بسم اهلل الرمحن الرحيم
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
2
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
مفيد معلومات
3
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
ڪتاب جو نالو : ليکڪ
مفيد معلومات موالنا سيد احمد علي نقوي
:
نظر ثاني :
موالنا نائب علي ڪميلي
پروف ريڊنگ :
موالنا نور احمد منگي حجت مشن پاڪستان
ڇپائيندڙ:
0111
تعداد : قيمت ملڻ جو هنڌ
( 0011تومان ( 011روپيه ) مدرسه جامعة الحجت روهڙي پٽڻي سنڌ پاڪستان ۽ مدرسه جواديه لکي غالم شاه شڪارپور
www.hujjat14.com
ويب سائيٽ
رابطي الِء
اي ميل ائڊريس hujjatmission@gmail.com: 00989195912675
فون نمبر :
4
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
فهرست سبق پهريون 9 ................................................................................ قرآني آيتون 9 ................................................................................ تڪبر 9 ..................................................................................... سالم جي اهميت 01 ........................................................................ صلح 00 ........................................................................................ صالة الوسطى 01 ............................................................................ (معاف ڪرڻ) ۽ نرم لهجو اپنائڻ 01 ................................................... گهمڻ ڦرڻ جا طور طريقا 01 ......................................................... گال ،غيبت ،وسوسو۽ بدگماني 01 ................................................. حق جون خاصيتون 01 .................................................................. سبق ٻيون 01 ................................................................................. حديثون01 ................................................................................. دنيا کان دوري01 .................................................................... علم نجوم سکڻ 01 .................................................................... عورت ۽ مرد ۾ ڀيٽ 01 ........................................................... مومنن جا حق 01 ..................................................................... جاڳڻ 01 ................................................................................ 5
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
حسد 01 ................................................................................ صله رحمي 09 ........................................................................ فڪر ڪرڻ 11 ........................................................................ گناهن کان توبه ڪرڻ وقت هي دعا گهرجي! 11 ............................. دنيا 10 .................................................................................. مالداري 11 ............................................................................ سچائي ۽ وفاداري 11 ............................................................... مذاق کان پاسو 11 ................................................................... خاموشي 11 ........................................................................... ڊگهيون اميدون 11 .................................................................. موت کان ڊڄڻ 12 .................................................................... ڇوٽڪاري جي واٽ 12 ............................................................. سبق ٽيون 11 ................................................................................. عقايد 11 ................................................................................... 0حقيقت ٻڌڻ کان انڪار11 ...................................................... 2شيطان جي پيروڪاري 11 ...................................................... 3مشرڪن ۽ مستڪبرن جو ساٿ ڏيڻ10 ..................................... 4بدبختي ۽ گمراهي 11 ............................................................ 0علم 11 ..............................................................................
6
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
2عدالت 11 ........................................................................... 3تدبير 11 ............................................................................. 4دشمن جي سڃاڻپ 11 ............................................................ 0شجاعت ۽ بهادري 12 ............................................................ 6اسالمي حڪمن تي عمل12 .................................................... سبق چوٿون تاريخ 11 ....................................................................... پهريون معصوم 11 ..................................................................... ٻيو معصوم 10 .......................................................................... ٽيون معصوم 11 ........................................................................ چوٿون معصوم 11 ...................................................................... پنجون معصوم 11 ...................................................................... ڇهون معصوم 12 ....................................................................... ستون معصوم 11 ....................................................................... اٺون معصوم 11 ......................................................................... نائون معصوم 11 ........................................................................ ڏهون معصوم 19 ........................................................................ يارهون معصوم 19 ..................................................................... ٻارهون معصوم 20 ..................................................................... تيرهون معصوم 21 .....................................................................
7
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
چوڏهون معصوم 21 ....................................................................
8
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
سبق پهريون قرآني آيتون تڪبر ْ ْ ْ ْ ْ َان ِم َن َوإ ِ ْذ ُقل َنا لِل َملاَئ ِ َك ِة ْاس ُج ُدوا َ لآدمَ فَ َس َج ُدوا إِلا َّإِبْل ِ َيس َأبَى َو ْاس َتك َب َر َوك َ 1 ْ ِين الكَافِر َ .۽ جڏھن مالئڪن کي چيوسون ته آدم کي سجدو ڪريو تڏھن شيطان کانسواء (ٻـني) سجدو ڪيو ،ھن انڪار ڪيو ۽ ھٺ ڪيائني ۽ ڪافرن مان ٿيو هي آيت ڪرميه پڙهڻ کان پوء اها پروڙ پوي ٿي ته تڪرب ۽ غرور وارو گناهه سڀ کان پهريان شيطان ڪيو جڏهن ان حضرت آدم عليه السالم جي سجدي ڪرڻ کان انڪار ڪيو .تڪرب ڪفر جو رستو هموار ڪري ٿو ان جيڪري اسان کي تڪرب کان پرهيز ڪرڻ گهرجي . رسول خدا(ص) فرمائن ٿا :جڏهن ڪو شخص تڪرب کي پنهنجي عادت بڻائي ڇڏيندو آهي ته اهلل سائني مالئڪن کي حڪم ڏيندو آهي ته ان جو 2 نالو ظاملن ۾ لکو
1بقره آيت 34 2نهج الفصاحه .ص 02
9
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
سالم جي اهميت ْ َ َان َعلَى كُ ِّل َشيْ ٍء َح ِسيبًا وها إِنَّ الل ّ َه ك َ َوإِذَ ا ُحيِّ ْي ُتم ِب َت ِحي َّ ٍة فَ َحيُّوا ب َِأ ْح َس َن ِم ْنهَا أ ْو رُ ُّد َ
3
۽ جڏھن اوھانکي سالم ڪيو وڃي ته ان کان بھرت تعظيم سان (سالم) ورايو يا اوترو ورايو ،ڇوته اهلل سڀ ڪنھن شيء جو حساب ڪندڙ آھي. 4 سالم جي رسم هر قوم ۽ ملت ۾ آهي پر اسالم ۾ سالم جي الء ڪو به فرق نه رکيو آهي ننڍو وڏي کي وڏو ننڍي کي سالم ڪري سگهي ٿو بلڪه اسالم سالم کي امن ۽ سالميت قرار ڏنو آهي اهو ئي سبب آهي جو هميشه رسول خدا ﷺ سالم ڪرڻ ۾ اڳرائي ڪندا هئا . اهلل سائني ان آيته ڪرميه ۾ اهو فرمايو آهي ته سالم جو جواب سهڻي منوني سان ڏيو جيڪڏهن ڪو سالم ،سالم عليڪم سان ڪري ٿو ته اوهان ان کي وعليڪم السالم ورمحة اهلل وبرڪاته سان جواب ڏيو .اها ڳالهه واضح آهي ته سالم ڪرڻ مستحب آهي پر ان جو جواب ڏيڻ واجب آهي يعين جيڪڏهن ڪو سالم ڪري ته ان الء سالم ڪرڻ ضروري نه هيو پر سالم ڪيائني کيس ثواب ملندو پر جيڪڏهن ڪنهن سالم جو جواب نه ڏنو ته ان کي گناهه ٿيندو .
3سوره نساء آيت 66 4سوره نساء آيت 66
10
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
صلح إِن َّما ْال ُم ْؤ ِمن َ ْ َ ون اهَّلل َل َعل َُّك ْم تُ ْر َح ُم َ ُون إِخ َوةٌ فَ َأ ْصل ِ ُحوا َب ْي َن أخَ َويْ ُك ْم َوات َّ ُقوا َ َ
5
. - 01مؤمن ته سڀ ڀائر آھن تنھنڪري پنھنجي ٻنھي ڀائرن جي وچ ۾ صلح ڪريو ،۽ اهلل کان ڊڄو ته ما َن اوھان تي ٻاجھ ڪئي وڃي . مومنن جا هڪ ٻئي تي ڪيرتائي حق آهن جيڪي اهلل سائني هڪ مومن جا ٻئي مومن الء معني ڪيا آهن انهن مان هڪ حق صلح ڪرائڻ جنهن کي سويل سنڌي ۾ ٺاهه ڪرائڻ چئبو آهي . موال علي عليه السالم پنهنجي وصيت ۾ امام حسن عليه السالم کي فرمائن ٿا :مان اوهان جي ناني کان ٻڌو آهي ٻن ڄڻن جي وچ ۾ صلح ڪرائڻ مناز ۽ روزي کان افضل آهي ( اتي مناز ۽ روزي مان مستحب مناز ۽ روزو مراد آهي ) 6 هڪ ڏينهن امام حممد باقر ۽ امام جعفر صادق عليهما السالم جن جي نيڪ صحابي مفضل بن عمرو ڏٺو ته ٻه شيعا چار سو درهم تي جهيڙو ڪري رهيا آهن مفضل چار سو درهم انهن کي ڏنا ۽ ائني جهيڙو ختم ٿي ويو .اهو ياد رهي ته ننڍا ننڍا اختالف ڪڏهن ڪڏهن وڏي دمشين ۾ تبديل ٿي ويندا آهن جنهن جي ڪري پوري معاشري ۽ قوم تي اثر پوندو آهي ڪڏهن ته ائني ٿيندو آهي ته انهن ٻن ڄڻن جي ڪري پوري قوم هڪ ٻئي سان ڀت برادري ختم ڪري ڇڏيندي آهي 7 5حجرات آيت 01 6نهج البالغه ترجمه دشتي ،ص 006 7تفسير نمونه ج ، 7ص 64
11
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
صالة الوسطى حافِظُواْ علَى َّ ِ الصالَةِ الْوسطَى وقُ ِ ِ ِِ ي َ ومواْ للّه قَانت َ الصلَ َوات و َّ ُ ْ َ ُ َ سڀين منازن تي ۽ (خاص طور) وچني منازجي نگھباني ڪريو ،۽ اهلل الء فرمانربدار ٿي بيھو. ان صالة وسطى کان ڪهڙي مناز مراد آهي ؟ ان جي باري ۾ خمتلف نظريا ۽ روشينء ۾ صالة وسطى کان مراد مناز ظهر آهي رايا آهن قرآن ۽ حديث جي َ پهريء) جي مناز وچ ڏينهن ۾ اجنام ڏني ويندي آهي ۽ اهڙي طرح مناز ظهر ( ٻي َ آيت جي شان نزول ڏانهن نظر ڪيون ٿا ته ان ۾ به ان ڳالهه جي تائيد آهي 8
(معاف ڪرڻ) ۽ نرم لهجو اپنائڻ ِ وف ومغْ ِفرةٌ خي ر ِّمن ٍ يم َ ص َدقَة يَْتبَ ُع َهآ أَذًى َواللّهُ َغ ِِنٌّ َحل ٌ قَ ْوٌل َّم ْعُر ٌ َ َ َ َ ْ ٌ نھيء خريات کان ڀَلو آھي جنھن جي پٺيان اذيت چڱو ڳاھلائڻ ۽ معاف ڪرڻ اُ َ ھُجي ،۽ اهلل بي پرواہ ب ُردبار آھي. ان آيت مان معلوم ٿئي ٿو ته اهلل سائني چاهي ٿو ته هڪ ٻئي سان کليل چهري سان پيش اچو۽ نرم لهجي ۾ ڳالهايو ،ايستائني جو ان کي اهلل سائني صدقي کان بهرت قرار ڏنو آهي ۽ ان آيت مان اها به خرب پوي ٿي ته انفاق ،ايثار ۽ قرباني ٻئي تي ٿورو ڪندي ۽ انسان نه ڪري ڇو جو ائني ڪرڻ سان انسان جو ظاهر ٻيو ۽ اندر ٻيو ٿي ويندو جنهن کي اهلل بلڪل پسند نٿو ڪري 9
8سوره بقره 236 9سوره بقره آيت نمبر 263
12
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
گهمڻ ڦرڻ جا طور طريقا و َلا ُتص ِّع ْر خَ َّد َك لِلناسِ و َلا ت َْمشِ فِي ْالأَ ْرضِ مرحا إِن اهَّلل َلا ي ُ ِحب كُل م ْ ُخ َت ٍ ال ُّ َّ َ َ ً َّ َ َّ َ َ َ فَ خُ ٍ ور ۽ ماڻھن کان بي پرواهي ڪندي (يعين منھن) نه ڦرياء ۽ زمني ۾ الڏ سان نه گھُم ،بيشڪ اهلل هر ھٺيلي ،وڏائي ڪندڙ ماڻهو کي دوست نه رکندو آھي10 جيتوڻيڪ گهمڻ ڦرڻ هڪ عام مسئلو آهي پر اهو گهمڻ ڦرڻ ئي انسان جي شخصيت جو آئينو هوندو آهي .اسالم ڇو جو زندگي جي هرڪم کي اجنام ڏيڻ جو طريقو ڏسيو آهي ان الء ان آيت ۾ اهلل سائني گهمڻ جي سهڻي طريقي کي ڏسيو آهي ته ڪيئن گهمڻ گهرجي . گال ،غيبت ،وسوسو۽ بدگماني َ يرا ِّم َن الظَّ ِّن إِنَّ َب ْع َض الظَّ ِّن إ ِ ْث ٌم َو َلا ت ََج َّس ُسوا َو َلا يَ ْغ َتب ين َآمنُوا ْاج َتنِ ُبوا َكث ِ ً يَا أيُّهَا ال َّ ِذ َ َ ْ َ ب ْع ُض ُكم َب ْع ًضا َأي ُ ِح َ اهَّلل اهَّلل إ ِ َّن َ ب أ َح ُد ُك ْم أن َيأكُ َل َل ْح َم أ ِخيهِ َم ْيتًا فَ َكر ِْه ُت ُمو ُه َوات َّ ُقوا َ َّ ُّ 11 اب َّر ِح ٌيم ت ََّو ٌ اي اميان وارؤ گهڻن گمانن کان بچو ،بيشڪ ڪي گمان گناھ آھن ۽ نه ئي جاسوسي ڪريو ۽ نه وري اوھان مان ھڪ ٻئي جي گال ڪري ،ڇا ڀال اوھان مان ڪو ھڪڙو پنھنجي ُمئل ڀاءُ جو گوشت کائڻ پسند ڪندو
10سوره لقمان 06 11سوره حجرات آيت نمبر02
13
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
آھي ؟(يقيناً توهان ان کان) کان نفرت ڪندا آھيو ،۽ اهلل کان ڊڄو ،بيشڪ اهلل توبه قبول ڪندڙ مھربان آھي ان آيت ۾ ٽن وڏن گناهن ڏانهن اشارو ڪيو ويو آهي 0بدگماني :ظن (بدگماني) ڪنهن به ڪم جي الء ڪنهن به شيء جي الء سٺو نه آهي ۽ بدگماني سان ڪو به حقيقت تائني نٿو پهچي سگهي . 2جتسس (:ماڻهن جي جني زندگيءَ جي باري ۾ ) جاسوسي ڪرڻ نهايت ئي برو فعل آهي ان جي ڪري ان ڪم کان روڪيو ويو آهي . 3گال غيبت :ڪنهن جي گال ڪرڻ گناه ڪبريه منجهان آهي . غيبت جي تعريف :ڪنهن جي پٺيان ان جون اهڙيون صفتون ذڪر ڪيون وڃن جيڪڏهن اهي صفتون ان جي هوندي ذڪر ڪيون وڃن ها ته هو ڪاوڙجي وڃي ها پر جيڪڏهن اهي شيون جيڪي ان الء ذڪر ڪيون ويون آهن ان ۾ موجود ئي نه هجن ته ان کي شريعت ۾ تهمت سڏبو آهي ۽ تهمت ۽ بهتان وارو گناه غيبت کان وڏو آهي . حق جون خاصيتون َأ َل ْم ت ََر َك ْي َف َض َر َب الل ّ ُه َمثَ لا ً َكل ِ َم ًة َطي َِّب ًة َك َش َجرةٍ َطي َِّب ٍة َأ ْصلُهَا ثَاب ٌِت َوفَ ْر ُعهَا فِي 12 الس َماء َّ اي پيغمرب !ڇا توکي معلوم نه آھي ؟ ته اهلل ڪهڙي ريت پاڪ ڪلمي جو مثال پاڪ وڻ جيان ڏنو آهي جنهن جي پاڙ مضبوط آھي ۽ جنھن جون ٽاريون آمسان ۾ آھن.
12سوره ابراهيم آيت نمبر 24
14
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
تُ ْؤت ِي أُكُلَهَا كُلَّ ِح ٍ ون ين ِبإ ِ ْذ ِن َربِّهَا َو َي ْضر ُ ِب الل ّ ُه الأَ ْمثَ َ ال لِلنَّاسِ َل َعلَّه ُْم يَ َت َذك َُّر َ
13
پنھنجي پالڻھار جي ُحڪم سان هر وقت(پنهنجي مقرر وقت ۾) پنھنجا ميوا ڏيندو رهندو آھي ،۽ اهلل ماڻھن الء مثال بيان ڪندو آھي ،ته شايد اهي ان مان نصيحت وٺن . انهن آينت ۾ ڪجهه شني ڏانهن اشارو ڪيو ويو آهي 0حق جون پاڙون مضبوط هونديون آهن ( اصلها ثابت) 2حق زندگي جي هر حصي ۾ فائدي وارو آهي ( توتي اکلها کل حني ) 3اميان ۽ عقيدو پاڙ ۽ نيڪ اعمال شاخون آهن 14.
13سوره ابراهيم آيت نمبر 12 14تفسير محسن نجفي ص 200
15
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
سبق ٻيون حديثون دنيا کان دوري الش ْك ُر ِع ْن َد النِّ َع ِم ،والور ُع ِع ْن َد ْال َـم َحا ِرمِ ،فَ إ ِ ْن َأيُّهَا الن َّ ُاس ،الز َّ َه َادةُ ِق َص ُر ََ الاْ ََم ِلَ ،و ُّ ك َع ْن ُك ْمفَ لاَ يَ ْغل ِ ِ ب ْال َح َرا ُم َص ْب َر ُك ْمَ ،ولاَ َت ْن َس ْوا ِع ْن َد النِّ َع ِم ُش ْك َر ُك ْم ،فَ ق َْد َع َز َب ذل ِ َ هَّلل إ ِ َل ْي ُك ْمبِ ُح َج ٍج م ُْسفِ َرة ٍَظا ِه َرةٍَ ،و ُك ُت ٍ ب َبا ِرزَ ةِ ْال ُع ْذ ِر)ر َو ِ اض َح ٍة. َأ ْع َذ َرا ُ اي انسانو! زهد اميدن کي گھٽ ڪرڻ نعمنت جو شڪر ادا ڪرڻ ۽ حرام ڪمن کان دور رهڻ جو نالو آهي .جيڪڏهن توهان الء اهي ڪم مشڪل ٿي وڃن ته (گھٽ ۾ گھٽ ايرتو ڪريو جو) حرام ڪم توهان جي سهپ تي غلبو نه ڪن .نعمنت جي موقعي تي شڪر کي نه وساريو ،ڇو جو اهلل سائني ظاهر ۽ آشڪار دليلن سان اوهان جي عُذر کي برطرف ڪيو آهي واضح ۽ روشن ڪتابن وسيلي بهانن کي ختم ڪري ڇڏيو آهي15.
علم نجوم سکڻ
َأيُّهَا الن َّ ُاس ،إِي َّ ُاك ْم َوت ََعل َُّم النُّ ُجوم ِ ،إِلا َّ َما يُهْ َت َدى بِه ِ في َب ّ ٍر َأ ْو َب ْح ٍر ،فَ إِن َّهَا ت َْدعُو إِلَى ْ ْ السا ِح ُر ك َْالكَافِ ِر ! َو ْالكَافِ ُر في ْال َكهَا َن ِة[ ،و] ُ َالسا ِحرَِ ،و َّ الم َنج َّ ُم كَالكَاهِ ِن َوالك َاهِ ُن ك َّ يروا َعلَى ْاس ِم اهَّللِ النَّا ِر! ِس ُ اي انسانو! علم جنوم حاصل ڪرڻ کان بچو پر علم جنوم جي ايرتي ڄاڻ رکو جنهن سان بيابانن ۽ مسنڊن ۾ رستا ڳولهي سگھو .هي علم ڪهانة (اڳڪٿي ڪرڻ) طرف ڇڪي ٿو ۽ جنومي اڳڪٿي ڪرڻ ۽ غيب جي خرب ڏيڻ وارن مان آهي ۽ جيڪو ڪاهن آهي اهو جادوگرجي مثل آهي ۽ 15نهج البالغه خطبو نمبر 60
16
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
جادوگر ڪافر جهڙو آهي ۽ ڪافر جهنمي آهي .بس هلو خدا جو نالو وٺي نڪري پئو.16 عورت ۽ مرد ۾ ڀيٽ الا ْ َِيمانِ ،ن ََوا ِق ُص ْال ُح ُظ ِ وظ ،ن ََوا ِق ُص ْال ُع ُقو ِل :فَ َأمَّا يا َم َعا ِش َر النَّاسِ ،إ ِ َّن النِّ َس َاء ن ََوا ِق ُص َِ ْ الصلاةِ َو ِّ الص َيام ِ فِي َأيَّام ِ َح ْي ِضهِنََّ ،و َأمَّا فَ ُق ُعو ُدهُنَّ َع ِن نُق َصا ُن إ ِ َيمانِهِنَّ فَ ُق ُعو ُدهُنَّ َع ِن َّ الصلاةِ َو ِّ الص َيام ِ فِي َأيَّام ِ َح ْي ِضهِنََّ ،و َأمَّا نُ ْق َصانُ ُع ُقولِهِنَّ فَ َشه ََادةُ ْام َر َأ َت ْي ِن ِم ْنه ُّن َك َشه ََادةِ َّ ْ ْ ْ َ الاَن َص ِ اف ِم ْن َموا ِر ِ يث الر ُج ِل ال َوا ِح ِدَ ،وأمَّا نُق َصا ُن ح ُُظو ِظهِنَّ فَ َم َوا ِري ُثهُنَّ َعلَى ََ َّ ُ ِ ٍ ِ ُ ْ ُ ُ ِ ِ َ ِ َ ِ ِّ فَ ال ِّر َجالِ؛ اتَّقوا ش َر َار الن َساءَ ،وكونوا من خ َيارهِنَّ َعلى َحذرَ ،ولاَتط ُيعوهُنَّ فِي َالم ْع ُر ِ الم َ نك ِر. وف َحتَّي لاَ يَ ْط َم ْع َن فِي ُ اي انسانو! ياد رکو عورتون اميان جي حلاظ کان ،مرياث ۾ حصي جي اعتبار سان ۽ عقلمندي جي حلاظ سان ناقص آهن (مردن سان) تفاوت رکن ٿيون. اميان ۾ گھٽ هجڻ جو مطلب هي آهي ته عادت وارن ڏينهن ۾ مناز روزي کان ويهجي وينديون آهن .عقل جي حلاظ کان ٻن عورتن جي گواهي هڪ مرد جيرتي آهي .مرياث جي اعتبار سان مرد جي اڌ حصي جيرتو حصو ملندو اٿن .شرير(برين يا بدڪار) عورتن کان پاسو ڪريو پر شريف عورتن کان به هوشيار رهو ۽ خربدار نيڪ ڪم ۾ به سندن تابعداري نه ڪريو جو بري ڪم جي حڪم ڪرڻ جي توقع پيدا ٿئني17.
16نهج البالغه خطبو نمبر 77
17نهج البالغه خطبو نمبر 11
17
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
مومنن جا حق
ال َر ُسو ُل اهَّللِ ص لِل ْ ُم ْؤ ِم ِن َعلَى ْال ُم ْؤ ِم ِن َسب َْع ُة ال َق َ َو فِي ِر َوايَ ِة َم ْس َع َدةَ بْ ِن َص َد َق َة َق َ ُح ُق ٍ وق َواجِ َب ٍة ِم َن اهَّللِ َعز َّ َو َجلَّ َعلَ ْيهِ ْال ِإ ْج َلا ُل َل ُه فِي َع ْينِهِ َو ْال ُو ُّد َل ُه فِي َص ْد ِرهِ َو ْ ود ُه فِي َم َر ِضهِ َو َأ ْن يُ َشي َِّع َج َنازَ َت ُه َو َأ ْن َلا ال ُم َو َاساةُ َل ُه فِي َمالِهِ َو َأ ْن ي ُ َحرِّمَ ِغي َب َت ُه َو َأ ْن َي ُع َ ْ 18 ول فِيهِ َب ْع َد َم ْوتِهِ إِلَّا خَ يرا ً. َي ُق َ
حضرت رسول اهلل فرمائن ٿا اهلل سائني طرفان هر مومن جا ٻئي مومن تي ست حق آهن ان جو احرتام ڪري ۽ دل ۾ ان سان حمبت رکي،پنهنجي مال ۾ کيس برابر بيماريء ۾ ان جو حقدار مسجهي سندس گال ۽ غيبت کان پاسو ڪري، َ جي عيادت الء وڃي ،ان جي تشييع جنازا۾ شرڪت ڪري ،ان جي مري وڃڻ کانپوء ان جي سٺني ڳالهني کانسواء ان جي ڪابه ڳالهه نه ڪري جاڳڻ 19
إنتباه العيون لا ينفع مع غفلة القلوب اکني جي جاڳڻ جو دلني جي غافل هوندي ڪوفائدو نه آهي حسد اياک والحسد فانه يبين فيک ولا يبين في عدوک حسد کان پرهيز ڪر .ڇو جو ان جوبرواثرتوتي ئي پوندو تنهنجي دمشن کي ڪجهه به نه ٿيندو 20 18من اليحضره الفقيه ج 4ص 376
19غرر الحڪم ،ص 11
18
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
صله رحمي
ْ ون ون َما َأ َم َر ا ُ هَّلل بِه ِ َأن ي ُ َ وص َل َويُف ِس ُد َ ون َعه َْد اهَّللِ ِمن َب ْع ِد ِميثَ ا ِقهِ َو َي ْق َط ُع َ ين يَن ُق ُض َ ال َّ ِذ َ ُ ْ ون فِي الأَ ْرضِ أو َلـ ِئ َ ك ه ُُم الخَا ِس ُر َ
جيڪي اهلل سان ڪيل واعدي کي ان جي پڪي ڪرڻ کانپوء ڀڃندا آھن ،۽ اهلل جن ڪمن جي ڳنڍڻ جو حڪم ڪيو آھي تن کي ڇنندا آھن ۽ ُملڪ ۾ فساد وجھنداآھن ،اُھي ئي نقصان کائڻ وارا آھن . عالمه جملسي (رح) ان آيت کي ذڪر ڪرڻ کانپوء 001حديثون صله رمحي جي اهميت بابت بيان ڪيون آهن ۽ انهن جي باري ۾ حبث به ڪئي آهي هيت اسان به انهن بهرتين نڪنت مان ڪجهه کي نقل ڪيون ٿا : پنهنجي رشتيدارن سان رابطو رکو ڀلي اهو پاڻي پيارڻ جيرتو ئي ڇو نه هجي . صله رمحي ڪرڻ واري شخص جي عمر ۾ واڌارو ٿئي ٿو ۽ صله رمحي ڪرڻ واري شخص جي گهر ۾ ڪڏهن به حمتاجي نه ايندي صله رمحي سان رزق ۾ واڌارو ٿئي ٿو . بهرتين قدم اهو آهي جيڪو صله رمحي جي الء ۽ ڪنهن جي مالقات ۽ ديدار ڪرڻ جي الء کنيو وڃي . صله رمحي ڪرڻ وارن جو جنت ۾ خاص مقام هوندو . رشيت دارن ڏانهن وڃو ڀلي اهي اوهان ڏانهن توجه نه ڪن . صله رمحي ڪيو ڀلي اوهان جا رشيت دار نيڪ به هجن . صله رمحي ڪيو ڀلي سالم ڪرڻ جيرتو ئي . 20اعيان الشيعه ج ،0ص 306
19
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
رمحيء سان موت ۽ قيامت جي ڏينهن جو حساب ۽ ڪتاب آسان صله َ ٿيندو . صله رمحي عمل جي پاڪ هجڻ کي مسجهائي ٿو . جيڪو شخص پنهنجي ڪنهن مائٽ جي رشيت دار جي مدد ڪري ٿو جيڪڏهن اهڙي مدد چويهه ٻني اهڙن شخصن جي ڪري جيڪي ان جا مائٽ نه هجن انهن ٻنهي عملن جو هڪ جيرتو ئي ثواب آهي . جيڪو صله رمحي نه ڪندو جنت جي خوشبوء به نه سونگهي سگهندو . فڪر ڪرڻ َو ق َ َال احلسن عليه السالم َ :عل َ ْيک ُ ْم بالْف ْکر َ فإِن َّ ُه َحيَاة ُ قَلْب الْبَصري َو َمفَاتي ُح أَِبْ َواب احل ْک َمة 21 توهان جي الء غور ۽ فڪر ڪرڻ ضروري آهي ان جي ڪري سوچ ويچار ۽ فڪر ڪرڻ روشن(با بصريت) دلني جي زندگي( جي عالمت) آهي ۽ حڪمت جي دروازي جي چاٻي آهي. گناهن کان توبه ڪرڻ وقت هي دعا گهرجي! اللَّه َُّم ْاغفِ ْر لِي َما َأ ْن َت َأ ْعل َُم بِهِ ِمن ِّي ،فَ إ ِ ْن ع ُْد ُت فَ ُع ْد لي ب ِْال َم ْغفِ َرةِ. اللَّه َُّم ْاغفِ ْر لِي َما َو َأيْ ُت ِم ْن ن َْف ِسيَ ،و َل ْم َتج ِْد َل ُه َوفَ اءً ِع ْندي. اللَّه َُّم ْاغفِ ْر لِي َما َتق ََّربْ ُ ك [ ِبل ِ َساني] ،ث ُ َّم خَ ا َلفَ ُه َقلْبِي. ت بِهِإ ِ َل ْي َ
21اعالم الدين في صفات المومنين ص 277۽ بحاراالنوار ص 410
20
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
الاْ َْلفَ ِ الاْ َْل َح ِ ات ْال َج َنانِلاخَ ،و َهفَ َو ِ اظ َوشَ ه ََو ِ اظ َو َسق ََط ِ اللَّه َُّم ْاغفِ ْر لِي َر َم َز ِ ات ات ََ ات ََ الل ِّ َسا ِن22 اهلل سائني منهنجي انهن گناهن کي معاف ڪر جن کي تون مون کان وڌيڪ ڄاڻني ٿو جيڪڏهن (اهي غلطيون) وري ڪريان تون وري به مون کي معاف ڪر .انهن واعدن جي باري ۾ به معاف ڪر جن جو پاڻ (توسان) واعدو ڪيم پر انهن واعدن کي پاڙي نه سگھيس .پالڻهار انهن عملن جي به معايف ڏئي جيڪي زبان سان چئي تنهنجو قرب اختيار ڪيم پر دل سان انهن جي خمالفت ڪئي. خدايا! اکني جي غلط اشارن (زبان جي) نامناسب مجلن دل جي اجاين خواهشن ۽ زبان جي فضول ڳالهني کي معاف فرما. دنيا َألاَ وإن ُّ ْ َان َلهَا ،ابْ ُتلِ َي الن َّ ُاس ِبهَا الدن َيا َد ٌار لاَ يُ ْسل َُم ِم ْنهَا إِلا َّفِيهَاَ ،ولاَ ي ُ ْن َجى ب َِش ْي ٍء ك َ َّ فِ ْت َن ًة ،فَ َما َأخَ ُذو ُه ِم ْنهَا َلهَا أ ُ ْخ ِر ُجوا ِم ْن ُه َوحُو ِس ُبوا َعلَ ْيهَِ ،و َما َأخَ ُذو ُه ِم ْنهَا ل ِ َغ ْير َِها َق ِدمُوا َعلَ ْيهِ َو َأ َقامُوا فِيهِ؛ فَ إِنَّهَا ِع ْن َد ذَ ِوي ْال ُع ُقو ِل َكفَ ْي ِء ِّ الظ ِّلِ ،ب ْي َنا ت ََرا ُه َسابِغا ً َحتَّي َقل ََص َوزَ ائِدا ً َحتَّي َنق ََص. خربدار رهو ته هي دنيا هڪ اهڙو گھر آهي جنهن (جي خطرن) کان بچاءُ جو وسيلو به ان مان ئي حاصل ڪري سگھجي ٿو ۽ ڪابه دنيا جي اهڙي شيء جنات جو وسيلو نٿي ٿي سگھي جيڪا دنيا الء ئي هجي .ماڻهو هن 22نهج البالغه خطبو نمبر 76
21
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
دنيا سان آزمايا ويندا آهن .۽ جيڪي ماڻهو هن دنيا جو سامان هن دنيا الء ئي حاصل ڪندا آهن اهو هيت ئي ڇڏي هليا ويندا آهن ۽ پوء ان تي ئي کانئن حساب ورتو ويندو ۽ جيڪي هن دنيا ۾ آخرت الء گڏ ڪندا آهن .اهو هنن کي اتي ملي ويندو عقلمندن جي نظر ۾ دنيا هڪ اهڙي پاڇي مثل آهي. جيڪو اڃا پکڙجي ئي نه ٿو ته گھٽجڻ شروع ٿو ڪري اڃا وڌي ئي نه ٿو ته کُٽڻ شروع ٿو ڪري23. مالداري
ْ اك ب َِما َي ْكفِيك يك َو ِر َض َ قال الحسين عليه السلام َ :ما ال ِغنَي َق َ ال ِقل َُّة ت ََمنِّ َ امام حسني عليه السالم کان پڇيو ويو موال مالدار ڇا آهي ؟ موال فرمايو آرزون
جو گهٽجي وڃڻ ۽ جيرتو ان الء ڪايف هجي ان تي راضي ٿيڻ جو نالو مالداري آهي24.
23نهج البالغه خطبو نمبر 63 24معاني االخبار ص 410
22
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
سچائي ۽ وفاداري َو َق َ ِ الس َلا ُم :خَ ْي ُر َمفَ اتِيحِ ْالأُمُو ِر ِّ الص ْد ُقَ ،و خَ ْي ُر خَ َواتِي ِمهَا ْال َوفَ ا ُء25. ال َعلَ ْيه َّ امام سجاد عليه السالم فرمايو :سچائي متام ڪمن جي بهرتين ڪنجي آهي ۽ وفاداري متام ڪمن جو بهرتين خامتو ۽ پڄاڻي آهي مذاق کان پاسو قال الكاظم عليه السلام :اياک والمزاح فانه يذهب بنور وجهک26 مذاق نه ڪيو ان سان اوهاجني چهري جي رونق ختم ٿي ويندي خاموشي
امام رضا عليه السالم فرمايو :إِن الص ْمت باب ِم ْن َأبْو ْ ْ الص ْم َت َ ِ َّ َّ َ َ ٌ اب ال ِحك َم ِة ،إ ِ َّن َّ ْ يل َعلَى ْال َخ ْي ِر27. ب ْال َم َحب َّ َة َو ه َُو َدل ِ ٌ يُك ِس ُ خاموشي حڪمت جي دروازن منجهان هڪ در آهي خاموشي حمبت آڻيندي آهي ۽ هر خري جي دليل آهي
ڊگهيون اميدون قال علي عليه السلام َأيُّهَا الن َّ ُاس! إ ِ َّن َأ ْخ َو َف َما َأخَ ا ُف َعلَ ْي ُك ُم ْاث َنانِ :ات ِّ َبا ُع ْاله ََوى، َو ُط ُ الاْ ََم ِل فَ يُ ْن ِس ََ الاْ ََم ِل فَ َأمَّا ات ِّ َبا ُع ْاله ََوى فَ َي ُص ُّد َع ِن ْال َحقِّ َ ،و َأمَّا ُطو ُل ََ ول ََ يالاْ ِخ َرةََ .ألاَ 25نزهة الناظر وتنبيه الخاطر ص 73۽ بحاراالنوار ج ،76ص 060 26بحاراالنوار ج 76ص 320 27بحاراالنوار ج 76ص 330
23
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
الد ْن َيا َق ْد َول َّْت َحذ ََّاء فَ ل َْم َيب َْق ِم ْنهَا إِلا َّ ُص َبا َب ٌة َك ُص َبا َب ِة َِ الاْنَا ِء ْاص َطبَّهَا َصابُّهَا َألاَ إن ُّ َو َّ َ الاْ ِخرةَِ ،ولاَ ت ُ الاْ ِخرةَ َق ْد َأ ْقبل َْتَ ،ولِك ُ ٍ ّل ِم ْنهُما َبن َ ُ َكو ُنوا ُون ،فَ كو ُنوا ِم ْن أبْ َنا ِء ََ َ َوإ ِ َّن ََ َ َ َ ْ ْ ْ ُ ِم ْن َأبْنا ِء ُّ ْ اب، َ الدن َيا ،فَ إ ِ َّن كُلَّ َو َل ٍد َس ُيل َح ُق بأ ِّمهِ َي ْومَ القِ َي َام ِةَ ،وإ ِ َّن ال َي ْومَ َع َم ٌل َولاَ ِح َس َ
اب َولاَ َع َم َل. َوغَدا ً ِح َس ٌ
اي انسانو! مون کي توهان جي باري م ٻن شني کان ڊپ آهي( .هڪ) خواهشات جي پريوي ٻيو ڊگھيون اميدون .ڇو جو خواهشات جي پريوي انسان کي حق جي راه کان روڪي ڇڏي ٿي ۽ ڊگهيون اميدون آخرت وساري ڇڏين ٿيون .ياد رکو دنيا منهن ڦريي وڃي رهي آهي ۽ ان مان ڪجھ به نه بچيو آهي مگر ايرتو جيرتو هڪ ٿانو مان ڪا شئ هارجڻ کان پوء تري ۾ باقي رهجي ويندو آهي ۽ هاڻ آخرت سامهون اچي رهي آهي.دنيا ۽ آخرت جي پنهنجي پنهنجي اوالد آهي .ان ڪري توهان آخرت جي اوالد ۾ شامل ٿي وڃو ۽ خربدار دنيا جي پٽن مان نه ٿيو .ان ڪري جو سگھوئي هر پٽ کي پنهنجي ماء سان ماليو ويندو .اڄ عمل جي جاء آهي ۽ ڪو حساب نه آهي ۽ سڀاڻي رڳو حساب آهي ۽ عمل جي ڪا گنجائش نه هوندي28.
28نهج البالغه خطبو نمبر42
24
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
موت کان ڊڄڻ ْ فَ َما َي ْن ُجو ِم َن َالم ْو ِ َاء َم ْن َأ َحب َّ ُه.29 ت َم ْن خَ افَ هَُ ،ولا ي ُ ْع َطى ال َبق َ ياد رکو! جيڪو موت کان ڊڄي ٿو اهو موت کان بچي نه ٿو سگھي ۽ جيڪو هميشه جي بقاء جو طلبگار آهي ان کي بقاء نه ٿي ملي سگھي. ڇوٽڪاري جي واٽ قال علي عليه السالم فإ ِ َّن َالغايَ َة َأ َم َام ُك ْمَ ،وإ ِ َّن َو َر َاء ُك ُم السا َع َةت َْح ُد ُ وك ْم َت َخف َّ ُفواتَل ْ َحقوا ،فَ إن ََّما ي ُ ْن َت َظ ُر َّ ِأولِ ُك ْم آ ِخ ُر ُك ْم ب َّ إن هذا الكلام لو وزن بعد كلام اهَّلل سبحانه وكلام رسوله صلى اهَّلل عليه وأقولّ : وبرز عليه سابقا ً .فأما قوله عليه السلام « :تخففوا وآله بكل كلام لمال به راجحاًّ ، تلحقوا» ،فما سمع كلام أقل منه مسموعا ً ولا أكثر منه محصولا ً ،وما أبعد غورها من كلمة! وأنقعنطفتهامن حكمة! وقد نبهنا في كتاب «الخصائص» على عظم قدرها وشرف جوهرها30 قيامت توهاجني سامهون آهي ۽ موت توهان جي پويان لڳل آهي پنهنجو بار هلڪو ڪيو ته جيئن اڳني سان ملي سگھو .توهان کان پهرين ويل توهان جي انتظار ۾ ويٺل آهن. 29نهج البالغه خطبو 36 30نهج البالغه خطبو نمبر 20
25
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
سيد رضي چوي ٿو .موال علي عليه السالم جو هي خمتصر فرمان خدا ۽ رسول جي فرمان کان پوء ڪنهن به مجلي سان ڀيٽيو وڃي ته ان کان مٿانهون ۽ اڳڀرو آهي .هي مجلو ته ((پنهنجو بار هلڪو ڪيو ته جيئن اڳني سان ملي سگھو)) هن کان ننڍو مجلو ۽ با معين ٰ مجلو ٻڌو نه ويو آهي جنهن ۾ اهڙي حڪمت مسايل هجي جيڪا اڃايل جي اڃ کي حڪمت جي پاڻي سان سرياب ڪري ۽ اسان هن مجلي جي عظمت کي پنهنجي ڪتاب اصخصائص ۾ بيان ڪيو آهي.
26
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
سبق ٽيون عقايد سوال 0اصول دين گهڻا ۽ ڪهڙا آهن ؟ جواب :اصول دين پنج آهن 0توحيد 2عدل 3نبوت 4امامت 5قيامت سوال 2فروع دين گهڻا ۽ ڪهڙا آهن ؟ جواب فروع دين ڏهه آهن 0مناز 2روزو 3حج 4زڪوات 5مخس 6جهاد 7امربااملعروف 8نهي عن املنڪر 9تولى 01تربا سوال 3اولوالعزم نيب گهڻا ۽ ڪهڙا آهن ؟ جواب :اولوالعزم نيب پنج آهن 0حضرت نوح عليه السالم 2حضرت ابراهيم عليه السالم 3حضرت موسى عليه السالم 4حضرت عيسى عليه السالم 5حضرت حممد صلى اهلل عليه وآله وسلم اهي نيب صاحب شريعت هئا ۽ اهي سڀين نبني کان افضل آهن
27
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
سوال 4توحيد ( اهلل جي هيڪڙائپ) کي ڪيئن ثابت ڪري سگهجي ٿو ؟ جواب :پوري ڪائنات هڪ منظم شني جو جمموعو آهي اهو نظم ۽ ضبط اهلل سائني جي هڪ هجڻ تي دليل آهي ڇو جو جيڪڏهن خدا گهڻا هجن ها ته هر ڪنهن جو طور طريقو الڳ الڳ هجي ها جيئن قرآن جميد ۾ آهي لوكان فيهما آلهة الااهَّلل لفسدتا 31 جيڪڏهن زمني ۽ آمسان ۾ اهلل کانسواء ڪو ٻيو به خدا هجي ها ته زمني ۽ آمسان ٻئي تباه ۽ برباد ٿي وڃن ها امام علي عليه السالم موال امام حسن عليه السالم کي فرمائن ٿا واعلم يا بني انه لوكان لربک شريک لاتنک رسله ولرايتک آثار ملكه وسلطان. اي منهجا پٽ ! اهو ڄاڻي ڇڏ ته (تنهنجي پالڻهار جو ڪو به شريڪ نه آهي )جيڪڏهن هجي ها ته ان جي پاران به رسول اچن ها ۽ ان جي طاقت ۽ قدرت جا آثار به ڏسني ها خالصو :بس پوري ڪائنات جي نظم ۽ ضبط ۾ غور فڪر ڪرڻ کان پوء اهو مسجهه ۾ اچي ٿو ته ان پوري ڪائنات جو خلق ڪرڻ وارو هڪ ئي آهي ۽ ان کانسواء آمساني شريعنت جو هڪ هجڻ به ان ڳالهه تي دليل آهي ته 31سوره انبياء آيت 22
28
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
اهلل هڪ آهي جيڪڏهن گهڻا هجن ها ته هر ڪو پنهنجو پنهنجو رسول موڪلي ها . سوال 5اهلل جي علم ۽ باقي ٻني جي علم ۾ ڪهڙو فرق آهي ؟ جواب :اهلل سائني جو علم ذاتي ۽ مستقل آهي ۽ باقي ٻني جو علم اهلل سائني جو ڏنل ،عطا ڪيل ۽ غري مسقل ۽ غري ذاتي آهي اهلل سائني جو علم الحمدود يعين جنهن جو ڪو دنگ ۽ ڇيهو ڪونهي جڏهن ته ٻني جو علم حمدود آهي . سوال 6نبني جي تبليغ جي ڪاميابي جا ڪهڙا ڪارڻ ۽ راز آهن ؟ ڪاميابيء جا مکيه ڪارڻ هيٺ ذڪر ڪجن ٿا جواب :نبني جي َ 0سچائي ۽ امانتداري 2حمبت 3خلوص 4بغري ڪنهن اللچ جي تبليغ. 5سادي زندگي ۽ نفساني خواهشن کان پرهيز 6شجاعت ۽ ثابت قدمي 7ماڻهن سان نوڙت ۽ مروت سان پيش اچڻ ۽ انهن سان صالح مشورو ڪرڻ . 29
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
سوال : 7نبني جا خمالف نبني جي خمالفت ڇو ڪندا هئا ؟ جواب :قرآن جميد ۾ خمالفت جا ڪجهه مکيه ڪارڻ ذڪر ڪيا ويا آهن جن جي ڪري اهي نبني جي خمالفت ڪندا هئا 0حقيقت ٻڌڻ کان انڪار
ْ ون32 ُص ٌّم ب ُك ٌم ع ُْم ٌي فَ ه ُْم لاَ يَ ْرجِ ُع َ
اُھي) ٻوڙا ،گونگا ،انڌا آھن پوء اُھي نه موٽندا 2شيطان جي پيروڪاري
ُ ك فَ َزي َّ َن َله ُُم ال َّش ْي َطانُ َأ ْع َما َله ُْم فَ ه َُو َولِيُّه ُُم ْال َي ْومَ تَاللّهِ َلق َْد َأ ْر َسل ْ َنا إِلَى أ َم ٍم ِّمن َق ْبل ِ َ اب َأل ِ ٌيم33 َو َله ُْم َع َذ ٌ .اهلل جو قسم آھي ته بيشڪ توکان اڳ اُ ّمنت ڏانھن (پيغمرب) موڪلياسون پوء کني شيطان سندن عمل چڱا ڪري ڏيکاريا پوء اُھو اڄ سندن دوست آھي ۽
اُنھن الء ڏکوئيندڙ عذاب آھي
32سوره بقره 06 33سوره نحل آيت 63
30
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
3مشرڪن ۽ مستڪبرن جو ساٿ ڏيڻ
ْ ْ ِالر ُس ِل َوآ َت ْي َنا ِع َيسى ابْ َن َم ْريَ َم ْال َبيِّ َن ِ ات ُوسي ال ِك َت َ َو َلقَد آ َت ْي َنا م َ اب َو َقف َّ ْي َنا ِمن َب ْع ِدهِ ب ُّ َو َأي َّ ْدنَا ُه ب ُِروحِ ْال ُق ُدسِ َأفَ كُل َّما َج ُ اءك ْم َر ُسولٌ ب َِما لاَ َته َْوى َأن ُف ُس ُك ُم ْاس َت ْك َب ْرتُ ْم فَ فَ رِيقا ً َ ون34 َك َّذبْ ُت ْم َوفَ رِيقا ًت َْق ُتل ُ َ ۽ بيشڪ ُموسىٰ کي ڪتاب (توريت) ڏنوسون ۽ اُن کان پوء (ٻيا) پيغمرب ھڪ ٻئي پٺيان موڪلياسون ،۽ عيسىٰ پٽ مرمي کي پڌرا ُمعجزا ڏناسون ۽ کني پاڪ روح سان مدد ڏني سون ،پوء جڏھن به ڪنھن پيغمرب اوھان وٽ اُھي ُحڪم آندا ٿي جن کي اوھان جي دلني نٿي گھريو تڏھن اوھان (ان جي مڃڻ کان) وڏائي ڪئي ،پوء (پيغمربن جي) ھڪ ٽويل کي ُ ڪوڙو ڄات َو ،۽ ٻئي کي ُ ڪٺَ َو وما َأ ْرسلْنا فِي َق ْري ٍة ِّمن ن َّ ِذي ٍر إِلَّا َق َ ْ ُ ْ ون.35 ََ َ َ وها إِنَّا ب َِما أ ْر ِسل ُتم بِهِ كَافِ ُر َ ال مُت َر ُف َ َ ۽ ڪنھن ڳوٺ ۾ ڪو ڊيڄاريندڙ نه موڪليوسون مگر ُان جي آسودن (ماڻھن) چيو ته بيشڪ جنھن شيء سان اوھني موڪليا ويا آھيو (تنھنکي) اسني نه مڃيندڙ آھيون
34سوره بقره 67 35سوره سبا آيت 34
31
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
4بدبختي ۽ گمراهي
َقالُوا َرب ََّنا َغل ََب ْت َعلَ ْي َنا ِش ْق َوتُ َنا َو ُكنَّا َق ْو ًما َضال ِّ َين36
اهي چون ٿا ته اي اسان جا پالڻھار اسان جي بدبخيت اسان تي غالب ٿي وئي ۽ اسان گمراھ قوم ھياسون سوال :اهلل جي منائندن جو ڪهڙيون خاصيتون آهن ؟ جواب :اهلل جي نمائندن جون هي خاصيتون آهن
0علم
وت َملِكًا َقال ُ َو ْا َأنَّى يَ ُكونُ َل ُه ْال ُمل ْ ُ ك َعلَ ْي َنا ال َله ُْم َنبِيُّه ُْم إ ِ َّن الل ّ َه َق ْد َب َع َث لَ ُك ْم َطال ُ َ َو َق َ ْ َون َْح ُن َأ َح ُّق ب ِْال ُمل ْ ِ ال إ ِ َّن الل ّ َه ْاص َطفَ ا ُه َعلَ ْي ُك ْم َوزَ َاد ُه ك ِم ْن ُه َو َل ْم ي ُ ْؤ َت َس َع ًة ِّم َن ال َما ِل َق َ َب ْس َط ًة فِي ْال ِعل ْ ِم َو ْالج ِْس ِم َوالل ّ ُه ي ُ ْؤت ِي مُل ْ َك ُه َمن َي َشاء َوالل ّ ُه َوا ِس ٌع َعل ِ ٌيم37
۽ سندن پيغمرب کني چيو ته اهلل طالوت کي اوھان الء بادشاہ ُمقرّر ڪيو آھي ،چيائون ته اُن جي بادشاھي اسان تي ڪيئن ٿيندي ھن حالت ۾ جو اسني کانئس بادشاھي َء جا وڌيڪ حقدار آھيون جڏهن ته ان کي مال مان گھڻائي نه ڏني ويئي اٿس( .پيغمرب کني) چيو ته اهلل اُن کي اوھان تي فضيلت ڏني
آهي ۽ کيس علم ۽ جسم ۾ گھڻو وڌايو اٿس ،۽ اهلل جنھن کي گھُرندو آھي تنھن 36سوره مومنون آيت 016 37سوره بقره آيت 247
32
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
ڪشادگيء وارو ،ڄاڻندڙ نيء ۾) َ کي پنھنجو ُملڪ ڏيندو آھي ،۽ اهلل (مھربا َ آھي. 2عدالت َوإ ِ ِذ ابْ َتلَى إ ِ ْب َراهِ َيم َرب ُّ ُه ِبكَل ِ َم ٍ ال َو ِمن ُذ ِّريتَِّي ك لِلنَّاسِ إ ِ َما ًما َق َ ُن َق َ ال إِنِّي َجا ِعل ُ َ ات فَ َأت ََّمه َّ ال لاَ َي َنا ُل َعهْ ِدي الظَّ ال ِ ِم َين38 َق َ جڏهن ابراهيم جي رب کيس ڪن ڳاھلني سان پرکيو پوء اُھي پوريون ڪيائني ،۽ (اهلل) فرمايو ته آءٌ توکي ماڻھن الء امام ُمق ّرر ڪرڻ وارو آھيان، (تڏھن ابراھيم) چيو ته منھنجي اوالد مان به (امام ڪندين؟ اهلل) فرمايو ته ظاملن کي اھو منھنجو اجنام نه پھچندو . يعين اهلل جو منائندو ڪڏهن به ظامل نٿو ٿي سگهي 3تدبير پڙهو نهج البالغه جو خطبو نمبر 073
38بقره 024
33
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
4دشمن جي سڃاڻپ َْ َ ْ ِ َ ْ ِ ِ َْ الر ُسو ِل َوإِلَى أ ُ ْولِي َوإذَ ا َجاءه ُْم أم ٌر ِّم َن الأم ِن أ ِو الخ َْو ِف أذَ اعُوا بِه َو َل ْو َر ُّدو ُه إلَى َّ ين َي ْس َتنب ُِطو َن ُه ِم ْنه ُْم َو َل ْول َا فَ ْض ُل اللّهِ َعلَ ْي ُك ْم َو َر ْح َم ُت ُه الأَ ْم ِر ِم ْنه ُْم َل َعل ِ َم ُه ال َّ ِذ َ لاَت ََّب ْع ُت ُم ال َّش ْيط ََان إِلا َّ َقلِيلا ً39 ۽ جڏھن وٽن امن جي يا ڀَو جي ڪا خرب ايندي آھي ته ان کي پڌرو ڪندا آھن ،۽ جيڪڏھن ان کي پيغمرب ڏانھن ۽ پنھنجن (مسلمانن) مان امرين ڏانھن پھچائني ھا ته منجھائن جيڪي اُنکي جاچيندا آھن سي ضرور ان کي (چڱي طرح) ڄاڻن ھا ،۽ جيڪڏھن اهلل جو فضل ۽ سندس ٻاجھ اوھان تي نه ھجي ھا ته ٿورڙن کانسواء ضرور شيطان جي پٺيان لڳو ھا.
39سوره نساء آيت 63
34
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
0شجاعت ۽ بهادري نت فَ ًّظا َغل ِ َيظ ْالقَل ْ ِ ك فَ ْاع ُف ب لاَنفَ ُّض ْوا ِم ْن َح ْول ِ َ نت َله ُْم َو َل ْو ُك َ فَ ب َِما َر ْح َم ٍة ِّم َن اللّهِ ل ِ َ ْ ْ ِِ َْ ِ ْ ْ ْ ب َعنه ُْم َو ْاس َتغفِ ْر َله ُْم َوشَ ا ِوره ُْم فِي الأم ِر فَ إذَ ا َع َزم َت فَ َت َوك َّل َعلَى اللّه إ َّن الل ّ َه ي ُ ِح ُّ ْال ُم َت َوكِّل ِ َين40 پوء (اي پيغمرب) اهلل جي ٻاجھ سبب ان اُنھن الء نرم ٿيو آھني ،۽ جيڪڏھن ڪاوڙيل سخت دل ھجني ھا ته ضرور تنھنجي آسپاس کان ڀڄي اُٿن ھا ،پوء کني معايف ڏي ۽ اُنھن الء بخشش گھُر ۽ ساڻن ڪم ۾ صالح ڪر ،پوء جڏھن تون پڪو ارادو ڪرين تڏھن اهلل تي ڀروسو ڪر ،ڇوته اهلل ڀروسي ڪرڻ وارن کي دوست رکندو آھي 6اسالمي حڪمن تي عمل ْ ون الزَّكَاةَ َوه ُْم الصلاَةَ َوي ُ ْؤتُ َ ين يُقِ ُيم َ ين َآمنُوا ال َّ ِذ َ إِن ََّما َولِيُّ ُك ُم الل ّ ُه َو َر ُسول ُ ُه َوال َّ ِذ َ ون َّ ون41 َراك ِ ُع َ اي مؤمنؤ) اهلل ۽ سندس پيغمرب ۽ اُنھن مؤمنن کان سواء اوھاجنو ڪو سرپرست نه آھي جيڪي مناز پڙھندا آھن ۽ رڪوع جي حالت ۾ زڪوٰة ڏيندا آھن . 40سور آل عمران آيت 007 41سوره مائده آيت 00
35
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
سوال : 9امامت بابت قرآن جو ڇا نظريو آهي ؟ جواب:قرآن جميد اهلل جي منائندي ۽ رهرب جون ڪجهه اهڙيون خصوصيتون بيان ڪيون آهن جيڪي ان کي ٻني ماڻهن کان ممتاز ڪن ٿيون اهي خاصيتون هي آهن ك لِلنَّاسِ إ ِ َما ًما42 0امام اهلل جي طرفان مقرر ٿيل هوندو آهي :ق َ َال إِنِّي َجا ِعل ُ َ مان ئي تون کي ماڻهن الء امام قرارڏنو 2امام معصوم آهي :الينال عهدي الظاملني منهنجو عهدو ظاملن کي نه ملندو . سوال :ڇا ٻار به امام ٿي سگهي ٿو ؟ جواب :ممڪن آهي امام زمانه عجل اهلل فرجه الشريف جي الء اهو سوال ٿئي ته کيس امامت پنجن سالن جي عمر ۾ ملي ۽ پاڻ ايرتي ننڍڙي عمر ۾ ايڏي عظيم منصب تي ڪيئن فائز ٿيا پر اسان جواب ڏينداسني جيڪو شخص اهلل سائني جي قادر مطلق هجڻ جو اقرار ڪري ٿو ان الء انهن ڳالهني جو مڃڻ بلڪل آسان ۽ سولو آهي جيئن هو نبني جي الء انهن جي نبوت کي قبول ڪري ٿو.
42سوره بقره آيت 024
36
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
ْ اب بِ ُق َّوةٍ َوآ َت ْي َنا ُه ْال ُح ْك َم َصبِيًّا43 َيا َي ْح َيي ُخ ِذ ال ِك َت َ ۽ َحضرت حييىٰ ڄمي ڏھن ورھن جو ٿيو ته) چيوسون ته اي حييىٰ ڪتاب کي مضبوطي سان وٺ ،۽ ٻاراڻي ۾ کيس علم ڏنوسون جيڪو شخص ان نيب جي نبوت کي قبول ڪري ٿو جيڪو پينگهي ۾ آهي ۽ ماء جي جهويل ۾ آهي ان الء امام زمانه (عج) جي پنجن سالن ۾ امامت کي قبول ڪرڻ بلڪل آسان آهي ها جيڪو شخص نبني جي نبوت کي ئي قبول نٿو ڪري ان سان حبث ئي ٻئي منوني سان ڪيب . اهڙي طرح حضرت عيسي عليه السالم الء اهلل سائني جو ارشاد آهي َان فِي ْال َمهْ ِد َصبِيًّا44 :فَ َأشَ َار ْت إ ِ َل ْيهِ َقالُوا َك ْي َف ُنكَل ِّ ُم َمن ك َ پوء ڏانھنس اشارو ڏنائني ،چيائون ته جيڪو پينگھي ۾ ڇوڪر آھي تنھن سان ڪيئن ڳاھلايون . ْ اب َو َج َعلَنِي َنبِيًّا45 َق َ ال إِنِّي َعب ُْد اهَّللِ آ َتان َِي ال ِك َت َ عيسى) چيو ته آءٌ اهلل جو ٻانھو آھيان ،مون کي ڪتاب ڏنو اٿس ۽ مون کي پيغمرب ڪيو اٿس.
43سوره مريم آيت 02 44سوره مريم آيت نمبر 27 45سوره مريم آيت نمبر 31
37
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
امامن مان ڪجهه امام اهي آهن جيڪي ننڍپڻ ۾ ئي امام ٿيا جيئن امام حممد تقي عليه السالم نون سالن جي عمر ۾ امامت جي منصب تي فائز ٿيا ،۽ امام علي نقي عليه السالم اٺن سالن جي عمر ۾ امام ٿيا . سوال : 00آيت تطهري جو ترمجو ۽ ان جو شان نزول ڇا آهي ؟ هَّلل لِيُ ْذ ِهب َع ُ نك ُم ال ِّر ْج َس َأ ْه َل ْال َب ْي ِ ِيرا46 إِن ََّما يُر ُِيد ا ُ ت َوي ُ َطه َِّر ُك ْم ت َْطه ً َ اي پيغمرب جا اهل بيت اهلل رڳو ھي گھرندو آھي ته اوھان کان هر پلييت دور ڪري ۽ ائني پاڪ رکي جيئن پاڪ رکڻ جو حق آهي. آيت تطهري بييب ام سلمه جي گهر ۾ نازل ٿي آيت جي نازل ٿيڻ وقت موالعلي عليه اسالم سائڻ فاطمة الزهراء سالم اهلل عليها امام حسن ۽ حسني عليهما السالم پاڻ سڳورن ) ص) سان گڏ هئا . بييب ام سلمه چئي ٿي :مان دروازي تي بيٺي هيم آيت تطهري جي نازل ٿيڻ کانپوء مان پاڻ سڳورن (ص) کان پڇا ڪئي ته ڇا مان اهل بيت ۾ شامل نه آهيان ؟ ته پاڻ )ص) فرمايائون :تون ڀالئي تي آهني تنهنجي عاقبت ڀلي آهي يعين تون ڀلي عورت آهني تنهنجو به مان ۽ مرتبو آهي پر تون اهلبيت ۾ شامل نه آهني 47
46سوره احزاب 33 47صحيح ترمذي ج ، 03ص ، 247مسند احمد بن حنبل ،ج 2ص272
38
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
سوال واليت فقيه جي معنى ڇا آهي ؟ جواب :واليت فقيه جي معنى اها آهي ته عادل فقيه،اسالمي معاشري جي سرپرسيت ۽ حاڪميت جو حقدار هجي ۽ ان کي شرعي ۽ اجتماعي عهدي الء منتخب ڪيو وڃي 48.
سوال : 03قيامت تي اميان ۽ عقيدي جا فائدا ڪهڙا آهن ؟ جواب :مکيه فائدا هيٺ ذڪر ڪجن ٿا 0آرام ۽ سڪون :آخرت تي اميان انسان کي مادي دنيا جي وسوسن کان جنات ڏئي ٿو تنهن ڪري هميشه ابدي زندگي جي فڪر ۾ آهي ۽ اهو ئي سبب آهي جو انسان کي دنيا جي ڏکن هوندي به آرام ۽ سڪون ملي ٿو . 2جواب ڏيڻو آهي :حقيقت ۾ انسان اهلل جي سامهون جوابده آهي ۽ جيڪي دنيا ۾ ڪم اجنام ڏنا اٿائني انهن سڀين جو اهلل آڏو جواب ڏيڻو اٿس ان جي ڪري جيڪڏهن ان شيء کي حمسوس ڪندو ته اهلل آڏو مون کي هن ڪم جو جواب ڏيڻو آهي ڪڏهن به ڪو برو ڪم نه ڪندو . 3عدالت :معاد ۽ قيامت جي ڏهاڙي تي اميان انسان کي آسرو ڏئي ٿو ته مان جيڪي هي چڱا ڪم ڪيان ٿو اهلل حشر واري ڏينهن مون کي ان جو ضرور اجر ڏيندو . 48اسالمي نظريه حکومت ،احمد واعظي 030 ،
39
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
سبق چوٿون تاريخ چوڏنهن معصومن جو خمتصر تعارف
پهريون معصوم حضرت حممد مصطفى نالو :حممد والدت جي تاريخ والدت جي جڳهه :
07ربيع االول عام الفيل وارو سال مڪة املڪرمة
والد جو نالو :
حضرت عبداهلل
والده جو نالو :
حضرت آمنه رضه
عمر مبارڪ : شهادت جي تاريخ : مدفن :
63ورهيه 28صفر املظفر 00هجري مدينو شريف
40
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
ٻيو معصوم «نالو»
حضرت فاطمة سالم اهلل عليها
«والدت_جي_تاريخ»
21مجادي الثاني بعثت جي پنجني سال
«والدت_جي_جڳهه_»
مڪة املڪرمه
«والد_جو_نالو_»
حضرت حممد( ص)
«والده_جو_نالو_» «عمر_مبارڪ» «شهادت_جي_تاريخ»
حضرت خدجية الڪربى (س) 08سال 03مجادي االول يا 3مجادي الثاني 00هجري
«دفن جي جڳهه»
جنت البقيع مدينه منوره
41
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
ٽيون معصوم «نالو»
حضرت علي عليه السالم
«والدت_جي_تاريخ»
03رجب املرجب هجرت کان 23سال پهريان
«والدت_جي_جڳهه_»
ڪعبة اهلل شريف
«والد_جو_نالو_»
عمران حضرت ابو طالب (ع)
«والده_جو_نالو_»
حضرت فاطمة بنت اسد (س) 63سال
«عمر_مبارڪ» «شهادت_جي_تاريخ»
20رمضان املبارڪ سن 41هجري
« دفن جي جڳهه »
جنف اشرف عراق
42
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
چوٿون معصوم «نالو»
حضرت امام حسن عليه السالم
«والدت_جي_تاريخ» 05رمضان املبا رڪ سن 3هجري «والدت_جي_جڳهه_» «والد_جو_نالو_»
مدينو
حضرت علي عليه السالم
«والده_جو_نالو_» سائڻ فاطمه سالم اهلل عليها «عمر_مبارڪ»
47سال
«شهادت_جي_تاريخ» 28صفر سن 51هجري «دفن جي جڳهه»
جنت البقيع مدينو منوره
43
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
پنجون معصوم «نالو» «والدت_جي_تاريخ» «والدت_جي_جڳهه_» «والد_جو_نالو_» «والده_جو_نالو_» «عمر_مبارڪ»
حضرت امام حسني عليه السالم 3شعبان سن 4هجري مدينو منوره امرياملومنني علي ابن ابي طالب عليه السالم سائڻ فاطمه سالم اهلل عليها 57سال
«شهادت_جي_تاريخ»
01حمرم احلرام سن 60هجري
« دفن جي جڳهه »
ڪربالء معلى عراق
44
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
ڇهون معصوم «نالو» «والدت_جي_تاريخ» «والدت_جي_جڳهه_»
حضرت علي زين العابدين عليه السالم 05مجادي الثاني سن 38هجري مدينو شريف
«والد_جو_نالو_»
حضرت امام حسني عليه السالم
«والده_جو_نالو_»
بييب شهربانو سالم اهلل عليها
«عمر_مبارڪ»
57سال
«شهادت_جي_تاريخ» « دفن جي جڳهه »
25حمرم سن 95هجري جنت البقيع مدينو منوره
45
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
ستون معصوم «نالو»
حضرت امام حممد باقر عليه السالم
«والدت_جي_تاريخ»
3صفر سن 57هجري
«والدت_جي_جڳهه_»
مدينو شريف
«والد_جو_نالو_»
حضرت امام علي زين العابدين عليه السالم
«والده_جو_نالو_»
فاطمة بنت امام حسني عليه السالم
«عمر_مبارڪ» «شهادت_جي_تاريخ» « دفن جي جڳهه »
57سال 7ذواحلج سن 004هجري جنت البقيع
46
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
اٺون معصوم «نالو» «والدت_جي_تاريخ» «والدت_جي_جڳهه_» «والد_جو_نالو_»
حضرت امام جعفر صادق عليه السالم 07ربيع االول سن 83هجري مدينو شريف حضرت امام حممد باقر عليه السالم
«والده_جو_نالو_»
بييب ام فروه
«عمر_مبارڪ»
65سال
«شهادت_جي_تاريخ»
25شوال سن 048هجري
« دفن جي جڳهه »
جنت البقيع
47
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
نائون معصوم «نالو» «والدت_جي_تاريخ» «والدت_جي_جڳهه_» «والد_جو_نالو_» «والده_جو_نالو_» «عمر_مبارڪ» «شهادت_جي_تاريخ» « دفن جي جڳهه »
حضرت امام موسى ڪاظم عليه السالم 7صفر سن 028هجري مدينو شريف حضرت امام جعفر صادق عليه السالم بييب محيده خاتون 55سال 25رجب املرجب سن 083هه ق ڪاظمني بغداد سندي بن شاهڪ جي زندان ۾
48
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
ڏهون معصوم «نالو»
حضرت امام علي رضا عليه السالم
«والدت_جي_تاريخ»
00ذي قعد سن 048هه
«والدت_جي_جڳهه_»
مدينو شريف
«والد_جو_نالو_» «والده_جو_نالو_» «عمر_مبارڪ» «شهادت_جي_تاريخ»
حضرت امام موسى ڪاظم عليه السالم بييب جنمه خاتون 51سال صفر جي آخري تاريخ سن 213هه ق مشهد مقدس طوس ايران
« دفن جي جڳهه »
يارهون معصوم «نالو»
حضرت امام حممد تقي عليه السالم 49
مفيد معلومات
«والدت_جي_تاريخ» «والدت_جي_جڳهه_» «والد_جو_نالو_» «والده_جو_نالو_» «عمر_مبارڪ»
حجت سرييز 3
01رجب املرجب سن 095هجري مدينو شريف حضرت امام علي رضا عليه السالم بييب سبيڪه خاتون 25سال
«شهادت_جي_تاريخ» ذي قعده جي آخري تاريخ سن 221هجري « دفن جي جڳهه »
ڪاظمني بغداد عراق
50
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
ٻارهون معصوم حضرت امام علي نقي عليه السالم
«نالو»
05ذواحلج سن 202هجري
«والدت_جي_تاريخ» «والدت_جي_جڳهه_» «والد_جو_نالو_»
مدينو شريف
حضرت امام حممد تقي عليه السالم
«والده_جو_نالو_»
بييب مسانه خاتون (س)
«عمر_مبارڪ»
42سال
«شهادت_جي_تاريخ» 3رجب 254سن هجري « دفن جي جڳهه »
سامراه عراق
51
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
تيرهون معصوم «نالو»
حضرت امام حسن عسڪري عليه السالم
«والدت_جي_تاريخ»
8ربيع الثاني سن 232هه ق
«والدت_جي_جڳهه_»
مدينو شريف
«والد_جو_نالو_» «والده_جو_نالو_» «عمر_مبارڪ»
حضرت امام علي نقي عليه السالم بييب حديثه خاتون (س) 28سال
«شهادت_جي_تاريخ» 8ربيع االول سن 261هجري سامره عراق
« دفن جي جڳهه »
52
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
چوڏهون معصوم «نالو»
حضرت امام مهدي عجل اهلل فرجه الشريف
«والدت_جي_تاريخ»
05شعبان سن 255هجري
«والدت_جي_جڳهه_»
مدينو شريف
«والد_جو_نالو_» «والده_جو_نالو_»
حضرت امام حسن عسڪري عليه السالم بييب نرجس خاتون (س)
پاڻ خدا جي حڪم سان زندا آهن جڏهن خدا جو حڪم ٿيندو ظاهر ٿيندا ۽ ڏاڍ ۽ ظلم سان ڀريل دنيا تي عدل واري حڪومت قائم ڪندا.
والسالم من اتبع الهدى دعائن جو طلبگار سيد امحد علي نقوي
53
حجت سرييز 3
مفيد معلومات
اسان سان رابطي الء نالو ............................................................................ ولديت......................................................................... موبائل منرب ................................... .................................. مڪمل ائڊريس............................................................. تعليم ......................................................................... ان طريقي سان فارم ڀري هن ائڊريس تي موڪليو يا وري اي ميل ڪيو مدرسه جامعة احلجت باء پاس روهڙي غازي آباد ضلع سکر فون منرب 13203008914 : اي ميل hujjatmission@gmail.com :
54