LOSY ZAWODOWE ABSOLWENTÓW 2014/2015
BADANIE LOSÓW ZAWODOWYCH ABSOLWENTÓW 2014/2015 PO ROKU OD UKOÑCZENIA STUDIÓW
Katowice, 2017 Opracowanie merytoryczne: Zespó³ Biura Karier Uniwersytetu Œl¹skiego w Katowicach Opracowanie graficzne: hygge art Katarzyna Anuszkiewicz
SPIS TREŒCI WPROWADZENIE
01
AktywnoϾ naukowa w trakcie badania
03
Aktywnoœæ zawodowa w trakcie studiów
04
Status na rynku pracy
04
Moment rozpoczêcia pracy i czas jej poszukiwania
05
Wymagania pracodawców
06
Atrakcyjna a przyjêta oferta pracy
07
Motywy rozpoczêcia pracy na w³asny rachunek
09
Zadowolenie z sytuacji zawodowej
11
Przyczyny nie szukania pracy
11
Cechy poszukiwanej pracy
12
Zgodnoœæ pracy z ukoñczonym kierunkiem studiów (TOP 10)
13
Zapotrzebowanie na rynku pracy (TOP 10)
14
O BIURZE KARIER
15
WPROWADZENIE
N
iniejszy raport jest kontynuacj¹ projektu badawczego, poœwiêconego losom zawodowym absolwentów, realizowanego przez Biuro Karier UŒ od 2009 roku. Prezentuje on wyniki badania zorganizowanego wœród absolwentów roku akademickiego 2014/15 (po roku od ukoñczenia przez nich studiów). Badanie przeprowadzono z wykorzystaniem internetowego kwestionariusza ankiety, sk³adaj¹cej siê z szeœciu czêœci, skierowanych do: wszystkich absolwentów, absolwentów pracuj¹cych w organizacjach/przedsiêbiorstwach/instytucjach, absolwentów prowadz¹cych w³asn¹ dzia³alnoœæ gospodarcz¹, absolwentów pracuj¹cych w charakterze freelancera, absolwentów niepracuj¹cych, którzy poszukaj¹ pracy oraz absolwentów niepracuj¹cych, którzy nie poszukuj¹ pracy. Do³o¿yliœmy starañ, aby prezentowane treœci mia³y uniwersalny charakter i pozwoli³y wyci¹gn¹æ czytelnikom wartoœciowe wnioski.
1
Do udzia³u w badaniu zaproszono 5060 absolwentów, którzy jeszcze na studiach wyrazili na to zgodê, przekazuj¹c uczelni swoje adres e-mail. Stanowili oni 81% wszystkich absolwentów roku akademickiego 2014-2015 na Uniwersytecie Œl¹skim (6235 absolwentów wg danych GUS). Odpowiedzi uzyskano od 1274 respondentów, a zatem zwrotnoœæ wynios³a 25%.
5060 absolwentów zaproszonych
1274 respondentów
25% zwrotnoϾ
<1%
<1%
1%
2%
3%
3%
4%
5%
6%
8%
11%
12%
12%
14%
18%
Poni¿sze wykresy ukazuj¹, jaki procent respondentów stanowili absolwenci poszczególnych wydzia³ów UŒ, a tak¿e, jaki tryb studiów ukoñczyli.
6235 absolwentów uczelni
17% 9% <1%
5%
stacjonarne
7%
niestacjonarne
5% 39%
brak danych
<1% 1%
I stopnia II stopnia jednolite mgr nie okreœlono
Inne
WRiTV
SZ
Wteol
Wart
WNoZ
WINoM
WEiNoE
WBiOŒ
WMFCh
WPiA
WPiPs
WFIL (K)
WFIL (S)
WNS
82%
34%
2
AKTYWNOή NAUKOWA
AKTYWNOή ZAWODOWA
Znaczna grupa respondentów (41%) w momencie badania studiowaùa. Wiækszoúã z nich odbywaùa studia II stopnia. Nie zabrakùo osób, które zdecydowaùy sie na studia III stopnia.
Zdecydowana wiêkszoœæ respondentów podejmowa³a w czasie studiów aktywnoœæ zawodow¹. Wœród nich nie zabrak³o osób decyduj¹cych siê na wolontariat.
Czy obecnie studiujesz?
Czy w trakcie studiów by³aœ/eœ aktywna/y zawodowo?
(wszyscy respondenci)
(wszyscy respondenci) - wybór wielokrotny
PL
ZG
N/D
praca zwi¹zana z kierunkiem studiów
28%
2%
-
praca niezwi¹zana z kierunkiem studiów
42%
6%
-
1% 5%
sta¿ zwi¹zany z kierunkiem studiów
11%
1%
-
8%
sta¿ niezwi¹zany z kierunkiem studiów
2%
>1%
-
praktyka nadobowi¹zkowa
13%
1%
-
wolontariat
20%
>1%
-
79%
10%
19%
41%
59% 2% tak
27%
nie I stopnia II stopnia jednolite mgr podyplomowe III stopnia
3
STATUS NA RYNKU PRACY Zdecydowana wiêkszoœæ absolwentów to osoby pracuj¹ce. Niewielk¹ czêœæ z nich stanowi¹ przedsiêbiorcy oraz osoby pracuj¹ce w charakterze freelancera. Wœród respondentów znalaz³o siê 914 osób zatrudnionych w organizacji, 45 osób prowadz¹cych w³asn¹ dzia³alnoœæ gospodarcz¹, 79 osób pracuj¹cych w charakterze freelancera (tzw. wolny zawód), 150 osób bezrobotnych szukaj¹cych pracy oraz 86 osób niepracuj¹cych, które nie szukaj¹ pracy.
12% niepracuj¹cy, poszukuj¹cy pracy
4% w³aœciciel firmy
71% pracownik organizacji
6% freelancer
7% niepracuj¹cy, nie poszukuj¹cy pracy
4
Kiedy rozpoczê³aœ/¹³eœ pracê? (osoby zatrudnione w organizacjach, przedsiêbiorcy, freelancerzy)
pracownicy organizacji przedsiêbiorcy freelancerzy
4%
25%
9%
49% 55%
29%
15%
22%
52%
MOMENT ROZPOCZÊCIA PRACY 7%
20%
13%
przed rozpoczêciem studiów
po zakoñczeniu studiów
w trakcie studiów
brak danych
Jak d³ugo szuka³aœ/eœ pracy?
Któr¹ z kolei pracê wykonujesz?
(osoby zatrudnione w organizacjach)
(osoby zatrudnione w organizacjach)
51%
CZAS POSZUKIWANIA PRACY
do 3 m-cy
19%
28% pierwsza
3-6 m-cy
21%
17%
6-12 m-cy
czwartapi¹ta
7% 12-24 m-cy
1% <24 m-cy
5
Wœród absolwentów zatrudnionych w organizacjach oraz samozatrudnionych dominuj¹ osoby, które podjê³y pracê (wykonywan¹ w okresie realizacji badania) po zakoñczeniu studiów. Natomiast w przypadku freelancerów zdecydowan¹ wiêkszoœæ stanowi³y osoby, które rozpoczê³y dzia³alnoœæ w trakcie studiów i kontynuowa³y j¹ w trakcie badania.
51% druga-trzecia
4% szósta i kolejna
Ponad po³owa absolwentów poszukiwa³a aktualnie wykonywanej pracy krócej ni¿ 3 miesi¹ce, przy czym dla wiêkszoœci z nich by³a to druga lub trzecia praca w ¿yciu.
Czego pracodawca wymaga³ od Ciebie podczas rekrutacji? (osoby zatrudnione w organizacjach) - wybór wielokrotny
WYMAGANIA PRACODAWCÓW Od zatrudnianych absolwentów najczêœciej wymagano umiejêtnoœci interpersonalnych, samodzielnoœci oraz umiejêtnoœci uczenia siê. Posiadanie wy¿szego wykszta³cenia w okreœlonym kierunku zosta³o wskazane nieco rzadziej od powy¿szych trzech wymogów o charakterze miêkkim. Posiadanie specjalistycznej wiedzy wymagane by³o nieznacznie rzadziej od odpornoœci na stres i znajomoœci jêzyków obcych. Od mniej ni¿ 20% przyjmowanych do pracy absolwentów wymagano posiadania doœwiadczenia zawodowego.
umiejêtnoœci interpersonalne
43%
samodzielnoϾ
40%
umiejêtnoœæ uczenia siê
38%
wykszta³cenie wy¿sze - kierunkowe
34%
znajomoœæ jêzyków obcych
27%
odpornoϾ na stres
27%
wiedza specjalistyczna
26%
dyspozycyjnoϾ
26%
wysoka motywacja
24%
analityczne myœlenie
21%
doœwiadczenie zawodowe
18%
wykszta³cenie wy¿sze - bez wzglêdu na kierunek
12%
prawo jazdy
7%
inne
2%
brak danych
22%
6
ATRAKCYJNA A PRZYJÊTA OFERTA PRACY Zdaniem wiêkszoœci poszukuj¹cych pracy absolwentów atrakcyjna praca to taka, która zapewnia wysokie wynagrodzenie i jest stabilna. Atrakcyjnoœæ pracy wi¹¿¹ oni tak¿e z dobr¹ atmosfer¹, mo¿liwoœci¹ pogodzenia ¿ycia zawodowego z prywatnym oraz bliskoœci¹ od miejsca zamieszkania.
Pracuj¹cy absolwenci najczêœciej przyjmowali te oferty pracy, które by³y zgodne z ukoñczonym przez nich kierunkiem studiów lub zainteresowaniami, a tak¿e te, które pozwala³y rozwijaæ ich kompetencje zawodowe. Istotna by³a dla nich tak¿e stabilnoœæ zatrudnienia. Niestety nie zabrak³o osób, które przyjê³y ofertê z powodu koniecznoœci podjêcia jakiejkolwiek pracy.
Które cechy oferty pracy uwa¿asz za atrakcyjne?
Które cechy oferty pracy zdecydowa³y, ¿e j¹ przyjê³aœ/¹³eœ?
(osoby niepracuj¹ce, poszukuj¹ce pracy) - wybór wielokrotny
(osoby zatrudnione w organizacjach) - wybór wielokrotny
7
atrakcyjne wynagrodzenie
63%
1
34%
zgodnoœæ z kierunkiem studiów
stabilnoϾ zatrudnienia
61%
2
31%
stabilnoϾ zatrudnienia
dobra atmosfera
45%
3
29%
mo¿liwoœæ rozwoju zawodowego
work-life balance
43%
4
28%
koniecznoœæ podjêcia jakiejkolwiek pracy
bliskoϾ od miejsca zamieszkania
40%
5
27%
zgodnoϾ z zainteresowaniami
ATRAKCYJNA A PRZYJÊTA OFERTA PRACY (wybór wielokrotny) 63%
atrakcyjne wynagrodzenie
61%
stabilnoϾ zatrudnienia
45%
zgodnoœæ z kierunkiem studiów
34%
stabilnoϾ zatrudnienia
31%
dobra atmosfera
rozwój zawodowy
29%
43%
work-life balance
koniecznoœæ podjêcia jakiejkolwiek pracy
28%
40%
bliskoϾ od miejsca zamieszkania
zgodnoϾ z zainteresowaniami
27%
34%
zgodnoœæ z kierunkiem studiów
bliskoϾ od miejsca zamieszkania
26%
31%
sta³e godziny pracy
sta³e godziny pracy
24%
30%
zgodnoϾ z zainteresowaniami
dobra atmosfera
24%
29%
rozwój zawodowy
work-life balance
23%
15%
elastyczny czas pracy
atrakcyjne wynagrodzenie
20%
10%
spo³eczna u¿ytecznoœæ pracy
presti¿ firmy
14%
7%
presti¿ firmy
elastyczny czas pracy
13%
6%
praca w œrodowisku specjalistów
spo³eczna u¿ytecznoœæ pracy
9%
0%
praca w m³odym zespole
praca w m³odym zespole
8%
0%
koniecznoœæ podjêcia jakiejkolwiek pracy
praca w œrodowisku specjalistów
7%
0%
inne
inne
2%
15%
brak danych
brak danych
22%
8
MOTYWY ROZPOCZÊCIA PRACY NA W£ASNY RACHUNEK Niezale¿noœæ to najczêœciej wskazywany motyw podjêcia dzia³alnoœci gospodarczej i rozpoczêcia pracy w charakterze freelancera. Przedsiêbiorców znacznie czêœciej ni¿ freelancerów do rozpoczêcia dzia³alnoœci sk³oni³a chêæ osi¹gania wysokich zarobków. Trudnoœci ze znalezieniem pracy by³y dla freelancerów czynnikiem motywuj¹cym w niemal równym stopniu, w jakim ma³a atrakcyjnoœæ pracy etatowej by³a motywem dla przedsiêbiorców. Dla obu grup znacz¹ca okaza³a siê mo¿liwoœæ pogodzenia ¿ycia zawodowego z prywatnym, a tak¿e wykonywania pracy zgodnej z zainteresowaniami.
9
Które czynniki zdecydowa³y, ¿e za³o¿y³aœ/eœ w³asn¹ firmê?
Które czynniki zdecydowa³y, ¿e zosta³aœ/eœ freelancerem?
(przedsiêbiorcy) - wielokrotny wybór
(freelancerzy) - wielokrotny wybór
niezale¿noœæ
73%
1
44%
niezale¿noœæ
chêæ osi¹gania wysokich dochodów
60%
2
38%
work-life balance
praca zgodna z zainteresowaniami
42%
3
32%
praca zgodna z zainteresowaniami
ma³a atrakcyjnoœæ pracy etatowej
36%
4
32%
trudnoœci ze znalezieniem pracy
work-life balance
36%
5
30%
mo¿liwoœæ pracy w domu lub blisko domu
MOTYWY ROZPOCZÊCIA PRACY NA W£ASNY RACHUNEK PRZEZ PRZEDSIÊBIORCÓW
PRZEZ FREELANCERÓW
73%
niezale¿noœæ
60%
chêæ osi¹gania wysokich dochodów
42%
zgodnoϾ z zainteresowaniami
36%
work-life balance
36%
ma³a atrakcyjnoœæ pracy etatowej
29%
zgodnoœæ z kierunkiem studiów
29%
bliskoϾ od miejsca zamieszkania
27%
pozytywne przyk³ady w otoczeniu
20%
dobór zespo³u wg w³asnego uznania
16%
trudnoœci ze znalezieniem pracy
9%
wykorzystanie zdobytego doœwiadczenia
4%
spo³eczna u¿ytecznoœæ pracy
4%
inne
7%
brak danych
niezale¿noœæ
44%
work-life balance
38%
zgodnoϾ z zainteresowaniami
32%
trudnoœci ze znalezieniem pracy
32%
bliskoϾ od miejsca zamieszkania
30%
zgodnoœæ z kierunkiem studiów
28%
chêæ osi¹gania wysokich dochodów
19%
ma³a atrakcyjnoœæ pracy etatowej
16%
spo³eczna u¿ytecznoœæ pracy
8%
pozytywne przyk³ady w otoczeniu
6%
wykorzystanie zdobytego doœwiadczenia
5%
dobór zespo³u wg w³asnego uznania
3%
inne
13%
brak danych
13%
(wyniki nie sumuj¹ siê do 100% ze wzglêdu na mo¿liwoœæ wielokrotnego wyboru odpowiedzi)
10
ZADOWOLENIE ZAWODOWE
PRZYCZYNY NIE SZUKANIA PRACY
Wiêkszoœæ absolwentów wyra¿a zadowolenie ze swojej aktualnej sytuacji zawodowej. Nieca³e 15% stanowi¹ osoby, które wyrazi³y opiniê negatywn¹. Znaczny odsetek pozosta³ych osób nie okreœli³ jednoznacznie swojego stanowiska.
Przewa¿aj¹ca wiêkszoœæ absolwentów, którzy nie poszukiwali pracy po ukoñczeniu studiów kontynuowa³a naukê. W zwi¹zku z tym nie mieli oni za sob¹ ¿adnych okresów poszukiwania pracy po studiach.
Czy jesteœ zadowolona/y ze swojej sytuacji zawodowej?
Czy po ukoñczeniu studiów szuka³aœ/eœ pracy?
(osoby zatrudnione w organizacjach, przedsiêbiorcy, freelancerzy)
(osoby niepracuj¹ce, nie szukuj¹ce pracy)
7%
zdecydowanie nie
4%
20%
6%
zdecydowanie tak
2,5% 9%
tak nie
raczej nie
10%
35%
raczej tak
75,5%
brak danych kontynuacja nauki ci¹¿a/dziecko
brak danych
11
21%
10%
trudno powiedzieæ
84%
inne
CECHY POSZUKIWANEJ PRACY
Jak d³ugo szukasz pracy? (osoby niepracuj¹ce, poszukuj¹ce pracy)
Oko³o po³owy bezrobotnych absolwentów to osoby, które poszukuj¹ pracy w czasie krótszym ni¿ 3 miesi¹ce. Do rzadkoœci nale¿¹ absolwenci, którzy poszukuj¹ pracy d³u¿ej ni¿ rok.
45%
20%
14%
do 3 m-cy
3-6 m-cy
6-12 m-cy
Najbardziej preferowan¹ prac¹ jest ta wykonywana w oparciu o umowê o pracê - najlepiej w bran¿y us³ug.
15%
1%
5%
brak danych
>24 m-cy
12-24 m-cy
W oparciu o jaki typ pracy najbardziej chcia³(a)byœ pracowaæ?
W jakiej bran¿y najbardziej chcia³(a)byœ pracowaæ?
(osoby niepracuj¹ce, poszukuj¹ce pracy)
(osoby niepracuj¹ce, poszukuj¹ce pracy)
57% 73% umowa o pracê
2% freelaning
2% obojêtne
5% w³asna firma
19%
2%
15% 10%
umowa cywilnoprawna
1% nie wiem
15% brak danych
administracja
us³ugi
produkcja
brak danych
12
TOP 10: ZGODNOŒÆ PRACY Z UKOÑCZONYM KIERUNKIEM Kierunek
Liczba pracuj¹cych respondentów
Ca³kowita
Czêœciowa
Brak zgodnoœci
Brak danych
informatyka
46
55%
30%
-
15%
psychologia
41
70%
10%
10%
10%
grafika
11
36%
55%
-
9%
prawo
105
55%
14%
11%
20%
pedagogika
135
47%
18%
11%
24%
praca socjalna
24
54%
4%
17%
25%
filologia germañska
16
37%
25%
13%
25%
filologia angielska
67
30%
36%
13%
21%
matematyka
24
33%
17%
25%
25%
ed. art. w zakresie sztuk plastycznych
12
17%
41%
25%
17%
Zgodnoœæ pracy z ukoñczonym kierunkiem studiów
Ranking utworzono przyznaj¹c 1 pkt za odpowiedŸ „ca³kowita”, 0,5 pkt za - „czêœciowa” i punkt ujemny za - „nie”, a nastêpnie dziel¹c uzyskan¹ sumê punktów przez iloœæ wa¿nych odpowiedzi. Wybrano 10 najwy¿szych wyników, przy czym nie uwzglêdniono kierunków, w przypadku których liczba wa¿nych odpowiedzi wynios³a mniej ni¿ 10.
13
TOP 10: ZAPOTRZEBOWANIE NA ABSOLWENTÓW NA RYNKU PRACY Kierunek
Liczba respondentów
informatyka
Zapotrzebowanie na absolwentów ukoñczonego kierunku Tak
Raczej tak
Nie wiem
Raczej nie
Nie
50
44%
34%
12%
10%
-
grafika
41
36%
46%
-
18%
-
j. francuski + angielski
12
33%
42%
17%
8%
-
praca socjalna
28
32%
40%
21%
-
7%
jêzyk hiszpañski
11
9%
73%
9%
9%
-
psychologia
43
16%
58%
12%
14%
-
prawo
109
21%
47%
11%
20%
1%
jêzyk francuski
11
9%
55%
27%
9%
-
filologia angielska
75
20%
41%
19%
17%
3%
ed. art. w zakresie sztuk plastycznych
13
8%
54%
23%
15%
-
Ranking utworzono przyznaj¹c 2 pkt za odpowiedŸ „zdecydowanie tak”, 1 pkt za - „raczej tak”, natomiast za odpowiedzi „zdecydowanie nie” i „raczej nie” punkty by³y odejmowane. Uzyskan¹ sumê punktów podzielono przez iloœæ wa¿nych odpowiedzi. Wybrano 10 najwy¿szych wyników, przy czym nie uwzglêdniono kierunków, w przypadku których liczba wa¿nych odpowiedzi wynios³a mniej ni¿ 10.
14
„
O BIURZE KARIER Dzia³ania Biura Karier obejmuj¹ dostarczenie kompleksowego wsparcia w rozwoju kariery zawodowej studentów i absolwentów Uniwersytetu Œl¹skiego w Katowicach. Dziêki wieloletniemu doœwiadczeniu w pracy ze studentami i pracodawcami, a tak¿e autorskim badaniom Biuro Karier buduje pomost miêdzy œwiatem akademickim a rynkiem pracy. Oferta Biura Karier jest skierowana zarówno do studentów i absolwentów Uniwersytetu Œl¹skiego, jak i pracodawców, czy pracowników akademickich lub administracji uniwersyteckiej.
15
Oferta dla studentów
Oferta dla pracodawców
doradztwo i coaching kariery oferty pracy, sta¿u, praktyk i wolontariatu udzia³ w szkoleniach i warsztatach spotkania z pracodawcami udzia³ w projektach unijnych
Oferta dla pracowników uczelni udzia³ w szkoleniach i warsztatach wspólna organizacja spotkañ z pracodawcami wspólna realizacja projektów unijnych sporz¹dzanie raportów i zestawieñ nt. rynku pracy
publikacja ofert pracy, sta¿y, praktyk, wolontariatu organizacja szkoleñ i warsztatów prezentacja firmy na uczelni konkurs „Praktykodawca Roku woj. œl¹skiego”
i
KONTAKT ul. Bankowa 12, 40-007 Katowice +48 32 359 19 82 / +48 32 359 20 32 bk@us.edu.pl www.bk.us.edu.pl
16
Biuro Karier UĹ&#x2019; ul. Bankowa 12 40-007 Katowice +48 32 359 19 82 bk@us.edu.pl www.bk.us.edu.pl www.facebook.com/biurokarier www.biurokarier.edu.pl