Filmzee Verhalen van Zeeuwse senioren over de zee, verzameld door leerlingen van het Pieter Zeeman Lyceum.
introductie Iedereen zit vol verhalen: verhalen die je verwacht maar ook verhalen die je verrassen. Sommige verhalen spreken zó tot de verbeelding, dat je ze voor je ziet. Alsof je meespeelt in de film van een ander. In de afgelopen maanden gingen leerlingen van het Pieter Zeeman Lyceum op zoek naar verhalen van Zeeuwse senioren over de zee. Deze gesprekken vormden Deel 1 van MDT Cultuur en Kunst. Bij dit programma oefenen jongeren om als kennisdetective meer te leren van mensen dan je van tevoren verwacht. Hiervoor gaan zij in gesprek met ouderen (die wij vertellers noemen) om te speuren naar niet voor de hand liggende kennis en verhalen. MDT Cultuur en Kunst maakt deel uit van de landelijke Maatschappelijke Diensttijd, kortweg MDT. In dit magazine ontdek je de verhalen die de jongeren op het spoor zijn gekomen en die zij, in combinatie met hun eigen creativiteit, hebben vertaald naar een filmscript. En er komt nog meer. Tijdens Deel 2 van het programma maken de jongeren namelijk echte korte films over de verhalen. We zijn nu al benieuwd naar het eindresultaat. Maar nu eerst: Filmzee.
Cor Hart Het is zaterdagmiddag, 31 januari
de dijken en stroomt het water al
1953, om precies te zijn. Er steekt
snel de polders in, dat sommige
een stevige wind op, het KNMI
dorpen binnen een half uur al tot
waarschuwt op de radio voor een
2-3 meter water staat. Dat is ook
tijdelijke zware storm, die kan
het geval bij meneer Hart en zijn
leiden tot gevaarlijk hoog water.
vrouw, in lichte paniek lopen ze via
Gedurende de dag groeit de
de dijk naar Zierikzee en zien daar
storm langzaam uit tot een
een gat zitten. Snel lopen ze weer
Noordwesterstorm met
terug over de 7 km lange dijk naar
windkracht 10. Het water staat
de Herenkeet. Daar overnacht
even hoog als vloed, terwijl de
meneer Hart samen met zijn vrouw.
vloed nog moet komen, dat is nog niet alles. Het is ook nog springtij
Een tijdje later wordt er een
waardoor het water tijdens de
noodwoning gebouwd, daar
vloed nog hoger zal komen te
hebben meneer Hart en zijn vrouw
staan.
nog voor 2 jaar lang gewoond. In die 2 jaar tijd zijn de meeste huizen
Het is nu avond, avond van een
weer opgebouwd of gerestaureerd.
lange spannende dag met een hevige storm. Er zijn nu zelfs
Na twee jaar lang in de
dijkwachten ingesteld om de
noodwoning gewoond te hebben,
dijken in de gaten te houden. Na
konden ze eindelijk weer in hun
een tijdje gaat het helaas mis,
huis wonen. Sindsdien gaat alles
door de gevaarlijke storm breken
weer oké.
DOOR AMY & ANOUK
Jannie Verseput Het was 31 januari 1953, het was
verdrietig voor alle dieren en d'r
een koude dag. Mees en Amy
diertjes waar ze altijd heen ging.
waren samen buiten met de hond
Maar na een tijdje hoorde ze door al
aan het lopen. Het waaide erg
het gestuif een helikopter. Die is
hard en op de radio hadden ze
toch niet voor ons, dachten ze.
gehoord dat er storm op komst
Maar wacht eens even, hij komt
was! Best eng dachten ze. Amy
deze kant op, zou dat betekenen..
gaat elke avond naar de
En ja hoor, de oom van Mees en
kinderboerderij omdat ze heel erg
Amy zat in de helikopter: "Hoi
van dieren houdt. Meestal doet ze
kindjes! Het is allemaal goed. Pak
dit na het eten, wat nu niet kan
zoveel droge spullen als je kan en
omdat het te slecht weer is……
probeer zoveel mogelijk mensen
Amy vond het erg jammer. Mees
mee te nemen." Ze wisten niet waar
en Amy deelden een kamer,
ze naartoe gingen omdat het
vandaag gingen ze erg laat
natuurlijk nacht was. Zouden ze
slapen.
naar een veilige plek gaan? dacht Mees. Na een tijdje waren ze
Toen ze uiteindelijk sliepen
aangekomen op een hele grote
hoorden ze een paar uur later
boerderij van hun oom. Daar was
mensen schreeuwen en de radio
helemaal geen water of
stond overal aan. De dijken waren
overstroming. Er waren wel heel
doorgebroken….. Mees en Amy
veel mensen.
hadden een oom die wat verder op het eiland in een hele grote
Het is al zo lang geleden, denkt
boerderij woonde. Amy en Mees
Amy, en nog steeds denk ik er elke
waren erg bang en moesten
keer weer aan als het waait. En nog
huilen. Amy vond het zo
steeds vind ik mijn oom de grootste held die er is.
DOOR CHRIS & YARA
'nog steeds vind ik mijn oom de grootste held die er is.' Jannie Verseput
'Na twee jaar lang in de noodwoning gewoond te hebben, konden we eindelijk weer in ons huis wonen.' Cor hart
Ali Pankow Het begon allemaal na het lezen
ondertussen toch een beetje van de
van het boek 'Kapitein Corelli's
stad genieten. Het eiland van
mandoline', waardoor ze graag
Odysseus, een mythisch verhaal dat
het Griekse eiland Kefalonia en
daar afspeelt. Tot ze aankwamen bij
Ithaka wilde gaan bezoeken.
het 'Mentor Hotel', waar ze aan de balie stonden met de zin: "If you
De enige weg naar Ithaka is via
only have a closet please." Ze
Kefalonia met de boot. Ali en haar
krijgen een kamer waar ze bezig
dochter die samen deze eilanden
waren te restaureren. Met lekkage
gingen bezoeken, hadden een
en de stinkende lucht die er hing
boottocht geboekt, maar dat ging
van de kapotte wc, en een goeie
niet door, door de harde wind. Ze
fles whisky zijn ze de nacht
zijn uiteindelijk op eigen initiatief
doorgekomen.
met de veerpont gegaan. De volgende dag hebben ze nog Aangekomen in Ithaka zijn ze op
een beetje rondgehangen in het
zoek gegaan naar een slaapplek,
stadje en hebben ze nog even aan
maar wat ze niet wisten was, dat
het strandje gezeten.
het een perfecte trouwdatum was, 07-07-2007; alle hotels en B&B's waren allemaal vol. Na een lange dag zoeken naar onderdak en
DOOR IRIS & FEMKE
Agnes van Velzen We gaan naar het strand toe met
de bruinvis en zijn zusje kapot en
z’n tweeën en zien een zeilboot in
is hij heel verdrietig en bang. Zijn
het water en gaan ernaartoe. We
huisje wordt overspoeld door water.
pakken hem op, want het is een
Meinte stelt voor om een nieuw
kleine. Met een bruinvis erop. Nu
huis voor de bruinvissen te maken
gaan we een zandkasteel maken
maar dan verder op het
waar de bruinvis in kan wonen,
zand zodat het blijft staan bij vloed.
want hij is alleen met zijn zusje.
De bruinvissen zijn heel blij met
Hij is zijn ouders kwijt. De bruinvis
hun nieuwe huis en leven nog lang
is heel blij met zijn huisje maar
en gelukkig.
door de vloed gaat het huisje van
DOOR JULIA & MEINTE
"De bruinvissen zijn heel blij met hun nieuwe huis en leven nog lang en gelukkig."
Tineke Deurloo Als een klein meisje was Tineke
bepaalt vervolgens wat ermee
aan het strandjutten. Het was een
gebeurt. Terug naar 3 januari 2019
tijdje na de watersnoodramp. Er
waar de strandjutters weer tot
spoelden heel veel dingen aan
leven kwamen want er waren 270
zoals speelgoed, kleren en nog
containers van het schip MSC Zoe
veel meer. Ze was er erg blij mee
afgevallen. In de containers zaten
maar op dat moment dacht ze
allerlei goederen zoals IKEA-
eigenlijk helemaal niet na dat dit
onderdelen, speelgoed, televisies,
van de ondergelopen huizen was.
auto-onderdelen, gloeilampen en stoeltjes.
Terug naar 1285 waar de eerste
Maar Tineke is nooit gestopt met
wetten werden geschreven voor
strandjutten. Zij helpt daarbij ook
het strandjutten. De wet luidde
haar broer en schoonzus. Die
als volgt: 'Alle spullen die worden
hebben een bedrijf waar ze kunst
gevonden tijdens het jutten
maken van wat ze vinden. Ze
moeten allemaal naar de Graaf.'
maken deze kunstwerken van
Deze wet werd aangepast in 1931
spullen die niet meer bruikbaar zijn.
en 1934. De vondsten moesten
De wet van strandvonderij geldt
gemeld worden bij de politie. De
nog steeds. Betekend dit dat Tineke
burgemeester van de plaats
strafbaar is?
DOOR LUCA
mineke Straijer * Willemien en haar konijn Bobo zitten op het strand en bouwen een vuurtoren van zand.* Willemien: "Zo, klaar. Wat vind je ervan Bobo, lijkt hij een beetje?" Bobo: ……… Mama: "Willemien, eten!!!" Willemien: "Ja ik kom!!, * zucht * ik zou het liefst de hele dag op het strand zitten zonder school, zonder avondeten. Wat jij, ook wat?" Bobo: ………… Willemien: * maag knort *, "Nou misschien toch maar eten, wil je een wortel?" Bobo: ………. Mama: "Willemien!!" Willemien: "Kom Bobo, we gaan eten."
DOOR MEGAN & SANNE
'Alle spullen die worden gevonden tijdens het jutten moeten allemaal naar de Graaf.' De eerste strandjut-wet, uit het verhaal van TIneke Deurloo
'Het water klotste tegen de muren, maar de bomen die rondom de boomgaard waren geplant, redden hun leven.' Corrie Hanse
Corrie Hanse Het was de nacht van 31 januari
voorbijstromen met verdronken
naar 1 februari 1953.
dieren. Om hen heen, in andere
Iedereen lag te slapen. Opeens
huizen, verdronken allemaal
hoorden ze het water komen. Ze
mensen. Ook de tante en 5
vluchtten met zijn allen naar
neefjes/nichtjes van de moeder van
zolder. De vader, moeder, baby en
Corrie waren allemaal verdronken.
de ouders van de moeder. Ze
Verschrikkelijk! Na een tijdje
zagen het water stijgen. En ze
werden ze gered door de broer van
vonden het erg spannend want
Corries vader. Ze werden opgehaald
ze waren met een baby van 3
en naar de Kerkstraat in Oosterland
maanden. Ze probeerden zo hoog
gebracht. Waar ze in de hervormde
mogelijk te blijven. Het water
Pastorie met meerdere mensen op
klotste tegen de muren, maar de
zolder hebben geslapen. De
bomen die rondom de
volgende dag zijn ze met een
boomgaard waren geplant,
amfibievliegtuig van het leger naar
redden hun leven. Ze zagen vanaf
een verzamelplaats gebracht.
Sirjansland complete houten, schuren en hooizolders
DOOR EVA & ROOS
Ruud Wagemans Ruud droomde ervan om een
klein te maken en af te laten glijden
eigen surfplank te hebben.
van een liniaal in de vijver van
Hij had van iemand gehoord dat
school.
je een surfplank kon winnen bij
Om te kijken hoe dat zou verlopen,
een wedstrijd, bij die wedstrijd
het verliep goed.
moest je in een paar maanden
Na een tijdje hadden ze de boot af.
zelf een boot maken en
Ruud zat als enige in de rode boot,
ontwerpen.
hij ringde aan de bel, helaas waren
Ruud was in die tijd
ze 2e geworden. Wel kregen ze een
schoolmeester op de basisschool.
prijs voor de originaliteit.
Hij ging naar zijn collega Rilo om
*Een jaar later*
te vertellen hoe leuk het hem lijkt
Ruud en Rilo hadden het gevoel dat
om mee te doen met die
ze gewoon moesten winnen, want
wedstrijd.
vorig jaar waren ze zo dichtbij dat
Hij stelde zelfs voor aan Rilo om
ze het gewoon nog een keer
samen met hem mee te doen.
gingen proberen.
Ruud en Rilo hadden er beide
Dit jaar maakten ze een
heel veel zin in, maar ze konden
koekoeksklok, het was een erg
natuurlijk die boot niet in hun
goed idee.
eentje maken; ze hebben de boot
Nu zaten Ruud en Rilo allebei in de
met 4 man gemaakt.
boot, Ruud zat voorin en Rilo
Ruud was volop bezig met
achterin.
schetsen maken, hij zat bomvol
Ruud sprong uit de boot en ringde
ideeën.
aan de bel.
Hij kwam op het idee om de boot
En ja hoor, Ruud en Rilo hadden de
die ze wouden maken eerst in het
snelste tijd van iedereen behaald.
DOOR FEMKE & MANU
colofon Filmzee is een publicatie van HUMINT Solutions. Deze uitgave presenteert de gesprekken die leerlingen van het Pieter Zeeman Lyceum hebben gevoerd met ouderen in Zeeland, als onderdeel van hun Maatschappelijke Diensttijd (MDT) programma. In de periode van 2021 tot en met 2022 vond dit Old-School Zeeland programma plaats. Inmiddels is het overgegaan in het MDT Cultuur en Kunst programma.
Ontwerp, redactie en lay-out> HUMINT Solutions Graag bedanken we alle vertellers voor het delen van hun verhalen en leerkracht Heidi voor de leuke samenwerking. Meer weten> www.mdtcultuurenkunst.nl Copyright © 2022 HUMINT Solutions