VBB_45-2015

B

Gespot op Trade Fair en IFTF 9-16

4 ’Platform 247Green

18 Waterschap

30 Windenergie

34 Mollen en

verbindt alle groene interesses’

weigert schade te vergoeden

is goed rendabel te rekenen

fusarium belagen amaryllis

Cover-nw.indd 1

04-11-15 16:09

H et perfec te k lima at in u w kas

696195_.indd 2

4-11-2015 12:11:25

B 18 Hoosbui verwoest

Vakblad voor de

Opinie 4

Interview: ’247Green verbindt alle groene interesses’

4

Commentaar:

5

Stelling:

Nieuws 6

B

17

retourtemperatuur?

8

Energiemarkt:

9

Trade Fair:

13

Column:

14

IFTF:

17

Vragen:

18

Ondernemen:

20

Afzet:

Markt 24 24 25 26 27

Teelt

30

28

In beeld:

30

Energie:

32

Teelttips:

33

Column:

Nieuws 34 34 36

34 Westlanders winnen

kwaliteitscompetitie cyclaam

Service 37

Kasgenoot: Walter van den Berg Agenda Voorplaat:

45 (2015)

Inhoud.indd 3

3

04-11-15 16:09

Opinie

’247Green verbindt alle groene interesses’ Op de Trade Fair in Aalsmeer is deze week het platform 247Green gelan-

kansen om consumenten nauwer te verbinden met ’groen’. „We gaan vooral

Hans Neefjes hneefjes@hortipoint.nl

Dus een item over tuinieren kan „In feite wel. Het platform 247Green is echter ook te gebruiken om te zenden en dat kunnen ook commerciële boodschappen zijn. In de basis willen we echter vooral consumenten enthousiasmeren voor ’groen’. Als dat lukt, dan gaan ze meer groen consumeren en dat is goed voor de sector.”

„Heel groen. We hebben het niet alleen over bloemen en planten. Ook tuinieren, boeketten maken of raggen op je mountainbike door het bos kan op het platform aan de orde komen. Buiten in het groen bezig zijn of juist met groen bezig zijn. Het mag allemaal. Het is bewezen dat groenliefhebbers, mensen met interesse in de natuur, geld over hebben voor bloemen en planten.

Wij verbinden al die groene interesses.

Maar we gaan het niet hebben over koeien, kippen of huisdieren, dat is ons een brug te ver. Om die reden kwam een samenwerking met LTO niet van de grond.”

„Inderdaad. Vooral jonge vrouwen richten zich op ’de eetbare tuin’. Tuinieren en praten over je eigen geteelde komkommer of sla is hip. Dat zie je ook op sociale media. Die groep vrouwen moet je bereiken en koesteren want ze vormen tevens de belangrijkste groep kopers van bloemen en planten. Uit redelijk veel marktonderzoeken blijkt dat vrouwen tussen de 25 en 54 jaar heavy users van sociale media zijn en naar verhouding het meeste uitgeven aan groen.

„Met een goed tv-programma bereik je zomaar 6, 7, 800.000 kijkers. Een televisiezender naar het voorbeeld van 24Kitchen blijft daarom als businessplan op de plank liggen. De investering van een paar miljoen euro voor zo’n zender is relatief laag, maar te hoog voor ons als groep van drie ondernemers, die uit de sector een bijdrage kreeg van Stimuflori (een activiteit van de Stichting Fonds, die voortkwam uit fusie

van Internationale Bloemenvaktentoonstelling en NTV, red.) We hadden steun van grotere partijen als de VGB en FloraHolland nodig. Maar die vonden het risico te groot. Met FloraHolland hebben we wel een ’klant-leverancier-relatie’ afgesproken. Voor relaties met sectorpartijen staan we open.”

„We stellen bijvoorbeeld het thema herfst centraal. Centrale vraag is: wat betekent dit voor jou en je omgeving? Dan blijkt al snel dat je voor allerlei partijen uit de branche aanknopingspunten biedt. De herfst is het jaargetijde om je tuin op te ruimen, bollen te planten of bepaalde bloemen en planten in huis te halen. Op allerlei manieren kun je daar over communiceren. En dat kunnen bezoekers van het platform ook onderling doen. User generated content heet dat in vaktermen. Communicatie van mens tot mens en niet van bedrijf tot consument.”

De online community is dus het

Commentaar vakredacteur

Voor de redacteuren van het Vakblad en andere -

afmiddelburg@hortipoint.nl

-

-

-

4

Opinie_NW.indd 4

45 (2015)

04-11-15 15:19

Wilt u uw mening geven? Stuur een brief naar postbus 9324,

Stelling

Niet meer zeuren over versnippering beursaanbod „Klopt. En 247Green moet het sterkste groene merk worden. Er zijn al platforms in de sector, maar die laten vooral beelden zien.

Wij hebben ook een social community. We vangen reacties op van consumenten, praten met ze en brengen ze in contact met telers, veredelaars, hoveniers of andere partijen uit de groene sector. Via Facebook en YouTube kun je ook informatie delen, maar dat is veel anoniemer en op die kanalen gaat het over heel veel onderwerpen. 247Green is een heel specifiek kanaal, dat ook deelt met andere platformen om traffic te genereren.

samenwerking en onderlinge acceptatie van de diverse beurzen is verre

„Contact met de consument en op gebied van ’groen’ specifieke info over zijn gedrag, meningen, aankopen en interesses. We werken samen met het bedrijf Like No Other om prijsvragen en dergelijke te koppelen aan bepaalde zaken. Telers, veredelaars of anderen kunnen 247Green dus gebruiken voor hun marketing.

We hebben een redactie die content zal leveren. We zoeken ook samenwerking met partijen als Flower Factor om content uit te wisselen. Verder komt er een samenwerking met een groep specialisten uit de sector. Daar kan ik op dit moment nog niet meer over zeggen. Het is echter zeker een aansprekende groep die de interactie met de consument aan kan gaan. Op de TradeFair hebben we de branche-introductie en de site gaat live. In maart, bij de start van het tuinseizoen, gaan we het grote publiek benaderen. TV-tuinman Lodewijk Hoeksta wordt het gezicht van 247Green.”

potplantenkweker in Lent

teler van trekheesters in Aalsmeer

kuipplantenvermeerderaar in De Kwakel

45 (2015)

Opinie_NW.indd 5

5

04-11-15 15:19

Nieuws Lees meer op de website

Wat vindt u van de nieuwe cyclamen?”

Op deze pagina’s vindt u een selectie uit het nieuws.

Een uitgebreide versie van deze berichten maar ook ander

en daarom openden veredelaars vorige week hun deuren. Bart

■ van de vernieuwingen vinden. Is er een markt voor een grootbloemige paarse cyclamen?

Welke kleurencombinaties doen het goed?

Speciale aandacht ging

Loek Hermans blijft boegbeeld van de Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen en voorzitter van Greenport Holland, zo laat zijn woordvoerder desgevraagd weten. Op 2 november stapte Hermans op als fractievoorzitter van de VVD in de Eerste Kamer omdat hij in opspraak is gekomen vanwege wanbeleid bij de voormalige thuiszorgorganisatie Meavita.

de buitencyclamen. buitencyclamen niet als zodanig herkend door de Nederlandse consu-

■

daar verandering in?”,

Sharon Dijksma is op 3 november als nieuwe staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu (I&M) beëdigd en Martijn van Dam als nieuwe staatssecretaris van Economische Zaken (EZ).

Dijksma volgt Mansveld op die vorige week is afgetreden vanwege het Fyra-debacle. De post die Dijksma op EZ achterlaat, wordt ingenomen door Van Dam, die tot voor kort Tweede Kamerlid was. Beide staatssecretariaten zijn relevant voor de glastuinbouw. Zo gaat I&M over de invoering van de zuiveringsplicht en EZ over het gewasbeschermingsbeleid.

■

-

De aanvoer vanaf het Europese vasteland van vooral dagverse producten naar winkels in Groot-Brittanië is vrijwel onmogelijk geworden.

Oorzaak zijn de aanhoudende verstoringen van het treinverkeer tussen Calais en Engeland als gevolg van vluchtelingen die naar Groot-Brittannië willen reizen, zo waarschuwt Transport en Logistiek Nederland (TLN). De brancheorganisatie pleit daarom voor een ’fast lane’ in Calais waardoor vrachtauto’s die voldoen aan zware beveiligingseisen sneller de trein op kunnen.

■ Het overzicht van speciale dagen voor de bloemen- en plantenbranche is beschikbaar op de website van Bloemenbureau Holland. De gedachte achter de kalender is dat er – door in te spelen op speciale dagen, lopende campagnes of opvallende acties – ook eens op andere momenten dan bijvoorbeeld verjaardagen aan bloemen en planten gedacht kan worden.

6

Nieuwskort2.indd 6

van de tuincyclamen op de Margriet Winterfair en in Robs Grote Tuinverbouwing”, luidde een van de antwoorden. Een ander oplossing is het gericht in de markt zetten samen met tuincentra of bouwmarkten.

■ ’Patenteren van planten belemmert vooruitgang in veredeling’ Het patenteren van planten belemmert de vooruitgang in de veredeling. Het leidt tot minder innovatie en biodiversiteit en jaagt zaadbedrijven op kosten. Die waarschuwing heeft de Europese landbouworganisatie Copa Cogeca de Europese landbouwministers onlangs meegegeven. Aanleiding voor de waarschuwing van Copa Cogeca was het recente besluit van het Europees Octrooibureau om patent te verlenen aan een Brits bedrijf dat een broccolisoort heeft ontwikkeld met tegen kanker beschermende stoffen en aan een Israëlisch bedrijf dat met een tomaat is gekomen die heel weinig water bevat. Volgens Copa Cogeca kwamen deze planteigenschappen echter al in de vrije natuur voor en zijn de ’nieuwe’ planten daarmee het resultaat van kruisen en selecteren, ofwel klassieke veredeling.

doen steeds meer herhaalaankopen, terwijl de verwachting was dat vooral de retail belangstelling zou hebben.

■

Hillenraad100 Enza Zaden uit Enkhuizen prijkt dit jaar bovenaan de Hillenraad100. Dat is op 30 oktober bekendgemaakt tijdens het Hortigala 2015 in Rotterdam. Dutch Flower Group voert de zogeheten 500+ lijst aan. Ridder Drive Systems/ Hortimax is dit jaar de grootste stijger. Nieuwkomer JEM-id uit Honselersdijk neemt de honderdste positie in de lijst in. Beekenkamp Groep uit Maasdijk werd verkozen tot Familiebedrijf van het Jaar. Harvest House International is dit jaar de hoogste nieuwkomer.

■

Green Well Westland ■ Na een stroeve start loopt de prijsvoming van de rozen die experimenteel bij FloraHolland in dozen worden geveild, optimaal. Dat liet de veiling begin deze week weten. Steeds meer bloemisten en kleine bedrijven tonen volgens FloraHolland interesse in rozen in een doos. Zij

Een kleiprop – ontstaan door een lekkende koppeling op 2.400 m diepte – is de officiele oorzaak van de problemen waardoor het aardwarmtecluster in Honselersdijk eerder dit jaar zo’n negen maanden heeft stilgelegen.

Dat blijkt uit de resultaten van onderzoek van de productieput, die vorige week in de vorm 45 (2015)

04-11-15 15:19

FOTO: ARIE-FRANS MIDDELBURG

Gelezen op Twitter Jaap van Wenum (@jvwenum) komt Mooiwatplantendoen.nl van Bloemenbureau Holland met een vervolg op de Vitamine Plant-campagne voor het mooiste verzorgingsproduct in huis: Vitamine Plant For Men.

■ Fleurop vernieuwt cadeaubon Sinds 2 november geeft Fleurop een vernieuwde cadeaubon uit: de Fleurop Bloemenbon. De bon is verkrijgbaar bij de Fleurop-bloemisten, Primera, Albert Heijn, Jumbo en online via fleurop.nl. Na jarenlang de Nationale Bloemenbon te hebben verkocht, kiest Fleurop voor vernieuwing. Niet alleen de naam is nieuw, ook is er een luxere cadeauverpakking verkrijgbaar, zijn de gebruikte materialen duurzaam en is de bon in delen besteedbaar.

■ Tuinbouw in Lingewaard heet voortaan Next Garden

van een concept-eindrapport naar buiten zijn gebracht, zo meldt Kas als Energiebron. Halverwege juli lukte het de bron van Green Well Westland weer aan de praat te krijgen. De herstart is op 29 oktober officieel gevierd.

Glastuinbouwgebied Bergerden en tuinbouwregio Huissen-Angeren in de gemeente Lingewaard moeten voortaan als één tuinbouwcluster worden beschouwd met als naam Next Garden. Dat heeft de gemeente op 29 oktober bekendgemaakt. Onder de titel ’Hier groeit iets moois’ is door Lingewaard, samen met andere partijen, beleid uitgestippeld om Next Garden de komende jaren door te ontwikkelen.

■ Grote uitbloeiproef chrysant

■ Kamer wil stop op ’fracken’

Vorige week is een uitbloeiproef van tweehonderd vazen met diverse types en soorten chrysanten gestart. Met de proef wil het chrysantenvak meer inzicht krijgen in het vaasleven van zijn bloemen. De proef is een van de initiatieven uit het nieuwe product-marktplan Chrysant. Bij het Kenniscentrum Productkwaliteit van FloraHolland worden al verschillende testen gedaan, maar die zijn nog niet bij iedereen bekend.

De FPC chrysant heeft daarom een grote test georganiseerd die tevens moet dienen als referentie, ijkpunt of benchmark.

Een meerderheid in de Tweede Kamer vindt dat minister Kamp (EZ) een voorlopige stop moet zetten op het zogeheten fracken naar aardgas. De techniek kan invloed hebben op de mate waarin aardbevingen voorkomen.

■ Plantencampagne voor mannen De nieuwe online campagne van Mooiwatplantendoen.nl richt zich op mannen. De start vond op 5 november plaats in Nederland.

Daarna volgen: Groot-Brittannië, Frankrijk en Duitsland. Omdat alle verzorgingsproducten tegenwoordig een mannenlijn introduceren, 45 (2015)

Nieuwskort2.indd 7

■

waarde niet De helft van de ondernemers met een familiebedrijf weet niet wat hun onderneming waard is. Noemen ze wel een verkoopprijs, dan ligt die bijna twee keer hoger dan wat waarschijnlijk het geval is. Dat blijkt uit de jaarlijkse Marktmonitor van fusiebemiddelaar Marktlink.

Aan het onderzoek namen ruim tweehonderd (mede)eigenaren van Nederlandse familiebedrijven deel. Gemiddeld verwachten ondernemers dat hun bedrijf negen keer de jaarwinst waard is. In de praktijk blijkt dit echter vaak vier tot zes keer de jaarwinst te zijn.

Kwekersrecht, cisgenese, groene gewasbescherming: Prima inzet @sharon_dijksma in EU. Gaan we dit nu missen?

Johan Knaap (@johanknaap) Benieuwd hoe deze smaakt?!: Lavendelkaas bij kw.van Woudenberg op @FHTradeFair

Eppo Buskermolen (@Eppobus) Oorkonde en bloemen voor 50 jaar Scholte orchideeën op Trade Fair Aalsmeer

Jaspher Veldkamp (@jaspher1) Also the start of the IFTF in Vijfhuizen! Fair’s good moment for networking, trade, innovations and consumer knowledge

Kwekerij Sjaloom (@Sjaloombv) Vanmiddag 60 jaar Sjaloom gevierd met de medewerkers. Mooie herinnering gekregen voor aan de muur.

Discussie op LinkedIn Hoe belangrijk zijn de beurzen in november nog?

Wellicht vormde Horti Fair ooit het epicentrum van de internationale sierteeltbeurzen. Iedereen die in de wereld maar wat met tuinbouw te doen had, moest in het najaar naar de RAI. Hoe anders is dat nu met een versnipperd beursaanbod. Bloemen en planten in november en techniek tweejaarlijks in juni. En dan is de sierteelt de afgelopen jaren ook nog eens sterk geïnternationaliseerd. Het buitenland knaagt aan de ’epische’ rol die Nederland sinds jaar en dag vervult in de sierteelt. Hoe belangrijk zijn Trade Fair en IFTF eigenlijk nog? Wat vindt u?

7

04-11-15 16:07

Energiemarkt Het Vakblad brengt elke maand de ontwikkeling van de energieprijzen in de rubriek ’Energiemarkt’. Een deskundige analyseert de belangrijkste ontwikkelingen en een teler vertelt hoe hij met de markt omgaat.

Olieprijs Dollar per vat ruwe Brent olie 80

Ervaring

’Ondanks problemen zou ik weer voor aardwarmte kiezen’ ’Green Well Westland aardwarmtebron weer in bedrijf’, meldde Kas als Energiebron vorige week donderdag. Op deze dag werd het conceptrapport ’Verstoppingen in geothermische putten’ uitgereikt aan Frank Schoof, kenniscoordinator aardwarmte. Dit rapport moet dergelijke problemen in de toekomst voorkomen. „Eigenlijk draait de aardwarmtebron al weer sinds juli”, zegt potplantenteler Jos Scheffers, initiatiefnemer van Green Well Westland. „Maar de uitreiking van het rapport was een mooie gelegenheid om de financiers van de reparatie te bedanken.” De reparatie heeft ongeveer € 2 miljoen gekost. Daarvan is een miljoen is geleend door de Rabobank en € 600.000 door de provincie.

De oorzaak van de verstopping was een een kleiprop, ontstaan door een versleten lekken-

de koppeling op 2.400 m diepte. Eind 2013 was ook al een pomp defect geraakt waarin deze koppelingen waren gebruikt. Inmiddels zijn alle koppelingen vervangen door betere exemplaren en draait de bron weer als vanouds, met 170 m3/uur op 86°C. Gedurende de storing, die acht maanden heeft geduurd, hebben de elf aangesloten bedrijven het gemis aan aardwarmte moeten opvangen met de eigen WKK en ketel. „Iedereen heeft sowieso een backup, want in de winter komt de aardwarmtebron 25% warmte te kort”, zegt Scheffers. Zelf heeft hij een WKK van 1 MW. Die gebruikt hij alleen nog voor de eigen belichting, voor de meter langs. „Zo hoef ik geen netkosten en energiebelasting te betalen. Ondanks de storing, die ik heel vervelend vond, zou ik meteen weer voor aardwarmte kiezen.”

60 50 40 30

september 2015

oktober 2015

Gasprijs Contractprijs voor een jaar (2016) in cent/m3

23 22 21 20 BrOn: EndEx.nl/AgrOEnErgy

Jos Scheffers, potplantenteler in Honselersdijk:

BrOn: FuTurEs.TrAdingChArTs.COm

70

19 18 17 16

september 2015

oktober 2015

Elektriciteit 52

Contractprijs voor een jaar (2016) voor piekuren in euro/MWh

51

Analyse nuon

50

Kunnen de energieprijzen nog verder dalen?

49 48 47

8

Energiemarkt_nw.indd 8

46 45

BrOn: EndEx.nl

een financiële molensteen voor de energiebedrijven die tot op heden € 38 miljard hebben gereserveerd. Het is echter lang niet zeker of dit voldoende zal zijn.

De beurskoers van de Duitse energiereus RWE is in vijf jaar tijd gedaald van € 53 naar € 12,50. Daarentegen is de DAX (Duitse index) in diezelfde periode gestegen van 7.000 naar 10.000 punten.

In België stijgen de elektriciteitsprijzen op de dagmarkt regelmatig tot grote hoogte. Dit komt doordat de oude kerncentrales steeds vaker langdurige storingen hebben en er jarenlang te weinig geïnvesteerd is in nieuwe productiecapaciteit.

In Duitsland betalen klanten nu bijna € 70 per MWh opslag om de ’Energiewende’ te kunnen financieren. Dat is ruim twee keer zoveel als de kale commodityprijs.

De heiligverklaarde marktwerking heeft ervoor gezorgd dat prijzen nu op het niveau liggen van de marginale productiekosten. Daar kunt u als klant van profiteren. Het is echter de vraag hoe lang deze situatie houdbaar is.

Michel Appelhof, energiemarktanalist

44 43 42

september 2015

oktober 2015

Sparkspread WKK-sparkspread voor 2015/2016 in euro/MWh, gebaseerd op de piekprijs elektra en AgroBudgetGas

22 21 20 BrOn: VAKBlAd VOOr dE BlOEmisTErij

De meesten van ons zijn opgegroeid met het idee dat grondstoffen als olie en gas steeds schaarser en duurder worden. Toch zijn elektriciteitsprijzen sinds medio 2008 op de groothandelsmarkt gezakt van € 100 naar rond de € 35 per MWh. Ook de gasprijs daalde van € 0,40 naar € 0,18. De vraag is: kan deze daling nog langer doorgaan? Op diverse plekken begint het te kraken in de energieketen.

Door de aanhoudend lage prijzen krijgen diverse olie- en gasproducerende landen begrotingsproblemen. Zelfs Saoedi-Arabië moet de kapitaalmarkt op om de staatsuitgaven te kunnen bekostigen.

De Poolse regering wil de grootste Europese kolenmijn onder brengen in een staatsdeelneming, om zo een faillissement te voorkomen. De kolenprijzen zijn zo ver gedaald dat de exploitatie verlies draait. De EU onderzoekt nu of dit ongeoorloofde staatsteun is.

Greenpeace wil de bruinkoolcentrales van Vattenfall in Duitsland overnemen met als doel om deze te sluiten. Daarnaast moeten alle kerncentrales ontmanteld worden. De enorme kosten die hiermee gepaard gaan zijn

19 18 17 16 15 14

!

september 2015

oktober 2015

Kijk voor de ontwikkeling van prijzen op langere termijn op de site van het Vakblad. Bekijk op de website ook iedere dag de ontwikkelingen van de OTC-stroomprijzen, de TTF- en AgroEnergy-gasprijzen, de olieprijs en de dollarkoers.

www.vakbladvoordebloemisterij.nl 45 (2015)

04-11-15 15:18

FloraHolland Trade Fair 2015

Ruiken, kijken en praten in Aalsmeer Geur is hot, getuige diverse concepten op de Trade Fair. Maar ook nieuw sortiment vraagt om exclusieve aandacht. En bestaand sortiment kan door aanpassingen in de teelt of kas ineens bijzonder zijn. De beurs in Aalsmeer is een ideale plek om dat met vakgenoten te delen.

Cindy van der Zwet, Peter van Leth en Hans Neefjes bloemisterij@hortipoint.nl

Avance Roses investeert in de toekomst

foto's: Hans neefjes

De broers Daan (links) en Frank van der Meijs poseren trots tussen het hart van rozen dat ze voor hun stand lieten plaatsen. Het familiebedrijf Avance Roses heeft vorig jaar de belichtingsinstallatie op hun bedrijf in Maasland eigenhandig vernieuwd en uitgebreid tot 210 micromol. Dit jaar ging men aan de slag op de locatie in Berkel en Rodenrijs. Wederom met eigen arbeid. Daar steeg de hoeveelheid groeilicht met 50% tot 260 micromol. De gewassen Red Naomi! zijn respectievelijk 5 en 8 jaar oud en gezond. Met het extra groeilicht kunnen ze nog een paar jaar mee; het uit zich namelijk in zwaardere takken, meer grondscheuten en een nog beter vaasleven. De knopgrootte nam ook toe, en die zal door aanpassingen in teelt en voeding waarschijnlijk nog iets toenemen.

Nieuwe snijbloem Een paar stelen helleborus en een bordje met daarop ’Nieuw’. Zo presenteerde Potplantenkwekerij Van der Does haar nieuwste product. „Het zijn de eerste stelen en er komen er dit jaar nog niet heel veel op de markt. Een paar duizend per week.

Rond kerst zijn we los”, aldus Henri van der Does. Daarmee stipt hij meteen het onderscheidende van zijn snijbloem aan. „Dit is Helleborus Niger en die bloeit voor Kerst. Dat lukt je niet of nauwelijks met Helleborus Orientalis.” Van der Does teelt al jaren helleborus in pot uit de Gold Collection. Zijn ervaring met snijcyclamen bracht hem op het idee om een cultivar van helleborus voor de snijcultuur op te zetten. „Ik verwacht dat mijn klanten voor snijcyclamen wel overweg kunnen met snijhelleborus. De eerste reacties zijn goed, maar we moeten nog het een en ander leren in de teelt en verwerking. Rustig opbouwen in aantallen dus, net als destijds met snijcyclaam.”

Exclusief sortiment alstroemeria Rechts nieuwe alstroemeria’s van veredelaar Royal van Zanten (RvZ) en in de linker vaas nieuw sortiment van HilverdaKooij (HK). Het Westlandse bedrijf Together2Grow teelt ze exclusief en showde ze in zijn stand. De cultivars Moria, Misty Spring en Red Delight van RvZ zijn net als Elegance, Famke en Party van HK vanaf week 20 2016 verkrijgbaar. Er wordt gewerkt aan een speciale verpakking en naam voor deze mix van noviteiten die voor alle handelaren beschikbaar is. Het gaat om relatief beperkte aantallen want in totaal nemen ze zo’n 5.000 m2 kasruimte in beslag. Verkoper Robin van der Knaap meldde dat Together2Grow begin 2016 ook aanbod heeft uit Ethiopië, waar 1 ha alstroemeria wordt aangeplant voor het retailsegment.

Lees verder > 45 (2015)

TF-Highlight.indd 9

9

04-11-15 21:23

> Vervolg van pagina 9

Anco wint standprijs Inger van IJzeren (FloraHolland), Marc Eijsackers (Bloemenbureau Holland) en marketeer Sjoerd Breebaart (Bolyn Beheer) kozen de mooiste drie uit de bijna vijfhonderd stands op de beursvloer. Bij de bloementelers won Anco pure Vanda. „We kunnen kort zijn. Anco straalt uit wat ze wil vertellen. Heel chic”, luidt het juryrapport. Teler Steef van Adrichem voegt toe dat hij zijn bloemen graag ook bij hoogwaardige verkooppunten wil vermarkten. „Het is mooi dat beursbezoekers dan over ons concept zeggen: het zou zo in de Bijenkorf passen.” Anthura had de mooiste stand van de aanwezige veredelaars. Kleuren en vormen van hun anthurium en phalaenopsis waren volgens de jury goed doorgezet in de hele stand. Citrina uit De Kwakel won met zijn aantrekkelijk gepresenteerde citrusplanten de prijs in de categorie planten.

Langer bloeiplezier met rauwer aangevoerde planten Veel planten staan in het winkelschap in bloei. Bij ’Grow Up’ gaan ze een stapje terug. De planten worden iets rauwer verkocht, zodat de consument thuis meer van het bloeiproces gaat meekrijgen. „Dat is eigenlijk het spannendste deel en dat willen we consumenten laten beleven. Zij kunnen bovendien veel langer van de potplanten genieten”, geeft Naomi Wiegenrinck van PlentyPlants aan. Dit bedrijf heeft het concept ontwikkeld en vijf kwekers erbij gezocht. Er zijn verschillende testen uitgevoerd en uiteindelijk worden kalanchoë, schlumbergera, gerbera, begonia en cyclaam onder ’Grow Up’ verhandeld.

Bij deze producten is volgens Wiegenrinck de bloei gegarandeerd. Het concept wordt ondersteund door een Facebookpagina en een website waarop een time-lapse is toegevoegd, zodat de consument precies kan zien hoe de plant zal gaan bloeien. PlentyPlants richt zich met dit concept op families met kinderen.

Cyclamen met make-up Unconventional, Novelties, Inspiring en Quality. Daar staat Uniq voor.

Op de beurs werd dit nieuwe bedrijf geintroduceerd. Uniq Plants is een dochterbedrijf van Griffioen Planten uit Mijdrecht. „Griffioen staat bekend om het draaien van grotere orders. Wanneer zij een speciaal, vernieuwend product hebben zal dat vanaf nu onder Uniq Plants op de markt worden gebracht. Het zijn twee verschillende bedrijven die twee verschillende segmenten bedienen”, legt Josephine de Vries uit.

Het eerste product dat Uniq Plants op de markt brengt is Make-Upz. Aan de cyclamen is blauw, roze make-up toegevoegd en glitters. De materialen zijn niet schadelijk. Volgens De Vries hebben de cyclamen een houdbaarheidd van 35 dagen. Vanaf week 46 zijn de planten leverbaar. „We maken de plant pas als het besteld wordt. Het is dus niet voor de klok te koop en daardoor blijft het een 'unic' product voor onze klanten.”

10

TF-Highlight.indd 10

45 (2015)

04-11-15 21:23

In drie stappen omhoog Soms moet je de consument een handje helpen. Dat is wat Hoogeveen Plants met het concept ’Just 3 Steps’ doet. Zij laten op de winkelvloer in een paar stappen zien hoe de consument een klimop in bloei kan krijgen en moet gaan verzorgen. In de praktijk blijkt volgens Bob Hoogerdijk dat consumenten het een lastig product vinden. Met dit concept moet de drempel om deze plant te kopen een stuk lager worden. Hoogeveen Plants levert vanaf het voorjaar het concept in deze vorm uit en volgens Hoogerdijk zijn retailers hier wel gevoelig voor. „Onze helleborussen hebben we bij klanten ook met banners in het schap staan. Hierdoor creëren we meer beleving rondom het product. Het werkt.”

Kalanchoë voor het hoge segment Ongeveer acht maanden geleden begon Stefan Slijkerman na te denken hoe hij met kalanchoë de top van de markt zou kunnen bedienen.

Uiteindelijk is het Diamond-concept hier uit gerold. Voor dit concept is Slijkerman de samenwerking met Gassan aangegaan. Zij leveren diamantslijpsel en Slijkerman voegt dit aan de potgrond toe. Door de kracht van het kristal is Slijkerman van mening dat de planten beter houdbaar zijn. „Het is wetenschappelijk niet onderbouwd, maar deze kalanchoës zijn acht tot tien weken houdbaar.” De holografische hoes zet het concept kracht bij. Ook is er een cadeauverpakking ontwikkeld die volgens Slijkerman goed ontvangen wordt. De kweker wil met dit concept laten zien dat ook een plant als kalanchoë goed in het hoge segment weggezet kan worden. „Natuurlijk krijg ik de vraag hoeveel de plant meer kost met deze hoes, maar daar gaat het niet om. Wij vragen € 0,95 en uit testen blijkt toch dat de plant beter verkoopt.”

Uitklapbare ’Deen’ De samenwerkende acht snijbloementelers van het collectief Premium Flowers hadden twee plekken om zich te presenteren. Dicht bij ’hun’ plein was daardoor ruimte voor een ’presentatiemeubel’ die ze inzetten bij groothandelaren en cash-and-carry’s. Feitelijk is het een deense kar waaraan twee uitklapbare panelen zijn gemonteerd. Aan dit geheel is plaatwerk en andere materiaal toegevoegd, zodat er vrij eenvoudig op locatie banieren en posters van Premium Flowers zichtbaar kunnen worden. Samen met exporteurs en hun klanten worden demo’s georganiseerd in binnen- en buitenland. Meestal reizen 2 of 3 telers van Premium Flowers mee met de producten om zelf toelichting te geven.

Gekleurde en natuurlijke spathiphyllum Westland Plant staat al jaren op de Trade Fair met gekleurde spathiphyllum, maar dit jaar ook met Aqua Splash. Spathiphyllums in vazen, waarin de wortels zichtbaar zijn. „Om het natuurlijke karakter van de plant te benadrukken. Spathiphyllum is per slot van rekening een moerasplant”, vertelt salesvertegenwoordiger Larissa van Dorst. De planten zijn opgekweekt in potmaat 9 en 17 en vervolgens in de glazen gedaan afgedekt met materiaal waardoor het water niet wegkan.

Het water hoeft niet ververst te worden.

Lees verder > 45 (2015)

TF-Highlight.indd 11

11

04-11-15 21:23

> Vervolg van pagina 11

Elsgeest Potplanten komt met Hang on Green Boven de dieffenbachia’s hangen bij Elsgeest Potplanten vanwege betere ruimtebenutting diverse hangplanten; goed voor 20% van de omzet. Aangezien hangplanten ’hot’ zijn volgens Sander van der Zwet hebben ze hiervoor het concept ’Hang on Green’ bedacht.

Ze verwachten de omzet hiermee nog eens met 10% te kunnen verhogen. Het concept is ontwikkeld rond groene planten in potmaat 14 voorzien van hoes, maar ook verkrijgbaar in cadeauverpakking inspelend op webshops. Actiematig kan de kwekerij ook in potmaat 12 draaien, maar dan worden de planten op containers geteeld en hangen ze niet. „In de lucht zou het in potmaat 14 een te dure aangelegenheid worden voor acties”, vertelt Van der Zwet.

Thee zetten van eigen geplukte bladeren

Kwekerij Baas komt zelf met concepten Over de nieuwe huisstijl wil Dieter Baas van pot- en tuinplantenkwekerij Baas nog niet veel kwijt, in januari wordt pas echt afscheid genomen van de naam kwekerij A. Baas. Spraakzamer is hij in zijn ’Flower bar’ over de concepten ’Bloomin bag’ en ’Blooming joy’. Met Bloomin joy worden in potmaat 12 drie kleuren van hetzelfde gewas of verschillende gewassen aangeboden; in voorjaar violen, in zomer perkgoed en in najaar chrysanten. In de Blooming bag varieert de kwekerij met verschillende gewasmixen afgestemd op klantenwensen. Een kant-en-klaarproduct met drie, twee of één pot(ten) van potmaat 14, afgestemd op verschillend gevulde portemonnees. „We komen nu met ideeën getest in storechecks die we invullen met klanten in plaats van dat we diverse concepten van klanten invullen. Dit stellen ze veel meer op prijs”, aldus Baas.

12

TF-Highlight.indd 12

Berghoef Plants kweekt de bladbegonia Rex, maar was toe aan een nieuwe uitdaging. Het zijn theeplanten geworden, inspelend op de trend van zelf kruiden telen of kruiden halen van kant-en-klare potplanten staand op het aanrecht of in de vensterbank. De verkoop is in handen van Vireo. In hun stand is de slogan te lezen ’Pluk je eigen thee, thee op zijn groenst’. „Alles 100% biologisch, zelfs het potje. Consumenten kunnen dus hun eigen thee plukken”, meldt Pieter Middelkoop. Vooralsnog zijn er twee verschillende smaken munt en citroen; andere smaken liggen in de planning onder meer chocolade en anijs. Twee planten worden in een tasje geleverd. In eerste instantie dicht met mooie bedrukking van een theepot, maar later toch ook open om de houdbaarheid in de winkel te verdubbelen van één naar twee weken.

Volgens Middelkoop is het lastig inschatten hoe de retail erop gaat reageren. „In de cash-and-carry van Waterdrinker hebben we proefgedraaid. Vrouwen zijn wildenthousiast over het concept, maar de handel is toch meer een mannenwereld. Dus het blijft altijd afwachten hoe het wordt opgepakt”, redeneert Middelkoop.

45 (2015)

04-11-15 21:23

Column Cok Harteveld cok@vandenberg-roses.com

China

Roken

Geur lijkt de nieuwe trend om gunst consument Op de Trade Fair zijn diverse concepten met geur gelanceerd. Geuren die consumenten moeten gaan verleiden. Zo heeft Inca Orchids (rechtsboven) haar assortiment tegen het licht gehouden en in 60% verschillende mate van geur geconstateerd in voornamelijk cambria, miltonia, brassia en oncidium. De geur is ’s morgens het sterkst.

In potmaat 9 worden alleen geurende soorten gebracht in lila en paars; de rest in potmaat 12. Kansen vindt René Tas moeilijk in te schatten: „In Frankrijk zullen de kansen groter dan in Duitsland zijn omdat Fransen meer open bloemen wensen. Duitsers willen het idee hebben dat ze zelf meer bloemen weten open te krijgen; vandaar het leveren van planten met meer dichte bloemen.”

Luc Wulteputte van de Belgische kwekerij Wuloplant (onder) vindt het ook moeilijk in te schatten hoe volgens eigen zeggen de eerste echt geurende rhododendron het gaat doen op terrassen en tuinen van consumenten.

De positieve reacties op de zoete geur heeft hem wel minstens acht jaar doen investeren in de plant. Een ras dat alleen via meristeem

goed is te vermeerderen, enten geeft te veel uitval. Wulteputte heeft inmiddels dusdanige aantallen dat hij er nu mee op de markt komt voornamelijk in 3-liter potten met potcover.

Planten die hij niet afzet, kweekt hij nog een jaar door en zet die onder hetzelfde concept in 5-liter potten met etiket.

Kwekerijen Altanova en Van Marrewijk Steelhoven zetten hun concept Natural Perfume (linksboven) voort, maar grootscheepser. het concept bestaat uit de witte geurende kamerplanten stephanotis, gardania en jasmijn in de potmaten 11, 12 en 13. Alle mixen zijn mogelijk met 2 of 3 producten.

Alleen hoe meer stephanotis hoe duurder en met jasmijn alleen in de periode week 48 tot week 18. Vanaf 10 karren verzorgen beide kwekerijen als service de mix, daaronder moet de handel er zelf zorg voor dragen.

Vanaf 12 december besteedt Rob’s Grote Tuinverbouwing regelmatig aandacht aan het concept en in maart is het Woonplant van de maand. Om deze promotie te kunnen opbrengen sluiten daarom Richplant en Hoogendoorn Stephanotis erbij aan.

Roken en China gaan hand in hand. China produceert 42% van alle sigaretten ter wereld. En ze zijn ook de grootste verbruikers. Het is zelfs abnormaal als je niet rookt. Het weggeven van een sigaret is een teken van respect en vriendschap. Tijdens bruiloften en partijen krijg je zelfs vaak een hele slof.

In het dagelijks leven is het geven van een enkele sigaret hetzelfde als het zeggen van goedemorgen of goedemiddag in andere landen. Die moet je wel aanpakken. Als je er toevallig al een aan het roken bent stop je hem maar achter je oor.

China is dus een walhalla voor rokers. Na een avondje stappen moet je je kleren twee keer wassen of drie dagen luchten. Dat is heel normaal hier.

Maar er is verandering op komst. En net als alle veranderingen begint dat in de grote steden aan de oostkust. Kun je in het diepe zuiden nog een dokter aan je ziekenhuisbed krijgen met een sigaret in zijn mondhoek, in Peking en Shanghai is roken in ziekenhuizen ondertussen verboden. Net als in shoppingmalls, restaurants en scholen. Ook in Kunming is het rookverbod ook al zover doorgedrongen, alleen restaurants lopen nog uit de pas. Daar kun je een tafel nemen in een non-smoking gedeelte van het restaurant, maar er staat wel een asbak op tafel.

In 2008 was er ook een poging om het roken terug te dringen. Na de rookruimtes met veel lawaai te hebben gesloten werden ze echter kort daarna weer rustig aan heropend. Deze keer is het echter menens. Maatregelen als forse boetes en overtreders met naam en toenaam op de overheidswebsite zetten moeten deze poging kracht bijzetten.

Ondanks alle belasting die de overheid gaat mislopen als men stopt met roken is het haar er veel aan gelegen om het aantal van 350 miljoen rokers terug te brengen. Het is wat gezondheid betreft in China namelijk nog erger dan de luchtvervuiling. Neem nu de PM2.5 index (dit staat voor particulate matter smaller than 2,5 micrometer). Een meting van meer dan 25 wordt aangemerkt als schadelijk voor de gezondheid. In de grote steden komt deze index door de vervuiling echter vaak uit rond de 500. Maar in een publieke ruimte met twintig of meer rokers loopt deze index compleet uit zijn schaal. Zo hoog, niet meer meetbaar!

Het schrijven van deze column zou voor mij ook een goede reden moeten zijn om te stoppen…

Cok Harteveld is general manager Van den Berg Roses

45 (2015)

TF-Highlight.indd 13

13

04-11-15 21:23

Op zoek naar het nieuwe en uitzonderlijke op IFTF IFTF geeft een gedetailleerd beeld van het aanbod van de belangrijkste snijbloemen producerende landen ter wereld. Ook is er aandacht voor technische vernieuwingen, noviteiten, trends en minder bekende tuinbouwlanden.

Joef Sleegers, Arie-Frans Middelburg bloemisterij@hortipoint.nl

Kijk voor meer foto’s op:

www.vakbladvoordebloemisterij.nl

’Bewaarde’ rozen winnen aan populariteit Opvallend op de beurs zijn de geconserveerde rozen. Liefst zes bedrijven die zich er mee bezighouden zijn er. Een van hen is het Ecuadoriaanse Jumbo Roses die ze onder de merknaam Highland Whisper in de markt zet. Fernanda Peña vertelde dat de markt voor de geconserveerde rozen – houdbaarheid van 18 maanden en soms langer – groeit. „En het is geen concurrentie voor de verse roos; het is een aanvullend product.” De klanten die kopen – groothandelaren – zijn ook dezelfde klanten die de verse rozen van Jumbo Roses kopen.

Een belangrijke markt is China en de laatste maanden groeit de afzet op Europa. De afzet van verse rozen – in geval van Jumbo op de VS en Europa – is door ongunstige wisselkoersen lastiger.

Kenia moet aan standaard voldoen „Sommige Keniaanse kwekers die aan afnemers leveren die geen certificatie vragen hebben een negatieve impact op de bloemenindustrie in Kenia, zeker gedurende dagen als Valentijn en Moederdag”, stelt Richard Fox, directeur van Finlays. Het gaat dan onder andere om kwekers die aan de veiling in Nederland leveren. Daarom heeft Kenia van overheidswege een National Compliance Mechanism ingesteld.

Kwekers dienen aan een bepaalde standaard op sociaal en milieugebied te voldoen. Voldoen ze daar niet aan dan krijgen ze geen exportvergunning. Fox: „Een volgende stap is om de Keniaanse bloemen te gaan merken als duurzaam.” Daar zal dan een label voor worden ontwikkeld. De Keniaanse overheid wil ook groente en fruit onder hetzelfde systeem brengen. „De wereld wil weten dat wat ze kopen niet belastend is voor het milieu en de mensen.”

Schoon werken verlengt vaasleven Een lang vaasleven van snijbloemen begint met hygiëne op de kwekerij.

Schone tafels, schone emmers en schone snoeischaren. „In de praktijk zijn ze vaak vies”, constateert Tjerk van der Schaaf, voorlichter bij Chrysal. Dit bedrijf brengt een nieuw desinfecterend middel op de markt, Clean Touch, dat bestaat uit waterstofperoxide met een stabilisator, waardoor het drie tot vier weken werkzaam blijft. De tuinder kan het onder meer in zijn rugspuit gebruiken. „Normaal gesproken moeten materialen worden gedroogd na desinfectering, maar na een behandeling met Clean Touch moet het juist nat blijven voor een langdurige werking”, zegt Van der Schaaf. Het middel is voor de tuinbouw geregistreerd.

14

IFTF-Highlights.indd 14

45 (2015)

04-11-15 19:51

Stelen stuk voor stuk ontbladerd „Normaal gesproken is een ontbladersysteem bedoeld om bossen te ontbladeren”, zegt Piet Stroet, directeur van Potveer. „De bladeren worden met lange borstels tot moes geslagen, met kans op beschadiging van de stelen. Met onze CRP-stripper hebben we de werkwijze omgedraaid. Eerst worden de afzonderlijke bloemstelen ontbladerd, en daarna automatisch geteld en gebost.” De kunststof grijpertjes zijn aan veren opgehangen, en rissen de bladeren van de steel zoals handen zouden doen. Bij rozen worden de scherpe puntjes eraf gehaald. „We hebben de techniek simpel gehouden, zodat het apparaat voor een brede groep toepasbaar is met een beperkte investering.” Op dit moment werkt het voor lelies, hortensia, pioenrozen, chrysanten en snijrozen. Voor andere gewassen wordt het nog getest.

Kwekerij De Bierkreek uit IJzendijke staat bekend om haar biologische tuinrozen. „De afzet groeit enorm”, zegt Hans van Hage, een van de vier eigenaren, „vooral naar de luxere supermarkten in Duitsland, Zwitserland en Oostenrijk.” Het nieuwe product Bio Rosa, een tuinroos in cadeauverpakking, zou ook interessant kunnen zijn voor de bloemist, blijkt uit onderzoek van HAS Den Bosch. „Boomkwekerij en bloemisterij zijn heel gescheiden werelden. Met Bio Rosa willen we het middengebied opzoeken.” De Bierkreek kweekt ook uitgangsmateriaal voor de buitenteelt van snijrozen en is altijd op zoek naar de meest gezonde rozen. Greenpeace noemt het bedrijf het bewijs dat rozen zonder chemicaliën kunnen worden geteeld. „Het is een beetje appels met peren vergelijken”, vindt Van Hage. „Maar ik denk wel dat onbespoten snijrozen in de kas kunnen worden geteeld. Dan moet je de hele keten meehebben, en met name de consument. Want die moet erom vragen en een vlekje accepteren.”

Foto: JoeF SleegerS

Tuinrozen voor de bloemist

Hybride toplicht in snijrozen Met Greenpower Toplighting heeft Philips de markt van de snijrozen betreden. Drie bedrijven gaan er mee aan de slag: Wimceco en Scheers Rozen in België, en Porta Nova in Nederland. Ze gebruiken de leds als aanvulling op Son-T lampen. Bij Porta Nova gaat het nog om een proef om de juiste teeltrecepten te ontwikkelen.

In de Toplighting is de nieuwste generatie leds verwerkt, met een efficiëntie van 2,7 µmol/J. Dat is anderhalf maal het rendement van een Son-T lamp (1,8 µmol/J). „Door deze energiebesparing zijn de ledlampen in 5 jaar terug te verdienen. Dat geldt voor veel projecten”, stelt Ries Neuteboom, verkoper bij Philips. „Bovendien kan de teler een beter klimaat handhaven. Boven een lichtniveau van 100 µmol hebben rozentelers al een warmteoverschot, blijkt uit onze berekeningen.

Zeker als in 2017 strengere regels voor lichtuitstoot gaan gelden.”

’Duurzame trend gaat zeer traag’ „We zien een trend naar duurzaamheid, vooral in de Angelsaksische landen. Maar het gaat tergend langzaam”, zegt Fred van Veldhoven, directeur export bij Benfried. „Ik schat dat binnen vijf tot tien jaar de helft van alle producten voor de helft met duurzame middelen wordt geproduceerd. In Duitsland bijvoorbeeld willen lokale overheden plastic materialen weren uit openbaar groen, zoals plantsoenen en begraafplaatsen. Wij kijken samen met innovatieve producenten hoe we daar een rol in kunnen spelen. Bijvoorbeeld met deze biotrays, die bestaan uit cellulose. De productieprocessen zijn zo verfijnd dat deze trays in redelijke hoeveelheden zijn te produceren.”

Lees verder > 45 (2015)

IFTF-Highlights.indd 15

15

04-11-15 19:52

> Vervolg van pagina 15

Bollen en bloemen uit Chili Beatriz Rietveldt presenteert namens een promotiebureau van het Chileens ministerie van Buitenlandse Zaken de Chileense sierteelt op IFTF. Doel van de aanwezigheid van Chili in Vijfhuizen is het onder de aandacht brengen van de bloemen en bloembollenteelt in het land. Ook zijn investeerders welkom in het zuiden van het land dat een vergelijkbaar klimaat heeft als Nederland, aldus Rietveldt. Jaarlijks exporteert Chili voor 31,69 miljoen dollar aan bollen, liet Rietveldt weten. Voornaamste is lelie, gevolgd door tulp en calla. Belangrijkste bestemming is Nederland. Ook wordt er voor 5,5 miljoen dollar aan bloemen en snijgroen geëxporteerd. Nummer 1 is pioen (61,2%) en dan komen ranonkel (16,9%) en andere bloemen als viburnum, hortensia, ruscus en tulp. Pioen gaat voornamelijk naar Nederland. De rest naar de VS en Japan. Rietveldt betreurde het dat ze geen Chileense pioenen – momenteel is het wel oogsttijd in Chili – kan tonen in haar stand. Elders op de beurs waren de bloemen wel te vinden.

Koreaanse cactus voor zes continenten Won Kim van het Zuid-Koreaanse Koduk GreenHouse vertelde dat zijn cactuskwekerij jaarlijks 3 miljoen cactussen exporteert naar zes continenten. Ze werkt in de regio Goyang samen met 21 andere cactuskwekers. Zelf zijn ze de grootste van Korea. In Nederland levert Koduk aan Ubink en Edelcactus. Elk vier jaar komt het bedrijf met nieuwe variëteiten in de diverse kleuren.

Veredelen doet ze zelf niet, dat doet een onderzoekscentrum van de Koreaanse overheid. „Wij concentreren ons op de teelt.

Zelf veredelen is te kostbaar.” In de stand van Koduk is cactus met toegevoegde waarde te vinden met als medium mos. Kim moet er nog een markt voor vinden. De feiten dat toegevoegde waarde hoge transportkosten betekent en dat mos niet overal is toegestaan maken dat lastig. Zuid-Korea is ook vertegenwoordigd door organisatoren van de jaarlijkse beurs, International Horticulture Goyang Korea.

Bruidshow voor bloemisten Een van de onderdelen van World of Flowers voor bloemisten op IFTF was de Italiaanse bruidsshow die woensdag in het auditorium plaatsvond.

De show werd georganiseerd door Fellinifoundation in samenwerking met Avalanche+ en Chrysal. Onder meer 90 bloemisten uit Italië waren toeschouwer. Twee modellen die werden opgehaald door de bruidegom toonden bruidsjurken van Domo Adami. De jurken werden gecombineerd met bloemwerken die door Nederlands kampioen bloemsierkunst Dini Holtrop vervaardigd werden. Behalve de show waren er een programma rond storytelling, digital solution en duurzaamheid en was er een bloemenwinkel van de toekomst ingericht. Vrijdag vindt het jaarcongres van de internationale bloemistenorganisatie Florint plaats.

16

IFTF-Highlights.indd 16

45 (2015)

04-11-15 19:52

Vragen Stuur uw vragen naar Postbus 9324, 2300 PH Leiden.

U kunt ook bellen, faxen of mailen: Peter van Leth, 071-56 59 688, pvanleth@hortipoint.nl

retourtemperatuur?

Ondanks dat warmtebuffers en condensors al jaren gemeentuur van de verwarming vaak toch hoger dan nodig. Is dat een probleem? Het antwoord: ’Dat ligt eraan’. Hier kan ik niet veel mee. Is iets concretere uitleg

D

e vraag of u wat moet doen met een te hoge retourtemperatuur heeft te maken met het functioneren van de installatie en het rendement. Om zoveel mogelijk rendement uit een condensor te halen moet minimaal een gedeelte van het retourwater een zo laag mogelijke temperatuur hebben. Wordt dat niet gehaald, dan is het rendement van de condensor lager. De installatie zal echter gewoon blijven werken, tenzij het probleem zo groot wordt dat er andere problemen ontstaan bijvoorbeeld met de CO2. Door de toepassing van (aard) warmtenetten, aquifers en warmtepompen kunnen te hoge retourtemperaturen ook leiden tot het niet goed functioneren van de installatie, naast het verlies aan rendement.

De variabele kosten voor aardwarmte omvatten met name het omhoog halen van het water. Hoe groter het verschil tussen aanvoer- en retourtemperatuur van de bron, hoe meer energie uit die hoeveelheid water onttrokken kan worden, hoe lager de kosten per energie-eenheid. Het geleverde vermogen wordt bepaald door het temperatuurverschil, niet door de pomp. Bij de warmtepomp heeft het temperatuurverschil tussen de koude en de warme kant een grote invloed op het rendement. Hoe groter dit temperatuurverschil, hoe harder de warmtepomp moet werken, hoe meer stroomverbruik om dezelfde hoeveelheid energie te verpompen. Als de koude of warme zijde teveel afwijkt van de ontwerptemperatuur, kan de warmtepomp storingen geven en/of niet het benodigde vermogen leveren.

De eerste vraag is dus of het alleen een 45 (2015)

4415vraag.indd 17

IllustratIe: Peter moorman

rendementsverbetering op het eigen bedrijf betreft of dat het geleverde vermogen of andere processen afhangen van de retourtemperatuur. Hoe groot is het probleem en wat mag het kosten?

Om de retourtemperatuur te verlagen, moet als eerste kritisch gekeken worden naar het gebruik van de netten; is de regeling stabiel, hoe zijn ze geschakeld (gelijk oplopen of na elkaar), hoe snel wordt temperatuur opgebouwd, hoe groot zijn de invloeden. Ook de instelling van het transport moet meegenomen worden; hoe stabiel is de (voor)regeling, is er een kortsluiting mogelijk (zijn alle serviceafsluiters echt dicht). Wat vaak wordt vergeten, is de regeling van de kantine/ schuur. Bij installatie is nogal eens gekozen voor een goedkope oplossing. In de winter valt dit niet zo op, in het voor- en najaar kan dit echter toch voor een behoorlijke verstoring van de retourtemperatuur zorgen.

Ook onder meer siloverwarming, heaters en ontsmetters dienen aandacht te krijgen.

Een stap verder is de lage en hoge temperatuurnetten goed van elkaar te scheiden. Het net met de lage temperatuur kan gebruik maken van de retourtemperatuur van het net met de hoge temperatuur (cascade).

Dan is ook van belang hoe de groepen op het verdeelstuk staan. Blijft aan het einde van het verdeelstuk de laagste retourtemperatuur over? Het is belangrijk dat kortstondige hoge retourtemperaturen niet direct doorkomen. Dat is mogelijk door groepen slim op de buffer aan te sluiten en voorrang te geven aan de koude netten. Een aanpassing van de buffer is echter al wel een behoorlijke ingreep.

Nog een stap verder is de toepassing van warmtepompen om de retourtemperatuur verder terug te koelen. De warmtepomp wordt dan ingezet om zoveel mogelijk rendement te halen uit een WKK of een aardwarmteaansluiting en deze warmte op een hoger, bruikbaarder niveau te kunnen gebruiken. Deze mogelijkheid wordt al bij diverse bedrijven toegepast.

Er zijn dus genoeg mogelijkheden om de temperatuur van de retour te verlagen. De afstemming van de onderdelen is door de introductie van steeds meer technieken naast de vertrouwde ketel steeds belangrijker en gevoeliger geworden. Alles heeft natuurlijk zijn prijs. De bedrijfsspecifieke situatie is daarbij een belangrijk uitgangspunt. Dus ja, het ligt eraanâ&#x20AC;Ś < arjan van antwerpen, DlV glas & energie, 06-26518700, a.vanantwerpen@dlvge.nl

17

04-11-15 16:18

Waterschap weigert schade te vergoeden

Hoosbui verwoest

Quincy von Bannisseht qvb@hortipoint.nl

T

ot aan afgelopen voorjaar zijn de broers Ernst-Jan en Roderick Dekkers uit Sprang-Capelle maandenlang in de weer geweest om te redden wat er te redden viel van hun hortensia’s.

De planten hadden een keiharde dreun gekregen doordat ze een jaar eerder forse waterschade hadden opgelopen toen de kwekerij als gevolg van een verwoestende hoosbui blank was komen te staan.

Maar het mocht allemaal niet baten.

Phytophthora, onkruid, taksterfte en verontreinigd rioolslib uit de nabijgelegen sloot bleken funest te zijn voor de ernstig verzwakte planten. De hortensia’s waren ongelijk van lengte, hadden te weinig en te kleine bloemen, te weinig takken en vertoonden geel en puntig blad waardoor het

vereiste kwaliteitsniveau niet werd gehaald.

De broers besloten de afkweek in juni van dit jaar stop te zetten. De financiële schade is volgens hen gigantisch.

’Alles staat blank!’

Op maandagochtend 28 juli 2014 regent het. „De nacht ervoor is er 35 mm gevallen.

Het KNMI geeft die ochtend code oranje af”, vertelt Ernst-Jan. De kwekerij van de broers staat op dat moment vol kamer- en tuinhortensia’s in verschillende teeltstadia.

Jaarlijks worden er in de kassen (2 ha) en op het containerveld (1 ha) zo’n half miljoen stuks geteeld. „Als ik rond half een – na het middageten – de kas binnenga, weet ik niet wat ik zie: alles staat blank! Als ik

Achtergrond

Waterschap noemt argumenten familie ’onjuist’ menten van de familie-Dekkers dat de stuw situatie van de familie-Dekkers, zo laat het waterschap in een verklaring weten. Het waterschap zegt er alles aan te hebben gedaan om wateroverlast te beperken en beroept zich op overmacht. „Op 28 juli 2014 is in Nederland een recordbui gevallen die eens in de 2.000 tot 5.000 jaar -

zorgplicht niet is nagekomen, het gemaal urenlang geen water heeft verpompt, de de sloot niet was gemaaid, noemt BrabantHet waterschap gaat nog een stap verder door te stellen „dat de overstroming van worden, ook al had het gemaal optimaal

of uitvoering door het waterschap.

Brabantse Delta erkent dat een pomp van het gemaal Keizersveer vanwege een defect niet optimaal functioneerde. De argu-

18

Wateroverlast.indd 18

vervolgens naar het containerveld achter de kas loop, zie ik dat ook dat helemaal onder water staat.” Later blijkt dat er die ochtend zo’n 95 mm regen is gevallen in SprangCapelle. „We hebben toen om één uur meteen het waterschap gebeld met het verzoek een stuw omhoog te zetten in de achter ons bedrijf gelegen sloot. Daardoor zou er veel minder water op die sloot worden aangevoerd”, legt Ernst-Jan uit. „Omdat we het water niet zien zakken, bellen we om twee uur weer en nogmaals om drie uur. Uiteindelijk wordt de stuw pas om vier uur die middag omhoog gezet. Het waterschap geeft later toe vergeten te zijn de stuw omhoog te zetten.”

Tegelijkertijd vraagt de familie het waterschap om een noodpomp zodat ze zo snel mogelijk kunnen beginnen met het droog maken van de kas. „We krijgen echter te horen dat er geen pomp beschikbaar is en dat we maar een schadeclaim moeten indienen”, aldus Ernst-Jan. Ten slotte weet de kweker via een vriend aan een pomp te komen, maar het apparaat blijkt veel te weinig capaciteit te hebben om de teeltvloer snel droog te kunnen krijgen.

In de kas blijven de planten daardoor twaalf uur lang in het water staan, op het containerveld zelfs vierentwintig uur lang.

extreme weersomstandigheden vaker gaan voorkomen. „Wateroverlast zal daardoor

’Kapitale blunders’ Ernst-Jan en Roderick houden het waterschap verantwoordelijk voor het onderlopen van hun kwekerij. In hun ogen heeft Brabantse Delta nagelaten voldoende maatregelen te treffen om wateroverlast als gevolg van de verwachte hoosbui te voorkomen. „Het waterschap heeft volgens ons kapitale blunders begaan”, stelt Ernst-Jan. „Allereerst had de stuw uren eerder omhoog moeten 45 (2015)

04-11-15 15:18

Foto: Quincy von Bannisseht

worden gezet. Dan was er al veel schade voorkomen.”

Verder bleek het nabijgelegen gemaal Keizersveer die dag niet naar behoren te hebben gefunctioneerd, waardoor het peilgebied Kwekel – waarin het bedrijf van de familieDekkers is gelegen – onnodig lang met hoog water te kampen had. „Uit gegevens van Brabantse Delta blijkt dat er die middag om een uur een eerste alarmering binnenkwam die waarschuwde dat er iets mis was bij het gemaal. Pas na de dertiende alarmering om vijf uur ’s middags reageerde het waterschap en hief de storing op. De krooshekreiniger bleek verstopt te hebben gezeten. De pompen van het gemaal konden daardoor drieënhalf uur geen water verzetten. Nadat de krooshekreiniger is schoongemaakt, was één van de pompen nog urenlang defect en stonden de twee andere regelmatig stil.”

Het waterschap heeft volgens Ernst-Jan ook niet voorbemalen, hoewel het KNMI code oranje had afgegeven. „Daar hadden ze zondagavond al mee moeten starten, maar dat is niet gebeurd.”

Verder vinden de broers dat het waterschap de uitvoering van zijn beleid rond het maaien van watergangen niet op orde had.

Ernst-Jan: „Volgens de normen behoren de watergangen vier keer per jaar gemaaid te worden, maar eind juli was dat met diverse watergangen nog maar één keer gebeurd.

45 (2015)

Wateroverlast.indd 19

Daardoor was de doorstroming van de sloten niet optimaal en ontbrak het aan afvoercapaciteit. Allemaal punten die aantonen dat het waterschap nalatig is geweest en zijn zorgplicht heeft verzaakt.”

Schadeclaim Eén dag na de overstroming stellen de broers het waterschap in een uitgebreide brief aansprakelijk voor de schade op de kwekerij. Brabantse Delta reageert tweeënhalve maand later met een brief waarin de schadeclaim wordt afgewezen. De schade op de kwekerij is volgens Brabantse Delta „niet ontstaan door maatregelen die wij hebben getroffen of hadden moeten treffen. De neerslag was dermate uitzonderlijk dat er sprake is van overmacht”.

De broers laten het er niet bij zitten. Wat volgt zijn telefoongesprekken en mailwisselingen met zowel waterschapsambtenaren als -bestuurders. Begin dit jaar nemen de broers Elsman International Consultants in de arm om te helpen bij het opstellen van een adviesrapport. Het bureau vraagt direct gegevens en grafieken op bij het waterschap, maar krijgt die pas maanden later.

Het rapport wordt uiteindelijk eind juni aan Brabantse Delta gepresenteerd.

De reactie van het waterschap na de zomer is volgens Ernst-Jan teleurstellend. „Ons

rapport wordt door de verzekeraar van het waterschap, Centraal Beheer Achmea, niet als waardevol beoordeeld. En dat terwijl de rapportages van Centraal Beheer Achmea vol feitelijke onjuistheden staan en niet matchen met de door het waterschap aan ons verstrekte gegevens.”

Het waterschap regelt daarop voor de broers een onafhankelijk hydroloog van het bureau Arcadis die de zaak via een simulatie opnieuw zal bekijken. „Omdat het waterschap niet over voldoende gegevens blijkt te beschikken om die simulatie volledig uit te voeren, wordt in dit onderzoek alleen het gemaal Keizersveer meegenomen. De uitvoering van het maaibeleid en het omhoogtrekken van de stuw blijven onbelicht.”

Begin september concludeert Arcadis dat niet kan worden aangetoond dat het uitvallen van het gemaal de problemen bij Dekkers heeft veroorzaakt of verergerd. Wel aannemelijk is dat de duur van de overlast korter zou zijn geweest bij een normaal werkend gemaal. Hoe groot het effect van een optimaal werkend gemaal zou zijn geweest is volgens het bureau echter onvoldoende vast te stellen. „Maar met die uitslag kunnen we dus niets want het onderzoek was incompleet”, verzucht Ernst-Jan. De broers overwegen daarom naar de rechter te stappen om langs die weg een schadevergoeding te claimen. <

19

04-11-15 15:18

V

Oktober positieve maand voor tuinplanten Wisselvallig weer in oktober ging gepaard met een dalende aanvoer en omzet in bloemen en kamerplanten. Maar het was een een positieve maand voor tuinplanten.

O

Anne-Jan Steenbeek

ktober verliep afwisselend met bewolkt en nevelig weer, maar had ook zonnige dagen. Ook waren vorst op en de eerste sneeuw na de zomer te noteren. Gekeken naar het aantal verkochte stuks ten opzichten van dezelfde maand in 2014, is een lichte daling te zien van 3,1%.

De omzet daalde daarbij met 3,7%.

Tabel. Omzet FloraHolland-veilingen oktober 2015

(Aanvoer x 1.000 stuks en omzet x € 1.000 ) Snijbloemen

Omzet

% Toe-/afname* Aanvoer

% Toe-/afname* Prijs ’15 Prijs ’14

Minder snijbloemen verkocht De gemiddelde prijs is ten opzichte van oktober vorig jaar gedaald met een cent, waarbij er 3,1% minder stuks zijn verkocht.

De grootste daling in omzet was bij roos met 12,2%. De gemiddelde prijs daalde met 2 cent.

Cymbidium daalde in het aantal verkochte stuks met 19,8%, waarbij de omzet 0,2% lager uitviel. Hydrangea kende de grootste stijging in aantal verkochte stuks: 18,9%. Ook de omzet steeg bij dit product, met 15,0%.

Oktober is vanwege Allerheiligen op 1 november een belangrijke maand voor de chrysantenafzet. De troschrysantenaanvoer steeg met 4,7%, de gemiddelde prijs zakte met 2 cent. De pluischrysantenaanvoer daalde met 13,2% en de gemiddelde prijs 5 cent.

Een lichte stijging in het aantal verkochte stuks was te zien bij gerbera.

Lagere omzet en verkoop planten

Snijbloemen totaal

Kamerplanten

€ 194.524

Omzet

-4,8%

797.973

% Toe-/afname* Aanvoer

-3,1%

€ 0,24

€ 0,25

% Toe-/afname* Prijs ’15 Prijs ’14

De kamerplanten daalden in oktober zowel in omzet (-2,8%) als in het aantal verkochte stuks (-4,2%). Van bromelia werd16,0% minder stuks verkocht waarbij de omzet daalde met 8,9%.

Arrangementen deden het goed met 34,9% meer stuks verkocht. Ook hippeastrum-op-pot zag een opvallend beeld ten opzichte van 2014: 16,8 % meer stuks verkocht waarbij de omzet steeg met 2,8%.

Ook de omzet bij de cyclaam steeg met 6,6% en bij anthurium met 3,9%. Een daling in omzet ten opzichte van vorige jaar was bij de phalaenopsis met 7,4% en potroos met 4,5%.

Positieve maand voor tuinplanten Kamerplanten totaal

€ 111.659

Tuinplanten

Omzet

Tuinplanten totaal Totaal

20

Veilingcijfers.indd 20

-2,8%

67.757

-4,2%

€ 1,65

€ 1,62

%Toe-/afname* Aanvoer % Toe-/afname* Prijs ’15 Prijs ’14

€ 18.587

2,3%

23.165

0,4%

€ 0,80

€ 0,79

€ 324.770

-3,7%

888.895

-3,1%

€ 0,37

€ 0,37

De tuinplanten zijn vorige maand gestegen in prijs (+1 cent), omzet (2,3%) en aantal verkochte stuks (0,4%). Calluna, erica, gaultheria en chamaecyparis zijn de belangrijkste producten bij de tuinplanten in oktober.

Calluna steeg met 5,9% in omzet ten opzichte van vorig jaar september. Terwijl de omzet van erica met 4,6% daalde. De gaultheria omzet steeg met 5,2% en de chamaecyparis omzet met 14,9%.

Verder is de najaarsviool een belangrijk product in oktober. De aanvoer daalde met 4,4%, maar de prijs steeg met 2 cent. < 45 (2015)

04-11-15 15:18

M K Groene planten

Snijbloemen 2013

35

2014

2015

2013

2014

2015

130

30

160

20

Middenprijs in centen

25

110 100

15

90

10

80

2013

2014

2015

150

120 Middenprijs in centen

Middenprijs in centen

Bloeiende planten

140 130 120 110 100 90

34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 week

De aanvoer van snijbloemen op de klok was in week 44 1,4% hoger dan in 2014. De middenprijs was 29 cent, 1 cent meer dan in 2014.

34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 week

Van groene planten kwamen er 7,4% minder voor de klok dan vorig jaar. De middenprijs pluste daarmee met 6 cent.

80

34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 week

Bloeiende planten deden het ook goed in week 44. Bij 7,3% minder verkochte stuks viel de middenprijs 10 cent hoger uit dan in 2014.

Ed Smit (r):

’Arbeid en grondkosten zijn echt een ding in Colombia’ Bedrijf: Ideavelop, Costa Rica Week: 44

Maandag

Donderdag

„We werken aan verschillende projecten in Latijns Amerika. Colombia is daar bij gekomen. Twee jaar geleden zijn we door RVO gevraagd een sectorstudie te maken. Uit de studie bleek dat de grondprijzen omhoog schieten. Arbeid wordt schaars door de groeiende economie. Dat probleem wordt nijpend op de korte termijn. Colombiaanse kwekers willen daarom efficiënter omgaan met arbeid en de productiviteit verhogen.”

„We bezoeken The Elite Flower Farm, een bedrijf van 620 ha. Ze hebben bijna alles in huis om boeketten te maken. Daarna een rondleiding bij een ’kleine’ alstroemeriakwekerij van 30 ha, BICCO. Het familiebedrijf wordt geleid door Daniel Hoyos die pas 28 jaar is en sterk gelooft in mechanisatie en automatisering, zeker in alliantie met Nederland. Verrassend element tijdens alle bezoeken is dat de Colombianen heel open zijn.”

Dinsdag

Vrijdag

„We starten met de handelsmissie rond Bogota. In de groep zitten toeleveranciers en Nederlandse kwekers uit Afrika, Canada en Nederland. Dit maakt de dynamiek anders. We bezoeken een grote alstroemeriakweker, Jardines de los Andes en een vestiging van Könst Alstroemeria.”

„Vandaag naar de beurs: Proflora in Bogota. Mijn vrouw Reneé is hier twee jaar geleden geweest. Toen waren telers niet optimistisch door de wisselkoers. Nu is de sfeer veel positiever. Er wordt meer geld verdiend, stands zijn veel mooier en er zijn meer activiteiten. Twee jaar terug zouden de Colombianen misschien investeren in mechanisatie, maar het gebeurde nauwelijks. Nu zie je bedrijven stappen zetten. Schaarste van arbeid worden nijpender. Dames die boeketten maakten, werken nu voor Coca Cola of Samsung. Grondkosten en arbeid zijn echt een ding in Colombia. Blijft Colombia ’monopolist’ op de Amerikaanse markt? Ethiopië exporteert ook al rechtstreeks naar de VS. En wat wordt de impact van zeetransport op de Colombiaanse bloementeelt?”

Woensdag „We bezoeken Sunshine, een bedrijf van ruim 300 ha dat boeketten maakt. In de middag Jaroma Roses, een rozenkweker die op Rusland gericht is. Het is alsof we in een park binnenkomen. Iedereen wil hier wonen. Jaroma bouwt zelf een feestje met een open dag. Aan het eind van de middag is er drank en zijn er mooie meiden die dansen. Top!”

00 (TEMPL)

Markt-1-prijsbeelden-nw.indd 21

21

04-11-15 15:18

In de grafieken wordt de procentuele verandering (= index) weergegeven van de prijs en de totale aanvoer ten opzichte van vorig jaar.

Simone van Tol

Snijbloemen Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 140

in procenten

120

100

80

60

39

40

41

Aanvoer index

42

43

44 week

Prijs index

Invloed van Allerheiligen merkbaar In totaal zijn er in week 44 3,8% meer snijbloemen aangevoerd.

Door de gemiddelde prijsstijging van 2,6% steeg deze week de omzet met 6,4% ten opzichte dezelfde week vorig jaar. Geplozen chrysant, santini, Orientals, anthurium en zantedeschia stegen in prijs. Deze liggen voor Allerheiligen goed in de markt.

Grootste prijsstijger was cymbidium per tak: 5,8% minder verkochte stuks, een prijsstijging van bijna 25%. In week 44 dit jaar is er ruim 23% minder tulp enkel

aangevoerd en verkocht dan in dezelfde week vorig jaar, maar de prijs lag nu bijna 35% hoger. Van freesia enkelbloemig werd ruim 15% minder aangevoerd en was de prijs 28% hoger. Minder goed ging het bij grootbloemige roos: 3,5% meer verkochte stuks, de prijs zakte 3,3%. De kleinbloemige roos kwam met 1,4% meer stuks wel 3% hoger uit qua gemiddelde prijs. Voor minigerbera lag de gemiddelde prijs 14,5% lager en werd er een kleine 15% meer verkocht dan vorig jaar.

Kamerplanten Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 120

in procenten

110

100

90

80

39

40

41

Aanvoer index

42

43

Prijs index

44 week

Flinke plus in prijs hyacint en cyclaam Bij kamerplanten steeg de omzet in week 44 met 5,5% ten opzichte van deze week vorig jaar: 2,7% meer stuks en een gemiddelde prijs die 2,7% hoger uit kwam.

Goede score deze week voor hyacint-op-pot: met 22% minder stuks verkocht lag de gemiddelde prijs dit jaar bijna 40% hoger.

Ook bij de cyclamen kwam de gemiddelde prijs 17% hoger uit en werden er 7% minder stuks verkocht. Phalaenopsis daalde met 12,6% meer stuks 5,8% in prijs.

Bij dendrobium daalden de aan-

tallen in week 44 met bijna 18% en steeg de prijs gemiddeld met ruim 20%. Potroos deed het minder goed: met 10,4% meer stuks verkocht zakte de prijs gemiddeld ruim 15%. Ook anthurium steeg in aantallen (+26%), de gemiddeld prijs daalde (-5,6%).

Bij groene kamerplanten steeg de gemiddelde prijs bij ficus (+6,8%) en hedera (+5,3); dracaena bleef stabiel in prijs. Hippeastrum steeg ruim 2% in aantallen en de prijs lag gemiddeld 2% hoger dan in week 44 vorig jaar.

Tuinplanten Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 130

in procenten

120

110

100

90

39 Aanvoer index

22

Markt-2-Veilingbijdragen-nw.indd 22

40

41

42 Prijs index

43

44 week

Meer aanbod, lagere gemiddelde prijs De aantallen van tuinplanten stegen in week 44 met 28,6% ten opzichte van dezelfde week vorig jaar. De prijs blijft gemiddeld achter met 5,4%, maar door de extra aantallen steeg de omzet met 21,7%.

De nummer 1 qua omzet in deze week was helleborus. In aantal stuks werd er bijna 601% meer verkocht en lag de prijs gemiddeld bijna 4% lager.

Skimmia scoorde met 5% minder stuks een hogere middenprijs met 8,3%. Daarna volgen calluna en gaultheria beide met minder

aanbod (calluna -18,5% en gaultheria -5%) en ook beide met een gemiddeld lagere prijs (calluna -15% en gaultheria -2%).

De prijs van chamaecyparis bleef stabiel terwijl er wel bijna 40% meer stuks werden verkocht.

45 (2015)

04-11-15 15:18

België

Over de toonbank

Kortrijk

Gudrun Descamps-Bekaert:

’Allerheiligen is en blijft een belangrijke traditie in België’

FOTO: DESCAPLANT

Zit er een stijgende lijn in de verkopen voor Allerheiligen?

Danny en Gudrun Descamps.

Naam: Descaplant Locatie: Kortrijk Sortiment: 60% bloemen, 30% planten, 10% overig Specialiteit: allround Aantal medewerkers: 3

Was het druk voor 1 november? „Het was drukker dan vorig jaar. We hadden veel bestellingen vooraf, maar ook op de dag zelf was er veel aanloop. We waren gewoon open die dag, zoals elke zondag. Ons personeel heeft de benen uit het lijf gelopen.”

„Zeker! Een jaar of vijf jaar geleden is hier in de buurt een kerkhof gekomen. Sindsdien is 1 november belangrijker voor ons geworden. Het is een mooie, moderne begraafplaats en daar passen kleine, fijne arrangementen bij. Dat ligt ons beter dan de ouderwetse potten chrysanten die je op andere begraafplaatsen veel ziet. Tot slot denk ik dat 1 november een belangrijke traditie is en blijft in België. Je ziet jong en oud die dag de doden herdenken, op gepaste wijze, en daar horen bloemen en planten gewoon bij.”

Welke bloemen en planten verkocht u vooral voor die dag? „Met name rozen, fijne chrysantjes, protea, hortensia en sempervivum. De belangrijkste kleur in de arrangementen was wit, maar ook herfstkleuren deden het goed.”

Was de handel duurder in aanloop naar 1 november? „Niet bijzonder. Op de maandag voor Allerheiligen was de handel wel erg duur, maar in de dagen daarna zakte het al gauw weer naar een normaal niveau.”

Hoe koopt u in? „Mijn man koop twee tot drie keer in de week zelf in op de veilingklok in Brussel. Als het nodig is, bestellen we nog wat bij de groothandel bij. Zoals nu ook, voor 1 november.

Mijn man is inmiddels zo ervaren, dat hij precies weet op welke kwekersnamen hij moet kopen om verzekerd te zijn van de beste kwaliteit en versheid. Het bevalt ons zeer goed, de eigen inkoop middels de veilingklok en de korte lijnen tussen de producent en de winkel.”

Waarom het woord ’plant’ in uw bedrijfsnaam? „We zijn ooit begonnen met het verhuren en verkopen van kamerplanten. Al snel daarna werden we een allround bloemenwinkel, maar de naam is gebleven. We verhuren nog steeds planten – vooral laurierboompjes en palmen – maar dat segment is lang niet meer zo belangrijk als toen. Bij feesten wordt er niet bezuinigd op de hapjes en de drankjes, maar wel op de decoratie helaas. Planten zijn altijd wel een belangrijk onderdeel van ons winkelconcept gebleven. In deze periode is het wat stil op plantengebied, maar het valt me wel op dat cactussen weer populairder worden.”

Standpunt

’Beperkte sierteeltdeelname aan Expo, maar met groot thema’

V

Charles Lansdorp, Felinifoundation

Mee eens, oneens of denkt u er heel anders over?

Reageer dan bij de marktredactie: A.F. Middelburg, 06-23631549 of mail afmiddelburg@hortipoint.nl

45 (2015)

Markt-3-Toonbank-nw.indd 23

orige week sloot WereldExpo 2015 Milaan definitief haar poorten. Italië kan terugkijken op een mega event met meer dan 21 miljoen bezoekers. De WereldExpo was de afgelopen jaren in Italië bijna dagelijks in het nieuws. Italië kan het succes van de WereldExpo goed gebruiken in een periode van economische recessie waar maar geen eind aan lijkt te komen.

Opmerkelijk was daarentegen de onbekenheid van deze WereldExpo in Nederland. Ik sluit mij aan bij het standpunt van Hermen de Graaf in het Vakblad van twee weken terug dat Nederland als belangrijke wereld-

speler in de tuinbouw kansen heeft laten liggen. Het gaat hier om grote vraagstukken over water- en voedselschaarste, maar ook over de kennis van bloemen en planten. Kennis die bij de jonge generatie nauwelijks meer aanwezig is. In veel landen zijn het de grootouders die deze kennis nog wel bezitten.

Europa vergrijst en heeft ruim 60 miljoen opa’s en oma’s die graag hun kennis delen met de jonge generatie. De communicatie tussen de generaties is de gedachte achter de internationale Grootouderdag die op 2 oktober wordt gevierd.

Met het project Festa dei nonni vanuit

de VGB en de Felinifoundation, met ondersteuning van Gebr. Barendsen, Chrysal, Dümmen Orange, Schoneveld breeding, Amigoplant, Van der Plas, Lievaart transport, Deliflor, Lemkes en Anthura is het gelukt om bloemen en planten op de activiteiten kalender te krijgen van de WereldExpo.

In de week van 2 oktober is het Holland-paviljoen in de bloemen gezet en zijn er bloemen- en plantenworkshops georganiseerd. Een beperkte deelname maar met een groot thema dat de komende jaren kansen biedt voor de sierteeltsector.

23

04-11-15 15:18

A

„Niet zo best, vooral op het eind”, meldt directeur Henny van der Gugten van Star & Van der Gugten over de prijsvorming voor Nederlandse helianthus. Veilingmeester Koos Heemskerk van FloraHolland Rijnsburg heeft ook het idee dat de resultaten voor telers matig zijn geweest. „En de prijsvorming was grilliger”, stelt hij vast. Teler Alex Guldemond die in Spanje en in Lisse helianthus teelt, bevestigt de schommelingen in prijs. „En de dalen zijn diep en lang, de pieken kort en niet zo hoog. Geen topjaar”, blikt hij terug.

Aanvoer vergelijkbaar Op seizoenbasis lag de als Nederlands geregistreerde aanvoer van helianthus dit jaar op een verge-

lijkbaar niveau als vorig jaar om uit te komen op zo’n 44 miljoen stelen. De middenprijs tot en met september stokte per steel op 23 cent, dat is 2 cent minder dan in 2014 en hetzelfde als in 2013. Een grote teler in de Haarlemmermeer die niet met naam wil worden genoemd en van wie de productie door de directe afzet niet in de veilingstatistieken zit, omschrijft afgelopen seizoen als matig. Hij wijt het vooral aan de weersomstandigheden. Aad van Kampen van de gelijknamige kwekerij in Noordwijkerhout is op zich wel redelijk tevreden. „Maar door de zomerstorm begin juli hadden we veel schade en uitval, dus ook met meer oogstarbeid en een mindere kwaliteit”, stelt hij vast.

Foto: DE GRAAF VAN DER ZANDE

Haperend seizoen voor Nederlandse helianthus

Handelaren hebben ook gemerkt dat de vraag uit Engeland wat tegenviel. „Door de mindere kwaliteit aan het eind van het seizoen zijn de lijnen met zonnebloemen eerder geschrapt”, aldus Van der Gugten. Verder is de Engelse lokale productie toegenomen, vooral in de regio Spalding. „Vanuit Europa hebben we alleen maar een aanvullende rol”, meldt Jan van Delft van Finlay Flowers.

Volgend jaar wordt vanuit Nederland een lagere aanvoer verwacht. Niet alleen omdat de prijzen en resultaten dit jaar lager uitvielen, ook doordat de kosten van met name landhuur lijken toe te nemen. Grootschalige producenten haken daardoor mogelijk af.

Spreiding Voor Guldemond begint het seizoen ook volgend jaar met aanvoer vanuit Spanje om in de zomermaanden over te schakelen op Nederlandse aanvoer. Van Kampen vervroegt de aanvoer met productie vanuit de kas.

Beiden teelden afgelopen seizoen ook gevuldbloemigen, zoals Teddy Bear en Double Shine. „Er is veel renaming in dat aanbod en dat bederft de markt”, aldus Van Kampen die volgend jaar met andere rassen op de markt komt. „Assortiment is er eigenlijk niet door de dominante positie van Sunrich Orange”, vindt inkoper Kees de Koning van Van Dijk Bloemen. In 2016 wordt wel meer verwacht van de Sunrich Upface, met rechtopgaande bloem. ■

Buitenchrysanten eindelijk weer eens in de plus Het is nog maar een kleine groep, de buitenchrysanten in het

„We doen er niet zoveel in, maar in Duitsland hebben we nog altijd een vaste vraag naar Hollandse buitenchrysanten”, meldt

inkoper Martin van Doorne van W.K. Heyl Jr. over deze productgroep. Ben Durieux, inkoper bij Wesseling Bloemenexport: „Spo-

radisch worden ze nog besteld, in heel kleine aantallen.” En bij de klanten van Star & Van der Gugten zijn buitenchrysanten volgens directeur Henny van der Gugten ’niet meer te slijten.’

Structurele krimp

Foto: DE GRAAF VAN DER ZANDE

Mogelijk komt er volgend seizoen een einde aan de structurele aanvoerkrimp, want telers boeken betere resultaten dit jaar. „Buitengewoon goed”, typeert teler Jan Hoogeveen van de gelijknamige kwekerij in Noordwijkerhout het voor hem op 1 november afgesloten seizoen.

Kees van Beek van kwekerij C.N. van Beek in Roelofarendsveen omschrijft het seizoen als redelijk. „Vorig jaar was het slecht. Dit jaar waren de prijzen beter, maar kwam de aanvoer later op gang.

24

Markt-4-wk45-Snijbloemanalyses-nw.indd 24

Te veel licht in de zomer belemmerde de knopvorming.” Dat is ook de analyse van aanvoerder en vermeerderaar Theo Plak van Plak Chrysanten uit Heerhugowaard.

Hij verwacht op basis van de verbeterde prijsvorming volgend jaar een toename. De jarenlange aanvoerdaling bij FloraHolland kan daardoor omslaan in een stijging. Begin dit millennium lag het aanbod nog op bijna 20 miljoen stelen, vorig jaar op zo’n 10% daarvan. Door nieuwe registratie is de trend hierin lastiger vast te stellen.

Het assortiment bestaat vooral uit kleuren in de series Gompie en Beppie bij de troschrysanten.

Bij de pluizers deed Astro het dit jaar goed en komt er volgend jaar een nieuwe, Brandy Red. ■ 45 (2015)

04-11-15 15:17

De aanvoer van alstroemeria bij de vestigingen van FloraHolland krimpt dit jaar met zo’n 8% tot minder dan 150 miljoen takken.

25

50.0000

20

40.0000

15

30.0000

10

20.0000

5

10.0000

0

Records Dat is de helft van het recordaantal in 2000 (zie grafiek). Toen werd gemiddeld 14 cent per steel betaald. Het moet gek gaan, als de recordprijs van gemiddeld 19 cent in 2014 dit jaar niet wordt overtroffen: tot en met september was er een voorsprong per steel van 1 respectievelijk 3 cent in vergelijking met 2014 en 2013. „Het voorjaar was heel goed, de zomermaanden minder en vanaf augustus liep het weer beter”, stelt Rick Tesselaar van Tesselaar Alstroemeria in Luttelgeest vast. „Er is minder aanvoer en de investeringen van praktisch alle telers die er nu nog zijn in een beter assortiment en betere kwaliteit worden door de markt nu gewaardeerd. En het lijkt erop

00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14

13 t/m 14 sep t/m t 15 sep t/m t sep t

„De vraag is toegenomen, dat is mede te danken aan de goede kwaliteit tegenwoordig”, meldt inkoper Wilko Heyl van W.K. Heyl Jr over de vraag naar alstroemeria in Duitsland. Brian van der Hulst, inkoper bij Wesseling Bloemenexport, vindt dat de belangstelling beter is geweest en per land verschilt. „Italië is alleen in voor zware kwaliteit, mits redelijk aan de prijs. Spanje wil goedkope alstroemeria van lichte kwaliteit”, is zijn ervaring.

Volgens inkoper Mesut Ozdemir van Van Dijk Flora is de vraag in het retailsegment beperkt. „Alstroemeria’s hebben onvoldoende kleur in de knop”, geeft hij als belangrijkste oorzaak aan.

Jan van Delft van Finlay Flowers meldt dat in Engeland lokaal geteelde en vanuit Colombia geïmporteerde alstroemeria’s de voorkeur hebben. „Vanuit Nederland zijn we aanvullend en dat geeft ook groeikansen.”

Gemiddelde prijs in centen

Vernieuwing van het assortiment, verbetering van de vermarkting en een lagere aanvoer krikken de resultaten met alstroemeria op. Handelaren zien verschillen in vraag.

0

Verkochte aantallen x duizend

Foto: DE GRAAF VAN DER ZANDE

Impuls alstroemeria door krimp, marketing en assortiment

Aanvoer en middenprijs alstroemeria op de Nederlandse veilingen vanaf 2000 (bron VBN/FloraHolland).

dat alstroemeria is herontdekt als hippe bloem”, verklaart hij.

Ketenpartijen investeren ook gerichter in marketing. Nieuwe trosalstroemeria’s als Paradiso en Charmelia Pink sinds 2014 en Charmelia White vanaf week 21 dit jaar worden exclusief nu nog door Together2Grow in Poeldijk en Schipluiden geteeld en nu nog alleen via de DFG-handelshuizen verkocht.

Verbreding markt „Hopelijk wordt de markt hierdoor verbreed”, reageert Tesselaar.

Volgend jaar introduceert Together2Grow een noviteitenmix

met vijf cultivars en teruggesneden tot kortere lengte. „De handel wil transportkosten besparen en daar spelen we op in”, licht Robin van der Knaap van het samenwerkingsverband toe.

Er worden volgend jaar veel noviteiten verwacht, zoals de rijkbloeiende, violetkleurige Decora, en rond week twintig de herintroductie van alstresia. De roze Famke lijkt een belofte. Aan heldergeel is volgens handelaren een behoefte. „Het assortiment is voldoende.

Correcte opgave van het takgewicht is belangrijker dan nieuwe soorten. Telers moeten daarover niet liegen”, vindt Heyl. ■

Marktacties Promotie

Bloemenagenda

Balkonplant 2016: geranium, vanaf april mediacampagne Terrasplant 2016: hibiscus, vanaf april mediacampagne Woonplant van de maand november: kerstster Woonplant van de maand december: hyacint Tuinplant van de maand november: gaultheria Tuinplant van de maand december: helleborus PurE Seasonal Flowers herfst: helianthus, callistephus, hypericum, rozenbottel, dahlia 24 sep - 30 nov Campagne Trending in de Tuin Mooiwatplantendoen.nl 24 sep - 30 nov Campagne Trending in the Garden Pflanzenfreude.de 5 okt - 31 okt Campagne Lievelingsbloem Mooiwatbloemendoen.nl 3 mrt - 6 mrt Huis&Tuin, consumentenbeurs WTC Expo Leeuwarden

Bloemenbureau Holland, VBW en FloraHolland

6 nov Rob’s Grote Tuinverbouwing met o.a: Ilex Little Rascal sense, Sense coniferen, lisianthus, Pinus picea Silver Crest, Helleborus Gold Collection, droge bollen, bol-op pot: tulp, hyacint, narcis, eucomis, glamini, freesia en sonatini, chichi-orchidee (paphiopedilum), TiSento, tuinbloeiers, Alice orchideeën, Green is... Dracaena marginata pot 30, hedera groen-hangpot pot 24, Pachira aquatica gevlochten stam pot 30, yucca pot 21. SBS6, 17.00 uur.

12 okt - 8 nov: lisianthus 2 nov - 29 nov: orchidee 23 nov - 27 dec: amaryllis

Bloemendagen 8 nov Remembrance Sunday (GB) 10 nov Dag van de Mantelzorg (Ned) 11 nov Bevrijdingsdag WOI (Fra), Wapenstilstand (Bel), 11 nov Onafhankelijkheidsdag (Pol) 15 nov Feestdag Duitstalige gemeenschap (Bel) 15 nov Feest van de Dynastie (Bel) 15 nov Grootoudersdag (Bel) 18 nov Dank-, boete- en gebedsdag (Dui) 29 nov Moederdag (Rus) 30 nov St. Andrew’s Day (Schotland) 5 dec Sinterklaas (Ned) 6 dec Sint-Nicolaas (Bel) 7 dec Nationale Vrijwilligersdag 8 dec Maria Onbevlekt Ontvangen (Ita, Oos,Zwi)

Heeft u informatie voor de agenda? Mail naar afmiddelburg@hortipoint.nl

45 (2015)

Markt-4-wk45-Snijbloemanalyses-nw.indd 25

25

04-11-15 15:17

Exporteur over Hongkong

Analyse bloeiende planten

Nu bessen kleuren komt ardisia echt op stoom Nu de bessen van de ardisia goed op kleur komen, schieten

Carlo Vijverberg:

’Hongkong is stabieler dan China’ Hongkong, qua bloemenexport net zoals China? „Niet echt, de bloemenmarkt in Hongkong heeft een langere historie en is veel stabieler dan die in China. De Engelse invloed is er nog groot en dat zorgt ervoor dat de inwoners van Hongkong erg bloemen-minded zijn. Wij leveren sinds 2008 aan Hongkong. In eerste instantie aan een importeur op de groothandelsmarkt, maar tegenwoordig uitsluitend aan bloemisten. Wij leveren daar tot aan de luchthaven. Via een agent komen de bloemen bij de detaillist.”

Welke bloemen exporteert u naar Hongkong? „We leveren een breed assortiment, maar hortensia, amaryllis en calla zijn uitschieters. Op de groothandelsmarkt zie je veel goedkope bloemen uit China. De Nederlandse producten zijn relatief duur, dus moeten ze van hoge kwaliteit zijn. De crisis heeft hier niet zo veel mee te maken; die was in Hongkong niet zo sterk voelbaar.”

Welke ontwikkelingen ziet u in deze markt? „De traditionele bedrijfskolom van importeur-groothandel naar bloemist en vervolgens naar de consument is in Hongkong sterk aan het vervagen. Importeurs leveren steeds vaker rechtstreeks aan consumenten en bloemisten importeren in toenemende mate zelf.”

Is het prettig zakendoen in Hongkong?

Heeft Hongkong nog spannende plannen? „Jazeker, in 2017 wordt de Hongkong Zhuhai-Macou Bridge opgeleverd, met z’n bijna vijftig kilometer de langste brug ter wereld.

Deze brug verbindt Hongkong met Macau, het Las Vegas van het Verre Oosten. Hierdoor zal het toerisme in Macau toenemen en de vraag naar bloemen een impuls krijgen. Bijkomend voordeel is dat de bloemen voor Macau dan eenvoudiger via Hongkong ingevlogen kunnen worden, wat het transport goedkoper maakt. Hongkong zelf is een volwassen markt die redelijk stabiel zal blijven.”

26

Markt-5-wk45-Exporteur-Afzetzaken-nw.indd 26

Iets meer wit

Bij Intratuin nemen de volumes van ardisia nu rap toe. Inkoper Joost Bremmer: „Voor ons is het vooral een herfstproduct, want tegen de kerst is er vaak geen ardisia meer te krijgen. Producenten wijzen ons daar nu al op. Alleen door te reserveren, kom je er in die periode nog aan. Ardisia is een exclusief product, dat van de liefhebbersmarkt goed is doorgestoten naar de consumentenmarkt. Dit seizoen zijn de planten goed compact en vol.

Dat ze wat korter zijn dan anders, is voor ons alleen maar een voordeel.” Voor Gasa Holland is ardisia wel een echt kerstproduct. De vraag is nu nog rustig. Kees Knecht: „We kopen vooral de 14 cm-pot, voor het hogere marktsegment. Het is dan ook geen retailproduct, vanwege de prijs, maar ook omdat het lastig is om er homogene partijen van te krijgen in grote volumes.” ■

Paul Clement van kwekerij Clement in Rijsenhout: „In september was de handel nog lauw. Ondanks het geringe aanbod zat het milde weer de vraag in de weg. Vanaf half oktober zijn de prijzen goed op peil. Omdat de bes-zetting en de opbouw van de plant er beter uitzien dan vorig jaar, heeft de handel er ook wat meer voor over.

Deze week kwamen ook de eerste aanvragen binnen voor levering tot half december.” Het zijn veelal dezelfde afnemers die zich wagen aan de ardisia, constateren kwekers. Een aantal exporteurs ziet de beperkte beschikbaarheid, de wisselende kwaliteit en de relatief hoge prijs als een te groot risico.

Van den Bos Premium Ardisia’s in ’s-Gravenzande levert de ardisia vanaf week 42. Dick van den Bos: „Twee weken voor de kerst willen

Hoger marktsegment

450

450

400

400

350

350

300

300

250

2010

2011

2012

2013

2014

250

Verkochte aantallen x duizend

„Jawel, zolang je ze maar zeer correct benadert en bij voorkeur per e-mail, dat hebben ze liever dan direct telefonisch contact.

Bloemisten in Hongkong zijn in het algemeen correcte mensen, die dikwijls zes of zeven lange dagen in de week in touw zijn.”

we leeg zijn. De ervaring leert dat winkels dit toch wat prijzige artikel vlak voor de kerst niet meer inkopen. Dit jaar hebben we iets meer wit beschikbaar, de verhouding ligt nu op 80% rood en 20% wit. Daarnaast zijn we bezig met nieuwe kleuren, zoals roze en zalm.

Bij kerststerren doen die kleuren de laatste jaren ook goed mee, waarom dus niet bij ardisia?”

Gemiddelde prijs in centen

Bedrijf: Florca Westland Functie: directeur Belangrijkste afzetlanden: USA, Canada, Midden-Oosten, Verre Oosten, Caribisch gebied en Afrika Inkoop: via moederbedrijf Hamifleurs en direct bij kwekers Aantal medewerkers: 10

Hoewel een groene ardisia-bes in de winkel of bij de consument snel doorkleurt naar rood, wacht de handel liever af tot de bes zijn uiteindelijke kleurtoon heeft bereikt.

Hun klanten ervaren dat de consument de plant eerder meepikt als er kleur op zit, dan wanneer die nog onbepaald is. Witte ardisia’s zijn al vanaf begin september verkrijgbaar, de rode varianten komen vanaf half oktober pas goed op gang.

Verkochte aantallen en middenprijs van ardisia op de FloraHolland veilingen van 2010 tot en met 2014.

45 (2015)

04-11-15 15:17

Afzetzaken

Najaarsviolen liepen goed weg na trage seizoensstart Mooi herfstvakantieweer leidde tot veel vraag naar late najaarsviolen. Telers boden dit voor hen risicovolle product dit

de violen aan de rauwe kant kwekerij De Noordpoel in De Kwakel verlaten. ,,De kwaliteit is goed, maar normaal willen afnemers meer open bloemen zien.”

De plantenhandel sprak eind week 44 van een tekort aan violen. ,,De vraag concentreert zich steeds meer in de herfstvakantie, mits het weer dan goed is”, aldus Lau van der Hoorn van Intratuin Groencentrum.

Via FloraHolland werden tot en met week 44 8,8 miljoen stuks najaarsviolen verhandeld, 13% minder dan vorig jaar. Vooral de afzetpiek rond week 38 bleef lager. Een deel van het verschil werd mogelijk elders afgezet, maar handelaren en telers hebben de indruk dat dit jaar daadwerkelijk minder najaarsviolen beschikbaar waren.

Kwekerij Baas in Ens zet volgens verkoper Wilco Arendse al jaren geen najaarsviolen voor de vrije handel meer op. ,,Daar is te weinig vraag naar.”

Traag

Piekvraag en tijdelijk hoge klokprijzen maken nog niet dat de gemiddelde viool dit jaar meer opbrengt dan voorgaande jaren.

Het prijsniveau ligt ongeveer gelijk met 2013. Dat is niet alleen een gevolg van het feit dat de prijzen voor veel violen lang voor het seizoen al zijn bepaald.

Ook de daghandel gaat niet tegen elke prijs. ,,Het blijven wel violen.

Je kunt er niet alles voor vragen”, meent Secrève van Noordpoel.

Het verschil in opbrengst tussen het huidig redelijk goede seizoen en slechtere voorgaande jaren blijft daardoor beperkt. Omdat de risico’s ook onverminderd groot blijven, zullen deze resultaten telers naar verwachting niet prikkelen om volgend jaar weer meer ’vrije’ hersftviolen te zetten. ■

45

60.000

40

55.000

35

50.000

30

45.000

25

40.000

20

35.000

2010

2011

2012

Ramona Fransen Wat voor actie hebben jullie op touw gezet?

Prijs gelijk

2013

2014

Wat valt er te winnen?

Wat hopen jullie hiermee te bereiken?

Is het lastig je te onderscheiden?

Verkochte aantallen x duizend

Gemiddelde prijs in centen

Bij Spaloo Plant in ’s-Gravenzande vond teler Gerard Spaans de vraag naar violen in augustus en september maar traag op gang komen. Later trok die aan. In week 44 zag verkoper Maurice Secrève

FOTO: FRANSEN ROSES

Analyse tuinplanten

Niet op de Trade Fair dit jaar?

Verkochte aantallen en middenprijs viola (jaartotalen) via de FloraHollandveilingen van 2010 tot en met 2014.

45 (2015)

Markt-5-wk45-Exporteur-Afzetzaken-nw.indd 27

27

04-11-15 15:17

Samen water zuiveren Afvalwaterzuiveringsinstallaties maken rioolwater geschikt voor terugkeer in het oppervlaktewater. Kunnen ze echter ook dienen als collectief zuiveringsproject voor de glastuinbouw?

D

e Groote Lucht is een van de vier afvalwaterzuiveringsinstallaties (AWZI’s) van het Hoogheemraadschap van Delfland. Het complex met de kenmerkende ronde bezinktanks ligt langs de Nieuwe Waterweg, tussen Maassluis en Vlaardingen. Nu de glastuinbouw vanaf 1 januari 2018 verplicht is haar afvalwater te zuiveren, komen ook AWZI’s in beeld als optie om dit karwei voor een cluster van glastuinbouwbedrijven uit te voeren.

Voor AWZI Nieuwe Waterweg, de zuivering van Delfland in Hoek van Holland, is eerder dit jaar vastgesteld dat dit complex inderdaad als collectieve zuivering voor de glastuinbouw kan dienst doen, in dit geval voor tuinders in het Westland.

Tegen betaling kan de AWZI resten van gewasbeschermingsmiddelen uit het spuiwater van glastuinbouwbedrijven halen. Vraag is alleen hoeveel geld tuinders daarvoor moeten gaan neertellen.

LTO Glaskracht Nederland brengt momenteel kansrijke locaties voor collectieve zuiveringsprojecten in kaart. Behalve AWZI’s gaat het daarbij om gebieden die geschikt zijn om er een project zoals AquaReUse in Bleiswijk te beginnen.

Zoiets is volgens de brancheorganisatie in bijna elk glastuinbouwgebied mogelijk, mits bedrijven al op de riolering zijn aangesloten en telers de kosten willen delen.

Collectieve zuiveringssystemen kunnen tot 2021 de tijd krijgen om te functioneren. De locatie moet dan wel vóór 1 december bij LTO Glaskracht zijn aangemeld, compleet met uitleg waarom de realisatie en ingebruikname pas na 1 januari 2018 mogelijk is. < Quincy von Bannisseht qvb@hortipoint.nl

Foto: Guido Benschop

28

Spread.indd 28

45 (2015)

04-11-15 16:09

45 (2015)

Spread.indd 29

29

04-11-15 16:09

Foto: JoeF SleegerS

Windenergie heeft wind mee

De overheid wil in 2020 het aandeel windenergie hebben uitgebreid van 3.200 naar -

Joef Sleegers jsleegers@hortipoint.nl

O

oit was Nederland het land van de windmolens. Echter, zo populair als de molens op Kinderdijk zijn, zo verguisd worden hun moderne soortgenoten. Desondanks wil de Nederlandse overheid in 2020 het vermogen aan windenergie hebben uitgebreid van de huidige 3.200 naar 6.000 MW. In dat opzicht hebben de molens de wind mee. Er liggen dus kansen voor ondernemers. „Als het lukt om een vergunning en subsidie te krijgen, dan is er zeker een goede businesscase van te maken”, zegt Arthur Vermeulen, directeur Windenergie bij Pure-Energie, „met een terugverdientijd tussen acht en tien jaar.”

Een windmolen heeft van zichzelf een flink vermogen. De nieuwste grote exem-

30

Windenergie.indd 30

plaren halen met gemak een vermogen van 4 MW, goed voor 10 tot 12 miljoen kWh per jaar. Om een vergelijkbaar vermogen in te vullen met zonne-energie zijn zeker 10 ha zonnepanelen nodig.

Zo’n reus van 4 MW kost ongeveer € 5,5 miljoen. Na een jaar of negen is hij terugverdiend; daarna kan hij een mooie bijdrage leveren aan het bedrijfsrendement. Een turbine gaat makkelijk een jaar of twintig, dertig mee. De onderhoudskosten zijn af te dekken met een service- of garantiecontract.

Veruit de meeste windmolens staan op grond van agrarische ondernemers, vooral in de akkerbouw. In glastuinbouwgebieden zijn er nog weinig te vinden. „Provincies kiezen tegenwoordig vaak niet voor losse

molens, maar meerdere bijeen”, ziet Stijn Schlatmann, directeur van Energy Matters. „Bijvoorbeeld vijf in een lijnopstelling, langs de rand van een akker.”

Windmolens hebben drie nadelen. Ze vallen op in het landschap, ze maken geluid en ze werpen een schaduw. Bij oudere exemplaren kunnen er ook ijsbrokken vanaf vallen.

Moderne turbines hebben technieken om ijsaangroei te voorkomen.

Wettelijk moet er een minimale afstand tot woningen worden aangehouden. Deze afstand hangt onder meer samen met de grootte van de molen, en komt grofweg neer op een meter of 400. De woning van 45 (2015)

04-11-15 15:17

’Windenergie is moeizaam traject’ -

-

Almere Buitenvaart

Klazienaveen -

-

de eigenaar telt daarbij niet mee. Deze minimale afstand is vaak een belemmering voor windprojecten in tuinbouwgebieden, die relatief kleinschalig zijn.

Ook weerstand van omwonenden gooit nogal eens roet in het eten. Zij vrezen voor waardevermindering van de woningen. „In de praktijk valt die waardedaling enorm mee”, ervaart Erik Holtslag, adviseur duurzame energie bij Ecofys. „Het is slechts een fractie van wat er in de pers wordt geroepen.

Bovendien is er een vergoeding wegens planschade van toepassing.”

Lange adem Gemeenten zijn echter zeer gevoelig voor protesten. Het is goed mogelijk dat een project aan alle eisen voldoet, maar wordt getorpedeerd door dorpelingen die een kilometer verderop wonen. „Soms zijn de gevoeligheden te ondervangen door buurtbewoners te laten deelnemen in het project”, zegt Holtslag. „Dat kan een compensatie geven voor de overlast.”

De weerstand onder omwonenden leidt er toe dat de vergunningaanvraag een kwestie is van lange adem. Het neemt zeker twee, 45 (2015)

Windenergie.indd 31

drie jaar in beslag. „Daarom zijn er steeds minder vaak windmolens in particulier eigendom”, zegt Vermeulen van Pure-Energie. „Het voortraject voor een vergunning kost al gauw een paar ton, met het risico dat het alsnog niet doorgaat. Dat laat men bij voorkeur regelen door grote, ervaren partijen.

Pas als alles in kannen en kruiken is, stapt men in het project.”

Een andere variant om te profiteren van windenergie is een stuk grond verhuren aan een energiemaatschappij. Op zich heeft een windmolen niet zo veel ruimte nodig. Voor de voet wordt ongeveer 20 x 20 m gerekend.

Ook moet de windmolen makkelijk bereikbaar zijn voor zwaar transport; hiervoor is een opstelplaats van 20 x 40 m voldoende.

Voor zo’n stukje grond worden aardige prijzen voor betaald, in de orde van € 30.000 per jaar. „De grondprijzen dalen langzaam, want de overheid stelt zelf ook veel grond beschikbaar”, constateert Vermeulen.

Voor of achter de meter?

Bij de lokale opwekking van elektriciteit is altijd de vraag: gebruik ik de stroom voor of na de meter? Dat geldt ook voor wind-

-

energie. Wordt de stroom permanent aan het net geleverd, dan ontvangt de producent € 0,07 tot € 0,09 per kWh, inclusief de SDE+ vergoeding. Gebruikt hij de stroom voor de meter en levert het restant aan het net, dan spaart hij over het eigen gebruik netkosten en belastingen uit. De vergoeding voor de reststroom die hij aan het net levert is wel een stuk lager, namelijk € 0,03 per kWh. Je moet dus zelf heel wat gebruiken wil dat voordelig zijn. <

In het kort ■

van acht tot tien jaar.

■ ■

turbine biedt een aardig rendement.

-

31

04-11-15 15:17

Teelttips ZOmerBLOemen Grondmonsters

Hypericum

ster te laten steken heeft u de totale vitaliteit van de bodem weer in beeld. Op dit monster worden ook de vastgelegde elementen weergegeven. Vastgelegde elementen zijn door een goed groeiende plant makkelijk van de bodem los te weken. Deze hoeven dan ook niet steeds in grote hoeveelheden te worden gegeven als het zogenaamde bijmest-monster aangeeft dat er een tekort

is. Door het basismonster altijd te betrekken bij de beoordeling van het bijmest-monster, kunnen veel betere beslissingen worden genomen.

Overwinteren

Henk van den Berg Teelt- en Bedrijfsadvies, 0252-340301

Henk van den Berg Teelt- en Bedrijfsadvies, 0252-340301

Ook dit jaar blijkt de beworteling van de tulpen voor de broei goed te verlopen. Toch kan de beworteling slecht verlopen. De oorzaak hiervan ligt vaak in veel te rauw gerooide partijen en/of ethyleen uit zure partijen. Groeischeuren geven ook bewortelings-

problemen bij broei op potgrond, maar komen dit jaar in mindere mate voor.

Een andere oorzaak kan zijn dat het te lang duurt voordat de bollen, na het ontsmetten, worden opgeplant. De bollen drogen op, rond de wortelkrans wordt de middelenconcentratie hoger wat dan inbranding veroorzaakt.

Ook onvoldoende watergeven na opplanten of een onregelmatig patroon bij het planten kunnen de oorzaak zijn van ongelijke

beworteling. De bodem van de bol ligt dan na korte tijd droog en de beworteling stagneert. Het is daarom de komende weken zeker zinvol om kritisch naar de beworteling per bol te kijken en niet te volstaan met een vluchtige blik op de onderkant van de bakken (vooropgesteld dat er geen velletje op de bodem ligt).

Indien er toch problemen zijn met een trage beworteling kunt u volgende maatregelen nemen:

■ Langer bewaren bij 9°C. Dit heeft de voorkeur als er toch al wat wortels te zien zijn maar toch nog te kort.

De kouperiode wel iets verlengen.

■ Te droog onder de bolbodem geeft bewortelingsproblemen. U moet het water net onder de bolbodem er redelijk gemakkelijk uit kunnen knijpen.

Opnieuw nat maken van de grond in de bovenste laag helpt. Let wel: het gaat om de bovenste 3-4 cm van de bak, dus probeer een

te overmatige watergift te vermijden, want dat roept pythium op.

■ Wanneer u een zeer matige beworteling constateert bij het inhalen, zet dan de bollen in de kas bij circa 15°C, het wortelen gaat dan nog wat harder.

Verhoog pas bij voldoende wortels de temperatuur tot circa 18°C.

LeLie

tot goede werking tegen zwarte luis in lelie hebben de middelen: Plenum, Pirimor, Teppeki, Calypso en Gazelle. Denk om de beperkingen op het etiket van de middelen!

zo’n één keer per week gieten. Dat is vooral voor de ontwikkeling van de stengelwortels aan te bevelen. Als teveel water wordt gegeven dan uit zich dat vaak in het optreden van ziekten als phytophthora en pythium. Verder kan er sprake zijn overmatige plasvorming.

wat zwaardere zavel en kleigronden kan het aan te bevelen zijn om voor het planten een voorraadbemesting uit te voeren, omdat er op deze grondsoorten soms wekenlang geen water gegeven kan worden vanwege het watervasthoudend vermogen van deze grondsoorten. De keuze van de meststoffen hangt uiteraard af van de voedingstoestand van de bodem. Vaak wordt er gewerkt met mengmeststoffen van organische oorsprong. De ervaringen hier-

mee zijn goed. In sommige gevallen kan het echter ook aan te bevelen zijn aanvullend daarop te werken met meststoffen als patentkali of kieseriet. Patentkali is vooral aan te bevelen als er sprake is van een bodem die relatief weinig kalium bevat en kieseriet vooral voor de magnesium arme bodems.

Als u echt wil weten hoe de voedingstoestand van uw kasgrond is, neem dan een ander grondmonster dan degene die u in de zomer neemt om te kijken of er iets aan de bemesting moet worden aangepast.

Dit monster geeft alleen de direct beschikbare elementen weer en niet de voorraad in de bodem. Door elke paar jaar een compleet basis (buiten)- mon-

tuLp Beworteling

Luis Luis is nu op veel bedrijven aanwezig. Vaak zwarte luizen die lastiger te bestrijden zijn dan groene luis of katoenluis. Het blijkt dat vooral in die situaties waarin de preventieve luisbestrijding te wensen over laat, de meeste luizen voorkomen. Een redelijk

32

Teelttips-Schoffelen_nw.indd 32

Watergift De verdamping is sterk teruggelopen. Het is belangrijk om uw watergeefstrategie hier goed op af te stemmen. Over het algemeen zijn kleine gietbeurten nu het beste.

Door minder liters per keer te geven, kunt u evengoed

Bemesting Nu de totale watergift per teelt snel terugloopt is het belangrijk om voldoende voeding mee te geven aan het gietwater. Op de

Hypericum wordt het beste tegen de winter beschermd als het oude gewas er zo lang mogelijk op blijft staan. Het oude gewas zorgt voor bescherming tegen erosie door wind en voorkomt dat de grond bij zware regenval dicht slaat. Tevens geeft het oude gewas, zeker zolang er nog groen op zit, de plant extra vitaliteit. Hypericum is winterhard, maar bij extreme koude komt dit niet altijd uit de verf.

Wel blijkt dat een laagje compost op de regel, in combinatie met het oude gewas, voldoende beschermt tegen de vorst. Gebruik hiervoor geen plastic, omdat de planten dan in het voorjaar eerder gaan groeien, is er juist meer kans op schade door nachtvorst.

Alex Buis Tulpenadvies, 06-423888337 Wilfried Poland Bloembollenadvies, 06-31698070

Wilfried Poland Bloembollenadvies 06-31698070 45 (2015)

04-11-15 15:17

Schoffelen

groeNe eN boNte plaNteN Watergift, bemesting In de winter is het belangrijk de watergift goed af te stemmen op de gewasontwikkeling. Gewassen in opkweek moeten goed bemest worden en gewassen in de eindfase kunnen vaak met wat minder toe. Het moment van water geven is afhankelijk van de buiten- en de klimaatomstandigheden waarin het gewas groeit.

Vooral in de wat kouder geteelde gewassen (hedera en fatsia) wordt snel te veel water gegeven, waardoor het gewas zwak op de wortel staat. Geef bij een lage watergeeffrequentie wel voldoende voeding mee.

De planten groeien, hoewel langzamer, toch gewoon verder. En bij een te lage EC ontstaat snel een gebrek.

perkgoed opkweek Voor een groot deel zijn violen, bellis en myosothis inmiddels opgepot. Start zodra de gewassen goed geworteld zijn direct met een goede bemesting. In de winterperiode is de watergeeffrequentie erg laag en daardoor is er minder kans om de juiste voeding in de pot te krijgen. Geef daarom bij iedere watergift een goede voeding mee. Het juiste moment is erg afhankelijk van de weersomstandigheden en de droogte van de potkluit. Beter is te wachten tot de pot wat droog getrokken is en daarna goed water te geven zodat de planten er weer even 45 (2015)

Teelttips-Schoffelen_nw.indd 33

Gewassen die onder lichte en warmere omstandigheden gekweekt worden, zoals ficus, vragen in najaar en winter nog vrij veel water. Bij die gewassen is de EC makkelijker te handhaven. Een plant met een goed bemeste potkluit is veel houdbaarder dan met een arme potkluit.

Geef daarom tot het einde van de teelt voldoende voeding mee.

Het is nu de tijd om de laatste haarden van aantastingen op te ruimen, evenals goed scouten en plekken met een aantasting stevig te behandelen. Vooral spint stak hier en daar toch weer de kop op. Trips en luis zijn over het algemeen goed bestreden. ’Schoon’ de

tegenaan kunnen. Beslist niet pappen en nathouden.

Als desondanks het gewas wat bleek staat of gebrekverschijnselen vertoont, kan een bladbemesting uitkomst bieden. Het beste is hiervoor een ureumhoudende bladmeststof te gebruiken.

Ureum activeert de plant en dat zorgt voor een goede opname van de belangrijke voedingselementen.

In het koude en vochtige seizoen is er een verhoogde kans op een infectie van schimmelziekten. Een preventieve aanpak is dan het beste. Gebruik hiervoor middelen zoals Daconil, Teldor, Luna en Switch. Gebruik het laatste middel niet bij pelargonium als volgteelt. Wees extra alert op valse meeldauw in de violen en myosotis. Het is raadzaam deze preventief te behandelen. Bij een aantasting kan het beste tweemaal gespoten worden

winter ingaan, is belangrijk en vergroot de kans op succes met de geïntegeerde bestrijding komend voorjaar.

Dop- en wolluis blijven lastig te bestrijden. Door de aanvullende eisen van afnemers met betrekking tot neonicotinoïden is het moeilijk aantastingen definitief op te ruimen. Bij deze plagen is een goede bedrijfshygiëne belangrijk. In het bijzonder wolluis wordt heel gemakkelijk door het bedrijf versleept. Aangetaste planten zijn beter te verwijderen en daarna de omgeving van de aantasting goed behandelen met de bekende middelen.

Arie van Bostelen, Teelt- en Bedrijfsadvies, 06-51312208

met Ridomil Gold. Dierlijke parasieten zijn niet erg actief in deze periode. Alleen rupsen en bladluis zorgen soms voor verrassingen. De bladluis is goed te bestrijden met Teppeki en tegen rupsen zijn Steward of Runner in te zetten.

Groeiregulatie in violen, bellis en myosotis is maatwerk, stem dit af met uw adviseur of leverancier.

Vooral kleinbloemige violen blijven snel te klein als er te fors geremd wordt. Bij violen zijn het beste Alar en CCC te gebruiken. Pas als het gewas echt te fors gaat groeien, is het beter Bonzi toe te voegen. Myosotis en bellis kunnen het beste met Alar geremd worden, bij forse groei is ook wat Bonzi toe te voegen.

Schneider Youngplants, 06-53281711

kees van egmond kees@kees-ineke.nl

Nazorg ’Goedemiddag, met de nazorglijn van het Vakblad voor de Bloemisterij. Wat kan ik voor u doen? ’Wat u voor mij kunt doen? Nou, dat vraag ik mij af. Na jullie nummer 43 zit ik diep in de put. Wat moet ik met mijn bedrijf? Ik zie geen toekomst meer!’

Als het Vakblad een nazorglijn zou hebben dan had dit zomaar kunnen gebeuren stel ik mij zo voor. Tenminste, mij gaan artikelen als over het Westland Event niet in de kouwe kleren zitten. De scenario’s die getekend worden door mensen als Rotmans, Van Geest en Hazewinkel zijn nu niet bepaald schilderijen van een zonnige toekomst. Integendeel.

En ook binnen onze sector wordt er flink aan de deur gerammeld. Eric Moor mag graag tamboeren op het thema internationalisering. Ook in zijn laatste column in Onder Glas gaat het erover.

Buitenlandse bedrijven schreeuwen om Nederlandse groene vingers. Wij moeten de generatie zijn die de weg plaveit voor onze opvolgers. En voor die laatsten zal telen in het buitenland heel gewoon worden.

Mij bekruipt bij al zulke verhalen steeds weer het gevoel van ’is dit nu de toekomst zoals hij eruit gaat zien, of is het de toekomst zoals sommige mensen willen dat hij eruit gaat zien?’ Laat het me uitleggen.

We hebben binnen de tuinbouw een kleine groep ondernemers die internationaal denkt en bereid is om te veranderen. Transitiemanagement is voor hen geen vreemd woord. Zij lopen erin voorop. Ze hebben er ook belang bij. Als je een bedrijf in Zuid-Amerika hebt dan wil je daar ook goede bedrijfsleiders op zetten. Terecht.

Maar de grootste groep tuinders wil gewoon hier in Nederland zijn brood verdienen. Hij richt zich op een goede kwaliteit en hoopt daar een redelijke prijs voor te ontvangen zodat hij tuinder kan blijven en zijn bedrijf wellicht door zijn kinderen voortgezet ziet worden. En de grote vraag is, heeft zo’n tuinder toekomst, of moet hij mee in de vaart der volkeren?

Als je afgaat op de horrorscenario’s van de deskundigen verdwijnt straks elke mbo-tuinder.

Is er alleen nog plaats voor de hoogopgeleide slimmerik. Zal ik ook eens een voorspelling doen? Zo’n vaart gaat het niet lopen. Want de toekomst laat zich maar moeilijk dwingen. En ik zou haast zeggen: Gelukkig maar.

33

04-11-15 15:17

Nieuws

Mollen en fusarium belagen amaryllis

Kwekerij Zandvoort Flowers heeft op haar bedrijf in Gendt behoorlijk te kampen met mollen. Teler Rick Gerichhausen legde op woensdag 28 oktober tijdens een gewasbijeenkomst van LTO Glaskracht en FloraHolland uit dat die harige beesten direct onder de bollen gangen graven. „We hebben hier de paden opgehoogd met ongestoomde boomsnippers. Zodoende beschadigen we de bollen minder tijdens het oogsten. Ook wilden we het gehalte organische stof verhogen. Dit is namelijk de derde teelt amaryllis in deze grond. Daarom is er tevens kokos ingebracht. Per saldo kregen we toen waarschijnlijk te veel bodemleven. Vooral direct onder de druppelslang vinden de mollen veel voedsel, getuige de gangen die ze daar graven. De gevolgen zijn ongelijke groei en knoppen die verdrogen in de bol. Minder productie dus.”

Buiten de kas vangt Gerichhausen diverse mollen. „Daar zitten er genoeg. Dat is niet vreemd. Het is een heel landelijk gebied.”

Het lukt niet om ze buiten te houden of in de kas te vangen. Zelfs diverse experts konden nog geen afdoende bestrijding realiseren. De teler is voorlopig heel voorzichtig met het inbrengen van organisch materiaal. Op het bedrijf in Huissen zijn tussen de nieuwe aanplant alleen vooraan bij het pad grove houtsnippers neergelegd.

De afgelopen twee jaar zijn daar op 1,2 ha

freesia’s vervangen door amaryllis. „Het groeit enorm goed op deze zavelgrond. Nu afwachten hoe de bloemproductie is”, aldus Gerichhausen. Voorlichter Jan Overkleeft voegde toe dat vroege vakken op veel bedrijven dit jaar behoorlijk ongelijk bloeien.

Trips en narcismijt zijn goed beheersbaar bij Zandvoort Flowers. Extra luchtcapaciteit heeft ervoor gezorgd dat gerooide bollen na

foto: HaNs Neefjes

Mollen kunnen lokaal veel schade geven, bleek tijdens een gewasexcursie amaryllis.

Uitval door fusarium baart meer telers zorgen. Onderzoek is daarvoor gestart.

Westlanders winnen kwaliteitscompetitie cyclaa m De Westlandse kwekerijen Apartus, Bergcamp en De Rijke wonnen de Kwaliteitscompetitie cyclaam van 2015. Ze eindigden bovenaan in de respectievelijke keurgroepen mini, midi en grootbloemig

De landelijke commissie Cyclamen van LTO Glaskracht Nederland en de Nederlandse veredelaars organiseerden voor de vijfde keer een Kwaliteitscompetitie. Het doel van de competitie is het verhogen en inzichtelijk maken van productkwalititeit. Half september leveren telers 6 planten per partij in die vervolgens vijf dagen een transportfase ondergaan en daarna 3 dagen winkelfase.

Vervolgens worden ze 35 dagen gevolgd in de ’uitbloeiruimte’ van het Kenniscentrum van FloraHolland. In oktober zijn de planten enkele keren beoordeeld. Dit jaar ging het om 40 inzendingen van 24 bedrijven.

Veel mini’s.

Kwekerij Apartus uit Poeldijk won in de groep mini’s, die met 20 inzendingen goed

34

Productpaginas Hans.indd 34

was voor de helft van het aantal deelnemers aan de kwaliteitscompetitie. Met witte cyclamen uit de Fiorita ’Super serie’ wist Apartus de oorkonde te bemachtigen. Kwekerij Bergcamp uit De Lier kon met cyclamen uit de Super Serie Compact (kleinbloemigen) meedoen in de keurgroep ’Midi’s’ omdat ze grove planten van deze genetica maakt in een 10,5 cm-pot. Hun inzending bevatte meerdere kleuren van de potplant.

Kwekerij De Rijke uit Poeldijk had dit jaar met een gemengde inzending van Super Serie XL de beste grootbloemige cyclamen.

Netwerkcoördinator Arthur van den Berg van LTO meldde dat er net als vorig jaar grote kwaliteitsverschillen zijn tussen en in de partijen. Begin oktober vielen soms de eerste planten al weg in de veertig aangeleverde partijen. Doorbloei viel iets tegen dit jaar. Lichtgekleurde cyclamen waren in de mixpartijen de zwakste, maar aangeleverd als ’mono-partij’ waren die kleuren wel goed. Telers kunnen vrijwillig en anoniem klimaatdata koppelen aan de uitslag.

Zodoende kunnen zij wellicht nog gerichter sturen op kwaliteit. Binnen het project

GreenCHAINge is ruimte voor vervolgonderzoek met de verzamelde data. Niet alle telers waren van plan om gehoor te geven aan de oproep. De kunst van kwalitatief goede cyclamen telen valt volgens hen grotendeels onder de noemer ’geheim van de smid’. En ervaringen zijn vaak bedrijfsspecifiek en met de nodige moeite verzameld.

Trips De organisatie gaf voorafgaand aan de prijsuitreiking op vrijdagmiddag 30 oktober drie sprekers de gelegenheid om in te gaan op het thema tripsbestrijding. Erik van Santen van Koppert gaf aan dat minstens tien soorten trips schadelijk zijn in Europa en Californische trips is de belangrijkste boosdoener. Diverse roofmijten kunnen trips bestrijden, maar voor Nederlandse cyclamentelers zijn ze waarschijnlijk meestal te duur volgens Van Santen. Om een effectieve hoeveelheid roofmijten op een plant te krijgen moet je namelijk vaak in iedere plant een zakje mijten ophangen. Bodemroofmijten bieden wellicht meer soelaas, net 45 (2015)

04-11-15 15:17

het koken sneller droog waren dan voorheen en dat uit zich in gezondere bollen.

Fusarium De gezondheid van bollen kwam vaker naar voren op de bijeenkomst. Bij teler Wilfred Jansen in Huissen was in een vak te zien dat er pleksgewijs bollen zijn ingeboet.

Wegval was veroorzaakt door fusarium.

Hoogstwaarschijnlijk Fusarium solani. „Een toenemend probleem in onze teelt”, vertelde gewasvoorzitter Martin Boers. Diverse telers beaamden dit. Voor de cultivar ’Christmas Gift’ lijkt het einde nabij en de inmiddels belangrijkste rode amaryllis, Ferrari is het zelfde lot beschoren als er niet snel een oplossing komt. Zo’n zeven jaar geleden begonnen de problemen. Roodachtige, kleine stippen op de bol verraden de aanwezigheid van deze belager. Onderzoeker Andre van der Wurff van Wageningen UR is al begonnen met onderzoek dat wellicht kan leiden tot een gedegen biologische aanpak met antagonisten. „Op basis van roodverkleuring kun je geen diagnose stellen. Verkleuring van weefsel duidt erop dat het verdedigingsmechanisme van de bol in werking is getre-

den.” Van der Wurff sluit niet uit dat meerdere soorten fusarium samen leiden tot de toegenomen uitval. Hij vond in labproeven namelijk niet alleen Fusarium solani op en in aangetaste bollen. Het kan ook zijn dat verschillende stammen van F. solani meer of minder agressief zijn. Zelfs bacteriën sluit de onderzoeker nog niet uit. Hij heeft op vijf bedrijven ook antagonisten, natuurlijke ’vijanden’, gevonden in het groeimedium.

Hij test nu hun effectiviteit tegen F. solani en F. oxysporum en of ze veilig zijn voor de teelt. Vervolgens probeert hij ze te kweken. „Een nieuwe aanpak. Je hebt voor dergelijke bestrijders geen toelating nodig zolang je de antagonisten op je eigen bedrijf kweekt en gebruikt.”

Martin Boers gaf aan dat er bij positieve resultaten in de huidige proeven in potten en het lab een grotere proef kan komen.

De afdeling amaryllis bij het Improvement Centre in Bleiswijk heeft men daarvoor op het oog. Dan is echter ruim een ton nodig voor een jaar onderzoek. Daarom zijn enkele telers al begonnen met het aanvragen van vouchers en EZ is gevraagd om financiële steun. Telers lijken genegen om net als bij voorgaande proeven in het IC geld bijeen te

brengen, waarschijnljk € 500 per ha. „Maar dan moeten we wel eerst weten of het zinvol is om een grootschalige proef op te zetten”, luidde de nuancering bij het voorstel. „Een oplossing kan bedrijfsspecifiek zijn”, voegde Van der Wurff toe.

een flinke pomp nodig en relatief kleine, sterke doppen. We zijn dit spuitprincipe nu een jaar aan het testen en we realiseren tot 60% meer bedekking aan de onderkant van het blad”, aldus Bot. Bot benadrukte het belang van de juiste spuittechniek en werksnelheid en tijdig onderhoud aan apparatuur. Ook de derde spreker, Tom van der Gouw van Syngenta, stelde dat tripsbestrijding nauw luistert. Het is topsport, mede omdat trips zich razend-

snel kan vermeerderen. „Vijftig procent van het effect van een middel zit in de fles.

Timing is goed voor 20%, net als techniek.

Toevoegen van hulpstof als suikerwater is goed voor 10%. Lokstoffen helpen ook.

Zorg er tevens voor dat het gewas na een bespuiting enige tijd nat blijft. En meng middelen. Je pakt dan meerdere tripsstadia.

Bovendien wijken de verschillende stammen trips af in gevoeligheid voor middelen.” <

GP+ Het veilen van amaryllis kan sneller en dat komt de stabiliteit van de prijsvorming waarschijnlijk ten goede. Die boodschap hadden medewerkers van FloraHolland. Telers kunnen vrijwillig meedoen aan de pilot GP+ die 5 november gestart is en loopt tot januari. Omdat kopers via ’Klokvoorverkoop’ maximaal eenderde uit een GP+partij kunnen kopen, is er toch sprake van versnippering in vraag en aanbod, was een reactie van telers. Maar een initiatief dat de prijs kan verbeteren is welkom. Acties met retailers kunnen ook positief zijn volgens productcoördinator Will Zuiderwijk van FloraHolland.

Promotie van amaryllis gaat zeker door op events, via sociale media, en door acties in winkels en bij cash-and-carry’s. Nieuwe plannen zijn in de maak. <

als insectenparasitaire aaltjes. Aaltjes verorberen volgens Van Santen vooral poppen. „Tripslarven zijn te actief en die verweren zich.” De populatie volwassen tripsen kan via mass-trapping, een grote aantal vangplaten per oppervlakte, gereduceerd worden.

Henk Bot van fabrikant De Vette ging ook in op de toepassing van aaltjes. „Let er op dat de pompdruk niet hoger is dan 20 bar en verwijder alle filters met openingen kleiner dan 0,3 mm”, gaf hij aan. Plunjerpompen kunnen in theorie aaltjes beschadigen, maar lang niet zoveel als te kleine zeven. „En als je de aaltjes na de pomp doseert, voorkom je problemen met plunjerpompen.” Stekend spuiten is volgens Bot het beste; je komt dan dieper in het gewas, mede omdat er meer werveling van de vloeistof ontstaat.

Flinke pomp nodig De werveling van spuitvloeistof wordt nog heftiger als telers niet 3 tot 7 bar maar tot 45 bar druk op de nozzle creëren. „Je hebt dan 45 (2015)

Productpaginas Hans.indd 35

foto: Hans neefjes

aa m

35

04-11-15 15:17

Nieuws

Perennial Power breidt activiteiten uit Perennial Power, het promotie-initiatief van een groeiende groep vasteplantenkwekers, gaat komend jaar haar activiteiten verder uitbreiden. Tijdens de jaarvergadering stemden de leden in met meerdere nieuwe projecten.

Het aantal deelnemers aan Perennial Power groeit. Ruim anderhalf jaar geleden nam een klein groepje vasteplantenkwekers het initiatief om gezamenlijke promotie op te zetten.

Eind vorig jaar waren 22 kwekers lid van Perennial Power, inmiddels 35. „Maar als je weet dat er ongeveer 200 vasteplantenkwekers zijn in Nederland, dan is er nog wel wat te winnen”, aldus Aad Vollebregt, voorzitter van het bestuur van Perennial Power. Ter vergadering werd besloten dat ook handelsbedrijven en buitenlandse kwekers welkom zijn om zich aan te sluiten.

Consument inspireren Met de huidige leden is in eerste instantie vooral ingestoken op het informeren en inspireren van de consument via de media.

Gedurende afgelopen jaar zijn er twaalf persberichten geschreven en verspreid

onder de pers. In eerste instantie werden deze persberichten alleen binnen Nederland verspreid. Afgelopen jaar werden zes persberichten vertaald in het Engels, Duits en Frans en binnen Europa verzonden. „We merken dat deze berichten in Europa goed worden ontvangen en veel worden gepubliceerd, mede met dank aan de foto’s”, adus Anne Verdoes van iVerde. Komend jaar worden alle twaalf persberichten vertaald, om meer internationale aandacht voor vaste planten te krijgen. Op verzoek van de kwekers gaan de berichten ook naar alle mediacontacten in Amerika en Canada, daarmee worden alle persberichten aan 2.500 mediacontacten verstuurd.

Andere initiatieven Afgelopen jaar werd ook voor het eerst de Week van de Vaste Plant georganiseerd in samenwerking met Tuinbranche Nederland.

In overleg is echter besloten om dit initiatief geen vervolg te geven. Vollebregt: „Een dergelijk week kost veel geld en energie, terwijl het maar een relatief kort moment van aandacht genereert.”

Tuinbranche Nederland zet komend jaar

REDACTIE Schipholweg 1, Postbus 9324, 2300 PH Leiden e-mail: bloemisterij@hortipoint.nl www.vakbladvoordebloemisterij.nl

Eindredacteur Jenny Mostert071-56 59 633 Vakredactie Politiek en economie Quincy von Bannisseht56 59 637 Peter van Leth56 59 688 Markt en afzet Arie-Frans Middelburg56 59 687 Cindy van der Zwet56 59 630 Teelt en techniek Hans Neefjes56 59 638 Joef Sleegers56 59 642

36

4515colofon.indd 36

Nieuwe ideeën Door het groeiende aantal leden krijgt Perennial Power meer armslag. Dit jaar wil de werkgroep daarom naast de persberichten inzetten op een aantal nieuwe projecten om meer aandacht voor de vaste plant te creëren. Zo wordt er voorgesteld om een nieuwe website te maken die zich richt op gebruikers, zoals hoveniers en consumenten.

Verdoes: „De huidige site is erg gericht op business-to-business. De persberichten zijn er wel te vinden, maar de site is niet voor de eindgebruiker, terwijl Perennial Power juist die groep wil enthousiasmeren voor het gebruik van vaste planten.” De leden voelen hier wel voor, mits er aan een aantal voorwaarden wordt voldaan. Zo moet de site goed vindbaar zijn, is het belangrijk dat hij ook in Engels en Duits beschikbaar is en moet hij op termijn verder uit te breiden zijn. <

UITGEVER BDUmedia Afdeling Vak- en Publieksmedia Postbus 67, 3770 AB Barneveld, tel 0342 - 49 42 63, fax 0342 - 41 31 41 Uitgever: Wiljo Klein Wolterink MBA Verkoopleider: Ron van de Hoef, e-mail: r.v.d.hoef@bdu.nl

Colofon

Secretariaat Linda Laman071-56 59 678 Alice Hoogenboom 56 59 679

in op het organiseren van themaweken, zoals ’de levende tuin’. Samen met Perennial Power wordt gekeken hoe komend jaar bij deze thema’s aandacht aan de vaste planten kan worden besteed.

Bureauredactie Carolyne de Vries Lentsch, Jolanda de Wekker Webredactie Erik Rotteveel Vormgeving Diseno Vormgeving Fotografie Gerdien de Nooy Freelancers Gert van den Berg, Hermen de Graaf, Bernadette Hoefsloot, Harmen Kamminga, Ank van Lier, Astrid Zoumpoulis-Verbraeken

ABONNEMENTENSERVICE Mutaties en bezorging Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. Opgave via vakbladvoordebloemisterij.nl of bij de abonnementenservice.

Abonnementen lopen automatisch door, tenzij uiterlijk twee maanden voor vervaldatum bij de abonnementenservice wordt opgezegd. Dit kan schriftelijk, telefonisch of per e-mail. Ook voor informatie over een lopend abonnement en klachten over de bezorging kunt u contact opnemen met de abonnementenservice, BDUmedia, afdeling Vak- en Publieksmedia, Postbus 67, 3770 AB Barneveld. Op werkdagen is de abonnementenservice telefonisch bereikbaar van 8.30 uur tot 14.00 uur op 0342-494844, e-mail: abonnementen@bdu.nl.

Prijzen Jaarabonnement: € 349,60. Studenten 25% korting; 65 plussers 15% korting. Jaarabonnement Europa: € 449,65 (België: € 377,70). Jaarabonnement buiten Europa: € 466,50.

Genoemde prijzen zijn inclusief 6% btw en verzendkosten.

ADVERTENTIE-EXPLOITATIE Verkoopleider: Ron van de Hoef, 0342 - 494263, 06 - 51806325, e-mail r.v.d.hoef@bdu.nl Media-adviseur: Gert-Jan Bloemendal, 0342-494807 e-mail: g.bloemendal@bdu.nl

Vakblad voor de Bloemisterij is een wekelijkse uitgave van de Stichting Vakinformatie Siergewassen en BDUmedia, Vak- en Publieksmedia.

Uitgever en auteurs verklaren dat dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie.

Lezers wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren.

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.

Algemene voorwaarden: op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van BDUmedia B.V. zijn van toepassing de voorwaarden, welke zijn gedeponeerd ter Griffie van de Arrondissementsrechtbanken en de KvK.

Druk: BDU Media

45 (2015)

04-11-15 15:16

Kasgenoten

C orrecties en aanvullingen Nuancering energiebesparing 80% In Vakblad 44 stond de kop ’Slim gebruik van ledgaat hier alleen om elektriciteit. De totale energiebesparing zal lager uitpakken, aangezien het gemis aan warmtestraling mogelijk gecompenseerd moet worden.

Binnenland Seminar Shaping te future of floriculture, Info: www.my-mps.com/seminar-2015 Loopbaancafé Kas groeit, 15.00-18.00 uur,

FOTO: Hans neeFjes

A genda

Leeftijd: 27 Plaats: De Lier Teelt: cyclaam, geranium en campanula Addenda Oppervlakte: 5,2 ha

Walter van den Berg

Studiegroep bio-energie, door en voor glastuinders, Assendelft.

Aanmelden: sander.peeters@energymatters.nl

Mooie cyclamen. Hoe heten ze?

Aalsmeer. Info: wellant.nl

mee begonnen. Eerst honderd planten en daarna ieder jaar uitbreiden. Je moet hem leren telen en rustig een markt opbouwen. Inmiddels is een kwart van onze cyclamen

Info: info@duitslanddesk.nl Webinar ontslag, 16.30-17.30 uur, online.

Info: www.werkgeverslijn.nl Webinar Wet Aanpak Schijnconstructies (WAS), 16.30-17.30 uur, online.

Info: www.werkgeverslijn.nl

-

Dit jaar winnaar in de kwaliteitscompetitie cyclaam. Hoe voelt dat? „Als een mooie prestatie van het hele team. We doen het met elkaar. En het is een

LTO Glaskracht Nederland Gewasbijeenkomst bromelia, 12.24-17.00

Wat gebeurde er in 2014?

Waterdagen, 14.00gowaard (1/12).

Gewasbijeenkomst poinsettia, locatie onbekend.

Hoe is de rolverdeling nu?

GlastuinbouwEvent, 15.00-20.00 uur, Dordrecht.

LichtEvent, 13.30-17.30, locatie onbekend.

Info: www.ltoglaskrachtnederland.nl

Buitenland

Hoe staat de cyclaam er kwalitatief voor?

toonstelling, Abu Dhabi, Verenigde Arabische Emiraten. Info: www.zuhooruae.ae IPM, Essen, Duitsland. Info: www.ipmessen.de

Onderstaande symbolen hebben de volgende betekenis en verwijzen naar de website vakbladvoordebloemisterij.nl

!

Documenten en linken naar website

45 (2015)

Kasgenoten agenda_nw.indd 37

Foto’s

van de handel en de consument. Onze tante van 97 lukte het om cyclamen twee jaar

Nog tijd voor hobby’s?

Naar de vakbeurzen deze week?

Filmpjes

37

04-11-15 15:16

Roelofarendsveen info@klinkstoom.nl

696196_.indd 38

4-11-2015 12:11:31

696197_.indd 39

4-11-2015 12:11:53

696198_.indd 40

4-11-2015 12:12:14