie van je eigen lichaam en de regeling van je interne milieu.

Ecologie

Overzicht over de verschillende ecosystemen op aarde en hun relatie met klimaat en bodem. Inzicht in de relaties tussen organismen onderling en hun milieu.

Ethologie

Onderzoek naar de evolutionaire verklaring van gedrag tijdens practica op de HvA en in Artis, waar een gedragsonderzoek wordt uitgevoerd en gepresenteerd.

Plantensystematiek

Inzicht in de diversiteit van schimmels, mossen, varens en zaadplanten. ‘Systematisch’ leren denken en werken met determinatietabellen en flora’s.

Celbiologie

Analyse van de structuur en functies van de fundamentele levenseenheid; de cel (celorganellen, macromoleculen, celmetabolisme en thermodynamica).

Fysiologie Voeding

Inzicht verwerven in de bouw en functie van orgaanstelsels die de instandhouding van meercellige organismen betreffen. Uitvoeren van fysiologische proeven en schrijven van een labverslag.

het doen van verrassende ontdekkingen, in practica op school, maar ook ‘in het veld’ en thuis.

een goede match?

hoofdfase

Ben je gefascineerd door alles wat leeft, groeit en bloeit? Heb je belangstelling voor de ecologische en medische facetten van biologie en een ruime voldoende voor het vak op je eindlijst? Vind je het leuk om proeven te doen? En heb je het in je om je kennis en passie op jongeren over te brengen? Dan is de opleiding tot leraar biologie misschien iets voor jou.

In het tweede jaar verdiep je je kennis met vakken als Genetica, Moleculaire Biologie, Hersenbiologie en Biotechnologie. Tijdens je stage werk je verder aan je persoonlijke ontwikkeling en professionalisering. Deze wordt beoordeeld door middel van bekwaamheidsproeven (assessments). Aan het eind van het tweede studiejaar bespreek je met je mentor de keuze van je specialisatie. In het derde jaar volg je, naast je stage, vakken die aansluiten bij je specialisatie en staat de vakdidactiek nog meer centraal. In het vierde jaar volg je een minor en loop je je lio-stage (leraar in opleiding). Ook voer je een lio-praktijkonderzoek uit dat is verbonden met je gekozen specialisatie. Je werkt toe naar een afstudeerproduct, waarmee je laat zien dat je het bachelorniveau hebt bereikt én dat je startbekwaam bent.

de opleIdIng In de propedeuse maak je kennis met alle biologische kernthema’s (anatomie, fysiologie, systematiek, evolutie en gedrag) tijdens colleges en practica. Ook heb je veldwerkweken in Zeeland en op Terschelling. Vanaf het eerste jaar sta je bij een van onze opleidingsscholen voor de klas. We noemen deze combinatie van werken en leren ‘werkplekleren’. De tweedegraads opleidingen rusten op vier pijlers: werkplekleren, metawerk, vakkennis en algemene beroepsvoorbereiding. Elk jaar ben je met deze vier onderdelen bezig.

26

BeroepsperspectIef Na je afstuderen wil je natuurlijk zo snel mogelijk aan de slag als leraar. In het

onderwijs is er op dit moment vraag naar goed opgeleide en gemotiveerde leerkrachten. Na je studie kun je biologie geven op het vmbo en in de onderbouw van havo en vwo. In het mbo mag je lesgeven in de vakken op het gebied van landschapsbeheer,dier- en plantverzorging, anatomie en fysiologie. Buiten het onderwijs kun je bijvoorbeeld aan de slag als educatief medewerker, voorlichter

bij een organisatie voor natuurbeheer of bij een gemeentelijke milieuafdeling.

meer InformatIe Heb je gerichte vragen, dan kun je contact opnemen met de opleidingscoördinator, Hein Dirks, via h.c.dirks@hva.nl. www.hva.nl/lrbi

27


HVA Onderwijs en OpVOeding

leraar engels

VAk

INHouD

Contrastive Sound Awareness

Je krijgt fonetiek en werkt aan je uitspraak.

Study of Language

Je leert over taalkunde en hoe taal eigenlijk werkt.

Grammar

Je doet kennis op van de Engelse grammatica.

English Skills

Je verbetert je niveau van het Engels om aan het eind van het jaar het Cambridge Proficiency examen te halen.

liefde voor de taal bij. Met literatuur, maar ook met films, tijdschriften en

Literature 1

Je leest en analyseert moderne romans, verhalen en gedichten uit de Engelstalige wereld.

songteksten. En tijdens de Study Abroad leer je de taal in de praktijk gebruiken.

Language Learning and Teaching

Je leert hoe mensen een taal leren en hoe jij leerlingen Engels leert.

een goede match?

hoofdfase

Hou je van de Engelse en Amerikaanse taal en cultuur? Kijk je net zo makkelijk naar een Engelse film zonder ondertiteling? Heb je minstens een ruime 7 voor je Havo Engels en lijkt lesgeven je het einde? Als je jouw enthousiasme kunt overbrengen op leerlingen en oog hebt voor hun interesses, dan is de opleiding tot leraar Engels misschien iets voor jou.

In het tweede jaar verdiep je de kennis van de Engelse taal met vakken als English Speaking World, Proficiency en Teaching Language Systems. Ook ga je twee weken naar het Verenigd Koninkrijk om je culturele kennis te verdiepen. De nadruk ligt vanaf het tweede jaar meer op didactische vaardigheden. Wat je leert breng je direct in de praktijk. Tijdens je stage werk je verder aan je persoonlijke ontwikkeling en professionalisering. Deze wordt beoordeeld door middel van bekwaamheidsproeven (assessments). Aan het eind van het tweede jaar bespreek je met je mentor de keuze van je specialisatie. In het derde jaar volg je, naast je stage, vakken die aansluiten bij je specialisatie. In het vierde jaar volg je een minor en loop je je lio-stage (leraar in opleiding). Ook voer je een liopraktijkonderzoek uit dat is verbonden met je gekozen specialisatie. Je werkt toe naar een afstudeerproduct, waarmee je laat zien

dat je het bachelorniveau hebt bereikt én dat je startbekwaam bent.

Waarom wacht een Engelsman altijd keurig op z’n beurt? En hoe goed is de kennis van het Engels eigenlijk onder de huidige Nederlandse jeugd? Leeft Shakespeare nog voort in ‘good old England’? op de lerarenopleiding Engels leer jij de taal spreken zoals een ‘native speaker’ en je verdiept je in de Engelse en Amerikaanse cultuur en literatuur. Als leraar Engels breng je de leerlingen

de opleIdIng In het eerste jaar ben je bezig met de Engelse taal, taalkunde literatuur en cultuur. Ook sta je vanaf het eerste jaar bij een van onze opleidingsscholen voor de klas. We noemen deze combinatie van werken en leren ‘werkplekleren’. De tweedegraads opleidingen rusten op vier pijlers: werkplekleren, metawerk, vakkennis en algemene beroepsvoorbereiding. Elk jaar ben je met deze vier onderdelen bezig. Voor meer informatie kijk op pagina 12.

28

vakken eerste Jaar Hieronder hebben we de inhoud van een aantal belangrijke vakken van het eerste studiejaar uitgewerkt.

Dirk Koppen, via d.koppen@hva.nl. www.hva.nl/lren

BeroepsperspectIef Na je afstuderen wil je natuurlijk zo snel mogelijk aan de slag als leraar. In het onderwijs is er op dit moment vraag naar goed opgeleide en gemotiveerde leerkrachten. Als leraar Engels tweedegraads kun je lesgeven in het vmbo of mbo of in de onderbouw van havo en vwo.

InternatIonal degree In englIsh and educatIon Er is ook een internationale opleiding Engels. Meer informatie over the International Degree in English and Education (IDEE) kun je vinden op www.international.hva.nl

meer InformatIe Heb je gerichte vragen, dan kun je contact opnemen met de opleidingscoördinator,

29


HVA Onderwijs en OpVOeding

leraar frans

vakken eerste Jaar Hieronder hebben we de inhoud van een aantal belangrijke vakken van het eerste studiejaar uitgewerkt.

Hoe wordt de Franse president eigenlijk gekozen? Hoe belangrijk is Arthur

VAk

INHouD

Rimbaud voor de Franse poëzie? En is het chanson in Frankrijk nog steeds zo

Français oral et lecture

Een goed gesprek leren voeren in het Frans. Interessante artikelen leren lezen en begrijpen. Het Franse journaal kijken en begrijpen.

Français écrit

Bestuderen en toepassen van de Franse vocabulaire en grammatica in geschreven teksten zoals e-mails, vertalingen, korte verhalen, sollicitatiebrieven en artikelen.

Civilisation

Fransen stemmen in twee rondes en doen zaken aan tafel. Studenten maken kennis met de Franse cultuur.

populair? Bij de studie voor leraar Frans houd je je bezig met alles wat met Frankrijk te maken heeft. Als leraar Frans laat je je leerlingen zien dat het leren van de Franse taal nuttig is en écht niet moeilijk. Je geeft op een eigentijdse manier les, waarbij je ook gebruikmaakt van liedjes, films, tv, tijdschriften en internet. Zo leren ze op een aantrekkelijke manier Frans.

een goede match? Ben je dol op Frankrijk, heb je gevoel voor de taal en een ruime voldoende voor het vak? Kijk je graag naar TV5 of een goede Franse film? En wil je meer te weten komen over de Franse taal en cultuur? Als je denkt dat je jouw liefde voor het Frans kunt overbrengen op jongeren, dan is de opleiding tot leraar Frans misschien iets voor jou.

de opleIdIng In het eerste jaar ben je bezig met de basis van de Franse taal. Ook sta je vanaf het eerste jaar bij een van onze opleidingsscholen voor de klas. We noemen deze combinatie van werken en leren ‘werkplekleren’. De tweedegraads opleidingen rusten op vier pijlers: werkplekleren, metawerk, vakkennis en algemene beroepsvoorbereiding. Elk jaar ben je met deze vier onderdelen bezig. Voor meer informatie kijk op pagina 12.

hoofdfase In het tweede jaar verdiep je je kennis met

30

vakken als Media, Poésie, chansons et civilisation en Enseigner le Français en Français en ligt de nadruk meer op didactische vaardigheden. Ook maak je met je medestudenten een taaldorp en ga je dit uitproberen in een school. Tijdens je stage werk je verder aan je persoonlijke ontwikkeling en professionalisering. Deze wordt beoordeeld door middel van bekwaamheidsproeven (assessments). Aan het eind van het tweede jaar bespreek je met je mentor de keuze van je specialisatie. In het derde jaar verdiep je je in de belangrijkste Franse romans en toneelstukken en volg je vakken die aansluiten bij je specialisatie. In de leerpraktijk Enseignement stratégique wordt je kennis en vaardigheid in het lesgeven in het Frans nog verder verdiept met opdrachten van school. In het vierde jaar volg je een minor en loop je je lio-stage (leraar in opleiding). Ook voer je een liopraktijkonderzoek uit dat is verbonden met je gekozen specialisatie. Je werkt toe naar een afstudeerproduct, waarmee je laat zien

Jeunes hier et aujourd’hui

In deze module leer je hoe je boekjes kunt lezen met een klas.

Plaisir de lire

Studenten lezen zelfstandig (hedendaagse) Franse literatuur. Tijdens werkcolleges worden de gelezen teksten besproken.

Histoire de la littérature

Wie was Voltaire? Wat heeft hij geschreven? Studenten maken kennis met de (literatuur) geschiedenis van Frankrijk.

dat je het bachelorniveau hebt bereikt én dat je startbekwaam bent.

opnemen met de opleidingscoördinator, Martine Thoraval, via m.r.thoraval@hva.nl.

BeroepsperspectIef

www.hva.nl/lrfr

Na je afstuderen wil je natuurlijk zo snel mogelijk aan de slag als leraar. In het onderwijs is er op dit moment vraag naar goed opgeleide en gemotiveerde leerkrachten. Als leraar Frans tweedegraads kun je lesgeven in het vmbo of mbo of in de onderbouw van havo en vwo. Mocht je achteraf toch liever iets anders willen gaan doen, dan kun je ook denken aan een commerciële functie, bijvoorbeeld in de reiswereld.

meer InformatIe Heb je gerichte vragen, dan kun je contact

31


HVA Onderwijs en OpVOeding

leraar geschIedenIs Heeft het kolonialisme in Amerika, Afrika en Azië vooral schade aangericht of heeft het de vooruitgang juist mogelijk gemaakt? Zal er ooit een oplossing komen voor de Palestijnse kwestie? En is het nog steeds nodig om de Tweede

vakken eerste Jaar Hieronder hebben we de inhoud van een aantal belangrijke vakken van het eerste studiejaar uitgewerkt.

Wereldoorlog te herdenken? Als leraar geschiedenis help je je leerlingen bij het vormen van een mening over zulke vraagstukken. Je leert keuzes te maken: wat

VAk

INHouD

is belangrijke informatie en wat niet. Je zet je leerlingen aan het denken over

Inleiding in de Geschiedenis

Je leert de uitgangspunten van het vak Geschiedenis kennen en oefent in het schrijven van teksten.

het verleden, en daardoor ook over het heden, over zichzelf en de wereld.

Tijdvakcursussen

Drie cursussen waarin je basiskennis verwerft van de gehele geschiedenis.

Vakdidaktiek

Hoe kun je als leraar Geschiedenis je lessen inrichten? Het formuleren van leerdoelen tot het houden van een goed verhaal.

Historisch Redeneren

Je leert denkstappen te zetten om een verantwoord beeld van het verleden te kunnen ontwerpen.

Wereldgeschiedenis

In deze cursus maak je kennis met ‘global history’.

een goede match?

hoofdfase

Vind je het interessant om je echt in historische onderwerpen te verdiepen? Zie je snel de verbanden tussen het verleden en het heden? Heb je analytische en communicatieve vaardigheden en vind je het leuk om met jongeren te werken? Als je dan ook nog een ruime voldoende voor het vak hebt, dan is de lerarenopleiding Geschiedenis misschien iets voor jou.

In het tweede jaar neemt het belang van de stage toe. Je verdiept je historische kennis op zo’n manier dat die bruikbaar is in je lessen. Daarnaast werk je verder aan je vakdidactische kennis en vaardigheden waardoor je zekerder voor de klas komt te staan. Tijdens je stage werk je verder aan je persoonlijke ontwikkeling en professionalisering. Deze wordt beoordeeld door middel van bekwaamheidsproeven (assessments). Aan het eind van het tweede jaar bespreek je met je mentor de keuze van je specialisatie. In het derde jaar volg je vakken die aansluiten bij je specialisatie. Kies je voor de beroepsonderwijsspecialisatie dan verbreed je je kennis met aardrijkskunde en vakdidactiek van aardrijkskunde. Kies je voor de havo/vwo-specialisatie dan verdiep je je kennis van geschiedenis. In de loop van de hoofdfase ga je op excursie naar Vlaanderen, Berlijn en Rome. In het vierde jaar volg je een minor en loop je je lio-stage (leraar in opleiding). Ook voer je een liopraktijkonderzoek uit dat is verbonden met

de opleIdIng In het eerste jaar zet je grote stappen door het verleden. Van de oude en middeleeuwse tot en met de vroegmoderne en moderne geschiedenis. Je gaat op excursie naar Zuid-Limburg en staat bij een van onze opleidingsscholen voor de klas. We noemen deze combinatie van werken en leren ‘werkplekleren’. De tweedegraads opleidingen rusten op vier pijlers: werkplekleren, metawerk, vakkennis en algemene beroepsvoorbereiding. Elk jaar ben je met deze vier onderdelen bezig. Voor meer informatie kijk op pagina 12.

32

je gekozen specialisatie. Je werkt toe naar een afstudeerproduct, waarmee je laat zien dat je het bachelorniveau hebt bereikt én dat je startbekwaam bent.

BeroepsperspectIef Na je afstuderen wil je natuurlijk zo snel mogelijk aan de slag als leraar. In het onderwijs is er op dit moment vraag naar goed opgeleide en gemotiveerde leerkrachten. Als leraar geschiedenis tweedegraads kun je lesgeven in het vmbo,

in de onderbouw van havo/vwo of in het mbo. Mocht je achteraf toch liever iets anders willen gaan doen, dan kun je ook denken aan een functie bij musea, culturele instellingen, de overheid en internationale organisaties.

meer InformatIe Heb je gerichte vragen, dan kun je contact opnemen met de opleidingscoördinator, Frans Groot, via f.a.groot@hva.nl. www.hva.nl/lrgs

33


HVA Onderwijs en OpVOeding

leraar gezondheIds­ zorg en welzIJn Zijn softdrugs wel zo onschuldig? Wat zijn de gevaren van obesitas? Is het drinken van 20 biertjes ongezond? In de opleiding Gezondheidszorg en Welzijn krijg je de kennis mee om leerlingen het risico van hun gedrag bij te brengen. In het vak Verzorging motiveer je ze om de juiste keuzes te maken op het gebied van voeding, drugs, alcohol en seksualiteit, zonder belerend te zijn. ook leer je ze vaardigheden op het vlak van huishouden, koken en budgetteren. Als leraar Gezondheidszorg en Welzijn werk je aan hun basiskennis en -vaardigheden voor een beroep in de zorg- en welzijnssector.

een goede match?

hoofdfase

Ben je veelzijdig en sociaal? Ben je praktisch ingesteld en sta je stevig in je schoenen? En denk je dat je jongeren op een leuke manier nuttige kennis en allerlei vaardigheden kunt bijbrengen? Dan is de opleiding tot leraar Gezondheidszorg en Welzijn misschien wat voor jou.

In het tweede jaar ga je meer de diepte in. Onder andere bij Organisatie Sector Zorg en Welzijn, Omgangskunde, Voedingsleer, Ontwikkelingspsychologie en Doelgroepen (kinderen, volwassenen en ouderen en mensen met een beperking). Tijdens je stage werk je verder aan je persoonlijke ontwikkeling en professionalisering. Deze wordt beoordeeld door middel van bekwaamheidsproeven (assessments). Aan het eind van het tweede jaar bespreek je met je mentor de keuze van je specialisatie. In het derde jaar volg je vakken die hierop aansluiten. Je kunt kiezen voor de specialisatie Voortgezet Onderwijs. Je volgt lessen bij de opleiding Biologie, zodat je in de onderbouw van het voortgezet onderwijs Verzorging en Biologie kunt geven. Je kunt ook kiezen voor de specialisatie Beroepsonderwijs. In dat geval krijg je lessen over Zorg en Welzijn in het vmbo/bve. In het

de opleIdIng In de propedeuse krijg je een breed vakkenpakket, waarbij je je in allerlei zaken verdiept. Ook sta je vanaf het eerste jaar bij een van onze opleidingsscholen voor de klas. We noemen deze combinatie van werken en leren ‘werkplekleren’. De tweedegraads opleidingen rusten op vier pijlers: werkplekleren, metawerk, vakkennis en algemene beroepsvoorbereiding. Elk jaar ben je met deze vier onderdelen bezig. Voor meer informatie kijk op pagina 12.

34

vakken eerste Jaar Hieronder hebben we de inhoud van een aantal belangrijke vakken van het eerste studiejaar uitgewerkt.

VAk Basis Natuurwetenschappen > Scheikunde

INHouD

> Microbiologie en Hygiëne

> Basiskennis van chemie en natuurkunde in relatie tot de natuurwetenschappelijke aspecten van voeding, gezondheid en huishoudelijke aspecten. > Levensmiddelenhygiëne, bederf en conserveren, infectieziekten.

Anatomie/Fysiologie

Basiskennis anatomie en fysiologie van het menselijk lichaam.

Pathologie/Farmacologie

Basiskennis ziekteleer en medicatie.

Jongeren en Risicogedrag

Risicogedrag van Genotmiddelengebruik en Seksualiteit, Analyse en preventie hiervan, trends, project gezonde school.

Voeding > Weet Wat je Eet? > Skillslab Voeding

> Levensmiddelenleer: kiezen-keuren-kopen van levensmiddelen, herkomst van producten. > Basistechnieken voedselbereiding, kookdemonstraties, receptenleer.

De Consument

Marketing, rechten en plichten van consumenten, budgetteren, globalisering.

Samen Leven Samen Zorgen

Inleiding sociologie, betaalde en onbetaalde arbeid, emancipatie, onderhandelingsstrategieën.

Zorgend Handelen: UV/PV, EHBO

Basisvaardigheden op gebied van haar, huid, hand en voetverzorging, lichaamsmassage, EHBO en reanimatie.

vierde jaar volg je een minor en loop je je lio-stage (leraar in opleiding). Ook voer je een lio-praktijkonderzoek uit dat is verbonden met je gekozen specialisatie. Je werkt toe naar een afstudeerproduct, waarmee je laat zien dat je het bachelorniveau hebt bereikt én dat je startbekwaam bent.

BeroepsperspectIef Na je afstuderen wil je natuurlijk zo snel mogelijk aan de slag als leraar. Als leraar Gezondheidszorg en Welzijn tweedegraads heb je de bevoegdheid om les te geven in het vak Verzorging in de onderbouw en in de bovenbouw van het beroepsonderwijs

(vmbo) sector Zorg en Welzijn. In het bve/mbo (beroepsonderwijs en volwasseneducatie) mag je lesgeven in de sectoren Gezondheidszorg, Dienstverlening, Welzijn, Uiterlijke Verzorging en Sport. Ook lesgeven in het voortgezet speciaal onderwijs (praktijkonderwijs) behoort tot de mogelijkheden. En wil je toch iets anders, dan kun je bijvoorbeeld aan de slag als voorlichter bij overheidsorganisaties.

meer InformatIe Heb je gerichte vragen, dan kun je contact opnemen met de opleidingscoördinator, Annemiek van Lith, via a.van.lith@hva.nl. www.hva.nl/lrgw

35


HVA Onderwijs en OpVOeding

leraar horeca en voedIng (leraar consumptIeve technIek*) Wat gebeurt er met de suiker bij het branden van een crème brûlée? Wat zijn gluten in brooddeeg en uit welke eiwitten bestaan ze? Hoe zorg je ervoor dat ook vegetariërs je restaurant met plezier bezoeken? Dit leer je onder meer bij de lerarenopleiding Horeca en Voeding. Naast kennis van levensmiddelentechnologie, voedingsleer en marketing doe je veel didactische kennis en vaardigheden op. Als leraar breng jij je leerlingen van alles bij over nieuwe bereidingstechnieken en servicegerichtheid. Zodat ze goed voorbereid in de horeca of bakkerij terechtkomen. een goede match?

hoofdfase In het tweede jaar verdiep je je kennis tijdens modules als Marketing, Voedingstechnologie en Voedingsleer en je leert didactische vaardigheden. Tijdens je stage werk je verder aan je persoonlijke ontwikkeling en professionalisering. Deze wordt beoordeeld door middel van bekwaamheidsproeven (assessments). In het derde jaar volg je vakken die aansluiten bij je specialisatie. In het vierde jaar volg je een minor en loop je je lio-stage (leraar in opleiding). Ook voer je een liopraktijkonderzoek uit dat is verbonden met je gekozen specialisatie. Je werkt toe naar een afstudeerproduct, waarmee je laat zien dat je het bachelorniveau hebt bereikt én dat je startbekwaam bent. Een visuele lesmethode voor een praktijkschool bijvoorbeeld. Of de invoer van competentiegericht leren op het ROC.

de opleIdIng

36

VAk

INHouD

Biologie > Basis > Voortplanting en Genetica > Stofwisseling en Ecologie

Je leert processen die in de keuken en bakkerij voorkomen beter te begrijpen. Denk bijvoorbeeld aan de groei van tarwe.

Scheikunde > Basis > Anorganische Chemie

Wat gebeurt er scheikundig als je in een pan met saus aan het roeren bent?

Bedrijf en organisatie: HACCP en veiligheid

Binnen dit vak wordt gekeken naar een goede inrichting van een leskeuken of bakkerij. Hoe richt je een keuken of bakkerij in volgens de hygiëne-eisen?

Voedingstechnologie > Levensmiddelenhygiëne > Microbiologische Technologie

Wat zijn bacteriën en hoe onderscheid je de goede en de slechte? Op welke plekken in de keuken kom je veel micro- organismen tegen?

Praktijkvaardigheden > Praktijk Horeca en Bakkerij > Praktijk Horeca en Voeding

Heb je belangstelling voor de horeca of de bakkerij? Heb je gevoel voor de steeds veranderende wensen van klanten? En denk je dat je jouw kennis en passie voor het vak kunt overbrengen op jonge mensen? Dan is de lerarenopleiding Horeca en Voeding misschien wel wat voor jou.

In de propedeuse krijg je een breed vakkenpakket aangeboden. Ook sta je vanaf het eerste jaar bij een van onze opleidingsscholen voor de klas. We noemen deze combinatie van werken en leren ‘werkplekleren’. De tweedegraads opleidingen rusten op vier pijlers: werkplekleren, metawerk, vakkennis en algemene beroepsvoorbereiding. Elk jaar ben je met deze vier onderdelen bezig. Voor meer informatie kijk op pagina 12.

vakken eerste Jaar Hieronder hebben we de inhoud van een aantal belangrijke vakken van het eerste studiejaar uitgewerkt.

> Je leert alles over de praktijk binnen de horeca en de bakkerij. Van het koken van een menu tot het bakken van brood. > In deze lessen ga je het koken en bakken combineren met het onderwijs. Hoe geef je nou een goede praktijkles in koken en bakken?

BeroepsperspectIef

meer InformatIe

Na je afstuderen wil je natuurlijk zo snel mogelijk aan de slag als leraar. In het onderwijs is er op dit moment vraag naar goed opgeleide en gemotiveerde leerkrachten. Als leraar Horeca en Voeding kun je lesgeven in het beroepsonderwijs, vmbo en mbo. Mocht je achteraf toch liever iets anders willen gaan doen, dan kun je ook denken aan een functie in het bedrijfsleven. Bijvoorbeeld bij de Warenautoriteit of in een proefbakkerij.

Heb je gerichte vragen, dan kun je contact opnemen met de opleidingscoördinator, Michael Laarman, via m.laarman@hva.nl. www.hva.nl/lrct * Dit is de officiële naam waaronder de opleiding bekend is bij DUO – IB-Groep.

37


HVA Onderwijs en OpVOeding

leraar maatschappIJleer Wat is de rol van de social media bij The Arab Awakening? En wat zijn de gevolgen van de crisis? Bij de studie voor leraar maatschappijleer denk je na over dit soort vragen. Je leert hoe de democratie werkt en hoe de politieke besluitvorming plaatsvindt. Als leraar maatschappijleer leer je jongeren anders te kijken naar de wereld om hen heen. kritisch, met meer begrip en inzicht, en vanuit verschillende perspectieven. Zo maak je bewuste wereldburgers van ze. een goede match? Voel je je betrokken bij wat er in de wereld gebeurt? Volg je het nieuws en ben je geïnteresseerd in de toekomst van onze maatschappij? Sta je open voor andere meningen en ga je het debat niet uit de weg? Als je graag omgaat met jonge mensen en ook nog een ruime voldoende voor het vak hebt, dan is de opleiding tot leraar maatschappijleer misschien iets voor jou.

de opleIdIng In de propedeuse maak je kennis met de basisdisciplines van het vak: politicologie en sociologie. Inzichten uit deze wetenschappen worden gebruikt om thema’s als criminaliteit, politieke besluitvorming, samenlevingsvormen, massamedia en wereldreligies vanuit verschillende invalshoeken te analyseren. Ook sta je vanaf het eerste jaar bij een van onze opleidingsscholen voor de klas. We noemen deze combinatie van werken en

38

leren ‘werkplekleren’. De tweedegraads opleidingen rusten op vier pijlers: werkplekleren, metawerk, vakkennis en algemene beroepsvoorbereiding. Elk jaar ben je met deze vier onderdelen bezig. In het eerste jaar vooral met vakkennis, in het laatste jaar vooral met werkplekleren. Voor meer informatie kijk op pagina 12.

vakken eerste Jaar Hieronder hebben we de inhoud van een aantal belangrijke vakken van het eerste studiejaar uitgewerkt.

VAk

INHouD

Sociologie

Inzicht in de wijzen waarop mensen in groepen met elkaar omgaan.

Economie

Kennis van basisprincipes van het economische denken bij de analyse van maatschappelijke vraagstukken.

Politicologie

Het politieke systeem, de structuur en cultuur van dat systeem, de veranderingen daarin, de rol van de burger, politieke partijen etc.

Jongerencultuur

Welke veranderingen/ontwikkelingen in jongerencultuur zijn van belang in en door culturele/politieke/sociale ontwikkelingen.

Wereldreligies

Kennis van religie en levensbeschouwelijke aspecten binnen maatschappelijke vraagstukken.

Verzorgingsstaat

Inzicht in de ontwikkeling, betekenis en perspectieven van de verzorgingsstaat sinds 1945.

Recht en Criminaliteit

Visies over oorzaken en bestrijding van criminaliteit (sociologische/psychologische/economische/politieke invalshoeken) en het functioneren van ons rechtssysteem daarbij.

Huwelijk en Gezin

Ontwikkelingen van machtsverhoudingen binnen samenleefvormen en de samenhang met maatschappelijke en culturele veranderingen.

Project Lokaal Bestuur

Inzicht in het praktische en formele politieke en bestuurlijke functioneren van gemeenten.

Massamedia

Welke rol spelen de massamedia in een democratische samenleving.

hoofdfase Tijdens de hoofdfase ga je meer de diepte in met vakken als Europa, Techniek en Samenleving, Macht en Zeggenschap, Internationale Betrekkingen, Bestuur en Besluitvorming en Ethiek. Tijdens je stage werk je aan je persoonlijke professionalisering. Deze wordt beoordeeld door middel van bekwaamheidsproeven (assessments). In het vierde jaar volg je een minor om je inhoudelijk of didactisch verder te ontwikkelen. En loop je je lio-stage (leraar in opleiding). Ook voer je een liopraktijkonderzoek uit dat is verbonden met je gekozen specialisatiel. Je werkt toe naar

een afstudeerproduct, waarmee je laat zien dat je het bachelorniveau hebt bereikt én dat je startbekwaam bent. Bijvoorbeeld een onderzoek naar burgerschapsvorming.

of mbo. Zie je jezelf eerder in een functie buiten het onderwijs? Ook daar liggen kansen voor je bij maatschappelijke, politieke en bestuurlijke organisaties.

BeroepsperspectIef

meer InformatIe

Na je afstuderen wil je natuurlijk zo snel mogelijk aan de slag als leraar. In het onderwijs is er op dit moment vraag naar goed opgeleide en gemotiveerde leerkrachten. Als leraar maatschappijleer tweedegraads kun je lesgeven in het vmbo

Heb je gerichte vragen, dan kun je contact opnemen met de opleidingscoördinator, Broer van der Hoek, via k.b.van.der.hoek@hva.nl. www.hva.nl/lrml

39


HVA Onderwijs en OpVOeding

leraar mens en technologIe

vakken eerste Jaar Hieronder hebben we de inhoud van een aantal belangrijke vakken van het eerste studiejaar uitgewerkt.

VAk

INHouD

Leren

Allerlei vormen van leren waaronder het ‘nieuwe leren’.

Hoe creëer je een woonomgeving waarin ouderen zo lang mogelijk

Wonen en de Woonomgeving

De woning als technisch systeem: een concreet micro- en een macroproject.

verantwoord zelfstandig kunnen functioneren? Zijn er goedkopere en

De Leerling

Adolescentiepsychologie in de context van de school.

Mobiliteit en Transport

Mobiliteit is het maatschappelijke en technologische vraagstuk omtrent het vervoer van mensen (verkeer) en goederen (transport).

Lesgeven in Technologie

De structuur van een les technologie en daarbinnen de leeractiviteiten van de leerlingen.

Medical

De belangrijkste ontwerpeisen en knelpunt(en) die bij het vraagstuk Medical (Mens en Gezondheid) een rol spelen.

Visie op Onderwijs en Technologie

Hoe zorg je dat leerlingen een dusdanig begrip van technologie en van de evaluatie van technologie bereiken dat er sprake is van technologische geletterdheid (technological literacy)?

Schiphol

Hoe kan worden gerealiseerd dat passagiers, bagage en lading zo snel en zo veilig mogelijk en op het juiste moment van en naar het vliegtuig geleid worden.

continue vormen van energievoorziening mogelijk? En hoe bereik je snellere vormen van mobiliteit die ook nog duurzaam zijn? Als leraar Mens en Technologie probeer je samen met leerlingen oplossingen te bedenken hiervoor. Want gezondheidszorg, energie, media en logistiek vragen voortdurend om technologische innovaties. Je inspireert jongeren om te kiezen voor een technisch beroep. een goede match? Ben je nieuwsgierig, inventief en communicatief? Zie je snel het belang van een nieuwe technologische ontwikkeling voor de maatschappij? En vind je het leuk om samen met leerlingen en studenten kennis op te doen en elkaar te enthousiasmeren? Heb je bovendien een ruime voldoende voor de exacte vakken? Dan is de opleiding tot leraar Mens en Technologie misschien iets voor jou.

de opleIdIng De inhoud van het lesprogramma wordt toegespitst op de maatschappelijke en sociale actualiteit én op ontwikkelingen in technologie, ontwerp en design. In de propedeuse oriënteer je je op de wereld van technologie. Waar tref je het aan? Wat kan je er mee? Hoe ontwerp je zelf? Je doet dit door in een aantal thematische modules kennis en kunde op te bouwen die je in

40

actuele praktijksituaties met elkaar weet te integreren. Ook sta je vanaf het eerste jaar bij een van onze opleidingsscholen voor de klas. We noemen deze combinatie van werken en leren ‘werkplekleren’. De opleiding rust op drie pijlers: werkplekleren, vakkennis en je professionele ontwikkeling als leraar. Elk jaar ben je met deze drie onderdelen bezig.

hoofdfase In het tweede tot en met het vierde jaar ga je je verder verdiepen in het vakgebied. Nu staan er modules zoals Communicatie, Onderwijsleerprocessen, de Docent als Ontwerper en Robotica op het programma. En je leert didactische vaardigheden. Tijdens je stage werk je aan je persoonlijke ontwikkeling en professionalisering. Deze wordt beoordeeld door middel van bekwaam-heidsproeven (assessments). Je zet ook de eerste stappen

naar je specialisatie. Dat kan een richting zijn zoals de Agrarische Wereld of Biotechnologie, maar je kunt bijvoorbeeld ook kiezen voor Technologie en Energie. In het vierde jaar volg je een minor en loop je je lio-stage (leraar in opleiding). Ook voer je een lio-praktijk-onderzoek uit dat is verbonden met je gekozen specialisatie. Je werkt toe naar een afstudeerproduct, waarmee je laat zien dat je het bachelorniveau hebt bereikt én dat je startbekwaam bent.

BeroepsperspectIef Na je afstuderen wil je natuurlijk zo snel mogelijk aan de slag als leraar. In het onderwijs is er op dit moment vraag naar goed opgeleide en gemotiveerde

leerkrachten. Als leraar Mens en Technologie geef je les in technische vakken. Je haalt een bevoegdheid in één of meer van de volgende vakken: Leraar Elektrotechniek, Leraar Werktuigbouwkunde, Leraar Mechanische Techniek, Leraar Motorvoertuigentechniek, Leraar Bouwkunde, Leraar Bouwtechniek of Leraar Grafische Techniek en geeft les aan het gehele beroepsonderwijs (vmbo praktisch en mbo).

meer InformatIe Heb je gerichte vragen, dan kun je contact opnemen met Antoine van Dongen, Projectmanager Innovatie Technische Lerarenopleidingen, via a.m.van.dongen@hva.nl. www.hva.nl/lrmt

41


HVA Onderwijs en OpVOeding

leraar natuurkunde

vakken eerste Jaar Hieronder hebben we de inhoud van een aantal belangrijke vakken van het eerste studiejaar uitgewerkt.

Rijden we straks allemaal in auto’s die op waterstof lopen? Is zonne-energie de oplossing voor ons energietekort? Wint het plasmascherm het van de lcd-tv?

VAk

INHouD

Als leraar natuurkunde behandel je dit soort actuele vragen in de klas. Tijdens

Stoffen en Materialen in Huis

Je leert over stofeigenschappen, nauwkeurig werken en veiligheid.

Licht en Geluid in Beeld

Via geluid en licht komt het grootste deel van de wereld tot ons. Maar niet alles klinkt harmonieus en soms is het zicht wat troebel. Hoe kan dat? Deze module brengt alles haarscherp in beeld.

Verbranden en Verwarmen

Een onderwerp met een prachtige geschiedenis - denk aan de stoomtrein - en verrassende toepassingen. Een onderwerp waarin natuurkunde en scheikunde samenkomen.

Elektriciteit en Elektronica

Je mobieltje...allemaal elektronica. In deze cursus krijg je de basis waaruit al je hebbedingetjes zijn voortgekomen. Van ‘springerig haar’ tot de transistor.

Kracht en Beweging

Beweging moet je zien, kracht moet je voelen. Soms kun je ze meten. Dan kun je grafieken maken en berekeningen. En uiteindelijk heb je het door. Je snapt het: F=ma.

Stoffen en Scheikundige Reacties

Alle stoffen die we kennen van slagroom tot diamant…van slangenleer tot huishoudfolie alles is opgebouwd uit 92 elementen.

de opleiding leer je hoe je ingewikkelde materie op een heldere manier kunt uitleggen. Je maakt leerlingen nieuwsgierig, helpt ze op zoek te gaan naar verklaringen en verbanden. Je motiveert en inspireert ze, en laat ze samenwerken in onder-zoeken en projecten. Zo laat je ze zien hoe leuk en nuttig het vak natuurkunde is.

een goede match?

de opleIdIng

beide vakken. De modulen verbreden en verdiepen je kennis en zijn tegelijk gericht op de onderwerpen waarin je zelf gaat lesgeven. Ook sta je vanaf het eerste jaar bij een van onze opleidingsscholen voor de klas. We noemen deze combinatie van werken en leren ‘werkplekleren’. De tweedegraads opleidingen rusten op vier pijlers: werkplekleren, metawerk, vakkennis en algemene beroepsvoorbereiding. Elk jaar ben je met deze vier onderdelen bezig. Voor meer informatie kijk op pagina 12.

In de onderbouw van het vmbo en havo/ vwo worden de vakken natuurkunde en scheikunde tegenwoordig gecombineerd aangeboden. Daarom krijg je tijdens je opleiding Leraar Natuurkunde ook veel scheikunde. Inhoudelijke vakken worden samengebracht in cursussen gericht op vaardigheden, zoals Practicum en presenteren. Het zelfstandig studeren wordt ondersteund door de inzet van beproefde elektronische leeromgevingen. In de propedeuse maak je kennis met de praktische en theoretische aspecten van

Het tweede en derde jaar staan in het teken van verdieping en verbreding. Je volgt modules zoals Sterrenkunde, Biochemie, Fysische Optica, Atomen en Moleculen, Natuurkunde buiten de klas, en Elementaire deeltjes. Tijdens je stage werk je verder aan je persoonlijke ontwikkeling en professionalisering. Deze wordt beoordeeld door middel van bekwaamheidsproeven (assessments). In het vierde jaar volg je een minor. Je kunt bijvoorbeeld je bevoegdheid

Ben je geboeid door de natuur en de techniek, door ontploffende sterren en MRI-scans? Ben je nieuwsgierig en kun je logisch nadenken? Vind je goed en aantrekkelijk onderwijs belangrijk en wil je daar graag een bijdrage aan leveren? Als je ook nog een ruime voldoende voor het vak hebt, dan is Leraar Natuurkunde misschien wel de opleiding die je zoekt.

42

hoofdfase

Leraar Scheikunde halen. En je loopt je lio-stage (leraar in opleiding). Ook voer je een lio-praktijkonderzoek uit dat aansluit bij je persoonlijke ontwikkeling of bij ontwikkelingen op je stageschool. Je werkt toe naar een afstudeerproduct, waarmee je laat zien dat je het bachelorniveau hebt bereikt én dat je startbekwaam bent.

tweedegraads kun je lesgeven in het vmbo, in de onderbouw van havo/vwo of in het mbo. Mocht je achteraf toch liever iets anders gaan doen, dan kun je ook denken aan een functie als staf- of beleidsmedewerker in het bedrijfsleven of bij de overheid.

BeroepsperspectIef

Heb je gerichte vragen, of heb je twijfel over je vooropleiding, neem dan contact op met de opleidingscoördinator, Gert de Goede, via g.p.m.de.goede@hva.nl.

Na je afstuderen wil je natuurlijk zo snel mogelijk aan de slag als leraar. In het onderwijs is er op dit moment vraag naar goed opgeleide en gemotiveerde leerkrachten. Als leraar natuurkunde

meer InformatIe

www.hva.nl/lrnk

43


HVA Onderwijs en OpVOeding

leraar nederlands

vakken eerste Jaar Hieronder hebben we de inhoud van een aantal belangrijke vakken van het eerste studiejaar uitgewerkt.

Wat moet je doen om een klas met pubers aan het lezen te krijgen? Hoe leer je ze om een goede brief te schrijven, zonder spelfouten? Hoe laat je leerlingen

VAk

INHouD

ervaren dat gedichten leuk of mooi zijn? Dat zijn vragen waar je als leraar

Grammatica

Je leert zinnen ontleden en woorden benoemen.

Lees- en schrijfvaardigheid

Je leert tekstsoorten te herkennen, een leesdoel te stellen en een daarop aansluitende leesstrategie toe te passen. Je krijgt informatie over het schrijfproces en de eisen aan teksten en taalgebruik.

Kunst en Cultuur 1: proza

In het eerste deel van het college leer je het begrippenapparaat voor de analyse en interpretatie van literatuur kennen en gebruiken. In het tweede deel gebruiken we die begrippen om literaire teksten te onderzoeken, waarbij aandacht wordt besteed aan het verschijnsel ‘intertekstualiteit’.

Vakdidactiek 1

Je leert hoe je spellingsproblemen bij leerlingen aanpakt, hoe je woorden en grammatica uitlegt en hoe je een goede toets kunt maken.

Literatuurgeschiedenis

Je krijgt een overzicht in vogelvlucht van de Nederlandse literatuurgeschiedenis van de middeleeuwen tot nu. We bespreken een aantal hoogtepunten uit de Nederlandse letterkunde en plaatsen die in hun context.

Nederlands mee te maken krijgt. Je wordt opgeleid tot leraar nieuwe stijl, die jongeren op een moderne manier laat zien hoe leuk en boeiend de Nederlandse taal is. Je hebt niet alleen kennis van zaken, maar je bent ook in staat om leerlingen te begeleiden en ze te helpen zich te ontwikkelen tot mondige staatsburgers.

44

een goede match?

de opleIdIng

Ben je geboeid door jongeren en hun taal? Heb je een meer dan gemiddelde belangstelling voor literatuur? Ben je regelmatig in bibliotheek, boekhandel of theater te vinden? Vind je bovendien een correct gebruik van de Nederlandse taal belangrijk en heb je een ruime voldoende voor het vak Nederlands? Dan is de opleiding tot leraar Nederlands misschien iets voor jou.

In de propedeuse verdiep je je in de basis van het Nederlands. Ook sta je vanaf het eerste jaar bij een van onze opleidingsscholen voor de klas. We noemen deze combinatie van werken en leren ‘werkplekleren’. De tweedegraads opleidingen rusten op vier pijlers: werkplekleren, metawerk, vakkennis en algemene beroepsvoorbereiding. Elk jaar ben je met deze vier onderdelen bezig. Voor meer informatie kijk op pagina 12.

hoofdfase

BeroepsperspectIef

In het tweede jaar verdiep je je kennis met vakken zoals Taalwetenschap en Jeugdliteratuur en ligt de nadruk meer op didactische vaardigheden. Tijdens je stage werk je verder aan je persoonlijke ontwikkeling en professionalisering. Deze worden beoordeeld door middel van bekwaamheidsproeven (assessments). Aan het eind van het tweede jaar bespreek je met je mentor de keuze van je specialisatie. In het derde jaar volg je vakken die aansluiten bij je specialisatie. En je maakt kennis met de beginselen van de journalistiek. In het vierde jaar volg je een minor en loop je je lio-stage (leraar in opleiding). Ook voer je een liopraktijkonderzoek uit dat is verbonden met je gekozen specialisatie. Je werkt toe naar een afstudeerproduct, waarmee je laat zien dat je het bachelorniveau hebt bereikt én dat je startbekwaam bent.

Na je afstuderen wil je natuurlijk zo snel mogelijk aan de slag als leraar. In het onderwijs is er op dit moment vraag naar goed opgeleide en gemotiveerde leerkrachten. Als leraar Nederlands tweedegraads kun je lesgeven in het vmbo, in de onderbouw van havo/vwo of in het mbo. Mocht je achteraf toch liever iets anders willen gaan doen, dan kun je ook denken aan een functie in de journalistiek of in de media- en communicatiebranche.

meer InformatIe Heb je gerichte vragen of ben je een mbo-4-leerling? Neem dan contact op met de opleidingscoördinator, Jiska Kniep, via j.kniep@hva.nl. www.hva.nl/lrnl

45


HVA Onderwijs en OpVOeding

leraar scheIkunde Wat komt er allemaal kijken bij de ontwikkeling van nieuwe medicijnen? op welke manieren kun je oppervlaktewater zuiveren? Hoe kun je de productie van nieuwe kunststoffen milieuvriendelijker maken? Als leraar scheikunde behandel je dit soort actuele onderwerpen in de klas. Je leert leerlingen de

vakken eerste Jaar Hieronder hebben we de inhoud van een aantal belangrijke vakken van het eerste studiejaar uitgewerkt.

VAk

INHouD

Stoffen en Materialen in Huis

Je leert over stofeigenschappen, nauwkeurig werken en veiligheid.

Licht en Geluid in Beeld

Via geluid en licht komt het grootste deel van de wereld tot ons. Maar niet alles klinkt harmonieus en soms is het zicht wat troebel. Hoe kan dat? Deze module brengt alles haarscherp in beeld.

Verbranden en Verwarmen

Een onderwerp met een prachtige geschiedenis - denk aan de stoomtrein - en verrassende toepassingen. Een onderwerp waarin natuurkunde en scheikunde samenkomen.

Elektriciteit en Elektronica

Je mobieltje...allemaal elektronica. In deze cursus krijg je de basis waaruit al je hebbedingetjes zijn voortgekomen. Van ‘springerig haar’ tot de transistor.

Kracht en Beweging

Beweging moet je zien, kracht moet je voelen. Soms kun je ze meten. Dan kun je grafieken maken en berekeningen. En uiteindelijk heb je het door. Je snapt het: F=ma.

Stoffen en Scheikundige Reacties

Alle stoffen die we kennen van slagroom tot diamant…van slangenleer tot huishoudfolie alles is opgebouwd uit 92 elementen.

wereld om hen heen beter te begrijpen en neemt ze mee op een spannende ontdekkingstocht, onder meer door ze scheikundige proeven te laten doen. Tijdens je opleiding leer je ook hoe je ingewikkelde materie op een heldere manier kunt uitleggen.

een goede match? Ben je geboeid door de chemie van cellen en leven, verbindingen en chemische reacties, de productie van staal? Ben je nieuwsgierig en kun je logisch nadenken? Werk je graag met jongeren en vind je het leuk om je kennis over te dragen? Heb je bovendien een ruime voldoende voor het vak op je eindlijst? Dan is de opleiding tot leraar scheikunde misschien iets voor jou. In de onderbouw van het vmbo en havo/vwo worden de vakken natuurkunde en scheikunde tegenwoordig gecombineerd aangeboden. Daarom krijg je tijdens je opleiding Leraar Scheikunde ook veel natuurkunde. Inhoudelijke vakken worden samengebracht in cursussen gericht op vaardigheden, zoals Practicum en presenteren. Het zelfstandig studeren wordt ondersteund door de inzet van beproefde elektronische leeromgevingen. In de propedeuse maak je kennis met de praktische en theoretische aspecten van

46

beide vakken. De modulen verbreden en verdiepen je kennis en zijn tegelijk gericht op de onderwerpen waarin je zelf gaat lesgeven. Ook sta je vanaf het eerste jaar bij een van onze opleidingsscholen voor de klas. We noemen deze combinatie van werken en leren ‘werkplekleren’. De tweedegraads opleidingen rusten op vier pijlers: werkplekleren, metawerk, vakkennis en algemene beroepsvoorbereiding. Elk jaar ben je met deze vier onderdelen bezig. Voor meer informatie kijk op pagina 12.

hoofdfase Het tweede en derde jaar staan in het teken van verdieping en verbreding. Je volgt modules zoals Sterrenkunde, Biochemie, Fysische Optica, Atomen en Moleculen, Experimenten Scheikunde en Analytische Chemie. Tijdens je stage werk je verder aan je persoonlijke ontwikkeling en professionalisering. Deze wordt beoordeeld door middel van bekwaamheidsproeven (assessments). In het vierde jaar volg je een

minor. Je kunt bijvoorbeeld je bevoegdheid Leraar Natuurkunde halen. En je loopt je lio-stage (leraar in opleiding). Ook voer je een lio-praktijkonderzoek uit dat aansluit bij je persoonlijke ontwikkeling of bij ontwikkelingen op je stageschool. Je werkt toe naar een afstudeerproduct, waarmee je laat zien dat je het bachelorniveau hebt bereikt én dat je startbekwaam bent.

BeroepsperspectIef Na je afstuderen wil je natuurlijk zo snel mogelijk aan de slag als leraar. In het onderwijs is er op dit moment vraag naar goed opgeleide en gemotiveerde leerkrachten. Als leraar scheikunde

tweedegraads kun je lesgeven in het vmbo, in de onderbouw van havo/vwo en in het mbo. Mocht je achteraf toch liever iets anders gaan doen, dan kun je ook denken aan een functie als staf- of beleidsmedewerker binnen het bedrijfsleven of bij de overheid.

meer InformatIe Heb je gerichte vragen, of heb je twijfel over je vooropleiding, neem dan contact op met de opleidingscoördinator, Gert de Goede, via g.p.m.de.goede@hva.nl. www.hva.nl/lrsk

47


HVA Onderwijs en OpVOeding

leraar technIek Hoe ontwikkel je hulpmiddelen waarmee specifieke lichamelijke beperkingen verlicht kunnen worden? Zijn er natuurvriendelijke én economisch verantwoorde methodes te bedenken voor het verbouwen van gewassen? En hoe kun je bereiken dat Schiphol veiliger en vriendelijker wordt? Als leraar techniek probeer je samen met leerlingen oplossingen te bedenken hiervoor. Want gezondheidszorg, media, voedselproductie en logistiek vragen voortdurend om technologische innovaties. Je inspireert jongeren om te kiezen voor een technisch beroep.

een goede match? Heb je een ruime voldoende voor de exacte vakken? Ben je creatief en inventief? Heb je interesse in nieuwe technologische vondsten en herken je snel principes en verbanden? Denk je dat je in staat bent jongeren in het algemeen voortgezet onderwijs te interesseren voor de wereld van de techniek en technologie? Dan is leraar techniek misschien iets voor jou.

de opleIdIng De inhoud van het lesprogramma wordt toegespitst op de maatschappelijke en sociale actualiteit én op ontwikkelingen in technologie, ontwerp en design. In de propedeuse oriënteer je je op de wereld van technologie. Waar tref je het aan? Wat kan je er mee? Hoe ontwerp je zelf? Je doet dit door in een aantal thematische modules kennis en kunde op te bouwen die je in actuele praktijksituaties met elkaar weet te integreren. Ook sta je vanaf het eerste jaar bij een van onze opleidingsscholen voor de

48

klas. We noemen deze combinatie van werken en leren ‘werkplekleren’. De opleiding rust op drie pijlers: werkplekleren, vakkennis en je professionele ontwikkeling als leraar. Elk jaar ben je met deze drie onderdelen bezig.

vakken eerste Jaar Hieronder hebben we de inhoud van een aantal belangrijke vakken van het eerste studiejaar uitgewerkt.

VAk

INHouD

Leren

Allerlei vormen van leren waaronder het ‘nieuwe leren’.

Wonen en de Woonomgeving

De woning als technisch systeem: een concreet micro- en een macroproject.

De Leerling

Adolescentiepsychologie in de context van de school.

Mobiliteit en Transport

Mobiliteit is het maatschappelijke en technologische vraagstuk omtrent het vervoer van mensen (verkeer) en goederen (transport).

Lesgeven in Technologie

De structuur van een les technologie en daarbinnen de leeractiviteiten van de leerlingen.

Medical

De belangrijkste ontwerpeisen en knelpunt(en) die bij het vraagstuk Medical (Mens en Gezondheid) een rol spelen.

Visie op Onderwijs en Technologie

Hoe zorg je dat leerlingen een dusdanig begrip van technologie en van de evaluatie van technologie bereiken dat er sprake is van technologische geletterdheid (technological literacy)?

Schiphol

Hoe kan worden gerealiseerd dat passagiers, bagage en lading zo snel en zo veilig mogelijk en op het juiste moment van en naar het vliegtuig geleid worden.

hoofdfase In het tweede tot en met het vierde jaar ga je je verder verdiepen in het vakgebied. Nu staan er thema’s zoals Communicatie, Onderwijsleerprocessen, de Docent als Ontwerper en Robotica op het programma. En je leert didactische vaardigheden. Tijdens je stage werk je aan je persoonlijke ontwikkeling en professionalisering. Deze wordt beoordeeld door middel van bekwaamheidsproeven (assessments). Je zet ook de eerste stappen naar een specialisatie. Dat kan een richting zijn zoals de Agrarische Wereld of Biotechnologie, maar je kunt bijvoorbeeld ook kiezen voor Technologie en Energie. In het vierde jaar volg je een minor en loop je je lio-stage (leraar in opleiding).

Ook voer je een lio-praktijkonderzoek uit dat is verbonden met je gekozen specialisatie. Je werkt toe naar een afstudeerproduct, waarmee je laat zien dat je het bachelorniveau hebt bereikt én dat je startbekwaam bent.

BeroepsperspectIef Na je afstuderen wil je natuurlijk zo snel mogelijk aan de slag als leraar. In het onderwijs is er op dit moment vraag naar goed opgeleide en gemotiveerde leerkrachten. Als leraar techniek geef je aan de onderbouw van het gehele voortgezet

onderwijs (vmbo, havo en vwo). Maar je kunt ook denken aan een functie bij de overheid of in het bedrijfsleven.

meer InformatIe Heb je gerichte vragen, dan kun je contact opnemen met Antoine van Dongen, Projectmanager Innovatie Technische Lerarenopleidingen, via a.m.van.dongen@hva.nl. www.hva.nl/lrtn

49


HVA Onderwijs en OpVOeding

leraar wIskunde Hoe groot is de kans op een miljoen in de Staatsloterij? Hoe presenteer je

vakken eerste Jaar Hieronder hebben we de inhoud van een aantal belangrijke vakken van het eerste studiejaar uitgewerkt.

VAk

INHouD

Analyse 1A, 1B, 1C en 1D

Analyse gaat onder andere over functies, vergelijkingen, differentiëren en integreren. Het is voor een klein deel herhaling en voor een groot deel uitbreiding van havo-wiskunde B.

leerlingen laten zien hoe leuk en praktisch wiskunde is. Tijdens de opleiding doe

Problemen en Bewijzen

Hoe pak je wiskundige problemen aan en hoe bewijs je dat een uitspraak juist is?

je natuurlijk veel wiskundige kennis op, maar je besteedt ook veel aandacht aan

Vlakke Meetkunde

Meetkundige problemen en bewijzen in het platte vlak.

didactiek. Veel leerlingen vinden wiskunde moeilijk, maar met jouw hulp en

Cijfers en Prognoses

Statistiek met behulp van de GRM en Excel.

enthousiasme zullen ze problemen én de wereld om hen heen beter begrijpen.

Vectormeetkunde

Hoe kun je meetkundige problemen rekenkundig oplossen?

Kansrekening

Dit vak gaat over vragen als ‘Hoe groot is de kans op een miljoen in de Staatsloterij?’

Getallen en Groepen

Een van de vragen uit dit vak is ‘Hoeveel priemgetallen zijn er?’ ‘Oneindig? Bewijs je antwoord!’

Ruimtemeetkunde

Meetkundige problemen in de ruimte en ruimtelijk inzicht.

Lineaire Algebra

Een tak van de wiskunde die op de havo niet aan bod komt, kernbegrippen zijn matrix en lineaire afbeelding. Het vak kent veel toepassingen, bijvoorbeeld in de meetkunde.

gegevens in een duidelijke grafiek? Hoe veilig is de viercijferige code van een bankpas? Met het behandelen van dit soort vragen kun je als leraar wiskunde

een goede match?

hoofdfase

Heb je wiskunde altijd een leuk vak gevonden en haal je er een ruime voldoende voor? Hou je van het zoeken naar verklaringen, verbanden en oplossingen? Kun je goed met jongeren overweg en dingen helder uitleggen? Dan is de opleiding tot leraar wiskunde misschien wel iets voor jou.

Vanaf het tweede jaar ga je meer de diepte in met vakken als Dynamische Modellen, Grafentheorie en Geschiedenis van de Wiskunde. Tijdens je stage werk je verder aan je persoonlijke ontwikkeling en professionalisering. Deze wordt beoordeeld door middel van bekwaamheidsproeven (assessments). Aan het eind van het tweede jaar bespreek je met je mentor de keuze van je specialisatie. In het derde jaar volg je vakken die aansluiten bij je specialisatie. Er is veel aandacht voor vakdidactiek met toepassingen in je stage. In het vierde jaar volg je een minor, dat is een specialisatie die je zelf kiest uit een breed aanbod. Ook loop je je lio-stage (leraar in opleiding) en voer je een lio-praktijkonderzoek uit dat is verbonden met je gekozen specialisatie. Je werkt toe naar een afstudeerproduct, waarmee je laat zien dat je het bachelorniveau hebt bereikt én dat je startbekwaam bent.

de opleIdIng In de propedeuse maak je kennis met verschillende takken van de wiskunde. Sommige ken je al van de havo of het vwo. Andere zijn nieuw voor je zoals bijvoorbeeld Lineaire Algebra. Er is ook aandacht voor toepassing van wiskunde in de praktijk. Vanaf het eerste jaar loop je stage bij een van onze opleidingsscholen. We noemen deze combinatie van werken en leren ‘werkplekleren’. De tweedegraads opleidingen rusten op vier pijlers: werkplekleren, metawerk, vakkennis en algemene beroepsvoorbereiding. Elk jaar ben je met deze vier onderdelen bezig. Voor meer informatie kijk op pagina 12.

50

BeroepsperspectIef Na je afstuderen wil je natuurlijk zo snel mogelijk aan de slag als leraar. In het onderwijs is er op dit moment vraag naar goed opgeleide en gemotiveerde leerkrachten. Als leraar wiskunde tweedegraads kun je lesgeven in het vmbo, in de onderbouw van havo/vwo en in het mbo.

meer InformatIe Heb je vragen of ben je een mbo-4leerling? Neem dan contact op met de opleidingscoördinator, Sjaak Schoen, via j.p.c.schoen@hva.nl. www.hva.nl/lrwk

51


Aan de inhoud van deze brochure kunnen geen rechten worden ontleend.

hva onderwIJs en opvoedIng

OB -145-12

Hogeschool van Amsterdam Tweedegraads Lerarenopleidingen Wibautstraat 2-4 1091 GM Amsterdam www.hva.nl


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.