Tel 2017-12

inzet van natuurlijke oplossingen

projectbegeleiding bodem- en bemestingsadviezen

maatwerk

biologische gewasbescherming

bodemverbetering organische meststoffen

www.innogreen.nl / info@innogreen.nl / T0031(0)183-509796

“WIDE SPREAD� met lage onderhoudskosten AROCS 3336 WSG - totaalgewicht 33 ton - netto laadvermogen 17 ton - ideale aslastverdeling - draaicirkel 18 meter

Groenekan T. 0346 25 96 00 | Zwolle T. 0529 46 94 00 | www.veldhuizen.nl | info@veldhuizen.nl

klimaatneutraal natureOffice.com | NL-077-331716

gedrukt

In het kader van het Dordtse programma Living Tree Lab, waarin methodes voor het bevorderen van boomgezondheid worden onderzocht, is afgelopen week een test begonnen met de behandeling van zieke paardenkastanjes.

In samenwerking met BTL Bomendienst en met medewer-

Afgelopen week vlogen in Tilburg een coniferenhaag en schutting in brand als gevolg van een onkruidbrander. Het blijft listig, onkruidbestrijding. Vooral de vraag 'Welke methode kan ik het beste gebruiken?' houdt veel hoveniers bezig. Daarom organiseert Tuin en Landschap op 21 september, samen met het Wellantcollege in Houten, een Seminar Onkruidbeheersing.

In Den Haag en Brussel wordt nog steeds gebakkeleid over de vraag of glyfosaat nou wel of niet kankerverwekkend is. Voor de hovenier is de realiteit echter dat sinds vorig jaar geen chemische middelen meer op verhardingen mogen worden gebruikt. Eind dit jaar wordt dit verbod uitgebreid naar de groene ruimte.

Voor de openbare ruimte zijn de meeste partijen inmiddels overgeschakeld op alternatieve methoden zoals heet water en branden. Maar met name voor de particuliere tuinen en bedrijventerreinen zijn nog veel

king van Wageningen UR wordt de komende jaren de werking van vijf methodes getest op een locatie met zo'n dertig volwassen paardenkastanjes.

Een van die methodes is de warmtebehandeling met isolatiedekens met warm water erin. Door de warmte sterven de bacteriën en kan de boom herstellen. Deze methode is in 2014 door WUR ontwikkeld en inmiddels op de markt gebracht door Prop Boomtechniek.

In het verlengde hiervan ligt de warmtebehandeling van Treehold. Het principe is hetzelfde, maar Treehold verwarmt de bomen met infrarooddekens om de stam. Voor een infraroodbehandeling moet slechts drie uur voldoende zijn (warm water 24/48 uur). Treehold zoekt nog naar boomverzorgingsbedrijven die de methode willen toepassen.

De derde methode is van BTL

Bomendienst, het bedrijf experimenteert in samenwerking met WUR met een methode waarbij antagonistische bacteriën de ziekteverwekkende Pseudomonas-bacteriën moeten doden.

Allicin Treecare begon elf jaar geleden met knoflookextracten tegen KBZ, dat leidde tot wisselende resultaten en scepsis in de markt. In 2014 is het middel gesynthetiseerd waardoor de concentratie van de werkzame stof vele malen hoger is, en de methode beter en betrouwbaarder moet zijn.

Tot slot is er een combinatiemethode ontwikkeld door Servaplant en Arconox Thale Roosien. Het is een ’drietrapsraket’ waarbij de bacterie wordt bestreden met een emulsie van gunstige micro-organismen, en de bodemvruchtbaarheid en bodemleven worden geoptimaliseerd en onderbeplanting wordt aangebracht van alliumgewassen vanwege hun antibacteriële werking.

hoveniers op zoek naar de meest geschikte methode.

Tijdens de seminar op 21 september komen alle methoden voorbij en kunnen deelnemers zelf met diverse apparaten en machines aan de slag. Zo kun je meteen zien wat het beste werkt, en welke voor- en nadelen de diverse methodes hebben.

Ook wordt er tekst en uitleg gegeven door experts over de actuele regelgeving en wordt antwoord gegeven op de vraag 'Wat mag nog wel en wat niet meer?' Want er blijven uitzonderingssituaties bestaan.

Daarom is er tijdens de seminar ook de mogelijkheid om de spuitlicentie te verlengen via een kennisbijeenkomst. Daarnaast wordt er ook aandacht besteed aan het ontwerp van de tuin en de inrichting, en het gebruik van onkruidwerende materialen. Want hiermee is veel winst te behalen. Kortom, genoeg redenen om je zo snel mogelijk aan te melden voor deze boeiende seminar!

Afgelopen week ging het op verschillende plaatsen mis bij het werken met onkruidbranders. In veel gevallen gaat het om particulieren die weinig ervaring hebben met het werken met deze apparaten.

Wat ook meewerkt is dat het relatief droog weer is en daarbij flink waait. Zo moest de Brandweer Gelderland-Zuid in twee weken tijd al vijf keer uitrukken voor branden veroorzaakt door onkruidbranders. „Zeker met dit warme weer zijn met name hagen waaronder het onkruid groeit zeer brandbaar. Wanneer een heg

vlam vat, zal de brand zich snel uitbreiden,” aldus een woordvoerder van de brandweer.

Volgens de woordvoerder is het beter om niet in droge periodes met onkruidbranders te werken. „Als u besluit het onkruid te verwijderen met een onkruidbrander, mijd dan in ieder geval extreem droge periodes. Ook de wind kan een verraderlijk effect hebben bij het gebruik.” Verder raadt de brandweer aan om altijd een emmer water of een brandblusser bij de hand te houden.

In Tilburg ging het vorige week mis toen een medewerker van WSD op een quad bezig was met het wegbranden van onkruid en een stuk papier op straat in brand vloog. Het papier waaide een coniferenhaag in die al snel in lichterlaaie stond. Ook een schutting en tuinmeubilair vloog in de brand. De gealarmeerde brandweer kon voorkomen dat het vuur oversloeg naar de buren.

Omdat ik laat met de hoveniersopleiding ben begonnen, ik was 47 jaar, heb ik tijd in te halen. Dat kan door af en toe terug naar school te gaan maar ook door samen te werken met mensen die veel ervaring, kennis en enthousiasme hebben.

Het liefst werk ik daarom met collega’s waarmee ik altijd kan overleggen, waar ik van kan leren, waarmee ik samen kan beslissen en fantaseren over wat nog mooier zou zijn en wat beter zou kunnen. Zo’n collega heb ik gevonden. Hij heeft de Rietveld Academie gedaan en is jaren later de opleiding in Houten gaan doen om Vakbekwaam Hovenier en Tuinontwerper te worden. We kwamen elkaar vaak tegen in de schooltuinen voor aanvang van de les om onze plantenkennis te oefenen. Toen ik eindexamen tuinontwerp moest doen heb ik hem een keer opgezocht. Ik was diep onder de indruk van zijn examentekening.

Een tekening voor in een lijstje. Evenals de ont-

De M&G Garden, ontworpen door James Basson, is op de Chelsea Flower Show in Londen gekozen tot beste showtuin. De tuin is geïnspireerd op een verlaten steengroeve op Malta. Het Britse Crocus heeft de tuin aangelegd en heeft hiervoor de prijs voor beste aanleg ontvangen. In totaal zijn twaalf tuinen bekroond met een gouden medaille. Vier grote showtuinen, twee fresh gardens en zes kleine artisan gardens kregen de hoogste waardering van de jury. Meer over deze en andere showtuinen leest u vanaf pagina 20 in dit nummer.

werptekeningen van landschapsarchitect Pieter Buys.

Kunst in de tuin, maar ook voor aan de muur.

Na het afronden van de opleiding zijn we ieder ons weg gegaan. Toen ik hulp nodig had bij het onderhouden van grotere tuinen heb ik hem benaderd en gevraagd of hij mij wilde helpen. En nu werken we gelukkig met regelmaat samen. Ik ben onder de indruk van zijn plantenkennis. Terwijl ik mij in de winter verdiep in een hele fijne cursus beplantingsplannen maken bij het Ontwerpinstituut onder leiding van Michelle Lafaille en Sanne Horn, duikt hij de door haar ontworpen tuin van het Rijksmuseum in. Door goed te kijken ziet hij wat ik die dag leer.

Samen fantaseren wij er lustig op los en komen tijd te kort wanneer we aan het werk zijn. Het is een feest om wiedend en snoeiend met hem de tuin én het leven te bespreken.

We zijn een goed duo…

te verdienen. We willen door deze vereniging meer waarde geven aan het vak, en het sexyer maken. Ontwerpers op kleine schaal worden ondergewaardeerd, die willen we een podium geven om naar buiten toe uit te dragen dat we er zijn.”

„Twee maanden geleden ben ik benaderd door Michel Lafaille met de vraag of ik mee wilde doen. Daarna is het heel snel gegaan. Michel had al een heel draaiboek klaar liggen en we hebben flink doorgepakt.

Binnenkort word ik zestig, dat is een mooi moment om meer naar buiten te treden. Dit voorzitterschap past daar goed bij.”

„Er zijn in Nederland heel veel ontwerpers onder het maaiveld die hard werken om hun brood

„We willen een vrolijke vereniging zijn waar mensen zich thuis voelen, we zijn er dan ook in eerste instantie voor de leden. We bieden een stuk opleiding, daarnaast zullen we ons ook bezig houden met lobby en belangenbehartiging, we willen laten merken dat we er zijn. Van de leden verwachten we ook dat ze actief met hun vak bezig zijn en kennisbijeenkomsten volgen, er moet een bepaald commitment zijn.

Verder is het vooral een fijne vereniging zonder onderlinge concurrentie.”

„De discussie of ontwerpers aansluiting moeten zoeken bij de NVTL of VHG is een beetje doodgebloed. We gaan nadrukkelijk geen concurrentie aan met andere verenigingen.

Wel willen we een alternatief bieden voor een grote groep zelfstandige ontwerpers die nu niet echt ergens bij horen. Maar ook ontwerpers die voor een hoveniersbedrijf of bij een gemeente werken kunnen lid worden.”

„We willen dat onze leden hun deskundigheid en vakbekwaamheid op peil houden middels bij- en nascholing en andere activiteiten, dit straalt ook weer uit op opdrachtgevers. We willen de innovatieve kant van ons vak laten zien.

Het moet echter geen keurmerk worden. Wel zou het

Zaterdag was ik in de tuin aan het werk toen een buurman van een paar straten verderop me aanriep met het compliment dat het er zo netjes bij ligt. Nu werk ik graag in de tuin en in deze tijd van het jaar bloeit er van alles. We maakten een praatje aan de heg. Deze buurman heeft een bedrijf dat beregeningssystemen in tuinen aanlegt. Vanwege de droogte heeft hij het erg druk. Bovendien merkt hij dat de markt van particuliere tuinen weer stevig aantrekt. Er wordt meer gebouwd, meer verhuisd en mensen willen in hun tuin investeren. De markt dreigt hierdoor, zo gaf hij aan, verhit te raken. Aan goede mensen is vrijwel niet aan te komen. De bouw gaat zo hard, dat de isolatiematerialen op beginnen te raken en nu van heinde en verre aangesleept moeten worden. Mijn buurman verwacht na de zomer een kink in de kabel en dat de groei dan misschien een beetje vast gaat lopen. Ik vroeg hem of hij vaak samenwerkt met hove-

mooi zijn als leden het logo van de vereniging voor de herkenbaarheid op hun website zetten.”

„We hebben ons tijdens het O'fest deze week gepresenteerd aan het publiek. Dit is een mooi platform waar we ook verdere bijdragen aan willen leveren.

Daarnaast staan we dit jaar op diverse beurzen, zoals de Dag van de Openbare Ruimte en TuinIdee. Ook gaan we met de Tuinen van Appeltern dingen oppakken en willen we ons gaan richten op de komende Floriade.”

„Er zijn naar schatting zo'n 2.500 zelfstandige ontwerpers in Nederland. Uiteraard hopen we dat zoveel mogelijk ontwerpers lid worden, zodat we een zo groot mogelijk draagvlak hebben.” <

niers en dat blijkt het geval. Hij noemde verschillende bekende namen bij mij in de buurt. Niet alleen voor de installatie van beregeningssystemen, maar ook bij de aanleg van zwemvijvers. Leuk om te horen hoe hij vanuit zijn specialisatie naar de ontwikkelingen in onze branche kijkt. Zijn indrukken bevestigen de marktcijfers die het CBS recent publiceerde. Het gaat goed in de hoveniersbranche. In het eerste kwartaal van 2017 steeg de omzet met ruim 10%. En dat al voor het derde kwartaal op rij. Ondanks deze prachtige cijfers toch ook een kleine nuance hierbij. We komen van ver. De economische crisis heeft er bij de bedrijven stevig ingehakt, waardoor het eigen vermogen is gekrompen. Nu het weer beter gaat, is de tijd aangebroken om meer op rendement te sturen. Onze VHGOndernemershelpdesk wordt regelmatig benaderd met vragen en verzoeken om advies hierbij. Ook daar helpen wij onze leden graag bij.

Een dertig jaar oude populier op de campus van Wageningen University twittert over warme, droge dagen en groeizaam weer. Volg hem via @TreeWatchWUR.

Opdrachtgevers en opdrachtnemers kunnen tot 1 juli 2018 geen boetes of nahefďŹ ngen krijgen als achteraf blijkt dat er sprake is van een dienstbetrekking.

Tijdens de vergadering van de Ledenraad van VHG is Rien van der Spek benoemd voor een tweede termijn. Daarnaast is de aanzet voor het transitieplan voor het overschakelen naar een nieuwe verenigingsstructuur besproken.

Een 54-jarige groenmedewerker die in Wageningen in een park bezig was, is woensdag 7 juni levenloos aangetroffen.

De politie heeft een 21-jarige collega van de man aangehouden als verdachte. De politie is op zoek naar getuigen om precies vast te kunnen stellen wat er is gebeurd.

Een van onze medewerkers trof onlangs deze krokodil aan langs de kant van de weg. Gelukkig betrof het een exemplaar gemaakt van een omgekapte boom. Het beest ligt in het Prinsenmolenpark in de Rotterdamse wijk Hillegersberg. Maker van de krokodil is de Wood Company.

Onafhankelijk en betrouwbaar keurmerk Vakmanschap, duurzaamheid, kwaliteit en garantie.

â&#x20AC;&#x2DC;Groenkeur in een bestek betekent maatschappelijk verantwoord inkopen van groenvoorzieningen.â&#x20AC;&#x2122;

Stichting Groenkeur info@groenkeur.nl www.groenkeur.nl @groenkeur

n

n

n

n

e schermbloemenfamilie (Apiaceae) is zeer uitgebreid met wereldwijd zo’n 3.500 soorten. De bloeiwijze bestaat uit een scherm, waarbij de bloemstelen uit één punt groeien, als een omgekeerde paraplu. Dit scherm is samengesteld uit kleinere schermen vol kleine bloemen en heeft een bolle of meer platte vorm. Het blad is fijn ingesneden, zoals bij een varen.

Vooral de soorten met witte bloemen zijn lastig uit elkaar te houden. De omwindselblaadjes aan de basis van het grote scherm, de vorm van de kroonblaadjes en het blad kunnen uitsluitsel geven. Zeker ook de maat van de hele plant, die kan variëren van 15 cm bij kervel tot meer dan 3 m bij de berenklauw.

Bij een deel van deze schermbloemigen gaat het om langlevende vaste planten, die zich niet noemenswaardig uitzaaien. Het kan ook gaan om tweejarige soorten, die pas in het tweede jaar tot volle ontwikkeling komen en na de bloei afsterven.

De vele zaden zorgen voor voldoende nakomelingen. Deze soorten zijn vooral geschikt voor beplantingen met een natuurlijke uitstraling, waar een teveel aan zaailingen gewied kan worden of de plant gewoon zijn gang mag gaan. Schermbloe-

men zijn aantrekkelijk voor allerlei insecten. Daarnaast worden de zaden gegeten door tuinvogels.

De speciale vorm van schermbloemigen maakt ze geliefd voor gemengde borders; dat geldt ook voor het decoratieve blad.

De ragfijne bloemen in platte schermen contrasteren sterk met aarvormige bloeiwijzen, zoals bij Salvia nemorosa en Lythrum salicaria. Ook de pluimen en smalle bladeren van siergrassen gaan goed samen met de schermbloemen en het varenachtig ingesneden blad, zelfs in de winter als van beide alleen nog het silhouet te zien is.

Bolvormige bloemen (Echinops), pluimen (Astilbe) en grote bloemen (Echinacea) komen extra mooi uit tussen schermbloemen. Schermbloemen zijn transparant en kun je daarom ook meer vooraan in de border toepassen. Combineer de vroege bloeiers zoals Anthriscus en Pimpinella eens met tulpen en Allium. Zomerbloeiende soorten gaan goed samen met onder andere Agastache, Iris, Salvia, Kniphofia, Leucanthemum, Persicaria, Phlox en Verbena bonariensis. <

Pieter: „We merkten twee jaar terug dat de verkoop terugliep, en ook afgelopen jaar was nog lastig. We hebben daarop een reorganisatie afgekondigd.

Van een aantal mensen is afscheid genomen, anderen zijn elders in het bedrijf herplaatst. De reorganisatie is vooral gericht op kostenreductie en efficiëntie.

Inmiddels is dit proces afgerond en ligt er een ambitieus, toekomstgericht plan dat we binnenkort zullen presenteren.”

Johan: „Je merkt dat de markt weer aantrekt, er komt schaarsheid in bepaalde producten. Het begint met de spillen, maar nu zet het ook door in grotere maten. Het aanbod verkrijgbaar product wordt minder, dat is prettig voor ons. Wij leveren wat we beloven, onze voorraad staat als een huis. Daarbij zijn we blijven investeren en opplanten, dat geeft nu revenu.”

Pieter: „Onze klanten, zoals landschapsarchitecten, krijgen het drukker en nemen weer personeel aan. Het aantal opdrachten neemt toe. Dit jaar merkten we dat het vanaf Carnaval heel druk

begon te worden, dat hebben we al een paar jaar niet meegemaakt.”

Johan: „We hebben dit voorjaar een aantal recordweken gedraaid. Sommige dagen waren we tot elf uur 's avonds bezig met het laden van vrachtwagens.

De vraag naar dikkere bomen neemt toe in de breedte van het sortiment.”

Johan: „We merkten dat sommige soorten die wij kweken vrij onbekend zijn, waardoor er geen vraag naar is. Daarom proberen we hier meer bekendheid aan te geven via vlogs. Een voorbeeld is de Nyssa sylvatica of tupeloboom die af-

komstig is uit het noorden van Amerika.

Daarnaast hebben we als aanvulling op de 1.100 soorten in het Bomenboek van Van den Berk een Bomenfilter op onze nieuwe site staan. Hierin staan 500 extra cultivars waardoor in totaal 1.600 soorten online te vinden zijn.”

Pieter: „De Bomenfilter heeft ook een klembordfunctie. Een landschapsarchitect of groeninkoper kan een account aanmaken en als hij een interessante boom ziet, kan hij deze op het klembord zetten. Je kunt onder meer zoeken op kleur, toepassing of grondsoort. Ook hebben we nieuwe kenmerken toegevoegd zoals Faunaboom, hier staat vermeld voor welke insecten of dieren de boom

ons bedrijf uitgerekend. We wilden in kaart brengen wat bomen op de kwekerij aan CO2-fixatie doen, maar ook wat het effect van transport is op onze footprint.

Zo leggen grote bomen meer CO2 vast, maar er kunnen er minder tegelijk op een vrachtwagen. Overigens merken we dat er bij de politiek vaak wel aandacht is voor zaken als CO2 en klimaat, maar bij de inkopers van bomen speelt dit weer minder een rol.”

interessant is. Andere nieuwe kenmerken zijn Speelboom en Toekomstboom.”

Pieter: „We gaan niet opeens een heel ander soort bomen kweken. Wel merk je dat bij bepaalde bomen de ziektedruk toeneemt door het veranderende klimaat. In het Bomenboek geven we aan voor welke temperatuurzones bomen geschikt zijn, maar ook voor bepaalde specifieke omstandigheden zoals droogte of zeewind.

Celtis julianae kan bijvoorbeeld goed tegen droge grond, maar is gevoelig voor wind.

Een aantal jaar geleden hebben we samen met WUR de CO2-footprint van

Pieter: „We hebben dit concept samen met de Ginkel Groep ontwikkeld. Feitelijk geven we garantie op het eindbeeld: wat je bij het ontwerp ziet op de artist impression, zo wordt het project ook gerealiseerd. Verder maken we inzichtelijk hoe groot een boom wordt, bijvoorbeeld na tien jaar, hoeveel CO2 hij in deze tijd vastlegt. Ook onderzoeken we vooraf de groeiplaats en doen het onderhoud na aanplant. Dit laatste doen we vaak in samenwerking met een boomverzorger.”

Johan: „Afhankelijk van de ambities van een bedrijf kan bijvoorbeeld op de aanplant van bomen op een bedrijventerrein een garantie van tien of vijftien jaar worden gegeven. Je wilt immers niet alleen bij de realisatie van een project kwaliteit, maar ook over tien jaar. Een mooi voorbeeld is de Grolsch Veste in Enschede waar we volgens dit principe hebben gewerkt.”

Pieter: „We denken ook mee met gemeenten en zetten onze kennis in om tot een goede oplossing te komen. In bepaalde situaties, bijvoorbeeld op plekken die veel aan verandering onderhevig zijn, wil je bijvoorbeeld geen monumentale bomen. Dan kun je juist kiezen voor soorten die wel goed groeien, maar niet heel oud worden.”

Pieter: „Het Groene Stad-principe is inmiddels geland bij gemeenten en andere overheden. In de praktijk is het echter nog niet vanzelfsprekend. Het is dan

ook goed dat iVerde nu verder gaat als Stichting De Groene Stad en dat belangenbehartiging op peil wordt gehouden.

Een goed voorbeeld zijn de factsheets die recent zijn uitgebracht waarin de waarde van groen wordt toegelicht. Dit sluit mooi aan bij ons product.”

Pieter: „We merken nog niet zo veel van gemeentelijke uitbreidingen, wel van aantrekkende vraag door bedrijven en particulieren. Wel is het zo dat er nu meer huizen worden gebouwd en er liggen nog veel plannen voor nieuwbouw.

De komende tijd zal het dus verder aantrekken.”

Johan: „We kweken sinds kort veel bomen in Air-Pots waardoor ze het hele jaar door geleverd kunnen worden. Met name voor boombakken, maar ook voor daktuinen zijn deze bomen heel geschikt. Ook rododendrons doen het goed op daktuinen. Maar we hebben ook grote maten metasequoia's geplant op Canary Wharf Station in Londen.”

Pieter: „In samenwerking met stichting Wereldboom en Elementree hebben we bijzondere bomen met een verhaal op de kwekerij ondergebracht. De bekendste zijn nazaten van de Anne Frankboom, de paardenkastanje in de tuin bij het Achterhuis waar Anne Frank over schreef in haar dagboek. Minder bekend is de Kate ter Horst-boom, dit is een tamme kastanje uit de tuin van Kate ter horst in Oosterbeek. Tijdens Operatie Market Garden verzorgde ze honderden gewonde militairen en werd zo bekend als de Engel van Arnhem. We verzamelen aanvragen voor de bomen en beoordelen deze. Zo moet de plantplek een herdenkingsaspect hebben met een bordje erbij. We zijn nog op zoek naar andere bijzondere bomen met een verhaal.” <

op zaken zoals bijvoorbeeld vaste planten- en heesterkeuze. En verder letten wij extra op veilige speeltoestellen.”

ohnny Dijkman uit Twello komt uit een boerenfamilie en werkte 23 jaar lang bij de plaatselijke Rabobank als facilitair medewerker. Momenteel heeft hij als Hoveniersbedrijf Isidorushoeve achttien man personeel in dienst. „Wij doen veel voor bijvoorbeeld het Geldersch Landschap & Kasteelen, maar ook veel voor gemeentes, zorginstellingen en kinderdagverblijven.”

In 2000 werd de hovenierssector als branche toegevoegd aan het reeds bestaande 5-sterrenspecialist systeem. Vier jaar geleden werd Dijkman gebeld door Janno Verkooijen, de oprichter van het 5-sterrenspecialist systeem, met de vraag of hij mee wilden doen aan het keurmerk. „Ik voelde mij meteen aangetrokken door dit kwaliteitssysteem op basis van klanttevredenheid,” aldus Dijkman. „Janno heeft dezelfde instelling als ik en dat is; oordeel niet over jezelf, maar laat je oordelen.”

Een van de redenen voor de Twellose hovenier om mee te doen was om zich te kunnen onderscheiden van zijn collegabedrijven en ook om onderscheidend te kunnen zijn voor de consument. „Wij willen de ouderwetse service bieden die bedrijven vroeger gaven en ik wil dat mijn werk gewaardeerd wordt zonder mijzelf daarvoor op de borst te hoeven kloppen.”

Het 5-sterrenspecialist klanttevredenheidskeurmerk maakt gebruik van de Netwerk Promotor Score. Dit is een erkende norm om klantloyaliteit te meten,

welke uitgedrukt wordt in een getal tussen de min 100 en de plus 100. Hierdoor is een maatstaf in het leven geroepen voor het servicegehalte van een bedrijf of organisatie. Een keurmerkhouder moet namelijk een minimale norm van NPS 35 behalen, anders wordt het keurmerk ontnomen.

Dijkman: „Hierbij wordt wat klanttevredenheid betreft naar vijf zaken gekeken, namelijk: goed advies, vakmanschap, kwaliteit, service en garantie. Ik vind dit de juiste aanpak; een consument kan beter en eerlijker beoordelen of iets goed is dan dat een bedrijf dat zelf doet.”

Hoveniersbedrijf Isidorushoeve scoort een 9,3 op alle vijf sterren.

Om aan de hoge eisen van het klanttevredenheidskeurmerk te kunnen voldoen moet je als hovenier of groenvoorziener wel bepaalde zaken in je bedrijf op orde hebben of op een speciale manier aanpakken. Zo is het een bewuste keuze dat Dijkman niet met zzp’ers, parttimers of mensen uit andere EU-landen werkt. „Ik wil gegarandeerd kwaliteit kunnen leveren en de communicatie moet in alle opzichten perfect verlopen. Dus geen taal- en cultuurverschillen.” Dijkman werkt alleen met vaste fulltime krachten en vier van de 18 werknemers zijn stagiaires.

Het Twellose hoveniersbedrijf zit ook in de zogeheten ‘Kwaliteitsdriehoek’, dat is de driehoek bedrijven, AOC Oost en brancheorganisatie. „Door deze samenwerking worden de stagiaires extra getraind

Alle voordelen die Dijkman voorzag door deelname aan het klanttevredenheidskeurmerk zijn uitgekomen volgens hem. „Ik ervaar dat we meer klanten krijgen doordat we meedoen. Wel is het zo dat je bij deelname aan dit systeem als bedrijf nooit en te nimmer op je lauweren kunt rusten. Je moet continu letten op de wensen van je klant. Ik train mijn personeel echt om continu aan die klanttevredenheid te denken. Ik heb in vier jaar tijd deelname nog geen enkele negatieve beoordeling gehad.”

Ondanks het feit dat Hoveniersbedrijf Isidorushoeve enorm klantgericht is, heeft het bedrijf zeker nog een eigen inbreng bij de klant. Dijkman: „Wij kiezen, als het kan, bewust voor ecologische tuinen. Het lukt ons zelfs om in de meest moderne tuinen, waar vooral bepaalde doelgroepen en jonge mensen om vragen, nog flink wat ecologie te krijgen. Dit type klant wil de tuin vaak strak en vlak hebben, maar dan adviseren wij om toch een, eventueel kleine, infiltratiekrat te gebruiken. Er moet toch enige waterafvoer zijn.”

Het klanttevredenheidskeurmerk is bij collega-bedrijven goed bekend volgens Dijkman. Hij denkt echter dat niet alle collega’s het lef hebben om openlijk beoordeeld te worden. „Verder zit er ook een rayonverdeling in het systeem. Dus heel veel 5-sterrenspecialisten bij elkaar, dat kan eenvoudigweg niet. Reden is dat het keurmerk wel onderscheidend moet blijven.”

De Twellose hovenier denkt dat dit soort klanttevredenheidskeurmerken in de toekomst alleen nog maar belangrijker zullen worden in de hoveniers- en groenvoorzieningssector. „Kijk eens op internet bij webshops.

Volop zogeheten ‘reviews’ bij echt alle soorten producten. Het is een feit dat

consumenten mede op basis van deze consumentenreviews de uiteindelijke keuze voor een bepaald product maken.”

Natuurlijk is er ook nog de zogeheten ‘gunfactor’ volgens Dijkman. Hij ziet dat consumenten kiezen voor zijn bedrijf vanwege het 5-sterrenspecialist systeem, maar ook door mond-tot-mondreclame. „Vooral hier in het oosten speelt dat ook nog een belangrijke rol.”

Op de vraag of hij iedere collega

aanraadt om aan dergelijke keurmerken mee te doen, komt er een glimlach op het gezicht van Dijkman. „Degenen die continu goede kwaliteit leveren, sterk rekening houden met de wensen van de klant en goede nazorg leveren wel. Je kunt het keurmerk zeker gebruiken om je te onderscheiden. Er zullen ook collega’s zijn die dit niet kunnen, die kunnen beter niet meedoen. Denk niet te licht over hetgeen je moet doen om continu te scoren.” <

et geschil vloeit voort uit een overeenkomst voor het leveren en aanbrengen van een drainagebuis voor in totaal €965. De ondernemer heeft op de betaalde som een bedrag van €200 terugbetaald aan de consument.

Volgens de consument heeft de ondernemer de drainageslang niet op afschot gelegd. Er zaten hoogteverschillen in van 40 tot 50 cm. Dit is geconstateerd door de slang op diverse (knel) punten op te graven. De consument wil dat €720 van de arbeidskosten worden terugbetaald.

De consument betwist dat de partijen de zaak door betaling van de genoemde €200 hebben geschikt.

De ondernemer heeft na de klacht, ter plaatse geconstateerd dat een klein stukje van het straatwerk is verzakt door het inklinken van grond bij de drainage (2-3 cm) en dat een stuk drainageslang vlak over de wortels van een elzenboom liep. Hij heeft aangeboden dit te verhelpen door een ruimere bypass in te graven.

De consument eiste hierna om financieel gecompenseerd te worden en gaf aan dat hij de ondernemer niet meer in zijn tuin wenste. De ondernemer is akkoord gegaan met het voorstel van de consument om het geschil financieel af te doen voor €200. De ondernemer zag geen andere oplossing, omdat de consument hem niet meer in staat stelde een en ander te herstellen.

De consument heeft vervolgens de door de ondernemer aangebrachte slang volledig verwijderd. De ondernemer stelt zich op het standpunt dat hij niet meer in staat is herstelwerkzaamheden uit te voeren, aangezien het werk door derden ongedaan is gemaakt.

Hierdoor is ook niet meer aan te tonen dat zijn werkzaamheden eventueel niet naar behoren waren. De ondernemer beschouwt de zaak als afgedaan na acceptatie door de consument van genoemde €200.

Op de zitting van de commissie heeft de ondernemer uitgelegd dat hij heeft aangeboden om

enig gebrek in het werk - voor zover aanwezig - te herstellen, maar dat de consument dit niet toeliet. De commissie stelt vast dat de consument dit standpunt , dat de ondernemer eerder al schriftelijk had ingenomen, niet heeft betwist, hoewel hij hier wel toe in de gelegenheid is gesteld. De commissie gaat er dan ook vanuit dat de weergave van de feiten door de ondernemer juist is.

In principe dient de consument een ondernemer altijd in staat te stellen om een gebrek te herstellen. In dit geval heeft de consument dit, zonder geldige reden, niet toegestaan. De bewijslast dat de ondernemer tekort is geschoten in de uitvoering van zijn werk, ligt daarom bij de consument. Aangezien de drainageslang is weggehaald door de consument, kan er echter geen onafhankelijk onderzoek worden uitgevoerd. Het is dan ook niet mogelijk om bewijs te leveren voor de stelling van de consument.

Chelsea Flower Show 2017

>

>

>

<

Ook vraat aan berk, eik en fruitbomen

e rozenkever Phyllopertha horticola is een 9-12 mm grote kever, hij heeft behaarde, roodbruine dekschilden en een glanzend, blauwgroen halsschild.

Vanaf half mei verschijnen de eerste volwassen kevers, die overdag meestal tussen 10.00 en 14.00 uur vliegen. De lage en trage vluchten vlak boven het grasoppervlak zijn heel kenmerkend. Na de paring graven de vrouwtjes zich in de grond om er hun eitjes te leggen, waaruit na een paar weken de engerlingen komen. Ze voeden zich in de eerste weken met afgestorven plantenresten, daarna eten ze de haarwortels en vervolgens alle graswortels. De tot 15 mm lange en vuilwitte engerlingen zijn te herkennen aan drie paar goed ontwikkelde poten.

De volwassen engerlingen leven op een diepte van 10-25 cm en voeden zich met plantenwortels, vooral van grassen. Ook de wortels van kleine siergewassen zoals Phlox worden soms aangevreten.

In rust liggen de engerlingen wat

gekromd, vaak in de vorm van een rookworstje, in de grond. De engerlingen van de rozenkever zijn veel kleiner dan die van de meikever.

Het onderscheid is eenvoudig: als je de engerling van een rozenkever op je hand legt, zal deze zich niet oprollen, maar wegkruipen in tegenstelling tot de meikever. De engerlingen kunnen erg schadelijk zijn omdat ze de grasmat van gazon, sportveld en golfbaan kunnen vernielen.

De engerling overwintert eenmaal in de bodem om daar vanaf april te verpoppen. In mei-juni komen de jonge kevers tevoorschijn.

De rozenkever komt het meest voor op arme zandgronden in een bosrijke omgeving. Een tuinbezitter in Hoenderloo heeft eens een lustrum gemeld van tien jaar op rij met kaalvraat van zijn berkenboom en aantasting van het gazon, maar uiteindelijk viel de schade toch steeds mee.

De volwassen kevers vreten van mei tot augustus aan het blad van berken, eiken, fruitbomen en rozen. De vraat aan bomen is opvallend, maar van weinig belang.

Incidenteel kunnen vruchten zoals appels worden aangevreten. In de periode juli-september kunnen delen van het gazon, golfterrein of sportveld afsterven.

Als de wortels zijn afgevreten komen de graszoden los te liggen. De schade verergert als merels, spreeuwen en kauwtjes de grasmat omwoelen op zoek naar engerlingen. Als men de grasmat steeds goed beregent en aandrukt of aanrolt, kan de zode zich soms nog redelijk herstellen. Bij een hoge plaagdruk in de grasmat kan een biologische bestrijding met het aaltje Heterorhabditis noodzakelijk zijn. De aaltjes zoeken de engerlingen op en dringen bij hen binnen via de natuurlijke lichaamsopeningen, waardoor de engerlingen doodgaan.

usqvarna Fleet Services, het mangementsysteem voor tuin en parkmachines dat het Zweedse bedrijf in 2014 introduceerde, gaat een nieuwe fase in. Sinds 1 juni is versie 1.5 operationeel.

Zonder veranderingen aan de hardware is een aantal functionaliteiten toegevoegd aan het systeem.

Op het dashboard kan de vlootmanager nu bijvoorbeeld zien welk deel van de machines aan het werk is en zo inzicht krijgen in het aantal machines dat het bedrijf heeft ten opzichte van het aantal dat nodig is.

Tot nu toe waren deze gegevens alleen bekend als optelsom van de hele vloot.

Nu zijn ze ook beschikbaar per groep machines. Zo zie je gemakkelijk je of je te weinig, voldoende of teveel bosmaaiers, bladblazers of heggenscharen hebt.

Je kunt ook trends zien, in welke periodes worden welke machines gebruikt.

En hoeveel draaiuren maken ze dan? De directie van een bedrijf kan aan de hand van deze gebruiksgegevens beslissingen nemen over de machinevloot, bijvoorbeeld hoeveel bosmaaiers schaffen we zelf aan en hoeveel huren we bij in drukke periodes?

Daarnaast is er een inventarischeck opgenomen in versie 1.5. Daarmee kun je constateren of er bepaalde machines ontbreken. Daarvoor moeten wel alle machines op locatie zijn. Spreek als je deze functie wilt gebruiken daarom af dat alle machines op een bepaald mo-

ment (bijvoorbeeld de laatste vrijdag van de maand) binnen moeten zijn.

Vanaf augustus gaat er een pilot van start met Fleetservices 2.0. Dat is een ingrijpender wijziging die ook de hardware betreft. De rfid (radio-frequency identification) chips die nu op de machines zitten worden vervangen door Bluetooth zenders.

Tot voor kort gebruikte Bluetooth te veel stroom waardoor de batterijen in de zenders op de machines te vaak vervangen zouden moeten worden. Husqvarna koos daarom voor rfid met een portal in de loods die de zenders detecteert.

Nu zijn er echter ook laag-energieverbruik Bluetooth zenders op de markt.

Bluetooth heeft een aantal voordelen ten opzichte van rfid. Je hebt geen speciale portal meer nodig in de loods, maar kun je ’gewoon’ met een tablet of smartphone uit de voeten.

Als iedere voorman een smartphone bij zich heeft, wat in de praktijk nu meestal al het geval is, dan kun je real-time van alle teams zien welke machines aan het werk zijn.

Je kunt live in de gaten houden of de machines goed gebruikt worden. Ook al komen ze wekenlang niet binnen op het bedrijf.

Aan de hand van de toerentallen van de machines kun je ook inschatten of er met de juiste machine gewerkt wordt – is die 45cc machine wel nodig? of kan het ook met een 35cc maaier of accumachine?

Zo kun je niet alleen goedkoper werken maar ook aantoonbaar je CO2-uitstoot reduceren en daarmee aantrekkelijker worden bij aanbestedingen.

Je kunt ook zien waar de machines zich bevinden. Verwar dit overigens niet met een track and trace systeem. Je kunt de machine alleen in de gaten houden zolang die in de buurt is van de smartphone van een medewerker. <

DE NIEUWE STANDAARD IN REGISTREREN

' systems

URENBRIEF

HET NIEUWE DIGITALE URENBRIEFJE !

www.timin.eu info@timin.eu STAMGEGEVENS

TE DOEN KLANTEN

FACTUUR MEDEWERKER

Schans-/steenkorven Sedum dakcassettes Grastegels

www.firmusproducts.eu

3DTUIN Designer

Maak de tuindroom van uw klant werkelijkheid!

✔

Verhoogt het verkoopresultaat met minimaal 50%

✔ ✔

Geen CAD ervaring nodig Laat de klant wandelen in uw 3D ontwerp

www.3dtuindesigner.nl

www.buiterbeton.nl

ntwerp O Academie

Advies | Onderzoek | Beleid | Beheer Detachering | Vergunningsaanvraag

Stedelijk groen | Landschap Flora | Fauna | Bomen Van Pallandtlaan 10 | 6998 AW | Laag-Keppel Tel 0314-642221 | info@foreestgroenconsult.nl

www.foreestgroenconsult.nl

ZinCo Benelux B.V. Adviseur en leverancier van daktuinsystemen

VCA Europese Richtlijnen

www.zinco.nl daktuin@zinco.nl +31 (0)20 667 4852

7

CE-markering

Wat is de betekenis van de CE-markering?

• CE-markering op een product aangebracht, betekent dat men er vanuit mag gaan, dat het product (bijv. arbeidsmiddel, machines, PBM, …)

CE Conform Europese veiligheidsrichtlijn, sinds 1995

op veiligheidsvlak voldoet aan de betreffende Europese Richtlijn Hoe is de CE-markering te herkennen?

• Aan het CE-logo

Eisen machines en gereedschap Aan welke eisen moeten machines en aangedreven gereedschap in het algemeen voldoen?

• Na 1995 voorzien zijn van een CE-markering • Een gebruiks- en onderhoudsvoorschrift, in de taal van het land, waar de machine of het gereedschap gebruikt wordt

Daktuincentrum

• Verkoop drainagematerialen • Daktuinsubstraat Terra Top in 30 liter zakken • Kwekerij sedumpluggen XL • Afhalen sedummatten • Dakgrind en daktegels

Bewegende delen moeten afgeschermd zijn • Bijvoorbeeld de gele tussenasbescherming bij een trekker of de oranje beschermkap van de bosmaaier

• De werkgever verzorgt de periodieke keuring

Alles is op voorraad!

1e Mientlaan 11, 2223 LG Katwijk T: 071 3646111 E: info@ugbv.nl

• Geldigheidsduur met sticker of kleurcodering. Tot wanneer is de keuring van deze oranje machine geldig?

Periodieke keuring met geldigheidsduur ( tot april 2016 )

• Geschikt voor het uit te voeren werk

Duurzaam groen begint met een goede basisinrichting van het plantvak

Groeiplaatsconstructies Wortelschermen Boombakken & Exterieur Boomverankering Boomstambescherming Beluchting & Bewatering

• In goede staat zijn Door dagelijks onderhoud van de werknemer

Kantopsluitingen Amfibieënschermen Dagelijkse controle door werknemer van de gele afscherming van de tussenas: beveiliging draaiende delen

www.degroenepraktijk.nl Pas op, gevaar: draaiende delen!

foto lesboek + 1 dag cursus + CBT examen + incompany

€ 199

v.a.

www.greenmax.eu

excl. btw

,= * p.p.

www.degroenepraktijk.nl www.de www.degroene groenepraktijk.nl praktijk.nl

*bel voor info

& voorwaarden:

0651 126 942

www.tfi.nl

• Groeiplaatsverbetering • Opheffen bodemverdichting • Insecten- en plaagbestrijding • Vermindering wortelopdruk

W

â&#x2013;

Tel. Web. E-mail

0229-279840 www.medigran.nl info@medigran.nl

zaden van inheemse planten en kruidenmengsels

e

nitiatiefnemer voor de plaatsing van de bank bij de ligplaats van ss Rotterdam is Hieke Aardema van GjaltProducties.

Eerder maakte hij voor de Nederlandse markt al exemplaren van massief eiken, maar nu zijn de eerste buitenexemplaren van beton gerealiseerd.

Aardema: „Een enkele keer kom je op je levenspad iets tegen dat zo mooi of bijzonder is, dat je er niet omheen wil stappen om je weg te vervolgen. Mij overkwam dat toen ik voor het eerst de grote, solide houten banken zag die in New York op vele stations van de subway plaats bieden aan wachtende passagiers. Zó mooi, zó eenvoudig, strak en doeltreffend.”

Aardema besloot om het karakteristieke straatmeubilair in Nederland te introduceren. „Toen ik hoorde dat hij

uit de metrostations van New York zou verdwijnen, wist ik al snel dat ik hem in Nederland op de markt wilde brengen.

Ik vroeg en kreeg van de oorspronkelijke makers toestemming om dat te doen.

Nieuw, en aangepast voor ons klimaat.”

De eerste buitenversies staan sinds eind mei in Katendrecht, op de kade aan de voor- en achterplecht van het voormalige vlaggenschip van de Holland-Amerika Lijn; ss Rotterdam. De banken zijn zo geplaatst dat mensen die erop plaatsnemen uitkijken over het water van de haven in de richting van New York.

General Manager Ton Wesselink van ss Rotterdam vindt de banken een aanwinst aan de flank van zijn schip. „Ze passen echt bij Rotterdam door hun sobere maar doeltreffende vormgeving, maar ook door hun geschiedenis en de verbinding met New York. Deze haven is tenslotte heel lang de Europese uitvalsbasis voor de overkant van de Atlantische Oceaan geweest.” Als houten exemplaren buiten worden gebruikt vraagt dat om regelmatig onderhoud. Daarom werd samen met betonbedrijf Het Keukenblad de betonnen versie ontwikkeld met dezelfde vormgeving. Deze is zonder onderhoud voor vele jaren tegen alle weersomstandigheden bestand. <

Frisian Motors introduceert een nieuwe elektrische zero-turn maaier: de Rimmert FM-170.

Deze is standaard voorzien van een AGM-loodaccu en heeft een maaitijd van circa 1 uur (3.000 m²) en een laadtijd van maximaal 8 uur. Optioneel is een tweede wisselpakket, voor 2 uur maaien. Ook lithium

accutechniek is een optie: voor 3 uur maaien of - als wisselsysteem met snellader - voor een hele dag maaien. Het vermogen van de Rimmert is 4 KW bij 48 Volt. De breedte van het maaidek is 110 cm, zij-uitworp, de draaicirkel is 180°; hellingen mogelijk tot 18°. De traploos instelbare snelheid is 1-10 km.

Morus rotundiloba CHARLOTTE RUSSE won de titel ’Plant van het jaar 2017’ bij de Chelsea Flower Show. De plant is een veredeling van Hajime Matsunaga uit Japan en wordt gepromoot door het Nederlandse Plantipp. Het is een compacte, bossige moerbei van circa 75 cm hoog tot 35 cm breed.

De Philips Abelia ledlantaarn is een oplaadbare en dimbare lamp voor buiten. Hij geeft warmwit licht en is volledig dimbaar: door de knop ingedrukt te houden dimt het licht.

Zo is een kaarslichteffect mogelijk. Opladen kan eenvoudig via de usb-aansluiting onder het geïntegreerde klepje.

De lamp is verkrijgbaar in de kleuren zwart, wit, rood en groen en is gemaakt van synthetisch materiaal dat bestand is tegen verschillende weersomstandigheden. De Abelia ledlantaarn is draagbaar, dus handig voor bijvoorbeeld een picknick in het stadspark of op vakantie. Adviesprijs is €44,95.

Myco-Siertuin (7-3-6) is een 100% organische meststof speciaal voor siertuinen en heestervakken. Het EcoStyle-product is verrijkt met vier soorten micro-organismen die inwerken op de wortel en de plant. Het betreft onder meer fosfaatvrijmakende bacteriën en mycorrhizaeschimmels. Deze verhogen de stresstolerantie van de plant en zorgen voor een hoger rendement bij aanplant.

Myco-Siertuin is toe te passen bij aanleg en onderhoud van bomen, vaste planten en heesters. Bij aanleg: hele jaar, bij onderhoud: mrt- sept. Dosering: 10 kg/100 m².

Hij bloeit wit van mei-juni en draagt vruchtjes van julinovember, die van rood naar zwart kleuren. CHARLOTTE RUSSE is geschikt als solitair op terras of patio, maar ook in de border. Houdt van vruchtbare, goed gedraineerde grond, plek in de zon. Winterhard tot -10°C. Verkrijgbaar bij Sutton’s.

De BLi100, BLi200 en BLi300 zijn drie nieuwe accu’s van Husqvarna.Ten opzichte van eerdere versies is de werktijd per accu verlengd tot 80%. Met een volledig opgeladen BLi300-accu kun je met een heggenschaar 3,5 uur werken. De accu’s zijn weerbestendig en hermetisch gesloten tegen water en vuil. Ze zijn te gebruiken op alle bestaande Husqvarna accugereedschappen.

Een geïntegreerde koeling voorkomt oververhitting wat resulteert in een langere levensduur.

Ledlampjes geven de laadstatus aan.

De accu’s BLi100, BLi200 en BLi300 zijn verkrijgbaar voor respectievelijk €164,46, €214,05 en €288,43 (ex btw en oplader).

Het Aalsmeerse Pottery Pots biedt potten in reuzenformaat: de zogenaamde jumbopotten. Deze zijn - speciaal voor hoveniers - overzichtelijk in een nieuwe jumbo-brochure bijeengebracht. Je vindt er onder andere de grote potten uit de Natural collection. Deze collectie past bij de sfeer van

een natuurlijke, wilde tuin. De potten zijn er in zowel strakke vormen als meer organische vormen, in zwart en grijs. Met de jumbopotten uit de Glossy collection kun je de tuin direct een chiquere uitstraling geven.

De jumbo’s zijn weerbestendig, sterk en door de basis van fiberstone licht in gewicht.

Pieter van Dongen is de nieuwe sales- en marketingmanager bij meststoffenleverancier Haifa. Hij is in de Benelux eindverantwoordelijk voor het complete gamma meststoffen in de tuinbouw. Pieter van Dongen is mobiel bereikbaar via 06 22 195 971.

Van den Berk Boomkwekerijen heeft een vernieuwde Bomensite. Zo is er nu de klembord-functie: alle foto’s van de website hebben een icoon waarmee je ze op een persoonlijk klembord kunt plaatsen. Voor ieder groenproject kan een apart klembord worden aangemaakt, dat je kunt delen met collega’s of opdrachtgevers.

Fabrikant van robotgrasmaaiers Robomow wordt onderdeel van MTD Products AG. Vanaf juli 2017 neemt het Amerikaanse MTD Products AG het Israëlische F. Robotics Acquisitions Ltd. over, het moederbedrijf van Robomow. www.mtdeurope.com Forever&Ever biedt een app aan met informatie over plantenverzorging. Ook het ontvangen van actuele meldingen rondom plantverzorging is hiermee mogelijk. De Forever&Ever app is gratis te downloaden in de Apple App Store en Google Play Store voor Android.

Covergreen biedt sinds juni Nepeta faassenii ’Walker’s Low’ aan als plantenmat. Na een periode van twee jaar testen is het het bedrijf uit Holten gelukt de planten zo te kweken dat ze gedijen op de speciale Covergreen-methode. De kattenkruiden hebben een lange bloeiperiode en kunnen goed

gecombineerd worden met andere plantensoorten. Nepeta lijkt qua kleur op lavendel, maar heeft als voordeel dat het niet ’verhout’ en langer in bloei staat. De kant-en-klare plantenmatten van Covergreen meten 38 x 57 cm, zijn snel neer te leggen en geven direct een volgroeid beeld.

„De tuin is voor mij een grote inspiratiebron. Ik heb er een nieuwe kijk gekregen op beplanting. Planten hebben, behalve het esthetische aspect, veel méér waarden.

De beplanting kan bijvoorbeeld een verhaal vertellen, of een plant kan waardevol zijn als verfplant of voedselplant. Er is nu ook een restaurant in de kas, waar de chefkok kookt met planten uit de tuin.

Dit geeft een heel nieuwe dimensie aan de tuin en het smaakt fantastisch!’’

„Lastig te zeggen. De klanten hier in Nederland kennen de CFS helemaal niet. In Engeland kijken

ze anders naar je als je een tuin ontwerpt voor Chelsea. In Londen was zelfs de taxichauffeur vereerd dat ik bij hem in de auto zat. Wél merk ik dat door de vele publiciteit mijn werkveld breder is geworden.

Nu zijn er mensen uit het hele land die graag een tuin door mij willen laten ontwerpen.’’

„Jawel, ik was er heel graag heen gegaan als exposant, maar het is helaas niet gelukt. We mochten er weer heen, en hadden al een ontwerp gemaakt, maar het geld ontbrak. Voordeel is dat ik nu weer tijd heb om te focussen op klanten in Nederland: ik ben vorig jaar een half jaar fulltime bezig geweest om het allemaal te organiseren.’’

„Mijn collega-tuinontwerper Mark ter Hofte. Sinds vorig jaar werken we fulltime samen. Allebei nog onder onze eigen naam, maar we zien elkaar als compagnons. Ik dacht echter altijd al in ’wij’ en ’ons’. Daarom schrijf ik ook ’we’ op mijn website. Ik kan het niet alleen en heb veel mensen om me heen die helpen. Collega-hoveniers, kwekers die voor mij op zoek gaan naar nieuwe soorten et cetera.’’

„Ik heb een weekje ingepland om al mijn eerder aangelegde tuinen te bezoeken. Ik vind het leuk om ze te monitoren: hoe ontwikkelen ze zich? En worden ze onderhouden zoals ik het had voorgesteld? Elk project is toch weer een experiment.’’ <

LRRIERPHQ ]Ä&#x17D; Q YDQ RXGVKHU LQWLHP YHUERQGHQ PHW KHW ODQGVFKDS 'LW ERHN EHVFKUÄ&#x17D; IW PHHU GDQ ORRIERRPVRRUWHQ HQ K\EULGHQ GLH R D EHODQJUÄ&#x17D; N ]Ä&#x17D; Q YRRU RSHQEDDU JURHQ $DQ ERG NRPHQ KHUNHQQLQJ WRHSDVVLQJ HFRORJLH HQ EHKHHU (HQ VWDQGDDUGZHUN YRRU OLHIKHEEHUV HQ YDNPHQVHQ 0HW YHHO DFKWHUJURQGLQIRUPDWLH HQ UÄ&#x17D; N JHÃ&#x152;OOXVWUHHUG

â&#x20AC;¢ â&#x20AC;¢ â&#x20AC;¢ â&#x20AC;¢ â&#x20AC;¢

Bestel nu voor â&#x201A;¬49,90!

0HHU GDQ VRRUWHQ ORRIERPHQ K\EULGHQ HQ YDULÃ&#x2C6;WHLWHQ HHUNHQQLQJ WRHSDVVLQJ HQ EHKHHU GHVFKLHGHQLV YDQ KHW ERRPJHVODFKW HQ VWDQGSODDWVHQ LÄ&#x17D; VW YDQ FROOHFWLHV YDQ ERRPJHVODFKWHQ HQ PRQXPHQWDOH ERPHQ 0HW PHHU GDQ NOHXUHQIRWRpV

Onmisbaar voor bomenliefhebbers, boomkwekers- en verzorgers, beheerders, hoveniers, tuin- en landschapsarchitecten.

HHW ERHN LV WH EHVWHOOHQ YRRU b LQFO EWZ exFO YHU]HQGNRVWHQ

GRRU HHQ PDLO WH VWXUHQ QDDU LQIR#KRUWLSRLQW QO