Bloemister캐 Vakblad voor de
8
2 71e jaargang 15 januari 2016
Lessen van topondernemers
12 Glazen Tulp
14 Bloemenbureau
16 Rhein-Maas
30 Highlights
stimuleert succes in markt
Holland over extra budget
gaat sterk inzetten op e-commerce
op handelsbeurs Winter Fair
Bloemisterij Vakblad voor de
8 ’In drie woorden zeggen waar je bedrijf voor staat’
Opinie 4 Interview: ’Toelatingsbeleid matcht niet meer met innovaties’ 4 Commentaar: Disruptie, disruptie, disruptie... 5 Stelling: NVWA schaadt nodeloos reputatie sierteeltsector
Nieuws 6
Een selectie uit het meest recente nieuws
Bedrijf en afzet 8 Ondernemen: ’In drie woorden zeggen waar je bedrijf voor staat’ 9 Column: Feico Smit, Oeganda
14 ’We gaan niet pionieren in nieuwe landen’
11 Vragen: Is er komend jaar ook subsidie op verwijderen van asbest? 12 Afzet: Winnaars Glazen Tulp nog steeds succesvol in de markt 14 Bloemenbureau: ’We gaan niet pionieren in nieuwe landen’ 16 Rhein-Maas: ’WFE kan ons omzet gaan kosten’
Markt 22 Iets minder snij-asparagus ligt nu beter in de markt 22 Gagel blijvend kleine speler in decoratiegroen 23 Nederlands decoratiegroen wisselend gewaardeerd 24 Colmanara blijft gedoemd tot cambria-mix 25 Vraag naar schefflera krimpt weer sneller dan aanbod
Teelt
16 ’WFE kan ons omzet gaan kosten’
26 In beeld: Wolf in schaapskleren 28 Gewasbescherming: Kasgeluiden 30 Highlights: Winter Fair opent beursseizoen 32 Energie: ’Zonder WKK valt er meer te besparen met HNT’ 34 Teelttips: vaste planten, anthurium, chrysant, roos, phalaenopsis 35 Column: Kees van Egmond
Nieuws 33 ’We moeten gewoon zorgen dat we voor blijven’ 36 Bedrijfsinformatie
Service
30 Winter Fair opent beursseizoen
Vakblad voor de Bloemisterij 2 (2016)
37 Kasgenoot: André van der Valk Agenda Voorplaat: Foto: Gerard-Jan Vlekke Fotografie
3
Opinie Jean Aerts, LTO Glaskracht:
’Toelatingsbeleid matcht niet meer met innovaties’
FOTO: JOEF SLEEGERS
„Het toelatingsbeleid kan de geïntegreerde gewasbescherming niet bijhouden”, zegt Jean Aerts, portefeuillehouder Waterkwaliteit bij LTO Glaskracht. „Het staat nieuwe methoden en technieken in de weg.” Volgens Aerts moet dit beleid snel geïnnoveerd worden. „Anders gaat Nederland zijn koppositie in de tuinbouw verliezen.” Joef Sleegers jsleegers@hortipoint.nl
Hoezo kan het toelatingsbeleid de geïntegreerde gewasbescherming niet bijhouden?
Waarom gaan toelatingen zo stroef?
Hoe zou voor fabrikanten de markt interessanter kunnen worden?
Waar loopt de systeemaanpak spaak?
Commentaar Arie-Frans Middelburg vakredacteur afmiddelburg@hortipoint.nl
Disruptie, disruptie, disruptie...
H
et jaar was nog maar een paar dagen oud en toen kwam ’disruptie’ al weer voorbij in relatie tot de tuinbouw. Het was in het gerestaureerde kerkje van de Bourgondische buitenplaats Op Hodenpijl in Schipluiden. Tijdens een live webinar van Jungle Talk nam organisator Ed Smit het woord in de mond. Smit, ook actief in het toerisme vertelde dat in die sector reeds een ontwrichting heeft plaatsgevonden onder meer dankzij Airbnb. In de tuinbouw is er nog geen sprake van disruptie, signaleert hij. Nog niet, dacht ik. Een week eerder sprak ik Ruud Knorr, directeur van Veiling Rhein-Maas. Niet dat
alles perfect gaat op ’zijn’ veiling in Straelen-Herongen, maar Knorr kan mooie cijfers overleggen. Toch waakt hij voor de toekomst, want een deel van de plannen van een van de moeders van de ’jointventureveiling’, FloraHolland, kan enorme impact hebben op Veiling Rhein-Maas. Met het nieuwe veilen valt nog wel te dealen, verwacht Knorr. Afhankelijk van welk daghandelssysteem er komt dient Veiling Rhein-Maas wellicht immers ’alleen’ de veiltijden te veranderen. Maar de door FloraHolland beoogde afzet van €1 miljard in 2020 via een digitaal platform, World Flower Exchange (WFE), kan tot een disruptie van de Duits-Nederlandse veiling leiden. Vakblad voor de Bloemisterij 2 (2016)
Wilt u uw mening geven? Stuur een brief naar postbus 9324, 2300 PH Leiden of naar bloemisterij@hortipoint.nl. Reacties moeten maandag voor 9:00 uur binnen zijn. De redactie kan brieven inkorten of weigeren.
Stelling
NVWA schaadt nodeloos reputatie sierteeltsector Eind december berichtte de NVWA dat zij 6.000 liter illegale gewasbeschermingsmiddelen op Schiphol had onderschept. Elf siertelers hadden de plantaardige olie in India besteld. Het gehalte aan de actieve stof azadirachtin blijkt bijzonder laag te zijn. Met zo’n tendentieus persbericht wordt de reputatie van de sierteelt nodeloos geschaad. Want ook als er achteraf niets aan de hand blijkt te zijn, blijft zo’n negatieve indruk toch hangen bij het publiek.
En welke oplossing ziet u voor groene middelen?
Piet Evers, leliebroeier in Moerkapelle en Luttelgeest
Levert de Green Deal voor groene middelen nog iets op?
„NVWA, het is mooi dat dit er is, we leven nu eenmaal niet een bananenrepubliek. Deze controleautoriteiten doen hun best om ons land op een hoger niveau te brengen, maar missen wel eens de realiteit zodat een vangst van 6.000 liter biologische middelen lijkt
als een economisch delict. Dit geef maar weer aan dat wij zelf goed uitleg moeten geven, van hoe en wat de reden is van het gebruik van deze middelen. NVWA, laten we samen met jullie laten zien waar we mee bezig zijn. Dan krijgen zij inzicht in wat wij als vak doen en krijgen wij mogelijk zelfs de waardering die we verdienen!”
Marc Aarts, ficuskweker in Prinsenbeek „Het is jammer dat de NVWA niet discreter te werk is gegaan. Tegenwoordig wordt alles onder een vergrootglas bekeken en zo ook het gebruik van bestrijdingsmiddelen. De werkzame stof azadirachtin is in principe geen verboden middel en zit ook in andere toegelaten middelen. Toch vind ik het massaal inslaan van
een niet toegelaten product niet goed te praten. Regels zijn er om nageleefd te worden. De kwekers hebben bewust een risico genomen en zijn tegen de lamp gelopen. Als dit middel dan zo goed werkt moet men gezamenlijk proberen dit middel op de lijst met toegestane middelen te krijgen. Dus ik houd de kwekers verantwoordelijk voor het negatieve nieuws dat ons allen schaadt”
Goos Hofland, lidcactusteler in Naaldwijk „Dat kan ons omzet gaan kosten”, sprak Knorr. Om mee te kunnen gaan met WFE is Veiling Rhein-Maas ijverig bezig om de achterstand in e-commerce in te halen. Er zijn meer partijen die de ontwrichtende effecten van FH2020 gaan ondervinden. Transporteurs bijvoorbeeld doordat FloraHolland de aanvoer van bloemen en planten naar haar veilingen wil verbeteren. En wat betekenen de plannen van deze veiling – directeur Lucas Vos trapt het gaspedaal dit jaar nog verder in – eigenlijk voor u? Het af-tuin veilen? En de verkoop via een groot digitaal platform? Valt het woord disruptie wel eens op uw bedrijf? Vakblad voor de Bloemisterij 2 (2016)
„O, o, wat hebben we toch een overijverig ambtenarenvolkje in Nederland. Op zich een goede zaak, maar wel jammer dat ze met hun ’goede’ daden de plank wel eens misslaan. Het vervelende zit hem toch in het zoeken van de pers om de heldendaden te publiceren. In het Westland krijgen we ook altijd flinke persberichten over de lichtcon-
troles die uitgevoerd worden. Altijd een sappig verhaal voor de burgers, maar tenenkrommend voor de tuinbouwondernemers die worden afgeschilderd als halve criminelen. Dat mag niet de bedoeling zijn! Ik weet niet of dat de taak is van een controlerende instantie om hun ’resultaten’ te publiceren, ik denk het niet, misschien de te publiceren items voorleggen aan LTO voor publicatie?”
5
Nieuws Lees meer op de website Op deze pagina’s vindt u een selectie uit het nieuws. Een uitgebreide versie van deze berichten maar ook ander nieuws vindt u op www.vakbladvoordebloemisterij.nl.
FloraHolland noteert lichte omzetgroei over 2015 De omzet van FloraHolland steeg in 2015 met 1,5% ten opzichte van het jaar ervoor en kwam uit op € 4,6 miljard. De aanvoer was hoger en de gemiddelde prijs beter. Hoewel er per productgroep verschillen zijn, kregen kwekers in 2015 gemiddeld een 0,9% hogere prijs voor hun producten dan een jaar eerder.
Ook vierde teeltproef met ’waterchrysant’ succesvol Op Proeftuin Zwaagdijk is ook de vierde teeltproef met chrysant op water geslaagd. Mogelijkheden voor verbetering liggen vooral op het gebied van de uniformiteit van het gewas. Er wordt gewerkt aan een vervolgtraject.
LTO Glaskracht publiceert kaart zuiveringscollectieven LTO Glaskracht Nederland heeft alle 169 initiatieven voor een collectieve waterzuivering die zij in de afgelopen weken heeft ontvangen, op één digitale overzichtskaart in beeld gebracht. De aangemelde collectieven moeten vóór het eind van dit jaar een businessplan aan het bevoegd gezag presenteren om voor het uitstel tot uiterlijk 2021 in aanmerking te komen.
Dunea ontdekt dimethoaat in Afgedamde Maas Drinkwaterbedrijf Dunea heeft onlangs in de afgedamde Maas dimethoaat aangetroffen, een stof die voorkomt in insecticiden die onder meer in de tuinbouw worden gebruikt. De oorzaak van de verontreiniging is nog niet bekend. De Afgedamde Maas vormt de drinkwaterbron voor 1,2 miljoen inwoners van de Randstad. In 2012 was er ook een incident bij de drinkwaterinlaat in de Afgedamde Maas. Toen ging het om dimethomorf, een fungicide afkomstig van een rozenkwekerij in de Bommelerwaard.
Fusie telersverenigingen groenteteelt afgeblazen De voorgenomen fusie tussen de twee groentetelersverenigingen Best of Four en Van Nature is afgeblazen. Dat hebben de twee coöperaties op 12 januari bekendgemaakt. Beide verenigingen blijven nog wel aangesloten bij de
6
Bougainvillea vult nieuwe kwekerij Het oppotten van bougainvillea is in volle gang op de nieuwste locatie van Huub van Leeuwen. Hij kocht de voormalige potanthuriumkwekerij Berckenrode die Rijnplant kort na de eeuwwisseling bouwde in Naaldwijk. Van Leeuwen heeft nu 25 ha in productie, verdeeld voor acht locaties. Hier komt zijn nieuwe hoofdkantoor en pothortensia wordt de hoofdteelt op dit bedrijf van 9 ha, aangevuld met seizoenproducten als potchrysant en kerstster. Bougainville teelt hij in samenwerking met Paul Stolze. Kort voor de sleuteloverdracht op 1 januari begon het oppotten van dit product. De rest volgt snel, net als de aanleg van nieuw verduisteringdoek en de sloop van een WPSordersysteem.
vorig jaar opgerichte Federatie Vruchtgroenten Organisaties (FVO) die aan de basis stond van de coalitieHOT.
Beekenkamp ontwikkelt ’aardappel-aubergineplant’ Middels enten heeft vermeerderaar/veredelaar Beekenkamp een plant ontwikkeld die aubergine en aardappel produceert. De naam is GineTato. Het bedrijf uit Maasdijk ontwikkelde twee jaar geleden al een plant waaraan bovengronds tomaten en ondergronds aardappelen groeien, de TomTato.
Trianum toegelaten als gewasbeschermingsmiddel Trianum van Koppert Biological Systems heeft een toelating gekregen als biologisch gewasbeschermingsmiddel. Tot voor kort werd het product verkocht als plantversterker. Trianum bestaat uit de schimmel Trichoderma harzianum stam T-22. De toelating geldt voor de claim als fungicide tegen diverse bodemschimmels. Het middel werkt preventief tegen pythium, rhizoctonia en fusarium en heeft een plantversterkende werking.
Preesman verandert naam in United Selections Veredelaar Preesman heeft zijn naam veranderd in United Selections. Het van oorsprong Westlandse bedrijf is actief in chrysant en roos. Het betreft alleen een naamswijziging, meldt het hoofdkantoor van United Selections in Kenia. Het bedrijf heeft ook vestigingen in Nederland, Ecuador, Ethiopië en Colombia
Extra kredieten voor mkb’ers Minister Kamp (EZ) maakt 6.500 extra kredieten mogelijk voor mkb-ondernemers. Zo’n 1.200 kleine en middelgrote bedrijven kunnen via stichting Qredits een krediet krijgen tot € 250.000 en 5.300 ondernemers een microkrediet tot € 50.000.
ABN Amro verwacht prijsverbetering bloemen en planten ABN Amro verwacht de komende twee jaar een lichte stijging van de prijs van snijbloemen en potplanten. In 2016 zal het om 0,5% gaan en in 2017 om 1,0%, zo stelt de bank in een sectorprognose. Voornaamste reden achter deze verwachte prijsstijging is volgens ABN Amro een verder aantrekkende economie. Vakblad voor de Bloemisterij 2 (2016)
FOTO: HANS NEEFJES
Gelezen op Twitter Eduard ter Laak (@EduardterLaak) nen inspecteurs ook monsters nemen van het gewas, de grond of het product.
Seminar over geothermie in West- en Oostland PanTerra, Flynth, Priva en het Platform Geothermie organiseren op 21 januari het seminar ’Geothermie, hoe moeilijk kan het zijn?!’ op de Priva Campus in De Lier. Experts zoomen daarbij in op de technische en financiële mogelijkheden voor aardwarmte in West- en Oostland.
Omzet Veiling Rhein-Maas in 2015 gestegen naar € 350 miljoen De omzet van Veiling Rhein-Maas steeg in 2015 met 4,3% naar € 350 miljoen. De groei wordt veroorzaakt door klokservice en het toenemende belang van KOA. Meer hierover vanaf pagina 16.
Koenders opent pluktuin op Dam in Amsterdam Hierdoor zal zowel de binnenlandse consumptie als de exportwaarde verder aantrekken.
Nederlandse bloemen en planten op Grüne Woche Op de Grüne Woche, die van 15 tot en met 24 januari 2016 in Berlijn plaatsvindt, zullen ook bloemen en planten te zien zijn. In het Holland Paviljoen is een Urban Oasis ingericht waar Nederlandse deelnemers zijn terug te vinden. De bijdrage wordt onder meer verzorgd door: kwekerij GreenBalanZ, Air So Pure, promotiegroep TPN en Coloured by Gerbera.
NVWA gaat 450 inspecties uitvoeren bij siertelers onder glas De NVWA gaat dit jaar circa 450 inspecties uitvoeren bij telers van bloemen en planten onder glas, zo heeft de dienst op 7 januari bekend gemaakt. Tijdens de inspecties wordt gekeken of siertelers zich houden aan de regels voor het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Met het aangekondigde aantal inspecties zal volgens de NVWA 20% van de siertelers bezoek krijgen van een inspecteur. Tijdens de inspectiebezoeken voert de NVWA zowel fysieke als administratieve controles uit. Daarnaast kunVakblad voor de Bloemisterij 2 (2016)
Minister Koenders van Buitenlandse Zaken opent op 16 januari de Nationale Tulpendag 2016 op de Dam in Amsterdam. Voor het vijfde jaar op rij leggen tulpenkwekers daar een reusachtige pluktuin aan met ruim tweehonderdduizend tulpen als startsein voor een nieuw tulpenseizoen.
Geen Nordic Flower Expo in 2016 De Nordic Flower Expo die dit jaar in maart zou plaatsvinden in het Zweedse Malmö gaat niet door. De tuinbouwbeurs is uitgesteld tot het voorjaar van 2017. Vorig jaar vond de Nordic Flower Expo voor de eerste keer plaats. De beurs richt zich op de Scandinavische markt.
Plantion (@Plantion)
Kwekerij de Bonfut @KwekerijBonfut
Linda Van Der Slot (@lindavdslot)
Trotse Tuinders (@TrotseTuinders)
Bisselingskaat (@bisbb)
Discussie op LinkedIn NVWA beschadigt nodeloos reputatie sierteeltsecto
IJzel bezorgt sierteelt in noorden overlast De ijzel in het noorden van het land heeft de sierteelt begin vorige week veel overlast bezorgd. Op FloraHolland-vestiging Eelde liep de aanvoer flinke vertraging op. Bij kwekers had het personeel moeite om naar het werk te komen. Ook gingen hier en daar WKK’s in storing vanwege schommelingen op het net, veroorzaakt door ijzel op de hoogspanningsdraden van TenneT.
7
Leren van topondernemers:
’In drie woorden zeggen waar je bedrijf voor staat’ Boomkwekerij Ebben uit Cuijk won vorige week de Tuinbouw Ondernemersprijs 2016. Maar ook de drie andere genomineerden – Ter Laak Orchids, Royal Brinkman en Eosta – zijn volgens de jury stuk voor stuk topbedrijven. Wat is het geheim achter hun succes? Misschien wel dat al deze topondernemers in hooguit drie woorden kunnen zeggen waar hun bedrijf voor staat... Quincy von Bannisseht qvb@hortipoint.nl
D Eigenzinnig en duurzaam
Foto: Gerard-Jan Vlekke Fotografie
’Vergelijkbaar met Gulpener’
Boomkwekerij Ebben uit Cuijk mocht dit jaar de Tuinbouw Ondernemersprijs mee naar huis nemen. Ter Laak Orchids uit Wateringen, greep naast de prijs, maar zag zijn product – dankzij een opvallende presentatie – toch onder de aandacht van een groot publiek gebracht.
8
Vakblad voor de Bloemisterij 2 (2016)
Column Feico Smit
Mening
f.smit@royalvanzanten.com
Oeganda
Winnaar Toon Ebben: ’Je moet visie hebben’ „Je moet visie hebben. Dat kun je niet ergens leren, dat moet je voelen”, zegt Toon Ebben van Boomkwekerij Ebben, winnaar van de Tuinbouw Ondernemersprijs 2016. Bij het Noord-Brabantse familiebedrijf zijn duurzaamheid en zorg voor de leefomgeving vanzelfsprekend. Volgens de jury blinkt de kwekerij uit in het onderhouden van relaties in binnen- en buitenland. „Onze slogan is ’know how to grow’. Het gaat daarbij niet alleen om kennis die we zelf hebben, maar ook om kennis die we opdoen in contacten met internationale landschapsarchitecten. Met hen verzame-
len we ideeën waardoor we weer nieuwe inspirerende bomen kunnen kweken”, aldus Ebben. Het bedrijf biedt zijn personeel de vrijheid met eigen ideeën te komen en die verder te ontwikkelen. „Zo is onze ’zitboom’ ontstaan, een gebogen dakplataan waarop je kunt zitten en die ook schaduw geeft.” Ten slotte werkt Ebben graag met mensen die een maatschappelijke afstand tot de arbeidsmarkt hebben. „Mensen die een rugzakje hebben. Sommigen vinden dat randverschijnselen, wij vinden dat hoofdzaken.”
’Authentieke verhaal’
’Klant staat voorop’
Knal Met een enorme dreun gingen wij aan de kust in Tanzania het nieuwe jaar in. Helaas geen vuurwerk maar dynamiet waarmee vissers op het rif vissen vangen. Door een enorme staaf dynamiet naar beneden te gooien in het water en dit tot ontploffen te brengen klappen alle longen/kiewen van alle beesten uit elkaar en is werkelijk alles maar dan ook alles in de omgeving dood. Deze afgrijselijke manier van vissen is met name populier onder de vissers rond Tanga en Dar es Salaam. De overheid zegt hier hard tegen op te treden maar ondertussen is het dezelfde overheidsfunctionaris die hier zijn boterham mee verdient. Soms zijn er wel honderd ontploffingen per nacht waar te nemen als je op het strand staat. Het hele koraalrif gaat zo binnen een paar jaar naar de knoppen en alles wat leeft is dood. Er zijn een paar Europeanen aan de kust die zich hier druk om maken en de overheid hierop aanspreken. De benzine die de overheid heeft voor controle op zee, wordt al aan land verkocht door dezelfde overheidsfunctionarissen. Dat gaat dus helemaal de verkeerde kant op en niemand die er wat aan doet. Een lokale medewerker van een van de organisaties die hieraan wat proberen te doen, heeft vorige week een zuuraanval in zijn gezicht ternauwernood overleefd. Het is zo triest dat de natuur anno 2016 nog steeds onze aandacht nodig heeft om dit soort misstanden te voorkomen. Een knal van heel andere orde vond plaats net voor oud en nieuw met mijn auto. Vlak voor de kust liepen de lagers van de krukas vast en hierdoor ontstond een heel scala aan andere problemen. In de ochtend nog goed de olie gecontroleerd en dan toch dit. Het trouwe beest is al 24 jaar en heeft mij al naar menig plek binnen Afrika gebracht. Nu is het dus waarschijnlijk afgelopen. Te veel op de klok aan kilometers, te veel gaten in de weg, te veel stof en te veel slechte diesel gedronken. De knal waarmee hij tot stilstand kwam was enorm maar niet zo erg als die door het dynamiet op nieuwjaarsnacht. De knal op het rif doet me eigenlijk meer pijn omdat ons voortbestaan hiermee wordt bedreigd. Ik wens iedereen een knallend goed 2016! Feico Smit, directeur Royal van Zanten Oeganda
Vakblad voor de Bloemisterij 2 (2016)
9
Een prestatie om te vieren
en om anderen mee te inspireren.
Boomkwekerij Ebben wint Tuinbouw Ondernemersprijs Ondernemerschap, visie en lef zijn onmisbaar om succesvol te vernieuwen. En dat laat directeur Toon Ebben met zijn bedrijf Boomkwekerij Ebben uit Cuijk duidelijk zien. Omdat dit succes ook anderen kan inspireren, dragen wij er graag aan bij.
Kijk op rabobank.nl/agrarisch Een aandeel in elkaar
Vragen Stuur uw vragen naar Postbus 9324, 2300 PH Leiden. U kunt ook bellen, faxen of mailen: Peter van Leth, 071-56 59 688, pvanleth@hortipoint.nl
Is er komend jaar ook subsidie op verwijderen van asbest? In 2016 wil ik het asbest van mijn dak laten verwijderen. Ik heb gehoord dat hiervoor verschillende subsidiemogelijkheden zijn. Klopt dat?
Illustratie: Peter moorman
D Gewenste gegevens
Volgorde van binnenkomst
In combi met zonnenpanelen
Marianne van der Spek-van Hof, Flynth Naaldwijk, 088-2367530
Vakblad voor de Bloemisterij 2 (2016)
11
Winnaars Glazen Tulp nog steeds Volgende week rijkt FloraHolland weer de Glazen Tulp Awards uit. De beste noviteit van 2016 zal dan worden bekroond. Vorig jaar vielen een alstroemeria, haworthia, skimmia en amarylisbollen in de prijzen. Hoe staat het daar nu mee? Cindy van der Zwet cvanderzwet@hortipoint.nl
Fedor van Veen:
foto’s: FloraHolland
’Bewust gedoseerd op markt gebracht in het begin’
Peter Lock:
’De 8,5 cm loopt lekker weg’
12
Vakblad voor de Bloemisterij 2 (2016)
succesvol in de markt Roland van der Werf
’Het product zit nog niet aan het plafond’
Jochem Vreugdenhil:
’Het winnen van de award zorgt voor veel exposure’
Vakblad voor de Bloemisterij 2 (2016)
13
Marc Eijsackers en Servaas van der Ven over het extra budget Bloe
’We gaan niet pionieren in nie De handel gaat dit jaar weer bijdragen aan promotie. Het budget neemt hierdoor met € 6 miljoen toe. Algemeen manager Marc Eijsackers van Bloemenbureau Holland en bestuurslid Servaas van der Ven zijn blij dat de ketenpartijen samen weer de verantwoordelijkheid dragen. „De extra euro’s gaan zoveel mogelijk het veld in. Er blijft weinig aan de strijkstok hangen.” Cindy van der Zwet cvanderzwet@hortipoint.nl
foto: Gerdien de Nooy
Bloemenbureau Holland krijgt sinds jaren meer te besteden. Hoe vindt u dat?
Hoe gaan jullie dit extra geld besteden?
Waarom niet? Daar is nu budget voor?
Servaas van der Ven (links) en Marc Eijsackers. „Het marketinggeweld in andere sectoren neemt toe. Onze € 14 miljoen is niet voldoende. We moeten aantonen wat promotie oplevert.”
14
Vakblad voor de Bloemisterij 2 (2016)
menbureau Holland:
euwe landen’ Bloemenbureau Holland is veel online actief. Gaat dat veranderen nu er meer budget is? Wel onder de vlag van Bloemenbureau Holland? Nu zien telers er soms weinig van terug...
Vertel. Wat gaan we doen dit jaar?
Hoe kijken jullie aan tegen de ambitie van FloraHolland. Hoe zorgen we ervoor dat de consument 20% meer gaat uitgeven aan bloemen en planten? Is dat een kwestie van promotie?
Dit jaar dus € 14 miljoen te besteden. Is het voldoende?
Valt er eigenlijk nog veel te halen in de vier kernlanden?
Vijf jaar terug telde Bloemenbureau Holland zo’n veertig mensen en nu veertien. Komen er weer mensen bij?
Hoe krijgen jullie het budget omhoog?
Vakblad voor de Bloemisterij 2 (2016)
15
Veiling Rhein-Maas- directeur Ruud Knorr:
’WFE kan ons omzet gaan kosten’ Na vijf succesvolle jaren zet Veiling Rhein-Maas de komende tijd sterk in op e-commerce. Daar heeft de veiling een achterstand. Zeker als je bedenkt dat moeder FloraHolland ernaar streeft in 2020 een miljard via een digitaal platform om te zetten. Directeur Ruud Knorr: „Als we niet op korte termijn een e-commerce systeem krijgen, dan kunnen we omzet gaan verliezen.” Arie-Frans Middelburg afmiddelburg@hortipoint.nl
O Meer stabiel
Een sterke troef van Veiling Rhein-Maas is het bijeenbrengen van klanten en aanvoerders. „Wij zijn altijd al klantgericht geweest.”
16
Vakblad voor de Bloemisterij 2 (2016)
Foto’s: Veiling Rhein-Maas
Achtergrond
Veiling Rhein-Maas in cijfers
Veilingdirecteur Ruud Knorr zag in vijf jaar tijd het aanbod van bloemen en planten op Veiling Rhein-Maas dieper en breder worden. De prijsvorming werd stabieler.
-Totale omzet 2015: €350 miljoen (+4,3% t.o.v. 2014) -Productomzet bloemen en planten: €329 miljoen -Aandeel klok: 83% -Aandeel klokservice (bemiddeling): 17% -Aandeel planten: 55% -Aandeel bloemen: 45% -Aandeel KOA: 26% -Aantal handelaren: ca. 1.600 -Aantal KOA-aansluitingen: 380 -Gemiddeld aantal dagelijks klanten: fysiek 305, KOA 100. -Aantal aanvoerders: 2.400 -Dienstenomzet: €21 miljoen -Omzetprognose 2016: +2-3%
Duitse markt Exporteurs Verbreed
Andere landen
Bescheiden
> Vakblad voor de Bloemisterij 2 (2016)
17
Foto: Veiling Rhein-Maas
Vervolg van pagina 17
Het aandeel van de klok in de productomzet op Veiling Rhein-Maas is 83%. Het aandeel in de klokomzet van KOA-kopers neemt toe en lag vorig jaar op 26%.
E-commerce Klok en klokservice
Disruptie Veiling Rhein-Maas
2 tot 3% groei
18
Vakblad voor de Bloemisterij 2 (2016)
Markt Let op: de lijnen lopen in het volgende jaar over zonder van kleur te veranderen.
Klok prijsbeelden Snijbloemen
Groene planten
Bloeiende planten
De gemiddelde prijs van snijbloemen kwam uit op € 0,23; tegen € 0,21 vorig jaar. Een vergelijking met vorig jaar is lastig te maken. Toen telde week 1 maar 1 veildag (2 januari).
Groene planten gingen gemiddeld voor € 1,40 van de hand. Vorig jaar bedroeg de gemiddelde prijs op 2 januari € 1,29.
Bloeiende planten brachten in de eerste week van het nieuwe jaar een euro op. Dit was min of meer gelijk aan vorig jaar.
De week van de agronoom
Bron: FloraHolland
Ed Smit:
’De hectiek is compleet deze week’ Foto: Ideavelop
Bedrijf: Ideavelop Week: 1
Maandag
Donderdag
„Renée en ik komen terug uit Parijs waar we met familie een paar dagen zijn geweest. Onze zoon was in Maastricht achtergebleven. Hij heeft een hersenverlamming en als gevolg daarvan heupdysplasie. De komende tijd gaat hij naar Adelante, een observatie- en kinderrevalidatiecentrum.”
„We laden een grote trailer vol met hout voor de stand in Utrecht en beginnen met opbouwen. De stand is 50 m2 en we krijgen er 70 m2 gratis bij van de organisatie. Dat maakt de hectiek compleet. Dagenlang zijn we non-stop aan het bouwen. Rob de Bruin uit ’s-Gravenzande en ik. ’s Avonds gaan we naar Op Hodenpijl in Schipluiden waar we de techniek voor het webinar voorbereiden.”
Dinsdag „Ik overleg telefonisch met de gasten van onze ’Jungle Talk Live’ op vrijdagavond. We bouwen een website voor Jungle Talk en zijn druk met de voorbereiding op twee beurzen: de Vakantiebeurs in Utrecht en de beurs voor bijzondere reizen in de Beurs van Berlage in Amsterdam. In Utrecht staan we voor de negende keer. Ieder jaar staan we er met ’De Meest Duurzame Stand’. Over ieder detail denken we na en we maken gebruik van veel Westlandse producten. Planten van Ter Laak en Ammerlaan, honingtomaten van Looije en groente van Koppert Cress en Agrocare.”
Woensdag „We rijden naar Ter Aar om bielzen voor de stand in Utrecht te halen. ’s Middags gaan we naar Maxima op Keukenhof. Het is leuk. Zowel de key note speaker als de vier genomineerden voor de Tuinbouw Ondernemersprijs zijn relaties van ons, dus een voorkeur hebben we niet.” Vakblad voor de Bloemisterij 00 (TEMPL)
Vrijdag „Voor het webinar eten we met de gasten en hun ouders of partners. Zo zorgen we dat de sprekers niet als wildvreemden aan tafel zitten. Het webinar verloopt goed. Het is jammer dat het geluid niet optimaal is en dat het niet sneller ging. Aan de andere kant was de sfeer achter de tafel heel goed. Ook na afloop. Eric Moor blijft lang hangen terwijl hij die week al vijf borrels achter de rug heeft. Dat is een goed teken. Ik spreek met de GreenTech en HAS Hogeschool. Imagro en Koppert zijn al ’inspiratoren’. Ook ben ik met Koppert Cress in gesprek. Ik geef de avond een 8. Als we de komende maanden wederom goede gasten en goede thema’s hebben en het iets flitsender presenteren, dan gaan we met Jungle Talk hele leuke dingen doen.”
19
In de grafieken wordt de procentuele verandering (= index) weergegeven van de prijs en de totale aanvoer ten opzichte van vorig jaar.
Martijn Bentvelsen martijnbentvelsen@floraholland.nl
Snijbloemen Prijs snijbloemen 7,5% lager
in procenten
Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder
week
Kamerplanten Prijs kamerplanten 15% hoger
in procenten
Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder
week
Tuinplanten Prijs tuinplanten 28% lager
in procenten
Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder
week
20
Vakblad voor de Bloemisterij 2 (2016)
Engeland
Over de toonbank
Linda Osborne:
Birmingham
’Vraag naar voorjaarsbloemen begint hier laat’ om een paar bloemstukken naar de kerk te brengen. Die zullen daar zo’n drie weken blijven staan. Ook lever ik dan meteen een grafarrangement af van rozen, lelies en lisianthus.”
U doet vooral rouw en trouw? FOTO: LULU'S FLOWERS
„Klopt. Voor de belangrijke momenten van leven en dood. zoekt men nog echt naar traditioneel vakwerk. Ik lever ook aan voorbijgangers en wat zakelijke klanten zoals het plaatselijke Holiday Inn Hotel en de golfclub.”
Verkoopt u al voorjaarsbloemen? Naam: Lulu’s Flowers Locatie: Birmingham Sortiment: 60% bloemen, 25% planten, 15% overig Specialiteit: trouw- en rouwwerk Aantal medewerkers: geen
Heeft u het druk momenteel? „Dit is een vrij rustige periode, zo tussen kerst en Valentijn. Er zijn weinig huwelijken in deze tijd van het jaar, maar begrafenissen en kerkarrangementen heb ik wel. Ik sta op het punt
Standpunt
Peter de Munck, snijhortensiakweker, De Lier
Mee eens, oneens of denkt u er heel anders over? Reageer dan bij de marktredactie: A.F. Middelburg, 06-23631549 of mail afmiddelburg@hortipoint.nl
Vakblad voor de Bloemisterij 2 (2016)
„De vraag naar voorjaarsbloemen komt hier pas na half februari op gang. Omdat ik zelf dol ben op tulpen, heb ik daar wel al wat van staan. In deze buurt wonen veel Polen, daar is mijn aanbod min of meer op afgestemd. Dus rode rozen, maar ook traditionele bloemen als chrysant en anjer lopen hier goed. Op het moment is er veel vraag naar boeketten in aquapacks. Dat is hier in Engeland een bekend fenomeen. Boeketten op water in speciale houders. De aquapacks doen de versheid van de bloemen goed. Ook bieden ze de consument gemak, want ze hoeven de bloemen niet eens meer over te zetten in een vaas.”
Ziet u uit naar Valentijn? „Hoewel het een belangrijke dag is voor ons, kijk ik met angst en beven uit naar de prijzen die dan zullen gelden. Na de kerstdagen zijn de prijzen eigenlijk steeds vrij hoog gebleven, ondanks het inzakken van de vraag. Maar waar ik nu 50 pence voor een roos betaal, is dat voor Valentijn vast weer 1,50 pond. Ik moet ze dan verkopen voor 5 pond. Klanten klagen daar elk jaar weer over, maar toch grijpen ze steeds weer naar de roos.”
Heeft u last van de supermarkten? „Meer van hun klanten, die proberen hier af te dingen omdat ze de supermarktprijzen als standaard zien. Het is niet voor niets dat zij hun bloemen zo goedkoop aanbieden. Ze kopen ze massaal in en de kwaliteit is niet vergelijkbaar met die van ons. Ik doe niets af van de prijs als mensen willen onderhandelen. Als zo’n ’dure’ bos dan uiteindelijk drie weken goed blijft, snappen ze het ineens.”
Waar koopt u in? „Via de lokale groothandel koop ik vooral Nederlandse producten. Lelies en tulpen zijn mijn favoriete Nederlandse bloemen. Beter kun je ze niet krijgen.”
’Minder kwekers en meer externen in RvC van FloraHolland’ „Het bewind van Timo Huges heeft geleerd dat FloraHolland een goede Raad van Commissarissen nodig heeft. Huges begon sterk als algemeen directeur van FloraHolland. Hij deed goede dingen Maar naar verloop van tijd sloeg hij door, er zat geen rem op. Onder zijn leiding ruziede FloraHolland met zowel de VGB als Plantion. Bovendien werd de inning van de promotiegelden van de handel gestopt. Huges ging te ver en er was niemand die hem stopte. De RvC was niet tegen hem opgewassen. Hij liep over de RvC heen. De periode Huges bewijst dat het van belang is dat er een gedegen iemand met kennis van zaken tegenover de
directie moet staan. Een sterke RvC die hem even oppakt en terug op zijn plaats zet als dat nodig is. De huidige RvC is niet sterk en dat komt volgens mij doordat er te weinig externen in zitten. Het merendeel – 7 van de 10 – van de RvC-leden dient kweker te zijn en kwekers hebben niet altijd de kwaliteit om een directie partij te bieden. Draai het om en kies voor meer externen, kijk naar kwaliteit. Kwekers zijn al goed vertegenwoordigd in adviesraden en FPC’s en hebben op die manier invloed. Kies in de RvC mensen met bepaalde capaciteiten, mensen die verstand hebben van e-commerce en een netwerk hebben, verstand hebben van zaken doen met
China bijvoorbeeld. Neem iemand van Bol.com of Coolblue. Ook Lucas Vos heeft – wil FloraHolland onder zijn leiding succesvol zijn – een sterke RvC nodig. Ook bij Vos zit er namelijk momenteel geen remming op. Hij noemt 2016 het jaar van de versnelling van FH 2020. Daarmee kan FloraHolland zich zelf ook voorbij gaan lopen. China is leuk, maar volgens mij is het beter om meer energie in Duitsland te steken. Als de export naar dat land voor het tweede jaar op rij daalt dan zijn we verder van huis. Kortom: wil FloraHolland 2020 (ik sta daar positief tegenover) een succes worden, dan dient de RvC partij te kunnen bieden aan de directie.”
21
Analyses snijbloemen
Foto: De Graaf Van der Zande
Iets minder snij-asparagus ligt nu beter in de markt De Nederlandse aanvoer van snij-asparagus krimpt iets en lijkt beter te worden gewaardeerd. De speciale soorten winnen terrein dankzij meer directe verkoop.
Gematigd
Betere vraag
Gagel blijvend kleine speler in decoratiegroen In het enorme aanbod decoratiegroen uit binnen- en buitenland is er voor gagel een bescheiden rol. De kwaliteit van de directe afzet is beter dan de handel via de veilingklok.
Foto: Fausto van Houwelingen
Krimp in aanvoer
22
Vakblad voor de Bloemisterij 2 (2016)
Nederlands decoratiegroen wisselend gewaardeerd
Foto: De Graaf Van der Zande
Nederlandse bladproducten als monstera, philodendron en anthurium worden wisselend gewaardeerd en hebben een bescheiden positie in een grotere, internationale markt.
Philodendron Anthurium Monstera
Marktacties Promotie
Bloemenagenda
Balkonplant 2016: geranium, vanaf april mediacampagne n Terrasplant 2016: hibiscus, vanaf april mediacampagne
Bloemenbureau Holland, VBW en FloraHolland
n
wk 1 - wk 4: tulp wk 5 - wk 8: roos n wk 9 - wk 12: freesia n wk 13 - wk 16: gerbera n n
Woonplant van de maand januari: kamerbomen: beaucarnea, poly scias, dracaene, pachira. n Woonplant van de maand februari: narcis n
n Tuinplant
van de maand januari: blauwe coniferen: Picea pungens Super Blue, Juniperus squamata, elwoodii en stricta n Tuinplant van de maand februari: viburnum n PurE n PurE n3
Seasonal Flowers januari: hyacint, Viburnum opulus, syringa Seasonal Flowers februari: narcis, anemoon, hyacint, syringa
mrt - 6 mrt Huis&Tuin, consumentenbeurs WTC Expo Leeuwarden
16 jan Rob’s Grote Tuinverbouwing met onder andere: Helleborus Gold Collection, bol-op-pot (tulp, hyacint, narcis, eucomis, glamini, freesia en sonatini), Chichi-Orchidee (paphiopedilum), TiSento, Favourite Roses, Green is..., No Water Flowers®. SBS6, 17.00 uur.
n
Bloemendagen 21 jan Grootmoederdag (Pol) 2 feb Nationale Flirtdag (GB) n 7 feb Carnaval (Ned) n 8 feb Rosenmaandag (Dld) n 8 feb Chinees Nieuwjaar (Fra, GB) n 9 feb Carnavalsdinsdag (Dld) n 14 feb Valentijnsdag (Ned, Dld, Fr, GB, Ita, Zwi, Pol, Rus) n 6 mrt Grootoudersdag (Fra) n 6 mrt Moederdag (GB) n 6 mrt Grootmoedersdag (Bel) n 8 mrt Vrouwendag (Dld, Fra, GB, Ita, Pol, Rus) n 17 mrt St. Patrick’s Day (GB) n 19 mrt Vaderdag (Ita, Spa) n n
Heeft u informatie voor de agenda? Mail naar afmiddelburg@hortipoint.nl
Vakblad voor de Bloemisterij 2 (2016)
23
Analyse bloeiende planten Foto: Micquel Groen BV
Exporteur over Engeland
Colmanara blijft gedoemd tot cambria-mix Colmanara mag dan één van de belangrijkste cambria-orchideeën zijn, de vraag op soort blijft heel bescheiden. De plant gaat grotendeels anoniem weg in een cambria- of orchideeënmix.
Bedrijf: Micquel Groen BV, Hazerswoude Functie: mede-eigenaar Afzetland: Engeland Inkoop: 5% klok, 95% rechtstreeks bij kwekers Aantal medewerkers: 12
Marjon Groen:
’Engelsen kopen een tuinplant voor het leven’ Wie zijn uw klanten? Bijrol
„Wij verkopen aan tuincentra, cash-and-carry’s en groothandelaren. We leveren kamer- en tuinplanten, met de nadruk op het laatste. De afzet van kamerplanten groeit wel, maar de tuinplanten vormen de hoofdmoot. Niet helemaal toevallig, want we zitten hier in een gebied waar van oudsher veel tuinplantenkwekers zitten.”
U bent lijnrijder? „Ja, maar dan op de moderne manier; veel producten worden van tevoren besteld. We hebben drie lijnen in Engeland, die we twee keer per week beleveren. Een keer met onze eigen vrachtwagen en een keer via een transporteur. We zijn in 2004 begonnen met één lijn, die mijn man had overgenomen uit de failliete boedel van zijn toenmalige werkgever.”
Weinig meertakkers
Welke planten verkoopt u vooral? „We verkopen er eigenlijk bijna alle tuinplanten. Bloeiend en groen, met de buxus als uitschieter. We zijn geen klokkopers, het assortiment op de veilingen wordt steeds kleiner. We kopen onze planten vooral rechtstreeks bij kwekers. In Nederland, maar ook in Denemarken, waar de planten soms wat compacter en mooier zijn. Verder halen we het mediterrane assortiment als oleanders en olijfboompjes uit Frankrijk, Italië, Spanje of Portugal.”
Hoe lopen de zaken?
Hoe kijkt u naar de toekomst? „Engelsen zijn enorme tuinliefhebbers, ze kopen een plant ’voor het leven’. We zijn dus optimistisch. De Engelsen gaan voor kwaliteit, waarbij de prijs in verhouding moet zijn met wat je aanbiedt.”
24
Verkochte aantallen x duizend
„Over Engeland wordt momenteel vooral geroepen dat het aantrekt. Dat is natuurlijk ook zo, maar heeft dat te maken met de aantrekkende economie? Ik betwijfel het. In 2008 werd het moeilijker omdat de koers van het Engelse pond daalde. Maar inmiddels is het vooral de euro die zwak staat en gaat het in Engeland weer een stuk beter. Het blijft echter onzeker, met de verkiezingen voor de deur en de dreiging dat Engeland uit de EU stapt.”
Verkochte aantallen en middenprijs van colmanara op de FloraHolland-veilingen van 2011 tot en met 2015. Vakblad voor de Bloemisterij 2 (2016)
Foto: Alpha Communications
Afzetzaken
Analyse groene planten
Vraag naar schefflera krimpt weer sneller dan aanbod Verkoop en aanbod van schefflera loopt jaarlijks terug. Toch stonden ook in 2015 weer schefflera’s voor te lage prijzen voor de klok. Leveranciers verkleinen het aanbod verder.
Foto: vcakbald voor de Bloemisterij
Bedrijf: Van Haaster Aanleiding: Hyacintenactie voor Aya
Rob van Haaster Jullie hebben promotie voor hyacint gevoerd? „Voor het tweede jaar op rij hebben wij als hyacintenkwekers een actie georganiseerd ten behoeve van het AYA-platform. Deze organisatie ondersteunt jongeren met kanker. Ons doel is om aandacht te vragen voor hyacint en de start van het seizoen in te luiden. Dat we hiermee ook een goed doel steunen, is natuurlijk mooi meegenomen.”
Wat hield de actie precies in? „De promotieactie was tweeledig. Enerzijds hebben we hyacinten geveild voor het goede doel. Vooraf hebben we kopers op de hoogte gebracht van de actie en de belangrijkste kopers een mailing gestuurd. Hierop is heel goed gereageerd. De 200 bossen hyacinten brachten op de klok in Rijnsburg € 2.000 op en dat betekent een euro per steel. Dit is zo’n 70 cent meer dan de marktprijs in deze periode. Alle kopers die gedrukt hebben, hebben van ons een emmer hyacinten ontvangen, zodat het product aan het begin van het seizoen ook daar goed zichtbaar is.”
Weinig mis
Minder in beeld
En het andere deel van de actie? „Wij hebben 4.300 bossen hyacinten verkocht in elf verschillende ziekenhuizen. Dit hebben wij vorig jaar ook gedaan en dat ging goed. Ook dit jaar zijn alle bossen weer verkocht. In totaal, inclusief de geveilde kar, hebben we een bedrag van € 16.000 kunnen ophalen voor het AYAplatform. Wij zijn met hen in contact gekomen op hun initiatief. Zij hebben ons vorig jaar benaderd voor het opzetten van een actie.”
Is dit een initiatief vanuit de Productcommissie?
Verkochte aantallen x duizend
Verkochte aantallen en middenprijs van schefflera via de FloraHollandveilingen van 2008 tot en met 2015. Vakblad voor de Bloemisterij 2 (2016)
„Nee. Hyacintenkwekers zijn onderdeel van de Productcommissie Bloembollenassortiment. Wij voeren samen met snijbes, trekheesters en zomerbloemen promotie onder de vlag van Pure Seasonal Flowers. Deze hyacintenactie staat daar los van. Dit hebben we zelf georganiseerd, samen met FloraHolland-medewerkers. John van der Slot en ik trekken de kar, maar bijna alle hyacintenkwekers hebben bloemen gesponsord. Het transport is gratis verzorgd door Greenlines en Twinpack en Broekhof hebben ook een steentje bijgedragen. Het is mooi dat we dit met zijn allen kunnen organiseren.”
Hoe is het seizoen van start gegaan? „Het loopt lekker. De kwaliteit is nu nog wel aan de magere kant, maar dat heeft met het groeiseizoen van de bollen te maken. De hyacinten worden vanzelf zwaarder. De dagprijzen zijn redelijk; er heerst best een goede stemming. Vorig jaar hebben de meeste kwekers geld verdiend, dus we zijn positief gestemd over dit seizoen.”
25
Wolf in schaapskleren Hij lijkt een beetje op wolluis, zijn voornaamste voedselbron. En dan hebben we het over het larvestadium van deze biologische bestrijder, de Cryptolaemus montrouzieri, een kevertje.
H
Tekst en foto: Hans Neefjes hneefjes@hortipoint.nl
26
K asgeluiden Bestrijding van ziekten en plagen. Hoe gaat dat in de praktijk? Wat houdt telers bezig en hoe gaan ze daarmee om? Wat zijn de geluiden uit de kas? Om de twee weken laat het Vakblad telers vertellen over chemische of geïntegreerde bestrijding.
Peter van Leth, Hans Neefjes, Joef Sleegers bloemisterij@hortipoint.nl
’Goed kijken hoe plagen zich ontwikkelen’
Kees Kouwenhoven Adviseur gewasbescherming Royal Brinkman, o.a. roos
Meeldauw is goed onder controle bij de rozentelers die Kees Kouwenhoven adviseert. „In verband met naderende Valentijn zal er binnenkort weer worden gespoten met Luna Privilege, dat tevens preventief werkt tegen botrytis. Ook Switch wordt om die reden toegepast. LVM’en of foggen heeft vaak de voorkeur bij Switch omdat dan het gewas niet hoeft te worden natgemaakt. Voeg bij bespuitingen
met Switch een uitvloeier toe. Let wel op dat alle ruimtebehandelingen tegen meeldauw een negatief effect kunnen hebben op sluipwespen.” Luis ziet Kouwenhoven ook in de winter regelmatig opkomen. „Bij enkele kwekers zien we nog steeds veel larven van de galmug aphidoletes. Ze kan die de plaag niet geheel ruimen, maar bespuitingen kunnen we dan wel uitstellen. Aangezien de meeste middelen tegen luis maar
enkele keren per jaar mogen worden toegepast, loont inzet van luisbestrijders. De sluipwesp praon kom je steeds vaker al dan niet spontaan in de kas tegen.” De daglengte neemt weer toe, zodat de kastemperatuur bij zon overdag alweer wat mag stijgen. Gevolg is wel dat wol-, dop- en schildluis zich dan weer sneller gaan ontwikkelen. „Bekijk regelmatig aangetaste takken onder een binoculair om de ontwikkeling van de plaag in de gaten te houden. Visuele beoordelingen zonder microscoop geven geen goed beeld van de plaag. Bespuiting van Plenum in combinatie met hulpstof SBI geeft een zeer goed resultaat op schildluis. Ook solo bespuitingen met SBI hebben een goed effect. Het insect verstikt; zijn ademhaling wordt belemmerd. Ook hiermee voorkom je overschrijding van het maximum aantal toepassingen van chemische middelen.”
’Met gewasbescherming hoppen we door de kas’
Simon Zwarts Plaats: Mijdrecht Teelt: gerbera grootbloemig onder 6.000 lux Oppervlakte: 1,5 ha
28
Het weer blijft zich eigenaardig gedragen. In het noorden schaatste men vorige week door de straten, terwijl het in het westen 10°C was. In november had Simon Zwarts veel moeite om goed klimaat te houden. Botrytis lag op de loer. Dat gevaar is nu geweken. „In december hebben we redelijk zon gehad en de temperatuur is niet extreem laag. Tegelijk zijn de nachten koel genoeg om een goede knopaanleg te krijgen.” Over een half jaar wil Zwarts weer het hele gewas vervangen. Met gewasbescherming hoeft hij dus alleen maar de eindstreep in juni in de gaten te houden. Dat betekent dat nu de laatste wittevliegen worden opgeruimd. Daarvoor gebruikt hij verschillende mixen op verschillende plekken in de kas. „We hebben bijvoorbeeld gedeelten waar we zachtere middelen gebruiken om de diglyphus overeind te houden. Ergens anders gebruiken we hardere
middelen. Op een gegeven moment draaien we dat om, zodat de diglyphus elders weer meer ruimte krijgt. Zo hoppen we constant door de kas. Dit is geïntegreerde gewasbescherming ten top.” Zwarts wil de druk van wittevlieg zo laag mogelijk krijgen, zodat hij in het voorjaar alleen maar hoeft bij te sturen. Of dat biologisch of chemisch gaat gebeuren, weet hij nog niet. „Komt de wittevlieg in februari op,
dan denk ik aan biologie. Maar als dat pas in juni gebeurt, dan pak ik het chemisch aan.” De mineervlieg en diglyphus zijn goed in evenwicht, vindt de teler. „Het golft een beetje, maar alles is onder controle. Voor komend halfjaar maak ik me hier geen zorgen over. Verder lijkt er wat spint aan te komen. Daarvoor heb ik Scelta mee gespoten. Over een maand kan ik feltiella inzetten; dat werkt super.”
Vakblad voor de Bloemisterij 2 (2016)
’Tripsdruk laag op 95% van het bedrijf’
Marco van de Werken Plaats: Brakel Kwekerij De Heuve: 3,8 ha chrysant onder 9.800 lux, waarvan 75% troschrysant Grand Pink en 25% santini (o.a. ’Rossi’)
Wat Marco van de Werken in 2015 het meeste opviel, is dat de resultaten die voorgaande jaren werden behaald met de gewasbe schermingsmiddelen steeds minder vanzelfsprekend worden. Verder bestaat de indruk dat hoe meer de integreerbare middelen worden ingezet, des te meer de activiteit van natuurlijke vijanden afneemt. Daarom bekijkt de teler steeds vaker per afdeling of hij gaat corrigeren bij een verhoogde infectiedruk of dat hij het aan de roofmijten overlaat. Zowel de tellingen op de scoutplaten als de gewascontroles lieten tot in decem ber pleksgewijs een hogere druk van trips zien. Op het overgrote deel van het bedrijf werd de doelstelling om schoon de winter in te gaan goed gehaald. De proef met het inregenen van aaltjes (meestal worden ze via de spuitboom ingezet) lijkt positief.
Sinds de constatering van de ver hoogde infectie worden pleksgewijs wekelijks aaltjes via de regenleiding verspreid op de gewassen, vanaf de ’phytofase’ totdat de bloemen open gaan. Het idee is om ze zowel als gewas- als bodembehandeling in te zetten tegen trips.Tussen 23:00 en 1:00 uur wordt gegoten en om 5:30 uur gaan de lampen aan. Voor de oogst wordt tweemaal gespoten met Winner plus Vertimec als er trips is
waargenomen, zodat bloemen schadevrij verhandeld kunnen worden. Van de Werken: „Op dit moment is de tripsdruk op 95% van het bedrijf weer mooi laag, en ook spint is niet meer gezien. Maar we weten dat het belangrijk is om in dit jaargetijde de plagen op een laag niveau te heb ben, want het is zo weer maart –april en dan ontwikkelen de overblijvers zich weer snel tot een plaag.”
’Plaagdruk valt mee’
John van Eijk Specialist gewasbescherming bij Biobest Nederland, o.a. in potplanten
Vakblad voor de Bloemisterij 2 (2016)
Door de extreem zachte winter tot dusver blijven sommige plagen makkelijker aanwezig zoals witte vlieg. Een enorme toename van de plaagdruk constateert adviseur John van Eijk echter niet. Uitzonderingen daargelaten. Meerdere Westlandse poinsettiakwekers hadden veel problemen met wittevlieg. Zeker tegen hardnekkige stammen van tabakswittevlieg (Bemisia tabaci) adviseert Van Eijk in soortgelijke
situaties een schimmelpreparaat (Botanigard, PreFeRal, Naturalis-L of Mycotal) toe te voegen bij een bespuiting, omdat resistentie hierbij niet aan de orde is. Het klimaat luistert dan nauwer; de RV moet vol doende hoog zijn voor een effectieve werking van de preparaten. Verder is noodzaak de onderkant van het blad goed te raken. Blij is Van Eijk met een reguliere toelating van het tripsmiddel Winner
voordat de tijdelijke vrijstelling was verstreken. Het is nu in alle bedekte potplantenteelten toegelaten. „Het is een mooi middel om de tripsdruk in deze periode omlaag te krijgen om zo de stap naar biologie makkelij ker te maken. Want Winner is niet echt veilig voor de biologie, maar heeft niet een erg lange nadelige nawerking op nuttige insecten.” De restrictie van een toepassing met een geautomatiseerde spuitinstal latie is niet voor elke potplantenteler praktisch op te lossen. In noodza kelijke situaties is altijd een LVM te huren. De spintsituatie verschilt op be drijven voornamelijk door de mate waarop trips van oktober tot en met december chemisch is gecor rigeerd. Sommige telers hebben daardoor ook chemisch moeten ingrijpen om spint rustig te houden; het biologisch evenwicht was te veel verstoord.
29
Winter Fair opent beursseizoen De eerste handelsbeurs van FloraHolland is traditiegetrouw begin januari, de Winter Fair. In 110 stands een evenwichtige mix van jaarrondproducten, bolgewassen, perkgoed en boomkwekerijproducten.
Hans Neefjes hneefjes@hortipoint.nl
Inzicht gewenst in markt tuinroos Een redelijk dikke handout lag klaar voor degenen die 7 januari de bijeenkomst voor aanvoerders van tuinrozen bijwoonden. De markt van tuinrozen staat onder druk. Dat geldt voor het hele aanbod. Toch lijkt het er op dat de kale struiken die vooral Limburgse telers produceren, steeds meer concurrentie krijgen van stam- en struikrozen in pot die met blad en bloem in het voorjaar op de markt komen. Het hele vak bleek zich ervan bewust dat er iets moet gebeuren om het
aanbod inzichtelijker te maken. De groep ’overig’ is veel te groot. En uit de aanvoerinforamatie is veelal niet te herleiden of het bijvoorbeeld een stam- of een struikroos is; de zogenoemde S-kenmerken worden niet zorgvuldig genoeg gebruikt. Maar er moeten ook meer productcodes worden aangevraagd. En het maken van goede, actuele productfoto’s verdient meer aandacht, gaven handelaren en veilingmedewerkers aan.
Groen is hip Bunnik Plants liet op de beursvloer zijn brede sortiment groene planten zien. Over Aloë vera wilde het bedrijf uit Bleiswijk kwijt dat het erin geslaagd is om zonder kunstgrepen een compactere plant te maken. Op de foto tonen de twee voorste planten wat dat betekent voor het verschil in uiterlijk. De vetplant valt in het segment ’Klassiek’ binnen het concept ’Gorgeous Green’ van Bunnik.
30
„We merken dat groene planten weer trendy zijn. Ook planten die vroeger veel in de huiskamers stonden zijn weer in. De varen wil ik daarom ook graag op de foto laten zien.”
Bekroonde verpakking De Display Box ontbrak niet in de stand van Bunnik. De kartonnen verpakking met vier open zijden wordt op het bedrijf in Bleiswijk in elkaar gezet en de opdruk is per stuk naar
wens van de klant. In 2015 is de Display Box bekroond als beste verpakkingsinnovatie van Europa, tijdens de European Innovation and Sustainability-verkiezing die verpakkingsmultinational Smurfit Kappa tweejaarlijks organiseeert. Geroemd werd dat de Display Box verpakking, presentatie en logistiek op een duurzame wijze integreert.
Vakblad voor de Bloemisterij 2 (2016)
Allium in pot
Groeien in ballen Growing Ball heet het concept van teler Johan Eveleens uit Wijk en Aalburg. Het idee vond hij in China, waar hij al enkele jaren hosta en sempervirens teelt. In Nederland is er op 2 ha productie van voornamelijk sempervirens en sedum. „En we maken van diverse dode materialen en bolgewassen allerlei unieke plantenbakken. Allemaal handwerk, net als het vullen van die Growing Ball. Eerst grond in de pot, dan in de bol en vervolgens die twee onderdelen op elkaar drukken. Pas dan kun je plantjes poten in de zes gaten in die bol.” Eveleens zet de Growing Ball vooral in Duitsland af. „Directe handel, ik veil niets meer.” Compleet met grond en planten – dat kunnen kruiden, succulenten of perkplanten zijn – kost het product € 5,25. De Growing Ball is sinds kort ook los in een bijpassende doos met ’gebruiksinstructie’ te koop voor de doe-het-zelver. Dan kost hij € 4,75.
Het werd niet duidelijk of er werkelijk een bol in deze pot zat, maar volgens het etiket gaat het om een allium. In dit geval de cultivar uit die productgroep met de grootste bloemen: Globemaster. Kwekerij Gebr. van Velden uit ’s-Gravenzande is er in 2015 mee begonnen. Met amaryllis en calla op pot zijn ze al jaren actief en ze streven daarbij naar zware kwaliteit. Arie van Velden: „We kwamen in gesprek met de teler/eigenaar van deze kwekersrechtelijk beschermde allium. Zijn grootste bollen wilde hij graag als potplant afzetten en niet via droogverkoop of voor de bloementeelt. Wij hebben vorig jaar 5.000 bollen in een 20 cm-pot geplant. Voor een vaste prijs van € 2,95 konden wij die goed kwijt via daghandel. Vooral bij onze bestaande relaties. Dit jaar verdubbelt het aanbod en hebben we ook van de cultivar White Giant een paar duizend bollen opgepot.” Het verhaal van Van Velden met allium typeert een trend die vaker te horen viel bij aanbieders van ’bol-op-pot’. Afzet van droge bollen neemt af omdat consumenten geen
affiniteit en tijd meer hebben voor het planten van bollen in het najaar. Ze kopen liever in het voorjaar een bol-op-pot die bovengronds scheuten en knoppen heeft. Direct plezier van bolgewassen in plaats van enkele maanden wachten tot bollen bovengronds tot wasdom zijn gekomen. In tuinprogramma’s op televisie is dat ook te zien. Volgens telers vergroot een bijpassend etiket de kans dat zo’n bolgewasop pot wordt verkocht. Enigszins rauw gaan deze gewassen namelijk het afzetkanaal in.
Planten van de maand Wat hebben deze gardenia, stephanotis en jasmijn met elkaar gemeen? Ze behoren tot de groep ’witte geurende planten’ die in maart 2016 extra aandacht krijgen. De deels met EU-geld gefinancierde campagne ’Woonplant van de maand’ was present op de Winter Fair (zie inzet) en toonde op twaalf sokkels de planten die komend jaar extra in de schijnwerpers komen. Vaak groepen van planten, zoals de beaucarnea, polyscias, dracaena en pachira die deze maand als ’Kamerbomen’ worden gepresenteerd. Maar ook bol-op-pot krijgt aandacht in de campagne: in februari staat narcis in de picture. Meer over de campagne en de betreffende planten is te vinden op www.mooiwatplantendoen.nl.
Vakblad voor de Bloemisterij 2 (2016)
31
Energiemarkt Het Vakblad brengt elke maand de ontwikkeling van de energieprijzen in de rubriek ’Energiemarkt’. Een deskundige analyseert de belangrijkste ontwikkelingen en een teler vertelt hoe hij met de markt omgaat.
Olieprijs 70
Ervaring
’Zonder WKK valt er meer te besparen met Het Nieuwe Telen’ genoeg. Mede daarom heeft Van Daalen vorig jaar de cursus HNT gevolgd. „Dat gaat in de eerste plaats om het ideale klimaat voor de plant. En als je het goed doet, zal blijken dat je ook energie bespaart. Hoeveel ik precies bespaar is lastig vast te stellen, want elke winter is weer anders.” Eigenlijk is Van Daalen al langer bezig met Het Nieuwe Telen. Drie jaar geleden heeft hij al Nivolatoren opgehangen om de lampwarmte naar het gewas te brengen en de verdamping te stimuleren. „Misschien ga ik die nog eens vervangen door Ventilation Jets. Daarmee zou ik nog nauwkeuriger kunnen regelen.” Verder staat er een pyrgeometer op het verlanglijstje, die de uitstraling meet. „Het gewas kan snel afkoelen terwijl je dat niet in de gaten hebt. Als je precies weet wat de uitstraling is, kun je heel nauwkeurig het doek regelen.”
20
november 2015
december 2015
Gasprijs Contractprijs voor een jaar (2016) in cent/m3
20 19 18 17 16 15 14 13
november 2015
december 2015
Elektriciteit
44
trales uit. De ontwikkelingen van LNG productie en importen zijn ook al langer bekend. De olieprijs is inderdaad gedaald van 55 naar 37 dollar per vat, maar tegelijk is de euro gedevalueerd ten opzichte van de dollar. In euro’s is de olieprijs per saldo 25% gedaald, dus minder dan de gasprijzen. De vraag ligt daarom misschien anders: waarom is de gasprijs nu gedaald, terwijl we dat twee jaar geleden al hadden verwacht? Het lijkt erop dat de Noren of de Russen hun prijsstrategie hebben losgelaten. Mogelijk hebben de Russen, omdat ze minder aan olie verdienen, meer omzet nodig uit gas en accepteren ze lagere prijzen. De productiebeperkingen op Groningen hebben geen effect gehad op de prijs. Dat betekent dat er veel vervangend aanbod voor de huidige prijs beschikbaar is. Was dit te voorzien? Nee, want het is maar de vraag of dit een handige strategie voor hen is. De komende jaren zullen de energieprijzen ons wel vaker verrassen. De transitie naar een duurzame energievoorziening zal meer vraagen aanbodschokken met zich meebrengen. Peter van den Berg, directeur AgroEnergy
43 42 41 40 39 38
december 2015
Bron: Endex.nl
Waarom dalen de energieprijzen nu wel?
32
30
45
Analyse AgroEnergy
Qua energieprijzen hebben we een verrassend jaareinde gehad. Wie voorspeld had dat we rond de jaarwisseling daggasprijzen van 13 tot 14 ct/m3 zouden hebben, zou vreemd zijn aangekeken. En toch is het zo, 6 tot 7 ct/ m3 lager dan vorig jaar rond deze tijd. Ook de termijnprijzen zijn fors lager: jaar+1 noteert met 15 ct circa 6 ct/m3 lager dan vorig jaar; elektriciteit is 7 tot 9 €/MWh lager. De vraag die het eerst opkomt is: hoe komt dit nu ineens? De oorzaken die marktpartijen noemen zijn: de economische groei in China stagneert, olieprijzen zijn sterk gedaald, er komt meer LNG deze kant op omdat Japan de kerncentrales weer opstart, de VS gaat LNG uit schaliegas exporteren in 2016, de gascentrales in Europa kunnen niet op tegen de kolencentrales en gaan uit, huishoudens verbruiken steeds minder gas en last but not least: het was de warmste december ooit in grote delen van de wereld. Maar op de warme decembermaand na kennen we die andere ontwikkelingen al veel langer. Al twee jaar draaien nog maar een paar gascentrales; er gaan nu juist vooral kolencen-
40
december 2015
Bron: vakblad voor de bloemisterij
De Hazekamp in Brakel is een van de weinige alstroemeriakwekerijen die belichten zonder eigen WKK. „Ik heb er zes jaar geleden nog aan zitten rekenen, en voor mijn kleine oppervlakte van 1,3 ha leverde het geen voordeel op”, zegt Gert van Daalen. „Zelfs met een heel kleine WKK zou ik veel meer warmte overhouden dan ik kan benutten. Daarom heb ik besloten om door te gaan met de inkoop van stroom. Op dat moment had ik iets hogere energiekosten dan bedrijven met een eigen WKK. Nu ben ik blij dat ik geen WKK heb. De sparkspread is zo ver gedaald. En met zo’n warme periode als nu zal het nog niet meevallen om alle warmte kwijt te raken.” Een van de voordelen van geen eigen WKK is dat er meer te besparen valt met Het Nieuwe Telen. Met een WKK is er vaak toch al warmte
50
Bron: Endex.nl/AgroEnergy
Gert van Daalen, alstroemeriateler:
Bron: futures.Tradingcharts.com
60
37 36 35
november 2015
Sparkspread 22 21 20 19 18 17 16 15 14
!
november 2015
Kijk voor de ontwikkeling van prijzen op langere termijn op de site van het Vakblad. Bekijk op de website ook iedere dag de ontwikkelingen van de OTC-stroomprijzen, de TTF- en AgroEnergy-gasprijzen, de olieprijs en de dollarkoers.
www.vakbladvoordebloemisterij.nl Vakblad voor de Bloemisterij 2 (2016)
Nieuws
Meer mechanisatie voor lelie en tulp
FOTO: HANS NEEFJES
Een plantmachine voor leliebroeiers (foto) en tulpenbollen verwijderen als de stelen verticaal hangen. Onder andere deze innovaties trokken de aandacht op de Mechanisatietentoonstelling die van 12 t/m 14 januari in Vijfhuizen is gehouden. Fabrikant Hans van der Poel kon eindelijk vertellen dat het planten van leliebollen in de kas semi-automatisch mogelijk is. Diverse prototypes en systemen zijn de afgelopen jaren getekend en soms ook getest. Met een groep telers is afgelopen periode een goed werkende machine gemaakt. Fabrikant Bercomex heeft op verzoek van broeiers het onderdeel ’ontbollen’ beetgepakt omdat tulpen op hun Furora bos-/sorteermachine hangend verwerkt worden. Ontbollen ging vooralsnog in horizontale positie en vaak op machines die broeiers al in huis hadden. Dat kan anders en efficiënter, zo blijkt.
’We moeten gewoon zorgen dat we voor blijven’
Geen illusie
Prima boterham Kanttekening
Vakblad voor de Bloemisterij 2 (2016)
33
Teelttips Vaste planten Inkoop Een groot deel van de zomerbloemen wordt geteeld vanuit vaste planten. Op het moment dat je als teler van plan bent om een dergelijk gewas te gaan telen lijkt het heel makkelijk om aan plantmateriaal te komen. Er bestaat namelijk zoiets als een vasteplantenhandel. Toch is het belangrijk om te weten dat de meeste
Anthurium Klimaat De laatste weken van 2015 waren de stralingssommen 10% hoger dan het langjarige gemiddelde. Extra voordeel was dat vanwege de hoge buitentemperaturen, scherm en folie meer geopend waren. Hierdoor kwam meer licht op het gewas, echter nog steeds
Chrysant Bolblad Tot nu toe valt het aantal meldingen met bolblad nog mee. Meestal ontstaat het in gevoelige rassen zoals anastasia in perioden met donker weer en lage buitentemperaturen. Zodra er weinig wordt gelucht, treedt bolblad op. Het is nog steeds niet duidelijk
34
planten die door de bloementeler worden gebruikt, niet in de handel te koop zijn. Of het is oud materiaal dat bij uw collega bloemtelers vandaan komt maar wat deze zelf niet meer goed genoeg vindt om te gebruiken, of het is niet het juiste soort, terwijl het vaak wel dezelfde naam heeft. Dit laatste komt omdat de meeste bloementelers hun eigen selecties hebben
ontwikkeld, die het juist op hun tuin goed doen. Op het moment dat er planten worden gekocht, weet dan welk partij het is en of de verkoper betrouwbaar is. Zorg dat u de planten het jaar ervoor hebt zien groeien en zelf overtuigd bent van de kwaliteit. Als je alleen maar vraagt ’is dit een goede partij?’ dan zullen maar weinig mensen dit niet beamen.
Vervroegen
onvoldoende voor het aanhouden van hogere etmalen. Streef voor een goede plantbalans nog steeds de minimale etmaal temperatuur na. De eerste weken 2016 zijn de stralingssommen laag en bewolkt weer blijft de komende tijd actueel. De verwachte lagere buitentemperaturen moeten daarom gebruikt worden om etmalen op de minimale waarden te houden. Bij specifieke gewassituaties kan je van die strategie afwijken.
Doeksluiting
niet wordt gewerkt. Sluit doeken in de middag tijdig om verlies aan warmte te voorkomen. Sluit doeken onder de 150 Watt als de buitentemperatuur onder de 5˚C zakt. Het is vaak wel belangrijk een extra periode aan te maken op het midden van de dag om te voorkomen dat op een zeer bewolkte dag de doeken dicht blijven. Alleen een lage buitentemperatuur kan een reden zijn om het scherm gesloten te houden.
Watergift
wat precies de oorzaak is. Het lijkt erop dat het overdag tijdens koud, niet vriezend weer even tien minuten geforceerd luchten een positief effect heeft op het voorkomen van bolblad. Zorg voor voldoende ventilatie door de minimum lucht niet te snel eruit te laten lopen. Het positieve effect van ventilatie kan wijzen in de richting van te hoge CO2waarden in combinatie met schadelijk bijgassen zoals NOx en ethyleen. Voor
ketelbranders geldt een maximum van 150 mg NOx per m3 rookgas. Staat in het stookrapport het NOx gehalte in dpm, dan kan dit worden omgerekend naar mg/m3 door het aantal dpm’s met twee te vermenigvuldigen. Ook bij CO2 via een rookgasreiniger staat op de meetapparatuur hoeveel NOx de TEinstallatie produceert.
staat de vorstgrens, waarbij de luchtramen niet meer open mogen gaan, ingesteld op 1-2°C boven nul. De ervaring is dat als de kas gedurende een vorstperiode lang gesloten blijft de problemen met bolblad toenemen. Daarom is het raadzaam midden op een winterse dag bij voldoende licht iets te luchten. Dit kan automatisch worden ingesteld met behulp van een lichtverlaging op de vorstgrens. Bijvoorbeeld -3°C verlaging van de
vorstgrens met een stralingstraject van 100-400 Watt/m2/sec. Bij een ingestelde vorstgrens van 2°C is dan bij veel instraling de vorstgrens verlaagd naar -1°C. Bij behoorlijke instraling zullen alle ramen ontdooid zijn. Met genoemde instelling voorkom je tevens dat na half januari op een mooie winterse dag de kastemperatuur te hoog oploopt.
Houd de doeken in de ochtend gesloten totdat de ruimte boven het doek voldoende is opgewarmd. Het heeft voor instraling nauwelijks zin zonnedoeken onder de 20-30 Watt of zelfs al vanaf zon op open te laten lopen boven folie of energiedoek. Gewaswerkzaamheden kunnen een reden zijn het zonnedoek eerder te openen, maar stuur bij in het weekend of voor afdelingen waar
Vorstgrens lichtafhankelijk verlagen Op de meeste bedrijven
Begin niet te snel met het vervroegen van vaste planten. De sterkste gewassen groeien van planten die in de winter genoeg kou krijgen. Alvast afdekken om het gewas rustig te laten starten werkt averechts. Dekt u later in de tijd af doe dit dan niet met plastic en zeker niet met dicht plastic. Onder het plastic loopt de temperatuur snel op en zullen de eerste
scheutjes gaan groeien als de kans op vorst nog groot is. Dit vergroot de kans op schade door de afdekking enorm. Afdekken met Agrocover kan wel als bescherming tegen erosie bij gewassen die zijn gemaaid. Dit doek geeft nauwelijks vervroeging en is sterk genoeg om ook met veel wind te blijven liggen. Henk van den Berg Teelt- en Bedrijfsadvies, 0252-340301
Door de hogere buitentemperaturen is stoken nog beperkt gebleven. Daardoor kan de watergift nu minimaal worden gehouden. Werk met 1-2 ’pauzedagen’. Ook bedbevochtiging kan minimaliseren. Hou wortels wel vochtig; voorkom uitdroging van luchtwortels die niet in substraat zijn gegroeid.
Hans van Eijk, Bureau IMAC Bleiswijk 010-5219094
Dirk Jan Binnendijk Tuin-bouwadviezen, 071-5416564 Vakblad voor de Bloemisterij 2 (2016)
Schoffelen
Roos ’Lengende dagen’ De daglengte neemt weer toe. Toch is het nodig om alle belichting zoveel mogelijk te gebruiken met een maximum van 20 uur per etmaal. Op zonnige dagen mag de kastemperatuur niet te hoog oplopen: maximaal 23°C is mooi en past bij de overwegend westelijke windstroming. Controleer de watergift door middel van de watergehaltemeter, het drainpercentage en de EC in mat en drain. Ik prefereer onder normale omstandigheden een maximum watergehalte van zo’n 75%, een drainpercentage van 40-50% en de EC in de mat is onder de drainEC. Als ’EC-mat’ hoger is, moet de EC gift verlaagd worden of de beurtgrootte
Phalaenopsis Licht en schermen Elk jaar worden we verrast door de snelheid en de mate waarin het zonlicht (instraling) toeneemt. Verschillende factoren spelen daarbij een rol, bijvoorbeeld een snel toenemende hoogte van de zon vanaf half januari en daarmee de kracht van de zon. Vooral als de zon zijn hoogste punt bereikt, is het in de komende weken al oppassen voor lichtpieken. Scherm tussen 12.30 en 13.30 deze lichtpiek weg door bijvoorbeeld een lagere instraling na te streven. Denk daarbij ook aan het schermen in koeling en afkweek met het onderdoek. Vakblad voor de Bloemisterij 2 (2016)
naar omlaag. Bij een vierrijensysteem is de maximum beurtgrootte ongeveer 800 cc per m2 (bij een bredere mat tot 1 l/m2). Voor de bemesting hanteer ik uiteraard nog een ’generatief schema’, met een nitraatcijfer onder de 12,0 mmol per liter (bij omrekening naar een EC van 2,0). Daarnaast dient men nog voorzichtig te zijn met ammonium bij volgroeide gewassen. Het streven naar generativiteit is bedoeld om de roos harder te maken en beter bestand tegen de omstandigheden in de naoogst. Maar het is goed om te weten of de besmettingsdruk in de kas hoog of laag is. Ik kwam afgelopen jaar op een tomatenbedrijf tegen dat wekelijks de botrytisdruk
in de kas en in de andere ruimtes werd gemeten. Dit gaf het bedrijf inzicht in de mate van gevaar van aantasting van hun tomaten. Het vergt discipline en ook wel wat werk, maar ik kan mij voorstellen dat de verkregen informatie ook voor rozenbedrijven erg nuttig kan zijn. Er zijn weliswaar minder gevoelige cultivars, maar bij matige omstandigheden in de post-harvest is botrytis een gevaarlijke schimmel voor iedere roos. Bedrijven die werken met rookgassen als CO2dosering, moeten alert zijn op de kwaliteit van deze rookgassen.
Deze ligt nu vaak open vanwege het zachte weer. En juist in deze periode zijn de planten die gekoeld worden zwakker (winterkwaliteit) en vaak ook wat kleiner (minder blad). Lichtschade in het voorjaar komt mede door een snelle en te sterke opwarming van de bladeren. Door steeds de bladtemperatuur te meten kan ook beter gereageerd worden op instraling.
broesbeurtje één of twee dagen voor het gieten.
Licht en vocht Een belangrijke factor is ook het vochtniveau rond de plant (vocht in microklimaat). Het is met name op de dagen voor het gieten oppassen dat het microklimaat niet te schraal is op zonnige dagen. Streef met name op deze dagen naar een (stabiel) hoger vochtniveau bij toenemende instraling en/of geef een
Johan Sonneveld, Adviesbureau J. Sonneveld, 06-46134453
Licht en coating Wanneer er plannen zijn voor het gebruik van een diffuse coating, heeft het voordelen om deze coating al vroeg in het jaar op te (laten) brengen. Wanneer het weer zacht blijft, kan de coating al in de komende weken aangebracht worden. De diffuse coating zorgt dat het licht van de vroege voorjaarszon mooi diffuus in de kas komt. Het voordeel hiervan is dat het licht veel beter de onderste bladlagen kan bereiken en de bovenste (jongste) bladeren minder worden opgewarmd.
Ed Konijn, Bureau Imac Bleiswijk, 010-5219094
Kees van Egmond kees@kees-ineke.nl
Nepmails O nee, daar heb je er weer een. Zogenaamd van Eneco natuurlijk. ’Recent heeft u contact gehad met ons. Om onze dienstverlening te verbeteren willen wij graag van uw ervaringen leren. Klik hier om ons uw bevindingen door te geven.’’ Ja, dat kun je geloven. Hoe was het ook alweer? Hang op, klik weg? Na de spookfacturen was dit te verwachten. Nepmails die ervoor zorgen dat je pc in handen valt van kwaadwillende lieden. Eenmaal geklikt op een bijlage of een link in zo’n mail en je bent de sjaak. Computer gehackt en met geen mogelijkheid kom je meer bij je bestanden. Of er wordt een programmaatje geactiveerd dat op zoek gaat naar je bank- dan wel creditcardgegevens. Pas kregen wij zo een mail van KPN. Het leek een maandafrekening, alleen was het geen pdfje dat je opent met Acrobat Reader, maar een .rar-bestand. Beetje raar inderdaad om je factuur als een ingepakt bestand op te sturen. Maar je zult even niet op je hoede zijn. Nu schijnt er weer een in omloop die zich voordoet als het Centraal Justitieel Incassobureau. Kent u niet? Dan bent u een heer in het verkeer. Ik ook hoor, maar soms… Dus dan komt er zo’n e-mail binnen van het CJIB met de aanmaning om binnen 14 dagen je verkeersboete te betalen. Daarbij de vriendelijke toevoeging dat het ook via iDeal kan. Ja, ze maken het je heel gemakkelijk, zo zijn ze ook wel weer. De boeven. Maar ja, zij weten natuurlijk niet hoe het er bij ons op de tuin aan toe gaat. Met drie auto’s van de zaak en een veelvoud aan chauffeurs is dat elke keer weer spannend. Bekeuringen komen binnen op een en hetzelfde adres. Spanning bij degene die de post openmaakt. Het CJIB, dan weet je hoe laat het is. Hopelijk is het mijn broer of schoonzus… Ja! Gelukkig! Pffff… Nee, in e-mails met nepbekeuringen trappen wij niet. Maar nu floept er wel weer een ander binnen. Eens even kijken. Een uitnodiging voor een tevredenheidsonderzoek. Een digitale vragenlijst over de informatievoorziening en communicatiekanalen van FloraHolland? ’Klik hier om direct deel te nemen.’ Ongelooflijk. Die oplichters verzinnen ook van alles tegenwoordig! Zelfs FloraHolland spannen ze voor hun karretje. Nou, ze bekijken het maar. Ik ga meteen de bank bellen.
35
Bedrijfsinformatie Decorum kiest kwekers en dealers van het jaar
Sorteerlijn voor begonia en cyclaam
Marc Knulst Managing Director WPS
Koppert vestiging in Colombia
Schouten volledig eigenaar van Bercomex Free Design genomineerd voor Sterkste Schakel
Lisa van Holstein bij Pull Position
Redactie E-mail: bloemisterij@hortipoint.nl www.vakbladvoordebloemisterij.nl
Joef Sleegers (071) 565 96 42, jsleegers@hortipoint.nl
Uitgever Het Vakblad voor de Bloemisterij is een wekelijkse uitgave van de Stichting Vakinformatie Siergewassen Schipholweg 1, 2316 XB Leiden Postbus 9324, 2300 PH Leiden E-mail: svs@hortipoint.nl Website: www.hortipoint.nl
Vakredactie POLITIEK EN ECONOMIE Quincy von Bannisseht (071) 565 96 37, qvb@hortipoint.nl Peter van Leth (071) 565 96 88, pvanleth@hortipoint.nl
Eindredacteur Jenny Mostert (071) 565 96 33
Secretariaat Linda Laman Alice Hoogenboom
Bureauredactie Carolyne de Vries Lentsch, Jolanda de Wekker
ABONNEMENTENSERVICE Een abonnement kunt u aanvragen bij de abonnementenservice van Abonnemen www.aboland.nl voor adreswijzigingen en opzeggingen. Abonnementenland is ook bereikbaar via Twitter. Stuur uw tweet naar: @Aboland_klanten. Ook via www.vakbladvoordebloemisterij.nl/abonneren kunt u een abonnement aanvragen. Op deze website vindt u ook de prijzen van de verschillende abonnementen. Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. Abonnementen lopen automatisch door, tenzij uiterlijk twee maanden voor vervaldatum bij de abonnementenservice wordt opgezegd. Dit kan schriftelijk, telefonisch of via de site. Ook voor informatie over een lopend abonnement kunt u contact opnemen met de abonnementenservice.
Colofon
Uitgever en auteurs verklaren dat dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie.
MARKT EN AFZET Arie-Frans Middelburg (071) 565 96 87, afmiddelburg@hortipoint.nl Cindy van der Zwet (071) 565 96 30, cvanderzwet@hortipoint.nl TEELT EN TECHNIEK Hans Neefjes (071) 565 96 38, hneefjes@hortipoint.nl
36
Webredactie Erik Rotteveel Vormgeving Diseno Vormgeving Fotografie Gerdien de Nooy Freelancers Hermen de Graaf, Bernadette Hoefsloot, Harmen Kamminga, Ank van Lier, Astrid Zoumpoulis-Verbraeken
Lezers wordt met nadruk aangeraden deze informatie
(071) 565 96 78 (071) 565 9679
ADVERTENTIE-EXPLOITATIE Accountmanager: Gert-Jan Bloemendal, (0342) 49 48 07, g.bloemendal@bdu.nl Media-adviseur: Martin ten Hoven, (0342)- 494291 Verkoopleider: Ron van de Hoef, (0342) 494 263, 06 51 80 63 25, r.v.d.hoef@bdu.nl
niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.
Druk: Tuijtel, Hardinxveld-Giessendam
klimaatneutraal natureOffice.com | NL-215-194179
gedrukt
Dit vakblad is gedrukt op FSC®-gecertificeerd papier en klimaatneutraal geproduceerd.
Vakblad voor de Bloemisterij 2 (2016)
Kasgenoten
A genda 16 jan Nationale tulpendag, Amsterdam. Info: www.tulpenpromotie.nl 19 jan Masterclass Vitale organisaties hebben de toekomst, Westland. Info: www.stigas.nl 21 jan Energy4Tomorrow, symposium AgroEnergy, Rotterdam. Info: www.agro-energy.nl 21 jan Geothermie, hoe moeilijk kan het zijn? Seminar, De Lier. Info: www.priva.nl 29 jan Presentatie uitkomsten IDC-traject, Bleiswijk. Info: www.greenporthorticampus.nl 6 feb Leo Ammerlaan-loop (in de kas), vanaf 13.30 uur, Bleiswijk. Info: www.leoammerlaan.nl/loop 18-21 feb Vaktentoonstelling Zwaagdijk. Info: www.vaktentoonstelling.nl 19-22 feb Lenteflora, huisbroei- en bloembollenshow, Lisse. Info: www.lenteflora.nl
LTO Glaskracht Nederland 21 jan Brainstormsessie green challenges, 13.30-20.30 uur, Berkel en Rodenrijs 21 jan Algemene ledenvergadering gewascoöperatie lelie, 19.00-22.00 uur, Bleiswijk 21 jan Gewasbijeenkomst poinsettia, Naaldwijk 10 maa PlantgezondheidEvent, Wageningen UR Glastuinbouw, Bleiswijk Info: www.ltoglaskrachtnederland.nl
FOTO: Cindy van der Zwet
Binnenland
Leeftijd: 30 Plaats: Naaldwijk Teelt: kuip-, terras- en fruitplanten Oppervlakte: 7 ha
André van der Valk Gaat u het bedrijf voortzetten? „De eerste stappen zijn gezet. Aanvankelijk was ik het eigenlijk niet helemaal van plan. Tijdens mijn studie ’Internationale Business and Languages’ heb ik diverse stages gelopen, bijvoorbeeld bij een producent van klokken en decoratiemateriaal. Toen besefte ik hoe mooi en dynamisch deze branche is. Omdat de commerciële kant ook steeds belangrijker wordt, kan ik zeggen dat ik een goede keuze heb gemaakt.”
Keukenhof
Wat is jullie onderscheid in de markt?
24 maa-16 mei Lentepark, Lisse. Info: www.keukenhof.nl Bloemenshows: 24-29 maa Tulpen - 24 maa–5 apr Hyacinten - 24 maa–28 apr Bloeiende heesters - 24 maa–16 mei Orchideeën, Anthurium, Potplanten, Amaryllis, Bol-op-Pot, Lelie - 31 maa–5 apr Freesia - 7–12 apr Gerbera - 14–19 apr Rozen - 21–25 apr Narcissen- en Bijzondere bolgewassen - 25 apr–1 mei Tulpen - 27 apr-3 mei Alstroemeria - 29 apr–16 mei Vaste planten 5–10 mei Chrysant- en Calla - 5–16 mei Lelie 12–16 mei Anjer- en Zomerbloemen
„Wij staan bekend om onze verpakking en concepten. We hebben onze verpakking 25 jaar geleden geïntroduceerd en maken hier nog steeds gebruik van. We hebben de layout natuurlijk een aantal keer aangepast, maar verder is het niet veranderd.”
Buitenland 15-24 jan Grüne Woche, Berlijn, Duitsland. Info: www.grünewoche.de 26-29 jan IPM, Essen, Duitsland. Info: www.ipm-essen.de 16-18 feb Salon du Végétal, Angers, Frankrijk. Info: www.salonduvegetal.com 24-26 feb Myplant & Garden, Milaan, Italië. Info: myplantgarden.com 26-28 feb HortiExpo, horti- en mechanisatiebeurs, Pune, India. Info: www.hortiexpo.com
Onderstaande symbolen hebben de volgende betekenis en verwijzen naar de website vakbladvoordebloemisterij.nl
!
Documenten en linken naar website
Vakblad voor de Bloemisterij 2 (2016)
Foto’s
Filmpjes
Hoe is het jaar 2015 voor jullie gelopen? „Het was lang koud, maar daarna kwam de handel gelukkig toch nog goed op gang en bleef lang doorlopen. Ook voor dit jaar ben ik positief gestemd. Ik merk dat de besluitvaardigheid van de handel iets toeneemt. Ze leggen weer makkelijker orders vast.”
Alles gaat direct de deur uit? „Het liefst wel. De afzet is bij ons leidend. Onze productie is afgestemd op historische verkopen en op wat we op voorhand verkocht hebben. Maar daarbij hebben we de veiling toch wel nodig. FloraHolland is de plek waar alles samenkomt en die zorgt voor continue afzet. Ook de handel houdt haar functie. Het dagelijkse contact met afnemers en distributie is toch lastig te organiseren voor telers.”
Bent u vaak in de kas te vinden? „Ik ben dagelijks in de kas te vinden om te inventariseren, de kwaliteit en het bloeistadium te bekijken. Dit in combinatie met verkoop is een dagvullend programma. Op zaterdag ga ik graag nog echt met mijn handen in de kas aan de slag. Het is nu stilte voor de storm. Alles is in voorbereiding voor het komende seizoen.”
Het wordt weer een druk seizoen? „Qua werk wel. We zijn nu ook bezig met een nieuwe verpakking voor het perkgoed, cyclamen en helleborus. Klanten verwachten van ons dat we blijven vernieuwen. Privé mag het dit jaar wat minder hectisch zijn. Afgelopen jaar was druk. Ik ben verhuisd en woon nu bij de kwekerij. En dit jaar ben ik voor de eerste keer vader geworden.”
Daar gaan nu de vrije uurtjes naartoe? „Inderdaad. De meeste vrije tijd gaat naar het gezin, maar ik sport ook wel graag. Ik speel zaalvoetbal en stap ook nog wel eens op de racefiets om een rondje te maken.”
37
Tevens alle stoomwerkzaamheden Roelofarendsveen 071-3313356 • 06-22196960 info@klinkstoom.nl • www.klinkstoom.nl
Groot assortiment uitgangsmateriaal
Krijten en reinigen Wij helpen u graag! tel: 06-18277073 www.sproeibedrijf-os.nl
• Euphorbia milii • Cupressus Wilma • Ficusvariëteiten • Sundaville • Kuipplanten en kruiden • Lavandula • Senetti
mvanveenbv.com | 0297 32 65 16
DELICATESSEN 2016 21 & 22 JANUARI
Behoefte aan een beetje zon en strand? U hoeft het niet ver te zoeken! Op 21 en 22 januari, van 10.00 tot 17.00 uur, kunt u hiervoor terecht in Maasdijk. Tijdens onze bloeiproeven ‘Delicatessen 2016’ heten we u van harte welkom in onze zomerse setting. Relaxen in een heerlijke loungestoel. Een cocktailtje in de hand. En natuurlijk bieden we u een zonnige blik op onze toppers voor de toekomst. Kom onze zonnetjes zelf bekijken! En vergeet ook zeker niet te stemmen in onze jaarlijkse ‘Teler got Talent’ verkiezing voor hét pareltje van alle Deliflor rassen, die dit jaar tentoongesteld staan. Laat u zomers verrassen tijdens Delicatessen 2016! Korte Kruisweg 163, 2676 BS Maasdijk Tel.: +31 (0)174 526 200, www.deliflor.nl, info@deliflor.nl