SAZAS dĂŠ verzuimspecialist in de agrarische en groene sector
klimaatneutraal natureOffice.com | NL-215-373384
gedrukt
Diverse erfgoedorganisaties maakten zich ernstig zorgen over de afschaffing van de belastingmaatregel. Zo zouden volgens de Nederlandse Tuinenstichting minstens 1.300 groene monumenten, stadstuinen, parken, buitenplaatsen en begraafplaatsen slachtoffer worden van de bezuinigings-
maatregel. Erfgoedorganisaties waaronder de Federatie Instandhouding Monumenten, Kunsten '92 en Erfgoedvereniging Bond Heemschut zijn daarom eerder een online petitie gestart om de minister op andere gedachten te brengen. Uit een brief van minister Bussemaker aan de Tweede Kamer blijkt dat dit heeft geholpen. De minister schrijft dat „reacties uit het veld voor het Kabinet aanleiding zijn de Kamer te verzoeken de behandeling van het wetsvoorstel aan te houden.”
Bussemaker gaat voor gevallen waarin al onomkeerbare verplichtingen zijn aangegaan in 2017 en 2018 eenmalig €25 miljoen inzetten. Volgens cijfers van de Belastingdienst gaat het om een totaal van 400 rijksmonumenten waarvoor al fiscale aftrek is ingecalculeerd ter grote van dit bedrag. De minister schrijft dat in 2018
Weinig is nog zeker in deze wereld waarin verandering de enige constante lijkt te zijn. Wat vandaag zwart is, kan morgen wit zijn en andersom. En dan heb ik het niet over de kleur van Zwarte Piet. Zelfs de seizoenen - van oudsher gekenmerkt door een ijzeren regelmaat - bieden geen houvast meer. Ook degenen die de wetten en regels voor ons allen maken, lijken het niet meer te weten. Zo staat de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelatie (DBA), die een eind moest maken aan de onduidelijkheid rond schijnzelfstandigheid, inmiddels in de koelkast. Ook de Wet Werk en zekerheid (Wwz) lijkt maar geen einde te kunnen maken aan de steeds verdergaande flexibilisering van onze arbeidsmarkt, terwijl dat toch de intentie van de wet was. Inmiddels is het politieke spektakel richting de komende Tweede Kamerverkiezingen in volle hevigheid losgebarsten waarbij partijen die vier jaar lang
naar de toekomst van het hele stelsel gekeken moet worden. „Op allerlei manieren blijkt de financiering van monumenten aan herziening toe te zijn. Doel is dat er één regeling komt voor het onderhoud van alle rijksmonumenten waar de nood hoog is, dat we leegstand in monumenten aanpakken en dat we de monumenten gereed maken voor de toekomst door te investeren in de verduurzaming.” Minister Bussemaker houdt het wetsvoorstel voorlopig aan. Daarmee neemt ze langer de tijd om verder te werken aan de nieuwe subsidieregeling ter vervanging van de oude fiscale regeling. De minister heeft de Kamer suggesties gedaan hoe de huidige regeling aan te passen. Zo wordt gekeken naar de mogelijkheid om subsidies per twee jaar te verstrekken. De komende tijd zal over een mogelijke vervangingsregeling met de Kamer en het erfgoedveld verder worden gesproken.
in één coalitie zaten elkaar nu voor rotte vis uitmaken, en alle fracties hun uiterste best doen om zich zoveel mogelijk tegen de ander af te zetten. Maar de politieke realiteit is dat we straks vier of vijf partijen nodig hebben om überhaupt een regering te kunnen vormen. En Europa, welke kant gaat het op met het ideaal van een gezamenlijke markt en één gezamenlijke munt? Nadat de Britten met een klap de deur naar Europa hebben dichtgegooid, wordt ook elders gemorreld aan het collectief van Europese landen. Tsja, het zijn verwarrende tijden. Op de Noordpool is het 20 graden warmer dan normaal, en niemand die weet waar het eindigt. Het enige wat we met zekerheid kunnen zeggen, is dat de baard van Sinterklaas wit is, en dat de discussie over de kleur van zijn assistent ook na 5 december nog wel even door zal gaan.
Het wegvallen van de financiering door EZ komt niet als een verrassing. Habets: „EZ is heel duidelijk geweest. Vorig jaar is gezegd: we doen het nog één jaar. We hebben er dus op kunnen anticiperen. Iedere euro wordt zorgvuldig uitgegeven, zodat we in 2017 aan alle verplichtingen kunnen voldoen. Daarnaast zijn we met een aantal organisaties in gesprek, om te kijken of we wat meer vlees op de botten kunnen krijgen.” Habets stelt dat de drijvende kracht van Entente de vrijwilli-
De N366 tussen Veendam en Ter Apel in de provincie Groningen wordt in 2018 verbreed tot een autoweg. De meer dan 120 bomen die hiervoor ruimte moeten maken, worden daarom nu al verplant door BTL Bomendienst. De bomen, voornamelijk eiken, vormen een onmiskenbaar onderdeel van het landschap. Een aantal jaar geleden is BTL al begonnen met de voorbereiding op de verplanting. Om de ontwikkeling van de haarwortels te stimuleren, zijn de bomen aan drie zijden vrijgegraven, ingepakt met folie en weer met aarde bedekt. Afgelopen weken zijn de bomen weer uitgegraven. Op hun nieuwe plaats - zonder folie - zullen de kleine haarwortels meteen uitschieten.
gers zijn. „We hebben een hoop mensen met het groene hart op de goede plek, zoals de juryleden en bestuursleden. Dat is onze grootste schat.” Daarnaast heeft Entente inkomsten uit een aantal activiteiten. Zo betalen de gemeenten die deelnemen aan de groencompetitie een bijdrage. In ruil krijgen ze een uitvoerige analyse en aanbevelingen op tal van aspecten van het groenbeleid. De nationale groendag die jaarlijks wordt georganiseerd, wordt gesponsord door de winnaars van het voorgaande jaar. Daarnaast is er de combinatie met Operatie Steenbreek waarmee Entente de secretariaatswerkzaamheden deelt. Ook worden kennisevenementen opgezet die kostendragend kunnen worden georganiseerd. Tot slot zijn er nog diverse
partners waaronder partijen als Staatsbosbeheer, Groenkeur, Stadswerk en KMTP. Deze partners betalen een bijdrage aan de activiteiten van Entente.
Habets: „Ondanks het wegvallen van het Productschap Tuinbouw in 2013 en nu de financiering van EZ bestaan we nog steeds. We zijn een onafhankelijke organisatie met ideële inhoud, namelijk het belang van groen in de stedelijke ontwikkeling.” Volgens Habets is zowel voor Entente als voor Steenbreek de Floriade 2022 het ijkpunt om de doelstellingen te verwezenlijken. „Het doel is om daar een wijk te realiseren waarin groen de meest bepalende factor is. Daarmee hebben we in een economisch lastige tijd groen op de agenda
weten te zetten, ook internationaal.” Voor de komende periode ligt het accent op 'verbindend groen'. Habets: „Het doel is om ook andere partijen dan gemeenten bij te laten dragen aan openbaar groen. Er zijn immers diverse partijen die hier baat bij hebben, zoals waterschappen in verband met opvang van regenwater. Er zijn al voorbeelden van, zoals in Capelle aan den IJssel waar het waterschap heeft bijgedragen aan het groen in het centrum.” Als alles goed gaat, moet in 2022 de groene boodschap bij overheden, burgers en bedrijven tussen de oren zitten. „De groensector heeft hier een enorme impuls door gekregen, terwijl we dit al jaren 'om niet' hebben gedaan. Het zou mooi zijn als het groene bedrijfsleven zich dat ook realiseert.”
Milieudefensie reageert op plannen van de gemeente Oostzaan om via fijnstof opnemende en geluidwerende schermen langs de A8 tussen Zaandam en Oostzaan de gevolgen van de verwachte uitbreiding van deze snelweg te beperken. Dat geluidsschermen geen fijnstof opnemen, wordt bevestigd door een woordvoerder van het RIVM. „Alle extra fijnstof vangende oplossingen bleken geen extra effect te hebben.” Ook in het onderzoek ’Innovatieprogramma Luchtkwaliteit’ van Rijkswaterstaat komt
het gebruik van vegetatie om luchtkwaliteit langs wegen te verbeteren er niet goed uit. Groen verstoort de luchtstroom volgens het rapport. In bepaalde omstandigheden kan vlak achter de beplanting de luchtkwaliteit zelfs verslechteren, stellen de onderzoekers. TNO heeft ook geen goede ervaringen met het afvangen van fijnstof met groene geluidsschermen. Volgens het onderzoeksinstituut slaat het fijnstof tegen de schermen en wordt zo extra verspreid.
Ondanks de tegenstand wordt er doorgewerkt aan de aanleg van groene geluidsschermen en het onderzoek daarnaar. Op dit moment wordt gewerkt aan schermen voor de snelweg A9. Ook de provincie Brabant is zojuist een pilot van drie jaar gestart samen met Donkergroen, HAS en de Universiteit van Antwerpen.
We waren dood hout uit een aantal exemplaren van Pinus sylvestris aan het halen. Verschillende takken van de bomen hingen gevaarlijk boven de weg. Onze hoveniers waren nog geen half uur bezig of er stond een boze dame op de werkplek. Wat wij aan het doen waren? En hadden wij hier wel een vergunning voor? „Jullie zijn bomenmoordenaars’’, riep ze mijn werknemers toe. Vrij snel daarna ging mijn telefoon. Of ik even wilde komen want er stond een ‘groene Sylvana’ op het werk die blijkbaar vond dat we meteen met het werk moesten stoppen. Toen ik op het werk aankwam bleek dat de ‘groene Sylvana’ inmiddels verschillende personen had gemobiliseerd op ‘de plek des onheils’. Een aantal van haar ‘partijgenoten’ had ze opgetrommeld om haar bij te staan. Blijkbaar woonde ze hier in deze villawijk en kwam ze, zodra ze een kettingzaag hoorde, als een poppetje uit een
De Haarlemse wethouder Joyce Langenacker trok vorige week samen op met het wijkteam Schalkwijk van Spaarnelanden. De wethouder zette zo haar waardering voor het project ‘Wijkteams’ letterlijk kracht bij. Op korte termijn zal er voor elke Haarlemse wijk een eigen wijkteam zijn. Het Wijkteam Schalkwijk is de eerste waarin mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt samenwerken aan schone en veilige Haarlemse wijken. Inmiddels zijn vijf teams samengesteld die in verschillende wijken opruim- en reparatiewerk verrichten.
doosje tevoorschijn om op te komen voor het recht van bomen. Mevrouw was zeer welbespraakt en in de eerste minuut was mij duidelijk dat ze er per definitie van uit ging het gelijk aan haar kant te hebben. Om voor het groen op te komen is natuurlijk een goede zaak. Daar kan ik geen problemen mee hebben. Maar ja, om nou maar meteen op tilt te slaan en te denken dat iedereen met een kettingzaag een ‘bomenmoordenaar’ is, dat gaat wellicht wat ver. Ze was niet voor niets de aanvoerder van het ‘bomenclubje’, want ze trok nogal van leer. Mijn uitleg dat het hier slechts om onderhoudswerkzaamheden ging waarbij het vooral ging om veiligheid, kon haar niet overtuigen. „Dat vind ik prima mevrouw, als u dan maar op veilige afstand gaat staan. Wij gaan door met ons werk.” Extremisten heb je tegenwoordig blijkbaar in alle soorten en maten.
Sinds 2013 is Stichting Groenkeur al aan het bekijken hoe het keurmerk voor de consumentenmarkt nieuw leven kan worden ingeblazen. In de praktijk is er echter weinig vraag naar het keurmerk, en ook het aantal gecertificeerde hoveniers daalt al jaren gestaag. Momenteel zijn er nog 22 hoveniers die het certificaat Tuinaanleg & Tuinonderhoud voeren. Hiervan hebben er vier inmiddels aangegeven de overstap te zullen maken naar het certificaat Groenvoorzieningen. Op verzoek van enkele hove-
niers, die de omschakeling naar Groenvoorzieningen niet kunnen of willen maken, gaat Groenkeur onderzoeken of het mogelijk is om de huidige beoordelingsrichtlijn te vernieuwen en deze door te ontwikkelen naar een ‘exclusief keurmerk’. Deze vernieuwde versie ('2018') moet op de consumentenmarkt gericht zijn en beduidend zwaardere eisen bevatten dan de huidige richtlijn. Afgesproken is dat Groenkeur hiervoor een plan maakt en dat alle kosten die voor deze doorontwikkeling, het in de markt zetten en beheren van deze hernieuwde richtlijn voor de consumentenmarkt, door de deelnemende hoveniers worden gedragen. Deze stellen zich hiervoor op voorhand financieel garant.
Geschillencommissie Groen, en worden zowel de consumenten- als de business-to-businessverkoopvoorwaarden per 1 januari 2017 ingetrokken. Volgens Groenkeur-directeur Matthijs Mesken zijn er aan deelname aan de Geschillencommissie aanzienlijke kosten verbonden. Ook voor het upgraden van de verkoopvoorwaarden zijn kosten verbonden. Aangezien deze kosten door een steeds kleinere groep gecertificeerde hoveniers moet worden gedragen, is besloten om hiermee te stoppen. Hoveniers die ook bij de VHG zijn aangesloten, blijven zo nog steeds verbonden aan de geschillencommissie. Wat betreft verkoopvoorwaarden zijn er voldoende alternatieven, onder andere via de brancheverenigingen.
Onlangs is ook besloten om te stoppen met deelname aan de
Stichting Groenkeur gaat nu een plan maken voor een
De wereld ziet er na de economische crisis anders uit. We willen weer vooruit, maar niet op dezelfde manier als voorheen. Er liggen kansen als we met deze golf meebewegen. VHG doet dat ook. De afgelopen periode hebben het bestuur en de ledenraad gewerkt aan een nieuwe verenigingsstructuur. Doel is onder andere om onze leden nog dichter naar de markt toe te brengen. In drie nieuwe domeinen, namelijk de particuliere tuin, het openbare groen en het gebouwgebonden groen, worden nauwe verbindingen met opdrachtgeversnetwerken in de markt opgezet. Binnen nieuw op te zetten platforms werken leden samen aan het doorontwikkelen van hun vakspecialisme. Belangrijk onderdeel van de nieuwe structuur is daarnaast het opzetten van regio’s
'doorstart' van het consumentencertificaat. Allereerst wordt in kaart gebracht wat de kosten van een dergelijk exclusief keurmerk zijn. Vervolgens wordt samen met de deelnemers gekeken welke bedrijven zich willen committeren aan een dergelijk traject. Mesken: „Als deelnemers het belangrijk vinden om dit te ontwikkelen gaan we het doen.”
Naast het certificaat Tuinaanleg & Tuinonderhoud voert Groenkeur nog drie bedrijfscertifcaten, Groenvoorzieningen, Boomverzorging en Dak- en Gevelbegroening. Daarnaast is er het productcertificaat Duurzame boomkwekerijproducgten en zijn er drie persoonscertificaten, Boom Veiligheid Controleur, Dak- & Gevelbegroener basismedewerker en Gevorderde. <
en studieclubs, waarin gelijkgestemde ondernemers met elkaar ervaringen kunnen uitwisselen en kennis kunnen delen. Tijdens de recente ledenraadsvergadering zijn deze uitgangspunten voor de nieuwe verenigingsstructuur vastgesteld. In de komende periode vindt er, in een nauwe samenwerking tussen bestuur en ledenraad, een verdere uitwerking plaats. VHG is een vereniging van en voor leden. Zij bepalen waar we ons sterk voor willen maken. Iedere stem is daarbij van belang. De nieuwe structuur maakt het mogelijk de inbreng van de leden bij de koers van de vereniging verder te vergroten en een extra impuls te geven aan het boeien en binden vanuit de vereniging. Zodat wij samen een nog grotere drijvende kracht achter het groen in deze nieuwe tijd zijn.
Het Ctgb heeft de toelating ingetrokken van gewasbeschermingsmiddelen op basis van glyfosaat met de hulpstof POE-tallowamine. Dit vloeit voort uit het besluit van de Europese Commissie dat op 2 augustus is gepubliceerd.
BSNC en Plantum gaan gezamenlijk onderzoek doen naar de meerwaarde van grassport voor de leefbare stad. Aanleiding voor het onderzoek is de constatering dat sportvoorzieningen een substantieel onderdeel uitmaken van het ‘groene arsenaal’ in steden en dorpen.
In woonomgevingen met meer natuurlijke elementen zoals groen of water hebben bewoners minder vaak last van angststoornissen dan in woonomgevingen die weinig natuurlijke elementen bevatten. Dit blijkt uit onderzoek van Wageningen en het Trimbos-instituut.
Minister Bussemaker van Onderwijs gaat zes hogescholen die hun prestatieafspraken niet volledig zijn nagekomen komend jaar korten. Een van de zes hogescholen is Vilentum, sinds 1 september Aeres Hogeschool.
Op 8, 9 en 10 december kan het lichtkunstwerk Waterlicht van Daan Roosegaarde worden beleefd in Het Bossche Broek bij Den Bosch. Waterlicht heeft verschillende internationale prijzen gewonnen. Kunstenaar Daan Roosegaarde is gevraagd om een locatiespecifiek ontwerp te maken.
media
en wadi is simpel gezegd een greppel waar regenwater tijdelijk wordt opgevangen en kan infiltreren. Ze voorkomen overstromende riolen na een zware bui en laten regenwater wegzakken in de ondergrond. Als de ondergrond slecht waterdoorlatend is, wordt de infiltratie door aanleg van een infiltratiekrat met grind verbeterd. De grondsoort, constructie, klimaat en hoeveelheid aangesloten wegen en daken bepalen hoeveel water in de wadi terecht komt en hoe lang het blijft staan. In de praktijk staan wadi’s 85% van de tijd droog. Op dit moment wordt in wadi’s bijna overal gazon toegepast, omdat het een makkelijke en goedkope manier
van groenbeheer is. Door toepassing van een soortenrijke beplanting als soortenrijk grasland of een vasteplantenmix, kan men groen realiseren dat meer waarde heeft voor biodiversiteit, ecologie en beleving, en tegelijkertijd het water beter laat infiltreren. Zulke soortenrijke beplantingen vragen als ze goed zijn ontworpen heel weinig onderhoud; één of twee keer per jaar maaien en afvoeren is voldoende. Er is een breed sortiment vaste planten beschikbaar dat tegen sterk wisselende vochtigheidsgraad bestand is. Afhankelijk van omstandigheden en beoogde visuele effecten kunnen deze in een soortenrijke beplanting worden toegepast. <
>
rijsbladige planten, soms meer poëtisch zilverbladigen genoemd, zijn populair. Ze worden breed toegepast in tuinen, parken en openbaar groen. Bij de geel- en purperbladige planten is de kleur ook de bladkleur. Bij veruit de meeste grijsbladige planten is dit niet het geval. De bladeren zijn 'gewoon' groen, maar zijn bedekt met dichte beharing, schubjes of schilfers. Deze geven de grijze kleur. Dit verklaart ook waarom sommige grijsbladige planten in het voorjaar intens grijsbladig zijn, maar later in het seizoen groener worden. Dit heeft dan te maken met het verdwijnen of dunner worden van de beharing, schubjes of schilfers. Hoewel
het bomen zijn, zijn diverse Sorbus-soorten en -cultivars goede voorbeelden hiervan (S. aria ‘Lutescens’, S. thibetica ‘John Mitchell’). De grijsbladigen zijn behoorlijk verspreid over de geslachten en families. Maar er zijn enkele families die iets meer grijsbladigen herbergen dan andere, zoals bijvoorbeeld Asteraceae (Samengesteldbloemigen), Fabaceae (Vlinderbloemigen) en Lamiaceae (Lipbloemigen). Grijsbladige planten komen kunnen vaste planten, heesters of bomen zijn. Het aandeel bomen is relatief klein en de meeste grijsbladigen zijn dus vaste planten en heesters. In dit artikel wordt alleen aan de heesters aandacht besteed. <
>
<
d Bijker (45) wilde van kinds af aan al buiten zijn. „Dat word je ook met de paplepel ingegoten als je buitenaf op het platteland woont. Vandaar dat ik in eerste instantie voor de Lagere Landbouwschool in Ommen koos. Tijdens deze schooltijd heb ik in de vrije tijd bij verschillende rundveehouders gewerkt en ook mijn melkdiploma gehaald waar ik nu als hovenier echter niet veel meer mee doe,” lacht Bijker buiten in zijn mooie tuin waar we aan de houten tuinset zitten. Doordat hij echter gewend was buiten te zijn, wilde hij per se een beroep waarbij hij buiten kon werken. „Een kennis van onze familie die leraar was op een Tuinbouwschool zei tegen mijn ouders: die jongen kan het beste hovenier worden.” Tot Bijker's verbazing voelde
het meteen goed op de Tuinbouwschool in Zwolle. Na de opleiding werkte hij eerst elf jaar lang in loondienst bij twee verschillende hoveniersbedrijven. In 1998 begon Bijker voor zichzelf. Hij had, doordat hij lange tijd in loondienst gewerkt had, al veel ervaring opgedaan met onderhoud op regie (uurbasis), maar ook op contractbasis. In 2012 had de Overijsselse hovenier een klant waar hij graszoden gelegd had. Twee dagen nadat hij de graszoden er keurig ingelegd had, belde deze klant hem echter op. Bijker: „Hij zei; moet je eens luisteren Ed, de graszoden beginnen nu al bruin te worden. Waarop ik zei: laat me raden, het begint zeker aan de kopse kanten en aan de zijkanten van de zoden? Ja! zei hij verbaasd.” De klant was stomverbaasd dat hij de graszoden water
moest geven. Op advies van zijn vrouw besloot Ed om een uitgebreide onderhoudsgids te gaan maken. „Zo is mijn eigen Onderhoud Gids ontstaan. Ik geeft deze gids sinds maart van dit jaar vanaf een bepaald bedrag aan iedere klant als ik een tuin oplever.”
In de onderhoudsgids van de Overijsselse hovenier staan alle belangrijke zaken die met het onderhoud van een tuin te maken hebben van A tot en met Z op een rijtje. Van hoe je gras, planten en bomen water geeft, tot aan de juiste manier van bemesting. Bijker: „Maar bijvoorbeeld ook hoe je tuingereedschap goed scherp maakt, een tuinkalender en tips & tricks wat betreft het verzorgen
van alle soorten tuinbeplanting, gazon, enzovoorts. Zodoende krijg ik tegenwoordig veel minder vragen nadat ik een tuin opgeleverd heb.” De tuinkenners onder zijn clientèle weet volgens de hovenier wel zo'n 70% van wat er in de onderhoudsgids staat, maar tegenwoordig zijn er heel veel klanten die weinig kennis van onderhoud hebben. Bijker heeft het idee dat vooral oudere mensen nog wel enige kennis hebben hoe ze een tuin moeten onderhouden, maar hij ziet dat vooral bij jongeren deze kennis begint te verdwijnen. Ook geeft Bijker in het onderhoudsboekje aandacht aan het opsnoeien van planten en bomen, het schoonhouden van vlonders en bestrating, hoe je een vijver onderhoudt en de winterbescherming van beplanting. „De eerste klant die ik in maart mijn Onderhoud Gids overhandigd heb, was een particulier in Nieuwleusen,” aldus Bijker. „Die vond het erg leuk om het boekje in ontvangst te nemen.” Het is volgens Bijker nog moeilijk in te schatten, doordat hij er pas net mee begonnen is, of door het uitdelen van het boekje klanten ook echt met minder vragen zullen komen na oplevering van hun tuin. „Wel heb ik al ervaren dat een bijkomend voordeel van het boekje is dat klanten het boekje ook aan anderen laten zien waardoor je een stuk reclamewerking krijgt.” De Overijsselse hovenier heeft op die manier al een klant binnengehaald. „Deze mensen hadden het boekje bij een klant van mij gezien en gelezen over hoe je de diverse soorten struiken en bomen op moet snoeien. Ze wilden hun tuin op laten snoeien en besloten om mij als hovenier uit te nodigen voor een gesprek wat uiteindelijk tot een opdracht leidde.”
Het is niet zo dat Bijker, nu hij een onderhoudsgids heeft, geen vaste servicecontracten meer afsluit waarbij hij de klant volledig ontzorgt wat betreft het tuinonderhoud. „Die contracten heb ik ook veel, maar dat is niet het type klant dat je een onderhoudsgids geeft. Qua
hoeveelheid arbeid kan ik namelijk niet iedere klant een servicecontract aanbieden. Dan zou ik ook veel te veel werk hebben met slechts acht man personeel in dienst.” Met de grootte van zijn bedrijf is Bijker tevreden en zolang er nog geen duidelijkheid over de opvolging is, wil hij niet groeien. Professionaliseren wil hij echter wel. Uiteraard snapt de Overijsselse hovenier best dat sommige collega's denken: een onderhoudsgids? Dat kost mij een aantal servicecontracten, dus daar begin ik niet aan. „Ik snap dat ze bang zijn om servicecontracten mis te lopen, maar mijn ervaring is dat het juist precies andersom werkt.” Het maken van de Onderhoud Gids was overigens geen sinecure voor de hovenier. „Het kost heel wat tijd om zo'n boekje in elkaar te zetten. Ik schat dat er in totaal wel zo'n 175 uur arbeid in zit. Ik heb het expres op wat luxer papier laten drukken met mooie duidelijke foto's erbij. Het boekje is ook netjes en stevig in lijm gebonden.” In eerste instantie heeft de hovenier er tweehonderd laten drukken. Hij geeft de boekjes niet zo maar weg. Alleen klanten die vanaf €2.500 (incl. btw) hun tuin door Bijker laten aanleggen c.q. laten verzorgen, krijgen deze onderhoudsgids aangeboden. „Anders is de kostprijs van het boekje te hoog in verhouding tot de omzet. De kostprijs van het boekje is namelijk niet heel laag. Doordat je niet alleen de drukkosten, maar ook de opmaakkosten hebt, is het best een hele investering.” <
gemene ‘vervangingsplicht’ omschreven. Interessant is de vraag of een derde die niet blijkt te voldoen, ook na inschrijving - maar voor contractsluiting - kan worden vervangen. Met andere woorden: kan een dergelijke fout in de inschrijving worden hersteld? Het indienen van een nieuwe referentie zal onder de actuele rechtspraak niet snel worden toegelaten. Of de vervangingsplicht dit anders gaat maken, moet uit toekomstige rechtspraak over de nieuwe wet blijken. e gedachte achter het UEA is dat een ondernemer in een aanbesteding volstaat met het invullen van het document, zonder dat meteen alle bewijsstukken moeten worden ingediend. Deze komen later als dat nodig is. Het waarheidsgetrouw invullen van het UEA is van groot belang. Het geven van valse verklaringen of achterhouden van informatie kan leiden tot uitsluiting in aanbestedingen gedurende drie jaar! Niet elk schoonheidsfoutje zal echter meteen tot sancties leiden. Bij twijfel of iets moet worden vermeld, moet desondanks goed worden nagedacht. Bewust of onbewust verstoppertje spelen kan een ondernemer duur komen te staan.
Deel I vult de aanbesteder in (zie kader). In Deel II komen de gegevens van de ondernemer. Hier nog niet zoveel spannends, het is vooral een kwestie van de gevraagde informatie invullen. Met het systeem van een ‘officiële lijst van erkende ondernemingen’ wordt in Nederland nog niet gewerkt, waardoor deze informatie in Nederlandse aanbestedingen achterwege kan blijven. In geval van zogeheten 'voorbehouden opdrachten' moet in deel II het percentage gehandicapte of kansarme werknemers worden vermeld, en eventueel de categorieën waartoe die werknemers behoren. Voorbehouden opdrachten worden in de groensector nog wel eens toegepast. Dit is een aanbesteding waaraan alleen sociale werkplaatsen en 'sociale ondernemers' mogen deelnemen die aan een aantal voorwaarden voldoen. Zo moet
het hoofddoel bestaan in de maatschappelijke en professionele integratie van gehandicapte en kansarme personen. Ook moet in deel II worden vermeld of de ondernemer als combinatie inschrijft en wie de vertegenwoordigers van de onderneming zijn.
Doet een ondernemer een beroep op de draagkracht van 'derden' om te kunnen voldoen aan de geschiktheidseisen, dan moet dat worden ingevuld. De ervaring van de derde, dan wel de referentieopdracht die de derde heeft uitgevoerd, of de nodige financiële middelen van de derde, moeten worden benoemd. Elke derde op wie een ondernemer zich beroept, moet ook zelf een UEA invullen. Zo moet de derde informatie geven over mogelijke uitsluitingsgronden. Ook dit is nieuw. Aanbestedende diensten toetsen derden aan de uitsluitingsgronden. Een ondernemer die met een derde inschrijft op een aanbesteding doet er goed aan hier stil bij te staan. Weet met wie je zaken doet. Als de derde bijvoorbeeld niet aan zijn belastingbetalingsverplichtingen heeft voldaan, kan dat gevolgen hebben voor de geldigheid van de inschrijving. Bijzonder is dat als blijkt dat de derde niet voldoet, de aanbesteder kan verzoeken deze te vervangen. In de wet wordt gesproken over een vervangingsclausule in de overeenkomst. Dit lijkt te betekenen dat de derde in de contractuele fase moet worden vervangen, mocht deze niet (langer) voldoen. In de nieuwe Europese aanbestedingsrichtlijn, waaruit de gewijzigde wet voortvloeit, wordt een meer al-
In deel III verstrekt de ondernemer de informatie voor de toets aan de uitsluitingsgronden. In het UEA geeft de aanbesteder aan welke uitsluitingsgronden van toepassing zijn. Overigens moeten ook onderaannemers verklaren over uitsluitingsgronden als een aanbesteder dat in de aanbestedingsstukken vergt. Voor de toets aan strafrechtelijke veroordelingen (deelneming criminele organisatie, corruptie, fraude, terrorisme, kinderarbeid) moet info worden gegeven, zowel van de ondernemer zelf als van de leden van bestuurs- en toezichthoudende organen of vertegenwoordigers met beslissings- of controlebevoegdheid van de onderneming. Ook als een bestuurder van de onderneming is veroordeeld voor één van deze feiten, moet dat worden verklaard. Nieuw opgenomen is de expliciete mogelijkheid dat ondernemers in de gelegenheid moeten worden gesteld om aan te tonen dat zij voldoende maatregelen ('Self Cleaning') hebben genomen om hun betrouwbaarheid aan te tonen. Verder moeten verklaringen worden gegeven over betaling van belasting en sociale premie, over insolventie, belangenconflicten of beroepsfouten. Zo moet aangegeven worden of een ondernemer wel of niet met andere ondernemers overeenkomsten heeft gesloten gericht op vervalsing van de mededinging (prijsafspraken, marktverdeling).
In het document wordt de vraag gesteld of de ondernemer zich bewust is van enig
belangenconflict. Dit is de situatie waarin personeelsleden van de aanbestedende dienst of diens adviseur, die invloed kunnen hebben op het aanbestedingsresultaat, (in)direct financiĂŤle, economische of andere persoonlijke belangen hebben die hun onpartijdigheid of onafhankelijkheid in het gedrang kunnen brengen. Mocht een werknemer van de ondernemer bijvoorbeeld een familielid hebben die werkt bij de aanbesteder en de aanbesteding begeleidt, dan moet dat worden gemeld. Als een ondernemer zelf de aanbesteder heeft geadviseerd of betrokken is geweest bij de voorbereiding van de aanbestedingsprocedure, dient hij dat ook te vermelden. Ook slechte prestaties die tot vroegtijdige beĂŤindiging van
een contract voor een overheidsopdracht of schadevergoeding hebben geleid, moeten worden gemeld. Ook ernstige beroepsfouten moeten worden gemeld. Hieronder kunnen economische delicten, maar ook bepaalde milieurechtelijke misdrijven vallen. Veroordelingen in dat kader moeten ook worden opgebiecht. Het zal waarschijnlijk even wennen zijn om met het UEA te werken. Het lijkt een formaliteit, maar er zit ook inhoud achter. Als een ondernemer hier een paar keer goed voor gaat zitten, zal het werken met het nieuwe document wel inslijten. Het is aan aanbesteders om op basis van de verstrekte informatie de juiste keuzes te maken. <
Onafhankelijk en betrouwbaar keurmerk Vakmanschap, duurzaamheid, kwaliteit en garantie. Bedrijven die in het bezit zijn van een Groenkeur-certificaat tonen hiermee aan dat zij kwaliteit serieus nemen en voldoen aan de eisen die opdrachtgevers en andere belanghebbenden aan hen stellen. Een bedrijf met Groenkeur heeft zijn zaken intern goed op orde. Het stelt de opdrachtgever centraal en werkt voortdurend aan het verbeteren van de kwaliteit. Opdrachtgevers weten zich hierdoor verzekerd van vakwerk dat tot uitdrukking komt in de aantoonbare kwaliteit van de uitvoering van het project én het eindproduct.
‘Met Groenkeur in een bestek voldoen opdrachtgevers aan de eisen van maatschappelijk verantwoord inkopen van groenvoorzieningen.’
Stichting Groenkeur Postbus 1010
info@groenkeur.nl
3990 CA Houten
www.groenkeur.nl
030 – 659 5663
@groenkeur
Oprijvrachtwagens van 7 tot 27 ton Oprij Antos 26-88 oprijhoek 14° laadvloerhoogte 90 cm 16 ton laadvermogen
Groenekan T. 0346 25 96 00 | Zwolle T. 0529 46 94 00 | www.veldhuizen.eu | info@veldhuizen.eu
et geschil vloeit voort uit een overeenkomst waarbij de ondernemer zich heeft verplicht tot het aanleggen van een tuin tegen de door de consument te betalen prijs van €38.453. De consument heeft een bedrag van €3.963 niet betaald en bij de Geschillencommissie Groen gedeponeerd. De consument is niet tevreden met de uitvoering van de overeenkomst door de ondernemer. Zo doen de buxusheggen het niet goed door de robotmaaier die tegen de struikjes duwt. De taxushaag doet het niet goed ondanks een windscherm. Het gras en de heggetjes verzakken bij de bomen. De beukenhaag is niet de juiste, namelijk rood in plaats van groen. De grond is aangevuld met klei en sommige planten gaan dood. Ook heeft volgens de consument de ondernemer facturen in rekening gebracht voor herstelwerkzaamheden, en is een windreductiedoek ten onrechte in rekening gebracht. De ondernemer weerspreekt de klachten van de consument en stelt dat hij nooit een schriftelijke klacht heeft ontvangen. Het plaatsen van een windreductiedoek is volgens hem een nadere opdracht geweest. Dit zijn dan ook geen herstelwerkzaamheden die onder de garantie vallen. De problemen met de Taxus zijn volgens de ondernemer veroorzaakt door de strenge vorst.
De door de commissie ingeschakelde deskundige constateert dat de robotmaaier de buxusstruikjes omduwt. Dit komt doordat de contactdraad te kort op de grasrand ligt. Hij adviseert om de contactdraad iets meer van de grasrand terug te leggen, en tussen de buxushaag en graskant een zwarte plantstrook van 10-15 cm te maken. Vijf van de taxusstruiken vertonen aan de straatzijde afgestorven takken. Drie taxusstruiken zijn ingeboet. De dode takken kun-
nen worden verwijderd, zodat op termijn hier nieuwe takken zullen ontstaan. Rondom drie bomen is aan de gazonzijde en in het plantvak met Buxus de grond enkele centimeters verzakt. Door de grond en het grasveld uit te vullen met teelaarde, de aanwezige Buxus te herplanten en gras ter plaatse van uitvulling opnieuw te leggen, kan dit worden verholpen. Op het moment van inspectie was niet waarneembaar of de beuk groen of rood is, aangezien er geen blad aanwezig was. Dit wordt in de tweede week van mei gecontroleerd. Volgens de deskundige is er geen overdreven hoeveelheid klei aanwezig in de bovengrond van het gazon. Ook is de inboet van Caryopteris erg klein. De totale herstelkosten bedragen €644,50, eventueel vermeerderd met €420 als de beukenhaag moet worden vervangen. De commissie kan zich zowel feitelijk als vaktechnisch vinden in het advies van de deskundige, en neemt dit dan ook over. Aangezien de noodzakelijke herstelwerkzaamheden inmiddels door een andere hovenier zijn uitgevoerd, en de ondernemer hier geen bezwaar tegen heeft gemaakt, zal deze laatste worden verplicht tot het betalen van een vervangende schadevergoeding ter hoogte van de door de deskundige begrote kosten. De klacht betreffende onterechte facturen is volgens de commissie ongegrond.
(2,5 bij 8 m) waarin de koikarpers huizen. De twee muren aan weerszijden lopen iets door in het water. „Hierdoor wordt je blik vernauwd en lijkt de vijver langer.’’ Eveneens voor de dieptewerking heeft de hovenier de muren laten verspringen. Achter de tweede muur gaat het plantenfilter van de vijver schuil; alleen vanaf het vlonderterras heb je goed zicht op dit moerasgedeelte. en uitgesproken kleurgebruik is het handelsmerk van hoveniersbedrijf Arjan Fokker Tuinen in het Brabantse Duizel. De eigenaren van deze 11 bij 11 m grote tuin in Veldhoven kwamen dan ook om die reden bij hem terecht. Twee jaar geleden heeft de hovenier hun tuin opnieuw ingericht. De gehele tuin ging op de schop, behalve de grote terrasoverkapping en de beuk achterin de tuin. „Ik heb deze tuin ingezonden omdat dit een doorsnee tuin is, 90% van de tuineigenaren hebben dit soort oppervlaktes.’’ De hovenier die al twee keer eerder werd genomineerd voor de award wil laten zien dat je ook met een beperkt budget een mooie tuin kunt maken. „En dat is de beste promotie voor het hoveniersvak.’’ Fokker plaatste twee muren in de tuin, enerzijds voorkomen zij inkijk van de overburen op het grote terras onder de overkapping. Anderzijds delen zij de tuin in verschillende ruimtes. „Als ze dat willen, kunnen de opgroeiende tieners gescheiden van hun ouders zitten.’’ Achter de muur bevindt zich het tweede terras. In de schaduw van vier dakmoerbeien staat een grote eettafel en aan de rand van de vijver twee ligstoelen, ’s middags is dit een van de zonnigste plekken van de tuin. Centraal in de tuin ligt de grote spiegelvijver
Verschillende vensters in de muren bieden doorkijkjes naar andere delen van de tuin. „Deze tuin bestaat uit een heleboel hoeken en kijkplaatsen, met elk een andere beleving. Als je op het vlonderterras bent, dan zit je in een heel andere tuin dan wanneer je op het terras dichtbij het huis zit’’, zegt Fokker. Om dat goed te beleven kun je een rondgang door de tuin maken, via de poort in de muur (links op grote foto) loop je naar het vlonderterras achterin de tuin, een brug en trap van metalen roosters brengen je aan de andere kant van de vijver waarlangs een pad van betontegels terugleidt naar het terras voor in de tuin. De vijver is 15 cm hoger dan het terras. Dit is met name vanwege praktische redenen; volgens Fokker waait er op deze manier veel minder rommel in. Ook vormt de vijver nu meer een zichtbaar obstakel waardoor de kans klein is dat je er vanaf het betegelde terras onverhoopt in stapt. In het 1 m diepe water kun je zwemmen, alleen gebeurt dat – vanwege de karpers - weinig. Voor de rand van de vijver is gegalvaniseerd ijzer gebruikt met een poedercoating. De kleur hiervan is door de eigenaren zelf uitgekozen. Dit
lilaroze komt terug in de bloei van de verschillende vaste planten die aan weerszijden van de vijver groeien en rond het vlonderterras: in Chelone obliqua bijvoorbeeld, een langbloeiende vaste plant (juli-september), in Echinacea purpurea, Salvia nemorosa, Geranium ’Patricia’, G. ’Gerwat’ ROZANNE en Verbena bonariensis. Ook het uitgesproken wit van de muren terug te zien in de bloei van Anemone x hybrida ’Honorine Jobert’, Campanula lactiflora ’Alba’, Hosta sieboldiana en Hydrangea arborescens ’Annabelle’. Witbloeiend is ook de heester Sarcococca hookeriana var. humilis, die voor de muur is geplant. „Ik gebruik deze plant graag in besloten ruimtes, omdat hij heerlijk zoet geurt’’, zegt Fok-
ker over deze vroegbloeiende heester (feb/maart). De muren zijn afkomstig van het bedrijf Beadz in Krimpen aan den IJssel en bestaan uit twee kunststof platen die opgevuld zijn met schuim, waardoor ze erg licht zijn. Ze staan gefundeerd op betonnen tegels van 60 bij 60 en 7 cm dik. Omdat ze zo licht zijn, krijgt de wind geen vat op de muren en is deze fundering genoeg. Voor de bestrating onder de overkapping heeft Fokker doorsnee grijze betonnen tegels van 60 bij 60 cm gebruikt die per vierkante meter slechts 18 euro kosten. „Bestrating speelt een ondergeschikte rol. De uitstraling van de tuin moet je daar niet van laten afhangen.’’ <
e villawoning is op deze 3.000 m² grootte kavel in Ermelo behoorlijk groot uitgevallen, vooral als je het verdiepte zwembad en het bijbehorende poolhouse erbij rekent. Hoe de woning toch zo in het groen te zetten, dat je een volwaardige beleving creëert, was de grootste uitdaging voor Kees van Grootheest, eigenaar en ontwerper van het bedrijf De Kunst van het Scheppen in Putten. Het bedrijf bestaat nu zes jaar en heeft vier man in dienst. Deze tuin waarvan De Kunst van het Scheppen zowel het ontwerp als de aanleg voor zijn rekening nam, is een goed visitekaartje vindt Van Grootheest. Ruim drie jaar geleden stond op dezelfde plek een kleine bungalow, de tuin was een jungle. Om plaats te maken voor de villa is er veel gekapt, een aantal bomen zijn behouden gebleven, andere zijn verplant. Ook zijn er een groot aantal bomen nieuw aangeplant, een Liquidambar styraciflua bijvoorbeeld met een stamomtrek van 70/80. Van Grootheest heeft de woning zo ingekleed dat je buitenom langs de erfgrens een wandeling kunt maken waarbij je op sommige delen volledig opgaat in het groen en op andere plekken je blik naar het huis wordt geleid. „Die beide belevingen,
het zien van een klein insect op een bloem tot de grootsheid van het huis, wilde ik in deze tuin creëren.’’ De rondgang begint in de formele voortuin, langs de Rhododendron-wal leidt een pad van langwerpige betonnen tegels door een strak gazon naar de zijtuin. Die is speciaal voor de ronde erker aangelegd. Lage hagen van Osmanthus vormen een podium voor de stamrozen, de Taxus erachter voor twee kunstwerken. Daarnaast zwakt deze middelhoge haag de schuine lijn van de erfgrens wat af volgens Van Grootheest. „Die bevindt zich vrij dicht op het huis en is nu minder nadrukkelijk aanwezig.’’ Twee robuuste pergola’s van eikenhout (25 bij 25 cm) vormen het kader van deze patiotuin. Van Grootheest heeft voor deze houtsoort gekozen omdat die ook terugkomt in details van het huis. Wisteria sinensis moet de verschillende pergola’s gaan begroeien. In tegenstelling tot de rest van de beplanting zijn de klimplanten bewust in een kleinere maat aangeplant. „Zodat ik ze zelf rond de palen kan construeren.’’ Hij vindt het mooi om de gespierde stammen van de blauwe regens zo goed mogelijk tentoon te spreiden. Daarom knipt hij het blad ook tot bovenaan weg. Onder de tweede pergola begint het pad met de halfverharding van leverancier Nobre Cál in Hoogeveen dat rond de volledige achtertuin loopt om te eindigen achter het poolhouse naast de oprit van het huis. Dit pad wordt geflankeerd door grote groepen vaste planten, verschillende bomen en heesters, her en der bevinden zich diverse zitjes. Halverwege het pad heeft Van Grootheest een derde pergola gemaakt. Deze markeert het bordes dat in het verlengde van het zwembad ligt. „Hier
focust je blik op het verdiepte zwembad en het huis.’’ Hij heeft hier vier grijze sierperen en twee rode treurbeuken geplant. De hangende groeivorm van de peren verzachten volgens hem de achterwand van het zwembad waar je vanuit de woning op kijkt. Bovendien contrasteren deze kleuren mooi met de donkere Taxus-haag die hier is geplaatst. Aan de ene kant van het verdiepte zwembad is een gazon aangelegd. Een border met grassen en late bloeiers als Echinacea en Rudbeckia markeren de grote trap. Om de ruimte te doorbreken zijn hier zuilen van de wintergroene eik (Quercus ilex) aangeplant. Het dak van het poolhouse dat ertegenover ligt, heeft een groendak gekregen om
hem zo meer in zijn omgeving op te laten gaan.
Van Grootheest besteedde veel aandacht aan het beplantingsplan. Door middel van vorm, kleur en textuur biedt hij elk seizoen een andere beleving. Hij heeft daarbij oog voor de details. Qua bomen plantte hij bijvoorbeeld ook Gleditsia triacanthos ’Sunburst’ met fijn helgeel blad en Ulmus minor ’Cloud Corky’, die opvalt door zijn kurklijsten. Qua heesters koos hij onder meer om Parrotia persica in blokvormen te gebruiken. Ook een vaste plant zoals de bronskleurige Carex comans ’Bronze Form’ kreeg een plek in de tuin. „Beleving zit in alles.’’
<
„Omdat deze tijd daar om vraagt: stadsgroen heeft een totaal nieuwe rol. Denk aan stadslandbouw, biodiversiteit, klimaatbestendigheid, ecologisch beheer. Al die hogeropgeleiden kennen het verhaal wel en die moeten de kar trekken van veel projecten. Maar zij hebben - gechargeerd gezegd - niemand die hen begrijpt en het kan uitvoeren. Zij hebben vakmensen nodig die begrijpen waarom ze bepaalde keuzes maken, die de projecten kunnen beheren en de uitvoerders kunnen aansturen. Dat middenkader, die leiden wij op in Urban Green Development. Dat zijn de nieuwe groene denkers én doeners.’’
„Zij zijn zowel de stakeholders, de ambassadeurs als de gastdocenten van de opleiding. Samen met hen hebben we de opleiding ingericht. Zo werkt dat toch in deze tijd, dat je een grote groep specialisten organiseert voor een bepaald project.
Dat zij ontzettend graag hun kennis willen delen, bevestigt dat deze opleiding broodnodig is.’’
„Het eerste jaar leggen we de basis. Aan de hand van twee themamodules – natuurlijke rijkdom en cultuurgeschiedenis – leren we de leerlingen anders naar hun omgeving te kijken. We behandelen vakken als de ontstaansgeschiedenis van Nederland. Hierin komen onderwerpen aan bod als landschappen herkennen en lezen, de kwaliteit van bodem en water, geschiedenis en natuurontwikkeling met de centrale vraag 'hoe is de natuur de stad ingekomen'? Vakken als tuinkunst door de eeuwen heen, ecologie en ecosysteemdiensten, circulaire economie en de verstedelijking en de rol van groen
zijn essentiële en belangrijke onderwerpen die niet mogen ontbreken. Het tweede jaar is gewijd aan de stedelijke problematiek en de oplossingen daarvoor. We behandelen thema’s als waterhuishouding, hittestress, stedelijke biodiversiteit, voedselproductie en duurzame energie. Deze twee jaren samen moet de leerlingen genoeg knowhow opleveren om een beheer- of inrichtingsplan te maken in het derde jaar.’’
„Dit vak heeft een filosofische insteek. Aan de hand van kunstwerken vragen we de leerlingen hun mening te geven om daarna de bedoelingen van de kunstenaar te belichten. Daarmee komt er een dialoog op gang. Kunst is voor ons een
nodig een gastspreker uit. Daarnaast zijn we ook veel fysiek bezig en veel op pad: zo zijn we in Boskoop in het veen gezakt, daar hebben we grond- en watermonsters genomen, enkelen zijn naar de Dutch Design Week geweest en binnenkort volgen we een workshop bij Atelier NL. Ze hebben het Vondelpark en Oosterpark bezocht, om te leren hoe de natuur de stad inkomt. Ook zijn we naar vooruitstrevende hoveniersbedrijven geweest en broedplaats De Ceuvel (waterzuiveringspark en bedrijventerrein met woonboten op het droge, red.), dat soort bezoeken zijn voor ons dagelijkse kost. Aan het einde van het jaar hebben we een ecologische werkweek bij Ruurd van Donkelaar in Koekange. Waar het om gaat bij fysiek-emotioneel leren is dat je de intrinsieke motivatie aanspreekt van leerlingen. Doe je dat goed en ontdekken ze bij zichzelf wat hun fascinatie is, dan gaan ze lopen, dan zijn ze niet meer te stuiten. Daarom toetsen we de lesstof en de werkvormen bij expert Huub Nelis, schrijver van het boek 'Het Puberbrein’.’’
tool om het denkvermogen te ontwikkelen. Het helpt ze om creatief te denken, risico’s te nemen, zelfinzicht te verkrijgen en ze op een nieuwe manier te leren denken en hiermee een brede kijk op de wereld te laten ontwikkelen.’’
„Ja, wij leveren de inhoud en het is omgezet in lesstof en opdrachten door Uniek Denken, een coach op het gebied van fysiek-emotioneel leren. Dit bureau weet hoe onze leerlingen, veelal beelddenkers, leren en werken en zo is de lesstof ook geschreven. Alles is digitaal, opdrachten kunnen zijn: zoek een Youtube-fimpje dat een bepaald onderwerp uitlegt of
„Twaalf; elf mannen en één dame. Een totaal ander publiek. Die zouden nooit naar een gewone hoveniersopleiding gaan, die heeft nu eenmaal geen goed imago. Dit zijn mensen die geïnteresseerd zijn in biologie, aardrijkskunde, geschiedenis. Zij hebben echt het gevoel: wij zijn de nieuwe generatie die het verschil kúnnen maken.’’
„Het zijn allemaal bedrijven waar ze leren werken aan de groene stad van de toekomst, hoe maken we de stad slimmer, groener en leefbaarder? Hoe richten we hem circulair in - waarbij we dus afvalstoffen opnieuw inzetten – en koppelen we daar tegelijkertijd andere functies aan zoals recreatie of het veiligstellen van de historie. Zodat je altijd een
win-winsituatie creëert. Ze lopen stage bij onder meer De Dakdokters, bij kunstenaar Frank Bruggeman (bekend van de Nieuwe Tuin van het Nieuwe Instituut in Rotterdam, red.), bij Grow Down Town, een bureau dat wordt gevraagd voor allerhande vrijplaatsen, de Tuinen van West in Amsterdam, de Stadskwekerij in Haarlem, de Hortus bij de VU en MyEarth die een groene verdedigingslinie rond Amsterdam wil aanleggen.”
„Het is ontroerend om te zien hoe gedreven de leerlingen zijn. Dan krijg ik weer een groepsappje: ’Je moet naar Kunstuur kijken, daarop komt het wortelvrouwtje'. Ze bedoelen kunstenaar Diana Scherer die door plantenwortels in bepaalde patronen te laten groeien matten maakt en onderzoekt of dit natuurlijk textiel toekomst heeft. Die hebben we tijdens de Dutch Design Week gezien. Of dan delen ze een film als ’Before the flood’ van Leonardo DiCaprio. In tien weken tijd kijken ze allemaal compleet anders naar hun omgeving, hebben ze echt leren omdenken.’’ <
ijdens het interview herhaalt hij het keer op keer: focus je bij het natuurbeheer niet alleen op individuele soorten, maar richt je op de opbouw van de omgeving. Als je daar de juiste voorwaarden schept, dan is een grote soortenrijkdom een logisch gevolg. Maar wat zijn dat dan: de juiste voorwaarden? Rob Arbeider, al 36 jaar verbonden aan opleidingsinstituut IPC Groene Ruimte in Arnhem, heeft hiervoor de â&#x20AC;&#x2122;Meetlat Biodiversiteit in de Praktijkâ&#x20AC;&#x2122; ontwikkeld. Een praktisch instrument waarmee een groenbeheerder, een ontwerper, een ecoloog, maar in principe ook een gewone burger, eenvoudig de biodiversiteit van parken en groenstroken in kaart kan
brengen aan de hand van vier groepen voorwaarden. Arbeider: „Het barst in Nederland van de soorten, we hebben er ruim 36.000 (flora en fauna red.). Van kevers alleen al zijn er zo’n 4.000 stuks. Verreweg de meeste kennen we niet. Waarom zou je je dan bijvoorbeeld alleen op zeldzame soorten als de ijsvogel richten, of op orchideeën, of op de zogenoemde aaibare soorten? Terwijl je met eenvoudige maatregelen een heleboel andere, wellicht onbekende en doorsnee soorten, helpt. Die allemaal een functie hebben in de natuur!’’ Waar het Arbeider om gaat, is dat de basis van een omgeving – de inrichting en het beheer ervan – zo in elkaar zit dat de biodiversiteit hoog is. „Als je je daarna op soorten gaat richten, de salamanders bijvoorbeeld, dan is dat natuurlijk prima. Maar eerst moet je ervoor zorgen dat de basis goed in elkaar zit.’’
In de meetlat – twaalf pagina’s formaat A4 – zijn de voorwaarden onderverdeeld in vier groepen, de zogenoemde prestatie-indicatoren waarop ontwerpers en beheerders kunnen sturen. Dit zijn: bosgemeenschap en structuurvariatie, gradiënten en watergebonden indicatoren, planten (kruiden, bomen, struiken) en schuilplekken en verplaatsingsmogelijkheden. Per groep heeft Arbeider een aantal vragen geformuleerd, waarmee je afhankelijk van het antwoord een locatie punten kunt toekennen. Dit gebeurt nu nog op papier, de verwachting is dat in de tweede helft van 2017 de meetlat via een app beschikbaar is. Een vraag bij Gradiënten en watergebonden indicatoren is bijvoorbeeld: staan er waterplanten in het open water? Die zijn belangrijk als schuilplaats voor onder andere watervlooien, een belangrijke voedselbron in de voedselketen. Staat er één soort dan scoort de locatie twee punten, bij twee soorten drie punten, bij drie soorten vier punten en bij meer dan drie soorten acht punten. Een voorbeeld van een vraag onder Indicatoren planten is: groeien er voor-
jaarsbloeiers? Groeit er niks, dan scoort de locatie nul punten, bij minder dan vijftig planten of minder dan 100 m2 is dat drie punten waard en bij meer dan vijftig planten of meer dan 100 m2 zes punten. „Met de antwoorden geef je dus geen beoordeling van ’goed’ of ’fout’, je constateert feitelijk of iets er is of niet. Je vult het niet in op basis van beleving, maar objectief’’, legt Arbeider uit. Bij de eerste groep, de Indicatoren Bos-
gemeenschap en Structuurvariatie, moet je eerst de zogenoemde PNV vaststellen, de Potentieel Natuurlijke Vegetatie, de bosgemeenschap die van nature op de plek thuishoort. Hiervoor kan de kaart met de Fysisch Geografische Regio’s worden gebruikt die vóór in de meetlat staat, om te bepalen met welke grond je te maken hebt. „Maar uiteraard kun je voor de natuurlijke vegetatie ook clubs als IVN, de KNNV of Floron raadplegen.’’
>
Voor elke van de vier groepen is een maximum aantal punten te scoren, waarbij opvalt dat voor Schuilplekken en Verplaatsingsmogelijkheden het hoogste aantal punten te behalen is. „De aanwezigheid van schuilplaatsen is immers één van de belangrijkste voorwaarden voor het voortbestaan van veel soorten’’, zegt Arbeider. Vragen die dit meetbaar maken, zijn onder meer: ligt er blad op de grond? Staan er wintergroene soorten? Staat er ruigte/kruiden? En zijn barrières overbrugbaar? In totaal zijn er 280 punten te behalen. Aan de hand van de scores per onderwerp kun je bepalen waarop een locatie hoog of laag scoort. „En kun je eenvoudig maatregelen nemen om een hogere score te behalen.’’ Als voorbeeld noemt Arbeider een park in Arnhem waar hij de meetlat heeft toegepast. Het park
scoorde relatief laag op de indicatoren planten. Door op verschillende plekken vuilbomen aan te planten - die meer dan drie maanden bloeien en belangrijke bijenplanten en waardplanten voor vlinders zijn - zou de score op dat onderwerp met acht punten omhooggaan. „Je hoeft echt niet meteen de hele boel op zijn kop te gooien’’, verzekert Arbeider. De meetlat is door Arbeider in diverse gemeentes toegepast, in gemeente Rotterdam bijvoorbeeld. Daar heeft hij onlangs tijdens drie cursussen de afdeling Beheer Openbaar Ruimte bijgespijkerd (zie kader pag.33). „De meetlat leert je om op een andere manier naar de natuur te kijken. Door niet de soorten te tellen, maar de omgeving in kaart te brengen. Bovendien heb je een praktisch communicatiemiddel in handen waarmee je de wethouder en burger kunt overtuigen van het nut van natuurlijk beheer.’’ <
COMPUTERGESTUURDE AFGIFTE EN GPS
V olg ons
ZEVENDE EDITIE
TUINPROFESSIONALDAGEN 17 EN 18 JANUARI 2017
GRATIS DEELNAME
Motiverend optreden van Erben Wennemars
BURGERSâ&#x20AC;&#x2122;ZOO ARNHEM
Tien workshops Vier kennissessies
PROGRAMMA EN AANMELDEN OP DE WEBSITE
W W W. T U I N P R O F E S S I O N A L S. N L
zoek waren naar kunstgrasdealers. „Ik besloot erop in te gaan en in 2002 mocht ik van John de Mol zelfs kunstgras leggen in het Big Brotherhuis.” Op het moment dat kunstgras op kwam, kwam eigenlijk ook de zogeheten ’natuurlijke tuin' op in Nederland. „Dit is een van de oorzaken waarom sommige hoveniers kunstgras negatief benaderen. Ze komen met argumenten als: het is niet goed voor de vogels en het bodemleven, en de luchtdoorlatendheid is slecht.”
rjan Balkenende, directeur van Kunstgrasgigant Lisserbroek en tuinen landschapsontwerper, is voorstander van kunstgras. „Dat er enige weerstand tegen kunstgras is, snap ik best. We hebben als mensheid al zo'n 500 jaar ervaring met de aanleg van natuurlijke gazons en nog maar zo'n 15 jaar met kunstgras.” Balkenende was hovenier op het moment dat hij rond 2001 benaderd werd door iemand van TenCate Grass die op
Een van de redenen waarom de samenleving zo negatief blijft denken over kunstgras komt volgens Balkenende mede door het onderwijs. „In die sector zitten namelijk boventallig veel alternatieve, geitenwollensokkentypes die niet positief tegenover kunstgras staan. Kunstgras wordt in de schoolboekjes momenteel amper behandeld.” Zes jaar geleden werd Balkenende uitgenodigd door een middelbare school om 35 leerkrachten bij te praten over kunstgras en de nieuwste tuintrends. „Ze wilden er niet eens informatie over, maar hadden alleen maar
kritiek op het product.” Volgens Balkenende is het waar dat tot een aantal jaren geleden in zo'n 1% van de infill-korrels mogelijk lood of cadmium zat. „Momenteel zijn zowel onze korrels als de sprieten/vezels en de backing, lood- en cadmium-vrij. Het is overigens nog niet verplicht om lood- en cadmiumvrij te leveren, maar die wetgeving moet er wel komen.” Om tegenstanders tegemoet te komen, overweegt Balkenende om eventueel hybridevelden te gaan aanleggen, een combinatie van kunstgras met natuurlijk gras. Kunstgras is ook duurzamer qua middelengebruik volgens Balkenende. „Bij natuurlijk gras ben je in tien jaar tijd bovendien snel een flink bedrag kwijt aan deze middelen. Vooral voor mensen die weinig tijd en gevoel hebben bij natuurlijk gras is kunstgras een uitkomst. Bij hevige regenval is een echt gazon lang drassig en kan vaak niet belopen worden. Kunstgras heeft een sterk filterende werking, de waterafvoer gaat vlot en het gras is direct weer te gebruiken. Je ziet dat steeds meer mensen in een stedelijke omgeving kiezen voor kunstgrasgazons.”
Iemand die niet zo'n voorstander is van kunstgras is directeur Gert Wijsman van Wijsman Hoveniers uit Waddinxveen. „Het begint al met de beleving, natuurlijk gras ruik je, zeker na het maaien, het voelt fijner en ligt lekkerder.” Verder vindt Wijsman het een nadeel dat kunstgras niet met de seizoenen mee verandert. „Het is veel mooier als het gazon met de seizoenen mee kleurt. In de winter een té groen kunstgrasveld of in de zomer een grasveld met soms te veel gele grassen voelt onnatuurlijk. Wat ook te denken van een mooi in banen gemaaid gazon, bij kunstgras is dit onmogelijk.” Verder ziet Wijsman dat de trend momenteel steeds meer biologisch, duurzaam en ecologisch wordt. Hij vindt dat als je als hovenier of groenvoorziener met dergelijke kreten te koop loopt, je moeilijk met kunstgras op de proppen kunt komen. „Het is waar dat het hebben van een mooi natuurlijk gazon niet vanzelf gaat, je moet daar energie in steken en kennis van hebben.” Het lijkt hem echter zinvoller om als hovenier klanten heldere en duidelijke informatie te verschaffen over het op de juiste wijze onderhouden van een gazon en het
kan je als hovenier bovendien nog extra omzet opleveren.
Ook de prijs van kunstgras over een periode van tien jaar is vele malen hoger dan van natuurlijk gras, aldus Wijsman. „Voor graszoden betaal je €2,50 per m², bij kunstgras ligt dit op zo'n €17,50 à €35 per m² en dat is dan nog exclusief de onderlaag en voorbereiding. De onderhoudskosten voor dit natuurlijke gras gaan in tien jaar tijd echt niet over de prijs per vierkante meter van kunstgras heen.” Een argument om dan toch kunstgras aan te schaffen is vaak; dan hoef je niet te maaien. Dit argument wordt minder belangrijk volgens Wijsman omdat robotmaaiers steeds goedkoper worden. „En sowieso, met kunstgras heb je geen wormen, insecten, kevers en daardoor ook minder vogels in je tuin. Dus totaal geen ecologie. En op kunstgras kan ook algengroei voorkomen.” Een ander nadeel van kunstgras is volgens de hovenier dat al het water meteen afgevoerd moet worden omdat de onderlaag het water niet vasthoudt.
Hierdoor krijgt het riool ook nog eens een forse waterplas om af te voeren. „En dat terwijl juist de bufferwerking van de natuurlijke grasmat met al die enorme plensbuien steeds belangrijker wordt.” Wijsman is overigens niet helemaal antikunstgras. In zo'n 95% van de gevallen zou hij natuurlijk gras adviseren en in 5% toch kunstgras. „Je hebt tuinomstandigheden op het noorden met veel schaduw waardoor het voor natuurlijk gras zeer lastig wordt.” <
Jaarkalender 2017
Dit is Bogota van kwekerij Gebroeders Van Velden in ’s-Gravenzande. Een rode amaryllis, net als de overbekende Red Lion, alleen net even anders. Ietwat excentrieker. Je kan zien dat het sap van de wilde amaryllis nog door haar aderen stroomt. Kenners zien direct dat het typische cybister is, dus geen kleinbloemige, dubbelbloemige, spinvormige of... Het sortiment is breed bij een amaryllis.
Oktober
2017
€15,00 €17,50
Grootouderdag
Halloween
Proflora, Bogota, Colombia: 4 - 7 oktober
Januari
Dag van de Leraar (Nl)
Vanwege de grote produc tie in China is aldus Winco de markt voor Cactussen in de echinocactus Rijnsburg. Desaln wege de naam: Grusonii sterk iettemin blijft Schoonmoed afgenomen, het een fascine erszetel. rende plant. Alleen al van-
Juni
WEEK
Pinksteren
Nationale Tulpendag
BESTELLEN
Grootmoederdag (Po) Dutch Lily Days: 6 - 9 juni
IFTEX, Nairob i, Kenia: 7 - 9 juni
Nieuwjaar
2017
Chinees nieuwjaar FlowerTrials: 13 - 16 juni
Salon du Vegeta l: Nantes, 20 22 juni
WEEK
21-03-16 13:40 11-10-16 12:16
Veteranendag (Nl)
Pinksteren
KC_Maand_A3_Ma andag.indd 6 Kalender 2017.indd 7
WEEK
Vijf tegels liggen er tussen de voordeur en de stoep van de gemeente. En ze passen precies, vertelt Sander Stam van Stam Tuinvormgeving: „Dit gaan we waarschijnlijk nooit meer meemaken maar er hoeft niets gezaagd te worden, het kwam zomaar allemaal perfect uit.” De man die de Schellevistegels van 1,20 x 1,20 legt, is geen medewerker van Stam Tuinvormgeving en dat is kenmerkend voor de werkwijze van
Stam. Hovenier en tuinontwerper Sander Stam werkt samen met verschillende bedrijven om zijn klussen te klaren. In dit geval zijn het de mannen van Exalto Hoveniers die met een minikraan met zuignap de tegels leggen. Stam: „Wij doen zelf meestal het ontwerp, onderhoud en de beplanting. Voor andere onderdelen heb ik partnerschappen met bevriende bedrijven, daarvan heb ik er hier in de buurt een stuk of vijf, zes.”
mpas is in de groensector vooral bekend van de heetwaterunits voor onkruidbestrijding die het bedrijf al sinds 1999 maakt. Veel van die units zijn gemaakt voor werktuigdragers. Empas maakt een frame op de werktuigdrager waarop de heetwaterunit past. Als het onkruidseizoen voorbij is, staat de werktuigdrager echter vaak werkloos in de loods. Empas heeft nu een pekelunit gemaakt waarmee de werktuigdrager ook in de wintermaanden zijn diensten kan bewijzen. De pekelunit past op het hetzelfde frame als de heetwatermachine en is in 20 minuten op te bouwen en aan te sluiten. De pomp maakt gebruik van de hydrauliek van de werktuigdrager. De pekelunit bestaat uit de tank, een machineruimte met daarin de hydraulisch aangedreven pomp, de regelventielen, flow- en drukregeling, filter en een spuitcomputer in de cabine.
De pekel wordt door de pomp naar de spuitboom achter het voertuig gebracht. Met de spuitcomputer in de cabine kun je de 1,30 m brede spuitboom in- en uitschakelen. Het middengedeelte met een bereik van 1,5 m en de twee buitenste segmenten met een werkbreedte van 0,5 m zijn apart in en uit te schakelen. De dosering is, afhankelijk van de weersverwachting en de lokale omstandigheden, instelbaar tussen 200 en 500 liter per hectare. Voor moeilijk bereikbare plekken is er ook een handlans beschikbaar. Het tankvolume is 650 liter, over het algemeen genoeg voor een uur werk. De machines hebben een voorbereiding voor een track en trace systeem. Pekel kan agressief werken op veel materialen. De onderdelen zijn daarom gemaakt van HDPE-kunststof en roestvrij staal. Een beschermingsflap beschermt het voertuig tegen opspattende pekel. <
3DTUIN Designer
Maak de tuindroom van uw klant werkelijkheid!
✔
Verhoogt het verkoopresultaat met minimaal 50%
✔ ✔
Geen CAD ervaring nodig Laat de klant wandelen in uw 3D ontwerp
DE NIEUWE STANDAARD IN REGISTREREN
' systems
www.3dtuindesigner.nl URENBRIEF
HET NIEUWE DIGITALE URENBRIEFJE !
www.timin.eu info@timin.eu STAMGEGEVENS
TE DOEN KLANTEN
FACTUUR MEDEWERKER
www.buiterbeton.nl
VCA Europese Richtlijnen
Daktuincentrum
7
CE-markering
Wat is de betekenis van de CE-markering? • CE-markering op een product aangebracht, betekent dat men er vanuit mag gaan, dat het product (bijv. arbeidsmiddel, machines, PBM, …) CE Conform Europese veiligheidsrichtlijn, sinds 1995
op veiligheidsvlak voldoet aan de betreffende Europese Richtlijn Hoe is de CE-markering te herkennen? • Aan het CE-logo
Eisen machines en gereedschap
• Verkoop drainagematerialen • Daktuinsubstraat Terra Top in 30 liter zakken • Kwekerij sedumpluggen XL • Afhalen sedummatten • Dakgrind en daktegels
Aan welke eisen moeten machines en aangedreven gereedschap in het algemeen voldoen? • Na 1995 voorzien zijn van een CE-markering • Een gebruiks- en onderhoudsvoorschrift, in de taal van het land, waar de machine of het gereedschap gebruikt wordt Bewegende delen moeten afgeschermd zijn • Bijvoorbeeld de gele tussenasbescherming bij een trekker of de oranje beschermkap van de bosmaaier
Alles is op voorraad!
www.tfi.nl
ECOLAT ECOPIC • Groeiplaatsverbetering • Opheffen bodemverdichting • Insecten- en plaagbestrijding • Vermindering wortelopdruk
kunststof randafwerking
voor vijver/border/tuinpad
1e Mientlaan 11, 2223 LG Katwijk T: 071 3646111 E: info@ugbv.nl
• De werkgever verzorgt de periodieke keuring • Geldigheidsduur met sticker of kleurcodering. Tot wanneer is de keuring van deze oranje machine geldig? Periodieke keuring met geldigheidsduur ( tot april 2016 )
• Geschikt voor het uit te voeren werk • In goede staat zijn Door dagelijks onderhoud van de werknemer
Dagelijkse controle door werknemer van de gele afscherming van de tussenas: beveiliging draaiende delen
www.degroenepraktijk.nl Pas op, gevaar: draaiende delen!
verdeler Nederland
foto lesboek + 1 dag cursus + CBT examen + incompany
€ 199
v.a.
www.stabu.com kunststof en techniek voor groen - infra 0499-575715
excl. btw
,= * p.p.
www.degroenepraktijk.nl www.de www.degroene groenepraktijk.nl praktijk.nl
*bel voor info
& voorwaarden:
0651 126 942
ntwerp O Academie
Advies | Onderzoek | Beleid | Beheer Detachering | Vergunningsaanvraag
Stedelijk groen | Landschap Flora | Fauna | Bomen Van Pallandtlaan 10 | 6998 AW | Laag-Keppel Tel 0314-642221 | info@foreestgroenconsult.nl
www.foreestgroenconsult.nl
â&#x2013; Tel. Web. E-mail
0229-279840 www.medigran.nl info@medigran.nl
zaden van inheemse planten en kruidenmengsels
en W
e
oor de energietransitie – de overstap van fossiele brandstoffen naar duurzame energiebronnen – staat houtige biomassa steeds meer in the picture. Jasper Hugtenburg van bureau H+N+S vertelde tijdens een door Probos en Wageningen Universiteit georganiseerd congres over biomassa, waarom zijn bureau ontwerpt aan energie. Volgens hem zou je de invloed van een biomassaplantage op het landschap kunnen vergelijken met die van windturbines. Die roepen bij het publiek vaak enorme weerstand op. Om dat bij biomassaplantages voor te zijn – waarvan de gewassen ook behoorlijk hoog (4 tot 6 m) kunnen worden – moeten we nu onderzoeken hoe we ze mooi in het landschap kunnen inpassen. De technische randvoorwaarden waaraan een plantage moet voldoen, hebben te maken met een efficiënte bedrijfsvoering. Percelen mogen bijvoorbeeld niet te klein zijn, een vuistregel is dat er circa 5 ha van min of meer aaneengesloten percelen beschikbaar moet zijn. Ook dient een ontwerper te zorgen voor voldoende brede kop- en wendakkers voor de oogstmachines. Om een ontwerp te maken dat past bij de plek en de beoogde functies (naast productie bijvoorbeeld natuur en recreatie) staan de ontwerper verschillende bouwstenen ter beschikking. Hij kan spelen met schaal, gewaskeuze, de rota-
tiesnelheid, het afwisselen van gewassen (tussen biomassagewassen, maar ook de combinatie met permanente beplanting is mogelijk), de routing van wandel- en fietspaden en de beplantingsrichting. Het maakt bijvoorbeeld nogal verschil uit of je voor Miscanthus kiest of voor populieren. De één blijft lager en is bossig, de ander wordt veel hoger en kun je bijvoorbeeld opkronen voor meer transparantie. In de eerste helft van dit jaar zijn verschillende ontwerpsessies georganiseerd waaraan onder meer landschapsarchitecten, terreineigenaren, beheerders en potentiële biomassa-afnemers deelnamen. Voor vier locaties is een ontwerp uitgewerkt. Die worden stuk voor stuk besproken in de gids. Een van de casussen is de Eendragtspolder ten noorden van Rotterdam (zie foto). De biomassateelt wordt in dit ontwerp ingezet als geleidelijke overgang van de stadsrand naar het open buitengebied. In het groen kan de stedeling recreëren, en vanuit het landschap wordt de stadsrand verzacht door de biomassagewassen. De ontwerpers hebben in dit ontwerp gespeeld met verschillende wilgensoorten, verschillende rotatiesnelheden en een verschillende dichtheid van aanplant waardoor een dynamisch geheel is ontstaan. Tussen de gewassen zijn grote delen open gebleven voor zichtlijnen van de stad naar het open polderlandschap. <
Xyhlo biofinish is de eerste echte 100% biologische beits. De biobeits bestaat uit twee afzonderlijk verpakte bestanddelen die samen de biofinish vormen. Een biologische coating op waterbasis met de beschermende schimmel Aureobasidium pullulans en een natuurlijke lijnolie die als voe-
ding dient voor de schimmel. Xyhlo home geeft hout een matzwarte natuurlijke kleur. Het is een milieuvriendelijke en duurzame bescherming van buitenhout, zoals tuinhuisjes, pergola’s en schuttingen. Afgedankt hout behandeld met Xyhlo biofinish mag in de gftafvalbak.
Als de temperatuur daalt, trekt u een warme winterjas aan. Zodra u in beweging komt, krijgt u het warm en begint te transpireren. De warme, zware winterjas houdt de warmte vast, en is een belemmering tijdens het werk. Uw kleding wordt vochtig, en als u de jas uittrekt, koelt u te snel af. Als oplossing heeft Mascot het isolatiemateriaal Primaloft geïntegreerd in verschillende producten voor het koude jaargetijde. Het materiaal is flexibel, licht en geschikt bij kou, neerslag en bij verschillende soorten werkzaamheden. Het houdt u warm en voert overtollige warmte effectief af.
Herder brengt twee nieuwe stobbenfrezen op de markt, met een breedte van 79 cm en een freesdiepte van 42 cm. De machines hebben een extra hydrauliekpomp voor het bedienen van de freesarm en het rijden. Net als bij de voorgaande modellen ontbreken slijtagegevoelige aandrijfdelen
zoals V-snaren, koppelingen, tandwielkasten, et cetera. Dit zorgt voor lagere onderhoudskosten en weinig stilstand. Door het inschakelen van het freeswiel wordt de bediening in ‘slow motion’ gezet, de rijsnelheid vermindert, de kans op bedieningsfouten wordt kleiner en de nauwkeurigheid groter.
Sortimo biedt voor de inrichting van de laadbak pick-up trucks een specifieke oplossing, de X-Unit en System-Unit. De System-Unit kan worden uitgerust met verschillende configuraties en is beschikbaar in vier breedtes en drie hoogtes. Een weerbestendig, afsluitbaar
drop-down front voorkomt ongewenste toegang. De X-Unit (foto) creëert opslagruimte in de pick-up zonder de laadlengte te beperken. Hij wordt gemonteerd zonder boren en kan vrij worden verplaatst. Dubbele sloten beschermen tegen diefstal.
Geen spelletje, maar een hulpmiddel: Stihl bundelt alle nuttige informatie over haar producten in een applicatie. Zo biedt de app tal van gebruiksaanwijzingen en videohandleidingen als ook verschillende praktische tools zoals een dealer locator met GPS-functie of een interactieve handleiding voor het slijpen van een zaagketting. Gebruikers die al Stihl- of Viking-machines bezitten, kunnen deze bovendien eenvoudig opslaan in 'Mijn Stihl’ om zo alle machinegerelateerde informatie binnen handbereik te hebben. De gratis app is beschikbaar voor Android- en Apple-toestellen en werd in één maand tijd al meer dan 5.000 keer gedownload.
Vanaf 1 november 2016 kunnen nieuwe eigenaars van John Deere 7310R-trekkers financieel beloond worden voor zuinig rijden. Als het brandstofverbruik het doelniveau van John Deere overschrijdt, krijgt de klant geld terug. Als de trekker minder verbruikt, krijgt de eigenaar tweemaal de prijs per bespaarde liter.
Winkeldame Viola en hovenier Henk runnen samen tuinontwerpwinkel Dubbelgroen in Amsterdam. Auteur Jan Schep, zelf hovenier en eigenaar van die tuinwinkel, beschrijft hun belevenissen in Het stadsparadijs. Het boek leest als een roman maar tussen de regels door staat het vol weetjes over tuinieren en adviezen voor de stadstuin.
Stadsecoloog André van Kleinwee vertelt in ’Natuur dicht bij huis’ over het ecologisch beheer in Gouda. Hij laat zien wat 35 jaar op deze manier beheren de stad heeft gebracht. Zowel kleinals grootschalige ecologische structuren komen aan bod. Het boek eindigt met een hoofdstuk over de natuurtuin voor particulieren.
Het groene goud legt de ontwikkeling van de boomverzorging van 1966 t/m 2016 in woord en beeld vast. Diverse boomdeskundigen en wetenschappers komen aan het woord over hun visie op het vak. Ook zijn er hoofdstukken gewijd aan oude bomen en het verplanten van bomen.
Innolumis Public Lighting haalt haar volledige productie weg uit China en brengt deze onder bij Metafors in Amersfoort. Daar biedt Innolumis via Metafors werk aan 15 mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.
Samen met de Nederlandse Vereniging voor Tuin- en Landschapsarchitectuur (NVTL) heeft Norminstituut Bomen een nieuwe bomenposter ontwikkeld die staat in het teken van ontwerp en bomen. www.norminstituutbomen.nl De directie van Van den Berk Boomkwekerijen is uitgebreid. Naast algemeen directeur Pieter van den Berk maakt Hans van Rijsewijk als commercieel directeur nu ook onderdeel uit van de directie.
De Brit Michael Allaby legt in ’Plantenliefde’ het seksleven van meer dan tweehonderd planten bloot. De seksuele uitspattingen van planten zijn gevarieerder dan die van mensen. Vast geworteld op één plek vertrouwen ze op de hulp van vele soorten bevruchters: vogels en bijen, maar ook salamanders, kangoeroes en giraffen.
BORSTELEN MET ELKE LOADER
VANAF:
€ 2950,ONKRUIDBORSTEL OB90M www.becxmachines.com info@becxmachines.com tel: +31 (0) 13 513 1140
„Dit is de Posbank in Rheden, een natuurgebied dat onderdeel uitmaakt van Nationaal Park Veluwezoom. Ik kom hier drie, vier keer per week, doordeweeks om hard te lopen en in het weekend met de kinderen. Het is een prachtig natuurgebied met heide en beukenbossen.”
„Je zag een tijdje de trend dat gemeenten beplanting omvormden tot gazon. Inmiddels zien gemeenten steeds meer de toegevoegde waarde van groen, zekers als het gaat over klimaat en biodiversiteit. Ook komen burgers in opstand als er groen verdwijnt. Er is duidelijk behoefte bij burgers aan hoog-
waardig groen; gazon wordt vaak als hondenuitlaatplek gebruikt wat voor verloedering zorgt.”
„Klopt. Operatie Steenbreek is in 2015 gestart. Entente Florale richt zich op de openbare ruimte, Steenbreek op de particuliere ruimte. Beide zetten groen op de kaart. Steenbreek begon vorig jaar met vijf gemeenten, inmiddels hebben zich 25 gemeenten aangesloten. Gemeenten zien dat ze het niet alleen kunnen doen. Daarbij is gemiddeld 40% van de grond in particuliere handen, in Rotterdam zelfs 70%.”
„Je ziet dat er behoorlijk wat bewe-
ging is vanuit gemeentelijke politieke partijen op gebied van groen. In coalitie- en partijprogramma's zie je dit terug, met name gekoppeld aan thema's als wateroverlast en hittestress. Op landelijk gebied is de PvdA actief met de nota Groen en water in de stad. Ook zijn er vanuit de ministeries een aantal programma's om groen een prominentere plek te geven.”
„Vorig jaar is dit onderzocht en daaruit bleek dat deelnemers ook na de groencompetitie een hoogwaardiger groenbeleid blijven voeren. Ze scoren beter op gebieden als biodiversiteit en groenbeleid dan gemeenten die niet hebben meegedaan. Het niveau wordt dus gehandhaafd.” <
AQUA XP waterdoorlatend voegen
Zwart
Voorkom onkruid
Basalt
Verbeterde formule Steengrijs
Goudgeel
AQUA XP
Naturel
• Verwerkbaar op natte stenen • Verbeterde formule • Optimale hechting • Sterk en duurzaam • Aantrekkelijk geprijsd
Normeco introduceert de nieuwe Aqua XP. Voegen zoals u gewend bent maar dan nóg beter. De verbeterde formule zorgt voor een 30-40% snellere droogtijd. Dit geeft een optimale hechting aan de bestrating. Aqua XP is verkrijgbaar in emmers van 12,5 kg of verpakking van 2,5 kg. De professionele hovenier werkt al jaren met kant-en-klare voegproducten. Een logische keuze want er kan met zowel zon als regen worden gevoegd. Hierdoor kan het project direct afgerond worden en is het terras eerder gebruiksklaar. Met Aqua XP kiest u voor een eenvoudige verwerking en een beter eindresultaat. Met als voordeel een zeer aantrekkelijke consumenten prijs en een ruime marge voor de vakman. Normeco gaat uw eerste project met Aqua XP ondersteunen door het u gratis aan te bieden. *Vraag naar de voorwaarden
Neem nu contact met ons op en profiteer van deze actie.
normeco ECOLOGIC SOLUTIONS
www.normeco.nl
+31 (0)6 45 60 56 29
Test nu Aqua XP en uw eerste project is gratis! * Niet tevreden, geld terug!