duurzaam bouwen aan de lerende organisatie
2
UW LEERVERMOGEN VERZEKERT UW VOORTBESTAAN Steeds meer organisaties lijken continu in crisis. Als reactie wordt er dikwijls gesneden, maar op den duur is dat een heilloze weg. Als eenmaal alle kosten tot nul zijn gereduceerd, is uw organisatie niet meer… Welbeschouwd is een crisis een transitie. Daarbij past een meer constructieve route. Focus op ontwikkeling en de groei zal hervatten. Leiderschap beoogt toch het ontplooien van mensen en organisaties? Dan verdient het leervermogen in uw organisatie vanaf nu alle aandacht. De opleidingsfunctie kan veel meer bijdragen aan uw organisatorisch succes. Verzeker uw klanten, uw medewerkers en uzelf van een toekomstperspectief: ontwikkel uw organisatie tot een lerende organisatie. Hoe beweegt u uw organisatie tot structureel leren, ontwikkelen en innoveren? De vraag maakt duidelijk dat er meer nodig is dan de obligate cursuscatalogus. Binnen Huisacademies houden wij van architectuur op maat, een strak plan van aanpakken, maximale betrokkenheid, duurzaam organiseren, moderne media, ambachtelijke kwaliteit en ‘Return on Learning’. Bouw, als ware het een kathedraal, een krachtbron in uw organisatie, een huisacademie die er gaandeweg voor zorgt dat leren ‘gewoon’ wordt, en dat iedereen duurzaam leert. Stelt u zich eens voor dat u al het potentieel in uw organisatie zou ontsluiten… dé manier om uw organisatiestrategie te realiseren! Denken in gehelen, doen in delen; dat is de kunst. In cocreatie met één van onze Mio’s (Meesters in Ontwikkeling) verzekert u zich van een leerzaam en voorspoedig bouwproces.
Eenvoudige vormen zijn Met betrekking tot het menselijke waarnemingsvermogen maakte de wiskundige Mandelbrot – medewerker van IBM – langs zijn neus weg de volgende belangrijke opmerking: ‘Einfache Formen sinds unmenschlich. Sie finden keinen Widerhall in der Art und Weise wie die Natur aufgebaut ist und wie die menschliche Wahrnemung die Welt erfaszt!’ Louis G. Le Roy in Het Technicum en de mondiale contractculturen
Op een goede dag be sloot ik dat éne stukje blauwe glas uit dat ‘kunstzinnige’ Mo ndriaanse glas-in-lood raam als uitgangspunt te ne men voor de opbouw van een enorme collectie blauw glas, die mij in staat zo u stellen complexe systemen te laten ontstaan. In princ ipe zijn de meer dan zeventienho nderd stuks, die sinds enkele jaren mijn woonmilieu mind er ‘eenvoudig’ hebben gemaakt, niets anders dan kleine miniatuur-bouwvormen waarmee binnenshuis complexe milieus op kleine scha al kunnen worden opgebouwd. (Lo uis Le Roy in Het Tech nicum.)
Je moet het zo eenvoudig mogelijk vertellen,
niet menselijk
De Sagrada F amilia kent geen ee nvoudige vormen. Of to ch wel? Een wenteltrap als een schelp. De zu ilen als een bos. De b egrippen zijn goed hant eerbaar; de opbouw va n de vormen is co mplex. Zeer menselijk ook.
“Het enige waar een directeur op zit, is een organogram. En alles wat dat bespottelijke schema doet, is laten zien hoe gebiologeerd we zijn door de abstractie die ‘management’ heet. De volgende keer dat je naar zo’n organogram zit te kijken, moet je de naam van de organisatie eens afdekken en erachter zien te komen hoe doe organisatie nou eigenlijk aan de kost komt. Dit kunstmatige voortbrengsel nummer één onder de kunstmatige voortbrengselen van organisaties komt nooit toe aan echte producten en diensten, laat staan aan de mensen die er elke dag mee omgaan. Het is alsof de organisatie er alleen maar voor het management is.” Henry Mintzberg
De ‘afdeling opleidingen’ is slechts een simpel fragment - soms zelfs niet eens zichtbaar - in het organogram. En ach, het zegt natuurlijk wel iets, als we het aantal gevolgde cursusdagen weten te rapporteren. Maar als we het leren en ontwikkelen in en van de organisatie nu eens echt serieus zouden nemen. Op welke plek hangt de ‘huisacademie’ dan? En als we echt willen gaan ‘sturen op leren’ (wat een slechte kreet), hoe zit het dan met de maatstaven voor kwaliteit en succes?
maar niet eenvoudiger ~ Einstein
6
DE HUISACADEMIE ALS VERANDERPARTNER De KT Scholengroep te Hasselt (B) omvat negen basisscholen en 250 medewerkers. Het KT Beleidsplan beschrijft de prachtige ambitie om de leerlingen voor te bereiden op de 21ste eeuw. Ervaringsgericht onderwijs speelt daarin een voorname rol. Dit betekent welbeschouwd een immense verandering in het lesgeven, immers van kennisoverdracht naar ontwikkeling van individuele talenten en zogenoemde 21st Century Skills. Algemeen directeur Ronny Vanderspikken:“Wij zijn nu driekwart jaar op weg met onze KT Academie en het is ongelooflijk hoeveel beweging deze nu al teweegbrengt onder schoolleiding, medewerkers en bestuur. De cocreatie, aanvankelijk tussen een voor de academiebouw deels vrijgemaakte schoolleider en de Mio’s van Huisacademies, breidde zich gaandeweg uit tot diverse groepen van ‘meemakers’ die op hun beurt weer collega’s betrekken in het leren en reflecteren. En dan te bedenken dat ons beleidsplan, hoe aantrekkelijk ook, toch twee jaar lang relatief weinig actie sorteerde. De KT Academie is met recht onze strategische veranderpartner, terwijl het meeste nog moet gebeuren. Het voelt nu al als een lerende organisatie.”
Het opwaarderen van de opleidingsfunctie (lees: beginnende huisacademie) tot integraal HRD*, MD* en OD* instrumentarium (lees: volwassen huisacademie) is een bewonderenswaardige ambitie. Toch is die maturiteitsontwikkeling geen doel op zich. De huisacademie is een strategisch middel met het doel en de potentie om de grootste ambities van uw organisatie te helpen verwezenlijken. Opmerkelijk genoeg beschikken de meeste organisaties wel over vijf strategische doelen, soms inclusief de nodige key performance indicators om vast te kunnen stellen of die doelen gerealiseerd worden. Maar als het neerkomt op de wijze waarop die doelen behaald moeten worden, lijkt menig ‘implementatiemanager’ de complexiteit van de benodigde interventies te onderschatten. Je komt er niet met een nieuw informatiesysteem, of met een interne communicatiecampagne, of met nieuwe functiebeschrijvingen of met een aantal trainingen. Grote veranderdoelen - want strategie is synoniem aan veranderstrategie – hebben gemeen dat de realisatie vraagt om gedragsverandering; van individuen, van teams, van de organisatie als geheel. En wil je gedragsverandering bewerkstelligen, dan betreed je het terrein van integraal, systematisch, volhardend en professioneel organiseren van leer- en ontwikkelprocessen. Inhoudelijk beleid, ICTexpertise, communicatiemedia, kwaliteitszorg en personeelszaken zullen zorgvuldig samengevlochten moeten worden in vergaande effectieve leertrajecten die de betrokkenen daadwerkelijk tot het gewenste gedrag bewegen. Als je duurzame leerprocessen vergelijkt met schepen in de vaart, dan is in die metafoor de huisacademie de scheepswerf; de plek waar ontwerp, bouw, assemblage, onderhoud en exploitatie plaatsvindt. ‘Learning management’ zogezegd. De huisacademie in optima forma presteert beduidend meer dan de obligate opleidingsfunctie. En dat is dan ook precies de bedoeling. De huisacademie als opleidingsafdeling plus trainingsinstituut plus partner in beleidsontwikkeling plus ondersteuner in het realiseren van de bedrijfsstrategie. Dat is het perspectief om voor ogen te houden als je het duurzaam organiseren van leren en ontwikkelen overweegt. Welke organisatie wil niet over zo’n strategische krachtbron beschikken?
(*) HRD – human resources development; MD – management development ; OD – organization development
de mens als maat Wat kan één mens in ruimte en tijd presteren? Deze vraag begon zich, naarmate mijn terrein in Mildam zich verder tot een complexe eenheid had ontwikkeld, steeds meer aan mij op te dringen. Wij mensen hebben op aarde naar mijn vaste overtuiging wel wat meer te doen dan alleen maar naar de bloemetjes en de diertjes kijken. Wij zullen, samen met alle andere creaturen, moeten kunnen functioneren! De menselijke intelligentie, zijn creativiteit en zijn vrije energie zijn de katalysatoren en de krachten binnen ieder natuurlijk complex milieu met behulp waarvan dergelijke systemen kunnen evolueren. Louis G. Le Roy in Het Technicum en de mondiale contractculturen
Het volgende verhaal doet de ronde. Het is 18 juli 1955. De officiële opening van het eerste Disneyland is een feest. De twintig attracties zijn overweldigend. Het roze kasteel pronkt boven alles uit. En Mickey Mouse doet niet anders dan handjes schudden. Een journalist zegt tegen een van Walt Disney’s kleinzoons: “Wat jammer dat uw grootvader dit niet kan zien.”Waarop de kleinzoon antwoordt: “Als mijn opa dit niet gezien had, was het er niet geweest.”
van alle dingen
Antonio Gaudi
orate.”
“Copiers do not collab
Daarom nam ik het be sluit om de wilde tuin in Mildam als fundering te beschouwen voor de bouw van een ‘eco-ka thedraal’; een ruimteli jke landschappelijke of ste delijke structuur die zic h - eindelijk in ruimte en tijd - op basis van de onderlinge samenwerking tussen mensen, planten en dieren tot zijn natuurlijke climaxvorm kan ontwikkelen.
Louis Le Roy
Fragmenten uit de rapportage van DNA projectdirecteur Conny Daansen ten overstaan van de Raad van toezicht van Nova College, eind 2010. Op dat moment is De Nova Academie nog geen drie jaar jong. Fragmenten dus! De cultuur van leren is de afgelopen twee jaar in beweging gekomen. Van nog geen 7.000 uur geregistreerde uren in 2007 tot 28.643 uren scholing in 2009. De Nova Academie heeft met haar professionaliseringsactiviteiten 1199 unieke personen bereikt die deelgenomen hebben aan één of meerdere trainingen. Dat is 99% van alle medewerkers. Het Kenniscafé wordt gewaardeerd, herkend als middel tot kennisdelen onder de professionals. Het management van de units heeft het onderwerp scholing regelmatig op de agenda staan en aangegeven dat er tevredenheid is over de werkwijze en het aanbod van de Academie. Evaluaties vormen het uitgangspunt voor de ontwikkeling van aanbod en verbeterplannen. De evaluaties van de workshops van professor Dochy laten tevreden medewerkers zien. De Nova Academie heeft een blended learning systeem ontwikkeld. MBO 2010 heeft hier subsidie aan verstrekt en het systeem is daarmee beschikbaar voor andere ROC’s. Het aanbod op de website van De Nova Academie bestaat inmiddels uit 100 cursussen en trainingen. Dit betreft zowel intern aanbod als extern ingekochte (vak)trainingen. Daarnaast bestaat de mogelijkheid tot scholing op verzoek. Nieuwe medewerkers raken door middel van de introductieleerlijn in de beginfase reeds bekend met de merkwaarden van Nova en bekend met de vereiste basiscompetenties behorend bij het vak. Dit levert positieve evaluaties op en tevreden nieuwe medewerkers. Deelname aan de leerlijn is voorwaarde voor een vaste aanstelling. De projectdirecteur van de Nova Academie is door MBO 2010 gevraagd het rolmodel van de Nova Academie over te dragen aan andere ROC’s in den lande. De Nova Academie richt zich op het realiseren van een lerende organisatie. Het doel om tot duurzame leerprocessen te komen vraagt een voortdurend kritisch onderzoek naar het concept van integraal leren en handelen. Het Nova College als lerende organisatie krijgt inhoud en vorm.
Copiers do not collaborate. Co-creators do.
DE VIER ONTWIKKELSTADIA VAN HUISACADEMIES De ontwikkeling verloopt volgens het principe van ‘transcend & include’: elk nieuw stadium voegt toe aan datgene wat er al is. De compleet volwassen academie omvat de kenmerken van alle groeistadia.
1. Opleidingsfunctie De ‘conventionele’ opleidingsafdeling als onderdeel van bijvoorbeeld de HR-dienstverlening 2. Trainingsinstituut Aparte unit gericht op het ondersteunen van de competentieontwikkeling van professionals 3. Integrale Beleidscommunicatie Scholing verbreedt zich tot leren en deze aanpak ondersteunt het beter functioneren van de organisatie als geheel, mede door het actief betrekken van andere beleidscommunicatiekanalen
Fragment uit de Acadroomrapportage.
4. Epicentrum van Leren en Ontwikkelen De huisacademie is vooraanstaand regisseur van het leren en ontwikkelen, innoveren en aanpassen van de moederorganisatie. Door middel van allerlei vormen van co-creatie (mee-maken) worden de stakeholders van de organisatie betrokken bij het tot stand brengen van de (ultieme) lerende organisatie.
DE VIER ONTWIKKELPADEN VAN EEN Huisacademie Op de Kaart In hoeverre wordt de huisacademie gezien en gebruikt als sparringpartner van beleidsmakers en ontwikkelingspartner van de h ouders van opleidingsbudgetten? In hoeverre voelen de m edewerkers van de organisatie zich meemakers? Kortom: is de huisacademie onlosmakelijk ingebed in haar moederorganisatie en als zodanig verbonden met alle entiteiten?
Op de Plank Wat zit er letterlijk in het assortiment van de huisacademie? Basale scholingsproducten voor een bepaalde groep medewerkers? Of een integraal aanbod van met elkaar verbonden leerlijnen voor de gehele organisatie? Of iets daar tussenin? Op de Rit Hoe (professioneel) is de huisacademie georganiseerd? Is Plan-Do-Check-Improve normaal gedrag? Wordt er gebruik gemaakt van innovatieve hulpmiddelen in het advies- en leveringsproces? Getuigt de huisacademie zelf van integraal management? Op de Teller Tot zover de ‘enablers’ van de huisacademie. Hoe zit het met de ‘results’? Worden alle opleidingsplannen daadwerkelijk gerealiseerd? Zijn de leereffecten merkbaar voor de deelnemers en hun leidinggevenden? Kan de huisacademie succesvol rapporteren op basis van een complete ‘balanced score card’? Kan de huisacademie haar rendement aantonen?
Fragment uit de Acadroomrapportage.
DE HUISACADEMIE IN HET PERSPECTIEF VAN ORGANISATIE ONTWIKKELING Er zijn vele zienswijzen om uw huisacademie te duiden. De maturiteit van een organisatie staat in wederkerigheid met de maturiteit van haar huisacademie; ze ontwikkelen en beïnvloeden elkaar. Tot het palet van onze Mio’s behoort de Acadroom, het Academie referentie en organisatieontwikkelingsmodel, dat gebruik maakt van de standaarden INK, EFQM® en Spiral Dynamics®. Een Acadroom-analyse - van eenvoudig kaartspelletje tot uitgebreid assessment – wijst uit in welk ontwikkelstadium uw opleidingsfunctie zich bevindt en langs welke ontwikkelpaden uw huisacademie het beste verder kan groeien. Zie www.acadroom.nl voor meer informatie.
organisatie durf te leren! Leren kun je niet anders zien dan als een proces, en vandaar uit ga je het ook organiseren. Dat op zich helpt om alles in de organisatie als proces te zien, zowel primair als management. Panta rei: alles stroomt. En alles stroomt hopelijk dezelfde kant op. Medewerkers en leidinggevenden staan evenwaardig in hun relatie tot de Leerafdeling: niet alles hoeft via de manager te lopen. Het wordt tijd om je opleidingsfunctie naar het hoogste plan en onder het hoogste regime te brengen. Het vergt durf om Managementproces en Primair proces ondergeschikt te stellen aan het Leerproces. Maar het is dan ook de belangrijkste krachtbron in de organisatie.
Those who look for th e laws of Nature as a support for their w orks collaborate with the creator.
Je moet er maar opko men. En je moet het oo k even zien. Een onderstebov en ningsbogen te kunnen kathedraal. Om de ideale spanbe hulp van draden en ge palen bouwde Gaudi met bewichten een op het ee rste gezicht vreemd construct. Maa r de logica erachter is fenomenaal. Het spiegelbeeld erboven is in feite een maquette. Van een zeer ‘afgewo gen’ bouwsel.
Uit: Krachtbron van een lerende organisatie.
zou kunnen worden m alleen verwezenlijkt tee ys als zaakt ra ed th ka jk eli iaal, zag ik mij genood ter Omdat een derg ma n de lhe ee ev ho om het stelbare ppen met het verzoek klo met behulp van onvoor te n aa n ee nv ere moesten meente He meentelijk stortplaats ge de om nogmaals bij de ge ar na r lite ma or n atenmakers ren. Louis Le Roy restmateriaal dat de str d in Mildam te depone lan jn mi op lg rvo ve t afvoeren, in he
eten wennen aan rale systeem zullen mo voortdurende ed th ka dit n va uw bo aanpassen aan de Meemakers aan de ereen zich zal moeten ied en es Le Roy.) all t da e ide t he vinden. (Vrij naar Louis ats pla r hie die en ing verander
en n de juiste producten Het vandaag leveren va . t belangrijkste proces diensten is vandaag he en n de juiste producten Het morgen leveren va oces. en het belangrijkste pr diensten is (dus) morg producten en diensten Op enig moment zijn de lijkerwijze vernieuwd ten van 'morgen' noodzake t Het is dus belangrijk da opzichte van 'vandaag'. eeg is de vernieuwing tew de organisatie in staat juiste zorgt dat 'morgen' de te brengen die ervoor juiste ndaag' leveren van de 'va t he n da er ijk gr lan leverd. Dat is be meer. Ergo, producten worden ge t proces niet belangrijk da is n’ ge or ‘m n va k it de optie geleverd producten, want vanu tere producten worden be re/ de an en rg mo t da zorgt n het proces dat het proces dat ervoor belangrijker proces da n ee is s ce ro rp lee t roces belangrijker is dan vandaag - id est he Als vandaag het leerp rt. ee uc od pr g aa nd is daarmee de producten van va urlijk ook. Volgens mij tu na en rg mo t da ldt es, dan ge aire proces, dan het primaire proc langrijk is dan het prim be zo t ne s ten ns mi s rproce Hoogendijk aangetoond dat het lee nisatie behoeft. Cees ga or en ht ac nd aa el ve en dus minstens net zo
Bouwen aan de lerende organisatie Als we tegenwoordig het plan opvatten om ergens een leuk klein kathedraaltje te bouwen, dan krijgen we meteen drie vragen. 1. Wanneer is het af? 2. Hoe ziet het eruit als het klaar is? 3. Hoe komen we tot een sluitende begroting? Als wij hier vooraf geen antwoord op hebben, dan beginnen we er niet aan. Wij bouwen geen kathedralen meer, of nauwelijks. Wij willen zekerheid vooraf. Risico’s uitbannen en alles netjes volgens de regels. In de Middeleeuwen was elke steen die je op de ander stapelde een overwinning. Als er nu bij ons ergens een steen naar beneden komt vallen is het een nederlaag. Hoe kunnen we leren zonder fouten te maken? Daan Quakernaat
Leiden is Leren, zeke
r in
het geval van Organi Het Transforium volgt satie 3.0 als het ware de ontwikk eling van het individu, zonder die ontwikkeling te willen definiëren of dicteren. Het model is niet persé een leide rschapsvoorschrift; he t is een handvat voor leidinggevenden én me dewerkers. Het is een leidraad om de realisatie van de miss ion statement van de onderneming te ijken te herijken, op het niv en eau van individu, groep , team en organisatie. (Uit: Society 3.0)
Ronald van den Hoff
Heelal ~ Hoe verder men keek, hoe groter het leek. ~ Jules Deelder
De ontwikkeling van de Ecokathedraal in vijf bouwplannen, die dertig jaar omspannen. Er zullen ongetwijfeld nog vele stappen volgen, gezien de beoogde oplevering, door bouwmeester Louis G. Le Roy voorzien in het jaar 3000‌
DE EERSTE BOUWSTENEN VAN UW HUISACADEMIE Iedere organisatie is uniek; elke leerfunctie bevindt zich in een bepaald stadium. Het (door)bouwen van uw huisacademie is een kwestie van maatwerk; met maximaal rendement als u de krachten van uw interne academiebouwer bundelt met de tijdelijke externe ondersteuning van een Mio van Huisacademies. Toch zijn er ook wetmatigheden in het duurzaam bouwen aan lerende organisaties. De kernarchitectuur van uw huisacademie omvat enkele fundamentele bouwstenen, die, mits zorgvuldig geplaatst, het begrip duurzaam daadwerkelijk invulling geven.
Lees het boek Krachtbron van een Lerende Organisatie, en doorgrond wat een huisacademie voor uw organisatie kan betekenen, hoe deze werkt en tot wasdom komt. Bouw tegelijkertijd aan werf en schip. De huisacademie brengt nieuwe leerprocessen voort; nieuwe leerprocessen brengen de huisacademie voort.
Benoem en verifieer de belangrijkste strategis che doelen van uw organisatie en hanteer deze als uitga ngspunt voor de nieuw te realise ren leer- en ontwikkelp rocessen.
Denk in gehelen en doe in delen. Gedragsverandering is een proces van mens tot mens. Organisatieontwikkeling is de onderliggende missie. Benader de . juiste partijen met de juiste materie
Werf en selecteer een interne academiebouwer. Binnen Huisacademies is diepgaande expertise beschikbaar over gewenste competenties en hoe deze te ontdekken en ontwikkelen. Formeer en faciliteer vervolgens een team van kwartiermakers.
Praat vroegtijdig met een Mio uit het gilde van Hu isacademies. Maak gebruik va n ons aanbod om een halve dag an alyse en advies te verkrijgen geric ht op uw specifiek e situatie en wense n.
oet Het bouwteam m in f zich intensie n met verbinding stelle . Haak haar stakeholders ogelijk daarbij zoveel m nde aa st aan op de be cipes in communicatiepr hroom en –media en sc niet om nieuwe e te sociale media to is el voegen. Het do erker om iedere medew het in de organisatie t ze da n ve gevoel te ge eigen n hu n meemaker va n. huisacademie zij
“Be the change you want to see” (Ghandi) ofwel zorg ervoor dat het bouwteam van uw huisacademie zichzelf gedraagt als lerende organisatie.
zo inggevenden Betrek uw leid roces. p uw o b in het ijk el g o m eg o vr er ust van hun vi Maak ze bew leren: m tot duurzaa rollen in relatie ber, er, belangheb richtingaanwijz ige en voorbeeld leerbegeleider s ie cadem leerling. Huisa bewezen beschikt over ptimale enario’s om o conferentiesc te etrokkenheid managementb en. bewerkstellig
Organiseer de bouw van uw huis academie als langlopend programma. “De meester staat los van iedereen, en is daarom verbonden met iedereen” (Tao Te Ching). Installeer als besturingsorgaan een programm araad die zoveel mogelijk uiteenlopende (organisatiebrede) disciplines vertegenwoordigt.
een organisatie
CEceesES
De academiebouwer ontwikkelt een ‘organisatie in een organisatie’. Het is geen kwestie van een nieuwe afdeling of een nieuw project; het is een kwestie van ‘inweven’, wil de huisacademie maximale impact realiseren. De academiebouwer ziet elke collega als potentiële meemaker van de huisacademie. In dit geval dient meemaken letterlijk te worden opgevat. Ten opzichte van de proces- en budgeteigenaren in de organisatie verhoudt de academiebouwer zelf zich eveneens als meemaker: de huisacademie is nooit een doel op zich maar een middel ter verbetering van de organisatorische performance.
The structuration of organizational learning […] One of the main concepts of structuration theory is the ‘duality of structure’.This means that social structures are both the outcome and the very medium of social interaction (Giddens, 1976: 121). Structures are outcomes in the sense that they are produced and reproduced in interaction. Structure is a resource for interaction in the sense that actors do not construct social reality from scratch, but draw upon preexisting structural elements in their actions. […] The existing rules and resources make human interactions possible. On the other hand, however, human action is constrained by existing structures. Structure is both enabling and constraining. […] Fragment uit het wetenschappelijk artikel The structuration of organizational learning (2003) door Hans Berends, Kees Boersma en Mathieu Weggeman.
“Ecologische bouwse ls kunnen door organism en, met behulp van natuurlijke material en, gevlochten en gebo uwd worden.” Louis
G. Le Roy
d ...moeder ontwikkelt kin ikkelt tw ontwikkelt moeder on er kind ontwikkelt moed ontwikkelt kind...
in een organisatie it de Nova Academie nu va en er ic un m om C 12.
vorm van communiceren. rocessen op zich al een * het verzorgen van leerp schemavorm . Academie. Uiteraard is selixer. Dit alles in een Nova leven de een van rs teit holde activi stake tiële alle twijfeld de meest essen anente afstemming met Communiceren is onge van de Academie is perm ueren contin en eren implement Maar voor het optimaal
à Communicatievormen â Stakeholders
Afstemmen
Informeren
Klanten: lerenden
l ‘brochure’: Nova Specia portal Nieuws: Nova Academie Kalender
/coaches Klanten: leerbegeleiders
Zie boven, plus voor leerbegeleiders Specifieke informatie
Klanten: budgethouders
Zie boven, plus Academie Beleidsinformatie NOVA
/ pilots Betrekken bij ontwikkeling leerproces Administratieve info over Zie boven
Klantenraad ces Inzet van interne resour
dsmakers Méémakers: Nova belei (HRM, ICT, DO, FEZ)
Zie boven
Vnl. via Programmaraad rs/-ontwikkelingen Relevante beleidskade
(HRM, ICT, Méémakers: ‘enablers’ itair) Communicatie, Facil
Zie boven
iddelen, Inzet/gebruik van hulpm faciliteiten (informatie)systemen,
Méémakers: externe
universiteiten Partners: hogescholen,
Adviseur/bewaker: Raad
van T&A
chema, tijdens de implem (*) Indicatief communicaties
Kernprincipes
Leveranciersoverleg en Algemene ontwikkeling
resources
rammaraad Opdrachtgever: prog
Werkoverleg
n Meemaker-bijeenkomste ‘interne’ nieuwsbrief
resources Méémakers: interne
“On the job”
Voor zover relevant komsten Speciale partnerbijeen Zelfde als budgethoude
Programmaraad-overleg anager – vz PrRaad Bilateraal programmam
rs
Raden Conferentie van de Drie
Academie Beleid en strategie Nova en Algemene ontwikkeling
Rapporteren
Leervoortgang via LMS
Leervoortgang via LMS
Kwaliteitsrapportage Budgetbesteding Besteding scholingstijd Zie boven
Zie boven
Inzet, evaluaties
Zij rapporteren aan ons…
latie Afhankelijk van de werkre
proces Voortgang implementatie card in reguliere fase Nova Academie score in geval van Raad van T&A rapporteert assessment onafhankelijk uitgevoerd
entatie verder uit te werken
ar context
aat - in relatie tot ha
st De Nova Academie be
ecologie ~ (oikos=huis) ~ leefomgeving ~ context
VOOR ELKE ORGANISATIE DE BESTE ONTWIKKELROUTE... Op de
KAART “Startende huisacademies werken vooral aan hun draagvlak en hun aanbod.” (Marcel van Marrewijk, Research to Improve, meemaker van de Acadroom.)
Wat betekent het voor een huisacademie om op de kaart te staan binnen haar moederorganisatie? Is naamsbekendheid een vereiste? Veel posters met academie-aanbod aan de muur? Of gaat het veeleer om draagvlak bij de stakeholders en meemakers, om gelijkwaardigheid tussen de academiebouwer en haar opdrachtgevers? Wie zijn eigenlijk de klanten van uw huisacademie? Zijn dat niet in principe alle collega’s in de organisatie? Van belang is dat de huisacademie, of beter nog haar diensten, of nóg beter gezegd haar bedoelingen, onderdeel worden van het dagelijks gesprek in de organisatie: wat de Fransen zo mooi het discours noemen. Lees verder op de volgende pagina >>
Op de
PLANK “Bied een voorbereide leeren werkomgeving, en leer de mensen zelf te leren.” (Vrij naar Maria Montessori.)
Wat heeft uw huisacademie binnenkort op de plank? Hoe verstrekkend en rijk is dan haar aanbod? In het assortiment van Huisacademies vindt u bouwstenen die een nieuw fundament onder het leeraanbod in uw organisatie leggen. Zoals een leergang om zelf ‘blended learning’ producten te ontwikkelen. Diverse ‘basic training modules’ en ‘learning events’ die u zo op de plank kunt leggen en vaak ook in eigen beheer kunt brengen. Een ‘train the trainer’ voor meemakers uit uw organisatie. Onze Mio’s leren u het zelf te doen. Lees verder op de volgende pagina >>
Op de
RIT “Als het golft, dan golft het goed.” (De Dijk.)
Het is een ‘Huisacademiese wetmatigheid’: als de academie(bouwer) voldoende aandacht heeft besteed aan de ontwikkelpaden ‘Op de Kaart’ en ‘Op de Plank’, dan krijgt de huisacademie meer klanten dan ooit tevoren. Het wordt een heus bedrijfje. Het vasthouden van de kwaliteit en de klanttevredenheid is opeens een uitdaging die een goede organisatie vergt. Dan hebben we het niet over organogram en fte’s. Maar over professionele processen, een goede ict-ondersteuning en vakbekwame academiebouwers en meemakers. Lees verder op de volgende pagina >>
Op de
TELLER “Ken uzelf.” Γνωθι σεαυτον (Gnoothi seauton) (Kerngedachte van de wijsgeer Socrates, vanuit zijn vraagstelling: “Hoe moeten wij zo verantwoord mogelijk leven?”)
“De ‘economy of scale’ van een huisacademie maakt leerprocessen per persoon goedkoper. Doordat opeens de gehele organisatie doelgroep van leren en ontwikkelen wordt – en niet een ‘happy few’ – hoeven opleidingen niet stuksgewijs ingekocht te worden maar worden ze zelf ontwikkeld: goedkoper en op maat. Waar vroeger misschien twintig procent van de leidinggevenden (op hun verzoek) een bepaalde (externe, dure) managementtraining volgden, zal in de huisacademie-situatie het gehele management als doelgroep worden gezien. Per saldo kan dat het totale trainingsbudget voor die doelgroep groter maken dan voorheen het geval was. Maar de prijsprestatieverhouding, respectievelijk de waarde voor de organisatorische prestatie, zal factoren meer verbeteren.” (Fragment uit het boek ‘Krachtbron van een lerende organisatie’.)
Lees verder op de volgende pagina >>
… en de juiste bouwstenen
KAART
Het gaat er ten eerste om dat alle betrokkenen een zo goed mogelijk beeld krijgen van wat de academie voor hen en voor de organisatie kan betekenen. Het boek Krachtbron van een lerende organisatie kan daar in behoorlijke mate aan bijdragen. De duurzaamheid van de huisacademie wordt maximaal geschraagd door een goed functionerende stuurgroep (opdrachtgever), programmaraad (klankbord van meemakers) en klantenraad. Ook de persoonlijke presentatie en deskundigheid van de academiebouwer zijn krachtige bouwstenen om op de kaart te geraken. En wat dacht u van de inzet van nieuwe sociale media, om het discours op gang te brengen? Of het organiseren van een succesvolle, relevante en leerzame werkconferentie? Dit zijn slechts enkele voorbeelden van ‘Op de kaart’ activiteiten.
PLANK
Organiseert uw opleidingsafdeling ook de jaarlijkse management conferentie? Hoe vaak bezoeken de medewerkers van uw organisatie een kenniscafé? Zijn coaching en intervisie succesvol? Als het u gaat om duurzaam leren en ontwikkelen, valt dan het begrip ‘blended learning’ vaak genoeg naar uw wens? In de optiek van een eigen huisacademie strekt het organiseren van het leren beduidend verder dan het samenstellen van een cursuscatalogus. Maak kennis met de tien basisprincipes van een rijpere huisacademie en vergelijk die met uw eigen situatie.
RIT
Huisacademies biedt een kleine dertig bouwstenen voor het inrichten van de academie-organisatie. Het begint al met het zoeken, vinden, aanstellen en inwerken van de juiste academiebouwer. Fundamenteel is de juiste bejegening van potentiële klanten: budgethouders en medewerkers die iets willen - of moeten - leren. Dat heet het intakeproces van de huisacademie. Voor de academiebouwer(s) zelf is het goed te weten dat er ruime mogelijkheden bestaan om te leren van de ervaringen van andere academiebouwers.
TELLER
Als meemaker biedt het gilde van Huisacademies in elk van de vier ontwikkelpaden krachtige bouwstenen voor de succesvolle (door)ontwikkeling van uw huisacademie. Neem voor een passend advies contact op met een van onze Mio’s (zie pagina 27).
Hoe waardeert, bewaakt en verantwoordt uw organisatie haar opleidingsactiviteiten? Telt men nog steeds alleen de scholingsdagen bij elkaar op? En wat zegt dat dan? Of worden er ook ‘leermomenten’ gerapporteerd? Dat is al heel rijk. Worden de kosten van opleiding en training op zich gemonitored? Of doet men moeite om de toegevoegde waarde van leren en ontwikkelen te kwantificeren? Dat zou wat zijn. Op de foto wordt de balanced score card van een volwassen huisacademie ontworpen. Probeer het niet allemaal te ontcijferen, maar vergewis u ervan dat een huisacademie langs ruim twintig indicatoren gevolgd en verantwoord kan worden.
1. Één Loket De Academie is aanspreekpunt, vraagbaak, marktplaats en leverancier voor alles wat betrekking heeft op leerprocessen van de medewerkers. 2. Relevant Door de Academie ontwikkelde en/of verzorgde leeractiviteiten zijn ondersteunend aan de bedrijfsdoelen van de organisatie. 3. Draagvlak Leertrajecten worden ontwikkeld in samenwer king met kennisdragers, met belanghebbers en met vertegen woordigers van de doelgroep. 4. Logisch Leren aan de Academie is onlosmakelijk verbon den met het werken bij de organisatie en het functioneren als medewerker. 5. Contract Functiegericht leren is een gezamenlijke verant woordelijkheid van de medewerker en van diens leidinggevende.
6. Prijs-prestatie De Academie hanteert – bij voldoende doelgroepomvang - de beslisboom ‘hergebruik/aanpassing van bestaand leerproduct’ vóór ‘ontwikkelen van een nieuw product’ vóór ‘extern inkopen (inbesteden)’ vóór ‘extern inkopen (uitbesteden)’. 7. Innovatief Elk leertraject streeft ernaar maximaal vernieuwend te zijn; het volgt gebaande én ongebaande paden, maakt gebruik van eerder opgedane ervaringen en nieuwe technologieën. 8. Effectief Bij onze leertrajecten is alles – leervorm, leerinhoud, leerbegeleiding en procesbewaking - erop gericht om het gewenste leerdoel/gedrag in de werkpraktijk tot uiting te laten komen. 9. Economisch Elk leertraject is maximaal efficiënt: in gebruik en ontsluiting van leer middelen, qua inzet van klassikaal leren, in communicatie en administratieve afhandeling. 10. Verbeteren De basisprincipes 1 t/m 9 worden continu bewaakt en geëvalueerd. De bevindingen worden gebruikt voor continue verbetering van de dienstverlening.
een bouwwerk geen Het woord ecokathedraal is uitgevonden door Louis Le Roy. In de Middeleeuwen was een kathedraal bouwen - zonder hijskranen en moderne gereedschappen - een enorme klus waar zonder de beklemmende druk van de factor tijd aan werd begonnen. Le Roy: “Stel dat de mensen in de Middeleeuwen tijdens hun leven het eindproduct van hun werk wilden zien. Dan zou er nooit één kathedraal gebouwd zijn.”
huisacademie is de
manier verzamelnaam voor de n in se es oc rpr waarop de lee d. leg be zijn uw organisatie t he u rt de Het liefst veran mogelijk woordje ‘huis’ zo snel am na jfs dri in uw eigen be ademie (bijvoorbeeld Nova Ac y). em ad of Van Oord Ac Dit is een belangrijke s: stap in het bouwproce tu da n zie u daarmee laat uw n va en het leervermog it organisatie van binnenu n. ele ikk tw on wenst te doen n ee nt me mo Heeft u op dit n Da s? ari on cti opleidingsfun zij e, mi de ca isa heeft u een hu 1… het in stadium
krachtbron van de lerende organisatie
Een ecokathedraal is
geen groots bouwwerk maar een homogene gro verzamelingen bouwse ep van losse ls die door plantaardige , dierlijke en menselijke organismen gemaakt worden om lee fmogelijkheden te bie den.
Een ecokathedraalproc es ontstaat | in samenw erking tussen natuurlij processen | zonder be ke en creatieve eld of plan van een vo oraf gedefinieerd eindre | zonder een vooraf ge su ltaat in ruimte definieerd eindresulta at in tijd | me t maximale benutting va vrije menselijke energ n ie | met maximale benu tting van vakmanscha p en ervaring van leken en professionals.
The creation continues incessantly through the
gebouw zijnde De meeste interne trainingsinstituten en corporate universities zijn huisacademies in groeifase 2. De groeifase markeert de maturiteit, en daarmee de mate van impact op de omliggende organisatie. Het Huisacademies groeiperspectief omvat vier groeifasen, ook wel ontwikkelstadia genoemd. Waar u ook staat in het bouwproces van uw opleidingsfunctie, uw huisacademie kan doorgaans nog een flink stuk doorontwikkelen, en dus nog meer van toegevoegde waarde zijn voor het succes van uw organisatie.
media of man ~ Antonio Gaudi
Organisatie 3.0 De organisatie van Huisacademies laat zich het beste omschrijven als een gilde van zelfstandig professionals, omringd en bekrachtigd door toonaangevende ambassadeurs en partners. Allen hebben zich op inhoud, ambitie, deskundigheid en ervaring verbonden met de missie van Huisacademies. De Mio’s (Meesters in ontwikkeling) zijn beschikbaar als meemaker van uw huisacademie. De ambassadeurs en partners verrijken onze missie en vice versa. Huisacademies is met recht een lerend netwerk, een lerende organisatie.
Onze MIO’s MEESTERS IN ONTWIKKELING
Cees Hoogendijk, Mio “Je bouwt niet een huisacademie, je bouwt aan een huisacademie.” • Humanisering van organisatie • Duurzaam organiseren van leren • Mee-maker / architect • ‘Managing the Whole’ • Verticale Dialoog • Organisatieleren / 6th Discipline • Wil je dit echt? • 25 jaar organisatieontwikkelaar • Blijven oefenen cees@huisacademies.nl +31 616 682 098
Conny Daansen, Mio “Een huisacademie als spin in het web van duurzaam ontwikkelen…” • De Nova Academie • Leren, loopbaan burgerschap • Onderwijsdirecteur • Verbinder van mensen , inhoud en processen • Organisatiepoliticus • Strategie en bestuur • Lange wandelingen • Creatieve onrust een plek geven conny@huisacademies.nl +31 622 947 157
Kristel Franssen, Mio “Bouwen aan academies is bouwen aan evenwichtige verhoudingen.” • Lerend ontwikkelen • Coaching en intervisie • Gevoel voor verhoudingen • Appreciative Inquiry • Focus op duurzaamheid • Verbinden van kennis en ervaring • Contextuele kijk • Maatwerk • Vertragen en versnellen
Arnold Roozendaal, Mio “Huisacademie, een hele onderneming…” • Contextueel Leiderschap • Balans effectiviteit, authenticiteit, spiritualiteit • Duurzaamheid en Nieuwe samenleving • Complexe veranderprocessen • Lead auditor kennisintensieve dienstverlening • Contemplatie • Associé Van Gemert Groep roozendaal@vangemertgroep.nl +31 651 554 542
kristel.franssen@evenwicht.be +32 474 105 473
Onno Geveke, Mio “Ruimte bieden aan leren en bewust aandacht geven aan leerprocessen en leeromgevingen. Dát is waar de academie aan bijdraagt.” • Leerproces ontwerp en realisatie • Organisatieontwikkeling • Coach en procesbegeleider • Appreciative Inquiry • NLP-practitioner en DISCkundig • Bouwacademies • Canadian outdoors • Bureau de Bont o.geveke@bureaudebont.nl +31 641 561 533
Loubna Zarrou, Mio “Als delen de bron van het bestaan is, dan is een huisacademie de bron van duurzaam leren!” • Lerend ontwikkelen • Appreciative Inquiry • NLP-practitioner • Onderzoek lerende organisaties • Waarderend auditen • Ziet alles • Coaching • Energieke trainer info@styrax.nl +31 628 990 265
Petra Aartsen, Mio “Mensen maken processen maken systemen.” • Ontwikkelversneller • Bruto Nationaal Geluk • Strategisch doener • Vormgever van van alles • Interventie specialist • Gemeenteacademies • 20 Jaar change agent • Business controller • Programmamaker • Trouble shooter petra@huisacademies.nl +31 614 550 606
Mark van den Broek, Mio “Building your Academy is a Learning Journey.” • Internationaal HR(D) • Management Development • Ondernemend ontwikkelen • Autonome teams • Ervaringsgericht leren • Betoverende trainer/facilitator • Procesmatig en pragmatisch • Enthousiasmerend en energiek mark.vandenbroek@ closer2talent.com +31 610 456 735
ONZE MEESTERLIJKE MEEMAKERS, Ronald van den Hoff, Founder & Trend
uitgangspunt daarbij is dat wij onze klanten
Strategist (op de foto naast Cees
niet kunnen ontwikkelen. Dat doen ze zelf.
Onze samenleving verandert. Het individu
Hoogendijk, in de deuropening van de
Bureau de Bont ondersteunt en zorgt ervoor
staat steeds meer centraal. Het gaat om de
Sagradazaal bij Seats2Meet HaagseToren
dat dit samen met de klant degelijk, goed en
mens waar de organisatie omheen draait.
te Den Haag).
voortvarend verloopt.
Vanwege de vergrijzing zijn traditionele
www.bureaudebont.nl
organisaties steeds meer aangewezen op
“Het komt steeds vaker
de ZZP’ers - wij noemen ze liever ZP’ers,
neer op het ontwerpen
Zelfstandige Professionals - waar het gaat
en ontwikkelen van
om het toevoegen van waarde. Dat gebeurt op het speelveld voor waardecreatie in de samenleving 3.0. Hier wordt de traditionele waardeketen vervangen door het waardenetwerk. Wij faciliteren een dynamische omgeving waar onze gasten kunnen werken, ontmoeten en vergaderen. Het uitwisselen van kennis staat hierbij voorop. We doen dit niet alleen in fysieke omgevingen maar verbinden in een zogenoemde Third Space het virtuele en het reële met elkaar. Inspireren en geïnspireerd worden! www.seats2meet.com www.society30.com
Wij zien een maatschappij waarin zich een nieuwe verantwoordingscultuur ontvouwt. Een maatschappij waarbij men op zoek is naar de juiste antwoorden op fundamentele problemen die op ons af gaan komen in de samenleving van de toekomst. Die
duurzame leer- en veranderprocessen. De wisselwerking met HUISACADEMIES vergroot ons beider toegevoegde waarde voor de klant.” Jaco ter Wal, directeur.
toekomst is gisteren al begonnen. Wanneer organisaties de gewijzigde context waarin zij opereren, pro-actief vertalen naar een integrale (verander) aanpak, zodanig dat er sprake is van een verbinding tussen omgeving en de organisatie, de strategie, haar mensen en haar processen, zal dit leiden tot duurzame verbetering. www.vangemertgroep.nl “Onze samenwerking met HUISACADEMIES is een logische keuze. Want de organisatorische kracht om je met de context te verbinden, komt van binnenuit.” Dries van Gemert, directeur/oprichter.
Stichting Tijd Stichting Tijd is een initiatief van Louis Le Roy voortgekomen uit zijn werkzaamheden aan de ecokathedraal in Mildam, aanvankelijk bedoeld om de continuïteit van het project veilig te stellen. Inmiddels richt Stichting Tijd zich op het bevorderen van inzicht en bewustzijn van het begrip “tijd” als voorwaarde voor de creatieve ontwikkeling van samenwerking tussen natuurlijke en creatieve menselijke processen in ruimte en tijd; het adopteren en/of ondersteunen van activiteiten en projecten die in ruimte en tijd ontwikkeld worden; het zijn van een kennis-centrum (Louis Le Roy Academy), in het bijzonder met betrekking tot begrippen als tijd en complexiteit. www.stichtingtijd.nl “Potentieel
“HUISACADEMIES is zelf lichtend voorbeeld
Vanuit onze missie “van wens naar
ontwikkeling in
van Organisatie 3.0 en vertegenwoordigt in
werkelijkheid” focussen wij met name in
ruimte en tijd bleek
haar propositie een unieke benadering om
de bouw-, zorg- en vastgoedsector op
een gedeelde
traditionele organisaties het nieuwe tijdperk
creëren van vernieuwing, realiseren van
drijfveer waardoor
genaamd Society 3.0 in te begeleiden.”
ambities en garanderen van prestaties. Ons
Ecokathedraal en
WAT HEEFT HUISACADEMIES AL MEEGEMAAKT? Bij onderstaande organisaties hebben onze
•A tlas VO-scholengroep
•H et CAK (administratie zorgwetten)
Mio’s bijgedragen aan het onderzoeken,
•B elastingdienst
•K T Scholengroep Hasselt (B)
initiëren, ontwikkelen of uitbouwen van de
•B rabant Aquademie (waterschap)
•L entiz (scholengroep)
huisacademie:
•F CI Academy
•M aasstad Ziekenhuis
•F undeon (kenniscentrum)
•M BO2010 (lerend netwerk van ROCacademies)
• Accor Hotels Nederland
•G eschillencommissie
• Alfa College (ROC)
•G PO West Nederland (basisscholen)
•N ederlandse Rode Kruis
• Aloysius Stichting (bijzonder onderwijs)
•G raafschap College
•N oorderpoort College
VERRIJKERS VAN HUISACADEMIES HUISACADEMIES zich in elkaar herkenden.”
De Acadroom is het
Peter Brinkman, president van de Stichting
logische product van
Tijd.
onze cocreatie met HUISACADEMIES.” Marcel van Marrewijk, oprichter Research Onze klant wil tenslotte gebruiksgemak,
Mensen en organisaties zijn levende, zich
schaalbaarheid, eenvoudig beheer en snelle
voortdurend bewegende en ontwikkelende
integratie met andere systemen.
systemen. Het eindpunt is nooit vast,
www.wis.nl
beweegt voortdurend. Wij geloven dat er
“Onze Academiemanager ondersteunt het
wetmatigheden zijn die hun invloed kennen
gedachtegoed van
op elke ontwikkeling. Het optimaliseren van
HUISACADEMIES,
deze ontwikkeling is ons doel. Zorgzaam
en juist deze
kijken wat mensen nodig hebben om
expertise verrijkt
sterker te worden, in harmonie met de
de toegevoegde
seizoenen van het leven. En even zorgzaam
waarde van de WIS
naar de organisatie: helpen ‘zingevend’ te
oplossing. Is dat
organiseren en een voortdurend bewegend
geen co-creatie?”
punt van evenwicht helpen realiseren.
Pum Vaandrager,
www.evenwicht.be
adviseur WIS.
“Als het hart zich
van De Cubrix.
De magie van ‘generatief nieuws’ is uniek. Verhalen van mensen die dingen realiseren, ergens in geloven, iets willen waarmaken en daar trots op zijn, zijn uitermate aanstekelijk. Aanstekelijk voor anderen, die enthousiast worden om ook in actie te komen. En aanstekelijk voor de persoon zelf, die precies door het journalistieke interview en het nadien gepubliceerde verhaal bevestiging ervaart, op nieuwe ideeën komt en weer actie onderneemt.
verbindt met de
Axiomnieuws werkt co-creatief, mét en
daadkracht, dan kunnen mensen
to Improve en auteur
vanuit stakeholders, constructief, authentiek Adequaat en regelmatig onderzoek is
en gericht op ontwikkeling. Ons nieuws
noodzakelijk om organisaties de juiste
heeft de potentie om verandering op gang te
impulsen te geven om te vitaliseren,
brengen.
optimaliseren, heroriënteren of
www.axiomnieuws.net
transformeren. Het onderzoek van Research
“We maken nieuws in opdracht van
to Improve versterkt de verbeterpotentie,
organisaties die willen ontwikkelen vanuit de
biedt inzicht en aanknopingspunten om
kracht die er in hun netwerk is. En doordat
de performance te verbeteren. De Cubrix
we nieuws maken en verspreiden, dragen we
biedt een raamwerk waarin helderheid en
bij aan ontwikkeling.
diepgang wordt geboden in de complexe
Daarom noemen
materie genaamd organisatieontwikkeling.
we het ‘generatief
www.researchtoimprove.nl
nieuws. Dat maakt
WIS in Gouda staat voor Verbinden en
www.cubrix.nl
ons een logisch
Versnellen. De kracht van onze twintig
“Het is mijn passie mensen te zien
meemaker van
professionals is het ontwikkelen en
opbloeien, managers en medewerkers die
HUISACADEMIES
onderhouden van snelle en slimme
zich met meer toewijding en betrokkenheid
en vice versa.”
webgebaseerde producten en diensten.
inzetten voor collectieve ambities.
Griet Bouwen.
wezenlijk een stap vooruit zetten. In zekere zin vormt een huisacademie het hart van een organisatie.” Arno Vansichen, oprichter en meemaker.
• Pier K (kunstencentrum)
PRESENTATIES EN CONFERENTIES
• Pompeblêd (scholengroep)
Huisacademies verzorgde interactieve presentaties op maat voor en namens:
• ROC Midden-Nederland
• SBK Adviesgroep
•O pen Innovatiefestival Breda
• Scholen aan Zee (VO)
• Zorg aan Zet Limburg
•U SG People
• Van Oord (internationale baggeraar)
• VenVN
•S tichting Tijd
• Vijf kunstencentra in midden Nederland
• Hogeschool Zeeland
•C INOP Academie
• Cubrix-lezingen
•P eople4Earth
• Hogeschool van Amsterdam
•S tichting Zelforganisatie
• Nova College (ROC)
PUBLICATIES: RIGHT TO COPY! Onderstaande publicaties zijn aanraders binnen het Huisacademies gedachtengoed. U vindt de artikelen (en meer) in de wiki op www.huisacademies.nl. Het Technicum en de Mondiale Contraculturen (Louis G. Le Roy, 2007) Het basiswerk inzake de Ecokathedraal. Een must om de metaforische relatie met het duurzaam organiseren van leren te begrijpen.
■ Cees Hoogendijk & Ronald van
Nova Academie Masterplan (2008) Je moet dit doorgebladerd hebben om Masterplan Nova Academie in te zien dat de inhoud en vorm van het planproces een cruciaal aspect vormen van het bouwen van een huisacademie. Complexiteit gevangen in eenvoud.
oN l héél Pr Da’s we
(7) Epiloog Corporate Universities
Uw academie - rijp of groen?
beeldvorming over tief bijdragen aan onze Hoe zes academies construc elen. en van leren en ontwikk het duurzaam organiser Cees Hoogendijk MiO
eren van leren onpositioneren en professionalis Kwalitatief, derscheidt: Ad hoc, Kwantitatief, In dit rijtje zou je de vier Volwassen en Creërend. huisacademie het derde ontwikkelstadia van een Opleidingsfunctie, Trai‘model’ kunnen noemen: Beleidscommunicatie, ningsinstituut, Integrale is en Ontwikkelen. Het Epicentrum van Leren ook verbindend om de verleidelijk, maar vooral te vergelijken; het gaat drie modellen met elkaar om manifestaties van in alle gevallen tenslotte in een organisatie. Het de ‘opleidingsafdeling’ rechtstreeks termen de om lastig blijkt echter RWS nogmaals belicht. te brengen. Daarom hiermet elkaar in verband van elk der drie onder een beknopte omschrijving bezittelijk voornaamdezes aanvaardt alle verUw academie. Wat een zienswijzen. (Schrijver de Een universiteit is toch deze ‘uitkleding’.) Aan woord al niet kan doen. antwoordelijkheid voor Wat de zes alhier te eigen vertaalslagen te vooral iets ‘van een stad’. lezer de uitnodiging om in ieder geval gemeen beschouwen academies maken. organisatie zijn. Daarhebben, is dat ze van een ook voor die organisain drie ‘development mee zijn ze er automatisch Corporate University daarvan kenmerkt zich tie, maar de invulling stages’ eid. Juist die opmerkeals operationeel stadidoor grote verscheidenh • De School wordt geduid positionering, rol en die zich vooral beziglijke verschillen in aard, um, als trainingsafdeling maken het bevan het opleidingsbijdrage van de zes academies houdt met het structureren en dit artikel hopeciëntie. De relatie met schouwen ervan zo boeiend, aanbod, gericht op effi zegt in zijn Waarheid en is indirect en reactief. lijk levendig. Nietzsche de organisatiestrategie door het gelijkstelcultuur dat ‘elk begrip ontstaat Juist de diversiteit van len van het niet gelijke’. het helpen kunnen ons de zes CU-interviews zou he - in haar organisatorisc construct ‘academie’ begrijpen. context - beter te doen
Universities van O&O zijn diverse Corporate In de voorgaande nummers O&O heeft Cees beschreven en bekeken. door middel van interviews nabeschouwing. Cees tot het schrijven van een Hoogendijk uitgenodigd van Academies met het opzetten en inrichten heeft vanuit zijn ervaring Aan ‘het bekijken van het fenomeen academie. een geheel eigen kijk op naar academies kunt kij‘een manier waarop je Cees voegt academie’ de Academy worden de Private Companies ken’ toe. Vanuit dat perspectief de Exademy Academy, de SITA Academie, van PwC, de Towers Watson Centre van en het Corporate Learning van Exact, de Saxion Academy
ijn Drie zienswijzen op academie-z in het
zijn gepubliceerd De zes CU-interviews University. Ook dit licht van de term Corporate ties die drie CU-manifesta is een verzamelnaam, College en Academy. Eén vertegenwoordigt: School, academies ontwikkelt van de zes beschouwde van Leren Groeien’ model zich langs het ‘Samen dat vijf groeifasen in het TriamFloat (PPL-model),
als de Het College wordt geduid de kennisruggengraat van onderneming als tactisch stadium, • Het College wordt geduid van de onderneming, als de kennisruggengraat van de strategie vooral actief met het vertalen op ‘alignment’. De naar trainingen, gericht O&O / NR 5 2011
ova!
Uw academie – rijp of groen? (Magazine O&O nr. 10/2011) Hoe zes academies constructief bijdragen aan onze beeldvorming over het duurzaam organiseren van leren en ontwikkelen. Plus een nabeschouwing in het licht van actueel theoretisch kader.
06 6
Tip abonneer u op ons weblog www.huisacademies. nl/blog en krijg automatisch bericht over nieuwe kennis en inzichten rond lerende organisaties.
den Hoff
. In de theorie van de Corporate De academie wint terrein in organisatieland goed. 1 College – de Academy het hoogste Universities is – na School en aan d door een toenemende bijdrage Deze trits zou worden gekarakteriseer zien we grotendeels op zich staande de organisatiestrategie. In de praktijk een klant-leverancierrelatie vertonen ‘opleidingsinstituten’ die weliswaar en waarbij de onderlinge vervlechting met hun moederorganisatie, maar moeten gezocht lantaarntje met een de wederkerigheid in de ontwikkeling zomaar teniet gedaan kan worden bestaansrecht het waarvan en worden of een kostenreductieslag. door een managementwisseling
70
Krachtbron van een Lerende Organisatie (Cees Hoogendijk en meemakers, 2010) Basisstof om de juiste inspiratie op te doen. Het ontstaan van de succesvolle Nova Academie. De kathedralenmetafoor nader verklaard. Met prachtige foto’s geïllustreerd.
De huisacademie als organisatie-DNA (TvOO nr. 4/2011) Wat is eigenlijk de organisatorische ambitie om een huisacademie De huisacademie als te hebben? Of om er organisatie-DNA op termijn een te zijn, binnen haar context van stakeholders. Een verrassend perspectief op zichzelf replicerende organisaties.
PRAXIS
TvOO december nr. 4 2011
PDF compression, OCR, web optimization
using a watermarked evaluation
copy of CVISION PDFCompressor
Cubrix, zicht op organisatieontwikkeling en performanceverbetering (Marcel van Marrewijk, 2012) Standaardwerk over fasegewijze transformaties van organisaties, een belangrijk fundament onder het HUISACADEMIES gedachtegoed. Masterthesis door gildelid Wiljo Florijn, december 2012 Invloed van de ROC academiemanager op de voorwaarden voor succesvolle professionalisering van leraren, een studie naar de strategische rollen van de ROC Academie manager Society 3.0 (Ronald van den Hoff, 2011) Standaardwerk voor maximaal zicht op de ontwikkeling van Organisatie 3.0. Over noodzaak en inrichting van contextueel leiderschap in de onderwijspraktijk Artikel van onze Mio Arnold Roozendaal (School bestuur nr. 2 maart 2012) dat een van de essenties van het bouwen van huisacademies adresseert. Leren als Auditorganisatie (referaat van Mio Loubna Zarrou, december 2012) Een selectie van de meest actuele inzichten rond lerende organisaties, gehanteerd als kader voor de observatie van een auditdienst in ontwikkeling.
ONTWIKKELKRINGEN VAN EN VOOR ACADEMIEBOUWERS Als (aspirant) academiebouwer voelt u zich somtijds eenzaam in het uitvoeren van uw bewonderenswaardige missie. Het gilde van HUISACADEMIES organiseert regelmatig zogenoemde Ontwikkelkringen, waar u als interne academiebouwer uw kennis en ervaring deelt met collega-academiebouwers, binnen of buiten de branche waar uw organisatie actief is. Het samen leren en delen wordt zowel digitaal als op locatie ondersteund. Voor meesterlijke inleiders en sprekers, of een organisatiebezoek beschikt HUISACADEMIES over een wijdvertakt netwerk van meesters in de periferie van lerende organisaties. Meld u aan bij één of meer van onze plaza’s, of start met onze hulp zelf een nieuwe kring. Want delen is vermenigvuldigen.
Huisacademies Haagweg 147 2281 AG Rijswijk, +31 70 319 3614 info@huisacademies.nl Rabobank 1551.30.161 KvK 27343461 BTW 820745029B01 Huisacademies en Acadroom zijn handelsnamen van HumanOrg BV
www.huisacademies.nl www.rocacademies.nl www.bouwacademies.nl www.zorgacademies.nl www.hboacademies.nl Copyright ©2013 Huisacademies / HumanOrg Right to copy: inzichten, teksten en beelden worden bij voorkeur met derden gedeeld, mits voorzien van duidelijke bronvermelding en zonder de opbouw en samenhang van de uitgave geweld aan te doen. Omslagfoto Daan Quakernaat
www.bestuursacademies.nl www.gemeenteacademies.nl www.mkb-academies.nl
De maakbaarheid van ontwikkeling is beperkt, maar niet geheel onderworpen aan het vrije krachtenveld. Ik denk dat het proces van lerend ontwikkelen realiseerbaar is en geregisseerd moet worden. Ook de bouw van een kathedraal wordt geregisseerd. De regie van De Nova Academie werd en wordt gevormd door een Masterplan. Dit dient twee jaar na de eerste steenlegging nog steeds als richtsnoer en als toetssteen. Ik overdrijf niet als ik zeg dat het plan is meegemaakt door vrijwel alle dertienhonderd medewerkers van het Nova College. Het plan is namelijk in Verticale Dialoog ontwikkeld, langs vele sneuvelversies. (Uit: Kan ik dit project ook mee-maken, Cees Hoogendijk, in Projectie - tijdschrift voor projectmanagement.)
Hoe begin ik mijn huisacademie?
EN • AANDACHT SCHENK N • KRACHTBRON LEZE N • STRAK AGENDERE LEN PA BE • PERSPECTIEF DEN • BOUWMEESTER VIN • KWARTIER MAKEN RS • COLLEGA MEESTE OPZOEKEN • PROCESMATIG
PLANNEN TSEN • FUNDAMENT PLAA • DRAAGVLAK VERBREDEN • DUURZAAM DOORONTWIKKELEN
De ontwikkeling van
de Ecokathedraal
sneuvelversies meemaken
Een grote bouwonderneming ziet in haar ‘next level academy’ een strategische krachtbron voor het professionaliseren van haar medewerkers en het versterken van haar organisatie. Bureau de Bont haalt Huisacademies erbij. Tegen de klok in de sneuvelversies 0.19, 0.21 en 0.31 van het masterplan. Nog vele te gaan. Voor toenemend draagvlak.
Waar is het begin van het begin? ~ Wittgenstein
niets gaat zonder plan niets gaat volgens plan Oneindig veel mogelijkheden?
“Leer mij het zelf te doen.” Maria Montessori suggereerde dat het kind in een zogenoemde ‘voorbereide leeromgeving’ moet worden gebracht, waarin alles uitnodigt tot leren. Dat is dus veel meer dan coachen. Het legt de actie en de meeste verantwoordelijkheid bij de lerende. Dit principe is onverkort toepasbaar – zoniet de enige modus – op het leren en ontwikkelen van mensen in organisaties. Sterker nog: die organisaties zijn nu al ‘gedragsbeïnvloedende omgevingen’. De vraag is tot welk gedrag de gemiddelde werkomgeving uitnodigt… Zaak is dat de werkomgeving kan worden omgebouwd tot leeromgeving. Is dat geen mooi bouwplan?
duurzaam bouwen aan de lerende organisatie
Ons alfabet kent slechts zesentwintig letters en wat kunnen we daar toch ongelooflijk veel mee. Het aantal organisatievormen is onbegrensd, en toch nog vele malen minder dan het aantal bewegingen om die organisatie aan het leren te krijgen. De krachtbron van lerende organisaties – de huisacademie – kent net als onze taal een overzichtelijk aantal bouwstenen. Daar kan de meester in ontwikkeling het mee doen.
Hoe krijgt u uw organisa tie structureel aan het leren en innoeren? De vraag maakt al duidelijk dat er meer nodig is dan de obligate cursuscatalog us. Bij Huisacademies spreken we liever van het duurzaam org aniseren van leren en ontwikkelen. Bouw daartoe, als ware het een kathedraal, uw eig en huisacademie, de krachtbron in uw org anisatie die er gaande weg voor zorgt dat leren ‘gewoon’ wo rdt, en dat iedereen lee rt. Beginn
en met bouwen, dat
Gaudi: “Don’t worry,
is de kunst.
my client isn’t in a hu
In het begin is de relatie ~ Martin Buber
rry.”
EEN BOUWWERK, GEEN GEBOUW ZIJNDE Onze dank gaat uit naar de Stichting Tijd, de hoedster van de Ecokathedraal, die zich herkende in haar metaforische rol, en die goedkeuring gaf voor het verrijken van deze brochure met aansprekend fotowerk. De volgende tekst is geciteerd uit één van de vele prachtige publicaties: De eeuwige Tuin van Le Roy in Heerenveen, Openbare ruimte als proces, december 2006. Het woord ecokathedraal is uitgevonden door Louis Le Roy. Hij vergeleek zijn werk ooit met de kathedraalbouwers uit de Middeleeuwen. Een kathedraal bouwen – in een tijd zonder hijskranen en moderne gereedschappen – was een enorme klus waar zonder de beklemmende druk van de factor tijd aan werd begonnen. Het bouwen van een kathedraal ging in de Middeleeuwen – in de optiek van Le Roy – uit van een eenvoudig ontwerp. Maar de bouw strekte zich over zo’n lange periode uit dat tussentijds steeds praktische aanpassingen werden gedaan. De eerste bouwers konden nooit voorspellen wat eeuwen later het uiteindelijke resultaat zou worden. Le Roy zei hierover: “Stel dat de mensen in de Middeleeuwen tijdens hun leven het eindproduct van hun werk wilden zien. Dan zou er immers nooit ook maar één kathedraal gebouwd zijn.” Een ecokathedraalproces ontstaat: - in samenwerking tussen natuurlijke en creatieve processen - zonder beeld of plan van een vooraf gedefinieerd eindresultaat in ruimte - zonder een vooraf gedefinieerd eindresultaat in tijd - met maximale benutting van vrije menselijke energie - met maximale benutting van vakmanschap en ervaring van leken en professionals. De Ecokathedraal van Louis Le Roy bevindt zich aan de IJntzelaan te Mildam. Een echte aanrader is het boek Het Technicum en de mondiale contraculturen, van Louis G. Le Roy, Huub Mouse en Bert Dalmolen, uitgegeven door Stichting Tijd, ISBN 978-90-808229-5-5. Heel veel informatie vindt u op de website www.stichtingtijd.nl. In 2012 overleed Louis Le Roy. Zijn levenswerk blijft in ontwikkeling. Huisacademies is dankbaar voor de kennis die hij onbewust heeft bijgedragen aan ons gedachtengoed. Bij wijze van in memoriam leze men het artikel ‘De man die wist hoe groei werkt’ (TvOO nr.4/2012).
WAT IS EEN HUISACADEMIE? IN IEDER GEVAL EEN WAARDEVASTE BUSINESS CASE! Huisacademie is de verzamelnaam voor de manier waarop de leerprocessen in uw organisatie zijn belegd. Het liefst verandert u het woordje ‘huis’ zo snel mogelijk in uw eigen bedrijfsnaam (bijvoorbeeld Nova Academie of Van Oord Academy). Dit is een belangrijke stap in het bouwproces: daarmee laat u zien dat u het leervermogen van uw organisatie van binnenuit wilt ontwikkelen. Heeft u op dit moment een opleidingsfunctionaris? Dan heeft u een huisacademie, zij het in groeifase 1. De meeste interne trainingsinstituten en corporate universities zijn huisacademies in groeifase 2. De groeifase markeert de maturiteit, en daarmee de mate van impact op de omliggende organisatie. Het Huisacademies groeiperspectief omvat vier groeifasen, ook wel ontwikkelstadia genoemd. Waar u ook staat in het bouwproces van uw opleidingsfunctie, uw huisacademie kan doorgaans nog een flink stuk doorontwikkelen, en dus van nog meer toegevoegde waarde zijn voor het succes van uw organisatie. Een huisacademie is een regelrechte positieve business case. De investering valt in het niet bij de kosten die u maakt voor huisvesting of salarissen. Door u te richten op al uw medewerkers maakt economy of scale het mogelijk om leerprocessen op uw eigen leest te schoeien, waardoor ze veel effectiever worden. De opbrengst van steeds meer lerende en innoverende mensen lijkt evident… Uw huisacademie wordt uw belangrijkste veranderpartner bij het implementeren van uw strategisch beleid. Uiteraard moet uw huisacademie gaan groeien in deze rol. We praten over een indrukwekkend bouwwerk, dat steen voor steen ontstaat. Hoe eerder u begint te bouwen, hoe sneller uw organisatie profiteert. ‘Als INK vier sterren organisatie zien wij onze virtuele huisacademie als sluitstuk in het optimaliseren van de kwaliteit van onze interne en externe relaties.’ (De Geschillencommissie) ‘Nog geen driekwart jaar na het oprichten van de KT Academie zien wij ons beleidplan letterlijk in werking treden.’ (KT Scholengroep Hasselt-B) ‘De balanced scorecard van Huisacademies bood welkome input om de aansturing van de Belastingdienst Academie een ferme injectie te geven.’ (Belastingdienst CKC)
www.huisacademies.nl