Jaargang 26 / nummer 2 / december 2005
Helpende Handen Oost-Europa’s armsten rekenen deze winter op u Zo actief was HOE met uw giften Kies voor een werkvakantie in Oost-Europa
Helpende Handen nummer 2, december 2005
1
Voorwoord
‘Uw gebeden en uw aalmoezen zijn tot gedachtenis opgekomen voor God’. (Handelingen 10 vs 4b)
Helpende Handen is een gratis uitgave van Stichting Hulp Oost-Europa. Bezoekadres Wattstraat 2, Barneveld
Bidden en geven, dat telt In Handelingen 10 gaat het over Cornelius. Een centurion, leider en machthebber. Geen kleine jongen. Veel dingen kon hij naar zijn hand zetten. Representant van de bezettende macht. Een man om geducht rekening mee te houden. Een man van vele mogelijkheden. Het eerste wat van hem verteld wordt is zijn keuze voor God. Hij vereert God met zijn gehele huis. Hij geeft aalmoezen en het gebed stond bij hem centraal. Dat is de volgorde in Handelingen 10 vers 2. Later in vers 4, als de engel tot hem spreekt, is de volgorde net omgekeerd. Eerst de gebeden, dan de vele gaven voor mensen in nood. Geen willekeurige volgorde. In Handelingen 10 vers 31 komt het ongeveer op gelijke wijze nog een keer terug. Cornelius zoekt God. Tegelijkertijd heeft hij oog voor mensen in nood. Hij helpt hen en brengt de bijbelse roeping van liefdadigheid in praktijk. Als zodanig is hij voor ons een voorbeeld. Als er over Handelingen 10 gepreekt wordt gaat het (bijna?) altijd over de evangelieverkondiging aan de heidenen (dat zijn de niet-joden). God heeft iedereen op het oog, dat moest ook Petrus leren. Cornelius vond de vrede die hij zocht en waarvoor hij gebeden had. Petrus doopte hem en andere mensen in zijn huis. De bekering van Cornelius zal hem ongetwijfeld nog meer aangezet hebben goed te doen aan mensen in nood. Ik denk dat hij er een schepje bovenop gedaan heeft. Maar hij zal zeker ook een goed getuigenis gegeven hebben van zijn nieuwe geloof in Jezus de Messias. Ik vind het opmerkelijk dat Cornelius geïntroduceerd wordt als een man van gebed en liefdadigheid. Tot drie keer toe in Handelingen 10. Talloze keren las ik er overheen. Petrus kwam bij hem om het wonder van het Evangelie voor hem te ontvouwen. De roeping van diaconaat verstond Cornelius echter al. En dat God daar oog voor had is ook duidelijk. Ook in onze tijd staan we voor dezelfde roeping. De roeping van evangelieverkondiging en diaconaat. Zowel Petrus (met zijn evangelieverkondiging) als Cornelius (met zijn zorg voor armen) staan model voor ons. Binnen onze stichting proberen we aan beide roepingen gehoor en invulling te geven. Mogelijkheden en projecten te over. In dit nummer van Helpende Handen staat de hulp aan armen centraal. Met grote bezorgdheid gaan ze een nieuwe winterperiode tegemoet. Ook nu weer zijn velen (jong en oud) afhankelijk van onze ‘aalmoezen’. Cornelius zou zeker meedoen. U ook?
F.A. van den Berg, voorzitter HOE
2
Helpende Handen nummer 2, december 2005
Secretariaat Postbus 455 3770 AL Barneveld Tel.: (0342) 420 554 (van 9.00 tot 12.30 uur) Fax: (0342) 420 553 info@hulpoosteuropa.nl www.hulpoosteuropa.nl Postbank 8887 t.n.v. stichting Hulp Oost-Europa, Barneveld Stichting Hulp Oost-Europa is een hervormd-gereformeerde stichting die tot doel heeft: geestelijke en materiële hulp te verlenen aan kerken en personen in Oost-Europa. De stichting belijdt en aanvaardt Gods Woord als enige grondslag voor leer en leven, opgevat in de zin van de Drie Formulieren van Enigheid. Legateren Indien u de stichting met een legaat of erfstelling wilt gedenken, gelieve te vermelden: ‘Ik legateer vrij van lasten aan stichting Hulp Oost-Europa, gevestigd te Barneveld, een bedrag van € ......’ Giften aan de stichting komen in aanmerking voor belastingaftrek ingevolge artikel 47 van de Wet op de inkomstenbelasting. Bestuursleden F.A. van den Berg (voorzitter) J. Braaksma (secretaris) G. Molenaar (penningmeester) G. Alberts (tweede voorzitter) C. van Groningen (algemeen adjunct) mw. G.G. Agterhuis K. Bos A. Heldoorn M.J. Huizer J.M. Migchels D. Post G. van den Toren ds. J.J. Verhaar P. van Driel (erelid) Comité van aanbeveling Ds. C. v.d. Bergh, Ridderkerk; Ds. C. den Boer, Barneveld; Ds. D.J. Budding, Waarder; Ds. C.G. Geluk, Huizen; Dr.ir. J. v.d. Graaf, Huizen; Drs. W. Chr. Hovius, Apeldoorn; Ds. G.S.A. de Knegt, Barneveld; Drs. P. Koeman, Barneveld; Mw. A.C. Meijwaard, Zwolle; Ds. L.H. Oosten, St. Anthoniepolder; Drs. B. Oosterom, Oudewater; Ds. H. Visser, Barneveld. Fotografie Stichting Hulp Oost-Europa Vormgeving en opmaak Klats publiciteit, Delft Druk Kon. BDU Grafisch Bedrijf Barneveld ISDN 0925-3076
Inhoud 4-5
Zo actief was HOE tot 1 november met uw giften
Armoede vraagt om actie
Oost-Europa’s armsten rekenen ook deze winter op u János (12) en zijn zes broertjes en zusjes leven in een grauwe, grijze flatwijk in Oradea. Zijn vader heeft geen werk. Zijn moeder staat iedere morgen heel vroeg op om een paar uurtjes te werken als schoonmaakster. Het is geen vetpot thuis. En in de wintermaanden stijgen de kosten voor verwarming van hun armelijke flatje dramatisch. Met hulp van de plaatstelijke kerk zijn ze de afgelopen jaren de winter doorgekomen. Ook dit jaar kunnen ze weer rekenen op enige financiële steun. Zouden ze die niet krijgen, dan is bedelen de enige mogelijkheid om nog wat geld of voedsel bij elkaar te sprokkelen.
Oost-Europese inkomens die daar bepaald geen gelijke tred mee houden, dat is voor velen een dramatische combinatie. De stichting werkt samen met christelijke gemeenten en contactpersonen. Daar hebben ze al jarenlang goede contacten mee. Zij zorgen ervoor dat de bijdragen op een verantwoorde manier verdeeld worden. Stichting Hulp Oost-Europa probeert in de winter gezinnen zoveel mogelijk financieel te helpen, zodat ze net rond kunnen komen. Ze krijgen voedselpakketten en, als dat nodig is, krijgen ze medicijnen. Daarnaast krijgen sommige gezinnen een financiële bijdrage om de stookkosten te betalen.
Uw hulp onmisbaar Armoedegrens Kinderen zoals János zijn er veel in OostEuropa. Vooral in de wintermaanden hebben zij het erg moeilijk. Straatkinderen, zigeunerkinderen, weeskinderen, gehandicapte kinderen: zij zijn allemaal het slachtoffer van de grote armoede in Oost-Europa. Dat geldt trouwens ook voor bejaarden en voor grote gezinnen. De ‘nieuwe tijd’ heeft wel veel veranderingen en verbeteringen gebracht. Maar voor velen betekent dat niet automatisch ook meer brood op de plank. Integendeel. Velen leven al jaren onder de armoedegrens en, ondanks alle hoopgevende veranderingen, hun aantal groeit. Explosief stijgende prijzen die naar westerse niveaus reiken en
Daarnaast krijgen ook kinderen uit zigeunergezinnen ondersteuning. De zigeuners zijn als bevolkingsgroep naar de rand van de samenleving gedreven. Met name de kinderen zijn daar de dupe van en leven in grote armoede en in slechte gezondheidsomstandigheden. Vele gezinnen en kinderen rekenen deze winter weer op u. U mag ze helpen. Steun daarom de actie ‘Help ze de winter door’. U kunt de bon in dit magazine gebruiken om via automatische incasso een gift te geven tijdens de wintermaanden. U kunt ook uw bijdrage storten op giro 8887 t.n.v. Stichting Hulp Oost-Europa in Barneveld, o.v.v. ‘Help ze de winter door’.
Helpende Handen nummer 2, december 2005
6-7
VakantiePlus & Hongaars kinderboek te koop
8
Column Elles & Erica & Wegwijs 2005
9
Kleine Projecten
10
Ouderenproject ‘Avondrust’ & OndernemersPlus
11
Wij bedanken…
12
Projecten die uw steun verdienen
3
Verantwoording bijdragen
Zo actief was HOE tot 1 november Wat deed Stichting Hulp Oost-Europa in 2005 met uw giften? Dat kunt u op hoofdlijnen op deze pagina’s lezen. Maar voor we aan die verantwoording beginnen, wil het bestuur van onze stichting u eerst laten delen in haar vreugde en dankbaarheid. Om deze reden: dat de Heere u de mogelijkheden en de bereidheid gaf om het werk te steunen dat wij ten dienste van de naaste mogen verrichten. Zonder uw bijdrage(n) hadden we onze geplande activiteiten in Oost-Europa niet kunnen realiseren. Velen van u ondersteunden een specifiek doel. In onderstaand overzicht is te zien welke bestedingen op thema we als stichting hebben gedaan. Per thema hebben we een project eruit gelicht. Voor een compleet overzicht verwijzen we u naar onze website: www.hulpoosteuropa.nl
Geestelijke hulp Dit thema is gericht op gemeente-opbouw. Stichting Hulp Oost-Europa ondersteunt bijvoorbeeld cursussen voor predikanten, maar ook voor gemeenteleden. Evangelisatie- en zomerkampen hebben een toerustend karakter, gericht op jongeren van gemeenten op buitenkerkelijke jongeren. Ook specifieke evangelisatieacties worden onder dit onderdeel benoemd. Verder ondersteunen we uitgaven van boeken en bijbelverspreiding. Evangelisatie/zomerkampen € 29.991,Duizenden kinderen en jongeren in Oost-Europa bezoeken tijdens de zomermaanden evangelisatiekampen. Deze kampen worden vaak georganiseerd vanuit christelijke gemeenten met als doel onkerkelijke kinderen in contact te brengen met het Evangelie en christenjongeren geestelijk toe te rusten. Uiteraard neemt ook ontspanning een belangrijke plaats in tijdens de kampweken. Ook dit jaar heeft stichting Hulp Oost-Europa financiële steun gegeven, want zoals een van de organiserende predikanten schrijft: “Dit werk is zeer zegenrijk.” Toerusting € 55.404,Protestants Missionair Theologisch Instituut, Boedapest (besteed: € 5.500,-) Stichting Hulp Oost-Europa heeft al jaren contact met het Protestants Instituut voor Missionaire Studies (PMTI) in Budapest. Sinds maart 2003 heeft het PMTI het zogenaamde Masters of Theology Program in Missions gelanceerd. De opleiding startte met vijftien studenten uit zes verschillende landen en zeven verschillende kerkelijke richtingen. De bedoeling is dat de studenten in de toekomst hun kerken en gemeenten
4
gaan helpen in het vervullen van de missionaire opdracht. Stichting Hulp Oost-Europa draagt bij in de studiekosten van drie studenten. De studenten betalen een deel van hun studie. De kerkelijke gemeente draagt ook bij. Lectuur € 39.988,Bijbels en kinderbijbels (besteed: € 24.900,-) De vraag naar Bijbels en kinderbijbels in Oost-Europa blijft onverminderd groot. Stichting Hulp Oost-Europa heeft ook dit jaar de uitgave van Bijbels en kinderbijbels mogelijk gemaakt. Dit jaar heeft de stichting onder andere meegewerkt aan de heruitgave van de Inwersenkinderbijbel, die in Boedapest gedrukt is.
Materiële hulp Agrarische projecten € 13.759,Binnen Stichting Hulp Oost-Europa hebben wij er enige jaren geleden voor gekozen sommige gemeenten te helpen bij hun ontwikkeling, door het agrarische werk te ondersteunen. Met die hulp zouden deze gemeenten middelen kunnen realiseren om zichzelf te helpen. De gedachte: geef liever een hengel dan een vis. We zijn ervan overtuigd dat zo de hele kerkelijke gemeente of gemeenschap geholpen wordt, in plaats van individuele gemeenteleden. De projecten hebben alle als uitgangspunt met de verworven middelen diaconale doelen te versterken. Iermata Neagra, landbouw (besteed: € 6.433,-) In Iermata Neagra zetten ds. Nagy Jozsef en zijn vrouw Hajnal zich in de kerk te bouwen op Gods Woord. Maar ook dient er hier gebouwd te worden aan de kerk in praktische zin. Deze kerkelijke gemeenschap heeft het door armoede in het dorp erg moeilijk. Onze stichting heeft enkele landbouwwerktuigen en een deel van het transport naar Roemenië gefinancierd.
Diaconale projecten € 129.356,Stichting Hulp Oost-Europa verleent financiële hulp aan personen en gezinnen die in nood verkeren. Het gaat daarbij ook om het verstrekken van voeding.
Helpende Handen nummer 2, december 2005
met uw giften
Deze hulp wordt gegeven via christelijke gemeenten of christelijke organisaties om het diaconale aspect gestalte te geven.
Hongaarse leerlingen van het basisonderwijs. Zij krijgen bijles in de Oekraiense taal als voorbereiding op het middelbaar onderwijs.
Daklozen Oradea (besteed: € 10.000,-) In Oradea staat de Shelter van stichting Ecclesia Mater, waar medewerkers zich intensief bezighouden met de zorg voor daklozen. Ze worden daarin uitermate beperkt door de schaarse financiën. In de Shelter hebben 45 personen een tijdelijk onderkomen. Ze volgen er een resocialisatieprogramma. Daarbij hoort dat ze een werkkring hebben waarbij ze worden begeleid door een zeer ervaren en vooral betrokken psycholoog.
Renovatie/nieuwbouw € 64.556,Studiecentrum in Csonkapapi, Oekraine (besteed: € 4.000,-) In samenwerking met de Hongaarse Hervormde synode in Oekraïne is het plan ontstaan om een kamphuis/studiecentrum in te richten. De kerk heeft van de overheid een pand aangekocht dat vroeger dienst deed bij de grensbewaking. Een goed gebouw, maar om het geschikt te maken valt er heel wat te renoveren. De werkzaamheden zijn in volle gang. Als kamphuis is het pand al in gebruik. Hier kunnen 300 tot 400 zigeunerkinderen per jaar een heerlijke vakantie doorbrengen. Heerlijke ontspanning in sport, spel, zang en ander groepswerk. Maar tevens worden de kinderen in contact gebracht met het Evangelie, door eenvoudige vertellingen en bijbelstudies.
€ 95.452,Hieronder vallen projecten als transporten en goederen in ‘natura’ en overige projecten.
Materieel project
Woning Éva (besteed: € 1.000,-) Mevrouw Adorjáni Éva – administratrice in de Tweetorenkerkgemeente in de binnenstad van Cluj en verantwoordelijk voor het werk onder de jeugd – is al vele jaren weduwe. Sinds de kinderen de deur uit zijn, woonde ze alleen in een veel te groot en duur huis. Daarom is ze verhuisd naar een zogenaamde éénkamerwoning. Dat is veel goedkoper. De vraag kwam vanuit de gemeente waar Éva bij hoort om bij te dragen in de kosten van de renovatie. Het huisje was totaal uitgewoond en moest grondig worden opgeknapt. De hele operatie kostte € 4.500,-. Onze stichting droeg € 1.000,- bij.
Onderwijs € 9.535,Stichting Hulp Oost-Europa financiert projecten ten behoeve van het onderwijs. Voorbeelden: het ontwikkelen van onderwijsmethoden en stimuleren van christelijk onderwijs. Soms worden ook kleine bijdragen gegeven voor noodzakelijke reparaties aan de vaak zeer oude gebouwen.
Werkvakanties € 76.291,Tijdens de zomermaanden hebben bijna 200 jongeren gekozen voor een werkvakantie in Oost-Europa. In totaal werden er dertien reizen georganiseerd. De jongeren betaalden hun reis zelf. Daarnaast verzamelden ze zelf de gelden voor de projecten waar ze naartoe gingen. € 85.352,Onze stichting financiert onder het thema ‘Zorgprojecten’ de opvang van (straat)kinderen, ouderen en gehandicapten.
Zorgprojecten
Dagopvang ouderen Novi Sad (besteed: € 3.500,-) De diaconale hulporganisatie van de kerken (EHO) heeft in de stad Novi Sad een dagopvang voor ouderen geopend. Dit scheelt de mensen in hun stookkosten en ze hebben (weer) contact met elkaar. Er worden verschillende activiteiten georganiseerd; de wekelijkse bijbelstudie is daar een onderdeel van. Voor dit project heeft de stichting € 3.500,- bijgedragen.
Lesprogramma’s Oekraïne (besteed: € 3.500,-) De financiële bijdrage voor dit project is besteed aan Helpende Handen nummer 2, december 2005
5
VakantiePlus
Kies voor een werkvakantie in Oost-Europa Evangeliseren onder moslims in Bosnië, gehandicapte kinderen verzorgen of een waterleiding aanleggen: je dagbesteding is bij een werkvakantie van stichting Hulp Oost-Europa wel heel anders dan tijdens een ‘gewone’ zomervakantie. Onder de noemer VakantiePlus organiseert stichting HOE ook in 2006 weer verschillende werkvakanties. Stuk voor stuk bijzondere vakanties. Vakanties met een Plus.
ters in het verre Nederland hebben, met wie ze zich door geloof en liefde verbonden weten. Verder help je je medemens die het financieel minder goed heeft, door je handen uit de mouwen te steken met acties in Nederland en je verblijf in Oost-Europa. Voor jezelf heeft een ‘Vakantie met een Plus’ ook zeker meerwaarde. Je leert van mensen die in een andere cultuur hun geloof beleven. We hopen dat je door deze reis gaat nadenken over je eigen geloof en je rol in de gemeente waar je lid van bent.
Voorwaarden Inzet en vrije tijd wordt er verwacht van degenen die meewillen op werkvakantie. Je komt als groep vanaf april 2006 minimaal drie keer bij elkaar om verschillende zaken door te spreken. Het is de bedoeling dat je, naast je eigen bijdrage, ook als groep geld bij elkaar brengt voor het project waar je gaat werken. Per vakantie kan dit bedrag verschillen.
Meerwaarde De werkvakanties van VakantiePlus geven meerwaarde aan je verblijf in Oost-Europa. Je bouwt aan de contacten met medegelovigen uit een ander land en een andere cultuur. Voor de gemeente ter plaatse is het een heel belangrijk teken dat ze broeders en zus-
De reizen van VakantiePlus zijn bedoeld voor kerkelijk meelevende jongeren vanaf 18 jaar. Deze leeftijdsgrens is gekozen, omdat je van 18-plussers een grote mate van zelfstandigheid kan verwachten. Voor jeugdverenigingen gelden andere voorwaarden wat de leeftijd van de deelnemers betreft. Belangstellende jeugdverenigingen kunnen contact opnemen met stichting Hulp Oost-Europa in Barneveld. Er wordt dan in overleg een geschikt werkproject in Oost-Europa gezocht. Voor meer informatie over het vakantieaanbod zijn wij graag bereid een presentatie te geven. Je kunt ook kijken op www.hulpoosteuropa.nl en daar de nieuwe vakantiegids aanvragen.
VakantıePlus 6
Helpende Handen nummer 2, december 2005
Hongaars kinderboek te koop
Bestemming van Hongaarse Bijbels
Voor werkgroepen en particulieren die vaker in het Hongaarstalige gebied in Oost-Europa komen, is er een prachtig boek te koop dat u cadeau zou kunnen doen aan kinderen. Het is een kinderboek over admiraal Michiel de Ruyter. De Nederlandse titel is: ‘De schrik van de oceaan’. In het Hongaars heet het boek: ‘Az óceán ura’. Schrijfster is A. Korpershoek-van Wendel de Joode. Het boek, geïllustreerd met 17 e en 18 e eeuwse zeevaartschilderijen, kost ongeveer € 6,- en is verkrijgbaar op de volgende adressen:
Stichting Hulp Oost-Europa heeft dit jaar in totaal 5.000 Hongaarse Bijbels gekregen van de Gereformeerde Bijbelstichting (GBS). We danken de GBS voor deze prachtige gift. De eerste 2800 Bijbels zijn alsvolgt verspreid:
Roemenië
• 1.000 Bijbels aan het CE Centrum in Oradea. Een conferentiecentrum waar vele predikanten uit de omgeving van Oradea komen.
CLUJ Koinónia Publisher Str. Paris Nr. 15, 400161 Telefoon: 0264-450119 E-mail: koinonia@mail.dntcj.ro
• 200 Bijbels voor Lugosi Mihaly, predikant van Alesd. Ds. Lugosi brengt voor Prison Fellowship pastorale bezoeken in de gevangenis van Oradea. Hij is door Prison Fellowship speciaal aangetrokken om de Hongaarssprekenden te bezoeken.
ORADEA Julia Home (Visky Hanna - manager) B-dul Stefan cel Mare Nr. 28, 410115 Telefoon: 0259-479579 E-mail: varad@ce-union.ro TIRGU–MURES Basilea Str. Hegyi Lajos Nr. 9, 540181 Telefoon: 0265-232591 E-mail: cemaros@fx.ro
• 500 Bijbels voor uitgeverij ‘Koinonia’. Deze uitgeverij onderhoudt contacten met vele Hongaarse hervormde gemeenten. • 100 Bijbels voor de reformatorische studentenvereniging ‘Genezius’ in Cluj. Cluj heeft het grootste aantal studenten van heel Roemenië. Deze studentenvereniging die uitgaat van de CE-beweging doet veel pastoraal werk onder studenten. • 400 Bijbels voor ds. László Adorjáni. Deze predikant van de grote ‘Tweetoren Kerk’ in Cluj heeft een eigen lokaal radiostation: Radio Agnus. Op bepaalde tijden mag er worden uitgezonden. Cluj kent geen kerktelefoon. Via Agnus worden kerkdiensten uitgezonden en andere christelijke programma’s. Natuurlijk biedt ds. Adorjáni ook nazorg. Dan blijkt vaak dat mensen geen Bijbel hebben en erom vragen. • 600 Bijbels voor CE in Tirgu Mures. Ook in dit CE centrum komen veel mensen uit het district voor conferenties. De manager van de CE in TG Mures zal ervoor zorgen dat de Bijbels goed terechtkomen.
ZALAU Parmenas Str. Andrei Saguna Nr. 39D, 450006 Telefoon: 0260-662369 E-mail: parmenas@netcompsj.ro ARAD Tulipán Bookshop Str. Lucian Blaga Nr. 2-4, 310023
Hongarije DEBRECEN Református Könyvesbolt (Reformed Bookshop) 4026, Piac utca 4-6 BUDAPEST CLC Keresztény Irodalmi Alapítvány (Christian Literary Foundation) 1074, Hársfa utca 19 Huszár Gál Kft 1052, Deák tér 4 Írók Boltja (Writer’s Shop) 1061, Andrássy út 45 Ráday Könyvesház (Ráday Bookhouse) 1092, Ráday utca 27
Helpende Handen nummer 2, december 2005
7
Column
Beeldvorming Afgelopen week werd ons een artikel uit NRC Handelsblad toegestuurd over de huidige situatie van kinderopvang in Roemenië. De belangrijkste conclusie: de horror-weeshuizen, waarmee Roemenië vijftien jaar geleden de wereld schokte, bestaan niet meer. De bezem is flink door het systeem gegaan en er wordt meer volgens moderne richtlijnen gewerkt. Grotendeels klopt dit. Dat is goed nieuws: voor degenen die daarvoor geijverd hebben, maar vooral voor de kinderen. Maar het genoemde artikel van 4 november jl. bevat een minstens zo interessante nevenconclusie. Een onderzoeker stelt, dat hulpverleners in dit land vaak proberen het beeld van ‘Roemenië-Rampenland’ ten onrechte in stand te houden om zo hun bestaansrecht te rechtvaardigen. Ook een conclusie met een grond van waarheid, maar waarbij wel het een en ander valt te nuanceren. Het afgelopen jaar hebben diverse Nederlanders onze stichting ‘Izvor’ in Iasi bezocht om de drie projecten te bekijken. Het is dan altijd even zoeken naar de balans tussen een ‘aapjes-kijken’-gevoel en het promoten van de activiteiten. De ex-straatmeiden op de boerderij zijn wel gewend aan Nederlands bezoek en flierefluiten handig tussen het vreemde gepraat en de fototoestellen door. De vijf kinderen in het flatje in de stad worden meestal met een korte koffievisite vereerd en laten trots hun kunsten aan de gasten zien. Het is wat moeilijker de ouderen te bezoeken die dagelijks via tafeltje-dek-je een warme maaltijd krijgen. Zij schamen zich tegenover de vreemden voor hun leefomstandigheden, en dat is nu juist niet de bedoeling.
Buitenstaanders raken vooral onder de indruk van de armoede waarin Roemeense ouderen vaak leven. Begrijpelijk. En eerlijk is eerlijk: erbarmelijke omstandigheden doen mensen eerder de portemonnee trekken. Met alle goede bedoelingen willen mensen vooral daar helpen waar de nood het hoogst is. Onze tien meiden in de opvanghuizen zien er goed uit en hebben een prima woonomgeving. Ook lijken ze na vele jaren van intensieve zorg al veel meer te sporen. Daar lijkt het doel bereikt, punt. Maar het is onze taak, als coördinatoren van de drie projecten, om de geldstroom die dit mogelijk maakt, gaande te houden. Onder deze activiteiten zit een fragiele, afhankelijke bodem, die nog vele jaren nodig blijft. Het is dan verleidelijk te zoeken naar verhalen die indruk maken, want dat heeft effect. Maar eigenlijk is het veel leuker te vertellen dat door de financiële, materiële en menselijke zorg deze meiden zoveel gezonder, opener, zelfverzekerder en geliefder in het leven staan. En geloof ons: dat is wel anders geweest… We zijn blij daarvoor steeds begrip te vinden in Nederland, o.a. bij stichting Hulp Oost-Europa. Vluchtige hulp is niet altijd de beste hulp. Juist stabiliteit biedt de mogelijkheid echt iets te kunnen veranderen! Elles & Erica
Wegwijs 2005:
€ 5.000,- voor voedselpakketten binnen Wegwijs 2005 was voor Stichting Hulp Oost-Europa een zeer succesvolle beurs. Veel mensen bezochten onze stand, meldden zich aan als lezer of wilden meer informatie hebben over projecten. Tijdens de beurs verkochten we met 5 eurobonnetjes symbolisch voedselpakketten. Met deze actie – die werd ondersteund met beelden van de watersnood in Roemenië – werden 978 bonnen verkocht, goed voor € 4.890,-. Een deel van dit bedrag zal ook worden besteed aan de hulp voor slachtoffers van de Roemeense watersnoodramp. We kregen verder € 73,- aan giften binnen. Enkele tientallen bestuursleden en vrijwilligers van de stichting hebben zich ingezet om het werk van de stichting aan het publiek bekend te maken. Ook de werkgroepen uit Amersfoort en HendrikIdo-Ambacht hebben zich enthousiast ingezet, waarvoor onze hartelijke dank!
8
Helpende Handen nummer 2, december 2005
Kleine Projecten Een weekje zonder snacks voor de keuken van Técsö
Theologische lectuur voor Servië
Bij ons bezoek aan het gymnasium in het Oekraïense Técsö mochten we even een kijkje nemen in de keuken. Hier worden dagelijks tweehonderd warme middagmaaltijden bereid en voor 120 inwonende studenten ook de ochtenden avondmaaltijd. De keukeninventaris laat veel te wensen over. Van de elektrische fornuizen is meestal maar de helft bruikbaar. De afzuiging is veel te klein voor deze keuken. Ook de aanrechten en werktafels zijn zeer matig van kwaliteit en nauwelijks hygiënisch te maken. Aanlevering van één of twee goede fornuizen en een roestvrijstalen aan-
Verschillende kerkelijke gemeenten in Servië hebben gevraagd om theologische lectuur. Stichting Hulp OostEuropa draagt € 750,- bij om de gemeenten en hun voorgangers te voorzien van verantwoorde geestelijke lectuur. We hopen en wensen dat het materiaal de geestelijke opbouw en groei van de gemeenten bevordert. Wilt u bijdragen aan dit belangrijke werk? Uw gift is welkom op giro 8887 t.n.v. Stichting Hulp Oost-Europa o.v.v. ‘Theologische lectuur Servië’.
Catechesemateriaal voor jongeren
recht en werktafel zou zeker welkom zijn. De materialen hebben we inmiddels beschikbaar. Wie levert de bijdrage om ze geplaatst te krijgen? Een tip: spreek met je klas af een week gezond te eten en bestem het geld dat je anders voor snacks/tussendoortjes kwijtbent voor dit project. Welke school hapt er? Als we op die manier € 1.000,- bij elkaar kunnen leggen, kunnen ook de leerlingen van het gymnasium in Técsö weer een fatsoenlijke maaltijd krijgen. Uw bijdrage is welkom op giro 8887 t.n.v. Stichting Hulp Oost-Europa in Barneveld, o.v.v. ‘Internaatskeuken Oekraïne’.
Kinderwerk in Roemenië Stichting Kinderwerk Oost-Europa Nederland (KOEN) uit Harderwijk is in mei dit jaar in Roemenië gestart met een zusterstichting. Stichting KOEN biedt hulp aan kinderwerkers om evangelisatiewerk te verrichten in Hongaarstalige gebieden in Oost-Europa. KOEN vertaalt ieder jaar een Nederlands Vakantie-Bijbel-Week programma in het Hongaars. Tijdens de introductiedagen in de verschillende landen geeft de stichting uitleg over het programma. Stichting Hulp Oost-Europa draagt bij om de activiteiten van de Roemeense stichting te steunen. Per maand is er € 300,- nodig voor dit prachtige werk. U kunt ook een bijdrage leveren. Uw gift is welkom op giro 8887 t.n.v. Stichting Hulp Oost-Europa in Barneveld, o.v.v. ‘KOEN Roemenië’.
Predikanten in de hervormde gemeenten in Oekraïne hebben gevraagd of onze stichting kan bijdragen aan catechisatiemateriaal voor jongeren. De kerk heeft geen geld om het materiaal te schaffen en de en de gezinnen evenmin. We willen dit prachtige project steunen met een bedrag van € 450,-. Zou u (een deel van) deze kosten voor uw rekening willen nemen. U kunt uw bijdrage overmaken op giro 8887 t.n.v. Stichting Hulp Oost-Europa in Barneveld o.v.v. ‘Catechisatiemateriaal Oekraïne’.
Klein project Bosnië
Help ondernemers aan startkapitaal De baptistengemeente in Sarajevo wil kleine startende bedrijfjes van gemeenteleden helpen aan een startkapitaal. Onder de titel ‘Small Business’ start een project waarbij startende ondernemers een bedrag ontvangen, variërend van 270 tot 650 euro. Het gaat bijvoorbeeld om een reparatiebedrijf voor auto’s, een parketreiniger en een schildersbedrijf. De mensen in Bosnië hebben na de Kosovocrisis van een aantal jaren geleden nog steeds niet de mogelijkheid een bedrijf te starten. Vanwege de corruptie in het land is het erg moeilijk om vanuit het buitenland (bijvoorbeeld via instellingen van de Europese Unie) geld te krijgen voor het opstarten van bedrijfjes. Het geld is gedeeltelijk een renteloze lening en gedeeltelijk een gift. Help startende ondernemers in Bosnië te investeren in hun land. Er is nog een bedrag van € 750,- nodig. U kunt uw bijdrage storten op giro 8887 t.n.v. Stichting Hulp Oost-Europa in Barneveld o.v.v. ‘Small Business’.
Helpende Handen nummer 2, december 2005
9
In Boekarest
Bouw mee aan extra ouderenproject ‘Avondrust’ De ouderenzorg in Roemenië staat in schril contrast met die in Nederland. Terwijl straat-, weesen gehandicapte kinderen de laatste jaren steeds meer hulp en aandacht van de Roemeense overheid en van buitenlandse organisaties krijgen aangeboden, wordt er voor ouderen weinig tot niets georganiseerd. Dagelijks worden ze geconfronteerd met de harde werkelijkheid van hun bestaan.
Met een pensioen (in de steden) variërend van € 37,- tot € 80,- per maand moeten ze proberen te overleven, terwijl de prijzen voor de dagelijkse levensmiddelen op westers niveau liggen. Fruit en vlees staan zeker niet op hun boodschappenlijstje; medicijnen zijn onbetaalbaar en ’s winters laten ze zich vaak afsluiten van het verwarmingssysteem om toch de huur te kunnen betalen.
Voor de BER-gemeente uit de Roemeense hoofdstad Boekarest zijn de harde feiten over het sombere leven van veel Roemeense ouderen reden te starten met de bouw van een tweede tehuis voor 55 oudere bewoners. Er is gekozen voor een aanbouw aan het reeds bestaande tehuis, zodat de nieuwe bewoners straks gebruik kunnen maken van de al bestaande voorzieningen. Het project heet ‘Avondrust’. Omdat veel gemeenteleden zelf aan de bouw zullen meewerken, worden de kosten van dit project tot een minimum beperkt. In totaal is een bedrag nodig van circa € 280.000,-. Daarvan is al € 100.000,- reeds aan giften binnen. In Nederland bouwen wij voor dit bedrag een mooie eengezinswoning. In Roemenië wil men er een tehuis voor ouderen van bouwen, zodat zij hier in de toekomst een goede, verzorgde oude dag zullen hebben. Vanzelfsprekend kan het benodigde bedrag niet door de Roemenen zelf worden opgebracht. Vandaar dat stichting Hulp Oost-Europa medesponsors zoekt voor het realiseren van dit project. Helpt u mee de bouw te financieren? U kunt een gift overmaken op giro 8887 t.n.v. stichting Hulp Oost-Europa in Barneveld, o.v.v. ‘Project Avondrust’.
OndernemersPlus: maatschappelijk betrokken ondernemers Sinds 1 september 2005 richt Stichting Hulp OostEuropa (HOE) zich met het project OndernemersPlus specifiek op ondernemers die, ook in hun zakelijke activiteiten, maatschappelijk betrokken willen zijn. Voor hen is dit initiatief een uitstekende mogelijkheid om zelf actief betrokken te zijn bij een van de hulpverleningsprojecten van stichting HOE. De maatschappij verwacht veel van ondernemingen en ondernemers zijn zich dat steeds meer bewust. Zij willen doorgaans ook graag aan die wensen tegemoet komen. In het belang van hun bedrijf én dat van de maatschappij. Er zijn verschillende manieren om deze maatschappelijke rol praktisch vorm te geven. OndernemersPlus is er daar een van.
Ondernemerservaring Doel van OndernemersPlus is projecten realiseren in verschillende Oost-Europese landen om daar de economische bedrijvigheid, landbouw en onderwijs te
10
stimuleren. OndernemersPlus wil dit doen door kennis, tijd en creativiteit beschikbaar te stellen. Maar ook materiële- en financiële middelen ter bestrijding van de armoede en verbetering van de leefsituatie. Voor onze stichting is juist ook ondernemerservaring van onschatbare waarde. Ondernemers kunnen een van de projecten van Stichting HOE geheel of gedeeltelijk, samen met andere ondernemingen, ondersteunen. Dit kan eenmalig zijn of gedurende een overeengekomen vastgestelde periode. Stichting HOE geeft op haar beurt bij een eenmalige gift één keer een terugkoppeling als het project is afgerond, zodat bekend is hoe het geld is besteed. Verder wordt de ondernemer uitgenodigd voor een jaarlijkse ondernemersbijeenkomst en bestaat de mogelijkheid van een link naar de eigen bedrijfssite op www.hulpoosteuropa.nl Wie langduriger steunt, ontvangt twee keer per jaar informatie over de financiële stand van zaken van het project.
Helpende Handen nummer 2, december 2005
Avondmaalscollecte De diaconie van de Hervormde Gemeente bestemde de avondmaalscollecte voor het maaltijdproject voor daklozen in Oradea. Dit bracht € 797,15 op.
Walcheren Trappen van CWS Op 22 oktober mocht onze landencoördinator Oekraïne op de Christelijke Scholengemeenschap Walcheren twintig huishoudtrappen in ontvangst nemen. Inmiddels hebben we verschillende ziekenhuizen, kindertehuizen e.d. in Oekraïne blij kunnen maken met zo’n praktisch en veilig hulpmiddel, dat daar nog een unicum is. De trappen waren gemaakt door vmbo-leerlingen van de afdeling Bouwtechniek. Het materiaal was door een particulier ter beschikking gesteld. Donateur, docenten en enthousiaste tieners: hartelijk dank voor dit initiatief!
Nijkerk Gift Van de Hervormde Schoolvereniging kregen we een gift van € 100,-.
Ermelo Verkoop groente Groente verkopen en de opbrengst bestemmen voor de stichting. Dat deed de familie B.B. en zij maakte € 10,- over.
Kampen
Wilsum
Sponsorloop In Kampen werd een sponsorloop gehouden voor stichting HOE. Dit bracht € 30,- op.
Apeldoorn Gift We ontvingen een gift van € 50,van basisschool De Sjofar in Apeldoorn.
Collecte ouderenmiddag De Hervormde Gemeente in Wilsum bestemt de collecten van de ouderenmiddagen nog wel eens voor de stichting. Van drie middagen kwam er een bedrag binnen van € 155,80 bestemd voor kindertehuis De Barmhartige Samaritaan in Oekraïne.
Veenendaal Twijzelerheide Afscheid ds. B.A. Dubbeldam Op 26 juni 2005 nam ds. Dubbeldam i.v.m. emeritaat afscheid van de gemeente Twijzelerheide. Er werd gecollecteerd voor armlastige predikanten in Servië en er werd maar liefst € 1.222,- opgehaald.
’t Loo Oldebroek Gift Van de vereniging voor P.C.P.O. kwam een gift binnen van € 80,-.
Gift De Engelenburgschool in Veenendaal verraste ons met een gift van € 100,-.
Werkhoven Collecte trouwdienst De collecte van een trouwdienst in de Gereformeerde kerk in Werkhoven bracht € 220,- op voor stichting HOE. Misschien een idee voor stellen die binnenkort hopen te trouwen?
Wij bedanken…
Kamerik
Lunteren Kampen Actie voor HOE De Scholengemeenschap Pieter Zandt in Kampen hield een verkoopactie roombroodjes t.b.v. het werk van de familie Steenbergen die als evangelisten werkzaam zijn in Roemenië. De actie bracht € 649,20 op.
Gift Van H.B. ontvingen we € 410,- voor kindertehuis Jozef in Roemenië.
Ede Gift club Van een handwerkclub uit Ede kregen we € 200,-, bestemd voor de winterhulpactie ‘Brood voor de armen’.
Dr. Körpöly Kálmán overleden In Hongarije is op 4 november 2005 Dr. Körpöly Kálmán overleden. Hij is 88 jaar geworden. Hij was vroeger predikant in Szada (Hongarije) en deed meer dan 25 jaar vertaalwerk voor stichting Hulp Oost-Europa. Voor de Tweede Wereldoorlog studeerde hij theologie in Nederland voor zijn doctoraal. Zijn perfecte kennis van het Nederlands kwam hem goed van pas bij het vertalen van een lange reeks theologische werkjes. We noemen slechts ‘Gebedsgestalten’ van ds. F. Bakker en de tweedelige kinderbijbel van Joh. Vreugdenhil. Ook stichting Kom Over En Help in Nijkerk droeg een flink deel bij aan de uitgave daarvan. Dankzij deze kinderbijbel hebben duizenden Hongaarse kinderen met het Evangelie kennis gemaakt. Ook de laatste jaren, toen Dr. Körpöly vaak ziek was, deed hij als
het even kon elke dag toch nog een stukje vertaalwerk. Dr. Körpöly Kálmán was een oprecht, diep gelovig christen en een zeer beminlijk mens. Velen van ons zullen hem missen, al misgunnen wij hem de hemelse heerlijkheid niet. De rouwende familie schreef op de rouwkaart, dat hij is Thuisgekomen bij zijn Schepper. Velen zullen ook zijn artikelen in het Hongaarse kerkblad ‘Reformátusok Lapja’ gelezen hebben: ‘Dichtbij de gezegende Arts’. Hij is op het kerkhof van Szada begraven.
A. Mulder (links) en Dr. Körpöly Kálmán.
A. Mulder, voormalig bestuurslid stichting HOE
Helpende Handen nummer 2, december 2005
11
Projecten die uw steun verdienen
Help kamphuis Csonkapapi aan sportterrein In het kamphuis in Csonkapapi (Oekraïne) worden jaarlijks kinderkampen gehouden voor zo’n drie- à vierhonderd zigeunerkinderen. Door vertellingen, eenvoudige bijbelstudies, zang e.d. worden de kinderen in aanraking gebracht met het evangelie. Maar uiteraard staat er ook ontspanning op het programma. Met spel- en sportactiviteiten wordt de kinderen een vakantie geboden waarin ze lekker actief kunnen zijn en tegelijkertijd leren sociaal met elkaar op te trekken. Bij het kamphuis ligt meer dan een hectare eigen terrein, maar daar is het op dit moment riskant om te spelen, vanwege de stenen, de begroeiing en het niet-egale oppervlak. Met een goede opknapbeurt is hier een prachtig speelen sportterrein van te maken met eenvoudige voorzieningen. Met € 1.500,- kan er al veel worden verbeterd. Voor uw sport-
vereniging of recreatieve ontspanningsclub een sportieve uitdaging om hier eens een balletje voor op te gooien! U kunt uw bijdrage storten op giro 8887 t.n.v. Stichting Hulp Oost-Europa in Barneveld, o.v.v. ‘Sportvoorziening Oekraïne’.
Wie helpt predikant aan auto? De jonge en enthousiaste predikant Zsolt Bereczki van het dorpje Homoródszentmárton (centraal Roemenië) heeft een heel aantal diaspora-gemeenten onder zijn hoede. Zijn huidige auto is dringend aan vervanging toe. De predikant heeft hier zelf niet voldoende geld voor en ook de gemeente heeft geen middelen (zeker niet na de recente overstroming). Zonder auto kan de predikant deze dorpjes niet bezoeken, terwijl de geestelijke ondersteuning van de mensen die er wonen hem zo lief is. Wilt u hem helpen een nieuwe auto aan te schaffen? De kosten bedragen zo’n € 4.000,-. Namens ds. Zsolt Bereczki en zijn gemeenten heel hartelijk dank! U kunt uw gift storten op giro 8887 t.n.v. Stichting Hulp Oost-Europa in Barneveld, o.v.v. ‘Auto jonge predikant’.
Geef een Bijbel
Ja,
De vraag naar Bijbels is in Oost-Europa nog steeds heel groot. Eén Bijbel kost € 7,-. Stichting Hulp Oost-Europa wil in 2005 ten minste 1.000 Bijbels geven aan mensen die deze zelf niet kunnen kopen. Hoeveel Bijbels geeft u weg?
Help evangeliseren in Roemenië
ik machtig stichting Hulp Oost-Europa in Barneveld om tot wederopzegging via automatische incasso € ……… per maand van mijn rekening af te schrijven voor: Bijbels Radio-uitzendingen Waar meest nodig…
Evangeliseren via de ether: die unieke mogelijkheid is er ook in Roemenië. Wekelijks verzorgt ds. Ádorjáni Lázsló in Cluj uitzendingen via Agnus Radio. Zo kunnen vele Roemenen met het Evangelie bereikt worden. Met € 50,- maakt u al een uitzending mogelijk. Neemt u er een voor uw rekening?
Naam:
Wilt u een van deze projecten maandelijks steunen via automatische incasso? Vul dan de bon in en stuur die naar stichting Hulp Oost-Europa, Antwoordnummer 1055, 3770 VB Barneveld. Postzegel niet nodig. Een eenmalige gift is ook welkom. Het gironummer van de stichting is 8887. Vermeld wel voor welk project u geeft.
E-mail:
12
Adres: PC/Plaats: Telefoon:
Bank-/gironr.: Datum: Handt.:
Helpende Handen nummer 2, december 2005