ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﻘﺎﻻﺕ ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﺑﻪ ﻛﻮﺷﺶ :ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻋﻠﻤﻰ ﺍﺟﻼﺱ ﻭﻳﺮﺍﺳﺘﺎﺭ ﺍﺩﺑﻰ :ﺳﻴﺪﻣﻬﺪﻯ ﺣﺴﻴﻨﻰ ،ﻃﺎﻫﺮﻩ ﺯﺍﺭﻉ ،ﺳﻴﺪ ﻛﻤﺎﻝﺍﻟﺪﻳﻦ ﺭﻓﻴﻌﻰ ،ﺳﻴﺪ ﺣﺴﻴﻦ ﺣﺴﻴﻨﻰ ،ﻣﺮﻳﻢ ﮔﻠﺒﺎﺯ ﺻﻔﺤﻪ ﺁﺭﺍﻳﻰ :ﻣﺆﺳﺴﻪ ﺭﻭﺡﺍﻻﻣﻴﻦ ﻃﺮﺡ ﺟﻠﺪ :ﻣﺆﺳﺴﻪ ﺍﺑﻨﺎء ﻣﺘﺮﺟﻤﻴﻦ :ﻣﺆﺳﺴﻪ ﺍﺑﻨﺎء ﻧﺎﺷﺮ :ﺍﻫﺘﻤﺎﻡ ﻣﺆﺳﺴﻪ ﺍﺑﻨﺎء ﻧﻮﺑﺖ ﭼﺎپ :ﭼﺎپ ﺍﻭﻝ ﺑﻬﻤﻦ 1390 ﺷﻤﺎﺭﮔﺎﻥ2000 :
ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻋﻠﻤﻰ ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﺭﺋﻴﺲ ﺍﺟﻼﺱ :ﺩﻛﺘﺮ ﻋﻠﻰ ﺍﻛﺒﺮ ﻭﻻﻳﺘﻰ ﺩﺑﻴﺮ ﻋﻠﻤﻰ ﺍﺟﻼﺱ :ﺩﻛﺘﺮ ﻋﺒﺪﺍﷲ ﻣﺒﻴﻨﻰ ﺍﻋﻀﺎء ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻋﻠﻤﻰ ﺍﺟﻼﺱ: ﺩﻛﺘﺮ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﻣﺘﻘﻰ ،ﺩﻛﺘﺮ ﻣﻨﻮﭼﻬﺮ ﻣﺤﻤﺪﻯ ،ﺩﻛﺘﺮ ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﺭﺋﻴﺲ ﺯﺍﺩﻩ ،ﻣﺤﻤﺪ ﺭﻳﻮﺭﺍﻥ ،ﻋﻠﻰ ﻣﺤﻤﺪ ﻓﻮﻻﺩﻯ ،ﺩﻛﺘﺮ ﺣﻤﻴﺪ ﺭﺿﺎ ﺍﺧﻮﺍﻥ ﻓﺮﺩ ،ﺩﻛﺘﺮ ﺍﺻﻐﺮ ﻗﺎﺋﺪﺍﻥ ،ﺩﻛﺘﺮ ﻣﺼﻄﻔﻰ ﻣﻠﻜﻮﺗﻴﺎﻥ ،ﺩﻛﺘﺮ ﺣﺴﻴﻦ ﺷﺮﻳﻔﻰ ﻃﺮﺍﺯ ﻛﺮﻣﻰ ،ﺩﻛﺘﺮ ﺳﻌﻴﺪ ﺗﻮﻛﻠﻰ ،ﺩﻛﺘﺮ ﻋﺒﺪﺍﻟﺤﻤﻴﺪ ﺻﺤﺮﺍﻳﻰ، ﻋﻠﻰ ﺛﺎﺑﺖ ،ﺩﻛﺘﺮ ﻧﺒﻰﺍﻟﻬﻰ ﺭﻭﺣﻰ ،ﺳﻴﺪ ﻣﻬﺪﻯ ﺣﺴﻴﻨﻰ ،ﺩﻛﺘﺮ ﻧﻴﺎﺯﻯ، ﺩﻛﺘﺮ ﺭﺿﺎ ﻛﻠﻬﺮ ،ﺩﻛﺘﺮ ﺣﺠﺖ ﺍﷲ ﺍﻳﺰﺩﻯ ،ﺩﻛﺘﺮ ﻣﺼﻄﻔﻰ ﺍﻳﺰﺩﻯ
ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻄﺎﻟﺐ
6ﺁﺷﻨﺎﻳﻰ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺗﺮﻓﻨﺪﻫﺎﻯ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﮔﻤﺮﺍﻩ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺑﻴﻮﻥ ﻭ ﺷﻴﻮﻩ ﻫﺎﻯ ﺧﻨﺜﻰ ﺳﺎﺯﻯ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ /ﻋﻠﻰ ﻳﻌﻘﻮﺏ ﻳﻮﺳﻒ 20ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻧﻘﺶ ﻭ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﺑﺨﺶ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ /ﺣﺴﻴﻦ ﺭﺟﺐ ﺯﺍﺩﻩ 65ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻃﻠﻴﻌﺔ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ /ﺣﺴﻴﻦ ﺷﻌﺒﺎﻧﻰ 97ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺑﺮ ﻧﻘﺶﺁﻓﺮﻳﻨﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ/ ﻣﺤﺴﻦ ﻣﻮﺣﺪﻯ 138ﺗﺎﻛﺘﻴﻚ ﻫﺎﻯ ﻧﻬﺎﺩﻳﻨﻪ ﺳﺎﺯﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﮔﺮﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ /ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﻣﺘﻘﻰ
164ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﻫﻮﻳﺖ ﻭ ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎﻯ
321ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻧﻈﺮﻯ،ﻓﻜﺮﻯ،ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﻯ ﻭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ
ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ /ﻋﺒﺪﺍﷲ ﻣﺮﺍﺩﻯ
ﻫﺎﻯ ﺑﻨﻴﺎﺩﻳﻦ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻭﺗﻮﺿﻴﺢ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎﻳﺎﺻﺎﻟﺖ،ﺣﻔﻆ ﻭﻣﺎﻧﺪﮔﺎﺭﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ
195ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻋﺰﺕ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺑﺎ
ﺍﺳﻼﻣﻰ /ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﻴﺮﺗﺒﺎﺭ
ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ/ ﺳﻴﺪ ﻣﻬﺪﻯ ﺣﺴﻴﻨﻰ
357ﻧﻘﺶ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺩﺭ ﺗﺤﺮﻙ ﺑﺨﺸﻰ ﺑﻪ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ /ﻳﺤﻴﻰ ﻣﻌﺮﻭﻑ
209ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﭼﺎﻟﺸﻬﺎﻯ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ /ﻋﻠﻰ ﻓﺮﻣﺎﻧﻴﺎﻥ 223ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻭ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎﻯ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ
381ﻧﻘﺶ ﺁﻣﻮﺯﻩ ﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺗﺎﺛﻴﺮﺍﺕ ﺁﻥ ﺑﺮ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ /ﻓﺎﻃﻤﻪ ﺍﻟﺴﺎﺩﺍﺕ ﻧﺪﻭﺷﻦ 394ﻧﻘﺶ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻇﻬﻮﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ/
ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻭ ﺑﺮﻭﻥ ﺭﻓﺖ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ /ﻫﻤﺘﻴﺎﻥ ﻭ ﻛﺮﻣﻴﺎﻥ
ﻣﺤﻤﺪ ﺧﻀﺮ
255ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺍﺳﺪ ﺁﺑﺎﺩﻯ؛ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﺑﺨﺶ ﻭ
406ﻧﻘﺶ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺼﺮ/
ﺗﺤﺮﻙ ﺁﻓﺮﻳﻦ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ /ﻣﺤﻤﺪ
ﺻﺪﻳﻘﻪ ﺣﻤﻴﺪﻯ
ﺭﺿﺎ ﺍﺣﻤﺬﻯ ﻃﺎﻣﻪ
428ﻧﻘﺶ ﺷﻬﻴﺪ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ/ ﻋﺒﺎﺱ ﻋﻠﻰ ﺍﺧﻮﺍﻥ ﺍﺭﻣﻜﻰ
280ﻃﺮﺍﺣﻰ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﭼﮕﻮﻧﮕﻰ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﺳﺎﺯﻯ ﺁﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻔﻆ
441ﻧﻘﺶ ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ/
ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ /ﺭﻗﻴﻪ ﺑﻬﺮﺍﻣﻰ
ﺩﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﺭﺿﺎ ﻧﺠﺎﺭﻳﺎﻥ
297ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎﻯ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ
465ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺗﺤﻠﻴﻠﻰ ﺑﻪ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ
ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ /ﻣﺤﺴﻦ ﻣﻄﻠﺒﻰ
ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻣﻨﻄﻘﺔ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻭ ﺷﻤﺎﻝ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ/ ﺣﺴﻴﻦ ﺑﻬﻤﻨﺶ
ﺁﺷﻨﺎﻳﻰ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺗﺮﻓﻨﺪﻫﺎﻯ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﮔﻤﺮﺍﻩ ﺳﺎﺧﺘﻦ...
ﺁﺷﻨﺎﻳﻰ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺗﺮﻓﻨﺪﻫﺎﻯ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﮔﻤﺮﺍﻩ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺑﻴﻮﻥ ﻭ ﺷﻴﻮﻩ ﻫﺎﻯ ﺧﻨﺜﻰ ﺳﺎﺯﻯ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﻋﻠﻰ ﻳﻌﻘﻮﺏ ﻳﻮﺳﻒ ﻣﻘﺪﻣﻪ ﺩﺳﻴﺴﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺮ ﻛﺴﻰ ﭘﻮﺷﻴﺪﻩ ﻧﻴﺴﺖ ،ﻭ ﻧﻤﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺍﻯ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺣﺎﻝ ﺧﻮﺩ ﺭﻫﺎ ﻛﻨﺪ ﺯﻳﺮﺍ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺁﺭﺍ ﻭ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻭ ﺗﻤﺎﻳﻼﺗﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻳﻬﺎﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻴﺸﻮﺩ ؛ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻳﻬﺎﻯ ﻣﺸﺨﺼﻰ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﻣﻮﺳﺴﺎﺕ ﻭﻳﮋﻩ ﻭ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻰ ﺍﺳﻼﻡ ﺷﻨﺎﺳﻰ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺭﺍﻩ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻭ ﺗﺮﻭﻳﺞ ﻭ ﺍﺳﺘﺤﻜﺎﻡ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻏﺮﺏ ﻭ ﻛﺎﻣﺮﻭﺍﻳﻰ ﻭ ﺳﻠﻄﻪ ﺑﺮ ﺟﻬﺎﻥ ﻣﺤﻘﻖ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ ﻣﮕﺮ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﻭ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﻭ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﺍﻯ .ﺁﻧﺎﻥ ،ﻧﻴﺰ ﻣﻰ ﺩﺍﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺒﺎﺩﻯ ﻓﺮﻫﻨﮕﻴﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺗﻌﺎﺭﺽ ﺑﺎ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺳﺖ ﺯﻳﺮﺍ ﺍﺻﻮﻝ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻏﺮﺑﻰ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﻣﺎﺩﻳﺎﺕ ﻭ ﻣﻜﺘﺒﻬﺎﻯ ﻓﻠﺴﻔﻰ ﺁﻧﺎﻥ ﺳﻨﺨﻴﺘﻰ ﺑﺎ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎ ﻭﻣﻜﺘﺒﻬﺎﻯ ﻓﻠﺴﻔﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻧﺪﺍﺭﺩ . ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻻﺯﻡ ﻣﻰ ﺩﺍﻧﻢ ﺗﻌﺮﻳﻔﻰ ﺍﺯ ﻣﻜﺘﺐ ﻓﻠﺴﻔﻰ ﻛﻪ ﺍﻳﺎﻻﺕ ﻣﺘﺤﺪﻩ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﺩ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﭘﻴﺸﺮﻭ ﻭ ﺻﺎﺣﺐ ﻣﺴﻠﻚ ﺍﻳﻦ ﺗﻤﺪﻥ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎ ﻗﻠﻤﺪﺍﺩ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻭ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻓﻠﺴﻔﻪ ”ﭘﺮﺍﮔﻤﺎﺗﻴﺴﻢ“ ﻭ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﮔﺮﺍﻳﻰ ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﭼﺮﺧﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﻭ ﺧﻮﺍﺳﺘﮕﺎﻩ ﺁﻥ ﻣﻜﺘﺐ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﻣﻰ ﺭﻭﺩ . ﭘﺮﺍﮔﻤﺎﺗﻴﺴﻢ ﻣﻜﺘﺐ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺍﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﺍﺻﻮﻝ ﻛﺎﺭﺵ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺗﻮﺟﻪ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻯ ﻭ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﺁﻥ ﺭﻗﻢ ﻣﻰ ﺯﻧﺪ . ﺍﻳﻦ ﻣﻜﺘﺐ ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﺧﻴﻠﻰ ﺳﺎﺩﻩ ﻳﻌﻨﻰ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﮔﺮﺍﻳﻰ ﻭ ﻣﻨﻔﻌﺖ ﻃﻠﺒﻰ ﻭ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﻜﺎﺗﺐ ﻓﻠﺴﻔﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺮﺯ ﻭ ﻭﻳﻠﻴﺎﻡ ﺟﻴﻤﺰ ﻓﻴﻠﺴﻮﻓﺎﻥ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﻣﻴﺮﻭﺩ .ﻭ ﺍﺳﺎﺱ ﻋﻤﻞ ﻣﻨﻔﻌﺖ ﮔﺮﺍﻳﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺍﺧﻼﻗﻰ ﻭ ﻏﻴﺮﻩ ﺭﺍ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﻋﻘﻞ ﺧﻮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻔﻌﺖ ﺧﻮﻳﺶ ﺣﻞ ﻧﻤﺎﻳﺪ .ﻭ ﺭﺍﻯ ﺑﺎ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻋﻠﻤﻰ ﻭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺩﻥ ﺁﻥ ﺑﺪﻭﻥ ﺩﺭ ﻧﻈﺮﮔﺮﻓﺘﻦ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﺍﺕ ﻭ ﺍﻓﻜﺎﺭﻯ ﻛﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺩﺍﺭﺩ . ﺍﻳﻦ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ”ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯ ﻭ ﺁﺭﻣﺎﻥ ﮔﺮﺍﻳﻰ” ﻣﻰ ﺁﻳﺪ ؛ ﭘﺲ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻣﻴﮕﻮﻳﻰ
7
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
8
ﻓﻼﻥ ﺷﺨﺺ ﺍﻳﺪﻩ ﺁﻝ ﮔﺮﺍ ﻭ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻳﺴﺖ ﺍﺳﺖ ﻳﻌﻨﻰ ﺻﺎﺣﺐ ﺍﻓﻜﺎﺭﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﺍﺯ ﭘﻴﺶ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪﻩ ﺍﻯ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺩﻳﻦ ﻭ ﻣﻠﻰ ﮔﺮﺍﻳﻰ ﻣﻰ ﮔﻨﺠﺪ .ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻭﻗﺘﻰ ﻛﺴﻰ ﮔﺮﺍﮔﻤﺎﺗﻴﺴﻢ ﺍﺳﺖ ﻳﻌﻨﻰ ﺑﻰ ﻗﻴﺪ ﺍﺯ ﻫﺮ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯ ﻭ ﻣﻮﺿﻌﮕﻴﺮﻯ ﻗﺒﻠﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺁﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻭ ﻣﻨﻔﻌﺘﺶ ﻣﻰ ﻃﻠﺒﺪ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ . ﭘﺲ ﻣﻨﻔﻌﺖ ﻋﻤﻠﻰ ﻣﻌﻴﺎﺭ ﺩﺭﺳﺖ ﺑﻮﺩﻥ ﻫﺮ ﭼﻴﺰ ﺍﺳﺖ .ﻓﻴﻠﺴﻮﻕ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﺟﺎﻥ ﺩﻳﻮﻯ 1952-1859ﻡ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪﻩ ﻗﺎﺋﻞ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﻘﻞ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﻭ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻧﻤﻴﺸﻮﺩ ﺑﻠﻜﻪ ﺍﺑﺰﺍﺭﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﺷﺪ ﻭ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺍﺳﺖ ﭘﺲ ﻋﻘﻞ ﻧﻘﺸﻰ ﺩﺭ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﻭﺷﻨﺎﺧﺖ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﺑﻠﻜﻪ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﺍﻯ ﺩﺭ ﺧﺪﻣﺖ ﺑﻪ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺍﺳﺖ . ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﻳﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺩﺍﻧﺶ ﻭ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻨﻮﻁ ﺑﻪ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻇﺎﻫﺮﻯ ﺧﻮﺩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺻﺮﻑ ﻧﻈﺮ ﺍﺯ ﺗﺤﻘﻖ ﻫﺪﻑ ﺍﻳﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ ،ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﺍ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﺟﻨﮕﻞ ﺣﻴﻮﺍﻧﺎﺕ ﻭﺣﺸﻰ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺮﺗﺮﻯ ﻭ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﻣﻰ ﺩﺭﻧﺪ ﻭ ﻫﻴﭻ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩ ﺍﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺤﻘﻖ ﺍﺭﺯﺷﻬﺎﻯ ﻭﺍﻻﻳﻰ ﻣﺜﻞ ﺣﻖ ﻭ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﻭ ﺍﻳﺜﺎﺭ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﻓﻀﺎﻳﻞ ﺫﺍﺗﻰ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﻧﺪﺍﺭﺩ . ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﭘﺮﺍﮔﻤﺎﺗﻰ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺫﻳﻞ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ : -1ﻧﺎﺩﻳﺪﻩ ﺍﻧﮕﺎﺷﺘﻦ ﻓﻜﺮ ﻭ ﻋﻘﻴﺪﻩ -2ﺍﻧﻜﺎﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻭ ﺍﺭﺯﺵ ﻫﺎ ﭘﺮﺍﮔﻤﺎﺗﻴﺴﻢ ﺑﺎ ﺧﻴﺮ ﻭﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﺎﻻﻯ ﺑﺎﺯﺍﺭﻯ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﻮﺩﻯ ﺧﻮﺩ ﻫﻴﭻ ﺍﺭﺯﺵ ﻭ ﻗﻴﻤﺘﻰ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﻠﻜﻪ ﺍﺭﺯﺷﺶ ﺑﻪ ﻣﺒﻠﻐﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺯﺍﻯ ﺁﻥ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻣﻴﺸﻮﺩ .ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺟﻴﻤﺰ ﺍﺳﻜﻨﺎﺳﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺎ ﺗﻘﻠﺒﻰ ﺑﻮﺩﻥ ﺁﻥ ﺛﺎﺑﺖ ﻧﺸﺪﻩ ﻛﺎﺭﺁﻣﺪ ﺍﺳﺖ ! ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﻣﻜﺘﺐ ﺁﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺟﻨﺲ ﻭ ﻛﺎﻻ ﻣﻰ ﻧﮕﺮﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺧﻴﺮ ﻭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻧﻤﻰ ﻧﮕﺮﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻄﻖ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﺩﺭ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻭ ﺍﺧﻼﻕ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻭ ﻫﻤﻪ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎﺳﺖ . ﺑﻄﻮﺭ ﺧﻼﺻﻪ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﭘﺮﺍﮔﻤﺎﺗﻰ ﺍﺯ ﻳﻚ ﻧﻮﻉ ﺩﺭﻭﻥ ﮔﺮﺍﻳﻰ ﻣﻔﺮﻁ ﻭ ﺧﻮﺩﺧﻮﺍﻫﻰ ﻭﺣﺸﺘﻨﺎﻙ ﻭ ﺩﺷﻤﻨﻰ ﺁﺷﻜﺎﺭ ﺑﺎ ﺩﻣﻜﺮﺍﺳﻰ )ﻋﻠﻰ ﺭﻏﻢ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﺁﻥ( ،ﺑﻰ ﺍﺧﻼﻗﻰ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﻰ ﻭ ﻓﻘﺪﺍﻥ ﻋﻠﻢ ﻭ ﻣﻨﻄﻖ ،ﺭﻧﺞ ﻣﻰ ﺑﺮﺩ .ﻭ ﺗﻌﺠﺒﻰ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﺎﻻﺕ ﻣﺘﺤﺪﻩ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﻣﺘﺪﻫﺎﻯ ﺍﻧﺤﺮﺍﻓﻰ ﻭ ﻏﻴﺮﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺍﻫﺪﺍﻓﺶ ﺑﻜﺎﺭ ﻣﻰ ﮔﻴﺮﺩ ﻭ ﻧﻤﻰ ﺗﻮﺍﻧﻴﻢ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﺷﺮﻣﻨﺪﮔﻰ ﻭ ﺧﺠﺎﻟﺖ ﺍﺯ ﻛﺮﺩﺍﺭﻫﺎﻳﺶ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﺯﻳﺮﺍ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻔﺎﻫﻴﻤﻰ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺎ ﻣﻼﻙ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻓﻘﺪﺍﻥ ﺁﻥ ﻋﻴﺐ ﺍﺳﺖ ،ﺩﺭ ﻗﺎﻣﻮﺳﺶ ﻭﺟﻮﺩ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ،ﻭ ﺑﻪ ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎﻯ ﺟﻨﻮﻥ ﺁﻣﻴﺰ ،ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻃﻠﺒﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻞ ﻭ ﻓﺼﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺳﺖ ﻣﻰ ﺯﻧﺪ .
ﺁﺷﻨﺎﻳﻰ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺗﺮﻓﻨﺪﻫﺎﻯ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﮔﻤﺮﺍﻩ ﺳﺎﺧﺘﻦ...
ﺁﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﻣﺎ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺟﻨﺎﻳﺎﺕ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺷﺎﻫﺪ ﺁﻥ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﭼﻴﺰﻯ ﺟﺰ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﭘﺮﺍﮔﻤﺎﺗﻴﺴﻢ ﻭ ﻣﻜﺘﺐ ﺿﺪ ﺍﺧﻼﻗﻰ ﺍﺵ ﻧﻤﻰ ﺑﺎﺷﺪ . ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻓﻠﺴﻔﻰ ﺫﻫﻨﻰ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﭘﻰ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺟﺪﻯ ﺑﺮﺩ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﺯ ﺗﻮﺍﻧﻤﻨﺪﻳﻬﺎ ﻭ ﺗﺠﻬﻴﺰﺍﺕ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﻓﻮﻕ ﺍﻟﻌﺎﺩﻩ ﺍﻯ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻫﻴﭻ ﺍﺑﺎﻳﻰ ﻧﺪﺍﺭﺩ . ﺭﺍﻫﻬﺎﻯ ﻧﻔﻮﺫ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻏﺮﺑﻰ ﺑﻪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰﭼﻴﺰﻯ ﻛﻪ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻬﻢ ﺍﺳﺖ ﺍﺛﺒﺎﺕ ﻗﺒﺢ ﻭ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻓﻜﺮﻯ ﻏﺮﺏ ﻭ ﻧﻘﺪ ﺁﻥ ﻧﻴﺴﺖ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﺘﺪﻫﺎ ﻭ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻳﻬﺎﻯ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺤﺮﻳﻒ ﻭ ﮔﻤﺮﺍﻩ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺗﻬﺎﺟﻢ ﻭ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ . ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺑﻪ ﻣﻮﺍﺭﺩﻯ ﻛﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻭﻳﺰ ﻣﻨﺎﺳﺒﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺷﺪﻩ ﻣﻰ ﭘﺮﺩﺍﺯﻳﻢ : -1ﻋﺪﻡ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻛﺎﻓﻰ ﺑﺮﺧﻰ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺍﺯ ﺩﻳﻦ ﻭ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻭﺍﻻﻯ ﻭ ﻛﺎﻣﻞ ﺍﺳﻼﻣﻰ ؛ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺩﺭ ﻗﺮﺁﻥ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ” :ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﻳﻨﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻳﺘﺎﻥ ﻛﺎﻣﻞ ﻛﺮﺩﻡ ﻭ ﻧﻌﻤﺘﻢ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﺗﻤﺎﻡ ﺳﺎﺧﺘﻢ ﻭ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺩﻳﻦ ﺷﻤﺎ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻡ ” ﻣﺎﺋﺪﻩ ﺁﻳﻪ 3 ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺷﻬﺎﺩﺕ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﻧﺪ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻋﺪﻡ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻛﺎﻓﻰ ﺍﻭﺳﺖ ﻭ ﻫﻤﻴﻦ ﻧﺎﺁﮔﺎﻫﻰ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺍﻓﺮﺍﻁ ﻭ ﺗﻔﺮﻳﻂ ﻭﻳﺎ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺭﻓﺘﺎﺭﻯ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻴﺸﻮﺩ . -2ﻋﺪﻡ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺑﺮﺧﻰ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺍﺯ ﻣﻜﺘﺒﻬﺎﻯ ﺍﻧﺤﺮﺍﻓﻰ ﻭ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﻭ ﺯﻳﺎﻥ ﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺩﺍﺭﺩ .ﻭ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺪﻭﻥ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﺍﺯ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﭘﺴﺖ ﻭ ﻧﺎﻫﻨﺠﺎﺭﻳﻬﺎﻯ ﺍﺧﻼﻗﻰ ﻭ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻛﻪ ﺩﺍﺭﺩ ﺑﻪ ﻃﺮﻑ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ . -3ﻳﻜﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﻋﻠﻞ ﻫﺎ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﻪ ﺭﻫﺎﻳﻰ ﻭ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺑﻰ ﻗﻴﺪ ﻭ ﺷﺮﻁ ﺍﺯ ﺍﺧﻼﻕ ﻭ ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎﻯ ﭘﺴﻨﺪﻳﺪﻩ ﻭ ﺧﻮﺑﻴﻬﺎ ،ﻭ ﻋﻼﻗﻪ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻪ ﺷﻴﻮﻩ ﻛﺴﺐ ﺩﺭﺁﻣﺪﻫﺎ ﻏﺮﺑﻴﻬﺎ ﻛﻪ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺟﻨﮕﻞ ﻭ ﭼﺎﺭﭼﺎﻳﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻳﻌﻨﻰ ﻫﻴﭻ ﻣﻨﻊ ﻋﺮﻓﻰ ﻭ ﺷﺮﻋﻰ ﺑﺮﺍﻳﺶ ﻣﺘﺼﻮﺭ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ . -4ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎﻯ ﺗﺒﻠﻐﺎﺗﻰ ﻭ ﻓﺮﻳﺐ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﻛﻪ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﻗﻮﻯ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻨﺤﺮﻑ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻰ ﺩﻳﻦ ﻛﺮﺩﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﻭ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﺎﻥ ﺑﺤﺚ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻈﺮﻣﺎﻥ ﺍﺳﺖ . -5ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺗﻬﺎﺟﻢ ﻓﻜﺮﻯ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺍﺯ ﺳﻄﺢ ﺁﻣﻮﺯﺷﻰ ﺧﻮﺑﻰ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ .
9
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ -6ﺿﻌﻒ ﺭﻭﺍﻧﻰ ﺑﺮﺧﻰ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺯﺭﻕ ﻭﺑﺮﻕ ﺗﻤﺪﻥ ﻏﺮﺏ ﻭ ﻋﻼﻗﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﺯﻯ . ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺿﺮﻭﺭﻯ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻯ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﺣﻤﻼﺕ ﻭ ﺗﻬﺎﺟﻤﺎﺕ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﺪﻩ ﺷﻮﺩ .ﻋﻠﻰ ﺭﻏﻢ ﺗﻌﺪﺩ ﺭﻭﺵ ﻫﺎ ﻭ ﻣﺘﺪﻫﺎﻯ ﺑﻜﺎﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﺗﻼﺵ ﻣﻰ ﻛﻨﻴﻢ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﺘﺪﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﺍﻯ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻳﻢ .
10
ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻳﻬﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺷﺎﻣﻞ : -1ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻯ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺣﺰﺏ ﺩﻣﻜﺮﺍﺕ ﻭ ﺟﻤﻬﻮﺭﻳﺨﻮﺍﻫﺎﻥ ﺍﻳﺎﻻﺕ ﻣﺘﺤﺪﻩ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺩﻭﻡ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺭﺍ ﺳﻼﺡ ﺳﺮﻯ ﻭ ﺑﺎﺍﺭﺯﺷﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭘﻰ ﺁﻥ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺩﺍﺋﻤﻰ ﻛﺎﺥ ﺳﻔﻴﺪ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﻣﻴﺸﻮﺩ . ﺟﺮﺍﻟﺪ ﺧﻮﺭﺩ ﺭﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺤﻘﻖ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﻰ ، ﺗﺠﺴﺲ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﻛﻨﻮﻧﻰ ﺍﻣﺮﻯ ﺿﺮﻭﺭﻯ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺻﻠﺢ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ،ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺟﻨﮓ ﻛﻪ ﺟﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ . ﺭﻳﮕﺎﻥ ﺭﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺯﺩﻥ ﻛﻠﻨﮓ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺟﺎﺳﻮﺳﻰ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﻟﻴﻨﮕﻠﻰ ﺳﺎﻝ 1984ﭼﻨﻴﻦ ﺍﺫﻋﺎﻥ ﺩﺍﺷﺖ ” :ﻣﻦ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺩﺍﺭﻡ ﻛﻪ ﻣﻮﺭﺧﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻰ ﺭﺳﻨﺪ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻧﻘﺶ ﺁﻓﺮﻳﻨﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻋﺼﺮ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻛﻪ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻛﺎﺭ ﻣﻰ ﻛﻨﻴﺪ ﻧﻘﺶ ﻛﻤﺘﺮﻯ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﻧﺪ “. ﭘﺲ ﻭﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﺻﺤﺒﺖ ﺍﺯ ﻣﻜﺮ ﻭ ﺩﺭﻭﻍ ﻭ ﺣﻴﻠﻪ ﻭ ﭘﻴﭽﺎﻧﺪﻥ ﻭ ﺳﺮﻯ ﺑﺎﺯﻯ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﻪ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﻰ ﺁﻳﺪ ﺳﺨﻦ ﺗﺎﺯﻩ ﺍﻯ ﻧﻴﺴﺖ ﺯﻳﺮﺍ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻯ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﻗﺒﺎﻝ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺑﻪ ﻣﻨﻔﻌﺖ ﻃﻠﺒﻰ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺟﻨﺎﻳﺖ ﮔﺮﺩﺩ ﺯﻳﺮﺍ ﺩﺭ ﻧﮕﺎﻫﺸﺎﻥ ﻗﺒﺢ ﻭ ﺯﺷﺘﻰ ﻣﻌﻨﺎﻳﻰ ﻧﺪﺍﺭﺩ . ﺣﺎﺩﺛﻪ ﺍﻯ ﺭﺍ ﻣﺮﻭﺭ ﻣﻴﻜﻨﻴﻢ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻥ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﭼﻄﻮﺭ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻣﺰﺩﻭﺭ ﻭ ﺳﺮﺑﺎﺯ ﺟﺎﻥ ﺑﺮ ﻛﻔﺶ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﻫﻪ 80ﻛﻨﺎﺭ ﮔﺬﺍﺷﺖ ﻭ ﺁﻥ ﺷﺨﺺ ﺿﻴﺎءﺍﻟﺤﻖ ﺭﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻥ ﺑﻮﺩ ،ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﻣﺬﺍﻛﺮﺍﺕ ﺑﻴﻦ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﺷﻮﺭﻭﻯ ﻭ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺍﺷﻐﺎﻝ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻰ ﮔﺮﻓﺖ .ﺍﺗﺤﺎﺩ ﺷﻮﺭﻭﻯ ﺑﺎ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ ﺍﻓﻐﺎﻥ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻃﻌﻪ ﺗﻠﺦ ﺷﻜﺴﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﭼﺸﺎﻧﺪ ﻭ ﺭﺍﻩ ﺧﺮﻭﺝ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻬﻜﻪ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺫﻯ ﻧﻔﻌﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻃﺮﻓﻴﻦ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺁﻥ ﺧﻼﺹ ﺍﺯ ﺷﺮ ﺿﻴﺎءﺍﻟﺤﻖ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺷﻮﺭﻭﻯ ﺍﺯ
ﺁﺷﻨﺎﻳﻰ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺗﺮﻓﻨﺪﻫﺎﻯ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﮔﻤﺮﺍﻩ ﺳﺎﺧﺘﻦ...
ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﻰ ﻣﻰ ﻛﺮﺩ . ﺍﺗﻔﺎﻗﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻓﺘﺎﺩ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻭﺍﺷﻨﮕﺘﻦ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﺧﺮﻳﺪ ﺗﺎﻧﻜﻬﺎﻯ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺿﻴﺎءﺍﻟﺤﻖ ﻣﻰ ﺩﻫﺪ ﻭﻃﺒﻴﻌﺘﺎ ﺗﻌﺪﺍﺩﻯ ﺭﺍ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺑﺎﺯﺩﻳﺪ ﻭ ﻣﺰﺍﻳﺎﻯ ﺟﻨﮕﻰ ﺑﻪ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻥ ﻣﻰ ﺁﻭﺭﺩ .ﺩﺭﺳﺖ ﺭﻭﺯ 17ﺁﮔﻮﺳﺖ 1988ﺯﻣﺎﻥ ﺁﺯﻣﺎﻳﺶ ﺗﺎﻧﻜﻬﺎ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ . ﺿﻴﺎءﺍﻟﺤﻖ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺗﻌﺪﺍﺩﻯ ﺍﺯ ﻣﺴﻮﻭﻻﻥ ﻛﺸﻮﺭﻯ ﻭ ﺍﺭﻧﻮﻟﺪ ﺭﺍﻓﺎﺋﻞ ﺳﻔﻴﺮ ﺳﺎﺑﻖ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻥ ﻭ ﻫﺮﺑﺮﺕ ﻭﺍﺳﻮﻡ ژﻧﺮﺍﻝ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ،ﺑﺼﻮﺭﺕ ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪ ﺟﻬﺖ ﺁﺯﻣﺎﻳﺶ ﻋﺎﺯﻡ ﺷﺪﻧﺪ .ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﺗﺎﻧﻚ ﻫﺎ ﺭﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭ ﻭ ﻫﻤﺮﺍﻫﺎﻧﺶ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺭﺍﻭﻟﭙﻨﺪﻯ ﺑﻪ ﻓﺮﻭﺩﮔﺎﻩ ﺑﻬﺎﻭﺍﻟﭙﻮﺭﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﺳﻮﺍﺭ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻯ ﺧﺼﻮﺻﻰ ﺷﺪﻧﺪ ؛ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪﻥ ﺩﺭ ﺍﺛﺮ ﺍﻧﻔﺠﺎﺭ ﺑﻤﺒﻰ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺗﻴﻚ ﻛﺎﺭ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﺄﻣﻮﺭﻳﺖ ﺟﻨﺎﺏ ﺳﻔﻴﺮ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﺁﺗﺶ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺟﻨﺎﺯﻩ ﻫﺎﻯ ﻫﻤﻪ ﺩﺭ ﺁﺗﺶ ﺳﻮﺧﺖ . ﺍﻳﻨﻘﺪﺭ ﻛﻪ ﻋﻼﻗﻪ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﮔﻔﺘﻦ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺍﻧﺘﻘﺎﻡ ﺟﻮﻳﺎﻧﻪ ﻭ ﺗﺮﻭﺭ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺍﺯ ﺟﺎﻥ ﮔﺬﺷﺘﻨﺪ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﻳﻢ ؛ ﻗﺼﺪ ﻧﻘﻞ ﻗﺼﻪ ﻫﺎﻯ ﺟﺎﺳﻮﺳﻰ ﻭ ﺍﻃﻼﻋﺎﺗﻰ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺭﻳﻢ .ﻭ ﺑﻰ ﺷﻚ ﺻﺪﺍﻡ ﺣﺴﻴﻦ ﻫﻢ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺻﺪﻫﺎ ﺑﻠﻜﻪ ﻫﺰﺍﺭﺍﻥ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎﺳﺖ . ﺷﺎﻳﺪ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﻩ ﺗﻌﺠﺐ ﻛﻨﺪ ﻭﻗﺘﻰ ﺍﺯ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻫﺎﻳﻰ ﻧﺎﻡ ﺑﺒﺮﻳﻢ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺻﺤﻨﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻣﺤﻮ ﺷﺪﻧﺪ .ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﻃﻰ 40ﺳﺎﻝ 14ﺣﺎﻛﻢ ﻋﺮﺑﻰ ﺍﺯ ﺳﺎﻟﻬﺎﻯ 1951ﺗﺎ 1991ﺑﻪ ﺩﻻﻳﻞ ﻧﺎﻣﻌﻠﻮﻣﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﻭ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺟﺎﺳﻮﺳﻰ ﺳﻴﺎﻩ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺮﻭﺭ ﺷﺪﻧﺪ . ﻋﺒﺪﺍﷲ ﺑﻦ ﺣﺴﻴﻦ ....ﺍﺭﺩﻥ 1951 ﻓﻴﺼﻞ ﺩﻭﻡ .....ﻋﺮﺍﻕ 1958 ﻋﺒﺪﺍﻟﺴﻼﻡ ﻋﺎﺭﻑ ....ﻋﺮﺍﻕ 1966 ﻋﺒﺪﺍﻟﺮﺷﻴﺪ ﺷﺮﻣﺎﻳﻜﻪ ....ﺳﻮﻣﺎﻝ 1969 ﺳﻌﻴﺪ ﺑﻦ ﺗﻴﻤﻮﺭ ....ﻋﻤﺎﻥ 1970 ﻓﻴﺼﻞ ﺑﻦ ﻋﺒﺪﺍﻟﻌﺰﻳﺰ ﺁﻝ ﺳﻌﻮﺩ .....ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ 1975 ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﺍﻟﺤﻤﺪﻯ ....ﻳﻤﻦ 1977 ﺍﺣﻤﺪ ﺍﻟﻐﺸﻤﻰ ...ﻳﻤﻦ 1978 ﻋﻠﻰ ﺻﻮﻳﻠﺢ ....ﺟﺰﺍﻳﺮ ﻗﻤﺮ 1978
11
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
12
ﺍﻧﻮﺭ ﺳﺎﺩﺍﺕ ....ﻣﺼﺮ 1981 ﺑﺸﻴﺮ ﺍﻟﺠﻤﻴﻞ .....ﻟﺒﻨﺎﻥ 1982 ﺭﻳﻨﻴﻪ ﻣﻌﻮﺽ ....ﻟﺒﻨﺎﻥ 1989 ﺍﺣﻤﺪ ﻋﺒﺪﺍﷲ ...ﺟﺰﺍﻳﺮ ﻗﻤﺮ 1989 ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻮﺿﻴﺎﻑ ....ﺍﻟﺠﺰﺍﺋﺮ 1991 ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺗﺮﻭﺭ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻫﺎﻯ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻭ ﻏﻴﺮﺳﻴﺎﺳﻰ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﺯ ﺳﺮﺭﺍﻩ ﺑﺮﺩﺍﺷﺘﻦ ﺁﻧﺎﻥ ﻛﻪ ﻭﺟﻮﺩﺷﺎﻥ ﻣﺨﻞ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻯ ﻏﺮﺑﻰ ﺑﻮﺩ ،ﺗﺮﻭﺭ ﺭﻓﻴﻖ ﺣﺮﻳﺮﻯ ﻭ ﺟﺎﻥ ﻗﺮﻧﻖ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﻫﻤﻴﻦ ﻃﻴﻒ ﺗﺮﻭﺭﻫﺎ ﺑﻮﺩ . ﻭ ﺍﻣﺎ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻛﻪ ﺗﺮﻭﺭﻫﺎ ﻫﻤﮕﻰ ﺑﻪ ﺭﺍﺣﺘﻰ ﻳﻚ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺑﻮﺩ .ﺍﺯ ﺭﺑﻮﺩﻥ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﺗﺮﻭﺭ ﺳﻴﺪﻋﺒﺎﺱ ﻣﻮﺳﻮﻯ ﻭ ﻓﺘﺤﻰ ﺷﻘﺎﻗﻰ ﻣﻮﺳﺲ ﺟﻨﺒﺶ ﺟﻬﺎﺩ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ . 1995 ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻋﺮﺍﻕ ﻛﻤﻰ ﺯﻳﺮﻛﺎﻧﻪ ﺗﺮ ﻭ ﺳﺨﺖ ﺗﺮ ﺑﻮﺩ ،ﺍﺯ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻭﻃﺮﻓﺪﺍﺭﻯ ﺣﺰﺏ ﺑﻌﺚ ﻭ ﺑﻪ ﻛﺮﺳﻰ ﻧﺸﺎﻧﺪﻥ ﺻﺪﺍﻡ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻛﻪ ﺣﺎﺋﺰ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺷﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺟﻨﮓ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺗﺮﻭﺭ ﻋﻠﻤﺎ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪﺍﻧﻰ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﻣﺤﻤﺪﺑﺎﻗﺮﺻﺪﺭ ﻭ ﻣﺤﻤﺪ ﺻﺎﺩﻕ ﺻﺪﺭ ﻭ ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﺎﻗﺮ ﺣﻜﻴﻢ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﻌﺜﻰ ﺑﻪ ﻋﻼﻭﻩ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﻫﺎﻯ ﺍﻧﻔﺠﺎﺭﻯ ﻭ ﺑﻤﺐ ﮔﺬﺍﺭﻯ ﻫﺎﻯ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﺘﻰ ﺑﺎ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﻃﻼﻋﺎﺗﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﻭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻭ ﺗﺮﻭﺭ ﻫﺰﺍﺭﺍﻥ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻭ ﻧﺨﺒﻪ . ﺍﻣﺎ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺳﺎﺧﺘﮕﻰ ﺍﻧﻔﺠﺎﺭ ﺩﻭ ﻣﺮﻛﺰ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺗﺠﺎﺭﺕ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺳﺒﺘﺎﻣﺒﺮ 2001 ﻣﻮﺿﻮﻋﻰ ﻛﺎﻣﻼ ﺟﺎﺳﻮﺳﻰ ﺑﻮﺩ ،ﻛﻪ ﺭﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭ ﺍﺳﺒﻖ ﺍﻳﺘﺎﻟﻴﺎ ﻓﺮﺍﻧﭽﺴﻜﻮ ﻛﻮﺳﻴﮕﺎ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺍﻯ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﻯ ﻣﺤﺒﻮﺏ ﺍﻳﺘﺎﻟﻴﺎﻳﻰ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ ﺣﻤﻼﺕ 11 ﺳﺒﺘﺎﻣﺒﺮ ﺭﺍ ﺣﻤﻼﺗﻰ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺧﻮﺩ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺟﺎﺳﻮﺳﻰ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻣﻮﺳﺎﺩ ﺧﻮﺍﻧﺪ ﻭ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﺍﻏﻠﺐ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻯ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﺎﺧﺒﺮ ﺑﻮﺩﻧﺪ . -2ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻯ ﺗﺌﻮﺭﻯ ﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﻭﺍژﻩ ﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺟﺪﻳﺪ ﺭﺍ ﺧﻠﻖ ﻭ ﻳﺎ ﺍﺯ ﺑﻄﻦ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﻭ ﺧﺮﺍﻓﺎﺕ ﻗﺪﻳﻤﻰ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﻣﻰ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺌﻮﺭﻳﻬﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻧﺎﺍﻣﻨﻰ ﺍﺳﺖ . ﺍﻳﻦ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﮔﺸﺎﺗﺮﻳﻦ ﺗﺌﻮﺭﻯ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻐﺰ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻯ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﺩﺭ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﻬﺎﻥ ﻋﺮﺏ ﺧﻄﻮﺭ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﺑﺎ ﺩﻗﺖ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺗﻤﺎﻣﺘﺮ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪﺍﺭﺍﻥ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺷﺪ .
ﺁﺷﻨﺎﻳﻰ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺗﺮﻓﻨﺪﻫﺎﻯ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﮔﻤﺮﺍﻩ ﺳﺎﺧﺘﻦ...
ﺭﻳﺸﻪ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﺍﻳﻦ ﺗﺌﻮﺭﻯ ﺑﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺎﺳﻮﻧﻰ ﻛﻪ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﺭﺍ ﺑﻜﺎﺭﮔﻴﺮﻯ ﻛﺮﺩ . ﺍﻳﺎﻻﺕ ﻣﺘﺤﺪﻩ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺍﺯ ﻫﺮﺝ ﻭ ﻣﺮﺝ ﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺑﻮﺟﻮﺩ ﻣﻰ ﺁﻣﺪ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﻰ ﻛﺮﺩ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﻤﺎﻥ ﻛﺎﺭﻯ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺼﺪﻕ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩ ﻭ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﮔﺮﺩﺍﻧﺪﻥ ﺷﺎﻩ ﺑﻪ ﻣﺴﻨﺪ ﻗﺪﺭﺕ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺷﺮﻭﻉ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺳﺎﻝ 1979ﺍﻳﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﻧﻘﺶ ﺑﺮ ﺁﺏ ﺷﺪ . ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻯ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺁﺷﻮﺏ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺩﺭ ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺟﻨﮓ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻋﺮﺍﻕ ﺷﺪ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻓﺮﻭﭘﺎﺷﻰ ﺩﻳﻮﺍﺭ ﺑﺮﻟﻴﻦ ﻭ ﻓﺮﻭﭘﺎﺷﻰ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﻢ ﻭ ﺍﺯ ﻫﻢ ﭘﺎﺷﻴﺪﻥ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﺷﻮﺭﻭﻯ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻯ ﺁﺷﻮﺏ ﺍﺯ ﭘﺎﻳﻪ ﻭ ﺍﺳﺎﺱ ﺩﺭ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﻫﺎﻯ ﺗﺎﺯﻩ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺭﻭﻯ ﺁﻭﺭﺩ .ﺭﻭﻣﺎﻧﻰ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺍﻯ ﺍﺯ ﺍﻧﻔﺠﺎﺭ ﺁﺷﻮﺏ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻮﺩ .ﺑﺎ ﻣﺮﻭﺭﻯ ﺑﺮ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﮔﺮﺟﺴﺘﺎﻥ ﻭ ﺍﻭﻛﺮﺍﻳﻦ ﻣﻰ ﺑﻴﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻋﻨﺼﺮ ﺍﺻﻠﻰ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺗﺸﺎﻥ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻓﺸﺎﺭﻫﺎﻯ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺍﺯ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺩﻭﮔﺎﻧﻪ ﺟﻨﮓ ﺳﺮﺩ ﺑﻪ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﻛﺮﺩﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﺎ ﺯﻭﺭ ﻭ ﻗﺪﺭﺕ ﻭ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﺎ ﻭ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺁﺷﻮﺏ ﻭ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﻟﺰﻭﻡ ﺍﺷﻐﺎﻝ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺩﺭ ﻧﺒﻮﺩ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻯ ﻫﺎﻯ ﺑﺎﺯﺩﺍﺭﻧﺪﻩ ﻭ ﺑﻜﺎﺭﮔﻴﺮﻯ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻭ ﺯﻭﺭ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻯ ﺩﺭ ﺑﺮﻫﻢ ﺯﺩﻥ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺟﻬﺎﻥ ﻋﺮﺏ ﺑﻜﺎﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ ،ﺩﺍﻣﻦ ﺯﺩﻥ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻭ ﻓﺮﻗﻪ ﺍﻯ ﻭ ﻛﺸﺎﻧﺪﻥ ﺁﻥ ﺑﻪ ﻧﺎﺍﻣﻨﻰ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻭﺿﻌﻴﺘﻰ ﻛﻪ ﻫﻢ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺩﺭ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻭ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﻭ ﻋﺮﺍﻕ ﺷﺎﻫﺪ ﻫﺴﺘﻴﻢ . ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺘﻬﺎﻯ ﺍﻟﻴﻮﺕ ﻛﻮﻫﻦ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﺼﺎﺩﺭ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﺗﺌﻮﺭﻯ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻧﺎﺍﻣﻨﻰ ﺑﻮﺩ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﻛﺘﺎﺏ ﺍﻭ ﻛﻪ ”ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻗﺪﺭﺗﻤﻨﺪ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪﺍﺭﺍﻥ ﻭ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺟﻨﮓ“ ﻧﺎﻡ ﺩﺍﺷﺖ .ﻛﻮﻫﻦ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﺍﺳﻼﻡ ﻳﻚ ﺟﻨﺒﺶ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﻤﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺑﻠﻜﻪ ﻛﻞ ﺟﻬﺎﻥ ﻏﺮﺏ ﺭﺍ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ .ﻭ ﺭﻳﺸﻪ ﻛﻨﻰ ﺍﺭﻫﺎﺏ ﺭﺍ ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺩﺭ ﺑﻜﺎﺭﮔﻴﺮﻯ ﺯﻭﺭ ﻭ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺑﺮﺩﻥ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺁﻥ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺑﻠﻜﻪ ﺩﺭ ﺩﺭﻣﺎﻥ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﻢ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻯ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩﻯ ﻭ ﻓﺎﺳﺪ ﻋﺮﺑﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺗﻨﻔﺮ ﻣﻰ ﺩﺍﻧﺪ .ﻭﻯ ﺑﺎ ﺗﺌﻮﺭﻯ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﻫﺎﻧﮕﺘﻴﻨﺘﻮﻥ ﻛﻪ ﻗﺎﺋﻞ ﺑﻪ ﺩﺷﻤﻨﻰ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﺎ ﻏﺮﺏ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ .ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻮﺍﺭﺩﻯ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺗﺪﻭﻳﻦ ﺗﺌﻮﺭﻯ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺁﺷﻮﺏ ﻧﻘﺶ ﻋﻤﺪﻩ ﺍﻯ ﺩﺍﺷﺖ ﺗﺌﻮﺭﻯ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺑﺰﺭگ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻰ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﻭ ﺩﺭ ﺭﺃﺱ ﺁﻥ ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻰ ”ﺍﻣﻴﺮﻛﻦ ﺍﻧﺘﺮﭘﺮﺍﻳﺰ“ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺷﺪ ﻭ ﻧﻴﺰ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻫﺎﻯ ﺭﺍﻭﻭﻝ ﻣﺎﺭﻙ ﮔﻴﺮﻳﺸﺖ ﻛﻪ ﺗﺌﻮﺭﺳﻴﻦ ﺟﺪﻳﺪ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎﺭﺍﻥ ﻭ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺱ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻋﺮﺍﻕ ﻭ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻭﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ ﺳﺮﻛﺮﺩﻩ ﺁﻧﺎﻥ
13
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻧﻘﺶ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺗﺌﻮﺭﻯ ﻫﺎ ﺩﺍﺭﺩ . ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺯﻭﺭﮔﻮﻳﺎﻧﻪ ﺑﺮ ﻧﺎﺍﻣﻨﻰ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺟﻬﺎﻥ ﻋﺮﺏ ،ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺗﻨﺶ ﻭ ﺷﻌﻠﻪ ﻭﺭ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺁﺗﺶ ﻣﺬﺍﻫﺐ ﻭ ﻗﻮﻣﻴﺖ ﻫﺎ ﻭﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺁﺷﻮﺏ ﻭ ﻓﻀﺎﻯ ﻧﺎﺍﻣﻨﻰ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻭ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﻭ ﻋﺮﺍﻕ ﺷﺎﻫﺪ ﺁﻥ ﻫﺴﺘﻴﻢ . ﺍﮔﺮ ﻛﺴﻰ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﺌﻮﺭﻳﻬﺎ ﻭ ﻭﺍژﻩ ﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺭﺍ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ،ﺍﺯ ﺟﻨﮓ ﺳﺘﺎﺭﮔﺎﻥ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﻧﻘﺸﻪ ﺭﺍﻩ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺭﻳﮕﺎﻥ ،ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻯ ﺑﺎﺯﺩﺍﺭﻧﺪﻩ ،ﻃﺮﺡ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺑﺰﺭگ ﻭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺷﺪﻥ ﻭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺭﺍ ﻣﻰ ﺑﻴﻨﺪ.
14
ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻯ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﺍﻯ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﺍﻭﻟﻮﻳﺖ ﻫﺎﻯ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺁﺩﺍﺏ ﻭ ﺭﺳﻮﻡ ﻭ ﺳﻨﺖ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻡ ﺍﻭﻝ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﻯ ﻣﺎﻫﻮﺍﺭﻩ ﺍﻯ ﻭ ﮔﻨﺠﺎﻧﺪﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﻯ ﭘﻮچ ﻭ ﻣﺰﺧﺮﻑ ﻭ ﺳﺮﻳﺎﻟﻬﺎﻯ ﺗﺮﻛﻰ ﻭ ﺩﻭﺑﻠﻪ ﺷﺪﻩ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺑﺮﺍﻧﺪﺍﺯ ﻣﻰ ﺁﻳﺪ ،ﻭﺩﻳﮕﺮ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺠﻼﺕ ﻭ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻭ ﺭﺍﺩﻳﻮ ﺩﺭ ﺩﺭﺟﻪ ﺑﻌﺪﻯ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ . ﺟﺬﺏ ﻭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬﺍﺭﻯ ﻭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﺎﻟﻰ ﺍﺯ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻯ ﻣﺎﻫﻮﺍﺭﻩ ﺍﻯ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻮﺛﺮﺗﺮﻳﻦ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﺗﺮﻭﻳﺞ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻭ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺷﺪﻩ ﻛﻪ ﻛﺎﻣﻼ ﺑﺎ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺎ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺍﺳﺖ . ﻫﻤﻴﻦ ﻗﺪﺭ ﻛﺎﻓﻰ ﺍﺳﺖ ﺑﺪﺍﻧﻴﻢ ﺭﻭﺑﺮﺕ ﻣﺮﺩﻭﺥ ﻳﻬﻮﺩﻯ ﺍﺳﺘﺮﺍﻟﻴﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬﺍﺭﺍﻥ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﺍﺳﺖ ﺗﻤﺎﻡ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﻭﻟﻴﺪ ﺑﻦ ﻃﻼﻝ ﺭﻭﻯ ﻣﺎﻫﻮﺍﺭﻩ ﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﻣﻼﻗﺎﺕ ﻏﻮﻝ ﻫﺎﻯ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﺍﻯ ﺩﻧﻴﺎ ﻭ ﺍﻣﻴﺮ ﺳﻌﻮﺩﻯ ﻭﻟﻴﺪ ﺑﻦ ﻃﻼﻝ ﺩﺭ ﻧﻴﻮﻳﻮﺭﻙ ﻣﺪﺭﻙ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺍﺯ ﻫﻢ ﭘﻴﻤﺎﻧﻰ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻳﻚ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺳﺎﻟﻬﺎﻯ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ . ﺍﺯ ﺳﻮﻳﻰ ،ﻭﻟﻴﺪ ﺑﻦ ﻃﻼﻝ 5,7ﺩﺭﺻﺪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺳﻬﺎﻡ ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻴﻮﺯﻛﻮﺭپ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﺴﺎﺏ ﻭﻯ ﺩﻭﻣﻴﻦ ﺳﻬﺎﻡ ﺩﺍﺭ ﺷﺮﻛﺘﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺭﺋﻴﺲ ﺁﻥ ﺑﺎ ﺭﻭﺑﺮﺕ ﻣﺮﺩﻭﺥ ﺍﺳﺖ . ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ،ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻫﺎ ﺣﺎﻛﻰ ﺍﺳﺖ ﻣﺮﺩﻭﺥ ﺩﺭ ﺻﺪﺩ ﺧﺮﻳﺪ 10ﺩﺭﺻﺪ ﺳﻬﺎﻡ ﺷﺮﻛﺖ ﺭﻭﺗﺎﻧﺎ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎﻟﻚ ﺗﻤﺎﻡ ﺁﻥ ﻭﻟﻴﺪ ﺑﻦ ﻃﻼﻝ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ ؛ ﺍﻳﻦ ﺷﺒﻜﻪ ﺗﻠﻮﺯﻳﻮﻧﻰ ﺷﺎﻣﻞ 5ﺷﺒﻜﻪ ﻣﺎﻫﻮﺍﺭﻩ ﺍﻯ ﻭ ﺻﺎﺣﺐ ﺩﻓﺎﺗﺮ ﺑﺰﺭگ ﻓﻴﻠﻢ ﻫﺎﻯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﻭ ﻃﺮﻑ ﻗﺮﺍﺩﺍﺩ ﺑﺎ ﺩﻫﻬﺎ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﻩ ﻣﺸﻬﻮﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﻋﺮﺏ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ .
ﺁﺷﻨﺎﻳﻰ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺗﺮﻓﻨﺪﻫﺎﻯ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﮔﻤﺮﺍﻩ ﺳﺎﺧﺘﻦ...
ﻣﺬﺍﻛﺮﻩ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩﻯ ﻭﻟﻴﺪ ﺑﻦ ﻃﻼﻝ ﺑﺎ ﻣﺮﺩﻭﺥ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻫﻤﻜﺎﺭﻳﻬﺎﻯ ﻃﺮﻓﻴﻦ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 2008ﺩﻟﻴﻠﻰ ﺑﺮ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺍﻳﻦ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬﺍﺭ ﺛﺮﻭﺗﻤﻨﺪ ﺳﻌﻮﺩﻯ ﺑﺮ ﺣﻀﻮﺭ ﻫﺮﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺩﺍﺭﺩ .ﻛﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻃﻰ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﺭﻭﺗﺎﻧﺎ ﻭ ﻧﻴﻮﺯﻛﻮپ ؛ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻯ ﻓﻴﻠﻢ ﻭ ﺳﺮﻳﺎﻝ ﻓﻮﻛﺲ ﻭﺍﺭﺩ ﺟﻬﺎﻥ ﻋﺮﺏ ﻣﻴﺸﻮﺩ. ﻧﻴﺰ ﺍﻳﻦ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﻭ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﺩﻭﺟﺎﻧﺒﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﺍﻧﺪﺍﺯﻯ ﺷﺒﻜﻪ ﺧﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﻣﺎﺭﺱ 2012ﻣﻮﺳﻮﻡ ﺑﻪ ”ﺳﻜﺎﻯ ﻋﺮﺑﻴﻪ“ ﻣﻰ ﮔﺮﺩﺩ ﻛﻪ ﺭﺳﺎﻟﺖ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﺍﺧﺒﺎﺭ ﻣﺴﻤﻮﻡ ﻭ ﻓﺘﻨﻪ ﺍﻓﻜﻨﻰ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﺯ ﺳﻮﻳﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺻﺮﻑ ﻣﻠﻴﺎﺭﺩﻫﺎ ﺩﻻﺭ ﺩﺭ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻯ ﻣﺎﻫﻮﺍﺭﻩ ﺍﻯ ﺍﻟﺤﺮﻩ ،ﺭﺍﺩﻳﻮ ﺳﻮﺍ ،ﻭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬﺍﺭﻯ ﺑﺮﺧﻰ ﻣﺠﻼﺕ ﻭ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﻭ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ 750ﻣﻠﻴﻮﻥ ﺩﻭﻻﺭ ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﻯ ﺩﻳﺪﺍﺭﻫﺎ ﻭ ﺗﺮﻭﻳﺞ ﺗﻔﻜﺮ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﻃﻰ 5ﺳﺎﻝ ؛ ﺳﻌﻰ ﺩﺭ ﺑﻬﺘﺮ ﺟﻠﻮﻩ ﺩﺍﺩﻥ ﭼﻬﺮﻩ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﺎﻻﺕ ﻣﺘﺤﺪﻩ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻣﺠﺎﺯﺍﺕ ﻣﺎﻫﻮﺍﺭﻩ ﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﻯ ﺿﺪﺍﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﻭ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻠﻰ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺩﺍﺭﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺷﻤﺎﺭﻩ ﻗﺎﻧﻮﻥ 2278ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﺟﻤﻬﻮﺭﻳﺨﻮﺍﻩ ﺍﻳﺎﻟﺖ ﻓﻠﻮﺭﻳﺪﺍ ”ﺟﻮﺱ ﺑﻴﻠﻴﻜﺮﺍﺱ“ ﺑﻪ ﻛﻨﮕﺮﻩ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻧﻤﻮﺩ ﻭ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻮﺍﻓﻘﺖ 395ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻃﺮﺡ ﺟﻬﺖ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻭ ﺑﺤﺚ ﺑﻪ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺳﻨﺎ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﮔﺮﺩﻳﺪ .ﻛﺴﺐ ﺍﻛﺜﺮﻳﺖ ﺁﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻰ ﺍﻟﺰﺍﻡ ﺭﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺎﺭﺍﻙ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻬﻴﻪ ﮔﺰﺍﺭﺷﻰ ﻣﺒﻨﻰ ﺑﺮ ﻭﺟﻮﺩ ﻛﻴﻨﻪ ﺗﻮﺯﻳﻬﺎ ﻭ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺍﺳﺖ . ﻣﺘﻦ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺩﺍﻝ ﺑﺮ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﻣﺠﺎﺯﺍﺕ ﻣﺎﻟﻜﻴﻦ ﻣﺎﻫﻮﺍﺭﻩ ﻫﺎﻳﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻯ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻰ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻧﺸﺮ ﺍﻓﻜﺎﺭﻯ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺯﻋﻢ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﺘﻰ ﺑﻮﺩﻩ ﺭﺍ ﻣﻰ ﺩﻫﺪ ،ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺎﺱ ﺻﺎﺣﺒﺎﻥ ﻣﺎﻫﻮﺍﺭﻩ ﻭ ﻳﺎ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎ ﻭ ﻳﺎ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪﺍﻧﺸﺎﻥ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺑﻪ ﺟﺮﻳﻤﻪ ﻣﺎﻟﻰ ﺷﻤﺎﺭﻩ 13224ﻛﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺣﻤﻼﺕ 11ﺳﺒﺘﺎﻣﺒﺮ 2001ﺑﻪ ﺍﻣﻀﺎﻯ ﺭﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭ ﺳﺎﺑﻖ ﺟﻮﺭﺝ ﺑﻮﺵ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﻣﺤﻜﻮﻡ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ﻭﺍﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺷﺎﻣﻞ ﻫﺮ ﻓﺮﺩ ﻳﺎ ﮔﺮﻭﻫﻰ ﻛﻪ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺍﻯ ﺍﻋﻢ ﺍﺯ ﺗﺮﻭﻳﺞ ﻭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﻢ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﻣﻴﺸﻮﺩ . ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻯ ﻫﺎﻯ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻏﺮﺑﻰ ﺑﺎ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ﺍﺯ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﺗﻬﺎﺟﻢ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﻣﺴﺦ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻫﺎﻯ ﺍﺩﺑﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﺪﻑ ﻧﺸﺮ ﻭ ﺗﺮﻭﻳﺞ
15
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
16
ﺍﻓﻜﺎﺭ ﺍﻧﺤﺮﺍﻓﻰ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺭﻓﺘﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻫﻤﻴﻦ ﺭﻭﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺠﻴﺐ ﻣﺤﻔﻮﻅ ﺍﺩﻳﺐ ﻣﺼﺮﻯ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺭﻣﺎﻥ )ﺑﭽﻪ ﻫﺎﻯ ﻣﺤﻠﻪ ﻣﺎ( ﺟﺎﻳﺰﻩ ﻧﻮﺑﻞ ﻣﻰ ﮔﻴﺮﺩ .ﺭﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﻮﺩﻯ ﺧﻮﺩ ﺩﻋﻮﺕ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻪ ﺍﻟﺤﺎﺩ ﻭ ﻛﻨﺎﺭ ﮔﺬﺍﺷﺘﻦ ﺩﻳﻦ ﺍﺳﺖ .ﺟﺎﻳﺰﻩ ﻧﻮﺑﻞ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﺼﻴﺐ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻛﻪ ﻳﺎ ﺩﻳﺪﮔﺎﻫﻰ ﻣﻮﺍﻓﻖ ﻏﺮﺏ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﻳﺎ ﺧﻮﺩ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ ﺑﻪ ﻏﺮﺏ ﻣﻰ ﭘﺮﺩﺍﺯﻧﺪ . ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻯ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻭ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺩﺭ ﺗﻼﺵ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺬﺭﺍﻓﺸﺎﻧﻰ ﺍﻓﻜﺎﺭﻯ ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺟﺎﻳﻰ ﺩﺭ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺣﺘﻰ ﻋﻘﻞ ﻧﻴﺰ ﭼﻨﻴﻦ ﺁﺩﺍﺏ ﻭ ﺁﻳﻴﻦ ﻫﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﻧﻤﻰ ﭘﺬﻳﺮﺩ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺁﻳﻴﻦ ﻧﻮﻇﻬﻮﺭ ”ﺷﻴﻄﺎﻥ ﭘﺮﺳﺘﻰ“ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﻣﺼﺮ ﻃﻰ ﺳﺎﻟﻬﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ،ﻛﻪ ﮔﻮﻳﺎﻯ ﻧﻔﻮﺫ ﻣﻮﺝ ﺣﻤﻼﺕ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺷﺪﻥ ﺍﺯ ﺭﺍﻩ ﻣﺮﺯﻫﺎﻯ ﺑﺎﺯ -ﻣﺎﻫﻮﺍﺭﻩ ﻫﺎ -ﺍﻧﺘﺮﻧﺖ -ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻭ ﻣﺠﻼﺕ ﻏﺮﺑﻰ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ .ﺑﻪ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﺍﻯ ﺁﺩﺍﺏ ﻭ ﺭﺳﻮﻡ ﻫﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﺁﻳﻴﻦ ﺷﻴﻄﺎﻧﻰ ﺗﺮﺳﻨﺎﻙ ﻭ ﻋﺠﻴﺐ ﻭ ﻏﺮﻳﺐ ﺍﺳﺖ ﻫﻤﺎﻧﻘﺪﺭ ﺯﻧﮓ ﺧﻄﺮ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻪ ﺑﻪ ﺻﺪﺍ ﺩﺭ ﻣﻰ ﺁﻭﺭﺩ . ﻇﻬﻮﺭ ”ﺍﻳﻤﻮ“ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﻋﺮﺏ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﻣﺼﺮ ،ﺯﻧﮓ ﺧﻄﺮ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ .ﻭﺍژﻩ ”ﺍﻳﻤﻮ“ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﻣﺸﺘﻖ ﺍﺯ ﻛﻠﻤﻪ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰ ” “emotion ﻭ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻰ ﻋﺎﻃﻔﻪ ﻭ ﺍﻧﻔﻌﺎﻝ ﮔﺮﺍﻳﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻏﺮﺑﻰ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺯﻳﺮ ﺷﺎﺧﻪ ﻫﺎﻯ ﻣﻮﺳﻴﻘﻰ ﺭﺍﻙ ﻭ ﺑﺮﺁﻣﺪﻩ ﺍﺯ ﺳﺒﻚ ﻫﺎﺭﺩﻛﻮﺭ ﻭ ﺑﻼﻙ ﻣﺘﺎﻝ ﺩﺭ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﻫﻪ ﻫﺸﺘﺎﺩ ﻇﻬﻮﺭ ﻛﺮﺩ ﻭﺳﭙﺲ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺭﻓﺘﺎﺭﻯ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﮔﺸﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﺍﺭﺩﻯ ﭼﻮﻥ ﺩﺍﺩ ﻭ ﻓﺮﻳﺎﺩ ﻭ ﺍﻧﺪﻭﻩ ﻭ ﻣﻴﻞ ﺑﻪ ﺧﻮﺩﻛﺸﻰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻇﺎﻫﺮﻯ ﺁﻥ ﻣﺤﺴﻮﻯ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ . ﭘﺪﻳﺪﻩ ﻣﻮﺳﻮﻡ ﺑﻪ ”ﺑﻮﻳﺎﺕ“ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺩﺧﺘﺮﺍﻧﻰ ﻛﻪ ﺳﻌﻰ ﺩﺭ ﺷﺒﻴﻪ ﺳﺎﺯﻯ ﺑﺎ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﻧﻴﺰ ﮔﺮﺍﻳﺸﺎﺕ ﻫﻤﺠﻨﺲ ﮔﺮﺍﻳﺎﻧﻪ ﺩﺧﺘﺮﺍﻥ ﻭ ... ﻧﺸﺮ ﻭ ﺍﺷﺎﻋﻪ ﻓﺴﺎﺩ ﻭ ﻓﺤﺸﺎ ﻭ ﻣﻨﻜﺮﺍﺕ ﺍﺯ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻣﻬﻢ ﺩﺳﻴﺴﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻧﺎﺑﻮﺩﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺗﻔﻜﺮ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻣﻮﺝ ﺍﺳﻼﻡ ﺧﻮﺍﻫﻰ ﺍﺳﺖ . ﺍﺳﻼﻡ ﺳﺘﻴﺰﺍﻥ ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﺘﺪﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻭ ﻋﻈﻤﺖ ،ﻣﻌﻨﻮﻳﺎﺕ ﻭ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﻭ ﺩﺍﻧﺶ ﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺭﺳﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻛﻪ ﺗﻬﺪﻳﺪﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﺎ ﻭ ﺍﻓﻜﺎﺭﺷﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﺁﺳﺎﻧﻰ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﭘﺬﻳﺮ ﻧﻴﺴﺖ .ﻭ ﺑﺮﺍﻳﺸﺎﻥ ﻣﺴﻠﻢ ﮔﺸﺘﻪ ﻛﻪ ﺣﺘﻰ ﺍﮔﺮ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺍﻯ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻧﺪ ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻼﺗﻰ ﺟﺪﻯ ﺭﻭﺑﺮﻭ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺷﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺭﺍﻩ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺩﺭ ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻭ ﺁﻥ ﻓﺴﺎﺩ ﺍﺧﻼﻗﻰ ﻭ ﻻﺍﺑﺎﻟﻰﮔﺮﻯ ﻭ ﺍﺷﺎﻋﻪ ﻓﺴﺎﺩ ﻭ ﻓﺤﺸﺎ ﻭ ﺷﻬﻮﺕ ﺭﺍﻧﻰ ﻭ ﻓﺮﻳﺐ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﺎ ﻣﺸﺮﻭﺑﺎﺕ
ﺁﺷﻨﺎﻳﻰ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺗﺮﻓﻨﺪﻫﺎﻯ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﮔﻤﺮﺍﻩ ﺳﺎﺧﺘﻦ...
ﺍﻟﻜﻠﻰ ﻭ ﻣﻮﺍﺩ ﻣﺨﺪﺭ ﻭ ﻟﺬﺕ ﻫﺎﻯ ﺟﻨﺴﻰ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺳﻠﺐ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺳﺖ . ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺷﻮﻣﻰ ﺑﻰ ﺩﺭﻧﮓ ﺩﺳﺖ ﺑﻪ ﺍﺑﺰﺍﺭﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ ﺑﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻣﻬﺪﻛﻮﺩﻙ ﻫﺎ ﻭ ﻣﺪﺍﺭﺱ ﺍﺑﺘﺪﺍﻳﻰ ﻭ ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﺋﻰ ﻭ ﺩﺑﻴﺮﺳﺘﺎﻥ ﻭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻫﺎ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺟﺎﺕ ﻭ ﭘﺎﺭﻙ ﻫﺎ ﻭ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻫﺎ ﻭ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻫﺎ ﻭ ﺍﺳﺘﺨﺮﻫﺎ ﻭ ﺩﺭﻳﺎ ﻭﺑﻴﺎﺑﺎﻥ ﻭ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻭ ﻣﺠﻼﺕ ﻭ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﻭ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﻭ ﺭﻣﺎﻥ ﻭ ﻛﺘﺎﺑﻬﺎ ﻭ ﺻﺪﻫﺎ ﻣﻮﺭﺩ ﺩﻳﮕﺮ ﻫﻤﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﻫﺪﻑ ﺣﻤﻠﻪ ﺍﻳﻨﺎﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ .ﻛﻪ ﻧﻪ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻏﺮﻳﺒﻰ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻰ ﺁﻳﺪ ﻭ ﻧﻪ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻭ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺑﺎﺭ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺣﻖ ﺳﺘﻴﺰ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ،ﺯﻳﺮﺍ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﻭ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺭﺳﺎﻟﺖ ﺧﺎﻟﻰ ﺍﺯ ﺗﻮﻃﺌﻪ ﻭ ﺩﺳﻴﺴﻪ ﭼﻴﻨﻰ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﻭ ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺩﻳﮕﺮ ،ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺗﺎﺯﻩ ﺍﻯ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﻧﻤﻰ ﺁﻳﺪ . ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﻛﻪ ﺭﺷﺪ ﺳﺮﻳﻊ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻴﻦ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻛﻪ ﺷﻴﺎﻃﻴﻦ ﺑﺰﺭگ ﻭ ﻛﻮﭼﻚ ﺷﺮﻕ ﻭ ﻏﺮﺏ ﻭ ﻣﺰﺩﻭﺭﺍﻧﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻬﺖ ﺯﺩﻩ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ؛ ﺗﺮﺳﻰ ﺑﺮ ﺟﺎﻧﺸﺎﻥ ﺍﻓﻜﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﻋﻜﺲ ﺍﻟﻌﻤﻠﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺷﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻭﺿﻮﺡ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﺑﻌﺪﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﺍﻯ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻣﻰ ﺑﻴﻨﻴﻢ .ﺍﻣﺎ ؛ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﺩﺳﻴﺴﻪ ﻫﺎ ﻫﺮﺑﺎﺭ ﺑﻪ ﺷﻜﺴﺖ ﺍﻧﺠﺎﻣﻴﺪ .ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻝ ﺩﺷﻤﻦ ﺑﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺟﺒﻬﻪ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺩﺳﺖ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻤﺎﻥ ﺑﺮﺍﻧﺪﺍﺯﻯ ﻭ ﺗﻮﻃﺌﻪ ﭼﻴﻨﻰ ﺑﺮﻧﺪﺍﺷﺖ . ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻯ ﻫﺎﻯ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺳﻴﻄﺮﻩ ﻏﺮﺏ ﺑﺮ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻭ ﺑﻮﻳﮋﻩ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻧﻔﺖ ﺑﺮ ﻛﺴﻰ ﭘﻮﺷﻴﺪﻩ ﻧﻴﺴﺖ .ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﺎﻯ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺻﻨﺪﻭﻕ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﭘﻮﻝ ،ﺑﺎﻧﻚ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﺹ ﺟﺎﻧﺒﺪﺍﺭﺍﻧﻪ ﻏﺮﺏ ﺭﺍ ﺩﺭ ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺳﺎﺯﺵ ﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺷﺮﻭﻁ ﻫﺎﻯ ﺑﻴﺮﺣﻤﺎﻧﻪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭﻯ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﻭﺍﻡ ﺍﻋﻄﺎ ﻣﻴﺸﻮﺩ .ﻫﻤﺎﻧﻄﻮﺭ ﻛﻪ ﺳﻴﻄﺮﻩ ﺍﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﻢ ﺑﺮ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﻭ ﻣﺤﻮﺭﻳﺖ ﺳﻴﻄﺮﻩ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺷﺎﻥ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﻭ ﻓﻠﺰﺍﺗﻰ ﻛﻪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻏﻨﻰ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻧﻴﺰ ﻣﺒﺮﻫﻦ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ . ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺁﺭﺯﻭﻯ ﺩﻳﺮﻳﻨﻪ ﻏﺮﺏ ؛ ﺑﻪ ﭼﻨﮓ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﺛﺮﻭﺕ ﻭ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﻣﺼﺮﻑ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺍﻯ ﺑﻴﺶ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻧﺸﻮﻧﺪ ﻭ ﺭﻭﻧﻖ ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﺑﺎﻗﻰ ﺑﻤﺎﻧﺪ ﻭ ﻫﺮ ﺍﺯ ﮔﺎﻩ ﺑﺎ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻭ ﺁﺷﻔﺘﻪ ﺑﺎﺯﺍﺭﻯ ﺑﻪ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺧﻮﺩ ﺩﺳﺖ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﻨﺪ . ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﻭ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰ ﺩﻫﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﻓﻘﻴﺮ ﻣﺎﻧﺪﻥ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺎ ﺣﺪ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺯﻳﺮ ﺑﺎﺭ ﻭﺍﻡ ﻫﺎﻯ ﻫﻨﮕﻔﺖ ﻭ ﺳﺮﺑﻪ ﻓﻠﻚ ﻛﺸﻴﺪﻩ ﻧﮕﺎﻩ ﺩﺍﺷﺖ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺪﻭﻥ ﺍﺣﺘﺴﺎﺏ ﺳﻮﺩﻫﺎﻯ ﺑﺎﻧﻜﻰ ﺍﺯ ﺑﺎﺯﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻋﺎﺟﺰ
17
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
18
ﻣﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ . ﺭﺍﻫﻬﺎﻯ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ : ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻫﺎ ﺭﺍﻫﻬﺎﻯ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﻭ ﺍﻳﺴﺘﺎﺩﮔﻰ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻫﺠﻮﻡ ﺳﻴﻞ ﺧﺎﻧﻤﺎﻥ ﺳﻮﺯ ﻧﺎﺑﺮﺍﺑﺮﻯ ﭼﻄﻮﺭ ﻭ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ : ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺯ ﭘﺸﺘﻮﺍﻧﻪ ﺍﻯ ﻗﻮﻯ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻰ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﺣﻤﻼﺕ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻫﻤﺎﻧﺎ ﻗﺮﺁﻥ ﻛﺮﻳﻢ ﻭ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻏﻨﻰ ﻭ ﺑﻰ ﺷﻤﺎﺭﺵ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻏﻠﺒﻪ ﺑﺮ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﻳﻢ ﻭ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺑﺎﻳﺴﺘﻰ ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺍﺯ ﻣﺘﺪﻫﺎﻯ ﺁﻣﻮﺯﺷﻰ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺭﻭﺯ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻋﻤﻠﻰ ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ . ﭘﺸﺘﻮﺍﻧﻪ ﺩﻭﻡ ﻣﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺑﺮﺧﻰ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﺁﮔﺎﻩ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺧﻄﺮ ﺗﻬﺎﺟﻢ ﻏﺮﺏ ﻭ ﺁﺷﻨﺎ ﺑﻪ ﺭﺍﻫﻬﺎﻯ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ .ﻋﻨﺎﻳﺖ ﺍﻟﻬﻰ ﻛﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﻮﻣﻨﺎﻥ ﺻﺎﺑﺮﺵ ﻋﻄﺎ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮ ﭘﺸﺘﻮﺍﻧﻪ ﻫﺎﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺷﻜﺴﺖ ﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎﻯ ﺩﺷﻤﻦ ﻭ ﻧﺎﻛﺎﻣﻰ ﺁﻧﺎﻥ ﻣﻴﺸﻮﺩ .ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺁﻥ ﻋﻠﻞ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻭ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺩﺳﺖ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻫﻢ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺍﻫﺪﺍﻓﺶ ﻋﺎﺟﺰ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ . ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻰ ﺩﻳﮕﺮ ،ﻣﻮﺳﺴﺎﺕ ﻭ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﻭﻳﮋﻩ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺧﺎﻭﺭﺷﻨﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻫﺎﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺳﻠﺐ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﻪ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﺸﻐﻠﻪ ﻫﺎﻯ ﻣﻬﻢ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺷﺮﻕ ﺷﻨﺎﺳﻰ ﮔﺸﺘﻪ ﻭ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﻭﺍﻣﻴﺪﺍﺭﺩ ﺗﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﻪ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺑﻪ 52ﻛﺸﻮﺭ ﻣﻰ ﺭﺳﻨﺪ ﺍﺣﺎﻃﻪ ﻳﺎﺑﻨﺪ ،ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﺍﺣﺎﻃﻪ ﺑﺎﻳﺴﺘﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺷﺒﻴﻪ ﻋﻬﺪ ﻣﻠﻮﻙ ﺍﻟﻄﻮﺍﺋﻔﻰ ﻭ ﻛﺎﻣﻼ ﭘﺮﺍﻛﻨﺪﻩ ﻭ ﻣﺘﻔﺮﻕ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺗﻼﺵ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺳﻤﺖ ﺳﻮﻕ ﺩﻫﻨﺪ . ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻟﻴﺴﺘﺮ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﻪ ﻣﻬﻢ ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﺗﻼﺵ ﻫﺎ ﻭ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻏﺮﺏ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺳﺨﻦ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﺪ ﻭ ﻫﺮ ﺷﻤﺎﺭﻩ ﺍﻯ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ . ﺍﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺷﺮﻕ ﺷﻨﺎﺳﻰ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﺎﺭﻳﺨﭽﻪ ﻇﻬﻮﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻭ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻫﺎ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎﻯ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻫﺎ ﻭ ﻣﻠﺖ ﻫﺎ ﻣﻴﺸﻮﺩ ، ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﺸﻬﻮﺭﺗﺮﻳﻦ ﻭ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺗﺮﻳﻦ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﻋﻠﻤﻰ ﻭ ﺩﻳﻨﻰ ﺭﺍ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻭ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻣﻰ ﻧﻤﺎﻳﺪ . ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﻣﺘﺪﻫﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻯ ﻏﺮﺏ ﻛﻪ
ﺁﺷﻨﺎﻳﻰ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺗﺮﻓﻨﺪﻫﺎﻯ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﮔﻤﺮﺍﻩ ﺳﺎﺧﺘﻦ...
ﺍﺷﻜﺎﻻﺗﻰ ﻫﻢ ﺩﺍﺭﺩ ﺭﺍ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮﺍﻥ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺠﻰ ﻛﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﻼﻡ ﭼﻬﺮﻩ ﻣﺜﺒﺖ ﺁﻥ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺍﻧﺪ ﺩﺳﺖ ﻳﺎﻓﺖ . ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻫﻴﻤﻨﻪ ﻏﺮﺏ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻓﺴﺎﺩ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻫﺮ ﭼﻴﺰ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺑﺎ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﻭ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﻭ ﺗﻔﻜﺮ ﺳﺎﻟﻢ ﺿﺮﻭﺭﻯ ﺍﺳﺖ ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﺑﻮﺩﻥ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺍﺳﺖ . ﻭ ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺩﻭ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻓﺴﺎﺩ ﺑﻴﻦ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻫﺎ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻭ ﺁﻥ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻭ ﺧﺎﺭﺟﻰ .ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺑﺎﻳﺴﺘﻰ ﺑﺎ ﺍﺯ ﺳﻼﺡ ﻫﺎﻯ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻛﻪ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺷﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﻭ ﺍﮔﺎﻫﻰ ﻛﻤﻚ ﮔﺮﻓﺖ . ﻭ ﺍﻣﺎ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻭﻳﮋﻩ ﺍﻯ ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﺗﺮﺑﻴﺘﻰ ﻭ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺑﺎﺯﺩﺍﺭﻧﺪﻩ ﺧﺎﺭﺟﻰ :ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﺗﻬﺎﺟﻢ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻋﺮﺑﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﻭ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﻣﺤﻘﻖ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ ﺟﺰ ﺍﺯ ﺭﺍﻩ ﺗﺴﺮﻳﻊ ﺑﻨﺎﻯ ﻧﻈﺎﻡ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﺍﻯ ﻗﻮﻯ ﻋﺮﺑﻰ -ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﻪ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﺟﻠﻮﻯ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻫﺎﻯ ﻭﺍﺭﺩﺍﺗﻰ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻧﻘﺸﻪ ﺍﻯ ﺟﺪﻯ ﻭ ﻋﻤﻠﻰ ﺑﮕﻴﺮﺩ ﺑﺪﻭﻥ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﺯ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺭﻭﺯ ﻏﺎﻓﻞ ﺑﻤﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﻯ ﺗﻬﺎﺟﻤﻰ ﻭﺍﺭﺩﺍﺗﻰ ﺩﺭ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﻛﺎﻫﺶ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﻯ ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ ﻭ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻭ ﺑﺎﻻ ﺑﺮﺩ .ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺷﺒﻜﻪ ﻭ ﻣﺎﻫﻮﺍﺭﻩ ﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻗﺪﺭﺗﻤﻨﺪ ﻭ ﺑﻜﺎﺭﮔﻴﺮﻯ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎ ﻭ ﺍﺳﺘﻌﺪﺍﺩﻫﺎﻯ ﻭﻳﮋﻩ ﺟﻬﺖ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻭ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﺑﺎ ﺩﻳﮕﺮ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎ ﻭ ﺧﺎﻟﻰ ﻧﻜﺮﺩﻥ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺍﺯ ﻫﺠﻮﻡ ﺣﻤﻼﺕ ﺧﺎﺭﺟﻰ . ”ﭘﻴﺮﻭ ﺍﺳﺮﺍﻑ ﻛﺎﺭﺍﻥ ﻧﺒﺎﺷﻴﺪ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻦ ﺑﻪ ﻓﺴﺎﺩ ﻣﻰ ﭘﺮﺩﺍﺯﻧﺪ ﻭ ﺻﺎﻟﺢ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ“ ﺳﻮﺭﻩ ﺷﻌﺮﺍ ﺁﻳﻪ 152-151
19
ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻧﻘﺶ ﻭ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺸﻮﺭ ...
ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻧﻘﺶ ﻭ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﺑﺨﺶ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺣﺴﻴﻦ ﺭﺟﺐ ﺯﺍﺩﻩ
ﭼﻜﻴﺪﻩ ﺩﺭ ﺁﻏﺎﺯ ،ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻳﻚ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻭ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺮ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ ﺑﻪ ﺿﺪﻳﺖ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﮔﺮﺍﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻭ ﺳﻠﻄﻪ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻭ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭﻯ ،ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻬﺎﻯ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻣﻬﻢ ﻭ ﺣﻴﺎﺗﻰ ﺧﻮﺩ ﺗﻠﻘﻰ ﻛﺮﺩ. ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻰ ﺭﺳﺪ ﻛﻪ ﻧﻘﻄﻪ ﻋﻄﻒ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﺟﻨﺒﺸﻬﺎ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺳﺎﻝ ﻗﺮﻥ ﭼﻬﺎﺭﺩﻫﻢ ﻫﺠﺮﻯ ﻗﻤﺮﻯ ﺑﺎ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺟﺪﻳﺪ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﻨﺘﺤﻮﻻﺕ ﻭ ﺩﺳﺘﺂﻭﺭﺩﻫﺎ ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﺣﻮﺯﻩ ﻫﺎ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ،ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ،ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺑﻴﻨﺎﻟﻤﻠﻠﻰ ﻧﻤﻮﺩﺍﺭ ﺷﺪ. ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﺁﻥ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ .ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻯ ﺳﻠﻄﻪ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﻣﺎﻳﻬﺪﺍﺭﻯ ﻭ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺍﻳﺎﻻﺕ ﻣﺘﺤﺪﻩ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﻗﺒﺎﻝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺳﻌﻰ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻛﻪ ﭘﻴﺎ ﻣﺪﻫﺎﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﻭﻳﻪ ﺍﺷﻐﺎﻟﮕﺮ ﻗﺪﺱ ﻭ ﺣﺎﻣﻴﺎﻥ ﻏﺮﺑﻰ ﺁﻥ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻳﻢ ﻭ ﺑﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻯ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﻋﻠﻴﻪ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺷﻴﻮﺥ ﻫﺎﻯ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﻫﺎ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﻣﻨﻈﺮ ﺁﺳﻴﺐ ﺷﻨﺎﺳﻰ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻧﻤﺎﻳﻢ. ﻛﻠﻴﺪ ﻭﺍژﻩ ﻫﺎ :ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ،ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ،ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺍﻟﮕﻮ ﺩﻫﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ،ﺁﺳﻴﺐ ﺷﻨﺎﺳﻰ.
ﻣﻘﺪﻣﻪ : ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ژﺋﻮﭘﻮﻟﻴﺘﻴﻚ ،ژﺋﻮﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻳﻚ ﻭ ژﺋﻮﻛﺎﻟﭽﺮ ﺑﺮ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺍﺛﺮﮔﺬﺍﺭ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﻭﻳﮋﮔﻰﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﺸﻮﺭﻣﺎﻥ ﻣﻨﻄﻘﻪﮔﺮﺍﻳﻰ
21
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
22
ﺭﺍ ﻣﺤﻮﺭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﻮﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﺪ .ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎﻯ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭﻯ ﻓﻜﺮﻯ، ﺻﺪﻭﺭ ﺗﻔﻜﺮ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﻧﻮﻳﻦ ﻭ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﻭ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﺍﺩﻭﺍﺭ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻰ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﻨﺪ .ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺗﺎﺯﻫﺎﺳﺘﻘﻼﻝ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻋﺮﺑﻰ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ،ﻣﻠﻰ ﺷﺪﻥ ﺻﻌﻨﺖ ﻧﻔﺖ ﻭ ﻧﻬﻀﺖ 15ﺧﺮﺩﺍﺩ 42ﺍﺯ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎﻯ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﻧﻘﺶ ﻫﺪﺍﻳﺘﮕﺮﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ،ﺟﺪﺍﻳﻰ ﺍﺯ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻯ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﺣﺎﻛﻤﺎﻥ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﺩﻳﻦ ﻭ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﺍﻥ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻭ ﺑﻌﻀ ًﺎ ﻣﻠﻰ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻰﺷﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺑﻬﻮﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﭘﻬﻠﻮﻯ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﺑﻴﺮﻭﻥ )ﭘﻴﺮﻭﻯ ﺍﺯ ﻣﺪﻝ ﺁﺗﺎﺗﻮﺭﻙ ﺩﺭ ﺗﺮﻛﻴﻪ( ﺍﻟﮕﻮ ﻣﻰﮔﺮﻓﺖ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺑﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻭ ﺑﻬﺨﺼﻮﺹ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻮﺩ .ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﭘﺪﻳﺪﻩﺍﻯ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺑﻨﻴﺎﺩ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻯ ﺩﻳﻦ ﺑﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﻪ ﺭﻭﺵﻫﺎ ﻭ ﺷﻴﻮﻫﺎﻯ ﻧﻮﻳﻦ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ ﻭﻟﮕﻮﻳﻰ ﺟﺪﻳﺪ ﺍﺯ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﻭ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﮔﺬﺍﺷﺖ، ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺍﺯ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﻗﺪﺭﺕ ،ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻭ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺭﺍ ﻣﺘﺠﻠﻰ ﻭ ﺷﻜﻞ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺍﺯ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭﻯ ﻭ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﻣﺰﻛﻮﺭ ﺭﺍ ﺑﻨﺎ ﻧﻬﺎﺩ ﻭ ﻧﻮﻋﻰ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﺣﻴﺎﮔﺮﻯ ،ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻓﻜﺮﻯ ﻭ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺭﺍ ﺳﺎﻣﺎﻥ ﺩﺍﺩ ﻭ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻛﺮﺩ. ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﺍﺻﻄﻼﺡ »ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ« ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻔﻬﻮﻣﻰ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﻭﺍﺭﺩ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺟﻬﺎﻥ ﻛﺮﺩ .ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ،ﺗﻔﻜﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪﮔﺮﺍﻳﻰ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻧﻮﻳﻦ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﻮﺭﻛﺎﺭ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ ﻭ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻗﺪﺭﺗﻰ ﻫﮋﻣﻮﻥ ﺭﺍ ﭘﻴﺸﻪ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺳﻪ ﺩﻫﻪ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﻣﺴﻠﻂ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﻨﺪ.ﺍﻳﻦ ﺍﻟﮕﻮﻳﻰ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﻫﮋﻣﻮﻧﻬﺎﻯ ﺑﺮﻭﻥﺯﺍ ﻭ ﻣﺪﺍﺧﻠﻪﮔﺮ ﻣﺰﺍﺣﻢ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺑﻪ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﻔﻮﺫ ﺧﻮﺩ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻭ ﺣﻮﺯﻩ ﻧﻔﻮﺫ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺣﻮﺯﻩ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺭﺗﻘﺎ ﺩﻫﺪ .ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﻮﻳﻦ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻓﻌﻠﻰ ﻧﻈﻤﻰ ﻧﻮ ﺭﺍ ﻧﻮﻳﺪ ﻣﻰﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﻨﻴﺎﺩﻫﺎﻯ ﻣﻌﺎﺩﻻﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺷﻜﺎﻝ ﻧﺮﻡ ﻭ ﺳﺨﺖ ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎ ﺟﺪﻯ ﻭ ﺑﻰﺳﺎﺑﻘﻪ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﭘﺪﻳﺪﻫﺎﻯ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﺯ ﻧﻬﻀﺖ ﻓﻜﺮﻯ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﺣﺎﻝ ﺩﺭ ﺣﺎﺿﺮ ﻳﻚ ﺟﻨﺒﺶ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻰ ﻭ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﻣﺪﻋﻰ ﺭﺥ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﻣﻨﺎﺯﻋﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﻮﺟﻮﺩﻳﺖ ﻭ ﻧﻔﻮﺫ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﺛﺒﺎﺕ ﺭﺳﺎﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﻣﻰﺭﻭﺩ ﺑﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﺑﻼﻣﻨﺎﺯﻉ ﻧﻘﺶ ﺁﻓﺮﻳﻦ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﻮ (ttp//:www.bashgah.net/fa/category/show.)59640/
ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻧﻘﺶ ﻭ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺸﻮﺭ ...
ﻧﻘﺶ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﻘﻄﻪ ﺁﻏﺎﺯ ﺧﻴﺰﺵ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻧﻴﻤﻪ ﺩﻭﻡ ﻗﺮﻥ ﺑﻴﺴﺘﻢ ،ﺷﺮﻭﻉ ﺩﻭﺭﻫﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪ ﺍﺯ ﻇﻬﻮﺭ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﺎ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﻮﻳﺪ ﺩﺍﺩ ﻭ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺑﺮﺟﺴﺘﻬﺘﺮﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﻩ ،ﺳﺎﻳﺮ ﺣﺮﻛﺖ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﻜﺎﭘﻮ ﻭﺍﺩﺍﺷﺖ .ﺫﻛﺮ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺿﺮﻭﺭﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮ ﻫﻤﻪ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻳﻜﺴﺎﻥ ﻭ ﻳﻜﻨﻮﺍﺧﺖ ﺧﺎﺹ ﻫﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻭ ﻧﻴﺰ ﻗﺮﺍﺑﺘﻬﺎﻯ ﻓﻜﺮﻯ ،ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﻧﺒﻮﺩﻩ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻭﺿﺎﻉ ّ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻰ ،ﺩﺭﺟﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺁﻥ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﺮ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﻛﻪ ﻣﻠﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻧﻴﻞ ﺑﻪ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺧﻮﺩ ﺑﺎ ﻣﻠﺘﻬﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﻭﺟﻪ ﺍﺷﺘﺮﺍﻙ ﺩﺍﺷﺘﻪ ،ﺑﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﻧﺴﺒﺖ ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﮔﺴﺘﺮﺩﻫﺘﺮ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻛﻠﻰ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﺮ ﻫﻤﮕﺎﻥ ﺭﻭﺷﻦ ﺍﺳﺖ ،ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﺄﺛﻴﺮﻫﺎﻳﻰ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﻭﺭﺍﻯ ﻣﺮﺯﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ﻭ ﻫﻮﺍﺧﻮﺍﻫﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩ، ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﻴﺮﻭﻳﻰ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺗﻮﺳﻄﺪﻭﻟﺘﻬﺎﻯ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺩﻭﻟﺘﻬﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺗﻠﻘﻰ ﻣﻴﺸﻮﺩ »ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺟﺬﺍﺑﻴﺖ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎ ،ﺍﻫﺪﺍﻑ ،ﺭﻭﺷﻬﺎ، ﻣﺤﺘﻮﺍ ،ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻭ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﻭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻣﺤﻴﻂ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻭ ﺑﻴﻨﺎﻟﻤﻠﻠﻰ، ﭘﺪﻳﺪﻫﺎﻯ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﮔﺬﺍﺭ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻮﺩ«) .ﺍﺳﭙﻮﺯﻳﺘﻮ ﺟﺎﻥ ﺍﻝ.(1382:244، ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻉ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺮ ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ ﺍﺯ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﻭ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﺍﺭﺯﺷﻬﺎ ﻭ ﺁﺭﻣﺎﻧﻬﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺗﺎ ﺍﻟﮕﻮﺑﺮﺩﺍﺭﻯ ﺷﻴﻮﻫﻬﺎ ﻭ ﺭﻭﺷﻬﺎﻯ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﺷﺪﻩ ،ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﻧﻈﺎﻣﻬﺎﻯ ﺣﺎﻛﻢ ،ﺩﺭ ﻧﻮﺳﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺯﻣﻴﻨﻬﻬﺎﻯ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺑﻮﺩ.ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﮔﺬﺍﺭﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﻴﺎﻥ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻣﻴﺸﻮﺩ .ﺑﺮﺍﻯ ﺳﻬﻮﻟﺖ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﺤﺚ ،ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺑﻪ ﭘﻨﺞ ﻗﺴﻢ ﻋﻤﺪﻩ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺮﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﺩﺭ ﺧﻼﻝ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻘﺶ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺷﻮﺩ.. ﺟﻨﻮﺏ ﺷﺮﻕ ﺁﺳﻴﺎ ﻣﺎﻟﺰﻯ ﻭ ﺍﻧﺪﻭﻧﺰﻯ :ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﻧﺪﻭﻧﺰﻯ ﻭ ﻣﺎﻟﺰﻯ ﺑﺪﻟﻴﻞ ﻭﺟﻮﺩ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻛﺜﺮﺗﮕﺮﺍﻯ ﻣﺬﻫﺒﻰ ،ﺟﻨﺒﺸﻬﺎﻯ ﺍﺣﻴﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﻓﻌﺎﻻﻧﺪ .ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺑﺎ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺟﻨﺒﺶ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺣﻴﺎﺕ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺷﺘﺎﺏ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﻮﺩ )ﺍﻣﺮﺍﺋﻰ (1382:258 ،ﻭ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺍﻋﻢ ﺍﺯ ﺁﻧﻜﻪ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﺷﺎﻥ ﺍﻗﻠﻴﺖ ﻳﺎ ﺍﻛﺜﺮﻳﺖ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ،ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻫﻮﻳﺖ ﺧﻮﺩ ﺁﮔﺎﻩ ﺗﺮ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻧﺎﻇﺮﺍﻥ ﺍﺳﻼﻡ
23
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
24
ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺩﺭ ﻣﺎﻟﺰﻯ ﻭ ﺍﻧﺪﻭﻧﺰﻯ،ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻬﻤﻰ ﺑﺮ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺁﺷﻨﺎ ﺑﻪ ﻣﺬﻫﺐ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺩﺍﺷﺖ. ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺁﻧﻜﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻟﮕﻮﻳﻰ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻜﺮﺍﺭ ﻣﻄﺮﺡ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﻣﻨﺒﻌﻰ ﺍﻟﻬﺎﻣﺒﺨﺶ ﺗﻠﻘﻰ ﻭ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺗﻮﺍﻥ ﺣﺮﻛﺖ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺷﺪ .ﻛﻪ ﺑﺎﺯﺗﺎﺏ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺩﻭ ﺑﻌﺪ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ :ﺍﺯ ﻳﻜﺴﻮ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺍﻧﻌﻜﺎﺱ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﺍﻯ ﺁﻥ ،ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻫﻮﻳﺖ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺗﺴﺮﻳﻊ ﺭﻭﻧﺪ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺣﻴﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﮔﺮﺩﻳﺪ؛ ﺯﻳﺮﺍ ﺗﻼﺵ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﻰ ﺩﻭﻟﺖ ﺿﺪ ﺩﻳﻨﻰ ،ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﺜﺒﺘﻰ ﺑﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺍﺷﺖ .ﻛﻪ ﺑﺎ ﺷﻜﻠﮕﻴﺮﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ، ﺑﺮﺧﻰ ﻧﺎﻇﺮﺍﻥ ﻭ ﻣﻔﺴﺮﺍﻥ ﺭﻭﻳﺪﺍﺩﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﭘﻴﺸﺒﻴﻨﻰ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﻰ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻣﺎﻟﺰﻯ ﻭ ﺍﻧﺪﻭﻧﺰﻯ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﻪ »ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺩﻳﮕﺮ« ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﻮﻧﺪ).ﺍﺳﭙﻮﺯﻳﺘﻮﺟﺎﻥ ﺹ(256 ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻰ ﺣﻜﻮﻣﺘﻬﺎﻯ ﻣﺎﻟﺰﻯ ﻭ ﺍﻧﺪﻭﻧﺰﻯ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻭ ﺳﺮﻛﻮﺏ ﺟﻨﺒﺸﻬﺎﻯ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﺍﺳﻼﻣﮕﺮﺍ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﻴﺎﻋﺘﺒﺎﺭ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﻃﺮﺡ ﺍﺗﻬﺎﻣﻬﺎﻳﻰ ،ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍﺩﻳﻜﺎﻝ ،ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻨﺪ ﻭ ﺩﺭﺻﺪﺩ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺗﻼﺷﻬﺎ ﺩﺭ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺑﺮ ﻧﻘﺶ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺁﻥ ﺩﺳﺘﻪ ﺍﺯ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮﺁﻣﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺩﻭﻟﺖ ﺯﻳﺎﻧﺒﺎﺭ ﺗﻠﻘﻰ ﻣﻰ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﻟﺬﺍ ﺩﻭﻟﺘﻬﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﺗﻼﺵ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺗﻠﻔﻴﻖ ﻣﺠﻤﻮﻋﻬﺎﻯ ﺍﺯ ﮔﺰﻳﻨﺶ ،ﺗﻬﺪﻳﺪﻫﺎ ،ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻭ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻴﻬﺎﻯ ﻣﺬﻫﺒﻰ ،ﻭ ﻣﺮﺍﻗﺒﺖ ﻭ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻯ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻣﻬﺎﺭ ﻛﻨﻨﺪ ) ﻣﺤﻤﺪﻯ ،ﺻﺺ 469ﻭ .(471 ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ،ﺳﻌﻰ ﻛﺮﺩﻫﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﻯ ﻣﺤﺘﺎﻃﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻭ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻣﻼﺣﻈﺎﺕ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻭ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻃﻌﻰ ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﺍﺯ ﺍﺻﻼﺡ ﻭ ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻣﺸﻰ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺷﺪﻫﺎﻧﺪ ،ﻭﻟﻰ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺗﻼﺵ ﻛﺮﺩﻫﺎﻧﺪ ﺿﻤﻦ ﺣﻔﻆ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺭﺳﻤﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﺎ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺷﻴﻮﻫﻬﺎﻯ ﻃﺮﻕ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺎﻧﻊ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻭ ﺗﻌﻤﻴﻖ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺧﻮﻳﺶ ﺷﻮﻧﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ ﺩﺭ ﺍﻧﺪﻭﻧﺰﻯ ﻛﻪ ﻣﺒﻠﻐﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭ ﺍﺑﺮﺍﺯ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺩﻭﻟﺘﻤﺮﺩﺍﻥ ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﺍﻣﺎﻡ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺩﻭﻟﺘﻤﺮﺩﺍﻥ ﺑﻪ ﺭﻏﻢ ﺳﻜﻮﺕ ﻇﺎﻫﺮﻯ ﺧﻮﺩ ،ﺑﺎ ﻧﮕﺮﺍﻧﻰ ﺟﺪﻯ ﺑﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﻣﻴﻨﮕﺮﻳﺴﺘﻨﺪ)ﺭﺍﻫﺎﺟﻮ ﺩﻭﺍﻡ:1378 ، ﺹ .(72ﺑﺪﺍﻥ ﻋﻠﺖ ﻛﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺍﻧﺪﻭﻧﺰﻳﺎﻳﻰ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﺧﻮﺩ ﺷﺒﺎﻫﺘﻬﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻣﻴﻜﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻋﻼﻗﻬﻤﻨﺪﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻰ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ
ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻧﻘﺶ ﻭ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺸﻮﺭ ...
ﺟﻤﻠﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻮﺍﻥ ﻭ ﺗﻼﺵ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺳﻠﻄﻪ ﻳﻚ ﺍﺑﺮﻗﺪﺭﺕ ،ﺑﻪ ﻛﺎﺭﮔﻴﺮﻯ ﺩﺭﺁﻣﺪﻫﺎﻯ ﻧﻔﺘﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻛﺸﻮﺭ ﻭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﭼﻨﮓ ﻛﺎﭘﻴﺘﺎﻟﻴﺴﻢ ﻭ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﻢ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﻣﻠﻰ ﻭ ﺑﻴﻨﺎﻟﻤﻠﻠﻰ ﺑﻮﺩ ).ﻣﺤﻤﺪﻯ- 1385:452 ، .(453 ﺩﻭﻟﺖ ﻣﺎﻟﺰﻯ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﻗﻮﻣﻴﺖ ،ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﺣﻴﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻗﺎﺋﻞ ﺍﺳﺖ ،ﺍﻣﺎ ﻫﻴﭽﮕﺎﻩ ﻧﮕﺮﺍﻧﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺑﺮﻭﺯ ﺣﺮﻛﺘﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﭘﻨﻬﺎﻥ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﻭ ﻣﻌﻤﻮ ًﻻ ﺭﻓﺖ ﻭ ﺁﻣﺪ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﻣﺤﻠﻰ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺯﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺿﻤﻦ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺩﻭ ﺍﻧﺒﻪ ،ﻣﺎﻧﻊ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻛﺸﻮﺭﺵ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺯﻳﺮﺍ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺎ ﻋﻼﻗﻪ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﭘﻴﮕﻴﺮﻯ ﻣﻴﻜﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﻣﺠﺬﻭﺏ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ. )ﮔﻠﻰ ﺯﻭﺍﺭﻩ(231 - 230 :1380 ، ﻓﻴﻠﻴﭙﻴﻦ :ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺎ ﺍﻛﺜﺮﻳﺖ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﺴﻴﺤﻰ ،ﭘﺲ ﺍﺯ ﺭﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﺍﺳﭙﺎﻧﻴﺎ ﺑﻪ ﺗﺪﺭﻳﺞ ﺗﺤﺖ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭﺁﻣﺪ )ﻣﺤﻤﺪﻯ ﺻﺺ 483ﻭ .(485ﺩﺭ ﻓﻴﻠﻴﭙﻴﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ »ﻣﻮﺭﻭ« ﻣﻌﺮﻭﻓﺎﻧﺪ ﺗﻨﻬﺎ 5ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺯ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ .ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﻰ ﺷﺎﻩ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻧﻤﻮﻧﻬﺎﻯ ﺍﺯ ﻏﻀﺐ ﺍﻟﻬﻰ ﺩﺍﻧﺴﺘﻪ ﻭ ﻧﺸﺎﻧﻬﺎﻯ ﻣﺤﺘﻤﻞ ﺑﺮﺍﻯ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﭘﺎﺩﺷﺎﻩ ﺧﻮﺩ ﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ)ﺍﺳﭙﻮﺯﻳﺘﻮﺟﺎﻥ،ﺻﺺ .(285 :2ﺑﺎ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺷﺎﻫﺪ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺩﺍﻣﻨﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﻫﺴﺘﻴﻢ ،ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ،ﺍﻣﻴﺪ ﻭ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺑﻪ ﻧﻔﺲ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺷﺪ .ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ،ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻰ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﺳﺮﻛﻮﺑﺸﺪﻩ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺭژﻳﻤﻬﺎﻯ ﻓﺎﺳﺪ ﻭ ﺗﺤﺖ ﺳﺘﻢ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺁﺷﻜﺎﺭ ﻛﺮﺩ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺟﺒﻬﻪ ﺁﺯﺍﺩﻳﺒﺨﺶ ﻣﻠﻰ ﻣﻮﺭﻭ ،ﮔﺮﺍﻳﺸﻬﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﺯ ﭘﻴﺶ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺭﺍ ﻗﻮﺗﻰ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺑﺨﺸﻴﺪ ﻭ ﺧﻴﺰﺵ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺭﻭﺣﻴﻪ ﻭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﺎﻧﻴﻞ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺑﻬﻤﻨﻈﻮﺭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻓﻴﻠﻴﭙﻴﻦ ،ﻣﺒﺎﺩﺭﺕ ﺑﻪ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﺻﺪﻭﺭ ﻧﻔﺖ ﺑﻪ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﺮﺩ .ﭘﺲ ﺍﺯ ﺳﻘﻮﻁ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ »ﺭژﻳﻢ ﻣﺎﺭﻛﻮﺱ« ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ،1986ﺭﻭﺍﺑﻂ ﻃﺮﻓﻴﻦ ﺍﺯ ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻴﺮﮔﻰ ﺧﺎﺭﺝ ﻭ ﺑﺮ ﺻﻠﺢ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ)ﻣﻠﻜﻮﺗﻴﺎﻥ ،ﺻﺺ (276 – 277ﻭ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎﻯ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻭﺳﻴﻌﻰ ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ﻓﻌﺎﻻﻧﺪ.
25
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
26
ﺷﺒﻪ ﻗﺎﺭﻩ ﻫﻨﺪ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺩﺭ ﺷﺒﻪ ﻗﺎﺭﻫﻬﻨﺪ ﻧﻴﺰ ﺑﻰ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺎﺯﺗﺎﺏ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ،ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻥ ،ﻫﻨﺪ ،ﻛﺸﻤﻴﺮ ﻭ ﺑﻨﮕﻼﺩﺵ ﺑﺮﺭﺭﺳﻰ ﺷﻮﺩ. ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ :ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ،ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﺷﺘﺮﺍﻛﺎﺕ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺯﺑﺎﻧﻰ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ،ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻛﻮﺩﺗﺎﻯ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭ ﺷﻮﺭﻭﻯ ﻧﻤﻮﺩ ﻳﺎﻓﺖ .ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ 9ﻣﺎﻩ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻭﻗﻮﻉ ﻛﻮﺩﺗﺎﻯ ﻣﺎﺭﻛﺴﻴﺴﺘﻰ ﺩﺭ ﻛﺎﺑﻞ ،ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺭﺳﻴﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮﻫﺎﻳﻰ ﺩﺭ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺗﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺑﺮ ﺟﺎﻯ ﮔﺬﺍﺷﺖ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﺷﻐﺎﻝ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺗﻮﺳﻂ ﺍﺭﺗﺶ ﺳﺮﺥ ،ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻯ ﺷﻴﻌﻪ ﻭ ﺳﻨﻰ ﻛﻪ ﺍﻛﺜﺮﺍً ﻧﺎﻡ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺣﻤﻠﻤﻰ ﻛﺮﺩﻧﺪ )ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ ﺍﻓﻐﺎﻧﻰ( ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻭ ﺑﺪﻭﻥ ﺷﻚ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﻮﺩﻫﺎﺳﺖ .ﻫﻤﺰﻣﺎﻧﻰ ﻭﺭﻭﺩ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺍﺭﺗﺶ ﺳﺮﺥ ﺑﻪ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺑﺎ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺕ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻮﺟﻪ ﺧﺎﺹ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﺷﺪ ﻭ ﻟﺬﺍ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺁﺛﺎﺭ ﻋﻤﻴﻖ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﺑﺮ ﺭﻭﻧﺪ ﺟﻬﺎﺩ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ،ﺗﺎﻛﺘﻴﻜﻬﺎﻯ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺗﻰ ،ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻋﻠﻴﻪ ﺭژﻳﻢ ﺷﺎﻩ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ،ﺑﺮ ﺷﻴﻮﻩ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺗﻰ ﺍﻓﻐﺎﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﺴﺰﺍﻳﻰ ﮔﺬﺍﺷﺖ ﻗﻴﺎﻣﻬﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺩﺭ ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ ﻫﺮﺍﺕ ﻭ ﻛﺎﺑﻞ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1979ﻧﻤﻮﻧﻬﻬﺎﻯ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﻭ ﻣﻬﻢ ﺍﺯ ﺷﻴﻮﻫﻬﺎﻯ ﺟﻬﺎﺩﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻓﻀﺎﻯ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﭼﺎﺭ ﺗﺤﻮﻟﻰ ﺑﻨﻴﺎﺩﻳﻦ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻣﺮﺩﻣﻰ ،ﺑﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﺪﻫﻰ ﻭ ﺍﻧﺴﺠﺎﻡ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻯ ﻣﺒﺎﺭﺯ ﻭ ﺟﻬﺎﺩﻯ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ. (http//:www.hawzah.net/fa/numberlist.html?ListMagazinesubject )=true&ListMagazineAlpha.
ﺑﺎ ﺧﺮﻭﺝ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺷﻮﺭﻭﻯ ﺍﺯ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ،ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ ﺍﻓﻐﺎﻧﻰ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺟﻨﺒﻪ ﺟﻬﺎﺩﻯ ﻭ ﻋﻘﻴﺪﺗﻰ ،ﺣﺎﻟﺘﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻯ ﺟﻬﺎﺩﻯ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻭ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻗﺪﺭﺕ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻧﺰﺍﻉ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺍﻳﻦ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﻣﻮﺟﺐ ﺟﻨﮓ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺷﺪ .ﺑﺎ ﺗﺪﺍﻭﻡ ﻣﻨﺎﻗﺸﻪ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻭ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻯ ﺟﻬﺎﺩﻯ ،ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﻪ ﺻﺤﻨﻪ ﺁﻣﺪﻥ ﮔﺮﻭﻩ ﻃﺎﻟﺒﺎﻥ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺷﺪ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺣﻤﺎﻳﺘﻬﺎﻯ ﻗﺪﺭﺗﻬﺎﻯ ﺧﺎﺭﺟﻰ ،ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ
ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻧﻘﺶ ﻭ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺸﻮﺭ ...
ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺪﺗﻰ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﺯﻧﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﺍﺯ ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ ﭘﻴﺸﻰ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .ﺍﺯ ﺟﻨﺒﻬﺴﻴﺎﺳﻰ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻳﻚ ﻧﻴﺰ ﺿﻤﻦ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻗﺮﺍﺋﺖ ﺧﺎﺻﻰ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ،ﻣﺪﻟﻰ ﻫﻢ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻣﻤﻠﻜﺘﺪﺍﺭﻯ ﻣﻄﺮﺡ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺗﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﺎﺏ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻟﺬﺍ ﺑﻪ ﺗﺪﺭﻳﺞ ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺣﻮﺯﻩ ﻧﻔﻮﺫ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ،ﺗﻤﺎﻡ ﺳﺮﻣﺎﻳﻬﮕﺬﺍﺭﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺑﺎ ﻣﺎﻧﻊ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷﺪ .ﭘﺲ ﺍﺯ ﺣﺎﺩﺛﻪ 11ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ،ﮔﺮﭼﻪ ﺗﺪﺍﻭﻡ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻧﺪ ﺑﺎ ﻓﺮﻭﭘﺎﺷﻰ ﻗﺪﺭﺕ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺳﺘﺨﻮﺵ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻭ ﺗﺤﻮﻝ ﺷﺪ؛ ﻭﻟﻰ ﺫﻛﺮ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺿﺮﻭﺭﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺑﺮﺧﻰ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺁﺭﻣﺎﻥ ﻫﺎﻳﺎﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻥ :ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻫﻤﺴﺎﻳﮕﺎﻥ ﻣﻬﻢ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﺭ ﻣﻌﺮﺽ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﮔﺬﺍﺭﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭﺍﻗﻊ ﺷﺪ .ﮔﺮﭼﻪ ﺩﺭ ﺗﻮﺍﻟﻰ ﻭ ﺗﻘﺎﺭﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﻫﻴﺠﺎﻧﺎﺕ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻭ ﺗﺨﻴﻼﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﺭ ﻣﺘﺄﺛﺮ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺩﺭ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻥ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ ﺑﻮﺩ ،ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺑﺎ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺷﺎﻫﺪ ﻛﻮﺩﺗﺎﻯ ﻧﻈﺎﻣﻴﺎﻥ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﻯ »ﺿﻴﺎء ﺍﻟﺤﻖ« ﺑﻮﺩﻩ ﻭﻯ ﺑﺎ ﺗﺴﻠﻂ ﺑﺮ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻥ ﺳﺮﺩﻣﺪﺍﺭ ﺍﺣﻴﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﺷﺪﻩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺧﺼﻮﺹ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﺎﻃﺮﻧﺸﺎﻥ ﻛﺮﺩ ﻭﻗﻮﻉ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﻣﺮﻯ ﮔﺮﭼﻪ ﺑﻪ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﺍﻟﺰﺍﻣﻬﺎﻯ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﻭ ﺍﻧﮕﻴﺰﻫﻬﺎﻯ ﺷﺨﺼﻰ ﺑﻮﺩﻫﺎﺳﺖ ،ﺑﺮ ﺁﻥ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺍﺩﻋﺎ ﻛﺮﺩ ﺗﺎﻛﺘﻴﻜﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺍﺳﻼﻣﮕﺮﺍﻳﻰ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺑﮕﺮﺍﻳﻰ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ ﺍﺯ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻡ ﻫﻤﺰﻣﺎﻧﻰ ﻛﻮﺩﺗﺎﻯ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﻣﺬﻛﻮﺭ ﺑﺎ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺖ ﻣﺎﻧﻌﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﺁﺭﻣﺎﻧﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺷﻮﺩ؛ ﺑﺪﺍﻥ ﻋﻠﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻭﻗﻮﻉ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺑﺎﺭﻗﻪ ﺍﻣﻴﺪ ﺩﺭ ﺩﻝ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﺧﺼﻮﺹ ﺷﻴﻌﻴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺍﺣﻜﺎﻡ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﺷﺎﻥ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﺯﻧﺪﻩ ﺷﺪ. ﮔﻮﺍﻩ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﺪﻡ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻥ ﺍﺯ ﻣﻜﺘﺐ ﺗﺸﻴﻊ - ﺧﻼﺻﻪ ﺷﺪﻥ ﻓﻬﻢ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ ﺗﺸﻴﻊ ﺍﺛﻨﻰ ﻋﺸﺮﻯ ﺩﺭ ﻋﺰﺍﺩﺍﺭﻳﻬﺎ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺭﻭﺍﺝ ﺧﺮﺍﻓﺎﺕ ﻣﻴﺎﻥ ﺁﻧﻬﺎ -ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺎﺭ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻉ ،ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺁﻣﻮﺯﺷﻰ ﻭ ﺩﺍﻧﺸﻜﺪﻫﻬﺎ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻤﺴﺨﺮ ﺍﻃﺮﺍﻓﻴﺎﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﻭ ﺷﻴﻌﻪ ﺑﻮﺩﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﺨﻔﻰ ﻛﻨﻨﺪ، ﺍﻣﺎ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻥ ﺑﺎ ﺣﻮﺯﻫﻬﺎﻯ ﻋﻠﻤﻴﻪ ،ﺁﮔﺎﻫﻰ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻋﻤﻴﻘﺘﺮﻯ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ،ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺑﻪ ﻧﻔﺲ ﻻﺯﻡ ﻣﻴﺎﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﭘﺪﻳﺪ ﺁﻣﺪﻩ ).ﻃﺎﻫﺮﻯ(20 :1387 ، ﺑﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻴﺎﻥ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻥ ،ﺑﻪ ﺗﺪﺭﻳﺞ
27
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
28
ﺑﺎ ﺧﺮﻭﺝ ﺍﺯ ﺣﺎﻟﺖ ﺍﻧﺰﻭﺍ ﺑﻪ ﺍﻧﺴﺠﺎﻡ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﺪﻫﻰ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ ﺩﺭ ﺁﻭﺭﻳﻞ ،1979ﮔﺮﺩﻫﻤﺎﻳﻰ ﻋﻈﻴﻤﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺎﻟﺖ ﭘﻨﺠﺎﺏ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﻯ »ﻋﻼﻣﻪ ﻣﻔﺘﻰ ﺟﻌﻔﺮ« ﺩﺭ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺑﻪ ﻧﺎﺩﻳﺪﻩ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻥ ﻓﻘﻪ ﺟﻌﻔﺮﻯ ﺩﺭ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﺸﻮﺭ ﻭ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻓﻘﻪ ﺣﻨﻔﻰ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻋﻠﻴﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻭﻗﺖ ﺣﺘﻰ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻥ ﺑﻴﻨﻈﻴﺮ ﺑﻮﺩ .ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺿﻤﻦ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻥ ﺧﺮﻭﺝ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﻧﺰﻭﺍ ،ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭﻯ ﺑﺮ ﺳﻴﺎﺳﺘﮕﺬﺍﺭﻯ ﻫﺎﻯ ﻛﺸﻮﺭ ﺷﺪﻧﺪ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ ﺛﻤﺮﺍﺕ ﺍﻳﻦ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺁﻥ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺿﻴﺎءﺍﻟﺤﻖ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﻓﻘﻪ ﺟﻌﻔﺮﻯ ﺭﺍ ﻟﺤﺎﻅ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ ﻭ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺁﻥ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻭ ﺍﺟﺮﺍ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ. ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻯ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﺳﺘﻴﺎﺑﻰ ﺑﻪ ﺣﻘﻮﻕ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻥ، ﺩﻭﻣﻴﻦ ﺍﺟﺘﻤﺎﻉ ﺩﺭ ژﻭﺋﻴﻪ 1980ﺩﺭ ﺍﺳﻼﻣﺂﺑﺎﺩ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭ »ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﻬﻤﻴﻪ ﻣﺨﺼﻮﺹ ﺍﺯ ﭘﺴﺘﻬﺎﻯ ﻣﻬﻢ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺩﻭﻟﺖ ﺧﻮﺍﺳﺘﻨﺪ ﺩﺭ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺭﺍﺩﻳﻮ ﻭ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ ﺑﻪ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻣﺴﺎﻭﻯ ﻓﺮﺻﺖ ﺗﺒﻠﻴﻎ ﻣﺬﻫﺒﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﻮﺩ« .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﺠﻤﻊ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺩﺭ ژﻭﺋﻴﻪ 1987ﺑﺎ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ »ﻋﺎﺭﻑ ﺣﺴﻴﻦ ﺍﻟﺤﺴﻴﻨﻰ« ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﺷﺪ .ﻛﻪ ﻭﻯ ﺩﺭ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﺣﻘﻮﻕ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺗﻨﺪﻯ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ،ﻭﻫﺎﺑﻴﻮﻥ ﻭ ﺭژﻳﻢ ﺿﻴﺎءﺍﻟﺤﻖ ﺍﺑﺮﺍﺯ ﻛﺮﺩ .ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺑﺴﻂ ﻧﻔﻮﺫ ﻭ ﻗﺪﺭﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺷﻴﻌﻪ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﻣﺘﺄﺛﺮ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ، ﺗﺮﺱ ﺍﺯ ﺍﻟﮕﻮﺑﺮﺩﺍﺭﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻥ ،ﺳﺒﺐ ﺑﺮﻭﺯ ﻋﻜﺴﺎﻟﻌﻤﻠﻬﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺭژﻳﻢ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻥ ،ﻭﻫﺎﺑﻴﺖ ،ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﺳﻌﻮﺩﻯ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺷﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﺑﺮﺍﻯ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﺗﻜﺮﺍﺭ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﻛﺸﻮﺭ ،ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺷﺪﻥ ﺯﻣﻴﻨﻬﻬﺎﻯ ﺁﻥ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ،ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻧﺰﺩﻳﻜﻰ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻏﺮﺏ ﻭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺛﺮﻭﺗﻤﻨﺪ ﻋﺮﺑﻰ ﺣﺎﺷﻴﻪ ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎﺭﺱ ﺭﺍ ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺖ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻯ ﻭﻫﺎﺑﻰ ﺍﺯ ﺳﺎﻝ 1983ﺧﺸﻮﻧﺘﻬﺎﻯ ﮔﺴﺘﺮﺩﻫﺎﻯ ﻋﻠﻴﻪ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺧﺸﻮﻧﺘﻬﺎ ﺩﺭ ﺩﻫﻪ ،1980ﺣﻤﻠﻪ ﻭﻫﺎﺑﻴﻬﺎ ﺑﻪ ﺭﻭﺳﺘﺎﻫﺎﻯ ﺷﻴﻌﻬﻨﺸﻴﻦ ﺩﺭ ﺷﻤﺎﻝ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻥ ،ﺗﺮﻭﺭ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﻭ ﺷﻬﺎﺩﺕ ﻋﺎﺭﻑ ﺍﻟﺤﺴﻴﻨﻰ ،ﺭﻫﺒﺮ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻥ ،ﻭﻫﺎﺑﻴﻮﻥ ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﻧﻔﻮﺫ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻥ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻧﻴﺰ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻛﻤﻜﻬﺎﻯ ﻣﺎﻟﻰ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻥ ،ﺍﻋﻄﺎﻯ ﻭﺍﻡ ﻫﺎﻯ ﺑﺪﻭﻥ ﺑﻬﺮﻩ ﻭ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﻫﺎﻯ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﻭ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ،ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺣﻮﺯﻫﻬﺎﻯ ﻋﻠﻤﻴﻪ ،ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻬﺎ ،ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﻭ ﻣﺴﺎﺟﺪ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺁﻧﻬﺎﺳﺖ.
ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻧﻘﺶ ﻭ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺸﻮﺭ ... ( http//:www.hawzah.net/fa/numberlist.html?ListMagazinesubject=true&Li )stMagazineAlpha
ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻯ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺩﺭ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺩﺭ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻥ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻩ ﻛﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻄﻠﻮﺑﻰ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ،ﻛﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﻋﺒﺎﺭﺗﺎﻧﺪ :ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ،ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺩﻭﻟﺖ ﺳﻨﻰ ،ﺍﺭﺗﻘﺎﻯ ﺳﻄﺢ ﻓﻜﺮﻯ ﻭ ﺑﻴﻨﺶ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﻧﺴﻞ ﺟﻮﺍﻥ ﺷﻴﻌﻪ، ﺗﺸﻜﻴﻼﺗﻴﺘﺮ ﺷﺪﻥ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻯ ﺷﻴﻌﻰ ،ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺍﻗﺒﺎﻝ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﻭ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺍﻳﻦ ﻧﻬﺎﺩ ﻣﻴﺎﻥ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ،ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺭﻭﺣﻴﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻭ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺣﻜﻮﻣﺘﻬﺎﻯ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻭ ﺩﻭﻟﺘﻬﺎﻯ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ. ﻫﻨﺪ :ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﭼﺸﻢ ﻫﻨﺪﻳﻬﺎ ﺍﺯ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﻭ ﺍﻟﻬﺎﻣﺒﺨﺸﻰ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺧﺎﺹ ﻧﺰﺩ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻫﻨﺪ ،ﺑﻪ ﺧﺼﻮﺹ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺑﺎ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﭘﺪﻳﺪﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﻭ ﺷﮕﺮﻑ ،ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎﻯ ﻛﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﺟﻬﺎﻧﻴﺎﻥ ﺑﻪ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﺳﻼﻡ ﺟﻠﺐ ﻭ ﺍﺧﺒﺎﺭ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺟﻬﺎﻥ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ ،ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻫﻨﺪ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻗﻠﻴﺖ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎﺭ ﺩﺭ ﻫﻨﺪ، ﺩﺭ ﻣﻌﺮﺽ ﺗﺄﺛﻴﺮﭘﺬﻳﺮﻯ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .ﺷﺎﻫﺪ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﻋﻰ ﺣﻀﻮﺭ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺯﻳﺎﺩ ﻃﻠﺒﻪ ﻋﻠﻮﻡ ﺩﻳﻨﻰ ﺍﺯ ﻫﻨﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ .ﻛﻪ ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ ﻫﻨﺪﻳﻬﺎ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﺍﻫﺪﺍﻓﻰ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺑﺎﺷﺪ :ﺍﺯ ﻳﻜﺴﻮ ﻋﺮﺿﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﺗﻘﺎﺿﺎﻯ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﻭ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻣﺤﺘﻤﻞ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ،ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻣﺤﺮﻭﻡ ﻭ ﻣﺴﺘﻀﻌﻒ، ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻫﻨﺪﻳﻬﺎ ،ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﺴﺘﺤﻖ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻫﺎﻯ ﻣﺎﺩﻯ ﺍﺯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺛﺮﻭﺗﻤﻨﺪ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺩﺍﻧﻨﺪ. ﻛﺸﻤﻴﺮ :ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺑﺎﺯﺗﺎﺏ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻫﻨﺪ ،ﺫﻫﻦ ﻫﻤﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻛﺸﻤﻴﺮ ﻣﻌﻄﻮﻑ ﻣﻴﻜﻨﺪ؛ ﺯﻳﺮﺍ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ،ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺧﺎﺳﺘﮕﺎﻩ ﻭ ﭘﺎﻳﮕﺎﻩ ﺻﺪﻭﺭ ﻭ ﺗﺒﻠﻴﻎ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻭﺟﻮﺩ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻫﻤﮕﺮﺍﻳﻰ ﺑﻴﻦ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﻛﺸﻤﻴﺮ، ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺩﻳﻦ ،ﻣﺬﻫﺐ ،ﻓﺮﻫﻨﮓ ،ﺯﺑﺎﻥ ،ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎ ﻭ ...ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﺍﻯ ﻧﺎﻓﺬ ﻭ ﺟﺎﺫﺏ ﺍﺯ ﺯﻣﻴﻨﻬﻬﺎﻯ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﺮ ﺳﺎﻛﻨﻴﻦ ﻣﻈﻠﻮﻡ ﺍﻳﻦ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ )ﻃﺎﻫﺮﻯ، (22 :1387ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﻛﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﻻﻳﻞ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ -ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ »ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺻﻐﻴﺮ« ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﺍﻧﺪ ،ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻧﺎﺁﺭﺍﻣﻴﻬﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻴﺨﻮﺭﺩ ﻭ ﺍﻫﺎﻟﻰ »ﻛﺸﻤﻴﺮ ﺁﺯﺍﺩ« ﺑﻪ ﺷﺪﺕ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻴﺎﻧﺪ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻣﺴﺎﺟﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﭘﺎﻳﮕﺎﻫﻬﺎﻯ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻭ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻯ ﺁﻧﻬﺎ ،ﺑﻪ ﻭﺿﻮﺡ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻇﻠﻢ ﻭ ﺗﻌﺪﻯ ﻫﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺍﻳﻦ
29
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﻣﺤﻜﻮﻡ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﺑﻨﮕﻼﺩﺵ :ﺷﻮﺍﻫﺪ ﺣﺎﻛﻰ ﻛﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻴﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺑﻨﮕﻼﺩﺵ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﺯﺗﺎﺑﻬﺎﻳﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺯﻣﻴﻨﻬﻬﺎﻯ ﻣﺴﺎﻋﺪ ﺑﺎﺯﺗﺎﺏ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﺍﺳﺖ ﻃﺒﻖ .ﺍﺳﻨﺎﺩ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ،ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺳﺒﺐ ﺗﺸﻜﻴﻼﺗﻰ ﺷﺪﻥ ﺍﻗﻠﻴﺖ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺑﻨﮕﻼﺩﺵ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ )ﺍﺳﻨﺎﺩ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ ﺍﺳﻼﻣﻰ( .ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻋﺎﻣﻠﻰ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﺗﺎﺏ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ﺷﺪﻩ ،ﺣﻀﻮﺭ ﻃﻼﺏ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﻣﺪﺍﺭﺱ ﻣﺮﻛﺰ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺗﺸﻜﻴﻼﺕ ﺩﻳﻨﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺄﺳﻰ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺑﻪ ﺗﺒﻠﻴﻎ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺍﻧﺪ.
30
.3ﺁﺳﻴﺎﻯ ﻣﺮﻛﺰﻯ ،ﻗﻔﻘﺎﺯ ﻭ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺁﺳﻴﺎﻯ ﻣﺮﻛﺰﻯ ﻭ ﻗﻔﻘﺎﺯ :ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺁﺳﻴﺎﻯ ﻣﺮﻛﺰﻯ ﻭ ﻗﻔﻘﺎﺯ ﺑﺎ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺳﻨﻦ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﮔﺮﻩ ﺧﻮﺭﺩﻩ ﻭ ﻣﻨﺎﻃﻘﻰ ﻛﻪ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺟﻤﻬﻮﺭﻳﻬﺎﻯ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺩﺭﺁﻣﺪﻫﺎﻧﺪ، ﺩﺭ ﻗﺮﻭﻥ ﻣﺘﻤﺎﺩﻯ ﺟﺰﺋﻰ ﺍﺯ ﻗﻠﻤﺮﻭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻮﺩﻫﺎﻧﺪ)ﻃﺎﻫﺮﻯ (25 :1387 ،ﺍﺯ ﺍﻳﻨﺮﻭ ،ﺭﻳﺸﻪ ﻋﻤﻴﻖ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﻫﺎﻯ ﺁﺳﻴﺎﻯ ﻣﺮﻛﺰﻯ ﺑﻪ ﺣﺪﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﺗﻼﺵ ﻫﺎﻯ 70ﺳﺎﻟﻪ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﻢ ،ﻫﻨﻮﺯ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﻳﻦ ﺍﻗﻮﺍﻡ ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺍﺳﺖ .ﻋﻤﻖ ﺍﻳﻦ ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﺟﻤﻬﻮﺭﻳﻬﺎﻯ ﺷﻮﺭﻭﻯ ﺳﺎﺑﻖ ﺭﺍ ﻣﺠﺒﻮﺭ ﺑﻪ ﺍﻋﺘﺮﺍﻓﻬﺎﻯ ﻣﻜﺮﺭ ﺑﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻛﺮﺩﻩ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻛﺴﺐ ﻭﺟﻬﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺭﻫﺎ ﺍﺯ ﻋﻼﻳﻖ ﺷﺨﺼﻰ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺩﻡ ﺯﺩﻫﺎﻧﺪ .ﻟﺬﺍ ﺍﻳﻦ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﺳﻴﺎﺳﺖ »ﻧﻪ ﺷﺮﻗﻰ ﻧﻪ ﻏﺮﺑﻰ« ﻭ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ،ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﻬﺪﻳﺪﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺷﻮﺭﻭﻯ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺏ ﺁﻳﺪ. ﺑﻪ ﺭﻏﻢ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺷﻮﺭﻭﻯ ﺑﺎ ﻧﻔﻮﺫ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﺁﺭﻣﺎﻧﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ، ﺍﺷﺘﺮﺍﻛﺎﺕ ﺩﻳﻨﻰ ،ﻧﮋﺍﺩﻯ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺑﺎ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﻋﺎﻣﻠﻰ ﻣﻬﻢ ﺩﺭ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭﻯ ﺗﻘﻴﺪ ﻋﻤﻠﻰ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ،ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺣﻴﺎﺕ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ّ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﻳﻜﺴﺮﻯ ﺟﺬﺍﺑﻴﺖ ﻫﺎﻳﻰ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺷﻮﺭﻭﻯ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻄﺮ ﻣﻴﺎﻧﺪﺍﺧﺖ .ﻭﺟﻬﻪ ﺿﺪ ﺍﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﺘﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ، ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻭ ﻭﻋﺪﻫﻬﺎﻯ ﺁﻥ ﻣﺒﻨﻰ ﺑﺮ ﻛﻨﺎﺭ ﻧﻬﺎﺩﻥ ﺩﻳﻮﺍﻧﺴﺎﻻﺭﻯ ﻓﺎﺳﺪ ﻛﻬﻦ ﻭ ﺭﻭﻳﻜﺎﺭﺁﻭﺭﺩﻥ ﻧﺴﻞ ﺟﺪﻳﺪ ﺍﺯ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﺟﻮﺍﻥ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺣﺬﺍﺑﻴﺘﻬﺎ ﺑﻮﺩﻩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻧﻘﺶ ﻭ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺸﻮﺭ ...
ﺭﺍﺳﺘﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﻋﻮﺍﻣﻠﻰ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺣﻀﻮﺭ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﻣﺴﺎﺟﺪ ﻭ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺑﻪ ﺳﻤﺒﻞ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﺗﺎ ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪﺍﺭﺍﻥ ﺷﻮﺭﻭﻯ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻧﮕﺮﺍﻧﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺭﺳﻮﺥ ﺍﺳﻼﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ -ﭘﻴﺎﻣﺪ ﮔﺮﻳﺰﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺍﻳﻦ ﺟﻤﻬﻮﺭﻳﻬﺎ ﺑﺎ ﺍﻳﺮﺍﻥ -ﺍﺑﺮﺍﺯ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺳﻌﻰ ﺩﺍﺷﺘﻬﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﺎ ﺣﺪ ﻣﻤﻜﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﺷﻮﺭﻭﻯ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﻭﺭ ﻧﮕﻪ ﺩﺍﺭﻧﺪ. ( http//:www.hawzah.net/fa/numberlist.html?ListMagazinesubjec )t=true&ListMagazineAlpha
ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻴﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺷﻮﺭﻭﻯ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺁﻧﻜﻪ ﺑﻪ ﺑﻠﻮﻍ ﺑﺮﺳﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻧﻴﺮﻭﻣﻨﺪ ﻭ ﺁﺷﻜﺎﺭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺣﺰﺏ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﻮﺩ ،ﺑﺎ ﻓﺮﻭﭘﺎﺷﻰ ﺷﻮﺭﻭﻯ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷﺪ .ﺷﻜﻠﮕﻴﺮﻯ ﺟﻤﻬﻮﺭﻳﻬﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺩﺭ ﺁﺳﻴﺎﻯ ﻣﺮﻛﺰﻯ ﻭ ﻗﻔﻘﺎﺯ ،ﭘﺲ ﺍﺯ ﻓﺮﻭﭘﺎﺷﻰ ﺷﻮﺭﻭﻯ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻬﻤﻰ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﻣﻴﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﺴﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ،ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﻣﻄﺮﺡ ﻛﻨﺪ .ﺗﺮﺱ ﺍﺯ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺣﻴﺎﺕ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ،ﭼﻨﺎﻥ ﻏﺮﺏ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﻜﺎﭘﻮ ﻭﺍﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻼﺵ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻬﻬﺎﻯ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ، ﺑﻪ ﻛﻮﺗﺎﻩ ﻧﮕﻪ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺩﺳﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﺩﻭﻟﺘﻬﺎﻯ ﻏﺮﺑﻰ ﺑﻪ ﺧﺼﻮﺹ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺳﻌﻰ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﺑﺎ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺸﻮﺭﻯ ﻣﺪﺭﻥ ﺑﺎ ﺗﺠﺎﺭﺕ ﺁﺯﺍﺩ ﻭ ﺟﺪﺍﻳﻰ ﻛﺎﻣﻞ ﺩﻳﻦ ﺍﺯ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﻬﻌﻨﻮﺍﻥ ﺳﻤﺒﻠﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﺟﻤﻬﻮﺭﻳﻬﺎ ،ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻛﻨﻨﺪ. ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺩﺭﮔﻴﺮﻯ ﺑﺎ ﺑﺤﺮﺍﻧﻬﺎﻯ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﺟﻨﮓ ،ﻫﻨﻮﺯ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﻧﻈﺮﻯ ﻭ ﻋﻤﻠﻰ ﺷﻔﺎﻑ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﺩﻭﻟﺘﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺗﺪﻭﻳﻦ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺍﺯ ﺗﺄﺛﻴﺮﭘﺬﻳﺮﻯ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﻫﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻛﺎﺳﺖ .ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ، ﺍﺛﺮﮔﺬﺍﺭﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻤﺎﻟﻚ ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺶ ﻭ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﺟﺪﻯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺭﻭﺳﻴﻪ ،ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ،ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻭ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﺭﻭﺑﻪ ﺭﻭ ﺑﻮﺩ. ﺗﺮﻛﻴﻪ :ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺩﺭﻭﺍﺯﻩ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﺎ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﻭ ﺗﻨﻬﺎ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ ﺍﺭﻭﭘﺎﺳﺖ .ﺭﻭﺍﺑﻂ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺭﻳﺸﻪ ﺩﺭ ﻗﺮﻭﻥ ﻃﻮﻻﻧﻰ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺧﺎﺳﺘﮕﺎﻩ ﺍﺻﻠﻰ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﻛﻪ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻃﺮﻓﻴﻦ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﻫﺮ ﺩﻭ ﻣﻠﺖ ﺑﻪ ﺩﻳﻦ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺭ ﻗﺮﻭﻥ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻣﭙﺮﺍﺗﻮﺭﻳﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺭﻗﻴﺐ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻬﻬﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺩﻳﻨﻰ ﺑﻮﺩﻫﺎﻧﺪ؛ ﺑﺪﺍﻥ ﻋﻠﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻳﻜﺴﻮ ،ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺍﺯ ﺣﻴﺚ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ
31
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
32
ﺗﺮﻛﺰﺑﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺍﺯ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻋﻠﻮﻯ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺧﻮﺩ ﺟﺎﻯ ﻣﻴﺪﺍﺩ .ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻓﻮﻕ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﻣﺠﺎﻭﺭﺕ ﺳﺮﺯﻣﻴﻨﻰ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻴﺸﺪ ﺩﻭ ﺍﻣﭙﺮﺍﺗﻮﺭﻯ ﺑﺰﺭگ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻋﺜﻤﺎﻧﻰ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺩﺭ ﻋﻬﺪ ﺻﻔﻮﻯ ﻭ ﻗﺎﺟﺎﺭ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺩﺭ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺗﺸﺎﺑﻬﺎﺕ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﭘﻬﻠﻮﻯ ﺑﺎ »ﻛﻤﺎﻟﻴﺴﻢ« ﺩﺭ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﻭ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺭ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻫﺎﻯ ﻫﺎﻯ ﺩﻓﺎﻋﻰ ﻭ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﻏﺮﺏ ،ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﻤﮕﺮﺍﻳﻰ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ .ﻃﺮﻓﻴﻦ ﺩﺭ ﭘﻴﻤﺎﻧﻬﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻬﺎﻯ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﻋﻀﻮ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﺍﺷﺘﺮﺍﻙ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﻭ ﺻﻤﻴﻤﺎﻧﻪ ﺍﻯ ﺑﻴﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﮔﺮﺩﺩ .ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻯ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻛﻪ ﺍﺷﺘﺮﺍﻛﺎﺕ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺑﺎ ﻛﺸﻮﺭ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻬﻬﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺩﻳﻨﻰ ﺩﺍﺷﺖ ،ﻣﻌﺎﺩﻻﺕ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺭﻳﺨﺖ ﻭ ﺑﺪﻳﻨﺘﺮﺗﻴﺐ ،ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺗﻬﺪﻳﺪﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﻛﺸﻮﺭ ﻻﺋﻴﻚ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ؛ ﻋﻠﺖ ﺧﺎﻃﺮ ﻛﻪ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺑﺎ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺑﻮﺩﻥ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﺴﺖ ﺳﺮﭘﻞ ﻧﻔﻮﺫ ﺍﺳﻼﻣﮕﺮﺍﻳﻰ ﺑﻪ ﻗﻔﻘﺎﺯ ،ﺑﺎﻟﻜﺎﻥ ﻭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻰ ﺑﺎﺷﺪ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﻫﻤﺠﻮﺍﺭﻯ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻰ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﺍﺷﺘﺮﺍﻛﺎﺕ ﻗﻮﻣﻰ ،ﺯﺑﺎﻧﻰ ﻭ ﻣﺬﻫﺒﻰ ،ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺑﺴﺰﺍﻳﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﻟﺬﺍ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﺜﺒﺘﻰ ﺑﺮ ﻣﺮﺩﻡ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ »ﺟﻤﻴﻠﻪ ﻛﺪﻳﻮﺭ« ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﻣﻴﺪﺍﺭﺩ» :ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﺍﺕ ﺩﻳﺮﻳﻨﻪ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺮﺩﻡ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺑﺎ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﺩﻓﻦ ﺳﻠﻄﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺟﺎﻧﻰ ﺗﺎﺯﻩ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺑﻪ ﻧﻔﺲ ﻓﺰﺍﻳﻨﺪﻩ ﺩﺭﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻭ ﻋﺰﺕ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎﺯﮔﺸﺘﻨﻰ ﺍﺳﺖ ...ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺣﻴﺎﺕ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﺗﺮﻛﻴﻪ ،ﺑﺤﺮﺍﻧﻬﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﻛﺮﺩ «.ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ،ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺩﻭﻟﺖ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﻭ ﻃﺒﻌ ًﺎ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﻣﻴﺮﻓﺖ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺍﻣﻮﺍﺝ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻴﺪﻫﺪ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﻴﺮﺩ .ﺷﻜﻠﮕﻴﺮﻯ ﻛﻮﺩﺗﺎﻯ ﻧﻈﺎﻣﻰ 12ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ 1980ﻭ ﺗﻘﺎﺭﻥ ﺁﻥ ﺑﺎ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﺿﻴﻪ ﺭﺍ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺭﻭﻯ ﻛﺎﺭ ﺁﻣﺪﻥ ﻧﻈﺎﻣﻴﺎﻥ ﺩﺭ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻯ ﻣﻬﺎﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺷﺎﻫﺪ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﻋﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ژﻧﺮﺍﻝ »ﻛﻨﻌﺎﻥ ﺍﻭﺭﻥ« ﻫﺪﻑ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻛﻮﺩﺗﺎ ﺭﺍ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻛﺮﺩﻥ ﺭﻭﻧﺪ ﺭﻭ ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺍﺳﻼﻣﮕﺮﺍﻳﻰ ﺩﺍﻧﺴﺖ ﻭ ﺧﺎﻃﺮﻧﺸﺎﻥ ﻛﺮﺩ» :ﺍﮔﺮ ﺍﻳﻦ ﺁﺗﺶ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﺧﺎﻣﻮﺵ ﻧﺸﻮﺩ ،ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﻓﺮﺍ ﮔﻴﺮﺩ «.ﮔﺮﭼﻪ ﺍﻳﻦ ﻛﻮﺩﺗﺎ ﺑﺎ ﻫﺪﻑ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺍﺳﻼﻣﮕﺮﺍﻳﻰ ﻭ ﻏﻴﺮﺳﻴﺎﺳﻰ ﻛﺮﺩﻥ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺑﻮﺩ ،ﻭﻟﻰ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺖ ﻣﺎﻧﻊ ﺭﺷﺪ ﺣﺮﻛﺘﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﮕﺮﺍﻳﻰ ﻭ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺑﻪ ﺣﺠﺎﺏ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺷﻮﺩ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ ﻋﻜﺲ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﮕﺮﺍﻯ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺳﺎﻝ 1980ﺭﺷﺪ ﺑﺴﺰﺍﻳﻰ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ
ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻧﻘﺶ ﻭ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺸﻮﺭ ...
ﻭﺭﻭﺩ ﻭ ﺧﺮﻭﺝ ﺣﺰﺏ ﺍﺳﻼﻣﮕﺮﺍﻯ ﺭﻓﺎﻩ ،ﺣﺰﺏ ﻓﻀﻴﻠﺖ ﻭ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺣﺰﺏ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻭ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﺑﻪ ﺻﺤﻨﻪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺁﻥ ﻛﺸﻮﺭ ،ﻧﻮﻋﻰ ﭼﺎﻟﺶ ﺟﺪﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﻈﺎﻡ ﻻﺋﻴﻚ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺗﻠﻘﻰ ﻣﻴﺸﻮﺩ. .4ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ﻣﺼﺮ :ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻣﺼﺮ ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻥ ﻛﻮﺭﻭﺵ ،ﭘﺎﺩﺷﺎﻩ ﻫﺨﺎﻣﻨﺸﻰ ،ﺁﻏﺎﺯ ﻭ ﺑﺎ ﻇﻬﻮﺭ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﺮﺣﻠﻬﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪ ﺷﺪ .ﺑﺎ ﺭﻭﻯ ﻛﺎﺭ ﺁﻣﺪﻥ ﺳﻠﺴﻠﻬﻬﺎﻯ ﺍﻣﻮﻯ ﻭ ﻋﺒﺎﺳﻰ ﻭ ﺗﺤﺖ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺍﻫﻞ ﺑﻴﺖ)ﻉ( ﻭ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ،ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﺳﺎﺩﺍﺕ ﺩﺭ ﺟﺴﺘﻮﺟﻮﻯ ﭘﻨﺎﻫﮕﺎﻩ ﺑﻪ ﻣﺼﺮ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻛﻪ ﺩﻭﺭ ﺍﺯ ﺩﺳﺘﺮﺳﻰ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﻣﺮﻛﺰﻯ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺳﻔﺮ ﻛﺮﺩﻧﺪ )ﮔﻠﻰ ﺯﻭﺍﺭﻩ.(345-346 :1380، ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻣﺼﺮ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺩﺭ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﻮﺩﻫﺎﻧﺪ ﻭ ﺑﻬﺪﻟﻴﻞ ﻧﻔﻮﺫ ﻭ ﺳﻠﻄﻪ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺑﺮ ﻫﺮ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺭ ﻗﺮﻭﻥ ﮔﺬﺷﺘﻪ ،ﺑﺎﻟﻄﺒﻊ ﺭﻭﺍﺑﻄﻰ ﻭﺳﺘﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ. ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻧﻴﺰ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﻣﺼﺮ ﺑﺎ ﺷﺮﻭﻉ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻯ ﺍﺻﻼﺣﻰ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺍﺳﺪﺁﺑﺎﺩﻯ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ،ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻣﺼﺮ ﻧﻤﻮﺩ ﻳﺎﻓﺖ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺑﺎ ﺍﺣﻴﺎﻯ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﺻﻼﺣﮕﺮﺍﻳﻰ ﻧﻮﻳﻦ ﺩﺭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻋﺮﺏ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺳﺮ ﺩﺍﺩﻥ ﻧﺪﺍﻯ ﻭﺣﺪﺕ ﻣﻴﺎﻥ ﺷﻴﻌﻪ ﻭ ﺍﻫﻞ ﺳﻨﺖ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻧﻬﻀﺘﻰ ﺷﺪ ﻛﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺷﺎﮔﺮﺩﺍﻧﺶ ،ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﺒﺪﻩ ﺁﻥ ﺭﺍ ﭘﻴﮕﻴﺮﻯ ﻭ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ ﺩﺭ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﻧﻴﻤﻪ ﺍﻭﻝ ﻗﺮﻥ ﺑﻴﺴﺘﻢ ،ﺑﺮﺍﻯ ﻧﻬﺎﺩﻳﻨﻪ ﺷﺪﻥ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺷﻴﻌﻪ ﺑﺎ ﺍﻫﻞ ﺳﻨﺖ ﻧﻬﻀﺘﻰ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ »ﺩﺍﺭﺍﻟﺘﻘﺮﻳﺐ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﺬﺍﻫﺐ ﺍﻻﺳﻼﻣﻴﻪ« ﺑﻴﻦ ﻋﻠﻤﺎﻳﻰ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺁﻳﺘﺎﷲ ﺑﺮﻭﺟﺮﺩﻯ ﻭ ﺷﻴﺦ ﺷﻠﺘﻮﺕ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ)ﺍﺳﭙﻮﺯﻳﺘﻮ.(154 :1382، ﭘﺲ ﺍﺯ ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺩﻭﻡ ﮔﺮﭼﻪ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺼﺮ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺳﺘﺨﻮﺵ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻭ ﺩﮔﺮﮔﻮﻧﻴﻬﺎﻯ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺷﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﺳﻠﻄﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺮ ﻫﺮ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ،ﻏﻴﺮ ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻥ ﺟﻤﺎﻝ ﻋﺒﺪﺍﻟﻨﺎﺻﺮ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ،ﺩﺭ ﺳﺎﻳﺮ ﺩﻭﺭﺍﻧﻬﺎ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺩﻭﺳﺘﺎﻧﻬﺎﻯ ﺑﻴﻦ ﻃﺮﻓﻴﻦ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﺼﺮ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﻫﻤﻴﻦ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺻﻤﻴﻤﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ ﺍﻧﻘﻼﺑﻴﻮﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻴﭙﺮﺩﺍﺧﺖ .ﺍﻣﺎ ﻓﺮﺍﺗﺮ ﺍﺯ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﺼﺮ ،ﻏﺎﻟﺐ ﺟﺮﻳﺎﻧﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻴﺖ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﺼﺮ ﺍﺯ ﺳﺎﻝ 1978ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ،ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺗﻰ ﺻﺮﻳﺢ ﻳﺎ ﺿﻤﻨﻰ ،ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻯ ﺭﺳﻤﻰ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﻣﺼﺮ ﺩﺭ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺷﺎﻩ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺍﻧﻘﻼﺑﻴﻮﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻧﺪ .ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺟﺮﻳﺎﻧﻬﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺼﺮ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ
33
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
34
ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺁﻥ ،ﺑﺎﻳﺪ ﺧﺎﻃﺮﻧﺸﺎﻥ ﻛﺮﺩ ﺑﻪ ﺭﻏﻢ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻧﻈﺮ ﻣﻴﺎﻥ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ،ﺍﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎﻧﻬﺎ ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺗﺠﺴﻢ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺷﻜﻞ ﻳﻚ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﻮﺩﻧﺪ. ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ،1979ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺑﺎ ﻣﺬﺍﻛﺮﺍﺕ ﻛﻤﭗ ﺩﻳﻮﻳﺪ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﺭﺥ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺑﺎ ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖ ﭘﻴﻤﺎﻥ ﻛﻤﭗ ﺩﻳﻮﻳﺪ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺍﺧﻮﺍﻥ ﺍﻟﻤﺴﻠﻤﻴﻦ ﻣﻴﺎﻧﻬﺮﻭ ،ﺟﻤﺎﻋﺔ ﺍﻻﺳﻼﻣﻴﺔ ﻭ ﺑﺮﺧﻰ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺩﻭﻟﺖ ﻣﺼﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭘﻴﺮﻭﻯ ﺍﺯ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻣﺒﺎﺩﺭﺕ ﺑﻪ ﺟﻨﮓ ﻣﻘﺪﺱ ﺑﺎ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻓﺮﺍ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﻭ ﺍﺯ ﻣﻮﺿﻊ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻋﻘﺒﻨﺸﻴﻨﻰ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺍﺯ ﺗﻤﺎﻡ ﺧﺎﻙ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺍﺷﻐﺎﻟﻰ ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ ﻛﺮﺩﻧﺪ. ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ،ﺑﺮﺧﻰ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺳﻌﻰ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﺑﺎ ﭘﺮﺭﻧﮓ ﺟﻠﻮﻫﺪﺍﺩﻥ ﺟﻨﺒﻬﻬﺎﻯ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺖ ﻭ ﺷﻴﻌﻰ ﺑﻮﺩﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺟﻨﺒﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺍﺣﻴﺎﻯ ﻓﻜﺮ ﺩﻳﻨﻰ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﻣﻌﺎﺻﺮ ،ﺍﺯ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﺑﻜﺎﻫﻨﺪ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﺼﺮ ﻧﻴﺰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﻄﻊ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺧﻮﺩ ﺑﺎ ﺭژﻳﻢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﻣﻴﺎﻥ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻋﺮﺑﻰ ﺩﺭ ﺍﻧﺰﻭﺍ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷﺖ ،ﺿﻤﻦ ﻣﺤﻜﻮﻡ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻣﺪﺍﺧﻠﻪ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻣﺼﺮ ،ﺳﻌﻰ ﻛﺮﺩ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺑﺰﺭگ ﺟﻠﻮﻩ ﺩﺍﺩﻥ ﺧﻄﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ،ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺋﺘﻼﻑ ﻭ ﺿﻤﻦ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺧﻮﺩ ﺑﺎ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺍﻣﻮﺍﺝ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻬﺎﺭ ﻛﻨﺪ).ﻫﻤﺎﻥ:1385 ، .(272-273ﮔﺮﭼﻪ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﮔﺮﻭﮔﺎﻧﮕﻴﺮﻯ ﺳﻔﺎﺭﺕ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺟﻨﮓ ﺗﺤﻤﻴﻠﻰ، ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﺑﺮﺧﻰ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺍﺧﻮﺍﻧﺎﻟﻤﺴﻠﻤﻴﻦ ﻛﻤﻰ ﺗﻴﺮﻩ ﺷﺪ ،ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻛﻠﻰ ،ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺷﻜﻠﮕﻴﺮﻯ ﻧﻬﻀﺖ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺍﺣﻴﺎﻯ ﻓﻜﺮ ﺩﻳﻨﻰ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﺭﺍ ﻧﻤﻴﺘﻮﺍﻥ ﺍﻧﻜﺎﺭ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺧﺼﻮﺹ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﺍﻟﻬﺎﻣﭙﺬﻳﺮﻯ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﺼﺮ ﻭ ﺷﻜﻠﮕﻴﺮﻯ ﻧﻬﻀﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺷﺪ ﻭ ﺑﻬﺮﻏﻢ ﻭﺟﻮﺩ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﭘﻠﻴﺴﻰ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﻭ ﻓﺸﺎﺭﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﺯ ﺩﺭﻭﻥ ﻭ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﻣﺼﺮ ،ﻫﻨﻮﺯ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﺟﻨﺒﺸﻬﺎﻯ ﻋﻈﻴﻢ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﻰ ،ﺍﺗﺤﺎﺩﻳﻬﻬﺎﻯ ﻛﺎﺭﮔﺮﻯ ﻭ ﺗﺸﻜﻞ ﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ. ﺗﻮﻧﺲ :ﻫﺮﭼﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺖ ﺑﺎ ﻣﺪﺍﺧﻠﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺩﺭ ﺗﻮﻧﺲ ﻭ ﻳﺎ ﺑﺎ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻯ ﻓﻌﺎﻝ ،ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻰ ﻛﻨﺪ ،ﺑﻪ ﮔﺮﺍﻳﺸﻬﺎﻯ ﻣﺨﺎﻟﻔﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﭘﻴﺶ ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺷﺘﺎﺏ ﺑﺨﺸﻴﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪﺍﺭﺍﻥ ﺗﻮﻧﺲ ﻗﺪﺭﺕ ﻭ ﻣﺸﺮﻭﻋﻴﺖ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺳﻨﺘﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺗﺎﺑﻊ
ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻧﻘﺶ ﻭ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺸﻮﺭ ...
ﻧﻈﺎﻣﻬﺎﻯ ﺳﻜﻮﻻﺭ ﻳﺎ ﻏﻴﺮﻣﺬﻫﺒﻰ ﻣﻴﺪﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﻟﺬﺍ ﺑﻪ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻴﺎﻧﺪﻳﺸﻴﺪﻧﺪ) ،ﺍﺳﭙﻮﺯﻳﺘﻮ .(171-190 :1382،ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻯ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺩﻭﻟﺖ، ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻟﮕﻮﻳﻰ ﺿﺮﻭﺭﻯ ﺩﺭ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻰ ﻭ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺘﭙﺬﻳﺮﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺗﻠﻘﻰ ﻣﻴﻜﺮﺩﻧﺪ .ﺍﺯ ﺍﻳﻨﺮﻭ ﺗﺄﺛﻴﺮﭘﺬﻳﺮﻯ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺗﻠﻘﻰ ﻛﺮﺩﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺣﺎﻛﻤﺎﻥ ﺗﻮﻧﺲ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺧﻮﺩ ،ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﺩﺭ ﺩﻫﻪ 1980ﻣﻨﺎﺯﻋﻬﺎﻯ ﺑﻴﻦ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺎ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻯ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮﺩ )ﻫﻤﺎﻥ :1382 ،ﺹ .(172ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﺎ ﺣﺪﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﺧﻄﺮﻧﺎﻙ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻛﻪ »ﺩﻭﻟﺖ ﺗﻮﻧﺲ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﻓﻊ ﺍﻳﻦ ﺗﻬﺪﻳﺪﻫﺎ ،ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1982ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﺻﺮﻓﻬﺠﻮﻳﻰ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﻣﺎﻟﻰ ﻭ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ ﺟﻨﮓ ﺗﺤﻤﻴﻠﻰ ،ﺳﻔﺎﺭﺕ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺗﻌﻄﻴﻞ ﻛﺮﺩ« )ﻣﺤﻤﺪﻯ .(1385:294 ﻧﻔﻮﺫ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺗﻮﻧﺲ ﺑﺮ ﻓﻌﺎﻻﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻰ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺭﺍﺷﺪ ﺍﻟﻐﻨﻮﺷﻰ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺍﻟﮕﻮﺑﺮﺩﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺟﺴﺎﺭﺕ ﺩﺭ ﺑﻴﺎﻥ ﺧﻮﺍﺳﺘﻬﻬﺎﻯ ﺧﻮﺩ ،ﺟﻨﺒﺶ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ »ﺣﺮﻛﺔ ﺍﻻﺗﺠﺎﺓ ﺍﻻﺳﻼﻣﻴﺔ« ﺭﺍ ﺩﺭ ﺗﻮﻧﺲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺩﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ »ﺟﻨﺒﺶ ﻧﻬﻀﺖ« ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺎﻡ ﺩﺍﺩ .ﺍﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶ ﺑﺎ ﻫﺪﻑ ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﻰ ﺳﻜﻮﻻﺭﻳﺴﻢ ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﺗﻮﻧﺲ ﻭ ﺭﻭﻯ ﻛﺎﺭ ﺁﻣﺪﻥ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﻪ ﺳﺒﻚ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﺎ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﺩﺍﺩﮔﺎﻫﻬﺎﻯ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻯ ﻏﻴﺮﻣﺬﻫﺒﻰ ﺗﻮﻧﺲ ،ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶ ﺭﻭﺍﻧﻪ ﺯﻧﺪﺍﻥ ﺷﺪﻧﺪ. ﺍﻟﺠﺰﺍﻳﺮ :ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺯﻣﻴﻨﻬﻬﺎ ﻭ ﺍﺳﺘﻌﺪﺍﺩﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﻟﺠﺰﺍﻳﺮ ﺑﻮﺩ ،ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻘﺶ ﻣﺸﻮﻕ ﻭ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺣﻴﺎﺕ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺖ .ﻳﺄﺱ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﻓﻘﺪﺍﻥ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻭ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻟﺠﺰﺍﻳﺮ ﻭ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻋﺪﻡ ﺗﺤﻘﻖ ﻭ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﺳﺒﺐ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺗﺼﻮﺭ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻟﺠﺰﺍﻳﺮ ،ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﻭﻗﻮﻉ ﻫﺮ ﻧﻮﻉ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺩﻳﻨﻰ ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ ﺟﻠﻮﻩ ﻛﻨﺪ .ﻭﻟﻰ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻭﺭ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻟﺠﺰﺍﻳﺮ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩ ﻛﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﺑﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺩﮔﺮﮔﻮﻧﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﺣﻜﻮﻣﺘﻰ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻨﺎ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎﻥ» ،ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﺟﻮ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻟﺠﺰﺍﻳﺮ ﺑﻮﺩ ،ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ .ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻟﺠﺰﺍﻳﺮ ﻫﻢ ﺍﺯ ﺳﺎﻝ 57ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﭘﻰ ﮔﻴﺮﻯ ﻣﻰ ﻛﺮﺩﻧﺪ«. ﺗﺄﺛﻴﺮﺍﺕ ﻋﻤﻴﻘﻰ ﻛﻪ ﻭﺍژﮔﻮﻧﻰ ﺭژﻳﻢ ﭘﻬﻠﻮﻯ ﻭ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﮔﺬﺍﺷﺖ ،ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺣﺎﻛﻤﺎﻥ ﺍﻟﺠﺰﺍﻳﺮ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪ
35
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
36
ﺣﺮﻛﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ،ﻧﺎﭼﺎﺭ ﺑﻪ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﺷﻴﻮﻫﻬﺎﻳﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻮﻗﻒ ﻳﺎ ﻛﻨﺪ ﻛﺮﺩﻥ ﺭﺷﺪ ﺍﺳﻼﻣﮕﺮﺍﻳﻰ ﺷﻮﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ ﺑﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻓﻀﺎﻯ ﺑﺎﺯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﻪ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻯ ﻣﺬﻫﺒﻰ ،ﺩﺭﺻﺪﺩ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﺭﺍﺩﻳﻜﺎﻟﻴﺰﻩ ﺷﺪﻥ ﺟﻨﺒﺶ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮﺁﻣﺪﻧﺪ، ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻝ ،ﻭﻗﻮﻉ ﻋﻮﺍﻣﻠﻰ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﻭﺭﻭﺩ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺑﻪ ﻣﺴﺠﺪﺍﻟﺤﺮﺍﻡ ﻭ ﺗﺮﻭﺭ ﺳﺎﺩﺍﺕ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺧﺎﻟﺪ ﺍﺳﻼﻣﺒﻮﻟﻰ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ،ﻧﻔﻮﺫ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻟﺠﺰﺍﻳﺮ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺳﺎﻳﺮ ﻧﻘﺎﻁ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ،ﺣﺮﻛﺘﻬﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﮔﺴﺘﺮﺩﻫﺎﻯ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﺣﺮﻛﺖ ﻫﺎﻯ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﻰ ﻭ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻯ ﺭﺍﺩﻳﻜﺎﻝ ،ﺑﻪ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺣﻴﺎﺕ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻨﺪ .ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺳﺮﻛﻮﺏ ﺍﺳﻼﻣﮕﺮﺍﻳﺎﻥ ،ﺳﺮﺍﻥ »ﺟﺒﻬﻪ ﻧﺠﺎﺕ ﺍﺳﻼﻣﻰ« ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﺗﻬﺎﻡ ﺗﻮﻃﺌﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺎﺯﺩﺍﺷﺖ ﻛﺮﺩ ﺗﺎ ﺍﺯ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪﻥ ﺍﻟﺠﺰﺍﻳﺮ ﺑﻪ ﻛﺸﻮﺭﺍﺳﻼﻣﻰ ﺷﺒﻴﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﻛﻨﺪ ).ﮔﻠﻰ ﺯﻭﺍﺭﻩ( 363 - 364 : 1380، ﻧﻴﺠﺮﻳﻪ :ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺩﺭ ﻏﺮﺏ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ﺑﺎ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﻣﻴﻠﻴﻮﻧﻬﺎ ﻧﻔﺮ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺣﻴﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺍﺛﺮﭘﺬﻳﺮﻯ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻭ ﻧﻤﻮﺩﻫﺎﻯ ﺗﺤﻜﻴﻢ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻰ ﻧﻴﺠﺮﻳﻪ ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﻮﺩﻫﻬﺎﻯ ﻭﺳﻴﻊ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﺭﻭﺳﺘﺎﻫﺎ ﻭ ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺳﺮﺍﻳﺖ ﻛﺮﺩ ،ﻣﺘﺄﺛﺮ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ )ﻣﺤﻤﺪﻯ .(327 :1385 ،ﻭ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ،ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﻭ ﻓﻜﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻧﻴﺠﺮﻳﻪ ،ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻣﺤﺮﻭﻡ ﺷﻤﺎﻝ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ،ﺍﺣﺴﺎﺳﺎﺕ ﻭ ﻭﺍﻛﻨﺸﻬﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺍﻧﮕﻴﺨﺖ ﻭ ﺍﺣﻴﺎﮔﺮﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﻰ ﺑﺮ ﻗﻴﺎﻣﻬﺎﻯ ﺍﺣﻴﺎﮔﺮﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ﺩﺍﺷﺖ ﺍﺳﺖ. )ﺍﺳﭙﻮﺯﻳﺘﻮ 317 : 1382،ﻭ .( 310ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻧﻴﺠﺮﻳﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺣﻴﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻏﺮﺏ ﺗﺮﻏﻴﺐ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ ﺍﺯ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﻣﻀﺎﻣﻴﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺗﻘﺒﻴﺢ ﻓﺴﺎﺩ ﺍﺩﺍﺭﻯ، ﺭﺩ ﻣﺎﺩﻳﮕﺮﺍﻳﻰ ﻓﺰﻭﻥ ﺧﻮﺍﻫﺎﻧﻪ ،ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﺍﺯ ﻏﺮﺑﺰﺩﮔﻰ ﻭ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. ﺫﻛﺮ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺿﺮﻭﺭﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ، ﮔﺮﭼﻪ ﺍﻟﻬﺎﻣﺒﺨﺶ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺗﺮﻏﻴﺐ ﻭ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺁﻧﺎﻥ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺍﺣﻴﺎﮔﺮﻯ ﻭ ﺍﺻﻼﺡ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﻣﻴﺎﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺰﺩ ،ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻝ ،ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻯ ﺍﺣﻴﺎﮔﺮﺍﻧﻪ ﺩﺭ ﻧﻴﺠﺮﻳﻪ ﺍﺳﺎﺳ ًﺎ ﺩﺭﻭﻧﺰﺍ ﻭ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﻪ ﻗﻮﻝ ﮔﻔﺘﻪ »ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﮔﺎﻣﺒﺎﺭﻯ« ،ﺍﻛﺜﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻧﻴﺠﺮﻳﻪ ﺑﺎ ﺁﻧﻜﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻰ ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭ ﻣﻌﻤﻮﻝ ﺷﺪﻥ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ
ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻧﻘﺶ ﻭ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺸﻮﺭ ...
ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻛﺜﺮﺗﮕﺮﺍ ﭘﺎﻳﺒﻨﺪﻧﺪ«) .ﻫﻤﺎﻥ ،ﺹ .(21:31 ﺳﻮﺩﺍﻥ :ﺳﻮﺩﺍﻥ ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺟﺪﻯ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﺘﺄﺛﺮ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺳﺮﭘﻞ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻬﻤﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﺍﺳﻼﻣﮕﺮﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻭﺳﻴﻌﻰ ﺍﺯ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺏ ﻣﻴﺂﻳﺪ .ﺍﮔﺮﭼﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺩﻫﻪ ﺍﻭﻝ ،ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﻪ ﺳﺰﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﺳﻮﺩﺍﻥ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ،ﻭﻟﻰ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ ﻳﻚ ﺩﻫﻪ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ،ﻋﻤﺮ ﺍﻟﺒﺸﻴﺮ ﺩﺭ ﺳﻮﺩﺍﻥ ﺑﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﺭﺳﻴﺪ ﻭ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﮔﺮﺍﻳﺸﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ .ﻭﻯ ﺑﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺣﺴﻦ ﺍﻟﺘﺮﺍﺑﻰ ﺩﺭ ﺍﻟﮕﻮﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺑﺴﻴﺞ ﺗﻮﺩﻫﺎﻯ ،ﺩﺭﺻﺪﺩ ﺭﻓﻊ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺩﺍﺧﻠﻰ ،ﻧﻈﻴﺮ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺟﻨﻮﺏ ،ﻓﻘﺮ ﻭ ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪﮔﻰ ﻭ ﻗﻄﻊ ﻧﻔﻮﺫ ﻭ ﻣﺪﺍﺧﻠﻪ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺑﺮﺁﻣﺪ ﻭ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﻯ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﻛﺮﺩﻧﺪ) .ﺍﻣﺮﺍﺋﻰ .( 247 : 1383،ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻋﻤﺮ ﺍﻟﺒﺸﻴﺮ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ» :ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭﺍﻗﻌﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻋﻈﻴﻤﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺑﺎ ﭼﺸﻢ ﺍﻣﻴﺪ ﻧﮕﺎﻩ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻳﻢ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﺑﺨﺶ ﺧﻮﺩ ﻣﻰ ﺩﺍﻧﻴﻢ .ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻣﺎ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺭﻏﻢ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺗﺤﻤﻴﻠﺸﺪﻩ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ،ﺣﺮﻛﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﻫﻴﻢ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻩ ﺑﻪ ﺧﺪﺍ ﺗﻮﻛﻞ ﻛﻨﻴﻢ« )ﮔﻠﻰ ﺯﻭﺍﺭﻩ1380، .(433:ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺗﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺩﺳﺖ ،ﺩﺳﺘﺎﻭﻳﺰﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﻰ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﻣﺼﺮ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺍﺯ ﺗﺪﺍﻭﻡ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺻﺪﻭﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﺑﻪ ﺧﻄﺮ ﺍﻓﺘﺎﺩﻥ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺧﻮﺩ ﺳﺨﻦ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ ﻭ ﺑﺮﺧﻰ ﻓﺸﺎﺭﻫﺎ ﻭ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ﻋﻠﻴﻪ ﺧﻮﺩ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻣﺒﻨﺎ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻛﻨﻨﺪ) .ﺧﺮﻣﺸﺎﺩ، (90 : 1386 ﻣﺮﺍﻛﺶ :ﺩﺭ ﻣﺮﺍﻛﺶ ﻧﻴﺰ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺣﺮﻛﺘﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺷﺪ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﻣﻌﺮﻭﻓﺘﺮﻳﻦ ﻓﺮﺩ ﺩﺭ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﺟﺮﻳﺎﻧﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﮕﺮﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﻣﺮﺍﻛﺶ ﻋﺒﺪﺍﻟﺴﻼﻡ ﻳﺎﺳﻴﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺳﺘﺎﻳﺶ ﻭﻯ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﻭ ﺗﻼﺵ ﻭﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺣﺰﺏ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﻮﺟﺐ ﺑﻪ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮﻯ ﻭﻯ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1984ﺷﺪ )ﺩﻛﻤﺠﻴﺎﻥ .( 377 :1377،ﺑﺎ ﻧﺸﺎﻧﻬﻬﺎﻯ ﺭﺷﺪ ﺟﻨﺒﺸﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻣﺮﺍﻛﺶ ،ﭘﺎﺩﺷﺎﻩ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻯ ﺍﻓﺮﺍﻃﻰ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﻮﻃﺌﻬﭽﻴﻨﻰ ﻣﺘﻬﻢ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﻣﺪﻋﻰ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺷﻮﺭﺷﻴﺎﻥ ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭ ﺑﺮﭘﺎﻳﻰ ﻳﻚ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻓﺮﺍﻃﻰ ﺑﻪ ﺷﻴﻮﻩ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﻟﺬﺍ ﺑﺎ ﺗﺮﺱ ﺍﺯ ﺍﻟﮕﻮﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺳﺮﻛﻮﺏ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺷﺪﺕ ﮔﺮﻓﺖ .
37
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
38
.5ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻋﺮﺍﻕ :ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﻬﻢ ﻋﺮﺑﻰ ﺑﺎ ﺍﻛﺜﺮﻳﺖ ﺷﻴﻌﻰ ،ﻛﺎﻧﺎﻟﻰ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻀﻮﺭ ﻭ ﺻﺪﻭﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﻋﺮﺏ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﻣﻰ ﺭﻓﺖ؛ ﺑﺪﺍﻥ ﻋﻠﺖ ﻛﻪ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻋﺮﺍﻕ ﺑﺎ ﺭژﻳﻢ ﺑﻌﺚ ﺩﺭﮔﻴﺮ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺗﺄﺛﻴﺮﻯ ﻋﻤﻴﻖ ﻭ ﺳﺮﻳﻊ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻋﺮﺍﻕ ﺑﺮ ﺟﺎﻯ ﮔﺬﺍﺷﺖ .ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎﻯ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺷﻴﻌﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ،ﺗﻬﺪﻳﺪﻯ ﺟﺪﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺛﺒﺎﺕ ﺭژﻳﻢ ﺑﻌﺜﻰ ﺑﻮﺩ)ﺷﻴﺮﺍﺯﻯ .(68:1384 ،ﺍﺯ ﻫﻤﺎﻥ ﺭﻭﺯﻫﺎﻯ ﺍﻭﻝ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﻪ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺁﺷﻜﺎﺭﺍ ﺍﺯ ﺻﺪﻭﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺳﺨﻦ ﻣﻴﮕﻔﺘﻨﺪ ،ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺩﺭ ﻋﺮﺍﻕ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻳﺎﻓﺖ ﻭ »ﺁﻳﺘﺎﷲ ﺻﺪﺭ« ﺩﺭ ﻋﺮﺍﻕ ﻧﻘﺸﻰ ﺑﺮ ﻋﻬﺪﻩ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻋﻬﺪﻫﺪﺍﺭ ﺁﻥ ﺑﻮﺩ .ﺑﺎ ﻓﺘﻮﺍﻯ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﻋﻀﻮﻳﺖ ﺩﺭ ﺣﺰﺏ ﺑﻌﺚ ﺗﻮﺳﻂ ﺁﻳﺘﺎﷲ ﺻﺪﺭ ﻛﻪ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻋﺮﺍﻕ ﺭﺍ ﺑﺮﻋﻬﺪﻩ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ)ﺍﻣﺮﺍﺋﻰ .(212 :1383،ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻴﺮﺳﻴﺪ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻋﺮﺍﻕ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻫﺮ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻣﺸﺘﺎﻕ ﺍﻟﮕﻮﺑﺮﺩﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ)ﻃﺎﻫﺮﻯ(27 :1387 ، ﺷﻬﺎﺩﺕ ﺁﻳﺖ ﺍﷲ ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪﺑﺎﻗﺮ ﺻﺪﺭ ﻭ ﺧﻮﺍﻫﺮﺵ ﺑﻨﺖ ﺍﻟﻬﺪﻯ ﺻﺪﺭ ﺩﺭ ﺍﻭﺍﻳﻞ ﻓﺮﻭﺭﺩﻳﻦ 1359ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺩﺭ ﭘﻴﺎﻣﻰ ﺍﺯ ﺍﺭﺗﺶ ﻭ ﻣﻠﺖ ﻋﺮﺍﻕ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﻗﻴﺎﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﻰ ﺩﻭﻟﺖ ﺻﺪﺍﻡ ﻛﻨﺪ ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ،ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﻋﻠﻴﻪ ﺭژﻳﻢ ﺑﻌﺚ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺷﺪﺕ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺍﻭﺝ ﺍﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﺩﺭ ﺗﻘﺎﺑﻞ ﺣﺰﺏ ﺍﻟﺪﻋﻮﻩ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎ ﺭژﻳﻢ ﺑﻌﺚ ﻭ ﺷﻜﻠﮕﻴﺮﻯ ﻣﺠﻠﺲ ﺍﻋﻼﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻋﺮﺍﻕ ﺑﺎ ﻫﺪﻑ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﻮﺩ)ﻣﻠﻜﻮﺗﻴﺎﻥ .(275 :1382 ،ﺍﻳﻦ ﻭﺿﻌﻴﺖ ،ﺻﺪﺍﻡ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﻣﺴﺘﺒﺪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﺭﺍ ﺁﺷﻔﺘﻪ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ .ﺑﺎ ﺷﺪﺕ ﻗﻴﺎﻣﻬﺎ ﻋﻠﻴﻪ ﺻﺪﺍﻡ ،ﻭﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ ﻓﺮﺻﺖ ﻭ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﻈﺎﻡ ﺧﻮﺩ ﺗﻠﻘﻰ ﻭ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺑﺎ ﺗﻤﺎﻡ ﻗﻮﺍ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮﺩ. ﮔﺮﭼﻪ ﻇﺎﻫﺮﺍً ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﻣﺮﺯﻯ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﺻﻠﻰ ﺗﺠﺎﻭﺯ ﻋﺮﺍﻕ ﺑﻪ ﺧﺎﻙ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻋﻼﻡ ﺷﺪﻩ ،ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﺗﺠﺎﻭﺯ ﻋﺮﺍﻕ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻧﺎﺭﺿﺎﻳﺘﻰ ﻗﺪﺭﺕ ﻫﺎﻯ ﺑﻴﻨﺎﻟﻤﻠﻠﻰ ﻭ ﻣﻨﻄﻘﻬﺎﻯ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻧﮕﺮﺍﻧﻰ ﺍﺯ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺁﻥ ﺑﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺩﻭﻟﺘﻬﺎﻯ ﻣﺤﺎﻓﻈﻬﻜﺎﺭ ﻋﺮﺑﻰ ﺑﻮﺩ . ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ :ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺣﺮﻛﺘﻬﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦﺳﺎﻝﭘﺲﺍﻧﻘﻼﺏﺻﻮﺭﺕﮔﺮﻓﺖ،ﺑﺮﻭﺯﻧﺎﺁﺭﺍﻣﻰﻭﻃﻐﻴﺎﻥﺍﺧﻮﺍﻧﺎﻟﻤﺴﻠﻤﻴﻦﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﻧﻮﺍﻣﺒﺮ 1979ﺩﺭ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺑﻪ ﭘﺎﺩﺷﺎﻫﻰ ﺳﻌﻮﺩﻯ ﺑﻮﺩ .ﺑﺎﺍﻳﻨﻜﻪ ﮔﺮﭼﻪ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﻰ ﺑﻴﻦ ﺍﻳﻦ ﻭﺍﻗﻌﻪ ﺑﺎ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﺒﻮﺩ ،ﻭﻟﻰ ﺑﺎﺯﺗﺎﺏ ﺭﻭﺍﻧﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ،ﻋﺎﻣﻠﻰ ﻣﺆﺛﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻭﺍﻗﻌﻪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ
ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻧﻘﺶ ﻭ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺸﻮﺭ ...
ﻣﻴﺂﻳﺪ)ﺍﺳﭙﻮﺯﻳﺘﻮ .(117 :1382،ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻭﺍﻗﻌﻪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺟﻬﻴﻤﺎﻥ ﺍﻟﻌﺘﻴﺒﻰ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ ،ﻣﺴﺠﺪﺍﻟﺤﺮﺍﻡ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﻥ ﺳﻨﻰ ﺑﻪ ﻣﺪﺕ ﺩﻭ ﻫﻔﺘﻪ ﺗﺼﺮﻑ ﺷﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﺍﺯ ﻭﺍﻗﻌﻪ ﺗﺼﺮﻑ ﻣﺴﺠﺪﺍﻟﺤﺮﺍﻡ ﺳﺮ ﺩﺭ ﮔﺮﻳﺒﺎﻥ ﺑﻮﺩ ،ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﻭﺍﻗﻌﻪ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺛﺮﻭﺗﻤﻨﺪ ﺍﻻﺣﺴﺎء ﻭ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻗﻄﻴﻒ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺁﻥ ﻧﻴﺰ ﺷﻮﺭﺷﻬﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻭﻗﻮﻉ ﭘﻴﻮﺳﺖ .ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻗﻴﺎﻣﻬﺎ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﺑﺎ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﺯ ﺗﺒﻌﻴﺾ ﺣﻜﺎﻡ ﺳﻨﻰ ﺁﺯﺭﺩﻩ ﻭ ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺗﻮﺯﻳﻊ ﻋﺎﺩﻻﻧﻪ ﺩﺭﺁﻣﺪ ﻧﻔﺖ ﻭ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﺣﻜﺎﻡ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﻬﺖ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻗﻴﺎﻣﻬﺎﻯ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ،ﺿﻤﻦ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﺗﺤﺒﻴﺐ ﻭ ﺭﻓﻊ ﺑﺮﺧﻰ ﻛﺎﺳﺘﻴﻬﺎ، ﻧﺎﺭﺿﺎﻳﺘﻴﻬﺎﻯ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺷﺪﺕ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﺳﺮﻛﻮﺏ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﺗﺎ ﺍﺯ ﺗﺄﺛﻴﺮﻫﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﻛﻨﻨﺪ .ﺫﻛﺮ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺿﺮﻭﺭﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﻯ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﺻﺪﻭﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺟﻨﮓ ﻋﺮﺍﻕ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺧﻮﺩ ،ﺑﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﻫﻤﺮﺍﻫﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺑﻪ ﺗﺄﺳﻴﺲ »ﺷﻮﺭﺍﻯ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎﺭﺱ« ﻛﺮﺩ. ﺑﺤﺮﻳﻦ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﻤﺎﻟﻚ ﻋﺮﺑﻰ ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎﺭﺱ ،ﻋﺮﺑﻰ ﺑﻪ ﻟﺤﺎﻅ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﺎﻻﻯ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻭ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﻨﻴﺎﺩﮔﺮﺍﻳﻰ ﺷﻴﻌﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ،ﻛﺎﻧﻮﻥ ﺭﺳﺘﺎﺧﻴﺰ ﺷﻴﻌﻪ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﻴﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﺮﻛﺰﻯ ﺧﺼﻮﻣﺖ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺑﻬﺪﻧﺒﺎﻝ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺟﻨﺒﺸﻰ ﻧﻴﺮﻭﻣﻨﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺗﺄﺛﻴﺮﭘﺬﻳﺮﻯ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺍﻧﻘﻼﺑﻴﻮﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ،ﺣﺮﻛﺎﺕ ﭼﻨﺪﻯ ﻋﻠﻴﻪ ﺣﻜﺎﻡ ﺧﻮﺩ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ »ﻫﺎﺩﻯ ﻣﺪﺭﺳﻰ« ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1979 ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺑﻪ ﺷﻜﻠﮕﻴﺮﻯ ﺩﻭ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﻋﻠﻨﻰ ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻫﺎﻯ 17ﺁﻛﻮﺳﺖ )ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﺭﻭﺯ ﻗﺪﺱ( ﻭ 19ﺁﮔﻮﺳﺖ )ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﺩﺍﺷﺖ ﻣﺪﺭﺳﻰ( ﺷﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ،ﺍﺧﺮﺍﺝ ﻭﻯ ﺩﺭ 31ﺁﮔﻮﺳﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺩﺍﺷﺖ ) .ﻣﺤﻤﺪﻯ ( 202 : 1385 ﺩﺭ ﺁﻭﺭﻳﻞ 1980ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺗﻠﻮﻳﺤﻰ ﺍﻋﺪﺍﻡ ﺁﻳﺖ ﺍﷲ ﺻﺪﺭ ﺗﻮﺳﻂ ﺭژﻳﻢ ﻋﺮﺍﻕ ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺐ ﺣﻜﺎﻡ ﺑﺤﺮﻳﻦ ،ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﻣﻨﺎﺯﻋﺎﺕ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺷﺪﺕ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭘﻰ ﺁﻥ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﺍﺯ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺑﺤﺮﻳﻦ ﺭﺍ ﺳﺮﻛﻮﺏ ﻛﺮﺩﻧﺪ)ﻫﻤﺎﻥ، .(192: 1385ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎ ﺣﻤﻠﻪ ﻋﺮﺍﻕ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺁﻥ ﭘﻴﻮﺳﺘﻦ ﺑﺤﺮﻳﻦ ﺑﻪ ﭘﻴﻤﺎﻥ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺑﺎ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﻭ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎﺭﺱ، ﮔﺮﭼﻪ ﺗﺎ ﺣﺪﻭﺩ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺻﺪﻭﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﻬﺎﺭ ﺷﺪ ،ﻭﻟﻰ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻝ، ﺭﻳﺸﻬﻬﺎ ﻭ ﺯﻣﻴﻨﻬﻬﺎﻯ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﻃﻐﻴﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﺤﺮﻳﻦ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺩﺭ
39
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
40
ﻣﻘﺎﺑﻞ ،ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﻫﺎﻯ ﺧﺸﻮﻧﺘﺒﺎﺭ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﺑﺤﺮﻳﻦ ﺑﺎ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻰ ﻣﻌﻠﻮﻝ ﻣﺤﺮﻭﻣﻴﺖ ﺍﻛﺜﺮﻳﺖ ﺷﻴﻌﻪ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺍﻗﻠﻴﺖ ﺣﺎﻛﻢ ﺳﻨﻰ ﺑﻮﺩ ،ﺑﺎ ﺟﺪﻳﺖ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺳﺮﻛﻮﺏ ﻛﻮﺩﺗﺎ ﺗﻮﺳﻂ »ﺟﺒﻬﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺑﺤﺮﻳﻦ« ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1981ﺑﻮﺩ)ﻣﻠﻜﻮﺗﻴﺎﻥ .(275 :1382 ،ﺑﻪ ﺭﻏﻢ ﺳﺮﻛﻮﺏ ﻣﺨﺎﻟﻔﺘﻬﺎﻯ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻛﻪ ﻏﺎﻟﺐ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﺴﺒﺖ ﺩﺍﺩﻩ ﻣﻰ ﺷﺪ ،ﻭﻟﻰ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻝ ﺍﻳﻦ ﻗﻴﺎﻣﻬﺎ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﺳﺮﻛﻮﺏ ﺳﺎﻝ 1994ﺑﻮﺩ .ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﻣﻬﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶ، ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺑﺮ ﺍﺳﺘﻤﺮﺍﺭ ﻗﻴﺎﻡ ﺗﺎ ﻣﻮﺍﻓﻘﺖ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﻪ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻧﻰ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻛﺮﺩﻩ ) ﻣﺤﻤﺪﻯ .( 193 : 1385ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺣﺎﻛﻤﺎﻥ ﺑﺤﺮﻳﻦ ﺑﻬﺪﻟﻴﻞ ﺗﺮﺱ ﺍﺯ ﺣﺮﻛﺘﻬﺎﻯ ﺍﺻﻼﺣﮕﺮﺍﻳﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻝ ﺍﺧﻴﺮ ،ﺑﺎ ﺍﻋﻄﺎﻯ ﺁﺯﺍﺩﻳﻬﺎﻯ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺤﺮﻳﻦ ﻭ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺷﻴﻌﻪ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﻣﻠﻰ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻗﻴﺎﻣﻬﺎ ﺧﺎﺗﻤﻪ ﺩﺍﺩﻧﺪ . ﻛﻮﻳﺖ :ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻛﻮﻳﺖ ﻛﻪ ﺭژﻳﻢ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻗﺒﻞ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻳﻚ ﻗﺪﺭﺕ ﻣﻨﻄﻘﻬﺎﻯ ﺣﺎﻓﻆ ﻭﺿﻊ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻭ ﻳﻚ ﻣﺘﺤﺪ ﺗﻠﻘﻰ ﻣﻴﻜﺮﺩ ،ﻫﺮﮔﺰ ﻣﺎﻳﻞ ﻧﺒﻮﺩ ﻛﻪ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺳﻴﺎﺳﻰ -ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻬﺎﻯ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮﻯ ﻣﻨﻔﻰ ﺑﺮ ﺣﻜﻮﻣﺖ ،ﺗﻤﺎﻣﻴﺖ ﺍﺭﺿﻰ ﻭ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﻰ ﻛﻮﻳﺖ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻛﻮﻳﺘﻰ ﺍﺯ ﻭﺭﻭﺩ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺑﻪ ﻛﻮﻳﺖ ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ ﻛﺮﺩﻧﺪ. ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻛﻮﻳﺘﻴﻜﻪ ﺑﻪ ﺣﻔﻆ ﻭﺿﻊ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎﺭﺱ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ،ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺎ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺍﺣﺘﻴﺎﻃﺂﻣﻴﺰ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﻣﺠﺒﻮﺭ ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎ ﻭ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭﻯ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺩﻭﺟﺎﻧﺒﻪ ﺑﺎ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺷﺪﻧﺪ).ﻣﺤﻤﺪﻯ (182:1385 ،ﺍﻗﻠﻴﺖ ﺷﻴﻌﻰ ﻛﻮﻳﺖ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﻣﻘﻴﻢ ﻛﻮﻳﺖ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ،ﺍﺯ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺑﻬﻮﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻩ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﺳﺘﻘﺮﺍﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺣﺠﺘﺎﻻﺳﻼﻡ »ﻋﺒﺎﺱ ﻣﻬﺮﻯ« ﻛﻪ ﺍﺯ ﺧﻮﻳﺸﺎﻭﻧﺪﺍﻥ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺑﻮﺩ ،ﺍﺑﺘﻜﺎﺭ ﻋﻤﻞ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻛﻮﻳﺖ ﺑﻬﺪﺳﺖ ﮔﺮﻓﺖ .ﺑﻪ ﺭﻏﻢ ﺍﺧﺮﺍﺝ ﻭﻯ ﺍﺯ ﻛﻮﻳﺖ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﻳﺮﺍﺩ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻛﻮﻳﺘﻰ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﻧﻬﻀﺖ ﺳﻴﺎﺳﻰ »ﺣﺰﺏ ﺍﷲ ﻛﻮﻳﺖ« ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﺪﻫﻰ ﻧﺸﺪﻧﺪ)ﻣﻠﻜﻮﺗﻴﺎﻥ (276 :1382 ،ﻭ ﺩﺳﺖ ﺑﻪ ﺷﻮﺭﺷﻬﺎﻳﻰ ﺯﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺑﻪ ﺑﻤﺒﮕﺬﺍﺭﻳﻬﺎ ﻭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻯ ﺿﺪ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻧﺰﺩﻳﻜﻰ ﺳﻔﺎﺭﺗﺨﺎﻧﻬﻬﺎﻯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﻤﻼﺕ ﺭﺍ ﺗﻜﺬﻳﺐ ﻛﺮﺩ) .ﺍﻣﺮﺍﺋﻰ .(224:1383ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻛﻮﻳﺘﻰ ﻧﻴﺰ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻞ ﺍﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎﻧﻬﺎﻯ ﻭ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺍﻳﻦ ﻣﺨﺎﻟﻔﺘﻬﺎ ﺑﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ،ﻣﺒﺎﺩﺭﺕ ﺑﻪ ﺍﺧﺮﺍﺝ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﻣﻘﻴﻢ ﻛﻮﻳﺖ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺪﺗﻰ ﺑﺎ ﺍﻓﺘﺘﺎﺡ ﻣﺠﻠﺲ ﻣﻠﻰ ﻭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻭﺯﺭﺍﻯ ﺷﻴﻌﻰ
ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻧﻘﺶ ﻭ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺸﻮﺭ ...
ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺑﻪ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺍﻳﻦ ﻣﺨﺎﻟﻔﺘﻬﺎ ﻛﺮﺩﻧﺪ)ﻣﺤﻤﺪﻯ(189:1385 ، ﺳﻮﺭﻳﻪ :ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻭﻳﮋﮔﻰ ﻛﺎﻣ ً ﻼ ﻣﺠﺰﺍﻳﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﻣﺤﺴﻮﺳﺘﺮﻳﻦ ﻧﻤﻮﺩ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺩﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﻪ ﻣﺘﺤﺪﺍﻧﻰ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻯ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﭘﺪﻳﺪﻩ ﺻﺪﻭﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﭘﻴﺎﻡ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻣﺘﻌﺎﺭﻑ ﺷﻴﻮﻫﺎﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﻭ ﺟﺬﺏ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻧﻔﻰ ﺩﻭﻟﺘﻬﺎﻯ ﻣﺴﺘﺒﺪ ﻭ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﻋﺮﺏ ﺑﻮﺩ .ﻟﺬﺍ ﺩﺭ ﻫﻤﮕﺮﺍﻳﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻛﻪ ﺭﺳﻤ ًﺎ ﭘﺎﻳﺒﻨﺪ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﺘﻰ-ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﻰ ﺑﻌﺚ ﺑﻮﺩ ،ﺑﺮﺧﻼﻑ ﻋﺮﻑ ﻣﻴﻨﻤﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻯ ﺑﺪﺍﻥ ﻋﻠﺖ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﺍﺯ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻭ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ،ﺍﺗﺨﺎﺫ ﺟﺒﻬﻪ ﻭﺍﺣﺪ ﺩﺭ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻋﻠﻴﻪ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﻢ ﻭ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎﺭﺱ ﻭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﭘﺎﻳﮕﺎﻩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻯ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﻋﻼﻗﻬﻤﻨﺪﻯ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﺷﺪ ،ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﻫﺎ ﺗﺎ ﺣﺪﻯ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺣﺘﻰ ﺑﺮﺧﻰ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﮕﺮﺍﻯ ﺳﻮﺭﻳﻪ ،ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ »ﺍﺧﻮﺍﻧﺎﻟﻤﺴﻠﻤﻴﻦ« ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﺑﺎ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺑﻪ ﺭژﻳﻢ ﺻﺪﺍﻡ ﺣﺴﻴﻦ ،ﺣﻤﻼﺕ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻋﻠﻴﻪ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺁﻏﺎﺯ ﻛﺮﺩﻧﺪ) ﻣﺤﻤﺪﻯ.( 215 - 216 : 1385 ، ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ :ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎﻯ ﻛﻪ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺁﺭﻣﺎﻧﻬﺎﻯ ﺍﺻﻠﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﻣﻈﻠﻮﻣﺎﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﻮﺩ ،ﻟﺬﺍ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺍﺯ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺩﺭ ﺻﺪﺭ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻧﻈﺎﻡ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﻴﺰ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻭ ﺗﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺗﺎ ﻣﺤﻮ ﻧﻬﺎﻳﻰ ﺁﻥ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ )ﺷﻴﺮﻭﺩﻯ:1385 ، .(394ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺣﺎﻓﻆ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺭژﻳﻢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﺑﻮﺩﻩ ،ﻭﻟﻰ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﻪ ﻛﺎﻧﻮﻥ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﮔﺮﺩﻳﺪ ﻭ ﭘﺮﭼﻢ ﻣﺒﺎﺭﺯﻫﺎﻯ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺳﺮﺍﻥ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﺑﺎ ﺍﻣﻀﺎﻯ ﭘﻴﻤﺎﻥ ﻛﻤﭙﺪﻳﻮﻳﺪ ﺑﻪ ﺯﻣﻴﻦ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺑﻬﺪﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺗﻮﺟﻪ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻴﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭﻯ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻰ ﻻﺯﻡ ﺩﺭ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺣﻖ ﺧﻮﻳﺶ ﺟﻠﺐ ﻧﻤﻮﺩ .ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎﻝ ﺑﺮﺍﻯ ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻫﺎﻳﻰ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻩ ﻛﻪ ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﻋﺒﺎﺭﺗﺎﻧﺪ :ﭘﺬﻳﺮﺵ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﺑﻠﻨﺪﭘﺎﻳﻪ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻰ ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻫﺎﻯ ﺁﻏﺎﺯﻳﻦ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﻨﺴﻮﻟﮕﺮﻯ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺑﻪ ﺳﻔﺎﺭﺕ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ،ﺍﻋﻼﻡ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺟﻤﻌﻪ ﻣﺎﻩ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﺭﻣﻀﺎﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺭﻭﺯ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻗﺪﺱ ،ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻛﻤﻚ ﻫﺎﻳﻤﺎﻟﻰ ﻭ
41
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
42
ﺍﻧﺴﺎﻧﺪﻭﺳﺘﺎﻧﻪ ،ﺣﻤﺎﻳﺘﻬﺎ ﻭ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻴﻬﺎﻯ ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺗﻴﻚ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ ﻃﺮﺣﻬﺎﻯ ﺳﺎﺯﺵ ﻭ ﺻﻠﺢ ،ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺻﻨﺪﻭﻕ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻭ . ... ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ،ﺑﺎﺯﺗﺎﺑﻬﺎﻳﻰ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﻋﺒﺎﺭﺗﺎﻧﺪﺍﺯ :ﺍﻋﻼﻡ ﻣﻮﺟﻮﺩﻳﺖ ﺩﻭ ﮔﺮﻭﻩ »ﺟﻬﺎﺩ ﺍﺳﻼﻣﻰ« ﻭ »ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻳﺎ ﺣﻤﺎﺱ« ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺩﻓﺎﻉ ﺁﺷﻜﺎﺭ ﺟﻬﺎﺩ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻟﮕﻮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺍﺯ ﺁﻥ ،ﺍﻟﮕﻮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺣﻤﺎﺱ ﺍﺯ ﺭﻭﺵ ﺣﺰﺑﺎﷲ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺩﺭ ﺗﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ،ﺣﻀﻮﺭ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﻭ ﻓﺮﺍﮔﻴﺮ ﻣﺮﺩﻡ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺩﺭ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ،ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ ﺁﺭﻣﺎﻥ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻧﺠﺎﺕ ﻣﻠﺖ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻭ ﭘﺮﻫﻴﺰ ﺍﺯ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻯ ﻣﺘﻜﻰ ﺑﺮ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻭ ﺟﻨﮕﻬﺎﻯ ﺭﻫﺎﻳﻰ ﺑﺨﺶ ﭼﭗ ،ﻛﻤﺮﻧﮓ ﺷﺪﻥ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﻭ ﺍﺋﺘﻼﻑ ﺑﺎ ﻗﺪﺭﺗﻬﺎﻯ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﮕﺮﺍ ﻭ ﻛﺴﺐ ﻗﺪﺭﺕ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﻧﻈﺎﻣﻰ. ﻟﺒﻨﺎﻥ :ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﻨﺎﺳﺒﺘﺮﻳﻦ ﻣﺤﻞ ﺑﺮﺍﻯ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻮﺩ .ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺑﻪ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻫﻤﮕﺎﻥ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﻰ ﺑﺮ ﻟﺒﻨﺎﻥ، ﺑﻪ ﺧﺼﻮﺹ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ،ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﻰ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﭘﻬﻠﻮﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ، ﺑﻪ ﺍﻟﮕﻮﻳﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﺷﻐﺎﻝ ﻭ ﺑﻴﻌﺪﺍﻟﺘﻰ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺎ ﻛﻨﺎﺭﮔﺬﺍﺷﺘﻦ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﻧﺎﺻﺮﻳﺴﻢ ﻭ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺷﻴﻌﻰ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺮﺍﻯ ﻛﺴﺐ ﺣﻘﻮﻕ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻨﺪ ) ّ ﺣﺰﺑﺎﷲ ﺍﻣﺮﺍﺋﻰ .(236 : 1383،ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺷﻴﻌﻪ ،ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺟﻨﺒﺶ ﻭ ﺍﻣﻞ ﻭ ﺣﺘﻰ ﺑﺮﺧﻰ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺳ ّﻨﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺟﻨﺒﺶ »ﺗﻮﺣﻴﺪ ﺍﺳﻼﻣﻰ« ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺷﺪ ﻛﺮﺩﻫﺎﻧﺪ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻛﺎﻧﺎﻝ ﺣﻀﻮﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻛﻞ ﺟﻬﺎﻥ ﻋﺮﺏ ﺍﺳﺖ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻛﺎﻧﺎﻝ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺛﺮﮔﺬﺍﺭﻯ ﺑﺮ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻗﺪﺱ ،ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻭ ﻣﻨﺎﺯﻋﻪ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﻭ ﺭژﻳﻢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ ﻧﻘﺶ ﻣﻮﻓﻖ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻭ ﺗﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺩﺭ ﺩﻫﻬﻬﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ،ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻗﻄﻊ ﺍﻧﻌﻜﺎﺱ ﻋﻤﻠﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺗﻠﻘﻰ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺯﻣﻴﻨﻬﺴﺎﺯ ﻧﻬﻀﺖ ﺷﻴﻌﻰ ﻭ ﺍﻟﻬﺎﻣﺒﺨﺶ ﺭﻫﺎﻳﻰ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺟﻨﻮﺏ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻮﺩ .ﺑﺎ ﺧﺮﻭﺝ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺍﺯ ﺟﻨﻮﺏ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 2000ﻭ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪ 1701ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺍﻳﻦ ﺭژﻳﻢ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ،2006ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻠﻘّﻰ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻛﻪ ﺣﺰﺏ ﺍﷲ ﻭ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺑﺎﺯﻭﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻬﺎﻧﺪ ﺑﺎ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ، ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻭﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ،ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺍﺧﺮﺍﺝ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺍﺯ ﺟﻨﻮﺏ ﻟﺒﻨﺎﻥ،
ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻧﻘﺶ ﻭ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺸﻮﺭ ...
ﺑﻪ ﻳﻚ ﻧﻴﺮﻭﻯ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﺆﺛﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﻮﻧﺪ ،ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻬﺎﻯ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﻣﺪﻋﻰ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺪﻭﻥ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻧﻈﺮﻳﺎﺕ ﻭ ﺧﻮﺍﺳﺘﻬﻬﺎﻯ ﺁﻧﺎﻥ ،ﺩﺳﺘﻴﺎﺑﻰ ﺑﻪ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﻮﺍﻓﻖ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻓﺮﻗﻬﺎﻯ ﻃﺎﻳﻔﻬﺎﻯ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻣﻤﻜﻦ ﻧﻴﺴﺖ. ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺭژﻳﻢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﻗﻴﺎﻣﻬﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﻃﻰ 9ﻣﺎﻩ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺁﺛﺎﺭ ﻭ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻳﻰ ﺑﺰﺭگ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻭ ﺷﻤﺎﻝ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺭژﻳﻤﻬﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻗﻴﺎﻣﻬﺎ ﺑﻪ ﺷﺪﺕ ﻣﺘﺄﺛﺮ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺩﺭﭘﻰ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﺛﺎﺭ ﻣﻨﻔﻰ ﺁﻥ ﺑﺮﺧﻮﻳﺶ ﺍﺳﺖ ،ﺭژﻳﻢ ﺍﺷﻐﺎﻟﮕﺮ ﻗﺪﺱ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺭژﻳﻢ ﻃﻰ ﭼﻨﺪ ﺩﻫﻪ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﻭﺛﻴﻖ ﺑﺎ ﺳﺮﺍﻥ ﻭ ﺣﻜﻤﺮﺍﻧﺎﻥ ﻣﺴﺘﺒﺪ ﻋﺮﺏ ﺗﻼﺵ ﻛﺮﺩﻩ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻛﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﺷﺮﻭﻉ ﺧﻴﺰﺷﻬﺎ ﻛﻪ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ ،ﺳﺒﺐ ﺷﺪ ﺍﻳﻦ ﺭژﻳﻢ ﺑﻪ ﺗﻜﺎﭘﻮ ﺍﻓﺘﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻫﺎﻳﻰ ﺑﺎ ﻫﺪﻑ ﺣﻔﻆ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺳﺎﺑﻖ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺮﺁﻳﺪ. ﺩﺭ ﻧﻮﺷﺘﺎﺭ ﺣﺎﺿﺮ ،ﺗﻼﺵ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺍﺧﺘﺼﺎﺭ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﺆﺍﻝ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﭘﺎﺳﺦ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻗﻴﺎﻣﻬﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﭼﻪ ﺁﺛﺎﺭﻯ ﺑﺮ ﺭژﻳﻢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ؟ ﺑﺮﺍﻯ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﺆﺍﻝ ،ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻣﺬﻛﻮﺭ ﺩﺭ ﺳﻄﻮﺡ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺩﺍﺧﻠﻰ ،ﻣﻨﻄﻘﻬﺎﻯ ﻭ ﻓﺮﺍﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﻯ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ. .1ﺳﻄﺢ ﺩﺍﺧﻠﻰ :ﺍﺯ ﺍﻭﺍﺳﻂ ژﻭﺋﻴﻪ 2011ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺩﺭ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺍﺷﻐﺎﻟﻰ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﮔﺮﺍﻧﻰ ﻣﺴﻜﻦ ﺷﺮﻭﻉ ﺷﺪ .ﺍﻳﻦ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﺑﻪ ﺗﺪﺭﻳﺞ ﺑﺎ ﻓﺮﺍﺧﻮﺍﻧﻰ ﻣﻌﺘﺮﺿﻴﻦ ﺩﺭ ﺷﺒﻜﻬﻬﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ )ﻓﻴﺲ ﺑﻮﻙ ﻭ (...ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻳﺎﻓﺖ ﻭ ﺑﻪ »ﺍﻧﻘﻼﺏ ﭼﺎﺩﺭ« ﻣﻮﺳﻮﻡ ﺷﺪ .ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻯ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ 400ﻫﺰﺍﺭ ﻧﻔﺮﻩ ﻭ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﺑﻪ ﺗﺒﻌﻴﺾ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭژﻳﻢ ﺑﻴﺴﺎﺑﻘﻪ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﻭﺟﻮﻩ ﺗﺸﺎﺑﻪ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﺑﺎ ﻗﻴﺎﻣﻬﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﺩﺭ ﺩﻭ ﻧﻜﺘﻪ » ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻧﻜﺘﻪ :ﻧﺨﺴﺖ ،ﻧﺤﻮﻩ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﻭ ﺗﺪﺍﻭﻡ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﻣﺴﺎﻟﻤﺘﺂﻣﻴﺰ ﻭ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺑﻪ ﻗﻴﺎﻡ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺼﺮ ،ﻳﻤﻦ ،ﺗﻮﻧﺲ ﻭ ﺑﺤﺮﻳﻦ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﺩﻭﻡ ،ﻫﻤﺰﻣﺎﻧﻰ ﺍﻳﻦ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﺑﺎ ﻗﻴﺎﻡ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺟﻬﺎﻥ ﻋﺮﺏ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. .2ﺳﻄﺢ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻰ:ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺭژﻳﻢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﺑﻪ ﺗﻮﺍﻓﻖ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺟﻨﺒﺸﻬﺎﻯ ﻓﺘﺢ ﻭ ﺣﻤﺎﺱ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺗﻮﺍﻓﻖ ﻣﻮﺳﻮﻡ ﺑﻪ »ﺁﺷﺘﻰ ﻣﻠﻰ« ،ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺳﻘﻮﻁ ﺣﺴﻨﻰ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﺭﻭﻯ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﻧﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﻧﮕﺎﻩ ﻭ ﺭﻭﻳﻪ ﻣﺘﻌﺎﺩﻝ ﻧﻈﺎﻡ ﺟﺪﻳﺪ ﻣﺼﺮ ﺑﻪ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻯ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻰ )ﻓﺘﺢ ﻭ ﺣﻤﺎﺱ( ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﻳﻦ ﺗﻮﺍﻓﻖ ﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﺗﻨﺪ ﻭ ﺗﻮﺃﻡ ﺑﺎ ﻋﺼﺒﺎﻧﻴﺖ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻠﻴﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺩﺍﺷﺖ ﭼﻮﻥ ﻧﺸﺄﺗﮕﺮﻓﺘﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﻴﺎﻥ ﺗﺸﻜﻴﻼﺕ ﺍﺑﻮﻣﺎﺯﻥ ﻭ ﺭژﻳﻢ
43
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
44
ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻭ ﻣﺘﻘﺎﺑﻼ ﻫﻤﮕﺮﺍﻳﻰ ﻣﻴﺎﻥ ﻓﺘﺢ ﻭ ﺣﻤﺎﺱ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺍﻳﻦ ﺗﻮﺍﻓﻖ ﺁﺷﺘﻰ ﺟﻮﻳﺎﻧﻪ ﻓﺘﺢ ﻭ ﺣﻤﺎﺱ ،ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺗﻼﺵ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﻯ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﻮﺍﻧﻊ ﺳﺮ ﺭﺍﻩ ﺁﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻪ ﺷﻜﺴﺖ ﻛﺸﺎﻧﺪﻥ ﺁﺷﺘﻰ ﻣﻠﻰ ﺑﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺭﺳﺎﻧﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ ﭼﻨﺪ ﻣﺎﻩ ﺍﺯ ﺍﻣﻀﺎﻯ ﺁﻥ ،ﻫﻴﭻ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻋﻤﻠﻰ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﻋﺎﻳﺪ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻴﻬﺎ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ. .3ﺳﻄﺢ ﻣﻨﻄﻘﻬﺎﻯ :ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﻣﻨﻄﻘﻬﺎﻯ ،ﺭژﻳﻢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻯ ﻣﻨﻔﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﻄﺢ ﻣﺘﺤﻤﻞ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﺧﺘﺼﺎﺭ ﺩﺭ ﭼﻨﺪ ﻣﺤﻮﺭ ﻋﺒﺎﺭﺗﻨﺪ ﺍﺯ: ﺍﻧﺘﻔﺎﺿﻪ ﺳﻮﻡ :ﺍﮔﺮ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻠﻴﻬﺎ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺍﻧﺘﻔﺎﺿﻪ ﺍﻭﻝ) (1987ﻳﻚ ﮔﺎﻡ ﻋﻘﺒﻨﺸﻴﻨﻰ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻴﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺭﺳﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﭘﻰ ﺁﻥ ﺗﺸﻜﻴﻼﺕ ﺧﻮﺩﮔﺮﺩﺍﻥ ﻣﻮﺟﻮﺩﻳﺖ ﻳﺎﻓﺖ ﻭ ﺩﺭ ﭘﻰ ﺍﻧﺘﻔﺎﺿﻪ ﺩﻭﻡ ﻳﺎ ﻣﺴﺠﺪﺍﻻﻗﺼﻰ ) (2000ﻣﺠﺒﻮﺭ ﺷﺪﻧﺪ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﻧﻮﺍﺭ ﻏﺰﻩ ﺭﺍ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻋﻘﺒﻨﺸﻴﻨﻰ ﻛﻨﻨﺪ،ﺩﺭ ﺍﻧﺘﻔﺎﺿﻪ ﺳﻮﻡ ﻫﺰﻳﻨﻬﻬﺎﻯ ﺳﻨﮕﻴﻨﺘﺮﻯ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻧﺪ .ﺗﻼﺵ ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻴﻬﺎﻯ ﺳﺎﻛﻦ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﻭ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺩﺭ ﻳﻮﻡ ﺍﻟﻨﻜﺒﻪ )ﺳﺎﻟﮕﺮﺩ ﺍﺷﻐﺎﻝ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ( ﻭ ﻳﻮﻡ ﺍﻟﻨﻜﺴﻪ )ﺳﺎﻟﮕﺮﺩ ﺷﻜﺴﺖ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺩﺭ ﺟﻨﮓ 6ﺭﻭﺯﻩ (1967ﺳﺎﻝ ﺟﺎﺭﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﻭﺭﻭﺩ ﺑﻪ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺍﺷﻐﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ 30ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺩﺍﺷﺖ ،ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎ ﻭ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺁﻥ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﺳﺮﺁﻏﺎﺯ ﺍﻧﺘﻔﺎﺿﻪ ﺳﻮﻡ ﺑﺎﺷﺪ .ﻧﺎﮔﻔﺘﻪ ﭘﻴﺪﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺧﻴﺰﺵ ﻭ ﺍﻧﺘﻔﺎﺿﻪ ﻣﺘﺄﺛﺮ ﺍﺯ ﻗﻴﺎﻡ ﻣﻠﻞ ﻋﺮﺏ ﺍﺳﺖ. ﺝ-2-ﭼﺎﻟﺶ ﻧﻈﺎﻣﻬﺎﻯ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻴﻚ :ﺑﻪ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺑﺎ ﺍﺳﺎﺱ ﺭژﻳﻢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻧﺪ .ﺑﻪ ﺗﺒﻊ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ،ﻧﻈﺎﻣﻬﺎﻯ ﻣﺘﻜﻰ ﺑﺮ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ )ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺗﺮﻛﻴﻪ ،ﺣﻤﺎﺱ ﺩﺭ ﻧﻮﺍﺭ ﻏﺰﻩ ،ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻥ ﻭ (...ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺭژﻳﻢ ﻣﺸﻜﻼﺗﻰ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻴﺮﺳﺪ ﺍﮔﺮ ﺩﺭ ﺳﺎﻳﺮﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﻭ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻧﻈﺎﻣﻬﺎﻳﻰ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺁﺭﺍﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺭﻭﻯ ﻛﺎﺭ ﺁﻳﻨﺪ ،ﺑﻪ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﺯﻳﺎﺩ ﺁﻧﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺭژﻳﻢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﺩﭼﺎﺭ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺷﺪ؛ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﺍﻧﻘﻼﺑﻴﻮﻥ ﻣﺼﺮﻯ ﺳﺮﺍﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﻮﻗﺖ ﻣﺼﺮ ﺭﺍ ﻣﺠﺒﻮﺭ ﺑﻪ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﺭﻭﻳﻬﺎﻯ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺍﺯ ﺩﻭﺭﻩ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﺑﺎ ﺭژﻳﻢ ﺍﺷﻐﺎﻟﮕﺮ ﻗﺪﺱ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ .ﻓﺮﺍﺭ ﺳﻔﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﺭژﻳﻢ ﺍﺯ ﻣﺼﺮ ﻭ ﺍﺭﺩﻥ ﻧﺸﺎﻧﺪﻫﻨﺪﻩ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﻭ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎﺳﺖ. ﺝ-3-ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺩﺭ ﺍﺋﺘﻼﻓﻬﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻬﺎﻯ :ﺗﺎ ﭼﻨﺪﻯ ﭘﻴﺶ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺍﺯ ﺩﻭ ﻣﺤﻮﺭ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ )ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺳﻮﺭﻳﻪ ،ﺣﺰﺏ ﺍﷲ ﻭ ﺣﻤﺎﺱ( ﻭ ﻣﺤﺎﻓﻈﻬﻜﺎﺭ ﻳﺎ ﻣﻴﺎﻧﻬﺮﻭ )ﻣﺼﺮ ،ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ، ﺍﺭﺩﻥ ﻭﺳﺎﻳﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺣﺎﺷﻴﻪ ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎﺭﺱ( ﻳﺎﺩﻣﻴﺸﺪ .ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﺳﻘﻮﻁ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﻭ ﻟﺮﺯﺵ ﺩﺭ ﺍﺭﻛﺎﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﭘﺎﺩﺷﺎﻫﻰ ﺍﺭﺩﻥ ﻭ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ،ﻣﺤﻮﺭ ﺩﻭﻡ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﻭ ﺩﮔﺮﮔﻮﻥ
ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻧﻘﺶ ﻭ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺸﻮﺭ ...
ﺷﺪ .ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺎ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻣﺤﻮﺭ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻭ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﻣﺤﻮﺭ ﻣﺤﺎﻓﻈﻬﻜﺎﺭ ،ﺷﺎﻫﺪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻭ ﺗﺤﺮﻙ ﻓﻮﻗﺎﻟﻌﺎﺩﻩ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻫﺴﺘﻴﻢ .ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ ،ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺗﻼﺵ ﻣﻴﻜﻨﺪ ﺑﺎ ﻣﺼﺮ ﺑﻪ ﻧﻘﺸﺂﻓﺮﻳﻨﻰ ﺟﺪﻳﺪ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﻮﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﻣﺤﻮﺭ )ﺗﺮﻛﻴﻪ- ﻣﺼﺮ(ﺍﺯ ﻳﻚ ﺳﻮ ﺑﺎ ﻫﺮ ﺩﻭ ﻣﺤﻮﺭ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻭ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎﺭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﻧﺴﺒﺘ ًﺎ ﺧﻮﺑﻰ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺍﺯ ﻭﺯﻧﻬﻬﺎﻯ ﻣﺆﺛﺮ ﻣﻨﻄﻘﻬﺎﻯ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﻣﻴﺮﻭﺩ .ﺍﻣﺎ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺩﺭ ﺍﺋﺘﻼﻓﻬﺎ ،ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﻋﻤﺪﺗﺎ ﻋﻠﻴﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺭژﻳﻢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﺭﻗﻢ ﺧﻮﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﺝ-4-ﻣﺼﺮ :ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻭ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻯ ﻗﻴﺎﻣﻬﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﺳﻘﻮﻁ ﺣﺴﻨﻰ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﻫﻢ ﭘﻴﻤﺎﻥ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻳﻚ ﺭژﻳﻢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﺍﺯ ﻋﺮﺻﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﺑﻮﺩ .ﻭﻗﻮﻉ ﭼﻨﺪ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺍﻳﻼﺕ ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪﻥ ﭼﻨﺪ ﺳﺮﺑﺎﺯ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺷﻬﺎﺩﺕ ﭼﻨﺪ ﻣﺼﺮﻯ ﮔﺮﺩﻳﺪ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻣﺼﺮ ﺭﺍ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻳﻦ ﺭژﻳﻢ ﺗﻬﻴﻴﺞ ﻧﻤﻮﺩ ﺗﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﺗﺴﺨﻴﺮ ﺳﻔﺎﺭﺕ ﺩﺭ 9ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪ .ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﺗﺠﺪﻳﺪﻧﻈﺮ ﺩﺭ ﭘﻴﻤﺎﻥ ﻛﻤﭗ ﺩﻳﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺯﺑﺎﻥ ﻧﺨﺴﺖ ﻭﺯﻳﺮ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﻮﻗﺖ ﻣﺼﺮ ﺟﺎﺭﻯ ﺷﺪ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﭘﺘﻜﻰ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺳﺮﺍﻥ ﺭژﻳﻢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﻭﺍﺭﺩ ﺁﻣﺪ .ﺍﺑﻄﺎﻝ ﭘﻴﻤﺎﻥ ﻛﻤﭗ ﺩﻳﻮﻳﺪ ،ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻛﺎﺑﻮﺳﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻮﺍﺏ ﺭﺍﺣﺖ ﺭﺍ ﺍﺯ ﭼﺸﻤﺎﻥ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺖ ﻫﺎ ﺭﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﺝ-5-ﺗﺮﻛﻴﻪ :ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺭژﻳﻢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﺑﺎ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺍﺯ ﺳﺎﻝ 1994ﻭﺍﺭﺩ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﻯ ﺟﺪﻳﺪ ﺍﺯ ﺗﻌﺎﻣﻼﺕ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﻭ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻳﻚ ﺷﺪ .ﺑﺮﻗﺮﺍﺭﻯ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ، ﺗﻮﺭﻳﺴﺘﻰ ﻭ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﻭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﺍﺯ ﻓﻀﺎﻯ ﺁﺳﻤﺎﻥ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺖ ﻫﺎ، ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﺣﺠﻢ ﻭ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﺩﻭ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﺍﺳﺖ .ﺍﻣﺎ ﻃﻰ ﺳﻪ ﺳﺎﻝ ﺍﺧﻴﺮ ﻭ ﺩﺭ ﭘﻰ ﺟﻨﮓ 22ﺭﻭﺯﻩ ﻭ ﺳﭙﺲ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪﻥ 9ﺗﻦ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺩﺭ ﻛﺸﺘﻰ ﻫﺎﻯ ﻧﺎﻭﮔﺎﻥ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﻤﺎﻧﺪﻭﻫﺎﻯ ﺍﺳﺮﺍﻳﻴﻠﻰ ،ﻭﺭﻕ ﺑﺮﮔﺸﺖ .ﺩﺭ ﭘﻰ ﺍﻳﻦ ﻭﻗﺎﻳﻊ ،ﺭﻭﺍﺑﻂ ﻣﺬﻛﻮﺭ ﺭﻭ ﺑﻪ ﺳﺮﺍﺯﻳﺮﻯ ﺍﻓﺘﺎﺩ ﺗﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﺧﺮﺍﺝ ﺳﻔﻴﺮ ﺍﺳﺮﺍﻳﻴﻞ ﺍﺯ ﺗﺮﻛﻴﻪ ،ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻧﺪ ﺭﺍ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﻯ ﻧﻮﻳﻦ ﻧﻤﻮﺩ .ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ ﺍﺳﺮﺍﻳﻴﻠﻰ ﻫﺎ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺻﺒﺮ ﻭ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻗﺒﺎﻝ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺩﺭ ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .ﺍﻣﺎ ﺗﺮﻙ ﻫﺎ ﺑﺎ ﺑﻬﺮﻩ ﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﻓﻀﺎﻯ ﺿﺪﺍﺳﺮﺍﻳﻴﻠﻰ ﻣﻨﻄﻘﻪ ،ﺗﻼﺵ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺍﺋﺘﻼﻑ ﺳﺎﺯﻯ ﺟﺪﻳﺪ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﺑﺒﺮﻧﺪ. ﺩ -ﻓﺮﺍﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﻯ :ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻯ ﻗﻴﺎﻡ ﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ،ﺁﺷﺘﻰ ﻣﻠﻰ ﻓﺘﺢ ﻭ ﺣﻤﺎﺱ ﻭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻓﻀﺎﻯ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﻃﺮﺡ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺩﺭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻠﻞ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻛﻪ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ 120ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺯ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻰ ﻫﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﺭژﻳﻢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺳﺨﺘﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﻧﺪ ﻭ ﺗﻼﺵ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺍﺯ ﻃﺮﺡ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺩﺭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻠﻞ ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻭ ﻳﺎ ﺍﺯ ﻋﻮﺍﺭﺽ ﻣﻨﻔﻰ ﺁﻥ ﺑﻜﺎﻫﻨﺪ .ﺍﻗﻠﻴﺖ ﻫﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻭ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻰ ﺩﺭ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﻓﻀﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺑﺮﺍﻯ
45
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺑﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻏﺮﺏ ﺍﺯ ﺍﺳﺮﺍﻳﻴﻞ ﺑﺎ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻯ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﺑﻬﺮﻩ ﮔﻴﺮﻯ ﻣﻰ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ. )ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻛﻴﻬﺎﻥ - 13/7/1390ﺳﻠﻤﺎﻥ ﺭﺿﻮﻯ (
46
ﭘﺲﻟﺮﺯﻩﻫﺎﻯ ﺟﻨﺒﺶ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ـ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺍﺭﻭﭘﺎ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺭﺍ ﺩﭼﺎﺭ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﺄﺛﻴﺮﺍﺕ ﺁﻥ ﺑﺮ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺟﻬﺎﻧﻰ ،ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻰ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﻭﺿﻊ ﻓﻌﻠﻰ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ،ﺗﺄﺛﻴﺮﺍﺕ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺑﺎﺯﺍﺭﻫﺎﻯ ﻣﺎﻟﻰ ﺟﻬﺎﻥ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺑﻪﺧﺼﻮﺹ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺗﻰ ﻓﺎﺣﺶ ﺩﺭ ﺑﻬﺎﻯ ﻧﻔﺖ ﻭ ﮔﺎﺯ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻰ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻭ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ـ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ،ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺷﺪﺕ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺷﻮﺍﻫﺪ ﻭ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺍﺧﻴﺮ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺣﺎﻛﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ـ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺗﻤﺪﻥ ﺑﺰﺭگ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺷﻜﻞﮔﻴﺮﻯ ﺍﺳﺖ. ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺑﺎ ﺷﻜﻞﮔﻴﺮﻯ ﺍﻳﻦ ﺗﻤﺪﻥ ،ﺑﺤﺮﺍﻥﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺩﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﺑﺎ ﺗﺒﻌﺎﺕ ﻣﺸﻬﻮﺩ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻣﻮﺟﺐ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﺗﺤﺎﺩﻳﻪ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺣﺎﻛﻤﺎﻥ ﺑﺮﺧﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﭘﺲ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻓﻌﻠﻰ ،ﺩﻭ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﺑﺰﺭگ ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﻭﻗﻮﻉ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻜﻰ ﺷﻜﻞﮔﻴﺮﻯ ﻭ ﺍﻧﺴﺠﺎﻡ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﻤﺪﻥ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺩﻳﮕﺮﻯ ،ﺳﻘﻮﻁ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩﻯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻰ ﻭ ﻏﺮﺑﻰ .ﻣﺮﺩﻡ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ـ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎ ﺍﻟﮕﻮﺑﺮﺩﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺣﻔﻆ ﻭ ﺣﺮﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﺧﻮﺩ ،ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺣﻜﺎﻡ ﺟﺒﺎﺭ ﻭ ﺳﺘﻤﮕﺮ ﺑﻪ ﭘﺎ ﺧﺎﺳﺘﻪ ﻭ ﺍﺯ ﻫﻴﭻ ﺗﻼﺷﻰ ﺩﺭﻳﻎ ﻧﻤﻰﻛﻨﻨﺪ. ﺟﺮﻳﺎﻧﻬﺎﻯ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺄﺛﻴﺮﺍﺕ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻭ ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺑﻪ ﻟﺤﺎﻅ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ، ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ،ﻧﻈﺎﻣﻰ ،ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﺮ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻰ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﺨﺘﺼﺮﻯ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ .ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ـ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ،ﺍﺭﻭﭘﺎ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﻟﺤﺎﻅ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﻫﻢ ﺍﻳﻦ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﺮ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﺎﻧﻮﻥﻫﺎﻯ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ،ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﺮ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻭ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﺩﺭ ﻣﻌﺎﺩﻻﺕ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ،ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭﻯ ﺑﺮ ﻧﻈﺎﻡ ﺗﻮﺯﻳﻊ ﻗﺪﺭﺕ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﺮ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻛﻠﻴﺪﻯﺗﺮﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ .ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ،ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ـ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ
ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻧﻘﺶ ﻭ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺸﻮﺭ ...
ﺗﻤﺎﻡ ﻣﻌﺎﺩﻻﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺁﻳﻨﺪﻩﻧﮕﺮﻯﻫﺎﻯ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺑﻬﻬﻢ ﺑﺨﻮﺭﺩ ﻳﺎ ﺑﺎ ﺷﻜﺴﺖ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷﻮﺩ ،ﺯﻳﺮﺍ ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺎ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺑﺰﺭگ، ﺗﺠﻠﻰ ﻭ ﻇﻬﻮﺭ ﻣﺸﻬﻮﺩﻯ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ـ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎ ﺁﺷﻜﺎﺭﺳﺎﺯﻯ ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎ ﻭ ﻛﻨﺶﻫﺎﻯ ﻧﺎﻋﺎﺩﻻﻧﻪ ﺩﻭﻝ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻰ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻃﻰ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﮔﺬﺷﺘﻪ ،ﺍﺳﺘﺜﻤﺎﺭ ،ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﻭ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﭘﻴﺶ ﺑﺮﻣﻼ ﻛﺮﺩﻩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺒﻊ ﺁﻥ ،ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺩﺭ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰﺷﺎﻥ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻯ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺴﺖ، ﺑﻠﻜﻪ ﻣﻮﺟﺒﺎﺕ ﺗﺤﻘﻴﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺍﺻﻞ ،ﺍﻳﻦ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻰ ﻭ ﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻰ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻛﻪ ﻧﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﺩﻭﺳﺘﻰ ﻭ ﺩﻳﻦﺑﺎﻭﺭﻯ ﻋﻤﻴﻘﻰ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻛﺸﺎﻧﺪﻥ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻰ ﻭ ﻏﻴﺮﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻋﻤ ً ﻼ ﺩﺭ ﭘﻰ ﺗﺮﻭﻳﺞ ﺧﺪﺍﻣﺤﻮﺭﻯ ،ﺍﺧﻼﻕ ﻭ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻰ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎﺭﺱ ﻭ ﺩﺭﻳﺎﻯ ﻣﺪﻳﺘﺮﺍﻧﻪ ﻣﺴﺘﻘﺮﻧﺪ ،ﺗﻬﺪﻳﺪﻯ ﺟﺪﻯ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﻌﺎﺩﻻﺕ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺑﺮﻫﻢ ﺯﺩﻩ ﻭ ﺑﻌﻴﺪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺟﻨﺒﺶ ﻭ ﺧﻴﺰﺵ ﺳﺎﺯﻧﺪﻩﺍﻯ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﻭ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻰ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺍﺩﻋﺎﻯ ﻣﻄﺎﻟﺒﺎﺕ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺍﺳﺖ .ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺁﻥ ﻗﻄﻌ ًﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺗﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻫﺎﻯ ﻓﻜﺮﻯ ،ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﻌﻴﺪ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﺧﻴﺰﺵ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻭ ﺣﻔﻆ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻧﻔﺘﻰ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ،ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻻﺯﻡ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺑﻪ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻳﺎ ﺣﻤﻠﻪ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ .ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ـ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺄﺛﻴﺮﺍﺗﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩ ،ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﻭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺩﺳﺘﺨﻮﺵ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺗﻰ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺧﻼﻝ ﺍﻳﻦ ﻭﻗﺎﻳﻊ ،ﻣﺤﺪﻭﺩﻳﺖﻫﺎﻳﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺩﺭ ﺑﻬﺮﻩﻣﻨﺪﻯ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻭ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ـ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺍﺗﺤﺎﺩﻳﻪ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻭ ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻣﺘﺄﺛﺮ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻋﺮﺑﻰ ـ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻛﻠﻰ ،ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺍﺳﺖ ،ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ،ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻓﻌﻠﻰ ﻣﻨﻄﻘﻪ ،ﺩﭼﺎﺭ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﻭ ﺁﺳﻴﺐ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺑﻪ ﻃﻮﺭﻛﻠﻰ ،ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﭘﺴﻠﺮﺯﻩﻫﺎﻳﻰ ﺩﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺑﺮﺧﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻰ ﺷﺪﻩ ﻛﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺁﻥ ﻭﺿﻊ ﻧﺎﺑﺴﺎﻣﺎﻥ ﻓﻌﻠﻰ ﺁﻧﻬﺎﺳﺖ .ﺩﺭ ﺧﻼﻝ ﺑﺤﺮﺍﻥﻫﺎﻯ
47
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
48
ﻓﻮﻕ ،ﺍﺭﻭﭘﺎ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺍﺯ ﻫﻴﭻ ﺗﻼﺷﻰ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﺭﺍﻡ ﻛﺮﺩﻥ ﻳﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ـ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺧﻮﺩ ،ﻓﺮﻭﮔﺬﺍﺭ ﻧﻤﻰﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺩﺭ ﺗﻼﺷﺎﻧﺪ ﺗﺎ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺗﺼﻮﺭ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻛﺎﻣ ً ﻼ ﺑﻪ ﺣﻖ ﺍﺳﺖ ،ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻭ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪ .ﺁﻧﭽﻪ ﻣﺴﻠﻢ ﺍﺳﺖ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ،ﻛﺬﺏ ﻭ ﺩﭼﺎﺭ ﺑﻰﺛﺒﺎﺗﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﻤﻴﻦ ﻧﺒﻮﺩ ﺛﺒﺎﺕ ،ﻣﻮﺟﺒﺎﺕ ﺷﻜﺴﺖ ﭘﻴﺎﭘﻰ ﺁﻧﻬﺎ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﺷﻜﺴﺖ ﭘﻴﺎﭘﻰ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻭﺿﻊ ﻧﺎﺁﺭﺍﻡ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ـ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ،ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺍﻳﻦ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻣﺸﺮﻭﻋﻴﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺑﺪﻫﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻛﻨﻮﻧﻰ ،ﺁﺳﻴﺐﻫﺎﻯ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺭﺍ ﻣﺘﺤﻤﻞ ﺷﻮﻧﺪ؛ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩﺷﺎﻥ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺗﻨﺰﻝ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻭ ﺩﭼﺎﺭ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻰ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ .ﺍﺗﺤﺎﺩﻳﻪ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪﻩﺍﻯ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﺎ ﻗﺪﺭﺗﻰ ﭼﻮﻥ ﺍﺗﺤﺎﺩﻳﻪ ﺑﺰﺭگ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡﮔﺮﺍ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺷﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ،ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻯ ﻧﺎﻛﺎﻡ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﻳﮕﺮ ﻳﺎﺭﺍﻯ ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﻗﺪﺭﺕ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﺗﺤﺎﺩﻳﻪﺍﻯ ﺭﺍ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﭼﺎﺭﻩﺍﻯ ﺟﺰ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﺪﻥ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪﻫﺎﻯ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﺎﻗﻰ ﻧﻤﻰﻣﺎﻧﺪ) .ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ (14/12/1389 ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻋﺒﺎﺭﺍﺕ ﺍﺣﻴﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ،ﺟﻨﺒﺶ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺑﻴﻨﺎﺩﮔﺮﺍﻳﻰ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻰﺷﻮﺩ ،ﺣﺪﻭﺩ ﻳﻚ ﻗﺮﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺷﺘﺎﺏ ﻭ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺷﮕﺮﻓﻰ ﺑﺮ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺩﻭﻟﺖ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺴﻠﻂ ﺑﺮ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﮔﺎﻡ ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﻯ ﺗﺴﻠﻂ ﺑﺮ ﺟﻬﺎﻥ ﻭ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩ ﺗﻚﻗﻄﺒﻰ ﻛﺮﺩﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﻭ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ »ﻗﻠﺪﺭ ﻣﺤﻠﻪ ﻛﺮﺩﻥ؛ ﺑﺎ ﺳﻪ ﻫﺪﻑ ﻣﺸﺨﺺ ،ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺁﻏﺎﺯ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ: .1ﺗﺴﻠﻂ ﺑﺮ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﻧﻔﺘﻰ ﻭ ﺩﻭﻟﺘﻬﺎﻯ ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻔﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻯ ﺳﻠﻄﻪﻯ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺧﻮﺩ ﻭ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﻗﺪﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺩﻭﻟﺘﻬﺎﻯ ﺻﺎﺩﺭﻛﻨﻨﺪﻩ ﻧﻔﺖ. .2ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻭ ﺳﻠﻄﻪ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻭ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﻢ ﺑﺮ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﺳﺖ. .3ﻣﻬﺎﺭ ﻭ ﻳﺎ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﺍﺳﻼﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﻧﻔﻮﺫ ﺍﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺑﻪ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ.
ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻧﻘﺶ ﻭ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺸﻮﺭ ...
ﺍﮔﺮﭼﻪ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺍﻧﺠﺎﻣﺸﺪﻩ ﺑﺮﺍﻯ ﺳﺮﻛﻮﺏ ﻣﻮﺝ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ـ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﻣﻮﻓﻘﻴﺘﻰ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ،ﺍﻣﺎ ﺍﺳﺘﺤﺎﻟﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ،ﻏﻠﺒﻪ ﺗﻔﻜﺮ ﺳﻜﻮﻻﺭﻳﺴﻢ ،ﻧﻔﻮﺫ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺁﻣﻮﺯﺷﻰ ،ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﻭ ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻦ ﺟﻨﮓ ﺭﻭﺍﻧﻰ ـ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻰ ﺿﺪ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ،ﺗﺤﺖ ﻋﻨﺎﻭﻳﻦ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﻢ ،ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺸﺮ ،ﻧﺎﺑﻮﺩﻯ ﺳﻼﺡﻫﺎﻯ ﻛﺸﺘﺎﺭ ﺟﻤﻌﻰ ﻭ ﻫﺴﺘﻪﺍﻯ ﻭ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭﻯ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﻗﺮﻥ 21ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻼﺵﻫﺎﻯ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎﻯ ﮔﺴﺘﺮﺩﻫﺎﻯ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ. »ﻣﺎﻳﻜﻞ ﺑﺮﺍﻧﺖ« ،ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﻌﺎﻭﻧﺎﻥ ﺳﺎﺑﻖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻣﺮﻛﺰﻯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ )ﺳﻴﺎ( ﺩﺭ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪﺍﻯ ﮔﻔﺖ» :ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺯ ﻗﺮﻥﻫﺎ ﭘﻴﺶ ﺗﺤﺖ ﺳﻴﻄﺮﻩﻯ ﺩﻭﻝ ﻏﺮﺑﻰ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﮔﺮﭼﻪ ﺩﺭ ﻳﻚ ﻗﺮﻥ ﺍﺧﻴﺮ ﺍﻏﻠﺐ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩﻩﺍﻧﺪ ﻭﻟﻰ ﻧﻈﺎﻡ ﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ،ﺑﻪ ﺧﺼﻮﺹ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﻳﻦ ﺟﻮﺍﻣﻊ ،ﻫﻨﻮﺯ ﺩﺭ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻏﺮﺑﻰﻫﺎﺳﺖ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﭘﻴﺮﻭﻯ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ .ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1357 ﺑﺎ ﻭﻗﻮﻉ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻴﻬﺎ ﻣﺘﺤﻤﻞ ﺧﺴﺎﺭﺍﺕ ﺳﻨﮕﻴﻨﻰ ﺷﺪﻧﺪ .ﺍﺑﺘﺪﺍ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮﺩﻳﻢ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺁﻥ ﻗﺼﺪ ﺑﻬﺮﻩﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﻧﺪ ،ﻭ ﺑﺎ ﻛﻨﺎﺭﻩ ﺭﻓﺘﻦ ﺷﺎﻩ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻴﻢ ﺑﻪ ﻣﺮﻭﺭ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ]ﻧﻈﻴﺮ ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏﻫﺎ[ ﺑﺮ ﺭﻭﻯ ﻛﺎﺭ ﺑﻴﺎﻭﺭﻳﻢ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﺪﺍﻭﻡ ﺑﺨﺸﻴﻢ ،ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ ﺯﻣﺎﻥ ﻭ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻪ ﺧﺼﻮﺹ ﺩﺭ ﻋﺮﺍﻕ ،ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻥ ،ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻭ ﻛﻮﻳﺖ ﻭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ،ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺗﺤﻠﻴﻞﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺍﺷﺘﺒﺎﻩ ﻛﺮﺩﻳﻢ«. ﻭﻯ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ: ﺩﺭ ﻳﻚ ﮔﺮﺩﻫﻤﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺣﻀﻮﺭ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ »ﺳﻴﺎ« ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﺷﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩﺍﻯ ﺍﺯ ﺳﺮﻭﻳﺲ ﺍﻃﻼﻋﺎﺗﻰ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ـ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﺠﺎﺭﺕ ﺯﻳﺎﺩ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﻼﻣﻰ ـ ﻧﻴﺰ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺍﺷﺖ ،ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺭﺳﻴﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻓﻘﻂ ﻧﺘﻴﺠﻪﻯ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻯ ﺍﺷﺘﺒﺎﻩ ﺷﺎﻩ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ؛ ﺑﻠﻜﻪ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻗﺪﺭﺕ ﺭﻫﺒﺮ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺁﻥ ﻭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺷﻬﺎﺩﺕ ﺩﺧﻴﻞ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﺯ ﻫﺰﺍﺭ ﻭ ﭼﻬﺎﺭﺻﺪ ﺳﺎﻝ ﭘﻴﺶ ﺗﻮﺳﻂ ﻧﻮﻩ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺍﺳﻼﻡ )ﺍﻣﺎﻡ ﺣﺴﻴﻦ)ﻉ(( ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻩ ﻭ ﻫﺮ ﺳﺎﻟﻪ ﺑﺎ ﻋﺰﺍﺩﺍﺭﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﺎﻡ ﻣﺤﺮﻡ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺗﺮﻭﻳﺞ ﻭ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻣﻰﻳﺎﺑﺪ .ﻣﺎ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺩﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﻣﺬﺍﻫﺐ ﺩﻳﮕﺮ ﻓﻌﺎﻝ ﻭ ﭘﻮﻳﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﺩﻫﻤﺎﻳﻰ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷﺪ
49
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
50
ﻛﻪ ﺑﺮ ﺭﻭﻯ ﻣﺬﻫﺐ ﺷﻴﻌﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﻴﺮﺩ ﻭ ﻃﺒﻖ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ، ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻯ ﻛﻨﻴﻢ .ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻨﻈﻮﺭ 40ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﺩﻻﺭ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻥ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﺩﺍﺩﻳﻢ .ﺍﻳﻦ ﭘﺮﻭژﻩ ﺩﺭ ﺳﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺯﻳﺮ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪ: 1ـ ﺟﻤﻊﺁﻭﺭﻯ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻭ ﺁﻣﺎﺭ؛ 2ـ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻛﻮﺗﺎﻩﻣﺪﺕ ﺑﺎ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ﻋﻠﻴﻪ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻭ ﺭﺍﻩﺍﻧﺪﺍﺯﻯ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻣﻴﺎﻥ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺑﺎ ﻣﺬﺍﻫﺐ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﻳﮕﺮ؛ 3ـ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺑﻠﻨﺪﻣﺪﺕ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺑﺮﺩﻥ ﺍﻳﻦ ﻣﺬﻫﺐ« )ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ، :83/3/4ﺹ .(16 ﺍﺯﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ )ﻭ ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺩﻳﮕﺮ »ﺍﺣﻴﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ«( ﭘﺲ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺩﻭﺭﻩ ﺳﻜﻮﻥ ﻭ ﺳﻜﻮﺕ ﺍﺳﺖ ،ﻋﺎﻣﻞ ﻇﻬﻮﺭ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺭﺍ ﺷﻜﻞ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻏﻴﺮﻣﻨﺘﻈﺮﻩ ﺑﻮﺩ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻳﻚ ﻗﺮﻥ ﺍﺯ ﺁﻏﺎﺯ ﺁﻥ ﻭ ﺭﺑﻊ ﻗﺮﻥ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﻣﺮﺣﻠﻪﺍﻯ ﺁﻥ ،ﻫﻨﻮﺯ ﻫﻢ ﺑﺮﺍﻯ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻭ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺁﻥ ﺑﺎ ﻣﻌﻀﻼﺕ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﻭ ﻣﺘﻌﺪﺩﻯ ﺭﻭ ﺑﺮﻭ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺯﻳﺮﺍ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻯ ﺩﺭﻭﻧﻰ ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺍﻧﻄﺒﺎﻕ ﺑﺎ ﻓﻄﺮﺕ ﺍﻟﻬﻰ ﺍﻧﺴﺎﻥ ،ﺑﺮﺗﺮ ﻭ ﻧﻴﺮﻭﻣﻨﺪﺗﺮ ﺍﺯ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻯ ﻣﺎﺩﻯ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺗﺌﻮﺭﻯ ﻭ ﻧﻈﺮﻯ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺭﺍ ﻣﻰﺑﻴﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺣﺪﻭﺩﻯ ﻗﺎﺑﻞ ﺩﺭﻙ ﻭ ﻣﺤﺴﻮﺱ ﻧﻴﺴﺖ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ،ﺑﺮﺩﺍﺷﺘﻬﺎﻯ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ،ﺷﻴﻮﻩﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﻃﺒﻌﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﻫﺎﻯ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻗﺪﺭﺕﻫﺎﻯ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﺩﺍﺭﻯ ،ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ،ﺯﻳﺮﺍ ﺑﻠﻮﻙ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﻢ ﻛﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻮﺟﻮﺩﻳﺘﻰ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺍ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﺗﻮﺍﻥ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ﻳﺎ ﺗﺎﺑﻊ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻗﻤﺎﺭ ﻏﺮﺏ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺷﻴﻮﻩﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﻭ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﻋﻤﺪﻩ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺑﺎ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ،ﺍﺣﻴﺎﮔﺮﻯ ﻭ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ـ ﻭ ﺩﺭ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻰ ﻭ ﺍﻧﺤﺮﺍﻓﻰ ﺁﻥ ،ﺑﻨﻴﺎﺩﮔﺮﺍﻳﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ـ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺩﻭﻟﺘﻬﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪﺍﺭﺍﻥ ﻭ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻳﺴﺖﻫﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﮔﺮﭼﻪ ﻫﺮ ﺩﻭ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﻫﺪﻑ ﻭﺍﺣﺪﻯ ﺭﺍ ﺣﺬﻑ ﻭ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺑﺮﺩﻥ ﻧﻔﻮﺫ ﻭ ﺣﻀﻮﺭ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ،ﮔﺮﻭﻫﻰ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻪ ﺗﻘﺎﺑﻞ ﻭ ﮔﺮﻭﻫﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻪ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺍﻧﺪ .ﮔﺮﻭﻩ ﺍﻭﻝ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺎﻭﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺗﺒﻠﻴﻎ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﻢ ﺍﻧﺤﺼﺎﺭﻃﻠﺐ ،ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩﻯ ﻭ ﻋﻤﻴﻘ ًﺎ ﺳﺎﺯﺵﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﻭ ﺿﺪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﺩﺍﺭﻯ ﻭ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺿﺪ ﻏﺮﺑﺎﻧﺪ .ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ،ﺍﺳﻼﻡ ﺿﺪ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ﻭ ﻟﻴﺒﺮﺍﻟﻴﺴﻢ ﻭ ﻃﺒﻌ ًﺎ ﻣﺨﺎﻟﻒ
ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻧﻘﺶ ﻭ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺸﻮﺭ ...
ﺳﻜﻮﻻﺭﻳﺴﻢ ﺭﺍﻳﺞ ﻭ ﻣﻮﺭﺩ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻏﺮﺏ ﺍﺳﺖ .ﺗﻘﺎﺑﻞﮔﺮﺍﻳﺎﻥ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺍﺳﻼﻡ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﻢ ﺍﺳﺖ. ﺍﺯ ﻣﻨﻈﺮ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻩ ،ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻯ ﻋﻤﺪﻩ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺟﻨﮓ ﺳﺮﺩ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﻢ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ». ...ﺩﺍﻧﻴﻞ ﭘﺎﻳﭙﺲ« ،ﺍﺯ ﻣﺸﺎﻭﺭﺍﻥ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻧﻮﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎﺭﺍﻥ ،ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻰﻭﺭﺯﺩ ﻛﻪ »ﭼﺎﻟﺶ ﺑﻨﻴﺎﺩﮔﺮﺍﻳﺎﻥ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻏﺮﺏ ژﺭﻑﺗﺮ ﺍﺯ ﭼﺎﻟﺶ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖﻫﺎﺳﺖ. ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖﻫﺎ ﺻﺮﻓ ًﺎ ﺑﺎ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻯ ﻣﺎ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻧﻪ ﺑﺎ ﻛﻞ ﺟﻬﺎﻥﺑﻴﻨﻰ ،ﺷﻴﻮﻩ ﻟﺒﺎﺱ ﭘﻮﺷﻴﺪﻥ ،ﺷﻴﻮﻩ ﻋﺒﺎﺩﺕ ﻭ ﺷﻴﻮﻩ ﻫﻤﺴﺮﮔﺰﻳﻨﻰ ﻣﺎ« ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺍﻭ» ،ﺍﺳﻼﻡ ﺫﺍﺗ ًﺎ ﺑﺎ ﻏﺮﺏ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺍﺳﺖ .ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰﻫﺎ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﺩﺷﻤﻦ ﻣﻰﻧﮕﺮﻧﺪ ﻭ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﻢ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺟﻨﮓ ﺳﺮﺩ ،ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺗﻬﺪﻳﺪﻯ ﻋﻠﻴﻪ ﻏﺮﺏ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ« .ﺍﻳﻦ ﺧﻂ ﻓﻜﺮﻯ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻌﺎﻭﻥ ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺭﻳﭽﺎﺭﺩ ﻧﻴﻜﺴﻮﻥ» ،ﻭﺍﺗﺮ ﻣﻚ ﺩﻭﮔﺎﻝ« ،ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺭﻭﺳﻴﻪ ﺷﻮﺭﻭﻯ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﺑﺎ ﺟﺒﻬﻪ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﻋﻠﻴﻪ ﺩﺷﻤﻦ ﻣﺸﺘﺮﻛﺸﺎﻥ ﻳﻌﻨﻰ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﻋﻮﺕ ﻛﺮﺩ .ﺗﻘﺎﺑﻞﮔﺮﺍﻳﺎﻥ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻭﺭ ﻛﻪ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ﺑﺎ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﺎﺳﺎﺯﮔﺎﺭ ﺍﺳﺖ ،ﺍﺯ ﺍﻳﺎﻻﺕ ﻣﺘﺤﺪﻩ ﻣﻰﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﺘﺤﺪﻳﻦ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪﺍﻯ ﺧﻮﺩ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺤﻘﻖ ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺸﺮ ﻭ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻴﻚ ﻓﺸﺎﺭ ﻧﻴﺎﻭﺭﺩ .ﻓﺸﺎﺭ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻴﺰﺍﺳﻴﻮﻥ ﺯﻭﺩﺭﺱ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ ﺭژﻳﻢﻫﺎﻯ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭ ﺍﻳﺎﻻﺕ ﻣﺘﺤﺪﻩ ﻭ ﻇﻬﻮﺭ ﻧﻈﺎﻡﻫﺎﻯ ﺩﻳﻜﺘﺎﺗﻮﺭﻯ ،ﺗﺌﻮﻛﺮﺍﺗﻴﻚ ﻭ ﻣﺘﻌﺼﺐﺗﺮ ﺷﻮﺩ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ،ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻛﺎﻻﻳﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺭﺍﻩ ﺭژﻳﻢﻫﺎﻯ ﺿﺪ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻴﻚ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﻛﺴﺐ ﻗﺪﺭﺕ ﻫﻤﻮﺍﺭ ﻣﻰﺳﺎﺯﺩ« )ﻓﺆﺍﺯ ،ﺍﻯ ،ﺻﺺ 59ـ .(56 ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻥ ﺩﺭﮔﻴﺮﻯ ﻓﻴﺰﻳﻜﻰ ﻭ ﻫﻤﻪﺟﺎﻧﺒﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﺎﺑﻮﺩﻯ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺣﺮﻛﺘﻬﺎﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺳﻼﻣﮕﺮﺍ ﺑﻪ ﺩﻻﻳﻞ ﻣﺘﻌﺪﺩ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺍﺷﺎﺭﻫﺸﺪﻩ ،ﻧﮕﺮﺍﻥ ﺁﻳﻨﺪﻩﺍﻯ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﺍﺯ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺁﻧﺎﻥ ﺧﺎﺭﺝ ﺷﻮﺩ ﻭ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻣﻮﺝ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻪ ﺣﺪﻱ ﻧﻴﺮﻭﻣﻨﺪ ﻭ ﻧﺎﻓﺬ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻈﺎﻡ ﻓﻜﺮﻯ ،ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ﺣﺘﻰ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﺪ .ﺳﺎﻣﻮﺋﻞ ﻫﺎﻧﺘﻴﻨﮕﺘﻮﻥ ﺍﺯ ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮﺩﺍﺯﺍﻥ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺗﻘﺎﺑﻞﮔﺮﺍ ﺑﺎ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻭ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ» :ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺟﺪﻳﺪ ﻣﻨﺒﻊ ﺍﺻﻠﻰ ﺗﻌﺎﺭﺽ، ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯ ﻳﺎ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ .ﺷﻜﺎﻑﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﻣﻴﺎﻥ ﺑﺸﺮﻳﺖ ﻭ ﻣﻨﺒﻊ ﺍﺻﻠﻰ ﺗﻌﺎﺭﺽ ،ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ .ﺭﻭﻳﺎﺭﻭﻳﻰ ﺗﻤﺪﻥﻫﺎ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺭﺍ ﺗﺤﺖﺍﻟﺸﻌﺎﻉ ﻗﺮﺍﺭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺩ! ﺩﺭ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺳﻮﻯ ،ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻏﺮﺏ ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺗﻤﺪﻥﻫﺎ ﺗﻠﻘﻰ ﻣﻰﺷﻮﺩ «.ﻭﻯ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺟﻨﮓ ﺗﻤﺪﻥﻫﺎ ﺍﺳﺖ«.
51
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
52
ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺳﻠﻄﻪ ﺑﺮ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺍﻳﺎﻻﺕ ﻣﺘﺤﺪﻩ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺤﻘﻖ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩ ﺗﻚﻗﻄﺒﻰ ﻛﺮﺩﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﻭ ﺑﻪ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ »ﻗﻠﺪﺭ ﻣﺤﻠﻪ ﺷﺪﻥ« ﺑﻪ ﺩﻻﻳﻞ ﺯﻳﺮ ﺗﺴﻠﻂ ﺑﺮ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺭﺍ ﺿﺮﻭﺭﺗﻰ ﺍﺟﺘﻨﺎﺏﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﻣﻰﺩﺍﻧﺪ. 1ـ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﻭﻧﺪ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻓﺮﻭﭘﺎﺷﻰ ﺷﻮﺭﻭﻯ ﻭ ﻣﺤﻮ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﻢ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺟﺪﻯﺗﺮﻳﻦ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺯﻳﺮﺍ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺗﺪﺭﻳﺞ ﻧﻘﺶ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﻭ ﻣﻬﻤﺘﺮ ﺁﻧﻜﻪ ﻣﻘﻮﻟﻪﻯ ﺩﻳﻦ ﺑﻪ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺕ ﻣﻄﺮﺡ ﻭ ﻣﺆﺛﺮ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪﻯ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺩﺭﺁﻣﺪ .ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭﻯ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺩﺍﺭﻯ ﺍﺻﻄﻼﺣﺎﺗﻰ ﻧﻈﻴﺮ »ﺍﺳﻼﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ«» ،ﺍﺳﻼﻡ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ«» ،ﺍﺳﻼﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ« ﻭ »ﺍﺳﻼﻡ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ«ﺭﺍ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺍﺻﻄﻼﺣﺎﺗﻰ ﻧﻈﻴﺮ »ﻏﻮﻝ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﻢ«» ،ﺑﻠﻮﻙ ﺷﺮﻕ« ﻭ »ﺩﻧﻴﺎﻯ ﭘﺸﺖ ﭘﺮﺩﻩ ﺁﻫﻨﻴﻦ« ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺍﺻﻠﻰ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻰ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻓﺮﻭﭘﺎﺷﻰ ﺷﻮﺭﻭﻯ ﺑﻪ ﺩﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻯ ﺑﻠﻨﺪﻣﺪﺕ ﻏﺮﺏ ﺑﺮﻣﻰﮔﺮﺩﺩ. ﺍﻟﻒ( ﺩﺷﻤﻦ ﻧﻴﺮﻭﻣﻨﺪ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﺩﻭ ﻗﺮﻥ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﺟﻨﺎﻳﺎﺕ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﻯ ﻭ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺳﻠﻄﻪﺟﻮﻳﺎﻧﻪ ﺧﻮﺩ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﻠﺐ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﺧﻮﺩ ﻭ ﺟﻠﺐ ﺁﺭﺍﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﻪ ﺣﺪﺍﻛﺜﺮ ﺭﺳﺎﻧﺪﻥ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺧﻮﺩ ،ﺟﺮﻳﺎﻧﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺧﻮﺩ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ .ﻟﺬﺍ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﺿﻤﺤﻼﻝ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﻢ ﻭ ﺑﻠﻮﻙ ﺷﺮﻕ ،ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺩﺷﻤﻦ ﺍﺻﻠﻰ ﻏﺮﺏ ﻭ ﺣﺘﻰ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﺸﺮﻳﺖ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﺷﺪ؛ ﺍﮔﺮﭼﻪ ﺑﻪ ﺩﻻﻳﻠﻰ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻋﻈﻴﻢ ﻭ ﺩﻭﻟﺘﻬﺎﻯ ﺩﺳﺖﻧﺸﺎﻧﺪﻩ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ،ﻣﺠﺒﻮﺭ ﺑﻪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻛﻠﻤﻪ »ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﻢ« ﺷﺪﻧﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ،ﺩﺭ ﺫﻫﻨﻴﺖ ﻭ ﺗﺼﻮﺭ ﺯﻣﺎﻣﺪﺍﺭﺍﻥ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ،ﺍﺳﻼﻡ ﻫﻤﺎﻥ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﻢ ﻭ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻋﻠﺖ ،ﻣﺤﻜﻮﻡ ﺑﻪ ﻧﺎﺑﻮﺩﻯ ﺍﺳﺖ؛ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﺮﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺟﻨﮓ ﺻﻠﻴﺒﻰ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺭﺍﻩﺍﻧﺪﺍﺯﻯ ﺷﻮﺩ. »ﺩﻭﻟﺖ ﺑﻮﺵ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺣﻮﺍﺩﺙ 11ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ 20) 2001ﺷﻬﺮﻳﻮﺭ (1380ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﻋﻤﻞ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﺪ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﻢ ﺑﻪ ﺟﻨﮓ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺍﺯ ﻭﺭﻭﺩ ﺑﻪ ﺟﻨﮓ ﺻﻠﻴﺒﻰ ﺧﺒﺮ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺍﻧﮕﺸﺖ ﺍﺗﻬﺎﻡ ﺭﺍ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻭ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﺮﺩ .ﺍﻣﺎ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺑﻌﺪﻯ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺳﻪ ﺑﺨﺶ ﻧﻈﺎﻣﻰ ،ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻰ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻧﻈﺎﻣﻰﮔﺮﻯ ﻓﺼﻠﻰ ﺗﻨﻈﻴﻤﺸﺪﻩ ﺍﺯ ﭘﺮﻭﻧﺪﻩ
ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻧﻘﺶ ﻭ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺸﻮﺭ ...
ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺩﺭ ﻧﻈﻢ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺭﺗﻘﺎﻯ ﻧﻘﺶ ﻭ ﻣﻮﻗﻴﻌﺖ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺗﻨﻬﺎ ﺍﺑﺮﻗﺪﺭﺕ ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪﻩ ﺍﺯ ﺟﻨﮓ ﺳﺮﺩ ﺍﺳﺖ« )ﻣﺤﻤﺪﻯ(182 :1385 ، ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻝ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺭﺩ -ﻛﻪ ﺧﺴﺎﺭﺍﺕ ﻭ ﻣﺼﺎﺋﺐ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺑﺮ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﺮ ﺟﺎﻯ ﮔﺬﺍﺷﺘـﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﻯ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺳﻠﻄﻪ ﻏﺮﺏ ﻭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﺩﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﺩﻭﻟﺘﻬﺎﻯ ﺩﺳﺖﻧﺸﺎﻧﺪﻩ ﻭ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﻗﻄﻊ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ،ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺩﻻﻳﻞ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻯ ﺍﺳﺖ .ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻏﺮﺏ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻪ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩﺍﻯ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﻭ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺼﻮﺭ ﻧﻤﻰﻛﻨﻨﺪ ﺑﺪﻭﻥ ﺳﻠﻄﻪ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺮ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻛﺮﺩﻥ ﺭﻭﻧﺪ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺣﻴﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺧﻮﺩ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﻫﻨﺪ. ﺏ( ﺿﺪﻳﺖ ﺑﺎ ﺍﺳﻼﻡ ﺿﺪﻳﺖ ﻭ ﺩﺷﻤﻨﻰ ﺁﺷﻜﺎﺭ ﻭ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﻏﺎﻟﺐ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎﻥ ﻭ ﻳﻬﻮﺩﻳﺎﻥ ﺑﺎ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺩﺭ ﻗﺮﻥ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﺎ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺣﺮﻛﺖ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ـ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺑﺎ ﺣﻀﻮﺭ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﺷﺪ .ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﻭ ﺍﺧﻴﺮﺍً ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﻭ ﺟﺪﻯ ﺍﺳﺖ .ﻓﺮﻭﭘﺎﺷﻰ ﺧﻼﻓﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﻰ ،ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺭژﻳﻢ ﻏﺎﺻﺐ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ،ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﭘﻬﻠﻮﻯ ،ﻧﺎﺑﻮﺩﻯ ﺛﺮﻭﺕﻫﺎﻯ ﻣﺎﺩﻯ ﻭ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ، ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺗﻔﺮﻗﻪ ﻭ ﺟﻨﮓ ﻣﺴﺘﻤﺮ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ،ﺭﻭﺍﺝ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻭ ﻣﻠﺖﭘﺮﺳﺘﻰ ﻭ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﺗﺤﻘﻖ ﺍﻣﺖ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻯ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﺁﻥ ،ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻫﻤﻪﺟﺎﻧﺒﻪ ﻭ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﺑﺎ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺗﺒﻠﻴﻎ ﺑﺮ ﺿﺪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺗﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﺩﺷﻤﻨﻰ ﺩﻭﻟﺘﻬﺎﻯ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭﻯ ﺑﺎ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺣﻀﻮﺭ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪﻫﺎﻯ ﻣﻠﻰ ﻭ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻭ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﻫﻮﻳﺖ ﻭ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺧﻮﻳﺶ ﺍﺳﺖ. ﻛﻮﺷﺶ ﺑﺮﺍﻯ ﺷﻜﻞ ﺩﺍﺩﻥ ﻭ ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬﺍﺭﻯ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﺟﺪﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺟﻬﺎﻥﺑﻴﻨﻰ ﻣﺎﺩﻯ ﻭ ﺳﻠﻄﻪﮔﺮﺍ ﺩﺭ ﺗﻀﺎﺩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺗﻼﺵ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺤﻘﻖ ﻧﻈﺎﻡ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺍﺯ ﻧﻈﺎﻡ ﺗﺤﻤﻴﻠﻰ »ﺩﻭﻟﺖ ـ ﻣﻠﺖ« ﻭ ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺣﺮﻛﺖ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﻫﻤﮕﺮﺍﻳﻰ ﻭ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻭﺣﺪﺕ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺳﻠﻄﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺍﺭﺯﺷﻰ ﻏﺮﺏ ﻭ ﺍﺣﻴﺎﻯ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ـ ﺗﻮﺣﻴﺪﻯ ﻧﮕﺮﺍﻧﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﻠﺖ ﺑﺴﻴﺞ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﻭ ﺟﻨﮓ ﺿﺪ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺯﻳﺮﺍ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤ ًﺎ ﻓﻬﻢ ﺭﺍﻳﺞ ﺍﺯ ﻧﻘﺶ ﺧﻨﺜﻰ ﻭ ﺧﺎﻣﻮﺵ ﻣﺬﻫﺐ ﺩﺭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻭ ﺍﺧﻼﻕ ﺭﺍ ﻫﺪﻑ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰﺩﻫﺪ .ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻯ ﺁﻣﻮﺯﺷﻰ ،ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻯ ﻣﺎﻫﻮﺍﺭﻩﺍﻯ ﻭﻳﮋﻩ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ،ﺍﻋﺮﺍﺏ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻥﻫﺎﻯ ﻓﺎﺭﺳﻰ ﻭ ﻋﺮﺑﻰ ،ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺍﺳﺎﻣﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺣﺬﻑ ﻣﻔﺎﻫﻴﻤﻰ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺟﻬﺎﺩ ،ﺍﻣﺮ ﺑﻪ
53
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
54
ﻣﻌﺮﻭﻑ ﻭ ﻧﻬﻰ ﺍﺯ ﻣﻨﻜﺮ ﻭ ﺷﻬﺎﺩﺕ ،ﺗﺮﻭﻳﺞ ﺳﻜﻮﻻﺭﻳﺴﻢ ﻭ ﻻﺋﻴﺴﻢ ﻭ ﺭﻭﺍﺝ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﻓﺴﺎﺩ ﻭ ﻓﺤﺸﺎ ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺍﺟﺮﺍ ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﻯ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩ ﺑﻠﻨﺪﻣﺪﺕ ﻏﺮﺏ ﺑﺮﺍﻯ »ﺍﺳﺘﺤﺎﻟﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ«ﺍﺳﺖ. »ﻣﺎﻳﻜﻞ ﺑﺮﺍﻧﺖ« ،ﻣﻌﺎﻭﻥ ﺳﺎﺑﻖ ﺳﻴﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ» :ﻣﺮﺍﺟﻊ ﺷﻴﻌﻪ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻫﻴﭽﮕﺎﻩ ﺍﺯ ﺣﺎﻛﻢ ﻏﻴﺮﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻇﺎﻟﻢ ﺗﺒﻌﻴﺖ ﻧﻜﺮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﻓﺘﻮﺍﻯ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺷﻴﺮﺍﺯﻯ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻯ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺑﺎ ﺷﻜﺴﺖ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷﺪ ﻭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺷﺎﻩ ﻛﻪ ﻫﻢﭘﻴﻤﺎﻥ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻮﺩ ﺗﻮﺳﻂ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺑﺮﭼﻴﺪﻩ ﺷﺪ .ﺩﺭ ﻋﺮﺍﻕ ﺻﺪﺍﻡ ﺑﺎ ﺗﻤﺎﻡ ﺗﻮﺍﻥ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺖ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻧﺠﻒ ﺭﺍ ﻣﺠﺒﻮﺭ ﺑﻪ ﺗﺒﻌﻴﺖ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﻛﻨﺪ ،ﻭ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺍﺭﺗﺶﻫﺎﻯ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ،ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﻭ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺭﺍ ﻣﺠﺒﻮﺭ ﺑﻪ ﻓﺮﺍﺭ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﻛﺮﺩ .ﺣﺰﺏﺍﷲ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﺻﺪﻣﺎﺕ ﺳﻨﮕﻴﻨﻰ ﺑﻪ ﺍﺭﺗﺶ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺩﺭ ﺟﻨﻮﺏ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﻭﺍﺭﺩ ﻛﺮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺭﺳﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻥ ﺑﺎ ﻣﺬﻫﺐ ﺷﻴﻌﻪ ﺭﻭﺩﺭﻭ ﺷﺪ ﻭ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺳﺨﺖ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺸﺖ ﭘﺮﺩﻩ ﻛﺎﺭ ﻛﻨﻴﻢ. ﻣﺎ ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﺿﺮﺏﺍﻟﻤﺜﻞ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰ »ﺍﺧﺘﻼﻑ ﺑﻴﻨﺪﺍﺯ ﻭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻛﻦ« ﺍﺯ ﺳﻴﺎﺳﺖ »ﺍﺧﺘﻼﻑ ﺑﻴﻨﺪﺍﺯ ﻭ ﻧﺎﺑﻮﺩ ﻛﻦ« ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ .ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻯﻫﺎﻯ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩﺍﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻯ ﺑﻠﻨﺪﻣﺪﺕ ﺧﻮﺩ ﻃﺮﺡ ﻛﺮﺩﻳﻢ .ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﺩﻯ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﺬﻫﺐ ﺷﻴﻌﻪ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺗﺮﻭﻳﺞ ﻛﺎﻓﺮ ﺑﻮﺩﻥ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﻣﺬﺍﻫﺐ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻋﻠﻴﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﻋﻼﻡ ﺟﻬﺎﺩ ﻛﻨﻨﺪ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻰ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﻋﻠﻴﻪ ﻣﺮﺍﺟﻊ ﻭ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﺩﻳﻨﻰ ﺷﻴﻌﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺩﻫﻴﻢ ﺗﺎ ﻣﻘﺒﻮﻟﻴﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺑﺪﻫﻨﺪ. ﻳﻜﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﻣﻮﺍﺭﺩﻯ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺭﻭﻯ ﺁﻥ ﻛﺎﺭ ﻣﻰﻛﺮﺩﻳﻢ ،ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻋﺎﺷﻮﺭﺍ ﻭ ﺷﻬﺎﺩﺕﻃﻠﺒﻰ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻫﺮ ﺳﺎﻟﻪ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺑﺎ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻯ ﻣﺮﺍﺳﻤﻰ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺭﺍ ﺯﻧﺪﻩ ﻧﮕﺎﻩ ﻣﻰﺩﺍﺭﻧﺪ .ﻣﺎ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ ﺑﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖﻫﺎﻯ ﻣﺎﻟﻰ ﺍﺯ ﺑﺮﺧﻰ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﻣﺪﺍﺣﺎﻥ ﻭ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺍﺻﻠﻰ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻛﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩﻯ ﺳﻮﺩﺟﻮ ﻭ ﺷﻬﺮﺕﻃﻠﺒﺎﻧﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﻋﻘﺎﻳﺪ ﻭ ﺑﻨﻴﺎﻥﻫﺎﻯ ﺷﻴﻌﻪ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺷﻬﺎﺩﺕﻃﻠﺒﻰ ﺭﺍ ﺳﺴﺖ ﻭ ﻣﺘﺰﻟﺰﻝ ﻛﻨﻴﻢ ﻭ ﻣﺴﺎﺋﻠﻰ ﺍﻧﺤﺮﺍﻓﻰ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﻳﻢ ،ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺷﻴﻌﻪ ﻳﻚ ﮔﺮﻭﻩ ﺟﺎﻫﻞ ﻭ ﺧﺮﺍﻓﺎﺗﻰ ﺩﺭ ﻧﻈﺮﺁﻳﺪ .ﺩﺭ ﻣﺮﺣﻠﻪﻯ ﺑﻌﺪ ،ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﻣﺮﺍﺟﻊ ﺷﻴﻌﻪ ﺟﻤﻊﺁﻭﺭﻯ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﻪﻯ ﻣﺪﺍﺣﺎﻥ ﻭ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎﻥ ﺳﻮﺩﺟﻮ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﺩﻫﻴﻢ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺎ ﺳﺎﻝ 2010) 1389
ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻧﻘﺶ ﻭ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺸﻮﺭ ...
ﻣﻴﻼﺩﻯ( ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺳﺪ ﺭﺍﻩ ﺍﺻﻠﻰ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻣﺎ ﻣﻰﺑﺎﺷﻨﺪ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺩﺳﺖ ﺧﻮﺩ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﺬﺍﻫﺐ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻧﺎﺑﻮﺩ ﻛﻨﻴﻢ ﻭ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺗﻴﺮ ﺧﻼﺹ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﻣﺬﻫﺐ ﺑﺰﻧﻴﻢ. 2ـﺗﺴﻠﻂ ﺑﺮ ﻧﻔﺖ ﻭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺍﻭﻝ ﻭ ﺑﺎ ﺷﺪﺕ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺩﻭﻡ ،ﻧﻔﺖ ﻛﺎﻻﻳﻰ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻯ ،ﻣﻬﻢ ﻭ ﺣﻴﺎﺗﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﻗﺪﺭﺕﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﺷﺪ ،ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺗﺴﻠﻂ ﺑﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺻﺎﺩﺭﻛﻨﻨﺪﻩ ﻧﻔﺖ ،ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ،ﻣﺤﻮﺭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻭ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺩﻭﻟﺘﻬﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﮔﺮﺩﻳﺪ .ﻏﺮﺏ ﺗﻼﺷﻰ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻊ ﺩﺳﺘﺮﺳﻰ ﺷﻮﺭﻭﻯ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺸﻮﺩ ﻭ ﻟﺬﺍ ﺗﺴﻠﻂ ﺑﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺷﺮﻕ ﻭ ﻏﺮﺏ ﺑﻪ ﺍﺳﺎﺳﻰﺗﺮﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺛﺎﺑﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﻣﻮﺿﻊ ﺷﺮﻕ ﻭ ﻏﺮﺏ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻧﻬﻀﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻠﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﻣﻌﺪﻭﺩ ﻣﻮﺍﺭﺩﻯ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺩﻭﻡ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩ .ﺯﻳﺮﺍ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺩﺷﻤﻦ ﻣﺸﺘﺮﻛﻰ ﻣﻰﺩﻳﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺳﻠﻄﻪﺟﻮﻳﻰ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺭﺍ ﻧﻤﻰﭘﺬﻳﺮﻓﺖ ﻭ ﺑﺎ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﺻﺤﻨﻪﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺗﻰ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮﺩ. ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﻭ ﺻﺪﻭﺭ ﻧﻔﺖ ﻭ ﺳﻮﺩﻫﺎﻯ ﺣﺎﺻﻞ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺗﺎ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩﺍﻯ ﻣﺘﺄﺛﺮ ﺍﺯ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻭ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻧﻔﺖﺧﻴﺮ ﻭ ﺩﻭﻟﺘﻬﺎﻯ ﺻﺎﺩﺭﻛﻨﻨﺪﻩ ﻧﻔﺖ ﺍﺳﺖ .ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﺤﻮﻝ ﻣﻬﻤﻰ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ،ﻭ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎﺭﺱ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺑﺮ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻧﻔﺖ ،ﺍﻋﻢ ﻗﻴﻤﺖ ﺁﻥ ،ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻬﺎﻡ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭﻫﺎﻯ ﺑﻮﺭﺱ ،ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ﺗﺮﺍﺯ ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻧﻰ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ،ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﺣﺪﻭﺩ ﺩﻭ ﺳﻮﻡ ﺫﺧﺎﻳﺮ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﻧﻔﺘﻰ ،ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻭ ﺻﺪﻭﺭ ﺭﻭﺯﺍﻧﻪ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻧﻴﻤﻰ ﺍﺯ ﻧﻔﺖ ﻣﺼﺮﻓﻰ ﺟﻬﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺛﻘﻞ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻯ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﺩﺍﺭﻯ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ. ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎﻥ ،ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻛﻪ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻧﻔﺖ ،ﺭﺍ ﻣﻀﺎﻋﻒ ﻣﻰﻛﻨﺪ، ﺑﺎﺯﮔﺮﺩﺍﻧﺪﻥ ﺩﻻﺭﻫﺎﻯ ﺣﺎﺻﻞ ﺍﺯ ﻓﺮﻭﺵ ﻧﻔﺖ ﺑﻪ ﻏﺮﺏ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﻪ ﮔﺮﺩﺵ ﺩﺭﺁﻭﺭﺩﻥ ﭼﺮﺥﻫﺎﻯ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﺩﺍﺭﻯ ﺍﺳﺖ .ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺩﻻﺭﻫﺎﻯ ﻧﻔﺘﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﺎﻻ ﻭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﺷﺘﻐﺎﻝ ﻭ ﻓﺮﻭﺵ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﻏﺮﺏ ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖﻫﺎﻯ ﺗﺤﻤﻴﻠﻰ ﺑﻪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺻﺎﺩﺭﻛﻨﻨﺪﻩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺍﺳﺘﺜﻤﺎﺭ ﻣﻀﺎﻋﻒ ﺍﺳﺖ .ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ،ﺑﺨﺶ ﻋﻤﺪﻩﺍﻯ ﺍﺯ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎ ﻭ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺩﻭﻟﺘﻬﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻯ ﻧﻔﺘﻰ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺍﺳﺖ .ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪﻯ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺳﻪ ﻣﻘﻮﻟﻪﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﻧﻔﺖ ﻭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ
55
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
56
ﺁﻥ ﭼﻨﺎﻥ ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻭ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎﻯ ﻓﻜﺮﻯ ،ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ژﺋﻮﭘﻮﻟﺘﻴﻜﻰ ﺟﻬﺎﻥ ﺭﺍ ﺗﺤﺖﺍﻟﺸﻌﺎﻉ ﺧﻮﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺟﺪﺍ ﻛﺮﺩﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻃﺮﺡ »ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺑﺰﺭگ« ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﻯ ﺗﺤﻘﻖ ﺩﻭ ﻫﺪﻑ ﻣﻬﻢ ﻭ ﺣﻞ ﺩﻭ ﻣﻌﻀﻞ ﺟﺪﻯ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﻏﺮﺏ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺗﺴﻠﻂ ﺑﺮ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﻪ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺗﻚ ﻗﻄﺒﻰ ﻛﺮﺩﻥ ﺟﻬﺎﻥ، ﻭ ﺑﻬﺮﻩﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﻧﻔﺖ ﻭ ﺩﻻﺭﻫﺎﻯ ﺣﺎﺻﻞ ﺍﺯ ﻓﺮﻭﺵ ﺁﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻯ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﭘﺮﻭژﻩ ﻗﻠﺪﺭ ﻣﺤﻠﻪ ﺷﺪﻥ ﺍﺳﺖ .ﻣﻬﺎﺭ ﻳﺎ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩﻥ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﺩﻭ ﻫﺪﻑ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺮﺍﻯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺩﺭ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﻃﺮﺡ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻯ ﻗﺮﻥ 21ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻣﻨﺰﻭﻯ ﻛﺮﺩﻥ ﺭﻗﺒﺎ ﻭ ﺍﻧﺤﺼﺎﺭﻯ ﻛﺮﺩﻥ ﻗﺪﺭﺕ ﺍﻳﺎﻻﺕ ﻣﺘﺤﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ،ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺎ ﺗﺴﻠﻂ ﺑﺮ ﻧﻔﺖ ﻭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ،ﺍﺯ ﻛﻠﻴﻪ ﺩﻭﻟﺘﻬﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺎﺝ ﺍﺭﺯﺍﻥﻓﺮﻭﺷﻰ ﻧﻔﺖ ﻭ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻣﺎﺑﻪﺍﻟﺘﻔﺎﻭﺕ ﺑﺎ ﻗﻴﻤﺖ ﻭﺍﻗﻌﻰ ،ﻭ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﺳﻮﺩ ﺣﺎﺻﻞ ﺍﺯ ﻓﺮﻭﺵ ﻛﺎﻻﻫﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ، ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ژﺍﻧﺪﺍﺭﻡ ﻭ ﺣﺎﻓﻆ ﻭ ﺣﺎﻛﻢ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ .ﺑﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﺑﻪ ﺭﻏﻢ ﺗﻼﺵﻫﺎ ﻭ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻯ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻭ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩﻥ ﺣﻴﺜﻴﺖ ﻭ ﺁﺑﺮﻭ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﻛﺎﻣ ً ﻼ ﺑﻪ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺑﺮﺳﺪ ،ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡ ﺑﻠﻨﺪﻣﺪﺕ ﺍﺳﺖ ،ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﺩﺍﺭﺩ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺗﻬﺪﻳﺪﻫﺎ ﻭ ﻣﻌﻀﻼﺕ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﺍﻳﻦ ﺗﻼﺵﻫﺎ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﺪ .ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻭ ﭼﮕﻮﻧﮕﻰ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻳﺎ ﺷﻜﺴﺖ ﻃﺮﺡ ﺑﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﻭ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻭ ﺗﻌﻤﻴﻖ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺴﺘﮕﻰ ﺩﺍﺭﺩ. 3ـ ﺑﺮﺍﻧﺪﺍﺯﻯ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻳﻚ ﻭ ژﺋﻮﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻳﻚ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻫﻤﻴﺸﻪ ،ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﺩﻭ ﻗﺮﻥ ﺍﺧﻴﺮ ،ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺗﻼﺵ ﭘﺮﺗﻐﺎﻟﻰﻫﺎ ،ﻫﻠﻨﺪﻯﻫﺎ ،ﺭﻭﺱﻫﺎ ،ﻋﺜﻤﺎﻧﻰﻫﺎ، ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰﻫﺎ ،ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰﻫﺎ ﻭ ﺣﺘﻰ ﺍﻓﻐﺎﻥﻫﺎ! )ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩ ﺻﻔﻮﻳﻪ( ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺴﻠﻂ ﺑﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﭘﺮﻓﺮﺍﺯ ﻭ ﻧﺸﻴﺐ ﻗﺮﻭﻥ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ .ﺑﺎ ﺗﺴﻠﻂ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ـ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻛﻮﺩﺗﺎﻯ 28ﻣﺮﺩﺍﺩ ،1332ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻗﺪﺭﺗﻬﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﺍﺯ ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻰ ﻭﻳﮋﻩ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺷﺪ ﻭ ﺭژﻳﻢ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﻭ ﻓﺎﺳﺪ ﭘﻬﻠﻮﻯ ﺁﻧﭽﻨﺎﻥ ﺩﺭ ﺧﺪﻣﺖ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻏﺮﺏ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻛﻴﺴﻴﻨﺠﺮ ﮔﻔﺖ» :ﺷﺎﻩ ﻧﺎﺩﺭﺗﺮﻳﻦ ﻣﺘﺤﺪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﻭ ﻫﻢﭘﻴﻤﺎﻧﻰ ﻧﺎﻣﺸﺮﻭﻁ ﺑﻮﺩ«. ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺩﻻﻳﻞ ﻣﺘﻌﺪﺩ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﻏﺮﺏ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻝ ﻭ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﻤﻞ ﺑﺎﺷﺪ .ﻟﺬﺍ ﺍﺯ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎﻯ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ
ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻧﻘﺶ ﻭ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺸﻮﺭ ...
ﺗﻼﺷﻬﺎﻯ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﺩﺭ ﺍﺷﻜﺎﻝ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺮﺍﻧﺪﺍﺯﻯ ﻭ ﻳﺎ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻭ ﺍﺳﺘﺤﺎﻟﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪ .ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﻭ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎﻯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺩﻻﻳﻞ ﻫﺮﻳﻚ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻰ ﻛﻴﻔﻰ ﺟﺪﺍﮔﺎﻧﻪﺍﻯ ﻣﻰﻃﻠﺒﺪ ...» .ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻧﻴﺮﻭﻯ ﻫﺪﺍﻳﺖﻛﻨﻨﺪﻩ ﭘﺸﺖ ﺧﻴﻠﻰ ﺍﺯ ﺳﺘﻴﺰﻩﺟﻮﻳﻰﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡﮔﺮﺍﻳﺎﻥ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﻣﻰﺑﻴﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺩﻏﺪﻏﻪ ﻭ ﻋﻄﻒ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﺤﺖ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﺗﺠﺮﺑﻪﻯ ﺗﻠﺦ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺭﻃﻮﻝ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﮔﺮﻭﮔﺎﻥﻫﺎ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ ﺩﻻﻳﻞ ﻫﺮﺍﺱ ﺁﻥ ﺍﺯ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ ...ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ،ﺗﻤﺎﻳﺰ ﻧﻈﺮﻯ ﻛﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﺍﻳﺎﻻﺕ ﻣﺘﺤﺪﻩ ﺑﻴﻦ ﺍﺳﻼﻣﮕﺮﺍﻳﺎﻥ ﻣﻴﺎﻧﻪﺭﻭ ﻭ ﺟﻨﮕﺴﺎﻻﺭ ﻗﺎﺋﻞ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ،ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻛﺎﺭﺑﺮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ... . ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩﻯ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺍﻳﺎﻻﺕ ﻣﺘﺤﺪﻩ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡﮔﺮﺍﻳﺎﻥ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺭﻭﺷﻦ ﻣﻰﺳﺎﺯﺩ .ﺳﺮﺩﺭﮔﻤﻰ ﻓﻜﺮﻯ ﺍﻳﺎﻻﺕ ﻣﺘﺤﺪﻩ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺳﻮءﻇﻦ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡﮔﺮﺍﻳﺎﻥ ﺭﺍ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻥ ﺑﺪﻭﻥ ﺭﻣﺰﮔﺸﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﻋﻠﻞ ﻫﺮﺍﺱ ﻋﻤﻴﻖ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺍﺯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻓﻬﻤﻴﺪ .ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻰﺭﺳﺪ ﻛﻪ ﻭﺍﺷﻨﮕﺘﻦ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻌﻴﺎﺭ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺳﻨﺠﺶ ﺍﺳﻼﻡﮔﺮﺍﻳﻰ ﺍﺣﻴﺎ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻭ ﺷﻤﺎﻝ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ،ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ،ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﻗﺒﺎﻝ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻯ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩﺗﺮﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺎ ﺍﺳﻼﻡﮔﺮﺍﻳﺎﻥ ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺟﻬﺎﻥ ﺩﺍﺭﺩ«. ﭼﺎﻟﺶﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺎ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻪ ﺍﻋﺘﺮﺍﻑ ﺑﻌﻀﻰ ﺍﺯ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﺍﻳﺎﻻﺕ ﻣﺘﺤﺪﻩ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺖ ﺍﺯ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺣﺘﻰ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﻛﻨﺪ .ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺧﺎﺭﺟﻪﻯ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺩﺭ ﺗﺤﻘﻴﻘﻰ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﻭﻟﺖ ،ﺭﻭﻧﺪ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺭﺍ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﻰﻛﻨﺪ» :ﺭﻭﻳﺎﺭﻭﻳﻰ ﺍﺣﺘﻤﺎﻟﻰ ﺍﻳﺪﻩﻫﺎﻯ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺑﻪ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﻗﻮﻯ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﻭ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰﻫﺎﻯ ﻏﺮﺑﻰ ﺭﺍ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺩ .ﻋﻘﺎﻳﺪ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻣﺠﺪﺩﺍً ﺑﻪ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﻣﺤﺮﻙ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ ﺑﺪﻝ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ .ﺩﺭ ﭘﺎﺭﻩﺍﻯ ﺍﺯ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺍﻳﻦ ﻧﻴﺮﻭ ﺑﺎ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻭ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭﻫﻢ ﻣﻰﺁﻣﻴﺰﺩ .ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻰﺭﺳﺪ ﻣﺴﺎﺋﻠﻰ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﻣﻴﺎﻥ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ﻏﺮﺑﻰ ﻭ ﭘﺎﺭﻩﺍﻯ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻭ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮﻭﺯ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ .ﻋﻠﻞ ﺗﻨﺶ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩﺍﻧﺪ .ﻣﺴﺄﻟﻪﻯ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ـ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺍﮔﺮ ﺣﻞ ﻧﺸﻮﺩ ﺑﻪ ﻗﻮﺕ ﺧﻮﺩ ﺑﺎﻗﻰ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ .ﺗﻨﺶﻫﺎﻯ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻭ ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﻨﺪ. ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﺎ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻣﻠﻞ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎﻯ ﻣﻬﻢ ﻭ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﻏﺮﺏ ﻃﻰ ﺩﻫﻪ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ .ﺟﻬﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺷﻨﺎﺧﺖ
57
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
58
ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻭ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻛﻨﺪ .ﺑﻪ ﺭﻏﻢ ﺍﺷﺘﺮﺍﻛﺎﺕ ﺍﺭﺯﺷﻰ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﻣﺬﺍﻫﺐ ،ﺍﻫﻤﻴﺖ ﭘﺎﺳﺦ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻪ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻣﻴﺎﻥ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰﻫﺎﻯ ﻏﺮﺑﻰ ﺑﺎ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺭﻭ ﺑﻪ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺍﺳﺖ .ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﺎ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎﻯ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻯ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﻭ ﺟﻬﺎﻥ ﻏﺮﺏ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ. ... ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﻫﺎﻯ ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﻭ ﻏﻴﺮﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻴﻚ ﺑﺎ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎ ﻭ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﻭ ﻣﻈﺎﻫﺮ ﺍﺳﻼﻣﻰ، ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩﻥ ﺣﺠﺎﺏ ﺩﺭ ﭼﻨﺪ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻰ ﻭ ﻣﺤﺪﻭﺩﻳﺖﻫﺎﻯ ﻓﻮﻕﺍﻟﻌﺎﺩﻩ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻤﺎﻡ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻭ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻧﻤﻮﺩﻯ ﺍﺯ ﻧﮕﺮﺍﻧﻰﻫﺎﻯ ﻏﺮﺏ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ .ﺍﮔﺮﭼﻪ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻪﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺍﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺗﻮﻓﻴﻖ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ،ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺑﻪ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ﺿﺪ ﺍﺳﻼﻡ ،ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻰﭘﺮﺩﺍﺯﻧﺪ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﺑﺮﺧﻰ ﻗﺮﻥ 21ﺭﺍ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻇﻬﻮﺭ ﻗﺪﺭﺕ ﻓﻜﺮﻯ ﻭ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺳﻠﻄﻪﻯ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺍﺭﺯﺷﻰ ﻏﺮﺏ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ .ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﭘﻴﺎﻡ ﻗﺮﺁﻥ ﻛﺮﻳﻢ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮﺩ :ﻳﺮﻳﺪﻭﻥ ﻟﻴﻄﻔﺌﻮﺍ ﺑﺎﻓﻮﺍﻫﻤﻢ ﻭﺍﷲ ﻣﺘﻢ ﻧﻮﺭﻩ ﻭﻟﻮ ﻛﺮﻩ ﺍﻟﻜﺎﻓﺮﻭﻥ .ﺧﻮﺍﺳﺖ ﺩﺍﺋﻤﻰ ﻛﻔﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻮﺭ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ﻭ ﻓﺮﻳﺐﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺧﺎﻣﻮﺵ ﻛﻨﻨﺪ.ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﺍﺭﺍﺩﻩﻯ ﭘﺮﻭﺩﮔﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻮﺭ ﺣﻖ ﺭﺍ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﻭ ﻛﺎﻣﻞ ﻛﻨﺪ ،ﺍﮔﺮﭼﻪ ﻛﻔﺎﺭ ﻧﺎﺭﺍﺣﺖ ﻭ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﺎﺷﻨﺪ. )ﺳﻮﺭﻩﻯ ﺻﻒ ،ﺁﻳﻪﻯ .(8 ﺩﺭﺍﺩﺍﻣﻪ ﻧﻴﺰ ﻣﻄﻠﺐ ﺯﻳﺮ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺤﺚ ﺁﺳﻴﺐ ﺷﻨﺎﺳﻰ ﺑﻴﺎﻥ ﺧﻮﺍﻫﻢ ﻧﻤﻮﺩ: ﺑﻴﻤﺎﺭﻯﻫﺎﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻣﺮﺍﺽ ﻭ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭﻯﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻊ ﺳﺮﺯﻧﺪﮔﻰ ﻭ ﻧﺸﺎﻁ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻮﺩﻩ ،ﻭ ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺎﺭﮔﺰﺍﺭﺍﻥ )ﺍﻣﻮﺭ( ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ﻣﻨﻔﻰ ﺁﻥ ﺩﻭﺭﻯ ﺟﺴﺘﻪ ﻭ ﺑﭙﺮﻫﻴﺰ ﺍﻧﺪ ،ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﻧﺪ ﺍﺯ: -1ﺍﺧﺘﻼﻑ: ﻣﺮﺿﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺩﺭﺍﺯﺍﻯ ﺳﻴﺮ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﺮ ﺭﻭﻯ ﺯﻣﻴﻦ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﻓﻬﻢ ﻧﺎﺩﺭﺳﺖ ،ﺧﻮﺩﺧﻮﺍﻫﻰ ،ﭘﻴﺮﻭﻯ ﺍﺯ ﻫﻮﺍﻯ ﻧﻔﺲ ،ﺳﻄﺤﻰﻧﮕﺮﻯ ﻭ ﻳﺎ ﻋﺪﻡ ﺗﻔﻜﻴﻚ ﺍﻣﻮﺭ ﻣﻬﻢ ﻭ ﻣﻬﻢﺗﺮ ﺍﺯ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻭ ...ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ.ﭘﺪﻳﺪﻩﻯ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺑﻪ ﺍﻭﺝ ﺧﻮﺩ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﻓﻜﺮﻯ ﺑﻪ ﺩﺭﮔﻴﺮﻯﻫﺎﻯ ﺧﻮﻧﻴﻨﻰ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪﻩ ﻛﻪ ﭘﻴﻜﺮﻩﻯ ﺍﻣﺖ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻫﻢ ﻣﺘﻼﺷﻰ ﻧﻤﻮﺩ ﻭ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﻜﻔﻴﺮ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﻭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ.ﻫﻤﻪﻯ ﺍﻳﻦ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﺩﺭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﺰﺋﻰ ﻭ ﺳﻄﺤﻰ ﺭﻭﻯ ﻣﻰﺩﻫﺪ ﺣﺎﻝ ﺁﻧﻜﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺣﻴﺎﺗﻰ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﻭ ﺁﻳﻨﺪﻩﻯ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺣﺎﺷﻴﻪ ﺭﺍﻧﺪﻩ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ.ﺑﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﺳﺨﻦ ،ﺗﻌﺪﺩ ﻣﻜﺎﺗﺐ ﻭ ﻣﺬﺍﻫﺐ ﻓﻜﺮﻯ ﻛﻪ
ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻧﻘﺶ ﻭ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺸﻮﺭ ...
ﺑﺎﻳﺪ ﻭﺳﻴﻠﻪﻳﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻓﻜﺮ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ،ﻧﻮﺁﻭﺭﻯ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ،ﻛﺎﺭ ﻛﺮﺩﻥ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎﻯ ﻣﺸﺘﺮﻙ ،ﻭ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﻋﺬﺭ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺍﺧﺘﻼﻓﻰ ﻭ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﻛﺮﺩﻥ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎﻯ ﻣﺸﺨﺼﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﻫﻤﺎﻥﻃﻮﺭ ﻛﻪ ﻗﺮﺁﻥ ﺑﺪﺍﻥ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ: »ﻗﻞ ﻳﺎ ﺃﻫﻞ ﺍﻟﻜﺘﺎﺏ ﺗﻌﺎﻟﻮﺍ ﺇﻟﻰ ﻛﻠﻤﺔ ﺳﻮﺍء ﺑﻴﻨﻨﺎ ﻭ ﺑﻴﻨﻜﻢ ﺃﻥ ﻻ ﻧﻌﺒﺪ ﺇﻻ ﺍﷲ«)] ﺁﻝﻋﻤﺮﺍﻥ» ([.64 :ﺑﮕﻮ :ﺍﻯ ﺍﻫﻞ ﻛﺘﺎﺏ! ﺑﻴﺎﻳﻴﺪ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﺳﺨﻦ ﺩﺍﺩﮔﺮﺍﻧﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺎ ﻭ ﺷﻤﺎ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺍﺳﺖ ،ﻛﻪ ﺟﺰ ﺧﺪﺍﻯ ﻳﮕﺎﻧﻪ ﺭﺍ ﻧﭙﺮﺳﺘﻴﻢ« .ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻭﺟﻮﺩ ،ﺍﻳﻦ ﻣﻜﺎﺗﺐ ﻭ ﻣﺬﺍﻫﺐ ﻓﻜﺮﻯ ﻭﺳﻴﻠﻪﺍﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻭ ﻓﺘﻨﻪﺍﻧﮕﻴﺰﻯ ﺩﺭ ﻣﺤﺎﻓﻞ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺣﺘﻰ ﺩﺭ ﺍﺳﺎﻟﻴﺐ ﻭ ﺭﻭﺵﻫﺎﻯ ﻛﺎﺭﻯ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﻫﻨﻮﺯ ﻫﻢ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎ ﻭ ﻓﺮﻳﺎﺩﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻣﺼﻠﺤﺎﻥ ﺍﺯ ﻗﺮﻥﻫﺎ ﭘﻴﺶ ﺑﺮﺍﻯ ﻭﺣﺪﺕ ﺳﺮ ﺩﺍﺩﻩﺍﻧﺪ ،ﻧﺎﺗﻮﺍﻥ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﺑﻴﻦ ﻣﺬﺍﻫﺐ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻣﻜﺎﺗﺐ ﻓﻜﺮﻯ ﺭﺍ ﻛﺎﻫﺶ ﺩﻫﺪ. -2ﻏﺮﻭﺭ ﻭ ﺧﻮﺩﺧﻮﺍﻫﻰ: ﻏﺮﻭﺭ ،ﻣﺴﺄﻟﻪﺍﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﮔﺎﻫﻰ ﺍﻓﺮﺍﺩ ،ﺟﻤﺎﻋﺖﻫﺎ ﻭ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎ ﺑﺪﺍﻥ ﻣﺒﺘﻼ ﮔﺸﺘﻪ ﻭ ﻣﻮﺟﺐ ﺍﻧﺰﻭﺍﻯ ﺁﻥﻫﺎ ﻭ ﺑﻰﺗﻮﺟﻬﻰ ﺑﻪ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﭘﺬﻳﺮﺍﻯ ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﻯ ﻧﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﻮﺩ ،ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﻧﻘﺪ ﺭﺍ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ،ﺍﺭﺯﺵﻫﺎ ﻭ ﺍﺻﻮﻝ ﺧﻮﺩ ﻣﻰﺩﺍﻧﺪ. ﻣﻮﺿﻮﻋﻴﺖ ﻗﻀﻴﻪ ﻣﻰﻃﻠﺒﺪ ﻛﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭ ﺍﺻﻼﺡ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺟﻤﺎﻋﺖﻫﺎ ﻭ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺩﺭ ﻣﺴﻴﺮ ﺗﻜﺎﻣﻞ ﻋﻤﻠﻰ ﻭ ﻣﻴﺪﺍﻧﻰ ﺭﻭﻧﺪ ﺧﺪﻣﺖﺭﺳﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﮔﺎﻡ ﺑﺮﺩﺍﺭﻧﺪ ،ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺭﺍ ﻋﺮﺻﻪ ﻛﺴﺐ ﺗﺠﺎﺭﺏ ﻗﻠﻤﺪﺍﺩ ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺍﺯ ﺗﺠﺮﺑﻪﻫﺎ ،ﺍﺷﺘﺒﺎﻫﻬﺎ ﻭ ﺁﻣﻮﺧﺘﻪﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ .ﮔﺮﻭﻩﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺧﻮﺩ ﺻﺮﻳﺢ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻭﺍﺿﺢ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯﻫﺎ ﻭ ﺷﻜﺴﺖﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﻋﻼﻥ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻋﻼﺝ ﺷﻜﺴﺖﻫﺎ ﻭ ﺑﺮﻃﺮﻑ ﻛﺮﺩﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﮔﺮﻭﻩ ﻭ ﺍﻋﻀﺎﻯ ﺁﻥ ،ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺷﻜﺴﺖ ﺭﺍ ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻛﻨﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺑﺎ ﺷﺮﻭﻁ ﺯﻳﺮ ﺷﺪﻧﻰ ﺍﺳﺖ: ﺍﻟﻒ( ﻫﻮﺷﻴﺎﺭﻯ ﮔﺮﻭﻩ ﻭ ﻧﺎﺍﻣﻴﺪ ﻧﺸﺪﻥ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﺻﺮﺍﺣﺖﮔﻮﻳﻰ؛ ﺏ( ﺍﻓﺮﺍﺩ ،ﺧﻮﺩ ،ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻋﻼﺝ ﺭﺍ ﺑﺮﻋﻬﺪﻩ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ﻭ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﮔﺮﺩﻥ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﻧﻴﻨﺪﺍﺯﻧﺪ ﻭ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻨﺘﻘﺪ ﺑﺎﻗﻰ ﻧﻤﺎﻧﻨﺪ .ﭼﻮﻥ ﻣﺎﻧﺪﻥ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻣﻨﺘﻘﺪﺍﻧﻪ ﻧﻮﻋﻰ ﺑﻴﻤﺎﺭﻯ ﻭ ﺗﻮﺟﻴﻬﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺎﺯﻣﺎﻧﺪﻥ ﺍﺯ ﻛﺎﺭ ﻭ ﺗﻼﺵ ﺍﺳﺖ .ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ،ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ﮔﺮﻭﻩ ﻣﻮﺿﻮﻋﻴﺖ ﻗﻀﻴﻪ ﺭﺍ ﺩﺭﻙ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺍﻳﻦ ﺗﻔﻜﺮ ﻭ ﺑﻪ ﺩﻭﺭ ﺍﺯ ﻣﻐﺎﻟﻄﻪ ﻭ ﺍﺻﺮﺍﺭ ﺑﺮ ﺧﻄﺎ ﺷﻜﻞ ﻣﻰﮔﻴﺮﺩ .ﻭ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺍﺯ ﺑﺎﺭﺯﺗﺮﻳﻦ ﻧﻤﺎﺩﻫﺎﻯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺩﻭﺭ ﺍﺯ ﻧﺨﻮﺕ ﻭ ﻏﺮﻭﺭ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﺪﺍ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰﻛﻨﺪ. ﻧﺨﻮﺕ ﻭ ﻏﺮﻭﺭ ﺍﺯ ﺧﻄﺮﻧﺎﻙﺗﺮﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎﺭﻯﻫﺎﻯ ﺍﺧﻼﻗﻰ ﻓﺮﺍ ﺭﻭﻯ ﺩﻋﻮﺕﮔﺮﺍﻥ ﺍﺳﻼﻣﻰ
59
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
60
ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺏ ﻣﻰﺁﻳﺪ .ﺗﺸﻜﻞ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﺍﺷﺘﺒﺎﻩ ﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﻭ ﺍﺻﻼﺡ ﺁﻥﻫﺎ ﺳﺮﺑﺎﺯ ﻣﻰﺯﻧﺪ ،ﺑﺎ ﺧﻄﺮ ﺭﻛﻮﺩ ﻭ ﺍﻧﺰﻭﺍ ﺍﺯ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺭﺿﺎﻳﺖ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺩﭼﺎﺭ ﻣﻰﺷﻮﺩ ،ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ،ﺍﺯ ﻧﻮﺁﻭﺭﻯ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺎﺯ ﻣﻰ ﻣﺎﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺟﺎ ﻣﻰﺯﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺁﻥ ﺍﻋﻀﺎﻳﺶ ﺭﻳﺰﺵ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺑﺮ ﺁﻥ ﭼﻴﺮﻩ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ .ﺑﺮﺧﻰ ﺗﻼﺵ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﻓﻬﻤﻰ ﻧﺎﺩﺭﺳﺖ ﺍﻳﻦ ﺷﻜﺴﺖ ﻭ ﺩﺭﺟﺎﺯﻧﻰ ﺭﺍ ﺑﻨﺎﻡ ﻗﻀﺎ ﻭ ﻗﺪﺭ ،ﻣﺤﻨﺖ ﻭ ﺭﺍﻩ ﭘﺮ ﻣﺨﺎﻃﺮﻩ ﻭ ﺩﺷﻮﺍﺭ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﺍﻥ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻛﻨﻨﺪ .ﺗﺎ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﻗﻀﺎ ﻭ ﻗﺪﺭ ﻣﺴﺘﻠﺰﻡ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻭ ﺷﺎﻧﻪ ﺧﺎﻟﻰ ﻛﺮﺩﻥ ﺍﺯ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﻣﺤﻨﺖ ﻧﺘﻴﺠﻪﻯ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺗﻼﺵ ﻭ ﺟﻬﺎﺩ ﻣﺆﻣﻨﺎﻥ ﺑﺮﺿﺪ ﻇﻠﻢ ﻭ ﻓﺴﺎﺩ ﺍﺳﺖ ﻧﻪ ﺭﺿﺎﻳﺖ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻪ ﺳﺘﻢ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻭ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻣﻨﻔﻰ ﻛﺎﺭﮔﺰﺍﺭﺍﻥ ﻭ ﻋﺪﻡ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺍﺷﺘﺒﺎﻩ ﻫﺎ ﻭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻧﻜﺮﺩﻥ ﺍﺯ ﺗﺠﺎﺭﺏ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ،ﻋﺪﻡ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻣﻮﺿﻮﻋﻰ ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺎﺭ ﻭ ﻛﺎﺭﮔﺰﺍﺭﺍﻥ ﻭ ﺣﺘﻰ ﻋﺪﻡ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﺩﺭﺳﺖ ﺍﺯ ﺳﻨﺖﻫﺎ ﻭ ﺍﺳﺒﺎﺏ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﻛﺎﺭ. -3ﺳﻄﺤﻰ ﻧﮕﺮﻯ: ﻓﻬﻢ ﺳﻄﺤﻰ ﻭ ﻛﻮﺭﻛﻮﺭﺍﻧﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺍﻣﺮﻭﺯﻯ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ،ﻭ ﻋﻜﺲﺍﻟﻌﻤﻞﻫﺎﻯ ﻫﻴﺠﺎﻧﻰ ﻭ ﺍﺭﺗﺠﺎﻋﻰ ﻛﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻗﺒﺎﻝ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺃﺳﻒﺑﺎﺭ ﻭ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻣﻠﺖﻫﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺩﺭ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ،ﻗﺪﺱ ،ﭼﭽﻦ ،ﻓﻴﻠﻴﭙﻴﻦ، ﻛﺸﻤﻴﺮ ﻭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﻋﺮﺍﻕ ﻭ ...ﻳﻜﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﺑﻴﻤﺎﺭﻯﻫﺎﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ .ﺍﮔﺮ ﭼﻪ ﻧﻮﻉ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻭ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺷﻬﺎﺩﺕﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻬﻤﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻔﻆ ﺁﺑﺮﻭ ﻭ ﺑﻘﺎﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺨﺘﻦ ﺭﻭﺣﻴﻪﻯ ﺟﻬﺎﺩ ﺩﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﻭ ﭘﻴﺪﺍﻳﺶ ﻧﺪﺍﻯ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺳﺖ ،ﺍﻣﺎ ﺑﺪﻭﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻯ ﻋﻤﻴﻖ ﻭ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺑﺮﺭﺳﻰﻫﺎﻯ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎﻯ ﺭﻭﺯ ﻭ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪﻯﻫﺎﻯ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﻭﺍﻗﻊ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﭘﺮﻭﺳﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻭ ﺭﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺟﻤﻮﺩ ﻓﻜﺮﻯ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻓﺮﺍﮔﻴﺮ ،ﻛﺎﻓﻰ ﻧﻴﺴﺖ. ﻣﺸﻜﻞ ﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻧﻴﺎﺯ ﺷﺪﻳﺪ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻭ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺑﺮﺭﺳﻰﻫﺎﻯ ﻣﺪﺭﻥ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﻧﺪﺍﺭﻳﻢ ﻭ ﻣﺘﻜﻰ ﺑﻪ ﺍﺻﻮﻝ ﻭ ﺛﻮﺍﺑﺘﻰ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺩﺍﺭﻳﻢ، ﻭﻟﻰ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﻴﻢ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻇﺮﻭﻑ ﻭ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﻛﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻰﺑﺮﺩ ﺟﺎﻣﻪ ﻋﻤﻞ ﺑﭙﻮﺷﺎﻧﻴﻢ. ﻗﺮﺁﻥ ،ﺳﻨﺖ ﻧﺒﻮﻯ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻗﺎﻧﻮﻧﮕﺬﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺧﻄﻮﻃﻰ ﻛﻠﻰ ﻓﺮﺍﺭﻭﻯ ﻣﺎ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰﺩﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺍﻯ ﺭﺍ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﻣﻮﺗﻮﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﭘﺮﺗﻮ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻯ ﻧﻮﻳﻦ ﻭ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯﻯ ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﺩﺭﺁﻭﺭﺩ .ﻻﺯﻣﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻓﻬﻢ ﻋﻤﻴﻖ ﻭ ﺩﺭﻙ ﺻﺤﻴﺢ ﺍﻳﻦ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎ ﻭ ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ ﺍﺯ
ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻧﻘﺶ ﻭ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺸﻮﺭ ...
ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺁﻏﻮﺵ ﺑﺎﺯ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﭼﻴﺰﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺑﺪﺍﻥ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ ﻫﺴﺘﻴﻢ .ﻣﺎ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺍﻯ ﺍﺧﻼﻗﻰ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺯﺑﺎﻧﻰ ﻗﺎﺑﻞ ﻓﻬﻢ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﻤﻪ ،ﺣﺮﻛﺖ ﻓﺮﺩ ﻭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯﻳﻦ ﺭﺍ ﭘﻮﺷﺶ ﺩﻫﺪ .ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺧﻮﻳﺶ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺒﻰ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺫﻫﻨﻴﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺍﻣﺮﻭﺯﻯ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺩﻫﻴﻢ .ﻭ ﺗﻤﺎﻡ ﺗﻼﺵ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﺮﺝ ﺩﻫﻴﻢ ﺗﺎ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻛﺘﺎﺏﻫﺎﻯ ﻋﻘﻴﺪﺗﻰ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺑﺪﻋﺖﻫﺎ ،ﻛﺠﺮﻭﻯ ﻭ ﻏﻠﻮ ﭘﺎﻛﺴﺎﺯﻯ ﻛﻨﻴﻢ .ﺑﺮ ﭘﮋﻭﻫﺸﮕﺮﺍﻥ ﻋﻘﻴﺪﺗﻰ ﻭ ﻓﻘﻬﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺍﻯ ﺟﺪﻳﺪ ﻭ ﺯﺑﺎﻧﻰ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺫﻫﻨﻴﺖ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﻭ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎﻯ ﻓﺮﺍ ﺭﻭﻯ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻰ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻓﻜﺮﻯ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻧﺪ. ﺍﺭﺗﺠﺎﻟﻰ ﻭ ﺑﻰﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﻮﺩﻥ: ﻣﻘﺼﻮﺩ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻧﺪﺍﺷﺘﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻯ ﻭ ﻋﺪﻡ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻣﺴﺎﺋﻞ ،ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻭ ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮﻯﻫﺎ ﻭ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻭﺍﻛﻨﺸﻰ ﻭ ﻋﺎﻃﻔﻰ ،ﻧﻪ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻣﻌﺘﺪﻝ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻳﺸﺪﻩ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺍﺳﺖ، ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺍﺭﺗﺠﺎﻟﻰ ﻭ ﻫﻴﺠﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﻫﺪﺭ ﺩﺍﺩﻥ ﺗﻼﺵﻫﺎ ،ﻧﻴﺮﻭﻫﺎ ﻭ ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺿﺎﻳﻊ ﻛﺮﺩﻥ ﻋﻤﺮ ﻭ ﻣﺎﻝ ﻭ ﺑﻬﺪﻧﺒﺎﻝ ﺁﻥ ﻧﺎﺑﻮﺩﻯ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﺴﺰﺍﻳﻰ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﻫﻤﻪ ﺍﻳﻦ ﺁﻓﺎﺕ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮﻯﻫﺎ ﺧﺎﻡ ﻭ ﺧﻮﺩﺳﺮﺍﻧﻪ ﺍﺳﺖ .ﺍﺭﺗﺠﺎﻟﻰ ﺑﻮﺩﻥ ﺁﻓﺖ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺭﻳﺸﻪ ﺁﻥ ﺟﻬﻞ ،ﻋﻘﺐﻣﺎﻧﺪﮔﻰ ،ﻋﺪﻡ ﺗﻌﻘﻞ ﻭ ﻧﺒﻮﺩ ﺣﻜﻤﺖ ﻭ ﺩﻭﺭﺍﻧﺪﻳﺸﻰ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﺍﺳﺖ. »ﺃﺩﻉ ﺇﻟﻰ ﺳﺒﻴﻞ ﺭﺑّﻚ ﺑﺎﻟﺤﻜﻤﺔ ﻭﺍﻟﻤﻮﻋﻈﺔ ﺍﻟﺤﺴﻨﺔ ﻭﺟﺎﺩﻟﻬﻢ ﺑﺎﻟﺘﻰ ﻫﻰ ﺃﺣﺴﻦ«) ﺍﻟﻨﺤﻞ»(125 :ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺣﻜﻤﺖ ﻭ ﻣﻮﻋﻈﻪ ﻧﻴﻜﻮ ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺕ ﺑﺨﻮﺍﻥ ﻭ ﺑﺎ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺳﺖ ﺑﺎ ﺁﻥ ﻣﺠﺎﺩﻟﻪ ﻛﻦ« )http//:www.bashgah.net/fa/category/show(58403/
ﺭﺍﻩﻫﺎﻯ ﻣﻌﺎﻟﺠﻪ ﺧﺮﻭﺝ ﺍﺯ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﻛﻪ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺑﻬﺴﺮ ﻣﻰﺑﺮﺩ ،ﺟﺰ ﺑﺎ ﺍﻋﺎﺩﻩ ﻋﻘﻞ ﺑﻪ ﺣﻮﺯﻩ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﻭ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﺍﺳﺘﻨﺘﺎﺝ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻭ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩﻫﺎﻯ ﻋﻤﻠﻰ ﺩﺭﺳﺖ ﻭ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻯ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﺍﺻﻼﺣﻰ ،ﭘﻴﺸﺒﺮﺩﻯ ﻭ ﻣﺪﺭﻧﻴﺘﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯﻯ ﻭ ﺑﺪﻭﺭ ﺍﺯ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻛﻮﺭﻛﻮﺭﺍﻧﻪ ﻭ ﭘﻴﺮﻭﻯ ﺍﺯ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﻭ ﺑﺪﻭﻥ ﺩﻗﺖ ﻧﻈﺮ ﻭ ﭘﺎﻻﻳﺶ ﻋﻤﻠﻰ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﻣﻜﺎﻥﭘﺬﻳﺮ ﻧﻴﺴﺖ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ،ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﭘﮋﻭﻫﺶﻫﺎﻯ ﻋﻠﻤﻰ ﻭ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻧﻮﻳﻦ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﺆﺳﺴﺎﺕ ﻭ ﺑﻜﺎﺭﮔﻴﺮﻯ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻯ ﻣﺪﺭﻥ ﺩﺭ ﺧﺪﻣﺖ ﺩﻋﻮﺕ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﻫﺴﺘﻴﻢ. ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺛﺮﻭﺗﻤﻨﺪ ﻭ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺗﻮﺍﻥ ﻣﺎﻟﻰ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﻭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ
61
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
62
ﭘﺮﻭژﻩﻫﺎﻯ ﺳﺎﺯﻧﺪﻩ ،ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ،ﺩﻋﻮﺕ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﺑﺮ ﺁﻳﻨﺪﻩﻯ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ، ﺗﻼﺵ ﻋﻠﻤﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺒﻠﻮﺭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﻋﻠﻤﻰ ﺧﺪﻣﺖ ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻩ ﺑﻪ ﺑﻬﺮﻩﻯ ﺩﻧﻴﺎ ﻭ ﺁﺧﺮﺕ ﺩﺳﺖ ﻳﺎﺑﻨﺪ ﻭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺗﻤﺪﻧﻰ ﺷﻜﻮﻓﺎﻳﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺧﻮﺩ ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪ. ﺑﺮ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ،ﺩﻋﻮﺕﮔﺮﺍﻥ ﻭ ﻣﺼﻠﺤﺎﻥ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻃﺮﺡ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺕ ﻣﻔﻴﺪ ﻭ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺍﻣﺮﻭﺯﻯ ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻯ ﻧﻮ ﻭ ﺟﺬﺍﺏ ﻭ ﺭﻭﺷﻰ ﺗﺸﻮﻳﻖﻛﻨﻨﺪﻩ ﻧﻪ ﺗﺮﺳﺎﻧﻨﺪﻩ ﻭ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻣﺘﺤﻮﻝ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺩﺍ ﻛﻨﻨﺪ. ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎ ﻭ ﻣﺬﺍﻫﺐ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻗﺘﻀﺎ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﺘﺤﺪ ﻭ ﻳﻜﭙﺎﺭﭼﻪ ﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺑﺮ ﺁﻧﻬﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺑﺎ ﺭﻭﺣﻴﻪ ﺗﻔﺎﻫﻢ ﻓﻜﺮﻯ ﻭ ﮔﻔﺘﻮﮔﻮﻯ ﻣﻮﺿﻮﻋﻰ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻣﺴﺎﻟﻤﺖﺁﻣﻴﺰ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺭﻭﺵﻫﺎﻯ ﺟﺬﺍﺏ ﻭ ﮔﻴﺮﺍﻯ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﻓﻬﻢ ﻋﻤﻴﻖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻜﺎﺭ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﻭ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﻯ ﺑﻪ ﺭﻭﺯ ﻛﺮﺩﻥ ﺍﻳﻦ ﻣﺘﺪﻫﺎ ،ﺗﻌﻤﻴﻖ ﺍﻓﻜﺎﺭ ،ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻧﺴﻞ ﻧﻮﻳﻦ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻧﺠﺎﺕ ﺩﺍﺩﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺍﺯ ﭼﻨﮕﺎﻝ ﺗﻔﺮﻗﻪ ،ﺟﻬﻞ ﻭ ﻓﺴﺎﺩ ﺗﻼﺵ ﻛﻨﻨﺪ. ﻓ َِﺮﻕ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺁﺭﻣﺎﻥﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ،ﺁﻣﺎﺩﮔﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻔﺎﻫﻢ، ﮔﻔﺘﻮﮔﻮ ﺑﺎ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﻭ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻰ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ،ﺑﻬﻄﻮﺭ ﺟﺪﻯ ،ﺍﺯ ﺗﻔﺮﻗﻪ ﻭ ﺟﺪﺍﻳﻰ ﺩﻭﺭﻯ ﺟﻮﻳﻨﺪ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺭﺍ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﺩﺭ ﺁﻥ، ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻭﺣﺪﺕ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺷﻜﻮﻓﺎﻳﻰ ﻭ ﺣﻔﻆ ﺁﻥ ﺍﺯ ﺗﻔﺮﻗﻪ ﻭ ﻧﺎﺑﻮﺩﻯ ،ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺩﺷﻤﻦ ﺩﺭ ﺗﻼﺵ ﺍﺳﺖ ﺗﻤﺎﻡ ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﺎﺑﻮﺩﻯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻜﺎﺭﮔﻴﺮﺩ .ﮔﺎﻫﻰ ﺍﺯ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﻣﺎ ﺳﻮﺩ ﻣﻰﺟﻮﻳﺪ ﻭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺎ ﺛﺎﺑﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺯﻳﺮﺍ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺩﺭﺻﺪﺩ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺑﺎ ﺑﻬﺮﻩﺑﺮﺩﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﻴﻦ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻫﻢ ﺟﺪﺍ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺟﻮﺍﻣﻌﻰ ﻛﻮﭼﻜﺘﺮ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺁﺳﺎﻧﻰ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺷﻜﺎﺭ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺑﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﭼﻴﺮﻩ ﺷﻮﺩ. ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻣﺎ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﻇﺒﺖ ﺍﺯ ﻭﺣﺪﺕ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻭﺣﺪﺕ ﻓﻜﺮﻯ ﻭ ﺗﻔﺎﻫﻢ ﺑﻴﻦ ﻛﺎﺭﮔﺰﺍﺭﺍﻥ ﻭ ﺣﻔﻆ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺑﺎ ﺭﻭﺵﻫﺎﻯ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺭﻭﺯ ،ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻰﺷﻮﺩ. ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ،ﺍﺯ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﭘﺎﺳﺪﺍﺭﻯ ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ .ﺩﺭ ﻏﻴﺮ ﺍﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻥ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﺧﻴﺮ ﻭ ﻧﻴﻜﻰ ﺩﺍﺷﺖ ﻫﻤﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻧﺎﺑﻮﺩﻯ ،ﻫﺪﺭ ﺭﻓﺘﻦ ﺗﻼﺵﻫﺎ ﻭ ﺗﻮﺍﻥ ﻣﻨﺪﻯﻫﺎ ﻭ ﺳﻮﺩﺟﻮﻳﻰ ﺩﺷﻤﻦ ﺍﺯ ﺿﻌﻒ ﻭ ﺗﻔﺮﻗﻪ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺑﺮﻋﻬﺪﻩ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ،ﺟﺎ ﺩﺍﺭﺩ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺧﻄﻴﺮ ﻋﻠﻤﺎ ،ﺍﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪﺍﻥ ،ﺩﻋﻮﺕﮔﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﺻﻼﺡﮔﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻗﺒﺎﻝ ﺍﻳﻔﺎﻯ
ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻧﻘﺶ ﻭ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺸﻮﺭ ...
ﺑﺠﺎ ﻭ ﻣﻘﺘﺪﺭﺍﻧﻪ ،ﻧﻘﺸﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺁﻥﻫﺎ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﻣﻰﺭﻭﺩ ،ﻳﺎﺩﺁﻭﺭ ﺷﻮﻳﻢ ،ﺗﺎ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺗﻠﺦ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻧﺠﺎﺕ ﺩﻫﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭼﺎﻟﺸﻬﺎﻯ ﺧﻄﺮﻧﺎﻛﻰ ﻛﻪ ﻓﺮﺍﺭﻭﻯ ﺁﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺍﺯ ﺁﻥ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻛﻨﻨﺪ. ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮﻯ: ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻃﻰ ﻗﺮﻭﻥ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺷﺎﻫﺪ ﻇﻬﻮﺭ ﺟﺮﻳﺎﻧﻬﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻓﻜﺮﻯ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﻮﺩﻩ ﻛﻪ ﻋﻤﺪﺗ ًﺎ ﺩﺭ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﺑﺤﺮﺍﻧﻰ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ؛ ﺑﺪﺍﻥ ﻋﻠﺖ ﻛﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻧﻔﻮﺫ ﻏﺮﺏ ﺑﺮ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﻧﻮﻋﻰ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﻛﺴﺐ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﺍﺯ ﻏﺮﺏ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ ﺍﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪﺍﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻔﻆ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺩﺭﺻﺪﺩ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻭﺿﻊ ﺑﺮﺁﻣﺪﻧﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺭﺧﺪﺍﺩﻫﺎﻯ ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﻧﻘﻄﻪ ﻋﻄﻔﻰ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﮔﺸﺘﻪ ﻛﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﺑﻪ ﻭﻗﻮﻉ ﭘﻴﻮﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﻤﺘﺮ ﻛﺴﻰ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺗﺼﻮﺭ ﻣﻰ ﻧﻤﻮﺩ؛ ﺑﺪﺍﻥ ﺧﺎﻃﺮ ﻛﻪ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩﻫﺎﻯ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺩﻭ ﻗﻄﺒﻰ ﻭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻏﺮﺏ ﺍﺯ ﻧﻈﺎﻡ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﺁﻥ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺩﻫﻪ 1980ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﺛﺒﺎﺕ ﻧﺴﺒﻰ ﺧﺘﻢ ﻣﻰ ﮔﺮﺩﺩ . ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ ﺍﻳﺪﻩ ﺍﺳﻼﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﺑﻪ ﺗﺪﺭﻳﺞ ﺍﻳﻦ ﺍﻳﺪﻩ ﺑﻬﺪﻟﻴﻞ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﺁﺭﻣﺎﻧﮕﺮﺍﻳﺎﻧﻪ ﻭ ﻃﺮﺡ ﺍﺭﺯﺷﻬﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﺑﻴﻨﺎﻟﻤﻠﻞ ،ﺩﺭ ﺗﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎ ﻏﺮﺏ ﻭ ﺷﺮﻕ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻏﺎﻟﺐ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻄﺮ ﺍﻧﺪﺍﺧﺖ .ﺑﻪ ﺭﻏﻢ ﻓﺸﺎﺭﻫﺎﻯ ﺷﺪﻳﺪ ﻗﺪﺭﺗﻬﺎﻯ ﺑﻴﻨﺎﻟﻤﻠﻞ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﺩﻭﻟﺘﻬﺎ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ،ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺑﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ ﺗﻔﻜﺮ ﺍﺳﻼﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ، ﻧﻘﺶ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻬﻬﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺳﺎﺯﺩ ﻭ ﻋﻨﺼﺮ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻭﺍﻗﻌﻴﺘﻰ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻬﺸﺪﻩ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻫﻮﻳﺖ ﺟﻬﺎﻧﺸﻤﻮﻝ ﻏﺮﺏ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﺪ .ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭﻯ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ،ﺣﺎﻛﻰ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻬﺮﻏﻢ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺩﻭﻟﺖ ﻫﺎﻯ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﮔﺮﺍﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﻯ ﺗﻌﺎﻟﻰ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺧﻮﺩ ،ﺑﺎ ﺳﻌﻰ ﻭ ﺗﻼﺵ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺗﺎ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ
63
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺟﻬﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺴﻴﺮ ﺑﺎﺯﻳﺎﺑﻰ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺧﻮﻳﺶ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﺪ ﻭ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻫﺎﻯ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﺰﺭگ ،ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﺒﺎﺭﺗﺎﻧﺪ ﺍﺯ :ﺑﺎﺯﺗﺎﺏ ﻣﻠﻤﻮﺱ ﻭ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ ،ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻭ ﺷﺘﺎﺏ ﺑﺨﺸﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺟﺮﻳﺎﻧﻬﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺨﺘﻦ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯ ﻭ ﺗﻔﻜﺮ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺷﺪﻥ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻫﺎ ﺩﺭ ﺳﺮﻛﻮﺏ ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺨﺎﻟﻒ .ﻟﺬﺍ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺳﻌﻰ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺣﺪ ﺍﺧﺘﺼﺎﺭ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻬﻢ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﺩ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺷﻮﻡ ﻭ ﭘﻠﻴﺪ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻭ ﻏﺮﺏ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺩﻫﺪ . ﺁﻥ ﺳﻔﺮﻛﺮﺩﻩ ﻛﻪ ﺻﺪ ﻗﺎﻓﻠﻪ ﺩﻝ ﻫﻤﺮﻩ ﺍﻭﺳﺖ ﻫـﺮ ﻛﺠﺎ ﻫﺴـﺖ ﺧﺪﺍﻳـﺎ ﺑﻪ ﺳﻼﻣـﺖ ﺩﺍﺭﺵ ﻣﻨﺎﺑﻊ :
64
ﻗﺮﺁﻥ ﻛﺮﻳﻢ ﻓﺆﺍﺫ ،ﺟﺮﺟﻴﺲ ﺍﻯ ،ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺍﺳﻼﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺳﻴﺪﻣﺤﻤﺪ ﻛﻤﺎﻝ ﺳﺮﻭﺭﻳﺎﺑﻰ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ/3/4)،ﺗﺎ »،(8ﻧﻘﺸﻪ ﺍﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﺪﺍﻳﻰ ﻣﻜﺎﺗﺐ ﺍﻟﻬﻰ« ﻣﺤﻤﻮﻯ ،ﻣﻨﻮﭼﻬﺮ،ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻯ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ 11ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ. ﺍﺳﭙﻮﺯﻳﺘﻮ ،ﺟﺎﻥ ﺍﻝ) (1381ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺑﺎﺯﺗﺎﺏ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺁﻥ ،ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﺤﺴﻦ ﻣﺪﻳﺮ ﺷﺎﻧﻬﭽﻰ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ :ﻣﺮﻛﺰﺑﺎﺯﺷﻨﺎﺳﻰ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻣﺮﺍﺋﻰ ،ﺣﻤﺰﻩ) (1385ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻌﺎﺻﺮ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ :ﻣﺮﻛﺰ ﺍﺳﻨﺎﺩ ﺍﻧﻘﻼﺏﺍﺳﻼﻣﻰ. ﻣﺤﻤﺪﻯ ﻣﻨﻮﭼﻬﺮ) (1385ﺑﺎﺯﺗﺎﺏ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ :ﭘﮋﻭﻫﺸﮕﺎﻩ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰ. ﺭﺍﻫﺎﺟﻮ ﺩﻭﺍﻡ) »(1378ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻣﺎﻟﺰﻯ ﻭ ﺍﻧﺪﻭﻧﺰﻯ« ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺱ ﺍ ،ﺵ ،2ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻥ. ﮔﻠﻰ ﺯﻭﺍﺭﻩ ،ﻏﻼﻣﺮﺿﺎ) (1380ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻧﻮﺍﺣﻰ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻨﺸﻴﻦ ،ﻗﻢ ،ﻣﺮﻛﺰ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﺩﻓﺘﺮﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ﺍﺳﻼﻣﻰ. ﻣﻠﻜﻮﺗﻴﺎﻥ ،ﻣﺼﻄﻔﻰ)» (1382ﺗﺄﺛﻴﺮﺍﺕ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﻯ ﻭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺠﻠﻪ ﺩﺍﻧﺸﻜﺪﻩ ﺣﻘﻮﻕ ﻭ ﻋﻠﻮﻡﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﺵ «(1382)61 ﻣﺠﻠﻪ ﭘﮕﺎﻩ ﺣﻮﺯﻩ -ﺑﻬﻤﻦ - 1387ﺷﻤﺎﺭﻩ -248ﺳﻴﺪ ﻣﻬﺪﻯ ﻃﺎﻫﺮﻯ ،ﺻﻔﺤﻪ 26-19 ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻛﻴﻬﺎﻥ - 13/7/1390 -ﺳﻠﻤﺎﻥ ﺭﺿﻮﻯ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ - 14/12/1389 -ﻣﺤﻤﻮﺩ ﺭﺿﺎ ﺍﻣﻴﻨﻰ net.hawzah.www//:http net.bashgah.www//:http -ﻭ ﺑﺎ ﺗﺸﻜﺮ ﺍﺯ ﺑﻨﻴﺎﺩ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻃﻠﻴﻌﺔ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻃﻠﻴﻌﺔ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ 1
ﺣﺠﺖ ﺷﻌﺒﺎﻧﻲ
66
ﭼﻜﻴﺪﻩ »ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ« ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺯﻧﺪﻩﺷﺪﻥ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺩﺭ ﭘﺮﺗﻮ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺻﻴﻞ ﺍﺳﺖ .ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺻﺎﺣﺐﻧﻈﺮﺍﻥ ﻭ ﭘﮋﻭﻫﺸﮕﺮﺍﻥ ،ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﻬﻢ ﻭ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺩﺭ ﭘﻴﺸﺒﺮﺩ ﺭﻭﻧﺪ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﻭ ﺁﮔﺎﻫﻲ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻭ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻱ ﻣﺆﺛﺮ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ؛ ﺍﺯ ﺍﻳﻦﺭﻭ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﭘﻴﺶ ﺭﻭ ﻣﻲﻛﻮﺷﺪ ،ﻧﺨﺴﺖ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻭ ﺍﺭﻛﺎﻥ »ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ« ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﺩ؛ ﺳﭙﺲ ﺑﺴﺘﺮﻫﺎﻱ ﺗﺄﺛﻴﺮﭘﺬﻳﺮﻱ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻋﺒﺎﺭﺕﺍﻧﺪ ﺍﺯ.1 : ﺍﻳﺪﻩ ﻭﺍﺣﺪ .2 ،ﺩﺷﻤﻦ ﻳﻜﺴﺎﻥ .3 ،ﺁﺭﻣﺎﻥ ﻣﺸﺘﺮﻙ .4 ،ﻭﺣﺪﺕﮔﺮﺍﻳﻲ ﻭ .5 ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺪﺍﺭﻱ. ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻧﻮﺷﺘﺎﺭ ﺩﻻﻳﻞ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﺮ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﺍﺻﻮﻝ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎ ﺣﺮﻛﺖﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺤﺚ ﻭ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻣﻰﺷﻮﺩ؛ ﺳﭙﺲ ﭘﺎﺳﺦ ﺟﻬﺎﻥ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻧﻰ ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺻﺪﻭﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻛﻪ ﻋﺒﺎﺭﺕﺍﻧﺪ ﺍﺯ :ﺍﻟﻒ( ﭘﺬﻳﺮﺵ ﭘﻴﺎﻡ ﺍﻧﻘﻼﺏ ،ﺏ( ﺳﻜﻮﺕ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺍﻧﻘﻼﺏ )ﺑﻰﺗﻔﺎﻭﺗﻰ( ،ﺝ( ﺗﻬﺎﺟﻢ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﻏﻴﺮﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﻣﺮﺣﻠﺔ ﺑﻌﺪ ﺗﺄﺛﻴﺮﭘﺬﻳﺮﻱ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﺎ ﺩﻭ ﻧﮕﺎﻩ .1 :ﺍﻧﻌﻜﺎﺱ ﺳﻴﺎﺳﻲ .2 ،ﺗﺄﺛﻴﺮﺍﺕ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺷﺪﻩ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮﺍﺕ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻋﺒﺎﺭﺕﺍﻧﺪ ﺍﺯ .1 :ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺑﻪ ﺟﻬﺎﺩ ﻭ ﺷﻬﺎﺩﺕ .2ﻣﺮﺩﻣﻲ ﺑﻮﺩﻥ .3ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ .4ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ،ﻣﺴﺠﺪ .5ﺣﺠﺎﺏ .6ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﺑﻪ ﺳﺒﻚ ﺍﻳﺮﺍﻥ .7ﺷﻌﺎﺭﻧﻮﻳﺴﻲ؛ ﺳﭙﺲ ﺑﺎﺯﺗﺎﺏ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﻧﺘﻴﺠﻪ ،ﭘﮋﻭﻫﺸﮕﺮ ﺗﻬﺪﻳﺪﺍﺕ ﺟﺪﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭﺍﻛﺎﻭﻱ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﻛﻠﻴﺪ ﻭﺍژﻩ :ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺍﺷﺘﺮﺍﻛﺎﺕ ،ﺁﺭﻣﺎﻥ، ﺍﺭﻛﺎﻥ ،ﺗﺄﺛﻴﺮﺍﺕ ،ﺗﻬﺪﻳﺪﺍﺕ www.shaabani.ir . ١
ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻃﻠﻴﻌﺔ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﺭﻭﺵ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺭﻭﺵ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺗﺤﻘﻴﻖ ،ﺭﻭﺵ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﺤﺘﻮﻯ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺵ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺑﻪﻧﺤﻮﻱ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪﻱ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺘﻮﺍﻥ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺭﺍ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻛﺮﺩ؛ ﻳﻌﻨﻲ ﻧﺨﺴﺖ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻫﺮ ﺑﺨﺶ ﺑﺎ ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻭ ﻣﺂﺧﺬ ﺷﺎﻣﻞ ﻛﺘﺎﺏﻫﺎ ،ﻧﺮﻡ ﺍﻓﺰﺍﺭﻫﺎ ﻭ ﺳﺎﻳﺖﻫﺎ ﺟﻤﻊﺁﻭﺭﻱ ﻭ ﺩﺭ ﻣﺮﺣﻠﺔ ﺑﻌﺪ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪﻱ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺳﭙﺲ ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮﻱ ﭘﮋﻭﻫﺸﮕﺮ ﺑﻴﺎﻥ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﻣﻘﺪﻣﻪ ﺍﻗﺒﺎﻝ ﻻﻫﻮﺭﻱ ﺩﺭ ﻛﺘﺎﺏ »ﻓﻠﺴﻔﺔ ﺧﻮﺩﻱ« ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻗﺮﺍﺭﮔﺎﻩ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ 2.ﻫﻤﻴﻦ ﻃﻮﺭ ﻫﻢ ﺷﺪ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ »ﺍﻡﺍﻟﻘﺮﺍﻱ ﺍﺳﻼﻡ« ﺩﺭ ﺁﻣﺪ 3.ﺣﺘﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮﺩ ،ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻋﻈﻴﻢ ﻭ ﺑﻲﭘﺎﻳﺎﻥ ﺍﻧﺮژﻱ ،ﺍﺑﺰﺍﺭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻭ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﻱ ﻧﻴﺮﻭﻣﻨﺪ ﭘﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﺍﺗﺮ ﮔﺬﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﻪ ﻣﺮﻛﺰ ﺳﺎﻣﺎﻥﺩﻫﻲ ﺗﻤﺪﻥ ﻧﻮﻳﻦ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭﺁﻳﺪ؛ ﺯﻳﺮﺍ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺩﺭ ﭘﻴﺪﺍﻳﺶ ،ﺩﺭ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩ ...ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏﻫﺎ ﺟﺪﺍﺳﺖ 4ﻭ ﺍﺯ ﺍﻳﻦﺭﻭ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎ ﻭ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﻭ ﭘﻴﺸﺮﻭﺗﺮ ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﻭﻳﮋﮔﻲﻫﺎ ،ﺭﻳﺸﻪ ﺩﺭ ﺩﻳﻦ ﻭ ﺑﺎﻭﺭﻫﺎﻱ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ ﺍﺯ ﻣﺬﻫﺐ ﺩﺍﺭﺩ؛ ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﺮﺁﻣﺪﻩ ﺍﺯ ﻣﺬﻫﺐ ﺑﻪ ﺍﺣﻴﺎﻱ ﺩﻳﻦ ﻭ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺣﻴﺎﺕ ﺍﺳﻼﻡ ِ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺟﻬﺎﻥ ﻣﺪﺩ ﺭﺳﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺁﻥ ،ﺗﻮﻟﺪ ﻭ ﺗﺪﺍﻭﻡﺑﺨﺸﻲ ﺑﻪ ﺣﻴﺎﺕ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺩﺭ ﺩﻭ ﺩﻫﺔ ﺍﺧﻴﺮ ﺍﺳﺖ. ﺗﻌﺮﻳﻒ »ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ« ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ،ﺿﺪ ﺧﻮﺍﺏ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﻓﻌﺎﻝﺷﺪﻥ ﻫﻮﺵ )ﺁﮔﺎﻫﻲ( ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﻣﻲﺭﻭﺩ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﻇﻬﻮﺭ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﺎﺏ ﻭ ﭘﺎﻙ ﺩﺭ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﺖ. ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺎﺱ ﺣﻴﺎﺕ ﺑﺮﻳﻦ ﺍﺯ ﺩﻳﻦ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻣﻲﺁﻳﺪ ﻭ ﻓﻘﻂ ﺍﺯ ﺩﻳﻦ ،ﺩﺭﻳﺎﻓﺖﻛﺮﺩﻧﻰ ﺍﺳﺖ؛ ﺯﻳﺮﺍ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻭ ﺟﻬﺎﻥ ﺣﻴﺎﺕ ﺑﺨﺸﻴﺪﻩ ﻭ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﺵ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﺯﻧﺪﻩ . 2ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩ ،ﺵ ،12ﺯﻣﺴﺘﺎﻥ ،1375ﺹ 8؛ ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻴﻦ ﻣﺸﺎﻳﺦ ﻓﺮﻳﺪﻧﻲ ،ﺍﺳﺮﺍﺭ ﺧﻮﺩﻱ ﻭ ﺭﻣﻮﺯ ﺑﻲﺧﻮﺩﻱ ﻋﻼﻣﻪ ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺍﻗﺒﺎﻝ ﻻﻫﻮﺭﻱ ،ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﺑﻨﻴﺎﺩ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ ،1358 ،ﺹ 73ﻣﻘﺪﻣﻪ . 3ﻣﺤﻤﺪﺟﻮﺍﺩ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ،ﻣﻘﻮﻻﺗﻲ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻱ ﻣﻠﻲ ،ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻭ ﻧﺸﺮ ﻛﺘﺎﺏ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ ،1369 ،ﺹ 6 . 4ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﺭﺣﻤﻪﺍﷲ ،ﻭﺻﻴﺖﻧﺎﻣﻪ ﺳﻴﺎﺳﻲ-ﺍﻟﻬﻲ ،ﻭﺯﺍﺭﺕ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺍﺭﺷﺎﺩ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ ،1368 ،ﺹ 7
67
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻲﻛﻨﺪ ،ﻓﺮﺍ ﻣﻲﺧﻮﺍﻧﺪ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ،ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺯﻧﺪﻩﺷﺪﻥ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺩﺭ ﭘﺮﺗﻮ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺻﻴﻞ ﺍﺳﺖ؛ ﺑﻪ ﺑﻴﺎﻥ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺣﻴﺎﺕ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﻣﻲﺭﻭﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭘﻨﺎﻩ ﺁﻥ ،ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ،ﻋﺪﺍﻟﺖ ﻭ ﻫﻤﺔ ﺁﻣﻮﺯﻩﻫﺎ ﻭ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻱ ﻣﺘﻌﺎﻟﻲ ،ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺯﻧﺪﻩ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻳﺎ ﺣﻴﺎﺕ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ .ﺍﺣﻴﺎﮔﺮﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻧﻮﻋﻲ ﺍﺻﻼﺡﮔﺮﻱ ﺩﻳﻨﻲ ﺍﺳﺖ؛ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻧﻪ ﺁﻥ ﺍﺻﻼﺡ ﺩﻳﻨﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻏﺮﺏ ﺭﺥ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ؛ ﺯﻳﺮﺍ ﺩﺭ ﺍﺻﻼﺡ ﺩﻳﻨﻲ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﻏﺮﺑﻲ ،ﺩﻳﻦ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪﺍﻱ ﺩﺳﺘﺨﻮﺵ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻭ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ ﻛﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ،ﺩﻳﻨﻲ ﻧﻤﻲﺷﻮﺩ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺩﻳﻦ ﺑﺎ ﺯﻣﺎﻧﻪ ﭘﻴﺶ ﻣﻲﺭﻭﺩ؛ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺩﻳﻦ ﺍﺯ ﻋﺮﺻﺔ ﺣﻴﺎﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺧﺎﺭﺝ ﻣﻲﺷﻮﺩ؛ ﻭﻟﻲ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﻭ ﺍﺣﻴﺎﮔﺮﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﺯﻧﺪﻩﺩﺍﺷﺘﻦ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻭ ﺣﻴﺎﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻱ ﺩﻳﻦ ﻭ ﺑﻪ ﺷﻴﻮﺓ ﺩﻳﻨﻲ ﺍﺳﺖ؛ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ، ﻏﺒﺎﺭ ﺍﺯ ﺳﻴﻤﺎﻱ ﺩﻳﻦ ﺯﺩﻭﺩﻩ ﻭ ﺻﻮﺭﺕ ﻭ ﺳﻴﺮﺕ ﺩﻳﻦ ﺁﺷﻜﺎﺭ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﺔ ﺍﻳﻦ ﺍﻗﺪﺍﻡ ،ﺩﻳﻦ ﺑﻪ ﻋﺮﺻﺔ ﺣﻴﺎﺕ ﺁﺩﻣﻲ ﺑﺎﺯ ﻣﻲﮔﺮﺩﺩ؛ ﺑﻪ ﺑﻴﺎﻥ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﻬﺠﻮﺭﻳﺖﺯﺩﺍﻳﻲ ﺍﺯ ﺩﻳﻦ ﻳﺎ ﺑﺎﺯﭘﻴﺮﺍﻳﻲ ﻭ ﻭﺍﺧﻮﺍﻧﻲ ﮔﺰﺍﺭﻩﻫﺎ ﻭ ﺁﻣﻮﺯﻩﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺯ ﺍﺟﻤﺎﻝ ﻭ ﺍﺑﻬﺎﻣﺎﺗﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺳﻴﻤﺎﻱ ﺩﻳﻦ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ؛ ﺍﺯ ﺍﻳﻦﺭﻭ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ 5 ﺍﮔﺮ ﺧﻮﺍﺏ ،ﺑﺮﺍﺩﺭ ﻣﺮگ ﺍﺳﺖ ،ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺩﺳﺖ ﺩﺭ ﺁﻏﻮﺵ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺩﺍﺭﺩ. 68
ﺍﺭﻛﺎﻥ »ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ« ﻭﻳﮋﮔﻰﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺯﻳﺮ ﻣﻰﺁﻳﺪ ،ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺩﺍﻋﻰ ﺣﻖ ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﺔ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺍﺭﻛﺎﻥ ﻣﻬﻢ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻔﻴﺪ ﻭ ﻛﺎﻓﻰ ﺑﺎﺷﺪ. .1ﺩﻋﻮﺕﻛﻨﻨﺪﻩ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﺧﺪﺍﻯ ﻣﺘﻌﺎﻟﻰ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﻧﻪ ﺩﺍﻋﻰ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﻏﻴﺮ ﺍﻭ) .ﭼﻪ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﺧﻮﺩﺵ ﻭ ﭼﻪ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﻏﻴﺮﺧﻮﺩ ،ﭼﻪ ﻓﺮﺩﮔﺮﺍ ﻭ ﭼﻪ ﻣﺘﻌﺼﺐ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﮔﺮﻭﻩ ﻳﺎ ﺣﺰﺑﻰ ﺧﺎﺹ( .2ﺩﻋﻮﺕﻛﻨﻨﺪﻩ ﺑﻪ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻯ ﺭﻓﺘﺎﺭﻯ ﺻﺤﻴﺢ ،ﻛﺘﺎﺏ ﺧﺪﺍ ﻭ ﺳﻨﺖ ﺭﺳﻮﻟﺶ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﻧﻪ ﺩﺍﻋﻰ ﺑﻪ ﺷﺨﺺ ﻏﻴﺮﻣﻌﺼﻮﻡ ﻭ ﻏﻴﺮﻣﻨﺼﻮﺹ .3ﺩﻋﻮﺗﺶ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﺭﻣﺎﻥ ﺩﺭﺩﻫﺎﻯ ﺍﺻﻠﻰ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﻣﻌﻄﻮﻑ ﺑﻪ ﺍﺑﺘﻼﺋﺎﺕ ﻋﻈﻴﻤﻰ ﭼﻮﻥ ﺷﺮﻙ ،ﺫﻟﺖ ،ﺗﻔﺮﻗﻪ ،ﻓﻘﺮ ،ﻇﻠﻢ ،ﻓﻘﺪﺍﻥ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﻭ ﮔﻨﺎﻫﺎﻥ ﻧﺎﺑﻮﺩﻛﻨﻨﺪﻩ ﺍﺟﺘﻤﺎﻉ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﻧﻪ ﺑﻪ ﻓﺮﻭﻉ ﺗﺒﻌﻰ ﻭ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭﻱﻫﺎ ﻭ ﺩﺭﺩﻫﺎﻯ ﻛﻮﭼﻚ ﻭ ﻛﻢ ﺍﻫﻤﻴﺖ .ﺩﺭﺩﻫﺎ ﺭﺍ . 5ﺩﻓﺘﺮ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ﺍﺳﻼﻣﻲ ، 1385،ﺍﻧﻘﻼﺑﻲ ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ :ﺟﺴﺘﺎﺭﻫﺎﻳﻲ ﺩﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﻗﻢ .ﺩﻓﺘﺮ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺣﻮﺯﺓ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗﻢ
ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻃﻠﻴﻌﺔ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﺑﺸﻨﺎﺳﺪ ﻭ ﺭﺍﻩ ﺩﺭﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺑﺪﺍﻧﺪ. .4ﺩﺍﻧﺶ ﻛﺎﻓﻰ ﻭ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻰ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻭ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺍﻣﻮﺍﺝ ﺑﺰﺭگ ﺩﻋﻮﺕ ،ﻗﻴﺎﻡ ،ﻓﺮﻭﭘﺎﺷﻰ ﻧﻈﺎﻡﻫﺎﻯ ﭘﻴﺸﻴﻦ ،ﺳﺎﺧﺖ ﻧﻈﺎﻡﻫﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﺗﺪﺍﻭﻡ ﺩﻋﻮﺕ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ؛ ﻧﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺑﺮﺁﺷﻮﺑﺎﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﺩﺭﺁﻭﺭﺩ؛ ﺳﭙﺲ ﻛﻨﺎﺭ ﺑﻜﺸﺪ ﻳﺎ ﺍﺯ ﺗﺪﺍﻭﻡ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﻋﻈﻴﻢ ﻧﺎﺗﻮﺍﻥ ﺑﺎﺷﺪ. .5ﻳﻘﻴﻦ ﻭ ﺷﺠﺎﻋﺖ ﻭ ﺟﺴﺎﺭﺕ ﺍﻳﺴﺘﺎﺩﮔﻰ ﻳﻚ ﺗﻨﻪ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻫﻤﻪ ﻣﺸﺮﻛﺎﻥ ﻭ ﻛﻔﺎﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻛﺜﺮﺕ ﺍﻫﻞ ﺑﺎﻃﻞ ﻭ ﻣﻼﻣﺖ ﻭ ﺗﻤﺴﺨﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺷﻚ ﻭ ﺳﺴﺘﻰ ﻣﺒﺘﻼ ﻧﺸﻮﺩ. .6ﺑﺎ ﻋﺎﻣﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﻣﺆﻣﻨﺎﻥ ﺳﻌﻪﺻﺪﺭ ﻭ ﺧﻮﻯ ﺑﺰﺭﮔﻮﺍﺭﺍﻧﻪ ﻭ ﻧﺮﻣﺶ ﻭ ﻓﺮﻭﺗﻨﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺗﺤﻤﻞ ﻛﻨﺪ ،ﭼﻮﻥ ﭘﺪﺭﻯ ﻣﻬﺮﺑﺎﻥ ﺑﺮﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﺎﺷﺪ ،ﻣﺘﻘﺎﺑ ً ﻼ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻣﺸﺮﻛﺎﻥ ،ﻛﻔﺎﺭ ﻭ ﻣﺘﺮﻓﻴﻦ )ﺛﺮﻭﺗﻤﻨﺪﺍﻥ ،ﺷﻬﻮﺕﭘﺮﺳﺖ ﻭ ﻟﺬﺕﺟﻮ ﻭ ﺍﻓﺰﻭﻥﻃﻠﺐ( ﺑﺮﺍﻯ ﺧﺪﺍ ،ﺧﺸﻤﮕﻴﻦ ،ﺧﺸﻦ ﻭ ﺳﺨﺖﮔﻴﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺧﺸﻨﻮﺩﻯ ﻭ ﻧﺎﺧﺸﻨﻮﺩﻯﺍﺵ ﻣﻌﻄﻮﻑ ﺑﻪ ﺍﻣﺮ ﻭ ﺭﺿﺎﻯ ﺣﻖ ﺗﻌﺎﻟﻰ ﺑﺎﺷﺪ. .7ﺑﺮ ﺩﻋﻮﺗﺶ ﭘﺎﻓﺸﺎﺭﻯ ﻭ ﺍﺳﺘﻘﺎﻣﺖ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺑﺮ ﺗﺪﺍﻭﻡ ﻭ ﺍﺳﺘﻤﺮﺍﺭ ﺁﻥ ﺍﺻﺮﺍﺭ ﻧﻮﺭﺯﺩ ،ﺑﺎ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﺮ ﺩﻋﻮﺗﺶ ،ﻓﺘﻮﺭ ﻭ ﺳﺴﺘﻰ ﻋﺎﺭﺽ ﻛﻨﺪ ،ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻛﻨﺪ .ﺍﮔﺮ ﺩﻋﻮﺗﺶ ﺑﻪ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻫﺪﻑ ﺍﻧﺠﺎﻣﻴﺪ ،ﺩﭼﺎﺭ ﺷﮕﻔﺘﻰ ﻧﺸﻮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺁﺳﻴﺐﻫﺎﻯ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻏﺎﻓﻞ ﻧﺒﺎﺷﺪ. ﺑﺴﺘﺮﻫﺎﻱ ﺗﺄﺛﻴﺮﭘﺬﻳﺮﻱ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﺆﺍﻝ ﻛﻪ ﭼﺮﺍ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺮ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﮔﺬﺍﺷﺖ؟ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺑﻴﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺁﻥ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻭﺟﻮﻩ ﻳﺎ ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎﻱ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻫﻢﮔﺮﺍﻳﻲ ﻳﺎ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻫﻢﺳﻮﻳﻲ ﻭ ﻫﻢﺭﻧﮕﻲ ﻧﻴﺰ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﻳﺎﺩ ﻛﺮﺩ ،ﻋﺒﺎﺭﺕﺍﻧﺪ ﺍﺯ: .1ﺍﻳﺪﺓ ﻭﺍﺣﺪ :ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﻳﻚ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺷﻴﻌﻲ ﺍﺳﺖ ،ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻫﺮ ﺟﻨﺒﺶ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﻭﺣﺪﺍﻧﻴﺖ ﺧﺪﺍ )ﻻﺍﻟﻪﺍﻻﺍﷲ( ﻭ ﺭﺳﺎﻟﺖ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺍﻛﺮﻡ ﺻﻠﻲﺍﷲﻋﻠﻴﻪﻭﺁﻟﻪ )ﺍﺷﻬﺪﺍﻥﻣﺤﻤﺪﺍﺭﺳﻮﻝﺍﷲ( ﺑﻨﺎ ﺷﺪﻩ ،ﻛﻌﺒﻪ ﺭﺍ ﻗﺒﻠﺔ ﺁﻣﺎﻝ ﻭ ﺁﺭﺯﻭﻫﺎﻱ ﻣﻌﻨﻮﻱ ﺧﻮﺩ ﻣﻲﺩﺍﻧﺪ ،ﻗﺮﺁﻥ ﺭﺍ ﻛﻼﻡ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺳﺒﺤﺎﻥ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﻨﺠﻲ ﺑﺸﺮﻳﺖ ﮔﻤﺮﺍﻩ ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺩﻧﻴﺎﻱ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺮگ ﻭ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺁﻥ ،ﺑﻪ ﺻﻠﺢ ،ﺑﺮﺍﺩﺭﻱ ﻭ ﺑﺮﺍﺑﺮﻱ ﺍﻳﻤﺎﻥ
69
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
70
ﺩﺍﺭﺩ؛ 6ﻫﻤﺎﻥﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ )ﺭﺣﻤﻪﺍﷲ( ﻓﺮﻣﻮﺩ: »ﺩﺭ ﻛﻠﻤﺔ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺑﻴﻦ ﻫﻤﻪ ﺍﺳﺖ ،ﺩﺭ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺑﻴﻦ 7 ﻫﻤﻪ ﺍﺳﺖ ،ﺑﺎ ﻫﻢ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﻛﻠﻤﻪ ﻛﻨﻴﺪ«. ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻭﻳﮋﮔﻲ ﻛﺎﺭﻳﺰﻣﺎﻳﻲ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ )ﺭﻩ( ﻭ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﺿﺪﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﻱ ﻭﻱ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻧﻈﺮ ﺩﺍﺭﻧﺪ ،ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺑﺮ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ 8 ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻓﺰﻭﺩ. .2ﺩﺷﻤﻦ ﻳﻜﺴﺎﻥ :ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺩﺷﻤﻦ ﻣﺸﺘﺮﻙﺍﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﺩﺷﻤﻦ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﻛﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺳﺮﻛﺮﺩﮔﻲ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ )ﺷﻴﻄﺎﻥ ﺑﺰﺭگ( ﻭ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ )ﻏﺪﺓ ﺳﺮﻃﺎﻧﻲ( ﺍﺳﺖ ،ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻛﻔﺎﺭ ﻗﺮﻳﺶ ،ﻣﻐﻮﻻﻥ ﻭﺣﺸﻲ ،ﺻﻠﻴﺒﻴﻮﻥ ﻣﺴﻴﺤﻲ ،ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﮔﺮﺍﻥ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻲ ﻭ ﺻﺮﺏﻫﺎﻱ ﻧﮋﺍﺩﭘﺮﺳﺖ ﻭ ...ﻛﻴﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ؛ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﺎ ﻃﺮﺡ ﺷﻌﺎﺭ »ﻧﻪ ﺷﺮﻗﻲ ﻭ ﻧﻪ ﻏﺮﺑﻲ« َﻋﻠَﻢ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻋﻠﻴﻪ ﺩﺷﻤﻦ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﻭﺵ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ 9.ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ )ﺭﺣﻤﻪﺍﷲ( ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭﻩ ﻓﺮﻣﻮﺩ: »ﺩﺷﻤﻦ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﻣﺎ ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺍﻣﺜﺎﻝ ﺍﻳﻨﻬﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺣﻴﺜﻴﺖ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺑﺒﺮﻧﺪ ﻭ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺗﺤﺖ ﺳﺘﻢ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﺑﺪﻫﻨﺪ ،ﺍﻳﻦ ﺩﺷﻤﻦ ﻣﺸﺘﺮﻙ 10 ﺭﺍ ﺩﻓﻊ ﻛﻨﻴﺪ«. ﺩﺭ ﻋﺮﺻﺔ ﺩﺭﻭﻧﻲ ﻧﻴﺰ ،ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺩﺷﻤﻦ ﻣﺸﺘﺮﻛﻲ ﺩﺍﺭﻧﺪ ،ﺍﻳﻦ ﺩﺷﻤﻦ ﻣﺸﺘﺮﻙ، ﻋﻘﺐﻣﺎﻧﺪﮔﻲ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﺔ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺟﻬﺎﻥ ﺳﻮﻡ ﺑﺎﻗﻲ ﻧﮕﺎﻩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ. .3ﺁﺭﻣﺎﻥ ﻣﺸﺘﺮﻙ :ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﻌﺎﺻﺮ ،ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺑﺮﭼﻴﺪﻩﺷﺪﻥ ﻇﻠﻢ ﻭ ﻓﺴﺎﺩ ﻭ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺍﺳﺘﻘﺮﺍﺭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻫﺘﺰﺍﺯ ﺩﺭ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﭘﺮﭼﻢ ﻻﺍﻟﻪﺍﻻﺍﷲ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﻧﻔﻲ ﻗﺪﺭﺕﻫﺎ ﻭ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ ﻗﺪﺭﺕ ﻻﻳﺰﺍﻝ ﺍﻟﻬﻲ ﻭ ﺗﻮﺩﻩﻫﺎﻱ ﻣﺮﺩﻡﺍﻧﺪ .ﺑﻪ ﺳﺨﻦ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ )ﺭﻩ( ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻴﺪ» :ﻫﻤﻪ ﺩﺭ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺑﺎﺷﻨﺪ ،ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﺎﺷﻨﺪ ،ﻣﺎ . 6ﺍﻧﻮﺭ ﺟﻨﺪﻱ ،ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺟﻬﺎﻥ ﻣﻌﺎﺻﺮ ،ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺣﻤﻴﺪ ﺭﺿﺎ ﺁژﻳﺮ ،ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﺁﺳﺘﺎﻥ ﻗﺪﺱ ﺭﺿﻮﻱ ،ﻣﺸﻬﺪ ،1371 ،ﺻﺺ260ـ1 .257
. 7ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﺭﺣﻤﻪﺍﷲ ،ﺻﺤﻴﻔﻪ ﻧﻮﺭ ،ﻭﺯﺍﺭﺕ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺍﺭﺷﺎﺩ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ ،1361 ،ﺝ ،2ﺹ 33 . 8ﺭﺳﻮﻝ ﺟﻌﻔﺮﻳﺎﻥ ،ﻣﻘﺎﻻﺕ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ،ﺍﻟﻬﺎﺩﻱ ،ﻗﻢ ،1378 ،ﺝ ،5ﺹ 238 . 9ﺍﻧﻮﺭ ﺟﻨﺪﻱ ،ﭘﻴﺸﻴﻦ . 10ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﺭﺣﻤﻪﺍﷲ ،ﺻﺤﻴﻔﻪ ﻧﻮﺭ ،ﭘﻴﺸﻴﻦ ،ﺝ ،16ﺹ 289
ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻃﻠﻴﻌﺔ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﺣﻔﻆ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺑﻜﻨﻴﻢ ،ﺑﺎ ﻛﻨﺎﺭﻩﮔﻴﺮﻱ ﻧﻤﻲﺷﻮﺩ ﺣﻔﻆ ﻛﺮﺩ ،ﺧﻴﺎﻝ ﻧﻜﻨﻴﺪ ﻛﻪ 11 ﺑﺎ ﻛﻨﺎﺭﻩﮔﻴﺮﻱ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﺍﺯ ﺷﻤﺎ ﺳﻠﺐ ﻣﻲﺷﻮﺩ«. ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﻓﻘﻂ ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭ ﻋﻤﻞ ﺑﻪ ﺍﺣﻜﺎﻡ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﻭ ﺑﺮﺧﻲ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﭘﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻳﻚ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺴﺘﻘﻞ ،ﺑﺪﻭﻥ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﺷﻜﻞ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ 12.ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ،ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺣﻴﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﺪﻳﻮﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲﺍﻧﺪ؛ ﺯﻳﺮﺍ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺣﻴﺎﺗﻲ ﺗﺎﺯﻩ ﺑﺨﺸﻴﺪ ،ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻋﺰﻟﺖ ﻭ ﺣﻘﺎﺭﺕ ﻧﺠﺎﺕ ﺩﺍﺩ ،ﺑﺮ ﻧﺎﺗﻮﺍﻧﻲ ﻣﺎﺭﻛﺴﻴﺴﻢ ،ﻟﻴﺒﺮﺍﻟﻴﺴﻢ ﻭ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻭ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻣﻬﺮ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺯﺩ ﻭ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺗﻨﻬﺎ ﺭﺍﻩ ﺣﻞ ﺑﺮﺍﻱ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﺮﺩ .ﺷﻴﺦ ﻋﺒﺪﺍﻟﻌﺰﻳﺰ ﻋﻮﺩﻩ ،ﺭﻭﺣﺎﻧﻲ ﺑﺮﺟﺴﺘﺔ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﺍﺳﺖ» :ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺧﻤﻴﻨﻲ )ﺭﺣﻤﻪﺍﷲ(، ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻭ ﺟﺪﻱﺗﺮﻳﻦ ﺗﻼﺵ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﺳﺎﺯﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ...ﻣﻠﺖﻫﺎﻱ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺑﻮﺩ«. ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ،ﻣﻮﺟﻮﺩﻳﺖ ﻭ ﻫﺴﺘﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎﻱ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﺄﺛﻴﺮﭘﺬﻳﺮﻱ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻱ 13 ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ. .4ﻭﺣﺪﺕﮔﺮﺍﻳﻲ :ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺁﻥ ﺑﺮ ﻟﺰﻭﻡ ﻭﺣﺪﺕ ﻫﻤﺔ ﻗﺸﺮﻫﺎ ﻭ ﻫﻤﺔ ﻣﺬﻫﺐﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﻧﻴﻞ ﺑﻪ ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﺔ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﻭ ﺧﺎﺭﺟﻲ ،ﺯﻣﻴﻨﺔ ﺩﻳﮕﺮ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺳﺖ؛ ﭼﻮﻥ ،ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﺎ ﺍﻟﮕﻮﭘﺬﻳﺮﻱ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﺎﺏ ﻣﺤﻤﺪﻱ )ﺻﻠﻲﺍﷲﻋﻠﻴﻪﻭﺁﻟﻪ( ﻫﻴﭻ ﺗﻔﺎﻭﺗﻲ ﺑﻴﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺳﻴﺎﻩ ﻭ ﺳﻔﻴﺪ ،ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻲ ﻭ ﻏﻴﺮ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻲ ﻗﺎﺋﻞ ﻧﻴﺴﺖ ،ﺑﺮ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎﻱ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺰ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﭘﺎﻱ ﻧﻤﻲﻓﺸﺎﺭﺩ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺩﺍﺭﺍﻟﺘﻘﺮﻳﺐ ﻓ َِﺮﻕ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﺑﺮﭘﺎﻳﻲ ﺭﻭﺯ ﻗﺪﺱ ،ﺻﺪﻭﺭ ﻓﺘﻮﺍﻱ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ )ﺭﻩ( ﻋﻠﻴﻪ ﺳﻠﻤﺎﻥ ﺭﺷﺪﻱ ﻭ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻱ ﻫﻔﺘﻪ ﻭﺣﺪﺕ ﻭ ...ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﮔﺎﻡ ﺑﺮﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ؛ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ،ﻃﻴﻒ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩﺍﻱ ﺍﺯ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻱ ﻏﻴﺮﺷﻴﻌﻲ ﻭ ﺣﺘﻲ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻱ ﺁﺯﺍﺩﻱﺑﺨﺶ ﻏﻴﺮﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺍﻟﮕﻮ ﻭ ﺍﺳﻮﻩ ﺧﻮﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩﺍﻧﺪ؛ 14ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺟﺎﻱ ﺷﮕﻔﺘﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺳﻨﻲﻣﺬﻫﺐ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻲ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﻭ ﻳﺎﺩ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ . 11ﻫﻤﺎﻥ ،ﺝ ،20ﺹ 6 . 12ﺟﻤﻴﻠﻪ ﻛﺪﻳﻮﺭ ،ﺭﻭﻳﺎﺭﻭﻳﻲ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ،ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ ،1372 ،ﺹ 99 . ١٣ﻫﻤﺎﻥ ،ﺻﺺ 100ﻭ 114 . 14ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﺭﺣﻤﻪﺍﷲ ،ﺻﺤﻴﻔﻪ ﻧﻮﺭ ،ﭘﻴﺸﻴﻦ ،ﺝ ،6ﺹ .768
71
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
72
)ﺭﺣﻤﻪﺍﷲ( ﺑﻪ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺷﻬﺎﺩﺕﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﺩﺳﺖ ﻣﻲﺯﻧﻨﺪ .ﻣﺠﻴﺐﺍﻟﺮﺣﻤﺎﻥ ﺷﺎﻣﻲ، ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎﺭ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭﻩ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ: »ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﺰﺭگ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻣﺎﻡ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﮔﺮﭼﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻳﻚ ﺭﻫﺒﺮ ﺷﻴﻌﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ...ﺑﺎ ﺍﻳﻦ 15 ﻭﺟﻮﺩ ﻣﺒﻠّﻎ ﺟﺪﺍﻳﻲ ﻧﺒﻮﺩﻧﺪ ،ﻓﺮﻳﺎﺩ ﺍﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻮﺩ«. .5ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺪﺍﺭﻱ :ﻣﺮﺩﻡﮔﺮﺍﻳﻲ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﻋﺎﻣﻠﻲ ﺩﺭ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﺁﻥ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﻣﻠﺖﻫﺎﻱ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ،1357ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻭﺭ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﻠﺖﻫﺎ ﺑﻬﺎ ﺩﺍﺩ؛ ﻧﻪ ﺑﻪ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎ. ﺣﺴﻴﻦ ﺷﺮﻳﻌﺘﻤﺪﺍﺭ ،ﺳﺮﺩﺑﻴﺮ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﺔ ﻛﻴﻬﺎﻥ ﺩﺭ ﺷﺸﻤﻴﻦ ﻧﺸﺴﺖ ﻛﺸﻮﺭﻯ ﺳﺘﺎﺩ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻓﺠﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﮔﻔﺖ» :ﺍﻧﻘﻼﺏﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺳﻪ ﻭﻳﮋﮔﻰ ﺩﺍﺭﻧﺪ.1 : ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﻣﻰﺑﻴﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﻌﻪ ﻭ ﻣﺴﺎﺟﺪ ﺷﺮﻭﻉ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥﻫﺎ ﻧﻤﺎﺯ ﻣﻰﺧﻮﺍﻧﻨﺪ .ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻳﻰ ﻣﻰﺩﻫﻨﺪ ﻣﺜﻞ »ﺍﺳﻼﻡ ﺩﻳﻦ ﻣﻦ ﺍﺳﺖ .ﻣﺎ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﺮﮔﺸﺘﻪﺍﻳﻢ .ﺍﺳﻼﻡ ﻣﻌﺬﺭﺕ ﻣﻰﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺗﻮ ﺩﻭﺭ ﺑﻮﺩﻳﻢ .2 «.ﻭﻳﮋﮔﻰ ﺩﻭﻡ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭﻫﺎ ﻭ ﺩﻳﻜﺘﺎﺗﻮﺭﻫﺎﻯ ﺩﺳﺖﻧﺸﺎﻧﺪﻩ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ،ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﻭ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ .3 .ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻭﻳﮋﮔﻰ ﺁﻥ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺍﺳﺖ؛ ﻳﻌﻨﻰ ﻳﻚ ﻗﺸﺮ ﺧﺎﺹ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ«. 16 ﺍﻳﻦ ﺳﻪ ﻭﻳﮋﮔﻰ ﻫﻤﺎﻥ ﺳﻪ ﻭﻳﮋﮔﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ. ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺮ ﺍﺻﻮﻝ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎ ﺣﺮﻛﺖﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﻧﻘﺶ ﻋﻤﺪﻩﺍﻯ ﺩﺭ ﺍﻋﺎﺩﺓ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻫﻤﻴﻦﻃﻮﺭ ﻏﺮﻭﺭ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺍﻳﻔﺎ ﻛﺮﺩ؛ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺻﺎﺣﺐﻧﻈﺮﺍﻥ ﮔﻔﺘﻨﺪ ،ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺑﻮﺩ ﺑﺎ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺍﻳﻦ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﻧﺸﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﻧﻴﺮﻭﻯ ﺑﺎﻟﻘﻮﻩ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ ،ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥﻫﺎ ﻭ ﺣﺘﻰ ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﻴﻦ ﻋﻠﻴﻪ ﻧﻔﻮﺫ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻭ ﻣﺘﻼﺷﻰﺷﺪﻥ ﺣﻜﻮﻣﺖﻫﺎﻯ ﻓﺎﺳﺪ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩﻯ؛ ﺍﺯ ﺍﻳﻦﺭﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺎﻳﺔ ﺍﻣﻴﺪ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﻫﻤﻴﻦﻃﻮﺭ ﺗﺠﻠﻰ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻰ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﻳﻦ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯ ﻋﻠﻴﻪ ﻏﺮﺏﮔﺮﺍﻳﻰ ﻭ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﻋﻠﻴﻪ ﻛﻔﺮ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺗﻠﻘﻰ ﻣﻰﺷﺪ؛ ﺑﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﺳﺎﺱ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﺮﻳﺎﻧﺎﺕ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻋﻢ ﺷﻴﻌﻪ ﻭ ﺳﻨﻰ ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺍﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺍﺯ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﺳﻼﻡ ﺗﻠﻘﻰ ﻣﻰﺷﺪ. . 15ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﺣﻀﻮﺭ ،ﺵ ،34ﺯﻣﺴﺘﺎﻥ ،1379ﺹ .14 . 16ﺣﺴﻴﻦ ﺷﺮﻳﻌﺘﻤﺪﺍﺭ ﺳﺮﺩﺑﻴﺮ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻛﻴﻬﺎﻥ ﺩﺭ ﺷﺸﻤﻴﻦ ﻧﺸﺴﺖ ﻛﺸﻮﺭﻯ ﺳﺘﺎﺩ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻓﺠﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻓﺘﻨﻪ 88ﻭ 9ﺩﻯ.
ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻃﻠﻴﻌﺔ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺷﺎﻩ ﻃﻠﻴﻌﻪ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺣﺎﻛﻤﺎﻥ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻏﺮﺏ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻮﺩ .ﻧﮕﺮﺵ ﺟﺮﻳﺎﻧﺎﺕ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻏﺮﺏ ﻭ ﻏﺮﺏﮔﺮﺍﻳﻰ ،ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﻴﻮﻩﻫﺎﻯ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺟﻮﺍﻣﻊ ،ﺩﺳﺘﺨﻮﺵ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﺪ؛ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖﻫﺎﻳﻰ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺍﺯ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺳﻪﮔﺎﻧﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻏﺮﺏ ﻭ ﺷﻴﻮ ،ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺗﻰ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ .ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﻫﻤﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻭ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﻣﺒﺎﺭﺯ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﻳﻚ ﻗﺪﺭ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺁﻥ ﺩﺭﻙ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻮﺩ .ﺍﻛﺜﺮ ﻣﺒﺎﺭﺯﻳﻦ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺭﺍ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﻳﻦ ﻛﺎﻣﻠﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻯ ﺑﺸﺮﻯ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺑﺸﺮ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺑﻜﻨﺪ. ﻧﻜﺘﺔ ﺩﻭﻡ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻏﺮﺏﺯﺩﮔﻰ ﻳﺎ ﻏﺮﺏﮔﺮﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﺗﻔﻜﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﺒﺎﺭﺯﻳﻦ ﻣﺤﻜﻮﻡ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﻧﺎﺭﺳﺎﻳﻰﻫﺎﻯ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑﻴﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻏﺮﺏﮔﺮﺍﻳﻰ ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻰﺩﻫﻨﺪ؛ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﺗﻼﺵ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ﻧﻮﮔﺮﺍﻳﻰ ﻭ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻭ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻓﻨﺎﻭﺭﻯ ﻭ ﻫﻤﻴﻦﻃﻮﺭ ﻏﺮﺏﮔﺮﺍﻳﻰ ،ﺗﻔﺎﻭﺕ ﻭ ﺗﻤﻴﺰ ﻗﺎﺋﻞ ﺷﻮﻧﺪ. ﺗﻼﺵ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻮﮔﺮﺍﻳﻰ ،ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﺻﻮﻝ ﻭ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻯ ﻛﻨﻨﺪ. ﻧﻜﺘﻪ ﺳﻮﻡ ﻣﺸﺘﺮﻙ ،ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻋﻠﻴﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖﻫﺎﻯ ﻓﺎﺳﺪ ﻭ ﺳﺮﻛﻮﺏﮔﺮ ﻭ ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻰﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺍﻳﻦ ﺣﻜﻮﻣﺖﻫﺎ ﺍﺳﺖ .ﻫﻤﻴﻦﻃﻮﺭ ﺍﻋﺎﺩﺓ ﻗﺪﺭﺕ ﻭ ﺭﻓﻊ ﻣﻔﺎﺳﺪ ﻭ ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻰﻫﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺁﻥ ﻫﻢ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﺻﻮﻝ ﻭ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻧﻪ ﻣﺮﺍﻡ ﻭ ﻣﺴﻠﻚ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﻢ ﻭ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﻢ ﻭ ﻫﻤﻴﻦﻃﻮﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﺩﺍﺭﻯ ﻏﺮﺑﻰ. ﻧﻜﺘﻪ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﺗﻌﻬﺪ ﺑﻪ ﺍﺻﻮﻝ ﻣﺴﺎﻭﺍﺕ ﻭ ﺑﺮﺍﺑﺮﻯ ﻭ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺒﺎﺭﺯﻳﻦ ﺍﺳﺖ .ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻋﻠﻴﻪ ﻧﺎﺑﺮﺍﺑﺮﻯ ﻭ ﺭﻓﻊ ﻣﻮﺍﻧﻊ ﺗﺤﻘﻖ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺟﻬﺎﺩ ﺗﻠﻘﻰ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻩ ﻫﻢ ﺟﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﻣﻰﺩﻫﻨﺪ ،ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺷﻬﻴﺪ ﺗﻠﻘﻰ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ. ﻧﻜﺘﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﻴﺎﻥ ﺟﺪﻳﺪ ﺍﺯ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﻭ ﺩﻳﻦ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺤﻘﻖ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﻣﺪﺍﺧﻠﺔ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺧﺎﺭﺟﻰ ،ﻣﻄﺮﻭﺩ ﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩﺍﻯ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻯ ﺗﺤﻤﻴﻞﺷﺪﻩ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﻏﺮﺏ ،ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺁﻏﺎﺯ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺑﺎ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺻﻮﻝ ﻭ ﻣﻔﺎﻫﻴﻤﻰ ﻧﻈﻴﺮ ﺟﻬﺎﺩ ،ﺷﻬﺎﺩﺕ ،ﻓﺪﺍﻛﺎﺭﻯ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﺧﺪﺍ ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮ ًﻻ ﺳﻤﺒﻞﻫﺎﻯ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺷﻴﻌﻰ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﺻﻮﻝ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎ ﻳﺎ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻭ ﻋﻼﻗﺔ ﺟﺪﻯ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ.
73
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
74
ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﻫﻤﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻴﻦ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻧﻘﻼﺑﻲ ﻭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ،ﻭﺟﻮﻩ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﻧﻴﺴﺖ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺍﺧﺘﻼﻑﻫﺎ ﻭ ﺩﺷﻮﺍﺭﻱﻫﺎﻳﻲ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻲﺧﻮﺭﺩ؛ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ: ﺍﻟﻒ( ﺗﺸﻴﻊ ﺍﻣﺎﻣﻴﻪ: ﻧﺴﺒﺖ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺑﻪ ﻛﻞ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺟﻬﺎﻥ 10 ،ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺳﺖ .ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺟﺰ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺳﻮﺭﻳﻪ ،ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﻗﺪﺭﺕ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ،ﺑﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﻲ ﭼﻮﻥ ﻋﺮﺍﻕ ﻭ ﺑﺤﺮﻳﻦ ﻭ ﺍﺣﺘﻤﺎ ًﻻ ﺩﺭ ﻟﺒﻨﺎﻥ ،ﺍﻛﺜﺮﻳﺖ ﺑﺎ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺍﺳﺖ .ﻧﻮﻋﻲ ﻣﻌﺎﺭﺿﻪ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺑﻴﻦ ﺷﻴﻌﻪ ﻭ ﺳﻨﻲ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺩﺍﺭﺩ؛ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺗﻀﺎﺩ ﺗﺴﻨﻦ ﻭﻫﺎﺑﻲ ﻭ ﻧﺰﺩﻳﻜﻲ ﺗﺴﻨﻦ ﺳﻮﺭﻱ ﺑﺎ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺣﺘﻲ ﺗﺴﻨﻦ ﻣﺘﺄﺛﺮ ﺍﺯ ﺗﺼﻮﻑ ﻧﻴﺰ ،ﺗﻀﺎﺩ ﻛﻤﺘﺮﻱ ﺑﺎ ﺷﻴﻌﻪ ﺩﺍﺭﺩ. ﺳﭙﺎﻩ ﺻﺤﺎﺑﻪ ﺩﺭ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻥ ﻭ ﻃﺎﻟﺒﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺍﺯ ﻣﺼﺎﺩﻳﻖ ﺑﺎﺭﺯ ﻣﺨﺎﻟﻔﻴﻦ ﺗﺸﻴﻊ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡﺍﻧﺪ؛ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺭﻭﻱ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﻭﺣﺪﺕﺧﻮﺍﻫﻲ ﻭ ﻭﺣﺪﺕﻃﻠﺒﻲ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ، 17 ﺗﻀﺎﺩ ﺍﻫﻞ ﺳﻨﺖ ﺑﺎ ﺷﻴﻌﻪ ،ﺑﻪ ﻛﻠﻲ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﻧﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﺏ( ﻋﺮﺏ ﻭ ﻓﺎﺭﺱ: ﺗﻌﺎﺭﺽ ﺑﻴﻦ ﻋﺮﺏ ﻭ ﻋﺠﻢ ،ﺍﺯ ﺁﻏﺎﺯ ﻭﺭﻭﺩ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﭘﺪﻳﺪ ﺁﻣﺪ .ﺑﺮ ﭘﺎﻳﺔ ﺍﻳﻦ ﺗﻌﺎﺭﺽ ،ﺧﻠﻴﻔﺔ ﺩﻭﻡ )ﻋﻤﺮ( ﺳﻬﻢ ﻛﻤﺘﺮﻱ ﺍﺯ ﺑﻴﺖﺍﻟﻤﺎﻝ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻣﻲﺩﺍﺩ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻮﺍﻟﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻭﺿﻌﻴﺘﻲ ﺑﻴﻦ ﺑﺮﺩﻩ ﻭ ﺁﺯﺍﺩ ﺑﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺗﻌﺎﺭﺽ ،ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎﻳﻲ ﭼﻮﻥ ﺷﻌﻮﺑﻴﻪ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﺷﺪ .ﻋﺒﺎﺳﻴﺎﻥ ﻭ ﺍﻣﻮﻳﺎﻥ ﻭ ﻧﻴﺰ ﻋﺜﻤﺎﻧﻴﺎﻥ ﻭ ﺻﻔﻮﻳﺎﻥ ،ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﻌﺎﺭﺿﻪ ﺭﺍ ﺩﺍﻣﻦ ﺯﺩﻧﺪ ﻭ ﺟﻨﮓ ﻋﺮﺍﻕ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺟﻨﮓ ﻗﺎﺩﺳﻴﻪ ﻳﺎ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺟﻨﮓ ﺑﻴﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻭ ﺳﺎﺳﺎﻧﻴﺎﻥ ﻭ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺑﻴﻦ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﻭ ﻋﺮﺏﻫﺎ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻣﻲﺷﺪ؛ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺭﻭﻱ ،ﺁﻧﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﺠﻮﺱ ﻣﻲﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺎﺱ ،ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺑﺎ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﺨﺎﻟﻒ 18 ﺑﺎ ﺁﻥ ﻣﻲﺩﻳﺪﻧﺪ. ﺝ( ﺻﺪﻭﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ: ﺑﺮﺧﻲ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎ ﻭ ﭘﻴﺎﻡﻫﺎﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﻣﺜﻞ ﺍﻳﻦ ﺳﺨﻦ ﺍﻣﺎﻡ )ﺭﺣﻤﻪﺍﷲ( »ﻧﻬﻀﺖ ﻣﺎ ﺩﺍﺭﺩ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ ﻣﻲﺭﻭﺩ ﺗﻮﻱ ﻣﻠﺖﻫﺎ 19«...ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺑﺮﺧﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﺔ ﻗﺼﺪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺪﺍﺧﻠﻪ ﺩﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻭ ﺑﺮﺍﻧﺪﺍﺯﻱ ﻧﻈﺎﻡﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺁﻧﻬﺎ . 17ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﺭﺣﻤﻪﺍﷲ ،ﺻﺤﻴﻔﻪ ﻧﻮﺭ ،ﺹ 243 . 18ﻫﻤﺎﻥ ،ﺹ 245 . 19ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﺭﺣﻤﻪﺍﷲ ،ﺻﺤﻴﻔﻪ ﻧﻮﺭ ،ﭘﻴﺸﻴﻦ ،ﺝ ،11ﺹ 45
ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻃﻠﻴﻌﺔ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﺗﻠﻘﻲ ﺷﺪ؛ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺳﺎﻝ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺳﺨﻦ ﻳﺎﺩ ﺷﺪﻩ ،ﺍﻣﺎﻡ )ﺭﻩ( ﻓﺮﻣﻮﺩ» :ﺻﺪﻭﺭ ﺑﺎ ﺳﺮﻧﻴﺰﻩ ،ﺻﺪﻭﺭ ﻧﻴﺴﺖ .ﺻﺪﻭﺭ ﺁﻥ ﻭﻗﺘﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺳﻼﻡ ،ﺣﻘﺎﻳﻖ ﺍﺳﻼﻡ ،ﺍﺧﻼﻕ 20 ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﺍﺧﻼﻕ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ،ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺭﺷﺪ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﺪ«. ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺟﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﻓﺮﻣﻮﺩ» :ﻣﻌﻨﺎﻱ ﺻﺪﻭﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺎ ،ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﺔ ﻣﻠﺖﻫﺎ ﺑﻴﺪﺍﺭ ﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﻫﻤﺔ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎ ﺑﻴﺪﺍﺭ ﺑﺸﻮﻧﺪ ﻭ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭﻱﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ 21 ﺩﺍﺭﻧﺪ ...ﻧﺠﺎﺕ ﺑﺪﻫﻨﺪ«. ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻉ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﻫﻤﺔ ﺩﺷﻮﺍﺭﻱﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭﻱ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻧﻘﻼﺑﻲ ﻭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺗﺄﺛﻴﺮﭘﺬﻳﺮﻱ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺁﻥ ﺩﻭ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ؛ ﻭﻟﻲ ﻭﺟﻮﻩ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺁﻥ ﺩﻭ، ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺳﺖ. ﺩﻻﻳﻞ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﺮ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﻟﻴﻞ ﻳﺎ ﺩﻻﻳﻞ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﺮ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺭﺍ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺑﺮﺷﻤﺮﺩ: .1ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ )ﺭﻩ( ﺑﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺍﺯ ﺟﻨﺒﺔ ﺩﻳﻨﻲ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻛﻢﻧﻈﻴﺮ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺍﺯ ﻗﺮﻥ ﭘﺎﻧﺰﺩﻫﻢ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎﻱ ﻏﺮﺏ ﻭ ﺷﺎﻳﺪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺻﺪﺭ ﺍﺳﻼﻡ ،ﺷﺨﺼﻴﺘﻲ ﺭﺍ ﻧﻤﻲﺑﻴﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﻧﻬﻀﺖ ،ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻭ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﻭ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻫﺎﻳﺶ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﻋﻢ ﺍﺯ ﺟﻬﺎﻥ ﻏﺮﺏ )ﻟﻴﺒﺮﺍﻟﻴﺴﻢ( ﺟﻬﺎﻥ ﺷﺮﻕ )ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﻢ( ﻭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. .2ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ )ﺭﻩ( ،ﻣﻔﻬﻮﻡ ﻭ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﻗﺪﺭﺕ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺩﺍﺩ؛ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪﺍﻱ ﻛﻪ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﻗﺪﺭﺕ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺑﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎﺩﻱ ﺗﻜﻴﻪ ﺩﺍﺷﺖ؛ ﻭﻟﻲ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ )ﺭﻩ( ﺑﺮ ﺟﻬﺎﻥ ،ﻣﻌﻨﺎ ﻭ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻗﺪﺭﺕ ﺍﺯ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻠﻤﻮﺱ( ﻣﺎﺩﻱ )ﺑﻪ ﻏﻴﺮﻣﻠﻤﻮﺱ ﻣﻌﻨﻮﻱ( ﻫﻤﭽﻮﻥ ﻋﻘﺎﻳﺪ ،ﭘﺮﻭﺭﺵ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻭ ﺍﻃﻼﻉﺭﺳﺎﻧﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻳﺎﻓﺖ. .3ﺩﺭ ﺷﺶ ﻫﻔﺖ ﻗﺮﻥ ﮔﺬﺷﺘﻪ ،ﻳﻚ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺩﻳﻨﻲ ﻭ ﻋﻠﻤﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭘﺎ ﺧﻴﺰﺩ ﻭ ﻣﻠﺘﻲ ﺭﺍ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﻛﻨﺪ ﻭ ﻫﻤﻪ ،ﺣﺘﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻧﺶ ،ﻣﺸﺮﻭﻋﻴﺖ ﻭ ﻣﻘﺒﻮﻟﻴﺖ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻛﺎﻣ ً ﻼ ﺗﺼﺪﻳﻖ ﻛﻨﻨﺪ ،ﺩﻳﺪﻩ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ :ﻣﺸﺮﻭﻋﻴﺖ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭ ﺩﻳﻨﻲ 22 ﺍﻣﺎﻡ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻥ ﻭ ﺩﺭ ﻗﺮﻭﻥ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﺑﻮﺩ. . 20ﻫﻤﺎﻥ ،ﺝ ،13ﺹ 263 . 21ﻫﻤﺎﻥ ،ﺹ 123 . 22ﻣﺤﻤﺪﻱ ،ﻣﻨﻮﭼﻬﺮ ، 1387،ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ :ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎ ﻭ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎ ،ﻗﻢ ،ﻧﺸﺮ ﻣﻌﺎﺭﻑ
75
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
76
.4ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﻧﻬﻀﺖﻫﺎﻱ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺩﺭﻣﻲﻳﺎﺑﻴﻢ ،ﻫﻴﭻﻳﻚ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻪﺍﻧﺪ ،ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ )ﺭﻩ( ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﻲ ﺻﻤﻴﻤﺎﻧﻪ ﻭ ﻣﺮﺩﻣﻲ ﺑﺎ ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﺎﻥ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﻃﺒﻘﺎﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﺳﺎﺯﻧﺪ ﻳﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﭘﻴﺎﻡﻫﺎﻱ ﻗﺮﺁﻧﻲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺳﺎﺩﻩ ﺑﻪ ﺗﻮﺩﻩﻫﺎﻱ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ؛ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﺍﻳﻦ ﻭﻳﮋﮔﻲ ﺭﺍ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺍﺳﺮﺍﺭ ﺑﺰﺭگ ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﺁﻭﺭﺩ. .5ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺑﻲﺗﺠﻤﻞ ﻭﻱ ،ﺻﻼﺣﻴﺖ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﺎﻥ ﻭ ﺗﻮﺩﻩﻫﺎﻱ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻭ ﺍﺭﺯﺍﻧﻲ ﺩﺍﺷﺖ .ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻭﻱ ،ﭼﻪ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻃﻠﺒﻪ ﺳﺎﺩﻩ ﺑﻮﺩ ،ﭼﻪ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺮﺟﻊ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﺍﻧﺴﺎﻥﻫﺎﻱ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﭼﻪ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺭﺃﺱ ﻫﺮﻡ ﻗﺪﺭﺕ ﻳﺎﻓﺖ ،ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺳﺎﺩﮔﻲ ﺑﻮﺩ .ﺍﻓﺰﻭﻥ ﺑﺮ ﺁﻥ ،ﺗﻘﻮﺍ ﻭ ﺍﺧﻼﻕ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ )ﺭﻩ( ﻧﻴﺰ ﺗﺄﺛﻴﺮﺍﺕ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻲ ﺑﺮ ﻣﺮﺩﻡ ﮔﺬﺍﺷﺖ؛ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪﺍﻱ ﻛﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥﻫﺎﻱ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﻋﻠﻴﻪ ﻇﻠﻢ ﻭ ﺳﺘﻢ ﻭﺍﺩﺍﺷﺖ. .6ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ )ﺭﻩ( ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺍﻣﺖ ﻭ ﺗﻤﺪﻥ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﻧﺠﺎﺕ ﺁﻥ ﺍﺯ ﮔﻤﺮﺍﻫﻲ ﻭ ﻋﻘﺐﻣﺎﻧﺪﮔﻲ ﻣﺎﺩﻱ ﻭ ﻣﻌﻨﻮﻱ ﻧﻤﻲﺍﻧﺪﻳﺸﻴﺪ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺩﺭ ﻓﻜﺮ ﻧﺠﺎﺕ ﻫﻤﺔ ﻣﻠﺖﻫﺎ ﻭ ﺗﻤﺪﻥﻫﺎ ﺑﻮﺩ .ﭘﻴﺎﻣﺶ ﺑﻪ ﮔﻮﺭﺑﺎﭼﻒ ﻭ ﭘﺎپ ،ﮔﻮﻳﺎﻱ ﺩﻏﺪﻏﻪ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﻭ ﺍﻟﻬﻲ ﻭﻱ ﺩﺭ ﻧﺠﺎﺕ ﺍﻧﺴﺎﻥﻫﺎ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓﻫﺎﻳﻲ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺟﺎﺩﺓ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻭ ﺳﻌﺎﺩﺕ ﺩﻧﻴﺎ ﻭ ﺁﺧﺮﺕ ﺧﺎﺭﺝ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ؛ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻟﺴﻮﺯﻱ ،ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﻭ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺑﺨﺶﻫﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﺳﺎﺧﺖ. .7ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ )ﺭﻩ( ﻫﻢ ﺑﺮ ﺟﻬﺎﻥ ﺷﻤﻮﻟﻲ ﻧﻬﻀﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻲﻭﺭﺯﻳﺪ؛ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪﺍﻱ ﻛﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﺨﺘﺺ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﻧﻤﻲﺩﻳﺪ ﻭ ﻫﻢ ﺑﺎ ﺭﺩ ﺟﻬﺎﻥ ﺷﻤﻮﻝ ﺑﻮﺩﻥ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻱ ﻏﺮﺑﻲ ،ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻲ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻱ ﻏﺮﺑﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻭ ﻧﺠﺎﺕ ﺍﻧﺴﺎﻥﻫﺎ ﺭﺍ ﻧﻤﻲﭘﺬﻳﺮﻓﺖ؛ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﻣﺘﻔﻜﺮﺍﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ،ﺍﻳﻦ ﺍﺻﺮﺍﺭ ﻭ ﺍﻳﻦ 23. ﻧﻮﻉ ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮﺩﺍﺯﻱ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻧﻤﻲﺁﻳﺪ .8ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ )ﺭﻩ( ﻳﮕﺎﻧﻪ ﻣﺘﻔﻜﺮﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭘﻨﺞ ﻳﺎ ﺷﺶ ﻗﺮﻥ ﮔﺬﺷﺘﻪ ،ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮﺩﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺧﻮﺩ ﻭﺍﺭﺩ ﻋﺮﺻﻪ ﻋﻤﻞ ﺷﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺭﻭﺷﻨﮕﺮﻱﻫﺎﻱ ﺧﻮﻳﺶ، ﻣﻠﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﻴﺪﺍﺭ ﺳﺎﺧﺖ .ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻧﻈﺮ ﻭ ﻋﻤﻞ ﺍﺯ ﺩﻻﻳﻞ ﻣﻬﻢ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺍﻣﺎﻡ )ﺭﻩ( ﺩﺭ ﺑﺮﭘﺎﻳﻲ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻮﺩ. . 23ﭘﺎﺭﺳﺎﻧﻴﺎ ،ﺣﻤﻴﺪ ،1376 ،ﺣﺪﻳﺚ ﭘﻴﻤﺎﻧﻪ ،ﻗﻢ ،ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﻣﻌﺎﺭﻑ
ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻃﻠﻴﻌﺔ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﭘﺎﺳﺦ ﺟﻬﺎﻥ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻧﻰ ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺻﺪﻭﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﭘﺎﺳﺦ ﺟﻬﺎﻥ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻧﻰ ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺻﺪﻭﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺳﻪﮔﻮﻧﻪ ﺍﺳﺖ: ﺍﻟﻒ( ﭘﺬﻳﺮﺵ ﭘﻴﺎﻡ ﺍﻧﻘﻼﺏ ،ﺏ( ﺳﻜﻮﺕ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺍﻧﻘﻼﺏ )ﺑﻰﺗﻔﺎﻭﺗﻰ( ،ﺝ( ﺗﻬﺎﺟﻢ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﻏﻴﺮﻓﺮﻫﻨﮕﻰ. ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﻫﺮ ﺳﻪ ﭘﺎﺳﺦ ﺭﻭﺑﻪﺭﻭ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ :ﭘﺎﺳﺦ ﺍﻭﻝ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﻣﻠﻞ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﻣﻠﺖﻫﺎﻯ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ،ﻋﺮﺍﻕ ،ﺑﺤﺮﻳﻦ ،ﻟﺒﻨﺎﻥ ،ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ،ﻣﺼﺮ، ﺍﻟﺠﺰﺍﻳﺮ ﻭ ﻏﻴﺮ ﺁﻥ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻭﺿﻊ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﻰ ﭼﻮﻥ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻥ ،ﺑﻨﮕﻼﺩﺵ ،ﺗﺮﻛﻴﻪ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﺳﻮﻡ ﭘﺎﺳﺦ ﺩﻭﻡ ﺭﺍ ﺩﺍﺩﻧﺪ .ﭘﺎﺳﺦ ﺳﻮﻡ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺗﻮﺳﻂ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ،ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ،ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ،ﺷﻮﺭﻭﻯ ﺳﺎﺑﻖ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﺔ ﺻﻨﻌﺘﻰ ﻛﻪ ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺣﻔﻆ ﻭﺿﻊ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺭژﻳﻢﻫﺎﻯ ﺩﻳﻜﺘﺎﺗﻮﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻛﻪ ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﭘﺮﻛﺮﺩﻥ ﺧﻸ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﺳﻘﻮﻁ ﭘﻬﻠﻮﻯ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻫﻨﻮﺯ ﻫﻢ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺍﺭﻭﭘﺎﻯ ﻏﺮﺑﻰ ،ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺟﺮﻳﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﻭﻫﺎﺑﻴﺖ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺭﺩ .ﻏﺮﺏ ﺩﺭ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﻪ ﺫﺍﺕ ﺁﻣﻮﺯﻩﻫﺎﻯ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ ،ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺗﺪﻭﻳﻦ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻯ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﻗﺮﻥ 21ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺩﻧﻴﺎﻫﺎﻯ ﺧﻴﺎﻟﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺭﺃﺱ ﻭﻋﺪﻩﻫﺎﻯ ﻣﺪﺭﻧﻴﺘﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷﺖ .ﻧﻮﺷﺘﻦ ﺳﻨﺎﺭﻳﻮﻫﺎﻯ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﺗﺨﻴﻞ ﻓﺮﺍﮔﻴﺮ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺑﻬﺸﺖ ﺯﻣﻴﻨﻰ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺑﺎﻭﺭﻫﺎﻯ ﻟﻴﺒﺮﺍﻝ-ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ﺍﺳﺖ ،ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﺳﺘﮕﺎﺭﻯ ﺑﺸﺮ ﺑﺮﻧﻤﻰﺗﺎﺑﻨﺪ .ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺗﻀﺎﺩ ﺷﺪﻳﺪﻯ ﺑﺎ ﺩﻧﻴﺎﻫﺎﻯ ﺧﻴﺎﻟﻰ ﻏﺮﺏ ﺍﺳﺖ. ﺗﺄﺛﻴﺮﭘﺬﻳﺮﻱ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﺆﺍﻝ ﻛﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﭼﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮﺍﺗﻲ ﺑﺮ ﺣﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﮔﺬﺍﺷﺖ؟ ﺑﻪ ﺁﺛﺎﺭ ﻣﺘﻌﺪﺩ ﻭ ﻣﺘﻨﻮﻉ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ. ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻦ ﺑﻪ ﻫﻤﺔ ﺍﻳﻦ ﺁﺛﺎﺭ ﺍﺯ ﺣﻮﺻﻠﺔ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺳﺖ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺑﺨﺸﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺯﺗﺎﺏ ﺩﺭ ﺩﻭ ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ: ﺍﻟﻒ( ﺑﺎﺯﺗﺎﺏ ﺳﻴﺎﺳﻲ: ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﺑﻪ ﭘﺎﺭﻩﺍﻱ ﺍﺯ ﺑﺎﺯﺗﺎﺏﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﺳﻪ ﻣﻘﻮﻟﺔ »ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻱ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ«» ،ﺗﻼﺵ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﺳﺖﻳﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ«
77
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
78
ﻭ »ﻧﻘﺶ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﺮ ﺣﻴﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ« ﻣﻲﭘﺮﺩﺍﺯﻳﻢ: ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺣﻴﺎﺕ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﺖ .ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭﻩ ﻓﺮﻣﻮﺩ: »ﻋﻠﻲﺭﻏﻢ ﮔﺬﺷﺖ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ 150ﺳﺎﻝ ﺍﺯ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻱ ﻣﺪﺭﻥ ﻭ ﻫﻤﻪﺟﺎﻧﺒﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﺳﻼﻡ ،ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺩﻧﻴﺎ ﻳﻚﺣﺮﻛﺖ ﻋﻈﻴﻢ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺁﻥ ،ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ،ﺁﺳﻴﺎ ﻭ ﺣﺘﻲ ﺩﺭ ﻗﻠﺐ ﺍﺭﻭﭘﺎ ،ﺣﻴﺎﺕ ﺟﺪﻳﺪﻱ ﺭﺍ ﺑﺎﺯﻳﺎﻓﺘﻪ ﻭ 24 ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻭ ﻫﻮﻳﺖ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﺧﻮﺩ ﭘﻲﺑﺮﺩﻩﺍﻧﺪ«. ﺑﻪ ﺑﻴﺎﻥ ﺩﻳﮕﺮ ﻋﻤﺮ ﺩﻭﺭﻩﺍﻱ ﻛﻪ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺑﻪ ﻧﻔﺲ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ،ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﻗﺸﺮ ﺗﺤﺼﻴﻞﻛﺮﺩﻩ ﺁﻥ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺭﻓﺘﻪ ﻭ ﺷﻤﺎﺭ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻲ ﺍﺯ ﺁﻧﺎﻥ ،ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﻫﻀﻢﺷﺪﻥ ﺩﺭ ﻫﻮﻳﺖ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻓﺮﺍﻣﻮﺷﻲ ﺳﭙﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ )ﻭ ﺍﮔﺮ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ ﺍﺯ ﺑﺎﺏ ﺗﻔﻨﻦ ﻭ ﺳﺮﮔﺮﻣﻲ ﺑﻮﺩ( ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺭﺳﻴﺪ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺁﻥ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ 25 ﺑﻪ ﻧﻔﺴﻲ ﻛﻪ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭﻱ ﭘﺸﺘﻮﺍﻧﺔ ﺗﻤﺪﻥ ﺑﺰﺭگ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻮﺩ ،ﺍﺣﻴﺎ ﻭ ﺑﺎﺭﻭﺭ ﻛﺮﺩ. ﺍﻳﻦ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺣﻴﺎﺕ ﺍﺳﻼﻡ ،ﺁﺛﺎﺭ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﺍﺭﻣﻐﺎﻥ ﺁﻭﺭﺩ؛ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺁﺛﺎﺭ ،ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻭ ﻛﺎﻣﻞﺗﺮﻳﻦ ﺷﻴﻮﺓ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺍﺳﺖ .ﺳﺨﻨﮕﻮﻱ »ﺟﻬﺎﺩ ﺍﺳﻼﻣﻲ« ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺩﺭ ﻣﻼﻗﺎﺕ ﺑﺎ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ )ﺭﺣﻤﻪﺍﷲ( ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭﻩ ﮔﻔﺖ: »ﺍﻧﺘﻔﺎﺿﻪ ،ﺑﺎﺭﻗﻪﺍﻱ ﺍﺯ ﻧﻮﺭ ﻭ ﺑﺎﺯﺗﺎﺑﻲ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻱﻫﺎﻱ ﺑﺰﺭگ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺷﻤﺎﺳﺖ؛ 26 ﺍﻧﻘﻼﺑﻲ ﻛﻪ ﺑﺰﺭگﺗﺮﻳﻦ ﺗﺤﻮﻝ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﻣﺎ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩ«. ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺁﻥ ،ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﺔ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻧﻘﺶ ﭼﻨﺪﺍﻧﻲ ﻧﺪﺍﺷﺖ 27.ﭼﻨﻴﻦ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩﻱ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﻛﻨﺎﺭﮔﺬﺍﺷﺘﻦ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻱ ﻏﻴﺮﻣﺬﻫﺒﻲ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ،ﻟﻴﺒﺮﺍﻟﻴﺴﻢ ﻭ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﻢ ﻭ ﺩﻭﺭ ﺭﻳﺨﺘﻦ ﺍﻧﺪﻳﺸﺔ ﺟﺒﺮﻱ ﺑﻮﺩﻥ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻫﻤﮕﻲ ﺩﺭ ﻧﺠﺎﺕ ﻣﻠﻞ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺯ ﭼﻨﮕﺎﻝ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﻭ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﻧﺎﺗﻮﺍﻥ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﺑﻪ ﻋﻘﻴﺪﺓ ﺷﻴﺦ ﻋﺒﺪﺍﷲ ﺷﺎﻣﻲ ،ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﻣﺒﺎﺭﺯ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻲ »ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﻣﺮﺩﻡ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺩﺭﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺁﺯﺍﺩﻱ ،ﺑﻪ ﻗﺮﺁﻥ ﻭ ﺗﻔﻨﮓ . 24ﻛﻴﻬﺎﻥ ،1369/9/22 ،ﺹ 12 . 25ﺭﺳﻮﻝ ﺟﻌﻔﺮﻳﺎﻥ ،ﻣﻘﺎﻻﺕ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ،ﺍﻟﻬﺎﺩﻱ ،ﻗﻢ ،1378 ،ﺝ ،5ﺹ 236 . 26ﺣﺴﻴﻦ ﻛﺮﻫﺮﻭﺩﻱ ،ﺍﻧﺘﻔﺎﺿﻪ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ؛ ﻣﻮﻟﻮﺩ ﺍﺻﻮﻝﮔﺮﺍﻳﻲ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﻌﺎﺻﺮ ،ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻮﻡ ﺳﻴﺎﺳﻲ ،ﺳﺎﻝ ﭼﻬﺎﺭﻡ ،ﺵ ،14 ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻥ ،1380ﺹ 199 . 27ﺟﻤﻴﻠﻪ ﻛﺪﻳﻮﺭ ،ﺭﻭﻳﺎﺭﻭﻳﻲ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ،ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ ،1372 ،ﺹ 108
ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻃﻠﻴﻌﺔ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﻧﻴﺎﺯ ﺩﺍﺭﻧﺪ «.ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﭼﻨﺪ ﺩﻫﻪ ،ﻣﺸﻲ ﺣﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﺍﻧﻘﻼﺑﻲ ،ﺍﻏﻠﺐ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻱ ﻣﺎﺭﻛﺴﻴﺴﺘﻲ ﺑﻮﺩ .ﺑﻪ ﻫﺮ ﺭﻭﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﺗﺄﻛﻴﺪﻱ ﺑﺮ ﺑﻌﺪ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻥ ﭘﺲ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻲ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ،ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎﻱ ﻣﺨﻔﻲ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ 28 ﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺳﺎﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺷﺪ. ﺭﻭﻱﺁﻭﺭﺩﻥ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﺳﻼﻡ ،ﻳﮕﺎﻧﻪ ﻧﺘﻴﺠﺔ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺣﻴﺎﺕ ﺍﺳﻼﻡ ﻛﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺻﻮﻝﮔﺮﺍﻳﻲ ﻳﺎ ﺑﻨﻴﺎﺩﮔﺮﺍﻳﻲ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ ،ﻧﻴﺴﺖ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺩﺭ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺟﺪﻳﺪ )ﺍﺳﻼﻡ؛ ﺗﻨﻬﺎ ﺭﺍﻩ ﺣﻞ( ،ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﻧﻮﻳﻦ ﻭ ﺗﺎﺯﻩﺍﻱ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺑﻪ ﺍﻳﺴﺘﺎﺩﮔﻲ ،ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﭘﺎﻓﺸﺎﺭﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﻧﻴﻞ ﺑﻪ ﺣﻘﻮﻕ ﺧﻮﻳﺶ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ. ﺭﻭﺯﮔﺎﺭﻱ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ،ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺣﺴﻦﺍﻟﺒﻨﺎء ﻭ ﺳﻴﺪﻗﻄﺐ ﺩﺭ ﺟﻨﺒﺶ ﺍﺧﻮﺍﻥﺍﻟﻤﺴﻠﻤﻴﻦ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲﺷﺪ؛ ﻭﻟﻲ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﺍﺳﻼﻡ ﺍﻧﻘﻼﺑﻲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺟﺪﻱﺗﺮ ﺩﺭﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﺑﻴﺎﻥ ﻛﺮﺩ؛ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﺘﻴﺰﻩﺟﻮﻳﻲ ﺍﻧﻘﻼﺑﻲ ،ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﺭﻭﻱﺁﻭﺭﺩﻥ ﺑﻪ ﺍﺳﻠﺤﻪ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ؛ ﭼﻮﻥ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺷﻴﻮﻩﻫﺎﻱ ﻣﺴﺎﻟﻤﺖﺁﻣﻴﺰ ،ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﺣﺰﺏ ﺍﺳﻼﻡﮔﺮﺍﻱ ﺭﻓﺎﻩ ﺩﺭ 29 ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪ ﻧﻴﺰ ﺩﻳﺪﻩ ﻣﻲﺷﻮﺩ. ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺳﻼﻣﻲﺍﻯ ﻛﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ ،ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺍﻟﮕﻮ ﻭ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺩﺭﺁﻣﺪ .ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﻣﺠﻠﺲ ﺍﻋﻼﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻋﺮﺍﻕ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭﻩ ﮔﻔﺖ: »ﻣﺎ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﻮﻗﻊ ﻣﻲﮔﻔﺘﻴﻢ ،ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﭘﻴﺮﻭﺯ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﻪﺯﻭﺩﻱ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺁﻥ ﺩﺭ ﻋﺮﺍﻕ ﻧﻴﺰ ﭘﻴﺮﻭﺯ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﺭﺱ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺳﺮﻣﺸﻖ 30 ﺧﻮﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﻴﻢ«. ﻳﺎ ﻓﺘﺤﻲ ﺷﻘﺎﻗﻲ ،ﺩﺑﻴﺮ ﻛﻞ ﺷﻬﻴﺪ ﺟﻨﺒﺶ ﺟﻬﺎﺩ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ: »ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻣﺮﻛﺰ ﺟﻬﺎﺩ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺩﺭ ﻧﻮﺍﺭ ﻏﺰﻩ ﻓﻌﺎﻝ ﺷﺪ .ﻇﻬﻮﺭ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ )ﺭﺣﻤﻪﺍﷲ( ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﺍﻥ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻲ ﻣﺆﺛﺮ ﻭﺍﻗﻊ ﺷﺪ ﻭ ﺳﺒﺐ ﮔﺮﺩﻳﺪ ﻛﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺟﺴﺖﻭﺟﻮﻱ ﺭﺍﻩﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮﺍﻱ 31 ﺍﻋﻤﺎﻝ ﺗﻌﻠﻴﻤﺎﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ )ﺭﺣﻤﻪﺍﷲ( ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺑﺮﺁﻳﻨﺪ«. . 28ﺭﺳﻮﻝ ﺟﻌﻔﺮﻳﺎﻥ ،ﭘﻴﺸﻴﻦ ،ﺻﺺ 237ﻭ 247 . 29ﻫﻤﺎﻥ . 30ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻴﻦ ﺟﻤﺸﻴﺪﻱ ،ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺟﻨﺒﺶ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻋﺮﺍﻕ ،ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﻘﺎﻻﺕ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﺭﻳﺸﻪﻫﺎﻱ ﺁﻥ ،ﻧﻬﺎﺩ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺩﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩﻫﺎ ،ﻗﻢ ،1374 ،ﺝ ،2ﺻﺺ 394ـ 391 . 31ﺍﻧﻮﺭ ﺍﺑﻮﻃﻪ ،ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﺭﺣﻤﻪﺍﷲ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻭ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺟﻨﺒﺶ ﺟﻬﺎﺩ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﻬﺪﻱ ﺳﺮﺣﺪﻱ ،ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﺣﻀﻮﺭ ،ﺵ ،33ﭘﺎﻳﻴﺰ ،1379ﺻﺺ 98ـ80
79
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺑﻴﺎﻥ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﺣﺪﻭﺩ 1/5ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺍﻧﮕﻴﺨﺘﻪ ﻭ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺣﻜﻮﻣﺖﺍﷲ ﺩﺭ ﻛﺮﺓ ﺯﻣﻴﻦ ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﺩﺭﺁﻭﺭﺩ 32.ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﺩﺭ ﺍﺳﺎﺳﻨﺎﻣﻪ ،ﮔﻔﺘﺎﺭ ﻭ ﻋﻤﻞ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺑﻪ ﺷﻜﻞﻫﺎﻱ 33 ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻣﻲﺷﻮﺩ«. ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﺔ »ﺭﺳﺎﻧﺔ ﺟﻬﺎﻧﻲ« ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺧﺒﺮ ﻣﻘﺪﻣﺔ ﻋﻠﻢ ﻭ ﻋﻠﻢ ﻫﻢ ﻗﺪﺭﺕ ﺍﺳﺖ؛ »ﺍﻟﻌﻠﻢ ﺳﻠﻄﺎﻥ« ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺭﺳﺎﻧﻪ ،ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﻗﺪﺭﺕ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺧﻮﺩ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ ،ﻗﺪﺭﺕ ﺍﺳﺖ؛ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻗﺪﺭﺗﻲ ﻧﺮﻡ. ﺩﻳﮕﺮ ﻗﺪﺭﺕ ﻧﺮﻡ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎﻱ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻠﻄﻪ ﺩﺭ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻌﺎﺩﻻﺕ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﻭ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﺮ ﻫﻤﮕﺎﻥ ﺭﻭﺷﻦ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ؛ ﭼﻨﺎﻥ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻫﻤﻴﻦ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﺩﺭ ﻣﺪﺕ ﺯﻣﺎﻥ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺟﻨﮓ ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎﺭﺱ ،ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﭼﻨﺪﺻﺪ ﺷﺒﻜﺔ ﺧﺒﺮﻱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﺭﺍ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﻣﻬﺎﺟﻢ ﺭﺍﻩﺍﻧﺪﺍﺯﻱ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﭘﻴﺶﺗﺮ ﺍﺯ ﺁﻥ ،ﺣﺘﻲ ﻛﻤﭙﺎﻧﻲ ﻛﻮﻛﺎﻛﻮﻻ ﺩﺭ ﺟﻨﮕﻞ ﺗﻨﺎﺯﻉ ،ﺭﺍﺯ ﺑﻘﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﻳﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻭ ﺷﺒﻜﻪ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ ﺑﺎﺷﺪ! ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﻓﻀﺎﻳﻲ ،ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﺔ ﻳﻚ ﺭﺳﺎﻧﺔ ﻣﻘﺘﺪﺭ ،ﻣﻮﻓﻖ ﻭ ﻣﺆﺛﺮ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ؛ ﭼﻨﺎﻥ ﻛﻪ ﻫﻢﺍﻛﻨﻮﻥ ﺑﺎ ﺍﺭﺳﺎﻝ ﺍﻣﻮﺍﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺑﻪ ﺍﻗﺼﻲ ﻧﻘﺎﻁ ﺩﻧﻴﺎ ﺑﻪ ﻛﺎﻧﻮﻥ ﺍﺻﻠﻲ ﺍﻟﻬﺎﻡﺑﺨﺶ ﺭﻫﺎﻳﻲ ﻣﻠﺖﻫﺎ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺍﮔﺮﭼﻪ ﺩﻳﻦ ،ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺣﻴﺎﺕ ﺭﺳﺎﻧﻪ ،ﺍﻧﻮﺍﻉ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﻣﺪﺭﻥ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ ﭼﻮﻥ :ﺻﻨﻌﺖ ﭼﺎپ ،ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻭ ﻧﺸﺮﻳﻪ ،ﺭﺍﺩﻳﻮ ،ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ ،ﻭﻳﺪﺋﻮ ،ﻣﺎﻫﻮﺍﺭﻩ ،ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ...ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﮔﺮﻓﺖ ،ﺍﺗﻔﺎﻗﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﻛﻨﻮﻧﻲ ﺭﺥ ﺩﺍﺩ ،ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﻳﻦ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﻳﻚ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺮﺩﻣﻲ ﻭ ﺩﺭ ﻗﺎﻣﺖ ﻳﻚ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﭘﺮﻣﺤﺘﻮﺍﻱ ﺟﻬﺎﻧﻲ ،ﺭﺥ ﻧﻤﻮﺩ. ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ،ﻫﻢ ﺩﺭ »ﻣﺤﺘﻮﺍ« ﻭ ﻫﻢ ﺩﺭ »ﻧﺤﻮﻩ ﺍﺭﺍﺋﻪ« ﺭﺳﺎﻟﺖ ﺧﻮﺩ ،ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﺣﺎﻣﻞ ﭘﻴﺎﻣﻲ ﻧﺮﻡ ،ﻧﻮ ﻭ ﻧﺎﺏ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺍﺳﺖ .ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺑﻪﺧﻮﺑﻲ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺑُﻌﺪ ﭘﻴﺎﻡﺭﺳﺎﻧﻰ ﻭ ﺍﺑﻼﻍ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺑﻲ ﻧﻈﺎﻡ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺭﺍ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮﻣﻲﺷﻤﺎﺭﻧﺪ: 34
80
. 32ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،1371/11/4 ،ﺹ 8 . 33ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺯ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻱ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻣﺮﺗﻀﻰ ﺷﻴﺮﻭﺩﻯ . 34ﺷﺮﺡ ﻧﻬﺞﺍﻟﺒﻼﻏﻪ ،ﺝ ،20ﺹ ،253ﺍﻟﺤﻜﻢ ﺍﻟﻤﻨﺴﻮﺑﻪ ،ﺵ660
ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻃﻠﻴﻌﺔ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
»ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺩﻭ ﺟﻬﺖ ﺩﺍﺷﺖ؛ ﻳﻚ ﺟﻬﺖ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﺩﺍﺧﻠﻰ ...ﺟﻬﺖ ﺩﻳﮕﺮ ﻭﺟﻬﺔ ﺳﺨﻦ ﻭ ﭘﻴﺎﻡ ﻧﻮ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﻧﻴﺎ ﻭ ﺑﺸﺮﻳﺖ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﭼﻴﺰﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﻧﻴﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺟﺬﺏ ﻛﺮﺩ؛ ﻭ ّﺍﻻ ﻓﻼﻥ ﻣﺘﻔﻜﺮ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻰ ﻳﺎ ﻏﺮﺑﻰ ﻳﺎ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎﻳﻰ ﻳﺎ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻯ ﻻﺗﻴﻦ ﻛﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺳﺘﺎﻳﺶ ﻣﻲﻛﻨﺪ ...ﭘﻴﺎﻡ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻭ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﺘﺎﻳﺶ ﻭﺍﺩﺍﺭ ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﺟﻨﺒﺔ ﺩﻭﻡ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻬﻢ ﺍﺳﺖ .ﻣﺎ 35 ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮﺍﻧﻴﻢ ﺍﻳﻦ ﺭﺍ ﺑﻴﺎﻥ ﻛﻨﻴﻢ«. ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺳﻪ ﺩﻫﻪ ﺍﺯ ﺣﻴﺎﺕ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﺟﻮﻻﻥ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﺭﺳﺎﻧﻪ ،ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺭﺳﺎﻧﻪﺍﻱ ﺟﺎﻣﻊ ،ﻓﺮﺍﮔﻴﺮ ﻭ ﻋﻤﻴﻖ ،ﺣﺎﻣﻞ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻱ ﺍﻟﻬﻲ ﻭ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺸﺮﻳﺖ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺻﺪﻭﺭ )ﭘﻴﺪﺍ ﻭ ﻧﺎﭘﻴﺪﺍﻱ( ﺁﻥ ،ﺣﻴﺎﺕ 36 ﺗﺎﺯﻩﺍﻯ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﺨﺸﻴﺪ. ﺍﻟﮕﻮﺑﻮﺩﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺻﻠﻰﺗﺮﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺟﻤﻠﺔ ﻣﺴﺆﻭﻝ ﺳﺎﺑﻖ ﻣﻮﺳﺎﺩ ﺩﻗﺖ ﻛﻨﻴﺪ .ﻭﻗﺘﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺷﺮﻭﻉ ﺷﺪ ،ﺍﻭ ﮔﻔﺖ» :ﺍﻧﻘﻼﺏﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﻣﺎﺳﺖ؛ ﭼﻮﻥ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏﻫﺎ ﻧﻬﺎﻳﺘ ًﺎ ﺑﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻴﻚ ﻣﻨﺠﺮ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﭼﻮﻥ ﺣﻜﻮﻣﺖﻫﺎﻯ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻴﻚ ﺍﻫﻞ ﺟﻨﮓ ﻭ ﺳﺘﻴﺰ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏﻫﺎ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﻣﺎﺳﺖ «.ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﺮﻛﻨﺎﺭ ﻛﺮﺩﻧﺪ. ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺟﻤﻠﺔ ﻧﺘﺎﻧﻴﺎﻫﻮ ﺩﺭ ﺍﻧﺴﺘﻴﺘﻮ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺍﺑﺮﻯ ﺩﻗﺖ ﻛﻨﻴﺪ .ﻭﻗﺘﻰ ﺩﻟﻴﻞ ﻋﺰﻝ ﺭﺋﻴﺲ ﻣﻮﺳﺎﺩ ﺭﺍ ﻃﺮﺡ ﻣﻰﻛﺮﺩ ،ﮔﻔﺖ» :ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺖ ﺍﻧﻘﻼﺏﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺭﺍ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ ﻛﻨﺪ ﻭ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺖ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺒﻴﻨﺪ .ﺁﻗﺎﻯ ﺁﻣﻮﺱ ﺩﺍﻳﺎﻥ ﺭﺋﻴﺲ ﺳﺎﺑﻖ ﻣﻮﺳﺎﺩ ﻭ ﻃﻴﻒ ﻭﻯ ﺩﺭ ﭘﻰ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺁﺯﺍﺩﻯﺧﻮﺍﻫﻰ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻴﻚ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻰ ﻛﻨﻨﺪ؛ ﻳﻌﻨﻰ ﺗﻠﻘﻰ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ .ﻏﺎﻓﻞ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﺴﺨﺔ ﺗﻌﺮﻳﻒﺷﺪﻩ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺁﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﭼﻮﻥ ﺍﻳﻦ ﻧﺴﺨﺔ ﺗﻌﺮﻳﻒﺷﺪﻩ ﺿﺪﻳﺖ ﺑﺎ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﻣﺤﻮ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺤﻮﺭﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩﺵ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮﺩﻩ، ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖﻫﺎ ﻗﻄﻌ ًﺎ ﻋﻠﻴﻪ ﻣﺎ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ «.ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻑ ﻧﺘﺎﻧﻴﺎﻫﻮ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻬﻢ ﻭ ﺩﺭﺧﻮﺭ ﺗﻮﺟﻪ ﻭ ﺩﻗﺖ ﺍﺳﺖ. ﻧﺘﻴﺠﺔ ﻣﻦ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺎﺕ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺗﺎﺑﻠﻮﻳﻰ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻛﺮﺩﻳﻢ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺻﻠﻰﺗﺮﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ ﺩﺷﻤﻦ ﺑﻴﺮﻭﻧﻰ ﺍﻟﮕﻮﺑﻮﺩﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻭ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺝ . 35ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﺑﺎ ﺍﻋﻀﺎﻯ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﻋﺎﻟﻰ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ ﺍﺳﻼﻣﻰ.1380/11/17 ، . 36ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﺎﻥ ،ﺳﻴﺪﻣﺠﺘﺒﻲ ،ﻧﺸﺮﻳﻪ ﻣﻌﺎﺭﻑ ،ﺷﻤﺎﺭﻩ ،89ﺹ.3
81
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺑﻪ ﻗﻠﺐ ﺍﺭﻭﭘﺎﺳﺖ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻭﻗﺘﻰ ﺑﻪ ﻧﻘﺸﻪ ﺭﺍﻩ ﻧﮕﺎﻩ ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ ،ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻟﮕﻮﺑﻮﺩﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺁﻣﺎﺝ ﺣﻤﻼﺕ ﺩﺷﻤﻦ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ. ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﺴﺎﺏ ﺧﻴﻠﻰ ﺣﺮﻛﺖﻫﺎ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﻭ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺭﺍ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺯﺍﻭﻳﻪ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻰ ﻛﺮﺩ .ﻣﻦ ﻧﻤﻰﺧﻮﺍﻫﻢ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻓﻘﻂ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺯﺍﻭﻳﻪ ،ﺑﻠﻜﻪ ﻣﻰﺧﻮﺍﻫﻢ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﺍﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﺭﺍ 37 ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﻧﻜﻨﻴﻢ. ﺏ( ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ: ﺍﻣﻮﺭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻧﻈﺮ ﻣﻬﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﭘﺎﻳﻪ ﻭ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﻣﻮﺭ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭ ﺣﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻣﻲﺁﻭﺭﻧﺪ .ﺑﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﺳﺨﻦ ،ﺍﻣﻮﺭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺯﻣﻴﻨﻪﺳﺎﺯ ﺍﻣﻮﺭ ﺳﻴﺎﺳﻲﺍﻧﺪ؛ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ،ﺭﻧﮓﻭﺑﻮﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻘﻮﻟﺔ ﺳﻴﺎﺳﻲ ،ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲ ﻃﺮﺡﺷﺪﻥ ﺭﺍ ﻣﻲﻳﺎﺑﻨﺪ؛ ﺍﺯ ﺍﻳﻦﺭﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺨﺶ ،ﺻﺮﻓ ًﺎ ﭼﻨﺪ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻱ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﭘﻴﺮﻭﻱ ﺷﻌﺎﺋﺮ ﻭ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻱ ﺍﻧﻘﻼﺑﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ...ﺭﺍ ﻃﺮﺡ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ؛ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺫﻛﺮ ﺍﻳﻦ ﭼﻨﺪ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﺁﻥ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻣﻮﺭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﻲﺍﻫﻤﻴﺖ ﺍﺳﺖ.
82
.1ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺑﻪ ﺟﻬﺎﺩ ﻭ ﺷﻬﺎﺩﺕ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻱ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻧﻮﻳﻨﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺒﺎﺭﺯﺓ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻃﺮﺡ ﻛﺮﺩ .ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎ ،ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺑﻪ ﺟﻬﺎﺩ ﺍﺳﺖ .ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺟﻬﺎﺩ ،ﺷﻬﺎﺩﺕ ﻭ ﺍﻳﺜﺎﺭ ﺟﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﺻﻮﻝ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪﺍﻧﺪ. ﺑﻪ ﺑﻴﺎﻥ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺍﺻﻮﻟﻲ ﭼﻮﻥ ﺟﻬﺎﺩ ،ﺷﻬﺎﺩﺕ ﻭ ﻓﺪﺍﻛﺎﺭﻱ ﻛﻪ ﺳﻤﺒﻞ ﺣﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﺍﻧﻘﻼﺑﻲ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻭ ﺷﻌﺎﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻮﺩ ،ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﺻﻮﻝ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﻭ ﻓﺮﻳﻀﺔ ﺩﻳﻨﻲ ﺟﻠﻮﻩﮔﺮ ﺷﺪ .ﺳﺨﻨﮕﻮﻱ ﺟﻨﺒﺶ ﺟﻬﺎﺩ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﺑﺎ ﺍﻣﺎﻡ )ﺭﺣﻤﻪﺍﷲ( ﻭ ﺩﺭ ﺧﻄﺎﺏ ﺑﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﮔﻔﺖ: »ﺑﺎ ﻇﻬﻮﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺷﻤﺎ ،ﻣﻠﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻭ ﺑﺰﺭگ ﻣﺎ ﻓﻬﻤﻴﺪ ﻛﻪ ﺭﺍﻫﺶ ،ﺭﺍﻩ ﺟﻬﺎﺩ ﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺍﺳﺖ«. ﺷﻴﺦ ﺍﺳﻌﺪ ﺗﻤﻴﻤﻲ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭﻩ ﮔﻔﺖ: »ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺯ ﻋﺮﺻﺔ ﻧﺒﺮﺩ ﻏﺎﻳﺐ ﺑﻮﺩ؛ ﺣﺘﻲ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﻭﺍژﮔﺎﻥ؛ . 37ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻲ ﺣﺴﻴﻦ ﺷﺮﻳﻌﺘﻤﺪﺍﺭ ﺳﺮﺩﺑﻴﺮ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻛﻴﻬﺎﻥ ﺩﺭ ﺷﺸﻤﻴﻦ ﻧﺸﺴﺖ ﻛﺸﻮﺭﻯ ﺳﺘﺎﺩ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻓﺠﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺍﻧﻘﻼﺏﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ،ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻓﺘﻨﻪ 88ﻭ 9ﺩﻯ
ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻃﻠﻴﻌﺔ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﻣﺜ ً ﻼ ﺑﻪ ﺟﺎﻱ ﺟﻬﺎﺩ ﺍﺯ ﻛﻠﻤﺎﺗﻲ ﭼﻮﻥ ﻧﻀﺎﻝ ﻭ ﻛﻔﺎﺡ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻲﺷﺪ«. ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﻌﺎﺻﺮ ،ﺍﻳﻦ ﻛﻠﻤﺎﺕ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺷﻜﻞﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﭼﻮﻥ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺷﻬﺎﺩﺕﻃﻠﺒﺎﻧﻪ )ﻣﺜﻞ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ( ﻳﺎ ﻣﺒﺎﺭﺯﺓ ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﻭ ﺟﻨﮓ )ﻣﺎﻧﻨﺪ 39 ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ( ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﻧﺪ. 38
.2ﻣﺮﺩﻣﻲﺑﻮﺩﻥ ﻣﺮﺩﻣﻲﺑﻮﺩﻥ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻭﻳﮋﮔﻲﻫﺎﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺭﺍﻩ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ؛ ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎ ﺩﺭﻳﺎﻓﺘﻪﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻲ ﺑﺴﻴﺞ ﺗﻮﺩﻩﻫﺎﻱ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ .ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺎﺱ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ ﺍﺗﻜﺎ ﺑﻪ ﻗﺸﺮ ﺭﻭﺷﻦﻓﻜﺮ ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﺍﺗﻜﺎ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪﺍﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﭘﺎﻳﮕﺎﻩ ﻣﺮﺩﻣﻲ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺩﺍﺩﻩﺍﻧﺪ؛ ﻣﺜ ً ﻼ ﻫﺴﺘﺔ ﺍﺻﻠﻲ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺩﺭ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺭﺍ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ،ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻥ ،ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﻧﻮﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ؛ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺭﻭﻱ ،ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺟﻨﺒﺶﻫﺎ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﺮﺩﻣﻲ ﭘﻲ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ .ﺑﻪ ﻋﻘﻴﺪﺓ »ﺩﻛﺘﺮ ﺣﺴﻦ ﺍﻟﺘﺮﺍﺑﻲ«، ﺭﻫﺒﺮ ﺟﺒﻬﺔ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺳﻮﺩﺍﻥ ،ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﺍﻧﺪﻳﺸﺔ ﻛﺎﺭ ﻣﺮﺩﻣﻲ ﻭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺗﻮﺩﻩﻫﺎﻱ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻫﺪﻳﻪﺍﻱ ﮔﺮﺍﻥﺑﻬﺎ ،ﺑﻪ ﺗﺠﺎﺭﺏ ﺩﻋﻮﺕ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻋﻄﺎ ﻛﺮﺩ .ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺑﻪ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻛﺎﺭ ﻣﺮﺩﻣﻲ ،ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﻭﺣﺪﺕﻃﻠﺒﻲ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻭ ﻗﻮﻣﻲ ﺳﻮﻕ ﺩﺍﺩ؛ ﻣﺜ ً ﻼ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻣﻮﺍﺩ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﺷﺶ ﻣﺎﺩﻩﺍﻱ ﻣﺠﻠﺲ ﺍﻋﻼﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻋﺮﺍﻕ ﺑﺮ ﻭﺣﺪﺕ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺗﻜﻴﻪ ﺩﺍﺭﺩ .ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻉ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ،ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻭ ﺗﻔﺮﻗﻪ ﺩﻭﺭ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺗﺸﻜﻴﻼﺕ ﻗﻮﻱﺗﺮ ،ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﻭﺳﻴﻊﺗﺮ ،ﺣﻤﺎﻳﺖ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩﺗﺮ ﻭ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭﻱ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺳﺎﺧﺖ40. .3ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺷﻜﻞ ﺩﻳﮕﺮ ﺗﺄﺛﻴﺮﺍﺕ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺮ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺑﻪ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺟﻨﺒﺶﮔﺮﺍﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺮﺩﺩ؛ ﻣﺜ ً ﻼ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ،1358ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺍﺣﺴﺎء ﺩﺭ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﺳﻌﻮﺩﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦﺑﺎﺭ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺯﻳﺎﺭﺕ . 38ﺣﺴﻴﻦ ﻛﺮﻫﺮﻭﺩﻱ ،ﭘﻴﺸﻴﻦ. . 39ﺭﺳﻮﻝ ﺟﻌﻔﺮﻳﺎﻥ ،ﻣﻘﺎﻻﺕ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ،ﺍﻟﻬﺎﺩﻱ ،ﻗﻢ ،1378 ،ﺝ ،5ﺹ 238 . 40ﺣﺴﻴﻦ ﻛﺮﻫﺮﻭﺩﻱ ،ﭘﻴﺸﻴﻦ ،ﺹ 305
83
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻋﺎﺷﻮﺭﺍ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻸ ﻋﺎﻡ ﺑﺮ ﭘﺎ ﻛﺮﺩﻧﺪ 41 .ﺷﻌﺎﺭ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻣﻌﺘﺮﺽ ﺗﺮﻛﻴﻪ ،ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻛﻮﺩﺗﺎﻱ 1359ﺁﻥ ﻛﺸﻮﺭ ،ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ،ﺁﺯﺍﺩﻱ ﻭ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻮﺩ .ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﻛﺎﺑﻞ ﺑﺮﻓﺮﺍﺯ ﺑﺎﻡ ﻣﻨﺎﺯﻝ ﺧﻮﺩ ﻓﺮﻳﺎﺩ ﺍﷲﺍﻛﺒﺮ ﺳﺮ ﻣﻲﺩﺍﺩﻧﺪ ،ﺩﺭ ﭘﻼﻛﺎﺭﺩﻫﺎﻱ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻣﺼﺮ ﺷﻌﺎﺭ ﻻﺷﺮﻗﻴﻪ ﻭ ﻻﻏﺮﺑﻴﻪ ﺩﻳﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﻣﺮﺩﻡ ﻛﺸﻤﻴﺮ ﺩﺭ ﺭﺍﻫﭙﻴﻤﺎﻳﻲ ﺩﻭﻳﺴﺖ ﻫﺰﺍﺭ ﻧﻔﺮﻱ 1369ﺷﻌﺎﺭ ﺍﷲﺍﻛﺒﺮ ﻭ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﺭﻫﺒﺮ ﺭﺍ ﻃﺮﺡ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺟﻬﺎﺩ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻲﻫﺎ ﻫﻤﺎﻥ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻳﻲ ﺭﺍ ﺳﺮ ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﻨﺎﺩﻱ ﺁﻥ ﺑﻮﺩ .ﺁﻧﻬﺎ ﻓﺮﻳﺎﺩ ﻣﻲﺯﻧﻨﺪ :ﻻﺍﻟﻪﺍﻻﺍﷲ ،ﺍﷲﺍﻛﺒﺮ ،ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺁﻧﻬﺎ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻱ ﻗﻮﻡﮔﺮﺍﻳﻲ ﻭ ﺍﻟﺤﺎﺩﻱ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻳﻚﺳﻮ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻨﺪ ﻭ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺭﺍ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻧﺪ .ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ 1369ﺗﺎ 1379ﺩﺭ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥﻫﺎﻱ ﻛﻴﭗ ﺗﺎﻭﻥ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎﻱ ﺟﻨﻮﺑﻲ ﻧﺪﺍﻱ ﺍﷲ ﺍﻛﺒﺮ ،ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺷﻨﻴﺪﻩ ﺷﺪ .ﺍﻳﻦ ﻳﺎﺩﺁﻭﺭ ﻭ ﻣﺆﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﻛﻼﻡ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺮﻳﺎﺩ ﺍﷲﺍﻛﺒﺮ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻟﺠﺰﺍﻳﺮ ﺑﺮ ﭘﺸﺖ ﺑﺎﻡﻫﺎ ﺩﺭﺱﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺯ 42 ﻣﻠﺖ ﺍﻧﻘﻼﺑﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ.
84
.4ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ،ﻣﺴﺠﺪ ﺟﻨﺒﺶ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺑﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﻣﺴﺠﺪ ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﻣﺴﺠﺪ ﻭ ﺍﻣﺎﻛﻦ ﻣﻘﺪﺳﻪ ﺧﺘﻢ ﻣﻲﺷﻮﺩ؛ ﺣﺘﻲ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻥ ﺍﻧﻘﻼﺑﻲ ،ﺣﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﺿﺪ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻣﺴﺠﺪ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩﻫﺎ ﺳﺎﻣﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ. ﺑﺪﻳﻨﺴﺎﻥ ﻣﺴﺎﺟﺪ ﺭﻭﻧﻖ ﺗﺎﺯﻩﺍﻱ ﻳﺎﻓﺘﻪﺍﻧﺪ ﻭ ﻣﺮﺗﺐ ﺑﺮ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺴﺎﺟﺪ ﺗﺎﺯﻩ ﺍﻓﺰﻭﺩﻩ ﻣﻲﺷﻮﺩ؛ ﻣﺜ ً ﻼ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻣﺴﺎﺟﺪ ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻃﻲ ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ 1378ﻭ 1379 ﺳﻪ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﻮﺩ؛ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻱ ﻣﺴﺎﺟﺪ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ، ﮔﻔﺖﻭﮔﻮﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺩﺭ ﻣﺴﺎﺟﺪ ﺯﻳﺎﺩ ﺷﺪﻩ ،ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺑﻪ ﻣﺴﺠﺪ ﻭ ﻧﻤﺎﺯﻫﺎﻱ ﺟﻤﻌﻪ ﻭ ﺟﻤﺎﻋﺖ ﻓﺰﻭﻧﻲ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﻣﺴﺎﺟﺪ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﺮﻛﺰ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖﻫﺎﻱ ﺿﺪ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﻫﺴﺘﻪﻫﺎﻱ ﺍﺻﻠﻲ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺍﺯ ﺩﺭﻭﻥ ﻣﺴﺎﺟﺪ ﻭ ﺑﺎ ﻓﻜﺮ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺷﺮﻭﻉ ﻭ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻳﺎﻓﺖ ﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﺑﻪ ﺷﻜﻠﻲ ﻣﺮﺩﻣﻲ ﻭ ﻫﻤﻪﺟﺎﻧﺒﻪ ﺩﺭﺁﻣﺪ؛ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺩﻭﻣﻴﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﻧﺘﻔﺎﺿﻪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺎﻩﻫﺎﻱ ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ 1379ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ ،ﺑﻪ ﺍﻧﺘﻔﺎﺿﺔﺍﻻﻗﺼﻲ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺍﺳﺖ ،ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻧﻴﺰ ،ﺑﻪ ﺍﻧﺘﻔﺎﺿﻪ ،ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺴﺎﺟﺪ ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ. ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻋﻠﺖ ،ﺍﻣﺎﻡ ﺟﻤﺎﻋﺖ ﻣﺴﺠﺪﺍﻻﻗﺼﻲ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻣﺴﺠﺪ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻨﺒﻊ . 41ﺭﺍﺑﻴﻦ ﺭﺍﻳﺖ ،ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ؛ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﻥ ﺭﺍﻩ ﺧﺪﺍ ،ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻋﻠﻲ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ،ﻗﻮﻣﺲ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ ،1372 ،ﺻﺺ 115ـ110 . 42ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻴﻦ ﺟﻤﺸﻴﺪﻱ ،ﭘﻴﺸﻴﻦ؛ ﺣﺴﻴﻦ ﻛﺮﻫﺮﻭﺩﻱ ،ﭘﻴﺸﻴﻦ ،ﺹ 299؛ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،1376/3/13ﺹ 8
ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻃﻠﻴﻌﺔ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ 43
ﺍﻟﻬﺎﻡ ،ﺛﺒﺎﺕ ﻭ ﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻲ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﻥ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻲ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﺷﻐﺎﻝﮔﺮﺍﻥ ﺩﺭﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ. .5ﺣﺠﺎﺏ ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻈﺎﻫﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺩﻳﺪﻩ ﻣﻲﺷﻮﺩ ،ﺣﺠﺎﺏ ﺍﺳﺖ .ﺑﺎ ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺑﻪ ﺣﺠﺎﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺍﻗﺼﻲ ﻧﻘﺎﻁ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻓﺰﻭﻧﻲ ﮔﺮﻓﺖ؛ ﺣﺘﻲ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻲ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﭼﻮﻥ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻭ ﺍﻟﺠﺰﺍﻳﺮ ،ﭼﺎﺩﺭ ﻛﻪ ﺳﻤﺒﻞ ﺣﺠﺎﺏ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﺍﺳﺖ ،ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺷﺪ. ﺩﺭ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖﻫﺎﻱ ﺩﻭﻟﺘﻲ ،ﺭﻋﺎﻳﺖ ﺣﺠﺎﺏ ﺭﻭ ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺍﺳﺖ .ﺯﻧﺎﻥ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻲ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺑﻴﺸﺘﺮﻱ ﺑﻪ ﺣﺠﺎﺏ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ،ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺁﻥ ،ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﺯ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺪﻩ ،ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﻣﺠﻼﺕ ﻭ ﻧﺸﺮﻳﺎﺕ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻭ ﻣﺸﺮﻭﺏﻓﺮﻭﺷﻲﻫﺎ ﻭ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﻓﺴﺎﺩ ﻭ ﻓﺤﺸﺎ ﻣﻮﺭﺩ ﺣﻤﻼﺕ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ .ﺣﺠﺎﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺣﺘﻲ ﺗﺎ ﺩﻝ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﻫﻢ ﻧﻔﻮﺫ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ؛ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪﺍﻱ ﻛﻪ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺑﻪ ﺣﺠﺎﺏ ﺩﺭ ﻣﺪﺍﺭﺱ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﻭ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻣﻜﺮﺭ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺎ ﺣﺠﺎﺏ ،ﭘﺪﻳﺪﻩﺍﻱ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺟﻨﮓ ﺭﻭﺳﺮﻱ ﺭﺍ ﭘﺪﻳﺪ ﺁﻭﺭﺩﻩ 44ﻭ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺑﻪ ﻣﻨﻊ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺣﺠﺎﺏ ﺩﺭ ﻣﺪﺍﺭﺱ ﻭ ﺍﺩﺍﺭﺍﺕ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻭ ﺩﻭﻟﺘﻲ 45 ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﺍﻧﺠﺎﻣﻴﺪ. .6ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﺑﻪ ﺳﺒﻚ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻳﻜﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺮ ﺣﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﻌﺎﺻﺮ ،ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﺑﻪ ﺳﺒﻚ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻲ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩ؛ ﻣﺜ ً ﻼ ﻣﺮﺩﻡ ﺷﻬﺮﻫﺎﻱ ﻋﺮﺍﻕ ،ﭼﻮﻥ ﻧﺠﻒ ﻭ ﻛﺮﺑﻼ ﺩﺭ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺑﻪ ﺗﺄﺳﻲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ 23ﺑﻬﻤﻦ ،1357ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺗﻲ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺮﭘﺎ ﻛﺮﺩﻧﺪ. ﺩﺭ ﭘﻲ ﺁﻥ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺗﻲ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺷﻬﺮﻫﺎﻱ ﻛﺎﻇﻤﻴﻦ ،ﺍﻟﺜﻮﺭﻩ ،ﺑﻐﺪﺍﺩ ﻭ ﺩﻳﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﺎﻗﺮ ﺻﺪﺭ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﺷﺪ؛ ﺣﺘﻲ ﺩﺭ ﺁﻏﺎﺯ ﺍﻧﺘﻔﺎﺿﻪ ﺟﺪﻳﺪ ﻣﺮﺩﻡ ﻋﺮﺍﻕ ﻳﻌﻨﻲ ﺩﺭ ،1370ﺁﻧﻬﺎ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺷﺎﻩ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ 1356ﻭ ،1357ﺷﻬﺮ ﺣﻠﺒﭽﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻤﻴﻨﻲﺷﻬﺮ ﻧﺎﻣﮕﺬﺍﺭﻱ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﺳﻌﻮﺩﻱ ﺍﻧﺪﻛﻲ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺩﺭ ﺷﻬﺮﻫﺎﻱ ﻗﻄﻴﻒ ،ﺻﻔﺮﺍ ،ﺍﺑﺎﻗﻴﻖ ،ﺧﻨﺠﻲ ﻭ ﺷﻴﻬﺎﺕ ﺩﺳﺖ ﺑﻪ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﺯﺩﻧﺪ. . 43ﺣﺴﻴﻦ ﻛﺮﻫﺮﻭﺩﻱ ،ﭘﻴﺸﻴﻦ؛ ﻣﻬﺪﻱ ﺣﺴﻨﻲ ،ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻭ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﻢ ،ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺳﭙﺎﻩ ،ﻗﻢ ،1376 ،ﺹ 81 . 44ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎﻱ ﻋﻈﻴﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺷﻜﻮﻫﻤﻨﺪ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﮔﺴﺘﺮﻩ ﺟﻬﺎﻥ ،ﭘﻴﺸﻴﻦ . 45ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻴﻦ ﻓﻀﻞﺍﷲ ،ﻣﻨﻊ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺣﺠﺎﺏ ﺩﺭ ﻣﺪﺍﺭﺱ ﻭ ﺍﺩﺍﺭﺍﺕ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ،ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﺤﻤﺪ ﺟﻤﻌﻪ ﺍﻣﻴﻨﻲ، ﭘﮕﺎﻩ ﺣﻮﺯﻩ ،ﺵ ،1382/12/2 ،122ﺹ 12
85
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1357ﺩﺭ ﺷﻬﺮﻫﺎﻱ ﻗﻮﻧﻴﻪ ،ﻳﻮﺯﻛﺎﺕ ﻭ ﻛﻮﺟﺎﺋﻴﻠﻲ ﺗﺮﻛﻴﻪ 46 ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺖ .ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻧﺪ ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ ﺑﻌﺪ ﻧﻴﺰ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ. .7ﺷﻌﺎﺭﻧﻮﻳﺴﻲ ﺷﻌﺎﺭﻧﻮﻳﺴﻲ ﺑﻪ ﺷﻴﻮﺓ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﻥ ﺍﻧﻘﻼﺑﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﺟﻨﺒﺶﮔﺮﺍﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺍﺳﺖ؛ ﻣﺜ ً ﻼ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺼﺮ ﺩﺭ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ ﺭژﻳﻢ ﻣﺒﺎﺭﻙ ،ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻱ ﻻﺍﻟﻪﺍﻻﺍﷲ ،ﻣﺤﻤﺪ ﺭﺳﻮﻝ ﺍﷲ )ﺹ( ﻭ ﺁﻳﺎﺕ ﻗﺮﺁﻥ ﺭﺍ ﺭﻭﻱ ﺷﻴﺸﻪ ﺍﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﻨﺪ .ﺩﺭ ﻧﺠﻒ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻳﻲ ﺍﺯ ﻗﺒﻴﻞ »ﺑﻠﻪ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ« ﻭ »ﻧﻪ ﺑﻪ ﻋﻔﻠﻖ« ﺭﻭﻱ ﺩﻳﻮﺍﺭﻫﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ .ﺩﺭ ﺍﻧﺘﻔﺎﺿﻪ 15ﺷﻌﺒﺎﻥ 1370ﻋﺮﺍﻕ ،ﺷﻌﺎﺭ »ﺍﻟﻨﺠﺪﻱ ﻳﺎ ﺍﻳﺮﺍﻥ« ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻲﺧﻮﺭﺩ؛ ﺑﻪ ﺟﺰ ﺍﻳﻦ ﺍﻋﻼﻣﻴﻪﻫﺎ، ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻲﻫﺎ ﻭ ﭘﻮﺳﺘﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩ ،ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﭼﺎپ ﻭ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ .ﻫﻨﻮﺯ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﺔ ﺷﻴﻌﻪﻧﺸﻴﻦ ﺑﻴﺮﻭﺕ ﻳﻌﻨﻲ ﺿﺎﺣﻴﻪ، 47 ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﺗﺼﺎﻭﻳﺮ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺁﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ.
86
ﺁﺛﺎﺭ ،ﺗﺒﻌﺎﺕ ﻭ ﻋﻮﺍﺭﺽ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﺩﻋﻮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻓﻬﺮﺳﺘﻰ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ،ﺗﺒﻌﺎﺕ ﻭ ﻋﻮﺍﺭﺽ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﺩﻋﻮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﻗﺪﺱ ﺳﺮﻩ( ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﻰﺷﻮﺩ: .1ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻫﻮﻳﺖ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﻭ ﺍﻟﺘﻴﺎﻡ ﺷﻜﺎﻑﻫﺎﻯ ﻗﻮﻣﻰ ،ﻣﺬﻫﺒﻰ ،ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﺷﻜﺎﻑ ﺳﻨﺘﻰ ﻭ ﻣﺪﺭﻥ .2ﻓﺮﻭﭘﺎﺷﻰ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ )ﻧﻈﺎﻣﻰ ،ﺷﺒﻪﻧﻈﺎﺗﻰ ،ﺍﻧﺘﻈﺎﻣﻰ( ﻭ ﺍﻃﻼﻋﺎﺗﻰ ﺷﺎﻫﻨﺸﺎﻫﻰ ﻭ ﭘﻴﺪﺍﻳﺶ ﻧﻈﺎﻡﻫﺎﻯ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺍﺳﻼﻣﻰ .3ﺗﻼﺵ ﺑﺮﺍﻯ ﻓﺮﻭﭘﺎﺷﻰ ﻧﻈﺎﻡﻫﺎﻯ ﺁﻣﻮﺯﺷﻰ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻏﻴﺮﺍﺳﻼﻣﻰ )ﻏﺮﺑﻰ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﻰ ﻭ ﻟﻴﺒﺮﺍﻟﻴﺴﺘﻰ( ﻭ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻰ ﻧﻈﺎﻡﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ .4ﺗﻼﺵ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻰ ﻧﻈﺎﻡ ﻋﻠﻤﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ )ﻣﻌﻨﺎﮔﺮﺍ ،ﻏﺎﻳﺖﮔﺮﺍ ،ﺿﺪﺳﻜﻮﻻﺭ، ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﺮﺩﻡ ،ﭘﻮﻳﺎﻳﻰ ﻭ ﻣﻘﻠﺪ ﻧﺒﻮﺩﻥ ﻭ (...ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﻧﻈﺎﻡ ﻋﻠﻤﻰ ﻗﺒﻞ .5ﺍﺣﻴﺎﻯ ﺗﺪﺭﻳﺠﻰ ﺗﻤﺪﻥ ﺍﺳﻼﻣﻰ -ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻣﺬﻛﻮﺭ ﻫﻢ ﻣﻰﺷﻮﺩ -ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻳﻰ ﭼﻮﻥ »ﺍﻫﺘﻤﺎﻡ ﺑﻪ ﺍﻣﻮﺭ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ«» ،ﺍﺗﺤﺎﺩ ﺍﺳﻼﻣﻰ«» ،ﺩﻓﺎﻉ ﻣﻘﺪﺱ ﻳﺎ ﺟﻬﺎﺩ«» ،ﺍﺷﺎﻋﻪ ﺩﻋﻮﺕ«» ،ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺗﺎ ﺭﻓﻊ ﻓﺘﻨﻪ ﺍﺯ ﺟﻬﺎﻥ« ﻭ... .6ﻣﺘﻘﺎﺑ ً ﻼ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﻢ ﻟﻴﺒﺮﺍﻟﻴﺴﺘﻰ ،ﺟﻨﮓ ﻭ ﺗﻬﺎﺟﻢ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﻮﺳﻂ . ٤٦ﻫﻤﺎﻥ . 47ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻴﻦ ﺟﻤﺸﻴﺪﻱ ،ﭘﻴﺸﻴﻦ؛ ﺭﺳﻮﻝ ﺟﻌﻔﺮﻳﺎﻥ ،ﭘﻴﺸﻴﻦ؛ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺯ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻣﺮﺗﻀﻲ ﺷﻴﺮﻭﺩﻯ
ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻃﻠﻴﻌﺔ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﺗﻤﺪﻥ ﻫﻠﻨﻰ-ﻳﻬﻮﺩﻯ-ﻣﺴﻴﺤﻰ ﻏﺮﺏ .7ﭘﻴﺪﺍﻳﺶ ﺍﻣﻮﺍﺝ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻳﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ )ﺩﺭ ﺍﺛﺮ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎ ﻣﺬﺍﻫﺐ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﻭ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﻭ ﻗﻮﺍﻯ ﺧﻼﻗﻪ ﻫﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﻭﻳﮋﮔﻰﻫﺎﻯ ﺑﻨﻴﺎﺩﻳﻦ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺧﻮﺩ( ﺩﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ .8ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻦ ﺳﻴﻞ ﺭﻓﺎﻩ ﻣﺎﺩﻯ ،ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﺍﻟﺘﺬﺍﺫ ﺟﺴﻤﻰ ،ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ﺿﺪ ﺷﻴﻌﻰ ﻭ ﺗﺤﺮﻳﻜﺎﺕ ﻗﻮﻣﻰ ،ﻗﺒﻴﻠﻪﺍﻯ ﻳﺎ ﻣﻠﻰ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻳﺎ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ .9ﺳﺮﻛﻮﺑﮕﺮﻯ ،ﺗﺤﻘﻴﺮ ،ﺗﺤﺪﻳﺪ ﻭ ﻣﺠﺎﺯﺍﺕ ﻏﻴﺮﻣﻮﺟﻪ ﻭ ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﻭ ﻏﻴﺮﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﻏﻴﺮﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻏﻴﺮﺍﻳﺮﺍﻧﻰ .10ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻴﻚ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻏﻴﺮ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺭﺍﺋﺔ ﺑﺪﻳﻠﻰ ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﻣﺮﺩﻡﺳﺎﻻﺭﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ .11ﺍﺗﺨﺎﺫ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺣﻜﻮﻣﺖﻫﺎﻯ ﻻﺋﻴﻚ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖﻫﺎﻯ ﺑﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺮﻋﻰ ﻭ ﺩﻳﻨﻰ ﺑﺎ ﻣﺎﻫﻴﺘﻰ ﺍﺑﺘﺪﺍﺋﺎ ﻳﺎ ﺗﺪﺭﻳﺠﺎ ﻻﺋﻴﻚ) .ﺑﺮﺍﻯ ﻧﻤﻮﻧﻪ :ﺍﺭﺍﺋﺔ ﻻﻳﺤﺔ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻥ ،ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻭ(.... .12ﭘﻴﺪﺍﻳﺶ ﺣﺰﺏﺍﷲ ﻭ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻭ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻭ ﺑﻴﺮﻭﻥﺭﺍﻧﺪﻥ ﺍﺷﻐﺎﻟﮕﺮﺍﻥ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ،ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰ ،ﻓﺮﺍﻧﺴﻮﻯ ﻭ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻠﻰ ﺍﺯ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻭ ﻧﻴﺰ ﭘﻴﺪﺍﻳﺶ ﺍﻧﺘﻔﺎﺿﻪ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ-ﻋﺮﺑﻰ ﺩﺭ ﻣﻮﺿﻊ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻭ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺭﺍﻧﺪﻥ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻠﻰﻫﺎ ﺍﺯ ﻧﻮﺍﺭ ﻏﺰﻩ .13ﺑﻰﺍﻋﺘﺒﺎﺭﺷﺪﻥ ﻧﻬﻀﺖﻫﺎﻯ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﻭ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﻰ ﻭ ﻓﺮﻭﭘﺎﺷﻰ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﺟﻤﺎﻫﻴﺮ ﺷﻮﺭﻭﻯ ﻭ ﺑﻠﻮﻙ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻭ ﭘﻴﺪﺍﻳﺶ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎﻯ ﺩﻭﺳﺖ ﻭ ﺩﺷﻤﻦ ﺟﺪﻳﺪ ﺩﺭ ﺷﻤﺎﻝ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﺗﺪﺭﻳﺠﻰ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺁﺳﻴﺎﻯ ﻣﻴﺎﻧﻪ ﻭ ﻗﻔﻘﺎﺯ )ﻣﺎﻭﺭﺍﻯ ﺍﺭﺱ( ﻭ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎﻯ ﻟﻪ ﻭ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ .14ﺗﺤﺮﻙ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺍﻳﺎﻻﺕ ﻣﺘﺤﺪﻩ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﺗﻚﻗﻄﺒﻰ ﺑﺎ ﻣﺤﻮﺭﻳﺖ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺮ ﺟﻬﺎﻥ ﻭ ﺗﻮﻃﺌﺔ 11ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﻭ ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻦ »ﺟﻨﮓ ﻋﻠﻴﻪ ﻣﻠﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﻢ« ﻭ ﺍﺷﻐﺎﻝ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﻬﻢ ﺳﻮﻕﺍﻟﺠﻴﺸﻰ ،ﻧﻔﺘﻰ ﻭ ﺣﻮﺯﻩﻫﺎﻯ ﺁﺏ ﺷﻴﺮﻳﻦ ﻭ ﺍﺳﺘﻘﺮﺍﺭ ﺩﺭ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻭ ﺗﻼﺵ ﺑﺮﺍﻯ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪﺳﺎﺯﻯ ﻭ ﺍﻧﻘﻴﺎﺩ ﭼﻬﺎﺭ ﺑﺎﺯﻳﮕﺮ ﺑﺰﺭگ ﺟﻬﺎﻥ :ﭼﻴﻦ ،ﺭﻭﺳﻴﻪ ،ﺍﺭﻭﭘﺎﻯ ﻣﺘﺤﺪ ﻭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮﺭ ﺍﻳﺎﻻﺕ ﻣﺘﺤﺪﻩ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺭژﻳﻢ ﺍﺷﻐﺎﻟﮕﺮ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻭ ﻣﺘﻘﺎﺑ ً ﻼ ﭘﻴﺪﺍﺵ ﺗﻔﺮﻗﻪ ﻭ ﺷﻜﺎﻑ ﺑﻴﻦ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﻭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺭژﻳﻢ ﺳﻌﻮﺩﻯ! .15ﭘﻴﺪﺍﻳﺶ ﻣﻌﻨﻮﻳﺖﮔﺮﺍﻳﻰ ﺷﺒﻪ ﺩﻳﻨﻰ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻰ ﻭﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﻭ ﻧﻴﺰ
87
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
88
ﺑﻨﻴﺎﺩﮔﺮﺍﻳﻰ ﺩﻳﻨﻰ ﻏﻴﺮﺍﺳﻼﻣﻰ )ﻣﺴﻴﺤﻰ ،ﻳﻬﻮﺩﻯ ،ﻫﻨﺪﻭﻳﻰ ﻭ ﺑﻮﺩﺍﻳﻰ( ﻭ ﺣﺘﻰ ﺑﻨﻴﺎﺩﮔﺮﺍﻳﻰ ﺳﻜﻮﻻﺭﻯ! )ﺑﻪ ﻣﺤﻮﺭﻳﺖ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ( .16ﺗﺮﺩﻳﺪ ﺩﺭ ﺍﺑﻄﺎﻝﻧﺎﭘﺬﻳﺮﻯ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻟﻴﺒﺮﺍﻝ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ﻭ ﮔﺮﻳﺰ ﺍﻧﺴﺎﻥﻫﺎﻯ ﻓﺮﻫﻴﺨﺘﻪ ﻏﺮﺏ ﻭ ﺷﺮﻕ ﺍﺯ ﻋﺒﻮﺩﻳﺖ ﻗﺪﺭﺕﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ-ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ﺍﺯ ﻋﺒﻮﺩﻳﺖ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭼﭗ ﻭ ﺭﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺯ ﻋﺒﻮﺩﻳﺖ ﻓﻨﺎﻭﺭﻯ )ﺗﻜﻨﻮﭘﻮﻟﻰ( ﻭ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﻋﺒﻮﺩﻳﺖ ﻋﻠﻢ ﺳﻜﻮﻻﺭ ﺗﺠﺮﺑﻰ ﻣﺴﻠﻚ ﻏﺎﻳﺖﮔﺮﻳﺰ ﻭ ﻓﻠﺴﻔﻪﻫﺎﻯ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ ﺍﺯ ﺁﻥ .17ﺭﺷﺪ ﻳﻘﻴﻦﮔﺮﺍﻳﻰ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﻏﻴﺮﺩﻳﻨﻰ ﺩﺭ ﻫﻤﺔ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﺷﻜﺎﻛﻴﺖ )ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﺔ ﺟﻮﻫﺮﺓ ﺗﻤﺪﻥ ﻣﺎﺩﻯ ﻏﺮﺏ( 18ﻭ ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ ﺭﺷﺪ »ﺧﺪﺍﮔﺮﺍﻳﻰ« ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻫﻤﺔ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻥ ﺁﻥ ﻫﻤﺎﻥﻃﻮﺭ ﻛﻪ ﺩﻳﺪﻳﺪ ،ﺍﻣﻮﺍﺝ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﺷﻜﻦ »ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ« ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﺩﻋﻮﺕ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻧﺠﺎﻣﻴﺪ ﻭ ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﻧﻬﻀﺖﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ )ﺷﻴﻌﻰ ﻭ ﻏﻴﺮﺷﻴﻌﻰ( ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺁﻓﺮﻳﺪ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺍﺯ ﻣﺮﺯﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻰ ﮔﺬﺷﺖ ﻭ ﺑﻪ »ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺩﻳﻨﻰ« ﻭ ﺳﭙﺲ »ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ« ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺟﻬﺎﻥ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻭ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪ. ﺩﻭ ﻧﻜﺘﺔ ﻻﺯﻡ ﺍﻭﻝ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ،ﺳﻪ ﻋﺎﻣﻞ ﻧﻘﺶ ﻋﻠﺖ ﻭ ﻣﺤﺮﻙ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ؛ ﺗﺮﻭﻳﺞ ﺍﺧﻼﻕ ﺍﺳﻼﻣﻰ )ﻧﻈﺮﻯ ﻭ ﻋﻤﻠﻰ( ﺗﻮﺳﻂ ﻋﺎﻟﻢ ﺭﺑﺎﻧﻰ ،ﺑﻴﺎﻥ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺗﻌﺎﺭﺽ ﻭ ﺑﺮﺗﺮﻯ ﺁﻥ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺎﻭﺭﻫﺎﻯ ﺭﺍﻳﺞ ﻏﻴﺮﺩﻳﻨﻰ ﻏﺮﺑﻰ ﻭ ﺷﺮﻗﻰ ،ﺑﻴﺎﻥ ﺍﺣﻜﺎﻡ ﺷﺮﻋﻰ ﺗﻮﺳﻂ ﻓﻘﻬﺎﻯ ﻋﺎﻣﻞ ﻭ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻭ ﺍﺛﺒﺎﺕ ﻣﻐﺎﻳﺮﺕ ﻭﺿﻊ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺑﺎ ﺁﻥ ﺍﺣﻜﺎﻡ. ﻫﻤﻴﻦ ﺳﻪ ﻋﺎﻣﻞ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻫﻢ ﻓﻌﺎﻝ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺁﺳﻴﺐﻫﺎﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﺆﺛﺮﻧﺪ ﻭ ﺟﺎﻟﺐ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺛﺎﺑﺖ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﺍﺧﻼﻗﻰ ،ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﻣﺆﺛﺮﺗﺮﻯ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺍﺧﻼﻕ ،ﻋﺎﻣﻞ ﺍﻭﻝ ﻭ ﺑﺮﺗﺮ ﺩﺭ ﺗﺤﻮﻝ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻣﺜﺒﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ. ﺩﻭﻡ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮﻭﺯ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎ ﻭ ﺁﺛﺎﺭﻯ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﭘﻰ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺑﺮﺩ؛ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﻣﺮﺟﻊ ،ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺩﺭ ﻟﺒﺎﺱ ﻭ ﺁﺭﺍﻳﺶ ﻭ ﻣﺴﻜﻦ ﻭ ﺧﻮﺭﺍﻙ ﻣﺮﺩﻡ ،ﻛﺎﻫﺶ ﻧﻔﻮﺫ ﻭ ﻣﺤﺒﻮﺑﻴﺖ ﻭ ﺣﺮﻣﺖ ﺛﺮﻭﺗﻤﻨﺪﺍﻥ ،ﭘﻴﺪﺍﻳﺶ ﺍﺣﺴﺎﺳﺎﺕ ﺑﺮﺍﺩﺭﻯ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻫﻢ ،ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺜﺒﺖ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﺯ ﺟﻬﺎﺕ ﻣﺨﺘﻠﻒ )ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺩﻋﻮﺕ ﺍﺳﻼﻣﻰ( ،ﺗﻜﺜﻴﺮ ﻣﺆﺳﺴﺎﺕ ﺧﻴﺮﻳﻪ ﻏﻴﺮﺍﻧﺘﻔﺎﻋﻰ ﻭ ﻋﺎﻡﺍﻟﻤﻨﻔﻌﻪ ﺁﻣﻮﺯﺷﻰ، ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﻰ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻛﺜﺮﺕ ﺣﻀﻮﺭ ﻣﺮﺩﻡ )ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ( ﺩﺭ ﻣﺴﺎﺟﺪ ،ﺑﺮﻭﺯ ﻛﺎﺭﺑﺮﺩﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ
ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻃﻠﻴﻌﺔ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﻣﺘﻌﺪﺩ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺴﺎﺟﺪ ﺿﻤﻦ ﻋﺒﺎﺩﺕ ﺟﻤﻌﻰ ﺩﺭ ﺁﻧﻬﺎ ،ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺩﺭ ﻧﺤﻮﻩ ﺗﻔﺮﻳﺤﺎﺕ ﻭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺍﻭﻗﺎﺕ ﻓﺮﺍﻏﺖ ،ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻛﺴﺐ ﺩﺍﻧﺶﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻭ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺩﺍﻧﺶﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﭘﻞ ﺑﻴﻦ ﺩﻳﻦ ﻭ ﻋﻠﻢ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﻧﻈﺮﻳﻪﺳﺎﺯﻯﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﺩﺭ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ، ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺮﻣﺎﺕ ﺩﺭ ﻋﻠﻮﻣﻰ ﭼﻮﻥ ﭘﺰﺷﻜﻰ ﻛﻪ ﻣﺴﺘﻠﺰﻡ ﻣﻌﺎﺷﺮﺕ ﺑﺎ ﻧﺎﻣﺤﺮﻡ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺗﻼﺵ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﺳﺘﻴﺎﺑﻰ ﺑﻪ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻫﺎﻯ ﭘﺮﻫﻴﺰ ﺍﺯ ﮔﻨﺎﻩ ﻭ ...ﭘﺲ ﺍﺯ ﺳﻴﺪﺟﻤﺎﻝﺍﻟﺪﻳﻦ، ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎﻳﻰ )ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺍﺧﻮﺍﻥﺍﻟﻤﺴﻠﻤﻴﻦ( ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﺑﺮﺧﻰ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻳﺎﺩﺷﺪﻩ ﺭﺍ ﭘﺪﻳﺪ ﺁﻭﺭﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻰﺷﻚ ﻧﺸﺎﻧﺔ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻮﺩ .ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻴﻦ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ 43ﺗﺎ 57ﻧﻴﺰ ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺸﺎﻧﮕﺎﻧﻰ ﺩﺍﺷﺖ. ﺑﺎﺯﺗﺎﺏ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﻛﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﭼﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺑﺮ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ؟ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻭ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻣﺼﺎﺩﻳﻖ ﺍﺳﺖ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻣﺼﺎﺩﻳﻖ ﻣﺘﻌﺪﺩﻧﺪ؛ ﺍﻣﺎ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮﻱ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺭﺩ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻭ »ﺣﺰﺏﺍﷲ« ﺑﺮﺟﺴﺘﻪﺗﺮﻳﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺍﺳﺖ؛ ﺑﻪ ﺑﻴﺎﻥ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺣﺰﺏ ﺍﷲ ﻟﺒﻨﺎﻥ ،ﻫﻢ ﺩﺭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻭ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻱ ﻣﺘﺄﺛﺮ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ ﻭ ﻣﻌﻨﻮﻱ 48 ﻣﻮﺭﺩ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ. ﺑﻴﻦ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﻭ ﻟﺒﻨﺎﻧﻲﻫﺎ ،ﻋﻠﻘﻪﻫﺎﻱ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻲ ﭼﻮﻥ ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎﻱ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﻋﻠﻤﺎ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﺟﺒﻞ ﻋﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺻﻔﻮﻳﻪ ،ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ،ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺭﻭﺣﺎﻧﻲ ﺑﻠﻨﺪﺁﻭﺍﺯﻩ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ،ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺭﻫﺒﺮ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻟﺒﻨﺎﻥ ،ﺗﺸﻜﻴﻼﺕ ﺑﺮ ﺟﺎﻱ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺍﺯ ﺍﻭ ،ﻳﻌﻨﻲ ﺟﻨﺒﺶ ﺍﻣﻞ ،ﺣﻀﻮﺭ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺩﺭ ﻟﺒﻨﺎﻥ ،ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺷﻤﻦ ﻣﺸﺘﺮﻙ )ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ( ،ﺣﻤﻠﺔ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺑﻪ ﺟﻨﻮﺏ ﻟﺒﻨﺎﻥ ،ﻛﻤﻚﻫﺎﻱ ﺍﻧﺴﺎﻥﺩﻭﺳﺘﺎﻧﺔ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻣﺤﺮﻭﻣﺎﻥ ﻟﺒﻨﺎﻧﻲ ،ﻣﻬﺎﺟﺮﺕ ﻭ ﺳﻜﻮﻧﺖ ﺩﺍﺋﻢ ﺗﻌﺪﺍﺩﻱ ﺍﺯ ﺍﺗﺒﺎﻉ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ...ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﻳﻦ ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪﻩ ﻛﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻫﺮ ﺟﺎ ﺩﺭ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ .ﺍﻳﻦ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎﻱ ﻣﺘﻌﺪﺩﻱ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻣﻲﺷﻮﺩ؛ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﺔ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ،ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺍﺯ ﺗﺼﺎﻭﻳﺮ ﺑﺰﺭگ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ )ﺭﻩ(ﻭ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺩﺭ ﻧﻘﺎﻁ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻲﺧﻮﺭﺩ .ﺭﻭﻱ ﺩﻳﻮﺍﺭﻫﺎﻱ ﺁﻥ ﻋﻜﺲ ﺷﻬﺪﺍﻳﻲ ﺩﻳﺪﻩ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺟﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻋﻠﻴﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺭژﻳﻢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻲ . 48ﻣﻘﺼﻮﺩ ﺭﻧﺠﺒﺮ ،ﺣﺰﺏﺍﷲ ﻟﺒﻨﺎﻥ؛ ﺗﺼﻮﻳﺮﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﭘﮕﺎﻩ ﺣﻮﺯﻩ ،ﺵ ،1382/11/18 ،121ﺹ 5
89
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
90
)ﺩﺷﻤﻦ ﺷﻤﺎﺭﻩ ﻳﻚ ﺍﻳﺮﺍﻥ( ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩﻩﺍﻧﺪ .ﻣﺮﺩﺍﻥ ﺑﺎ ﻇﻮﺍﻫﺮ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥﻫﺎ ﺩﺭ ﺭﻓﺖﻭﺁﻣﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺯﻧﺎﻥ ﻣﻠﺒﺲ ﺑﻪ ﺣﺠﺎﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲﺍﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﺎﺕ ﻋﻤﻮﻣﻲ، ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺯﻧﺎﻥ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﺟﺪﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻧﻘﻼﺑﻲ 49 ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. ﺩﺭ ﻟﺒﻨﺎﻥ ،ﺣﺰﺏﺍﷲ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻫﺮ ﮔﺮﻭﻩ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﻳﮕﺮ ،ﻣﺘﺄﺛﺮ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ .ﺑﻪ ﺟﺰ ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎﻱ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺑﻴﻦ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻟﺒﻨﺎﻥ، ﺍﻧﮕﻴﺰﻩﻫﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﻣﻮﺟﺐ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺷﮕﺮﻑ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩﻫﺎ ﺭﺍ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺭﻫﺒﺮ ﺩﻳﻨﻲ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺣﺰﺏﺍﷲ ﻭ ﺣﻤﺎﻳﺖﻫﺎﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺣﺰﺏﺍﷲ ﺧﻼﺻﻪ ﻛﺮﺩ؛ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺣﺰﺏﺍﷲ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﺎ ﺍﻋﻄﺎﻱ ﻛﻤﻚﻫﺎﻱ ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ ﺑﻪ ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﺎﻥ ،ﺗﻮﺯﻳﻊ ﺩﺍﺭﻭﻱ ﺭﺍﻳﮕﺎﻥ ﺑﻴﻦ ﺑﻴﻤﺎﺭﺍﻥ ،ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺁﺏ ﺑﻴﻦ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪﺍﻥ ،ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺩﺭﻣﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻣﺤﺮﻭﻣﺎﻥ )ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺩﺭ ﭘﺮﺗﻮ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ( ﺑﺸﺪﺕ ﻓﻌﺎﻝ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺍﺯ ﺍﺳﻠﺤﻪ ﻭ ﺟﻨﮓ ﺟﺪﺍ ﻧﻴﺴﺖ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﺔ ﺍﺻﻞ ﺟﻬﺎﺩ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺁﻣﺎﺩﺓ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻲ ﺑﻪ ﺣﻤﻠﻪ ﺍﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ﺩﺷﻤﻦ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻲ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭﻩ ،ﺍﻋﻀﺎﻱ ﺣﺰﺏﺍﷲ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺷﻌﺎﺭ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ )ﺭﺣﻤﻪﺍﷲ( ،ﻳﻌﻨﻲ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺑﺮﻭﺩ ،ﻗﺴﻢ ﻳﺎﺩ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺭﺍ ﺗﺎ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﻫﻨﺪ .ﺍﺳﺎﺱ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺣﺰﺏ ﺍﷲ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺑﺎ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ،ﭼﻪ ﺩﺭ ﺧﺎﻙ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻭ ﭼﻪ ﺩﺭ ﺩﺭﻭﻥ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ،ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ ﺍﻧﺘﻔﺎﺿﻪ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺷﻬﺎﺩﺕﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺭﻫﺒﺮ ﺣﺰﺏ ﺍﷲ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ )ﺭﺣﻤﻪﺍﷲ( ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺆﺛﺮﺑﻮﺩﻥ ﺍﻳﻦ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﺩﺭ ﺩﺭﻭﻥ ﺭژﻳﻢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻲ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺧﻮﺵﺑﻴﻦ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺪﺍﻭﻡ ﺍﻳﻦ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ،ﺭژﻳﻢ ﺍﺷﻐﺎﻟﮕﺮ ﻗﺪﺱ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﺍﻣﻨﻴﺘﻲ ﺩﭼﺎﺭ ﻣﺸﻜﻞ ﻭ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺳﻘﻮﻁ ﻛﻨﻨﺪ50. ﺩﺭ ﺑﻌﺪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ،ﺣﺰﺏﺍﷲ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻳﻲ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﻋﺎﺭﻳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺳﻤﺒﻞﻫﺎﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺭﺍ ﺳﻤﺒﻞ ﺧﻮﺩ ﻣﻲﺩﺍﻧﺪ .ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﺣﺰﺏﺍﷲ ﺩﺭ ﺩﻭ ﺩﻫﻪ ﺍﺯ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﺶ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ 40ﻭ 50ﺳﺎﻟﻪ »ﺳﺎﻑ« ،ﻧﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﺳﻮﺩﻣﻨﺪﻱ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﺟﻬﺎﺩ ﻣﻘﺪﺱ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﺷﻐﺎﻟﮕﺮﺍﻥ ﻭ ﺑﻰﺍﺗﻜﺎﻳﻰ
. 49ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎﻱ ﻋﻈﻴﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺷﻜﻮﻫﻤﻨﺪ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﮔﺴﺘﺮﻩ ﺟﻬﺎﻥ ،ﭘﻴﺸﻴﻦ . 50ﻣﻘﺼﻮﺩ ﺭﻧﺠﺒﺮ ،ﺣﺰﺏﺍﷲ ﻟﺒﻨﺎﻥ؛ ﺗﺼﻮﻳﺮﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﭘﮕﺎﻩ ﺣﻮﺯﻩ ،ﺵ ،1382/11/18 ،121ﺹ 5
ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻃﻠﻴﻌﺔ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ 51
ﺑﻪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺭ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺿﺪ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻠﻲ ﺩﺍﺭﺩ. ﺣﺰﺏﺍﷲ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﻌﺪ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻫﻢ ﺑﻪﺷﺪﺕ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻟﮕﻮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺑﺮﺧﻼﻑ ﺟﻨﺒﺶ ﺍﻣﻞ ،ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﻭ ﺑﻌﺪ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻭ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﺔ ﺍﺻﻞ ﻭﻻﻳﺖ ﻣﻄﻠﻘﻪ ﻓﻘﻴﻪ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ؛ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﺯ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻱ ﻭ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﭘﻲ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺣﺴﻴﻦ ﻣﻮﺳﻮﻱ ﺭﻫﺒﺮ ﺟﻨﺒﺶ ﺍﻣﻞ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭﻩ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ: »ﻣﺎ ﺑﻪ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﻋﻼﻡ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﺎﺩﺭ ﻣﺎﺳﺖ .ﺩﻳﻦ ﻣﺎ ،ﻣﻠﻜﺔ ﻣﺎ، 52 ﺧﻮﻥ ﻣﺎ ﻭ ﺷﺮﻳﺎﻥ ﺣﻴﺎﺕ ﻣﺎﺳﺖ«. ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻉ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﻮﻓﻴﻖ ﺣﺰﺏﺍﷲ ﺩﻭ ﭼﻴﺰ ﺍﺳﺖ؛ ﺍﻭ ًﻻ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺭﻧﮓ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺯﺩ ،ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪ ،ﺟﻬﺎﺩ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﺷﻐﺎﻝﮔﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ، ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ،ﺍﺳﺎﺱ ﺷﻜﻞﮔﻴﺮﻱ ﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﺣﺰﺏ ﺍﷲ ،ﺍﻳﻤﺎﻥ ﻭ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﻭ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺩﺭ ﺣﺰﺏ ﺍﷲ ﺑﺮ ﺍﺻﻞ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺗﻘﺪﻡ ﺩﺍﺭﺩ. ﺛﺎﻧﻴ ًﺎ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺮﺩﻡ ﻟﺒﻨﺎﻥ ،ﺍﻋﻢ ﺍﺯ ﺷﻴﻌﻪ ،ﺳﻨﻲ ﻭ ﻣﺴﻴﺤﻲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﻫﻢﺍﻛﻨﻮﻥ ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ﻫﻤﺔ ﻣﻠﺖ ﻟﺒﻨﺎﻥ ،ﺣﺰﺏﺍﷲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺳﺎﻟﻢﺗﺮﻳﻦ ﻭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩﺗﺮﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ 53.ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ،ﺑﺪﻭﻥ ﺍﺗﻜﺎ ﺑﻪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮ ،ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺭﺳﺎﻧﻴﺪ .ﻫﺮ ﻳﻚ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﻋﻠﺖ ﺗﻮﻓﻴﻖ ﻧﻴﺰ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ. ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺗﻬﺪﻳﺪﺍﺕ ﺟﺪﻯ ﺩﺭ ﺩﻫﺔ ﺍﻭﻝ ﺍﻧﻘﻼﺏ ،ﻛﺴﻴﻨﺠﺮ ﻃﺮﺡ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎﻯ ﺣﺎﺷﻴﻪ ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎﺭﺱ ﻭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﭼﻬﺎﺭ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺟﺪﻯ ﺭﻭﺑﻪﺭﻭ ﻫﺴﺘﻨﺪ .1 :ﺭﺍﺩﻳﻜﺎﻟﻴﺴﻢ ﺷﻴﻌﻪ .2 ،ﺑﻨﻴﺎﺩﮔﺮﺍﻳﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ .3 ،ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ .4 ،ﺗﻮﺳﻌﻪﻃﻠﺒﻰ ﺷﻮﺭﻭﻯ .ﺍﮔﺮﭼﻪ ﺍﻳﺎﻻﺕ ﻣﺘﺤﺪﻩ ﺧﻮﺩ ﻣﺴﺄﻟﺔ ﺷﻮﺭﻭﻯ ﺭﺍ ﺣﻞ ﻣﻰﻛﻨﺪ ،ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﻓﻜﺮ ﺭﻭﻳﺎﺭﻭﻳﻰ ﺑﺎ ﺳﻪ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺎﺱ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻰﺩﻫﻨﺪ .ﺑﺎ ﻓﺮﻭﭘﺎﺷﻰ ﺷﻮﺭﻭﻯ ﺧﻸ . 51ﻫﻤﺎﻥ . 52ﺟﻤﻴﻠﻪ ﻛﺪﻳﻮﺭ ،ﺭﻭﻳﺎﺭﻭﻳﻲ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ،ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ ،1372 ،ﺹ 116 . 53ﻣﻘﺼﻮﺩ ﺭﻧﺠﺒﺮ ،ﺣﺰﺏﺍﷲ ﻟﺒﻨﺎﻥ؛ ﺗﺼﻮﻳﺮﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﭘﮕﺎﻩ ﺣﻮﺯﻩ ،ﺵ ،1382/11/18 ،121ﺹ 5
91
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
92
ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﭘﺮﺩﺍﻣﻨﻪ ﻭ ﭘﺮﺍﻫﻤﻴﺘﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻏﺮﺏ ﺑﻪﻭﺟﻮﺩ ﻣﻰﺁﻳﺪ ﻛﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﺛﺒﺎﺕ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻭ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻫﻢ ﺗﻠﻘﻰ ﻣﻰﺷﻮﺩ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺍﺯ ﺍﻭﺍﻳﻞ ﺩﻫﺔ 1990ﺑﺎ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺁﺷﻨﺎ ﻣﻰﺷﻮﻳﻢ .ﻫﻼﻝ ﻧﻮ ﺩﺭ ﺑﺤﺮﺍﻥ ،ﺍﻧﺘﻔﺎﺿﻪ ،ﻧﻀﺞ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺷﻜﺴﺖ ﻏﺮﺏ ﻭ ﺟﺮﻗﻪ ﺑﺤﺮﺍﻥ .ﺍﺻﻮ ًﻻ ﺑﺤﺚ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻧﺎﺗﻮ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﻭ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺩﻫﺪ؛ ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﺁﻧﻜﻪ ﺑﻪ ﺷﻮﺭﻭﻯ ﺗﻮﺟﻪ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻼﺵ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻯ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻧﻘﺎﻁ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺧﻴﺰ ﺟﻬﺖ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﻮﺩ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺍﻳﻦ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺗﺎ ﻫﻤﺎﻥ ﺣﺪﻯ ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺗﻮﺟﻪ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺭﺍ ﺟﻠﺐ ﻛﻨﺪ ،ﺑﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺑﺎﻋﺚ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻣﻰﺷﺪ .ﺑﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﺳﺎﺱ ﺑﺮژﻳﻨﺴﻜﻰ ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﻮﺝ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﮔﺮﺍﻳﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺣﺪ ﻣﻐﻠﻮﺏﻛﻨﻨﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﻨﻴﺎﺩﮔﺮﺍﻳﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺁﺷﻜﺎﺭﺍ ﻧﻈﺎﻡ ﻭ ﺛﺒﺎﺕ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺭﺍ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﻰﻛﻨﺪ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺍﻧﺪﻙ ﻧﻴﺎﺯ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪ ﺍﻧﺮژﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻪﻟﺤﺎﻅ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ،ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﻌﺪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ .ﺣﻀﻮﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻳﻚ ﭘﻴﺶﺩﺭﺁﻣﺪ ﺁﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﻭ ﻋﺎﻣﻞ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ؛ .1ﻭﻗﺘﻰ ﻧﻈﺎﻡ ﺩﻭ ﻗﻄﺒﻰ ﻣﻨﺤﻞ ﺷﺪ ،ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻗﺪﺭﺕ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﺮﺩ ﻭ ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﭼﻮﻥ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ،ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻭ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻯ ﻛﻨﺎﺭ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ .ﺣﺎﻝ ﺍﮔﺮ ﺑﭙﺬﻳﺮﻳﻢ ﻛﻪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﭘﺎﻳﻪﻫﺎﻯ ﻗﺪﺭﺕ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺎ ﻓﺮﻭﭘﺎﺷﻰ ﺷﻮﺭﻭﻯ، ﺭﻓﻘﺎﻯ ﺍﻣﺮﻭﺯ ،ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺭﻗﺒﺎﻯ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﻮﺩ ،ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻛﺴﻰ ﺣﺮﻑ ﺍﻭﻝ ﺭﺍ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺯﺩ ﻛﻪ ﮔﺬﺭﮔﺎﻩﻫﺎﻯ ﺍﺻﻠﻰ ﻭ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻳﻚ ﺩﻧﻴﺎ ﺭﺍ ﺑﻪﻧﻮﻋﻰ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺣﻀﻮﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﻫﺮﻡ ﻓﺸﺎﺭﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ. ﻭﺟﻪ ﺩﻭﻡ ﻛﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻭ ًﻻ ﺑﺴﺘﻪﺗﺮﻳﻦ ﻧﻈﺎﻡﻫﺎﻯ ﺩﻧﻴﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ. ﻭﺟﻮﺩ ﭼﻨﻴﻦ ﺭژﻳﻢﻫﺎﻯ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩﻯ ﺑﺎ ﺍﺻﻮﻝ ﻣﺮﺩﻡﺳﺎﻻﺭﻯ ﻭ ﺷﻌﺎﺭ ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺸﺮ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺩﻋﺎﻯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻏﺮﺑﻰ ﺩﺭ ﺗﻌﺎﺭﺽ ﺍﺳﺖ .ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﺭژﻳﻢﻫﺎ ﺑﺎ ﺍﺩﻋﺎﻫﺎﻯ ﻏﺮﺏ ﺩﺭ ﺗﻨﺎﻗﺺ ﺍﺳﺖ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺩﻳﺮ ﻳﺎ ﺯﻭﺩ ﺍﻳﻦ ﺭژﻳﻢﻫﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺩﮔﺮﮔﻮﻥ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺷﺪ؛ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺩﺭ ﭘﺮﺗﻮ ﺣﻀﻮﺭ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﻏﺮﺑﻰ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ،ﺁﺛﺎﺭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺁﻥﻫﺎ ﺩﺭ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭﻯ ﺑﺮ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﻦ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻭ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺩﻭﮔﻮﻧﻪ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﻳﻜﻰ ﻣﺘﺄﺛﺮﺳﺎﺧﺘﻦ ﺷﻴﻮﺓ ﺯﻧﺪﮔﺎﻧﻰ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻨﻄﻘﻪ ،ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻏﺮﺑﻰﻫﺎ ﻭ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺣﻀﻮﺭ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎﻥ .ﺻﺮﻑﻧﻈﺮ ﺍﺯ ﺟﻬﺖﮔﻴﺮﻯﻫﺎ ﻗﺪﺭ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﻦ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻓﻌﺎﻝ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ. ﻣﻬﻢﺗﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ
ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻃﻠﻴﻌﺔ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ،ﻳﻌﻨﻰ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺟﺪﻳﺪ ﺣﻴﺎﺕ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ؛ ﺑﻪﻃﻮﺭﻯ ﻛﻪ ﻋﻼﺋﻢ ﻭ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻣﻰﺑﻴﻨﻴﻢ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺣﻀﻮﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ،ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺳﻴﺮ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺍﻳﻦ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﺧﻮﺩ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻛﻨﺪ .ﺧﻴﺰﺵﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ، ﻓﺎﻗﺪ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯ ﺍﻧﺴﺠﺎﻡ ﺑﺨﺶ ﻛﻤﺘﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖﻫﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻓﻘﺪﺍﻥ ﻋﻨﺼﺮ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻭ ﺿﻌﻒ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯ ﺍﻧﺴﺠﺎﻡ ﺑﺨﺶ، ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﭼﻪ ﭼﻴﺰﻯ ﺭﺍ ﻧﻤﻰﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ؛ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﭼﻪ ﭼﻴﺰﻯ ﺑﺎﻳﺪ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺁﻥ ﺷﻮﺩ ،ﻭﺣﺪﺕ ﻧﻈﺮ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ. ﻧﺘﻴﺠﻪ »ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ« ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺯﻧﺪﻩﺷﺪﻥ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺩﺭ ﭘﺮﺗﻮ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺻﻴﻞ ﺍﺳﺖ. ﺑﺴﺘﺮﻫﺎﻱ ﺗﺄﺛﻴﺮﭘﺬﻳﺮﻱ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻋﺒﺎﺭﺕﺍﻧﺪ ﺍﺯ.1 : ﺍﻳﺪﻩ ﻭﺍﺣﺪ .2 ،ﺩﺷﻤﻦ ﻳﻜﺴﺎﻥ .3 ،ﺁﺭﻣﺎﻥ ﻣﺸﺘﺮﻙ .4 ،ﻭﺣﺪﺕﮔﺮﺍﻳﻲ ﻭ .5ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺪﺍﺭﻱ ﻭﺟﻮﻩ ﺍﺧﺘﻼﻑ :ﺍﻟﻒ( ﺗﺸﻴﻊ ﺍﻣﺎﻣﻴﻪ :ﺏ( ﻋﺮﺏ ﻭ ﻓﺎﺭﺱ ،ﺝ( ﺻﺪﻭﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺻﻠﻰﺗﺮﻳﻦ ﻣﺸﻜﻠﻰ ﻛﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰﻫﺎ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺩﺭﺳﺖ ﻫﻢ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ، ﺍﻟﮕﻮ ﺑﻮﺩﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ. ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺩﻭ ﺟﻬﺖ ﺩﺍﺷﺖ؛ ﻳﻚ ﺟﻬﺖ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﺩﺍﺧﻠﻰ ...ﺟﻬﺖ ﺩﻳﮕﺮ ﻭﺟﻬﺔ ﺳﺨﻦ ﻭ ﭘﻴﺎﻡ ﻧﻮ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﻧﻴﺎ ﻭ ﺑﺸﺮﻳﺖ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ،ﺳﻪ ﻋﺎﻣﻞ ﻧﻘﺶ ﻋﻠﺖ ﻭ ﻣﺤﺮﻙ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ؛ ﺗﺮﻭﻳﺞ ﺍﺧﻼﻕ ﺍﺳﻼﻣﻰ )ﻧﻈﺮﻯ ﻭ ﻋﻤﻠﻰ( ﺗﻮﺳﻂ ﻋﺎﻟﻢ ﺭﺑﺎﻧﻰ ،ﺑﻴﺎﻥ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺗﻌﺎﺭﺽ ﻭ ﺑﺮﺗﺮﻯ ﺁﻥ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺎﻭﺭﻫﺎﻯ ﺭﺍﻳﺞ ﻏﻴﺮﺩﻳﻨﻰ ﻏﺮﺑﻰ ﻭ ﺷﺮﻗﻰ ،ﺑﻴﺎﻥ ﺍﺣﻜﺎﻡ ﺷﺮﻋﻰ ﺗﻮﺳﻂ ﻓﻘﻬﺎﻯ ﻋﺎﻣﻞ ﻭ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻭ ﺍﺛﺒﺎﺕ ﻣﻐﺎﻳﺮﺕ ﻭﺿﻊ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺑﺎ ﺁﻥ ﺍﺣﻜﺎﻡ ﭘﺎﺳﺦ ﺟﻬﺎﻥ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻧﻰ ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺻﺪﻭﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺳﻪﮔﻮﻧﻪ ﺍﺳﺖ؛ ﺍﻟﻒ( ﭘﺬﻳﺮﺵ ﭘﻴﺎﻡ ﺍﻧﻘﻼﺏ ،ﺏ( ﺳﻜﻮﺕ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺍﻧﻘﻼﺏ )ﺑﻰﺗﻔﺎﻭﺗﻰ( ،ﺝ( ﺗﻬﺎﺟﻢ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﻏﻴﺮﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺳﻪ ﺩﻫﻪ ﺍﺯ ﺣﻴﺎﺕ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﺟﻮﻻﻥ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﺭﺳﺎﻧﻪ ،ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺭﺳﺎﻧﻪﺍﻱ ﺟﺎﻣﻊ ،ﻓﺮﺍﮔﻴﺮ ﻭ ﻋﻤﻴﻖ ،ﺣﺎﻣﻞ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻱ ﺍﻟﻬﻲ ﻭ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺸﺮﻳﺖ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺗﺄﺛﻴﺮﭘﺬﻳﺮﻱ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺯ ﺩﻭ ﺟﻬﺖ؛ .1ﺑﺎﺯﺗﺎﺏ ﺳﻴﺎﺳﻲ .2 ،ﺗﺄﺛﻴﺮﺍﺕ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﻋﺒﺎﺭﺕﺍﻧﺪ ﺍﺯ .1 :ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺑﻪ ﺟﻬﺎﺩ ﻭ
93
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
94
ﺷﻬﺎﺩﺕ .2ﻣﺮﺩﻣﻲ ﺑﻮﺩﻥ .3ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ .4ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ،ﻣﺴﺠﺪ .5ﺣﺠﺎﺏ .6 ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﺑﻪ ﺳﺒﻚ ﺍﻳﺮﺍﻥ .7ﺷﻌﺎﺭ ﻧﻮﻳﺴﻲ ﻭ... ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﻤﺎﺩ ،ﺳﻤﺒﻞ ﻭ ﺍﻟﮕﻮﻱ ﺑﺰﺭگ ﺣﻘﻴﻘﺖﻳﺎﺑﻲ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﻛﻨﻮﻧﻲ ﺍﺳﺖ» .ﺻﺪﻭﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ« ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺻﺪﻭﺭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻱ ﺍﻟﻬﻲ ،ﺍﻧﮕﻴﺰﻩﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﺍﺭﺍﺩﻩﻫﺎﻱ ﺷﮕﻔﺖﺍﻧﮕﻴﺰ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺗﺒﻠﻮﺭ ﻳﺎﻓﺖ .ﺻﺪﻭﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺯ ﻣﻨﻈﺮ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( ﻣﺒﺪﻉ ﺁﻥ ﺍﻳﺪﻩ ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ﺑﻮﺩ» :ﻣﺎ ﺍﻧﻘﻼﺑﻤﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﺟﻬﺎﻧﻴﺎﻥ ﺻﺎﺩﺭ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ« ﭼﻴﺰﻱ ﺟﺰ ﺻﺪﻭﺭ ﭘﻴﺎﻡ ﺗﺎﺯﻩ ﻭ ﺍﺑﻼﻍ ﺭﺳﺎﻟﺖ ﻭﻳﮋﻩ ﻭ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮﺩ ﺍﻧﻘﻼﺏ ،ﻧﺒﻮﺩ؛ ﭼﻨﺎﻥ ﻛﻪ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻬﻢ ،ﺩﺭ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﺑﻴﺎﻥ ﺩﺭﺳﺖ ﺁﻥ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ» :ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺳﻼﻣﻰ، ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺑﻜﺮ ﻭ ﺗﺎﺯﻩﺍﻯ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎ ﺩﺍﺭﺩ؛ ﻣﻔﺎﻫﻴﻤﻰ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺍﮔﺮﭼﻪ ﻣﺸﺘﺮﻛﺎﺗﻰ ﺑﺎ ﺩﻧﻴﺎ ﺩﺍﺭﺩ؛ ﺍﻣﺎ ﺍﺧﺘﺼﺎﺻﺎﺗﻰ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺷﺒﻴﻪ ﺧﻮﺩﺵ ﺩﺭ ﻣﻜﺎﺗﺐ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﻭ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎﻯ ﻓﻜﺮﻯ ﻭ ﻧﺤﻠﻪﻫﺎﻯ ﻓﻜﺮﻯ ﺩﻧﻴﺎ ﺟﺪﺍ ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﺑﺎﻳﺪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﻴﺎﻭﺭﻳﻢ ﻭ ﭘﺎﻳﺶ ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺴﺘﻴﻢ ﻭ ﺑﻴﺎﻥ ﻛﻨﻴﻢ«. ﺍﻣﺮﻭﺯ ﮔﻴﺮﻧﺪﮔﺎﻥ ﺍﻣﻮﺍﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﻭ ﺍﻟﮕﻮﺑﺮﺩﺍﺭﻱ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﺩﻳﮕﺮ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺑﻪ ﻧﻬﻀﺖ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ -ﻛﻪ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﺎ ﺍﻟﻄﺎﻑ ﺧﻔﻴﻪ ﺳﺮﺍﻥ ﻋﺮﺏ، ﺗﻮﻓﻴﻘﻲ ﺟﺰ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﻭ ﭘﺲﺭﻭﻱ ﺍﺯ ﺍﺻﻮﻝ ﻧﺪﺍﺷﺖ! -ﻭ ﺟﻨﺒﺶ ﺣﺰﺏ ﺍﷲ ﻟﺒﻨﺎﻥ -ﻛﻪ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺧﻮﺩ ﻣﻮﻟﻮﺩ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺳﺖ -ﻧﻴﺴﺖ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺧﻴﺰﺵ ﻓﺮﺍﮔﻴﺮ ﺳﺘﻢﻛﺸﻴﺪﮔﺎﻥ ﺟﻬﺎﻥ ،ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺳﺎﻝ ﺍﺧﻴﺮ ،ﺭﻳﺸﻪ ﺩﺭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻭ ﻧﻬﻀﺖ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( ﺩﺍﺭﺩ. ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺗﻼﺷﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺯﻧﺪﻩﻛﺮﺩﻥ ﺧﺪﺍ ﺩﺭ ﻣﺤﻮﺭ ﺣﻴﺎﺕ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺭﻭﺷﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻓﺮﺍﺗﺮ ﺍﺯ ﻫﻤﺔ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﻣﻠﻲ ،ﻗﻮﻣﻲ ﻭ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺑﻮﺩ؛ ﺑﻪ ﺑﻴﺎﻥ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏﻫﺎﻳﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﻭ ﺁﺛﺎﺭﺵ ﺩﺭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﻣﺮﺯﻫﺎﻱ ﻳﻚ ﻛﺸﻮﺭ ﺧﻼﺻﻪ ﻧﻤﻲﺷﻮﺩ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻓﺮﺍﻣﻠﻲ ﺩﺍﺭﺩ؛ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺭﻭﻱ ﻣﻠﺖﻫﺎ ﺣﺴﺎﺱ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﻓﺮﺍﮔﻴﺮ ﺷﺪﻥ ﺩﺍﺭﺩ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺑﺮ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﺟﺮﺃﺕ ﻭ ﺟﺴﺎﺭﺕ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻪ ﻣﻠﺘﻲ ﺧﺎﺹ ﺗﻌﻠﻖ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﻫﺪﻑ ﺁﻥ ،ﻧﺠﺎﺕ ﻣﺤﺮﻭﻣﺎﻥ ﻭ ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﺎﻥ ﺍﺳﺖ. ﺑﻪ ﻫﺮ ﺭﻭﻱ ،ﻋﻠﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﺮ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻱ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﻩ ﻣﺸﺘﺮﻛﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ﺁﻥ ﺩﻭ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺑﺮﻣﻲﮔﺮﺩﺩ .ﺍﻳﻦ ﻭﺟﻮﻩ ،ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎ ﻭ ﺑﺴﺘﺮﻫﺎﻱ ﺍﺧﺘﻼﻓﻲ ﻓﻴﻤﺎﺑﻴﻦ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺣﺪﺍﻗﻞ ﺭﺳﺎﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﺻﻮﺭ ﻣﺨﺘﻠﻒ
ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻃﻠﻴﻌﺔ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﺘﺄﺛﺮ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ ،ﺑﺨﺸﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﺄﺛﻴﺮﭘﺬﻳﺮﻱ ﺩﺭ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭ ﺑﺮﺧﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺭ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺁﻧﻜﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﭼﺮﺍﻍ ﺭﺳﺘﮕﺎﺭﻱ ﻭ ﻧﺠﺎﺕ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺍﻓﺮﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ؛ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ،ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺍﺯ ﻧﻮﺭ ﺍﻳﻦ ﭼﺮﺍﻍ ﺑﻪ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻭ ﺳﻌﺎﺩﺕ ﻧﺎﻳﻞ ﺁﻳﻨﺪ ،ﺑﻪ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﺘﻌﺪﺩﻱ ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺁﻥ ،ﺍﺭﺍﺩﻩ ﻭ ﺗﻼﺵ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺑﺎ ﺍﻟﮕﻮﮔﻴﺮﻱ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺳﺖ. ﻣﻨﺎﺑﻊ: .1ﻗﺮﺁﻥ ﻛﺮﻳﻢ .2ﻧﻬﺞ ﺍﻟﺒﻼﻏﻪ .3ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ )ﺭﺣﻤﻪﺍﷲ( ،ﺻﺤﻴﻔﻪ ﻧﻮﺭ ،ﻭﺯﺍﺭﺕ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺍﺭﺷﺎﺩ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ1361 ، .4ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ )ﺭﺣﻤﻪﺍﷲ( ،ﻭﺻﻴﺖ ﻧﺎﻣﻪ ﺳﻴﺎﺳﻲ-ﺍﻟﻬﻲ ،ﻭﺯﺍﺭﺕ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺍﺭﺷﺎﺩ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ1368 ، .5ﺍﻧﻮﺭ ﺍﺑﻮﻃﻪ ،ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ )ﺭﺣﻤﻪﺍﷲ( ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻭ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺟﻨﺒﺶ ﺟﻬﺎﺩ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺳﺮﺣﺪﻱ ،ﻣﻬﺪﻱ .6ﺍﻧﻮﺭ ﺟﻨﺪﻱ ،ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺟﻬﺎﻥ ﻣﻌﺎﺻﺮ ،ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺣﻤﻴﺪ ﺭﺿﺎ ﺁژﻳﺮ ،ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﺁﺳﺘﺎﻥ ﻗﺪﺱ ﺭﺿﻮﻱ ،ﻣﺸﻬﺪ، 1371 .7ﭘﺎﺭﺳﺎﻧﻴﺎ ،ﺣﻤﻴﺪ ،1376 ،ﺣﺪﻳﺚ ﭘﻴﻤﺎﻧﻪ ،ﻗﻢ ،ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﻣﻌﺎﺭﻑ .8ﺟﻌﻔﺮﻳﺎﻥ ،ﺭﺳﻮﻝ ،ﻣﻘﺎﻻﺕ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ،ﺍﻟﻬﺎﺩﻱ ،ﻗﻢ1378 ، .9ﺟﻤﺸﻴﺪﻱ ،ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻴﻦ ،ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺟﻨﺒﺶ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻋﺮﺍﻕ ،ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﻘﺎﻻﺕ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﺭﻳﺸﻪﻫﺎﻱ ﺁﻥ ،ﻧﻬﺎﺩ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺩﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩﻫﺎ ،ﻗﻢ1374 ، .10ﺣﺴﻨﻲ ،ﻣﻬﺪﻱ ،ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻭ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﻢ ،ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺳﭙﺎﻩ ،ﻗﻢ1376 ، .11ﺭﺍﺑﻴﻦ ﺭﺍﻳﺖ ،ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ؛ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﻥ ﺭﺍﻩ ﺧﺪﺍ ،ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻋﻠﻲ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ،ﻗﻮﻣﺲ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ .12ﺭﻧﺠﺒﺮ ،ﻣﻘﺼﻮﺩ ،ﺣﺰﺏﺍﷲ ﻟﺒﻨﺎﻥ؛ ﺗﺼﻮﻳﺮﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﭘﮕﺎﻩ ﺣﻮﺯﻩ ،ﺵ ،121 1382/11/18 ﺷﺮﺡ ﻧﻬﺞﺍﻟﺒﻼﻏﻪ .12ﻓﻀﻞﺍﷲ ،ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻴﻦ ،ﻣﻨﻊ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺣﺠﺎﺏ ﺩﺭ ﻣﺪﺍﺭﺱ ﻭ ﺍﺩﺍﺭﺍﺕ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ،ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﺤﻤﺪ ﺟﻤﻌﻪ ﺍﻣﻴﻨﻲ ،ﭘﮕﺎﻩ ﺣﻮﺯﻩ ،ﺵ 1382/12/2 ،122 .13ﻛﺪﻳﻮﺭ ،ﺟﻤﻴﻠﻪ ،ﺭﻭﻳﺎﺭﻭﻳﻲ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ،ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ1372 ، .14ﻛﺮﻫﺮﻭﺩﻱ ،ﺣﺴﻴﻦ ،ﺍﻧﺘﻔﺎﺿﻪ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ؛ ﻣﻮﻟﻮﺩ ﺍﺻﻮﻝﮔﺮﺍﻳﻲ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﻌﺎﺻﺮ ،ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻮﻡ ﺳﻴﺎﺳﻲ، ﺳﺎﻝ ﭼﻬﺎﺭﻡ ،ﺵ ،14ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻥ 1380 .15ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ،ﻣﺤﻤﺪ ﺟﻮﺍﺩ ،ﻣﻘﻮﻻﺗﻲ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻱ ﻣﻠﻲ ،ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻭ ﻧﺸﺮ ﻛﺘﺎﺏ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ1369 ، .16ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﺎﻥ ،ﺳﻴﺪﻣﺠﺘﺒﻲ ،ﻧﺸﺮﻳﻪ ﻣﻌﺎﺭﻑ ،ﺷﻤﺎﺭﻩ 89
95
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ .17ﻣﺤﻤﺪﻱ ،ﻣﻨﻮﭼﻬﺮ ،1387 ،ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ :ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎ ﻭ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎ ،ﻗﻢ ،ﻧﺸﺮ ﻣﻌﺎﺭﻑ .18ﻣﺸﺎﻳﺦ ﻓﺮﻳﺪﻧﻲ ،ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻴﻦ ،ﺍﺳﺮﺍﺭ ﺧﻮﺩﻱ ﻭ ﺭﻣﻮﺯ ﺑﻲﺧﻮﺩﻱ ﻋﻼﻣﻪ ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺍﻗﺒﺎﻝ ﻻﻫﻮﺭﻱ، ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﺑﻨﻴﺎﺩ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ1358 ، ﻧﺸﺮﻳﺎﺕ ﻭ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪﻫﺎ .1ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ .2ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻛﻴﻬﺎﻥ .3ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﺣﻀﻮﺭ ،ﺷﻤﺎﺭﻩ ،34ﺯﻣﺴﺘﺎﻥ 1379 .4ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩ ،ﺷﻤﺎﺭﻩ ،12ﺯﻣﺴﺘﺎﻥ 1375 .5ﭘﮕﺎﻩ ﺣﻮﺯﻩ ،ﺷﻤﺎﺭﻩ 122 .6ﻧﺸﺮﻳﻪ ﻣﻌﺎﺭﻑ ،ﺷﻤﺎﺭﻩ ،89ﺩﻱ ﻭ ﺑﻬﻤﻦ ﻣﺎﻩ1390 ﻣﻘﺎﻻﺕ .1ﺷﻴﺮﻭﺩﻯ ،ﻣﺮﺗﻀﻰ» ،ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻱ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ« .2ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﺎﻥ ،ﺳﻴﺪﻣﺠﺘﺒﻲ» ،ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﺟﻬﺎﻧﻲ« .3ﺍﺣﻤﺪﻱ ،ﻋﻠﻲ »ﺩﻣﻴﺪﻥ ﺭﻭﺡ ﺍﻧﻘﻼﺏ«
96
ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺑﺮ ﻧﻘﺶﺁﻓﺮﻳﻨﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺑﺮ ﻧﻘﺶﺁﻓﺮﻳﻨﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ 1
ﻣﺤﺴﻦ ﻣﻮﺣﺪﻯ
98
ﭼﻜﻴﺪﻩ: ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﺄﺛﻴﺮﺍﺕ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﻭ ﺍﺣﻴﺎﻯ ﺑﺎﻭﺭﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﺩﺍﺷﺖ .ﺩﺭ ﻋﺼﺮﻯ ﻛﻪ ﻣﻰﺭﻓﺖ ﻋﺰﺕ ﻭ ﺷﻮﻛﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﻮﺳﻂ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﮔﺮﺍﻥ ﻭ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﭘﺎﻳﻤﺎﻝ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺍﺧﻼﻕ ﻭ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺑﻮﺗﺔ ﻓﺮﺍﻣﻮﺷﻰ ﺳﭙﺮﺩﻩ ﺷﻮﺩ ،ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( ﺑﻪ ﻭﻗﻮﻉ ﭘﻴﻮﺳﺖ ،ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺗﻤﺪﻥ ﺍﺻﻴﻞ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﺭﻣﻐﺎﻥ ﺁﻭﺭﺩ ،ﺑﺎﺭﻗﺔ ﺍﻣﻴﺪﻯ ﺩﺭ ﺩﻝ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥﻫﺎ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺩﺭ ﮔﻮﺷﻪ ﻭ ﻛﻨﺎﺭ ﺩﻧﻴﺎ ﺯﻧﺪﻩ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺣﻴﺎﺕ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺯﻧﺪﻩﺷﺪﻥ ﻣﺠﺪ ﻭ ﻋﻈﻤﺖ ﺩﻳﺮﻳﻨﺔ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺷﺪ .ﺍﻳﻦ ﻧﻬﻀﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺍﻳﺠﺎﺩﻛﻨﻨﺪﺓ ﻓﻀﺎﻯ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰﺍﻯ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺧﺮﺩﻩﮔﻔﺘﻤﺎﻥﻫﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﺭﻭﻥ ﺧﻮﺩ ﺣﻞ ﺳﺎﺯﺩ ﻭ ﺿﻤﻦ ﻣﻔﻬﻮﻡﺳﺎﺯﻯ ﻭ ﺑﺎﺯﺳﺎﺯﻯ ﻓﻜﺮﻯ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﺍﻯ ،ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻧﻮﻳﻨﻰ ﺭﺍ ﺭﻗﻢ ﺯﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻣﺮﺩﻡﺳﺎﻻﺭﻯ ﺩﻳﻨﻰ ،ﺍﺣﻴﺎﻯ ﺗﻔﻜﺮ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺟﻬﺎﻥﮔﺮﺍﻳﻰ ﺗﻤﺪﻥ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﻣﺤﻮﺭﻳﺖ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ،ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭﺳﺘﻴﺰﻯ ﻭ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝﺧﻮﺍﻫﻰ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﺑﻮﺩ .ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎﻋﺚ ﺩﮔﺮﮔﻮﻧﻰ ﻋﻈﻴﻤﻰ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ،ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺷﺪ ﻭ ﺗﺄﺛﻴﺮﻯ ﺷﮕﺮﻑ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻧﮕﺮﺷﻰ ﻛﻮﺗﺎﻩ ﺑﺮ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﺔ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺟﻮﺍﻧﻰ ،ﻭﻳﮋﮔﻰﻫﺎﻯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮ ﺑﻴﺪﺍﺭﺳﺎﺯﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺟﻬﺎﻥ ،ﺗﺄﺛﻴﺮﺍﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ-ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎ ﻋﻨﺎﻭﻳﻦ ﺯﻳﺮ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ: ﺗﺮﻭﻳﺞ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺮﺩﻡﺳﺎﻻﺭﻯ ﺩﻳﻨﻰ ،ﺗﺮﻭﻳﺞ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝﺧﻮﺍﻫﻰ ﻭ . 1ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻰ ﺍﺭﺷﺪ ﻋﻠﻮﻡ ﺗﺮﺑﻴﺘﻰ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻬﺸﺘﻰ ،ﻣﺪﺭﺱ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻣﻌﻠﻢ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ
ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ... ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭﺳﺘﻴﺰﻯ ،ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﺻﻼﺡ ﻃﻠﺒﻰ ﺩﺭ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻓﻜﺮﻯ ،ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﺍﻯ ،ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻭ ﺗﺒﺎﺩﻝ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ،ﺑﺎﺯﺧﻴﺰﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪﻫﺎﻯ ﺣﻴﺎﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﺍﻋﺘﻼﻯ ﻓﺮﻫﻨﮓﺳﺎﺯﻯ ﺩﺭﺑﺎﺭﺓ ﻭﺣﺪﺕ ﺗﻤﺪﻧﻰ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ،ﺍﺣﻴﺎﻯ ﻧﻘﺶ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻯ ﺁﺯﺍﺩﻱﺑﺨﺶ ،ﮔﻔﺘﻤﺎﻥﺳﺎﺯﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ-ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ،ﺍﺣﻴﺎﻯ ﻫﻮﻳﺖ ﺩﻳﻨﻰ ،ﻃﺮﺡ ﺍﻧﺪﻳﺸﺔ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﺁﺭﻣﺎﻥ ﻣﻘﺪﺱ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ،ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻭﺣﺪﺕ ﻭ ﻫﻢﺑﺴﺘﮕﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﻧﻘﺶ ﻣﺆﺛﺮ ﻃﺮﺡ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻧﻰ. ﻭﺍژﮔﺎﻥ ﻛﻠﻴﺪﻯ: ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( ،ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ، ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﻣﻘﺪﻣﻪ: ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﻬﻀﺘﻰ ﺍﻟﻬﻰ ،ﻓﺮﺍﮔﻴﺮ ﻭ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﻣﺪﺍﺭ ﻓﻄﺮﺕ ﭘﺎﻙ ﺑﺸﺮﻯ ،ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻗﺪﺭﺕ ﺩﻳﻦ ﻭ ﻣﺬﻫﺐ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻨﺼﺔ ﻇﻬﻮﺭ ﺭﺳﺎﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺩﺭ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎ ﻭ ﻫﻨﺠﺎﺭﻫﺎ ﺑﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓﺳﺎﺯﻯ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﺔ ﺩﺍﺧﻠﻰ، ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﻭ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﻣﺒﺎﺩﺭﺕ ﻛﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﻧﻬﻀﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺍﻳﺠﺎﺩﻛﻨﻨﺪﺓ ﻓﻀﺎﻯ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰﺍﻯ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺧﺮﺩﻩﮔﻔﺘﻤﺎﻥﻫﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﺭﻭﻥ ﺧﻮﺩ ﺣﻞ ﺳﺎﺯﺩ ﻭ ﺿﻤﻦ ﻣﻔﻬﻮﻡﺳﺎﺯﻯ ﻭ ﺑﺎﺯﺳﺎﺯﻯ ﻓﻜﺮﻯ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﺍﻯ ،ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻧﻮﻳﻨﻰ ﺭﺍ ﺭﻗﻢ ﺯﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻣﺮﺩﻡﺳﺎﻻﺭﻯ ﺩﻳﻨﻰ ،ﺍﺣﻴﺎﻯ ﺗﻔﻜﺮ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺟﻬﺎﻥﮔﺮﺍﻳﻰ ﺗﻤﺪﻥ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﻣﺤﻮﺭﻳﺖ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ،ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭﺳﺘﻴﺰﻯ ﻭ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝﺧﻮﺍﻫﻰ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﺑﻮﺩ. ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎﻋﺚ ﺩﮔﺮﮔﻮﻧﻰ ﻋﻈﻴﻤﻰ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ، ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺷﺪ ﻭ ﺗﺄﺛﻴﺮﻯ ﺷﮕﺮﻑ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩ .ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩﻯ ﻛﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏﻫﺎﻯ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺭﻭﻯ ﺩﺍﺩﻩ ،ﻭﻟﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺭﻭﺡ ﺩﻳﻨﻰ ،ﻇﻠﻢﺳﺘﻴﺰﻯ ﻭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﻣﺤﺮﻭﻣﺎﻥ ﺟﺎﻣﻌﻪ ،ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﻗﺪﺭﺕﻫﺎﻯ ﺷﻴﻄﺎﻧﻰ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮﺩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻭ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻭ ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ ﻣﺘﻔﻜﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺑﻴﻮﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺗﺠﻠﻴﻞ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﻛﻼﻣﻰ ﻭ ﺷﻌﺮﻯ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺑﺮﻭﺯ ﻭ ﻇﻬﻮﺭ ﻳﺎﻓﺖ ﺗﺎ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﻨﺎﺧﺖ
99
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
100
ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺷﺪ. ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﻧﮕﺎﻩ ﺧﺎﺻﻰ ﺑﻪ ﺗﻤﺪﻥ ﻭ ﺟﻬﺎﻥﺑﻴﻨﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺍﺷﺖ .ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻳﺪﺍﺩ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﻭ ﻧﻮﺯﺍﻳﻰ ﺑﺎﻭﺭﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﻧﻘﺶ ﻋﻤﺪﻩﺍﻯ ﺍﻳﻔﺎ ﻛﺮﺩ .ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺗﻼﺵ ﺯﻭﺭﻣﻨﺪﺍﻥ ﺟﻬﺎﻥ ،ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﻏﺮﺏ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﻛﻪ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﭼﻬﺮﻩﺍﻯ ﺿﺪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﻣﺘﺠﺎﻭﺯ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻛﻨﻨﺪ ،ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻓﺮﺯﺍﻧﺔ ﺁﻥ ﺑﺮ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺑﻜﺮ ﻭ ﺗﺎﺯﻩﺍﻯ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺭﻭﺡ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻮﺝ ﻣﻰﺯﻧﺪ ،ﺗﻜﻴﻪ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﺮ ﻣﺸﺘﺮﻛﺎﺕ ﺁﻥ ﺑﺎ ﺩﻧﻴﺎ ﻭ ﺍﺧﺘﺼﺎﺻﺎﺕ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮﺩ ﺁﻥ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻜﺎﺗﺐ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﻭ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎﻯ ﻓﻜﺮﻯ ﻭ ﻧﺤﻠﻪﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺩﻧﻴﺎ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻧﻴﺴﺖ ،ﺍﺻﺮﺍﺭ ﻣﻰﻭﺭﺯﻧﺪ؛ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻪ ﭘﻮﻳﺎﻳﻰ ،ﺑﺮﺟﺴﺘﻪﻛﺮﺩﻥ، ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ،ﺑﻴﺎﻥﻛﺮﺩﻥ ﻭ ﺗﺮﻭﻳﺞ ﺁﻥ ﺍﺧﺘﺼﺎﺻﺎﺕ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﭘﺮﺍﻧﺮژﻯﺗﺮﻳﻦ ﻭ ﺑﺎﺍﺭﺯﺵﺗﺮﻳﻦ ﻗﺸﺮ ﺍﺯ ﺍﻗـﺸـﺎﺭ ﺟـﺎﻣﻌﻪ ،ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﺔ ﺁﻳﻨﺪﻩﺳﺎﺯﺍﻥ ﺟﺎﻣﻌﻪ ،ﺍﺻﻠﻰﺗﺮﻳﻦ ﺳﺮﻣﺎﻳﺔ ﻫﺮ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ .ﻓـﺮﺍﻳـﻨـﺪ ﺗـﻐﻴﻴﺮ ﺩﺭ ﻧﮕﺮﺵ ﻭ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺑﺰﺭﮔﺴﺎﻻﻥ ﺭﺍﺣﺖﺗﺮ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻰﭘﺬﻳﺮﺩ؛ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺣﺴﺎﺳﻰ ﻧﮕﺮﺵ ﻭ ﺑﻴﻨﺶ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻭ ﭘﺪﻳﺪﻩﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻬﻢ ﻭ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﺑﻪﺳﺮﻋﺖ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺍﺳﺖ .ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎ ﻭ ﻋﻄﺶﻫﺎﻱ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﻱ ﻭ ﻧﻈﺮﻱ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻋﺼﺮ ﻭ ﻧﺴﻞ ﺣﺎﺿﺮ ﻭ ﺍﺭﺍﺋﺔ ﭘﺎﺳﺨﻲ ﺩﺭﺧﻮﺭ ﻭ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎ ،ﻇﺮﺍﻓﺖﻫﺎ ﻭ ﻣﻠﺰﻭﻣﺎﺕ ﺧﺎﺹ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﻲﻃﻠﺒﺪ ﻭ ﻫﺮ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺁﺷﻨﺎ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻰ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻗﺮﺁﻥ ﻭ ﺍﻫﻞ ﺑﻴﺖ )ﻉ( ،ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﺍﻳﻦ ﮔﻨﺠﻴﻨﻪﻫﺎﻱ ﺟﺎﻭﻳﺪﺍﻥ ﻭ ﺫﺧﺎﻳﺮ ﻻﻳﺰﺍﻝ ﺍﻟﻬﻲ ﻧﻪﻓﻘﻂ ﺗﻮﺍﻥ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻲ ﺑﻪ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎ ﻭ ﺣﻞ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﻧﺪ ،ﺑﻠﻜﻪ ﻳﮕﺎﻧﻪ ﺭﺍﻩ ﻣﻤﻜﻦ ﻭ ﺻﻮﺍﺏ ﺩﺭ ﺭﻓﻊ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎ ﻭ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﻭ ﺣﻞ ﺷﺒﻬﺎﺕ ،ﺩﺭ ﺗﻤﺴﻚ ﺑﻪ ﻗﺮﺁﻥ ﻭ ﻋﺘﺮﺕ ﻭ ﻓﻘﻪ ﺍﻫﻞ ﺑﻴﺖ )ﻉ( ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻢ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺧﻴﺮ ﻭ ﺁﺛﺎﺭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﺯ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻣﻬﻢ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﺎﺭ ﺍﺳﺖ. ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ: ﺑﺎ ﻭﻗﻮﻉ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺷﻜﻮﻫﻤﻨﺪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺩﺍﻧﺸﻤﻨﺪﺍﻥ ﻭ ﭘﮋﻭﻫﺸﮕﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏﻫﺎﻯ ﺑﻨﻴﺎﺩﻳﻦ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻧﻮﻋﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻛﺘﺎﺏﻫﺎ ﻭ ﻧﻈﺮﻳﺎﺕ ﺗﺤﻮﻝ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺯ ﺁﻥ »ﻛﺎﻟﺒﺪ ﺷﻜﺎﻓﻰ« ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﻳﺎﺩ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏﻫﺎ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺭﺯﺷﻰ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﺥ ﻣﻰﺩﻫﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ
ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ...
ﻧﺎﺭﺿﺎﻳﺘﻰ ﻓﺮﺍﮔﻴﺮ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺁﺣﺎﺩ ﻣﺮﺩﻡ ،ﺭﻭﻳﮕﺮﺩﺍﻧﻰ ﺍﺯ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﭘﺪﻳﺪ ﻣﻰﺁﻳﺪ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ ،ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻃﺮﺣﻰ ﻧﻮ ﺩﺭ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻭ ﺍﻟﮕﻮﻳﻰ ﺟﺪﻳﺪ ﺍﺯ ﺗﻮﺳﻌﺔ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﺭ ﻫﻤﺔ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺁﻥ ﺑﺎ ﻭﻳﮋﮔﻰﻫﺎﻯ ﻣﻠﻰ ﻭ ﻓﺮﺍﻣﻠﻰ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻰﺷﻮﺩ. ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ -ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺭﻳﺸﻪﺍﻯ ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻛﺸﻮﺭ ﺷﺪ ﻭ ﺑﺎﺯﺗﺎﺏ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩﺍﻯ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﻠﻞ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻭ ﺳﺘﻤﺪﻳﺪﻩ ﺩﺍﺷﺖ- ﻧﻪﻓﻘﻂ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻠﻄﻪ ﻭ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻯ ﻳﻚ ﻃﺮﻓﺔ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎﻯ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻛﺸﻴﺪ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﻧﻈﺮﻯ ﺗﺌﻮﺭﻯﻫﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻧﻴﺰ ﻛﻪ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩﻫﺎﻯ ﻣﺘﻌﺎﺭﻑ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻧﻴﻤﺔ ﺩﻭﻡ ﻗﺮﻥ ﺑﻴﺴﺘﻢ ﺑﻮﺩ ،ﺁﺛﺎﺭﻯ ﻋﻤﻴﻖ ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﮔﺬﺍﺷﺖ .ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﻘﻄﺔ ﻋﻄﻔﻰ ﺑﻮﺩ ،ﺩﺭ ﺭﻭﻧﺪ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﻗﺮﻥ ﻧﻮﺯﺩﻫﻢ ﻣﻴﻼﺩﻯ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﻠﻞ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻭﻳﮋﮔﻰ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻧﺪ ﺩﺭ ﺍﺣﻴﺎﻯ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ،ﻧﻔﻰ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻭ ﺳﻠﻄﺔ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻮﺩ. ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺑﺰﺭگﺗﺮﻳﻦ ،ﻋﻤﻴﻖﺗﺮﻳﻦ ﻭ ﻭﺳﻴﻊﺗﺮﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰﺍﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺁﺛﺎﺭ ﺁﻥ ﺗﺎ ﺣﺪﻯ ﺑﺎ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺟﺎﻭﻳﺪ ﻛﺮﺑﻼ ﻗﻴﺎﺱﭘﺬﻳﺮ ﺍﺳﺖ. ﺍﮔﺮﭼﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﺮﺁﻳﻨﺪ ﻭ ﺛﻤﺮﺓ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﻣﻰﺭﻭﺩ ،ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻛﺒﻴﺮ ،ﺁﺛﺎﺭ ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ ﺭﺍ ﭘﺪﻳﺪ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﭘﻴﺪﺍﻳﻰ ،ﺗﺤﺮﻙ ﺑﻴﺸﺘﺮ ،ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻫﺪﻑﻫﺎ ،ﺗﻌﻮﻳﺾ ﺭﻭﺵﻫﺎ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻰ ﻧﻬﻀﺖﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﻳﺪ ﺩﺭ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﺆﺍﻝ ﻛﻪ ﭼﺮﺍ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺮ ﻧﻬﻀﺖﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ،ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺑﻴﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻧﻬﻀﺖﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ .ﺍﻳﻦ ﻭﺟﻮﻩ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻧﻬﻀﺖﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎ ﻋﺒﺎﺭﺕﺍﻧﺪ ﺍﺯ: .1ﻋﻘﻴﺪﻩ ﻣﺸﺘﺮﻙ :ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻫﺮ ﺟﻨﺒﺶ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﻭﺣﺪﺍﻧﻴﺖ ﺧﺪﺍ )ﺍﺻﻞ ﺗﻮﺣﻴﺪ( ﻭ ﺷﻌﺎﺭ »ﻻ ﺍﻟﻪ ﺍﻻ ﺍﷲ« ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺑﻪ ﺭﺳﺎﻟﺖ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺍﻛﺮﻡ )ﺹ( )ﺍﺷﻬﺪ ﺍﻥ ﻣﺤﻤﺪﺍً ﺭﺳﻮﻝ ﺍﷲ( ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ» ،ﻛﻌﺒﻪ« ﺭﺍ ﻗﺒﻠﺔ ﺁﻣﺎﻝ ﻭ ﺁﺭﺯﻭﻫﺎﻯ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﺑﺮﺍﺑﺮﻯ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺩﺍﺭﺩ. .2ﺩﺷﻤﻦ ﻣﺸﺘﺮﻙ :ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻧﻬﻀﺖﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺩﺷﻤﻦ
101
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
102
ﻣﺸﺘﺮﻙﺍﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﺩﺷﻤﻦ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﻛﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﺳﺮﻛﺮﺩﮔﻰ ﺷﻴﻄﺎﻥ ﺑﺰﺭگ )ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ( ﻭ ﺭژﻳﻢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﺍﺳﺖ ،ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻛﻔﺎﺭ ﻗﺮﻳﺶ ،ﻣﻐﻮﻻﻥ ﻭﺣﺸﻰ، ﺻﻠﻴﺒﻴﻮﻥ ﻣﺴﻴﺤﻰ ،ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﮔﺮﺍﻥ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻰ ﻭ ﺻﺮﺏﻫﺎﻯ ﻧﮋﺍﺩﭘﺮﺳﺖ ،ﻛﻴﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﺎ ﻃﺮﺡ ﺷﻌﺎﺭ »ﻧﻪ ﺷﺮﻗﻰ ﻭ ﻧﻪ ﻏﺮﺑﻰ«َ ،ﻋﻠَﻢ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻋﻠﻴﻪ ﺩﺷﻤﻦ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﻭﺵ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ. .3ﻫﺪﻑ ﻣﺸﺘﺮﻙ :ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻧﻬﻀﺖﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺑﺮﭼﻴﺪﻩﺷﺪﻥ ﻇﻠﻢ ﻭ ﻓﺴﺎﺩ ،ﺍﺟﺮﺍﻯ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺍﺳﻼﻡ ،ﺍﺳﺘﻘﺮﺍﺭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ،ﺑﻪ ﺍﻫﺘﺰﺍﺯ ﺩﺭﺁﻣﺪﻥ ﭘﺮﭼﻢ ﻻﺍﻟﻪ ﺍﻻ ﺍﷲ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﻧﻔﻰ ﻗﺪﺭﺕﻫﺎ، ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ ﻗﺪﺭﺕ ﻻﻳﺰﺍﻝ ﺍﻟﻬﻰ ﻭ ﺗﻮﺩﻩﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﻫﺴﺘﻨﺪ؛ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺮﺧﻰ ﻧﻬﻀﺖﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻓﻘﻂ ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭ ﻋﻤﻞ ﺑﻪ ﺍﺣﻜﺎﻡ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﻭ ﺑﺮﺧﻰ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﭘﻰ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻳﻚ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺑﺪﻭﻥ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﺷﻜﻞ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ،ﻧﻬﻀﺖﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺘﻤﺮﺍﺭ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺣﻴﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﺪﻳﻮﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰﺍﻧﺪ؛ ﺯﻳﺮﺍ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺣﻴﺎﺗﻰ ﺗﺎﺯﻩ ﺑﺨﺸﻴﺪ ،ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ُﻋﺰﻟﺖ ﻭ ﺣﻘﺎﺭﺕ ﻧﺠﺎﺕ ﺩﺍﺩ ،ﺑﺮ ﻧﺎﺗﻮﺍﻧﻰ ﻣﺎﺭﻛﺴﻴﺴﻢ ،ﻟﻴﺒﺮﺍﻟﻴﺴﻢ ﻭ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻭ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ُﻣﻬﺮ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺯﺩ ﻭ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﻳﮕﺎﻧﻪ ﺭﺍﻩ ﺣﻞ ﺑﺮﺍﻯ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﻃﺮﺡ ﻛﺮﺩ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻣﻮﺟﻮﺩﻳﺖ ﻭ ﻫﺴﺘﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻧﻬﻀﺖﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺑﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎﻯ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ) .ﺣﻠﺒﻰ ،1384 ،ﺻﺺ (69-70 ﺗﻜﻴﻪ ﻭ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺁﻥ ﺑﺮ ﻟﺰﻭﻡ ﻭﺣﺪﺕ ﻫﻤﺔ ﻗﺸﺮﻫﺎ ﻭ ﻫﻤﺔ ﻣﺬﻫﺐﻫﺎ ﺩﺭ ﻧﻴﻞ ﺑﻪ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﺔ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻭ ﺧﺎﺭﺟﻰ ،ﺯﻣﻴﻨﺔ ﺩﻳﮕﺮ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﻧﻬﻀﺖﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ؛ ﺯﻳﺮﺍ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺗﺄﺳﻰ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﺎﺏ ﻣﺤﻤﺪﻯ ﻫﻴﭻ ﺗﻔﺎﻭﺗﻰ ﺑﻴﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺳﻴﺎﻩ ﻭ ﺳﻔﻴﺪ، ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻰ ﻭ ﻏﻴﺮ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻰ ﻗﺎﺋﻞ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﺑﺮ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎﻯ ﺍﺧﺘﻼﻑﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺰ ﺑﻴﻦ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﭘﺎﻯ ﻧﻤﻰﻓﺸﺎﺭﺩ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺩﺍﺭﺍﻟﺘﻘﺮﻳﺐ ﻣﺬﺍﻫﺐ ،ﺑﺮﭘﺎﻳﻰ ﺭﻭﺯ ﻗﺪﺱ ﻭ ﺻﺪﻭﺭ ﻓﺘﻮﺍﻯ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﺳﻠﻤﺎﻥ ﺭﺷﺪﻯ ﻭ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻯ ﻫﻔﺘﺔ ﻭﺣﺪﺕ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﮔﺎﻡ ﺑﺮﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ؛ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﻃﻴﻒ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩﺍﻯ ﺍﺯ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﻏﻴﺮﺷﻴﻌﻰ ﻭ ﺣﺘﻰ ﻧﻬﻀﺖﻫﺎﻯ ﺁﺯﺍﺩﻱﺑﺨﺶ ﻏﻴﺮ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺍﻟﮕﻮ ﻭ ﺍﺳﻮﺓ ﺧﻮﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩﺍﻧﺪ. ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺣﻴﺎﺕ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﺖ .ﺣﻀﺮﺕ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ ،ﻣﻘﺎﻡ ﻋﻈﻤﺎﻯ ﻭﻻﻳﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭﻩ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﺪ:
ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ...
»ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﮔﺬﺷﺖ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ 150ﺳﺎﻝ ﺍﺯ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻯ ﻣﺪﺭﻥ ﻭ ﻫﻤﻪﺟﺎﻧﺒﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﺳﻼﻡ ،ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻭ ﻫﻮﻳﺖ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﺧﻮﺩ ﭘﻰ ﺑﺮﺩﻩﺍﻧﺪ) «.ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ، ،1387ﺝ ،1ﺹ (90 ﺍﻳﻦ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺣﻴﺎﺕ ﺁﺛﺎﺭ ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺍﺭﻣﻐﺎﻥ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ؛ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺁﺛﺎﺭ ،ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻭ ﻛﺎﻣﻞﺗﺮﻳﻦ ﺷﻴﻮﺓ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺍﺳﺖ. ﭼﻨﻴﻦ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩﻯ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻯ ﻛﻨﺎﺭ ﮔﺬﺍﺷﺘﻦ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﻏﻴﺮ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ، ﻟﻴﺒﺮﺍﻟﻴﺴﻢ ﻭ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﻢ ﻭ ﺩﻭﺭ ﺭﻳﺨﺘﻦ ﺍﻧﺪﻳﺸﺔ ﺟﺒﺮﻯﺑﻮﺩﻥ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭼﻨﮕﺎﻝ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻭ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻧﺎﺗﻮﺍﻥ ﺑﻮﺩﻧﺪ؛ ﻣﺜ ً ﻼ ﺑﻪ ﻋﻘﻴﺪﺓ ﻧﺠﺎﺕ ﻣﻠﻞ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ِ »ﺷﻴﺦ ﻋﺒﺪﺍﷲ ﺷﺎﻣﻰ« ،ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﻣﺒﺎﺭﺯ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻰ» :ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﻣﺮﺩﻡ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺩﺭﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﺯﺍﺩﻯ ،ﺑﻪ ﻗﺮﺁﻥ ﻭ ﺗﻔﻨﮓ ﻧﻴﺎﺯ ﺩﺍﺭﻧﺪ«. ﺭﻭﻯﺁﻭﺭﺩﻥ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﺳﻼﻡ ،ﻓﻘﻂ ﻧﺘﻴﺠﺔ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺣﻴﺎﺕ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﻴﺴﺖ، ﺑﻠﻜﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﺔ »ﺍﺳﻼﻡ ﻳﮕﺎﻧﻪ ﺭﺍﻩ ﺣﻞ« ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﻧﻮﻳﻦ ﻭ ﺗﺎﺯﻩﺍﻯ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺑﻪ ﺍﻳﺴﺘﺎﺩﮔﻰ ،ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻭ ﭘﺎﻓﺸﺎﺭﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﻴﻞ ﺑﻪ ﺣﻘﻮﻕ ﺧﻮﻳﺶ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ؛ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﺘﻴﺰﻩﺟﻮﻳﻰ ﺻﺮﻓ ًﺎ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻯ ﺭﻭﻯﺁﻭﺭﺩﻥ ﺑﻪ ﺍﺳﻠﺤﻪ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ؛ ﭼﻮﻥ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺷﻴﻮﻩﻫﺎﻯ ﻣﺴﺎﻟﻤﺖﺁﻣﻴﺰ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﺣﺰﺏ ﺍﺳﻼﻡﮔﺮﺍﻯ ﺭﻓﺎﻩ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﻧﻴﺰ ﺩﻳﺪﻩ ﻣﻰﺷﻮﺩ. ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ ،ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺩﺭﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺍﻟﮕﻮ ﻭ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺧﻮﺍﺳﺘﺔ ﺳﻴﺎﺳﻰ ِ ﺩﺭ ﺍﺳﺎﺳﻨﺎﻣﻪ ﮔﻔﺘﺎﺭ ﻳﺎ ﻋﻤﻞ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﺷﻜﻞﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻣﻰﺷﻮﺩ. ﻋﻼﻗﺔ ﺟﻨﺒﺶﮔﺮﺍﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺳﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻋﻤﺪﻩ ﺍﺑﺮﺍﺯ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ: ﺍﻭﻝ( ﺑﺮﺧﻰ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺁﺷﻜﺎﺭ ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺍﺳﺘﻘﺮﺍﺭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﺷﺎﻥ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺳﺎﺳﻨﺎﻣﺔ )ﻣﺠﻠﺲ ﺍﻋﻼﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻋﺮﺍﻕ( ﻳﺎ ﺩﺭ ﺍﻋﻼﻣﻴﻪﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ )ﺣﺰﺏﺍﻟﺪﻋﻮﻩ( ﻭ ...ﻃﺮﺡ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ؛ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺮﺧﻰ ﻧﻬﻀﺖﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﺸﻤﻴﺮ ﻭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ( ﺩﺳﺘﻴﺎﺑﻰ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺭﺍ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻫﺪﻑ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺧﻮﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩﺍﻧﺪ. ﺩﻭﻡ( ﺑﻌﻀﻰ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﻃﺮﺡ ﻟﺰﻭﻡ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﻬﻀﺖ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺍﺭﺷﺎﺩ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺼﺮ( ،ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﮕﺎﻧﻪ ﺭﺍﻩ ﺣﻞ )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﺧﻮﺍﻥﺍﻟﻤﺴﻠﻤﻴﻦ ﻣﺼﺮ( ﺗﺮﺟﻤﺔ ﻛﺘﺎﺏ ﺣﻜﻮﻣﺖ
103
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
104
ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﻟﻴﺴﺎﺭ ﺍﻻﺳﻼﻣﻰ ﻣﺼﺮ( ﻭ ...ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺮﭘﺎﻛﺮﺩﻥ ﻳﻚ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺑﺮﺍﺯ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ. ﺳﻮﻡ( ﺑﺮﺧﻰ ﻧﻬﻀﺖﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺧﻮﻳﺶ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺍﻳﺮﺓ ﺗﻨﮓ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﺧﺎﺭﺝ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺑﺮﭘﺎﻳﻰ ﻳﻚ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺍﻣﺖ ﻭﺍﺣﺪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺍﺯ ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎﺭﺱ ﺗﺎ ﺍﻗﻴﺎﻧﻮﺱ ﺍﻃﻠﺲ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺭﺍﺑﻄﺔ ﺍﻟﺪﻋﻮﻩ ﺍﻻﺳﻼﻣﻴﻪ( ﺩﺭ ﺍﻟﺠﺰﺍﻳﺮ ﻳﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﺻﻞ ﻭﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﺍﺯ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﭘﻴﺮﻭﻯ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ .ﮔﺮﻭﻩ ﺍﺧﻴﺮ ﻧﻴﺰ ﺩﻭ ﺩﺳﺘﻪﺍﻧﺪ؛ ﺩﺳﺘﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﻋﻘﻴﺪﺗﻰ ﻭ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﻘﻠﺪ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺟﻨﺒﺶ ﺍﻣﻞ ﺩﺭ ﻟﺒﻨﺎﻥ( ﻭ ﺩﺳﺘﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﻫﻢ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﻫﻢ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺍﺯ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﭘﻴﺮﻭﻯ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ) .ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺣﺰﺏﺍﷲ ﻟﺒﻨﺎﻥ(. ﺑﺮﺧﻰ ﺻﺮﻓﺎً ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻗﻬﺮﺁﻣﻴﺰ ،ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ )ﺣﺰﺏﺍﷲ ﺣﺠﺎﺯ( ﻭ ﻛﻮﺩﺗﺎ )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺤﺮﻳﻦ( ﺩﺭﺻﺪﺩ ﻧﺎﺑﻮﺩﻛﺮﺩﻥ ﺭژﻳﻢ ﺣﺎﻛﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺩﺭ ﻧﻘﻄﺔ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻳﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻓﻌﻠﻰ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﺳﺖﺯﺩﻥ ﺑﻪ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﻣﺴﺎﻋﺪ ﻧﻤﻰﺩﺍﻧﻨﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪ ﺷﻴﻮﻩﻫﺎﻯ ﻣﺴﺎﻟﻤﺖﺁﻣﻴﺰ ﺍﺯ ﻗﺒﻴﻞ ﺷﺮﻛﺖ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﭘﻰ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻈﺎﻡ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻫﺴﺘﻨﺪ )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺣﺰﺏ ﺍﺳﻼﻡﮔﺮﺍﻯ ﺭﻓﺎﻩ(؛ ﺍﻣﺎ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻫﻢ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺭﻭﺵ ﭘﺎﻳﺒﻨﺪﻧﺪ. ﺣﺰﺏﺍﷲ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻧﻤﻮﻧﻪﺍﻯ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺼﺎﻑ ﺑﺎ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺎﺭﻭﻧﻰ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻭ ﺍﺳﺘﻘﺮﺍﺭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺩﻭ ﺭﻭﺵ ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﺟﻨﮓ ﻭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻣﺠﻠﺲ ﺭﻭﻯ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﺑﺮﺧﻰ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﻮﻟﺪ ﻭ ﻣﻮﺟﻮﺩﻳﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﺪﻳﻮﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰﺍﻧﺪ. ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎ ﺩﻭ ﺩﺳﺘﻪﺍﻧﺪ؛ ﺩﺳﺘﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺟﻨﺒﺶ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻏﻴﺮ ﻓﻌﺎﻝ ﭘﻴﺸﻴﻦ ﻣﻨﺸﻌﺐ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ) ،ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﻣﻞ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﺟﻨﺒﺶ ﺍﻣﻞ( ﻭ ﺩﺳﺘﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺟﻨﺒﺸﻰ ﻧﺒﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ،ﺑﻠﻜﻪ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻭ ﭘﺪﻳﺪﻩﺍﻯ ﺟﺪﻳﺪﻧﺪ )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﻬﻀﺖ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﻓﻘﻪ ﺟﻌﻔﺮﻯ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻥ(؛ ﺍﮔﺮﭼﻪ ﺩﺳﺘﺔ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺩﺳﺘﺔ ﻧﺨﺴﺖ ،ﻣﺪﺍﻓﻊ ﻭ ﻣﺘﺄﺛﺮ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ ،ﻫﻤﺔ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎ ﺩﺭ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ، ﭘﻴﺮﻭﻯ ﺍﺯ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺁﻥ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺍﻟﮕﻮ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩﻥ ﺁﻥ ﺍﺷﺘﺮﺍﻙ ﻧﻈﺮ ﺩﺍﺭﻧﺪ. ﺑﻌﻀﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﺯ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺣﻴﺎﺕ ﺍﺳﻼﻡ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻗﺮﻥ ﺍﺧﻴﺮ ﺍﺳﺖ ،ﺍﺯ ﺣﺎﻟﺖ ﺭﻛﻮﺩ ،ﺭﺧﻮﺕ ﻭ ﺍﻧﻔﻌﺎﻝ ﺧﺎﺭﺝ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﺑﺎ ﻧﻴﺮﻭ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺩﻫﻰ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﻭ
ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ...
ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻭ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎﻯ ﺣﺎﻛﻢ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪﺍﻧﺪ .ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎ ﺻﺮﻓﺎً ﺑﻪ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺣﺠﻢ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺭﻭﻧﺪ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﻪ ﺷﻴﻮﻩﻫﺎﻯ ﻣﺴﺎﻟﻤﺖﺁﻣﻴﺰ ﺗﻮﺟﻪ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﺑﺨﺸﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺮ ﺷﺪﺕ ﻭ ﺣﺠﻢ ﺗﻼﺵﻫﺎﻯ ﺿﺪ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﺧﻮﺩ ﺍﻓﺰﻭﺩﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ ﺭﻭﺵﻫﺎﻯ ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﺻﺪﺩ ﻧﺎﺑﻮﺩﻯ ﺭژﻳﻢﻫﺎﻯ ﺣﺎﻛﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺟﺰﻳﺮﺓ ﺍﻟﻌﺮﺏ ﺍﺯ ﮔﺮﻭﻩ ﻧﺨﺴﺖ ﻭ ﺟﺒﻬﺔ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﺍﺯ ﮔﺮﻭﻩ ﺩﻭﻡ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ. )ﺻﺪﻳﻘﻰ ،1375 ،ﺻﺺ (78-89 ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺗﺤﺮﻙ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺁﻥ ﺩﺳﺘﻪ ﺍﺯ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻯ ﺑﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﻪ ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ُﻋﻠﻘﻪﺍﻯ ﺑﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ﻫﻢ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﻮﻟﺪ ﻭ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻳﺎﻓﺘﻪﺍﻧﺪ .ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎ ﻭ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺑﺎ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻰ ﻭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﺎﻟﻰ ﺩﻭﻟﺖ ﭘﺎﺩﺷﺎﻫﻰ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﺳﻌﻮﺩﻯ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﻧﺪ؛ ﻭﻫﺎﺑﻴﺖ ﺩﺭ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻥ ،ﺳﺎﻑ ﺩﺭ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺍﺷﻐﺎﻟﻰ ،ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﭘﻴﻜﺎﺭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻋﺮﺍﻕ، ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﻣﻰﺭﻭﻧﺪ؛ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺻﻒ ﺍﺳﻼﻡ ﺳﺎﺯﺷﻜﺎﺭ )ﺍﺳﻼﻡ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ( ﺍﺯ ﺻﻒ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﺎﺏ ﻣﺤﻤﺪﻯ )ﺹ( ﻛﺎﻣ ً ﻼ ﺟﺪﺍ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻯ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻧﻮﻳﻨﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺒﺎﺭﺯﺓ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻧﻬﻀﺖﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻃﺮﺡ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ؛ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺑﻪ ﺟﻬﺎﺩ ﺍﺳﺖ .ﻧﻬﻀﺖﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺟﻬﺎﺩ ،ﺷﻬﺎﺩﺕ ﻭ ﺍﻳﺜﺎﺭ ﺟﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﺻﻮﻝ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪﺍﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺑﺎ ﺩﻳﺪﺓ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﻭ ﻓﺮﻳﻀﻪ ﺩﻳﻨﻰ ﻣﻰﻧﮕﺮﻧﺪ؛ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺷﻜﻞﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭼﻮﻥ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺷﻬﺎﺩﺕﻃﻠﺒﺎﻧﻪ )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ( ﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯﺓ ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﻭ ﺟﻨﮓ )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ( ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﻧﺪ .ﺑﺪﻳﻦ ﺳﺎﻥ ﻭﺍژﺓ ﺟﻬﺎﺩ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻛﻠﻤﺎﺗﻰ ﭼﻮﻥ ﻧﻀﺎﻝ ﻭ ﻛﻔﺎﺡ )ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻭ ﭘﻴﻜﺎﺭ( ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭﻳﺎﻓﺘﻪﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻰ ﺑﺴﻴﺞ ﺗﻮﺩﻩﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ؛ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺎﺱ ﻧﻬﻀﺖﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﺍﺗﻜﺎ ﺑﻪ ﻗﺸﺮ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪﺍﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﭘﺎﻳﮕﺎﻩ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺩﺍﺩﻩﺍﻧﺪ .ﺑﻪ ﻋﻘﻴﺪﺓ ﺩﻛﺘﺮ »ﺣﺴﻦ ﺍﻟﺘﺮﺍﺑﻰ« ،ﺭﻫﺒﺮ ﺟﺒﻬﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺳﻮﺩﺍﻥ» :ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ )ﻛﺎ ِﺭ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺗﻮﺩﻩﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻡ( ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻫﺪﻳﻪﺍﻯ ﮔﺮﺍﻧﺒﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﺠﺎﺭﺏ ﺩﻋﻮﺕ
105
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
106
ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻋﻄﺎ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ) «.ﺍﺷﺮﻑ ﺯﺍﺩﻩ ،1374 ،ﺹ (112 ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺑﻪ ﺍﻧﺪﻳﺸﺔ ﻛﺎﺭ ﻣﺮﺩﻣﻰ ،ﻧﻬﻀﺖﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﻭﺣﺪﺕ ﻃﻠﺒﻰ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻭ ﻗﻮﻣﻰ ﺳﻮﻕ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ؛ ﻣﺜ ً ﻼ ﻧﻬﻀﺖﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻭ ﺗﻔﺮﻗﻪ ﺩﻭﺭ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺗﺸﻜﻴﻼﺕ ﻗﻮﻯﺗﺮ ،ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﻭﺳﻴﻊﺗﺮ ،ﺣﻤﺎﻳﺖ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩﺗﺮ ﻭ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭﻯ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﺷﻜﻞ ﺩﻳﮕﺮ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺮ ﻧﻬﻀﺖﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺑﻪ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺟﻨﺒﺶﮔﺮﺍﻥ ُﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺑﺮ ﻣﻰﮔﺮﺩﺩ. ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻯ ﺁﺯﺍﺩﻯ ،ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ،ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﻧﻪ ﺷﺮﻗﻰ ﻭ ﻧﻪ ﻏﺮﺑﻰ ،ﻣﺮگ ﺑﺮ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ ،ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺟﻨﺒﺶﮔﺮﺍﻥ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮﺩ؛ ﻣﺜ ً ﻼ ﺷﻌﺎﺭ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻣﻌﺘﺮﺽ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻛﻮﺩﺗﺎﻯ 1359ﺵ 1980 /.ﻡ .ﺁﻥ ﻛﺸﻮﺭ ،ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ، ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻭ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻮﺩ .ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﻛﺎﺑﻞ ﺑﺮ ﻓﺮﺍﺯ ﺑﺎﻡﻫﺎﻯ ﻣﻨﺎﺯﻝ ﺧﻮﺩ ﻓﺮﻳﺎﺩ ﺍﷲﺍﻛﺒﺮ ﺳﺮ ﻣﻰﺩﺍﺩﻧﺪ ،ﺩﺭ ﭘﻼﻛﺎﺭﺩﻫﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻣﺼﺮ ﺷﻌﺎﺭ »ﻻﺷﺮﻗﻴﻪ ﻭ ﻻﻏﺮﺑﻴﻪ« ﺩﻳﺪﻩ ﻣﻰﺷﻮﺩ ،ﻣﺮﺩﻡ ﻛﺸﻤﻴﺮ ﺩﺭ ﺭﺍﻫﭙﻴﻤﺎﻳﻰ ﺩﻭﻳﺴﺖ ﻫﺰﺍﺭ ﻧﻔﺮﻯ ﺳﺎﻝ 1369ﺵ .ﺷﻌﺎﺭ ﺍﷲﺍﻛﺒﺮ ﻭ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺭﻫﺒﺮ ﺭﺍ ﻣﻰﺩﺍﺩﻧﺪ .ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻫﻤﺎﻥ ﻃﻮﺭﻯ ﻛﻪ ﺭﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺣﻀﺮﺕ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺍﻟﻌﻈﻤﻰ ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩﺍﻧﺪ» :ﻓﺮﻳﺎﺩ ﺍﷲ ﺍﻛﺒﺮ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻟﺠﺰﺍﻳﺮ ﺑﺮ ﭘﺸﺖ ﺑﺎﻡﻫﺎ ﺩﺭﺱ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺯ ﻣﻠﺖ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ«. )ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ ،1387 ،ﺝ ،2ﺹ (133 »ﺭﻭژﻩﮔﺎﺭﻭﺩﻯ« ،ﻣﺘﻔﻜﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻓﺮﺍﻧﺴﻮﻯ ﺩﺭ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﻘﺎﻻﺕ ﺧﻮﺩ ،ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺍﻳﻦﭼﻨﻴﻦ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻣﻰﻛﻨﺪ» :ﺑﻪﺭﺍﺳﺘﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( ﺁﻥ ﺭﺍ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻛﺮﺩ ﺑﻪ ﻫﻴﭻﻳﻚ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻗﺒﻞ ﺑﺮﭘﺎ ﮔﺮﺩﻳﺪﻧﺪ ،ﺷﺒﻴﻪ ﻧﻴﺴﺖ ،ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﻧﻘﻼﺏﻫﺎﻳﻰ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﺪﻑ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﺮﭘﺎ ﮔﺮﺩﻳﺪﻧﺪ .ﺍﻧﻘﻼﺏﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺭﺥ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﺧﺸﻢ ﻓﻘﺮﺍ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻏﻨﻴﺎ ﺑﻮﺩ ،ﺍﻧﻘﻼﺏﻫﺎﻯ ﻣﻠﻰ ﻫﻢ ﺧﺸﻢ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﮔﺮﺍﻥ ﻭ ﻏﺎﺻﺒﺎﻥ ﺧﺎﻟﻰ ﻛﺮﺩﻧﺪ؛ ﺍﻣﺎ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﻴﺰ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩﻫﺎ ﺑﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺗﻰ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ،ﺩﺍﺭﺍﻯ ﻣﻌﺎﻧﻰ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﻯ ﺭﺍ ﺳﺮﻧﮕﻮﻥ ﻛﺮﺩ ،ﺑﻠﻜﻪ ﻣﻬﻢﺗﺮ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺗﻤﺪﻥ ﻭ ﺟﻬﺎﻥﺑﻴﻨﻰ ﺧﺎﺻﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺩﻳﻦ ﻋﻠﻢ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ،ﻭﺍژﮔﻮﻥ ﺳﺎﺧﺖ) «.ﺍﺷﺮﻑﺯﺍﺩﻩ ،1374 ،ﺹ (67
ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ...
ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﺄﺛﻴﺮﺍﺕ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﻭ ﺍﺣﻴﺎﻯ ﺑﺎﻭﺭﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﺩﺍﺷﺖ .ﺩﺭ ﻋﺼﺮﻯ ﻛﻪ ﻣﻰﺭﻓﺖ ﻋﺰﺕ ﻭ ﺷﻮﻛﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﻮﺳﻂ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﮔﺮﺍﻥ ﻭ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﭘﺎﻳﻤﺎﻝ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺍﺧﻼﻕ ﻭ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺑﻮﺗﺔ ﻓﺮﺍﻣﻮﺷﻰ ﺳﭙﺮﺩﻩ ﺷﻮﺩ ،ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( ﺑﻪ ﻭﻗﻮﻉ ﭘﻴﻮﺳﺖ ،ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺗﻤﺪﻥ ﺍﺻﻴﻞ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﺭﻣﻐﺎﻥ ﺁﻭﺭﺩ، ﺑﺎﺭﻗﺔ ﺍﻣﻴﺪﻯ ﺩﺭ ﺩﻝ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥﻫﺎ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺩﺭ ﮔﻮﺷﻪ ﻭ ﻛﻨﺎﺭ ﺩﻧﻴﺎ ﺯﻧﺪﻩ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺣﻴﺎﺕ ﺍﺳﻼﻡ ،ﺯﻧﺪﻩﺷﺪﻥ ﻣﺠﺪ ﻭ ﻋﻈﻤﺖ ﺩﻳﺮﻳﻨﺔ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺷﺪ .ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺑﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﮔﻰﻫﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﭘﻴﺎﻡﺭﺳﺎﻧﻰ ﻭ ﺍﺑﻼﻍ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ: »ﺍﻧﻘﻼﺏ ،ﺩﻭ ﺟﻬﺖ ﺩﺍﺷﺖ؛ ﻳﻚ ﺟﻬﺖ ،ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻓﺎﺳﺪ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﺑﺪﺑﺨﺖ ﻭ ﺑﻴﭽﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ؛ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﻰﺧﻮﺍﺳﺖ ﻛﺸﻮﺭ ﻭ ﻣﻠﺖ ﺭﺍ ﻧﺠﺎﺕ ﺩﻫﺪ .ﺩﺭ ﺩﺍﻣﻦ ﺍﺳﻼﻡ ،ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ،ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ .ﺟﻬﺖ ﺩﻳﮕﺮ ،ﻭﺟﻬﺔ ﺳﺨﻦ ﻭ ﭘﻴﺎﻡ ﻧﻮ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﻧﻴﺎ ﻭ ﺑﺸﺮﻳﺖ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﭼﻴﺰﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﻧﻴﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺟﺬﺏ ﻛﺮﺩ؛ ﻭﺍﻻ ﻓﻼﻥ ﻣﺘﻔﻜﺮ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻰ ﻳﺎ ﻏﺮﺑﻰ ﻳﺎ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎﻳﻰ ﻳﺎ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻯ ﻻﺗﻴﻦ ﻛﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺳﺘﺎﻳﺶ ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﺍﻭ ﻛﻪ ﺩﺍﺧﻞ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺎ ﻧﻴﺴﺖ ﺗﺎ ﺍﺯ ﺣﻜﻮﻣﺖ ،ﭼﻴﺰﻯ ﻓﻬﻤﻴﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ .ﭘﻴﺎﻡ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻭ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﺘﺎﻳﺶ ﻭﺍﺩﺍﺭ ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﺟﻨﺒﺔ ﺩﻭﻡ ،ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻬﻢ ﺍﺳﺖ .ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮﺍﻧﻴﻢ ﺍﻳﻦ ﺭﺍ ﺑﻴﺎﻥ ﻛﻨﻴﻢ) «.ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ ،1387 ،ﺝ ،3ﺹ (79 ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺑﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺟﺪﻳﺪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﻋﺮﺿﺔ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺎﻗﺎﻥ ﻭ ﻃﺎﻟﺒﺎﻥ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻥ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ: »ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺑﻜﺮ ﻭ ﺗﺎﺯﻩﺍﻯ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎ ﺩﺍﺭﺩ، ﻣﻔﺎﻫﻴﻤﻰ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﭼﻪ ﻣﺸﺘﺮﻛﺎﺗﻰ ﺑﺎ ﺩﻧﻴﺎ ﺩﺍﺭﺩ؛ ﺍﻣﺎ ﺍﺧﺘﺼﺎﺻﺎﺗﻰ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺷﺒﻴﻪ ﺧﻮﺩﺵ ﺩﺭ ﻣﻜﺎﺗﺐ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﻭ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎﻯ ﻓﻜﺮﻯ ﻭ ﻧﺤﻠﻪﻫﺎﻯ ﻓﻜﺮﻯ ﺩﻧﻴﺎ ﺟﺪﺍ ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﺑﺎﻳﺪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭﺑﻴﺎﻭﺭﻳﻢ ﻭ ﭘﺎﻳﺶ ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺴﺘﻴﻢ ﻭ ﺑﻴﺎﻥ ﻛﻨﻴﻢ) «.ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ ،1387 ،ﺝ ،4ﺹ (143 ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺭﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻬﻢ ﺳﻴﺎﺳﻰ-ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺑﻠﻜﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻫﻤﻪﺟﺎﻧﺒﺔ ﺁﻥ ﺑﺮ ﻣﺮﺩﻡ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ:
107
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
108
»ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻭﻗﺘﻰ ﺑﻪ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﮕﺎﻩ ﻣﻰﻛﻨﻴﺪ ،ﻣﻰﺑﻴﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻫﻤﺔ ﻧﻘﺎﻁ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥﻧﺸﻴﻦ ﻋﺎﻟﻢ ﻭ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺑﺮﻛﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻣﻠﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﻠﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺑﺮﻛﺖ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﻣﺎﻡ ﺑﺰﺭﮔﻮﺍﺭ -ﻛﻪ ﺟﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺁﻭﺭﺩ ،ﺳﻴﻨﺔ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﻴﺮﻫﺎﻯ ﺩﺷﻤﻦ ﺳﭙﺮ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺻﺎﺩﻗﺎﻧﻪ ﺣﺮﻑ ﺯﺩ ﻭ ﺻﺎﺩﻗﺎﻧﻪ ﻋﻤﻞ ﻛﺮﺩ -ﭘﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﻋﻈﻴﻢ ﮔﺬﺍﺷﺖ؛ ﺩﻧﻴﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮﺍﻫﺪ ﻣﻠﻞ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺭﺍ ﺫﻟﻴﻞ ﺑﺒﻴﻨﺪ ،ﻣﻠﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺑﺮﻛﺖ ﺭﻫﺒﺮﻯِ ﺷﺠﺎﻋﺎﻧﻪ ﻭ ﻣﺨﻠﺼﺎﻧﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﺑﺰﺭﮔﻮﺍﺭ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ ،ﻋﺰﺕ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﻭﻻﻳﺖ ﺍﻣﺎﻡ )ﺭﺿﻮﺍﻥﺍﷲﻋﻠﻴﻪ( ﭘﺮﺗﻮﻯ ﺍﺯ ﭼﺸﻤﺔ ﻓﺮﻭﺯﻧﺪﺓ ﺧﻮﺭﺷﻴﺪﻯِ ﻏﺪﻳﺮ ﺑﻮﺩ؛ ﻟﺬﺍ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺁﺛﺎﺭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺑﻴﺎﻭﺭﺩ ،ﻣﻠﺖ ﺭﺍ ﺑﻴﺪﺍﺭ ﻛﻨﺪ ،ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﺎﺯﺳﺎﺯﻯ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﻭ ﻣﺎﺩﻯ ﺑﻜﻨﺪ .ﻳﻚ ﻣﻠﺖ ﻛﻬﻦ ،ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻭ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﻫﻨﮓ، ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﺑﺎﺯﻳﭽﺔ ﺩﺳﺖ ﻗﺪﺭﺕﻫﺎﻯ ﻣﺘﺠﺎﻭﺯ ﺧﺎﺭﺟﻰ؛ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩﺍﺵ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ، ﺑﺎ ﻣﻮﺟﻮﺩﻯ ﻭ ﺛﺮﻭﺗﺶ ﻫﺮ ﻛﺎﺭﻯ ﻣﻰﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﻜﻨﻨﺪ ،ﺍﻭ ﺭﺍ ﺗﺤﻘﻴﺮ ﻛﻨﻨﺪ ،ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﻨﻬﺎﻯ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺍﻳﻦ ﻣﻠﺖ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻛﻨﻨﺪ .ﺑﺰﺭگﺗﺮﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﺮ ﻭ ﺍﻫﺎﻧﺖ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﻠﺖ ،ﻫﻤﻴﻦ ﺍﺳﺖ .ﻣﻠﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭ ﺷﺪ ﻭ ﻋﺰﺕ ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭ ﻭ ﺑﺎ ﺳﺮﭘﻨﺠﺔ ﻋﺰﺕ ﻭ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻭ ﺍﺭﺍﺩﺓ ﺧﻮﺩ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩ) «.ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ ،1387 ،ﺝ،3 ﺻﺺ (143-145 ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺑﻪ ﺑﺮﻛﺖ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻧﮕﻴﺰﺓ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻧﻔﺮﺕ ﺍﺯ ﺗﺴﻠﻂ ﺍﺳﺘﺜﻤﺎﺭﮔﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﮔﺮﺍﻥ ﻭ ﻇﺎﻟﻤﺎﻥ ،ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺮﺩﻡ ،ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ،ﻧﻮﺟﻮﺍﻧﺎﻥ، ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﻭ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﺍﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﻣﻮﺝ ﻣﻰﺯﻧﺪ .ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ: »ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺷﺮﻕ ﻭ ﻏﺮﺏ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﺮﻭﻳﺪ ﭼﻪ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ،ﭼﻪ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ،ﭼﻪ ﺩﺭ ﺷﻤﺎﻝ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ﻭ ﭼﻪ ﺩﺭﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺷﺮﻕ ﺁﺳﻴﺎ ،ﺩﺭ ﻣﻨﺎﻃﻘﻰ ﻛﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺩﺍﺩﻩﺍﻧﺪ -ﺧﻮﺍﻫﻴﺪ ﺩﻳﺪ ﺍﻧﮕﻴﺰﺓ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻧﻔﺮﺕ ﺍﺯ ﺗﺴﻠﻂ ﺍﺳﺘﺜﻤﺎﺭﮔﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﮔﺮﺍﻥ ﻭ ﻇﺎﻟﻤﺎﻥ ،ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺮﺩﻡ ،ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ،ﻧﻮﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ،ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﻭ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﺍﻥ ﻣﻮﺝ ﻣﻰﺯﻧﺪ .ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﻳﻦ ﺧﺒﺮﻫﺎ ﻧﺒﻮﺩ .ﺍﺻﻮﻝ ﺍﻣﺎﻡ ﭼﻪ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺑﺰﺭگ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩ؟ ﻣﺤﻮﺭ ﻫﻤﻪ ﺍﺻﻮﻝ ﻭ ﻗﻮﺍﻋﺪ ﻛﺎﺭ ﺍﻣﺎﻡ ﺑﺰﺭﮔﻮﺍﺭ ﻣﺎ ﺩﺭ ﺩﻭ ﭼﻴﺰ ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻰﺷﺪ؛ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ .ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺍﻣﺎﻡ ﺑﺰﺭﮔﻮﺍﺭ ﻣﺎ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﮔﺮﻓﺖ .ﺍﺳﻼﻡ
ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ...
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺭﻭﻯ ﺣﻖ ﻣﻠﺖﻫﺎ ،ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺭﺃﻯ ﻣﻠﺖﻫﺎ ﻭ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺟﻬﺎﺩ ﻭ ﺣﻀﻮﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻰﻛﻨﺪ؛ ﻟﺬﺍ ﺍﻣﺎﻡ ﺑﺰﺭﮔﻮﺍﺭ ﻣﺤﻮﺭ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ؛ ﻋﻈﻤﺖ ﺍﺳﻼﻡ ،ﻋﻈﻤﺖ ﻣﺮﺩﻡ؛ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭ ﺍﺳﻼﻡ ،ﺍﻗﺘﺪﺍﺭ ﻣﺮﺩﻡ؛ ﺷﻜﺴﺖﻧﺎﭘﺬﻳﺮﻯ ﺍﺳﻼﻡ، ﺷﻜﺴﺖﻧﺎﭘﺬﻳﺮﻯ ﻣﺮﺩﻡ. ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻛﺎﺭﻯ ﻛﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﺑﺰﺭﮔﻮﺍﺭ ﻣﺎ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩ ،ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺍﺣﻴﺎء ﻛﺮﺩ .ﺍﺯ ﺭﻭﺯﻯ ﻛﻪ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﻭﺍﺭﺩ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺷﺪ ،ﻫﻤﺔ ﺗﻼﺵ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﮔﺮﺍﻥ ﻭ ﺳﻠﻄﻪﮔﺮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﺳﻼﻡ ،ﻋﺪﺍﻟﺖﺧﻮﺍﻫﻰ ،ﺁﺯﺍﺩﻱﺧﻮﺍﻫﻰ ﻭ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝﻃﻠﺒﻰ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﺣﺬﻑ ﻛﻨﻨﺪ .ﺳﻠﻄﻪﮔﺮﺍﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﺳﺘﻴﻼﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻣﻠﺖﻫﺎ ﻭ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻫﺮﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺩﻫﻨﺪ، ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻧﺎﭼﺎﺭ ﻣﻰﺩﻳﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﺟﺪﺍ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻯ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺣﻮﺍﺩﺙ ،ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺍﺷﻐﺎﻟﮕﺮ ﻭ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺩﺷﻤﻦ ﻇﺎﻟﻢ ﻭ ﻗﻮﻯ ﭘﻨﺠﻪ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻛﻨﻨﺪ .ﺍﻣﺎﻡ ﺣﻘﺎﻳﻖ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵﺷﺪﻩ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺍﺣﻴﺎء ﻛﺮﺩ؛ ﻋﺪﺍﻟﺖﺧﻮﺍﻫﻰ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺳ ِﺮ ﺩﺳﺖ ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮﺩ؛ ﺿﺪﻳﺖ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺗﺒﻌﻴﺾ ﻭ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻃﺒﻘﺎﺗﻰ ﻭ ﺍﺷﺮﺍﻓﻴﺖﻫﺎ ﻋﻠﻨﻰ ﻛﺮﺩ) «.ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ، ،1387ﺝ ،5ﺻﺺ (55-56 ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﺗﺄﺛﻴﺮﺍﺕ ﻣﻬﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﺮﻛﺖ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺭﻭﺡ ﻧﻔﺮﺕ ﺍﺯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﻣﺪﺍﺧﻼﺕ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺍﺯ ﺩﺳﺖﻧﺸﺎﻧﺪﮔﺎﻥ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ،ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﻭﺯﺑﻪﺭﻭﺯ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻰﻛﻨﺪ: »ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ،ﺑﻪ ﺑﺮﻛﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺎ ﺑﻪ ﻣﻬﻢ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻣﻠﺖ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪ .ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭ ِ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﻦﺑﺴﺖ ﻛﺎﻣﻞ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺑﺮ ﺍﺛﺮ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻣﻠﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ؛ ﻭﺍﻻ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻛﺴﻰ ﺗﺼﻮﺭ ﻧﻤﻰﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﺔ ﻣﻠﺖ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺑﺸﻮﺩ ﻛﺎﺭﻯ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻭ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺖﻫﺎﻯ ﻏﺎﺻﺐ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻛﺸﻴﺪﻩ ﺷﻮﻧﺪ .ﺗﺎ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﻩ ،ﭼﻨﻴﻦ ﭼﻴﺰﻯ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻧﻴﻔﺘﺎﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺍﺷﻐﺎﻟﻰ ﻣﻰﮔﺬﺭﺩ .ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻣﻠﺖﻫﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦﻃﻮﺭ ﺍﺳﺖ .ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺭﻭﺡ ﻧﻔﺮﺕ ﺍﺯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﻣﺪﺍﺧﻼﺕ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺍﺯ ﺩﺳﺖﻧﺸﺎﻧﺪﮔﺎﻥ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﻭﺯﺑﻪﺭﻭﺯ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﻣﻴﻞ ﺑﻪ ﻋﺰﺗﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻧﺎﺣﻴﺔ ﺍﺳﻼﻡ ﻋﺎﻳﺪ
109
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻠﺖﻫﺎ ﻣﻰﺷﻮﺩ ،ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﻣﻠﺖﻫﺎ ﺭﻭﺯﺑﻪﺭﻭﺯ ﺯﻧﺪﻩ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻭ ﺭﺷﺪ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻰﻛﻨﺪ. ﭼﻴﺰﻯ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻣﻰﺗﺮﺳﻴﺪﻧﺪ ،ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻋﻴﻨﺎً ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﻫﻢ ﺗﻜﺮﺍﺭ ﺷﻮﺩ .ﺑﺎ ﺭﻭﺵﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﻠﻮﻯ ﺍﻳﻦ ﺭﺍ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ؛ ﺍﻣﺎ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﺟﻠﻮﻯ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻓﻜﺮ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ. ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻫﻤﺔ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ) «.ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ ،1387 ،ﺝ ،4ﺻﺺ (69-70
110
ﺟﻮﺍﻧﻰ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ: ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻧﺴﻞ ﺟﻮﺍﻥ ﺍﻫﻤﻴﺘﻰ ﻭﻳﮋﻩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺑﻴﺎﻥ ﻫﻤﺔ ﺩﻻﻳﻞ ﺍﻳﻦ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺠﺎﻝ ﻣﻘﺪﻭﺭ ﻧﻴﺴﺖ؛ ﺍﻣﺎ ﻭﻗﺘﻰ ﺑﻪ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭﺑﺎﺭﺓ ﺟﻮﺍﻥ ﻭ ﺭﺍﺑﻄﺔ ﺍﻭ ﺑﺎ ﻣﺎﺩﻳﺎﺕ ﻭ ﻣﻌﻨﻮﻳﺎﺕ ﺑﺎﺩﻗﺖ ﺑﻨﮕﺮﻳﻢ، ﮔﻮﺷﻪﺍﻯ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺁﺷﻜﺎﺭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ: »ﺟﻮﺍﻥﻫﺎ ﻫﻤﺎﻥﻃﻮﺭ ﻛﻪ ﺟﺴﻤﺸﺎﻥ ﻧﺸﺎﻁ ﻭ ﺗﺎﺯﮔﻰ ﻭ ﻧﻴﺮﻭ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺭﻭﺣﺸﺎﻥ ﻫﻢ ﺳﺮﺷﺎﺭ ﺍﺯ ﻧﺸﺎﻁ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺭﺍ )ﺑﺎ ﻗﺪﺭﺕ ﻓﻜﺮ ﺍﻭ ،ﺑﺎ ﻗﺪﺭﺕ ﺧِ ﺮﺩ ﺍﻭ، ﺑﺎ ﺗﻮﺍﻥ ﺟﺴﻤﻰ ﺍﻭ ،ﺑﺎ ﺗﻮﺍﻥ ﻋﺼﺒﻰ ﺍﻭ ،ﺑﺎ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﻭ( ﺧﺪﺍﻯ ﻣﺘﻌﺎﻝ ﺧﻠﻖ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻃﺒﻴﻌﺖ ،ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺧﻮﺭ ﻭ ﺧﻮﺍﺏ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﻣﺎﺩﻯ ،ﻫﻤﭽﻮﻥ ﻭﺳﻴﻠﻪﺍﻯ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﻗﺮﺏ ﺍﻟﻬﻰ ﻣﻨﻌﺰﻝ ﺍﺯ ﺩﻧﻴﺎﺳﺖ؛ ﻧﻪ. ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ .ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺗﺼﻮﺭ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﮕﺎﻩ ،ﻧﮕﺎﻩ ﻣﻨﺰﻭﻯ ﻭ ِ ﺭﺍﻩ ﻗﺮﺏ ﺍﻟﻬﻰ ﺍﺯ ﻭﺳﻂ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺎﺩﻳﺎﺕ ﻋﺒﻮﺭ ﻣﻰﻛﻨﺪ؛ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻣﺎﺩﻳﺎﺕ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻧﻤﻰﺷﻮﺩ .ﮔﻨﺎﻩ ﺑﺰﺭگ ﺑﺸﺮﻳﺘﻰ ﻛﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺎﺩﻳﺎﺕ ﻏﺮﻕ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺍﻳﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺩﻧﻴﺎ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺍﺳﺖ ،ﮔﻨﺎﻩ ﺍﻭ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺮﺍﺗﺮ ﺍﺯ ﺧﻮﺍﺳﺖﻫﺎﻯ ﻣﺎﺩﻯ ،ﺁﺭﻣﺎﻧﻰ ﺭﺍ ،ﺳﺘﺎﺭﺓ ﺩﺭﺧﺸﺎﻧﻰ ﺭﺍ ،ﻫﺪﻑ ﻭ ﺳﺮﻣﻨﺰﻝ ﺑﻠﻨﺪﻯ ﺭﺍ ﺗﺼﻮﺭ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ) «.ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ ،1380 ،ﺹ(44 ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺧﻄﺎﺏ ﺑﻪ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺁﻏﺎﺯ ﺭﺍﻫﻰ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ ﭘﺎﻯ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﺎﺯ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﺻﺖ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻫﺮ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺍﻟﻬﻰ ﻣﻬﻴﺎﺳﺖ ،ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ: »ﺷﻤﺎ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ )ﭘﺴﺮﺍﻥ ﻭ ﺩﺧﺘﺮﺍﻥ( ﺩﺭ ﺁﻏﺎﺯ ﺭﺍﻫﻴﺪ؛ ﻫﻢ ﺗﻮﺍﻥ ﺩﺍﺭﻳﺪ ،ﻫﻢ ﻗﺪﺭﺕ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺩﺍﺭﻳﺪ ﻭ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻴﺪ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻩ ﺭﺍ ﻃﻰ ﻛﻨﻴﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻩ ﺩﺭ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺩﺭ ﻫﺮ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺍﻟﻬﻰ ،ﭘﻴﺶ ﭘﺎﻯ ﺍﻧﺴﺎﻥﻫﺎ ﺑﺎﺯ ﺍﺳﺖ .ﺭﺍﻩ ﻣﻌﻨﻮﻳﺖ ﻭ ﺻﻔﺎ ،ﻛﻮﭼﺔ ﺑﻦﺑﺴﺖ ﻧﻴﺴﺖ) «.ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ ،1380 ،ﺹ(46
ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ...
ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺑﺎ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ،ﺗﻮﻃﺌﻪﻫﺎﻯ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﻳﺎﺩﺁﻭﺭ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ: »ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻪ ﻧﺸﺎﻁ ﺷﻤﺎ ،ﺑﻪ ﻧﻴﺮﻭﻯ ﺷﻤﺎ ،ﺑﻪ ﺍﺑﺘﻜﺎﺭ ﺷﻤﺎ ،ﺑﻪ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺷﻤﺎ ﻭ ﺑﻪ ﺻﻔﺎﻯ ﺷﻤﺎ ﺑﻪﺷﺪﺕ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ ﺍﺳﺖ .ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺟﻮﺍﻥﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﺮﺩﻣﻨﺪﻯ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺭﺍ ،ﻣﻌﺮﻓﺖ ﻭ ﺩﺍﻧﺶ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺭﺍ ،ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺭﺍ ،ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻰ ﻭ ﻳﻜﭙﺎﺭﭼﮕﻰ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﻫﺮﭼﻪ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ،ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪ ،ﺩﺭﺳﺖ ﻫﻤﺎﻥ ﻣﻨﺎﻃﻘﻰ ﻛﻪ ﺩﺷﻤﻦ ﻣﻰﺧﻮﺍﻫﺪ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻧﺸﻮﺩ .ﺩﺷﻤﻦ ﻣﻰﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﻧﺶ ﻣﺎ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻧﻜﻨﺪ .ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩﻫﺎﻯ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﺩﺭﺱ ﺧﻮﺍﻧﺪﻥ ،ﺑﻪ ﻛﺎﺭﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻧﺪ .ﺍﻳﻤﺎﻥ ﻧﺴﻞ ﺟﻮﺍﻥ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻧﺸﻮﺩ ﻭ ﺟﻮﺍﻥ ﻣﺆﻣﻦ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﻮﺩ ﺑﻪ ﺟﻮﺍﻥ ﻫﻮﺳﺮﺍﻥ) «.ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ ،1380 ،ﺹ(51 ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺗﺄﺛﻴﺮﭘﺬﻳﺮﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻫﺮ ﭼﻴﺰ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﻛﻨﻜﺎﺵ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎﺕ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺍﺭﺩ. ﺑﺪﻭﻥ ﺷﻚ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺭﺍﻫﮕﺸﺎ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ .ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﺎﺭﻫﺎ ﺑﺮ ﻋﻤﻖ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻭ ﺭﺍﺑﻄﺔ ﻛﻬﻦ ﻭ ﺩﻳﺮﻳﻨﻪ ﺧﻮﺩ ﺑﺎ ﻧﺴﻞ ﺟﻮﺍﻥ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻭﺭﺯﻳﺪﻩ ﻭ ﻭﻳﮋﮔﻰﻫﺎﻯ ﻧﺴﻞ ﺟﻮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻰ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ. ﺑﺮﺧﻰ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻭﻳﮋﮔﻰﻫﺎﻯ ﻃﺮﺡﺷﺪﻩ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻋﺒﺎﺭﺕﺍﻧﺪ ﺍﺯ: -1ﺣﻖﭘﺬﻳﺮﻯ :ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺿﻤﻦ ﺑﺎﻭﺭ ﺑﻪ ﺣﻖﭘﺬﻳﺮﻯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ،ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺩﻭ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻣﻬﻢ ﺩﻳﮕﺮ ﻳﻌﻨﻰ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺻﺎﺩﻗﺎﻧﻪ ﻭ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺑﻰﺩﻏﺪﻏﻪ ﻃﺮﺡ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ: »ﺟﻮﺍﻥ ،ﺣﻖ ﺭﺍ ﺁﺳﺎﻥ ﻣﻰﭘﺬﻳﺮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻬﻢ ﺍﺳﺖ .ﺟﻮﺍﻥ ،ﺭﺍﺣﺖ ﻭ ﺻﺎﺩﻗﺎﻧﻪ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻭ ﺑﻰﺩﻏﺪﻏﻪ ﻭ ﺑﺪﻭﻥ ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭﻯ ﺩﺭﻭﻧﻰ ،ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻣﻰﻛﻨﺪ. ﺍﻳﻦ ﻫﻢ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻬﻢ ﺍﺳﺖ .ﭘﺬﻳﺮﺵ ﺁﺳﺎﻥ ،ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺻﺎﺩﻗﺎﻧﻪ ﻭ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺑﻰﺩﻏﺪﻏﻪ ﺭﺍ ﺷﻤﺎ ﻛﻨﺎﺭ ﻫﻢ ﺑﮕﺬﺍﺭﻳﺪ ،ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ ﭼﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺯﻳﺒﺎﻳﻰ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﻣﻰﺁﻳﺪ ﻭ ﭼﻪ ﺣﻞ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺍﺳﺖ) «.ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ ،1381 ،ﺹ(60 ﻛﻠﻴﺪﻯ ﺑﺮﺍﻯ ِ -2ﻃﺎﻟﺐ ﺍﺻﻼﺡ :ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺑﺎ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﻗﺎﺋﻞﺷﺪﻥ ﺑﻴﻦ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺒﻰ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﺍﺭﺗﺠﺎﻉ ﺑﺎ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺒﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ،ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻣﻮﺍﺭﺩﻯ ﺍﺯ ﻗﺒﻴﻞ ﻃﺎﻟﺐ ﻋﺪﺍﻟﺖ ،ﺁﺯﺍﺩﻯﻫﺎﻯ ﻣﺸﺮﻭﻉ ﻭ ﺗﺤﻘﻖ ﺁﺭﻣﺎﻥﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ: »ﺟﻮﺍﻥ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﻃﺎﻟﺐ ﺍﺻﻼﺡ ﺍﺳﺖ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻣﻦ ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮﻫﺎﻯ ﺭﺍﻳﺞ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺐ ﻭ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎﺭ ﻭ ﺍﻣﺜﺎﻝ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﻫﻴﭻ ﻛﺎﺭﻯ ﻧﺪﺍﺭﻡ .ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺒﻰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﭘُﺰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﻧﻴﺴﺖ .ﺑﻌﻀﻰ ﻛﺴﺎﻥ ﺩﻡ ﺍﺯ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺒﻰ ﻣﻰﺯﻧﻨﺪ؛ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﺍﺻ ً ﻼ ﻧﻤﻰﺩﺍﻧﻨﺪ ﭼﻪ ﻣﻰﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻭ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﭼﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ.
111
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
112
ﺑﻌﻀﻰ ﻛﺴﺎﻥ ﺩﻡ ﺍﺯ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺒﻰ ﻣﻰﺯﻧﻨﺪ؛ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﺁﻥ ﭼﻴﺰﻯ ﻛﻪ ﺗﻪ ﺫﻫﻦ ﺁﻧﺎﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺒﻰ ﻧﻴﺴﺖ ،ﻧﻮﻋﻰ ﺍﺭﺗﺠﺎﻉ ﻭ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﻋﻘﺐ ﺍﺳﺖ .ﻣﻰﺑﻴﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﻌﻀﻰ ﻛﺴﺎﻥ ﺯﻳﺮ ﻧﺎﻡ ﺯﻳﺒﺎ ﻭ ﺟﺬﺍﺏ ﺍﺻﻼﺡ ﻃﻠﺒﻰ، ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺍﻳﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺩﻭﺭﺍﻧﻰ ﺑﺮﮔﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﻳﻦ ﻓﻘﻂ ﺟﻨﺒﺔ ﺗﺸﺮﻳﻔﺎﺕ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﻧﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ! ﺍﻳﻦ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺒﻰ ﻧﻴﺴﺖ .ﺍﻳﻦ ﻧﻘﻄﺔ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺒﻰ ﺍﺳﺖ .ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺒﻰ ﺑﺎ ﺗﻜﺎﻣﻞ ﻭ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺍﺳﺖ ،ﻧﻪ ﺑﺎ ﻋﻘﺐ ﮔﺮﺩ .ﺑﻌﻀﻰ ﻫﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺻﺎﺩﻗﺎﻧﻪ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺐﺍﻧﺪ؛ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﻜﻰ ﻧﻴﺴﺖ .ﻭﺍﻗﻌﺎً ﺍﺯ ﻛﻤﺒﻮﺩﻫﺎ ،ﻧﺎﺭﺳﺎﻳﻲﻫﺎ ،ﻋﻘﺪﻩﻫﺎ ﻭ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑﻫﺎ ﺭﻧﺞ ﻣﻰﺑﺮﻧﺪ ﻭ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺍﺻﻼﺡ ﺁﻧﻬﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﺍﺳﺖ .ﺟﻮﺍﻥ، ﺍﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺐ ﺍﺳﺖ؛ ﻳﻌﻨﻰ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﻃﺎﻟﺐ ﻋﺪﺍﻟﺖ ،ﺁﺯﺍﺩﻱﻫﺎﻯ ﻣﺸﺮﻭﻉ ﻭ ﺗﺤﻘﻖ ﺁﺭﻣﺎﻥﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ .ﺣﻘﺎﻳﻖ ﻭ ﺁﺭﻣﺎﻥﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﻴﺠﺎﻥ ﻣﻰﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻭ ﺟﺎﺫﺑﻪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﺗﺼﻮﻳﺮﻯ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺫﻫﻦ ﺍﻭ ﺍﺯ ﺳﻴﻤﺎﻯ ﺍﻣﻴﺮﺍﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ )ﻋﻠﻴﻪﺍﻟﺴﻼﻡ( ﻧﻘﺶ ﺑﺴﺘﻪ ،ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﻴﺠﺎﻥ ﻣﻰﺁﻭﺭﺩ، ﻧﻮﺍﻗﺺ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺍﻭ ﺗﻄﺒﻴﻖ ﻭ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻭ ﻃﺎﻟﺐ ﺍﺻﻼﺡ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﻭﻳﮋﮔﻰ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪﺍﻯ ﺍﺳﺖ) «.ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ ،1383 ،ﺹ(60 -3ﻧﻴﺮﻭ ﻭ ﻧﺸﺎﻁ ﺟﻮﺍﻧﻰ :ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻧﻴﺮﻭ ﻭ ﻧﺸﺎﻁ ﺟﻮﺍﻧﻰ ﻳﻚ ﻣﻮﻫﺒﺖ ﺗﻜﻠﻴﻒﺁﻭﺭ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﻀﻮﺭ ﺁﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﻭ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺗﻜﺎﻟﻴﻒ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺳﻨﮕﻴﻦﺗﺮ ﻭ ﻣﻬﻢﺗﺮ ﻣﻰﺳﺎﺯﺩ: »ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻧﻘﺎﻁ ﺳﺘﺎﻳﺶﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺰ ﺟﻮﺍﻧﻰ ،ﻧﻴﺮﻭ ،ﻗﺪﺭﺕ ،ﺍﺑﺘﻜﺎﺭ ﻭ ﻧﺸﺎﻁ ﺩﺭ ﻭﺟﻮﺩ ﺟﻮﺍﻥ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻃﻮﻻﻧﻰ ﺍﻣﺘﻴﺎﺯﺍﺕ ﺟﻮﺍﻧﻰ ﺍﺳﺖ .ﺁﻳﺎ ﺟﻮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺘﻴﺎﺯﺍﺕ ﺭﺍ ﻛﺴﺐ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ؟ ﻧﻪ؛ ﺷﻤﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻣﺘﻴﺎﺯ ﺣﻖﻃﻠﺒﻰ ،ﻧﻴﺮﻭ ،ﻧﺸﺎﻁ ،ﺣﻮﺻﻠﻪ ﻭ ﻫﻤﺖ ﺟﻮﺍﻧﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻭﺭﻳﺪ ،ﺗﻼﺵ ﺑﻪﺧﺼﻮﺻﻰ ﻧﻜﺮﺩﻩﺍﻳﺪ .ﺍﻳﻦ ﻳﻚ ﻣﺮﺣﻠﺔ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺍﺯ ﻋﻤﺮ ﻭ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺍﺳﺖ .ﭘﺲ ﻳﻚ ﻣﻮﻫﺒﺖ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺁﻥ ،ﺗﻜﻠﻴﻒ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺟﻮﺍﺏ ﺩﺍﺩ. ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻛﻨﻮﻧﻰ ،ﺳﻨﮕﻴﻦﺗﺮ ﺍﺯ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺍﺳﺖ. ﭼﺮﺍ؟ ﭼﻮﻥ ﻗﺸﺮ ﺟﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻧﻘﺶﺁﻓﺮﻳﻦ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﭼﻮﻥ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺟﻮﺍﻥ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﭼﻮﻥ ﻛﻔﺔ ﺟﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﻣﻌﺎﺩﻻﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻛﺸﻮﺭ ،ﻳﻚ ﻛﻔﺔ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺍﺳﺖ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺷﺨﺺ ﺧﻮﺩ ﺗﻜﻠﻴﻔﻰ ﺩﺍﺭﺩ ﻳﺎ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺟﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ِ
ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ...
ﻧﺪﺍﺭﺩ .ﻧﻪ؛ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻋﻈﻴﻢ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺣﻀﻮﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﻭ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺁﮔﺎﻫﻰﺍﻯ ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺎ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻛﻤﺘﺮ ﺟﺎﻳﻰ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎ ،ﺍﻳﻦ ﺁﮔﺎﻫﻰ ،ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﻭ ﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺨﺘﮕﻰ ﻭﺟﻮﺩﺩﺍﺭﺩ -ﺗﻜﺎﻟﻴﻒ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﻭ ﻣﻬﻢ ﻣﻰﻛﻨﺪ؛ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﻜﻠﻴﻒ ،ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺗﻜﺎﻟﻴﻔﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎً ﺑﺮﺍﻯ ﺟﻮﺍﻥ ﻫﻴﺠﺎﻥﺍﻧﮕﻴﺰ ﻫﻢ ﻫﺴﺖ .ﺍﺯ ﺁﻥ ﺗﻜﻠﻴﻒﻫﺎﻯ ﺧﺴﺘﻪﻛﻨﻨﺪﻩ ﻧﻴﺴﺖ .ﺗﻜﻠﻴﻔﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺟﻮﺍﻧﻰ ﻫﻢ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﻮﺍﻥ ،ﻣﺸﻮﻕ ﻭ ﭘﻴﺶﺑﺮﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ) «.ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ ،1387 ،ﺝ ،3ﺹ(88 -4ﻫﻮﻳﺖﻳﺎﺑﻰ :ﻫﻮﻳﺖ ﺍﺯ ﻛﻠﻤﺔ Identityﻻﺗﻴﻦ ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﻫﻤﺎﻧﻲ ﻭ ﺗﺪﺍﻭﻡ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﭼﻪ ﻛﺴﻰ ﺑﻮﺩﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﺣﺘﻴﺎﺝ ﺑﺸﺮ ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪﺷﺪﻥ ﻭ ﺷﻨﺎﺳﺎﻧﺪﻩﺷﺪﻥ ﺑﻪ ﭼﻴﺰﻯ ﻳﺎ ﺟﺎﻳﻰ ﻧﺎﺷﻰ ﻣﻰﺷﻮﺩ. )ﺳﺎﺭﻭﺧﺎﻧﻰ ،1370 ،ﺹ(91 ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺿﻤﻦ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﺨﺘﺼﺮ ﺍﺯ ﻫﻮﻳﺖ ،ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺩﺷﻤﻦ ﺩﺭ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻫﻮﻳﺖ ﺟﻮﺍﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺍﺯ ﺍﻭ ﻭ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻯ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻰﺩﻫﻨﺪ: »ﻧﻴﺎﺯ ﻋﻤﺪﺓ ﺟﻮﺍﻥ ،ﻫﻮﻳﺖ ﺍﺳﺖ؛ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻮﻳﺖ ﻭ ﻫﺪﻑ ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﺑﺸﻨﺎﺳﺪ، ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪﺍﻧﺪ ﻛﻴﺴﺖ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﭼﻪ ﻣﻰﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺎﺭ ﻭ ﺗﻼﺵ ﻛﻨﺪ .ﺩﺷﻤﻦ ﻣﻰﺧﻮﺍﻫﺪ ﻫﻮﻳﺖ ﺟﻮﺍﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺑﮕﻴﺮﺩ ،ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺑﺒﺮﺩ ،ﺍﻓﻖﻫﺎ ﺭﺍ ﺗﻴﺮﻩ ﻛﻨﺪ، ﺑﻪ ﺍﻭ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﺗﻮ ﻳﻚ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺣﻘﻴﺮﻯ ،ﭘﻴﺶ ﻣﻦ ﺑﻴﺎ ﺗﺎ ﺗﻮ ﺭﺍ ﺯﻳﺮ ﺑﺎﻝ ﺑﮕﻴﺮﻡ. ﻣﻌﻠﻮﻡ ﺍﺳﺖ ،ﻛﺸﻮﺭ ﺛﺮﻭﺗﻤﻨﺪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻬﻢ ﻭ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻯ ﻣﺎ ﻭ ﺗﺄﺛﻴﺮﺍﺕ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻰ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻠﺖ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﮕﺬﺍﺭﺩ ،ﻫﻤﻪ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺤﻘﻴﺮ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺟﻮﺍﻥﻫﺎ ،ﺩﺭ ﻣﺸﺖ ﺩﺷﻤﻦ ﻣﻰﺁﻳﺪ .ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺑﺮﻧﺎﻣﺔ ﺩﺷﻤﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺟﻮﺍﻥﻫﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ،ﺧﻴﻠﻰ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﺪﺍﺭ ﺑﺎﺷﻴﺪ) «.ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ ،1373 ،ﺹ (112 -5ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻣﺴﺆﻭﻟﻴﺖ ﺁﮔﺎﻫﺎﻧﻪ :ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻣﺴﺆﻭﻟﻴﺖ ﺟﻮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺟﺰ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺷﺨﺼﻰ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩﺗﺮ ﺍﻋﻢ ﺍﺯ ﻣﻠﺖ ،ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻭ ﺑﺸﺮﻳﺖ ﻧﻴﺰ ﺑﺴﻂ ﻣﻰﺩﻫﻨﺪ» :ﺁﻧﭽﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺷﻤﺎ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﺜﻞ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﻣﻬﻢ ﺍﺳﺖ، ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻣﺴﺆﻭﻟﻴﺖﺁﮔﺎﻫﺎﻧﻪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺷﻤﺎ ﺟﻮﺍﻥ ﻭ ﺳﺮﺷﺎﺭ ﺍﺯ ﻧﻴﺮﻭ ﻫﺴﺘﻴﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭﻳﺪ .ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻣﺴﺆﻭﻟﻴﺖ ﻳﻌﻨﻰ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻫﻤﺎﻥﻃﻮﺭ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻓﻜﺮ ﺯﻧﺪﮔﻰ ،ﻣﻌﻴﺸﺖ ،ﺍﺷﺘﻐﺎﻝ ،ﺍﺯﺩﻭﺍﺝ ﻭ ﻫﺮ ﭼﻴ ِﺰ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺍﺳﺖ ،ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﻫﺪﺍﻓﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺧﻮ ِﺩ ﺍﻭ ﻓﺮﺍﺗﺮ ﺍﺳﺖ ﻫﻢ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻣﺴﺆﻭﻟﻴﺖ ﻛﻨﺪ؛ ﺍﻫﺪﺍﻓﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺍﻭ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﻧﻤﻰﺷﻮﺩ ،ﺑﻠﻜﻪ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ،ﻣﻠﺖ ،ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻭ ﺑﺸﺮﻳﺖ ﺍﺳﺖ.
113
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
114
ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﻗﺒﺎﻝ ﺍﻳﻦ ﻫﺪﻑﻫﺎ ﻫﻢ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻭﻇﻴﻔﻪ ،ﺗﻌﻬﺪ ﻭ ﻣﺴﺆﻭﻟﻴﺖ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﻫﻴﭻ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻭ ﻫﻴﭻ ﺟﺎﻣﻌﻪﺍﻯ ﺑﺪﻭﻥ ﺍﻳﻦ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺗﻌﻬﺪ ،ﺑﻪ ﻗﻠﻪﻫﺎﻯ ﺭﻓﻴﻊ ﺳﻌﺎﺩﺕ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺭﺳﻴﺪ .ﺍﻳﻦ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻣﺴﺆﻭﻟﻴﺖ ﻭ ﺗﻌﻬﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺁﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﻓﺮﺩ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﭼﻪ ﭼﻴﺰﻯ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﻮﺍﻧﻊ ﺭﺍﻩ ﺭﺍ ﺑﺸﻨﺎﺳﺪ .ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻣﺴﺆﻭﻟﻴﺖ ﺁﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﺍﺳﺖ .ﺟﻮﺍﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ، ﻫﻮﺷﻴﺎﺭ ،ﺣﺴﺎﺱ ،ﺁﮔﺎﻩ ﻭ ﺣﺎﺿﺮ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺩﻧﻴﺎ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺗﻌﻬﺪ ﻭ ﻣﺴﺆﻭﻟﻴﺖ ﺁﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﺩﻋﺎ ﻧﻤﻰﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻯ ﺩﻧﻴﺎ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﺩﻗﻴﻖ ﻣﻄﻠﻌﻢ؛ ﺍﻣﺎ ﺍﺧﺒﺎﺭ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻣﺎ ﻣﻰﺭﺳﺪ .ﺁﮔﺎﻫﻲﻫﺎﻯ ﻣﺎ ﻃﺮﻕ ﻭ ﺑﺴﺘﺮﻫﺎﻯ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﺘﻌﺪﺩﻯ ﺩﺍﺭﺩ .ﻓﻬﻢ ﺳﻴﺎﺳﻰ، ﻓﻜﺮ ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﻣﻄﺎﻟﺒﺔ ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﻣﻄﺎﻟﺒﺔ ﺁﺭﻣﺎﻧﻰ ،ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻭ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ،ﻣﻤﺘﺎﺯ ﻭ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺷﺎﻣﻞ ﭘﺴﺮﺍﻥ ﻭ ﺩﺧﺘﺮﺍﻥ ﻣﻰﺷﻮﺩ؛ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﻣﺎ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻳﻢ) «.ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ ،1380 ،ﺻﺺ (120-123 ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺧﻄﺮﻫﺎﻯ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﺍﻳﻦ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻣﺴﺆﻭﻟﻴﺖ ﺁﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﻭ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻓﺎﺳﺪﻛﺮﺩﻥ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻰﺷﻮﺩ ،ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ: »ﺧﻄﺮﻫﺎﻳﻰ ﻫﻢ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻣﺸﺘﺮﻛﻰ ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﺩﻧﻴﺎ ،ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﺔ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﻣﻌﻴﻨﻰ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺗﺎ ﺧﺮﺧﺮﻩ ﺩﺭ ﺷﻬﻮﺍﺕ ﻭ ﻏﺮﺍﻳﺰ ﺟﻨﺴﻰ ﻭ ﻓﺴﺎﺩ ﺍﺧﻼﻗﻰ ﻏﺮﻕ ﻛﻨﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﻳﻚ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺭﺍﻳﺞ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎﺳﺖ ﻭ ﺷﺎﻣﻞ ﺷﺮﻕ ﻭ ﻏﺮﺏ ﻣﻰﺷﻮﺩ؛ ﻫﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻫﺪﻓﻰ ﺧﺎﺹ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﻣﺮﺍﻛﺰﻯ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎ ﺭﺍ ﻃﺮﺍﺣﻰ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ،ﻭﺳﺎﻳﻞ ﻭ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ. ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻋﻤﺪﻩ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﻭ ﻗﺪﺭﺕﻃﻠﺒﺎﻥ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﺸﻢ ﺑﻪ ﺳﺮﭼﺸﻤﻪﻫﺎﻯ ﺛﺮﻭﺕ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﻰ ﺩﻭﺧﺘﻪﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﻏﺎﻟﺒﺎً ﻋﻘﺐﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﻭ ﻓﻘﻴﺮ ﻭ ﺿﻌﻴﻒﺍﻧﺪ ﻭ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺛﺮﻭﺕ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺩﺍﺭﻧﺪ. ﺑﺮﺍﻯ ﺑﻪ ﭼﻨﮓ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺛﺮﻭﺕ ،ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻣﺎﻧﻊ ،ﺍﺭﺍﺩﻩ ﻣﻠﺖﻫﺎﻳﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎﺳﺖ .ﺑﺮﺍﻯ ﻓﻠﺞ ﻛﺮﺩﻥ ﻣﻠﺖﻫﺎ ،ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺭﺍﻩ، ﻓﻌﺎﻝ ﻫﺮ ﻛﺸﻮﺭﻧﺪ .ﺑﺮﺍﻯ ﻓﻠﺞ ﻓﻠﺞ ﻛﺮﺩﻥ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺍﺳﺖ؛ ﭼﻮﻥ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻧﻴﺮﻭﻯ ِ ﻛﺮﺩﻥ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺭﺍﻩ ﺁﻟﻮﺩﻩ ﻭ ﺯﻣﻴﻦﮔﻴﺮ ﻛﺮﺩﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﺔ ﺳﻜﺲ، ﻓﺤﺸﺎ ،ﻣﺴﺘﻰ ﻭ ﻣﻮﺍﺩ ﻣﺨﺪﺭ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻏﺮﺑﻰ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ
ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ...
ﺩﻟﻴﻞ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﺰﺍﺣﻢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺖﻫﺎ ﻧﺸﻮﻧﺪ) «.ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ، ،1373ﺻﺺ (131-133 -6ﻗﺪﺭﺕ ﺍﺭﺍﺩﻩ :ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺑﻰﺗﺎﺑﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﮔﻨﺎﻩ ﺭﺍ ﺭﺩ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﺟﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺟﺰ ﻗﺪﺭﺕ ﺟﺴﻤﺎﻧﻰ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﻗﺪﺭﺕ ﺍﺭﺍﺩﻯ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﻧﻴﺰ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ» :ﺷﻤﺎ ﻛﺎﺭﺗﺎﻥ ﺧﻴﻠﻰ ﺁﺳﺎﻥﺗﺮ ﺍﺯ ﻣﺎﺳﺖ .ﺷﻤﺎﻫﺎ ﺧﻴﻠﻰ ﺯﻭﺩﺗﺮ ﻭ ﺭﻭﺷﻦﺗﺮ ﭘﻴﺎﻡ ﺍﻟﻬﻰ ﺭﺍ ﺩﺭﻙ ﻣﻰﻛﻨﻴﺪ .ﺧﺪﺍ ﺑﺎ ﺷﻤﺎ ﺣﺮﻑ ﻣﻰﺯﻧﺪ ،ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺟﻮﺍﺏ ﻣﻰﺩﻫﺪ ﻭ ﺷﻤﺎ ﺍﻳﻦ ﺟﻮﺍﺏ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﻝ ﺧﻮﺩﺗﺎﻥ ﺣﺲ ﻣﻰﻛﻨﻴﺪ... ﺑﻌﻀﻰﻫﺎ ﺧﻴﺎﻝ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﺟﻮﺍﻥﻫﺎ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﮔﻨﺎﻩ ﺑﻰﺗﺎﺑﻨﺪ؛ ﻭﻟﻰ ﺟﻮﺍﻥ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻗﺪﺭﺕ ﺟﺴﻤﺎﻧﻰ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺍﺳﺖ ،ﺍﺯ ﻗﺪﺭﺕ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﻫﻢ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺍﺳﺖ«. )ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ ،1383 ،ﺹ(92 -7ﻓﻄﺮﺕ ﭘﺎﻙ :ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺁﺷﻨﺎﺳﺎﺯﻯ ﺟﻮﺍﻥ ﺑﺎ ﺧﺪﺍ ﻭ ﻣﻌﻨﻮﻳﺎﺕ ﻧﻪ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺑﻠﻜﻪ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺩﻝ ﻭ ﺑﺎﻃﻦ ﻭ ﻧﻮﺭﺍﻧﻴﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻰﭘﺬﻳﺮﺩ» :ﻓﻄﺮﺕ ﺟﻮﺍﻥﻫﺎ ﺑﻪ ﺩﻳﻦ ﻭ ﻣﻌﻨﻮﻳﺎﺕ ﻣﺄﻧﻮﺱ ﺍﺳﺖ .ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﻦ ﻭ ﺷﻤﺎ ﺑﺨﻮﺍﻫﻴﻢ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺧﺪﺍ ﺁﺷﻨﺎ ﻛﻨﻴﻢ ،ﺩﻟﺸﺎﻥ ،ﺑﺎﻃﻨﺸﺎﻥ ﻭ ﻧﻮﺭﺍﻧﻴﺖﺷﺎﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺧﺪﺍ ﺁﺷﻨﺎ ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﻣﺎ ﻓﻘﻂ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮﺍﻇﺐ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﻛﻪ ﺧﺮﺍﺑﺸﺎﻥ ﻧﻜﻨﻴﻢ) «.ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ ،1381 ،ﺹ(71 -8ﺍﺳﺘﺪﻻﻝ ﻭ ﻣﻌﺮﻓﺖ :ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﻳﻦﺷﻨﺎﺳﻰ ﺟﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﺳﺘﺪﻻﻝ ﻭ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﻭ ﺭﻭﺷﻦ ﻳﻨﻰ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺑﻪﺟﺎ ﻭ ﺑﺮ ﺣﻖ ﺍﺳﺖ» :ﻗﺪﺭﺕ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮﻯ ﻭ ﺗﻮﺍﻥ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻭ ﺍﻳﺴﺘﺎﺩﮔﻰ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻥ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﻳﻚ ﺍﻣﺮ ﺟﺪﻯ ﻭ ﻣﻬﻢ ﺍﺳﺖ .ﺟﻮﺍﻥ ﻣﺎﻳﻞ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻭ ﺷﺮﺡ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﺸﻮﺩ .ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺟﻮﺍﻥ ﻣﺎﻳﻞ ﺍﺳﺖ ﺩﻳﻦ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﺪﻻﻝ ﻭ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﻭ ﺭﻭﺷﻦﺑﻴﻨﻰ ﺑﻪﺩﺳﺖ ﺑﻴﺎﻭﺭﺩ .ﺍﻳﻦ ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﺒﻪ ﺑﻪﺟﺎ ﻭ ﺑﺮ ﺣﻖ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﺒﻪ ﺭﺍ ﺧﻮﺩ ﺩﻳﻦ ﺑﻪ ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ﺩﻳﻦ ﺁﻣﻮﺧﺘﻪ ﺍﺳﺖ) «.ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ ،1374 ،ﺹ(102 -9ﻋﻼﻗﻪ ﺑﻪ ﺯﻳﺒﺎﻳﻰ ﻭﺯﻳﺒﺎﺳﺎﺯﻯ :ﺯﻳﺒﺎﻳﻰ ﻭ ﻋﻼﻗﻪ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺩﺭ ﻣﺘﻮﻥ ﺩﻳﻨﻰ ﻭﺍﺣﺎﺩﻳﺚ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻧﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺯﻳﺒﺎ ﺩﻭﺳﺘﻰ ﻭ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻣﻨﻊ ﻓﺘﻨﻪ ﻭ ﻓﺴﺎﺩ ﺍﺳﺖ» :ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺟﻮﺍﻥ ،ﺍﺯ ﺯﻳﺒﺎﻳﻰ ﻭ ﺯﻳﺒﺎﺳﺎﺯﻯ ﺧﻮﺷﺶ ﻣﻰﺁﻳﺪ ﻭ ﺩﻟﺶ ﻣﻰﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﻪ ﺧﻮﺩﺵ ﻫﻢ ﺯﻳﺒﺎ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻋﻴﺒﻰ ﻫﻢ ﻧﺪﺍﺭﺩ ،ﻳﻚ ﭼﻴﺰ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﻭ ﻗﻬﺮﻯ ﺍﺳﺖ ،ﺩﺭ ﺍﺳﻼﻡ ﻫﻢ ﻣﻨﻊ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺁﻥ ﭼﻴﺰﻯ ﻛﻪ ﻣﻨﻊ ﺷﺪﻩ ،ﻓﺘﻨﻪ ﻭ ﻓﺴﺎﺩ ﺍﺳﺖ) «.ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ، ،1381ﺹ(77
115
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
116
-10ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺯﻭﺭﮔﻮﻳﻰ :ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﻫﻤﺔ ﻧﻬﻀﺖﻫﺎﻯ ﺩﻧﻴﺎ ﻛﻪ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ ،ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺯﻭﺭ ﻭ ﻧﻔﻮﺫ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎﻥ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻣﻰﺷﻮﺩ» :ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺟﻮﺍﻥ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺯﻭﺭﮔﻮﻳﻰﻫﺎﺳﺖ .ﺷﻤﺎ ﺩﺭ ﻫﻴﭻ ﺟﺎﻯ ﺩﻧﻴﺎ ﺳﺮﺍﻍ ﻧﺪﺍﺭﻳﺪ ﻛﻪ ﻧﻬﻀﺘﻰ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺟﻮﺍﻥﻫﺎ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎﻥ ﺩﺭﺳﺖ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ .ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺩﺭ ﻫﺮ ﻛﺠﺎﻯ ﺩﻧﻴﺎ ﻛﻪ ﻧﻬﻀﺖ ﺟﻮﺍﻥ ﺩﺭﺳﺖ ﺷﺪﻩ ﻋﻠﻴﻪ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ) «.ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ ،1380 ،ﺹ(111 ﺩﺭ ﻳﻚ ﺟﻤﻊﺑﻨﺪﻯ ﻛﻠﻰ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺮﻓﺖ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭﺑﺎﺭﺓ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻫﻢ ﺷﺎﻣﻞ ﺩﻏﺪﻏﻪﻫﺎﻯ ﺟﻮﺍﻥ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﻣﻮﺭ ﻓﺮﺩﻯ ﻭ ﻫﻢ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﻣﻮﺭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﺳﺖ: »ﻫﺮ ﺟﻮﺍﻧﻰ ﺩﻏﺪﻏﻪﻫﺎﻳﻰ ﺷﺨﺼﻰ ﺩﺍﺭﺩ .ﻧﻤﻰﺷﻮﺩ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﻨﻊ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻏﺪﻏﻪﻫﺎ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺵ .ﺟﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﺩﺭﺟﺔ ﺍﻭﻝ ﺩﺭ ﻓﻜﺮ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻭ ﻛﺎﺭ ﻭ ﺍﺷﺘﻐﺎﻝ ﻭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺧﻮﺩ ﺍﺳﺖ .ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻭ ﺭﻭﺷﻦﺷﺪﻥ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻭ ﻣﻬﻢ ﺍﺳﺖ .ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻭ ﻣﻬﻢ ﺍﺳﺖ .ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﻋﻤﻠﻰ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺣﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﺖ ﺍﻭﺳﺖ ،ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻭ ﻣﻬﻢ ﺍﺳﺖ .ﻣﻴﻞ ﺑﻪ ﻫﻴﺠﺎﻥ ﻭ ﺷﺎﺩﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻭ ﻣﻄﺮﺡ ﺍﺳﺖ .ﺁﻥ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺣﺲ ﺯﻳﺒﺎﻳﻰﻃﻠﺒﻰ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻥ ﻗﻮﻯ ﺍﺳﺖ .ﺁﻥ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺍﺣﺴﺎﺳﺎﺕ ﻭ ﻋﻮﺍﻃﻒ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻥ ﺟﻮﺷﺎﻥ ﺍﺳﺖ؛ ﺍﻣﺎ ﺩﻏﺪﻏﻪﻫﺎﻯ ﺟﻮﺍﻥﻫﺎ ﺑﻪ ﺍﻳﻦﻫﺎ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﻧﻤﻰﺷﻮﺩ .ﺟﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺍﺟﺘﻤﺎﻉ ﺧﻮﺩ ﻫﻢ ﺣﺴﺎﺱ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﮔﺮ ﺗﺒﻌﻴﺾ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺍﻭ ﺁﺯﺭﺩﻩ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻭ ﺭﻧﺞ ﻣﻰﺑﺮﺩ ...ﺟﻮﺍﻥ ﺁﺭﻣﺎﻧﻰ ﺍﺳﺖ .ﺍﮔﺮ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﻧﺒﺎﺷﺪ ،ﺟﻮﺍﻥ ﻧﺎﺭﺍﺣﺖ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺍﮔﺮ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻓﺴﺎﺩ ﺭﺍﻳﺞ ﺑﺸﻮﺩ ،ﺟﻮﺍﻧﻰ ﻛﻪ ﺁﺭﺯﻭﻣﻨﺪ ﻋﺰﺕ ﻛﺸﻮﺭ ﺧﻮﺩ ﺍﺳﺖ ،ﺑﻪﻳﻘﻴﻦ ﺁﺯﺭﺩﻩ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺍﮔﺮ ﺩﺭ ﺟﺎﻳﻰ ﭘﺎﻯ ﺷﻮﺭ ﻣﻠﻰ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺁﻧﺠﺎ ﺟﺎﻯ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺟﻮﺍﻥﻫﺎﺳﺖ«. )ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ ،1383 ،ﺻﺺ (84-85 ﺗﺄﺛﻴﺮﺍﺕ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﺭﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﺮ ﻧﻘﺶﺁﻓﺮﻳﻨﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ: ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺁﻧﭽﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ،ﺑﺮﺧﻰ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺗﺄﺛﻴﺮﺍﺕ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺑﺮ ﻧﻘﺶﺁﻓﺮﻳﻨﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺯﻳﺮ ﺍﺳﺖ:
ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ...
.1ﺗﺮﻭﻳﺞ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺮﺩﻡﺳﺎﻻﺭﻯ ﺩﻳﻨﻰ: ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( ﺩﺭ ﺑﺎﺏ ﻭﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ،ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺭﻭﺷﻦ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ،ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺿﻤﻦ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺳﺎﺯﮔﺎﺭﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺩﻣﻜﺮﺍﺳﻰ ،ﻛﻨﺶ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﻣﻴﺎﻥ ﺩﻭ ﺣﻮﺯﻩ ﺩﻳﻦ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﺴﻞ ﺟﻮﺍﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺁﺷﻜﺎﺭ ﺳﺎﺯﺩ ﻭ ﺑﺎ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻰ ﻫﻢﺯﻣﺎﻥ ﺑﻪ ﺩﻭ ﭘﺮﺳﺶ ﺍﻓﻼﻃﻮﻧﻰ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﭘﺮﺳﺶ ﻫﺮ ﺟﻮﺍﻧﻰ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﻫﻢ ﺑﻮﺩﻩ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﻳﻌﻨﻰ »ﭼﻪ ﻛﺴﻰ ﺑﺎﻳﺪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻛﻨﺪ؟« ﻭ ﻣﺎﻛﻴﺎﻭﻟﻰ ﻳﻌﻨﻰ »ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻛﺮﺩ؟« ﻧﻮﻋﻰ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺭﺍ ﺭﻗﻢ ﺯﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻢ ﺑﺮ ﻭﻳﮋﮔﻲﻫﺎﻯ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺣﺎﻛﻢ ﻭ ﻫﻢ ﺑﺮ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻳﺎ ﺭﻭﺵ ﻣﺮﺩﻡﺳﺎﻻﺭ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﺑﺎﺷﺪ. ﭼﻨﻴﻦ ﺳﺎﺯﺓ ﺣﻜﻮﻣﺘﻰﺍﻯ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺗﻄﺎﺑﻖ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﺎ ﻣﻘﺘﻀﻴﺎﺕ ﺯﻣﺎﻥ ﻭ ﻧﻮﺯﺍﻳﻰ ﺩﻳﻨﻰ ﺑﺎ ﺍﺣﻴﺎﻯ ﻧﻈﺮﻳﺎﺕ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭﺑﺎﺭﺓ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﺑﻮﺩ ﻫﻢ ﺑﺮ ﺷﻴﻮﺓ ﺣﻜﻮﻣﺘﻰ ﺟﻤﻬﻮﺭﻳﺖ ﻭ ﻧﻘﺶ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮﻱﻫﺎﻯ ﺣﻜﻮﻣﺘﻰ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻰﻛﺮﺩ ﻭ ﻫﻢ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺍﺳﻼﻡﮔﺮﺍﻳﻰ ﻭ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻯ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻳﻌﻨﻰ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﮔﺮﺍﻳﻰ ،ﺧﺪﺍﻣﺤﻮﺭﻯ ﻭ ﻣﻌﻨﻮﻳﺖﮔﺮﺍﻳﻰ ﺭﺍ ﺍﺳﺎﺱ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﻰﺩﺍﻧﺴﺖ .ﻧﻈﺎﻡ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺩﻳﻦ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ،ﺗﻠﻔﻴﻖ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻭ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩ ﻭ ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﮕﺮ ﺁﻥ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺩﻳﻨﺪﺍﺭﻯ ﻫﻢﮔﺎﻡ ﺑﺎ ﻣﺪﺭﻥ ﺷﺪﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ .ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺑﻪ ﻧﻔﻰ ﺍﺳﻼﻡ ﻣﺘﺤﺠﺮ ﻭ ﻗﺸﺮﻯﮔﺮﺍ ﻭ ﻧﻴﺰ ﻧﻔﻰ ﺳﻜﻮﻻﺭﻳﺴﻢ ﻭ ﻻﺋﻴﺴﻴﺘﻪ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻭ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﺭﻣﻐﺎﻥ ﺁﻭﺭﺩ ﻛﻪ ﻣﺸﺮﻭﻋﻴﺖ ﺁﻥ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﺔ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺧﺪﺍ ﻭ ﺣﻘﺎﻧﻴﺖ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﻣﻘﺒﻮﻟﻴﺖ ﺁﻥ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﺭﺍﺩﺓ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻭ ﺣﻖ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﻣﻠﺖﻫﺎ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﺍﺳﺖ. ﻋﺮﺿﺔ ﺩﻛﺘﺮﻳﻦ ﻣﺮﺩﻡﺳﺎﻻﺭﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﺑﻪ ﺟﻬﺎﻧﻴﺎﻥ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻮﺳﻌﺔ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻣﺪﺍﺭ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﺍﻫﺘﻤﺎﻡ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﻮﺍﺳﺖﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺸﺮﻯ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻓﻄﺮﺕ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺷﺪ ﻭ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺑﺎ ﺍﺣﻴﺎﻯ ﻧﻘﺶ ﻣﻠﺖﻫﺎ ﺑﺮ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﻭﺛﻴﻖ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻭ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﺔ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﻠﺖﻫﺎ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻛﻨﺪ ،ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻨﻴﺎﺩﮔﺬﺍﺭﻯ ﺣﻜﻮﻣﺖﻫﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺍﺻﻮﻝ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﻭ ﺗﺤﻘﻖ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻰﻭﺭﺯﻳﺪﻧﺪ .ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺿﻤﻦ ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻛﺸﻴﺪﻥ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻱﻫﺎﻯ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﺘﻰ ﺍﻓﺮﺍﻃﻰ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﭘﺎﻥﻋﺮﺑﻴﺴﻢ ،ﺭژﻳﻢﻫﺎﻯ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺷﺮﻕ ﻭ ﻏﺮﺏ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻛﺸﺎﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﺓ ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺑﺎ ﺍﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﻢ ﻭ ﺳﻮﺳﻴﺎﻝ ﺍﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﻢ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﺩ) .ﭘﺎﺭﺳﺎﻧﻴﺎ ،1376 ،ﺻﺺ (221-237
117
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
118
.2ﺗﺮﻭﻳﺞ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝﺧﻮﺍﻫﻰ ﻭ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎ ﺳﺘﻴﺰﻯ: ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻭ ﺿﺪ ﺍﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﺘﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺗﻼﺵ ﺁﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻧﻈﺎﻡ ﻓﺎﺭﻍ ﺍﺯ ﺳﻠﻄﻪ ﻗﺪﺭﺕﻫﺎﻯ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭﻯ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩﻫﺎﻯ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( ﻭ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﻣﻮﺟﺐ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺯﺩﻥ ﺗﻌﺎﺩﻝ ﺑﻠﻮﻙﻫﺎﻯ ﻗﺪﺭﺕ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻭ ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻛﺸﻴﺪﻥ ﻧﻈﻢ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺳﺎﺧﺘﺔ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺷﺮﻕ ﻭ ﻏﺮﺏ ﺗﻮﺳﻂ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺷﺪ .ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎ ﺑﻴﺎﻥ ﻧﻈﺮﻳﺔ »ﻧﻪ ﺷﺮﻗﻰ ﻧﻪ ﻏﺮﺑﻰ« ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺍﺑَﺮ ﻧﻈﻤﻰ ﺟﻤﻌﻰ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﺑﺮﺍﺑﺮﻯ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎ ﻭ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖﻫﺎ ﻭ ﺗﺤﻘﻖ ﺣﻘﻮﻕ ﺍﻟﻬﻰ ﻭ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﻣﻠﺖﻫﺎ ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ ﺭﺍ ﺭﻗﻢ ﺯﻧﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺣﻴﺎﻯ ﻇﺮﻓﻴﺖﻫﺎ ﻭ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵﺷﺪﻩ ﻣﻠﺖﻫﺎﻯ ﻏﻴﺮ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﻭ ﻧﻔﻰ ﺍﻧﻔﻌﺎﻝ ﻭ ﻣﺮﻋﻮﺑﻴﺖ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ،ﺩﺭﺻﺪﺩ ﻗﻄﻊ ﺭﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻰ ﻣﻠﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﻗﺪﺭﺕﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ ﺑﺮﺁﻳﺪ. ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎ ﺍﻓﺸﺎﻯ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺳﻠﻄﻪﮔﺮﺍﻧﻪ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻯ ﻳﻚﺟﺎﻧﺒﻪﮔﺮﺍﻳﺎﻧﺔ ﻗﺪﺭﺕﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺧﻂ ﺑﻄﻼﻧﻰ ﺑﺮ ﺍﺳﻄﻮﺭﺓ ﺷﻜﺴﺖﻧﺎﭘﺬﻳﺮﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻜﺸﺪ ﻭ ﺑﺎﺭﻗﻪﻫﺎﻯ ﺍﻣﻴﺪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﻝ ﻫﻤﺔ ﺁﺯﺍﺩﻱﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﻭ ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﺎﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﭘﺪﻳﺪﺍﺭ ﺳﺎﺯﺩ .ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﺮﺯ ﺑﻴﻦ ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﻴﻦ ﻭ ﻣﺴﺘﻜﺒﺮﻳﻦ ﻭ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﺑﺨﺸﻰ ﺑﻪ ﻣﻠﺖﻫﺎﻯ ﻣﺴﺘﻀﻌﻒ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺑﺴﺘﺮﻯ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﺮﻛﺖﻫﺎﻯ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻭ ﺁﺯﺍﺩﻯﺑﺨﺶ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺧﻮﺩﺁﮔﺎﻫﻰ ﻣﺤﺮﻭﻣﺎﻥ ﻭ ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﺎﻥ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺳﺎﺯﺩ. ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺩﺭ ﺩﻭ ﺟﺒﻬﻪ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩﺳﺘﻴﺰﻯ ﻭ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﺳﺘﻴﺰﻯ ﻭ ﻧﻔﻰ ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻰ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻭ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﻣﺮ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝﺧﻮﺍﻫﻰ ﻭ ﺁﺯﺍﺩﻳﺨﻮﺍﻫﻰ ﺩﺭ ﺳﻄﻮﺡ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺮﺩﻡ ،ﺩﻭﻟﺖﻫﺎ ﻭ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻯ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺑﺨﺶ ﺭﺳﻮﺥ ﻳﺎﺑﺪ؛ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎ ﺩﻭ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺭﺍﻳﺞ ﻟﻴﺒﺮﺍﻟﻴﺴﺘﻰ ﻭ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﻰ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﻣﻰﻛﺮﺩ ﻭ ﻣﺒﺎﻧﻰ ﺳﻜﻮﻻﺭﻳﺴﺘﻰ ،ﺍﻭﻣﺎﻧﻴﺴﺘﻰ ﻭ ﻣﺎﺗﺮﻳﺎﻟﻴﺴﺘﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻣﻰﻛﺸﻴﺪ ﻭ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﻣﺮ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺟﺬﺍﺑﻴﺖ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻱﻫﺎﻯ ﻣﺎﺭﻛﺴﻴﺴﺘﻰ ﻭ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﺘﻰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺗﻰ ﻣﻠﺖﻫﺎﻯ ﺁﺯﺍﺩﻱﺧﻮﺍﻩ ﻛﺎﺳﺘﻪ ﺷﻮﺩ؛ ﺍﺯ ﺍﻳﻦﺭﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎ ﮔﺸﻮﺩﻥ ﺟﺒﻬﻪﺍﻯ ﺛﺎﻟﺚ ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺑﺎ ﻧﻈﻢ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ ﻣﺎﺩﻯﮔﺮﺍﻳﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺮﺧﻴﺰﺩ ﻭ ﺑﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓﺳﺎﺯﻯ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎﻯ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝﻃﻠﺒﻰ ﻭ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﺳﺘﻴﺰﻯ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﻠﺖﻫﺎﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﺳﻮﻡ ﻣﺒﺎﺩﺭﺕ ﻛﻨﺪ. )ﺷﻔﻴﻌﻰ ﻓﺮ ،1375 ،ﺻﺺ (98-109 .3ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﺻﻼﺡ ﻃﻠﺒﻰ ﺩﺭ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ: ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺑﺎ ﺍﺣﻴﺎﻯ ﻃﺒﻘﺎﺕ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺟﺪﻳﺪ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻛﻪ ﺩﺭﺻﺪﺩ ﺑﺎﺯﺳﺎﺯﻯ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( ،ﻋﻼﻣﻪ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻰ ﻭ ﺷﻬﻴﺪ ﻣﻄﻬﺮﻯ ﺑﺮﺁﻣﺪﻩ
ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ...
ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺑﺮ ﻻﻳﻪﻫﺎ ﻭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﺳﻮﻡ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﮔﺬﺍﺭﺩ .ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺻﻠﺢﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﻭ ﺁﺭﺍﻡ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺗﻰ ﻣﺴﺎﻟﻤﺖﺁﻣﻴﺰ ﻭ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﻋﻨﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﺁﻣﺎﺩﮔﻰ ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﻓﻜﺮﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻭ ﺍﻳﺪﻩﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡﮔﺮﺍﻳﺎﻧﻪ ،ﻧﻮﻋﻰ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﻴﻮﻩﻫﺎﻯ ﺗﺒﻠﻴﻐﻰ ﻭ ﺭﻭﺷﻨﮕﺮﻯ ﻓﻜﺮﻯ ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﻭ ﭼﺮﻳﻜﻰ ﺗﻮﺳﻞ ﻣﻰﺟﺴﺖ .ﺍﻳﻦ ﻣﻬﻢ ﻣﻮﺟﺐ ﻭﺭﻭﺩ ﺑﻪ ﻋﺼﺮ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﻣﺴﺘﻤﺮ ﻭ ﻣﺴﺎﻟﻤﺖﺁﻣﻴﺰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺭﻭﻯﺁﻭﺭﺩﻥ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﺭﺍﻩﻫﺎ ﻭ ﺣﺮﻛﺖﻫﺎﻯ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻧﻮﺳﺎﺯﻯ ﻭ ﺑﺎﺯﺳﺎﺯﻯ ﺗﻔﻜﺮ ﺩﻳﻨﻰ ﺷﺪ. ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭﺻﺪﺩ ﺍﺣﻴﺎﮔﺮﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻯ ﻓﻜﺮﻯ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺑﺮﺁﻣﺪﻧﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﻛﺘﺮﻳﻦﺳﺎﺯﻯ ﻭ ﺍﺭﺍﺋﺔ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﻣﻨﺴﺠﻢ ﺍﺯ ﻧﻮﺍﻧﺪﻳﺸﻰ ﺩﻳﻨﻰ ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺤﻘﻖ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﻧﻈﺎﻡ ﻣﺮﺩﻡﺳﺎﻻﺭ ﺩﻳﻨﻰ ﻣﺒﺎﺩﺭﺕ ﻭﺭﺯﻳﺪﻧﺪ. ﭼﻨﻴﻦ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻯ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺐ ﺩﻳﻨﻰ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻥ ،ﺗﺮﻛﻴﻪ ،ﺑﺤﺮﻳﻦ، ﺍﻟﺠﺰﺍﻳﺮ ﻭ ﻣﺮﺍﻛﺶ ﺗﺠﻠﻰ ﻳﺎﻓﺖ .ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﻧﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺿﻤﻦ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﺑﺎﺯﺍﻧﺪﻳﺸﻰ ﻣﺪﺍﻭﻡ ،ﺭﻭﺵ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺍﺯ ﺍﻧﺪﻳﺸﮕﻰ ﻭ ﺗﺄﻣﻞ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺗﻠﻔﻴﻖ ﺟﻤﻬﻮﺭﻳﺖ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻴﺖ ﭘﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻯ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻯ ﺑﻮﻣﻰ ﻭ ﻫﻨﺠﺎﺭﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺁﻧﺎﻥ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﻮﺩ. ﺍﻳﻦ ﻣﻬﻢ ﻣﻮﺟﺐ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﺗﺪﺭﻳﺠﻰ ﻭ ﻗﺮﺍﺭﮔﺮﻓﺘﻦ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﭘﻨﻬﺎﻥ ،ﺯﻧﺪﻩ ﻭ ﻓﻌﺎﻝ ﺩﺭ ﻣﺴﻴﺮ ﺗﺠﺪﺩﻃﻠﺒﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺷﺪ .ﻇﻬﻮﺭ ﻣﺘﻔﻜﺮﺍﻥ ﻭ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﺍﻥ ﺟﻮﺍﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻃﺒﻘﺔ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﺭﻣﻐﺎﻥ ﺁﻭﺭﺩ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺍﻓﺘﺨﺎﺭ ﺑﻪ ﻫﻮﻳﺖ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺑﻮﻣﻰ ﺩﺭﺻﺪﺩ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺑﺮﺁﻣﺪ ﻭ ﺿﻤﻦ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﻣﺸﻰ ﻣﺴﺎﻟﻤﺖﺁﻣﻴﺰ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺤﻘﻖ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻣﻌﻴﺎﺭﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﺳﺎﺯﻯ ﻧﻘﺶ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﻧﻘﺶﺁﻓﺮﻳﻨﻰ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﺍﻥ ﺩﻳﻨﻰ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﭘﺲ ﺍﺯ 11ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ 2001ﺩﺭ ﭘﺎﺳﺦﮔﻮﻳﻰ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﻧﺎﻣﺔ 70ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺟﻨﮓﻃﻠﺒﻰ ﻛﺎﺥ ﺳﻔﻴﺪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ ﺗﺠﻮﻳﺰ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﻧﻴﺰ ﻧﺎﻣﺔ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖﺁﻣﻴﺰ ﺁﻧﺎﻥ ﻋﻠﻴﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻈﺎﻡ ﺁﻣﻮﺯﺷﻰ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ﺟﺎﺭﻯ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ) .ﻟﻰ ،1373 ،ﺻﺺ (54-56 .4ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻓﻜﺮﻯ ،ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﺍﻯ: ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺁﻣﻮﺯﻩﻫﺎﻯ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( ﻭ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺑﺎ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﻗﺪﺭﺕ ﻧﺮﻡﺍﻓﺰﺍﺭﻯ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺗﻔﻜﺮ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺗﻔﻮﻕ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻭﺭﺯﻯ ﺑﺮ ﺍﺑﺰﺍﺭﺍﻧﮕﺎﺭﻯ، ﻧﻮﻋﻰ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻓﻜﺮﻯ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺭﺍ ﺭﻗﻢ ﺯﺩ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻓﻜﺮﻯ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻣﻠﺖﻫﺎﻯ
119
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
120
ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﺑﻮﺩ؛ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﻛﻪ ﺧﻮﺩﻛﻔﺎﻳﻰ ﻭ ﺧﻮﺩﺍﺗﻜﺎﻳﻰ ﻋﻠﻤﻰ ﺑﺪﻭﻥ ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻰ ﺑﻪ ﻗﺪﺭﺕﻫﺎﻯ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺭﺍ ﺗﺮﻭﻳﺞ ﻣﻰﻛﺮﺩ ،ﻣﻮﺟﺪ ﻧﻮﻋﻰ ﺟﻨﺒﺶ ﻧﺮﻡﺍﻓﺰﺍﺭﻯ ﻭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻋﻠﻢ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺣﻔﻆ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺑﻮﻣﻰ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺑﻬﺮﻩﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎﻯ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻯ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱﻫﺎﻯ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﻰ ﺭﻭﺯ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻰﻭﺭﺯﻳﺪ. ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻋﻠﻮﻣﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﻴﻤﺔ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺑﻮﺭﺱ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺤﺎﻓﻞ ﻋﻠﻤﻰ ﻭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻰ ﻛﻪ ﻋﻤﺪﺗ ًﺎ ﺩﺭﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪﺓ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺩﻭ ﻣﺮﻛﺰ ﻋﻠﻤﻰ ﺣﻮﺯﻩ ﻭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻭ ﻫﻢﻓﻜﺮﻯ ﺑﺎﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻭﺍﺩﺍﺷﺖ .ﺑﺪﻳﻨﺴﺎﻥ ،ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺑﺎ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﻣﺘﻔﻜﺮﺍﻥ ﺟﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺩﺭﻙ ﻭ ﻓﻬﻢ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﻭ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺣﻮﺯﻩﻫﺎﻯ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﺩﺭ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻓﻜﺮﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﻫﻤﻴﺘﻰ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﻭ ﺧﻴﻞ ﻣﺸﺘﺎﻗﺎﻥ ﻓﺮﺍﮔﻴﺮﻯ ﻋﻠﻮﻡ ﺩﻳﻨﻰ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎﻳﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩﻫﺎﻯ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﮔﺴﻴﻞ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ؛ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩﻫﺎ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﻣﻬﻤﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻯ ﻋﻠﻤﻰ ﻭ ﺣﺮﻛﺖﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﺑﻬﺮﻩﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﻋﻨﺼﺮ ﺯﻣﺎﻥ ﻭ ﺳﺮﻋﺖ ﻋﻤﻞ ﻭ ﺍﺭﺗﻘﺎﻯ ﻗﺪﺭﺕ ﭘﻮﻳﺎﻳﻰ ﻭ ﺍﻧﻄﺒﺎﻕ ﺑﺎ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺟﻬﺎﻥ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻰﻭﺭﺯﻳﺪﻧﺪ. ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻓﻜﺮﻯ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﺍﻯ ﻣﻠﺖﻫﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻭ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺩﻳﻨﻰ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﻋﻠﻤﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺗﻬﺎﺟﻢ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻏﺮﺏ ،ﺍﻫﺘﻤﺎﻡ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰﺷﺪﻥ ﻣﺪﺍﺭﺱ ﻭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩﻫﺎ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩﻫﺎ ﻭ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﻋﻠﻤﻰ ﻭ ﺩﻳﻨﻰ ﺿﻤﻦ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﻓﻜﺮﻯ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﺮ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺣﻖ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻭ ﻓﺮﺍﮔﻴﺮﻯ ﻋﻠﻤﻰ ﺣﺘﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺯﻧﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﭘﺎﻯ ﻣﻰﻓﺸﺮﺩﻧﺪ .ﻣﺮﺍﻛﺰ ﻋﻠﻤﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺑﻪ ﺟﺰ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﻧﻰ ﻣﺘﺎﻓﻴﺰﻳﻜﻰ ﺩﺍﻧﺶ ﻭ ﻫﻨﺠﺎﺭﺳﺎﺯﻯ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻮﻉ ﻧﮕﺮﺵ ﺑﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻭ ﺯﻧﺪﮔﻰ ،ﺩﺭﺻﺪﺩ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩﻫﺎﻯ ﻋﻠﻤﻰ ﻭ ﻣﻨﻄﻘﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻪ ﻗﻄﺐ ﻓﻜﺮﻯ ﻭ ﺗﻤﺪﻧﻰ ﺑﺮﺁﻣﺪﻧﺪ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﻫﮕﺬﺭ ،ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱﻫﺎﻯ ﻏﺮﺏ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺍﻫﺘﻤﺎﻡ ﺑﻪ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎﻯ ﺑﻮﻣﻰ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪ ،ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﻭﺛﻴﻖ ﻋﻠﻢ ﻭ ﺩﻳﻦ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﻏﺮﺏﭘﮋﻭﻫﻰ ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﺭﻫﻴﺎﻓﺖ ﻏﺮﺏﺳﺘﻴﺰﻯ ﻳﺎ ﻏﺮﺏﭘﺬﻳﺮﻯ ﺑﺮ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩﻫﺎ ﻭ ﺣﻮﺯﻩﻫﺎﻯ ﻋﻠﻤﻴﺔ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺣﺎﻛﻢ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺎﺯﺳﺎﺯﻯ ﻓﻜﺮﻯ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺗﻠﻔﻴﻖ ﺳﻨﺖ ﻭ ﻣﺪﺭﻧﻴﺘﻪ ﺑﺎ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﺑﻮﻣﻰﮔﺮﺍﻳﻰ ﻭ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻫﻮﻳﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺗﻤﺪﻧﻰ ﻭ ﺍﻗﺘﺒﺎﺱ ﺁﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﺍﺯ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱﻫﺎﻯ ﻧﻮﻳﻦ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻭ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﻋﻠﻤﻰ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﻗﻢ ﺧﻮﺭﺩ) .ﺍﻛﺒﺮﻯ ،1378 ،ﺻﺺ (95-98
ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ...
.5ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻭ ﺗﺒﺎﺩﻝ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ: ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( ﻭ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺑﺎ ﻧﺸﺎﻥﺩﺍﺩﻥ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺗﻤﺪﻥ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺗﻤﺪﻧﻰ ﺟﺎﻣﻊ ﻭ ﭼﻨﺪ ﺑﻌﺪﻯ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ،ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ،ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﻋﻠﻤﻰ ﻭ ﺑﺎﺯﺳﺎﺯﻯ ﺗﻤﺪﻧﻰ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻏﺮﺏﭘﮋﻭﻫﻰ ﻭ ﺑﻮﻣﻰﮔﺮﺍﻳﻰ ﻃﻼﻳﻪﺩﺍﺭ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺟﺪﻳﺪ ﺗﻌﺎﻣﻠﻰ ﻭ ﺗﺒﺎﺩﻟﻰ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪﻫﺎﻯ ﻋﻠﻢ ،ﺩﺍﻧﺶ ،ﻓﻨﺎﻭﺭﻯ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﻫﮕﺬﺭ، ﺗﻼﺵ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺎﺯﺳﺎﺯﻯ ﺩﺭﻭﻧﻰ ﻭ ﺍﺭﺗﻘﺎﻯ ﻇﺮﻓﻴﺖﻫﺎﻯ ﺗﺤﻮﻝ ﺩﺭ ﺍﻧﺪﻳﺸﺔ ﺩﻳﻨﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺗﻌﺎﻣﻼﺕ ،ﺗﺒﺎﺩﻻﺕ ﻭ ﻫﻤﻜﺎﺭﻱﻫﺎﻯ ﻋﻠﻤﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﺣﻴﺎﻯ ﺗﻮﺍﻥ ﺑﺎﺯﻳﮕﺮﻯ ﻣﺆﺳﺴﺎﺕ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺁﻣﻮﺯﺷﻰ ﻭ ﻗﺪﺭﺕ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ ﻭ ﺗﺒﺎﺩﻝ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ. ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻭ ﺗﺒﺎﺩﻝ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﺭﺗﻘﺎﻯ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱﻫﺎﻯ ﻧﻮﻳﻦ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﻰ ﻭ ﻫﻢﮔﺮﺍﻳﻰ ﺁﻥ ﺑﺎ ﺷﻴﻮﻩﻫﺎﻯ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﻰ ﺳﻨﺘﻰ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺩﻳﺪﮔﺎﻫﻰ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﺗﻤﺎﻳﺰ ﻫﻮﻳﺘﻰ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﺎ ﺟﻬﺎﻥ ﻏﺮﺏ ﺷﺪ .ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ،ﻭﻗﻮﻉ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ ﻭ ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺑﺎ ﺭﺷﺪ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻯ ﻓﺮﺍﻣﻠﻰ ﻣﻮﺟﺐ ﺑﺎﺯﺳﺎﺯﻯ ﻓﻜﺮﻯ ﺗﻤﺪﻥ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻭﻳﮋﮔﻰﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﻗﺒﻴﻞ ﻓﺮﺍﮔﻴﺮﻧﺪﮔﻰ ،ﭼﻨﺪ ﻣﺮﻛﺰﻳﺘﻰ ﻭ ﻣﺪﺍﻭﻣﺖ ﻭ ﭘﻮﻳﺎﻳﻰ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﺑﻮﺩ؛ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻣﻴﺎﻥ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﻠﺖﻫﺎ ﻣﻮﺟﺐ ﺍﺭﺗﻘﺎﻯ ﺧﻮﺩﺁﮔﺎﻫﻰ ﻣﻠﺖﻫﺎ ﻭ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﻭ ﭘﺮﺳﺸﮕﺮﻯ ﻭ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻰ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺭﻭﺍﺝ ﺭﻭﺣﻴﺔ ﻧﻘﺪ ﺍﻳﺪﻩﻫﺎ ﻭ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻣﻮﺟﻮﺩ ،ﺑﻴﻦ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺷﺪ. ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﺑﻪ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻓﻜﺮ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺑﺎ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﻳﻦ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ ﻣﻮﺟﺐ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻭ ﻣﺮﺍﻭﺩﺍﺕ ﻋﻠﻤﻰ ﻣﻴﺎﻥ ﺣﻮﺯﻩﻫﺎﻯ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﺍﺯ ﻳﻜﺴﻮ ﻭ ﻧﻴﺰ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﺳﺘﺎﺩﺍﻥ ﻭ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺷﺪ؛ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺭﻭﺣﻴﺔ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰﮔﺮﻯ ﺩﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩﻫﺎﻯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺍﺭﺗﻘﺎﻯ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻥ ﻭ ﻛﺎﻧﻮﻥﻫﺎﻯ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﻰ ﻣﻮﺟﺒﺎﺕ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺗﻌﺎﻣﻼﺕ ﻓﻜﺮﻯ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺩﺍﻧﺶﭘﮋﻭﻫﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺁﻭﺭﺩ. ﭘﺨﺶ ﻭ ﺗﻮﺯﻳﻊ ﮔﺴﺘﺮﺩﺓ ﻧﻮﺍﺭﻫﺎﻯ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻭ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﺧﻄﺒﺎﻯ ﻣﺸﻬﻮﺭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩﻫﺎﻯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺭﻭﺯﺍﻓﺰﻭﻥ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻰ ﻣﺴﺎﺟﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﭘﺎﻳﮕﺎﻩﻫﺎﻯ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﻰ ﺳﻨﺘﻰ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻥ ﻭ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﺍﻥ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻣﺴﺎﺟﺪ ﻭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩﻫﺎ ﺷﺪ؛ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻯ
121
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
122
ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺟﻬﺎﻥﺑﻴﻨﻰ ﺗﻮﺣﻴﺪﻯ ﻭ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺗﻰ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﺍﺳﻼﻡﮔﺮﺍﻳﻰ ﻭ ﺧﺮﺩﻭﺭﺯﻯ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺗﻼﺵ ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﻓﻜﺮﻯ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻰ ﻭ ﺣﻮﺯﻭﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﻢ ﺍﻧﺪﻳﺸﻰ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻣﺎﺩﻯ ﻏﺮﺏ ﻭ ﺷﺮﻕ )ﻟﻴﺒﺮﺍﻟﻴﺴﻢ ﻭ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﻢ( ﻭ ﺗﻄﺎﺑﻖﺩﺍﺩﻥ ﺍﻧﺪﻳﺸﺔ ﺩﻳﻨﻰ ﺑﺎ ﭘﻮﻳﺶﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺳﺮﻋﺖ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻃﻼﻉﺭﺳﺎﻧﻰ ،ﺗﺼﻮﻳﺮﺳﺎﺯﻯ ﻭ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺑﺎﺯ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻫﻮﻳﺖ ﺗﻤﺪﻥ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻮﺟﺐ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻭ ﺗﺒﺎﺩﻝ ﻓﻜﺮﻯ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻣﺘﻔﻜﺮﺍﻥ ﻭ ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺟﻬﺎﻥ ﻏﺮﺏ ﺷﺪ؛ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﭘﻠﻮﺭﺍﻟﻴﺴﻢ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﺗﻨﻮﻉ ﻭ ﺗﻜﺜﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓﻫﺎ ﺭﻗﻢ ﺯﺩ. )ﺑﺎﺩﺍﻣﭽﻴﺎﻥ ،1377 ،ﺻﺺ (155-175 .6ﺑﺎﺯﺧﻴﺰﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪﻫﺎﻯ ﺣﻴﺎﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ: ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻯ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﻭ ﺍﺧﻼﻗﻰ ﻭ ﻣﻈﻬﺮ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﺮ ﻧﻤﺎﺩﻫﺎﻯ ﻏﻴﺮ ﺍﺧﻼﻗﻰ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( ﻭ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﺠﻠﻰ ﺍﺧﻼﻗﻴﺎﺕ ﻭ ﻫﻨﺠﺎﺭﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﺩﺭ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪﻫﺎﻳﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺣﺠﺎﺏ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﭘﻮﺷﺶ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺑﻮﻣﻰ ،ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺑﻪ ﻭﺭﻭﺩ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻯ ﻣﺴﺘﻬﺠﻦ ﻏﺮﺑﻰ، ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺍﺻﻮﻝ ﻭ ﺣﺪﻭﺩ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﻭ ﺍﺣﻜﺎﻡ ﺷﺮﻋﻰ ﻭ ﺍﺣﻴﺎﻯ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻋﺰﺍﺩﺍﺭﻯ ﻭ ﺳﻴﻨﻪﺯﻧﻰ ﺗﺠﻠﻰ ﻳﺎﻓﺖ ﻭ ﺷﻜﻞﮔﻴﺮﻯ ﺭﻭﺡ ﺟﻤﻌﻰ ﺑﺎ ﺣﻀﻮﺭ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﻭ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﻓﻌﺎﻝ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺭﺍ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪ. ﺍﻳﻦ ﻣﻬﻢ ﺳﺒﺐ ﺷﺪ ،ﻣﺮﺍﻛﺰ ﻭ ﭘﺎﻳﮕﺎﻩﻫﺎﻯ ﺳﻨﺘﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺴﺎﺟﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﻗﺪﺭﺕ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺨﺸﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺭﻭﻧﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻧﻘﺶ ﻣﺆﺛﺮﻯ ﺍﻳﻔﺎ ﻛﻨﻨﺪ؛ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﻓﺮﺍﮔﻴﺮﺳﺎﺯﻯ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﻭﻇﻴﻔﻪﺍﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻗﻠﻤﺪﺍﺩ ﻣﻰﺷﺪ .ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﺮﺩﻣﻰﺷﺪﻥ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﺤﻮﺭﻳﺖ ﺍﺳﻼﻡ ﺷﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﻫﮕﺬﺭ ،ﻣﺴﺎﺟﺪ ،ﻣﻨﺎﺑﺮ ﻭ ﻧﻤﺎﺯﻫﺎﻯ ﺟﻤﻌﻪ ﻭ ﺟﻤﺎﻋﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﭘﺎﻳﮕﺎﻩﻫﺎﻯ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﻰ ﻳﺎ ﺍﺑﺰﺍﺭﻫﺎﻯ ﺳﻨﺘﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﭘﻴﺎﻡﻫﺎ ﻭ ﺗﺒﺎﺩﻝ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩﻫﺎﻯ ﻣﺪﺭﻥ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺑﺎﻭﺭﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﺳﻨﺖﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻗﻠﻤﺪﺍﺩ ﻣﻰﺷﺪﻧﺪ. ﻣﺴﺠﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻈﻬﺮ ﺍﻧﺴﺠﺎﻡ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺣﺮﻛﺖﻫﺎﻯ ﺟﻤﻌﻰ ﻣﻮﺟﺐ ﺍﺣﻴﺎﻯ ﻗﺪﺭﺕ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻭ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺍﺭﺗﻘﺎﻯ ﻧﻘﺶ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﺷﻴﻌﻪ ﺷﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺩﺭ ﺷﻜﻞﺩﻫﻰ ﺑﻪ ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﻧﻮﻋﻰ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻣﻴﺎﻥ ﺩﻭ ﺣﻮﺯﺓ ﺧﺼﻮﺻﻰ ﻭ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﺤﻘﻖ ﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺁﻣﻮﺯﻩﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ
ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ...
ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﻫﻤﺔ ﺳﻄﻮﺡ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﮔﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﻛﻞ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺯ ﻣﻐﺮﺏ ﺗﺎ ﺍﻧﺪﻭﻧﺰﻯ ﺷﺪ. ﺗﺒﺪﻳﻞﺷﺪﻥ ﺍﺳﻼﻡﮔﺮﺍﻳﻰ ﺑﻪ ﻧﻴﺮﻭﻳﻰ ﭘﺮﺟﻨﺐﻭﺟﻮﺵ ﻭ ﻣﻨﺘﻘﺪ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﻭ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﻣﻮﺟﺐ ﺭﺳﺘﺎﺧﻴﺰ ﺟﺪﻳﺪ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻭ ﺍﺭﺗﻘﺎﻯ ﺧﻮﺩﺑﺎﻭﺭﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺗﺤﻘﻴﺮﺷﺪﻩ ﻭ ﺳﺘﻢﻛﺸﻴﺪﻩ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺗﺠﻠﻰ ﺩﻳﻦ ﺩﺭ ﻫﻤﺔ ﺷﺌﻮﻥ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺷﺪ .ﺭﺷﺪ ﻣﻌﻨﻮﻳﺖﮔﺮﺍﻳﻰ ،ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﻭ ﺩﻟﺒﺴﺘﮕﻰ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻮﻳﺎﺕ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﺔ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺩﻳﻨﻰ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺑﺎ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻣﻮﺝ ﺍﺳﻼﻡﺧﻮﺍﻫﻰ ﻭ ﺍﺳﻼﻡﮔﺮﺍﻳﻰ ﻭ ﺍﺣﻴﺎء ﻭ ﻧﻬﺎﺩﻳﻨﻪﺳﺎﺯﻯ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻯ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻮﺟﺐ ﺍﻋﻄﺎﻯ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﺧﻼﻗﻰ ،ﻣﻌﻨﻮﻯ ﻭ ﻣﻌﺮﻓﺘﻰ ﺑﻪ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺷﺪ؛ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﺍﻥ ﺩﻳﻨﻰ ﺑﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ ﺟﻨﺒﺶ »ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ« ﺩﺭﺻﺪﺩ ﺍﻧﺴﺎﻥﺳﺎﺯﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﺑﺮﺁﻣﺪﻧﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﻧﺸﺮﻳﺎﺕ ﻭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻯ ﺭﺍﺩﻳﻮ-ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻰ ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﭘﻴﺎﻡ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺒﺎﺩﺭﺕ ﻭﺭﺯﻳﺪﻧﺪ؛ ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ،ﺣﺮﻛﺖﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺗﻠﻔﻴﻖ ﻳﻜﺘﺎﭘﺮﺳﺘﻰ، ﺍﺧﻼﻕﮔﺮﺍﻳﻰ ،ﻣﻌﻨﻮﻳﺖﺑﺎﻭﺭﻯ ،ﺍﻧﺴﺎﻥﺷﻨﺎﺳﻰ ،ﻋﺪﺍﻟﺖﮔﺮﺍﻳﻰ ﻭ ﺣﻖﻃﻠﺒﻰ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﺧﻴﺰﻯ ﻭ ﻧﻘﺶﺁﻓﺮﻳﻨﻰ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻨﺪ) .ﻃﺎﻋﺘﻰ ،1375 ،ﺻﺺ (59-66 .7ﺍﻋﺘﻼﻯ ﻓﺮﻫﻨﮓﺳﺎﺯﻯ ﺩﺭﺑﺎﺭﺓ ﻭﺣﺪﺕ ﺗﻤﺪﻧﻰ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ: ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﻭﺣﺪﺕ ﺷﻴﻌﻪ ﻭ ﺳﻨﻰ ،ﺗﻘﺮﻳﺐ ﻣﺬﺍﻫﺐ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻧﻔﻰ ﻓﺮﻗﻪﮔﺮﺍﻳﻰ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( ﻭ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺩﺭﺻﺪﺩ ﻭﺣﺪﺕ ﻣﻠﺖﻫﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻭ ﺗﺤﻘﻖ ﭘﺮﻭژﺓ ﺍﻣﺖﺳﺎﺯﻯ ﺑﺮﺁﻣﺪ .ﺍﻳﻦ ﻣﻬﻢ ﺍﺯ ﻳﻚﺳﻮ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩﺍﻯ ﻣﺜﺒﺖ ﻳﻌﻨﻰ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ ﺑﺎﻭﺭﻫﺎﻯ ﺍﺻﻴﻞ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺁﻳﻴﻦﻫﺎ ﻭ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺳﻨﺘﻰ ﺩﻳﻨﻰ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺷﺎﻟﻮﺩﺓ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ، ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺑﺎﻭﺭﻫﺎﻯ ﺍﺻﻴﻞ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﺎﺏ ﻣﺤﻤﺪﻯ ﻭ ﻧﻴﺰ ﻓﺮﻫﻨﮓﻫﺎ ﻭ ﺁﻳﻴﻦﻫﺎﻯ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺣﺞ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻤﻰ ﭘﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻯ ﻣﻰﻛﺮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺮ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩﺍﻯ ﻣﻨﻔﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﺩﺷﻤﻦ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺩﺭ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺑﺮﺍﺋﺖ ﺍﺯ ﻣﺸﺮﻛﻴﻦ ﻭ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭﺳﺘﻴﺰﻯ ﻭ ﻛﻮﺗﺎﻩﻛﺮﺩﻥ ﺩﺳﺖ ﻗﺪﺭﺕﻫﺎﻯ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﺛﺮﻭﺕﻫﺎﻯ ﻣﻠﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﮕﺮ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﺍﺭﺗﻘﺎﻯ ﺭﻭﺡ ﺟﻤﻌﻰ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ ﺳﻠﻄﺔ ﻗﺪﺭﺕﻫﺎﻯ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ،ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﻢ ﻭ ﺍﻓﺴﺎﺩﺳﺘﻴﺰﻯ ﺑﻮﺩ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭﻩ ﺍﺣﻴﺎﻯ ﺍﻣﺖ ﻭ ﺗﻤﺪﻥ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﻗﺮﺁﻥ ﻭ ﺣﺪﻳﺚ ﻭ ﺳﻨﺖ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﻛﻼﻡ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻳﺎ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﻴﻨﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺘﺤﺪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺁﻳﻴﻦ ﺟﻬﺎﻥ ﺷﻤﻮﻝ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎ ﻭ ﻣﻠﺖﻫﺎ ﻭ
123
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
124
ﻭﺣﺪﺕ ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﻓﻜﺮﻯ ،ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﺯ ﻳﻜﺴﻮ ﻭ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺟﺒﻬﺔ ﻣﺘﺤﺪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺍﺭﺩﻭﮔﺎﻩ ﺷﺮﻕ ﻭ ﻏﺮﺏ ﻭ ﺑﺎ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺍﻧﺪﻳﺸﺔ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﻢ ﻭ ﺭژﻳﻢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﻭ ﺑﺎﺯﺳﺎﺯﻯ ﺁﺭﻣﺎﻥ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻭ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖﺍﻓﺰﺍﻳﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻫﻢﮔﺮﺍﻳﻰ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﺗﺤﺎﺩﻳﻪﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭﻯ ﺑﺮ ﻧﻈﺎﻡ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮﻯ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺷﺪ ﻭ ﺿﻤﻦ ﺍﺣﻴﺎﻯ ژﺋﻮﭘﻮﻟﻴﺘﻴﻚ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻣﻮﺟﺐ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻧﻘﺶ ﺩﻳﻦ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﺻﻠﻰ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﮔﺮﺩﻳﺪ. ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺗﻤﺪﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺩﺭﺻﺪﺩ ﺩﺳﺘﻴﺎﺑﻰ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﮕﺎﻫﻰ ﻧﻮﻳﻦ ﺩﺭ ﻧﻈﻢ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺑﺮﺁﻳﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺭﺗﻘﺎﻯ ﺳﻄﺢ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ ﺍﺯ ﺑﺎﺯﻳﮕﺮﺍﻥ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﻳﮕﺮﺍﻥ ﺗﻤﺪﻧﻰ ﻓﺮﺻﺘﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﭘﻴﺎﻡ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻤﻰ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺁﻭﺭﺩ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭﻯ ﺑﺮ ﻓﻄﺮﺕ ﭘﺎﻙ ﺑﺸﺮﻯ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺑﻪ ﻓﻀﺎ ﻭ ﺯﻣﺎﻥ ﺧﺎﺻﻰ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﮔﺮﻩ ﺧﻮﺭﺩﻥ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺍﻧﺴﺎﻥﻫﺎ ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺩﺭ ﻛﺮﺓ ﺧﺎﻛﻰ ﻭ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺫﺍﺕﮔﺮﺍﻳﻰ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺸﺮﻳﺖ ﻧﻤﻮﺩ ﻋﺎﻣﻰ ﺍﺯ ﻭﺟﻮﺩ ﻫﺴﺘﻰ ﺑﺨﺶ ﺍﺳﺖ ،ﺑﺮ ﻧﻘﺶ ﻋﻨﺼﺮ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺩﺭ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻯ ﺑﺸﺮﻯ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﺔ ﺁﺩﻣﻰ ﺷﺪﻥ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻭﺭﺯﻧﺪ. ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ،ﻋﺎﻟﻢﮔﻴﺮﻯ ﺩﻳﻦ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﺟﺎﻣﻊ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻧﺴﺎﻥﻫﺎ ﻭ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺟﻬﺎﻥﮔﺮﺍﻳﻰ ﺑﺎ ﺗﻤﺪﻥﮔﺮﺍﻳﻰ ﺩﻳﻨﻰ ﻣﻮﺟﺐ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﻛﻼﻥ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺕ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺑﺸﺮﻯ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﺍﻣﻨﻴﺖ ،ﺻﻠﺢ ،ﻋﺪﺍﻟﺖ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﺔ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﻭ ﭘﺮﻭﺭﺵ ﺍﺑﻨﺎء ﺑﺸﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺗﻰ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ؛ ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ، ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎ ﻧﻮﻋﻰ ﻛﻼﻥﻧﮕﺮﻯ ﻭ ﺑﺎ ﻃﺮﺡﻛﺮﺩﻥ ﺩﻳﻦ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﮕﺎﻧﻪ ﺭﺍﻩ ﺳﻌﺎﺩﺕ ﺑﺸﺮ ﻭ ﺑﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ ﻛﻠﻴﺖﮔﺮﺍﻳﻰ ﻭ ﻋﺎﻡﮔﺮﺍﻳﻰ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺍﺻﻴﻞ ﻭ ﻋﻘﻼﻧﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﻟﻬﻰ ﻭ ﺑﺎ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﻧﺒﻮﺩ ﮔﺴﺴﺖ ﺑﻴﻦ ﻋﺮﺻﻪﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺣﻴﺎﺕ ﺑﺸﺮﻯ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﻳﻦ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺑﺎﺯﻧﻤﺎﻳﺎﻧﺪ ﻭ ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻪ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﻮﻋﻰ ﺧﻮﺩﺁﮔﺎﻫﻰ ﻭ ﺧﻮﺩﺑﺎﻭﺭﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﻭﺣﺪﺕ ﺗﻤﺪﻧﻰ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻧﻘﺶﺁﻓﺮﻳﻨﻰ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﺔ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ ﺍﻋﻄﺎء ﻛﻨﺪ) .ﺟﻼﻟﻰ ،1377 ،ﺻﺺ (38-44 .8ﺍﺣﻴﺎﻯ ﻧﻘﺶ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻯ ﺁﺯﺍﺩﻱﺑﺨﺶ: ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﺍﺗﻜﺎء ﺑﻪ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( ﻭ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺑﺎ ﺍﺭﺗﻘﺎﻯ ﺧﻮﺩﺁﮔﺎﻫﻰ ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﺎﻥ ﻭ ﻣﺤﺮﻭﻣﺎﻥ ﻭ ﺍﺣﻴﺎﻯ ﺧﻮﺩﺑﺎﻭﺭﻯ ،ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺑﻪ ﻧﻔﺲ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﻠﺖﻫﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ،ﺑﺮ ﺍﻫﻤﻴﺖ
ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ...
ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻯ ﺁﺯﺍﺩﻱﺑﺨﺶ ﺍﻋﻢ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡﮔﺮﺍ ﻭ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﺳﺘﻴﺰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺑﺎﺯﻳﮕﺮﺍﻥ ﻧﻮﻳﻦ ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻭﺭﺯﺩ ﻭ ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻮﺍﺯﻧﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﺟﺒﻬﻪﺍﻯ ﺛﺎﻟﺚ ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ ﺭﻗﻢ ﺯﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺁﺭﻣﺎﻥﻫﺎﻯ ﺁﺯﺍﺩﻯ ،ﻋﺪﺍﻟﺖ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﻧﻔﻰ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﻗﺪﺭﺕﻫﺎﻯ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻭ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﻮﻳﺎ ﻭ ﻣﻨﻌﻄﻒ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ-ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻰﻛﺮﺩ. ﺍﻳﻦ ﻣﻬﻢ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻯ ﺁﺯﺍﺩﻱﺑﺨﺶ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﻳﺎﻓﺖ؛ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺎ ﺳﺎﻣﺎﻥ ﺩﺍﺩﻥ ﻧﻬﻀﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻭ ﺑﺎ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﻧﻘﺶ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﻗﺒﻮﻝ ﻣﺴﺆﻭﻟﻴﺖﭘﺬﻳﺮﻯ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺟﻮﺍﻥﻣﺤﻮﺭﻯ ،ﻣﺮﺯﻫﺎﻯ ﺻﻮﺭﻯ ﻭ ﻇﺎﻫﺮﻯ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻫﻢ ﺷﻜﺴﺘﻨﺪ .ﺁﻧﺎﻥ ﺿﻤﻦ ﺍﺑﺮﺍﺯ ﺳﺎﺯﺵﻧﺎﭘﺬﻳﺮﻯ ﺭﻭﺡ ﺟﻤﻌﻰ ﻣﻠﺖﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺑﺎ ﻏﺮﺏ ﺩﺭﺻﺪﺩ ﻭﺍﺭﺩﻛﺮﺩﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻪ ﺻﺤﻨﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺗﻰ ﺑﺮﺁﻣﺪﻧﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭﻯ ﺣﺮﻛﺖﻫﺎﻯ ﺁﺯﺍﺩﻱﺧﻮﺍﻫﺎﻧﻪ ﺑﺮ ﺁﺭﻣﺎﻥﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺗﻠﻔﻴﻖ ﺑﻴﻦ ﺍﺧﻼﻕ ،ﺩﻳﺎﻧﺖ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ،ﺩﺭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﻠﺖﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺗﺤﻮﻟﻰ ﺷﮕﺮﻑ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎﻯ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﺧﻮﺍﻫﻰ ،ﻋﺪﺍﻟﺖﻣﺤﻮﺭﻯ، ﺣﻖﮔﺮﺍﻳﻰ ،ﻣﻌﻨﻮﻳﺖﻃﻠﺒﻰ ،ﺍﺧﻼﻕﮔﺮﺍﻳﻰ ﻭ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺩﻳﻦ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﺫﻛﺮ ﻛﺮﺩ. ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺰﺑﻮﺭ ﺩﺭ ﺩﻭ ﻋﺮﺻﻪ ﺗﺠﻠﻰ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ؛ ﻳﻜﻰ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﺔ ﻓﻜﺮﻯ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻴﺎﻧﻪﺭﻭ ،ﻣﺴﺎﻟﻤﺖﮔﺮﺍ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓﻣﺤﻮﺭ ﺷﻬﺮﺕ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﻭ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﺔ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺷﻬﺎﺩﺕﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﻭ ﺣﺮﻛﺖﻫﺎﻯ ﺟﻬﺎﺩﻯ ﻛﻪ ﻧﻤﻮﻧﺔ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺍﻧﺘﻔﺎﺿﺔ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺑﻴﺎﻥ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺍﻟﮕﻮﭘﺬﻳﺮﻯ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺁﺭﺍﻡ ﺑﺎ ﺩﺳﺖﻫﺎﻯ ﺧﺎﻟﻰ ﻭ ﺑﺎ ﺑﻬﺮﻩﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﻣﺴﺎﺟﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﭘﺎﻳﮕﺎﻩﻫﺎﻯ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﻰ ،ﻗﻴﺎﻣﻰ ﻓﺮﺍﮔﻴﺮ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺍﺷﻐﺎﻟﻰ ﺭﻗﻢ ﺯﺩ. ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﻳﻦ ،ﻧﻬﻀﺖﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻴﺎﻧﻪﺭﻭ ﻭ ﺭﺍﺩﻳﻜﺎﻝ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻟﺤﺎﻅ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺍﺷﺘﺮﺍﻙ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺍﺻﻮﻝﮔﺮﺍﻳﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻜﺘﺒﻰ ﻭ ﺁﺭﻣﺎﻥﺧﻮﺍﻫﺎﻧﺔ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ، ﺍﺣﻴﺎﻯ ﺗﻔﻜﺮ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﺔ ﺩﻳﻨﻰ ،ﺭﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯﻫﺎﻯ ﻣﺎﺩﻯﮔﺮﺍ ،ﻣﻌﻨﻮﻳﺖﻣﺤﻮﺭﻯ ﺑﺪﻭﻥ ﺑﻬﺮﻩﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻱﻫﺎﻯ ﻭﺍﺭﺩﺍﺗﻰ ،ﭘﻮﻳﺶ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﻳﻦ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪﻫﺎﻯ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻭ ﺣﻜﻮﻣﺘﻰ ،ﻧﻔﻰ ﺳﻜﻮﻻﺭﻳﺴﻢ ﻭ ﻣﺎﺗﺮﻳﺎﻟﻴﺴﻢ ،ﻏﺎﻳﺖﮔﺮﺍﻳﻰ ﻭ ﺍﺭﺯﺵ ﻣﺤﻮﺭﻯ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺧﺪﺍﻣﺪﺍﺭﻯ ﻭ ﺧﺎﻟﻖﮔﺮﺍﻳﻰ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻰﻭﺭﺯﻳﺪﻧﺪ) .ﺍﻛﺒﺮﻯ، ،1378ﺻﺺ (89-94 .9ﮔﻔﺘﻤﺎﻥﺳﺎﺯﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ-ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ: ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺁﺭﺍ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( ﻭ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﻣﻮﺟﺪ ﻳﻚ ﻓﻀﺎﻯ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﻋﻨﺼﺮ ﻣﻌﻨﻮﻳﺖﮔﺮﺍﻳﻰ ﻭ
125
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
126
ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﺨﺎﻃﺒﺎﻥ ﻭ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻥ ﺟﻮﺍﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﮔﺮﺩ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻭﺍﺣﺪ ﻭ ﻓﺮﺍﮔﻴﺮ ﺳﺎﻣﺎﻥ ﺑﺨﺸﻴﺪ ﻭ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻧﻈﺮﻳﺔ »ﻭﺣﺪﺕ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﻛﺜﺮﺕ« ﻳﻌﻨﻰ ﻭﺣﺪﺕ ﺩﺭ ﺑﺎﻭﺭﻫﺎ ﻭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻫﺎﻯ ﺍﺭﺯﺷﻰ ﻭ ﻛﺜﺮﺕ ﺩﺭ ﺭﻭﺵﻫﺎ ﻭ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩﻫﺎﻯ ﺑﺸﺮﻯ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﭼﺘﺮﮔﻮﻧﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﺭﻣﻐﺎﻥ ﺁﻭﺭﺩ ﻛﻪ ﻗﺎﺩﺭ ﺑﻪ ﻣﺴﺘﺤﻴﻞ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺧﺮﺩﻩﮔﻔﺘﻤﺎﻥﻫﺎ ﺩﺭ ﺩﺭﻭﻥ ﺧﻮﺩ ﺑﺎﺷﺪ .ﭼﻨﻴﻦ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺳﻴﺎﺳﻰ-ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺑﻴﻦ ﺍﻣﻮﺭ ﺑﻪﻇﺎﻫﺮ ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻭ ﻫﻢﮔﻮﻧﻰ ﻭ ﺍﻧﺴﺠﺎﻡ ﺩﺭﻭﻧﻰ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﺳﺎﺯﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺷﺮﺡ ﺯﻳﺮ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﻰﺷﻮﺩ: ﺍﻟﻒ( ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺧﺮﺩﻭﺭﺯﻯ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻼﻙ ﻣﻘﺒﻮﻟﻴﺖ ﻭ ﺩﻳﻨﺪﺍﺭﻯ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻌﻴﺎﺭ ﻣﺸﺮﻭﻋﻴﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﻛﻪ ﺍﺭﺯﺵ ﺍﺳﻼﻡﻣﺤﻮﺭ ﺑﺎ ﺭﻭﺵ ﺟﻤﻬﻮﺭﻣﺤﻮﺭ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﺗﻠﻔﻴﻖ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ ﺍﺧﻼﻗﻰ ﻭ ﺧﺮﺩﮔﺮﺍﻳﻰ ﻏﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ ﺍﺑﺰﺍﺭﻯ ﻣﺪﺭﻧﻴﺘﻪ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻣﻰﺩﺍﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎ ﺗﻔﺴﻴﺮﻯ ﻣﻮﺳﻊ ﺍﺯ ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ ،ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺣﺎﻓﻆ ﺁﺭﻣﺎﻥﻫﺎ ﻭ ﺍﻳﺪﻩﺁﻝﻫﺎﻯ ﺧﻮﻳﺶ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺑﺪﻳﻨﺴﺎﻥ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﻭﺣﺪﺕ ﺑﻴﻦ ﻧﻈﺮ ﻭ ﻋﻤﻞ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﺳﺎﺯﺩ؛ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺁﺭﻣﺎﻥﻫﺎ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖﻫﺎ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻭ ﺁﺭﻣﺎﻥﮔﺮﺍﻳﻰ ﻭﺍﻗﻊﺑﻴﻨﺎﻧﻪ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﭘﻠﻰ ﺑﻴﻦ ﺁﺭﻣﺎﻥﻫﺎ ﻭ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖﻫﺎ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﺳﺎﺯﺩ. ﺏ( ﺣﻞ ﺗﻌﺎﺭﺽ ﺑﻴﻦ ﺣﻖ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺍﻟﻬﻰ ﺑﺎ ﺁﺭﺍﻯ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻭ ﺭﺿﺎﻳﺖ ﻋﺎﻣﻪ ﻳﺎ ﺣﻞ ﺗﻌﺎﺭﺽ ﺑﻴﻦ ﺟﻤﻬﻮﺭﻳﺖ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻴﺖ ﻳﺎ ﺑﻴﻦ ﺍﻧﺘﺼﺎﺏ ﻭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺩﺭ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻭﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ. ﺝ( ﺣﻞ ﺭﺍﺑﻄﺔ ﺩﻳﻦ ﻭ ﻣﻠﻴﺖ ﺑﺎ ﻃﺮﺡ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺍﻣﺖ ﺩﻳﻨﻰ ﻳﻌﻨﻰ ﻧﻔﻰ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻭ ﻣﻠﻰﮔﺮﺍﻳﻰ ﺍﻓﺮﺍﻃﻰ ﻭ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺑﻪ ﺣﺼﺎﺭﻫﺎﻯ ﺗﻨﮓ ﻗﻮﻣﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ. ﺩ( ﺣﻞ ﺟﻤﻊ ﺑﻴﻦ ﺍﺻﻮﻝﮔﺮﺍﻳﻰ ﻭ ﺗﻜﺜﺮﮔﺮﺍﻳﻰ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻯ ﻗﺎﺋﻞﺷﺪﻥ ﺑﻪ ﺗﻜﺜﺮﮔﺮﺍﻳﻰ ﻣﺤﺪﻭﺩ ،ﺿﺎﺑﻄﻪﻣﻨﺪ ﻭ ﻣﺸﺮﻭﻁ ﺩﺭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﺍﺻﻮﻝﮔﺮﺍﻳﻰ ﺩﻳﻨﻰ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﻧﻔﻰ ﺗﻌﺼﺐﮔﺮﺍﻳﻰ ،ﻗﺸﺮﻯﮔﺮﺍﻳﻰ ﻭ ﺑﻨﻴﺎﺩﮔﺮﺍﻳﻰ ﻣﺘﺤﺠﺮ ﻭ ﺟﺰﻡﮔﻮﻧﻪ ﻭ ﻓﻨﺎﺗﻴﻚ ﻳﺎ ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺗﻰ ﺍﺻﻮﻝﮔﺮﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﻣﺤﻜﻤﺎﺕ ﻭ ﺗﻜﺜﺮﮔﺮﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﻣﺘﺸﺎﺑﻬﺎﺕ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻬﻢ ﻣﻮﺟﺐ ﺣﻔﻆ ﺑﺎﻭﺭﻫﺎ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﮔﺸﻮﺩﻥ ﺑﺎﺏ ﺗﻜﺜﺮ ﻗﺮﺍﺋﺖﻫﺎ ﺩﺭ ﺫﻳﻞ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺷﺪ. ﻫـ( ﺍﺭﺍﺋﺔ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺁﺭﻣﺎﻧﻰ-ﻋﻤﻠﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻯ ﺍﻫﺘﻤﺎﻡ ﺑﻪ ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﻔﻆ ﺁﺭﻣﺎﻥﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﺭﺗﻘﺎﻯ ﻛﺎﺭﺁﻣﺪﻯ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﻔﻆ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎ ﻛﻪ ﻣﺮﻫﻮﻥ ﺍﺗﻜﺎء ﺑﻪ ﺍﺻﻮﻟﻰ ﺍﺯ ﻗﺒﻴﻞ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻋﺎﺷﻮﺭﺍﻳﻰ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﻣﻈﻠﻮﻡ ﻭ ﻓﻠﺴﻔﺔ ﻣﻬﺪﻭﻳﺖ ﻭ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ) .ﻏﺮﻳﺒﻰ ،1371 ،ﺻﺺ (168-179
ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ...
.10ﺍﺣﻴﺎﻯ ﻫﻮﻳﺖ ﺩﻳﻨﻰ: ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺁﺛﺎﺭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( ﻭ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺍﺣﻴﺎﻯ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻭ ﻫﻮﻳﺖ ﺩﻳﻨﻰ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺳﺨﺖ ﻭ ﺩﺷﻮﺍﺭﻯ ﻛﻪ ﺑﻪﺗﺪﺭﻳﺞ ﺍﺻﻮﻝ ﻭ ﻣﺒﺎﻧﻰ ﺩﻳﻨﻰ ﺑﺎ ﺗﻼﺵ ﺣﻜﻮﻣﺖﻫﺎﻯ ﻃﺎﻏﻮﺕ ﻭ ﺳﺮﺩﻣﺪﺍﺭﺍﻥ ﻻﺋﻴﻚ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﻣﻰﺷﺪ ﻭ ﻣﻜﺘﺐﻫﺎﻯ ﻣﺎﺩﻯ ﻭ ﺍﻟﺤﺎﺩﻯ ،ﻣﺬﻫﺐ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ »ﺍﻓﻴﻮﻥ ﺗﻮﺩﻩﻫﺎ« ﻭ ﻓﺎﻗﺪ ﺗﻮﺍﻥ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﺩﺭﺁﻭﺭﺩﻥ ﺗﻮﺩﻩﻫﺎ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﻰﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﻫﺮ ﺭﻭﺯ ﻫﻮﻳﺖ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﺩﻳﻦﻣﺪﺍﺭﻯ ﻛﻢﺭﻧﮓﺗﺮ ﻣﻰﺷﺪ ،ﺗﺎ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻰ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻔﻆ ﺑﺎﻭﺭﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﺧﺠﺎﻟﺖ ﻣﻰﻛﺸﻴﺪﻧﺪ ﻭ ﭘﺮﺩﻩﭘﻮﺷﻰ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺗﻌﻬﺪ ﻭ ﺍﻟﺘﺰﺍﻡ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﻧﻰ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺟﺮﻡ ﺑﻮﺩ ﻳﺎ ﻣﺴﺨﺮﻩ ﻣﻰﺷﺪ ،ﺩﺭ ﭼﻨﺎﻥ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ،ﻧﻬﻀﺖ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( ﺗﺤﻮﻝ ﻋﻈﻴﻤﻰ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ ﻗﺪﺭﺕ ﺍﻟﻬﻰ ،ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺑﻪ ﺧﺪﺍ ﻭ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻻﺋﻴﻜﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺩﻳﻨﻰ ﻣﺒﺪﻝ ﺳﺎﺧﺖ. ﻣﺤﻤﺪ ﺍﻟﻌﺎﺻﻰ ،ﺍﻣﺎﻡ ﺟﻤﻌﻪ ﻣﺴﺠﺪ ﻭﺍﺷﻨﮕﺘﻦ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺑﻪ ﺟﺰ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﮔﺮﮔﻮﻧﻰﻫﺎﻯ ﻣﺘﻌﺪﺩﻯ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩ ،ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﻧﻴﺰ ﺭﻭﻯ ﺍﺣﻴﺎﻯ ﺗﻔﻜﺮ ﺩﻳﻨﻰ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﮔﺬﺍﺷﺖ .ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺕ ﺧﻮﻳﺶ ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ: »ﺍﻣﺎﻡ ﻋﺰﻳﺰ ﻣﺎ ،ﺟﻬﺎﻥ ﻻﻣﺬﻫﺒﻰ ﻭ ﺩﻧﻴﺎﮔﺮﺍﻳﻰ ﺭﺍ ﻣﺘﻼﺷﻰ ﺳﺎﺧﺖ ﻭ ﻫﻢﺍﻛﻨﻮﻥ ﺑﺮﺧﻼﻑ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﻧﻪﻓﻘﻂ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ »ﺑﻨﻴﺎﺩﮔﺮﺍ« ﺑﻠﻜﻪ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎﻥ »ﺑﻨﻴﺎﺩﮔﺮﺍ« ﻭ »ﺑﻨﻴﺎﺩﮔﺮﺍﻳﺎﻥ« ﺳﺎﻳﺮ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﻫﺮ ﺭﻭﺯ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﺔ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺕ ﻭ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎﻯ ﺟﻤﻌﻰ ﻣﻄﺮﺡ ﻫﺴﺘﻨﺪ) «.ﺍﺷﺮﻑﺯﺍﺩﻩ، ،1374ﺹ (111 ﺑﻪ ﺑﺮﻛﺖ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﺰﺭگ ،ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺭﺍﻩ ﺣﻞ ﻫﻤﺔ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺩﺭ ﺳﺎﻳﺔ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺗﻤﺴﻚ ﺑﻪ ﻗﺮﺁﻥ ﺍﺳﺖ .ﺷﻴﺦ ﻋﺒﺪﺍﻟﻌﺰﻳﺰ ﻋﻮﺩﻩ ،ﺭﻫﺒﺮ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﺟﻬﺎﺩ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻓﺴﻠﻄﻴﻦ ،ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻭﺭ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺍﺛﺮ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺩﻧﻴﺎﺳﺖ .ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﺎ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﻣﺎﻡ ﺭﺍﺣﻞ )ﺭﻩ( ،ﺭﻭﺣﻴﺔ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﻝﻫﺎﻯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺭﺳﻮﺥ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﺣﻴﺎﺕﺑﺨﺶ ﺍﺳﻼﻡ ﺁﺷﻨﺎ ﻛﺮﺩ ،ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ: »ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﻣﺎﻡ ﺭﺍﺣﻞ ﻭ ﺣﻀﺮﺕ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ ،ﺍﻣﻴﺪ ﺍﺯ
127
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
128
ﺑﻴﻦ ﺭﻓﺘﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﻝ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺍﺣﻴﺎء ﻛﺮﺩ .ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ، ﺩﻳﮕﺮ ،ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﻳﺘﻴﻢ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﻧﻴﺮﻭﻯ ﻋﻈﻴﻤﻰ ﭘﺪﻳﺪﺍﺭ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻥ ﻭ ﺣﺎﻣﻰ ﺣﻘﻴﻘﻰ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﻴﺪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﻝﻫﺎ ﺯﻧﺪﻩ ﺳﺎﺧﺖ ﻛﻪ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﭘﻴﺮﻭﺯ ﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﻋﻈﻤﺖ ﻭ ﻣﺠﺪ ﺩﻳﺮﻳﻨﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎﺯ ﻳﺎﺑﻨﺪ ﻭ ﺩﺷﻤﻨﺎﻧﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺷﻜﺴﺖ ﺩﻫﻨﺪ) «.ﺍﻛﺒﺮﻯ،1378 ، ﺹ (88 ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﺎ ﺁﺳﻴﺐﺭﺳﺎﻧﺪﻥ ﺑﻪ ﺑﻨﻴﺎﺩﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻏﺮﺏ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺍﺑﻬﺖ ﺳﻠﻄﻪ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺍﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﺘﻰ ﻏﺮﺏ ﺭﺍ ﻛﻪ ﭘﺎﻳﻤﺎﻝﻛﻨﻨﺪﺓ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻯ ﻣﺘﻌﺎﻟﻰ ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﺎﻥ ﺑﻮﺩ ،ﺩﺭ ﻫﻢ ﺑﺸﻜﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﻧﻴﺎ ﺛﺎﺑﺖ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺍﺯ ﺳﻠﻄﻪ ﻭ ﻧﻔﻮﺫ ﺷﺮﻕ ﻭ ﻏﺮﺏ ﻧﺠﺎﺕ ﻳﺎﺑﻨﺪ ﻭ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻭ ﺁﺯﺍﺩ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻛﻨﻨﺪ. ﺍﻣﺎﻡ )ﺭﻩ( ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﻫﻤﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺧﺖ ﺑﺮﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺑﻮﺗﺔ ﻓﺮﺍﻣﻮﺷﻰ ﺳﭙﺮﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ،ﺍﺣﻴﺎء ﻭ ﺑﺎﺯﺳﺎﺯﻯ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺑﺎ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ، ﺍﺳﻼﻡ ﻋﺰﻳﺰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻣﺘﺮﻭﻙ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺑﻮﺩ ،ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺻﺤﻨﻪ ﻋﻤﻞ ﺑﻴﺎﻭﺭﺩ .ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﻳﻚ ﺭﺑﻊ ﻗﺮﻥ ﺍﺯ ﻋﻤﺮ ﭘﺮﺑﺮﻛﺖ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﮔﺮﺍﻥ ،ﺳﻠﻄﻪﺟﻮﻳﺎﻥ ،ﻣﻨﺎﻓﻘﺎﻥ ،ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻭ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺍﺯ ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﺗﻼﺵ ﻭ ﺗﻮﻃﺌﻪﺍﻯ ﻋﻠﻴﻪ ﺁﻥ ﻓﺮﻭﮔﺬﺍﺭ ﻧﻜﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻨﺰﻭﻯﻛﺮﺩﻥ ﻭ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺁﻥ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﻭ ﺍﻗﺴﺎﻡ ﺟﻨﮓﻫﺎﻯ ﻧﻈﺎﻣﻰ ،ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻰ ﻭ ﺭﻭﺍﻧﻰ ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻨﺪ؛ ﺍﻣﺎ ﺑﻪ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﻫﻤﺔ ﺁﻥ ﺩﺷﻤﻨﻰ ﻫﺎ ،ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺍﺯ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻭ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻰ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﺧﻮﻳﺶ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﻰﺩﻫﺪ .ﻫﻤﺔ ﻧﺎﻛﺎﻣﻰﻫﺎﻯ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺩﺭ ﻗﺒﺎﻝ ﺁﻥ ﻫﻤﺔ ﻛﺎﺭﺷﻜﻨﻰﻫﺎ ﻭ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖﻫﺎ ﻭ ﺩﺳﻴﺴﻪﻫﺎ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﮔﻮﺍﻩ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﻔﻮﺫ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﻭ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﺜﺒﺖ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺍﺳﺖ. .11ﻃﺮﺡ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ: ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺳﻼﻡﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﻭ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻣﺘﻔﻜﺮﺍﻥ ﻏﻴﺮﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺑﺎ ﻭﻗﻮﻉ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩﻫﺎﻯ ﺧﻮﻳﺶ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﻛﺮﺩﻧﺪ؛ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺍﻣﺮﻯ ﻧﺎﻣﻤﻜﻦ ﻭ ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮﻯ ﺷﺒﻪ ﻣﺤﺎﻝ ﻣﻰﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ .ﻧﻴﺰ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺁﻧﺎﻥ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﻃﺎﻏﻮﺕ ﻭ ﺣﻜﻮﻣﺖﻫﺎﻯ ﺟﻮﺭ ﻭ ﺳﻠﻄﻪﺟﻮﻳﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﺑﺎﺯﻯ ﻛﺮﺩﻥ ﺑﺎ ﺩﻡ ﺷﻴﺮ ﻭ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻰ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﻣﺸﺖ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺳﻨﺪﺍﻥ ﻳﺎﺩ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ؛ ﺍﺯ ﺍﻳﻦﺭﻭ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﻌﺎﺩﻻﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﻭ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺭﺍ ﺩﺭﻫﻢ ﺭﻳﺨﺖ ﻭ ﺭﺍﻩ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭﻯ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻠﺖﻫﺎ ﻫﻤﻮﺍﺭ ﺳﺎﺧﺖ.
ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ...
ﺍﻣﺎﻡ ﺭﺍﺣﻞ )ﺭﻩ( ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﻋﻈﻴﻢ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ،ﺛﺎﺑﺖ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ ﺍﺻﻮﻝ ﻭ ﻣﺒﺎﻧﻰ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺯ ﻗﺮﺁﻥ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺗﻜﺎء ﺑﻪ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻳﻚ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻧﻘﺶ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﺩﺭ ﻋﺮﺻﺔ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻈﻠﻮﻡ ﺩﻧﻴﺎ ﺟﺮﺃﺕ ﻭ ﺟﺴﺎﺭﺕ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭﺳﺘﻴﺰﻯ ﻭ ﺭﻭﻳﺎﺭﻭﻳﻰ ﺑﺎ ﻇﺎﻟﻤﺎﻥ ﻭ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩﮔﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻳﺎﺩ ﺩﺍﺩ؛ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺩﺭ ﺩﻭ ﺩﻫﻪ ﺍﺧﻴﺮ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎ ،ﺍﻧﺠﻤﻦﻫﺎ ﻭ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺟﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ،ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻯ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺗﻰ ﺧﻮﻳﺶ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﺯ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﻭ ﺭﺍﻩﭘﻴﻤﺎﻳﻰﻫﺎ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﺷﻐﺎﻟﮕﺮﻯﻫﺎ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﻧﺴﺠﺎﻡ ﻭ ﻭﺣﺪﺕ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﺎ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺑﻪ ﻧﻔﺲ ﻭ ﻗﻴﺎﻡ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺭژﻳﻢﻫﺎﻯ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻪ ﺷﻜﻞﻫﺎﻯ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﻧﺪ) .ﻓﻴﺎﺿﻰ، ،1370ﺻﺺ (61-66 ﺍﺣﻤﺪ ﻭﺭﺳﻰ ،ﺳﺮﺩﺑﻴﺮ ﻣﺠﻠﻪ ﻣﺴﻠﻢ ﻧﻴﻮﺯ ﻟﻨﺪﻥ ﺑﺎ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﺟﻬﺎﻥ ﺷﻤﻮﻝ ﺑﻮﺩﻥ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ) :ﺍﺷﺮﻑﺯﺍﺩﻩ ،1374 ،ﺹ (123 »ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﺪﻭﻥ ﺧﻮﻥﺭﻳﺰﻯ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺩﺍﺩ ﻭ ﻣﺸﺨﺺ ﺳﺎﺧﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﭼﻨﻴﻦ ﻋﻤﻠﻰ )ﺍﻧﻘﻼﺏ( ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﻣﻜﺎﻥﭘﺬﻳﺮ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻡ ﻗﺎﺩﺭ ﺍﺳﺖ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺭﺍ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻛﻨﺪ .ﺯﻣﺎﻥ ﻧﺸﺴﺘﻦ ﻋﺎﻟﻢ ﺩﺭ ﻣﺴﺠﺪ ﻭ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺟﻨﺒﻪ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﻧﺪﻳﺸﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺳﺮﺁﻣﺪﻩ ﻭ ﺭﻫﺒﺮ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺩﻧﻴﺎ ﻣﻰﺍﻧﺪﻳﺸﺪ ﻭ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺁﺧﺮﺕ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ »ﻧﻪ ﺷﺮﻗﻰ ،ﻧﻪ ﻏﺮﺑﻰ« ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﺑﺮﻗﺪﺭﺕﻫﺎ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺳﺎﺧﺖ .ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( ﺗﻔﻜﺮ ﻛﻠﻴﺸﻪﺍﻯ ﺍﺯ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﻩ ﺭﺍ ﻧﺎﺑﻮﺩ ﺳﺎﺧﺖ ﻭ ﺑﺮﻋﻜﺲ ،ﺛﺎﺑﺖ ﻧﻤﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﻧﻴﺮﻭﻳﻰ ﭘﻮﻳﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺎﺩﺭ ﺑﻪ ﺭﺍﻫﺒﺮﻯ ﺍﻣﺖ ﺩﺭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻉ ﺑﻪ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﻣﺪﺭﻥ ﻭ ﻓﻮﻕ ﻣﺪﺭﻥ ﻛﻨﻮﻧﻰ ﺍﺳﺖ«. .12ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﺁﺭﻣﺎﻥ ﻣﻘﺪﺱ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ: ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺭﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﭘﻴﻤﺎﻥ ﻧﻨﮕﻴﻦ ﻛﻤﭗ ﺩﻳﻮﻳﺪ ﺑﺎ ﺗﻼﺵ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻴﻦ ﺭژﻳﻢ ﺍﺷﻐﺎﻟﮕﺮ ﻗﺪﺱ ﻭ ﺳﺮﺍﻥ ﺧﺎﺋﻦ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺑﻪ ﺍﻣﻀﺎء ﺭﺳﻴﺪ ﻭ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﮔﺮﺍﻥ ﻏﺮﺑﻰ ﺗﺼﻮﺭ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﺑﻪﺯﻭﺩﻯ ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺯﻳﺮ ﻧﻔﻮﺫ ﺧﻮﻳﺶ ﺩﺭ ﻣﻰﺁﻭﺭﻧﺪ ﻭ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻣﻰﮔﻴﺮﻧﺪ .ﻭﻗﻮﻉ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻫﻤﺔ ﻣﻌﺎﺩﻻﺕ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻫﻢ ﺯﺩ ﻭ ﺑﺎ ﻫﺪﺍﻳﺖ ،ﺭﻭﺷﻨﮕﺮﻯ ﻭ ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮﻯ ﻗﺎﻃﻌﺎﻧﺔ ﺍﻣﺎﻡ )ﺭﻩ( ﻭ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺷﻴﻮﺓ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺷﻜﻞ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﮔﺮﻓﺖ.
129
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
130
ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻥ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺟﻤﻌﻪ ﻣﺎﻩ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﺭﻣﻀﺎﻥ» ،ﺭﻭﺯ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻗﺪﺱ« ﺍﻋﻼﻡ ﺷﺪ ﻭ ﺳﻔﺎﺭﺗﺨﺎﻧﻪ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺗﻌﻄﻴﻞ ﻭ ﺑﻪ ﺳﻔﺎﺭﺕ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ ﻭ ﺑﻴﺖﺍﻟﻤﻘﺪﺱ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻜﺎﻥ ﻣﻘﺪﺱ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﺁﺳﻤﺎﻧﻰ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ. ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﻥ ﻭ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺑﻪ ﻧﻔﺲ ﺑﺨﺸﻴﺪ ﻭ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻰ ﻭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﻔﺎﺿﻪ ﻭ ﺁﺭﻣﺎﻥ ﻣﻘﺪﺱ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﺮﻟﻮﺣﺔ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻯ ﺧﻮﻳﺶ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺟﻬﺎﻧﻴﺎﻥ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻳﺎﺭﻯ ﻭ ﻛﻤﻚﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ، ﻣﺎﺩﻯ ﻭ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻈﻠﻮﻡ ﻭ ﺳﺘﻤﺪﻳﺪﺓ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺩﻋﻮﺕ ﻛﺮﺩ؛ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﻣﺒﺎﺭﺯ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺭﻭﻳﺎﺭﻭﻳﻰ ﺑﺎ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺍﺷﻐﺎﻟﮕﺮ ﺩﻟﮕﺮﻣﻰ ﻭ ﺭﻭﺣﻴﺔ ﺗﺎﺯﻩﺍﻯ ﺑﺨﺸﻴﺪ. )ﭘﺎﺭﺳﺎﻧﻴﺎ ،1376 ،ﺻﺺ (75-78 ﺷﻬﻴﺪ ﺩﻛﺘﺮ ﻓﺘﺤﻰ ﺷﻘﺎﻗﻰ ،ﺭﻫﺒﺮ ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺟﻬﺎﺩ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ،ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﻣﺮﺩﻡ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ: »ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻓﻬﻤﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﻣﺎ ﺩﺭ ﮔﺮﻭ ﭘﻴﺮﻭﻯ ﺍﺯ ﺭﺍﻩ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( ﺍﺳﺖ؛ ﺍﺯ ﻫﻤﻴﻦ ﺭﻭ ،ﻧﺎﮔﻬﺎﻥ ﺩﺭ ﻭ ﺩﻳﻮﺍﺭ ﻣﺴﺎﺟﺪ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦﻫﺎﻯ ﺍﺷﻐﺎﻟﻰ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﻣﺴﺠﺪﺍﻻﻗﺼﻰ ﺑﺎ ﺗﺼﺎﻭﻳﺮ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺗﺰﻳﻴﻦ ﺷﺪ .ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻧﻴﺰ ﺷﺎﻫﺪ ﺁﻥ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ ﻫﻤﺎﻥ ﻣﺸﻰ ﺍﻣﺎﻡ )ﺭﻩ( ﺭﺍ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﻰﺩﻫﻨﺪ ﻭ ﻣﺴﺄﻟﺔ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺷﻤﺎﺭ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺍﺻﻠﻰ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩﺍﻧﺪ) «.ﺍﻛﺒﺮﻯ ،1378 ،ﺹ (91 ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺟﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺍﻧﺘﻔﺎﺿﻪ ،ﻗﻴﺎﻡ ﺳﺮﺍﺳﺮﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺑﺮﻛﺎﺕ ﻣﻬﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻰﺩﺍﻧﺪ ﻭ ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ: »ﺍﻧﺘﻔﺎﺿﻪ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺛﻤﺮﺍﺕ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻭ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ،ﺍﻧﺘﻔﺎﺿﺔ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺩﺭ ﺳﻄﻮﺡ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﺍﻓﻖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﭘﻴﺶ ﻣﻰﺭﻭﺩ ،ﭘﺲ ﺑﺮ ﻣﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺗﺴﻠﻂ ﻭ ﺍﺷﻐﺎﻟﮕﺮﻯ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺖﻫﺎ ﺍﺯ ﻫﻤﺔ ﺭﺍﻩﺣﻞﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﭘﺮﻫﻴﺰ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﺻﻮﻟﻰ ﻛﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﺩﺭ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ،ﺑﺎ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻛﻨﻴﻢ) «.ﺍﻛﺒﺮﻯ ،1378 ،ﺹ (92 ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺧﺎﺹ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﺸﺮﻳﺖ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻋﺎﻡ ﺭﻭﺷﻦ ﻭ ﺛﺎﺑﺖ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﺎﺏ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻭ ﺳﺘﻢﺩﻳﺪﮔﺎﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺍﺑﺮﻗﺪﺭﺕﻫﺎ ﻭ ﺳﻠﻄﻪﮔﺮﺍﻥ ﻣﺠﻬﺰ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺣﻘﻮﻕ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺭﻓﺘﺔ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺎﺯﮔﺮﺩﺍﻧﺪ .ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ
ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ...
ﺳﺘﻢﺩﻳﺪﻩ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺳﺎﻝﻫﺎ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ،ﻣﻬﺎﺟﺮﺕ ﻭ ﺁﻭﺍﺭﮔﻰ ﺑﺎ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺭﺍﻩ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺍﺷﻐﺎﻟﮕﺮﺍﻥ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺖ ﺭﺍ ﻳﺎﻓﺘﻪﺍﻧﺪ .ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﺯ ﺭﺍﻩ ﻭ ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮﻯﻫﺎﻯ ﺍﻣﺎﻡ ﺗﻨﻬﺎ ﺭﺍﻩ ﺭﻫﺎﻳﻰ ﻭ ﻧﺠﺎﺕ ﺧﻮﻳﺶ ﺭﺍ ﺗﺒﻌﻴﺖ ﺍﺯ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﻗﺮﺁﻥ ﻭ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺑﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺭﺍﻩﭘﻴﻤﺎﻳﻰﻫﺎ ﻭ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﺧﻮﺩ ﻫﻤﺎﻥ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻯ ﻣﻠﺖ ﺑﺰﺭگ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻏﺎﺻﺐ ﻓﺮﻳﺎﺩ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺑﻪ ﺑﺮﻛﺖ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﺁﺯﺍﺩﻩ ﺟﻬﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﺩﺍﺭﻧﺪ. ﻧﺎﻳﻒ ﺣﻮﺍﺗﻤﻪ ،ﺩﺑﻴﺮﻛﻞ ﺟﺒﻬﻪ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻴﻚ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ،ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻓﻮﻕﺍﻟﻌﺎﺩﻩﺍﻯ ﻛﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﭘﻴﺸﺒﺮﺩ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﻣﺮﺩﻡ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ،ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ: »ﻋﻤﻖ ﻭ ﺍﺻﺎﻟﺖ ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺩﺭﺑﺎﺭﺓ ﻗﻀﻴﻪ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺩﻭﻟﺖ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ،ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺤﻜﻴﻢ ﻭ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﭘﺎﻳﻪﻫﺎﻯ ﺭﻭﻳﺎﺭﻭﻳﻰ ﺑﺎ ﺗﺠﺎﻭﺯﺍﺕ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺷﺪ ﻭ ﻣﻮﺟﺒﺎﺕ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻭ ﺗﻌﻤﻴﻖ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺁﻭﺭﺩ؛ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻗﺎﻟﺐ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﻭ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ »ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻏﻴﺮﻋﺮﺑﻰ« ﻛﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺁﻥ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻰ ﻭ ﻋﺮﺑﻰ ﻫﻤﺪﺭﺩﻯ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﻣﺒﺪﻝ ﺳﺎﺧﺖ .ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺭژﻳﻢﻫﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ،ﻫﻢﭘﻴﻤﺎﻥ ﺑﺎ ﺍﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﻢ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﻫﻢﺩﺳﺖ ﺑﺎ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺑﻮﺩﻧﺪ) «.ﺍﻛﺒﺮﻯ ،1378 ،ﺹ (92 .13ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻭﺣﺪﺕ ﻭ ﻫﻢﺑﺴﺘﮕﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ: ﻳﻜﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ﻣﺜﺒﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( ﻭ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﻟﻔﺖ ﻭ ﺍﺧﻮﺕ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻴﺎﻥ ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ﻣﻜﺘﺐ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﺑﻮﺩ .ﻫﻤﺎﻥﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﻣﻠﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﻭﺣﺪﺕ ﻛﻠﻤﻪ ﻭ ﺩﺭ ﺳﺎﻳﻪ ﺑﺮﺍﺩﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﻣﺎﻡ ﺍﻣﺖ ،ﻧﻈﺎﻡ ﻣﻘﺪﺱ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﭘﺎﻳﻪﺭﻳﺰﻯ ﻛﺮﺩ ،ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﺭﺟﻰﺍﺵ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻭﺣﺪﺕ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻛﺮﺩ ﻭ ﻫﻤﺔ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺁﺳﻴﺎ ﺗﺎ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ﻭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻋﺮﺑﻰ ﺗﺎ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﻧﻰ ﺗﻮﺣﻴﺪ ،ﻧﺒﻮﺕ ،ﻣﻌﺎﺩ، ﻗﺮﺁﻥ ،ﺣﺞ ﻭ ﻧﻤﺎﺯ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺗﻌﻠﻖ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ،ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻔﻆ ﻭﺣﺪﺕ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﻛﻴﺎﻥ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻓﺮﺍ ﺧﻮﺍﻧﺪ .ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻭﺣﺪﺕ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻥ ﻫﻤﻪ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﻭ ﺗﻮﺍﻥﻣﻨﺪﻯﻫﺎ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﺻﻮﺭﺕ ﻇﺎﻫﺮﻯ ﻭ ﺷﻜﻠﻰ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺩﺭ ﻋﺰﻟﺖ ﻭ ﺍﻧﺰﻭﺍ ﺑﻪ ﺳﺮ
131
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
132
ﻣﻰﺑﺮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻰ ﺟﻬﻞ ﻭ ﻧﺎﺁﮔﺎﻫﻰ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺯ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻯ ﻣﺘﻌﺎﻟﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺗﻔﺮﻗﻪﺍﻧﺪﺍﺯﻯ ﻭ ﻧﻔﺎﻕﺍﻓﻜﻨﻰ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﺳﻮﻳﻰ ﺩﻳﮕﺮ، ﺍﺑﺘﻜﺎﺭ ﻋﻤﻞ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ .ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺍﺛﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﭼﻨﺎﻥ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻭﺣﺪﺕ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ ﺳﺎﺧﺖ ﻭ ﺗﻮﺟﻪ ﻫﻤﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻭﺣﺪﺕ ﻣﻌﻄﻮﻑ ﻛﺮﺩ .ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻗﺼﻰ ﻧﻘﺎﻁ ﺟﻬﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﺟﺰﻳﻰ ﻓﺮﻗﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺗﻔﺮﻗﻪ، ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﮔﺮﺍﻥ ﻭ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺖﻫﺎ ﺩﺭ ﺯﻳﺮ ﭘﺮﭼﻢ »ﻻﺍﻟﻪ ﺍﻻ ﺍﷲ« ﺑﻪ ﻭﺣﺪﺕ ﺩﻋﻮﺕ ﻛﻨﺪ ﻭ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎ ﻭ ﺁﺳﻴﺐﻫﺎﻯ ﺗﻔﺮﻗﻪ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﻫﺸﺪﺍﺭ ﺩﻫﺪ. ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺍﻗﺪﺍﻡﻫﺎﻯ ﺩﻟﮕﺮﻡﻛﻨﻨﺪﻩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ،ﺗﺄﺳﻴﺲ »ﻣﺠﻤﻊ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺗﻘﺮﻳﺐ ﻣﺬﺍﻫﺐ ﺍﺳﻼﻣﻰ« ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻥ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻘﺮﻳﺐ ﻣﺬﺍﻫﺐ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺣﻔﻆ ﻭﺣﺪﺕ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺍﺳﻼﻡ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺖ .ﺭﺍﻩﺍﻧﺪﺍﺯﻯ ﻧﺸﺮﻳﺔ »ﺭﺳﺎﻟﺔ ﺍﻟﺘﻘﺮﻳﺐ« ﻛﻪ ﺩﺭ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺷﻤﺎﺭﻩ ﺗﻮﺳﻂ »ﺩﺍﺭﺍﻟﺘﻘﺮﻳﺐ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﺬﺍﻫﺐ ﺍﻻﺳﻼﻣﻴﻪ« ﺩﺭ ﻗﺎﻫﺮﻩ ﭼﺎپ ﻭ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ،ﺑﻪ ﺟﺰ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻯ ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲﻫﺎ ﻭ ﻣﻴﺰﮔﺮﺩﻫﺎﻯ ﻭﺣﺪﺕ ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻭ ﻣﻜﻪ ﻣﻜﺮﻣﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﺎﻡ ﺣﺞ ﺗﻤﺘﻊ ﻭ ﺻﺪﻫﺎ ﺟﻠﺴﻪ ﺑﺤﺚ ﻭ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﺑﻴﻦ ﻣﺘﻔﻜﺮﺍﻥ ﻭ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﭼﺎپ ﻫﺰﺍﺭﺍﻥ ﻣﻘﺎﻟﻪ ،ﻛﺘﺎﺏ ،ﻣﺠﻠﻪ ﻭ ﭘﺎﻳﺎﻥﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻯ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻰ ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻥﻫﺎﻯ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﻭ ﺍﺭﺯﻧﺪﻩﺍﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺤﻘﻖ ﺁﺭﻣﺎﻥﻫﺎﻯ ﻭﺣﺪﺕ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺻﻮﺭﺕ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﺣﺮﻛﺖ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻔﺮﻗﻪﺯﺩﺍﻳﻰ ﺍﺯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻭﻗﻮﻉ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﮔﺮﻓﺖ ،ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻯ ﻫﻔﺘﺔ ﻭﺣﺪﺕ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺑﺎ ﻭﻻﺩﺕ ﺑﺎﺳﻌﺎﺩﺕ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﮔﺮﺍﻣﻰ ﺍﺳﻼﻡ )ﺹ( ﻫﺮ ﺳﺎﻝ ﺍﺯ 12ﺗﺎ 17ﺭﺑﻴﻊﺍﻻﻭﻝ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ .ﺑﻪ ﺑﺮﻛﺖ ﻫﻔﺘﺔ ﻭﺣﺪﺕ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺍﻋﻢ ﺍﺯ ﺷﻴﻌﻪ ﻭ ﺳﻨﻰ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ،ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﺍﺯ ﻓﺮﻣﺎﻥ ﻭﺣﺪﺕﺑﺨﺶ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎﻝ »ﻭﺍﻋﺘﺼﻤﻮﺍ ﺑﺤﺒﻞﺍﷲ ﺟﻤﻴﻌﺎ« ﺳﺮﻭﺩ ﻭﺣﺪﺕ ﻣﻰﺧﻮﺍﻧﻨﺪ ،ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﺳﺎﺯﻧﺪﻩ ﺭﻭﺯﺑﻪﺭﻭﺯ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺳﻴﺮ ﺻﻌﻮﺩﻯ ﺧﻮﻳﺶ ﺭﺍ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﻰﺩﻫﺪ. ﺷﻴﺦ ﺳﻌﻴﺪ ﺷﻌﺒﺎﻥ ،ﺭﻫﺒﺮ ﻓﻘﻴﺪ ﺟﻨﺒﺶ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻳﻦ ﺍﺛﺮ ﺟﺎﻭﻳﺪﺍﻥ ﻭ ﻣﺎﻧﺪﮔﺎﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ: »ﺍﻣﺎﻡ ،ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﭘﺎﻳﮕﺎﻫﻰ ﺑﻪ ﻭﺳﻌﺖ ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺑﻨﺎ
ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ...
ﻧﻬﺎﺩ ﻭ ﻧﺪﺍﻯ ﻭﺣﺪﺕ ﺷﻴﻌﻪ ﻭ ﺳﻨﻰ ﺭﺍ ﺗﺤﻘﻖ ﺑﺨﺸﻴﺪ ﻭ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺑﺮ ﻫﻤﻪ ﻋﻠﻤﺎء ﻭ ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﺍﻳﻦ ﮔﻨﺠﻴﻨﻪ ﺑﺰﺭگ ﺭﺍ ﺣﻔﻆ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﺳﻨﻰ ﻭ ﺷﻴﻌﻪ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﻫﻢ ﺍﻣﺘﻰ ﺭﺍ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺩﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﺮﺃﺕ ﻧﻔﻮﺫ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﺍﻣﺎﻡ ﺁﺭﺯﻭﻯ ﺑﺰﺭﮔﻮﺍﺭﺍﻧﻰ ﭼﻮﻥ ﺟﻤﺎﻝﺍﻟﺪﻳﻦ ﺍﺳﺪﺁﺑﺎﺩﻯ ،ﻣﺤﻤﺪ ﻋﺒﺪﻩ ،ﻧﻮﺍﺏ ﺻﻔﻮﻯ ﻭ ...ﺭﺍ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩﻩ ﻛﺮﺩ) «.ﺍﻛﺒﺮﻯ ،1378 ،ﺹ (93 ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮ ﻭﺣﺪﺕ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺍﺑﻌﺎﺩﻯ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﻋﺒﺎﺭﺕﺍﻧﺪ ﺍﺯ :ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻭﺣﺪﺕ ﺑﻴﻦ ﻣﺬﺍﻫﺐ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ﻣﺬﺍﻫﺐ ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ،ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﻭ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﻣﻴﺎﻥ ﻋﻠﻤﺎء ﻭ ﻣﺘﻔﻜﺮﺍﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻯ ﻣﺠﺎﻟﺲ ﺑﺤﺚ ﻭ ﻣﺸﻮﺭﺕﻫﺎﻯ ﻛﻼﻣﻰ ،ﻓﻘﻬﻰ ﻭ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺗﻄﺒﻴﻘﻰ ،ﺍﻫﺘﻤﺎﻡ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﺯ ﻭﺣﺪﺕﺁﻓﺮﻳﻦ ﻭ ﭘﺮﺷﻜﻮﻩ ﺟﻤﻌﻪ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﻭ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺑﺎﺭﺯﺗﺮﻳﻦ ﺟﻠﻮﻩﻫﺎﻯ ﻭﺣﺪﺕ ﻭ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻰ ﻣﻠﻞ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ،ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺟﻠﺴﺎﺕ ﺑﺤﺚ ﻭ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻯ ﻫﻤﺎﻳﺶﻫﺎﻯ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﻋﻠﻤﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺎﻡ ﺣﺞ ﺑﺎ ﺣﻀﻮﺭ ﻋﺎﻟﻤﺎﻥ ﻓﺮﻕ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﻌﺜﻪ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻭ ﺍﺭﺗﻘﺎﻯ ﻣﺒﺎﻧﻰ ﺣﺞ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﻨﮕﺮﻩ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﻭﺣﺪﺕ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻣﺬﺍﻫﺐ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻭ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﻗﺼﻰ ﻧﻘﺎﻁ ﺟﻬﺎﻥ، ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻯ ﺍﺟﻼﺱ ﻣﺠﻤﻊ ﻓﻘﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺟﺪﻩ ﻭ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺘﻔﻜﺮﺍﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﺟﻼﺱ ،ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﻗﺎﺭﻳﺎﻥ ﻭ ﺧﺎﺩﻣﺎﻥ ﻗﺮﺁﻥ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻭ ﺗﺮﻭﻳﺞ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻗﺮﺁﻧﻰ ،ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺗﺒﺎﺩﻝ ﻫﻴﺌﺖﻫﺎﻯ ﻋﻠﻤﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺍﺯ ﻓﺮﻕ ﻭ ﻣﺬﺍﻫﺐ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺤﻘﻖ ﻋﻤﻠﻰ ﻭﺣﺪﺕ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ،ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﻋﺎﻟﻤﺎﻥ ﻭ ﻣﺘﻔﻜﺮﺍﻥ ﺷﻴﻌﻪ ﻭ ﺳﻨﻰ ﻭ ﭘﻴﺸﺘﺎﺯﺍﻥ ﻭﺣﺪﺕ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻧﻈﻴﺮ :ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( ،ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺳﻴﺪﺟﻤﺎﻝﺍﻟﺪﻳﻦ ﺍﺳﺪﺁﺑﺎﺩﻯ ،ﺣﺴﻦ ﺍﻟﺒﻨﺎء ،ﺳﻴﺪﻗﻄﺐ ﻣﺼﺮﻯ ،ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﻮﺩ ﺷﻠﺘﻮﺕ ،ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﺒﺪﻩ ،ﻋﻼﻣﻪ ﺍﻣﻴﻨﻰ ،ﺷﻬﻴﺪ ﻣﺪﺭﺱ ،ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻴﻦ ﻛﺎﺷﻒﺍﻟﻐﻄﺎءِ ،ﺍﺑﻮﺍﻻﻋﻠﻰ ﻣﻮﺩﻭﺩﻯ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻰ ،ﺍﺑﻮﺍﻟﺤﺴﻦ ﻋﻠﻰ ﻧﺪﻭﻯ ﺍﺯ ﻫﻨﺪﻭﺳﺘﺎﻥ ،ﺁﻳﺔﺍ ..ﺍﻟﻌﻈﻤﻰ ﺑﺮﻭﺟﺮﺩﻯ ،ﻋﻼﻣﻪ ﺍﻗﺒﺎﻝ ﻻﻫﻮﺭﻯ ،ﺷﻬﻴﺪ ﻣﺮﺗﻀﻰ ﻣﻄﻬﺮﻯ ،ﺷﻬﻴﺪ ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪﺑﺎﻗﺮ ﺻﺪﺭ ،ﻋﻼﻣﻪ ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻴﻦ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻰ ...،ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻥﻫﺎﻯ ﺯﻧﺪﺓ ﺩﻧﻴﺎ) .ﻣﺘﻘﻰﺯﺍﺩﻩ ،1377 ،ﺻﺺ (159-165 .14ﻧﻘﺶ ﻣﺆﺛﺮ ﻃﺮﺡ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻧﻰ:
133
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺑﺤﺚ ﻭ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﻭ ﻣﻨﺎﻇﺮﻩ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻭﻳﮋﮔﻰﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺁﻏﺎﺯ ﺭﺳﺎﻟﺖ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﮔﺮﺍﻣﻰ ﺍﺳﻼﻡ )ﺹ( ﻣﻌﻤﻮﻝ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺣﻀﺮﺕ ﻧﻴﺰ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻰﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﮔﻔﺖﻭﮔﻮﻯ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺍﻛﺮﻡ )ﺹ( ﺑﺎ ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﻗﺮﻳﺶ ،ﮔﻔﺖﻭﮔﻮﻯ ﺍﻣﺎﻡ ﺯﻳﻦﺍﻟﻌﺎﺑﺪﻳﻦ )ﻉ( ﺑﺎ ﺣﺴﻦ ﺑﺼﺮﻯ ،ﻣﻨﺎﻇﺮﺓ ﺍﻣﺎﻡ ﺻﺎﺩﻕ )ﻉ( ﺑﺎ ﻋﻠﻤﺎء ﻭ ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ﺍﺩﻳﺎﻥ ،ﮔﻔﺖﻭﮔﻮﻯ ﺍﻣﺎﻡ ﺭﺿﺎ )ﻉ( ﺑﺎ ﺩﺍﻧﺸﻤﻨﺪﺍﻥ ﻣﺴﻴﺤﻰ ﻭ ...ﮔﻮﺍﻩ ﺭﻭﺷﻨﻰ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﺍﺳﺖ .ﺍﺯ ﺁﻏﺎﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﻴﺰ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﺟﻠﺴﺎﺕ ﺑﺤﺚ ﻭ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺑﺎ ﻣﺘﻔﻜﺮﺍﻥ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﺑﺰﺭگ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﻣﺘﻔﻜﺮﺍﻥ ﻣﺴﻴﺤﻰ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﺪﻑ ﻫﻤﺰﻳﺴﺘﻰ ﻣﺴﺎﻟﻤﺖﺁﻣﻴﺰ ،ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﺍﺩﻳﺎﻥ ،ﻓﺮﻫﻨﮓﻫﺎ ﻭ ﺗﻤﺪﻥﻫﺎ، ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺻﺎﺣﺒﺎﻥ ﺍﺩﻳﺎﻥ ،ﺍﺳﺘﻘﺮﺍﺭ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﻭ ﺻﻠﺢ ﺟﻬﺎﻧﻰ ،ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻣﻌﻨﻮﻳﺖ ﻭ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﺍﺧﻼﻗﻰ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺩﻧﻴﺎ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻰﮔﻴﺮﺩ ،ﻧﻘﺶ ﻣﺜﺒﺖ ﻭ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻰ ﺑﺮ ﻧﻘﺶﺁﻓﺮﻳﻨﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮ ﺟﺎﻯ ﻧﻬﺎﺩﻩ ﺍﺳﺖ) .ﭘﺎﺭﺳﺎﻧﻴﺎ ،1376 ،ﺻﺺ (200-201
134
ﺑﺤﺚ ﻭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮﻯ: ﺍﮔﺮ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺍﻏﻠﺐ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺭﻭﻳﺎﺭﻭﻳﻰ ﺑﺎ ﻣﻈﺎﻫﺮ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻋﺼﺮ ﺟﺪﻳﺪ ﻭ ﺗﻤﺪﻥ ﺧﻴﺮﻩﻛﻨﻨﺪﺓ ﻏﺮﺏ ،ﻣﻮﺿﻊ ﺍﻧﻔﻌﺎﻟﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻛﺎﺭﺁﻣﺪﻯ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﺩﻳﻨﻰ ﺩﺭ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻌﻘﻮﻝ ﻭ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺷﻚ ﻭ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻰﺑﺮﺩﻧﺪ ،ﺗﺤﻮﻝ ﻫﻤﻪﺟﺎﻧﺒﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( ﻭ ﺍﺩﺍﻣﺔ ﺁﻥ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻭﺭ ﻭﺛﻴﻖ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺫﻫﺎﻥ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺟﺎﻯ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﻣﻜﺘﺐ ﺁﺳﻤﺎﻧﻰ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺭﺍ ﺭﻗﻢ ﺯﺩﻩ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﭘﺮﺳﺶﻫﺎﻯ ﻋﺼﺮ ﺟﺪﻳﺪ ﻭ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺟﻮﺍﻣﻊ ،ﻧﺴﺨﺔ ﺷﻔﺎﺑﺨﺸﻰ ﺭﺍ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻛﻨﺪ. ﻫﻤﻴﻦ ﻳﻚ ﻧﻜﺘﻪ ،ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﺳﻴﺎﺳﻰ-ﺩﻳﻨﻰ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( ﻭ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻳﻚﺳﻮ ﻧﻬﻀﺖﻫﺎﻯ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﻌﺪ ﻧﻈﺮﻯ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﻭﺛﻴﻖ ﺩﻳﻨﻰ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﻣﻰﺳﺎﺧﺖ ﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺑﺎﻭﺭﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻋﺎﻣﻞ ﺑﺎﻟﻨﺪﻩ ﻭ ﺗﺤﺮﻙﺁﻓﺮﻳﻦ ﺩﺭ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻰﻧﻤﻮﺩ .ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ» :ﺁﺛﺎﺭ ﻭ ﺑﺮﻛﺎﺕ ﺍﻧﻘﻼﺏ
ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ...
ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮ ﺣﺮﻛﺖﻫﺎﻯ ﺭﻫﺎﻳﻰﺑﺨﺶ ﻭ ﻧﻬﻀﺖﻫﺎﻯ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺍﺯ ﻣﻮﺝ ﺍﺳﻼﻡﺧﻮﺍﻫﻰ ﻭ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﻧﻈﺎﻡ ﻇﺎﻟﻤﺎﻧﻪ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺯ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺗﺎ ﺷﻤﺎﻝ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ﻭ ﺍﺯ ﺁﺳﻴﺎﻯ ﻣﺮﻛﺰﻯ ﺗﺎ ﻗﻠﺐ ﺍﺭﻭﭘﺎ ،ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻛﺮﺩ ...ﺍﺣﻴﺎﻯ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ،ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻣﻠﺖﻫﺎ ﻭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻧﺸﺎﻁ ﻭ ﺍﻣﻴﺪ ﺩﺭ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﻣﺒﺎﺭﺯ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺟﻬﺎﻥ ،ﺍﺯ ﺛﻤﺮﺍﺕ ﻣﺴﻠﻢ ﻭ ﺍﻧﻜﺎﺭﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ) «.ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ ،1387 ،ﺹ (188 ﺩﺭ ﺣﻮﺯﺓ ﻋﻤﻠﻰ ﻭ ﻋﻴﻨﻰ ﻧﻴﺰ ﻗﻴﺎﺩﺕ ﭘﻴﺮﻭﺯﻣﻨﺪﺍﻧﺔ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( ﻭ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻯ ﻣﻮﻓﻖ ﻭ ﺑﺎﻟﻨﺪﺓ ﻭﻯ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻋﻈﻴﻢ ﻣﺮﺩﻣﻰ ،ﺗﺠﺮﺑﻴﺎﺕ ﺍﺭﺯﺷﻤﻨﺪ ﻭ ﻏﻨﻰ ﺭﺍ ﻓﺮﺍ ﺭﻭﻯ ﻣﺴﻴﺮ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺗﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺑﺎﺭﻗﻪﻫﺎﻯ ﺍﻣﻴﺪ ﻭ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﺭﻣﻐﺎﻥ ﮔﺬﺍﺷﺖ .ﺗﺠﺮﺑﻴﺎﺕ ﻋﻴﻨﻰ ﻭ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻯ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺗﻰ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( ،ﺑﺰﺭگﺗﺮﻳﻦ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎﻯ ﻋﻴﻨﻰ ﻭ ﻣﻮﻓﻖ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺟﻨﺒﺶ ﺩﻳﻨﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻧﻬﻀﺖﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻳﺎﺩﮔﺎﺭ ﮔﺬﺍﺷﺖ؛ ﺯﻳﺮﺍ ﻧﻬﻀﺖﻫﺎﻯ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺣﻴﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻛﻪ ﺑﻪﺗﺎﺯﮔﻰ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺭﺍﻳﺞ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ،ﻫﻴﭻﻛﺪﺍﻡ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺮﺳﻨﺪ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺗﺠﺮﺑﺔ ﻣﻮﻓﻖ ﻭ ﭘﻴﺮﻭﺯﻣﻨﺪﺍﻧﺔ ﻧﻬﻀﺖ ﺩﻳﻨﻰ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦﺑﺎﺭ، ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻭ ﺁﺭﻣﺎﻥﻫﺎﻯ ﺧﻴﺰﺵﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺟﺎﻣﻪ ﻋﻤﻞ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪ) .ﺻﺪﻳﻘﻰ ،1375 ،ﺹ(108 ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺳﻮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﮔﺮﺍﻥﺳﻨﮓ ﺗﺠﺮﺑﻴﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺩﻳﻨﻰ ﺭﺍ ﻓﺮﺍ ﺭﻭﻯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺍﻣﻴﺪ ﺑﻪ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﻭ ﺗﻮﻓﻴﻖ ﻧﻴﻞ ﺑﻪ ﺁﺭﻣﺎﻥ ﻭﺍﻻﻯ ﺍﻳﻦ ﻧﻬﻀﺖﻫﺎ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺳﺎﻟﻴﺎﻥ ﻣﺘﻤﺎﺩﻯ ﺻﺮﻓﺎً ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺁﺭﻣﺎﻥ ﻭ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻣﻘﺪﺱ ﺩﺭ ﻣﺮﺣﻠﺔ ﻧﻈﺮ ﺑﺎﻗﻰ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺑﻮﺩ ،ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩ. ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ،ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ »ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺍﺳﻼﻡ ،ﺍﻳﻦ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﻨﺒﺶ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻗﺪﺭﺕ ﺁﻥ ﺭﺍ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺭﺍ ﺷﻜﻞ ﺩﻫﺪ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻴﻮﻩﺍﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﻛﻨﺪ؛ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺣﺮﻛﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺍﺳﻼﻡ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ،ﻫﻢ ﺍﺯ ﺟﻨﺒﺔ ﻧﻈﺮﻯ ﻭ ﻫﻢ ﺍﺯ ﺑﻌﺪ ﻋﻤﻠﻰ ﻋﻴﻨﻴﺖ ﻳﺎﺑﺪ ﻭ ﻣﺼﺪﺍﻕ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﺪ .ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﺳﻼﻡ ،ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﻣﺮﺍﺣﻞ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺟﻠﻮﻩ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﺯﻣﺎﻥ ،ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﺑﻪ ﺷﺪﺕ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﺘﺠﺎﻭﺯﻳﻦ ﻭ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻣﺤﺎﺻﺮﻩ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺭﺍ
135
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﺑﺰﺍﺭﻯ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﻧﺪ ،ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺭﻧﺞ ﻛﻤﺒﻮﺩﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺟﺎﻥ ﻣﻰﺧﺮﻧﺪ؛ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ،ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺳﻴﺎﺳﻰ-ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﺠﺎﻭﺯ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ، ﭼﻮﻥ ﺑﻌﺪ ﻣﺬﻫﺒﻰ ،ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ ﻭ ﺩﺭﺧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺭﺩ) «.ﺍﻟﻐﻨﻮﺷﻰ،1372 ، ﺹ(97 ﺑﻴﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺿﺮﻭﺭﻯ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻰﺭﺳﺪ ﻛﻪ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﻣﺬﻫﺐ ﺩﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺿﺎﻣﻦ ﺗﺪﺍﻭﻡ ﺁﻥ ﺩﺭ ﻗﺮﻥﻫﺎﻯ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻭ ﺍﺷﺎﻋﺔ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺍﻗﺼﻰ ﻧﻘﺎﻁ ﺟﻬﺎﻥ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﺍﻟﮕﻮﻳﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻳﺮﺍﻯ ﻧﻘﺶﺁﻓﺮﻳﻨﻰ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ) .ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﻰ ،1387 ،ﺹ(65 ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻭ ﻣﺎﺧﺬ:
136
.1ﺍﺷﺮﻑﺯﺍﺩﻩ ،ﻣﻨﺼﻮﺭ .ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎﻥ ﻭ ﻣﻔﺴﺮﻳﻦ ﻏﺮﺑﻰ .ﭘﺎﻳﺎﻥﻧﺎﻣﻪ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻰ ﺍﺭﺷﺪ ،ﺑﻪ ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﻳﻰ ﻫﻮﺷﻨﮓ ﻣﻘﺘﺪﺭ ،ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺍﻣﺎﻡ ﺻﺎﺩﻕ )ﻉ( ،ﺑﻬﻤﻦ 1374 .2ﺍﻟﻐﻨﻮﺷﻰ ،ﺭﺍﺷﺪ ،ﺣﺮﻛﺖ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﻭ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺣﻴﺎﺕ ﺍﺳﻼﻡ ،ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺳﻴﺪ ﻫﺎﺩﻯ ﺧﺴﺮﻭ ﺷﺎﻫﻰ، ﺗﻬﺮﺍﻥ :ﻣﺆﺳﺴﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ1372 ، .3ﺣﻠﺒﻰ ،ﻋﻠﻰ ﺍﺻﻐﺮ ،ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻧﻬﻀﺖﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﻌﺎﺻﺮ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ :ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﻰ1384 ، .4ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ ،ﺳﻴﺪ ﻋﻠﻰ )ﺁﻳﺖﺍﷲ( ،ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﺑﺎ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ :ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺭﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ، ﺗﻬﺮﺍﻥ :ﻣﺆﺳﺴﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻗﺪﺭ ﻭﻻﻳﺖ1381 ، .5ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ ،ﺳﻴﺪ ﻋﻠﻰ )ﺁﻳﺖﺍﷲ( ،ﺟﻮﺍﻥ ﺍﺯ ﻣﻨﻈﺮ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ :ﺩﻓﺘﺮ ﻧﺸﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﺳﻼﻣﻰ1380 ، .6ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ ،ﺳﻴﺪ ﻋﻠﻰ )ﺁﻳﺖﺍﷲ( ،ﺣﺪﻳﺚ ﺷﻜﻮﻓﺎﻳﻰ :ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ :ﻇﻔﺮ1383 ، .7ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ ،ﺳﻴﺪ ﻋﻠﻰ )ﺁﻳﺖﺍﷲ( ،ﺣﺪﻳﺚ ﻭﻻﻳﺖ )ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺭﻫﻨﻤﻮﺩﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ(، ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ﺍﺳﻼﻣﻰ1387 ، .8ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ ،ﺳﻴﺪ ﻋﻠﻰ )ﺁﻳﺖﺍﷲ( ،ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺭﺳﺎﻟﺖ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﻰ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ :ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻥ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ،ﻗﻢ :ﻧﻬﺎﺩ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻰ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩﻫﺎ1374 ، .9ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ ،ﺳﻴﺪ ﻋﻠﻰ )ﺁﻳﺖﺍﷲ( ،ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺗﻬﺎﺟﻢ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺯ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ، ﺗﻬﺮﺍﻥ :ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺪﺍﺭﻙ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ1373 ، .10ﺍﻛﺒﺮﻯ ،ﻣﻨﻮﭼﻬﺮ» .ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺱ( ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺫﻫﻦ ﻭ ﺯﺑﺎﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﻣﻌﺎﺻﺮ« .ﺣﻀﻮﺭ، ﺵ ) 27ﺑﻬﺎﺭ (1378
ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ... .11ﺑﺎﺩﺍﻣﭽﻴﺎﻥ ،ﺍﺳﺪﺍﷲ .ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺭﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﺁﻥ .ﺗﻬﺮﺍﻥ :ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁﺯﺍﺩ ﺍﺳﻼﻣﻰ، ﻭﺍﺣﺪ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺟﻨﻮﺏ1377 ، .12ﭘﺎﺭﺳﺎﻧﻴﺎ ،ﺣﻤﻴﺪ .ﺣﺪﻳﺚ ﭘﻴﻤﺎﻧﻪ :ﭘﮋﻭﻫﺸﻰ ﺩﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ .ﻗﻢ :ﻣﻌﺎﻭﻧﺖ ﺍﻣﻮﺭ ﺍﺳﺎﺗﻴﺪ ﻭ ﻣﻌﺎﺭﻑ ﺍﺳﻼﻣﻰ1376 ، .13ﺟﻼﻟﻰ ،ﺭﺿﺎ» .ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺑﺎﺯﺗﺎﺏ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ :ﻛﺎﻟﺒﺪ ﺷﻜﺎﻓﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ«. ﮔﺎﻡ ﭼﻬﺎﺭﻡ ،ﺵ ) 3ﺍﺳﻔﻨﺪ (1377 .14ﺳـﺎﺭﻭﺧـﺎﻧـﻰ ،ﺑـﺎﻗـﺮ ،ﺩﺭﺁﻣـﺪﻯ ﺑـﺮ ﺩﺍﻳﺮﺓ ﺍﻟﻤﻌﺎﺭﻑ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ :ﻛﻴﻬﺎﻥ1370 ، .15ﺷﻔﻴﻌﻰﻓﺮ ،ﻣﺤﻤﺪ .ﺩﺭﺁﻣﺪﻯ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﻓﻜﺮﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻓﻜﺮﻯ-ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ .1357-1332 :ﭘﺎﻳﺎﻥﻧﺎﻣﻪ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻰ ﺍﺭﺷﺪ ،ﺑﻪ ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﻳﻰ ﻋﺒﺎﺳﻌﻠﻰ ﻋﻤﻴﺪ ﺯﻧﺠﺎﻧﻰ ،ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺗﻬﺮﺍﻥ1375 ، .16ﺻﺪﻳﻘﻰ ،ﻛﻠﻴﻢ ) (1375ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻧﻬﻀﺖﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻫﺎﺩﻯ ﺧﺴﺮﻭﺷﺎﻫﻰ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ: ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ .17ﻃﺎﻋﺘﻰ ،ﭘﻮﭘﻚ» .ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ :ﻳﻚ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ« .ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﻌﺎﻭﻧﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ .ﺭﺍﻫﺒﺮﺩ ،ﺵ ) 9ﺑﻬﺎﺭ (1375 .18ﻏﺮﻳﺒﻰ ،ﺣﺴﻴﻦ .ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﺎ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ .ﭘﺎﻳﺎﻥﻧﺎﻣﻪ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻰ ﺍﺭﺷﺪ ،ﺑﻪ ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﻳﻰ ﻣﺤﻤﻮﺩ ﺳﺮﻳﻊﺍﻟﻘﻠﻢ ،ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺍﻣﺎﻡ ﺻﺎﺩﻕ )ﻉ(1371 ، .19ﻓﻴﺎﺿﻰ ،ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻦ .ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﻴﺎﺑﻰ ﺑﻪ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ .ﭘﺎﻳﺎﻥﻧﺎﻣﻪ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻰ ﺍﺭﺷﺪ ،ﺑﻪ ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﻳﻰ ﻣﺤﻤﻮﺩ ﺳﺮﻳﻊﺍﻟﻘﻠﻢ ،ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺍﻣﺎﻡ ﺻﺎﺩﻕ )ﻉ(1370 ، .20ﻟﻰ ،ﺭﺍﺑﺮﺕ ﺩﻯ» .ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺍﺻﺎﻟﺖ« .ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﻬﺮﺩﺍﺩ ﻭﺣﺪﺗﻰ ﺩﺍﻧﺸﻤﻨﺪ .ﺣﻀﻮﺭ ،ﺵ 9 )ﺯﻣﺴﺘﺎﻥ (1373 .21ﻣﺘﻘﻰﺯﺍﺩﻩ ،ﺍﺣﻤﺪ .ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻭﻗﻮﻉ ﺁﻥ .ﺗﻬﺮﺍﻥ :ﺍﻧﺠﻤﻦ ﻗﻠﻢ ﺍﻳﺮﺍﻥ1377 ، .22ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﻲ ،ﻣﻬﻨﺎﺯ ،ﻧﻘﺶ ﻣﺴﺎﺟﺪ ﻭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩﻫﺎ ﺩﺭ ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ :ﻣﺮﻛﺰ ﺍﺳﻨﺎﺩ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ1387 ،
137
ﺗﺎﻛﺘﻴﻜﻬﺎﻯ ﻧﻬﺎﺩﻳﻨﻪ ﺳﺎﺯﻯ ﺍﺳﻼﻣﮕﺮﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﺗﺎﻛﺘﻴﻜﻬﺎﻯ ﻧﻬﺎﺩﻳﻨﻪ ﺳﺎﺯﻯ ﺍﺳﻼﻣﮕﺮﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﻣﺘﻘﻰ ـ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﭼﻜﻴﺪﻩ ﻣﻮﺟﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﮕﺮﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 2011ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻰ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻳﺎﻓﺖ .ﻟﺌﻮﻥ ﭘﻨﺘﺎ ﻭﺯﻳﺮ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﮔﺰﺍﺭﺵ 6ژﺍﻧﻮﻳﻪ ،2012ﺍﻋﻼﻡ ﻧﻤﻮﺩ ﻛﻪ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺍﺳﺖ .ﻧﺎﻣﺒﺮﺩﻩ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻋﺪﻡ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﺟﺪﻳﺪ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺩﺍﻧﺴﺖ .ﺩﺭ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻋﺪﻡ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ﺟﻠﻮﻫﻬﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻭ ﺩﮔﺮﮔﻮﻧﻰ- ﻫﺎﻯ ﻣﺮﺣﻠﻬﺎﻯ ﺩﺭ ﻣﺤﻴﻂ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻳﻚ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻴﺸﻮﺩ. ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻯ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺍﻋﻼﻡ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﻣﺴﻠﺢ ﺁﻥ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺟﺪﻳﺪ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺍﺯ ﺁﻣﺎﺩﮔﻰ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﻫﻢ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺍﻳﻦ ﺳﻮﺍﻝ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻛﻪ ﭼﺮﺍ ﻟﺌﻮﻥ ﭘﻨﺘﺎ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻳﺴﺘﻬﺎﻯ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﺗﻼﺵ ﻧﻤﻮﺩﻫﺎﻧﺪ ﺗﺎ ﺯﻣﻴﻨﻬﻬﺎﻯ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺤﺪﻭﺩﺳﺎﺯﻯ ﺟﻨﺒﺶ- ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩ .ﻋﻠﺖ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻭ ﺗﺼﺎﻋﺪ ﻧﺸﺎﻧﻬﻬﺎﻯ ﻫﻮﻳﺘﮕﺮﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺩﺍﻧﺴﺖ .ﺍﮔﺮ ﭼﻪ ﻃﻴﻔﻬﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻔﺎﻯ ﻧﻘﺶ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻣﺒﺎﺩﺭﺕ ﻧﻤﻮﺩﻫﺎﻧﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﺑﺎﺯﺗﻮﻟﻴﺪ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎﻯ ﻫﻮﻳﺘﻰ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﮔﺬﺍﺭ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ ﺩﺭ ﺭﻭﻧﺪ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺍﻳﻔﺎﻯ ﻧﻘﺶ ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﻨﺪ. ﻫﺮ ﮔﺮﻭﻩ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﻗﺎﻟﺒﻬﺎﻯ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﺧﺎﺻﻰ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ. ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺍﺳﻼﻣﮕﺮﺍﻳﺎﻥ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﺯﻳﺮﺳﺎﺧﺘﻬﺎﻯ ﺍﻧﺴﺠﺎﻡ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﻣﻴﺂﻭﺭﺩ ،ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﺗﺎﻛﺘﻴﻜﻬﺎﻯ ﻣﺘﻨﻮﻋﻰ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺗﺎﻛﺘﻴﻜﻬﺎ ﻋﺒﺎﺭﺗﻨﺪ ﺍﺯ: ﺑﻪ ﺭﺳﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ.
139
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻧﻬﺎﺩﻳﻨﻪ ﺳﺎﺯﻯ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﻣﺮﺣﻠﻬﺎﻯ. ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺳﻴﺎﺳﻰﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺩﺭﮔﻴﺮ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﮔﺮﺩﻳﺪﻫﺎﻧﺪ. ﺗﺼﺎﻋﺪ ﻣﺮﺣﻠﻬﺎﻯ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭﺍﺕ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺳﺎﺯﻯﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻭ ﺭﻫﻴﺎﻓﺘﻬﺎﻯ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻳﻚ ﻭ ﻫﻮﻳﺘﻰ. ﺭﻗﺎﺑﺖ ﻣﺮﺣﻠﻬﺎﻯ ﻭ ﺗﺎﻛﺘﻴﻜﻰ ﺩﺭ ﺩﻭ ﺳﻄﺢ ﻣﻨﻄﻘﻬﺎﻯ ﻭ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻰ)ﺑﺮﺧﻰ ﺑﺎﺯﻳﮕﺮﺍﻥ ﻣﻨﻄﻘﻬﺎﻯ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﺳﻌﻮﺩﻯ ﻭ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺩﺭ ﺯﻣﺮﻩ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺑﺮ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ(. ﻭﺍژﮔﺎﻥ ﻛﻠﻴﺪﻯ :ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻨﻄﻘﻬﺎﻯ ،ﺭﻗﺎﺑﺖ ﻣﺮﺣﻠﻬﺎﻯ ﻭ ﺗﺎﻛﺘﻴﻜﻰ ،ﺗﺼﺎﻋﺪ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭﺍﺕ ،ﻧﻬﺎﺩﻳﻨﻬﺴﺎﺯﻯ ﺗﺤﻮﻻﺕ ،ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻴﺴﺎﺯﻯ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ.
140
-1ﻛﻠﻴﺎﺕ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﻧﻬﺎﺩﻳﻨﻬﺴﺎﺯﻯ ﺍﺳﻼﻣﮕﺮﺍﻳﻰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﺍﺟﺘﻨﺎﺑﻨﺎﭘﺬﻳﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻴﺸﻮﺩ .ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﻫﻮﻳﺘﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺗﻨﻮﻉ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻫﺮ ﮔﺮﻭﻩ ﺗﻼﺵ ﺩﺍﺭﺩ ﺗﺎ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻓﻀﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻛﺸﻮﺭ ﺧﻮﺩ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻧﻤﺎﻳﺪ .ﺗﺤﻘﻖ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﭘﺬﻳﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﮔﺮﺍﻳﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻠﻄﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ. ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﻧﻈﺮﻳﻬﭙﺮﺩﺍﺯﺍﻥ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻞ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﺑﻪ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﻣﻴﺮﺳﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻰ ﺩﺭ ﺁﻧﺎﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﺟﺪﺍﻳﻰ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻯ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﺿﺮﻳﺐ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻣﻴﺸﻮﺩ. -1-1ﻃﺮﺡ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﻣﻮﻟﻔﻬﻬﺎ ﻭ ﻧﺸﺎﻧﻬﻬﺎﻯ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺟﻨﺒﺶ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻴﺪﻫﺪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 2011ﺑﺎ ﺑﺤﺮﺍﻥ- ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺭﻭﺑﺮﻭ ﺷﺪﻫﺎﻧﺪ .ﺑﺤﺮﺍﻧﻬﺎﻯ ﻳﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﺭﺍ ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺗﺤﻮﻝ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺍﻧﺴﺖ .ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﮔﺮﻭﻩ-
ﺗﺎﻛﺘﻴﻜﻬﺎﻯ ﻧﻬﺎﺩﻳﻨﻪ ﺳﺎﺯﻯ ﺍﺳﻼﻣﮕﺮﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ...
ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺁﻥ ﺗﻼﺵ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﮔﺮﺍﻳﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ـ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻯ ،ﻫﮋﻣﻮﻧﻰ ﺍﻳﺎﻻﺕ ﻣﺘﺤﺪﻩ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻬﻄﻠﺒﻰ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ .ﺍﮔﺮﭼﻪ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﻫﻮﻳﺘﻰ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 2011ﺭﻭﻳﻜﺮﺩﻫﺎﻯ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﻣﺘﻨﻮﻋﻰ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﺍﻣﺎ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﺗﺤﻠﻴﻠﮕﺮﺍﻥ ﺑﺮ ﻧﺸﺎﻧﻬﻬﺎﻯ ﻫﻮﻳﺘﻰ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺁﻥ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺩﺍﺭﻧﺪ. ﺑﻬﺮﻫﮕﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﻭﺍژﻫﻰ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﺍﻧﻌﻜﺎﺱ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﺤﻮﻻﺗﻰ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﺟﻨﺒﺸﻬﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺩﺍﻧﺴﺖ. ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺗﺤﻠﻴﻠﮕﺮﺍﻥ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻧﻤﺎﺩﻯ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎﻯ ﺭﻧﮕﻰ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻴﺸﻮﺩ .ﺁﻧﺎﻥ ﻧﻘﺶ ﻧﻈﺎﻣﻴﺎﻥ ﻭ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺩﺭ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺭﺍ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻣﻴﺴﺎﺯﻧﺪ .ﺍﻓﺮﺍﺩﻯ ﻛﻪ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﭼﻨﻴﻦ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩﻯ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺩﺭ ﺻﺪﺩﻧﺪ ﺗﺎ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺩﺭ ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﺪﻭﻥ ﺩﮔﺮﮔﻮﻧﻰ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ، ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﻄﻠﻮﺑﻴﺖ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﻧﺪﺍﺭﺩ .ﮔﺮﻭﻩ ﺩﻭﻡ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﻧﺪ ﻛﻪ ،ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻯ ﻟﻴﺒﺮﺍﻝ ﺍﺯ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﻘﺶ ﺁﻓﺮﻳﻨﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭﻧﺪ .ﮔﺮﻭﻩ ﺳﻮﻡ ﺑﺮ ﻧﻘﺶ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﮔﺮﺍﻳﺎﻥ ﻣﺤﻮﺭ ﺍﺻﻠﻰ ﺗﺤﻮﻝ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ. ﻋﻠﺖ ﺍﺻﻠﻰ ﺗﻮﺟﻪ ﻭ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﺍﻧﻌﻜﺎﺱ ﻭ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻯ ﭼﻨﻴﻦ ﻭﺿﻌﻴﺘﻰ ﺩﺍﻧﺴﺖ .ﺍﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻴﻬﺎ ﺗﻼﺵ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺗﺎ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﮔﺴﺴﺖ ﺑﻴﻦ ﺟﻨﺒﺸﻬﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺁﻭﺭﻧﺪ .ﮔﺴﺴﺖ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺣﻮﺯﻩ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻰ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻧﺎﻛﺎﺭﺁﻣﺪﻯ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺳﺎﻳﺮ ﺣﻮﺯﻫﻬﺎﻯ ﻫﻮﻳﺘﻰ ﻭ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﻣﻴﺸﻮﺩ .ﺍﮔﺮ ﭼﻪ ﺭﺳﺎﻧﻬﻬﺎﻯ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﺗﻼﺵ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﺭ ﻋﺮﺑﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻫﻨﺠﺎﺭ ﺍﺻﻠﻰ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻣﻨﻌﻜﺲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻯ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻴﺪﻫﺪ ﻛﻪ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻭ ﺩﮔﺮﮔﻮﻧﻰ- ﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ،ﻧﻤﺎﺩﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﻫﻮﻳﺘﻴﺎﺑﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﻣﻨﻌﻜﺲ ﻣﻴﺴﺎﺯﺩ. 2 -1ﺳﻮﺍﻻﺕ ﭘﮋﻭﻫﺶﺩﺭﺑﺎﺭﻫﻰ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ـ ﻫﻮﻳﺘﻰ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻭ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺳﻮﺍﻻﺕ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺗﻼﺵ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﺗﺎ ﺍﺯ »ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﭘﮋﻭﻫﻰ ﺍﺛﺒﺎﺗﻰ« ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺷﻮﺩ .ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﭼﻨﻴﻦ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩﻯ ،ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﺳﻮﺍﻝ ﺭﺍ ﻣﻄﺮﺡ ﻧﻤﻮﺩ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻭ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺑﻬﺮﻫﮕﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﭼﻪ ﺗﺎﻛﺘﻴﻜﻬﺎﻳﻰ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﻧﻬﺎﺩﻳﻨﻪ ﺳﺎﺯﻯ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﻫﻮﻳﺘﮕﺮﺍﻳﻰ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺍﺳﻼﻣﮕﺮﺍﻳﻰ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ
141
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ؟ -1-3ﻓﺮﺿﻴﻪ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺗﻼﺵ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﺗﺎ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻯ ﻧﻬﺎﺩﻳﻨﻪ ﺳﺎﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻭ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ .ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺩﻏﺪﻏﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ،ﭼﮕﻮﻧﮕﻰ ﻭ ﺗﺎﻛﺘﻴﻜﻬﺎﻯ ﻧﻬﺎﺩﻳﻨﻬﺴﺎﺯﻯ ﺍﺳﻼﻣﮕﺮﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ .ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻫﻮﻳﺘﮕﺮﺍﻳﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻋﺮﺑﻰ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﻳﻚ ﻣﺪﻝ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻧﻤﻴﺮﺳﺪ ،ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻧﻤﻴﺘﻮﺍﻥ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻨﺶ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﻟﻴﺒﻰ ،ﻣﺮﺍﻛﺶ ،ﻣﺼﺮ ﻭ ﺑﺤﺮﻳﻦ ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻫﻤﮕﻮﻥ ﻭ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺑﺎﺷﺪ. ﻫﺮ ﻛﺸﻮﺭﻯ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺯﻳﺮﺳﺎﺧﺘﻬﺎﻯ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮﺩﻯ ﺍﺳﺖ .ﺷﻜﻠﮕﻴﺮﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺯﻣﻴﻨﻬﻬﺎﻯ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﻃﺮﺡ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩﻫﺎﻯ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺗﺤﻠﻴﻠﻰ ﺩﺭ ﺭﻭﻧﺪ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻓﺮﺿﻴﻪ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻧﻬﺎﺩﻳﻨﻪ ﺳﺎﺯﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﮔﺮﺍﻳﻰ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪﻯ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻴﮕﻴﺮﺩ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﺴﺎﺯﻯ ،ﻧﻬﺎﺩﻳﻨﻬﺴﺎﺯﻯ ﻭ ﺗﺼﺎﻋﺪ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭﺍﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﮔﺮﺩﺩ. 142
-2ﺯﻳﺮﺳﺎﺧﺘﻬﺎﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻋﺮﺑﻰ ﺍﺳﻼﻡ ﮔﺮﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ﻫﺎﻯ ﺁﻏﺎﺯﻳﻦ ﻗﺮﻥ 21ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺗﻌﺎﺑﻴﺮ ﻭ ﺗﻔﺎﺳﻴﺮ ﻛﺎﻣﻼ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﻭ ﻣﺘﻨﻮﻋﻰ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﻏﺮﺑﻰ ﻫﺎ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﻛﺎﻣﻼ ﺑﺪﺑﻴﻨﺎﻧﻪ ﺍﻯ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﮔﺮﺍﻳﻰ ﻭ ﺍﺳﻼﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﻣﺴﻠﻂ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﮔﺮﺍﻳﻰ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺭﻭﺡ ﻭ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﻣﺘﻔﺎﻭﺗﻰ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﺮﺍﻧﻰﻫﺎ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺁﻣﻴﺰ ﻧﺪﺍﺭﺩ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻴﻚ ﻭ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﺟﻮﻳﺎﻧﻪ ﻧﻴﺰ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ ).(237 :2010 ,Gettleman ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻔﺎﺳﻴﺮ ﻣﺘﻀﺎﺩﻯ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﻧﻘﺶ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﮔﺮﺍ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻰ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻣﺜﺎﻝ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻔﺎﺳﻴﺮ ﻣﺘﻔﺎﻭﺗﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ. ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻌﺮﺽ ﺍﻧﻘﻼﺏﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﻧﺪ ،ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺩﺍﻝ ﻫﺎﻯ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻴﻚ ﻭ ﻟﻴﺒﺮﺍﻟﻰ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﻏﺮﺑﻰﻫﺎ ﺑﺮ ﻣﻮﻟﻔﻪﻫﺎﻯ ﻟﻴﺒﺮﺍﻟﻰ ﻣﻌﻄﻮﻑ ﺑﻪ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮔﺮﺍﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﻛﻨﺶ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻴﻚ ﻭ ﺭﻭﺡ ﻣﻌﻄﻮﻑ ﺑﻪ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻣﻰ ﺩﻫﻨﺪ)ﺁﺑﺮﺍﻫﺎﻣﻴﺎﻥ.(46 :1377،
ﺗﺎﻛﺘﻴﻜﻬﺎﻯ ﻧﻬﺎﺩﻳﻨﻪ ﺳﺎﺯﻯ ﺍﺳﻼﻣﮕﺮﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ...
ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺍﺻﻠﻰ ﺗﺮﻳﻦ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺗﺤﻠﻴﻠﻰ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﻧﻘﺶ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺗﻼﺵ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﺗﺎ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻭﻻ ،ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ .ﺛﺎﻧﻴﺎ ،ﺍﺳﻼﻡ ﮔﺮﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﺧﺎﺭﻭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺭﻭﺡ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻴﻚ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﻧﻌﻜﺎﺱ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺗﻮﻧﺲ ،ﻣﺼﺮ ،ﺑﺤﺮﻳﻦ ،ﻳﻤﻦ ﻭ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ. ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻭ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻞ ﺷﻜﻞ ﻣﻰ ﮔﻴﺮﺩ .ﺗﺤﻮﻻﺗﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﻬﺎﺭ 2011ﻭ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﺪ، ﻧﻤﺎﺩﻯ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻴﻚ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ .ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﮔﺮﺍﻳﻰ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﻫﺮ ﮔﺎﻩ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺷﻜﻞ ﻣﻰ ﮔﻴﺮﺩ ،ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻭ ﺻﺪﻭﺭ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺣﻮﺯﻩ ﻫﺎﻯ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻰ ﻫﻤﺠﻮﺍﺭ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ. ﻣﺸﺎﺑﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1848ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻗﺎﻟﺐ ﻫﺎﻯ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ .ﻣﻮﺝ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺍﺯ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﺤﻮﻻﺗﻰ ﺭﺍ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1989ﻭ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺭﻭﭘﺎﻯ ﺷﺮﻗﻰ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻧﻤﻮﺩ .ﭼﻨﻴﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ- ﻫﺎﻳﻰ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﻗﺎﻟﺒﻬﺎﻯ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﻣﺘﻌﺎﺭﺽ ﺑﺎ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﮔﺮﺍﻳﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﺑﻬﺎﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺭﺍ ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻫﻮﻳﺖ ﮔﺮﺍﻳﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ ).(320 :2010 ,Knickmeyer
ﻫﻮﻳﺖﮔﺮﺍﻳﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﺟﺪﻳﺪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺍﻧﻌﻜﺎﺱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺗﻠﻘﻰ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﻭ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻯ ﻗﺎﺑﻞﺗﻮﺟﻬﻰ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﺛﺒﺎﺕ ،ﻣﻮﺍﺯﻧﻪ ﻭ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﻣﻰﺁﻭﺭﺩ .ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺟﻨﮓ ﺳﺮﺩ ﺗﻼﺵ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ ﺗﺎ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ .ﭼﻨﻴﻦ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪﻯ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻏﻴﺮ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻴﻚ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺳﺎﺧﺖ ﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﻧﻈﺎﻣﻬﺎﻯ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭ ﮔﺮﺍ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻳﻔﺎﮔﺮ ﻧﻘﺶ ﺩﺳﺖ ﻧﺸﺎﻧﺪﻩ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻯ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ. ﻣﻮﺝ ﺍﻭﻝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺍﻧﻌﻜﺎﺱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺍﻧﺴﺖ .ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1979ﺑﺎ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﻭ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ .ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪ .ﻣﻮﺝ ﺩﻭﻡ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
143
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪﮔﺮﺍﻳﻰ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﻫﻮﻳﺘﻰﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻫﮋﻣﻮﻧﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﮔﺮﻓﺖ .ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺎ ﻗﺪﺭﺕﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ ،ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺁﻥ ،ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺷﻴﻮﻉ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎﺭ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪ .ﻣﻮﺝ ﺳﻮﻡ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﮔﺮﺍﻳﻰ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ،ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻏﺮﺑﻰ ﻭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻫﺎﻯ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭ ﮔﺮﺍﻯ ﺩﺳﺖ ﻧﺸﺎﻧﺪﻩ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺭﺍ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺗﻮﻧﺲ ،ﻣﺼﺮ ،ﻳﻤﻦ، ﺑﺤﺮﻳﻦ ،ﺍﺭﺩﻥ ﻭ ﻣﺮﺍﻛﺶ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ).(6 :2010 ,Erlanger ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ،ﺯﻣﻴﻨﺔ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻫﻮﻳﺖ ﮔﺮﺍ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰ ﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺳﻪ ﺑﻌﺪ ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﺍﺯ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ. ﺍﺯ ﻳﻚ ﺳﻮ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﻭ ﻗﺎﻟﺐ ﻫﺎﻯ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ .ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﻧﮕﺮﺵ ﺿﺪ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ .ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﺭ ﻓﻀﺎﻯ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻧﻈﺎﻡ ﻫﺎﻯ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭ ﮔﺮﺍ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺍﻳﻔﺎﻯ ﻧﻘﺶ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ .ﻫﺮ ﻳﻚ ﺍﺯ ﺳﻪ ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻳﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﺭﺍ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺍﻧﺴﺖ. 144
-3ﺭﻭﻧﺪ ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮﻯ ﺟﻨﺒﺶ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻫﻮﻳﺖ ﮔﺮﺍ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﻤﺎﺩﻯ ﺍﺯ ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎﻯ ﻫﻮﻳﺖ ﮔﺮﺍﻯ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻴﻚ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ .ﺩﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ 1979ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﮔﺮﺍﻳﻰ ،ﻧﻤﺎﺩﮔﺮﺍﻳﻰ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﺭﻭﺡ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﻛﻨﺶ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ .ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﺭژﻳﻢ ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺍﺯ ﺍﺑﺰﺍﺭﻫﺎﻯ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺁﻣﻴﺰ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑﻬﺮﻩ ﻣﻰ ﮔﺮﻓﺖ ،ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎﻯ ﭘﺴﺖ ﻣﺪﺭﻥ ﻛﻪ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻴﻚ ﺑﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻧﻤﺎﺩﻳﻦ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻧﺪ )ﻧﺎﺟﻰﺯﺍﺩﻩ.(55 :1387 ، ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﻭ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺁﻣﻴﺰ ﻧﺪﺍﺷﺖ .ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻳﻰ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻭ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺭﺍ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺧﻤﻴﺮﻣﺎﻳﻪ ﺩﺭﻭﻧﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺍﻧﺴﺖ .ﺁﺛﺎﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪﻯ ﺭﺍ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ﻫﺎﻯ ﺩﻫﻪ 1980ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ .ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﺗﻮﺳﻂ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﭘﺮﺩﺍﺯﺍﻧﻰ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺟﺎﻥ ﺍﺳﭙﻮﺯﻳﺘﻮ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﺭﺩ ﻟﻮﺋﻴﺲ ﻧﻴﺰ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ.
ﺗﺎﻛﺘﻴﻜﻬﺎﻯ ﻧﻬﺎﺩﻳﻨﻪ ﺳﺎﺯﻯ ﺍﺳﻼﻣﮕﺮﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ...
-3-1ﺑﺤﺮﺍﻥ ﻛﺎﺭﺁﻣﺪﻯ ﻭ ﺗﺮﺍﻛﻢ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻧﺸﺪﻩ ﺩﺭﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﭘﺎﺳﺨﻰ ﺑﻪ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻯ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰﺷﻮﺩ. ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻋﺮﺑﻰ ﺍﺯ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﻣﻴﺎﻧﻰ ﺩﻫﻪ 1980ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﮔﺮﺍﻳﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﻧﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺷﺎﻫﺪ ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮﻯ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﻣﺒﻬﻢ ﻭ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻧﺎﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ،ﺩﺭ ﻓﻀﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﻰ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻣﺼﺮ ،ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ، ﺗﻮﻧﺲ ،ﺍﺭﺩﻥ ﻭ ﻣﺮﺍﻛﺶ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﻳﻢ .ﺍﮔﺮﭼﻪ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﻣﻌﺘﺮﺽ ،ﺗﻼﺵ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎﻯ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ ﻭ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻳﺎﺩﺷﺪﻩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﻧﺪ ،ﺍﻣﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﺭﻭﻧﺪﻯ ﺑﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﻧﺮﺳﻴﺪ .ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﮔﺮﺍﻳﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﻋﺎﻣﻞ ﺍﺻﻠﻰ ﻧﺎﻛﺎﺭﺁﻣﺪﻯ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﻣﻌﺘﺮﺽ ﺩﺭ ﻓﻀﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰﺷﻮﺩ. -3-2ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭ ﮔﺮﺍﻳﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺩﺳﺘﺨﻮﺵ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﮔﺮﺍ ﻣﺼﺮ ﻭ ﺗﻮﻧﺲ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻓﺮﺍﺩﻯ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻓﺮﻳﺪ ﺯﻛﺮﻳﺎ ،ﺟﺎﻥ ﺍﺳﭙﻮﺯﻳﺘﻮ ،ﺑﺮﻧﺎﺭﺩ ﻟﻮﻳﻴﺲ ،ﻫﻴﻨﺒﻮﺵ ،ﻧﻮﺭﺗﻮﻥ ﻭ ﻟﻴﺰﺍ ﺍﻧﺪﺭﺳﻮﻥ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﻪ ﺟﻤﻊ ﺁﻭﺭﻯ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺗﺤﻠﻴﻠﻰ ﻣﺒﺎﺩﺭﺕ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﻧﺪ. ﺁﻧﺎﻥ ﻃﻰ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﺩﻫﻪ 1990ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺗﻼﺵ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ ﺗﺎ ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎﻯ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﺩﺭﻙ ﻣﺸﺘﺮﻛﻰ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺧﺎﻭﺭ ﻣﻴﺎﻧﻪ ﻋﺮﺑﻰ ﻭ ﺷﻤﺎﻝ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ﺭﺍ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ .ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺤﻘﻖ ﺍﻳﻦ ﻫﺪﻑ ،ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻳﺎﺩﺷﺪﻩ ﺍﺯ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺗﺤﻠﻴﻠﻰ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﻧﺪ .ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ،ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺕ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺟﻨﺒﺶ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻭﻳﮋﻩﺍﻯ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﻧﺪ. ﺩﺭ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺁﻥ ﺑﺎ ﺯﻳﺮﺳﺎﺧﺖﻫﺎﻯ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﮔﺮﺍ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺧﺎﻭﺭ ﻣﻴﺎﻧﻪ ﻋﺮﺑﻰ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﻣﺼﺮ ﻭ ﺗﻮﻧﺲ ،ﻓﺮﻳﺪ ﺯﻛﺮﻳﺎ، ﺧﺎﻃﺮﻩﺍﻯ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺕﻫﺎﻯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺧﺎﻭﺭ ﻣﻴﺎﻧﻪ ﻋﺮﺑﻰ ﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺼﺮ ﺭﺍ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﺍﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻰﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ: »ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﺻﺤﻨﻪ ﻣﺠﻠﻞ ﻭ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﺣﻜﺎﻳﺖ ﻏﻢ ﺍﻧﮕﻴﺰ .ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺗﻬﺎﻯ ﺍﺭﺷﺪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﻭﺍﺭﺩ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻛﺎﺥﻫﺎﻯ ﺑﺎﺷﻜﻮﻩ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺩﺭ ﺍﻃﺮﺍﻑ ﻗﺎﻫﺮﻩ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺟﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺣﺴﻨﻰ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﺑﺮ ﻣﺼﺮ ﺣﻜﻢ ﻣﻰﺭﺍﻧﺪ. ﺍﻭ ﺍﺯ ﺳﺮﺳﺮﺍﻫﺎﻯ ﻣﺮﻣﺮﻳﻦ ﻭ ﺍﺗﺎﻕﻫﺎﻯ ﻣﻤﻠﻮ ﺍﺯ ﻣﺒﻠﻤﺎﻥ ﻃﻼﻳﻰ ﻣﻰﮔﺬﺭﺩ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ
145
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﻘﻠﻴﺪﻯ ﺍﺳﺖ ﻧﺎﺷﻴﺎﻧﻪ ،ﺍﺯ ﺳﺒﻚ ﺍﻣﭙﺮﺍﻃﻮﺭﻯ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ .ﺍﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﮔﺬﺭ ﺍﺯ ﭼﻨﺪ ﻻﻳﻪ ﻯ ﻣﺎﻣﻮﺭﺍﻥ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ،ﻭﺍﺭﺩ ﺍﺗﺎﻕ ﭘﺬﻳﺮﺍﻳﻰ ﺭﺳﻤﻰﻣﻰﺷﻮﺩ ﻭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﮔﺮﻡ ﺭﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭ ﻣﺼﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰﮔﻴﺮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺑﻪ ﮔﺮﻣﻰﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﻣﺼﺮ ،ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﻭ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﺻﻠﺢ ﺑﻴﻦ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻭ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻣﺸﻐﻮﻝ ﺻﺤﺒﺖ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﻪ ﺗﺒﺎﺩﻝ ﻧﻈﺮ ﻣﻰﭘﺮﺩﺍﺯﻧﺪ« )ﺯﻛﺮﻳﺎ.(136 :1384 ،
146
-3-3ﺗﺼﺎﻋﺪ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻧﮕﺮﺵ ﻫﻮﻳﺘﻰ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻣﺮﺩﻡ ﺗﻮﻧﺲ ﺩﺭ ﺩﺳﺎﻣﺒﺮ 2010ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪ .ﺍﻳﻦ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﻣﺤﺪﻭﺩﻯ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺯﻳﻦﺍﻟﻌﺎﺑﺪﻳﻦ ﺑﻦ ﻋﻠﻰ ﮔﺮﺩﻳﺪ .ﻧﺎﻣﺒﺮﺩﻩ ﺍﺯ ﺍﻭﺍﺳﻂ ﺩﻫﻪ 1980ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺤﻮﺭ ﺍﺻﻠﻰ ﻗﺪﺭﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﺗﻮﻧﺲ ﺍﻳﻔﺎﻯ ﻧﻘﺶ ﻣﻰﻛﺮﺩ .ﻋﻠﻰ ﺭﻏﻢ ﺁﻧﻜﻪ ﺑﻦ ﻋﻠﻰ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻭ ﺩﺭﻙ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺍﺯ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺗﻮﻧﺲ ﺑﻮﺩ ،ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﻣﺤﺪﻭﺩﻯ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﮔﺮﺍ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ .ﺍﺯ ﺷﻜﻞﮔﻴﺮﻯ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻣﻌﺘﺮﺽ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﺁﻭﺭﺩ .ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻋﻤﻠﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺍﺻﻼﺡ ﻃﻠﺐ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺗﻮﻧﺲ ﺑﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺭﺳﺎﻧﺪ .ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻣﻬﺎﺟﺮﺕ ﻭ ﻳﺎ ﺍﻧﺰﻭﺍﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ .ﺁﺛﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺩﺭ ﺩﺳﺎﻣﺒﺮ 2010ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮﻯ ﺟﻨﺒﺶ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﺭ ﺗﻮﻧﺲ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪ)ﺗﻘﻰﻟﻮ، .(98 :1384 ﻣﺸﺎﺑﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪﻯ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ .ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻣﺼﺮ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﭼﮕﻮﻧﮕﻰ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻮﺩ .ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺭﻳﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭ ﻣﺼﺮ ﺷﺪ ،ﻭﺍﻛﻨﺶ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺁﻏﺎﺯ ﮔﺮﺩﻳﺪ .ﻧﺎﻣﺒﺮﺩﻩ ﻓﺎﻗﺪ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﭘﺎﻳﮕﺎﻩ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑﻮﺩ .ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮﻯ ﺟﻨﺒﺶ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻣﺼﺮ ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪ .ﺟﻨﺒﺸﻰ ﻛﻪ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﻫﻮﻳﺘﻰ ،ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻴﻚ ﻭ ﺿﺪ ﺩﻳﻜﺘﺎﺗﻮﺭﻯ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﺑﻮﺩ .ﻣﺒﺎﺭﻙ ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺯﻳﺮﺳﺎﺧﺖﻫﺎﻯ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﮔﺮﺍﻳﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺭﺍ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻧﻤﺎﻳﺪ .ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮﻯ ﺷﻜﺎﻑ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﮔﺮﺩﻳﺪ ).(7 :2011 ,Chew ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻳﺎﺩ ﺷﺪﻩ ،ﺩﮔﺮﮔﻮﻧﻰ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺷﻤﺎﻝ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ﺍﺟﺘﻨﺎﺏ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ .ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﮔﺮﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻰﻳﺎﺑﻨﺪ، ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺩﺭ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ -ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﻰ
ﺗﺎﻛﺘﻴﻜﻬﺎﻯ ﻧﻬﺎﺩﻳﻨﻪ ﺳﺎﺯﻯ ﺍﺳﻼﻣﮕﺮﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ...
ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ .ﻃﺒﻌﺎ ﻣﻮﺝ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺷﻤﺎﻝ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ﻭ ﺧﺎﻭﺭ ﻣﻴﺎﻧﻪ ﻋﺮﺑﻰ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺣﻮﺯﻩ ﻫﻤﺠﻮﺍﺭ ﻧﻴﺰ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ .ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺭﺍ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺍﻧﻌﻜﺎﺱ ﺗﺌﻮﺭﻯ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻫﻨﺠﺎﺭﻯ ﺩﺭ ﺭﻭﻧﺪ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﻰ ﺩﺍﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﮔﺮﺍ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﻨﺪ. -4ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﺗﺤﻮﻝ ﻭ ﺗﻜﺎﻣﻞ ﺟﻨﺒﺸﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺟﻨﮓ ﺩﻭﻡ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺶ ،ﻣﺨﺎﻃﺮﻩ ﻭ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺗﻤﺎﻣﻰ ﺭﻭﺳﺎﻯ ﺟﻤﻬﻮﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭﮔﻴﺮ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺯﻩ ژﺋﻮﭘﻠﺘﻴﻜﻰ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ،ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎﻯ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺍﺯ ﺑﻰﺍﻋﺘﻤﺎﺩﻯ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪﺍﻯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ .ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﺟﻠﻮﻩﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺗﻮﺍﺯﻥ ،ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﻣﺘﻮﺍﺯﻥ ﺑﻴﻦ ﻭﺍﺣﺪﻫﺎﻯ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪﺍﻯ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩ .ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ،ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻳﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﺗﻼﺵ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺗﺎ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺷﻜﻞﺑﻨﺪﻯﻫﺎﻯ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻯ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ،ﻧﻘﺶ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻨﺎﺯﻋﺎﺕ ﭘﺎﻳﺎﻥﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﻨﺪ. ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻭ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺟﻨﮓ ﺳﺮﺩ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎﻯ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻯ ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﺪﻫﻰ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ .ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺁﻳﺰﻧﻬﺎﻭﺭ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1956ﺗﻼﺵ ﻫﻤﻪﺟﺎﻧﺒﻪﺍﻯ ﺑﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺭﺳﺎﻧﺪ ﺗﺎ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺧﺮﻭﺝ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ،ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﻭ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺍﺯ ﻣﺼﺮ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺳﺎﺯﺩ .ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ، ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﺷﻮﺭﻭﻯ ﺑﺎ ﻓﺮﻭﺵ ﺗﺴﻠﻴﺤﺎﺕ ﻓﻮﻕ ﻣﺪﺭﻥ ﺑﻪ ﻣﺼﺮ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1972 ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺩﻭﻗﻄﺒﻰ ،ﺟﻠﻮﻩﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻰ ،ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﻭ ﻣﻮﺍﺯﻧﻪ ﺑﻴﻦ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﺷﻮﺭﻭﻯ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﭼﻨﻴﻦ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪﻯ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺟﻨﮓ ﺳﺮﺩ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﻣﺸﻬﻮﺩﻯ ﺭﻭﺑﻪﺭﻭ ﺷﺪ .ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﻭ ﻓﺮﻭﭘﺎﺷﻰ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺩﻭﻗﻄﺒﻰ ﺭﺍ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﺯﻣﺮﻩ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻭ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺗﻰ ﺩﺍﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎﻯ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪﺍﻯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﭼﻨﻴﻦ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻛﻠﻴﻨﺘﻮﻥ ،ﺟﻮﺭﺝ ﺑﻮﺵ ﻭ ﺑﺎﺭﺍﻙ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻧﻤﻮﺩ .ﻫﺮ ﻳﻚ ﺍﺯ ﺭﻭﺳﺎﻯ ﺟﻤﻬﻮﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺟﻨﮓ ﺳﺮﺩ ﺗﻼﺵ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺍﺑﺘﻜﺎﺭﺍﺕ ﺟﺪﻳﺪ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﻋﺒﻮﺭ ﺍﺯ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﻨﺪ. ﺷﻮﺍﻫﺪ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﺑﺘﻜﺎﺭﺍﺗﻰ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﺠﺎﺩ
147
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
148
ﺛﺒﺎﺕ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﻣﻨﺠﺮ ﮔﺮﺩﺩ .ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺍﺯ ﺍﺑﺘﻜﺎﺭ ﺟﻨﮓ ﻧﺮﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺭﺍﺩﻳﻜﺎﻝ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﻣﺤﻮﺭ ﺍﺻﻠﻰ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺩﺭ ﺭﻫﻴﺎﻓﺖ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺭﺍ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻫﺎﻯ ﺭﺍﺩﻳﻜﺎﻝ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﺍﻧﺴﺖ. ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ،ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻛﻮﺩﺗﺎ ﻭ ﻳﺎ ﺟﻠﻮﻩﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺍﺯ ﺑﺮﺍﻧﺪﺍﺯﻯ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﭼﻨﻴﻦ ﺍﻟﮕﻮﻳﻰ ﺭﺍ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﻫﺪﻑ ﺍﺻﻠﻰ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺭﺍ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺁﺷﻮﺏ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻳﻰ ﺩﺍﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎﻯ ﻫﻮﻳﺘﻰ ﻭ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺑﺎ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﺳﻌﻮﺩﻯ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ .ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ،ﻓﺸﺎﺭﻫﺎﻯ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﻭ ﻓﺮﺍﮔﻴﺮﻯ ﻋﻠﻴﻪ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﺯ ﺟﻤﻠﺔ ﺍﻳﻦ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺍﺭﺳﺎﻝ ﭘﺮﻭﻧﺪﺓ ﻫﺴﺘﻪﺍﻯ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﺑﻪ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻠﻞ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺩﺍﺷﺖ .ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺁﻥ ،ﺗﺤﺮﻳﻢﻫﺎﻯ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ ).(2 :2010 ,Bumiller ﺟﻨﺒﺶ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﻋﺮﺏ ﺍﺯ ژﺍﻧﻮﻳﻪ ﺗﺎ ﺩﺳﺎﻣﺒﺮ 2011ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺗﺤﻮﻻﺗﻰ ﻛﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻯ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺗﻮﻧﺲ ،ﻣﺼﺮ ،ﻣﺮﺍﻛﺶ ،ﻟﻴﺒﻰ، ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ،ﺳﻮﺭﻳﻪ ،ﺑﺤﺮﻳﻦ ﻭ ﻳﻤﻦ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﻄﻮﺡ ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺁﺛﺎﺭ ﻭ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻯ ﺁﻥ ﺑﺮ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻯ ﺍﻳﺎﻻﺕ ﻣﺘﺤﺪﻩ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻭ ﺷﻤﺎﻝ ﺍﻓﺮﻳﻘﺎ ﻧﻴﺰ ﺗﺎﺛﻴﺮﺍﺕ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻰ ﺭﺍ ﺑﺮﺟﺎﻯ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﺷﻮﺍﻫﺪ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻴﺪﻫﺪ ﻛﻪ ﺟﻨﺒﺶ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺟﻬﺎﻥ ﻋﺮﺏ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﻭ ﺟﻬﺖ ﮔﻴﺮﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻳﺎﺩ ﺷﺪﻩ ،ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﮕﺮﺍ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻧﺸﺎﻧﻬﻬﺎﻯ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻴﻚ ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻣﻮﺝ ﺿﺪ ﺣﻜﻮﻣﺘﻰ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺟﻬﺎﻥ ﻏﺮﺏ ﺍﻳﻔﺎﻯ ﻧﻘﺶ ﻧﻤﻮﺩﻫﺎﻧﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻏﺮﺑﻰ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪﻯ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪ .ﻭﺍﻛﻨﺶ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻏﺮﺑﻰ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺘﻨﻮﻉ ﻭ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺍﺳﺖ. -5ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻧﻈﺎﻡ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺟﻨﮓ ﺳﺮﺩ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺑﻨﻴﺎﺩﻳﻦ ﺭﻭﺑﻪﺭﻭ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﻣﻌﺎﺩﻟﻪ ﻗﺪﺭﺕ ،ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻭ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺍﺯ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯﺟﻮﻳﺎﻧﻪ ﻭ ﺗﻌﺎﺭﺿﻰ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻛﻠﻰ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺟﻤﻊﺑﻨﺪﻯ ﺭﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﮔﺮﺍﻳﺶﻫﺎﻯ ﮔﺮﻳﺰ ﺍﺯ ﻣﺮﻛﺰ ﺩﺭ ﻣﺤﻴﻂﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﻣﻮﺝﻫﺎﻯ ﺑﻠﻨﺪﻯ ﺍﺯ ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻰ ﻭ ﭘﻮﻳﺎﻳﻰ ﺩﺭ ﻣﺤﻴﻂ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ،ﺩﺭ ﻫﻢ ﻧﻮﺭﺩﻳﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻗﺎﺑﻞﺗﻮﺟﻬﻰ ﺍﺯ ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻰﻫﺎﻯ ﻣﺘﻨﻮﻉ ﻭ ﻧﺎﭘﺎﻳﺪﺍﺭﻯﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻨﺎﺏﻧﺎﭘﺬﻳﺮ
ﺗﺎﻛﺘﻴﻜﻬﺎﻯ ﻧﻬﺎﺩﻳﻨﻪ ﺳﺎﺯﻯ ﺍﺳﻼﻣﮕﺮﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ...
ﺻﺤﻨﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﺭﺍ ﺷﻜﻞ ﻣﻰﺩﻫﺪ .ﺗﻮﺯﻳﻊ ﻗﺪﺭﺕ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﻣﺮﻛﺰـ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻥ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ. -5-1ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻣﺸﺮﻭﻋﻴﺖ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺭﺍﺩﻳﻜﺎﻝ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ »ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﺎﺑﻊ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ« ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺟﻨﮓ ﺳﺮﺩ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺖ ،ﻫﻢﺍﻛﻨﻮﻥ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﻗﺎﺑﻞﺗﻮﺟﻬﻰ ﺭﻭﺑﻪﺭﻭ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﺎﺑﻊ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ،ﻧﻘﺶ »ﺑﺎﺯﻳﮕﺮ ﻣﺪﺍﺧﻠﻪﮔﺮ« ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﺩﺭ ﻣﻌﺎﺩﻻﺕ ﻗﺪﺭﺕ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺍﺯ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻭ ﻛﺎﺭﺁﻣﺪﻯ ﻭﻳﮋﻩﺍﻯ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺑﻮﺩ ،ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺭﻭﻧﺪﻯ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺟﻨﮓ ﺳﺮﺩ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻧﻤﻰﺷﻮﺩ .ﺑﺎﺯﻳﮕﺮ ﻣﺪﺍﺧﻠﻪﮔﺮ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺁﻧﻜﻪ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﻗﺪﺭﺕ ﻓﺮﺍﺩﺳﺘﻰ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺑﺎ ﺟﻠﻮﻩﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﭼﺎﻟﺶ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﺩﺳﺖ ﺑﻪ ﮔﺮﻳﺒﺎﻥ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ ،ﻣﻨﻄﻖ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎﺯﻳﮕﺮﺍﻥ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﻭ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺑﺎ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﻋﺪﻡ ﺗﻘﺎﺭﻥ ﺭﻭﺑﻪﺭﻭ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻧﺎﻣﺘﻘﺎﺭﻥ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺍﺯ ﺗﻀﺎﺩ ﻭ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﻭ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﻣﻰﺁﻭﺭﺩ ).(12 :2010 ,Bergen and Hoffman ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪﻯ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﻭ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﻗﺪﺭﺕﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﻛﺎﺭﺁﻳﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎ ﻭ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩﻩﺍﻧﺪ .ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﻋﺮﺍﻕ ﻭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﻧﺎﻛﺎﺭﺁﻣﺪﻯ ﻗﺪﺭﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﺎﺯﻳﮕﺮﺍﻥ ﺩﺍﻧﺴﺖ .ﺑﻪ ﻛﺎﺭﮔﻴﺮﻯ ﻧﻴﺮﻭﻯ ﻧﻈﺎﻣﻰ ،ﮔﺴﺘﺮﺵ ﭘﺎﻳﮕﺎﻩﻫﺎﻯ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻰ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺍﺭﺗﻘﺎﻯ ﺗﻮﺍﻥ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﺩﺭ ﻣﺤﻴﻂﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﻛﺎﻫﺶ ﻗﺪﺭﺕ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﺑﺎﺯﻳﮕﺮﺍﻥ ﺍﺻﻠﻰ ﺩﺭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ ﺍﺳﺖ. -5-2ﺑﻬﺮﻫﮕﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﺍﺻﻞ ﺗﻔﻜﻴﻚ ﺩﺭ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺑﺤﺮﺍﻧﻬﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻳﺴﺖﻫﺎﻯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺟﻤﻊﺑﻨﺪﻯ ﺭﺳﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﺻﻠﻰﺗﺮﻳﻦ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻓﺮﺍﺭﻭﻯ ﻫﮋﻣﻮﻧﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺭﺍ ﻗﺪﺭﺕﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻧﻤﻰﺩﻫﻨﺪ .ﭼﺎﻟﺶﻫﺎﻯ ﻋﺼﺮ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﻭﺍﺣﺪﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﻭ ﺑﺎﺯﻳﮕﺮﺍﻥ ﻏﻴﺮﺩﻭﻟﺘﻰ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﺑﺎﺯﻳﮕﺮﺍﻧﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺭﻗﻴﺐ ﺑﺰﺭگ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻧﻤﻰﺷﻮﺩ .ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ،ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮﺍﺗﺐ ﺗﻬﺪﻳﺪﺍﺕ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ .ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻯ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 2010ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ
149
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
150
ﻭ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻰﻫﺎﻯ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﻭ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻳﻚ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﮕﺮﺍﻧﻨﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡﺭﻳﺰﻯ ﺩﻓﺎﻋﻰ، ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻳﻚ ﻭ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﻯ ﻣﺤﺪﻭﺩﺳﺎﺯﻯ ﻭ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺎﺯﻳﮕﺮﺍﻧﻰ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺍﺩﺭﺍﻙ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺍﺯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﭘﺮﻣﺨﺎﻃﺮﻩ ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻳﺴﺖﻫﺎﻯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﻧﺪ ﻛﻪ: »ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻛﺸﻮﺭﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻣﻈﻨﻮﻥ ﺑﻪ ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﻳﻚ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﻭ ﺿﺪﻏﺮﺑﻰ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﻭ ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﺎﻥ ﻭﻯ ﻣﺎﻫﻴﺘﻰ ﺗﺤﺮﻳﻚﺁﻣﻴﺰ ﺩﺍﺭﺩ .ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﺳﺘﻴﺎﺑﻰ ﺑﻪ ﻓﻨﺎﻭﺭﻯ ﻫﺴﺘﻪﺍﻯ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺩﺳﺘﻴﺎﺑﻰ ﻣﻮﺷﻚﻫﺎﻯ ﺩﻭﺭﺑﺮﺩ ﺑﻴﻦ ﻗﺎﺭﻩﺍﻯ ﺍﺳﺖ .ﺑﺎ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﺻﻠﺢ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ -ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﻣﺘﺤﺪﺍﻥ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺣﻀﻮﺭ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﻭﺍﺷﻨﮕﺘﻦ ﺩﺭ ﺧﻴﻠﺞﻓﺎﺭﺱ ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻣﻰﻛﺸﺪ« )ﺩﻭﻣﻴﻨﻴﻚ.(67 :1383 ، ﺗﻤﺎﻣﻰ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻳﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺧﻂ ﻣﻘﺪﻡ ﺭﻗﺎﺑﺖﻫﺎﻯ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺭﺍ ﻣﺤﻴﻂ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺷﻜﻞﺑﻨﺪﻯﻫﺎﻯ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻭ ﺟﻨﮓﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﺍﺯ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ .ﺭﻗﺎﺑﺖ ﺑﻴﻦ ﺑﺎﺯﻳﮕﺮﺍﻥ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﺑﻪ ﻣﻮﺍﺯﺍﺕ ﺟﺪﺍﺭ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺎ ﻗﺪﺭﺕﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻰ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﺻﻠﻰﺗﺮﻳﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺭﺍ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﻫﻮﻳﺖﻳﺎﺑﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﺩﺍﻧﺴﺖ. ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﻟﻔﻪﻫﺎﻯ ﻳﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﻨﺎﻳﺪﺭ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐﺗﺮﻳﻦ ﺳﻄﺢ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻭ ﺍﻣﻮﺭ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻧﻈﻢ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ .ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﮔﺮﻭﻫﻰ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺠﺎﻭﺭﺕ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻰ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ، ﻳﻌﻨﻰ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﻭﻟﻰ ﺩﺭ ﻓﻀﺎﻯ ﻣﺠﺎﻭﺭﺕ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﻧﺪ .ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ،ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ، ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ،ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﻭ ﻳﺎ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺗﻌﺎﻣﻼﺕ ﻟﺰﻭﻣﺎ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻭ ﻛﻨﺶ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺎﺷﺪ .ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺍﺋﺘﻼﻑﻫﺎ ،ﺿﺪﺍﺋﺘﻼﻑﻫﺎ ﻭ ﺑﺤﺮﺍﻥﻫﺎ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰﮔﻴﺮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻓﻀﺎﻯ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺭﺍ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩﺗﺮ ﻣﻰﺳﺎﺯﺩ. -5-3ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻯ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺑﻪ ﻛﺎﺭﮔﻴﺮﻯ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻭ ﺗﻌﺎﺩﻝ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺟﻨﮓ ﺳﺮﺩ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺩﺭﻙ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ
ﺗﺎﻛﺘﻴﻜﻬﺎﻯ ﻧﻬﺎﺩﻳﻨﻪ ﺳﺎﺯﻯ ﺍﺳﻼﻣﮕﺮﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ...
ﺛﺒﺎﺕ ﻭ ﻧﻈﻢ ﺭﺍ ﺣﻔﻆ ﻧﻤﻮﺩ ،ﭘﻨﺪﺍﺷﺖﻫﺎﻯ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ ﻭ ﭼﮕﻮﻧﮕﻰ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻳﻚ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻣﺴﺘﻠﺰﻡ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻣﺠﺪﺩ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﺼﻮﺭﺍﺕ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻣﺒﻨﻰ ﺑﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺗﻌﺎﻣﻼﺕ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺍﻣﻨﻴﺖﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺭﺗﻘﺎء ﺑﺨﺸﻴﺪﻩ ﻭ ﻳﺎ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻣﻰﻛﺎﻫﺪ ﻣﺴﺘﻠﺰﻡ ﺑﺎﺯﺍﻧﺪﻳﺸﻰ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﺼﻮﺭﺍﺕ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻣﺒﻨﻰ ﺑﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺗﻌﺎﻣﻼﺕ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺍﻣﻨﻴﺖﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺭﺗﻘﺎ ﺑﺨﺸﻴﺪﻩ ﻭ ﻳﺎ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻣﻰﻛﺎﻫﺪ ﻣﺴﺘﻠﺰﻡ ﺑﺎﺯﺍﻧﺪﻳﺸﻰ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ .ﻧﻈﺮ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎﻯ ﻭﺍﻗﻊﮔﺮﺍ ،ﻧﻬﺎﺩﮔﺮﺍ ﻭ ﺳﺎﺯﻧﺪﻩﮔﺮﺍ ﺑﻪ ﺷﺮﺡ ﭼﺸﻢﺍﻧﺪﺍﺯﻫﺎﻯ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﻣﻰﭘﺮﺩﺍﺯﻧﺪ )ﺭﻭﺯﻧﺎ.(139 :1380 ، -5-4ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺭژﻳﻢ ﻭ ﺑﺮﺍﻧﺪﺍﺯﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﺘﺤﺪﻳﻦ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻬﺎﻯ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺟﻨﮓ ﺳﺮﺩ ،ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺷﺎﻫﺪ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪﻯ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺁﻥ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﺎﺯﻳﮕﺮﺍﻥ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﺑﺎ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻫﻤﺠﻮﺍﺭ ﻳﺎ ﻗﺪﺭﺕﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺳﻪ ﺍﻟﮕﻮ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﺩﻫﻰ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺍﻭﻝ ﻣﻌﻄﻮﻑ ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮﺵ »ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻰﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ« ﻭ ﺩﺭﻙ ﻳﻜﺴﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻭﺍﺣﺪﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﺑﻪ ﺍﻧﺴﺠﺎﻡ ﻭ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﻣﻨﺠﺮ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺗﻼﺵ ﺑﺮﺍﻯ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﺩﻫﻰ ﭘﻴﻤﺎﻥﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﺩﺭ ﺯﻣﺮﻩ ﭼﻨﻴﻦ ﺿﺮﻭﺭﺕﻫﺎﻳﻰ ﺗﻠﻘﻰ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﭼﻨﻴﻦ ﺍﻟﮕﻮﻳﻰ ﺭﺍ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺑﺎ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺳﺮﻛﻮﺏ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ،ﺑﺤﺮﻳﻦ ﻭ ﻳﻤﻦ ﺗﺎﺑﻌﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻫﻴﺎﻓﺖ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻴﺸﻮﺩ. ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺩﻭﻡ ﻣﻌﻄﻮﻑ ﺑﻪ ﭼﮕﻮﻧﮕﻰ ﻛﻨﺶ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯﺟﻮﻳﺎﻧﻪ ﻗﺪﺭﺕﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﺑﺎ ﺑﺎﺯﻳﮕﺮﺍﻥ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﺍﺳﺖ» .ﺑﺎﺭﻯ ﺑﻮﺯﺍﻥ« ﻣﺪﻝ »ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻰ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ« ﺭﺍ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﮔﺮ ﻣﻨﺎﺯﻋﺎﺕ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺟﻠﻮﻩﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ »ﺟﻨﮓ ﻓﺮﺳﺎﻳﺸﻰ« ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﻣﻰﺁﻳﺪ ،ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﺭﻭﻳﺎﺭﻭﻳﻰ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﻗﺪﺭﺕﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﻭ ﺑﺎﺯﻳﮕﺮﺍﻥ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﺭﺍ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﻣﻨﺎﺯﻋﻪ ﻧﺎﻣﺘﻘﺎﺭﻥ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ .ﺍﻟﮕﻮﻯ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﻛﻨﺶ ﻫﻤﻜﺎﺭﻳﺠﻮﻳﺎﻧﻬﻰ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺭﺍ ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﻣﺼﺮ ﻭ ﺗﻮﻧﺲ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ .ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﻣﺎ ﺍﺯ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺩﮔﺮﮔﻮﻧﻰ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻯ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﺁﻭﺭﺩﻫﺎﻧﺪ. ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺳﻮﻡ ،ﻣﻌﻄﻮﻑ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺭﺍﺩﻳﻜﺎﻝ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ .ﺳﻮﺭﻳﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺭﺍﺩﻳﻜﺎﻝ ﺍﺳﺖ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﭘﺎﻳﮕﺎﻩ ژﺋﻮﭘﻠﻴﺘﻴﻜﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻣﺪﻳﺘﺮﺍﻧﻪ ﺷﺮﻗﻰ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻴﺸﻮﺩ .ﺳﻮﺭﻳﻪ ﺩﺭ ﻧﮕﺮﺵ ژﺋﻮﭘﻠﺘﻴﻜﻰ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺑﺨﺶ ﻏﺮﺑﻰ
151
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
152
ﺑﻰﺛﺒﺎﺗﻰ ژﺋﻮﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻳﻚ ﺗﻠﻘﻰ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺳﻮﺭﻳﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺤﻮﺭ ﺍﺻﻠﻰ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺣﻠﻘﺔ ﻭﺍﺳﻂ ژﺋﻮﭘﻠﻴﺘﻴﻜﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ـ ﺣﺰﺏ ﺍﷲ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺩﺍﻧﺴﺖ. ﺍﺯ ﺳﺎﻝ 2006ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺭﻭﺵﻫﺎﻯ ﻣﺘﻔﺎﻭﺗﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺤﺪﻭﺩﺳﺎﺯﻯ ﻗﺪﺭﺕ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﺩﺭ ﻣﺪﻳﺘﺮﺍﻧﺔ ﺷﺮﻗﻰ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺳﻮﺭﻳﻪ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻰ ﻓﺎﻗﺪ ﺍﺭﺯﺵ ژﺋﻮﭘﻠﺘﻴﻚ ﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﻧﮕﺮﺵ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺍﺳﺖ .ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖﻫﺎﻯ ژﺋﻮﭘﻠﺘﻴﻜﻰ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺍﻥ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻰ ﺣﺰﺏ ﺍﷲ ﻭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻳﺎﺑﺪ ،ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﺠﺎﺩ ژﺋﻮﭘﻠﺘﻴﻚ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ،ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻭ ﻗﺪﺭﺕ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﺷﻜﻞ ﻣﻰﮔﻴﺮﺩ. ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﺭﺍ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻭ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﺳﻌﻮﺩﻯ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ .ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ،ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺭﻫﻴﺎﻓﺖ ﻧﺌﻮﺭﺋﺎﻟﻴﺴﻢ ﺗﺪﺍﻓﻌﻰ ﺍﺳﺘﻔﺎﻥ ﻭﺍﻟﺖ ﺍﺯ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻰ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﻧﺌﻮﺭﺋﺎﻟﻴﺴﺖﻫﺎﻯ ﺗﺪﺍﻓﻌﻰ ،ﺑﺮ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺩﻫﻰ ﻣﻮﺍﺯﻧﺔ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺳﺎﺯﻯ ﻗﺪﺭﺕ ژﺋﻮﭘﻠﺘﻴﻜﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﻓﺸﺎﺭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩﺍﻯ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﻫﺪﻑ ﺍﺻﻠﻰ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺭﺍ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺑﺮﺍﻧﺪﺍﺯﻯ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﺩﺍﻧﺴﺖ .ﺣﻜﻮﻣﺘﻰ ﻛﻪ ﺧﻂ ﻣﻘﺪﻡ ﻣﻨﺎﺯﻋﺎﺕ ژﺋﻮﭘﻠﺘﻴﻚ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ .ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺤﻘﻖ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ،ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺍﺯ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﻜﺎﻑ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻗﺪﺭﺕ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﺑﻬﺮﻩ ﮔﺮﻓﺖ .ﺳﻮﺭﻳﻪ ﺩﺭ ﺯﻣﺮﺓ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﻰ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ،ﺳﻨﻰﻫﺎ ،ﻋﻠﻮﻯﻫﺎ ،ﺍﺳﻤﺎﻋﻴﻠﻰﻫﺎ ﻭ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎﻥ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ .ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻗﺪﺭﺕ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﺩﺭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﺣﺰﺏ ﺑﻌﺚ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﻣﺎﺩﺓ 8ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰ ﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻗﺪﺭﺕ ﺩﺭ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺣﺰﺏ ﺑﻌﺚ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲﻫﺎ ﺗﻼﺵ ﻧﻤﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ﺗﺎ ﺍﺯ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺷﻜﺎﻑ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﻰﺛﺒﺎﺕ ﺳﺎﺯﻯ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻗﺪﺭﺕ ﺩﺭ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ. ﺩﻳﻮﻳﺪ ﭘﺘﺮﺍﺋﻮﺱ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﮔﺰﺍﺭﺍﻥ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺤﺪﻭﺩﺳﺎﺯﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺯ 20ژﻭﺋﻦ 2011ﺑﻪ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻣﺮﻛﺰﻯ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﻨﺼﻮﺏ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﭘﺘﺮﺍﺋﻮﺱ ﺭﺍ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﺪﻫﻰ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻧﺎﻣﺘﻘﺎﺭﻥ ﻋﻠﻴﻪ ﺳﺎﺧﺖﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺩﺍﻧﺴﺖ .ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﻧﺎﻣﺘﻘﺎﺭﻥ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻬﺮﻩ ﻣﻰﮔﻴﺮﻧﺪ .ﻃﺒﻌ ًﺎ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﻰ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﺭﺍ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﺯﻣﺮﺓ ﺍﺻﻠﻰﺗﺮﻳﻦ ﻧﻤﺎﺩﻫﺎﻯ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﺟﻨﮓ ﺿﺪ ﺷﻮﺭﺵ
ﺗﺎﻛﺘﻴﻜﻬﺎﻯ ﻧﻬﺎﺩﻳﻨﻪ ﺳﺎﺯﻯ ﺍﺳﻼﻣﮕﺮﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ...
ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺩﻳﻮﻳﺪ ﭘﺘﺮﺍﺋﻮﺱ ﺩﺍﻧﺴﺖ .ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﺭﺍ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺍﻧﻌﻜﺎﺱ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻗﺎﻟﺐﻫﺎﻯ ﻫﻮﻳﺖ ﻧﺎﻣﺘﻘﺎﺭﻥ ﻋﻠﻴﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﺩﺍﻧﺴﺖ. -6ﺗﺎﻛﺘﻴﻜﻬﺎﻯ ﺣﻔﻆ ﻭ ﺍﺭﺗﻘﺎء ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻫﻮﻳﺖ ﮔﺮﺍﻳﻰ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﻧﺸﺎﻧﻬﻬﺎﻯ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ،ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﺳﺖ .ﻫﺮ ﺗﺤﻮﻝ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺯﻣﻴﻨﻬﻬﺎﻯ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻳﻚ ﻭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻯ ﺧﺎﺹ ﺧﻮﺩ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ .ﻫﺮ ﻳﻚ ﺍﺯ ﺳﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻳﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﺭﺍ ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺍﻧﺴﺖ .ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﺤﺮﻙ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎﻯ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮﻯ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻣﺴﻠﻂ ﺩﺭ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﻯ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩ. ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ،ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺷﻜﻞ ﺑﻨﺪﻯ ﻫﺎﻯ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻩ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﮔﺮﺍ ﺑﺎ ﻧﻈﻢ ﻣﺴﻠﻂ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ .ﺍﻳﻦ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺑﺮﺗﺮﻯ ﻃﻠﺒﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻏﺮﺑﻰ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻭﺍﺣﺪﻫﺎﻯ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺍﻯ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰ ﺩﻫﺪ .ﻭﻳﮋﮔﻰ ﺍﺻﻠﻰ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺭﺍ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻓﺮﺍﺩﺳﺘﻰ ﻭ ﺑﺮﺗﺮﻯ ﺟﻮﻳﻰ ﻗﺪﺭﺕ ﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﺩﺍﻧﺴﺖ .ﻗﺪﺭﺕ ﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺳﺎﺑﻘﺔ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﻯ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺷﺎﺧﺺ ﺩﻭﻡ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻧﻈﺎﻡ ﻫﺎﻯ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﮔﺮﺍ ﻣﻨﻌﻜﺲ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ .ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻧﻈﺎﻡ ﻫﺎﻯ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﮔﺮﺍ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩﻯ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﻨﺪ ،ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺭﻭﺡ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ﻭ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺟﻠﻮﻩ ﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﻛﻨﺶ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﺟﻮﻳﺎﻧﻪ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺭﺍ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺩﻫﻰ ﻛﻨﺪ .ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺩﻳﮕﺮ، ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﺤﻮﻝ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﮔﺮﺍﻳﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﮔﺮﺍ ﻧﻤﺎﺩﻯ ﺍﺯ ﺭﻭﺡ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻴﻚ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ )ﺍﻟﻴﺎﺳﻰ.(78 :1382 ، -6-1ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﺴﺎﺯﻯ ﻫﻮﻳﺘﻰ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻓﺮﺍﺩﺳﺘﻰ ﺟﻬﺎﻥ ﻏﺮﺏ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﺯﻳﺮﺳﺎﺧﺖﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺟﻬﺎﻥ ﻋﺮﺏ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺟﻠﻮﻩﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﻧﻬﻔﺘﻪ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺗﻰ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﮔﺮﺍ ،ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺧﻮﺩ ﺑﺮﺍﻯ ﻛﻨﺶ ﮔﺮﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﻫﻴﻨﺒﻮﺵ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺟﻠﻮﻩﺍﻯ ﺍﺯ ﺟﻨﺒﺶ ﺑﺎﺯ ﺳﺘﺎﻥ ﺧﻮﺍﻫﻰ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮﻡ
153
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﻣﻌﻄﻮﻑ ﺑﻪ ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎﻯ ﺑﺎﺯﺳﺘﺎﻥ ﺧﻮﺍﻫﻰ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ: »ﺑﺎﺯﺳﺘﺎﻥﺧﻮﺍﻫﻰ ﺍﺯ ﻭﻳﮋﮔﻰﻫﺎﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﺳﻮﻡ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺁﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﺎﻭﺭ ﻣﻴﺎﻧﻪ ﻭ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺍﺧﺺ ﻫﺴﺘﻪ ﻋﺮﺏ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺭﺍ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮﺩ ﻣﻰﻛﻨﺪ ،ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﺳﺘﺜﻨﺎﺋﻰ ﻫﻮﻳﺖﻫﺎﻯ ﻓﺮﺍ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ .ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻧﻈﺎﻡ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭ ﻣﻴﺎﻧﻪ، ﺑﺮ ﻳﻚ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻳﻜﭙﺎﺭﭼﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺯﺑﺎﻧﻰ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻫﻴﭽﮕﻮﻧﻪ ﺟﻠﻮﻩﺍﻯ ﺍﺯ ﻳﻜﭙﺎﺭﭼﮕﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﻭﻓﺎﺩﺍﺭﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻭ ﻫﻮﻳﺖ ﺧﺎﺻﻰ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻧﻤﻰﺷﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎ ﺭﻭﺯ ﺑﻪ ﺭﻭﺯ ﻛﻢ ﺭﻧﮓ ﻭ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺗﺮ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺗﺼﻨﻌﻰ ﺗﺮﻳﻦ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭ ﻣﻴﺎﻧﻪ ﺭﺍ ﺳﻮﺭﻳﻪ ،ﺍﺭﺩﻥ ﻭ ﻋﺮﺍﻕ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻰﺩﻫﻨﺪ« )Bergen and .(11 :2010 ,Hoffman
154
-6-2ﻧﻬﺎﺩﻳﻨﻬﺴﺎﺯﻯ ﻫﻮﻳﺖ ﻭ ﻓﺮﺍﺩﻭﻟﺖ ﮔﺮﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻭﻓﺎﺩﺍﺭﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻣﺼﺮ ،ﺗﻮﻧﺲ ﻭ ﻣﺮﺍﻛﺶ ،ﻛﻪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﻫﻮﻳﺖ ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﻫﻮﻳﺖﻫﺎﻯ ﻓﺮﺍﺩﻭﻟﺘﻰ ،ﻣﻬﻢ ﺗﺮ ﻭ ﻣﻮﺛﺮﺗﺮ ﺍﺯ ﻭﻓﺎﺩﺍﺭﻯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﺟﻮﺍﻣﻌﻰ ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﺣﺎﻛﻢ ،ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﻮﺟﻬﻰ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ .ﺁﻧﺎﻥ ﺗﻼﺵ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻴﻦ ﻓﻀﺎﻯ ﭘﺎﻥ ﻋﺮﺑﻴﺴﻢ ،ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺟﺎﻣﻌﻪ ،ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺗﻌﺎﺩﻟﻰ ﺭﺍ ﺭﻋﺎﻳﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻫﻮﻳﺖ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﻣﻠﻰ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺑﺮﺧﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﺗﺤﻠﻴﻞﮔﺮﺍﻥ ﻣﺴﺎﻳﻞ ﻭ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺕ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺑﺮﺍﻳﻦ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎﺯﻯ ،ﻭﻓﺎﺩﺍﺭﻯ ﻭ ﻫﻮﻳﺖ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭ ﻣﻴﺎﻧﻪ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻥ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﺗﻮﺳﻂ ﺍﻓﺮﺍﺩﻯ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ »ﺑﻬﺠﺖ ﻛﻮﺭﺍﻧﻰ« 1ﻭ »ﻣﺎﻳﻜﻞ ﺑﺎﺭﻧﺖ«2 ﻧﻴﺰ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻮﻳﺖ ﻭ ﻛﻨﺶ ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻯ ﻧﻤﺎﺩﻳﻦ ﻭ ﻏﺎﻟﺐﻫﺎﻯ ﻣﺤﺘﻮﺍﻳﻰ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﻰ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻣﺼﺮ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻧﺎﺻﺮ ﺗﻼﺵ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ ﺗﺎ ﺟﻠﻮﻩﻫﺎﻯ ﺍﺯ ﭘﺎﻥ ﻋﺮﺑﻴﺴﻢ ﺭﺍ ﻓﻌﺎﻝ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ،ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺩﻫﻪ 1980ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺷﺎﻫﺪ ﻇﻬﻮﺭ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﺳﻼﻡﮔﺮﺍ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﻋﺮﺏ ﻣﻰﺑﺎﺷﻴﻢ. 1 . Bahgat Korany 2 . Michael Barnett
ﺗﺎﻛﺘﻴﻜﻬﺎﻯ ﻧﻬﺎﺩﻳﻨﻪ ﺳﺎﺯﻯ ﺍﺳﻼﻣﮕﺮﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ...
-6-3ﺗﺼﺎﻋﺪ ﻫﻮﻳﺘﮕﺮﺍﻳﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﺷﻜﻨﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﮔﺮ ﺭﻭﺡ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﮔﺮﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﺗﻌﺎﻣﻼﺕ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﻋﺮﺏ ﺑﺎ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎﻯ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺷﻜﻨﻰ ﺩﺭ ﻓﻀﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﮔﺮﭼﻪ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻫﻨﻮﺯ ﺑﺮ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺰﻡ ﻋﺮﺑﻰ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺩﺍﺭﻧﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻯ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﺯ ﺭﻭﺡ ﺍﺳﻼﻡﮔﺮﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻫﺮﺍﺱ ﻭ ﻧﮕﺮﺍﻧﻰ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩﺍﻯ ﺩﺍﺭﺍ ﻣﻰﺑﺎﺷﻨﺪ .ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪﻯ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺑﺮ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﻫﻮﻳﺖ ﮔﺮﺍﻳﻰ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻴﻚ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎﻯ ﻣﺴﺎﻋﺪﺗﺮﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﻛﻨﺶﮔﺮﻯ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ)ﻣﺘﻘﻰ.(89 :1388 ، ﺍﺯ ﺩﻫﻪ 1970ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ،ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺧﺎﻭﺭ ﻣﻴﺎﻧﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﺭﺷﺪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ﺍﺭﺗﻘﺎء ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻳﻚ ﺩﺳﺖ ﻳﺎﻓﺖ .ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺭﻫﻴﺎﻓﺖﻫﺎﻯ ﻣﺴﻠﻂ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺭﺍ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ »ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎﻯ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﮔﺮﺍ« ﺩﺍﻧﺴﺖ .ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﭼﻨﻴﻦ ﺭﻫﻴﺎﻓﺘﻰ ،ﻧﻈﺎﻡﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺧﺎﻭﺭ ﻣﻴﺎﻧﻪ ﻋﺮﺑﻰ ،ﮔﺮﻓﺘﺎﺭ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎﻯ ﻣﺴﺘﺒﺪﻯ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺧﻮﺩ ﺑﺎ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﻧﺪ .ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﻤﺎﻳﻠﻰ ﺑﻪ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻧﺸﺎﻥ ﻧﺪﺍﺩﻩ ﺍﻧﺪ .ﻣﺤﻮﺭ ﺍﺻﻠﻰ ﺗﺪﺍﻭﻡ ﻗﺪﺭﺕ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺳﺮﻛﻮﺏ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﻧﺪ .ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺩﺭ ﺻﺪﺩ ﻛﺴﺐ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻓﻀﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﺎﺯﺳﺎﺯﻯ ﻛﻨﺪ .ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎﻯ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﮔﺮﺍﻯ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ،ﺑﺎ ﺗﺮﺍژﺩﻯ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺭﻭﺑﻪ ﺭﻭ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﻮﺩ. -6-4ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺷﻜﺎﻑ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﮔﺮﺍ ﺑﺤﺮﺍﻥﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎﻯ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮﻯ ﺗﻀﺎﺩﻫﺎﻯ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﻣﻰﺁﻭﺭﺩ .ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﺼﺮ ﻭ ﺗﻮﻧﺲ ﺟﻠﻮﻩﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺷﻜﺎﻑ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺷﻜﺎﻑ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺭﺍ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺍﻧﻌﻜﺎﺱ ﺗﻀﺎﺩﻫﺎﻯ ﻃﻮﻻﻧﻰ ﻣﺪﺕ ﺣﻜﻮﻣﺖ -ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺩﺍﻧﺴﺖ .ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻃﻰ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﺩﻫﻪ 1980ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ، ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺟﻠﻮﻩﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺗﻀﺎﺩ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺑﻴﻦ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺯﻳﺮﺳﺎﺧﺖﻫﺎﻯ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﻭ ﺗﻀﺎﺩﻫﺎﻯ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺭﺍ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﻪ ﻃﻮﺭﻛﻠﻰ ﺑﺤﺮﺍﻥﻫﺎﻯ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﺧﺎﺻﻰ ﺷﻜﻞ ﻣﻰﮔﻴﺮﻧﺪ .ﻫﺮﺑﺤﺮﺍﻥ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﻣﻰﺁﻳﺪ ﻛﻪ ﺟﻠﻮﻩﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑﻪ ﻧﻘﻄﻪ ﺍﻭﺝ ﺧﻮﺩ ﺑﺮﺳﺪ )ﻛﻠﺮ.(132 :1380 ،
155
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ -6-5ﺗﺤﺮﻙ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻯ ﻫﻮﻳﺖ ﮔﺮﺍ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎﻯ ﻫﻮﻳﺖ ﮔﺮﺍ ﻋﻤﻮﻣﺎ ﺍﺯ ﺗﺤﺮﻙ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻔﺎﻯ ﻧﻘﺶ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭﻧﺪ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺍﺯ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭ ﺑﻮﺭﻭﻛﺮﺍﺗﻴﻚ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﻧﺒﺎﺷﺪ، ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺷﻜﻞﮔﻴﺮﻯ ﻓﻀﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﭘﺮﺍﻛﻨﺪﻩ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻣﻰﺷﻮﺩ. ﺍﮔﺮ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻣﺼﺮ ﻭ ﻳﺎ ﺗﻮﻧﺲ ﺟﻠﻮﻩﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻰ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻃﻰ ﺩﻭ ﺩﻫﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ،ﺑﺎﻳﺪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﻧﻌﻜﺎﺱ ﺟﻠﻮﻩﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﮔﺮﺍ ﻭ ﻧﻈﺎﻡﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺳﺮﻛﻮﺏﮔﺮ ﺩﺍﻧﺴﺖ .ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺗﻰ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺳﺮﻛﻮﺏ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺪﺗﻰ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺗﺎﺧﻴﺮ ﺭﻭﺑﻪﺭﻭ ﺳﺎﺯﺩ .ﺍﻣﺎ ﺗﺪﺍﻭﻡ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﻭﺭﺍﻥﻫﺎﻯ ﻃﻮﻻﻧﻰ ﺍﻣﻜﺎﻥﭘﺬﻳﺮ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ. ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﺼﺮ ﻭ ﺗﻮﻧﺲ ﺑﻪ ﻟﺤﺎﻅ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﻧﻈﺎﻡﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺣﻜﻮﻣﺘﻰ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﺸﺎﺑﻬﺖ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ .ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﺯ ﺗﺤﺮﻙ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ،ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺟﻠﻮﻩﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺭﺷﺪ ﻭ ﺗﻨﻮﻉ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﻰ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ .ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ،ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺳﺮﻛﻮﺏ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﺪﻫﻰ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﮔﺮﺍ ،ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺷﻜﻞﮔﻴﺮﻯ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪﻫﺎﻯ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻴﻚ ﺑﺎ ﻣﺤﺪﻭﺩﻳﺖ ﺭﻭﺑﻪﺭﻭ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. 156
-6-6ﻣﺸﺮﻭﻋﻴﺖ ﺯﺩﺍﻳﻰ ﺍﺯ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﮔﺮﺍﻯ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺪﺍﻭﻡ ﺳﺎﺧﺖﻫﺎﻯ ﺣﻜﻮﻣﺘﻰ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﮔﺮﺍ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺻﺮﻓﺎ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺳﺮﻛﻮﺏ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﻣﻜﺎﻥﭘﺬﻳﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ .ﭼﻨﻴﻦ ﺭﻭﻧﺪﻯ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺍﺑﺰﺍﺭﻫﺎﻯ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﻰ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻮﺝﻫﺎﻯ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑﺎ ﺩﮔﺮﮔﻮﻧﻰ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ .ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﺼﺮ ﻭ ﺗﻮﻧﺲ ،ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﮔﺮﺍﻳﻰ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻯ ﻭ ﺳﺮﻛﻮﺏ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﺮ ﺩﻳﮕﺮ ﻛﺪﻫﺎﻯ ﻣﻌﻨﺎﺩﺍﺭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﻭﻟﻮﻳﺖ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪﻫﺎﻯ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻴﻚ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺁﻥ ﻛﻪ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﮔﺮﺍ ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺖ ﻫﺎﻯ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﮔﺮﺍﻯ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﻨﺪ ،ﺑﺎ ﺭﻭﺡ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﻓﺮﺍﺩﺳﺘﻰ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻞ ﻧﻴﺰ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺩﺍﺷﺖ. ﭼﻨﻴﻦ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪﻯ ﺩﺭﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﻰ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻣﺼﺮ ،ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ،ﺍﻣﺎﺭﺍﺕ ﻋﺮﺑﻰ ﻣﺘﺤﺪﻩ ،ﺍﺭﺩﻥ، ﺗﻮﻧﺲ ﻭ ﻣﺮﺍﻛﺶ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺣﻜﻮﻣﺘﻰ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ،ﺗﺪﺍﻭﻡ ﻗﺪﺭﺕ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﺮﻫﻮﻥ ﺳﺮﻛﻮﺏ ﻭ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﮔﺮﺍﻳﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩﺍﻧﺪ» .ﻓﺮﻳﺪ ﺯﻛﺮﻳﺎ« ﺩﺭ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ،ﺣﻜﺎﻡ ﻋﺮﺏ ﺭﺍ ﻋﺎﻣﻞ ﺍﺻﻠﻰ ﭼﻨﻴﻦ
ﺗﺎﻛﺘﻴﻜﻬﺎﻯ ﻧﻬﺎﺩﻳﻨﻪ ﺳﺎﺯﻯ ﺍﺳﻼﻣﮕﺮﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ...
ﻣﺨﺎﻃﺮﺍﺗﻰ ﺩﺭ ﻓﻀﺎﻯ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ ،ﻭﻯ ﺩﺭ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺩﻻﻳﻞ ﻭ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎﻯ ﻇﻬﻮﺭ ﻫﻮﻳﺖ ﮔﺮﺍﻳﻰ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮ ﻧﻘﺶ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﻧﺎﻛﺎﺭﺁﻣﺪ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ .ﻭﻯ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ: »ﺣﻜﺎﻡ ﻋﺮﺏ ﺧﺎﻭﺭ ﻣﻴﺎﻧﻪ ،ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﮔﺮﺍ ،ﻓﺎﺳﺪ ﻭ ﺳﺮﻛﻮﺏ ﮔﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺁﻧﺎﻥ ﺗﻤﺎﻳﻠﻰ ﺑﻪ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ .ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻯ ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮﻯ ﺑﺤﺮﺍﻥﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﻣﻰﺁﻭﺭﺩ .ﺍﺣﺰﺍﺏ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻧﻴﺰ ﻧﮕﺎﻩ ﺗﺤﻘﻴﺮﺁﻣﻴﺰﻯ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖﻫﺎ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﺯﻳﺮﺍ ﺩﻭ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻳﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﻫﺮﺩﻭ ﺩﺭ ﺗﻌﺎﺭﺽ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮﻧﺪ..... ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺁﻧﻬﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻣﺪﺍﻓﻊ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﺑﻪ ﺍﻭﻫﺎﻡ ﺍﻧﻜﺎﺭ ﻭ ﺧﻮﺩﻓﺮﻳﺒﻰ ﭘﻨﺎﻩ ﻣﻰﺑﺮﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻟﺒﺮﻳﺰ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﻧﮕﺎﻩ ﺑﺪﺑﻴﻨﺎﻧﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ. ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﻣﻴﺎﻥ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎﻯ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﮔﺮﺍ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺳﻮ ﻭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻏﻴﺮ ﻟﻴﺒﺮﺍﻟﻰ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪ .ﻫﻴﭻ ﻳﻚ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺑﺎﺭﻭﺭﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﻤﻰﺁﻭﺭﺩ .ﻳﻚ ﺟﻮ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺁﻛﻨﺪﻩ ﺍﺯ ﺗﻨﺪﺭﻭﻯ ﻭ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩﺍﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺳﺮﻛﻮﺏ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﺭﺍ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ« )ﺯﻛﺮﻳﺎ.(89 :1384 ، ﻫﺮﻳﻚ ﺍﺯ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎﻯ ﻳﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻗﺪﺭﺕ ﻭ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪﻫﺎﻯ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻗﺪﺭﺕ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻋﺮﺑﻰ ﻭ ﺷﻤﺎﻝ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ﺩﺭ ﺯﻣﺮﻩ ﺍﺻﻠﻰ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺕ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺷﺎﻳﺪ ﺭﻫﺒﺮﺍﻧﻰ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺑﻦ ﻋﻠﻰ ،ﻋﻠﻰ ﻋﺒﺪﺍﷲ ﺻﺎﻟﺢ ،ﻣﻠﻚ ﻋﺒﺪﺍﷲ ﺩﺭ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ،ﻋﺒﺪﷲ ﭘﺎﺩﺷﺎﻩ ﺍﺭﺩﻥ ،ﺁﻝ ﺧﻠﻴﻔﻪ ﺩﺭ ﺑﺤﺮﻳﻦ ﻭ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﺍﺻﻠﻰ ﺗﺮﻳﻦ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎﻯ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﮔﺮﺍ ﻭ ﻓﺎﺳﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪﺍﻯ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﺷﻮﻧﺪ. -6-7ﺑﺎﺯ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎﻯ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻴﻚ ﺩﺭ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ- ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﻫﺎﻯ ژﺋﻮﭘﻠﻴﺘﻴﻜﻰ ﺍﻳﺠﺎﺏ ﻣﻰ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺟﻠﻮﻩ ﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻳﻚ ﺑﻴﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻏﺮﺑﻰ ﻭ ﻧﻈﺎﻡ ﻫﺎﻯ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﮔﺮﺍ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﻮﺩ. ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﮔﺮﺍﻳﻰ ﺧﺎﺭﻭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺍﺯ ﺁﻣﺎﺩﮔﻰ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﻓﺮﺍﺩﺳﺘﻰ – ﻓﺮﻭﺩﺳﺘﻰ ﺑﺎ ﺟﻬﺎﻥ ﻏﺮﺏ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺍﺳﺖ .ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻏﺮﺑﻰ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻳﻚ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻧﻰ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻰ ﺩﻫﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺯﻳﺮﺳﺎﺧﺖﻫﺎﻯ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻯ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺩﻭﻡ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
157
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
158
ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻣﺤﻮﺭﻳﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﻧﺪ .ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺑﺮﺍﻳﻦ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺼﺮ ،ﺗﻮﻧﺲ ﻭ ﻣﺮﺍﻛﺶ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺳﻪ ﻛﺸﻮﺭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎﺯ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﺧﺎﻭﺭ ﻣﻴﺎﻧﻪ ﻋﺮﺑﻰ ﻭ ﺷﻤﺎﻝ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﺯﻳﺮﺳﺎﺧﺖﻫﺎﻯ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﺗﺮﻛﻴﺒﻰ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡﮔﺮﺍﻳﻰ ﻭ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ﺍﺳﺖ .ﺍﻓﺮﺍﺩﻯ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ »ﻟﺌﻮﻧﺎﺭﺩ ﺑﺎﻳﻨﺪﺭ« ﺑﺮﺍﻳﻦ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮﻯ ﻛﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻳﺎﺩﺷﺪﻩ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺍﺭﻧﺪ ،ﺑﺎ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﻛﺎﻣﻼ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺍﺳﺖ .ﺍﮔﺮﭼﻪ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﻣﺼﺮ ﻭ ﺗﻮﻧﺲ ﺑﻪ ﺩﻭ ﮔﺮﻭﻩ ﺑﻨﻴﺎﺩﮔﺮﺍ ﻭ ﻟﻴﺒﺮﺍﻝ ﺍﺳﻼﻣﻰﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺎ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩﻯ ﻛﻪ ﺩﺭﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡﮔﺮﺍﻳﻰ ﻭ ﻛﻨﺶ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ – ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺧﻮﺵ ﺑﻴﻨﺎﻧﻪﺍﻯ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ .ﻭﻯ ﺑﺮﺍﻳﻦ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ: »ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺻﻨﻔﻰ ﻋﻠﻤﺎ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﺑﺎ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺨﺶﻫﺎﻯ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺣﻜﻮﻣﺘﻰ ﮔﺮﻩ ﺧﻮﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺁﻧﺎﻥ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻧﻰ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻘﺶ ﻋﻠﻤﺎ ﺩﺭ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﮔﺬﺍﺭﻯ ﺣﻔﻆ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺁﻧﺎﻥ ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﻤﺎﻳﻠﻰ ﺑﻪ ﺷﻴﻮﻩ ﺑﻴﻨﺎﺩﮔﺮﺍﻳﻰ ﺍﻓﺮﺍﻃﻰ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ .ﺍﻛﺜﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ .ﻧﻘﺸﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺍﻳﻔﺎ ﻧﻤﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﻮﺩ ﻣﺘﺼﻮﺭ ﺷﻮﻧﺪ .ﺁﻧﺎﻥ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﮔﺮﻭﻫﻰ ﻛﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻯ ﺯﻳﺮﺯﻣﻴﻨﻰ ﺑﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺭﺳﺎﻧﺪ ﻭ ﺗﻼﺵ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﺗﺎ ﺭژﻳﻢ ﺣﻜﻮﻣﺘﻰ ﺭﺍ ﺳﺮﻧﮕﻮﻥ ﻛﻨﺪ ،ﻭﺣﺸﺖ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﻴﻨﺎﺩﮔﺮﺍﻳﺎﻥ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺍﻧﺪ .ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺍﺳﻼﻡﮔﺮﺍﻳﺎﻥ ﻟﻴﺒﺮﺍﻝ ﻧﻴﺰ ﺗﻮﺟﻪ ﭼﻨﺪﺍﻧﻰ ﺑﻪ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ. ﺁﻧﺎﻥ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻰﺩﻫﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩﻫﺎﻯ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺑﻮﻣﻰﺧﻮﺩ ،ﺍﻳﻔﺎﻯ ﻧﻘﺶ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ).(154 :2009 ,Binder ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎﻳﻰ ،ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺟﻤﻊ ﺑﻨﺪﻯ ﺭﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻳﻰ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻭﻻ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﻧﺪ. ﺛﺎﻧﻴﺎ ،ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺭﻓﺘﺎﺭﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺩﻫﻰ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ .ﺗﺮﻭﻳﺞ ﺭﻭﺣﻴﻪ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻋﻤﻮﻣﺎ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺯ ﻣﺪﻝ ﻛﻨﺶ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ .ﺍﮔﺮﭼﻪ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﻫﻮﻳﺖ ﮔﺮﺍﻳﻰ ﻭ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻧﻈﺎﻡ ﻓﺮﺍﺩﺳﺖ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ،ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﺎﺭﮔﺰﺍﺭﺍﻥ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺟﻬﺎﻥ ﻋﺮﺏ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰﮔﻴﺮﺩ ،ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻋﺮﺑﻰ ﻭ ﺷﻤﺎﻝ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ،ﺑﻴﻦ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﺿﺪ ﻏﺮﺑﻰ ﻭ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺩﻳﻨﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻭ ﺑﺎﺯﻳﮕﺮﺍﻧﻰ ﻛﻪ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﻫﻮﻳﺘﻰ – ﺩﻳﻨﻰ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺍﺭﮔﺎﻧﻴﻚ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﻧﻤﻮﺩ.
ﺗﺎﻛﺘﻴﻜﻬﺎﻯ ﻧﻬﺎﺩﻳﻨﻪ ﺳﺎﺯﻯ ﺍﺳﻼﻣﮕﺮﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ...
ﺍﮔﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﻧﮕﺮﺵ ﻫﻮﻳﺘﻰ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﻨﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺁﻥ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﻭ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺗﻜﺮﺍﺭ ﺷﻮﺩ .ﻫﺮ ﻛﺸﻮﺭﻯ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﻭ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺧﺎﺹ ﺧﻮﺩ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺑﺎﺯ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﺸﺎﻧﻬﻬﺎﻯ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻫﺮ ﻛﺸﻮﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺑﺪﻭﻥ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺁﻥ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ).(13 :2008 ,Lust-Okar and Zerhouni ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮﻯ ﺩﺭ ﺟﻨﺒﺶ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﻪ ﻣﻮﺍﺯﺍﺕ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮﻯ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﺎﻻﺕ ﻣﺘﺤﺪﻩ ﺍﺯ »ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺗﻔﻜﻴﻚ« ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺑﺎ ﺟﻨﺒﺸﻬﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺟﻬﺎﻥ ﻋﺮﺏ ﺑﻬﺮﻩ ﮔﺮﻓﺖ .ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﮕﺮﺍﻯ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ )ﺑﺤﺮﻳﻦ ،ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ،ﻳﻤﻦ( ،ﺍﺯ »ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺳﺮﻛﻮﺏ« ﺗﻮﺳﻂ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺳﺖ ﻧﺸﺎﻧﺪﻩ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﻨﻄﻘﻬﺎﻯ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻧﻤﻮﺩ .ﺍﺯ »ﺍﻟﮕﻮﻯ ﻣﻬﺎﺭ« ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻨﺤﺮﻑ ﺳﺎﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻣﺼﺮ ﻭ ﺗﻮﻧﺲ ﻭ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺑﻬﺮﻩ ﮔﺮﻓﺖ .ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻧﻴﺰ »ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺭژﻳﻢ ﻭ ﺑﺮﺍﻧﺪﺍﺯﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ« ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺩﻭﻟﺖ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﻭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺳﻠﻔﻴﻬﺎﻯ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﮔﺮﻓﺖ. ﺭﻫﻴﺎﻓﺘﻬﺎﻯ ﺳﻪ ﮔﺎﻧﻪ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﺑﻪ ﻛﺎﺭﮔﻴﺮﻯ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺗﻔﻜﻴﻚ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺑﺎ ﺟﻨﺒﺶ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻴﺪﻫﺪ ﻛﻪ ﻫﻨﺠﺎﺭ ﻭﺍﺣﺪﻯ ﺩﺭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺑﺎ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺩﺳﺘﺨﻮﺵ ﺗﺤﻮﻝ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ .ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ،ﻣﻮﺍﺿﻊ ﺁﻥ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺑﺎ ﻫﺮ ﻭﺍﺣﺪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻣﺘﻔﺎﻭﺗﻰ ﺩﺍﺭﺩ. ﻧﮕﺮﺵ ﺗﻔﻜﻴﻜﻰ ﻭ ﺗﺒﻌﻴﺾ ﺁﻣﻴﺰ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻏﺮﺑﻰ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺟﻨﺒﺶ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﺍﻧﻌﻜﺎﺱ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﻣﺘﺤﺪﻳﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻯ ﻭ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﺍﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺤﻮﺭﻳﺖ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﻮﻳﺘﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻛﻨﺸﮕﺮﻯ ﻣﺒﺎﺩﺭﺕ ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﻨﺪ. -1ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻭﺍﻛﻨﺸﻰ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﮔﺮﺍ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ .ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻯ ﻛﻪ ﻣﺸﺮﻭﻋﻴﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺑﺎ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻓﺮﺍﺩﺳﺖ ﺩﺭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻞ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩ .ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﺍﻯ ﺗﺪﺭﻳﺠﻰ ﺑﺎ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺭﻭﺑﺮﻭ ﺷﺪ .ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﮔﺮﺍ ﺑﺎ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ
159
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
160
ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻴﻚ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﻣﺤﻮﺭﻳﺖ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻬﻴﻴﺞ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺁﻭﺭﺩ .ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﻨﺠﺮ ﮔﺮﺩﻳﺪ. -2ﺷﻮﺍﻫﺪ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﻟﮕﻮﻳﻰ ﺑﻪ ﺣﻮﺯﻩ ﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺣﺘﻰ ﻛﺸﻮﺭﻯ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺑﻬﺮﻩ ﻣﻰ ﮔﻴﺮﺩ ،ﺩﺭﮔﻴﺮ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﻛﻪ ﻣﺸﺮﻭﻋﻴﺖ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺁﻥ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰ ﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻫﺎﻯ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﮔﺮﺍ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﺍﻯ ﺍﺟﺘﻨﺎﺏ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺩﺭ ﻓﻀﺎﻯ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻴﻚ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ .ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻃﻰ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ 1980ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺩﺭ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺳﺮﻛﻮﺏ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﻧﺪ. ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﻰ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺍﻧﺪ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺭﺷﺪ ﻫﻮﻳﺖﮔﺮﺍﻳﻰ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ. -3ﺷﺎﺧﺺﻫﺎﻯ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺛﺒﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺷﻜﻨﻨﺪﻩ، ﺧﺸﻮﻧﺖ ،ﺳﺮﻛﻮﺏ ﻭ ﻓﺴﺎﺩ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺭﺍ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺍﺻﻠﻰﺗﺮﻳﻦ ﻭﻳﮋﮔﻰﻫﺎﻯ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻯ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﻳﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﺩﺍﻧﺴﺖ .ﻭﻳﮋﮔﻰﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺳﻮ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﻭ ﺛﺒﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﮔﺮﺩﻳﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺯﻳﺮﺳﺎﺧﺖﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺗﻌﺎﺭﺽ ﭘﻨﻬﺎﻥ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﺭﻭﻳﺎﺭﻭﻳﻰ ﻣﺮﺣﻠﻪﺍﻯ ﻭ ﻣﻘﻄﻌﻰ ﺟﺎﻣﻌﻪ -ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻳﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﺍﺟﺘﻨﺎﺏﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ ﻛﻪ ،ﺍﻭ ًﻻ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩﻯ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﮔﺮﺍ ﺑﻮﺩﻩ ﺛﺎﻧﻴ ًﺎ ﺑﺎ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﮔﺮﺍﻳﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻣﻰ ﻧﻤﺎﻳﺪ. -4ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﺩﻫﻪ 1980ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ،ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﺼﺮ ﻭ ﺗﻮﻧﺲ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﻋﺒﻮﺭ ﺍﺯ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﮔﺬﺍﺭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺳﺮﻛﻮﺏ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺁﺭﺍﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ .ﺳﺮﻛﻮﺏ ﻭ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻣﺨﺎﻟﻔﻴﻦ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺩﻭ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﺍﺻﻠﻰ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﻭ ﺑﻦ ﻋﻠﻰ ﺍﺯ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﺩﻫﻪ 1980ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰﺷﺪ .ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﻭ ﺷﻜﺎﻑ ﺩﺭ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﺎ ﻋﺪﻡ ﻣﺸﺮﻭﻋﻴﺖ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻳﺎﻓﺖ ،ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮﻯ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﺗﻮﻧﺲ ﻭ ﻣﺼﺮ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪ .ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻛﻪ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪﮔﺮﺍ ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺖ ﻫﺎﻯ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻴﻚ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺣﻮﺯﻩ ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎﺭﺱ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ،ﺑﻪ ﻟﺤﺎﻅ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺭﺍﻧﺘﻴﺮ ﺳﺮﻛﻮﺏ ﮔﺮﺩﻳﺪﻧﺪ .ﺳﺮﻛﻮﺏ ﺟﻨﺒﺶ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ
ﺗﺎﻛﺘﻴﻜﻬﺎﻯ ﻧﻬﺎﺩﻳﻨﻪ ﺳﺎﺯﻯ ﺍﺳﻼﻣﮕﺮﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ...
ﺩﺭ ﺑﺤﺮﻳﻦ ﺭﺍ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺍﻧﻌﻜﺎﺱ ﺩﻭﻟﺖ ﺭﺍﻧﺘﻴﺮ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎﺭﺱ ﺩﺍﻧﺴﺖ. -5ﺷﻜﻨﻨﺪﮔﻰ ﻗﺪﺭﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺭﺍ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﭼﮕﻮﻧﮕﻰ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻗﺪﺭﺕ ﺩﺍﻧﺴﺖ .ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﮔﺮﺍ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻰﻛﻨﺪ، ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻧﻌﻄﺎﻑﭘﺬﻳﺮﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻛﺎﻫﺶ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ .ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺭﺍ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺍﻧﻌﻜﺎﺱ ﺳﺮﻛﻮﺏ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻌﻰ ﺩﺍﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﭘﺮﺍﻛﻨﺪﻩ ﻭ ﻏﻴﺮﻣﻨﺴﺠﻢ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻭ ﺷﻤﺎﻝ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ﺩﺭ ﺯﻣﺮﻩ ﭼﻨﻴﻦ ﻭﺍﺣﺪﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻥ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻗﺪﺭﺕ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺭﺍ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﺗﻠﻘﻰ ﻧﻤﻮﺩ .ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﺷﻜﻞ ﻣﻰﮔﻴﺮﺩ ﻛﻪ ﺟﻠﻮﻩﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﻣﻮﺍﺯﻧﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﺑﻴﻦ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺭﻗﻴﺐ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻳﺪ. -6ﺳﺮﻛﻮﺏ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﺭ ﺑﺤﺮﻳﻦ ﺑﺎ ﺁﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﻭ ﻳﻤﻦ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ،ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺍﺳﺖ .ﻻﺯﻡ ﺑﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﻤﺮ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻋﺒﺪﺍﷲ ﺻﺎﻟﺢ ﺣﺎﻛﻢ ﻳﻤﻦ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺭﺳﻴﺪ .ﻃﺒﻌ ًﺎ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺯ ژﻭﺋﻦ 2011ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺩﺭ ﻗﺪﺭﺕ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ .ﺩﺭ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﻭ ﺑﺤﺮﻳﻦ ،ﺟﻨﺒﺶ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺳﺮﻛﻮﺏ ﮔﺮﺩﻳﺪﻧﺪ. ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰ ﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﺤﺖ ﺍﻟﺸﻌﺎﻉ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﮔﺮﺍﻳﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﻳﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﻯ ﺍﺯ ﻧﻈﺎﻡ ﻫﺎﻯ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﮔﺮﺍ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺑﺤﺮﻳﻦ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﺤﻮﻝ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﻰ ﺑﺎ ﺗﺎﺧﻴﺮ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ. -7ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺟﻠﻮﻩ ﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﭘﺎﺭﺍﺩﻛﺲ ﻗﺪﺭﺕ ﻭ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﻫﺮﮔﺎﻩ ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻳﺎﺑﻨﺪ ،ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﻯ ﺩﭼﺎﺭ ﻧﻮﺳﺎﻥ ﻣﻰ ﮔﺮﺩﺩ .ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻛﻠﻰ ،ﭘﺎﺭﺍﺩﻭﻛﺲ ﻗﺪﺭﺕ -ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﻣﻰﺁﻳﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺳﻮ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭﺻﺪﺩ ﺳﺮﻛﻮﺏ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺳﺮﻛﻮﺏ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﭼﺎﺭﻩﺍﻯ ﺟﺰ ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻰ ﻭ ﺍﻧﻔﻌﺎﻝ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺭﺍ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﻗﻴﺎﻡ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ،ﺟﻨﺒﺶ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑﺤﺮﻳﻦ ﻭ ﺗﺤﺮﻙ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﮔﺮﺍ ﺩﺭ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ. -8ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻳﺎﺩ ﺷﺪﻩ ،ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺑﺤﺮﺍﻥ ،ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﭼﻨﺪﺍﻧﻰ ﺑﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻋﺮﺑﻰ ﻧﺸﺎﻥ ﻧﻤﻰﺩﻫﻨﺪ ﻫﺮ ﺑﺎﺯﻳﮕﺮﻯ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﻣﺸﺨﺼﻰ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ .ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻳﺎﺑﺪ ،ﻃﺒﻴﻌﻰ
161
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺗﻤﺎﻳﻠﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺍﺯ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺑﺎ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ .ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﻣﻬﻢﺗﺮ ﺁﻧﻜﻪ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﺗﺤﻮﻝ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺭﺍ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺍﺻﻠﻰﺗﺮﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﺯﺍﻳﺶ ﻗﺎﻟﺐﻫﺎﻯ ﻫﻮﻳﺘﻰ ﻭ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﺁﻥ ﺍﺯ ﻓﻀﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑﻪ ﻋﺮﺻﻪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ. ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻧﺪ ،ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻥ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺑﻨﻴﺎﺩﻳﻦ ﺩﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ .ﺯﻳﺮﺍ ﺧﻴﺰﺵ ﻫﻮﻳﺘﻰ ،ﻛﻨﺶﻫﺎﻯ ﻣﺮﺣﻠﻪﺍﻯ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﻫﺮﮔﺎﻩ ﺟﻨﺒﺶ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑﻪ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮﺩ ،ﺩﺭ ﺁﻥ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺑﻘﺎء ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻯ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻛﺸﻮﺭ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻰ ﻳﺎﺑﺪ .ﻃﺒﻌ ًﺎ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﻫﺎ ﻭﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻋﻴﻨﻰ ﺭﻭﺑﺮﻭ ﮔﺮﺩﻧﺪ ،ﭼﺎﺭﻩ ﺍﻯ ﺟﺰ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﻰ ﻭ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺟﺪﻳﺪ ﻧﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﺩﺍﺷﺖ .ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰ ﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﻣﻮﺝ ﻫﺎﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﻣﻌﺎﺩﻟﻪ ﻗﺪﺭﺕ ،ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻭ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﺩﻭ ﻓﺎﻛﺘﻮﺭ ﺩﮔﺮﮔﻮﻥ ﻧﻤﺎﻳﺪ. ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ 162
ﺁﺑﺮﺍﻫﺎﻣﻴﺎﻥ ،ﻳﺮﻭﺍﻧﺪ )» ،(1377ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻴﻦ ﺩﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ« ،ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺍﺣﻤﺪ ﮔﻞﻣﺤﻤﺪﻯ ﻭ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﻓﺘﺎﺣﻰ،ﺗﻬﺮﺍﻥ :ﻧﺸﺮ ﻧﻰ. ﺁﻳﻜﻨﺒﺮﻯ ،ﺟﺎﻥ )» ،(1382ﺗﻨﻬﺎ ﺍﺑﺮﻗﺪﺭﺕ :ﻫﮋﻣﻮﻧﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﻗﺮﻥ ،«21ﺗﻬﺮﺍﻥ :ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺍﺑﺮﺍﺭ ﻣﻌﺎﺻﺮ. ﺗﻘﻰﻟﻮ ،ﻓﺮﺍﻣﺮﺯ )» ،(1384ﺑﻨﻴﺎﺩﮔﺮﺍﻳﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﺧﻠﻴﺞﻓﺎﺭﺱ« ،ﻣﺎﻫﻨﺎﻣﻪﻧﮕﺎﻩ ،ﺳﺎﻝ ﭘﻨﺠﻢ ،ﺧﺮﺩﺍﺩ ﻭ ﺗﻴﺮ ،ﺷﻤﺎﺭﻩ .49 ﺩﻭﻣﻴﻨﻴﻚ ،ﺩﺍﻭﻳﺪ )» ،(1383ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺣﺎﺩﺛﻪ 11ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ« ،ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﻌﺼﻮﻣﻪ ﺳﻴﻒﺍﻓﺠﻪﺍﻯ،ﺗﻬﺮﺍﻥ :ﺩﻓﺘﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ. ﺭﻭﺯﻧﺎ ،ﺟﻴﻤﺰ )» ،(1380ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺁﺷﻮﺏﺯﺩﻩ« ،ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻋﻠﻰﺭﺿﺎ ﻃﻴﺐ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ :ﻧﺸﺮ ﻧﻰ. ﺯﻛﺮﻳﺎ ،ﻓﺮﻳﺪ )» ،(1384ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺁﺯﺍﺩﻯ« ،ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺣﺴﻴﻦ ﻧﻮﺭﻭﺯﻯ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ :ﻃﺮﺡ ﻧﻮ. ﻛﻠﺮ ،ﻣﻴﺸﻞ )» ،(1380ﺩﻛﺘﺮﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﻳﺎﻏﻰ« ،ﻣﻨﺪﺭﺝ ﺩﺭ :ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ژﺋﻮﭘﻠﺘﻴﻚ ﺩﺭ ﻗﺮﻥ ﺑﻴﺴﺘﻢ،ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﺤﻤﺪﺭﺿﺎ ﺣﺎﻓﻆﻧﻴﺎ ﻭ ﻫﺎﺷﻢ ﻧﺼﻴﺮﻯ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ :ﺩﻓﺘﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺍﻣﻮﺭ ﺧﺎﺭﺟﻪ. ﻣﺘﻘﻰ ،ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ )» ،(1388ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ« ،ﺗﻬﺮﺍﻥ :ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻯ.-Bibliography - Binder, Leonard )2009( “ The Dangers of a Fracturing Regime”, New York: Guilford Press. -Bergen, Peter and Bruce Hoffman (2010)“Assessing the Terrorist
...ﺗﺎﻛﺘﻴﻜﻬﺎﻯ ﻧﻬﺎﺩﻳﻨﻪ ﺳﺎﺯﻯ ﺍﺳﻼﻣﮕﺮﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ Threat,” A Report of the Bipartisan Policy Center’s National Security Preparedness Group, September 10. -Bumiller, Elisabeth (2010) “Petraeus Pledges Look at Firepower in Afghanistan”, The New York Times, June 29. - Chew, Kristina (2011)” Middle East: Protests in Egypt, Syria, Yemen”, in www.care2.com. -Erlanger, Steven (2010), “Yemen’s President Says Government Is Willing to Talk Disarmed Qaeda Fighters”, New York Times, January 11. -Gettleman, Jeffrey(2010) “Children Carry Guns for a U.S. Ally, Somalia", The New York Times, June 13. -Hurd, Jerald (2010) “Legitimacy and Strategic Behavior: The Instrumental Use of Norms in World Politics”, December, www. WorldPublicOpinion.org. -Knickmeyer, Ellen (2010),“Our Man in Sanaa”Foreign Policy,October 1. -Lust-Okar, Ellen and Saloua Zerhouni (2008)”Political Participation in the Middle East”, Lynn Rinner.
163
ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﻫﻮﻳﺖ ﻭ ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ، ﺣﻀﺮﺕ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ )ﺣﻔﻈﻪﺍﷲ(
ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﻫﻮﻳﺖ ﻭ ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺣﻀﺮﺕ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ )ﺣﻔﻈﻪﺍﷲ( 1
ﻋﺒﺪﺍﷲ ﻣﺮﺍﺩﻯ
ﭼﻜﻴﺪﻩ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻭ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ )ﺭﻩ( ﺁﻥ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺧﺮﺩﻩﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻣﺴﻠﻂ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﺔ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺮﺩ .ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻧﻴﺰ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺣﻀﺮﺕ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ ،ﺍﺩﺍﻣﻪﺩﻫﻨﺪﺓ ﺭﺍﻩ ﺍﻣﺎﻡ ﺭﺍﺣﻞ )ﺭﻩ( ﺩﺭ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺷﺪﻧﺪ .ﻧﻮﺷﺘﺎﺭ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺗﺒﻴﻴﻦ ،ﻓﻬﻢ ﻭ ﺍﺭﺍﺋﺔ ﺗﺤﻠﻴﻠﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ- ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﺣﻮﺯﺓ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﺯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ، ﭘﺪﻳﺪﺓ ﺍﺧﻴﺮ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﺗﻼﺵ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺑﺎ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻫﻮﻳﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺳﺆﺍﻝ ﺍﺻﻠﻰ ﺧﻮﺩ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﺩ ﻛﻪ ﻫﻮﻳﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺷﻜﻞ ﻣﻰﮔﻴﺮﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺩﺭ ﻳﻚ ﻣﻨﻈﻮﻣﺔ ﻣﻌﻨﺎﻳﻰ ﻣﻨﺴﺠﻢ ﺻﻮﺭﺕﺑﻨﺪﻯ ﻣﻰﺷﻮﺩ؟ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﭘﻴﺶ ﺭﻭ ﺗﻼﺵ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺭﻭﻧﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻋﺮﺑﻰ ﺑﻪ ﻧﺤﻮﺓ ﺷﻜﻞﮔﻴﺮﻯ ﻫﻮﻳﺖ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﺩ ﻭ ﺩﺭ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺶ ﺍﺻﻠﻰ ﺍﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺍﺫﻋﺎﻥ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ :ﻫﻮﻳﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﭘﺎﺩﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻋﺮﺑﻰ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎ ﻣﻔﺼﻞﺑﻨﺪﻯ ﺩﺭﺑﺎﺭﺓ ﺩﺍﻝ ﻣﺮﻛﺰﻯ ﻣﺮﺩﻡﺳﺎﻻﺭﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﺳﺎﻣﺎﻥ ﻣﻰﻳﺎﺑﺪ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻃﺒﻖ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻠﻴﻞ ،ﻧﻘﻄﺔ ﺛﻘﻞ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺧﻮﺍﺳﺘﻰ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻲ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﻣﺮﺩﻣﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺴﺘﺮﻯ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﻲﺯﻳﻨﺪ ﻭ ﻣﻲﺍﻧﺪﻳﺸﻨﺪ. ﻭﺍژﮔﺎﻥ ﻛﻠﻴﺪﻯ :ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ،ﻫﻮﻳﺖ ،ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻋﺮﺑﻰ ،ﻣﺮﺩﻡﺳﺎﻻﺭﻯ ﺩﻳﻨﻰ .1ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺱ ﺍﺭﺷﺪ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻞ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺷﻬﻴﺪﺑﻬﺸﺘﻰ ﺗﻬﺮﺍﻥMoradi.abdolah@gmail.com : ﺷﻤﺎﺭﻩ ﺗﻤﺎﺱ 09190740766 :
165
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
166
ﻣﻘﺪﻣﻪ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﻘﻮﻟﻪﺍﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻢﺯﻣﺎﻥ ﺑﺎ ﺗﻬﺎﺟﻢ ﻫﻤﻪﺟﺎﻧﺒﺔ ﻏﺮﺏ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﺷﺮﻭﻉ ﺷﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻏﺎﺯ ﺗﺎ ﻋﺼﺮ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ )ﺭﻩ( ﻣﺮﺍﺣﻞ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﻲ ﺭﺍ ﭘﻴﻤﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻪ ﻣﺸﺨﺼ ًﺎ ﺑﺎ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻱ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﭼﻮﻥ ﺳﻴﺪﺟﻤﺎﻝﺍﻟﺪﻳﻦ ﺍﺳﺪﺁﺑﺎﺩﻱ ﺷﺮﻭﻉ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ،ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺣﻠﻘﻪﻫﺎﻱ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﻭ ﻣﻌﻴﻦ ﺟﻠﻮﻩ ﻳﺎﻓﺖ ﻭ ﻫﻴﭻﮔﺎﻩ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺖ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﺔ ﻳﻚ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻣﺴﻠﻂ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪ؛ ﺣﺘﻲ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻧﻲﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﭼﻮﻥ »ﺣﺴﻦ ﺍﻟﺒﻨﺎ« ﻭ »ﺳﻴﺪ ﻗﻄﺐ« ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ،ﺍﺑﻌﺎﺩ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩﺗﺮﻱ ﻳﺎﻓﺖ ،ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺖ ﻭﺍﺭﺩ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻫﻤﺔ ﺗﻮﺩﻩﻫﺎﻱ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺷﻮﺩ ﻭ ﻃﺮﺣﻲ ﻧﻮ ﺩﺭﺍﻧﺪﺍﺯﺩ .ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ )ﺭﻩ( ﺑﺮﺍﻱ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦﺑﺎﺭ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺭﺍ ﺑﻪ »ﻋﻤﻞ ﺳﻴﺎﺳﻲ« ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻭ ﻧﻪﻓﻘﻂ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺣﻮﺯﺓ ﻋﻤﻞ ﻫﻤﺔ ﺗﻮﺩﻩﻫﺎﻱ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺟﻤﻌﻲ ﻫﻤﺔ ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﺎﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﻭﺍﺭﺩ ﻛﻨﺪ. ﻋﺠﻴﻦﻛﺮﺩﻥ ﺣﺎﻓﻈﺔ ﺟﻤﻌﻲ ﺑﺎ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺿﻤﻴﺮ ﺭﻭﺷﻦ ﻭ ﺁﮔﺎﻩ ﻭ ﻧﻔَﺲ ﻣﺴﻴﺤﺎﻳﻲ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ )ﺭﻩ( ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ ،ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺩﺭ ﻣﺪﺗﻲ ﺑﺴﻴﺎﺭﻛﻢ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎﻱ ﻛﻼﻧﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﺸﺮﻱ ﺑﻪ ﺑﺎﺭ ﺁﻭﺭﺩ .ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻭ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩ ﺁﻥ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺧﺮﺩﻩﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻣﺴﻠﻂ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ .ﺍﺯ ﺁﻥ ﺳﺎﻝﻫﺎ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﺭﺷﺪ ﻭ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯﻫﺎﻯ ﺣﺰﺏﺍﷲ ﻟﺒﻨﺎﻥ ،ﻣﻮﻓﻘﻴﺖﻫﺎﻯ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﻥ ﺣﻤﺎﺱ ﻭ ﺟﻬﺎﺩ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻭ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡﮔﺮﺍﻳﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕﻫﺎﻯ ﻣﺘﻌﺪﺩ ،ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﺗﻮﺍﻧﻤﻨﺪﻯ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺟﺪﻳﺪ ﻭ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﻣﻠﺖﻫﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺳﺎﻝ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﺔ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭﮔﻴﺮ ﺍﻟﺘﻬﺎﺑﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﻓﻮﺭﺍﻥ ﺧﻮﺍﺳﺖﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻠﺖﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﻫﻴﭻﮔﺎﻩ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﮔﺴﺘﺮﺩﮔﻰ ﻭ ﺷﺪﺕ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎ ﻭ ﺣﺎﻛﻤﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻌﺮﺽ ﺧﻮﺍﺳﺖﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ، ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺧﻮﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﻧﺪﺍﺩﻩﺍﻧﺪ .ﻫﻤﻴﻦ ﮔﺴﺘﺮﺩﮔﻰ ،ﺗﺎﺯﮔﻰ ﻭ ﺷﻜﻞﮔﻴﺮﻯ ﺩﻓﻌﻰ ﺁﻥ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪﻩ ،ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ،ﭘﺪﻳﺪﻩﺍﻱ ﭼﻨﺪﻻﻳﻪ ،ﻣﺘﻜﺜﺮ ﻭ ﭘﺮﺷﺘﺎﺏ ﺑﺎﺷﺪ .ﻣﻄﺎﻟﺒﺎﺕ ﻣﺮﺩﻡ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻃﻴﻒ ﻭﺳﻴﻌﻲ ﺍﺯ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ،ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺭﺍ ﺩﺭﺑﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ .ﻋﺪﺍﻟﺖﺧﻮﺍﻫﻰ ،ﻧﻔﻲ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﮔﺮﺍﻳﻲ ،ﺧﻮﺍﺳﺖ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﺳﻴﺎﺳﻲ ،ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻲﺧﻮﺍﻫﻲ ﻭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺁﺯﺍﺩ ﺳﻴﺎﺳﻲ ،ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﻣﻈﺎﻫﺮ ﻓﺴﺎﺩ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭﻱ ﺍﺯ ﺭﻓﺎﻩ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺧﻮﺍﺳﺖﻫﺎﻱ ﻣﻌﺘﺮﺿﺎﻥ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺑﻴﻮﻥ ﻋﺮﺑﻲ ﺍﺳﺖ؛ ﺧﻮﺍﺳﺖﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺩﺭ ﺑﺴﺘﺮﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺷﻜﻞ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ
ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﻫﻮﻳﺖ ﻭ ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺣﻀﺮﺕ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ
ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻣﻮﺝ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﻋﺮﺏ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺭﺍ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ؛ ﻣﻮﺝ ﺍﻭﻝ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻋﺮﺑﻰ ﺑﺎ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻣﻤﺰﻭﺝ ﻭ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺟﻨﮓ ﺍﻭﻝ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪ .ﻣﻮﺝ ﺩﻭﻡ ﻣﻴﻞ ﺑﻪ ﭼﭗﮔﺮﺍﻳﻲ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺑﺎ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻧﺎﺻﺮﻳﺴﻢ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﻏﻮﻏﺎﻳﻰ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻛﻮﺗﺎﻩﻣﺪﺕ ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﺑﻴﻨﺪﺍﺯﺩ. ﻧﺎﮔﻔﺘﻪ ﭘﻴﺪﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﻣﻮﺝ ﻛﻪ ﺍﺧﺘﻼﻃﻲ ﺍﺯ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﭘﺎﻥ ﻋﺮﺑﻲ ﻭ ﭼﭗﮔﺮﺍﻳﻰ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺑﻮﺩ ،ﺑﻪ ﭼﻪ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻣﻲ ﺭﺳﻴﺪ؛ ﺷﻜﺴﺖﻫﺎﻱ ﭘﻲﺩﺭﭘﻲ ﺍﺯ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ،ﺗﺤﻘﻴﺮ ﻏﺮﻭﺭ ﻣﻠﻲ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﺮﺩﻣﺎﻥ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ،ﺳﺮﻛﻮﺏ ﺳﻴﺎﺳﻲ ،ﻋﻘﺐﻣﺎﻧﺪﮔﻲ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻭ ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﺷﺮﻕ ﻭ ﻏﺮﺏ .ﺍﻛﻨﻮﻥ ﻣﻮﺝ ﺳﻮﻡ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻣﻨﻄﻘﺔ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ،ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺧﻮﺍﺳﺘﻰ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻲ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﻣﺮﺩﻣﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺴﺘﺮﻯ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﻲﺯﻳﻨﺪ ﻭ ﻣﻲﺍﻧﺪﻳﺸﻨﺪ. ﻧﻮﺷﺘﺎﺭ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺗﺒﻴﻴﻦ ،ﻓﻬﻢ ﻭ ﺍﺭﺍﺋﺔ ﺗﺤﻠﻴﻠﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﺣﻮﺯﺓ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ .ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻧﻤﻰﭘﺮﺩﺍﺯﺩ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﺯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﭘﺪﻳﺪﺓ ﺍﺧﻴﺮ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺍﺳﺖ .ﻧﮕﺎﺭﻧﺪﻩ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺎ ﻛﺎﺭﺑﺮﺩ ﻳﻚ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﺗﺌﻮﺭﻳﻚ ﻭ ﺭﻭﺵ ﺗﺤﻠﻴﻠﻰ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻓﻬﻢ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻭ ﺍﻳﺪﻩﻫﺎ ،ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ،ﺧﻮﺍﺳﺖﻫﺎ ﻭ ﺍﻧﮕﺎﺭﻩﻫﺎﻯ ﻣﻌﻨﺎﻳﻰ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺩﺭﮔﻴﺮ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺷﻜﻠﻰ ﻣﺪﻭﻥ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻛﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﻼﺵ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺑﺎ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺷﻜﻞﮔﻴﺮﻯ ﻫﻮﻳﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺍﺭﺍﺋﺔ ﺗﺤﻠﻴﻠﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﺓ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻧﺎﺋﻞ ﺷﻮﺩ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺳﺆﺍﻝ ﺍﺻﻠﻰ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ: ﺧﻮﺍﺳﺖﻫﺎ ،ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻭ ﺍﻧﮕﺎﺭﻩﻫﺎﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺩﺭ ﻳﻚ ﻣﻨﻈﻮﻣﺔ ﻣﻌﻨﺎﻳﻰ ﻣﻨﺴﺠﻢ ﺻﻮﺭﺕﺑﻨﺪﻯ ﻣﻰﺷﻮﺩ؟ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﭘﻴﺶ ﺭﻭ ،ﺩﺭ ﺩﻭ ﺑﺨﺶ ﺳﺎﻣﺎﻥ ﻣﻰﻳﺎﺑﺪ؛ ﺩﺭ ﺑﺨﺶ ﺍﻭﻝ ﺑﻪ ﻫﻮﻳﺖ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﭼﭗﮔﺮﺍﻳﻰ، ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻭ ﻟﻴﺒﺮﺍﻝ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ﻣﻰﭘﺮﺩﺍﺯﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺑﺨﺶ ﺩﻭﻡ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺣﻀﺮﺕ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ ﺗﻼﺵ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻭ ﺍﻧﮕﺎﺭﻩﻫﺎﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺷﻮﺩ. ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﻧﻈﺮﻯ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺭﻭﺵ ﺩﺭ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻭ ﭘﮋﻭﻫﺶﻫﺎﻯ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﺔ ﺟﻌﺒﻪﺍﺑﺰﺍﺭ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻋﻤﻞ ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺭﻭﺵﻫﺎﻯ ﻛﻴﻔﻰ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻓﻬﻢ ﭘﺪﻳﺪﻩﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺁﺷﻜﺎﺭﺳﺎﺯﻯ ﺑﻄﻮﻥ ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻰﺷﻮﺩ ،ﺭﻭﺵ »ﺗﺤﻠﻴﻞ
167
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
168
ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ« ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻗﺮﺍﺋﺖ ﻻﻛﻼ ﻭ ﻣﻮﻓﻪ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﺎﺭ ﺗﻼﺵ ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺑﻰﻭﻓﺎﻳﻰ ﺑﻪ ﺍﻟﺰﺍﻣﺎﺕ ﻫﺴﺘﻰﺷﻨﺎﺳﺎﻧﻪ ﻭ ﻣﻌﺮﻓﺖﺷﻨﺎﺳﺎﻧﻪ ﻧﻈﺮﻳﺔ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ،ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺻﺮﻑ ﻳﻚ ﺭﻭﺵ ،ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺍﺻﻠﻰ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻬﺮﻩ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ؛ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﮔﺰﺍﺭﻩﻫﺎﻯ ﻣﻌﺮﻓﺘﻰ ﻧﻈﺮﻳﺔ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﭼﻮﻥ؛ ﻧﺴﺒﻰﮔﺮﺍﻳﻰ ،ﻧﻔﻰ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺟﻬﺎﻥ ﺷﻤﻮﻝ ﻭ ...ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻰ ﻓﻜﺮﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺳﺎﺯﮔﺎﺭﻯ ﻧﺪﺍﺭﺩ. ﺍﺻﻄﻼﺡ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦﺑﺎﺭ ،ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1952ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻟﻪﺍﻯ ﺍﺯ ﺯﺑﺎﻥﺷﻨﺎﺱ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰ» ،ﺯﻟﻴﻚ ﻫﺮﻳﺲ« ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﺭﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺑﺎ ﻇﻬﻮﺭ »ﻣﻴﺸﻞ ﻓﻮﻛﻮ« ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺍﺯ ﺭﻭﺷﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻓﻬﻢ ﻣﺘﻮﻥ ﺍﺩﺑﻰ ﻭ ﻓﻠﺴﻔﻰ ،ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻳﺎﻓﺖ ﻭ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻫﺮﭼﻴﺰ ﻋﻤﻞ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﻓﻬﻢ ﭘﺪﻳﺪﻩﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺩﺍﻳﺮﺓ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺩﺍﺧﻞ ﺷﺪﻧﺪ .ﺑﺎ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﺍﺯ ﺁﻣﻮﺯﻩﻫﺎﻯ ﻓﻮﻛﻮ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﭼﻮﻥ »ﻻﻛﻼﻭ« ﻭ»ﻣﻮﻓﻪ« ﺗﺎ ﺣﺪﻭﺩﻯ ﺍﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺭﺍ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺑﻪﺍﺟﻤﺎﻝ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﭘﻴﻜﺮﺑﻨﺪﻯ ﺳﺎﺧﺖ ﺯﺑﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﺎﻓﺖ؛ ﺍﮔﺮ ﺑﭙﺬﻳﺮﻳﻢ ﻛﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﻣﺤﻞ ﺍﺟﻤﺎﻉ ﺟﻬﺎﻥﺑﻴﻨﻰﻫﺎ، ﺑﺎﻓﺖ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ،ﻗﺪﺭﺕ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ-ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺍﺳﺖ .ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ،ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻭ ﺑﺴﺘﺮﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺯﻣﻴﻨﻪﺍﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﺳﺖ .ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺕ ﻭ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺑﻴﺎﻥ ﺷﺪﻩ، ﮔﺰﺍﺭﻩﻫﺎ ﻭ ﻗﻀﺎﻳﺎﻯ ﻣﻄﺮﺡ ﺷﺪﻩ ،ﻛﻠﻤﺎﺕ ﻭ ﻋﺒﺎﺭﺍﺕ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻭ ﻣﻌﺎﻧﻰ ﺁﻧﻬﺎ ﺟﻤﻠﮕﻰ ﺑﺴﺘﮕﻰ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﺣﻜﺎﻡ ،ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺑﻴﺎﻥ ﺷﺪﻩ ﻭ ...ﻛﻰ؟ ﻛﺠﺎ؟ ﭼﻪﮔﻮﻧﻪ؟ ﺗﻮﺳﻂ ﭼﻪ ﻛﺴﻰ؟ ﻳﺎ ﻋﻠﻴﻪ ﭼﻪ ﭼﻴﺰﻯ ﻳﺎ ﭼﻪ ﻛﺴﻰ؟ ﺑﺎ ﭼﻪ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩ ﻭ ﻗﺼﺪﻯ ﻃﺮﺡ ﻭ ﺻﻮﺭﺕﺑﻨﺪﻯ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻯ ﻋﻤﻞ ﺯﺑﺎﻥ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺑﺎﻓﺖ ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻰ ﺧﺎﺹ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻫﺮ ﻟﺤﻈﻪ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻣﻰﺍﻓﺘﺪ ﻛﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺍﺭﺩ. ﻛﻠﻤﺎﺕ ﻭ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻛﻪ ﺍﺟﺰﺍﻯ ﺗﺸﻜﻴﻞﺩﻫﻨﺪﻩ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺯﺑﺎﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﺛﺎﺑﺖ ﻭ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥﻫﺎ ﻭ ﻣﻜﺎﻥﻫﺎﻯ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ،ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﮔﺮﮔﻮﻥ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻣﻌﺎﻧﻰ ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ ﺭﺍ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ؛ ﺍﺯ ﺍﻳﻦﺭﻭ ،ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺯﺑﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺗﻐﻴﻴﺮﭘﺬﻳﺮ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺩﻳﺪ ،ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ »ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﮕﺮ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺯﺑﺎﻥ ﺩﺭ ﻭﺭﺍﻯ ﺟﻤﻠﻪ ﻭ ﻛﻠﻤﺎﺕ ﻭ ﻋﺒﺎﺭﺍﺕ« ﺩﺍﻧﺴﺖ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻋﻼﻳﻢ ﻭ ﻛﻨﺶﻫﺎﻯ ﻏﻴﺮﻛﻼﻣﻰ ﻭ ﻫﻤﺔ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻓﺮﺍﺩ ،ﺟﺴﺖﻭﺟﻮ ﻛﺮﺩ(1) . ﺑﻪﻃﻮﺭﻛﻠﻰ ﺩﺭ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥﻛﺎﻭﻯ ﭼﻨﺪ ﺭﻫﻴﺎﻓﺖ ﺭﺍ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺑﺎﺯﺷﻨﺎﺳﻰ ﻛﺮﺩ: ﺭﻫﻴﺎﻓﺘﻰ ﻛﻪ ﻣﻌﻄﻮﻑ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ،ﻳﻌﻨﻰ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻫﺎﻯ ﻣﺘﻦ ) (Textﻭ ﮔﻔﺘﺎﺭ ) (Talkﺍﺳﺖ. ﺭﻫﻴﺎﻓﺖ ﻣﻌﻄﻮﻑ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ )ﺯﻣﻴﻨﺔ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ(
ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﻫﻮﻳﺖ ﻭ ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺣﻀﺮﺕ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ
ﺭﻫﻴﺎﻓﺖ ﻣﻌﻄﻮﻑ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﺗﻮﻟﻴﺪ ﻫﮋﻣﻮﻧﻰ ﻭ ﻗﺪﺭﺕ ﺩﺭ ﺑﺎﻓﺖ ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ )(2 ﻇﺎﻫﺮﻯ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﮔﺮﺍﻳﺸﻰ ﺗﺤﻘﻴﻘﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺳﻌﻰ ﺩﺍﺭﺩ ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺁﺛﺎﺭ ِ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺍﺯ ﻣﺘﻦ ﮔﻔﺘﺎﺭ ،ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎ ِﺭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻭﻗﻮﻉ ﻣﺘﻦ ﻳﺎ ﮔﻔﺘﺎﺭ -ﻳﻌﻨﻰ ِ )ﺑﺎﻓﺖ ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻰ ،ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ،ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ -(...ﺩﺳﺖ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﺪ .ﺍﺩﻋﺎﻯ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺤﻠﻴﻠﮕﺮ ﺩﺭ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻭ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻰ ﻳﻚ ﻣﺘﻦ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﻓﺮﺍﺗﺮ ﻣﻰﺭﻭﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺑﺎﻓﺖ ﻳﺎ ﺯﻣﻴﻨﺔ ﻣﺘﻦ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ ﺁﻧﻜﻪ ﻣﺎ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﺑﺎﻓﺘﻰ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺭﺍ ﺟﺪﻯﺗﺮ ﺗﻠﻘﻰ ﻛﻨﻴﻢ ،ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎﻯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺧﻮﺩ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﻣﻰﺩﻫﻴﻢ .ﺍﻳﻦ ﻣﻜﺘﺐ ﺑﻪ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺷﻴﻮﻩﺍﻯ ﻣﻰﭘﺮﺩﺍﺯﺩ ﻛﻪ ﻃﻰ ﺁﻥ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎﻯ ﻣﻌﺎﻧﻰ ﻳﺎ »ﮔﻔﺘﻤﺎﻥﻫﺎ« ﻓﻬﻢ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺯ ﻧﻘﺶ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﺍ ﺷﻜﻞ ﻣﻰﺩﻫﻨﺪ ﻭ ﺑﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺁﻧﺎﻥ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻰﮔﺬﺍﺭﻧﺪ. ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺧﻼﺻﻪ ﻛﺮﺩ: ﺭﻭﺷﻦﺳﺎﺧﺘﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻋﻤﻴﻖ ﻭ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺘﻦ؛ ﻳﻌﻨﻰ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻧﺸﺎﻥﺩﺍﺩﻥ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﺎﻓﺖ ﻣﺘﻦ )ﻭﺍﺣﺪﻫﺎﻯ ﺯﺑﺎﻧﻰ( ﻭ ﺑﺎﻓﺖ ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻰ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ، ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ،ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﻭ ﺷﻨﺎﺧﺘﻰ ( ﺭﻭﻯ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻧﺸﺎﻥﺩﺍﺩﻥ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺧﺎﺹ ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪﺓ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ) ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ( ﺁﺷﻜﺎﺭ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺭﺍﺑﻄﺔ ﺑﻴﻦ ﻣﺘﻦ ﻭ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯ )(3 ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﻻﻛﻼ ﻭ ﻣﻮﻓﻪ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺣﻮﺯﻩﺍﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﺍﻯ ﺍﺯ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺷﺒﻜﻪﺍﻯ ﺩﺭ ﻣﻰﺁﻳﻨﺪ ﻭ ﻣﻌﻨﺎﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺷﺒﻜﻪ ﻣﻌﻨﺎﻳﻰ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﻪ ﻓﻬﻢ ﻣﺎ ﺍﺯ ﺟﻬﺎﻥ ﺷﻜﻞ ﻣﻰﺩﻫﺪ ﻭ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻣﺎ ﺭﺍ ﻣﻰﺳﺎﺯﻧﺪ؛ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺩﺭ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻻﻛﻼ ﻭ ﻣﻮﻓﻪ ،ﺍﻣﻮﺭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻛﻠﻰ ﺟﻬﺎﻥ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﺩﺭﻭﻥ ﺳﺎﺧﺖﻫﺎﻯ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﻗﺎﺑﻞ ﻓﻬﻤﻨﺪ .ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ،ﻫﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺘﺸﻜﻞ ﺍﺯ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﺍﻯ ﺍﺯ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥﻫﺎ ﻭ ﺣﺪﺍﻗﻞ ﺩﻭ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺍﺳﺖ. ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ،ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﺍﻯ ﺍﺯ ﮔﺰﺍﺭﻩﻫﺎ ﻭ ﻳﺎ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﻓﻀﺎﻯ ﻓﻜﺮﻯ ﻭ ﻣﺠﻤﻮﻋﺔ ﻋﻘﻴﺪﺗﻰ ﺭﺍ ﻣﻨﺴﺠﻢ ﻭ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﻳﻚ ﺻﻮﺭﺕﺑﻨﺪﻯ ﻭ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ .ﻫﺮ ﻣﻨﻈﻮﻣﺔ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﻳﻚ ﺩﺍﻝ ﻣﺮﻛﺰﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻬﺎﻳﻰ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﻧﮕﺎﺭﻩﻫﺎ ،ﺁﻣﻮﺯﻩﻫﺎ ﻭ ﺩﺍﻝﻫﺎﻯ ﺁﻥ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺍﻳﻦ ﺩﺍﻝ ﻣﺮﻛﺰﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻌﻨﺎ ﻣﻰﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﺩﺍﻝﻫﺎ ﺩﺭﺑﺎﺭﺓ ﺁﻥ ﻣﻌﻨﺎ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻭ ﻣﻔﺼﻞﺑﻨﺪﻯ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ. ﺍﻳﻦ ﺩﺍﻝ ،ﺩﺍﻝﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺭﺍ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻗﻠﻤﺮﻭ ﺟﺎﺫﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻳﻰ ﺧﻮﺩ ﻧﮕﻪ
169
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
170
ﻣﻰﺩﺍﺭﺩ؛ ﻣﺜ ً ﻼ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺩﺭ ﻟﻴﺒﺮﺍﻟﻴﺴﻢ ﻳﻚ ﺩﺍﻝ ﻣﺮﻛﺰﻯ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻭ ﻣﻔﺎﻫﻴﻤﻰ ﭼﻮﻥ ﺩﻭﻟﺖ ،ﻓﺮﺩ ﻭ ﺑﺮﺍﺑﺮﻯ ﺩﺭ ﺳﺎﻳﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﺍﻝ ﻣﺮﻛﺰﻯ ﻭ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻣﻌﻨﺎ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻰﻛﻨﺪ(4) . ﺩﺭ ﺿﻤﻦ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻰ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩﻫﺎ ،ﻫﺮ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻣﺘﺸﻜﻞ ﺍﺯ ﺩﻭ ﺯﻧﺠﻴﺮﺓ ﻣﺠﺰﺍﻯ ﻧﻔﻰﻫﺎ ﻭ ﺍﺛﺒﺎﺕﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺑﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﺳﺨﻦ ﻫﺮ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻌﻨﺎﻯ ﺩﺍﻝ ﻣﺮﻛﺰﻯ ﻭ ﻣﻨﻄﻖ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﺻﻮﺭﺕﺑﻨﺪﻯ ﺧﻮﺩ ،ﺑﺮﺧﻰ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﻳﻚ ﺯﻧﺠﻴﺮﻩ ﻣﺘﺼﻞ ﻭ ﻣﻌﻨﺎﺩﺍﺭ ﻧﻔﻰ ﻳﺎ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻛﻨﺪ(5) . ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺩﺭ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ،ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎﻳﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﮕﻰ ﻣﻌﻨﺎﻳﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻫﺮ ﻛﺪﺍﻡ ﺩﺭ ﺗﻼﺵﺍﻧﺪ ﺗﺎ ﺍﻳﻦ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﺭﻭﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﻣﻌﻨﺎﻳﻰ ﻭﺍﺭﺩ ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻭﻗﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ .ﮔﻔﺘﻤﺎﻥﻫﺎ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻣﻌﻨﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻣﻌﻨﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯﺻﻮﺭﺕﺑﻨﺪﻯ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﺧﻮﺩ ﺑﺎ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥﻫﺎﻯ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻣﻰﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﻧﺰﺍﻉﻫﺎﻯ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﻳﺎ ﻧﺰﺍﻉ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻧﺰﺍﻉ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﺍ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻰﻛﻨﺪ. ﻫﺮ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺧﻮﺩ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ ﻳﻚ »ﻏﻴﺮ« ﺍﺳﺖ .ﻫﻮﻳﺖ ﺳﻮژﻩ ﻭ ﻫﻮﻳﺖ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻳﺎ ﻫﻮﻳﺖ ﺟﻤﻌﻰ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺗﻘﺎﺑﻞ ﻣﻴﺎﻥ ﺩﺭﻭﻥ ﻭ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺷﻜﻞ ﻣﻰﮔﻴﺮﻧﺪ .ﻫﻮﻳﺖ ﺳﻮژﻩ ﺑﻪ ﻭﺍﺳﻄﺔ ﺗﻌﺎﺭﺽ ﻣﻴﺎﻥ ﻧﺎﺧﻮﺩﺁﮔﺎﻩ ﺍﻭ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻉ ﺍﻃﺮﺍﻓﺶ ﺷﻜﻞ ﻣﻰﮔﻴﺮﺩ ﻭ ﻫﻮﻳﺖ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺑﻪ ﻭﺍﺳﻄﺔ ﺩﺷﻤﻦ ﻭ . ...ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ،ﻫﻮﻳﺖ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﻏﻴﺮﻳﺖ ﻭ ﻏﻴﺮﻳﺖﺳﺎﺯﻯ ﺷﻜﻞ ﻣﻰﮔﻴﺮﺩ .ﺑﻪ ﺳﺨﻦ ﺩﻳﮕﺮ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥﻫﺎ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺭﺍﺑﻄﺔ ﺗﻨﺎﺯﻋﻰ ﺷﻜﻞ ﻣﻰﮔﻴﺮﻧﺪ ﻭ ﺍﺳﺎﺳ ًﺎ ﻫﻮﻳﺖﺍﺵ ﺑﺮﺁﻣﺪﻩ ﺍﺯ ﻫﻤﻴﻦ ﻧﺰﺍﻉ ﻭ ﺗﺨﺎﺻﻢ ﺍﺳﺖ. ﻫﺮ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺩﻳﮕﺮ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥﻫﺎ ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻰﻳﺎﺑﺪ .ﺍﻳﻦ ﻏﻴﺮﻫﺎ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺩﺭ ﺻﺪﺩ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﺷﻜﻨﻰ ﻭ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺩﺭﻳﺪﺍ ﺷﺎﻟﻮﺩﻩﺷﻜﻨﻰ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻣﺴﻠﻂ ﻫﺴﺘﻨﺪ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻫﺮ ﻟﺤﻈﻪ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﺑﺮﺍﻧﺪﺍﺯﻯ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻣﺴﻠﻂ ﺗﻮﺳﻂ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥﻫﺎﻯ ﻃﺮﺩ ﺷﺪﻩ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ. ﮔﻔﺘﻤﺎﻥﻫﺎ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺩﺭ ﻣﻌﺎﻧﻰ ﺩﺍﻝﻫﺎ ،ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎﺯﺳﺎﺯﻯ ﻣﻰﻧﻤﺎﻳﻨﺪ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﻈﺮ ﺍﮔﺮ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥﻫﺎ ﻧﺘﻮﺍﻧﺪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎﺯﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪ ،ﺗﻮﺳﻂ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﻃﺮﺩ ﻭ ﺍﺣﻴﺎﻧ ًﺎ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺭﻓﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﻧﺰﺍﻉ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﺍﺳﺖ .ﻫﺮ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺗﻼﺵ ﺍﺳﺖ ﺑﺎ ﻃﺮﺩ ﻣﻌﻨﺎﻯ »ﺩﻳﮕﺮﻯ« ﻣﻌﻨﺎﻯ »ﺧﻮﺩﻯ« ﺭﺍ ﺣﻔﻆ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺭﻫﮕﺬﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﻌﺎﺭﺿﺎﺕ ﻧﻴﺰ ﻛﺴﺐ ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻰﻛﻨﺪ. ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻭ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺿﺪﻳﺖﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﺍﻣﺮﻯ ﻣﺤﻮﺭﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺩﺭ ﺳﻪ ﺟﻨﺒﻪ ﺍﺳﺖ .ﻧﺨﺴﺖ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻳﻚ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺧﺼﻤﺎﻧﻪ ،ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻳﻚ
ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﻫﻮﻳﺖ ﻭ ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺣﻀﺮﺕ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ
»ﺩﺷﻤﻦ« ﻳﺎ »ﺩﻳﮕﺮﻯ« ﻣﻰﺷﻮﺩ ،ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻣﺮﺯﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﻣﺮﻯ ﺣﻴﺎﺗﻰ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻰﺭﺳﺪ .ﺩﻭﻡ ﺁﻥﻛﻪ ،ﺷﻜﻞﮔﻴﺮﻯ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺧﺼﻤﺎﻧﻪ ﻭ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻣﺮﺯﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ، ﺍﻣﺮﻯ ﻣﺤﻮﺭﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﻫﻮﻳﺖ ﺻﻮﺭﺕﺑﻨﺪﻯﻫﺎﻯ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﻭ ﻛﺎﺭﮔﺰﺍﺭﺍﻥ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺳﻮﻡ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺿﺪﻳﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪﺍﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﺑﻮﺩﻥ ﻫﻮﻳﺖ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰﺩﻫﺪ(6) . ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻧﻈﺮﻳﺔ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻛﺴﺐ ﻳﻚ ﻧﻮﻉ ﻫﻮﻳﺖ ﻛﺎﻣﻞ ﻭ ﻣﺜﺒﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺎﺭﮔﺰﺍﺭﺍﻥ ﻭ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎ ﺍﻣﺮﻯ ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦﺭﻭ ﻛﻪ ﻧﻈﺮﻳﺔ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺑﺎ ﺟﻮﻫﺮﮔﺮﺍﻳﻰ ﻭ ﺫﺍﺕﮔﺮﺍﻳﻰ ﺳﺮ ﺳﺎﺯﮔﺎﺭﻯ ﻧﺪﺍﺭﺩ ،ﺣﻀﻮﺭ »ﺩﻳﮕﺮﻯ« ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﺷﻜﻞ ﺩﺍﺩﻥ ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻮﺛﺮ ﺍﻓﺘﺪ .ﻻﻛﻼﻭ ﻭ ﻣﻮﻑ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺭﺍ »ﻣﻨﻄﻖ ﺗﻔﺎﻭﺕ« ﻣﻰﻧﺎﻣﻨﺪ ﻭ ﺍﺳﺎﺱ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺟﺪﺍﺳﺎﺯﻯ ﺧﺸﻮﻧﺖﺁﻣﻴﺰ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻳﻰ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﻼﺵﻫﺎﻯ ﺍﻟﺤﺎﻕ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ. ﻫﺮ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺻﺪﺩ ﺗﺴﺨﻴﺮ ﺫﻫﻦ ﻭﺍژﻩﻫﺎ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﺖ .ﮔﻔﺘﻤﺎﻥﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺧﻠﻖ ﻣﻌﻨﺎ ،ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺩﺭ ﻧﺰﺍﻉ ﻭﻛﺸﻤﻜﺶ ﺑﺴﺮ ﻣﻰﺑﺮﻧﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻤﻜﺶ ﻫﺮﮔﺎﻩ ﻳﻚ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﻣﻌﻨﺎﻳﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ،ﻧﻈﺎﻡ ﻣﻌﻨﺎﻳﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺫﻫﺎﻥ ﺳﻮژﻩﻫﺎ )ﺍﻧﺴﺎﻥﻫﺎ( ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻛﻨﺪ ﻫﮋﻣﻮﻧﻴﻚ ﻣﻰﺷﻮﺩ؛ ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺩﻳﮕﺮ، ﻫﺮﮔﺎﻩ ﻳﻚ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ،ﻧﻈﺎﻡ ﻣﻌﻨﺎﻳﻰ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﺧﻮﻳﺶ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺫﻫﻨﻴﺖ ﺟﻤﻌﻰ ﺍﺟﺘﻤﺎﻉ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻣﻮﻗﺖ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺭﺿﺎﻳﺖ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺭﺍ ﺟﻠﺐ ﻛﻨﺪ ،ﺁﻥ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ»ﻫﮋﻣﻮﻧﻴﻚ« ﻣﻰﺷﻮﺩ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﻪ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻰﺷﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻌﻨﺎ ﺑﺴﺘﮕﻰ ﺩﺍﺭﺩ. ﻫﻮﻳﺖ ﻭ ﺷﻜﻞﮔﻴﺮﻯ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺭﻭﻧﺪ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﺟﺮﻳﺎﻧﺎﺕ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﺳﻴﺪﺟﻤﺎﻝ ﺗﺎ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺩﺳﺖ ﻣﻰﻳﺎﺑﻴﻢ ﻛﻪ ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎﻯ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺎ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻤﺰﻭﺝ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺳﻼﻡ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻣﺒﺎﺩﻯ ﺗﻔﻜﺮ ﻭ ﻋﻤﻞ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺷﺎﻳﺪ ﺭﺷﺪ ﺟﺮﻳﺎﻧﺎﺕ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺣﺘﻰ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﺳﻠﻔﻴﻪﺍﻯ ﺁﻥ ﺳﻄﺤﻰﺗﺮﻳﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺁﺭﻣﺎﻧﻰﺗﺮﻳﻦ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻭ ﺑﺪﻳﻬﻰﺗﺮﻳﻦ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﭘﺲ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺴﺄﻟﻪﺍﻯ ﺟﺪﻳﺪ ﻭ ﺣﺎﺻﻞ ﻓﻮﺭﺍﻥ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺼﺮ ﻭ ﺗﻮﻧﺲ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﻭ ﺑﻦ ﻋﻠﻰ ﻧﻴﺴﺖ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺍﻣﺮﻯ ﻋﺠﻴﻦ ﺑﺎ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻭ ﺣﻴﺎﺕ ﻓﺮﺩﻯ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻣﺮﺩﻡ
171
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﭼﻪ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺧﻼﻓﺖ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﭼﻪ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﺯﺩﺍﻳﻰ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﭼﻪ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺳﺎﻣﺎﻥ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺳﺖ ،ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺩﺭ ﭘﻰ ﻳﻚ ﺭﺷﺘﻪ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺭﻭﺍﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭﺑﺎﺭﺓ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺗﻌﺎﺑﻴﺮ ﺑﻌﻀﻰ ﺍﺯ ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﻳﺎﻓﺖ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺍﺻﻼﺡ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﺍﺣﻴﺎﮔﺮﻯ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻋﺮﺑﻰ ﺑﻪ ﻟﺤﺮ َﻛ ُْﻪ ْﺍﻻ ِْﺳﻼﻣﻴ ْﻪ ﻧﺎﻡ ﺑﺮﺩﻩ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺍﺯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺍَ ﱡ ﻟﺼ ُﺤﻮ ُْﻩ ﺍﻻﺳﻼ ّﻣﻴ ْﻪ ﻳﺎ َﺍَ َ ﭘﺪﻳﺪﻩﺍﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻯ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻭ ﻫﻮﺷﻴﺎﺭﻯ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺑﺎﻭﺭﻯ ﺑﺮﺳﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺩﻳﻦ ﻭ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻭ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﺳﻴﺎﺳﻰ، ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ﻓﻜﺮ ﺧﻮﺩ ﻣﺒﺎﻫﺎﺕ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻔﺎﻯ ﻧﻘﺶ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺍﻣﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﺗﻼﺵ ﻛﻨﻨﺪ (7) .ﺍﻣﺎ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺣﺎﺻﻞ ﺭﻭﻧﺪﻯ ﺍﺯ ﻫﻮﻳﺖﻳﺎﺑﻰ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥﻫﺎﻯ ﻣﺴﻠﻂ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻋﺮﺑﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ ﺭﻭﻧﺪ ﺗﺠﺎﺭﺏ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺩﺍﺭﺩ.
172
ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻋﺮﺑﻰ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺍﻭﻝ ،ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﺑﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺳﺎﻝﻫﺎ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﻰ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻴﺎﻥ ﺑﻪ ﻣﺮﺯﻫﺎ ﻭ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﻧﻈﺎﻡ ﻣﻠﻰ ﺩﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﺑﺎ ﺭﺷﺪ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﻯ ﻋﻤﻞ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻫﻢﺯﻣﺎﻥ ﺍﺳﺖ، ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺎﻥ ﻋﺮﺑﻴﺴﻢ ﻓﺮﻋﻮﻧﻰ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ،ﻫﻮﻳﺖ ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﺭﻭﻥ ﻓﺮﻋﻮﻧﻴﺴﻢ ﺑﺎﺳﺘﺎﻥ ﻣﺼﺮ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻰﺩﻫﺪ .ﺍﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻣﻮﺝ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻋﺮﺑﻰ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻋﺮﺑﻰ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩ .ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺝ ﺩﺭ ﮔﺎﻡ ﺍﻭﻝ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻛﺴﺐ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﺑﻮﺩ .ﻣﻮﺝ ﺩﻭﻡ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻋﺮﺑﻰ ،ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩﺗﺮ ﻭ ﻭﺳﻴﻊﺗﺮ ﺍﺯ ﻓﻀﺎﻯ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﺍﻭﻝ ﺍﺳﺖ .ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮﺍﻥ ﺍﺩﻋﺎ ﻛﺮﺩ ،ﻣﻮﺝ ﺩﻭﻡ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻋﺮﺑﻰ ﺑﺎ ﻛﻮﺩﺗﺎﻯ ﺍﻓﺴﺮﺍﻥ ﺁﺯﺍﺩ ﻭ ﻗﺪﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺟﻤﺎﻝ ﻋﺒﺪﺍﻟﻨﺎﺻﺮ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1954ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪ .ﻧﺎﺻﺮﻳﺴﻢ ﻫﻮﻳﺖ ﻋﺮﺑﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻳﻚ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻳﻚ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎﻯ ﭼﭗﮔﺮﺍﻳﻰ ﻭ ﭘﺎﻥﻋﺮﺑﻴﺴﻢ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺮﺩ .ﭼﭗﮔﺮﺍﻳﻰ ﻧﺎﺻﺮ ﺑﺎ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﺿﺪ ﺍﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﺘﻰ ﻧﻤﻮﺩ ﻳﺎﻓﺖ ،ﭼﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺳﻤﻴﺮﺍﻣﻴﻦ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﺘﻔﻜﺮﺍﻥ ﻣﺼﺮﻯ ﻧﺤﻠﻪ ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻰ ﻣﻰﻧﻮﻳﺴﺪ:
ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﻫﻮﻳﺖ ﻭ ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺣﻀﺮﺕ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ
ﻧﺎﺻﺮﻳﺴﻢ ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪ ﺗﺎ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﻳﻚ ﻣﻮﺿﻊ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺭﻭﺷﻦ ﺿﺪ ﺍﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﺘﻰ )ﺍﻟﻬﺎﻡ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺯﺟﻨﺒﺶ ﭘﺎﻥﻋﺮﺑﻰ( ﺑﮕﻴﺮﺩ ﻭ ﺭﻓﺮﻡﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻣﺘﺮﻗﻰ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﻰ ﺭﺍ ﻣﻄﺮﺡ ﺳﺎﺯﺩ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺩﺭ ﺑﺎﻻ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩ ﻭ ﻧﻪﻓﻘﻂ ﺩﺭ ﺩﻣﻜﺮﺍﺳﻰ ﺭﻋﺎﻳﺖ ﻧﺸﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﻦ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﺪﻫﻰ ﻛﻨﻨﺪ .ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻫﻤﻪ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻟﻐﻮ ﺷﺪ .ﺍﻳﻦ ﺧﻸ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﺗﻮﺳﻂ ﻧﺎﺻﺮ ،ﺩﻋﻮﺗﻰ ﺑﻮﺩ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺗﺎ ﺍﻳﻦ ﺧﻸ ﺭﺍ ﭘﺮ ﻛﻨﺪ(8) . ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻋﺮﺑﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﻭﺟﻮﺩ ﺟﻤﺎﻝ ﻋﺒﺪﺍﻟﻨﺎﺻﺮ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﺪﻭﺩ ﺩﻭ ﺩﻫﻪ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﻋﺮﺏ ﻳﻜﻪﺗﺎﺯ ﺑﻮﺩ ،ﺑﺮ ﺳﻪ ﺑﻨﻴﺎﻥ »ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ،ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺑﻪ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﻢ ﻭ ﭘﺎﻥﻋﺮﺑﻴﺴﻢ« ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺳﻜﻮﻻﺭ ﺑﺎ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺩﺍﻝ ﻣﺮﻛﺰﻯ ﭘﺎﻥ ﻋﺮﺑﻴﺴﻢ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ؛ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﻏﺮﺏ ،ﻧﻔﻰ ﺭژﻳﻢﻫﺎﻯ ﭘﺎﺩﺷﺎﻫﻰ ،ﺗﺤﻘﻖ ﺁﺯﺍﺩﻯﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﺣﻞ ﻣﻌﻀﻞ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﻴﺎﻓﺘﮕﻰ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺍﺩﻋﺎﻯ ﺗﺤﻘﻖ »ﺁﺭﻣﺎﻥﻫﺎﻯ ﻣﻠﺖ ﻋﺮﺏ« ﻭ »ﺩﮔﺮ ﺳﺎﺯﻯ ﺍﺯ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ« ﻣﻔﺼﻞﺑﻨﺪﻯ ﻛﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺑﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ ﺗﻮﺩﻩﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯﻫﺎﻳﻰ ﻧﻈﻴﺮ ﻣﻠﻰ ﻛﺮﺩﻥ ﻛﺎﻧﺎﻝ ﺳﻮﺋﺰ ﻭ ﻛﺴﺐ ﻭﺟﻪ ﻋﺮﺑﻰ ﺩﺭ ﺳﺎﻳﻪ ﺗﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﻓﻀﺎﻯ ﻣﻌﻨﺎﻳﻰ ﺧﻮﻳﺶ ﺭﺍ ﻫﮋﻣﻮﻧﻰ ﻭ ﺩﺭﭘﻰ ﺁﻥ ﺳﻠﻄﻪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎﺯﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﺪ .ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺟﻨﮓ ژﻭﺋﻦ 1967ﻧﺎﺻﺮﻳﺴﻢ ﺩﺭ ﺍﻭﺝ ﺧﻮﺩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺟﻬﺎﻥ ﻋﺮﺏ ﺑﻪﺷﺪﺕ ﻣﺘﺄﺛﺮ ﺍﺯ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﺟﻤﺎﻝ ﻋﺒﺪﺍﻟﻨﺎﺻﺮ ،ﺭﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﻣﺼﺮ ﺑﻮﺩ .ﻣﻴﻠﻴﻮﻥﻫﺎ ﻋﺮﺏ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺟﻬﺎﻥ ﻋﺮﺏ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺭﺍﺩﻳﻮ ﺑﻪ ﻧﻄﻖﻫﺎﻯ ﺁﺗﺸﻴﻦ ﻋﺒﺪﺍﻟﻨﺎﺻﺮ ﮔﻮﺵ ﻣﻰﺩﺍﺩﻧﺪ .ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻮﺿﻊ ﻭ ﻫﺪﻑ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﻋﺮﺏ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻛﻞ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻭ ﻧﺎﺑﻮﺩﻯ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺑﻮﺩ .ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺏ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺳﻮﺭﻳﻪ ،ﻋﺮﺍﻕ ﻭ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺑﺎ ﻋﺒﺪﺍﻟﻨﺎﺻﺮ ﻫﻢﺻﺪﺍ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﺷﺎﻳﺪ ﺣﺒﻴﺐ ﺑﻮﺭﻗﻴﺒﻪ ،ﺭﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺗﻮﻧﺲ ،ﺗﻨﻬﺎ ﻛﺴﻰ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ،1964ﻃﻰ ﻧﻄﻘﻰ ﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﺍﺭﻳﺤﺎ ﺩﺭ ﻛﺮﺍﻧﺔ ﺑﺎﺧﺘﺮﻯ ﺭﻭﺩ ﺍﺭﺩﻥ ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭ ﺻﻠﺢ ﺑﺎ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﺷﺪﻳﺪﻯ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﻋﺮﺏ ﻋﻠﻴﻪ ﺑﻮﺭﻗﻴﺒﻪ ﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺨﺖ ﻭ ﺑﺎﻋﺚ ﺍﻧﺰﻭﺍﻯ ﻭﻯ ﺷﺪ (9) .ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺷﻌﺎﺭ ﻭﻯ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ »ﻣﺎ ﺃﺧﺬ ﺑﺎﻟﻘﻮﺓ ﻻ ﻳﺴﺘﺮﺩ ﺇﻻ ﺑﺎﻟﻘﻮﺓ« ﻳﻌﻨﻰ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻪﺯﻭﺭ ﺍﺯ ﻣﺎ ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﻧﺪ ،ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﺯﻭﺭ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎﺯﭘﺲ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ؛ ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﺷﻜﺴﺖ ،1967ﻓﻀﺎﻯ ﻫﻴﺠﺎﻧﻰ ﻧﺎﺻﺮﻳﺴﻢ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﻠﺖﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﺗﺎ ﺣﺪﻯ ﻓﺮﻭﻛﺶ ﻛﺮﺩ ﻭ ﻣﻮﺟﻰ ﺍﺯ ﻳﺄﺱ ﻭ ﻧﺎﺍﻣﻴﺪﻯ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﻋﺮﺏ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﻭﺭﻩ ﭘﺎﻳﺎﻥﻧﺎﺻﺮﻳﺴﻢ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻛﻨﻴﻢ؛ ﺍﻣﺎ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻋﺮﺑﻰ ﺑﺎ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﻓﺴﺮﺍﻥ ﺁﺯﺍﺩ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﺗﻮﺳﻂ ﺍﻧﻮﺭ ﺳﺎﺩﺍﺕ ﻭ ﺣﺴﻨﻰ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ ﻭ ﺳﺎﻟﻬﺎ ﺑﻌﺪ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺑﻪ ﭘﻴﻮﻧﺪ
173
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
174
ﺑﺎ ﺭژﻳﻢﻫﺎﻯ ﭘﺎﺩﺷﺎﻫﻰ ﻋﺮﺏ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺳﺖ ﻳﺎﺑﺪ .ﻭﻳﮋﮔﻰ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺻﻠﺢ ﺳﺎﺩﺍﺕ ﺑﺎ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻭ ﺣﺮﻛﺖ ﺣﺎﻣﻰ ﺍﺻﻠﻰ ﻓﺴﻄﻴﻨﻴﺎﻥ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﺳﺎﺯﺵ ﺑﺎ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺑﻮﺩ. ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻭﻗﺘﻪ ﻫﺎﻳﻰ ﺩﺭﻭﻥ ﻳﻚ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﻳﻚ ﻟﺤﻈﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻟﺤﻈﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺟﺪﺍ ﺷﻮﺩ ،ﺩﺍﺭﺍﻯ ﻭﻳﮋﮔﻰ ﺍﺯ ﺟﺎﺷﺪﮔﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﻫﻤﻴﻦ ﻭﻳﮋﮔﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻳﻚ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﻭﻳﮋﻩ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺩﻳﮕﺮ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﻮﺩ. ﺑﺎ ﺷﺎﻟﻮﺩﻩﺷﻜﻨﻰ ،ﻣﻔﻬﻮﻡ ﻣﺮﻛﺰﻯ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ،ﺩﭼﺎﺭ ﺍﺯ ﺟﺎﺷﺪﮔﻰ ﻣﻰﺷﻮﺩ. ﺑﺪﻳﻬﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺻﻠﺢ ﺑﺎ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ،ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻋﺮﺑﻰ ﺩﭼﺎﺭ ﻭﺍﮔﺮﺍﻳﻰ ﻣﻌﻨﺎﻳﻰ ﺷﺪ؛ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻣﻔﺼﻞﺑﻨﺪﻯ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺁﻥ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺑﺎ ﺣﺬﻑ ﺩﺍﻝ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻭ ﺣﺘﻰ ﺍﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﻢ ﺳﺘﻴﺰﻯ ﺩﭼﺎﺭ ﺑﻰﻗﺮﺍﺭﻯ ﮔﺸﺘﻨﺪ ،ﺍﻣﺎ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻋﺮﺑﻰ ﺑﺎ ﻃﺮﺡ ﺩﮔﺮ ﺳﺎﺯﻯ ﺍﺯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻣﻔﺼﻞﺑﻨﺪﻯ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺩﺳﺖ ﺯﺩ .ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺷﺎﻟﻮﺩﻩﺷﻜﻨﻰ ﺍﺯ ﺩﺍﻝ ﻣﺮﻛﺰﻯ ﭘﺎﻥﻋﺮﺑﻴﺴﻢ ،ﺑﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺩﮔﺮ ﺟﺪﻳﺪ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪ؛ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺑﺎ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺷﻴﻌﻰ ﺁﻥ ﻭ ﺗﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺍﻳﻦ ﺟﺒﻬﻪﮔﻴﺮﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﺷﺪ .ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻋﺮﺑﻰ ،ﺑﺎ ﺍﺭﺍﺋﺔ ﺩﺍﻝ ،ﺍﻋﺘﺪﺍﻝ ﻋﺮﺑﻰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺩﺍﻝ ﻣﺮﻛﺰﻯ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ،ﻋﻨﺎﺻﺮﻯ ﻧﻈﻴﺮ ﻟﻴﺒﺮﺍﻟﻴﺴﻢ )ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ( ،ﺗﻮﺳﻌﻪ ،ﺳﻜﻮﻻﺭﻳﺴﻢ ،ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻭ ﺻﻠﺢ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﻪ ﻭﻗﺘﻪﻫﺎﻳﻰ ﺩﺭ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﻨﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺩﺭ ﺳﺎﻳﺔ ﺻﻠﺢ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻭ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺑﺎ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﻣﺬﺍﻛﺮﺍﺕ ﻣﺎﺩﺭﻳﺪ ﻭ ﺍﺳﻠﻮ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻰﺷﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ،ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻯ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺣﺎﻛﻤﺎﻥ ﺗﻠﻘﻰ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺁﻥ ﺩﺭ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺑﺎ ﻏﺮﺏ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻰﺷﺪ .ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩﺍﻯ ﻣﺼﺮﻯ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﻣﻔﻬﻮﻣﻰ ﺩﺭ ﮔﺬﺍﺭ ﺍﺯ ﻧﺎﺻﺮ ﺑﻪ ﺳﺎﺩﺍﺕ ﻭ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﻣﻰﻧﻮﺳﻴﺪ: ﻣﺼﺮ ﻛﻪ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪﻫﺎﻯ ﻟﻴﺒﺮﺍﻟﻴﺰﻩ ﺷﺪﻥ ﺟﻬﺎﻧﻰﺳﺎﺯﻯ ﻭ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻫﺎﻯ ﺍﻳﺎﻻﺕ ﻣﺘﺤﺪﻩ ﺭﺍ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﻓﻌﺎﻝ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻭ ﻓﻌﺎﻝ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﻋﻤﻞ ﻧﻤﻰﻛﺮﺩ .ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻣﺘﺤﺪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﺳﻌﻮﺩﻯ ﻭ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺷﺪ؛ ﺍﺯ ﺍﻳﻦﺭﻭ ،ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺍﺷﻐﺎﻟﻰ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﻫﺪ. ﻣﺼﺮ ﻧﺎﺻﺮ ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺗﻀﻤﻴﻨﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﺷﺪ ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻭ ﺗﻮﺯﻳﻊ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺩﺭﺁﻣﺪ ﻣﻴﺎﻥ ﻃﺒﻘﻪ ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺩﺳﺖ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ؛ ﺍﻣﺎ ﺳﺎﺩﺍﺕ ﻭ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﺳﻴﺴﺘﻤﻰ ﺭﺍ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﻭ ﻭﺍﺳﻄﻪﻫﺎ ﻭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﺩﺍﺭﻯ ﺍﻧﺤﺼﺎﺭﻯ ﺍﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﺘﻰ ﺭﺍ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻰﻛﺮﺩ.
ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﻫﻮﻳﺖ ﻭ ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺣﻀﺮﺕ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ
ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﭘﻴﺎﻡ ﺑﻪ ﻛﻨﮕﺮﺓ ﻋﻈﻴﻢ ﺣﺞ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1372ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺁﻥ ﻣﻘﻄﻊ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﺗﻔﻮﻕ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻋﺮﺑﻰ ﻭ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺑﺎ ﻏﺮﺏ ﺑﻮﺩ ،ﺑﺪﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺷﺮﺡ ﻣﻰﺩﻫﻨﺪ: »ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻥ ،ﺷﻜﻞﻫﺎﻯ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺩﺍﺭﺩ :ﺩﺭ ﺍﻟﺠﺰﺍﻳﺮ، ﺍﻛﺜﺮﻳﺖ ﻗﺎﻃﻊ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻰ ﺁﺯﺍﺩ ﻭ ﻛﺎﻣﻼ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻴﻚ ﺑﻪ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺟﺒﻬﺔ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺃﻯ ﻣﻰﺩﻫﻨﺪ ،ﺍﻣﺎ ﻛﻮﺩﺗﺎﻳﻰ ﺧﺸﻦ ،ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺭﺍ ﺑﺎﻃﻞ ﻭ ﻣﻨﺘﺨﺒﻴﻦ ﺭﺍ ﺯﻧﺪﺍﻧﻰ ﻭ ﻣﺤﻜﻮﻡ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺳﺮﻛﻮﺏ ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﺩﺭ ﺳﻮﺩﺍﻥ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻰ ﻗﺎﻃﻊ ﻣﻠﺖ ﺑﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻰﺭﺳﻨﺪ ﻭ ﺁﻥﮔﺎﻩ ﻏﺮﺏ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﺗﺤﺮﻳﻜﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺷﺮﻭﻉ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺩﺍﺧﻞ ﻭ ﺧﺎﺭﺝ ﻣﺮﺯﻫﺎﺷﺎﻥ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﺩﺍﺋﻢ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﺩﺭ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺖﻫﺎﻯ ﻏﺎﺻﺐ ﺑﻪ ﻭﺣﺸﻴﺎﻧﻪﺗﺮﻳﻦ ﻭﺟﻬﻰ ﺳﺮﻛﻮﺏ ﻭ ﺷﻜﻨﺠﻪ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ،ﺩﺭ ﺟﻨﻮﺏ ﻋﺮﺍﻕ ،ﺑﺨﺶ ﻋﻈﻴﻤﻰ ﺍﺯ ﻣﻠﺖ ﻋﺮﺍﻕ ،ﻛﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺭژﻳﻢ ﺑﻌﺜﻰ ﺭﺍ ،ﺑﺎ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩﻫﺎ ﻭ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﻧﺪ ،ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺁﻥ ﺭژﻳﻢ ﻣﻮﺭﺩ ﻭﺣﺸﻴﺎﻧﻪﺗﺮﻳﻦ ﺣﻤﻼﺕ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰﮔﻴﺮﻧﺪ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﻏﺮﺏ ،ﻛﻪ ﺍﻧﮕﻴﺰﺓ ﺧﻮﺩ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻗﺪﺭﺗﻤﻨﺪﺍﻧﻪ ﺑﺎ ﺻﺪﺍﻡ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻗﻀﺎﻳﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺁﺷﻜﺎﺭﺍﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩﺍﻧﺪ ،ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺑﺎ ﺳﻜﻮﺗﻰ ﺭﺿﺎﻳﺖﺁﻣﻴﺰ ﻭ ﺗﺸﻮﻳﻖﻛﻨﻨﺪﻩ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ .ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﺗﺮﻳﻦ ﻧﺴﻠﻬﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ،ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺧﺸﻦ ﻭ ﺧﺸﻢﺁﻟﻮﺩ ﺭژﻳﻢ ﻓﺎﺳﺪ ﻭ ﻧﺎﻻﻳﻖ ﺁﻥ ﻛﺸﻮﺭ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰﮔﻴﺮﻧﺪ ﻭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﻭ ﺣﻘﻴﺮ ﺁﻥ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺰﺭگ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻭ ﻛﻤﻚ ﻣﺎﻟﻰ ﻭ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰﮔﻴﺮﺩ«. ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺳﺮﻛﻮﺏ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺍﻧﺒﺎﺷﺖ ﺍﻧﺮژﻯ ﺫﺧﻴﺮﻩﺍﻯ ﺷﺪ ﺗﺎ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻣﻌﺘﺪﻝ ﻋﺮﺑﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺑﺎ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻋﻤﻞ ﻣﻰﻛﺮﺩ ،ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﺑﻜﺸﺪ .ﺩﺭ ﮔﺬﺭ ﺯﻣﺎﻥ ،ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺭﺍﺩﻳﻜﺎﻟﻴﺴﻢ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺍﻋﺘﺪﺍﻝ ﻋﺮﺑﻰ ﭘﻴﻜﺮﺑﻨﺪﻯ ﺷﺪ. ﺣﻤﺎﺱ ،ﺣﺰﺏﺍﷲ ﻭ ﺟﻬﺎﺩ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻧﻤﺎﺩﻫﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺩﻳﻜﺎﻟﻴﺴﻢ ﺩﺭ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺍﻋﺘﺪﺍﻝ ﻋﺮﺑﻰ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺑﺎ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻫﻮﻳﺖﻳﺎﺑﻰ ﻣﻰﺷﺪﻧﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺪﻳﻬﻰ ﺍﺳﺖ ﻓﻀﺎﻯ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻰ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻋﺮﺑﻰ ﺑﺎ ﺩﮔﺮﺳﺎﺯﻯ ﺍﺯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺑﺎ ﺩﺍﻝ ﻣﺮﻛﺰﻯ ﺍﻋﺘﺪﺍﻝ ﻋﺮﺑﻰ ،ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﻣﺮﺯﻫﺎﻯ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻰ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ،ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺣﺎﺷﻴﻪ ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎﺭﺱ، ﻣﺼﺮ ،ﺍﺭﺩﻥ ﻭ ...ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﺷﻮﺩ. ﻭﺍﺳﺎﺯﻯ ﺍﺯ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻋﺮﺑﻰ ﺍﻳﻨﻚ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﻧﻮ ،ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺩﻳﺮﭘﺎﻯ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻋﺮﺑﻰ ﻃﺮﺡ ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﺩﺭ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻋﺮﺑﻰ ،ﺩﺍﻝ ﻣﺮﻛﺰﻯ ،ﭘﺎﻥ ﻋﺮﺑﺴﻴﻢ ﻭ
175
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
176
ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﻋﺘﺪﺍﻝ ﻋﺮﺑﻰ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﻘﻴﻪ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺍﻳﻦ ﺩﺍﻝ ﻣﺮﻛﺰﻯ ﻣﻔﺼﻞﺑﻨﺪﻯ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ؛ ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻋﺮﺑﻰ ،ﻣﻠﻐﻤﻪﺍﻯ ﺍﺯ ﻋﺮﺑﻴﺖ ﻭ ﻏﺮﺏ ﭘﺪﻳﺪ ﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺳﻰ ﺳﺎﻝ ﺑﻪ ﺣﻴﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺩ .ﺍﻳﻦ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﺮ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﮋﻣﻮﻧﻴﻚ ﺷﺪﻥ ،ﻧﺎﭼﺎﺭ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﺩﺍﻝﻫﺎﻯ ﺳﺮﮔﺮﺩﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺭﺍ ﻣﻌﻨﺎ ﺑﺒﺨﺸﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﻳﻚ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﺮﺍﺣﻞ ﺻﻌﻮﺩ ﺑﻪ ﻗﺪﺭﺕ ،ﺗﻼﺵ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻫﻤﻪ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥﻫﺎﻯ ﺭﻗﻴﺐ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﺑﺮﺩﺍﺷﺘﻪ ﺗﺎ ﺑﻰﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﻛﻨﺪ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﻝﻫﺎ، ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻧﻈﻴﺮ ﺍﺧﻮﺍﻥﺍﻟﻤﺴﻠﻤﻴﻦ ﻛﻪ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩﺗﺮﻳﻦ ﺗﺸﻜﻴﻼﺕ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺩﺭﻭﻥ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻋﺮﺑﻰ ﺍﺳﺖ ،ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﺿﺪﻗﺪﺭﺕ ﻣﻄﺮﺡ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺳﺮﻛﻮﺏ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺗﺮﺩﻳﺪﻯ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺟﻨﺒﺶ ﺍﺧﻮﺍﻥﺍﻟﻤﺴﻠﻤﻴﻦ ﺍﺯ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻃﻰ ﻫﺸﺘﺎﺩ ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ،ﺗﺄﺛﻴﺮﺍﺕ ﺷﮕﺮﻓﻰ ﺩﺭ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻣﻨﻄﻘﺔ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ،ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻋﺮﺏ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ؛ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﺧﻸﻫﺎﻯ ﻣﻌﺮﻓﺘﻰ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﭘﺎﻥﻋﺮﺑﻰ ﺁﺷﻜﺎﺭﺗﺮ ﻣﻰﺷﻮﺩ ،ﺑﻪ ﻣﻮﺍﺯﺍﺕ ﺁﻥ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪﻫﺎ ﻭ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺟﺪﻳﺪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻣﺘﺼﻠﺐ ﺍﻳﻦ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺗﻨﮕﻨﺎ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰﺩﺍﺩ؛ ﺍﻣﺎ ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻣﻔﺼﻞﺑﻨﺪﻯ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺁﻥ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﺑﻰﻗﺮﺍﺭﻯ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ،ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺳﻪ ﻭﻳﮋﮔﻰ »ﻣﻮﻗﺘﻰ ﺑﻮﺩﻥ«» ،ﺍﻣﻜﺎﻧﻰ ﺑﻮﺩﻥ« ﻭ »ﺁﺯﺍﺩﻯ« ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﺑﻪ ﺑﻴﺎﻥ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﺑﺮﻭﺯ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺟﺪﻳﺪ ﻫﺮ ﻳﻚ ﺍﺯ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ،ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺍﺯ ﺩﺍﻝ ﻣﺮﻛﺰﻯ ﺟﺪﺍ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺑﻰﻗﺮﺍﺭﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺍﻣﻦ ﺯﻧﺪ .ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻣﺸﺨﺺ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﺎ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﺭﺷﺪ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ ﻭ ﻣﻴﻞ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰﺧﻮﺍﻫﺎﻧﻪ ﺭﺥ ﻧﻤﻮﺩ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺭﺷﺪ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ ﻭ ﺑﻪﻫﻢﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻰ ﺯﻣﺎﻥ ﻭ ﻣﻜﺎﻥ ﺣﺎﺻﻞ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﺟﻬﺎﻧﻰﺷﺪﻥ ﺍﺳﺖ؛ ﺍﻣﺎ ﺷﺎﻳﺪ ﮔﺎﻡ ﺑﻌﺪﻯ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺷﻜﻠﻰ ﻧﺎﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ .ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻃﺒﻖ ﺍﺻﻮﻝ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺧﻮﺩ ،ﺗﻼﺵ ﺩﺍﺭﺩ ﺗﺎ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻱ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻴﻚ ،ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺸﺮ ،ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﻢ ﻭ ...ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻫﻨﺠﺎﺭ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺁﻭﺭﺩ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻲ ﺣﺮﺑﺔ ﺍﺻﻠﻲ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﻫﮋﻣﻮﻧﻲ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺍﺳﺖ. ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺑﺎ ﺭﻭﻯ ﻛﺎﺭ ﺁﻣﺪﻥ ﺟﻮﺭﺝ ﺑﻮﺵ ﭘﺴﺮ ﺍﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﻢ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﺍﺻﻠﻰﺗﺮﻳﻦ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﺳﺖ ،ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺭﺍﻩﺣﻞ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ﺍﺳﺖ .ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺍﻳﻦ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻓﺸﺎﺭﻫﺎﻯ ﻓﺰﺍﻳﻨﺪﻩ ﺑﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﺴﺘﺒﺪ ﻋﺮﺑﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻓﻀﺎﻯ ﺑﺎﺯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺷﺪﺕ ﮔﺮﻓﺖ .ﻣﺮﺩﻡ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻋﺮﺑﻰ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪﻫﺎﻯ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻴﻚ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖﻫﺎﻳﻰ ﺳﺮﻛﻮﺑﮕﺮ ﻭ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ.
ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﻫﻮﻳﺖ ﻭ ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺣﻀﺮﺕ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ،ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺍﺯ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﭘﺎﻥﻋﺮﺑﻴﺴﻢ ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻛﺸﻴﺪﻩ ﺷﺪ ،ﺍﻣﺎ ﻫﻨﻮﺯ ﻛﻞ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﺖ ﺛﺒﺎﺕ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷﺖ؛ ﭼﻮﻥ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﻗﺼﺪ ﻭ ﺗﻮﺍﻥ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ .ﮔﻔﺘﻤﺎﻥﻫﺎ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺩﺭ ﻣﻌﺎﻧﻰ ﺩﺍﻝﻫﺎ ،ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻩ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎﺯﺳﺎﺯﻯ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ،ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﺍﮔﺮ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥﻫﺎ ﻧﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎﺯﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪ ،ﺗﻮﺳﻂ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﻃﺮﺩ ﻭ ﺍﺣﻴﺎﻧ ًﺎ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺭﻓﺖ. ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﺑﻰﻗﺮﺍﺭﻯ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﻮﺩ ،ﺩﺭ ﺍﺻﺮﺍﺭ ﺑﺮ ﭘﻴﺮﻭﻯ ﺍﺯ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻯ ﻏﺮﺏ ﺑﻮﺩ .ﺳﻴﺎﺳﺘﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺣﺰﺏ ﺍﷲ ﺩﺭ ﺟﻨﮓ ﺳﻰﻭﺳﻪ ﺭﻭﺯﻩ ﻭ ﺣﻤﺎﺱ ﺩﺭ ﺟﻨﮓ ﺑﻴﺴﺖﻭﺩﻭ ﺭﻭﺯﻩ ﺑﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ ﺍﻧﺪﻳﺸﺔ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺩﺍﻝ ﻣﺮﻛﺰﻯ ﺍﻋﺘﺪﺍﻝ ﻋﺮﺑﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﮔﺮﻓﺖ؛ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻋﺮﺑﻰ ،ﻧﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻭ ﻧﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻟﻬﺎﻯ ﺻﻠﺢ ﺑﺎ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺑﻪ ﻛﺴﺐ ﻣﻮﻓﻘﻴﺘﻰ ﻧﺮﺳﻴﺪﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ، ﺁﺯﺍﺩﮔﻰ ﻭ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻣﺮﺩﻣﺎﻥ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻋﺮﺑﻰ ﺭﺍ ﻟﮕﺪﻣﺎﻝ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺣﻘﺎﺭﺕ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﺷﻜﺴﺖ ﺍﺯ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﭘﺲ ﺍﺯ 11ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﺷﻐﺎﻝ ﻋﺮﺍﻕ ﻭ ﺟﻨﮓ ﺳﻰﻭﺳﻪ ﺭﻭﺯﻩ ،ﺩﺍﻝ ﻣﺮﻛﺰﻯ ﺍﻋﺘﺪﺍﻝ ﻭﺍﺳﺎﺯﻯ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺣﻮﻝ ﺁﻥ ﻣﻔﺼﻞﺑﻨﺪﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ. ﭘﺲ ﻧﺎﺗﻮﺍﻧﻰ ﻣﻌﻨﺎﻳﻰ ،ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻋﺮﺑﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻔﺼﻞﺑﻨﺪﻯ ﻣﻔﺎﻫﻴﻤﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ؛ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺷﻜﺴﺖ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻯ ﺻﻠﺢ ﺑﺎ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻛﻪ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺳﺮﺧﻮﺭﺩﮔﻰ ﻓﺰﺍﻳﻨﺪﻩﺍﻯ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻠﺖﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﻣﺼﺮ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻣﻰﻛﺮﺩ ،ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﺗﺎ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻋﺮﺑﻰ ﺑﺎ ﺍﺯ ﻫﻢ ﭘﺎﺷﻴﺪﮔﻰ ﺭﻭﺑﻪﺭﻭ ﺷﻮﺩ .ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﻳﻜﺘﺎﺗﻮﺭﻫﺎﻯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﺗﻼﺵ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﻣﺤﻤﺪﺭﺿﺎ ﭘﻬﻠﻮﻯ؛ ﺑﺮﺍﻯ ﻓﺮﺍﺭ ﺍﺯ ﺧﻮﺍﺳﺖﻫﺎﻯ ﻣﻠﺖ ﻭ ﺳﺮﻛﻮﺏ ﺁﻧﺎﻥ ﻭ ﺣﻔﻆ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭ ﺧﻮﺩ ،ﻣﺸﺮﻭﻋﻴﺖ ﻭ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺑﺎ ﻏﺮﺏ ﻭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﻨﻨﺪ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ،ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻱ ﺁﺭﻣﺎﻥﺧﻮﺍﻫﺎﻧﺔ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﻏﺮﻭﺭ ﻣﻠﻲ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﺔ ﻛﺎﻻﻱ ﻗﺎﭼﺎﻕ ﺩﺭ ﺯﻳﺮ ﭘﻮﺳﺖ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻋﺮﺑﻲ ﭘﻨﻬﺎﻥ ﺷﺪ .ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻧﺒﻮﺩ ﺣﻜﻤﺮﺍﻧﻲ ﺧﻮﺏ ،ﺧﻮﺩﻛﺎﻣﮕﻲ ﻭ ﺳﺮﻛﻮﺏ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭ ﺍﻓﺰﻭﻥ ﺑﺮ ﺁﻥ ﻓﻘﺮ ﻭ ﻧﺎﺑﺮﺍﺑﺮﻱ ﻻﻳﻪﻫﺎﻱ ﺯﻳﺮﻳﻦ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻋﺮﺑﻲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﻭﺍ ﻣﻲﺩﺍﺭﺩ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ﺭﻳﺸﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺑﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺮ ﻣﻰﮔﺮﺩﺩ .ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﭘﺎﻳﻪﻫﺎﻯ ﻣﺪﺭﻧﻴﺴﻢ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺟﺪﻳﺪ ،ﻳﻌﻨﻰ ﺍﻧﺰﻭﺍﻯ ﺩﻳﻦ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻳﺎ ﺑﺤﺚ ﺳﻜﻮﻻﺭﻳﺴﻢ ﻭ ﻧﺎﺩﻳﺪﻩ ﺍﻧﮕﺎﺷﺘﻦ ﻧﻘﺶ ﺩﻳﻦ ﺩﺭ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺭﺍ ﺑﻪﺷﺪﺕ ﺍﻧﻜﺎﺭ ﻛﺮﺩ .ﻇﻬﻮﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺗﺎﺛﻴﺮﻫﺎﻯ ﭘﺮﺩﺍﻣﻨﻪ ﻭ ﭘﺮﺷﺘﺎﺏ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺳﻪ ﺩﻫﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ
177
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻣﻬﺮ ﺑﻄﻼﻥ ﺧﻮﺭﺩﻩ ﺷﻮﺩ ﻭ ﻋﺼﺮ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺩﻳﻦ ﺑﻪ »ﻋﺼﺮ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺩﻳﻦ« ﻣﺒﺪﻝ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺳﺮﺁﻏﺎﺯﻯ ﺑﺮ ﻫﻤﺔ ﺁﻏﺎﺯﻫﺎﻯ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ؛ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺍﺳﺎﺳ ًﺎ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻫﻤﺔ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻳﺔ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺳﻜﻮﻻﺭﻳﺴﻢ ﻭ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﻧﺎﺑﻮﺩﻯ ﺑﻮﺩ .ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ؛ ﺍﺻﻠﻰﺗﺮﻳﻦ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺩﺭ ژﺋﻮﭘﻠﻴﺘﻴﻚ ﻣﻨﻄﻘﻪ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺩﺭ ﻓﻀﺎﻯ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﻣﻠﺖﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺩﻳﺪ .ﺩﺭ ﺩﻫﻪﻫﺎﻯ 60ﻭ 70ﻣﻴﻼﺩﻯ ،ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯ ﻏﺎﻟﺐ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﻋﺮﺏ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﭼﭗ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺍﺳﺎﺳ ًﺎ ﭼﻴﺰﻯ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺍﺳﻼﻡﮔﺮﺍﻳﻰ ﻓﺸﺎﺭ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﻇﻬﻮﺭ ﻭ ﺑﺮﻭﺯ ﻧﺪﺍﺷﺖ؛ ﺍﻣﺎ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ 1979ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺑﺮﻭﺯ ﻭ ﻇﻬﻮﺭ ﻣﻰﻛﻨﺪ.
178
ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻫﮋﻣﻮﻧﻴﻚ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺍﺭﺍﺋﻪﺷﺪﻩ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﺍﻳﻰ ﺗﻮﺻﻴﻔﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺷﻜﻞﮔﻴﺮﻯ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﭘﺎﻥ ﻋﺮﺑﻰ ﻭ ﻭﺍﺳﺎﺯﻯ ﺩﺍﻝﻫﺎﻯ ﺁﻥ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺍﺳﺖ؛ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺩﻻﻳﻠﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻋﺮﺑﻰ ﺑﻮﺩ؛ ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺭﺍﺋﺔ ﺩﻻﻳﻠﻰ ﭼﻮﻥ ﻓﻘﺮ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ، ﺭﺷﺪ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻰ ﻭ ...ﻛﻪ ﺩﺭ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺩﻻﻳﻞ ﺧﻴﺰﺵﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﻣﻰﺭﻭﻧﺪ، ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﭼﺮﺍﻳﻰ ﺷﻜﺴﺖ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻭ ﻧﻈﺎﻡﻫﺎﻯ ﻣﺴﺘﺒﺪ ﺣﺎﻛﻢ ﻛﺎﺭﺍﻳﻰ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﻦ ﺍﺳﻼﻡﺧﻮﺍﻫﻰ ﻣﺮﺩﻡ ﻧﻴﺰ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺷﻜﻞﺩﻫﻨﺪﻩ ﺑﻪ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺍﺳﺖ؛ ﺍﻣﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺭﻳﺸﺔ ﺍﺻﻠﻰ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻭ ﺍﺭﺍﺋﺔ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﺍﻯ ﻫﻢﺳﺎﺯ ﺍﺯ ﺧﻮﺍﺳﺖﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻧﻘﻼﺑﺎﺕ ﻋﺮﺑﻰ ،ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺮﺳﺶ ﺩﻭﻣﻰ ﺭﺍ ﻃﺮﺡ ﻛﺮﺩ؛ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺑﺤﺚ ﺍﺭﺍﺋﻪﺷﺪﻩ ﺗﺎ ﺑﺪﻳﻦ ﺟﺎ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﭼﺮﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻗﺒﻠﻰ ﺷﻮﺩ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﺩﻭﻡ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﺮﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ،ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺑﺪﻳﻞ ﺍﺻﻠﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺳﺎﻣﺎﻥﺩﺍﺩﻥ ﺁﻳﻨﺪﺓ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻃﺮﺡ ﻣﻰﺷﻮﺩ؟ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻧﻈﺮﻳﺔ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ،ﻫﺮﭼﻪ ﺗﻼﺵ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻣﺴﻠﻂ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﻴﻞ ﺑﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﻓﺰﻭﻧﻰ ﻣﻰﻳﺎﺑﺪ ،ﮔﻔﺘﻤﺎﻥﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺁﻥ ﺭﺷﺪ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻗﺪﺭﺗﻤﻨﺪ ﺣﺎﻛﻢ ﺳﺮﺧﻮﺵ ﺍﺯ ﺗﺴﻠﻂ ﻭﺟﻮﻩ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﺧﻮﻳﺶ ﺍﺳﺖ .ﮔﻔﺘﻤﺎﻥﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻻﻳﺔ ﺯﻳﺮﻳﻦ ﻣﻰﺟﻮﺷﻨﺪ ﻭ ﺳﺮﺑﺮ ﻣﻰﺁﻭﺭﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺿﺪﻗﺪﺭﺕ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺧﻮﺩ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ ﻳﻚ »ﻏﻴﺮ« ﺍﺳﺖ .ﻫﻮﻳﺖ ﺳﻮژﻩ ،ﻫﻮﻳﺖ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻳﺎ ﻫﻮﻳﺖ ﺟﻤﻌﻰ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺗﻘﺎﺑﻞ ﻣﻴﺎﻥ ﺩﺭﻭﻥ ﻭ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺷﻜﻞ ﻣﻰﮔﻴﺮﻧﺪ .ﻫﺮ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ
ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﻫﻮﻳﺖ ﻭ ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺣﻀﺮﺕ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ
ﺩﺭ ﺗﻼﺵ ﺍﺳﺖ ﺑﺎ ﻃﺮﺩ ﻣﻌﻨﺎﻯ »ﺩﻳﮕﺮﻯ« ﻣﻌﻨﺎﻯ »ﺧﻮﺩﻯ« ﺭﺍ ﺣﻔﻆ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺭﻫﮕﺬﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﻌﺎﺭﺿﺎﺕ ﻧﻴﺰ ﻛﺴﺐ ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻰﻛﻨﺪ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎﻯ ﻫﻮﻳﺖﺑﺨﺶ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭﺳﺖ ﺩﺭ ﺗﻀﺎﺩ ﻭ ﺗﻌﺎﺭﺽ ﺑﺎ ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎﻯ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻋﺮﺑﻰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺩﮔﺮ ﻣﻔﺼﻞﺑﻨﺪﻯ ﻛﻨﺪ. ﺍﻳﻦ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥﻫﺎ ﺑﺎ ﻗﺮﺍﺭﮔﺮﻓﺘﻦ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻗﺪﺭﺕ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻋﺮﺑﻰ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺩﺍﻝ ﺍﻋﺘﺪﺍﻝ ﻋﺮﺑﻰ ،ﺍﻣﻨﻴﺖ ،ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺑﺎ ﻏﺮﺏ ﺟﺒﻬﻪﮔﻴﺮﻯ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ؛ ﺩﺭ ﺿﻤﻦ ﻣﺘﺸﻜﻞ ﺍﺯ ﺩﻭ ﺯﻧﺠﻴﺮﺓ ﻣﺠﺰﺍﻯ ﻧﻔﻰﻫﺎ ﻭ ﺍﺛﺒﺎﺕﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺑﺪﻳﻬﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﻧﻔﻰ ﺍﻋﺘﺪﺍﻝ ﻋﺮﺑﻰ ﺑﺎ ﻫﺪﻑ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﭘﻴﺶ ﻣﻰﺭﻭﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﻭ ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻰ ﺭژﻳﻢﻫﺎﻯ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﻭ ﺑﻦ ﻋﻠﻰ ،ﻫﻮﻳﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰﺧﻮﺍﻫﻰ ﻭ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﺟﺴﺖﻭﺟﻮ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﺟﺮﻳﺎﻧﺎﺕ ﺍﺳﻼﻡﮔﺮﺍ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻰ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﺑﺎ ﺑﺎﻓﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺩﻗﺎﻳﻖ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺭژﻳﻢﻫﺎﻯ ﺳﻜﻮﻻﺭ ﻭ ﻣﺴﺘﺒﺪ ﻋﺮﺑﻰ ﺑﻪ ﻭﺟﻪ ﻏﺎﻟﺐ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥﻫﺎﻯ ﺿﺪﻗﺪﺭﺕ ﺩﺭ ﻣﻰﺁﻳﻨﺪ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺑﻰﻗﺮﺍﺭﻯ ﻫﻮﻳﺖﻫﺎﻯ ﺳﻮژﻩ ﺁﺷﻜﺎﺭ ﻣﻰﺷﻮﺩ؛ ﻳﻌﻨﻰ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺁﺷﻮﺏﻫﺎﻯ ﻓﺮﺍﮔﻴﺮ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻳﺎ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻣﺴﻠﻂ ﺷﺮﻭﻉ ﺑﻪ ﻭﺍﮔﺮﺍﻳﻰ ﻣﻰﻛﻨﺪ، ﮔﻔﺘﻤﺎﻥﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻣﻰﻛﻮﺷﻨﺪ ﺗﺎ ﺍﺯ ﺭﺍﻩ ﻣﻔﺼﻞﺑﻨﺪﻯ ﻭ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻫﻮﻳﺖ ﺑﺎ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥﻫﺎﻯ ﺑﺪﻳﻞ ،ﻫﻮﻳﺖﻫﺎ ﻭ ﻣﻌﺎﻧﻰ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎﺯﺳﺎﺯﻯ ﻛﻨﻨﺪ. ﮔﻔﺘﻤﺎﻥﻫﺎ ﺗﻼﺵ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻓﻀﺎﻯ ﻣﻌﺮﻓﺘﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﺴﻠﻂ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﻳﻚ ﺑﺎﺯﻯ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻔﺼﻞﺑﻨﺪﻯ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻭ ﺧﻮﺍﺳﺖﻫﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﻣﻰﺍﻓﺘﺪ؛ ﺍﻣﺎ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﺣﺎﻛﻢ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﻣﻠﻤﻮﺱ ،ﺩﺭ ﺩﺳﺘﺮﺱ ﻭ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﻰ ﺳﺎﺯﺩ؛ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻻﻛﻼﻭ ﻭ ﻣﻮﻓﻪ ﺍﺯ ﻣﻔﻬﻮﻡ »ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺩﺳﺘﺮﺳﻰ« ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺭﻭﺷﻦ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺑﺤﺮﺍﻥﻫﺎ ،ﺑﻌﻀﻰ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥﻫﺎ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ ﻭ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﺭﻭﺑﻪﺭﻭ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ(10) . ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﺩﻻﻳﻞ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﺮﺱ ﺑﻮﺩﻥ ﻭ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﺑﺮ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻈﻴﺮ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻟﻴﺒﺮﺍﻝ ﭼﻴﺮﻩ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻋﺮﺑﻰ ﺷﻮﺩ؛ ﺍﻣﺮﻯ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻟﺤﻈﺔ ﻧﮕﺎﺭﺵ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺎ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﺳﻼﻡﮔﺮﺍﻳﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻧﻰ ﻣﺼﺮ ﻭ ﺗﻮﻧﺲ ،ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺟﻬﺖﮔﻴﺮﻯﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻟﻴﺒﻰ ﻭ ﻣﺮﺍﻛﺶ ﻣﺤﻘﻖ ﻭ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻧﮕﺮﺍﻧﻰ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻟﻴﻞ ،ﻫﻢ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﻭ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﺮﺱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﺎﺑﻘﺔ ﻃﻮﻻﻧﻰ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪﻫﺎﻯ ﻓﻜﺮﻯ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻪ
179
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﻟﻴﻞ ﺳﺮﻛﻮﺏ ﺷﺪﻳﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﺣﻜﻮﻣﺖﻫﺎﻯ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﺘﻰ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻫﻤﺔ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥﻫﺎ ﺍﺳﺘﺤﻘﺎﻕ ﻭ ﻣﺸﺮﻭﻋﻴﺖ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﻛﺴﺐ ﻗﺪﺭﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ. ﺧﺼﻠﺖ ﺑﻪﺷﺪﺕ ﺿﺪ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﻄﻊ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺧﺼﻠﺖ ِ ﻋﺪﺍﻟﺖﮔﺮﺍﻳﺎﻧﻪ ﻧﺸﺎﻥﺩﻫﻨﺪﺓ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻭ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺩﺭﻭﻧﻰ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻫﻢ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﺷﺪ ﻭ ﺷﻜﻮﻓﺎﻳﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺳﺎﻣﺎﻥ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﺘﻔﺎﻭﺗﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻧﻪﻓﻘﻂ ﺑﺮ ﻣﻮﺝ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺭﻭﺡ ﻭ ﺟﺎﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﻧﺞﻛﺸﻴﺪﻩ ﻭ ﺗﺤﻘﻴﺮﺷﺪﻩ ﺟﺎ ﻣﻰﮔﻴﺮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ ﻋﺰﺕ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻣﻔﺼﻞﺑﻨﺪﻯ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺑﺎ ﺩﺍﻝ ﻣﺮﻛﺰﻯ ﻣﺮﺩﻡﺳﺎﻻﺭﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﺍﺳﺖ.
180
ﻣﻔﺼﻞﺑﻨﺪﻯ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﮔﻔﺘﻴﻢ ﻫﺮ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺩﺭ ﺗﻼﺵ ﺍﺳﺖ ﺑﺎ ﻃﺮﺩ ﻣﻌﻨﺎﻯ »ﺩﻳﮕﺮﻯ« ﻣﻌﻨﺎﻯ »ﺧﻮﺩﻯ« ﺭﺍ ﺣﻔﻆ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺭﻫﮕﺬﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﻌﺎﺭﺿﺎﺕ ﻧﻴﺰ ﻛﺴﺐ ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻰﻛﻨﺪ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﻼﺵ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﺑﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ ﺯﻣﻴﻨﺔ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﺧﻮﺩ ،ﺩﺍﻝﻫﺎ ﻭ ﻓﻀﺎﻯ ﻣﻌﻨﺎﻳﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭﺳﺖ ﺩﺭ ﺗﻀﺎﺩ ﺑﺎ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻋﺮﺑﻰ ﻭ ﺩﺍﻝ ﻣﺮﻛﺰﻯ؛ ﺍﻋﺘﺪﺍﻝ ﻋﺮﺑﻰ ﺳﺎﻣﺎﻧﺪﻫﻰ ﻛﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻣﺘﺸﻜﻞ ﺍﺯ ﺩﻭ ﺯﻧﺠﻴﺮﺓ ﻣﺠﺰﺍﻯ ﻧﻔﻰﻫﺎ ﻭ ﺍﺛﺒﺎﺕﻫﺎﺳﺖ .ﺍﺛﺒﺎﺕﻫﺎﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺷﺪ ﺑﺎ ﺗﺎﺭﻳﺦ ،ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ،ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻭ ﺁﺩﺍﺏ ﻣﺮﺩﻣﺎﻥ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻤﺰﻭﺝ ﺍﺳﺖ. ﻧﻔﻰﻫﺎﻯ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻋﺮﺑﻰ ﻃﺮﺡ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻋﺮﺑﻰ ﺑﺎ ﺍﺭﺍﺋﺔ ﺩﺍﻝ ﻣﺮﻛﺰﻯ ﺍﻋﺘﺪﺍﻝ ﻋﺮﺑﻰ ﺩﺭ ﺧﻮﺩ ﻋﻨﺎﺻﺮ ،ﺻﻠﺢ ﺑﺎ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ،ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺑﺎ ﻏﺮﺏ ،ﺳﻜﻮﻻﺭﻳﺴﻢ ،ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﺳﻴﺎﺳﻰ، ﻟﻴﺒﺮﺍﻟﻴﺴﻢ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺭﺍ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻰﻛﻨﺪ؛ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﻫﻮﻳﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺳﻼﻡﺧﻮﺍﻫﻰ ،ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ﺧﻮﺍﻫﻰ ﻭ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﺟﺴﺖﻭﺟﻮ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ .ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺍﺧﻴﺮ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺍﺭﺍﺋﻪﺷﺪﻩ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﻧﻈﺮﻳﺔ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺩﺭﻳﺎﻓﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺗﻮﺍﻧﻤﻨﺪﻯ ﻣﻌﻨﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻔﺼﻞﺑﻨﺪﻯ ﻣﻌﻨﺎﻫﺎﻯ ﺳﺮﮔﺮﺩﺍﻥ ﺩﺭ ﺧﻮﺍﺳﺖﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ. ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻳﻚ ﺣﺎﻟﺖ ﻋﺎﻡ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺸﺎﻥﺩﻫﻨﺪﺓ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﺘﻔﻜﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻧﻈﺮ ﺩﺍﺭﻧﺪ؛ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻳﻰ
ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﻫﻮﻳﺖ ﻭ ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺣﻀﺮﺕ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ
ﻛﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺍﺣﺴﺎﺳﺎﺕ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎ ﻭ ﻭﺿﻌﻴﺘﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﺔ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﺑﺪﺍﻥ ﻣﻠﺘﺰﻡ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ﻧﻴﺰ ﺩﭼﺎﺭ ﮔﻮﻧﻪﮔﻮﻧﻰ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ .ﺗﺤﻠﻴﻞ ،ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻭ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺷﺎﻟﻮﺩﻩﺷﻨﺎﺳﻰ ﻭ ﺷﺎﻟﻮﺩﻩﺷﻜﺎﻓﻰ ﺍﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪﻩ ،ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﻋﻤﻠﻰ ﻭ ﻋﻴﻨﻰ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻭ ﺧﻴﺰﺵ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻭ ﻣﺒﺎﻧﻰ ﺁﻥ ﻭ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻭ ﻣﺒﺎﺩﻯ ،ﺍﻧﮕﻴﺰﻩﻫﺎ ﻭ ﺍﻧﮕﻴﺨﺘﺎﺭﻫﺎﻯ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺎ ﺭﻭﺷﻦ ﻣﻰﺳﺎﺯﺩ؛ ﺍﺯ ﺍﻳﻦﺭﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻮﺻﻴﻒ ،ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻭ ﺗﻌﻠﻴﻞ، ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﺗﻼﺵ ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ ﺗﺎ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ، ﺣﻀﺮﺕ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ ،ﻳﻚ ﻣﻨﻈﻮﻣﺔ ﻣﻌﻨﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺻﻮﺭﺕﺑﻨﺪﻯ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ )ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﻪ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﺍﺻﻠﻰ ﻭ ﺭﻳﺸﺔ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺟﺴﺖﻭﺟﻮ ﻛﺮﺩ( ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺩﻫﻴﻢ ﻭ ﺧﻮﺍﺳﺖﻫﺎﻯ ﻣﺘﻨﻮﻉ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪﺍﻯ ﻭﺍﺣﺪ ﻭ ﻣﻨﺴﺠﻢ ﺟﺎﻳﺎﺑﻰ ﻛﻨﻴﻢ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭﻩ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺑﺎ ﺗﻔﺴﻴﺮﻯ ﻣﻮﺳﻊ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡﺧﻮﺍﺳﺖﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺭﺍ ﺍﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ» :ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ،ﺁﺯﺍﺩﻯ، ﻋﺪﺍﻟﺖﺧﻮﺍﻫﻰ ،ﺗﺴﻠﻴﻢﻧﺸﺪﻥ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﻭ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ،ﻧﻔﻰ ﺗﺒﻌﻴﺾﻫﺎﻯ ﻗﻮﻣﻰ ﻭ ﻧﮋﺍﺩﻯ ﻭ ﻣﺬﻫﺒﻰ ،ﻧﻔﻰ ﺻﺮﻳﺢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺰﻡ؛ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺍﺭﻛﺎﻥ ﻧﻬﻀﺖﻫﺎﻯ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﻤﻪ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻗﺮﺁﻥ ﺍﺳﺖ«. ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻳﻚ ﻣﻨﻈﻮﻣﺔ ﻣﻌﻨﺎﻳﻰ ﻭﺳﻴﻊ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻼﺵ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻯ ﻋﻤﻴﻖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻭ ﺧﻮﺍﺳﺖﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻳﻚ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﻣﻨﺴﺠﻢ ﻣﻌﻨﺎﻳﻰ ﮔﺮﺩ ﻫﻤﺎﻭﺭﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ ﺩﺍﻝ ﻣﺮﻛﺰﻯ ﻣﺮﺩﻡﺳﺎﻻﺭﻯ ﺩﻳﻨﻰ ،ﺑﻘﻴﺔ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻌﻨﺎﺑﺨﺸﻰ ﻭ ﻣﺒﺪﻝﻛﺮﺩﻥ ﺑﻪ ﻭﻗﺘﻪ ﺩﺭ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﻧﻤﺎﻳﺪ. ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﺔ ﺳﻪ ﺍﺻﻞ ﻣﻬﻢ ﻛﺎﺭ ﺧﻮﻳﺶ ﺭﺍ ﺁﻏﺎﺯ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ؛ »ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﺎﺏ«» ،ﻭﺣﺪﺕ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ« ﻭ »ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭﺳﺘﻴﺰﻱ« ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺑﻪ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺘﻀﻤﻦ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ ﻏﻔﻠﺖ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﻭ ﻋﻘﺐﻣﺎﻧﺪﮔﻰﻫﺎﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻳﻚ ﻧﻮﻉ» ،ﺗﻮﺑﺔ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ« ﺍﺳﺖ .ﺍﮔﺮ ﺑﺨﻮﺍﻫﻴﻢ ﺍﻳﻦ ﺧﻮﺩﺁﮔﺎﻫﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻳﻚ ﻋﺒﺎﺭﺕ ،ﺟﻤﻊﺑﻨﺪﻱ ﻛﻨﻴﻢ ،ﻣﻲﮔﻮﻳﻴﻢ ﻣﻌﻨﺎ ﻭ ﭘﻴﺎﻣﺶ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﺎ ﻫﻤﺔ ﺟﺎﻣﻌﻴﺖ ﺁﻥ ﻭ ﺑﺎ ﻫﻤﻪ ﺍﺑﻌﺎﺩﺵ ﺑﺎﺯﮔﺮﺩﻳﻢ؛ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺩﺭ ﻛﺎﺭﺑﺮﺩ ﻛﻠﻤﺔ »ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ« ﻣﺮﺍﺩ ،ﺳﻴﺮ ﻣﻌﻜﻮﺱ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﻧﻴﺴﺖ ،ﺑﻠﻜﻪ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﻭ ﻣﻨﻈﻮﺭ، »ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ« ﻭ ﺗﻮﺑﻪﺍﻱ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﻭ ﻳﻚ ﺟﺒﺮﺍﻥ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺍﺳﺖ؛ ﻳﻌﻨﻲ ﺍﻣﺖ
181
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
182
ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﺔ ﻋﻈﻴﻤﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻋﻘﻴﺪﻩ ،ﺍﺧﻼﻕ ﻭ ﻋﻤﻞ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺍﺯ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻭ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻨﺪ .ﻫﺪﻑ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ،ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻳﻚ ﺗﻤﺪﻥ ﺟﺪﻳﺪ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺳﺖ .ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﺳﻼﻣﻲ: »ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﻣﺤﺴﻮﺱ ﺍﺳﺖ .ﺣﺮﻛﺖ ﻭ ﻧﻬﻀﺖ ﻋﻈﻴﻤﻰ ﺩﺭ ﻣﺮﺍﺣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺩﺭ ﻫﻤﺔ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﻣﻴﻞ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺍﺻﻮﻝ ﻭ ﻣﺒﺎﻧﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﻪ ﻣﺎﻳﺔ ﻋﺰﺕ ﻭ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻭ ﺗﺮﻗﻰ ﺍﺳﺖ(11) «. ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ )ﺭﻩ( ﺭﺍ ﻧﻤﻮﻧﺔ ﺑﺎﺭﺯ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﻭ ﻣﻈﻬﺮ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ: »ﻣﻨﻄﻖ ﺍﻣﺎﻡ ﺑﺰﺭﮔﻮﺍﺭ ﻣﺎ ﻣﻨﻄﻖ ﻋﻘﻞ ،ﻣﻨﻄﻖ ﻓﻜﺮ ،ﻣﻨﻄﻖ ﻋﻤﻞ ﺭﻭﺷﻦﺑﻴﻨﺎﻧﻪ، ﻣﻨﻄﻖ ﺍﻧﺴﺎﻧﻴﺖ ﻭ ﻫﻨﺠﺎﺭ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﻭ ﺍﺧﻼﻕ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﻭ ﻓﻀﺎﻳﻞ ﺍﺧﻼﻗﻰ ﺑﻮﺩ .ﻣﻈﻬﺮ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﭼﻬﺮﺓ ﻋﺒﻮﺱ ﻭ ﮔﺮﻓﺘﺔ ﺧﻮﺩ ﺑﺎ ﻫﻤﺔ ﺩﻧﻴﺎ )ﺣﺘﻰ ﺑﺎ ﻣﺆﻣﻨﻴﻦ ﻭ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ( ﻣﻮﺍﺟﻪ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ .ﻋﺪﻩﺍﻯ ﺭﺍ ﺗﻜﻔﻴﺮ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ،ﻋﺪﻩﺍﻯ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻗﻮﻡﮔﺮﺍﻳﻰ ،ﻋﺪﻩﺍﻯ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻃﺎﻳﻔﻪﮔﺮﺍﻳﻰ ،ﻋﺪﻩﺍﻯ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪﻫﺎﻯ ﻧﺎﺩﺭﺳﺖ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻬﺎﺟﻢ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰﺩﻫﻨﺪ(12) «. ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﻭ ﻋﻤﻞ ﺑﺎﺷﺪ: »ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﻭﻟﺖ ﻇﺎﻟﻤﻰ ﻣﺜﻞ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺛﺮﻭﺗﺶ ﺯﻳﺎﺩ ،ﺗﺠﻬﻴﺰﺍﺗﺶ ﻣﺪﺭﻥ ﻭ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻯ ﻭ ﻋﻠﻢ ﻭ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺗﺶ ﻫﻢ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﺍﺳﺖ؛ ﺍﻣﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﻇﺎﻟﻢ ﻭ ﺷﻴﻄﺎﻥ ﻣﺘﺠﺎﻭﺯﻯ ﻛﻪ ﻣﻠﺖﻫﺎﻯ ﺩﻧﻴﺎ ﺭﺍ ﻗﺪﺭﺗﻤﻨﺪﺍﻧﻪ ﺗﺤﻘﻴﺮ ﻣﻰﻛﻨﺪ ،ﺑﻪﺭﺍﺣﺘﻰ ﻗﺎﺑﻞ ﺳﺮﻛﻮﺏﺷﺪﻥ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﺔ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺎﺳﺖ؛ ﺑﻪ ﺷﺮﻁ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﻠﺖﻫﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺑﻪ ﺁﻳﻨﺪﺓ ﺧﻮﺩ ﺍﻣﻴﺪ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺩﻟﮕﺮﻣﻰ ﻭ ﺍﻣﻴﺪ ،ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻭ ﻗﻴﺎﻡ ﻭ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪ .ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ﻣﻠﺖﻫﺎ ﺧﻴﻠﻰ ﺑﻴﺪﺍﺭ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ؛ ﺍﻣﺎ ﻓﻘﻂ ﺑﻴﺪﺍﺭﺷﺪﻥ ﻛﺎﻓﻰ ﻧﻴﺴﺖ .ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ،ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻪ ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭﻯ ﺍﺣﺘﻴﺎﺝ ﺩﺍﺭﺩ(13) «. ﭘﺲ ﺍﺳﺎﺳ ًﺎ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ،ﺷﻨﺎﺧﺖ ،ﺍﺭﺍﺩﻩ ﻭ ﻋﻤﻞ ﻣﻌﻨﺎ ﻣﻰﻳﺎﺑﺪ ﻭ ﻣﻨﺸﺄ ﺍﺛﺮ ﻣﻰﺷﻮﺩ. ﺣﻀﻮﺭ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺣﻀﻮﺭ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ،ﻋﺎﻗﻼﻧﻪ ،ﺻﻤﻴﻤﺎﻧﻪ ﻭ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺪﻭﻥ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻭﻳﮋﮔﻰﻫﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﺍﺳﺖ .ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺷﺎﻫﺪ ﺍﻳﻦ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺣﻮﺯﺓ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﻣﻠﺖﻫﺎ ﺑﺎ ﺣﻀﻮﺭ ﻣﺪﻧﻰ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﺣﺘﻰ ﺩﺭ
ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﻫﻮﻳﺖ ﻭ ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺣﻀﺮﺕ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ
ﻛﺸﻮﺭﻯ ﭼﻮﻥ ﻳﻤﻦ ﻛﻪ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﻼﺡ ﺁﺯﺍﺩ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮﺩ ،ﺑﺮﮔﻰ ﺯﺭﻳﻦ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﻣﺪﻧﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﻰﮔﺬﺍﺭﻧﺪ: ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻋﻨﺼﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏﻫﺎ ،ﺣﻀﻮﺭ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﻭ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﻋﻤﻞ ﻭ ﺻﺤﻨﺔ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻭ ﺟﻬﺎﺩ ﺍﺳﺖ؛ ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﺩﻝ ﻭ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﻤﺎﻧﺸﺎﻥ ،ﺑﻠﻜﻪ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺁﻥ ،ﺑﺎ ﺟﺴﻢ ﻭ ﺗﻨﺸﺎﻥ .ﻓﺎﺻﻠﺔ ﻋﻤﻴﻘﻰ ﺍﺳﺖ ﻣﻴﺎﻥ ﭼﻨﻴﻦ ﺣﻀﻮﺭﻯ ﺑﺎ ﻗﻴﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﺔ ﻳﻚ ﺟﻤﻊ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﻳﺎ ﺣﺘﻰ ﻳﻚ ﮔﺮﻭﻩ ﻣﺒﺎﺭﺯ ﻣﺴﻠﺢ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﭼﺸﻤﺎﻥ ﺑﻰﺗﻔﺎﻭﺕ ﻣﺮﺩﻡ ﻳﺎ ﺣﺘﻰ ﻣﻮﺭﺩ ﺭﺿﺎﻳﺖ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ«. ﺩﺭ ﺍﻧﺪﻳﺸﺔ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺣﻀﻮﺭ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻧﻪﻓﻘﻂ ﻭﻳﮋﮔﻰ ﻳﻚ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻛﻪ ﺿﺎﻣﻦ ﺗﺤﻘﻖ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻧﻴﺰ ﻫﺴﺖ: ﺩﺭ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺩﺭ ﺗﻌﺪﺍﺩﻯ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ،ﺑﺎﺭ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺭﺍ ﻧﻪ ﻗﺸﺮﻫﺎﻯ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﻣﺮﺩﻡ ،ﻛﻪ ﺩﺳﺘﺠﺎﺕ ﻛﻮﺩﺗﺎﮔﺮ ﻳﺎ ﻫﺴﺘﻪﻫﺎﻯ ﻛﻮﭼﻚ ﻭ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺮ ﺩﻭﺵ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ .ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻭ ﻋﻤﻞ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺁﻥﮔﺎﻩ ﻛﻪ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﻳﺎ ﻧﺴﻞ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮ ﺍﺛﺮ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩﻫﺎ )ﺩﻳﮕﺮﻯ( ،ﺭﺍﻩ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻋﻮﺽ ﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﺍﻧﻘﻼﺏﻫﺎ ﺑﻪ ﺿﺪ ﺧﻮﺩ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ ﻭ ﺩﺷﻤﻦ ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺮ ﺁﻥ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺗﺴﻠﻂ ﻳﺎﻓﺖ .ﺍﻳﻦ ﺑﻪﻛﻠﻰ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺍﺳﺖ ﺑﺎ ﺗﺤﻮﻟﻰ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺩﻭﺵ ﺗﻮﺩﺓ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺁﻧﻬﺎﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﺟﺴﻢ ﻭ ﺟﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﻣﻰﺁﻭﺭﻧﺪ ﻭ ﺑﺎ ﻣﺠﺎﻫﺪﺕ ﻭ ﻓﺪﺍﻛﺎﺭﻯ ،ﺩﺷﻤﻦ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺻﺤﻨﻪ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﻣﻲﺭﺍﻧﻨﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺩﻡﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎ ﺭﺍ ﻣﻲﺳﺎﺯﻧﺪ ،ﻫﺪﻑﻫﺎ ﺭﺍ ﻣﻌﻴﻦ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ،ﺩﺷﻤﻦ ﺭﺍ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ ﻭ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻭ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ،ﺁﻳﻨﺪﺓ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﺭﺍ ﺍﮔﺮﭼﻪ ﺑﻪﺍﺟﻤﺎﻝ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﺟﺎﺯﺓ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﻭ ﺳﺎﺯﺵ ﺑﺎ ﺩﺷﻤﻦ ﻭ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺴﻴﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺍﺹ ﺳﺎﺯﺷﻜﺎﺭ ﻭ ﺁﻟﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﻪ ﻃﺮﻳﻖ ﺍﻭﻟﻰ ﺑﻪ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻧﻔﻮﺫﻯ ﺩﺷﻤﻦ ﻧﻤﻲﺩﻫﻨﺪ .ﺩﺭ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﺎﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﺎ ﺗﺄﺧﻴﺮ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﮔﻴﺮﺩ؛ ﻭﻟﻰ ﺍﺯ ﺳﻄﺤﻰﮔﺮﻯ ﻭ ﻧﺎﭘﺎﻳﺪﺍﺭﻯ ﺑﻪ ﺩﻭﺭ ﺍﺳﺖ؛ ﻛﻠﻤﺔ ﻃﻴﺒﻪﺍﻯ ﺍﺳﺖ ﻣﺼﺪﺍﻕ ﻛﻼﻡ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮﺩ» :ﺃﻟﻢ ﺗﺮ ﻛﻴﻒ ﺿﺮﺏ ﱠ ﺍﷲ ﻣﺜ ً ﻼ ﻛﻠﻤﺔ ﺍﻟﺴﻤﺎء« .ﻣﻦ ﻭﻗﺘﻰ ﭘﻴﻜﺮ ﺩﻻﻭﺭ ﻣﻠﺖ ﻃﻴﺒﺔ ﺍﺻﻠﻬﺎ ﺛﺎﺑﺖ ﻭ ﻓﺮﻋﻬﺎ ﻓﻰ ّ ﻃﻴﺒﺔ ﻛﺸﺠﺮﺓ ّ ّ ﭘﺮ ﺍﻓﺘﺨﺎﺭ ﻣﺼﺮ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ ﺩﺭ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺗﺤﺮﻳﺮ ﺩﻳﺪﻡ ،ﻳﻘﻴﻦ ﻛﺮﺩﻡ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﭘﻴﺮﻭﺯ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ(14) «. ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻣﺮﺩﻣﻰﺑﻮﺩﻥ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏﻫﺎ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻋﻨﺼﺮ ﺩﺭ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻫﻮﻳﺖ ﺁﻧﻬﺎﺳﺖ. ﺿﺪ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭﻯ ﺑﻮﺩﻥ ﺩﺭ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺧﺎﺳﺘﮕﺎﻩ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻧﻜﺎﺗﻰ ﻛﻪ ﻛﻤﺘﺮ ﻣﻬﻢ ﻣﻨﺎﻗﺸﻪ ﺍﺳﺖ؛
183
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
184
ﺧﺎﺳﺘﮕﺎﻩ ﺿﺪ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ .ﻇﻬﻮﺭ ﺳﻴﺪﺟﻤﺎﻝﺍﻟﺪﻳﻦ ﺍﺳﺪﺁﺑﺎﺩﻯ ﺩﺭ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﻣﺒﺎﺭﺯﺓ ﺍﻧﮕﺴﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﻋﺜﻤﺎﻧﻰ ،ﻣﺼﺮ ﻭ ...ﺗﻼﺵﻫﺎﻯ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﺒﺪﻩ ﻭ ﺣﺴﻦ ﺍﻟﺒ ّﻨﺎ ﻣﺆﺳﺲ ﺍﺧﻮﺍﻥﺍﻟﻤﺴﻠﻤﻴﻦ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ،ﻣﻴﺮﺯﺍﻯ ﺷﻴﺮﺍﺯﻯ ﺩﺭ ﺗﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎ ﺳﻠﻄﺔ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎﻥ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺳﻠﻄﺔ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ، ﻫﻤﮕﻰ ﺣﻜﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﻫﺪﻑ ﺍﻭﻟﻴﺔ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺁﺭﻣﺎﻥﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﭘﻴﺮﻭﻯﻧﻜﺮﺩﻥ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﮔﺮﺍﻥ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ؛ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﻫﻤﺔ ﻧﻈﺮﻳﺎﺗﻰ ﻛﻪ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﻰﺩﺍﺭﻧﺪ ،ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺧﺎﺳﺘﮕﺎﻩ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﻭ ﻣﺸﺨﺼﻰ ﻧﺪﺍﺭﺩ .ﺁﻧﭽﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ،ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺩﺭ ﺫﻫﻨﻴﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻗﺒﺎﻝ ﺧﻀﻮﻉ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻫﻴﻤﻨﻪ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺍﺳﺖ(15) «. ﺑﺮﺍﻯ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ )ﺭﻩ( ﺩﺭ ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﻭﺻﻴﺘﻨﺎﻣﺔ ﺍﻟﻬﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺧﻮﺩ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ» :ﻋﻠﻤﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺧﻄﺒﺎﻯ ﻣﺤﺘﺮﻡ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎ ﺭﺍ ﺩﻋﻮﺕ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻰ ﺑﻪ ﻗﺪﺭﺕﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺭﻫﺎ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﺎ ﻣﻠﺖ ﺧﻮﺩ ﺗﻔﺎﻫﻢ ﻛﻨﻨﺪ ،ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺁﻏﻮﺵ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻛﺸﻴﺪ «.ﺍﻣﺎ ﺍﻣﺮﻯ ﻛﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﺗﻐﻴﻴﺮﻯ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﻴﺎﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﻣﺸﻜﻞ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺑﺎ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺳﺖ: » ...ﺟﻬﺖ ﺣﺮﻛﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﺎﻥ ﺟﻬﺖ ﺿﺪ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭﻯ ﻭ ﺿﺪ ﺳﻠﻄﺔ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﭘﻨﺠﻪ ﺑﺮ ﻫﻤﻪ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﻓﻜﻨﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﺎ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺷﻤﻦﺍﻧﺪ ،ﺑﺎ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺩﺷﻤﻦﺍﻧﺪ ،ﺑﺎ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻮﺩﻧﺶ ﺩﺷﻤﻦﺍﻧﺪ .ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺟﻮﺷﻴﺪ .ﻫﻤﺔ ﺗﻼﺵ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎ ﺯﻧﺪﻩ ﻧﺸﻮﺩ .ﺩﺭ ﺭﺃﺱ ﺍﻳﻦ ﺧﺼﻮﻣﺖ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﺘﺠﺒﺮ ﻭ ﻣﺘﺠﺎﻭﺯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﺳﺖ ﻭ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﺍﻭ ،ﻫﻤﺔ ﻗﺪﺭﺕﻫﺎﻯ ﻛﻮﭼﻚ ﻭ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﻛﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ،ﺧﺼﻮﻣﺖ ﺩﻳﺮﻳﻦ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻳﺎ ﺍﺻﻄﻜﺎﻙ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺩﺍﺭﻧﺪ(16) «. ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﻳﻦ ،ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﺩﺍﺷﺖ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯﻫﺎﻯ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺑﺎﻃﻞ ،ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﻭ ﻇﻠﻢ ﻭ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺍﻣﻜﺎﻥﭘﺬﻳﺮ ﺍﺳﺖ ،ﻗﺮﺁﻥ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺻﺮﻓ ًﺎ ﻳﻚ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎﻱ ﻣﻮﻗﺖ ﻣﻲﭘﺬﻳﺮﺩ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻫﻤﻴﺸﮕﻰ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺍﺻﺎﻟﺖ ﺑﺎ ﺣﻖ ﻭ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺁﻥ ﺑﺮ ﺑﺎﻃﻞ ﺍﺳﺖ (17) .ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻧﻴﺰ ﺍﻳﻦ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﻣﺤﻜﻮﻡ ﺑﻪ ﺷﻜﺴﺖ ﻣﻰﺩﺍﻧﺪ: » ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺑﺎ ﻫﻤﺔ ﺗﺪﺍﺑﻴﺮ ﺷﻴﻄﺎﻧﻰﺍﺵ ﻭ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺑﻪﻛﺎﺭﮔﻴﺮﻯ ﺯﻭﺭ ﻭ ﺗﺮﻓﻨﺪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ﺩﺭﻭﻍ ،ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﻭ ﻫﺮﮔﺰ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ،ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺭﻭﺑﻪﺭﺷﺪ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻧﻬﻀﺖ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺳﺎﺯﺩ(18) «.
ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﻫﻮﻳﺖ ﻭ ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺣﻀﺮﺕ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ
»ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺑﺰﺭگ ﻭ ﻣﺴﺘﻜﺒﺮﺍﻥ ﮔﺮﺩﻥﻛﻠﻔﺖ ﻋﺎﻟﻢ ﻛﻪ ﻫﻤﺔ ﺩﻧﻴﺎ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﻫﺴﺖ ،ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﻴﺰﺵ ﺍﻣﺖﻫﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻣﻠﺖﻫﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻧﺎﺗﻮﺍﻧﻰ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ .ﺭﺍﻩ ﺑﺮ ﺭﻭﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻧﺸﺎﻥﺩﻫﻨﺪﺓ ﻭﻋﺪﺓ ﺍﻟﻬﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮﺩ» :ﻭ ﻟﻴﻨﺼﺮﻥ ﺍﷲ ﻣﻦ ﻳﻨﺼﺮﻩ ﺍﻥ ﺍﷲ ﻟﻘﻮﻯ ﻋﺰﻳﺰ« ﻭ ﻓﺮﻣﻮﺩ» :ﻭ ﻧﺮﻳﺪ ﺍﻥ ﻧﻤﻦ ﻋﻠﻰ ﺍﻟﺬﻳﻦ ﺍﺳﺘﻀﻌﻔﻮﺍ ﻓﻰ ﺍﻷﺭﺽ ﻭ ﻧﺠﻌﻠﻬﻢ ﺍﺋﻤﺔ ﻭ ﻧﺠﻌﻠﻬﻢ ﺍﻟﻮﺍﺭﺛﻴﻦ« .ﺍﻳﻨﻬﺎ ﻭﻋﺪﺓ ﺍﻟﻬﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻓﺮﻣﻮﺩ» :ﻭ ﺍﷲ ﻏﺎﻟﺐ ﻋﻠﻰ ﺃﻣﺮﻩ« .ﺍﻳﻦ ﻭﻋﺪﻩﻫﺎﻯ ﺍﻟﻬﻰ ﺑﻪ ﺑﺮﻛﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻭ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥﻫﺎ ﺑﻪﺗﺪﺭﻳﺞ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ(19) «. ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﺟﺮﻳﺎﻧﺎﺕ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺑﻪ ﻭﻋﺪﺓ ﺍﻟﻬﻰ ،ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺍﺧﻴﺮ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺭﺍ ﺣﺮﻛﺘﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﻭ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﻯ ﻣﻰﺩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺳﺎﻝﻫﺎ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﻠﻄﺔ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻭ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺧﻮﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﻮﺩ: »ﻣﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪﻳﻢ ﺣﺮﻛﺖﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻰ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻣﻲﺷﻮﺩ ،ﻋﻜﺲﺍﻟﻌﻤﻞ ﻭ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﻣﻠﺖﻫﺎﺳﺖ ﺑﻪ ﺗﺤﻘﻴﺮ ﻃﻮﻻﻧﻰﺍﻯ ﻛﻪ ﻗﺪﺭﺕﻫﺎﻯ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭﻯ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺭﻭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ .ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻓﺮﺻﺘﻰ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ،ﺁﻣﺪﻩﺍﻧﺪ ﺗﻮﻯ ﻣﻴﺪﺍﻥ(20) «. ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﺑﺪﻳﻬﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﭼﻪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﭘﺎﺩﺷﺎﻫﻰ ﻭ ﭼﻪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﭘﻴﺶﺗﺮ ﭘﻴﺸﺮﻭ ﻋﺮﺑﻰ ﻧﻈﻴﺮ ﻣﺼﺮ ،ﭘﺲ ﺍﺯ ﺷﻴﻔﺖ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﺍﻋﺘﺪﺍﻝ ﻋﺮﺑﻰ، ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺑﺎ ﻏﺮﺏ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻋﻤﻞ ﻣﻮﺭﺩ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .ﺣﻀﻮﺭ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ،ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﺎﻟﻰ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﻭ ...ﺩﻻﻳﻠﻰ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﻋﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﻴﺰ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺑﺎ ﺩﮔﺮﺳﺎﺯﻯ ﺍﺯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﻼﺵ ﻛﺮﺩﻧﺪ، ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻭﺍﺷﻨﮕﺘﻦ ﺗﻄﺒﻴﻖ ﺩﻫﻨﺪ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ ﺍﺻﻮﺍﻝ ﻓﻘﻬﻰﺍﻯ ﻧﻈﻴﺮ »ﻧﻔﻰ ﺳﺒﻴﻞ« ،ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﺍﺯ ﺳﻠﻄﻪ ﻭ ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻰ ﺍﺯ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﭘﻴﺎﻣﺪ ﺷﻌﺎﺭ »ﻧﻪﺷﺮﻗﻰ ﻭ ﻧﻪ ﻏﺮﺑﻰ«ﺍﻯ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺁﻏﺎﺯ ﻭ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺁﻣﻮﺯﻩ ﻭ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻣﺤﻮﺭﻯ ﺍﺳﺖ. »ﻣﺎ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎ ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﻭ ﻧﻴﻢ ﺟﻤﻌﻴﺘﻴﻢ ﻭ ﺩﺭ ﺣﺴﺎﺱﺗﺮﻳﻦ ﻧﻘﺎﻁ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺳﻮﻕﺍﻟﺠﻴﺸﻰ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﻭ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺯﻳﺮﺯﻣﻴﻨﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ؛ ﺍﻣﺎ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺑﺮ
185
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ،ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﻣﺎ ﺭﺍ ﻣﻌﻴﻦ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ،ﻧﻔﺖ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺗﻜﻠﻴﻔﺶ ﺭﺍ ﻣﻌﻴﻦ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ،ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻜﻮﻣﺖﻫﺎﻯ ﻣﺎ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﻣﻌﻴﻦ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. ﺍﻳﻦ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﮔﺮﮔﻮﻥ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺑﻼﺷﻚ ﺩﮔﺮﮔﻮﻥ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎﻯ ﺁﻥ ﺩﻳﺪﻩ ﻣﻲﺷﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﻫﻤﺎﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﺑﺮﻛﺖ ﺍﺳﻼﻡ(21) «.
186
ﻫﻮﻳﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﻣﻮﺝ ﻣﻌﻨﺎ ﻭ ﻣﻌﻨﻮﻳﺖ ﺍﺳﺖ .ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻰﺭﺳﺪ ﻛﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺁﻏﺎﺯﮔﺮ ﻣﻮﺝ ﻣﻌﻨﻮﻳﺖ ﺩﺭ ﻣﻌﻨﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﻣﺪﻧﻰ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻏﺎﻳﺖ ﺁﻥ ﻣﻬﺪﻭﻳﺖ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ .ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺍﺳﻼﻡ ﺁﺯﺍﺩﻛﺮﺩﻥ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺍﺯ ﺩﺭﻭﻥ ﺍﺳﺖ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﺎﻥ ﺑﻪ ﺩﺭﻭﻧﻰﺗﺮﻳﻦ ﺍﺣﺴﺎﺳﺎﺕ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﺎ ﺟﻬﺖﺩﻫﻰ ﺑﻪ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ،ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﻫﻮﻳﺖ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰﺩﻫﺪ .ﺍﻳﻦ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﮔﺎﻡ ﺍﻭﻝ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻧﻤﺎﺩﻫﺎ ،ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎﻯ ﻓﺮﺩﻯ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺣﻮﺯﻩﻫﺎﻯ ﺍﺧﻼﻗﻰ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰﺩﻫﺪ .ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻯ ﺑﺎﺷﻜﻮﻩ ﺍﻋﻴﺎﺩ ،ﺟﺸﻦﻫﺎ ،ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻣﺴﺎﺟﺪ ﻭ ﺍﻣﺎﻛﻦ ﺩﻳﻨﻰ ،ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺭ ﻧﻤﺎﺯﻫﺎﻯ ﺟﻤﺎﻋﺖ ،ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﺑﻪ ﺣﺠﺎﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺷﻜﻞﮔﻴﺮﻯ ﻣﺆﺳﺴﻪﻫﺎﻯ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺁﻣﻮﺯﺷﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ...ﻫﻤﻪ ﻭ ﻫﻤﻪ ﻧﺸﺎﻥﺩﻫﻨﺪﺓ ﺍﺣﻴﺎﻯ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﺩﺭ ﻣﺴﻴﺮ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ؛ ﭘﺲ ﮔﺎﻡ ﺍﻭﻝ ﺍﻳﻦ ﻫﻮﻳﺖ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻣﺘﻌﻴﻦ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻧﺒﺎﺷﺪ ،ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﻣﺤﺘﺮﻡ ﺍﺳﺖ: »ﻣﺎ ﺍﺯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺩﻧﻴﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ ﻭ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥﻫﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻧﻘﺎﻁ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻋﺎﻟﻢ ﻣﻰﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﻪ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺧﻮﺩ ﺑﺮﮔﺮﺩﻧﺪ، ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ؛ ﭼﻮﻥ ﺣﻖ ﺁﻧﻬﺎﺳﺖ .ﺁﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎ ﺷﻨﻴﺪﻩ ﻣﻰﺷﻮﺩ ،ﻫﻤﻪ ﻳﻚﻃﻮﺭ ﻧﻴﺴﺖ .ﺷﻌﺎﺭﻫﺎ ،ﻫﻤﻪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻧﻤﻰﻛﻨﻨﺪ .ﻗﻀﺎﻭﺕ ﺩﺭﺑﺎﺭﺓ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥﻫﺎ ﺩﺭ ﻋﺎﻟﻢ ،ﻗﻀﺎﻭﺕ ﻳﻜﺴﺎﻧﻰ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﻧﻴﺴﺖ؛ ﺍﻣﺎ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺎ ﻣﺤﺘﺮﻡ ﺍﺳﺖ ،ﻫﻤﺎﻥ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻬﺎﺳﺖ .ﺍﻣﺮﻭﺯ ،ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻋﺎﻟﻢ ﺣﻖ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻗﺮﺁﻥ ﺭﺍ ﮔﺮﺍﻣﻰ ﻭ ﻋﺰﻳﺰ ﺑﺪﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﮔﺮﺍﻣﻰ ﻭ ﻋﺰﻳﺰ ﻫﻢ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺑﻪ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻫﻢ ﺑﺮﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﮔﺸﺖ ﻭ ﺗﻼﺵﻫﺎ ﻭ ﺳﺮﻛﻮﺏﻫﺎ ﻫﻢ ﻫﻴﭻ ﻓﺎﻳﺪﻩﺍﻯ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ(22) «. ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﮔﺮ ﺭﻳﺸﻪ ﺩﺭ ﺭﻭﺡ ﻋﺒﻮﺩﻳﺖ ﻭ ﺑﻨﺪﮔﻰ ﺧﺪﺍ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺑﻪﻳﻘﻴﻦ ﺧﻸﻫﺎﻯ ﺑﻨﻴﺎﺩﻯ ﻭ ﻛﻠﻴﺪﻯ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺎﻟﻨﺪﮔﻰ ،ﭘﻮﻳﺎﻳﻰ ﻭ ﻛﺎﺭﺁﻣﺪﻯ ﻻﺯﻡ ﺭﺍ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﺍﺳﺎﺱ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺍﺭﺯﺷﻰ ﺑﻮﺩﻥ ﻭ ﻣﻌﻨﺎﺧﻮﺍﻫﻰ
ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﻫﻮﻳﺖ ﻭ ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺣﻀﺮﺕ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ
ﺁﻥ ﺍﺳﺖ .ﺁﻧﮓﺍﻩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎ ﺩﺭﻭﻧﻰ ﺷﺪ ،ﺩﻳﮕﺮ ﻫﻴﭻ ﻗﺪﺭﺗﻰ ﻳﺎﺭﺍﻯ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺁﻥ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ: »ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺭﻭﺯﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻠﺖﻫﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺑﻪ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﺻﻴﻞ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ِ ﺑﺮﮔﺮﺩﻧﺪ .ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺩﺭﻭﻥ ﻣﺎ ﺍﺯ ﻧﻴﺮﻭ ﻭ ﻋﻈﻤﺖ ﻭ ﺷﻜﻮﻩ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ،ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺑﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻥ ﺍﻟﻬﻰ ﻭ ﺍﺗﻜﺎﻝ ﺑﻪ ﺧﺪﺍﻯ ﻣﺘﻌﺎﻝ ﺍﺳﺖ؛ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﺁﻥ ﻗﺪﺭﺗﻰ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻗﺪﺭﺗﻰ ﺑﺮ ﺁﻥ ﻓﺎﺋﻖ ﻧﻤﻰﺁﻳﺪ؛ ﺍﻳﻦ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺴﺘﻰ ﻫﺮﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺩﺭ ﺩﻝ ﻋﻤﻞ ﺧﻮﺩﻣﺎﻥ ﺗﺠﻠﻰ ﺑﺒﺨﺸﻴﻢ(23) «. ﺧﻮﺩﻣﺎﻥ ،ﺩﺭ ِ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺳﻬﻢ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﻗﺒﺎﻝ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﻣﻌﻨﻮﻳﺖ ﺣﻘﻴﻘﻰ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ .ﺭﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ» :ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﺳﺨﺖ ﻣﺒﺎﺭﺯﺓ ﻃﻮﻻﻧﻰ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ،ﻣﻠﺖ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺑﺸﺮﻳﺖ ﺧﺪﻣﺖ ﻛﺮﺩ .ﺧﻴﻠﻰ ﺍﺯ ﭼﺸﻢﻫﺎ ﺭﺍ ﺧﻮﺍﺑﺎﻧﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎ ﺧﺒﺮﻯ ﺍﺯ ﺩﻳﻦ ﻭ ﻣﻌﻨﻮﻳﺖ ﻭ ﺍﺧﻼﻕ ﻭ ﻭﻇﻴﻔﺔ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﻭ ﻧﺎﻡ ﺧﺪﺍ ﻧﺒﻮﺩ .ﺷﻤﺎ ﻣﻠﺖ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺭﺍ ﺯﻧﺪﻩ ﻛﺮﺩﻳﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﻋﺰﺕ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻋﻈﻤﺖ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺧﺪﺍ ،ﺳﺨﺘﻰ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺭﺍ ﻗﺒﻮﻝ ﻧﻤﻮﺩﻳﺪ .ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺍﮔﺮﭼﻪ ﻗﺪﺭﺕﻫﺎﻯ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭﻯ ﺩﺭ ﻳﻚ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺑﻰﺭﻗﻴﺐ ﻭ ﺑﻰﻣﻨﺎﺯﻋﻪ ﭼﻬﺎﺭ ﺍﺳﺐ ﻣﻰﺗﺎﺯﻧﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎ ﻛﺎﺭ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻰ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺰﺭگﺗﺮﻳﻦ ﻗﺪﺭﺕﻫﺎﻯ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭﻯ ﻫﻢ ﺍﺯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﻣﻠﺖﻫﺎ ﻣﻰﺗﺮﺳﻨﺪ«. ﺁﻥﮔﺎﻩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻫﻮﻳﺖ ﺩﺭﻭﻧﻰ ،ﻋﻠﻴﻪ ﻃﺎﻏﻮﺕﻫﺎ ﺟﻬﺖﮔﻴﺮﻯ ﺑﻴﺮﻭﻧﻰ ﻣﻰﻳﺎﺑﺪ ،ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺁﻥ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﻣﻮﺍﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺍﺳﻼﻡ ﺳﻮﻕ ﺩﻫﺪ. ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪﻗﻄﺐ ﻣﻰﻧﻮﻳﺴﺪ» :ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺪﻳﻮﻥ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﺎﺷﻖ ﺍﺳﻼﻡﺍﻧﺪ ﻭ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﻣﺸﻌﻞ ﺭﺍﻩ ﺁﻧﻬﺎﺳﺖ .ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺩﺷﻤﻦ ﻣﻰﺭﻭﻧﺪ ،ﻓﺮﻳﺎﺩ ﺑﺮﻣﻰﺁﻭﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﻗﺮﺁﻥ ﻛﺘﺎﺏ ﻭ ﺳﻨﺖ ﺭﺳﻮﻝ ﺧﺪﺍ ﺑﺮﻧﺎﻣﺔ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻣﺎﺳﺖ .ﺁﻧﻬﺎ ﻛﺴﺎﻧﻰﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺣﺎﺿﺮﻧﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻩ ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺸﺎﻥ ﺑﮕﺬﺭﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺩﻋﻮﺕ ﺍﻟﻬﻰ ﻟﺒﻴﻚ ﮔﻮﻳﻨﺪ(24) «. »ﺍﺳﻼﻡ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﺯ ﻣﺮﺯ ﻳﻚ ﺗﻮﺻﻴﺔ ﺍﺧﻼﻗﻰ ﻓﺮﺍﺗﺮ ﺑﺮﻭﺩ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻮﺿﻊ ﻓﻜﺮﻯ ﻛﻪ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﻣﻰﺁﻭﺭﺩ ،ﻇﺎﻫﺮ ﺷﻮﺩ .ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﻳﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﻳﻚ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺑﻴﺎﻭﺭﺩ؛ ﺩﻳﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﻳﻚ ﻣﻠﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ ،ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺣﺎﻟﺖ ﻫﺰﻳﻤﺖ ﺭﻭﺣﻰ ،ﺑﻪ ﺍﺳﺘﻘﺮﺍﺭ ﻭ ﺍﺗﻜﺎء ﺑﻪ ﻧﻔﺲ ﻭ ﺍﻋﺘﺰﺍﺯ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﻭ ﺩﻳﻦ ﺧﻮﺩ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ .ﺩﻳﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﻳﻚ ﻣﻠﺖ ﺭﺍ ﺁﻥﻗﺪﺭ ﻣﻘﺘﺪﺭ ﻭ ﻗﻮﻯ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﺔ ﺁﻥ ﺍﺑﺰﺍﺭﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻴﻢ ،ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻳﻦ ﻣﻠﺖ ﺑﻰﺍﺛﺮ ﻭ ﻛﻨﺪ ﺷﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺍﺳﺖ ﺑﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﮔﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﻭﻋﺪﺓ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﺪﺍ ﻣﺠﺎﻫﺪﻩ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ،ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﺣﺘﻤﻰ ﺍﺳﺖ(25) «.
187
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
188
ﻛﺮﺍﻣﺖ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺷﻴﺦ ﻋﺒﺪﺍﻟﻔﺘﺎﺡ ﻣﻮﺭﻭ ،ﺭﻫﺒﺮ ﻭ ﺑﻨﻴﺎﻥﮔﺬﺍﺭ ﺟﻨﺒﺶ ﻧﻬﻀﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺗﻮﻧﺲ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﺧﻴﺰﺵ ﺟﻬﺎﻥ ﻋﺮﺏ ﺍﻳﻦﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ» :ﻫﺪﻑ ﺍﺻﻠﻲ ﺍﻧﻘﻼﺏﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ، ﺑﺎﺯﭘﺲﮔﻴﺮﻱ ﻛﺮﺍﻣﺘﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﺰ ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺁﻣﺪ «.ﺍﻳﻦ ﺭﻫﺒﺮ ﺍﺳﻼﻣﮕﺮﺍ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ» :ﺗﺒﻌﻴﺖ ﺍﺯ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﻣﻮﺟﺐ ﻋﺰﺕ ﻭ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻇﻠﻢ ﻭ ﺳﺘﻢ ﻭ ﺗﻮﻫﻴﻦ ﻣﺴﺘﻜﺒﺮﺍﻥ ﺩﻭﺭ ﻣﻲﻛﻨﺪ(26) «. ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ،ﻣﻠﺖﻫﺎﻯ ﻋﺮﺏ ﻭ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺩﺭ ﺫﻳﻞ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻋﺮﺑﻰ ﻭ ﺑﺎ ﺣﻀﻮﺭ ﺟﻤﺎﻝ ﻋﺒﺪﺍﻟﻨﺎﺻﺮ ،ﻣﺴﺄﻟﺔ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻭ ﻗﺪﺱ ﺭﺍ ﺩﺭ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺑﺎ ﺧﻮﺩ ﻋﺮﺏ ﻭ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻭ ﺳﺎﻝﻫﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺤﻘﻖ ﺁﺭﻣﺎﻥ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻗﺪﺱ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻛﺮﺩ؛ ﺍﻣﺎ ﭼﻴﺮﮔﻰ ﻧﮕﺮﺵ ﺟﺒﻬﺔ ﺍﻋﺘﺪﺍﻝ ﻋﺮﺑﻰ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺑﺎ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺍﺯ ﺩﺭ ﺻﻠﺢ ﺩﺭﺁﻳﻨﺪ ﻭ ﺣﺘﻰ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﻥ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻰ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﺟﺒﻬﻪ ﺁﺯﺍﺩﻯﺧﺶ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ )ﺳﺎﻑ( ﺑﻪ ﺍﻣﻴﺪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺑﻪ ﻣﺬﺍﻛﺮﺍﺕ ﺻﻠﺢ ﭘﻴﻮﺳﺖ. ﺍﻳﻦ ﻧﮕﺮﺵ ﺳﺎﻝﻫﺎ ﺑﻪﺷﺪﺕ ﺗﺒﻠﻴﻎ ﺷﺪ ،ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺭﺍ ﻋﺎﻣﻞ ﺧﻮﻧﺮﻳﺰﻯ ﺩﺍﻧﺴﺖ ﻭ ﺑﻪ ﺑﻰﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻣﻰ ﻣﺘﻬﻢ ﻣﻰﻛﺮﺩ؛ ﺍﻣﺎ ﻧﻪﻓﻘﻂ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻧﺸﺪ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺩﺭ ﻋﻤﻞ ﻗﺪﺱ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺷﺪ ،ﺭﻭﻧﺪ ﺷﻬﺮﻙﺳﺎﺯﻯﻫﺎ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻧﺸﺪ ﻭ ﺣﻤﻼﺕ ﺭژﻳﻢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻫﻢ ﻟﺤﻈﻪﺍﻯ ﻗﻄﻊ ﻧﺸﺪ .ﺍﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺷﻜﺴﺖﻫﺎﻯ ﭘﻰﺩﺭﭘﻰ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﻓﻘﺮ ،ﻓﺴﺎﺩ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺩﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪﺷﺪﺕ ﻣﺨﺪﻭﺵ ﻛﺮﺩ .ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻧﺪﺍﻳﻰ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺎﺯﺳﺎﺯﻯ ﺍﻳﻦ ﻋﺰﺕ ﻭ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺭﻓﺘﻪ: »ﺍﺣﻴﺎء ﻭ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻋﺰﺕ ﻭ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻣﻠﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﺎ ﺩﻳﻜﺘﺎﺗﻮﺭﻯ ﺣﺎﻛﻤﺎﻥ ﻓﺎﺳﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺳﻠﻄﺔ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﻏﺮﺏ ،ﺩﺭﻫﻢ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﻭ ﭘﺎﻳﻤﺎﻝ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﺮﺍﻓﺮﺍﺷﺘﻦ ﭘﺮﭼﻢ ﺍﺳﻼﻡ ﻛﻪ ﻋﻘﻴﺪﺓ ﻋﻤﻴﻖ ﻭ ﺩﻟﺒﺴﺘﮕﻰ ﺩﻳﺮﻳﻦ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺭﻭﺍﻧﻰ ﻭ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﻭ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻭ ﺷﻜﻮﻓﺎﻳﻰﺍﻯ ﻛﻪ ﺟﺰ ﺩﺭ ﺳﺎﻳﺔ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺁﻣﺪ .ﺍﻳﺴﺘﺎﺩﮔﻰ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻧﻔﻮﺫ ﻭ ﺳﻠﻄﺔ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺩﻭ ﻗﺮﻥ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻟﻄﻤﻪ ﻭ ﺧﺴﺎﺭﺕ ﻭ ﺗﺤﻘﻴﺮ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻭﺍﺭﺩ ﺁﻭﺭﺩﻩﺍﻧﺪ(27) «. ﺷﺎﻳﺪ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺍﺻﻠﻰﺗﺮﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺗﻰ ﻛﻪ ﻣﻬﺮ ﺗﺄﻳﻴﺪﻯ ﺑﺮ ﺣﻘﺎﻧﻴﺖ ﺟﺒﻬﺔ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺭژﻳﻢ ﺟﻬﻠﻰ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺯﺩ ،ﭘﻴﺮﻭﺯﻯﻫﺎﻯ ﺣﺰﺏﺍﷲ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻭ ﺣﻤﺎﺱ ﺑﻮﺩ: »ﻣﻠﺖ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺩﻩﻫﺎ ﺳﺎﻝ ﻧﺎﻛﺎﻣﻰ ﺟﺎﻥ ﮔﺮﻓﺖ .ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺷﻜﺴﺖ ﺩﺭ ﺳﻪ ﺟﻨﮓ ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺑﺎ ﺭژﻳﻢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﻭ ﺩﻝﻣﺮﺩﻩ
ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﻫﻮﻳﺖ ﻭ ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺣﻀﺮﺕ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ
ﻭ ﻣﺄﻳﻮﺱ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺭﻭﺣﻴﻪ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ؛ ﭼﻪ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﻔﺎﺿﺔ ﺍﻭﻝ ،ﭼﻪ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﻔﺎﺿﺔ ﺍﻗﺼﻰ، ﭼﻪ ﺩﺭ ﺷﻜﺴﺖ ﻭ ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻰ ﻧﻪ ﺳﺎﻝ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻟﺒﻨﺎﻥ ،ﭼﻪ ﺩﺭ ﺟﻨﮓ 33ﺭﻭﺯﻩ ﻭ ﭼﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺩﺭ ﺟﻨﮓ 22ﺭﻭﺯﺓ ﺑﺎ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻈﻠﻮﻡ ﻏﺰﻩ؛ ﻫﻤﺔ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺿﺮﺑﺎﺗﻰ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺭژﻳﻢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﺪ .ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺁﻥ ﺭﻭﺯﻯ ﻛﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺭﺳﻴﺪ ،ﺭژﻳﻢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻭ ﻣﻠﺖﻫﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ، ﺑﻪﺧﺼﻮﺹ ﻣﻠﺖﻫﺎﻯ ﻋﺮﺏ ،ﻳﻚ ﺭژﻳﻢ ﺷﻜﺴﺖﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺏ ﻣﻰﺁﻣﺪ(28) «. ﺭﻳﺸﺔ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺍﺧﻴﺮ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﻟﮕﺪﻣﺎﻝﺷﺪﻥ ﺣﺲ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻭ ﻋﺰﺕ ﻣﺮﺩﻡ ﺟﺴﺖﻭﺟﻮ ﻛﺮﺩ؛ ﺍﻣﺮﻯ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺗﺤﻠﻴﻞﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ -ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻣﻮﺭﺩ ﻏﻔﻠﺖ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ؛ ﺍﻣﺎ ﺑﻰﮔﻤﺎﻥ ﺣﺲ ﻧﺎﺑﻮﺩﻯ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺮﺩﻣﺎﻥ ﻣﺼﺮ، ﺗﻮﻧﺲ ﻭ ...ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﻭ ﻣﻴﻞ ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩ. »ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﻋﻈﻴﻢ ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ،ﻧﻘﻄﺔ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺑﺮ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻋﻘﺐﻣﺎﻧﺪﮔﻰ ﻭ ﺿﻌﻒ ﻭ ﺣﻘﺎﺭﺕ ﻣﻠﺖﻫﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺑﮕﺬﺍﺭﺩ ،ﺑﺨﺶ ﻣﻬﻤﻰ ﺍﺯ ﻧﻴﺮﻭ ﻭ ﺣﻤﺎﺳﺔ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻗﻀﻴﺔ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﻇﻠﻢ ﻭ ﺯﻭﺭﮔﻮﻳﻰ ﺭﻭﺯﺍﻓﺰﻭﻥ ﺭژﻳﻢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﻭ ﻫﻤﺮﺍﻫﻰ ﺑﺮﺧﻰ ﺣﻜﺎﻡ ﻣﺴﺘﺒﺪ ﻭ ﻓﺎﺳﺪ ﻭ ﻣﺰﺩﻭﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺎ ﺁﻥ ﺍﺯ ﻳﻚﺳﻮ ﻭ ﺳﺮ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩﻥ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺟﺎﻧﺎﻧﺔ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻰ ﻭ ﻟﺒﻨﺎﻧﻰ ﻭ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯﻫﺎﻯ ﻣﻌﺠﺰﺁﺳﺎﻯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﺆﻣﻦ ﺩﺭ ﺟﻨﮓﻫﺎﻯ 33ﺭﻭﺯﺓ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻭ 22ﺭﻭﺯﺓ ﻏﺰﻩ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺍﺯ ﺟﻤﻠﺔ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﻬﻤﻰ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻗﻴﺎﻧﻮﺱ ﺑﻪﻇﺎﻫﺮ ﺁﺭﺍﻡ ﻣﻠﺖﻫﺎﻯ ﻣﺼﺮ ﻭ ﺗﻮﻧﺲ ﻭ ﻟﻴﺒﻰ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﻼﻃﻢ ﺩﺭ ﺁﻭﺭﺩﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﻳﻚ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺭژﻳﻢ ﺳﺮﺍﭘﺎ ﻣﺴﻠﺢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﻣﺪﻋﻰ ﺷﻜﺴﺖﻧﺎﭘﺬﻳﺮﻯ ﺩﺭ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺩﺭ ﺟﻨﮕﻰ ﻧﺎﺑﺮﺍﺑﺮ ،ﺍﺯ ﻣﺸﺖ ﮔﺮﻩﺷﺪﺓ ﻣﺠﺎﻫﺪﺍﻥ ﻣﺆﻣﻦ ﻭ ﺩﻻﻭﺭ ،ﺷﻜﺴﺖ ﺳﺨﺖ ﻭ ﺫﻟﺘﺒﺎﺭﻯ ﺧﻮﺭﺩ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ،ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻣﻈﻠﻮﻣﺎﻧﻪ ﻭ ﭘﻮﻻﺩﻳﻦ ﻏﺰﻩ ،ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺷﻤﺸﻴﺮ ُﻛﻨﺪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺁﺯﻣﻮﺩ ﻭ ﻧﺎﻛﺎﻡ ﻣﺎﻧﺪ(29) «. ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﻫﻮﻳﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﺟﺰ ﺩﺭ ﺳﺎﻳﺔ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ ﻣﺒﺎﻧﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺣﺎﺻﻞ ﻧﻤﻰﺷﻮﺩ: »ﺑﺮﺍﻓﺮﺍﺷﺘﻦ ﭘﺮﭼﻢ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻮﺩ ،ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻫﻤﺔ ﺟﺎﻯ ﺩﻧﻴﺎ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻫﻮﻳﺖ ﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻛﺮﺩﻧﺪ؛ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺁﻧﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﻣﺘﻤﺎﺩﻯ ﻛﻮﺷﺶ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺧﺮﺩ ﺷﻮﺩ .ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭﻗﺘﻰ ﻗﺎﻣﺖ ﺑﺮﺍﻓﺮﺍﺷﺘﺔ ﺍﻣﺎﻡ ﺑﺰﺭﮔﻮﺍﺭ ﻣﺎ ﺩﺭ ﻣﻨﻈﺮ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻋﺎﻟﻢ ﭘﺪﻳﺪﺍﺭ ﺷﺪ ،ﻫﻤﻪ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻫﻮﻳﺘﻰ ،ﻳﻚ ﺷﺨﺼﻴﺘﻰ ،ﻳﻚ ﺍﺻﺎﻟﺘﻰ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺷﺮﻕ ﻭ ﻏﺮﺏ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﭘﺪﻳﺪﺍﺭ ﺑﺸﻮﺩ(30) «.
189
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
190
ﻣﺮﺩﻡﺳﺎﻻﺭﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺍﺳﺎﺳﻴﺘﺮﻳﻦ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺩﺭﮔﻴﺮ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺣﻀﻮﺭ ﻃﻮﻻﻧﻰﻣﺪﺕ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩﻫﺎﻯ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻳﻚ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﺘﻰ ﻳﺎ ﭘﺎﺩﺷﺎﻫﻰﻫﺎﻯ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﮔﻰ ﺍﺳﺖ؛ ﺍﻣﺮﻯ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺩﻻﻳﻞ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﻰ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ، ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﺩﺭ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺍﺻﻠﻰﺗﺮﻳﻦ ﺧﻮﺍﺳﺖﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭﻩ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ: »ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭﮔﻴﺮ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺗﺠﺮﺑﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﺗﺤﻘﻖ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺣﻀﻮﺭ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﺔ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺧﻮﺩ ﺷﺪﻩ ،ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺗﺠﺮﺑﻪﻫﺎﻯ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻬﻢ ﻭ ﺍﺭﺯﺷﻤﻨﺪ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺳﺖ .ﺁﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ،ﺩﺭ ﺗﻮﻧﺲ ،ﺩﺭ ﻟﻴﺒﻰ ،ﺩﺭ ﻳﻤﻦ ،ﺩﺭ ﺑﺤﺮﻳﻦ ﻭ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﻭﺍﺭﺩ ﺻﺤﻨﻪ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ ،ﻣﻠﺖﻫﺎ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﻫﻤﺖ ﮔﻤﺎﺷﺘﻪﺍﻧﺪ ،ﺑﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺪﺕﻫﺎﻯ ﻃﻮﻻﻧﻰ ،ﻣﺴﻴﺮ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻣﺴﻴﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺭﺍ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﺪ(31) «. ﻧﻜﺘﺔ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺩﻭ ﺍﺻﻞ ﻣﻮﺭﺩ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺟﻤﻊ ﺷﻮﺩ .ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺍﻋﻀﺎﻯ ﺑﻠﻨﺪﭘﺎﻳﺔ ﺍﺧﻮﺍﻥﺍﻟﻤﺴﻠﻤﻴﻦ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭﻩ ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ» :ﻣﻄﺎﻟﺒﺎﺕ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﻣﺼﺮ ﺑﺎ ﻋﺪﻝ ﻭ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻫﻴﭻ ﻣﻨﺎﻓﺎﺗﻰ ﻧﺪﺍﺭﺩ؛ ﭼﻮﻥ ﺁﺯﺍﺩﻯﺧﻮﺍﻫﻰ ﻭ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﻇﻠﻢ ﻭ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﺑﺎﻗﻲﻣﺎﻧﺪﻩ ﺍﺯ ﺭژﻳﻢ ﺣﺴﻨﻰﻣﺒﺎﺭﻙ ،ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺳﺖ ﻳﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺭﺍﺷﺪ ﺍﻟﻐﻨﻮﺷﻲ ،ﺭﻫﺒﺮ ﺍﺳﻼﻡﮔﺮﺍﻯ ﺗﻮﻧﺴﻰ ﺩﺭ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻧﻄﻖ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ ﺧﻮﺩ ﺑﺎ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻰ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ﮔﻔﺖ» :ﻣﻦ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺗﻮﻧﺲ ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪ »ﺍﻟﻨﻬﻀﺖ« ﻳﻚ ﺟﻨﺒﺶ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭ ﺣﻘﻮﻕ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺳﺖ .ﻓﻘﻂ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻲ، ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺛﺮﻭﺕ ﻭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﻳﻚ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻣﺮﺩﻡ ﺗﻮﻧﺲ ﻭ ﺛﺒﺎﺕ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻛﻨﺪ .ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ،ﺍﻛﻨﻮﻥ ﻣﺮﺩﻡﺳﺎﻻﺭﻯ ﺩﻳﻨﻰ ،ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺟﻤﻊ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺭﻭﺵﻫﺎﻳﻰ ﺑﺎ ﺣﻀﻮﺭ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﻟﮕﻮﻳﻰ ﺟﺎﻣﻊ ﺍﺯ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﻣﻠﺖﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰﺩﻫﺪ .ﺣﻀﺮﺕ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺏ ﻣﻰﮔﻮﻳﻨﺪ: »ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪﻫﺎﻱ ﻣﺮﺩﻡ ﺣﻀﻮﺭ ﻭ ﻧﻘﺶ ﻗﺎﻃﻊ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺁﺭﺍﺋﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺳﺖ ﻭ ﭼﻮﻥ ﻣﺆﻣﻦ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡﺍﻧﺪ ،ﭘﺲ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﺁﻧﺎﻥ »ﻧﻈﺎﻡ
ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﻫﻮﻳﺖ ﻭ ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺣﻀﺮﺕ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ
ﻣﺮﺩﻡﺳﺎﻻﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ« ﺍﺳﺖ؛ ﻳﻌﻨﻰ ﺣﺎﻛﻤﺎﻥ ﺑﺎ ﺭﺃﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎ ﻭ ﺍﺻﻮﻝ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ،ﺍﺻﻮﻝ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﻭ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ(32) «. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺗﻮﺍﻥ ﻧﻈﺮﻯ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺗﻠﻔﻴﻖ ﺳﻨﺖ ﻭ ﻣﺪﺭﻧﻴﺘﻪ، ﺟﻤﻬﻮﺭﻳﺖ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻴﺖ ،ﺩﻳﻦ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ،ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻣﻌﻨﻮﻳﺖ ﻭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻭ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻛﻠﻰ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻳﻚ ﻧﻈﺎﻡ ﻣﺮﺩﻡﺳﺎﻻﺭ ﺩﻳﻨﻰ ﻛﻪ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪﻫﺎﻯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﻧﻰ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﺧﺎﺳﺘﮕﺎﻩﻫﺎﻯ ﻧﻮﺍﻧﺪﻳﺸﺎﻧﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﻳﻚ ﺗﺤﻮﻝ ﻓﻜﺮﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﻨﺪ. ﺍﺳﺎﺳ ًﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﮔﺬﺭ ﺍﺯ ﺷﺮﻕ ﻭ ﻏﺮﺏ ﺩﺭ ﺍﻧﺪﻳﺸﺔﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﻮﻟﻮﺩ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﺳﻜﻮﻻﺭﻳﺴﻢ ﺍﺳﺖ: »ﻧﻈﺮﻳﺔ »ﺍﺳﻼﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ« ﺟﺎﻳﮕﺎﻫﻰ ﻭﺍﻻ ﺩﺭ ﺫﻫﻦ ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻭ ﺩﺭ ﻣﺪ ﻧﮕﺎﻩ ﺁﻧﺎﻥ، ﺍﻓﻘﻰ ﺭﻭﺷﻦ ﻭ ﺍﻣﻴﺪﺑﺨﺶ ﮔﺸﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﺎ ﺍﻓﻮﻝ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﻭﺍﺭﺩﺍﺗﻰ ﻭ ﭘﺮﺟﻨﺠﺎﻝ، ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﻢ ﻭ ﻣﺎﺭﻛﺴﻴﺴﻢ ﻭ ﺑﻪﺧﺼﻮﺹ ﺑﺎ ﺩﺭﻳﺪﻩﺷﺪﻥ ﭘﺮﺩﻩ ﺭﻳﺎ ﻭ ﻓﺮﻳﺐ ﺍﺯ ﺭﻭﻯ ﺩﻣﻜﺮﺍﺳﻰ ﻟﻴﺒﺮﺍﻝ ﻏﺮﺏ ،ﺳﻴﻤﺎﻯ ﻋﺪﺍﻟﺘﺨﻮﺍﻩ ﻭ ﺁﺯﺍﺩﻯﺑﺨﺶ ﺍﺳﻼﻡ ،ﺍﺯ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺁﺷﻜﺎﺭﺗﺮ ﮔﺸﺘﻪ ﻭ ﺑﻰﺭﻗﻴﺐ ،ﺩﺭ ﺻﺪﺭ ﺁﺭﺯﻭﻫﺎﻯ ﻋﺪﺍﻟﺘﺨﻮﺍﻫﺎﻥ ﻭ ﺁﺯﺍﺩﻯﻃﻠﺒﺎﻥ ﻭ ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪﺍﻥ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺟﻮﺍﻧﻤﺮﺩﺍﻥ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺩﺭ ﺁﺭﺯﻭﻯ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻋﺪﻝ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺟﻬﺎﺩ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺭﻭﻯ ﺁﻭﺭﺩﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﻋﺰﻡ ﺍﻳﺴﺘﺎﺩﮔﻰ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻭ ﺳﻠﻄﻪ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎﻥ ﻣﺴﺘﻜﺒﺮ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺧﻮﺩ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻣﻰﺩﻫﻨﺪ .ﺁﺭﻯ؛ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺕ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭﻯ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺭﻳﺨﺘﻪ ﻭ ﻣﻌﺎﺩﻻﺕ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﻣﺴﺘﻜﺒﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ(33) «. ﭘﺲ ﻧﻜﺘﺔ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺑﻬﺮﻩﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﺳﺎﻣﺎﻥ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺳﺎﺳ ًﺎ ﺍﺯ ﻧﮕﺎﻩ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻣﻌﻈﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺿﺮﻭﺭﺗﻰ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺣﻮﺯﺓ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ: »ﻣﻠﺖﻫﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ )ﺍﺯ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ﺗﺎ ﺷﺮﻕ ﺁﺳﻴﺎ( ﺑﻪ ﻓﻜﺮ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻓﺘﺎﺩﻧﺪ ﺑﺎ ﻓﺮﻣﻮﻝﻫﺎﻯ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ؛ ﻧﻪ ﻟﺰﻭ ًﻣﺎ ﺑﺎ ﻫﻤﺎﻥ ﻓﺮﻣﻮﻝ ﻧﻈﺎﻡ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺎ؛ ﺍﻣﺎ ﺑﻪ ﻓﻜﺮ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﺮ ﻛﺸﻮﺭﺷﺎﻥ ﺍﻓﺘﺎﺩﻧﺪ .ﺑﻌﻀﻰ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻣﻮﻓﻖ ﻫﻢ ﺷﺪﻧﺪ؛ ﺑﻌﻀﻰ ﻫﻢ ﺁﻳﻨﺪﺓ ﻧﻮﻳﺪﺑﺨﺸﻰ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭﺷﺎﻥ ﻫﺴﺖ ﺍﺯ ﺣﺮﻛﺖﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ(34) «. ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻧﺪﻳﺸﺔ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ،ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎ ﺍﺭﺍﺋﺔ ﻣﺮﺩﻡﺳﺎﻻﺭﻯ ﺩﻳﻨﻰ )ﺑﺎ ﺗﻔﺴﻴﺮﻯ
191
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻮﺳﻊ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺷﺪ( ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺩﺍﻝ ﻣﺮﻛﺰﻯ ﺗﻼﺵ ﻣﻰﻛﻨﺪ؛ ﺧﻮﺍﺳﺖﻫﺎﻯ ﻋﺪﺍﻟﺖﺧﻮﺍﻫﺎﻧﻪ ،ﺩﻣﻜﺮﺍﺳﻰ ،ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺷﺮﻳﻌﺖ ،ﺁﮔﺎﻫﻰ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻭ ...ﺩﺭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﻣﻌﻨﺎﻳﻰ ﺧﻮﺩ ﻣﻔﺼﻞﺑﻨﺪﻯ ﻛﻨﺪ.
192
ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮﻯ: ﺍﻳﻦ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﻣﺤﻮﺭ ﻛﺎﺭﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ 2ﺑﺨﺶ ﺳﺎﻣﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ؛ ﻧﺨﺴﺖ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺑﺎ ﺑﻬﺮﻩﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺭﻭﻧﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺩﻫﻪﻫﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﺭﺍ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻛﺮﺩ ،ﺑﺎ ﺑﻬﺮﻩﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﭼﮕﻮﻧﮕﻰ ﺷﻜﻞﮔﻴﺮﻯ ﻫﻮﻳﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺍﺧﻴﺮ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﺴﺘﻠﺰﻡ ﺷﻨﺎﺧﺖ ،ﺑﺎﻓﺖ ﺯﻣﻴﻨﻪﺍﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﻭﻡ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻭ ﺧﻮﺍﺳﺖﻫﺎﻯ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻳﻚ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻣﻌﻨﺎﻳﻰ ﺻﻮﺭﺕﺑﻨﺪﻯ ﻣﻰﺷﻮﺩ. ﺍﺯ ﺑﺨﺶﻫﺎﻯ ﻓﻮﻕ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺫﻳﻞ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﻣﻰﺷﻮﺩ: ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻃﻼﻳﻪﺩﺍﺭ ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻣﻮﺝ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻋﺮﺑﻰ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﻜﻞﮔﻴﺮﻯ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻗﺪﺭﺕ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻋﺮﺑﻰ؛ ﺩﻳﻜﺘﺎﺗﻮﺭﻯﻫﺎﻯ ﭼﻮﻥ ﺣﺴﻨﻰ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺗﻼﺵ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻓﻜﺮﻯ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻋﺮﺑﻰ ﺑﺎ ﺩﺍﻝ ﻫﺎﻯ؛ ﺍﻋﺘﺪﺍﻝ ﻋﺮﺑﻰ ،ﺳﻜﻮﻻﺭﻳﺴﻢ ،ﺻﻠﺢ ﺑﺎ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ،ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺑﺎ ﻏﺮﺏ ﻭ ...ﺟﺒﻬﻪﮔﻴﺮﻯ ﻛﻨﺪ. ﻫﺮ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺻﺪﺩ ﺗﺴﺨﻴﺮ ﻭﺍژﻩﻫﺎ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﺖ .ﻫﺮﮔﺎﻩ ﻳﻚ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﻣﻌﻨﺎﻳﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ،ﻧﻈﺎﻡ ﻣﻌﻨﺎﻳﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺫﻫﺎﻥ ﺳﻮژﻩﻫﺎ )ﺍﻧﺴﺎﻥﻫﺎ( ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻛﻨﺪ ﻫﮋﻣﻮﻧﻴﻚ ﻣﻰﺷﻮﺩ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﻪ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻰﺷﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻌﻨﺎ ﺑﺴﺘﮕﻰ ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺩﺭ ﻓﻀﺎﻯ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻋﺮﺑﻰ ﺍﻳﻦ ﻧﺰﺍﻉ ﻣﻌﻨﺎﻳﻰ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﺍﺳﺖ؛ ﺍﻣﺎ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﺮﺱ ﺑﻮﺩﻥ ﻭ ﻧﻴﺰ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﻰﺑﻮﺩﻥ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥﻫﺎ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻰ ﻫﮋﻣﻮﻧﻴﻚﺷﺪﻥ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺍﺳﺖ؛ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﺷﻮﺍﻫﺪ ﺍﻣﺮ ﻧﻈﻴﺮ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯﻫﺎﻯ ﻣﻜﺮﺭ ﺍﺳﻼﻡﮔﺮﺍﻳﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﭼﻴﺮﮔﻰ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺣﻜﺎﻳﺖ ﺩﺍﺭﺩ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺗﻮﺍﻧﻤﻨﺪﻯ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻓﻀﺎﻯ ﺍﺳﺘﻌﺎﺭﻯ ﻫﮋﻣﻮﻥ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻋﺮﺑﻰ ﺩﺍﺭﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺩﺍﻝ ﻣﺮﻛﺰﻯ ﻣﺮﺩﻡﺳﺎﻻﺭﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻬﻢ ﺩﺳﺖ ﻣﻰﺯﻧﺪ .ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﻧﻴﺰ ﺑﻪﺧﻮﺑﻰ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ،ﺗﺤﻠﻴﻠﻰ ﺟﺎﻣﻊ ﻭ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻭﺍﻗﻊ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﺤﻮﻻﺕ
ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﻫﻮﻳﺖ ﻭ ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺣﻀﺮﺕ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ
ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻛﻨﺪ. ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ،ﺍﺻﻠﻰﺗﺮﻳﻦ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺩﺭ ژﺋﻮﭘﻠﻴﺘﻴﻚ ﻣﻨﻄﻘﻪ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺩﺭ ﻓﻀﺎﻯ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﻣﻠﺖﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻛﺮﺩ .ﺩﺭ ﺩﻫﻪﻫﺎﻯ 60 ﻭ 70ﻣﻴﻼﺩﻯ ،ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯ ﻏﺎﻟﺐ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﻋﺮﺏ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﭼﭗ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺍﺳﺎﺳ ًﺎ ﭼﻴﺰﻯ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺍﺳﻼﻡﮔﺮﺍﻳﻰ ﻓﺸﺎﺭ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﻇﻬﻮﺭ ﻭ ﺑﺮﻭﺯ ﻧﺪﺍﺷﺖ؛ ﺍﻣﺎ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ 1979ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺑﺮﻭﺯ ﻭ ﻇﻬﻮﺭ ﻣﻰﻛﻨﺪ. ﭘﻰﻧﻮﺷﺖ: .1ﺳﻠﻴﻤﻰ ،ﺍﺻﻐﺮ ) ( 1383؛ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻓﻮﻛﻮ ،ﻛﻴﻬﺎﻥ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ،ﺵ ،219ﺗﻬﺮﺍﻥ :ﻣﺆﺳﺴﻪ ﻛﻴﻬﺎﻥ، ﺹ 55 .2ﺑﻬﺮﺍﻣﭙﻮﺭ ،ﺷﻌﺒﺎﻧﻌﻠﻰ ) (1378؛ ﺩﺭﺁﻣﺪﻯ ﺑﺮ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ،ﻛﺘﺎﺏ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﻘﺎﻻﺕ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ،ﺑﻪ ﺍﻫﺘﻤﺎﻡ ﻣﺤﻤﺪﺭﺿﺎ ﺗﺎﺟﻴﻚ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ :ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ :ﺹ 10 .3ﺑﻬﺮﺍﻡﭘﻮﺭ ،ﺷﻌﺒﺎﻧﻌﻠﻰ ) ( 1379؛ ﻣﻘﺪﻣﻪ ﮔﺮﺩﺁﻭﺭﻧﺪﻩ ،ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﻯ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻧﻮﺭﻣﻦ ﻓﺮﻛﻼﻑ، ﺗﻬﺮﺍﻥ :ﻣﺮﻛﺰ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻭ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ،ﺹ 23 .4ﺗﺎﺟﻴﻚ ،ﻣﺤﻤﺪﺭﺿﺎ ) ،(1385ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺯ ﻧﻈﺮﻳﺔ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻭ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﺔ ﻋﻠﻮﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ، ﺵ 35 .5ﻣﻴﺮﺍﺣﻤﺪﻯ ،ﻣﻨﺼﻮﺭ ) ،(1389ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ ،ﺭﻫﻴﺎﻓﺖﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ،ﺵ 12 Ernesto Laclau, New Reflections on the Revolution of Our Time,.6 64 61 .PP ,1990 ,London Verso .7ﻣﻘﺎﻟﺔ ﻣﻌﻨﻮﻳﺖ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ .8ﺍﻣﻴﻦ ،ﺳﻤﻴﺮ ) (1390ﺍﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﻢ ﻭ ﺍﺳﻼﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ،ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻰ .9ﺧﺮﺍﺯﻯ ،ﺻﺎﺩﻕ ) ،(1390ﻣﻌﺠﺰﺓ ﺍﺭﺗﺶ ،ﺷﻜﻞﮔﻴﺮﻯ ﺟﻨﺒﺶ ،ﻣﺠﻠﺔ ﻣﻬﺮﻧﺎﻣﻪ ،ﻣﻬﺮ 1390 .10ﺣﻘﻴﻘﺖ ،ﺻﺎﺩﻕ ) ،(1389ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻰ .11ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻣﺴﺆﻭﻻﻥ ﻭ ﻛﺎﺭﮔﺰﺍﺭﺍﻥ ﻧﻈﺎﻡ82/2/29 ، .12ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻛﺎﺭﮔﺰﺍﺭﺍﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﻭ ﻗﺸﺮﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺮﺩﻡ84/6/11 ، .13ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺩﺭ ﺳﻤﻴﻨﺎﺭ »ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺣﻜﻢ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ)ﺭﻩ(«69/12/11 ، .14ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺩﺭ ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ90/6/26 ، .15ﻓﻀﻞ ﺍﻟﻪ ،ﻋﻼﻣﻪ ) ،(1368ﻣﺠﻠﻪ ﺍﻟﻤﻨﻄﻠﻖ ،ﺷﻤﺎﺭﻩ ،54ژﻭﺋﻦ 1989ﻡ ﺑﻪ ﻧﻘﻞ ﺍﺯ ﻭﺏ ﺳﺎﻳﺖ ﻓﺎﺭﺳﻰ ﺍﻳﺸﺎﻥ .16ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻋﻠﻤﺎ ﻭ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺎﻥ71/5/7 ،
193
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
194
.17ﻣﻄﻬﺮﻯ ﻣﺮﺗﻀﻰ ) ،(1370ﺣﻖ ﻭ ﺑﺎﻃﻞ ،ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﺻﺪﺭﺍ ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﺹ 53 .18ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺩﺭ پﻳﺎﻡ ﺑﻪ ﺣﺠﺎﺝ ﺑﻴﺖﺍﷲ ﺍﻟﺤﺮﺍﻡ72/2/28 ، .19ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻣﺴﺆﻭﻻﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﻋﻴﺪ ﻓﻄﺮ87/7/10 ، .20ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻣﺴﺆﻭﻻﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﻣﻴﻼﺩ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ )ﺹ(89/12/2 ، .21ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻣﺴﺆﻭﻻﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﻣﻴﻼﺩ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ )ﺹ(89/12/2 ، .22ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺩﺭ ﺧﻄﺒﻪﻫﺎﻯ ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﻌﺔ ﺗﻬﺮﺍﻥ68/11/20 ، .23ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻣﺴﺆﻭﻻﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﻭ ﺳﻔﺮﺍﻯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ90/6/9 ، .24ﻗﻄﺐ ،ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ ) ،(1374ﺑﻴﺪﺍﺭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺻﺒﺎﺡ ﺯﻧﮕﻨﻪ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ،ﺹ 52 .25ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻣﺴﺆﻭﻻﻥ ﻭ ﻛﺎﺭﮔﺰﺍﺭﺍﻥ ﻧﻈﺎﻡ 74/5/24 ، .26ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺭﻫﺒﺮ ﺟﻤﺎﻋﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﻮﻧﺲ ﺑﺎ ﺷﺒﻜﺔ ﺍﻟﻌﺎﻟﻢ .27ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺩﺭ ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ90/6/26 ، .28ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺩﺭ ﺑﻴﺴﺘﻤﻴﻦ ﺳﺎﻟﮕﺮﺩ ﺭﺣﻠﺖ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ(88/3/14 ، .29ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺩﺭ ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﻔﺎﺿﻪ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ90/7/9 ، .3ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺩﺭ ﺑﻴﺴﺘﻤﻴﻦ ﺳﺎﻟﮕﺮﺩ ﺭﺣﻠﺖ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ(88/3/14 ، .31ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻣﺴﺆﻭﻻﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﻭ ﺳﻔﺮﺍﻯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ90/6/9 ، .32ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺩﺭ ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ90/6/26 ، .33ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﭘﻴﺎﻡ ﺑﻪ ﺣﺠﺎﺝ ﺑﻴﺖ ﺍﷲ ﺍﻟﺤﺮﺍﻡ82/11/8 ، .34ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺩﺭ ﺑﻴﺴﺘﻤﻴﻦ ﺳﺎﻟﮕﺮﺩ ﺭﺣﻠﺖ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ(88/3/14 ،
ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻋﺰﺕ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻋﺰﺕ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺳﻴﺪ ﻣﻬﺪﻱ ﺣﺴﻴﻨﻲ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺱ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻳﻚ
196
ﭼﻜﻴﺪﻩ: ﻋﺰﺕ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺍﺭﻛﺎﻥ ﻣﻬﻢ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻴﻤﺤﺴﻮﺏ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ .ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﻋﺮﺻﻪ ﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ،ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ،ﺍﻣﻨﻴﺘﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮﺍﺕ ﺧﻮﺩﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﺛﺒﺎﺕ ﺭﺳﺎﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ.ﻧﻬﻀﺖ ﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻫﺎﻱ ﻓﻌﺎﻝ ﻣﺘﺎﺛﺮ ﺍﺯ ﻣﺘﻦ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﻼﻣﻴﻴﻜﻲ ﺍﺯ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻭﺍﻻﻱ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﺍﻧﺪﺍﺯﻳﺤﺮﻛﺖ ﻫﺎﻱ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺭﺍ ﺍﺣﻴﺎ ﻭ ﺑﺎﺯﻳﺎﺑﻲ ﻋﺰﺕ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺭﻓﺘﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺍﻋﻼﻡ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﻧﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺭﻫﺒﺮ ﻭ ﭘﺮﭼﻢ ﺩﺍﺭ ﻳﻚ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﺮﺁﻣﺪﻩ ﺍﺯ ﺣﺮﻛﺖ ﻫﺎﻱ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ )ﺍﻧﻘﻼﺑﻲ ﺍﺳﻼﻣﻲ(-ﻛﻪ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﭘﺎﻳﻪ ﮔﺬﺍﺭ ﺣﺮﻛﺖ ﻫﺎﻱ ﺍﺻﻴﻞ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﻭ ﻋﺰﺕ ﺑﺨﺸﻲ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ-ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻋﺰﺕ ﻭ ﺷﺮﺍﻓﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻫﺎﻱ ﺑﻲ ﺑﺪﻳﻞ ﻭ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻳﻜﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻭ ﺑﺎﺯﺧﻮﺍﻧﻲ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﻫﻪ ﺍﺯ ﺣﺮﻛﺖ ﻫﺎﻱ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺭﻭﺷﻨﮕﺮ ﻭ ﻛﺎﺭﺳﺎﺯ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻣﺴﻴﺮ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﺁﺭﻣﺎﻧﻬﺎ ﻭ ﺍﺣﻴﺎﻱ ﻋﺰﺕ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺭﻓﺘﻪ ﺧﻮﻳﺶ ﺩﺭ ﺍﻗﺼﻲ ﻧﻘﺎﻁ ﻋﺎﻟﻢ ﻫﻤﻮﺍﺭ ﺳﺎﺯﺩ.ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺗﻌﺮﻳﻔﻲ ﺍﺯ ﻋﺰﺕ ﻭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺁﻥ ﺑﺎ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺭﺍﻳﻪ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻴﻮ ﻭﺍﻛﺎﻭﻳﺎﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎ ﻭ ﺗﻔﻜﺮﺍﺕ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻋﺰﺕ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﺭﺍﻩ ﺍﺣﻴﺎﻱ ﺁﻥ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ. ﻛﻠﻤﺎﺕ ﻛﻠﻴﺪﻱ :ﻋﺰﺕ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ,ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻱ.
ﻣﻘﺪﻣﻪ : ﻣﺠﺮﺩ ﺍﺯ ﻣﺎ ّﺩﻩﻱ )ﻋ ّﺰ ﻳﻌ ّﺰ( ﺍﺳﺖ][1ﻛﻪ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻻﺯﻡ ﻭﻫﻢ ﻋ ّﺰﺕ ﻣﺼﺪﺭ ﺛﻼﺛﻲ ّ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﺘﻌ ّﺪﺩﻱ ﺩﺭ ﻗﺮﺁﻥ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﺭﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ[2].ﻭﺍژﻩﻱ ﻋ ّﺰﺕ ﻣﺸﺘﻘّﺎﺕ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻲ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﻫﻤﻪﻱ ﻣﺸﺘﻘّﺎﺕ ﺁﻥ ﻳﻜﺴﺎﻥ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﺩﺭ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﺍﺻﻠﻲ
ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻋﺰﺕ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ ﺍﺳﺎﺳﻲ...
ﺍﻳﻦ ﻟﻐﺖ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﺭﻓﺘﻪ ﻭ ﺑﺮﺧﻲ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﺠﺎﺯﻱ ﻭ ﺍﺳﺘﻌﺎﺭﻱ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﻝ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﺍﺻﻠﻲ ﺍﻳﻦ ﻭﺍژﻩ ﺩﺭ ﻛﺘﺐ ﻟﻐﺖ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ :ﻭﺍژﻩﻱ ﻋ ّﺰﺕ ﺑﺮ ﺷ ّﺪﺕ ﻭ ﻗﺪﺭﺕ ﻭ ﺁﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﻣﺘﻀ ّﻤﻦ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﻏﻠﺒﻪ ﻭ ﻗﻬﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﺩﻻﻟﺖ ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺷ ّﺪﺕ ﻭﻗ ّﻮﺕ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﺎ ﻧﻮﻋﻲ ﺗﻔ ّﻮﻕ ﻭ ﻋﺪﻡ ﭼﻴﺮﮔﻲ ﺑﺮ ﺁﻥ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺍﺳﺖ ﻟﺬﺍ ﻋ ّﺰﺕ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﺩﺳﺘﻨﺎﻳﺎﻓﺘﻨﻲ ﻧﻴﺰ ﻣﻌﻨﺎ ﻛﺮﺩﻫﺎﻧﺪ .ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻣﺜﺎﻝ ﻋﻼ ّﻣﻪﻱ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﺋﻲ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﺍﻳﻦ ﻭﺍژﻩ ﻣﻴﻨﻮﻳﺴﺪ: ﻛﻠﻤﻪﻱ ﻋ ّﺰﺕ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﻧﺎﻳﺎﺑﻲ ﺍﺳﺖ ،ﻭﻗﺘﻲ ﻣﻴﮕﻮﻳﻨﺪ ﻓﻼﻥ ﭼﻴﺰ ﻋﺰﻳﺰ ﺍﻟﻮﺟﻮﺩ ﺍﺳﺖ، ﻣﻌﻨﺎﻳﺶ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺁﺳﺎﻧﻲ ﻧﻤﻴﺘﻮﺍﻥ ﺑﺪﺍﻥ ﺩﺳﺖ ﻳﺎﻓﺖ ﻭ ﻋﺰﻳﺰ ﻗﻮﻡ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﻛﺴﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﻜﺴﺖ ﺩﺍﺩﻧﺶ ﻭ ﻏﻠﺒﻪ ﻛﺮﺩﻥ ﺑﺮ ﺍﻭ ﺁﺳﺎﻥ ﻧﺒﺎﺷﺪ؛ ﺑﺮﺧﻼﻑ ﺳﺎﻳﺮ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻗﻮﻡ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ؛ ﺯﻳﺮﺍ ﻋﺰﻳﺰ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﺧﻮﺩﺵ ﻣﻘﺎﻣﻲ ﺩﺍﺭﺩ[3]. ﺁﻳﺔ ﺍﷲ ﺟﻮﺍﺩﻱ ﺁﻣﻠﻲ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻴﺪﺍﺭﻧﺪ :ﻋ ّﺰﺕ ،ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻔﻮﺫ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻊ ﻣﻐﻠﻮﺏ ﺷﺪﻥ ﺍﺳﺖ[4]. ﻋﺰﻳﺰ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺻﻔﺎﺕ ﺑﺎﺭﻱ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﻗﺮﺁﻥ ﻛﺮﻳﻢ ،ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ 92ﺑﺎﺭ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺻﻔﺖ ﻳﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.ﻋﺰﺕ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﻫﻤﻴﻦ ﺭﻳﺸﻪ ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﺣﻔﻆ ﺁﺑﺮﻭ ﻭ ﺷﺨﺼﻴﺖ ،ﻭ ﻋﺪﻡ ﻛﺮﻧﺶ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺻﺎﺣﺒﺎﻥ ﺯﺭ ﻭ ﺯﻭﺭ ﻭ ﺗﺰﻭﻳﺮ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻧﻮﻉ ﺷﻜﺴﺖ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮﻱ ﺍﺳﺖ[5]. ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺭﻭﺍﻧﺸﻨﺎﺳﻴﻌﺰﺗﻨﻔﺴﻴﻚ ﻣﻨﺒﻊ ﺍﻧﺮژﻳﺎﺳﺖ.ﻳﻚ ﭼﺘﺮ ﻭﺳﻴﻌﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻬﺎﻋﺘﻤﺎﺩﺑﻪ ﻧﻔﺲ ﺯﻳﺮ ﺳﺎﻳﻪ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ[6]. ﺩﺭ ﺍﺳﻼﻡ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﭘﺎﻳﻪ ﻫﺎﻱ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﻭ ﺗﻘﻮﺍ ﻋﺰﺕ ﻧﻔﺲ ﻭ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﺧﺪﺷﻪ ﺩﺍﺭ ﺷﺪﻥ ﺁﻥ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﭘﺎﻳﻪ ﻫﺎﻱ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﻭ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﻓﺮﺩ ﻣﺘﺰﻟﺰﻝ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ ،ﺑﺴﺘﺮﻱ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺭﺍ ﺟﻬﺖ ﺳﻮء ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻭ ﭼﻴﺮﻩ ﺷﺪﻥ ﺳﺘﻤﮕﺮﺍﻥ ﻭ ﻇﺎﻟﻤﺎﻥ ﺑﺮ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﺪ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﺍﺳﻼﻡ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻭ ﺳﻔﺎﺭﺷﺎﺕ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﺑﺮ ﻋﺰﺕ ﻧﻔﺲ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻭ ﺳﻌﻲ ﺩﺭ ﺣﻔﻆ ﻭ ﭘﺎﺳﺪﺍﺭﻱ ﺍﺯﺁﻥ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﻗﺮﻭﻥ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﺮ ﺍﺛﺮ ﺭﺧﺪﺍﺩ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻭ ﻏﻔﻠﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ،ﺍﻳﻦ ﻣﻬﻢ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﻭ ﺭﻭ ﺑﻪ ﻓﺮﺍﻣﻮﺷﻲ ﮔﺬﺍﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ.ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎﻳﻮ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺷﻮﻡ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻏﻔﻠﺖ ﺍﺯﺁﻣﻮﺯﻩ ﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺁﻥ ﺑﺮﺷﻤﺮﺩ.
197
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﻋﺰﺕ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ : ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ،ﺍﻣﻮﺍﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺭﺯﺷﻬﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺍﺣﻴﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﻘﻮﻟﻬﺎﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺑﺎ ﺗﻬﺎﺟﻢ ﻫﻤﻬﺠﺎﻧﺒﻪ ﻏﺮﺏ ﺑﻪ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻋﺼﺮ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ،ﺷﺮﻭﻉ ﺷﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻏﺎﺯ ﺗﺎ ﻋﺼﺮ ﺣﺎﺿﺮ ،ﻣﺮﺍﺣﻞ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﻲ ﺭﺍ ﭘﻴﻤﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ،ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺍﺣﻴﺎﮔﺮﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺁﻥ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ،ﻋﺪﺍﻟﺖ ،ﻋﺰﺕ ﻭ ﻫﻤﻪ ﺁﻣﻮﺯﻫﻬﺎ ﻭ ﺍﺭﺯﺷﻬﺎﻱ ﻣﺘﻌﺎﻟﻲ ﺍﻟﻬﻲ ﺯﻧﺪﻩ ﻣﻴﺸﻮﺩ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ،ﻋﺰﺕ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﻲ ﺩﻭ ﺳﻮﻳﻪ ﺩﺍﺭﻧﺪ؛ ﺯﻳﺮﺍ ﺍﺯ ﻳﻜﻄﺮﻑ ،ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺟﺮﻳﺎﻧﻬﺎﻱ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺣﻴﺎ ﻭ ﺑﺎﺯﻳﺎﺑﻲ ﻋﺰﺕ ﺍﺯ ﺩﺳﺘﺮﻓﺘﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻗﺮﻭﻥ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺩﻳﮕﺮ ،ﻫﺮﭼﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﺟﺮﻳﺎﻧﻬﺎﻱ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻭ ﻋﺰﺕ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎ ﺑﻴﻨﺠﺎﻣﺪ ،ﺍﺷﺘﻴﺎﻕ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺣﺮﻛﺘﻬﺎﻱ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﻋﺎﻟﻢ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻣﻴﻴﺎﺑﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ، ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻣﻠﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻧﻤﻮﻧﻬﻬﺎﻱ ﺑﺎﺭﺯ ﻭ ﺑﻴﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﻣﻰ ﺭﻭﻧﺪ. 198
ﻋﺰّﺕ ﺣﻘﻴﻘﻲ ﻭ ﻇﺎﻫﺮﻱ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺭﻫﺒﺮﻱ: ﺑﻰ ﺷﻚ ،ﺧﺼﻴﺼﻪ ﻋ ّﺰﺗﻄﻠﺒﻲ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﮔﺮﺍﻳﺸﻬﺎﻱ ﻓﻄﺮﻱ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻭﺟﻮﺩ ﻫﻤﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺩﺭ ﻋﺼﺮﻯ ﺩﻳﺪﻩ ﻣﻴﺸﻮﺩ .ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻃﺒﻴﻌﻰ ،ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻋ ّﺰﺕ ﻧﻔﺲ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻃﺒﻊ ﺍﻭ ﺍﺯ ﺫﻟّﺖ ﻭ ﺩﻭﻧﻤﺎﻳﮕﻲ ﻣﺘﻨﻔّﺮ ﻭ ﻣﻨﺰﺟﺮ ﺍﺳﺖ .ﻭﻟﻲ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻣﻬﻢ، ﻣﻨﺸﺄ ﻛﺴﺐ ﺍﻳﻦ ﻋ ّﺰﺕ ﻭ ﺭﺍﻩ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻲ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺩﺭﻭﻧﻲ ﺍﺳﺖ .ﻗﺮﺁﻥ ﻛﺮﻳﻢ ﺑﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﻣﻨﺒﻊ ﻭ ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﺣﻘﻴﻘﻲ ﻋ ّﺰﺕ ،ﻋ ّﺰﺕ ﺣﻘﻴﻘﻲ ﺭﺍ ﻣﺨﺼﻮﺹ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎﻝ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ) ﺣﺴﻴﻦ ﺩﺍﻧﺴﺘﻪ ﻭ ﻫﺮﺁﻧﭽﻪ ﻏﻴﺮ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻋ ّﺰﺗﻲ ﭘﻮﺷﺎﻟﻲ ﻭ ﺯﻭﺍﻟﭙﺬﻳﺮ ّ ﺭﻋﻴﺘﻰ(][5 ﺩﺭ ﻧﮕﺎﻩ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻳﻨﻴﺰ ﭼﻨﻴﻦ ﺩﻳﺪﮔﺎﻫﻲ ﺭﺍ ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﻭﺿﻮﺡ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻛﺮﺩ. ﺁﻥ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﻨﺸﺄ ﺍﻟﻬﻲ ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﻭﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻋﺰﺕ ﻭﺍﻗﻌﻴﺎﺯ ِ ﻋﺰﺕ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﻣﻴﺒﺨﺸﺪ ،ﻭﻟﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﻴﺮ ،ﺧﻮﺩ ﺍﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﺑﺴﺘﺮ ﻋﺰﺗﻤﻨﺪﻱ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺧﻮﺩ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ .ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺒﺎﺭﻩ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﻨﺪ »:ﻭﷲ ﺍﻟﻌﺰﻩ ﻭ ﻟﺮﺳﻮﻝ ﻭ ﻟﻠﻤﻮﻣﻨﻴﻦ ﻋﺰﺕ ﻣﺎﻝ ﺧﺪﺍﺳﺖ ﺗﻌﺰ ﻣﻦ ﺗﺸﺎء ﻭ ﺗﺰﻝ ﻣﻦ ﺗﺸﺎء ﺍﻭﻋﺰﺕ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ ﺍﺯ ﺧﺪﺍ ﻋﺰﺕ ﺑﺨﻮﺍﻫﻴﺪ«.ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﻭ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻋﺰﺕ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻲ ﺩﺍﺭﻧﺪ.
ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻋﺰﺕ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ ﺍﺳﺎﺳﻲ...
ﺍﻳﻦ ﺩﻭﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﺯ ﻗﺮﺍﺭ ﺯﻳﺮ ﺍﺳﺖ. ﻋﺰﺕ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﻣﻨﺸﺎ ﺍﻟﻬﻲ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭﻋﻄﺎﻱ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺍﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﻳﺪ ﻗﺪﺭﺕ ﺍﻭﺳﺖ؛ ﺍﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﻭ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻋﺰﺕ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎﻝ ﻃﻠﺐ ﻛﻨﻨﺪ ﻧﻪ ﻛﺲ ﺩﻳﮕﺮﻱ؛ ﻋﺰﺕ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺍﺭﺯﺷﻲ ﺍﻟﻬﻲ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻴﺸﻮﺩ. ﮔﺮﻭﻫﻲ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﺎ ﻏﻔﻠﺖ ﺍﺯ ﺭﺍﻩ ﺩﺭﺳﺖ ﻭ ﻣﻨﺸﺄ ﺣﻘﻴﻘﻲ ﻋ ّﺰﺕ ،ﺑﻪ ﺑﻴﺮﺍﻩ ﻣﻴﺮﻭﻧﺪ ﻭ ﺳﻌﻲ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ.ﺗﺎ ﻋ ّﺰﺕ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻏﻴﺮ ﻣﻨﺸﺄ ﺣﻘﻴﻘﻲ ﺁﻥ ﻛﺴﺐ ﻛﻨﻨﺪ .ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﺟﺎﻱ ﺟﺎﻱ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﻭ ﻧﻈﺮﺍﺕ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺮ ﻣﻨﺸﺄ ﺍﻟﻬﻲ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﻋﺰﺕ ﻭ ﺭﺩ ﻣﻨﺸﺎء ﺩﻳﮕﺮ ﺁﻥ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ. ﻣﻨﺸﺄ ﻋﺰﺕ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻣﻨﺸﺎ ﻫﺎﻱ ﻋﺰﺕ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺭﺍ ﻗﺮﺁﻥ ﻛﺮﻳﻢ ﻭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺁﻣﻮﺯﻫﻬﺎﻱ ﺍﺭﺯﺷﻤﻨﺪ ﻭ ﮔﺮﺍﻥ ﻗﺪﺭ ﺁﻥ ﻣﻴﺪﺍﻧﻨﺪ.ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ،ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻋﻨﺼﺮ ﺍﺻﻠﻲ ﻋﺰﺕ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺳﻼﻡ ﻣﻴﺪﺍﻧﻨﺪ».ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﻨﻴﻢ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﺎﻳﻪ ﻋﺰﺕ ﻭﻗﺪﺭﺕ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﺍﻟﻬﻲ)ﺑﻴﺎﻧﺎﺗﺮﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ (1390،ﻋﻨﺼﺮ ﻋﺰﺕ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ -ﻳﻌﻨﻲ ﺍﺳﻼﻡ – ﺍﺳﺖ )ﺑﻴﺎﻧﺎﺗﺮﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ ، (1383 ،ﻣﻴﻞ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺍﺻﻮﻝ ﻭﻣﺒﺎﻧﻲ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﻛﻪ ﻣﺎﻳﻪ ﻋﺰﺕ ،ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻭ ﺗﺮﻗﻲ ﺍﺳﺖ« )ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺭﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ ،(1382/12/29 ،ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻠﺘﻬﺎ ﺭﺍ ﺯﻧﺪﻩ ﻣﻴﻜﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻋﺰﺕ ﻣﻲ ﺑﺨﺸﺪ .ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻋﻤﻞ ﺑﻪ ﺩﺳﺘﻮﺭﺍﺕ ﺁﻥ ﻋﻴﻦ ﻋﺰﺕ ﻭ ﺷﺮﺍﻓﺖ ﺍﺳﺖ".ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ،ﻣﺎ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﻧﮕﻪ ﻧﻤﻲﺩﺍﺭﻳﻢ،ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺭﺍ ﻧﮕﻪ ﻣﻲﺩﺍﺭﺩ .ﻫﺮ ﻣﻠﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭘﺎﻱ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﺎﻳﺴﺘﺪ، ﺧﻮﺩ ﺍﻭ ﺯﻧﺪﻩ،ﺳﺮﺍﻓﺮﺍﺯ ﻭ ﻋﺰﻳﺰ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ .ﺍﺳﻼﻡ ﻋﺰﻳﺰ ﺍﺳﺖ .ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺍﺭﺍﻳﻌﻠﻮ ﺍﺳﺖ .ﻣﺎ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺣﺘﻴﺎﺝ ﺩﺍﺭﻳﻢ ،ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦﻛﻪ ﺍﺯ ﺗﺤﻘﻴﺮ ﻗﺪﺭﺗﻬﺎﻱ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭﻱ -ﺗﺤﻘﻴﺮ ﻋﻠﻤﻲ، ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ -ﻧﺠﺎﺕ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﻴﻢ« )ﭘﻴﺎﻡ ﺭﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ.(1380/12/01، ﺩﺭ ﺟﺎﻳﻲ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻣﻨﺸﺄ ﻋﺰﺕ ﻭ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺩﻋﻮﺕ ﺍﻟﻬﻲ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﺍﻥ، ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺍﺳﻼﻡ ﻣﻴﺪﺍﻧﻨﺪ ﻭ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺍﺻﻮﻝ ﺩﻋﻮﺕ ﺍﻳﻦ ﺑﺰﺭﮔﻮﺍﺭﺍﻥ ﺭﺍ ﺩﻋﻮﺕ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﻳﺎﻓﺘﻦ ﻋﺰﺕ ﻭ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ .ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﻧﺴﺎﻧﻬﺎﻱ ﺁﺯﺍﺩﻩ ﻭ ﺳﺘﻤﺪﻳﺪﻩ ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﻱ ﺍﻳﻦ ﺩﻋﻮﺕ ﺟﻬﺎﻧﻲ ،ﺍﻳﻦ ﻣﻬﻢ ﺭﺍ ﭘﻲ ﺩﺭ ﭘﻲ ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭﻧﺪ».ﻣﻠﺘﻬﺎﻱ ﻣﻈﻠﻮﻣﺪﻧﺒﺎﻟﻜﺮﺍﻣﺘﺨﻮﺩﺷﺎﻧﻬﺴﺘﻨﺪ؛ﻫﻤﺎﻧﻌﺰﺕ ﻭ ﻛﺮﺍﻣﺘﻲ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ
199
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
200
ﭘﺎﻳﻪﻫﺎﻱ ﺩﻋﻮﺕ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺑﻮﺩ) «.ﭘﻴﺎﻡ ﺭﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ (1390/1/08،ﺧﺼﻮﺻﻴﺎﺗﻲ ﭼﻨﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﺸﺎء ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﺴﺰﺍﻳﻲ ﺩﺭ ﺍﻣﺘﺪﺍﺩ ﻋﺰﺕ ﻭ ﺷﺮﺍﻓﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﺟﻬﺎﺩ ﻭ ﺭﻭﺣﻴﻪ ﺟﻬﺎﺩﻱ ﺩﺭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺳﺖ.ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺑﺎﻋﺚ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﻛﻪ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺭﻧﮓ ﻭ ﺑﻮﻳﻲ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺑﻴﺎﺑﺪ؛ﺯﻳﺮﺍ ﺩﺭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﺎﺏ ﻣﺤﻤﺪﻱ)ﺹ( ﻋﺰﺕ ﺟﺰ ﺩﺭ ﺳﺎﻳﻪ ﺟﻬﺎﺩ ﻭ ﺷﻬﺎﺩﺕ ﻣﻴﺴﺮ ﻧﻤﻲ ﺷﻮﺩ .ﺩﻟﻴﻞ ﻣﺤﻜﻢ ﻭ ﺑﻴﺒﺪﻳﻞ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﻋﺎ ﺣﺎﺩﺛﻪ ﻋﻈﻴﻢ ﻋﺎﺷﻮﺭﺍﺳﺖ .ﺑﻪ ﻳﻘﻴﻦ ﺍﺯ ﻫﻤﻴﻦ ﺭﻭ ﺍﺳﺘﻜﻪ ﻇﺎﻟﻤﺎﻥ ﻭ ﺳﻠﻄﻬﺠﻮﻳﺎﻥ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺳﻌﻲ ﺩﺭ ﻣﺤﻮ ﻣﻈﺎﻫﺮ ﻭ ﺁﻣﻮﺯﻩ ﻫﺎﻱ ﺟﻬﺎﺩﻱ ﺩﺭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﺳﻼﻣﻴﺪﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺩﺍﺭﻧﺪ».ﺳﻠﻄﻬﺠﻮﻳﺎﻥ ﻣﻴﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﺟﻬﺎﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺁﻳﺎﺕ ﻗﺮﺁﻥ ﻭ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﺩﻳﻨﻲ ﺧﺎﺭﺝ ﻛﻨﻨﺪ؛ ﭼﻮﻥ ﺿﺎﻣﻦ ﻋﺰﺕ ﻣﻠﺘﻬﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ ﺳﻨﮕﺮ ﻭ ﺣﺼﻦ ﺣﺼﻴﻦ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ،ﺟﻬﺎﺩ ﻓﻲ ﺳﺒﻴﻞ ﺍﷲ ﺍﺳﺖ )ﺑﻴﺎﻧﺎﺗﺮﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ(1383، ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻠﺖ ﺁﻣﺎﺩﻩﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺣﺮﻛﺖ ،ﻗﻴﺎﻡ ،ﺩﻓﺎﻉ ﻭ ﺟﻬﺎﺩ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﺍﺳﻼﻡ،ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﻫﻤﻪﻱ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻋﺰﺕ ﺑﺒﺨﺸﺪ) .ﭘﻴﺎﻡ ﺭﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ (1383/6/26،ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎﻱ ﺍﺳﻼﻡ ،ﻣﻠﺘﻬﺎﻱ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺭﻭﺡ ﺍﻋﺘﺰﺍﺯ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺧﻮﺩ ﻣﻴﻴﺎﺑﻨﺪﻭ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻋﺰﺕ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ) «.ﭘﻴﺎﻡ ﺭﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ(1382/02/29،ﻳﻜﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺳﻼﻡ ﻣﺎﻳﻪ ﺍﺣﻴﺎﻱ ﻋﺰﺕ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻭ ﻣﻨﺸﺄ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ ،ﺣﺞ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻤﻲ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ .ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻇﺮﻓﻴﺘﻬﺎﻱ ﻭ ﺑﺴﺘﺮﻫﺎﻱ ﻣﻬﻢ ﻭ ﺑﺰﺭگ ﺣﺞ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺁﮔﺎﻫﻲ ﻭ ﻋﺰﺕ ﺑﺨﺸﻲ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ »:ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻣﺤﻞ ﺗﺠﻠﻲ ﺍﻣﺖ ﻭﺍﺣﺪﻩ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭﻣﻈﻬﺮ ﻋﺰﺕ ﻣﻌﻨﻮﻱ ﻭ ﻗﺪﺭﺕ ﺑﺸﺮﻱ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺍﺳﺖ«)ﭘﻴﺎﻡ ﺭﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ(1379/12/12، ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻛﺴﺐ ﻋﺰﺕ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺭﺍﻫﻬﺎﻳﻜﺴﺐ ﻋﺰﺕ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺭﺍ ﻋﻤﻞ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺁﻳﻪ ﺷﺮﻳﻔﻪ ﻣﻴﺪﺍﻧﻨﺪ ... »:ﺍﻳﻨﺠﻮﺭﻱ ﻣﻠﺘﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻋﺰﺗﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺑﻴﺎﻭﺭﻧﺪ ﺍﻳﻦ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺧﻮﺩ ﻗﺮﺁﻥ ﻟﻴﻨﺼﺮﻥ ﱠ ﱠ ﺍﷲ ﻣﻦ ﻳﻨﺼﺮﻩ«؛ »ﻳﻨﺼﺮﻛﻢ »:ﺍﻧﺘﻨﺼﺮﻭﺍﺍﷲ ﻳﻨﺼﺮﻛﻢ«» ،ﻭ ﺑﻪ ﻣﺎ ﮔﻔﺘﻪ ﺍﺳﺖ ّ ﱠ ﺍﷲ ﻓﻼ ﻏﺎﻟﺐ ﻟﻜﻢ« .ﺷﻤﺎ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﻧﺼﺮﺕ ﻛﻨﻴﺪ ،ﺩﻳﻦ ﺧﺪﺍﺭﺍ ﻧﺼﺮﺕ ﻛﻨﻴﺪﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺧﺪﺍ ﻗﻴﺎﻡ ﻛﻨﻴﺪ ،ﺧﺪﺍ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﻧﺼﺮﺕ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ .ﺧﺪﺍ ﻛﻪ ﻧﺼﺮﺕ ﻛﺮﺩ ،ﺩﻳﮕﺮﻫﻤﻪ ﻗﺪﺭﺗﻬﺎ ﭘﻮچ ﺍﻧﺪ« .ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺳﺮﺁﻏﺎﺯ ﺍﺣﻴﺎﻱ ﻋﺰﺕ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻣﻈﻠﻮﻣﻴﻦ ﻭ ﻣﺤﺮﻭﻣﺎﻥ ﻋﺎﻟﻢ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ،ﻳﻚ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺩﻭ ﺳﻮﻳﻪ ﺑﻴﻦ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﻋﺰﺕ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﺍﺳﺖ؛ ﺑﻄﻮﺭﻱ ﻛﻪ ﻃﻠﺐ ﺍﺣﻴﺎﻱ ﻋﺰﺕ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ
ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻋﺰﺕ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ ﺍﺳﺎﺳﻲ...
ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﺎﻋﺚ ﺣﺮﻛﺖ ﺟﻤﺎﻋﺘﻬﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺁﻥ ﻉ ﺭﺍ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺍﺣﻴﺎﻯ ﻭ ﺷﺮﺍﻓﺖ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺭﺍ ﺑﺮﺷﻤﺮﺩ».ﭼﺮﺍ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﺻﺤﻨﻪ ﺁﻣﺪﻧﺪ؟ ﺁﻥ ﭼﻴﺰﻱ ﻛﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻛﺸﺎﻧﺪ ،ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻭﺍﺿﺤﻲ ﻣﺴﺄﻟﻪﻱ ﻋﺰﺕ ﻭ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻮﺩ .ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ،ﺩﺭ ﺗﻮﻧﺲ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮ ،ﻏﺮﻭﺭ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻛﻤﺎﻥ ﻇﺎﻟﻢ ﺟﺮﻳﺤﻪﺩﺍﺭ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ«) .ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ (1389/12/19 ﺑﻪ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺍﻳﺸﺎﻥ ،ﺍﻭﻟﻴﻦ ﮔﺎﻡ ﻭ ﺣﺮﻛﺖ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺑﺎﺯﻳﺎﺑﻲ ﻋﺰﺕ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ،ﺑﺎﻭﺭ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﻭ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﻋﻤﻴﻖ ﺑﻪ ﻭﻋﺪﻫﻬﺎﻱ ﺍﻟﻬﻲ ﺍﺳﺖ»:ﺍﮔﺮﻭﻋﺪﻫﻬﺎﻱ ﺍﻟﻬﻲ ﺭﺍ ﺑﺎﻭﺭ ﻛﺮﺩﻳﻢ، ﺁﻥ ﻭﻗﺖ ﺭﺍﻩ ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﻋﺰﺕ ،ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﻭﺣﺪﺕ ،ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﺎﺯ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ) .ﭘﻴﺎﻡ ﺭﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ(1390/1/08، ﺭﻫﺒﺮ ﻓﺮﺯﺍﻧﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ؛ ﺑﻬﺮﻫﻤﻨﺪﻱ ﻣﻠﺘﻬﺎ ﻭ ﻣﻈﻠﻮﻣﺎﻥ ﺩﻧﻴﺎ ﺍﺯ ﻣﻌﺎﺭﻑ ﻭ ﺁﻣﻮﺯﻫﻬﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻟﻮﺍﺯﻡ ﻭ ﺿﺮﻭﺭﺗﻬﺎﻱ ﻛﺴﺐ ﻣﺠﺪﺩ ﻭ ﺍﺣﻴﺎﻱ ﻋﺰﺕ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﻭ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻴﺪﺍﻧﻨﺪ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ،ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﺻﻞ ﻭ ﻛﻨﻪ ﺣﺮﻛﺘﻬﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺟﺴﺘﺠﻮﻱ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﻣﻈﻠﻮﻣﺎﻥ ﻋﺎﻟﻢ ﺍﺳﺖ.ﻣﻈﻠﻮﻣﺎﻥ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻋﺰﺕ ﻭ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺭﻓﺘﻪ ِ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ»:ﻫﻤﺎﻥ ﻋﺰﺕ ﻭ ﻛﺮﺍﻣﺘﻲ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﭘﺎﻳﻪﻫﺎﻱ ﺩﻋﻮﺕ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺑﻮﺩ .ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺳﺎﻟﻬﺎﻱ ﻣﺘﻤﺎﺩﻱ ،ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﻭ ﻣﺴﺘﻜﺒﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﺷﻐﺎﻟﮕﺮﺍﻥ ﻭ ﻣﺪﺍﺧﻠﻪﮔﺮﺍﻥ ،ﻣﻠﺘﻬﺎﻱ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺍﺳﺘﺜﻤﺎﺭﻛﺮﺩﻧﺪ؛ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺗﺤﻘﻴﺮ ﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﺫﻟﻴﻞ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﻣﻠﺘﻬﺎ ﻭﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻣﺒﻬﺮﻩﻣﻨﺪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ،ﻋﺰﺕﻃﻠﺒﻨﺪ ،ﻛﺮﺍﻣﺖﻃﻠﺒﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﻫﻤﺎﻥ ﺣﺮﻛﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺳﺖ. ﺣﺮﻛﺖ ﺍﺳﻼﻣﻴﻤﻌﻨﺎﻳﺶ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ«).ﭘﻴﺎﻡ ﺭﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ(1390/1/08، ﺍﺯ ﻧﮕﺎﻩ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻳﺎﺳﻼﻡ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺗﻜﺎﻣﻞ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮﺩ ﺧﻮﺩ ﺑﻬﻤﻨﻈﻮﺭ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻋﺰﺕ ﻭ ﺷﺮﺍﻓﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎﺗﻲ ﺭﺍ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﻛﺴﺐ ﻋﺰﺕ ﻣﻠﻲ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﻧﮕﺎﻩ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻋﺰﺕ ﻣﻠﻲ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﻋﺪﻡ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺣﻘﺎﺭﺕ ﺩﺭ ﺁﺣﺎﺩ ﻣﻠﺖ ﻭ ﺍﺣﺴﺎﺳﻌﺰﻳﺰ ﺑﻮﺩﻥ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﻧﮕﺎﻩ ﻋﺰﺗﻤﻨﺪﺍﻧﻪ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ،ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺗﺎﻛﻴﺪﺍﺕ ﻣﻬﻢ ﻗﺮﺁﻧﻲ ﻧﻴﺰ ﻫﺴﺖ .ﻋﺪﻡ ﻋﺰﺗﻤﺪﺍﺭﻳﻴﻚ ﻣﻠﺖ ،ﺑﻪ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺭﻓﺘﻦ ﻋﺰﺕ ﺁﻧﻬﺎ ﻭ ﺩﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺯﻱ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﮔﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺩﺍﺭﺍﻳﻲ ﻫﺎﻱ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻋﺰﺕ ﻭ ﺷﺮﺍﻓﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻨﺠﺮ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ .ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺩﻭ ﺳﻮﻳﻪ ﺍﻱ ﺑﻴﻦ ﻋﺰﺕ ﻣﻠﻲ ﻭ ﺳﻠﻄﻪ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ».ﺍﺳﻼﻡ ﺑﺮﺍﻱ ﺳﺎﺧﺖ ﻳﻚ ﺟﺎﻣﻌﻪﻱ ﺳﺮﺍﻓﺮﺍﺯ ﻭ ﭘﻮﻳﺎ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎﺗﻲ ﺭﺍ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺭﺍﻫﺮﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﻠﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻭ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﻳﻜﻴﺎﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎ ﻭ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎﺕ ﻋﺰﺕ ﻣﻠﻲ ﺍﺳﺖ؛ ﻋﺰﺕ.
201
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻫﻤﭽﻨﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻓﺮﺩ ﻣﺎﻳﻞ ﺍﺳﺖ ﺫﻟﻴﻠﻨﺒﺎﺷﺪ ﻭ ﻋﺰﻳﺰ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺍﺯ ﺁﺭﺯﻭﻫﺎﻱ ﺑﺰﺭگ ﻳﻚ ﻣﻠﺖ ﻫﻢ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﺰﻳﺰ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺫﻟﻴﻞ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻋﺰﺕ ﻣﻠﻲ ﭼﻴﺴﺖ؟ ﻋﺰﺕ ﻣﻠﻲ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻳﻚ ﻣﻠﺖ ﺩﺭ ﺧﻮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺣﻘﺎﺭﺗﻨﻜﻨﺪ .ﻧﻘﻄﻪﻱ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻋﺰﺕ ،ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺣﻘﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ؛ ﻳﻚ ﻣﻠﺖ ﻭﻗﺘﻲ ﺑﻪ ﺩﺭﻭﻥ ﺧﻮﺩ – ﺑﻬﺴﺮﻣﺎﻳﻪﻫﺎﻱ ﺧﻮﺩ ،ﺑﻪ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺧﻮﺩ ،ﺑﻪ ﻣﻮﺍﺭﻳﺚ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺧﻮﺩ ،ﺑﻪ ﻣﻮﺟﻮﺩﻱ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﻭ ﻓﻜﺮﻱ ﺧﻮﺩ -ﻧﮕﺎﻩ ﻣﻴﻜﻨﺪ ،ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻋﺰﺕ ﻭ ﻏﺮﻭﺭ ﻛﻨﺪ ،ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺣﻘﺎﺭﺕ ﻭ ﺫﻟﺖ ﻧﻜﻨﺪ. ﺍﻳﻦ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﭼﻴﺰﻫﺎﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﻳﻚ ﻣﻠﺖ ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ .ﻗﺮﺁﻥ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻣﺘﻌﺪﺩﻱ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩﻩ»:ﻳﻘﻮﻟﻮﻥ ﻟﺌﻦ ﺭﺟﻌﻨﺎ ﺍﻟﻲ ﺍﻟﻤﺪﻳﻨﺔ ﻟﻴﺨﺮﺟﻦ ﺍﻷﻋﺰ ﻣﻨﻬﺎ ﺍﻷﺫﻝ ﻭ ﷲ ﺍﻟﻌﺰﺓ ﻭ ﻟﺮﺳﻮﻟﻪ ﻭﻟﻠﻤﺆﻣﻨﻴﻦ ﻭ ﻟﻜﻦ ﺍﻟﻤﻨﺎﻓﻘﻴﻦ ﻻ ﻳﻌﻠﻤﻮﻥ«.ﻣﻨﺎﻓﻘﺎﻥ ﺑﺎ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻣﻴﻜﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻋﺰﻳﺰﻳﻤﻮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻬﺎ ﺭﺍ -ﻛﻪ ﺫﻟﻴﻠﻨﺪ -ﺍﺯ ﻣﺪﻳﻨﻪ ﺧﺎﺭﺝ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﻛﺮﺩ! ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﻪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﻭﺣﻴﻔﺮﺳﺘﺎﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺍﻳﻨﺠﻮﺭ ﻣﻴﮕﻮﻳﻨﺪ ،ﻟﻴﻜﻦ ﻧﻤﻴﻔﻬﻤﻨﺪ ﻭ ﻧﻤﻴﺪﺍﻧﻨﺪ؛ ﺁﻧﻜﻪ ﻋﺰﻳﺰ ﺍﺳﺘﻤﺆﻣﻨﺎﻧﻨﺪ؛ ﻋﺰﺕ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺧﺪﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻥ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺧﺪﺍ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻣﺆﻣﻨﺎﻥ ﺑﺎﷲ .ﺍﻳﻦ ﻳﻚ ﺗﺎﺑﻠﻮﺩﺭﺧﺸﺎﻧﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺟﻠﻮﻱ ﭼﺸﻢ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻛﻮﭼﻚ ﺑﺸﻤﺎﺭﺩ ﻭ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻛﻨﺪ ﺍﺯ ﺧﻮﺩﺵ ﭼﻴﺰﻱ ﻧﺪﺍﺭﺩ ،ﺍﻳﻦ ﻣﻠﺖ ﺑﻬﺮﺍﺣﺘﻲ ﺩﺭﭼﻨﺒﺮﻩﻱ ﺳﻠﻄﻪﻱ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻴﮕﻴﺮﺩ«. 202
ﻣﻮﺍﻧﻊ ﻋﺰﺕ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﻮﺍﻧﻊ ﻛﺴﺐ ﻭ ﺑﺎﺯﻳﺎﺑﻲ ﻋﺰﺕ ﺩﺭ ﻣﻈﻠﻮﻣﺎﻥ ﺑﻮﻳﮋﻩ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺳﻠﻄﻬﺠﻮﻳﺎﻥ ﻭ ﻣﺘﺠﺎﻭﺯﺍﻥ ﺍﺳﺖ؛ ﺯﻳﺮﺍ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻭ ﺩﻭﻟﺘﻬﺎ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻗﺎﻳﻞ ﺷﺪﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻧﺎﻣﺸﺮﻭﻋﺸﺎﻥ ﺁﻧﻬﺎ،ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻤﺎﻝ ﻛﺮﺩﻥ ﻋﺰﺕ ﻭ ﺷﺮﺍﻓﺖ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﻣﻈﻠﻮﻣﺎﻥ؛ ﺑﻬﻮﻳﮋﻩ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ؛ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺍﺳﺎﺳﻴﺘﺮﻳﻦ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻫﺎﻱ ﺳﻠﻄﻬﮕﺮﺍﻥ ﺑﺮﺍﻱ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻊ ﺧﻮﻳﺶ ،ﻧﺎﺑﻮﺩﺳﺎﺯﻱ ﻋﺰﺕ ﻭ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻴﺎﺳﺖ»:ﺩﺭﻃﻮﻝ ﺳﺎﻟﻬﺎﻱ ﻣﺘﻤﺎﺩﻱ، ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﻭ ﻣﺴﺘﻜﺒﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﺷﻐﺎﻟﮕﺮﺍﻥ ﻭ ﻣﺪﺍﺧﻠﻪﮔﺮﺍﻥ ،ﻣﻠﺘﻬﺎﻱ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺍﺳﺘﺜﻤﺎﺭﻛﺮﺩﻧﺪ؛ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺗﺤﻘﻴﺮ ﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﺫﻟﻴﻞ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺳﻠﻄﻪﮔﺮﺍﻥ ﻭ ﻣﺘﺠﺎﻭﺯﺍﻥ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺩﺭ ﻓﻜﺮ ﺍﻳﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻧﻘﻄﻪﺍﻱ ﺍﺯ ﻧﻘﺎﻁ ﻋﺎﻟﻤﻜﻪ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ،ﺩﺳﺖ ﺑﻴﻨﺪﺍﺯﻧﺪ ﻭ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻧﺎﻣﺸﺮﻭﻉ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪ ،ﻭﻟﻮ ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﻧﺎﺑﻮﺩ ﻛﺮﺩﻥ ﻫﻮﻳﺖ ﻭ ﻋﺰﺕ ﻣﻠﺘﻬﺎ؛ ﻫﻤﺎﻥ ﻃﻮﺭ ﻛﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻣﻴﻜﻨﻴﺪ ﺩﺭ ﮔﻮﺷﻪ ﻭ ﻛﻨﺎﺭ ﺩﻧﻴﺎ ﻭﺑﻬﺨﺼﻮﺹ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ،ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﻟﻬﺎ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ«)ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺭﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ (1390/01/19ﺩﺭ
ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻋﺰﺕ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ ﺍﺳﺎﺳﻲ...
ﻣﻨﻈﺮ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺳﻠﻄﻬﮕﺮﺍﻥ ﻭ ﻣﺴﺘﻜﺒﺮﻳﻦ ﺟﻬﺎﻥ ﻣﻴﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﺎ ﻣﺸﻐﻮﻝ ﻛﺮﺩﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﺟﻨﮓ ﻭ ﺧﻮﻧﺮﻳﺰﻱ ﺍﺯ ﻳﻜﻄﺮﻑ ،ﻣﻄﺮﺡ ﻛﺮﺩﻥ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻏﻴﺮﺍﺻﻮﻟﻲ ﻭ ﻇﺎﻫﺮﻱ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺩﻳﮕﺮ،ﻋﻨﺼﺮ ﻋﺰﺕ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺑﺮﭼﻴﻨﻨﺪ »:ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻫﻢ ﻗﺪﺭﺗﻬﺎﻱ ﺟﻬﺎﻧﺨﻮﺍﺭ ﻭ ﻣﺴﺘﻜﺒﺮ،ﺑﺎ ﻃﻤﻊ ﺑﺴﺘﻦ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻋﻈﻴﻢ ﻭ ﺫﺧﺎﻳﺮ ﺑﻲﭘﺎﻳﺎﻥ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻭ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﺩﻧﻴﺎﻱ ﺍﺳﻼﻡ -ﺁﻥﻃﻮﺭﻛﻪ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺻﺮﻳﺤ ًﺎ ﻫﻢ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ -ﺟﻨﮕﻲ ﺭﺍ ﺷﺮﻭﻉ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﭘﺮﭼﻤﻬﺎﻱ ﺍﻳﻦ ﺟﻨﮓ ﺍﺯ ﺳﻮﻳﺎﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ،ﭘﺮﭼﻤﻬﺎﻱ ﻣﺰﻭﺭﺍﻧﻪ ﺍﺳﺖ؛ ﭘﺮﭼﻢ ﺩﻣﻜﺮﺍﺳﻲ ﻭ ﭘﺮﭼﻢ ﺁﺯﺍﺩﻱ ﺍﺳﺖ؛ ﺍﻣﺎ ﺑﺎﻃﻦ ﻗﻀﻴﻪ ﭼﻴﺰ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺍﺳﺖ؛ ﺑﺎﻃﻦ ﻗﻀﻴﻪ ﻧﺎﺑﻮﺩ ﻛﺮﺩﻥ ﻋﻨﺼﺮ ﻋﺰﺕ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ -ﻳﻌﻨﻲ ﺍﺳﻼﻡ – ﺍﺳﺖ«)ﻫﻤﺎﻥ(. ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﻳﻜﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﻣﻮﺍﻧﻊ ﻋﺰﺕ ﻣﻨﺪﻱ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻭ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﻲ ﻭ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﻛﺮﺩﻥ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﺁﺣﺎﺩ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺳﺖ. ﺍﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﻋﻤﺪﺗ ًﺎ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺍﻳﺎﺩﻱ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﻭ ﺳﻠﻄﻬﻄﻠﺒﺎﻥ ﻛﻪ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﻛﻠﻲ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺷﻤﻦ ﺍﻃﻼﻕ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﺍﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﺭﺥ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ» .ﻫﺮﭘﺪﻳﺪﻩ ﻳﺎ ﺷﺨﺼﻴﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻭ ﺗﻔﺮﻕ ﻭ ﭘﺮﺍﻛﻨﺪﮔﻲ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﺳﻼﻣﻴﺸﺎﻥ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﻛﻨﺪ ،ﻳﺎ ﺑﻪ ّ ﺑﻜﺸﺎﻧﺪ ﻳﺎ ﺑﻪ ﻛﺴﺐ ﻋﺰﺕ ﻭ ﻋﻈﻤﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻲﺍﻋﺘﻨﺎ ،ﻳﺎ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻣﺄﻳﻮﺱ ﺳﺎﺯﺩ ،ﻛﺎﺭﻱ ﺩﺷﻤﻨﺎﻧﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ؛ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺧﻮﺩ ،ﺩﺷﻤﻦ ﻧﻴﺴﺖ ،ﺳﺮﺍﻧﮕﺸﺖ ﺩﺷﻤﻦ ﺍﺳﺖ«)ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺭﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ .(1376 ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻳﻴﻜﻴﺪﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻭ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ ﻣﻮﺍﻧﻊ ﺍﺣﻴﺎ ﻭ ﺑﺎﺯﻳﺎﺑﻲ ﻋﺰﺕ ﻭ ﺷﺮﺍﻓﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﻋﺪﻡ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﻭ ﻳﻜﭙﺎﺭﭼﮕﻴﺎﻣﺖ ﺑﺰﺭگ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﻴﺪﺍﻧﻨﺪ ﻭ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻫﺎﻱ ﺍﺳﺎﺳﻴﺪﺭ ﺑﺎﺯﻳﺎﺑﻲ ﺍﻳﻦ ﻋﺰﺕ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺭﻓﺘﻪ ﻭ ﺍﺣﻴﺎﻱ ﺁﻥ ﺭﺍﺗﺤﻜﻴﻢ ﻭﺣﺪﺕ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﻤﺴﻚ ﺑﻪ ﻗﺮﺁﻥ ﻛﺮﻳﻢ ﺑﺮ ﻣﻲ ﺷﻤﺮﻧﺪ».ﺩﺳﺘﻬﺎﻱ ﺩﻭﻟﺘﻬﺎﻱ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﮔﺮﻫﺒﺰﻧﺪ ﺗﺎ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻥﺷﺎءﺍﷲ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﻗﺪﺭﺕ ﺧﻮﺩ ﻭ ﻋﺰﺕ ﺧﻮﺩ ﻭ ﺁﺑﺮﻭﻱ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺭﻓﺘﻪﻳﺨﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎﺯ ﻳﺎﺑﺪ«)ﺑﻴﺎﻧﺎﺗﻤﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ، .(1388ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﻧﻴﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻴﺒﻴﺶ ﺍﺯ ﻫﻤﻴﺸﻪ ،ﺑﻪ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﻭ ﻳﻜﺪﻟﻲ ﻭ ﺗﻤﺴﻚ ﺑﻪ ﻗﺮﺁﻥ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ ﺍﺳﺖ«)ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﻣﻘﺎﻣﺮﻫﺒﺮﻯ.(1383 ،ﺩﺭ ﻧﮕﺎﻩ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﻭ ﺗﻤﺴﻚ ﺑﻪ ﻗﺮﺁﻥ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﻇﺮﻓﻴﺘﻬﺎﻱ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻭﺳﻴﻌﻴﺮﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻭ ﺑﺎﺯﻳﺎﺑﻲ ﻋﺰﺕ ﻭ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻧﻤﺎﻳﺪ».ﻇﺮﻓﻴﺘﻬﺎﻳﺠﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻭ ﻋﺰﺕ ﻭ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭ ،ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺁﺷﻜﺎﺭ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ«).ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﻣﻘﺎﻣﺮﻫﺒﺮﻯ، .(1380ﺩﺭ ﻧﮕﺎﻩ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻗﺮﺁﻥ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ ﻣﻌﻠﻢ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺣﻔﻆ ﻣﻮﺟﻮﺩﻳﺖ ﻭ ﻋﺰﺕ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ».ﺩﻧﻴﺎﻱ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻬﻔﻜﺮ ﺣﻔﻆ
203
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻮﺟﻮﺩﻳﺖ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺣﻔﻆ ﻋﺰﺕ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .ﺍﻳﻦ ،ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ؟ ﺍﺯ ﺭﺍﻩ ﻗﺮﺁﻥ) «.ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﻣﻘﺎﻣﺮﻫﺒﺮﻯ.(1383/06/23 ، ﺑﻪ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻱ ،ﻋﺪﻡ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﻭ ﻋﻤﻞ ﺑﻪ ﺁﻣﻮﺯﻫﻬﺎﻱ ﻗﺮﺁﻥ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﭘﺎﺳﺦ ﺍﻳﻦ ﻭﺿﻊ ﺍﺳﻔﺒﺎﺭﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﻣﺎ ﺑﻬﻌﻨﻮﺍﻥ ﻭﺍﺭﺛﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻭﺿﻌﻴﺖ ،ﺑﻪ ﺩﺭﺩ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﭼﺎﺭ ﺷﺪﻫﺎﻳﻢ»:ﺍﺳﻼﻡ ﺛﺎﺑﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺍﻣﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻋﺘﻼﻱ ﻣﺪﻧﻲ ﻭﻋﻠﻤﻲ ﻭ ﻋﺰﺕ ﻭ ﻗﺪﺭﺕ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ .ﺍﻳﻤﺎﻥ ﻭ ﻣﺠﺎﻫﺪﺕ ﻭ ﭘﺮﻫﻴﺰ ﺍﺯ ﺗﻔﺮﻗﻪ ،ﺗﻨﻬﺎ ﺷﺮﻃﻬﺎﻱ ﺗﺤﻘﻖ ﺍﻳﻦ ﻫﺪﻑ ﺑﺰﺭگ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻗﺮﺁﻥ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻣﻲﺁﻣﻮﺯﺩ» :ﻭ ﻻ ﺗﻬﻨﻮﺍ ﻭ ﻻ ﺗﺤﺰﻧﻮﺍ ﻭ ﺍﻧﺘﻤﺎﻻﻋﻠﻮﻥ ﺍﻥ ﻛﻨﺘﻢ ﻣﺆﻣﻨﻴﻦ«»،ﻭﺍﻟﺬﻳﻦ ﺟﺎﻫﺪﻭﺍ ﻓﻴﻨﺎ ﻟﻨﻬﺪﻳﻨﻬﻢ ﺳﺒﻠﻨﺎ ﻭ ﺍﻥ ﺍﷲ ﻟﻤﻊ ﺍﻟﻤﺤﺴﻨﻴﻦ«»،ﻭﺍﻃﻴﻌﻮﺍ ﺍﷲ ﻭ ﺭﺳﻮﻟﻪ ﻭ ﻻ ﺗﻨﺎﺯﻋﻮﺍ ﻓﺘﻔﺸﻠﻮﺍ ﻭﺗﺬﻫﺐ ﺭﻳﺤﻜﻢ ﻭ ﺍﺻﺒﺮﻭﺍ ﺍﻥ ﺍﷲ ﻣﻊ ﺍﻟﺼﺎﺑﺮﻳﻦ«ﺿﻌﻒ ﺍﻳﻦ ﺳﻪ ﻋﺎﻣﻞ ،ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺭﺍ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﻭﺿﻊ ﺗﺄﺳﻒ ﺑﺎﺭﻱ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ« )ﺑﻴﺎﻧﺎﺗﺮﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ(1376/09/18
204
ﻧﻘﺶ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺍﺣﻴﺎﻱ ﻋﺰﺕ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺍﺻﻼﻟﮕﻮ ﻭ ﻣﺤﺮﻙ ﺣﺮﻛﺖ ﺍﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﻭ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻋﺰﺕ ﻭ ﺷﺮﺍﻓﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﭘﺎﻳﻤﺎﻝ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ».ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻴﺒﺮﺍﻳﻤﺴﻠﻤﺎﻧﻬﺎ ﺍﻟﮕﻮ ﺷﺪ«).ﺑﻴﺎﻧﺎﺗﺮﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ(1383/06/26 ﻃﺒﻖ ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺭﺷﺪ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪﻩ ﺍﺯ ﺭﻩ ﺁﻭﺭﺩ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻋﺎﻣﻠﻲ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺑﺰﺭﮔﻲ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﮔﻴﺮﻱ ﺁﺯﺍﺩﻱ ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﻭ ﻋﺰﺕ ﻃﻠﺒﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻭ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺍﺣﻴﺎﻱ ﻋﺰﺕ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺭﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻴﻴﻜﻲ ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺍﻟﮕﻮ ﻫﺎﻱ ﻋﺰﺕ ﻃﻠﺒﻲ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻭﻋﺰﺗﻄﻠﺒﻲ ﺑﻪ ﻭﺍﺳﻄﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻬﻌﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﺒﻪ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﺷﺪﻩ ﻭ ﭘﺎﻳﻤﺎﻝ ﺷﺪﻩ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻬﻴﻚ ﻣﻄﺎﻟﺒﻪ ﺍﺻﻠﻲ ﻭ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﺮﺩﻡ ﻋﺰﺕ ﻃﻠﺐ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ»:ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺁﻣﺪ ،ﻧﻈﺎﻡ ﺩﺭﺳﺖ ﻛﺮﺩ، ﺍﻳﻦ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪ ،ﺭﻭﺯﺑﻪﺭﻭﺯﻗﻮﻱﺗﺮ ﺷﺪ ،ﺭﻭﺯﺑﻪﺭﻭﺯ ﻫﻢ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪﺗﺮ ﺷﺪ؛ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﺍﻟﮕﻮ .ﺍﻳﻦ ﺍﻟﮕﻮﺳﺎﺯﻱ ﻳﻚ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻴﺮﺍ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﻣﻲﺁﻭﺭﺩ ﻛﻪ ﺁﻥ ،ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﻋﺰﺕ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺳﺖ .ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﺑﻴﻨﻤﻠﺘﻬﺎﻱ ﺩﻧﻴﺎ ،ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪﻱ ﺑﺎ ﺳﻲ ﺳﺎﻝ ﻗﺒﻞ ﻧﻴﺴﺖ؛ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻋﺰﺗﺎﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﻣﻄﺎﻟﺒﻪﻱ ﺍﻳﻦ ﻋﺰﺕ، ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪﻱ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﻴﺴﺖ ،ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩﻫﺎﺳﺖ) « .ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺭﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ
ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻋﺰﺕ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ ﺍﺳﺎﺳﻲ...
».(1388/02/22ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺍﺯ ﺩﻫﻬﺎ ﺳﺎﻝ ﭘﻴﺶ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﻑ ،ﺑﻪ ﺑﺮﻛﺖ ﻫﻤﺎﻥ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﻭ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ،ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺁﻏﺎﺯﺷﺪ ﻭ ﭘﺮﭼﻢ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺍﻫﺘﺰﺍﺯ ﺩﺭﺁﻣﺪ ﻛﻪ ﺍﻭﺝ ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ،ﺗﺸﻜﻴﻠﻨﻈﺎﻡ ﺟﻤﻬﻮﺭﻳﺎﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪﻱ ﺣﺴﺎﺱ ﺍﺯ ﺩﻧﻴﺎﻱ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺎﺯ ﺁﺣﺎﺩ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻬﺎ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻫﻮﻳﺖ ﻭ ﻋﺰﺕ ﻛﺮﺩﻧﺪ«) .ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺭﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ (1388/06/26ﺍﺯ ﮔﻔﺘﺎﺭ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮ ﻣﻲ ﺁﻳﺪ ﻛﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﺍﺣﻴﺎ ﮔﺮ ﻋﺰﺕ ﻭ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻋﻤﻞ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻭ ﺳﺮﻣﺸﻖ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻠﺖ ﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﺣﺘﻲ ﻏﻴﺮ ﺍﺳﻼﻣﻴﮕﺮﺩﺩ »:ﺳﺨﻦ ﺣﻖ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎ ﻛﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﻋﺰﺕ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻬﺎ ﻭ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ) «.ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺭﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ (1388/06/26 ﺩﺭ ﻣﺴﻴﺮ ﺑﺎﺯﻳﺎﺑﻲ ﻋﺰﺕ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻣﺎﻡ )ﺭﻩ( ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺑﻲ ﻛﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻣﺒﺪﺍ ﺁﻥ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻧﻤﺎﺩ ﻫﺎﻱ ﺍﺻﻴﻞ ﻭ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻴﺎﺯ ﻧﻈﺮ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ».ﺩﻭﻟﺘﻬﺎﻳﺎﺳﻼﻣﻴﺒﻪ ﺑﺮﻛﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﻋﺰﺗﻲ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻗﺪﺭﺗﻬﺎﻱ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﻧﺪ،ﺑﻪ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺑﺮﮔﺮﺩﺍﻧﻨﺪ .ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ ،ﻛﺸﻮﺭ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﺎﺳﺖ ﻣﺎ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺁﻥﻛﻪ ﻗﺮﻧﻬﺎﻱ ﻣﺘﻤﺎﺩﻱ ﺩﭼﺎﺭ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﻭ ﺩﻭ ﻗﺮﻥ ﺗﻤﺎﻡ ﺩﭼﺎﺭ ﺳﻠﻄﻪﻱ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎﻥ ﺑﻮﺩﻳﻢ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺁﻣﺪﻳﻢ ﻭ ﺍﻣﺎﻣﺒﺰﺭﮔﻮﺍﺭ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﻋﺰﺕ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺎ ﺑﺮﮔﺮﺩﺍﻧﺪ« )ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺭﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ (1381/10/19 ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﻣﻠﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﺍﻟﮕﻮ ﻭ ﭘﻴﺸﺮﻭ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﺑﺮﭘﺎﻳﻲ ﻭ ﺍﺣﻴﺎﻱ ﻋﺰﺕ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﻲ ﺩﺍﻧﻨﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺭﺍ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺘﻲ ﺑﺰﺭگ ﺑﺮ ﺩﻭﺵ ﻣﻠﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻲ ﺩﺍﻧﻨﺪ .ﺯﻳﺮﺍ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺑﺎﻋﺚ ﺭﻭﺣﻴﻪ ﺑﺨﺸﻲ ﻭ ﺍﺳﺘﺤﻜﺎﻡ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﻫﺎﻱ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻭ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻫﺎﻱ ﺁﺭﻣﺎﻥ ﺧﻮﺍﻩ ﻭ ﻋﺰﺕ ﻃﻠﺐ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ .ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻣﻠﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻠﺖ ﺍﻱ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻭ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺁﺭﻣﺎﻥ ﻃﻠﺐ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺟﻠﻮ ﺩﺍﺭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻋﺮﺻﻪ ﻣﻌﺮﻓﻴﮕﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﻧﺪ».ﺁﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﺩﻧﻴﺎﻱ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺯ ﻣﺎ ﻣﻠﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﻮﻗﻊ ﺩﺍﺭﺩ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ ﭘﺮﭼﻢ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ -ﻛﻪ ﭘﺮﭼﻢ ﻋﺰﺕ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻴﺎﺳﺖ ﻭ ﻣﺎ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻓﺮﺍﺷﺘﻪﺍﻳﻢ -ﻣﺤﻜﻢ ﻧﮕﻪﺩﺍﺭﻳﻢ .ﺍﻳﻦ ﭼﻴﺰﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﻧﻴﺎﻱ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺯ ﻣﺎﺗﻮﻗﻊ ﺩﺍﺭﺩ. ﭘﺮﭼﻢ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺎ ﺑﻪ ﻣﻠﺘﻬﺎ ﺍﻣﻴﺪ ﻣﻲﺩﻫﺪ ،ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺯﻧﺪﻩ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ ﺑﻬﺂﻧﻬﺎ ﺭﻭﺣﻴﻪ ﻣﻲﺑﺨﺸﺪ .ﺑﺮﺍﻓﺮﺍﺷﺘﻦ ﻭ ﻧﮕﻪﺩﺍﺷﺘﻦ ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﭼﻢ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺳﺘﺤﻜﺎﻡ ﻭﻧﻴﺮﻭﻣﻨﺪﻱ ﻣﻠﺖ ﻣﺎ ﻫﻢ ﻋﺎﻣﻞ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺑﺰﺭﮔﻲ ﺍﺳﺖ)«.ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺭﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ(1384/06/02،
205
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
206
ﺟﻤﻊ ﺑﻨﺪﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺎ ﺍﺭﺟﺎﻉ ﺑﻪ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺍﺭﺯﺷﻤﻨﺪ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻋﺰﺕ ﻧﻔﺲ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺁﻥ ،ﻣﻄﺎﻟﺐ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺟﻤﻊ ﺑﻨﺪﻯ ﻣﻴﺸﻮﺩ -1ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎﻳﺎﺳﻼﻡ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ؛ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﺩﻧﻴﺎﻱ ﺍﺳﻼﻡ ﻣﺤﺴﻮﺱ ﺍﺳﺖ؛ ﺣﺮﻛﺖ ﻭ ﻧﻬﻀﺖ ﻋﻈﻴﻤﻲ ﺩﺭ ﻣﺮﺍﺣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﺩﻧﻴﺎﻱ ﺍﺳﻼﻡ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻣﻲﺷﻮﺩ).ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺭﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ (1389/12/19 -2ﻣﻴﻞ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺍﺻﻮﻝ ﻭﻣﺒﺎﻧﻲ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﻛﻪ ﻣﺎﻳﻪ ﻋﺰﺕ ﻭ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻭ ﺗﺮﻗﻲ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﻣﻠﺖ ﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻮﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﻭﻟﺘﻬﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻴﺒﻪ ﺑﺮﻛﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﻋﺰﺗﻲ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻗﺪﺭﺗﻬﺎﻱ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﻧﺪ،ﺑﻪ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺑﺮﮔﺮﺩﺍﻧﻨﺪ).ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ(1384/06/02 -3ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﻋﺰﺕ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺑﺮﺭﻭﻱ ﺩﺳﺖ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺑﻪ ﻫﻤﻪﻱ ﺩﻧﻴﺎ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ .ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﻠﺖ ،ﺳﺮﺍﻓﺮﺍﺯﻱ ﻭ ﻋﺰﺕ ﺩﻫﺪ؛ﻳﻚ ﻣﻠﺖ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺯﻳﺮﺑﺎﺭ ﻓﺸﺎﺭ ﻭ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎﻥ ﻧﺠﺎﺕ ﺩﻫﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺣﺎﻟﺖ ﺗﺤﻘﻴﺮﻱ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺁﻥ ﻣﻠﺖ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ،ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺑﻜﺸﺪ ،ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﺳﺘﻌﺪﺍﺩﻫﺎﻱ ﻳﻚ ﻣﻠﺖ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻫﻤﻪﻱ ﻣﻴﺪﺍﻧﻬﺎ ﺑﺮﻭﺯ ﻭ ﻇﻬﻮﺭ ﺑﺨﺸﺪ؛ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﻠﺖ ،ﻗﺪﺭﺕ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ، ﻗﺪﺭﺕ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻫﻮﻳﺖ ﻭ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺧﻮﺩ ﺑﺪﻫﺪ .ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﻦ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ).ﭘﻴﺎﻡ ﺭﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ (1377، -4ﺑﺎ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻫﻤﻪﻱ ﺟﻬﺎﻥ ﻫﻮﻳﺘﻲ ﺗﺎﺯﻩ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﻭ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻋﺰﺕ ﻭﺷﺨﺼﻴﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﺩﺭ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﻣﻴﺪﻩ ﺷﺪ)ﭘﻴﺎﻡ ﺭﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ (1377، -5ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻧﻴﺰ ﺗﺸﻨﻪﻱ ﺁﻥ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺑﻪ ﻧﻔﺲ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻋﺰﺕ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺎﻳﺪﻫﻤﻪ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﺁﻥ ﺗﻼﺵ ﻛﻨﻴﻢ .ﺍﻳﻦ ﻳﻚ ﻣﺴﺆﻭﻟﻴﺖ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺯﻣﻴﻨﻪﻱ ﺍﺩﺍﻱ ﺁﻥ ﻭ ﻛﺴﺒﻌﺰﺕ ﻭ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭ ﻭ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻛﺎﻣﻞ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺍﺳﺖ)ﭘﻴﺎﻡ ﺭﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ (1377، -6ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﺑﺮﻛﺖ ﺍﺳﻼﻡ ،ﻋﺰﺕ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ)ﭘﻴﺎﻡ ﺭﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ (1377، -7ﺍﻣﺖ ﺑﺰﺭگ ﺍﺳﻼﻣﻴﺎﻣﺮﻭﺯ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯﻫﻤﻪ ﻣﻮﺟﻮﺩﻱ ﺧﻮﺩ ﺑﺮﺍﻱ ﻛﺴﺐ ﻋﺰﺕ ﻭ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﻱ ﻛﻪ ﻣﺴﺘﺤﻖ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ،ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺷﻮﺩ )ﭘﻴﺎﻡ ﺭﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ (1376، -8ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺷﻤﻦ ﺍﺳﻼﻡ ﻳﻌﻨﻲ ﺳﺮﺩﻣﺪﺍﺭﺍﻥ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﻭ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﻢ ،ﺗﻔﺮﻗﻪﺍﻓﻜﻨﻲ
ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻋﺰﺕ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ ﺍﺳﺎﺳﻲ...
ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﻭ ﻏﻮﻏﺎﮔﺮﻱ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪﻱ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺿﺪ ﻫﺮ ﻛﺸﻮﺭ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﻗﺮﺁﻥ ﺩﻡ ﺯﻧﺪ ﻭ ﺩﺍﻋﻴﻪ ﻋﺰﺕ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ،ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﻣﻲﺩﺍﻧﺪ).ﭘﻴﺎﻡ ﺭﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ (1377، ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻭ ﻣﺮﺍﺟﻊ: ] -[1ﺍﺑﻦ ﻣﻨﻈﻮﺭ ،ﻟﺴﺎﻥ ﺍﻟﻌﺮﺏ ،ﺝ ،9ﺹ .185 ] -[2ﻗﺮﻳﺸﻲ ،ﻗﺎﻣﻮﺱ ﻗﺮﺁﻥ ،ﺝ ،4ﺹ .339 ] -[3ﻣﻮﺳﻮﻱ ﻫﻤﺪﺍﻧﻲ ،ﺗﺮﺟﻤﻪﻱ ﺍﻟﻤﻴﺰﺍﻥ ،ﺝ ،3ﺹ .206 ] -[5ﺣﺴﻴﻦ ﺭﻋﻴﺘﻲ. ]ir.drzohrabi.www -[6 ] -[7ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﻋﻴﺪ ﻣﺒﻌﺚ.1390/04/09 ] -[8ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺭﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻫﻴﺄﺕ ﻋﻠﻤﻲ ﻭ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﺟﻬﺎﺩ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻲ.1383/04/01 ] -[9ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺭﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻣﺴﺆﻭﻻﻥ ﻭ ﻛﺎﺭﮔﺰﺍﺭﺍﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﺳﺎﻟﺮﻭﺯ ﻫﻔﺪﻫﻢ ﺭﺑﻴﻊﺍﻻ ّﻭﻝ.1382/02/29 ﱠ ] -[10ﭘﻴﺎﻡ ﺭﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﺣﺠﺎﺟﺒﻴﺖﺍﷲﺍﻟﺤﺮﺍﻡ.1380/12/01 ] -[11ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺩﺭ ﺟﻤﻊ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﻛﺎﺭﻛﻨﺎﻥ ﺻﻨﻌﺖ ﻧﻔﺘﻌﺴﻠﻮﻳﻪ.1390/01/08 ] -[12ﭘﻴﺎﻡ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺑﻪ ﻛﻨﮕﺮﻩ ﻋﻈﻴﻤﺤﺞ.1383/10/29 ] -[13ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺭﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻗﺎﺭﻳﺎﻥ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺩﺭ ﺑﻴﺴﺖﻭﻳﻜﻤﻴﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﻣﺴﺎﺑﻘﺎﺕ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻴﻘﺮﺁﻥ ﻛﺮﻳﻢ.1383/06/26 ] -[14ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺭﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻣﺴﺆﻭﻻﻧﻮﻛﺎﺭﮔﺰﺍﺭﺍﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﺳﺎﻟﺮﻭﺯ ﻫﻔﺪﻫﻢ ﺭﺑﻴﻊﺍﻻ ّﻭﻝ.1382/02/29 ] -[15ﭘﻴﺎﻡ ﺑﻪ ﺣﺠﺎﺝ ﺑﻴﺖ ﱠ ﺍﷲ ﺍﻟﺤﺮﺍﻡ ﺩﺭ ﻣﻮﺳﻤﺤﺞ.1379/12/12 ] -[16ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭﺍﻋﻀﺎﻱ ﻣﺠﻠﺲ ﺧﺒﺮﮔﺎﻥ ﺭﻫﺒﺮﻱ.1389/12/19 ] -[17ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺭﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺻﺒﺤﮕﺎﻩ ﺳﺘﺎﺩ ﻧﻴﺮﻭﻱ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺑﺴﻴﺞ.1384/06/02 ] -[18ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺩﺭ ﺣﺮﻣﻤﻄﻬﺮ ﺭﺿﻮﻱ ﺩﺭ ﺁﻏﺎﺯ ﺳﺎﻝ .1390/01/9001 ] -[19ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺩﺭ ﺁﻏﺎﺯ ﻫﺸﺘﻤﻴﻦ ﺍﺟﻼﺱ ﺳﺮﺍﻥ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﺎﺳﻼﻣﻲ.1376/09/18 ] -[20ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺩﺭ ﺟﻤﻊ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻛﺮﺩﺳﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻴﺪﺍﻧﺂﺯﺍﺩﻱ ﺳﻨﻨﺪﺝ.1388/02/22 ] -[21ﺧﻄﺒﻪﻫﺎﻱ ﻧﻤﺎﺯ ﻋﻴﺪ ﺳﻌﻴﺪ ﻓﻄﺮ ﺑﻪ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﺭﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻤﺎﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ.1383/08/24 ] -[22ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺩﺭ ﺟﺸﻦ ﺑﺰﺭگ ﻣﻨﺘﻈﺮﺍﻥ ﻇﻬﻮﺭ ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺑﺎ ﻫﻔﺘﻬﺒﺴﻴﺞ ﻭ ﺭﻭﺯ ﻭﻻﺩﺕ ﺣﻀﺮﺕ ﻣﻬﺪﻱ)ﻋﺞ(.1378/09/03 ] -[23ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺭﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭﻣﺴﺆﻭﻻﻥ ﻭ ﻛﺎﺭﮔﺰﺍﺭﺍﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﻪﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﻣﺒﻌﺚ
207
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻓﺮﺧﻨﺪﻩﻱ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻣﻜﺮﻡ ﺍﺳﻼﻡ.1383/06/23 ] -[24ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺩﺭ ﺁﻏﺎﺯﻫﺸﺘﻤﻴﻦ ﺍﺟﻼﺱ ﺳﺮﺍﻥ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ.1376/09/18 ] -[25ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺭﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻤﺎﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻣﺴﺆﻭﻻﻥ ﻭ ﻛﺎﺭﮔﺰﺍﺭﺍﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﺩﺭ ﺳﺎﻟﺮﻭﺯ ﻋﻴﺪ ﺳﻌﻴﺪﻣﺒﻌﺚ.1382/07/02 ] -[26ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺭﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻣﺮﺩﻣﻘﻢ.1381/10/19 ] -[27ﭘﻴﺎﻡ ﺑﻪ ﻣﻠﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﺑﻴﺴﺘﻤﻴﻦ ﺳﺎﻟﮕﺮﺩﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ.1377/11/21 ] -[28ﭘﻴﺎﻡ ﺑﻪ ﻛﻨﮕﺮﻩﻱ ﻋﻈﻴﻢ ﺣﺞ.1377/01/12 ] -[29ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻛﺎﺭﮔﺰﺍﺭﺍﻥ ﻧﻈﺎﻡ.1376/11/09 ] -[30ﭘﻴﺎﻡ ﺑﻪ ﻛﻨﮕﺮﻩﻳﻌﻈﻴﻢ ﺣﺞ.1376/01/21 ] -[31ﭘﻴﺎﻡ ﺑﻪ ﺣﺠﺎﺝ ﺑﻴﺖ ﱠ ﺍﷲﺍﻟﺤﺮﺍﻡ.1374/02/14
208
ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﭼﺎﻟﺸﻬﺎﻯ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﭼﺎﻟﺸﻬﺎﻯ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻋﻠﻰ ﻓﺮﻣﺎﻧﻴﺎﻥ1
210
ﭼﻜﻴﺪﻩ ﺧﻴﺰﺵ ﻫﺎ ﻭ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺍﺧﻴﺮ ،ﻛﻪ ﺟﻬﺎﻥ ﻋﺮﺏ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ،ﺑﺎﻋﺚ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺗﺤﻮﻝ ﻭ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺗﻰ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻰ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻟﻴﺒﻰ ،ﻣﺼﺮ ،ﻭ ﺗﻮﻧﺲ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻗﺪﺭﺕ ﻭ ﺑﺮﻛﻨﺎﺭﻯ ﺣﻜﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﻭ ﺩﺭ ﺑﺤﺮﻳﻦ ﻭ ﻳﻤﻦ ﻧﻴﺰ ﭘﺎﻳﻪ ﻫﺎﻯ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺳﺴﺖ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ . ﺑﻰ ﺷﻚ ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺍﻧﮕﻴﺰﻩ ﻫﺎ ﻭ ﻋﻠﻞ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﻰ ﺩﺍﺭﺩ ،ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﺩﺭ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﻋﻠﻠﻰ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺩﺭﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﻣﺨﺘﺼﺮ ﻣﻰ ﭘﺮﺩﺍﺯﻳﻢ . ﻫﺮ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺩﺭ ﻣﺴﻴﺮ ﺧﻮﺩ ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺸﻬﺎﻳﻰ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺍﺳﺖ ،ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﻧﺸﻮﺩ ﻭ ﻣﻐﻔﻮﻝ ﺑﻤﺎﻧﺪ ،ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﻣﺎﻧﻌﻰ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺭﺍﻩ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺣﺘﻰ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﺯﻣﺴﻴﺮ ﺩﺭ ﺳﺖ ﺧﻮﺩ ﻣﻨﺤﺮﻑ ﻛﻨﺪ ،ﭘﺲ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﭼﺎﻟﺸﻬﺎ ﻭ ﺭﺍﻫﻬﺎﻯ ﺑﺮﻭﻥ ﺭﻓﺖ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ،ﺧﻴﻠﻰ ﻣﻔﻴﺪ ﺑﺎﺷﺪ . ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺑﺎﺯﻭﺍﻥ ﺗﻮﺍﻧﻤﻨﺪ ﻳﻚ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻧﻘﺶ ﭘﺮﺭﻧﮕﻰ ﺩﺭﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﻭ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺍﺧﻴﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﻧﺪ ،ﺑﻄﻮﺭﻯ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﻫﺎ ،ﻣﺪﻳﻮﻥ ﻓﺪﺍﻛﺎﺭﻯ ﻭ ﺍﺳﺘﻘﺎﻣﺖ ﻭ ﻫﻮﺷﻴﺎﺭﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻗﻄﻌﺎ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﭼﺎﻟﺸﻬﺎ ﻭ ﻣﻮﺍﻧﻊ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﻧﻬﺎﻳﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﺭﺍﻩ ﻫﺎﻯ ﺑﺮﻭﻥ ﺭﻓﺖ ﺍﺯ ﺍﻥ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﻧﻘﺶ ﭘﺮﺭﻧﮓ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺍﺧﻴﺮ ﺭﺍ ﻛﺎﻣﻞ ﻛﻨﻨﺪ . ﻭﺍژ ﻫﺎﻯ ﻛﻠﻴﺪﻯ :ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ؛ ﭼﺎﻟﺸﻬﺎ ،ﻣﺮﺩﻡ ،ﺣﻜﺎﻡ ﻋﺮﺏ
.1ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻯ ﻓﻮﻕ ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﺣﻘﻮﻕ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻞ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﭘﻴﺎﻡ ﻧﻮﺭ ﻣﺮﻛﺰ ﺗﻬﺮﺍﻥ
ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﭼﺎﻟﺸﻬﺎﻯ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﻣﻘﺪﻣﻪ ﺧﻴﺰﺷﻬﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺟﻬﺎﻥ ﻋﺮﺏ ﺩﺭﺳﺎﻝ 2011ﺑﺎﻋﺚ ﺁﻏﺎﺯ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻧﻮﻳﻨﻰ ﺩﺭ ﺣﻴﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻴﻤﻨﻄﻘﻪ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻭ ﺷﻤﺎﻝ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺤﻮﻝ ﻭ ﺩﮔﺮﮔﻮﻧﻰ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻗﺪﺭﺕ ﺩﻭﻟﺘﻬﺎ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ . ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﺮﻣﻨﺸﺎ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺑﺎ ﺧﻮﺩﺳﻮﺯﻯ ﺟﻮﺍﻥ 27ﺳﺎﻟﻪ ﻓﻘﻴﺮ ،ﺍﻣﺎ ﺗﺤﺼﻴﻠﻜﺮﺩﻩ ﺗﻮﻧﺴﻰ ﺩﺭ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺑﻪ ﺑﻴﻜﺎﺭ ﺷﺪﻥ ،ﺭﻗﻢ ﺧﻮﺭﺩ ﻭﺩﺭ ﭘﻰ ﺁﻥ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﻋﻜﺴﻬﺎﻯ ﺩﻟﺨﺮﺍﺵ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺳﺎﻳﺘﻬﺎ ،ﻭﺑﻼﮔﻬﺎﻭ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﺁﺗﺶ ﻧﻬﻔﺘﻪ ﺩﺭ ﺩﻝ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺭﺍ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﺗﻴﺘﺮ ﻧﺨﺴﺖ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎﻯ ﭘﺮ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﻩ ﻭ ﺑﻴﻨﻨﺪﻩ ﺟﻬﺎﻥ ﻛﺮﺩ ،ﺍﻳﻦ ﻭﺍﻗﻌﻪ ﭘﻴﺶ ﺩﺭﺁﻣﺪ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﺍﻯ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﺳﻘﻮﻁ ﺑﻦ ﻋﻠﻰ ﺩﺭ ﺗﻮﻧﺲ ﺍﻧﺠﺎﻣﻴﺪ . ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻮﻝ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺳﺮﺍﻳﺘﻰ ﻋﻤﻴﻘﻰ ﺑﺮ ﺳﺎﻳﺮ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻋﺮﺏ ﺑﺮ ﺟﺎﻯ ﮔﺬﺍﺭﺩ ،ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﺍﻯ ﻛﻪ ﭼﻨﺪﻯ ﺑﻌﺪ ،ﻣﺒﺎﺭﻙ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﺳﻘﻮﻁ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺩﺍﻣﻨﻪ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﻛﺸﻮﺭ ﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ ﭼﻮﻥ ﺑﺤﺮﻳﻦ ،ﻳﻤﻦ ﻭ ﻟﻴﺒﻰ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﮔﺮﻓﺖ . ﻧﻘﺶ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺧﺮﻭﺵ ﺁﻧﻬﺎ ﻋﻠﻴﻪ ﺩﻳﻜﺘﺎ ﺗﻮﺭﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﻪ ،ﭘﺴﺮﺍﻧﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﻰ ﺷﺎﻥ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﻣﻰ ﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﻧﻘﺸﻪ ﺧﺎﻭﺭ ﻣﻴﺎﻧﻪ ﻭ ﻣﻌﺎﺩﻻﺕ ﻗﺪﺭﺗﻬﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﻓﺮﺍﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﻯ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺩﺍﺩ ،ﻭ ﺳﺒﺐ ﺷﺪ ﻗﺪﺭﺗﻬﺎﻯ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﻭ ﻣﺰﺩﻭﺭ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ،ﺗﻮﻧﺲ ﻭ ﻟﻴﺒﻰ ﺍﺯ ﻗﺪﺭﺕ ﻛﻨﺎﺭ ﺑﺮﻭﻧﺪ ﻭ ﭘﺎﻳﻪ ﻫﺎﻯ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺩﺭ ﺑﺤﺮﻳﻦ ﻭ ﻳﻤﻦ ﺳﺴﺖ ﺷﻮﺩ . ﺁﺭﻯ ﺍﻳﻦ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﺎ ﻟﻬﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﺎﺳﻮﺍﺩﺗﺮ ﻭ ﺁﮔﺎﻩ ﺗﺮ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺪ ،ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻳﺎ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﺑﺨﺸﻰ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ،ﺗﺠﻤﻌﺎﺕ ﺭﻭﺯﺍﻧﻪ ﻭ ﺷﺒﺎﻧﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻬﺎﻯ ﺷﻬﺮ ﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﺪﻫﻰ ﻛﺮﺩﻧﺪﻭ ﺗﺎ ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﻰ ﺩﻳﻜﺘﺎﺗﻮﺭﻫﺎ ﺍﺯ ﭘﺎ ﻧﻨﺸﺴﺘﻨﺪ. ﺍﻳﻦ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺧﻮﺏ ﻣﻰ ﺩﺍﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﻭ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻫﻨﻮﺯ ﺗﺎ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺳﺮﻣﻨﺰﻝ ﻣﻘﺼﻮﺩ ﺭﺍﻩ ﺩﺭﺍﺯﻯ ﺩﺭ ﭘﻴﺶ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺭﺍﻫﻰ ﻛﻪ ﻣﻤﻠﻮ ﺍﺯ ﭼﺎﻟﺸﻬﺎ ﻭ ﻣﻮﺍﻧﻊ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﺍﺳﺖ ،ﻗﻄﻌﺎ ﻗﺪﺭﺗﻬﺎﻯ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﮔﺮ ﻭ ﻓﺮﺍﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﻯ ﻭ ﺩﺳﺖ ﻧﺸﺎﻧﺪﻩ ﻫﺎﻯ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻛﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺧﻄﺮ ﻣﻰ ﺑﻴﻨﻨﺪ ،ﺩﺳﺖ ﺭﻭﻯ ﺩﺳﺖ ﻧﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﮔﺬﺍﺷﺖ ﻭ ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪ ﺗﺮ ﻓﻨﺪ ﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺩﺭ ﺑﻪ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﻛﺸﺎﻧﺪﻥ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻭ ﺣﺮﻛﺖ ﺭﻭ ﺑﻪ ﺟﻠﻮﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﻼﺵ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻛﺮﺩ ،ﻭﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻧﻘﺶ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﻧﺨﺒﻪ ﻫﺎﻯ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻰ ﻭ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﺑﺮ ﺟﺴﺘﻪ ﺗﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ . ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺑﺎﻻ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺗﻼﺵ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﻛﺮﺩ ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺶ ﻫﺎﻯ ﺯﻳﺮ ﭘﺎﺳﺦ
211
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﻫﻴﻢ :ﭼﺎﻟﺸﻬﺎﻯ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﭼﻴﺴﺖ ؟ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﺮﻭﻥ ﺭﻓﺖ ﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﭼﻪ ﭼﻴﺰﻯ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ ؟ ﺭﻭﺵ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺗﺤﻘﻴﻖ ،ﺗﺤﻠﻴﻠﻰ ،ﺗﻮﺻﻴﻔﻰ ﺍﺳﺖ . ﻓﺮﺿﻴﻪ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﻧﻴﺰ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﺳﺖ :ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ ﻭ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺸﻬﺎﻯ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻧﻘﺶ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺍﻯ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﻫﻮﺷﻴﺎﺭﻯ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﻣﻮﺟﺐ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﻭ ﺑﺮﻭﻥ ﺭﻓﺖ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﭼﺎﻟﺸﻬﺎ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ . ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ ،ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﻋﻠﻞ ﻭ ﺭﻳﺸﻪ ﻫﺎﻯ ﺑﻮﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﻣﺨﺘﺼﺮﺍ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻰ ﻛﻨﻴﻢ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻭ ﺣﺮﻛﺖ ﺭﻭ ﺑﻪ ﺟﻠﻮﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺑﺎﺯﮔﻮ ﻣﻰ ﻛﻨﻴﻢ ﻭ ﺳﭙﺲ ﭼﺎﻟﺸﻬﺎﻯ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭ ﻫﺎﻯ ﺑﺮﻭﻥ ﺭﻓﺖ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺷﺮﺡ ﻣﻰ ﺩﻫﻴﻢ .
212
ﻋﻠﻞ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻟﻒ :ﺳﺎﺯﺵ ﺣﻜﺎﻡ ﻋﺮﺏ ﺑﺎ ﺭژﻳﻢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﺍﺯﺯﻣﺎﻥ ﺍﺷﻐﺎﻝ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺣﻜﺎﻡ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ،ﺭﻓﻊ ﺍﺷﻐﺎﻝ ﺭﺍ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺧﻮﺩ ﻭ ﺍﺗﺤﺎﺩﻳﻪ ﻋﺮﺏ ﻗﻠﻤﺪﺍﺩ ﻣﻰ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﻭ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ 60ﺳﺎﻝ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎﺷﺎﻫﺪ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻣﻮﺛﺮﻯ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺣﻜﺎﻡ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻧﺒﻮﺩﻩ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺭﻓﺘﻪ ﺭﻓﺘﻪ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺭژﻳﻢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﻋﺎﺩﻯ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻈﻠﻮﻡ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻭ ﺗﻼﺵ ﺑﺮﺍﻯ ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﻰ ﺭژﻳﻢ ﻏﺎﺻﺐ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ،ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﻥ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺭﺍ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﺖ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ . ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﻧﻘﺶ ﺭژﻳﻢ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﻣﺼﺮ ﭘﺮﺭﻧﮓ ﺗﺮ ﺑﻮﺩ ،ﺍﻳﻦ ﺭژﻳﻢ ﺑﺎ ﺍﻣﻀﺎﻯ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﻛﻤﭗ ﺩﻳﻮﻳﺪ ﺑﺎ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻧﻘﺶ ﭘﺮﺭﻧﮕﻰ ﺩﺭ ﻋﺎﺩﻯ ﺳﺎﺯﻯ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 2008ﺑﺎ ﺑﺴﺘﻦ ﮔﺬﺭﮔﺎﻩ ﺭﻓﺢ ﺑﻪ ﺭﻭﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻈﻠﻮﻡ ﻏﺰﻩ ،ﻋﻤﻼ ﻫﻤﭙﻴﻤﺎﻧﻰ ﺧﻮﺩ ﺑﺎ ﺭژﻳﻢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﺭﺍ ﺁﺷﻜﺎﺭ ﺳﺎﺧﺖ .ﻭ ﺧﺸﻢ ﻭ ﻟﻌﻦ ﺗﻮﺩﻩ ﻫﺎﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﻭ ﻣﻠﺖ ﻣﺼﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺟﺎﻥ ﺧﺮﻳﺪ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﻋﺮﺏ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺷﻜﺴﺖ ﻭ ﻭﺍﺩﺍﺩﮔﻰ ﺣﻜﺎﻡ ﺧﻮﺩ ،ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺗﺤﻘﻴﺮ ﻣﻠﻰ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻓﺮﺻﺘﻰ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺗﺎ ﺍﻳﻦ ﻋﻘﺪ ﻩ ﻫﺎﻯ ﺣﻘﺎﺭﺕ ﻭ ﺧﺸﻢ ﻓﺮﻭ ﺧﻮﺭﺩﻩ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺳﺎﻟﻴﺎﻥ ﺩﺭﺍﺯ ﺳﺮﻛﻮﺏ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ،ﺍﺑﺮﺍﺯ ﻛﻨﻨﺪ. ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﺧﻄﺒﻪ ﻫﺎﻯ ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﻌﻪ ﭘﺎﻧﺰﺩﻫﻢ ﺑﻬﻤﻦ ﻣﺎﻩ ﺳﺎﻝ 89ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ)) ﻣﺼﺮ ﻛﺸﻮﺭﻯ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﻠﺠﺎ ﻭ ﭘﻨﺎﻩ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻰ ﻫﺎ
ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﭼﺎﻟﺸﻬﺎﻯ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰ ﺷﺪ ،ﻳﻚ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺸﻮﺭﻯ ﺳﻰ ﺳﺎﻝ ﺍﺳﺖ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺩﺳﺖ ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺁﺯﺍﺩﻳﺨﻮﺍﻩ ﻧﻴﺴﺖ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺩﺷﻤﻦ ﺁﺯﺍﺩﻳﺨﻮﺍﻫﻰ ﺍﺳﺖ .ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺿﺪ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﻢ ﻧﻴﺴﺖ ،ﺑﻠﻜﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﻭ ﻫﻤﻜﺎﺭ ﻭ ﺍﻣﻴﻦ ﻭ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﻌﻨﺎ ﻧﻮﻛﺮ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻬﺎﺳﺖ .ﻛﺸﻮﺭﻯ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺭﻭﺯ ﭘﺮﭼﻢ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﺿﺪ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﻤﻪ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﻋﺮﺏ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﺑﺨﺶ ﺑﻮﺩ ،ﻛﺎﺭﺵ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻰ ﺭﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻠﻰ ﻫﺎ ﻭ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻰ ﻫﺎ ﺧﻮﺍﺳﺘﻨﺪ ﺑﻜﻨﻨﺪ ،ﻣﺘﻜﻰ ﺷﺪﻧﺪ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﺍﻳﻦ ﻧﺎﻣﺒﺎﺭﻙ ،ﻛﻤﻜﺸﺎﻥ ﻛﺮﺩ .ﺩﺭ ﻗﻀﻴﻪ ﻏﺰﻩ ﺍﮔﺮ ﺣﺴﻨﻰ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﺑﻪ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻠﻰ ﻫﺎ ﻛﻤﻚ ﻧﻤﻰ ﻛﺮﺩ ،ﻧﻤﻰ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﻏﺰﻩ ﺭﺍ ﻣﺤﺎﺻﺮﻩ ﻛﻨﻨﺪ .ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺼﺮ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﻯ ﺭژﻳﻢ ﻣﺼﺮ ﺍﺯ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ،ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺩﻧﺒﺎﻟﻪ ﺭﻭﻯ ﻭ ﺍﻃﺎﻋﺖ ﻣﺤﻀﺶ ﺍﺯ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ،ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺫﻟﺖ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ،ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺗﺤﻘﻴﺮ ﺷﺪﮔﻰ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ .ﻋﺎﻣﻞ ﺍﺻﻠﻰ ﺣﺮﻛﺖ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ((. ﺏ :ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻰ ﻭﺳﺮﺳﭙﺮﺩﮔﻰ ﺣﻜﺎﻡ ﻋﺮﺏ ﺑﻪ ﻏﺮﺏ ﺑﻮﻳﮋﻩ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺑﻌﻠﺖ ﺑﻬﺮﻩ ﻣﻨﺪﻯ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺍﻧﺮژﻯ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﻭ ﺁﺑﺮﺍﻩ ﻫﺎﻯ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺍﺯ ﻭﻳﮋﮔﻰ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮﺩﻯ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻣﻮﺭﺩ ﻃﻤﻊ ﻗﺪﺭﺗﻬﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﺑﻮﻳﮋﻩ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﻫﻤﺴﺎﻳﮕﻰ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺑﺎ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ، ﺍﻳﺠﺎﺏ ﻣﻰ ﻛﺮﺩ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﮔﺮﺍ ﻭ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎﺭ ﻭ ﻣﺘﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﻏﺮﺏ ﺩﺭ ﺭﺍﺱ ﻛﺎﺭ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻰ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺣﻔﻆ ﺷﻮﺩ . ﺍﻳﻦ ﺣﻜﺎﻡ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺑﺠﺎﻯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺧﻮﺩ ﻣﺘﻜﻰ ﺑﺎﺷﻨﺪ ،ﺑﻪ ﻗﺪﺭﺗﻬﺎﻯ ﭘﻮﺷﺎﻟﻰ ﻏﺮﺏ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﺠﺎﻯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻭ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﻋﺎﺩﻯ ﺭﺍ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪ ﺑﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻮﺭﻭﺛﻰ ﻛﺮﺩﻥ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺧﻮﺩ ﻭ ﺑﺎﺝ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻪ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎﻥ ﻭ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩﻥ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺑﺎﻋﺚ ﺧﺸﻢ ﻣﻠﺘﻬﺎﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﺷﺪ ﻭ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﺤﻮﻻﺗﻰ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺷﺎﻫﺪ ﺁﻥ ﻫﺴﺘﻴﻢ . ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻰ ﺑﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺭﺍ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻋﻠﺘﻬﺎﻯ ﻗﻴﺎﻡ ﻣﺮﺩﻡ ﺗﻮﻧﺲ ﻭ ﻣﺼﺮ ﻣﻰ ﺩﺍﻧﻨﺪ ﻭ ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ ))ﺭﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭ ﻓﺮﺍﺭﻯ ﺗﻮﻧﺲ ﺑﻄﻮﺭ ﻛﺎﻣﻞ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻮﺩ ﺣﺘﻰ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺟﺎﺳﻮﺳﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ (( ﺝ :ﺍﻧﮕﻴﺰﻩ ﺍﺳﻼﻡ ﺧﻮﺍﻫﻰ ﺭﻫﺒﺮ ﻓﺮﺯﺍﻧﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺩﺭ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﻣﻬﻢ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﻌﻪ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ ((::ﻗﻴﺎﻡ ﻣﻠﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻣﺼﺮ ،ﻳﻚ ﺣﺮﻛﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺁﺯﺍﺩﻳﺨﻮﺍﻫﺎﻧﻪ ﺍﺳﺖ (( ﻭ ﻧﻴﺰ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ)) ﺩﺭ
213
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﻮﻧﺲ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﻣﺴﺠﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺎﺭﺕ ﻭﻳﮋﻩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻭ ﺣﺠﺎﺏ ﺭﺳﻤﺎ ﻣﻤﻨﻮﻉ ﺑﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺩﻡ ﻳﻚ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩ ﻣﻬﻤﺸﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺧﻮﺍﻫﻰ ﺍﺳﺖ .ﻟﺬﺍ ﺩﻳﺪﻳﺪ ﺑﻤﺠﺮﺩ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻳﻦ ﺧﺎﺋﻦ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﺵ ﻓﺮﺍﺭ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺭﻳﺨﺖ ،ﺩﺧﺘﺮ ﻫﺎﻯ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮ ﺑﺎ ﺣﺠﺎﺏ ﺭﻓﺘﻨﺪ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ،ﺍﻳﻦ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩ ﻋﻤﻴﻖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ (( ﺩ :ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭ ﮔﺮﺍﻳﻰ ﻭ ﺷﺨﺼﻰ ﺑﻮﺩﻥ ﻗﺪﺭﺕ ،ﺳﺮﻛﻮﺏ ﻧﺎﺭﺍﺿﻴﺎﻥ ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﻓﻘﺪﺍﻥ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺑﻴﺎﻥ ﻭ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺕ ،ﺷﻜﻨﺠﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ،ﻛﻨﺘﺮﻝ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺮ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﻰ ،ﺗﻌﺮﺽ ﺑﻪ ﺣﻘﻮﻕ ﻓﺮﺩﻯ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻣﺮﺩﻡ ،ﺧﺸﻮﻧﺖ ﭘﻠﻴﺲ ،ﺗﺒﻌﻴﺾ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺑﻮﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﺑﺤﺮﻳﻦ ،ﻓﺮﺳﻮﺩﮔﻰ ﻭ ﻋﺪﻡ ﮔﺮﺩﺵ ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﻭ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺗﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻮﺭﻭﺛﻰ ﻛﺮﺩﻥ ﺣﻜﻮﻣﺖ ،ﻫﻤﻪ ﺩﺭ ﺯﻣﺮﻩ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺑﻮﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﻧﺪﻩ ﻧﻬﻀﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ .
214
ﻩ (( ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻓﺴﺎﺩ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺣﺎﻛﻤﺎﻥ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺯﻭﺍﻳﺎﻯ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ ﻭ ﻋﻠﻞ ﻭ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩ ﻫﺎﻯ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻛﺮﺩ ﺯﻳﺮﺍ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻧﻜﺘﻪ ﺍﻯ ﻛﻪ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮﺩ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ :ﻋﻠﻞ ﻭ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩ ﻫﺎﻯ ﺧﻴﺰﺵ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻣﻠﺘﻬﺎ ﺍﻳﻨﻘﺪﺭ ﻗﻮﻯ ﻭ ﻣﺤﻜﻢ ﺍﺳﺖ ،ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺍﻳﻦ ﻧﻬﻀﺖ ﻓﺮﺍﮔﻴﺮ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺣﺘﻰ ﺍﻧﻌﻜﺎﺱ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﺳﺮﺍﻳﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ . ﻭﻣﻄﻠﺒﻰ ﻛﻪ ﺭﻭﺷﻦ ﺍﺳﺖ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ :ﺍﻳﻦ ﺣﻜﺎﻡ ﻋﺮﺏ ﻛﻪ ﺳﺎﻟﻴﺎﻥ ﺩﺭﺍﺯ ﺑﺮ ﻣﺮﺩﻡ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻭ ﻣﻘﺒﻮﻟﻴﺘﻰ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﺗﻮﺩﻩ ﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ ﻭ ﭘﺎﻳﻪ ﻫﺎﻯ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮ ﺯﻭﺭ ﺳﺮﻧﻴﺰﻩ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻣﻌﻠﻮﻡ ﺍﺳﺖ ،ﺣﻜﻮﻣﺘﻰ ﻛﻪ ﻣﻘﺒﻮﻟﻴﺖ ﻋﺎﻣﻪ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﻣﺸﺮﻭﻋﻴﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎﻛﻮﺩﺗﺎ ﻭ ﺯﻭﺭ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺑﻴﺎﻭﺭﺩ ﺩﺭ ﻋﺮﺽ ﭼﻨﺪ ﻣﺎﻩ ﺍﺯ ﻫﻢ ﻣﻰ ﭘﺎﺷﺪ. ﻧﻘﺶ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﮔﺮ ﺟﺮﻗﻪ ﺧﻴﺰﺵ ﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺭﺍ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺟﻮﺍﻥ 25ﺳﺎﻟﻪ ﺗﻮﻧﺴﻰ ﺑﻪ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺑﻪ ﻓﻘﺪﺍﻥ ﻛﺎﺭ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻭ ﺑﻴﻜﺎﺭ ﺷﺪﻥ ﻭ ﻇﻠﻢ ﻭ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﺪﺍﻧﻴﻢ ،ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ
ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﭼﺎﻟﺸﻬﺎﻯ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﻳﻚ ﺟﻮﺍﻥ ﺗﺤﺼﻴﻠﻜﺮﺩﻩ ،ﺷﺮﻭﻉ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﻣﻮﺝ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﻭ ﻓﺮﻳﺎﺩ ﺑﺮ ﻋﻠﻴﻪ ﺣﻜﺎﻡ ﺟﻮﺭ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻗﺪﺍﻣﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﻠﺘﻬﺎ ،ﺑﺎﻋﺚ ﻧﻔﺮﺕ ﻭ ﺍﻧﺰﺟﺎﺭ ﺍﺯ ﺣﻜﺎﻡ ﻇﺎﻟﻢ ﺷﺪ ﻭ ﺧﺸﻢ ﻓﺮﻭ ﺧﻮﺭﺩﻩ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺨﺖ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻬﺎ ﻛﺸﺎﻧﺪ .ﺩﻳﮕﺮ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻭﺳﺎﺑﻞ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺟﻤﻌﻰ ﻭ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﺑﺨﺸﻰ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ،ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻬﺎ ﻛﺸﺎﻧﺪﻧﺪ ﻭ ﺗﺠﻤﻌﺎﺕ ﺭﺍ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﺪﻫﻰ ﻛﺮﺩﻧﺪ . ﺁﺭﻯ ﺍﻳﻦ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻛﺜﺮ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﻌﺘﺮﺿﻴﻦ ﺭﺍ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻰ ﺩﺍﺩﻧﺪ .ﻣﺎ ﺍﮔﺮ ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺑﻪ ﺗﺠﻤﻌﺎﺕ ﺑﻜﻨﻴﻢ ﺑﺎ ﺧﻴﻞ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻫﻮﺷﻴﺎﺭ ﻭ ﺷﺠﺎﻋﻰ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﻣﻰ ﺷﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻫﺪﻑ ﺧﻮﺩ ،ﻣﺤﻜﻢ ﻭ ﺭﺍﺳﺦ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪﻥ ﻧﻤﻰ ﻫﺮﺍﺳﻴﺪﻧﺪ .ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺼﺮﺍﻧﻪ ﭘﺎﻯ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ ﻭ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺭﺍ ﺧﺎﻟﻰ ﻧﻜﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺷﻬﺎﺩﺕ ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ ﻛﺮﺩﻧﺪﻭ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﺩﺭ ﺗﻮﻧﺲ ،ﻣﺼﺮ ﻭ ﻟﻴﺒﻰ ﺑﻪ ﻣﻮﻓﻘﻴﺘﻬﺎﻳﻰ ﺑﺮﺳﻨﺪ ﻭ ﺣﻜﺎﻡ ﺟﻮﺭ ﺭﺍ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻜﺸﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻳﻤﻦ ﻭ ﺑﺤﺮﻳﻦ ﻧﻴﺰ ﭘﺎﻳﻪ ﻫﺎﻯ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺭﺍ ﻟﺮﺯﺍﻥ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﻣﻴﺪ ﺧﺪﺍ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻘﺎﻣﺖ ﻭ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ﻧﻴﺰ ﺣﻜﺎﻡ ﺩﺳﺖ ﻧﺸﺎﻧﺪﻩ ﺳﻘﻮﻁ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻛﺮﺩ . ﺍﻳﻦ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺣﺰﺏ ﻭ ﺩﺳﺘﻪ ﺧﺎﺻﻰ ﻧﺒﻮﺩﻧﺪ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ ﺍﺯ ﺩﻝ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺍﻗﺸﺎﺭ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺟﻮﺍﻧﺎﻧﻰ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺁﮔﺎﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺪ ﻭ ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﻋﺰﺕ ﻭ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭ ﺧﻮﺩ ﻫﺴﺘﻨﺪ . ﺍﻳﻦ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﺧﻮﺩ ﺩﻳﺪﻩ ﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﭼﻄﻮﺭ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻴﮕﻨﺎﻩ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻛﺸﺘﻪ ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﭼﻪ ﺟﻨﺎﻳﺘﻬﺎﻯ ﺿﺪ ﺑﺸﺮﻯ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻰ ﺩﻫﺪ ﻭ ﺣﻜﺎﻡ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻰ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺍﺯ ﻛﻨﺎﺭ ﺁﻥ ﻣﻰ ﮔﺬﺭﻧﺪ ﻭ ﺳﻜﻮﺕ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺣﺘﻰ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﻧﻴﺮ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ .ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺷﺪﺕ ﺍﺯ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻭ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﺘﻨﻔﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﺍﻳﻦ ﺭﺍ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﺍﺯ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﻓﻬﻤﻴﺪ . ﺁﻧﺎﻥ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺿﺪ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭﻯ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻣﻰ ﭘﺴﻨﺪﻧﺪ ﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﺷﺠﺎﻋﺎﻧﻪ ﺣﺰﺏ ﺍﷲ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺩﺭ ﺟﻨﮓ 33ﺭﻭﺯﻩ ﺑﺎ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺎﻋﺚ ﻏﺮﻭﺭ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ . ﺁﻧﺎﻥ ﺩﻳﮕﺮ ﺣﻜﺎﻡ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﻭ ﻣﻔﺴﺪ ﺭﺍ ﻧﻤﻰ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻭ ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺣﻜﻮﻣﺘﻰ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻭ ﺩﻟﺴﻮﺯ ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﺣﻜﻮﻣﺘﻰ ﻛﻪ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻭ ﻣﻨﺘﺨﺐ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﻋﺰﺕ ﻭ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺣﻔﻆ ﻛﻨﺪ ﻭ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻯ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩﻩ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺑﻴﺎﻥ ﻭ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻓﺮﺍﺋﺾ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺪﻫﺪ. ﺁﺭﻯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﭘﻴﺪﺍﻳﺶ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺍﺳﺘﻤﺮﺍﺭ ﺍﻥ ﻧﻘﺶ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺍﻯ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻣﻴﺪ ﻣﻰ ﺭﻭﺩ ﺑﺎ ﺑﺼﻴﺮﺕ ﻭ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﺍﻳﻦ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺭﺍ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﭼﺎﻟﺸﻬﺎﻳﻰ
215
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺭﺍﻩ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺑﻮﺟﻮﺩ ﺑﻴﺎﻳﺪﺭﺍ ،ﺍﺑﺘﺪﺍ ،ﺩﻗﻴﻖ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ ﻛﺮﺩﻩ ﻭﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺭﻓﻊ ﺁﻥ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻛﻨﻨﺪ. ﭼﺎﻟﺸﻬﺎ ﻫﺮﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﻧﻬﻀﺘﻰ ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺸﻬﺎﻳﻰ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺍﺳﺖ ،ﭼﺎﻟﺸﻬﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺧﻮﺏ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ ﻧﺸﻮﻧﺪ ﻭ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻣﻮﺷﻜﺎﻓﺎﻧﻪ ﻗﺮﺍﺭﻧﮕﻴﺮﻧﺪ ،ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻭ ﺁﺭﻣﺎﻧﻬﺎﻯ ﻳﻚ ﻧﻬﻀﺖ ﺭﺍ ﻣﻨﺤﺮﻑ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﺯﻣﺴﻴﺮ ﺩﺭﺳﺖ ﺧﺎﺭﺝ ﻛﻨﺪ .ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺭﺥ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺑﺎﻋﺚ ﺩﮔﺮﮔﻮﻧﻰ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻗﺪﺭﺕ ﻭ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺑﻌﻀﻰ ﺍﺯﺣﻜﺎﻡ ﻋﺮﺏ ﺷﺪ ﻧﻴﺰ ،ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻥ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﭼﺎﻟﺸﻬﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﻣﺘﺼﻮﺭ ﺷﺪ ،ﭼﺎﻟﺸﻬﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮﺭﺩ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ ﺩﻗﻴﻖ ﻗﺮﺍﺭ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ﻭ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺁﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺎﻣﻼ ﺭﻭﺷﻦ ﺷﻮﺩ ﺗﺎﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻰ ﺑﺎ ﺁﻥ ﺁﺷﻨﺎ ﺷﻮﻧﺪ ﺯﻳﺮﺍ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺭﺍﻩ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺸﻬﺎ ،ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ .
216
ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺭژﻳﻢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﻪ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﻛﺸﺎﻧﺪﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻰ ﺷﻚ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ ﺿﺮﺭﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﺁﻧﻬﺎ ﺳﺎﻟﻬﺎ ﺍﺯ ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻰ ﻭ ﮔﻮﺵ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻥ ﺑﻮﺩﻥ ﺣﻜﺎﻡ ﺳﺴﺖ ﻋﻨﺼﺮ ﻋﺮﺏ ،ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺭﺍ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻏﺎﺭﺕ ﺍﻣﻮﺍﻝ ﻭ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﻴﻠﻪ ﺍﻯ ﺩﺳﺖ ﺯﺩﻧﺪ .ﻭ ﺑﺎ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﻭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺩﻭﺳﺘﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﺣﺎﻛﻤﺎﻥ ﻣﻨﻄﻘﻪ ،ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻰ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺳﺪﻯ ﺷﺪﻧﺪ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ .ﺁﻧﻬﺎ ﺍﻻﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺧﻄﺮﻧﺎﻛﻰ ﻣﻰ ﺑﻴﻨﻨﺪ ،ﺯﻳﺮﺍ ﺑﻌﻀﻰ ﺍﺯ ﻣﺘﺤﺪﻳﻦ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﻭ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻭ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺎ ﺧﻄﺮ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺁﻧﻬﺎ ﺷﺎﻫﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﻣﺮﺩﻡ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻯ ﺿﺪ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﻭ ﺿﺪ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻠﻰ ﺳﺮ ﻣﻰ ﺩﻫﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺷﺪﺕ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻯ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﻟﻬﺎ ،ﻣﺘﻨﻔﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ،.ﺁﻧﻬﺎ ﭼﺎﺭﻩ ﺍﻯ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻥ ﻳﻚ ﺳﺮﻯ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺑﻪ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﺍﺻﻼﺡ ﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﺑﺮ ﺭﻭﻯ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺳﻮﺍﺭ ﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭ ﻣﺮﺩﻡ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪ . ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﻫﺎ ﺗﻼﺵ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﺑﺎ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﺩﺭ ﻣﻮﺝ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ،ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﺧﻮﺩ ﻣﺼﺎﺩﺭﻩ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﺗﻼﺵ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﺑﺎ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻧﻔﻮﺫ ﺩﺭ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺣﻜﻮ ﻣﺘﻬﺎﻯ ﻧﻈﺎﻣﻰ ،ﺷﺒﻪ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ﻫﺎﻳﻰ ﺑﺮ ﺳﺮﻛﺎﺭ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺗﻔﻜﺮ
ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﭼﺎﻟﺸﻬﺎﻯ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﻭ ﻋﻤﻞ ،ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻏﺮﺏ ﻭ ﺑﻮﻳﮋﻩ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺎ ﻣﺼﺎﺩﺭﻩ ﺭژﻳﻢ ﻫﺎﻯ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎ ،ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺳﺮ ﺳﭙﺮﺩﮔﻰ ﺑﻪ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺑﻪ ﻗﻮﺕ ﺧﻮﺩ ﺑﺎﻗﻰ ﺑﻤﺎﻧﺪ ﺭﻭﻯ ﻛﺎﺭ ﺁﻣﺪﻥ ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﻭ ﺍﺑﺴﺘﻪ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ ﭼﺎﻟﺸﻬﺎﻯ ﻫﺮ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ،ﺭﻭﻯ ﻛﺎﺭ ﺁﻣﺪﻥ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻭ ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﻭ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺭﻓﺘﻦ ﻭ ﭘﺎﻳﻤﺎﻝ ﺷﺪﻥ ﺍﺭﺯﺵ ﻫﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺗﻮﺳﻂ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎﻯ ﻧﺨﺒﻪ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻏﺮﺏ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﻳﻚ ﺧﻄﺮ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺑﺰﺭگ ﺍﺳﺖ ،ﺯﻳﺮﺍ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﻌﻀﻰ ﻣﻮﺍﻗﻊ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﻣﺮﺩﻡ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﻣﻘﺒﻮﻟﻴﺘﻰ ﻧﻴﺰ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭﻟﻰ ﻭﻗﺘﻰ ﺑﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﻣﻰ ﺭﺳﻨﺪ ،ﻓﺮﻳﺐ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎ ﻭ ﻭﻋﺪﻩ ﻫﺎﻯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺭﺍ ﻣﻰ ﺧﻮﺭﻧﺪ ﻭ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺍﺭﺯﺵ ﻫﺎ ﻯ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﻛﻨﻨﺪ. ﻓﻘﺪﺍﻥ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺩﺍﺭﻯ ﺣﺮﻛﺖ ﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻭ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﺮ ﺣﻘﻮﻕ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻴﻚ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻫﺎ ،ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﻋﺮﺏ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﻭ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﭼﺎﻟﺸﻬﺎﻯ ﻣﻬﻢ ﺟﻬﺎﻥ ﻋﺮﺏ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ،ﭼﺎﻟﺶ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ﻭ ﭼﮕﻮﻧﮕﻰ ﺗﺤﻘﻖ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ . ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎﻯ ﻋﻤﺪﻩ ﻣﺒﺎﺭﺯ ﻧﻤﻰ ﺩﺍﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺗﺤﻘﻖ ﻋﻴﻨﻰ ﺑﺒﺨﺸﻨﺪ .ﺷﻜﻰ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﮔﺮﺍﻳﻰ ،ﻏﺮﺏ ﮔﺮﺍﻳﻰ ،ﺳﻜﻮﻻﺭﻳﺴﻢ ﻭ ﻣﻠﻰ ﮔﺮﺍﻳﻰ ﺭﺍ ﻧﻤﻰ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺷﻜﻰ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺗﺤﻘﻖ ﻳﻚ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﺍﺳﻼﻡ ،ﻣﺮﺩﻡ ﺳﺎﻻﺭﻯ ﻗﺎﺩﺭ ﺑﻪ ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻭ ﻧﻬﺎﻳﺘﺎ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻭ ﻋﺰﺕ ﻣﻠﻰ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻏﺮﺏ ﻭ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﻭﻟﻰ ﺗﺤﻘﻖ ﺍﻳﻦ ﺁﺭﻣﺎﻧﻬﺎ ، ﺍﺑﺰﺍﺭ ﻭ ﺷﻴﻮﻩ ﻫﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﻣﻰ ﻃﻠﺒﺪ ﻛﻪ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﻰ ﺑﻬﺮﻩ ﺍﻧﺪ ﭼﺎﻟﺶ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻓﻘﺪﺍﻥ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﻧﺴﺠﺎﻡ ﺁﻓﺮﻳﻦ ﻭ ﺳﺎﻣﺎﻥ ﺑﺨﺶ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺟﻨﺒﺶ ﻧﺘﻮﺍﻧﺪ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﺻﺮﻳﺢ ﻣﻄﺮﺡ ﻭ ﭘﻴﮕﻴﺮﻯ ﻧﻤﺎﻳﺪ .ﻳﻚ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻛﻪ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻛﺎﺭﻳﺰﻣﺎﺗﻴﻚ ﺩﺍﺭﺩ ،ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﺴﺰﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﭘﻴﺸﺒﺮﺩ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﺭﻫﺒﺮ ﻯ ﻛﻪ ﺁﮔﺎﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﻮﺭﺩ ﻗﺒﻮﻝ ﻋﺎﻣﻪ ﺍﺳﺖ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺳﺪﻯ ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ ،ﺟﻠﻮﻯ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﺍﺯ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻭ ﺁﺭﻣﺎﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﺎﺷﺪ .ﺩﺭ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﺍﺧﻴﺮ ﻣﺎ ﻳﻚ ﺭﻫﺒﺮ ﻗﺪﺭﺗﻤﻨﺪ
217
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺻﺤﺒﺘﻬﺎ ﻭ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﻫﺎ ﺭﺍ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﺭﺍ ﻣﺘﺤﺪ ﻛﻨﺪ ،ﻧﺪﻳﺪﻳﻢ. ﭼﺎﻟﺶ ﺗﻨﻮﻉ ﻭ ﺗﻌﺪﺩ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎ ﺍﻳﻦ ﭼﺎﻟﺶ ﺍﺯ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﭘﺮﺷﻜﺎﻑ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﻧﺎﺷﻰ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻋﻤﺪﺗﺎ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﻗﺒﻴﻠﻪ ﮔﺮﺍﻳﻰ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﭼﺎﻟﺶ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﻧﺒﻮﺩ ﻳﻚ ﻧﻈﻢ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ،ﺑﺴﺘﺮﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻨﺎﺯﻋﺎﺕ ﻗﻮﻣﻰ ﻭ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺳﺎﻳﻪ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﮔﺮﺍﻳﻰ ﺭﺍﺩﻭﺑﺎﺭﻫﺒﺮﺳﺮﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻗﺮﺍﺭﺩﻫﺪ. ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺗﻔﺮﻗﻪ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻭ ﺗﻔﺮﻗﻪ ﺑﻴﻦ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻭ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ ﺁﻓﺖ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﺎﺷﺪ. ﺣﻔﻆ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺍﺻﻼﺣﺎﺗﻰ ﺻﺮﻓﺎ ﺩﺭ ﺭﺍﺱ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﺷﺎﻫﺪ ﻫﺴﺘﻴﻢ ،ﻣﺒﺎﺭﻙ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻴﺴﺖ ،ﻭﻟﻰ ﻧﻈﺎﻣﻴﺎﻥ ﻗﺪﺭﺕ ﺭﺍ ﺩﺭﺩﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﻧﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻯ ﺧﻮﺩ ،ﻋﻤﻼ ﺩﺭ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺁﺭﻣﺎﻧﻬﺎ ﻭ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺧﻠﻞ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ . 218
ﭼﺎﻟﺶ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻭ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎﻯ ﻣﻬﻢ ﺩﻳﮕﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ،ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎﻯ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﻭﻟﺘﻬﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻣﻄﺎﻟﺒﺎﺕ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻭ ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎﻯ ﺍﻧﺪﻙ ،ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺶ ﺟﺪﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﻓﻊ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪﻯ ﻫﺎﻯ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ . ﭼﺎﻟﺶ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﭼﺎﻟﺶ ﻣﻬﻢ ﺩﻳﮕﺮ ﭼﺎﻟﺶ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪﻯ ﻫﺎﻯ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﻣﺮﺩﻡ ،ﺣﺘﻰ ﺍﺯ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻯ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺁﻧﺎﻥ ،ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻭ ﻓﻮﺭﻳﺖ ﺑﺎﻻﺗﺮﻯ ﺩﺍﺭﺩ .ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺑﺎ ﺭﻭﻯ ﻛﺎﺭﺁﻣﺪﻥ ﺩﻭﻟﺘﻬﺎﻯ ﻣﻨﺘﺨﺐ ﻣﺮﺩﻡ ،ﻭ ﺭﺳﻴﺪﮔﻰ ﺑﻪ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﻫﺎﻯ ﺑﺤﻖ ﻣﺮﺩﻡ ،ﻭ ﭘﺎﻙ ﻛﺮﺩﻥ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺯ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﻭ ﻣﺰﺩﻭﺭ ،ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺑﻬﺘﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ. ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﻨﻴﺎﺩ ﮔﺮﺍﻳﺎﻥ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺭﺷﺪ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﻫﺎﻳﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻠﻔﻰ ﮔﺮﻯ ﻭ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺁﻥ ،ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﻭ ﺭﺍﻫﻪ ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻣﻴﺎﻥ ﺩﻳﻜﺘﺎﺗﻮﺭﻫﺎﻯ ﺳﻜﻮﻻﺭ ،ﻧﻮﻟﻴﺒﺮﺍﻝ ﻭ ﻣﺴﺘﺒﺪﺍﻥ ﻏﻴﺮ ﺳﻜﻮﻻﺭ ﻗﺮﺍﺭﺩﻫﺪ.
ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﭼﺎﻟﺸﻬﺎﻯ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﺎﻃﺮﻧﺸﺎﻥ ﻛﺮﺩ ،ﻛﻪ ﭼﺎﻟﺸﻬﺎﻯ ﭘﻴﺶ ﺭﻭ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺑﺎﺷﺪﻭ ﺷﺪﺕ ﻭ ﺿﻌﻒ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ،ﻭ ﻣﺎﻧﺒﺎﻳﺪ ﻧﺴﺨﻪ ﻳﻜﺴﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﻤﻪ ﺗﺠﻮﻳﺰ ﻛﻨﻴﻢ . ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﭼﺎﻟﺸﻬﺎ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻋﺮﺏ ﻛﺎﻣﻼ ﺁﮔﺎﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺪ ﻭﺍﻛﺜﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺤﺼﻴﻠﻜﺮﺩﻩ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﻭﺍﻳﻦ ﻣﻮﺝ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺑﻠﻮﻍ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﺴﺰﺍﻳﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﻧﻘﺶ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺑﺎ ﺁﻓﺎﺕ ﻭ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻈﺮ ﻣﻬﻢ ﺍﺳﺖ ، ﻛﻪ ﺍﻛﺜﺮ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺩﺭﮔﻴﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ،ﺟﻮﺍﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﻭ ﻗﻄﻌﺎ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﻭ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺁﺗﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺩﺍﺭﺩ ،ﻭﺍﻳﻦ ﻣﻰ ﺭﺳﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﺩﻟﺴﻮﺯﻭﺁﻳﻨﺪﻩ ﻧﮕﺮ ﻭ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺁﮔﺎﻩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺳﻨﮕﻴﻨﻰ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺭﻭﺷﻨﮕﺮﻯ ﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺑﻴﺎﻥ ﻛﻨﻨﺪ ﻭﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺮﺑﺎﺯﻯ ﻓﺪﺍﻛﺎﺭ ،ﺍﺯ ﻣﺮﺯﻫﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﭘﺎﺳﺪﺍﺭﻯ ﻛﻨﻨﺪ . ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺗﻰ ﻛﻪ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺸﻬﺎ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﻨﺪ : ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ ﺍﺻﻮﻝ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ ﻫﺮﺁﻧﭽﻪ ﻣﻐﺎﻳﺮ ﺍﺭﺯﺵ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺎ ﺗﺤﻘﻖ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻛﺎﻣﻞ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻭ ﭘﻴﮕﻴﺮ ﻣﻄﺎﻟﺒﺎﺕ ﺑﺤﻖ ﺧﻮﺩ ﺑﺎﺷﻨﺪ ،ﺁﻧﺎﻥ ﻫﻴﭽﮕﺎﻩ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻧﺎﺍﻣﻴﺪ ﺷﻮﻧﺪ .ﻫﻤﺎﻧﻄﻮﺭ ﻛﻪ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ )) ﺩﺷﻤﻦ ﺷﻤﺎ ﺳﻌﻤﻰ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﺍﺯﺩﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﻫﺪﻓﻬﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﻧﺎﺍﻣﻴﺪ ﻛﻨﺪ (( ﭘﺲ ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭﻯ ﻭ ﺗﻮﻛﻞ ﺑﻪ ﺧﺪﺍ ﺭﻣﺰ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﺳﺖ. ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺲ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﭘﺬﻳﺮﻯ ﻭ ﺧﻮﺩ ﺑﺎﻭﺭﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪ .ﺯﻳﺮﺍ ﺧﻮﺩﺑﺎﻭﺭﻯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺭﻣﺰ ﭘﻮﻳﺎﻳﻰ ،ﻣﺎﻧﺪﮔﺎﺭﻯ ﻭ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻰ ﺩﺭ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺁﺭﻣﺎﻧﻬﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺩﺍﺭﺩ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻭ ﺁﺭﻣﺎﻧﻬﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺭﺍﺑﻪ ﺧﻮﺑﻰ ﺑﺸﻨﺎﺳﻨﺪ ﻭ ﺑﺎ ﻣﺸﻮﺭﺕ ﺑﺎ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺁﮔﺎﻩ ﻭ ﺧﻮﺍﻧﺪﻥ ﻧﻈﺮﺍﺕ ﻭ ﻛﺘﺎﺑﻬﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺑﻴﻮﻥ ﺁﮔﺎﻩ ﻭ ﺿﺪ ﻏﺮﺏ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻰ ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﺐ ،ﺁﺷﻨﺎ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺩﺭﺭﺍﻩ ﺗﺮﻭﻳﺞ ﺁﻥ ﻛﻮﺷﺎ ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺭﺷﺪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺩﻫﻨﺪ ﺗﺎ ﺩﺭ ﺩﺷﻤﻦ ﺷﻨﺎﺳﻰ ﻭ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺣﻖ ﺍﺯ ﺑﺎﻃﻞ ﺩﭼﺎﺭ ﻣﺸﻜﻞ ﻭ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﻧﺸﻮﻧﺪ ﻭ ﻫﻮﺷﻴﺎﺭﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺣﻔﻆ ﻛﻨﻨﺪ. ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎ ﻭ ﺗﺮﻓﻨﺪﻫﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪ ﻭ ﻓﺮﻳﺒﻜﺎﺭﺍﻧﻪ ﺩﺷﻤﻦ ﻭ ﺑﻮﻳﮋﻩ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻰ ﺑﺸﻨﺎﺳﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮ ﻗﺪﺭﺕ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺩﺷﻤﻦ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺩﺷﻤﻦ ﻟﺒﺎﺱ ﻋﻮﺽ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺗﺎﻛﺘﻴﻚ ﺟﺪﻳﺪ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﺪ ،ﺑﺎﺗﺸﺨﻴﺺ ﺑﻪ
219
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
220
ﻣﻮﻗﻊ ﺁﻥ ﺗﺎﻛﺘﻴﻚ ﺭﺍ ﺧﻨﺜﻰ ﻛﻨﻨﺪ .ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ )) ﺑﻪ ﻣﺎﻧﻮﺭﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﻣﺰﺩﻭﺭﺍﻧﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﻏﺮﺏ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﻧﻜﻨﻴﺪ .ﺁﻧﻬﺎ ﻛﻪ ﺗﺎ ﭼﻨﺪ ﺭﻭﺯ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺭژﻳﻢ ﻓﺎﺳﺪ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻰ ﻣﻰ ﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﺍﻛﻨﻮﻥ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻧﮕﻬﺪﺍﺷﺘﻦ ﺁﻥ ﻧﺎﺍﻣﻴﺪ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺪ ﺩﻡ ﺍﺯ ﺣﻖ ﻣﻠﺘﻬﺎ ﻣﻰ ﺯﻧﻨﺪ .ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﭘﻮﺷﺶ ،ﺗﻼﺵ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﻣﻬﺮﻩ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺟﺎﺑﺠﺎ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﺎ ﭼﻬﺮﻩ ﺳﺎﺯﻯ ،ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﻣﺴﻠﻂ ﻛﻨﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺗﻮﻫﻴﻦ ﺑﻪ ﺷﻌﻮﺭ ﻣﻠﺘﻬﺎﺳﺖ ،ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﺤﻤﻞ ﻧﻜﻨﻴﺪ ﻭ ﺟﺰ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﻘﺮﺍﺭ ﻳﻚ ﻧﻈﺎﻡ ﻛﺎﻣﻼ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻭ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻭ ﻣﻮﻣﻦ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺿﺎﻳﺖ ﻧﺪﻫﻴﺪ (( ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﻭﺣﺪﺕ ﻭ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﻣﺮﺩﻡ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺗﻔﺮﻗﻪ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﻛﻨﻨﺪ .ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ)) ﺳﻼﺡ ﻣﻬﻢ ﻣﻠﺖ ﻫﺎ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﺍﺑﺮﻗﺪﺭﺗﻬﺎﻭ ﺣﻜﺎﻡ ﻣﺰﺩﻭﺭ ،ﺍﺗﺤﺎﺩ ﻭ ﻳﻜﭙﺎﺭﭼﮕﻰ ﺁﻥ ﻫﺎ ﺳﺖ .ﺩﺷﻤﻦ ﺷﻤﺎ ﺗﻼﺵ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ ﺑﺎ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﺗﺮﻓﻨﺪ ﻫﺎ ﻳﻜﭙﺎﺭﭼﮕﻰ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺑﺒﺮﺩ .ﻣﻄﺮﺡ ﻛﺮﺩﻥ ﻧﻘﺎﻁ ﺍﻓﺘﺮﺍﻕ ،ﻣﻄﺮﺡ ﻛﺮﺩﻥ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻯ ﺍﻧﺤﺮﺍﻓﻰ ،ﻣﻄﺮﺡ ﺷﺪﻥ ﭼﻬﺮﻩ ﻫﺎﻯ ﺑﺪ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻭ ﻧﺎﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﺭﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭ ﺧﺎﺋﻦ ،ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩ ﺳﺎﺯﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻔﺮﻗﻪ ﺍﺳﺖ .ﺍﺗﺤﺎﺩ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻣﺤﻮﺭ ﺩﻳﻦ ﻭ ﻧﺠﺎﺕ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺯ ﺷﺮ ﻣﺰﺩﻭﺭﺍﻥ ﺩﺷﻤﻦ ،ﺣﻔﻆ ﻛﻨﻴﺪ ((. ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺧﻮﺩ ،ﺧﻮﺩﺳﺎﺯﻯ ،ﻣﻌﻨﻮﻳﺖ ﮔﺮﺍﻳﻰ ،ﺗﻮﺍﻥ ﻋﻠﻤﻰ ﻭ ﺭﻭﺣﻴﻪ ﺷﻬﺎﺩﺕ ﻃﻠﺒﻰ ﺭﺍ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪ .ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮﺍﻇﺐ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﻭ ﺟﺮﻳﺎﻧﺎﺕ ﻣﻨﺤﺮﻑ ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﺟﺮﻳﺎﻧﺎﺕ ﺍﺳﻼﻣﮕﺮﺍﻯ ﺗﻨﺪﺭﻭ ،ﺗﻔﺮﻗﻪ ﺍﻧﮕﻴﺰ ،ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﻭ ﻣﺘﺤﺠﺮ ﺩﻭﺭﻯ ﻛﻨﻨﺪ .ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﻭﺍﺭﺩ ﺍﻣﻮﺭ ﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺍﻻﻥ ﻛﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺗﺎﺣﺪﻭﺩﻯ ﺑﻪ ﺛﻤﺮ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ ،ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﻛﺎﺭ ﺳﻴﺴﺘﻤﻰ ﻭ ﺗﺸﻜﻴﻼﺗﻰ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﻣﻬﺎﺭﺕ ﻫﺎﻯ ﻻﺯﻡ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺩﺍﺭﻯ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﺩﺍﺭﻯ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﺑﮕﻴﺮﻧﺪ. ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺍﺯ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﻣﻮﻓﻖ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻫﺎﻯ ﻻﺯﻡ ﺭﺍ ﻛﺴﺐ ﻛﻨﻨﺪ .ﻛﺸﻮﺭﻯ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺑﺎ ﺁﻥ ﺧﻴﻞ ﻋﻈﻴﻢ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﻮﻣﻦ ،ﺁﮔﺎﻩ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭ ،ﻛﻪ ﺍﻣﺘﺤﺎﻧﺎﺕ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ،ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺍﻟﮕﻮ ﺑﺎﺷﺪ . ﺭﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﺎﺭﻫﺎ ﺩﺭ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺍﺯ ﺩﻭ ﻋﺎﻣﻞ ﺻﺒﺮ ﻭ ﺑﺼﻴﺮﺕ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻭ ﺧﻨﺜﻰ ﻛﺮﺩﻥ ﺗﻮﻃﺌﻪ ﻫﺎﻯ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﻧﺎﻡ ﺑﺮﺩﻧﺪ ،ﻛﻪ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻧﻴﺰ ﻣﻔﻴﺪ ﺑﺎﺷﺪ .ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺻﺒﺮ ﺭﺍ ،ﺍﺳﺘﻘﺎﻣﺖ ﻭ ﺍﻳﺴﺘﺎﺩﻥ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﺗﺎ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻛﺎﻣﻞ ﻣﻰ ﺩﺍﻧﻨﺪ ،ﻭ ﺑﺼﻴﺮﺕ ﺭﺍ ﻧﮕﺎﻩ ﻋﻤﻴﻖ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻰ ﺩﺍﻧﻨﺪ ﻭ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺪﺍﻧﻴﻢ ﻭﺍﻗﻌﺎ ﭼﻪ ﻣﻰ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ .ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﻫﺪﻑ ،ﺩﺭ
ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﭼﺎﻟﺸﻬﺎﻯ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﻭﺳﻴﻠﻪ ؛ ﺩﺭ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺩﺷﻤﻦ ،ﺩﺭﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﻮﺍﻧﻊ ﺭﺍﻩ ﻭ ﺭﺍﻩ ﻫﺎﻯ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﻭ ﺑﺮﺩﺍﺷﺘﻦ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺍﻧﻊ ؛ ﺑﺼﻴﺮﺕ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ،ﺑﻼﻫﺎﺋﻰ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻣﻠﺘﻬﺎ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ،ﺩﺭﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺑﺮ ﺍﺛﺮ ﺑﻰ ﺑﺼﻴﺮﺗﻰ ﺍﺳﺖ .ﻭ ﭘﺮﻫﻴﺰ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﻁ ﻭ ﺗﻔﺮﻳﻂ ،ﻟﺤﻈﻪ ﺷﻨﺎﺳﻰ ؛ ﺧﻄﺎ ﻧﻜﺮﺩﻥ ﺩﺭ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺩﻭﺳﺖ ﺍﺯ ﺩﺷﻤﻦ ،ﻏﺎﻓﻞ ﻧﺸﺪﻥ ﺍﺯ ﺗﻼﺵ ﺩﺷﻤﻦ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﺧﺘﻼﻑ ،ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﻭ ...ﺭﺍ ﺍﺯ ﻣﺼﺎﺩﻳﻖ ﺑﺼﻴﺮﺕ ﻣﻰ ﺩﺍﻧﻨﺪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮﻯ ﺧﻴﺰﺵ ﻫﺎ ﻭ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺗﻰ ﻛﻪ ﺟﻬﺎﻥ ﻋﺮﺏ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ،ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺍﺳﺖ .ﺯﻳﺮﺍ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺪ ،ﻛﻪ ﺩﺭ ﻃﻰ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﻟﻬﺎ ﭼﻪ ﻇﻠﻢ ﻭ ﺳﺘﻤﻰ ﺑﺮﺁﻧﺎﻥ ﺭﻭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺁﻧﻬﺎ ﻏﺎﺭﺕ ﺍﻣﻮﺍﻝ ﻭ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺗﻮﺳﻂ ﺣﻜﺎﻡ ﺳﺴﺖ ﻋﻨﺼﺮ ﺧﻮﺩ ﻭ ﺣﻜﻮ ﻣﺖ ﻫﺎﻯ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺩﻳﺪ ﻩ ﺍﻧﺪ ،ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻧﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﺩﺍﺩ ،ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺕ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺑﻴﻔﺘﺪ. ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﻭ ﻣﻮﺝ ﺧﺮﻭﺷﺎﻥ ﻣﺮﺩﻡ ،ﻗﻄﻌﺎ ﺭﻳﺸﻪ ﻭ ﺍﻧﮕﻴﺰ ﻩ ﻫﺎﻯ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻰ ﺩﺍﺭﺩ ، ﻛﻪ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﺩﺭ ﺍﻭﺭﺩ .ﻋﻠﻠﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺮﺳﭙﺮﺩﮔﻰ ﺣﻜﺎﻡ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻏﺮﺏ ،ﺍﺗﺤﺎﺩ ﻭ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﺑﺎ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺗﻮﺳﻂ ﺣﻜﺎﻡ ﺧﻮﺩ ﻭ ﭘﺎﻳﻤﺎﻝ ﻛﺮﺩﻥ ﺣﻖ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻈﻠﻮﻡ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ،ﻏﺎﺭﺕ ﺛﺮﻭﺕ ﻭ ﻋﻘﺐ ﺍﻓﺘﺎﺩﮔﻰ ﻛﺸﻮﺭﺷﺎﻥ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻯ ﻏﻠﻂ ﺯﻣﺎﻣﺪﺍﺭﺍﻧﺸﺎﻥ ﺍﺳﺖ ،ﻭ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺭﻭﺯ ﺍﻓﺰﻭﻥ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻓﺴﺎﺩ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﺣﻜﺎﻡ ﻭ ﺑﻰ ﺍﻋﺘﻨﺎﻳﻰ ﺑﻪ ﺧﻴﻞ ﻋﻈﻴﻢ ﺟﻮﺍﻥ ﻭ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻰ ﺁﻧﻬﺎ ﻭ ﻃﺮﺩ ﻛﺮﺩﻥ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻧﻮﺭﺍﻧﻰ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻰ ﺑﻪ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﻏﺮﺏ ﻭﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻭ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺗﺤﻘﻴﺮ ﺷﺪﮔﻰ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺍﺛﺮ ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎﻯ ﺳﺨﻴﻔﺎﻧﻪ ﺣﻜﺎﻡ ﺧﻮﺩ ﺑﻮﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﻫﻤﮕﻰ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﻧﮕﻴﺰ ﻩ ﻫﺎﻯ ﻻﺯﻡ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺪﻫﺪ. ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﺎ ﺍﻻﻥ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﻮﻓﻘﻴﺘﻬﺎﻳﻰ ﺑﺮﺳﺪ ﻛﻪ ﻗﻄﻌﺎ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﻮﻛﻞ ﺑﻪ ﺧﺪﺍ ﻭ ﺍﻳﺴﺘﺎﺩﮔﻰ ﻭ ﺍﺳﺘﻘﺎﻣﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﻭﻟﻰ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﺎﻃﺮ ﻧﺸﺎﻥ ﻛﺮﺩ ،ﺗﺎ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﻧﻬﺎﻳﻰ ،ﻫﻨﻮﺯ ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺪﻣﻬﺎﻯ ﻣﺤﻜﻤﻰ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ . ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﻴﺮ ﻭ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﭘﻴﺶ ﺑﺮﺩﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ،ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﻣﻮﺛﺮﻯ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﺑﺨﺸﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﻧﻘﺶ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺍﻯ ﺩﺭ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﻫﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﻧﺪ ،ﻭﻟﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪﺍﻧﻨﺪ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻭ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺩﺳﺖ ﻧﺸﺎﻧﺪﻩ ،
221
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺍﻧﺎﻥ ﺑﺎ ﺧﻄﺮ ﺟﺪﻯ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺩﺳﺖ ﺑﺮﺩﺍﺭ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ،ﺁﻧﺎﻥ ﺣﺘﻤﺎ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺭﻭﺵ ﻭ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﺗﺎﻛﺘﻴﻚ ﻫﺎﻯ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺳﻌﻰ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻛﺮﺩ ،ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺑﺮﮔﺮﺩﻧﺪ ،ﻭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻫﻮﺷﻴﺎﺭﻯ ﻭ ﺩﺭﻙ ﺩﺭﺳﺖ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻭ ﺑﺼﻴﺮﺕ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺑﺎﻻﻳﻰ ﺩﺍﺭﺩ . ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﻋﺎﻣﻞ ﻭﺣﺪﺕ ،ﺍﺗﺤﺎﺩ ﻭ ﻳﻜﭙﺎﺭﭼﮕﻰ ﺭﺍ ﺩﺭﺑﻴﻦ ﻣﺮﺩﻡ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺗﻔﺮﻗﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺳﻢ ﺍﺳﺖ ،ﺍﺟﺘﻨﺎﺏ ﻛﻨﻨﺪ .ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺭﻭﺷﻨﮕﺮﻯ ﻭ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺑﺎﻭﺭﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﻛﻮﺷﺎ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺣﺘﻤﺎ ﭼﺎﻟﺸﻬﺎﻳﻰ ﺩﺍﺭﺩ ؛ ﭼﺎﻟﺸﻬﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺟﺪﻯ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﺸﻮﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺳﻄﺤﻰ ﺍﺯ ﻛﻨﺎﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﻋﺒﻮﺭ ﺷﻮﺩ ،ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺿﺮﺑﺎﺕ ﺟﺒﺮﺍﻥ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮﻯ ﺑﺮ ﭘﻴﻜﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭﺍﺭﺩ ﻛﻨﺪ .ﺯﻳﺮﺍ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎ ﻫﻨﻮﺯ ﺟﻮﺍﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺗﺎ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻧﻬﺎﻳﻰ ﺷﺪﻥ ،ﺭﺍﻩ ﺩﺭ ﭘﻴﺶ ﺩﺍﺭﺩ . ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻃﻼﻳﻪ ﺩﺍﺭﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﻧﻬﻀﺖ ،ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺩﺍﺭﻧﺪ ،ﺗﺎﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﻧﻬﺎﻳﻰ ﻭ ﺍﺳﺘﻘﺮﺍﺭ ﺣﻜﻮﻣﺘﻬﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ ،ﻭ ﺑﺎ ﺣﻀﻮﺭ ﻣﺤﻜﻢ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﻫﻪ ﺍﺯ ﺗﺎﺭﻳﺦ ،ﻧﺎﻡ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﺎﻧﺪﮔﺎﺭ ﻛﻨﻨﺪ.
222
ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺍﻣﻴﺮﻯ ﻣﻘﺪﻡ ،ﺭﺿﺎ )) .1390 .ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻳﺎ ﭘﺮﻭژﻩ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ (( ،ﻫﻤﺸﻬﺮﻯ ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺗﻴﻚ ،ﺷﻤﺎﺭﻩ 54 ﺟﻌﻔﺮﻯ ،ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ )) .1390 .ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎ ،ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ (( ،ﻫﻤﺸﻬﺮﻯ ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺗﻴﻚ ،ﺷﻤﺎﺭﻩ 54 ﺯﻫﺮﺍﻧﻰ ،ﻣﺼﻄﻔﻰ )) .1390 .ﺍﻳﺪﺁﻟﻴﺴﻢ ﻭﺍﻗﻊ ﮔﺮﺍ :ﻣﺒﻨﺎﻯ ﻋﻤﻞ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺩﺭ ﺧﻴﺰﺵ ﻫﺎﻯ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ (( ،ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺧﺎﺭﺟﻰ ،ﺷﻤﺎﺭﻩ 4 ﻧﻴﺎﻛﻮﺋﻰ ،ﺳﻴﺪ ﺍﻣﻴﺮ )) .1389 .ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺍﺧﻴﺮ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻭ ﺷﻤﺎﻝ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ :ﺭﻳﺸﻪ ﻫﺎ ﻭ ﭘﻴﺎﻣﺪ ﻫﺎﻯ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ((
ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻭ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎﻯ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻭ ﺑﺮﻭﻥ ﺭﻓﺖ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻭ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎﻯ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻭ ﺑﺮﻭﻥ ﺭﻓﺖ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺳﻠﻤﺎﻥ ﻛﺮﻣﻴﺎﻥ ﺍﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﻫﻤﺘﻴﺎﻥ
224
ﭼﻜﻴﺪﻩ: ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺩﺭ ﭘﻬﻨﻪ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺣﺎﻛﻰ ﺍﺯ ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮﻯ ﺭﻭﻧﺪﻫﺎ ،ﺭﻭﻳﺪﺍﺩﻫﺎ ﻭ ﺭﺧﺪﺍﺩﻫﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻋﺰﺕ، ﺍﺻﺎﻟﺖ ﻭ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮﻳﻦ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻰ ﺭﺳﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻭ ﺍﺻﺎﻟﺖ ،ﺩﺭﻙ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻭ ﺑﻬﻨﮕﺎﻡ ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎﻯ ﺁﻥ ﻭ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﭼﺸﻢ ﺍﻧﺪﺍﺯ ﻣﻨﻄﻘﻰ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﻫﺎ ،ﺁﺭﻣﺎﻥ ﻫﺎ ﻭ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﻫﺎﻯ ﺣﻘﻴﻘﻰ ﺗﻮﺩﻩ ﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺍﻯ ﺑﻬﺘﺮ ﻭ ﺭﻭﺷﻦ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﻧﻘﺶ ﺁﻓﺮﻳﻨﺎﻥ ﺧﻴﺰﺵ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺧﻴﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﺪ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺛﺮﺍﺕ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﻯ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﮔﺬﺍﺭ ﺑﻮﺩﻩ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎﺯﺗﺎﺏ ﻫﺎﻯ ﻋﻤﻴﻖ ﻭ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻰ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺑﺮ ﺟﺎﻯ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺑﺎﻋﺚ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺗﻰ ﺩﺭ ﻧﻮﻉ ﻧﮕﺮﺵ ﻫﺎ ،ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻫﺎ ﻭ ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮﻯ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻫﺎﻯ ﻓﻜﺮﻯ ﻧﻮ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻞ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﻪ ﻣﻮﺍﺯﺍﺕ ﺍﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎ ﻭ ﺁﺳﻴﺐ ﻫﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺣﻴﺎﺕ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﻛﻪ ﻣﺒﻨﺎﻳﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﺩﺭﻙ ﺑﻬﺘﺮ ﻧﻘﺶ ﺁﻓﺮﻳﻨﺎﻥ ﻭ ﻣﺘﻌﻬﺪﺍﻥ ﺑﻪ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻣﻨﺎﺯﻋﺎﺕ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰ ﺩﻫﺪ .ﺳﻮﺍﻝ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎ ﻭ ﺁﺳﻴﺐ ﻫﺎﻳﻰ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ .ﭘﺎﺳﺦ ﺍﺟﻤﺎﻟﻰ ﺍﻳﻦ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﺗﻤﻬﻴﺪﺍﺕ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺗﻤﺎﻡ ﻇﺮﻓﻴﺘﻬﺎ ﻭ ﺗﻮﺍﻧﻤﻨﺪﻯ ﻫﺎﻯ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﻭﻳﺎﺭﻭﻳﻰ ﻭ ﺑﺮﻭﻥ ﺭﻓﺖ ﺍﺯ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎﻯ ﭘﻴﺸﺮﻭ ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ ﺍﻣﺮﻯ ﺿﺮﻭﺭﻯ ﻭ ﺍﻧﻜﺎﺭ ﻧﺎﺷﺪﻧﻰ ﺍﺳﺖ. ﻭﺍژﮔﺎﻥ ﻛﻠﻴﺪﻯ :ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﻣﻨﺎﺯﻋﺎﺕ ﺁﻳﻨﺪﻩ ،ﻣﻨﺎﺯﻋﺎﺕ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﻯ ،ﭼﺎﻟﺸﻬﺎ ،ﺁﺳﻴﺐ ﻫﺎ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﺰﺍﺳﻴﻮﻥ ،ﭼﺸﻢ ﺍﻧﺪﺍﺯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻭ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎﻯ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ...
ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻭ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﻣﺴﺎﻟﻪ: ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮﻯ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﻣﻠﺖ ﻫﺎ ﻭ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﺍﻥ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﺳﺒﺐ ﺷﺪ ﺗﺎ ﺍﻳﻦ ﺭﺧﺪﺍﺩ ﻋﻈﻴﻢ ﺩﺭ ﺁﻏﺎﺯ ﻗﺮﻥ 21ﻧﻈﺎﻡ ﻫﺎﻯ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺗﺤﻮﻝ ﻋﻈﻴﻤﻰ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺳﺎﺯﺩ. ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﻪ ﭘﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎ ﻭﻗﻮﻉ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻮﺟﺒﺎﺕ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﻗﺪﺭﺕ ﻫﺎﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻭ ﺣﺮﻛﺖ ﻋﻈﻴﻤﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ،ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺑﺎ ﻭﻗﻮﻉ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﻯ ﺟﺪﻳﺪ ﺍﺯ ﺭﺷﺪ ﻭ ﺷﻜﻮﻓﺎﻳﻰ ﻭ ﺗﻜﺎﻣﻞ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺍﺯ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ، ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺳﻮﻳﻰ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺑﻨﻴﺎﺩﻯ ﻭ ﺭﻭﺑﻨﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻣﻌﺎﺩﻻﺕ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻞ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﻯ ﻭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺎﺯﺗﺎﺏ ﺁﻥ ﻣﻮﺟﺒﺎﺕ ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮﻯ ﺣﺮﻛﺖ ﻫﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻭ ﺟﻬﺎﻥ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺗﺎ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﺟﺪﻳﺪ ﻭ ﻗﻮﻯ ﺣﻮﻝ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻭ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺗﺌﻮﺭﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺍﺯ ﺍﻳﻨﺮﻭ ﻳﻚ ﻧﻈﺮﻳﻪﻯ ﺷﻌﺎﺭﻯ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻧﻴﺴﺖ .ﺑﻠﻜﻪ ﻧﻈﺮﻳﻪﺍﻯ ﭼﻨﺪﺑُﻌﺪﻯ ،ﺩﻗﻴﻖ ،ﻋﻠﻤﻰ ﻭ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﻭﺍﻗﻌﻴﺎﺕ ﻭ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﺟﺪﻯ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﻏﺮﺏ ﺍﺳﺖ. ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭﻯ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻭﻗﻮﻉ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺑﻨﻴﺎﺩﻯ ﺩﺭ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺑﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻛﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮﺍﺕ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎ ﻋﻈﻴﻢ ﻭ ﺑﺰﺭگ ﺍﺳﺖ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻭ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﭼﺸﻢ ﺍﻧﺪﺍﺯﻯ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﺍﺯ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﻧﻴﺰ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺗﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ0 ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻋﺪﻭﻝ ﺍﺯ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﺪﺭﻥ ﻭ ﺭﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﻳﻚ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺟﺪﻳﺪ ﺭﺍ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺑﻪ ﻭﺿﻮﺡ ﺩﺭ ﺣﺮﻛﺖ ﻭ ﺟﻬﺖ ﮔﻴﺮﻯ ﻫﺎﻯ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺷﻜﻨﺎﻧﻪ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻣﻰ ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ . ﺍﺯ ﺍﻳﻨﺮﻭ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎ ﻭ ﺁﺳﻴﺐ ﻫﺎﻯ ﻧﻮﻇﻬﻮﺭ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﻣﻠﻰ ﻧﻈﺎﻡ ﻫﺎﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﻯ ﻭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺣﺮﻛﺖ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﻣﻮﺿﻮﻋﻰ ﺣﺘﻤﻰ ﻭ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺍﻧﻜﺎﺭ ﺍﺳﺖ ،ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﻭﺿﻌﻴﺘﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﻭ ﺭﻭﻳﺎﺭﻭﻳﻰ ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮﻯ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺍﺯ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻫﺎ ﻭ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺟﻬﺖ ﻫﺎﻯ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎﻯ ﻓﺮﺍ ﺭﻭﻯ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ. ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎﻯ ﭘﻴﺸﺮﻭﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻧﻘﺎﻁ ﺿﻌﻒ ﻭ ﻗﻮﺕ ﺩﺭ ﻣﺤﻴﻂ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻭ ﻓﺮﺻﺖ ﻭ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺩﺭ ﻣﺤﻴﻂ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻭ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺟﻤﻊ ﺑﻴﻦ ﻗﻮﺕ ﻫﺎ
225
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎ )ﻣﺰﻳﺖ ﻫﺎ( ﻭ ﺿﻌﻒ ﻫﺎ ﻭ ﺗﻬﺪﻳﺪﻫﺎ)ﺁﺳﻴﺐ ﻫﺎ( ﻭ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﭘﻴﺸﺮﺍﻥ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ،ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ...ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﻭ ﺑﺎ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻫﺎﻯ ﻭ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺍﻯ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻭ ﺍﺻﺎﻟﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﻭ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﻫﺎﻯ ﺗﻮﺩﻩ ﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﺷﻨﺎﺳﻰ ﺗﺄﺛﻴﺮﺍﺕ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻛﺎﻣﻞ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻫﺎﻯ ﺁﻥ ﺑﻬﺮﻩ ﺑﺮﺩﺍﺭﻯ ﻫﺎﻯ ﻻﺯﻡ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎﻯ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﺻﻮﺭﺕ ﺩﺍﺩ .ﻟﺬﺍ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺳﺆﺍﻝ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎ ﻭ ﺁﺳﻴﺐ ﻫﺎﻯ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻭ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎﻯ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻯ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ.
226
ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎﻯ ﺩﺭ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ : ﻣﻮﺝ ﺳﻮﻡ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﺤﺼﻮﻝ ﻧﺎﻛﺎﺭﺁﻣﺪﻱ ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎﻱ ﻣﺎﺭﻛﺴﻴﺴﻢ ﻭ ﻟﻴﺒﺮﺍﻟﻴﺴﻢ ﻭ ﻗﺪﺭﺕ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻡﺧﻮﺍﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ»:ﺍﮔﺮ ﺭﻭﺯﻯ ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻑ ﻫﺎ ﮔﻮﻧﺪﻩ ﮔﻮﻳﻰ ،ﻣﺒﺎﻟﻔﻪ ﻭ ﺩﻭﺭ ﺍﺯ ﺫﻫﻦ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻰ ﺭﺳﻴﺪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﻭ ﺑﺎ ﺁﺷﻜﺎﺭ ﺷﺪﻥ ﺿﻌﻒ ﻫﺎﻯ ﺫﺍﺗﻰ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﻭ ﻗﺪﺭﺕ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻑ ،ﺣﺮﻑ ﺷﮕﻔﺖ ﺁﻭﺭﻯ ﻧﻴﺴﺖ« 1ﻭ ﻳﺎ ﺩﺭ ﺟﺎﻯ ﺩﻳﻜﺮ ﻣﻌﻈﻢ ﻟﻪ ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ»:ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻗﺪﺭﺕ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮔﺮﺩﻳﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻭﻳﮋﮔﻲﻫﺎﻱ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻣﺘﺼﻮﺭ ﻣﻮﺝ ﺳﻮﻡ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻳﺶ ﺭﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﻮﺝ ﺳﻮﻡ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭﺟﻬﺎﻥ ﺑﻪ ﻭﻗﻮﻉ ﭘﻴﻮﺳﺖ ﻭ ﺭﻭﺣﻴﻪ ﺍﻣﻴﺪ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻧﻤﻮﺩ ﻭ ﺍﻓﺴﺎﻧﻪ ﺷﻜﺴﺖ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮﻱ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺷﻮﺭﻭﻯ ﺳﺎﺑﻖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺩﻭ ﺍﺑﺮ ﻗﻄﺐ ﺟﻬﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻫﻢ ﺷﻜﺴﺖ ﻭ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﺛﺒﺎﺕ ﺭﺳﺎﻧﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﺪﻭﻥ ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﺑﻠﻮﻙ ﻏﺮﺏ ﻭ ﺷﺮﻕ ،ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻲ ﺍﻳﺴﺘﺎﺩﮔﻲ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻭﻗﻮﻉ ﻣﻮﺝ ﺍﻭﻝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻮﺝ ﻫﺎﻯ ﺑﻌﺪﻯ ﺁﻥ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻭﻗﻮﻉ ﭘﻴﻮﺳﺖ« ﻭ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﻴﺰ ﺷﺎﻫﺪ ﻭﻗﻮﻉ ﻣﻮﺝ ﺳﻮﻡ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﻣﺤﺼﻮﻝ ﺗﻠﻔﻴﻖ ﺗﺤﻜﻴﻢ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﻧﻈﺮﻱ ﻭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻡ ﺧﻮﺍﻩ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﺮﭼﻪ ﺍﺯ ﻣﻮﺝ ﺍﻭﻝ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻣﻮﺝ ﺳﻮﻡ ﺍﺳﻼﻡ ﺧﻮﺍﻫﻲ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﭘﻴﺶ ﻣﻲ ﺭﻭﻳﻢ ،ﺷﺎﻫﺪ ﺳﻪ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺍﺻﻠﻲ ﺩﺭﺣﻮﺯﻩ ﻓﻜﺮﻱ ﻭ ﻋﻤﻠﻲ ﻫﺴﺘﻴﻢ: - 1ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﺑﺎ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﻭ ﻃﻼﺏ ﺁﺯﺍﺩﻩ 1369/08/05
ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻭ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎﻯ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ...
ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻗﺪﺭﺕ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻡ ﮔﺮﺍ ﺣﺮﻛﺖ ﺍﺳﻼﻡ ﺧﻮﺍﻫﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺣﺬﻑ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻱﻫﺎﻱ ﺭﻗﻴﺐ ﻳﻌﻨﻲ ﻣﺎﺭﻛﺴﻴﺴﻢ ،ﻟﻴﺒﺮﺍﻟﻴﺴﻢ ﻭ ﻏﻴﺮﻩ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺫﻛﺮ ﺷﺪﻩ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻬﻤﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﭘﻴﺸﺮﻭﻱ ﺣﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻡ ﺧﻮﺍﻫﺎﻧﻪ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ .ﺍﻣﺎ ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﻠﻴﻪ ﻣﻌﺎﺩﻻﺕ ﻗﺪﺭﺕ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﻯ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻭ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺩﭼﺎﺭ ﭼﺎﻟﺶ ﺟﺪﻯ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻠﻄﻪ ﻭ ﻣﺘﺤﺪﺷﺎﻥ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺟﺪﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ 2 ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎﻯ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ . -1ﻧﺎﺗﻮﻯ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﻭ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﻫﻮﻳﺖ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻓﺮﻭﭘﺎﺷﻰ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﺟﻤﺎﻫﻴﺮ ﺷﻮﺭﻭﻯ ﻭ ﺑﻪ ﺗﺒﻊ ﺁﻥ ﺍﺗﻤﺎﻡ ﺟﻨﮓ ﺳﺮﺩ ﻣﻴﺎﻥ ﺑﻠﻮﻙ ﺷﺮﻕ ﻭ ﻏﺮﺏ ،ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻏﺮﺑﻰ ﺿﻤﻦ ﺑﻬﺮﻩ ﻣﻨﺪﻯ ﺍﺯ ﺷﺶ ﺩﻫﻪ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﮔﺮﻯ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﺟﻬﺎﻥ ،ﺗﺎ ﺣﺪﻭﺩ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺗﺎﻛﺘﻴﻚ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻳﻚ ﺷﺎﻥ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺩﺍﺩﻧﺪ .ﺁﻥ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻰ ﻣﻰ ﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻧﺎﺑﻮﺩﻯ ﺷﻮﺭﻭﻯ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﻢ ،ﺍﻳﻦ ﻗﺪﺭﺕ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﺁﻥ ﻫﺎ ﻣﻰ ﺍﻳﺴﺘﺪ ،ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺁﻥ ﻛﻪ ﺑﺎ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﻗﺪﺭﺕ ﻇﻬﻮﺭ ﺑﻴﺶ ﺗﺮﻯ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ .ﻏﺮﺑﻰ ﻫﺎ ﺿﻤﻦ ﺑﺎﻭﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ ،ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺭﺍﻩ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻣﻮﺝ ﺍﺳﻼﻡ ﮔﺮﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﻧﺪ. ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻏﺮﺑﻰ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻛﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻓﺮﻭﭘﺎﺷﻰ ﻧﻈﺎﻡ ﺩﻭ ﻗﻄﺒﻰ ،ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺑﺮﻗﺪﺭﺕ ﻣﻄﻠﻖ ﺩﻧﻴﺎ ﻣﻰ ﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ،ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻫﻢ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻧﻪ ﺻﺮﻓ ًﺎ ﺩﺭ ﻣﺤﺎﺻﺮﻩ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﻭ ﺗﺴﻠﻴﺤﺎﺗﻰ ﺑﻠﻜﻪ ﺩﺭ ﻃﺮﺡ ﺭﻳﺰﻯ ﻳﻚ ﺟﻨﮓ ﺗﻤﺎﻡ ﻋﻴﺎﺭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻧﺪ؛ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺍﻯ ﻛﻪ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ)ﻣﺪﻇﻠﻪ( ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺗﻬﺎﺟﻢ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺍﺯ ﺍﻳﻨﺮﻭ ﺁﻧﺎﻥ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻧﺎﺗﻮﻯ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﻧﺪ ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﻧﺎﺗﻮﻯ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺁﻥ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﻧﺮﻡ ﺍﻓﺰﺍﺭﻯ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﺳﺨﺖ ﺍﻓﺰﺍﺭﻫﺎﻳﻰ ﭼﻮﻥ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎﺳﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻏﺎﻟﺐ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻭ ﺗﻼﺵ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﻭﺭﻭﺩ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻫﺎﻯ ﺍﺻﻴﻞ ﻭ ﻗﺪﺭﺗﻤﻨﺪﻯ ﭼﻮﻥ ﻓﺮﻫﻨﮓ .2ﻣﺤﻤﺪﻯ ،ﻣﺤﻤﺪ ،ﺗﺸﺮﻳﺢ ﺍﻣﻮﺍﺝ ﺳﻪﮔﺎﻧﻪ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ /ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻰ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ،ﺧﺒﺮﮔﺰﺍﺭﻯ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻥ ﺍﻳﺴﻨﺎ 1390/07/24 ،
227
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
228
ﻧﺎﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﻋﺮﺻﻪ ﻫﺎﻯ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻰ؛ ﭘﺲ ﺟﻬﺎﻥ ﻏﺮﺏ ﻛﻮﺷﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺑﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ ﻗﺪﺭﺕ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﺧﻮﺩ )ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﭘﻴﻤﺎﻥ ﺁﺗﻼﻧﺘﻴﻚ ﺷﻤﺎﻟﻰ( ﺑﻪ ﺳﻠﻄﻪ ﻭ ﺳﻴﻄﺮﻩ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻧﻴﺰ ﺩﺳﺖ ﻳﺎﺑﺪ ﺗﺎ ﺍﻭ ًﻻ ﺟﻠﻮﻯ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻫﺎﻯ ﺍﺻﻴﻞ )ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﺎﺏ( ﺭﺍ ﺑﮕﻴﺮﺩ ﻭ ﺛﺎﻧﻴ ًﺎ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻏﺮﺏ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺑﺮﺗﺮ ﻭ ﻏﺎﻟﺐ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻣﻄﺮﺡ ﻛﻨﻨﺪ .ﺑﻰ ﺷﻚ ﺗﺎﻛﺘﻴﻚ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﺟﻬﺎﻥ ﻏﺮﺏ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﻓﻜﺮﻯ ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﻣﻮﻗﻮﻑ ﺑﻪ ﺗﻬﺎﺟﻢ ﻭ ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻃﺮﺡ ﺭﻳﺰﻯ ﺷﺒﻴﺨﻮﻥ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻏﻔﻠﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺑﻮﺩ ﺍﻣﺎ ﺑﻪ ﺗﺪﺭﻳﺞ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻛﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﺍﺳﻼﻡ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﭘﻴﺶ ﺑﻪ ﺭﺥ ﻗﺪﺭﺕ ﻫﺎﻯ ﻏﺮﺏ ﻭ ﺷﺮﻕ ﻛﺸﻴﺪ، ﻧﺎﺗﻮﻯ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻣﺜﻞ ﻧﺎﺗﻮﻯ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﺍﻣﺮﻯ ﻛﺎﻣﻼ ﻣﻠﻤﻮﺱ ﻭ ﻣﺸﻬﻮﺩ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺳﺮﻯ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎﻯ ﻏﺮﺑﻰ ﻭ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﺍﻃﻼﻕ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻫﺪﻑ ﺁﻥ ﺩﺭ ﻳﻚ ﻛﻼﻡ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺩﺭ ﻛﺎﻧﻮﻥ ﺁﻥ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﺻﻠﻰ ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﻛﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺧﻮﺍﻫﻰ ﺗﻮﺩﻩ ﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺍﺳﺖ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﺮﻭ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺑﻰ ﻫﻮﻳﺖ ﻧﻤﻮﺩﻥ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺧﻨﺜﻰ ﻧﻤﻮﺩﻥ ﻧﻔﻮﺫ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻟﺬﺍ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﭼﺎﻟﺶ ﺩﺭ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻧﺎﺗﻮﻯ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻠﻄﻪ ﻭ ﻧﺪﺍﺷﺘﻦ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻯ ﻣﻨﺴﺠﻢ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﻣﺒﺎﻧﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻭ ﺗﻘﺎﺑﻞ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺑﺎ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺭﺍ ﺫﻛﺮ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﻛﺮﺩ : ﻧﺎﺑﻮﺩﻯ ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻠﻰ ﻣﻠﺖ ﻫﺎﻯ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺧﻮﺍﻩ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﺭﻭﺣﻴﻪ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻃﻠﺒﻰ ﺁﻥ ﻫﺎ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﭘﻴﺶ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﻢ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺳﺎﻳﻪ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﻗﺪﺭﺕ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻭ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﺳﺎﺧﺘﮕﻰ ﭼﻮﻥ ﻭ ﻫﺎﺑﻴﺖ ،ﺳﻠﻔﻰ ﮔﺮﻯ ﻭ ...ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺗﻔﺮﻗﻪ ﺍﻓﻜﻨﻰ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻣﺖ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﻓﻜﺮﻯ ﻭ ﺍﺧﻼﻗﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﻭﺍﺭﺩﺍﺕ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﻭ ﺍﺑﺰﺍﺭﻫﺎﻯ ﻣﺨﺮﺏ ﻭ ﻣﺴﺘﻬﺠﻦ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ... ﻗﺪﺭﺕ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺭﻭﺯﺍﻓﺰﻭﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺩﺍﺭﻯ ﻏﺮﺏ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺍﺑﺰﺍﺭﻫﺎﻯ ﺗﺤﻘﻴﺮﺁﻣﻴﺰ ﻋﻠﻴﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﺗﺤﺮﻳﻒ ﺩﻳﻦ ﻭ ﺩﻭﺭ ﻛﺮﺩﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﻣﻌﺎﺭﻑ ﻧﺎﺏ ﻭ ﺍﺻﻴﻞ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻯ ﻏﺮﺑﻰ ﻣﻨﺤﺮﻑ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻫﺎﻯ ﻓﺮﺩﻯ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ
ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻭ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎﻯ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ...
ﺍﺳﺘﺤﺎﻟﻪ ﻓﻜﺮﻯ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ -2ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﺰﺍﺳﻴﻮﻥ ﻧﻤﻮﺩﻥ ﺣﺮﻛﺖ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ: ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻓﺰﺍﻳﻨﺪﻩ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻭ ﺟﻬﺎﻥ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺩﻭ ﺳﻪ ﺩﻫﻪ ﻗﺒﻞ ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺭﻭﻧﺪ ﭘﺮﺷﺘﺎﺑﻰ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻭﻗﻮﻉ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﭘﻴﺪﺍ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﻓﺰﻭﻧﻰ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺗﺤﺮﻛﺎﺕ ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ،ﺗﺤﺮﻛﺎﺕ ﻭ ﺳﻠﻄﻪ ﻃﻠﺒﻰ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﻧﻴﺰ ﻓﺰﻭﻧﻰ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺳﻠﻄﻪ ﻃﻠﺒﻰ ﺟﺪﻳﺪ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻭ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺰﻡ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﺰﺍﺳﻴﻮﻥ ﻧﻤﻮﺩﻥ ﺣﺮﻛﺖ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎﻯ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻯ ﻭ ﺩﺭﺍﺯ ﻣﺪﺕ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺑﺮﺩﻥ ﻣﺒﺎﻧﻰ ﻭ ﺍﺻﻮﻝ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻭ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻭ ﭘﻴﮕﻴﺮﻯ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺑﻪ ﻛﺮﺍﺭ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻣﻄﺮﺡ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺟﺪﻳﺪ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﻭ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻠﻄﻪ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻞ » :ﺗﻼﺵ ﻃﺒﻘﻪ ﺯﺭﺳﺎﻻﺭﺍﻥ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭ ﻃﻠﺐ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺴﻠﻂ ﺑﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺣﻴﺎﺗﻰ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﺁﻏﺎﺯﮔﺰ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﻓﺮﺍ ﻧﻮ ﻭ ﻛﺎﻣ ً ﻼ ﺟﺪﻳﺪ ﺍﺳﺖ« ﻭ ﻳﺎ ﺩﺭ ﺗﻌﺒﻴﺮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﻣﻌﻈﻢ ﻟﻪ »:ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻬﻢ ﺳﻠﻄﻪ ﺭﻭﺯ ﺍﻓﺰﻭﻥ ﺷﻴﻄﺎﻥ ﺑﺰﺭگ ﺑﺮ ﺫﺧﺎﻳﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺣﻮﺯﻩ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﭘﻴﺶ ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ،ﻭ ﺣﺘﻰ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﺁﻥ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﺳﺖ ﺍﻳﻦ ﺍﺑﺮ ﻗﺪﺭﺕ ﻇﺎﻟﻢ ﻭ ﺳﻠﻄﻪ ﻃﻠﺐ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺍﺧﻴﺮ ﺟﻬﺎﻥ ﻛﻪ ﻣﻨﺘﻬﻰ ﺑﻪ ﻓﺮﻭ ﺭﻳﺨﺘﻦ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﻟﺤﺎﺩﻯ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﺷﺪ ﻭ ﺷﻮﺭﻭﻯ ﺍﺭ ﺍﺯ ﻣﻮﺿﻊ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﺑﺎ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻓﺮﻭ ﺍﻧﺪﺍﺧﺖ ﺩﺭ ﺻﺪﺩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺟﻬﺎﻥ ﻭ ﺑﻪ ﺧﺼﻮﺹ ﻣﻨﻄﻖ ﺯﺭﺧﻴﺰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻧﻔﻮﺫ ﻭ ﺳﻠﻄﻪ ﺑﻰ ﺭﻗﻴﺐ ﺧﻮﺩ ﻣﺒﺪﻝ ﺳﺎﺯﺩ« 3؛ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ،ﺍﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﻢ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺩﻭﺭ ﺗﺎ ﻛﻨﻮﻥ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺰﺍﺭ ﭼﻬﺮﺓ ﺁﺷﻜﺎﺭ ﻭ ﻧﻬﺎﻥ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺗﺎﺭﻫﺎﻯ ﻋﻨﻜﺒﻮﺕ ﺑﺮﺗﻤﺎﻡ ﺗﺎﺭ ﻭ ﭘﻮﺩ ﺟﻮﺍﻧﺐ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺗﺤﺖ ﺳﻠﻄﻪ ﺗﻨﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺪ ﺍﻳﻦ ﭼﻬﺮﻩ ﻫﺎ ﺩﺭ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺑﺎ ﻇﺎﻫﺮ ﺑﺸﺮ ﺩﻭﺳﺘﻰ ،ﺻﻠﺢ ﻃﻠﺒﻰ ،ﺷﻌﺎﺭ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﮔﺮﺍﻳﻰ ،ﺗﺮﻭﻳﺞ ﻋﻤﺮﺍﻥ ﻭ ﺁﺑﺎﺩﻧﻰ ﻭ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺩﺍﻡ ﻫﺎﻯ ﺧﻄﺮﻧﺎﻙ ﻓﺮﺍ ﺭﺍﻩ ﻣﻠﺖ ﻫﺎ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺪ ،ﺭﻭﺷﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﺍﺯ ﻇﺎﻫﺮ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﻳﺐ ﻫﺎ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺩﺍﻡ ﻫﺎ ﺭﻫﻴﺪ ﻭ ﺑﺎ ﭘﻴﮕﻴﺮﻯ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻣﺪﺑﺮﺍﻧﻪ ﻭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻧﮕﺮﺍﻧﻪ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻭ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻣﺎﻧﻊ ﺗﺤﻘﻖ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺳﻠﻄﻪ ﺟﻮﻳﺎﻧﻪ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﮔﺮﺍﻥ ﮔﺮﺩﻳﺪ ﻛﻪ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺭﻭﺵ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﻓﺮﺍﻧﻮ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺍﺷﻐﺎﻝ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ - 3ﭘﻴﺎﻡ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺑﻪ ﺣﺠﺎﺝ ﺑﻴﺖ ﺍﷲ ﺍﻟﺤﺮﺍﻡ 70/03/26
229
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ 4
230
ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻭ ﺑﺪﻭﻥ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺑﺎ ﻋﺒﻮﺭ ﺍﺯ ﺣﺎﻛﻤﺎﻥ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﺳﺖ . ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻫﺎ ﻭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﻯ ﻭ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻭ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺩﺳﺘﺨﻮﺵ ﺗﺤﻮﻝ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﻧﺪ .ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺣﻴﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﺣﻘﻴﻘﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﺳﺖ ،ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺳﺎﺯ ﺑﺮﻭﺯ ﻭ ﻇﻬﻮﺭ ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺩﻭﺭﻩ ﺭﻛﻮﺩ ﻭ ﺳﻜﻮﻥ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ . ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻫﺎﻯ ﻓﻜﺮﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺗﻰ ﺟﺪﻳﺪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻓﻮﻕ ﺍﻟﻌﺎﺩﻩ ﻣﻬﻢ ﺑﻠﻜﻪ ﺗﺎ ﺣﺪﻯ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻭ ﺑﺎﻭﺭ ﻧﻜﺮﺩﻧﻰ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﺳﺖ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﻫﺎﻯ ﻣﺘﻔﺎﻭﺗﻰ ﺩﺭ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﭼﮕﻮﻧﮕﻰ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﺍﻯ ﻛﻪ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻳﻚ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﮔﺬﺍﺭﻯ ﺩﻭﻟﺖ ﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﺳﻨﺎﺭﻳﻮﻫﺎ ﻭ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻫﺎﻯ ﻣﺘﻌﺪﺩ ﻭ ﻣﺘﻐﻴﺮﻯ ﺭﺍ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﻭ ﺗﻼﺵ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻧﺎﻛﺎﻣﻰ ﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻯ ﺁﻥ ﻭ ﻧﮕﺮﺍﻧﻰ ﻫﺎﻯ ﺷﺪﻳﺪ ﺍﺯ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻠﻄﻪ ﻭ ﺍﺳﺘﺜﻤﺎﺭ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺧﻂ ﻣﺸﻰ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺭﺍﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺷﻜﻞ ﺩﻫﻨﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺑﻌﺎﺩﻯ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﻭ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺟﻨﮓ ﺳﺮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎﻯ ﻳﻜﺠﺎﻧﻪ ﮔﺮﺍﻳﺎﻧﻪ ﻭ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻧﻈﻢ ﻧﻮﻳﻦ ﺟﺪﻳﺪ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺑﺎ ﺷﺪﺕ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﺗﺮ 5 ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ . ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﮔﺮﻯ ﻏﺮﺏ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﻛﻬﻦ ﻭ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﻧﻮ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ،ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ،ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﻯ ﻭ ﻋﻠﻤﻰ ﻭ ....ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﺗﺎﺛﻴﺮﺍﺕ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺩﻳﮕﺮ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻧﻴﺰ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﻓﺮﺍﻧﻮ ﻣﺴﺘﻠﺰﻡ ﻳﻚ ﻧﮕﺎﻩ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﺩﺭ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﻭ ﺷﻴﻮﻩ ﻫﺎﻯ ﻓﺮﺍ ﻧﻮﻳﻦ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﻯ ﺻﺎﺣﺒﺎﻥ ﺯﺭ ﻭ ﺯﻭﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺍﺳﺖ .ﭘﺲ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﺍﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻏﻠﺒﻪ ﻭ ﺗﺴﻠﻂ - 4ﺯﺭﻗﺎﻧﻰ ،ﺳﻴﺪ ﻫﺎﺩﻯ ،ﺩﺑﻴﺮﻯ ،ﻋﻠﻰ ﺍﻛﺒﺮ ،ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎﻱ ژﺋﻮﭘﻠﻴﺘﻴﻜﻰ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ،ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﻘﺎﻻﺕ ﭼﻬﺎﺭﻣﻴﻦ ﻛﻨﮕﺮﻩ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻐﺮﺍﻓﻰ ﺩﺍﻧﺎﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ 1388 ،ﻭ ﻗﺎﻟﻴﺒﺎﻑ ،ﻣﺤﻤﺪ ﺑﺎﻗﺮ ،ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺑﺰﺭگ ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎ ﻭ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎ ،ﺑﺎﻧﻚ ﻣﻘﺎﻻﺕ ﺟﻬﺎﻧﻰ 1390/07/20 ، - 5ﺍﺣﻤﺪﻱ ﭘﻮﺭ ،ﺯﻫﺮﺍ ﻭ ﻛﺎﻭﻧﺪﻱ ﻛﺎﺗﺐ ،ﺍﺑﻮﺍﻟﻔﻀﻞ ،ﻣﻴﺮﺯﺍﻳﻰ ﺗﺒﺎﺭ ،ﻣﻴﺜﻢ ،ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎﻱ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺷﺪﻥ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﻘﺎﻻﺕ ﭼﻬﺎﺭﻣﻴﻦ ﻛﻨﮕﺮﻩ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻐﺮﺍﻓﻰ ﺩﺍﻧﺎﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ 1388 ،
ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻭ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎﻯ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ...
ﺍﻳﺪﻭﻟﻮژﻯ ﻟﻴﺒﺮﺍﻟﻴﺴﺘﻰ ﺑﺮ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻳﺪﻭﻟﻮژﻯ ﻫﺎ ﺷﺮﻭﻉ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺩﺭﺻﺪﺩ ﺍﺛﺒﺎﺕ ﺑﺮﺗﺮﻯ ﺧﻮﺩ ﺍﺳﺖ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻯ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺟﺪﻯ ﻭ ﻓﺮﺍﮔﻴﺮ ﺑﻪ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﻌﺮﻓﺘﻰ ﻭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻣﻰ ﭘﺮﺩﺍﺯﺩ .ﺑﻪ ﻃﻮﺭﻯ ﻛﻪ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻛﻨﻨﺪﻩ ،ﻭﻳﺮﺍﻧﮕﺮ ،ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﻭ ﻣﺘﻌﺪﺩ ﺍﺳﺖ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻠﻄﻪ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺗﻔﻮﻕ ﻭ ﺑﺮﺗﺮﻯ ﺧﻮﺩ ﺑﺮﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺳﻌﻰ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ ﺣﺘﻰ ﺍﻟﻤﻘﺪﻭﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻬﻢ ،ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﻳﻚ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﮔﺮﺍﻳﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺍﺗﻤﺎﻡ ﺑﺮﺳﺪ ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ ﺣﺬﻑ ﺭﻗﺒﺎ ﻭ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺭﻳﺸﻪ ﺍﺻﻠﻰ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﺍﻯ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻭﻗﻮﻉ ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻭ ﺭﻭﺯ ﺑﻪ ﺭﻭﺯ ﺗﺎﺛﻴﺮﺍﺕ ﺁﻥ ﺑﺮ ﻣﻌﺎﺩﻻﺕ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻣﻰ ﻳﺎﺑﺪ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻠﻄﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻔﻮﻕ ﻭ ﺗﺴﻠﻂ ﺳﻠﻄﻪ ﻃﻠﺒﻰ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺮ ﺣﺮﻛﺖ 6 ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﺭﻭﺵ ﻫﺎﻯ ﺯﻳﺮ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻰ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ : ﺍﻭﻟﻮﻳﺖ ﺳﻠﻄﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺑﺮ ﺳﻴﻄﺮﻩ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﻧﻔﻮﺫ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﻫﺎﻯ ﺩﻭﻟﺖ ﻫﺎﻯ ﻣﻮﻗﺖ ﺍﻧﺘﻘﺎﻟﻰ ﺍﻟﻘﺎﻯ ﻋﺪﻡ ﻧﺎﻛﺎﺭﺁﻣﺪﻯ ﻧﻈﺎﻡ ﻣﺮﺩﻡ ﺳﺎﻻﺭﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺍﻣﻮﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﻰ ﻓﺮﺩﻯ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺍﻟﮕﻮ ﺳﺎﺯﻯ ﻭ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﻏﺮﺑﻰ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻧﺎﺑﺮﺍﺑﺮﻯ ﺍﻓﺰﻭﻥ ﺗﺮ ،ﺷﻜﺎﻑ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﻗﻮﻣﻰ ﻭ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻛﺎﻧﻮﻥ ﻫﺎﻯ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺩﺍﺭﻯ ﺟﺪﻳﺪ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺤﻘﻖ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪﻫﺎﻯ ﻓﺮﺩ ﮔﺮﺍﻳﺎﻧﻪ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻧﺰﻭﺍ ﻛﺸﻴﺪﻥ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻣﻮﺛﺮ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺁﻓﺮﻳﻦ ﻭ ﻛﻢ ﺭﻧﮓ ﻧﻤﻮﺩﻥ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻰ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺫﺍﺋﻘﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﻣﺼﺮﻓﻰ ﮔﺮﺍﻳﻰ ﻧﻤﻮﺩﻥ ﺩﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻭ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺟﻬﺖ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻠﻄﻪ -3ﺍﻳﺴﺘﺎﻳﻰ ،ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﻭ ﻳﺎ ﻛﻨﺪ ﻧﻤﻮﺩﻥ ﺷﺘﺎﺏ)ﺣﺮﻛﺖ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻧﺪﻩ( ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺷﺮﻭﻉ ﺧﻴﺰﺵ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺷﻤﺎﻝ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ﻭ ﺟﻨﻮﺏ ﻏﺮﺑﻰ ﺁﺳﻴﺎ ﻭ ﻋﺒﻮﺭ ﺍﺯ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻇﻬﻮﺭ ﻭ ﭘﻴﺪﺍﻳﺶ ﻭ ﮔﺬﺍﺭ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻭ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺩﻭﻟﺖ ﻫﺎﻯ ﻣﻮﻗﺖ ﺍﻧﺘﻘﺎﻟﻰ ﺣﺎﻛﻰ - 6ﺣﺠﺎﺯﻯ ،ﺳﻴﺪ ﺣﺴﻴﻦ ﺣﺠﺎﺯﻱ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺟﺪﻳﺪ ،ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺁﻣﺮﻳﻚﺍ ﺍﻭ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ،ﻣﻌﺎﻭﻧﺖ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺻﺪﺍ ﻭ ﺳﻴﻤﺎﻱ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﺷﻬﺮﻳﻮﺭ ،1385ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﺗﺨﺼﺼﻰ ﺩﻭﻟﺖ ﺷﻤﺎﺭﻩ 24ﻭ 1387 ، 25
231
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
232
ﺍﺯ ﻋﻤﻴﻖ ﺑﻮﺩﻥ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺭﺯﺷﻰ ،ﻓﻜﺮﻯ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﺻﻴﻞ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﻣﻠﺘﻬﺎ ﻭ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﻯ ﺗﻮﺩﻩ ﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻩ ﻭ ﺍﺳﺘﻤﺮﺍﺭ ﺍﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎ ﻭ ﺻﺪﻭﺭ ﺁﺛﺎﺭ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﻣﺤﻴﻂ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻰ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺍﻟﮕﻮﮔﻴﺮﻯ ﺳﺎﻳﺮ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺧﻮﺍﻩ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﻫﺎ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻫﺮﺍﺱ ﻭ ﻭﺍﻫﻤﻪ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﺳﺎﻳﺮ ﺩﻭﻟﺖ ﻫﺎﻯ ﺩﺳﺖ ﻧﺸﺎﻧﺪﻩ ﻧﻈﺎﻡ ﻫﺎﻯ ﺍﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﺘﻰ ﻭ ﻟﻴﺒﺮﺍﻝ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ﻏﺮﺑﻰ ﺍﺯ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺝ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﺑﻪ ﺧﻄﺮ ﺍﻓﺘﺎﺩﻥ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻭ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻧﻈﺎﻡ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭﻯ ﻭ ﺣﺎﻣﻴﺎﻥ)ﻫﻤﺘﺎﻳﺎﻥ( ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﻃﺮﺡ ﻫﺎﻯ ﺑﺎﺯﺩﺍﺭﻧﺪﻩ ﻭ ﺗﺪﺍﻓﻌﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﺣﺮﻛﺖ ﻫﺎﻯ ﺷﺘﺎﺑﺎﻥ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻧﺪﻩ ﻣﻮﺝ 7 ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺍﺭﺩ. ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﻭﺻﺎﻑ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭﻯ ﺑﺎ ﺗﻼﺵ ﻫﺎﻯ ﭘﻴﺪﺍ ﻭ ﭘﻨﻬﺎﻥ ﻭ ﺑﺎ ﻫﻤﻴﺎﺭﻯ ﻣﺘﺤﺪﺍﻧﺶ ﻭ ﺑﺎ ﻣﻄﺮﺡ ﻧﻤﻮﺩﻥ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ﺭﻭﺍﻧﻰ ،ﻃﺮﺡ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﻫﺎ )ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ،ﻧﻈﺎﻣﻰ ،ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ،(... ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﻧﻈﺎﻣﻰ ،ﺗﻄﻤﻴﻊ ﻭ ﺗﺮﻏﻴﺐ ﺑﺎﺯﻣﺎﻧﺪﮔﺎﻥ ﺑﻘﺎﻳﺎﻯ ﺭژﻳﻢ ﻫﺎﻯ ﻓﺎﺳﺪ ﺭژﻳﻢ ﻫﺎﻯ ﺩﻳﻜﺘﺎﺗﻮﺭ ﺳﺎﺑﻖ ﻭ ﻗﺒﻠﻰ ،ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺧﺮﺍﺑﻜﺎﺭﻯ ﻭ ﻭﺭﻭﺩ ﺩﺭ ﺯﻳﺮ ﺳﺎﺧﺖ ﻫﺎﻯ ﺣﻴﺎﺗﻰ ﻭ ﺯﻳﺮ ﺑﻨﺎﻳﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺳﻌﻰ ﺩﺭ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﺣﺮﻛﺖ ﭘﻴﺸﺮﻭﻧﺪﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﻧﺎﺗﻮﺍﻧﻰ ﺗﻼﺵ ﺩﺭ ﺍﻳﺴﺘﺎﻳﻰ ﻭ ﺗﻮﻗﻒ ﺁﻥ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ»:ﺗﺮﻭﺭ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻫﺎﻯ ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻔﻮﺫ ﺳﺮ ﻟﻮﺣﻪ ﺍﻳﻦ ﻫﺪﻑ ﻫﺎﺳﺖ ﺳﺮﻛﻮﺏ ﻣﻮﺝ ﺍﺳﻼﻡ ﺧﻮﺍﻫﻰ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻧﺰﻭﺍ ﻛﺸﻴﺪﻥ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺍﺭﺯﺵ ﻫﺎﺱ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ ،ﻫﻤﻪ ﺍﺑﺰﺍﺭﻫﺎﻯ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﺳﻠﻄﻪ ﻃﻠﺒﺎﻥ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﻧﻬﻀﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﺄﺧﻴﺮ ﺍﻧﺪﺍﺯﻧﺪ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺳﺮﻛﻮﺏ ﻛﻨﻨﺪ« ،8ﺍﻣﺎ ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎ ﺭﻳﺸﻪ ﺩﺭ ﺑﻨﻴﺎﻥ ﻫﺎﻯ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﻯ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﻯ ﻭ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ ﺍﺯ ﻓﻄﺮﺕ ﺑﻴﺪﺍﺭ ﻭ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺧﻮﺍﻩ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﻨﺪ ﻭ ﻳﻮﻍ ﺳﺘﻢ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺧﺎﻣﻮﺵ ﺷﺪﻧﻰ ﻭ ﺭﻭ ﺑﻪ ﺍﻓﻮﻝ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ ﺯﻣﺎﻥ ﺭﻭﺯ ﺑﻪ ﺭﻭﺯ ﺑﺮﺷﺘﺎﺏ ﻭ ﺷﺪﺕ ﺣﺮﻛﺖ ﺍﺳﻼﻡ ﺧﻮﺍﻩ ﺍﻓﺰﻭﺩﻩ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ،ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﻫﻮﺷﻴﺎﺭﻯ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﺍﻥ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪﺍﺭﺍﻥ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺁﻓﺮﻳﻨﺎﻥ ﺣﺮﻛﺖ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻗﺘﻀﺎﻯ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﺻﺤﻴﺢ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺴﻴﺮ ﺍﺻﻠﻰ ﺧﻮﺩ ﻣﻰ ﻃﻠﺒﺪ. - 7ﻧﻈﻢ ﻧﻮﻳﻦ ﺍﺯ ﺁﺭﻣﺎﻥ ﮔﺮﺍﻳﻲ ﺗﺎ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ 13 ،ﺗﻴﺮ ،1370ﺹ 8ﻭ ﺍﺳﻤﺎﻋﻴﻠﻰ ،ﻣﺤﻤﺪ ،ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺟﻨﮓ ﻧﺮﻡ ،ﺳﺎﻳﺖ ﺗﺎﺑﻨﺎﻙ 1387 ،ﻭ ﭘﺎﺷﺎﭘﻮﺭ ،ﺣﻤﻴﺪ ،ﻧﻬﻀﺖ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎﺯﻳﮕﺮﺍﻥ ﺟﺪﻳﺪ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻞ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻣﻮﺳﺴﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺳﺎﺯﺍﻥ 1382ﺹ 75 - 8ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﻛﻨﮕﺮﻩ ﻋﻈﻴﻢ ﺣﺞ 1384/10/19
ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻭ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎﻯ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ...
-4ﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺨﺘﻦ ﺷﻜﺎﻑ ﻫﺎﻯ ﻗﻮﻣﻰ ،ﻧﮋﺍﺩﻯ ،ﻣﺬﻫﺒﻰ ،ﻃﺎﻳﻔﻪ ﺍﻯ ﻭ ... ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎﻯ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﮔﺬﺍﺭ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻭ ﺍﺳﺘﻤﺮﺍﺭ ﻭ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺨﻴﺘﻦ ﺷﻜﺎﻑ ﻫﺎﻯ ﻗﻮﻣﻰ ،ﻧﮋﺍﺩﻯ ،ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻭ ﻃﺎﻳﻔﻪ ﺍﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﻤﺪﺗ ًﺎ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﻣﺴﺘﻜﺒﺮﻳﻦ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻠﻄﻪ ﺑﺎ ﻫﺪﻑ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺗﻔﺮﻗﻪ ﻭ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺑﺮﺩﻥ ﺍﻧﺴﺠﺎﻡ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻭﺣﺪﺕ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎ ﻭ ﻗﻮﻣﻴﺖ ﻫﺎ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻫﻮﻳﺖ ﺩﻳﻨﻰ ،ﻣﻠﻰ ،ﻋﺮﺑﻰ ﻭ ﻧﮋﺍﺩﻯ ﻭ ﻣﺆﻟﻔﻪ ﭘﻮﻳﺎﻳﻰ ﺗﺮﻗﻰ ﺧﻮﺍﻫﺎﻧﻪ ﻭ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻫﻮﻳﺖ ﻫﺎﻯ ﻣﻠﻰ ،ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻭ ﺗﻤﺪﻥ ﻭ ﺍﻓﺘﺨﺎﺭﺍﺕ ﻣﻠﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ،ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺸﺮﻯ ،ﻫﻮﻳﺖ ﻓﺮﺍ ﻣﻠﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻫﻮﻳﺖ ﻓﺮﺩﻯ ﻣﺒﺎﺭﺯﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﻣﺘﺄﺛﺮ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻭ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﻣﺬﻫﺐ ،ﻓﺮﻫﻨﮓ ،ﺗﻤﺪﻥ ﻭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﻴﺰﺵ ﺟﺪﻳﺪ ﻭ ﻣﺘﺤﺪ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻫﻮﻳﺖ ﻋﻘﻴﺪﺗﻰ،ﺩﻳﻨﻰ، ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ،ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﻭ ﺟﻬﺎﻥ ﺳﺎﺯﻯ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺍﺳﺖ ،ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﭼﻴﺰﻯ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺐ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻠﻄﻪ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮔﺮﺍﻥ ﺩﻭﺭ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ، ﻭ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ »:ﻗﺮﺁﻥ ﻣﺎ ﺑﻪ ﻭﺣﺪﺕ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﻗﺮﺁﻥ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﻭ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻰ ﺧﻮﺩﺗﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺑﺪﻫﻴﺪ ﺁﺑﺮﻭ ﻭ ﻫﻮﻳﺖ ﺷﻤﺎ ﻧﺎﺑﻮﺩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ ،ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﻳﻦ ﻧﺎ ﺑﻪ ﺳﺎﻣﺎﻧﻰ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ،ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺗﻮﻃﺌﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺍﺳﺖ ،ﺍﮔﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺗﻮﻃﺌﻪ ﻫﺎﻯ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎ ﺷﺪﺕ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﻛﺎﺭ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻣﺪﺍﺧﻠﻪ ﺟﻮﻳﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﻫﺎ ﻭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﻭﺣﺪﺕ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻫﺮﺍﺳﻨﺪ« 9ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﺮﺍﺱ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻪ ﺍﺳﺖ ،ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ،ﻃﻤﻌﻜﺎﺭﺍﻥ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﮔﺮﭼﻪ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﭘﺮﺩﺍﺯﺍﻥ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻴﻮﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺷﺪﻳﺪﺍً ﺗﻼﺵ ﻣﻰ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﺗﺎ ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎﻯ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺭﺍ ﺗﻬﻰ ﺍﺯ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺣﺘﻰ ﺍﻗﺪﺍﻣﻰ ﻏﺮﺏ ﮔﺮﺍﻳﺎﻧﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺩﻫﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﻣﺠﺪﺩﺍً ﺑﺮﺍﻯ ﺩﺍﻣﻦ ﺯﺩﻥ ﺑﻪ ﺩﻋﻮﺍﻫﺎﻯ ﻓﺮﻗﻪ ﺍﻯ ،ﻗﺮﻣﻰ ،ﻧﮋﺍﺩﻯ ﻭ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺯﺩﻥ ﻭﺣﺪﺕ ﻣﺬﺍﻫﺐ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﻃﺮﺡ ﭘﺮﻭژﻩ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﻫﺮﺍﺳﻰ ،ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻫﺮﺍﺳﻰ ﺑﺰﺭگ ﻧﻤﺎﻳﻰ ﺧﻄﺮ ﺑﻨﻴﺎﺩ ﮔﺮﺍﻳﻰ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﻫﺎﻯ ﻫﻮﻳﺖ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﺷﻜﺎﻑ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ، ﮔﺴﺴﺖ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻗﻴﺎﻡ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﻃﺒﻘﺎﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﺩﻟﺴﺮﺩ ﻛﺮﺩﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻭ ﺁﻳﻨﺪﻩ 10 ﺧﻴﺰﺵ ﻫﺎ ﻗﻴﺎﻡ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺳﻌﻰ ﺩﺭ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﺣﺮﻛﺖ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﺧﻮﺍﻫﺎﻧﻪ ﺩﺍﺭﻧﺪ. - 9ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﺑﺎ ﻛﺎﺭﮔﺰﺍﺭﺍﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﻭ ﺳﻔﺮﺍﻯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ 1384/02/06 - 10ﻫﺎﺩﻱ ﺧﺴﺮﻭ ﺷﺎﻫﻲ»،ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺗﺒﺸﻴﺮ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎﻱ ﺍﺳﻼﻡ« ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﺭﺟﻲ ،ﭘﺎﻳﻴﺰ ،1370ﺹ20
233
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻠﻄﻪ ،ﻃﺒﻘﺎﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﻋﺸﻴﺮﻩ ﻫﺎ ،ﻗﺒﺎﺋﻞ ﻭ ﻗﻮﻣﻴﺖ ﻫﺎﻯ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎ ﻫﻮﺷﻴﺎﺭﻯ ﻭ ﺩﺭﻙ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺯﻣﺎﻥ ،ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ،ﻃﺒﻘﻪ ﮔﺮﺍﻳﻰ ﻫﺎ ،ﻗﻮﻣﻴﺖ ﮔﺮﺍﻳﻰ ﺳﻬﻢ ﺧﻮﺍﻫﻰ ﻫﺎ ﻭ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺷﺨﺼﻰ ﺭﺍ ﻛﻨﺎﺭ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﻫﺪﻑ ﺣﻔﻆ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﻠﻰ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﻘﺎء ،ﺍﺳﺘﻤﺮﺍﺭ ﻭ ﺍﻋﺘﻼﻯ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻗﺪﻣﻰ ﺑﺮﺩﺍﺭﻧﺪ.
234
-5ﺩﺍﻣﻦ ﺯﺩﻥ ﺑﻪ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﻭ ﺳﻬﻢ ﺧﻮﺍﻫﻰ ﻧﻘﺶ ﺁﻓﺮﻳﻨﺎﻥ: ﺧﻴﺰﺵ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺍﺳﺘﻮﺍﻧﻪ ﻫﺎﻯ ﻓﻜﺮﻯ ،ﺍﺭﺯﺷﻰ ﻭ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﺍﻳﺪﻭﻟﻮژﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺍﺻﻠﻰ ﺗﻮﺩﻩ ﻫﺎﻯ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻄﺮﺡ ﻭ ﺩﺭ ﻓﻀﺎﻳﻰ ﻣﻤﻠﻮ ﺍﺯ ﻓﻘﺮ ،ﻓﺴﺎﺩ ﻭ ﺗﺒﻌﻴﺾ ﻭ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭ ﺣﺎﻛﻤﺎﻥ ﺑﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﺍﺑﺪﻯ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﭼﻬﺮﻩ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎﻯ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮﻯ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺣﻀﻮﺭ ﺗﻮﺩﻩ ﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺁﻓﺮﻳﻨﺎﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﭘﺎﻳﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺧﻴﺰﺵ ﻫﺎ ﺍﻣﺮﻯ ﺍﻧﻜﺎﺭ ﻧﺎ ﺷﺪﻧﻰ ﺍﺳﺖ.ﭼﺮﺍ ﺧﻴﺰﺵ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﮔﺬﺍﺭ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺛﺒﺎﺕ ﻭ ﺍﺳﺘﻤﺮﺍﺭ ﺣﻴﺎﺕ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺁﻓﺮﻳﻨﻰ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺗﻨﮕﺎ ﺗﻨﮓ ﺑﺎ ﺣﻀﻮﺭ ﻭ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺻﻴﻞ ﻭ ﻫﻮﻳﺖ ﺗﻮﺩﻩ ﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺩﺍﺭﺩ .ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺍﺻﻠﻰ ﻭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﻳﻚ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﻫﺎﻯ ﻧﻈﺎﻡ ﻣﺮﺩﻡ ﺳﺎﻻﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺣﻀﻮﺭ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﻧﻘﺶ ﭘﺬﻳﺮﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﺳﺖ ؛ ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﺩﻳﻦ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺣﻀﻮﺭ ﭘﺮﺷﻮﺭ ﻭ ﻓﻌﺎﻝ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺑﺎ ﻓﻬﻢ ﻭ ﺑﺼﻴﺮﺕ ﺑﻪ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺧﻮﺩ ﻋﻤﻞ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ،ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎﻯ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﻭﻗﻮﻉ ﺍﺯ ﺁﺳﻴﺐ ﻭ ﻣﺪﺍﺧﻠﻪ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎﻥ ﻭ ﺫﻳﻨﻔﻌﺎﻥ ﻣﺼﻮﻥ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ . ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻭﺍﻗﻊ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺗﻮﺟﻪ ﺟﺪﻯ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ )ﻣﺪﻇﻠﻪ( ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺣﻀﻮﺭ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺍﻓﺮﻳﻨﻰ ﻗﺎﻃﻊ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺁﺭﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺷﺖ ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺣﻀﻮﺭ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﻫﺎ ﻭ ﺭﺧﺪﺍﺩﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺘﺼﻮﺭ ﺩﺭ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻗﺪﺭﺕ ﺍﺻﻠﻰ ﺁﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﻏﻠﺒﻪ ﻭ ﺑﺮﻭﻥ ﺭﻓﺖ ﺍﺯ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎ ﻭ ﻣﻮﺍﻧﻊ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰ ﮔﺮﺩﺩ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﻫﻤﮕﺮﺍﻳﻰ ﻧﻘﺶ ﺁﻓﺮﻳﻨﺎﻥ ﻭ ﺫﻳﻨﻔﻌﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﻭﻗﻮﻉ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺩﻏﺪﻏﻪ ﻫﺎﻯ ﺟﺪﻯ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﻴﺰﺵ ﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﺘﺼﻮﺭ ﺍﺳﺖ . ﺑﺪﻭﻥ ﺷﻚ ﻫﻤﮕﺮﺍﻳﻰ ﻭ ﺍﺷﺘﺮﺍﻙ ﻧﻈﺮ ﺩﺭ ﻣﺒﺎﻧﻰ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﻯ ﻭ ﻣﻘﺎﺻﺪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪﻩ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﭼﺸﻢ ﺍﻧﺪﺍﺯ ﺗﺮﺳﻴﻤﻰ ﻭ ﺑﺎ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﻠﻰ ﻧﻈﺎﻡ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ
ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻭ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎﻯ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ...
ﭘﻴﺸﺒﺮﺩ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﻧﻈﺎﻡ ﻣﻠﻰ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮ ﻣﻌﺎﺩﻻﺕ ﻭ ﺯﺩ ﻭ ﺑﻨﺪﻫﺎﻯ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﻪ ﺳﺰﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﭘﻰ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﺮﻭ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻭ ﻧﺎﻫﻤﮕﻮﻥ ﺣﺎﻛﻢ ،ﺳﻬﻢ ﺧﻮﺍﻫﻰ ﺫﻳﻨﻔﻌﺎﻥ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺁﻓﺮﻳﻨﺎﻥ ﻭ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻫﺎﻯ ﻣﻮﺛﺮ ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻋﺪﻡ ﻧﻘﺶ ﺁﻓﺮﻳﻨﻰ ﻣﻄﻠﻮﺏ ،ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﻭ ﻣﺆﺛﺮ ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺑﺎ ﺭﻗﺒﺎﻯ ﻣﺘﺨﺎﺻﻢ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮔﺮﺩﻳﺪ .ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎﻯ ﻧﻮﻇﻬﻮﺭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪﻩ ﻣﻨﻮﻁ ﺑﻪ ﻧﻬﺎﺩﻳﻨﻪ ﻧﻤﻮﺩﻥ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻭ ﺁﺭﺯﻭﻫﺎﻯ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻗﺸﺎﺭ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻮﺩﻩ ﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺁﻓﺮﻳﻦ ﻭ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻫﺎﻯ ﻧﺎﻓﺬ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﻣﺼﺎﺩﻳﻖ ﻭ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎﻯ ﻣﻬﻢ ﺁﻥ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ : ﺗﻼﺵ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﻛﻨﺎﺭ ﮔﺬﺍﺷﺘﻦ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺣﺰﺑﻰ ،ﮔﺮﻭﻫﻰ ﻭ ﺷﺨﺼﻰ ﺑﺮ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﻠﻰ ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﻠﻰ ﻭ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺷﺨﺼﻰ ﻭ ﮔﺮﻭﻫﻰ ﺗﻼﺵ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﻛﺎﻫﺶ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎﻯ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬﺍﺭ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﻭ ﻧﻔﻰ ﺳﺮﻛﻮﺏ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺭﻭﺣﻴﻪ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﭘﺬﻳﺮﻯ ﻭ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﺑﺎﺭﻭﺭﻯ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎ ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﺻﻮﻝ ﻭ ﻣﺒﺎﻧﻰ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﻠﻰ ﻧﻈﺎﻡ ﺧﺪﺷﻪ ﻭﺍﺭﺩ ﻧﺴﺎﺯﺩ ﺁﮔﺎﻩ ﺳﺎﺯﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺯ ﺗﺮﻓﻨﺪ ﻫﺎﻯ ﺩﺷﻤﻦ ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﻯ ﺧﺎﻣﻮﺵ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺷﻌﻠﻪ ﻫﺎﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﺷﻜﻨﻰ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻫﻮﺷﻴﺎﺭﺍﻧﻪ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻣﻠﺖ ،ﺍﺣﺰﺍﺏ ،ﺟﺮﻳﺎﻧﺎﺕ ﻭ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎ ﺑﺎ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﻮﻗﺖ ﭘﺎﻯ ﺑﻨﺪﻯ ﻫﻤﻪ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎ ،ﺟﻨﺎﺡ ﻫﺎ ﻭ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﺑﻪ ﺍﺻﻮﻝ ﻭ ﻣﺒﺎﻧﻰ ﺍﺻﻴﻞ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﻣﻠﺖ -6ﻓﻘﺪﺍﻥ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﻧﺴﺠﺎﻡ ﺁﻓﺮﻳﻦ ﻭ ﺳﺎﻣﺎﻥ ﺑﺨﺶ ﺭﺧﺪﺍﺩ ﺑﻰ ﻧﻈﻴﺮ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺩﻳﻦ ﮔﺮﻳﺰ ﻭ ﺩﻳﻦ ﺳﺘﻴﺰ ﻗﺮﻥ ﺑﻴﺴﺖ ﻭ ﻳﻜﻢ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺑﺤﺮﺍﻧﻰ ﺟﺪﻳﺪﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻏﺎﻟﺐ ﺳﻜﻮﻻﺭﻳﺰﻩ ﻛﺮﺩﻥ ﺣﻴﺎﺕ ﻓﺮﺩﻯ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺑﺸﺮﻯ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﻣﻰ ﺭﻭﺩ ،ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻗﻮﻯ ﺗﺮﻳﻦ ﺍﺛﺮ ﺧﻴﺰﺵ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻭ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺩﻭﻟﺖ ﻫﺎﻯ ﺍﻧﺘﻘﺎﻟﻰ ﻣﻮﻗﺖ ﺍﺳﺖ ﺍﻣﺎ ﺭﻭﺷﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺪﻭﻥ ﭘﺎﻳﻪ ﻫﺎﻯ ﻓﻜﺮﻯ ﻣﺘﻘﻦ ﻭ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﻭﻗﻮﻉ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﺤﻮﻝ ﻋﻈﻴﻤﻰ ﻧﺎﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮﺩ ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺩﻳﮕﺮ ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻭ ﺯﻳﺮ ﺑﻨﺎﻯ ﺳﺎﻳﺮ ﻗﻴﺎﻡ ﻫﺎﻯ ﻣﻠﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻋﻠﻴﻪ ﺭژﻳﻢ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩﻯ ﻭ ﻓﺎﺳﺪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻮﻝ
235
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
236
ﻓﻜﺮﻯ ﺭﻭ ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺑﺴﺘﺮ ﺭﺷﺪ ﻭ ﺷﻜﻮﻓﺎﻳﻰ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺭﺍ ﻃﻠﺐ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎﻯ ﻓﻜﺮﻯ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﺁﻭﺭﺩﮔﺎﻫﻬﺎﻯ ﺗﻘﺎﺑﻞ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﭘﻮﻳﺎ ﻭ ﻣﻮﻟﺪ ﺍﺳﻼﻣﻴﺒﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎ ﻭ ﻣﻜﺎﺗﺐ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰ ﮔﺮﺩﺩ .ﺍﺯ ﺍﻳﻨﺮﻭ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﻛﻪ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﻧﻬﺎﺩﻥ ﻇﻬﻮﺭ ﻭ ﺑﺮﻭﺯ ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎ ﻣﻮﺗﺠﻪ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻓﻘﺪﺍﻥ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﻧﺴﺠﺎﻡ ﺁﻓﺮﻳﻦ ﻭ ﺳﺎﻣﺎﻥ ﺑﺨﺶ ﺍﺳﺖ. ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﻭﺟﻮﺩ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﻧﺴﺠﺎﻡ ﺁﻓﺮﻳﻦ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ ﭘﺸﺘﻮﺍﻧﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻛﺸﻮﺭ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎﻯ ﺑﻪ ﻭﻗﻮﻉ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻳﻪ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﺑﻬﺖ ﻭ ﻫﻴﻤﻨﻪ ﭘﻮﺷﺎﻟﻰ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻭ ﺍﺭﺩﻭﮔﺎﻩ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻠﻄﻪ ﺭﺍ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﻭ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻴﻼ ﻭ ﻣﻨﻔﻌﺖ ﻃﻠﺒﻰ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻠﻄﻪ ﻣﺘﺤﺪ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﻗﺪﺭﺕ ﻣﻀﺎﻋﻔﻰ ﺭﺍ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻭ ﺑﻴﻦ ﺻﻔﻮﻑ ﻣﻠﺖ ﻭ ﺍﺻﻨﺎﻑ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﺎﻣﻬﻊ ﻫﻢ ﺍﻓﺰﺍﻳﻰ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﺟﺎﻣﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺭﺷﺪ ﻭ ﺑﺎﻟﻨﺪﮔﻰ ﺑﺎﻻﻳﻰ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ ﻭ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮﺭ ﻛﻪ ﻧﻘﺶ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ)ﺭﻩ( ﻭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻤﻜﻦ ﻛﺮﺩﻥ ﻧﺎ ﻣﻤﻜﻦ ﻫﺎ ﺑﻮﺩ ﻣﻰ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﺎ ﺣﻔﻆ ﺷﺄﻥ ﻭ ﻧﻬﺎﺩ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﻭ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺧﻄﺮ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﻣﺼﻮﻥ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ،ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﻋﺪﻡ ﺗﺒﻌﻴﺖ ﺍﺯ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻭ ﻳﺎ ﻛﻨﺎﺭ ﺯﺩﻥ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﻳﻚ ﻧﻘﺸﻪ ﺷﻴﻄﺎﻧﻰ ﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺪﻭﻥ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﻭ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺪﻭﻥ ﻃﺒﻴﺐ ﺍﺳﺖ 11.ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺫﻋﺎﻥ ﻧﻤﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻭ ﻣﺒﺎﻧﻰ ﺍﺻﻴﻞ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﻳﻚ ﺩﻳﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻧﻴﺰ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺣﻘﻮﻗﻰ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺍﺷﻜﺎﻝ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﺟﺮﺍء ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻳﻚ ﺗﺌﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ﺍﺳﺖ ﻳﻚ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﻳﻨﻰ ﺍﺳﺖ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺩﻳﻨﻰ ﺗﻨﻬﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺸﺮﻭﻉ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺻﺤﻴﺢ ﻫﻤﺎﻥ ﻗﻮﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺍﺑﻼﻍ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺩﻳﻦ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ،ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺯ ﻫﻢ ﺟﺪﺍ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺪﻭﺩ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺍﻟﻬﻰ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺟﺮﺍء ﺷﻮﺩ. »ﺍﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﻳﻌﻨﻰ ﻭﺣﺪﺕ ﺩﻳﻦ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺐ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺍﺳﺪ ﺁﺑﺎﺩﻯ ﻭ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺪﺭﺱ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺷﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺩﻫﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﻧﻴﺰ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﺯ ﻧﻮ ﺍﺣﻴﺎء ﺷﺪ ﻭ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺩﻫﻪ ﻫﺎﻯ ﭘﺎﻳﺎﻧﻰ ﻗﺮﻥ 20
- 11ﺩﺍﺭﺍﺑﻰ ،ﻋﻠﻰ ،ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺷﻨﺎﺳﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﭘﮋﻭﻫﺸﮕﺎﻩ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺻﺺ 153 ﻭ 154
ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻭ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎﻯ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ...
12
ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ ﻣﺠﺪ ﻭ ﺍﺣﻴﺎء ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺁﻥ ﺑﺮ ﺷﻤﺮﺩ«. -7ﺍﻓﺮﺍﻃﻰ ﮔﺮﺍﻳﻰ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﻯ ،ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﻯ ،ﺗﺤﺠﺮ ﻭ ﺟﻤﻮﺩ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﻧﻘﺶ ﺁﻓﺮﻳﻨﺎﻥ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺗﺠﺮﻳﻪ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﻭ ﺯﻭﺍﻳﺎﻯ ﺁﻥ ﺍﺯ ﻣﺪﺕ ﻫﺎ ﭘﻴﺶ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﻛﺎﺭ ﻗﺪﺭﺕ ﻫﺎﻯ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻣﻮﺝ ﻓﺰﺍﻳﻨﺪﻩ ﻭ ﺗﺎﺛﻴﺮﺍﺕ ﺁﻥ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺑﻴﻢ ﻭ ﻫﺮﺍﺱ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﻧﺪ ﻭ ﺗﻼﺵ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﻓﻬﻢ ﻭ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ ﻧﻘﺎﻁ ﺿﻌﻒ ﻭ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎﻯ ﺁﻥ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ،ﺍﻧﻬﺪﺍﻡ ﻭ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺍﻧﺰﻭﺍ ﻛﺸﻴﺪﻥ ﺁﻥ ﻗﺪﻡ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺭﺍ ﺑﺮﺩﺍﺭﻧﺪ .ﺗﺎ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻭ ﺁﻣﻮﺯﻩ ﻫﺎﻯ ﺍﺻﻴﻞ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺁﻥ ﻭ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺩﮔﺮﮔﻮﻥ ﻧﻤﻮﺩﻥ ﭘﻴﺎﻡ ﻫﺎﻯ ،ﻥ ﺑﻪ ﺁﺭﺍﻣﻰ ﻭ ﺑﻪ ﺗﺪﺭﻳﺞ ﻧﺸﺎﻁ ﻭ ﺑﺎﻟﻨﺪﮔﻰ ﻭ ﻧﺸﺎﻁ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺑﺮﺩﻩ ﻭ ﺩﭼﺎﺭ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﻭ ﺧﻤﻮﺩﻯ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺍﺭﺯﺷﻰ ﺁﻥ ﻫﻤﭽﻮﻥ )ﻋﺪﺍﻟﺖ ،ﻗﺴﻂ ،ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺧﻮﺍﻫﻰ ﻭ (....ﻣﺒﺎﺣﺜﻰ ﺳﺎﺧﺘﮕﻰ ،ﺍﻟﺘﻘﺎﻃﻰ ﻭ ﺍﻓﺮﺍﻃﻰ ﺭﺍ ﻭﺍﺭﺩ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ؛ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ )ﺭﻩ( ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ »:ﻛﻪ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺭﺍﻩ ﻧﺠﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﻳﺪﻩ ﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﻳﺎ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻭ ﻳﺎ ﻻﺍﻗﻞ ﻣﺤﺘﻮﺍ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺨﺶ ﺍﻭﻝ ﺗﻮﻓﻴﻘﻰ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺍﻧﺪ ﺍﻣﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﻰ ﻣﺤﺘﻮﺍ 13 ﻧﻤﻮﺩﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﻧﺪ . ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺗﺤﺠﺮ ﻭ ﺟﻤﻮﺩ ﻭ ﻣﻘﺪﺱ ﻧﻤﺎﻳﻰ ﻧﻘﺶ ﺑﻪ ﺳﺰﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎﻯ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﺁﻥ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﺑﻪ ﻛﺮﺍﺭ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﻮﻛﺪ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺗﺤﺠﺮ ﻭ ﺟﻤﻮﺩ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﻮﺍﻧﻊ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻧﺎﻡ ﻣﻰ ﺑﺮﻧﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﺎﺏ ﻣﺤﻤﺪﻯ )ﺹ( ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﺸﻌﻞ ﺩﺍﺭﺍﻥ ﺗﺤﺠﺮ ﻭ ﺣﻤﺎﻗﺖ ﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺿﺮﻭﺭﻯ ﻣﻴﺪﺍﻧﺪ ﻭ ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ » :ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎ ﺍﻓﺮﺍﺩﻯ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺁﺳﺘﻴﻦ ﺩﺍﺭﻧﺪ ،ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻫﺎ ﻭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻫﺎ ﻣﻘﺪﺱ ﻧﻤﺎﻫﺎ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺧﻄﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺎﺭﻫﺎ ﮔﻮﺵ ﺯﺩ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻡ ﺍﻳﻨﺎﻥ ﺑﺎ ﻗﻴﺎﻓﻪ ﺣﻖ ﺑﻪ ﺟﺎﻧﺐ ﻭ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭ ﺩﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺭﺍ ﺗﺰﻭﻳﺮﺷﺎﻥ ﺍﺯ ﺩﺭﻭﻥ ﻣﺤﺘﻮﻯ 14 ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﻧﺎﺑﻮﺩ ﻣﻰ ﻧﺎﻣﻴﺪ «. ﺑﺎ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ ﺿﺮﺑﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺑﺮ ﭘﻴﻜﺮﻩ ﺩﻳﻦ ﻭﺍﺭﺩ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﻻﻥ ﻫﻢ ﺩﺭ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺳﻌﻰ - 12ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﺳﻴﺪ ﺣﻤﻴﺪ ،ﻧﻬﻀﺖ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ)ﺭﻩ( ،ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﻛﻮﺛﺮ ،ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﻫﺎﻯ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺝ 1 ﺻﺺ 183ﻭ 184 -13ﺻﺤﻴﻔﻪ ﻧﻮﺭ ،ﺟﻠﺪ ، 20ﺻﺺ 11ﻭ 118 - 14ﻭﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( ،ﺝ ، 21ﺻﺺ 18ﻭ 91
237
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
238
ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺗﺎ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﻜﺮﺍﺭ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ .ﻟﺬﺍ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﻯ ﺍﺯ ﺷﻜﻮﻓﺎﻳﻰ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﺎﺏ ﻣﺤﻤﺪﻯ )ﺹ( ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻠﺖ ﻫﺎﻯ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺧﻮﺍﻩ ﻭ ﺭﻭﺷﻦ ﻓﻄﺮﺕ ﭼﺮﺍﻍ ﺭﺍﻩ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﭘﻴﺪﺍ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﻭ ﺭﻭﺯ ﺣﺮﻛﺖ ﻭ ﺻﻒ ﺁﺭﺍﻳﻰ ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻣﺼﺎﺩﻳﻖ ﺟﻤﻮﺩ ﻭ ﺗﺤﺠﺮ ﻭ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﻓﻜﺮﻯ ﻭ ...ﺍﺳﺖ .ﻟﺬﺍ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺑﺮ ﺩﻭﺵ ﻋﺎﻟﻤﺎﻥ ﻣﺘﻌﻬﺪ ،ﺍﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪﺍﻥ ﻭ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﺍﻥ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻌﻴﺎﺭﻫﺎﻯ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﻯ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﺎ ﻭ ﺗﻌﻬﺪﺍﺕ ﻏﺮﺑﻰ ﺟﺪﺍ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﺎ ﺍﻟﮕﻮ ﺑﺮﺩﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﻣﺒﺎﻧﻰ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺻﻴﻞ ﻭ ﺭﺍﺳﺘﻴﻦ ﻣﻌﻴﺎﺭﻫﺎﻯ ﻧﺎﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﺻﺤﻴﺢ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻭ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺳﺎﻳﺴﺘﻪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻭ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺼﺎﺩﻳﻖ ﻏﺮﺑﮕﺮﺍﻳﻰ ،ﺧﻮﺩ ﺑﺎﺧﺘﮕﻰ ،ﻗﺸﺮﻯ ﮔﺮﺍﻳﻰ ﻭ ﺑﻰ ﺍﻃﻼﻋﻰ ﺍﺯ ﻣﺒﺎﻧﻰ 15 ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻰ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ. -8ﻛﻢ ﺭﻧﮓ ﻧﻤﻮﺩﻥ ﺣﻀﻮﺭ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﺍﻥ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﺩﻳﻨﻰ ﺩﺭ ﻗﺮﻥ ﺍﺧﻴﺮ ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮﻯ ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎ ﻭ ﻧﻬﻀﺖ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﺭﻭﻧﺪ ﺻﻌﻮﺩﻯ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﺍﻥ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﻭ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﺆﺛﺮ ﻭ ﻛﺎﺭ ﺳﺎﺯ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺍﻧﺪ ﺧﻴﺰﺵ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺭﺍ ﻣﻘﺘﺪﺭﺍﻧﻪ ﺩﺭ ﻣﺴﻴﺮ ﺍﺻﻠﻰ ﺧﻮﺩ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ . ﻧﻘﺶ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﻭ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﺍﻥ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﺩﺭ ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮﻯ ﻭ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﺩﺭ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﻭ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺍﻧﻜﺎﺭ ﺑﻮﺩﻩ ؛ ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺎ ﻛﺴﺐ ﻗﺪﺭﺕ ﻫﺎﻯ ﻣﻌﻨﻮﻯ ،ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﻯ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬﺍﺭﻯ ﻭ ﻧﻔﻮﺫ ﺩﺭ ﻋﻤﻖ ﺗﻔﻜﺮﺍﺕ ﻭ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﺍﺕ ﺗﻮﺩﻩ ﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﻯ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻧﻤﻮﺩﻥ ﻓﻄﺮﺕ ﺧﻔﺘﻪ ﺁﻧﺎﻥ ،ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺣﺮﻛﺖ ﻫﺎﻯ ﻇﻬﻮﺭ ﻭ ﺑﺮﻭﺯ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ ﮔﺎﻩ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﻭ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﺍﻥ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﺑﺎ ﻗﺪﺭﺕ ﻫﺎﻯ ﻓﺎﺳﺪ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺍﻧﺪ ،ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺣﺎﻛﻢ ﻧﺒﺮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎﺧﺘﻪ ﻭ ﻗﺪﺭﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ 16 ﺭﺍ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ . ﻗﺪﺭﺕ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﻭ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﺍﻥ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﭘﺎﻳﮕﺎﻩ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﻯ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﭘﺸﺘﻮﺍﻧﻪ ﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻭ ﻧﻔﻮﺫ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﺻﻔﻮﻑ ﺁﺣﺎﺩ ﻣﺮﺩﻣﻰ - 15ﺷﻴﺒﺎﻧﻰ ﻓﺮ ،ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻦ ،ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻣﻮﺍﻧﻊ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( ،ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺷﻤﺎﺭﻩ 10 -16ﺟﻤﻌﻰ ﺍﺯ ﺍﺳﺎﺗﻴﺪ ،ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺭﻳﺸﻪ ﻫﺎﻯ ﺁﻥ )ﻧﻘﺶ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﺩﺭ ﻧﻬﻀﺘﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ(،ﺗﻬﺮﺍﻥ)،ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﻘﺎﻻﺕ 1388،(2ﺹ 30
ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻭ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎﻯ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ...
ﻗﺎﺑﻞ ﻗﻴﺎﺱ ﻭ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﻗﺪﺭﺕ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻏﻴﺮ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﻭ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻣﻮﺟﺐ ﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺨﺘﻪ ﺗﺮ ﺷﺪﻥ ﺣﺴﺪ ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪﺍﺭﺍﻥ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺗﻈﺎﻫﺮ ﺑﻪ ﺑﻰ ﻧﻴﺎﺯﻯ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﻫﺮ ﺯﻣﺎﻥ ﻛﻪ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺍﻧﺪ ﺍﺯ ﺣﺬﻑ ﻭ ﺧﻴﺎﻧﺖ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭﻳﻎ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﺳﺮﺩﻣﺪﺍﺭﺍﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭﻯ ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ ﺍﺻﻠﻰ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﻭ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﭘﻰ ﺑﺮﺩﻩ ﻭ ﺳﻌﻰ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻗﺸﺮ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬﺍﺭ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺻﺤﻨﻪ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻭ ﺗﺎﺛﻴﺮﺍﺕ ﻛﻪ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺟﻬﺎﻥ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺩﻭﺭ ،ﻃﺮﺩ ﻭ 17 ﻣﺤﺠﻮﺭ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ . ﺑﺎ ﻭﻗﻮﻉ ﺧﻴﺰﺵ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﻭ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩﻫﺎﻯ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﺩﻭ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ»:ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻭﺳﻴﻌﻰ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺑﺎﻳﺴﺘﻰ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺻﺤﻴﺤﻰ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻛﺮﺩ ،ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺑﺎ ﻋﻠﻤﺎ ،ﻣﺘﻔﻜﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪﺍﻥ ﻋﺎﻟﻢ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺳﺖ. ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺎﺭﻯ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﻣﻨﺘﻬﻰ ﺑﺸﻮﺩ« 18؛ ﺑﻪ ﻃﻮﺭﻯ ﻛﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺍﻳﻦ ﻗﺸﺮ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺧﺪﻣﺖ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﮔﺮﻩ ﮔﺸﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺍﻣﺮﺍﺕ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻳﻚ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺻﻨﻔﻰ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺑﻨﻴﺎﺩﻯ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﻭ ﻧﻘﺶ ﻫﺎﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﻳﺮﻳﻨﻪ ﻭ ﺍﺯ ﻳﻚ ﭘﻴﺸﻴﻨﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻛﻬﻦ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺍﺳﺖ .ﺍﺯ ﺍﻳﻨﺮﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻣﻮﺿﻮﻉ ، ﻛﺎﺭﻛﺮﺩﻫﺎ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﻭ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﺍﻥ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﻭ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻫﺎﻯ ﻛﻪ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﻔﺎﻯ ﺭﺳﺎﻟﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﺑﺮ ﺁﻥ ﻧﻬﺎﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻣﻴﺎﻥ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﻭ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﺍﻥ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﺭﺍ ﮔﺴﺴﺖ ﺩﻫﻨﺪ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ :19 ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﻯ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺎ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻋﻠﻴﻪ ﺭژﻳﻢ ﻇﺎﻟﻢ ﻭ ﺣﻜﺎﻡ ﻓﺎﺳﺪ ﻭ ﺑﻘﺎﻳﺎﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺩﻭﻟﺖ ﻫﺎﻯ ﻣﻮﻗﺖ ﻭ ﺍﻧﺘﻘﺎﻟﻰ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻮﺩﻩ ﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺷﻨﺎﺳﺎﻧﺪﻥ ﺍﻧﺤﺮﺍﻓﺎﺕ ﻓﻜﺮﻯ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﻣﺒﺎﻧﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﺰﺭﻳﻖ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ. ﺍﻳﺠﺎﺩ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻫﺎﻯ ﻋﻤﻴﻖ ﺑﺎ ﺗﻮﺩﻩ ﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻭ ﻫﻤﺮﺍﻫﻰ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﻫﺎﻯ - 17ﻣﺤﻤﺪﻯ ،ﻣﻨﻮﭼﻬﺮ ،ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎ ﻭ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﺩﻓﺘﺮ ﻧﺸﺮ ﻭ ﭘﺨﺶ ﻣﻌﺎﺭﻑ ، 380 ، ﺻﺺ 170ﻭ 108 - 18ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﺟﻠﺴﻪ ﮔﻔﺖ ﻭ ﺷﻨﻮﺩ ﺑﺎ ﻣﻴﻬﻤﺎﻧﺎﻥ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺩﺭ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺩﻫﻪ ﻓﺠﺮ 1370/11/12 - 19ﺑﻬﺸﺘﻰ ،ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻴﻦ ،ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﺍﺯ ﺩﻳﺪ ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻬﺸﺘﻰ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ 1380 ، ،ﺹ 53
239
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻫﺎﻯ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﺍﺻﻮﻝ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺮﻭﻥ ﺭﻓﺖ ﺍﺯ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎﻯ ﭘﻴﺶ ﺭﻭ
240
-9ﻣﻐﺰﻫﺎﻯ ﻓﺮﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﻭ ﻗﺮﻥ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﺣﻜﺎﻡ ﻓﺎﺳﺪ ﺑﺮ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ،ﻧﻈﺎﻣﻰ ﻭ ..ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺭﻭﺣﻴﻪ ﺩﻭﮔﺎﻧﮕﻰ ﻭ ﺧﻮﺩ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﻰ ﺗﻮﺩﻩ ﻫﺎﻯ ﻧﺨﺒﻪ ،ﺍﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪ ،ﻣﺘﻔﻜﺮ ﻭ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺍﺭﺯﺵ ﻫﺎ ﻭ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﻠﻰ، ﻋﺪﻡ ﺣﺲ ﻭﻃﻦ ﭘﺮﺳﺘﻰ ﻋﺪﻡ ﺗﻼﺵ ﻋﻠﻤﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺳﺎﺯﻧﺪﮔﻰ ﻛﺸﻮﺭ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻋﺪﻡ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻭ ﻋﺪﻡ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻧﻈﺮﺍﺕ ﺳﺎﺯﻧﺪﻩ ﺁﻧﺎﻥ ﻭ ﺣﺎﻛﻢ ﻧﻤﻮﺩﻥ ﻓﻀﺎﻯ ﺩﻳﻜﺘﺎﺗﻮﺭﻯ ﻭ ﻣﺴﺘﺒﺪﺍﻧﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻝ ﺳﺎﺯﻯ ﺳﺮﻭﻳﺲ ﻫﺎﻯ ﺍﻃﻼﻋﺎﺗﻰ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻠﻄﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ ﻭ ﺩﻋﻮﺕ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﺧﺮﻭﺝ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﮔﺴﻴﻞ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻏﺮﺑﻰ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻠﻄﻪ ﻭ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﻢ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﻃﻮﺭﻯ ﻛﻪ ﺗﺎﻳﻠﻮﺭ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ »:ﻛﻪ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ﺍﻏﻮﺍﮔﺮﺍﻧﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﻫﺰﺍﺭ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﻧﻮﺍﺑﻎ ﻭ ﺩﺍﻧﺸﻤﻨﺪﺍﻥ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﻛﺸﻮﺭ ﺧﻮﻳﺶ ﺭﺍ ﺗﺮﻙ ﻭ ﺭﻭ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻴﺎﻭﺭﻧﺪ «.ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺟﻮﺯﻑ ﻧﺎﻯ ﻧﻴﺰ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﺍﺫﻋﺎﻥ ﺩﺍﺭﺩ »:ﻛﻪ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻧﻴﻤﻰ ﺍﺯ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻥ ﭘﺮ ﺍﺳﺘﻌﺪﺍﺩ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻬﺎﻯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﻃﻮﺭﻯ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻩ ﻳﺎ ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪ ﻛﺸﻮﺭ ﺧﻮﺩ ﺑﺎﺯ ﻧﻤﻰ ﮔﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﻳﺎ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﻛﺸﻮﺭ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺎﺯ ﻣﻰ ﮔﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﺮﮔﻪ ﺳﻜﻮﻻﺭ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺍﻧﺪ« ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻠﻄﻪ ﺑﺎ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩﻫﺎﻯ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﻭ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻭ ﺑﺎ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﺳﺎﺯﻯ ﺑﺴﺘﺮﻫﺎ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﻭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎﻯ ﺭﺷﺪ ﺁﻧﺎﻥ ﻭ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺭﻭﺣﻴﻪ ﺧﻮﺩﺑﺎﺧﺘﮕﻰ ﻭ ﻏﻴﺮﺕ ﻣﻠﻰ ﺩﺭ ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﻭ ﻣﻐﺰﻫﺎﻯ ﻓﺮﺍﺭﻯ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻥ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻫﺎ ﻭ ﺑﻪ ﻛﺎﺭﮔﻴﺮﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﭘﺴﺖ ﻫﺎﻯ ﻛﻠﻴﺪﻯ ﻭ ﺣﺴﺎﺱ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻫﺎﻯ ﻋﻠﻢ ﻭ ﻓﻨﺎﻭﺭﻯ ﻭ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﺎﻟﻰ ﻣﻌﻴﺸﺘﻰ ﺁﻧﺎﻥ ﻋﻠﻘﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﻃﻦ ﻭ ﻭﻃﻦ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺁﻧﺎﻥ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﻣﻴﻞ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﻭﻃﻦ ﺧﻮﻳﺶ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻛﺎﻟﺒﺪ ﺭﻭﺡ ﻭ ﺟﺴﻢ ﺁﻧﺎﻥ ﺧﺸﻜﺎﻧﻴﺪﻩ ﺍﻧﺪ ،ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭﻯ ﺩﻭﻟﺖ ﻫﺎﻯ ﻣﻮﻗﺖ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻃﻰ ﻳﻚ ﻧﻘﺸﻪ ﺷﻮﻡ ﻗﺒﻠﻰ ﻭ ﻃﺮﺡ ﺭﻳﺰﻯ ﺷﺪﻩ ﻃﻰ ﻳﻚ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﻣﺪﺕ ﺩﺍﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ 20 ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺑﻘﺎء ﻭ ﺣﻴﺎﺕ ﺑﺎ ﻓﻘﺪﺍﻥ ﻛﺎﺩﺭﻫﺎﻯ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﻭ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺭﻭﺑﺮﻭ ﺳﺎﺯﻧﺪ. ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﺩﻭﻟﺘﻤﺮﺩﺍﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﻫﺎﻯ ﺍﻧﺘﻘﺎﻟﻰ ﻣﻰ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﺎ ﻟﺤﺎﻅ ﻃﺮﺡ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻯ ﺷﻮﻡ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻠﻄﻪ ﻭ ﻧﮕﺎﻩ ﺗﻴﺰﺑﻴﻨﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻫﺎﻯ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻯ ﻣﺤﻴﻂ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﻭ - 20ﺣﺎﻓﻈﻴﺎﻥ ،ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻴﻦ ،ﭼﺸﻢ ﺍﻧﺪﺍﺯ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﺩﻫﻪ ﺁﻳﻨﺪﻩ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﻣﺠﻠﻪ ﻣﻌﺮﻓﺖ ،ﺷﻤﺎﺭﻩ 1376 ، 28
ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻭ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎﻯ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ...
ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻣﻬﻢ ﻛﻪ ﻧﺴﻞ ﻧﺨﺒﻪ ﻛﺎﺭﺩﺍﻥ ﺑﺎ ﻭﻳﮋﮔﻰ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﻧﻘﺶ ﺑﺴﺰﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﺟﺒﺮﺍﻥ ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪﮔﻰ ﻫﺎﻯ ﻋﻠﻤﻰ ،ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻮﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻓﻜﺮﻯ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺍﻳﻔﺎ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ،ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻬﺮﻩ ﺑﺮﺩﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻭ ﺫﺧﺎﻳﺮ ﺯﻳﺮ ﺯﻣﻴﻨﻰ ﺑﺎﻟﻘﻮﻩ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺍﻣﺮﻯ ﺍﺟﺘﻨﺎﺏ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺍﺳﺖ ﻟﺬﺍ ﻣﻰ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﺴﺘﺮﻫﺎﻯ ﺟﺬﺏ ﻭ ﻣﻴﺴﺮ ﻧﻤﻮﺩﻥ ﻭﺭﻭﺩ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎﻯ ﻣﺪﺑﺮﺍﻧﻪ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﺑﺮﮔﺸﺘﻰ ﺑﻪ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺎ ﺗﻔﻜﺮ ﻏﺮﺑﻰ ﻭ ﺳﻜﻮﻻﺭ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﺤﻴﻂ ﺭﺷﺪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﻧﺪ ﻟﺬﺍ ﺑﻬﺮﻩ ﺑﺮﺩﺍﺭﻯ ﻭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﻭ ﺗﺨﺼﺺ ﺁﻧﺎﻥ ﻣﺴﺘﻠﺰﻡ ﺍﺣﻴﺎء ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﺎﺏ ﺩﺭ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻳﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﺯ ﺭﻭﻯ ﻛﺎﺭ ﺁﻣﺪﻥ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺳﻜﻮﻻﺭ ﻭ ﻏﺮﺏ ﮔﺮﺍ ﻛﻪ ﺑﺎﻭﺭﻫﺎ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺍﺳﺖ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ. -10ﺿﻌﻴﻒ ﺑﻮﺩﻥ ﻧﮕﺎﻩ ﺑﻪ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﭼﺸﻢ ﺍﻧﺪﺍﺯ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺟﻬﺎﻧﻰ : ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎﻯ ﺑﻨﻴﺎﺩﻯ ﺩﺭ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﮔﻠﻮﺑﺎﻟﻴﺰﺍﺳﻴﻮﻥ ﻳﺎ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺳﺎﺯﻯ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎﻯ ﺍﺻﻠﻰ ﺩﺭ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻧﻈﻢ ﻧﻮﻳﻦ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﻗﺪﺭﺕ ﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭﺣﺎﻝ ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮﻯ ﺍﺳﺖ ﺍﻳﻦ ﻣﺘﻐﻴﺮ، ﻳﻚ ﭘﺮﻭﺳﻪ ﻯ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﻭ ﻳﻚ ﭘﺮﻭژﻩ ﻯ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻯ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻃﻠﺒﻰ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﻯ ،ﻫﮋﻣﻮﻧﻰ ﻟﻴﺒﺮﺍﻝ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺩﺍﺭﻯ ﻏﺮﺏ،ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺴﻠﻂ ﺑﺮﺟﻬﺎﻥ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺳﺖ .ﺍﺯ ﺁﻥ ﺟﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺧﻴﺰﺵ ﻫﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﺩﺭ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﻬﻢ ﺧﻮﺭﺩﻥ ﻣﻌﺎﺩﻻﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﻭ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻫﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺍﺛﺮﺍﺕ ﺍﻥ ﺩﺭ ﻣﺤﻴﻂ ﻣﻠﻰ ﻭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﻯ ﻓﺮﺍﺗﺮ ﺭﻓﺘﻪ ﻭ ﺑﻪ ﻛﻞ ﺟﻬﺎﻥ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺳﺮﺍﻳﺖ ﻭ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﺍﺳﺖ ﺍﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺑﻨﻴﺎﺩﻯ ﻭ ﭘﻴﺶ ﺑﺮﻧﺪﻩ ﺩﺭ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﺻﺎﺣﺒﻨﻈﺮﺍﻥ ﻭ ﺗﺌﻮﺭﻯ ﭘﺮﺩﺍﺯﺍﻥ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﻯ ﻣﻄﺮﺡ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺩﺭ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺘﺼﻮﺭ ﺍﺳﺖ ﻭﻟﻰ ﺩﺭ ﻋﻤﺪﺗ ًﺎ ﺩﺭ ﺳﻪ ﺣﻮﺯﻩ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ،ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻯ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ،ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺳﺎﺯﻯ ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺳﻠﻄﻪ ﻯ ﻛﻤﭙﺎﻧﻰ ﻫﺎﻯ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺩﺍﺭﻯ ﻏﺮﺏ ﺑﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻭ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﻫﺎﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺳﻠﻄﻪ ﻯ ﺍﻳﻦ ﻛﻤﭙﺎﻧﻰ ﻫﺎﺳﺖ ﺑﺮ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺫﺍﺋﻘﻪ ﻯ ﻣﺼﺮﻓﻰ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﻛﺎﻻﻫﺎﻯ ﺗﻮﻟﻴﺪﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺳﺎﺯﻯ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻯ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺳﻠﻄﻪ ﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﺮﻛﺸﻮﺭ ﻫﺎﻯ ﺩﻧﻴﺎ .ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻯ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺭﺷﺪ ﻣﺼﺮﻑ ﮔﺮﺍﻳﻰ ،ﺗﻨﻮﻉ ﻃﻠﺒﻰ ﻭ ﻟﺬﺕ ﻃﻠﺒﻰ ﺍﺳﺖ.ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺳﺎﺯﻯ ﺩﺭ ﺳﻮﻣﻴﻦ ﺣﻮﺯﻩ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺪﺭﻧﻴﺘﻪ ﻭ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﺁﻥ ﺑﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺩﺭﺣﺎﻝ ﺗﻮﺳﻌﻪ
241
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﭘﻮﺷﺶ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺳﺎﺯﻯ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﺮﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻯ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭﻯ ﺩﺭ ﭘﻴﺸﺒﺮﺩ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺳﺎﺯﻯ ﻫﺪﻓﻰ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻳﻚ ﻧﺎﻇﺮ ﺑﺮ ﺟﺎﻭﻳﺪ ﻛﺮﺩﻥ ﺍﺭﺯﺵ ﻫﺎ 21 ﻭ ﺣﻘﻮﻕ ﺳﻪ ﮔﺎﻧﻪ ﺑﺸﺮﻯ ،ﺑﺎ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻛﺮﺩﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺳﺖ . ﻃﺮﺡ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺳﺎﺯﻯ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻫﺎﻯ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ،ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﺘﻰ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺳﻴﻄﺮﺓ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺑﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺷﺪﻥ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺣﺬﻑ ﻣﺮﺯﻫﺎﻯ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻰ ﺑﻴﻦ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺍﻟﻤﻨﺎﻓﻊ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺣﻮﺯﺓ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﺎ ﺩﺭﻙ ﻫﮋﻣﻮﻧﻰ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ﻏﺮﺏ ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻩ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﺍﻧﺪﺍﺯ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﻫﺎﻯ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺷﻚ ﮔﻴﺮﻯ ﺩﺭ ﻣﺤﻴﻂ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻞ ﻧﮕﺎﻩ ﺑﻪ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺭﺍ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺗﺎ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﻣﺤﻴﻂ ﺭﻗﺎﺑﺘﻰ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻞ ﺑﻴﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻧﻘﺶ ﺁﻓﺮﻳﻨﻰ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ.
242
ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻫﺎﻯ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻯ: ﺑﻰ ﺷﻚ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻭﻗﺎﻳﻊ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮﺩ ﻭ ﺑﻰ ﺑﺪﻳﻞ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰ ﮔﺮﺩﺩ .ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻭ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺕ ﺑﻪ ﻭﻗﻮﻉ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ﻫﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﻭ ﺟﺎﺭﻯ ﺗﻤﺎﻡ ﻣﻌﺎﺩﻻﺕ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻭ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻬﺎﻥ ﺭﺍ ﺗﺤﺖ ﺍﻟﺸﻌﺎﻉ ﺧﻮﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺟﺎﻥ ﺗﺎﺯﻩ ﺍﻯ ﺩﺭ ﺭگ ﻫﺎﻯ ﻣﻠﺖ ﻫﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻭ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﺷﺪﻩ ﺍﺯ ﻫﻮﻳﺖ ﻭ ﺍﺻﺎﻟﺖ ﺍﺻﻴﻞ ﺧﻮﺩ ﺷﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ »:ﺑﻪ ﺗﻮﻓﻴﻖ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﻳﻚ ﺣﺮﻛﺖ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻠﺖ ﻫﺎﺳﺖ ، ﺣﺮﻛﺖ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ .ﺣﺮﻛﺖ ﺑﺎ ﺷﻌﺎﺭ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺳﺖ ،ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ .ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻣﻠﺖ ﻫﺎﺳﺖ ﻭ ﻃﺒﻖ ﻭﻋﺪﻩ ﺍﻟﻬﻰ ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﻫﺎ ﻗﻄﻌ ًﺎ ﻭ ﻳﻘﻴﻨ ًﺎ ﺑﻪ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺭﺳﻴﺪ« ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺩﺭﻙ ﻣﻠﺖ ﻫﺎ ﻭ ﺗﻮﺩﻩ ﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻔﻜﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺗﻨﻬﺎ ﺭﺍﻩ ﺣﻞ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﻛﻨﻮﻧﻰ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻭ ﺑﻨﻴﺎﻥ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺻﻴﻞ ﺍﺳﺖ ﭘﺎﻳﻪ ﮔﺬﺍﺭﻯ ﺷﺪ ﻭ ﻛﻨﻮﻥ ﻣﻮﺟﺐ ﮔﺬﺍﺭ ﺍﺯ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭘﻴﺪﺍﻳﺶ ﻭ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﻭ ﮔﺬﺍﺭ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺛﺒﺎﺕ ﻭ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺁﺯﺍﺩ ﺑﺎ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﻫﻤﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﺍﺳﻼﻡ ﮔﺮﺍ ﺩﺭﺣﺎﻝ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺛﺒﺎﺕ ﻧﺴﺒﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﭼﺸﻢ ﺍﻧﺪﺍﺯ ﺗﺮﺳﻴﻤﻰ ﻭ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻭ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻠﻄﻪ - 21ﺳﻨﺪ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻯ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﻰ ﺍﻳﺎﻻﺕ ﻣﺘﺤﺪﻩ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ
ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻭ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎﻯ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ...
ﻭ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺰﻡ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻞ ﺩﺭ ﺗﻌﺎﺭﺽ ﺍﺳﺖ ،ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﻧﻈﺎﻡ ﻫﺎﻯ ﺳﻠﻄﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﺗﻮﺍﻥ ﻭ ﺗﻼﺵ ﺧﻮﻳﺶ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺎ ﻧﻔﻮﺫ ﻭ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻫﺎﻯ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺭﻭﻳﺪﺍﺩ ،ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻣﺴﻴﺮ ﻭ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺍﺻﻠﻰ ﺧﻮﺩ ﻣﻨﺤﺮﻑ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ . ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﻗﺸﺮ ﺟﻮﺍﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻮﺗﻮﺭ ﭘﻴﺸﺮﻭ ﻭ ﻣﺘﺤﺮﻙ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺝ ﻧﻘﺶ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬﺍﺭﻯ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﻤﺮﺍﺭ ﻭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﻔﺎء ﻣﻰ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ . ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻰ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﺎ ﺩﺭﻙ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﻫﺎﻯ ﺯﻣﺎﻥ ﻭ ﻣﻼﺣﻈﺎﺕ ﺣﺎﻛﻢ ﭘﻴﺸﺮﻭﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺑﺎ ﺍﻳﺴﺘﺎﺩﮔﻰ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺳﻬﻢ ﺧﻮﺍﻫﻰ ﺳﻠﻄﻪ ﺟﻮﻳﺎﻥ ﻭ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺖ ﻫﺎ ﺁﺭﻣﺎﻥ ﻫﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺧﻮﻳﺶ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻨﺤﺼﻪ ﻇﻬﻮﺭ ﻭ ﻋﻤﻞ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ . ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﻧﻘﺶ ﺁﻓﺮﻳﻨﻰ ﺧﻄﻴﺮﻯ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺑﻮﺩﻩ ﻛﻪ ﺍﻳﻔﺎﻯ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﻭ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﻣﺘﻀﻤﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﭘﻴﺶ ﺑﺮﻧﺪﻩ ﺑﻪ ﺟﻠﻮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ .ﺍﻟﮕﻮ ﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺻﺪﺭ ﺍﺳﻼﻡ ، ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎﻯ ﺣﺰﺏ ﺍﷲ ﺩﺭ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻭ ﮔﺮﻭﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺣﻤﺎﺱ ﺩﺭ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺍﻟﮕﻮ ﻭ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻭ ﺍﺳﺘﻤﺮﺍﺭ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ . ﻟﺬﺍ ﻧﮕﺎﻩ ﻭﺍﻗﻊ ﺑﻴﻨﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﻳﻞ ﻭ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻣﻮﺷﻜﺎﻓﺎﻧﻪ ﺑﺮ ﺭﺧﺪﺍﺩﻫﺎﻯ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﻭﻗﻮﻉ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺮ ﺁﺳﻴﺐ ﻫﺎ ﻭ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎﻯ ﺍﺣﺘﻤﺎﻟﻰ ﺩﺭﻛﻤﻴﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎﻯ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﻭﻗﻮﻉ ﻓﺎﻳﻖ ﺁﻳﺪ ،ﻟﺬﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻫﺎﻯ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻯ ﻛﻪ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺛﺒﺎﺕ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﺭﺍ ﺫﻛﺮ ﻣﻰ ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ : -1ﻣﻄﺎﻟﺒﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻧﻈﺎﻡ ﺟﺪﻳﺪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻋﺰﺕ ﻭ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﻛﻪ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩ ﺍﻯ ﺑﻪ ﻭﻗﻮﻉ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﭘﺴﺖ ﻣﺪﺭﻧﻴﺴﻢ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﻭﺭﻭﺩ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﺔ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻧﻮﻳﺪ ﺍﺭﺯﺵ ﺁﻓﺮﻳﻨﻰ ﻭ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺍﺻﺎﻟﺖ ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ ﺭﺍ ﺳﺮﻟﻮﺣﺔ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻭ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﻫﺎﻯ ﺗﻮﺩﻩ ﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻟﺬﺍ ﻣﻰ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺩﺭ ﻋﺼﺮﻯ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﻣﺘﻔﻜﺮﻳﻦ ﺑﻪ ﻋﺼﺮ ﻣﻌﻨﻮﻳﺖ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺎﻡ ﭘﻴﺪﺍ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﻓﻀﺎﻯ ﺍﺭﺯﺷﻰ ﺗﺎﺯﻩ ﺭﺍ ﻃﺮﺍﺣﻰ ،ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻭ ﺑﻪ ﻋﺮﺻﺔ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺑﻪ ﻛﺮﺍﺭ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺟﺪﻳﺪ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﺍﺭﺯﺵ ﻫﺎﻯ ﻭﺍﻻ ،ﻛﺮﺍﻣﺖ
243
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﻭ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻋﺰﺕ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺁﻓﺮﻳﻨﺎﻥ ﮔﻮﺷﺰﺩ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﻛﻪ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﻋﻈﻢ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻛﻠﻴﺔ ﺗﺌﻮﺭﻳﻬﺎﻯ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻧﻈﺎﻡ ﻫﺎﻯ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺭﺍ ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺶ ﺟﺪﻯ ﺭﻭﺑﺮﻭ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻣﻰ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺧﻮﺩ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﻳﻚ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺟﺪﻳﺪ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﺍﺭﺯﺵ ﻫﺎﻯ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻯ ﻣﻄﺎﻟﺒﺎﺕ ﺑﺸﺮﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺯﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﺮﻭ ﺑﻪ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺫﻳﻞ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﻰ ﮔﺮﺩﺩ: ﺗﺮﺳﻴﻢ ﭼﺸﻢ ﺍﻧﺪﺍﺯ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻃﺒﻖ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺫﻳﻞ
244
ﻋﺪﻡ ﺗﻔﻜﻴﻚ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺟﺪﻳﺪ ﺍﺯ ﻣﺒﺎﻧﻰ ﺍﺻﻴﻞ ﺩﻳﻨﻰ ﭘﺎﻳﻪ ﺭﻳﺰﻯ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﺍﺻﻞ ﺟﻬﺎﻥ ﺷﻤﻮﻟﻰ ﻭ ﺗﻌﻤﻴﻢ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﻧﻈﺎﻡ ﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﺻﻞ ﺗﺼﺎﺣﺐ ﻗﺪﺭﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﻣﺤﻮﺭﻳﺖ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﺍﺻﻞ ﻇﻠﻢ ﺳﺘﻴﺰﻯ ﻭ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﻣﻈﻠﻮﻡ)ﻣﻠﺖ ﻣﻈﻠﻮﻡ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ( ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻧﻘﺶ ﺁﻓﺮﻳﻦ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺮﻛﺰ ﻭ ﻗﻄﺐ ﺍﻳﺪﻭﻟﻮژﻳﻚ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﺻﻞ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻣﻠﺖ ﻭ ﻛﺸﻮﺭ – ﺁﻣﺎﺩﮔﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﻓﺎﻉ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﻫﺪﻑ ﻧﻬﺎﻳﻰ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩﻥ ﺍﻣﺖ ﻭﺍﺣﺪﻩ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺗﻤﺪﻥ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺍﺻﻮﻝ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﻭ ﭘﺮﻫﻴﺰ ﺍﺯ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻯ ﻻﺋﻴﻚ ،ﻟﻴﺒﺮﺍﻝ ،ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﺘﻰ ﻭ ﻳﺎ ﻣﺎﺭﻛﺴﻴﺴﺘﻰ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻫﺎﻯ ﺣﻜﻮﻣﺘﻰ ﺟﺪﻳﺪ -2ﻛﺴﺐ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻧﺎﺗﻮﻯ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺩﻏﺪﻏﻪ ﻫﺎﻯ ﺑﻨﻴﺎﺩﻯ ﻛﻪ ﻧﻘﺶ ﺑﺴﺰﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺳﻌﺎﺩﺕ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺑﺸﺮﻯ ﻭ ﺣﺮﻛﺖ ﭘﻴﺶ ﺑﺮﻧﺪﮔﻰ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﺳﺎﺯﻯ ﭼﺸﻢ ﺍﻧﺪﺍﺯ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﻧﻘﺶ ﺁﻓﺮﻳﻨﻰ ﻣﻰ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻛﺴﺐ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻭ ﻫﻮﻳﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺍﺳﺖ ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻣﻨﻈﺮ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ )ﺭﻩ( ﺑﻨﻴﺎﻥ ﮔﺬﺍﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻣﺮﻯ ﺣﻴﺎﺗﻰ ﻛﻪ ﻣﺘﻀﻤﻦ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻭ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﺳﺖ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ»:ﺍﮔﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﻯ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﻭ ﺍﺭﺗﺰﺍﻕ ﺍﺯ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﺎﺷﺪ ،ﻧﺎﭼﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺁﻥ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻪ ﺟﺎﻧﺐ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺑﺎﺍﻻﺧﺮﻩ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﺴﺘﻬﻠﻚ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﻭ ﻣﻮﺟﻮﺩﻳﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﻣﻰ ﺩﻫﺪ .ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻭ ﻣﻮﺟﻮﺩﻳﺖ ﻫﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺁﻥ ﻣﻨﺸﺎء ﻣﻰ ﮔﻴﺮﺩ ﻭ ﺳﺎﺩﻩ ﺍﻧﺪﻳﺸﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﮔﻤﺎﻥ ﺷﻮﺩ ﺑﺎ ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻰ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ،ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﺩﺭ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺩﻳﮕﺮ ﻳﺎ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﭘﺬﻳﺮ ﺍﺳﺖ .ﺑﻰ ﺟﻬﺖ ﻭ ﻣﻦ ﺑﺎﺏ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻫﺪﻑ ﺍﺻﻠﻰ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﮔﺮﺍﻥ
ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻭ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎﻯ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ...
ﻛﻪ ﺩﺭ ﺭﺃﺱ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﺳﺖ ،ﻫﺠﻮﻡ ﺑﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺯﻳﺮ ﺳﻠﻄﻪ ﺍﺳﺖ«22 ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ »:ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻳﻚ ﻣﻠﺖ ﺟﺰ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻧﻤﻰ ﺷﻮﺩ ﺍﮔﺮ ﻳﻚ ﻣﻠﺖ ،ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻗﺪﺭﺗﻬﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻗﺪﺭﺗﻬﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺧﻮﺩﻛﻔﺎﻳﻰ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺮﺳﺪ ،ﺍﻣﺎ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺍﺧﻼﻕ ﻭ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﻭ ﺑﺎﻭﺭﻫﺎﻯ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻣﻠﺖ ﺭﻭﺍﺝ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺭﺷﺪ ﺑﻜﻨﺪ ﺍﻳﻦ ﻣﻠﺖ ﻧﻤﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﺍﺩﻋﺎﻯ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻛﻨﺪ ،ﺳﻠﻄﻪ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﻗﺪﺭﺗﻬﺎ ،ﺳﻠﻄﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺍﺳﺖ23. ﺗﺮﺳﻴﻢ ﭼﺸﻢ ﺍﻧﺪﺍﺯ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﺍﺭﺯﺵ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﺪﻭﻳﻦ ﻭ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻫﺎﻯ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻯ ﺭﻗﻴﺐ ﻭ ﺩﺷﻤﻦ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻯ ﺟﻬﺖ ﺧﻨﺜﻰ ﻧﻤﻮﺩﻥ ﺁﻥ ﺍﻟﮕﻮﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎﻯ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺣﻀﻮﺭ ﻓﻌﺎﻝ ،ﻣﺴﺘﻤﺮ ﻭ ﻣﺆﺛﺮ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻫﺎﻯ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﺍﻯ ﺟﻬﺖ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺍﻣﭙﺮﺍﻟﻴﺴﻢ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﺍﻯ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﻭ ﻣﺼﻨﻮﻋﺎﺕ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻣﺘﻨﻮﻉ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻧﻴﺎﺯ ﻣﺨﺎﻃﺒﺎﻥ ﻣﻠﻞ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ -3ﻃﺮﺍﺣﻰ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﻗﺮﺁﻥ ﻭ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﺍﺳﻼﻡ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺧﺼﻮﺹ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ» :ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻣﻠﺖ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺍﺣﻜﺎﻡ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻧﻴﺎﺯ ﺩﺍﺭﻧﺪ ،ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺣﺘﻰ ﻣﻠﺖ ﻫﺎﻯ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﺣﻜﺎﻡ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻧﻴﺎﺯ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺍﻳﻦ ﻣﻠﺖ ﻫﺎﻯ ﻛﻪ ﭘﺸﺘﺸﺎﻥ ﺯﻳﺮ ﺑﺎﺭ ﻗﺪﺭﺕ ﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﺧﻢ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺯﺟﺮ ﻣﻰ ﻛﺸﻨﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺩﻭﺭﻯ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺳﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻠﺖ ﻫﺎ ﺭﺍ ﻧﺠﺎﺕ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺩ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪﺗﺮﻳﻦ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻫﺎ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﺧﻂ ﺍﺳﻼﻡ ﻫﻤﺎﻥ ﺭﺍﻫﻰ ﻛﻪ ﻗﺮﺁﻥ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰ ﺩﻫﺪ ﺭﻭﻯ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﭼﻮﻥ ﺭﺍﻩ ﻋﺰﺕ ﻭ ﺭﺍﻩ ﻧﺠﺎﺕ ﺍﺳﺖ« 24.ﺩﺭ ﺟﺎﻳﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻌﻈﻢ ﻟﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ»:ﻋﻤﺪﻩ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻫﺎﻯ ﻛﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﻫﺎﻯ ﺳﻠﻄﻪ ﮔﺮ ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻠﻄﻪ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻔﻆ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺑﻂ ﺳﻠﻄﻪ ﮔﺮ ﻭ ﺳﻠﻄﻪ ﭘﺬﻳﺮ ﺭﻭﻳﺶ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﺳﻪ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺳﻠﻄﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ، ﺳﻠﻄﻪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ،ﺳﻠﻄﻪ ﻋﻠﻤﻰ ﻻﺯﻣﻪ ﺍﺵ ﻫﻢ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﮕﺬﺍﺭﻧﺪ ﺁﻥ ﻃﺮﻑ ﺳﻠﻄﻪ - 22ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( ،ﺻﺤﻴﻔﻪ ﻧﻮﺭ ،ﺟﻠﺪ ،15ﺹ 243 - 23ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ،ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ،ﺳﺎﻳﺖ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ - 24ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺩﻳﺪﺍﺭ ﺑﺎ ﺟﻤﻌﻰ ﺍﺯ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﻭ ﺍﺋﻤﻪ ﺟﻤﺎﻋﺎﺕ ﻧﻘﺎﻁ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻛﺸﻮﺭ،ﺩﺭ ﺁﺳﺘﺎﻧﻪ ﻣﺎﻩ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﺭﻣﻀﺎﻥ 69/12/23
245
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﭘﺬﻳﺮ ﻳﺎ ﺁﻥ ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺍﻭ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻭ ﺧﻮﺩﺑﺎﻭﺭﻯ ﻭ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺑﺮﺳﺪ« 25ﺑﺎ ﻟﺤﺎﻅ ﻧﻤﻮﺩﻥ ﻓﺮﻣﺎﻳﺸﺎﺕ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩﻫﺎﻯ ﺯﻳﺮ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﭼﺸﻢ ﺍﻧﺪﺍﺯﻯ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﺍﺻﺎﻟﺖ ﻫﺎ ﻭ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻭ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﺳﺎﺯﻯ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ: ﻃﺮﺍﺣﻰ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻯ ﺑﻮﻣﻰ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺟﻬﺖ ﺭﻓﻊ ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻰ ﻫﺎﻯ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ،ﻧﻈﺎﻣﻰ، ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﻋﻠﻤﻰ ﺑﻪ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎﻥ ﺍﺭﺗﻘﺎء ﺑﻬﺮﻩ ﻭﺭﻯ ﻛﺎﻫﺶ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻃﺒﻘﺎﺗﻰ ﺍﺭﺗﻘﺎء ﺁﺭﻣﺎﻧﻬﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺑﻌﺪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ،ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺭﻓﻊ ﻣﺤﺮﻭﻣﻴﺖ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻛﺸﻮﺭ ﻛﺎﺭﺁﻣﺪﺳﺎﺯﻯ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﻛﺸﻮﺭ ﻗﻄﻊ ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻰ ﻋﻠﻤﻰ ،ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ، ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﻧﻈﺎﻣﻰ ،ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ،ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ...ﺑﺎ ﺣﺮﻛﺖ ﻫﺎﻯ ﺟﻬﺎﺩ ﮔﻮﻧﻪ
246
-4ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﻣﺬﻫﺒﻰ ،ﻧﮋﺍﺩﻯ ،ﻗﺒﻴﻠﻪ ﺍﻯ ﻭ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ ﻣﺤﻮﺭﻳﺖ ﺩﻳﻦ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻭﻗﻮﻉ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺍﺳﻼﻡ ﺧﻮﺍﻫﻰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻋﻤﺪﻩ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻫﺎﻯ ﻏﺎﻟﺐ ﺩﺭ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﺎﻯ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮﻯ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻛﻠﻴﺔ ﻣﻌﺎﺩﻻﺕ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﻯ ﻭ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺭﺍ ﺩﺳﺖ ﺧﻮﺵ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺑﻨﻴﺎﺩﻯ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﻛﻠﻴﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭﻯ ﻭ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺰﻡ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻞ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺗﻬﺪﻳﺪﺍﺕ ﺟﺪﻯ ﺭﻭﺑﺮﻭ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﺮﻭ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺴﻴﺮ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﺩﺭ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﻣﻌﺎﻧﺪﺍﻥ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﮔﺮﻭﻫﻰ ﻭ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻭ ...ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﺗﻮﺩﻩ ﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺁﻓﺮﻳﻨﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻟﺬﺍ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ ﻣﻮﺭﺍﺩ ﺫﻳﻞ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎﻯ ﺑﻪ ﻭﻗﻮﻉ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺭﺍ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻭ ﺻﻴﺎﻧﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ: ﺑﻪ ﺭﺳﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻦ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻫﺎﻯ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻭ ﻗﻮﻣﻰ 26 ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻫﺎﻯ ﻣﻮﺟﻮﺩ 27 ﺍﺗﺤﺎﺩ ﺑﺮ ﻣﺤﻮﺭ ﺩﻳﻦ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﺑﺮ ﻣﺤﻮﺭ ﻧﺠﺎﺕ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺯ ﺷﺮ ﻣﺰﺩﻭﺭﺍﻥ -5ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻯ ﺭﻗﻴﺐ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﻯ ﻭ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺧﺼﻮﺹ ﺍﺯ ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﺳﺘﻨﺘﺎﺝ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ - 25ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﺟﻤﻊ ﺯﺍﺋﺮﻳﻦ ﻭ ﻣﺠﺎﻭﺭﻳﻦ ﺣﺮﻡ ﻣﻄﻬﺮ ﺭﺿﻮﻯ ﻓﺮﻭﺭﺩﻳﻦ 1383 - 26ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﺧﻄﺒﻪ ﻫﺎﻯ ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﻌﻪ 89/11/15 - 27ﻫﻤﺎﻥ
ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻭ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎﻯ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ...
»ﺩﺷﻤﻦ ﻳﻚ ﺳﻨﺎﺭﻳﻮﻯ ﺟﺎﻣﻊ ﻭ ﺳﺮ ﻭ ﺗﻪ ﺩﺍﺭﻯ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺣﺮﻛﺖ ﻫﺎﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﺪﺍﺭﻙ ﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺍﻣﺎ ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻫﺎﻯ ﻓﻮﻕ ﺍﻟﻌﺎﺩﻩ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﻯ ،ﻓﻠﺴﻔﻰ ،ﻋﻘﻴﺪﺗﻰ ﻭ ...ﺗﺮﺩﻳﺪﻯ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻰ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺳﻨﺎﺭﻳﻮﻫﺎ 28 ﺭﺍ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﺩﺍﺷﺖ«. -6ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺑﺼﻴﺮﺕ ،ﺣﻀﻮﺭ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪﺍﻧﻪ ﻭ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻫﻤﺎﻥ ﻃﻮﺭ ﻛﻪ ﺣﻀﻮﺭ ﺗﻮﺩﻩ ﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻧﻘﺸﻰ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬﺍﺭ ﺩﺭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ،ﺍﺳﺘﻤﺮﺍ ﻭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺭﻭﻧﺪ ﺣﺮﻛﺖ ﭘﻴﺸﺮﻭﻧﺪﻩ ﺍﻧﻜﺎﺭ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺩﺭ ﺭﻭﻧﺪ ﻭﻗﻮﻉ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻴﻨﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﮔﺮﺩﻳﺪ .ﻭ ﺣﻀﻮﺭ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻤﺎﻡ ﺗﺮﻓﻨﺪﻫﺎ ،ﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎ ﻭ ﺗﻮﻃﺌﻪ ﻫﺎﻯ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺭﺍ ﻋﻠﻴﻪ ﻧﻈﺎﻡ ﺧﻨﺜﻰ ﻧﻤﻮﺩ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺍﺻﻠﻰ ﺣﺮﻛﺖ ﻫﺎﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﻮﺩﻩ ﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺣﻀﻮﺭ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺁﻓﺮﻳﻨﻰ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺣﺮﻛﺖ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻨﺰﻝ ﻣﻘﺼﻮﺩ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻭ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺷﻮﻡ ﺧﻮﺩ ﻛﻪ ﻫﻤﺎﻧﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻭ ﺗﻔﺮﻗﻪ ﺍﻓﻜﻨﻰ ﺍﺳﺖ ﺑﺎﺯ ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﺟﻠﺴﻪ ﭘﺮﺳﺶ ﻭ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﺎ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻳﺎﺩﺁﻭﺭ ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ »:ﺑﺼﻴﺮﺕ ﻧﺴﻞ ﺟﻮﺍﻥ ،ﻳﻜﻲ ﺍﺯ 3ﺭﻛﻦ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﺩﺭ ﺗﻀﻤﻴﻦ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺳﺖ ،ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﺑﻪ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺳﻔﺎﺭﺵ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻭﻻ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﻭﺍﻗﻌﺎ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﺴﺌﻮﻝ ﺑﺪﺍﻧﻨﺪ ﻭ ﺑﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺭﺍ ﺑﺎ ﭘﺎﻱ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﭘﻴﺶ ﺑﺒﺮﻧﺪ .ﻣﺜﻞ ﭘﺮﻛﺎﻫﻲ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺍﺝ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ .ﺛﺎﻧﻴﺎ ﺑﺎ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪ ﭼﻮﻥ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﻧﻘﺶ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻬﻤﻲ ﺩﺭ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﻫﺎ ﻭ ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﺑﺮ ﻫﻤﻪ ﻣﻮﺍﻧﻊ ﺩﺍﺭﺩ. ﺛﺎﻟﺜﺎ ﺑﺼﻴﺮﺕ ﻭ ﺁﮔﺎﻫﻲ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺳﻪ ﺧﺼﻮﺻﻴﺖ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪ ،ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎ ،ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺗﻀﻤﻴﻦ 29 ﻛﻨﻨﺪ«. -7ﺑﺎﺯﺧﻮﺍﻧﻰ ﺩﺍﺋﻤﻰ ﺍﺻﻮﻝ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﻭ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﺗﻮﺩﻩ ﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺗﻜﺎء ﺑﻪ ﻣﺒﺎﻧﻰ ﺍﺻﻴﻞ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺳﺪﻩ ﻫﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺑﻪ ﺣﻴﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺩﻩ - 28ﻧﻘﻞ ﻣﻀﻤﻮﻥ ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﺟﻤﻊ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ 90/03/8 - 29ﺩﺭ ﺩﻭﻣﻴﻦ ﺭﻭﺯ ﺍﺯ ﺩﻫﻪ ﻓﺠﺮ ﺳﺎﻝ ) 77ﺭﻭﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ(
247
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
248
ﺍﺳﺖ .ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺣﻴﺎﺕ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺁﻓﺮﻳﻨﻰ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﺤﻴﻂ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﻯ ﻭ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﻣﺴﺘﻠﺰﻡ ﺣﺮﻛﺖ ﺩﺭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﺍﺻﻮﻝ ﺑﻨﻴﺎﺩﻯ ﻭ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮﻯ ﺧﻴﺰﺵ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺁﻓﺮﻳﻨﺎﻥ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺳﺮﻟﻮﺣﻪ ﺗﺼﻤﻴﻤﺎﺕ ﻭ ﺣﺮﻛﺖ ﺧﻮﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰ ﺩﻫﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻋﻤﻴﻖ ﻻﻳﻪ ﻫﺎﻯ ﭘﻴﺪﺍﻳﺶ ﻭ ﻇﻬﻮﺭ ﺧﻴﺰﺵ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺑﺎ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﺗﺒﻴﻴﻨﻰ ﻭ ﭘﺮﻫﻴﺰ ﺍﺯ ﺳﻄﺤﻰ ﻧﮕﺮﻯ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺣﻔﻆ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎﻯ ﺁﻥ ﺍﺯ ﺍﻧﺤﺮﺍﻓﺎﺕ ﻛﻮﺷﺶ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ .ﺍﺯ ﺍﻳﻨﺮﻭ ﻣﻰ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺍﺻﻮﻝ ﺯﻳﺮ ﺭﺍ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﺩﺍﻳﻤﻰ ﺟﻬﺖ ﮔﻴﺮﻯ ﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﻨﺪ . ﺣﻔﻆ ﻭ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻣﺒﺎﻧﻰ ،ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻯ ﺑﻨﻴﺎﺩﻳﻦ ﻭ ﺟﻬﺖ ﮔﻴﺮﻳﻬﺎﻯ ﺍﺻﻠﻰ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺘﻮﺍ ﻭ ﺍﺻﻮﻝ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻛﻪ ﻏﻔﻠﺖ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺗﺪﺭﻳﺠﻰ ﻭ ﺑﻰ ﺳﺮ ﻭ ﺻﺪﺍﻳﻰ ﻣﻰ ﮔﺮﺩﺩ. ﺗﻨﻬﺎ ﺭﺍﻩ ﺟﻠﻮ ﮔﻴﺮﻯ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﺍﺯ ﻣﺒﺎﻧﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻧﺴﻠﻬﺎ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻛﺮﺩﻥ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎﻯ ﺍﺻﻠﻰ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺳﺖ. ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ،ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻭ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﺧﻮﺍﻫﻰ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻧﺸﺪﻥ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﻭ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﻧﻔﻰ ﺗﺒﻌﻴﺾ ﻫﺎﻯ ﻧﮋﺍﺩﻯ ،ﻗﻮﻣﻰ ﻭ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻧﻔﻰ ﺻﺮﻳﺢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﻢ ﺣﻔﻆ ﺍﺻﺎﻟﺖ ﻫﺎ ﺑﺎ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺑﺎﻻ ﻣﺮﺍﻗﺒﺖ ﺍﺯ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﺍﺻﻮﻝ ﻧﻈﺎﻡ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺗﻮﺳﻂ ﺩﺷﻤﻦ ﻗﺮﺑﺎﻧﻰ ﻧﻜﺮﺩﻥ ﺍﺻﻮﻝ ﭘﺎﻯ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺯﻭﺩ ﮔﺬﺭ ﺳﻮء ﻇﻦ ﺑﻪ ﺍﺭﻭﭘﺎ ،ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﻧﺎﺗﻮ ﻭ ﺑﺎﻭﺭ ﻛﺮﺩﻥ ﻭﻋﺪﻩ ﻫﺎﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺭﺍﻩ ﺣﻞ ﻫﺎ ﺍﺯ ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﺑﻨﻴﺎﻧﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﭘﺲ ﺩﺍﺩﻥ ﻧﺴﺨﻪ ﻫﺎﻯ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ 30 ﻧﮕﺎﻩ ﺑﺪ ﺑﻴﻨﺎﻧﻪ ﻭ ﻋﺪﻡ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﻭ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻭ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ -8ﺑﻬﺮﻩ ﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎ ،ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻫﺎ ﻭ ﺗﺠﺎﺭﺏ ﺍﺭﺯﻧﺪﻩ ﻯ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻠﻞ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﺩﻫﻪ ﻫﺎﻯ ﻗﺒﻞ ﻭ ﺑﺎ ﻭﻗﻮﻉ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺷﺮﻭﻉ - 30ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺯ ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﺷﻬﺮﻳﻮﺭﻣﺎﻩ 1390
ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻭ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎﻯ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ...
ﮔﺮﺩﻳﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺘﻰ ﺷﺘﺎﺑﺎﻥ ﻳﻚ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺟﺪﻳﺪ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ،ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ...ﺭﺍ ﺑﻪ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻞ ﻋﺮﺿﻪ ﻧﻤﻮﺩ .ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﺍﻟﮕﻮ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺳﺎﻝ ﻫﺎﻯ ﻭﻗﻮﻉ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻫﺎﻯ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺑﺎ ﺍﻟﮕﻮ ﺑﺮﺩﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﻣﺒﺎﻧﻰ ﺍﺻﻴﻞ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻧﻴﺎﺕ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻯ ﻋﺎﻟﻰ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻫﺎﻯ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺭﺍ ﻛﺴﺐ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﻯ ﻭ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻟﮕﻮ ﻭ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﻣﻄﺮﺡ ﺷﺪﻥ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﺖ . ﺍﺯ ﺁﻥ ﺟﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻭﻗﻮﻉ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺳﺎﻳﺮ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺑﻪ ﭘﻴﺮﻭﻯ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﺮﻭ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻧﺨﺒﻪ ﻭ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻰ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﺎ ﺑﻬﺮﻩ ﺑﺮﺩﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎ ﻭ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺭﺍﻩ ﻣﻴﺎﻧﺒﺮ ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻭ ﺗﻌﺎﻟﻰ ﻛﺸﻮﺭﺷﺎﻥ ﻣﻰ ﮔﺮﺩﺩ ﻭ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺫﻳﻞ ﺣﺪﺍﻛﺜﺮ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺭﺍ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ . ﺍﻟﮕﻮ ﮔﻴﺮﻯ ﻭ ﺑﻬﺮﻩ ﺑﺮﺩﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﺍﺻﻮﻝ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻭ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﺍﻟﮕﻮ ﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎﻯ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻧﺎﻧﻮ ﺑﻬﺮﻩ ﺑﺮﺩﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎﻯ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻫﻮﺍ ﻓﻀﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﺑﻨﻴﺎﺩﻯ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ،ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻫﺎﻯ ﻧﺴﻞ ﺟﻮﺍﻥ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺑﻪ ﻧﺴﻞ ﺟﻮﺍﻥ ﺯﻧﺪﻩ ﻛﺮﺩﻥ ﺭﻭﺡ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺑﻪ ﻧﻔﺲ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﻬﺮﻩ ﻣﻨﺪﻯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺍﺯ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﺠﺮﻳﺎﻥ ﻭ ﭘﻴﺮﺍﻥ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﺩﺍﻧﺴﺘﻦ »ﻧﻈﺎﻡ ﻣﺮﺩﻡ ﺳﺎﻻﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ« ﺍﺷﺘﺒﺎﻩ ﻧﮕﺮﻓﺘﻦ ﻣﺮﺩﻡ ﺳﺎﻻﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ -9ﻫﺪﻑ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻥ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻗﺪﺱ ﺷﺮﻳﻒ ﺍﺯ ﭼﻨﮕﺎﻝ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺖ ﻫﺎ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻠﻄﻪ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻭ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺰﻡ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻞ ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﻯ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺟﺪﻯ ﺑﺎ ﺍﻣﺖ ﻭﺍﺣﺪﻩ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﻤﺎﻡ ﺗﻮﺍﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﻗﺪﺱ ﺷﺮﻳﻒ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻗﺒﻠﮕﺎﻩ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺭﺍ ﺗﺼﺎﺣﺐ ﻭ ﻣﺤﻮ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﺮﻭ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺍﺻﻠﻰ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺑﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ ﻣﺒﺎﻧﻰ ﻭﺣﺪﺕ ﺁﻓﺮﻳﻦ ﻭ ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﻯ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﻣﺖ ﻭﺍﺣﺪﻩ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻗﺪﺱ ﺷﺮﻳﻒ ﺍﺯ ﭼﻨﮕﺎﻝ ﺭژﻳﻢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﺍﺳﺖ .
249
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻫﺪﻑ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺍﺯ ﭼﻨﮕﺎﻝ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺖ ﻫﺎ ﺗﺪﺍﻭﻡ ﺣﺮﻛﺖ ﻋﻈﻴﻢ ﻣﺼﺮ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻯ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻭ ﮔﺬﺭﮔﺎﻩ ﺭﻓﺢ 31 ﺗﺤﻤﻞ ﺯﺣﻤﺎﺕ ﺑﺰﺭگ ﺑﺮﺍﻯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺑﺮ ﻫﻤﻪ ﻣﻮﺍﻧﻊ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭘﺸﺘﻮﺍﻧﻪ ﻫﺎﻯ ﺣﻘﻴﻘﻰ ﻣﻠﺖ ﻫﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ )ﺑﺎ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺩﭼﺎﺭ ﻏﺮﻭﺭ ﻭ ﻏﻔﻠﺖ 32 ﻧﺸﺪﻥ(
250
-10ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺑﺴﻴﺞ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﻧﻬﺎﺩ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﮔﺬﺭ ﻭ ﺗﺜﺒﻴﺖ ،ﺑﺎ ﺗﻬﺪﻳﺪﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻞ ﺭﻭﺑﺮﻭﺳﺖ .ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻠﻄﻪ ﻭ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺰﻡ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻞ ﺍﺯ ﺗﻤﺎﻡ ﺗﻮﺍﻥ ﺧﻮﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺗﺎ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺸﻬﺎﻯ ﺟﺪﻯ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﻭ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎﻯ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻴﺜﻤﺮ ﻭ ﻧﺎﻛﺎﺭﺁﻣﺪ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻛﺸﻮﺭ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﺪ ،ﻟﺬﺍ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﺮﻭ ﺑﺮ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻧﻘﺶ ﺁﻓﺮﻳﻦ ﺿﺮﻭﺭﻯ ﺍﺳﺖ ﺟﻬﺖ ﺧﻨﺜﻰ ﻧﻤﻮﺩﻥ ﺗﻮﻃﺌﻪ ﻫﺎﻯ ﺩﺷﻤﻦ ،ﭘﻴﺸﮕﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﺧﻄﺮﺍﺕ ﺍﺣﺘﻤﺎﻟﻰ ﻭ ﺣﻔﻆ ﻭ ﺻﻴﺎﻧﺖ ﺍﺯ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎﻯ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺑﺎ ﺗﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺧﻮﺩ ﺟﻮﺵ ﺑﺎ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺣﻔﻆ ﻭ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﺖ ﭘﻴﺸﺮﻭﻧﺪﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﻨﺪ . ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺭﻫﺒﺮ ﻛﺒﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ)ﺭﻩ( ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﻨﺪ»:ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻣﺮﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﻗﻊ ﺧﻂ ،ﺗﻜﻠﻴﻒ ﺷﺮﻋﻰ ﻭ ﺍﻟﻬﻰ ﻭ 33 ﻣﻠﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺮ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﻗﺸﺮﻫﺎ ﻭ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎ ﻭﺍﺟﺐ ﺍﺳﺖ «. ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﭘﺸﺘﻮﺍﻧﻪ ﻯ ﻋﻈﻴﻢ ﻯ ﺗﻮﺩﻩ ﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻨﺒﻊ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺩﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰ ﮔﺮﺩﺩ ، ﺣﻀﻮﺭ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﺟﻮﺷﻴﺪﻩ ﺍﺯ ﺑﻄﻦ ﻭ ﺟﻨﺲ ﻣﺮﺩﻡ ﺿﺎﻣﻦ ﺳﻌﺎﺩﺕ ﻭ ﺍﻋﺘﻼﻯ ﺭﻭﺯ ﺍﻓﺰﻭﻥ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ . ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺁﻧﻘﺪﺭ ﺍﺯ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺍﺳﺖ ،ﻛﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎﻝ ﺩﺭ ﺁﻳﺎﺕ ﻗﺮﺁﻥ ﻛﺮﻳﻢ ﺑﺮ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﻰ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺳﻴﺮﻯ ﮔﺬﺭﺍ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺯ ﺻﺪﺭ ﺗﺎ ﻛﻨﻮﻥ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﮔﺎﻩ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ - 31ﺳﻮﺭﻩ ﻓﺼﻠﺖ ﺁﻳﻪ 20ﻭ ﺳﻮﺭﻩ ﺷﻮﺭﻯ ﺁﻳﻪ 15 - 32ﺳﻮﺭﻩ ﻧﺼﺮ ،ﺁﻳﻪ 103 - 33ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺑﺴﻴﺞ ،ﭘﺎﻳﮕﺎﻩ ﺑﺴﻴﺞ ﻛﺎﺭﻛﻨﺎﻥ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻓﺮﺩﻭﺳﻰ ﻣﺸﻬﺪ ﻭ ﻛﺎﺭﻛﺪﻫﺎﻯ ﺑﺴﻴﺞ ﺩﺭ ﺟﻨﮓ ﻧﺮﻡ ،ﺳﺎﻳﺖ ﺳﺨﻦ ﺁﺷﻨﺎ 1390/09/28 ،
ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻭ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎﻯ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ...
ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﻧﺪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﺒﺎﺭﻛﻰ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﻧﺪ . ﻧﻘﺶ ﺑﺴﻴﺞ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﺎﻳﻴﺪﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺞ ﻧﻘﺸﻰ ﺳﺎﺯﻧﺪﻩ ،ﭘﻴﺶ ﺑﺮﻧﺪﻩ ﻭ ﺑﺮﺧﻮﺭﺍﺭ ﺍﺯ ﺭﻭﺣﻴﻪ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﻮﺭﻭﻛﺮﺍﺳﻰ ﻫﺎﻯ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺎﻧﻊ ﻭ ﺳﺪ ﻣﻌﺒﺮ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻧﻴﺴﺖ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﺮﻭ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻰ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﺎ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺑﺴﻴﺞ ﺗﻮﺩﻩ ﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﺯﻣﻴﻪ ﻫﺎﻯ ،ﺑﺴﺘﺮﻫﺎﻯ ﺭﺷﺪ ﻭ ﺷﻜﻮﻓﺎﻳﻰ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﺮﻭ ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺫﻳﻞ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺍﺯ ﭘﻴﺶ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪﻩ ﺧﻮﺩ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﻨﺪ . ﺑﺴﻴﺞ ﻋﻠﻤﻰ ﻭ ﺳﺎﻣﺎﻧﺪﻫﻰ ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﻣﻮﺛﺮ ﻭ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬﺍﺭ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺍﻧﺴﺪﺍﺩ ﺭﺍﻩ ﻫﺎﻯ ﻧﻔﻮﺫ ﻧﺎﺍﻫﻼﻥ ﺑﻪ ﻻﻳﻪ ﻫﺎﻯ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻰ ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺟﺪﻳﺪ ﻋﻤﻖ ﺑﺨﺸﻰ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺩﻓﺎﻉ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﻬﺪﻳﺪﺍﺕ ﺳﺨﺖ ،ﻧﻴﻤﻪ ﺳﺨﺖ ﻭ ﻧﺮﻡ ﺍﻟﮕﻮ ﺳﺎﺯﻯ ﻭ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻯ ﺍﺭﺯﺷﻰ ،ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﻧﻈﺎﻡ ﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺟﺪﻳﺪ ﺧﻨﺜﻰ ﻧﻤﻮﺩﻥ ﺗﻬﺪﻳﺪﺍﺕ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﻭ ﺍﻧﺘﻈﺎﻣﻰ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﺷﺘﻐﺎﻝ ﻭ ﺯﺩﻭﺩﻥ ﻓﻘﺮ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ ﺑﺎ ﺍﺧﻼﮔﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺟﺪﻳﺪ ﺳﺎﺯﻧﺪﮔﻰ ﻭ ﺳﺎﺧﺖ ﺑﺴﺘﺮﻫﺎﻯ ﺯﻳﺮ ﺑﻨﺎﻳﻰ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﺟﻤﻊ ﺑﻨﺪﻯ ﻧﻬﺎﻳﻰ: ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺭﺥ ﺩﺍﺩﻩ ﺩﺭ ﻣﺎﻫﻬﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﭼﻨﺎﻥ ﺳﺮﻳﻊ ﻭ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﺷﮕﺮﻑ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻳﻜﺒﺎﺭﻩ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻳﻚ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻭ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺟﺪﻳﺪ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﻭ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﻗﺮﻥ 21ﻗﺪﺭﺕ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﻗﺪﺭﺕ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻇﻬﻮﺭ ﺭﺳﺎﻧﻴﺪﻩ ﻭ ﻧﻈﺮ ﺍﻧﺒﻮﻫﻰ ﺍﺯ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮔﺮﺍﻥ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﻏﻴﺮ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺟﻠﺐ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻫﺎﻯ ﻣﺘﻔﺎﻭﺗﻰ ﺍﺯ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺑﻪ ﻭﻗﻮﻉ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺭﺍ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻧﻤﻮﺩﻫﺎﻧﺪ ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﻓﺮﺍﮔﻴﺮ ﺷﺪﻥ ﺗﺪﺭﻳﺠﻰ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎﻯ ﺭﺥ ﺩﺍﺩﻩ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﻳﻨﻚ ﺍﻳﻦ ﺳﺆﺍﻝ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ ﻛﻪ ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﺣﺪ ﻭ ﻣﺮﺯ ﻭ ﭘﺎﻳﺎﻧﻰ ﻗﻄﻌﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻣﺘﺼﻮﺭ ﺷﺪ، ﺁﻳﺎ ﺍﺭﺩﻭﮔﺎﻩ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻠﻄﻪ ﻭ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺰﻡ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻞ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻣﻮﺍﺝ ﺧﺮﻭﺷﺎﻥ ﺍﻳﻦ
251
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
252
ﺩﺭﻳﺎﻯ ﻣﺘﻼﻃﻢ ﺭﺍ ﻛﻨﺘﺮﻝ ،ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺸﻬﺎ ﻭ ﺗﻬﺪﻳﺪﺍﺕ ﺟﺪﻯ ﺭﻭﺑﺮﻭ ﺳﺎﺯﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺳﺮﻋﺖ ﺷﺘﺎﺑﺎﻥ ﻭ ﭘﻴﺸﺮﻭﻧﺪﻩ ﺁﻥ ﺑﻜﺎﻫﺪ ﻭﻟﻰ ﺑﺎ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺩﺭ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﻓﻬﻤﻴﺪ ﻛﻪ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎ ﻭ ﺁﺛﺎﺭ ﺭﻭ ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺣﻜﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺝ ﺗﺪﺍﻭﻡ ﻭ ﺍﺳﺘﻤﺮﺍﺭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﻣﺪﺍﺧﻠﻪ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﻭ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﻢ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻞ ﻛﺎﺭﺳﺎﺯ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻧﺘﻴﺠﻬﺎﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﺠﺎﺕ ﺁﻥ ﺍﺯ ﻣﻮﺝ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﺧﻮﺍﻫﻰ ﻭ ﺁﺗﺶ ﺧﺸﻢ ﻣﻠﺘﻬﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺩﺭ ﺑﺮ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻰ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ ﻛﻪ ﻣﺪﺍﺧﻠﻪ ﻭ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻯ ﻳﻜﺠﺎﻧﻴﻪ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻭ ﺍﻭﺝ ﮔﻴﺮﻯ ﺳﺮﻋﺖ ﺷﺘﺎﺑﺎﻥ ﭼﺮﺧﻪ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻭ ﺣﺮﻛﺖ ﻫﺎﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﺳﻄﺢ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻭ ﻓﺮﺍﮔﻴﺮ ﺷﺪﻥ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻞ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ ﻭ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻭﻟﻰ ﺍﻣﺮ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﻮﺍﺝ ﻳﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﻧﻘﺎﻁ ﺟﻬﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ ﻭ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻭ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ﺑﻠﻜﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﻮﺍﺝ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﻧﻘﺎﻁ ﺟﻬﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ ﻭ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻭ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ﺑﻠﻜﻪ ﺍﺭ ﻭﭘﺎ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻭ ﻗﻬﺮ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﻣﻠﺘﻬﺎﻯ ﺗﺤﺖ ﺳﺘﻢ ﺩﺭ ﺍﻣﺎﻥ ﻧﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﻮﺩ. ﺍﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺫﻋﺎﻥ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻛﻪ ﺍﺭﺩﻭﮔﺎﻩ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻠﻄﻪ ﻭ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺰﻡ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻞ ﺑﻪ ﻣﻮﺍﺯﺍﺕ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﺗﺎﺏ ﻭ ﺗﻮﺍﻥ ﻓﺮﻭ ﻧﻨﺸﺴﺘﻪ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩﻫﺎ ﻭ ﺳﻨﺎﺭﻳﻮﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻭ ﺭﺍﻫﺎﻧﺪﺍﺯﻯ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻯ ﻣﻨﺤﺮﻑ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺳﻌﻰ ﺩﺭ ﻛﺎﻫﻨﺪﻩ ﻧﻤﻮﺩﻥ ﻗﺪﺭﺕ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺗﻮﺩﻩ ﻫﺎﻯ ﺁﺣﺎﺩ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﺍﺯ ﺍﻳﻨﺮﻭﺳﺖ ﻛﻪ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﻭ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻣﺴﺆﻭﻟﻴﺖ ﻧﻘﺶ ﺁﻓﺮﻳﻨﺎﻥ ،ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﻭ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﻭ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﺩﻭ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ ﻭ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﺗﻤﻬﻴﺪﺍﺕ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺗﻤﺎﻡ ﻇﺮﻓﻴﺘﻬﺎ ﻭ ﺗﻮﺍﻧﻤﻨﺪﻯ ﻫﺎﻯ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﻭﻳﺎﺭﻭﻳﻰ ﻭ ﺑﺮﻭﻥ ﺭﻓﺖ ﺍﺯ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎﻯ ﭘﻴﺸﺮﻭ ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ ﺍﻣﺮﻯ ﺿﺮﻭﺭﻯ ﻭ ﺍﻧﻜﺎﺭ ﻧﺎﺷﺪﻧﻰ ﺍﺳﺖ. ﺗﻮﺟﻪ ﻋﻤﻴﻖ ﻣﻠﺖ ﻫﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻭ ﺗﻮﺩﻫﻬﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺑﻪ ﺍﻧﺪﻳﺸﻬﻬﺎﻯ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ)ﺭﻩ( ،ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ )ﻣﺪﻇﻠﻪ( ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﻧﻘﺶ ﺁﻓﺮﻳﻨﺎﻥ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﺩﺭ ﻣﻮﺝ ﺍﻭﻝ ،ﺩﻭﻡ ﻭ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﻣﻮﺝ ﺳﻮﻡ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻧﻮﻉ ﺣﺮﻛﺖ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻠﻄﻪ ﻭ ﺍﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﻢ ﻭ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺰﻡ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻞ ﻭ ﻣﺘﻌﻬﺪﺍﻥ ﻭ ﻫﻤﺘﺎﻳﺎﻥ ﺁﻧﺎﻥ ﻋﻠﻴﻪ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﮔﺬﺭ ﺍﺯ ﻇﻬﻮﺭ ﻭ ﭘﻴﺪﺍﻳﺶ ﻭ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺛﺒﺎﺕ ﻧﺴﺒﻰ ﺭﺳﺎﻟﺘﻰ ﺑﺲ ﻋﻈﻴﻢ ﻭ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﺭﻭﻯ ﻫﻤﻪ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﺍﻥ ،ﻋﻠﻤﺎ ﻭ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻴﺪﻫﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺑﻬﺮﻩ ﮔﻴﺮﻯ ﻻﺯﻡ ﺍﺯ ﺗﻮﺍﻧﻤﻨﺪﻳﻬﺎ ﺳﻴﺎﺳﻰ، ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻗﺪﺭﺕ ﻭ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﻫﺎﻯ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺭﺥ
ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻭ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎﻯ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ...
ﺳﺮﺍﻥ ﻛﻔﺮ ﻭ ﺍﻟﺤﺎﺩ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺑﻜﺸﺎﻧﺪ .ﺍﺯ ﺍﻳﻨﺮﻭ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﻃﺌﻪ ﻫﺎﻯ ﺩﺷﻤﻦ ﺑﻪ ﻣﺮﺍﺗﺐ ﺑﺲ ﻋﻈﻴﻢ ﻭ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺑﻮﺩﻩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ»:ﺷﻤﺎ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺑﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺩﻭﺵ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ ﻭ ﺧﻮﺩﺗﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺴﺎﺯﻳﺪ؛ ﻧﮕﺬﺍﺭﻳﺪ ﺩﺷﻤﻦ ﺑﺎ ﺗﻮﻃﺌﻬﻬﺎﻯ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻰ ،ﺑﺎ ﺩﺭﻭﻍ ﭘﺮﺩﺍﺯﻯ ،ﺍﻣﻴﺪ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﻝ ﺑﺰﺍﻳﺪ؛ ﻧﮕﺬﺍﺭﻳﺪ ﺑﻴﻦ ﺷﻤﺎ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﻨﻨﺪ؛ ﻧﮕﺬﺍﺭﻳﺪ ﺑﻴﻦ ﻣﻠﺖ ﻭ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﻦ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻭ ﺟﺪﺍﻳﻰ ﻛﻨﻨﺪ؛ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﻳﻦ ﺭﺍ ﻣﻴﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻳﻜﭙﺎﺭﭼﮕﻰ ﻣﻴﺘﺮﺳﻨﺪ؛ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻯ ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ ﺷﻤﺎ ﻣﻴﺘﺮﺳﻨﺪ؛ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ ﻋﺰﻡ ﻭ ﺍﺭﺍﺩﺓ ﺟﺪﻯ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﻦ ﻣﻰ ﺗﺮﺳﻨﺪ؛ ﻣﻴﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﺍﻳﻦ ﻋﺰﻡ ﻭ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﺭﺍ ﻣﺘﺰﻟﺰﻝ ﻛﻨﻨﺪ. ﻭﻗﺘﻰ ﻣﻠﺖ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﻦ ﺍﻳﺴﺘﺎﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﻫﻴﭻ ﻣﺴﺌﻮﻟﻰ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﻧﻤﻴﻜﻨﺪ ﻭ 34 ﭘﻴﺶ ﻣﻴﺮﻭﺩ« ﻣﻨﺎﺑﻊ : (1ﺁﻝ ﻛﺞ ﺑﺎﻑ ،ﺣﺴﻦ ،ﺭﻭﺵ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﻳﺴﻰ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﭘﻴﺎﻡ ﻧﻮﺭ ، ﭼﺎپ ﺍﻭﻝ 1389 ، (2ﺍﺣﻤﺪﻯ ﭘﻮﺭ ،ﺯﻫﺮﺍ ﻭ ﻛﺎﻭﻧﺪﻯ ﻛﺎﺗﺐ ،ﻣﻴﺮﺯﺍﻳﻰ ﺗﺒﺎﺭ ،ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺷﺪﻥ ، ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﻘﺎﻻﺕ ﭼﻬﺎﺭﻣﻴﻦ ﻛﻨﮕﺮﻩ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻐﺮﺍﻓﻰ ﺩﺍﻧﺎﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ 1388 ، (3ﺍﺳﻤﺎﻋﻴﻠﻰ ،ﻣﺤﻤﺪ ،ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺟﻨﮓ ﻧﺮﻡ ،ﺳﺎﻳﺖ ﺗﺎﺑﻨﺎﻙ 1387، (4ﺑﻬﺸﺘﻰ ،ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻴﻦ ،ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﺍﺯ ﺩﻳﺪ ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻬﺸﺘﻰ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ 1380 ، (5ﭘﺎﺷﺎ ﭘﻮﺭ ،ﺣﻤﻴﺪ ،ﻧﻬﻀﺖ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺑﺎﺯﻳﮕﺮﺍﻥ ﺟﺪﻳﺪ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻞ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﻣﻮﺳﺴﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺳﺎﺯﺍﻥ ﻧﻮﺭ 1382 ، (6ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ )ﻣﺪﻇﻠﻪ( ،ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﭘﺎﻳﮕﺎﻩ ﺍﻃﻼﻉ ﺭﺳﺎﻧﻰ ﺩﻓﺘﺮ ﺣﻔﻆ ﻭ ﻧﺸﺮ ﺁﺛﺎﺭ ﺁﻳﺖ ﺍﷲ ﺍﻟﻌﻈﻤﻰ ﺳﻴﺪ ﻋﻠﻰ ﺧﺎﻣﻨﻪ ﺍﻯ )ﻣﺪﻇﻠﻪ( ،ﻣﻮﺳﺴﻪ ﭘﮋﻭﻫﺸﻰ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ (7ﺣﺠﺎﺯﻯ ،ﺳﻴﺪ ﺣﺴﻴﻦ ،ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺟﺪﻳﺪ ،ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﻣﻌﺎﻭﻧﺖ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺻﺪﺍ ﻭ ﺳﻴﻤﺎﻯ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺷﻬﺮﻳﻮﺭ ﻣﺎﻩ ، 1385ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﺗﺨﺼﺼﻰ ﺩﻭﻟﺖ ﺷﻤﺎﺭﻩ 24ﻭ 1387 ، 25 (8ﺣﺎﻓﻈﻴﺎﻥ ،ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻴﻦ ،ﭼﺸﻢ ﺍﻧﺪﺍﺯ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﺩﻫﻪ ﺁﻳﻨﻬﺪ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﻣﺠﻠﻪ ﻣﻌﺮﻓﺖ ،ﺷﻤﺎﺭﻩ 1376 ، 28 (9ﺧﺴﺮﻭ ﺷﺎﻫﻰ ،ﻫﺎﺩﻯ ،ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺗﺒﺸﻴﺮ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﺭﺟﻰ ،ﭘﺎﻳﻴﺰ 1370 ،
- 34ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﺩﺍﻧﺶ ﺁﻣﻮﺯﺍﻥ ﻭ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻥ ﺩﺭ ﺁﺳﺘﺎﻧﺔ ﺭﻭﺯ ﻣﻠﻰ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ 90/08/11
253
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ (10ﺟﻤﻌﻰ ﺍﺯ ﺍﺳﺎﺗﻴﺪ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻰ ،ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺭﻳﺸﻪ ﻫﺎﻯ ﺁﻥ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﺩﻓﺘﺮ ﻧﺸﺮ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻌﺎﺭﻑ ﺍﺳﻼﻣﻰ 1388 ، (11ﻗﺎﻟﻴﺒﺎﻑ ،ﻣﺤﻤﺪ ﺑﺎﻗﺮ ،ﺧﺎﻭﺭﻫﻤﻴﺎﻧﻪ ﺑﺰﺭگ ،ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎ ﻭ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎ ،ﺳﺎﻳﺖ ﺑﺎﻧﻚ ﻣﻘﺎﻻﺕ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺷﺪﻥ؛ 2012/01/08 ﺩﺍﺭﺍﺑﻰ ،ﻋﻠﻰ ،ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺷﻨﺎﺳﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﭘﮋﻭﻫﺸﮕﺎﻩ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ، ﭼﺎپ ﺍﻭﻝ 1388 ، (13ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ،ﺳﻴﺪ ﺣﻤﻴﺪ ،ﻧﻬﻀﺖ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﻛﻮﺛﺮ ،ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﻫﺎﻯ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ )ﺭﻩ( 1376، (14ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺯﺍﺭﻋﻰ ﻧﮋﺍﺩ ،ﻏﻼﻣﺤﺴﻴﻦ ،ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﻓﺮﺍ ﻧﻮ ،ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﻘﺎﻻﺕ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﻓﺮﺍ ﻧﻮ ،ﻗﻢ ،ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺁﻣﻮﺯﺷﻰ ﻭ ﭘﮋﻭﻫﺸﻰ 1388 (16ﺯﺭﻗﺎﻧﻰ ،ﺳﻴﺪ ﻫﺎﺩﻯ ،ﺩﺑﻴﺮﻯ ،ﺳﻴﺪ ﻋﻠﻰ ﺍﻛﺒﺮ ،ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎﻯ ژﺋﻮﭘﻠﺘﻴﻜﻰ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﻘﺎﻻﺕ ﭼﻬﺎﺭﻣﻴﻦ ﻛﻨﮕﺮﻩ ﺟﻐﺮﺍﻓﻰ ﺩﺍﻧﺎﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ 1388 ، (17ﺳﻨﺪ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻯ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﻰ ﺍﻳﺎﻻﺕ ﻣﺘﺤﺪﻩ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ (18ﺷﻴﺒﺎﻧﻰ ﻓﺮ ،ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻦ ،ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻣﻮﺍﻧﻊ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( ،ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ
254
ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺷﻤﺎﺭﻩ 10 (19ﺻﻔﻮﻯ ،ﺳﻴﺪ ﺭﺣﻴﻢ ،ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻗﻄﺐ ﺑﺰﺭگ ﺩﺭ ﻗﺮﻥ ﺣﺎﺿﺮ (20ﻫﺪﺍﻳﺘﻰ ،ﺍﺣﻤﺪ ﺭﺿﺎ ،ﭼﻨﺪ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻰ ﻣﺤﺘﻤﻞ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺳﺎﻳﺖ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻛﻴﻬﺎﻥ، 1390/06/21 (21ﻗﺮﻳﺐ ،ﻋﻠﻰ ،ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺳﺎﺯﻯ ﻟﻴﺒﺮﺍﻝ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ،ﺳﺎﻳﺖ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ 1389/03/16 ، (22ﻣﻮﺳﻮﻯ ﺍﻟﺨﻤﻴﻨﻰ ،ﺳﻴﺪ ﺭﻭﺡ ﺍﷲ ،ﺻﺤﻴﻔﻪ ﻧﻮﺭ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﺣﻔﻆ ﺁﺛﺎﺭ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( 1378 ، (23ﻣﻮﺳﻮﻯ ﺍﻟﺨﻤﻴﻨﻰ ،ﺳﻴﺪ ﺭﻭﺡ ﺍﷲ ،ﻭﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ،ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﺣﻔﻆ ﺁﺛﺎﺭ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( 1378 ، ﻣﻨﺼﻮﺭﻯ ،ﺟﻮﺍﺩ ،ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻣﻌﺎﺩﻻﺕ ﺟﻬﺎﻧﻰ ،ﺳﺎﻳﺖ ﺑﺎﻧﻚ ﻣﻘﺎﻻﺕ ﺟﻬﺎﻧﻰ 1390/06/30 ، ﻣﺤﻤﺪﻯ ،ﻣﺤﻤﺪ ،ﺗﺸﺮﻳﺢ ﺍﻣﻮﺍﺝ ﺳﻪ ﮔﺎﻧﻪ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻰ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ، ﺧﺒﺮﮔﺰﺍﺭﻯ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ 1390/07/24 ، (26ﻣﺤﻤﺪﻯ ،ﻣﻨﻮﭼﻬﺮ ،ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎ ﻭ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﺩﻓﺘﺮ ﻧﺸﺮ ﻭ ﭘﺨﺶ ﻣﻌﺎﺭﻑ 1380 ،
ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺍﺳﺪ ﺁﺑﺎﺩﻯ؛ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﺑﺨﺶ ﻭ ﺗﺤﺮﻙ ﺁﻓﺮﻳﻦ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺍﺳﺪ ﺁﺑﺎﺩﻯ؛ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﺑﺨﺶ ﻭ ﺗﺤﺮﻙ ﺁﻓﺮﻳﻦ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ 1
ﻣﺤﻤﺪﺭﺿﺎ ﺍﺣﻤﺪﻯ ﻃﺎﻣﻪ
256
ﭼﻜﻴﺪﻩ : ﺭﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ :ﺷﻚ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺑﺰﺭگ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻣﺘﻜﻰ ﺑﻪ ﭘﺸﺘﻮﺍﻧﻪﻫﺎﻯ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﻭ ﺗﻤﺪﻧﻰ ﻭ ﻣﺤﺼﻮﻝ ﺗﺮﺍﻛﻢ ﻣﻌﺮﻓﺘﻬﺎ ﻭ ﺗﺠﺮﺑﻪﻫﺎ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺻﺪﻭﭘﻨﺠﺎﻩ ﺳﺎﻝ ﺍﺧﻴﺮ ﺣﻀﻮﺭ ﺷﺨﺼﻴﺘﻬﺎﻯ ﻓﻜﺮﻯ ﻭ ﺟﻬﺎﺩﻯ ﺑﺰﺭگ ﺟﺮﻳﺎﻧﺴﺎﺯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﻭ ﻋﺮﺍﻕ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻫﻨﺪ ﻭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺍﺯ ﺁﺳﻴﺎ ﻭ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ،ﭘﻴﺶﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎﻯ ﻭﺿﻊ ﻛﻨﻮﻧﻰ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻨﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ،ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺠﺎﻝ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﺠﻤﻞ ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎﻯ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺍﺳﺪ ﺁﺑﺎﺩﻯ – ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺁﻏﺎﺯﮔﺮ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻣﻌﺎﺻﺮ -ﻭ ﺗﻼﺷﻬﺎﻯ ﻭﻯ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ )ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺼﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﻤﻮﻧﻪ( ﻭ ﻧﺴﻞ ﺟﻮﺍﻥ ﺣﺎﺿﺮ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺧﻴﺮ ﻣﻰ ﭘﺮﺩﺍﺯﻳﻢ. ﺳﻴﺪﺟﻤﺎﻝ ﺩﺭ ﺁﻏﺎﺯ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﺻﻼﺡ ﺍﺯ ﺑﺎﻻ ﺑﻮﺩ .ﺍﻣﺎ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﺎ ﺩﺭﺑﺎﺭ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮﻭﺍﻳﺎﻥ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺗﺪﺭﻳﺞ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻭﺭ ﺭﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﺻﻼﺡ ﺍﺯ ﺑﺎﻻ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺨﺶ ﻧﻴﺴﺖ.ﺳﻴﺪﺟﻤﺎﻝ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻭﺭ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺣﺎﻛﻤﺎﻥ ﻣﺴﺘﺒﺪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺍﺯ ﺗﻮﺍﻥ ﺁﺣﺎﺩ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺑﻬﺮﻩ ﮔﺮﻓﺖ .ﺍﻭ ﺑﺎﻭﺭﻱ ﺑﻪ ﻣﺸﻰ ﺗﺮﻭﺭ ﻓﺮﺩﻱ ﻧﺪﺍﺷﺖ، ﺑﻠﻜﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻫﺘﻤﺎﻡ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﮕﺬﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺟﺎﻱ ﻗﻠﻊ ﻭ ﻗﻤﻊ ﺍﺷﺨﺎﺹ ﺑﺮ ﺑﻨﻴﺎﺩ ﺟﻨﺒﺶ ﺑﺪﻧﻪ ﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺑﻪ ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﻰ ﺣﻜﻮﻣﺘﻬﺎﻱ ﻣﺴﺘﺒﺪﻩ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻏﺮﺏ ﺑﻜﻮﺷﻨﺪ ،ﺭﻭﻳﺪﺍﺩﻯ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﺳﻴﺎﻕ -ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺯﻣﺎﻥ ﺣﺎﺿﺮ -ﺑﺎﺣﻀﻮﺭ ﭘﺮ ﺭﻧﮓ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﻭﻗﻮﻉ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﻭﺍژﮔﺎﻥ ﻛﻠﻴﺪﻯ: ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺍﺳﺪ ﺁﺑﺎﺩﻯ ،ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ،ﺟﻨﺒﺶ ﺍﺳﻼﻣﻰ،ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ 1ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻰ ﺍﺭﺷﺪ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﺯ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺗﻬﺮﺍﻥ
ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺍﺳﺪ ﺁﺑﺎﺩﻯ؛ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﺑﺨﺶ ﻭ ﺗﺤﺮﻙ ﺁﻓﺮﻳﻦ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﻣﻘﺪﻣﻪ : ﻗﺸﺮ ﺟﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪﺍﻯ ﺑﻪ ﻟﺤﺎﻅ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﺗﻮﺍﻥ ،ﺍﻧﺮژﻯ ﻭ ﺍﺳﺘﻌﺪﺍﺩﻫﺎﻯ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﻗﺎﺩﺭ ﺍﺳﺖ ،ﻧﻘﺶ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪﻩﺍﻯ ﺩﺭ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺁﻥ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪﺍﻯ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺍﺻﻠﻰ ﺁﻥ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰﮔﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎﻯ ﺗﻐﻴﻴﺮ ،ﺭﺷﺪ ﻭ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺁﻥ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﻋﻠﻤﻰ، ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ،ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ...ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ .ﻫﻤﻴﻦ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺎﻟﻘﻮﻩ ﺑﻪ ﻓﻌﻞ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﮔﺮﺩﻳﺪ ﻭ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺧﻴﺮ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺗﺎ ﻳﻜﺴﺎﻝ ﭘﻴﺶ ﻧﻤﺎﺩ ﻛﺎﻣﻠﻰ ﺍﺯ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﻭ ﺗﺴﻠﻂ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﺑﺮ ﺍﻣﻮﺭ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻮﺩ ،ﮔﺮﺩﻳﺪ. ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺑﺰﺭگ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻻﺟﺮﻡ ﺑﻪ ﻳﻜﺒﺎﺭﻩ ﻭ ﺑﺪﻭﻥ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺁﻣﺪﻥ ﭘﻴﺶ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎﻯ ﻃﻮﻻﻧﻰ ﻣﺪﺕ ﻭ ﺯﺣﻤﺎﺕ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺳﺎﻟﻪ ﻧﺴﻠﻬﺎ ﻭ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻪ ﻭﻗﻮﻉ ﻭ ﺛﻤﺮ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺭﺳﻴﺪ ،ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺧﻴﺮ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻣﺴﺘﺜﻨﻰ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ﻭ ﭘﭙﺮﻭﺯﻯ ﻫﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﺁﻥ ﻣﺪﻳﻮﻥ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﻯ ﺑﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻯ 150ﺳﺎﻟﻪ ﺍﺳﺖ. ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺼﻠﺤﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭ ﮔﺮﺍﻧﻰ ﻛﻪ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﻭﻯ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻋﻘﺒﻪ ﻫﺎ ﻭ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬﺍﺭﺍﻥ ﺩﺭ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺍﺧﻴﺮ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﺑﻴﺪﺍﺭ ﮔﺮﺍﻧﻰ ﺍﺯ ﻫﻤﻴﻦ ﺳﻨﺦ ﻧﺎﻡ ﺑﺮﺩ ،ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺍﺳﺪ ﺁﺑﺎﺩﻯ -ﺁﻏﺎﺯ ﮔﺮ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻣﻌﺎﺻﺮ – ﺍﺳﺖ ،ﻛﻪ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎ ﻭ ﺗﻼﺷﻬﺎﻯ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺟﻮﺍﻥ ﺣﺎﺿﺮ ﺩﺭﻣﻮﺝ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻧﻤﻮﺩ .ﺩﺭﺍﺩﺍﻣﻪ ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺼﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮﺭﺩﻯ ﺑﺮ ﻣﻰ ﮔﺰﻳﻨﻴﻢ ﺗﻌﺎﺭﻳﻒ ﻭ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﻣﻔﻬﻮﻣﻰ ﻛﺎﻭﻳﺪﻩ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻭ ﺗﺒﻴﻴﻴﻨﻰ ﺍﺯ ﭼﻴﺴﺘﻰ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﻭ ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎﻯ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻳﺪ ﺩﺭ ﺑﺴﺘﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺗﺤﻘﻖ ﻭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ.ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺁﻥ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎ ﺍﺟﻤﺎﻉ ﻧﻈﺮﻯ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﺎ ﻣﻔﺎﻫﻴﻤﻰ ﭼﻮﻥ ﺍﺻﻼﺡ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﺍﺳﻼﻡ ﮔﺮﺍﻳﻰ ﻫﻢ ﭘﻮﺷﺎﻧﻰ ﻭﺗﺮﺍﺑﻂ ﻣﻔﻬﻮﻣﻰ ﺩﺍﺭﺩ. ﺩﺭ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻰ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﻧﻮﻋﻰ ﺑﺎﻭﺭ ﺗﻌﻤﻴﻢ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺩﺍﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻭ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻭ ﺣﺘﻰ ﺁﺣﺎﺩ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻳﺎﻓﺖ ﻣﻰﺷﻮﺩ.ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﺳﻨﺦ ﺑﺎﻭﺭﻫﺎﺳﺖ ﻳﻌﻨﻰ ﺑﺎ ﺗﻤﺎﻳﺰ ﻣﻴﺎﻥ ﺟﻨﺒﺶ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻳﻚ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺑﻴﻦ ﻫﻤﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺟﻬﺎﻥ
257
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﻘﺪﻡ ﺟﻨﺒﺶ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺻﻔﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﺎﺳﺘﮕﺎﻩ ﺍﺻﻠﻰ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻭ ﻣﻮﺛﺮ ﺗﺮﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮﻯ ﺁﻥ ﻭ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﺗﻮﺩﻩ ﻫﺎﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ)ﺍﻟﻮﻳﺮﻯ.(93-90، 1390، ﺷﺎﺧﺼﻬﺎﻯ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺮﺩﻣﻰ؛ ﺟﻮﺍﻥﻫﺎ ﻭ ﺗﻮﺩﻩﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻧﻘﺶ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪﺍﻯ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺿﺪ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﻯ،ﺿﺪ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ،ﺿﺪ ﻏﺮﺑﻰ ﺍﺳﺖ ﺩﻳﻨﻰ ﺍﺳﺖ ،ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﺑﺴﺘﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺩﻳﻨﻰ ﺷﻜﻞ ﻣﻰ ﮔﻴﺮﺩ ﻃﺒﻖ ﻧﻈﺮﻳﻪﻯ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻫﺮ ﺟﺎ ﻛﻪ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻄﺮﺡ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻭﻳﮋﮔﻰﻫﺎ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺍﻳﻦ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻧﺎﻗﺺ ﺍﺳﺖ.
258
ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺟﻮﻉ ﺑﻪ ﻗﺮﺁﻥ ﻛﺮﻳﻢ ﻭ ﺳﻨﺖ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻭ ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ،ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻭﺗﻔﺴﻴﺮ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ-ﺳﻴﺎﺳﻰ،ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻛﻮﺗﺎﻫﻰ ﻭﺗﻘﺼﻴﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺭﻓﺘﻦ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ؛ ﻭ ﺗﻼﺵ ﺩﺭﺟﻬﺖ ﺟﺒﺮﺍﻥ ﺍﻳﻔﺎﻯ ﻧﻘﺶ ﺟﺪﻯ ﻭﺍﺳﺎﺳﻰ ﺗﻮﺳﻂ ﻋﻠﻤﺎ ﻭ ﺩﺍﻧﺸﻤﻨﺪﺍﻥ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻛﺮﺩﻥ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺑﺮ ﺗﻮﺩﻩ ﻫﺎﻯ ﻋﻈﻴﻢ ﻣﺮﺩﻡ؛ ﻭﻧﻴﺰ ﺑﺮ ﻗﺸﺮ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮ؛ ﮔﺴﺘﺮﺩﮔﻰ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺩﺭﺗﻤﺎﻡ ﻧﻘﺎﻁ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻰ ،ﺣﻀﻮﺭ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺍﻋﻢ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺍﻗﻠﻴﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺗﻘﺎﺑﻞ ﻭ ﺗﻌﺎﺭﺽ ﺑﺎ ﻧﻈﺎﻣﻬﺎﻯ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻣﺤﻠﻰ ﻛﻪ ﻣﺘﺎﺛﺮ ﺍﺯ ﻏﺮﺏ ﻭﺷﺮﻕ ﺍﺳﺖ؛ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻣﻈﻠﻮﻣﻴﺖ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﺗﺴﻠﻂ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﮔﺮﺍﻧﻪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﻏﺮﺑﻰ ﺑﺮ ﻣﻘﺪﺭﺍﺕ ﺧﻮﺩ؛ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺍﻳﻔﺎﻯ ﻧﻘﺶ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﺗﺮ ﺩﺭﻣﻌﺎﺩﻻﺕ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻭﻳﺎﻓﺘﻦ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺧﻮﺩ).ﻗﻄﺐ(8، 1374،
ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺍﺳﺪ ﺁﺑﺎﺩﻯ؛ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﺑﺨﺶ ﻭ ﺗﺤﺮﻙ ﺁﻓﺮﻳﻦ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﺳﻴﺮﺗﻜﺎﻣﻞ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﻳﺸﻪ ﻫﺎ ﻭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻣﺤﻴﻄﻰ ﺁﻏﺎﺯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺟﺎﻣﻊ ﻭ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻗﺮﻭﻥ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭﺍﻃﺮﺍﻑ ﺭﻳﺸﻪ ﻫﺎﻯ ﺭﻭﺍﻧﻰ،ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺩﻳﻨﻰ ﺁﻥ ،ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﺤﻴﻂ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺑﺮﻭﺯ ﻭ ﻇﻬﻮﺭ ﻣﻰ ﻧﻤﺎﻳﺪ ،ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﺁﻭﺭﺩ .ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭﺟﻨﺒﺸﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺷﻜﻞ ﻣﻰ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﺭﺥ ﻣﻰ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﻭﻻ ﻳﻚ ﺭﻫﺒﺮ ﻓﺮﻫﻤﻨﺪ ﺑﺮﻭﺯ ﻭ ﻇﻬﻮﺭ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻰ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻧﻴﺰ ﺩﭼﺎﺭ ﺗﺸﺘﺖ ﻭ ﺁﺷﻔﺘﮕﻰ ﻋﻤﻴﻘﻰ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ)ﺩﻛﻴﺠﻤﺎﻥ.(58، 1388،ﺩﺭ ﺫﻳﻞ ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺭﻳﺸﻪ ﻫﺎ ﻭ ﻣﺤﻴﻂ ﻇﻬﻮﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻃﻰ ﺩﻭ ﻗﺮﻥ ﺍﺧﻴﺮ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﻓﺮﻫﻤﻨﺪ ﺁﻥ ﻣﻰ ﭘﺮﺩﺍﺯﻳﻢ. ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻛﻠﻰ ﺍﺯ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﻗﺮﻥ ﻧﻮﺯﺩﻫﻢ ﺍﻣﭙﺮﺍﻃﻮﺭﻯ ﻋﺜﻤﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩﻯ ﻭﻧﻈﺎﻡ ﻓﺎﺳﺪ ﺍﺩﺍﺭﻯ ﺑﻪ ﺷﺪﺕ ﺿﻌﻴﻒ ﻣﻰ ﺷﺪ ﻭ ﻫﺮ ﺭﻭﺯ ﺑﺮ ﺑﺪﻯ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﺍﻓﺰﻭﺩﻩ ﻣﻰ ﺷﺪ ﺗﺎ ﺍﻳﻦ ﻛﻪ ﺳﺮ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1922ﻡ .ﺗﻮﺳﻂ ﺁﺗﺎﺗﺮﻙ ﻣﻨﻘﺮﺽ ﺷﺪ ﻭﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1924 ﻧﻈﺎﻡ ﺧﻼﻓﺖ ﻣﻠﻐﻰ ﮔﺮﺩﻳﺪ )ﺣﻠﺒﻰ.(19-18، 1388، ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﺪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻏﺎﻟﺐ ﺁﻧﺎﻥ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺻﺎﻟﺤﻰ ﻧﺒﻮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺍﻣﺘﻬﺎﻯ ﻣﻐﻠﻮﺏ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻋﺎﺩﻻﻧﻪ ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺟﻤﺎﻋﺖ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺷﺠﺎﻉ ﻭﺟﻨﮕﺎﻭﺭ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭﻟﻰ ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪﺍﺭ ﻭ ﻋﺎﺩﻝ ﻧﺒﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﺩﺍﺭﻯ ﻭ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺩﺭﺳﺖ ﻣﻤﺎﻟﻚ ،ﺑﻪ ﻛﺸﻮﺭ ﮔﻴﺮﻯ ﻭ ﺧﻮﻧﺮﻳﺰﻯ ﻭ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩﻋﻼﻗﻪ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻯ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ ﺯﻣﺎﻥ ،ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﭼﺎﺭ ﻧﻮﻋﻰ ﻗﻬﻘﺮﺍ ﮔﺸﺖ ﻭﮔﺮﻓﺘﺎﺭ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﻭ ﺟﻬﻞ ﻭﻓﻘﺮ ﮔﺮﺩﻳﺪ. ﺳﻴﺎﺡ ﻓﺮﺍﻧﺴﻮﻯ ﺩﺭ ﻗﺮﻥ 18ﻛﻪ ﻣﺼﺮ ﻭ ﺷﺎﻡ ﺭﺍ ﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺘﻤﻰ ﮔﻮﻳﺪ »:ﺟﻬﻞ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻋﺎﻡ ﻭ ﺷﺎﻳﻊ ﺍﺳﺖ ﺍﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻏﺎﻟﺐ ﺑﻼﺩ ﻋﺜﻤﺎﻧﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﻬﻞ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﻃﺒﻘﺎﺕ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺳﻮﺥ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.ﻭ ﻋﻠﻢ ﻭﻫﻨﺮ ﻭﺻﻨﺎﻳﻊ ﺩﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺑﺴﻴﻂ ﺗﺮﻳﻦ ﻭ ﺍﺑﺘﺪﺍﻳﻰ ﺗﺮﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﺑﺎﻗﻰ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ؛ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺍﮔﺮ ﺳﺎﻋﺖ ﺷﺨﺼﻰ ﺧﺮﺍﺏ ﺷﻮﺩﺭﻳﺎﻟﻜﺴﻰ ﺭﺍ ﻧﻤﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭﺳﺖ ﻛﻨﻨﺪ ﻣﮕﺮ ﺁﻥ ﻛﻪ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺑﺎﺷﺪ«. ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺟﻨﮕﻬﺎﻯ ﺻﻠﻴﺒﻰ ،ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻋﺰﻟﺖ ﮔﺰﻳﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺭﺍﻩ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺶ ﺑﺎ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﻣﺴﺪﻭﺩ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﺁﻥ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺟﺎﻥ ﻫﻢ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﺷﻴﻌﻪ ﮔﺮﻯ ﻭ ﺳﻨﻰ ﮔﺮﻯ ،ﻣﻰ ﺩﺭﻳﺪﻧﺪ.ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﻋﻠﻤﻰ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺳﻜﻮﻥ ﻭﺗﻮﻗﻒ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﻛﺎﺭﻯ ﺟﺰ ﺑﺎﺯ ﺧﻮﺍﻧﻰ ﻭ ﺑﺤﺚ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺻﺮﻑ ﻭﻧﺤﻮ ﻭ ...ﻭ ﮔﺎﻩ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻛﻼﻣﻰ ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ .ﺩﺭ ﺻﻨﻌﺖ ،ﺍﺧﺘﺮﺍﻉ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﻧﻜﺮﺩﻩ
259
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
260
ﺑﻮﻧﺪ ﻭ ﺑﺮ ﺍﺛﺮ ﺭﻭﺍﺝ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﻭﻓﺴﺎﺩ ،ﺩﺭ ﭘﻴﺸﻴﻨﻪ ﻫﺎﻯ ﻗﺪﻳﻢ ﺧﻮﺩ ﻧﻴﺰ ﻇﺮﺍﻓﺖ ﺳﺎﺑﻖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ.ﺩﺭ ﻓﻨﻮﻥ ﻭﺁﻻﺕ ﺟﻨﮕﻰ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﺷﻴﻮﻩ ﺳﺎﺑﻖ ﺑﺴﻨﺪﻩ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﺩﺭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻭﺍﻣﻮﺭ ﺟﻨﮕﻰ ﻧﻴﺰ ﺣﻖ ﺷﺮﻛﺖ ﻳﺎ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﻧﻈﺮ ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ.ﻳﻌﻨﻰ ﻧﻪ ﺩﺭ ﻭﺿﻊ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ،ﻧﻪ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪ.ﺑﻪ ﻗﻮﻝ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ»: ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ،ﻣﺰﺭﻋﻪ ﺣﻜﺎﻡ ﻭﻣﺴﺘﻐﻼﺕ ﻭﺍﻟﻴﺎﻥ ﻭﺍﻣﻴﺮﺍﻥ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻃﺮﻳﻖ ﺑﻮﺩ ﻣﻰ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺷﻬﻮﺍﺕ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻛﺪ ﻳﻤﻴﻤﻴﻦ ﻭ ﻋﺮﻕ ﺟﺒﻴﻦ ﺧﻮﺩ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺳﺎﺯﻧﺪ«. ﻣﺮﻛﺰ ﺧﻼﻓﺖ ﻛﻪ ﺁﺳﺘﺎﻧﻪ ﺍﺳﺘﺎﻧﺒﻮﻝ ﺑﻮﺩ ﺍﺯ ﻫﻢ ﭘﺎﺷﻴﺪﻩ ﻭ ﻣﻨﺤﻞ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻭﻻﻳﺎﺕ ﺩﻳﮕﺮ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﻣﺼﺮ ،ﺷﺎﻡ،ﻋﺮﺍﻕ ﻭﺣﺠﺎﺯ ﺧﺮﺍﺏ ﺗﺮ ﻭ ﻭﺍژﮔﻮﻥ ﺗﺮ ﺍﺯ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﺭﻭﺡ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻛﺸﺘﻪ ﺑﻮﺩ .ﺍﺯ ﻋﻠﻮﻡ ﺩﻳﻨﻰ ،ﺑﻪ ﺭﺳﺎﺋﻞ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻋﻤﻠﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ﺩﻭﻟﺘﻤﺮﺩﺍﻥ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻣﻰ ﺷﺪ ،ﺑﺴﻨﺪﻩ ﻣﻰ ﻛﺮﺩﻧﺪ :ﻣﺘﻦ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺣﻔﻆ ﻣﻰ ﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﻳﺎ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﻣﻰ ﻧﻬﺎﺩﻧﺪ ،ﻳﺎ ﺑﺮ ﻣﺘﻨﻰ ﺷﺮﺡ ﻣﻰ ﻧﻮﺷﺘﻨﺪ ﻳﺎ ﺑﺮ ﺑﺮﺧﻰ ﺣﺎﺷﻴﻪ ﻣﻰ ﺯﺩﻧﺪ.ﺍﺯ ﻋﻠﻢ ﻧﺠﻮﻡ ﻗﺪﻳﻢ ﻧﻴﺰ ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺍﻭﻗﺎﺕ ﺷﺮﻋﻰ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻰ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﻋﺠﻴﺐ ﺗﺮ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﺍﻳﻦ ﻛﻪ ﻛﺸﻮﺭ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻭﺿﻊ ﺍﻧﺲ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺧﻮﺍﺑﻰ ﮔﺮﺍﻥ ﻓﺮﻭ ﺭﻗﺘﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺍﺻﻼﺣﻰ ﻛﺮﺍﻫﺖ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ .ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺍﺯ ﺍﺻﻼﺡ ﻗﺸﻮﻥ ﻳﺎ ﺩﺍﺩﮔﺴﺘﺮﻯ ﺳﺨﻨﻰ ﺑﻪ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﻰ ﺁﻣﺪ ﺻﺎﺣﺐ ﻣﻨﺼﺒﺎﻥ ﻗﺪﻳﻢ ﻭ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﺩﻳﻦ ﺧﺸﻤﮕﻴﻦ ﻣﻰ ﺷﺪﻧﺪ .ﺧﻼﺻﻪ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﭘﻴﺮﻯ ﻣﻰ ﻣﺎﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻭ ﻣﺼﺎﺋﺐ ﺍﻭﺭﺍ ﻓﺮﻭ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﻭ ﺧﺮﺩ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﺎﺷﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﺍﻥ ،ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ» ﻓﺴﺎﺩ ﻧﻈﺎﻡ ،ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﺣﻜﺎﻡ،ﻫﺮﺝ ﻭ ﻣﺮﺝ ﺩﺭ ﺍﺣﻜﺎﻡ ﻭ ﺧﻤﻮﺩ ﺩﺭ ﻋﺎﻡ ﻭﺗﺴﻠﻴﻢ ﺑﻪ ﻗﻀﺎ ﻭﻗﺪﺭ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺍﻧﺎﻡ ﺩﺳﺖ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻫﻢ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺭﻛﻮﺩ ﻭ ﺑﻰ ﺧﺒﺮﻯ ﻣﺮﮔﺒﺎﺭﻯ ﻓﺮﻭ ﺑﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ«. ﺩﻳﻦ ﻧﻴﺰ ﺭﻭﺡ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﭼﻨﺎﻥ ﻛﻪ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺷﺮﻳﻌﺘﻤﺪﺍﺭﺍﻧﻪ ﻧﻪ ﺩﺭ ﺩﻝ ﻣﻰ ﻧﺸﺖ ﻭﻧﻪ ﺭﻭﺡ ﺭﺍ ﺯﻧﺪﻩ ﻣﻰ ﺳﺎﺧﺖ .ﺧﺮﺍﻓﺎﺕ ﻭﺍﻭﻫﺎﻡ ﺷﺎﻳﻊ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺗﺼﻮﻑ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﻳﻬﺎﻯ ﭘﻬﻠﻮﺍﻧﻰ ﻣﺒﺪﻝ ﮔﺸﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺫﻫﻨﻴﺖ ﺭﺍﻳﺞ ﮔﺸﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﺭﺳﺘﮕﺎﺭﻯ ﺩﺭ ﺣﻴﺎﺕ ﺩﻧﻴﺎ ،ﻛﻮﺷﺶ ﻭ ﻛﺎﺭ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﺩﺭ ﮔﺮﻭ ﻗﻀﺎ ﻭﻗﺪﺭ ،ﺯﻳﺎﺭﺕ ﻗﺒﻮﺭ ﻭ ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪ ﺍﻭﻟﻴﺎﺳﺖ؛ ﺍﻳﻨﺎﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺟﻨﮓ ﻫﺎ ﻳﺎﺭﻯ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﻴﻤﺎﺭﺍﻥ ﺭﺍ ﺷﻔﺎ ﻣﻰ ﺑﺨﺸﻨﺪ .ﻟﺬﺍ ﺑﻼﺩ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺍﺯ ﺩﺟﺎﻻﻥ ﻭ ﺷﻌﺒﺪﻩ ﮔﺮﺍﻥ ﭘﺮ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ)ﺣﻠﺒﻰ1388، .(11-9، ﺩﺭ ﭘﻰ ﻇﻬﻮﺭ ﭘﺮﻭﺗﺴﺘﺎﻧﻴﺰﻡ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺩﺍﺭﻯ ﻭ ﻣﻠﺖ ﮔﺮﺍﻳﻰ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺗﺠﺎﺭﻯ ﺗﺎﺛﻴﺮﻯ ﻓﺮﻭﺍﻧﻰ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺑﺎ ﻓﺮﻭﭘﺎﺷﻰ ﻧﻈﺎﻡ ﻓﺌﻮﺩﺍﻟﻴﺘﻪ ﻭ ﻇﻬﻮﺭ ﻃﺒﻘﻪ
ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺍﺳﺪ ﺁﺑﺎﺩﻯ؛ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﺑﺨﺶ ﻭ ﺗﺤﺮﻙ ﺁﻓﺮﻳﻦ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻭ ﺭﺷﺪ ﺑﻮﺭژﻭﺍﺯﻯ – ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺍﻛﺘﺸﺎﻓﺎﺕ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻯ ﻭ ﻋﻠﻤﻰ ﻣﺘﻔﻜﺮﺍﻥ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻰ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻰ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ -ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻭﺩﮔﺮﮔﻮﻧﻰ ﻫﺎﻯ ﻗﺮﻭﻥ ﺑﻌﺪ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﻏﺮﺏ ﻭ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﺭﺥ ﻣﻰ ﺩﻫﺪ. ﺩﺭ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺁﻏﺎﺯ ﻗﺮﻥ 16ﺗﺎ ﺍﻭﺍﺳﻂ ﻗﺮﻥ 19ﻭ ﺑﺎ ﻇﻬﻮﺭ ﻣﺮﻛﺎﻧﺘﻠﻴﺴﻢ ﻛﻪ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﺑﻮﺩ ،ﺩﻭﻝ ﺑﺰﺭگ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻰ ﺑﺎ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﻭ ﺩﺭ ﮔﻴﺮﻳﻬﺎﻯ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺩ ﮔﺮﻯ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﺻﺤﻨﻪ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺑﻪ ﺑﺴﻂ ﻭﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻧﻰ ﺧﻮﺩ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻨﺪ .ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﻬﻢ ﻣﺘﻔﻜﺮﺍﻥ ﻭ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﺍﻥ ﻋﺼﺮ ﺭﻭﺷﻨﮕﺮﻯ ﻧﻈﻴﺮ ﻻﻙ ،ﺭﻭﺳﻮ ،ﻣﻨﺘﺴﻜﻴﻮ ﻭ ..ﺩﺭ ﺗﺪﻭﻳﻦ ﺁﻳﻴﻨﻬﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺟﺪﻳﺪ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺑﺎﺕ ﺑﺰﺭگ ﺍﺭﻭﭘﺎ – ﺑﺨﺼﻮﺹ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻧﻘﻼﺑﺖ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮ ﻭ ﺗﺎﺛﻴﺮﺵ ﺩﺭ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻮﺩ -ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﺳﻠﻄﻨﺘﻬﺎﻯ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩﻯ ﻭ ﺭﺷﺪ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ ﻭ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﻧﻬﺎﻳﻰ ﺑﻮﺭژﻭﺍﺯﻯ ﮔﺮﺩﻳﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺗﻤﺪﻥ ﺟﺪﻳﺪ ﻏﺮﺑﻰ ﺑﻨﻴﺎﻧﻬﺎﻯ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺑﺎ ﻗﺮﻭﻥ ﻣﻴﺎﻧﻪ ﺧﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ .ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺎﺷﻴﻨﻰ ﻭﺍﻧﺒﻮﻩ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺩﺍﺭﻯ ﺍﺯﻳﻚ ﻃﺮﻑ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ ﻣﻮﺍﺩ ﺧﺎﻡ ﺍﺭﺯﺍﻥ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﺳﻮﻡ ﻭ ﻣﻠﻞ ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻮﻟﻴﺪﺍﺕ ﺧﻮﺩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺮﺍﻯ ﻓﺮﻭﺵ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻣﺤﺘﺎﺝ ﺑﻮﺩ .ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﺍﻳﻦ ﺑﻨﻴﺎﻥ ﻭﻧﻈﺎﻡ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ -ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺗﻔﻜﺮﺍﺕ ﺟﺪﻳﺪ ،ﻓﺮﻫﻨﮓ ،ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺍﺭﺯﺷﻰ ﻭ ﻣﺬﻫﺐ ﺧﺎﺹ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﻰ ﻃﻠﺒﻴﺪ .ﺗﻔﻜﺮﺍﺗﻰ ﭼﻮﻥ ﺍﻭﻣﺎﻧﻴﺴﻢ ،ﺳﻴﻜﻮﻻﺭﻳﺴﻢ،ﻟﻴﺒﺮﺍﻟﻴﺴﻢ ﻭﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻭ ﺗﺒﺸﻴﺮ ﻣﺴﻴﺤﻰ ﻭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻯ ﺷﺮﻕ ﺷﻨﺎﺳﻰ ﻏﺮﺑﻴﺎﻥ ﻫﻤﻪ ﺍﺯ ﻧﻈﺎﻡ ﺟﺪﻳﺪ ﻭ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺩﺍﺭﻯ ﺣﻜﺎﻳﺖ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ. ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻭ ﺑﻨﻴﺎﻧﻬﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪ ،ﺍﺭﻭﭘﺎﺋﻴﺎﻥ ﺩﺭ ﻭﺭﻭﺩﺷﺎﻥ ﺑﻪ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺑﺎ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ – ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻓﻰ ﻣﺎﺑﻴﻦ ﺩﻭﻃﺮﻑ ﻭ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺍﺳﻼﻡ – ﻃﺒﻴﻌﺘﺎ ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﺑﺮﺩﺍﺷﺘﻦ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺎﻧﻌﻰ ،ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻋﻤﻴﻖ ﻭﺭﻳﺸﻪ ﺩﺍﺭ ﺍﺯ ﺳﺮ ﺭﺍﻩ ﭘﻴﺸﺮﻭﻯ ﻭﺳﻠﻄﻪ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺧﻮﺩ ﺑﻮﺩﻧﺪ؛ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﺍﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﻭﺣﺸﻴﮕﺮﻯ ﺑﻪ ﺳﺒﻚ ﺟﺪﻳﺪ ﻛﻪ ﺗﺪﺍﻋﻰ ﮔﺮ ﺟﻨﮕﻬﺎﻯ ﺻﻠﻴﺒﻰ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮﺩ ،ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺍﺷﻐﺎﻝ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻭﺝ ﺁﻥ ﺩﺭ ﻗﺮﻥ 19ﻡ .ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﻫﺠﻮﻣﻰ ﻭﻳﺮﺍﻧﮕﺮ ﻭ ﺧﺎﻧﻤﺎﻥ ﺑﺮﺍﻧﺪﺯ ﻭ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺍﻧﺤﻄﺎﻁ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻏﺮﺏ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻧﻤﻮﺩ ،ﺁﻥ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﺍﻗﺸﺎﺭ ﻭﺍﻗﻄﺎﺭ ﻋﺎﻟﻢ ﺍﺳﻼﻡ ﺁﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺁﻣﺎﺩﮔﻰ ﺭﻭﻳﺎﺭﻭﻳﻰ ﻭ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺑﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﻫﺠﻮﻣﻰ ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ .ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻝ ﺍﻳﻦ ﻗﺮﻥ ﻗﺮﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﻭ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺣﻴﺎﺕ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﺑﻮﺩ ،ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺷﺪﺕ ﻭ ﻭﺳﻌﺖ ﺍﺷﻐﺎﻝ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﻭﺍﺩﺍﺷﺖ .ﻧﻘﻄﻪ ﺁﻏﺎﺯ ﺍﻳﻦ ﻫﺠﻮﻡ ﺭﺍ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺣﻤﻠﻪ ﻧﺎﭘﻠﺌﻮﻥ ﺑﻪ ﻣﺼﺮ ﻭ ﺍﺷﻐﺎﻝ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﺍﻳﻦ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﺍﺳﻼﻣﻰ
261
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
262
ﺩﺍﻧﺴﺖ .ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺍﻳﻦ ﺣﻤﻠﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﺑﻮﺩ:ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺍﻣﭙﺮﺍﻃﻮﺭﻯ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﻭ ﻏﺎﺭﺕ ﺁﻥ ﻣﺴﺘﻌﻤﺮﻩ ﺛﺮﻭﺗﻤﻨﺪ ﻭ ﻣﺤﻜﻢ ﻛﺮﺩﻥ ﻣﻮﺿﻊ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ﺩﺭ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﺑﺎ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﻭ ﺟﻬﺖ ﮔﻴﺮﻯ ﻋﻠﻴﻪ ﻋﺜﻤﺎﻧﻰ ﻭ ﺗﺴﻠﻂ ﺑﺮ ﻫﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻛﻠﻰ ﺗﺮﻭﻳﺞ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻯ ﺗﻤﺪﻥ ﺟﺪﻳﺪ ﻏﺮﺑﻰ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ .ﺍﻳﻦ ﺗﻬﺎﺟﻢ ﺩﻭ ﭼﻬﺮﻩ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﻯ ﻭ ﻋﻠﻤﻰ -ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻰ ﺩﺍﺷﺖ؛ ﺑﻪ ﻃﻮﺭﻯ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺍﺷﻐﺎﻝ ﻧﻈﺎﻣﻰ،ﻫﻴﺎﺗﻬﺎﻯ ﻋﻠﻤﻰ ﺩﺭ ﺷﺎﺧﻪ ﻫﺎﻯ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺗﺠﺮﺑﻰ، ﻓﻨﻰ،ﭘﮋﺷﻜﻰ ﻭﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﺼﺮ ﺷﺪﻧﺪ. ﺍﻳﻦ ﺣﻤﻠﻪ ﺑﺎ ﺁﺛﺎﺭ ﻭ ﻋﻮﺍﺭﺽ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﺁﻥ ،ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺷﺪﺕ ﺗﻜﺎﻥ ﻭ ﺿﺮﺑﻪ ﺭﻭﺣﻰ – ﺭﻭﺍﻧﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ -ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﺪﻩ ﺑﺮ ﻣﺼﺮ ﻭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﺎ ﻓﺘﺢ ﻗﺴﻄﻨﻄﻨﻴﻪ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺗﺮﻛﺎﻥ ،ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺍﺳﺖ .ﻧﺎﭘﻠﺌﻮﻥ ﺩﺭ ﺳﺎﻳﻪ ﺣﻀﻮﺭ ﻧﻈﺎﻣﻰ – ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ،ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻯ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺧﺎﺻﻰ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻭ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻫﺎ ﻭ ﺑﻨﻴﺎﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺁﻥ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻪ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻯ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻰ ﻭ ﺗﻤﺪﻥ ﺟﺪﻳﺪ ﻏﺮﺑﻰ ﺩﺭ ﭘﺒﺶ ﮔﺮﻓﺖ .ﻭﻯ ﻃﻰ ﺑﻴﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﻭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻯ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻰ ﺧﻮﺩ ﺑﺎ ﻳﺎﺩﺁﻭﺭﻯ ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪﮔﻰ ﻫﺎ ﻭﺍﻧﺤﻄﺎﺕ ﻣﺼﺮﻳﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ،ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻭ.. ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻭ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺩﺍﺩﻥ ﺻﺤﻨﻪ ﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺍﺩﺍﺭﻯ،ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻏﺮﺏ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﺑﺎ ﺍﺣﺪﺍﺙ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ -ﺍﺩﺍﺭﻯ ﺟﺪﻳﺪ،ﺩﺍﺩﮔﺎﻫﻬﺎ،ﺁﻣﻮﺯﺷﮕﺎﻫﻬﺎ،ﺑﻴﻤﺎﺭﺳﺘﺎﻧﻬﺎ، ﻭ ..ﻭ ﺗﺮﻭﻳﺞ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺗﻔﻜﺮ ﺟﺪﻳﺪ ﻏﺮﺑﻰ ﺗﺎﺛﻴﺮﺍﺕ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭﻯ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺍﺫﻫﺎﻥ ﻭﺍﻓﻜﺎﺭ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﻫﺮ ﻗﺸﺮﻯ ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﻧﻬﺎﺩ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﻣﺼﺮ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ،ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﺑﻼﺩ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺳﺮﺍﻳﺖ ﻧﻤﻮﺩ ﻭ ﻭﺍﻛﻨﺸﻬﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺨﺖ )ﻣﻮﺛﻘﻰ.(88-86، 1389،ﺍﺯ ﺣﺪﻭﺩ ﻧﻴﻤﻪ ﺩﻭﻡ ﻗﺮﻥ ﻧﻮﺯﺩﻩ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺟﻨﺒﺶ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺭﻛﻮﺩ ﭼﻨﺪ ﻗﺮﻧﻰ ﺩﺭ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﻫﺠﻮﻡ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻏﺮﺏ ﻭ ﺍﻧﺤﻄﺎﻁ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪ. ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺁﻏﺎﺯ ﮔﺮ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﻯ ﻗﺮﻭﻥ ﻭﺳﻄﺎﻳﻰ ﺑﻮﺩ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺑﺎ ﻫﺠﻮﻡ ﻟﺸﮕﺮ ﺳﻴﺎﺳﻰ،ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻏﺮﺏ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺍﻳﻦ ﺧﻄﺮ ﮔﺮﺩﻳﺪ ﻛﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﺑﻠﻜﻪ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭﺣﺘﻰ ﺍﻳﻤﺎﻧﺸﺎﻥ ﻛﻪ ﺍﺳﺎﺱ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﻣﻌﻈﺮ ﺧﻄﺮ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﻓﺴﺎﺩ ﻭﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻧﻴﺰ ﺍﻳﻦ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﻧﻤﻮﺩ .ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﻫﻢ ﺑﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻤﻰ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮﻯ ﻛﻪ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﺯﻳﺴﺘﻪ ﺍﻧﺪ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﭼﺎﺭﻩ ﺍﻯ ﺑﻴﻨﺪﻳﺸﻨﺪ
ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺍﺳﺪ ﺁﺑﺎﺩﻯ؛ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﺑﺨﺶ ﻭ ﺗﺤﺮﻙ ﺁﻓﺮﻳﻦ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﻭﺍﻳﻦ ﻧﻴﺎﺯ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ. ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﺻﻮﺭﻯ ﺑﻪ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﺍﺗﺸﺎﻥ ﻧﻤﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺣﻞ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﻧﻔﻮﺫ ﻗﺪﺭﺗﻬﺎﻯ ﻏﺮﺑﻰ ﺩﺭ ﺳﺮﺯﻣﻴﻨﻬﺎﻳﺸﺎﻥ ﻳﺎﺭﻯ ﺩﻫﺪ .ﺍﮔﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺭﺍﺳﺘﻰ ﻣﻰ ﺧﻮﺍﺳﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺧﻮﺩ ﺑﺪﻭﻥ ﻧﺴﺦ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﺳﺎﺱ ﺗﻤﺪﻥ ﺧﻮﺩ ﺩﻓﺎﻉ ﺑﻜﻨﻨﺪ ،ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺮﻛﺖ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺭﺍ ﺑﺮﭘﺎﻳﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺁﻏﺎﺯ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻧﺠﺎﺕ ﺑﺨﺸﻨﺪ )ﺣﻠﺒﻰ.(32، 1388، ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻏﻠﺐ ﺟﺎﻫﺎ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺩﺭﻭﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍﻩ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺭﺍ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺕ ﻭ ﺧﺎﻃﺮﺍﺕ ﺁﻥ ﺩﺳﺘﻪ ﺍﺯ ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪﺍﺭﺍﻥ ﻭ ﻋﺎﻟﻤﺎﻥ ﺩﻳﻨﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﺳﻔﺮ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﻳﺎﻓﺖ ﻭ ﺑﺪﻭﻥ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﻧﻘﺶ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺧﺼﻮﺹ ﺳﺒﺐ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺮﻭﻉ ﺣﺮﻛﺖ ﻭ ﻣﻮﺝ ﺍﻭﻝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﻭﻯ ﻣﻨﺘﺴﺐ ﮔﺮﺩﺩ. ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺑﻴﺪﺍﮔﺮ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺩﺍﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﻭﻣﺼﺎﺋﺐ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﻧﻪ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺑﻌﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﺩﺭ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺁﻥ ﺩﺭﻙ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺭﻓﻊ ﺁﻥ ﺑﺮﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﻪ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻣﺼﻠﺢ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺳﺖ ،ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻧﻈﺮ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ.ﺍﺳﺘﺎﺩ ﻣﻄﻬﺮﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮﺩ»ﺑﺪﻭﻥ ﺗﺮﺩﻳﺪ ،ﺳﻠﺴﻠﻪ ﺟﻨﺒﺎﻥ ﻧﻬﻀﺖ ﻫﺎﻯ ﺍﺻﻼﺣﻰ ﺻﺪ ﺳﺎﻟﻪ ﺍﺧﻴﺮ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺍﺳﺪ ﺁﺑﺎﺩﻯ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺑﻪ ﺍﻓﻐﺎﻧﻰ ﺍﺳﺖ .ﺍﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭ ﺳﺎﺯﻯ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺁﻏﺎﺯ ﻛﺮﺩ .ﺩﺭﺩﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺭﺍ ﺑﺎﻭﺍﻗﻊ ﺑﻴﻨﻰ ﺧﺎﺻﻰ ﺑﺎﺯﮔﻮ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺭﺍ ﺍﺻﻼﺡ ﻭﭼﺎﺭﺟﻮﻳﻰ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ)((.ﻫﻤﺎﻥ(. ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻋﻤﺪﻩ ﺑﻴﺪﺍﺭ ﮔﺮﺍﻧﻪ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺣﻤﻴﺪ ﻋﻨﺎﻳﺖ ،ﻋﻤﺪﻩ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﻴﺮﺍﺙ ﻓﻜﺮﻯ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺯﻳﺮ ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ: ﻧﺨﺴﺖ :ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺑﻪ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻰ ﺫﺍﺗﻰ ﺩﻳﻦ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻭ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻧﻴﺮﻭﻣﻨﺪﻯ ﻭ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺁﻧﺎﻥ. ﺩﻭﻡ :ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺭﻭﺣﻴﻪ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺑﻪ ﻗﻀﺎ ﻭ ﻗﺪﺭ ﻭ ﮔﻮﺷﻪ ﻧﺸﻴﻨﻰ ﻭ ﺑﻰ ﺟﻨﺒﺸﻰ. ﺳﻮﻡ :ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺍﺻﻠﻰ ﺗﻔﻜﺮ ﺍﺳﻼﻣﻰ. ﭼﻬﺎﺭﻡ :ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻋﻘﻠﻰ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻓﺮﺍﺧﻮﺍﻧﺪﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﻳﺎﺩﮔﺮﻓﺘﻦ ﻋﻠﻮﻡ ﻧﻮ. ﭘﻨﺠﻢ :ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﻭ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﮔﺎﻡ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﺭﺳﺘﺎﺧﻴﺰ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ
263
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
264
ﻭ ﻓﻜﺮﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺣﻴﺎﺕ ﺩﻳﻨﻰ ﻛﻪ ﺳﻴﺪ ﭘﺮﭼﻢ ﺩﺍﺭ ﺁﻥ ﺑﻮﺩ ،ﻣﻮﺟﻰ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﻣﺒﺪﺃ ﺗﺤﻮﻝ ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﻓﻜﺮﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﮔﺮﺩﻳﺪ ﻭ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩ ﻋﻤﺪﻩ ﻧﻬﻀﺖ ﻫﺎﻯ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺧﻮﺍﻫﻰ ﻭ ﻧﻈﺎﻡ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻧﻰ ﺷﺪ .ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺁﻥ ،ﺳﻴﺪ ﻣﺘﻔﻜﺮﺍﻧﻰ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺧﻮﺩ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻛﺪﺍﻡ ﻣﻨﺸﺄ ﺁﺛﺎﺭ ﺯﻳﺎﺩ ﻭ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﺗﺤﻮﻝ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑﻮﺩﻧﺪ. ﺍﻓﻜﺎﺭ ﺗﺎﺑﻨﺎﻙ ﺍﺳﺘﺎﺩ ،ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺷﺎﮔﺮﺩﺍﻥ ﭼﻨﺎﻥ ﺍﻟﺘﻬﺎﺑﻰ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩ ﻛﻪ ﺷﻴﻔﺘﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺳﻴﺪ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﻭ ﺍﺣﻴﺎﻧﺎ ﺣﻴﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﺍﺣﻴﺎﻯ ﺁﺭﻣﺎﻥ ﻫﺎﻯ ﺍﻭ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩﻧﺪ .ﺩﻗﻴﻘﺎ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﺎﻥ ﺟﺎﺫﺑﻪ ﺍﻯ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺳﻴﺪ ﻫﻤﻪ ﻫﻤﻔﻜﺮﺍﻥ ﻭ ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﺧﻮﺩ ﺟﺬﺏ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﺳﺘﻌﺪﺍﺩﻫﺎﻯ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﭘﺮﻭﺭﺵ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻓﺮﻳﺪﻭﻥ ﺁﺩﻣﻴﺖ: »ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻫﻤﻪ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﮔﺮﺍﻥ ﻣﺸﺮﻕ ،ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﺭﺍ ﺟﺰ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺍﺳﺪﺁﺑﺎﺩﻯ ﻧﻤﻰ ﺷﻨﺎﺳﻴﻢ ﻛﻪ ﻧﻔﻮﺫ ﻛﻼﻣﺶ ﺍﺯ ﺟﺒﻞ ﺍﻟﻄﺎﺭﻕ ﺗﺎ ﺟﺎﻭﻩ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﺑﺎﺷﺪ .ﺩﺭ ﺁﻥ ﻋﺼﺮ، ﺳﻴﺪ ،ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺮﺩ ﺁﺳﻴﺎ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺩﺳﺘﻪ ﺟﻤﻌﻰ ﺷﺮﻗﻴﺎﻥ ﺑﺮ ﺿ ّﺪ ﻏﺮﺑﻴﺎﻥ ﻣﺘﻌﺮﺽ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﮔﺮ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﻮﺩ ،ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ ﺍﻭ ّ ﺑﻮﺩ .ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﺗﻮﻧﺴﻰ ﺣﻜﻢ »ﻛﺘﺎﺏ« ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﻃﻼﺏ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻫﻨﺪﻯ ﺍﻭ ﺭﺍ »ﻣﻰ ﭘﺮﺳﺘﻴﺪﻧﺪ« .ﭘﻴﺸﻮﺍﻳﺎﻥ ﻧﻬﻀﺖ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻫﻨﺪﻭﺳﺘﺎﻥ ﺍﺯ ﻫﻨﺪﻭ ﻭ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ،ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ »ﺑﺰﺭﮔﻰ« ﺳﺘﻮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﻭ ﺗﺠﺪﺩﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﻋﺮﺏ ﭘﺎﻳﻪ ﺍﺵ ﺭﺍ ﺑﻪ »ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﻯ« ﺭﺳﺎﻧﻴﺪﻩ ﺍﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﺟﻨﺒﻪ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺍﺳﺪﺁﺑﺎﺩﻯ ﺭﺍ ﻫﻴﭻ ﻛﺪﺍﻡ ﺍﺯ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﮔﺮﺍﻥ ﺧﺎﻭﺭ ﺯﻣﻴﻦ ﻣﻄﻠﻘﺎ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻧﻴﺎﻭﺭﺩﻩ ﺍﻧﺪ)ﺛﻘﻔﻰ(،1384، ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﮔﺮ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺣﺮﻛﺖ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺩﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﻧﻬﻀﺖ ﺍﻭ ﻫﻢ ﻓﻜﺮﻯ ﻭ ﻫﻢ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑﻮﺩ .ﺍﻭ ﻣﻰ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﺭﺳﺘﺎﺧﻴﺰﻯ ﺩﺭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻭ ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻣﺎﺕ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩ .ﺳﻴﺪ ﺍﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﻰ ﻧﻮﻳﺴﺪ ﻛﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺮﻓﺘﻢ ﻛﻪ ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﻭ ﻛﺸﻨﺪﻩ ﺗﺮﺑﻦ ﺩﺭﺩ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻫﻤﺎﻧﺎ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻭﺍﻧﻘﺴﺎﻡ ﺁﻧﻬﺎ ﻭ ﺗﺸﺖ ﺁﺭﺍ ﻭﺍﻓﻜﺎﺭﺷﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﻭ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻼﻑ .ﭘﺲ ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺑﻪ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﻛﻠﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻭ ﺁﮔﺎﻩ ﻛﺮﺩﻧﺸﺎﻥ ﺑﻪ ﺧﻄﺮﻫﺎﻯ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻰ ،ﻛﻪ ﺍﺯ ﻫﺮ ﻃﺮﻑ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻓﺮﺍ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻫﻤﺖ ﮔﻤﺎﺷﺘﻢ. ﺳﻴﺪ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻛﺎﺭ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺷﺮﻋﻰ ﻭﻣﺬﻫﺒﻰ ﺍﺳﺖ .ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﻫﺪﻑ
ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺍﺳﺪ ﺁﺑﺎﺩﻯ؛ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﺑﺨﺶ ﻭ ﺗﺤﺮﻙ ﺁﻓﺮﻳﻦ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﺍﺯ ﭘﺎﻯ ﻧﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﻧﺸﺴﺖ .ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﻏﻔﻠﺖ ﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺍﺳﻼﻡ ،ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺍﺯ ﺩﻳﻦ ﻭ ﺩﻳﻦ ﺍﺯ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺩﺍ ﻧﻴﺴﺖ ،ﭘﺲ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻰ ﺑﻴﻦ ﺩﻳﻦ ﻭﺳﻴﺎﺳﺖ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺗﻔﻬﻴﻢ ﻧﻤﻮﺩ.ﺍﻋﻼﻡ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻰ ﺩﻳﻦ ﻭﺳﻴﺎﺳﺖ ﻭ ﺍﻋﻼﻡ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﺷﺮﻋﻰ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻓﺮﺩ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ،ﺿﺮﻭﺭﺕ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻛﺸﻮﺭ ﺧﻮﺩ ﻭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻃﺮﺣﻬﺎﻯ ﺳﻴﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﭼﺎﺭﻩ ﺟﻮﻳﻰ ﺩﺭﺩﻫﺎﻯ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺑﻮﺩ. ﺩﻛﺘﺮ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺍﻣﻴﻦ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻗﺎﻫﺮﻩ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﺪ »:ﺟﻨﺒﺸﻬﺎﻯ ﺍﺻﻼﺡ ﺩﺭ ﺍﺳﻼﻡ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ،ﺣﺮﻛﺘﻬﺎﻯ ﻭﺍﭘﺴﮕﺮﺍ ﻭ ﺩﻭﺭ ﺍﺯ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﻫﺎﻯ ﺗﺠﺪﺩ ﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﺑﻮﺩ .ﻣﺒﻠﻐﺎﻥ ﺍﺻﻼﺡ ﻃﻠﺒﻰ ،ﺍﻧﺤﻄﺎﻁ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻫﻤﺎﻝ ﺍﻧﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﻋﻤﻞ ﻛﺮﺩﻥ ﺑﻪ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻰ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﻭ ﺩﻭﺭ ﺷﺪﻥ ﺍﺯ ﺳﺎﺩﮔﻰ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺭﺍ ﻋﻠﺖ ﺍﺻﻞ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﻣﻰ ﺁﻭﺭﺩﻧﺪ .ﻟﻴﻜﻦ ﻛﺎﺭ ﺷﮕﻔﺖ ﺍﻧﮕﻴﺰ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﺍﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﺮﺩﻥ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﻭﻧﮕﺮﻳﺴﺘﻦ ﺩﺭ ﺧﻮﺩ ﻓﺮﺍﺧﻮﺍﻧﺪ ﺗﺎ ﻧﻬﻀﺖ ﺗﺠﺪﺩ ﺧﻮﺍﻫﺎﻧﻬﺎﻳﻰ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭ ﺟﺪﻳﺪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﮔﺮﺩﺩ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﻭﺷﻦ ﺳﺎﺧﺖ ﺍﮔﺮ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺩﺭﺳﺖ ﺧﻮﺩ ﻓﻬﻤﻴﺪﻩ ﺷﻮﺩ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺭﺷﺪ ﻛﻨﺪ ﻭ ﭼﻨﺎﻥ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﺩ ﻛﻪ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺑﺮﺩﺍﺭﻧﺪﻩ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺟﺪﻳﺪ ﻳﻚ ﺯﻧﺪﮔﺎﻧﻰ ﻋﻤﻠﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﻫﻢ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﻫﺎﻯ ﻋﺎﻟﻰ ﻧﻔﺲ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺭﺍ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ«)ﺣﻠﺒﻰ.(218، 1388 ، ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﻰ ﮔﻔﺖ »:ﺩﻭﻟﺘﻬﺎﻯ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻰ ﺣﻤﻼﺕ ﻭ ﺗﺤﻘﻴﺮﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺷﺮﻕ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪﮔﻰ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻨﻄﻘﻰ ﺟﻠﻮﻩ ﻣﻰ ﺩﻫﻨﺪ ،ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﻳﻦ،ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻭﻟﺘﻬﺎ ﺑﺎ ﺗﻤﺎﻡ ﻭﺳﺎﻳﻠﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺗﻮﺍﻥ ﺧﻮﺩ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻣﻰ ﻛﻮﺷﻨﺪ ﺗﺎ ،ﺣﺘﻰ ﺑﺎ ﺟﻨﮓ ،ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﻛﻮﺷﺸﻬﺎ ﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺻﻼﺡ ﻳﺎ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺣﻴﺎﺕ ﻣﻠﺘﻬﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺧﺮﺝ ﻣﻰ ﺩﻫﻨﺪ ،ﻣﻨﻊ ﻛﻨﻨﺪ.ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺍﻳﻦ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﺑﺮ ﻣﻰ ﺁﻳﺪ ﻛﻪ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼ ﻡ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﻳﻚ ﭘﻴﻤﺎﻥ ﺩﻓﺎﻋﻰ ﻭﺍﺣﺪ ﻣﺘﺤﺪ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻧﺎﺑﻮﺩ ﮔﺸﺘﻦ ﻧﺠﺎﺕ ﺩﻫﻨﺪ ،ﺑﺮﺍﻯ ﺭﺳﻴﺪﻧﺒﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺼﻮﺩ ﺑﺎﻳﺪ ﻓﻦ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻏﺮﺑﻰ ﺭﺍ ﻛﺴﺐ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺍﺳﺮﺍﺭ ﻗﺪﺭﺕ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻴﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻳﺎﺑﻨﺪ)«.ﻫﻤﺎﻥ.(38، ﻭﻳﮋﮔﻰ ﻫﺎﻯ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﺻﻼﺡ ﮔﺮﺍﻳﺎﻧﻪ ﺳﻴﺪﺟﻤﺎﻝ ﺑﺎ ﺗﺎﻣﻞ ﺩﺭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺻﻼﺣﻰ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺍﺳﺪﺁﺑﺎﺩﻯ ،ﻛﻪ ﺑﻪ ﺣﻖ ﻣﺮﺩ ﻋﻠﻢ ﻭ ﻋﻤﻞ ﺑﻮﺩ ،ﺑﻪ ﻭﻳﮋﮔﻰ ﻫﺎﻳﻰ ﺑﺮﻣﻰ ﺧﻮﺭﻳﻢ ﻛﻪ ﻧﻬﻀﺖ ﻓﻜﺮﻯ ﻭﻯ ﻭ ﺍﺗﺒﺎﻋﺶ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺑﺮﺧﻰ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩﻫﺎﻯ ﺍﺻﻼﺡ ﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﻛﺎﻣﻼ ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﻣﻰ ﺳﺎﺯﺩ; ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ: .1ﺍﺳﺎﺱ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ ﻧﺰﺩ ﺳﻴﺪﺟﻤﺎﻝ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﻭ ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ﺍﻭ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺻﻴﻞ ﺍﺳﺖ; ﺍﺳﻼﻣﻰ
265
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
266
ﻛﻪ ﺍﺯ ﺩﻭ ﺳﻮﻯ ﺍﻓﺮﺍﻁ ﻭ ﺗﻔﺮﻳﻂ ،ﺍﺯ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﻫﺎﻯ ﻣﺘﺤﺠﺮﺍﻧﻪ ﻭ ﻏﺮﺏ ﮔﺮﺍﻳﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺩﻭﺭ ﺍﺳﺖ .ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﻪ ﺭﻧﮓ ﻭ ﺑﻮﻯ ﺗﻔﺴﻴﺮﻫﺎﻯ ﺷﺨﺼﻰ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﺍﺯ ﻫﻤﻴﻦ ﺭﻭ ،ﺳﻴﺪ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺳﻮ ،ﺑﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻣﺘﺤﺠﺮﺍﻥ ﻭ ﻗﺸﺮﻳﺎﻥ ﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺑﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻏﺮﺏ ﺯﺩﮔﺎﻥ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺑﻮﺩ . .2ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﺻﻼﺡ ﮔﺮﺍﻳﻰ ،ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺍﺳﺪﺁﺑﺎﺩﻯ ،ﻋﻠﻤﺎ ﺭﻛﻦ ﺭﻛﻴﻦ ﻭ ﻣﺤﻮﺭ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﺍﺻﻼﺡ ﮔﺮﺍﻳﺎﻧﻪ ﺭﺍ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻰ ﺩﻫﻨﺪ .ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻧﻬﻀﺖ ﺗﻨﺒﺎﻛﻮ ،ﺍﻭ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﻋﻠﻤﺎ ﻭﺍﺭﺩ ﻋﻤﻞ ﺷﺪ .ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ،ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ،ﻋﻠﻤﺎ ﺭﺍ ﻭﺍﺭﺛﺎﻥ ﺣﻘﻴﻘﻰ ﺍﺳﻼﻡ ﻣﻰ ﺩﺍﻧﺴﺖ .ﺍﻭ ﺩﺭ ﻧﺎﻣﻪ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﻣﻴﺮﺯﺍﻯ ﺷﻴﺮﺍﺯﻯ ،ﺑﻪ ﺻﺮﺍﺣﺖ ،ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﻭﺍﺭﺙ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮﺍﻥ ﻋﻠﻴﻬﻢ ﺍﻟﺴﻼﻡ ،ﭘﺎﻳﻪ ﺗﺨﺖ ﺩﻳﺎﻧﺖ ﻭ ﺯﺑﺎﻥ ﮔﻮﻳﺎﻯ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﺧﻮﺍﻧﺪ .ﻭ ﺍﻳﻦ ،ﻛﺎﻣﻼ ﺩﺭ ﻧﻘﻄﻪ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺩﺍﻋﻴﻪ »ﺍﺻﻼﺡ ﻃﻠﺒﻰ « ﺭﺍ ﺑﺪﻭﻥ ﺯﻋﺎﻣﺖ ﺩﻳﻨﻰ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﺯﻣﺰﻣﻪ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ . .3ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ،ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ ﻭ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺩﺭ ﻭﻗﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ ،ﺑﺎﻳﺪ ﺟﻬﺎﺩﮔﺮﺍﻧﻪ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺑﺎﺷﺪ .ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺩﻳﮕﺮ ،ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻧﻤﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﻣﻨﻄﻖ ﺗﺪﺭﻳﺠﻰ ﻭ ﺑﺎ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﭘﻴﺶ ﺭﻓﺖ ،ﺑﻠﻜﻪ ﮔﺎﻩ ﻧﻈﻴﺮ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﻧﻬﻀﺖ ﺗﻨﺒﺎﻛﻮ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩ ،ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﻭ ﺑﺪﻭﻥ ﺍﻫﻤﺎﻝ ﻭﺍﺭﺩ ﻋﻤﻞ ﺷﺪ .ﻭﻯ ﻫﻴﭻ ﮔﺎﻩ ﺩﺭ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﻭ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﮔﺮﺍﻥ ،ﺗﺴﺎﻫﻞ ﻭ ﺗﺪﺍﻫﻦ ﻧﺸﺎﻥ ﻧﺪﺍﺩ .ﺍﻭ ﺍﺯ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻰ ﻭ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﻯ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻥ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺗﻮﺳﻂ ﺁﻥ ﺩﺍﻍ ﺑﺮ ﺩﻝ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺟﺎﻡ ﻏﻀﺐ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺭﻭﻯ ﺁﻥ ﺭﻳﺨﺖ . .4ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ،ﺍﺳﻼﻡ ﺩﻳﻨﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻋﺮﺿﻪ ﺩﺭﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻮﺭﺩ ﻗﺒﻮﻝ ﻫﺮ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺷﻴﻔﺘﻪ ﺍﻯ ﺍﺳﺖ .ﺍﻭ ﻫﻤﻪ ﺑﻨﻴﺎﻥ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﻋﻘﻼﻧﻰ ﻣﻰ ﺩﺍﻧﺴﺖ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻋﻘﻠﻰ ﻭ ﻣﺴﺘﺪﻝ ﺁﻥ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ،ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺻﻼﺡ ﮔﺮﺍﻧﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﻰ ﺩﺍﺩ .ﺍﺻﻮﻻ ﭼﻨﺎﻥ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ ﻧﻘﻞ ﺷﺪ ،ﺩﻏﺪﻏﻪ ﺍﺻﻠﻰ ﻭﻯ ﺍﺻﻼﺡ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺑﻮﺩ . .5ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﻭﻳﮋﮔﻰ ﻫﺎﻯ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﺻﻼﺣﻰ ﺳﻴﺪﺟﻤﺎﻝ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻋﻤﻴﻖ ﻭ ﻣﻠﻤﻮﺱ ﻭﻯ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻮﺩ .ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ،ﺍﻭ ﻫﻤﻪ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻭﺿﻮﺡ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻣﻰ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺟﺎ ﻛﻪ ﻓﺮﺩﻯ ﻏﺮﺏ ﺩﻳﺪﻩ ﻭ ﺳﻔﺮﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺭﺟﺎﻝ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺩﻳﻦ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻧﻴﺰ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺩﺍﺷﺖ، ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻰ ﻣﻰ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻭ ﺍﺯ ﺩﺳﻴﺴﻪ ﻫﺎﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﺁﮔﺎﻩ ﺑﻮﺩ .ﺍﺯ ﻫﻤﻴﻦ ﺭﻭ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﻭ ﺍﻳﺎﺩﻯ ﻭﻯ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺍﺯ ﺯﺑﺎﻥ ﻭ ﻗﻠﻢ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﻧﺎﺍﻣﻨﻰ
ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺍﺳﺪ ﺁﺑﺎﺩﻯ؛ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﺑﺨﺶ ﻭ ﺗﺤﺮﻙ ﺁﻓﺮﻳﻦ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﻭﻯ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻛﻨﺎﻑ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﻣﻰ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﻧﻴﺰ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﺎﻧﺒﻮﻝ ﺑﻪ ﺷﻬﺎﺩﺕ ﺭﺳﺎﻧﺪﻧﺪ .ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺑﺮﺧﻰ ﻣﺮگ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﻭ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﺑﻴﻤﺎﺭﻯ ﻟﺜﻪ ﻫﺎﻳﺶ ﺩﺍﻧﺴﺘﻪ ﺍﻧﺪ، ﺍﻣﺎ ﻇﺎﻫﺮﺍ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻣﻌﺎﻟﺠﻪ ﺩﻧﺪﺍﻥ ﻫﺎﻳﺶ ﻣﺴﻤﻮﻡ ﮔﺮﺩﻳﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺷﻬﺎﺩﺕ ﺭﺳﻴﺪ . ﺩﺭﻭﺩ ﺧﺪﺍ ﻭ ﺍﻭﻟﻴﺎﻯ ﺧﺪﺍ ﺑﺮ ﺍﻭ ﺑﺎﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺭﺍﺳﺘﻰ ﺍﺯ ﺳﻼﻟﻪ ﭘﺎﻙ ﺭﺳﻮﻝ ﺍﻛﺮﻡ ﺻﻠﻰ ﺍﷲ ﻋﻠﻴﻪ ﻭ ﺁﻟﻪ ﺑﻮﺩ ، ).ﻧﺼﻴﺮﻯ،ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻣﻌﺮﻓﺖ ،ﺷﻤﺎﺭﻩ . ( 51 ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ،ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺍﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺳﻴﺪﺟﻤﺎﻝ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺍﺳﺪﺁﺑﺎﺩﻯ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺩﻭ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺗﻼﺵ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺻﻼﺡ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺩﺭﻭﻥ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺗﻼﺵ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺧﻼﻓﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﭘﻴﺸﺒﺮﺩ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻭﺭ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺭﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﺭﺍﻩ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺑﺮﻭﻥ ﺭﻓﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﻛﺸﻮﺭ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﻰ ﺩﻭﻟﺖ ﻫﺎﻯ ﻣﺴﺘﺒﺪ ﻭ ﻣﻄﻠﻘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺍﻭ ﺗﻼﺵ ﺑﺮﺍﻯ ﻭﺍژﮔﻮﻧﻰ ﺩﻭﻟﺘﻬﺎﻯ ﻣﺴﺘﺒﺪ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺑﻨﻴﺎﺩ ﺟﻨﺒﺶ ﺑﺪﻧﻪ ﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻮﻓﻖ ﻣﻰ ﺩﺍﻧﺴﺖ .ﺍﻭ ﺗﻼﺷﻬﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺻﻼﺡ ﺣﻜﻮﻣﺘﻬﺎﻯ ﻣﺴﺘﺒﺪﻩ ﺑﻰ ﺛﻤﺮ ﺩﺍﻧﺴﺖ .ﺍﻣﺎ ﺁﻥ ﺗﻼﺷﻬﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﻭ ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﺩﺭﺁﻭﺭﺩﻥ ﺗﻮﺩﻩ ﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﻮﺩﺭﺍ ﭘﺮﺛﻤﺮ ﺗﻠﻘﻰ ﻛﺮﺩ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺍﺯ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻧﺶ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﻴﺪ ﺩﺭ ﺧﺮﺍﺑﻰ ﺍﺳﺎﺱ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩﻯ ﺑﻜﻮﺷﻴﺪ ،ﻧﻪ ﻗﻠﻊ ﻭ ﻗﻤﻊ ﺍﺷﺨﺎﺹ .ﺍﺳﺎﺱ ﺍﻳﺪﻩ ﻭ ﻧﻈﺮ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﻭ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﺪﻧﻪ ﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﺠﺎﺕ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﻭ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺑﻮﺩ)ﻓﻼﺡ ﺗﻮﺗﻜﺎﺭ.(131 ،1389، ﺩﺭ ﺫﻳﻞ ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺣﻀﻮﺭ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺼﺮ ﻭ ﺗﻼﺵ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺁﮔﺎﻩ ﺳﺎﺯﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺑﻬﺮﻩ ﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﻋﻠﻤﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﺩﺭ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﺁﺣﺎﺩ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻣﻰ ﭘﺮﺩﺍﺯﻳﻢ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ »ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺑﺰﺭگ ،ﺁﻥ ﻣﺮﺩ ﺍﺳﻼﻡ ﺧﻮﺍ ِﻩ ﺷﺠﺎ ِﻉ ﻣﺒﺎﺭ ِﺯ ﺑﺰﺭگ ،ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺟﺎﺋﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﺧﻮﺩ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﺪ ،ﻣﺼﺮ ﺑﻮﺩ؛ ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﺷﺎﮔﺮﺩﺍﻥ ﺍﻭ ،ﻣﺤﻤﺪ ﻋﺒﺪﻩ ﻭ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﻭ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ .ﺣﺮﻛﺎﺕ ﺍﺳﻼﻡ ﺧﻮﺍﻫﻰ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﻳﻚ ﭼﻨﻴﻦ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺍﻯ ﺩﺍﺭﺩ «.ﻭﻟﻰ ﺍﻣﺮ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺟﻬﺎﻥ ،ﺧﻄﺒﻪ ﻫﺎﻯ ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﻌﻪ ﺗﻬﺮﺍﻥ1389/11/ 15، ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ،ﺯﻧﮓ ﺑﻴﺪﺍﺭﺑﺎﺵ ﻭ ﺍﺻﻼﺡ ﺍﻧﺪﻳﺸﻰ ﺭﺍ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺍﺳﺪﺁﺑﺎﺩﻯ ﺑﻪ ﺻﺪﺍ ﺩﺭﺁﻭﺭﺩ .ﺳﻴﺪ ﺍﺯ ﺍﻭﻝ ﻣﺤﺮﻡ 1296 -1288ﻩ .ﻕ ،ﺑﻪ ﻣﺪﺕ ﻫﺸﺖ ﺳﺎﻝ ،ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﺍﻗﺎﻣﺖ ﮔﺰﻳﺪ .ﺍﻳﻦ ﺍﻳﺎﻡ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺼﺮ ،ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻛﻞ ﻋﺎﻟﻢ ﺍﺳﻼﻡ ،ﺍﻳﺎﻡ ﭘﺮﺑﺎﺭ ﻭ
267
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
268
ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺳﺎﺯﻯ ﺑﻮﺩ .ﺍﻭ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ،ﺟﻠﺴﺎﺕ ﻋﻠﻤﻰ ﻭ ﺩﺭﻭﺱ ﺭﺳﻤﻰ ﺭﺍ ﺁﻏﺎﺯ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺷﺮﻛﺖ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺍﻯ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﺒﺪﻩ ،ﺷﻴﺦ ﻋﺒﺪﺍﻟﻜﺮﻳﻢ ﺳﻠﻤﺎﻥ، ﺷﻴﺦ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﺍﻟﻠﻘﺎﻧﻰ ،ﺷﻴﺦ ﺳﻌﻴﺪ ﺯﻏﻠﻮﻝ ﻭ ﺷﻴﺦ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﺍﻟﻬﻠﺒﺎﻭﻯ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﻣﻰ ﺷﺪ .ﺍﻣﺎ ﺑﻰ ﺗﺮﺩﻳﺪ ،ﺑﺰﺭگ ﺗﺮﻳﻦ ﺷﺎﮔﺮﺩ ﻭﻯ ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﺒﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺍﻭ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺷﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺗﺎﺛﻴﺮﭘﺬﻳﺮﻯ ﻋﻤﻴﻖ ﺍﺯ ﻭﻯ ،ﺑﻪ ﻧﺸﺮ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﺍﺻﻼﺣﻰ ﺍﻭ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺤﻀﺮ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺣﻀﻮﺭ ﻣﻰ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻧﺒﻮﺩﻧﺪ، ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮﺧﻰ ﭼﻮﻥ ﻳﻌﻘﻮﺏ ﺻﻨﻮﻉ ﻳﻬﻮﺩﻯ ﻭ ﻟﻮﺋﻰ ﺻﺎﺑﻮﻧﭽﻰ ﻭ ﺍﺩﻳﺐ ﺍﺳﺤﺎﻕ ﻭ ﺷﺒﻠﻰ ﺷﻤﻴﻞ ﻣﺴﻴﺤﻰ ﻧﻴﺰ ﺣﻀﻮﺭ ﻣﻰ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ. ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻛﻠﻰ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺳﻴﺪﺟﻤﺎﻝ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﺭﺍ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﺩﻭ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﻠﻰ ﺧﻼﺻﻪ ﻛﺮﺩ: ﺩﺭﻭﺱ ﻋﻠﻤﻰ ﺩﺭﻭﺱ ﻋﻤﻠﻰ ﺍﻟﻒ -ﺩﺭﻭﺱ ﻋﻠﻤﻰ :ﺳﻴﺪ ﺩﺭ ﻛﻼﺳﻬﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺷﺎﮔﺮﺩﺍﻥ ﺧﻮﺩ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﻮﺩ ،ﺩﺭﻭﺱ ﻣﻨﻄﻖ ،ﻓﻠﺴﻔﻪ ،ﻫﻴﺌﺖ ،ﺗﺼﻮﻑ ﻭ ...ﺭﺍ ﺗﺪﺭﻳﺲ ﻣﻰ ﻛﺮﺩ )ﻫﻤﺎﻥ ﻛﺘﺒﻰ ﻛﻪ ﻗﺒﻼ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺍﻻﺯﻫﺮ ﺗﺪﺭﻳﺲ ﻣﻰ ﺷﺪ( ﺍﻣﺘﻴﺎﺯ ﺳﻴﺪﺟﻤﺎﻝ ﺩﺭ ﺗﺪﺭﻳﺲ ﺍﻳﻦ ﻛﺘﺎﺑﻬﺎ، ﺗﻄﺒﻴﻖ ﻣﺤﺘﻮﺍﻯ ﺩﺭﻭﺱ ﺑﺮ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺭﻭﺯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻴﻨﺶ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑﻪ ﺷﺎﮔﺮﺩﺍﻥ ﺑﻮﺩ ،ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﺍﻯ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﮔﺎﻩ ﺷﺎﮔﺮﺩﺍﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻗﻴﻮﺩ ﺍﻟﻔﺎﻅ ﻭ ﺟﻤﻼﺕ ﻧﮕﻪ ﻧﻤﻰ ﺩﺍﺷﺖ،ﺑﻠﻜﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺣﻘﻴﻘﺖ ﻭ ﻛﻨﻪ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻣﺤﻴﻂ ﻣﻰ ﻧﻤﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﺣﻘﻴﻘﻰ ﺭﻫﻨﻤﻮﻥ ﻣﻰ ﻛﺮﺩ .ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ،ﺍﻳﻦ ﻛﺘﺎﺑﻬﺎ ﺍﺑﺰﺍﺭﻯ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻦ ﺑﻪ ﺩﺭﺩ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺁﻥ ﺭﻭﺯ .ﺍﻭ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺑﻨﻴﻪ ﻋﻠﻤﻰ ﺷﺎﮔﺮﺩﺍﻥ ،ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﻣﻌﻀﻞ ﺑﺰﺭگ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻋﻠﻤﻰ ،ﮔﺮﻩ ﮔﺸﺎﻯ ﺁﻥ ﺑﺎﺷﻨﺪ ،ﻣﻰ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ .ﻭﻯ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻃﺮﺡ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻋﻠﻤﻰ ﻛﻪ ﺩﺭﺩﻯ ﺍﺯ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺣﻞ ﻧﻜﻨﺪ ،ﺑﻴﻬﻮﺩﻩ ﻭ ﻋﺒﺚ ﺍﺳﺖ .ﻣﺤﺼﻮﻝ ﺩﺭﻭﺱ ﻋﻠﻤﻰ ﺳﻴﺪ ،ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺷﺎﮔﺮﺩﺍﻥ ﻭ ﻣﺼﻠﺤﺎﻧﻰ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﺒﺪﻩ ،ﺑﺰﺭگ ﻣﺼﻠﺢ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﻫﻞ ﺳﻨﺖ; ﺳﻌﺪﺯﻋﻠﻮﻝ ،ﺣﻠﺒﺎﻭﻯ ﻭ ...ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻫﺮﻛﺪﺍﻡ ﭘﺮﭼﻤﺪﺍﺭﻯ ﻧﻬﻀﺘﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺭ ﺷﺪﻧﺪ. ﺏ ﺩﺭﻭﺱ ﻋﻤﻠﻰ :ﺳﻴﺪ ،ﺩﺭ ﺩﺭﺳﻬﺎﻯ ﻋﻤﻠﻰ ﺧﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻧﻰ ﻋﺎﻣﻴﺎﻧﻪ ﺗﺮ ﺍﻟﻘﺎء ﻣﻰ ﺷﺪ ،ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﭘﺮﺷﻮﺭ ﻣﺼﺮﻯ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﻭ ﺧﻴﺰﺵ ﻓﺮﺍ ﻣﻰ ﺧﻮﺍﻧﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻗﻮﻝ ﻣﺮﻳﺪ ﺍﻭ ،ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﺒﺪﻩ ،ﺍﻭﺿﺎﻉ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻣﺼﺮ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﻧﺒﻮﺩ.
ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺍﺳﺪ ﺁﺑﺎﺩﻯ؛ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﺑﺨﺶ ﻭ ﺗﺤﺮﻙ ﺁﻓﺮﻳﻦ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺼﺮ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺳﺎﻝ 1877) 1293ﻡ (.ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺍﻣﻮﺭ ﻣﻬﻤﻪ ﻭ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﻛﺎﺭﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑﻠﻜﻪ ﺧﺼﻮﺻﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻧﺰﺩ ﺣﺎﻛﻢ ﺍﻋﻼﻯ ﻣﺼﺮ )ﺧﺪﻳﻮ ،ﻣﻠﻚ ،ﺭﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭ،ﻭ ﻧﻮﺍﺏ( ﺍﻭ ﻣﻰ ﺑﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﻭﻯ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺻﻮﺭﺕ ﻛﻪ ﻣﻰ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﻛﺎﺭﻫﺎ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﻣﻰ ﻛﺮﺩ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﻧﻤﻰ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﺗﺼﻤﻴﻤﻰ ﻏﻴﺮ ﺍﺯ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ .ﻫﻴﭻ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﺍﻯ ﻧﺒﻮﺩ ﻛﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻴﺪﺍﺭ ﻛﻨﺪ ﻭ ﻫﻴﭻ ﺳﺨﻨﻮﺭﻯ ﭘﻴﺪﺍ ﻧﻤﻰ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﻧﺪﺭﺯﺷﺎﻥ ﺩﻫﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﺎﻧﻪ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺳﻴﺪﺟﻤﺎﻝ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﻗﺪﻡ ﺑﻪ ﻣﺼﺮ ﮔﺬﺍﺷﺖ. ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ،ﺩﻳﺪ ﺑﻠﻨﺪ ﻭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻧﮕﺮﻯ ﺳﻴﺪ ،ﺍﻳﺠﺎﺏ ﻣﻰ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭﻯ ﺩﺭﻭﻥ ﻟﻔﺎﻓﻪ ﺗﺪﺭﻳﺲ ﺣﻜﻤﺖ ،ﭘﻮﺷﻴﺪﻩ ﺷﻮﺩ .ﻫﺴﺘﻪ ﻣﺮﻛﺰﻯ ﻧﻬﻀﺖ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﺼﺮ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﻛﻮﺗﺎﻩ ﻛﺮﺩﻥ ﺩﺳﺖ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﺧﺪﻳﻮ ﻭ ﺳﺘﻴﺰﻩ ﺟﻮﻳﻰ ﺑﺎ ﻣﻘﺎﺻﺪ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﻯ ﺩﻭﻝ ﻏﺮﺏ ﻭ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩﻥ ﺳﻄﺢ ﺍﺳﺘﻌﺪﺍﺩ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻓﻼﺡ ﺯﺍﺩﮔﺎﻥ ﻣﺼﺮ ﺟﻬﺖ ﺷﺮﻛﺖ ﺩﺭ ﻣﺴﺆﻭﻟﻴﺖ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻛﺸﻮﺭ ﺧﻮﺩ ﻣﻬﻴﺎ ﺳﺎﺧﺖ « )ﻣﺤﻴﻂ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻰ ،ﺹ (20 ﺳﻴﺪ ﺩﺭ ﺩﺭﻭﺱ ﻋﻠﻤﻰ ﺧﻮﺩ ،ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺭﻭﺯ ﻭ ﺩﺭﺩ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺁﻥ ﺭﻭﺯ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻗﺸﺎﺭ ﻣﺨﺘﻠﻒ ،ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ،ﺷﻴﻤﻰ ﺩﺍﻧﺎﻥ ،ﻣﻮﺭﺧﺎﻥ ،ﺟﻐﺮﺍﻓﻰ ﺩﺍﻧﺎﻥ ،ﭘﺰﺷﻜﺎﻥ ﻭ ...ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﮔﻮﻳﺎ ،ﺳﺎﺩﻩ ﻭ ﺷﻴﻮﺍ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻰ ﻛﺮﺩ .ﻭﻯ ﺩﺭ ﻗﺴﻤﺘﻰ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﻣﻬﻴﺞ ﺧﻮﺩ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﺪ: » ...ﺷﻤﺎ ﻣﺼﺮﻯ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺑﻨﺪﮔﻰ ﻭ ﻋﺒﻮﺩﻳﺖ ﺭﺷﺪ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺧﻮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﻳﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺩﺍﻣﻦ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺷﺪﻩ ﺍﻳﺪ ،ﺍﺯ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺷﺎﻫﺎﻥ ﻭ ﻓﺮﻋﻮﻧﻴﺎﻥ ﻛﻪ ﺍﺯ ﭼﻮﭘﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺭﺳﻴﺪﻧﺪ ﻭﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﺗﺎﺍﻣﺮﻭﺯ ﻛﻪ ﻗﺮﻧﻬﺎﮔﺬﺷﺘﻪ ﻭ ﺷﻤﺎ ﻣﻈﺎﻟﻢ ﻓﺎﺗﺤﻴﻦ ﺭﺍﺑﺮ ﺩﻭﺵ ﻣﻰ ﻛﺸﻴﺪ ﻭ ﺯﻳﺮﻟﮕﺪ ﺳﺘﻤﻜﺎﺭﺍﻥ ﻟﮕﺪﻛﻮﺏ ﻣﻰ ﺷﻮﻳﺪ ﻭ...ﺷﻤﺎﺩﺭﺑﺮﺍﺑﺮ ﺟﻮﺭﺣﻜﺎﻡ ﺻﺒﺮﻣﻰ ﻛﻨﻴﺪ ﻭﺩﺭﻧﺘﻴﺠﻪ،ﻗﻮﺍﻡ ﺣﻴﺎﺗﺘﺎﻥ ﺭﺍﺍﺯﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﻳﺪ .ﺯﻳﺮ ﺷﻼﻕ ﻭ ﭼﻤﺎﻕ ﺳﺘﻤﮕﺮﺍﻥ ﻋﺮﻕ ﺭﻳﺨﺘﻪ ﺍﻳﺪ ﻭﺩﻡ ﻧﺰﺩﻩ ﺍﻳﺪ« ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺗﻨﺪ ﻭ ﺻﺮﻳﺢ ﺳﻴﺪ ﺩﺭ ﺟﻮ ﻣﺴﻤﻮﻡ ﻣﺼﺮ ،ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﭼﻨﺎﻥ ﺷﻮﻛﻰ ﻭﺍﺭﺩ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭼﻨﺪ ﺻﺒﺎﺣﻰ ﺍﺯ ﻭﺭﻭﺩ ﺳﻴﺪﺟﻤﺎﻝ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺑﻪ ﻣﺼﺮ ،ﻗﻴﺎﻡ »ﻋﺮﺍﺑﻰ ﭘﺎﺷﺎ« ﺑﻪ ﺑﺎﺭ ﻧﺸﺴﺖ. ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻋﻤﺪﻩ ﺳﻴﺪ ﺍﺯ ﺩﺭﻭﺱ ﻋﻠﻤﻰ ،ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺭﻫﺒﺮﺍﻧﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻛﺸﻮﺭ ،ﺑﻪ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻭ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻮﺩ ،ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﺍﻯ ﻛﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻭﻯ ﺟﺎﻯ ﺧﺎﻟﻰ ﺳﻴﺪ ﺭﺍ ﭘﺮﻛﻨﻨﺪ .ﻭ ﻫﺪﻑ ﺍﺯ ﺩﺭﻭﺱ ﻋﻤﻠﻰ ﻧﻴﺰ ﻗﻴﺎﻡ ﻭ ﺷﻮﺭﺵ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﺟﻬﺖ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺣﻜﺎﻡ ﻣﺴﺘﺒﺪ ،ﻭ ﺭﻫﺎﻳﻰ ﻧﻤﻮﺩﻥ ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﺯﻧﺠﻴﺮ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﻭ ﻻﺍﻗﻞ ﺗﻔﻬﻴﻢ ﺍﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻛﻪ ﺍﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺼﺮ ،ﺷﻤﺎ ﻧﻴﺰ ﺍﻧﺴﺎﻧﻴﺪ ﻭ ﺣﻖ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮﻯ ﺩﺭ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺧﻮﺩ
269
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
270
ﺭﺍ ﺩﺍﺭﻳﺪ ،ﻭ ﻧﻴﺰ ﻣﺜﻞ ﻫﻤﻪ ﺍﻧﺴﺎﻧﻬﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺣﻖ ﺭﺍﻯ ﻭ ﺣﻖ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﻳﺪ!. »ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ،ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﺩﮔﺮﮔﻮﻥ ﺳﺎﺧﺖ; ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﺍﺷﺮﺍﻓﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻛﺎﺭﻯ ﺟﺰ ﻣﺪﺡ ﭘﺎﺩﺷﺎﻫﺎﻥ ﻭ ﺍﻣﻴﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﺁﻧﺎﻥ ﻧﺪﺍﺷﺖ ،ﻣﻨﻘﻠﺐ ﺳﺎﺧﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺧﺪﻣﺖ ﺧﻠﻖ ﮔﻤﺎﺷﺖ; ﺑﺎ ﺯﺑﺎﻥ ﻗﻠﻢ ﺍﺯ ﺣﻘﻮﻕ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻫﺎ ﺑﺎﺯﺧﻮﺍﺳﺖ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺳﺘﻤﮕﺮﻯ ﻭ ﺳﺘﻤﮕﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ;« ﻭﻯ ﺣﺘﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﻓﺮﺍﻣﺎﺳﻮﻧﺮﻯ ﺍﺳﻜﺎﺗﻠﻨﺪﻯ ﭘﻴﻮﺳﺖ ، . . .ﻭﻟﻰ ﺍﻧﺪﻙ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻧﮕﺬﺷﺖ ﻛﻪ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﺍﻋﻀﺎﻯ ﻣﺠﻠﺲ ﺩﻭﺳﺖ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺣﺮﻓﻰ ﺑﺰﻧﻨﺪ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻧﻴﺎﺕ ﺁﻧﺎﻥ ﺁﮔﺎﻩ ﺷﺪ ،ﺁﻥ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺗﺮﻙ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺤﻘﻖ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻋﺎﻟﻰ ﺧﻮﺩ» ،ﺣﺰﺏ ﺍﻟﻮﻃﻨﻰ « ﺭﺍ ﺗﺎﺳﻴﺲ ﻛﺮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺣﺰﺏ ﺑﺎ ﺗﻼﺵ ﻭ ﭘﺎﻯ ﺩﺍﺭﻯ ﺳﻴﺪ ﻭ ﺷﺎﮔﺮﺩﺍﻧﺶ ،ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩ ،ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﺍﻯ ﻛﻪ ﻟﺮﺩ ﻛﺮﻭﻣﺮ ﺑﻪ ﻳﻜﺒﺎﺭﻩ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪ 45ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺯ ﻧﻔﻮﺫ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﻛﺎﺳﺘﻪ ﺷﺪﻩ 35 ،ﺩﺭﺻﺪ ﺗﺠﺎﺭﺕ ﻭ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺳﺘﺪ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﻭ ﻣﺮﻛﺰ »ﺩﻋﺎﺕ ﻧﺼﺎﺭﺍ« ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ »ﺣﺰﺏ ﺍﻟﻮﻃﻨﻰ « ﺑﺎ ﺯﺣﻤﺎﺕ 35ﺳﺎﻟﻪ ﻫﻤﻪ ﻣﺒﻠﻐﺎﻥ ﻣﺴﻴﺤﻰ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﻧﻘﺎﻁ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ،ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺁﻥ ﻫﺎ ﻳﻚ ﺑﻪ ﺷﺎﻧﺰﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﺳﻴﺪ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻫﺪﻑ ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﺗﺎﺳﻴﺲ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﺠﻤﻦ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﺪ» :ﻫﺪﻑ ﺍﺯ ﺗﺎﺳﻴﺲ ﺍﻧﺠﻤﻦ ،ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﮔﺮﺍﻥ ﺧﻮﻧﺨﻮﺍﺭ ﻭ ﺭﺳﻮﺍﻛﺮﺩﻥ ﺑﻌﻀﻰ ﺍﺯ ﻗﺸﺮﻳﻮﻥ ﺑﻰ ﺳﻮﺍﺩ ﻭﻣﺎﻝ ﭘﺮﺳﺖ ﻭﻇﺎﻟﻢ ﺍﺳﺖ « ﺳﻴﺪ ﺩﺭ ﭘﺎﻧﺰﺩﻫﻴﻤﻦ ﺟﻠﺴﻪ ﺍﻧﺠﻤﻦ ﻭﻃﻨﻰ ،ﺩﺭ ﻛﺮﺳﻰ ﺧﻄﺎﺑﻪ ،ﺩﺭ ﺑﺎﺭﻩ ﻋﻈﻤﺖ ﻭ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻗﺮﺁﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ،ﭼﻨﻴﻦ ﮔﻔﺖ: »ﺑﺎﺭﺍﻟﻬﺎ...ﺍﻳﻦ ﺍﻧﺠﻤﻦ ﻣﻘﺪﺱ ،ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺗﻮ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﻳﺎﺭﻯ ﺩﻳﻦ ﺗﻮ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ... ﺁﻗﺎﻳﺎﻥ ﮔﺮﺍﻣﻰ ،ﺩﺳﺘﻮﺭ ﻣﻘﺪﺳﻰ ﻛﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺩﻳﻦ ﺍﺳﻼﻡ ﺗﺎ ﺭﻭﺯ ﻗﻴﺎﻣﺖ ﻭ ﺿﺎﻣﻦ ﺳﻌﺎﺩﺕ ﺑﺸﺮﻯ ﺍﺳﺖ ،ﻗﺮﺁﻥ ﺍﺳﺖ .ﺁﻩ ﺁﻩ! ﺍﻳﻦ ﻗﺮﺁﻥ ﻣﻘﺪﺱ ،ﺩﺭ ﺍﺛﺮ ﻏﻔﻠﺖ ﻣﺴﻤﻠﻴﻦ، ﻣﻬﺠﻮﺭ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﻫﻤﺎﻥ ﻗﺮﺁﻥ ﻣﻘﺪﺳﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﭘﺮﺗﻮ ﺷﻌﺎﻉ ﻧﻮﺭﺍﻧﻴﺶ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺩﻳﺮﻭﺯ ﻭﺍﻣﺮﻭﺯ ﺭﺍﺑﺎﺁﻥ ﺍﻧﺤﻄﺎﻁ ،ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﺭﺟﻪ ﺍﺯ ﺗﻤﺪﻥ ﺭﺳﺎﻧﻴﺪ .ﺁﻩ ﺁﻩ! ﻛﻪ ﻗﺮﺁﻥ ،ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻼﻭﺕ ﺑﺎﻻﻯ ﻗﺒﻮﺭ ﺩﺭ ﺷﺒﻬﺎﻯ ﺟﻤﻌﻪ ،ﺯﺑﺎﻟﻪ ﻣﺴﺠﺪ ،ﻛﻔﺎﺭﻩ ﮔﻨﺎﻩ،ﻗﺴﻢ ﺩﺭﻭﻍ،ﺣﻤﺎﻳﻞ ﻣﺴﺎﻓﺮﻳﻦ ،ﺯﻳﻨﺖ ﻭﭼﺮﺍﻏﺎﻧﻰ ﻭ...ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﻣﻰ ﺭﻭﺩ« .ﺍﻳﻦ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ،ﺁﻥ ﭼﻨﺎﻥ ﺟﺬﺍﺏ ﻭ ﻣﻬﻴﺞ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺣﺪﻭﺩ ﻳﻚ ﺳﻮﻡ ﺍﺯ ﺍﻋﻀﺎﻯ ﺍﻧﺠﻤﻦ ﺍﺯ ﻛﺜﺮﺕ ﮔﺮﻳﻪ ﻏﺶ ﻛﺮﺩﻧﺪ. ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺩﺳﺘﻮﺭﺍﻟﻌﻤﻞ ﻫﺎﻯ ﻫﻔﺪﻩ ﮔﺎﻧﻪ ﺳﻴﺪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﺠﻤﻦ ،ﺑﺪﻳﻦ ﺷﺮﺡ ﺍﺳﺖ: ﺍﻣﺮ ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﻭ ﻧﻬﻰ ﺍﺯ ﻣﻨﻜﺮ ﺭﺍ ﺗﺮﻙ ﻧﻜﻨﻴﺪ; ﻣﺮﺩﻡ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﻋﻮﺕ ﺑﻪ
ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺍﺳﺪ ﺁﺑﺎﺩﻯ؛ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﺑﺨﺶ ﻭ ﺗﺤﺮﻙ ﺁﻓﺮﻳﻦ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﺍﺳﻼﻡ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ; ﺑﺎ ﻣﺒﻠﻐﻴﻦ ﻧﺼﺎﺭﺍ ﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻭﺟﻪ ﻣﺒﺎﺣﺜﻪ ﻛﻨﻴﺪ; ﺍﺯ ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﻳﻰ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻧﺎﺁﺷﻨﺎ ﺑﻪ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺩﻳﻨﻰ ﻳﺎ ﺷﺆﻭﻥ ﺳﻌﺎﺩﺕ ﺑﺨﺶ ﺩﻳﮕﺮ ،ﻛﻮﺗﺎﻫﻰ ﻧﻜﻨﻴﺪ ﻭ ﺩﺭﭘﻰ ﺍﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ، ﺭﺋﻴﺲ ﺑﺎﻧﻚ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺍﻯ ﺧﻄﺎﺏ ﺑﻪ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺻﺮﺍﻓﺎﻥ ﻟﻨﺪﻥ ﻣﻰ ﻧﻮﻳﺴﺪ .ﻭﻯ ﺩﺭ ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﻧﺎﻣﻪ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ: »ﺍﺯ ﻏﺮﺍﺋﺐ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﻭ ﻓﺮﺩﺍ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺩﻧﻴﺎ ،ﭘﺎﻳﻤﺎﻝ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﭼﻬﻞ ﻧﻔﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻰ ﺧﻮﺍﻫﺪﺷﺪ ﻛﻪ ﺳﻼﺣﺸﺎﻥ ﻓﻘﻂ ﺩﻳﺎﻧﺖ ﻭ ﻋﻤﻞ ﺑﻪ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺍﺳﺖ « .ﻭ ﻧﻴﺰ »ﻟﺮﺩ ﻛﺮﻭﻣﺮ« ﻣﺎﻣﻮﺭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ،ﻃﻰ ﮔﺰﺍﺭﺷﻰ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺍﻧﺠﻤﻦ ﻭﻃﻨﻰ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻰ ﻧﻮﻳﺴﺪ: »ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﭘﻴﺸﺎﻣﺪﻫﺎﻯ ﻧﺎﮔﻮﺍﺭ ﺍﺧﻴﺮ ﻣﺼﺮ ،ﺍﺑﺪﺍ ﻧﺒﺎﻳﺴﺘﻰ ﻣﺎﻣﻮﺭﺍﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻣﭙﺮﺍﺗﻮﺭﻯ ﺭﺍ ﻣﻘﺼﺮ ﻭﻳﺎ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﻣﺼﺮﻯ ﻣﺎﺭﺍ ﺳﻬﻞ ﺍﻧﮕﺎﺭ ﺷﻤﺮﺩ; ﺯﻳﺮﺍ ﺩﺳﺖ ﻛﺸﻴﺪﻥ ﻫﺸﺘﺎﺩ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﻣﻨﺪﺍﻥ ﻋﺎﻟﻴﺮﺗﺒﻪ ﻣﺼﺮ ﺍﺯ ﻛﺎﺭ ،ﻭ ﺯﻣﻴﻦ ﮔﺬﺍﺭﺩﻥ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻣﭙﺮﺍﺗﻮﺭﻯ ،ﻫﻤﺎﻧﺎ ﻭﺟﻮﺩﺍﻧﺠﻤﻦ ﻭﻃﻨﻰ،ﺩﺭ ﻣﺼﺮﺍﺳﺖ .ﺍﮔﺮﻳﻚ ﺳﺎﻝ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﺠﻤﻊ ﻓﻮﻕ ﺩﺭ ﻗﺎﻫﺮﻩ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﺑﻤﺎﻧﺪ ،ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻛﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻭ ﺗﺠﺎﺭﺕ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ﺩﺭ ﻗﺎﻫﺮﻩ ﻭ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﻧﻘﺎﻁ ﺷﺮﻕ ﻣﻌﺪﻭﻡ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ ،ﺑﻠﻜﻪ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺷﮕﻔﺖ ﺍﻧﮕﻴﺰ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻩ ،ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺳﺮ ﻭﺻﺪﺍﻯ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﻧﻤﺎﻳﺪ«)ﻓﻮﻻﺩﻯ ،ﻣﺤﻤﺪ؛ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻣﻌﺮﻓﺖ ،ﺷﻤﺎﺭﻩ ( ،8 ﻧﻔﻮﺫ ﻭ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﺣﺰﺏ ﺑﻪ ﻗﺪﺭﻯ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻛﺮﻭﻣﺮ ﺩﺭ ﮔﺰﺍﺭﺷﻰ ﺑﻪ ﻟﻨﺪﻥ ﻧﻮﺷﺖ » .ﺍﮔﺮ ﺍﻧﺠﻤﻦ ﺣﺰﺏ ﺍﻟﻮﻃﻨﻰ ﻳﻚ ﺳﺎﻝ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﺟﻨﺒﺎﻥ ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺁﺳﻴﺎﻯ ﻏﺮﺑﻰ ﻣﺮﻛﺰﻯ ﻭ ﺍﻓﺮﻳﻘﺎﻯ ﺷﺮﻗﻰ ﻭ ﺷﻤﺎﻟﻰ ،ﺳﻴﺪﺟﻤﺎﻝ ﻫﻤﺪﺍﻧﻰ ،ﻣﺮﻓﻪ ﺍﻟﺒﺎﻝ ﻭ ﺁﺳﻮﺩﻩ ﺧﺎﻃﺮ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﺯﻳﺴﺖ ﻛﻨﺪ ،ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻛﻪ ﺗﺠﺎﺭﺕ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ﺩﺭ ﻗﺎﺭﻩ ﺍﻓﺮﻳﻘﺎ ﺑﺎﻟﻤﺮﺓ ﻣﻌﺪﻭﻡ ﮔﺮﺩﺩ ﻛﻪ ﺳﻬﻞ ﺍﺳﺖ ،ﺗﺮﺱ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻴﺎﺩﺕ ﻗﺎﻃﺒﻪ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﺍﺯ ﻫﻴﻤﻨﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﺠﻤﻦ ﻋﺠﻴﺐ ،ﺑﻪ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﻭ ﺍﺛﺮﻯ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺻﻔﺤﻪ ﻋﺎﻟﻢ ﺑﺎﻗﻰ ﻧﻤﺎﻧﺪ «. ﻭﻯ ﺩﺭ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻭﺣﺸﺖ ﺯﺩﻩ ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭ ﻧﺎﺑﻮﺩﻯ ﺁﻥ ﺷﺪ .ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﺒﻠﻐﺎﻥ ﻧﺼﺎﺭﺍﻯ ﻗﺎﻫﺮﻩ ﺑﺎ ﺍﺑﺮﺍﺯ ﺗﻌﺠﺐ ﺍﺯ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻭ ﻧﻔﻮﺫ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﺳﻴﺪﺟﻤﺎﻝ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ »ﺣﺰﺏ ﺍﻟﻮﻃﻨﻰ « ﺩﺭ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺧﻮﺩ ﻧﻮﺷﺖ» :ﺩﺭ ﺩﺍﺭ ﺧﻴﺎﻝ ،ﻫﻴﭻ ﺍﻣﺮﻯ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻭﺍﻗﻌﻪ ﻋﺠﻴﺐ ﺗﺮ ﺭﺥ ﻧﺪﺍﺩﻩ ﻛﻪ ﻫﻔﺘﺼﺪ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﺍﻭﻻﺩ ﺍﻧﺠﻴﻞ ﺑﺎ ﻛﻤﺎﻝ ﻋﻠﻤﻴﺖ ﻭ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭ ﻭ ﻏﻴﺮﺕ ،ﻛﻪ ﺩﺭ ﺧﻮﺭ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺑﺸﺮ ﺍﺳﺖ ،ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭼﻬﻞ ﻧﻔﺮ ،ﻛﻪ ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺭﻭﺡ ﻳﻚ ﺳﻴﺪ ﺩﺭﻭﻳﺶ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺑﻴﺶ ﻧﻴﺴﺖ ،ﻣﻘﻬﻮﺭ ﮔﺮﺩﻧﺪ «.
271
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺭﻭﻯ ،ﺭﻭﺷﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﺑﻪ ﺷﺪﺕ ﺍﺯ ﻧﻔﻮﺫ ﺳﻴﺪﺟﻤﺎﻝ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﺑﻪ ﻭﺣﺸﺖ ﺍﻓﺘﺎﺩ ﻭ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ،ﺳﻴﺪ ﻭ ﻳﺎﺭﺍﻧﺶ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎﻯ ﻓﻜﺮﻯ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﺎﺯﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺍﻧﺠﻤﻦ »ﺣﺰﺏ ﺍﻟﻮﻃﻨﻰ « ﻳﺎ ﻣﻔﺘﺎﺡ ﺳﻌﺎﺩﺕ ﻣﺼﺮ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻧﻪ ﻣﺎﻩ ﻭ ﭼﻨﺪ ﺭﻭﺯ ﺗﻌﻄﻴﻞ ﺷﺪ .ﺳﻴﺪ ﺑﻪ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺗﻮﻓﻴﻖ ﭘﺎﺷﺎ ﺩﺭ 17ﺭﻣﻀﺎﻥ 1296ﻩ .ﻕ ﺗﻮﻗﻴﻒ ﻭ ﺑﻪ ﺳﻮﺋﺰ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻩ ﺷﺪ ﺗﺎ ﻭﻯ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻃﺮﻳﻖ ﺑﻪ ﻭﻃﻨﺶ ،ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺍﻋﺰﺍﻡ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ .ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻥ ﻛﻪ ﻛﺴﻰ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺼﺮ ﺑﺎ ﺍﻭ ﻣﻼﻗﺎﺕ ﻧﻜﻨﺪ ﻭ ﺩﻧﺒﺎﻟﻪ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻭ ﺑﺮﻳﺪﻩ ﺷﻮﺩ ،ﻭﻯ ﺭﺍ ﭼﻨﺪ ﺭﻭﺯ ﺩﺭ ﺑﻨﺪﺭ ﺳﻮﺋﺰ ﻧﮕﻪ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ )ﻧﺼﻴﺮﻯ ،ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻣﻌﺮﻓﺖ .( 45 ،51 ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﺼﺮ ﺳﻴﺪﺟﻤﺎﻝ ،ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﭘﺮﺷﻮﺭ ﻭ ﺷﺎﮔﺮﺩﺍﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻛﺎﺭﻫﺎﻯ ﻋﻤﻠﻰ ﺩﺭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻉ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻣﻰ ﻛﺮﺩ ،ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ،ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﻧﺸﺮ ﺟﺮﺍﻳﺪ ،ﻣﺠﻠﻪ ﻭ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻣﻰ ﻧﻤﻮﺩ ﻭ ﺧﻮﺩ ﺷﺨﺼﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻣﻰ ﻧﻮﺷﺖ .ﺑﺮﺍﻯ ﻧﻤﻮﻧﻪ» ،ﺍﺩﻳﺐ ﺍﺳﺤﺎﻕ « ﺍﺯ ﺷﺎﮔﺮﺩﺍﻥ ﻭﻯ ،ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ »ﻣﺼﺮ« ﺩﺭ ﻗﺎﻫﺮﻩ ،ﻳﺎ »ﺍﻟﺘﺠﺎﺭﻩ « ﺩﺭ ﺍﺳﻜﻨﺪﺭﻳﻪ ﺭﺍ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻰ ﺳﺎﺧﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺁﻥ ،ﻣﻘﺎﻻﺗﻰ ﺭﺍ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮﺍﻥ »ﺭﻭﺡ ﺍﻟﺒﻴﺎﻥ ﻓﻰ ﺍﻻﻧﺠﻠﻴﺰ ﻭﺍﻻﻓﻐﺎﻥ « ﺍﺯ ﺳﻴﺪﺟﻤﺎﻝ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻰ ﻛﺮﺩ (ﻓﻮﻻﺩﻯ،ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻣﻌﺮﻓﺖ ،ﺷﻤﺎﺭﻩ .(8 272
ﻧﺎﻣﻪ ﺳﺮﮔﺸﺎﺩﻩ ﺳﻴﺪﺟﻤﺎﻝ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺍﺳﺪﺁﺑﺎﺩﻯ ﺑﻪ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﺼﺮ "ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﺼﺮ ﻫﺮﮔﺎﻩ ﻧﻈﺮﻯ ﺑﻪ ﺟﺰﺍﻳﺮ ﻓﻴﻠﻴﭙﻴﻦ ﻭ ﺍﻧﺪﻭﻧﺰﻯ ﻭ ﺍﺳﺘﺮﺍﻟﻴﺎ ﺑﻴﻨﺪﺍﺯﻳﺪ، ﺧﻮﺍﻫﻴﺪ ﺩﻳﺪ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﭘﺮ ﺍﺯ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻴﻬﺎ ﺁﻧﺎﻥﺭﺍ ﺍﺯ ﻫﻨﺪﻭﺳﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻣﻤﻠﻜﺖ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﻛﺴﺎﻥ ﺩﻳﮕﺮ ﻭﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺑﺮﺍﺩﺭﺍﻥ ﻭ ﻫﻢﺩﻳﻨﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻛﺮﺩﻩ ﻭﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﻳﺮ ﻳﺎ ﺯﻭﺩ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﻬﻤﺎﻥ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺷﺪ ،ﺍﺯ ﻫﻨﺪ ﺑﻪ ﺷﻬﺮ ﻣﻘﺪﺱ ﻣﻜﻪ ﭘﻨﺎﻩ ﺑﺮﺩﻧﺪ .ﺷﻜﻰ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪﺷﻤﺎ ﺍﺯ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻓﺮﺍﺭ ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺭﺣﻤﺖﺍﷲ ﻭ ﻣﻮﻻﻧﺎ ﻧﻮﺍﻝ ﺍﻓﻐﺎﻧﻰ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻠﻤﺎء ﺑﺰﺭگ ﻛﻪ ﻫﻨﺪ ﺭﺍ ﺗﺮﻙ ﻭ ﺑﻪ ﻣﻜﻪ ﭘﻨﺎﻩ ﺁﻭﺭﺩﻩﺍﻧﺪ ،ﺑﺨﻮﺑﻰﻣﺴﺘﺤﻀﺮ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻣﻰﺩﺍﻧﻴﺪ ﻛﻪ ﭼﻪ ﺑﻼﺋﻰ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﺁﻭﺭﺩﻩﺍﻧﺪ .ﻣﺎ » ﺗﻮﻓﻴﻖ« ﺭﺍ ﺧﻴﻠﻰ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﻧﺰﻭﻝ ﺍﻳﻦ ﺑﻼ ﻭ ﻭﻗﻮﻉ ﺍﻳﻦ ﻣﺼﻴﺒﺖ ﺧﺒﺮﺩﺍﺭ ﻛﺮﺩﻳﻢ ،ﻭﻟﻰ ﺍﻭ ﺍﺯ ﺷﺪﺕ ﺣﻤﺎﻗﺖ ﭼﻴﺰﻯ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﺧﻮﺩﺵ ﺑﻮﺩ ﻧﺨﻮﺍﺳﺖ ﺑﻔﻬﻤﺪ .ﻣﺼﺮ ﺩﺭﻭﺍﺯﻩ ﻣﻜﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻭ ﺑﺎ ﺩﺳﺖ ﺧﻮﺩﺵ ﺩﺭﺏ ﺁﻧﺮﺍ ﺑﻪ ﺭﻭﻯ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲﻫﺎ ﺑﺎﺯ ﻧﻤﻮﺩ ،ﻋﻼﺟﻰ ﻧﻴﺴﺖ ﻣﮕﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺧﺪﺍ ﺑﻪ ﺩﺍﺩ ﻣﺎ ﺑﺮﺳﺪ ﻭﮔﺮﻧﻪ ﺩﻳﺮﻯ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﮔﺬﺷﺖ ﻛﻪ ﺣﺠﺎﺯ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﻣﺎ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ،ﺁﻧﻮﻗﺖ ﺁﻳﺎ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺎ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ؟
ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺍﺳﺪ ﺁﺑﺎﺩﻯ؛ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﺑﺨﺶ ﻭ ﺗﺤﺮﻙ ﺁﻓﺮﻳﻦ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﺍﻳﻦ ﻓﺎﺟﻌﻪ ﺑﺰﺭگ ﻛﻪ ﺗﻮﻓﻴﻖﭘﺎﺷﺎ ﺑﻪ ﻋﺎﻟﻢ ﺍﺳﻼﻡ ﻭﺍﺭﺩ ﻛﺮﺩ ،ﺷﺎﻣﻞ ﺣﺎﻝ ﺑﺎﺏﻋﺎﻟﻰ ﻧﻴﺰ ﻣﻰﺷﻮﺩ ،ﺯﻳﺮﺍ ﺩﻭﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﻰ ﺩﺭﻣﻴﺎﻥ ﻗﺪﺭﺗﻬﺎﻯ ﺍﺭﻭﭘﺎﺋﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﺼﺮ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺷﺖ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺨﻮﺩ ﻣﻰﺑﺎﻟﻴﺪ ،ﻭﻟﻰ ﺣﺎﻻ ﺩﺭﺍﺛﺮ ﻧﺎﺩﺍﻧﻰ ﻭ ﺟﻬﻞ ﺗﻮﻓﻴﻖ ﺁﻥ ﻗﺪﺭﺕ ﻭ ﻋﻈﻤﺖﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺩﭼﺎﺭ ﻓﻼﻛﺘﻰ ﻛﺮﺩﻩ ﻛﻪ ﺑﻬﻴﭽﻮﺟﻪ ﻧﻤﻰﺷﻮﺩ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﻧﻤﻮﺩ ﻣﮕﺮ ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻞ ﺑﺎ ﺍﺳﻠﺤﻪ ﻭ ﺗﺤﻤﻞ ﺧﺴﺎﺭﺕ ﻭ ﺯﻳﺎﻥ ﻓﻮﻕ ﺍﻟﻌﺎﺩﻩ… * * * ﻭﺍﻯ ﺑﺮ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﻣﺼﺮ! ﺍﺯ ﺑﻼﺋﻰ ﻛﻪ ﺑﺪﺳﺖ ﺧﻮﺩ ،ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭ ﺁﻥ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭﺍﺛﺮ ﺟﻬﻞ » ﺗﻮﻓﻴﻖ« ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲﻫﺎ ﻫﻤﻪﺟﺎ ﺭﺍ ﺗﺼﺎﺣﺐ ﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﺣﺘﻰ ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﮔﺰﻧﺪ ﺁﻧﺎﻥ ﻣﺼﻮﻥ ﻧﻤﺎﻧﺪ ،ﺍﻧﮕﻠﻴﺲﻫﺎ ﺑﻪﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﻭ ﺍﺳﻨﺎﺩ ﺷﺨﺼﻰ ﺗﻮﻓﻴﻖ ﺩﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﻭﺩﺭﻣﻴﺎﻥ ﺁﻥ ﺍﻭﺭﺍﻕ ﺭﻭﻧﻮﺷﺖ ﺍﺣﻜﺎﻣﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻤﺮﭘﺎﺷﺎ ﻟﻄﻔﻰ ﺻﺎﺩﺭ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ،ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ﺗﻮﻓﻴﻖ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﻣﻰﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺳﻜﻨﺪﺭﻳﻪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﻮﺭﺵ ﻭ ﻗﻴﺎﻡ ﻣﺼﻨﻮﻋﻰ ﺑﻨﻤﺎﻳﺪ! ﻋﻤﺮﭘﺎﺷﺎ ﻧﻴﺰ ﺁﻥ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺭﺍ ﻋﻴﻨ ًﺎ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺣﺎﻻ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲﻫﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﺳﻴﺪﮔﻰ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺩﺭ ﻟﻨﺪﻥ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﻣﺨﺼﻮﺻﻰ ﺭﺍ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺩﺭﻧﻈﺮ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺭﺍ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺗﻮﻓﻴﻖ ﭘﺎﺷﺎ ﺭﺍ ﺧﻠﻊ ﻭ ﭘﺴﺮﺵ ﻋﺒﺎﺱ ﺭﺍ ﺑﺠﺎﻯ ﺍﻭ ﺑﮕﻤﺎﺭﻧﺪ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻛﻤﻰ ﮔﺬﺷﺖ ،ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪﻧﺎﻡ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﺑﻪ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﺑﺒﺮﻧﺪ ،ﺗﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎ ﻓﺮﺍﻏﺖ ﺑﺎﻝ ﺯﻣﺎﻡ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﻣﻮﺭ ﻣﺼﺮ ﺭﺍ ﺑﺪﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﻤﻪ ﺁﻗﺎﺋﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﻫﺮﭼﻪ ﺩﻟﺸﺎﻥ ﻣﻰﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻼﻣﺎﻧﻊ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﻨﺪ .ﺣﺎﻝ ﺍﻯ ﻣﺮﺩﻡ! ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﺑﺨﺪﺍ ﺁﻳﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﻬﻠﻮﻝ ﺍﺣﻤﻖ ﺍﺳﺖ؟ ﻳﺎ ﺗﻮﻓﻴﻖ! ﻳﻌﻨﻰ ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﻇﻠﻢ ﻭ ﺗﻌﺪﻯ ﺭﺍ ﺑﺠﺎﺋﻰ ﺭﺳﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﺣﺠﺎﺝ ﺭﺍ ﺭﻭﺳﻔﻴﺪ ﻧﻤﻮﺩ ﻭ ﺑﺠﺎﻯ ﺩﻝﺟﻮﺋﻰ ﺍﺯ ﻋﺮﺍﺑﻰﭘﺎﺷﺎ )ﻛﺴﻴﻜﻪ ﺑﺮ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﺳﺘﻴﻼﻯ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﻗﻴﺎﻡ ﻧﻤﻮﺩ( ﻳﺎﺭﺍﻥ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮﺍﺳﺘﻨﺪ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺼﺮ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺷﺮ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲﻫﺎ ﺭﻫﺎﺋﻰ ﺩﻫﻨﺪ ،ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻣﺼﺮ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﻧﻤﻮﺩ ﻭ ﺣﺘﻰ ﻛﺴﺎﻧﻴﻜﻪ ﺑﻰﮔﻨﺎﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻪ ﻭ ﺯﻧﺪﮔﻰﺷﺎﻥ ﺁﻭﺍﺭﻩ ﻛﺮﺩ ﻭ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭﺑﺪﺭ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﺑﻴﭽﺎﺭﻩﻫﺎ ﺭﺍ ﻃﻮﺭﻯ ﺷﻜﻨﺠﻪ ﻭ ﻋﺬﺍﺏ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﺣﺘﻰ ﺩﻝ ﺳﺨﺖ ﻛﺎﻓﺮﺍﻥ ﻧﻴﺰ ﺑﺤﺎﻝ ﺁﻧﺎﻥ ﺳﻮﺧﺖ. ﺧﺪﺍﻭﻧﺪﺍ! ﺁﺧﺮ ﻣﺎ ﭼﻪ ﮔﻨﺎﻫﻰ ﻛﺮﺩﻩﺍﻳﻢ ﻛﻪ ﻣﺴﺘﻮﺟﺐ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﻋﺬﺍﺏ ﺷﺪﻳﻢ ﻭ ﭼﺮﺍ ﺍﻳﻦ ﺍﺣﻤﻖ ﺭﺍ ﺑﺠﺎﻥ ﻣﺎ ﻣﺴﻠﻂ ﻛﺮﺩﻯ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺭﺍ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺯﺟﺮ ﻭ ﺑﺪﺑﺨﺘﻰ ﺑﻨﻤﺎﻳﺪ؟! ﺍﻯ ﺩﺍﺩﺭﺱ ﺑﻴﭽﺎﺭﮔﺎﻥ ،ﺑﺪﺍﺩ ﻣﺎ ﺑﺮﺱ ،ﻣﺎ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺯﺍﺭ ﻭ ﻧﻜﺒﺖﺑﺎﺭﻯ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﻳﻢ. ﺑﺎﺭﺍﻟﻬﻰ! ﺁﻳﺎ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﻣﺎ ﻣﺮگ ﺭﺍ ﺑﺎ ﭘﻮﻝ ﺧﺮﻳﺪﺍﺭﻯ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻋﺬﺍﺑﻰ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻧﺪﺍﺷﺖ ،ﺧﻼﺹ ﻧﻤﺎﺋﻴﻢ؟ ﺁﺧﺮ ﺗﺎ ﻛﻰ ﺧﺪﻳﻮ ﺧﻮﺏ ﺑﺨﻮﺭﺩ ﻭ ﺑﻨﻮﺷﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﻋﻴﺶ ﻭ ﻧﻮﺵ ﺩﺭ ﺑﺴﺘﺮ ﺭﺍﺣﺘﻰ ﻭ ﺭﻓﺎﻩ ﺑﺴﺮ ﺑﺒﺮﺩ ،ﻭﻟﻰ ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﻓﻼﻛﺖ ﻭ ﺫﻟﺖ ﺷﺒﻬﺎ ﺳﺮﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺭﻭﻯ ﺳﻨﮓ ﺑﮕﺬﺍﺭﻧﺪ؟ … .ﺑﻠﻰ ﻗﺪﺭﺕ ﺑﺪﺳﺖ
273
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
274
ﺍﺭﻭﭘﺎﺋﻴﺎﻥ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺁﻧﻬﺎ ﺟﺎﻥ ﻭ ﻣﺎﻝ ﻭ ﻧﺎﻣﻮﺱ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺧﺎﺋﻨﻴﻦ ﺧﺮﻳﺪﺍﺭﻯ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﻣﺎ ﺭﺍ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭼﻬﺎﺭ ﭘﺎﺑﻪ ﻫﺮﺟﺎ ﻛﻪ ﺩﻟﺸﺎﻥ ﻣﻰﺧﻮﺍﻫﺪ ﻣﻰﺭﺍﻧﻨﺪ! .ﻣﺎ ﺩﺭ ﻛﻮﭼﻪﻫﺎ ﺳﺮﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺧﺠﻠﺖ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﻴﻢ ﺑﻠﻨﺪ ﻛﻨﻴﻢ ،ﺭﺟﺎﻝ ﻭ ﺯﻋﻤﺎﻯ ﻗﻮﻡ ﻣﺎ ﺩﺳﺖ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰﻫﺎ ﺭﺍ ﻣﻰﺑﻮﺳﻨﺪ!… ﺍﻯ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﻩ ﺍﮔﺮ ﺍﺯ ﻭﺿﻊ ﺳﭙﺎﻩ ﻭ ﻟﺸﻜﺮ ﻣﺎ ﺑﭙﺮﺳﻰ ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺎﻓﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﮕﻮﻳﻢ ژﻧﺮﺍﻝ ﻭﻭﺩ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰ ﺭﺋﻴﺲ ﻛﻞ ﻗﻮﺍﻯ ﻣﻤﻠﻜﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺼﺮﻣﻰﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺿﻤﺤﻼﻝ ﻭ ﻣﺤﻮﻛﺮﺩﻥ ﻣﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻩﺍﻧﺪ .ﺩﺳﺖ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ ﻣﺼﺮﻯ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻗﺎﻫﺮﻩ ﻭ ﺍﺳﻜﻨﺪﺭﻳﻪ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﻫﺎ ﻛﻮﺗﺎﻩ ﻭ ﺑﺠﺎﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰ ﮔﻤﺎﺭﺩﻩﺍﻧﺪ* * * . ﺍﻯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﺼﺮ! ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺘﻪﻫﺎﻯ ﺟﻤﺎﻝﺍﻟﺪﻳﻦ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﻝ ﺧﻮﺩ ﺣﻚ ﻧﻤﺎﺋﻴﺪ .ﺑﻪ ﺑﺮﺍﺩﺭﺍﻥ ﻣﺼﺮﻯ ﺑﮕﻮﺋﻴﺪ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻈﻠﻮﻡ ﻣﺤﺮﻭﻡ ﺍﺯ ﻭﻃﻦ ﺭﺍ ،ﺍﺩﺑﺎ ﻭ ﺷﻌﺮﺍﻯ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﭘﺎﺭﻳﺲ ﺑﺎ ﺁﻏﻮﺵ ﺑﺎﺯ ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﻣﻮﻗﻌﻴﻜﻪ ﺩﺭ ﻟﻨﺪﻥ ﺑﻮﺩ ،ﻗﺪﺭﺕ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻫﻨﺪ ﻭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺘﺰﻟﺰﻝ ﻧﻤﻮﺩ .ﻭ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻓﻬﻤﺎﻧﻴﺪ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﻭ ﻳﮕﺎﻧﮕﻰ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺷﺎﻋﻪ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻭ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺧﻮﺍﻫﻰ ﻭ ﻭﻃﻦ ﭘﺮﺳﺘﻰ ﺭﻭﺡ ﺗﺎﺯﻩﺍﻯ ﺩﺭ ﺟﺴﻢ ﻧﺎﺗﻮﺍﻥ ﻭﻃﻦ ﻋﺎﺟﺰ ﺩﻭﺭﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﻭﻧﻴﻤﻪ ﻣﺮﺩﻩ ﺧﻮﺍﻫﻴﺪ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺑﻴﺎﻭﺭﻳﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻗﻠﺐ ﻣﺎ ﺍﻓﺘﺨﺎﺭﺍﺕ ﻣﻠﻰ ﺭﺍ ﺟﺎﻯ ﺩﻫﻴﺪ ﺗﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﻔﻀﻞ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎﻝ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻓﺪﺍﻛﺎﺭﻳﻬﺎ ﺑﺘﻮﺍﻧﻴﻢ ﺧﻮﺩﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﭼﻨﮕﺎﻝ ﺍﻳﻦ ﻇﺎﻟﻤﺎﻥ ﺧﻮﻧﺨﻮﺍﺭ ﺭﻫﺎﻧﻴﺪﻩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﺩﮔﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺯﻧﺠﻴﺮ ﺍﺳﺎﺭﺕ ﺧﻼﺻﻰ ﺩﻫﻴﻢ") (119/archives/ir.bidargar//:http ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﺑﺨﺶ ﻭ ﺗﺤﺮﻙ ﺁﻓﺮﻳﻦ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﻨﻮﻧﻰ ﺍﺯ ﻭﻳﮋﮔﻰ ﻫﺎﻯ ﺑﺎﺭﺯ ﻭ ﻣﻬﻢ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺧﻴﺮ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﻪ ﻏﺎﻟﺐ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮔﺮﺍﻥ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺍﺫﻋﺎﻥ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺣﻀﻮﺭ ﭘﺮﺭﻧﮓ ﻧﺴﻞ ﺟﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﺍﻧﺪﺍﺯﻯ،ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻭ ﭘﻴﮕﻴﺮﻯ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ،ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﺳﺖ .ﺑﺮﺍﻯ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺩﻗﻴﻖ ﺗﺮ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﺟﻨﺒﺶ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻓﺮﺍﮔﻴﺮ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻯ ﺁﻟﻦ ﺗﻮﺭﻥ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺟﻨﺒﺸﻬﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑﻬﺮﻩ ﻣﻰ ﮔﻴﺮﻳﻢ)ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﺎﻯ ﻏﺮﺑﻰ، ﻧﻈﺮﻳﺎﺕ ﻛﺎﻣﻠﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ(،ﻭﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺧﺼﻮﺹ ﭼﻨﺪ ﺍﺻﻞ ﻣﻬﻢ ﺭﺍ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ (1:ﺍﺻﻞ ﻫﻮﻳﺖ ﺟﻨﺒﺶ:ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻥ ﺁﻥ ﭼﻪ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ(2ﺍﺻﻞ ﺩﺷﻤﻦ :ﺍﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﭼﻪ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﺍﺳﺖ(3.ﺍﺻﻞ ﻫﺪﻑ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺟﻨﺒﺶ :ﻫﻮﺩﺍﺭﺍﻥ ﺟﻨﺒﺶ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺍﺳﺘﻘﺮﺍﺭ ﭼﻪ ﻧﻮﻉ ﻧﻈﻢ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ )ﻛﺮﻳﻤﻰ (1387،112،ﺑﺎ ﺭﺩ ﻳﺎﺑﻰ ﺍﻳﻦ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎ ﺩﺭ ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎﻯ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ
ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺍﺳﺪ ﺁﺑﺎﺩﻯ؛ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﺑﺨﺶ ﻭ ﺗﺤﺮﻙ ﺁﻓﺮﻳﻦ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺍﺫﻋﺎﻥ ﻧﻤﻮﺩ ﻛﻪ ﮔﺮﭼﻪ ﻣﺪﺕ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻧﺴﺒﺘﺎ ﻃﻮﻻﻧﻰ ﺍﺯ ﻋﺼﺮ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﻣﻰ ﮔﺬﺭﺩ ،ﺍﻣﺎ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎ ﻭ ﺗﻔﻜﺮﺍﺕ ﺳﻴﺪ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺗﻔﻜﺮﺍﺕ ﻭ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻧﺴﻞ ﺟﻮﺍﻥ ﺣﺎﺿﺮ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺭﺍ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻧﻤﻮﺩ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﻣﻬﻢ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ،ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺑﺰﺭگ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻧﻴﺰ ﺑﺪﻭﻥ ﺍﻧﺒﺎﺷﺖ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻫﺎ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎﻯ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺑﺮﻭﺯ ﻭ ﺗﺪﻭﺍﻡ ﻧﻤﻰ ﻳﺎﺑﻨﺪ. ﻫﻮﻳﺖ ﺟﻨﺒﺶ؛ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺭﻭﺷﻰ ﻛﻪ ﺳﻴﺪﺟﻤﺎﻝ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺑﺮﺍﻯ ﭘﻴﮕﻴﺮﻯ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﭘﻰ ﮔﻴﺮﻯ ﻣﻰ ﻧﻤﻮﺩ ﻣﺒﺘﻰ ﺑﺮ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺻﻴﻞ ﺍﺳﺖ. ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺩﻭ ﺳﻮﻯ ﺍﻓﺮﺍﻁ ﻭ ﺗﻔﺮﻳﻂ ،ﺍﺯ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﻫﺎﻯ ﻣﺘﺤﺠﺮﺍﻧﻪ ﻭ ﻏﺮﺏ ﮔﺮﺍﻳﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺩﻭﺭ ﺍﺳﺖ .ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﻪ ﺭﻧﮓ ﻭ ﺑﻮﻯ ﺗﻔﺴﻴﺮﻫﺎﻯ ﺷﺨﺼﻰ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ . ﺍﺯ ﻫﻤﻴﻦ ﺭﻭ ،ﺳﻴﺪ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺳﻮ ،ﺑﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻣﺘﺤﺠﺮﺍﻥ ﻭ ﻗﺸﺮﻳﺎﻥ ﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺑﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻏﺮﺏ ﺯﺩﮔﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺑﻮﺩ . ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺧﻴﺮ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﺎﻥ ﻃﻮﺭ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺁﻥ ﻣﺸﻬﻮﺩ ﺍﺳﺖ ،ﺍﺳﺎﺱ ﻭ ﻫﻮﻳﺖ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﺮ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺻﻴﻞ ﺑﻨﺎ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﻛﻤﺎ ﺍﻳﻦ ﻛﻪ ﺭﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺑﻴﺎﻧﺎﺗﺸﺎﻥ ،ﺗﻨﻬﺎ ﺍﺯ ﻭﺍژﻩ »ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ« ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻰ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻭ ﺑﺮ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻮﺩﻥ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻭﺍﻗﻌﻴﺘﻰ ﻋﻴﻨﻰ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺩﺍﺭﻧﺪ. ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺼﺮ ﺣﺮﻛﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺷﻌﺎﺭ ﺍﷲ ﺍﻛﺒﺮ ﺍﺯ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺍﻟﺘﺤﺮﻳﺮ ﻗﺎﻫﺮﻩ ﺁﻏﺎﺯ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﻴﺸﺘﺮﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺁﻧﻬﺎ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻗﺎﻣﻪ ﻧﻤﺎﺯﺟﻤﻌﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﺷﺪ. ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺣﺮﻑ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ ﭼﻮﻥ ﺍﺧﻮﺍﻥ ﺍﻟﻤﺴﻠﻤﻴﻦ ﻭ ﻋﻤﻞ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻧﻴﺰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﻓﻌﺎﻝ ﺷﺪﻧﺪ ،ﺍﺻﻼﺡ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺷﺪﻥ ﺁﻥ ﺑﻮﺩ . 77ﺩﺭﺻﺪ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺼﺮ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺷﺪﻥ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺃﻯ ﻣﺜﺒﺖ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﻭ ..ﺍﻳﻦ ﻣﺼﺎﺩﻳﻖ ﻫﻤﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﻧﻜﺎﺭ ﻧﺸﺪﻧﻰ ﺑﺮ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺣﺮﻛﺎﺕ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ. (2ﺍﺻﻞ ﺩﺷﻤﻦ :ﺍﺯ ﺍﺭﻛﺎﻥ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎﻯ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺗﻰ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﻭ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﮔﺎﻡ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﺭﺳﺘﺎﺧﻴﺰ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﻓﻜﺮﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺍﺳﺖ)ﺛﻘﻔﻰ.(1384،23، ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﻨﻮﻧﻰ ﻧﻴﺰ ﺟﻬﺘﻰ ﺿﺪ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩﻯ ﻭ ﺿﺪ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﻯ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺩﻻﻳﻠﻰ ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﺗﺤﻮﻝ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻣﻰ ﮔﺮﺩﺩ ﻭﺟﻮﺩ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩﻯ ﻭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﺗﺤﻜﻢ ﻭ ﺟﻮﺭ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
275
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
276
ﻛﻪ ﺩﭼﺎﺭ ﺗﺤﻮﻝ ﮔﺮﺩﻳﺪﻧﺪ ﻧﻴﺰ ﺗﺎ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﻤﻴﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺣﻜﺎﻡ ﻣﺴﺘﺒﺪ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﮔﺮ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻭ ﻛﻨﻮﻧﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺳﺘﻤﺮﺍﺭ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﻯ ﺷﺎﻥ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻰ ﮔﺮﺩﻳﺪﻧﺪ .ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺑﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﺪﻫﻰ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﺗﻮﺳﻂ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺑﺮ ﺍﺛﺒﺎﺕ ﺟﻬﺖ ﮔﻴﺮﻯ ﺿﺪ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩﻯ ﻭ ﺿﺪ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﻯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺣﺎﺿﺮ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ.ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺗﺠﻤﻌﺎﺕ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺳﻔﺎﺭﺕ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻋﺮﺑﻰ ،ﺗﺴﺨﻴﺮ ﺳﻔﺎﺭﺕ ﺭژﻳﻢ ﺍﺷﻐﺎﻟﮕﺮ ﻗﺪﺱ ﻭ ..ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎﻯ ﻣﻤﻠﻤﻮﺱ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﮔﻴﺮﻯ ﺍﺳﺖ ﺍﺻﻞ ﻫﺪﻑ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺟﻨﺒﺶ :ﺍﺯ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﺍﺕ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ،ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺑﻪ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻰ ﺫﺍﺗﻰ ﺩﻳﻦ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ،ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻭ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻧﻴﺮﻭﻣﻨﺪﻯ ﻭ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺁﻧﺎﻥ ﻭ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺑﻮﺩ ،ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺗﻼﺷﻬﺎﻯ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻰ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺻﻮﺭﺕ ﺩﺍﺩ.ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺧﻴﺮ ﻧﻴﺰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﮔﺮﺩﺍﻧﺪﮔﺎﻥ ﻭ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺁﻥ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﻭ ﻫﺪﻑ ﺭﺍ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺭﺍ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺫﻛﺮ ﻧﻤﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻫﻴﭻ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﻯ ،ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﺣﺪ ﻳﻚ ﺑﺎﻭﺭ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻧﻤﺎﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﺮﺟﺎ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺭﻳﺸﻪ ﺩﻭﺍﻧﻴﺪﻩ ﺑﻴﺪﺍﺭﮔﺮﺍﻥ ﻛﻮﺷﻴﺪﻩ ﺍﻧﺪ ﺑﺎ ﺗﺎﺳﻴﺲ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻳﻰ ﺟﺪﻳﺪ ﻭ ﻳﺎ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮﺩﺭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻧﻬﺎﺩ ﻫﺎﻯ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻛﻨﻨﺪ .ﺩﺭ ﻧﮕﺎﻫﻰ ﻗﻴﺎﺳﻰ ﻧﻴﺰ ﭼﻮﻥ ﺧﺎﺳﺘﮕﺎﻩ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﻯ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺩﻳﻦ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺁﻣﻮﺯﻩ ﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﻧﻴﺰ ﻫﻴﭻ ﮔﺎﻩ ﺩﺭ ﺣﺪ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺑﺎﻗﻰ ﻧﻤﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻭ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺑﺎﻭﺭﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﺮﺍﻍ ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎ ﻭ ﻧﻬﺎﺩﻳﻨﻪ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮﻭﺩ .ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺣﻜﻢ ﻛﺮﺩ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻧﻴﺰ ﺑﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺪﺍﺭ ﺑﺎ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺑﻪ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻰ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻭ ﺩﺭ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﻯ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﺑﺎ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺣﺮﻛﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ)ﺍﻟﻮﻳﺮﻯ(101 ،1390 ، ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺫﻛﺮ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﺗﻔﻜﺮﺍﺕ ﻭ ﺗﺎﺛﻴﺮﺍﺕ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎﻯ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﻣﻬﻢ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﻬﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻧﻤﻮﺩ ﻛﻪ ،ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺗﻼﺵ ﺑﺮﺍﻯ ﻭﺍژﮔﻮﻧﻰ ﺩﻭﻟﺘﻬﺎﻯ ﻣﻄﻠﻘﻪ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺑﻨﻴﺎﺩ ﺟﻨﺒﺶ ﺑﺪﻧﻪ ﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻮﻓﻖ ﻣﻰ ﺩﺍﻧﺴﺖ .ﺍﻭ ﺗﻼﺷﻬﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺻﻼﺡ ﺣﻜﻮﻣﺘﻬﺎﻯ ﻣﺴﺘﺒﺪﻩ ﺑﻰ ﺛﻤﺮ ﺩﺍﻧﺴﺖ .ﺍﻣﺎ ﺁﻥ ﺗﻼﺷﻬﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﻭ ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﺩﺭﺁﻭﺭﺩﻥ ﺗﻮﺩﻩ ﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﻮﺩﺭﺍ ﭘﺮﺛﻤﺮ ﺗﻠﻘﻰ ﻛﺮﺩ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺍﺯ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻧﺶ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﻴﺪ ﺩﺭ ﺧﺮﺍﺑﻰ ﺍﺳﺎﺱ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩﻯ ﺑﻜﻮﺷﻴﺪ ،ﻧﻪ ﻗﻠﻊ ﻭ ﻗﻤﻊ ﺍﺷﺨﺎﺹ .ﺍﺳﺎﺱ ﺍﻳﺪﻩ ﻭ ﻧﻈﺮ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﻭ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﺪﻧﻪ ﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﺠﺎﺕ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﻭ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺑﻮﺩ)ﻓﻼﺡ ﺗﻮﺗﻜﺎﺭ.(131 ،1389،
ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺍﺳﺪ ﺁﺑﺎﺩﻯ؛ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﺑﺨﺶ ﻭ ﺗﺤﺮﻙ ﺁﻓﺮﻳﻦ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﺩﺭ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺍﺧﻴﺮ ﻧﻴﺰ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﻫﻤﻴﻦ ﻧﻘﺶ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺍﻣﺮﻭﺯﻯ ﻭ ﻣﻄﺎﻳﻖ ﺑﺎ ﺯﻣﺎﻥ ﺣﺎﻝ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻧﻤﻮﺩ ﻛﻪ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺑﺎ ﺑﻬﺮﻩ ﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﻭ ﺁﮔﺎﻩ ﺳﺎﺯﻯ ﻣﺮﺩﻡ ،ﺑﺪﻭﻥ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﻁ ﮔﺮﺍﻳﻰ ﻭ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻫﺎ ﺩﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﻧﺪ .ﻋﻠﻰ ﺭﻏﻢ ﺍﻳﻦ ﻛﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﮔﺮﺍﻳﻰ ﺭﺍﺩﻳﻜﺎﻝ ﺩﺭ ﺩﻫﻪ ﻫﺎﻯ 1980 ﻭ 1970ﻓﻀﺎﻯ ﻣﻨﺎﺳﺒﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻋﻼﻡ ﺣﻀﻮﺭ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺗﻼﺵ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﺭﻓﺘﻪ ﻭ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺍﻓﺮﺍﻃﻰ ﺩﺭﺳﺖ ﺷﻤﺮﺩﻩ ﻣﻰ ﺷﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻨﺎﺩ ﺑﻪ ﺍﺻﻞ ﺟﻬﺎﺩ ،ﺿﺮﻭﺭﻯ ﻣﻰ ﻧﻤﻮﺩ ،ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﻮﺛﺮ ﺩﺭ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻣﻮﺿﻊ ﮔﻴﺮﻯ ﻭ ﻣﺸﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺣﺘﻰ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﻭ ﺍﺭﺗﺶ ﻣﺴﺎﻟﻤﺖ ﺁﻣﻴﺰ ﺑﻴﺎﻥ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ .ﻭ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺵ ،ﻣﺴﻴﺮﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺗﻮﺩﻩ ﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﻭﺣﻀﻮﺭﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﻣﻰ ﮔﺮﺩﺩ) ﻧﺒﻮﻯ.(246 ،1389 ، ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮﻯ: ﺑﺪﻭﻥ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﺟﻨﺒﺎﻥ ﻧﻬﻀﺖ ﻫﺎﻯ ﺍﺻﻼﺣﻰ ﺻﺪ ﺳﺎﻟﻪ ﺍﺧﻴﺮ ،ﺳﻴﺪﺟﻤﺎﻝ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺍﺳﺪﺁﺑﺎﺩﻯ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺑﻪ ﺍﻓﻐﺎﻧﻰ ﺍﺳﺖ.ﻧﻬﻀﺖ ﺳﻴﺪﺟﻤﺎﻝ ،ﻫﻢ ﻓﻜﺮﻯ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻫﻢ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ. ﺍﻭ ﻣﻰ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﺭﺳﺘﺎﺧﻴﺰﻯ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﻫﻢ ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻣﺎﺕ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺁﻥ ﻫﺎ .ﺳﻴﺪﺟﻤﺎﻝ ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﻭ ﻣﺰﻣﻦ ﺗﺮﻳﻦ ﺩﺭﺩ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻭ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺩﺭ ﻣﻤﺎﻟﻚ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺧﺼﻮﺹ ،ﻣﺼﺮ ﺑﻪ ﺷﺪﺕ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻛﺮﺩ .ﺍﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﻋﺎﻣﻞ ﻓﻠﺞ ﻛﻨﻨﺪﻩ، ﺁﮔﺎﻫﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺷﺮﻛﺖ ﻓﻌﺎﻻﻧﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻭﺍﺟﺐ ﻭ ﻻﺯﻡ ﺷﻤﺮﺩ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻣﺠﺪ ﻭ ﻋﻈﻤﺖ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺭﻓﺘﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻭ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﺭﺍ ﻓﻮﺭﻯ ﻭ ﺣﻴﺎﺗﻰ ﻣﻰ ﺩﺍﻧﺴﺖ .ﺑﺪﻋﺖ ﺯﺩﺍﻳﻰ ﻭ ﺧﺮﺍﻓﻪ ﺷﻮﻳﻰ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺷﺮﻁ ﺁﻥ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﻣﻰ ﺷﻤﺮﺩ. ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺩﺭﻛﺸﻮﺭ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ،ﻋﻠﻰ ﺍﻟﺨﺼﻮﺹ ﻣﺼﺮ ،ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎ ﻭ ﺗﻼﺵ ﻫﺎﻯ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻰ ﺭﺍ ﺻﻮﺭﺕ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺷﺎﮔﺮﺩﺍﻥ ﻭ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ، ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻫﺪﻑ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻳﻚ ،ﺗﻮﺟﻪ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺑﻪ ﻧﺴﻞ ﺟﻮﺍﻥ ﻭ ﺗﻼﺵ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻭ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬﺍﺭﻯ ﺑﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﺗﻮﺟﻪ ﻭﺗﻼﺵ ﻭﻳﮋﻩ ﺍﻯ ﺑﻮﺩ .ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻭ ﺗﻔﻜﺮ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻧﺴﻞ ﺟﻮﺍﻥ ،ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﻯ ﻧﺒﻮﺩ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺨﺘﺺ ﺑﻪ ﺯﻣﺎﻥ ﺣﻴﺎﺕ ﻭﻯ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺧﻴﺮ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ –ﺑﻪ ﺑﺮﻛﺖ ﺣﻀﻮﺭ ﻭ ﭘﻴﺶ ﺁﻫﻨﮕﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺍﺳﻼﻣﻰ -ﻭ ﻣﻄﺎﻟﺒﻪ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺍﺣﻜﺎﻡ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ
277
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
278
ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﻭ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﻭ ﻃﻠﺐ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ،ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬﺍﺭﺍﻥ ﻭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﻫﻨﺪﮔﺎﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﻨﻮﻧﻰ ،ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎﻳﻰ ﺭﻭﺷﻦ ﺍﺯ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﻭ ﺑﺰﺭﮔﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺳﻠﻚ ﺑﺮ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻣﺪﺕ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻃﻮﻻﻧﻰ ﺑﺎﺷﺪ. ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭ ﻣﻠﺘﻬﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻭ ﺟﻮﺍﻧﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻓﻌﺎﻻﻧﻪ ﺻﺤﻨﻪ ﮔﺮﺩﺍﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺭﺍ ﺑﺪﺍﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺛﻤﺮ ﻧﺸﺴﺘﻦ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺁﻧﺎﻥ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ 150ﺳﺎﻝ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺍﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﻭ ﻫﻢ ﺳﻠﻜﺎﻥ ﻭﻯ ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﺎ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺑﻪ ﺍﻭﺝ ﺧﻮﺩ ﺭﺳﻴﺪ ﻭ ﺗﻮﺳﻂ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﺎﻣﻨﻪ ﺍﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ ،ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻧﻬﻀﺘﻬﺎ ﻭ ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﺧﻮﺍﻥ ﺍﻟﻤﺴﻠﻴﻦ ﻭ ..ﺷﺨﺼﻴﺘﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﭼﻮﻥ ﺣﺴﻦ ﺍﻟﺒﻨﺎ ،ﺳﻴﺪ ﻗﻄﺐ ﻭ ..ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺳﻬﻢ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻧﻘﺶ ﻭ ﺳﻬﻢ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﻧﺪ .ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﻣﻬﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﭘﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﺎ ﻛﻨﻮﻥ ﻣﻠﺘﻬﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺗﻜﺎﭘﻮﻯ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻭ ﻫﺠﻤﻪ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﻪ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﺳﺎﺯﻯ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﮔﺮ ﻧﺘﻮﺍﻧﺪ ﺍﻳﻦ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺍﻧﺒﻮﻩ ﻭ ﮔﺮﺍﻧﺒﺎﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻧﻤﺎﻳﺪ ،ﺧﻄﺮﺍﺕ ﺑﺰﺭﮔﻰ،ﺍﺯﺟﻤﻠﻪ ﻗﻠﺐ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﺻﻠﻰ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ -ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻫﻮﻳﺘﻬﺎﻯ ﻣﻨﺤﺮﻑ ﺩﻳﮕﺮ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻧﻤﻮﺩ.ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺧﻮﺩ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻛﺮﺍﺭﺍ ﺍﻋﻼﻡ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ،ﭼﺮﺍ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻟﻮﺍﺯﻡ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺻﺤﻨﻪ ﮔﺮﺩﺍﻧﻰ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﺣﻀﻮﺭ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻯ ﺳﻜﻮﻻﺭ ﻭ ﻻﺋﻴﻚ ﺩﺭ ﺭﺍﺱ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﻦ ﺍﺑﺮﺍﺯ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﺳﺖ. ﻣﻨﺎﺑﻊ .1ﻣﻮﺛﻘﻰ،ﺳﻴﺪ ﺍﺣﻤﺪ،ﺟﻨﺒﺸﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻌﺎﺻﺮ،ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﺳﻤﺖ. 1389، .2ﻣﻄﻬﺮﻯ ،ﻣﺮﺗﻀﻰ ،ﻧﻬﻀﺘﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺻﺪ ﺳﺎﻟﻪ ﺍﺧﻴﺮ،ﺗﻬﺮﺍﻥ، .3ﮔﻨﺠﻰ،ﻋﺒﺪﺍﷲ،ﻣﻮﺝ ﺳﻮﻡ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ،ﺗﻬﺮﺍﻥ،ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺳﺎﺯﺍﻥ ﻧﻮﺭ.1388، .4ﻧﺼﻴﺮﻯ،ﻣﻨﺼﻮﺭ؛ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎﻯ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﻭ ﺳﻴﺮ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﺻﻼﺡ ﮔﺮﺍﻳﻰ ﺩﻳﻨﻰ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺍﺳﺪﺁﺑﺎﺩﻯ ،ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻣﻌﺮﻓﺖ، ﺷﻤﺎﺭﻩ 51 .5ﻋﻨﺎﻳﺖ،ﺣﻤﻴﺪ،ﺳﻴﺮﻯ ﺩﺭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻋﺮﺏ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﺍﻣﻴﺮﻛﺒﻴﺮ1389، .6ﺍﺣﻤﺪﻯ،ﺣﻤﻴﺪ،ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ-ﺟﻨﺒﺸﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﻋﺮﺏ ،ﺗﺎﻟﻴﻒ ﻫﺮﺍﻳﺮ ﺩﻛﻴﺠﻤﺎﻥ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﻛﻴﻬﺎﻥ،
ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺍﺳﺪ ﺁﺑﺎﺩﻯ؛ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﺑﺨﺶ ﻭ ﺗﺤﺮﻙ ﺁﻓﺮﻳﻦ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ 1369 .7ﺣﻠﺒﻰ،ﻋﻠﻰ ﺍﺻﻐﺮ ،ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻧﻬﻀﺘﻬﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﻳﻨﻰ ﻣﻌﺎﺻﺮ،ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﺯﻭﺍﺭ1382، .8ﻧﺒﻮﻯ ،ﻋﺒﺪﺍﻻﻣﻴﺮ،ﻧﻘﺶ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺧﻴﺰﺵ ﻧﻮﻳﻦ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺼﺮ،ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ،ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﺯﻣﺴﺘﺎﻥ .1389 .9ﻭﻻﻳﺘﻰ ،ﻋﻠﻰ ﺍﻛﺒﺮ ،ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ1390 ، .10ﻣﺠﻠﻪ ﭘﮕﺎﻩ ﺣﻮﺯﻩ ،ﺁﺫﺭ ﻭ ﺩﻯ – 1372ﺷﻤﺎﺭﻩ 59ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﺣﻮﺯﻩ ، .11ﺑﻬﻤﻦ ﻭ ﺍﺳﻔﻨﺪ ،1372ﻭ 60ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﺣﻮﺯﻩ 0 .12ﺗﻮﺗﻜﺎﺭ ،ﻓﻼﺡ ،ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﻭ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺟﻨﺒﺶ ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻤﻰ ﭘﮋﻭﻫﺸﻰ ﺗﺎﺭﻳﺦ .ﺳﺎﻝ ﺩﻭﻡ .ﺷﻤﺎﺭﻩ ﺷﺸﻢ. .13ﺛﻘﻔﻰ ،ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ ،ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺩﺭ ﭘﺮﻭﺭﺵ ﺍﺳﺘﻌﺪﺍﺩﻫﺎﻯ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ،ﺷﻤﺎﺭﻩ 10ﺳﺎﻝ 1384 ﻓﻮﻻﺩﻯ ،ﻣﺤﻤﺪ ،ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻣﻌﺮﻓﺖ ،ﺷﻤﺎﺭﻩ ،8 .14ﻣﺤﻤﺪ ﻣﺤﻴﻂ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻰ ،ﻧﻘﺶ ﺳﻴﺪﺟﻤﺎﻝ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻣﺸﺮﻕ ﺯﻣﻴﻦ ،ﺝ ﺍﻭﻝ) ،ﻗﻢ :ﻣﺮﻛﺰﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﻰ ﺩﺍﺭﺍﻟﺘﺒﻠﻴﻎ ﺍﺳﻼﻣﻰ،ﺑﻰ ﺗﺎ ،ﺹ 20 .15ﻛﺮﻳﻤﻰ،ﻋﻠﻰ،ﺩﺭﺱ ﺟﻨﺒﺸﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ:ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻛﺎﺳﺘﻰ ﻫﺎﻯ ﻣﺤﺘﻮﺍﻳﻰ ﻭﺿﺮﻭﺭﺕ ﺑﺎﺯﻧﮕﺮﻳﺮﻱ ،ﭘﮋﻭﻫﺸﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻮﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ،ﺳﺎﻝ ﺳﻮﻡ ،ﺷﻤﺎﺭﻩ ﺳﻮﻡ،ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻥ 1387 .16ﻗﻄﺐ،ﻣﺤﻤﺪ ،ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ،ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺻﺒﺎﺡ ﺯﻧﮕﻨﻪ،ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ،ﺗﻬﺮﺍ1374 ، .17ﺍﻟﻮﻳﺮﻯ،ﻣﺤﺴﻦ،ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﺑﺎﻭﺭﻫﺎ ﺗﺎ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎ ،ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﻳﺸﻪ ﻫﺎ ﻭ ﺭﻭﻧﺪﻫﺎ ،1390 ،ﺗﻬﺮﺍﻥ 18. http//:www .Khameni.ir 19.http//:www.bashgah.net 10.http / /:www.bidargar.ir 11.http//:www.andisheqom.com/Files/enghelab.
279
ﻃﺮﺍﺣﻰ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﭼﮕﻮﻧﮕﻰ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﺳﺎﺯﻯ ﺁﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻔﻆ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﻃﺮﺍﺣﻰ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﭼﮕﻮﻧﮕﻰ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﺳﺎﺯﻯ ﺁﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻔﻆ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﻗﻴﻪ ﺑﻬﺮﺍﻣﻰ »ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻧﺴﻴﻢ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺭﺍ ﺣﺲ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﻋﻄﺮ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﻣﻌﺎﺭﻑ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺑﻮﻳﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ« ﺭﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﺎﻣﻨﻪ ﺍﻯ ﭼﻜﻴﺪﻩ ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎﻯ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﻔﺎﻭﺗﻬﺎﻯ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺑﺎ ﺍﻧﻘﻼﺏﻫﺎ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻛﻪ ﻏﻴﺮﺩﻳﻨﻰ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﻪ ﺛﻤﺮ ﺁﺭﻣﺎﻥﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮ ﺧﻼﻑ ﺍﻧﻘﻼﺏﻫﺎﻯ ﻏﻴﺮﺩﻳﻨﻰ ،ﺗﻮﺩﻫﻬﺎﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺯ ﺻﺤﻨﻪ ﺣﺬﻑ ﻧﻤﻰﺷﻮﻧﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ، ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮﺭ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺷﻜﻠﮕﻴﺮﻯ ،ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ ﺑﻴﻌﺖ ﺁﺣﺎﺩ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺳﺖ، ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺳﺘﻤﺮﺍﺭ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻫﻰ ﻭ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻰ ﻣﻠﺖ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ ﺍﺳﺖ .ﻫﻤﺮﺍﻫﻰ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﺩﻭﻟﺘﻬﺎﻱ ﻧﻮﭘﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺗﻤﺎﻡ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻭ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻣﺼﻮﻧﻴﺖ ﻣﻴﺒﺨﺸﺪ .ﺗﺤﻘﻖ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺟﺎﻣﻌﻬﺎﻯ ﺩﺭ ﮔﺮﻭ ﺷﻜﻠﮕﻴﺮﻱ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻱ ﻣﺮﺩﻣﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻴﺎﻓﺘﻪ ﻭ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭﻱ ﺍﺯ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩﻩ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻱ ﺑﻨﻴﺎﺩﻳﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ﻭ ﺣﺎﻣﻞ ﻭ ﺣﺎﻭﻱ ﺍﺭﺯﺷﻬﺎﻱ ﻏﺎﻳﻲ ﺁﻥ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺗﺪﺍﻭﻡ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﻣﻴﭙﺮﺩﺍﺯ. ﻭﺍژﮔﺎﻥ ﻛﻠﻴﺪﻯ :ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ،ﺩﻭﻟﺖ ،ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ،ﻧﻬﺎﺩ
ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﻗﺪﺭﺗﻲ ﺍﻧﺤﺼﺎﺭﻱ ﻭ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﻭ ﻧﻤﻮﺩ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﻭ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻳﻚ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ،ﻭﺍﻗﻌﻴﺘﻰ ﻳﮕﺎﻧﻪ ﺭﺍ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻴﻜﻨﺪ ﻭ ﺁﻥ ﻗﺪﺭﺗﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻗﺪﺭﺗﻲ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ .ﺍﺯ ﻭﻳﮋﮔﻴﻬﺎﻱ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ،ﺩﻭﺍﻡ ،ﻣﻄﻠﻖ ﺑﻮﺩﻥ ،ﻋﺎﻡ ﺑﻮﺩﻥ ﻭ ﺗﻔﻜﻴﻚ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮﻱ ﺍﺳﺖ. ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﻭﺳﻴﻊ ﻛﻠﻤﻪ ﻭ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻋﺎﻡ ﺑﻪ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻳﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻗﺪﺭﺗﻰ
281
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺸﺮﻭﻉ ﺩﺍﺭﻧﺪﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻣﻠﺖ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻉ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮ ﻗﻠﻤﺮﻭﻱ ﻣﻌﻴﻦ )ﻛﺸﻮﺭ( ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﻣﻌﻘﻮﻝ ﺗﻌﺪﺍﺩﻱ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﻭ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭﻱ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﻣﻨﻈﻢ ﻭ ﻣﻨﻄﻘﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﺤﻘﻖ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻳﺎ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻣﺸﺘﺮﻛﻲ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻣﺴﺘﻤﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ. ﻧﻬﺎﺩ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻲ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻛﺜﺮﻳﺖ ﺍﻋﻀﺎﻱ ﺟﺎﻣﻌﻬﺎﻯ ﻣﻌﻴﻦ ﺍﺯ ﺁﻥ ﭘﻴﺮﻭﻱ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ .ﺩﺭ ﺗﻌﺮﻳﻔﻰ ﺩﻗﻴﻖﺗﺮ ،ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻓﺮﻡﻫﺎﻱ ﺍﺳﺘﺤﻜﺎﻣﻴﺎﻓﺘﻪﺍﻱ ﺍﺯ ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻭ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻱ ﺑﻨﻴﺎﺩﻳﻦ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ ﺍﺯ ﻣﺪﻝﻫﺎﻱ ﺭﻓﺘﺎﺭﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩﻥ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻱ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﮔﺮﻭﻩ ﻳﺎ ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ ﺍﺯ ﻣﺪﻝﻫﺎﻱ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻘﺶ ﺍﺻﻠﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺍﻳﻔﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ.
282
ﻣﻘﺪﻣﻪ ﺍﺯ ﺩﻳﺪ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺟﺎﻣﻌﻬﺸﻨﺎﺳﺎﻥ ،ﺍﻧﻘﻼﺏﻫﺎ ﻭ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺗﺎﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺿﺪ ﻭﺿﻊ ﻣﻮﺟﻮﺩﻧﺪ ،ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻴﺎﻓﺮﻳﻨﻨﺪ ،ﺍﻣﺎ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻭ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﻰﺭﺳﻨﺪ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺳﻜﻮﻥ ﻭ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﮔﺮﻯ ﻣﻴﺮﺳﻨﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻣﺮگ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﺟﻨﺒﺶ ﻓﺮﺍ ﻣﻰﺭﺳﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺧﻮﺩ ﺑﺎﺯ ﻣﻰﻣﺎﻧﺪ .ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﻳﻦ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ،ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺣﺮﻛﺖ ﻭ ﺟﻨﺒﺶ ﺑﻪ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺗﻰ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺣﻔﻆ ﻭ ﺭﺷﺪ ﺁﺭﻣﺎﻥﻫﺎ ﻭ ﺍﺣﻴﺎﻱ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺣﺎﺻﻞ ﺍﺯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺷﻮﺩ ،ﺍﺯ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺗﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ .ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺑﻪ ﻧﻈﻢ ﺩﺭﺁﻭﺭﺩﻥ ﺷﻮﺭ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻛﻪ ﻗﺼﺪ ﺑﺮﻫﻤﺰﺩﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻬﺎﻧﺪ ﻣﻤﻜﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﻫﺮﺝ ﻭ ﻣﺮﺟﮕﺮﺍﻳﻰ ﻭ ﺁﻧﺎﺭﺷﻴﺴﻢ ﻣﻰﺭﺳﺪ .ﺍﮔﺮ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ ﻧﻈﻢ ﺑﺨﺸﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺷﻮﻧﺪ ،ﻣﻮﺟﺐ ﺑﻪ ﺧﺎﻣﻮﺷﻰ ﮔﺮﺍﻳﻴﺪﻥ ﺍﻳﻦ ﺷﻮﺭ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ .ﺷﻜﻠﮕﻴﺮﻱ ﻣﺤﺎﻓﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺮﺩﻣﻲ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻫﻤﮕﻰ ﺩﺳﺘﭙﺮﻭﺩﻩ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻜﺎﺗﺒﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ »ﻧﻬﺎﺩﺳﺎﺯﻯ« ﺭﺳﻴﺪﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﻫﺮ ﻛﺪﺍﻡ ﻛﺎﺭ ﻭﻳﮋﻩ ﺍﻯ ﺩﺭ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻭ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺟﺮﺍﻳﻰ ﺁﻥ ﻣﻜﺘﺐ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﻭﺍﺿﺢ ﺗﺮ، ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺍﻣﺎﻡ ﺑﺮ ﺗﺸﻜﻴﻞ »ﺑﺴﻴﺞ ﺟﻬﺎﻧﻰ« ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻫﻤﺖ ﻭ ﻫﺪﻑ ﺑﻠﻨﺪ ﺍﻣﺎﻡ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰﺩﻫﺪ ،ﺍﻳﻦ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ )ﺭﻩ( ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﺩﺍﺭﺩ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪﺍﻧﻪ ﺍﻳﻦ ﺷﻮﺭ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺭﺍ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺑﻜﺸﺎﻧﺪ ﺗﺎ ﺁﻥ ﺷﻮﺭ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ
ﻃﺮﺍﺣﻰ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﭼﮕﻮﻧﮕﻰ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﺳﺎﺯﻯ ﺁﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻔﻆ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎﻯ...
ﺧﺎﻣﻮﺵ ﻧﮕﺮﺩﺩ ﻭ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﻳﺎﺩﺁﻭﺭﻯ ﺩﺷﻤﻦ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺳﺒﺐ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻭﺣﺪﺕ ﻭﻳﮕﺎﻧﮕﻰ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﻧﻈﻢ ﺩﺭ ﺩﺭﻭﻥ ﻛﺸﻮﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺳﺎﺯ ﺍﺳﺘﻘﺮﺍﺭ ﻳﻚ ﻧﻈﺎﻡ ﮔﺮﺩﺩ. ﺗﺸﻜﻴﻞ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﻧﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﻋﻤﻖ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻯ ﻧﮕﺎﻩ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﻣﻜﺘﺒﻲ ﻭ ﺩﺭﻙ ﺩﺭﺳﺖ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﻣﻬﻢ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺭﻭﺣﻴﻪ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﺑﻤﺎﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺩﺍﺭﻯ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺑﺮﻭﺯ ﺍﻧﻘﻼﺑﻴﮕﺮﻯ ﻛﻤﺮﻧﮓ ﻣﻴﺸﻮﺩ .ﺭﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺍﻣﺎﻡ ﺧﺎﻣﻨﻬﺎﻯ ﺩﺭ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺩﻗﻴﻖ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﻨﺪ »:ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﭼﻴﺰﻫﺎﻱ ﻻﺯﻡ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺣﺮﻛﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻭ ﺩﺭ ﻫﺮ ﻧﻬﻀﺖ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺗﻔﻜﺮﺍﺕ ﻭ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﭘﺎﻳﻪ ﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﻧﻬﻀﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎﻥ ،ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ »ﻭﺍژﻫﺴﺎﺯﻱ« ﺑﺸﻮﺩ ،ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ »ﻧﻬﺎﺩﺳﺎﺯﻱ« ﺑﺸﻮﺩ .ﻭﻗﺘﻲ ﻳﻚ ﻓﻜﺮ ﺟﺪﻳﺪ ﻣﺜﻞ ﻓﻜﺮ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻴﺸﻮﺩ ،ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺟﺪﻳﺪﻱ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﻟﻘﺎ ﻣﻴﻜﻨﺪ ،ﻟﺬﺍ ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻧﻬﻀﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﻭﺍژﻫﻬﺎﻱ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺍ ﺑﺎﺷﺪ :ﺍﮔﺮ ﺍﺯ ﻭﺍژﻫﻬﺎﻱ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﻭﺍﻡ ﮔﺮﻓﺖ ،ﻓﻀﺎ ﺁﺷﻔﺘﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ ﻭ ﻣﻄﻠﺐ ﻧﺎﮔﻔﺘﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ .ﻫﻤﻴﻦ ﻃﻮﺭ ﺍﺳﺖ ﻧﻬﺎﺩﺳﺎﺯﻱ .ﻭﻗﺘﻲ ﻳﻚ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﻳﻚ ﺣﺮﻛﺖ ﺗﺤﻘﻖ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻴﻜﻨﺪ ،ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﻣﺠﺮﻱ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺁﻥ ﻣﺠﻤﻮﻋﻬﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺁﻥ ﻫﺪﻑ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻛﻨﻨﺪ -ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺑﻴﺎﻭﺭﺩ« )ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﺳﻔﺮ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻛﺮﻣﺎﻧﺸﺎﻩ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﺑﺴﻴﺠﻴﺎﻥ (90/07/22 ﻧﻘﺶ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺍﻳﺪﻩ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺧﻮﺏ ﺩﺭ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﻛﻠﻰ ﺁﻥ ﺩﺭ ﻳﻚ ﻛﺸﻮﺭ ﻳﺎ ﻣﻠﺖ ﺍﻧﻘﻼﺑﻲ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻴﺸﻮﺩ ،ﺍﻣﺎ ﻓﻘﺪﺍﻥ ﻣﺪﻝ ﺑﻮﻣﻰ ﺩﺭ ﭘﻴﺎﺩﻩﺳﺎﺯﻯ ﺁﻥ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻣﺴﺄﻟﻪﺳﺎﺯ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﻭﻳﮋﮔﻰ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻭ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ »ﺍﺳﻼﻣﻴﺖ« ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ .ﻧﺸﺎﻥ ﻭ ﻧﻤﻮﺩ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻲ ﻭ ﺗﺴﻠﻂ ﺍﻳﻦ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎ ﺑﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﺖ .ﻧﻜﺘﻪ ﻛﻠﻴﺪﻯ ﺁﻧﻜﻪ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻛﺎﺭﺑﺮﺩ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺧﻮﺏ ﺗﺎ ﺣﺪﻭﺩﻯ ﺑﻪ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻴﻦ ﺍﻳﻦ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎ ﻭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﻧﻰ ﺑﺴﺘﮕﻰ ﺩﺍﺭﺩ ) .ﻓﺮﺝ ﺍﷲ ،ﺭﻫﻨﻤﻮﺩ ؛ ﺑﺎﻗﺮ،ﻋﺒﺎﺳﭙﻮﺭ(1386 ﺩﺭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺎ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﻭ ﻋﺸﻖ ﻭ ﻋﻼﻗﻪ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺍﻟﻬﻰ ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ.ﺍﺳﺎﺳ ًﺎ ﺑﺪﻭﻥ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻭ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻰ ﻣﺮﺩﻡ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻫﻴﭻ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺍﺟﺮﺍﻳﻰ ﻧﺪﺍﺭﺩ) ﺳﻮﺭﻩ ﺁﻝ ﻋﻤﺮﺍﻥ ﺁﻳﻪ ،159ﺳﻮﺭﻩ ﺷﻮﺭﻯ ﺁﻳﻪ .(38ﺑﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﻣﺎﻣﻌﻠﻰ )ﻉ( ﺑﺎ ﺁﻧﻜﻪ ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﻪ ﻭﻻﻳﺖ ﻭ ﺭﻫﺒﺮﻯ
283
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺮﺩﻡ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ،ﺗﺎ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺑﻴﻌﺖ ﻣﺮﺩﻡ ،ﻋﻤ ً ﻼ ﺑﺮ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺍﻗﺪﺍﻣﻰ ﻧﻜﺮﺩ؛ ﺯﻳﺮﺍ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺍﺟﺮﺍﻳﻰ ﻭﻻﻳﺖ ﻭ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺣﻀﺮﺗﺶ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻧﺒﻮﺩ) .ﻣﺤﻤﺪ ،ﺩﺷﺘﻰ، ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻧﻬﺞ ﺍﻟﺒﻼﻏﻪ (1382 ،ﻟﺬﺍ ﺍﮔﺮﭼﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﻭ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺣﻖ ﻣﻈﻠﻮﻣﺎﻥ ﺍﺯ ﻇﺎﻟﻤﺎﻥ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﺮ ﺩﻭﺵ ﺍﻣﺎﻡ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺍﻳﻦ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺑﺪﻭﻥ ﺣﻀﻮﺭ ﻭ ﺑﻴﻌﺖ ﻭ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻰ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻤﻜﻦ ﻧﻴﺴﺖ، ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ ،ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻌﺼﻮﻡ)ﻉ( ﻭﻇﻴﻔﻬﺎﻯ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺯﻭﺭ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﻭﺍﺩﺍﺭ ﺑﻪ ﺍﻃﺎﻋﺖ ﻭ ﭘﻴﺮﻭﻯ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﻛﻨﺪ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﺑﺎ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺣﻀﻮﺭ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﻣﻴﺴﺎﺯﺩ. ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﻛﻪ ﺑﺪﻭﻥ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﻣﺮﺩﻡ ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﺍﺯ ﻣﺤﺎﻻﺕ ﺍﺳﺖ ،ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺁﻥ ﻧﻴﺰ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ ﺣﻀﻮﺭ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﻭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺁﻧﻬﺎﺳﺖ.ﻓﺮﻣﺎﻳﺸﺎﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﺗﺮﺳﻴﻤﻜﻨﻨﺪﻩ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺣﻖ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ» :ﺍﺯ ﺣﻘﻮﻕ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﻫﺮ ﻣﻠﺘﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﻭ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﻜﻞ ﻭ ﻧﻮﻉ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ)« .ﭘﻴﺎﻡ ﺣﻮﺯﻩ ،1378 ،ﺵ (24ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻠﻄﻨﺘﻰ ﺑﻴﺎﻋﺘﺒﺎﺭﻧﺪ ﭼﻮﻥ ﻣﺘﻜﻰ ﺑﻪ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﻭ ﺭﺃﻯ ﻫﻤﮕﺎﻥ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ. 284
ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎ ﻭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﻧﻰ ﺩﺭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺷﻨﺎﺧﺖ ،ﭘﻴﺪﺍﻳﺶ ﻭ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻯ ﺑﺸﺮﻯ ﻭ ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎ ﻣﻮﺿﻮﻋﻰ ﻣﻬﻢ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻌﻀﻰ ﺟﺎﻣﻌﻬﺸﻨﺎﺳﺎﻥ ﺑﻪ ﺁﻥ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻬﺎﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﺑﺮﺭﺳﻴﻬﺎ ،ﺟﺎﻣﻌﻪ ،ﻓﺮﻫﻨﮓ ،ﺍﺟﺘﻤﺎﻉ ﻭ ﻃﺮﺯ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎ ﻭ ﻭﺍﻛﻨﺸﻬﺎﻯ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻴﺸﻮﺩ .ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺭﻭﺯﺍﻓﺰﻭﻥ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻣﺪﻧﻰ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﻋﺮﺻﻬﻬﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺎﻻ ﺭﻓﺘﻦ ﻧﻘﺶ ﻭ ﻗﺪﺭﺕ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺗﺼﻤﻴﻤﮕﻴﺮﻳﻬﺎﻯ ﺧﺮﺩ ﻭ ﻛﻼﻥ ﻣﻠﻰ ﻭ ﺑﻴﻨﺎﻟﻤﻠﻠﻰ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﺑﻪ ﻃﻮﺭﻯ ﻛﻪ ﺑﻌﻀﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎ ﻧﻘﺶ ﻓﻌﺎﻟﻰ ﺩﺭ ﺗﺪﻭﻳﻦ ﺑﺮﺧﻰ ﭘﻴﻤﺎﻥ ﻧﺎﻣﻬﻬﺎﻯ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺩﺍﺷﺘﻬﺎﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎ ﮔﺮﭼﻪ ﺩﺭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺩﺍﺭﻯ ﻭ ﻳﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻛﺮﺩﻥ ﺣﻀﻮﺭ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻧﻘﺶ ﺣﻴﺎﺗﻰ ﺁﻥ ﻫﺎ ﺩﺭ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﻭ ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭﻯ ﺑﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎﻯ ﺩﻭﻟﺖ ﻫﺎ ﺗﺮﺩﻳﺪﻯ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﻫﺎ ﻧﻤﻰ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺍﺯ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﻭ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﺍﺕ ﺁﻥ ﻫﺎ ﭼﺸﻢ ﺑﭙﻮﺷﻨﺪ.ﺁﻧﺎﻥ ﻗﺪﺭﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺣﺎﻛﻢ ﺭﺍ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻧﻘﺎﻁ ﺿﻌﻒ ,ﻏﻔﻠﺖ ﻫﺎ ﻭ ﺳﻮﺩ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺩﻭﻟﺖ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﺍﺕ ﻭ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻫﺎ ﺗﻮﺟﻬﻰ ﻧﻜﻨﻨﺪ،ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﻣﺸﻜﻼﺗﻰ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﻨﺪ)ﺟﻨﺪﻗﻰ ،ﻛﺮﻣﺎﻧﻰ ﭘﻮﺭ :1386ﺵ .(16ﻟﺬﺍ ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻱ
ﻃﺮﺍﺣﻰ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﭼﮕﻮﻧﮕﻰ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﺳﺎﺯﻯ ﺁﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻔﻆ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎﻯ...
ﻣﺪﻧﻲ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺣﺪ ﻓﺎﺻﻞ ﻣﻴﺎﻥ ﺗﻮﺩﺓ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ)ﻣﺮﺩﻡ( ﻭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﻧﺪ ،ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮﺩ »:ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ّ ﺗﺸﻜﻞﻫﺎ ،ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﺎﺕ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻭ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻣﺴﺘﻘﻠﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﺤﺚ ﻭ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺩﺭ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺕ ﻭ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻰﭘﺮﺩﺍﺯﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻭ ﮔﻔﺘﻮﮔﻮ ﻣﻴﺎﻥ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻭ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺷﻜﻞ ﻣﻰﮔﻴﺮﻧﺪ) «.ﻣﻬﺮ ﻧﻮﺭﻭﺯﻯ ،ﺣﺪﻳﺚ ﺯﻧﺪﮔﻰ ،ﺍﺳﻔﻨﺪ :1384ﺵ(27 ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺩﻳﻨﻰ ﻛﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﺩﺳﺘﻮﺭﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﭘﺎﻳﺒﻨﺪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ،ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻣﺪﻧﻰ ﻧﻴﺰ ﺻﺒﻐﻪ ﺩﻳﻨﻰ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻰ ﺩﺭ ﻫﻮﻳﺖ ﻭ ﺳﻤﺖ ﻭ ﺳﻮﻯ ﻓﻜﺮﻯ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺩﻳﻨﻰ ﺍﻳﻔﺎ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ .ﺑﻪ ﻧﺤﻮﻯ ﻛﻪ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺩﻳﻨﻰﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭﻯ ﻭ ﻧﻔﻮﺫ ﺍﻳﻦ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻣﺪﻧﻰ ﺩﻳﻨﻰ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎ ﺍﺯ ﺩﻭﻟﺘﻬﺎ ﻣﺴﺘﻘﻞﺗﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﻛﺎﺭﻛﺮﺩ ﻣﺆﺛﺮﺗﺮﻯ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻳﻚ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺩﺍﺷﺖ .ﺷﺎﻳﺎﻥ ﺫﻛﺮ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﻓﻠﺴﻔﺔ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻛﻼﺳﻴﻚ ،ﺟﺎﻣﻌﺔ ﻣﺪﻧﻰ ﻗﺎﻧﻮﻧﻤﻨﺪ ﻭ ﺣﻜﻮﻣﺘﻤﺪﺍﺭ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺍﺑﺘﺪﺍﻳﻰ ،ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪﺓ ﺗﺠﻤﻊ ﺍﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﺑﺪﻭﻥ ﺳﺎﻣﺎﻥ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﺳﺖ ،ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﺪﺭﻥ ﻧﻴﺰ ،ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﻣﺪﻧﻰ ﺑﺎ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﮔﺮﻩ ﺧﻮﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﻭ ﺍﺯ ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻣﺪﻧﻰ ﺭﺍ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎ ﻭ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺍﻃﻼﻕ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻳﺘﺄﻣﻴﻦ ﺍﻫﺪﺍﻓﻰ ﭼﻮﻥ ﺭﺳﻴﺪﮔﻰ ﺑﻪ ﺍﻣﻮﺭ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪﺍﻥ ﻭ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺍﻣﻮﺭ ﻣﺬﻫﺒﻰ ،ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ﻭ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺍﺯ ﻗﺮﻧﻬﺎ ﭘﻴﺶ ﺩﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺑﺸﺮﻯ ،ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ،ﻣﺼﺪﺍﻕ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﻣﺴﺎﺟﺪ ﻭ ﻫﻴﺄﺗﻬﺎﻯ ﻋﺰﺍﺩﺍﺭﻯ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﻭ ﺟﻨﺒﺸﻬﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻧﻤﻮﻧﻬﻬﺎﻯ ﺭﻭﺷﻨﻰ ﺍﺯ ﻭﺟﻮﺩ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎ ﻭ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻭ ﻣﺴﺘﻘﻼﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺩﻳﺮﺑﺎﺯ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻓﻌﺎﻝ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﻧﺪ)ﻭﺍﻋﻈﻰ38 ، 1378:ـ .(37 ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻮﺿﻴﺤﺎﺕ ﻗﺒﻞ ﻭ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺩﻳﺪﮔﺎﻫﻬﺎﻯ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺯﻩ ،ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺑﻴﺎﻥ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﻣﺪﻧﻰ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻯ ﺍﻣﺮﻭﺯﻯ ﺁﻥ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﻭﻳﮋﮔﻴﻬﺎﻯ ﺯﻳﺮ ﺍﺳﺖ : ﻭﺟﻮﺩ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻫﻬﺎ ،ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻯ ﻏﻴﺮﺭﺳﻤﻰ ،ﻣﺠﺎﻣﻊ ﻳﺎ ﺍﻧﺠﻤﻨﻬﺎﻯ ﺩﺍﻭﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﮕﻰ ﻭ ﺧﻮﺩﺑﻨﻴﺎﺩﻯ ﺁﻧﻬﺎ ،ﺍَﺷﻜﺎﻝ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﻰ ﺍﺯ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺭﺍ ﻣﻤﻜﻦ ﻣﻴﻜﻨﺪ. ﻭﺟﻮﺩ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﻰ ،ﻛﻪ ﺣﻮﺯﺓ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻳﺎ ﺁﺷﻜﺎﺭ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺭﺍ ﺩﺭﺑﺮ ﻣﻴﮕﻴﺮﻧﺪ. ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻭ ﺣﺮﻣﺖ ﺣﻮﺯﺓ ﺧﺼﻮﺻﻰ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻭ ﻗﻠﻤﺮﻭﻯ ﻛﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻴﻬﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﺤﻘﻖ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﮔﺰﻳﻨﺸﻬﺎﻯ ﺍﺧﻼﻗﻰ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺩﺳﺖ ﻳﺎﺑﻨﺪ. ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺣﺪﻓﺎﺻﻞ ﻣﻴﺎﻥ ﻭﺟﻮﻩ ﻣﺬﻛﻮﺭ )ﻣﺜ ً ﻼ ﺗﻔﻜﻴﻚ ﺣﻮﺯﻫﻬﺎﻯ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻭ ﺧﺼﻮﺻﻰ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺍﺯ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻳﺎ ﺟﺪﺍﺳﺎﺯﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ ﺣﻮﺯﺓ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻭ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ( ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ
285
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻫﺎﻯ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﻭ ﺳﻠﺴﻠﻬﺎﻯ ﺍﺯ ﺣﻘﻮﻕ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺪﻭﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﻣﺪﻧﻰ ﻣﺘﺤﻘﻖ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ ).ﻋﻈﻴﻤﻰ(57 :1377 ،
286
ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﻧﻰ ﻭ ﺳﺎﺯﻭﻛﺎﺭ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻗﺪﺭﺕ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﻛﻪ ﺣﻮﺯﻩ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﻧﻰ ﻧﻴﺮﻭﻣﻨﺪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﺁﻥ ﺍﻋﻢ ﺍﺯ ﺍﺣﺰﺍﺏ، ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎﻯ ﻏﻴﺮﺩﻭﻟﺘﻰ ،ﺍﺻﻨﺎﻑ ،ﺍﺗﺤﺎﺩﻳﻬﻬﺎ ﻭ ﻏﻴﺮﻩ ﺑﻪ ﻣﻨﺼﻪ ﻇﻬﻮﺭ ﺭﺳﻴﺪﻫﺎﻧﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻭ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻧﺴﺒﻰ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭﻧﺪ ،ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻗﺪﺭﺕ ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﺑﻪ ﺷﻴﻮﻫﺎﻯ ﻣﺴﺎﻟﻤﺘﺂﻣﻴﺰ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻴﮕﻴﺮﺩ .ﺯﻳﺮﺍ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻣﺪﻧﻰ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺿﺮﺑﻬﮕﻴﺮﻯ ﺑﻴﻦ ﻗﺪﺭﺕ )ﺯﻭﺭ( ﺑﻴﺤﺪ ﻭ ﺣﺼﺮ ﺍﻧﺤﺼﺎﺭﻯ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻭ ﺗﻮﺩﻫﻬﺎﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﺣﺎﻳﻞ ﺷﺪﻫﺎﻧﺪ .ﻟﺰﻭﻡ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻰ ﺣﻜﻮﻣﺘﻬﺎ ﺑﻪ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻏﻴﺮﺩﻭﻟﺘﻰ ﻭ ﻣﺮﺩﻣﻨﻬﺎﺩ ﻭ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻰ ﺍﻳﻦ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺑﺎﺯﺗﺎﺏ ﻭ ﺍﻃﻼﻋﺮﺳﺎﻧﻰ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺘﮕﺬﺍﺭﻳﻬﺎﻯ ﻧﻈﺎﻡ ﺣﺎﻛﻢ ،ﻣﻌﺎﺩﻟﻬﺎﻯ ﺭﺍ ﺷﻜﻞ ﻣﻴﺪﻫﺪ .ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﻣﻌﺎﺩﻟﻪ»:ﻫﺮﭼﻪ ﺣﻀﻮﺭ ﻭ ﻗﺪﺭﺕ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻣﺪﻧﻰ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﻛﻤﻰ ﻭ ﻛﻴﻔﻰ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ،ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﺟﺎﺑﻬﺠﺎﻳﻰ ﻭ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻗﺪﺭﺕ ،ﻣﺴﺎﻟﻤﺘﺂﻣﻴﺰﺗﺮ ﻭ ﻋﺎﺩﻻﻧﻪ ﺗﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﻬﺖ ﺣﻔﻆ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺑﺎﻻ ﻣﻴﺮﻭﺩ«. ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﺁﻧﻜﻪ ﻛﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺷﻜﻠﮕﻴﺮﻯ ﻧﻄﻔﻪ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ،ﺩﻳﮕﺮ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎﺭ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻥ ﻭ ﺳﺮﻛﻮﺏ ﺣﻮﺯﻩ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﻧﻰ ﺩﺭ ﻃﻮﻻﻧﻴﻤﺪﺕ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻭﺟﻪ ﺟﻮﺍﺏ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺩ .ﺑﻪ ﻣﺤﺾ ﺑﺮﻭﺯ ﺭﻭﺯﻧﻬﺎﻯ ﺩﺭ ﺑﺪﻧﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺣﺎﻛﻢ ،ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﺍﻳﻦ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎ ﺑﺎ ﺷﺪﺕ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩﻫﺎﻯ ﺍﺻﻠﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎﺯ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻳﺎﻓﺖ .ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻧﻪ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺑﺮ ﺍﺛﺮ ﺩﻻﻳﻞ ﻣﺘﻌﺪﺩ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺑﺤﺮﺍﻧﻬﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺑﺮﻭﺯ ﻳﺎﺑﺪ .ﻧﻜﺘﻪ ﺟﺎﻟﺐ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺷﺘﺎﺏ ﺯﻳﺎﺩ ﺭﺷﺪ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ،ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻧﻴﺰ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻧﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻣﺪﻧﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ، ﻗﺪﺭﺗﻬﺎﻯ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩﻯ ﻗﺎﺩﺭ ﺑﻪ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎ ﻭ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺟﺪﻳﺪ ﻭ ﭘﻮﻳﺎﻯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻫﺎ ﺭﺍ -ﻧﻈﻴﺮ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩ -ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺶ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﻣﻴﺴﺎﺯﺩ .ﺍﻣﺎ ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺷﺎﺧﺼﻬﺎﻯ ﺑﺎﺭﺯ ﻭ ﻣﻬﻢ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ،ﻭﺟﻮﺩ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﻧﻰ ﻗﻮﻯ ﺍﺳﺖ ،ﺑﺎﻗﻰ ﻣﺎﻧﺪﻥ ﻭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻛﺎﺭ ﺭژﻳﻤﻬﺎﻯ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩﻯ ﺑﺎﻋﺚ ﺍﺧﺘﻼﻝ ﺩﺭ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ؛ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﺍﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻭ ﺧﺎﺭﺟﻰ ،ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺣﺮﻛﺖ ﺩﺭ ﻣﺴﻴﺮ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ،ﺑﻪ ﺧﺼﻮﺹ ﺩﺭ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺁﻥ ﺑﺎﺯ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ،ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺷﺎﻫﺪ ﻗﻴﺎﻡ ﻭ
ﻃﺮﺍﺣﻰ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﭼﮕﻮﻧﮕﻰ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﺳﺎﺯﻯ ﺁﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻔﻆ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎﻯ...
ﺷﻮﺭﺷﻬﺎﻳﻰ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺧﻮﺍﺳﺘﻬﻬﺎﻯ ﻣﺸﺨﺼﻰ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺭﺍﻩ ﺍﻧﺪﺍﺯﻯ ﻣﺆﺳﺴﺎﺕ ﻣﺪﻧﻰ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺁﻧﺎﻥ ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻯ ،ﺗﺤﻜﻴﻢ ﺍﺻﻮﻝ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ﻭ ﺟﺎ ﺍﻓﺘﺎﺩﻥ ﺁﻥ ،ﻭ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﺍﺻﻞ ﺍﻧﺤﺼﺎﺭ ﻓﺮﺩﻯ ﺩﺭ ﻗﺪﺭﺕ ﻫﺴﺘﻨﺪ).ﻣﺮﻛﺰ ﺑﻴﻨﺎﻟﻤﻠﻞ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺻﻠﺢ( ﺍﻧﻮﺍﻉ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎﻯ ﻣﺪﻧﻰ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻬﺮﻳﺰﻱ ﺩﻗﻴﻖ ﻭ ﺍﺯ ﭘﻴﺶ ﺗﻌﻴﻴﻨﺸﺪﻩ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺗﻌﻤﻴﻖ ﺑﺎﻭﺭﻫﺎﻱ ﺩﻳﻨﻲ ،ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻣﺘﻌﺎﻟﻲ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺮ ﭘﻴﻜﺮﻩ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﮕﺬﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺧﻮﺩ ﻧﻴﺰ ﺟﻬﺖ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﺍﻓﻜﺎﺭ ،ﮔﺮﺍﻳﺸﻬﺎ، ﺗﻤﺎﻳﻼﺕ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺩﺭﺳﻄﺢ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﺎﻯ ﻏﻴﺮﺩﻭﻟﺘﻰ ﻛﻢ ﻭ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺷﻨﺎﺧﺘﻬﺸﺪﻫﺎﻯ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺣﺘﻰ ﺩﺭ ﺭﻭﻧﺪ ﺗﺼﻤﻴﻤﮕﻴﺮﻯ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﻫﺮ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺩﻭﺟﺎﻧﺒﻪ ﺑﻴﻦ ﺩﻭﻟﺖ ﻫﺎ ﺍﺛﺮ ﻣﻴﮕﺬﺍﺭﻧﺪ.ﻧﺎﮔﻔﺘﻪ ﻧﻤﺎﺩ ﺑﻴﻦ ﻧﻬﺎﺩ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻓﺮﻕ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ .ﻧﻬﺎﺩﻫﺎ ﺩﺭ ﺭﻭﻧﺪ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﻣﻲﺁﻳﻨﺪ ﻭ ﻓﺮﺩ ،ﻣﻘﺎﻡ ﻳﺎ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﭘﻴﺪﺍﻳﺶ ﺁﻥ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﻧﺪﺍﺭﺩ ،ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺍﺯ ﭘﻴﺶ ﻃﺮﺡﺭﻳﺰﻳﺸﺪﻩ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ، ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎ ﺭﺍ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﻦ ،ﻣﻌﺘﻤﺪﻳﻦ ،ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ،ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﺍﻥ ،ﺩﻭﻟﺖﻫﺎ ﻭ ...ﻃﺮﺡﺭﻳﺰﻱ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ .ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺩﻳﮕﺮ ،ﻧﻬﺎﺩ ﻧﻮﻋﻲ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﻨﺒﻪ ﻋﻴﻨﻲ ﺁﻥ ﺧﻴﻠﻲ ﻛﻢ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻓﻘﻂ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎ ﺟﻨﺒﻪ ﻋﻴﻨﻲ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻲﻛﻨﺪ ،ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺩﺭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﺗﺸﻜﻴﻼﺕ ،ﻭﺳﺎﻳﻞ ،ﺍﺑﺰﺍﺭ ﻭ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﺷﺎﻏﻞ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻗﺎﺑﻞ ﺭﺅﻳﺖ ﺍﺳﺖ. ﻧﻬﺎﺩﻫﺎ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎﻯ ﻣﺪﻧﻰ ﺩﺭ ﻳﻚ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺧﻼﺻﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﭼﻬﺎﺭ ﺩﺳﺘﻪ ﺯﻳﺮ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ)ﺟﻨﺪﻗﻰ ،ﻛﺮﻣﺎﻧﻴﭙﻮﺭ:(1386 ، ﻧﻬﺎﺩﻫﺎ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎﻯ ﻋﺮﻓﻰ ﻭ ﺳﻨﺘﻰ :ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎ ﻭ ﻫﻴﺄﺗﻬﺎﻯ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺩﺭﺟﻬﺎﻯ ﺍﺯ ﺭﺷﺪ ﻭ ﺗﻜﺎﻣﻞ ﺭﺳﻴﺪﻫﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﻋﺮﻑ ﻭ ﺳﻨﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻫﺎﻧﺪ ﻭ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺷﻜﻠﮕﻴﺮﻯ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭﻯ ﺑﺮ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺛﺒﺎﺕ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ . ﺍﺗﺤﺎﺩﻳﻪﻫﺎ ﺳﻨﺪﻳﻜﺎﻫﺎ ﻭ ﺗﺸﻜﻠﻬﺎﻯ ﺻﻨﻔﻰ ﺣﺮﻓﻬﺎﻯ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﺪﻑ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﺣﻘﻮﻕ
287
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺻﻨﻔﻰ ﺧﻮﺩ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ﻭ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﻭ ﺣﺮﻛﺘﻬﺎﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﺁﺛﺎﺭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﻬﻤﻰ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺍﺭﺩ. ﺍﺣﺰﺍﺏ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺷﻜﻠﮕﻴﺮﻯ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﻳﻚ ﻛﺸﻮﺭ ،ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺎﺯ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻴﻜﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺎﺯ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺣﻖ ﺷﺮﻛﺖ ﺩﺭ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ .ﺍﺣﺰﺍﺏ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﻌﻤﻮ ًﻻ ﺑﺮﺍﻯ ﻛﺴﺐ ﻗﺪﺭﺕ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤ ًﺎ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ ﻭ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻬﻬﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﻨﻨﺪ. ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﻭ ﺣﻘﻮﻗﻰ :ﺍﻳﻦ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎ ﺭﺍ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻋﺮﻑ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻴﺸﻨﺎﺳﻨﺪ ،ﺑﻠﻜﻪ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺳﻤﻴﺖ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
288
ﻧﻘﺶ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎﻯ ﻣﺪﻧﻰ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺻﻞ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﻴﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﻳﺮ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﺍﻟﻬﻲ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺭﻳﺸﻬﺎﻱ ﺍﻟﻬﻲ ﺩﺍﺭﺩ .ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ،ﺩﺍﻧﺶ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺩﺭ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﻈﺎﻡ ﻣﺴﺘﻘﻠﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭘﻲ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﻗﻠﻬﻬﺎﻱ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺑﺸﺮﻱ ﺑﺎﺷﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻧﻈﺎﻡ ﻣﺮﺩﻡ ﻗﺎﺩﺭ ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﺍﻟﻬﻲ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ،ﺑﻠﻜﻪ ﻓﻘﻂ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﻃﺎﻋﺖ ﻭ ﻳﺎ ﺳﺮﭘﻴﭽﻲ ﻛﻨﻨﺪ .ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺩﻭﮔﻮﻧﻬﺎﻧﺪ: ﺷﺮﻳﻌﺖ ﻭ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎﻝ ﺍﺳﺖ. ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻣﺼﻮﺏ ﻧﻈﺎﻡ ﻭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭﺍﺕ ﻭﻟﻰ ﻓﻘﻴﻪ. ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺷﺎﻛﻠﻪ ﺍﺻﻠﻲ ﻫﺮ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﺭﺍ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎ ﻭ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﺍﺻﻠﻲ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎ ﻭ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻱ ﺑﺎﻳﺴﺘﮕﻴﻬﺎ ﻭ ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻴﻬﺎ ﺍﺳﺖ ﻟﺬﺍ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻣﺪﻧﻰ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺰﺍﺣﻢ ﺩﻭﻟﺘﻬﺎ ،ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻭ ﻣﻴﺜﺎﻗﻬﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﻭ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ،ﺑﻠﻜﻪ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻫﻤﻴﺎﺭﺍﻥ ﺩﻭﻟﺘﻬﺎ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﻮﻧﺪ .ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻣﺤﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺧﻮﺩ ﻭ ﻋﺮﺿﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﺑﻪ ﺍﺭﮔﺎﻥ ﻫﺎﻯ ﺣﻜﻮﻣﺘﻰ ,ﺑﻪ ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻭ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻣﺒﻨﻰ ﺑﺮ ﺍﺻﻼﺡ ﻭ ﺭﻓﻊ ﻛﺎﺳﺘﻴﻬﺎ ﺑﻪ ﺩﻭﻟﺘﻬﺎ ﻳﺎﺭﻯ ﺭﺳﺎﻧﻨﺪ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﻋﻀﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﻓﻀﺎﻯ ﺑﻴﻦ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﺭﺍ ﭘﺮ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﺛﺮﮔﺬﺍﺭ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ،ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ، ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻧﻘﺶ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺍﺭﺯﻧﺪﻫﺎﻯ ﺍﻳﻔﺎ ﻛﻨﻨﺪ.ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ،ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻣﺪﻧﻰ
ﻃﺮﺍﺣﻰ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﭼﮕﻮﻧﮕﻰ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﺳﺎﺯﻯ ﺁﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻔﻆ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎﻯ...
ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺑﺎﺯﻭﻳﻰ ﭘﺮﺗﻮﺍﻥ ﻭ ﻗﺪﺭﺗﻤﻨﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﻭﻟﺖ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ﻧﻪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺁﻧﻬﺎ ،ﺯﻳﺮﺍ ﺍﺯ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻭ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺕ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﺁﺷﻨﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺧﻮﺏ ﻭ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺭﺍ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺩﻫﻨﺪ ﻭ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺁﻥ ﺭﺍﻫﺤﻠﻬﺎﻯ ﺩﺭﺳﺖ ،ﻣﻌﻘﻮﻝ ﻭ ﺩﺳﺘﻴﺎﻓﺘﻨﻰ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻛﻨﻨﺪ.ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻣﺪﻧﻰ ﺍﺯ ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﻭ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﻯ ﻭﻳﮋﻫﺎﻯ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﻫﻴﭻ ﺗﺤﻮﻝ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻳﺎ ﺩﮔﺮﮔﻮﻧﻰ ﺩﻟﺨﻮﺍﻩ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻫﺎﻯ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﺭﺍ ﻧﻤﻴﺘﻮﺍﻥ ﻳﺎﻓﺖ ،ﻣﮕﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﻭ ﺭﺍﻳﺰﻧﺎﻥ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﻭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻧﻘﺶ ﺑﻪ ﺳﺰﺍﻳﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﻧﻬﺎﺩ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻨﻬﺎﺩ ﻳﺎ NGOﻫﺎ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎﻯ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﻫﺮ ﻛﺸﻮﺭ ﺣﻮﻝ ﻣﺤﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﻜﻞ ﻣﻰ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﺗﻌﺎﺭﻳﻒ ﻣﺘﻌﺪﺩﻱ ﺍﺯ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺮﺩﻣﻨﻬﺎﺩ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻫﺮ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓ ،ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﻣﻠﺖﻫﺎ ،ﺗﻔﺎﻭﺕﻫﺎﻳﻲ ﺩﺭ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻭ ﻣﺤﺪﻭﺩﻩ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻱ ﺁﻧﺎﻥ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻣﻲﺷﻮﺩ ،ﻭﻟﻲ ﺭﺍﻳﺞﺗﺮﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮﻡ ،ﺗﻌﺮﻳﻔﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻧﻚ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ »ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎﻱ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺭﻓﻊ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭﻱﻫﺎ ﻭ ﺁﻻﻡ ﻣﺮﺩﻡ ،ﺍﺭﺗﻘﺎء ﺳﻄﺢ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻭ ﺭﻓﻊ ﻓﻘﺮ ،ﺣﻔﻆ ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴﺖ ،ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ« )ﺑﺎﺑﺎ ﻣﺮﺍﺩﻯ ،ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﺁﻭﺍ.(1382 ، ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻠﻞ ،ﺍﻧﺠﻴﺎﻭﻫﺎ ﻳﺎ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎﻯ ﻏﻴﺮﺩﻭﻟﺘﻰ ﺑﺎﻳﺪ ﭼﻬﺎﺭ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﺍﺻﻠﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ: ﺍﺯ ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻰ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﻜﻮﻣﺘﻰ ﺁﺯﺍﺩ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻰ ﺑﻪ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﻏﻴﺮﺍﻧﺘﻔﺎﻋﻰ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻧﻜﻨﻨﺪ. ﻓﺎﻗﺪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻯ ﺧﺸﻮﻧﺖﺁﻣﻴﺰ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺑﺎ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺑﺰﻫﻜﺎﺭ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ. ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻛﻠﻲ» ،ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺮﺩﻣﻨﻬﺎﺩ« ﺑﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎﻳﻲ ﻏﻴﺮﺍﻧﺘﻔﺎﻋﻲ ﻭ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺍﺯ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻃﻼﻕ ﻣﻲﺷﻮﺩ .ﻣﻌﻤﻮ ًﻻ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭﻱ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺗﺸﻜﻞﻫﺎﻱ ﻏﻴﺮﺩﻭﻟﺘﻲ ﻣﻲﺭﻭﺩ ،ﺍﺭﺯﺷﻤﺤﻮﺭﻱ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﺁﻧﻬﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻫﺪﺍﻓﻲ ﻏﻴﺮﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻭ ﻏﻴﺮﻣﺎﺩﻱ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﺍﺯ ﺷﺎﺧﺼﻪﻫﺎﻱ ﻛﻠﻴﺪﻱ ﺍﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻱ ﺩﺍﻭﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﻭ ﺧﻮﺩﺟﻮﺵ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﺖ .ﻃﺒﻖ ﺍﻳﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺍﻧﺠﻴﺎﻭﻫﺎ ﺑﻪ ﺩﻭ ﺩﺳﺘﻪ ﻋﻤﺪﻩ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪﻱ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ:
289
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻫﺪﻓﺸﺎﻥ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﻭ ﺑﻬﻜﺎﺭﮔﻴﺮﻱ ﺭﻭﺷﻬﺎﻱ ﺗﻮﺳﻌﻪﺍﻱ ﻭ ﻛﺎﺭﺑﺮﺩﻱ ﺍﺳﺖ. ﭘﻴﮕﻴﺮﻱ ﻭ ﻛﻤﻚﺭﺳﺎﻧﻲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎﻳﻲ ﺭﺍ ﺩﺭﺑﺮﻣﻲﮔﻴﺮﺩ ﻛﻪ ﺭﻭﻱ ﺍﺭﺗﻘﺎﻯ ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎﻱ ﺧﺪﻣﺎﺗﻲ ﻳﺎ ﮔﻮﻧﻪ ﺧﺎﺻﻲ ﺍﺯ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲﮔﺬﺍﺭﻧﺪ. ﺩﺭ ﺯﻳﺮ ﺑﻪ ﺩﻭ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﻧﻬﺎﺩ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﻴﺸﻮﺩ: ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻰ ﺑﺎ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺣﻘﻮﻗﻰ ﻣﺴﺘﻘﻞ ،ﻏﻴﺮﺩﻭﻟﺘﻰ ،ﻏﻴﺮﺍﻧﺘﻔﺎﻋﻰ ﻭ ﻏﻴﺮﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺩﺍﻭﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ،ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ، ﻣﺬﻫﺒﻰ ،ﺑﺸﺮﺩﻭﺳﺘﺎﻧﻪ ﻭ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻗﺎﻧﻮﻧﻤﻨﺪﻯ ﻭ ﺍﺳﺎﺳﻨﺎﻣﻪ ﻣﺪﻭﻥ ،ﺭﻋﺎﻳﺖ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻣﻮﺿﻮﻋﻪ ﻛﺸﻮﺭ ﻭ ﻣﻔﺎﺩ ﺁﻳﻴﻨﻨﺎﻣﻬﻬﺎﻯ ﺍﺟﺮﺍﻳﻰ ﺁﻥ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ. ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﻣﻔﺎﺩ ﺁﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪ ﺍﺟﺮﺍﻳﻰ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﻧﻬﺎﺩ ﻣﺼﻮﺏ 84/5/8ﻫﻴﺄﺕ ﻭﺯﻳﺮﺍﻥ ،ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺮﺩﻡﻧﻬﺎﺩ ﺑﻪ ﺗﺸﻜﻠﻰ ﺍﻃﻼﻕ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﮔﺮﻭﻫﻰ ﺍﺯ ﺍﺷﺨﺎﺹ ﺣﻘﻴﻘﻰ ﻳﺎ ﺣﻘﻮﻗﻰ ﻏﻴﺮﺣﻜﻮﻣﺘﻰ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺩﺍﻭﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﺭﻋﺎﻳﺖ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﻣﺮﺑﻮﻁ ،ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻭ ﻏﻴﺮﺍﻧﺘﻔﺎﻋﻰ ،ﻏﻴﺮﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﻋﻀﻮﭘﺬﻳﺮ ﺍﺳﺖ. 290
ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻭ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﻧﻬﺎﺩ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩ ﻭ ﻫﺪﻑ ﺍﺻﻠﻰ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ ﺍﺯ ﺿﺮﻭﺭﺗﻬﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺑﺴﻴﺞ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻭ ﺩﺍﻭﻃﻠﺐ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻫﺎﻯ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻴﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﺪﻑ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﺩﺳﺘﻴﺎﺑﻰ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻮﺯﻭﻥ ﻭ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻴﮕﻴﺮﺩ. ﺗﺸﻜﻠﻬﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺿﻤﻦ ﺩﺳﺘﺮﺳﻰ ﺑﻪ ﺁﺣﺎﺩ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﺟﻠﺐ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻭ ﺭﻓﻊ ﻣﻌﻀﻼﺕ ﻭ ﻛﺎﺳﺘﻴﻬﺎﻯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ،ﻓﺮﺻﺖ ﺑﺮﻭﺯ ﻭ ﻇﻬﻮﺭ ﺩﻳﺪﮔﺎﻫﻬﺎ ،ﺍﻧﺪﻳﺸﻬﻬﺎ ﻭ ﺳﻼﻳﻖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﻭ ﻗﺎﻧﻮﻧﻤﻨﺪ ﻣﻴﻴﺎﺑﻨﺪ .ﺑﻴﺘﺮﺩﻳﺪ ﺣﻀﻮﺭ ﭘﻮﻳﺎﻯ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﻧﻬﺎﺩ ﻛﺎﺭﺁﻣﺪ ﻭ ﻣﺸﺎﺭﻛﺘﺠﻮ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﺿﻤﻦ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ ﺿﺮﻳﺐ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﻧﻈﻤﻰ ﺭﺍ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﮕﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﻘﺮﺍﺭ ﺁﻥ ﺳﻬﻴﻢ ﻭ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺘﭙﺬﻳﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﺍﻣﺎ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻨﻬﺎﺩ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺣﻜﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻭﺟﻮﺩﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺍﺭﺩ ،ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﭘﻨﺞ ﺳﻄﺢ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﻣﺸﺎﻭﺭﻩﺍﻯ، ﻫﻤﺎﻫﻨﮓﺳﺎﺯﻯ ،ﺗﻜﻤﻴﻠﻰ ،ﻋﻤﻠﮕﺮﺍﻳﻰ ﻭ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﻧﻬﺎﻳﻰ ﺑﺮﺷﻤﺮﺩ .ﻧﻮﻉ ﺁﺧﺮ ﺁﻥ
ﻃﺮﺍﺣﻰ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﭼﮕﻮﻧﮕﻰ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﺳﺎﺯﻯ ﺁﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻔﻆ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎﻯ...
ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﻭ ﺳﻄﺢ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻃﺮﻓﻴﻦ )ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻭ ﻏﻴﺮ ﺩﻭﻟﺘﻰ( ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺑﺨﺶﻫﺎﻯ ﻻﺯﻡ ﻭ ﻣﻠﺰﻭﻡ ﺩﺭ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻭ ﺩﺳﺘﻴﺎﺑﻰ ﺑﻪ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻭ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩﻫﺎﻯ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﻣﻰﺑﻴﻨﻨﺪ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎ ﻓﺮﺻﺖ ﻭ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﻛﺎﻓﻰ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺗﺎ ﺩﺭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻯ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎ ﻭ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮﻯ ﻣﺤﻠﻰ ﻭ ﻣﻠﻰ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪ. )ﻫﻤﺸﻬﺮﻯ 15ﺩﻯ (1390
ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﻭ ﻣﺪﻝ ﺷﻜﻠﮕﻴﺮﻯ ﻧﻬﺎﺩﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ
¿ É Y{ a ÄË
] Ê·Z f» ÉZÅ ÁZ ¾Ë{ZÌÀ] ÉZÅ Y Z dÆm ½Z¯ Y
»|É Z µ
291 ¿Ê«Â¬u Á ʬ̬u É Z {ZÆ
] Ä »Zm ZÌ¿ ½{ ÁM § » Ä »Zm ¶°
ﻭﻳﮋﮔﻴﻬﺎ ﻭ ﺷﺎﺧﺼﻬﺎﻯ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻨﻬﺎﺩ )ﻧﻮﺭﺍ ،ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ،ﺭﺍﺑﻂ ﺳﻼﻣﺖ:(1386 ، .1ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻴﺎﻓﺘﮕﻰ :ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺍﺳﺎﺳﻨﺎﻣﻪ ،ﺍﻫﺪﺍﻑ ،ﺗﺸﻜﻴﻼﺕ ﻭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻣﺸﺨﺼﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ.
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
292
.2ﺧﺼﻮﺻﻰ ﺑﻮﺩﻥ )ﻏﻴﺮﺩﻭﻟﺘﻰ ﺑﻮﺩﻥ( :ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻯ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﺩﺭ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻭ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺩﺧﺎﻟﺘﻰ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻨﻬﺎﺩ ﻭ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﻭ ﺁﺛﺎﺭ ﺩﻭﺟﺎﻧﺒﻬﺎﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺭﻏﻢ ﻭﻳﮋﮔﻰ ﻋﺪﻡ ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻰ ﺑﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻫﺪﻑ ﺍﺻﻠﻰ ﻭ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺗﻤﺎﻡ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻨﻬﺎﺩ ﺣﻔﻆ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﻠﻰ ﻭ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺳﺖ. .3ﺧﻮﺩﮔﺮﺩﺍﻧﻰ ﻭ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ :ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻨﻬﺎﺩ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺗﺴﻠﻂ ﻭ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺩﺭ ﺭﻭﻧﺪ ﻛﺎﺭﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺍﻣﻮﺭ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺧﻮﺩ ،ﺍﺯ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻛﺎﻓﻰ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎ ﺳﻌﻰ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺤﻘﻖ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺗﺎ ﺣﺪ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺯ ﺩﺭﺟﻪ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﺑﺎﻻﻳﻰ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻭ ﺯﻳﺮ ﻧﻔﻮﺫ ﺻﺎﺣﺒﺎﻥ ﻗﺪﺭﺕ ﻭ ﻳﺎ ﮔﺮﺍﻳﺸﻬﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻗﺮﺍﺭ ﻧﮕﻴﺮﺩ. .4ﻏﻴﺮ ﺍﻧﺘﻔﺎﻋﻰ ﺑﻮﺩﻥ :ﻛﺎﺭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎ ﺩﺍﻭﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻟﺬﺍ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﺎ ﺧﻴﺮ ،ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎﻯ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺣﻖ ﻋﻀﻮﻳﺖ ﺍﻋﻀﺎء ،ﻛﻤﻚ ﻫﺎﻯ ﺩﻭﻟﺘﻰ ،ﺍﻓﺮﺍﺩ ّ ﺑﻴﻨﺎﻟﻤﻠﻠﻰ ﺭﺳﻤﻰ ،ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﻭ ...ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺑﻪ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎﻟﻰ ﺧﻮﺩ ﻛﻨﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﻛﻤﻜﻬﺎ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻬﺎﻯ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻛﻤﻜﻜﻨﻨﺪﻩ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻭ ﺗﻌﻬﺪﺍﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻴﺸﺎﻥ ﺩﻭﺭ ﺳﺎﺯﺩ. .5ﺩﺍﻭﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﺑﻮﺩﻥ :ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻨﻬﺎﺩ ﺑﻨﺎﺑﺮ ﻧﻴﺎﺯ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻓﻜﺮﻯ، ﻣﺤﻴﻄﻰ ،ﺍﻧﮕﻴﺰﺷﻬﺎ ،ﺧﺼﻮﺻﻴﺘﻬﺎ ﻭ ﺁﺭﻣﺎﻧﻬﺎﻯ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﻭ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺧﻮﺩﺟﻮﺵ ﻭ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﺻﻞ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﺍﺷﺨﺎﺹ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻭ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ .ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺎﺱ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻟﺤﺎﻅ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﻋﻀﻮﻳﺖ ﺩﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺟﺒﺎﺭﻯ ﺍﺳﺖ ،ﺩﺭ ﺷﻤﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻗﺮﺍﺭ ﻧﻤﻴﮕﻴﺮﻧﺪ. .6ﻏﻴﺮﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﻮﺩﻥ :ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﻧﻬﺎﺩ ﺑﻪ ﻫﻴﭽﻴﻚ ﺍﺯ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﻭ ﺗﺸﻜﻠﻬﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻛﻨﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﻯ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺧﻮﺩ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﻳﺎ ﻣﺠﻤﻊ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﻛﻨﻨﺪ ﻭﻟﻰ ﻧﻤﻴﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﻧﺎﻣﺰﺩ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﻳﺎ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻳﻚ ﻧﺎﻣﺰﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﻨﺪ. ﻛﺎﺭﻛﺮﺩﻫﺎﻯ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﻧﻬﺎﺩ )ﺣﻤﻴﺪﻯ ﻓﺮ ،ﺑﺨﺶ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺗﺒﻴﺎﻥ( ﺍﻃﻼﻉ ﺭﺳﺎﻧﻰ ﻭ ﺁﮔﺎﻫﺴﺎﺯﻯ ﻋﻤﻮﻣﻰ )ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ( ﺟﻠﺐ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﻣﺮﺩﻣﻰ )ﺑﺴﻴﺞ ﻋﻤﻮﻣﻰ( ﺟﺬﺏ ﺳﺮﻣﺎﻳﻬﻬﺎ ﻭ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻛﻮﭼﻚ ﻣﺮﺩﻣﻰ )ﺑﺴﻴﺞ ﻣﻨﺎﺑﻊ( ﺍﻳﺠﺎﺩ ،ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻭ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻰ ﺑﻴﻦ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻋﻤﻮﻣﻰ
ﻃﺮﺍﺣﻰ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﭼﮕﻮﻧﮕﻰ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﺳﺎﺯﻯ ﺁﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻔﻆ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎﻯ...
ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻰ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺑﻬﺮﻫﻮﺭﻯ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻫﻨﺠﺎﺭﺳﺎﺯﻯ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩﻫﺎﻯ ﻓﻮﻕ ﺳﻪ ﻣﻮﺿﻮﻉ››ﺟﻠﺐ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﻣﺮﺩﻣﻰ‹‹›› ،ﺑﺴﻴﺞ ﻣﻨﺎﺑﻊ‹‹ ﻭ ››ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻭ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻰ‹‹ ﺍﺯ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻭ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺑﺎﻻﺗﺮﻯ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭﻧﺪ. ﺍﻫﻢ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻨﻬﺎﺩ ﺍﻟﻒ( ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺍﺟﺮﺍﻳﻰ ﻋﻀﻮﮔﻴﺮﻯ ﺭﺳﻤﻰ ﻭ ﻏﻴﺮﺭﺳﻤﻰ ﺑﺮﻧﺎﻣﻬﺮﻳﺰﻯ ،ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻭ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻰ ﺍﻣﻮﺭ ﺣﻤﺎﻳﺘﻰ ﺩﺭﺁﻣﺪﺯﺍﻳﻰ ﺍﻃﻼﻋﺮﺳﺎﻧﻰ ﺏ( ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﻧﺮﻣﺎﻓﺰﺍﺭﻯ ﻭ ﻏﻴﺮﺍﺟﺮﺍﻳﻰ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎﺯﻯ :ﺟﻠﺴﻬﻬﺎﻯ ﻣﺬﻫﺒﻰ ،ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ،ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻫﻮﻳﺖ ﻓﺮﺩﻯ ﻭ ﺟﻤﻌﻰ، ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺑﺨﺸﻰ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ،ﺣﻔﻆ ﺁﺛﺎﺭ ﻭ ﻣﻴﺮﺍﺙ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ...؛ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﻋﻤﻮﻣﻰ :ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻯ ﻭ ﺷﺮﻛﺖ ﺩﺭ ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺴﻬﺎ ﻭ ﻫﻤﺎﻳﺸﻬﺎ ،ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻧﻴﺮﻭﻯ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﻭ...؛ ﭘﮋﻭﻫﺶ :ﻧﻴﺎﺯ ﺳﻨﺠﻰ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻛﺎﺭﺁﻳﻰ ،ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎ ﻭ ﺭﻭﺍﻥ ﻛﺎﻭﻯ ﻧﻈﺮﺍﺕ؛ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﺑﺨﺸﻬﺎﻯ ﺩﻭﻟﺘﻰ :ﺩﺍﺩﻥ ﻣﺸﻮﺭﺕ ﻭ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻯ ﺟﻠﺴﺎﺕ ﻣﺸﺘﺮﻙ، ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻯ ﻣﺸﺘﺮﻙ ،ﺑﻴﺎﻥ ﺍﺷﻜﺎﻝ ﻫﺎ ﻭ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﻯ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺍﻣﻮﺭ ﻭ..؛. ﻧﻘﺸﻬﺎﻯ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﻧﻬﺎﺩ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻨﻬﺎﺩ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻬﻬﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻭ ﻛﺴﺐ ﭘﺎﻳﮕﺎﻩ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ ﺗﻨﮕﺎﺗﻨﮕﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺍﺭﻧﺪ ،ﻗﺎﺩﺭ ﺑﻪ ﺩﺭﻙ ﺻﺤﻴﺢ ﺧﻮﺍﺳﺘﻬﻬﺎ ﻭ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻯ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻯ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺧﻮﺩ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﺎ ﻧﻘﺶ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﻣﺘﻔﺎﻭﺗﻰ ﺑﻴﺎﻥ ﺷﺪﻩ ﻛﻪ ﺫﻳ ً ﻼ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ):ﻧﻮﺭﺍ، ﻫﻤﺎﻥ( ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻰ :ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﻪ ﭘﻞ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﻰ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﻣﺮﺩﻣﺎﻧﺪ .ﺩﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻣﻄﺎﻟﺒﺎﺕ ﻣﺘﻌﺪﺩ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎ ﺳﺮﺍﺯﻳﺮ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﻭ
293
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﺧﻮﺍﺳﺘﻬﻬﺎ ،ﻧﻘﺶ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻰ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺍﻳﻔﺎ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﺎﻯ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ .ﻟﺬﺍ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻨﻬﺎﺩ ﺑﻪ ﻛﺸﻒ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻯ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﻭ ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻭ ﻛﺎﻧﺎﻟﻴﺰﻩ ﻛﺮﺩﻥ ﺁﻥ ﻛﻤﻚ ﺷﺎﻳﺎﻧﻰ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ .ﺿﻤﻦ ﺁﻧﻜﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺣﺎﻳﻞ ﻋﻤﻞ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﻣﺎﻧﻊ ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺎ ﺣﺠﻢ ﻋﻈﻴﻢ ﻣﻄﺎﻟﺒﺎﺕ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ. ﻧﻈﺎﺭﺗﻰ :ﻧﺎﻇﺮ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﻭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻯ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻧﺎﻇﺮﺍﻥ ﻋﻤﻞ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ. ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﻯ :ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻫﺮﻡ ﻓﺸﺎﺭﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺘﭙﺬﻳﺮﻯ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺩﻭﻟﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﻣﺸﺎﻭﺭ :ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺸﺎﻭﺭ ﻗﺎﺩﺭﻧﺪ ﺩﺭ ﺳﻴﺎﺳﺘﮕﺬﺍﺭﻳﻬﺎ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻬﺮﻳﺰﻳﻬﺎﻯ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ. ﺍﺟﺮﺍﻳﻰ :ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺩﺭ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﻃﺮﺡ ﻫﺎ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻬﺮﻳﺰﻳﻬﺎﻯ ﺩﻭﻟﺖ ﻫﻤﻜﺎﺭﻳﻜﻨﻨﺪ.
294
ﺁﺳﻴﺐ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻧﻬﺎﺩﺳﺎﺯﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻟﻒ(ﺁﺳﻴﺒﻬﺎﻱ ﺩﺭﻭﻧﻲ ﺁﺳﻴﺐ ﻫﺎﻱ ﺩﺭﻭﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﺁﻧﻜﻪ ﺑﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻱ ﻣﺮﺩﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺳﻴﺎﺳﺘﮕﺬﺍﺭﻳﻬﺎﻱ ﻛﻠﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﻴﺸﻮﺩ: ﻓﻘﺪﺍﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻬﺮﻳﺰﻱ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺘﮕﺬﺍﺭﻱ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻯ ﺑﺮﺍﻱ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺁﺭﻣﺎﻧﻬﺎ ﻭ ﺍﺭﺯﺷﻬﺎﻯ ﻭﺍﻻﻯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰ؛ ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻱ ﺑﻠﻨﺪﻣﺪﺕ ﻭ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻯ ﺭﺍﻫﻲ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺍﻱ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻣﺘﻌﺎﻟﻲ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺳﺒﺐ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺑﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ،ﻋﺎﻟﻢ ﻏﻴﺐ ﻭ ﻣﻌﺎﺩ ﻭ ﺩﺭ ﻛﻞ ﺑﺎﻭﺭﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﻣﻴﺸﻮﺩ .ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺳﻴﺎﺳﺘﮕﺬﺍﺭﻯ ﺍﻣﺮﻱ ﺩﺷﻮﺍﺭ ﺍﺳﺖ ،ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻋﺮﺻﻪ ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﺩﻳﻨﻲ، ﺑﺎ ﺗﻼﺵ ﻣﻀﺎﻋﻒ ،ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﺳﻄﺢ ﺩﺭﮔﻴﺮﻱﻫﺎﻱ ﺭﻭﺯﻣﺮﻩ ﻓﺮﺍﺗﺮ ﺭﻭﻧﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺩﺍﻧﺶ ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﻓﺮﺍﺳﻮﻱ ﺍﻓﻘﻬﺎﻱ ﭘﻴﺸﺮﻭ ،ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺭﻭﺷﻨﻲ ﺍﺯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻣﺆﻣﻦ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺑﻲ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺍﻋﺘﻼ ﺑﺨﺸﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺁﻣﻮﺯﻫﻬﺎﻱ ﺩﻳﻨﻲ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺑﻲ ،ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﻣﻨﺴﺠﻢ ﻭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﺑﻴﻦ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻌﻤﻴﻖ ﺑﺎﻭﺭﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﻮﺩ. ﻏﻠﺒﻪ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﺩﻭﻟﺘﻴﺴﺎﺯﻱ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ؛ ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﻋﺮﺻﻬﻬﺎﻱ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻭ ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎﻱ ﺩﻳﻨﻲ ﻣﺮﺩﻡ
ﻃﺮﺍﺣﻰ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﭼﮕﻮﻧﮕﻰ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﺳﺎﺯﻯ ﺁﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻔﻆ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎﻯ...
ﺁﺳﻴﺐﻫﺎﻳﻲ ﺭﺍ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺭﻭﻧﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻴﻜﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻮﺍﻗﻊ ﺑﻪ ﺧﺪﺷﻬﺪﺍﺭ ﺷﺪﻥ ﻗﺪﺍﺳﺖ ﺍﺣﻜﺎﻡ ﺍﻟﻬﻲ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻴﺎﻧﺠﺎﻣﺪ. ﺿﻌﻒ ﺳﺎﺯ ﻭ ﻛﺎﺭﻫﺎﻱ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻰ ﺍﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻣﻮﺍﺯﻱ ﻛﺎﺭﻱ ﻫﺎﻱ ﻧﻬﺎﺩﻯ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻋﺪﻡ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺍﺯ ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎﻱ ﻣﻮﺟﻮﺩ ،ﮔﺸﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﺷﺘﺎﺑﺎﻥ ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﺍﻥ ،ﺩﺭ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻧﻤﻮﺩﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﻣﺘﻌﺪﺩ ،ﺑﻪ ﻣﻮﺍﺯﻱ ﻛﺎﺭﻱ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﻳﻦ ﺑﺨﺶ ،ﺍﻧﺠﺎﻣﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺏ(ﺁﺳﻴﺐ ﻫﺎﻳﺒﻴﺮﻭﻧﻲ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺁﺳﻴﺒﻬﺎﻱ ﺩﺭﻭﻧﻲ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﻧﮕﺮﻳﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺩﺭﻣﺎﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﻧﺸﻮﺩ، ﺑﻴﺘﺮﺩﻳﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﻧﺎﻫﻨﺠﺎﺭﻳﻬﺎﻳﻲ ﺩﺭ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎ ﺍﺯ ﺑﻴﻨﺸﻬﺎ ،ﻣﺘﺄﺛﺮ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ،ﺑﻴﺘﺮﺩﻳﺪ ﺑﻴﻨﺸﻬﺎ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﻣﻌﺮﺽ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻴﺪﻫﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺑﻴﻨﺸﻬﺎ ،ﺍﻧﺤﺮﺍﻓﺎﺕ ﭘﺪﻳﺪﺍﺭ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﻭ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺑﺎ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﻣﻮﺟﺐ ﻧﮕﺮﺍﻧﻴﻬﺎﻯ ﺯﻳﺮ ﺷﻮﺩ: ﻋﺪﻡ ﺑﺴﺘﺮﺳﺎﺯﻱ ﺻﺤﻴﺢ ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﻱ ﺍﺣﻴﺎﻱ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﻧﺒﻮﻱ ﻭ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﺩﺳﺘﻮﺭﺍﺕ ﺍﻟﻬﻲ ﻋﺪﻡ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭﻯ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮ ﻧﺤﻮﻩ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻲ ﺩﻭﻟﺘﻬﺎ ﺑﻪ ﻃﻴﻒ ﻭﺳﻴﻌﻲ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﮕﺮﺍﻧﻲ ﻫﺎﻱ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ،ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ؛ ﻧﺎﺗﻮﺍﻧﻰ ﺩﺭ ﻋﺮﺿﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺟﺎﻣﻌﻪ؛ ﺗﺸﻮﻳﺶ ﻭ ﺳﺮﺩﺭﮔﻤﻰ ﺩﺭ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﻭ ﺗﻮﺍﻧﻤﻨﺪ ﺑﺮﺍﻱ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻭ ﺳﻮﻕ ﺩﺍﺩﻥ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﺟﺎﻣﻌﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﮔﺮﺍ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ؛ ﻛﺎﻫﺶ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩ ﻭ ﺑﺮﻭﺯ ﺗﺎﺧﻴﺮ ﺩﺭ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﺳﺎﺯﻱ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮﻱ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﻳﺪﻩ ﺁﻝ ﺍﺳﻼﻣﻲ. ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮﻯ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ،ﻛﻠﻰ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﻣﺸﺮﻭﻋﻴﺖ ﻳﻚ ﻧﻈﺎﻡ ﺭﺍ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺩﻫﻨﺪ ﻭ ﻳﺎ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﻜﺎﻫﻨﺪ .ﺍﮔﺮ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺑﻪ ﺣﺬﻑ ﻭ ﻳﺎ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻛﻨﺪ، ﻗﺴﻤﺘﻰ ﺍﺯ ﭘﺎﻳﮕﺎﻩ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺑﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﻭ ﺑﻪ ﻋﻜﺲ ،ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﻪ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻭ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﭘﺎﻳﮕﺎﻩ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻭﺳﻴﻌﺘﺮ ﻭ ﻣﺸﺮﻭﻋﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﻧﺸﺎﻁ ﻭ ﺷﻮﺭ ﻭ ﺷﻮﻕ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﭘﺪﻳﺪ ﺁﻳﺪ .ﺍﻳﻦ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻱ ﻣﺮﺩﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﺭﺯﺷﻬﺎﻱ ﻏﺎﻳﻲ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻬﺎﻧﺪ ﻭ ﺑﺎﻭﺭﻫﺎﻯ ﻣﺘﻌﺎﻟﻰ ﻭ ﺍﺭﺯﺷﻬﺎﻱ ﻏﺎﻳﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻧﺎﻓﺬﻱ ﺩﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺍﺭﻧﺪ ،ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ
295
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻱ ﺭﻓﺘﺎﺭﻱ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺳﻨﺖ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺩﺭ ﻣﻴﺂﻳﺪ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺍﺯ ﺣﻴﺚ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩﻱ ﭼﻨﺎﻥ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻭ ﻳﻜﭙﺎﺭﭼﻪ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ﻛﻪ »ﻫﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮﻱ ﺩﺭ ﻳﻚ ﻧﻬﺎﺩ ،ﺍﺣﺘﻤﺎ ًﻻ ﺩﮔﺮﮔﻮﻧﻴﻬﺎﻳﻲ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺑﺎﺭ ﻣﻴﺂﻭﺭﺩ .«.ﺍﺯ ﺁﻧﭽﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ،ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﺍﺳﺘﻨﺒﺎﻁ ﻛﺮﺩ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﻛﺎﺭﺁﻣﺪ ،ﺧﺪﻣﺘﮕﺬﺍﺭ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺿﻤﻦ ﺑﻪ ﺭﺳﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻦ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ،ﻋﺮﻓﻰ ،ﺳﻨﺘﻰ ﻭ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ،ﻫﻤﺮﺍﻫﻰ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﭘﺸﺘﻮﺍﻧﻪ ﺧﻮﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﺪ .ﭼﻨﻴﻦ ﺣﻜﻮﻣﺘﻰ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﺩﻋﺎ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺍﺳﺖ .ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ﺭﻫﺒﺮ ﻛﺒﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ(» :ﻣﻠﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻥ ﺩﻭﻟﺘﻬﺎ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻛﻪ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻥ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﺷﻜﺴﺖ ﻣﻴﺨﻮﺭﺩ«).ﭘﻴﺎﻡ ﺣﻮﺯﻩ (162 :1378 ،ﺍﻣﺎ ﺣﻜﻮﻣﺘﻬﺎﻯ ﺩﺳﺖ ﻧﺸﺎﻧﺪﻫﺎﻯ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺳﺮﻛﻮﺏ ﺭﺍ ﺭﻭﺯ ﺑﻪ ﺭﻭﺯ ﺷﺪﻳﺪﺗﺮ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺟﻨﮕﻰ ﻣﺪﺍﻡ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺿﺪ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻪ ﺍﻧﺪ ﻭ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﻧﻴﺰ ﺍﻳﻦ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﺭﺍ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ ﺯﻳﺮﺍ ﻛﻪ»:ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺣﻘﻴﻘﺘﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ؛ ﭼﻪ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ،ﭼﻪ ﻧﺨﻮﺍﻫﻨﺪ .ﭘﻴﻤﻮﺩﻥ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻩ ،ﺑﻪ ﻋﺰﻡ ﺭﺍﺳﺦ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺍﺣﺘﻴﺎﺝ ﺩﺍﺭﺩ)«.ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﺑﺎ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﻦ ﻭ ﻛﺎﺭﮔﺰﺍﺭﺍﻥ ﻧﻈﺎﻡ (90/07/02 296
ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻗﺮﺁﻥ ﻛﺮﻳﻢ ،ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺍﻟﻬﻲ ﻗﻤﺸﻬﺎﻱ. ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺭﻫﺒﺮ ﻛﺒﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ )ﺭﻩ(. ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺭﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﺎﻣﻨﻬﺎﻱ)ﻣﺪ(. ﺑﺎﺑﺎﻣﺮﺍﺩﻱ ،ﺳﻬﻴﻼ 1382 ،ﺁﺳﻴﺐﺷﻨﺎﺳﻲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎﻱ ﻏﻴﺮﺩﻭﻟﺘﻲ ،ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﺁﻭﺍ ،ﺵ .4 ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎﻱ ﻣﺮﺩﻣﻨﻬﺎﺩ ﻭ ﻳﺎ )( NGOﻫﺎ. com.blogspot.soyesh//:http، ﭘﻴﺎﻡ ﺣﻮﺯﻩ ،ﺯﻣﺴﺘﺎﻥ " ،1387ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﻭﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ)ﺭﻩ("،ﺵ.24 ﺟﻨﺪﻗﻰ ﻛﺮﻣﺎﻧﻰ ﭘﻮﺭ ،ﺁﺑﺎﻥ ﻣﺎﻩ ،1386ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ ،ﺧﺒﺮ ﻧﺎﻣﻪ ﻛﺎﻧﻮﻥ ﻭﻛﻼﻯ ﺩﺍﺩﮔﺴﺘﺮﻯ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ ﺵ 16 ﺣﻤﻴﺪﻯ ﻓﺮ ،ﺭﻳﺤﺎﻧﻪ ،ﺑﺨﺶ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺗﺒﻴﺎﻥ. ﺩﺷﺘﻲ ،ﻣﺤﻤﺪ ،ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻧﻬﺞ ﺍﻟﺒﻼﻏﻪ ،ﻗﻢ ،ﻣﺆﺳﺴﻪ ﺍﻣﻴﺮﺍﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ ﻋﻠﻴﻬﺎﻟﺴﻼﻡ.1382 ، ﺭﻫﻨﻤﻮﺩ ،ﻓﺮﺝ ﺍﷲ ﻭ ﺑﺎﻗﺮ" ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺧﻮﺏ ﻭ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﺳﺎﺯﻯ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ" ،ﻣﺠﻼﺕ :ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ،ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻭ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ،ﭘﺎﻳﻴﺰ ، 1386ﺵ . 55 ﻋﻈﻴﻤﻰ ،ﻓﺨﺮﺍﻟﺪﻳﻦ ،ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ،ﺟﺎﻣﻌﺔ ﻣﺪﻧﻰ ﻭ ﺗﻤﺪﻥ ﻣﺪﺭﻥ ،ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﻣﺪﻧﻰ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻣﺮﻭﺯ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ. ﻣﻬﺮ ﻧﻮﺭﻭﺯﻯ ،ﺯﻫﺮﻩ "،1384 ،ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﻧﻘﺶ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎ" ﺣﺪﻳﺚ ﺯﻧﺪﮔﻰ ،ﺵ .27 ﻣﺮﻛﺰ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺻﻠﺢ. ﻧﻮﺭﺍ ،ﺣﺒﻴﺐ "،1384ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﻧﻬﺎﺩ ﺭﺍ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺸﻨﺎﺳﻴﻢ" ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﺭﺍﺑﻂ ﺳﻼﻣﺖ ،ﺷﻤﺎﺭﻩ ﺍﻭﻝ. ﻫﻤﺸﻬﺮﻯ 15ﺩﻯ " ،1390ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻏﻴﺮﺩﻭﻟﺘﻰ ،ﻋﺼﺎﻯ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﺩﻭﻟﺘﻰ". ﻭﺍﻋﻈﻰ ،ﺍﺣﻤﺪ ، 1387ﺟﺎﻣﻌﺔ ﻣﺪﻧﻰ ،ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺩﻳﻨﻰ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ.
ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎﻯ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﺎﻣﻨﻪ ﺍﻯ )ﻣﺪﻇﻠﻪ ﺍﻟﻌﺎﻟﻰ(
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎﻯ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﺎﻣﻨﻪ ﺍﻯ )ﻣﺪﻇﻠﻪ ﺍﻟﻌﺎﻟﻰ( ﻣﺤﺴﻦ ﻣﻄﻠﺒﻰ ﺟﻮﻧﻘﺎﻧﻰ
ﭼﻜﻴﺪﻩ:
298
ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻧﻌﻜﺎﺱ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺩﺭ ﻭﺭﺍﻯ ﻣﺮﺯﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺑﻪ ﻟﺤﺎﻅ ﻫﻮﺍﺧﻮﺍﻫﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺟﻠﺐ ﻛﺮﺩﻩ ،ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﻧﻴﺮﻭﻯ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎﻯ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺍ ﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﻓﺘﺨﺎﺭ ﻭ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺑﻪ ﻧﻔﺲ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ،ﭼﻪ ﺳﻨّﻰ ﻭ ﭼﻪ ﺷﻴﻌﻪ ،ﺑﺪﻭﻥ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻠّﻴﺖ ﻳﺎ ﺗﻤﺎﻳﻼﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺁﻥﻫﺎ ﻧﻘﺶ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏﻫﺎﻯ ﻗﺮﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺪﺗﻰ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎﺭﺱ ،ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻭ ﺗﻤﺎﻡ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺍﺷﺘﻪ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﺭﻣﻐﺎﻥ ﺁﻭﺭﺩﻩ ،ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻰ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﺍﻯ ﻛﻪ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺍﺩﻋﺎ ﻛﺮﺩ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﺣﺎﺩﺛﻪ ﻗﺮﻥ ﺍﺧﻴﺮ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ .ﺑﻪ ﺟﺮﺋﺖ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ :ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ؛ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻈﺮﺍﻥ ﻭﭘﮋﻭﻫﺸﮕﺮﺍﻥ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﺁﻥ ﺑﻴﺎﻥ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ،ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﻬﻢ ﻭ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬﺍﺭ ﺩﺭ ﭘﻴﺸﺒﺮﺩ ﺭﻭﻧﺪ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﻭ ﺁﮔﺎﻫﻲ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻭ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎﻱ ﻣﻮﺛﺮ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﺑﺴﺘﺮﻫﺎ، ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎ،ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻭ ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎﻯ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻓﺮﺯﺍﻧﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﺎﻣﻨﻪ ﺍﻯ ﻣﻲ ﭘﺮﺩﺍﺯﻳﻢ. ﻛﻠﻴﺪﻭﺍژﮔﺎﻥ :ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ،ﻣﻮﻟﻔﻪ،ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ،ﺍﻣﺎﻡ ﺧﺎﻣﻨﻪ ﺍﻯ.
ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎﻯ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﺎﻣﻨﻪ ﺍﻯ...
ﻣﻘﺪﻣﻪ: ﺩﺭ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﻗﺮﻥ ﺑﻴﺴﺘﻢ ﻣﻴﻼﺩﻯ ﺍﺗﻔﺎﻗﻰ ﺭﺥ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﻣﻌﺎﺩﻻﺕ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭼﻬﺎﺭﭼﻮﺏ ﻧﻈﺎﻡ ﺩﻭﻗﻄﺒﻰ ﺷﺮﻕ ﻭ ﻏﺮﺏ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻰ ﺷﺪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺯﺩ ﺑﺨﺼﻮﺹ ﺍﻳﻦ ﻣﻌﺎﺩﻻﺕ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﻗﻠﺐ ﺯﻣﻴﻦ ﻭ ﻣﺤﻞ ﻋﺒﻮﺭ ﺷﺮﻳﺎﻥ ﺣﻴﺎﺗﻰ ﻏﺮﺏ ﻳﻌﻨﻰ ﺍﻧﺮژﻯ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺑﺎﻻﻯ ژﺋﻮﭘﻮﻟﻴﺘﻴﻚ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺑﻮﺩ ﺷﻜﻞ ﺗﺎﺯﻩ ﺍﻯ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﮔﺮﻓﺖ .ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻣﻬﻢ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺭﻩ ﺑﻮﺩ .ﻧﻈﺎﻡ ﺩﻭﻗﻄﺒﻰ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﺟﻬﺎﻥ ﻣﺘﺸﻜﻞ ﺍﺯ ﺩﻭ ﺍﺑﺮﻗﺪﺭﺕ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﺟﻤﺎﻫﻴﺮ ﺷﻮﺭﻭﻯ ﺩﺭ ﺷﺮﻕ ﻭ ﺍﻳﺎﻻﺕ ﻣﺘﺤﺪﻩ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﻏﺮﺏ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻰ ﺷﺪ. ﺩﺭ ﻳﻚ ﻃﺮﻑ ﺟﻬﺎﻥ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻰ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎﻯ ﻟﻴﺒﺮﺍﻟﻴﺴﺘﻰ ﻭ ﺳﻜﻮﻻﺭﻳﺴﺘﻰ ﻛﻪ ﭘﻴﺸﻴﻨﻪ ﺍﻯ ﺑﻪ ﺩﺭﺍﺯﺍﻯ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻏﺮﺏ ﺩﺍﺭﺩ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﭼﻨﺪ ﻗﺮﻥ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﺯﻳﺮﺳﺎﺧﺖ ﻫﺎﻯ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻏﺮﺑﻰ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﺁﻥ ﺑﻨﺎ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ .ﺑﺎ ﻭﻗﻮﻉ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﺰﺭگ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ﺳﺎﻟﻬﺎﻱ 1789ﺗﺎ 1799ﻣﻴﻼﺩﻱ ﻛﻪ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺯ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎﻯ ﺟﺎﻥ ﻻﻙ ،ﺭﻭﺳﻮ ،ﻣﻨﺘﺴﻜﻴﻮ ﻭ ...ﺑﻮﺩ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎﻯ ﻟﻴﺒﺮﺍﻟﻴﺴﺘﻰ ﺩﺭ ﻏﺮﺏ ﻧﺸﺮ ﻭ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﭘﻴﺪﺍ ﻧﻤﻮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﻧﻈﺮﺍﺕ ﺍﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪﺍﻧﻰ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﻣﺎﺭﺗﻴﻦ ﻟﻮﺗﺮ، ﺁﺩﺍﻡ ﺍﺳﻤﻴﺖ ،ﻫﺎﻧﺎ ﺁﺭﻧﺖ ،ﺁﻳﺰﻳﺎ ﺑﺮﻟﻴﻦ ،ﻓﺮﻳﺪﺭﻳﺶ ﻫﺎﻳﻚ ،ﻛﺎﺭﻝ ﭘﻮﭘﺮ ،ﺟﺎﻥ ﺭﺍﻭﻟﺰ، ﻳﻮﺭﮔﻦ ﻫﺎﺑﺮﻣﺎﺱ ﻭ ...ﺩﺭ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ،ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺭﺷﺪ ﻧﻤﻮﺩ. ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯ ﻣﺎﺭﻛﺴﻴﺴﻢ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﺑﻪ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﺑﻮﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻩ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻞ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻰ ﻭ ﻭﻗﻮﻉ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺻﻨﻌﺘﻰ ﻭ ﺑﺮﻭﺯ ﺗﻌﺎﺭﺽ ﺑﻴﻦ ﻛﺎﺭﮔﺮ ﻭ ﻛﺎﺭﻓﺮﻣﺎ ﻭ ﮔﺬﺍﺭ ﺍﺯ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻓﺌﻮﺩﺍﻟﻰ ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺩﺍﺭﻯ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ ،ﻣﺎﺭﻛﺴﻴﺴﻢ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺯ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎﻯ ﻣﺎﺭﻛﺲ ﻭ ﻟﻨﻴﻦ ﻛﻪ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻭ ﺧﺎﺭﺝ ﻧﻤﻮﺩﻥ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺩﺍﺭ ﻭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﮔﺮ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻛﺎﺭﻓﺮﻣﺎ ﺩﺍﺷﺖ ﺩﺭ ﺷﻮﺭﻭﻯ ﻇﻬﻮﺭ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺍﻧﻘﻼﺏ 1971ﻣﻴﻼﺩﻯ ﺩﺭ ﺭﻭﺳﻴﻪ ﻭ ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﻰ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺗﺰﺍﺭﻫﺎ ،ﻧﻈﺎﻡ ﻣﺎﺭﻛﺴﻴﺴﺘﻰ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﺩﻳﺪ. ﻫﺮ ﺩﻭ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯ ﻣﺬﻛﻮﺭ ﺍﺯ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﺍﻯ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﻣﺪﺭﻧﻴﺘﻪ ﻛﻪ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺍﺻﻮﻝ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻛﻨﺎﺭﮔﺬﺍﺭﺩﻥ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻣﺘﺎﻓﻴﺰﻳﻜﻰ ﻭ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﺩﻳﻨﻰ ﺍﺯ ﻋﺮﺻﻪ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻐﺮﺏ ﺯﻣﻴﻦ ﻭ ﺭﻭﻯ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﺑﻪ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﻭﻣﺎﻧﻴﺴﺘﻰ ﻭ ﺳﻜﻮﻻﺭﻳﺴﺘﻰ ﺩﺍﻧﺴﺖ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﺍﻥ ،ﺗﺌﻮﺭﻯ ﻏﺎﻟﺐ ﺣﻜﻮﻣﺘﻰ ﺩﺭ ﻓﻀﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺳﻜﻮﻻﺭﻳﺴﺘﻰ ﻏﺮﺏ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻣﺎﺭﻛﺴﻴﺴﺘﻰ ﺷﺮﻕ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻓﺮﻭﭘﺎﺷﻰ ﺷﻮﺭﻭﻯ
299
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
300
ﺁﻥ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﭘﻴﻮﺳﺖ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺳﻜﻮﻻﺭﻳﺴﺘﻰ ﻏﺮﺏ ﻭ ﺗﻤﺪﻥ ﻏﺮﺏ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻤﺪﻥ ﺑﺸﺮﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﻪ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﻫﺎ ﻭ ﺁﺭﺯﻭﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﻣﻰ ﺩﺍﻧﺴﺖ .ﺑﺸﺮ ﻏﺮﺑﻲ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮﺗﺮ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﺍﺑﻨﺎﻱ ﺑﺸﺮ ﻭ ﺭﺍﻩ ﻭ ﻣﺴﻴﺮ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻛﻤﺎﻝ ﻳﺎﻓﺘﻪﺗﺮ ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮ ﺭﺍﻩﻫﺎ ﻣﻲﺩﺍﻧﺴﺖ .ﺍﻳﻦ ﺑﺮﺗﺮﻱ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪﻫﺎﻱ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺩﺭ ﺗﺌﻮﺭﻱ ﺟﻬﺎﻥ ﻭﺍﺣﺪ ﺍﻣﺎﻧﻮﺋﻞ ﻭﺍﻟﺮﺷﺘﺎﻳﻦ ،ﻣﻮﺝ ﺳﻮﻡ ﺍﻟﻮﻳﻦ ﺗﺎﻓﻠﺮ ،ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻓﺮﺍﻧﺴﻴﺲ ﻓﻮﻛﻮﻳﺎﻣﺎ ،ﺩﻫﻜﺪﻩ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻣﺎﺭﺷﺎﻝ ﻣﻚﻟﻮﻫﺎﻥ ،ﻧﻈﻢ ﻧﻮﻳﻦ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺟﻮﺭﺝ ﺑﻮﺵ ،ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺗﻤﺪﻥﻫﺎﻱ ﺳﺎﻣﻮﺋﻞ ﻫﺎﻧﺘﻴﻨﮕﺘﻦ ﻭ ...ﺑﻴﺎﻥ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﻫﻤﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺌﻮﺭﻱﻫﺎ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪﺍﻱ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥﻫﺎ ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﺍﺯ ﺗﻦ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻪ ﺗﻤﺪﻥ ﻏﺮﺏ ﺑﺎﺷﻨﺪ. .ﺣﺘﻰ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪﮔﻰ ﻫﺎﻯ ﺭﻭﺯﺍﻓﺰﻭﻥ ﺍﻳﻦ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻭ ﻧﺸﺮ ﻭ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎﻯ ﻏﺮﺑﻰ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻭﺭ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﻋﺎﻣﻞ ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪﮔﻰ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻭ ﺍﻓﺮﺍﺩﻯ ﻧﻴﺰ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻨﻮﺭﺍﻟﻔﻜﺮ ﺧﻄﺎﺏ ﻣﻰ ﺷﺪﻧﺪ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺗﻔﻜﺮ ﺻﺤﻪ ﻣﻰ ﮔﺬﺍﺷﺘﻨﺪ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻛﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺸﺮﻯ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻛﻨﺎﺭ ﮔﺬﺍﺷﺘﻦ ﺩﻳﻦ ﺍﺯ ﻋﺮﺻﻪ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺧﻮﺩ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻰ ﻛﺮﺩ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﻭﺝ ﻧﺎﺑﺎﻭﺭﻯ ﺍﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪﺍﻥ ﻏﺮﺑﻰ ﺑﻪ ﻭﻗﻮﻉ ﭘﻴﻮﺳﺖ .ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮﻯ ﻋﻨﺼﺮ ﺟﺪﻳﺪ ﻭ ﻧﻔﻰ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻏﺮﺏ ﻭ ﺷﺮﻕ ﺗﻮﺳﻂ ﺁﻥ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺣﺴﺎﺱ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻭ ﻛﻮﺗﺎﻩ ﺷﺪﻥ ﺩﺳﺖ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻭ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺭﻓﺘﻦ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﻋﺎﻣﻠﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﺷﻤﻨﻰ ﻭ ﻛﻴﻨﻪ ﺗﻮﺯﻯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺷﺪ .ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺩﺍﺭﺍ ﺑﻮﺩﻥ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺩﻳﻨﻰ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ،ﺷﻮﺭﻭﻯ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺗﺒﻊ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪ ﺩﺷﻤﻨﻰ ﺑﺎ ﺁﻥ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺍﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪﺍﻥ ﻭ ﻫﻤﺮﺍﻫﺎﻥ ﻭ ﻫﻤﺮﺯﻣﺎﻥ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺭﻩ ﺑﻪ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﻭ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻓﻘﻂ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻗﺎﻧﻊ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭﻟﻰ ﻣﻌﻤﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﺎ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻧﮕﺮﻯ ﺍﻟﻬﻰ ﺧﻮﺩ ،ﺻﺪﻭﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺭﺍ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻧﺎﻡ ﺑﺮﺩﻧﺪ .ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ »ﻣﺎ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﺟﻬﺎﻥ ﺻﺎﺩﺭ ﻣﻰ ﻛﻨﻴﻢ ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺎ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺗﺎ ﺑﺎﻧﮓ ﻻﺍﻟﻪ ﺍﻻ ﺍﷲ ﻭ ﻣﺤﻤﺪ ﺭﺳﻮﻝ ﺍﷲ ﺑﺮ ﺗﻤﺎﻡ ﺟﻬﺎﻥ ﻃﻨﻴﻦ ﻧﻴﻔﻜﻨﺪﻩ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻫﺴﺖ ﻭ ﺗﺎ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺩﺭ ﻫﺮ ﻛﺠﺎﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﻋﻠﻴﻪ ﻣﺴﺘﻜﺒﺮﺍﻥ ﻫﺴﺖ ﻣﺎ ﻫﻢ ﻫﺴﺘﻴﻢ« ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺭﻩ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻡ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﻭ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺻﺪﻭﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ. » ﻣﺎ ﻛﻪ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﻴﻢ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﻣﻰ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﺻﺎﺩﺭ ﻛﻨﻴﻢ ﻣﻌﻨﺎﻳﺶ ﺍﻳﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺳﻮﺍﺭ ﻃﻴﺎﺭﻩ ﺑﺸﻮﻳﻢ ﻭ ﺑﺮﻳﺰﻳﻢ ﺑﻪ ﻣﻤﺎﻟﻚ ﺩﻳﮕﺮ ﻳﻚ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﭼﻴﺰﻯ ﻧﻪ ﻣﺎ ﮔﻔﺘﻴﻢ ﻭ ﻧﻪ ﻣﺎ
ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎﻯ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﺎﻣﻨﻪ ﺍﻯ...
ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﻴﻢ؛ ﺍﻣﺎ ﺁﻧﻜﻪ ﻣﺎ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﻴﻢ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺻﺪﺍ ﻭ ﺳﻴﻤﺎ ﻭ ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺕ ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﺭﺝ ﻣﻰ ﺭﻭﻧﺪ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺁﻧﻄﻮﺭﻯ ﻛﻪ ﻫﺴﺖ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﺑﺸﻮﺩ ﻣﻮﺭﺩ ﻗﺒﻮﻝ ﻫﻤﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ«. .ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺻﺎﺣﺒﻨﻈﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﻬﻢ ﻭ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﮔﺬﺍﺭ ﺩﺭ ﭘﻴﺸﺒﺮﺩ ﺭﻭﻧﺪ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻭ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻭ ﺍﺯﺩﻳﺎﺩ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻯ ﻣﺆﺛﺮ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻋﺮﺑﻰ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﻧﻈﺮ ّﻳﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﭘﺬﻳﺮﻯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ،ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻯ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺑﺨﺶ ﻭ ﺍﻟﮕﻮ ﺑﺮﺩﺍﺭﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻯ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻭ ﺭﻭﻳﺪﺍﺩﻫﺎﻳﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺥ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺧﻮﺩ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﻭﺍﻗﻒ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺍﻓﺘﺨﺎﺭ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ».ﺁﻭﺍﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﺰﺭگ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻃﻨﻴﻦ ﺍﻧﺪﺍﺯ ﻭ ﺍﻓﺘﺨﺎﺭ ﺳﺎﺯ ﺍﺳﺖ«... ﻫﻤﻴﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺭﺍ،ﺧﺒﺮﻧﮕﺎﺭﻯ ﻳﻚ ﻣﺎﻩ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺯ ﺍﻣﺎﻡ ﺳﺆﺍﻝ ﻣﻰﻛﻨﺪ» :ﺳﺆﺍﻝ:ﺁﻳﺎ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻴﺪ ﺩﺍﻣﻨﻪ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﻧﻴﺰ ﻛﺸﻴﺪﻩ ﺷﻮﺩ؟ ﺟﻮﺍﺏ:ﻧﻬﻀﺖ ﻣﻘﺪﺱ ﺍﻳﺮﺍﻥ،ﻧﻬﻀﺘﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﺑﺪﻳﻬﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺟﻬﺎﻥ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺁﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰﮔﻴﺮﻧﺪ«. ﺧﻮﺩ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﻗﺪﺭﺕ ﺧﻮﻳﺶ،ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﻗﺮﺁﻥ،ﺗﻜﻴﻪ ﺑﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻏﻨﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﺴﺄﻟﻪﺍﻯ ﻧﺒﻮﺩ ﻛﻪ ﻫﻀﻢ ﺁﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺻﺎﺣﺒﺎﻥ ﻗﺪﺭﺕ ﺁﺳﺎﻥ ﺑﺎﺷﺪ .ﺍﻟﻜﺴﺎﻧﺪﺭ ﻫﻴﻚ ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ»:ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﺧﻄﺮﻧﺎﻛﺘﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ)ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻰ(ﻋﻮﺍﻗﺐ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺑﻨﻴﺎﺩﮔﺮﺍﻳﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﭘﺎ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﻋﺮﺍﻕ ﻭ ﺛﺒﺎﺕ ﺗﻤﺎﻡ ﺭژﻳﻢﻫﺎﻯ ﻋﺮﺏ ﻣﻴﺎﻧﻪﺭﻭ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﻰﻛﻨﺪ.ﺍﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﺍﮔﺮ ﺍﺯ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺧﺎﺭﺝ ﺷﻮﺩ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺍﺑﺮﻗﺪﺭﺕﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻄﺮﻧﺎﻙﺗﺮﻳﻦ ﻭﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻃﺮﻩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺍﻧﺪﺍﺧﺖ«. ﺍﻟﻬﺎﻡﮔﻴﺮﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺩﺭ ﺗﺪﻭﻳﻦ ﻛﺘﺎﺏﻫﺎ ﻭ ﺗﻴﺮﺍژ ﻭ ﺣﺠﻢ ﻓﺮﻭﺵ ﺍﻳﻦ ﺩﺳﺖ ﺍﺯ ﻛﺘﺎﺑﻬﺎ،ﻭ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﻭ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺕ ﭼﺸﻢﮔﻴﺮ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﻣﺠﻴﺐ ﺍﻟﺮﺣﻤﺎﻥ ﺷﺎﻣﻰ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎﺭ»ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﺑﺎﻭﺭ ﻧﺪﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﺣﺎﺿﺮ ﺍﺻﻮﻝ ﺍﺳﻼﻣﻰ،ﻋﻤﻠﻰ ﺑﺎﺷﺪ...ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺟﺎﻥ ﺗﺎﺯﻩﺍﻯ ﺑﻪ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺨﺸﻴﺪ ﻭ ﺛﺎﺑﺖ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺍﺻﻮﻝ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﻤﺎﻛﺎﻥ ﻛﺎﺭﺑﺮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯﻯ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ«... »ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺍﺛﺮ ﻭ ﻛﺎﺭ ﺍﻣﺎﻡ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﻳﻜﺘﺎﺗﻮﺭﻯ ﺩﺭ ﺍﺳﻼﻡ ﻣﺠﺎﺯ ﻧﻤﻰﺑﺎﺷﺪ.ﻣﺮﺩﻡ ﺣﻖ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻥ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺭﻋﺎﻳﺖ ﻧﻜﺮﺩ«...
301
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
302
ﺣﺴﻦ ﺳﻠﻴﻤﺎﻥ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﺴﺠﺪ ﻛﻴﭗ ﺗﺎﻭﻥ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎﻯ ﺟﻨﻮﺑﻰ »ﺍﻟﻬﺎﻡ ﻭ ﺍﻟﮕﻮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺍﺯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﻛﻴﭗ ﺗﺎﻭﻥ ﻧﻘﺶ ﺑﻪ ﺳﺰﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﻧﺪﺍﺯﻯ ﺭژﻳﻢ ﺁﭘﺎﺭﺗﺎﻳﺪ ﺍﻳﻔﺎ ﻧﻤﻮﺩ«... ﻭﻯ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﮔﺬﺍﺭﻯ ﺍﻣﺎﻡ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ،ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﻣﻰﺩﺍﻧﺪ:ﻣﻨﺸﺄ ﺗﻔﻜﺮﺍﺕ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻣﺎﻡ ﺩﻳﻦ ﻣﺒﻴﻦ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻮﺩ.ﺑﺪﻭﻥ ﺷﻚ ﺍﻳﻦ ﺗﻔﻜﺮﺍﺕ ﻭ ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﻣﺎﻡ ﺑﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺧﺼﻮﺻﺎ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺨﺸﻴﺪ«... ﺩﻛﺘﺮ ﺷﻘﺎﻗﻰ ﺩﺭ ﻛﺘﺎﺏ»ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺭﺍﻩ ﺣﻞ ﺟﺪﻳﺪ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ« ﺭﻭﺵ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻣﺆﺛﺮ ﺩﺍﻧﺴﺘﻪ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺪﺍﻭﻡ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ،ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﭘﻴﺮﻭﻯ، ﻣﻌﺮ ّﻓﻰ ﻣﻰﻛﻨﺪ.ﻭﻯ ﺩﺭ ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﻛﺘﺎﺏ،ﺍﻣﺎﻡ ﺭﺍ ﺍﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻣﻰﻛﻨﺪ»:ﻣﻈﻬﺮ ﺟﺮﻳﺎﻧﻰ ﻧﻮ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻰﻛﺮﺩ ﺗﺎ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺮﭘﺎﻳﻰ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ،ﻫﻤﻪ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻭ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺣﻞ ﻭ ﻓﺼﻞ ﻧﻤﺎﻳﺪ«.ﺁﻧﮕﺎﻩ ﻛﻪ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﺍﻥ ﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯﻳﻦ ﺑﺎﺭ ﻳﺘﺪﺍﻭﻡ ﻛﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﻭ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻪ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻭ ﻣﻜﺎﺗﺐ ﻓﻜﺮﻯ ﭼﭗ ﮔﺮﺍﻳﺎﻧﻪ ﺭﻭﻯ ﻣﻰﺁﻭﺭﺩﻧﺪ ،ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﻧﻤﻮﻧﻪﺍﻯ ﺟﺪﻳﺪ ﺍﺯ ﺗﻤﺪﻥ ﺑﺸﺮﻯ ﺩﺍﻧﺴﺘﻪ ﻛﻪ»:ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻛﺎﺭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﻻﺋﻴﻚ ﻭ ﻫﻤﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮﺍﺳﺘﻨﺪ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺍﺳﻼﻡ ﺷﻮﻧﺪ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ«. ﺣﺪﻳﺚ ﺍﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮﺍ ﺭﺍ ﺭﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ،ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ: »ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ،ﺩﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻭ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﮔﺮﻭﻩﻫﺎ ﻭ ﺟﻮﺍﻥﻫﺎ ﻭ ﻧﺎﺭﺍﺿﻰﻫﺎ ﻭ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻃﻠﺐﻫﺎ ﺑﺎ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯﻫﺎﻯ ﭼﭗ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﻣﻰﺷﺪﻧﺪ،ﺍﻣﺎ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ،ﭘﺎﻳﻪ ﻭ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﺣﺮﻛﺖﻫﺎ ﻭ ﻧﻬﻀﺖﻫﺎﻯ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺑﺨﺶ ،ﺍﺳﻼﻡ ﺷﺪ.ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﻫﺮ ﻧﻘﻄﻪﺍﻳﻰ ﺍﺯ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﻭﺳﻴﻊ ﺍﺳﻼﻡ ﻛﻪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻳﺎ ﮔﺮﻭﻫﻰ،ﺑﻪ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺧﻮﺍﻫﻰ ﻭ ﺿﺪﻳﺖ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ؛ﻣﺒﻨﺎ ﻭ ﻗﺎﻋﺪﻩ ﻛﺎﺭ ﻭ ﺍﻣﻴﺪ ﻭ ﺭﻛﻨﺸﺎﻥ ،ﺗﻔﻜﺮ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ«. ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﺎﻣﻨﻪ ﺍﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻮﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻩ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﻰ ﻣﻬﺮﻩ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﻯ ﻏﺮﺏ ﻭ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻣﻠﺖ ﻫﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺍﺯ ﭼﻨﮓ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﺳﻴﺎﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1357ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺳﻌﻰ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﺑﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺑﺴﺘﺮﻫﺎ،ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎ،ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻭ ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎﻯ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺷﻮﺩ. ﺍﻟﻒ(ﺑﺴﺘﺮﻫﺎﻱ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﭘﺬﻳﺮﻱ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﻮﺍﻝ ﻛﻪ ﭼﺮﺍ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺮ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ
ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎﻯ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﺎﻣﻨﻪ ﺍﻯ...
ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ؟ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺑﻴﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺟﻨﺒﺶ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ .ﺍﻳﻦ ﻭﺟﻮﻩ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺁﻭﺭﺩ .ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻫﻤﮕﺮﺍﻳﻲ ﻳﺎ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻫﻤﺴﻮﻳﻲ ﻭ ﻫﻤﺮﻧﮕﻲ ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﻳﺎﺩ ﻛﺮﺩ ﻋﺒﺎﺭﺗﻨﺪﺍﺯ: -1ﺍﻳﺪﻩ ﻭﺍﺣﺪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﮔﺮﭼﻪ ﻳﻚ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺷﻴﻌﻲ ﺍﺳﺖ ﻭﻟﻲ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻫﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻭ ﻫﺮﺟﻨﺒﺶ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻭﺣﺪﺍﻧﻴﺖ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﺑﻪ ﺭﺳﺎﻟﺖ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺍﻛﺮﻡ )ﺹ( ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﻛﻌﺒﻪ ﺭﺍ ﻗﺒﻠﻪ ﺁﻣﺎﻝ ﻭ ﺍﺭﺯﻭﻫﺎﻱ ﻣﻌﻨﻮﻱ ﺧﻮﺩ ﻣﻲ ﺩﺍﻧﺪ ﻗﺮﺁﻥ ﺭﺍﻛﻼﻡ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺳﺒﺤﺎﻥ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﻨﺠﻲ ﺑﺸﺮﻳﺖ ﮔﻤﺮﺍﻩ ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻴﻜﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺩﻧﻴﺎﻱ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺮگ ﻭ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺻﻠﺢ ،ﺑﺮﺍﺩﺭﻱ ﻭ ﺑﺮﺍﺑﺮﻱ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺩﺍﺭﺩ .ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ »:ﺩﺭ ﻛﻠﻤﻪ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺑﻴﻦ ﻫﻤﻪ ﺍﺳﺖ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﻛﻠﻤﻪ ﻛﻨﻴﺪ« ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻭﻳﮋﮔﻲ ﻛﺎﺭﻳﺰﻣﺎﻳﻲ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﻭ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﺿﺪ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﻱ ﻭﻱ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻧﻈﺮ ﺩﺍﺭﻧﺪ،ﺑﺮ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻓﺰﻭﺩ. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻛﺎﺭﮔﺰﺍﺭﺍﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ »:ﺑﺰﺭﮔﻰ ﺩﺭ ﭼﻨﺪ ﺩﻩ ﺳﺎﻝ ﻗﺒﻞ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ﺑﻮﺩ» :ﺑﻨﻰ ﺍﻻﺳﻼﻡ ﻋﻠﻰ ﺩﻋﺎﻧﺘﻴﻦ :ﻛﻠﻤﺔﺍﻟ ّﺘﻮﺣﻴﺪ ﻭ ﺍﻟ ّﺘﻮﺣﻴﺪ ﺍﻟﻜﻠﻤﺔ« .ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﭘﺎﻳﻪ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺳﺖ :ﺍ ّﻭﻝ ﻛﻠﻤﻪ ﺗﻮﺣﻴﺪ ،ﺑﻌﺪ ﻭﺣﺪﺕ ﻛﻠﻤﻪ؛ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﻣﻰ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺍ ّﻭﻟﻰ ﺑﺮﻣﻰﮔﺮﺩﺩ؛ ﻳﻌﻨﻰ ﻭﺣﺪﺕ ﻛﻠﻤﻪ ﺑﺮ ﻣﺤﻮﺭ ﺗﻮﺣﻴﺪ .ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺷﻌﺎﺭ ﺍﺯ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺣﺘﻴﺎﺝ ﺩﺍﺭﻳﻢ؛ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﻛﻠﻤﻪ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﻛﻠﻤﻪ. ﻫﺮ ﭼﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺍﺯ ﺳﺨﺘﻴﻬﺎ ﻭ ﺑﻼﻫﺎ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻭ ﻣﻠﺘﻬﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻣﻰﺁﻳﺪ ﺑﺮ ﺍﺛﺮ ﮔﻢﻛﺮﺩﻥ ﺳﺮﺭﺷﺘﻪ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺩﺭ ﺯﻳﺮ ﺳﺎﻳﻪ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﺍﺳﺖ .ﻫﺮ ﭼﻪ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﱠ ﺍﻧﺪﺍﺩﺍﷲ ﺍﺯ ﺳﺮ ﻣﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﻢ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ. ﻭ ﻋﺒﻮﺩﻳﺖ ﱠﷲ ﭘﻴﺶ ﺑﺮﻭﻳﻢ ،ﺷ ِّﺮ ﻃﻮﺍﻏﻴﺖ ﻭ ﻣﻠﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩﺍﻯ ﻛﻪ ﺩﺭ ّ ﺧﻂ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﭘﻴﺶ ﺭﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ،ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺭﺍﺯﻯ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﻏﻴﺮﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺍﺯ ﻣﺴﺘﻜﺒﺮﺍﻥ ﻋﺎﻟﻢ ،ﺭﺍﺣﺖ ﺍﺳﺖ؛ ﺍﺯ ﺯﺑﺎﻥﺩﺭﺍﺯﻯ ﻭ ﺩﺳﺖ ِ ﻧﻜﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﺁﺯﺍﺩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ،ﺧﺎﺻﻴﺖ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﻭ ﺧﺎﺻﻴﺖ ﻋﺒﻮﺩﻳﺖ ﱠﷲ ﺍﺳﺖ .ﺑﻨﺪﻩ ﺍﺯ ﺑﻜﻦ ِ ﺧﺪﺍ ﻛﻪ ﺷُ ﺪﻳﺪ ،ﺑﻨﺪﮔﻰ ﺧﺪﺍ ﺑﺎ ﺑﻨﺪﮔﻰ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﻭ ﻧﻮﻛﺮﻯ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﻧﻤﻰﺳﺎﺯﺩ .ﺍﻳﻦ ،ﺁﻥ ﺭﻛﻦ ﺍﻭﻝ ﺍﺳﺖ.
303
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﻛﻦ ﺩﻭﻡ ﻫﻢ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﻛﻠﻤﻪ ﺍﺳﺖ .ﻣﻠﺘﻬﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣ ّﺘﺤﺪ ﺷﻮﻧﺪ .ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ ﻣﺼﺎﺋﺐ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻛﺎﺭﻯ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﺍﺗّﺤﺎﺩ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺷﻮﺩ -ﻳﻌﻨﻰ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺷﻤﻦ ،ﻭﺟﻮﺩ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻬﺎﻯ ﻏﺎﺻﺐ -ﻭﺳﻴﻠﻪ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﺁﻧﻬﺎ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ! ﻛﺎﺭﻯ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻌﻀﻰ ﺍﺯ ﺩﻭﻟﺘﻬﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ،ﺍﻳﻦ ﺭﺍ ﻭﺳﻴﻠﻪﺍﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﺮﺍﺩﺭﺍﻥ ﺧﻮﺩ ﺑﻜﻨﻨﺪ ﻭ ﺣﻘﻴﻘﺘ ًﺎ ﺑﻮﺩﻥ ﭼﻨﻴﻦ ﺩﺷﻤﻨﻰ ﺩﺭ ﻗﻠﺐ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ، ﺍﺧﺘﻼﻑ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻳﺪ؛ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ِ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﻛﻨﺪ؛ ﺟﺒﻬﻪ ﻭﺍﺣﺪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺩﻫﺪ ﻭ ﻳﺪ ﻭﺍﺣﺪ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩ .ﺍﻳﻦ ﮔﻨﺎﻩ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﻭ ﺩﺳﺖﺍﻧﺪﺍﺯﻳﻬﺎﻯ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺑﺮﻣﻰﮔﺮﺩﺩ .ﺍﮔﺮ ﺣﻤﺎﻳﺘﻬﺎﻯ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﻭ ﺩﺭ ﺭﺃﺱ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺍﺯ ﺍﺷﻐﺎﻟﮕﺮﺍﻥ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻭ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﺘﻬﺎﻯ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ، ﻛﻪ ﺩﺭ ﻗﻠﺐ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ -ﻳﻌﻨﻰ ﻫﻤﻴﻦ ﺣﺎﻛﻤﺎﻥ ﻓﻌﻠﻰ ﻗﺪﺭﺕ ﻣﺎﻧﺪﻥ ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ .ﺍﻻﻥ ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦﻃﻮﺭ ﺍﺳﺖ«. ﺩﻭﻟﺖ ﺟﻌﻠﻰ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ -ﻧﺒﻮﺩ، ِ
304
-2ﺭﻗﻴﺐ ﻳﻜﺴﺎﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺩﺷﻤﻦ ﻣﺸﺘﺮﻛﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺩﺷﻤﻦ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﻛﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺳﺮﺩﺭﮔﻤﻲ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺍﺳﺖ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻛﻔﺎﺭ ﻗﺮﻳﺶ ﻣﻐﻮﻻﻥ ﻭﺣﺸﻲ ،ﺻﻠﻴﺒﻴﻮﻥ ﻣﺴﻴﺤﻲ ،ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﮔﺮﺍﻥ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻲ ﻭ ﺻﺮﺏ ﻫﺎﻱ ﻧﮋﺍﺩ ﭘﺮﺳﺖ ﻭ ...ﻛﻴﺎﻥ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺭﺍ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﻴﻜﻨﺪﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﺎ ﻃﺮﺡ ﺷﻌﺎﺭ »ﻧﻪ ﺷﺮﻗﻲ ﻧﻪ ﻏﺮﺑﻲ« ﻋﻠﻢ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻋﻠﻴﻪ ﺩﺷﻤﻦ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﻭﺵ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ )ﺭﻩ(ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭﻩ ﻓﺮﻣﻮﺩ»:ﺩﺷﻤﻦ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﻣﺎ ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺍﻣﺜﺎﻝ ﺍﻳﻨﻬﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻴﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﺣﻴﺜﻴﺖ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺑﺒﺮﻧﺪ ﻭﻣﺎ ﺭﺍ ﺗﺤﺖ ﺳﻴﺘﻢ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﺑﺪﻫﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺩﺷﻤﻦ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺭﺍ ﺩﻓﻊ ﻛﻨﻴﺪ« .ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﻌﻪ ﻫﺎ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﺳﺘﺎﻧﻪ ﭼﻬﻠﻢ ﺍﻣﺎﻡ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﮔﺮﺩﻳﺪ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻛﺎﺭ ﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﺍﻣﺎﻡ ﺭﺍ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺑﻴﺎﻥ ﻛﺮﺩﻧﺪ»:ﻛﺎﺭ ﻣﻬﻢ ﺍﻭ)ﺍﻣﺎﻡ(ﺍﺛﺒﺎﺕ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ »ﻧﻪ ﺷﺮﻗﻰ ﻭ ﻧﻪ ﻏﺮﺑﻰ« ﻳﻚ ﺍﺻﻞ ﻋﻤﻠﻰ ﻭ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ .ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺧﻴﺎﻝ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻳﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺷﺮﻕ ﻣﺘﻜﻰ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻳﺎ ﺑﻪ ﻏﺮﺏ؛ ﻳﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻗﺪﺭﺕ ﺭﺍ ﺧﻮﺭﺩ ﻭ ﺳﺘﺎﻳﺸﺶ ﻛﺮﺩ ﻭ ﻳﺎ ﺁﻥ ﻗﺪﺭﺕ ﺭﺍ! ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻰﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻣﻠﺖ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺷﺮﻕ ﻭ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻏﺮﺏ »ﻧﻪ« ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻭ ﺑﺎﻳﺴﺘﺪ ﻭ ﺑﻤﺎﻧﺪ ﻭ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺭﻭﺯﺑﻪﺭﻭﺯ ﺭﻳﺸﻪﺩﺍﺭﺗﺮ ﻛﻨﺪ؛ ﺍﻣﺎ ﺍﻣﺎﻡ)ﺭﻩ( ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺭﺍ ﺛﺎﺑﺖ ﻛﺮﺩ«.
ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎﻯ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﺎﻣﻨﻪ ﺍﻯ...
-3ﺁﺭﻣﺎﻥ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺑﺮﭼﻴﺪﻩ ﺷﺪﻥ ﻇﻠﻢ ﻭ ﻓﺴﺎﺩ ﻭ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺍﺳﺘﻘﺮﺍﺭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻭﺑﻪ ﺍﻫﺘﺮﺍﺯ ﺩﺭﺁﻭﺭﺩﻥ ﭘﺮﭼﻢ ﻻﺍﻟﻪ ﺍﻻﺍﷲ ﺩﺭ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻳﻚ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺑﺪﻭﻥ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺑﺮﺷﻜﻞ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ،ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺣﻴﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﺪﻳﻮﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻧﺪ .ﺯﻳﺮﺍ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﻭﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺣﻴﺎﺗﻲ ﺗﺎﺯﻩ ﺑﺨﺸﻴﺪ.ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻋﺰﻟﺖ ﻭ ﺣﻘﺎﺭﺕ ﻧﺠﺎﺕ ﺩﺍﺩ ﺑﺮﻧﺎﺗﻮﺍﻧﻲ ﻣﺎﺭﻛﺴﻴﺴﻢ ﻟﻴﺒﺮﺍﻟﻴﺴﻢ ﻭ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻭ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻣﻬﺮ ﺗﺎﺋﻴﺪ ﺯﺩﻭ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺗﻨﻬﺎ ﺭﺍﻩ ﺣﻞ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﻣﻄﺮﺡ ﺳﺎﺧﺖ. ﺷﻴﺦ ﻋﺒﺪﺍﻟﻌﺰﻳﺰ ﻋﻮﺩﻩ ،ﺭﻭﺣﺎﻧﻲ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻓﻠﺴﺘﻄﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﺍﺳﺖ» :ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻭﺟﺪﻱ ﺗﺮﻳﻦ ﺗﻼﺵ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭ ﺳﺎﺯﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ...ﻣﻠﺘﻬﺎﻱ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺑﻮﺩ« ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻣﻮﺟﻮﺩﻳﺖ ﻭ ﻫﺴﺘﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ.ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎﻱ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭﻱ ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﺎﻣﻨﻪ ﺍﻯ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﻩ ﺁﺭﻣﺎﻥ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﻫﻤﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ»: ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺎﺯﻳﺎﻓﺘﻪﺍﻧﺪ؛ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻰ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻋﺰﺕ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ، ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻴﺎﻥ ،ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﺍﻥ ﻭ ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ،ﺩﻟﺸﺎﻥ ﻣﺠﺬﻭﺏ ﻫﺪﻑﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻥ ﺍﺭﺯﺵ ﻗﺎﺋﻠﻨﺪ؛ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻥ ﺗﻼﺵ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ .ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ،ﻣﻠﺖﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺑﺮﻛﺖ ﺍﻳﻦ ﺷﺠﺮﻩﻯ ﻃﻴﺒﻪ ،ﻫﻮﻳﺖ ﺣﻘﻴﻘﻰ ﻭ ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻠﻰ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺎﺯﻳﺎﻓﺘﻪﺍﻧﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺳﺎﻟﻴﺎﻥ ﻣﺘﻤﺎﺩﻯ ﺩﺭ ﭘﻨﺠﻪﻯ ﻗﺪﺭﺕ ﺍﺑﺮﻗﺪﺭﺕﻫﺎ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ،ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻗﺪﺭﺕ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺍﺳﺖ ،ﻋﺮﺍﻕ ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺍﺳﺖ ،ﺷﻤﺎﻝ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎﻯ ﻣﺘﻌﺪﻯ ﺩﺍﺭﺩ ،ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺍﺳﺖ .ﺁﺭﻣﺎﻥ، ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻣﻠﺘﻬﺎﺳﺖ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭﺍﻧﻪ ﻭ ُﭘﺮﺍﻧﮕﻴﺰﻩ ﺗﻼﺵ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ .ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺛﻤﺮﺍﺕ ﻫﻤﺎﻥ ﺷﺠﺮﻩﻯ ﻃﻴﺒﻪﺍﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺩ ﺑﺰﺭگ ،ﺍﻳﻦ ﻋﺒﺪ ﺻﺎﻟﺢ ،ﺑﺎ ﻗﻴﺎﻡ ﺧﻮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎﺕ ﻣﻨﺤﺼﺮﺑﻪﻓﺮﺩ ﺧﻮﺩ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﻏﺮﺱ ﻛﻨﺪ« . -4ﻭﺣﺪﺕ ﮔﺮﺍﻳﻲ ﺗﻜﻴﻪ ﻭ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭﺭﻫﺒﺮﻱ ﺁﻥ ﺑﺮ ﻟﺰﻭﻡ ﻭﺣﺪﺕ ﻫﻤﻪ ﻗﺸﺮﻫﺎ ﻭﻫﻤﻪ
305
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺬﻫﺐ ﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﻧﻴﻞ ﺑﻪ ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﻭ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﺗﺎﺳﻲ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﺎﺏ ﻣﺤﻤﺪﻱ )ﺹ( ﻫﻴﺞ ﺗﻔﺎﻭﺗﻲ ﺑﻴﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺳﻴﺎﻩ ﻭ ﺳﻔﻴﺪ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻲ ﻭ ﻏﻴﺮ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻲ ﻗﺎﺋﻞ ﻧﻴﺴﺖ .ﺑﺮﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎﻱ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺰ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﭘﺎﻱ ﻧﻤﻲ ﻓﺸﺎﺭﺩ .ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺩﺍﺭﺍﻟﻘﺮﻳﺐ ﻓﺮﻕ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻲ ﺭﻭﺯ ﻗﺪﺱ ،ﺻﺪﻭﺭ ﻓﺘﻮﺍﻱ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﻋﻠﻴﻪ ﺳﻠﻤﺎﻥ ﺭﺷﺪﻱ ﻭ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻱ ﻫﻔﺘﻪ ﻭﺣﺪﺕ ﻭ ...ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﮔﺎﻡ ﺑﺮﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﻃﻴﻒ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﺍﻱ ﺍﺯ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎﻱ ﻏﻴﺮ ﺷﻴﻌﻲ ﻭ ﺣﺘﻲ ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎﻱ ﺍﺯﺍﺩﻱ ﺑﺨﺶ ﻏﻴﺮ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺍﻟﮕﻮ ﻭﺍﺳﻮﻩ ﺧﻮﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﻧﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺟﺎﻱ ﺷﮕﻔﺘﻲ ﻧﻴﺴﺘﻜﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺳﻨﻲ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻲ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﻭ ﻳﺎﺩ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ )ﺭﻩ( ﺑﻪ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺷﻬﺎﺩﺕ ﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﺩﺳﺖ ﻣﻲ ﺯﻧﻨﺪ.ﻣﺤﺐ ﺍﻟﺮﺣﻤﺎﻥ ﺷﺎﻣﻲ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎﺭ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭﻩ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ»ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﺰﺭگ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻣﺎﻡ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﮔﺮﭼﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻳﻚ ﺭﻫﺒﺮ ﺷﻴﻌﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ...ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻭﺟﻮﺩ ﻣﺒﻠﻎ ﺟﺪﺍﻳﻲ ﻧﺒﻮﺩﻧﺪ ﻓﺮﻳﺎﺩ ﺍﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻮﺩ«
306
-5ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺪﺍﺭﻱ : ﻣﺮﺩﻡ ﮔﺮﺍﻳﻲ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻋﺎﻣﻠﻲ ﺩﺭ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭﭘﺬﻳﺮﺵ ﺁﻥ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﻣﻠﺖ ﻫﺎﻱ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺍﻧﻘﻼﺏ 57ﻭ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺁﻥ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻭﺭ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﻠﺖ ﻫﺎ ﺑﻬﺎ ﺩﺍﺩ ﻧﻪ ﺑﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻫﺎ .ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺜﺎﻝ ﺣﺞ ﻭ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺍﺭﺯﺷﻲ ﻛﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻣﻲ ﺩﺍﺩ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻣﻘﻮﻻﺗﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﻣﺮﺩﻡ ﮔﺮﺍﻳﻲ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ .ﺯﻳﺮﺍ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﺣﺞ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻳﻚ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻋﺒﺎﺩﻱ ﺧﺎﺭﺝ ﻛﺮﺩ .ﺁﻥ ﻫﻢ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺯﻧﺪﻩ ﻛﺮﺩﻥ ﺑﺮﺍﺋﺖ ﺍﺯ ﻣﺸﺮﻛﻴﻦ ﻛﻪ ﺁﻥ ﻧﺸﺎﻧﻲ ﺍﺯ ﺑﺮﺍﺋﺖ ﻣﺸﺮﻛﻴﻦ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺩﺭ ﺻﺪﺭ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺳﺖ .ﺍﮔﺮﭼﻪ ﺗﺎﻭﺍﻥ ﻣﺮﺩﻣﻲ ﻛﺮﺩﻥ ﺣﺞ ﻛﺸﺘﺎﺭ ﺣﺪﻭﺩ 400ﺯﺍﺋﺮ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﺩﺭ ﺣﺞ 1366ﺑﻮﺩ ﻭﻟﻲ ﺳﻪ ﺳﺎﻝ ﺑﻌﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﭘﺎﻱ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﺑﻪ ﻣﻜﻪ ﺑﺎﺯ ﮔﺮﺩﻳﺪ ﻓﺮﻳﺎﺩ ﺑﺮﺍﺋﺖ ﺍﺯ ﻣﺸﺘﺮﻛﻴﻦ ﺣﺠﺎﺝ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺩﺭ ﻣﻘﻴﺎﺳﻲ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺗﺮ. ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻫﻢ ﻧﻘﺶ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﭘﺮ ﺭﻧﮓ ﻣﻰ ﺩﺍﻧﻨﺪ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺧﻄﺎﺑﻪ ﺍﻯ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ »:ﻧﻮﺭ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺧﺪﺍ ﻭ ﺑﺎ ﻣﺪﺩ ﺍﻟﻬﻰ ﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﻋﻈﻴﻢ ﻭ ﺗﻮﺍﻧﻔﺮﺳﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺍ ّﻭﻝ ﻳﻚ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﺯ ﺟﺰﻳﺮﺓﺍﻟﻌﺮﺏ ﺭﺍ ﺭﻭﺷﻦ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺑﺘﺪﺭﻳﺞ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻳﺎﺑﺪ ﻭ ﺷﻌﺎﻉ ﺁﻥ ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﺭﺍ ﻓﺮﺍ ﮔﻴﺮﺩ .ﻭﻗﺘﻰ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺍﺯ ﺩﻧﻴﺎ ﻣﻰﺭﻓﺖ ،ﺍﻳﻦ ﺣﻜﻮﻣﺖ ،ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺴﺘﻘﺮﻯ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ
ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎﻯ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﺎﻣﻨﻪ ﺍﻯ...
ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﻫﻤﻪ ﺑﺸﺮﻳﺖ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺁﻥ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﺎ ﻫﻤﺎﻥ ﺟﻬﺖ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻰﻛﺮﺩ ،ﺑﺪﻭﻥ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻋﻮﺽ ﻣﻰﺷﺪ؛ ﻳﻌﻨﻰ ﺁﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﺑﻨﺎ ﺑﻮﺩ ﺩﺭ ﻗﺮﻧﻬﺎ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ -ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﻇﻬﻮﺭ ﺍﻣﺎﻡ ﺯﻣﺎﻥ ﺩﺭ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻓﻌﻠﻰ -ﭘﺪﻳﺪ ﺁﻳﺪ ،ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮﺩ .ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺳﺮﺷﺎﺭ ﺍﺯ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﻭ ﭘﺎﻛﻰ ﻭ ﺭﺍﺳﺘﻰ ﻭ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﻣﺤﺒﺖ ،ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺍﻣﺎﻡ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺑﺸﺮ ﻫﻢ ﺍﺯ ﺁﻥﺟﺎ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺳﺖ. ﻭ ّ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺣﻘﻴﻘﻰ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻋﺎﻟﻢ ،ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻇﻬﻮﺭ ﺍﻣﺎﻡ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﺪﺍ ﻣﻰﺩﺍﻧﺪ ﺑﺸﺮ ﺩﺭ ﺁﻥﺟﺎ ﺑﻪ ﭼﻪ ﻋﻈﻤﺘﻬﺎﻳﻰ ﻧﺎﻳﻞ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ،ﺍﮔﺮ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﻴﺴﺮ ﻣﻰﺷﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﺩﻭﺭﻩﻫﺎﻯ ﺍ ّﻭﻝ ﭘﺪﻳﺪ ﻣﻰﺁﻣﺪ ﻭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺑﺸﺮﻳﺖ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ّ ﻋﻮﺽ ﻣﻰﺷﺪ ،ﻓﺮﺟﺎﻡ ﻛﺎﺭ ﺑﺸﺮﻯ ﻣﺪﺗﻬﺎ ﺟﻠﻮ ﻣﻰﺍﻓﺘﺎﺩ؛ ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺑﻪ ﺩﻻﻳﻠﻰ ﻧﺸﺪ«. ﻫﻤﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻭﺟﻮﻩ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻫﺎ ﻭ ﺩﺷﻮﺍﺭﻳﻬﺎﻳﻲ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻲ ﺧﻮﺭﺩ. ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎﻯ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ: ﺍﻟﻒ :ﺗﺸﻴﻊ ﺍﻣﺎﻣﻴﻪ: ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺑﻪ ﻛﻞ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺟﻬﺎﻥ ،ﺩﻩ ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺳﺖ .ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺟﺰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﻋﺮﺍﻕ ﻭ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﻗﺪﺭﺕ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﻲ ﭼﻮﻥ ﺑﺤﺮﻳﻦ ﻭ ﻟﺒﻨﺎﻥ ،ﺍﻛﺜﺮﻳﺖ ﺑﺎ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺍﺳﺖ .ﻧﻮﻋﻲ ﻣﻌﺎﺭﺿﻪ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺑﻴﻦ ﺷﻴﻌﻪ ﻭ ﺳﻨﻲ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺗﻀﺎﺩ ﺗﺴﻨﻦ ﻭﻫﺎﺑﻲ ﻭ ﻧﺰﺩﻳﻜﻲ ﺗﺴﻨﻦ ﺳﻮﺭﻱ ﺑﺎ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺳﺖ ﻭﺣﺘﻲ ﺗﺴﻨﻦ ﻣﺘﺎﺛﺮ ﺍﺯ ﺗﺼﻮﻑ ﻧﻴﺰ ﺗﻀﺎﺩﻛﻤﺘﺮﻱ ﺑﺎ ﺷﻴﻌﻪ ﺩﺍﺭﺩ. ﺏ :ﻋﺮﺏ ﻭ ﻓﺎﺭﺱ ﺗﻌﺎﺭﺽ ﺑﻴﻦ ﻋﺮﺏ ﻭ ﻋﺠﻢ ﺍﺯ ﺁﻏﺎﺯ ﻭﺭﻭﺩ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﭘﺪﻳﺪ ﺁﻣﺪ .ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺷﻌﻮﺑﻴﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺍﻱ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﻌﺎﺭﺽ ﻗﻮﻣﻲ ﺍﺳﺖ .ﻋﺒﺎﺳﻴﺎﻥ ﻭ ﺍﻣﻮﻳﺎﻥ ﻭ ﻧﻴﺰ ﻋﺜﻤﺎﻧﻴﺎﻥ ﻭ ﺻﻔﻮﻳﺎﻥ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﻌﺎﺭﺿﻪ ﺭﺍ ﺩﺍﻣﻦ ﺯﺩﻧﺪ ﺟﻨﮓ ﻋﺮﺍﻕ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺟﻨﮓ ﻗﺎﺩﺳﻴﻪ ﻳﺎ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺟﻨﮓ ﺑﻴﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻭ ﺳﺎﺳﺎﻧﻴﺎﻥ ﻭ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺑﻴﻦ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﻭ ﻋﺮﺏ ﻫﺎ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻣﻲ ﺷﺪ .ﺑﻪ ﻫﺮ ﺭﻭﻱ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﺠﻮﺱ ﻣﻲ ﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺑﺎ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﺎ ﺍﻥ ﻣﻲ ﺩﻳﺪﻧﺪ. ﺝ :ﺻﺪﻭﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎ ﻭﭘﻴﺎﻡ ﻫﺎﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﺜﻞ ﺍﻳﻦ ﺳﺨﻦ ﺍﻣﺎﻡ »ﻧﻬﻀﺖ ﻣﺎ ﺩﺍﺭﺩ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻭ ﻣﻲ ﺭﻭﺩ ﺗﻮﻱ ﻣﻠﺖ ﻫﺎ«...
307
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
308
ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺑﺮﺧﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﻪ ﻗﺼﺪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺪﺍﺧﻠﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻭ ﺑﺮﺍﻧﺪﺍﺯﻱ ﻧﻈﺎﻡ ﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻠﻔﻲ ﺷﺪ .ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺳﺎﻝ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺳﺨﻦ ﻓﻮﻕ ﺍﻣﺎﻡ ﻓﺮﻣﻮﺩ»:ﺻﺪﻭﺭ ﺑﺎ ﺳﺮ ﻧﻴﺰﻩ ﺻﺪﻭﺭ ﻧﻴﺴﺖ .ﺻﺪﻭﺭ ﺁﻧﻮﻗﺘﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺣﻘﺎﻳﻖ ﺍﺳﻼﻡ ،ﺍﺧﻼﻕ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﺍﺧﻼﻕ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺭﺷﺪ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﺪ« ﺩﺭﻣﺠﻤﻮﻉ ﻋﻠﻲ ﺭﻏﻢ ﻫﻤﻪ ﺩﺷﻮﺍﺭﻳﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭﻱ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﭘﺬﻳﺮﻱ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺁﻥ ﺩﻭ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻭﻟﻲ ﻭﺟﻮﻩ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺁﻥ ﺩﻭ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺳﺖ.ﺩﺭ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﻮﺍﻝ ﻛﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﭼﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮﺍﺗﻲ ﺑﺮ ﺣﺮﻛﺖ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﮔﺬﺍﺷﺖ؟ ﺑﻪ ﺍﺛﺎﺭ ﻣﺘﻌﺪﺩ ﻭ ﻣﺘﻨﻮﻉ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﻛﺮﺩ. ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻦ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﺍﻳﻦ ﺁﺛﺎﺭ ﺍﺯ ﺣﻮﺻﻠﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺳﺖ .ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺑﺨﺸﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺯﺗﺎﺏ ﺩﺭ ﺩﻭ ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﻴﻜﻨﻴﻢ. ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﻫﺎﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﻫﺎﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺣﻴﺎﺕ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﺖ .ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﺎﻣﻨﻪ ﺍﻱ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭﻩ ﻓﺮﻣﻮﺩ: »ﻋﻠﻲ ﺭﻏﻢ ﮔﺬﺷﺖ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻳﻜﺼﺪ ﻭ ﭘﻨﺠﺎﻩ ﺳﺎﻝ ﺍﺯ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﻣﺪﺭﻥ ﻭ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺩﻧﻴﺎ ﻳﻚ ﺣﺮﻛﺖ ﻋﻈﻴﻢ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﺣﺐ ﺁﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ﻭ ﺁﺳﻴﺎ ﻭ ﺣﺘﻲ ﺩﺭ ﻗﻠﺐ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﺣﻴﺎﺕ ﺟﺪﻳﺪﻱ ﺭﺍ ﺑﺎﺯﻳﺎﻓﺘﻪ ﻭ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻭ ﻫﻮﻳﺖ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﺧﻮﺩ ﭘﻲ ﺑﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ«. ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺟﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ »:ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺳﺮﺩﻣﺪﺍﺭﺍﻥ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺭﻭﻯ ﺍﺷﺎﻋﻪﻯ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺍﺳﻼﻡ ﺟﻨﺠﺎﻝ ﺭﺍﻩ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻨﺪ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺻﺪﻭﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ـ ﺑﺎ ﻣﻌﻨﺎﻯ ﻏﻠﻄﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺻﺪﻭﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ ـ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻬﺎﺟﻢ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻧﺪ .ﻫﻤﻪﻯ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﺩﺭ ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﻋﺎﻟﻢ ،ﺭﻭﻯ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﻭ ﻛﻠﻤﻪ ﺗﻜﻴﻪ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭﺻﺪﺩ ﺻﺪﻭﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﺖ! ﺧﺒﺎﺛﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦﺟﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺻﺪﻭﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻯ ﺻﺪﻭﺭ ﻣﻮﺍﺩ ﻣﻨﻔﺠﺮﻩ ﻭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺩﺭﮔﻴﺮﻯ ﺩﺭ ﮔﻮﺷﻪ ﻭ ﻛﻨﺎﺭ ﻋﺎﻟﻢ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ ﻛﺎﺭﻫﺎ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ! ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻫﻢ ﻣﺜﻞ ﺑﻘﻴﻪﻯ ﺧﺒﺎﺛﺘﻬﺎﻯ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻰ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﻏﺮﺏ ،ﻳﻚ ﺗﺮﻓﻨﺪ ﺭﺫﻳﻼﻧﻪ ﺍﺳﺖ. ﺻﺪﻭﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ،ﻳﻌﻨﻰ ﺻﺪﻭﺭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﻧﺴﺎﻥﺳﺎﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺻﺪﻭﺭ ﺻﻔﺎ ﻭ ﺧﻠﻮﺹ ﻭ ﺗﻜﻴﻪ ﻭ ﺍﺻﺮﺍﺭ ﺑﺮ ﺍﺭﺯﺷﻬﺎﻯ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ .ﻣﺎ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﻭ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺍﻳﻦ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺍﻓﺘﺨﺎﺭ ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ .ﺍﻳﻦ ،ﺭﺍﻩ ﺍﻧﺒﻴﺎﺳﺖ ﻭ ﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻩ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﻫﻴﻢ«. ﺑﻪ ﺑﻴﺎﻥ ﺩﻳﮕﺮ ﻋﻤﺮ ﺩﻭﺭﻩ ﺍﻱ ﻛﻪ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺑﻪ ﻧﻔﺲ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﻗﺸﺮ
ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎﻯ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﺎﻣﻨﻪ ﺍﻯ...
ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻛﺮﺩﻩ ﺁﻥ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺭﻓﺘﻪ ﻭ ﺷﻤﺎﺭ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻲ ﺍﺯ ﺁﻧﺎﻥ ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﻫﻀﻢ ﺷﺪﻥ ﺩﺭ ﻫﻮﻳﺖ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻓﺮﺍﻣﻮﺷﻲ ﺳﭙﺮﺩﻩ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﻲ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﺍﺯ ﺑﺎﺏ ﺗﻔﻨﻦ ﻭﺳﺮﮔﺮﻣﻲ ﺑﻮﺩ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺭﺳﻴﺪ .ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺁﻥ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺑﻪ ﻧﻔﺴﻲ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭ ﭘﺸﺘﻮﺍﻧﻪ ﺗﻤﺪﻥ ﺑﺰﺭگ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻮﺩ ﺍﺣﻴﺎ ﻭﺑﺎﻭﺭ ﻛﺮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺣﻴﺎﺕ ﺍﺳﻼﻡ ﺁﺛﺎﺭ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﺍﺭﻣﻐﺎﻥ ﺁﻭﺭﺩﻩ .ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺁﻳﻦ ﺁﺛﺎﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻭ ﻛﺎﻣﻞ ﺗﺮﻳﻦ ﺷﻴﻮﻩ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺍﺳﺖ. ﺳﺨﻨﮕﻮﻱ ﺟﻬﺎﺩ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺩﺭ ﻣﻼﻗﺎﺕ ﺑﺎ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﮔﻔﺖ» :ﺍﻧﺘﻔﺎﺿﻪ ﺑﺎﺭﻗﻪ ﺍﻱ ﺍﺯ ﻧﻮﺭ ﻭ ﺑﺎﺯﺗﺎﺑﻲ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﺑﺰﺭگ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺷﻤﺎﺳﺖ .ﺍﻧﻘﻼﺑﻲ ﻛﻪ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ ﺗﺤﻮﻝ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﻣﺎ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩ« ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻧﻘﺶ ﭼﻨﺪﺍﻧﻲ ﻧﺪﺍﺷﺖ. ﭼﻨﻴﻦ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩﻱ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﻛﻨﺎﺭ ﮔﺬﺍﺷﺘﻦ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎﻱ ﻏﻴﺮ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ، ﻟﻴﺒﺮﺍﻟﺴﻴﻢ ﻭ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﻢ ﻭ ﺩﻭﺭﺭﻳﺨﺘﻦ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺟﺒﺮﻱ ﺑﻮﺩﻥ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻫﻤﮕﻲ ﺩﺭ ﻧﺠﺎﺕ ﻣﻠﻞ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺯ ﭼﻨﮕﺎﻝ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﻭ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﻧﺎﺗﻮﺍﻥ ﺑﻮﺩﻧﺪ. ﺑﻪ ﻋﻘﻴﺪﻩ ﺷﻴﺦ ﻋﺒﺪﺍﷲ ﺷﺎﻣﻲ ،ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﻣﺒﺎﺭﺯ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻲ »ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺩﺭﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺁﺯﺍﺩﻱ ﺑﻪ ﻗﺮﺁﻥ ﻭ ﺗﻔﻨﮓ ﻧﻴﺎﺯ ﺩﺍﺭﻧﺪ« ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﭼﻨﺪ ﺩﻫﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﻫﺎﻱ ﺍﻧﻘﻼﺑﻲ ﺍﻏﻠﺐ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻱ ﻣﺎﺭﻛﺴﻴﺴﺘﻲ ﺑﻮﺩ .ﺑﻪ ﻫﺮ ﺭﻭﺯ ،ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﺑﻌﺪ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻮﺩ .ﻭﺍﺯ ﺁﻥ ﭘﺲ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺨﻔﻲ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺳﺎﻣﺎﻥ ﺩﻫﻲ ﺷﺪ. ﺭﻭﻱ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﺳﻼﻡ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺣﻴﺎﺕ ﺍﺳﻼﻡ ﻛﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺻﻮﻝ ﮔﺮﺍﻳﻲ ﻳﺎ ﺑﻨﻴﺎﺩﮔﺮﺍﻳﻲ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻧﺎﻣﻨﺪ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻌﻪ ﺩﺭ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺟﺪﻱ» ﺍﺳﻼﻡ ﺗﻨﻬﺎ ﺭﺍﻩ ﺣﻞ« ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﻧﻮﻳﺖ ﻭ ﺗﺎﺯﻩ ﺍﻱ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺑﻪ ﺍﻳﺴﺘﺎﺩﮔﻲ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻭ ﭘﺎﻓﺸﺎﺭﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﻧﻴﻞ ﺑﻪ ﺣﻘﻮﻕ ﺧﻮﻳﺶ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺪ .ﺭﻭﺯﮔﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ،ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺣﺲ ﺍﻟﺒﻨﺎء ﻭ ﺳﻴﺪ ﻗﻄﺐ ﺩﺭ ﺟﻨﺒﺶ ﺍﺧﻮﺍﻥ ﺍﻟﻤﺴﻠﻤﻴﻦ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲ ﺷﺪ .ﻭﻟﻲ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﺍﺳﻼﻡ ﺍﻧﻘﻼﺑﻲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺟﺪﻱ ﺗﺮ ﺩﺭﺁﻭﺭﺩ ﻭﻣﻄﺮﺡ ﺳﺎﺧﺖ. ﺏ( ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ:
309
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
310
ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻴﺮﺍﺙ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ(: ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺮﻫﻮﻥ ﺗﻼﺷﻬﺎ ﻭ ﻣﺠﺎﻫﺪﺗﻬﺎﻯ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺭﻩ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﻓﺮﺩﻯ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﮔﺬﺷﺖ ﺗﺎ ﺍﺳﻼﻡ ﺯﻧﺪﻩ ﺑﻤﺎﻧﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻭ ﻋﻤﻞ ﺍﻭ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ. »ﺍﻳﻦ ﻋﺼﺮ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﻋﺼﺮ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﻧﺎﻣﻴﺪ ﻭ ﻭﻳﮋﮔﻰ ﺁﻥ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻭ ﺟﺮﺃﺕ ﻭ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺑﻪ ﻧﻔﺲ ﻣﻠﺖ ﻫﺎ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺯﻭﺭﮔﻮﻳﻰ ﺍﺑﺮﻗﺪﺭﺕ ﻫﺎ ﻭ ﺷﻜﺴﺘﻦ ﺑﺖ ﻫﺎﻯ ﻗﺪﺭﺕ ﻇﺎﻟﻤﺎﻧﻪ ﻭ ﺑﺎﻟﻨﺪﮔﻰ ﻧﻬﺎﻝ ﻗﺪﺭﺕ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻭ ﺳﺮﺑﺮﺁﻭﺭﺩﻥ ﺍﺭﺯﺵ ﻫﺎﻯ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﻭ ﺍﻟﻬﻰ« » ﺍﻣﺎﻡ ﺑﺰﺭﮔﻮﺍﺭ ﻣﺎ ﻛﺎﺭﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﺧﻮﺩ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩ ﻭ ﻣﻦ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺑﻌﻀﻰ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻳﺎﺩ ﺷﻤﺎ ﻣﻰ ﺁﻭﺭﻡ .ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻛﺎﺭ ﺑﺰﺭگ ﺍﻭ ﺍﺣﻴﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻮﺩ .ﺩﻭﻣﻴﻦ ﻛﺎﺭ ﺑﺰﺭگ ﺍﻭ ﺍﻋﺎﺩﻩ ﻯ ﺭﻭﺡ ﻋﺰﺕ ﺑﻪ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺑﻮﺩ ﺍﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻧﺒﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺻﺮﻓﺎ ﺩﺭ ﺑﺤﺚ ﻫﺎ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻫﺎ ﻭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻫﺎ ﻭ ﺻﺤﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻄﺮﺡ ﺷﻮﺩ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮ ﺍﺛﺮ ﻧﻬﻀﺖ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﺎ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻫﺎ ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻯ ﻋﺎﻟﻢ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻋﺰﺕ ﻛﺮﺩﻧﺪ. ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻛﺎﺭ ﺑﺰﺭگ ﺍﻭ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺩﺭﻙ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺍﺩ. ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺷﻌﻮﺭ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩ .ﭼﻬﺎﺭﻣﻴﻦ ﻛﺎﺭ ﺑﺰﺭﻙ ﺍﻭ ﺍﺯﺍﻟﻪ ﻯ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﺮﺗﺠﻊ ﺗﺮﻳﻦ ﻭ ﭘﻠﻴﺪﺗﺮﻳﻦ ﻭ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺗﺮﻳﻦ ﺭژﻳﻢ ﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻭ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﻮﺩ. ﻛﺎﺭ ﭘﻨﺠﻢ ﺍﻭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺣﻜﻮﻣﺘﻰ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻮﺩ ﻛﺎﺭ ﺷﺸﻢ ﺍﻭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻧﻬﻀﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻋﺎﻟﻢ ﺑﻮﺩﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻭ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎ ﻭ ﺟﻮﺍﻥ ﻫﺎ ﻭ ﻧﺎﺭﺍﺿﻰ ﻫﺎ ﻭ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻃﻠﺐ ﻫﺎ ،ﺑﺎ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯ ﭼﭗ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﻣﻰ ﺷﺪﻧﺪ ﺍﻣﺎ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﭘﺎﻳﻪ ﻭ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﺣﺮﻛﺖ ﻭ ﻧﻬﻀﺖ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺑﺨﺶ ﺍﺳﻼﻡ ﺷﺪ. ﻫﻔﺘﻤﻴﻦ ﻛﺎﺭ ﺑﺰﺭگ ﺍﻭ ﻧﮕﺮﺷﻰ ﺟﺪﻳﺪ ﺩﺭ ﻓﻘﻪ ﺷﻴﻌﻪ ﺑﻮﺩ ﻓﻘﺎﻫﺖ ﻣﺎ ﭘﺎﻳﻪ ﻫﺎﻯ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﺴﺘﺤﻜﻤﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﻣﺎﻡ ﻋﺰﻳﺰﻣﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻓﻘﻪ ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ ﺭﺍ ﺩﺭ ﮔﺴﺘﺮﻩ ﻳﻰ ﻭﺳﻴﻊ ﻭ ﺑﺎ ﻧﮕﺮﺷﻰ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻭ ﺣﻜﻮﻣﺘﻰ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺍﺑﻌﺎﺩﻯ ﺍﺯ ﻓﻘﻪ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺎ ﺭﻭﺷﻦ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺭﻭﺷﻦ ﻧﺒﻮﺩ .ﻛﺎﺭ ﻫﺸﺘﻢ ﺍﻭ ﺍﺑﻄﺎﻝ ﺑﺎﻭﺭﻫﺎﻯ ﻏﻠﻂ ﺩﺭ ﺑﺎﺏ ﺍﺧﻼﻕ ﻓﺮﺩﻯ ﺣﻜﺎﻡ ﺑﻮﺩ .ﻛﺎﺭ ﻧﻬﻢ ﺍﻭ ﺍﺣﻴﺎﻯ ﺭﻭﺣﻴﻪ ﻯ ﻏﺮﻭﺭ ﻭ ﺧﻮﺩﺑﺎﻭﺭﻯ ﺩﺭ ﻣﻠﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻮﺩ .ﺩﻫﻤﻴﻦ ﻛﺎﺭ ﺑﺰﺭگ ﺍﻭ ﺍﺛﺒﺎﺕ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ »ﻧﻪ ﺷﺮﻗﻰ ﻧﻪ ﻏﺮﺑﻰ«ﻳﻚ ﺍﺻﻞ ﻋﻤﻠﻰ ﻭ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ«. ﻧﮕﺎﻩ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺍﺳﻼﻡ: ﺻﻠﺢ ﻣﻌﺎﻫﺪﻩ ﺑﺎ
ﻭﺳﺘﻔﺎﻟﻰ
)1648ﻡ(
ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎﻯ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﺎﻣﻨﻪ ﺍﻯ...
ﻭ ﺑﻮﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻥ ﻣﺮﺯﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻓﻌﻠﻰ ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻞ ﻭ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻭﺍﺣﺪﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻫﺮ ﻳﻚ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻭﺍﺣﺪﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﺪﻧﺒﺎﻝ ﺣﻔﻆ ﺗﻤﺎﻣﻴﺖ ﺍﺭﺿﻰ ﻭ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﻠﻰ ﺧﻮﺩ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻧﻤﻮﺩﻥ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﻠﻰ ﻫﺮ ﻳﻚ ﺍﺯ ﻭﺍﺣﺪﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﺯ ﺍﻭﻟﻮﻳﺖ ﻫﺎﻯ ﺍﺻﻠﻰ ﺁﻧﻬﺎﺳﺖ .ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﺍﺯ ﺟﻨﮓ ،ﺗﺮﻭﺭ ﻭ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﻭ ...ﺩﺭ ﺍﻭﺍﻳﻞ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻝ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺭﻩ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺩﺭ ﻣﺮﺯﻫﺎﻯ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻧﻨﻤﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻓﺮﺍﺗﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺯﻫﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﺮ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﻭ ﺁﻥ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻛﻞ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺯ ﺷﺮﻕ ﺗﺎ ﻏﺮﺏ ﺩﻧﻴﺎ ﺑﻮﺩ. ﺍﻳﻦ ﻫﺪﻑ ﺑﻨﻴﺎﺩﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻗﻠﻤﺪﺍﺩ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺁﻥ ﺍﺻﻮﻝ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻞ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻭ ﭘﺎﻳﻪ ﮔﺬﺍﺭﻯ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻧﻴﺰ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ. »ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﻧﺒﻮﺩ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻳﻚ ﺭژﻳﻢ ﺣﻜﻮﻣﺘﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺭژﻳﻢ ﺩﻳﮕﺮ ﻫﺪﻑ ﺑﮕﻴﺮﺩ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﻛﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺍﻳﻰ ﺍﺯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻰ ﻳﻚ ﻛﺸﻮﺭ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﻫﺪﻑ ﺑﮕﻴﺮﺩ .ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻛﻪ ﺣﺮﻑ ﻫﺎﻯ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺭﺍ ﻣﻰ ﺷﻨﻮﻳﻢ ﺑﻪ ﻳﺎﺩ ﻣﻰ ﺁﻭﺭﻳﻢ ﻛﻪ ﺣﺘﻰ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺍﻧﻘﻼﺑﻴﻮﻥ ﻭ ﺩﺳﺖ ﺍﻧﺪﺭﻛﺎﺭﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﻧﻬﻀﺖ ﻋﻈﻴﻢ ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻠﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻠﻜﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﻧﻴﺰ ﻣﻄﺮﺡ ﺑﻮﺩ« ﺯﻧﺪﻩ ﻧﻤﻮﺩﻥ ﻫﻮﻳﺖ ﺩﻳﻨﻰ: ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺁﻣﺪﻥ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﻣﻨﺠﻼﺏ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﻭ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﺍﺯ ﻣﻮﻫﺒﺖ ﻫﺎﻯ ﺍﻟﻬﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﺮﻛﺖ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻭ ﻫﻮﻳﺖ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺣﻠﻘﻪ ﻣﻔﻘﻮﺩﻩ ﺍﻳﻦ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﻛﻤﺎﻝ ﻭ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺩﻧﻴﻮﻯ ﻭ ﺍﺧﺮﻭﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻮﺩ .ﺧﻮﺩ ﻛﻢ ﺑﻴﻨﻰ ﻣﻔﺮﻁ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻏﺮﺑﻰ ﻫﺎ ﻭ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎﻯ ﻋﻠﻤﻰ ﻭ ﺻﻨﻌﺘﻰ ﻭ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻯ ﻫﺎﻯ ﻧﻮﻳﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻰ ﻧﺘﻮﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﻫﻮﻳﺖ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺧﻮﺩ ﺣﺘﻰ ﻓﻜﺮ ﻛﻨﺪ .ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻰ ﻭ ﺍﺣﺘﻴﺎﺝ ﺑﻪ ﻋﻠﻢ ﻭ ﺩﺍﻧﺶ ﻏﺮﺑﻰ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﭘﻴﺮﻭﻯ ﻛﻮﺭﻛﻮﺭﺍﻧﻪ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺧﻮﺍﺹ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺍﺯ ﺭﻭﺵ ﻭ ﻣﺴﻠﻚ ﻏﺮﺑﻴﺎﻥ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﻦ ﻃﻠﺴﻢ ﺭﺍ ﺷﻜﺴﺖ»:ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺩﻭ ﻛﺎﺭ ﻣﻬﻢ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻳﻜﻰ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻋﻈﻴﻢ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﺯ ﺻﺪﺭ ﺍﺳﻼﻡ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﺁﻥ ﻫﻢ ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﺩﻧﻴﺎﻳﻰ ﻭ ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﻯ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﻛﺎﺭ ﺩﻭﻡ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻋﻈﻴﻢ ﺷﻤﺎ ﻣﺮﺩﻡ ﻛﻪ ﻋﻈﻤﺘﺶ
311
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
312
ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﻛﺎﺭ ﺍﻭﻝ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﻯ ﺁﻥ ﻭ ﺣﺘﻰ ﺑﻪ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺑﻌﻀﻰ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ، ﺯﻧﺪﻩ ﻛﺮﺩﻥ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎﺳﺖ ؛ ﻳﻌﻨﻰ ﺁﺣﺎﺩ ﺍﻣﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺟﺎﻯ ﺩﻧﻴﺎ ،ﺑﺮ ﺍﺛﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻭﺟﻮﺩ ،ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻭ ﻗﺪﺭﺕ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺣﺎﻟﺖ ﻳﻚ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻳﺎ ﻳﻚ ﻓﺮﺩ ﻳﺎ ﻳﻚ ﻣﻠﺖ ﻣﺤﻜﻮﻡ ،ﺧﺎﺭﺝ ﺩﻳﺪﻧﺪ ....ﺩﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺩﻧﻴﺎ ﺑﻪ ﺑﺮﻛﺖ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻫﻮﻳﺖ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﻮﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻗﻮﻯ ﺍﻧﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﻮﺩ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺩﺍﺭﻧﺪ«. . ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﺮﻛﺖ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ: ﺗﺎ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻯ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﺑﺸﺮ ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻞ ﺩﻭ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺷﺮﻕ ﻭ ﻏﺮﺏ ﺑﻮﺩ .ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻗﺮﻥ ﺑﻴﺴﺖ ﺗﺎ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺫﻫﻦ ﻧﻤﻰ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺗﺼﻮﺭ ﻛﻨﺪ .ﺭﻭﺵ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺩﺍﺭﻯ ﻭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﮔﺬﺍﺭﻯ ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﻯ ﺍﺭﺗﻘﺎء ﺳﻄﺢ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺑﺸﺮ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺩﻏﺪﻏﻪ ﻧﻮﻉ ﺑﺸﺮ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ .ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻯ ﻏﺮﺑﻰ ﻭ ﺷﺮﻗﻰ ﺍﺭﺗﻘﺎء ﺳﻄﺢ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺑﺸﺮ ﺭﺍ ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﺑﻌﺪ ﻣﺎﺩﻯ ﺧﻼﺻﻪ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﻪ ﺭﺷﺪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺳﺮﻳﻊ ﻭ ﺑﺮﻕ ﺁﺳﺎ ﺭﺳﻴﺪﻧﺪ ﻭﻟﻰ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺗﻤﺪﻥ ﻏﺮﺏ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻧﻈﺎﻡ ﻫﺎﻯ ﻏﺮﺑﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻓﻘﻂ ﻣﻜﻠﻒ ﺑﻪ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﺎﻳﺤﺘﺎﺝ ﺣﻴﻮﺍﻧﻰ ﺍﻭ ﻣﻰ ﺩﻳﺪﻧﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺗﻬﻰ ﺍﺯ ﺍﺭﺗﻘﺎء ﺑﻌﺪ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﺭﺷﺪ ﻛﺮﺩ .ﺑﺤﺮﺍﻥ ﻧﺒﻮﺩ ﺍﻟﮕﻮ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻧﻴﺰ ﺗﺎ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺩﺍﻣﻦ ﮔﻴﺮ ﺍﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪﺍﻥ ﻭ ﻣﺘﻔﻜﺮﺍﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻮﺩ .ﺩﺭ ﺳﺎﻳﻪ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﻏﺮﺑﻰ ﺗﻔﻜﺮ ﺳﻜﻮﻻﺭﻳﺴﺘﻰ ﺑﻪ ﺗﻔﻜﺮ ﺑﺮﺗﺮ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ. ﺣﺘﻰ ﺁﻧﻬﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﻝ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﻧﻰ ﺩﻳﻨﻰ ﺭﺍ ﺣﻔﻆ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﻧﺒﻮﺩ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺣﻜﻮﻣﺘﻰ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻰ ﺍﺑﺮﺍﺯ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﺍﻟﮕﻮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺑﺸﺮ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻧﻤﻮﺩ. »ﺗﺎ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﭘﻴﺪﺍﻳﺶ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺑﻪ ﺗﻮﺩﻩ ﻫﺎﻯ ﻋﻈﻴﻢ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻋﺎﻟﻢ ﺗﻔﻬﻴﻢ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﻗﺎﺩﺭ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﻋﺰﺕ ﻭ ﻋﻈﻤﺖ ﺑﻴﺎﻓﺮﻳﻨﺪ ﻭ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺟﺴﺘﺠﻮﻯ ﺳﻌﺎﺩﺕ ﺑﺎﻳﺪ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﻏﺮﺑﻰ ﻭ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺗﺌﻮﺭﻯ ﻫﺎﻯ ﺧﻴﺎﻟﻰ ﻭ ﭘﻮچ ﻣﺎﺭﻛﺴﻴﺴﻢ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﻳﺎﺑﺪ؛ ﺍﻣﺎ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻋﺰﺕ ﻭ ﻋﻈﻤﺘﻰ ﻛﻪ ﺗﺤﻘﻖ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻪ ﻣﻠﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺨﺸﻴﺪ ﻫﻤﻪ ﺑﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎﻯ ﺩﻳﺮﻳﻨﻪ ﻯ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﮔﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﺎﻃﻞ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﻋﻤﻞ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﻣﻠﺘﻰ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺿﻌﻒ ﻭ ﺑﻰ ﺣﺎﻟﻰ ﻭ ﺍﻧﻈﻼﻡ ﻧﺠﺎﺕ ﺑﺨﺸﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻭﺝ ﻋﻈﻤﺖ ﻭ ﺷﺠﺎﻋﺖ ﻭ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺑﻪ ﻧﻔﺲ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ ﻭ ﻫﻢ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﺑﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺒﺨﺸﺪ ﻭ ﺩﺳﺖ ﻗﺪﺭﺕ ﻫﺎﻯ ﻇﺎﻟﻤﺎﻧﻪ ﺭﺍ ﻛﻮﺗﺎﻩ ﻛﻨﺪ«.
ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎﻯ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﺎﻣﻨﻪ ﺍﻯ...
ﺷﻜﺴﺖ ﻃﺮﺡ ﺍﺯ ﻧﻴﻞ ﺗﺎ ﻓﺮﺍﺕ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ: ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻳﺎﺩ ﺁﻭﺭ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻬﻤﻰ ﺍﺳﺖ ،ﮔﺎﺷﺘﻦ ﻧﻄﻔﻪ ﻧﺎﻣﺸﺮﻭﻋﻰ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﭘﻴﺮ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﻭ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻛﻤﻜﻬﺎﻯ ﻣﺎﻟﻰ ﻭ ﺗﺴﻠﻴﺤﺎﺗﻰ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺑﺎﻋﺚ ﺭﺷﺪ ﺭﻭﺯ ﺍﻓﺰﻭﻥ ﺍﻳﻦ ﻏﺪﻩ ﺩﺭ ﭘﻴﻜﺮﻩ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﺑﻪ ﻃﻮﺭﻯ ﻛﻪ ﺗﻼﺷﻬﺎﻯ ﺩﻭﻟﺘﻬﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﻧﻴﺰ ﺭﺍﻩ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻰ ﻧﺒﺮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﻋﺮﺽ 6ﺭﻭﺯ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﺍﺭﺗﺶ ﻫﺎﻯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻗﺪﺭﺕ ﺍﺭﺗﺶ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﺪﻧﺪ .ﭘﻴﺮﻭﺯﻳﻬﺎﻯ ﺭﻭﺯﺍﻓﺰﻭﻥ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺧﻴﺎﻝ ﺳﻴﻄﺮﻩ ﺍﻳﻦ ﺭژﻳﻢ ﺍﺯ ﺭﻭﺩ ﻧﻴﻞ ﺗﺎ ﺭﻭﺩ ﻓﺮﺍﺕ ﺭﺍ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻣﻰ ﻛﺮﺩ ﺍﻳﻦ ﻫﺪﻓﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺻﺮﺍﺣﺘﺎ ﺩﺭ ﭘﺮﻭﺗﻜﻠﻬﺎﻯ ﻳﻬﻮﺩ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﻭﻗﻮﻉ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﻦ ﺧﻮﺍﺏ ﺷﻮﻡ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺑﺮﺩ .ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮﻯ ﺟﺮﻳﺎﻧﻬﺎﻯ ﻣﺒﺎﺭﺯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻭ ﻇﻬﻮﺭ ﺟﻨﺒﺶ ﺣﻤﺎﺱ ﺩﺭ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻭ ﺣﺰﺏ ﺍﷲ ﺩﺭ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻭ ﭘﻴﺮﻭﻯ ﺍﺯ ﺷﻴﻮﻩ ﻭ ﺭﻭﺵ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﻭ ﺩﺳﺘﻴﺎﺑﻰ ﺑﻪ ﭘﻴﺮﻭﺯﻳﻬﺎﻯ ﭼﺸﻢ ﮔﻴﺮ ﻭ ﺑﻰ ﻧﻈﻴﺮ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺭژﻳﻢ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ،ﺑﻪ ﺍﺫﻋﺎﻥ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﺭژﻳﻢ، ﺍﺯ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻬﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ ».ﺭژﻳﻢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﻛﻪ ﻏﺪﻩ ﻯ ﺳﺮﻃﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺩﻝ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺗﺎ ﺁﻥ ﺭﻭﺯ ﻳﻚ ﭼﻬﺮﻩ ﻯ ﺷﻜﺴﺖ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﻮﺩ ....ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺳﻴﻠﻰ ﺧﻮﺭﺩ ﺍﻧﺘﻔﺎﺿﻪ ﻫﺎﻯ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻰ ﺷﺮﻭﻉ ﺷﺪ ﺿﺮﺑﻪ ﻫﺎﻯ ﭘﻴﺎﭘﻰ ﺑﻪ ﺭژﻳﻢ ﻏﺎﺻﺐ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﺪ ﭼﻪ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﻔﺎﺿﻪ ﺍﻭﻝ ﻭ ﺩﻭﻡ ﻭ ﺟﻨﮓ ﺑﻴﺴﺖ ﻭ ﺩﻭ ﺭﻭﺯﻩ ﻭ ﺟﻨﮓ ﺳﻰ ﻭ ﺳﻪ ﺭﻭﺯﻩ ﺩﺭ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻫﻤﻪ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺿﺮﺑﺎﺗﻰ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺭژﻳﻢ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﺪ .ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺭژﻳﻢ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻋﺠﺎﻟﺘﺎ ﺷﻌﺎﺭ ﺍﺯ ﻧﻴﻞ ﺗﺎ ﻓﺮﺍﺕ ﺭﺍ ﻛﻨﺎﺭ ﺑﮕﺬﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻓﺮﺍﻣﻮﺷﻰ ﺑﺴﭙﺎﺭﺩ«. ﻭﺣﺪﺕ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ: ﺍﺯ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺍﺻﻠﻰ ﻋﺪﻡ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻭ ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪﮔﻰ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﺯ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻫﺎﻯ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﻗﻮﻣﻰ ﻭ ﻧﮋﺍﺩﻯ ﻭ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺑﻴﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ .ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﭘﻴﺮ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺭﺍﻫﻬﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺳﻠﻄﻪ ﺑﺮ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺍﺟﺮﺍ ﺩﺭ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﺍﻓﻜﻨﻰ ﻭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺗﻔﺮﻗﻪ ﺑﻴﻦ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ .ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻯ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰ ﻫﺎ »ﺍﺧﺘﻼﻑ ﺑﻴﺎﻧﺪﺍﺯ ﻭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻛﻦ« ﺍﺻﻞ ﺑﻨﻴﺎﺩﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺵ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﻫﺮﺟﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺭ ﺑﻼﺩ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻓﺮﻗﻪ ﻫﺎ ﻭ ﻣﺬﺍﻫﺐ ﺟﻌﻠﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻭﻫﺎﺑﻴﺖ ﺩﺭ ﺍﻫﻞ ﺳﻨﺖ ﻭ ﺑﻬﺎﺋﻴﺖ ﺩﺭ ﺗﺸﻴﻊ،
313
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺍﻣﻦ ﺯﺩﻥ ﺑﺮ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻭ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺮﺩﻥ ﺍﻳﻦ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﺑﻪ ﺍﻭﻟﻮﻳﺖ ﺍﺻﻠﻰ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺍﺯ ﺷﻴﻮﻩ ﻫﺎﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ .ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺷﻌﺎﺭ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺯﻧﺪﻩ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺗﻬﺪﻳﺪﺍﺕ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺭﺍ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻓﺮﺻﺖ ﻧﻤﻮﺩ .ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺣﺲ ﺑﺮﺍﺩﺭﻯ ﻭ ﻧﺰﺩﻳﻜﻰ ﺑﻴﻦ ﻣﻠﺘﻬﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻭ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻏﺮﺏ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺩﺷﻤﻦ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ. »ﺍﺯ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺭﻭﺯﻯ ﻛﻪ ﻧﻬﻀﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﻣﺎﻡ ﻋﻈﻴﻢ ﺍﻟﺸﺄﻥ ﻭ ﺑﺰﺭﮔﻮﺍﺭ ﻣﺎ ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺍﺻﻠﻰ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮﺍﺩ ﺩﺍﻋﻴﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﻧﻬﻀﺖ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺯ ﻭﺣﺪﺕ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺩﺭ ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﻋﺎﻟﻢ ﻭ ﻛﻮﺗﺎﻩ ﻛﺮﺩﻥ ﺩﺳﺖ ﻗﺪﺭﺕ ﻫﺎﻯ ﺳﺘﻤﮕﺮ ﻭ ﻣﺘﺠﺎﻭﺯ ﺍﺯ ﺳﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺑﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﭘﻴﺎﻡ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﭘﻴﺎﻡ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﺖ«.
314
ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻋﺰﺕ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ: ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺍﻓﻮﻝ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﻦ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﻏﺮﺑﻰ ﻫﺎ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺣﻘﺎﺭﺕ ﻭ ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪﮔﻰ ﻭ ﺩﻧﺒﺎﻟﻪ ﺭﻭﻯ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺧﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﺑﺎ ﻭﻗﻮﻉ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﻦ ﺣﺲ ﺑﻪ ﻋﺰﺕ ﻭ ﺳﺮﺑﻠﻨﺪﻯ ﻭ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻫﻮﻳﺖ ﺑﺪﻝ ﮔﺸﺘﻪ ﺍﺳﺖ. »ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﻪ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻗﺮﺁﻥ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺍﻣﻴﺪﻯ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﻯ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﻋﺎﻟﻢ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺑﺤﻤﺪﺍﷲ ﭘﺮﭼﻢ ﺍﻫﻞ ﺑﻴﺖ ﺩﺭ ﺍﻫﺘﺰﺍﺯ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﺎ ﻣﻰ ﺑﻴﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﻯ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﮔﻮﺷﻪ ﻭ ﻛﻨﺎﺭ ﻋﺎﻟﻢ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻈﺎﻡ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﭼﻢ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﭼﻢ ﻣﺘﻌﺎﻟﻰ ﺍﺳﻼﻡ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺟﺎ ﺩﺭ ﺍﻫﺘﺰﺍﺯ ﺍﺳﺖ ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﻣﻴﮕﺬﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻋﺰﺕ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ .ﺑﻤﻮﺍﻻﺗﻜﻢ ﺗﻤﺖ ﺍﻟﻜﻠﻤﻪ ﻭ ﻋﻈﻤﺖ ﺍﻟﻨﻌﻤﻪ ﻭﺍﺋﺘﻠﻔﺖ ﺍﻟﻔﺮﻗﻪ« ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻧﻮﺭ ﺍﻣﻴﺪ ﻭ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺩﺭ ﺩﻝ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ: ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺍﻯ ﻣﺒﻬﻢ ﻭ ﻧﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﻭ ﻧﺒﻮﺩ ﻧﻘﺸﻪ ﺭﺍﻩ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﻭ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻭ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﻣﻰ ﺑﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺗﺮﺱ ﺍﺯ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭ ﺷﺪﻥ ﺑﺮ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺍﻯ ﺳﻴﺎﻩ ﻭ ﻣﺒﻬﻢ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﻧﺒﻮﺩ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻭ ﺭﻭﺵ ﻭ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺳﺴﺖ ﻣﻰ ﻛﺮﺩ .ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﻮﺭ ﺍﻣﻴﺪ ﻭ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩ ﻭ ﺭﺍﻩ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﻫﺪﻑ ﻛﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺁﺭﻣﺎﻧﻬﺎﻯ ﻳﻚ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﻝ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻧﻤﻮﺩ .ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻮﻓﻖ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﮕﺮﺍﻧﻰ ﺍﺯ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﻳﺎ ﻧﺒﻮﺩ
ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎﻯ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﺎﻣﻨﻪ ﺍﻯ...
ﭘﺎﺳﺦ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺳﺆﺍﻝ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ،ﻣﻌﻨﺎ ﻧﺪﺍﺭﺩ».ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺍﺧﺮﺍﺝ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﻛﺘﻔﺎ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﻭ ﻛﺎﺭﻯ ﺑﺰﺭگ ﺗﺮ ﺍﺯ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺍﻭﻝ ﺻﻮﺭﺕ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺁﻥ ﺍﻳﻦ ﻛﻪ ﻧﻮﺭ ﺍﻣﻴﺪﻯ ﺩﺭ ﺩﻝ ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩﻩ « ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﻣﻠﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻠﻜﻪ ﻫﻤﻪ ﻯ ﻣﻠﺖ ﻫﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺍﺛﺮ ﺗﻠﻘﻴﻦ ﻣﺴﺘﻤﺮ ﻗﺪﺭﺕ ﻫﺎﻯ ﺿﺪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻧﻴﻢ ﻗﺮﻥ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﻪ ﻛﻠﻰ ﺍﻣﻴﺪ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﻭ ﻧﻴﺮﻭﻯ ﺧﻮﺩ ﻭ ﺣﺘﻰ ﻧﻴﺮﻭﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺩﺭ ﻫﺮ ﻳﻚ ﺍﺯ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺳﺨﻦ ﻭ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺍﻯ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺍﻣﺎﻡ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺣﺮﻛﺘﻰ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﭘﻴﺎﻣﻰ ﻣﺘﻀﻤﻦ ﺍﻣﻴﺪ ﻭ ﻧﺸﺎﻁ ﻭ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﻣﻰ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻧﻴﺮﻭﻯ ﺧﻮﺩ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺿﻌﻒ ﺫﺍﺗﻰ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺁﮔﺎﻩ ﻣﺲ ﺷﺪﻧﺪ«. ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺭﻭﺯﺍﻓﺰﻭﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻋﺎﻣﻠﻰ ﺑﺮ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ: ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻭ ﺧﻄﻴﺮﺗﺮﻳﻦ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻭﻟﻴﻪ ،ﺣﻔﻆ ﻭ ﺍﺳﺘﻤﺮﺍﺭ ﻭ ﭘﻴﺸﺮﻭﻯ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺁﺭﻣﺎﻧﻬﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻋﻤﻠﻰ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺩﺷﻮﺍﺭ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺏ ﻣﻰ ﺁﻳﺪ .ﺩﺷﻮﺍﺭﻯ ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﻭ ﺭﻭﻧﺪ ﺑﻪ ﻗﺪﺭﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪﺍﻧﻰ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺍﺑﻦ ﺧﻠﺪﻭﻥ ﻭ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺍﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪﺍﻥ ﻏﺮﺑﻰ ﻧﻈﺮﻳﺎﺗﻰ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻃﻮﻝ ﻋﻤﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺣﺮﻛﺘﻰ ﺳﻴﻨﻮﺳﻰ ﻗﻠﻤﺪﺍﺩ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺷﺮﻭﻉ ،ﺍﻭﺝ ﻭ ﺍﻓﻮﻟﻰ ﺩﺍﺭﺩ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻧﺪ ﻻﺟﺮﻡ ﻭ ﺟﺰﻣﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺭﺍﻩ ﻓﺮﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻧﻴﺴﺖ ﺟﻤﻠﻪ ﻯ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﻓﺮﺍﻧﺘﺲ ﻓﺎﻧﻮﻥ ﻛﻪ ﮔﻔﺖ »ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﻰ ﺑﻠﻌﺪ« ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ .ﺩﻟﻴﻞ ﺁﻥ ﻫﻢ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﺩﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎ ﺍﻧﻘﻼﺑﻴﻮﻥ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺑﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺳﺮﮔﺮﻡ ﻣﺎﺩﻳﺎﺕ ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻣﺮﻭﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺷﺨﺼﻰ ﺑﺮ ﺁﺭﻣﺎﻥ ﻫﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻭﻟﻮﻳﺖ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ .ﻭﻟﻰ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺩﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻌﻜﻮﺱ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺭﺷﺪ ﻭ ﺷﻜﻮﻓﺎﻳﻰ ﻭ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻋﻠﻤﻰ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ﺩﺳﺖ ﻳﺎﺑﻰ ﺑﻪ ﻣﺮﺯ ﻫﺎﻯ ﻋﻠﻢ ﻭ ﺩﺍﻧﺶ ﻭ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻧﻔﻮﺫ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﻣﻠﺖ ﻫﺎ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﺯﻧﺪﻩ ﻭ ﭘﻮﻳﺎ ﺑﻮﺩﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺣﺎﻛﻰ ﺍﺯ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺭﻭﻧﺪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺩﺭ ﺳﺎﻟﻬﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﺍﺳﺖ .ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﺭﺍ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﻬﻢ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻴﺪﺍﻧﻨﺪ».ﺍﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﺧﺪﺍﻯ ﻧﺎ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﺩﺭ ﺟﻨﮓ ﺗﺤﻤﻴﻠﻰ ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮﺭﺩﻩ ﺑﻮﺩﻳﺪ ﻳﺎ ﺳﺮﺯﻣﻴﻨﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﻮﺩﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻣﻰ ﺷﺪ .ﻣﻠﺖ ﻫﺎ ﺩﺭ ﻭﺟﻮﺩ ﺷﻤﺎ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ .ﺍﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮﺩﻳﺪ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﻛﺸﻮﺭﺗﺎﻥ ﺭﺍ ﺁﺑﺎﺩ ﻛﻨﻴﺪ ﻭ ﻋﺰﺗﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎ ﺣﻔﻆ ﻛﻨﻴﺪ ﻣﻮﺝ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻣﻰ
315
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺷﺪ .ﺍﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮﺩﻳﺪ ﻭﺣﺪﺕ ﻣﻠﻰ ﺗﺎﻥ ﺭﺍ ﺣﻔﻆ ﻛﻨﻴﺪ ﺍﻟﻌﻴﺎﺫ ﺑﺎﷲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﭼﺎﺭ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﻭ ﺟﻨﮓ ﻫﺎﻯ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻣﻰ ﺷﺪ ﺍﻻﻥ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﻣﻰ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﺑﻜﻨﻨﺪ ﻭ ﺗﻼﺵ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺑﺸﻮﺩ .ﺩﺷﻤﻦ ﻣﻰ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﻣﻠﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻳﺎ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺟﻨﮓ ﻳﺎ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺭﺣﻠﺖ ﺍﻣﺎﻡ ﺩﭼﺎﺭ ﺩﻭﺩﺳﺘﮕﻰ ﺷﻮﺩ ﺑﻌﺪ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺑﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻰ ﮔﻔﺖ ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ ﺍﻳﻦ ﻣﻠﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻔﺮﻣﺎﻳﻴﺪ«.
316
ﺝ( ﺁﺳﻴﺐ ﺷﻨﺎﺳﻰ ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎ: ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎ ﻫﻨﻮﺯ ﻧﻬﺎﻟﻰ ﺑﻴﺶ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﻣﻄﻤﺌﻨﺎ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻧﻬﺎﻯ ﻃﻮﻓﺎﻧﻰ ﺗﻮﻃﺌﻪ ﻫﺎ ﻭ ﺧﻴﺎﻧﺖ ﻫﺎﻯ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﻭ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮﻯ ﺑﺪﻳﻬﻰ ﺍﺳﺖ ﺯﻳﺮﺍ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺯﻟﺰﻟﻪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﻣﻌﺎﺩﻻﺕ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﻮﺩ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻭ ﻫﻤﭙﻴﻤﺎﻧﺎﻧﺸﺎﻥ ﺑﻮﺩ ﺭﺍ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﮕﺮﺍ ﭼﺮﺧﺎﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎ ﺩﺭ ﻣﻌﺮﺽ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﺍﺯ ﻣﺴﻴﺮ ﺧﻮﺩ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﺤﺮﺍﻓﻬﺎ ﭼﻪ ﺍﺯ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻭ ﭼﻪ ﺍﺯ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮﺭﺩ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻫﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﻃﺮﺍﺣﻰ ﻧﻤﻮﺩ .ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﺷﻨﺒﻪ ﻣﻮﺭﺥ 90/26/6 ﺩﺭ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺍﺣﺼﺎء ﺁﺳﻴﺐ ﻫﺎ ﻭ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻫﺎﻯ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﻭ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻣﺨﺘﺼﺮ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺁﺳﻴﺐ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﻭ ﺩﺳﺘﻪ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻧﻤﻮﺩ -1 :ﺁﻧﻬﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﺭﻭﻥ ﺧﻮﺩ ﺍﻧﻘﻼﺑﻴﻮﻥ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺑﺮﻭﺯ ﺩﺍﺭﺩ -2 .ﺁﻧﻬﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻯ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ. ﺩﺳﺘﻪ ﺍﻭﻝ: ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻭ ﮔﻤﺎﻥ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎ ﺳﻘﻮﻁ ﺣﺎﻛﻢ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﻭ ﻓﺎﺳﺪ ﻭ ﺩﻳﻜﺘﺎﺗﻮﺭ ﻛﺎﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﺷﺪ. ﺭﺍﺣﺘﻰ ﺧﻴﺎﻝ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﻭ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺁﻥ ﻛﻢ ﺷﺪﻥ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩ ﻫﺎ ﻭ ﺳﺴﺖ ﺷﺪﻥ ﻋﺰﻣﻬﺎ. ﺗﺼﺎﺣﺐ ﺳﻬﻢ ﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﻏﻨﻴﻤﺖ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻣﺪﻩ. ﻣﺮﻋﻮﺏ ﺷﺪﻥ ﺍﺯ ﻫﻴﻤﻨﻪ ﻇﺎﻫﺮﻯ ﻣﺴﺘﻜﺒﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺗﺮﺱ ﺍﺯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﻗﺪﺭﺗﻬﺎﻯ ﻣﺪﺍﺧﻠﻪ ﮔﺮ. ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺑﻪ ﺩﺷﻤﻦ ﻭ ﺩﺭ ﺩﺍﻡ ﻟﺒﺨﻨﺪﻫﺎ ﻭ ﻭﻋﺪﻩ ﻫﺎ ﻭ ﺣﻤﺎﻳﺘﻬﺎﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﻓﺘﺎﺩﻥ. ﻣﻐﺮﻭﺭ ﺷﺪﻥ ﻭ ﺩﺷﻤﻦ ﺭﺍ ﻏﺎﻓﻞ ﺩﺍﻧﺴﺘﻦ.
ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎﻯ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﺎﻣﻨﻪ ﺍﻯ...
ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻭ ﺑﻪ ﺟﺎﻥ ﻫﻢ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻦ ﺍﻧﻘﻼﺑﻴﻮﻥ ﻭ ﺭﺧﻨﻪ ﺩﺭ ﭘﺸﺖ ﺟﺒﻬﻪ ﻯ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ. ﺩﺳﺘﻪ ﺩﻭﻡ: ﺑﺮ ﺭﻭﻯ ﻛﺎﺭ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﻋﻨﺎﺻﺮﻯ ﻛﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﺑﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﻏﺮﺏ ﻣﻰ ﺩﺍﻧﻨﺪ. ﻣﻌﺮﻓﻰ ﺑﺪﻳﻞ ﻫﺎﻯ ﺍﻧﺤﺮﺍﻓﻰ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺩﺭ ﭘﻴﺶ ﭘﺎﻯ ﻧﻬﻀﺖ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﻳﺄﺱ ﺍﺯ ﺭﻭﻯ ﻛﺎﺭ ﺁﻭﺭﺩﻥ.ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﻣﺪﻝ ﻫﺎﻯ ﺣﻜﻮﻣﺘﻰ ﻭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺭ ﺩﺍﻡ ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻰ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺑﻪ ﻏﺮﺏ ﺑﻴﻔﻜﻨﺪ. ﻧﻔﻮﺫ ﺑﻴﻦ ﺍﻧﻘﻼﺑﻴﻮﻥ ﻭ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻣﺎﻟﻰ ﻭ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﺍﻯ ﻳﻚ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻧﺎﻣﻄﻤﺌﻦ ﻭ ﺑﻪ ﺣﺎﺷﻴﻪ ﺭﺍﻧﺪﻥ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻫﺎﻯ ﺍﺻﻴﻞ ﺍﻧﻘﻼﺏ. ﺑﺎﺯﮔﺮﺩﺍﻧﺪﻥ ﺳﻠﻄﻪ ﻯ ﻏﺮﺏ ﻭ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻣﺪﻝ ﻫﺎﻯ ﻧﻮﺳﺎﺯﻯ ﺷﺪﻩ ﻯ ﻏﺮﺑﻰ ﻭ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺍﺯ ﺍﺻﻮﻝ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺗﺴﻠﻂ ﺑﺮ ﺍﻭﺿﺎﻉ. ﻫﺮﺝ ﻭ ﻣﺮﺝ ﻭ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﻢ ﻭ ﺟﻨﮓ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻭ ﻣﻴﺎﻥ ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﻳﺎ ﻗﻮﻣﻴﺘﻬﺎ ﻳﺎ ﻗﺒﺎﺋﻞ ﻭ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﻭ ﻳﺎ ﺣﺘﻰ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﻠﺘﻬﺎ ﻭ ﺩﻭﺳﺖ ﻫﺎﻯ ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ. ﺣﺼﺮ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﻭ ﺑﻠﻮﻛﻪ ﻛﺮﺩﻥ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻫﺎﻯ ﻣﻠﻰ. ﻫﺠﻮﻡ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻰ ﻭ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﺍﻯ. ﺧﺴﺘﻪ ﻭ ﻣﺮﺩﺩ ﻭ ﻧﻮﻣﻴﺪ ﻛﺮﺩﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﭘﺸﻴﻤﺎﻥ ﻛﺮﺩﻥ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﻥ. ﺗﺮﻭﺭ ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﺻﺎﻟﺢ ﻭ ﻣﺆﺛﺮ ﻭ ﻳﺎ ﺑﺪ ﻧﺎﻡ ﻛﺮﺩﻥ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺁﻧﺎﻥ. ﺧﺮﻳﺪﻥ ﺳﺴﺖ ﻋﻨﺼﺮﺍﻥ. ﺩ( ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻫﺎ ﻭ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻫﺎ: ﺣﺎﻝ ﺳﺆﺍﻝ ﺍﻳﻨﺠﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﻫﺠﻤﻪ ﻫﺎﻯ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﻭ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﺑﺮ ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎ ﺑﺎ ﺭﻭﺷﻬﺎ ﻭ ﺗﺮﻓﻨﺪﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ،ﭼﻪ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻫﺎﻳﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ. ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﺆﺍﻝ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻰ ﺩﻫﻨﺪ. ﺗﻮﻛﻞ ﺑﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻭ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﻭ ﺣﺴﻦ ﻇﻦ ﺑﻪ ﻭﻋﺪﻩ ﻫﺎﻯ ﻣﺆﻛﺪ ﻧﺼﺮﺕ ﺍﻟﻬﻰ ﺩﺭ ﻗﺮﺁﻥ. ﺑﻜﺎﺭﮔﻴﺮﻯ ﺧﺮﺩ ﻭ ﻋﺰﻡ ﻭ ﺷﺠﺎﻋﺖ. ﺗﺤﻤﻞ ﺯﺣﻤﺎﺕ ﺑﺰﺭگ. ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺩﻳﺪﻥ» .ﻓﺎﺫﺍ ﻓﺮﻏﺖ ﻓﺎﻧﺼﺐ« ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺭﺍ ﺣﺎﺿﺮ ﻭ ﻛﻤﻚ ﻛﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﺑﺪﺍﻧﻴﺪ» .ﻭ ﺍﻟﻰ ﺭﺑﻚ ﻓﺎﺭﻏﺐ«
317
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
318
ﭘﻴﺮﻭﺯﻫﺎ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺩﭼﺎﺭ ﻏﺮﻭﺭ ﻭ ﻏﻔﻠﺖ ﻧﻜﻨﺪ »ﺍﺫﺍ ﺟﺎء ﻧﺼﺮ ﺍﷲ ﻭﺍﻟﻔﺘﺢ ﻭ ﺭﺃﻳﺖ ﺍﻟﻨﺎﺱ ﻳﺪﺧﻠﻮﻥ ﻓﻰ ﺩﻳﻦ ﺍﷲ ﺍﻓﻮﺍﺟﺎ ﻓﺴﺒﺢ ﺑﺤﻤﺪ ﺭﺑﻚ ﻓﺎﺳﺘﻐﻔﺮﻩ ﺍﻧﻪ ﻛﺎﻥ ﺗﻮﺍﺑﺎ« ﺑﺎﺯﺧﻮﺍﻧﻰ ﺩﺍﺋﻤﻰ ﺍﺻﻮﻝ ﺍﻧﻘﻼﺏ. ﺷﻌﺎﺭﻫﺎ ﻭ ﺍﺻﻮﻝ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻨﻘﻴﺢ ﻭ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻰ ﻭ ﻣﺤﻜﻤﺎﺕ ﺍﺳﻼﻡ ﺗﻄﺒﻴﻖ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﻮﺩ. ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ،ﺁﺯﺍﺩﻯ ،ﻋﺪﺍﻟﺘﺨﻮﺍﻫﻰ ،ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻧﺸﺪﻥ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﻭ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ،ﻧﻔﻰ ﺗﺒﻌﻴﺾ ﻫﺎﻯ ﻗﻮﻣﻰ ﻭ ﻧﮋﺍﺩﻯ ﻭ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻭﻧﻔﻰ ﺻﺮﻳﺢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺰﻡ .ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺍﺭﻛﺎﻥ ﻧﻬﻀﺖ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﻤﻪ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻗﺮﺁﻥ ﺍﺳﺖ. ﺍﺻﻮﻟﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﺭﻭﻯ ﻛﺎﻏﺬ ﺑﻨﻮﻳﺴﻴﺪ ﻭ ﺍﺻﺎﻟﺘﻬﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺑﺎﻻ ﺣﻔﻆ ﻛﻨﻴﺪ ﻧﮕﺬﺍﺭﻳﺬ ﺍﺻﻮﻝ ﻧﻈﺎﻡ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺷﻤﺎ ﺑﻨﻮﻳﺴﻨﺪ. ﻧﮕﺬﺍﺭﻳﺪ ﺍﺻﻮﻝ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺷﻤﺎ ﺩﺭﭘﺎﻯ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺯﻭﺩﮔﺬﺭ ﻗﺮﺑﺎﻧﻰ ﺷﻮﺩ .ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﺩﺭ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎ ﻭ ﻫﺪﻑ ﺁﻏﺎﺯ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ. ﻫﺮﮔﺰ ﺑﺮ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﻧﺎﺗﻮ ﻭ ﺑﻪ ﺭژﻳﻢ ﻫﺎﻯ ﺟﻨﺎﻳﺘﻜﺎﺭﻯ ﭼﻮﻥ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﻭ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﻭ ﺍﻳﺘﺎﻟﻴﺎ ﻛﻪ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﺩﺭﺍﺯ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﻏﺎﺭﺕ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺳﻮء ﻇﻦ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻭ ﻟﺒﺨﻨﺪ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﺎﻭﺭ ﻧﻜﻨﻴﺪ ﭘﺸﺖ ﺍﻳﻦ ﻟﺒﺨﻨﺪ ﻫﺎ ﻭ ﻭﻋﺪﻩ ﻫﺎ ﺗﻮﻃﺌﻪ ﻭ ﺧﻴﺎﻧﺖ ﻧﻬﻔﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﭘﺮﻫﻴﺰ ﺍﺯ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻭ ﻗﻮﻣﻰ ﻭ ﻧﮋﺍﺩﻯ. ﺗﻔﺎﻭﺗﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺭﺳﻤﻴﺖ ﺑﺸﻨﺎﺳﻴﺪ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﻨﻴﺪ.ﺗﻔﺎﻫﻢ ﺑﻴﻦ ﻣﺬﺍﻫﺐ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﻠﻴﺪ ﻧﺠﺎﺕ ﺍﺳﺖ. ﻧﻈﺎﻡ ﺳﺎﺯﻯ ﻛﺎﺭ ﺑﺰﺭگ ﻭ ﺍﺻﻠﻰ ﺷﻤﺎﺳﺖ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﻭ ﺩﺷﻮﺍﺭ ﺍﺳﺖ .ﻧﮕﺬﺍﺭﻳﺪ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻯ ﻻﺋﻴﻚ ﻳﺎ ﻟﻴﺒﺮﺍﻟﻴﺴﻢ ﻏﺮﺑﻰ ﻳﺎ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﺍﻓﺮﺍﻃﻰ ﻳﺎ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﻫﺎﻯ ﭼﭗ ﻣﺎﺭﻛﺴﻴﺴﺘﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻛﻨﻨﺪ. ﻫﺪﻑ ﻧﻬﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻣﺖ ﻭﺍﺣﺪﻩ ﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺗﻤﺪﻥ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺩﻳﻦ ﻭ ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ ﻭ ﻋﻠﻢ ﻭﺍﺧﻼﻕ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ. ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺍﺯ ﭼﻨﮕﺎﻝ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺖ ﻫﺎ ﻫﺪﻑ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﺍﺳﺖ. ﺑﻪ ﻧﺴﻞ ﺟﻮﺍﻥ ﺧﻮﺩ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﻛﻨﻴﺪ ﻭ ﺭﻭﺡ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺑﻪ ﻧﻔﺲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺭﻭﺡ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺪﻣﻴﺪ. ﺩ( ﻧﺘﻴﺠﻪ: ﺳﻴﺮ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﻭ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻭ ﺗﺄﺛﺮ ﺍﺯ ﻭﻗﺎﻳﻊ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﻫﺮ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻭ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻭ ﺗﺤﻮﻟﻰ ﺑﺪﻭﻥ ﺷﻚ ﺍﺯ ﭘﺸﺘﻮﺍﻧﻪ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ، ﻋﻘﻠﻰ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺗﻨﺪ ﻭ ﺷﺘﺎﺏ ﺯﺍﺋﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ
ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎﻯ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﺎﻣﻨﻪ ﺍﻯ...
ﺷﺎﻫﺪ ﺁﻥ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻣﺴﺘﺜﻨﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻧﻤﻰ ﺑﺎﺷﺪ .ﺑﻰ ﺷﻚ ﭘﺸﺘﻮﺍﻧﻪ ﻯ ﻓﻜﺮﻯ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ،ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎ ﻋﻨﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﺗﻔﺎﻭﺗﻬﺎﻯ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﺩﺍﺷﺖ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎ ﺭﻭﻯ ﻛﺎﺭ ﺁﻣﺪﻥ ﺣﻜﻮﻣﺘﻰ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺪﻟﻴﻞ ﺁﻧﻜﻪ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﻭﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺩﺭ ﻓﻘﻪ ﺷﻴﻌﻪ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺭﻭﻯ ﻛﺎﺭﺁﻣﺪﻥ ﻧﻈﺎﻣﻬﺎﻳﻰ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺭﺃﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﻧﻮﻳﺪ ﺑﺮﭘﺎﻳﻰ ﻧﻈﺎﻣﻬﺎﻳﻰ ﺍﺳﻼﻡ ﮔﺮﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺭﺍ ﻣﻰ ﺩﻫﺪ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ »ﻣﻄﻠﻮﺏ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﭘﺎﺧﻮﺍﺳﺘﻪ »ﻧﻈﺎﻡ ﻣﺮﺩﻣﺴﺎﻻﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ« ﺍﺳﺖ. ﻳﻌﻨﻰ ﺣﺎﻛﻤﺎﻥ ﺑﺎ ﺭﺃﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺍﺭﺯﺷﻬﺎ ﻭ ﺍﺻﻮﻝ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺻﻮﻝ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﻭ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ ﺍﻳﻦ ﺧﻮﺩ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺑﻪ ﺍﻗﺘﻀﺎﻯ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺑﺎ ﺷﻴﻮﻩ ﻫﺎ ﻭ ﺷﻜﻞ ﻫﺎﻯ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺗﺤﻘﻖ ﻳﺎﺑﺪ ﻭﻟﻰ ﺑﺎ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺮﺍﻗﺐ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﺎ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ﻟﻴﺒﺮﺍﻝ ﻏﺮﺑﻰ ﺍﺷﺘﺒﺎﻩ ﻧﺸﻮﺩ« .ﻣﻄﻤﺌﻨﺎ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ. ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻛﻨﻮﻧﻰ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﻣﻠﺖ ﻫﺎ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻋﺒﻮﺭ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﺩﻧﻪ ﻣﻄﻤﺌﻨﺎ ﻣﺮﺍﺣﻞ ﺑﻌﺪﻯ ﺭﺍ ﻫﻤﻮﺍﺭ ﻭ ﺁﺳﺎﻧﺘﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻧﻤﻮﺩ.ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻰ ﻫﺎﻯ ﺭﻭﺷﻨﮕﺮﺍﻧﻪ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﻭ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﺎﻣﻨﻪ ﺍﻯ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﻩ ﻭﻗﻮﻉ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﻋﻤﻖ ﺑﻴﻨﺶ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻄﻤﺌﻨﺎ ﺭﻫﻨﻤﻮﺩﻫﺎ ﻭ ﺁﺳﻴﺐ ﺷﻨﺎﺳﻰ ﻫﺎﻯ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺩﺭﺑﺮﺍﺑﺮ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺭﺍﻩ ﮔﺸﺎ ﺧﻮﺍﻫﺪﺑﻮﺩ. ﭘﻰ ﻧﻮﺷﺖ ﻫﺎ: ﺭﺍﻣﻴﻦ ﺟﻬﺎﻧﺒﮕﻠﻮ ،ﻣﺪﺭﻧﻴﺘﻪ ،ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ﻭ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﺍﻥ) ،ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﻧﺸﺮ ﻣﺮﻛﺰ(1374 ، ﺻﺤﻴﻔﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ)ﺭﻩ( ،ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻭ ﻧﺸﺮﺁﺛﺎﺭ ﺍﻣﺎﻡ )،ﺗﻬﺮﺍﻥ:ﻧﺸﺮ ﻣﻮﺳﺴﻪ(13386، ﻧﺮﻡ ﺍﻓﺰﺍﺭ ﺻﺤﻴﻔﻪ ﺍﻣﺎﻡ. ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻣﺠﻠﻪ ﺣﻀﻮﺭ،ﺩﺍﻧﺸﻨﺎﻣﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺗﻬﺮﺍﻥ:ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻭ ﻧﺸﺮ ﺁﺛﺎﺭ ﺍﻣﺎﻡ(1379،ﺵ .34 ﺩﻛﺘﺮ ﺷﻘﺎﻗﻰ،ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺭﺍﻩ ﺣﻞ ﺟﺪﻳﺪ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ) ﻗﺎﻫﺮﻩ ،ﺩﺍﺭ ﺍﻟﻤﺨﺘﺎﺭ ﺍﻻﺳﻼﻣﻰ(1357 ، ﺣﺪﻳﺚ ﻭﻻﻳﺖ ،ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻭﻧﺸﺮ ﺁﺛﺎﺭ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ)،ﺗﻬﺮﺍﻥ:ﻧﺸﺮ ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻭﻧﺸﺮ(1387، ﻧﺮﻡ ﺍﻓﺰﺍﺭ ﺣﺪﻳﺚ ﻭﻻﻳﺖ. ﺳﺎﻳﺖ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻗﻢ)ﻣﺮﻛﺰ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻭﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻰ ﺑﻪ ﺷﺒﻬﺎﺕ(،ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ، com.andisheqom.www//:http
319
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺷﺒﻜﻪ ﺧﺒﺮir.irinn.www//:http ، ﺳﺎﻳﺖ ﺁﻭﻳﻨﻰ،ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻴﻨﻰ ،ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺭﺑﻮﺩﻥ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭcom.avini.www، ﺍﺣﻤﺪ ﻧﻘﻴﺐ ﺯﺍﺩﻩ ،ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺳﻰ ﻭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻞ ﺍﺯ ﭘﻴﻤﺎﻥ ﻭﺳﺘﻔﺎﻟﻰ ﺗﺎ ﺍﻣﺮﻭﺯ)،ﺗﻬﺮﺍﻥ :ﻗﻮﻣﺲ.(1387 ، ﺍﻃﻬﺮﻯ ﻣﺮﻳﺎﻥ – ﻛﺎﻟﺒﺪ ﺷﻜﺎﻓﻰ ﺯﻭﺍﻝ ﻭﺍﻧﺤﻄﺎﻁ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺍﺑﻦ ﺧﻠﺪﻭﻥ ﻭﻣﺎﻛﻴﺎﻭﻝ )ﺗﻬﺮﺍﻥ:ﻧﺸﺮ ﺑﻘﻌﻪ (1378
320
ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻧﻈﺮﻯ،ﻓﻜﺮﻯ،ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﻯ ﻭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺑﻬﺎﻯ ﺑﻨﻴﺎﺩﻳﻦ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻭﺗﻮﺿﻴﺢ ﺷﺎﺧﺼﻬﺎﻯ ﺍﺻﺎﻟﺖ،ﺣﻔﻆ ﻭﻣﺎﻧﺪﮔﺎﺭﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻧﻈﺮﻯ،ﻓﻜﺮﻯ،ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﻯ ﻭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺑﻬﺎﻯ ﺑﻨﻴﺎﺩﻳﻦ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻭﺗﻮﺿﻴﺢ ﺷﺎﺧﺼﻬﺎﻯ ﺍﺻﺎﻟﺖ،ﺣﻔﻆ ﻭﻣﺎﻧﺪﮔﺎﺭﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺳﻴﺪﻣﺤﻤﺪ ﻣﻴﺮﺗﺒﺎﺭ
322
ﻣﻘﺪﻣﻪ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ)،ﺍﻟﺼﺤﻮﺓ ﺍﻻﺳﻼﻣﻴﺔ( ﻳﻚ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺑﻴﻦ ﻫﻤﺔ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺳﺖ.ﺍﻳﻦ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻛﻬﺠﻮﻫﺮﻫﺎﻳﻐﻴﺮﺣﻜﻮﻣﺘﻴﺪﺍﺭﺩ ﭘﺪﻳﺪﺁﻭﺭﻧﺪﺓ ﺟﻨﺒﺸﺎﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺮﺍﺗﺮﺍﺯ ﻳﻚ ﻣﺬﻫﺐ ﻭﻣﻠﺖ ﻭﻗﻮﻡ ﻭ ﻧﮋﺍﺩ ﻭﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻴﺨﻮﺭﺩ .ﺑﻰ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻫﻴﭻ ﺗﺠﺮﺑﻬﺎﻯ ﺷﻴﺮﻳﻨﺘﺮﻭﺟﺬﺍﺑﺘﺮ ﺍﺯ ﺧﻴﺰﺵ ﻭ ﺭﻭﻳﺶ ﻭ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺩﻭﺑﺎﺭﺓ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻧﻴﺴﺖ؛ﺯﻳﺮﺍ ﻓﺼﻞ ﺗﺎﺯﻩ ﻭﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪﻫﺎﻯ ﺩﺭ ﺳﺮﮔﺬﺷﺖ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﮔﺸﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.ﺍﻳﻦ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻋﻈﻴﻢ ﺁﻏﺎﺯ ﻳﻚ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﭘﺮﻧﺸﺎﻁ ﻭﺁﻳﻨﺪﻩ ﺳﺎﺯ ﻭﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺑﻮﺩﻩ، ﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺨﺘﮕﻰ،ﺗﺠﺮﺑﻬﻬﺎ،ﺁﮔﺎﻫﻴﻮﻣﻌﺮﻓﺖ ﺍﺯ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺍﺳﺎﺳﻴﺎﻳﻦ ﺧﻴﺰﺵ ﻋﻈﻴﻤﻤﻴﺒﺎﺷﺪ. ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﺆﺛﺮﺗﺮﻳﻦ ﺭﻭﺷﻬﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻭ ﺭﻳﺸﺔ ﭘﺪﻳﺪﻫﻬﺎ ،ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ، ﺷﺎﺧﺼﻬﺎ ﻭ ﻭﻳﮋﮔﻴﻬﺎﻯ ﺧﺎﺹ ﺁﻥ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺍﻳﻦ ﺷﺎﺧﺼﻬﺎ ﻛﻤﻚ ﻣﻴﻜﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺗﻤﺎﻳﺰﺍﺕ ﻭ ﺗﺸﺎﺑﻬﺎﺕ ﺑﺎ ﺩﻳﮕﺮ ﭘﺪﻳﺪﻫﻬﺎ ﺁﺷﻨﺎ ﮔﺮﺩﻳﻢ. ﺟﻮﻫﺮﺓ ﺍﺻﻠﻰ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ،ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺑﻴﻌﺪﺍﻟﺘﻰ،ﺗﺒﻌﻴﺾ،ﻓﺴﺎﺩﺳﻴﺎﺳﻰ،ﺗﺒﺎﻫﻴﺎﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺑﺪﻋﺘﻬﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﺑﻮﺩﻩ ﻭﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ ﺭﺍﺳﺘﻴﻦ ﺍﺯ ﭘﻴﺎﻣﻬﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺝ ﻋﻈﻴﻢ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ.ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺝ ﻻﻳﻬﻬﺎﻯ ﻋﻤﻴﻘﺘﺮ ﺗﻔﻜﺮ ﻭ ﺗﻤﺪﻥ ﻏﺮﺑﻰ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺩﺭ ﻫﺮ ﻻﻳﻪ ﻭ ﺳﻄﺤﻰ ﻛﻪ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ،ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺗﻤﺪﻧﻰ ﻭ ﺗﻜﺎﻣﻠﻰ ﻭﻓﺮﻫﻨﮕﻴﺎﺵ ﺑﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺍﺳﺖ. ﺭﻭﺯﮔﺎﺭ ﻋﺠﻴﺒﻰ ﺍﺳﺖ!ﺭﻭﺯﮔﺎﺭﻯ ﻛﻪ ﻫﻤﺔ ﺣﻜﻮﻣﺘﻬﺎﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻬﻴﻚ ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺶ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺳﺎﺧﺘﻬﺎﺳﺖ.ﺁﻧﺎﻧﻜﻪ ﺑﺎ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺟﻬﺎﻥ ﺁﺷﻨﺎ ﺑﺎﺷﻨﺪ،ﻗﻄﻌ ًﺎ ﺑﺎ ﻭﺍژﺓ)ﺍﻣﻮﺍﺝ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ(ﺁﺷﻨﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ.ﭘﺲ ﺍﺯ ﻓﺮﻭﭘﺎﺷﻰ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﺟﻤﺎﻫﻴﺮ ﺷﻮﺭﻭﻯ،ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﻓﺮﺍﻧﺴﻴﺲ ﻓﻮﻛﻮﻳﺎﻣﺎ ﻣﺪﻋﻰ ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻋﺼﺮ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﻭﻟﻴﺒﺮﺍﻝ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ﻏﺮﺏ ﺷﻜﻞ ﻏﺎﻳﻰ ﻭﻧﻬﺎﻳﻰ ﺣﻜﻤﺮﺍﻧﻰ ﺍﺳﺖ.ﺷﻜﻠﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ.ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎﻝ ﺍﺯﺁﻥ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻣﻴﮕﺬﺭﺩ،ﺍﻣﺎ ﻣﻮﺝ ﺍﻧﻘﻼﺏ ،ﻧﻪ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﺟﻬﺎﻥ ﻏﺮﺏ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺁﻣﺎﺝ ﺳﻴﻞ ﺳﻬﻤﮕﻴﻦ ﻭﺳﻮﻧﺎﻣﻰ ﻭﺍﺭ ﺧﻮﻳﺶ ﻛﺮﺩﻩ
ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻧﻈﺮﻯ،ﻓﻜﺮﻯ،ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﻯ ﻭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺑﻬﺎﻯ ﺑﻨﻴﺎﺩﻳﻦ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻭﺗﻮﺿﻴﺢ ...
ﺍﺳﺖ.ﺟﺒﻬﺔ ﻟﻴﺒﺮﺍﻟﻴﺴﻢ ﻏﺮﺏ ،ﺳﻌﻰ ﺩﺭ ﺗﺌﻮﺭﻳﺰﻩ ﻛﺮﺩﻥ ﻧﻈﺮﺍﺕ ﻭ ﺷﺨﺼﻴﺘﻬﺎﻯ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﻭ ﺳﺮﺳﭙﺮﺩﺓ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ،ﺳﺮﻛﻮﺏ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺍﻧﻘﻼﺑﻴﻮﻥ ﻭﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﻭ ﺻﺎﺣﺒﻨﻈﺮﺍﻥ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻮﻳﮋﻩ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ،ﻣﻄﺮﺣﻜﺮﺩﻥ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻏﻴﺮ ﻭﺍﻗﻌﻰ،ﻣﺘﻬﻢ ﻛﺮﺩﻥ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻭ ﺑﻴﺮﺍﻫﻪ ﻛﺸﺎﻧﺪﻥ ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻭﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺩﺍﺭﺩ. ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ،ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺗﺮﻳﻦ ﺭﻫﺒﺮ ﺗﻔﻜﺮ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ،ﻛﻪ ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﺔ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ،ﺑﺎ ﮔﺎﻣﻬﺎﻳﻰ ﺟﻠﻮﺗﺮ ،ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﭘﺮﭼﻤﺪﺍﺭ ﺗﻔﻜﺮ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﺎﺏ،ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻧﺸﺴﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ،ﻣﺎﻧﻴﻔﺴﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﻪ ﻋﺼﺎﺭﺓ ﺗﺠﺮﺑﻴﺎﺕ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺨﺼﻰ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺩﺭ ﺗﺠﺮﺑﻴﺎﺕ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﻧﻬﻀﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﺪﺕ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ ﻭ ﺗﻮﺟﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﻭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺣﺮﻛﺖ ﺍﺧﻴﺮ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻬﺎﻧﺪ. ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺩﺭ ﺻﺪﺩ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻭ ﺗﻮﺿﻴﻴﺢ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻭ ﺷﺎﺧﺼﻬﺎﻯ ﻣﻨﺪﺭﺝ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ؛ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻜﺎﺕ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻯ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﻭ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ،ﺗﺤﻠﻴﻠﻬﺎﻳﻰ ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﻯ ﻣﻨﻮﻳﺎﺕ ﻣﻌﻈﻤﻠﻬﻤﺎ ﺍﻧﺠﺎﻣﮕﺮﻓﺘﻪ ﻛﻪ ﺍﻣﻴﺪ ﺍﺳﺖ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﺤﺘﺮﻡ ﻭ ﻓﺮﻫﻴﺨﺘﻪ ،ﻧﻈﺮﺍﺕ ﻭ ﻧﻘﺪ ﻋﺎﻟﻤﺎﻧﺔ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻣﺎ ﺩﺭﻳﻎ ﻧﻔﺮﻣﺎﻳﻨﺪ. ﺷﺎﺧﺼﻬﺎﻯ ﺍﺻﺎﻟﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎﻯ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺍﻋﺘﻼﻯ ﻛﻠﻤﺔ ﻃﻴّﺒﻪ ﻭ ﺑﺮﺍﻓﺮﺍﺷﺘﻦ ﭘﺮﭼﻢ ﺍﺳﻼﻡ ﻭﻟﻰ ﺍﻣﺮ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺩﺭ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺍﺻﻮﻝ ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎﻯ ﻛﻨﻮﻧﻰ ﻣﻨﻄﻘﻪ،ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ»:ﺑﺮﺍﻓﺮﺍﺷﺘﻦ ﭘﺮﭼﻢ ﺍﺳﻼﻡ ﻛﻪ ﻋﻘﻴﺪﺓ ﻋﻤﻴﻖ ﻭ ﺩﻟﺒﺴﺘﮕﻰ ﺩﻳﺮﻳﻦ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺭﻭﺍﻧﻰ ﻭ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﻭ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻭ 1 ﺷﻜﻮﻓﺎﻳﻴﺎﻯ ﻛﻪ ﺟﺰ ﺩﺭ ﺳﺎﻳﺔ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺁﻣﺪ. ﺑﺎ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺟﻨﮓ ﺳﺮﺩ ﻋﺼﺮ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺍﺯ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺷﺪﻥ ﺍﻣﺮ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ. ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ ﺁﻥ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻏﻴﺮ ﻏﺮﺑﻰ ﺭﻫﺎ ﺷﺪﻩ ﺍﺯ ﺑﻠﻮﻙ ﺑﻨﺪﻯ ﻣﺘﺼﻠﺐ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﻟﻴﺒﺮﺍﻟﻴﺴﻢ،ﻣﺠﺎﻝ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺳﺎﺯ ﻇﻬﻮﺭ ﻭ ﺑﺮﻭﺯ ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎ ﻭ ﺧﺮﺩﻩ ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎﻯ . 1ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺭﻫﺒﺮﻯ،ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ،ﺷﻬﺮﻳﻮﺭ 1390ﺵ.
323
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
324
ﻣﻄﺒﻮﻉ ﺧﻮﻳﺶ،ﺑﺎﺷﻨﺪ.ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺗﺎ ﭼﻨﺪﻯ ﭘﻴﺶ ﺩﺭ ﺯﻣﺮﺓ ﻣﻨﻔﻌﻼﻥ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺑﻮﺩﻧﺪ. ﭘﺮﻭﻓﺴﻮﺭ ﻓﻮﺭﻥ،ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ ﺷﻬﺮ ﺳﺎﻧﺘﺎﺑﺎﺭﺑﺎﺭﺍ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺄﻟﻴﻔﺎﺕ ﺑﺮﺟﺴﺘﻬﺎﻯ ﺩﺭ ﺑﺎﺏ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺩﺍﺭﺩ .ﻭﻯ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺴﺘﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻴﺪﻫﺪ.ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻓﻮﺭﻥ،ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻧﻘﺶ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﻭ ﻣﻬﻤﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻯ ﺁﻥ ﺩﺍﺭﺩ .ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﺯﻣﻴﻨﺔ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﺑﺎﻭﺭﻫﺎﻯ ﻋﺎﻣﺔ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺧﺎﻃﺮﻫﻬﺎﻯ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺁﻭﺭﺩ.ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻭﺭﻫﺎ ﻭ ﺧﺎﻃﺮﻫﻬﺎ ،ﺷﺎﻣﻞ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻫﺎﻯ ﺍﺣﺴﺎﺳﻰ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺴﺘﺮ ﺗﺠﺎﺭﺏ ﻋﻤﻮﻣﻰ 2 ﺭﻭﺍﺝ ﺩﺍﺭﺩ. ﻣﻴﺪﺍﻧﻴﻢ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﺩﻫﺎ ﻭ ﻣﺮﺯﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺩﺍﺭﺩ،ﺍﻣﺎ ﻋﻠﻘﻬﻬﺎﻯ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺑﻪ ﻟﺤﺎﻅ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪﻫﺘﺮﻳﻦ ﻣﺆﻟﻔﻬﻬﺎﻯ ﻫﻮﻳﺘﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺍﺳﺖ. ﺍﻳﻦ ﻋﻨﺼﺮ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﮔﺬﺍﺭ ﺩﺭ ﺷﻤﺎﻝ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ﻭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﺎﻡ ﺩﺍﺭﺩ .ﻧﻴﺮﻭﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﭘﮋﻭﻫﺸﮕﺮﺍﻥ ﻏﺮﺑﻰ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻫﺎﻧﺘﻴﻨﮕﺘﻮﻥ،ﺗﻮﺍﻥ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻧﻈﻢ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺳﻜﻮﻻﺭ ﺩﺍﺭﺩ.ﺍﺳﻼﻡ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺭﻫﻨﻤﻮﺩﻫﺎﻯ ﺍﺧﻼﻗﻰ،ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ،ﺩﺳﺘﻮﺭﺍﺗﻰ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻰ ﺩﻳﻦ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ،ﻧﻘﺶ ﺯﻧﺎﻥ ،ﺁﻣﻮﺯﺵ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ، ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﺠﺎﺯﺍﺗﻬﺎ،ﺍﻧﺤﺮﺍﻓﻬﺎ ﻭ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎﻥ ﻭ ...ﺩﺍﺭﺩ. ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﺎ ﺷﺘﺎﺏ ﺩﺭ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺟﻬﺎﻥ ﭘﻴﺶ ﻣﻴﺮﻭﺩ.ﺍﻓﻮﻝ ﻧﺴﺒﻰ ﻏﺮﺏ،ﺍﻧﻔﺠﺎﺭ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺷﺪﻥ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺮﻫﻢ ﺯﺩﻥ ﻣﻮﺍﺯﻧﺔ ﻗﺪﺭﺕ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻭﻏﺮﺏ ﺑﺮ ﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺷﺖ ﺗﺎ ﻧﻮﻳﺪ ﻧﻈﻢ ﺟﺪﻳﺪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺣﻴﺎء ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻞ ﺩﺭ ﺑﺮ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﻓﻀﺎﻳﻰ ،ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮﻯ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺟﺪﻳﺪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺧﻴﺰﺷﻬﺎﻯ ﻫﻮﻳﺘﻰ ﺩﺭ ﺷﻤﺎﻝ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ﻭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ، ﻭﻣﻮﺿﻊ ﮔﻴﺮﻯ ﻗﺪﺭﺗﻬﺎﻯ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺷﻜﻞ ﺩﻫﻰ ﻭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺳﺎﺯﻯ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ،ﻓﺼﻞ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺍﺯ ﺑﻠﻮﻙ ﺑﻨﺪﻯ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺭﺍ ﺭﻭﺑﺮﻭﻯ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ. ﺩﺭ ﻳﻚ ﺳﻮ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﺩﻳﻦ ﺍﻟﻬﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﺪﻋﻰ ﻳﻚ ﺷﻴﻮﺓ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺟﺎﻭﻳﺪﺍﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ ﺁﺩﻡ ﺑﻮﺩ ،ﻭ ﺩﺭ ﺳﻤﺖ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﺤﺼﻮﻝ ﻓﻜﺮ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻏﺮﺑﻰ ،ﻳﻌﻨﻰ ﻟﻴﺒﺮﺍﻝ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ. ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻧﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻋﺼﺮ ﺭﺳﺎﻟﺖ ﺑﺎ ﻓﻘﺪﺍﻥ ﺳﺎﺯ ﻭﺑﺮگ ﻧﻈﺎﻣﻰ . 2ﻧﻈﺮﻯ ﭘﺮﺩﺍﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎ ،ﺹ.273
ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻧﻈﺮﻯ،ﻓﻜﺮﻯ،ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﻯ ﻭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺑﻬﺎﻯ ﺑﻨﻴﺎﺩﻳﻦ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻭﺗﻮﺿﻴﺢ ...
ﻭﺑﺎ ﺩﺳﺖ ﺗﻬﻰ ﺍﺯ ﻣﺎﻝ ﻭﻣﻨﺎﻝ ﺩﻧﻴﺎﻳﻰ،ﻭﻟﻰ ﺩﺭ ﺍﺛﺮ ﭘﺎﻳﺒﻨﺪﻯ ﺑﻪ ﺍﺭﺯﺷﻬﺎﻯ ﺍﻟﻬﻰ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺍﻣﺖ ﺷﺪﻧﺪ،ﻭ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﺁﻥ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺗﻔﻮﻕ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﮔﺸﺘﻨﺪ،ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﻭﺑﺰﺭﮔﺪﺍﺷﺖ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ،ﻭﻣﻬﺎﺑﺘﺸﺎﻥ ﺑﺮ ﺩﻟﻬﺎ ﻧﺸﺴﺖ.ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ،ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻭﺁﺧﺮﻳﻦ ﺣﺮﻑ ﺭﺍ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻣﻴﺰﺩﻧﺪ.ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺯﻳﺒﺎﻯ ﺍﻣﻴﺮﺍﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ ﻋﻠﻰ)ﻉ(»:ﻭﻛﺎﻧﺖ ﺍﻣﻮﺭﺍﷲ ﻋﻠﻴﻜﻤﺘﺮﺩ ﻭ ﻋﻨﻜﻢ ﺗﺼﺪﺭ ﻭ ﺍﻟﻴﻜﻢ ﺗﺮﺟﻊ«3؛ﺍﻣﻮﺭ ﺧﺪﺍ ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﻭﺍﺭﺩ ﻭﺍﺯ ﺷﻤﺎ ﺻﺎﺩﺭ ﻣﻴﺸﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺮ ﻣﻴﮕﺸﺖ. ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﻋﺰﺕ ﻭﻋﻈﻤﺖ ﺑﻪ ﺗﺪﺭﻳﺞ ﺩﺭ ﺍﺛﺮ ﻓﻘﺪﺍﻥ ﻏﻴﺮﺕ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻘﺾ ﭘﻴﻤﺎﻧﻬﺎﻯ ﺍﻟﻬﻰ ﻭ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺍﺯ ﺁﻣﻮﺯﻫﻬﺎﻯ ﻭﺣﻰ ﺁﺳﻤﺎﻧﻰ ﻭﻏﻠﻄﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﺍﺭﺯﺷﻬﺎﻯ ﺻﺮﻓ ًﺎﻣﺎﺩﻯ،ﻭﻃﺮﺡ ﻗﻮﻣﻴﺘﻬﺎ ﻭﺣﺰﺑﮕﺮﺍﻳﻰ ﻭﮔﺮﺍﻳﺸﻬﺎﻯ ﻧﺎﺻﺤﻴﺢ ﺳﻴﺎﺳﻰ،ﺁﻥ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﻭ ﺭﺍﻩ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺳﻠﻄﺔ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎﻥ ﺑﺎﺯ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭﺗﺎ ﺁﻥ ﺟﺎ ﭘﻴﺶ ﺭﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﻼﺩ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺘﻘﺮﺍﺭ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﻭ ﻓﻌﺎﻝ ﻣﺎﻳﺸﺎء ﮔﺸﺘﻨﺪ. ﺳﺮﺯﻣﻴﻨﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﻣﺘﺼﺮﻑ ﻭﺩﺭ ﺧﺎﻧﻪ ﻭﻛﺎﺷﺎﻧﺔ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺍﻗﺎﻣﺖ ﮔﺰﻳﺪﻧﺪ ﻭﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺯﺩﺍﻳﻰ ﺩﺭﻭﻧﻰ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻨﺪ. ﺑﺎﺯ ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺍﻣﺎﻡ ﻋﻠﻰ)ﻉ(»:ﻓﻤﻜﻨﺘﻢ ﺍﻟﻈﻠﻤﻪ ﻣﻦ ﻣﻨﺰﻟﺘﻜﻢ ﻭﺍﻟﻘﻴﺘﻢ ﺍﻟﻴﻬﻢ ﺍﺯﻣﺘﻜﻢ ﻭ ُ 4 ﺍﺳﻠﻤﺘﻬﻢ ﺍﻣﻮﺭﺍﷲ ﻓﻰ ﺍﻳﺪﻳﻬﻢ« ؛ ﺳﺘﻤﮕﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻬﻬﺎﻳﺘﺎﻥ ﺗﻤﻜﻴﻦ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﻧﻤﻮﺩﻳﺪ ﻭ ﺍﻓﺴﺎﺭﺗﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺍﺩﻳﺪ ﻭﺍﻣﻮﺭ ﺍﻟﻬﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﺎﻥ ﺁﻧﺎﻥ ﮔﺬﺍﺷﺘﻴﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺧﻴﺰﺵ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﺯﻣﻴﻨﺔ ﺭﻫﺎﻳﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺳﺎﺯﺩ،ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﻧﻮﺭﺍﻧﻰ ﻭﺭﻫﺎﻳﻰ ﺑﺨﺶ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺳﺖ.ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺩﺭ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ: »ﺍﮔﺮ ﺩﻭﻝ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭﻣﻠﻞ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﻪ ﺑﻠﻮﻙ ﺷﺮﻕ ﻭﻏﺮﺏ،ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺗﻜﻴﻪ ﻣﻴﻜﺮﺩﻧﺪ ﻭﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﻧﻮﺭﺍﻧﻰ ﻭﺭﻫﺎﻳﻰ ﺑﺨﺶ ﻗﺮﺁﻥ ﻛﺮﻳﻢ ﺭﺍ ﻧﺼﺐ ﺍﻟﻌﻴﻦ ﺧﻮﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﻭﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﻣﻴﺒﺴﺘﻨﺪ،ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺍﺳﻴﺮ ﺗﺠﺎﻭﺯﮔﺮﺍﻥ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﻢ ﻭﻣﺮﻋﻮﺏ ﻓﺎﻧﺘﻮﻡ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ 5 ﻭﻣﻘﻬﻮﺭ ﺍﺭﺍﺩﺓ ﺳﺎﺯﺷﻜﺎﺭﺍﻧﻪ ﻭﻧﻴﺮﻧﮓ ﺑﺎﺯﻳﻬﺎﻯ ﺷﻴﻄﺎﻧﻰ ﻭﺍﻗﻊ ﻧﻤﻴﺸﺪﻧﺪ«. ﻧﻤﻮﻧﺔ ﺑﺎﺭﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﺧﻮﺍﻫﻰ ﻭﺑﺮﺍﻓﺮﺍﺷﺘﻦ ﭘﺮﭼﻢ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺍﺧﻴﺮ ﻣﺼﺮ ﺑﻪ ﺍﺛﺒﺎﺕ ﺭﺳﻴﺪ؛ﺯﻳﺮﺍ %40ﺁﺭﺍء ﺭﺍ ﺍﺳﻼﻡ ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩﻧﺪ.ﻭﺩﺭ ﻟﻴﺒﻰ،ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ . 3ﻧﻬﺞ ﺍﻟﺒﻼﻏﺔ ﺷﻬﻴﺪﻯ.99، . 4ﻫﻤﺎﻥ. . 5ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻭ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺰﻡ ﺩﺭ ﻛﻼﻡ ﺍﻣﺎﻡ.24،
325
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
326
ﻣﺮﺩﻡ ،ﺁﻗﺎﻯ ﻣﺼﻄﻔﻴﻌﺒﺪﺍﻟﺠﻠﻴﻞ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭼﺸﻢ ﻣﺮﺩﻡ ﺳﺠﺪﺓ ﺷﻜﺮ ﺑﺠﺎ ﺁﻭﺭﺩ ﻭﺍﻋﻼﻡ ﻧﻤﻮﺩ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺎﺳﺖ. ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﻄﺎﻟﺒﺎﺕ ﻣﺮﺩﻡ ﺗﻮﻧﺲ ،ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﻌﺎﺋﺮ ﺩﻳﻨﻰ ﻭﻣﺬﻫﺒﻰ ﺑﻮﺩ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺯ ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﺎﻋﺖ ﻭﻣﺮﺍﺳﻢ ﺩﻳﻨﻰ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﻣﺤﺮﻭﻡ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﻣﺤﺎﺳﻦ ﻭﺯﻧﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺣﺠﺎﺏ ﺩﺭ ﺗﻨﮕﻨﺎ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ.ﺿﻤﻦ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﺷﺪﺕ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﺑﻪ ﺷﻴﻌﻪ ﻫﺮﺍﺳﻰ ﺩﺍﻣﻦ ﻣﻴﺰﺩﻧﺪ.ﺍﻳﻦ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻴﺪﻫﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﻳﻚ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﻋﺎﻟﻤﺎﻧﺔ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ،ﺣﺮﻛﺖ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺣﺮﻛﺘﻰ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ»:ﺩﺭ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﺎﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﺎ ﺗﺄﺧﻴﺮ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﮔﻴﺮﺩ،ﻭﻟﻰ ﺍﺯ ﺳﻄﺤﻴﮕﺮﻯ ﻭ ﻧﺎﭘﺎﻳﺪﺍﺭﻯ ﺑﻪ ﺩﻭﺭ ﺍﺳﺖ؛ﻛﻠﻤﺔ ﻃﻴﺒﻬﺎﻳﺴﺖ ﻣﺼﺪﺍﻕ ﻛﻼﻡ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮﺩ»:ﺍﻟﻢ ﺗﺮ ﻛﻴﻒ ﺿﺮﺏ ﺍﷲ ﻣﺜ ً ﻃﻴﺒﻪ ﻛﺸﺠﺮﺓ ﻼ ﻛﻠﻤﺔ ّ ﻃﻴﺒﺔ ﺍﺻﻠﻬﺎ ﺛﺎﺑﺖ ﻭ ﻓﺮﻋﻬﺎ ﻓﻰ ﺍﻟﺴﻤﺎء ﺗﺆﺗﻰ ﺍﻛﻠﻬﺎ ﻛﻞ ﺣﻴﻦ ﺑﺎﺫﻥ ﺭﺑﻬﺎ«؛ﺁﻳﺎ ﻧﺪﻳﺪﻯ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻣﺜﺎﻝ ﻣﻴﺰﻧﺪ؟ﺳﺨﻨﻰ ﭘﺎﻙ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺩﺭﺧﺘﻰ ﭘﺎﻙ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺭﻳﺸﻬﺎﺵ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﻭ ﺷﺎﺧﻬﺎﺵ ﺩﺭ ﺁﺳﻤﺎﻥ ﺍﺳﺖ 6.ﻳﻌﻨﻰ ﺩﺭﺧﺖ ﺳﺎﻟﻤﻰ ﻛﻪ ﺍﺻﻞ ﻭ ﺭﻳﺸﺔ ﺁﻥ ﺛﺎﺑﺖ ﻭ ﺷﺎﺧﻬﻬﺎﻯ ﭘﺮ ﺛﻤﺮﺁﻥ ﺳﺮ ﺑﻪ ﺁﺳﻤﺎﻥ ﺑﺮﺩﻩ ﺗﺎ ﻫﻤﮕﺎﻥ ﺍﺯ ﺛﻤﺮﺍﺕ ﺁﻥ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺷﻮﻧﺪ. ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺟﻬﺎﺩ ﻭ ﺷﻬﺎﺩﺗﻄﻠﺒﻰ ﺟﻨﺒﺸﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ،ﺟﻬﺎﺩ،ﺷﻬﺎﺩﺕ ﻭ ﺍﻳﺜﺎﺭ ﺟﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﺻﻮﻝ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻬﺎﻧﺪ .ﺑﻪ ﺑﻴﺎﻥ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺻﻮﻟﻰ ﭼﻮﻥ ﺟﻬﺎﺩ،ﺷﻬﺎﺩﺕ ﻭ ﻓﺪﺍﻛﺎﺭﻯ ﻛﻪ ﺳﻤﺒﻞ ﺣﺮﻛﺘﻬﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻭ ﺷﻌﺎﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻮﺩ،ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﺻﻮﻝ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻬﺎﻧﺪ. ﺑﻴﺘﺮﺩﻳﺪ ﺗﻤﺎﻡ ﺗﻮﻃﺌﻪ ﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﻪ ﺳﺎﺯﺵ ﻛﺸﺎﻧﺪﻥ ﻣﻠﺘﻬﺎ ﻃﺮﺡ ﺭﻳﺰﻯ ﻭ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﺔ ﺍﺟﺮﺍ ﺩﺭ ﻣﻴﺂﻳﺪ،ﺑﺎ ﺷﻬﺎﺩﺕ ﻃﻠﺒﻰ ﺧﻨﺜﻰ ﻭﺑﻰ ﺍﺛﺮ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ.ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺍﻳﻦ ﺭﻣﺰ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺭﺍ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻰ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺩﺳﻴﺴﻪ ﻫﺎﻯ ﺩﺷﻤﻦ ﺑﻬﺮﻩ ﮔﻴﺮﻯ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ. ﻫﺮﺵ،ﺗﺤﻠﻴﻠﮕﺮ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﻨﮓ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺑﺎ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ»:ﺩﺭ ﺳﺎﻟﻬﺎﻯ ﮔﺬﺷﺘﻪ،ﺁﻧﻬﺎ)ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻠﻴﻬﺎ(ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻭﺭ ﺑﻮﺩﻧﺪﻛﻪ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺗﻤﺎﻡ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺧﻮﺩﺭﺍ ﺑﺎ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺣﻞ ﻛﻨﻨﺪ،ﺍﻣﺎ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺑﺎ ﺷﻬﺎﺩﺕ ﻃﻠﺒﻰ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ،ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﻋﻮﺽ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﭘﺎﺳﺨﻬﺎﻳﺘﺎﺯﻫﺎﻯ ﻧﻴﺎﺯ ﺩﺍﺭﻧﺪ.ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻋﺎﺷﻖ ﺷﻬﺎﺩﺕ ﻫﺴﺘﻨﺪ 7 ﺗﺮﺳﺎﻧﺪ؟ . 6ﺳﻮﺭﺓ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ،ﺁﻳﺔ .24 . 7ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻭﺍﺷﻨﮕﺘﻦ ﺩﺭ ﺟﻨﮓ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ،ﺹ.17
ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻧﻈﺮﻯ،ﻓﻜﺮﻯ،ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﻯ ﻭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺑﻬﺎﻯ ﺑﻨﻴﺎﺩﻳﻦ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻭﺗﻮﺿﻴﺢ ...
ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﺑﻬﺤﻴﺎﺕ ﺑﺮﺗﺮ ﻭﻛﺎﻣﻴﺎﺑﻰ ﺷﻬﻴﺪ،ﺍﺯ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﻬﻢ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭﻯ ﻭﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﺳﺖ.ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻭﺭ ﺩﺭ ﻫﻤﺔ ﺧﻴﺰﺷﻬﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮﻣﻨﻄﻘﻪ،ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻴﺂﻳﺪ.ﭼﻮﻥ ﺷﻬﻴﺪ ﺯﻧﺪﻩ ﻭﻣﻨﺸﺄ ﺍﺛﺮﺍﺳﺖ؛ﻭ ﺍﻫﻞ ﺩﻧﻴﺎ ﺭﺍ ﺑﻴﺪﺍﺭ ﻭﻧﻮﺭﺍﻧﻰ ﻣﻴﻜﻨﺪ .ﺭﺍﺯ ﻧﻬﻰ ﺍﺯ ﺗﻮﻫﻢ ﻣﺮگ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﺓﺷﻬﻴﺪﺍﻥ،ﺗﺬ ّﻛﺮﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﺣﻴﺎﺕ ﺑﺮﺗﺮ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺳﺒﺤﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﺟﻬﺎﺩ ،ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﻣﻬﻢ ﺩﺭ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺩﺭ ﻧﺒﺮﺩ ﺭﺍ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻴﻜﻨﺪ.ﺩﺭ ﺳﻮﺭﺓ ﺑﻘﺮﻩ،ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺑﻪ 8 ﺣﻴﺎﺕ ﺑﺮﺗﺮ ﻭﻛﺎﻣﻴﺎﺑﻰ ﺷﻬﻴﺪ،ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻬﻢ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭﻯ ﻭﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻴﺸﻮﺩ. ﺑﻪ ﻗﻮﻻﺳﺘﺎﺩﺷﻬﻴﺪ ﻣﻄﻬﺮﻯ»:ﺷﻬﻴﺪﭼﻪ ﻣﻴﻜﻨﺪ؟ ...ﺧﻮﻥ ﺷﻬﻴﺪ ﻫﺮ ﻗﻄﺮﻫﺎﺵ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﺻﺪﻫﺎ ﻗﻄﺮﻩ،ﻭﻫﺰﺍﺭﻫﺎ ﻗﻄﺮﻩ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ ﺩﺭﻳﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺧﻮﻥ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ ﻭﺩﺭ ﭘﻴﻜﺮ ﺍﺟﺘﻤﺎﻉ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﻴﺸﻮﺩ. ﺷﻬﻴﺪﺣﻤﺎﺳﻪ ﺁﻓﺮﻳﻦ ﺍﺳﺖ،ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ ﺧﺎﺻﻴﺖ ﺷﻬﻴﺪﺣﻤﺎﺳﻪ ﺁﻓﺮﻳﻨﻰ ﺍﻭﺳﺖ. ﺩﺭﻣﻠﺘﻬﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺭﻭﺡ ﺣﻤﺎﺳﻪ،ﻣﺨﺼﻮﺻ ًﺎ ﺣﻤﺎﺳﺔ ﺍﻟﻬﻰ ﻣﻰﻣﻴﺮﺩ،ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ ﺧﺎﺻﻴﺖ ﺷﻬﻴﺪ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺁﻥ ﺣﻤﺎﺳﺔ ﻣﺮﺩﻩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻧﻮ ﺯﻧﺪﻩ ﻣﻴﻜﻨﺪ،ﻟﻬﺬﺍ ﺍﺳﻼﻡ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ ﺑﻪ ﺷﻬﻴﺪ ﺍﺳﺖ،ﭼﻮﻥ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ ﺑﻪ ﺣﻤﺎﺳﻪ ﺁﻓﺮﻳﻨﻰ ﺍﺳﺖ.ﺣﻤﺎﺳﻪ ﻫﺎﻳﻨﻮﺑﻬﻨﻮ ،ﻭﺁﻓﺮﻳﻨﺸﻬﺎﻯ ﻧﻮ ﺑﻪ ﻧﻮ«9.ﭘﺲ ﺷﻬﺎﺩﺕ،ﻗﺪﺍﺳﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻛﺴﺐ ﻣﻴﻜﻨﺪ ﻛﻪ ﻓﺪﺍ 10 ﻛﺮﺩﻥ ﺁﮔﺎﻫﺎﻧﺔ ﺗﻤﺎﻡ ﻫﺴﺘﻰ ﺧﻮﺩ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﻫﺪﻑ ﻣﻘﺪﺱ. ﺧﻮﻥ ﺷﻬﻴﺪﺁﺛﺎﺭ ﻋﻤﻠﻰ ﺩﺍﺭﺩ،ﻳﻌﻨﻰ ﻫﻤﺎﻥ ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﻭﻯ ﺩﺭﺯﻧﺪﮔﻴﺎﺵ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﺠﺎﺕ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﻣﻴﻜﻮﺷﻴﺪ،ﺁﺛﺎﺭﻭﺑﺮﻛﺎﺕ ﺧﻮﻥ ﺍﻭ ﻧﻴﺰﺳﺒﺐ ﻣﻴﺸﻮﺩﮔﺮﻭﻩ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﺷﻮﻧﺪ ﻭﺭﺍﻩ ﺷﻬﻴﺪﺭﺍ ﺩﺭﭘﻴﺸﮕﻴﺮﻧﺪ.ﺧﻮﻧﺸﻬﻴﺪﺩﺭﻫﺮﻭﺿﻌﻴﺎﺛﺮﮔﺬﺍﺭ ﺍﺳﺖ.ﺷﺎﻳﺪﺍﻳﻨﺎﺛﺮﻓﻮﺭﻳﻨﺒﺎﺷﺪ؛ﺍﻣﺎ ﻫﺮﮔﺰﻛﺴﻰ ﻧﻤﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﻣﺎﻧﻊ ﺍﺛﺮﺑﺨﺸﻴﺨﻮﻧﺸﻬﻴﺪ ﻭﺗﺤﻘﻖ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺍﻭ ﺷﻮﺩ.ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﺭﻗﺮﺁﻧﺎﺯﻃﻠﺒﺒﺸﺎﺭﺕ ﺷﻬﻴﺪ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﺍﺳﺖ11،ﻧﺸﺎﻥ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺷﻬﺎﺩﺕ ﻫﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪﻗﺒﻼﺯﺁﻧﺒﻪ ﻓﻜﺮ ﻧﺠﺎﺕ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﻭﻧﮕﺮﺍﻥ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﺳﺖ،ﻧﻪ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﻭﺑﻴﺘﻔﺎﻭﺕ.ﭼﻮﻥ ﺷﻬﻴﺪ ﺍﻳﺜﺎﺭﮔﺮﺍﺳﺖ ﻭﺑﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﻓﻀﻴﻠﺖ ﺳﻔﺮ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.ﺷﻬﻴﺪ ﺩﻭﺣﻜﻢ ﻧﻔﺴﻴﻮﻧﺴﺒﻴﺪﺍﺭﺩ:ﺣﻜﻢ ﻧﻔﺴﻰ ﻭﻯ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻭﺯﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭﻧﺰﺩﺧﺪﺍ ﺍﺯ ﺭﺯﻕ ﺍﻟﻬﻴﺒﻬﺮﻩ ﻣﻴﺒﺮﺩﻭﺣﻜﻢ ﻧﺴﺒﻰ ﺷﻬﻴﺪ،ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺷﻬﺎﺩﺕ ﻭﮔﺴﺘﺮﺵ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺍ ّﻣﺖ
. 8ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺗﺴﻨﻴﻢ،ﺝ،7ﺹ603ﻭ.606 . 9ﻣﺠﻤﻮﻋﺔﺁﺛﺎﺭ،ﺝ ،24ﺹ462ﻭ.463 . 10ﻫﻤﺎﻥ،ﺹ.450 . 11ﺁﻝ ﻋﻤﺮﺍﻥ.170،
327
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ 12
ﺍﺳﻼﻣﻰ،ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﺍﺣﻜﺎﻡ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺳﺖ. ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻧﻴﻜﻪ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻭﺍژﺓﺟﺪﻳﺪ"ﻋﻤﻠﻰ ﺷﻬﺎﺩﺕ ﻃﻠﺒﺎﻧﻪ"ﺭﺍ ﺩﺭﻓﺮﻫﻨﮓ ﻟﻐﺖ ﻣﻨﻄﻘﺔ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺛﺒﺖ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻣﺄﻣﻮﺭﺍﻧﻤﺠﺮﺑﻮﻣﺘﺨﺼﺼﺒﻠﻨﺪﭘﺎﻳﺔﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻠﻴﺘﺎﺯﻩ ﻣﻌﻨﺎﻳﻮﺍﻗﻌﻴﻮ ﺍژﻫﻬﺎﻳﺘﺮﺱ،ﻭﺣﺸﺘﻮﺍﺿﻄﺮﺍﺑﺮﺍﻓﻬﻤﻴﺪﻧﺪ.ﺷﻬﻴﺪﻣﻬﻨﺪﺳﻴﺤﻴﻴﻌﻴﺎﺵ،ﺁﻏﺎﺯﮔﺮﻋﻤﻠﻴﺎﺗﺸﻬﺎﺩﺗﻂ ﻟﺒﺎﻧﻪ ﺩﺭﻓﻠﺴﻄﻴﻨﺎﺳﺖ،ﻛﺴﻴﻜﻬﺘﻨﻬﺎ ﺭﺍﻩ ﺭﻫﺎﻳﻰ ﻭﺁﺯﺍﺩﻯ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻓﺪﺍ ﻛﺮﺩﻥ ﺧﻮﺩ ﻣﻴﺪﺍﻧﺴﺖ،ﺍﻭ ﺭﺍﻩ ﺟﺪﻳﺪ ﺩﺭ ﻓﺮﺍﺭﻭﻯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭﻧﻮﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻰ ﮔﺸﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﻰ ﺷﻚ 13 ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻩ،ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻭ ﻧﺠﺎﺕ ﻣﺮﺩﻡ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﺮﺍﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻫﺨﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ. ﻣﺼﺮ ﻭﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﺍﺯ ﺑﻴﭽﺎﺭﮔﻰ ﻭ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻧﺎﺑﺴﺎﻣﺎﻥ ﻭ ﺫﻟﺖ ﻛﻨﻮﻧﻰ ﺁﺯﺍﺩ ﻧﻤﻴﺸﻮﻧﺪ ﻣﮕﺮ ﺑﺎ ﺑﺎﺯﮔﺸﺘﻰ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺑﺮﺍﻯ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﻛﺮﺩﻥ ﻣﻴﺎﻥ ﺩﻳﻦ ﻭﺳﻴﺎﺳﺖ. ﺷﻬﺎﺩﺕ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺳﻠﻄﺎﻥ ﺟﺎﺋﺮ،ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻣﺘﻦ ﺻﺮﻳﺢ ﺣﺪﻳﺚ ﺭﺳﻮﻝ ﺧﺪﺍ)ﺹ(،ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺍﺯ ﺷﻬﺎﺩﺕ ﺩﺭ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺟﻨﮓ ﻛﻤﺘﺮ ﻧﻴﺴﺖ،ﺑﻠﻜﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮ ﻭ ﺑﺮﺗﺮ ﺍﺳﺖ ﺯﻳﺮﺍ ﭘﺎﺳﺪﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﺳﻼﻣﺖ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ،ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺿﺎﻣﻦ ﺣﻔﻆ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﻬﻢ ﺗﺮ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺩﺭ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺟﻨﮓ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﺍﺳﺖ.
328
ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻋﺰﺕ ﻭﻛﺮﺍﻣﺖ ﻣﻠﻰ ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﺍﺧﻴﺮ ﺍﺯ ﻣﺼﺮ،ﺗﻮﻧﺲ،ﻟﻴﺒﻰ ﺗﺎ ﺑﺤﺮﻳﻦ ﻭﻳﻤﻦ،ﺑﻪ ﺗﺤﻘﻴﺮ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﻗﻮﻣﻴﺖ ﻋﺮﺑﻰ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺑﺨﺸﻴﺪ.ﻭﺻﻞ ﻛﺮﺩﻥ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﺑﻪ ﺍﺭﺍﺩﺓ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﻏﺮﺏ ﻧﺎﺩﺭﺳﺖ ﺍﺳﺖ.ﺑﺮﺧﻰ ﺣﺘﻰ ﺭﻳﺸﻬﻬﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺼﺮ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﻭ ﺳﺎﻝ ﭘﻴﺶ ﻭﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﺑﺎﺭﺍﻙ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺩﺭ ﺍﻻﺯﻫﺮ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ ﻭﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻭﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﺗﺨﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺭﺍ ﭘﺎﺷﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﮔﺮﭼﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻭﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﺳﻴﺪ ﺣﺴﻦ ﻧﺼﺮﺍﻟﻠﻬﺪﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺟﻨﮓ 22ﺭﻭﺯﺓ ﻏﺰﻩ ﻛﻪ ﺣﺴﻨﻰ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺷﺪﺕ ﺳﺮﺯﻧﺶ ﻛﺮﺩ،ﺩﺭ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻣﺼﺮ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺟﺪﻯ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭﺍﺣﺴﺎﺳﺎﺕ ﺿﺪ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭﻯ ﻭ ﺿﺪ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺨﺖ.ﺍﻣﺎ ﻳﻘﻴﻨ ًﺎ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﺩﺭﻭﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﺍﺳﺖ.ﻛﺎﺭﻧﺎﻣﺔ ﺩﺭﺧﺸﺎﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻛﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻠﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻋﺰﺗﻤﻨﺪ ﻭﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺍﺯ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻣﻠﻰ ﻧﻤﻮﺩ ﺑﻠﻜﻪ ﺍﻟﮕﻮﻳﻰ ﺗﻤﺎﻡ ﻋﻴﺎﺭ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻠﺘﻬﺎﻳﻰ ﺑﻮﺩﻩ ﻛﻪ ﺗﺎ ﻛﻨﻮﻥ ﺷﺎﻫﺪ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭ ﻣﻠﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻫﻤﺔ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ. . 12ﺗﻔﺴﻴﺮﺗﺴﻨﻴﻢ ،ﺝ،16ﺹ.285-277 . 13ﻣﺠﻤﻮﻋﺔ ﻣﻘﺎﻻﺕ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﺍﻣﺎﻡ ﺣﺴﻴﻦ)ﻉ(،ﺹ265
ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻧﻈﺮﻯ،ﻓﻜﺮﻯ،ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﻯ ﻭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺑﻬﺎﻯ ﺑﻨﻴﺎﺩﻳﻦ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻭﺗﻮﺿﻴﺢ ...
ﺣﻀﻮﺭﻣﺮﺩﻣﺪﺭﻣﻴﺪﺍﻥ ﻋﻤﻞ ﻳﻚ ﺳﺎﻝ ﭘﻴﺶ ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﮔﻤﺎﻥ ﻧﻤﻴﻜﺮﺩ ﻛﻪ ﻣﻴﺎﻥ ﺷﻨﻬﺎﻯ ﺗﻔﺪﻳﺪﻩ ﻭﻓﺴﺮﺩﺓ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻭﺷﻤﺎﻝ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ،ﺁﺗﺶ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺯﺑﺎﻧﻪ ﺑﻜﺸﺪ ﻭﻧﻈﺎﻣﻬﺎﻯ ﺍﺭﺗﺠﺎﻋﻰ ﻭﺳﺮﻛﻮﺑﮕﺮ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺒﻠﻌﺪ .ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻨﻚ ﻣﺎﻫﻬﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺒﺢ ﺍﻧﻘﻼﺏ،ﮔﺎﻩ ﺑﻪ ﺁﻫﺴﺘﮕﻰ ﻭﮔﺎﻩ ﺑﺎ ﺷﺘﺎﺏ،ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺳﻴﺮ ﻣﻴﻜﻨﺪ ﻭﺑﺎ ﺳﻴﺮﺵ ﻛﺎﺧﻬﺎﻯ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻟﺮﺯﻩ ﻣﻴﺎﻓﻜﻨﺪ ﻭﻣﻠﺘﻬﺎﻯ ﺭﻧﺠﻮﺭ ﻭﻧﺎﺍﻣﻴﺪ ﺭﺍ ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭﻣﺪﻧﻰ ﺑﻮﺩﻥ ﻭﻧﻘﺶ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺩﺭ ﭘﺮﻭﺳﺔ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺳﺎﺯﻯ،ﺁﺷﻨﺎ ﻣﻴﺴﺎﺯﺩ. ﺩﺭ ﺍﻧﺪﻳﺸﺔ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﻭ ﺁﻳﺔ ﺍﷲ ﺧﺎﻣﻨﻬﺎﻯ ﻭﻟﻰ ﺍﻣﺮ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ،ﻣﺮﺩﻡ ﭘﺎﻳﺔ ﻣﺸﺮﻭﻋﻴﺖ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺩﻳﻨﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺑﺎﺭﻫﺎ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ ﻣﺮﺩﻡ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﻭ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮﻧﺪﻩ ﻫﺴﺘﻨﺪ.ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ»:ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﻋﻨﺼﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎ،ﺣﻀﻮﺭ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﻭﻋﻤﻮﻣﻰ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﻋﻤﻞ ﻭﺻﺤﻨﺔ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻭﺟﻬﺎﺩ ﺍﺳﺖ،ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﺩﻝ ﻭ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﻤﺎﻧﺸﺎﻥ،ﺑﻠﻜﻪ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺁﻥ،ﺑﺎ ﺟﺴﻢ ﻭﺗﻨﺸﺎﻥ .ﻓﺎﺻﻠﺔ ﻋﻤﻴﻘﻰ ﺍﺳﺖ ﻣﻴﺎﻥ ﭼﻨﻴﻦ ﺣﻀﻮﺭﻯ ﺑﺎ ﻗﻴﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﺔ ﻳﻚ ﺟﻤﻊ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﻳﺎ ﺣﺘﻰ ﻳﻚ ﮔﺮﻭﻩ ﻣﺒﺎﺭﺯ ﻣﺴﻠﺢ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﭼﺸﻤﺎﻥ ﺑﻰ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﻣﺮﺩﻡ ﻳﺎ ﺣﺘﻰ ﻣﻮﺭﺩ ﺭﺿﺎﻳﺖ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻴﮕﻴﺮﺩ«14. ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﺩﺭ ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮﻯ ﺍﻳﻦ ﻧﻬﻀﺖ ،ﺣﻀﻮﺭ ﻓﺮﺍﮔﻴﺮ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺯ ﻗﺸﺮﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑﻮﺩ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ،ﻧﻘﺶ ﺁﻓﺮﻳﻨﻰ ﻣﻤﺘﺎﺯ ﺯﻧﺎﻥ ﻭ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﻋﺮﺏ ،ﺑﻰ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺍﺳﺖ.ﻫﻤﻪ ﺩﺭ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻬﺎ ﺑﻮﺩﻧﺪ؛ﺑﺪﻭﻥ ﺳﻼﺡ ﺍﻣﺎ ﻣﺼﻤﻢ ﻭ ﻣﺘﺤﺪ.ﻣﻄﺎﻟﺒﺔ ﺁﻧﺎﻥ ﺻﺮﻳﺢ ﺑﻮﺩ؛»ﺍﺳﻘﺎﻁ ﺍﻟﻨﻈﺎﻡ« ﺍﺯ ﻧﻈﺎﻡ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﻪ ﺗﻨﮓ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ. ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺍﺯ ﻧﻘﺶ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺗﻮﻧﺲ ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪ.ﺧﻮﺩﺳﻮﺯﻯ ﺟﻮﺍﻥ ﺩﺳﺘﻔﺮﻭﺵ ﻭ ﻣﺴﺘﺄﺻﻠﻰ ﺑﻮﺩ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﻃﺎﺭﻕ ﺍﻟﻄﻴﺐ ﻣﺤﻤﺪ ﺍﻟﺒﻮﻋﺰﻳﺰﻯ ﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﺑﻨﻌﺮﻭﺱ،ﻛﻪ ﺍﺯ ﺷﺪﺕ ﺍﺳﺘﻴﺼﺎﻝ ﻭﻋﺼﺒﺎﻧﻴﺖ ﺍﺯ ﺗﺤﻘﻴﺮ ﻭﺿﺮﺏ ﻭﺷﺘﻢ ﻣﺄﻣﻮﺭﺍﻥ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻯ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﻭ ﺑﻪ ﺟﺮﻡ ﻧﺪﺍﺷﺘﻦ ﻣﺠﻮﺯﻫﺎﻯ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﺳﺘﻔﺮﻭﺷﻰ. ﺟﺴﻢ ﺳﻮﺯﺍﻥ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻗﻘﻨﻮﺳﻰ ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﺗﺸﺒﻴﻪ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮﻫﺎﻳﺶ،ﻣﻠﺘﻰ ﺑﻪ ﭘﺎ ﻣﻴﺨﻴﺰﺩ ﻭﺣﻴﺎﺕ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﻭﺁﺯﺍﺩﺍﻧﺔ ﺧﻮﻳﺶ ﺭﺍ ﻣﻄﺎﻟﺒﻪ ﻣﻴﻜﻨﺪ.ﺁﺗﺸﻰ ﻛﻪ ﻭﻯ ﺑﺮﺟﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺯﺩ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺑﻪ ﺟﺎﻥ ﺣﻜﻮﻣﺘﻬﺎﻯ ﺩﻳﻜﺘﺎﺗﻮﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﻓﺘﺎﺩ ﻭﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺭﺩ. . 14ﺳﺨﻨﺎﻥ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ،ﺷﻬﺮﻳﻮﺭ .1390
329
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
330
ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻮﻋﺰﻳﺰﻯ،ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ،ﻣﻮﺭﻳﺘﺎﻧﻰ ﻭﺍﻟﺠﺰﺍﻳﺮ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺗﺄﺳﻰ ﺑﻪ ﻭﻯ،ﺩﺳﺖ ﺑﻪ ﺧﻮﺩﺳﻮﺯﻯ ﺯﺩﻧﺪ.ﺍﻣﺎ ﺷﺎﻳﺪ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻴﺎﺯﻯ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﻧﺒﻮﺩ15؛ﭼﻮﻥ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺟﻨﺒﺶ ﺗﻮﻧﺲ ﻭﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺷﻤﺎﻝ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ﻭﻧﻴﺰ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﺔ ﺁﺳﻴﺎ ﺳﺮﺍﻳﺖ ﻛﺮﺩ. ﻧﺎﻣﻬﺎﻯ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺑﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺗﻮﻧﺲ ﻧﻬﺎﺩﻧﺪ.ﻏﺮﺑﻴﻬﺎ ﺩﺭ ﺗﺪﺍﻭﻡ ﺳﻨﺖ ﺍﻧﻘﻼﺑﺎﺕ ﺭﻧﮕﻰ،ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻳﺎﺱ ﻳﺎ ﻳﺎﺳﻤﻦ ﺧﻮﺍﻧﺪﻫﺎﻧﺪ.ﻋﺪﻫﺎﻯ ﻛﻪ ﻃﺒﻊ ﺭﺋﺎﻟﻴﺴﺘﻴﺘﺮ ﻭﻛﻤﺘﺮ ﺷﺎﻋﺮﺍﻧﻬﺎﻯ ﺳﻴﺪﻯ ﺑﻮﻳﺰﻳﺪ ﮔﺬﺍﺷﺘﻬﺎﻧﺪ.ﺷﻬﺮﻯ ﻛﻪ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﺩﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ،ﻧﺎﻣﺶ ﺭﺍ ﺍﻧﻘﻼﺏ ّ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺣﺎﺿﺮ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﺔ ﭘﺮﺧﻮﻯ ﻭﺧﻮﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ،ﻗﺎﺩﺭ ﺁﻥ ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪ.ﻭﻟﻰ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ِ ﺍﺳﺖ ﺭﻭﺡ ﻭﻣﻌﻨﺎﻯ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺭﺍ ﺑﺎ ﭘﻮﺳﺖ ﻭﺍﺳﺘﺨﻮﺍﻥ ﺧﻮﻳﺶ ﺣﺲ ﻛﻨﺪ.ﻣﺮﺩﻡ ﺗﻮﻧﺲ ﺑﺎ ﻣﺴ ّﻤﺎﺗﺮﻳﻦ ﻧﺎﻡ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺧﻮﻳﺶ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻧﺪ؛ ﺍﻟﺜﻮﺭﺓ ﺍﻟﻜﺮﺍﻣﺔ )ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻛﺮﺍﻣﺖ(. ﻳﻤﻦ ﻛﺸﻮﺭﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻪ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺧﻴﻠﻰ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ،ﻧﻪ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭﻣﻬﻤﺘﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻪ ﺍﺯﺍﻯ ﻫﺮ ﻧﻔﺮ ﺳﻪ ﻗﺒﻀﻪ ﺍﺳﻠﺤﻪ ﺩﺳﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺳﺖ. ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺗﻘﺮﻳﺒ ًﺎ ﺣﺪﻭﺩ 20ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﻧﻔﺮﺍﺳﺖ ﻭ 70ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﺍﺳﻠﺤﻪ ﺩﺭﺩﺳﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺳﺖ. 7ﻣﺎﻩ ﺍﺳﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥ ﻣﻴﺂﻳﻨﺪ،ﺣﺘﻰ ﻳﻚ ﮔﻠﻮﻟﻪ ﺷﻠﻴﻚ ﻧﻜﺮﺩﻫﺎﻧﺪ،ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻋﻠﻰ ﻋﺒﺪﺍﷲ ﺻﺎﻟﺢ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﻣﻴﺰﻧﺪ ﻭﻣﻴﻜﺸﺪ،ﺍﻳﻦ ﻳﻚ ﭼﻴﺰ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺸﺒﻴﻨﻰ ﺑﻮﺩ.ﻣﻠﺖ ﻣﺼﺮ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺧﻴﻠﻰ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ،ﺗﻮﻧﺲ ﺑﻪ ﻟﺤﺎﻅ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻳﻚ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ،ﻭﻟﻰ ﻳﻤﻦ ﻫﻨﻮﺯ ﻳﻚ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺳﻨﺘﻰ ﺍﺳﺖ،ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﻗﺪﺭ ﻣﺪﺭﻥ ﻭﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﻋﻤﻞ ﻣﻴﻜﻨﺪ ﻭ ﺩﺳﺖ ﺑﻪ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻧﻤﻴﺰﻧﺪ.ﺩﺭ ﻛﺎﺥ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﻋﻠﻰ ﻋﺒﺪﺍﷲ ﺻﺎﻟﺢ ﺯﺧﻤﻰ ﻣﻴﺸﻮﺩ،ﺍﻣﺎ ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﺩﺭ ﻳﻤﻦ ﻣﺴﺆﻭﻟﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻬﺪﻩ ﻧﻤﻴﮕﻴﺮﺩ ﺍﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪﺓ ﻣﻬﻤﻰ ﺍﺳﺖ.ﺣﺮﻛﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﻳﻤﻦ،ﺣﺮﻛﺖ ﻣﺴﺎﻟﻤﺖ ﺁﻣﻴﺰ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺼﺮ،ﺣﺮﻛﺖ ﻣﺴﺎﻟﻤﺖ ﺁﻣﻴﺰ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺤﺮﻳﻦ ،ﻫﻤﻪ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺗﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻓﺘﺎﺩ. ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻛﺎﺕ ﺩﺭﺁﻏﺎﺯ ﺣﺰﺑﻰ ﻳﺎ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﻧﺒﻮﺩ ﻭ ﻫﻴﭻ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﻳﺎ ﺣﻤﺎﻳﺘﻰ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺩﻳﺪﻩ ﻧﻤﻴﺸﺪ.ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺧﻴﺰﺵ ﻓﻘﺮﺍ ﻭ ﻋﻤﻮﻡ ﻣﺮﺩﻡ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺛﺮﻭﺗﻤﻨﺪﺍﻥ،ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﻭ ﺷﺨﺼﻴﺘﻬﺎﻯ ﺳﺮﺷﻨﺎﺱ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﺑﻪ . 15ﺑﻪ ﻧﻘﻞ ﺍﺯ ﻣﺠﻠﺔ ﮔﺰﺍﺭﺵ،ﺹ .9
ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻧﻈﺮﻯ،ﻓﻜﺮﻯ،ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﻯ ﻭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺑﻬﺎﻯ ﺑﻨﻴﺎﺩﻳﻦ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻭﺗﻮﺿﻴﺢ ...
ﺁﻧﻬﺎ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﻭ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﻬﺎ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ. ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻫﺪﻓﻬﺎ ﻭﺷﻌﺎﺭﺳﺎﺯﻯ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺮﺩﻡ ﻫﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ،ﭘﺪﻳﺪﻫﺎﻯ ﺍﺳﺖ ﺍﺭﺍﺩﻯ،ﺁﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﻭﻣﺂ ًﻻ ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ.ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎ ﺑﺎ ﺷﻮﺭﺷﻬﺎﻯ ﻛﻮﺭ ﻭﻫﺮﺝ ﻭ ﻣﺮﺝ ﻃﻠﺒﺎﻧﻪ) (chaoticﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﻣﺮ ﺍﺳﺖ.ﺍﻧﻘﻼﺑﺎﺕ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯ ﻭﺑﺮﻧﺎﻣﻬﺮﻳﺰﻳﺎﻧﺪ،ﺩﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎ ﻧﻮﻋﻰ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺎﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻭﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﺷﻜﻞ ﻣﻴﮕﻴﺮﺩ ﻭﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻫﺪﻑ ﻫﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻭﺍژﮔﻮﻥ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻧﻬﺎﺩ ﻗﺪﺭﺕ ﺣﺎﻛﻢ،ﺑﺎﺯﺳﺎﺯﻯ ﺁﻥ ﺑﺎ ﻣﻨﻄﻘﻴﺠﺪﻳﺪ ﺍﺳﺖ. ﻣﻠﺘﻬﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻋﻤﻮﻣ ًﺎ ﺑﺎ ﻧﺎﻡ ﻭﻳﺎﺩ ﺧﺪﺍ ﻭ ﺷﻌﺎﺭ ﺍﷲ ﺍﻛﺒﺮ،ﺑﺮﭘﺎﻳﻰ ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﺎﻋﺖ ﻭ ﺟﻤﻌﻪ ،ﻭ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﺁﻳﺎﺕ ﻗﺮﺁﻥ ﺑﺮ ﺭﻭﻯ ﺷﻴﺸﺔ ﺍﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﺧﻮﺩ ،ﻣﺒﺎﺭﺯﺓ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺷﺮﻭﻉ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﺔ ﺭﺍﻩ ﻧﻴﺰ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺻﺒﻐﻪ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺩﺍﺭﻧﺪ.ﺷﻌﺎﺭﻧﻮﻳﺴﻰ ﺑﻪ ﺷﻴﻮﺓ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﻥ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﺟﻨﺒﺸﮕﺮﺍﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺍﺳﺖ.ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺜﺎﻝ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻯ ﻻ ﺷﺮﻗﻴﺔ ﻭﻻ ﻏﺮﺑﻴﺔ،ﺍﷲ ﺍﻛﺒﺮ،ﻫﻴﻬﺎﺕ ﻣ ّﻨﺎ ﺍﻟ ّﺬﻟﺔ،ﺍﻟﻤﻮﺕ ﻻﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻭ ...ﻭﺩﻳﮕﺮ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻯ ﺑﺎ ﺻﺒﻐﺔ ﻣﺬﻫﺒﻰ،ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺑﻮﺩ .ﻫﻨﻮﺯ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﺔ ﺷﻴﻌﻪ ﻧﺸﻴﻦ ﺑﻴﺮﻭﺕ ﻳﻌﻨﻰ ﺿﺎﺣﻴﻪ،ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺗﺼﺎﻭﻳﺮ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺁﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ.ﺧﻮﺩ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻴﻬﺎ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺯ ﻫﺮﻛﺲ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻣﻴﺪﺍﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﺴﺘﺔ ﺍﺻﻠﻰ ﺍﻳﻦ ﺧﻴﺰﺵ،ﺟﺮﻳﺎﻧﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ؛ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺼﺮ،ﻧﻘﺶ ﺍﺻﻠﻰ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻣﻌﺘﺮﺿﻴﻦ ﺭﺍ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﺳﻼﻣﻰ»ﺍﺧﻮﺍﻥ ﺍﻟﻤﺴﻠﻤﻴﻦ«ﺑﻪ ﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﻳﻜﻰ ﺷﺎﻫﻜﺎﺭﻫﺎﻯ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺗﻰ ﺁﻧﻬﺎ،ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻧﺎﻣﻬﺎﻯ ﺣﻤﺎﺳﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﻭﺯﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺩﻟﻴﺮﺍﻧﻪ ﺑﻮﺩ .ﺍﺣﻤﺪ ﺷﻔﻴﻖ ﻧﺨﺴﺖ ﻭﺯﻳﺮ ﻣﻨﺼﻮﺏ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻫﺎﻯ ﺁﺧﺮ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﺑﻪ ﻋﻬﺪﻩ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﭼﻬﺎﺭ ﻭﺯﺍﺭﺗﺨﺎﻧﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺍﺩ ﺗﺎ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺣﺮﻛﺖ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻣﻬﺎﺭ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻨﻜﺎﻑ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﺍﺧﻮﺍﻥ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷﺪ. ﺩﺭ ﺑﺤﺮﻳﻦ ﺩﻭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺷﻴﻌﻰ »ﺣﻖ« ﻭ »ﻭﻓﺎﻕ« ﻧﻘﺶ ﺍﺻﻠﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻣﻌﺘﺮﺿﻴﻦ ﺑﻪ ﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ »ﻣﺸﻴﻤﻊ«ﺭﻫﺒﺮ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺣﻖ ﺑﻪ ﺑﺤﺮﻳﻦ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻝ ﺩﻭﺭﻯ ﻭﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺕ ﺍﻭ ﻣﺒﻨﻰ ﺑﺮ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﭘﺬﻳﺮﻯ ﺍﺯ ﺍﻣﺎﻡ ﺭﻭﺡ ﺍﷲ ﻭ ﺗﺎﺑﻮﺗﻬﺎﻯ ﺷﻬﺪﺍﻯ ﺑﺤﺮﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﻨﻘﺶ ﺑﻪ ﺫﻛﺮ »ﻋﻠﻰ ﻭﻟﻰ ﺍﷲ«ﺑﻮﺩ ﻭ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻯ »ﻟﺒﻴﻚ ﻳﺎ ﺣﺴﻴﻦ« ﺩﺭ ﺗﺸﻴﻴﻊ ﭘﻴﻜﺮ ﺍﻳﻦ ﺷﻬﺪﺍ،ﻧﻮﻳﺪ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﻴﺪﻫﺪ. ﺩﺭ ﺗﻮﻧﺲ ﺟﺮﻳﺎﻥ »ﺍﻟﻨﻬﻀﺔ«،ﻧﻘﺶ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻬﻤﻰ ﺩﺭ ﺑﻪ ﺛﻤﺮ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﻗﻴﺎﻡ ﻣﺮﺩﻡ ﺗﻮﻧﺲ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﭘﺨﺶ ﺍﺫﺍﻥ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺳﺎﻝ،ﺑﺎﺯﮔﺸﺎﻳﻰ ﻣﺴﺎﺟﺪ،ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺣﺠﺎﺏ ﻭ ﻭﺭﻭﺩ ﺩﺧﺘﺮﺍﻥ ﻣﺤﺠﺒﻪ ﺑﻪ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺍﺯ ﺛﻤﺮﺍﺕ ﺍﻳﻦ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻌﻔﺎﻯ ﻣﺤﻤﺪ
331
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻟﻐﻨﻮﺷﻰ ﺍﺯ ﻧﺨﺴﺖ ﻭﺯﻳﺮﻯ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﻧﮓ ﺗﺎﺯﻫﺎﻯ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﻟﻴﺒﻰ ﺟﺮﻳﺎﻥ »ﺳﻨﻮﺳﻰ« ﻭﺩﺭ ﻳﻤﻦ ﻫﻢ ﺟﺮﻳﺎﻥ »ﺍﻟﺤﻮﺛﻰ« ﻫﺮﻛﺪﺍﻡ ﺑﻪ ﻧﺤﻮﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻗﻴﺎﻡ ﺳﻬﻴﻢ ﻭﺗﺄﺛﻴﺮ ﮔﺬﺍﺭ ﺑﻮﺩﻫﺎﻧﺪ ﻭﻧﻘﺶ ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻨﺒﺸﻬﺎ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﺘﻔﺎﺿﻪ ﺭﺍ ﺭﻭﺷﻦ ﺗﺮ ﻣﻴﻜﻨﺪ16. ﺍﺯ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻣﻬﻢ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻧﻬﻀﺖ،ﺍﻳﺴﺘﺎﺩﮔﻰ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮﻯ ﻧﻈﺎﻡ ﺟﺪﻳﺪ ﻣﺮﺩﻡ ﺳﺎﻻﺭﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺁﺭﺍ ﻭ ﻧﻈﺮﺍﺕ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻣﻴﺂﻳﺪ .ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭﻯ ﻭ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻯ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎﻥ ﻣﺼﻮﻥ ﺑﺎﺷﺪ.ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺗﻮﻧﺲ ﻭ ﻣﺼﺮ ﺣﻮﺯﻫﻬﺎﻯ ﺭﺃﻯ ﮔﻴﺮﻯ ﺧﻮﻳﺶ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﻭﺭﻭﺩ ﺑﻪ ﭘﺮﻭﺳﺔ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻯ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﺧﻮﻳﺶ ،ﺑﺮﭘﺎ ﻛﺮﺩﻫﺎﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻓﺮﺩﺍﻳﻰ ﻧﺰﺩﻳﻚ،ﻳﻤﻦ ﻭ ﺑﺤﺮﻳﻦ ﺑﺎ ﺩﺭﻫﻢ ﺷﻜﺴﺘﻦ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺣﻜﻤﺮﺍﻧﺎﻥ ﻣﺴﺘﺒﺪ ﺧﻮﻳﺶ ،ﭘﺎﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻋﺮﺻﻪ ﻣﻴﮕﺬﺍﺭﻧﺪ .ﻣﻄﻤﺌﻨ ًﺎ ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻣﻬﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺁﻳﻨﺪﺓ ﻣﻨﻄﻘﻪ ،ﺟﺎﻳﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﭘﺎﺩﺷﺎﻫﺎﻥ ﻭ ﺣﻜﻮﻣﺘﻬﺎﻯ ﻣﻮﺭﻭﺛﻰ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﻓﺮﻣﻮﺩ»:ﺍﻥ ﺍﻟﻤﻠﻮﻙ ﺍﺫﺍ ﺩﺧﻠﻮﺍ ﻗﺮﻳ ًﺔ ﺍﻓﺴﺪﻭﻫﺎ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﻪ ﺩﺭﺳﺘﻰ ﺍﺯ ﺯﺑﺎﻥ ﻣﻠﻜﺔ ﺳﺒﺎ ّ ﻭ ﺟﻌﻠﻮﺍ ﺍﻋ ّﺰ َﺓ ﺍﻫﻠﻬﺎ ﺍﺫﻟّﺔ«17؛ﭘﺎﺩﺷﺎﻫﺎﻥ ﭼﻮﻥ ﺑﻪ ﺷﻬﺮﻯ ﺩﺭﺁﻳﻨﺪ،ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﺒﺎﻩ ﻭ ﻋﺰﻳﺰﺍﻧﺶ ﺭﺍ ﺧﻮﺍﺭ ﻣﻴﮕﺮﺩﺍﻧﺪ. 332
ﻋﺪﺍﻟﺖ ﺧﻮﺍﻫﻰ ﻭ ﻇﻠﻢ ﺳﺘﻴﺰﻯ ﺍﻳﺪﻫﺎﻯ ﻛﻪ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺍﻣﺮﻭﺯﻯ ﻧﻴﺎﺯ ﻭﺍﻓﺮﻯ ﺑﺪﺍﻥ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻣﺘﻔﻜﺮﺍﻥ ﻧﻮﮔﺮﺍ ﺑﺎ ﻧﻮﺷﺘﻬﻬﺎ،ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﻭﺑﺎ ﻓﺘﺎﻭﺍﻯ ﺧﻮﺩ،ﺩﺭ ﺟﺴﺘﺠﻮﻯ ﺗﺤﻘﻖ ﺁﻧﻬﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ.ﺗﺤﻘﻘﻌﺪﺍﻟﺘﺪﺭﮔﺮﻭﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﻴﺪﻥ ﺍﺯﺭﻓﺎﻩ ﻋﺎﺩﻳﺨﻮﺩﻭﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻫﻮﭘﺬﻳﺮﺵ ﻣﺼﺎﺋﺒﻮﺷﻜﻨﺠﻬﻮﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪﻥ ﻭﺍﺳﺎﺭﺕ ﻭ ﻏﺎﺭﺕ ﻣﺤﻘﻖ ﻣﻴﺸﻮﺩ .ﭘﻴﺎﻡ ﺩﻳﮕﺮﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻇﻠﻢ ﺳﺘﻴﺰﻳﺎﺳﺖ.ﻫﻤﻮﺍﺭﻫﺪﺭﻃﻮﻝ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻧﻘﻄﺔ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺣﻖ ﻭﺑﺎﻃﻞ ﺩﺭ ﻣﺤﻮﺭ ﻇﻠﻢ ﻭﺳﺘﻢ ﺑﺮ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺳﺎﺳﺤﺮﻛﺖ ﺍﻧﺒﻴﺎ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻗﻴﺎﻡ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻳﻦ ﺧﺼﻴﺼﺔ ﻧﺎﭘﺴﻨﺪ ﺍﺳﺖ. ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺁﺯﺍﺩﮔﻰ ﺁﺯﺍﺩﮔﻴﻮﺣﺮﻳﺘﻮﺗﻨﺒﻪ ﻇﻠﻢ ﻧﺪﺍﺩﻥ ﻭﺍﺳﻴﺮﺫﻟّﺖ ﻧﺸﺪﻥ ﻭﻧﻬﺮﺍﺳﻴﺪﻥ ﺍﺯﻣﺮگ ﻭﺭﻭﻳﺎﺭﻭﻳﻰ ﺑﺎ ّ ﺁﻥ ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻨﻨﻘﺎﻁ ﻗﻮﺕ ﺧﻴﺰﺷﻬﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﺍﺳﺖ.ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻯ »ﻫﻴﻬﺎﺕ ﻣﻨ ّﺎﺍﻟ ّﺬﻟّﺔ« ﻣﺮﺩﻡ . 16ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﺔ ﺗﺨﺼﺼﻰ ﭘﺎﻧﺰﺩﻩ ﺧﺮﺩﺍﺩ،ﺵ،28ﺹ 54ﻭ.55 . 17ﺳﻮﺭﺓ ﻧﻤﻞ ،ﺁﻳﺔ .34
ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻧﻈﺮﻯ،ﻓﻜﺮﻯ،ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﻯ ﻭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺑﻬﺎﻯ ﺑﻨﻴﺎﺩﻳﻦ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻭﺗﻮﺿﻴﺢ ...
ﺑﻪ ﭘﺎ ﺧﻮﺍﺳﺘﺔﺑﺤﺮﻳﻦ،ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺼﺮ ﻭ ﺗﻮﻧﺲ ﻭ ﻟﻴﺒﻰ ﻭ ﻳﻤﻦ ،ﺗﺤ ّﻤﻞ ﻧﻜﺮﺩﻥ ﺫﻟﺖ ﻭﻋﺰﺕ ﺧﻮﺍﻫﻴﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺍﺋﻢ ﻓﺮﻳﺎﺩ ﻣﻴﺰﻧﻨﺪ»:ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻠﻄﻪ ﺭﺍ ﺳﺎﻗﻂ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ«. ﻧﺎﺍﻣﻴﺪ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎﻥ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺮﺩﻡ ﻫﻤﺎﻥ ﻃﻮﺭ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻓﺮﻣﺎﻳﺸﺎﺕ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻣﻌﻈﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ»:ﻗﺪﺭﺗﻬﺎﻯ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻴﻬﺎ ﻭ ﺷﮕﺮﺩﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺳﻌﻰ ﻣﻴﻜﺮﺩﻧﺪ ﺣﻜﺎﻡ ﻣﺴﺘﺒﺪ ﻭ ﻓﺎﺳﺪ ﻭ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺣﻔﻆ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺗﻨﻬﺎ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﺍﺯ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺳﺖ ﺑﺮﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻗﻴﺎﻡ ﻭ ﻋﺰﻡ ﻣﺮﺩﻡ،ﻫﻴﭽﮕﻮﻧﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎﻗﻰ ﻧﮕﺬﺍﺷﺖ،ﺣﻖ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎ ﺳﻬﻴﻢ ﺑﺪﺍﻧﻨﺪ 18.ﺁﻧﭽﻪ ﻏﺮﺏ ﺭﺍ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﺑﻪ ﻫﺮﺍﺱ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻪ ﻭ ﺑﺎﻋﺚ ﻧﺎ ﺍﻣﻴﺪﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ،ﺑﻌﺪ ﻓﻜﺮﻯ ﻭ ﻧﻈﺮﻯ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ. ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻗﺮﻧﻬﺎ ﺩﻳﻦ ﺳﺘﻴﺰﻯ ﻭ ﺗﻼﺵ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﻪ ﺣﺎﺷﻴﻪ ﺭﺍﻧﺪﻥ ﺩﻳﻦ ﻭ ﺗﺌﻮﺭﻳﺰﻩ ﻛﺮﺩﻥ ﺳﻜﻮﻻﺭﻳﺴﻢ ﻭ ﺍﺭﺯﺷﻬﺎﻯ ﻣﺎﺩﻯ،ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺟﻨﺒﺸﻰ ﻓﺮﺍﮔﻴﺮ ﻭ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺑﺨﺶ ﺑﺎ ﻣﺤﻮﺭﻳﺖ ﺩﻳﻦ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻬﺎﻯ ﺣﺴﺎﺱ ﻭ ﺑﻪ ﻭﺳﻌﺖ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻭ ﺷﻤﺎﻝ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ﺑﻪ ﻭﻗﻮﻉ ﻣﻴﭙﻴﻮﻧﺪﺩ ﻭ ﻣﻌﻠﻮﻡ ﻧﻴﺴﺖ ﺗﺎ ﻛﺠﺎ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ،ﻛﺎﺑﻮﺳﻰ ﺑﺲ ﻭﺣﺸﺘﻨﺎﻙ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺁﻥ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﺪﺍﻓﻮﻝ ﺍﻧﺪﻳﺸﻬﻬﺎﻯ ﺍﻭﻣﺎﻧﻴﺴﺘﻰ ﻭ ﺭﻛﻮﺩ ﺍﺭﺯﺷﻬﺎﻯ ﺳﻜﻮﻻﺭﻳﺴﺘﻰ ﻭ ﻟﻴﺒﺮﺍﻟﻴﺴﺘﻰ ﻭ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﻦ ﺑﺴﺖ ﻓﻠﺴﻔﻰ ﻣﻜﺎﺗﺐ ﻣﺎﺩﻯ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺎﺱ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻴﺮﺳﺪ ﻛﻪ ﻛﻤﻜﻢ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﺭ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺟﺎﻳﻰ ﻫﻢ ﺩﺭ ﻣﻮﺯﺓ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺑﺮﺍﻯ ﻟﻴﺒﺮﺍﻟﻴﺴﻢ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ .ﺑﻪ ﻳﻘﻴﻦ ﺁﻥ ﺭﻭﺯﻯ ﻛﻪ ﻣﻌﻤﺎﺭ ﺣﻜﻴﻢ ﻭ ژﺭﻑ ﺍﻧﺪﻳﺶ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ، ﻭﻗﻮﻉ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻧﻔﺠﺎﺭ ﻧﻮﺭ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻛﺮﺩ،ﺑﻪ ﺭﺳﺎﻟﺖ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﻴﺎﻧﺪﺷﻴﺪ ﻭ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺳﺮﺁﻏﺎﺯﻯ ﺑﺮ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ. ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭﻇﺮﻓﻴﺘﻬﺎﻯ ﻓﻜﺮﻯ ﻭﻋﻠﻤﻰ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺭﺑﻴﺪﺍﺭﻳﺎﺳﻼﻣﻰ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺳﺎﻻﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭﭘﺮﻫﻴﺰ ﺍﺯ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ﻻﺋﻴﻚ ﺩﺭﺗﺤﻮﻻﺕ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭﺑﻮﺩﻧﺪ.ﻟﺬﺍ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ: » ﺑﻪ ﻧﺴﻞ ﺟﻮﺍﻥ ﺧﻮﺩ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﻛﻨﻴﺪ،ﺭﻭ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺑﻪ ﻧﻔﺲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺁﻧﺎﻥ ﺯﻧﺪﻩ ﻛﻨﻴﺪ،ﻭ ﺍﺯ . 18ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺩﺭ ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﻬﺮﺍﻥ26،ﺷﻬﺮﻳﻮﺭ .90
333
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
334
ﻣﺠﺮﺑﺎﻥ ﻭﭘﻴﺮﺍﻥ،ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻬﺮﻫﻤﻨﺪ ﺳﺎﺯﻳﺪ .ﻧﺴﻞ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﺠﺮﺑﻬﻬﺎﻯ ّ ﺍﻳﻦ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎﺭﻫﺎﻳﻰ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﺩ.ﻧﺴﻞ ﺟﻮﺍﻥ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻣﺎﻳﺔ ﺍﻓﺘﺨﺎﺭ 19 ﻧﺴﻠﻬﺎﻯ ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺧﻮﺩ ﺍﺳﺖ. ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺗﻮﻧﺴﻰ ﻭ ﺩﺭ ﭘﻰ ﺁﻧﻬﺎ،ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﺼﺮﻯ ﻭ ...ﺣﺮﻛﺘﻰ ﺭﺍ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻭﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺣﺎﺻﻠﺶ ﺭﻭﻧﺪﻯ ﭼﺎﻟﺶ ﺍﻧﮕﻴﺰ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺤﻘﻖ ﺍﻳﻦ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﻫﺎ ﻭﺗﺸﻜﻴﻞ ﺟﻮﺍﻣﻌﻰ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻴﻚ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﺁﺭﺍﻯ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﺁﻧﻬﺎﺳﺖ. ﺭﻳﺸﻬﻬﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﻭﻟﻴﺒﻰ ﻭﻳﻤﻦ ﻭ ﺑﺤﺮﻳﻦ ﻧﻴﺰ ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺑﻪ ﺭﻳﺸﻬﻬﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺩﺭ ﺗﻮﻧﺲ ﺩﺍﺭﺩ. ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﻧﺎﻣﻬﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺼﺮ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺩﻭﺳﺖ ﺩﺍﺭﻡ ﺑﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ )ﺍﻟﺜﻮﺭﺓ ﺍﻟﺸﺒﺎﺏ( ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﻨﻢ.ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻋﻈﻴﻢ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺗﻮﻧﺲ ﻭ ﻣﺼﺮ )30ﺩﺭﺻﺪ ﺟﻤﻌﻴﺖ( ﺑﻪ ﻓﻀﺎﻯ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺭﻭﻯ ﺁﻭﺭﺩﻧﺪﻛﻪ ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺷﮕﺮﻑ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﺴﻴﺞ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺍﺳﺖ.ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﺍﺯ ﺷﺒﻜﻬﻬﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻣﺠﺎﺯﻯ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﻴﺴﺒﻮﻙ ﻭﺗﻮﻳﺘﺮ ﺑﻪ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪﺍﻧﻬﺘﺮﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻤﻜﻦ ﺩﺭ ﺑﺴﻴﺞ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﻛﺎﺭﺑﺮﺍﻥ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺩﺭ ﺗﻮﻧﺲ ﺩﻩ ﻣﻴﻠﻴﻮﻧﻰ،ﺳﻪ ﻭﻧﻴﻢ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﻳﻌﻨﻰ 35ﺩﺭﺻﺪ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ ﻣﻴﺸﻮﺩ .ﺗﻮﻧﺲ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻫﻤﺔ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺏ،ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺷﻤﺎﺭ ﻛﺎﺭﺑﺮﺍﻥ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻰ ﺍﺳﺖ.ﺍﻳﻦ ﺍﺭﺗﺶ ﻋﻈﻴﻢ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻰ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﻫﻤﺔ ﺩﻳﻮﺍﺭﻫﺎ ﻭﻣﻮﺍﻧﻊ ﺭﺍ ﻓﺮﻭ ﺑﭙﺎﺷﺪ. ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺩﺍﺩﻩ ﻫﺎﻯ ﺳﺎﻳﺖ ﮔﻮﮔﻞ،ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺳﻰ ﻭﻫﻔﺖ ﺩﺭ ﺻﺪﺍﺯ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﺼﺮ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺩﺳﺘﺮﺳﻰ ﺩﺍﺭﻧﺪ.ﻫﻤﻴﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﺳﺒﺐ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﺩﺭ ﺑﻴﺴﺖ ﻭﻫﺸﺘﻢ ژﺍﻧﻮﻳﺔ،2011ﻳﻌﻨﻰ ﺩﺭﺳﺖ ﺳﻪ ﺭﻭﺯ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻏﺎﺯ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ،ﺩﺳﺘﺮﺳﻰ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺭﺍ ﻣﺨﺘﻞ ﻧﻤﺎﻳﺪ. ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻥ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻧﻘﺶ ﮔﺮﻭﻫﻰ ﭘﻴﺸﺮﻭ ﻭﻋﻤﻠﮕﺮ ﺭﺍ ﺩﺭ ﭘﻬﻨﺔ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﻳﻔﺎ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ.ﻧﻘﺸﻰ ﻛﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺷﻮﺭ ﺟﻮﺍﻧﻰ ﻳﺎ ﺗﺤﺼﻴﻼﺕ ﻋﺎﻟﻴﻪ،ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺭﻭﺷﻦ ﺑﻴﻨﻰ،ﻋﻤﻞ ﮔﺮﺍﻳﻰ ﻭﺩﻏﺪﻏﻬﻬﺎﻳﻬﻤﻴﺸﮕﻰ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻴﺸﺎﻥ،ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﺗﻔﻮﻳﺾ ﺷﺪﻫﺎﺳﺖ.ﺭﺩ ﭘﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻛﻨﺸﻤﻨﺪﻯ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺗﺤﺼﻴﻼﺕ ﻋﺎﻟﻴﺔ ﺍﻣﺮﻭﺯﻯ ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﺩﻳﺪ. ﺷﻮﺭﺷﻬﺎﻯ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﻰ ﺍﺭﻭﭘﺎﻯ ﺩﻫﺔ ﺷﺼﺖ،ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺭژﻳﻢ ﺷﺎﻫﻨﺸﺎﻫﻰ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻧﺔ ﺩﻫﺔ ﺳﻰ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺧﻴﺰﺵ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺩﺭ ﺳﻪ ﺩﻫﺔ ﺑﻌﺪ . 19ﻫﻤﺎﻥ.
ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻧﻈﺮﻯ،ﻓﻜﺮﻯ،ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﻯ ﻭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺑﻬﺎﻯ ﺑﻨﻴﺎﺩﻳﻦ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻭﺗﻮﺿﻴﺢ ...
،ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻭ ﻓﺮﺍﺗﺮ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺟﻨﺒﺶ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺩﺍﺭﻯ ﻳﺎ»ﺍﺷﻐﺎﻝ ﻭﺍﻝ ﺍﺳﺘﺮﻳﺖ«،ﻫﻤﮕﻰ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻤﻮﻧﻬﻬﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﻘﺶ ﺍﺳﺖ.ﺍﻣﺎ ﭼﻪ ﭼﻴﺰ ﺫﻫﻦ ﺁﻣﺎﺩﺓ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺴﻴﺮ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻣﻴﺰﻧﺪ؟ ﻣﺮﻭﺭ ﺗﺠﺮﺑﻬﻬﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﮔﻮﻳﺎﻯ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺑﺎﺷﺪ.ﺑﻬﺎﺭ ﻋﺮﺑﻰ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻥ ﻭ ﭘﺎﻳﻴﺰﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻰ ﺳﭙﺮﻯ ﻛﺮﺩ ﻭ ﻗﺼﺪ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺯﻣﺴﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﻭ ﺍﻳﺎﻻﺕ ﻣﺘﺤﺪﺓ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺑﺮﺧﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻯ ﻻﺗﻴﻦ ﺳﻴﺮ ﻛﻨﺪ. ﻛﺘﻰ ﻣﻚ ﻛﺎﻧﺎﮔﻰ ﻓﻌﺎﻝ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﺮﺩ:ﺟﻨﺒﺶ ﺗﺴﺨﻴﺮ ﻭﺍﻝ ﺍﺳﺘﺮﻳﺖ،ﺁﻏﺎﺯ ﺑﻬﺎﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﺍﺳﺖ .ﻣﻦ ﻓﻜﺮ ﻣﻴﻜﻨﻢ ﻛﻪ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﺎﻇﺮ ﺑﺎﺷﺪ.ﻣﻌﺘﻘﺪﻡ ﻛﻪ ﺍﻧﻬﺎ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺩﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺑﻴﺪﺍﺭ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ﻭ ﻣﻦ ﻫﻴﺠﺎﻥ ﺯﺩﻩ ﻫﺴﺘﻢ. ﻣﻦ ﺩﺍﺭﻡ ﺑﻪ ﺳﺎﻝ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻣﻴﻨﮕﺮﻡ.ﻣﺎ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺴﺘﻴﻢ. ﻭﻗﺘﻰ ﺁﻏﺎﺯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﺗﻮﻧﺲ ﻭﺭﻕ ﻣﻴﺰﻧﻴﻢ،ﻧﻜﺎﺕ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻰ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ.ﺳﺮﺯﻣﻴﻨﻰ ﻛﻪ ﻫﻔﺖ ﺩﺭﺻﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺧﺎﻟﺺ ﺩﺍﺧﻠﻴﺎﺵ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﺤﺼﻴﻼﺕ ﺗﻜﻤﻴﻠﻰ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﻭﺑﺎﺳﻮﺍﺩﻫﺎﻳﺶ ﻧﻮﺩﻭ ﻫﺸﺘﺪﺭﺻﺪ ﺟﻤﻌﻴﺘﺶ ﺭﺍ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻴﺪﺍﺩﻧﺪ.ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﻭﺷﻤﺎﻝ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻳﺎﻓﺖ.ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﻴﻜﻪ ﺍﺯ ﻫﺮ ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ ﺟﻤﻌﻴﺘﺸﺎﻥ،ﻳﻜﻰ ﺑﻴﻦ 14ﺗﺎ 25ﺳﺎﻝ ﺩﺍﺷﺖ.ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻮﻋﺰﻳﺰﻯ ﻫﻢ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺟﻮﺍﻧﻬﺎ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺁﺗﺶ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺭﺍ ﺭﻭﻯ ﺗﻦ ﺧﻮﺩﺵ ﺑﺮﺍﻓﺮﻭﺧﺖ.ﺷﺎﻳﺪ ﺳﺎﻟﻬﺎﻯ ﺳﺎﻝ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ،ﺑﺤﺮﺍﻧﻬﺎﻯ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭﺷﻜﺎﻑ ﻃﺒﻘﺎﺗﻰ ﺟﺮﻗﻬﻬﺎﻳﻰ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺁﺗﺶ ﺭﺍ ﺑﺮﭘﺎﻛﺮﺩﻧﺪ؛ﺍﻣﺎ ﺑﻰ ﺷﻚ،ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﺍﻧﻔﺠﺎﺭ ﺧﺸﻢ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺑﺎﺭﻭﺕ ﺁﻣﺎﺩﻫﺎﻯ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭﺷﻬﺮﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﺟﻤﻊ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ؛ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻥ ﻭﺗﺤﺼﻴﻠﻜﺮﺩﻫﻬﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺁﻳﻨﺪﻫﺎﻯ ﭘﻴﺸﺮﻭﻳﺨﻮﺩ ﻧﻤﻴﺪﻳﺪﻧﺪ. »ﺍﺷﺘﻐﺎﻝ،ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻭﻓﺮﺻﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﻮﺍﻧﻰ ﻛﺮﺩﻥ «،ﺍﻳﻦ ﭼﻴﺰﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﺻﺎﻟﺢ ﺍﻟﻨﻌﻴﻤﻰ ﺁﻥ ﺭﺍ »ﮔﻢ ﺷﺪﺓ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻥ« ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﻣﻴﺪﺍﻧﺪ.ﺍﻭ ﻛﻪ ﺳﺎﻟﻬﺎ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻗﻄﺮ ﺭﺍ ﺑﺮﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻥ ﻭﺗﺤﺼﻴﻠﻜﺮﺩﻫﻬﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺟﺬﺏ ﺷﺪﻥ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﺧﻮﺩ ﻧﻤﻴﺪﻳﺪﻧﺪ،ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﻛﺮﺩﻫﺎﻧﺪ.ﺁﻣﺎﺭ ﺗﻜﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪﺓ ﺍﻟﻨﻌﻴﻤﻰ،ﺣﻜﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺣﻀﻮﺭ 90ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﺟﻮﺍﻥ ﻋﺮﺏ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺗﺤﺼﻴﻠﻜﺮﺩﻫﺎﻧﺪ،ﺍﻣﺎ ﺑﻴﻜﺎﺭ ﻭﺧﺸﻤﮕﻴﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ.ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺩﻳﻜﺘﺎﺗﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ،ﺧﻮﺩ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎﻥ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻥ
335
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ 20
336
ﻭﺗﺤﺼﻴﻠﻜﺮﺩﻫﻬﺎﻯ ﺧﺸﻤﮕﻴﻦ ﺑﻮﺩﻧﺪ. ﺑﻪ ﻳﻘﻴﻦ ﻣﺮﺍﺩ ﺁﻗﺎﻯ ﺻﺎﻟﺢ ﺍﻟﻨﻌﻴﻤﻰ ﺍﺯ »ﻓﺮﺻﺘﺒﺮﺍﻳﺠﻮﺍﻧﻴﻜﺮﺩﻥ« ،ﺩﺭﺟﻬﺖ ﻭﻟﻨﮕﺎﺭﻯ ﻧﻴﺴﺖ؛ﺯﻳﺮﺍ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﺻﺖ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﺑﭙﺎﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺑﻮﺩ. ﺑﻠﻜﻪ ﻣﺮﺍﺩ ﺍﻭﺣﻀﻮﺭﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻭﻏﻴﻮﺭ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻬﻬﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ،ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭﻣﺬﻫﺒﻰ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ.ﺻﺤﻨﻬﻬﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺍﺯﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭﻋﺮﺑﻰ،ﺩﺭﺭﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﭘﺨﺶ ﻣﻴﺸﺪ،ﺣﻀﻮﺭ ﺟﻮﺍﻧﺎﻧﻰ ﺑﻮ ﻛﻪ ﺍﻛﺜﺮ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻳﺸﺎﻥ،ﺍﺳﻼﻣﺨﻮﺍﻫﻰ ،ﻋﺰﺕ ،ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻭﻇﻠﻢ ﺳﺘﻴﺰﻯ ﺑﻮﺩ.ﻳﻌﻨﻰ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺭﺍﻋﻼﺝ ﻫﻤﺔ ﻣﻀﻼﺕ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺧﻮﺩ ﻣﻴﺪﺍﻧﺴﺘﻨﺪ.ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﺷﺘﻐﺎﻝ ﻭ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺟﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺑﻮﺩﻩ ﻭﻧﻤﻴﺘﻮﺍﻥ ﺍﺯ ﻛﻨﺎﺭ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺭﺍﺣﺘﻰ ﮔﺬﺷﺖ. ﺧﺎﻧﻢ ﺩﻛﺘﺮﺍﻟﻴﺰﺍﺑﺖ ﻛﻴﻨﮓ،ﺍﺯ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﺔ ﺗﻮﺳﻌﺔ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺑﺎﻧﻚ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻣﻌﺘﻘﺪﺍﺳﺖ ﺭﺷﺪ ﺗﺤﺼﻴﻼﺕ ﺍﺑﺘﺪﺍﻳﻰ ﻭﻣﺘﻮﺳﻄﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ،ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺟﻮﺍﻥ ﺑﻮﺩﻥ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﻭﻧﻴﺰ ﻧﺒﻮﺩﻥ ﺭﺍﻫﻰ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺩﺍﻣﺔ ﺯﻧﺪﮔﻰ ،ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﺤﺼﻴﻼﺕ ﻋﺎﻟﻴﻪ ﻭﺍ ﻣﻴﺪﺍﺭﺩ.ﺗﺤﺼﻴﻼﺗﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﻣﺪﺭﻙ ﻣﻴﺪﻫﺪ ﻭ ﻧﻪ ﻣﻬﺎﺭﺗﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻭﺭﻭﺩ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻛﺎﺭ.ﺧﺎﻧﻢ ﻛﻴﻨﮓ ﺩﺭ ﻣﺼﺎﺣﺒﻬﺎﻯ ﺻﺮﻳﺤ ًﺎ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ»:ﺗﺤﺼﻴﻼﺕ ﻋﺎﻟﻴﻪ ﺣﻘﻴﻘﺘ ًﺎ ﻣﺴﺄﻟﻬﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﺳﺖ؛ﭼﻮﻥ ﺑﭽﻬﻬﺎﻯ ﺟﻮﺍﻥ ﺗﻮﻯ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻬﺎ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ 21 ﻧﻤﻴﻜﻨﻨﺪﻭﻟﻰ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻥ ﭼﺮﺍ!«. ﻣﺸﻜﻞ ﺍﺳﺎﺳﻴﺨﺎﻧﻢ ﻛﻴﻨﮓ،ﻧﮕﺎﻩ ﻳﻜﺠﺎﻧﺒﻪ ﺍﻭ ﺑﻪ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﻋﻠﻤﻰ ﻭﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻰ ﻭﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺍﺳﺖ؛ ﺯﻳﺮﺍ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺗﻮﻧﺲ،ﻣﺼﺮ ﻭ ﻟﻴﺒﻰ،ﻭﻗﺘﻰ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻣﺮﻣﻮﺯﻯ ﻣﻴﺨﻮﺍﻫﺪ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﻧﻈﺎﻡ ﻻﺋﻴﻚ ﺳﻮﻕ ﺑﺪﻫﺪ ،ﻫﻤﻪ ﻳﻜﭙﺎﺭﭼﻪ ﻓﺮﻳﺎﺩ ﺯﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﻣﻴﺨﻮﺍﻫﻴﻢ ﻭﺍﺟﺎﺯﺓ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮﻯ،ﺑﻪ ﺣﺎﻛﻤﺎﻧﻐﺮﺑﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻤﻠﻜﺖ ﺧﻮﺩ ﻧﻤﻴﺪﻫﻴﻢ.ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺗﻮﻧﺲ،ﻋﻜﺲ ﻣﻌﺮﻭﻓﻰ ﺩﺭ ﺭﺳﺎﻧﻬﻬﺎﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻋﺪﻫﺎﻯ ﺍﺯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﺯ ﺍﻳﺴﺘﺎﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ.ﺍﻳﻦ ﻋﻜﺲ،ﺑﻪ ﻧﻤﺎﺩ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ ﻭﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺧﺮﻭﺵ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻰ ﺗﻮﻧﺲ ﻋﻠﻴﻪ 23ﺳﺎﻝ ﺩﻳﻜﺘﺎﺗﻮﺭﻯ ﺑﻦ ﻋﻠﻰ،ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﻛﻪ ﺳﺎﻟﻬﺎ ﺑﺎ ﻣﺤﺪﻭﺩﻳﺖ ﻫﺎﻯ ﺷﺪﻳﺪ ﺩﻳﻨﻰ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ،ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﻟﺬﺕ ﺩﻳﻨﺪﺍﺭﻯ ﺭﺍ ﭼﺸﻴﺪﻧﺪ.ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺑﺮﭘﺎﻳﻰ ﻧﻤﺎﺯ ﺩﺭ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺟﻬﺎﻧﻴﺎﻥ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺑﻪ ﺁﻣﻮﺯﻫﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﭘﺎﻯ ﻣﻴﻔﺸﺮﻧﺪ. . 20ﻣﺠﻠﺔ ﮔﺰﺍﺭﺵ،ﺷﻤﺎﺭﺓ ،233ﺁﺫﺭ.90 . 21ﻫﻤﺎﻥ.
ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻧﻈﺮﻯ،ﻓﻜﺮﻯ،ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﻯ ﻭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺑﻬﺎﻯ ﺑﻨﻴﺎﺩﻳﻦ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻭﺗﻮﺿﻴﺢ ...
ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺟﻨﺒﺶ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻋﺮﺏ،ﺑﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻭ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭﺗﺮﻳﻦ ﺗﺤﻮﻝ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ،ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﺔ ﻗﺪﺭﺗﻤﻨﺪﺍﻥ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻭﺑﺎﺯﻳﮕﺮﺍﻥ ﻣﻨﻄﻘﻬﺎﻯ ﻭﻣﺤﻠﻰ،ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺩﻻﻳﻞ ﻭﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﺧﻮﻳﺶ،ﺳﻌﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻧﻘﺸﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ.ﻣﻄﺎﻟﺒﺎﺕ ﻭﺧﻮﺍﺳﺘﻬﻬﺎﻯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻋﺮﺏ،ﻫﻤﺎﻥ ﺧﻮﺍﺳﺘﻬﻬﺎﻯ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺑﺸﺮﻯ ﺩﻳﺪﻩ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ. ﺩﺭﺟﻨﺒﺶ ﻭﺍﻝ ﺍﺳﺘﺮﻳﺖ ﻫﻢ ﻛﻪ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻫﻨﻮﺯ ﻧﻤﻴﺘﻮﺍﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻧﺎﻣﻴﺪﺵ؛ﺍﻣﺎ ﺑﻪ ﺗﺄﺳﻰ ﺍﺯ ﺣﺮﻛﺘﻬﺎﻯ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻭﺟﻨﺒﺸﻬﺎﻯ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ،ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻫﺎﻯ ﺳﺮﻣﺎﻳﻬﺪﺍﺭﻯ ﺭﺍ ﺗﻜﺎﻧﻰ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ.ﺍﺷﻐﺎﻝ ﻭﺍﻝ ﺍﺳﺘﺮﻳﺖ،ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻰ ﺯﻭﺩ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺍﻳﺎﻻﺕ ﻣﺘﺤﺪﻩ ﻭ ﻛﻤﻰ ﺑﻌﺪﺗﺮ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻏﺮﺑﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺮﮔﺮﻓﺖ.ﺍﺷﻐﺎﻝ ﻭﺍﻝ ﺍﺳﺘﺮﻳﺖ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻳﺒﺰﺭﮔﻰ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺭﺍ ﺩﺭﮔﻴﺮ ﺧﻮﺩ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺍﺳﺖ،ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭ ﻫﻢ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮ،ﺑﺨﺶ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﺍﺯ ﭘﻴﻜﺮﺓ ﺟﻨﺒﺶ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻬﺎﻧﺪ.ﺍﺧﺒﺎﺭﻯ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺍﻳﺎﻻﺕ ﻣﺘﺤﺪﻩ ﺑﻪ ﮔﻮﺵ ﻣﻴﺮﺳﺪ،ﮔﻮﻳﺎﻯ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻥ ﻭﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺍﺳﺖ. ﻋﺪﻡ ﻧﻘﺶ ﺧﻮﺍﺹ ﺳﺎﺯﺷﻜﺎﺭ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻭﻳﮋﮔﻴﻬﺎﻯ ﻧﻬﻀﺖ ﻫﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺧﻼﻑ ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎﻯ ﮔﺬﺷﺘﻪ،ﺭﻫﺒﺮ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ؛ﻳﻌﻨﻰ ﺭﻫﺒﺮ ﻛﺎﺭﻳﺰﻣﺎﺗﻴﻚ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ .ﺩﺭ ﺳﺎﻟﻬﺎﻯ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ،ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﺮ ﻟﺰﻭﻡ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺭﺍﻫﻨﻤﺎ ﻭ ﺭﺍﻫﺒﺮ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﺩﺭ ﻣﺴﻴﺮ ﺣﺮﻛﺖ ﺟﻨﺒﺶ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻴﺸﺪ.ﺣﺘﻰ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﺍﻧﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺩﻛﺘﺮ ﻋﻠﻰ ﺷﺮﻳﻌﺘﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻓﺮﻧﮓ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ،ﻭﺍﺿﻊ ﺗﺰ ﺍﻣﺖ ﻭ ﺍﻣﺎﻡ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﺪﻭﻥ ﺣﻀﻮﺭ ﺍﻣﺎﻡ ﺭﺍ ﺍﺑﺘﺮ ﻣﻴﺪﺍﻧﺴﺘﻨﺪ. ﻭﻗﺘﻰ ﺭﻫﺒﺮ ﻧﻴﺴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﺨﺖ ﺍﺳﺖ .ﻳﻌﻨﻰ ﻓﻘﺪﺍﻥ ﻳﻚ ﺭﻫﺒﺮ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺩﺭ ﻗﻴﺎﻣﻬﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ،ﻣﺸﻬﻮﺩ ﺍﺳﺖ.ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻣﻴﺪﺍﻧﻨﺪ ﭼﻰ ﺭﺍ ﻧﻤﻴﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﻭﻟﻰ ﻧﻤﻴﺪﺍﻧﻨﺪ ﭼﻰ ﺑﺨﻮﺍﻫﻨﺪ .ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﻣﺼﺮ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﺧﻮﺩ ﻋﻘﺐ ﺗﺮ ﺑﻮﺩﻩ ﻭﺩﺭ ﺧﻴﺰﺵ ﻋﻈﻴﻢ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺼﺮ ﻫﻢ ﺗﻤﺎﺷﺎﭼﻰ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩﻧﺪ»:ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﻭﻟﻰ ﻣﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻧﻤﻴﺨﻮﺍﻫﻴﻢ« ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺧﻮﺩ ﻳﻚ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻧﮕﺮﺍﻥ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺁﻳﻨﺪﺓ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺭﺍ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺭﻭﺷﻦ ﻣﻴﺒﻴﻨﻴﻢ؛ ﺑﻬﺨﺎﻃﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﻓﻄﺮﺕ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﻭﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻭﺳﻴﻌﻰ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
337
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
338
ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ »:ﺑﺎﻳﺴﺘﻰ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺻﺤﻴﺤﻰ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻛﺮﺩ،ﻣﺴﺆﻭﻟﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺑﺎ ﻋﻠﻤﺎ ﻭﻣﺘﻔﻜﺮﺍﻥ ﻭﺍﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪﺍﻥ ﻋﺎﻟﻢ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺳﺖ؛ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺎﺭﻯ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺍﺳﻼﻡ ﻣﻨﺘﻬﻰ ﺑﺸﻮﺩ. ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺑﺮﺧﻰ ﻓﺸﺎﺭﻫﺎ ﻭ ﻣﺤﺪﻭﺩﻳﺘﻬﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺑﺮ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﺑﻼﺩ ﺑﻪ ﺧﺼﻮﺹ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﺍﻻﺯﻫﺮ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﻧﻈﺎﻡ ﺣﺎﻛﻢ،ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﺍﺛﺮﺑﺨﺸﻰ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﻛﺰ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﺪﻩ ﻭﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻓﺘﺎﻭﺍﻯ ﺻﺎﺩﺭﻩ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﻛﺰ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﻠﺐ ﺭﺿﺎﻳﺖ ﺣﺎﻛﻤﺎﻥ ﺩﻳﻜﺘﺎﺗﻮﺭ ﻭﺳﺘﻤﮕﺮ ﺻﺎﺩﺭ ﻣﻴﺸﻮﺩ.ﺣﺎﻛﻤﺎﻥ ﺑﺎ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻣﺤﺪﻭﺩﻳﺘﻬﺎﻯ ﻣﺎﻟﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﺍﻻﺯﻫﺮ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺑﻬﺮﻫﻜﺸﻰ ﺍﺑﺰﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﺑﺮﺧﻰ ﺷﻌﺎﺋﺮ ﺩﻳﻨﻰ ﺑﺮﺁﻣﺪﻧﺪ ﻭﺍﻳﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﺑﺪﻧﺔ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺍﻻﺯﻫﺮ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﮔﺮﺍﻳﺸﻬﺎ ﻭ ﺭﺷﺘﻬﻬﺎﻯ ﺗﺤﺼﻴﻠﻰ ﭼﻪ ﻋﻠﻤﻰ ﻭ ﭼﻪ ﺩﻳﻨﻰ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺍﻻﺯﻫﺮ ﺍﺯ ﺑﺪﻭ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺧﻮﺩ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻧﻘﺸﻰ ﺑﺎ ﺍﺭﺯﺵ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ.ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺗﺄﺳﻔﺒﺎﺭ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻴﺒﻴﻨﻴﻢ ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺍﻻﺯﻫﺮ ﻧﻘﺶ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﻧﻮﺭ ﻫﺪﺍﻳﺘﮕﺮ ﺁﻥ ﺧﺎﻣﻮﺵ ﺷﺪﻩ ﻭﺩﺭﺧﺸﺸﺂﻥ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻯ ﻓﺎﺳﺪ ﻛﻪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻬﺪ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﻋﺮﺑﻴﺴﻢ ﺷﺪﻩ،ﻛﻢ ﺭﻧﮓ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﻰ ﺗﻮﺟﻬﻰ ﻋﺎﻣﺪﺍﻧﺔ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﻛﺰ ﻋﻠﻤﻰ،ﺍﻳﻦ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺑﺎ ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻴﻬﺎﻯ ﻣﺎﻟﻰ ﻧﺎﺧﻮﺍﺳﺘﺔ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺩﻭﻟﺖ،ﻣﺮﻛﺰﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺁﺯﺍﺩﻳﻬﺎﻯ ﻓﻜﺮﻯ ﻭﺩﻳﻨﻰ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮﺧﻰ ﻋﺎﻟﻤﺎﻥ ﺩﺭﺑﺎﺭﻯ ﻭﺩﻭﻟﺘﻰ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﺨﺪﺍﻡ ﻭﻧﻈﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻭﺍﺭﺩ ﺁﻥ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﮔﺎﻫﻰ ﺑﻪ ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﺩﻳﻦ ﺧﻮﺩ ﻧﻴﺰ ﻣﻴﭙﺮﺩﺍﺯﻧﺪ. ﭘﺲ ﺍﺯ ﻭﻗﻮﻉ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺧﺠﺴﺘﺔ ﻣﺼﺮ ﻛﻪ ﺍﻣﻴﺪ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻃﻼﻳﻰ ﻧﻬﻀﺘﻌﻠﻤﻰ ﻭﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﺼﺮ ﺯﻧﺪﻩ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺍﻻﺯﻫﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻰ ﻛﻪ ﻧﻘﺶ ﺗﺎﻳﺨﻰ ﻭﺗﻤﺪﻧﻰ ﺩﺍﺭﺩ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺗﺪﺍﻭﻡ ﻧﻬﻀﺖ ﺍﺣﻴﺎ ﮔﺮﺩﺩ. ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﻳﺴﺘﺎﺩﮔﻰ ﺩﺭﺑﺮﺍﺑﺮ ﺳﻠﻄﺔ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﻓﺸﺎﺭ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺖ ﻭﻟﻰ ﺍﻣﺮ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺟﻬﺎﻥ ،ﺍﻳﺴﺘﺎﺩﮔﻰ ﺩﺭ ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﺭﺍ ﺍﻟﮕﻮ ﮔﺮﻓﺘﺔ ﺍﺯ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻣﻈﻠﻮﻡ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻬﺎﻯ ﺟﻨﺎﻳﺘﻜﺎﺭ ﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ»:ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﻋﻈﻴﻢ... 22 ﺑﺨﺶ ﻣﻬﻤﻰ ﺍﺯ ﻧﻴﺮﻭ ﻭ ﺣﻤﺎﺳﺔ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻗﻀﻴﺔ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ«. . 22ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲ ﺑﻴﻨﺎﻟﻤﻠﻠﻰ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﻔﺎﺿﺔ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ،ﻣﻬﺮﻣﺎﻩ .1390
ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻧﻈﺮﻯ،ﻓﻜﺮﻯ،ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﻯ ﻭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺑﻬﺎﻯ ﺑﻨﻴﺎﺩﻳﻦ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻭﺗﻮﺿﻴﺢ ...
ﺩﺭ ﻫﻨﺪﺳﺔ ﺍﻧﺪﻳﺸﺔ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺭﻩ ﻭ ﺁﻳﺔﺍﷲ ﺧﺎﻣﻨﻬﺎﻯ،ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻣﺴﺄﻟﺔ ﺍﺻﻠﻰ ﺑﺸﺮﻳﺖ ﻭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺳﺖ.ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍﻩ ﺭﻫﺎﻳﻰ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺍﺯ ﭼﻨﮕﺎﻝ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻬﺎ ﺭﺍ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﻣﻴﺪﺍﻧﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻧﻪ ﻳﻚ ﺗﺎﻛﺘﻴﻚ ﻭ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﻠﻜﻪ ﻳﻚ ﺍﻣﺮ ﻋﻘﻴﺪﺗﻰ ﻭ ﺍﻳﻤﺎﻧﻰ ﻭ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﺩ ﺩﻝ ﻳﺎﺩ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ. ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﻛﻨﻮﻧﻰ ﺑﻪ ﺭﻏﻢ ﻓﺸﺎﺭﻫﺎﻯ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻭ ﻣﻨﻄﻘﻬﺎﻯ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺷﺎﻫﺪ ﺁﻥ ﻫﺴﺘﻴﻢ،ﺭﺷﺪ ﺍﺳﻼﻣﮕﺮﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻫﺎﻯ ﺁﺷﻜﺎﺭ ﻭ ﺟﺪﻯ ﺑﺎ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎﻯ ﺳﻠﻄﻪ ﺟﻮﻳﺎﻧﺔ ﻗﺪﺭﺗﻬﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺍﺳﺖ.ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻬﺎﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﻣﺎﺱ ﻓﺮﻳﺪﻣﻦ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎﻥ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻰ ﺷﻜﻞ ﻳﻚ ﺳﺮﮔﺮﻣﻰ ﺍﺳﺖ،ﻭﻟﻰ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺗﻠﻘﻰ ﻣﻴﺸﻮﺩ23.ﺗﺒﺎﺯﺕ ﺩﺭﺗﺒﻴﻴﻦ ﺍﻳﻦ ﺍﻳﺴﺘﺎﺩﮔﻰ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻣﻌﻈﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ»:ﺁﻧﭽﻪ ﺭژﻳﻢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺖ ﺭﺍ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﻴﻜﻨﺪ،ﻣﻮﺷﻜﻬﺎﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻳﺎ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻯ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻧﻴﺴﺖ،ﺗﺎ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺁﻥ ﺳﭙﺮ ﻣﻮﺷﻜﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻭﺁﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﭘﺎ ﻛﻨﻨﺪ؛ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺣﻘﻴﻘﻰ ﻭﺑﺪﻭﻥ ﻋﻼﺝ،ﻋﺰﻡ ﺭﺍﺳﺦ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﻭ ﺯﻧﺎﻥ ﻭﺟﻮﺍﻧﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻤﻴﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭﺍﺭﻭﭘﺎ ﻭﻋﻮﺍﻣﻞ ﺩﺳﺖ ﻧﺸﺎﻧﺪﻩ ﺷﺎﻥ ﺑﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻭ ﺗﺤﻜﻢ ﻭﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺗﺤﻘﻴﺮ ﻛﻨﻨﺪ. ﺩﻭﻟﺖ ﺟﻌﻠﻰ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ،ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺗﺄﺛﻴﺮﺍﺕ ﻣﺤﻴﻄﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺘﺤﻤﻞ ﺷﺪﻩ،ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﺩﻭﻟﺖ ﻟﻴﺒﺮﺍﻝ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕ ﺑﺎ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﻫﺎﻯ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺎ ﺟﻬﺎﻥ ﻏﺮﺏ ﻧﻴﺰ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﺍﺻﻮﻝ ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎﻯ ﻛﻨﻮﻧﻰ ﻣﻨﻄﻘﻪ،ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺭژﻳﻢ ﻏﺎﺻﺐ ﻭﺩﻭﻟﺖ ﺟﻌﻠﻰ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﭼﻮﻥ ﺧﻨﺠﺮﻯ ﺩﺭ ﭘﻬﻠﻮﻯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻓﺮﻭﺑﺮﺩﻩ ﻭ ﻭﺳﻴﻠﻬﺎﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺩﺍﻣﺔ ﺳﻠﻄﺔ ﺍﻫﺮﻳﻤﻨﻰ ﺧﻮﺩ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻭﻣﻠﺘﻰ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﺧﻮﺩ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺭﺍﻧﺪﻩ،ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ. ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ»:ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺗﺤﺖ ﺳﻠﻄﺔ ﺷﺮﻕ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻫﺸﺘﺎﺩ ﺳﺎﻝ 24 ﻧﺠﺎﺕ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﭼﺮﺍ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻧﺘﻮﺍﻧﺪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻫﻔﺘﺎﺩ ﺳﺎﻝ ﻧﺠﺎﺕ ﻳﺎﺑﺪ«. ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻠﻰ ﻫﺎ ﻣﺒﺮﻫﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻈﻢ ﺳﺎﺑﻖ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺭﻭ ﺑﻪ ﺯﻭﺍﻝ ﺍﺳﺖ.ﺍﻳﻦ ﺯﻭﺍﻝ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺳﺎﺑﻖ،ﺧﺼﻮﺻ ًﺎ ﺑﺎﺗﻐﻴﻴﺮ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﺟﻨﺒﻬﺎﻯ ﻋﻴﻨﻰ ﻭﻋﻤﻠﻰ ﻳﺎﻓﺖ. ِ ﺍﻳﻬﻮﺩ ﺑﺎﺭﺍﻙ ﺭﺳﻤ ًﺎ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩﻩ ﻛﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻋﻠﻴﻪ ﻣﺒﺎﺭﻙ،ﻣﺼﺮ ﻋﻤ ً ﻼ . 23ﻣﺎﻫﻨﺎﻣﺔ ﺭﺍﻩ ،ﺷﻤﺎﺭﺓ ،52ﺹ.15 . 24ﺳﺨﻨﺎﻥ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ26،ﺷﻬﺮﻳﻮﺭ.90
339
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
340
ﺍﻧﻘﻴﺎﺩ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺻﺤﺮﺍﻯ ﺳﻴﻨﺎ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩﻩ ﻭﺍﻳﻦ ﺻﺤﺮﺍ ﻭﻣﻨﺎﻃﻖ ﻫﻢ ﻣﺮﺯ ﺑﺎ ﻧﻮﺍﺭ ﻏﺰﻩ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﺄﻣﻨﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺒﺎﺭﺯﻳﻦ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻰ ﺑﺪﻝ ﮔﺮﺩﺩ.ﻣﺤﺎﺻﺮﻩ ﻭ ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﺳﻔﺎﺭﺕ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺩﺭ ﻗﺎﻫﺮﻩ،ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺭﺳﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺴﺎ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﻧﺎﺗﻮﺍﻧﻰ،ﻧﻮﻋﻰ ﻣﻴﻞ ﻭ ﺍﺭﺍﺩﺓ ﺿﺪ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻠﻰ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺩﻭﻟﺘﻬﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﻧﻤﻴﺘﻮﺍﻥ ﻣﺪﻋﻰ ﺷﺪ ﺍﻳﻦ ﻗﺴﻢ ﺗﺤﺮﻛﺎﺕ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﻧﺎﺗﻮﺍﻧﻰ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﺼﺮ ﺩﺭ ﺑﺴﻂ ﺍﻧﻘﻴﺎﺩ ﺑﺮ ﻗﺎﻫﺮﻩ ﺍﺳﺖ.ﺧﺼﻮﺻ ًﺎ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻳﺎﺩ ﺁﻭﺭﻳﻢ ﻧﻘﻄﺔ ﺁﻏﺎﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﻨﺶ،ﺩﺭﮔﻴﺮﻯ ﻣﺮﺯﻯ ﻣﻴﺎﻥ ﺳﺮﺑﺎﺯﺍﻥ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻠﻰ ﻭﻣﺼﺮﻯ ﺑﻮﺩﻩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪﻥ ﺗﻌﺪﺍﺩﻯ ﺍﺯ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺩﻭﻃﺮﻑ ﺍﻧﺠﺎﻣﻴﺪ. ﺳﺆﺍﻝ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺁﻳﺎ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﺼﺮ ﻛﻤﺎ ﻓﻰ ﺍﻟﺴﺎﺑﻖ ﺑﻪ ﺍﻧﻌﻄﺎﻑ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺩ؟ ﻭﻳﺎ ﺑﺴﺎ ﻛﻪ ﺍﺭﺍﺩﻫﺎﻯ ﺍﻋﻼﻡ ﻧﺸﺪﻩ ﺩﺭ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﺟﺪﻳﺪ ﻣﺼﺮ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﻣﺴﺒﺐ ﻧﮕﺮﺍﻧﻴﻬﺎﻳﺂﺗﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺑﺎﺷﺪ؟ ﺍﺯ ﻛﻨﺎﺭ ﮔﻤﺎﻧﻪ ﺯﻧﻰ ﺩﺭ ﺑﺎﺏ ﺍﻣﻴﺎﻝ ﺍﻋﻼﻡ ﻧﺸﺪﺓ ﻣﺼﺮ ﻛﻪ ﮔﺬﺭ ﻛﻨﻴﻢ،ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﻴﻢ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﺍﻳﺬﺍﻳﻴﺎﻯ ﺭﺍ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻫﻤﻴﻦ ﺁﻏﺎﺯ،ﻧﻮﻳﺪ ﺑﺨﺶ ﺁﻳﻨﺪﻫﺎﻯ ﺩﺷﻮﺍﺭ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ.ﻣﺜﺎﻟﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﺍﻳﺬﺍﻳﻰ،ﺍﻧﻔﺠﺎﺭﻫﺎﻳﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺸﺨﺼ ًﺎ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﺧﺮﺍﺑﻜﺎﺭﺍﻧﺔ ﻣﺼﺮﻳﺎﻧﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﺭﻫﺎ ﻭﺑﺎﺭﻫﺎ ﺧﻄﻮﻁ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﮔﺎﺯ ﻣﺼﺮ ﺑﻪ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺭﺍ ﻫﺪﻑ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ.ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﺧﻂ ﺣﺎﻣﻞ ﮔﺎﺯ ﻧﺸﺎﻧﺔ ﺍﻭﺝ ﻛﻴﻨﻪ ﻭﻧﻔﺮﺕ ﺷﺪﻳﺪ ﻣﺼﺮﻳﻬﺎ ﺍﺯ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻭﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺭﺍﺑﻄﺔ ﺗﺠﺎﺭﻯ ﺑﺎ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺍﺳﺖ. ﻳﻚ ﻧﻈﺮ ﺳﻨﺠﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﻬﺎﺭ ﺍﻣﺴﺎﻝ) (1390ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺖ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻴﺪﺍﺩ ﻛﻪ ﻧﻴﻤﻰ ﺍﺯ ﻣﻠﺖ ﻣﺼﺮ ﺑﺎ ﻟﻐﻮ ﻣﻌﺎﻫﺪﺓ ﻛﻤﭗ ﺩﻳﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﺯﻣﺎﻥ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﻧﻮﺭ ﺳﺎﺩﺍﺕ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1979ﺑﺎ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﻣﻮﺍﻓﻘﻨﺪ.ﺁﻧﺎﻥ ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﻣﺼﺮ ﺑﻪ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﻭ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﻣﻠﻰ ﻣﺤﻜﻢ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﮔﺬﺷﺘﺔ ﺩﺭﺧﺸﺎﻥ ﻣﺼﺮ،ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻠﻰ ﻭﺍﺷﻐﺎﻝ ﺯﻣﻴﻨﻬﺎﻯ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﻭﺳﻴﺎﺳﺖ ﺷﻬﺮﻛﺴﺎﺯﻯ ﻭ ﺩﺷﻤﻨﻰ ﺁﻧﺎﻥ 25 ﺑﺎﻳﺴﺘﺪ. ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﺍﺳﻼﻡ ﮔﺮﺍ ﺩﺭ ﺗﻮﻧﺲ ﻭﻧﻴﺰ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﻗﺪﺭﺗﮕﻴﺮﻯ ﺍﺳﻼﻣﮕﺮﺍﻳﺎﻥ ﺩﺭ ﻟﻴﺒﻰ ﻭﻧﻴﺰ ﻣﺼﺮ،ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﺛﺒﺎﺕ ﻣﺤﻴﻄﻰ ﻛﻪ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺩﻫﻪ ﻫﺎ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﻬﺮﻫﻤﻨﺪ ﺑﻮﺩﻩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻃﺮﻩ ﺍﻧﺪﺍﺯﺩ.ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺍﻧﮕﻴﺰﺓ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﺩﺭ ﺟﻨﺒﺸﻬﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ،ﻛﺎﺳﺘﻦ ﺍﺯ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺧﻔﻘﺎﻥ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭﻧﻴﺰ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻪ ﻓﺴﺎﺩ ﻣﺎﻟﻰ ﺩﻭﻟﺘﻬﺎﻯ ﺳﺮﻛﻮﺑﮕﺮﺷﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩ ،ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻨﻚ . 25ﻣﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ﺭﺍﻩ،ﺹ.19
ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻧﻈﺮﻯ،ﻓﻜﺮﻯ،ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﻯ ﻭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺑﻬﺎﻯ ﺑﻨﻴﺎﺩﻳﻦ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻭﺗﻮﺿﻴﺢ ...
ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪﻩ ﻛﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻧﻘﺸﻰ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﺣﻜﻮﻣﺘﻬﺎﻯ ﺑﺮﺁﻣﺪﻩ ﺍﺯ ﺑﻬﺎﺭ ﻋﺮﺑﻰ ﺑﺎﺯﻯ ﻛﻨﺪ.ﻣﺴﺄﻟﺔ ﻧﮕﺮﺍﻥ ﻛﻨﻨﺪﺓ ﺍﺻﻠﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ،ﭼﺮﺧﺶ ﻗﺪﺭﺗﻬﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻬﺎﻯ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﺔ ﺍﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﺳﺖ. ﺍﻟﮕﻮ ﺑﻮﺩﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺣﻀﺮﺕ ﺁﻳﺔﺍﷲ ﺧﺎﻣﻨﻬﺎﻯ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ»:ﺷﻜﻰ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭ ﺷﺪﻩ ﻣﺜﻞ ﻣﺼﺮ ﻭﺗﻮﻧﺲ ﻭ...ﻭﺣﺘﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻧﻈﺎﻣﻬﺎﻯ ﻃﺎﻏﻮﺗﻰ ﻭﺗﺤﻤﻴﻠﻰ ﺳﺮﻛﺎﺭﺍﺳﺖ ،ﭼﺸﻤﻰ ﻭﻧﮕﺎﻫﻰ ﺑﻪ ﻣﻠﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ.ﺩﻧﻴﺎ ﻣﻠﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻴِﻬﻤﺮﺍﻩ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﻭﺑﺼﻴﺮﺕ ﻭﭘﻴﺸﮕﺎﻣﻰ ﺩﺭ ﻣﻴﺪﺍﻧﻬﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ 26. ﻣﻴﺸﻨﺎﺳﺪ ﮔﻬﻮﺍﺭﺓ ﺍﺳﻼﻡ ﻣﺪﺭﻥ ﺩﺭ ﻛﺪﺍﻡ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ؟ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﺭﺍ ﺩﺑﻴﺮ ﺑﺨﺶ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﺔ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﺔ ﺁﻟﻤﺎﻧﻰ "ﺩﻯ ﻭﻟﺖ " die weltﻃﻰ ﮔﻔﺖ ﻭﮔﻮﻳﻰ ﺑﺎ »ﺧﻮﻭﺍﻥ ﮔﻮﻳﺘﻴﺴﻮﻟﻮ« ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺳﺮﺷﻨﺎﺱ ﺗﺮﻳﻦ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎﻥ ﻭ ﻣﻨﻔﻜﺮﺍﻥ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺍﺳﭙﺎﻧﻴﺎ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ.ﭘﺎﺳﺦ ﺍﻭ ﺻﺮﻳﺢ ﻭ ﺭﻭﺷﻦ ﺍﺳﺖ»:ﺍﻳﺮﺍﻥ! ﺩﺭ ﺩﺭﺟﺔ ﺍﻭﻝ ﺍﻳﺮﺍﻥ!« 27.ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻋﺼﺮﻯ ﺗﻮﻟﺪ ﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ »ﻋﺼﺮﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎ ﻭ ﺟﻨﺒﺸﻬﺎ«ﻧﺎﻡ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﺗﻤﺎﻡ ﺗﻼﺵ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﻫﺎ ﻭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻏﺮﺑﻰ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺎ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺍﻟﮕﻮ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻧﺸﻮﺩ.ﻟﺬﺍ ﺗﻼﺵ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺭﺍ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﻛﺴﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﻴﺮ ﻗﺪﻡ ﺑﺮﺩﺍﺭﺩ،ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺟﺪﻯ ﺭﻭﺑﺮﻭ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻧﺰﻭﺍﻯ ﻛﺎﻣﻞ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻴﮕﻴﺮﺩ.ﻓﺸﺎﺭﻫﺎﻯ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ،ﺗﺤﺮﻳﻤﻬﺎ ﻭ ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪﮔﻰ ﺍﺯ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻋﻠﻤﻰ ﻭ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻯ ﻭ ...ﺭﺍ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺟﻨﮓ ﺭﻭﺍﻧﻰ ﺩﺭ ﺫﻫﻦ ﺧﻴﻠﻰ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﻧﻴﺎ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﻣﻴﺂﻭﺭﺩﻧﺪ ﻭﭼﻨﻴﻦ ﭼﻬﺮﻫﺎﻯ ﺍﺯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻣﻴﻜﺮﺩﻧﺪ .ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻰ ﻛﻪ ﻭﻗﺘﻰ ﻫﺮ ﻓﺮﺩﻯ ﺑﻪ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﻣﺎ ﭘﺎ ﻣﻴﮕﺬﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﺎ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺎ ﺁﺷﻨﺎ ﻣﻴﺸﻮﺩ،ﻛﺎﻣ ً ﻼ ﻏﺎﻓﻠﮕﻴﺮ ﻣﻴﺸﻮﺩ. ﻫﻤﺔ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩ ﻣﻴﺪﻫﺪ ﺗﺎ ﺣﺮﻛﺖ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺟﺪﻳﺘﺮ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻛﻨﻨﺪ. ﺟﻮﻫﺮﺓ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺍﻳﻦ ﻧﻬﻀﺖ ﻫﻤﺎﻥ ﭼﻴﺰﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﺳﻮﻣﻴﻦ . 26ﻫﻤﺎﻥ 90/7/25،ﺩﺭ ﺳﻔﺮ ﭘﺎﻭﻩ. . 27ﻣﺎﻫﻨﺎﻣﺔ ﺭﺍﻩ،ﺹ.10
341
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
342
ﺩﻫﻪ ﺍﺯ ﺣﻴﺎﺕ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺭﺍﺯ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭ ﻭ ﺭﻣﺰ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻴﺪﻫﺪ.ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩﻫﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻓﺮﻭﺷﻜﺴﺘﻦ ﻗﺎﻟﺒﻬﺎﻯ ﻓﻜﺮﻯ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﭘﺮﺩﺍﺯﻯ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎﺳﺖ.ﻣﺜ ً ﻼ ﺧﺎﻧﻢ »ﺗﺪﺍ ﺍﺳﻜﺎﭼﭙﻞ«، 28ﺍﺯ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﭘﺮﺩﺍﺯﺍﻥ ﺩﺭﻣﻮﺭﺩ ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎ ﻛﻪ ﻧﻘﺶ ﺍﻳﺪﻭﺋﻮﻟﻮژﻯ ﻭﻣﻜﺘﺐ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻭﻗﻮﻉ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎ ﺍﻧﻜﺎﺭﻣﻴﻜﺮﺩ،ﺳﻪ ﺳﺎﻝ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻳﻌﻨﻰ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1982ﻡ ﺑﺎ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻣﻘﺎﻟﻬﺎﻯ ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ»ﺩﻭﻟﺖ ﺗﺤﺼﻴﻠﺪﺍﺭ ﻭﺍﺳﻼﻡ ﺷﻴﻌﻪ ﺩﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ«ﻣﻴﻨﻮﻳﺴﺪ»:ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺮﺍ ﻭﺍﺩﺍﺭ ﻣﻴﺴﺎﺯﺩ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺩﺭﻙ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﻗﺒﺎﻝ ﻧﻘﺶ ﺑﺎﻟﻘﻮﻩ ﻭﻣﺤﺘﻤﻞ ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎﻯ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﻭ ﺍﺩﺭﺍﻛﺎﺕ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺩﺭ ﺷﻜﻞ 29 ﺑﺨﺸﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﻛﻨﺸﻬﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ،ﻋﻤﻖ ﻭ ﻭﺳﻌﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﺑﺒﺨﺸﻢ«. ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻭﻳﮋﮔﻴﻬﺎﻯ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﻭ ﺣﻴﺮﺕ ﺁﻭﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻏﺮﺏ ﻭ ﺣﺘﻰ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ،ﺍﺣﻴﺎﻯ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻬﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﻮﺩ.ﻛﻪ ﺍﺯ 30 ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺁﻥ ﺍﻟﻘﺎﻯ ﺗﻔﻜﺮ ﺍﺳﻼﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﻮﺩ. ﺗﺠﺮﺑﺔﻋﻤﻠﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭﻋﺮﺻﻪ ﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ،ﺑﻪ ﺧﺼﻮﺹ ﺩﺭﺩﻭﺭﺍﻥ ﻫﺸﺖ ﺳﺎﻝ ﺩﻓﺎﻉ ﻣﻘﺪﺱ ﺩﺭﺑﺮﺍﺑﺮﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﻣﺘﺠﺎﻭﺯ،ﻧﻘﺶ ﻭﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﺭﺍ ﺩﺭﺳﺎﺯﻧﺪﮔﻰ ﻧﻴﺮﻭﻯ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﺟﻬﺎﻧﻰ ،ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ.ﺍﻳﻦ ﺗﺠﺮﺑﻴﺎﺕ ،ﺗﻮﺷﺔ ﺍﺭﺯﺷﻤﻨﺪﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﻭ ﻧﻮ ﻧﻬﻀﺖﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭﺁﺯﺍﺩﻳﺒﺨﺶ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﺖ.ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺧﺪﺍ ﻭ ﺑﺎ ﭘﺮﭼﻢ ﻣﺬﻫﺐ ﺗﻮﻟﺪ ﻳﺎﻓﺖ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺧﻮﻳﺶ ﺭﺍ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﺳﻮﺩﺍﻯ ﺗﺤﻘﻖ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﺳﺮ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ .ﺑﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺮ ﺧﻼﻑ ﺟﻨﺒﺸﻬﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﺑﺪﻭ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻣﻴﺪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺭﻧﺴﺎﻧﺲ ﻭ ﺭﺳﺘﺎﺧﻴﺰ ﺩﻳﻨﻰ ﺭﺍ ﺯﻧﺪﻩ ﻛﺮﺩ.ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬﺍﺭ ﺁﻥ ﻛﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻰ ﻋﻤﻴﻖ ﺍﺯ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎ ﻭ ﺧﻮﺍﺳﺘﻬﻬﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺑﻼﺩ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺍﺷﺖ،ﻣﺎﻧﻴﻔﺴﺖ ﻧﻬﻀﺖ ﺭﺍ »ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ« ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺗﺒﻊ ﺁﻥ ﻗﺎﻃﺒﺔ ﭘﻴﺸﮕﺎﻣﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶ ﺩﺭ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﻓﻠﺴﻔﺔ ﺍﻧﻘﻼﺏ،ﺑﺮﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪﮔﻰ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻧﮕﺸﺖ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻧﻬﺎﺩﻧﺪ ﻭﺍﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺩﺭ ﺳﻪ ﺩﻫﻬﺎﻯ ﻛﻪ ﮔﺬﺷﺖ ﻓﺼﻞ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺳﺨﻦ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﻧﻬﻀﺖ ﭼﻴﺰﻯ ﻧﺒﻮﺩ ﺟﺰ »ﺩﻣﻴﺪﻥ ﺭﻭﺡ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺩﺭ ﻛﺎﻟﺒﺪ 1/4ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ .ﺍﺩﻣﺔ ﺭﻭﻧﺪ ﺭﻭﺯ ﺍﻓﺰﻭﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺧﻮﺍﻫﻰ ﻣﻠﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﻬﺎﻥ ﺁﻳﻨﺪﻫﺎﻯ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺩﺭﺧﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﻳﻦ ﺧﺎﺗﻢ ﻧﻮﻳﺪ ﻣﻴﺪﻫﺪ ﺗﺎ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻭﻟﻰ ﺍﻣﺮ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﺪ» :ﭼﺸﻢ ﺍﻧﺪﺍﺯ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﮔﻮﻳﺎﻯ ﺁﻥ . 28ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺑﺮﺟﺴﺘﺔ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻛﻤﺒﺮﻳﺞ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ. . 29ﻣﺎﻫﻨﺎﻣﺔ ﺭﺍﻩ،ﺹ.11 . 30ﺑﺎﺯﺗﺎﺏ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ،ﺹ.24
ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻧﻈﺮﻯ،ﻓﻜﺮﻯ،ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﻯ ﻭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺑﻬﺎﻯ ﺑﻨﻴﺎﺩﻳﻦ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻭﺗﻮﺿﻴﺢ ... 31
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺮﻥ 21ﻣﻴﻼﺩﻯ ﻗﺮﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺳﺖ«. ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﻫﻢ ﺍﺯ ﺟﻬﺖ ﻧﻈﺮﻯ ﻭﻫﻢ ﺍﺯ ﺟﻬﺖ ﻋﻤﻠﻰ،ﺑﺎ ﻓﺮﺍﺧﻮﺍﻧﻰ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺯﻳﺮ ﻳﻚ ﭘﺮﭼﻢ،ﺁﻥ ﻫﻢ ﭘﺮﭼﻢ ﺍﺳﻼﻡ،ﮔﺎﻣﻰ ﺑﻠﻨﺪ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﻭﺣﺪﺕ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮﺩﺍﺭﺩ. ﺍﻧﺪﻳﺸﻬﻬﺎﻯ ﻧﻮﺭﺍﻧﻰ ﺍﻣﺎﻡ ﺭﺍﺣﻞ)ﺭﻩ( ﻭﺁﺭﻣﺎﻧﻬﺎﻯ ﺍﻳﺸﺎﻥ،ﺁﺷﻜﺎﺭﺍ،ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﻧﺎﻋﺎﺩﻻﻧﺔ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺭﻓﺖ؛ﻛﻪ ﻧﻤﻮﻧﺔ ﻋﻴﻨﻰ ﺁﻥ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺿﺪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻬﺪﺍﺭﻯ »ﻭﺍﻻﺳﺘﺮﻳﺖ«ﺩﺭﻧﻴﻮﻳﻮﺭﻛﺂﻣﺮﻳﻜﺎ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺂﻧﺠﻬﺎﻧﺮﺍ ﺩﺭﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ.ﺷﺎﻳﺪ ﺍﮔﺮ ﺍﻣﺎﻡ ﺭﺍﺣﻞ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺎ ﺑﻮﺩ ﺻﺪﺍﻯ ﺷﻜﺴﺘﻦ ﺍﺳﺘﺨﻮﺍﻧﻬﺎﻯ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﺮﻣﺎﻳﻬﺪﺍﺭﻳﻐﺮﺏ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺍﻋﻼﻡ ﻣﻴﻨﻤﻮﺩ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﻛﻪ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺷﺪﻥ ﺍﺳﺘﺨﻮﺍﻧﻬﺎﻯ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖ ﺷﺮﻕ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻰ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻰ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ. ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺩﺭ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﻓﻮﻕ ﺑﺎ ﺑﻴﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﻛﻪ »ﺍﻵﻥ ﻣﻮﺝ ﻧﻬﻀﺖ ﺷﻤﺎ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺷﻤﺎ ﺩﺭ ﻋﺎﻟﻢ ﺭﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ« 32ﻭ »ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺷﻤﺎ ﺑﺤﻤﺪﺍﷲ ﺻﺎﺩﺭ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻧﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺻﺎﺩﺭ ﻣﻴﺸﻮﺩ 33«.ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﻨﺪ » :ﺷﻤﺎ ﺑﺪﺍﻧﻴﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻣﺮﻛﺰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﭘﺮﺗﻮﺵ 34 ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﺩﻧﻴﺎ ﺭﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ«. ﺑﻪ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺑﻨﻴﺎﺩ ﺁﻣﺮﻳﻜﻦ ﻫﺮﻳﺘﻴﺞ ،ﻫﻨﻮﺯ ﻫﻢ ﭘﺲ ﺍﺯ ﮔﺬﺷﺖ ﺳﻪ ﺩﻫﻪ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﺭﺩ ﭘﺎﻯ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﺁﻳﺔ ﺍﷲ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺩﻳﺪ.ﺍﻓﻜﺎﺭ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺭﻭﺷﻨﻰ ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻯ ﺷﻴﻌﻰ ﻋﺮﺍﻕ ﻭ ﺣﺰﺏ ﺍﷲ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻛﺮﺩ.ﺍﻭ ﺑﻪ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻯ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭ ﺧﻮﺩ ﺁﻣﻮﺧﺖ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻰ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻭﺭﻧﺪ...ﺷﺎﻳﺪ ﻧﺎﺩﻳﺪﻩ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻧﻔﻮﺫ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻤﻜﻦ ﻧﺒﺎﺷﺪ.ﺣﺘﻰ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﺭﺩﻯ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺟﻨﺒﺔ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻰ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ،ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﺍﺣﻴﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﺟﻨﺒﻪ،ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺭﺍﺳﺦ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﺍﻋﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩ ﻭ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﻗﺎﺩﺭ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﻮﺩ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ،ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻭﺭﻧﺪ 35 ﻭ ﻳﻚ ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻗﺪﺭﺗﻤﻨﺪﺗﺮﻳﻦ ﻧﻴﺮﻭﻯ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﻮﻧﺪ. ﻣﺴﺄﻟﺔ ﻣﺤﻮﺭﻯ ﻳﻌﻨﻰ ﻫﻤﺎﻥ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻴﻨﺎﻟﻤﻠﻞ»ﺭﻧﺴﺎﻧﺲ ﺍﺳﻼﻣﮕﺮﺍﻳﻰ 31 32 33 34 35
.ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﺣﻀﺮﺕ ﺁﻳﺔ ﺍﷲ ﺧﺎﻣﻨﻬﺎﻯ.77/3/4، .ﺻﻴﻔﺔ ﻧﻮﺭ،ﺝ،17ﺹ63 .ﻫﻤﺎﻥ،ﺝ،18ﺹ.169 .ﻫﻤﺎﻥ،ﺝ،19ﺹ.195 .ﻣﺠﻠﺔ ﺣﻀﻮﺭ،ﺷﻤﺎﺭﺓ ،13ﺹ.180
343
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
344
ﻧﺎﻡ ﮔﺮﻓﺘﻪ،ﻭﺩﻏﺪﻏﺔ ﺑﺰﺭگ ﺟﻬﺎﻥ ﻏﺮﺏ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﻣﻴﺂﻳﺪ ﭼﻴﺰﻯ ﺟﺰ ﻣﻌﻤﺎﻯ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﻣﻮﺝ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻧﻴﺴﺖ .ﺍﺗﻔﺎﻗﻰ ﻛﻪ ﺭﺳﺎﻧﻬﻬﺎﻯ ﻏﺮﺏ ﺳﻌﻰ ﺩﺭ ﻛﺘﻤﺎﻥ ﺁﻥ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﻧﻴﺰ ﺷﺎﻳﺪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺄﻣﻞ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺩﺭﺳﺖ ﺩﺭ ﺑﺮﻫﻬﺎﻯ ﻛﻪ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎ ﻭ ﻧﺤﻠﻬﻬﺎﻯ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﻏﺮﻕ ﺩﺭ ﻣﺸﻐﻠﻬﻬﺎﻯ ﺭﻭﺯﻣﺮﻩ،ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺁﻣﻮﺯﻫﻬﺎﻯ ﺑﻠﻨﺪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻃﺎﻕ ﻧﺴﻴﺎﻥ ﺳﭙﺮﺩﻫﺎﻧﺪ،ﺩﺭ ﺁﻥ ﺳﻮﻯ ﻣﺮﺯﻫﺎ ﻭﺍژﮔﺎﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻫﺮﺯﻣﺎﻥ ﺑﺮ ﺯﺑﺎﻥ ﻭ ﺫﻫﻦ ﻣﻠﻞ ﻭ ﻣﺤﺎﻓﻞ ﺩﻳﮕﺮ ﺟﺎﺭﻯ ﻣﻴﺸﻮﺩ. ﻏﺮﺏ ﺳﻜﻮﻻﺭ ﻭ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﺁﻥ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻣﻨﻔﻌﻼﻧﻪ ﻧﻈﺎﺭﻫﮕﺮ ﺗﺄﺛﻴﺮﺍﺕ ﮔﺴﺘﺮﺩﺓ ﭘﻴﺎﻣﻬﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﻭ ﺍﻧﻔﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻏﺮﺑﻴﺎﻧﺪ. ﺣﻴﺎﺕ ﻣﺠﺪﺩ ﻛﻠﻴﺴﺎﻫﺎ،ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺑﻰ ﺳﺎﺑﻘﺔ ﻣﺒﻠﻐﺎﻥ ﻣﺬﻫﺒﻰ،ﺗﺤﺮﻙ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﻣﺬﻫﺒﻰ،ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺷﺪﻳﺪﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭﻯ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻬﻬﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ،ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ ﻭﺳﻴﻊ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ﺻﻮﺗﻰ ﻭﺗﺼﻮﻳﺮﻯ ﻭ ﻣﻜﺘﻮﺏ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﻣﺬﻫﺒﻰ،ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻣﺨﺎﻟﻔﺘﻬﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺩﺭ ﻗﺒﺎﻝ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺷﺪﻥ ﺣﺮﻣﺖ ﻣﻘﺪﺳﺎﺕ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻭ ...ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﻋﻼﺋﻢ ﺗﺄﺛﻴﺮﺍﺕ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻛﻨﻨﺪﺓ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺩﺭ ﻏﺮﺏ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺷﺎﻳﺪ ﮔﺰﺍﻑ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻰ ﻭﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻫﺮﻧﻬﻀﺘﻰ ﺭﺍ ﺑﺎ »ﺭﺍﻫﺒﺮﺩ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ«ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺴﻨﺠﻴﻢ. ﺩﺭ ﻓﺮﺍﺯﻯ ﺍﺯ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ»:ﻣﺎ ﻛﻪ ﻧﻬﻀﺖ ﻛﺮﺩﻳﻢ،ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﻬﻀﺖ ﻛﺮﺩﻳﻢ .ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ،ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ.ﻧﻬﻀﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﻤﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﻣﺤﺼﻮﺭ ﺑﺎﺷﺪ ﺩﺭ ﻳﻚ ﻛﺸﻮﺭ ﻭ ﻧﻤﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﻣﺤﺼﻮﺭ ﺑﺎﺷﺪ ﺣﺘﻰ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ. ﻧﻬﻀﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﻫﻤﺎﻥ ﺩﻧﺒﺎﻟﺔ ﻧﻬﻀﺖ ﺍﻧﺒﻴﺎﺳﺖ.ﻧﻬﻀﺖ ﺍﻧﺒﻴﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﻳﻚ ﻣﺤﻞ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺍﻛﺮﻡ)ﺹ( ﺍﻫﻞ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﺍﺳﺖ؛ﻟﻜﻦ ﺩﻋﻮﺗﺶ ﻣﺎﻝ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ 36 ﻧﺒﻮﺩﻩ،ﻣﺤﺼﻮﺭ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﺑﻪ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ،ﺩﻋﻮﺗﺶ ﻣﺎﻝ ﻫﻤﺔ ﻋﺎﻟﻢ ﺍﺳﺖ«. ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ ﺩﺭ ﺳﺨﻦ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ»:ﻧﻬﻀﺖ ﻣﻘﺪﺱ ﺍﻳﺮﺍﻥ،ﻧﻬﻀﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ ﻭﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺟﻬﺖ،ﺑﺪﻳﻬﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﺔ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺟﻬﺎﻥ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺁﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻴﮕﻴﺮﻧﺪ 37«.ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺩﺭ ﺑﻴﺎﻥ ﺭﺍﻫﻬﺎﻯ ﺑﺮﻭﻥ ﺭﻓﺖ ﺍﺯ ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪﮔﻰ ﺍﻋﺮﺍﺏ،ﺑﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻬﺎﻯ ﺍﺯ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻫﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﻣﻴﻜﺮﺩﻧﺪ ﻛﻬﻨﺨﺴﺘﻴﻦ ﭘﺎﻳﺔ ﺁﻥ »ﺧﻮﺩﺑﺎﻭﺭﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻭ ﺧﻮﺩ ﺁﮔﺎﻫﻰ«ﺑﻮﺩ .ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﺎﻭﺭ ﻋﻤﻴﻖ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻋﺎﻣﻠﻰ ﺑﻪ ﺍﻧﺪﺍﺯﺓ ﺟﻨﺒﺶ ﺧﻮﺩ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﻧﻤﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﭘﺮﺩﺓ ﺯﺧﻴﻢ ﻏﻔﻠﺖ ﻭ ﻋﺎﻓﻴﺖ ﺭﺍ ﺍﺯ ﭼﺸﻢ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻛﻨﺎﺭ ﺯﻧﺪ. . 36ﺻﺤﻴﻔﺔ ﻧﻮﺭ،ﺝ،10ﺹ.115 . 37ﻫﻤﺎﻥ،ﺝ،4ﺹ.114
ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻧﻈﺮﻯ،ﻓﻜﺮﻯ،ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﻯ ﻭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺑﻬﺎﻯ ﺑﻨﻴﺎﺩﻳﻦ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻭﺗﻮﺿﻴﺢ ...
ﺍﺯ ﺩﻳﺪ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺧﻮﺩ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﺭﻫﻴﺎﻓﺖ ﺣﺮﻛﺘﺒﺨﺶ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﻛﻪ ﻋﻴﻦ ﺣﻜﻢ ﺧﺮﺩ ﻭ ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ ﺑﻮﺩ،ﻳﻚ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﻭ ﻓﺮﻳﻀﺔ ﺩﻳﻨﻰ ﺷﻤﺮﺩﻩ ﻣﻴﺸﺪ.ﺍﻭ ﻣﻨﻄﻖ ﻗﻮﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻣﻴﮕﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺳﻜﻮﺕ،ﺍﻫﻤﺎﻝ ﻳﺎ ﺍﻧﻔﻌﺎﻝ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺳﻴﻄﺮﺓ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎﻥ ﺫﻧﺐ ﻭﮔﻨﺎﻩ ﻣﻴﺸﻤﺮﺩ. ﺩﻛﺘﺮ ﻃﻼﻝ ﻋﺘﺮﻳﺴﻰ،38ﻣﺘﻔﻜﺮ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪ ﻟﺒﻨﺎﻧﻰ،ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﻭ ﺗﻔﺴﻴﺮﻯ ﻛﻪ ﺍﻭ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻛﺮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﻧﺪﺓ ﺩﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﻣﻴﺪﺍﻧﺪ ﻭ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ» :ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﺍﺳﻼﻡ ﻭﮔﺮﺍﻳﺸﺎﺕ ﻓﻘﻬﻰ ﺍﺳﻼﻡ،ﺑﻪ ﻃﻮﺭﻳﻜﻪ ﻟﺰﻭﻡ ﺣﺮﻛﺖ ﻭﺟﻨﺒﺶ ﺭﺍ ﺩﺭﺍﻳﻦ ﻋﺼﺮ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻴﺪﺍﺩ....ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺩﻭﻡ ،ﺁﻥ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﺩﻳﻦ ﺍﺳﻼﻡ،ﻓﻘﻬﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﻨﺪ ﻭ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﺣﺎﻛﻤﺖ ﺑﺮﺳﺪ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻛﻨﺪ.ﺑﺮﺧﻼﻑ ﻓﻜﺮﻯ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺩﻭﺭﺓ ﻧﻬﻀﺖ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻮﺩ،ﺑﺮ ﺧﻼﻑ ﺩﻭﺭﺓ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻣﺎﺭﻛﺴﻴﺴﺘﻰ ﻛﻪ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺩﺍﺷﺖ ﺩﻳﻦ، ﻣﻠﺘﻬﺎ ﺭﺍ ﺿﻌﻴﻒ ﻣﻴﻜﻨﺪ ﻭ ﺍﻓﻴﻮﻥ ﻣﻠﺘﻬﺎ ﺍﺳﺖ.ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ،ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻣﺎﻡ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﺔ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺑﺰﺭ ﮔﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﻫﺔ ﻫﺸﺘﻢ ﻗﺮﻥ ﺑﻴﺴﺘﻢ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎ ﻭﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺣﺮﻛﺘﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ 39 ﺷﺨﺼﻴﺘﻬﺎ ﺭﻓﺘﻪ ﺭﻓﺘﻪ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺨﺸﻴﺪ«. ﻣﻴﺸﻞ ﻓﻮﻛﻮ،ﻓﻴﻠﺴﻮﻑ ﻭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺱ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﻓﺮﺍﻧﺴﻮﻯ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ»:ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮ ﻣﻮﺝ ﺍﻧﺪﻳﺸﻬﻬﺎ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺳﭙﻬﺮ ﺭﻭﺡ ﻭ ﺟﺎﻥ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻣﺤﻨﺖ ﻛﺸﻴﺪﻩ ﻭﺗﺤﻘﻴﺮ ﺷﺪﻩ ﺟﺎﻯ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺁﺩﻣﻴﺎﻥ ﻧﻪ ﺑﻪ ﺣﻜﻢ ﻋﻘﻞ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺣﻜﻢ ﻋﺸﻖ ﭘﺮﭼﻤﺶ ﺭﺍ 40 ﺑﻪ ﺩﻭﺵ ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ«. ﻫﺮﺍﻳﺪﺭ ﻛﻤﻴﺠﻴﺎﻥ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﻴﻨﻮﻳﺴﺪ»:ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺣﻴﺎﺕ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺍﺣﻜﺎﻡ ﻭ ﺍﺭﺯﺷﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻴﺨﻮﺭﺩ.ﺟﻬﺎﻥ ﺗﻨﻬﺎ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻭﺭﻭﺩ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﻗﻠﻤﺮﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻭ ﺍﻣﻮﺭ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻞ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻮﺝ ﺍﺳﻼﻡ ﮔﺮﺩﻳﺪ.ﺑﺎ ﺷﺮﻭﻉ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1979ﻳﻚ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﻭﺍژﺓ ﺑﻨﻴﺎﺩ ﮔﺮﺍﻳﻰ ﺭﺍ ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ،ﭘﮋﻭﻫﺸﻰ 41 ﻭ ژﻭﺭﻧﺎﻟﻴﺴﺘﻰ ﻏﺮﺏ ﻧﻤﻮﺩ«. 38 39 40 41
.ﺭﺋﻴﺲ ﺩﺍﻧﺸﻜﺪﺓ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻟﺒﻨﺎﻥ. .ﻣﺠﻠﺔ ﺣﻀﻮﺭ،ﺹ.21 .ﻣﻴﺸﻞ ﻓﻮﻛﻮ،ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﻬﺎ ﭼﻪ ﺭﺅﻳﺎﻳﻰ ﺩﺭ ﺳﺮ ﺩﺍﺭﻧﺪ،ﺑﻪ ﻧﻘﻞ ﺍﺯ ﻣﺎﻫﻨﺎﻣﺔ ﺭﺍﻩ ﺹ.12 .ﻣﺠﻠﺔ ﺩﺍﻧﺸﻜﺪ ﺣﻘﻮﻕ ﻭ ﻋﻠﻮﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ،ﺵ،54ﺹ.92-93
345
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
346
ﺍﻗﺒﺎﻝ ﻻﻫﻮﺭﻳﺪﺭﻛﺘﺎﺏ ﻓﻠﺴﻔﺔ ﺧﻮﺩﻯ،ﭘﻴﺸﺒﻴﻨﻰ ﻣﻴﻜﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻗﺮﺍﺭﮔﺎﻩ 42 ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ. ﺟﻴﻤﻰ ﻛﺎﺭﺗﺮ )ﺭﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭ ﻭﻗﺖ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ( ﺩﺭ ﺑﺎﺭﺓ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﮔﻔﺖ»:ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺟﺰﻳﺮﻫﺎﻯ ﺑﺎ 43 ﺛﺒﺎﺕ ﺩﺭ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺑﺤﺮﺍﻧﻰ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﺖ«. ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻟﺒﺔ ﺗﻴﺰ ﺣﻤﻼﺕ ﺩﺷﻤﻦ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻧﻈﺎﻡ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ.ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﭘﺮﺩﺍﺯﺍﻥ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ»ﺍﺑﺎ ﺍﺑﺎﻥ«ﺍﻇﻬﺎﺭ ﻣﻴﺪﺍﺭﺩ»:ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻓﺼﻞ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﺪﻫﻬﺎﺳﺖ،ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻳﺪﻫﻬﺎ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺷﻴﻮﻉ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻭﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺑﺎﺳﻼﻣﻴﺎﻳﺮﺍﻥ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻳﻦ ﺍﻳﺪﺓ ﺷﺎﻳﻊ ﻭﺭﺍﻳﺞ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ 44 ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺗﺤﻘﻴﺮ ﺷﺪﺓ ﺗﺤﺖ ﺳﺘﻢ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻳﻚ ﺍﻟﮕﻮ ﺩﺭ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ«. ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺣﻘﻴﻘﺘ ًﺎ ﻳﻚ ﺍﻟﮕﻮ ﺑﻮﺩ؛ﭼﻮﻥ ﺧﻮﺩﺵ ﺑﺰﺭگ ﺑﻮﺩ ﻭﻏﻴﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻋﻈﻤﺖ ﺩﺍﺷﺖ،ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻫﻢ ﻋﻈﻤﺖ ﺩﺍﺷﺖ.ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻭﻳﮋﮔﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺿﺪ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﻭﺿﺪ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﺑﻮﺩﻥ ﻭﺿﺪ ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻰ ﺑﻮﺩﻧﺶ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻫﺮﺩﻭﻯ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﻫﻢ ﺑﺎ ﻓﻄﺮﺕ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﻭﻫﻢ ﺑﺎ ﺁﻣﻮﺯﻫﻬﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﻭﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﺎﻣ ً ﻼ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺑﻮﺩ.ﺍﻟﺒﺘﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭﺣﺎﻛﻢ ﺷﺪﻥ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻫﻢ ﺧﻴﻠﻰ ﺟﺪﻯ ﺑﻮﺩ. ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻭﻳﮋﮔﻴﻬﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺌﻮﺭﻳﺴﻴﻨﻬﺎﻯ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺟﻬﺎﻥ ﺳﻴﺎﺳﺖ،ﭘﺪﻳﺪﺓ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻣﻮﻟﻮﺩ ﻭ ﺛﻤﺮﺓ ﻧﻬﻀﺖ ﺩﻳﻨﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻴﺸﻤﺎﺭﻧﺪ.ﺑﻪ ﻗﻮﻝ ﺷﻴﺨﺴﻌﻴﺪﺷﻌﺒﺎﻥ ﺭﻫﺒﺮﺟﻨﺒﺸﺘﻮﺣﻴﺪﺍﺳﻼﻣﻴﻠﺒﻨﺎﻥ»:ﺟﻬﺎﺩ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻭﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺷﻬﺎﺩﺕ ﻃﻠﺒﺎﻧﺔﺁﻧﺎﻥ... 45 ﻫﻤﮕﻴﺎﻟﻬﺎﻣﮕﺮﻓﺘﻪ ﺍﺯﺣﺮﻛﺘﺠﻬﺎﺩﻳﺒﺮﺧﺎﺳﺘﻬﺎﺯﺍﻧﻘﻼﺑﺎﺳﻼﻣﻴﺎﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺭﺍﺑﻄﻪ،ﺭﺍﺷﺪ ﺍﻟﻐﻨﻮﺷﻰ،ﺭﻫﺒﺮ ﺣﺰﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﻮﻧﺲ ﺻﺮﺍﺣﺘ ًﺎ ﺍﻋﺘﺮﺍﻑ ﻧﻤﻮﺩ ﻛﻪ»:ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺍﺳﻼﻡ،ﺍﻳﻦ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﻨﺒﺶ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻓﺪﺭﺕ ﺁﻥ ﺭﺍ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺭﺍ ﺷﻜﻞ ﺩﻫﺪ ﻭﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻴﻮﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﻛﻨﺪ. ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺣﺮﻛﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺍﺳﻼﻡ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻫﻢ 46 ﺍﺯ ﺟﻨﺒﺔ ﻧﻈﺮﻯ ﻭﻫﻢ ﺍﺯ ﺑﻌﺪ ﻋﻤﻠﻰ ﻋﻴﻨﻴﺖ ﻳﺎﺑﺪ ﻭ ﻣﺼﺪﺍﻕ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﺪ«. 42 43 44 45 46
.ﺍﺳﺮﺍﺭ ﺧﻮﺩﻯ ﻭ ﺭﻣﻮﺯ ﺑﻴﺨﻮﺩﻯ،ﺹ.73 .ﻣﻨﻮﭼﻬﺮ ﻣﺤﻤﺪﻯ،ﺳﻴﻠﺴﺖ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ،ﺹ.204ﺑﻪ ﻧﻘﻞ ﺍﺯ ﻣﺎﻫﻨﺎﻣﺔ ﺭﺍﻩ،ﺹ.10 .ﺑﺎﺯﺗﺎﺏ ﺗﻮﺍﻓﻖ ﺳﺎﻑ ﻭ ﺭژﻳﻢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﺩﺭ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺕ ﺟﻬﺎﻥ،ﺹ.20 .ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﺔ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ،ﻣﻮﺭﺥ.1367/8/8 .ﺣﺮﻛﺖ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﻭ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺣﻴﺎﺕ ﺍﺳﻼﻡ،ﺹ.97
ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻧﻈﺮﻯ،ﻓﻜﺮﻯ،ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﻯ ﻭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺑﻬﺎﻯ ﺑﻨﻴﺎﺩﻳﻦ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻭﺗﻮﺿﻴﺢ ...
ﻣﻌﺘﺮﺿﺎﻥ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻳﻰ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺁﺷﺘﻰ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺎ ﺍﺭﺗﺶ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻛﻪ ﺍﺭﺗﺶ ﺟﺰﺋﻰ ﺍﺯ ﻣﻠﺖ ﺍﺳﺖ ﺳﺮ ﺩﺍﺩﻫﺎﻧﺪ)،ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻯ ﺍﺻﻠﻰ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺷﺮﻭﻉ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻮﺩ( ﺩﺭ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺍﺧﻴﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ،ﺷﺎﻫﺪ ﺗﻘﺪﻳﻢ ﮔﻞ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﺳﺮﺑﺎﺯﺍﻥ ﺍﺭﺗﺶ ﺑﻮﺩﻳﻢ ﻭﺳﺮﺑﺎﺯﺍﻥ ﻧﻴﺰ ﺍﻳﻦ ﮔﻠﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻟﻮﻟﺔ ﺗﻔﻨﮕﻬﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻴﺪﺍﺩﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﺗﺼﺎﻭﻳﺮ ﻫﻤﺔ ﺭﺳﺎﻧﻬﻬﺎﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﻭ ﺭﺳﺎﻧﻬﻬﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻳﺎﺩ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺍﻧﺪﺍﺧﺖ. ﺣﺘﻰ ﺭﺳﺎﻧﻬﻬﺎﻯ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺑﻪ ﺍﻯ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪﺓ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﻭ ﻫﻮﺷﻴﺎﺭﻯ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎ ﻭ ﺍﻣﺘﺪﺍﺩ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﻭﺍﺻﻮﻝ ﺁﻥ ﺑﻪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﺑﻮﺩﻩ،ﺗﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻋﻠﻨﻰ ﺍﺯ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﻬﺎﻯ ﻣﻠﺘﻬﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻊ ﮔﻴﺮﻯ ﻭﻻﻳﻰ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﻗﺪﺭﺕ ﻭ ﺷﺠﺎﻋﺖ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﻠﺘﻬﺎﻯ ﻋﺮﺏ ﺷﺪ. ﻳﻚ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺗﺤﺼﻴﻼﺕ ﻋﺎﻟﻴﻪ ﺩﺭﺭﺷﺘﺔ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ ﺩﺍﺭﺩ ﻭﺍﻫﻞ ﺍﻳﺎﻟﺖ ﻭﻳﺮﺟﻴﻨﻴﺎﻯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺍﺳﺖ ،ﭘﺴﺎﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﺁﻭﺭﺩﻥ،ﻧﺎﻡ ﻫﺎﺟﺮ ﺣﺴﻴﻨﻰ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﻮﺩ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﺔ ﺍﻧﮕﻴﺰﺓ ﺭﻭﻯ ﺁﻭﺭﺩﻧﺶ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ»:ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﻦ ﺑﻪ ﺩﻳﻦ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻋﻼﻗﻪ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻡ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺭﻭﻯ ﺩﻳﻨﻬﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻴﻜﺮﺩﻡ ﻭﻟﻰ ﺑﻬﺪﻳﻦ ﺍﺳﻼﻡ ﺯﻳﺎﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻡ ﺗﺎﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﻳﻚ ﻋﻼﻗﻪ ﺍﻯ ﺧﺎﺹ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﻢ.ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻧﮕﻴﺰﺓ ﻣﻦ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﻭﻗﺒﻮﻝ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭﺳﻠﻮﻙ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ)ﺭﻩ( ﺑﻮﺩ.47... ﺷﺎﺧﺼﻬﺎﻯ ﺣﻔﻆ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎﻯ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺭﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺩﺭ ﺑﺨﺶ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺭﺍﻫﺒﺮﻫﺎﻯ ﺣﻔﻆ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺩﺭ ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﻭ ﻓﺮﺍﻣﺎﺩﻯ ،ﭼﻮﻥ ﺗﻮﻛﻞ ﺑﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ،ﺣﺴﻦ ﻇﻦ ﺑﻪ ﻭﻋﺪﻫﻬﺎﻳﺎﻟﻬﻰ، ﭘﺮﻫﻴﺰ ﺍﺯ ﻏﺮﻭﺭ ﻭ ﻏﻔﻠﺖ،ﺣﻀﻮﺭ ﻫﻤﻴﺸﮕﻰ ﺩﺭ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ،ﺑﻪ ﻛﺎﺭﮔﻴﺮﻯ ﺧﺮﺩ ﻭﻋﺰﻡ، ﺷﺠﺎﻋﺖ ﻭﭘﺮﻫﻴﺰ ﺍﺯ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺗﻔﺮﻗﻪ ﻭ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﻗﻮﻣﻰ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻭ ﻗﺒﻴﻠﻪ ﺍﻯ ﻭ ...ﺑﻪ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻣﻬﻢ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩﻧﺪ: ﺑﺎﺯﺧﻮﺍﻧﻰ ﺩﺍﺋﻤﻰ ﺍﺻﻮﻝ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺻﻮﻝ ﻭ ﺁﺭﻣﺎﻧﻬﺎ ﺩﺭﻫﺮﺍﻧﻘﻼﺑﻰ،ﺣﻜﻢ ﺭﻳﺸﻪ ﻭ ﺍﺳﺎﺳﺂﻥ . 47ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﺔ ﻛﻴﻬﺎﻥ،ﺷﻤﺎﺭﺓ،1684ﺳﻬﺸﻨﺒﻪ 14ﺗﻴﺮ،1379ﺹ.6
347
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
348
ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ.ﺑﺪﻭﻧﺂﺭﻣﺎﻧﻬﺎ ﻧﻤﻴﺘﻮﺍﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺴﻴﺮﺧﻮﺩ ﭘﻴﺶ ﺑﺮﺩ.ﺩﺭﺣﻘﻴﻘﺖ ﺁﺭﻣﺎﻧﻬﺎ ﺣﻜﻢ ﻧﺸﺎﻧﻬﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺪﻭﻥ ﺁﻥ ﺑﻴﺘﺮﺩﻳﺪ ﺍﻧﻘﻼﺑﻴﻮﻥ ﺩﭼﺎﺭ ﮔﻤﮕﺸﺘﮕﻰ ﻭ ﺧﺎﺭﺝ ﺷﺪﻥ ﺍﺯ ﺭﺍﻩ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ .ﺍﺻﻮﻝ ﻭ ﺁﺭﻣﺎﻧﻬﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺳﻨﮓ ﻣﺤﻚ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻭ ﺟﺮﻳﺎﻧﻬﺎ ﻫﻢ ﻫﺴﺖ .ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﺻﻮﻝ ﻭﺁﺭﻣﺎﻧﻬﺎ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺑﻮﺩﻥ ﺍﻧﻘﻼﺑﻴﻮﻥ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﺳﻨﺠﺶ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ.ﺗﻤﺎﻣﻰ ﺭﻳﺰﺷﻬﺎﻳﺎﻧﻘﻼﺏ ﻧﻴﺰ ﺍﺯﺁﻧﺠﺎ ﻧﺎﺷﻰ ﻣﻴﺸﻮﺩﻛﻪ ﻋﺪﻫﺎﻯ ﺍﺯ ﺍﺻﻮﻝ ﻭ ﺁﺭﻣﺎﻧﻬﺎ ﻋﺪﻭﻝ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ .ﭘﺲ ﺑﺎﺯﺧﻮﺍﻧﻴﺎﺻﻮﻝ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻣﺮﻯ ﺿﺮﻭﺭﻯ ﺍﺳﺖ. ﺍﺯﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺎﺯﺧﻮﺍﻧﻰ ﺍﺻﻮﻝ ﺍﻧﻘﻼﺏ ،ﺑﺎﻋﺚ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﺩﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﺭﻭﻯ ﻛﺎﺭﺁﻣﺪﻥ »ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﻧﺤﺮﺍﻓﻰ« ﻣﻴﺸﻮﺩ .ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﻧﺤﺮﺍﻓﻰ ﻳﻌﻨﻰ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﺟﺮﻳﺎﻧﻬﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺷﻜﻞ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﻣﻴﮕﻴﺮﻧﺪ ﺍﻣﺎ ﻣﺤﺘﻮﺍﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ )ﺍﺻﻮﻝ ﻭ ﺁﺭﻣﺎﻧﻬﺎ( ﺭﺍ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺑﺎ ﺁﻥ ﺯﺍﻭﻳﻪ ﻣﻴﮕﻴﺮﻧﺪ. ﺍﻳﻦ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﺯ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﺩﺭﺷﻌﺎﺭﻫﺎ ﻭ ﻫﺪﻓﻬﺎ ﺁﻏﺎﺯ ﻣﻴﺸﻮﺩ .ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺳﻌﻰ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪﺗﺎ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎ ﻭ ﻧﻤﺎﺩﻫﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺭﺍ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺳﺮﺍﻍ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻭ ﺁﺭﻣﺎﻧﻬﺎ ﺑﺮﻭﻧﺪ .ﺩﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺎ ﻫﻢ ﻋﺪﻫﺎﻯ ﺳﺨﻦ ﺍﺯﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻰ ﺷﻌﺎﺭ »ﻣﺮگ ﺑﺮﺭﻭﺳﻴﻪ« ﺑﻪ ﺟﺎﻯ »ﻣﺮگ ﺑﺮ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ« ﻭ ﺑﻪ ﺟﺎﻯ »ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ«، »ﺟﻤﻬﻮﺭﻳﺎﻳﺮﺍﻧﻰ« ﻣﻄﺮﺡ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ ﻭﻫﻤﻴﻦ ﻃﻮﺭ ﺷﻌﺎﺭ »ﻧﻪ ﻏﺰﻩ ﻧﻪ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺟﺎﻧﻢ ﻓﺪﺍﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ«ﺳﺮﻣﻴﺪﺍﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﻳﺎ ﻧﺎﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺭﺍ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﻴﻨﻤﻮﺩﻧﺪ. ﻧﻈﺎﻡ ﺳﺎﺯﻯ ﻫﻤﺔ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎ ﺍﺯ ﺩﻭ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪ ﺍﻭﻝ ،ﺑﺮﻫﻤﺰﺩﻥ ﻭﺗﺨﺮﻳﺐ ﻭﺿﻊ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻭ ﺩﻭﻡ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻭﺿﻊ ﻣﻄﻠﻮﺏ،ﺑﺪﻭﻥ ﻣﺮﺣﻠﺔ ﺩﻭﻡ ﻳﻌﻨﻰ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻭﺿﻊ ﻣﻄﻠﻮﺏ،ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺟﻨﺒﺸﻬﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﭼﻮﻥ ﺷﻮﺭﺵ،ﺁﺷﻮﺏ ﻭ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺗﻔﺎﻭﺗﻰ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ.ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻧﻘﻄﺔ ﺍﻓﺘﺮﺍﻕ ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺟﻨﺒﺸﻬﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﻧﻬﻔﺘﻪ ﺍﺳﺖ.ﺳﺨﺘﻰ ﻛﺎﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺑﻴﻮﻥ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻫﻮﻳﺪﺍ ﻣﻴﺸﻮﺩ؛ ﺁﻧﮕﺎﻩ ﻛﻪ ﻧﻈﺎﻡ ﻗﺒﻠﻰ ﺳﻘﻮﻁ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺭﻓﺘﻪ،ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺩﺍﺭﺓ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﺪﻳﺪ ،ﺍﺯ ﭼﻪ ﻧﻮﻉ ﺣﻜﻮﻣﺘﻰ ﺑﻬﺮﻩ ﺑﺮﺩ؟. ﺗﺠﺮﺑﺔ ﺳﻰ ﺳﺎﻟﺔ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺑﻪ ﻣﻮﺍﺯﺍﺕ ﺁﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﺩﻫﻬﻬﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮ ًﻻ ﻏﺮﺏ ﻭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺳﻠﻄﻬﮕﺮ ﺩﺭ ﺻﺪﺩ ﺭﻭﻯ ﻛﺎﺭ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﺩﻭ ﻧﻮﻉ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ.ﻳﺎ ﺳﻌﻰ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻛﻪ ﺟﻬﺎﻥ ﻛﻨﻮﻧﻰ ﺟﻬﺎﻥ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ،ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺸﺮ،ﺁﺯﺍﺩﻳﻬﺎﻯ ﻣﺪﻧﻰ ﻭ...ﺍﺳﺖ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻯ ﻟﻴﺒﺮﺍﻟﻴﺴﺘﻰ
ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻧﻈﺮﻯ،ﻓﻜﺮﻯ،ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﻯ ﻭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺑﻬﺎﻯ ﺑﻨﻴﺎﺩﻳﻦ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻭﺗﻮﺿﻴﺢ ...
ﺭﺍ ﺑﺮ ﺍﻧﻘﻼﺑﻴﻮﻥ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻌﻤﻮ ًﻻ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮﭘﺎ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻣﺪﻟﻰ ﺍﺯ ﺳﻜﻮﻻﺭﻳﺴﻢ ﻭ »ﺍﺳﻼﻡ ﺣﺪﺍﻗﻠﻰ« ﺍﺳﺖ )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺮﻛﻴﻪ(؛ﻳﺎ ﺩﺭ ﻏﻴﺮ ﺍﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﺳﻌﻰ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ ﺑﺎ ﺣﻤﻠﻴﺖ ﻣﺎﻟﻰ ﻭ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﺍﺯ ﺩﻳﻦ ﮔﺮﺍﻳﺎﻥ ﻣﺘﺤﺠﺮ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﺗﻌﺼﺒﻬﺎﻯ ﺟﺎﻫﻼﻧﻪ ﻭ ﺍﻓﺮﺍﻃﻰ ،ﻋﻨﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﺴﭙﺎﺭﻧﺪ )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻭﻫﺎﺑﻴﺖ ﻭ ﻃﺎﻟﺒﺎﻥ(.ﻫﺮ ﺩﻭﻯ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺁﻓﺖ ﺑﺰﺭ گ ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﺎ ﺩﻭ ﺧﻄﺮ ﺟﺮﻳﺎﻧﻬﺎﻯ ﻣﺘﺠﺪﺩ ﻭ ﻣﺘﺤﺠﺮ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﮔﺮﻭﻫﻰ ﺩﻳﻦ ﺭﺍ ﻓﺎﻗﺪ ﻛﺎﺭﺍﻳﻰ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﻋﺼﺮ ﻛﻨﻮﻧﻰ ﻣﻴﺪﺍﻧﻨﺪ ﻭ ﮔﺮﻭﻩ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻫﻤﺔ ﺩﺳﺘﺂﻭﺭﺩﻫﺎﻯ ﻋﻠﻤﻰ ﻭ ﻋﻤﻠﻰ ﺑﺸﺮ ﭘﺸﺖ ﭘﺎ ﺯﺩﻩ ﻭ ﺧﺎﺻﻴﺖ ﺍﺭﺗﺠﺎﻋﻰ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﻣﻴﮕﻴﺮﻧﺪ .ﺍﺳﻼﻡ ﮔﺮﺍﻳﺎﻥ ﻣﺘﺤﺠﺮ ﻭ ﻣﺘﺠﺪﺩ،ﺁﺳﻴﺐ ﻫﻤﺔ ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺍﻳﻦ ﺳﻪ ﺩﻫﻪ ،ﺑﺎ ﻫﺮ ﺩﻭﻯ ﺍﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎﻧﻬﺎ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺳﺖ ﭘﻨﺠﻪ ﻧﺮﻡ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻫﻤﺎﻥ ﺟﺮﻳﺎﻧﻬﺎﻳﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺣﻀﺮﺕ ﺭﻭﺣﺎﷲ ﺗﺎ ﺁﺧﺮ ﻋﻤﺮ ،ﻣﺪﺍﻡ ﺧﻄﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﮔﻮﺷﺰﺩ ﻣﻴﻜﺮﺩ .ﻟﻴﺒﺮﺍﻟﻬﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﻓﺮﻭﺧﺘﻪ ﻭ ﻣﺘﺤﺠﺮﺍﻥ ﺍﻧﺠﻤﻦ ﺣﺠﺘﻴﻪ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺩﺭ ﺻﺪﺩ ﺿﺮﺑﻪ ﺯﺩﻥ ﺑﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺍﺯ ﻫﻤﻴﻦ ﺭﻭ ﺭﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺭﺍﻩ ﺣﻞ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺭﺍ ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻳﻌﻨﻰ ﻧﻈﺎﻡ »ﻣﺮﺩﻡ ﺳﺎﻻﺭﻯ ﺩﻳﻨﻰ« ﻣﻴﺪﺍﻧﻨﺪ .ﻧﻄﺎﻡ ﻣﺮﺩﻡ ﺳﺎﻻﺭﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﻳﻌﻨﻰ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﭼﻪ ﺍﺻﻞ ﻭ ﺍﺳﺎﺱ ﺁﻥ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﺩﻳﻦ ﻣﺒﻴﻦ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺳﺖ ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪ ﻧﻴﺰ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﻧﻴﺴﺖ .ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ: »ﻣﻠﺘﻬﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺁﺯﺍﺩ ﺷﺪﻩ،ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺧﻮﺍﺳﺘﻬﻬﺎﻳﺸﺎﻥ ﺣﻀﻮﺭ ﻭ ﻧﻘﺶ ﻗﺎﻃﻊ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺁﺭﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺳﺖ ﻭ ﭼﻮﻥ ﻣﺆﻣﻦ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻣﺎﻧﺪ، ﭘﺲ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﺁﻧﺎﻥ »ﻧﻈﺎﻡ ﻣﺮﺩﻡ ﺳﺎﻻﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ« ﺍﺳﺖ؛ ﻳﻌﻨﻰ ﺣﺎﻛﻤﺎﻥ ﺑﺎ ﺭﺃﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ﻭ ﺍﺭﺯﺷﻬﺎ ﻭ ﺍﺻﻮﻝ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ،ﺍﺻﻮﻝ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﻭ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺧﻮﺩ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺑﻪ ﺍﻗﺘﻀﺎﻯ ﺷﺮﺍﻳﻂ، ﺑﺎ ﺷﻴﻮﻫﻬﺎ ﻭ ﺷﻜﻠﻬﺎﻯ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺗﺤﻘﻖ ﻳﺎﺑﺪ ،ﻭﻟﻰ ﺑﺎ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺮﺍﻗﺐ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﺎ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ﻟﻴﺒﺮﺍﻝ ﻏﺮﺑﻰ ﺍﺷﺘﺒﺎﻩ ﻧﺸﻮﺩ .ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ﻻﺋﻴﻚ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﺭﺩﻯ ﺿﺪ ﻣﺬﻫﺐ ﻏﺮﺑﻰ ﺑﺎ ﻣﺮﺩﻡ ﺳﺎﻻﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﻪ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﺑﻪ ﺍﺭﺯﺷﻬﺎ ﻭ ﺧﻄﻮﻁ ﺍﺻﻠﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺳﺖ،ﻫﻴﭻ ﻧﺴﺒﺘﻰ ﻧﺪﺍﺭﺩ. ﻧﻜﺘﺔ ﺩﻭﻡ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﮔﺮﺍﻳﻰ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺗﺤﺠﺮ ﻭ ﻗﺸﺮﻳﮕﺮﻯ ﻭ ﺗﻌﺼﺒﻬﺎﻯ
349
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺟﺎﻫﻼﻧﻪ ﻭ ﺍﻓﺮﺍﻃﻰ ﻣﺸﺘﺒﻪ ﮔﺮﺩﺩ.ﻣﺮﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺮﺭﻧﮓ ﺑﺎﺷﺪ .ﺍﻓﺮﺍﻃﻬﺎﻯ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻛﻪ ﻏﺎﻟﺒ ًﺎ ﺑﺎ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻛﻮﺭ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺍﺳﺖ،ﻋﺎﻣﻞ ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪﮔﻰ ﻭ ﺩﻭﺭ ﺷﺪﻥ ﺍﺯ ﻫﺪﻓﻬﺎﻯ ﻭﺍﻻﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺑﻪ ﻧﻮﺑﺔ ﺧﻮﺩ ﻣﺎﻳﺔ ﺟﺪﺍ ﺷﺪﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ 48 ﺷﻜﺴﺖ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ«.
350
ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻏﺎﻓﻞ ﻧﺒﻮﺩﻥ ﺍﺯ ﺁﺳﻴﺐ ﻫﺎ ﻭﺧﻄﺮﻫﺎ ﺗﺬﻛﺮﺍﺕ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺁﺳﻴﺒﻬﺎ ﻭ ﺧﻄﺮﻫﺎﻯ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻯ ﻗﻴﺎﻡ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﻛﺎﻣ ً ﻼ ﺟﺪﻯ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ »:ﻧﺨﺴﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﺧﻄﺮ ﻫﺴﺖ،ﻭﻟﻰ ﺭﺍﻩ ﻣﺼﻮﻧﻴﺖ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻧﻴﺰ ﻫﺴﺖ .ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺧﻄﺮ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻣﻠﺘﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﺘﺮﺳﺎﻧﺪ.ﺑﮕﺬﺍﺭﻳﺪ ﺩﺷﻤﻨﺎﻧﺘﺎﻥ ﺍﺯ ﺷﻤﺎ ﺑﺘﺮﺳﻨﺪ ﺑﺪﺍﻧﻴﺪ ﻛﻪ ّ » :ﺍﻥ ﻛﻴﺪ ﺍﻟﺸﻴﻄﺎﻥ ﻛﺎﻥ ﺿﻌﻴﻔﺎ « 49ﺧﻄﺮﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺗﺎ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﺟﻬﺔ ﺑﺎ ﺁﻧﺤﻴﺮﺕ ﻭ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﭘﻴﺶ ﻧﻴﺎﻳﺪ ﻭ ﭼﺎﺭﻩ ﻭ ﻋﻼﺝ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ50«. ﺩﻗﺎﻳﻘﻰ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺳﻘﻮﻁ ﺣﺴﻨﻰ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﺭﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭ ﻣﺼﺮ ﺳﺮﺍﻥ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪ ﺷﺪﺕ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺗﺮﺳﻴﺪﻧﺪ ﻭ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺑﺎ ﺷﺘﺎﺏ ،ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻛﺸﻮﺭﺵ ﻭ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺑﻮﺩ ﻧﻘﺾ ﻧﻤﻮﺩ ﻭ ﮔﻔﺖ»:ﻧﻴﺮﻭﻯ ﺍﺧﻼﻗﻰ ﺿﺪ ﺧﺸﻮﻧﺖ،ﺟﻬﺖ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺭﺍ ﺑﻪ 51 ﺳﻮﻯ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﻋﻮﺽ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﺑﺎ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺟﻨﺒﺸﻬﺎﻯ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﻣﺮﺩﻣﻰ ،ﺁﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﺭﻭﺷﻦ ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻈﺎﻡ ﻏﺮﺏ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﮔﺴﺘﺮﺩﮔﻰ ﻭ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻭ ﺷﻤﺎﻝ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ،ﻫﻴﭽﮕﺎﻩ ﺻﺮﻓ ًﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﻈﺎﺭﻫﮕﺮ ﻭﻗﺎﻳﻊ ﻭ ﺭﺧﺪﺍﺩﻫﺎﻯ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﺎ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ،ﺑﻪ ﺍﻧﺤﺎء ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺩﺭ ﺻﺪﺩ ﻧﻔﻮﺫ ﻭﭼﺮﺧﺶ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺕ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﺧﻮﺩ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ؛ﻫﺸﺪﺍﺭﻯ ﻛﻪ ﺷﻬﻴﺪ ﻋﺒﺪﺍﻟﻌﺰﻳﺰ ﺭﻧﺘﻴﺴﻰ،ﺭﻫﺒﺮ ﻭﻗﺖ ﺟﻨﺒﺶ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺣﻤﺎﺱ،ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺷﻬﺎﺩﺕ ﺑﺪﺍﻥ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻧﻤﻮﺩ. ﺍﻣﺎ ﻧﻜﺘﻪ ﺍﻯ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺄﻣﻞ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﻫﺴﺖ ﻭ ﺁﻥ ﺍﻳﻨﻜﻪ،ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻧﺒﺮﺩ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﻠﺘﻬﺎﻯ ﺗﺤﺖ ﺳﺘﻢ ﻭ ﻧﻈﺎﻣﻬﺎﻯ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﻭﺝ ﻣﻴﺮﺳﺪ،ﻧﺎﮔﻬﺎﻥ ﺍﺑﺮﻗﺪﺭﺗﻬﺎﻯ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻭ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﮔﺮﺍﻥ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﻛﻪ ﺑﻘﺎﻯ ﻧﻈﺎﻣﻬﺎﻯ ﻋﻘﺐ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﻭ ﺍﺩﺍﻣﺔ ﻧﻔﻮﺫ ﺁﻧﺎﻥ 48 49 50 51
.ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﺭﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺩﺭ ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ26،ﺷﻬﺮﻳﻮﺭ .1390 .ﺳﻮﺭﺓ ﻧﺴﺎء،ﺁﻳﺔ .76ﻧﻴﺮﻧﮓ ﺷﻴﻄﺎﻥ)ﺩﺭﻧﻬﺎﻳﺖ(ﺿﻌﻴﻒ ﺍﺳﺖ. .ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﺩﺭ ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ26،ﺷﻬﺮﻳﻮﺭ .90 .ﻣﺎﻫﻨﺎﻣﺔ ﺭﺍﻩ،ﺹ.32
ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻧﻈﺮﻯ،ﻓﻜﺮﻯ،ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﻯ ﻭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺑﻬﺎﻯ ﺑﻨﻴﺎﺩﻳﻦ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻭﺗﻮﺿﻴﺢ ...
ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺧﻮﺩ ﺿﺮﻭﺭﻯ ﻣﻴﺪﺍﻧﻨﺪ ﻭﺍﺭﺩ ﺻﺤﻨﻪ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ.ﺍﻳﻦ ﻗﺪﺭﺗﻬﺎﻯ ﺷﺮﻭﺭ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻈﺎﻡ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻈﺮ،ﻗﺪﺭﺕ ﺍﺩﺍﻣﺔ ﺣﻴﺎﺕ ﺩﺍﺭﺩ ﺍﺯ ﻫﻴﭻ ﻛﻤﻚ ﻧﻈﺎﻣﻰ،ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﻠﺖ ﺗﺤﺖ ﺳﻠﻄﻬﺎﺵ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﻭ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻰ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺩﺭﻳﻎ ﻧﻤﻴﻜﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺁﻧﻜﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ِ ﺭﺍ ﺳﺮﻛﻮﺏ ﻭ ﻣﻬﺎﺭ ﻛﻨﺪ،ﺍﻣﺎ ﺍﮔﺮ ﻳﻘﻴﻦ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﻔﺔ ﺗﺮﺍﺯﻭ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﻣﻠﺖ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻧﻈﺎﻡ ﺣﺎﻛﻢ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎﻯ ﺣﻴﺎﺗﺶ ﺭﺍ ﺳﭙﺮﻯ ﻣﻴﻜﻨﺪ،ﺗﻼﺵ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ ﺑﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻭﺗﺮﻭﻳﺞ ﻧﻈﺎﻡ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﻛﻪ ﺧﻮﺩ ﻣﻴﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺟﻠﺐ ﻛﻨﻨﺪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺩﻳﺮﻯ ﻧﻤﻴﭙﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﺁﺷﻜﺎﺭ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﺍﻳﻦ ﻧﻈﺎﻡ ﺟﺪﻳﺪ ﻫﻢ ﻛﭙﻰ ﻫﻤﺎﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﻗﺒﻠﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻠﺘﻬﺎ ﺑﺮ ﺿﺪ ﺁﻥ ﻗﻴﺎﻡ ﻛﺮﺩﻧﺪ.ﺍﻳﻦ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺗﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﭼﻨﺪ ﺩﻫﺔ ﭘﻴﺶ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺷﺖ. ﺍﻵﻥ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻏﺮﺑﻰ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﺑﻪ ﺷﺪﺕ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﻧﻬﺎﺩngo، ﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ،ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻯ ﺯﻳﺒﺎﻳﻰ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺸﺮ ﻭ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﻇﺎﻫﺮ ﺯﻳﺒﺎﻳﻰ ﺩﺍﺭﻧﺪ،ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭﺩﺭ ﺑﺎﻃﻦ ﺷﺎﻫﺪﻳﻢ ﻏﺮﺑﻴﻬﺎ ﺑﻮﺩﺟﻬﻬﺎﻯ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺭﺍ ﺻﺮﻑ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩﻯ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻃﺮﺯ ﺗﻔﻜﺮ ﺧﻮﺩ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻛﻨﻨﺪ،ﺑﻪ ﺻﺤﻨﻪ ﺑﻴﺎﻭﺭﻧﺪ ﻭ ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ﻭ ﺍﺑﺰﺍﺭﻫﺎﻯ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻰ ﻭﺳﻴﻌﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ،ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺭﺍ ﭼﻬﺮﻩ ﻳﺎ ﺍﻟﮕﻮ ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺑﻌﺪﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺁﻧﺎﻥ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﻨﺪ. ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺎﻳﺪ ﺷﺎﺧﺺ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ ﻫﺮ ﻓﺮﺩﻯ ﻛﻪ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﺑﺎ ﺷﺎﺧﺼﻬﺎﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﭼﻘﺪﺭ ﺗﻄﺒﻴﻖ ﺩﺍﺭﺩ ،ﭼﻘﺪﺭ ﭘﺎﻳﺒﻨﺪ ﺑﻪ ﺍﺻﻮﻝ ﻭ ﺍﺭﺯﺷﻬﺎﻯ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﻯ ﺁﻥ ﻛﺸﻮﺭ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺍﮔﺮ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺎ ﻫﻮﺷﻴﺎﺭﻯ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻛﻨﻨﺪ،ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺗﻮﻃﺌﺔ ﺩﺷﻤﻨﺎﻧﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﻓﻊ ﻛﻨﻨﺪ. ﺍﻣﺎ ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻛﻪ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎ ﻭ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻯ ﺁﮔﺎﻩ ﻭ ﻓﻌﺎﻝ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺣﻀﻮﺭﻯ ﺗﻮﺍﻧﺎ ﻭ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻰ ﺍﺯ ﺭﻭﺷﻬﺎ ﻭ ﺩﻏﻠﻜﺎﺭﻳﻬﺎﻯ ﺍﺑﺮﻗﺪﺭﺗﻬﺎﻯ ﺷﺮﻭﺭ ﻛﻪ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺣﻔﻆ ﻋﻘﺐ ﺍﻓﺘﺎﺩﮔﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻴﺒﻴﻨﻨﺪ ،ﺁﮔﺎﻩ ﻭ ﺑﺎ ﺧﺒﺮﻧﺪ .ﺟﻨﺒﺸﻬﺎ ﻭ ﺣﺮﻛﺘﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﻪ ﺭﻳﺸﻪ ﺩﺭ ﻭﺟﺪﺍﻥ ﻣﻠﺘﻬﺎ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺩﺭ ﺭﺃﺱ ﺍﻳﻦ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻭﻣﺤﻠﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ.ﺍﻳﻦ ﺟﻨﺒﺸﻬﺎ ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺁﻣﺎﺩﮔﻰ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻬﺎﺟﻤﺎﺕ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﺘﻰ ﻛﻪ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﮔﺮﺍﻥ ﺑﺮ ﺿﺪ ﻣﻠﺘﻬﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺟﻬﺖ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﻳﻦ ﻣﻠﺘﻬﺎ ﺗﺪﺍﺭﻙ ﺩﻳﺪﻫﺎﻧﺪ،ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﻛﻨﻨﺪ.ﭼﺎﻟﺶ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﺟﺒﻬﺔ ﻟﻴﺒﺮﺍﻟﻴﺴﻢ ﻏﺮﺏ ﻭ ﺟﺒﻬﺔ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﺍﻣﺘﺪﺍﺩ ﺣﺮﻛﺘﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺬﺭ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺑﻬﺎﺭ ﺑﻬﻤﻦ 57ﺑﺎﺭﻭﺭ ﺷﺪ. ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺧﻄﻮ ﻣﺸﻰ ﺣﻔﻆ ﻭ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎﻯ ﻧﻮﭘﺎ ﺭﺍ ﻭﻟﻴﺎﻣﺮﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺻﺮﺍﺣﺘ ًﺎ ﻣﺘﺬ ّﻛﺮ ﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ»:ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻭ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺮﺁﻣﺪﻫﺎﻧﺪ،ﺧﻮﺩ
351
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺻﺎﺣﺒﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎ ﻭ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﺑﻪ ﺣﺮﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻭ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻛﻨﻨﺪﺓ ﻣﺴﻴﺮ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻭ ﺭﻭ ﺑﻪ 52 ﺗﻜﺎﻣﻞ ﺁﻥ ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ ﻭ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﻮﺩ ﺍﻧﺸﺎءﺍﷲ«.
352
ﻧﺘﺮﺳﻴﺪﻥ ﺍﺯ ﺩﺷﻤﻦ ﻭﻣﺪﺍﺧﻠﻪ ﮔﺮﺍﻥ ﻓﺘﻨﻪ ﮔﺮ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺑﺮ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺭﻭﺣﻴﺔ ﺷﺠﺎﻋﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺩﺷﻤﻦ ﺍﻧﮕﻴﺰﺵ ﻣﻀﺎﻋﻔﻰ ﺑﻪ ﺍﻧﻘﻼﺑﻴﻮﻥ ﻣﻴﺪﻫﺪ .ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ،ﺿﻤﻦ ﻣﺜﺎﻟﻰ ﺍﺯ ﺟﺮﻳﺎﻧﺠﻨﮓ ﺍﺣﺪ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ»:ﻣﺮﻋﻮﺏ ﺷﺪﻥ ﺍﺯ ﻫﻴﻤﻨﺔ ﻇﺎﻫﺮﻯ ﻣﺴﺘﻜﺒﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺗﺮﺱ ﺍﺯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﻗﺪﺭﺗﻬﺎﻯ ﻣﺪﺍﺧﻠﻬﮕﺮ،ﺁﺳﻴﺐ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺩﺳﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﭘﺮﻫﻴﺰ ﻛﺮﺩ .ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﺷﺠﺎﻉ ﻭ ﺟﻮﺍﻧﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺱ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﻟﻬﺎ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﻛﻨﻨﺪ. ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺼﺮ ﺑﻪ ﺻﺤﻨﻪ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ،ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻴﻬﺎ ﺑﻪ ﺷﺪﺕ ﻣﺸﻐﻮﻝ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺣﺴﻨﻰ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﻭ ﻧﻈﺎﻡ ﺣﺎﻛﻢ ﺁﻥ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺳﻌﻰ ﻣﻴﻜﺮﺩﻧﺪ ﺑﺎ ﺗﺮﻓﻨﺪﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ، ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺩﭼﺎﺭ ﭼﻨﺪ ﺩﺳﺘﮕﻰ ﻛﻨﻨﺪ،ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﭘﻴﺎﻡ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺧﻄﺎﺏ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺼﺮ،ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺭﻭﺣﻴﻪ ﺑﺨﺶ ﻭ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﺑﺨﺶ ﺑﻮﺩ ﺑﻪ ﻃﻮﺭﻯ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻓﺎﺻﻠﺔ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻛﻮﺗﺎﻫﻰ ﺍﺯ ﻓﺮﻣﺎﻳﺸﺎﺕ ﺍﻳﺸﺎﻥ ،ﺍﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺑﻠﻮﺗﻮﺙ ﺩﺭ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺍﻟﺘﺤﺮﻳﺮ ﺑﻴﻦ ﻣﺮﺩﻡ ﭘﺨﺶ ﻣﻴﺸﺪ. ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻳﻚ ﺭﻫﺒﺮ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺎ ﺩﺭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻄﺎﻟﺒﻰ ﺭﺍ ﻋﺮﺿﻪ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺧﺎﻟﻰ ﺍﺯ ﻫﺮﻧﻮﻉ ﻏﺮﺽ ﻳﺎ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺑﻮﺩ ﺑﺎ ﺁﻥ ﭼﻴﺰﻯ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺑﺮﺧﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺖ ،ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺩﺭ ﻗﻠﻮﺏ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻭ ﺩﺭ ﻗﻠﺐ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺼﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﻧﻮﺭ ﺍﻣﻴﺪ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﮕﺬﺍﺭﺩ .ﺍﻻﻥ ﻫﻢ ﻛﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻣﻴﻜﻨﻴﻢ ،ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﻣﺴﻴﺮﻯ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺭﺍ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺩﻫﻨﺪ. ﺍﻛﻨﻮﻥ ﻣﻠﺘﻬﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻴﺪﺍﺭ ﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﻗﺮﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺗﻤﺎﻡ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺣﻖ ﺁﻧﺎﻥ ﺧﻴﺎﻧﺖ ﻛﺮﺩﻫﺎﻧﺪ ﺍﻧﺘﻘﺎﻡ ﺑﮕﻴﺮﺩ .ﻭﺍﻯ ﺑﺮ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺧﻴﺎﻧﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ .ﻣﺜ ً ﻼ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺣﺎﻛﻤﺎﻥ ﻣﺼﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺼﺮ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺑﺮﺩﻧﺪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﻫﻢ ﻣﺼﺮ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻣﺴﻴﺮ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﻭ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺣﻘﻴﻘﻴﺎﺵ ﺧﺎﺭﺝ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﭘﺴﺖ ﻭ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻧﻤﻮﺩ ﻭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭﺵ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭ ﻛﺮﺩ ﺗﺎ . 52ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﺩﺭ ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ26،ﺷﻬﺮﻳﻮﺭ .1390
ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻧﻈﺮﻯ،ﻓﻜﺮﻯ،ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﻯ ﻭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺑﻬﺎﻯ ﺑﻨﻴﺎﺩﻳﻦ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻭﺗﻮﺿﻴﺢ ...
ﺭﻗﻴﺒﺶ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺧﺎﺭﺝ ﻛﻨﺪ. ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺼﺮ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻰ ﻣﻴﺪﺍﻧﻨﺪ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺮﺱ ﺳﻌﻮﺩﻯ ﺍﺯ ﻣﺤﺎﻛﻤﺔ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﺍﺳﺖ،ﺭﻭﺷﻦ ﺷﺪﻥ ﻧﻘﺶ ﺳﻌﻮﺩﻳﻬﺎ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻛﻤﭗ ﺩﻳﻮﻳﺪ ﻭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﻣﺎﻟﻰ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﺯﺍء ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺍﺯ ﺣﺴﻨﻰ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ.ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ ﻛﻤﭗ ﺩﻳﻮﻳﺪﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻯ ﻣﺼﺮﻯ-ﺳﻌﻮﺩﻯ-ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﺍﺳﺖ. ﺑﻰ ﺟﻬﺖ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻭﻟﻴﺪﺑﻦ ﻃﻼﻝ ﻛﻪ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺍﺷﺨﺎﺹ ﻓﺎﺳﺪ ﻭ ﻣﺘﻬﻢ ﺍﺳﺖ،ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﺯ ﻣﺤﺎﻛﻤﺔ ﺣﺴﻨﻰ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﻛﻨﺪ 4ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﺩﻻﺭ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ.ﺍﻭ ﻫﻤﺎﻥ ﻛﺴﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻭﻗﺘﻰ ﻣﺤﺎﻛﻤﺔ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﺷﺮﻭﻉ ﺷﺪ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﻭﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺭﺳﻤﻰ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺩﺍﺩﺳﺘﺎﻥ ﻛﻞ ،ﻋﺒﺪﺍﻟﻤﺠﻴﺪ ﻣﺤﻤﻮﺩ ،ﺍﺯ 100ﻫﺰﺍﺭ ﻫﻜﺘﺎﺭ ﺯﻣﻴﻨﻰ ﻛﻪ ﺩﺍﺷﺖ ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﻰ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺧﻮﺩ ﮔﻮﺍﻩ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﻣﺎﻟﻚ ﺁﻥ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﻭﺍﻗﻌ ًﺎ ﺍﻳﻦ ﻳﻚ ﻧﻮﻉ ﺭﺷﻮﻩ ﺍﺳﺖ.ﻣﻠﺖ ﻣﺼﺮ ﺍﺯ ﺗﻤﺎﻡ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺩﺭﺣﻖ ﻣﺼﺮ ﺟﻔﺎ ﻛﺮﺩﻫﺎﻧﺪ ﺍﻧﺘﻘﺎﻡ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﻣﻠﺖ ﻣﺼﺮ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮ ﺍﺯ ﺍﻧﻮﺭ ﺳﺎﺩﺍﺕ ﻭ ﺣﺴﻨﻰ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﺳﻌﻮﺩﻯ ﺍﺳﺖ. ﺷﺎﺧﺼﻪ ﺍﻯ ﻣﺎﻧﺪﮔﺎﺭﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎﻯ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻫﻤﺎﻥ ﻃﻮﺭﻯ ﻛﻪ ﭘﻴﺪﺍﻳﺶ ﺍﺻﻞ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻓﻜﺮﻯ ﺑﻮﺩ،ﻣﺎﻧﺪﮔﺎﺭﻯ ﻭﺩﻭﺍﻡ ﺁﻥ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺗﺪﺍﻭﻡ ﺩﻋﻮﺕ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ﻭ ﭼﻨﺎﻥ ﻛﻪ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪ،ﻧﻬﻀﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺯ ﻭ ﺑﻮﻡ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﭘﺬﻳﺮ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﺎﻥ ﺻﺪﻭﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﻣﺎﻥ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ. ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺳﻬﻢ ﺩﺍﺭﻯ ﻧﻪ ﺳﻬﻢ ﺧﻮﺍﻫﻰ ﻏﻨﻴﻤﺖ ﺟﻮﻳﻰ ﻭ ﺳﻬﻢ ﺧﻮﺍﻫﻰ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺍﻧﻘﻼﺑﻴﻮﻥ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎ ﺭﺍ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﻴﻜﻨﺪ .ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﻳﻦ ﺁﺳﻴﺐ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﻫﺸﺪﺍﺭ ﺧﻮﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ»:ﺭﺍﺣﺘﻰ ﺧﻴﺎﻝ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ...ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺧﻄﺮ ﺍﺳﺖ.ﻭ ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺍﻳﻦ ﺧﻄﺮ ﻣﻬﻴﺒﺘﺮ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻛﻪ
353
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺷﺨﺎﺹ ﺩﺭ ﺻﺪﺩ ﺗﺼﺎﺣﺐ ﺳﻬﻢ ﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﻏﻨﻴﻤﺖ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ 53 «.ﺳﻬﻢ ﺧﻮﺍﻫﻰ ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻧﺎﺷﻰ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻧﻘﻼﺑﻴﻮﻥ ﺗﺼﻮﺭ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ ﻛﺎﺭ ﻧﻬﻀﺖ ﺗﻤﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﻪ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﻭﺁﺧﺮ ﺧﻂ ﺭﺳﻴﺪﻫﺎﻳﻢ ﻭ ﺣﺎﻻ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻮﺑﺖ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻏﻨﺎﺋﻢ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻰ ﻫﻢ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﻋﺪﻫﺎﻯ ﻏﺎﻓﻞ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ،ﺍﺯ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﻭﺍﺭﺩ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻳﻚ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ. ﺭﻳﺰﺷﻬﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺩﺭﻃﻮﻝ ﺳﻪ ﺩﻫﺔ ﺍﺯ ﻋﻤﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻓﺘﺎﺩ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻰ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺭﺍ ﻧﻤﺎﻳﺎﻥ ﺳﺎﺧﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻋﺒﺮﺕ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺍﺧﻴﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ.
354
ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ ﻣﻬﺮﻩ ﻫﺎﻯ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻏﺮﺏ ﺩﺭ ﺑﻌﺪ ﺁﺳﻴﺒﻬﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﻳﻚ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺭﺍ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﻴﻜﻨﺪ ﻛﺎﺭ ﻛﺮﺩﻥ ﺭﻭﻯ ﻋﻨﺎﺻﺮﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺪﺭﺗﻬﺎﻯ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﻯ ﺭﻭﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﻛﺎﺭ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ .ﻫﺸﺪﺍﺭ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭﻩ ﻧﻴﺰ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﺍﺳﺖ.ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ»:ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺁﺳﻴﺐ 54 ﺑﺮﺭﻭﻯ ﻛﺎﺭ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﻋﻨﺎﺻﺮﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﺑﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﻏﺮﺏ ﻣﻴﺪﺍﻧﻨﺪ«. ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﻏﺮﺏ ﻭ ﻗﺪﺭﺗﻬﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﺟﻠﻮﻯ ﻳﻚ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺭﺍ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ﻳﻘﻴﻨ ًﺎ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺩﺍﺩ .ﺍﻣﺎ ﺍﮔﺮ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﻮﺝ ﻋﻈﻴﻢ ﺍﻧﻘﻼﺑﻴﻮﻥ ﻣﻮﻓﻖ ﺷﻮﻧﺪ،ﺳﻌﻰ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻭ ﺭﻭﻯ ﻛﺎﺭ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﻋﻨﺎﺻﺮﻯ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻟﺤﺎﻅ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﻓﻜﺮﻯ ﻭ ﻋﻤﻠﻰ ﻭﺍﺑﺴﺘﺔ ﺑﻪ ﻏﺮﺑﺎﻧﺪ ،ﻣﻘﺪﻣﺎﺕ ﺍﺳﺘﺤﺎﻟﺔ ﺍﺯ ﺩﺭﻭﻥ ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻛﻨﻨﺪ. ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﻣﺼﺪﺍﻕ ﺑﺎﺭﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﻣﺸﺮﻭﻃﻴﺖ ﺩﻳﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﻋﻈﺎﻡ ﻭ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻰ ﻗﺎﻃﻊ ﻣﺮﺩﻡ ﺷﺮﻭﻉ ﺷﺪ ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﻧﻔﻮﺫ ﺗﺪﺭﻳﺠﻰ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻏﺮﺏ ﻭ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺳﻔﺎﺭﺗﺨﺎﻧﻪ ﻫﺎﻯ ﺧﺎﺭﺟﻰ ،ﺑﻪ ﺁﻧﺠﺎ ﺭﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﺧﺎﺭﺝ ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺑﻪ ﺣﺎﺷﻴﻪ ﺭﺍﻧﺪﻥ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ،ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻳﻚ ﻃﺒﻘﺔ ﺧﺎﺹ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺳﺮ ﺷﻴﺦ ﻓﻀﻞ ﺍﷲ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺩﺍﺭ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﺧﻄﺮ ﺑﺰﺭگ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺎﺭﺍ ﻭ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺭﺍ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﻴﻜﻨﺪ. ﻭ ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻰ ﺳﻌﻰ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺑﺮﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺪﻳﻠﻬﺎﻯ ﺍﻧﺤﺮﺍﻓﻰ ﺑﺴﺎﺯﻧﺪ؛ﺍﻳﻦ ﺑﺪﻳﻠﻬﺎ . 53ﺳﺨﻨﺎﻥ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ،ﺷﻬﺮﻳﻮﺭ .90 . 54ﻫﻤﺎﻥ.
ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻧﻈﺮﻯ،ﻓﻜﺮﻯ،ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﻯ ﻭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺑﻬﺎﻯ ﺑﻨﻴﺎﺩﻳﻦ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻭﺗﻮﺿﻴﺢ ...
ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﮔﺎﻫﻰ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﻣﺪﻝ ﻭ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺣﻜﻮﻣﺘﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎ ﺑﺎﺷﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺍﻗﻊ ﺳﻌﻰ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻯ ﺭﺍﻳﺞ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﺓ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻏﺮﺏ ﭼﻮﻥ ﻣﺪﻝ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﻰ ﻭ ﻟﻴﺒﺮﺍﻟﻴﺴﺘﻰ ،ﺗﻨﻬﺎ ﻧﺴﺨﻆ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺩﺍﺭﺓ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﻟﻬﺎ ﺍﻟﻘﺎ ﻛﻨﺪ .ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻣﻌﻈﻢ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭﻩ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ »:ﻣﻴﻜﻮﺷﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺪﻳﻞ ﻫﺎﻯ 55 ﺍﻧﺤﺮﺍﻓﻰ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺩﺭﭘﻴﺶ ﭘﺎﻯ ﻧﻬﻀﺖ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﮕﺬﺍﺭﻧﺪ«. ﭘﺪﻳﺪ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻫﺎﻯ ﺍﻧﺤﺮﺍﻓﻰ ﺑﺎ ﭘﺸﺘﻮﺍﻧﺔ ﻣﺎﻟﻰ ﻭ ﺭﺳﺎﻧﻬﺎﻯ ﻗﻮﻯ،ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺣﺮﺝ ﻭ ﻣﺮﺝ ،ﺩﺍﻣﻦ ﺯﺩﻥ ﺑﻪ ﺟﻨﮓ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻣﻴﺎﻥ ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﻭ ﻗﻮﻣﻴﺘﻬﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ،ﺗﺤﺮﻳﻢ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ﺑﻠﻮﻛﻪ ﻛﺮﺩﻥ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻫﺎﻯ ﻣﻠﻰ ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮ ﺗﺎﻛﺘﻴﻜﻬﺎﻯ ﺩﺷﻤﻦ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺿﻤﺤﻼﻝ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﺖ .ﺑﻪ ﻋﻘﻴﺪﺓ ﺭﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ »:ﻣﻘﺼﻮﺩ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ،ﺧﺴﺘﻪ ﻭ ﻧﻮﻣﻴﺪ ﻛﺮﺩﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﻣﺮﺩﺩ ﻭ ﭘﺸﻴﻤﺎﻥ ﻛﺮﺩﻥ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﻥ ﺍﺳﺖ ،ﻛﻪ ﻣﻴﺪﺍﻧﻨﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ 56 ﺻﻮﺭﺕ ﺷﻜﺴﺖ ﺩﺍﺩﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﻤﻜﻦ ﻭ ﺁﺳﺎﻥ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ. ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻭ ﻣﺂﺧﺬ ﻫﺮﺵ،ﺳﻴﻤﻮﺭﺍﻡ)،(1385ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻭﺍﺷﻨﮕﺘﻦ ﺩﺭﺟﻨﮓ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ،ﺗﺮﺟﻤﺔ ﻟﻄﻔﺎﷲ ﻣﻴﺜﻤﻰ ،ﻣﺎﻫﻨﺎﻣﺔ ﭼﺸﻤﺎﻧﺪﺍﺯ،ﺷﻤﺎﺭﺓ.39 ﺷﻬﻴﺪﻯ،ﺳﻴﺪ ﺟﻌﻔﺮ،ﻧﻬﺞ ﺍﻟﺒﻼﻏﻪ،ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﻋﻠﻤﻴﻮﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ،ﭼﺎﭘﻬﻔﺪﻫﻢ1379،ﺵ. ﺷﻴﺮﻭﺩﻯ،ﻣﺮﺗﻀﻰ،ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻮﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺰﻣﺪﺭﻛﻼﻣﺎﻣﺎﻡ،ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﻣﺮﻛﺰﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﺍﺳﻼﻣﻰ1381،ﺵ. ﺑﺎﺯﺗﺎﺏ ﺗﻮﺍﻓﻖ ﺳﺎﻑ ﻭﺭژﻳﻢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﺩﺭ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺕ ﺟﻬﺎﻥ،ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻛﻞ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺕ ﻭ ﺭﺳﺎﻧﻬﻬﺎﻯ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺍﺭﺷﺎﺩ،ﺑﻮﻟﺘﻦ ﺷﻤﺎﺭﺓ ، 5ﺑﻴﻨﺎ1372ﺵ. ﮔﺰﺍﺭﺵ،ﻣﺎﻫﻨﺎﻣﺔ ﺍﻓﺘﺼﺎﺩﻯ،ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ،ﺳﻴﺎﺳﻰ،ﺗﻬﺮﺍﻥ،ﺳﺎﻝ ﺑﻴﺴﺘﻢ،ﻣﻬﺮﻣﺎﻩ 1390ﺵ. ﺁﻳﺔﺍﷲ ﺟﻮﺍﺩﻳﺂﻣﻠﻰ،ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺗﺴﻨﻴﻢ،ﻣﺮﻛﺰ ﻧﺸﺮ ﺍﺳﺮﺍء،ﺍﻭﻝ ،ﻗﻢ1384،ﺵ. ﺁﻳﺔ ﺍﷲ ﺷﻬﻴﺪ ﻣﺮﺗﻀﻰ ﻣﻄﻬﺮﻯ،ﻣﺠﻤﻮﻋﺔ ﺁﺛﺎﺭ،ﺻﺪﺭﺍ،ﺩﻭﻡ،ﻗﻢ1387،ﺵ. ﻣﺠﻤﻮﻋﺔ ﻣﻘﺎﻻﺕ ،ﻫﻤﺎﻳﺶ ﺍﻣﺎﻡ ﺣﺴﻴﻦ)ﻉ( ،ﻣﺠﻤﻊ ﺟﻬﺎﻧﻴﺎﻫﻞ ﺑﻴﺖ،ﺍﺳﻔﻨﺪ1381ﺵ. ﺍﺑﻦ ﺷﻬﺮﺁﺷﻮﺏ ﻣﺎﺯﻧﺪﺭﺍﻧﻰ ،ﺍﻟﻤﻨﺎﻗﺐ ﺁﻝ ﺍﺑﻲ ﻃﺎﻟﺐ ،ﺫﻭ ﺍﻟﻘﺮﺑﻲ ،ﻗﻢ 1385 ،ﺵ. ﻧﺸﺮﻳﺔ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺗﺤﻠﻴﻠﻰ ﺭﺍﻩ،ﺗﻬﺮﺍﻥ،ﺷﻤﺎﺭﺓ،52ﺑﻬﺎﺭ1390ﺵ. ﺭﺍﺷﺪ ﺍﻟﻐﻨﻮﺷﻰ،ﺣﺮﻛﺖ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﻭﺗﺠﺪﻳﺪ ﺣﻴﺎﺕ ﺍﺳﻼﻡ،ﺗﺮﺟﻤﺔ ﺳﻴﺪﻫﺎﺩﻯ ﺧﺴﺮﻭﺷﺎﻫﻰ،ﻣﺆﺳﺴﺔ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ،ﺗﻬﺮﺍﻥ1372،ﺵ. . 55ﻫﻤﺎﻥ. . 56ﻫﻤﺎﻥ.
355
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺧﻤﻴﻨﻰ ،ﺭﻭﺡ ﺍﷲ،ﺻﺤﻴﻔﺔﺍﻣﺎﻡ،ﻣﻮﺳﺴﺔ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻭ ﻧﺸﺮ ﺁﺛﺎﺭﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﭘﺎﻳﻴﺰ .1378 ﻓﻼﺡ ﻧﮋﺍﺩ،ﻋﻠﻰ،ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺻﺪﻭﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ،ﻣﺮﻛﺰ ﺍﺳﻨﺎﺩ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ. ﻃﻼﻝ ﻋﺘﺮﻳﺴﻰ،ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﻣﺠﻠﺔ ﺣﻀﻮﺭ،ﺷﻤﺎﺭﺓ ،11ﺧﺮﺩﺍﺩ . ﻧﺸﺮﻳﺔ ﺣﻀﻮﺭ،ﻣﻘﺎﻟﺔ ﻣﺤﻤﺪ ﺍﻣﻴﻦ ﺍﻣﻴﻦ،ﻧﻬﻀﺘﻬﺎﻯ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺁﻥ ﺑﺮ ﻧﻬﻀﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻧﺪﻭﻧﺰﻯ1374،ﺵ. ﺍﻗﺒﺎﻝ ﻻﻫﻮﺭﻯ،ﻣﺤﻤﺪ،ﺍﺳﺮﺍﺭ ﺧﻮﺩﻯ ﻭ ﺭﻣﻮﺯ ﺑﻴﺨﻮﺩﻯ،ﺑﻨﻴﺎﺩ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﻳﺮﺍﻥ،ﺗﻬﺮﺍﻥ1358،ﺵ. ﺟﺎﻥ ﻓﻮﺭﻥ،ﻧﻈﺮﻳﻪ ﭘﺮﺩﺍﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎ ،ﺗﺮﺟﻤﺔﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﺭﺷﺎﺩ،ﻧﺸﺮﻧﻰ،ﺗﻬﺮﺍﻥ1384،ﺵ. ﻣﻨﻮﭼﻬﺮ ﻣﺤﻤﺪﻯ،ﺑﺎﺯﺗﺎﺏ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ،ﭘﮋﻭﻫﺸﮕﺎﻩ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭﺍﻧﺪﻳﺸﺔ ﺍﺳﻼﻣﻰ1386،ﺵ. ﭘﺎﻧﺰﺩﻫﺨﺮﺩﺍﺩ،ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﺔﺗﺨﺼﺼﻴﺪﺭﺣﻮﺯﺓﺗﺎﺭﻳﺨﭙﮋﻭﻫﻴﺎﻳﺮﺍﻥﻣﻌﺎﺻﺮ،ﺵ،28ﺳﺎﻟﻬﺸﺘﻢ.1390،
356
ﻧﻘﺶ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺩﺭ ﺗﺤﺮﻙ ﺑﺨﺸﻰ ﺑﻪ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﻧﻘﺶ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺩﺭ ﺗﺤﺮﻙ ﺑﺨﺸﻰ ﺑﻪ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ 1
ﺩﻛﺘﺮ ﻳﺤﻴﻰ ﻣﻌﺮﻭﻑ
358
ﭼﻜﻴﺪﻩ ﺣﺮﻛﺖ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺩﺭ ﭘﻴﺮﻳﺰﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺍﮔﺮ ﭼﻪ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻣﺤﻞ ﺍﺻﻠﻲ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻱ ﺍﻭ ﺑﻮﺩ ،ﺍﻣﺎ ﻫﻴﭽﮕﺎﻩ ﺍﺯ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻏﺎﻓﻞ ﻧﺒﻮﺩ .ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ؛ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﻋﺮﺑﻲ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺟﻬﺖ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻭ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺗﺸﻴﻊ ﺩﺭ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎﻱ ﺳﻴﺎﻩ ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺩﻏﺪﻏﻬﻬﺎﻱ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻴﺪﺍﺩ .ﺍﻭ ﺑﺎ ﺩﺭﻙ ﺻﺤﻴﺢ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﻛﻪ ﺑﺪﻭﻥ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﻧﻴﺮﻭﻯ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﻧﻤﻴﺘﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻛﺸﻮﺭ ﺗﻐﻴﻴﺮﻯ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩ ﺳﻌﻰ ﺩﺍﺷﺖ ﺑﺎ ﭘﺮﻭﺭﺵ ﺟﻮﺍﻧﺎﻧﻰ ﻣﺘﺪﻳﻦ ﻭ ﻣﺠﺎﻫﺪ ﻳﻚ ﻧﻴﺮﻭﻯ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﻣﻨﺴﺠﻢ ﺭﺍ ﺷﻜﻞ ﺩﻫﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﭘﮋﻭﻫﺶ ،ﺳﻮﺍﻟﻬﺎﻯ ﺍﺻﻠﻲ ﻋﺒﺎﺭﺗﻨﺪ ﺍﺯ -1 :ﻧﻘﺶ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﻮﺩ؟ -2ﭼﺮﺍ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺻﺤﻨﻪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺣﺬﻑ ﻛﺮﺩﻧﺪ؟ -3ﻭﻯ ﭼﻪ ﻧﻘﺸﻲ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﻘﺎﻱ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ؟ ﻓﺮﺿﻴﻪ ﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻧﻴﺰ ﻋﺒﺎﺭﺗﻨﺪ ﺍﺯ -1 :ﺁﻣﻮﺯﻩﻫﺎﻱ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ -2 .ﻭﻯ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺍﺛﺮﮔﺬﺍﺭﺗﺮﻳﻦ ﺷﺨﺼﻴﺘﻬﺎﻳﻰ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺟﺎﻣﻌﻴﺖ ﻋﻠﻤﻰ ﻭ ﻋﻤﻠﻰ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺑﺮﺗﺮ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﺎﺷﺪ -3.ﺍﻭ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻛﺴﻰ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻭﺍژﻩ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺭﺍ ﻭﺍﺭﺩ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﻛﺮﺩ ﻭ ﻋﺎﻣﻞ ﺗﻜﻮﻳﻦ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺗﺠﺎﻭﺯﮔﺮﻯ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺑﻮﺩ -4 .ﻭﻯ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺍﺣﻴﺎ ﻭ ﺍﺻﻼﺡ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺩﻳﻨﻰ ،ﻋﺪﺍﻟﺖ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﮔﻔﺘﮕﻮﻯ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﻭ ﺗﻘﺮﻳﺐ ﻣﺬﺍﻫﺐ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻛﺮﺩ -5 .ﻓﻘﺪﺍﻥ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺩﺭ ﺗﺎﺧﻴﺮ ﺧﻴﺰﺵﻫﺎﻯ ﻛﻨﻮﻧﻰ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ -6 .ﻭﻯ ﻋﺎﻣﻞ ﺍﺣﻴﺎﻯ ﺭﻭﺣﻴﻪ ﺧﻮﺩﺑﺎﻭﺭﻯ ﻭ ﻋﺰﺕ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ -7 .ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺟﻬﻞ ﻭ ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪﮔﻰ ﻓﻜﺮﻯ ،ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺳﺘﻢ ﻭ ﻓﺴﺎﺩ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ،ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺁﺭﻣﺎﻥ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ،ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻯ ﺍﻣﺎﻡ ﺻﺪﺭ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﻛﻠﻴﺪ ﻭﺍژﻩ ﻫﺎ :ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ،ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ،ﺧﻮﺩﺑﺎﻭﺭﻯ ،ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ. 1ﺩﺍﻧﺸﻴﺎﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺭﺍﺯﻯ ﻛﺮﻣﺎﻧﺸﺎﻩ
ﻧﻘﺶ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺩﺭ ﺗﺤﺮﻙ ﺑﺨﺸﻰ ﺑﻪ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻮﺝ...
ﻣﻘﺪﻣﻪ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﭘﺪﻳﺪﻩﺍﻱ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﻋﻤﻞ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺨﺶ ﻣﻬﻤﻰ ﺍﺯ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲﺩﻫﺪ .ﺍﻳﻦ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺣﺎﺻﻞ ﺗﻼﺵ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﺴﻴﺮ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ،ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺍﺳﺖ .ﺣﺮﻛﺖ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺩﺭ ﭘﻴﺮﻳﺰﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ؛ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﻭﻯ ﺑﺎﻭﺭ ﻋﻤﻴﻘﻰ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺣﻴﺎﺕ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻮﺩ .ﻧﮕﺎﻩ ﻭﻯ ﺑﻪ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﺩﺭ »ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﻭ ﻣﺪﺍﺭﺍ« ﺧﻼﺻﻪ ﻛﺮﺩ .ﻭﻯ ﺩﺭ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ»ﺩﻳﻦ ﺩﺭ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ« ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ»:ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺁﻣﺎﻝ ﻭ ﺁﺭﺯﻭﻫﺎﻯ ﺧﺎﺹ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﺍﻳﻦ ﺑﺪﺍﻥ ﻣﻌﻨﺎ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﺭﺯﻭﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﻏﺮﻕ ﺷﻮﻧﺪ ﻳﺎ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﺍﻓﺮﺍﻁ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺟﺴﻢ ﻭ ﻋﻘﻠﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺑﻰ ﺍﻋﺘﻨﺎ ﺷﻮﺩ .ﺁﺭﺯﻭﻯ ﻣﻦ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺁﻥ ﮔﻮﻧﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻇﻦ ﻭﻃﻦ ﺑﺎﺷﻨﺪ ،ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﭘﺸﺘﻮﺍﻧﻪ ﺷﺮﻳﺎﻥ ﺣﻴﺎﺗﻰ ﻭ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ِ ِ ﺧﻮﺷﺒﻮﻯ ﻛﺸﻮﺭﻧﺪ ﻭ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺭﺍﻳﺤﻪ ﺍﻯ ﺍﺯ ﺑﻬﺸﺖ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﺁﺭﺯﻭ ﺩﺍﺭﻡ ﻛﻪ ﺁﺭﻣﺎﻧﻬﺎﻯ ﻣﻠﻰ ،ﺍﺩﺑﻰ ﻭ ﺍﺧﻼﻗﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺗﺤﻘﻖ ﻳﺎﺑﺪ ﺗﺎ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻬﺎﻯ ﻛﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﺮﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ،ﺍﺯ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺍﺭﺯﺷﻰ ﻭﺍﻻﺗﺮ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺷﻮﻧﺪ) «.ﺑﻨﮕﺮﻳﺪ: ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﻭ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ(ir.yaranesadr.www) ،ﺍﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻮﺍﻧﻤﻨﺪﺳﺎﺯﻯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ،ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺁﻣﻮﺯﺷﻰ ،ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺧﺪﻣﺎﺗﻰ ﺭﺍ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩ ﺗﺎ ﺷﺎﻟﻮﺩﻩ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻧﺴﻠﻬﺎﻯ ﺁﮔﺎﻩ ﻭ ﻣﺘﻔﻜﺮ ﺭﺍ ﺑﻨﺎ ﻧﻬﺪ .ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻣﻨﻔﻌﻞ ،ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩﻯ ﻓﻌﺎﻝ ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻬﻬﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺣﻀﻮﺭ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻭ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺭﺍ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﻭﻯ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ،ﺍﺯ ﻣﻨﻈﺮ ﺩﻳﻦ ﻭ ﺩﻧﻴﺎ ،ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻳﺶ ﺭﺍ ﻧﮕﺎﻩ ﻣﻴﻜﺮﺩ ﻭ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮﺩ ﺩﻳﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺧﺪﻣﺖ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﺎﺷﺪ .ﻭﻯ ﺍﺯ ﺍﺑﺘﺪﺍﻯ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺭ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺩﺭ ﺩﺑﻴﺮﺳﺘﺎﻧﻬﺎﻯ ﺑﻴﺮﻭﺕ ﺷﺮﻭﻉ ﺑﻪ ﺗﺪﺭﻳﺲ ﻛﺮﺩ، ﻣﺎﻫﻬﺎﻯ ﺍﻭﻝ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺑﺎ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﻳﻨﻄﻮﺭ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ» :ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻤﺎﺱ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻫﻔﺖ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﺩﺭ ﻫﻔﺘﻪ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﺍﻧﺶ ﺁﻣﻮﺯﺍﻥ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻴﺎﻥ ﺩﺭ ﺩﻭ ﻣﻮﺳﺴﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺑﺰﺭگ ﺷﻴﻌﻪ ﻟﺒﻨﺎﻥ] ،ﺟﻌﻔﺮﻳﻪ ﻭ ﻋﺎﻣﻠﻴﻪ[ ﺷﺮﻭﻉ ﻛﺮﺩﻡ) .ﺻﺪﺭ-221 :1970: (223ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻫﺎﻯ ﺍﻭﻝ ،ﻗﻴﺎﻓﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﺘﻬﺰﺍ ﺁﻣﻴﺰ ﻭ ﻟﺒﺨﻨﺪﻫﺎﻯ ﺗﺤﻘﻴ ِﺮ ﭘﺎﺭﻫﺎﻯ ﺍﺯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﻤﻞ ﻧﺒﻮﺩ .ﺣﻖ ﻫﻢ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ،ﻛﺘﺎﺑﻬﺎ ﻭ ﺭﺳﺎﻟﻬﻬﺎﻯ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﻭ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻣﺴﻤﻮﻡ ﻭ ﺧﻄﺮﻧﺎﻙ ﺩﺭ ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻬﻬﺎﻯ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻴﮕﺮﻓﺖ .ﭼﻨﺪ ﻣﺎﻩ ﮔﺬﺷﺖ ،ﺭﻭﺯﻫﺎ ﻭ ﺳﺎﻋﺎﺗﻰ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺑﻮﺩ ،ﻣﺠﺒﻮﺭ ﺑﻮﺩﻡ ﺑﻪ ﺳﻮﺍﻻﺕ ﻋﺠﻴﺐ ﻭ ﻏﺮﻳﺒﻰ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﺪﻫﻢ .ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﺩﺭ ﻣﻮﻗﻊ ﺧﺮﻭﺝ ﺍﺯ ﺳﺎﻟﻦ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺣﻠﻘﻪ ﻭﺍﺭ ﺑﺎ
359
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻦ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﻣﻴﺂﻣﺪﻧﺪ .ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ :ﺁﻳﺎ ﻫﻴﭻ ﺣﺲ ﻛﺮﺩﻫﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﭼﺮﺍ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻋﻼﻗﻬﻤﻨﺪ ﺷﺪﻫﺎﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﭼﻪ ﻋﻠﺖ ﺍﻳﻦ ﻃﻮﺭ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻧﺰﺩﻳﻜﻰ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ؟ ﻭ ﺧﻮﺩ ﺍﻭ ﮔﻔﺖ :ﺑﺤﺜﻬﺎ ﻭ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﺍﺕ ﺷﻤﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻯ ﺭﻭﺣﻰ ﻭ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺭﻭﺍﻧﻰ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺭﻭﺷﻨﺘﺮ ،ﺷﻤﺎ ﺑﺎ ﻭﺍﻗﻊ ﺑﻴﻨﻰ ﺑﻪ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺭﻭﺣﻰ ﻭ ﺟﺴﻤﻰ ﻣﺎ ﻣﻴﻨﮕﺮﻳﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺣﻮﺻﻠﻪ ﻭ ﺩﻗﺖ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﻣﺎ ﺭﺍ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻭ ﺗﺎ ﺣﺪ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺣﻞ ﻣﻴﻜﻨﻴﺪ) «.ﺍﺑﺎﺫﺭﻯ ،ﺹ (95 ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ﺍﮔﺮ ﭼﻪ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﺤﻞ ﺍﺻﻠﻲ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﻮﺩ ،ﺍﻣﺎ ﻫﻴﭽﮕﺎﻩ ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻏﺎﻓﻞ ﻧﺒﻮﺩ .ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺣﻮﺯﻫﻬﺎﻱ ﻋﻠﻤﻴﻪ ،ﺍﺗﺤﺎﺩ ﻋﺮﺑﻲ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺟﻬﺖ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻭ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺗﺸﻴﻊ ﺩﺭ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎﻱ ﺳﻴﺎﻩ ،ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺩﻏﺪﻏﻬﻬﺎﻱ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻴﺪﺍﺩ. ﺍﻭ ﺑﺎ ﺩﺭﻙ ﺻﺤﻴﺢ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﻛﻪ ﺑﺪﻭﻥ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﻧﻴﺮﻭﻯ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﻧﻤﻴﺘﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻛﺸﻮﺭ ﺗﻐﻴﻴﺮﻯ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩ ﺳﻌﻰ ﺩﺍﺷﺖ ﺑﺎ ﭘﺮﻭﺭﺵ ﺟﻮﺍﻧﺎﻧﻰ ﻣ ّﺘﺪﻳﻦ ﻭ ﻣﺠﺎﻫﺪ ﻳﻚ ﻧﻴﺮﻭﻯ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﻣﻨﺴﺠﻢ ﺭﺍ ﺷﻜﻞ ﺩﻫﺪ.
360
ﻣﺮﻭﺭﻯ ﺑﺮ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺳﻴﺪ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺩﺭ 14ﺧﺮﺩﺍﺩ 1307ﺷﻤﺴﻰ ﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﻣﻘﺪﺱ ﻗﻢ ﺩﻳﺪﻩ ﺑﻪ ﺟﻬﺎﻥ ﮔﺸﻮﺩ .ﭘﺪﺭ ﺍﻭ ﺳﻴﺪ ﺻﺪﺭﺍﻟﺪﻳﻦ ﺻﺪﺭ ،ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﺷﻴﺦ ﻋﺒﺪﺍﻟﻜﺮﻳﻢ ﺣﺎﺋﺮﻯ ﻣﺆﺳﺲ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗﻢ ﻭ ﺍﺯ ﻣﺮﺍﺟﻊ ﺑﺰﺭگ ﺯﻣﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺑﻮﺩ .ﺟﺪ ﭘﺪﺭﻱ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺁﻳﺖ ﺍﷲ ﺳﻴﺪ ﺍﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﺻﺪﺭ ،ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺁﻳﺖ ﺍﷲ ﻣﻴﺮﺯﺍ ﺣﺴﻦ ﺷﻴﺮﺍﺯﻱ ﻭ ﻣﺮﺟﻊ ﻣﻄﻠﻖ ﺯﻣﺎﻥ ﺧﻮﺩ ،ﻭ ﺟﺪ ﻣﺎﺩﺭﻱ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺁﻳﺖ ﺍﷲ ﺣﺎﺝ ﺁﻗﺎ ﺣﺴﻴﻦ ﻗﻤﻲ ،ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺁﻳﺖ ﺍﷲ ﺳﻴﺪ ﺍﺑﻮﺍﻟﺤﺴﻦ ﺍﺻﻔﻬﺎﻧﻲ ﻭ ﺭﻫﺒﺮ ﻗﻴﺎﻡ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺸﻬﺪ ﺑﺮ ﻋﻠﻴﻪ ﺭﺿﺎ ﺧﺎﻥ ﺑﻮﺩ). ﺧﺴﺮﻭﺷﺎﻫﻰ34 :1387 :ﺗﺎ (55 ﺳﻴﺪ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺩﺭﻭﺱ ﺍﺑﺘﺪﺍﻳﻰ ﻭ ﺩﺑﻴﺮﺳﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻗﻢ ﮔﺬﺭﺍﻧﺪ ﻭ ﻫﻢﺯﻣﺎﻥ ﺑﺎ ﺩﻭﺭﻩ ﺩﺑﻴﺮﺳﺘﺎﻥ ،ﺑﻪ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗﻢ ﻣﺸﻐﻮﻝ ﺷﺪ) .ﺍﺑﺎﺫﺭﻱ: :1381ﺻﺺ 17ﻭ (25ﻭﻯ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺗﺤﺼﻴﻼﺕ ﺣﻮﺯﻭﻯ ،ﺩﺭﻭﺱ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺩ ،ﻭ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1329ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻯ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺭﺷﺘﻪ »ﺣﻘﻮﻕ ﺩﺭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ« )ﻣﻌﺎﺩﻝ ﺭﺷﺘﻪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﻛﻨﻮﻧﻰ( ﺑﻪ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻭﺍﺭﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1332 ﻓﺎﺭﻍﺍﻟﺘﺤﺼﻴﻞ ﺷﺪ .ﻭﻯ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻋﺰﻳﻤﺖ ﺑﻪ ﻧﺠﻒ ﺍﺷﺮﻑ ،ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﻋﻼﻣﻪ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻲ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺑﺮ ﻧﺸﺮﻳﻪ »ﺍﻧﺠﻤﻦ ﺗﻌﻠﻴﻤﺎﺕ ﺩﻳﻨﻲ« ﺭﺍ ﺑﺮ ﻋﻬﺪﻩ ﮔﺮﻓﺖ .ﻭﻱ ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ
ﻧﻘﺶ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺩﺭ ﺗﺤﺮﻙ ﺑﺨﺸﻰ ﺑﻪ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻮﺝ...
ﺑﺎ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻧﺠﻒ ،ﺑﻪ ﻋﻀﻮﻳﺖ ﻫﻴﺄﺕ ﺍﻣﻨﺎﻯ ﺟﻤﻌﻴﺖ »ﻣﻨﺘﺪﻱ ﺍﻟﻨﺸﺮ« ﺩﺭ ﺁﻣﺪ ،ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﻗﻢ ﺿﻤﻦ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻣﺪﺍﺭﺱ ﻣﻠﻲ ﺍﻳﻦ ﺷﻬﺮ، ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺳﺮﺩﺑﻴﺮﻱ ﻣﺠﻠﻪ ﺗﺎﺯﻩ ﺗﺄﺳﻴﺲ »ﻣﻜﺘﺐ ﺍﺳﻼﻡ« ﺭﺍ ﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺭ ﮔﺮﺩﻳﺪ .ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺳﺎﻝ ﺍﻗﺎﻣﺖ ﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﻗﻢ ،ﺗﺪﻭﻳﻦ ﻃﺮﺣﻲ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﺟﻬﺖ ﺍﺻﻼﺡ ﻧﻈﺎﻡ ﺁﻣﻮﺯﺷﻲ ﺣﻮﺯﻩ ﻫﺎﻱ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﺑﻮﺩ ،ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﻔﻜﺮﻱ ﺣﻀﺮﺍﺕ ﺁﻳﺎﺕ ﺩﻛﺘﺮ ﺑﻬﺸﺘﻲ ﻭ ﻣﻜﺎﺭﻡ ﺷﻴﺮﺍﺯﻱ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺖ) .ﻛﻤﺎﻟﻴﺎﻥ ،1386 ،ﺹ (22 ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ﺩﺭ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﺳﺎﻝ 1338ﻭ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺗﻮﺻﻴﻬﻬﺎﻱ ﺣﻀﺮﺍﺕ ﺁﻳﺎﺕ ﺑﺮﻭﺟﺮﺩﻱ ،ﺣﻜﻴﻢ ﻭ ﺷﻴﺦ ﻣﺮﺗﻀﻲ ﺁﻝ ﻳﺎﺳﻴﻦ ،ﻭﺻﻴﺖ ﺁﻳﺖ ﺍﷲ ﺳﻴﺪ ﻋﺒﺪﺍﻟﺤﺴﻴﻦ ﺷﺮﻑ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺭﻫﺒﺮ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺭﺍ ﻟﺒﻴﻚ ﮔﻔﺖ ﻭ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﻭﻯ ،ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺗﺮﻙ ﻛﺮﺩ .ﺍﺻﻼﺡ ﺍﻣﻮﺭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ،ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ،ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺍﺯ ﻳﻜﺴﻮ ،ﻭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻇﺮﻓﻴﺘﻬﺎﻱ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮﺩ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺟﻬﺖ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻣﻜﺘﺐ ﺍﻫﻞ ﺑﻴﺖ ﺑﻪ ﺟﻬﺎﻧﻴﺎﻥ ،ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺍﺻﻠﻲ ﺍﻳﻦ ﻫﺠﺮﺕ ﺭﺍ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻴﺪﺍﺩ .ﺍﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﻧﻴﻞ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻫﺪﺍﻑ ،ﻭ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻭ ﺟﻬﺎﻥ ،ﺍﺯ ﻫﻤﺎﻥ ﺑﺪﻭ ﻭﺭﻭﺩ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺣﻮﺯﻫﻬﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻛﺮﺩ. )ﺷﺮﻑ ﺍﻟﺪﻳﻦ:1388 :ﺹ (136 ﻧﻘﺶ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺁﻣﻮﺯﻩﻫﺎﻱ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﺷﺪﺕ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺑﺰﺭگ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻩ ،ﻧﻘﺶ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻬﻤﻰ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﺮﺩﻡ، ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﺩﺭ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺧﻮﻳﺶ ،ﻛﺮﺍﻣﺖ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ،ﺁﺯﺍﺩﻱ ﻭ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﺍﻳﻦ ﺧﻮﺍﺳﺘﻬﻬﺎ ﻣﺘﺄﺛﺮ ﺍﺯ ﺁﻣﻮﺯﻩﻫﺎﻱ ﺍﻳﻦ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺍﺭﺯﺷﻤﻨﺪ ﺍﺳﺖ .ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻱ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺳﺎﺯ ﻇﻬﻮﺭ ﺣﺰﺏ ﺍﷲ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺍﺻﻠﻰ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻴﺸﻮﺩ. ﺑﻪ ﺟﺮﺍﺕ ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻬﻀﺘﻬﺎﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﻋﺮﺏ ﻣﺘﺎﺛﺮ ﺍﺯ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻨﻴﺎﻥ ﺁﻥ ﺗﻮﺳﻂ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﻧﻬﺎﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺳﻴﺪﺣﺴﻦ ﻧﺼﺮﺍﷲ ﺩﺭ ﺑﻴﺎﻥ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﭼﻪ ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎﻳﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪ :ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ)ﺭﻩ(، ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ،ﺁﻳﺖ ﺍﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ ﻭ ﺷﻬﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﺎﻗﺮ ﺻﺪﺭ ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺍﺷﺨﺎﺻﻰ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩﺍﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ 33ﺭﻭﺯﻩ
361
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺮﺩﻡ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻭ ﻧﻴﺰ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ 22ﺭﻭﺯﻩ ﺣﻤﺎﺱ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻋﻤﻴﻖ ﺁﻣﻮﺯﻫﻬﺎﻯ ﻭﻯ ﺩﺭ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﺯﺗﺎﺑﻰ ﺍﺯ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺩﺭﻭﻧﻲ ﻭ ﻣﻌﻨﻮﻱ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺍﺳﺖ .ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ﺍﻳﻦ ﺧﻮﺍﺳﺘﻬﻬﺎ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺳﺎﻝ ﺍﺧﻴﺮ ﻋﻤﻮﻣﻴﺖ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺯﻣﺎﻣﺪﺍﺭﺍﻥ ﻣﺴﺘﺒﺪ ﻳﺎ ﺳﺮﻧﮕﻮﻥ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺪ ﻭ ﻳﺎ ﻣﺠﺒﻮﺭ ﺑﻪ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ. )ﺍﻟﺴﻴﺮﺓ ﻭﺍﻟﻤﺴﻴﺮﺓ :2006 :ﺹ( 55 ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺗﻼﺵﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖﻫﺎﻱ ﺳﻜﻮﻻﺭ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ ،ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺎﺭﻭﻯ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﺑﻪ ﺁﻣﻮﺯﻩﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺩﺭﻭﻧﻲ ،ﺑﺮ ﺧﻼﻑ ﺭﻭﻧﺪ ﺣﺎﻛﻤﺎﻥ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ .ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺧﻮﺩ ،ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺗﺤﻘﻖ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪﻫﺎﻱ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺩﺭﺣﺮﻛﺘﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺎﻛﻤﺎﻥ ﻣﺴﺘﺒﺪ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻭﺟﻪ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﻣﻠﺖﻫﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺧﻮﺩ ﻧﻤﻴﺪﺍﺩﻧﺪ .ﺑﺪﻭﻥ ﺷﻚ ﺷﺘﺎﺏ ﺍﻧﻘﻼﺏﻫﺎﻱ ﻣﺮﺩﻣﻲ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻭ ﻧﻴﺰ ﻣﻮﺝ ﻓﺰﺍﻳﻨﺪﻩ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺑﻪ ﺳﻮﺩ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ.
362
ﺷﻴﻮﻩ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺑﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﺁﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻭ ﺣﺘﻲ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﻣﻲﻧﻤﻮﺩ ،ﻧﺤﻮﻩ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻭ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﺑﻮﺩ .ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻣﺮﺍﻡ ﻭ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﻭ ﺟﻬﺖﮔﻴﺮﻳﻬﺎﻱ ﻭﻯ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻭ ﻏﻴﺮ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺑﻪ ﺧﻄﺮ ﻣﻲﺍﻧﺪﺍﺧﺖ ،ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻭ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ ﺯﻣﺎﻥ ،ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﻭ ﺣﺘﻲ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩ).ﺑﻨﮕﺮﻳﺪ :ﺍﺧﻼﻕ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ( ﻭﻳﮋﮔﻲ ﻣﻬﻢ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺭﻭﺣﻴﻪ ﺗﺴﺎﻫﻞ ﻭ ﺗﺤﻤﻞ ﻋﻘﻴﺪﻩ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺣﻴﻪ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺩﺭ ﻏﺎﻟﺐ ﻛﻠﻴﺴﺎﻫﺎﻱ ﻣﻬﻢ ﺑﻪ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻭ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻲ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﺩ، ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪﺍﻱ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎﻥ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻣﺴﻴﺢ ﺯﻣﺎﻥ ﻗﻠﻤﺪﺍﺩ ﻣﻴﻜﺮﺩﻧﺪ) .ﺑﻨﮕﺮﻳﺪ :ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ﻭ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺑﻨﺎﻱ ﻓﻜﺮ ﺩﻳﻨﻲ( ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ﻫﻴﭻﮔﺎﻩ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻡ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻋﻘﻴﺪﻩ ﺧﻮﺩ ﺑﺮ ﻧﻤﻲﺁﻣﺪ ﻭﻫﺮ ﻛﺴﻲ ﺭﺍ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺁﻳﻴﻨﺶ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﺩﺍﺩ .ﺍﻭ ﻣﻲﺩﺍﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﺍﻟﻬﻲ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻛﺮﺩﻧﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﻫﺮ ﻛﺴﻰ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻭ ﺍﺷﺘﻴﺎﻕ ﺧﻮﺩ ﺁﺋﻴﻨﻲ ﺭﺍ ﺑﭙﺬﻳﺮﺩ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﺩﺭ ﻫﻴﭻ ﻣﻘﻄﻌﻲ ﺩﺭ ﭘﻲ ﺣﺬﻑ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﻧﺒﻮﺩ. ﺍﻭ ﻛﺎﺭﻱ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻛﺴﻲ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻧﻤﻲﻛﺮﺩ ﻭ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺎﺭﺯﺗﺮﻳﻦ ﻭﻳﮋﮔﻲ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺩﺍﻳﺮﻩ ﺍﺧﻼﻕ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻛﺴﻰ ﺑﺪﮔﻮﻳﻲ ﻧﻤﻲﻛﺮﺩ .ﺍﻳﻦ
ﻧﻘﺶ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺩﺭ ﺗﺤﺮﻙ ﺑﺨﺸﻰ ﺑﻪ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻮﺝ...
ﺧﺼﻠﺘﻬﺎ ﺗﺎﻛﺘﻴﻜﻰ ﻧﺒﻮﺩ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺩﺭ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻋﻤﻴﻘﻲ ﻧﻬﺎﺩﻳﻨﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ. ﻭﻯ ﺑﺎ ﻫﻤﻪ ﻛﺲ ،ﺍﺯ ﻫﺮ ﻃﺒﻘﻪ ﻭ ﺍﺯ ﻫﺮ ﮔﺮﻭﻩ ﻭ ﺩﺭ ﻫﺮ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﺳﺨﻦ ﻭ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﻮﺩ .ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻭ ﺷﺨﺺ ﻭ ﮔﺮﻭﻫﻲ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﻧﻤﻲﻛﺮﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺁﻣﺎﺩﮔﻲ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻫﻤﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﺎ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﮔﻔﺘﻮﮔﻮ ﻛﻨﺪ .ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﺪﻭﻥ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻧﺎﺍﻣﻨﻲ ﻭ ﺣﻘﺎﺭﺕ ،ﻫﻤﻪ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺍﻭ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺑﮕﺬﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻋﻮﺍﻗﺐ ﺁﻥ ﻧﻬﺮﺍﺳﻨﺪ .ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻛﺎﻧﻮﻥ ﺍﺿﺪﺍﺩ ﺍﺳﺖ ﻭﻯ ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻱ ﺑﺎ ﺧﻠﻖ ﻭ ﺧﻮﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ،ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﻴﻌﻲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﻛﻨﺪ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻭ ﻣﺤﺘﺮﻣﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺩﺭ ﻛﻠﻴﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻟﺒﻨﺎﻧﻲ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻧﻤﺎﻳﺪ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ،ﻣﺤﺒﻮﺑﻴﺖ ﻭﻯ ﺻﺮﻓ ًﺎ ﺑﻪ ﻭﺍﺳﻄﻪ ﺭﻭﺣﺎﻧﻲ ﺑﻮﺩﻥ ﻭ ﺗﻌﻠﻴﻤﺎﺕ ﺩﻳﻦ ﺍﻭ ﻧﺒﻮﺩ؛ ﺑﻠﻜﻪ ﺍﺧﻼﻕ ﻭ ﺳﻠﻮﻙ ﺍﻭ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻲ ﺩﺭ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺍﻭ ﺩﺭ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻭ ﺟﻬﺎﻥ ﻋﺮﺏ ﺩﺍﺷﺖ .ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻲ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ﺩﺭ ﻛﻠﻴﺴﺎﻫﺎ ،ﺑﻪ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺍﻭ ﻭ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻟﺒﻨﺎﻧﻲ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﺧﺎﺻﻲ ﺑﺨﺸﻴﺪ .ﺧﺒﺮﻧﮕﺎﺭﻱ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻲ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﻳﻚ ﻛﻠﻴﺴﺎﻱ ﻛﺎﺗﻮﻟﻴﻚ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ :ﻭﻗﺘﻲ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ﻭﺍﺭﺩ ﺳﺎﻟﻦ ﻛﻠﻴﺴﺎ ﺷﺪ ،ﻣﺴﻴﺤﻴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺭﻭﻱ ﺻﻨﺪﻟﻲﻫﺎ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺑﺎ ﺣﺴﻲ ﺁﻣﻴﺨﺘﻪ ﺍﺯ ﻧﮕﺮﺍﻧﻲ ﻭ ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ ،ﺍﻭ ﺭﺍ ﻧﮕﺎﻩ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ﺑﺎ ﺗﻜﺎﻥ ﺩﺍﺩﻥ ﺳﺮ ﺧﻮﺩ، ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﮔﺬﺍﺷﺖ .ﭘﺲ ﺍﺯ ﻧﺸﺴﺘﻦ ﺩﺭ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺧﻮﺩ ،ﺭﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭ ﺳﺎﺑﻖ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻣﺄﻣﻮﺭﻳﺖ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﻫﻤﻪ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻲ ﻛﺮﺩ .ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻲ ﺍﻭ ﺑﻪ ﻗﺪﺭﻱ ﺣﻀﺎﺭ ﺭﺍ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺁﺭﺯﻭ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻛﻠﻴﺴﺎ ﻧﺒﻮﺩ ﺗﺎ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﻛﻒ ﺑﺰﻧﻨﺪ .ﭘﺲ ﺍﺯ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻲ ﻣﺮﺩﻡ ﺻﻒ ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺍﻭ ﺩﺳﺖ ﺩﻫﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺍﻭ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻛﺴﺐ ﻗﺪﺭﺕ ﻭ ﻣﺤﺒﻮﺑﻴﺖ ﻓﺮﺩﻱ ﻧﺒﻮﺩ؛ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎ ﻭﺭﻭﺩ ﺑﻪ ﻛﻠﻴﺴﺎﻫﺎ ،ﻣﻼﻗﺎﺕ ﺑﺎ ﺳﺮﺍﻥ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎ ﻭ ﺑﺎﺯﺩﻳﺪ ﺍﺯ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻭ ﻋﻠﻤﻲ ﺍﺭﻭﭘﺎ ،ﻫﺪﻑ ﺍﻭ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻭ ﺣﻞ ﻭ ﻓﺼﻞ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻮﺩ2.ﻭﻳﮋﮔﻲ ﻭ ﺧﺼﻠﺖ ﺑﺎﺭﺯ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ﺩﺭ ﺩﺍﻳﺮﻩ ﺍﺧﻼﻕ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ، ﺍﻋﺘﺪﺍﻝ ﺍﻭ ﺑﻮﺩ .ﻟﺤﻦ ،ﻛﻼﻡ ،ﻭﺍژﮔﺎﻥ ﻭ ﻣﻔﺎﻫﻴﻤﻲ ﻛﻪ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻋﺎﺩﻱ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﻣﻲﺑﺮﺩ ،ﺣﺎﻛﻲ ﺍﺯ ﺩﺭﻙ ﺍﻭ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻃﺮﻑ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﻮﺩ) .ﺳﺮﻳﻊﺍﻟﻘﻠﻢ:1386 : ﺹ(25 - 2ﺑﻨﮕﺮﻳﺪ ﺍﺧﻼﻕ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ
363
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
364
ﭼﺮﺍ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺍﺯ ﺻﺤﻨﻪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺣﺬﻑ ﺷﺪ؟ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻛﺴﻰ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻭﺍژﻩ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺭﺍ ﻭﺍﺭﺩ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﻛﺮﺩ) .ﻃﺎﺭﻕ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ،2009 ،ﺹ (50ﻭﻯ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺍﺛﺮﮔﺬﺍﺭﺗﺮﻳﻦ ﺷﺨﺼﻴﺘﻬﺎﻳﻰ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺟﺎﻣﻌﻴﺖ ﻋﻠﻤﻰ ﻭ ﻋﻤﻠﻰ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺑﺮﺗﺮﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﺴﻞ ﻧﻮﺧﺎﺳﺘﻪ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﺎﺷﺪ .ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﻣﻮﺟﺐ ﻋﺼﺒﺎﻧﻴﺖ ﺩﻭﻟﺖ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺖﻫﺎ ﺷﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﻣﻌﻤﺮ ﻗﺬﺍﻓﻰ ﻛﻪ ﺩﺳﺖ ﭘﺮﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺮﺍﺉﻳﻞ ﺑﻮﺩ ﺑﻪ ﺭﺑﻮﺩﻥ ﺍﻭ ﻭ ﻫﻤﺮﺍﻫﺎﻧﺶ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﺳﺘﻮﻥﻫﺎﻯ ﺣﻤﺎﻳﺘﻰ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺖ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺑﻮﺩ ،ﻭﻳﺮﺍﻥ ﻛﺮﺩ .ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻯ ﺩﻗﻴﻖ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺩﻳﻨﻰ ،ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺍﺣﻴﺎ ﻭ ﺍﺻﻼﺡ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺩﻳﻨﻰ ،ﻋﺪﺍﻟﺖ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﮔﻔﺘﻮﮔﻮﻯ ﺑﻴﻦ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﻭ ﺗﻘﺮﻳﺐ ﺑﻴﻦ ﻣﺬﺍﻫﺐ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﻫﻤﮕﺮﺍﻳﻰ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﻣﻠﻰ ،ﺑﻪ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻋﺰﺕ ﺑﺨﺸﻴﺪ .ﺷﻮﺍﻫﺪ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰ ﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻬﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺿﺮﺭ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺣﻀﻮﺭ ﻭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺍﻭ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻴﺒﺮﺩﻧﺪ. ﺯﻳﺮﺍ ﻭﻯ ﻧﻘﺸﻬﻬﺎﻯ ﺭژﻳﻢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﻜﺎﻑ ﻣﻴﺎﻥ ﺁﺣﺎﺩ ﻣﺮﺩﻡ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺭﺍ ﺧﻨﺜﻰ ﻣﻴﻜﺮﺩ ﻭ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻧﻤﻴﺪﺍﺩ ﺍﻳﻦ ﺭژﻳﻢ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺷﻮﻡ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﻋﻤﻠﻰ ﺳﺎﺯﺩ .ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺷﺠﺎﻋﺎﻧﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺩﺭ ﮔﺮﺩﻫﻢ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﺘﺪﻳﻦ ﻟﺒﻨﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺠﺎﻫﺪﺍﻥ ﻓﻰ ﺳﺒﻴﻞ ﺍﷲ ﻭ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻳﻚ ﻧﻴﺮﻭﻯ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﻣﻨﺴﺠﻢ ﺩﺭ ﺩﻝ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺑﻬﻮﻳﮋﻩ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺖ ﻫﺎ ﺩﻟﻬﺮﻩ ﻋﻤﻴﻘﻰ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ .ﺍﺯ ﺳﻮﻳﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺳﻼﻣﮕﺮﺍﻳﻰ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﭘﻴﺶ ﺩﺭ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺷﻴﻌﻪ ﻧﺸﻴﻦ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻭ ﻋﺮﺍﻕ ﻧﻤﻮﺩ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﺩﺍﺷﺖ ،ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﺎﻧﻊ ﺭﺷﺪ ﺭﻭﺯﺍﻓﺰﻭﻥ ﺍﺳﻼﻣﮕﺮﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻬﻮﻳﮋﻩ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﺷﻮﺩ ،ﺳﻌﻰ ﻛﺮﺩ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻟﺒﻨﺎﻥ ،ﻭ ﭘﺴﺮ ﻋﻤﻮﻳﺶ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﺎﻗﺮ ﺻﺪﺭ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻋﺮﺍﻕ ﺣﺬﻑ ﻛﻨﺪ. ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺷﺨﺼﻴﺖ ،ﻳﻚ ﺧﻄﺮ ﺑﺎﻟﻘﻮﻩ ﺑﺮﺍﻯ ﻏﺮﺏ ﺑﻪ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻴﺸﺪ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﺤﺮﻙ ﻭ ﺗﻼﺵ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺩﺭ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻭ ﻋﺮﺍﻕ ﺩﺭ ﺁﺳﺘﺎﻧﻪ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺗﻬﺪﻳﺪﻯ ﺟﺪﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﻟﺬﺍ ﻃﺮﺡ ﺭﺑﻮﺩﻥ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺰﺩﻭﺭﻯ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﻗﺬﺍﻓﻰ ،ﻭ ﺷﻬﺎﺩﺕ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﺎﻗﺮ ﺻﺪﺭ ﻭ ﺧﻮﺍﻫﺮ ﻣﻜﺮﻣﻪ ﺍﻭ ﺑﻨﺖ ﺍﻟﻬﺪﻯ ﺻﺪﺭ ﺗﻮﺳﻂ ﺻﺪﺍﻡ ﺷﻜﻞ ﻣﻰﮔﻴﺮﺩ) .ﺑﻨﮕﺮﻳﺪ: ﻳﺎﺭﺍﻥ ﺍﻣﺎﻡ ﺑﻪ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﺍﺳﻨﺎﺩ ﺳﺎﻭﺍﻙ ،ﺝ ﺩﻭﻡ ،1379 ،ﺹ (347 ﺍﻭ ﻛﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻭ ﺩﻳﺎﻧﺖ ﺭﺍ ﺗﻮﺍﻡ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ،ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻳﻚ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺑﻮﺩ .ﺩﺷﻤﻦ ﻧﻤﻰﺧﻮﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﭼﻨﻴﻦ ﻓﺮﺩﻯ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ
ﻧﻘﺶ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺩﺭ ﺗﺤﺮﻙ ﺑﺨﺸﻰ ﺑﻪ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻮﺝ...
ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻰ ﻣﻴﺪﺍﻧﺴﺖ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﺠﺎﺕ ﺩﻫﻨﺪﺓ ﻣﺮﺩﻡ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﻃﻮﺍﺋﻒ ﻣﺴﻴﺤﻰ ﺍﻋﻢ ﺍﺯ ﻣﺎﺭﻭﻧﻲ ،ﻛﺎﺗﻮﻟﻴﻚ ،ﺍﺭﺍﻣﻨﻪ ،ﺍﺭﺗﺪﻭﻛﺲ ،ﻛﻠﺪﺍﻧﻲ ،ﻧﺴﺘﻮﺭﻱ، ﻭ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺍﻋﻢ ﺍﺯ ﺷﻴﻌﻪ ،ﺳﻨﻲ ،ﺩﺭﻭﺯﻱ ،ﻋﻠﻮﻱ ﻭ ﺍﺳﻤﺎﻋﻴﻠﻲ ﺯﺑﺎﻧﺰﺩ ﺧﺎﺹ ﻋﺎﻡ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺭﻓﻊ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﻗﻮﻣﻰ ﺩﺭﻭﻥ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻧﻘﺶ ﻣﺤﻮﺭﻯ ﻭ ﻭﺣﺪﺗﺒﺨﺶ ﺩﺍﺭﺩ؛ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﻣﺎﻣﻮﺭﻳﺖ ﺷﻮﻡ ﺑﻪ ﻣﻌﻤﺮ ﻗﺬﺍﻓﻰ ﺳﭙﺮﺩﻩ ﺷﺪ ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻋﺎﻣﻞ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭﻯ ﺑﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻬﺮﻳﺰﻯ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﻭ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪﺍﻯ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﻛﻮﺩﺗﺎ ﺑﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻓﺤﺎﺷﻰ ﻭ ﺧﻴﺎﻧﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ .ﺷﻬﻴﺪ ﭼﻤﺮﺍﻥ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻩ ﺣﺰﺏ ﺍﻣﻞ ﺩﺭ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻣﻴﻜﺮﺩ ﺩﺭ ﺩﻭﻣﻴﻦ ﺳﺎﻝ ﺭﺑﻮﺩﻥ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻃﻰ ﻳﻚ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﺩﺍﺷﺖ) :ﺣﺠﺘﻲ ﻛﺮﻣﺎﻧﻲ :1388 :ﺻﺺ 100ﺗﺎ » (134ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ، ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﻣﺼﺮ ﺩﺭ ﻛﻤﭗ ﺩﻳﻮﻳﺪ ﺩﻭﺭ ﻫﻢ ﺟﻤﻊ ﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﻗﺮﺍﺭﻫﺎﻳﻰ ﮔﺬﺍﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻞ ﻣﺸﻜﻞ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ،ﺟﻨﻮﺏ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺭﺍ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻛﻨﻨﺪ .ﻗﺴﻤﺘﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻭ ﻗﺴﻤﺘﻰ ﺭﺍ ﻣﺄﻣﻦ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻴﺎﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﻨﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ ﺑﻤﺒﺎﺭﺍﻥ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺟﻨﻮﺏ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﺗﺎ ﺧﺎﻟﻰ ﺍﺯ ﺳﻜﻨﻪ ﺷﻮﺩ .ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺑﺎ ﺗﻮﻃﺌﻪ ﺍﺳﻜﺎﻥ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻴﺎﻥ ﻛﻪ ﻗﺬﺍﻓﻰ ﺑﺎ ﺳﻤﺎﺟﺖ ﻋﺠﻴﺒﻰ ﺁﻥ ﺭﺍ ﭘﻴﮕﻴﺮﻯ ﻣﻴﻜﺮﺩ ،.ﻛﺎﻓﻰ ﺑﻮﺩ ﺗﺎ ﻧﻘﺸﻬﺎﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﺬﻑ ﻭﻯ ﺍﺯ ﺻﺤﻨﻪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻃﺮﺍﺣﻰ ﻭ ﺍﺟﺮﺍ ﮔﺮﺩﺩ .ﺁﻧﻬﺎ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺎﺭ ﺳﻌﻰ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭﻯ ﺭﺍ ﺗﺮﻭﺭ ﻛﻨﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﻣﻮﻓﻖ ﻧﺸﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺭﺳﻤﻰ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺷﺨﺺ ﻗﺬﺍﻓﻰ ﺑﻪ ﻟﻴﺒﻰ ﺩﻋﻮﺕ ﺷﺪ .ﺭﻭﺯ ﺷﺸﻢ ﺣﻀﻮﺭ ﻭﻯ ﺩﺭ ﻟﻴﺒﻰ ﻳﻌﻨﻰ ﺳﻰ ﻭ ﻳﻜﻢ ﺍﻭﺕ ﺗﺎ ﺳﺎﻋﺖ ﺩﻭ ﺑﻌﺪ ﻇﻬﺮ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻫﺘﻠﺶ ﺩﻳﺪﻩ ﻣﻴﺸﻮﺩ .ﻟﺒﻨﺎﻧﻴﺎﻥ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺍﻭ ﻭ ﻫﻤﺮﺍﻫﺎﻧﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﺎﻋﺖ ﺩﻭ ﺑﻌﺪ ﻇﻬﺮ ﺩﻳﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺳﻮﺍﺭ ﻣﺎﺷﻴﻨﻬﺎﻯ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﻼﻗﺎﺕ ﻗﺬﺍﻓﻰ ﺑﺮﻭﻧﺪ .ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻯ ﺍﻃﻼﻋﺎﺗﻰ ﻟﻴﺒﻰ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺩﺭ ﻣﻼﻗﺎﺕ ﺑﺎ ﻗﺬﺍﻓﻰ ﺑﺤﺚ ﺷﺪﻳﺪﻯ ﺑﻴﻦ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻴﮕﻴﺮﺩ .ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺑﺤﺚ ﻫﺎ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻣﺬﻫﺐ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺬﺍﻓﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻭ ﻣﻨﺠﻰ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﻛﻪ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻋﺎﻟﻢ ﺭﺍ ﺑﺮﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺭﺩ .ﺳﭙﺲ ﺑﺤﺚ ﻓﻘﻬﻰ ﻭ ﺩﻳﻨﻰ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻭ ﺍﻭ ﻓﻘﻂ ﻗﺮﺁﻥ ﺭﺍ ﻗﺒﻮﻝ ﻣﻴﻜﻨﺪ ﻭ ﺳﻨﺖ ﻭ ﻏﻴﺮﻩ ﺭﺍ ﺭﺩ ﻣﻴﻜﻨﺪ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ :ﺍﮔﺮ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﻣﻘﺪﺱ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺯﻳﺮﭘﺎ ﺑﮕﺬﺍﺭﻯ ﺣﺘﻰ ﻫﻤﺴﺮﺕ ﺑﺮ ﺗﻮ ﺣﺮﺍﻡ ﺍﺳﺖ ﻗﺬﺍﻓﻰ ﻋﺼﺒﺎﻧﻰ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻭ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﻣﻴﺪﻫﺪ ﺗﺎ ﺍﻭ ﻭ ﻫﻤﺮﺍﻫﺎﻧﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺯﻧﺪﺍﻥ ﺑﻴﺎﻧﺪﺍﺯﻧﺪ .ﺩﺭ ﺿﻤﻦ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺯﻧﺪﺍﻥ ﻣﻴﺒﺮﺩﻧﺪ ﺩﺭ ﺩﻓﺘﺮ ﺯﻧﺪﺍﻥ ﻳﺎ ﺩﻓﺘﺮ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻫﻤﺮﺍﻫﺎﻥ ﺑﺎ ﺳﻔﺎﺭﺕ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺩﺭ ﻟﻴﺒﻰ ﺗﻤﺎﺱ ﻣﻴﮕﻴﺮﺩ ﻭ ﺳﻔﻴﺮ ﺭﺍ ﻣﻴﻄﻠﺒﺪ ﺍﻣﺎ ﻣﻨﺸﻰ
365
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ :ﻭﻯ ﺣﻀﻮﺭ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻣﻴﭙﺮﺳﺪ ﻛﻪ ﻛﺠﺎﺳﺖ ﻭ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻫﻤﻴﻦ 3ﭼﻨﺪ ﻛﻠﻤﻪ ﺭﺍ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ ﺗﻠﻔﻦ ﻗﻄﻊ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻭﻟﻰ ﻣﻨﺸﻰ ﺻﺪﺍﻯ ﻣﺤﻤﺪ ﻳﻌﻘﻮﺏ ﺭﺍ ﻣﻴﺸﻨﺎﺳﺪ ،ﻧﮕﺮﺍﻥ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺻﺤﺒﺖ ﺳﺮﺑﺎﺯ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﻣﻴﺮﺳﺪ ﻭ ﺗﻠﻔﻦ ﺭﺍ ﻗﻄﻊ ﻣﻴﻜﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺧﺒﺮﻯ ﺍﺯ ﺯﻧﺪﺍﻧﻴﺎﻥ ﺩﺭ ﺳﺎﻋﺖ ﭼﻬﺎﺭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻇﻬﺮ ﺑﻮﺩ .ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻗﻀﻴﻪ ﺳﻪ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﺟﺎﺳﻮﺳﺎﻥ ﻗﺬﺍﻓﻰ ﺑﺎ ﻟﺒﺎﺱ ﻭ ﮔﺬﺭﻧﺎﻣﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﻭ ﻳﺎﺭﺍﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﺘﺎﻟﻴﺎ ﻣﻴﺮﻭﻧﺪ. ﺩﻭﻟﺖ ﻗﺬﺍﻓﻰ ﺍﺩﻋﺎ ﻣﻴﻜﻨﺪ ﻛﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺍﻳﺘﺎﻟﻴﺎ ﺭﻓﺘﻪ ﻭ ﺑﻨﺎﺑﺮ ﺩﻻﻳﻞ ﻣﻮﺟﻮﺩ ،ﺳﻪ ﻧﻔﺮ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﻭ ﻳﺎﺭﺍﻧﺶ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﺑﻠﻜﻪ ﺟﺎﺳﻮﺳﺎﻥ ﻗﺬﺍﻓﻰ ﺑﻮﺩﻫﺎﻧﺪ .ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻻﻳﻞ ﺩﺳﺘﺨﻂ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﻫﺘﻞ ﺍﻳﺘﺎﻟﻴﺎ ،ﻗﺪ ،ﺷﻜﻞ ،ﺻﻮﺭﺕ ﻭ ﻗﻴﺎﻓﻪ ﺁﻧﻬﺎ ،ﺍﺷﺘﺒﺎﻩ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻧﺎﻡ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﻭ ﺩﻭﺳﺘﺎﻧﺶ ﻭ ﺩﻭ ﺑﺎﺭ ﻣﻬﺮ ﺧﻮﺭﺩﻥ ﮔﺬﺭﻧﺎﻣﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﻭ ﻏﻴﺮﻩ ﺑﻮﺩ.
366
ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺩﺭ ﻟﺒﻨﺎﻥ -1ﭘﺎﻳﻪ ﮔﺬﺍﺭﻯ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ﺍﺯ ﺳﺎﻝ 1343ﺩﺭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﭘﺎﻳﻬﮕﺬﺍﺭﻯ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺗﺠﺎﻭﺯﮔﺮﻯ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺑﻮﺩ ﻭﻱ ﺩﺭ ﺑﻬﺎﺭ 1344ﻩ.ﺵ ﮔﺮﻭﻫﻲ ﺍﺯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﺆﻣﻦ ﺷﻴﻌﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺼﺮ ﺍﻋﺰﺍﻡ ﻧﻤﻮﺩ ،ﺗﺎ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻫﺎﻱ ﺷﺶ ﻣﺎﻫﻪ ﻓﻨﻮﻥ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺭﺍ ﻓﺮﺍ ﮔﻴﺮﻧﺪ .ﺑﺎ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺍﻳﻦ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻛﻪ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻛﺎﺩﺭﻫﺎﻱ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺍﻳﺬﺍﻳﻲ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺭﺯﻣﻨﺪﮔﺎﻥ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻲ ﻭ ﻟﺒﻨﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﺷﻤﺎﻝ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺍﺷﻐﺎﻟﻲ ﺁﻏﺎﺯ ﮔﺮﺩﻳﺪ .ﺑﺨﺶ ﺍﻋﻈﻢ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ ﺭﺯﻣﻨﺪﻩ ﺍﺯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺷﻴﻌﻪ ﻟﺒﻨﺎﻥ ،ﻭ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺑﺮ ﻋﻬﺪﻩ ﺭﺯﻣﻨﺪﮔﺎﻥ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻲ ﺑﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺗﺎ ﺍﻭﺍﻳﻞ ﺳﺎﻝ ) 1972ﻡ(ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ. ﺩﺭ ﻣﻬﺮ) 1348ﻩ.ﺵ( ﻣﺆﺳﺴﻪ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺟﺒﻞ ﻋﺎﻣﻞ ﻳﺎ ﻛﺎﺭﮔﺎﻩ ﻛﺎﺩﺭ ﺳﺎﺯﻱ ﺍﻣﺎﻡ ﺻﺪﺭ ﺭﺳﻤ ًﺎ ﺁﻏﺎﺯ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﻧﻤﻮﺩ .ﺩﺭ ﭘﻲ ﺑﻤﺒﺎﺭﺍﻥ ﺷﺪﻳﺪ ﺟﻨﻮﺏ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺗﻮﺳﻂ ﺭژﻳﻢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻲ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ) 1349ﻩ.ﺵ( ﻭ ﻋﺪﻡ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺩﻭﻟﺖ ﻭﻗﺖ ،ﺍﻋﺘﺼﺎﺑﻲ ﺑﻲ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﻪ ﺩﻋﻮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺭﺍ ﻓﺮﺍ ﮔﺮﻓﺖ ،ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻬﺎﻱ ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻭﻗﺖ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺩﺍﺷﺖ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺎﺯﺳﺎﺯﻱ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺟﻨﮕﻲ ﻭ ﺑﺮﭘﺎﻳﻲ ﭘﻨﺎﻫﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺩﺭ ﺁﻥ ،ﻣﺠﺎﻟﺲ ﺟﻨﻮﺏ ﺭﺍ ﺗﺎﺳﻴﺲ ﻧﻤﺎﻳﺪ .ﺍﺯ ﺍﻭﺍﻳﻞ ﺳﺎﻝ ) 1341ﻩ.ﺵ( ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺍﻳﺬﺍﻳﻲ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺷﻴﻌﻪ ﺩﺭ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ) - 3ﺑﻨﮕﺮﻳﺪ :ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺍﺻﻞ 90ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﭘﻴﮕﻴﺮﻯ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ،1386 ،ﺹ 150ﺗﺎ (200ﻭ ﻧﻴﺰ )ﻳﺎﺩﻧﺎﻣﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ( http//:islamicstation.mihanblog.com/post59/
ﻧﻘﺶ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺩﺭ ﺗﺤﺮﻙ ﺑﺨﺸﻰ ﺑﻪ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻮﺝ...
ﺍﺷﻐﺎﻟﻲ ﺷﻜﻠﻲ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﮔﺮﻓﺖ ،ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺗﺎ ﺳﺎﻟﻬﺎ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺻﻼﺣﺪﻳﺪ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ،ﺍﻓﺘﺨﺎﺭ ﺁﻥ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ »ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ ﻣﺨﺼﻮﺹ ﺟﻨﺒﺶ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻲ ﻓﺘﺢ« ﺛﺒﺖ ﻣﻴﺸﺪ .ﺩﺭ ﺷﻬﺮﻳﻮﺭ) 1351ﻩ.ﺵ(ﻭ ﻛﻤﺘﺮ ﺍﺯ 24ﺳﺎﻋﺖ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﺷﻐﺎﻝ 48ﺳﺎﻋﺘﻪ ﺩﻭ ﺭﻭﺳﺘﺎﻱ »ﻗﺎﻧﺎﻱ ﺟﻠﻲ« ﻭ »ﺟﻮﻳﺎ« ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺳﺮﺑﺎﺯﺍﻥ ﺭژﻳﻢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻲ ،ﻧﺸﺴﺖ ﻓﻮﻕ ﺍﻟﻌﺎﺩﻩ ﻣﺠﻠﺲ ﺍﻋﻼﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺑﺎ ﺣﻀﻮﺭ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺍﻋﻀﺎ ﺩﺭ ﺭﻭﺳﺘﺎﻱ ﺟﻮﻳﺎ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﺷﺪ ،ﻭ ﺍﺯ ﻫﻤﺎﻥ ﺭﻭﺯ »ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻟﺒﻨﺎﻥ« ﺗﻮﺳﻂ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ. ﻳﻚ ﻣﺎﻩ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﺩﺛﻪ ﻭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺗﺠﺎﻭﺯ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻲ ﺑﻪ ﺭﻭﺳﺘﺎﻱ »ﻓﺎﻭﻭﻕ« ﺩﺭ ﺟﻨﻮﺏ ﻟﺒﻨﺎﻥ ،ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﻏﻴﺮﺭﺳﻤﻲ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﺟﺮﺍ ﺩﺭﺁﻣﺪ، ﻛﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﺁﻥ ﭼﻨﺪ ﻛﺸﺘﻪ ﻭ ﻣﺠﺮﻭﺡ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻠﻲ ﺑﻮﺩ .ﺍﺯ ﭘﺎﻳﻴﺰ ) 1351ﻩ.ﺵ(ﺁﻣﻮﺯﺵ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺷﻴﻌﻪ ﺷﺘﺎﺏ ﺑﻴﺸﺘﺮﻱ ﮔﺮﻓﺖ .ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺷﻬﻴﺪ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻟﺒﻨﺎﻥ »ﻓﻼﺡ ﺷﺮﻑ ﺍﻟﺪﻳﻦ« ﻣﺆﺫﻥ ﭼﻬﺎﺭﺩﻩ ﺳﺎﻟﻪ ﻣﺆﺳﺴﻪ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺟﺒﻞ ﻋﺎﻣﻞ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺯﻣﺴﺘﺎﻥ ) 1352ﻩ.ﺵ(ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺑﻪ ﻫﻼﻛﺖ ﺭﺳﺎﻧﺪﻥ ﭼﻨﺪ ﺗﻦ ﺍﺯ ﺳﺮﺑﺎﺯﺍﻥ ﺭژﻳﻢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻲ، ﺩﺭ ﺭﻭﺳﺘﺎﻱ ﻣﺮﺯﻱ »ﺑﻨﺖ ﺟﺒﻴﻞ« ﺑﻪ ﺷﻬﺎﺩﺕ ﺭﺳﻴﺪ .ﺩﺭ ﺧﺮﺩﺍﺩ ﺳﺎﻝ ) 1354ﻩ.ﺵ( ﻭ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻭﻗﻮﻉ ﺍﻧﻔﺠﺎﺭﻱ ﺩﺭ ﺍﺭﺩﻭﮔﺎﻩ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻋﻴﻨﺎﻟﺒﻨﻴﻪ ﺩﺭ ﻛﻮﻫﻬﺎﻱ ﺑﻘﺎﻉ ،ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﻬﺎﺩﺕ 27ﺗﻦ ﺍﺯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺷﻴﻌﻪ ﺍﻧﺠﺎﻣﻴﺪ ،ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ﺭﺳﻤ ًﺎ ﻭﻻﺩﺕ »ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻯ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻟﺒﻨﺎﻥ« ﺭﺍ ﺍﻋﻼﻥ ﻧﻤﻮﺩ .ﺑﺎ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺟﻨﮓ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻭ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﺩﺍﻣﻨﻪ ﻧﺎﺁﺭﺍﻣﻴﻬﺎ ﺑﻪ ﺟﻨﻮﺏ ،ﻭﺍﺣﺪﻫﺎﻱ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺭﺳﻤﺎ ﺩﺭ ﻧﻘﺎﻁ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻳﻚ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺮﺯﻱ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﺪﻧﺪ .ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺑﺰﺭگ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻋﻠﻴﻪ ﺗﺠﺎﻭﺯﺍﺕ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺩﺭ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﺳﺎﻝ 1355ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭼﻨﺪ ﺭﻭﺯ ﺩﺭﮔﻴﺮﻱ ،ﺑﻪ ﺁﺯﺍﺩﺳﺎﺯﻱ ﺷﻬﺮﻛﻬﺎﻱ »ﻃﻴﺒﻪ« ﻭ »ﺑﻨﺖ ﺟﺒﻴﻞ« ﻣﻨﺠﺮ ﮔﺮﺩﻳﺪ .ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻛﺴﻲ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺯﻣﺴﺘﺎﻥ 1356ﻃﺮﺡ ﺳﺎﺯﺷﻜﺎﺭﺍﻧﻪ ﺍﺳﻜﺎﻥ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﺎﻥ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻲ ﺩﺭ ﺟﻨﻮﺏ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﻓﺸﺎء ،ﻭ ﺑﺎ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﺷﺠﺎﻋﺎﻧﻪ ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﺗﺤﻘﻖ ﺁﻥ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻱ ﻧﻤﻮﺩ .ﺩﺭ ﺣﻤﻠﻪ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﺳﺎﻝ 1357ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺑﻪ ﺟﻨﻮﺏ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻭ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﻲ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﭼﭗ ﻭ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻱ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻲ ،ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻭ ﺩﺍﻧﺸﺂﻣﻮﺯﺍﻥ ﻣﺆﺳﺴﻪ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺟﺒﻞ ﻋﺎﻣﻞ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﺷﻐﺎﻟﻲ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ ،ﻭ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﺍﻧﺪﻙ ﺗﺎ ﺁﺧﺮ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﺷﻐﺎﻟﮕﺮﺍﻥ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺖ ﺍﻳﺴﺘﺎﺩﮔﻲ ﻛﺮﺩﻧﺪ. ﺩﺭ ﻧﻴﻤﻪ ﺩﻭﻡ ﺩﻫﻪ ﭼﻬﻞ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﺷﺪﻥ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻛﺎﺩﺭﻫﺎﻱ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻟﺒﻨﺎﻥ ،ﺩﻫﻬﺎ ﺗﻦ ﺍﺯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﺒﺎﺭﺯ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﺑﻪ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺁﻣﺪﻧﺪ ،ﻭ ﺯﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﻓﻨﻮﻥ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺭﺍ ﻓﺮﺍ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .ﺩﺭ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﺩﻫﻪ ﭼﻬﻞ ﻭ ﻣﻘﺎﺭﻥ ﺑﺎ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻣﺠﻠﺲ ﺍﻋﻼﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ،
367
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
368
ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﺩﺭ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﺮﺧﻲ ﻓﻀﻼﻱ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﻣﻘﻴﻢ ﻧﺠﻒ ،ﺍﻣﺎﻡ ﺻﺪﺭ ﺭﺍ ﺍﻣﻴﺪ ﺧﻮﺩ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺷﺎﻩ ﻧﺎﻣﻴﺪ .ﺑﺎ ﺑﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺣﺎﻓﻆ ﺍﺳﺪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1350ﻭ ﺁﻏﺎﺯ ﻫﻤﻜﺎﺭﻳﻬﺎﻱ ﺗﻨﮕﺎﺗﻨﮓ ﻭﻱ ﺑﺎ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ،ﺳﻮﺭﻳﻪ ﺑﻪ ﺍﻣﻨﺘﺮﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺒﺎﺭﺯﻳﻦ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﺑﺪﻝ ﮔﺮﺩﻳﺪ .ﻭﻱ ﺩﺭ ﺷﻬﺮﻳﻮﺭ 1357ﻭ ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺭﺑﻮﺩﻥ ﺷﺪﻥ ﺧﻮﺩ ،ﺑﺎ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﻣﻘﺎﻟﻪ »ﻧﺪﺍﻱ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﺍﻥ« ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻟﻮﻣﻮﻧﺪ ،ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺗﻨﻬﺎ ﺭﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻧﻤﻮﺩ .ﺑﺪﻭﻥ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ ﺧﺪﻣﺖ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭﺑﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺁﻥ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻟﻬﺎﻱ 1356ﺗﺎ 1357ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻗﺮﻳﺐ ﺩﻭ ﺩﻫﻪ ﺗﺮﻭﻳﺞ ﺍﺭﺯﺷﻬﺎﻱ ﺯﻳﺒﺎﻱ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍﺳﺘﻴﻦ ﺩﺭ ﻟﺒﻨﺎﻥ ،ﻋﻤﻮﻡ ﻣﺮﺩﻡ، ﺧﺼﻮﺻﺎ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻭ ﺑﺎﻻﺧﺺ ﻛﺎﺩﺭﻫﺎﻱ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺁﻥ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺁﺷﻨﺎ ﻭ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻧﻤﻮﺩ) .ﻛﻤﺎﻟﻴﺎﻥ :1388 ،ﺹ(128 ﺩﺭ ﺳﺎﻟﻬﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﺎﻥ ﺟﻨﻮﺏ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﺍﺷﻐﺎﻟﮕﺮ ﺑﺰﺭگ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﻰ ﻭﺍﺩﺍﺭ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﺍﻋﺘﺮﺍﻑ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺪﻳﻮﻥ ﻭ ﻣﺮﻫﻮﻥ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎ ،ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﻳﻰ ﻫﺎ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﺪﻫﻰ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻨﺸﺄ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﺪﻭﻥ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ،ﻛﻪ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﺣﻤﻠﻪ ﻣﻲﻛﺮﺩ ﻭ ﻫﻤﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻭﺣﺸﺖ ﻣﻲﺍﻓﻜﻨﺪ ،ﺑﻪ ﺑﺮﻛﺖ ﺁﺛﺎﺭ ﻭﺟﻮﺩﻱ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ،ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺑﻪ ﺳﺘﻮﻩ ﺁﻣﺪﻩ ﻭ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻫﺮ ﺟﺎ ،ﺍﺯ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺩﺭ ﻫﺮﺍﺱ ﺍﺳﺖ. ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻫﻤﻜﺎﺭﻱ ﻭ ﻫﻤﺪﻟﻲ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺑﺎ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﻣﺴﻴﺤﻲ ﻟﺒﻨﺎﻥ ،ﺑﺮﺍﻱ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺗﺠﺎﻭﺯﺍﺕ ﺍﺳﺮﺍﻳﻴﻞ ﺑﻪ ﺟﻨﻮﺏ ﻧﻴﺰ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺟﻠﻮﻩﻫﺎﻱ ﺯﻳﺒﺎﻱ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﻭ ﻫﻤﺪﻟﻰ ﺍﻭ ﺑﺎ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ. -2ﺍﺣﻴﺎﻯ ﮔﻔﺘﮕﻮﻱ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﻭ ﺗﻘﺮﻳﺐ ﻣﺬﺍﻫﺐ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻡ ﻳﻚ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺭﻭﺡ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﻭ ﺑﺮﺍﺩﺭﻯ ﻣﻴﺎﻥ ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ﺩﻭ ﺁﻳﻴﻦ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺗﻼﺵ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻰ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﻧﻴﺰ ﻣﻮﻓﻘﻴﺘﻬﺎﻯ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮﻯ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩ .ﺍﻳﻦ ﮔﻔﺘﮕﻮﻫﺎ ﺑﻪ ﻧﺤﻮﻯ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻭﻯ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺧﻮﺑﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﻣﺴﻴﺤﻰ ﺟﻠﺐ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺴﻴﺢ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻣﺸﻬﻮﺭ ﺷﺪ .ﻭﻯ ﺩﺭ ﺭﻓﻊ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﻗﻮﻣﻰ ﺩﺭﻭﻥ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻧﻘﺶ ﻭﺣﺪﺕ ﺑﺨﺶ ﺩﺍﺷﺖ .ﻫﺪﻑ ﻭﻯ ﺁﻥ ﺑﻮﺩ ﺗﺎ ﺷﻴﻌﻪ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺭﺍ ﻫﻤﺴﺎﻥ ﺩﻳﮕﺮ ﻃﻮﺍﻳﻒ ،ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻋﺮﺻﻬﻬﺎﻱ ﺣﻴﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻲ ،ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ،ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺁﻥ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﺩﻫﺪ .ﺍﺯ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎﻱ ﻫﺠﺮﺕ ﺑﻪ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺩﺭ ﺯﻣﺴﺘﺎﻥ) 1338ﻩ.ﺵ( ﺑﺎ ﻃﺮﺡ ﺷﻌﺎﺭ
ﻧﻘﺶ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺩﺭ ﺗﺤﺮﻙ ﺑﺨﺸﻰ ﺑﻪ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻮﺝ...
»ﮔﻔﺘﮕﻮ ،ﺗﻔﺎﻫﻢ ﻭ ﻫﻤﺰﻳﺴﺘﻲ« ،ﭘﺎﻳﻬﻬﺎﻱ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺩﻭﺳﺘﺎﻧﻪ ﻭ ﻫﻤﻜﺎﺭﻱ ﺻﻤﻴﻤﺎﻧﻪ ﺍﻱ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻣﻄﺮﺍﻥ ﻳﻮﺳﻒ ﺍﻟﺨﻮﺭﻱ ،ﻣﻄﺮﺍﻥ ﺟﺮﺝ ﺣﺪﺍﺩ ،ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻲ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺣﺴﻦ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﺩﻳﻨﻲ ﻣﺴﻴﺤﻲ ﻭ ﺍﻫﻞ ﺳﻨﺖ ﺁﻥ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻨﺎ ﻧﻬﺎﺩ .ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺩﻭ ﺩﻫﻪ ﺣﻀﻮﺭ ﺍﻣﺎﻡ ﺻﺪﺭ ﺩﺭ ﻟﺒﻨﺎﻥ ،ﻫﻴﭻ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺷﺎﺩﻯ ﻳﺎ ﺍﻧﺪﻭﻫﻲ ﺍﺯ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻧﺒﻮﺩ ﻛﻪ ﻭﻯ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺷﺮﻛﺖ ﺟﻮﻳﺪ ،ﻭ ﺗﻨﻲ ﭼﻨﺪ ﺍﺯ ﻓﺮﻫﻴﺨﺘﮕﺎﻥ ﻣﺴﻴﺤﻲ ﻭ ﺍﻫﻞ ﺳﻨﺖ ﺩﺭ ﻣﻌﻴﺖ ﺍﻭ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ .ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺟﻮﺍﻧﻤﺮﺩﺍﻧﻪ ﺍﺯ ﺑﺴﺘﻨﻲ ﻓﺮﻭﺷﻲ ﻣﺴﻴﺤﻲ ﺩﺭ ﺍﻭﺍﻳﻞ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻥ ﺳﺎﻝ 1341ﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﺻﻮﺭ، ﻛﻪ ﺑﻪ ﻓﺘﻮﺍﻱ ﺻﺮﻳﺢ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ ﻃﻬﺎﺭﺕ ﺍﻫﻞ ﻛﺘﺎﺏ ﻣﻨﺠﺮ ﮔﺮﺩﻳﺪ ،ﺗﻮﺟﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻣﺤﺎﻓﻞ ﻣﺴﻴﺤﻲ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺧﻮﺩ ﺟﻠﺐ ﻧﻤﻮﺩ .ﺩﺭ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻥ ) 1341ﻩ.ﺵ( ﻣﻄﺮﺍﻥ ﮔﺮﻳﮕﻮﺍﺭ ﺣﺪﺍﺩ ﺑﻪ ﺷﻬﺮ ﺻﻮﺭ ﺁﻣﺪ ،ﻭ ﺍﺯ ﺍﻣﺎﻡ ﺻﺪﺭ ﺑﺮﺍﻱ ﻋﻀﻮﻳﺖ ﺩﺭ ﻫﻴﺄﺕ ﺍﻣﻨﺎﻯ »ﺟﻨﺒﺶ ﺣﺮﻛﺖ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ« ﺩﻋﻮﺕ ﻧﻤﻮﺩ. ﺍﺯ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﺳﺎﻝ 1341ﺣﻀﻮﺭ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ﺩﺭ ﻛﻠﻴﺴﺎﻫﺎ ،ﺩﻳﺮﻫﺎ ﻭ ﻣﺠﺎﻣﻊ ﺩﻳﻨﻲ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎﻥ ﺁﻏﺎﺯ ﮔﺮﺩﻳﺪ .ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻴﻬﺎﻱ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺍﻣﺎﻡ ﺻﺪﺭ ﺩﺭ ﺩﻳﺮﺍﻟﻤﺨﻠﺺ ﻭﺍﻗﻊ ﺩﺭ ﺟﻨﻮﺏ ،ﻭ ﻛﻠﻴﺴﺎﻱ ﻣﺎﺭﻣﺎﺭﻭﻥ ﺩﺭ ﺷﻤﺎﻝ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻃﻲ ﺳﺎﻟﻬﺎﻱ 1341ﻭ ،1342ﺗﺎﺛﻴﺮﺍﺕ ﻣﻌﻨﻮﻱ ﻋﻤﻴﻘﻲ ﺑﺮ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎﻥ ﺁﻥ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺮ ﺟﺎﻱ ﻧﻬﺎﺩ .ﻭﻯ ﺩﺭ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻥ ﺳﺎﻝ 1342ﺳﻔﺮﻱ ﺩﻭ ﻣﺎﻫﻪ ﺑﻪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺷﻤﺎﻝ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ،ﺟﻬﺖ ﻫﻤﻔﻜﺮﻱ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﺼﺮ ،ﺍﻟﺠﺰﺍﻳﺮ ﻭ ﻣﻐﺮﺏ ﺑﺎ ﺣﻮﺯﻫﻬﺎﻱ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﺷﻴﻌﻪ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺁﻏﺎﺯ ﻛﺮﺩ .ﻭﻱ ﺩﺭ ﺑﻬﺎﺭ ﺳﺎﻝ 1344ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺩﻭﺭ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﮔﻔﺘﮕﻮﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺣﻀﻮﺭ ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺩﻳﻦ ﺍﻟﻬﻲ ،ﺩﺭ ﻣﺆﺳﺴﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ »ﺍﻟﻨﺪﻭﻩ ﺍﻟﻠﺒﻨﺎﻧﻴﻪ« ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﺍﻧﺪﺍﺧﺖ. ﻭﻱ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺟﻨﮓ ﺷﺶ ﺭﻭﺯﻩ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﻭ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1346ﺑﻪ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﭘﺎپ ﺭﻓﺖ ،ﻭ ﻧﺸﺴﺘﻲ ﻛﻪ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﻧﻴﻢ ﺳﺎﻋﺖ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ،ﺑﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎﻱ ﭘﺎپ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺩﻭ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻪ ﺩﺭﺍﺯﺍ ﻛﺸﻴﺪ .ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ﺍﺯ ﺳﺎﻝ 1347ﺑﻪ ﻋﻀﻮﻳﺖ ﻣﺮﻛﺰ ﺍﺳﻼﻡ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺍﺳﺘﺮﺍﺳﺒﻮﺭگ ﺩﺭ ﺁﻣﺪ ،ﻭ ﺍﺯ ﺭﻫﮕﺬﺭ ﻫﻤﻔﻜﺮﻱ ﻭ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺳﻤﻴﻨﺎﺭﻫﺎﻱ ﻣﺘﻌﺪﺩﻱ ﺩﺭ ﺁﻥ ،ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﺁﺛﺎﺭﻱ ﺍﺭﺯﺷﻤﻨﺪ ﻫﻤﭽﻮﻥ »ﻣﻐﺰ ﻣﺘﻔﻜﺮ ﺟﻬﺎﻥ ﺷﻴﻌﻪ« ﺭﺍ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺳﺎﺯﻱ ﻧﻤﻮﺩ. ﻭﻯ ﺩﺭ ﺑﻬﺎﺭ ﺳﺎﻝ 1348ﻭ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻓﺘﺘﺎﺡ ﻣﺠﻠﺲ ﺍﻋﻼﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ، ﺍﺯ ﺷﻴﺦ ﺣﺴﻦ ﺧﺎﻟﺪ ﻣﻔﺘﻲ ﺍﻫﻞ ﺳﻨﺖ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺩﻋﻮﺕ ﻧﻤﻮﺩ ،ﺗﺎ ﺑﺎ ﻫﻤﻔﻜﺮﻱ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﺷﻌﺎﺋﺮ ،ﺍﻋﻴﺎﺩ ﻭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻃﻮﺍﺋﻒ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﺗﺪﺑﻴﺮﻱ ﺑﻴﻨﺪﻳﺸﻨﺪ .ﻭﻱ ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺼﻮﺹ ﻃﺮﺡ ﻣﺪﻭﻧﻲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﺟﻼﺱ ﺳﺎﻝ » 1349ﻣﺠﻤﻊ ﺑﺤﻮﺙ ﺍﺳﻼﻣﻲ« ﺩﺭ ﻗﺎﻫﺮﻩ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻧﻤﻮﺩ ،ﻭ ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ ﺁﻥ ﺑﻪ ﻋﻀﻮﻳﺖ ﺩﺍﺋﻢ ﺍﻳﻦ ﻣﺠﻤﻊ ﺩﺭﺁﻣﺪ .ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1349ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻭ ﻣﺴﻴﺤﻲ ﺟﻨﻮﺏ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﭼﻬﺎﺭﭼﻮﺏ
369
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
370
»ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﺟﻨﻮﺏ« ﮔﺮﺩ ﻫﻢ ﺁﻭﺭﺩ ،ﺗﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺗﺠﺎﻭﺯﺍﺕ ﺭژﻳﻢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻲ ﭼﺎﺭﻩ ﺍﻧﺪﻳﺸﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ .ﻭﻯ ﺩﺭ ﺍﻭﺍﺳﻂ ﺳﺎﻝ 1357ﻣﻮﻓﻖ ﮔﺮﺩﻳﺪ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻭ ﻣﺴﻴﺤﻲ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺭﺍ ﺟﻬﺖ ﺑﺮﭘﺎﻳﻲ ﻳﻚ ﺟﺒﻬﻪ ﻓﺮﺍﮔﻴﺮ ﻣﻠﻲ ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﻧﻤﺎﻳﺪ ،ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﻴﺮ ﺗﺎ ﺁﻧﺠﺎ ﭘﻴﺶ ﺭﻓﺖ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﻣﻮﻋﺪ ﺗﺎﺳﻴﺲ ﻭ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﮔﺮﺩﻫﻤﺎﻳﻲ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﺳﻔﺮ ﻟﻴﺒﻲ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﻮﺩ .ﺍﻭ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺩﺍﺷﺖ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻛﺎﻧﻮﻥ ﻫﻤﺰﻳﺴﺘﻰ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﺁﺳﻤﺎﻧﻰ ﻭ ﻧﻘﻄﻪ ﺗﻼﻗﻰ ﺗﻤﺪﻧﻬﺎﻯ ﺷﺮﻕ ﻭ ﻏﺮﺏ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﺮﻭ ﺑﺎﻳﺪ 4 ﺍﺯ ﺁﻥ ﺣﻔﻆ ﻭ ﺻﻴﺎﻧﺖ ﻛﺮﺩ. ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ﻫﻴﭻ ﻭﻗﺖ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺩﻫﻪ ،ﺑﻪ ﻳﻚ ﺳﺎﺯﺵ ﻳﺎ ﺗﻮﺍﻓﻖ ﻣﻄﻠﻖ ﺑﺎ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎﻥ ﺭﻭﻱ ﻧﻴﺎﻭﺭﺩﻧﺪ .ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻫﻴﭻ ﻭﻗﺖ ﻛﻮﺗﺎﻩ ﻧﻴﺎﻣﺪﻧﺪ .ﻫﻴﭻﮔﺎﻩ ﻣﻄﻠﻘ ًﺎ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﺍﺕ ﻳﺎ ﺍﺭﺯﺷﻬﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺭﺍ ﻛﻨﺎﺭ ﻧﮕﺬﺍﺷﺘﻨﺪ .ﺑﺎﻟﻌﻜﺲ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺧﻮﺩ ﻛﻠﻴﺴﺎﻫﺎ ﺳﻌﻲ ﻣﻲﻛﺮﺩ ﺗﺎ ﺁﻳﺎﺕ ﻗﺮﺁﻥ ﻭ ﻣﻌﺎﺭﻑ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎﻥ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻭ ﺗﻔﻬﻴﻢ ﻛﻨﺪ! ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻭ ﺻﺤﺒﺘﻬﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺑﺎ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ،ﺻﺮﻓﺎ ﺁﺭﺍء ﻭ ﻧﻈﺮﻳﺎﺕ ﺍﺳﻼﻣﻲﺭﺍ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ .ﻫﻤﺰﻳﺴﺘﻰ ﺑﺎ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺤﻮ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻭ ﻋﻠﻤﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺣﻔﻆ ﻛﻨﻨﺪ .ﺩﺭ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﻳﻚ ﭼﻨﻴﻦ ﺧﻼﺋﻲ ﺩﺭ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺣﺲ ﻣﻲﺷﺪ .ﻋﻠﻤﺎﻱ ﻣﺴﻴﺤﻲ ﻭ ﺍﻫﻞ ﺳﻨﺖ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺁﺭﺍﻱ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ، ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ،ﻛﺴﻲ ﻧﺒﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﻫﻤﺴﻄﺢ ﺁﻧﻬﺎ ﺟﻬﺎﻧﺒﻴﻨﻲ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺭﺍ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻛﻨﺪ .ﻛﺴﻲ ﻧﺒﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﻧﻈﺮﻳﺎﺕ ﺍﺳﻼﻡ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻥ ﺍﺟﺘﻤﺎﻉ ،ﺯﻥ ،ﻧﺤﻮﻩ ﺩﻓﺎﻉ ﻭ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻬﻢ ﺭﻭﺯ ﺭﺍ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻧﻤﺎﻳﺪ .ﻣﺜﻼ ﺩﺭ »ﺍﻟﻨﺪﻭﻩ ﺍﻟﻠﺒﻨﺎﻧﻴﻪ« ﺟﻠﺴﺎﺗﻲ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﻋﻠﻤﺎﻱ ﻣﺴﻴﺤﻲ ﻭ ﺍﻫﻞ ﺳﻨﺖ ﻧﻈﺮﺍﺕ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻛﺴﻲ ﻧﺒﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ،ﺟﻬﺎﻧﺒﻴﻨﻲ ﺷﻴﻌﻪ ﺭﺍ ﻣﻄﺮﺡ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﻓﺎﻉ ﻛﻨﺪ .ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ﺍﻳﻦ ﺧﻸ ﺭﺍ ﭘﺮ ﻛﺮﺩ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻫﻤﺰﻳﺴﺘﻰ ﺑﺎ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺩﺭﺳﺖ ﻭ ﺑﺠﺎ ﻋﺮﺿﻪ ﻛﺮﺩﻥ ﻧﻈﺮﺍﺕ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺯﻧﺪﻩ ﻛﺮﺩ .ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺩﻳﻦ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻫﻤﺎﻥ ﺷﻜﻞ ﻣﻨﻄﻘﻲ ﻭ ﻓﻄﺮﻱ ﺁﻥ ﻋﺮﺿﻪ ﻛﺮﺩ .ﺩﺭ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻴﻬﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﻫﻢ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺴﻴﺤﻲﻧﺸﻴﻦ ﺍﻳﺮﺍﺩ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺭﺍ ﻃﺮﺡ ﻣﻲﻧﻤﻮﺩﻧﺪ .ﻭ ﺟﺎﻟﺐ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺴﻴﺤﻲﻫﺎ ﻫﻢ ﻣﻲﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ .ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﻭ ﺻﻤﻴﻤﻲ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎﻥ ﺑﻮﺩﻧﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻭ ﻫﻤﺰﻳﺴﺘﻰ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ ﻧﺒﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺷﻮﻧﺪ. ) - 4ﺑﻨﮕﺮﻳﺪ :ﺳﺮﻓﺼﻠﻬﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺯﻧﺪﮔﺎﻧﻰ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺩﻛﺘﺮ ﻣﺤﺴﻦ ﻛﻤﺎﻟﻴﺎﻥ www.Imamsadr.ir
ﻧﻘﺶ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺩﺭ ﺗﺤﺮﻙ ﺑﺨﺸﻰ ﺑﻪ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻮﺝ...
ﺑﻠﻜﻪ ﻫﺮﭼﻪ ﺍﺯ ﻋﻨﺎﺩ ﻭ ﺩﺷﻤﻨﻲ ﻳﻚ ﻣﺴﻴﺤﻲ ﺑﺎ ﺍﺳﻼﻡ ﻛﺎﺳﺘﻪ ﻣﻴﺸﺪ ،ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻳﻦ ﻣﺒﻴﻦ ﻧﺰﺩﻳﻜﺘﺮ ﻣﻴﺸﺪ .ﻭ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺭﻓﺎﻗﺖ ﻭ ﺩﻭﺳﺘﻲ ﻭﻱ ﺑﺎ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻴﮕﺮﺩﻳﺪ ،ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻭ ﻫﻤﺰﻳﺴﺘﻰ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻴﺸﺪ. -3ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻣﺠﻠﺲ ﺍﻋﻼﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺷﻴﻌﻰ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻭﻯ ﺩﺭ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻥ 1345ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﺎﺕ ﻋﻈﻴﻢ ﻭ ﭼﻨﺪ ﺭﻭﺯﻩ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﻌﺖ ﺑﺎ ﻭﻯ ،ﺭﺳﻤ ًﺎ ﺍﺯ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻭﻗﺖ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﻧﻤﻮﺩ ﺗﺎ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺩﻳﮕﺮ ﻃﻮﺍﻳﻒ ﺁﻥ ﻛﺸﻮﺭ ،ﻣﺠﻠﺴﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻭ ﭘﻴﮕﻴﺮﻱ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺁﻧﺎﻥ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﮔﺮﺩﺩ. ﻣﺠﻠﺲ ﺍﻋﻼﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻛﻪ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺑﺨﺶ ﺍﺯ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺩﺭﺍﺯﻣﺪﺕ ﻭﻯ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﻣﻴﺮﻓﺖ ،ﺩﺭ ﺧﺮﺩﺍﺩ 1348ﺗﺎﺳﻴﺲ ﺷﺪ .ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻣﺠﻠﺲ ﺍﻋﻼﻱ ﺷﻴﻌﻪ ،ﻧﻤﻮﺩﻱ ﺍﺯ ﺍﻧﺪﻳﺸﺔ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺍﺳﺖ .ﺍﻧﺪﻳﺸﺔ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﻛﺎﺭ ﺟﻤﻌﻲ ﺭﺍ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﻣﻲﺩﺍﻧﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻣﻰﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺍﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﺭﺍ ﺟﻬﺖ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﻛﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺗﺸﻜﻴﻼﺕ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺑﺤﺮﺍﻧﻰ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﺠﻠﺲ ﺍﻋﻼﻱ ﺷﻴﻌﻪ ﺗﺠﻠﻲ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﺪ .ﻳﻌﻨﻰ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﻛﻪ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ،ﻃﻮﺍﻳﻒ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺩﺍﺭﺍﻯ ﻣﺠﻠﺲ ﻭ ﻣﺮﻛﺰ ﻭ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﻮﺩ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﻣﺮﻛﺰﻳﺘﻰ ﻭ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﭘﺲ ﺍﺯ ﻛﺸﻤﻜﺶﻫﺎﻯ ﺯﻳﺎﺩ ﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﺧﻮﻧﻴﻦ ،ﺍﻳﻦ ﻣﺮﻛﺰ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺭﺳﻴﺪ ﻭ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ﺑﻪ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺁﻥ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺷﺪ .ﻣﺠﻠﺲ ﺍﻋﻼﻯ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻣﺮﻛﺰﻳﺘﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻃﺎﻳﻔﻪ ﺷﻴﻌﻪ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻴﺸﺪ ،ﺍﻳﻦ ﻣﺠﻠﺲ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﻳﻚ ﻫﻴﺄﺕ ﺷﺮﻋﻰ ،ﻣﺮﻛﺐ ﺍﺯ 9ﻧﻔﺮ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﻭ ﻳﻚ ﻫﻴﺄﺕ ﺍﺟﺮﺍﻳﻰ ﻣﺮﻛﺐ ﺍﺯ ﺩﻭﺍﺯﺩﻩ ﻧﻔﺮ ﺍﺳﺖ ،ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ. -4ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺟﻤﻌﻴﺘﻬﺎﻯ ﺧﻴﺮﻳﻪ ﻭ ﻣﺆﺳﺴﺎﺕ ﺁﻣﻮﺯﺷﻰ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﻛﻪ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺏ ﻧﻤﻰﺁﻣﺪﻧﺪ ﻭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺭﻓﺎﻫﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺒﻰ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﺘﺤﺪ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﺪﻫﻰ ﻛﻨﺪ .ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﻓﻘﺮ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺁﻏﺎﺯ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺍﻭ ﺑﻪ ﺣﺪﻯ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻋﻘﺪ ﻭ ﺍﺯﺩﻭﺍﺝ ﻭ ﺗﺮﺣﻴﻢ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻛﻠﻴﺴﺎ ﺑﺮ ﭘﺎ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺍﻣﻮﺍﺗﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﮔﻮﺭﺳﺘﺎﻥﻫﺎﻯ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎﻥ ﺩﻓﻦ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ) .ﺣﻖ ﺷﻨﺎﺳﻰ ﻛﻤﻴﺎﺏ (149 :1388ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺍﺯ ﺯﻣﺴﺘﺎﻥ ﺳﺎﻝ 1338ﻭ ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺑﺎ ﺁﻏﺎﺯ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻱ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﺩﻳﻨﻲ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺷﻴﻌﻪ ﻧﺸﻴﻦ ﻟﺒﻨﺎﻥ ،ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻋﻤﻴﻘﻲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺭﻳﺸﻬﻴﺎﺑﻲ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪﮔﻲ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ،ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻟﺒﻨﺎﻥ
371
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
372
ﺑﻪ ﺍﺟﺮﺍ ﮔﺬﺍﺭﺩ .ﺣﺎﺻﻞ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ،ﺑﺮﻧﺎﻣﻬﻬﺎﻱ ﻛﻮﺗﺎﻩ ﻣﺪﺕ ،ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺪﺕ ﻭ ﺩﺭﺍﺯﻣﺪﺗﻲ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﻭﺍﺳﻂ ﺳﺎﻝ 1339ﻭ ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻣﺤﺮﻭﻣﻴﺖ ﺯﺩﺍﻳﻲ ،ﻃﺮﺍﺣﻲ ﻭ ﺍﺟﺮﺍ ﮔﺮﺩﻳﺪ .ﻭﻯ ﺩﺭ ﺯﻣﺴﺘﺎﻥ ﺳﺎﻝ 1339ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺧﻴﺮﻳﻪ »ﺍﻟﺒﺮ ﻭ ﺍﻻﺣﺴﺎﻥ« ﺑﺎ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻬﺎﻱ ﺿﺮﺑﺘﻲ ﺟﻬﺖ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻱ ﻣﺎﻟﻲ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻫﻬﺎﻱ ﺑﻲ ﺑﻀﺎﻋﺖ ،ﻧﺎﻫﻨﺠﺎﺭﻱ ﺗﻜﺪﻱ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻛﻠﻲ ﺍﺯ ﺳﻄﺢ ﺷﻬﺮ ﺻﻮﺭ ﻭ ﺍﻃﺮﺍﻑ ﺁﻥ ﻣﺤﻮ ﻛﺮﺩ .ﻭ ﺩﺭ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺳﺎﻟﻬﺎﻱ 1340ﺗﺎ 1348ﻭ ﺩﺭ ﭼﻬﺎﺭﭼﻮﺏ ﺑﺮﻧﺎﻣﻬﺎﻱ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺪﺕ، ﺩﺭ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻭ ﺭﻭﺳﺘﺎﻫﺎﻱ ﻟﺒﻨﺎﻥ ،ﺩﻫﻬﺎ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺧﻴﺮﻳﻪ ﻭ ﻣﺆﺳﺴﺎﺕ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻭ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﺣﺮﻓﻬﺎﻱ ﺭﺍ ﺭﺍﻩ ﺍﻧﺪﺍﺯﻱ ﻛﺮﺩ .ﻛﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﺁﻥ ﻛﺴﺐ ﺍﺷﺘﻐﺎﻝ ﻭ ﺧﻮﺩﻛﻔﺎﻳﻲ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻫﺰﺍﺭﺍﻥ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺑﻴﺒﻀﺎﻋﺖ ،ﻛﺎﻫﺶ ﺩﺭﺻﺪ ﺑﻴﺴﻮﺍﺩﻱ ،ﺭﺷﺪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻋﻤﻮﻣﻲ ،ﻭ ﺑﻪ ﺍﺟﺮﺍ ﺩﺭ ﺁﻣﺪﻥ ﺻﺪﻫﺎ ﭘﺮﻭژﻩ ﻛﻮﭼﻚ ﻭ ﺑﺰﺭگ ﻋﻤﺮﺍﻧﻲ ﺩﺭ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺤﺮﻭﻡ ﺁﻥ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻮﺩ. ﻣﺆﺳﺴﻪ ﺻﻨﻌﺘﻰ »ﺟﺒﻞ ﻋﺎﻣﻞ« ﻣﺪﺭﺳﻪﺍﻯ ﭘﺴﺮﺍﻧﻪ ﺑﻮﺩ ﺗﻮﺳﻂ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ﺩﺍﻳﺮ ﺷﺪ ﻭﻯ ﺳﻪ ﻣﺆﺳﺴﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﺧﺘﺮﺍﻥ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻛﺮﺩ .ﺯﻳﺮﺍ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺩﺧﺘﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺟﻨﻮﺏ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻭﺧﻴﻤﺘﺮ ﺍﺯ ﭘﺴﺮﺍﻥ ﺑﻮﺩ .ﺩﺭ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﻴﺮﻭﺕ ،ﻋﺸﺮﺗﻜﺪﻩ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻭ ﺷﻴﺦﻧﺸﻴﻦﻫﺎﻯ ﻋﺮﺏ ﺑﻮﺩ %85 .ﺍﺯ ﺯﻧﺎﻥ ﻭ ﺩﺧﺘﺮﺍﻥ ﻫﺮﺯﻩ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺧﺘﺮﺍﻥ ﺷﻴﻌﻪ ﺟﻨﻮﺏ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻰﺩﺍﺩﻧﺪ .ﺩﺧﺘﺮﺍﻧﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻓﻘﺮ ﺑﻪ ﺑﻴﺮﻭﺕ ﻣﻴﺂﻣﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺧﺪﻣﺘﻜﺎﺭ ﺍﻣﺮﺍﺭ ﻣﻌﺎﺵ ﻛﻨﻨﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺁﻫﺴﺘﻪ ﺁﻫﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺩﺍﻣﻦ ﻓﺴﺎﺩ ﻛﺸﻴﺪﻩ ﻣﻴﺸﺪﻧﺪ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺁﻏﻮﺵ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺧﻮﺩ ﺑﺎﺯﮔﺮﺩﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ،ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺷﺪﺕ ﺭﻧﺞ ﻣﻲﺩﺍﺩ .ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺎﺭﻯ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲﺷﺪ .ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﺩﺍﺩ ﺍﻳﻦ ﺩﺧﺘﺮﺍﻥ ﻣﻌﺼﻮﻡ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﻓﺴﺎﺩ ﻛﺸﺎﻧﺪﻩ ﺷﻮﻧﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﻣﺪﺭﺳﻪﺍﻯ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ »ﺑﻴﺖ ﺍﻟﻔﺘﺎﻩ« ﺗﺎﺳﻴﺲ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﺧﺘﺮﺍﻥ ﺧﻴﺎﻃﻰ ﻭ ﻫﻨﺮﻫﺎﻯ ﺩﺳﺘﻰ ﻣﻰﺁﻣﻮﺧﺘﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺩﺧﺘﺮﺍﻥ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻓﺎﺭﻍ ﺍﻟﺘﺤﺼﻴﻞ ﺷﺪﻥ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﺍﻣﻮﺭ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻛﻨﻨﺪ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻭﻯ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﭘﺮﺳﺘﺎﺭﻯ ﺑﻪ ﺩﺧﺘﺮﺍﻥ ﺗﺎﺳﻴﺲ ﻛﺮﺩ .ﺩﺧﺘﺮﺍﻧﻰ ﻛﻪ ﺩﻳﭙﻠﻤﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﻭﺍﺭﺩ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﻣﻰﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﭘﺮﺳﺘﺎﺭﻯ ﻣﻴﺂﻣﻮﺧﺘﻨﺪ .ﺍﻭ ﻣﺆﺳﺴﻪ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﻗﺎﻟﻴﺒﺎﻓﻰ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ 300ﺩﺧﺘﺮ ﺍﺯ ﺟﻨﻮﺏ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭﮔﺎﻩ ﻛﺎﺭ ﻣﻴﻜﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﻗﺎﻟﻴﺒﺎﻓﻰ ﻣﻰﺁﻣﻮﺧﺘﻨﺪ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻓﺎﺭﻍ ﺍﻟﺘﺤﺼﻴﻞ ﺷﺪﻥ ﺩﺍ ِﺭ ﻗﺎﻟﻰ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﻭﺳﺎﻳﻞ ﻻﺯﻡ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻝ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻨﺰﻝ ﻗﺎﻟﻰ ﻣﻰﺑﺎﻓﺘﻨﺪ ﻭ ﻣﺰﺩ ﻣﺎﻫﺎﻧﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﺆﺳﺴﻪ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ. ﺍﻳﻦ ﻗﺎﻟﻴﻬﺎ ﺩﺭ ﻓﺮﻭﺷﮕﺎﻫﻬﺎﻯ ﺧﻴﺮﻳﻪ ﺑﻪ ﻓﺮﻭﺵ ﻣﻲﺭﺳﻴﺪ .ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺎﻥ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩ ،ﺑﻪ ﻧﺎﻡ »ﻣﻌﻬﺪ ﺍﻟ ّﺪﺭﺳﺎﺕ ﺍﻻﺳﻼﻣﻴﻪ« ،ﻛﻪ ﻋﺪﻩ ﺯﻳﺎﺩﻯ
ﻧﻘﺶ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺩﺭ ﺗﺤﺮﻙ ﺑﺨﺸﻰ ﺑﻪ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻮﺝ...
ﺍﺯ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺎﻥ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ،ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ،ﺍﻧﺪﻭﻧﺰﻯ ﻭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ﺩﺭﺱ ﻃﻠﺒﮕﻰ ﻣﻰﺧﻮﺍﻧﺪﻧﺪ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﺷﻨﺎﻳﻰ ﺑﺎ ﻓﻘﻪ ﺷﻴﻌﻪ ﺑﻪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺎﺯ ﻣﻰﮔﺸﺘﻨﺪ .ﺑﻪ ﺑﺮﻛﺖ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﻫﻢ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎﻳﻰ ﺗﺸﻴﻊ ﺭﻭﺍﺝ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻰ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺯﻳﺮﺍ ﻋﺪﻩ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺍﺯ ﻣﺮﻭﺟﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻣﻜﺘﺐ ﻫﻤﺎﻥ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺎﻧﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﻓﺎﺭﻍ ﺍﻟﺘﺤﺼﻴﻞ ﺷﺪﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﻣﺪﺭﺳﻪ ،ﻣﺪﺭﺳﻪ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺩﺭﻳﺎﻯ ﻣﺪﻳﺘﺮﺍﻧﻪ ،ﺩﺭ ﺷﻬﺮ »ﺻﻮﺭ« ﺑﻮﺩ ).ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺑﻪ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻯ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﺷﻬﻴﺪ ﺩﻛﺘﺮ ﻣﺼﻄﻔﻰ ﭼﻤﺮﺍﻥ ﺑﺮﮔﺮﻑﺗﻪ ﺍﺯ ﻛﺘﺎﺏ ﻟﺒﻨﺎﻥ ،ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ ﺻﻔﺤﻪ 59ﺗﺎ 97ﺑﻨﻴﺎﺩ ﺷﻬﻴﺪ ﭼﻤﺮﺍﻥ (1376 ، -5ﺍﺣﻴﺎﻯ ﺭﻭﺣﻴﻪ ﺧﻮﺩﺑﺎﻭﺭﻯ ﻭ ﻋﺰﺕ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻳﻜﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎﻯ ﻣﻬﻢ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﻟﺒﻨﺎﻥ ،ﺧﻮﺩ ﺑﺎﻭﺭﻱ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻭ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ ﺍﺳﺖ .ﺍﻭ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﺩﻭ ﺣﺰﺏ ﺍﻣﻞ ﻭ ﺣﺰﺏﺍﷲ ﭘﺎﻳﻬﮕﺬﺍﺭﻯ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺟﻮ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﭼﭗ ﺷﺎﻣﻞ ﺣﺰﺏ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ،ﺣﺰﺏ ﻗﻮﻣﻲ ﺳﻮﺭﻱ ،ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎﻱ ﻧﺎﺻﺮﻱ »ﺭﺍﺑﻄﻮﻥ« ،ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎﻱ ﺍﻓﺮﺍﻃﻲ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻭ ﺣﺘﻲ ﻓﺘﺢ ﻣﻮﺟﻬﻲ ﺍﺯ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻋﺪ ّﻩ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺍﺯ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺧﻮﺩ ﺟﻤﻊ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﺴﻴﺎﺭ ّ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺪﻧﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﺍﺯ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺑﻮﺩ .ﺭﺷﺪ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﺑﭙﻴﻮﻧﺪﻧﺪ ﻭ ﻧﺮﺩﺑﺎﻥ ﺗﺮﻗﻲ ﺭﺍ ﻃﻲ ﻛﻨﻨﺪ .ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﭼﭗ ﺑﺪﺍﻥ ﺳﺒﺐ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺎﻭﺟﻮﺩ ﻛﺜﺮﺕ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﻃﻮﺍﻳﻒ ،ﻫﻴﭻ ﻳﻚ ﺍﺯ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻗﺪﺭﺕ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ؛ ﺯﻳﺮﺍ ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻧﻔﻮﺫ ﺩﺭ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺑﻮﺩ ﺍﺯ: ﻗﺪﺭﺕ :ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ﻣﺘﺄﺛﺮ ﺍﺯ ﺗﻮﺍﻥ ﺫﺍﺗﻲ ﻳﻚ ﻃﺎﻳﻔﻪ ﺍﺳﺖ. ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﺍﺯ ﻳﻚ ﻃﺎﻳﻔﻪ .ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺗﻤﺎﻡ ﻃﻮﺍﻳﻒ ﻭ ﻗﺒﺎﻳﻞ ﺩﺭ 5 ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺑﻪ ﻏﻴﺮ ﺍﺯ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ،ﺑﻪ ﻳﻚ ﻛﺸﻮﺭ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ. ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺑﺮﻛﺖ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺑﺮﺍﻱ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺗﻨﻬﺎ ﺍﻣﻞ ﻭ ﺍﻫﻤﻴﺘﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺁﻧﺎﻥ ﺣﺰﺏﺍﷲ ﻣﻄﺮﺡ ﺍﺳﺖ .ﺩﻳﮕﺮ ﺣﺰﺏ ﻗﻮﻣﻲ ﺳﻮﺭﻱ ﻭ ﻋﺎﺻﻢ ﻗﺎﻧﺴﻮﻩ ّ ﻧﺪﺍﺭﺩ. ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ﺍﺯ ﺑﻬﺎﺭ 1348ﺗﺎ ﺍﻭﺍﺳﻂ ﺯﻣﺴﺘﺎﻥ 1352ﺑﺎ ﺩﻭﻟﺖ ﻭﻗﺖ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺑﻪ - 5ﺑﻨﮕﺮﻳﺪ :ﺳﻴﺮﻩ ﻭ ﺳﺮﮔﺬﺷﺖ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ1389 ،
373
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
374
ﮔﻔﺘﻮﮔﻮ ﻧﺸﺴﺖ ،ﺗﺎ ﺩﻭﻟﺖ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﭘﺮﻭژﻫﻬﺎﻱ ﺯﻳﺮﺑﻨﺎﻳﻲ ﻭ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﻗﺒﺎﻝ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺷﻴﻌﻪ ﻧﺸﻴﻦ ﻭ ﻣﺤﺮﻭﻡ ﺁﻥ ﻛﺸﻮﺭ ﺗﺮﻏﻴﺐ ﻧﻤﺎﻳﺪ .ﺩﺭ ﭘﻲ ﺍﻣﺘﻨﺎﻉ ﺩﻭﻟﺖ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺍﺯ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﺒﺎﺕ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺍﺗﻤﺎﻡ ﺣﺠﺖ ﺑﺎ ﺩﻭﻟﺖ ،ﺟﻨﺒﺶ ﻣﺤﺮﻭﻣﺎﻥ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻭﺍﻳﻞ ﺳﺎﻝ 1353ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ ،ﻭ ﺭﺍﻫﭙﻴﻤﺎﻳﻴﻬﺎﻱ ﻣﺮﺩﻣﻲ ﻋﻈﻴﻤﻲ ﺩﺭ ﺷﻬﺮﻫﺎﻱ ﺑﻌﻠﺒﻚ ،ﺻﻮﺭ ﻭ ﺻﻴﺪﺍ ﻋﻠﻴﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﻪ ﻭﻗﻮﻉ ﭘﻴﻮﺳﺖ. ﺍﻭﺟﮕﻴﺮﻱ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ،ﺻﻒ ﺁﺭﺍﻳﻲ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﺍﻓﺮﺍﻃﻲ ﻣﺴﻴﺤﻲ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻲ ،ﻭ ﺑﻪ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻛﺸﻴﺪﻩ ﺷﺪﻥ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﺟﻬﺎﻥ ﻋﺮﺏ ،ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺩﺍﺷﺖ ﺗﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺣﻔﻆ ﺛﺒﺎﺕ ﻛﺸﻮﺭ ﻭ ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ ﺍﺯ ﺳﺮﻛﻮﺏ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻴﻬﺎ ،ﺗﻮﺩﻩ ﻫﺎﻱ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﻣﻮﻗﺘ ًﺎ ﺍﺯ ﻋﺮﺻﻪ ﺭﻭﻳﺎﺭﻭﻳﻲ ﺑﺎ ﺩﻭﻟﺖ ﻛﻨﺎﺭ ﻛﺸﺎﻧﺪ ،ﻭ ﭘﻴﮕﻴﺮﻱ ﻣﻄﺎﻟﺒﺎﺕ ﺑﺮ ﺣﻖ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺭﺍ ﺗﺎ ﺁﻣﺪﻥ ﺭﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭ ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﺗﺎﺧﻴﺮ ﺍﻧﺪﺍﺯﺩ .ﻭﻯ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1354 ﺑﺎﻭﺟﻮﺩ ﻛﺎﺭﺷﻜﻨﻴﻬﺎﻱ ﺷﺪﻳﺪ ﺩﻭﻟﺖ ،ﻣﺠﺪﺩﺍً ﺑﺎ ﺍﺟﻤﺎﻉ ﺁﺭﺍ ﺑﻪ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﻣﺠﻠﺲ ﺍﻋﻼﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﺷﺪ .ﺑﺎ ﺁﻏﺎﺯ ﺟﻨﮓ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺩﺭ ﻓﺮﻭﺭﺩﻳﻦ ،1354ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺗﻼﺷﻬﺎﻱ ﻭﻯ ﺻﺮﻑ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﮔﺮﺩﻳﺪ .ﻭﻱ ﺩﺭ ﺧﺮﺩﺍﺩ ﺁﻥ ﻫﻤﺎﻥ ﺳﺎﻝ ﺩﺭ ﻣﺴﺠﺪ ﻋﺎﻣﻠﻴﻪ ﺑﻴﺮﻭﺕ ﺑﻪ ﺍﻋﺘﺼﺎﺏ ﻧﺸﺴﺖ ،ﻭ ﺑﻪ ﭘﺸﺘﻮﺍﻧﻪ ﻣﺸﺮﻭﻋﻴﺖ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻣﺬﺍﻫﺐ ،ﺁﺭﺍﻣﺶ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺑﺎﺯﮔﺮﺩﺍﻧﺪ .ﺑﺎ ﺷﻌﻠﻬﻮﺭ ﺷﺪﻥ ﻣﺠﺪﺩ ﺁﺗﺶ ﺟﻨﮓ ،ﻭﻯ ﺩﺭ ﺍﺭﺩﻳﺒﻬﺸﺖ 1355ﺣﺎﻓﻆ ﺍﺳﺪ ﺭﺍ ﺗﺮﻏﻴﺐ ﻛﺮﺩ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺍﻋﺰﺍﻡ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ ﺳﻮﺭﻱ ﺑﻪ ﻟﺒﻨﺎﻥ ،ﻣﻮﺍﺯﻧﻪ ﻗﻮﺍ ﻭ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺎﺯﮔﺮﺩﺍﻧﺪ .ﺣﻞ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﻣﺼﺮ ﺑﺎ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﻭ ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ ﺁﻥ ﺑﺮﭘﺎﻳﻲ ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲ ﺭﻳﺎﺽ ﺩﺭ ﻣﻬﺮ 1355ﺁﺗﺶ ﺟﻨﮓ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻓﺮﻭﻛﺶ ﻛﺮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺍﺭﺍﻣﺶ ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻧﻴﻜﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺩﺭ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺍﺷﺖ، ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ. ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭﻯ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻣﺴﺄﻟﻪﺍﻯ ﻧﺒﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺣﺎﺩﺙ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ .ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻗﺮﻳﺐ ﭼﻬﻞ ﺳﺎﻝ ﺩﺭ ﭘﻰ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺑﻪ ﻓﺮﺍﻣﻮﺷﻰ ﺳﭙﺮﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺑﺴﺎﻥ ﻏﺎﻟﺐ ﺭﻭﻳﺪﺍﺩﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ،ﺭﻭﻧﺪ ﻭﺭﻭﺩ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺑﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺣﻜﺎﻳﺘﻰ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻣﺮﺍﺣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ ﺭﺍ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﻧﻜﺘﻪ ﻣﻬﻢ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻛﻨﻮﻧﻰ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺟﺎﻣﻌﻪﺍﻯ ﺁﮔﺎﻩ ﻭ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺑﻪ ﻧﻔﺲ ﺑﺎﺭﻫﺎ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺍﻳﺴﺘﺎﺩﮔﻰ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﻣﺰﺩ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻰ ﺭﺍ ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﻧﺪ ،ﺗﻨﻬﺎ ﻃﻰ ﭼﻨﺪ ﺩﻫﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﻋﺰﺕ ﻛﻨﻮﻧﻰ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺁﻥ ،ﺑﺪﻭﻥ ﺷﻚ ﻣﺪﻳﻮﻥ ﻣﺠﺎﻫﺪﺕﻫﺎﻯ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ
ﻧﻘﺶ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺩﺭ ﺗﺤﺮﻙ ﺑﺨﺸﻰ ﺑﻪ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻮﺝ...
ﺍﺳﺖ).ﺣﻘﺸﻨﺎﺱ ﻛﻤﻴﺎﺏ (240 :1388 :ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﻳﻦ ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪﮔﻴﻬﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﻋﺪﻡ ﺗﺸﻜﻴﻼﺕ ﻣﻨﺴﺠﻢ ﻭ ﻋﺪﻡ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻘﺘﺪﺭ ﻣﻰﺩﺍﻧﺴﺖ ﻭ ﺑﺎﺭﻫﺎ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺩﺍﺷﺖ. ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺍﻭ ﺩﺭ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺩﺭ ﺗﺪﺍﻭﻡ ﻧﻮﺍﻧﺪﻳﺸﻲ ﺩﻳﻨﻲ ﻗﺮﻥ ﺑﻴﺴﺘﻢ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ّ ﺗﺤﺮﻛﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﻋﺮﺍﻕ ،ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻮﺩ .ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻓﻀﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﭼﻨﻴﻦ ﻓﻜﺮ ﻭ ّ ﻭ ﻣﺼﺮ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺷﺖ ﻭ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺳﻮﺍﺑﻖ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﮔﻲ ﺩﺭ ﻟﺒﻨﺎﻥ ،ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺟﻨﻮﺏ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺩﻳﻨﻲ ﻭ ﺟﺬﺏ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﻋﻤﻠﻲ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻛﺮﺩ .ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻴﻌﻪ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺩﻭ ﻗﺴﻤﺖ ﺟﻨﻮﺏ ﻭ ﺑﻘﺎﻉ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ؛ ﺍﺯ ﺩﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﻭ ﺩﻭ ﻧﻈﺎﻡ ﻓﻜﺮﻱ ،ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻭ ﺣﺘﻲ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﻧﺸﺄﺕ ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ .ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ﺑﺎ ﺻﺒﺮ ،ﺩﺭﺍﻳﺖ ﻭ ﺍﺟﻤﺎﻉﺳﺎﺯﻱ ﺩﻭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻴﻌﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺗﺸﻜﻴﻼﺕ ﻣﻨﺴﺠﻤﻲ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺨﺸﻴﺪ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻭﺍﺭﺩ ﺻﺤﻨﻪ ﻛﻼﻥ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻟﺒﻨﺎﻧﻲ ﻭ ﺣﺘﻲ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺍﺯ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻛﺮﺩ .ﺍﺯ ﻧﻜﺎﺕ ﻣﻬﻢ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩﺵ ،ﺍﻭﻟﻮﻳﺖ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻪ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺑﻨﻴﻪ ﻣﺎﻟﻲ ﻭ ﺗﺸﻜﻴﻼﺕ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻛﺎﺭ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺗﻲ ﺑﺎ ﺍﺳﺮﺍﻳﻴﻞ ﺑﻮﺩ .ﺭﺳﻴﺪﮔﻲ ﺑﻪ ﻭﺿﻊ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩﻫﺎﻱ ﻛﻢﺑﻀﺎﻋﺖ ﺷﻴﻌﻪ ﺍﺯ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻱ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻱ ﻭﺳﻴﻊ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﺟﺪﻱ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﻻﺑﻬﻼﻱ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ّ ﺳﻔﺮ ﺑﻪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ﻭ ﺟﻤﻊﺁﻭﺭﻱ ﻛﻤﻚ ﺍﺯ ﺗﺎﺟﺮﺍﻥ ﺷﻴﻌﻪ ﺑﻮﺩ ،ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﻪ ﺩﻳﻦ ﻭ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﺍﺕ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻲﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻭ ﻣﺒﻨﺎ ﺑﻮﺩﻥ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺑﺮ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻛﻪ ﭘﺸﺘﻮﺍﻧﻪﻫﺎﻱ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﻱ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺭﺍ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻲﻛﺮﺩ) .ﻛﻤﺎﻟﻴﺎﻥ:1386 ، ﺹ (156ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1338ﻭﺍﺭﺩ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺷﺪ ،ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻭ ﻓﻜﺮ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻭ ﺟﻬﺎﻥ ﻋﺮﺏ ﻋﻤﺪﺗ ًﺎ ﺍﺻﺎﻟﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﻢ ﻭ ﻣﺎﺭﻛﺴﻴﺴﻢ ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ .ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺻﺎﺣﺐ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩﻫﺎﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﻪ ﺑﻨﻴﺎﻥﻫﺎﻱ ﻣﺎﺩﻱ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﻲ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻣﺘﻮﻥ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩﺍﻱ ﺍﺯ ﺯﺑﺎﻥﻫﺎﻱ ﻏﺮﺑﻲ ﺑﻪ ﻋﺮﺑﻲ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ .ﺗﻔﻜﺮ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﺗﺪﺭﻳﺞ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺗﺤﺼﻴﻞﻛﺮﺩﻩﻫﺎ ﻭ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻱ ﺣﺮﻓﻪﺍﻱ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﻲﺷﺪ .ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ﺑﺎ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻣﺮﻛﺰ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﻟﺒﻨﺎﻥ ،ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺷﻴﻌﻪ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﻢ ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﺍﺳﻼﻡ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻛﺮﺩ .ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺩﺭ ﻓﻀﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺯﺩﻩ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻭ ﺩﻧﻴﺎﻱ ﻋﺮﺏ ﻛﻪ ﻣﻜﺎﺗﺒﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺎﻥ ﻋﺮﺑﺴﻴﻢ ،ﺑﻌﺜﻴﺴﻢ ،ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﻢ ،ﺍﮔﺰﻳﺴﺘﺎﻧﺴﻴﺎﻟﻴﺴﻢ ﻭ… ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ،ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﺍﺕ ﻭ ﺍﺧﻼﻕ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺳﻮﻕ ﺩﺍﺩ؛ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﻛﻪ ﻛﺎﺭ ﻭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺭﺍ ﺣﺪﺍﻗﻞ ﺑﺮﺍﻱ ﻳﻚ ﺩﻫﻪ ﻣﻄﺮﺡ ﻧﻜﺮﺩ.
375
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
376
ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺁﻧﻜﻪ ﻣﺼﻠﺢ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﺎﺷﺪ ،ﻳﻚ ﻣﺼﻠﺢ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺑﻠﻜﻪ ﺩﺭ ﺣﺪ ﻳﻚ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻱ ﺑﻮﺩ .ﻭﻯ ﺩﺭ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻲﻫﺎ ﻭ ﻧﻮﺷﺘﻬﻬﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺍﺷﺎﺭﻩﺍﻱ ﻛﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮﺍﻥ ”ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺻﺎﻟﺢ“ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻳﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪﺍﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﺍﺭﻛﺎﻥ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺭﺷﺪ ﻭ ﻧﻤﻮ ﺍﺳﺖ. )ﺻﺪﺭ (198-191: 1384:ﻭﻯ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﺎﺭ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﺤﺘﺎﺝ ﺩﻳﻦ ﻭ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﮔﺮ ﭘﺸﺘﻮﺍﻧﻪﻫﺎﻱ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﻱ ﻭ ﺍﺧﻼﻗﻲ ﻛﺎﺭ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺗﻬﻲ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻋﻤﻞ ﺳﻴﺎﺳﻲ 6 ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻓﺮﻗﻲ ﺑﺎ ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻜﺎﺗﺐ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ. ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻯ ﺫﻛﺮ ﺷﺪﻩ ،ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻬﻬﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻧﻴﺰ ﻗﺪﻡ ﻧﻬﺎﺩ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺧﻮﺍﺳﺘﻬﻬﺎﻯ ﺑﻴﺴﺖﮔﺎﻧﻪ ﻭﻯ ﺍﺯ ﺩﻭﻟﺖ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻴﺸﺪ: ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﻫﺎﻯ ﺑﻴﺴﺖﮔﺎﻧﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ﺩﺍﺋﻤ ًﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﻭﺿﻊ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻣﻲﻛﻮﺷﻴﺪ ﻭ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖﻫﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﻰﻛﺮﺩ ،ﺗﺎ ﺁﻧﻜﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ،1972ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻧﻜﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﻛﺴﺐ ﻛﺮﺩ، ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖﻫﺎﻯ ﺑﻴﺴﺖﮔﺎﻧﻬﺎﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺤﺮﻭﻣﺎﻥ ﻭ ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﺎﻥ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺑﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺷﺮﺡ ﺯﻳﺮ ﺍﺳﺖ: .1ﻣﺴﻠﺢ ﻛﺮﺩﻥ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺷﻴﻌﻪ ﺩﺭ ﺟﻨﻮﺏ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ. .2ﺳﺎﺧﺘﻦ ﭘﻨﺎﻫﮕﺎﻩ ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﺭﻭﺳﺘﺎﻫﺎﻯ ﺟﻨﻮﺏ ،ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺣﻤﻼﺕ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ. .3ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺑﺰﺭﮔﺮﺍﻩ ﺑﻴﺮﻭﺕ ﺑﻪ ﺟﻨﻮﺏ ﺗﺎ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺳﻬﻮﻟﺖ ﺗﺮﺩﺩ ﻛﻨﻨﺪ. .4ﺍﺻﺮﺍﺭ ﺑﺮ ﺍﺣﺪﺍﺙ ﺳﺪ »ﻟﻴﻄﺎﻧﻲ« ﺑﺮ ﺭﻭﻯ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ ﺭﻭﺩﺧﺎﻧﻪ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻛﻪ »ﻟﻴﻄﺎﻧﻲ« ﻧﺎﻡ ﺩﺍﺭﺩ ،ﻭ ﺩﺭ ﺟﻨﻮﺏ ﺑﻪ ﺩﺭﻳﺎ ﻣﻲﺭﻳﺰﺩ .ﺭژﻳﻢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﻗﺼﺪ ﺩﺍﺭﺩ ﺁﺏ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺩﺧﺎﻧﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺍﺷﻐﺎﻟﻰ ﻣﻨﺤﺮﻑ ﻛﻨﺪ .ﺩﻭﻟﺖ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺳﺎﻟﻬﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺍﻯ ﺗﻬﻴﻪ ﻛﺮﺩﻩ ﺗﺎ ﺳﺪﻯ ﺑﺮ ﺭﻭﻯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺩﺧﺎﻧﻪ ﺑﺴﺎﺯﺩ ﻭ ﺟﻨﻮﺏ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﺁﺑﺎﺩ ﻛﻨﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻣﻴﻜﺮﺩ .ﺯﻳﺮﺍ ﻧﻤﻴﺨﻮﺍﺳﺖ ﺟﻨﻮﺏ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺁﺑﺎﺩ ﺷﻮﺩ. ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺍﺣﺪﺍﺙ ﺳﺪ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﻧﻘﺸﻪﻫﺎﻯ ﺁﻥ ﻧﻴﺰ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺑﻮﺩ ،ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺍﻳﻦ ﺳﺪ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻣﻴﻜﺮﺩ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﺣﻖ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻛﻨﺪ .ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ :،ﺍﻳﻦ ّ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﺪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﺪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮﺩ. ) - 6ﺑﻨﮕﺮﻳﺪ :ﺍﺧﻼﻕ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ(
ﻧﻘﺶ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺩﺭ ﺗﺤﺮﻙ ﺑﺨﺸﻰ ﺑﻪ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻮﺝ...
.5ﺻﺪﻭﺭ ﺷﻨﺎﺳﻨﺎﻣﻪ ﻟﺒﻨﺎﻧﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﺰﺍﺭﺍﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺑﺪﻭﻥ ﺷﻨﺎﺳﻨﺎﻣﻪ ﺑﻮﺩ ،ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﻓﺮﺍﻧﺴﻮﻳﺎﻥ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﺸﺪﻧﺪ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﮔﺮﺍﻥ ﺷﻨﺎﺳﻨﺎﻣﻪ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ﻭ ﻫﻨﻮﺯ ﺑﻲ ﺷﻨﺎﺳﻨﺎﻣﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ. .6ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻋﺎﺩﻻﻧﻪ ﺷﻐﻠﻬﺎﻯ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻭ ﻧﻈﺎﻣﻰ. .7ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﺍﺣﺘﻜﺎﺭ ﻭ ﻇﻠﻢ. -8ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻭ ﺗﻮﺯﻳﻊ ﻋﺎﺩﻻﻧﻪ ﺛﺮﻭﺕ. -9ﻋﺪﺍﻟﺖ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺤﺮﻭﻣﻴﻦ، ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺫﻛﺮ ﺷﺪﻩ ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪﻫﺎﻯ ﺑﻴﺴﺖﮔﺎﻧﻪ ﻭﻯ ﺑﻮﺩ .ﻣﺴﻠﻤ ًﺎ ﺩﻭﻟﺖ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺍﻳﻦ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪﻫﺎ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻧﻤﻲﺷﺪ .ﻭ ﻣﺪﻋﻰ ﺑﻮﺩ ﺍﮔﺮ ﺑﺨﻮﺍﻫﻴﻢ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﻮﻳﻢ ،ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ »ﺍﻟﻒ« ﺗﺎ »ﻱ« ﻫﻤﻪ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﻴﻢ ،ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻫﻤﻪ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻛﺮﺩ. ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1973ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﻫﺎﻯ ﺷﻴﻌﻪ ﺑﻪ ﺍﻭﺝ ﺧﻮﺩ ﺭﺳﻴﺪ ﻭ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺕ ﻭ ﺟﺮﻳﺎﻧﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺭﺍ ﻓﺮﺍ ﮔﺮﻓﺖ .ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺑﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻭﻟﺘﻴﻤﺎﺗﻮﻡ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺍﺯ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻭ ﻭﺯﺍﺭﻯ ﺷﻴﻌﻪ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﻇﺮﻑ ﻳﻚ ﻣﺪﺕ ﻣﻌﻴﻦ ،ﺍﮔﺮ ﺟﻮﺍﺏ ﻣﻨﺎﺳﺒﻰ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺩﻭﻟﺖ ﻧﺮﺳﺪ ،ﻫﻤﻪ ﺍﺯ ﺷﻐﻞ ﺧﻮﺩ ﺍﺳﺘﻌﻔﺎ ﺩﻫﻨﺪ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﺩﻭﻟﺖ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺍﺛﺮ ﻧﺪﺍﺩ ،ﺷﺮﻭﻉ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻣﻨﻔﻰ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺗﺎﺣﺪ ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ،ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺭﻭﺯ ﺗﺎﻛﺘﻴﻚﻫﺎﻯ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺭﺍ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻛﻨﻨﺪ .ﺗﺎ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺟﻨﮓ ﺭﻣﻀﺎﻥ ﺳﺎﻝ 1973ﺑﻴﻦ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﻭ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﭘﻴﺶ ﺁﻣﺪ .ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎ ﻣﻰﺑﺎﻳﺴﺖ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺩﺷﻤﻦ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﮔﺮﺩﺩ ،ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪﻫﺎﻯ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻣﺴﻜﻮﺕ ﻣﺎﻧﺪ ،ﺗﺎ ﺷﺶ ﻣﺎﻩ ﺑﻌﺪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1974 ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻓﺮﻭﻛﺶ ﻛﺮﺩﻥ ﺟﻨﮓ ﺍﻳﻦ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖﻫﺎ ﻣﻄﺮﺡ ﮔﺮﺩﻳﺪ. ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﺑﻌﻠﺒﻚ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻭﺝ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻭ ﻋﺪﻡ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﺟﻮﺍﺏ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻭﻟﺖ ،ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻥ ﻗﺪﺭﺕ ،ﺩﺭ ﺑﻌﻠﺒﻚ ﺍﻋﻼﻡ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻛﺮﺩ .ﻫﻔﺘﺎﺩ ﻭ ﭘﻨﺞ ﻫﺰﺍﺭ ﺑﻌﻠﺒﻜﻰ ﺑﺎ ﺷﻮﻕ ﻭ ﺣﺮﺍﺭﺗﻰ ﺷﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﺍﻭ ﭘﺎﺳﺦ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻭ ﺭﺯﻣﻨﺪﮔﺎﻥ ﺑﻌﻠﺒﻜﻰ ﺑﺎ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﻣﺴﻠّﺤﺎﻧﻪ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺭﻭﺯ ) (1974/3/17ﺩﻭﻟﺖ ﻣﺴﻴﺤﻰ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻟﺮﺯﻩ ﺩﺭﺁﻭﺭﺩﻧﺪ .ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺍﻳﻦ ﻗﺪﺭﺕ ،ﻫﻴﺄﺕ ﺣﺎﻛﻤﻪ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺑﺮﺧﻮﺩ ﻟﺮﺯﻳﺪ؛ ﺯﻳﺮﺍ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﻌﻠﺒﻜﻰ ،ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺳﻠﺤﺸﻮﺭﻯ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎ ﻛﻤﻨﻈﻴﺮﻧﺪ .ﻫﻴﺄﺕ ﺣﺎﻛﻤﻪ ،ﻳﻚ ﻫﻴﺄﺕ ﻫﻔﺖ ﻧﻔﺮﻯ ﺍﺯ ﺍﻓﺴﺮﺍﻥ ﻋﺎﻟﻴﺮﺗﺒﻪ ﺭﺍ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﺮﺩ ﺗﺎ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪﻫﺎﻯ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺭﺳﻰ
377
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ .ﻫﻴﺄﺕ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺭﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﺧﻮﺍﺳﺘﻬﻬﺎ ﺑﺮﺣﻖ ﺍﺳﺖ .ﺍﻣﺎ ﺩﻭﻟﺖ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻧﺸﺪ .ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻧﻜﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﺪ ،ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﺣﻖ ﻣﺴﻠﻢ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﻭﻟﺖ ﻭﻗﺖ ﻣﺴﻠّﺤﺎﻧﻪ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺩﺭ ﺷﻬﺮ »ﺻﻮﺭ« ﺑﺮﭘﺎ ﻛﺮﺩ .ﺗﺎ ّ ﺑﮕﻴﺮﺩ) .ﻣﺆﺳﺴﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ(78 - 45 : ،1367 : ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻯ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﺷﺪﻩ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺭﺍ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺟﺎﻧﻰ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﻛﺎﻟﺒﺪ ﺍﻳﻦ ﺧﻄﻪ ﺑﺪﻣﺪ .ﺍﺳﺘﺎﺩ ژﻭﺯﻑ ﺍﻟﻬﺎﺷﻢ ﻭﺯﻳﺮ ﺳﺎﺑﻖ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﺳﻔﻨﺪ 1380ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻰ »ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ،ﻧﻴﺎﺯﻫﺎ ﻭ ﻣﻘﺘﻀﻴﺎﺕ ﺯﻣﺎﻥ« ﺩﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﺍﻇﻬﺎﺭ ﺩﺍﺷﺖ :ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺩﺍﺭﻡ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ ﺍﺯ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ،ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﻪ ﻧﻤﺎﺯ ﺧﻮﺍﻧﺪﻥ ﺩﺭ ﭘﻴﺸﮕﺎﻩ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﺍﺳﺖ .ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻭﺭﻡ ﻛﻪ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮﺭ ﻛﻪ ﮔﻮﺵ ﻓﺮﺍ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻪ ﻗﺮﺁﻥ ،ﺗﻼﻭﺕ ﺁﻳﺎﺕ ﺯﻳﺒﺎﻯ ﺁﻥ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺧﻮﺍﻧﺪﻥ ﻣﻨﺎﺟﺎﺕ ﺳﻮﺯﻧﺎﻙ ﺍﻣﺎﻡ ﺣﺴﻴﻦ)ﻉ( ﻋﺒﺎﺩﺕ ﺍﺳﺖ ،ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ ﺍﺯ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﻧﻴﺰ ﻧﻮﻋﻰ ﻋﺒﺎﺩﺕ ،ﻳﺎﺩﻯ ﺍﺯ ﺍﺭﺯﺷﻬﺎﻯ ﺍﻟﻬﻰ ﻭ ﻧﻤﻮﺩﻯ ﺍﺯ ﺗﻘﻮﺍ ﺍﺳﺖ.
378
ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮﻯ -1ﻛﻮﺷﺶﻫﺎﻯ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺩﺭ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﺪﻭﻥ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﺍﮔﺮ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺩﺭ ﺩﻭ ﺩﻫﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺍﺷﺖ ﻗﻄﻌ ًﺎ ﻣﻌﺎﺩﻻﺕ ﻭ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺳﺮﻳﻌﺘﺮ ﺷﻜﻞ ﻣﻰﮔﺮﻓﺖ. -2ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻫﻰ ﭘﻮﻳﺎ ﻭ ﺩﺭ ﻫﻤﺴﺎﻳﮕﻰ ﺭژﻳﻢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ،ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺑﻪ ﺗﺎﺳﻴﺲ ﺣﺰﺏﺍﷲ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻛﺮﺩ .ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺩﻭﺭﺍﻧﺪﻳﺸﻰ ﺍﻭ ﻧﺒﻮﺩ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﻌﻘﺎﺩ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﻛﻤﭗﺩﻳﻮﻳﺪ ﻃﺮﺡ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﺔ ﺑﺰﺭگ ـ ﻛﻪ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﺭژﻳﻢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﻭ ﺍﻳﺎﻻﺕ ﻣﺘﺤﺪﻩ ﺑﻮﺩ ـ ﺗﺤﻘﻖ ﻣﻰﻳﺎﻓﺖ. -3ﺣﻀﻮﺭ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺩﺭ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺳﺒﺐ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻴﺎﺑﻨﺪ ﻭ ﺑﺨﺶ ﺍﺛﺮﮔﺬﺍﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻮﻧﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻭﻯ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺷﻴﻌﻪ ﻧﺒﻮﺩ ﺑﻠﻜﻪ ﻗﻬﺮﻣﺎﻥ ﺁﺯﺍﺩﻳﺨﻮﺍﻩ ،ﻋﺪﺍﻟﺖ ﻃﻠﺐ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﻋﺮﺏ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺩﺭ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺗﺤﻤﻞ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﭼﻨﻴﻦ ﭼﻬﺮﻫﻬﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ. -4ﺭﺷﺪ ﺁﮔﺎﻫﻲ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﻟﺒﻨﺎﻥ ،ﻣﺪﻳﻮﻥ ﺗﻼﺵ ﻫﺎﻱ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺗﻼﺷﻬﺎﻱ ﻭﻱ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺗﺄﺛﻴﺮﺍﺕ ﻧﺎﺷﻲ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻗﺪﺭﺗﻤﻨﺪﺗﺮﻳﻦ ﻃﻮﺍﻳﻒ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﻧﻘﺶ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺩﺭ ﺗﺤﺮﻙ ﺑﺨﺸﻰ ﺑﻪ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻮﺝ...
ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻭ ﻣﺂﺧﺬ ﺍﺑﺎﺫﺭﻯ ،ﻋﺒﺪﺍﻟﺮﺣﻴﻢ ،ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺍﻣﻴﺪ ﻣﺤﺮﻭﻣﺎﻥ ،ﻧﺎﺷﺮ :ﺟﻮﺍﻧﻪ ﺭﺷﺪ ،ﺳﺎﻝ ،1381 :ﭼﺎپ ﺍﻭﻝ. ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ،ﻃﺎﺭﻕ ،ﺍﻻﻣﺎﻡ ﺍﻟﺴﻴﺪ ﻣﻮﺳﻰ ﺍﻟﺼﺪﺭ ،ﺭﺍﺋـﺪ ﺇﺻﻼﺡ ﻭﻣﺆﺳﺲ ﻣﺠﺘﻤـﻊ ﺍﻟﻤﻘﺎﻭﻣـﺔ ،ﺑﻴﺮﻭﺕ ،ﺩﺍﺭﺑﻼﻝ. ﺍﻟﺼﺪﺭ ،ﺳﻴﺪ ﻣﻮﺳﻰ ،ﺍﻟﻄﺎﺋﻔﻴﺔ ﻭﺍﻟﺸﺒﺎﺏ ﻓﻲ ﻟﺒﻨﺎﻥ ،ﻣﺮﻛـﺰ ﺍﻻﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺍﻟﺼﺪﺭ ﻟﻸﺑﺤﺎﺙ ﻭﺍﻟﺪﺭﺍﺳﺎﺕ،ﻟﺒﻨﺎﻥ ،ﺻﻔﺤﻪ) .ﻣﺤﺎﺿﺮﺓ ﺍﻻﻣﺎﻡ ﻓﻲ ﻣﺪﺭﺳﺔ ﻗﺪﻳﺲ ﻳﻮﺳﻒ ﻓﻲ ﻋﻴﻨﻄﻮﺭﻩ ﻓﻲ ﺍﻟﻌﺸﺮﻳﻦ ﻣﻦ ﺍﺑﺮﻳﻞ .1970 ﺣﺠﺘﻲ ﻛﺮﻣﺎﻧﻲ ،ﻋﻠﻲ ،ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺑﻪ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﻭ ﺷﻬﻴﺪ ﺩﻛﺘﺮ ﭼﻤﺮﺍﻥ ،ﻣﺆﺳﺴﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ،ﺳﺎﻝ ،1388 :ﭼﺎپ ﺍﻭﻝ. ﻣﺤﻤﻮﺩﻯ؛ ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ،ﻣﻬﺪﻯ ﻣﻮﺳﻮﻯ ﻧﮋﺍﺩ ،ﺣﺪﻳﺚ ﺳﺤﺮﮔﺎﻫﺎﻥ ﻧﺎﺷﺮ :ﻣﺆﺳﺴﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﺍﻣﺎﻡﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ،ﺳﺎﻝ ،1390 :ﭼﺎپ ﺍﻭﻝ. ﺣﻖ ﺷﻨﺎﺱ ﻛﻤﻴﺎﺏ ،ﺳﻴﺪ ﻋﻠﻰ ،ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻭ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺁﻥ ﺑﺮ ﭘﻴﺪﺍﻳﺶ ﺟﻨﺒﺶ ﺍﻣﻞ، ،1388ﭼﺎپ ﺍﻭﻝ. ﺧﺴﺮﻭﺷﺎﻫﻰ ،ﺳﻴﺪﻫﺎﺩﻯ ،ﻳﺎﺩﻧﺎﻣﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ،ﻣﻮﺳﺴﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻰ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ،ﺳﺎﻝ،1387 :ﭼﺎپ ﺍﻭﻝ. ﺳﺮﻳﻊﺍﻟﻘﻠﻢ ،ﻣﺤﻤﻮﺩ ،ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ :ﻣﺆﺳﺴﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ.1386 ، ﺷﺮﻑ ﺍﻟﺪﻳﻦ ،ﺳﻴﺪ ﺣﺴﻴﻦ ،ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ،ﮔﺬﺍﺭﻫﺎ ﻭ ﺧﺎﻃﺮﻩﻫﺎ؛ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﻧﺠﻒ ،ﻟﺒﻨﺎﻥ ،ﻣﺘﺮﺟﻢ :ﻋﻠﻲﺣﺠﺘﻲ ﻛﺮﻣﺎﻧﻲ ،ﻧﺎﺷﺮ :ﻣﺆﺳﺴﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ،ﺳﺎﻝ1388 :ﭼﺎپ ﺍﻭﻝ. ﺻﺪﺭ ﺳﻴﺪ ﻣﻮﺳﻰ ،ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻗﺮﻥ ﺑﻴﺴﺘﻢ؛ ﺗﺮﺟﻤﻪ :ﻋﻠﻲ ﺣﺠﺘﻲ ﻛﺮﻣﺎﻧﻲ؛ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﻣﺸﻌﻞﺩﺍﻧﺸﺠﻮ. ﺻﺪﺭ ،ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ،ﺍﺩﻳﺎﻥ ﺩﺭ ﺧﺪﻣﺖ ﺍﻧﺴﺎﻥ :ﺟﺴﺘﺎﺭﻫﺎﻳﻲ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺩﻳﻦ ﻭ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﻬﺎﻥ ﻣﻌﺎﺻﺮ ،ﺑﻪ ﺍﻫﺘﻤﺎﻡﻭ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﻮﺳﺴﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻭ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ :ﻣﺆﺳﺴﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ.1384، ﻓﺮﺧﻴﺎﻥ ،ﻣﻬﺪﻯ ،ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺭﺑﻮﺩﻩ ﺷﺪﻩ ،ﻧﺎﺷﺮ :ﻣﻮﺳﺴﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻰ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ،ﺳﺎﻝ،1385 :ﭼﺎپ ﺍﻭﻝ. ﻗﺰﻭﻳﻨﻲ ،ﺣﻤﻴﺪ ،ﻣﻦ ﻭ ﺁﻗﺎ ﻣﻮﺳﻲ ،ﺳﺎﻝ ،1390 :ﭼﺎپ ﺍﻭﻝ. ﻛﻤﺎﻟﻴﺎﻥ ،ﻣﺤﺴﻦ /ﺭﻧﺠﺒﺮ ﻛﺮﻣﺎﻧﻰ ،ﻋﻠﻰ ﺍﻛﺒﺮ؛ ﻋﺰﺕ ﺷﻴﻌﻪ ﺝ ،1ﻧﺎﺷﺮ :ﺩﻓﺘﺮ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺣﻮﺯﻩﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗﻢ ،ﺳﺎﻝ ،1377 :ﭼﺎپ ﺍﻭﻝ. ﻛﻤﺎﻟﻴﺎﻥ ،ﻣﺤﺴﻦ /ﺭﻧﺠﺒﺮ ﻛﺮﻣﺎﻧﻰ ،ﻋﻠﻰ ﺍﻛﺒﺮ؛ ﻋﺰﺕ ﺷﻴﻌﻪ ﺝ ، 2ﻧﺎﺷﺮ :ﺻﺤﻴﻔﻪ ﺧﺮﺩ ،ﺳﺎﻝ،1386 :ﭼﺎپ :ﺍﻭﻝ. ﻛﻤﺎﻟﻴﺎﻥ ،ﻣﺤﺴﻦ ،ﻓﺮﻳﺎﺩ ﺩﺭ ﺧﺎﻣﻮﺷﻰ ، ،ﻧﺎﺷﺮ :ﻣﻮﻟﻒ ،ﺳﺎﻝ ،1388 :ﭼﺎپ ﺍﻭﻝ. -ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺍﺻﻞ 90ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﭘﻴﮕﻴﺮﻯ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ،
379
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﻭﺭﻩ ﻫﻔﺘﻢ ،ﺳﺎﻝ ،1386 :ﭼﺎپ ﺍﻭﻝ. ﻣﺆﺳﺴﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ؛ ﮔﺎﻫﺸﻤﺎﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ )(1849-1798؛ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﺳﺮﻭﺵ؛ﭼﺎپ ﺍﻭﻝ؛ .1367 ﻫﻴﺄﺓ ﺍﻟﺮﺋﺎﺳﺔ ﻓﻲ ﺣﺮﻛﺔ ﺃﻣﻞ ،ﺍﻟﺴﻴﺮﺓ ﻭﺍﻟﻤﺴﻴﺮﺓ ،ﺑﻴﺮﻭﺕ ،ﺩﺍﺭ ﺑﻼﻝ. 2006 ، ﻫﻴﺄﺕ ﺭﺋﻴﺴﻪ ﺟﻨﺒﺶ ﺍﻣﻞ ،ﺳﻴﺮﻩ ﻭ ﺳﺮﮔﺬﺷﺖ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ،ﻣﺘﺮﺟﻢ :ﻣﻬﺪﻯ ﺳﺮﺣﺪﻯ ،ﺳﺎﻝ،1389 :ﭼﺎپ ﺍﻭﻝ. ﻳﺎﺭﺍﻥ ﺍﻣﺎﻡ ﺑﻪ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﺍﺳﻨﺎﺩ ﺳﺎﻭﺍﻙ ،ﻛﺘﺎﺏ ﻫﻔﺪﻫﻢ ،ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ،ﺝ ﺩﻭﻡ.1379 ،ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻰ ﺍﺧﻼﻕ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭhttp//:bashgah.net/modules.php?name=Articles&op=show&aid&38675=query2=Y XZiNiz24wg2LXYr9ix
ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ﻭ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺑﻨﺎﻱ ﻓﻜﺮ ﺩﻳﻨﻲ=http//:imamsadr.ir/aboutimam/show.php?id118
ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﻭ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ /ﭼﺸﻤﻰ ﺑﺎﺯ ،ﭼﺸﻤﻰ ﺑﺴﺘﻪwww.yaranesadr.ir/farsi1390/09/4528/
380
ﻛﻤﺎﻟﻴﺎﻥ ،ﻣﺤﺴﻦ ،ﺳﺮﻓﺼﻠﻬﺎﻳﻲ ﺍﺯ ﺯﻧﺪﮔﺎﻧﻲ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪﺭ ،ﻣﻮﺳﺴﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻲﺻﺪﺭ www.Imamsadr.ir
ﻳﺎﺩﻧﺎﻣﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰ ﺻﺪﺭ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺳﻰhttp//:islamicstation.mihanblog.com/post59/
ﻧﻘﺶ ﺁﻣﻮﺯﻩ ﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺗﺎﺛﻴﺮﺍﺕ ﺁﻥ ﺑﺮ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﻧﻘﺶ ﺁﻣﻮﺯﻩ ﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺗﺎﺛﻴﺮﺍﺕ ﺁﻥ ﺑﺮ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻓﺎﻃﻤﻬﺎﻟﺴﺎﺩﺍﺕ ﻣﻮﺳﻮﻯ ﻧﺪﻭﺷﻦ
382
ﭼﻜﻴﺪﻩ: ﻧﻮﺷﺘﺎﺭ ﺣﺎﺿﺮ ﺗﻼﺷﻰ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻧﻘﺶ ﺁﻣﻮﺯﻫﻬﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺗﺎﺛﻴﺮﺍﺕ ﺁﻥ ﺑﺮ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ .ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺩﻳﻦ ﺍﺳﻼﻡ ،ﺩﻳﻨﻰ ﺟﺎﻣﻊ ﻭ ﻛﺎﻣﻞ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺑﺸﺮ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﺪﻑ ﺁﻥ ﺑﻪ ﻛﻤﺎﻝ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺁﺩﻣﻰ ﻭ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺳﻌﺎﺩﺕ ﻫﻤﮕﺎﻧﻰ ﺍﺳﺖ ،ﭼﻬﺎﺭﭼﻮﺑﻰ ﺭﻭﺷﻦ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ،ﻛﻪ ﺗﺎﻣﻴﻨﻜﻨﻨﺪﺓ ﺳﻌﺎﺩﺕ ﻓﺮﺩﻯ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺳﺖ ﻭ ﭼﻮﻥ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻫﺮ ﻣﻠﺘﻰ ﻧﻘﺶ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻬﻬﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺍﺭﻧﺪ ،ﺑﻬﺮﻫﮕﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﺁﻣﻮﺯﻫﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﺎﺏ ﻣﺤﻤﺪﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻭ ﺳﻮﻯ ﺍﺳﻼﻣﺨﻮﺍﻫﻰ ،ﺍﺣﻴﺎﻯ ﺍﺭﺯﺷﻬﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﻋﺰﺕ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻣﻴﻜﻨﺪ. ﻛﻠﻴﺪﻭﺍژﻩ ﻫﺎ :ﺍﺳﻼﻡ ،ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ،ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ.
ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎﻝ ﺩﺭ ﻗﺮﺁﻥ ﻛﺮﻳﻢ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﻨﺪ :ﺩﻳﻦ ﺩﺭ ﻧﺰﺩ ﺧﺪﺍ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺳﺖ)ﺳﻮﺭﻫﻰ ﺁﻝ ﻋﻤﺮﺍﻥ ،ﺁﻳﺔ .(2ﺍﺳﻼﻡ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﺩﻳﻦ ﺑﻠﻜﻪ ﻳﻚ ﻣﻜﺘﺐ ﻭ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯ ﻧﻴﺰ ﺍﺳﺖ، ﻃﺮﺣﻰ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺑﺸﺮ ﺩﺭ ﻫﻤﺔ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﻭ ﺷﺌﻮﻥ ﺁﻥ)ﻗﺪﺭﺩﺍﻥ ﻗﺮﺍﻣﻠﻜﻰ:1389 ، .(69ﺍﺳﻼﻡ ،ﻧﻈﺎﻣﻰ ﻧﻮﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺍﺧﻼﻗﻰ ﺑﻮﺩﻥ ،ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺗﻔﻜﺮﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﺳﺖ)ﻣﻄﻬﺮﻯ .(31 :1366 ،ﺩﺭ ﺍﺳﻼﻡ ﺳﻌﺎﺩﺕ ﻓﺮﺩ ﺑﺎ ﺳﻌﺎﺩﺕ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺧﻮﺭﺩﻩ ،ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺴﻮﻟﻴﺘﻬﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﻰ ﻗﻮﻯ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﻗﺮﺁﻥ ﻛﺮﻳﻢ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﺩﺭ ﻛﺎﺭﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻧﺸﺎﻧﻬﻬﺎﻯ ﻣﻮﻣﻦ ﻣﻴﺪﺍﻧﺪ .ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﮔﺮﺍﻣﻰ ﺍﺳﻼﻡ ،ﮔﻮﺷﻪ ﮔﻴﺮﻯ ﺭﺍ ﻓﺎﻗﺪ ﺍﺭﺯﺵ ﺩﺍﻧﺴﺘﻪ ﻭ ﮔﻮﺷﻪ ﮔﻴﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺷﻤﻮﻝ ﺩﺍﻳﺮﻩ ﺍﺳﻼﻡ ﺧﺎﺭﺝ ﺷﻤﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﻫﺪﻑ ﺍﺳﻼﻡ ﺗﻨﻬﺎ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺩﻳﻨﺪﺍﺭ ﻧﻴﺴﺖ .ﻫﺪﻑ ﻣﻬﻢ ﺍﺳﻼﻡ ،ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺩﻳﻨﺪﺍﺭ ﺍﺳﺖ ،ﺟﺎﻣﻌﻬﺎﻯ ﻛﻪ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺁﻥ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻭ ﺍﺣﻜﺎﻡ ﺩﻳﻦ ﺳﺎﻣﺎﻥ ﮔﻴﺮﺩ .ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻣﺴﻮﻟﻴﺖ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﻧﻴﺰ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺟﺪﺍﻳﻰ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ)ﻧﺠﻔﻰ .(476 :1389 ،ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ
ﻧﻘﺶ ﺁﻣﻮﺯﻩ ﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ...
ﻧﻘﺶ ﺩﻳﻦ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ،ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺳﻌﺎﺩﺕ ﺣﻘﻴﻘﻰ ،ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻭ ﺍﺣﻴﺎﮔﺮﻯ ﺍﺳﺖ ،ﻫﻴﭻ ﺟﺎﻣﻌﻬﺎﻯ ﺑﻴﻨﻴﺎﺯ ﺍﺯ ﺩﻳﻦ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﻭ ﻫﻴﭻ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻥ ﻧﻤﻴﺘﻮﺍﻥ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻣﺤﻜﻤﻰ ﺑﺎ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺩﻻﻳﻞ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﻧﺪ ﺍﺯ :ﺟﺎﻣﻌﻴﺖ ﺩﻳﻦ ﺍﺳﻼﻡ ،ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻭ ﻋﻠﻴﺒﻨﺎﺑﻴﻄﺎﻟﺐ ،ﻟﺰﻭﻡ ﻭﺟﻮﺩ ﺿﻤﺎﻧﺖ ﺍﺟﺮﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺤﻘﻖ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻭ ﺁﺭﻣﺎﻧﻬﺎﻯ ﻣﺘﻌﺎﻟﻰ ﺍﺳﻼﻡ ،ﺁﻳﺎﺕ ﻭ ﺭﻭﺍﻳﺎﺕ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺧﻼﻓﺖ ﻭ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﺍﻥ)ﺳﻮﺭﻫﻰ ﺹ ،ﺁﻳﻬﻰ ،(26ﻭﻻﻳﺖ ﻭ ﻗﻀﺎﻭﺕ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺍﻛﺮﻡ)ﺳﻮﺭﻫﻰ ﻣﺎﺋﺪﻩ ،ﺁﻳﻬﻰ ،(55ﺁﻣﺎﺩﮔﻰ ﻧﻈﺎﻣﻰ ،ﺟﻬﺎﺩ ﻭ ﺷﻬﺎﺩﺕ)ﺳﻮﺭﻫﻰ ﺍﻧﻔﺎﻝ، ﺁﻳﻬﻬﺎﻯ 39ﻭ 60ﻭ ،(65ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﻛﻔﺮ ﻭ ﻃﺎﻏﻮﺕ)ﺳﻮﺭﻫﻰ ﻧﺤﻞ ،ﺁﻳﻬﻰ 36؛ ﺳﻮﺭﻫﻰ ﺗﻮﺑﻪ ،ﺁﻳﻬﻰ ،(73ﻧﻔﻰ ﺳﻠﻄﻬﮕﺮﻯ ﻭ ﺳﻠﻄﻬﭙﺬﻳﺮﻯ)ﺳﻮﺭﻫﻰ ﻧﺴﺎء ،ﺁﻳﻬﻰ ،(141ﺍﻣﺮﺑﻪ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﻭ ﻧﻬﻰ ﺍﺯﻣﻨﻜﺮ)ﺳﻮﺭﻫﻰ ﺣﺞ ،ﺁﻳﻬﻰ ،(41ﻭﺟﻮﺩ ﻧﻈﺎﻡ ﺣﻘﻮﻗﻰ)ﺳﻮﺭﻫﻰ ﻧﻮﺭ، ﺁﻳﻬﻰ ،(2ﻟﺰﻭﻡ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺣﺪﻭﺩ ﺍﻟﻬﻰ)ﺳﻮﺭﻫﻰ ﻣﺎﺋﺪﻩ ،ﺁﻳﻬﻰ (33ﻭ ﻣﻌﺎﻣﻼﺕ ﻭ ﺍﻣﻮﺭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ)ﺟﻮﺍﻧﺂﺭﺍﺳﺘﻪ.(1387 ، ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻯ ﺗﺎﺳﻴﺲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻭ ﺍﺩﺍﺭﺓ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺯ ﺭﻭﻯ ﻣﺒﺎﻧﻰ ﻭ ﺍﺻﻮﻝ ﺻﺤﻴﺢ ﻭ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺍﺯ ﺍﺟﺰﺍﻯ ﻋﺰﻳﺰ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺏ ﻣﻴﺂﻳﺪ .ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺍﺳﻼﻡ ،ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻰ ﺩﻳﻦ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻯ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺧﻮﺩ ﺍﺳﺖ ،ﺗﺎ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻳﻚ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﻭ ﻣﺴﻮﻟﻴﺖ ﻣﻬﻢ ﺩﻳﻨﻰ ﺗﻠﻘﻰ ﻛﻨﻨﺪ)ﻗﺪﺭﺩﺍﻥ ﻗﺮﺍﻣﻠﻜﻰ .(1389 ،ﺩﺭ ﺷﻴﻮﺓ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺍﻣﺎﻣﺎﻥ ،ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺍﺻﻮﻝ ﻗﻄﻌﻰ ﻛﻪ ﺩﻳﺪﻩ ﻣﻴﺸﻮﺩ ،ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪﺍﺭ ﺑﻮﺩﻥ ﺍﺳﺖ .ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺁﻧﭽﻨﺎﻥ ﺑﺎ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺁﻧﻬﺎ ﺁﻣﻴﺨﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﺪﺍ ﻛﺮﺩﻥ ﺁﻥ ،ﻣﻤﻜﻦ ﻧﻴﺴﺖ .ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺻﻞ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﺩﺍﺩ ،ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﻃﺎﻏﻮﺗﻴﺎﻥ ﻭ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﮔﺮﺍﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﭼﭙﺎﻭﻝ ﺩﻧﻴﺎ ﻭ ﺩﻳﻦ ﻣﺮﺩﻡ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺗﺰ ﺟﺪﺍﻳﻰ ﺩﻳﻦ ﺍﺯ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺭﺍ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﺍﺣﻴﺎﮔﺮ ﺁﻳﻴﻦ ﻧﺎﺏ ﺍﺳﻼﻡ ،ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺩﺭ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺑﻴﺎﻧﺎﺗﺶ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ »:ﻭﷲ ﺍﺳﻼﻡ ﺗﻤﺎﻣﺶ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺍﺳﺖ ،ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺑﺪ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﺮﺩﻫﺎﻧﺪ«)ﻋﺒﺪﻭﺳﻰ ﻭ ﺍﺷﺘﻬﺎﺭﺩﻯ .(336 :1383 ،ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺑﻪ ﺁﻳﺎﺕ ﻗﺮﺁﻥ ﻛﺮﻳﻢ ﺭﻭﺷﻦ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻛﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﺍﻥ ﻫﺪﻓﻬﺎﻯ ﺯﻳﺮ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﻧﺪ: -1ﻋﺪﺍﻟﺖ :ﻗﺮ ﺍﻥ ﻛﺮﻳﻢ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﻫﺪﻑ ﺍﺻﻠﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﻤﻬﻰ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﺍﻥ ﺫﻛﺮ ﻣﻴﻜﻨﺪ .ﻣﺎ ﺭﺳﻮﻻﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺩﻻﻳﻞ ﺭﻭﺷﻦ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻳﻢ ﻭ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﻛﺘﺎﺏ ﻭ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻧﺎﺯﻝ ﻛﺮﺩﻳﻢ ﺗﺎ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﻗﻴﺎﻡ ﻛﻨﻨﺪ) ﺳﻮﺭﻫﻰ ﺣﺪﻳﺪ :ﺁﻳﻬﻰ .(25 -2ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺩﻳﻨﻰ :ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺁﻳﺎﺕ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻓﻠﺴﻔﻬﻬﺎﻯ ﻣﻬﻢ ﺑﻌﺜﺖ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻗﻀﺎﻭﺕ) ﺳﻮﺭﻫﻰ ﻧﺴﺎء :ﺁﻳﻬﻰ ،(105ﺭﻓﻊ ﺧﺼﻮﻣﺘﻬﺎﻯ ﻣﺮﺩﻡ)ﺳﻮﺭﻫﻰ ﺑﻘﺮﻩ :ﺁﻳﻬﻰ (213ﻭ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺩﻳﻨﻰ ﺑﺮ
383
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
384
ﻣﻴﺸﻤﺎﺭﺩ. -3ﺁﺯﺩﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ :ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﻘﺎﺻﺪ ﺍﻧﺒﻴﺎ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﺑﻨﺪﮔﻰ ﻭ ﺑﺮﺩﮔﻴﻬﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﺳﺖ)ﻗﺪﺭﺩﺍﻥ ﻗﺮﺍﻣﻠﻜﻰ .(33 -34 :1389 ،ﺣﺮﻛﺖ ﺍﻧﺒﻴﺎ ﻭﻳﮋﮔﻴﻬﺎﻯ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮﺩﻯ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺁﻧﺠﻤﻠﻪ ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺑﺮﺗﺮﻯ ﺩﺍﺩﻥ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﺣﻖ ﻋﻠﻴﻪ ﺑﺎﻃﻞ ،ﻋﺪﻡ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﻓﺮﺩﮔﺮﺍﻳﻰ ،ﺧﻮﺩﺧﻮﺍﻫﻰ ﻭ ﺧﻮﺩﮔﺰﻳﻨﻰ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ)ﻣﺼﺒﺎﺡ ﻳﺰﺩﻯ.(147 :1387 ، ﻫﻤﻪﻯ ﺍﻣﺎﻣﺎﻥ ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪﺍﺭ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﺁﻧﺎﻥ ﻣﻴﻜﻮﺷﻴﺪﻧﺪ ﺍﻣﻮﺭ ﻭ ﺷﺌﻮﻥ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪﺍﻧﻪ ﻭ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﻭ ﺍﺭﺯﺷﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﺪﺑﻴﺮ ﻭ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ،ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ،ﻇﻠﻢ ﻭ ﻧﻴﺮﻧﮓ ﭘﺎﻛﺴﺎﺯﻯ ﻛﻨﻨﺪ)ﻋﺒﺪﻭﺳﻰ ﻭ ﺍﺷﺘﻬﺎﺭﺩﻯ .(345 :1383 :ﻧﻬﺠﺎﻟﺒﻼﻏﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻬﺎﻯ ﺍﺯ ﮔﻔﺘﺎﺭ ﺍﻣﺎﻡ ﻋﻠﻰ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﮔﻨﺠﻴﻨﻬﺎﻯ ﺍﺯ ﻣﻌﺎﺭﻑ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﺧﻄﺒﻬﻬﺎﻯ ﺣﻀﺮﺕ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻧﻬﺠﺎﻟﺒﻼﻏﻪ ﺁﻣﺪﻩ ،ﺑﺨﺸﻬﺎﻯ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺳﺎﺯﻧﺪﻫﺎﻯ ﺍﺯ ﺍﻣﻮﺭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﻧﺎﻣﻬﻬﺎﻯ ﺍﻣﺎﻡ ﻛﻪ ﻏﺎﻟﺒ ًﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﻛﺎﺭﮔﺰﺍﺭﺍﻥ ﻭ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮﻭﺍﻳﺎﻥ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ،ﺁﻣﻴﺨﺘﻪ ﺑﺎ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻧﻤﻴﺘﻮﺍﻥ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺟﺪﺍ ﻧﻤﻮﺩ)ﻋﺒﺪﻭﺳﻰ ﻭ ﺍﺷﺘﻬﺎﺭﺩﻯ .(348 :1383 :ﻋﻠﻰ)ﻉ( ﺟﻮﺍﻧﻰ ﺑﻴﺶ ﻧﺒﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻓﺪﺍﻛﺎﺭﻯ ﻭ ﺍﻳﺜﺎﺭ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﺣﻖ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻳﺎﺭﺍﻥ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺍﻛﺮﻡ)ﺹ( ﺭﻗﻴﺐ ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ .ﻫﺮﮔﺰ ﻧﻤﻴﺘﻮﺍﻥ ﺍﻧﻜﺎﺭ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺍﻳﻦ ﭘﻴﺸﺘﺎﺯ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﮔﺬﺷﺘﺔ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﺒﻮﺩ ﻛﻔﺎﺭ ﺩﺭ ﺷﺐ ﻫﺠﺮﺕ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﺭ ﻫﺮ ﻳﻚ ﺍﺯ ﺟﻨﮕﻬﺎﻯ ﺑﺪﺭ ،ﺍﺣﺪ ،ﺧﻨﺪﻕ ،ﺧﻴﺒﺮ ﻧﻮﺭ ﻧﺒﻮﺕ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺁﺳﺎﻧﻰ ﺧﺎﻣﻮﺵ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﭘﺮﭼﻢ ﺣﻖ ﺭﺍ ﺳﺮﻧﮕﻮﻥ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ)ﻣﻮﺳﻮﻯ ﺧﻮﺋﻰ:1386 ، .(33ﺩﺭ ﺻﺪﺭ ﺍﺳﻼﻡ ،ﺟﻮﺍﻧﻰ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﻣﺼﻌﺐ ﺑﻦ ﻋﻤﻴﺮ ،ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺐ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻣﻌﻠﻢ ﻗﺮﺁﻥ ﺍﻫﻞ ﻳﺜﺮﺏ ﺷﺪ ﺩﺭ ﺟﻨﮓ ﺍﺣﺪ ﻫﻢ ﺷﻬﻴﺪ ﺷﺪ ،ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺑﻪ ﺟﺴﺪ ﻣﻄﻬﺮ ﺍﻭ ﻧﮕﺎﻩ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺑﻨﺎ ﻛﺮﺩ ﺑﻪ ﮔﺮﻳﻪ ﻛﺮﺩﻥ .ﺍﺳﻼﻡ ﺍﻳﻦ ﺟﻮﺍﻥ ﺭﺍ ﻣﻨﻘﻠﺐ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻗﻬﺮﻣﺎﻥ ﻭ ﻳﻚ ﺁﺩﻡ ﻣﻌﻨﺎﺩﺍﺭ ﻛﺮﺩ)ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺭﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ.(18 :1387 ، ﺣﺮﻛﺖ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺑﻪ ﻗﺮﺁﻥ ﻭ ﭘﻴﺮﻭﻯ ﺍﺯ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻭ ﺳﻴﺮﻩ ﺍﻣﺎﻣﺎﻥ ٌﻣ َﻨﺒﻌِﺚ ﻣﻴﺸﻮﺩ .ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺁﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﻗﺮﺁﻥ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻣﻴﻜﻨﺪ ،ﻧﻤﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﻋﻘﻴﺪﺓ ﺫﻫﻨﻰ ﻣﺠﺮﺩ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﻫﺮﮔﺰ ﺍﺯ ﺣﺮﻛﺖ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺁﺭﻣﺎﻧﻬﺎ ﻭ ﺍﻫﺪﺍﻓﻰ ﻛﻪ ﻗﺮﺁﻥ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻴﻜﻨﺪ ﻭ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻭ ﺍﻣﺎﻣﺎﻥ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻛﺮﺩﻫﺎﻧﺪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻔﻜﻴﻚ ﻧﻴﺴﺖ .ﺗﻔﻜﺮ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﻗﺮﺁﻥ ﻛﻪ ﻫﺴﺘﺔ ﻣﺮﻛﺰﻯ ﺣﻴﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻳﻚ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺭﺍ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻴﺪﻫﺪ ﺍﺯ ﭼﻬﺎﺭﭼﻮﺏ ﺗﺤﺰﺏ ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻓﺮﺍﺗﺮ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺯ ﻗﻴﻮﺩ ﺳﻠﺒﻰ ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮ ًﻻ
ﻧﻘﺶ ﺁﻣﻮﺯﻩ ﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ...
ﺩﺍﻣﻨﮕﻴﺮ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ ﻣﺒﺮﺍ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻰ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﻳﻤﺎﻧﺶ ﺑﻪ ﺣﺰﺏ ﺍ ...ﻣﻴﮕﺮﻭﺩ ﻭ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﻧﺪﻳﺸﻬﻬﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺗﻌﻬﺪ ﻣﻴﻜﻨﺪ ﻭ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺗﺤﻘﻖ ﺑﺨﺸﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺁﺭﻣﺎﻧﻬﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﺳﻼﻡ ﻣﺴﺌﻮﻝ ﻣﻴﺒﻴﻨﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﭘﻮﺷﺶ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﻗﺸﺮﻫﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺮ ﻣﻴﮕﻴﺮﺩ ﻭ ﮔﺎﻩ ﺍﺯ ﻣﺮﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﻓﺮﺍﺗﺮ ﻣﻴﺮﻭﺩ .ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺑﺎ ﺯﻳﺮﺑﻨﺎﻯ ﻓﻜﺮﻯ ﻭ ﻋﻘﻴﺪﺗﻰ ﺧﺎﺻﻰ ﻛﻪ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺧﺪﺍ ﻣﺴﻮﻝ ﻣﻴﺒﻴﻨﻨﺪ ،ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻣﺴﺴﻮﻟﻴﺖ ﺍﻭ ﺍﺯ ﻧﺤﻮﻩ ﺗﻔﻜﺮ ﻭ ﻋﻘﻴﺪﻫﻰ ﺍﻭ ﻧﺎﺷﻰ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ. ﻓﻘﺪﺍﻥ ﺣﺮﻛﺖ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻳﻚ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻭ ﺟﺪﺍﻳﻰ ﺍﻭ ﺍﺯ ﺣﺰﺏ ﺍ ...ﻭ ﺟﻨﺪﺍ... ﻭ ﺟﻬﺎﺩ ﻓﻰ ﺳﺒﻴﻞ ﺍ ...ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻰ ﺑﻴﻤﺤﺘﻮﺍ ﺷﺪﻥ ﻭ ﺗﻬﻰ ﺷﺪﻥ ﺍﺯ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻋﺰﻟﺖ ﺍﺯ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺧﻮﻳﺶ ﺍﺳﺖ)ﻋﻤﻴﺪﺯﻧﺠﺎﻧﻰ .(40 -41 :1384 ،ﻧﻘﺶ ﻫﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺩﺭ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺟﺎﻣﻌﻬﺎﺵ ﻭ ﺑﺎﺯﺗﺎﺑﻰ ﻛﻪ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺍﻭ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺗﻌﻬﺪﻯ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﻣﺴﻮﻟﻴﺘﻬﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺍﻳﺠﺎﺏ ﻣﻴﻜﻨﺪ ﻛﻪ ﻭﻯ ﻧﺎﻇﺮ ﻭ ﻣﺮﺍﻗﺐ ﻫﻤﺔ ﺍﻣﻮﺭﻯ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻃﺮﺍﻑ ﺍﻭ ﻭ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻬﺎﺵ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻣﻴﺎﻓﺘﺪ .ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻫﻤﮕﺎﻧﻰ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﺒﺎﻧﻰ ﺍﻧﺪﻳﺸﻬﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﺭﻛﺎﻥ ﺣﻴﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺗﻠﻘﻰ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻣﻮﺟﺐ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﻛﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﺟﺰﺋﻰ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻔﻜﻴﻚ ﺍﺯ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺗﻼﺷﻬﺎﻯ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻫﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﺮﻳﻚ ﺳﺎﺯﺩ) ﻋﻤﻴﺪﺯﻧﺠﺎﻧﻰ.(45 :1384 ، ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺁﻣﻮﺯﻫﻬﺎﻯ ﺁﻥ ﭼﻬﺎﺭﭼﻮﺏ ﻭ ﺧﻄﻤﺸﻰ ﺭﻭﺷﻨﻰ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻧﺴﻞ ﺟﻮﺍﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻴﺪﻫﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻋﺰﺕ ﺧﻮﺩ ﻭ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺧﻮﺩ ﻓﻜﺮ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻣﺴﻴﺮ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﮔﺎﻡ ﻧﻬﻨﺪ. ﺗﻔﻜﺮ ﻓﻠﺴﻔﻰ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻓﻬﻢ ﺩﺭﺳﺖ ﺍﺯ ﻣﺒﺎﻧﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﻛﺎﺭﻯ ﻣﻴﻜﻨﺪﻛﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺩﺭ ﻫﺮ ﻟﺤﻈﻬﺎﻯ ﺍﺯ ﻟﺤﻈﺎﺕ ،ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻣﻴﻜﻨﺪ ﺩﺭ ﻛﺠﺎﻯ ﺭﺍﻩ ﻭ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻛﺪﺍﻡ ﻫﺪﻑ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻴﻜﻨﺪ؛ ﻗﺪﺭﺕ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻴﻜﻨﺪ ﻭ ﻭﻇﻴﻔﺔ ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﻴﺪﻫﺪ)ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺭﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ ».(71 :1387 ،ﺑﺎ ﺟﻮﺍﻥ ،ﻣﺨﺎﻃﺒﻪ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺩﺭ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ؛ ﻋﻠﺖ ﻫﻢ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻥ ،ﮔﻮﻫﺮ ﺷﻮﺭ ﻭ ﻋﺸﻖ ﻭ ﺻﻔﺎ ﻭ ﻣﻌﻨﻮﻳﺖ ﻓﺮﻭﺯﺍﻥ ﺍﺳﺖ)ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺭﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ» .(51 :1387 «،ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﻛﺸﻮﺭﻯ ﻣﺤﻮﺭ ﺣﺮﻛﺖ ﺍﺳﺖ .ﺍﮔﺮ ﺣﺮﻛﺖ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﻭ ﻗﻴﺎﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺟﻠﻮﺗﺮ ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻬﺎﻧﺪ ،ﺍﮔﺮ ﺣﺮﻛﺖ ﺳﺎﺯﻧﺪﮔﻰ ﻳﺎ ﺣﺮﻛﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﺯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺟﻠﻮﺗﺮ ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮﺍﻧﺎﻧﺪ ﻭ ﺩﺳﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﻛﺎﺭﺁﻣﺪﺗﺮ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ .ﺣﺘﻰ ﺩﺭ ﺣﺮﻛﺖ ﺍﻧﺒﻴﺎﻯ ﺍﻟﻬﻰ ﻫﻢ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﺻﺪﺭ ﺍﺳﻼﻡ ﻣﺤﻮﺭ ﺣﺮﻛﺖ ﻭ ﻣﺮﻛﺰ ﺗﻼﺵ ﻭ ﺗﺤﺮﻙ ،ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﻮﺩﻧﺪ«)ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ
385
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
386
ﺭﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﺑﺎ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻥ ﻭ ﺩﺍﻧﺸﺂﻣﻮﺯﺍﻥ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ 13ﺁﺑﺎﻥ( .ﺩﺭ ﻣﻜﺘﺐ ﺍﺭﺯﺷﻰ ﺍﺳﻼﻡ ﻫﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ،ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺟﻮﺍﻥ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺍﺻﻞ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻋﻤﻮﻣﻰ)ﺍﻣﺮﺑﻪ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﻭ ﻧﻬﻰ ﺍﺯ ﻣﻨﻜﺮ ﻭ ﺗﻮﻟﻰ ﻭ ﺗﺒﺮﻯ( ﻣﺘﻌﻬﺪ ﻭ ﻣﻮﻇﻒ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻫﻤﻬﻰ ﺻﺤﻨﻬﻬﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﻣﺬﻫﺒﻰ ،ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ...ﺟﺎﻣﻌﻬﻰ ﺧﻮﺩ ﺣﻀﻮﺭ ﺁﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﻭ ﻓﻌﺎﻝ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻫﻤﻬﻰ ﻛﻨﺸﻬﺎﻯ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﻣﺜﺒﺖ ﻭ ﻣﻨﻔﻰ ،ﻭﺍﻛﻨﺶ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﺪ)ﺣﻴﺪﺭﻯ ﺗﻔﺮﺷﻰ .(99 :1387 ،ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ)ﺭﻩ( ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ» :ﺟﻮﺍﻥ ﺑﺎ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﺪ ،ﺑﺼﻴﺮﺕ ﻭ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻣﺴﻮﻟﻴﺖ ﻛﻨﺪ .ﺷﻤﺎ ﺗﺎ ﺟﻮﺍﻥ ﻫﺴﺘﻴﺪ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﻴﺪ ﻛﺎﺭﻯ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﻴﺪ ﻭ ﺗﺎ ﻧﻴﺮﻭ ﻭ ﺍﺭﺍﺩﻫﻰ ﺟﻮﺍﻧﻰ ﺩﺍﺭﻳﺪ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﻴﺪ ﻫﻮﺍﻫﺎﻯ ﻧﻔﺴﺎﻧﻰ ﻭ ﺧﻮﺍﺳﺘﻬﻬﺎﻯ ﺣﻴﻮﺍﻧﻰ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﺩﻭﺭ ﺳﺎﺯﻳﺪ«)ﺣﻴﺪﺭﻳﺘﻔﺮﺷﻰ:1387 ، .(54ﻗﺸﺮ ﺟﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪﺍﻯ ﺑﻪ ﻟﺤﺎﻅ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﺗﻮﺍﻥ ،ﺍﻧﺮژﻯ ﻭ ﺍﺳﺘﻌﺪﺍﺩﻫﺎﻯ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﻗﺎﺩﺭ ﺍﺳﺖ ،ﻧﻘﺶ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪﻩﺍﻯ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺁﻥ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪﺍﻯ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺍﺻﻠﻰ ﺁﻥ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰﮔﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎﻯ ﺭﺷﺪ ﻭ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺁﻥ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻋﻠﻤﻰ ،ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ،ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ، ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﻫﻨﺮﻯ،ﻭﺭﺯﺷﻰ ﻭ ...ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ .ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺎ ﻧﻴﺰ ﻧﺴﻞ ﺟﻮﺍﻥ ،ﺳﻬﻢ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﺍﺯ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻭ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻬﺎﻯ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺷﺎﻫﺪ ﺣﻀﻮﺭ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﺯ ﺷﻜﻞﮔﻴﺮﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺁﻥ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻫﺴﺘﻴﻢ .ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ)ﺭﻩ( ﺩﺭ ﻧﺎﻣﻪﺍﻯ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻥ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ» :ﺷﻤﺎ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻛﺮﺩﻩ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺟﺎ ﻫﺴﺘﻴﺪ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﺧﻄﻴﺮﻯ ﺩﺍﺭﻳﺪ، ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻬﺪﻩ ﻫﺮ ﻓﺮﺩ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺍﺳﺖ ،ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﻣﻴﻬﻦ ﻭ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﺁﻥ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﺣﺘﻤﻴﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻧﺪﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﺰﺭگ ﺑﻪ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺑﺸﺮﻯ ﭼﻪ ﺍﺯ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻃﺮﺯ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻭ ﺑﺴﻂ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﺁﻥ ﻭ ﭼﻪ ﺍﺯ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻭﺍﻟﻰ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺑﺎ ﻣﻠﺖ«)ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ.(812 :1376 ، ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ)ﺭﻩ( ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﻣﺮﻫﻮﻥ ﻓﺪﺍﻛﺎﺭﻯﻫﺎ ﻭ ﺍﺯ ﺧﻮﺩﮔﺬﺷﺘﮕﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﻰﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺭﺩ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ »:ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻰ ،ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﺪﺍﺭﺱ ﻗﺪﻳﻢ ،ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﺎﺯﺍﺭﻯ ،ﻋﺸﺎﻳﺮ ﻣﺤﺘﺮﻡ ﺍﻳﻦ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻗﻴﺎﻡ ﺧﻮﺩ ﺭژﻳﻢ ﻣﻨﺤﻮﺱ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﺎﻧﺪﻧﺪ ﻭ ﺩﺳﺖ ﺟﻬﺎﻧﺨﻮﺍﺭﺍﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻣﻤﻠﻜﺖ ﻗﻄﻊ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺷﻤﺎ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﺎ ﻗﺪﺭﺕ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻧﻬﻀﺖ ﺭﺍ ﺗﺎ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺁﻭﺭﺩﻳﺪ ﻭ ﺑﻪ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺭﺳﺎﻧﺪﻳﺪ ،ﺍﻳﻦ ﻗﺪﺭﺕ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺭﺍ ﺣﻔﻆ ﻛﻨﻴﺪ .ﺩﺭﺧﺸﺶ ﺷﻌﺎﻉ ﻧﻮﺭﺍﻧﻰ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺟﺎﺫﺑﻬﻬﺎﻯ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻬﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺟﻮﻫﺮ ﻭ ﮔﻮﻫﺮ ﻭﺟﻮﺩﻯ ﻧﺴﻞ ﺟﻮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺍﻛﺴﻴﺮ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﻭ ﻣﻌﻨﻮﻳﺖ ﺳﺮﺷﺘﻪ
ﻧﻘﺶ ﺁﻣﻮﺯﻩ ﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ...
ﻭ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻗﺪﺍﺳﺖ ﻭ ﻓﻀﻴﻠﺖ ﺩﺭﺁﻣﻴﺨﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﻛﻮﺛﺮ ﺯﻻﻝ ﻭﺣﻰ ،ﭼﺸﻤﻬﻰ ﻃﻬﻮﺭ ﻋﺘﺮﺕ ﻭ ﺻﺎﻓﻰ ﻭ ﺻﻔﺎﻯ ﺩﻋﺎ ﻭ ﻋﺒﺎﺩﺕ ،ﺳﺴﺘﻰ ﻭ ﺭﺧﻮﺕ ﺍﺯ ﺟﺎﻡ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺷﺴﺘﻪ ﻭ ﺑﻪ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﻭﺡ ﺍﻣﻴﺪ ﻭ ﻧﺸﺎﻁ ﺩﻣﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻣﺮﻭﺯ ،ﺩﺭ ﻓﻀﺎﻯ ﻋﻄﺮﺁﮔﻴﻦ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﮔﻮﺷﻬﺎ ﻣﻌﺒﺮ ﻗﺮﺁﻥ ﻭ ﺍﺫﺍﻥ ،ﺩﻟﻬﺎ ﮔﺪﺭﮔﺎﻩ ﻧﻤﺎﺯ ﻭ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﻭ ﺭﻭﺣﻬﺎ ﺳﻜﻮﻯ ﻋﺮﻭﺝ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﻋﺎﻟﻢ ﻣﻠﻜﻮﺕ ﺍﺳﺖ«) ﺷﻮﺭﺍﻯ ﻋﺎﻟﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ».(1-2 :1376 ،ﺍﻳﻤﺎﻥ ﻭ ﻣﻌﻨﻮﻳﺖ ﻧﻘﻄﻪ ﺑﺮﺗﺮﻯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ،ﻧﻈﺮﺵ ﺩﻗﻴﻘ ًﺎ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺮ ﻫﻤﺎﻥ ﭼﻴﺰﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻭ ﻧﻴﺎﺯ ﻣﺎ ﺍﺯ ﻧﺴﻞ ﺟﻮﺍﻥ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﺴﻞ ﺟﻮﺍﻥ ﺍﺳﺖ .ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺍﻛﺮﻡ)ﺹ( ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ؛ ﺑﺎ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺍﻧﺲ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ؛ ﺍﺯ ﻧﻴﺮﻭﻯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﻛﺎﺭﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ«)ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺭﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ ﺑﺎ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﺼﻼﻯ ﺑﺰﺭگ ﺗﻬﺮﺍﻥ( .ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻫﻢ ﺩﺭ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻧﻘﺶ ﺗﻌﻴﻴﻨﻜﻨﻨﺪﻫﺎﻯ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﻫﻢ ﺩﺭ ﻟﺤﻈﺎﺕ ﺳﺨﺖ ﻭ ﺩﺷﻮﺍﺭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ،ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺟﻨﮓ ﺗﺤﻤﻴﻠﻰ ،ﻛﻪ ﺣﻀﻮﺭ ﻭ ﺭﺷﺎﺩﺕ ﻭ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ،ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﺑﺮﺩ ﻭ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳﺘﻴﺎﺑﻰ ﺑﻪ ﻫﺪﻓﻬﺎﻳﺸﺎﻥ ﻧﺎﻛﺎﻡ ﺳﺎﺧﺖ .ﺳﻴﺰﺩﻩ ﺁﺑﺎﻥ ﻛﻪ ﻳﺎﺩﺁﻭﺭ ﺣﻤﺎﺳﻬﻰ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺍﻧﺸﺂﻣﻮﺯﺍﻥ ﺩﺭ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﺣﺮﻛﺖ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺭژﻳﻢ ﺳﺘﻤﺸﺎﻫﻰ ﭘﻬﻠﻮﻯ ﺍﺳﺖ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﻘﺸﻬﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺛﺒﺖ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ)ﻣﻮﺳﺴﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻗﺪﺭ ﻭﻻﻳﺖ، .(159 -160 :1381ﺑﺎ ﺍﺷﻐﺎﻝ ﻻﻧﺔ ﺟﺎﺳﻮﺳﻰ ﺗﻮﺳﻂ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﺮﻣﻼ ﺷﺪﻥ ﺗﻮﻃﺌﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﺪﻫﻰ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﻬﻮﺳﻴﻠﻪ ﺳﻔﺎﺭﺗﺨﺎﻧﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ،ﻭ ﺑﺎ ﺣﻀﻮﺭ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺟﺒﻬﻬﻬﺎﻯ ﺟﻨﮓ ﺗﺤﻤﻴﻠﻰ ﻭ ﺷﻜﺴﺖ ﺗﻮﻃﺌﻪ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﻭ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻛﻪ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﮔﺮﻓﺖ ،ﻛﻴﻨﻬﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﻏﺮﺏ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﻣﻠﺖ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﭘﻴﺶ ﮔﺸﺖ ﻭ ﺑﺮ ﺷﺪﺕ ﺗﻮﻃﺌﻬﻬﺎ ﺍﻓﺰﻭﺩ)ﻣﻮﺳﺴﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻗﺪﺭ ﻭﻻﻳﺖ.(282 :1381 ، ﺻﻼﺑﺖ ﻭ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ،ﻧﻈﺎﻡ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﺟﻬﺎﻧﻴﺎﻥ ﭘﺮﺁﻭﺍﺯﻩ ﻛﺮﺩ، ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺑﺮﺁﻧﻨﺪ ﺗﺎ ﺍﺯ ﺍﻳﻤﺎﻥ، ﺷﻮﺭ ﻭ ﺷﻌﺎﺭ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻛﺸﻮﺭﻣﺎﻥ ﺍﻟﮕﻮ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ﻭ ﻣﺴﻴﺮﻯ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺭﺍ ﻃﻰ ﻛﻨﻨﺪ.ﺣﻀﺮﺕ ﻋﻠﻰ)ﻉ( ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ»:ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻭ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍﺳﺘﻴﻦ ،ﺑﺪﻋﺘﻬﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﺑﺮﺩﻥ ﻭ ﺳﻨﺘﻬﺎﻯ ﺍﺻﻴﻞ ﺭﺍ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻛﺮﺩﻥ ،ﺍﺻﻼﺡ ﺩﺭ ﻓﻜﺮﻫﺎ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻬﻬﺎ ﻭ ﺗﺤﻮﻝ ﺩﺭ ﺭﻭﺣﻬﺎ ﻭ ﺿﻤﻴﺮﻫﺎ ﺍﺯ ﻫﺪﻓﻬﺎﻯ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻦ ﺍﺳﺖ«)ﻧﻬﺠﺎﻟﺒﻼﻏﻪ ،ﺧﻄﺒﻪ .(3ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﻭ ﺟﻨﺒﺸﻬﺎﻯ ﺭﻫﺎﻳﻰ ﺑﺨﺶ ﻭ ﺑﻪ ﺧﺼﻮﺹ ﺧﻴﺰﺷﻬﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻰ ﻭ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﺑﺨﺸﻰ ،ﺧﻴﺰﺵ ﺗﻔﻜﺮ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻭ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺑﻪ ﻧﻔﺲ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ،
387
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
388
ﺧﻴﺰﺵ ﺍﻧﺪﻳﺸﻬﻬﺎﻯ ﻭﺣﺪﺗﺒﺨﺸﻰ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻭ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ،ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻪ ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎﻯ ﺫﻟﺖ ﺑﺎﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮﻏﺮﺏ ،ﺍﺣﻴﺎﻯ ﻫﻮﻳﺖ ﻭﺍﺣﺪ ﺟﻬﺎﻧﻰ ،ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻭ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭﻯ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻏﺮﺏ ،ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪﻥ ﺑﻪ ﺍﻟﮕﻮ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻠﺘﻬﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺩﺭ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﻭ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ، ﺍﺛﺒﺎﺕ ﻧﻘﺶ ﻣﺬﻫﺐ ﻭ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﺑﺴﻴﺞ ﺗﻮﺩﻫﻬﺎ ﻭ ﻛﺎﺭﺁﻣﺪﻯ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﻭ ﺧﻴﺰﺷﻬﺎ ﻭ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻋﺮﺑﻰ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺍﺳﺖ)ﺍﻛﺒﺮﻯ ﻛﺮﻳﻤﺂﺑﺎﺩﻯ ﺍﻟﻒ.(72 :1390 ، ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﺎ ﻫﻤﻬﻰ ﻭﺟﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﻣﺪﺩ ﺁﻣﻮﺯﻫﻬﺎﻯ ﺩﻳﻦ ﻣﺒﻴﻦ ﺍﺳﻼﻡ ،ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺟﻬﺎﻧﻴﺎﻥ ﺛﺎﺑﺖ ﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺎ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﻣﻠﻞ ﺑﻴﺪﺍﺭ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻗﻴﺎﻡ ﻋﻠﻴﻪ ﺑﻰ ﻋﺪﺍﻟﺘﻰ ﻭ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﻭﺍﺩﺍﺷﺘﻨﺪ .ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻛﺸﻮﺭ ﺧﻮﻳﺶ ﻭ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻯ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺗﻤﺎﻡ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺭﻙ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﭘﺎﺳﺪﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺁﻣﺎﺩﮔﻰ ﻛﺎﻣﻞ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﻣﺎ ﻛﻪ ﻧﻬﻀﺖ ﻛﺮﺩﻳﻢ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﻬﻀﺖ ﻛﺮﺩﻳﻢ ،ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ،ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ .ﻧﻬﻀﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﻤﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﻣﺤﺼﻮﺭ ﺑﺎﺷﺪ ﺩﺭ ﻳﻚ ﻛﺸﻮﺭ ﻭ ﻧﻤﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﻣﺤﺼﻮﺭ ﺑﺎﺷﺪ ﺩﺭ ﺣﺘﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ .ﻧﻬﻀﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﻫﻤﺎﻥ ﺩﻧﺒﺎﻟﻪ ﻧﻬﻀﺖ ﺍﻧﺒﻴﺎﺳﺖ .ﻧﻬﻀﺖ ﺍﻧﺒﻴﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﻳﻚ ﻣﺤﻞ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺍﻛﺮﻡ)ﺹ( ﺍﻫﻞ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻟﻜﻦ ﺩﻋﻮﺗﺶ ﻣﺎﻝ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﻧﺒﻮﺩﻩ ،ﻣﺤﺼﻮﺭ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﺑﻪ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ،ﺩﻋﻮﺗﺶ ﻣﺎﻝ ﻫﻤﻬﻰ ﻋﺎﻟﻢ ﺍﺳﺖ)ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ( .ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺩﺭﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺟﻬﺎﻥ ،ﻳﻌﻨﻰ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻓﻜﺮﻯ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﻭ ﻗﺮﻥ ﺍﺧﻴﺮ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﭘﺮﺗﻮ ﻭﻓﺎﺩﺍﺭﻯ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﻧﻰ ﺩﻳﻨﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ .ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﺩﻳﻨﻰ ﺍﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪﺍﻥ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺑﺎ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺗﻤﺪﻥ ﻏﺮﺑﻰ ﺍﺳﺖ .ﺟﻨﺒﺸﻰ ﺍﺻﻼﺣﻰ ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﻇﻬﻮﺭ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﺎﺏ ﻭ ﭘﺎﻙ ﺩﺭ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻭﺍﻗﻌﻴﺘﻬﺎﻯ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﺩﻭ ﻗﺮﻥ ﭘﻴﺶ ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻬﻬﺎﻯ ﻋﻠﻤﻰ ﻭ ﻋﻤﻠﻰ ﺭﻭﺯ ﺑﻪ ﺭﻭﺯ ﺗﻜﺎﻣﻞ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻭ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﺔ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺑﺸﺮﻳﺖ ﻧﻘﺶ ﺁﻓﺮﻳﻨﻰ ﻣﻴﻜﻨﺪ .ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻛﻠﻰ ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﭘﺪﻳﺪﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻯ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻭ ﻫﻮﺷﻴﺎﺭﻯ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺧﻮﺩﺑﺎﻭﺭﻯ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﻭ ﺑﻪ ﺩﻳﻦ ﻭ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻭ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ﻓﻜﺮﻯ ﺧﻮﺩ ﻣﺒﺎﻫﺎﺕ ﻛﻨﻨﺪ)ﻣﺤﻤﺪﻯ .(46 :1390 ،ﻣﻮﺝ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺳﺮﺍﻓﺮﺍﺯﻯ ﻣﻠﺖﻫﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺷﺪﻩ ،ﺭﻳﺸﻪ ﺩﺭ ﻗﺮﺁﻥ،
ﻧﻘﺶ ﺁﻣﻮﺯﻩ ﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ...
ﺳﻨﺖ ﻭ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ ﺣﻀﻮﺭ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﺍﺭﺩ .ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺧﻮﺩﺁﮔﺎﻫﻰ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﻭ ﻋﻤﻴﻘﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻰﻛﻮﺷﺪ ﻣﻠﺖﻫﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﺳﺎﺭﺕ ﻓﻜﺮﻯ ،ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺭﻫﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻭ ﻋﺰﺕ ﻭ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺭﺍ ﺑﻴﻦ ﻣﻠﺘﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺤﻘﻖ ﺳﺎﺯﺩ .ﺗﺎﺭﻳﺦ 200ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻧﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻣﺘﻔﻜﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻧﻘﺶ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪﺗﺮ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻣﻮﺝ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﭘﻴﺸﺘﺎﺯ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏﻫﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺯ ﻗﻴﺎﻡ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ)ﺭﻩ( ﺍﺳﺖ .ﻭﺟﻪ ﺍﺻﻠﻲ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﻗﺮﺁﻥ ﻭ ﺑﻪ ﺍﺭﺯﺷﻬﺎﻱ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺯ ﻗﺮﺁﻥ ﻭ ﺳﻨﺖ ﺍﺳﺖ .ﺭﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭﻩ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﻨﺪ :ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺭﻭﺯﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻠﺘﻬﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺑﻪ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﺻﻴﻞ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺑﺮﮔﺸﺘﻬﺎﻧﺪ .ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺩﺭﻭﻥ ﻣﺎ ﺍﺯ ﻧﻴﺮﻭ ﻭ ﻋﻈﻤﺖ ﻭ ﺷﻜﻮﻩ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ،ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺑﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻥ ﺍﻟﻬﻰ ﻭ ﺍﺗﻜﺎﻝ ﺑﻪ ﺧﺪﺍﻯ ﻣﺘﻌﺎﻝ ﺍﺳﺖ؛ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﺁﻥ ﻗﺪﺭﺗﻰ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻗﺪﺭﺗﻰ ﺑﺮ ﺁﻥ ﻓﺎﺋﻖ ﻧﻤﻴﺂﻳﺪ)ﻧﻌﻴﻤﻰ.(71 :1390 ، ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺳﻪ ﻭﻳﮋﮔﻰ ﺍﺻﻠﻰ ﻭ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺍﺳﺖ. ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻭﻳﮋﮔﻰ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﮔﺮﺍ ﺑﺎ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻠﻄﻪ ﺩﺍﻧﺴﺖ. ﻭﻳﮋﮔﻰ ﺩﻭﻡ ﺁﻥ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺭﻭﺡ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻧﻈﺎﻣﻬﺎﻯ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﮔﺮﺍ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ. ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻭﻳﮋﮔﻰ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻗﺎﻟﺒﻬﺎﻯ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺩﻳﻨﻰ ﺍﺳﺖ .ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻭ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪﻫﺎﻯ ﻛﻨﺶ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻴﻚ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺩﻫﺪ)ﺍﻛﺒﺮﻯ ﻛﺮﻳﻤﺂﺑﺎﺩﻯ ﺏ .(97 :1390 ،ﺩﺭ ﻧﻬﻀﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻧﻘﺶ ﻋﻤﺪﻫﺎﻯ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﺼﺮ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺳﻮﻡ ﺟﻤﻌﻴﺖ 85ﻣﻴﻠﻴﻮﻧﻰ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﺩﺍﺩﻫﺎﻧﺪ ،ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺧﻴﺮ ﻣﺼﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻧﻘﺶ ﺭﺍ ﺍﻳﻔﺎ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﻭ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻯ ﺳﻨﺘﻰ ﻭ ﺑﺎﺳﺎﺑﻘﻪ ﻣﺼﺮ ﺭﺍﻫﻢ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺧﻮﺩ ﺑﻜﺸﺎﻧﻨﺪ. ﺳﻤﻴﺮ ﺍﻣﻴﻦ ،ﻧﺎﻣﻮﺭ ﻣﺼﺮﻯ ﺩﺭ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ Znetﺩﺭ ﺑﺎﺭﻫﻰ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺟﻨﺒﺶ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﺼﺮ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ :ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺿﺪﺍﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﻢ ﺑﻮﺩﻥ ،ﺑﺎ ﺑﻴﻌﺪﺍﻟﺘﻰ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﻧﺎﺑﺮﺍﺑﺮﻯ ﻓﺰﺍﻳﻨﺪﻩ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻧﻴﺰ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻣﻴﻮﺭﺯﻧﺪ .ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﻣﺼﺮﻯ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺘﺎﺑﻌﺖ ﻣﺼﺮ ﺍﺯ ﻫﮋﻣﻮﻧﻰ ﺍﻳﺎﻻﺕ ﻣﺘﺤﺪﻩ ﻧﻔﺮﺕ ﺩﺍﺭﻧﺪ)ﺯﺍﺭﻋﻰ .(35 :1390 ،ﺑﻪ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ﺭﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ »:ﻣﻦ ﺑﻌﻴﺪ ﻧﻤﻴﺪﺍﻧﻢ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﻓﺸﺎﺭ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻰ، ﻋﻠﻴﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺖ ﻧﺒﻮﺩ ،ﺍﻳﻦ ﺳﺮﺩﻣﺪﺍﺭﺍﻥ ﺧﺒﻴﺚ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺖ ،ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺟﻨﺠﺎﻝ
389
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
390
ﺩﻧﻴﺎ ﺩﺭ ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎﺭﺱ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻴﻜﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺗﺎ ﺣﺎﻻ ﻧﺼﻒ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺭﺍ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ«)ﻣﻮﺳﺴﻪ ﻗﺪﺭ ﻭﻻﻳﺖ .(266 :1381 ،ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﻣﺆﻣﻨﻴﻦ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﺗﺠﺎﻭﺯ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻝ ﻗﺒﻞ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺗﺎ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﻴﺮﻭﺕ ﭘﻴﺶ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮﺩ ،ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺩﺷﻤﻦ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻘﺒﻨﺸﻴﻨﻰ ﻣﺠﺒﻮﺭ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ .ﻫﻤﺎﻥ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﻮﻣﻦ ﺩﺭ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻴﻬﺎ ﻭ ﻓﺮﺍﻧﺴﻮﻳﻬﺎ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻧﻴﺮﻭﻯ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﻭﺍﺭﺩ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ، ﺑﺎ ﺣﺎﻝ ﺧﻔﺖ ﻭ ﺧﻮﺍﺭﻯ ،ﻭﺍﺩﺍﺭ ﺑﻪ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﻰ ﺍﺯ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻛﺮﺩﻧﺪ)ﻣﻮﺳﺴﻪ ﻗﺪﺭ ﻭﻻﻳﺖ، .(268 -269 :1381ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ،ﺗﻜﻴﻬﮕﺎﻩ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺭﺍ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ ،ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭﻱ ﺍﺯ ﺩﻟﻬﺎﻱ ﭘﺎﻛﺘﺮ ﻭ ﺍﺭﺍﺩﻫﻲ ﺑﺮﺗﺮ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﺯ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻴﻬﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺑﺮﺍﻱ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺭﺳﺎﻟﺖ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﺍﻥ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺭﺍ ﻧﻤﻮﺩﻫﺎﻧﺪ .ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺮﺁﻥ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﻠﻨﺪ ﻫﻤﺖ ﻭ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺎ ﻣﺎ ﺳﺨﻦ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ .ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﺎﻡ ﺟﻮﺍﻧﻲ ﺑﺎ ﺗﺒﺮ ﺗﻴﺰ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺘﻬﺎﻱ ﻣﻮﺭﺩ ﭘﺮﺳﺘﺶ ﻣﺮﺩﻣﻲ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺯﻳﺴﺖ ،ﺩﺭﻫﻢ ﺷﻜﺴﺖ ﺑﺎ ﻣﺎ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﻱ ﺭﺿﺎﻳﺖ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﺪﻭﻥ ﺗﺮﺩﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﻭ ﺁﮔﺎﻫﻲ ﮔﺮﺩﻥ ﺧﻮﻳﺶ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﭘﺪﺭ ﻧﻬﺎﺩ ،ﺳﺨﻦ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺣﻀﺮﺕ ﻳﻮﺳﻒ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻓﺘﻨﻬﮕﺮﻱ ﻭ ﻓﺮﻳﺐ ﻛﺎﺭﻳﻬﺎﻱ ﻫﻤﺴﺮ ﻋﺰﻳﺰ ﻣﺼﺮ ﻭ ﺯﻧﺎﻥ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﻭﺭ ﻭ ﺑﺮ ﺍﻭ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻧﻤﻮﺩ ،ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ ﻭ ﺭﺍﺟﻊ ﺑﻪ ﻳﺎﺭﺍﻥ ﻏﺎﺭ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: ﺁﻧﺎﻥ ﺟﻮﺍﻧﺎﻧﻲ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺁﻭﺭﺩﻧﺪ ﻭ ﻣﺎ ﺑﻪ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﻓﺰﻭﺩﻳﻢ. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻳﺎﺭﺍﻥ ﺭﺳﻮﻝ ﺧﺪﺍ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺟﻮﺍﻥ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺩﻳﻦ ﺍﻭ ﺭﺍ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ ﻭ ﺑﺎ ﻣﺎﻝ ﻭ ﺟﺎﻥ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻳﺎﺭﻱ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ ،ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺑﺎ ﻣﺎ ﺳﺨﻦ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺍﺯ ﻧﻘﺶ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺻﺪﺭ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺩﺍﻧﺶ ﻭ ﻛﺎﺭ ﻭ ﺟﻬﺎﺩ ﮔﻔﺘﻨﻴﻬﺎﻱ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻳﻤﺎﻥ ﺑﺎﺯﮔﻮ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻻﻳﻞ ﻫﻴﭻ ﺟﺎﻱ ﺗﻌﺠﺐ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﭘﺎ ﺧﻴﺰﻧﺪ ﻭ ﺑﺎﺭ ﺑﺮ ﺯﻣﻴﻦ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﭘﺪﺭﺍﻥ ﻭ ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﺧﻮﻳﺶ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺩﻭﺵ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﮕﺬﺍﺭﻧﺪ .ﺍﻣﺎﻡ ﺧﺎﻣﻨﻬﺎﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ »:ﺷﻤﺎ ﺍﻯ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ ﺍﺳﻼﻡ ،ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﭙﺎﺧﻴﺰﻳﺪ ﻭ ﻛﺸﺘﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﺎﺣﻞ ﻧﺠﺎﺕ ﻭ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﻧﻬﺎﻳﻰ ﺑﺮﺳﺎﻧﻴﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺷﻤﺎ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻏﻴﻮﺭ ﻭ ﻧﻴﺮﻭﻣﻨﺪ ﻫﺴﺘﻴﺪ ﻛﻪ ،ﺩﻳﺮﻭﺯ ﺳﻨﮕﺮﻧﺸﻴﻨﺎﻥ ﺟﺒﻬﻬﺎﻯ ﺩﻓﺎﻉ ﻭ ﺟﻨﮓ ﺣﻖ ﻋﻠﻴﻪ ﺑﺎﻃﻞ ﺑﻮﺩﻳﺪ ﻭ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﺳﻨﮕﺮ ﻣﺪﺭﺳﻪ ،ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﻌﻪ ﻭ ﺟﻤﺎﻋﺎﺕ ﻣﻴﻨﺸﻴﻨﻴﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺳﻨﮕﺮ ﻧﺸﻴﻨﻴﻬﺎ ﺍﻣﺎﻥ ﺍﺯ ﺩﺷﻤﻦ ﺭﺍ ﺑﺮﻳﺪﻳﺪ ﻭ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺑﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﻟﻬﺮﻩ ﻭ ﻭﺣﺸﺖ ﺍﻓﻜﻨﺪﻳﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﻛﻪ ﺳﺮﺷﺎﺭ ﺍﺯ ﻣﻌﻨﻮﻳﺖ ﻭ ﺟﺎﻧﺒﺪﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﺎﺏ ﻣﺤﻤﺪﻯ ﺍﺳﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻟﺒﻨﺎﻥ ،ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ،ﻣﺼﺮ ،ﺍﺭﺩﻥ،
ﻧﻘﺶ ﺁﻣﻮﺯﻩ ﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ...
ﻣﺮﺍﻛﺶ ،ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ،ﺍﻟﺠﺰﺍﻳﺮ ﻭ ﺑﻪ ﻫﻤﻬﻰ ﺩﻧﻴﺎ ﺻﺎﺩﺭ ﻛﺮﺩﻳﺪ«)ﻣﻮﺳﻮﻯ ﺭﺍﺩ ﻻﻫﻴﺠﻰ، .(106 :1380ﭘﺲ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺩﺭﺳﺖ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺑﻬﻜﺎﺭﮔﻴﺮﻯ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﺪﻳﺸﻬﻬﺎ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻯ ﮔﺴﺘﺮﺩﺓ ﺩﺷﻤﻦ ،ﺗﻔﻜﺮ ﻧﺎﺏ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﻭ ﺑﺮﭘﺎﻳﻰ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺟﻬﺎﻥ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺩﻫﻨﺪ. ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮﻯ: ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺟﻮﺍﻥ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺑﻴﻨﺸﻰ ﻭﺳﻴﻊ ﻭ ﺗﻮﺍﻧﻰ ﺑﺎﻻﺳﺖ ،ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻋﻈﻴﻤﺘﺮﻯ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻬﻬﺎﻯ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺑﺮ ﺩﻭﺵ ﺩﺍﺭﺩ ،ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺭﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ»:ﭼﻮﻥ ﻗﺸﺮ ﺟﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻧﻘﺶ ﺁﻓﺮﻳﻦ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﭼﻮﻥ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺟﻮﺍﻥ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﭼﻮﻥ ﻛﻔﻪ ﺟﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﻣﻌﺎﺩﻻﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻛﺸﻮﺭ ﻳﻚ ﻛﻔﻪ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺍﺳﺖ ،ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻋﻈﻴﻢ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺣﻀﻮﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﻭ ﺑﻪ ﺧﺼﻮﺹ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺎ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻛﻤﺘﺮ ﺟﺎﻳﻰ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎ ،ﺍﻳﻦ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﻭ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﺗﻜﺎﻟﻴﻒ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﻭ ﻣﻬﻢ ﻣﻴﻜﻨﺪ .ﭘﺲ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺩﺭ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻧﺎﺏ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺑﻬﺮﻫﮕﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺧﻮﺩﺑﺎﻭﺭﻯ ﺭﺳﻴﺪﻩ، ﺍﺯ ﺗﻔﺮﻗﻪ ﺩﻭﺭﻳﮕﺰﻳﻨﻨﺪ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻬﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺮﻛﺰ ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﻨﺪ .ﺍﻯ ﺟﻮﺍﻥ، ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺴﺎﺯ ،ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺩﺳﺖ ﻭ ﭘﻨﺠﻪ ﻧﺮﻡ ﻛﻦ ،ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﺪﻣﺖ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺣﺮﺍﺯ ﻣﺴﻮﻟﻴﺘﻬﺎﻯ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻛﻦ ،ﺑﺪﺍﻧﻜﻪ ﺗﻮ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺧﻮﺩ ﻧﻴﺴﺘﻰ ،ﺗﻮﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺍﺟﺘﻤﺎﻉ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﻫﺴﺘﻰ ،ﺗﻮ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﺪﻣﺖ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻯ ،ﺗﻮ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺍﻧﺒﻴﺎ ﻭ ﺳﻔﻴﺮﺍﻥ ﺍﻟﻬﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﺪﻣﺖ ﺑﻪ ﺑﺸﺮﻳﺖ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻫﺎﻯ ،ﺗﻮ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺍﻭﻟﻴﺎ ﺧﺪﺍ ،ﻣﺎﻣﻮﺭ ﺳﺎﺯﻧﺪﮔﻰ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻫﺴﺘﻰ«)ﻣﻮﺳﻮﻯ ﺭﺍﺩ ﻻﻫﻴﺠﻰ .(109 :1380 ،ﭘﺲ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻼﺵ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺩﻫﻨﺪ ،ﺩﺭ ﭘﻰ ﻓﻬﻢ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺩﻳﻦ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺁﺷﻨﺎﻳﻰ ﺑﺎ ﺭﻭﺷﻬﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﺳﻴﺮﻩ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺍﻛﺮﻡ)ﺹ( ﻭ ﺍﺋﻤﻪ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺗﻌﻤﻴﻖ ﺑﻴﻨﺶ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻫﻮﺷﻴﺎﺭﻯ ﺩﺭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﺴﺎﻟﻬﻬﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﮔﺎﻡ ﺑﺮﺩﺍﺭﻧﺪ.
391
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻨﺎﺑﻊ: ﻗﺮﺁﻥ ﻛﺮﻳﻢ ﻧﻬﺞ ﺍﻟﺒﻼﻏﻪ ،ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻓﻴﺾ ﺍﻻﺳﻼﻡ. ﺍﻛﺒﺮﻯ ﻛﺮﻳﻤﺂﺑﺎﺩﻯ ﺍﻟﻒ ،ﻧﻮﺭﺍﻟﺪﻳﻦ .(1390) .ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼ ﺑﺮ ﺧﻴﺰﺷﻬﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ .ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻬﻰ 15ﺧﺮﺩﺍﺩ.33 -74 :8(3) . ﺍﻛﺒﺮﻯ ﻛﺮﻳﻤﺂﺑﺎﺩﻯ ﺏ ،ﻧﻮﺭﺍﻟﺪﻳﻦ .(1390) .ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻗﻴﺎﻣﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﺍﺯ ﻣﻨﻈﺮ ﺗﺌﻮﺭﻯ ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺟﺎﻧﻔﻮﺭﺍﻥ .ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻬﻰ 15ﺧﺮﺩﺍﺩ.77 -110 :9(3) . ﺣﻴﺪﺭﻯ ﺗﻔﺮﺷﻰ ،ﻏﻼﻣﺤﺴﻴﻦ .(1378) .ﻧﻤﺎﺯ ﻭ ﺍﺧﻼﻕ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﻰ .ﺗﻬﺮﺍﻥ :ﺳﺘﺎﺩ ﺍﻗﺎﻣﻪ ﻧﻤﺎﺯ. ﺟﻮﺍﻥ ﺁﺭﺍﺳﺘﻪ ،ﺣﺴﻴﻦ .(1387) .ﻣﺒﺎﻧﻰ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ .ﻗﻢ :ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺑﻮﺳﺘﺎﻥ ﻛﺘﺎﺏ. ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ،ﺳﻴﺪ ﺣﻤﻴﺪ .(1376) .ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻠﻰ ﺍﺯ ﻧﻬﻀﺖ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( .ﺟﻠﺪﺳﻮﻡ .ﺗﻬﺮﺍﻥ :ﻣﺮﻛﺰ ﺍﺳﻨﺎﺩ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ. ﺯﺍﺭﻋﻰ ،ﺳﻌﺪﺍﷲ .(1390) .ﺭﻓﺘﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﻣﺼﺮ .ﻣﺎﻫﻨﺎﻣﻬﻰ ﭘﺎﺳﺪﺍﺭ ﺍﺳﻼﻡ.34 -35 :360. ﺷﻮﺭﺍﻯ ﻋﺎﻟﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ .(1376) .ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﭘﺮﺗﻮ ﻣﻨﺸﻮﺭ ﺗﺮﺑﻴﺘﻰ ﻧﺴﻞ ﺟﻮﺍﻥ .ﺗﻬﺮﺍﻥ :ﺩﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﻋﺎﻟﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ. ﻋﺒﻮﺳﻰ ،ﻣﺤﻤﺪﺗﻘﻰ؛ ﺍﺷﺘﻬﺎﺭﺩﻯ ،ﻣﺤﻤﺪﻣﻬﺪﻯ .(1383) .ﺁﻣﻮﺯﻫﻬﺎﻯ ﺍﺧﻼﻗﻰ -ﺭﻓﺘﺎﺭﻯ ﺍﻣﺎﻣﺎﻥ ﺷﻴﻌﻪ .ﻗﻢ:
392
ﺍﻧﺸﺎﺭﺍﺕ ﺩﻓﺘﺮ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻬﻰ ﻗﻢ. ﻋﻤﻴﺪﺯﻧﺠﺎﻧﻰ ،ﻋﺒﺎﺳﻌﻠﻰ .(1384) .ﮔﺰﻳﺪﻩ ﻛﺘﺎﺏ ،ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺭﻳﺸﻬﻬﺎﻯ ﺁﻥ .ﺗﻬﺮﺍﻥ :ﻭﺯﺍﺭﺕ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺍﺭﺷﺎﺩ ﺍﺳﻼﻣﻰ. ﻗﺪﺭﺩﺍﻧﻘﺮﺍﻣﻠﻜﻰ ،ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻴﻦ .(1389) .ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻭ ﺣﻜﻮﻣﺖ .ﺗﻬﺮﺍﻥ :ﻛﺎﻧﻮﻥ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺟﻮﺍﻥ. ﮔﺰﻳﺪﻩ ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﺟﻤﻊ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻥ ﻭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻴﺎﻥ .(1387) .ﻧﻜﺘﻬﻬﺎﻯ ﻧﺎﺏ ،ﺟﻠﺪ ﺩﻭﻡ .ﻗﻢ :ﺩﻓﺘﺮ ﻧﺸﺮ ﻣﻌﺎﺭﻑ. ﮔﺰﻳﺪﻩ ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﺟﻤﻊ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻥ ﻭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻴﺎﻥ .(1387) .ﻧﻜﺘﻬﻬﺎﻯ ﻧﺎﺏ ،ﺟﻠﺪ ﺳﻮﻡ .ﻗﻢ :ﺩﻓﺘﺮ ﻧﺸﺮ ﻣﻌﺎﺭﻑ. ﻣﺤﻤﺪﻯ ،ﻣﺼﻄﻔﻰ .(1390) .ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﺳﻌﻮﺩﻯ .ﻣﺎﻫﻨﺎﻣﻬﻰ ﭘﻴﺎﻡ ﺍﻧﻘﻼﺏ-47 :53 . .46 ﻣﺼﺒﺎﺡ ﻳﺰﺩﻯ ،ﻣﺤﻤﺪﺗﻔﻰ .(1387) .ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺟﻬﺸﻰ ﺩﺭ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺗﺎﺭﻳﺦ .ﻗﻢ :ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺁﻣﻮﺯﺷﻰ ﻭ ﭘﮋﻭﻫﺸﻰ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ)ﺭﻩ(. ﻣﻄﻬﺮﻯ ،ﻣﺮﺗﻀﻰ .(1366) .ﺍﻣﺎﻣﺖ ﻭ ﺭﻫﺒﺮﻯ .ﺗﻬﺮﺍﻥ :ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﻣﻼﺻﺪﺭﺍ. ﻣﻌﺎﻭﻧﺖ ﭘﮋﻭﻫﺸﻰ ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻭ ﻧﺸﺮ ﺁﺛﺎﺭ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ .(1378) .ﺻﺪﻭﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ.
ﻧﻘﺶ ﺁﻣﻮﺯﻩ ﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ...
ﺗﻬﺮﺍﻥ :ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻭ ﻧﺸﺮ ﺁﺛﺎﺭ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ)ﺭﻩ(. ﻣﻮﺳﺴﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻗﺪﺭ ﻭﻻﻳﺖ .(1381) .ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﺑﺎ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺭﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺣﻀﺮﺕ ﺁﻳﺖ ﺍﷲ ﺧﺎﻣﻨﻬﺎﻯ .ﺗﻬﺮﺍﻥ :ﻣﻮﺳﺴﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻗﺪﺭ ﻭﻻﻳﺖ. ﻣﻮﺳﻮﻯ ﺧﻮﺋﻰ ،ﺳﺒﺪﺣﺠﺖ .(1384) .ﺍﻣﻴﺮﻣﻮﻣﻨﺎﻥ ﻋﻠﻰ)ﻉ( ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺷﺨﺼﻴﺘﻬﺎﻯ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ .ﻗﻢ: ﺩﺍﺭﺍﻟﻔﻴﺾ. ﻣﻮﺳﻮﻯ ﺭﺍﺩ ﻻﻫﻴﺠﻰ ،ﺳﻴﺪ ﺣﺴﻴﻦ .(1380) .ﺍﺧﻼﻕ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻗﺮﺍﻥ ،ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻭ ﻋﺘﺮﺕ .ﻗﻢ :ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺷﻨﺎﺳﻰ ﻭ ﺁﺛﺎﺭ ﺍﻟﺤﺠﻪ. ﻧﻌﻴﻤﻰ ،ﺳﻴﺪﻣﺠﺘﺒﻰ .(1390) .ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﻫﺴﺘﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ .ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻬﻰ 15ﺧﺮﺩﺍﺩ.67 -76 :9(3) . http//:www.andisheqom.ir http//:www.asra84.blogfa.com/post.68-aspx
393
ﻧﻘﺶ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻇﻬﻮﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﻧﻘﺶ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻇﻬﻮﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ 1
ﻭﻛﻴﻞ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﻀﺮ
ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺳﺮﻳﻊ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺳﻘﻮﻁ ﺗﺪﺭﻳﺠﻰ ﻧﻈﺎﻣﻬﺎﻯ ﻃﺎﻏﻮﺗﻰ ﺣﺎﻛﻢ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻭ ﻗﻴﺎﻡ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻋﻠﻴﻪ ﺣﺎﻛﻤﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺳﻌﻰ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﻭﺛﻰ ﻛﺮﺩﻥ ﺣﻜﻮﻣﺘﻬﺎ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ؛ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﻄﺐ ﻧﻤﺎﻯ ﺟﻨﮓ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﻭ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻭ ﺣﺎﻣﻴﺎﻥ ﻏﺮﺑﻰ ﺍﺵ ﻛﻪ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺑﺪﻳﻬﻰ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻋﺮﺑﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺭﻭﺩ ،ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ،ﺗﻮﺍﻥ ﺩﻭﻟﺘﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺑﺮ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻫﺎﻯ ﻧﻔﺘﻰ ﻭ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﭼﻨﮓ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻪ ﺍﻧﺪ ،ﻏﺎﺻﺒﺎﻥ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﻣﻘﺪﺱ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ . ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﺁﻧﭽﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺗﺤﻘﻖ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺷﻜﻮﻫﻤﻨﺪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﻭ ﺑﻪ ﻫﻤﺖ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ،ﻋﻠﻤﺎ ،ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻴﺎﻥ ،ﺩﺍﻧﺸﻤﻨﺪﺍﻥ ﻭ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﻣﻠﺖ ﻣﻈﻠﻮﻡ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﺤﻘﻖ ﻳﺎﻓﺖ ،ﺁﻧﮕﺎﻩ ﻛﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺎ ﻟﺒﻴﻚ ﺑﻪ ﻧﺪﺍﻯ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﻣﺒﻨﻰ ﺑﺮ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺩﻭﻟﺖ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﻣﺤﻮﺭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺻﻴﻞ ﻣﺤﻤﺪﻯ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺑﺮﭘﺎ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ ،ﭼﺸﻤﻬﺎ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺣﺘﻤﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﻰ ﭼﻮﻥ ﻣﺼﺮ» ﻣﺎﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ« ،ﻟﻴﺒﻰ ،ﺗﻮﻧﺲ ،ﻳﻤﻦ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﺩﺭ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺧﻴﺮﻩ ﺷﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺗﺎ ﻛﻨﻮﻥ ﻣﺼﺮ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺟﻬﺖ ﻛﻪ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ ﺩﻭﻟﺖ ﻋﺮﺑﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻫﻤﺴﺎﻳﮕﻰ ﺭژﻳﻢ ﻏﺎﺻﺐ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﺎﻧﻮﻥ ﺍﻣﻴﺪﻫﺎﺳﺖ ,ﻛﺸﻮﺭﻯ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺭ ﺟﺒﻬﻪ ﺿﺪ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻠﻰ ﻛﻔﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻭ ﻫﻤﭙﻴﺎﻧﺎﻥ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻰ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ .ﺍﮔﺮ ﭼﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺭژﻳﻢ ﺳﺎﺩﺍﺕ ،ﭘﻴﻤﺎﻥ ﻛﻤﭗ ﺩﻳﻮﻳﺪ ،ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺭژﻳﻢ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﺳﺪﻯ ﻋﻈﻴﻢ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺟﻨﺒﺶ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻧﻪ ﺭﺍﻩ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﻣﺼﺮ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻃﺮﻳﻖ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻫﻤﮕﺮﺍﻳﻰ ﻭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﻣﻮﺛﺮ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺑﺎ ﺑﺮﺩﺍﺭﺍﻥ ﻣﺼﺮﻳﺸﺎﻥ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﺣﺎﻣﻴﺎﻥ ﺁﺯﺍﺩﻩ ﻗﻀﻴﻪ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻣﺎﻧﻊ ﺍﺯ ﺍﻳﻔﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﻧﻘﺶ ﺷﺪ. ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺼﺮ ﺍﺭﺍﺩﺕ ﻭﻳﮋﻩ ﺍﻯ ﺑﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻭ ﺧﺎﻧﺪﺍﻥ ﭘﺎﻛﺶ ﺩﺍﺭﻧﺪ ،ﺍﻳﻦ ﺍﺭﺍﺩﺍﺕ ﺩﺭ ﺍﻻﺯﻫﺮ ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻥ ﺗﺎﺳﻴﺲ ﺁﻥ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﻣﺴﻴﺮ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ ،ﻧﻮﮔﺮﺍﻳﻰ، ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻰ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺬﺍﻫﺐ ﻭ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺗﺤﻘﻖ ﻭﺣﺪﺕ - 1ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺸﺮ ﺩﺍﻧﺸﻜﺪﻩ ﻋﻠﻮﻡ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻟﺒﻨﺎﻥ
395
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
396
ﻛﻠﻤﻪ ،ﻛﺎﻣﻼ ﻧﻤﺎﻳﺎﻥ ﺍﺳﺖ . ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺑﻪ ﻟﻄﻒ ﺧﺪﺍ ،ﭘﺲ ﺍﺯ ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﻰ ﻃﺎﻏﻮﺕ ﻭ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﺭﻓﺘﻦ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﻣﺼﺮ، ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺣﻖ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ؛ ﺑﻪ ﺩﻭﺭ ﺍﺯ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﻋﺮﺑﻰ ﻳﺎ ﻏﺮﺑﻰ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﻧﺪ ﻭ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﻧﺪ ﺗﺎ ﻳﻚ ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﺁﺭﻣﺎﻧﻬﺎ ﻭ ﺁﺭﺯﻭﻫﺎﻯ ﺧﻮﻳﺶ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻴﻚ ﻛﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻭ ﻗﺒﻄﻰ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻳﻜﺴﺎﻥ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰ ﺩﻫﺪ ،ﺳﺨﻦ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ. ﺁﻧﺎﻥ ﻣﻰ ﻛﻮﺷﻨﺪ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﺁﺯﺍﺩﻩ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺩﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮﻯ ﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ، ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ،ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺁﻣﻮﺯﺷﻰ ﺍﺵ ﺑﻪ ﺩﻭﺭ ﺍﺯ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺳﺮ ﺳﭙﺮﺩﮔﻰ ﻭ ﺫﻟﺖ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻰ ﭘﺬﻳﺮﺩ .ﺁﻣﺪﻩ ﺍﻧﺪ ﺗﺎ ﺩﺭ ﻣﻼء ﻋﺎﻡ ﭘﻴﻤﺎﻥ ﻧﻨﮕﻴﻦ ﻛﻤﭗ ﺩﻳﻮﻳﺪ ﺭﺍ ﺭﺩ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺍﻫﻤﺎﻝ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺣﺎﻛﻤﺎﻥ ﺟﺪﻳﺪ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻫﺎﻯ ﻣﻠﻰ ﻭ ﺩﺭ ﺭﺍﺱ ﺁﻥ ﻓﺮﻭﺵ ﮔﺎﺯ ﻣﺼﺮ ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﻧﻤﺎﺩﻳﻦ ﺑﻪ ﺩﺷﻤﻦ ﺑﻰ ﺭﺣﻢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﻛﻪ ﺭﻭﺯﺍﻧﻪ ﻭ ﺁﺷﻜﺎﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭼﺸﻢ ﺟﻬﺎﻧﻴﺎﻥ ﻭ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺁﺯﺍﺩﻩ ﻭ ﻣﺘﻤﺪﻥ ﻣﻰ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪ ،ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﻭ ﻏﺎﺭﺕ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻴﺎﻥ ،ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺭﻭﺳﺘﺎﻫﺎ ﻭ ﺁﻭﺍﺭﻩ ﻛﺮﺩﻥ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﻣﻰ ﭘﺮﺩﺍﺯﺩ؛ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﻨﻨﺪ. ﺳﻘﻮﻁ ﻧﻈﺎﻣﻬﺎﻯ ﻣﺰﺩﻭﺭ ﻭ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﻋﺮﺑﻰ ،ﺷﻜﺴﺖ ﻃﺮﺡ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ،ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﻰ ﺍﺭﺗﺶ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺯ ﻋﺮﺍﻕ ﻭ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺁﻥ ﺩﺭ -ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻧﺰﺩﻳﻚ -ﺍﺯ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻭ ﺷﻜﺴﺖ ﺁﻥ ﺍﺯ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺳﻮﺭﻳﻪ ،ﺣﺰﺏ ﺍﷲ ،ﺣﻤﺎﺱ ﻭ ﺟﻬﺎﺩ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﻧﻈﺮﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﺎﺯ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﻣﺼﺮ ﻣﺎﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎ ،ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻣﻬﻢ ﻭ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻳﻚ ﺩﺭ ﺭﺟﺤﺎﻥ ﻛﻔﻪ ﻧﺒﺮﺩ ﺿﺪ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻠﻰ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﺁﻭﺍﺭﻩ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺟﻬﺎﻥ ،ﺟﻠﺐ ﻛﺮﺩ. ﻫﻤﻪ ﻣﻠﺖ 80ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﻧﻔﺮﻯ ﻣﺼﺮ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻭ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﺳﻄﻮﺡ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻭﺧﺎﺭﺟﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺳﺮﺍﻓﺮﺍﺯ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺁﻥ ﻣﻰ ﻛﻮﺷﻨﺪ ﺑﺪﻭﻥ ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﺮﺱ ﻭ ﻭﺍﻫﻤﻪ ﺍﻯ ﺑﻪ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻠﻰ ﻭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﻯ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻧﺪ ،ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﻣﻘﺪﺳﺎﺗﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺭﺍﺱ ﺁﻥ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻭ ﻗﺪﺱ ﺷﺮﻳﻒ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ ،ﻣﻰ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻣﺎﻧﻊ ﺍﺯ ﻳﻬﻮﺩﻯ ﺳﺎﺯﻯ ﺑﻴﺖ ﺍﻟﻤﻘﺪﺱ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺖ ﻫﺎﻯ ﺟﻨﺎﻳﺘﻜﺎﺭ ﻭ ﺑﻰ ﺭﺣﻢ ﺷﻮﻧﺪ. ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺑﻬﺮﻩ ﻣﻨﺪﻯ ﺍﺯ ﻣﺪﺍﺭﺝ ﺑﺎﻻﻯ ﻋﻠﻤﻰ ﺍﺯ ﺷﻮﺭ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻭ ﺩﻳﻨﻰ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﻧﺪ ﺑﺎ ﺍﺯ ﺳﺮ ﮔﻴﺮﻯ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﺎ ﺍﻻﺯﻫﺮ ﺷﺮﻳﻒ؛ ﻛﻪ ﻫﺰﺍﺭﺍﻥ ﺩﺍﻧﺸﻤﻨﺪ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮ ﻛﻪ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﻭ ﻋﺪﻡ ﺗﻔﺮﻗﻪ ﻓﺮﺍ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﺍﻧﺪ ﻭ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺩﺭﺻﻒ ﺍﻭﻝ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺧﺪﺍ ﻭ ﺍﻧﺴﺎﻧﻴﺖ ﺍﻳﺴﺘﺎﺩﻩ ﺍﻧﺪ ؛ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ
ﻧﻘﺶ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻇﻬﻮﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﻛﺮﺩ . ﻭﻗﺘﻰ ﺍﺯ ﺍﻻﺯﻫﺮ ﺳﺨﻦ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﻴﻢ ﻧﺎﺧﺪﺍﮔﺎﻩ ﺑﻪ ﻳﺎﺩ ﻧﻘﺶ ﻣﻮﺛﺮ ﺁﻥ ﻭﺣﺪﺕ ﻛﻠﻤﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﻣﻴﺎﻥ ﺻﻔﻮﻑ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﺩﺷﻤﻦ ﻣﻰ ﺍﻓﺘﻴﻢ ،ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺩﺍﻧﺸﻤﻨﺪﺍﻧﻰ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﺒﺪﻩ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﺤﻤﺪ ﺷﻠﺘﻮﺕ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﻫﻞ ﺳﻨﺖ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻣﺬﻫﺐ ﺟﻌﻔﺮﻯ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﻨﺪ،ﻭ ﺍﺯ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻥ ﺍﻻﺯﻫﺮ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺬﺍﻫﺐ ﭼﻬﺎﺭﮔﺎﻧﻪ ﺍﻫﻞ ﺳﻨﺖ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺬﺍﻫﺐ ﺷﻴﻌﻰ ﺯﻳﺪﻳﻪ ،ﺍﻳﺎﺿﻴﻪ ﻭ ﻇﺎﻫﺮﻳﻪ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻧﻴﺰ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻧﺪ ،ﺍﻗﺪﺍﻣﻰ ﻛﻪ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻭﺣﺪﺕ ﻭ ﺳﻮﻕ ﺩﺍﺩﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﺩﺍﻧﺴﺖ . ﭘﺮ ﻭﺍﺿﺢ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻻﺯﻫﺮ ﺩﺭ ﻣﻘﺪﻣﻪ ﺟﺒﻬﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﻭ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ،ﺍﻣﺎﻡ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﺒﺪﻩ ) (1905ﺍﺯ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻰ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻫﻤﮕﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﺻﻼﺣﻰ ﺳﻮﻕ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺍﺯ ﻗﻴﺪ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﺍﺷﻜﺎﻝ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺩﻋﻮﺕ ﻛﺮﺩ ،ﻭﻯ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻣﻰ ﻛﻮﺷﻴﺪ ﺳﻄﺢ ﺁﻣﻮﺯﺷﻰ ﻣﻮﺳﺴﺎﺕ ﻋﻠﻤﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺍﺭﺗﻘﺎء ﺩﻫﺪ، ﻭ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺍﺻﻼﺡ ﺩﻗﻴﻖ ﻭ ﺭﻭ ﭘﻴﺶ ﺍﻻﺯﻫﺮ ﺑﻮﺩ .ﻭﻯ ﻧﻘﺶ ﺑﺴﺰﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﺍﺯ ﺳﺮ ﮔﻴﺮﻯ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺑﺎ ﺩﻳﻦ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﻳﻔﺎ ﻛﺮﺩ ،ﻭ ﻏﺒﺎﺭ ﻋﺪﻡ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺻﺪﻫﺎ ﺳﺎﻝ ﻏﻔﻠﺖ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺍﺯ ﻛﻮﺷﺶ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﺑﻮﺩ ﺯﺩﻭﺩ. ﺑﺮ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﻭ ﭘﺮﻭﺵ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺗﺪﺭﻳﺠﻰ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﻠﺖ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻭﺭﺯﻳﺪ، ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ ﻭ ﺗﻨﻬﺎ ﺭﺍﻩ ﻭﺻﻮﻝ ﺑﻪ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﻭ ﺑﻴﺎﻥ ﻧﻤﻮﺩ : ﺍﻭﻻ :ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ ﺩﻳﻨﻰ :ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺩﺭﻙ ﺗﺎﺯﻩ ﺍﻯ ﺍﺯ ﺩﻳﻦ ﺑﻪ ﺩﻭﺭ ﺍﺯ ﭼﻨﮕﺎﻝ ﭼﻬﺮﻩ ﺧﺸﻜﻰ ﻛﻪ ﺿﻌﻒ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﻓﻮﻝ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻓﺮﺍ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ،ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﻯ ﻛﻪ ﺣﺘﻰ ﺭﻭﺡ ﺍﺟﺘﻬﺎﺩ ﻧﻬﻔﺘﻪ ﺩﺭ ﺁﻳﺎﺕ ﻭﺣﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺤﺎﺻﺮﻩ ﺩﺭ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﻭ ﻣﺎﻧﻊ ﺧﻼﻗﻴﺖ ﻭ ﻧﻮ ﺁﻭﺭﻯ ﺁﻥ ﺩﺭ ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ ﺯﻣﺎﻥ ﻭ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎﻯ ﻋﻠﻤﻰ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ . ﺛﺎﻧﻴﺎ :ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ :ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﺻﻠﻰ ﻛﻪ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺁﻥ ﺷﻜﻞ ﻣﻰ ﮔﻴﺮﺩ ،ﻭ ﻫﻤﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺁﻥ ﺍﺯ ﺿﻌﻒ ﻭ ﺳﺴﺘﻰ ﻣﻰ ﺁﻳﺪ؛ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺟﻬﺖ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺗﻬﻰ ﻛﻨﺪ ،ﺍﺻﻠﻰ ﻛﻪ ﺣﻘﻮﻕ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺮ ﻣﺮﺩﻡ ﻛﻪ ﺍﻃﺎﻋﺖ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺣﻘﻮﻕ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺮ ﺩﻭﻟﺖ ﻛﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻋﺎﺩﻻﻧﻪ ﺍﺳﺖ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﺭﺍ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ. ﻭﻯ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻓﺎﺳﺪ ﺑﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺻﺎﻟﺢ ﺭﺍ ﺟﺰ ﺍﺯ ﺭﺍﻩ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻰ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻣﺖ ﻭ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﺑﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﻭ ﭘﺮﻭﺭﺵ ﻧﻤﻰ ﺩﺍﻧﺴﺖ . ﺍﻣﺎﻡ ﻣﺤﻤﻮﺩ ﺷﻠﺘﻮﺕ ) (1963ﺭﺍﻩ ﻭﻯ ﺭﺍ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺩ ،ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺗﻔﺮﻗﻪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺑﺮ ﺍﺛﺮ ﺗﻌﺼﺒﺎﺕ ﻧﮋﺍﺩﻯ ،ﻗﻮﻣﻰ ،ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻭ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻫﺎﻯ ﻓﺮﻗﻪ
397
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
398
ﺍﻯ ﻭ ﻗﺒﻴﻠﻪ ﺍﻯ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺗﺤﻘﻖ ﺁﺭﻣﺎﻥ ﻭﺣﺪﺕ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺑﻮﺩ. ﻭﻯ ﺗﻼﺵ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻫﻤﮕﺮﺍﻳﻰ ﻣﻴﺎﻥ ﺩﻭ ﮔﺮﻭﻩ ﺷﻴﻌﻪ ﻭ ﺳﻨﻰ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﺁﻏﺎﺯ ﻛﺮﺩ ،ﺩﻭ ﮔﺮﻭﻫﻰ ﻛﻪ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﺑﻪ ﺷﺪﺕ ﺑﻪ ﺗﻔﺮﻗﻪ ﺍﻓﻜﻨﻰ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺁﻧﺎﻥ ﻣﺸﻐﻮﻝ ﺑﻮﺩ ﺗﺎ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﻧﻴﻞ ﺑﻪ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻭ ﻣﻘﺎﺻﺪ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﮔﻴﺮﺩ. ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺷﻠﺘﻮﺕ ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﺴﻴﺮ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﺒﺪﻩ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮ ﺍ ﻻﺯﻫﺮ ﺑﻮﺩ ﻣﻜﺘﺐ ﻓﻜﺮﻯ ﺧﺎﺹ ﻭﻯ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ ﻭ ﻧﻮﺳﺎﺯﻯ ﺍﺻﻮﻝ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﺑﻮﺩ ،ﻣﻜﺘﺒﻰ ﻛﻪ ﺳﻜﻮﻥ ﻭ ﺳﻨﺖ ﮔﺮﺍﻳﻰ ﺭﺍ ﺭﺩ ﻣﻰ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺪﻭﺭ ﺍﺯ ﺗﺎﺛﻴﺮﺍﺕ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺎﺩﻯ ﻏﺮﺏ ﺑﻮﺩ ،ﻭﻯ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻣﻴﺖ ﻣﺘﻌﺎﺩﻝ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﻫﺎﻯ ﻓﻄﺮﺕ ﻭ ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﻣﻴﺎﻥ ﻋﻘﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ )ﻋﻘﻞ ﻭ ﻭﺣﻰ( ، ﺣﻜﻤﺖ ﻭ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﺁﺷﺘﻰ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﻨﺪ ،ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺎﺱ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﻧﻪ ﻻﺋﻴﻚ ﻭ ﺳﻜﻮﻻﺭ .ﻭﻯ ﺑﺮ ﺍﺻﻞ ﻣﺸﻮﺭﺕ ،ﻋﺪﺍﻟﺖ ﻭ ﺣﻘﻮﻕ ﺯﻥ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻣﻰ ﻭﺭﺯﻳﺪ .ﺍﻭ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺟﻮﺍﺩ ﻣﻐﻨﻴﻪ ،ﺳﻴﺪ ﺻﺪﺭ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺷﺮﻑ ﺍﻟﺪﻳﻦ ،ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻴﻦ ﺁﻝ ﻛﺎﺷﻒ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ؛ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺍﻋﻀﺎﻯ ﺗﺎﺳﻴﺲ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﻣﺠﻤﻊ ﺗﻘﺮﻳﺐ ﻣﺬﺍﻫﺐ ﺑﻮﺩ. ﺍﻣﺎﻡ ﺷﻠﺘﻮﺕ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﻌﺮﻭﻓﺘﺮﻳﻦ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﻣﻜﺘﺐ ﺍﺻﻼﺡ ﻭ ﻧﻮ ﺳﺎﺯﻯ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺭﻭﺵ ﻫﺎﻯ ﺗﻌﻠﻴﻤﻰ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺍﻓﻐﺎﻧﻰ ﭘﺎﻳﻪ ﺭﻳﺰﻯ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ،ﭘﻴﺸﮕﺎﻡ ﺍﺻﻼﺡ ﻣﻜﺘﺐ ﻭ ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﺑﺨﺶ ﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﺪﻭﻳﻦ ﻛﺮﺩ ﺍﻣﺎﻡ ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﺒﺪﻩ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ .ﺍﻣﺎﻡ ﺷﻠﺘﻮﺕ ﺩﺭ ﻗﺎﻓﻠﻪ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﻣﻜﺘﺐ ،ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﺍﺳﺘﻤﺮﺍﺭ ﺍﺳﻼﻡ ﺗﻼﺵ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﺍﺯ ﺳﺘﺎﺭﮔﺎﻥ ﺑﻮﺩ ،ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺳﻌﻰ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻓﻬﻢ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺪﻳﻦ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﻣﺘﺤﻮﻝ ﮔﺮﺩﺍﻧﻨﺪ ،ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻋﺒﺪ ﺍﻟﺮﺣﻤﻦ ﻛﻮﺍﻛﺒﻰ ،ﻋﺒﺪ ﺍﻟﻘﺎﺩﺭ ﻣﻐﺮﺑﻰ ،ﻋﺒﺪ ﺍﻟﺮﺯﺍﻕ ﺳﻬﻨﻮﺭﻯ ،ﺍﻣﺎﻡ ﺣﺴﻦ ﺍﻟﺒﻨﺎء ،ﻋﺒﺎﺱ ﻋﻘﺎﺩ ،ﻣﺤﻤﺪ ﺍﻗﺒﺎﻝ ،ﻋﻼﻝ ﻓﺎﺳﻰ ،ﻣﺤﻤﺪ ﻃﺎﻫﺮ ﻋﺎﺷﻮﺭ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺍﻧﺸﻤﻨﺪﺍﻥ ﻣﻜﺘﺐ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ ﻭ ﻧﻮﺳﺎﺯﻯ .ﻭﻯ ﻛﻮﺷﻴﺪ ﺑﺎ ﻧﻮ ﺳﺎﺯﻯ ﺍﺻﻮﻝ ﺩﻳﻨﻰ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺍﻣﺖ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﻧﻮ ﮔﺮﺩﺍﻧﺪ .ﺍﻣﺎﻡ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﺼﻄﻔﻰ ﻣﺮﺍﻏﻰ ﻭ ﺍﻣﺎﻡ ﻋﺒﺪ ﺍﻟﻤﺠﻴﺪ ﺳﻠﻴﻢ ﺩﻭ ﺗﻦ ﺍﺯ ﺩﺍﻧﺶ ﺁﻣﻮﺯﺍﻥ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﺒﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻭﻯ ﺧﻮﺩ ﺷﺎﮔﺮﺩ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺍﻓﻐﺎﻧﻰ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﻰ ﮔﻔﺖ :ﺍﻳﻦ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﻴﺮﺩ ﻭ ﻧﻪ ﺑﺎ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻏﺮﺏ ،ﺩﻳﻦ ﻣﺎﺩﺭ ﻣﻠﺘﻬﺎﺳﺖ ﻭ ﺭﺳﺘﮕﺎﺭﻯ ،ﺳﻌﺎﺩﺕ ﻭ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﻣﺖ ﺩﺭ ﮔﺮﻭ ﺩﻳﻦ ﺍﺳﺖ .ﻭ ﻭﺍﻯ ﺑﻪ ﺣﺎﻝ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺍﮔﺮ ﻧﻬﻀﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺎ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻤﺎﻥ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺩﻳﻦ ﻭ ﻗﺮﺁﻥ ﭘﺎﻳﻪ ﺭﻳﺰﻯ
ﻧﻘﺶ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻇﻬﻮﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﻧﺸﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﺯﻭﺍﻝ ﻣﺎ ﺣﺘﻤﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺯ ﻫﺮ ﻣﺴﻴﺮﻯ ﺑﺠﺰ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﻴﺮ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﻮﻳﻢ ﺯﻳﺎﻥ ﺩﻳﺪﻩ ﺍﻳﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺁﻧﭽﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺷﺎﻫﺪ ﺁﻥ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻭ ﺁﻥ ﻣﺠﺬﻭﺏ ﺗﻤﺪﻥ ﻏﺮﺏ ﺷﺪﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﺑﺮﺩﮔﻰ ﺁﻧﺎﻥ ﺳﻮﻕ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺭﺍﺿﻰ ﺑﻪ ﺗﺴﻠﻂ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺮ ﺧﻮﺩ ﻧﻤﻮﺩﻩ .ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﺳﻼﻡ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﺮﭘﺎﻳﻰ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﺖ ﻭ ﭼﻴﺮﮔﻰ ﺑﺮ ﻫﻤﻪ ﺟﻬﺎﻧﻴﺎﻥ؛ ﺩﮔﺮﮔﻮﻥ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﺑﻪ ﺭﻧﮓ ﺧﻮﺩ ﺑﺎﺧﺘﮕﻰ ﻭ ﺩﺭﻳﻮﺯﮔﻰ ﻭ ﺳﺮ ﺳﭙﺮﺩﮔﻰ ﺑﻪ ﺣﻜﻮﻣﺘﻬﺎﻯ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ .ﺩﻳﻦ ﺭﻳﺸﻪ ﺩﺭ ﺫﺍﺕ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻫﺎ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺍﮔﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺍﺻﻮﻝ ﺩﻳﻨﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺳﺮﻟﻮﺣﻪ ﻛﺎﺭﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﻨﺪ ﺍﺯ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﻛﻤﺎﻝ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﻧﻤﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ. ﻋﻠﻤﺎﻯ ﺳﻨﻰ ﻓﺎﺭﻍ ﺍﻟﺘﺤﺼﻴﻞ ﺍﻻﺯﻫﺮ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻭﻳﮋﮔﻴﻬﺎﻳﺸﺎﻥ ﺍﻋﺘﺪﺍﻝ ﭘﻴﺸﮕﻰ ﻭ ﺩﻋﻮﺕ ﺑﻪ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺩﻳﻦ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺧﺼﻢ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺏ ﻣﻰ ﺁﻣﺪﻧﺪ ،ﻛﻪ ﺩﺭ ﺭﺍﺱ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﻫﻤﭙﻴﻤﺎﻥ ﺁﻥ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺗﺠﺎﻭﺯ ،ﻭ ﻇﻠﻢ ﻭ ﺩﺷﻤﻨﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﺮﺯﻣﻴﻨﻬﺎ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺑﻪ ﺣﺪ ﺍﻋﻼء ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﻧﻘﺶ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺑﺮ ﺍﺛﺮ ﻧﻔﻮﺫ ﻭﻫﺎﺑﻴﻮﻥ ﺍﻓﺮﺍﻃﻰ ﺍﺯ ﺳﻮﻳﻰ ﻭ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻨﺪ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻛﻤﺮﻧﮓ ﺷﺪ ،ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻃﺮﺡ ﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﺍﺭﺳﺎﻝ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻯ ﺍﺯ ﻓﺎﺭﻍ ﺍﻟﺘﺤﺼﻴﻼﻥ ﻭﻫﺎﺑﻰ ﻣﺪﺍﺭﺱ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻣﺎﻡ ﺟﻤﺎﻋﺖ ﻣﺴﺎﺟﺪ ﺑﻮﺩ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻧﻜﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺸﻮﺭﺍﻧﻨﺪ ،ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﻛﻪ ﺳﻔﺎﺭﺕ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺭﺍ ﺑﺴﺖ ،ﻭ ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﺁﻥ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺳﻔﺎﺭﺕ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎ ﺭﺍ ﺍﻓﺘﺘﺎﺡ ﻛﺮﺩ .ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺗﻼﺵ ﻣﻰ ﺷﺪ ﺍﺯ ﺻﺪﻭﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﻣﺮﺯﻫﺎﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ ﺷﻮﺩ .ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( ﻣﻰ ﻓﺮﻣﻮﺩ :ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺳﺘﻮﻥ ﻓﻘﺮﺍﺕ ﻣﻠﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﻭ ﺍﮔﺮ ﺿﻌﻴﻒ ﻭ ﺳﺮ ﺳﭙﺮﺩﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ ،ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﻣﻠﺘﺸﺎﻥ ﺟﺰ ﺧﻮﺍﺭﻯ ﻭ ﺫﻟﺖ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ،ﻭ ﺍﮔﺮ ﻗﻮﻯ ﻭ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﺑﺎﺷﻨﺪ ،ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺷﻜﻮﻓﺎﻳﻰ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﺍﻣﺖ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ .ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻭﺻﻴﺖ ﻧﺎﻣﻪ ﺍﺵ ﺍﻳﻨﻜﻮﻧﻪ ﻭﺻﻒ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ :ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻫﺎ ﻭ ﺫﺧﻴﺮﻫﺎﻯ ﺍﻟﻬﻰ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺟﻮﺍﻧﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﻣﻴﺪ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻣﻨﺪ ،ﺟﻮﺍ ﻧﺎﻥ ﻣﻠﺘﺰﻡ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻭ ﺑﻪ ﻭﻳﺰﻩ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻴﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺑﺎ ﭘﺎﻳﺒﻨﺪﻯ ﺑﻪ ﺍﺻﻮﻝ ،ﺳﻼﻣﺖ ،ﺍﺳﺘﻘﺎﻣﺖ ﻭ ﺷﻜﻴﺒﺎﻳﻴﺸﺎﻥ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﻛﺸﺘﻰ ﻧﺠﺎﺕ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺑﺎﺷﻨﺪ ،ﺍﻳﻦ ﻋﺰﻳﺰﺍﻥ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﺳﺘﻘﺎﻝ ﻭ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻭ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻭ ﺗﻌﺎﻟﻰ ﺍﻣﺖ ﻣﺮﻫﻮﻥ ﺗﻼﺵ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﺳﺖ . ﺍﻣﺎ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﺷﻜﺮ ﭘﺲ ﺍﺯ ﮔﺬﺷﺖ ﻣﺪﺕ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﺣﻖ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪ ﻭ ﺑﺎﻃﻞ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﺭﻓﺖ ،ﺟﺎﺩﻭ ﺑﺮ ﺟﺎﺩﻭﮔﺮ ﻏﻠﺒﻪ ﻛﺮﺩ ،ﺍﻧﻔﺠﺎﺭ ﺩﻭ ﺑﺮﺝ ﭘﻨﺘﺎﻛﻮﻥ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ 2000/9/2
399
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
400
ﺿﺮﺑﻪ ﻫﻮﻟﻨﺎﻛﻰ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﻌﻬﺪ ﻧﺎ ﭘﺎﻙ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﺟﻨﺎﻳﺘﻜﺎﺭﺍﻥ ﭘﺴﺖ ﺩﺭﺳﺘﻰ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻋﺪﻡ ﺍﻓﺮﺍﻃﻰ ﺑﻮﺩﻥ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﺛﺒﺎﺕ ﻛﺮﺩ . ﻭ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﻣﺬﻫﺐ ﺷﻴﻌﻪ ﺟﻌﻔﺮﻯ ﻣﺬﻫﺐ ﻋﻘﻞ ﮔﺮﺍﻳﻰ ،ﻣﻨﻄﻖ ،ﺗﺴﺎﻣﺢ ﻭ ﻳﻜﺘﺎﭘﺮﺳﺘﻰ ﺍﺳﺖ ،ﻭ ﻭﻫﺎﺑﻴﻮﻧﻰ ﻛﻪ ﺍﻟﻘﺎﻋﺪﻩ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﺎﻯ ﮔﻤﺮﺍﻩ ﻭ ﺍﻓﺮﺍﻁ ﮔﺮﺍ ﺭﺍ ﭘﺎﻳﻪ ﮔﺬﺍﺭﻯ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﺎﻓﺮ ﻭ ﺍﻓﺮﺍﻁ ﮔﺮﺍﻳﻨﺪ ، ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﻛﻨﺎﻧﺎﻥ ،ﻣﻬﺪ ﺗﻤﺪﻥ ،ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﺍﻧﺒﻴﺎء ؛ ﻣﺼﺮ .ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻣﺼﺮ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻣﻰ ﺧﻮﺍﻫﻢ ﻃﺮﺣﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺻﺎﺣﺒﺎﻥ ﻧﻈﺮ ﻭ ﻣﺘﻔﻜﺮﺍﻥ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻧﻤﺎﻳﻢ .ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡ ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺮ ﻗﺮﺍﺭﻯ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﺍﺗﺤﺎﺩﻳﻪ ﻫﺎﻯ ﻛﺎﺭﮔﺮﻯ ﻭ ﺩﮔﻴﺮ ﺍﺗﺤﺎﺩﻳﻪ ﻫﺎﻯ ﻣﺤﻠﻰ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺷﺎﻣﻞ ﺍﺗﺤﺎﺩﻳﻪ ﻭﻛﻼ ،ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ،ﭘﺰﺷﻜﺎﻥ ،ﻭ ﺩﮔﻴﺮ ﺍﺻﻨﺎﻑ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﭘﻞ ﻫﺎﻯ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﻰ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﻮﺳﺴﺎﺕ ﺩﻳﻨﻰ ﻣﻬﻤﻰ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺍﻻﺯﻫﺮ ﺍﺯ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻭﻳﮋﻩ ﺍﻯ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺍﺳﺖ ،ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﺎ ﺁﻥ ﺍﺯ ﺳﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﺩ، ﺑﺎﻳﺪ ﻏﺒﺎﺭ ﺟﻤﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﻛﺰ ﺯﺩﻭﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺍﺣﻴﺎﻯ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺧﻂ ﻣﺸﻰ ﻗﺪﻳﻤﻰ ﻭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻭﺣﺪﺕ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺑﻮﺩ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ،ﺍﻻﺯﻫﺮ ﺑﺎ ﻧﮕﺮﺵ ﻭﻳﮋﻩ ﺍﻯ ﻛﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﻋﻠﻰ ﺍﻟﺨﺼﻮﺹ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻗﺒﻠﻪ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﻭ ﺳﻮﻣﻴﻦ ﺷﻬﺮ ﻣﻘﺪﺱ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﻟﻮﺙ ﻭﺟﻮﺩ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻬﺎ ﭘﺎﻙ ﺷﻮﺩ ،ﭼﺸﻢ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺑﺎﺯ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ . ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡ ،ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﺑﺮﺍﺩﺭﺍﻥ ﻣﺼﺮﻯ ﺍﺳﺖ ،ﻣﺎ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺍﻋﻼﻡ ﻣﻰ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﻪ ﺣﻮﺯﻩ ﻛﺎﺭﻯ ﻫﺮ ﻛﺪﺍﻡ ﺷﺎﻣﻞ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ 100ﻫﺰﺍﺭ ﻋﻀﻮ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﻨﺪ ،ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻴﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻗﺸﺮ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﻭ ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﺁﻥ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻰ ﺩﻫﻨﺪ ،ﻭ ﺩﺭ ﺭﻭﺳﺘﺎﻫﺎﻯ ﺩﻭﺭ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺁﻥ ﺍﺯ ﻣﺮﻛﺰ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﺍﺳﺖ .ﺑﺮﻗﺮﺍﺭﻯ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻩ ﺑﻪ ﺷﻜﻠﻰ ﺁﺭﺍﻡ ﻭ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻭ ﺗﺪﺭﻳﺠﻰ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺩﻳﺪﺍﺭﻫﺎﻯ ﺷﻐﻠﻰ ،ﻛﺎﺭﻯ ،ﺣﺰﺑﻰ ﺑﺎ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻭ ﺍﻋﻀﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﺍﺗﺤﺎﺩﻳﻪ ﻫﺎ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﭘﺬﻳﺮ ﺍﺳﺖ .ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻧﻮﺑﺖ ﺑﻪ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﺩﺭ ﺳﻤﻴﻨﺎﺭﻫﺎ ﻭ ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺴﻬﺎﻳﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻩ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﻣﻰ ﺭﺳﺪ ﺟﻪ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﻣﺤﻠﻰ ﻭ ﭼﻪ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﻯ ﻳﺎ ﺩﺭ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ ﻭ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺍﻟﻤﻨﺎﻓﻊ ﺩﻳﮕﺮ . ﺷﺎﻳﺎﻥ ﺫﻛﺮ ﺍﺳﺖ ﺍﺗﺤﺎﺩﻳﻪ ﻭﻛﻼﻯ ﻋﺮﺏ ﺷﺎﻣﻞ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻫﻔﺘﺼﺪ ﻫﺰﺍﺭ ﻭﻛﻴﻞ ﻣﺪﺍﻓﻊ ﻣﺸﻐﻮﻝ ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﺍﻧﺠﻤﻦ ﻫﺎﻯ ﻭﻛﻼ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺩﺑﻴﺮ ﻛﻠﻰ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﺳﺎﻣﺒﺮ 2011 ﻋﻤﺮ ﺯﻳﻦ ﻭﻛﻴﻞ ﻟﺒﻨﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﻋﻬﺪﻩ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻛﻪ ﺗﺎ ﭼﻬﺎﺭ ﺳﺎﻝ ﻳﺎ ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺗﻰ ﺗﺎ ﺩﺳﺎﻣﺒﺮ 2015ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﻤﺖ ﺑﺎﻗﻰ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ .
ﻧﻘﺶ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻇﻬﻮﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﻛﻪ ﺧﻮﺩ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻓﺮﺻﺘﻰ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﻬﺮﻩ ﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﺗﺤﺎﺩﻳﻪ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺩﺷﻮﺍﺭ ﻭ ﺣﺴﺎﺳﻰ ﻛﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻋﺮﺑﻰ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻴﻤﺎﻥ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻰ ﺑﺮﺩ ؛ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺍﺗﺤﺎﺩﻳﻪ ﻭﻛﻼﻯ ﻋﺮﺏ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺑﻪ ﻣﺼﺮ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺮﺍﻛﺶ ،ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺣﻮﺯﻩ ﺧﻠﻴﺞ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ ﻫﺎ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ . ﺍﻳﻦ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺍﺯ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻳﺪﺍﺭﻫﺎ ،ﻣﺬﺍﻛﺮﺍﺕ ﻭ ﻧﺸﺴﺘﻬﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺍﺗﺤﺎﺩﻳﻪ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﺎ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻬﻢ ﻭ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺴﺎﺋﻠﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻭﻫﻠﻪ ﺍﻭﻝ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺼﺮ ﺭﺍ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺁﻥ ﻧﻤﻮﺩ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺧﻄﺮ ﺣﻀﻮﺭ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻋﺮﺑﻰ ﻣﺎﺳﺖ ،ﻭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﻳﺸﻪ ﻛﻨﻰ ﺍﻳﻦ ﺭژﻳﻢ ﻣﺘﺤﺪ ﺳﺎﺧﺖ ،ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﻛﻪ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺑﺎ ﺗﻤﺎﻡ ﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﻳﺎﺭﻯ ﻣﺼﺮ ﻣﻰ ﭘﺮﺩﺍﺯﺩ ،ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺭﻭﻳﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺭﻓﺘﻪ ،ﺑﺎ ﻗﺪﺭﺕ ﻭ ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺭﻫﺒﺮ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺳﻴﺪ ﺣﺴﻦ ﻧﺼﺮ ﺍﷲ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﻴﻢ ،ﺯﻣﺎﻥ ﺷﻜﺴﺘﻬﺎ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻭ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﺍﺳﺖ . ﺍﻣﺮ ﻣﺴﻠﻢ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎﻯ ﺷﻐﻠﻰ ﺁﺯﺍﺩ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ،ﺍﺯ ﺁﻏﺎﺯ ﺗﺎﺳﻴﺴﺸﺎﻥ ،ﺟﻬﺖ ﮔﻴﺮﻯ ﻣﻠﻰ ﻭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﻯ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﻧﺪ ،ﻭ ﭘﻴﺸﮕﺎﻡ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﻃﺮﺡ ﻋﺎﺩﻯ ﺳﺎﺯﻯ ﻭ ﻳﺎ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻪ ﺻﻠﺢ ﺑﺎ ﺩﺷﻤﻦ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻠﻰ ﺗﺤﺖ ﭘﻮﺷﺶ ﻣﻌﺎﻫﺪﻩ ﻛﻤﭗ ﺩﻳﻮﻳﺪ ﻣﻌﺮﺭﻭﻑ ﺍﺳﺖ ،ﺑﻮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ،ﻭ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺩﻳﻜﺘﻪ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎﻥ ﺑﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻭ ﺭژﻳﻢ ﺳﺎﺑﻘﺸﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ،ﻭ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﻼﺷﻬﺎﻯ ﻏﺮﺏ ﺑﺮﺍﻯ ﭼﻴﺮﻩ ﺷﺪﻥ ﺑﺮ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻭ ﺛﺮﻭﺗﻬﺎﻯ ﺑﻪ ﺷﺪﺕ ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺍﻧﺪ. ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ،ﻣﻠﻰ ﻭ ﭘﻴﺸﺮﻭ ،ﺑﺎﻳﺪ ﻃﺮﺣﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻫﺎﻯ ﺳﺎﻻﻧﻪ ﻭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﺑﺎ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺩﻭﺳﺘﺎﻧﻪ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺍﺗﺤﺎﺩﻳﻪ ﺩﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺼﺮ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻧﻤﻮﺩ ،ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺍﻳﺮﺍﺩ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﻫﺎ ﺩﺭ ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲ ﻫﺎ ﻭ ﻧﺸﺴﺘﻬﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻛﻪ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﺑﻪ ﺭﻭﺷﻨﮕﺮﻯ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﺭﻳﺸﻪ ﻫﺎﻯ ﻓﻜﺮﻯ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻭ ﺍﺻﻮﻝ ﺑﻨﻴﺎﺩﻯ ﺁﻥ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﺗﺎ ﻫﻤﮕﺎﻥ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺍﺯ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺷﻮﻧﺪ .ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﻣﻰ ﺩﺍﻧﻴﻢ ﻛﻪ ﺣﺰﺏ ﺍﷲ ﺩﺭ ﻭﺟﻮﺩ ﻫﺮ ﻋﺮﺏ ﺁﺯﺍﺩﻩ ﻭ ﺷﺮﻳﻔﻰ ﺭﻳﺸﻪ ﺩﻭﺍﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﻏﻴﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﺣﺎﻝ ﺁﻧﻜﻪ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﺭﺍ ﺷﻜﺴﺖ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﻣﻐﻠﻮﺏ ﻧﻤﺎﻳﺪ .ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺍﻣﺘﺪﺍﺩ ﻣﺴﻠﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﻴﻦ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺣﺎﻣﻰ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻭ ﺣﻖ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﻣﻘﺪﺱ ﻭ ﺳﺮﺑﻠﻨﺪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺣﺎﻣﻰ ﻫﻤﻪ ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎﻯ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺧﻮﺍﻩ ﺟﻬﺎﻥ .
401
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
402
ﻭ ﺩﺭ ﮔﺎﻡ ﺑﻌﺪﻯ ﺍﺯ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺩﻋﻮﺕ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻭﺍﻋﻀﺎﻯ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺑﻪ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻳﻢ ،ﻭ ﺑﺎ ﺁﻧﺎﻥ ﺟﻠﺴﺎﺕ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺩﻫﻴﻢ ،ﻭ ﺑﺎ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﮔﺬﺍﺷﺘﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻯ ﺣﺰﺏ ﺍﷲ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﺎ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺴﻴﺮ ﺳﺮ ﺑﻠﻨﺪﻯ ﺧﻮﺩ ﻛﻪ 18ﺳﺎﻝ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻤﻰ ﮔﺬﺭﺩ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺛﺒﺖ ﺭﺳﺎﻧﺪﻩ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﺍﺭﺗﺸﻰ ﺗﺎ ﻛﻨﻮﻥ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﭘﺲ ﺍﺯ 6ﺳﺎﻝ ﺷﻜﺴﺘﻰ ﺍﻧﻜﺎﺭ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺑﺮ ﭘﻴﻜﺮﻩ ﺍﻳﻦ ﺭژﻳﻢ ﻋﻠﻰ ﺭﻏﻢ ﻣﺨﺎﻟﻔﺘﻬﺎﻯ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺩﻧﻴﺎ ﺑﺎ ﻣﺎ ،ﻭﺍﺭﺩ ﻛﻨﻴﻢ . ﻭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﻛﻪ ﺯﺑﺎﻧﺎ ﻭ ﻋﻤﻼ ﻧﺒﺾ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﺼﺮ ﺩﺭ ﺑﺨﺶ ﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺁﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﺯ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻩ ﺑﻬﺮﻩ ﻣﻰ ﺟﻮﻳﻨﺪ ،ﻭ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺍﺯ ﮔﺸﺎﻳﺶ ﻭ ﺗﺒﺎﺩﻝ ﺑﺎ ﺍﻫﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺍﻫﻞ ﺁﻥ ﺩﺍﺭﻧﺪ ،ﻛﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺁﻏﻮﺷﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﭘﻴﺸﮕﺎﻡ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻭ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺭﻓﺘﻦ ﻟﻮﻟﻪ ﺗﻔﻨﮓ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﻗﻠﺐ ﺩﺷﻤﻦ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻠﻰ ﻭ ﺳﺮﺍﻥ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﻧﻮﭼﻪ ﻫﺎﻯ ﺁﻥ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ . ﻫﻤﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﺑﺮﺩﺍﺷﺘﻦ ﻣﻌﺎﻫﺪﻩ ﻛﻤﭗ ﺩﻳﻮﻳﺪ ﺑﺎ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﻛﺎﺭﺑﺮﺩ ﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ،ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺗﺮﺑﻴﺘﻰ ﺁﻥ ﺷﻮﺩ ،ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﻣﺼﺮ ﺑﻪ ﺭﻭﻧﺪ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ،ﺗﺮﺑﻴﺘﻰ ،ﻭ ﻣﻠﻰ ﮔﺮﺍﻳﻰ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﺍﻧﺪﺍﺯﻯ ﺟﺒﻬﻪ ﻣﺼﺮ ﺩﺭ ﻣﺮﺯ ﺳﻴﻨﺎ ﻋﻠﻴﻪ ﺩﺷﻤﻦ ﻏﺎﺻﺐ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﮔﺮﺩﺩ .ﺁﻥ ﻫﻢ ﺑﺎ ﻃﺮﺣﻰ ﺟﺎﻣﻊ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﻳﺸﻪ ﻛﻨﻰ ﺍﻳﻦ ﻋﻘﺪﻩ ﺳﺮﻃﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﻭﺟﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻗﻄﻊ ﻛﺮﺩﻥ ﺩﺳﺖ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﻣﺰﺩﻭﺭﺍﻥ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺩﻭﻟﺘﻬﺎﻯ ﻏﺮﺑﻰ ﺍﺯ ﺷﺎﻧﻪ ﺟﻮﺍﻧﻬﺎﻯ ﻋﺮﺏ ﻣﺎ ،ﻭ ﺍﺯ ﺛﺮﻭﺗﻬﺎﻯ ﻣﻠﻰ ﻭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﻯ ﻣﺎ ،ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﻛﻪ ﺷﻜﺴﺖ ﻃﺮﺡ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﺰﻳﺪ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻫﺎﺳﺖ ﻭ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻠﺘﻬﺎﻯ ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﻰ ﻛﻪ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺯﻳﺮ ﺳﻠﻄﻪ ﻧﻈﺎﻣﻬﺎﻯ ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ . ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺣﻰ ﻛﻪ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻛﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﭼﮕﻮﻧﮕﻰ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎ، ﺭﺍ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺩﻳﮕﺮ ﮔﺮﺍﻭﻩ ﻫﺎﻯ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺧﻮﺍﻩ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﮔﺮﻓﺖ ،ﻭ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻰ ﻫﺎ ﻭ ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻰ ﻫﺎﻯ ﻋﻠﻤﻰ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﻭ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬﺍﺭﻧﺪ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺼﺮ ،ﭼﻪ ﺩﺭ ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﻭ ﭼﻪ ﺩﺭ ﺭﻭﺳﺘﺎﻫﺎﻯ ﺩﻭﺭ ﺍﺯ ﻣﺮﻛﺰ ﺧﻼﻓﺖ . ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﺎ ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻰ ﻭ ﺩﻳﻨﻰ ﻣﺼﺮ ،ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﺑﺨﺶ ﻫﺎﻯ ﺷﻐﻠﻰ ﻭ ﮔﺮﻭﻫﻰ ﺑﺎﺭ ﺳﻨﮕﻴﻨﻰ ﺑﺮ ﺩﻭﺵ ﻣﺎ ﻣﻰ ﮔﺬﺍﺭﺩ ،ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﻗﻴﺎﻣﺖ
ﻧﻘﺶ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻇﻬﻮﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﭘﺎﺳﺦ ﮔﻮ ﺑﺎﺷﻴﻢ ، ﺭﺍﻩ ﺍﻧﺪﺍﺯﻯ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻫﺎﻯ ﻧﺰﺩﻳﻜﻰ ﺑﺎ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﺍﻻﺯﻫﺮ ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﻣﺴﻴﺮﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻼﺵ ﻣﻰ ﻛﻨﻴﻢ ﺑﺎ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﻛﻨﻴﻢ ﻭ ﻫﻤﻴﺎﺭﻯ ﺑﺎ ﻓﺮﻫﻨﮕﻴﺎﻥ ﻣﺼﺮ ﻭ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻰ ﻫﺎﻯ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻰ ﺁﻧﻬﺎ ،ﻃﻰ ﻃﺮﺣﻰ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺷﺪ ﻩ ﻭ ﺩﻗﻴﻖ .ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ . ﺭﻭﺍﺑﻂ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﻭ ﻓﻌﺎﻝ ﺑﺎ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺼﺮ ﻣﺴﺘﻠﺰﻡ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺟﺪﻯ ﻭ ﺳﺨﺖ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻋﻤﻠﻰ 5ﺳﺎﻟﻪ ﺍﻯ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺁﻥ ﺑﻪ ﻟﻄﻒ ﺧﺪﺍ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﻴﻢ ﺑﺎ ﺗﻼﺵ ﺧﻴﺮ ﺧﻮﺍﻫﺎﻧﻪ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺍﻭﻝ ﺑﺮﮔﺮﺩﺍﻧﻴﻢ ،ﺑﺪﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﻛﻪ ﻣﺼﺮ »ﻣﺎﺩﺭ ﻋﺮﺑﻰ« ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻣﺒﺎﺭﺯ ﺭﺩﻩ ﺍﻭﻝ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺍﺭﺗﺶ ﻣﺼﺮ ﺻﺎﺣﺐ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﺩﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﻣﺪﺍﺭﻙ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻰ ﻭ ﻋﻠﻤﻰ ﺑﺎﻻ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﻜﺎﻥ ،ﺻﻼﺣﻴﺖ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﺑﺎ ﺟﺪﻳﺪ ﺗﺮﻳﻦ ﺳﻼﺡ ﻫﺎﻯ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﻧﺪ. ﻧﺴﻞ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﻣﺼﺮ ،ﭘﺲ ﺍﺯ ﮔﺬﺷﺖ ﺩﻩ ﻫﺎ ﺳﺎﻝ ﺍﺯ ﻣﺸﻜﻼﺗﻰ ﭼﻮﻥ ﺗﺤﻘﻴﺮ ،ﺗﺨﺮﻳﺐ ،ﻭ ﺭژﻳﻢ ﺳﺮﻛﻮﺏ ﮔﺮ ﻭ ﭘﻠﻴﺴﻰ ،ﺗﺮﻭﺭ ،ﺷﻜﻨﺠﻪ ،ﺑﺎﺯﺩﺍﺷﺖ ،ﺗﻌﺼﺒﺎﺕ ﻓﺮﻗﻪ ﺍﻯ ،ﮔﺮﺳﻨﮕﻰ ﻭ ﻓﻘﺮ ﺭﻫﺎ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺪ .ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﻣﻴﻠﻴﻮﻧﻰ ﻣﺼﺮ ﺭﺍ ﺻﺮﻓﺎ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻧﺪﺍﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﺟﺘﻨﺎﺏ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺟﻨﺒﺶ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﻧﺴﻞ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺍﻯ ﺑﻬﺘﺮ ،ﺍﻳﻦ ﻣﺴﻴﺮ ﺑﺎ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﮔﻴﺮﻯ ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﺩﻳﻨﻰ ،ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﺍﻥ، ﺻﺎﺣﺒﺎﻥ ﻣﺪﺍﺭﺝ ﻋﻠﻤﻰ ﻭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻴﺎﻥ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ،ﺑﺎ ﻳﻜﭙﺎﺭﭼﮕﻰ ﻭ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻰ ﻛﺎﻣﻞ ﻣﻴﺎﻥ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ ،ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻣﻴﺎﻥ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ،ﺍﺳﺎﺗﻴﺪ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻴﺎﻥ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺑﺮﭘﺎﻳﻰ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻥ ﺳﻔﺎﺭﺵ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﻣﻔﺎﻫﻴﻤﻰ ﭼﻮﻥ ﻋﺪﺍﻟﺖ ،ﺑﺮﺍﺑﺮﻯ ﻭ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﻫﻤﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺷﺮﻳﻒ ﻭ ﺁﺯﺍﺩﻩ ﺩﻧﻴﺎﺳﺖ » ، ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻛﻪ ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻗﺪﺭﺕ ﻭﺍﺭﺩ ﺻﺤﻨﻪ ﺷﻮﻧﺪ « ﺑﻠﻪ ،ﺟﻨﺒﺶ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺑﺎ ﻫﻴﭻ ﻣﺎﻧﻌﻰ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ ،ﻭ ﻫﻴﭻ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻏﻴﺮ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻰ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ ،ﻭ ﻫﻤﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮ ﺑﺎﺷﻨﺪ؛ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺸﺮ ﻣﻔﻬﻮﻣﻰ ﺧﺪﺍﻳﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﺪﻳﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪﻯ ﺑﻪ ﺑﻨﺪﮔﺎﻧﺶ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺣﻖ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﻭ ﻣﻘﺪﺱ ﺁﻧﻬﺎﺳﺖ ﻭ ﺣﻖ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﻰ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻭ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺧﻄﺮ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻦ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ،ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﻗﻴﺎﻣﺖ ،ﺭﻭﺯ ﺑﺰﺭگ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻰ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﺁﻥ ﻣﻮﺭﺩ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﻳﻢ ،ﺁﻧﭽﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﺴﻞ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺟﺎ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺍﻳﻢ ﻭ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﺧﺮﺕ ﺧﻮﺩ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﻳﻢ ﻣﻮﺭﺩ ﺳﻮﺍﻝ ﻭﺍﻗﻊ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﺷﺪ .
403
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
404
ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﺼﺮ ،ﺗﻮﻧﺲ ،ﻟﻴﺒﻰ ،ﻳﻤﻦ ،ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻟﺒﻨﺎﻥ ،ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﻼﻣﻰ، ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺯﺧﻤﻰ ﻋﺮﺍﻕ ﻫﻤﮕﻰ ﺍﺯ ﻧﺴﻞ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﻯ ﻭﺍﺣﺪ ﻭ ﺩﻳﻨﻰ ﻳﮕﺎﻧﻪ ﺍﻧﺪ ،ﻭ ﻫﻤﻪ ﺷﺎﻥ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﺻﺎﺣﺒﺎﻥ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﻭ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻣﻠﻰ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﻣﺒﻨﻰ ﺑﺮ ﺍﺻﻮﻟﻰ ﭼﻮﻥ ﺣﻖ ،ﻋﺪﻝ ﻭ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﻨﺪ ،ﺁﻧﺎﻥ ﻳﺎﺩ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﻧﺪ ﺑﻰ ﻋﺪﺍﻟﺘﻰ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﻫﺮ ﻛﺲ ﺑﺎﺷﺪ ﻧﭙﺬﻳﺮﻧﺪ ﺧﻮﺍﻩ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺣﺎﻛﻤﻰ ﺳﺘﻤﮕﺮ ،ﺩﻭﻟﺘﻰ ﺗﻮﻃﺌﻪ ﮔﺮ ،ﻭ ﻳﺎ ﺭژﻳﻤﻰ ﻣﺰﺩﻭﺭ .ﻭ ﺗﻨﻬﺎ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﺁﻧﻬﺎ » ﻣﺮﺩﻡ ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭ ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﻰ ﺭژﻳﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ« ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ ،ﻫﺮ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺑﻰ ﻋﺪﺍﻟﺘﻰ ،ﻇﻠﻢ ﻭ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺤﻜﻮﻡ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻧﻤﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺻﻼﺡ ﮔﺮﺍ ﻭ ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺩﺍﻧﺴﺖ . ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﻛﺎﻣﻞ ﻣﻴﺎﻥ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮ ،ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ،ﺑﺪﻭﻥ ﺷﻚ ﺩﺳﺘﺮﺳﻰ ﺑﻪ ﻫﺪﻑ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻫﻤﺎﻧﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻴﻚ – ﻭ ﻧﻪ ﺳﻜﻮﻻﺭ ﻭ ﻓﺮﻗﻪ ﮔﺮﺍ -ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺑﺮﺍﺑﺮﻯ ،ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻓﺮﺻﺘﻬﺎﻯ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﺪﻩ ،ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻛﺲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﻣﻰ ﮔﻴﺮﺩ ، ﻣﻴﺴﺮ ﻣﻰ ﺳﺎﺯﺩ ،ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺍﺯ ﺗﺠﺮﺑﻴﺎﺕ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮﺩﻯ ﻛﻪ ﺟﺎﻯ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺗﺠﺮﺑﻴﺎﺕ ﻭ ﻋﺒﺮﺕ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺍﺯ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺁﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺩﺍﺭﺩ .ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﮔﺮﻓﺖ. ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﻯ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﺑﺎ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ،ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺁﻣﻮﺯﺷﻰ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﻭ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻣﺴﺘﻤﺮ ﺟﻬﺖ ﻗﻄﺐ ﻧﻤﺎ ﺩﺷﻤﻦ ﻏﺎﺻﺐ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰ ﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﻋﺮﺑﻰ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺍﺳﺖ،ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺍﺯ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﺳﺎﺧﺖ ﻛﻪ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﻭﻟﺘﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺳﺎﺯﻧﺪﻩ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺍﺯ ﺁﻥ ،ﺑﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺑﺎﺯﺍﺭﻫﺎﻯ ﺗﺠﺎﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺸﺘﺮﻙ ،ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﻣﻌﺎﻫﺪﺍﺕ ﺗﺠﺎﺭﻯ ،ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ،ﻭ ﭘﻴﻤﺎﻥ ﺩﻓﺎﻉ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺑﺮ ﻫﻢ ﺯﺩﻥ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﺷﻜﺎﻑ ﻭ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﺳﻮﻕ ﻣﻰ ﺩﻫﺪ. ﺧﻼﺻﻪ ﻛﻼﻡ ﺍﻳﻨﻜﻪ ؛ ﻣﺼﺮ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﻧﺘﻘﺎﻟﻰ ﺣﺴﺎﺳﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ ،ﻭ ﻧﺰﺩﻛﻰ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ ﺩﺍﻧﺶ ،ﺁﮔﺎﻫﻰ ،ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺳﻨﺠﻴﺪﻩ ﻭ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺩﻗﻴﻖ ﺍﺳﺖ ،ﺯﻳﺮﺍ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺼﺮ ﻧﻴﺎﺯ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺑﻪ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻓﻮﺭﻯ ﻣﻮﺍﺩ ﻏﺬﺍﻳﻰ ﻭ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻯ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺩﺍﺭﻧﺪ ،ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ،ﺑﺎ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﻛﻨﺪ ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻭﻟﻮﻳﺖ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﻣﻰ ﺁﻳﺪ ،ﻭ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ
ﻧﻘﺶ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻇﻬﻮﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﺬﺍﻛﺮﺍﺕ ﻣﻴﺎﻥ ﺭﻭﺳﺎﻯ ﺟﻤﻬﻮﺭ ﻭ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺣﺮﻑ ﻭ ﻣﺸﺎﻏﻞ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻧﺪ، ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺳﻤﻴﻨﺎﺭﻫﺎ ﻭ ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲ ﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺳﺘﺎﻧﻬﺎ ﺣﻮﻝ ﻣﺤﻮﻝ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻭ ﺭﻭﺵ ﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻭ ﻣﺴﻴﺮ ﺻﺤﻴﺢ ﺁﻥ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺩﺷﻤﻦ ﭘﻴﺮﻭﺯ ﺷﻮﺩ ؛ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻣﻬﺎﺭ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺍﺭﺗﺶ ﺷﻜﺴﺖ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺭﺍ ﺷﻜﺴﺖ ﺩﻫﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻭ ﺑﺎﺯﻳﺎﺑﻰ ﻫﻤﻪ ﺳﺮﺯﻣﻴﻨﻬﺎﻯ ﺍﺷﻐﺎﻟﻰ ﻭ ﺍﺧﺮﺍﺝ ﺍﺷﻐﺎﻟﮕﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﻣﻘﺪﺱ ﺍﺳﻼﻣﻴﻤﺎﻥ ،ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ . ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻧﻮﺑﺖ ﺑﻪ ﺍﺭﺳﺎﻝ ﺩﻋﻮﺕ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﺼﺮ ،ﺍﺣﺰﺍﺏ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺷﺨﺎﺹ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬﺍﺭ ﻣﺼﺮ ،ﺍﻋﻀﺎﻯ ﺍﺗﺤﺎﺩﻳﻪ ﻫﺎﻯ ﻛﺎﺭﮔﺮﻯ ﻭ ﻣﺸﺎﻏﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ،ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻣﺪﻥ ﺑﻪ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻣﻰ ﺭﺳﺪ ،ﺗﺎ ﺩﺭ ﺳﻤﻴﻨﺎﺭﻫﺎ ﻭ ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲ ﻫﺎﻯ ﻣﻠﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺍﺗﺤﺎﺩﻳﻪ ﻫﺎﻯ ﻛﺎﺭﮔﺮﻯ ﺁﺯﺍﺩ ﻭ ﻳﺎ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﻣﻠﻰ ﻭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻯ ﺷﻬﺮﻯ ﻭ ﻣﻮﺳﺴﺎﺕ ﻣﺤﻠﻰ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪ؛ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺍﺯ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺁﺷﻨﺎ ﻣﻰ ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﺍﺯ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﭘﺎﺩﮔﺎﻥ ﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﺑﺮﺩ ،ﻭ ﺑﺎ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺁﺷﻨﺎﻳﺸﺎﻥ ﻣﻰ ﻛﻨﻴﻢ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺍﻳﻦ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺭﺍﻫﺒﺮﻯ ﻭ ﻭﻳﮋﻩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺣﻔﻆ ﺳﻼﻣﺖ ﻭ ﺍﻣﺎﻧﺖ ﺑﻪ ﻛﺸﻮﺭﺷﺎﻥ ﺑﺒﺮﻧﺪ ،ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻧﺤﻮﻩ ﻛﺎﺭ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻧﻤﺎﻥ ﺩﺭ ﻗﻮﻩ ﻣﺠﺮﻳﻪ ﻭ ﻣﻘﻨﻨﻪ ﺁﺷﻨﺎ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﻛﺮﺩ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺻﻼﺡ ﻭ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺳﺎﻟﻬﺎ ﺗﺤﻤﻞ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺟﺰ ﺑﺪﻫﻜﺎﺭﻯ ﻭ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺑﺰﺭگ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﺑﻴﺎﻥ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﻛﺮﺩ ﻃﺮﺡ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻯ ﭘﻴﺶ ﺭﻭ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﻣﺼﺮ ﺍﺟﺮﺍ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﻟﻴﺒﻰ ﻭﺗﻮﻧﺲ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺩﺭ ﺳﺮﻧﮕﻮﻥ ﻛﺮﺩﻥ ﺭژﻳﻢ ﻫﺎﻯ ﻃﺎﻏﻮﺗﻰ ﻭﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﻳﻤﻦ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﻛﻪ ﻣﻠﺘﻬﺎﻳﺸﺎﻥ ﺳﻌﻰ ﺩﺭ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺣﺎﻛﻤﺎﻥ ﻣﺴﺘﺒﺪﺷﺎﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻗﺎﺑﻞ ﺍﺟﺮﺍ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ . ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ،ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺧﻮﺍﺳﺘﻢ ﻃﺮﺣﻰ ﺍﺟﺮﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﭼﮕﻮﻧﮕﻰ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﻭ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺑﺮﺍﺩﺭﻯ ﻭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻳﻚ ﺑﺎ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺼﺮ ﺑﻪ ﻭﺍﺳﻄﻪ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﻛﻞ ﺑﺮ ﺧﺪﺍ ﺑﺪﻭﻥ ﻫﻴﺞ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻣﺮﻛﺰﻯ ﻭ ﺑﺪﻭﻥ ﻛﻤﻚ ﺍﺯ ﻫﻴﭻ ﻣﻠﺘﻰ ﻛﻪ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺯﻳﺮ ﻳﻮﻍ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﻭ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﺑﮕﻴﺮﺩ ﺑﻪ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺩﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ، ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺟﺒﻬﻪ ﻣﺘﺤﺪ ﻋﻠﻴﻪ ﺩﺷﻤﻦ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﻏﺎﺻﺐ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻨﮓ ﻛﺮﺩﻩ ﺣﻘﻠﻪ ﻣﺤﺎﺻﺮﻩ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻭ ﻭ ﺍﺧﺮﺍﺝ ﻛﺎﻣﻞ ﺁﻥ ﺍﺯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻋﺮﺑﻰ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﺎﺷﻢ ،ﻭ ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺣﻤﺪ ﻣﺨﺼﻮﺹ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺍﺳﺖ ﺑﻴﺮﻭﺕ 2012/1/12
405
ﻧﻘﺶ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺼﺮ
ﻧﻘﺶ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺼﺮ ﺻﺪﻳﻘﻪ ﺣﻤﻴﺪﻯ ﭼﻜﻴﺪﻩ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﺎﺭ ﭘﮋﻭﻫﺸﻰ ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﻯ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻧﻘﺶ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺣﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺼﺮ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ . ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺗﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ 25ژﺍﻧﻮﻳﻪ 2011ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﺑﺎ ﻫﺪﻑ ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﻰ ﺩﻭﻟﺖ ﺣﺴﻨﻰ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺖ ،ﭘﺮﺳﺶﻫﺎﻯ ﻣﻬﻤﻰ ﺭﺍ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻧﻘﺶ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﻮﻳﮋﻩ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ،ﺩﺭ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﻄﺮﺡ ﻛﺮﺩ. ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ،ﻣﺸﻬﻮﺩ ﺍﺳﺖ ﻧﻮﻋﻰﺍﺻﻼﺡ ﮔﺮﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﺑﺎ ﻫﺪﻑ ﭘﺎﻳﻪ ﮔﺬﺍﺭﻯ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﺩﻳﻦ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺑﻪ ﺷﻴﻮﻩ ﺩﻳﻨﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺑﻪ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ. ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺰﺍﺭﻯ ﺍﻳﻦ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﺩﺭ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﭼﻘﺪﺭ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻠﮕﺮﺍﻥ ﻏﺮﺑﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻧﻘﺶ ﻣﻮﺛﺮ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺩﺭ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺩﻣﻜﺮﺍﺗﻴﻚ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﻋﺮﺑﻲ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﭼﻪ ﻫﺪﻓﻰ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺁﻳﺎ ﺍﺳﺎﺳﺎ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻫﺎ ،ﺑﺎ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻳﺎ ﻭﺟﻬﻪ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺑﻮﺩﻥ ﺁﻥ ﺳﺎﺯﮔﺎﺭ ﻫﺴﺖ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ ،ﺳﻮﺍﻟﻬﺎﻳﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺩﺭﺻﺪﺩ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻰ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻫﺎ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ. ﻛﻠﻴﺪﻭﺍژﻩ ﻣﺼﺮ ،ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﺍﻧﻘﻼﺏ ،ﺭﺳﺎﻧﻪ.
ﻣﻘﺪﻣﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻯ ﻭ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎﻯ ﺟﻤﻌﻰ ،ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ ﻭ ﻋﺮﺻﻪ ﻫﺎﻯ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ،ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ...ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩﻫﺎﻳﺶ ،ﺍﺯ ﻳﻚ ﺳﻮ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺭﺍ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻣﻰﺩﻫﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭﮔﻴﺮ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻓﻀﺎﻯ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺷﻬﺮﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﻪ ﻧﺪﺭﺕ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ،ﻓﻀﺎﻯ ﻣﺠﺎﺯﻯ
407
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
408
ﺑﻪ ﻋﺮﺻﻪﺍﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻭﻳﮋﮔﻰ ﺍﺻﻠﻰ ﺁﻥ ،ﭘﻮﻳﺎﻳﻰ ﺍﻳﻦ ﻓﻀﺎ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﺑﺰﺍﺭﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻛﺎﺭﺑﺮﺍﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰﺩﻫﺪ ﺳﺒﺐ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﺗﺎ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﮔﺮﺍﻳﺸﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪ. ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻓﻀﺎﻫﺎ ﻛﻪ ﻣﺨﺎﻃﺒﺎﻥ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺭﺍ ﺟﺬﺏ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻣﺠﺎﺯﻯ ﺍﻏﻠﺐ ﺳﺮﻭﻳﺴﻬﺎﻯ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﻭﺏ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺳﺮﻭﻳﺴﻬﺎﻯ ﺁﻧﻼﻳﻦ ،ﭘﻠﺖ ﻓﺮﻣﻬﺎ ﻳﺎ ﺳﺎﻳﺘﻬﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻧﻈﺮﺍﺕ ﻭ ﻋﻼﻗﻤﻨﺪﻳﻬﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻴﺎﻥ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺑﺎ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺍﺷﺘﺮﺍﻙ ﻣﻰﮔﺬﺍﺭﻧﺪ. ﺍﻳﻦ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎ ،ﻓﻀﺎﻳﻰ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﻛﺎﺭﺑﺮﺍﻥ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺟﺒﺮﺍﻥ ﻣﺤﺪﻭﺩﻳﺖﻫﺎ ﻭ ﻣﻮﺍﻧﻊ ﻓﻀﺎﻯ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻧﺪ ﻭ ﻓﺮﺻﺘﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻌﺎﻣﻼﺕ ،ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ ﻭ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﭘﻴﺎﻡ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎﻯ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻭ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻣﻮﺝ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ. ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﻫﺴﺖ ،ﻧﻘﺶ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎﻱ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺟﻤﻌﻲ ﻭ ﺑﺨﺼﻮﺹ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺗﻮﺋﻴﺘﺮ ﻭ ﻓﻴﺲ ﺑﻮﻙ ﺩﺭ ﺍﻃﻼﻉ ﺭﺳﺎﻧﻲ ﻭ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻧﻘﺶ ﺍﻳﻦ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ،ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﭘﻴﺶ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ،ﻣﺼﺮ ﺑﻪ ﻟﺤﺎﻅ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﺯ ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭﺗﺮﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ،ﺿﺮﻭﺭﻯ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﻧﻘﺶ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺧﺎﺹ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ. ﻟﺬﺍ ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﻣﺨﺘﺼﺮﻯ ﺍﺯ ﺗﺎﺭﻳﺨﭽﻪ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺼﺮ ﺑﻴﺎﻥ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﺭ ﺭﻭﻧﺪ ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻋﺎﻡ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﻭ ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻧﻘﺶ ﺍﻳﻦ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻧﺎﺕ ﻭ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﺼﺮ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ . ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ،ﻣﺪﺕ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺍﺯ ﻭﻗﻮﻉ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎ ﻧﻤﻰ ﮔﺬﺭﺩ ،ﺑﺪﻳﻬﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺁﺛﺎﺭ ﻣﻜﺘﻮﺏ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ،ﺍﻧﺪﻙ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺩﺳﺘﺮﺳﻰ ﺑﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺻﺤﻴﺢ ﺍﺯ ﺟﺮﻳﺎﻧﺎﺕ ﻣﺼﺮ ،ﺳﻌﻰ ﺷﺪﻩ ﺍﺯ ﺧﺒﺮﮔﺰﺍﺭﻳﻬﺎ ﻭ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺑﻬﺮﻩ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺟﻤﻊ ﺑﻨﺪﻯ ﻛﻠﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺑﺤﺚ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﻴﺎﻥ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺼﺮ
ﻧﻘﺶ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺼﺮ
ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺼﺮ ﺩﺭ ﺷﻤﺎﻝ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ﻭ ﺩﺭ ﺷﺮﻕ ﻣﺪﻳﺘﺮﺍﻧﻪ ﻭﺍﻗﻊ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻛﺜﺮ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺯ ﺳﻄﺢ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﭘﺎﻳﻴﻨﻰ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﻣﻬﺎﺟﺮﺕ ﻓﺰﺍﻳﻨﺪﻩ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﻰ ﺑﻪ 1 ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻣﻮﺟﺐ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺷﻤﺎﺭ ﺑﻴﻜﺎﺭﺍﻥ ﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﻣﺼﺮ ﺑﺎ ﺟﻤﻌﻴﺖ 50ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﻧﻔﺮﻯ ﺧﻮﺩ ،ﭘﺮﺟﻤﻌﻴﺖ ﺗﺮﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﻋﺮﺏ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺯﺑﺎﻥ ﺭﺳﻤﻰ ﺁﻥ ﻋﺮﺑﻰ ﺍﺳﺖ 92 .ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺳﻨﻰ ﻭ ﺑﻘﻴﻪ 2 ﻣﺴﻴﺤﻰ ﻗﺒﻄﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ . ﻣﺼﺮ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺷﺶ ﻫﺰﺍﺭﺳﺎﻟﻪ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺩﻓﻌﺎﺕ ﺑﻪ ﺍﺷﻐﺎﻝ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﻫﺎ ،ﻳﻮﻧﺎﻧﻰ ﻫﺎ ،ﺭﻭﻣﻰ ﻫﺎ ﻭ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺩﺭﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺗﺎ ﺍﻭﺍﻳﻞ ﻗﺮﻥ ﺷﺎﻧﺰﺩﻫﻢ ،ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻫﺎﻯ ﻣﺘﻌﺪﺩ ﻋﺮﺏ ﺑﻪ ﻣﺼﺮ ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﻓﺎﻃﻤﻰ ﻫﺎ ،ﺍﻳﻮﺑﻰ ﻫﺎ ﻭ ﻣﻤﺎﻟﻴﻚ ﺭﺍ ﻧﺎﻡ ﺑﺮﺩ . ﺗﺴﻠﻂ ﺩﻳﺮﭘﺎﻯ ﻋﺜﻤﺎﻧﻰ ﻫﺎ ﺑﺮ ﻣﺼﺮ ﺍﺯ 1517ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪ .ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍﻯ ﻗﺮﻥ ﻧﻮﺯﺩﻩ ،ﻣﺼﺮ ﺑﻪ ﻣﺪﺕ ﻛﻮﺗﺎﻫﻰ ﺑﻪ ﺍﺷﻐﺎﻝ ﻓﺮﺍﻧﺴﻮﻯ ﻫﺎ ﺩﺭﺁﻣﺪ .ﺩﺭ 1802ﻣﺠﺪﺩﺍ ﺑﻪ ﺗﺮﻛﻬﺎﻯ ﻋﺜﻤﺎﻧﻰ ﺑﺎﺯﮔﺮﺩﺍﻧﺪﻩ ﺷﺪ .ﺩﺭ 1882ﻣﺼﺮ ﺑﻪ ﺍﺷﻐﺎﻝ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰ ﺩﺭﺁﻣﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1956 ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﺍﻧﻘﻀﺎﻯ ﭘﻴﻤﺎﻥ ،ﺁﻧﺠﺎ ﺭﺍ ﺗﺮﻙ ﻛﺮﺩﻧﺪ. ﺩﺭ 1956ﺟﻤﺎﻝ ﻋﺒﺪﺍﻟﻨﺎﺻﺮ ﺭﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭ ﻣﺼﺮ ﺷﺪ ﻭ ﻣﺼﺮ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺗﺎﺯﻩ ﺍﻯ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩ .ﻣﺼﺮ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺟﻨﮓ ﺷﺶ ﺭﻭﺯﻩ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﻭ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺩﺭ ژﻭﺋﻦ 1967 ﻣﺘﺤﻤﻞ ﺧﺴﺎﺭﺍﺕ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻰ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﻪ ﺷﻜﺴﺖ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻋﺮﺏ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰ ﺷﺪ ﻭ ﺳﺒﺐ ﮔﺮﺩﻳﺪ ﺗﺎ ﻣﻮﺝ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻛﻢ ﻛﻢ ﻓﺮﻭ ﻧﺸﻴﻨﺪ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﭘﻴﺶ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﻭﻯ ﺁﻭﺭﻧﺪ ﻭ ﺳﻌﻰ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻏﺮﻭﺭ ﻭ ﻭﺣﺪﺕ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺭﻓﺘﻪ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺗﻤﺴﻚ ﺑﻪ ﺍﺭﺯﺵ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎﺯﻳﺎﺑﻨﺪ ﻭ ﺭﺍﻩ ﺣﻞ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻛﻨﺪ. ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺮگ ﻧﺎﺻﺮ ،ﺍﻧﻮﺭ ﺳﺎﺩﺍﺕ ﺑﻪ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺭﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﺻﻠﺢ ﺑﺎ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺭﺍ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ .ﺍﻳﻦ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻭﻯ ﺧﺸﻢ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺨﺖ ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﺍﻭ ﺗﻮﺳﻂ 3 ﮔﺮﻭﻫﻰ ﺍﺯ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ »ﺍﻟﺠﻬﺎﺩ« ﺷﺪ. ﭘﺲ ﺍﺯ ﻭﻯ ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻨﻰ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﺍﻭ ﺷﺪ .ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩ ﺍﻭ ﻧﻴﺰ ﻧﺎﺭﺿﺎﻳﺘﻰ ﺍﻓﺰﻭﻧﺘﺮ ﺷﺪ ﻭ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﻪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻧﺎﺁﺭﺍﻣﻰ ﻣﺘﻬﻢ ﻭ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ .ﺩﺭ 1ﺍﺣﺰﺍﺏ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﺼﺮ ،ﺹ .11 2ﭘﻴﺸﻴﻦ ،ﺹ .12 3ﻫﻤﺎﻥ.
409
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
410
ﻫﻤﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﺑﻨﻴﺎﺩﮔﺮﺍﻳﺎﻥ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺧﻮﺩ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﻤﺎﺩﻯ ﻛﺮﺩﻥ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺷﺪﺕ ﺑﺨﺸﻴﺪﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻣﻮﺝ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺍﺯ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮﻯ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻭﺍﺳﻂ 1985ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺩﺍﺷﺖ4. ﺟﻨﺎﺡ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ،ﻳﻚ ﻃﻴﻒ ﻭﺍﺣﺪ ﻧﻴﺴﺖ .ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺟﻨﺎﺡ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﻪ ﺻﻔﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﺑﻪ ﺳﻪ ﻃﻴﻒ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﻘﺴﻴﻢ ﻛﺮﺩ : ﺟﻨﺎﺡ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﺑﺎﺭﺯ ﺁﻥ ﺍﻷﺯﻫﺮ ﺍﺳﺖ . ﺟﻨﺎﺡ ﺍﺳﻼﻡ ﻣﻌﺘﺪﻝ ﻭ ﻣﻴﺎﻧﻪ ﺭﻭ ﻛﻪ ﭼﻬﺮﻩ ﺷﺎﺧﺺ ﺁﻥ ﺃﺧﻮﺍﻥ ﺍﻟﻤﺴﻠﻤﻴﻦ ﺍﺳﺖ. ﺟﻨﺎﺡ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﻛﻪ ﻛﻪ ﭼﻬﺮﻩ ﺑﺎﺭﺯ ﺁﻥ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎﻳﻰ ﭼﻮﻥ ﺟﻬﺎﺩ ﺍﺳﻼﻣﻰ ، 5 ﺟﻤﺎﻋﺖ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ )ﺍﻟﺘﻜﻔﻴﺮ ﻭ ﺍﻟﻬﺠﺮﻩ( ،ﺟﻤﺎﻋﺖ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ...ﺍﺳﺖ. ﻫﻤﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺗﺮﻭﺭ ﺍﻧﻮﺭﺳﺎﺩﺍﺕ ،ﺭﺥ ﺩﺍﺩﻩ ،ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺳﺮﺭﺷﺘﻪ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﻧﻪ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﻭ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺭﺳﻤﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﺼﺮ 6 ﺑﻠﻜﻪ ﺩﺳﺖ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻥ ﻃﻴﻒ ﺳﻮﻡ ﺍﺳﻼﻣﮕﺮﺍﻳﺎﻥ ﻣﺼﺮﻯ ﺍﺳﺖ . ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺼﺮ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻭ ﺩﺭ 30ﺳﺎﻝ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻧﺎﻣﺒﺎﺭﻙ ﻭ ﺣﺘﻰ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﭼﺎﺭ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﺳﺮﻛﻮﺏ ﮔﺮﻯ ﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ؛ ﻇﻠﻢ ﻫﺎ ﻭ ﺗﺒﻌﻴﻀﺎﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺑﻮﺩﻧﺪ: ﻣﺼﺮ ﺑﻪ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺣﺴﻨﻰ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ ﺁﻟﺖ ﺩﺳﺖ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻮﺩ ﻭ ﮔﺎﺯ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﻣﺼﺮ ﺑﻪ ﻳﻚ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﻗﻴﻤﺖ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺻﺎﺩﺭ ﻣﻰ ﺷﺪ. ﻭ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻭﺍﺳﻄﻪ ﻣﺼﺮﻳﻬﺎﻯ ﺑﻴﺸﻤﺎﺭﻯ ﺑﺎ ﻋﻄﺶ ﻧﺎﺑﻮﺩﻯ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﻭ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﺑﺮﺩﺍﺷﺘﻦ ﻇﻠﻢ ﻫﺎ ﻭ ﺗﺒﻌﻴﻀﺎﺕ ﺳﻰ ﺳﺎﻟﻪ ﺩﺭ 25ژﺍﻧﻮﻳﻪ 2011ﺗﺠﻤﻊ ﻛﺮﺩﻧﺪ. ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺍﻳﻦ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﺍﺯ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺗﻮﻧﺲ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻋﻠﻴﻪ ﺷﻜﻨﺠﻪ ،ﻓﻘﺮ ،ﻓﺴﺎﺩ ﻭ ﺑﻰﻛﺎﺭﻯ ،ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﻰ ﺣﺴﻨﻰ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﻭ ﻟﻐﻮ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺍﺿﻄﺮﺍﺭﻯ ،ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺣﺪﺍﻗﻞ ﺩﺳﺘﻤﺰﺩﻫﺎ ،ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻪ ﺧﺸﻮﻧﺖﻫﺎ ﻭ ﻣﻬﻤﺘﺮ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ 7 ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﺍﺧﻴﺮ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺭﻭﻯ ﻛﺎﺭ ﺁﻣﺪﻥ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩﻧﺪ. ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﺳﺮﺍﺳﺮﻯ 2011ﻣﺼﺮ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩ ﻛﻪ %40ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺼﺮ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺩﺭﺁﻣﺪﻯ ﻛﻤﺘﺮ ﺍﺯ 2ﺩﻻﺭ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺁﻣﺎﺭ ،ﻧﺮﺥ ﺗﻮﺭﻡ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ 4ﭘﻴﺸﻴﻦ ،ﺹ 40 5ﻣﺼﺮ ﺍﺯ ﺯﺍﻭﻳﻪ ﺍﻯ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺹ .123 6ﭘﻴﺸﻴﻦ .ﺹ .180 7http://www.afran.ir/modules/publisher/item.php?itemid=137
ﻧﻘﺶ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺼﺮ
ﺭﺍ %13ﺍﻋﻼﻡ ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﺷﻜﺎﻑ ﻃﺒﻘﺎﺗﻰ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﺩﺭ ﺁﺳﺘﺎﻧﻪ ﺑﺤﺮﺍﻥﻫﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﺣﺎﻟﺖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ. ﺍﻣﺎ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ،ﻧﻤﻮﺩ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﺩﺍﺷﺖ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺗﻤﺪﻥ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎ ﺑﻪ ﻛﺎﺭﮔﻴﺮﻯ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻯ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺁﻥ ،ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ ﺑﺎ ﻣﻌﻨﻮﻳﺖ ،ﻗﺪﺭﺕ ﺑﺎ ﺍﺧﻼﻕ، ﺩﺍﻧﺶ ﺑﺎ ﺍﺭﺯﺵ ﻭﻋﻠﻢ ﺑﺎ ﻋﻤﻞ ،ﺟﻤﻊ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﺻﻄﻼﺣﺎ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺑﻪ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ8. ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﻗﻴﺎﻡ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺼﺮ 18ﺭﻭﺯ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺷﺮﻭﻉ ﻗﻴﺎﻡ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﺟﻤﻌﻪ 11ﻓﻮﺭﻳﻪ )22 ﺑﻬﻤﻦ( ،ﻣﺼﺎﺩﻑ ﺑﺎ ﺭﻭﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﭘﻴﺮﻭﺯ ﺷﺪ .ﻋﻤﺮ ﺳﻠﻴﻤﺎﻥ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺣﺴﻨﻰ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﺍﺯ ﻣﻨﺼﺐ ﺧﻮﺩ ﻛﻨﺎﺭﻩ ﮔﻴﺮﻯ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺍﻣﻮﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﻋﺎﻟﻰ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﻣﺴﻠﺢ ﻣﺼﺮ ﺳﭙﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ9. ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺁﻥ ﺑﺮ ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﻓﺮﺍﮔﻴﺮﻱ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﻭ ﻓﻦ ﺁﻭﺭﻱ ﻫﺎﻱ ﺟﺪﻳﺪ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﻲ ﻭ ﺍﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ،ﻣﻮﺟﺐ ﻇﻬﻮﺭ ﻓﻀﺎﻱ ﻣﺠﺎﺯﻱ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﺷﺪﻩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ،ﻣﻌﺎﺩﻻﺕ ﻭ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻱ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ ﺳﻨﺘﻲ ،ﺗﻮﻟﻴﺪ ،ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻭ ﻣﺼﺮﻑ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺯﺩﻩ ﻭ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﭼﻨﻴﻦ ﻓﻀﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﻣﺠﺎﺯﻱ ﻳﻚ ﭘﺎﺭﭼﻪ ،ﺩﺭﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ،ﺍﺯ ﻭﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎﻳﻲ ﭼﻮﻥ ﺑﻲ ﻣﻜﺎﻧﻲ ،ﻓﺮﺍ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﻮﺩﻥ ،ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺑﻮﺩﻥ ﻣﺤﺾ ،ﻋﺪﻡ ﻣﺤﺪﻭﺩﻳﺖ ﺑﻪ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻣﺪﻧﻲ ﻣﺘﻜﻲ ﺑﺮ ﺩﻭﻟﺖ -ﻣﻠﺖ ﻫﺎ ،ﺍﺯ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﻜﻞ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﭘﺴﺎﻣﺪﺭﻥ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺑﻮﺩﻥ ،ﻗﺎﺑﻞ ﺩﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻮﺩﻥ ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ،ﺭﻭﻱ ﻓﻀﺎ ﺑﻮﺩﻥ ﻭ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭﻱ ﺍﺯ ﻓﻀﺎﻫﺎﻱ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ،ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﻱ ،ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ،ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺁﺯﺍﺩﻱ ﺍﺯ ﻫﻮﻳﺖ ﺑﺪﻧﻲ ﻭ ﺟﻨﺴﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺍﺳﺖ. ﺷﺒﻜﻪ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﺠﺎﺯﻱ ﻳﺎ ﺷﺒﻜﻪ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ ،ﻭﺏ ﺳﺎﻳﺖ ﻳﺎﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺍﻱ ﺍﺯ ﻭﺏ ﺳﺎﻳﺖ ﻫﺎﻳﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﺎﺭﺑﺮﺍﻥ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ ،ﻋﻼﻗﻪ ﻣﻨﺪﻱ ﻫﺎ ،ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺍﺷﺘﺮﺍﻙ ﺑﮕﺬﺍﺭﻧﺪ؛ ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺳﺎﻳﺖ ﻫﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻳﻚ ﻣﻮﺗﻮﺭ ﺟﺴﺖ ﻭﺟﻮﮔﺮ ﻭ ﺍﻓﺰﻭﺩﻥ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺗﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭼﺖ ،ﭘﻴﺎﻡ ﺭﺳﺎﻧﻲ ﺍﻟﻜﺘﺮﻭﻧﻴﻚ ،ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻭ ﺻﺪﺍ ﻭ ،...ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﺎﺭﺑﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﺷﺒﻜﻪ ﺍﻱ ﺍﺯ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﻓﺮﺩﻱ ﻭ ﮔﺮﻭﻫﻲ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻣﻲ ﺁﻭﺭﻧﺪ. ﻭﺑﻼگ ﻫﺎ ،ﻓﻴﺲ ﺑﻮﻙ ،ﺗﻮﻳﻴﺘﺮ ،ﻳﺘﻮﺏ ،ﭘﺎﺩﻛﺴﺖ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ 8http://rajanews.com/detail.asp?id=77529 9http://www.presstv.ir/detail.fa/164788.html
411
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
412
ﻣﺠﺎﺯﻱ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺍﻛﻨﻮﻥ ﻓﻴﺲ ﺑﻮﻙ ﺳﺮﺷﻨﺎﺳﺘﺮﻳﻦ ﺷﺒﻜﻪ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺷﺒﻜﻪ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﭘﺎﻧﺼﺪ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﭘﺮ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺟﻬﺎﻥ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭼﻴﻦ ﻭ ﻫﻨﺪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﻣﻰﺁﻳﺪ .ﺩﺭ ﻫﺮ ﺛﺎﻧﻴﻪ ﻫﺸﺖ ﻛﺎﺭﺑﺮ ﺟﺪﻳﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﻳﺖ ﺛﺒﺖﻧﺎﻡ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ. ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ ﺍﺯ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﺯ ﺁﻥﺭﻭﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺎﺭﺑﺮﺍﻥ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻰ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻏﻠﺐ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻯ ﺁﻧﻼﻳﻦ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻭﺏﺳﺎﻳﺖﻫﺎ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻴﺎﺑﻨﺪ .ﺩﺭ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻛﺎﺭﺑﺮﺍﻥ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﭘﺮﻭﻓﺎﻳﻞﻫﺎﻯ ﺷﺨﺼﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺑﺴﺎﺯﻧﺪ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺸﺨﺼﺎﺕ ،ﺗﺼﺎﻭﻳﺮ ،ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪﻯﻫﺎ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺍﻳﻨﭽﻨﻴﻨﻰ ﺍﺳﺖ10 . ﺍﻣﻜﺎﻧﻰ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﻭﺑﻼگﻫﺎ ﻭ ﻣﻴﻜﺮﻭﺑﻼگﻫﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻛﻮﺗﺎﻩ ﻭ ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺖﻫﺎﻯ ﺭﻭﺯﺍﻧﻪ ﻭ ﻓﻀﺎﻳﻰ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺖﻫﺎﻯ ﻋﻜﺲ ﺑﺮﺍﻯ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻥ ﺗﺼﺎﻭﻳﺮ ﺷﺨﺼﻰ ،ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻓﻀﺎﻳﻰ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﭼﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮﻫﺎﻯ ﻓﻮﺭﻯ ﻣﻴﺎﻥ ﻛﺎﺭﺑﺮﺍﻥ، ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺍﺗﺎﻕﻫﺎﻯ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﻭ ﺻﻔﺤﺎﺕ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﻯ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﻓﺮﻭﻡﻫﺎﻯ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻰ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺳﺎﺩﻩﺗﺮﻳﻦ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﺍﺳﺖ .ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻧﻮﻉ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﺷﺎﻥ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺍﺯ ﻗﺒﻴﻞ ﺧﺒﺮﺧﻮﺍﻥﻫﺎﻯ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻰ ،ﺑﺎﺯﻯﻫﺎﻯ ﺁﻧﻼﻳﻦ، ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺁﭘﻠﻮﺩ ﻛﺮﺩﻥ ﻭﻳﺪﺋﻮﻫﺎ ﻭ ﻓﺎﻳﻞﻫﺎﻯ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻯ ﻭ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭﻯ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎﻯ ﺷﺨﺼﻰ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻯﺷﺎﻥ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺍﻏﻠﺐ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺗﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻛﺎﺭﺑﺮﺍﻥ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻰ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻭﺏﺳﺎﻳﺖ ﻛﺴﺐ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﻳﻚﺟﺎ ﺩﺭ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ. ﺍﻳﻦ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻛﺎﺭﺑﺮ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺑﺎ ﺍﻣﺜﺎﻝ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﻛﻨﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﺗﺎ ﺍﻳﻦ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻜﺎﻧﻰ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﻳﺪﻩﻫﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺤﺚ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﻧﺪ. ﻭﺟﻪ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎﻯ ﻣﺘﻌﺪﺩ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﻣﺨﺎﻃﺐ ﻣﺤﻮﺭ ﺑﻮﺩﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﻭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺤﺘﻮﺍ ﺗﻮﺳﻂ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺑﺪﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻫﺮ ﻓﺮﺩ ﻣﺤﺘﻮﺍﻳﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺧﻮﺩ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻳﺎ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺑﺎ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﻪ ﺍﺷﺘﺮﺍﻙ ﻣﻰﮔﺬﺍﺭﺩ. ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻣﺠﺎﺯﻯ ﻣﺤﻴﻂ ﻣﺴﺎﻋﺪﻯ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ 10http://www.magiran.com/official/5370/view.asp?ID=871986
ﻧﻘﺶ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺼﺮ
ﻣﺠﺎﺯﻯ ،ﺑﺮﻗﺮﺍﺭﻯ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﻧﻤﺎﺩﻳﻦ ﻭ ﻛﺸﻒ ﻣﺠﺪﺩ ﺧﻮﺩ ﻭ ﺑﺎﺯﺗﻌﺮﻳﻒ ﻫﻮﻳﺖﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ، ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ...ﻓﺎﺭﻍ ﺍﺯ ﻣﺤﺪﻭﺩﻳﺖﻫﺎ ﻭ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺳﺮﻛﻮﺏﻛﻨﻨﺪﻩ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺗﻌﺎﻣﻼﺕ ﻣﺠﺎﺯﻯ ﻭ ﻧﻤﺎﺩﻳﻦ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ. ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻣﺠﺎﺯﻯ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺑﻪ ﻓﺮﺩ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭﻯ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﺷﻤﺎﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺩﻳﮕﺮ ﺭﺍ ﻓﺎﺭﻍ ﺍﺯ ﻣﺤﺪﻭﺩﻳﺘﻬﺎﻯ ﺯﻣﺎﻧﻰ، ﻣﻜﺎﻧﻰ ،ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻣﻰﺩﻫﻨﺪ. ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺭﺍ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺯﻳﺮﻣﺠﻤﻮﻋﻪﺍﻯ ﺍﺯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺯﻧﺪﮔﻰﺍﻯ ﻣﻮﺍﺯﻯ ﺑﺎ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺑﻴﺮﻭﻧﻰ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﻣﻰﭘﺮﺩﺍﺯﻧﺪ 11 ﻭ ﺑﺎ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ. ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﺎ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺭ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﺯ ﻣﺰﺍﻳﺎﻯ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﺟﺘﻤﺎﻉ ﻣﺠﺎﺯﻯ ﻧﻈﻴﺮ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﻃﺮﺍﻓﻴﺎﻥ ،ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ، ﻋﻮﺍﻃﻒ ﻭ ﺍﺣﺴﺎﺳﺎﺕ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺍﻏﻠﺐ ﺟﻮﺍﻧﺐ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ ﺣﻀﻮﺭ ﻓﻴﺰﻳﻜﻰ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻧﻴﺴﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﺎﺕ ﻣﺠﺎﺯﻯ ﺩﺍﺭﺍ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺍﻳﻦ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩﻫﺎﻯ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ،ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ،ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ 12 ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﻰ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﭘﻴﺶ ﺭﺍﺑﻄﻪﻫﺎﻯ ﭼﻬﺮﻩ ﺑﻪ ﭼﻬﺮﻩ ﺭﺍ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻰ ﺩﻫﻨﺪ. ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﺗﺮ ﺍﺯ ﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﻭﺏﺳﺎﻳﺖ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ،ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺗﻰ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﭼﺎﻟﺶﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ،ﺣﻮﺯﻩﻫﺎﻳﻰ ﻓﺮﺍﺗﺮ ﺍﺯ ﻓﻀﺎﻯ ﻣﺠﺎﺯﻯ ﺭﺍ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎﻯ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﺗﻌﺎﻣﻠﻰ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻛﺎﺭﺑﺮﺍﻥ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻰ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ 13 ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻰ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪﻫﺎ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ. ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻗﺪﺭﺕ ﺑﺴﻴﺞ ﻛﻨﻨﺪﮔﻲ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻳﻌﻨﻲ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺯﻣﺎﻥ ﻭ ﻳﺎ ﻣﻜﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﮔﺮﺩ ﻫﻢ ﺁﻭﺭﻧﺪ ،ﻳﺎ ﺩﺭ ﻣﺤﻴﻂ ﻣﺠﺎﺯﻱ ﺑﻪ ﻛﻤﭙﻴﻦ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻧﺪ. ﺍﻳﻦ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎ ،ﻓﻀﺎﻱ ﺗﻌﺎﻣﻠﻲ ﺟﺴﻮﺭﺗﺮﻳﻦ ﺁﺩﻡ ﻫﺎﻳﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ 11http://www.medianews.ir/fa/2011/05/23/social-networks-everyday-life-1.html 12http://anjoman.mcstudies.ir/2011/05/social-networks-report.html 13http://www.mehrnews.com/fa/NewsDetail.aspx?NewsID=1318351
413
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
414
ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎ ﺭﺍ ﻧﻮﻋﻲ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﺪﻧﻲ ﻭ ﺣﺘﻲ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻣﺪﻧﻲ ﻣﻲ ﺩﺍﻧﻨﺪ .ﻟﺬﺍ ﺍﺯ ﻧﻘﺪ ﺑﻲ ﺭﺣﻤﺎﻧﻪ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ،ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪﺍﺭﺍﻥ ﻭ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎﻱ ﺭﺳﻤﻲ ﺍﺑﺎﻳﻲ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ .ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﺯﺑﺎﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ ﺭﺳﺪ. ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑﺎ ﺗﺤﺮﻙ ﻳﺎ ﺗﺠﻤﻊ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ. ﺍﻳﻦ ﺗﺤﺮﻙ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺳﻮ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻯ ﺟﺎﺑﺠﺎﻳﻰ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻯ ﺳﺮﻋﺖ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺍﻳﺪﻩ ﻫﺎ ،ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ ﻭ ﺗﻤﺎﺱ ﻫﺎ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺍﻓﺮﺍﺩﻯ ﻛﻪ ﻛﻤﺘﺮ ﻣﺤﺘﻤﻞ ﺑﻮﺩ ﺑﺎ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻳﺎ ﭘﻴﻮﻧﺪﻯ ﺑﻴﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻳﺪ ،ﻓﺮﺻﺖ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻳﺎﻓﺖ ﺗﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺭﺍ ﻫﻤﻴﺎﺑﻰ ﻛﻨﺪ .ﺗﺤﺮﻙ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻰ ﻳﺎ ﺟﺎﺑﺠﺎﻳﻰ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﻓﺮﺍﺗﺮ ﺭﻓﺘﻦ ﺍﺯ ﻣﺤﻴﻂ ﺳﻨﺘﻰ ﻭ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺭﺍ ﻣﻬﻴﺎ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻫﺎﻯ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺭﺍ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺩ. ﻋﺮﺻﻪ ﺳﺎﻳﺒﺮ ﻭ ﻓﻀﺎﻯ ﻣﺠﺎﺯﻯ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺍﻯ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺩﺭ ﺗﺴﺨﻴﺮ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ؛ ﻟﺬﺍ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ،ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺭﺍ ﺩﭼﺎﺭ ﺗﺤﻮﻝ ﺟﺪﻯ ﻭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻯ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻧﻤﻮﺩ .ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻴﻚ ﺭﺍ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺩﻫﻨﺪ ﻭ ﻧﻘﺸﻰ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺁﻓﺮﻳﻨﻰ ،ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻭ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﺗﺮ ﺷﺪﻥ ﻫﻮﻳﺖ ﻫﺎ 14 ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺳﻮ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺭﺍ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻣﻰﺩﻫﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭﮔﻴﺮ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻓﻀﺎﻯ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺷﻬﺮﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﻪ ﻧﺪﺭﺕ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻓﻀﺎﻯ ﻣﺠﺎﺯﻯ ﺑﻪ ﻋﺮﺻﻪﺍﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﻭﻳﮋﮔﻰ ﺍﺻﻠﻰ ﺍﻳﻦ ﻓﻀﺎ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻣﺠﺎﺯﻯ ﭘﻮﻳﺎﻳﻰ ﺁﻧﻬﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﺑﺰﺍﺭﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻛﺎﺭﺑﺮﺍﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰﺩﻫﻨﺪ ﺳﺒﺐ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﮔﺮﺍﻳﺸﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪ. ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻨﺒﻌﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﻣﻮﺭﺩ ﺳﻨﺠﺶ ﻗﺮﺍﺭ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ .ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺳﻨﮓﺑﻨﺎﻯ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﻋﺎﻣﻞ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻰ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﻋﺎﻣﻠﻰ ﻣﻬﻢ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻭ ﻧﺤﻮﻩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ. ﺩﺭ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻓﻀﺎﻳﻰ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﻛﻪ ﻛﺎﺭﺑﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺟﺒﺮﺍﻥ ﻣﺤﺪﻭﺩﻳﺖﻫﺎ 14 http://www.communicationage.blogfa.com/post-28.aspx
ﻧﻘﺶ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺼﺮ
ﻭ ﻣﻮﺍﻧﻊ ﻓﻀﺎﻯ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰﭘﺮﺩﺍﺯﻧﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻯ ﻣﺠﺎﺯﻯ ﻓﺮﺻﺘﻰ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻌﺎﻣﻼﺕ ،ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ ﻭ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﭘﻴﺎﻡ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩﻫﺎ ﻛﻪ ﻧﺴﻞ ﺟﻮﺍﻥ ﺑﻪﺧﻮﺑﻰ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ. ﻛﺎﺭﻛﺮﺩﻫﺎﻯ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪﺍﻯ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﻣﺴﺎﻳﻞ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺍﺫﻋﺎﻥ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎ ﻭ ﺧﻴﺰﺷﻬﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﺩﺭ ﭼﻨﺪ ﻣﺎﻩ ﺍﺧﻴﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪﺍﻯ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﻳﻦ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﺳﺖ. ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺟﺪﻳﺪ ﻛﻪ ﻫﺪﻑ ﺁﻧﻬﺎ ﻛﻮﺷﺸﻰ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻭ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﻫﺪﻑ ﻳﺎ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺍﺳﺖ ،ﻫﻢ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﻣﺘﺄﺛﺮ ﺍﺯ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ 15 ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪ ﺷﻜﻠﻰ ﺍﺯ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﺪﻧﻲ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻋﻘﻼﻧﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺍﻳﻦ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻗﻮﻳﺘﺮ ﻳﺎ ﻗﺪﺭﺕ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﻭ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺷﺪﻥ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎ ﻫﻢ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺮﺍﻗﺒﺖ ﻭ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﻭ ﺛﺒﺖ ﻭ ﺿﺒﻂ ﻣﺪﺍﺭﻙ ﻭ ﺷﻮﺍﻫﺪ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﺭﻭﻧﺪ ﻭ ﻫﻢ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺩﺭ ﺧﺪﻣﺖ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻣﺤﻠﻰ ﻭ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﺩﺭ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﺮﻳﻬﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ. .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻌﻨﻰ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﺟﻤﺎﻋﺘﻬﺎﻳﻰ ﺩﺭ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻣﺪﺭﻥ ﻭ ﻭﺍﺳﻄﻪﺍﻯ ﻣﻴﺎﻥ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﺩﻭﻟﺘﻬﺎﻯ ﻣﺪﺭﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﺴﺎﻳﻞ 16 ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺍﻣﺮ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ. ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺩﻻﻳﻞ ﺧﻮﺩﮔﺸﻮﺩﮔﻰ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺩﺭ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻓﻀﺎﻯ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺧﻮﺩﺍﻇﻬﺎﺭﻯ ﻛﺎﺭﺑﺮﺍﻥ ﻭ ﺁﺷﻜﺎﺭﺍ ﺍﺑﺮﺍﺯ ﻛﺮﺩﻥ ﻋﻼﻳﻖ ﻭ ﻋﻘﺎﻳﺪﺷﺎﻥ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺩﺳﺘﺮﺳﻰ ﺳﺮﻳﻊ ﻭ ﺁﺳﺎﻥ ﻭ ﺑﺪﻭﻥ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ،ﻧﺒﻮﺩ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎﻯ ﺁﺯﺍﺩ ﻭ ﻣﻨﺘﻘﺪ ،ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻛﻤﺘﺮ ﺍﻳﻦ ﺭﺳﺎﻧﻪ ،ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺩﺭﺝ ﻧﻈﺮ ﻭ ﺍﺧﺒﺎﺭ ﺩﺭ ﻫﺮ ﻟﺤﻈﻪ ﻭ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﺍﻧﻌﻜﺎﺱ ﻧﻈﺮﺍﺕ ﻛﺎﺭﺑﺮﺍﻥ ،ﻧﺪﺍﺷﺘﻦ ﻣﺨﺎﻃﺮﺍﺕ ﻭ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻯ ﺑﺤﺚﻫﺎﻯ ﺭﻭ ﺩﺭ 17 ﺭﻭ ،ﺳﺒﺐ ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ ﺯﻳﺎﺩ ﻛﺎﺭﺑﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ،ﺳﺒﺐ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﭘﻨﻬﺎﻥ ﻛﺎﺭﻯ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﺪ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓ 15 http://www.communicationage.blogfa.com/post-28.aspx 16 http://anjoman.mcstudies.ir/2011/05/social-networks-report.html 17 http://koucheneshin.blogfa.com/post-45.aspx
415
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
416
ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺭﺳﻤﻰ ﻭ ﺁﺷﻜﺎﺭ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻏﻴﺮ ﺭﺳﻤﻰ ﻭ ﻏﻴﺮ ﺁﺷﻜﺎﺭ ،ﺗﻘﺴﻴﻢ ﮔﺮﺩﺩ. ﺳﺎﻛﻨﺎﻥ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ،ﺑﻪ ﺑﺎﺯﻳﮕﺮﺍﻧﻰ ﺑﺎ ﻧﻘﺎﺏ ﻭ ﺻﻮﺭﺗﻚ ﻫﺎﻯ ﺩﺭﻭﻏﻴﻦ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻰ ﮔﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻻﻳﻪ ﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﭘﻨﻬﺎﻥ ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﻫﺮ ﺷﺨﺺ ،ﺍﻟﺰﺍﻣﺎ ﺁﻥ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰ ﺩﻫﺪ .ﺩﻭﮔﺎﻧﮕﻰ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﭘﻨﻬﺎﻥ ﻭ ﺁﺷﻜﺎﺭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﺍﻯ ﭘﻴﺶ ﻣﻰ ﺭﻭﺩ ﻛﻪ ﺷﻜﺎﻑ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﻣﻴﺎﻥ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻻﻳﻪ ﻫﺎﻯ ﺯﻳﺮﻳﻦ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﺮ ﭘﺮﺩﻩ ﻯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﻧﻌﻜﺎﺱ ﻣﻰ ﻳﺎﺑﺪ ،ﺑﺮﻭﺯ ﻣﻰ ﻧﻤﺎﻳﺪ. ﻭﻗﺘﻰ ﻋﺮﺻﻪ ﻯ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺟﺎﻣﻌﻪ ،ﻣﺤﺪﻭﺩ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺍﻧﺴﺪﺍﺩ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﺮ ﺗﺎﺭﻭ ﭘﻮﺩ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻣﻰ ﻳﺎﺑﺪ ،ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺗﻰ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻯ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻭ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺭﺥ ﺩﻫﺪ ،ﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﻻﻳﻪ ﻫﺎﻯ ﭘﻨﻬﺎﻥ ﻛﺸﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺍﺯ ﭼﺸﻢ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺤﻮ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ .ﻭﻗﺘﻰ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺑﻪ ﻻﻳﻪ ﻯ ﭘﻨﻬﺎﻥ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺭﺟﺎﻉ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪ ،ﺣﺎﻛﻤﺎﻥ ،ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻭ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺤﺮﻭﻡ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ. ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﻋﺮﺻﻪ ﻯ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺑﻪ ﺍﻧﺴﺪﺍﺩ ﻛﺸﻴﺪﻩ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﻭ ﻓﻀﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺟﺎﻣﻌﻪ، ﺗﻴﺮﻩ ﻣﻰ ﮔﺮﺩﺩ ،ﻣﺠﺎﺩﻻﺕ ﻭ ﻣﻨﺎﺯﻋﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻛﺸﻴﺪﻩ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﻭ ﻓﻀﺎﻯ ﮔﻔﺘﮕﻮﻯ ﺁﺯﺍﺩﺍﻧﻪ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﻣﻰ ﺭﻭﺩ ،ﻻﺟﺮﻡ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﺍﺯ ﻛﻨﺶ ﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ 18 ﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﭘﻨﻬﺎﻥ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻋﻘﺐ ﺭﺍﻧﺪﻩ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ. ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﺗﺮﻳﻦ ﻭ ﺳﺨﺖ ﺗﺮﻳﻦ ﭘﺎﻳﮕﺎﻩ ﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻣﺪﻧﻰ ﻏﺎﻟﺒﺎ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻧﺎ ﺍﻣﻴﺪﻯ ﺍﺯ ﺗﻮﺟﻪ ﺻﺎﺣﺒﺎﻥ ﻗﺪﺭﺕ ﺑﻪ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻫﺎﻯ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﺩﺭ ﺍﺣﻘﺎﻕ ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﻭ ﻣﻄﺎﻟﺒﺎﺕ ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ 19 ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻰ ﮔﻴﺮﺩ. ﻧﺒﻮﺩ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﻗﻴﻮﺩ ﻭ ﻣﺤﺪﻭﺩﻳﺖ ﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺳﺎﻳﺮ ﺍﻗﺴﺎﻡ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﺍﻱ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺩﺭ ﻣﺤﻴﻂ ﻣﺠﺎﺯﻱ ،ﮔﺴﺘﺮﻩ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻓﻀﺎ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻭ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩ ﻫﺎﻱ ﺍﻣﻨﻴﺘﻲ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ. ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺷﻜﻞ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻧﻮﻳﻨﻲ ﺍﺯ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﺗﻮﺩﻩ ﺍﻱ ﺍﺳﺖ؛ ﺍﻣﺎ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺍﻧﻔﺮﺍﺩﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻭ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﻲ ﮔﺬﺍﺭﺩ .ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ،ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺟﻬﺎﻥ ،ﺑﻪ ﺍﺑﺰﺍﺭﻱ ﺩﺭ ﺧﺪﻣﺖ ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ؛ ﺍﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎ ،ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺧﻮﺩ ،ﺩﺭ ﺳﻪ 18 http://alizamanian.blogfa.com/post-392.aspx 19 http://www.khabaronline.ir/news-69315.aspx
ﻧﻘﺶ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺼﺮ
ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺗﻮﺍﻧﻤﻨﺪﻱ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ :ﺷﻜﻞ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻪ ﻫﻮﻳﺖ ﺟﻤﻌﻲ ،ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ﺧﻮﺩ ﻭ ﺑﺴﻴﺞ ﺁﻧﻬﺎ .ﺍﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎ ،ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻱ ﻫﺎﻱ ﺟﺪﻳﺪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ،ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺭﺍﺣﺘﻲ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺳﻪ ﻫﺪﻑ ﻣﺬﻛﻮﺭ ﺩﺳﺖ ﻳﺎﺑﻨﺪ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎ ،ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﺮ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻭ ﺑﺴﻴﺞ ﺁﻥ ،ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﺍﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻭﺍﺳﻄﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎ ،ﻧﻮﻋﻲ ﻓﻀﺎﻱ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺷﻜﻞ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ ﻭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﻓﺮﺍﺩ ،ﺑﻲ ﺁﻥ ﻛﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺭﺍ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ ﻭ ﺗﺒﺎﺩﻝ ﻧﻈﺮ ﻛﻨﻨﺪ ،ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻓﻜﺮ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﻋﻤﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ .ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺎﺱ ،ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭘﻴﺎﻡ ،ﺷﻌﺎﺭ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ،ﺑﻪ ﺷﻴﻮﻩ ﺍﻱ ﻫﻨﺮﻱ ﻭ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺼﻮﻳﺮ ،ﮔﺮﺍﻓﻴﻚ ،ﺻﺪﺍ ﻭ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ،ﺗﺼﻮﺭﺍﺕ ﺩﺳﺘﻜﺎﺭﻱ ﻭ ﺑﺴﻴﺞ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺳﻴﺎﺳﻲ ،ﺍﻳﻦ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺭﻭﺯﻣﺮﻩ ﺁﻣﻴﺨﺘﻪ ﺷﻮﺩ. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﺠﺎﺯﻱ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺁﺯﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ،ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺗﻮﺍﻧﻤﻨﺪﻱ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ .ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﺣﺎﻟﺘﻲ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ،ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻋﻤﻞ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﻨﺪ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻓﻀﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ . ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻛﺎﺭﺑﺮﺩ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺭﻭﺵ ﻫﺎﻱ ﺳﻨﺘﻲ ﺑﻴﺎﻥ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﺧﻮﺩ ،ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺭﺍﻫﭙﻴﻤﺎﻳﻲ ﻫﺎ ،ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ، ﺷﻌﺎﺭﻫﺎ ﻭﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻧﻤﺎﺩﻫﺎ ﺭﺍ ﺁﺳﺎﻥ ﺗﺮ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﺑﺮﺩﻩ ﻭ ﺁﻥ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺭﻭﺵ ﻫﺎﻱ ﻧﻤﺎﺩﻳﻦ ﺟﺪﻳﺪ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻛﻨﻨﺪ .ﺑﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﺳﺎﺱ ،ﺍﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎ ﺗﻮﺍﻧﻤﻨﺪﻱ ﺑﻴﺸﺘﺮﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺟﺬﺏ ﻃﺒﻘﻪ ﺟﻮﺍﻥ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﺷﻜﻞ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻪ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﺑﺎ ﻛﺎﺭﺑﺮﺩ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻱ ﻫﺎﻱ ﺍﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﭘﻮﺷﺶ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﺍﻱ ﺟﻤﻌﻲ ﻧﻴﺎﺯﻱ 20 ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ. ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺁﺳﻴﺐ ﻫﺎﻱ ﺟﺪﻱ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ،ﻋﺪﻡ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻲ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻧﻬﺎﺩﺳﺎﺯﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ؛ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺜﺎﻝ ﺗﻮﺋﻴﺘﺮ ﻳﺎ ﻓﻴﺲ ﺑﻮﻙ ،ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺩﻫﻲ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﻭ ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻨﺪ؛ ﺍﻣﺎ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻳﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻱ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻴﻚ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﻧﻤﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ،ﺍﺯ ﺁﺭﻣﺎﻥ ﻫﺎ ﻭ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻣﻮﺭﺩﻧﻈﺮ ﺧﻮﺩ ﺩﻓﺎﻉ ﻛﻨﺪ. ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺗﻌﺎﺭﺿﺎﺕ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻱ ﻭ ﺩﻭﮔﺎﻧﮕﻲ ﻫﻮﻳﺖ ،ﻳﻜﺴﺎﻥ ﺳﺎﺯﻱ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ، 20 http://www.jangnarm.com/index.aspx?siteid=51&pageid=3129&newsview=27238
417
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
418
ﺗﻘﻮﻳﺖ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﻫﺎﻱ ﮔﺮﻳﺰ ﺍﺯ ﻣﺮﻛﺰ )ﻓﺮﻭﻣﻠﻲ ﻭ ﻓﺮﺍﻣﻠﻲ( ،ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻭ ﺷﻜﺎﻑ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﻠﺖ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﻣﻠﻲ ﮔﺮﺍﻳﻲ ﺍﻓﺮﺍﻃﻲ ،ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻱ ﻫﺎﻱ ﻣﺘﻀﺎﺩ ﻭ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﺮﻭﺯ ﺷﻜﺎﻑ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ،ﻳﻜﭙﺎﺭﭼﮕﻲ ﺍﻓﻘﻲ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎ ﻭ ﻃﺒﻘﺎﺕ ﻭ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﺩﻭﻗﻄﺒﻲ ،ﺗﻀﺎﺩ ﺑﺎ ﺍﺭﺯﺵ ﻫﺎ ،ﺑﺎﻭﺭﻫﺎ ،ﺗﻀﻌﻴﻒ ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎﻱ ﺳﻨﺘﻲ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻭ ﺗﺒﻠﻴﻎ ﺍﺭﺯﺵ ﻫﺎﻱ ﻏﺮﺑﻲ ﻭ ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﺤﺎﻟﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ،ﺑﻬﺮﻩ ﺑﺮﺩﺍﺭﻱ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ ﻭ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﺍﺧﺒﺎﺭ ﻏﻴﺮﻭﺍﻗﻊ ﺗﺤﺮﻳﻒ ﺷﺪﻩ ،ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ،ﺑﻪ ﺟﺮﻳﺎﻧﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺷﺒﻜﻪ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﻲ ،ﺍﺯ ﺁﺳﻴﺐ ﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﺠﺎﺯﻱ 21 ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ. ﺍﻣﺎ ﺁﻧﭽﻪ ﻣﺴﻠﻢ ﻫﺴﺖ ﻧﻘﺶ ﻭ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺍﻧﻜﺎﺭﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺍﻳﻦ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎ ﺑﺮ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﺮﺻﻪ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺭﺍ ﻣﺘﺤﻮﻝ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ. ﻧﻘﺶ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺼﺮ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﻣﺤﺪﻭﺩﻳﺖ ﻫﺎ ﻭ ﺳﺮﻛﻮﺏ ﻣﻌﺘﺮﺿﻴﻦ ﺗﻮﺳﻂ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﺼﺮ ،ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﻧﻰ ﻣﺼﺮ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺤﻮﻝ ﻭ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﻭ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺷﻤﺎﺭﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎﻯ ﻧﺎﺭﺍﺿﻰ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺼﺮ ﻣﺸﻬﻮﺩ ﺑﻮﺩ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﻓﻴﺲ ﺑﻮﻙ ﻭ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﮔﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎﻯ ﻣﻨﺎﺳﺒﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻋﻤﻞ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎﻯ ﻧﻮ ﻭ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭﺣﺎﻝ ﭘﻴﺪﺍﻳﺶ ﺟﺎﻣﻌﻪ 22 ﻣﺪﻧﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. ﻧﺴﻞ ﻧﻮ ﻓﻌﺎﻻﻥ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﺎ ﺑﻬﺮﻩ ﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﻭ ﺗﻠﻔﻦ ﺗﻼﺵ ﺩﺍﺭﺩ ﺑﺎ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻌﺘﺮﺿﻴﻦ ﺗﻤﺎﺱ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ .ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ 20ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ 42 .ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﻧﻔﺮﺗﻠﻔﻦ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﺍﺯﺍﻳﻦ ﺩﻭﺑﺎﺑﺖ ﻣﺼﺮﺩﺭﻗﺎﺭﻩ ﺍﻓﺮﻳﻘﺎ ﺍﻭﻝ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭﻣﺼﺮ 162ﻫﺰﺍﺭ ﺑﻼﮔﺮ ﻓﻌﺎﻟﻨﺪ .ﺍﻛﺜﺮﺷﺎﻥ ﻫﻢ ﺟﻮﺍﻧﻨﺪ ﻭﺩﺭﻃﻮﻝ ﻋﻤﺮﺷﺎﻥ ﺟﺰﻣﺒﺎﺭﻙ، ﺭﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﻧﺪﻳﺪﻩ ﺍﻧﺪ .ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺭﺍﻩ ﺗﺎﺯﻩ ﺍﻯ ﮔﺸﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ23 . ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 2008ﻳﻚ ﮔﺮﻭﻩ ﺑﺎ ﺑﻬﺮﻩ ﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﻓﻴﺲ ﺑﻮﻙ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ 80ﻫﺰﺍﺭ ﻧﻔﺮ ﺭﺍ ﻋﻠﻴﻪ ﮔﺮﺍﻧﻰ ﻣﻮﺍﺩ ﻏﺬﺍﺋﻰ ﺑﺴﻴﺞ ﻛﻨﺪ .ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﺯ ﻓﻴﺲ ﺑﻮﻙ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﻠﺐ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﺍﻋﺘﺼﺎﺏ ﻛﺎﺭﮔﺮﺍﻥ ﭘﺎﺭﭼﻪ ﺑﺎﻓﻰ ﻭ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﻫﺎ ﻯ ﻛﺎﺭﮔﺮﻯ 6ﺁﻭﺭﻳﻞ 2008ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ 21http://www.jangnarm.com/index.aspx?siteid=51&pageid=3129&newsview=27238 22http://nonviolent-conflict.org/index.php/movements-and-campaigns/ nonviolent-conflict-summaries/1368 23http://nonviolent-conflict.org/index.php/movements-and-campaigns/ nonviolent-conflict-summaries/1368
ﻧﻘﺶ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺼﺮ
ﺧﻮﺑﻰ ﺷﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺍﻋﺘﺼﺎﺏ ﻣﻮﻓﻖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﺴﻴﺞ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻰ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﺷﺪ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﺼﺮ ﺩﺭ 6ﺁﻭﺭﻳﻞ 2008ﻳﻜﺒﺎﺭﻩ ﺗﻜﺎﻥ ﺧﻮﺭﺩ ﻭ ﺳﻌﻰ ﺩﺭ ﺭﺳﻴﺪﮔﻰ 24 ﺑﻪ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﻣﻌﺘﺮﺿﻴﻦ ﻛﺮﺩ. ﺍﺯﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ 6 ،ﺁﻭﺭﻳﻞ ﺭﻭﺯ ﻧﺎﺧﺸﻨﻮﺩﻯ ﻣﻠﻰ ﻣﺼﺮ ﻧﺎﻡ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﻫﻤﻪ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎ ﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻣﺼﺮ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﺑﺴﻴﺞ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ ﺩﺭ 25 ﻛﺸﻮﺭﺷﺎﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺼﺮ ﻭ ﻣﻮﺝ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺎ ﻓﺮﺁﺧﻮﺍﻥ ﺗﺠﻤﻊ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ 25ژﺍﻧﻮﻳﻪ ﺩﺭ ﺻﻔﺤﻪ ”ﻛﻠﻨﺎ ﺧﺎﻟﺪ ﺳﻌﻴﺪ“ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺭﻭﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﺮ ﺿﺪ ﻓﻘﺮ ﻭ ﻓﺴﺎﺩ ﻭ ﺑﻴﻜﺎﺭﻯ ﻣﺼﺮ ﺩﺭ ﻓﻴﺲ ﺑﻮﻙ ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪ .ﺻﺤﻔﻪ ”ﻫﻤﻪ ﻣﺎ ﺧﺎﻟﺪ ﺳﻌﻴﺪ ﻫﺴﺘﻴﻢ“ ﺑﻪ ”ﺳﻌﻴﺪ“ ﺟﻮﺍﻥ ﻣﺼﺮﻯ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﭼﻨﺪ ﻣﺎﻩ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺑﺮ ﺍﺛﺮ ﺷﻜﻨﺠﻪ ﭘﻠﻴﺲ ،ﺟﺎﻥ ﺳﭙﺮﺩ ﺍﻣﺎ 26 ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺍﺯ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺁﻥ ﺧﻮﺩﺩﺍﺭﻯ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ. ﺍﻳﻦ ﻓﺮﺍﺧﻮﺍﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ،ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﮔﺮﻭﻩ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺣﺎﻣﻰ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺟﻨﺒﺶ 6ﺁﻭﺭﻳﻞ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪ .ﺭﻭﺯ 25ژﺍﻧﻮﻳﻪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺭﻭ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﺷﺪ ﻛﻪ »ﺭﻭﺯ ﻣﻠﻰ ﭘﻠﻴﺲ« ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﺍﺳﺖ .ﺩﻩﻫﺎ ﻫﺰﺍﺭ ﻧﻔﺮ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺻﻔﺤﻪ ﻓﻴﺲﺑﻮﻙ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﺷﺮﻛﺖ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺩﺍﺷﺖ .ﻭﺯﺍﺭﺕ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻗﺎﻃﻌﻴﺖ ﺑﺎ ﻗﺎﻧﻮﻥﺷﻜﻨﺎﻥ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ ﺯﻳﺮﺍ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺍﺿﻄﺮﺍﺭﻯ، ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﻣﻤﻨﻮﻉ ﺍﺳﺖ؛ ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﻫﻤﻪ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﻭ ﺷﻮﺭﺵﻫﺎ ﺩﺭ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩ ﻭ ﻣﺼﺮﻯ ﻫﺎﻯ ﺑﻴﺸﻤﺎﺭﻯ ﺑﺎ ﻋﻄﺶ ﻧﺎﺑﻮﺩﻯ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﻭ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﺑﺮﺩﺍﺷﺘﻦ ﻇﻠﻢ ﻫﺎ ﻭ ﺗﺒﻌﻴﻀﺎﺕ ﺳﻰ ﺳﺎﻟﻪ ﺩﺭ 25ژﺍﻧﻮﻳﻪ ﺗﺠﻤﻊ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺭﻭﺯ ﺍﻭﻝ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﺎ ﻧﺎﻡ ﺭﻭﺯ ﺧﺸﻢ ﻣﻠﺖ ﻣﺼﺮ ﺁﻏﺎﺯ ﮔﺸﺖ .ﺗﺠﻤﻊ ﭼﻨﺪ ﻫﺰﺍﺭ ﻧﻔﺮﻯ ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻫﺎﻯ ﭘﺲ ﺍﺯ25 ژﺍﻧﻮﻳﻪ ﺑﻪ ﺗﺠﻤﻌﺎﺕ ﻭ ﺭﺍﻫﭙﻴﻤﺎﻳﻰ ﻫﺎ ﻣﻴﻠﻴﻮﻧﻰ ﺩﺭ ﻗﺎﻫﺮﻩ ﺑﺮﺍﻯ ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﻰ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﺗﺒﺪﻳﻞ 27 ﺷﺪ. ﻭﺍﺋﻞ ﻏﻨﻴﻢ ﻣﺪﻳﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﮔﻮﮔﻞ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ،ﻣﺪﻳﺮ ﺻﻔﺤﻪ ﻛﻠﻨﺎ ﺧﺎﻟﺪ ﺳﻌﻴﺪ ﺩﺭ 24ﻫﻤﺎﻥ. 25ﻫﻤﺎﻥ. 26http://www.tebyan.net/index.aspx?pid=131191&wPicID=36458 27http://fa.wikipedia.org/wiki/
419
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
420
ﻓﻴﺲ ﺑﻮﻙ ﻛﻪ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻗﺮﺍﺭ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻯ ﺭﺍﻫﭙﻴﻤﺎﻳﻰ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺁﻣﻴﺰ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ،ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺻﻔﺤﻪ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻰ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺷﺪ؛ ﺩﻭ ﺭﻭﺯ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻏﺎﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺼﺮ ﺗﻮﺳﻂ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ 28 ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺑﻪ ﻣﺪﺕ 12ﺭﻭﺯ ﺑﺎﺯﺩﺍﺷﺖ ﺷﺪ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎ ،ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺍﺑﺰﺍﺭﻫﺎﻯ ﻗﺪﺭﺕ ﺩﻭﻟﺖ ﻫﺎ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﻟﺬﺍ ﺩﺭ ﻃﻰ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺼﺮ ،ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﺼﺮﻯ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺁﻥ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺑﻪ ﺗﺒﺎﺩﻝ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﺪﻫﻰ ﻗﻴﺎﻡ ﻫﺎ ﻣﻰ ﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﺩﻭﻟﺖ ﻣﺼﺮ ﺳﻪ ﺭﻭﺯ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺷﺮﻭﻉ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﻣﺮﺩﻡ ،ﺩﺭ 28ﻭ 29 ژﺍﻧﻮﻳﻪ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺑﻪ ﻗﻄﻊ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﻭ ﺗﻠﻔﻦ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﻧﻤﻮﺩ ﺗﺎ ﺑﺪﻳﻦ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ 29 ﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺭﺍ ﻗﻄﻊ ﻛﻨﺪ. ﻧﺎﺁﺭﺍﻣﻰ ﻫﺎﻯ ﻣﺼﺮ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺕ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺤﺚ ﺩﺭ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺷﺪ .ﻭ ﺷﺒﻜﻪ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺗﻮﺋﻴﺘﺮ ﺗﻮﺳﻂ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﺼﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻠﻮﻛﻪ ﺷﺪ .ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻝ ،ﻣﻌﺘﺮﺿﺎﻥ ﺗﻼﺵ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﺭﻭﺵ ﻫﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﻓﻊ ﻣﺤﺪﻭﺩﻳﺖ ﻫﺎﻯ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﻭ ﻣﺨﺎﺑﺮﺍﺕ ﻣﻮﺑﺎﻳﻞ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺩﺳﺘﺮﺳﻰ ﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪ 30 ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻛﻨﻨﺪ. ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺁﻧﻼﻳﻦ ﺗﺎ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻣﺴﺪﻭﺩ ﺷﺪﻥ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ،ﺑﺮﺍﻱ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﺿﺪ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﻣﺼﺮ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ ﺍﮔﺮﭼﻪ ﺳﺮﻭﻳﺲ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺍﺯ ﻛﺎﺭ ﺍﻓﺘﺎﺩ، 31 ﺍﻣﺎ ﻣﻌﺘﺮﺿﻴﻦ ﺍﺯ ﺭﻭﺵﻫﺎﻱ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﭘﻴﺎﻡﻫﺎ ﺭﺍ ﺗﻮﺋﻴﺖ ﻣﻲ ﻛﺮﺩﻧﺪ. ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﻫﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﺷﺒﻜﻪ ﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺗﻮﺋﻴﺘﺮ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻰ ﺩﺭ ﺷﻨﻴﺪﻩ ﺷﺪﻥ ﺻﺪﺍﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺼﺮ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﺁﻥ ﻫﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﺍﻳﻦ ﺷﺒﻜﻪ ﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑﺎ ﻏﻮﻝ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻰ ﮔﻮﮔﻞ ﺑﺎﻋﺚ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺍﺷﺘﺮﺍﻙ ﺻﻮﺗﻰ ﻓﺎﻳﻞ ﻫﺎ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺍﻳﻤﻴﻞ 32 ﺻﻮﺗﻰ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻣﺰﺍﻳﺎﻳﻰ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ :ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺍﺭﺯﺵ ﺧﺒﺮﻯ ﺗﺎﺯﮔﻰ ،ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﻭ ﺩﺳﺘﺮﺳﻰ ﻓﻮﺭﻯ ﺑﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻭ ﮔﺴﺘﺮﺩﮔﻰ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻭ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﻣﺤﺘﻮﺍ ﻓﺮﺍﺗﺮ
28http://www.entekhab.ir/fa/news/ 29http://www.ictna.ir/news/archives/032464.html 30http://tazeh.net/form/record/view/form/form_5897/id/1136 31http://www.mashreghnews.ir/NSite/FullStory/News/?Id=27189 32http://tazeh.net/form/record/view/form/form_5897/id/1136
ﻧﻘﺶ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺼﺮ
33
ﺍﺯ ﻣﺮﺯﻫﺎﻯ ﻣﻠﻰ ﺑﺎ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﻣﺼﺮﻯﻫﺎﻯ ﻏﻴﺮﺳﺎﻛﻦ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺗﺤﻠﻴﻠﮕﺮﺍﻥ ﻏﺮﺑﻲ ﺍﺻﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻲ ﺩﺭ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺩﻣﻜﺮﺍﺗﻴﻚ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﻋﺮﺑﻲ ﺍﻳﻔﺎ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﻭ ﺑﺮ ﻧﻘﺶ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﻓﻴﺲ ﺑﻮﻙ ﺩﺭ ﺑﺴﻴﺞ ﻭ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﻗﻴﺎﻡ ﻣﺮﺩﻣﻲ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﺑﻪ ﻃﻮﺭﻱ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ،ﻗﻴﺎﻡ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺼﺮ ﺭﺍ ”ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ“ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﻳﺎ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ »ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻓﻴﺲ ﺑﻮﻛﻰ« ﺗﺸﺒﻴﻪ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺗﻼﺵ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺗﺎ ﺍﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﻭ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺭﺍ ﺑﺠﺎﻯ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺑﻪ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ 34 ﻫﺎ ﻭ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻫﺎﻯ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻓﻴﺲ ﺑﻮﻙ ﻭ ﺗﻮﺋﻴﺘﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺩﻫﻨﺪ. ﺍﻣﺎ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﺍﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺟﻨﺒﺸﻲ ﻣﺮﺩﻣﻲ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ،ﺑﺎ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ،ﭘﺎﻳﮕﺎﻩ ﻓﻴﺲ ﺑﻮﻙ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻛﻮﭼﻚ ﺍﺳﺖ .ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﭘﺎﻳﮕﺎﻩ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ ﺳﻮﺷﺎﻝ ﺑﻴﻜﺮﺯ ﻛﻪ ﺁﻣﺎﺭ ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﻓﻴﺲ ﺑﻮﻙ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ ،ﻫﻢ ﺍﻳﻨﻚ ﺣﺪﻭﺩ ﭘﻨﺞ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﻭ ﺩﻭﻳﺴﺖ ﻫﺰﺍﺭ ﻣﺼﺮﻱ ﺟﺰﻭ ﻛﺎﺭﺑﺮﺍﻥ ﻓﻴﺲ ﺑﻮﻙ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺑﻪ ﺑﻴﺎﻥ ﺩﻳﮕﺮ ،ﻛﻤﺘﺮ ﺍﺯ ﻫﻔﺖ ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﻴﺲ ﺑﻮﻙ ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ .ﻭ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻫﺎ ﻛﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻓﻴﺲ ﺑﻮﻙ ﺗﻘﻠﻴﻞ ﻣﻰ ﺩﻫﻨﺪ ،ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺑﻰﭘﺎﻳﻪ ﻭ ﻛﺎﻣﻼ ﻏﻴﺮﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻰ ﻫﺴﺖ .ﺍﻳﻦ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﻳﻚ ﻧﻘﺶ ﺣﺪﺍﻗﻠﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭﻟﻰ ﺍﺻﻼ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺑﺎ ﺿﺮﻳﺒﻰ ﻛﻪ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﺣﺴﺎﺏ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺷﻮﺩ ،ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ .ﺁﻥ ﻫﻢ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ 35 ﺑﻪ ﺁﻣﺎﺭ ﻧﻔﻮﺫ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ،ﻋﻘﻼ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﺛﺮ ﻣﻬﻤﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ ﻣﻬﻢ ﺗﺮ ﺍﺯ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﻓﻴﺲ ﺑﻮﻙ ﺟﻠﻮﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺭﺍ ﺑﮕﻴﺮﺩ ﻭ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﺘﺤﺪﺍﻧﺶ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻪ ﺧﺼﻮﺹ ﺣﺴﻨﻰ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﻧﺪﻫﺪ ،ﺣﺘﻤﺎ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻰﺩﺍﺩ. ﺿﻤﻦ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎﺭﻫﺎ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺻﻔﺤﻪﺍﻯ ﻳﺎ ﻓﺮﺩﻯ ﺩﺭ ﻓﻴﺲ ﺑﻮﻙ ﺑﻪ ﻗﺪﺭﺕ 36 ﺭﺳﺎﻧﻪﺍﻯ ﺑﺮﺳﺪ ﻭ ﻋﻠﻴﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﻣﺘﺤﺪﺍﻧﺶ ﻛﺎﺭ ﻛﻨﺪ ،ﺣﺬﻑ ﻣﻰﺷﻮﺩ. ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻃﻼﻉ ﺩﺍﺩﻥ ﻭﺍﻗﻌﻴﺎﺕ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ )ﺑﻪ ﺧﺼﻮﺹ ﺳﺎﻛﻨﺎﻥ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ( ﻭ ﺷﻜﺴﺘﻦ ﺳﺎﻧﺴﻮﺭ ﺭﺳﺎﻧﻪﺍﻯ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺑﻪ ﺧﺼﻮﺹ ﻓﻴﺲ ﺑﻮﻙ – ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺯﻳﺎﺩ ﻛﺎﺭﺑﺮﺍﻧﺶ -ﺩﺭ 33http://www.islamic-awakening.ir/?a=content.id&id=4268&print=1 34http://www.siasatema.com/NSite/FullStory/?Id=17991 35http://khatnews.com/news/1-1268.html 36http://weblognews.ir/02/1390/ngo/14183/
421
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ 37
422
ﻃﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺼﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﻭﻟﻰ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﻓﻴﺲ ﺑﻮﻙ ﺭﺥ ﺩﺍﺩ ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺍﺳﺒﺎﺑﻰ ﺷﺪ ﺗﺎ ﺗﺮﺳﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺟﺎﻥ ﻭ ﺩﻝ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺼﺮ ﺧﺎﻧﻪ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ،ﺟﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺟﺴﺎﺭﺕ ﻭ ﺷﺠﺎﻋﺖ ﺑﻪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥ ﺭﻳﺨﺘﻦ ﺑﺪﻫﺪ .ﺍﻣﺎ ﺁﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﻭﺩﺍﻉ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﺭﺍ ﺑﺎﻋﺖ ﺷﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﻭ ﺗﻨﻬﺎ ﻓﻴﺲ ﺑﻮﻙ ﻭ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﻫﺎﻯ 38 ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪﻩ ﺑﺮ ﺭﻭﻯ ﺁﻥ ﻧﺒﻮﺩ . ﺍﻳﻦ ﺧﻴﺰﺵ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺳﺎﻟﻬﺎ ﺧﺸﻮﻧﺖ؛ ﺧﻔﻘﺎﻥ؛ ﻣﺤﺮﻭﻣﻴﺖ ﻭ ﻓﺴﺎﺩ ﻣﺎﻟﻰ ﺩﻭﻟﺘﻤﺮﺩﺍﻥ ﺑﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻳﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﻴﺲ ﺑﻮﻙ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﺧﺸﻢ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺭﺍ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪ .ﻟﺬﺍ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻥ ﺧﺸﻢ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻳﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ 39 ﻓﻴﺲ ﺑﻮﻙ ﺁﻣﺪﻧﺪ ﻭ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. ﻭﺍﺿﺢ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻠﺖﻫﺎ ﺑﺪﻭﻥ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﺑﺰﺍﺭﻫﺎﻳﻰ ﻫﻢ ﺩﺳﺖ ﺑﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﻰ ﺯﻧﻨﺪ؛ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺣﻜﻮﻣﺖﻫﺎﻯ ﺳﺮﻛﻮﺏﮔﺮ ﻛﻪ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﭼﻬﺮﻩ ﺑﻪ ﭼﻬﺮﻩ ﺑﻪ ﺷﺪﺕ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺍﺳﺖ ،ﻣﺤﻴﻄﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﻴﺲ ﺑﻮﻙ ﻓﻀﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺳﻜﻮﺕ ﻭ ﺗﺮﺱ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ .ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﮕﺮﺍﻳﻨﺪ ﻭ ﺳﺎﻛﻨﺎﻥ ﺩﺍﺧﻞ ﻳﻚ ﻛﺸﻮﺭ ﻭ ﺧﺎﺭﺝ ﻧﺸﻴﻦ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺑﭙﻴﻮﻧﺪﻧﺪ .ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻃﺮﺍﺣﺎﻥ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻫﺮ ﭼﻪ ﻣﻰ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﺎﺷﺪ ،ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﻦ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﻣﻰ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﺗﺎ ﺍﺧﺒﺎﺭ ﻭ ﺍﻃﻼﻋﺎﺗﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻰ ﺍﺯ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎﻯ ﺣﻜﻮﻣﺘﻰ ﺍﻋﻼﻡ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﻨﻨﺪ ،ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﻰ ﺭﺍ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻯ ﻭ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ،ﻭ ﺑﻪ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﭼﻪ ﺭﻭﻳﺪﺍﺩﻯ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﻭﻗﻮﻉ ﺍﺳﺖ. ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺜﺎﻝ ﺟﻨﺒﺶ ﻛﻔﺎﻳﻪ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﻃﻰ ﺳﺎﻝﻫﺎ ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﻭﺑﻼگ ﻧﻮﻳﺴﻰ ﻣﺸﻐﻮﻝ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻭﻳﺪﺋﻮﻫﺎﻯ ﭘﺮﺷﻤﺎﺭﻯ ﺭﺍ ﺭﺍﺟﻊ ﺑﻪ ﺷﻜﻨﺠﻪ ﭘﻠﻴﺲ ﻭ ﺷﻮﺭﺵﻫﺎﻯ 40 ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺑﺮ ﺭﻭﻯ ﻳﻮﺗﻴﻮﺏ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮﺩ. ﻳﻚ ﺻﻔﺤﻪ ﻓﻴﺲ ﺑﻮﻙ ﻣﺼﺮﻯ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ »ﻣﺎ ﻫﻤﻪ ﺧﺎﻟﺪ ﺳﻌﻴﺪ ﻫﺴﺘﻴﻢ« ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺨﺼﻰ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ »ﻭﺍﺋﻞ ﻏﻨﻴﻢ« ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﺪ ﻭ ﺻﻔﺤﻪ »ﺟﻨﺒﺶ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺷﺸﻢ ﺁﻭﺭﻳﻞ« ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﻰ ﻣﺼﺮ ﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻣﺎﻩ ﻣﺎﺭﺱ ﺳﺎﻝ 2011 ﻣﻴﻼﺩﻯ ﻫﺮ ﻳﻚ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ 100ﻫﺰﺍﺭ ﻋﻀﻮ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ. 37http://www.tebyan.net/index.aspx?pid=163831 38http://www.khabaronline.ir/detail/130879/ 39http://www.mandegardaily.af/spip.php?article5797 40http://www.islamic-awakening.ir/?a=content.id&id=4268&print=1
ﻧﻘﺶ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺼﺮ
ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﻭﺿﺎﻋﻰ ،ﺣﺘﻰ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﻮﻗﺖ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﻣﺼﺮ ،ﺍﺳﺘﻌﻔﺎﻯ ﺷﻔﻴﻖ ﻭ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻰ 41 ﺍﻭ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺻﻔﺤﻪ ﻓﻴﺲ ﺑﻮﻛﺶ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ. ﺍﻣﺎ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﻧﻘﺸﻪ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻥ ﺧﻴﺰﺵ ﻫﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ،ﺗﻼﺵ ﺑﺮﺍﻯ ﭘﺮ ﺭﻧﮓ ﻛﺮﺩﻥ ﻧﻘﺶ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﻣﺠﺎﺯﻯ ﺩﺭ ﺑﺮﻭﺯ ﺍﻳﻦ ﺧﻴﺰﺵ ﻫﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻧﻜﺎﺭ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎ ﻳﺎ ﻫﻤﺎﻥ 42 ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ. ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﻛﻪ ﺧﺒﺮﮔﺰﺍﺭﻯ ﺭﻭﻳﺘﺮﺯ ،ﺩﺭ ﮔﺰﺍﺭﺷﻰ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺼﺮ ،ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ 43 ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻓﻴﺲ ﺑﻮﻛﻰ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﺑﻮﺩ. ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﺧﻄﺒﻪ ﻫﺎﻯ ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﻌﻪ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﻗﻴﺎﻡ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺼﺮ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﺮﺩﻧﺪ” :ﻗﻴﺎﻡ ﻣﻠﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻣﺼﺮ ،ﻳﻚ ﺣﺮﻛﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ 44 ﻭ ﺁﺯﺍﺩﻳﺨﻮﺍﻫﺎﻧﻪ ﺍﺳﺖ“. ﻓﻬﻤﻰ ﻫﻮﻳﺪﻯ ﺍﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﻣﺼﺮﻯ ﺩﺭ ﺗﺎﺯﻩ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺍﻟﺨﻠﻴﺞ ﻣﻰ ﻧﻮﻳﺴﺪ :ﺁﻧﭽﻪ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻫﺎ ﻭ ﻛﺎﺭﺑﺮﺍﻥ ﺑﺮ ﺭﻭﻯ ﻓﻴﺲ ﺑﻮﻙ ﻭ ﺗﻮﺋﻴﺘﺮ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺍﻧﺪ ﺳﻬﻢ ﻣﺆﺛﺮﻯ ﺩﺭ ﺍﺭﺳﺎﻝ ﻣﻘﺎﺩﻳﺮ ﻣﺘﻨﺎﺑﻬﻰ ﺍﺯ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻣﻬﻢ ﺗﺼﺎﻭﻳﺮ ﻭ ﻓﻴﻠﻢ ﻫﺎﻯ ﻭﻳﺪﻳﻮﻳﻰ ﻭ ﻏﻴﺮﻩ ﺩﺍﺭﻧﺪ. ﻭﻯ ﺑﺎ ﺑﻴﺎﻥ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﻠﺖ ﻣﺼﺮ ﺍﺯ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﻗﺸﺮﻫﺎ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎﻯ ﺳﻨﻰ ﻭ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻭ ﻣﺴﻴﺤﻰ ﻭ ﻓﻘﻴﺮ ﻭ ﺛﺮﻭﺗﻤﻨﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮﺩﻧﺪ،ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻛﺮﺩ ﺁﻧﻬﺎ ﻫﻤﮕﻰ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﺣﻴﺜﻴﺖ ﻭ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﺷﺎﻥ ﺑﻪ ﭘﺎ ﺧﺎﺳﺘﻨﺪ ﻭ ﺗﻤﺎﻳﻠﺸﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻭ ﺩﺭﻛﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﺭﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﻧﻈﺎﻡ ﻳﻚ ﺷﺒﻪ ﺷﻜﻞ ﻧﮕﺮﻓﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺗﺤﻤﻞ ﺳﺎﻟﻬﺎ ﻇﻠﻢ ﻭ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺯﻣﺎﻥ ﺁﻥ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻗﻴﺎﻡ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺧﻄﻮﻁ ﻗﺮﻣﺰ ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﺑﺮﺧﻴﺰﻧﺪ. ﻫﻮﻳﺪﻯ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﺒﺎﺭ ﺑﺎﺭﻭﺕ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﺍﻧﻔﺠﺎﺭ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭼﺸﻢ ﺍﻧﺪﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﻠﺖ ﺗﻮﻧﺲ ﺩﺭﺧﺸﻴﺪ ﻭ ﻫﻤﻪ ﺩﺭﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻗﺪﺭﺗﻤﻨﺪﺗﺮ ﺍﺯ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﻣﺴﺘﺒﺪﻳﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻣﺼﺮﻳﻬﺎ ﺑﻪ ﭘﺎ ﺧﺎﺳﺘﻨﺪ ﻭﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺪﻭﻥ ﺍﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﻨﺘﻈﺮ
41ﻫﻤﺎﻥ. 42http://www.jahannews.com/vdcir3azpt1awz2.cbct.html 43http://www.boot-tm.ir/thread-916-post-35560.html#pid35560 44http://www.leader.ir/langs/fa/index.php?p=bayanat&id=7772
423
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ 45
424
ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﻰ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺣﻖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ. ”ﻣﺘﻴﻮ ﺍﻧﮕﺮﺍﻡ ” ﺧﺒﺮﻧﮕﺎﺭ ﻛﺎﻧﺎﺩﺍﻳﻲ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻭﺭ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ ﻣﺮﺩﻣﻲ ﻭ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ،ﺩﻟﻴﻞ ﺑﻪﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺼﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺗﻮﻳﻴﺘﺮ ﻭ ﻓﻴﺲﺑﻮﻙ، ﺻﺮﻓ ًﺎ ﻧﻘﺶ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ ﺭﺍ ﺍﻳﻔﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﺍﻳﻦ ﻗﺪﺭﺕ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻱ ﻣﺮﺩﻣﻲ 46 ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺩﺍﺭﺩ ﻧﻪ ﺳﺮﻭﻳﺲﻫﺎﻱ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ ﭼﻮﻥ ﺗﻮﻳﻴﺘﺮ ﻳﺎ ﻓﻴﺲﺑﻮﻙ. ﺑﺮﺧﻼﻑ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﻛﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ،ﺗﻮﻳﻴﺘﺮ ﻭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺑﻪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥ ﻛﺸﺎﻧﺪﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻦ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ؛ ﺍﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ﺁﻧﭽﻪ ﺟﺮﻗﻪ ﺷﻌﻠﻪﻭﺭ ﺷﺪﻥ ﺍﻳﻦ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﺭﺍ ﺯﺩ ،ﻧﺎﺍﻣﻴﺪﻱ ﻭ ﺧﺴﺘﮕﻲ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻈﻠﻮﻡ ﻭ ﺳﺮﻛﻮﺏ ﺷﺪﻩ ﻣﺼﺮ ﺑﻮﺩ ،ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻭﺟﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻥ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﻨﻜﺮ ﺷﺪ. ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺍﻳﻦ ﺗﻮﻳﻴﺘﺮ ﻭ ﻓﻴﺲﺑﻮﻙ ﻧﺒﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺼﺮ ﺷﺪﻧﺪ ﺑﻠﻜﻪ ،ﻗﺪﺭﺕ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﺍﺯ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻱ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﻲ ﺯﻧﺪﻩ ﻛﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺎﺷﻨﺪ ،ﻧﺎﺷﻲ ﻣﻲﺷﻮﺩ .ﻭ ﻓﻘﺮ ﻭ 47 ﺩﻳﻜﺘﺎﺗﻮﺭﻱ ،ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﺮ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻣﺼﺮ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﭼﻨﺎﻥ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪﻩ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺗﻮﻧﺲ ﻧﻴﺰ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ” .ﺍﻳﻮﻧﻲ ﻣﻮﺭﻭﺯﻭﻑ ”، ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﺠﻠﻪ ﻓﺎﺭﻳﻦ ﭘﺎﻟﻴﺴﻲ ،ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﻳﻴﺘﺮ ﻭ ﻓﻴﺲﺑﻮﻙ ﻧﻘﺶ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﻣﻬﻤﻲ ﺩﺭ ﻭﻗﺎﻳﻊ ﺗﻮﻧﺲ ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ .ﺍﻭ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ :ﭼﻨﻴﻦ ﻋﻘﻴﺪﻩﺍﻱ ﻛﻪ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻧﻘﺶ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻬﻢ ﻭ ﺍﻋﺠﺎﺯﺁﻣﻴﺰﻱ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭ ﻛﺮﺩﻥ ﺧﺸﻢ ﻓﺮﻭﺧﻔﺘﻪ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦﻛﺎﺭ ﺍﺳﺖ ،ﻧﻮﻋﻲ ”ﺁﺭﻣﺎﻥﮔﺮﺍﻳﻲ ﺳﺎﻳﺒﺮﻱ ” ﺍﺳﺖ .ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﺣﺎﻣﻴﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﺩﭼﺎﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻔﻜﺮ ﺍﺷﺘﺒﺎﻫﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﻣﻮﺭﻭﺯﻭﻑ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻛﺘﺎﺑﻲ ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ ”ﺗﻮﻫﻢ ﺷﺒﻜﻪ ” ﻧﮕﺎﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﻭﻱ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻏﺎﺯ ﻧﺎﺁﺭﺍﻣﻲﻫﺎ ﻭ ﺟﻨﺒﺶ ﻣﺮﺩﻣﻲ ﺩﺭ ﺗﻮﻧﺲ ﺭﻭﻱ ﺳﺎﻳﺖ ﺧﻮﺩ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺗﻮﻳﻴﺘﺮ ﻭ ﻓﻴﺲﺑﻮﻙ ﻧﻘﺶ ﭼﻨﺪﺍﻧﻲ ﺩﺭ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺗﻮﻧﺲ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﺪﻭﻥ 48 ﻭﺟﻮﺩ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻳﻲ ﻧﻴﺰ ﺷﻜﻞ ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ. ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﭼﻪ ﺑﻪ ﻟﺤﺎﻅ ﺟﺬﺏ ﺣﻤﺎﻳﺖﻫﺎﻱ ﺭﻭﺣﻲ ﻭ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﺍﺧﺒﺎﺭ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﻧﻘﺎﻁ ﻭ ﭼﻪ ﺑﻪ ﻟﺤﺎﻅ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺩﺭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﻧﻘﺶ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺍﻧﻜﺎﺭﻱ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﻗﺪﺭﺕ ﺷﺒﻜﻪ ﻭ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻰ 45http://khabarnamehiran.persianblog.ir/11/1388/ 46http://www.farsnews.com/printable.php?nn=8911231176 47ﻫﻤﺎﻥ. 48ﻫﻤﺎﻥ.
ﻧﻘﺶ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺼﺮ
ﺑﺎﺷﺪ .ﺍﻣﺎ ﻫﻤﺎﻥﻃﻮﺭ ﻛﻪ ”ﺟﺮﺩ ﻛﻮﻫﻦ ” ﻣﺪﻳﺮ ﮔﻮﮔﻞ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ” :ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ 49 ﺷﺘﺎﺏﺩﻫﻨﺪﻩ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻧﻪ ﻋﺎﻣﻞ ﺁﻥ” . ﭼﻨﺎﻥ ﻛﻪ ”ﻛﺮﻱ ﺩﻭﻛﺘﻮﺭﻭ ” ﺩﺭ ﻧﻘﺪ ﻛﺘﺎﺏ ﻣﻮﺭﻭﺯﻭﻑ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ :ﺣﺘﻲ ﺍﮔﺮ ﺗﻮﻳﻴﺘﺮ ﻭ ﻓﻴﺲﺑﻮﻙ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺍﻋﻼﻣﻴﻪﻫﺎﻳﻲ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺑﻪ ﺗﻴﺮﻙﻫﺎﻱ ﻛﺎﺑﻞ ﺗﻠﻔﻦ ﺍﻟﺼﺎﻕ ﻣﻲﺷﺪ ﻭ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺭﺳﺎﻝ ﻫﺰﺍﺭﺍﻥ ﻧﺎﻣﻪ ﺍﻟﻜﺘﺮﻭﻧﻴﻜﻲ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ 50 ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ ،ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ ﺻﺮﻓ ًﺎ ﻛﻤﻚﺣﺎﻝ ﻓﻌﺎﻻﻥ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺿﻤﻦ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﺎﺭﻙ ﺯﺍﻛﺮﺑﺮگ ،ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬﺍﺭ ﻓﻴﺲ ﺑﻮﻙ ،ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻱ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ ﺩﺭ ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎﻱ ﻣﺮﺩﻣﻲ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺼﺮ ﻭ ﺗﻮﻧﺲ ﺭﺍ ﻧﺎﭼﻴﺰ ﺩﺍﻧﺴﺘﻪ ﻭ ﮔﻔﺖ» :ﺍﮔﺮ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎﻱ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺍﺩﻋﺎ ﻛﻨﻨﺪ ﻧﻘﺶ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻬﻤﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﻧﺪ ،ﺩﭼﺎﺭ ﻏﺮﻭﺭ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺣﺪ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺪ.ﻓﻴﺲ ﺑﻮﻙ ﺷﺮﻁ ﻻﺯﻡ ﻭ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﻋﺮﺏ ﺭﻭﻱ ﺩﺍﺩﻩ ﻧﻴﺴﺖ؛ ﺑﻠﻜﻪ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻗﻮﻱ ﺟﻤﻌﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺍﺗﻔﺎﻕ 51 ﺑﻴﺎﻓﺘﺪ ،ﺷﺮﻁ ﻻﺯﻡ ﻭ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻫﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻭ ﺗﺤﻮﻝ ﺍﺳﺖ«. ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻣﺠﺎﺯﻯ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺑﻪ ﻓﺮﺩ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭﻯ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﺷﻤﺎﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺩﻳﮕﺮ ﺭﺍ ﻓﺎﺭﻍ ﺍﺯ ﻣﺤﺪﻭﺩﻳﺘﻬﺎﻯ ﺯﻣﺎﻧﻰ ،ﻣﻜﺎﻧﻰ ،ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻣﻰﺩﻫﻨﺪ. ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺼﺮ ،ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺳﺎﻟﻬﺎ ﺧﺸﻮﻧﺖ ،ﺧﻔﻘﺎﻥ ،ﻣﺤﺮﻭﻣﻴﺖ ﻭ ﻓﺴﺎﺩ ﻣﺎﻟﻰ ﺩﻭﻟﺘﻤﺮﺩﺍﻥ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻭﺍﺿﺢ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﻯ ﻣﻠﺖﻫﺎ ﺑﺪﻭﻥ ﺍﺑﺰﺍﺭﻫﺎﻳﻰ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﺩﺳﺖ ﺑﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﻰ ﺯﻧﻨﺪ؛ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺣﻜﻮﻣﺖﻫﺎﻯ ﺳﺮﻛﻮﺏﮔﺮ ﻛﻪ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﭼﻬﺮﻩ ﺑﻪ ﭼﻬﺮﻩ ﺑﻪ ﺷﺪﺕ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺍﺳﺖ ،ﻣﺤﻴﻄﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﻴﺲ ﺑﻮﻙ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﻓﻀﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺳﻜﻮﺕ ﻭ ﺗﺮﺱ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﻰ ﺭﺍ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻯ ﻭ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ. ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻠﮕﺮﺍﻥ ﻏﺮﺑﻰ ﺗﻼﺵ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺗﺎ ﺍﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﻭ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻣﺼﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺑﻪ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻫﺎ ﻭ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻫﺎﻯ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻯ 49ﻫﻤﺎﻥ. 50ﻫﻤﺎﻥ. 51http://www.mashreghnews.ir/fa/news/50019/
425
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﻪ ﺩﺭﺻﺪﺩ ﻛﻤﺮﻧﮓ ﻛﺮﺩﻥ.ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻓﻴﺲ ﺑﻮﻙ ﻭ ﺗﻮﺋﻴﺘﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺩﻫﻨﺪ ﻭﺟﻬﻪ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﺍﻧﻜﺎﺭ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎ ﻳﺎ ﻫﻤﺎﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ .ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭﻟﻰ،ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺑﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﺭ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺼﺮ ﻧﻘﺶ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺮ ﻧﻘﺶ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺩﺭ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺒﺎﻟﻐﻪ ﻛﻨﻴﻢ ؛ ﺯﻳﺮﺍ ﺁﻧﻬﺎ ﺻﺮﻓﺎ .ﻳﻚ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ ﻛﺮﺩﻥ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﻭ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺨﺸﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ
ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ :ﺍﻟﻒ( ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻜﺘﻮﺏ ﻭﺯﺍﺭﺕ، ﺗﻬﺮﺍﻥ، ﺍﺣﺰﺍﺏ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﺼﺮ، ﺩﻓﺘﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻯ ﻭ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺁﻣﻮﺯﺷﻰ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺧﺎﺭﺟﻪ-1 .1373 ، ﺍﻣﻮﺭ ﺧﺎﺭﺟﻪ .1373 ، ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ، ﺗﻬﺮﺍﻥ، ﻣﺼﺮ ﺍﺯ ﺯﺍﻭﻳﻪ ﺍﻯ ﺩﻳﮕﺮ، ﺟﻤﻴﻠﻪ، ﻛﺪﻳﻮﺭ-2 :ﺏ( ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻰ http://www.farsnews.com/printable.php?nn=8911231176 http://www.mashreghnews.ir/NSite/FullStory/News/?Id=27189 http://anjoman.mcstudies.ir/2011/05/social-networks-report.html http://koucheneshin.blogfa.com/post-45.aspx http://www.khabaronline.ir/news-69315.aspx http://www.jangnarm.com/index.aspx?siteid=51&pageid=3129&n ewsview=27238 http://www.afran.ir/modules/publisher/item.php?itemid=137 http://rajanews.com/detail.asp?id=77529 http://www.presstv.ir/detail.fa/164788.html http://www.magiran.com/official/5370/view.asp?ID=871986 http://www.medianews.ir/fa/2011/05/23/social-networkseveryday- life-1.html http://www.mehrnews.com/fa/NewsDetail.aspx?NewsID=1318351 http://nonviolent-conflict.org/index.php/movements-and-
426
ﻧﻘﺶ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺼﺮ
campaigns/nonviolent-conflict-summaries/1368 http://www.tebyan.net/index.aspx?pid=131191&wPicID=36458 http://fa.wikipedia.org/wiki/ http://www.entekhab.ir/fa/news/ http://www.ictna.ir/news/archives/032464.html http://tazeh.net/form/record/view/form/form_5897/id/1136 http://www.islamic-awakening.ir/?a=content.id&id=4268&print=1 http://www.siasatema.com/NSite/FullStory/?Id=17991 http://khatnews.com/news/1268-1.html http://weblognews.ir/1390/02/ngo/14183/ http://www.mandegardaily.af/spip.php?article5797 http://www.jahannews.com/vdcir3azpt1awz2.cbct.html http://www.boot-tm.ir/thread-916-post-35560.html#pid35560 http://www.leader.ir/langs/fa/index.php?p=bayanat&id=7772 http://khabarnamehiran.persianblog.ir/1388/11/ http://www.communicationage.blogfa.com/post-28.aspx http://alizamanian.blogfa.com/post-392.aspx
427
ﻧﻘﺶ ﺷﻬﻴﺪ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﻧﻘﺶ ﺷﻬﻴﺪ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ 1
ﻋﺒﺎﺳﻌﻠﻰ ﺍﺧﻮﺍﻥ ﺍﺭﻣﻜﻰ ﻓﺎﻃﻤﻪ ﺣﻤﻴﺪﻳﺎﻥ ﭼﻜﻴﺪﻩ ﻓﺮﻫﻨﮕﺂﻭﺭﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺑﺮ ﻧﻘﺶ ﺣﺮﻛﺖ ﺁﻓﺮﻳﻨﻰ ،ﺍﺣﻴﺎﮔﺮﻯ ﻭ ِ ﻫﻴﭽﻜﺲ ﭘﻮﺷﻴﺪﻩ ﻧﻴﺴﺖ .ﺍﺳﻼﻡ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺳﺒﺐ ﺗﺮﻭﻳﺞ ﻭ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻋﻠﻮﻡ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮔﺮﺩﻳﺪ ،ﺑﻠﻜﻪ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻰ ﺩﺭ ﻇﻬﻮﺭ ﻧﻬﻀﺘﻬﺎﻯ ﺭﻫﺎﻳﻴﺒﺨﺶ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﱢ ﻣﺘﻔﻜﺮﻯ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻨﺪ ،ﻛﻪ ﺑﺎ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪﺍﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ،ﺍﻧﺴﺎﻧﻬﺎﻯ ﻭﺍﺭﺳﺘﻪ ﻭ ﻣﺒﻨﺎ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩﻥ ﺩﺳﺘﻮﺭﻫﺎﻯ ﻧﺠﺎﺕ ﺑﺨﺸﺎﺳﻼﻡ ﻭ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺍﺯ ﺭﻫﻨﻤﻮﺩﻫﺎﻯ ﻗﺮﺁﻥ ،ﻣﻨﺸﺄ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﮔﺮﺩﻳﺪﻧﺪ. ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﺘﻔﻜﺮﺍﻥ »ﺷﻬﻴﺪ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ« ﺍﺳﺖ .ﺍﻭ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻋﻈﻴﻢ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺼﻠﺤﺎﻥ ﻭ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﺍﻧﻰ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﻋﻮﺗﻬﺎﻯ ﺍﺣﻴﺎﮔﺮﺍﻧﻪ ﺷﺎﻥ ﺩﺭ ﻓﺮﺍﺧﻮﺍﻧﺪﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﻓﺮﺍﻣﻴﻦ ﻗﺮﺁﻥ ﻭ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻋﺰﺗﻤﻨﺪﻯ ﻭ ﺳﺮﺍﻓﺮﺍﺯﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻧﻘﺶ ﺑﻪ ﺳﺰﺍﻳﻰ ﺩﺍﺷﺖ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﺣﻴﺎﻯ ﻋﺰّﺕ ﻭ ﺳﻴﺎﺩﺕ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﻛﻮﺷﺶ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺒﺎﻧﻰ ﺍﻧﺪﻳﺸﻬﻬﺎﻯ ﺍﺣﻴﺎﮔﺮﺍﻧﻪ »ﺷﻬﻴﺪ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ« ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻭ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﮔﺮﺩﺩ. ﻛﻠﻴﺪ ﻭﺍژﻩ :ﺍﺳﻼﻡ ،ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ،ﻗﺮﺁﻥ ،ﺍﺣﻴﺎﮔﺮﻯ ،ﺧﺮﺍﻓﺎﺕ ،ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﻯ.
ﻣﻘﺪﻣﻪ ﺩﻳﻦ ،ﺑﺪﻭﻥ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻧﻘﺶ ﻓﻌﺎﻝ ﻭ ﺳﺎﺯﻧﺪﻫﺎﻯ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺍﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺩﻳﻦ ﻣﻌﻴﺎﺭﻫﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﺍﺯ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻣﻴﺴﺎﺯﺩ.ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺩﺭ ﭼﮕﻮﻧﮕﻰ ﺭﺷﺪ ﻭ ﺗﻌﺎﻟﻰ ﻳﻚ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻧﻘﺶ ﺑﻬﺴﺰﺍﻳﻰ ﺩﺍﺭﺩ، ﺯﻳﺮﺍ ﺑﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺩﺭ ﺑﺤﺮﺍﻧﻬﺎﻯ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻭ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﮔﺬﺍﺭ ﺍﺯ ﻳﻚ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺑﻪ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺩﻳﮕﺮ ) 1ﻋﻀﻮ ﭘﮋﻭﻫﺸﻜﺪﻩ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﺳﻼﻡ ﻭﺍﻳﺮﺍﻥ(
429
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
430
ﻛﻤﻚ ﻣﻴﻜﻨﺪ» .ﺍﺳﺎﺱ ﺩﻳﻦ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺩﻳﻦ ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻭﺍﻛﻨﺸﻰ ﺍﺳﺖ ،ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺗﻬﺪﻳﺪﻫﺎﻯ ﺑﻴﻤﻌﻨﺎﻳﻰ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺑﺸﺮ ﻭ ﻛﻮﺷﺸﻰ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﮕﺮﻳﺴﺘﻦ ﺑﻪ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻳﻚ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﻣﻌﻨﺎ ﺩﺍﺭ) «.ﻫﻤﻴﻠﺘﻮﻥ،1377 ،ﺹ (239 ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻣﺬﻛﻮﺭ ،ﻋﺎﻟﻤﺎﻥ ﺩﻳﻨﻰ ﭘﻴﺸﺮﻭﺗﺮﻳﻦ ﻓﻌﺎﻻﻥ ﮔﺮﻭﻩ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﻣﺪﺍﻓﻊ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻭ ﺣﺎﻓﻆ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻳﻚ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﺩﺭ ﺩﻭ ﻗﺮﻥ ﺍﺧﻴﺮ ﻋﺎﻟﻤﺎﻥ ﺩﻳﻨﻰ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﻧﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻴﻬﺎﻳﻰ ﻣﻴﺎﻥ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺳﻮ ﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﻳﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺍﺳﻼﻡ ﻭﺟﻮﺩﺩﺍﺭﺩ ،ﭘﻰ ﺑﺮﺩﻩ ﻭ ﺷﻴﻮﻫﻬﺎﻳﻰ ﺁﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻬﻜﺎﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﻧﺪ. ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪﺍﻥ ﺷﻬﻴﺪ ﻫﺎﺷﻤﻴﻨﮋﺍﺩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﺎﻟﻬﺎﻯ ﻣﺘﻤﺎﺩﻯ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻴﻬﺎ ﻭ ﻧﻮﺷﺘﻬﻬﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺭﻭﺷﻨﮕﺮﻯ ﻣﻴﭙﺮﺩﺍﺧﺘﻨﺪ ﻭ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻩ ﺑﻪ ﺷﻬﺎﺩﺕ ﺭﺳﻴﺪﻧﺪ .ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﺴﻞ ﺟﻮﺍﻥ ﻛﻪ ﻛﻤﺘﺮ ﺍﺯ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎﻯ ﺁﻥ ﺑﺰﺭﮔﻮﺍﺭ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﺩﺍﺭﻧﺪ ،ﺍﻳﻦ ﺳﻮﺍﻝ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ: ﺷﻬﻴﺪ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ ﭼﻪ ﻧﻘﺸﻰ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ؟ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺭﻭﺵ ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﺍﻯ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ ﺳﻌﻰ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﻛﺮﺩ ﺑﺎ ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﻛﺘﺎﺏ ﻫﺎ ﻭ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﻫﺎﻯ ﺁﻥ ﺑﺰﺭﮔﻮﺍﺭ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﻮﺍﻝ ﭘﺎﺳﺦ ﺩﻫﻴﻢ. ﻫﺪﻑ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺍﻟﮕﻮ ﭘﺬﻳﺮﻯ ﻭ ﺁﺷﻨﺎ ﻛﺮﺩﻥ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﺎ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎﻯ ﺷﻬﻴﺪﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ ﺍﺳﺖ. ﺯﻧﺪﮔﻴﻨﺎﻣﻪ ﺷﻬﻴﺪ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ ﺷﻬﻴﺪ ﺳﻴﺪ ﻋﺒﺪﺍﻟﻜﺮﻳﻢ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﻧﮋﺍﺩ ﺩﺭﺗﺎﺭﻳﺦ 1311/5/5ﻫﺠﺮﻯ ﺷﻤﺴﻲ ﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﺑﻬﺸﻬﺮ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻣﺎﺯﻧﺪﺭﺍﻥ ،ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻫﺎﻱ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﭼﺸﻢ ﺑﻪ ﺟﻬﺎﻥ ﮔﺸﻮﺩ .ﭘﺪﺭﺵ »ﺳﻴﺪ ﺣﺴﻦ« ﻣﺮﺩﻱ ﺑﺎ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﻭ ﻏﻴﺮﺗﻤﻨﺪ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺩﺭﺁﻣﺪ ﻣﺨﺘﺼﺮ ﺣﺎﺻﻞ ﺍﺯ ﺗﻼﺵ ﻭ ﺯﺣﻤﺖ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ،ﺩﺭ ﻣﻐﺎﺯﻩ ﻛﻮﺟﻚ ﻧﻔﺖ ﻓﺮﻭﺷﻴﺎﺵ ،ﻣﺨﺎﺭﺝ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺧﻮﺩ ﻭ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺍﺵ ﺭﺍ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﻴﻜﺮﺩ .ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺭﺷﺪ ﻭ ﺑﺎﻟﻨﺪﮔﻲ ﺳﻴﺪ ﻋﺒﺪﺍﻟﻜﺮﻳﻢ ﺑﺎ ﺍﻭﺟﮕﻴﺮﻱ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺩﻳﻜﺘﺎﺗﻮﺭﻱ ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﻮﺩ .ﻋﻼﻗﻪ ﺷﺪﻳﺪ ﺍﻭ ﺑﻪ ﻋﻠﻢ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﭘﺪﺭﺵ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻬﻲ ﺁﻳﺖ ﺍ ...ﻛﻮﻫﺴﺘﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﺭﻭﺳﺘﺎﻱ ﻛﻮﻫﺴﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﺷﺶ ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮﻱ ﺑﻬﺸﻬﺮ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺩﻳﮕﺮ ﻃﻠﺒﻬﻬﺎﻱ ﺟﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺧﻮﺷﻬﭽﻴﻨﻲ ﺍﺯ ﺧﺮﻣﻦ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﻫﻞ ﺑﻴﺖ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻟﺴﻼﻡ ﻫﻤﺖ ﮔﻤﺎﺭﺩ .ﺳﻴﺪ ﻋﺒﺪﺍﻟﻜﺮﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﺪﻓﻲ ﭘﺎﻙ ﻭ ﻣﻘﺪﺱ ﻭﺍﺭﺩ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻮﻡ ﺩﻳﻨﻰ ﺷﺪﻩ ،ﻭ ﺗﺸﻨﻪ ﻋﻠﻢ ﻭ ﺍﺧﻼﻕ ﺑﻮﺩ ،ﻣﺠﺬﻭﺏ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺣﻜﻴﻤﺎﻧﻪ ﺁﻥ
ﻧﻘﺶ ﺷﻬﻴﺪ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺍﻟﻬﻲ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﺎ ﺟﺪﻳﺖ ﻭ ﺗﻼﺵ ﺑﻪ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻋﻠﻢ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ .ﺗﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ 4ﺳﺎﻝ ﺩﺭﻭﺱ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﻲ ﻭ ﻣﻘﺪﺍﺭﻱ ﺍﺯ ﺩﺭﺱ ﺳﻄﺢ ﻓﻘﻪ ﻭ ﺍﺻﻮﻝ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺭﺳﺎﻧﺪ. ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﺍﺯ ﺯﻧﺪﮔﻴﺎﺵ ﻧﻘﻄﻪ ﻋﻄﻔﻲ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺧﻮﺩ ﺍﻭ ﺑﺎ ﻋﻈﻤﺖ ﻭ ﺯﻳﺒﺎﻳﻲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻳﺎﺩ ﻣﻴﻜﺮﺩ .ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﻳﺎﻡ ﺑﺎ ﻛﺴﺐ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﺍﺯ ﻣﺤﻀﺮ ﺍﺳﺘﺎﺩ ،ﻋﺎﺯﻡ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗﻢ ﺷﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻓﻘﻪ ﻭ ﺍﺻﻮﻝ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ .ﺍﻭ ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ﺍﺯ ﺍﺳﺎﺗﻴﺪ ﺑﺰﺭﮔﻲ ﺑﻬﺮﻩ ﺑﺮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺩﺭﺱ ﺧﺎﺭﺝ ﻓﻘﻪ ﻭ ﺍﺻﻮﻝ ﺣﻀﺮﺍﺕ ﺁﻳﺎﺕ ﻋﻈﺎﻡ ﺑﺮﻭﺟﺮﺩﻱ ،ﻋﻼﻣﻪ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻲ ﻭ ﺍﻣﺎﻣﺨﻤﻴﻨﻲ)ﺭﻩ( ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻤﻮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺍﺳﺎﺗﻴﺪ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺁﻳﺖ ﺍ ...ﺻﺪﻭﻗﻲ، ﺳﻴﺪ ﺭﺿﺎ ﺻﺪﺭ ،ﺁﻳﺖ ﺍ ...ﻣﺠﺎﻫﺪﻱ ﻭ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻛﺴﺐ ﻋﻠﻢ ﻧﻤﻮﺩ .ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1340 ﭘﺲ ﺍﺯ ﻓﻮﺕ ﺁﻳﺖ ﺍ ...ﺑﺮﻭﺟﺮﺩﻱ ﺑﻪ ﻣﺸﻬﺪ ﻣﻘﺪﺱ ﻣﺸﺮﻑ ﺷﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻣﺤﻀﺮ ﺁﻳﺖ ﺍ... ﻣﻴﻼﻧﻲ ﻭ ﺁﻳﺖ ﺍ ...ﺷﻴﺦ ﻣﺠﺘﺒﻲ ﻗﺰﻭﻳﻨﻲ ﺑﻪ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ .ﺍﺯ ﺳﺎﻝ 1340ﺳﻴﺪ ﺑﺎ ﺑﺮﭘﺎﻳﻲ ﻣﺠﺎﻟﺲ ﺗﺒﻠﻴﻐﻲ ﻭ ﻭﻋﻆ ﺑﻪ ﺁﮔﺎﻫﻲ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻫﻤﺖ ﮔﻤﺎﺷﺖ؛ ﻭ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﻪ ﺳﻔﺮﻫﺎﻱ ﺗﺒﻠﻴﻐﻲ ﺩﺭ ﺷﻬﺮﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻋﺎﺯﻡ ﻣﻲ ﺷﺪ .ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1343ﺑﺎ ﻫﻤﻜﺎﺭﻱ ﺳﻴﺪ ﺣﺴﻦ ﺍﺑﻄﺤﻲ ﻛﺎﻧﻮﻥ ﺑﺤﺚ ﻭ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﺩﻳﻨﻲ ﺭﺍ ﺟﻬﺖ ﺍﺭﺷﺎﺩ ﻧﺴﻞ ﺟﻮﺍﻥ ﺑﻨﺎﻧﻬﺎﺩﻧﺪ. ﺍﻳﻦ ﻛﺎﻧﻮﻥ ﺗﺎ ﺳﺎﻝ 1351ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺷﺖ ﺗﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺳﺎﻭﺍﻙ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻲ ﻭ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻲ ﺑﻪ ﺳﺌﻮﻻﺕ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺷﻬﻴﺪ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﻧﮋﺍﺩ ﺭﺍ ﻣﻤﻨﻮﻉ ﻧﻤﻮﺩ .ﺍﻣﺎ ﺳﻴﺪ ﻋﺒﺪﺍﻟﻜﺮﻳﻢ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺧﻮﺩ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﻲ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺁﺷﻜﺎﺭﺍ ﺟﻨﺎﻳﺎﺕ ﺧﺎﻧﺪﺍﻥ ﭘﻬﻠﻮﻱ ﺭﺍ ﺁﺷﻜﺎﺭ ﻣﻴﻨﻤﻮﺩ ﻭ ﺑﺎﺭﻫﺎ ﻭ ﺑﺎﺭﻫﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺧﺼﻮﺹ ﺑﺎﺯﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺯﻧﺪﺍﻧﻲ ﻭ ﻣﻮﺭﺩ ﺷﻜﻨﺠﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ .ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1357ﺍﺯ ﺯﻧﺪﺍﻥ ﺁﺯﺍﺩ ﮔﺮﺩﻳﺪ .ﻭﻯ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺑﻪ َﺳﻤِﺖ ﺩﺑﻴﺮ ﻛﻞ ﺣﺰﺏ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﺸﻬﺪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺷﺪ ،ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺑﻪ ﺗﻼﺵ ﺟﻬﺖ ﺍﺭﺗﻘﺎﻱ ﺳﻄﺢ ﺁﮔﺎﻫﻴﻬﺎﻱ ﺍﻋﻀﺎ ﻭ ﺟﺬﺏ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ .ﻭﻯ ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﺭﺍﻱ ﻗﺎﻃﻊ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻣﺎﺯﻧﺪﺭﺍﻥ ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺧﺒﺮﮔﺎﻥ ﺭﺍﻩ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻭ ﺩﺭ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺣﻴﺎﺗﻲ ﭼﻮﻥ ﻭﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻧﻘﺶ ﺭﺍ ﺍﻳﻔﺎ ﻧﻤﻮﺩ .ﺩﺭ ﻗﻀﺎﻳﺎﻱ ﺟﻨﮓ ﺗﺤﻤﻴﻠﻲ ﻫﻢ ﻳﻜﻲ ﺩﻭ ﻧﻮﺑﺖ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺭﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ -ﺣﻀﺮﺕ ﺁﻳﺖ ﺍ ...ﺧﺎﻣﻨﻬﺎﻱ -ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺟﻨﮕﻲ ﺭﻓﺘﻪ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻓﺸﺎﻱ ﺧﻴﺎﻧﺘﻬﺎﻱ ﺑﻨﻴﺼﺪﺭ ﻣﻠﻌﻮﻥ ﻭ ﺟﺒﻬﺔ ﻣﺘﺤﺪ ﻟﻴﺒﺮﺍﻟﻬﺎ ﻭ ﻣﻨﺎﻓﻘﻴﻦ ﺳﻬﻢ ﺑﻬﺴﺰﺍﻳﻲ ﺩﺍﺷﺖ. ﺩﺭﺧﺮﺩﺍﺩ 1358ﺑﻪ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﻟﻴﺒﻲ ﻭ ﺳﻮﺭﻳﻪ ،ﻭ ﺩﺭ ﺑﻬﻤﻦ 1359ﺑﻪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ژﺍﭘﻦ ﻭ ﺑﻨﮕﻼﺩﺵ ﺳﻔﺮﻛﺮﺩ ﺗﺎ ﭘﻴﺎﻣﺮﺳﺎﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺧﻮﻧﻴﻦ ﻭ ﻧﻈﺎﻡ ﻣﻘﺪﺱ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎﺷﺪ .ﺍﻣﺎ ﻧﻘﺸﺔ ﺗﺮﻭﺭﺷﻬﻴﺪﻫﺎﺷﻤﻲ ﻧﮋﺍﺩ ﺍﺯ ﺩﺭﻭﻥ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻨﺎﻓﻘﻴﻦ ﻃﺮﺣﺮﻳﺰﻱ ﺷﺪ .ﺳﻴﺪ ﻋﻴﺪﺍﻟﻜﺮﻳﻢ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ ﺻﺒﺢ ﺭﻭﺯ ﻫﻔﺘﻢ ﻣﻬﺮ ﻣﺎﻩ 1360ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺑﺎ ﺷﻬﺎﺩﺕ ﺣﻀﺮﺕ ﺟﻮﺍﺩ ﺍﻻﺋﻤﻪ )ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻟﺴﻼﻡ( ﻃﺒﻖ ﻣﻌﻤﻮﻝ ﺩﺭ ﻛﻼﺱ ﺩﺭﺱ ﺣﻀﻮﺭ ﻳﺎﻓﺖ .ﺍﻣﺎ
431
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺳﺎﻋﺖ 8ﺻﺒﺢ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺧﺮﻭﺝ ﺑﻮﺩ ﺩﺭ ﻣﺤﻞ ﺣﺰﺏ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﺧﻴﻞ ﺷﻬﺪﺍ ﭘﻴﻮﺳﺖ ﻭ ﭘﻴﻜﺮ ﭘﺎﻛﺶ ﺩﺭ ﺣﺮﻡ ﻣﻄﻬﺮ ﺣﻀﺮﺕ ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻣﻮﺳﻲ ﺍﻟﺮﺿﺎ )ﻉ( ﺑﻬﺨﺎﻙ ﺳﭙﺮﺩﻩ ﺷﺪ ﻭ ﺳﻪ ﺭﻭﺯ ﻋﺰﺍﻱ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺩﺭ ﺧﺮﺍﺳﺎﻥ ﺍﻋﻼﻡ ﮔﺮﺩﻳﺪ .
432
ﺗﺎﺭﻳﺨﭽﺔ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﮔﺮ ﭼﻪ ﺗﻔﻜﺮ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻳﻜﻰ ﺩﻭ ﻗﺮﻥ ﺍﺧﻴﺮ ،ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺩﺭ ﻗﺮﻥ ﺳﻴﺰﺩﻩ ﻭ ﭼﻬﺎﺭﺩﻩ ﻫﺠﺮﻯ ﻭ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺁﻥ ﺑﺎ ﻣﻠﻞ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﻧﺪ) .ﻛﺎﻧﺘﻮﻳﻞ ﺍﺳﻤﻴﺖ (45 :1383 ،ﺍﻣﺎ ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﭘﻮﻳﺎﻳﻰ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺧﻮﺩ ﻣﺘﻮﻥ ﺩﻳﻨﻰ ﺭﺩﻳﺎﺑﻰ ﻛﺮﺩ ﻭ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻛﺮﺩ. ﻛﺎﺭﺑﺮﺩ ﻭﺍژﺓ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺩﺭ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﺩﻳﻨﻰ ﺍﺳﻼﻡ ،ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺩﻳﺮﻳﻨﻬﺎﻯ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺍﻳﻦ ﻧﻬﻀﺖ ﺑﻪ ﮔﻮﺵ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺁﺷﻨﺎﺳﺖ) .ﻣﻄﻬﺮﻯ ﻣﺮﺗﻀﻰ (11 :1367 ،ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺎﺭﺯ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﻧﻬﻀﺖ ﺍﻣﺎﻡ ﺣﺴﻴﻦ)ﻉ( ﻭ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩ ﻗﻴﺎﻡ ﺍﻭ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻛﺮﺩ .ﻛﻪ ﻫﺪﻑ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻗﻴﺎﻡ ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺑﺮﺩﻥ ﺑﺪﻋﺘﻬﺎ ﻭ ﺧﺮﺍﻓﺎﺗﻰ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﻨﻴﺎﻣﻴﻪ ﺑﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻓﺘﻨﻪ ﺩﺭ ﺩﻳﻦ ﺑﻬﻮﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﻟﺬﺍ ﺍﻣﺎﻡ )ﻉ( ﺑﺮﺍﻯ ﺯﻧﺪﻩ ﻛﺮﺩﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﻛﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﺳﻴﺮﻩ ﺭﺳﻮﻝ ﺧﺪﺍ)ﺹ( ﺍﺳﺖ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ »:ﺍﻧﻰ ﻟﻢ ﺍﺧﺮﺝ ﺍﺷﺮﺍ ﻭ ﻻ ﺑﻄﺮﺍ ﻭ ﻻ ﻣﻔﺴﺪﺍ ﻭ ﻻ ﻇﺎﻟﻤﺎ ،ﺍﻧﻤﺎ ﺧﺮﺟﺖ ﻟﻄﻠﺐ ﺍﻻﺻﻼﺡ ﻓﻰ ﺍﻣﻪ ﺟﺪﻯ ﺍﺭﻳﺪ ﺍﻥ ﺁﻣﺮ ﺑﺎﺍﻟﻤﻌﺮﻭﻑ ﻭ ﺍﻧﻬﻰ ﻋﻦ ﺍﻟﻤﻨﻜﺮ ﻭ ﺍﺳﻴﺮ ﺑﺴﻴﺮﻩ ﺟﺪﻯ ﻭ ﺍﺑﻰ« )ﻣﺠﻠﺴﻰ ،1400،ﺝ (329 ،44ﻣﻦ ﻧﻪ ﺳﺮﻛﺸﻰ ﻭ ﻫﻮﺳﺮﺍﻧﻰ ﻭ ﻧﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻓﺴﺎﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺭﻭﻯ ﺧﻮﺩ ﺧﻮﺍﻫﻰ ﻭ ﻧﻪ ﺍﺯ ﺭﻭﻯ ِ ﺳﺘﻤﮕﺮﻯ ﺑﻪ ﭘﺎﺧﺎﺳﺘﻢ ﺑﻠﻜﻪ ﻫﺪﻑ ﻣﻦ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﺍﺻﻼﺡ ﺍﻣﺖ ﺟﺪﻡ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﻣﻴﺨﻮﺍﻫﻢ ﺍﻣﺮ ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﻭ ﻧﻬﻰ ﺍﺯ ﻣﻨﻜﺮ ﻛﻨﻢ ﻭ ﺭﻭﺵ ﻣﻦ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺟﺪ ﻭ ﭘﺪﺭﻡ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﮔﺮﻯ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻬﺎﻧﺪ ،ﻛﻪ ﺩﻳﻦ ﺭﺍ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺧﻮﻳﺶ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﻯ ﻫﻢ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﻧﺪ ،ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﻗﻴﺎﻡ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺧﻮﺍﺏ ﻏﻔﻠﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭ ﻣﻴﻜﺮﺩﻫﺎﻧﺪ .ﺗﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﺭ ﺳﺪﻫﻬﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﻪ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺗﺎﺯﻩ ﺍﻯ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻣﻴﻜﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻣﻮﻟﻮﺩ ﻫﺠﻮﻡ ﻭ ﺭﻭﻳﺎﺭﻭﻳﻰ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﻏﺮﺑﻰ ﺑﺎ ﺗﻤﺪﻥ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺣﻴﺮﺕ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻨﺎﻛﻰ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﺷﺪ .ﺯﻳﺮﺍ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺳﻮ ﺑﺎ ﺟﻠﻮﻫﻬﺎﻯ ﻓﻨﺂﻭﺭﻯ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻬﻬﺎﻯ ﻧﻮﻳﻦ ﻭ ﺭﻧﮕﺎﺭﻧﮓ ﻭ ﻧﻮﻉ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺍﺯ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺭﻭﺑﺮﻭ ﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﻛﻴﺎﻥ ﻭ ﻫﺴﺘﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻌﺮﺽ ﺧﻄﺮ ﺩﻳﺪﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﺗﻘﺎﺑﻞ ﺳﻴﺎﺳﻰ -ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺍﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪﺍﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﻜﺎﭘﻮ ﻭﺍ ﺩﺍﺷﺖ ،ﺗﺎ ﺭﻳﺸﻬﻬﺎﻯ ﻓﺴﺎﺩ ﺭﺍ ﺑﻴﺎﺑﻨﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ؛ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﺎ
ﻧﻘﺶ ﺷﻬﻴﺪ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﭘﺮﺳﺸﻬﺎ ﻭ ﺩﻏﺪﻏﻬﻬﺎﻯ ﺗﺎﺯﻫﺎﻯ ﺭﻭﺑﺮﻭ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭘﻴﺮﻭﻯ ﺍﺯ ﺁﻥ ،ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺗﺒﻴﻦ ﺩﻳﻦ ﺑﺎ ﻣﻘﺘﻀﻴﺎﺕ ﻭ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪﻳﻬﺎﻯ ﺯﻣﺎﻥ ﮔﺮﺩﻳﺪ. ﻋﺎﻟﻤﺎﻥ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮ ﺩﻳﻨﻰ ﺳﻌﻰ ﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﺩﻳﻦ ﺭﺍ ﺍﺯﺁﻟﻮﺩﮔﻴﻬﺎ ﻭ ﺧﺮﺍﻓﺎﺕ ﻭ ﺟﻤﻮﺩ ﻭ ﺭﺳﻮﺑﺎﺕ ﻣﻨﺠﻤﺪ ﺷﺪﻩ ﺭﻫﺎﻳﻰ ﺑﺨﺸﻨﺪ ﻭ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﺎﺏ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﻣﺸﮕﻠﮕﺸﺎﻯ ﺗﻤﺎﻡ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺸﻨﺎﺳﺎﻧﻨﺪ ﻭ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺍﺳﻼﻡ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﺭﺍ ﺍﺣﻴﺎ ﻛﻨﻨﺪ. ﻋﻤﺪﻩ ﻛﺎﺭ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﺍﻥ ﺩﻳﻨﻰ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺯﻳﺮ ﺧﻼﺻﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ: -1ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺧﺮﺍﻓﺎﺕ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻛﻪ ﺍﺳﺎﺱ ﻋﻘﺒﻤﺎﻧﺪﮔﻰ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﺖ؛ -2ﭘﺎﻙ ﺳﺎﺯﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺯ ﺁﻟﻮﺩﮔﻴﻬﺎﻯ ﺧﺮﺍﻓﻰ ﻭ ﺗﺮﻭﻳﺞ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﺯﻧﺪﻩ ﺍﺳﻼﻡ ﻭﺍﻗﻌﻰ؛ -3ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺍﻧﺤﻄﺎﻁ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ؛ -4ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﮔﺮﺍﻥ؛ ﻧﻘﺶ ﺷﻬﻴﺪ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﻧﮕﺎﻩ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ،ﺩﻳﻦ ﺍﺛﺮ ﮔﺬﺍﺭﺗﺮﻳﻦ ﻧﻬﺎﺩ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ -ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺩﺍﺭﺩ .ﭘﮋﻭﻫﺸﮕﺮﺍﻥ ،ﻫﻴﭻ ﻗﻮﻣﻰ ﺍﺯ ﺍﻗﻮﺍﻡ ﺑﺸﺮﻯ ﺭﺍ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ ﺍﻧﺪ ،ﻛﻪ ﺩﻳﻨﺪﺍﺭ ﻳﺎ ﺻﺎﺣﺒﺪﻳﻨﻰ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ .ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻋﻠﺖ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﻭﻳﮋﮔﻴﻬﺎﻯ »ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﺳﺎﺯ« » ،ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻭﺭﺯ« ،ﺍﺯ »ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺩﻳﻦ ﻣﺪﺍﺭ« ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﺍﻧﺪ) .ﺍﻟﻴﺎﺩﻩ(7 :1374 ، ﺍﺣﻴﺎﮔﺮﻯ ﻳﻚ ﻣﺼﻠﺢ ﺩﻳﻨﻰ ﺑﺎ ﻧﻮﻉ ﻧﮕﺮﺵ ﻭﻯ ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻴﻦ ﺍﻳﻦ ِ ﺍﺯ ﺩﻳﻦ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻧﮕﺮﺵ ﺩﻳﻨﻰ ﻭﻯ ﺍﺯ ﺩﻳﻦ ،ﻋﺎﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻃﺮﺡ ﻫﺎﻳﺶ ﺭﺍ ﺳﺎﻣﺎﻥ ﻣﻰ ﺑﺨﺸﺪ ،ﺿﺮﻭﺭﻯ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻴﺮﺳﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭼﻴﺴﺘﻰ ﺩﻳﻦ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ ﺍﺷﺎﺭﻫﺎﻯ ﺷﻮﺩ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺭﻫﻨﻤﻮﺩﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩ ﻧﺰﻭﻝ ﻭﺣﻰ ﺑﻪ ﺍﻧﺒﻴﺎء ﺑﻴﺎﻥ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ،ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ :ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺷﻬﻴﺪ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ ﺩﻳﻦ ﺍﺳﻼﻡ ﺣﻘﻴﻘﺘﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﺮ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ )ﺹ( ﻧﺎﺯﻝ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺗﺎ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺗﺎﺭﻳﻜﻰ ﺟﻬﻞ ﺑﻪ ﺭﻭﺷﻨﺎﻳﻴﻬﺎ ﺭﻫﻨﻤﻮﻥ ﺳﺎﺯﺩ .ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭﻩ ﻓﺮﻣﻮﺩﻫﺎﻧﺪ» :ﺍﺳﻼﻡ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﺻﻮﻟﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻜﺎﻣﻞ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﺑﺸﺮﻳﺖ ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ،ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺍﻛﻴﺪﺍً ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ) «.ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ (44 :1358 :ﺍﻭ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ،ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺍﺳﻼﻡ ﻫﻴﭽﮕﺎﻩ ﻛﻬﻨﻪ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ ﻭ »ﺗﻨﻬﺎ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺁﺳﻤﺎﻧﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﺩﻭﺍﺭ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺑﺸﺮ ﺭﻫﺒﺮ ﻭ ﭘﻴﺸﺮﻭ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺗﺎﺯﻩ ﻭ ﺑﺎ ﻃﺮﺍﻭﺕ ﺍﺳﺖ .ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍﻯ ﻃﻠﻮﻉ ﺧﻮﺩ ﭼﻮﻥ
433
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
434
ﻣﺼﺎﺩﻑ ﺑﺎ ﺟﻬﺎﻥ ﻇﻠﻤﺎﻧﻰ ﻭ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﺗﻴﺮﻩ ﺑﺸﺮ ﺁﻥ ﺭﻭﺯ ﺑﻮﺩ ،ﻏﺎﻟﺐ ﭘﻴﺮﻭﺍﻧﺶ ﺗﻨﻬﺎ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﻭ ﻋﻘﻴﺪﻩ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺁﻥ ﺧﺎﺿﻊ ﮔﺮﺩﻳﺪﻧﺪ ،ﻭﻟﻰ ﺍﺭﺯﺵ ﻋﻠﻤﻰ ﺍﻳﻦ ﺩﻳﻦ ،ﻣﺠﻬﻮﻝ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻣﺎ ﻫﺮ ﻗﺪﺭ ﻛﻪ ﺩﺍﻣﻦ ﺟﻬﺎﻥ ﭘﻬﻨﺘﺮ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﺑﺸﺮ ﻣﻨ ّﻮﺭﺗﺮ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﻭ ﻫﺮ ﺭﻭﺯ ﻛﻪ ﺳﻨﮕﺮﻯ ﺍﺯ ﻋﻠﻢ ﻭ ﺩﺍﻧﺶ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻓﺘﺢ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﻋﻈﻤﺖ ﻋﻠﻤﻰ ﺩﻳﻦ ﻣﻘﺪﺱ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺁﻭﺭﻧﺪﺓ ﻋﻈﻴﻢ ﺍﻟﺸﺄﻥ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﻫﻮﻳﺪﺍ ﻭ ﺁﺷﻜﺎﺭﺗﺮ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ« )ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ(68 :1357 : ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺷﻬﻴﺪ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ ﻓﻄﺮﺕ ﺁﺩﻣﻰ ﺑﺎ ﺩﻳﻦ ﺍﺳﻼﻡ ﺳﺎﺯﮔﺎﺭ ﺍﺳﺖ ،ﺯﻳﺮﺍ » ﺍﺳﻼﻡ ﻳﻚ ﺩﻳﻦ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺁﻥ ﺟﺰء ﻧﺎﻣﻮﺱ ﻓﻄﺮﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﺖ .ﻟﺬﺍ؛ ﻫﺮ ﻓﻄﺮﺕ ﭘﺎﻛﻰ ﺍﮔﺮ ﺑﻪ ﺭﺍﺳﺘﻰ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺩﺳﺖ ﻳﺎﺑﺪ ،ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺍﺳﺖ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺩﺭ ﺧﻮﺩ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻭ ﻣﻴﻞ ﻭ ﻋﻼﻗﻪ ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺑﻮﺩﻥ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻣﻘ ّﺪﺱ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪﻳﻢ ﺍﻳﻦ ﺩﻳﻦ ﺧﻮﺩﻯ ﺧﻮﺩ ﺑﺎﻗﻰ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﻭ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ ﺯﻣﺎﻥ ﻛﻬﻨﻪ ﻧﻤﻴﮕﺮﺩﺩ)«.ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ،1357،ﺹ(66 ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺷﻬﻴﺪ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺩﻳﻦ ﺍﺳﻼﻡ ،ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ ﺍﺯ ﺟﺎﻣﻌﻴﺖ ﻋﻠﻤﻰ ﻭ ﺷﺨﺼﻴﺘﻰ ﻛﻪ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ،ﻳﻚ ﻧﮕﺮﺵ ﺗﻜﺒﻌﺪﻯ ﻧﻴﺴﺖ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺭﻫﻴﺎﻓﺖ ﺍﻭ ﻳﻚ ﺭﻫﻴﺎﻓﺖ ﭼﻨﺪ ﺑﻌﺪﻯ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﻳﻦ ﺍﺳﻼﻡ ﻳﻚ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺟﻤﻌﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺿﻼﻉ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺩﻗﻴﻖ ﻫﺮ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ ،ﺭﻭﺷﻰ ﻭﻳﮋﻩ ﻭ ﻣﺘﺨﺼﺼﻰ ﺧﺎﺹ ﻻﺯﻡ ﺩﺍﺭﺩ» .ﺗﻨﻬﺎ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ّ ﺑﺎ ﺣﻔﻆ ﺗﻤﺎﻡ ﻣﻮﺍﺯﻳﻦ ﻋﻠﻤﻰ ﻭ ﻋﻘﻠﻰ ﻭ ﺑﺎ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﻤﺎﻡ ﻣﺰﺍﻳﺎﻯ ﻓﻄﺮﻯ ﻭ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﻭ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ،ﺍﺟﺘﻤﺎﻉ ﺑﺸﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻰ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻫﺎﻯ ﻃﺒﻘﺎﺗﻰ ﺭﺍ ﭘﺮ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺍﻓﺘﺨﺎﺭﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺎ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻴﺮﻭ ﺁﺋﻴﻦ ﻭ ﻣﻜﺘﺐ ﺁﺳﻤﺎﻧﻰ ﻭ ﻣﻘﺪﺳﻰ ﭼﻮﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻫﺮ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻓﺮﺩﻯ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻣﺴﺘﺪﻟﺘﺮﻳﻦ ﻭ ﻋﺎﻟﻰ ﺗﺮﻳﻦ ﻃﺮﺡ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺍﺳﺖ ) « .ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ(175 :1358 : ﺍﺯ ﻧﮕﺎﻩ ﺷﻬﻴﺪ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ ﺩﻳﻦ ﺍﺳﻼﻡ ﻫﻢ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩ ﺩﻧﻴﻮﻯ ﻭ ﻫﻢ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩ ﺍﺧﺮﻭﻯ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺩﺭ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩ ﺩﻧﻴﻮﻯ ،ﺩﻳﻦ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﻫﺎﻳﻰ ﺑﺨﺶ ﻭ ﺩﺭ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩ ﻓﺮﺍ ﺩﻧﻴﻮﻯ ﺗﻌﺎﻟﻰ ﺑﺨﺶ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻰ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﺍﺩﻭﺍﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﺍﺣﻴﺎﮔﺮﻯ ﺍﻣﺘﻬﺎ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ: »ﺑﺮﺍﻯ ﺭﻭﺷﻦ ﺷﺪﻥ ﺍﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺁﻥ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻋﺎﻣﻞ ﺍﻧﺤﻄﺎﻁ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﻴﺴﺖ ،ﺑﻠﻜﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻜﺎﻣﻞ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ، ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ ﺍﺟﻤﺎﻟﻰ ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﻛﺎﻓﻰ ﺍﺳﺖ .ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﭘﺴﺖ ﺗﺮﻳﻦ ﻭ ﻣﻨﺤﻂ ﺗﺮﻳﻦ ﻃﺒﻘﺎﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻉ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻭﺝ ﻋﻈﻤﺖ ﻭ ﻋﺰﺕ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ.
ﻧﻘﺶ ﺷﻬﻴﺪ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﺩﺭ ﺁﻥ ﺭﻭﺯﻯ ﻛﻪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺩﺭ ﻗﺴﻤﺘﻬﺎﻯ ﻗﻀﺎﻳﻰ، ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ،ﻛﺸﺎﻭﺭﺯﻯ ،ﺣﻜﻮﻣﺖ ،ﺳﻴﺎﺳﺖ ،ﻓﺮﻫﻨﮓ ،ﺍﻣﻮﺭ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﻭ ﺍﺭﺗﺶ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﺟﺰ ﻣﻘﺮﺍﺭﺕ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻗﺮﺁﻥ ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ ،ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﻗﺪﺭﺕ ،ﻋﻠﻢ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺭﺍﻗﻴﺘﺮﻳﻦ ﻣﻠﺖ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻉ ﻋﺼﺮ ﺧﻮﺩ ﺑﻮﺩﻧﺪ. ﺩﺭ ﺁﻥ ﺭﻭﺯﻯ ﻛﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﻋﻤ ً ﻼ ﺍﺟﺮﺍ ﻣﻴﮕﺮﺩﻳﺪ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻰ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﺍﺯ ﻋﻘﺐ ﺍﻓﺘﺎﺩﻫﺘﺮﻳﻦ ﻣﻠﺖ ﻫﺎ ﻧﻴﺮﻭﻣﻨﺪﺗﺮﻳﻦ ﺣﻜﻮﻣﺘﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩ ) «.ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ :1358ﺹ(34 ﺍﻭ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ » :ﺍﺳﻼﻡ ﺗﻨﻬﺎ ﺁﺋﻴﻦ ﺁﺳﻤﺎﻧﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﺣﺘﻴﺎﺟﺎﺕ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﺑﺸﺮ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻴﺪﻫﺪ) «.ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ 1358 :ﺹ (150 ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺷﻬﻴﺪ ﻫﺎﺷﻤﻴﻨﮋﺍﺩ ،ﺍﺳﻼﻡ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﭘﻴﺮﻭﺍﻧﺶ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻧﻔﻰ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﻣﻈﺎﻫﺮ ﺷﺮﻙ ﻭ ﻃﺎﻏﻮﺕ ﻭ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻓﺮﺍ ﻣﻴﺨﻮﺍﻧﺪ ﻭ ﺭﻭﺡ ﺳﺘﻴﺰﻫﺠﻮﻳﻰ ﺑﺎ ﺳﺘﻤﮕﺮ، ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﻣﺤﺮﻭﻣﻴﻦ ﻭ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭﻯ ﺩﺭﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺭﺍ ﺩﺭ ﭘﻴﻜﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻣﻴﺪﻣﺪ. ﺍﺳﻼﻡ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﺁﻣﻮﺯﻩ ﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ،ﺣﻴﺎﺗﻰ ،ﺳﻴﺎﺳﻰ -ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﻭ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮﺩ ﺍﮔﺮ ﻣﺮﺩﻡ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺩﺭﻙ ﻧﻜﻨﻨﺪ ،ﺍﺳﻼﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻔﻴﺪ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮﺍﻳﺸﺎﻥ ﺧﻄﺮﻧﺎﻙ ﻫﻢ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ .ﻟﺬﺍ ﻣﻴﻔﺮﻣﻮﻧﺪ »:ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﮔﺮﺍﻥ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﻣﺎ ﺑﺨﻮﺑﻰ ﺩﺭﻙ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ،ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺭﻭﺡ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻫﺪﻑ ﺍﺻﻠﻰ ﺁﻧﺮﺍ ﺩﺭﻙ ﻧﻜﻨﻨﺪ ،ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﻭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻛﺜﻴﻒ ﺁﻧﻬﺎ ﺧﻄﺮﻧﺎﻙ ﻧﻴﺴﺖ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻟﺰﻭﻡ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﺍﺯ ﻣﻘﺪﺳﺎﺕ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﭘﻞ ﻭ ﭘﻨﺎﻫﮕﺎﻩ ﺩﺭ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﻫﺪﻓﻬﺎﻯ ﺷﻴﻄﺎﻧﻰ ﺧﻮﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ) «.ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ(82 :1358 : ﺷﻬﻴﺪ ﻫﺎﺷﻤﻰﻧﮋﺍﺩ ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺩﻗﻴﻖ ،ﺩﻻﻳﻞ ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪﮔﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻴﻜﺮﺩﻧﺪ»:ﺷﻤﺎ ﻣﻰ ﺩﺍﻧﻴﺪ ﻛﻪ ﺩﺳﺘﻮﺭﺍﺕ ﻭ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻪ ﺩﻭ ﻗﺴﻢ ﺍﺳﺖ: ﻳﻚ ﻗﺴﻢ ﺁﻥ ﻋﺒﺎﺩﺍﺕ ﻭ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﺍﺕ ﺍﺳﺖ -ﻛﻪ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎﻯ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﻋﻠﻤﻰ ﻫﻢ ﻫﺴﺖ ،ﺍﻣﺎ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ.- ﻗﺴﻢ ﺩﻭﻡ ﺍﺯ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﻋﺎﻟﻴﻪ ﺍﺳﻼﻡ ،ﻣﺴﺎﺋﻠﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻪ ﺟﻨﺒﻬﻬﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﻭ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺁﻧﻬﺎ -ﺑﺎ ﺩﺳﺖ ﻫﺮ ﻛﺲ ﻭ ﻫﺮ ﻣﻠﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﺷﺪ -ﻣﻮﻓﻘﻴﺘﻬﺎﻯ ﻋﻈﻴﻤﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺷﺌﻮﻥ ﻣﺎﺩﻯ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﻋﻠﻤﻰ ﺑﻬﺒﺎﺭ ﻣﻴﺂﻭﺭﺩ ﻭ ﺑﺎ ﻛﻤﺎﻝ ﺗﺄﺳﻒ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺗﻠﺦ ﺍﻋﺘﺮﺍﻑ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﺍﺯ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻗﺮﺁﻥ ﻋﻤ ً ﻼ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻏﻴﺮﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻭ ﺟﻬﺎﻥ ﻣﺘﺮﻗﻰ ﺍﺟﺮﺍ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻧﺼﻴﺐ ﺁﻧﻬﺎ ﮔﺮﺩﻳﺪ ،ﻭﻟﻰ ﺩﺭ ﻣﻤﺎﻟﻚ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﻋﺎﻟﻰ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ
435
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
436
ﺧﺒﺮﻯ ﻧﻴﺴﺖ« ) .ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ(61 :1358 : ﺍﻭ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺍﻧﺤﻄﺎﻁ ﻭ ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪﮔﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﻭﺭ ﺷﺪﻥ ﺍﺯ ﺩﺳﺘﻮﺭﺍﺕ ﺍﺳﻼﻡ ﻣﻴﺪﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﻣﻴﻔﺮﻣﻮﺩﻧﺪ» :ﺭﻳﺸﻪ ﺍﺻﻠﻰ ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪﮔﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺟﻤﻠﻪ ﺧﻼﺻﻪ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺁﻥ ﺟﻤﻠﻪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺑﻜﺎﺭ ﻧﺒﺴﺘﻦ ﺩﺳﺘﻮﺭﺍﺕ ﺍﺳﻼﻡ -ﻣﺨﺼﻮﺻ ًﺎ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻭ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺁﻥ -ﺍﺳﺖ. )ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ(65 :1358 : ﺷﻬﻴﺪ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ ﺗﻨﻬﺎ ﺭﺍﻩ ﻧﺠﺎﺕ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺗﻤﺴﻚ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﺎﺏ ﻣﻴﺪﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﻣﻴﻔﺮﻣﻮﺩﻧﺪ » :ﺍﮔﺮ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻣﻘﺪﺱ ﺍﺳﻼﻡ ﭘﺎﻳﺒﻨﺪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻭ ﺑﻬﺮﺍﺳﺘﻰ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺘﻮﺍﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻋﻤﻞ ﺩﺭ ﺁﻭﺭﺩﻧﺪ ،ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺁﺏ ﺍﺯ ﺟﻮﻯ ﺭﻓﺘﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺟﻮﻯ ﺑﺎﺯ ﮔﺮﺩﺍﻧﻨﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺳﻼﺡ ﻧﻴﺮﻭﻣﻨﺪ ﻋﻤﻞ ،ﻧﻴﺮﻭﻯ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺧﻮﻧﺨﻮﺍﺭ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻫﻢ ﺑﺸﻜﻨﻨﺪ .ﭼﻮﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻳﻚ ﺁﻳﻴﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﺨﺶ ﻭ ﺯﻧﺪﻩ ﻛﻨﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﺑﺎ ﻧﻴﺮﻭﻯ ﺧﺎﺭﻗﺎﻟﻌﺎﺩﻩ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺍﺳﻜﻠﺘﻬﺎﻯ ﺑﻴﺠﺎﻥ ﻣﻠﺘﻬﺎ ﺭﻭﺡ ﻭ ﺣﻴﺎﺕ ﺑﺒﺨﺸﺪ) «.ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ ،1357 ،ﺹ(399 ﺷﻬﻴﺪ ﻫﺎﺷﻤﻴﻨﮋﺍﺩ ﺩﺭ ﺟﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻧﺠﺎﺕ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺍﺯ ﺳﻠﻄﻪ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﮔﺮﺍﻥ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ » :ﻣﺎ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻰ ﻣﻰ ﺩﺍﻧﻴﻢ ﻛﻪ ﺭﺍﻩ ﻧﺠﺎﺕ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻣﺬﻟّﺖ ﺑﺎﺭﻭ ﻧﻨﮕﻴﻦ ﻭ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﻣﺠﺪ ﻭ ﻋﻈﻤﺖ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻫﻤﺎﻥ ﺭﺍﻩ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮﺩﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻠﺖ ﻋﺮﺏ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻧﻜﺒﺘﺒﺎﺭ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﺠﺎﺕ ﻭ ﺩﺭ ﻣﺪﺕ ﻧﻴﻢ ﻗﺮﻥ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺳﻴﺎﺩﺕ ﻋﻠﻤﻰ ،ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺩﺍﺩ .ﺑﻪ ﻋﻘﻴﺪﻩ ﻣﻦ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻧﺎﮔﻮﺍﺭ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻋﺼﺮ ﻣﺎ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺭﺍﻫﻰ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﺠﺎﺕ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺑﺪﺑﺨﺘﻰ ﺩﺭ ﭘﻴﺶ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﻭﻝ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ » ﺁﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﻫﺴﺖ« ﺑﺸﻨﺎﺳﻴﻢ .ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺳﻌﻰ ﻛﻨﻴﻢ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﻭ ﺯﻧﺪﻩ ،ﻫﻤﺎﻥ ﺁﺋﻴﻦ ﻧﺠﺎﺗﺒﺨﺶ ﻭ ﻧﺠﺎﺗﺪﻫﻨﺪﻩ ،ﻫﻤﺎﻥ ﺁﺋﻴﻨﻰ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺍﻭ ﺟﻮﺍﺑﮕﻮﻯ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﺣﺘﻴﺎﺟﺎﺕ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﻧﺴﺎﻧﻴﺖ ) ﺩﺭ ﺟﻤﻴﻊ ﺷﺌﻮﻥ ﻣﺎﺩﻯ ﻭ ﻣﻌﻨﻮﻯ« ﺍﺳﺖ .ﺁﺭﻯ ﺍﻳﻦ ﺁﺋﻴﻦ ﻣﻘﺪﺳﻰ ﻛﻪ ﺣﺘﻰ ﺍﻛﺜﺮﻳﺖ ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ﺁﻥ ﻫﻢ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻧﺸﻨﺎﺧﺘﻪ ﺍﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﺁﺋﻴﻦ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ ﻣﺎﻥ ،ﺑﻪ ﻧﺴﻞ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺑﻪ ﺩﻭﺳﺘﺎﻧﻤﺎﻥ ،ﻭ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﻴﻢ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﺱ ﺑﺎﺷﻴﻢ ،ﺑﺸﻨﺎﺳﺎﻧﻴﻢ. ﺁﻧﮕﺎﻩ ﻧﻮﺑﺖ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﻓﺮﺍ ﻣﻴﺮﺳﺪ .ﻳﻌﻨﻰ ،ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻗﻄﻌﻰ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ ﺁﻥ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺷﻨﺎﺧﺘﻴﻢ ،ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺳﻌﺎﺩﺕ ﺑﺨﺶ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻣﻴﺪﻫﺪ ،ﺩﺭ ﺗﺠﺎﺭﺕ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﻭ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻧﻤﺎﻥ ﻭ ﺩﺭ ﺁﻧﭽﻪ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻓﺮﺩﻯ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻣﺎ ﺍﺳﺖ ﺭﺍﻩ ﺑﺪﻫﻴﻢ) «.ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ(96 :1358 :
ﻧﻘﺶ ﺷﻬﻴﺪ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﻏﻴﺮﺕ ﺩﻳﻨﻰ ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻫﺎ ﻭ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻴﻬﺎﻯ ﺷﻬﻴﺪ ﻫﺎﺷﻤﻴﻨﮋﺍﺩ ،ﺣﻀﻮﺭ ﻓﻌﺎﻝ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﻬﺴﺎﻥ ﺭﺷﺘﺔ ﻇﺮﻳﻔﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﮔﻮﻫﺮﻫﺎﻯ ﻛﻮﺷﺶ ﭘﺮﺍﻛﻨﺪﻩ ﺍﺵ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﻴﺴﺎﺯﺩ .ﺍﻳﻦ ﺣﺲ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺑﻬﻮﻳﮋﻩ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎﻯ ﻭﻯ ﺍﺯ ﺑﺎﺏ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﻳﻦ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻴﺪﻫﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ » :ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﭘﺎﻙ ﻧﮕﺎﻩ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺍﺟﺘﻤﺎﻉ ﺍﺯ ﮔﻨﺎﻩ ﻭ ﺗﺒﺎﻫﻰ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻫﺮ ﭼﻴﺰ ﺑﻪ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺗﺮﺑﻴﺘﻰ ﺧﻮﺩ ﺗﻜﻴﻪ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﭘﺮﺩﺍﻣﻨﻪ ﻭ ﻭﺳﻴﻊ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﺁﻧﺠﺎ ﻣﺆﺛﺮ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﺍﺟﺮﺍ ﮔﺮﺩﺩ ،ﺿﺎﻣﻦ ﺳﻼﻣﺘﻰ ﻭ ﭘﺎﻛﻰ ﺍﺟﺘﻤﺎﻉ ﺍﺯ ﻓﺴﺎﺩ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﺯ ﭘﻴﺪﺍﻳﺶ ﻧﻮﺩ ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺯ ﮔﻨﺎﻫﺎﻥ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮﻯ ﻣﻴﻜﻨﺪ ) «.ﺷﻬﻴﺪ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ(238 : 1357 ، ﺷﻬﻴﺪ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ ﻳﻚ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮ ﺩﻳﻨﻰ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻰ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺑﻪ ﺣﻜﻢ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﻫﺎ ﻭ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻫﺎﻳﺶ ﺁﻥ ﺭﺍ ﮔﻮﺵ ﺯﺩ ﻣﻰ ﻛﺮﺩ ﺗﺎ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺧﻮﺍﺏ ﻏﻔﻠﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭ ﺳﺎﺯﺩ ،ﺍﻭ ﺑﺎﺭﻫﺎ ﻣﻴﻔﺮﻣﻮﺩﻧﺪ» :ﻣﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻇﻮﺍﻫﺮ ﺑﻌﻀﻰ ﺍﺯ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺳﺮﮔﺮﻡ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﺍﻣﺎ ﺍﺯ ﺭﻭﺡ ﺁﻥ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻭ ﻫﺪﻑ ﺍﺻﻠﻰ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﻣﺎ ﺧﺒﺮﻯ ﻧﻴﺴﺖ) «.ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ ،1358 ،ﺹ (83ﺁﻥ ﺑﺰﺭﮔﻮﺍﺭ ﻋﻘﻴﺪﻩ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ » ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺻﺤﻴﺢ ﻭ ﺁﺳﺎﻳﺶ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﭘﺮﺗﻮ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﻋﺎﻟﻴﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ«. )ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ(192 :1358 : ﺷﻬﻴﺪ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ ﺭﻭﺣﻴﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﮔﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻣﺘﻦ ﺁﻳﺎﺕ ﻭ ﺍﺣﺎﺩﻳﺚ ﻭ ﺭﻭﺍﻳﺎﺕ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﻣﻴﺂﻭﺭﺩ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﮔﺮﺍﻥ ﺩﻳﻨﻰ ﻓﺮﺍ ﻣﻰ ﺧﻮﺍﻧﺪ .ﺁﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻫﺎﻳﺶ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ»:ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺍﺳﻼﻡ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺑﺮﮔﺸﺘﻦ ﺍﺯ ﺟﻨﮓ ﺗﺒﻮﻙ ﺑﺎ ﺩﻭ ﺗﺎ ﺍﺯ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﻋﺎﺻﻢ ﻭ ﻣﺎﻟﻚ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻧﻤﻮﺩ ،ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻓﺮﻣﻮﺩ :ﺑﺮﻭﻳﺪ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺠﺪ ﻛﻪ ﺍﻫﻞ ﺁﻥ ﺳﺘﻤﮕﺮ »ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﮔﺮ« ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺁﻧﺮﺍ ﻭﻳﺮﺍﻥ ﻛﻨﻴﺪ ﻭ ﺑﺴﻮﺯﺍﻧﻴﺪ ﻭ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺩﺍﺩ ﺗﺎ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻭﻳﺮﺍﻥ ﻛﺮﻥ ﻭ ﺳﻮﺯﺍﻧﺪﻥ ،ﺯﻣﻴﻦ ﺁﻥ ﻣﺴﺠﺪ ﺭﺍ ﻣﺰﺑﻠﻪ ﻭ ﻣﺮﻛﺰ ﻛﺜﺎﻓﺎﺕ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ﻣﺮﺩﺍﺭ ﺑﺮﻳﺰﻳﺪ. ﺁﺭﻯ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻋﻜﺲ ﺍﻟﻌﻤﻞ ﺷﺪﻳﺪ ﻭ ﺳﺨﺖ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺑﺎﺯﻳﮕﺮﻫﺎﻯ ﺳﺘﻤﮕﺮﺍﻧﻰ ﻛﻪ ﺑﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﭘﻨﺎﻩ ﻣﻘﺪﺳﺎﺕ ﻣﺬﻫﺒﻰ ،ﭘﺎﻙ ﻭ ﻓﺮﺷﺘﻪ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪ) «.ﺷﻬﻴﺪ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ(82: 1358 : ﺷﻬﻴﺪ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ ﺍﺯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻣﻰ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﺣﻘﻴﻘﺖ »:ﻗﺮﺁﻥ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺳﻨﺪﻯ ﺁﺳﻤﺎﻧﻰ ﻭ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭﻧﺎﻣﻪ ﺍﻯ ﻣﻠﻜﻮﺗﻰ ﺍﺳﺖ ) «.ﺷﻬﻴﺪ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ (34: 1346 ،ﺩﺭ ﻳﺎﺑﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻋﻈﻤﺖ ﺁﻥ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺳﭙﺮﻯ ﺷﺪﻥ ﻗﺮﻧﻬﺎ ﻭ ﺯﻳﺮ ﻭ ﺭﻭ ﺷﺪﻥ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻭ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻫﺎﻯ ﻋﻠﻤﻰ ﻭ ﻧﻮﺁﻭﺭﻯ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻧﺴﺎﻧﻴﺖ ﭘﻴﺶ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻝ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﻃﺮﺍﻭﺕ ﻭ ﺷﺎﺩﺍﺑﻰ
437
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
438
ﺗﻤﺴﻚ ﺟﻮﻳﻨﺪ) «.ﺷﻬﻴﺪ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ(34 :1346 : ﺁﻥ ﺑﺎﻗﻰ ﺍﺳﺖّ ، ﺍﺯ ﻭﻳﮋﮔﻴﻬﺎﻯ ﻋﺎﻟﻤﺎﻥ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﻯ ﺩﻳﻨﻰ ،ﭘﻴﺮﺍﺳﺘﻦ ﺩﻳﻦ ﺍﺯ ﺍﻭﻫﺎﻡ ،ﺧﺮﺍﻓﺎﺕ ﻭ ﺯﺩﻭﺩﻥ ِﺧﺮﺩ ﺁﺩﻣﻴﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺳﻄﻮﺭﻫﻬﺎ ﻭ ﻗﺪﻳﺴﺎﺕ ﻛﺎﺫﺑﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﻔﺎﻓﻴﺖ ﺩﻳﻦ ﺭﺍ ﻣﻴﭙﻮﺷﺎﻧﺪ ﻭ َ ّ ﻣﻴﻔﺮﺳﺎﻳﺪ .ﺷﻬﻴﺪ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ ،ﺩﺭ ﻧﻮﺷﺘﻬﻬﺎ ﻭ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻴﻬﺎﻳﺶ ﺍﻏﻠﺐ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺧﺮﺍﻓﻬﻬﺎ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻣﻴﻜﺮﺩ .ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺜﺎﻝ ،ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺧﺮﺍﻓﺎﺗﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺣﻤﺎﺳﻪ ﻋﺎﺷﻮﺭﺍ ﺍﻓﺰﻭﺩﻩ ﺍﻧﺪ، ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ»:ﺳﻮﮔﻮﺍﺭﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﺴﻴﻦ ﺑﻦ ﻋﻠﻰ)ﻉ(ﻭﻳﺎﺩﻧﻤﻮﺩﻥ ﺍﺯ ﻓﺎﺟﻌﻪ ﺧﻮﻧﻴﻦ ﻧﻴﻨﻮﺍ، ﺍﮔﺮ ﺑﺎ ﻃﺮﺯﺻﺤﻴﺢ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﻮﺩ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺍﺭﺯﺷﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﻛﻪ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺍﺻﻮﻻ ﺧﻮﺩ ﻳﻚ ﻋﻤﻞ ﻣﻨﻄﻘﻰ ﻭ ﻣﻌﻘﻮﻟﻰ ﺍﺳﺖ ،ﻛﻪ ﺍﺯ ﻋﻮﺍﻃﻒ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﮕﺎﻩ ﻣﻘﺪﺱ ﺣﺴﻴﻦ)ﻉ( ﻛﺎﺭﻫﺎﻳﻰ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺭﻭﺯ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺮﻣﺴﺎﺭﻯ ﻭ ﺳﺮﺍﻓﻜﻨﺪﮔﻰ ﺍﺳﺖ .ﻛﺎﺭﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻧﻪ ﺑﺎ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺳﺎﺯﺵ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻧﻪ ﺍﺯ ﻣﻨﻄﻖ ﺻﺤﻴﺢ ﻭ ﻗﺎﺑﻞ ﺩﺭﻙ ﺍﺳﺖ .ﺑﺮﺍﻯ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮﺿﻮﻉ »ﻗﻤﻬﺰﺩﻥ« ﺭﺍ ﻳﺎﺩ ﻛﺮﺩ ،ﺍﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﻧﺎﺭﺍﺣﺖ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﻭ ﭼﻨﺪﺵ ﺁﻭﺭ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﻫﻴﭻ ﺍﺻﻠﻰ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻧﻴﺴﺖ ،ﺑﻠﻜﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﻴﻦ ﻭ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﻭ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻳﻚ ﺣﺮﺑﻪ ﻣﻮﺛﺮ ﻭ ﻗﺎﻃﻊ ﻋﻠﻴﻪ ﺁﻳﻴﻦ ﻣﻘﺪﺱ ﻣﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ ) «.ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ(204 :1353 : ﺷﻬﻴﺪ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ ﻛﻮﺷﺶ ﻣﻴﻜﺮﺩ ﻛﻪ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﺯ ﻳﺎﺩﺭﻓﺘﻪ ﺣﻤﺎﺳﻰ ﻋﺎﺷﻮﺭﺍ ﺭﺍ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺯﻧﺪﻩ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺣﻴﺎﻯ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻋﺎﺷﻮﺭﺍ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ» :ﻣﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﻧﻬﻀﺖ ﻣﻘﺪﺱ ﺣﺴﻴﻦ )ﻉ( ﻭﺳﻴﻠﻬﺎﻯ ﺍﺳﺖ ﻣﻬﻢ ﻭ ﻣﺆﺛﺮ ﻛﻪ ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﭘﺮﺗﻮ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﻧﺸﺮ ﻣﻌﺎﺭﻑ ﻋﺎﻟﻴﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺁﺷﻨﺎ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﺍﺻﻮﻝ ﻭ ﻣﺒﺎﻧﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻳﻚ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺗﻮﺃﻡ ﺑﺎ ﻋ ّﺰﺕ ﻭ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻉ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻭ ﻋﺎﻟﻴﺘﺮﻳﻦ ﺑﻬﺮﻩ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﻛﺮﺩ .ﻃﺮﺣﻰ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﺁﺭﺍﻡ ﺩﺭ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻬﺎ ﻭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺩﺭ ﺍﻳﺎﻡ ﺳﻮﮔﻮﺍﺭﻯ ﺣﺴﻴﻦ ﺑﻦ ﻋﻠﻰ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﺎ ﻟﺒﺎﺳﻬﺎﻯ ﺳﻴﺎﻩ ﺩﺭ ﺻﻔﻮﻓﻰ ﻣﻨﻈﻢ ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪ .ﺑﺪﻭﻥ ﺁﻧﻜﻪ ﻫﻴﭽﮕﻮﻧﻪ ﭘﻴﺮﺍﻳﻪ ﻭ » ﻋﻠﻢ ﻭ ﻛﺘﻞ« ﺑﺎ ﺧﻮﺩ ﺣﻤﻞ ﻛﻨﻨﺪ .ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻴﺰﻯ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺣﻤﻞ ﺷﻮﺩ ﭘﺮﺩﻩ ﻫﺎ ﻭ ﭘﺮﭼﻢ ﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﮔﻔﺘﺎﺭﻫﺎﻯ ﺣﺴﻴﻦ)ﻉ( ﻭ ﺳﺨﻨﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺁﻥ ﺣﻀﺮﺕ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻫﺪﻑ ﺑﺰﺭگ ﺧﻮﺩ ﺑﻴﺎﻥ ﻓﺮﻣﻮﺩﻫﺎﻧﺪ ،ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ ) .ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ، (410 :1353 ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺷﻬﻴﺪﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ ﻳﻚ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮ ﺩﻳﻨﻰ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻜﺘﺐ ﺍﺳﻼﻡ ﭘﺮﻭﺭﺵ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻭ ﻗﺮﺁﻥ ﻭ ﺳﻴﺮﻩ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ )ﺹ( ﻭ ﺍﻫﻞ ﺑﻴﺖ )ﻉ( ﺭﺍ ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﻳﻰ ﻋﻤﻞ ﺧﻮﻳﺶ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ.
ﻧﻘﺶ ﺷﻬﻴﺪ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺍﻭ ﺩﻳﻦ ،ﺣﻘﻴﻘﺘﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺮ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ )ﺹ( ﻧﺎﺯﻝ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺁﻥ ﺑﺎ ﻓﻄﺮﺕ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺳﺎﺯﮔﺎﺭ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﺮ ﻓﻄﺮﺕ ﭘﺎﻛﻰ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻋﻼﻗﻬﻤﻨﺪ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ .ﺑﻪ ﻋﻘﻴﺪﻩ ﺍﻭ ﺍﺳﻼﻡ ﺗﻨﻬﺎ ﺁﻳﻴﻦ ﺁﺳﻤﺎﻧﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﺣﺘﻴﺎﺟﺎﺕ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﺑﺸﺮ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻴﺪﻫﺪ ﻭ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻯ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﻋﺼﺮﻫﺎ ﻭ ﻧﺴﻠﻬﺎ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩﻩ ﻣﻴﺴﺎﺯﺩ. ﺷﻬﻴﺪ ﻫﺎﺷﻤﻰﻧﮋﺍﺩ ﺩﺭ ﺑُﻌﺪ ﺍﺣﻴﺎﻯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﺭﻭﻯ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﺩﻳﻦ ﺍﻫﺘﻤﺎﻡ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻴﻮﺭﺯﻳﺪﻧﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﻴﻞ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺼﻮﺩ ﺩﺭ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﻫﺎ ﻭ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻫﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﺍﺭﺯﺷﻬﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﺁﻣﻮﺯﻩ ﻫﺎﻯ ﺁﻥ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﭘﻮﻳﺎﻳﻰ ﻭ ﺣﺮﻛﺖ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻴﺸﻮﺩ، ﻣﻴﭙﺮﺩﺍﺧﺘﻨﺪ. ﺷﻬﻴﺪ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺩﻗﻴﻖ ،ﻋﻠﻞ ﺭﻛﻮﺩ ﻭ ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪﮔﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺧﻮﺏ ﺩﺭﻙ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺍﺻﻠﻴﺘﺮﻳﻦ ﻋﻠﺖ ﺍﻧﺤﻄﺎﻁ ﻭ ﻋﻘﺒﻤﺎﻧﺪﮔﻰ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺩﻭﺭ ﺷﺪﻥ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﻣﻴﺪﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﻋﻘﻴﺪﻩ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺻﺤﻴﺢ ﻭ ﺁﺳﺎﻳﺶ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﺩﺭ ﭘﺮﺗﻮ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ. ﺩﻋﻮﺕ ﺑﻪ ﻇﻠﻢ ﺳﺘﻴﺰﻯ ﺩﺭ ﺩﻭ ﻋﺮﺻﻪ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻭ ﺧﺎﺭﺟﻰ ،ﻓﺮﺍﺧﻮﺍﻧﻰ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﺎﺭﻯ ﻭ ﺑﺮﺍﺩﺭﻯ ﻭ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻰ ﻭ ﻗﻴﺎﻡ ﻋﻠﻴﻪ ﻧﺎﺭﻭﺍﻳﻴﻬﺎ ﺍﺯ ﺍﺻﻠﻴﺘﺮﻳﻦ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎﻯ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ ،ﺑﺮﺍﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻴﺸﻮﺩ. ﺷﻬﻴﺪ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﻋﺰﺕ ﻭ ﺳﻴﺎﺩﺕ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻩ ﺑﻪ ﺷﻬﺎﺩﺕ ﺭﺳﻴﺪﻧﺪ. ﺑﺮﺧﻰ ﻣﻨﺎﺑﻊ -1ﺍﻟﻴﺎﺩﻩ ،ﻣﻴﺮﭼﺎ ،ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺩﻳﻦ ،ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻫﻴﺄﺕ ﻣﺘﺮﺟﻤﺎﻥ ﺯﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﺑﻬﺎءﺍﻟﺪﻳﻦ ﺧﺮﻣﺸﺎﻫﻰ ،ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﻃﺮﺡ ﻧﻮ ،ﭼﺎپ ﺍﻭﻝ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ.1374 ، -2ﻛﺎﻧﺘﻮﻳﻞ ﺍﺳﻤﻴﺖ ،ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪ ،ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺑﻬﻤﻦ ﻋﺰﻳﺰﻯ ،ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﭼﺎپ ﺍﻭﻝ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ.1383 ، -3ﻣﻄﻬﺮﻯ ،ﻣﺮﺗﻀﻰ ،ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺍﺟﻤﺎﻟﻰ ﻧﻬﻀﺖ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺻﺪ ﺳﺎﻟﻪ ﺍﺧﻴﺮ ،ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﺻﺪﺭﺍ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ، . 1367 -4ﻣﺠﻠﺴﻰ ،ﻣﺤﻤﺪ ﺑﺎﻗﺮ ،ﺑﺤﺎﺭﺍﻻﻧﻮﺍﺭ ،ﺍﻟﻤﻜﺘﺒﻪ ﺍﺳﻼﻣﻴﻪ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ.1400 ، -5ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ ،ﻋﺒﺪﺍﻟﻜﺮﻳﻢ ،ﺩﺭﺳﻰ ﻛﻪ ﺣﺴﻴﻦ )ﻉ( ﺑﻪ ﺍﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﺁﻣﻮﺧﺖ ،ﻧﺸﺮ ﻓﺮﺍﻫﺎﻧﻰ ،ﭼﺎپ ﺍﻭﻝ، ﺗﻬﺮﺍﻥ.1353 ،
439
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ -6ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ ،ﻋﺒﺪﺍﻟﻜﺮﻳﻢ ،ﻗﺮﺁﻥ ﻭ ﻛﺘﺎﺑﻬﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺁﺳﻤﺎﻧﻰ ،ﻧﺸﺮ ﻓﺮﺍﻫﺎﻧﻰ ،ﭼﺎپ ﺍﻭﻝ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ، .1346 -7ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ ،ﻋﺒﺪﺍﻟﻜﺮﻳﻢ ،ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻋﺼﺮﻣﺎ ،ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﺟﻌﻔﺮﻯ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ.1358 ، -8ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﮋﺍﺩ ،ﻋﺒﺪﺍﻟﻜﺮﻳﻢ ،ﻣﻨﺎﻇﺮﻩ ﺩﻛﺘﺮ ﻭ ﭘﻴﺮ ،ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﻓﺮﺍﻫﺎﻧﻰ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ.1357 ، -9ﻫﻤﻴﻠﺘﻮﻥ ،ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﻰ ﺩﻳﻦ ،ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﺤﺴﻦ ﺛﻼﺛﻰ ،ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﺗﺒﻴﺎﻥ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ.1377 ،
440
ﻧﻘﺶ ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﻧﻘﺶ ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ 1
ﺩﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﺭﺿﺎ ﻧﺠﺎﺭﻳﺎﻥ
442
ﭼﻜﻴﺪﻩ: ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﺍﺯ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﻣﺒﺎﺭﺯ ﻭ ﺍﺻﻮﻝ ﮔﺮﺍﻯ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﺩﻭﺭﺓ ﻗﺎﺟﺎﺭﻳﻪ ﻭ ﺍﺯ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﻭ ﻣﺠﺎﻫﺪﺍﻥ ﺩﻭﺭﺓ ﻧﻬﻀﺖ ﻣﺸﺮﻭﻃﻴﺖ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺑﻪ ﺍﻧﻌﻘﺎﺩ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ 1919ﻡ .ﺩﻭﻟﺖ ﻭﺛﻮﻕ ﺍﻟﺪﻭﻟﻪ ﺑﺎ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﻣﻮﺳﻮﻡ ﺑﻪ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ»ﻭﺛﻮﻕ ﺍﻟﺪﻭﻟﻪ-ﻛﺎﻛﺲ« ﻛﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺗﺤﺖ ﺍﻟﺤﻤﺎﻳﻪ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﻣﻲ ﻛﺮﺩ، ﺣﺮﻛﺘﻰ ﺭﺍ ﻋﻠﻴﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺮﻛﺰﻯ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺩﻫﻰ ﻛﺮﺩ ﻭ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﮔﺮﻓﺖ .ﺍﻭ ﺩﺷﻤﻦ ﺳﺮﺳﺨﺖ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎﻥ ﻭ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻣﺪﺍﺧﻠﺔ ﺍﺟﻨﺒﻰ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻮﺩ.ﺩﺭ ﺁﺧﺮ ﻧﻴﺰ ﻛﺸﺘﻪ ﻧﻤﺎﻳﺸﻬﺎﻱ ﺭﻳﺎﻛﺎﺭﺍﻧﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺷﺪ ﺗﺎ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻣﻠﻚ ﺍﻟﺸﻌﺮﺍﻱ ﺑﻬﺎﺭ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﻩ ﺷﻬﺎﺩﺕ ﺍﻭ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻣﺨﺒﺮ ﺍﻟﺴﻠﻄﻨﻪ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻛﻔﻦ ﺳﺮﺥ ﺑﭙﻮﺷﺪ ﮔﺮ ﺧﻮﻥ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﻣﻈﻠﻮﻡ ﺑﺠﻮﺷﺪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺑﻮﺩﻥ ﻋﺸﻖ ﻣﻰ ﻭﺭﺯﻳﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺩﺷﻤﻦ ﻭ ﺍﻣﺮﺍﻯ ﻓﺎﺳﺪ ﻭ ﺧﺎﺋﻦ ﺯﺍﻧﻮ ﻧﻤﻰ ﺯﺩ .ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮﺩ ﺑﺮﺍﻯ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺷﺮﺍﻓﺘﻤﻨﺪﺍﻧﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﺟﺎﻥ ﻭ ﻣﺎﻝ ﮔﺬﺷﺖ .ﺩﺭ ﺿﻤﻦ ﺩﻳﻦ ﻣﺪﺍﺭﻯ ﻭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻣﺪﺍﺭﻯ ،ﺍﺣﺴﺎﺳﺎﺕ ﻭﻃﻨﺨﻮﺍﻫﻰ ﺷﺪﻳﺪ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺩﺭ ﻗﻴﺎﻡ ﺧﻮﺩ ﻗﺼﺪ ﺧﻴﺎﻧﺖ ﻭ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻧﺪﺍﺷﺖ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺳﻌﻲ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺿﻤﻦ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺍﻫﺘﻤﺎﻡ ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻣﻌﻨﻮﻱ ،ﻧﻘﺶ ﻗﻴﺎﻡ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻧﺴﻞ ﺟﻮﺍﻥ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﮔﺮﺩﺩ. ﻭﺍژﮔﺎﻥ ﻛﻠﻴﺪﻱ :ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ،ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﻭﺛﻮﻕ ﺍﻟﺪﻭﻟﻪ -ﻛﺎﻛﺲ ،ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ، ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
1ﻋﻀﻮ ﻫﻴﺄﺕ ﻋﻠﻤﻲ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻳﺰﺩ ﺍﻳﻤﻴﻞreza_najjarian@yahoo.com:
ﻧﻘﺶ ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﺣﺎﺟﻰ ﻋﺒﺪﺍﻟﺤﻤﻴﺪ ،ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1297ﻩ.ﻕ .ﺩﺭ ﺩﺍﻣﻨﻪ ﻣﺼﻔﺎﻯ ﻛﻮﻩ ﻣﻴﺸﻮ ﺩﺭ ﻗﺼﺒﻪ ﺧﺎﻣﻨﻪ ﺍﺯ ﺗﻮﺍﺑﻊ ﺷﺒﺴﺘﺮ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪ .ﭘﺲ ﺍﺯ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻓﻘﻪ ﻭ ﺍﺻﻮﻝ، ﻫﻴﺄﺕ ﻭ ﻧﺠﻮﻡ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺍﺯ ﻋﻠﻢ ،ﻛﻼﻡ ،ﺣﻜﻤﺖ ،ﻃﺒﻴﻌﻴﺎﺕ ،ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻭ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﺑﻬﺮﻩ ﻛﺎﻓﻰ ﺑﺮﮔﺮﻓﺖ .ﺍﻭ ﺩﺭ ﺍﺧﻼﻕ ﻧﻴﺰ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﻣﻘﺎﻡ ﺑﻠﻨﺪﻯ ﺑﻮﺩ .ﻣ ّﺪﺗﻰ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﻣﺴﺠﺪ ﺟﺎﻣﻊ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺷﺖ .ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺍﻭﺭﻉ ﻭ ﺍﺯﻫﺪ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﺻﻐﻴﺮ ﻛﻪ ﺷﻬﺮ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﻣﺸﻌﻠﺪﺍﺭ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺷﻌﻠﻪ ﺁﺯﺍﺩﻯ ،ﺩﺭ ﺁﺗﺶ ﺑﻴﺪﺍﺩ ﻗﺸﻮﻥ ﺍﺭﺗﺠﺎﻉ ﻭ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﻣﻴﺴﻮﺧﺖ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﻓﻘﻴﺮ ﻭ ﮔﺮﺳﻨﻪ ﻭ ﻗﺤﻄﻴﺰﺩﻩ ﺑﺎ ﻳﻮﻧﺠﻪ ﺳﺪ ﺟﻮﻉ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺩﻟﻴﺮﺍﻧﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻛﺴﺐ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻣﻰ ﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺻﻒ ﻣﻘﺪﻡ ﺗﻮﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﻫﻤﺎﻥ ﻃﻮﺭ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺴﺠﺪ ﺭﻫﺒﺮ ﻭ ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻮﺩ ،ﺩﺭ ﺳﻨﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻤﻰ ﮔﺬﺍﺭﺩ ﻧﮕﺬﺍﺷﺖ ،ﺯﻳﺮﺍ ﺍﻭ ﻧﻴﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﻴﺨﻨﺠﻤﺎﻟﺪﻳﻨﻜﺒﺮﻯ ،ﺻﻮﻓﻰ ﻭﺍﺭﺳﺘﻪ، ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮﺩ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺭﻭﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻭﻗﺖ ﻭﺭﻭﺩ ﺑﻼ ﻭ ﻧﺰﻭﻝ ﻗﻀﺎ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻭﺭﻃﻪ ﺑﻼ ﻭ ﻋﻨﺎ ﺑﮕﺬﺍﺭﻡ ﻭ ﺧﻮﺩ ﻧﺠﺎﺕ ﻃﻠﺒﻢ .ﺍﻭ ﮔﺎﻧﺪﻳﻮﺍﺭ ﻣﻴﮕﻔﺖ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻴﺪﻫﻢ ﻗﻄﻌﻪ ﻗﻄﻌﻬﺎﻡ ﻛﻨﻨﺪ، ﻭﻟﻰ ﺑﺮﺍﺩﺭﺍﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻃﺒﻘﺎﺕ ﻣﻄﺮﻭﺩ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻧﻔﻰ ﻧﻜﻨﻢ .ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺑﺎ ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻰ ﻋﻠﻤﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﺳﺮﺍﻥ ﺣﺰﺏ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻴﻮﻥ -ﻋﺎﻣﻴﻮﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺣﺰﺏ ﺩﻋﻮﺕ ﺷﺪ .ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻋﻀﻮﻳﺖ ﺍﻧﺠﻤﻦ ﺍﻳﺎﻟﺘﻰ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺷﺪ .ﺷﻴﺦ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺎﺭ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺬﺍﻛﺮﻩ ﻭ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﺧﻮﻧﺮﻳﺰﻯ ﺑﻪ ﺑﺎﺳﻤﻨﺞ، ﻣﺤﻞ ﺍﻗﺎﻣﺖ ﻋﻴﻦ ﺍﻟﺪﻭﻟﻪ ﻗﺎﺟﺎﺭ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻩ ﻗﺸﻮﻥ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ،ﺍﻋﺰﺍﻡ ﺷﺪ ،ﻭﻟﻰ ﻧﺘﻴﺠﻬﺎﻯ ﻧﮕﺮﻓﺖ .ﻧﺎﭼﺎﺭ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺠﺎﻫﺪﺍﻥ ﻣﺴﻠﻢ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺭﺍﻩ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﻭ ﻧﺠﺎﺕ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺩﺭ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﻗﻬﺮﺁﻣﻴﺰ ﻭ ﺟﻨﮕﺠﻮﻳﺎﻧﻪ ﺍﺳﺖ).ﺭﺋﻴﺲ ﻧﻴﺎ ،ﺹ .(196 ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺳﻌﻴﺪ ﻧﻔﻴﺴﻰ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ :ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻰ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺟﺰ ﻋﺸﻖ ﺑﻪ ﺩﻳﺎﺭ ﻭ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﭼﻴﺰﻯ ﻣﺤﺮﻙ ﻭ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻥ ﺍﻭ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺟﺎﻫﻄﻠﺒﻴﻬﺎ ﻭ ﺭﻳﺎﺳﺘﺠﻮﻳﻴﻬﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺁﻧﻬﻤﻪ ﺁﻓﺖ ﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺨﺘﻪ ﻭ ﺭﺳﻮﺍﻳﻴﻬﺎ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻛﺮﺩﻩ ،ﺩﺭ ﻭﻯ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ).ﺁﺫﺭﻯ،1354،ﺹ (501 ﻭﺭﻭﺩ ﺑﻪ ﻋﺮﺻﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺷﻴﺨﻤﺤﻤﺪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﻣﺸﺮﻭﻃﻴﺖ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1324ﻕ1285) . ﺵ ،(.ﺑﺎ ﺗﺄﺳﻴﺲ »ﺍﻧﺠﻤﻦ ﺍﻳﺎﻟﺘﻰ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ« ﺩﺭ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﺎﺯﻫﺎﻯ ﺷﺪ. ﺷﻴﺨﻤﺤﻤﺪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﺍﻋﻀﺎﻯ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺍﻧﺠﻤﻦ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺍﺭﻛﺎﻥ ﻓﻜﺮﻯ ﻭ ﺭﻫﺒﺮﻯ
443
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
444
ﺁﻥ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻴﺸﺪ ﻭ ﺑﻴﮕﻤﺎﻥ ﺩﺭ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﺁﻥ ﻧﻬﺎﺩ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﻭ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻧﻘﺸﻰ ﻣﻬﻢ ﺩﺍﺷﺖ .ﺍﻭ ﺑﺎ ﻟﺒﺎﺱ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﻭ ﺗﻔﻨﮓ ﺑﺮ ﺩﻭﺵ ﺩﺭ ﺳﻨﮕﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﺷﻬﺮ ،ﻧﺎﻣﻮﺱ ﻭ ﺣﻴﺜﻴﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺳﭙﺎﻩ ﻣﺘﺠﺎﻭﺯ ﻋﻴﻦ ﺍﻟﺪﻭﻟﻪ ﻣﻴﭙﺮﺩﺍﺧﺖ ﻭ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﻥ ﻭ ﻣﺠﺎﻫﺪﺍﻥ ﺩﺭ ﺳﻨﮕﺮﻫﺎ ﻣﻴﺨﻮﺍﺑﻴﺪ ،ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﻟﮕﺮﻣﻰ ﻣﻴﺪﺍﺩ ،ﺑﺮ ﻣﻘﺎﻭﻣﺘﺸﺎﻥ ﻣﻴﺎﻓﺰﻭﺩ ﻭ ﺭﺍﻩ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺭﺍ ﺭﻭﺷﻦ ﻣﻴﻜﺮﺩ» :ﻳﺎﺭﺍﻥ ﻣﻦ! ﻣﺎ ﺑﺮﺿﺪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺭﺗﺠﺎﻋﻰ ﻭ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﻗﻴﺎﻡ ﻛﺮﺩﻫﺎﻳﻢ ...ﻫﺮﮔﺰ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺧﺴﺘﮕﻰ ﻭ ﻳﺄﺱ ﺗﻦ ﺩﺭ ﺩﻫﻴﻢ؛ ﺑﻬﺨﺼﻮﺹ ﻭﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﺑﺎﺭ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻣﻠﺘﻰ ﺍﺯ ﻣﻮﻳﻰ ﺑﺎﺭﻳﻚ ﺁﻭﻳﺰﺍﻥ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ ...ﻃﻮﺭﻯ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺷﺮﺍﻓﺖ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﻣﺎ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﻮﺩ ﻭ ﻗﺎﻃﺒﻪ ﻣﻠﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﺍﻣﺘﻨﺎﻥ ﻭ ﺗﺸﻜﺮ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﺒﺮﻳﺰ ،ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻧﺠﺎﺕ ﺩﺍﺩ!« ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺎﺭ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩﻯ ﺍﺯ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮﺭﺩﻧﺪ ،ﺗﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻰ ﺷﺎﻩ ﺳﭙﺎﻫﻰ ﭼﻬﻞ ﻫﺰﺍﺭ ﻧﻔﺮﻯ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺑﻬﻤﻦ ﺳﺎﻝ ،1287ﺟﻨﮓ ﺷﺪﺕ ﻳﺎﻓﺖ ،ﺍﻣﺎ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﻗﻬﺮﻣﺎﻥ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻣﻴﻜﺮﺩ .ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻰ ،ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻰ ﺷﺎﻩ ﺧﻴﺮﻩ ﺳﺮ ﻭ ﻋﻴﻦ ﺍﻟﺪﻭﻟﻪ ﺧﻮﻧﺨﻮﺍﺭ ﻣﻴﺪﻳﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﭼﻬﻠﻬﺰﺍﺭ ﻧﻔﺮ ﺟﻨﮕﺠﻮ ﺑﺎ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﺑﻰ ﺷﻤﺎﺭ ،ﻫﺰﻳﻨﻬﺎﻯ ﻛﻼﻥ ﻣﻴﺨﻮﺍﻫﺪ ﻭ ﻛﻤﻜﻢ ﻣﺨﺎﺭﺝ ﺟﻨﮕﻰ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻴﻴﺎﺑﺪ ﻭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺟﻨﮓ ﺗﺎ ﻓﺘﺢ ﺗﺒﺮﻳﺰ ،ﺑﺎ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻣﻤﻜﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﺍﮔﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭ ﻫﻢ ﺍﺯ ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﺎﻥ ﺗﺒﺮﻳﺰﻯ ﺷﻜﺴﺖ ﺑﺨﻮﺭﻧﺪ ،ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﻧﻨﮕﻬﺎ ﻧﺼﻴﺒﺸﺎﻥ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ! ﭘﺲ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺭﺳﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﻭﺍﻡ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ﻭ ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﺁﺯﺍﺩﻳﺨﻮﺍﻫﺎﻥ ﻣﻠﺖ ﺧﻮﺩ ،ﻳﻌﻨﻰ ﻣﺠﺎﻫﺪﺍﻥ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺭﺍ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﻫﻨﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﻗﻊ ،ﺍﻧﺠﻤﻦ ﺍﻳﺎﻟﺘﻰ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺷﺎﻩ ﺣﻤﺎﻗﺘﭙﻴﺸﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﻣﺒﻨﻰ ﺑﺮ ﺍﺳﺘﻘﺮﺍﺽ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺳﺮﻛﻮﺑﻰ ﻣﻠﺖ ،ﺑﻪ ﺷﺪﺕ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﻭ ﺻﻼﺣﺪﻳﺪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ،ﺗﻠﮕﺮﺍﻣﻰ ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺳﻨﺎ ﻭ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﻣﻠﻰ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﻣﺨﺎﺑﺮﻩ ﺷﺪ ﻭ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺟﺎﺭﻯ ﺑﻪ ﺍﻃﻼﻉ ﺁﻥ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺳﻴﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺗﻠﮕﺮﺍﻡ ،ﻫﻮﺷﻴﺎﺭﺍﻧﻪ ﺧﺎﻃﺮﻧﺸﺎﻥ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ» :ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﻫﻪ ﺍﺯ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻛﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﻣﻠﻰ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺎﻩ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺍﮔﺮ ﺑﺪﻭﻥ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻣﺠﻠﺲ ،ﻫﺮ ﻧﻮﻉ ﻭﺍﻣﻰ ﺍﺯ ﺩﻭﻟﺘﻬﺎﻯ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﺩ، ﻣﻠﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻬﺪﻩ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪﮔﺮﻓﺖ!« ﺍﻳﻦ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ،ﻧﻘﺸﻪ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻰ ﺷﺎﻩ ﺧﺎﺋﻦ ﺭﺍ ﻧﻘﺶ ﺑﺮ ﺁﺏ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺧﻨﺜﻰ ﻛﺮﺩﻥ ﺁﻥ ﺩﺳﻴﺴﻪ ،ﻣﺆﺛﺮ ﺍﻓﺘﺎﺩ).ﺭﺣﻴﻢ ﺭﺋﻴﺲ ﻧﻴﺎ،ﺹ(196 ﭘﺲ ﺍﺯ ﺧﻠﻊ ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻰ ﺷﺎﻩ ﺍﺯ ﺣﻜﻮﻣﺖ ،ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺩﻭﺭﻩ ﺩﻭﻡ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﻣﻠﻰ ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪ .ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺩﺭﺧﺸﺎﻧﻰ ﺩﺍﺷﺖ .ﭼﻬﺎﺭ ،ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻝ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﺎﻋﺖ ،ﺗﺒﻠﻴﻎ ﺍﺣﻜﺎﻡ ﺍﻟﻬﻰ ،ﺍﺭﺷﺎﺩ ﻣﺮﺩﻡ ،ﺗﺪﺭﻳﺲ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ،ﻋﻀﻮﻳﺖ ﺍﻧﺠﻤﻦ ﺍﻳﺎﻟﺘﻰ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ
ﻧﻘﺶ ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﻭ ﺍﻳﻔﺎﻯ ﻧﻘﺶ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻭ ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﻯ ﻓﻜﺮﻯ ،ﭘﻴﻜﺎﺭ ﺻﺎﺩﻗﺎﻧﻪ ﻭ ﺩﻭﺵ ﺑﻪ ﺩﻭﺵ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺠﺎﻫﺪﺍﻥ ﺩﺭ ﺳﻨﮕﺮ ﺟﻬﺎﺩ ﻭ ﺩﻓﺎﻉ ،ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻰ ﻣﻤﺘﺎﺯ ﻭ ﻣﺤﺒﻮﺑﻴﺘﻰ ﭘﺎﻙ ﻭ ﺑﻴﺸﺎﺋﺒﻪ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺩﻝ ﻣﺮﺩﻡ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﻭ ﻋﻠﻤﺎ ﻭ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺑﻮﺩ .ﻣﺮﺩﻡ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﭘﺎﺱ ﺍﻳﻦ ﻧﻴﻜﻨﺎﻣﻰ ،ﺻﺪﺍﻗﺖ ،ﺷﺠﺎﻋﺖ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻬﺎﻯ ﻭﺍﻻ ،ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ 30ﺳﺎﻟﮕﻰ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻰ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﻣﻠﻰ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﻣﻴﺮﺯﺍ ﺍﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﻧﻮﺑﺮﻯ ،ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﺮﺩﻡ ﺗﺒﺮﻳﺰ ،ﺭﺍﻫﻰ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍ ﺷﺪ .ﻣﺠﻠﺲ ﺩﻭﻡ ﺩﺭ 24ﺁﺑﺎﻥ 1288ﮔﺸﺎﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ ﻭ ﺩﺭ 30ﺁﺑﺎﻥ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺭﺳﻤﻰ ﺁﻏﺎﺯ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﻛﺮﺩ. )ﺍﺣﻤﺪ ﻛﺴﺮﻭﻯ ،ﺝ ،1ﺹ .)75 ﺍﻭﻟﺘﻴﻤﺎﺗﻮﻡ ﺭﻭﺱ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺳﻨﮕﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﮕﺬﺍﺭﻯ ،ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻭﺍﺭﺙ ﻫﺰﺍﺭﺍﻥ ﺷﻬﻴﺪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﻴﺪﺍﻧﺴﺖ ﻭ ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻌﮕﻴﺮﻳﻬﺎﻯ ﺁﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﻭ ﺿﺪﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩﻯ ﻭ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﻯ ،ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﻭ ﺍﺭﺟﻤﻨﺪﻯ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺷﻬﻴﺪ ﻣﺪﺭﺱ ،ﻣﻴﺮﺯﺍ ﺍﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﻧﻮﺑﺮﻯ ﻭ ...ﺑﻪ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﺣﻖ ﻣﺴﻠﻢ ﻣﺮﺩﻡ ﺳﺘﻤﺪﻳﺪﻩ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻴﭙﺮﺩﺍﺧﺖ .ﺍﺯ ﻛﺎﺭﻫﺎﻯ ﺩﺭﺧﺸﺎﻥ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﺩﻭﻡ، ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺷﺠﺎﻋﺎﻧﻪ ﻭ ﻛﺎﺭﺳﺎﺯ ﺍﻭ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻭﻟﺘﻴﻤﺎﺗﻮﻡ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﮔﺮﺍﻧﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺗﺰﺍﺭ ﺭﻭﺱ ﺑﻮﺩ. ﺩﺭ ﻣﺘﻦ ﺍﻳﻦ ﺍﻭﻟﺘﻴﻤﺎﺗﻮﻡ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮﺩ - 1ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﺴﺘﺮ ﺷﻮﺳﺘﺮ ،ﺧﺰﺍﻧﻬﺪﺍﺭ ﻭ ﻣﺴﺘﺮ ﻟﻜﻮﻓﺮ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﻫﺎ ﺑﺮﻛﻨﺎﺭﻛﻨﺪ. - 2ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﭘﺲ ،ﺑﺪﻭﻥ ﺍﻃﻼﻉ ﻭ ﺭﺿﺎﻳﺖ ﺭﻭﺳﻴﻪ ﻭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ،ﻣﺴﺘﺸﺎﺭ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺳﺘﺨﺪﺍﻡ ﻧﻜﻨﺪ! – 3ﻣﺨﺎﺭﺟﻰ ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺭﻭﺱ ﺑﺮﺍﻯ ﻟﺸﻜﺮﻛﺸﻰ ﺑﻪ ﺧﺎﻙ ﺍﻳﺮﺍﻥ )ﺭﺷﺖ ﻭ ﺍﻧﺰﻟﻰ( ﻣﺘﺤﻤﻞ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﺷﻮﺩ. ﺩﻭﻟﺖ ﺭﻭﺱ ﻭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﺟﻮﺍﺏ ،ﻓﻘﻂ 48ﺳﺎﻋﺖ ﻣﻬﻠﺖ ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻰ ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﺘﻦ ﺍﻭﻟﺘﻴﻤﺎﺗﻮﻡ ﺭﺍ ﻗﺒﻮﻝ ﻧﻜﻨﺪ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻧﺸﻮﺩ ،ﺳﺎﻟﺪﺍﺕ- ﻫﺎ ﻭ ﻗﺰﺍﻗﻬﺎﻯ ﺭﻭﺱ ،ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﻗﺰﻭﻳﻦ ﭘﻴﺸﺮﻭﻯ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﺷﻐﺎﻝ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺁﻭﺭﺩ! ﻭ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻧﻜﺮﺩﻥ ﻣﺨﺎﺭﺝ ،ﻣﺒﻠﻎ ﺁﻥ ﺩﻭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ)ﺑﺎﺩﺍﻣﭽﻰ ﺗﺒﺮﻳﺰﻯ ،1304،ﺹ .)28ﺍﻳﻦ ﺍﻭﻟﺘﻴﻤﺎﺗﻮﻡ ﻧﻨﮕﻴﻦ -ﻛﻪ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ،ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﺑﺎﺟﺴﺒﻴﻞ ﺍﺯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻈﻠﻮﻡ ﺑﻮﺩ -ﺭﻭﺯ ﭼﻬﺎﺭﺷﻨﺒﻪ 7ﺁﺫﺭﻣﺎﻩ 7) 1290 ﺫﻳﺤﺠﻪ (1329ﺑﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺳﻴﺪ .ﻓﺮﺩﺍﻯ ﺁﻥ ﺭﻭﺯ ﺩﺭ ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻭ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﻭ ﺭﺷﺖ ،ﺍﻣﻮﺍﺝ ﺧﺮﻭﺷﺎﻥ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﺩﺭ ﺁﻣﺪ .ﺑﺎﺯﺍﺭﻫﺎ ﺗﻌﻄﻴﻞ ﺷﺪ ،ﺩﻭﺍﻳﺮ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻭ
445
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
446
ﺗﺠﺎﺭﺗﺨﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻴﻤﻪ ﺗﻌﻄﻴﻞ ﺩﺭ ﺁﻣﺪ ﻭ ﻫﻤﻪ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﻣﻰ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺣﺘﻰ ﺯﻧﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﻣﺮﺩﺍﻥ ،ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺧﻮﻳﺶ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺍﻭﻟﺘﻴﻤﺎﺗﻮﻡ ﻣﺰﺑﻮﺭ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﺩﺳﺘﻪ ﺟﻤﻌﻰ ﻭ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺯﻧﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ( .ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺸﺮﻭﻃﻴﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺝ ،7ﺹ .(87 ﺷﻴﺦ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ،ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﺟﺘﻤﺎﻉ ﺗﻈﺎﻫﺮ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺗﻬﺮﺍﻧﻰ ،ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﺩ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﭘﺮ ﺷﻮﺭ ﻭ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺍﺣﺴﺎﺳﺎﺕ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻭ ﻣﻠﻰ ﻣﺮﺩﻡ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻭ ﺑﺎ ﺻﺪﺍﻯ ﺭﺳﺎﻳﻰ ﮔﻔﺖ: » ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻫﺮ ﻣﻠﺘﻰ ،ﺷﺮﺍﻓﺖ ﺍﻭﺳﺖ .ﺍﮔﺮ ﻧﺘﻮﺍﻧﻴﻢ ﻛﺸﻮﺭ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻧﺠﺎﺕ ﺩﻫﻴﻢ ﻭ ﺷﺮﺍﻓﺘﻤﻨﺪﺍﻧﻪ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻛﻨﻴﻢ ،ﻻﺍﻗﻞ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﻭﻃﻦ ﺟﺎﻥ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﺩﺍﺩ؛ ﺯﻳﺮﺍ ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻮﺍﻗﻊ ﺧﻄﺮﻧﺎﻙ ﻭ ﺣﺴﺎﺱ ،ﺯﻧﺪﻩ ﻣﺎﻧﺪﻥ ﻣﺤﻮ ﺷﺪﻥ ﺍﺳﺖ« ﺍﻳﻦ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺁﺗﺸﻴﻦ ﭼﻨﺎﻥ ﺷﻮﺭﻯ ﺩﺭ ﺩﻝ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺮ ﭘﺎ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﻓﺮﻳﺎﺩ »ﭘﺎﻳﻨﺪﻩ ﺑﺎﺩ ﺍﻳﺮﺍﻥ«» ،ﺯﻧﺪﻩ ﺑﺎﺩ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ« ...ﺗﺎ ﻟﺤﻈﺎﺗﻰ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﺍﻭ ﺩﺭ ﻫﻮﺍ ﻃﻨﻴﻦ ﻣﻰ ﺍﻧﺪﺍﺧﺖ) .ﺩﻭ ﻗﻬﺮﻣﺎﻥ ﺟﻨﺒﺶ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ،ﺹ (209ﺭﻭﺯ ﺟﻤﻌﻪ 9ﺁﺫﺭ ﻣﺎﻩ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻇﻬﺮ ﺟﻠﺴﻪ ﻋﻠﻨﻰ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺮ ﭘﺎ ﺷﺪ .ﺣﺴﻦ ﻭﺛﻮﻕ )ﻭﺛﻮﻕ ﺍﻟﺪﻭﻟﻪ( ﻭﺯﻳﺮ ﺍﻣﻮﺭ ﺧﺎﺭﺟﻪ ﻭ ﺗﻨﻰ ﭼﻨﺪ ﺍﺯ ﻫﻤﻜﺎﺭﺍﻧﺶ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﻭﺛﻮﻕ ﺍﻟﺪﻭﻟﻪ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﺠﻠﺲ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﻣﺘﻦ ﺍﻭﻟﺘﻴﻤﺎﺗﻮﻡ ﺭﺍ ﺧﻮﺍﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺑﺎ ﺯﺑﻮﻧﻰ ﮔﻔﺖ» :ﻫﻴﺄﺕ ﻭﺯﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﭼﻨﻴﻦ ﺭﺃﻯ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺧﻮﺍﻫﺶ ﺭﻭﺱ ﻗﺒﻮﻝ ﺑﺸﻮﺩ! ﺗﺎ ﻧﻈﺮ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﺤﺘﺮﻡ ﭼﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﻟﺤﻈﺎﺗﻰ ﺑﺎ ﺳﻜﻮﺕ ﻭ ﺑﻼﺗﻜﻠﻴﻔﻰ ﮔﺬﺷﺖ .ﻳﻜﻰ ﺩﻭ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﻓﺮﻭﻣﺎﻳﻪ ﻭ ﺗﺮﺳﻮ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ ،ﺍﺯ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺭﻓﺘﻨﺪ ﻭ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻛﻨﺎﺭ ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ ...ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﺳﻜﻮﺕ ﺑﻮﺩ ...ﻧﺎﮔﻬﺎﻥ ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﺟﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ ﻭ ﺑﺎ ﻫﻴﺒﺘﻰ ﺷﻜﻮﻫﻤﻨﺪ ﻭ ﻗﺪﻣﻬﺎﻯ ﻣﺤﻜﻢ ﺑﻪ ﺟﻠﻮ ﺁﻣﺪ ﻭ ﺭﻭ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺍﻳﺴﺘﺎﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺻﺪﺍﻯ ﺭﺳﺎ ﻭ ﺑﻠﻨﺪ ،ﺳﻜﻮﺕ ﻣﺮﮔﺒﺎﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﺭﺍ ﺷﻜﺴﺖ» :ﻫﻴﭽﻜﺲ ﻭ ﻫﻴﭻ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﺣﻖ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ،ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻭ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻛﺴﻰ ﻳﺎ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺳﻠﺐ ﻛﻨﺪ ،ﻣﮕﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﺷﻴﻮﻩ ﻛﻬﻦ ﺑﺮﺑﺮﻳﺖ ﻭ ﻭﺣﺸﻴﺖ ﺑﺮﮔﺮﺩﺩ! «...ﺗﻮﺳﻂ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻛﻨﺎﻳﻪ ،ﺍﻭﻟﺘﻴﻤﺎﺗﻮﻡ ﺩﻭﻟﺖ ﺭﻭﺱ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﻫﺪﻑ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺻﺮﺍﺣﺖ ﺗﻤﺎﻡ ،ﺗﻴﺮ ﺁﺧﺮ ﺭﺍ ﺭﻫﺎ ﻛﺮﺩ » ...ﺑﻨﺪﻩ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﻣﻠﺘﻰ ،ﻛﻪ ﺣﻖ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻭ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﺭﺍ ﺍﺯ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻫﺰﺍﺭ ﺳﺎﻝ ﭘﻴﺶ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻴﺪﺍﻧﻨﺪ ،ﻋﺮﺽ ﻣﻴﻜﻨﻢ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺗﺎ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺑﻮﺩﻫﺎﻳﻢ ،ﺩﺭ ﺣﻔﻆ ﺣﻘﻮﻕ ﻭ ﺗﺮﻗﻰ ﻣﻤﻠﻜﺖ ﺧﻮﺩﻣﺎﻥ ﺻﺎﺣﺐ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺑﻮﺩﻫﺎﻳﻢ ...ﻣﻦ ﺑﺎ ﻛﻤﺎﻝ ﺟﺴﺎﺭﺕ ﻭ ﮔﺸﺎﺩﻫﺮﻭﻳﻰ ﺑﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺭﻭﺳﻴﻪ ﻣﻴﮕﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﺍﻳﻦ ﻣﻠﺖ ،ﺍﻣﻮﺭ ،ﻛﺸﻮﺭ ﻭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻭ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭ ﻛﻨﺪ ...ﺍﻳﻦ
ﻧﻘﺶ ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﺍﻭﻟﺘﻴﻤﺎﺗﻮﻡ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻟﻄﻤﻪ ﻣﻴﺰﻧﺪ ﻭ ﺷﻜﻰ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﻣﻮﺍﻓﻘﺖ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺍﻳﻦ ﺍﻭﻟﺘﻴﻤﺎﺗﻮﻡ ﻣﻮﺭﺩ ﻗﺒﻮﻝ ﻭﺍﻗﻊ ﻧﻤﻴﺸﻮﺩ! ...ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭﻡ ﺍﻳﻦ ﺍﻭﻟﺘﻴﻤﺎﺗﻮﻡ ﻇﺎﻟﻤﺎﻧﻪ ﺭﺍ ﭘﺲ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ﻭ ﻣﻠﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺁﺯﺭﺩﻩ ﻧﻜﻨﻨﺪ «.ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﻫﻢ ﺍﻭﻟﺘﻴﻤﺎﺗﻮﻡ ﺭﺍ ﻣﺤﻜﻮﻡ ﻛﺮﺩ ﻭ ﻫﻢ ﺗﺮﺱ ﻭ ﻟﺮﺯ ﺍﺣﺘﻤﺎﻟﻰ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺩﻳﮕﺮ ﺭﺍ ﺭﻳﺨﺖ! ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺭﺩ ﻭ ﻣﺤﻜﻮﻡ ﻛﺮﺩﻥ ﺍﻳﻦ ﺍﻭﻟﺘﻴﻤﺎﺗﻮﻡ ﺳﺨﻨﺎﻧﻰ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺑﺪﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ،ﺣﺮﻛﺖ ﻣﺮﺩﺍﻧﻪ ﻭ ﻫﻮﺷﻴﺎﺭﺍﻧﻪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍ ﺑﺎ ﺳﺮﺍﻓﺮﺍﺯﻯ ﺗﻤﺎﻡ ،ﺍﻭﻟﺘﻴﻤﺎﺗﻮﻡ ﺭﻭﺳﻴﻪ ﺭﺍ ﺭﺩ ﻛﻨﺪ .ﺍﺯ ﺁﻥ ﺭﻭﺯ ﻧﺎﻡ ﻭ ﺁﻭﺍﺯﻩ ﺷﺠﺎﻋﺖ، ﻫﻮﺷﻴﺎﺭﻯ ﻭ ﻏﻴﺮﺕ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺯﺑﺎﻧﻬﺎ ﺍﻓﺘﺎﺩ ﻭ ﻣﻠﺖ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻰ ﺷﻨﺎﺧﺘﻨﺪ ،ﺣﺘﻰ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﻴﺰ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﭘﻴﺶ ،ﺑﻪ ﻋﻈﻤﺖ ﻭ ﻧﻔﻮﺫ ﻛﻼﻡ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﺁﺯﺍﺩﻩ ﭘﻰ ﺑﺮﺩﻧﺪ. ﭘﺎﻧﺰﺩﻩ ﺭﻭﺯ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﺎﺭﻳﺦ ،ﺩﺭ 24ﺁﺫﺭ ﻣﺎﻩ ،1290ﺳﻔﺎﺭﺕ ﺭﻭﺱ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺑﺎ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ )ﻧﺎﺻﺮ ﺍﻟﻤﻠﻚ( ﺗﻤﺎﺱ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺧﺒﺮ ﺩﺍﺩ :ﻛﻪ ﺳﭙﺎﻩ ﺭﻭﺱ ﺩﺭ ﻗﺰﻭﻳﻦ ﮔﺮﺩ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺍﮔﺮ ﺗﺎ ﺷﺶ ﺭﻭﺯ ﺩﻳﮕﺮ ،ﻫﻤﻪ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﻫﺎﻯ ﻣﺎ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﻧﺸﻮﺩ ،ﺁﻫﻨﮓ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻛﺮﺩ! ﺩﺭ 29ﺁﺫﺭ ﻣﺎﻩ ﻣﺠﻠﺲ ﺟﻠﺴﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺩﺍﺩ .ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺭﺩ ﺍﻭﻟﺘﻴﻤﺎﺗﻮﻡ ﺭﺃﻯ ﺩﺍﺩﻧﺪ .ﺩﻭﻟﺖ ﻣﻮﻗﺖ ﻧﺎﺻﺮ ﺍﻟﻤﻠﻚ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ 2ﺩﻯ ﻣﺎﻩ ،ﺟﻠﺴﻬﺎﻯ ﺑﺎ ﺣﻀﻮﺭ ﻫﻴﺄﺕ ﻭﺯﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺳﺎﺯﺷﻜﺎﺭ ﻭ ﺳﺮﺩﻣﺰﺍﺝ ﻣﺠﻠﺲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺩﺍﺩ .ﻭﺛﻮﻕ ﺍﻟﺪﻭﻟﻪ ،ﺑﺴﺘﻦ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﺭﺍ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﻛﺮﺩ. ﻧﺎﺻﺮ ﺍﻟﻤﻠﻚ ﺑﻴﺪﺭﻧﮓ ،ﺍﻳﻦ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﺭﺍ ﻗﺒﻮﻝ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺍﻧﺤﻼﻝ ﻣﺠﻠﺲ ﺭﺍ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﻓﺮﻣﺎﻥ ﺑﻪ ﻳﻔﺮﻡ ﺧﺎﻥ ﺍﺭﻣﻨﻰ -ﺭﺋﻴﺲ ﺷﻬﺮﺑﺎﻧﻰ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻭ ﻗﺎﺗﻞ ﺷﻴﺦ ﻓﻀﻞ ﺍﷲ ﻧﻮﺭﻯ ،ﻭﺍﮔﺬﺍﺭ ﺷﺪ! ...ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ،ﺍﺯ ﻫﻤﺎﻥ ﺭﻭﺯ ﻣﺠﻠﺲ ﺩﻭﻡ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪ ،ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﭘﺮﺍﻛﻨﺪﻩ ﺷﺪﻧﺪ ...ﻭ ﺑﺴﺎﻁ ﺍﻧﻘﻼﺏ ،ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺧﻮﺍﻫﻰ ﻭ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻃﻠﺒﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺮﭼﻴﺪﻩ ﺷﺪ. ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺎﻧﺪ .ﺍﻣﺎ ﻫﻨﻮﺯ ﺧﻮﻥ ﻏﻴﺮﺕ ﺩﺭ ﺭﮔﻬﺎﻳﺶ ﺟﺎﺭﻯ ﺑﻮﺩ .ﻳﻚ ﺭﻭﺯ ﺩﺭ ﺳﺒﺰﻫﻤﻴﺪﺍﻥ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻉ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺂﻣﻴﺰ ﻣﺮﺩﻡ ،ﺑﺎﻻﻯ ﺳﻜﻮ ﺭﻓﺖ ﻭ ﺑﺎ ﺳﺨﻨﺎﻧﻰ ﺁﺗﺸﻴﻦ ،ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﺁﺯﺍﺩﻳﺨﻮﺍﻫﺎﻥ ﺩﻓﺎﻉ ﻭ ﻋﻤﻞ ﺯﺷﺖ ﺩﻭﻟﺖ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺴﺘﻦ ﻣﺠﻠﺲ ﻭ ﭘﺮﺍﻛﻨﺪﻩ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺤﻜﻮﻡ ﻛﺮﺩ .ﺍﻭ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻛﻒ ﺯﺩﻧﻬﺎ ﻭ ﻓﺮﻳﺎﺩﻫﺎﻯ »ﺯﻧﺪﻩ ﺑﺎﺩ ﺍﻳﺮﺍﻥ«» ،ﺯﻧﺪﻩ ﺑﺎﺩ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ«» ،ﺯﻧﺪﻩ ﺑﺎﺩ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ« ﻭ ...ﺍﺯ ﺳﻜﻮﻯ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺁﻣﺪ .ﺩﻭ ﻣﺎﻩ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪﻥ ﻣﺠﻠﺲ ﻭ ﺷﺮﻭﻉ ﺩﻭﺭﻩ ﻓﺘﺮﺕ ،ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻫﺎﺵ ﺑﻪ ﻣﺸﻬﺪ ﻣﻘﺪﺱ ﺭﻓﺖ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺯﻳﺎﺭﺕ ﻣﺮﻗﺪ ﺍﻣﺎﻡ ﻫﺸﺘﻢ -ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻟﺴﻼﻡ-
447
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﺑﺎ ﺍﻗﻮﺍﻣﺶ ﺩﺭ ﺧﺎﻙ ﺭﺿﻮﻯ ،ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻋﺎﺯﻡ ﺭﻭﺳﻴﻪ ،ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺗﺮﻛﻤﻨﺴﺘﺎﻥ، ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ،ﮔﺮﺟﺴﺘﺎﻥ ﻭ ﺩﺍﻏﺴﺘﺎﻥ ﺷﺪ ﺗﺎ ﺩﺭ ﻓﺮﺻﺖ ﭘﻴﺸﺂﻣﺪﻩ ﻫﻢ ﺍﺯ ﻣﻤﺎﻟﻚ ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻛﻨﺪ)ﻛﺴﺮﻭﻯ ،1376،ﺹ (29ﻭ ﻫﻢ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ،ﺑﻪ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺑﺮﮔﺮﺩﺩ .ﺯﻳﺮﺍ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪﻥ ﻣﺠﻠﺲ ،ﺻﻤﺪﺧﺎﻥ ﺷﺠﺎﻋﺎﻟﺪﻭﻟﻪ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺭﻭﺳﻬﺎ ،ﺣﺎﻛﻢ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻣﺤﻞ ﺍﻧﺠﻤﻦ ﺍﻳﺎﻟﺘﻰ ﺭﺍ ﻭﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺁﺯﺍﺩﻳﺨﻮﺍﻫﺎﻥ ﺭﺍ ﻗﺘﻞ ﻋﺎﻡ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻻﺑﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﻭ ﻫﻤﻜﺎﺭﺍﻥ ﻭ ﻫﻤﻔﻜﺮﺍﻧﺶ ﻧﻴﺰ ﺑﻮﺩ .ﺍﮔﺮ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻳﺎ ﻣﺸﻬﺪ ﺑﻪ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺑﺮ ﻣﻴﮕﺸﺖ ،ﺑﻴﺸﻚ ،ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺟﻼﺩﺍﻥ ﺻﻤﺪﺧﺎﻥ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭ ﻭ ﻛﺸﺘﻪ ﻣﻴﺸﺪ. ﺍﻭ ﺩﺭ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﻛﺎﺭﮔﺮﺍﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺭﺍ ﺩﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﻧﺒﻮﺩﻥ ﻛﺎﺭ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ،ﺳﺮﮔﺮﺩﺍﻥ ﺩﺭ ﺧﺎﻙ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﻣﻴﮕﺸﺘﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻗﺒﺎﻝ ﺩﺳﺘﻤﺰﺩﻯ ﻧﺎﭼﻴﺰ ،ﻣﺘﺤﻤﻞ ﺳﻨﮕﻴﻨﺘﺮﻳﻦ ﻛﺎﺭﻫﺎ ﻣﻴﺸﺪﻧﺪ .ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺩﺭ ﺁﺗﺶ ﺑﻴﺪﺍﺩ ﺭﻭﺳﻬﺎ ﻭ ﺻﻤﺪﺧﺎﻥ ﺷﺠﺎﻋﺎﻟﺪﻭﻟﻪ ﻣﻴﺴﻮﺧﺖ .ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻬﺎ ﺑﻮﻯ ﺧﻮﻥ ﻣﻴﺪﺍﺩ .ﺧﻮﻑ ﻭ ﻭﺣﺸﺖ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﺳﺮ ﻣﻴﻜﺸﻴﺪ) ﻗﻠﻰ ﺯﺍﺩﻩ ،1372،ﺹ .(106
448
ﻧﺴﻴﻢ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺩﺭ ﻣﻬﺮ ،1293ﺻﻤﺪﺧﺎﻥ ،ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺭﻭﺳﻬﺎ ﻛﻨﺎﺭ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﻓﻀﺎﻯ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻧﺴﺒﻰ ﺩﺭ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﺪ .ﺍﻣﺎ ﺑﺪﺗﺮ ﺍﺯ ﺻﻤﺪﺧﺎﻥ ،ﺧﻮﺩ ﺭﻭﺳﻬﺎ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﺣﻀﻮﺭ ﻧﺎﻣﻴﻤﻮﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺣﻔﻆ ﻣﻰ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﻭﻟﻰ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺳﻮ ﺩﺭ ﺑﻬﺎﺭ ﺳﺎﻝ 1296ﺑﺎ ﻇﻬﻮﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻛﺘﺒﺮ ﺭﻭﺳﻴﻪ ﻭ ﭘﺎﻙ ﺷﺪﻥ ﺧﺎﻙ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺍﺯ ﻟﻮﺙ ﺭﻭﺳﻬﺎ ،ﻧﺴﻴﻢ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺩﺭ ﺧﻄﻪ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﻭ ﺷﻤﺎﻝ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭﺯﻳﺪﻥ ﮔﺮﻓﺖ .ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﻧﻌﻤﺖ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﺁﺯﺍﺩﻯ- ﺧﻮﺍﻩ ﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯﺵ ﺭﺍ -ﻛﻪ ﺍﻏﻠﺐ »ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕ« ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﻴﺸﺪﻧﺪ -ﮔﺮﺩ ﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﻛﻤﻴﺘﻬﺎﻯ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺩﺍﺩ .ﺳﭙﺲ ﻫﻤﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕ ﻭ ﺁﺯﺍﺩﻳﺨﻮﺍﻩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺑﻪ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺩﻋﻮﺕ ﻛﺮﺩ ﻭ ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺴﻰ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲ ﺍﺳﺘﺎﻧﻰ 480 ،ﻧﻔﺮ ﺷﺮﻛﺖ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ .ﺗﺸﻜﻴﻼﺕ ﻓﺮﻗﻪ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕ ﻛﻪ ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻝ ﭘﻴﺶ ﺗﻌﻄﻴﻞ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ، ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺷﺪ .ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲ ،ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺗﺠﺪﺩ ،ﺍﺭﮔﺎﻥ ﺗﺸﻜﻴﻼﺕ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕ ،ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﻣﺪﻳﺮ ﻣﺴﺌﻮﻝ ﻭ ﺻﺎﺣﺐ ﺍﻣﺘﻴﺎﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺷﺪ،ﺑﺎﺩﺍﻣﭽﻰ ﺗﺒﺮﻳﺰﻯ ،1304،ﺹ (28 ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺷﻤﺎﺭﻩ ﺗﺠﺪﺩ ﺩﺭ ﺑﻴﺴﺘﻢ ﻓﺮﻭﺭﺩﻳﻦ 8) 1296ﺭﺟﺐ (1335ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﻳﺎﻓﺖ )ﻛﺴﺮﻭﻯ ،1376،ﺹ .)678ﺷﻴﺦ ﺩﺭ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺷﻤﺎﺭﻩ ﺗﺠﺪﺩ ،ﻣﻘﺎﻟﻬﺎﻯ ﺑﺎ ﻧﺎﻡ »ﻧﻮﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺗﺎﺑﻴﺪ« ﻧﻮﺷﺖ ﻭ ﻟﺰﻭﻡ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻣﺸﺮﻭﻃﻴﺖ ﻭ ﺍﺣﻴﺎﻯ
ﻧﻘﺶ ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻴﺎﻥ ﻛﺮﺩ .ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺳﺎﻝ ،ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻓﺮﻗﻪ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﺷﺪ ،ﻓﺮﻗﻪ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕ ﺭﺍ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺍﺻﻼﺣﺎﺗﻰ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩ( . ﺑﺎﺩﺍﻣﭽﻰ،ﺗﺒﺮﻳﺰﻯ ،1304،ﺹ .)28ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﻫﻤﮕﺎﻡ ﺑﺎ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺗﺠﺪﺩ ،ﻛﺎﺭﻫﺎﻯ ﺳﺎﺯﻧﺪﻩ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﭘﻴﺸﺒﺮﺩ ﺍﻫﺪﺍﻑ ،ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺁﺳﺎﻳﺶ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻭﺍﻟﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩ ﺗﺎ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﺮﻛﺘﻰ ﺑﺰﺭگ ﻭ ﻫﻤﮕﺎﻧﻰ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﺳﺎﺯﺩ: ﺍﻟﻒ(ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺁﺫﻭﻗﻪ ﺍﻳﻦ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﮔﻨﺪﻡ ﻭ ﺟﻮ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﻫﺎﺕ ﺟﻤﻊﺁﻭﺭﻯ ﻣﻰﻛﺮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺁﺭﺩ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺳﻨﮕﻚﭘﺰﻯﻫﺎ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰﺩﺍﺩ ﻭ ﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻯ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺍﺭﺯﺍﻥ ﺑﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﻰﺑﻀﺎﻋﺖ ﻓﺮﻭﺧﺘﻪ ﻣﻰﺷﺪ. ﺏ(ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﻛﻮﻯﻫﺎ: ﻫﺪﻑ ﺍﺯ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺍﻳﻦ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺛﺮﻭﺗﻤﻨﺪﺍﻥ ﻧﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺍﺯ ﻧﺎﻥ »ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺁﺫﻭﻗﻪ« ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻛﺎﺭﻫﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺩﺭ ﻣﺴﻴﺮ ﺩﺭﺳﺖ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﺪ. ﺝ(ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺍﻋﺎﻧﻪ: ﺍﻳﻦ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﻣﻮﻇﻒ ﺑﻮﺩ ﻣﺨﺎﺭﺝ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥﻫﺎﻯ ﺍﻋﺎﻧﻪ ،ﻛﻮﻯﻫﺎ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺎﺭﻫﺎﻯ ﺿﺮﻭﺭﻯ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺛﺮﻭﺗﻤﻨﺪﺍﻥ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻭ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻛﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﭘﻮﻝﻫﺎﻯ ﻫﻔﺘﮕﻰ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻰﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺑﻪ ﺩﻟﺨﻮﺍﻩ ﻭ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺗﺮﺱ ﻣﻰﺩﺍﺩﻧﺪ. ﺩ(ﺩﺍﺭ ﺍﻟﻤﺴﺎﻛﻴﻦ: ﺍﻳﻦ ﻣﺤﻞ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﻯ ﺑﻴﻨﻮﺍﻳﺎﻥ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪ .ﻣﺨﺎﺭﺝ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺍﻋﺎﻧﻪ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﻰﺷﺪ .ﺩﺭ ﺳﺎﻳﻪ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺻﺤﻴﺢ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ،ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﻣﻮﺭ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻧﺎﻡ ﺑﺮﺩﻩ ﺷﺪ ،ﺑﻪ ﺍﻧﺪﺍﺯﻫﺎﻯ ﺩﻗﻴﻖ ﻭ ﺩﺭﺳﺖ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﺩﺯﺩﻯ ،ﺍﺧﺘﻼﺱ ،ﺳﻮء ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻭ ﺍﺭﺗﺸﺎ ﺑﻪ ﻛﺴﻰ ﺩﺍﺩﻩ ﻧﻤﻰﺷﺪ .ﻣﺴﻠﻢ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﻛﻮﺷﺶﻫﺎﻯ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﻭ ﺣﺰﺏ ﺗﺤﺖ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﻭ ﻧﺒﻮﺩ ،ﻫﺰﺍﺭﺍﻥ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﻧﺠﺎﺕ ﻧﻤﻰﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ) .ﻋﻘﻴﻘﻰ ﺑﺨﺸﺎﻳﺸﻰ.(1358 ، ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﺠﻠﺲ ﻣﺤﻠﻰ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺷﻴﺦ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺑﺎ ﺩﻋﻮﺕ ﺍﺯ ﺁﺯﺍﺩﻳﺨﻮﺍﻫﺎﻥ ﻭ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻬﺎ ،ﺩﺭ ﺭﻭﺯ 22ﺍﺳﻔﻨﺪ » 1298ﻣﺠﻠﺲ ﻣﺤﻠﻰ ﺗﺒﺮﻳﺰ« ﺭﺍ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺁﻥ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺷﺪ .ﻛﺎﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﻣﺤﻠﻰ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﻭ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ،
449
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﺼﻤﻴﻤﮕﻴﺮﻯ ﻛﻨﺪ؛ ﭼﻮﻥ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺭﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﻣﻠﻰ ﻣﺤﺮﻭﻡ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﻣﺬﺍﻛﺮﺍﺕ ﻭ ﺗﺼﻤﻴﻤﻬﺎﻯ ﻣﺠﻠﺲ ﻣﺤﻠﻰ ﻫﺮ ﺭﻭﺯ ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺗﺠﺪﺩ ﭼﺎپ ﻣﻴﺸﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻃﻼﻉ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻴﺮﺳﻴﺪ .ﻧﻮﺭﻭﺯ ﺳﺎﻝ 1299ﮔﺬﺷﺖ .ﺩﺭ ﻫﺸﺘﻢ ﻓﺮﻭﺭﺩﻳﻦ ﺳﺎﻝ ﻧﻮ ،ﺑﻴﺎﻧﻴﻬﺎﻯ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﻣﺤﻠﻰ ﺗﺒﺮﻳﺰ ،ﺧﻄﺎﺏ ﺑﻪ ﺁﺯﺍﺩﻯ- ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﻭ ﻫﻤﻮﻃﻨﺎﻥ ﺻﺎﺩﺭ ﺷﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ،ﺍﺗﺤﺎﺩ ﻭ ﻧﻈﻢ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻬﺎ ﻭ ﻳﺎﺭﻯ ﻫﻤﻪ ﺁﺯﺍﺩﻳﺨﻮﺍﻫﺎﻥ ﻣﻴﻬﻨﺪﻭﺳﺖ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ،ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﻳﮕﺎﻧﻪ ﺗﻜﻴﻬﮕﺎﻩ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ (.ﻛﺴﺮﻭﻯ ،1376،ﺹ )245
450
ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ 1919ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ: ﭘﺲ ﺍﺯ ﺳﻘﻮﻁ ﺻﻤﺼﺎﻡ ﺍﻟﺴﻠﻄﻨﻪ ،ﻭﺛﻮﻕ ﺍﻟﺪﻭﻟﻪ ﺑﺎ ﭘﺸﺘﮕﺮﻣﻰ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﻣﺄﻣﻮﺭ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻛﺎﺑﻴﻨﻪ ﻣﻴﺸﻮﺩ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ 1919ﺑﺎ ﺩﻻﻟﻰ ﻭﺛﻮﻗﺎﻟﺪﻭﻟﻪ ﻭ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﻳﺎﺭﺍﻥ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﻣﻴﺸﻮﺩ .ﻭﺛﻮﻗﺎﻟﺪﻭﻟﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﺧﺎﺋﻨﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺭﺍ ﻋﻀﻮ ﻓﺎﺳﺪ ﻭ ﻗﻄﻌﺸﺪﻧﻰ ﻧﺎﻣﻴﺪ .ﺍﻭ ﺳﺎﻟﻬﺎ ﭘﻴﺶ ﺑﺎ ﻗﺒﻮﻝ ﺍﻭﻟﺘﻴﻤﺎﺗﻮﻡ ﺭﻭﺱ ،ﺿﺮﺑﻪ ﻣﻬﻠﻜﻰ ﺑﻪ ﭘﻴﻜﺮ ﻣﺸﺮﻭﻃﻴﺖ ﺯﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺍﻳﻨﻚ ﺑﺎ ﻋﻘﺪ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﻧﻨﮕﻴﻦ 1919ﺍﻣﻮﺭ ﻧﻈﺎﻣﻰ ،ﻣﺎﻟﻰ ﻭ ﮔﻤﺮﻛﻰ ﺭﺍ ﺩﺭﺑﺴﺖ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﺬﻛﻮﺭ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻴﺪﺍﺩ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺴﺘﻌﻤﺮﻫﺎﻯ ﺭﺳﻤﻰ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻴﻜﺮﺩ .ﺍﻭ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺧﻴﺎﻧﺖ ،ﺗﻨﻬﺎ 130ﻫﺰﺍﺭ ﻟﻴﺮﻩ ﻣﻌﺎﺩﻝ ﭼﻬﺎﺭﺻﺪ ﻫﺰﺍﺭ ﺗﻮﻣﺎﻥ ﺣﻘﺎﻟﺰﺣﻤﻪ ﺑﻪ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﺣﻖ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﻰ ﺑﻪ ﺍﻣﭙﺮﺍﺗﻮﺭﻯ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﻮﺩ ﻭ ﻭﻋﺪﻩ ﺩﻭ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﻟﻴﺮﻩ ﻭﺍﻡ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﻮﺷﺪﺍﺭﻭﻯ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺮگ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮﺩ. ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﻯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺒﺎﺭﻩ ﻧﻮﺷﺘﻨﺪ :ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻛﺸﻮﺭ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻳﻚ ﭘﻨﺲ ﻓﺮﻭﺧﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻬﻬﺎﻯ ﻓﻜﺎﻫﻰ ﭘﺎﺭﻳﺲ ﺑﻴﺎﻥ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﻣﻤﻠﻜﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭘﻨﺠﺎﻩ ﺳﺎﻧﺘﻴﻢ )ﻳﻚ ﻋﺒﺎﺳﻰ( ﺑﻪ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻴﻬﺎ ﻓﺮﻭﺧﺘﻪ ﺍﻧﺪ؛ ﺣﺘﻰ ﺧﻮﺩ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻴﻬﺎ ﻫﻢ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺘﻴﺎﺯﺍﺕ ﺍﻧﺤﺼﺎﺭﻯ ﻣﺘﻌﺠﺐ ﺑﻮﺩﻧﺪ )ﺭﺋﻴﺲ ﻧﻴﺎ ،ﺹ .(237ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﺧﺒﺮ ﺍﻭﻟﺘﻴﻤﺎﺗﻮﻡ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺗﻜﺎﻥ ﺩﺍﺩ .ﻫﺰﺍﺭﺍﻥ ﺯﻥ ﻛﻔﻨﭙﻮﺵ ﺑﺎ ﻧﺎﻟﻪ ﻭ ﻓﻐﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻌﺘﺮﺽ ﺩﻳﺪﻩ ﻣﻴﺸﺪﻧﺪ .ﺩﻳﮕﺮ ﺟﻨﮓ ﺑﻴﻦ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﻭ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﻧﺒﻮﺩ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﻳﻚ ﻣﻠﺖ ﻣﻄﺮﺡ ﺑﻮﺩ)ﻣﻠﻚ ﺯﺍﺩﻩ،ﺝ،7ﺹ(87 ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺯ ﻫﺮ ﮔﺮﻭﻩ ﻭ ﺩﺳﺘﻪ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎﻥ ﭘﻴﺸﺮﻭ ،ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﺍﻥ ،ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﻭ ﺁﺯﺩﺍﺩﻳﺨﻮﺍﻫﺎﻥ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻳﻦ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﻧﻨﮕﻴﻦ ﺑﻪ ﭘﺎ ﺧﺎﺳﺘﻨﺪ ﻭ ﺑﺎ ﻫﺮ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺑﺮﺍﺯ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﮔﺮﻭﻫﻲ ﺑﺎ ﺷﻌﺮ ،ﻋﺪﻩ ﺍﻯ ﺑﺎ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻲ ﻭ ﺑﺮﺧﻲ ﺑﺎ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻛﺘﺎﺏ ﻭ ﻣﻘﺎﻟﻪ،
ﻧﻘﺶ ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻋﺒﺪﺍﷲ ﻣﺴﺘﻮﻓﻲ ﻛﻪ ﻛﺘﺎﺏ ﺍﺑﻄﺎﻝ ﺍﻟﺒﺎﻃﻞ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺭ ّﺩ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ 1919ﻧﻮﺷﺖ. ﻓﺮﺧﻲ ﻧﻴﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﻳﺮ ﺷﺎﻋﺮﺍﻥ ﺍﻧﻘﻼﺑﻲ ﻭ ﭘﺮﺷﻮﺭ ﻫﻤﭽﻮﻥ :ﻣﻴﺮﺯﺍﺩﺓ ﻋﺸﻘﻲ ،ﻋﺎﺭﻑ ﻗﺰﻭﻳﻨﻲ ،ﺍﺩﻳﺐ ﺍﻟﻤﻤﺎﻟﻚ ﻓﺮﺍﻫﺎﻧﻲ ﻭ ﺍﻳﺮﺝ ﻣﻴﺮﺯﺍ ﺑﺎ ﻟﺤﻨﻲ ﺷﺪﻳﺪ ﻭ ﭘﺮﺣﺮﺍﺭﺗﺘﺮ ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻭ ﻗﻴﺎﻡ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻳﻦ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ )ﺳﻨﺪ ﻓﺮﻭﺵ ﺍﻳﺮﺍﻥ( ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ .ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮﺍﻥ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﺟﻨﺒﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶ ﻋﻈﻴﻢ ﺭﺍ ﻓﺮﺧﻲ ﺩﺍﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺍﺷﻌﺎﺭ ﺧﻮﺩ ،ﺁﺗﺶ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺷﻌﻠﻪ ﻭﺭﺗﺮ ﻣﻴﺴﺎﺧﺖ: ﻛﻴﺴﺖ ﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﻏﻤﺖ ﺩﺍﺩ ﻧﺪﺍﺷﺖ ﮔﻮﺵ ﻓﺮﻳـﺎﺩ ﺷﻨـﻮ ﻧﻴﺴﺖ ﺧﺪﺍﻳـﺎ ﺩﺭ ﺷﻬـﺮ ِ
ﻫـﻴﭻ ﻛﺲ ﻫﻤﭽﻮ ﺗﻮ ﺑﻴـﺪﺍﺩﮔﺮﻱ ﻳـﺎﺩ ﻧﺪﺍﺷﺖ ﻭﺭﻧﻪ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺗﻮ ﻛﺲ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻓﺮﻳﺎﺩ ﻧﺪﺍﺷﺖ
)ﺩﻳﻮﺍﻥ،ﺹ (67
ﻭﻗﺘﻰ ﻣﺨﺎﻟﻔﺘﻬﺎ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺍﻭﺝ ﺭﺳﻴﺪ ،ﺑﺮﺍﻱ ﺳﺮﻛﻮﺑﻲ ﺍﺣﺴﺎﺳﺎﺕ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻪ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ،ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻥ ﻭﺛﻮﻗﺎﻟ ّﺪﻭﻟﻪ ﺩﺭ 18ﺷﻬﺮﻳﻮﺭ ،1298ﻫﻔﺪﻩ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﺳﺮﺷﻨﺎﺱ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﺭﻭﺿﻬﺨﻮﺍﻧﻲ ﺑﺎﺯﺩﺍﺷﺖ ﺷﺪﻧﺪ .ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ :ﺍﻣﻴﻨﺎﻟﻀﺮﺏ، ﺍﻟﺘﺠﺎﺭ ﺑﻮﺷﻬﺮﻱ ،ﺻﺎﺩﻕ ﺿﻴﺎءﺍﻟﻮﺍﻋﻈﻴﻦ ﻭ ﺍﻓﺮﺍﺳﻴﺎﺏ ﺁﺯﺍﺩ .ﺍﻓﺮﺍﺩﻱ ﭼﻮﻥ :ﻣﻌﻴﻦ ّ ﻣﺴﺘﺸﺎﺭﺍﻟ ّﺪﻭﻟﻪ ،ﻣﻤﺘﺎﺯﺍﻟ ّﺪﻭﻟﻪ ﻭ ...ﺑﻪ ﻛﺎﺷﺎﻥ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﺻﺪﻫﺎ ﻧﻔﺮ ﺍﺯﺟﻤﻠﻪ ﭼﻮﻥ ﺷﺎﻋﺮﺍﻥ ﺟﻮﺍﻥ ﻭ ﻣﻴﻬﻨﭙﺮﺳﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻴﺮﺯﺍﺩﺓ ﻋﺸﻘﻲ ،ﻓﺮﺧﻲ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎﻥ ﺑﻪ ﺯﻧﺪﺍﻥ ﺍﻓﺘﺎﺩﻧﺪ .ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻭﺍﻗﻌﻪ ،ﻣﺮﺩﻡ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺧﺸﻢ ﺁﻣﺪﻧﺪ ،ﺩﻛﺎﻧﻬﺎ ﻭ ﺑﺎﺯﺍﺭﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﺴﺘﻨﺪ .ﻋﺸﻘﻲ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﺍﻥ ﻣﻨﻈﻮﻣﻬﺎﻱ ﺑﻠﻨﺪ ﻋﻠﻴﻪ ﻭﺛﻮﻕ ﺳﺎﺧﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺑﻴﺖ ﺁﻥ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﺳﺖ: ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﻱ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﮔﺮ ﻧﺎﻳﺪ ﺯﺩﺳﺖ ﺗﻮ
ﭼﺮﺍ ﺑﺎ ﺩﺳﺖ ﺧﻮﺩ ﺑﺪﻩ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻧﺶ
)ﺩﻳﻮﺍﻥ،ﺹ (87
ﻓﺮﺧﻲ ﻧﻴﺰ ﻛﻪ ﻣﺪﺗﻬﺎ ﺩﺭ ﺣﺒﺲ ﻋﺎ ّﺩﻱ ﻭ ﺯﻧﺪﺍﻥ ﺷﻬﺮﺑﺎﻧﻲ ﻧﻤﺮﻩ ﻳﻚ ﺩﺭﺑﻨﺪ ﺑﻮﺩ، ﺧﻄﺎﺏ ﺑﻪ ﻭﺛﻮﻕ ﮔﻔﺖ: ﺑﺎ ﻭﺛﻮﻕ ﺍﻟﺪّﻭﻟﻪ ﺍﻱ ﺑﺎﺩِ ﺻﺒﺎ ﮔﻮ ﺍﻳﻦ ﭘﻴﺎﻡ ﺣﺐ ﻭﻃﻦ ﺁﻥ ﻛﻪ ﺗﻘﺼﻴﺮﻱ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻫﻴﭻ ﺟﺰ ّ
ﺑﺎ ﻭﻃﻦ ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺪﺳﻠﻮﻛﻲ ﻧﻴﻚ ﻧﻴﺴﺖ ﻣﺤﺒﺲ ﺗﺎﺭﻳﻚ ﻧﻴﺴﺖ. ﺟﺎﻱ ﺍﻭ ﺩﺭ ﻫﻴﭻ ﻣﺬﻫﺐ، ِ
)ﺩﻳﻮﺍﻥ،ﺹ (56
ﻓﺮﻗﻪ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕ ﺩﺭ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﻋﻠﻴﻬﻘﺮﺍﺭﺩﺍﺩ1919ﻡ ﻭﺍﺭﺩ ﻋﻤﻞ ﺷﺪ ﻭ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺗﺠﺪﺩ ﻧﻮﺷﺖ ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻣﺠﻠﺲ ﻧﺮﺳﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﻭﺭﻕ ﭘﺎﺭﻫﺎﻯ ﺑﻴﺶ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﻯ ﻧﺪﺍﺭﺩ! )ﺑﺎﺩﺍﻣﭽﻰ ﺗﺒﺮﻳﺰﻯ ،1304،ﺹ .(32ﻣﻮﻗﻌﻰ ﻛﻪ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﻭﺛﻮﻗﺎﻟﺪﻭﻟﻪ ﻋﻠﻨﻰ ﺷﺪ ﻭ ﻭﻯ ﺩﺳﺖ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﺪ ،ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕ-
451
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
452
ﻫﺎﻯ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﺳﺨﺘﻰ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺑﺎ ﺁﻧﻜﻪ ﻭﺛﻮﻗﺎﻟﺪﻭﻟﻪ ﻣﺪﺍﺧﻼﺕ ﺟﺪﻯ ﻣﻰ ﻛﺮﺩ ﺷﺶ 6ﻛﺮﺳﻰ ﺭﺍ ﺗﺼﺎﺣﺐ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﻭﺛﻮﻗﺎﻟﺪﻭﻟﻪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺁﺯﺍﺩﻳﺨﻮﺍﻩ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺑﻪ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ ،ﻧﻘﺶ ﻣ ٍﺆﺛﺮﻯ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﻣﻠﻰ ﺑﺎﺯﻯ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻛﺮﺩ .ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﺣﺰﺏ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺭﺍ ﻣﻨﺤﻞ ﻭ ﺭﺅﺳﺎﻯ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﻐﻠﻮﺏ ﻛﻨﺪ .ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻬﺎ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻭ ﻗﻴﺎﻡ ﺷﺮﻭﻉ ﺷﺪ) 17ﺣﻤﻞ (1299 ،ﻭ ﺩﺭ ﻣﺪﺕ 2ﺭﻭﺯ ﺗﻤﺎﻡ ﺷﻬﺮ ﻭ ﺍﺩﺍﺭﺍﺕ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺣﺰﺏ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕ ﺍﻓﺘﺎﺩ .ﺩﺭ ﻣﺪﺕ 6ﻣﺎﻫﻰ ﻛﻪ ﻗﻴﺎﻡ ﺩﻭﺍﻡ ﺩﺍﺷﺖ ،ﺷﻬﺮ ﺧﻴﻠﻰ ﻣﻨﻈﻢ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﺳﻌﻰ ﺩﺍﺷﺖ ﺍﻧﺘﻈﺎﻣﺎﺕ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻛﺎﻣ ً ﻼ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﺑﺎﺷﺪ. ﺩﺭ ﺍﺛﻨﺎﻯ ﻗﻴﺎﻡ ،ﻛﺎﺑﻴﻨﻪ ﻭﺛﻮﻗﺎﻟﺪﻭﻟﻪ ﺳﻘﻮﻁ ﻛﺮﺩ ﻭ ﻣﺸﻴﺮﺍﻟﺪﻭﻟﻪ ﺭﻭﻯ ﻛﺎﺭ ﺁﻣﺪﻩ،ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮﺧﺎﻣﻮﺵ ﻛﺮﺩﻥ ﻗﻴﺎﻡ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ،ﺣﺎﺟﻰ ﻣﺨﺒﺮﺍﻟﺴﻠﻄﻨﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻳﺎﻟﺖ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﻣﻨﺼﻮﺏ ﻧﻤﻮﺩ .ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﻫﺮﮔﺰ ﺑﺎﻭﺭ ﻧﻤﻴﻜﺮﺩ ﻣﺨﺒﺮﺍﻟﺴﻄﻠﻨﻪ ﻛﻪ ﺧﻮﺩ ﺍﻭ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻭﺛﻮﻕ ﺍﻟﺪﻭﻟﻪ ﻭ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻣﻴﻜﻨﺪ ،ﻣﺘﻮﺳﻞ ﺑﻪ ﺍﺳﻠﺤﻪ ﺷﻮﺩ .ﺑﺪﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﺩﺭﺻﺪﺩ ﺗﻬﻴﻪ ﻗﻮﺍﻯ ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺮﺁﻣﺪ .ﻣﺨﺒﺮﺍﻟﺴﻠﻄﻨﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭼﻨﺪ ﺭﻭﺯ ﻣﺬﺍﻛﺮﻩ، ﻋﺼﺮ ﺭﻭﺯ 28ﺫﻳﺤﺠﻪ ﺑﻪ ﻗﺰﺍﻗﺨﺎﻧﻪ ﺭﻓﺖ ﻭ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻩ ﻗﺰﺍﻗﻬﺎﻯ ﺳﺎﺧﻠﻮ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﻓﺮﻣﺎﻥ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﻭ ﻗﻠﻊ ﻭ ﻗﻤﻊ ﻗﻴﺎﻣﻴﻮﻥ ﺭﺍ ﺩﺍﺩ .ﻋﺒﺪﺍﷲ ﻣﺴﺘﻮﻓﻰ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ ﺣ ّﺘﻲ ﻭﺍﻟﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﺔ ﺧﻮﺩ ،ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﺍﺧﺮﺍﺝ ﺍﺯ ﺷﻬﺮ ﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﻣﺨﺒﺮﺍﻟﺴﻠﻄﻨﻪ ﻫﻢ ﻣﻄﻠﻊ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﻫﺎﻟﻰ ﺗﺒﺮﻯ ﺟﺴﺘﻪ ﻭ ﻫﻮﺍﺧﻮﺍﻩ ﻭﺣﺪﺕ ﻣﻠّﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﭘﺲ ﻗﻠﻊ ﻭ ﻗﻤﻊ ﺁﻧﻬﺎ ﺳﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ّ ﺍﺳﺖ) .ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺍﺩﺍﺭﻯ ﻗﺎﺟﺎﺭﻳﻪ ،ﺝ ،3ﺹ (175 ﻧﺎﺍﻣﻴﺪﻯ ﺍﺯﺭﺟﺎﻝ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ: ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﻭ ﻛﺸﻤﻜﺸﻬﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﻭﺛﻮﻕ ﺍﻟﺪﻭﻟﻪ ﺑﺎ ﺍﻋﺰﺍﻡ ﺩﻭ ﻧﻔﺮ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﭼﻨﺪ ﻣﺰﺩﻭﺭ ﺍﺯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺗﺒﺮﻳﺰ ،ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﻣﻨﺪﺍﻥ ﻭ ﻣﺴﻮﻭﻻﻥ ﺍﺩﺍﺭﺍﺕ ﺭﺍ ﺍﺧﺮﺍﺝ ﻭ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻣﺰﺩﻭﺭ ﺭﺍ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺁﻧﺎﻥ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺯﺩﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﻣﺠﻠﺲ ،ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺭﺍﻩ ﻧﻴﺎﻓﺘﻨﺪ( . ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﺧﺮﻭﺵ ﺣﻤﺎﺳﻪ ﻫﺎ ،ﺹ .)137ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺭﻭﺯﻫﺎﻯ ﺣﺴﺎﺱ، ﺳﻔﺮﻯ ﺑﻪ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻛﺮﺩ ﺗﺎ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻛﻨﺪ .ﺍﻭ ﺳﻌﻰ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﻌﻀﻰ ﺍﺯ ﺭﺟﺎﻝ ﻣﺸﻬﻮﺭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ 1919ﺭﺍ ﻣﺴﺎﻋﺪ ﮔﺮﺩﺍﻧﺪ .ﺍﻣﺎ ﻛﺴﻰ ﺟﻮﺍﺏ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﺪﺍﺩ .ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﺷﺼﺖ ﻫﺰﺍﺭ ﺗﻮﻣﺎﻥ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﻭﺛﻮﻕ ﺍﻟﺪﻭﻟﻪ ﺑﻪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﮕﻴﺮﺩ ﻭ ﺳﺎﻛﺖ ﺷﻮﺩ! ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ
ﻧﻘﺶ ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﺗﺎﺯﻩ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﭼﻪ ﺧﺒﺮ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﺯ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺭﺟﺎﻝ ﺳﻴﺎﺳﻰ، ﺻﺪﺍﻳﻰ ﺑﺮ ﻧﻤﻰ ﺁﻳﺪ ،ﺍﺯ ﺁﻥ ﺭﻭﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﻖ ﺍﻟﺴﻜﻮﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﻧﺪ! ﺍﻭ ﺑﺎ ﺭﺩ ﺍﻳﻦ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ، ﺑﻪ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻭ ﭘﻰ ﺑﺮﺩ ﻛﻪ ﻧﻤﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺭﺟﺎﻝ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭ ﺑﻮﺩ) ﻛﺴﺮﻭﻯ، ،1376ﺹ (245 ﺁﻏﺎﺯ ﻭ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻗﻴﺎﻡ: ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻇﻬﺮ ﺭﻭﺯ ﺳﻬﺸﻨﺒﻪ 17ﻓﺮﻭﺭﺩﻳﻦ ،1299ﺩﺭ ﺣﻴﺎﻁ ﻋﻤﺎﺭﺕ ﺗﺠﺪﺩ ،ﺟﻨﺐ ﻭ ﺟﻮﺷﻰ ﭘﺪﻳﺪﺍﺭ ﺑﻮﺩ .ﺁﺯﺍﺩﻳﺨﻮﺍﻫﺎﻥ ﭘﻴﺮﻭ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﻣﺴﻠﺢ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﮔﺮﻭﻩ ﮔﺮﻭﻩ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺟﻤﻊ ﻣﻰ ﺷﺪﻧﺪ .ﺁﺗﺶ ﻭ ﺧﺸﻢ ﺩﺭ ﺩﺭﻭﻧﺸﺎﻥ ﺷﻌﻠﻪ ﻣﻰ ﻛﺸﻴﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺧﺮﻭﺵ ﻭ ﻫﻴﺠﺎﻥ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﺳﺎﻋﺘﻰ ﮔﺬﺷﺖ ﻛﻪ ﻧﺎﮔﻬﺎﻥ ﻓﺮﻣﺎﻥ ﺭﻫﺒﺮ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻭ ﺗﺠﺪﺩ ،ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﻣﺒﻨﻰ ﺑﺮ ﺁﺯﺍﺩ ﻛﺮﺩﻥ ﻭ ﻧﺠﺎﺕ ﺩﺍﺩﻥ »ﻣﻴﺮﺯﺍ ﺑﺎﻗﺮ« ﺍﺯ ﺯﻧﺪﺍﻥ ﻛﻼﻧﺘﺮﻯ ﻣﺤﻠﻪ ﻧﻮﺑﺮ ﺻﺎﺩﺭ ﺷﺪ .ﻣﻴﺮﺯﺍ ﺑﺎﻗﺮ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ »ﻣﺎژﻭﺭ ﺑﻴﻮﺭﻟﻴﻨﮓ« -ﺭﺋﻴﺲ ﺷﻬﺮﺑﺎﻧﻰ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﻛﻪ ﻓﺮﺩﻯ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﻭﺛﻮﻕ ﺍﻟﺪﻭﻟﻪ ﻣﻨﺼﻮﺏ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ – ﺑﻪ ﺯﻧﺪﺍﻥ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﺑﻮﺩ .ﺑﻪ ﺻﺪﻭﺭ ﻓﺮﻣﺎﻥ ﺷﻴﺦ ،ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﭘﻨﺠﺎﻩ ﻣﺠﺎﻫﺪ ﻣﺴﻠﺢ ،ﺑﻪ ﻛﻼﻧﺘﺮﻯ ﻧﻮﺑﺮ ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮﺩﻩ ،ﻣﻴﺮﺯﺍ ﺑﺎﻗﺮ ﺭﺍ ﺁﺯﺍﺩ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻋﻤﺎﺭﺕ ﺗﺠﺪﺩ ﺁﻭﺭﺩﻧﺪ .ﻣﺎﻣﻮﺭﺍﻥ ﻛﻼﻧﺘﺮﻯ ﮔﺮ ﭼﻪ ﺁﺯﺍﺩﻳﺨﻮﺍﻫﺎﻥ ﺭﺍ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻛﺎﺭﻯ ﻣﻮﻓﻖ ﻧﺸﺪﻧﺪ .ﺑﺪﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﮔﺎﻡ ﻗﻴﺎﻡ ﺑﺎ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻭ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺑﺮﺩﺍﺷﺘﻪ ﺷﺪ. ﺻﺒﺢ 18ﻓﺮﻭﺭﺩﻳﻦ 1299ﺩﺭ ﺗﺒﺮﻳﺰ ،ﺻﺒﺢ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻭ ﺻﺤﻨﻪ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﭘﺮ ﺷﻜﻮﻩ ﺗﺮﻳﻦ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻭ ﺻﺤﻨﻪ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﭘﺮ ﺷﻜﻮﻩ ﺗﺮﻳﻦ ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﻴﻬﺎﻯ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻮﺩ .ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺗﻌﻄﻴﻞ ﺷﺪ .ﺩﺍﻧﺶ ﺁﻣﻮﺯﺍﻥ ﻣﺪﺍﺭﺱ ،ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺭﺍﻫﭙﻴﻤﺎﻳﻰ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﻭ ﺍﻃﺮﺍﻑ ﻋﻤﺎﺭﺕ ﺗﺠﺪﺩ ﮔﺮﺩ ﺁﻣﺪﻧﺪ .ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻯ ﺿﺪ ﺩﻭﻟﺖ ﻭﺛﻮﻕ ﺍﻟﺪﻭﻟﻪ ﻭ ﻣﺰﺩﻭﺭﺍﻧﺶ ،ﺩﺭ ﻓﻀﺎﻯ ﺷﻬﺮ ﻃﻨﻴﻦ ﺍﻓﻜﻨﺪﻩ ﺑﻮﺩ .ﻣﺮﺩﻡ ﺁﺯﺍﺩﻳﺨﻮﺍﻩ ،ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻭ ﻗﻬﺮﻣﺎﻥ ﺗﺒﺮﻳﺰ ،ﺑﻪ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﭘﻴﺸﻮﺍﻯ ﺧﻮﺩ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ،ﺑﻪ ﺷﻬﺮﺑﺎﻧﻰ ﺭﻳﺨﺘﻪ ،ﺁﺯﺍﺩﻳﺨﻮﺍﻫﺎﻥ ﺩﺭﺑﻨﺪ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺳﻴﺎﻫﭽﺎﻟﻬﺎ ﻧﺠﺎﺕ ﺩﺍﺩﻧﺪ .ﺍﺩﺍﺭﺕ ﺷﻬﺮ ﻫﻤﻪ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﺯﺍﺩﻳﺨﻮﺍﻫﺎﻥ ﺍﻓﺘﺎﺩ .ﺷﻴﺦ ﺑﻪ ﻣﺰﺩﻭﺭﺍﻥ ﻭﺛﻮﻕ ﺍﻟﺪﻭﻟﻪ ﺩﺭ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺍﺧﻄﺎﺭ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺯﻭﺩﺗﺮ ﺷﻬﺮ ﺭﺍ ﺗﺮﻙ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻭ ﺁﻧﺎﻥ ﭼﻬﺎﺭ ﺷﻨﺒﻪ ﺷﺐ ،ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻗﺼﺪ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺗﺮﻙ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺑﺪﻳﻦ ﺳﺎﻥ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﺩﻭﻡ ﻗﻴﺎﻡ ،ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺍﺯ ﻟﻮﺙ ﺣﻀﻮﺭ ﺧﺎﺋﻨﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎﻥ ﻣﺰﺩﻭﺭ ﭘﺎﻙ ﺷﺪ ).ﻗﻴﺎﻡ ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺗﺒﺮﻳﺰ ،ﺹ (256 ﻭ ﺭﺷﺘﻪ ﺍﻣﻮﺭ ﺷﻬﺮ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﻭ ﭘﻴﺮﻭﺍﻧﺶ ﺍﻓﺘﺎﺩ ﻭ ﺧﻮﺭﺷﻴﺪ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺍﺯ ﺍﻓﻖ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺩﺭﺧﺸﻴﺪ .ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﭘﻨﺠﺸﻨﺒﻪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﻫﻴﺄﺕ ﻣﺪﻳﺮﻩ ﺍﻯ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺍﺟﺘﻤﺎﻉ
453
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
454
ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮﻳﻬﺎﻯ ﻻﺯﻡ ،ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻛﺮﺩ .ﺍﻳﻦ ﻫﻴﺎﺕ ،ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﺭﻭﺯ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﺍﻯ ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﻓﺎﺭﺳﻰ ﻭ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ،ﺑﻪ ﺩﻳﻮﺍﺭﻫﺎﻯ ﺷﻬﺮ ﻧﺼﺐ ﻛﺮﺩﻧﺪ :ﺁﺯﺍﺩﻳﺨﻮﺍﻫﺎﻥ ﺷﻬﺮ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﻤﺎﻳﻼﺕ ﺍﺭﺗﺠﺎﻋﻰ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺿﺪ ﻣﺸﺮﻭﻃﻴﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺣﻜﻮﻣﺘﻬﺎﻯ ﻣﺤﻠﻰ ﻭ ﺩﺭ ﻣﺮﻛﺰ ﺍﻳﺎﻟﺖ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﻇﻬﻮﺭ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ،ﺑﻪ ﻫﻴﺠﺎﻥ ﺁﻣﺪﻩ ﻭ ﺩﺳﺖ ﺑﻪ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﻭ ﻗﻴﺎﻡ ﺯﺩﻧﺪ .ﺁﺯﺍﺩﻳﺨﻮﺍﻫﺎﻥ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺍﻋﻼﻡ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ﻛﺎﻣﻞ ﺩﺭ ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﺑﻪ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺻﺎﺩﻗﺎﻧﻪ ﺁﻥ. ﺁﺯﺍﺩﻳﺨﻮﺍﻫﺎﻥ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻓﻮﻕ ﺍﻟﻌﺎﺩﻩ ﺣﺴﺎﺱ ﻓﻌﻠﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﻣﺼﻤﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻈﻢ ﻭ ﺁﺳﺎﻳﺶ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﻛﻪ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺑﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺁﺯﺍﺩﻳﺨﻮﺍﻫﺎﻥ ﺩﺭ ﺩﻭ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ - 1 :ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺁﺳﺎﻳﺶ ﻋﻤﻮﻣﻰ - 2ﺍﺯ ﻗﻮﻩ ﺑﻪ ﻓﻌﻞ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﺭژﻳﻢ ﻣﺸﺮﻭﻃﻴﺖ )«.ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﺧﺮﻭﺵ ﺣﻤﺎﺳﻪ ﻫﺎ ،ﺹ (147 ﻗﻴﺎﻡ ﭘﻴﺮﻭﺯﻣﻨﺪﺍﻧﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ،ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﭘﻨﺞ ﻣﺎﻩ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺷﺖ .ﺷﻴﺦ ،ﺩﺭ ﺣﻴﺎﻁ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﺗﺠﺪﺩ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﺩ ﻧﻄﻘﻬﺎﻳﻰ ﻣﻰ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺎ ﺍﺷﺘﻴﺎﻕ ﺗﻤﺎﻡ ﭘﺎﻯ ﺻﺤﺒﺘﺶ ﻣﻰ ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﺁﺫﺭﻯ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻓﺎﺭﺳﻰ ﺍﺵ ﻫﺮ ﺭﻭﺯ ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺗﺠﺪﺩ ﭼﺎپ ﻣﻰ ﺷﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﭘﻨﺞ ﻣﺎﻩ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﻭ ﺟﻨﺒﺶ ﺑﺎ ﺧﻄﺮﻫﺎﻯ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻰ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺑﺮ ﻫﻤﻪ ﭘﻴﺮﻭﺯ ﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﺁﺗﺶ ﺗﻮﻃﺌﻪ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺧﺎﻣﻮﺵ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﭘﻨﺞ ﻣﺎﻩ ،ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺁﻧﻜﻪ ژﺳﺖ ﺭﻫﺒﺮ ﻭ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻩ ﻗﻴﺎﻡ ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺑﮕﻴﺮﺩ ،ﻫﻴﺒﺖ ﻳﻚ ﺭﻫﺒﺮ ﻓﻜﺮﻯ ﻭ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮگ ﻭ ﻣﺘﻔﻜﺮ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﻫﺮ ﺭﻭﺯ ﺑﺎ ﻧﻄﻘﻬﺎﻯ ﭘﺮ ﺷﻮﺭ ﺩﺭ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﻓﻜﺮﻯ ،ﺳﻌﻰ ﺩﺭ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺧﻮﺩ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﺭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺍﺷﺖ(.ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎﻟﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺝ ،1ﺹ ( 35 ﺍﻫﺘﻤﺎﻡ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﻣﻬﻢ ﻧﻬﻀﺖ ،ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﻳﻚ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻥ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﻭ ﻋﻨﺎﺻﺮ ّ ﺟﺰﻭ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﻭ ﺗﺠﺰﻳﻬﻨﺎﭘﺬﻳﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻴﮕﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﻣﺒﺎﻧﻰ ﻣﺸﺮﻭﻃﻴﺖ ﻗﻴﺎﻡ ﻛﺮﺩﻫﺎﻧﺪ .ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﻧﻄﻘﻬﺎﻯ ﺭﻭﺯﺍﻧﻬﺎﺵ ،ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺎﺱ ﺗﻜﻴﻪ ﻣﻴﻜﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﺪﻑ ﻗﻴﺎﻡ ﻣﺎ ﻋﻈﻤﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﻗﺴﻤﺖ ﻻﻳﻨﻔﻜﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ .ﻗﻴﺎﻣﻴﻬﺎ ﺍﺳﻢ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺁﺯﺍﺩﻳﺴﺘﺎﻥ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ.ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﺭﺃﺱ ﺣﺰﺏ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﻗﻴﺎﻡ ﻛﺮﺩ ﻭ ﻣﺪﺕ 6ﻣﺎﻩ ﺯﻣﺎﻡ ﺷﻬﺮ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﮔﺮﻓﺖ .ﺍﻭ ﻣﺮﺩﻯ ﺩﺍﻧﺸﻤﻨﺪ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺭﻭﺯﻧﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﺭﻭﺳﻰ ﻭ ﺗﺮﻛﻰ ﻗﻔﻘﺎﺯﻯ ﻭ ﻋﺮﺑﻰ ﺑﻪ ﻋﻠﻮﻡ ﻣﺜﺒﺖ
ﻧﻘﺶ ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﻋﺼﺮ ﺣﺎﺿﺮ ﻭ ﻣﺒﺎﺩﻯ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻮژﻯ ﻭﺍﻗﻒ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻏﺎﻟﺒﺎً ﺩﺭ ﺧﻄﺎﺑﻬﻬﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺩﻯ ﺍﻳﻦ ﻋﻠﻮﻡ ﻭ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺛﺎﺑﺖ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﻴﻜﺮﺩ .ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﺍﻋﺠﺎﺯﺁﺳﺎﻯ ﺗﺤ ّﻮﻝ ﻓﻜﺮﻯ ﻭ ﺗﻜﺎﻣﻞ ،ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺭﺍﺳﺦ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺑﺪﻳﻨﺠﻬﺖ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﻣﺤﺴﻮﺳﻰ ﻣﻴﺎﻥ ﻗﻴﺎﻡ ﺍﻭ ﺑﺎ ﻗﻴﺎﻣﻬﺎﻯ ﻣﺴﻠّﺤﺎﻧﻪ ﺧﺮﺍﺳﺎﻥ ﻭ ﺟﻨﮕﻞ ﻭ ﻣﺎﺯﻧﺪﺭﺍﻥ ﻭ ﺍﺭﻭﻣﻴﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﻭ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻋﻠﻤﻰ ﺁﺷﻨﺎ ﺑﻮﺩﻩ ،ﻣﻴﺪﺍﻧﺴﺖ ﻫﺮ ﻧﻬﻀﺘﻰ ﻛﻪ ﺑﺮﺗﻜﺎﻣﻞ ﻓﻜﺮﻯ ﻭ ﺗﺤﻮﻝ ﻋﻤﻴﻖ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﻧﺒﺎﺷﺪ؛ ﻳﺎ ﺯﻭﺩﮔﺬﺭ ﺍﺳﺖ ،ﻳﺎ ﺑﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻧﺎﺋﻞ ﻧﻤﻴﮕﺮﺩﺩ .ﺑﺮ ﺭﻭﻯ ﺍﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪﻩ ﺑﻪ ﺟﺎﻱ ﺁﻧﻜﻪ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﺴﻠّﺢ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻳﻚ ﻗﺪﺭﺕ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﺑﺮﺁﻳﺪ ،ﺑﻪ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﻫﻤّﺖ ﮔﻤﺎﺷﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻫﻤﻪ ﺭﻭﺯﻩ ﻋﺼﺮ ،ﺧﻄﺎﺑﻬﺎﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻭ ﺗﻜﺎﻣﻞ ﻓﻜﺮﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﺮﺍﺩ ﻣﻴﻨﻤﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺪﺓ ﺗﺠ ّﺪﺩ ﺍﺭﮔﺎﻥ ﺣﺰﺏ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻴﺸﺪ .ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻨﺠﻬﺖ ﻗﻴﺎﻡ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺣﻤﻠﻪ ﻗﺰﺍﻗﻬﺎ ﺧﺎﻣﻮﺵ ﺷﺪ ﻭ ﺧﻮﺩﺵ ﻓﺪﺍﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﺧﻮﻳﺶ ﮔﺮﺩﻳﺪ.ﺗﺒﺮﻳﺰ ﻣﺪﺕ 6ﻣﺎﻩ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﺍﻭ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺩﺭ ﻋﻠﻢ ﻭ ﻓﻜﺮ ﻭ ﺁﺷﻨﺎﺋﻰ ﺑﻪ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﻫﻤﭙﺎﻳﺔ ﻣﻴﺮﺯﺍﻛﻮﭼﻚ ﺧﺎﻥ ﻭﻛﻠﻨﻞ ﭘﺴﻴﺎﻥ ﻭ ﺳﺎﻻﺭ ﺑﻮﺩ ،ﺍﺯ ﺭﻭﺯ ﻧﺨﺴﺖ ﺩﺭﺻﺪﺩ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻳﻚ ﻗﻮﺓ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﺑﺮﻣﻴﺂﻣﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻗﻮﺭﺧﺎﻧﻪ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﻭ ﻣﻬ ّﻤﺎﺗﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺛﻨﺎﻯ ﻗﻴﺎﻡ ﻣﻌﻠﻮﻡ ﺷﺪ ﺩﺭ ﻛﻨﺴﻮﻟﮕﺮﻯ ﺁﻟﻤﺎﻥ ﺍﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺣﺘّﻰ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻮپ ﻭ ﻣﺴﻠﺴﻞ ﺍﺳﺖ ،ﻳﻚ ﻧﻴﺮﻭﻱ ﺗﻮﺍﻧﺎ ﺑﻮﺟﻮﺩ ﻣﻴﺂﻭﺭﺩ ﻛﻪ ﻧﮕﻬﺒﺎﻥ ﻗﻴﺎﻡ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻭ ﻗﻴﺎﻡ 6ﻣﺎﻫﻪ ،ﺑﺎ ﺣﻤﻠﻪ ﺩﻭ ﺳﻪ ﺳﺎﻋﺘﺔ ﺩﻭﻳﺴﺖ ﻧﻔﺮ ﻗﺰﺍﻕ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﻧﺮﻭﺩ .ﺩﺭﺑﺎﺭﺓ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ﻗﻴﺎﻡ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺣﺮﻛﺘﻰ ﺩﺍﻧﺴﺖ ﺑﺮﺿ ّﺪ ﻓﻼﻥ ﻭﺯﻳﺮ ﻳﺎ ﻓﻼﻥ ﺍﻣﻴﺮ ،ﺍﻭ ﻣﻘﺼﻮﺩﻯ ﻋﺎﻟﻴﺘﺮ ﺩﺍﺷﺖ .ﻗﻴﺎﻡ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﻣﻘﺪﻣﺔ ﻳﻚ ﻧﻬﻀﺖ ﻓﻜﺮﻯ ﺑﻮﺩ .ﻛﺎﺭ ﺗﺠﺪﺩ ﺣﺘﻤﻲ ﻭ ﺿﺮﻭﺭﻯ ﺍﺳﺖ .ﺻﺪﺍﻯ ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﺧﻮﺍﺑﻴﺪﻧﻰ ﻧﻴﺴﺖ) .ﻛﻮﺩﺗﺎﻯ،1299ﺹ .(34ﺑﻪ ﻗﻮﻝ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ ﺷﻔﻖ:ﺁﻥ ﺭﻭﺯﻛﻪ ﺷﻴﺦ ﺩﺭ ﺯﻳﺮﺯﻣﻴﻦ ﺧﺎﻧﺔ ﻫﻤﺴﺎﻳﻬﺎﺵ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻗﺰﺍﻗﻬﺎﻯ ﺁﺯﻣﻮﺩﻩ ﺭﻭﺳﻰ ﻛﺸﺘﻪ ﮔﺮﺩﻳﺪ ،ﻫﻤﺎﻥ ﺭﻭﺯ ﻧﻴﺰ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺳﺮﻭﺵ ﺁﺯﺍﺩﻯ ،ﺗﺎﺝ ﺷﺎﻫﻰ ﺑﺮ ﺳﺮﻧﻬﺎﺩ ﻭ ﺯﻣﺎﻡ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺩﺭ ﻋﺎﻟﻢ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺳﺘﺶ ﺩﺍﺩ .ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺍﺷﺮﺍﺭ ﻛﺠﺎ ﻭﺳﻠﻄﻨﺖ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻛﺠﺎ؟ )ﺷﺮﺡ ﺣﺎﻝ ﻭ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ،ﺹ (21 ﻣﺒﺎﻫﺎﺕ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺖ ﺟﻤﻌﻴﺘﻰ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺍﺗّﺤﺎﺩ ﺍﺳﻼﻡ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﻭ ﻳﻮﺳﻒ ﺿﻴﺎء ﺑﻴﻚ ﻋﺜﻤﺎﻧﻴﻬﺎ ﺩﺭ ﺗﺒﺮﻳﺰ ّ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻗﻔﻘﺎﺯﻯ ﻭ ﺍﺯ ﻣﻌﻠّﻤﺎﻥ ﺑﺎﺩﻛﻮﺑﻪ ﺑﻮﺩ ،ﺻﺪﺭ ﺟﻤﻌﻴّﺖ ﻣﺬﻛﻮﺭ ﻣﻌﻴّﻨﻜﺮﺩﻧﺪ.ﺁﻧﻬﺎ ﻛﻤﻜﻢ ﺑﻨﺎﻯ ﻣﺪﺍﺧﻠﻪ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭﻛﺸﻮﺭﻯ ﻭ ﻟﺸﻜﺮﻯ ﮔﺬﺍﺷﺘﻨﺪ ﻭ ﺯﻣﺰﻣﻪ ﺗﺮﻙ ،ﻓﺎﺭﺱ ،ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ
455
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
456
ﺗﻮﺭﺍﻥ ﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﺧﻮﺍﺳﺘﻨﺪ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻗﻔﻘﺎﺯ ﻣﻠﺤﻖ ﻭ ﺟﺰﻭ ﻣﻤﺎﻟﻚ ﺷﺎﻫﺎﻧﻪ ﻋﺜﻤﺎﻧﻰ ﻛﻨﻨﺪ .ﺗﻨﻬﺎ ﻗﻮّﻩ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺍﻳﻨﻬﺎ ،ﻓﺮﻗﺔ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺷﻌﺎﺭﺷﺎﻥ ﻭﻃﻨﭙﺮﺳﺘﻰ ﻭ ﻣﺒﺎﻫﺎﺕ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺖ ﺑﻮﺩ .ﻟﺬﺍ ﺩﺭ ﺻﺪﺩ ﻭﺍﺭﺩ ﻛﺮﺩﻥ ﺿﺮﺑﺔ ﺍﻯ ﻣﻬﻠﻚ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﻗﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ.ﺩﺭ 8 ﺫﻳﻘﻌﺪﻩ ،1336ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﻭ ﻧﻴﺰﺁﻗﺎ ﻣﻴﺮﺯﺍ ﺍﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﻧﻮﺑﺮﻯ ﻭ ﺣﺎﺝ ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻴﺂﻗﺎ ﺑﺎﺩﺍﻣﭽﻰ ﺭﺍ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺩﻭ ﻣﺎﻩ ﻭ ﺍﻧﺪﻱ ﺁﺯﺍﺩ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﻣﻜﺮﻡ ﺍﻟﻤﻠﻚ ،ﺟﺎﻧﻰ ﺑﻴﺸﺮﻑ ﻛﻪ ﺩﺳﺘﺶ ﺍﺯ ﻋﺜﻤﺎﻧﻴﻬﺎ ﻛﻮﺗﺎﻩ ﺷﺪ ،ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻴﻬﺎ ﺭﺍ ﻭﺍﺳﻄﻪ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻭ ﺗﺨﻮﻳﻒ ﻭﻃﻨﭙﺮﺳﺘﺎﻥ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺁﻗﺎ ﻣﻴﺮﺯﺍ ﺍﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﻧﻮﺑﺮﻯ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﺮﻙ ﻭﻃﻦ ﻣﺠﺒﻮﺭ ﻛﺮﺩ .ﻭﻗﺘﻰ ﺷﺮ ﺁﻥ ﺧﺎﺋﻦ ﻭ ﺍﺟﻨﺒﻰ- ﺳﭙﻬﺴﺎﻻﺭ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﺎﻟﺖ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﻣﻌﻴﻦ ﺷﺪ ،ﺁﺯﺍﺩﻳﺨﻮﺍﻫﺎﻥ ﺍﺯ ّ ﭘﺮﺳﺖ ﺧﻼﺹ ﺷﺪﻧﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ،ﻓﺮﻗﻪ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕ ﺗﺸﻜﻴﻼﺕ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﻨﻈﻢ ﻛﺮﺩ ﺗﺎ ﺁﻧﻜﻪ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺩﻭﺭﻩ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﺍﻋﻼﻡ ﺷﺪ .ﺑﺎ ﺟﺪﻳﺖ ﻭ ﻓﺪﺍﻛﺎﺭﻯ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻓﺮﻗﻪ ﺷﺶ ﺻﻨﺪﻟﻰ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺑﻪ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻬﺎ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﻳﺎﻓﺖ .ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﺑﺎ 9000ﺭﺃﻯ ﻭ ﺭﻓﻘﺎﻯ ﭘﻨﺠﮕﺎﻧﻬﺎﺵ ﺣﺎﺋﺰ ﺍﻛﺜﺮﻳﺖ ﺗﺎﻡ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﺛﻨﺎ ﻭﺛﻮﻗﺎﻟﺪﻭﻟﻪ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻴﻬﺎ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮﺩ .ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﺔ ﺗﺠ ّﺪﺩ ﻧﻮﺷﺖ :ﻣﺎﺩﺍﻣﻴﻜﻪ ﺍﻳﻦ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﺍﺯ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻣﺠﻠﺲ ﻧﮕﺬﺷﺘﻪ ،ﻣﺎ ﺁﻥ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﺭﺍ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻳﻚ ﻭﺭﻕ ﭘﺎﺭﻩ ،ﭼﻴﺰ ﻋﻠﻰ ﺣﺪﻩ ﻧﻤﻴﺪﺍﻧﻴﻢ ﻭ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺍﺛﺮﻯ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻧﻤﻴﺪﻫﻴﻢ .ﻭﺛﻮﻗﺎﻟﺪﻭﻟﻪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻣﺄﻳﻮﺱ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ،ﻟﺬﺍ ﺑﻴﻮﺭﻟﻨﮓ ﻭ ﻓﻮﻛﻠﻜﻠﻮ ﺳﻮﺋﺪﻱ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻋﺪﺓ ﺻﺎﺣﺒﻤﻨﺼﺒﺎﻥ ﻧﻈﻤﻴﻪ ﺑﺎ ﺗﻌﻠﻴﻤﺎﺕ ﻭ ﺩﺳﺘﻮﺭﺍﺕ ﺧﺎﺹ ﺟﻬﺖ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺑﺮﺩﻥ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﺒﺮﻳﺰﺍﻋﺰﺍﻡ ﻛﺮﺩ .ﺩﺭ 17ﺣﻤﻞ 1299ﻗﻴﺎﻡ ،ﺷﺮﻭﻉ ﻭ ﺩﺭ ﻣﺪﺕ ﺩﻭ ﺭﻭﺯ ،ﺗﻤﺎﻡ ﺷﻬﺮ ﻭ ﺍﺩﺍﺭﺕ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﺑﻪ ﺗﺼﺮﻑ ﻣﻠّﻴﻮﻥ ﺩﺭﺁﻣﺪﻩ ﻭ ﻣﺄﻣﻮﺭﺍﻥ ﻃﻬﺮﺍﻥ ،ﺧﺎﺋﺐ ﻭ ﺧﺎﺳﺮ ﺑﻪ ﻃﻬﺮﺍﻥ ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ .ﺷﻌﺎﺭ ﻗﻴﺎﻣﻴﻮﻥ ﺁﻥ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﻴﺨﻮﺍﺳﺘﻨﺪ ﺩﺭ ﻏﻴﺎﺏ ﻣﺠﻠﺲ ،ﻳﻚ ﻗﻮﺓ ﻗﺎﻫﺮﺓ ﻣﻠّﻰ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﻛﺎﺑﻴﻨﺔ ﺻﺎﻟﺢ ،ﻣﺮﻛﺐ ﺍﺯ ﻭﺯﺭﺍﻯ ﺍﻳﺮﺍﻧﭙﺮﺳﺖ ﺑﺮﻭﻯ ﻛﺎﺭ ﺁﻭﺭﺩ .ﺑﻪ ﺍﺗّﻜﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﻗﻮﺓ ﻣﻠﻰ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻡ ﺧﻮﺩ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﻭ ﺷﺮﻭﻉ ﺑﻪ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ. ﻣﻘﺼﺪ ﻗﻴﺎﻣﻴﻮﻥ: ﺗﻮﺳﻌﺔ ﻣﻌﺎﺭﻑ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻳﻚ ﻗﺸﻮﻥ ﻣﻨﻈﻢ ﺩﺭ ﺗﺤﺖ ﺻﺎﺣﺐ ﻣﻨﺼﺒﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻣﺆﺳﺴﻬﻬﺎﻯ ﻣﻠﻰ ﺭﻭﻯ ﻛﺎﺭ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﻳﻚ ﻛﺎﺑﻴﻨﺔ ﺻﺎﻟﺢ ﻭ ﻣﻘﺘﺪﺭ ﺧﺎﺗﻤﻪ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻪ ﻫﺮﺝ ﻭ ﻣﺮﺝ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺣﻜﻮﻣﺘﻬﺎﻯ ﺩﺭﻫﺒﮕﻰ
ﻧﻘﺶ ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﺁﻭﺭﺩﻥ ﻣﺴﺘﺸﺎﺭﻫﺎﻯ ﻓﻨﻰ ﻭ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺍﺯ ﺩﻭﻝ ﺑﻴﻄﺮﻑ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺻﻼﺡ ﻣﺎﻟﻴﻪ ﻭ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﻣﻌﺎﺩﻥ ﻭ ﺗﺴﻄﻴﺢ ﻃﺮﻕ ﻭ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻦ ﭼﺮﺧﻬﺎﻯ ﻣﻤﻠﻜﺖ ﺑﻪ ﻃﺮﻑ ﺗﺮﻗﻰ ﻭ ﺗﻤﺪﻥ. ﺗﺤﻜﻴﻢ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﻭ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺁﺯﺍﺩﻯ) .ﻛﻮﺩﺗﺎﻯ ،1299ﺹ(34 ﺳﺮ ﻭ ﺳﺎﻣﺎﻥ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻪ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﺁﺷﻔﺘﻪ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﻗﻄﻊ ﺩﺳﺖ ﺍﺟﺎﻧﺐ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺧﻄﻪ ﻭ ﻛﻞ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺣﻔﻆ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻭ ﺗﻤﺎﻣﻴﺖ ﺍﺭﺿﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻧﻮﻋﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ ﺧﻮﻳﺶ. ﺷﻌﺎﺭ ﻓﺮﻗﻪ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ :ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺟﺰءﻻﻳﻨﻔﻚ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ .ﺑﺮﻧﺎﻣﺔ ﺁﺯﺍﺩﻳﺨﻮﺍﻫﺎﻥ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻮﺩ -1 :ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺁﺳﺎﻳﺶ ﻋﻤﻮﻣﻲ -2 .ﺍﺯ ﻗﻮﻩ ﺑﻪ ﻓﻌﻞ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﺭژﻳﻢ ﻣﺸﺮﻭﻃﻴﺖ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻴﺮﺳﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ 700ﻫﻮﺍﺧﻮﺍﻩ ﻣﺴﻠّﺢ ﺩﺭ ﺗﺒﺮﻳﺰ، ﻫﺪﻑ ﺍﻳﻦ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺭژﻳﻢ ﺁﺯﺍﺩﻳﺴﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﮔﺮﺩﺩ .ﻧﻈﺮ ﻛﺴﺮﻭﻱ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ ﻧﻴﺮﻭﻣﻨﺪ ﻭ ﺯﻭﺭﺩﺍﺭ ﺑﺎﺷﺪ ،ﻧﻪ ﺣﺰﺏ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕ .ﺩﻛﺘﺮ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻰ ﭘﺎﺭﻳﺰﻯ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﺪ :ﺷﻴﺦ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺑﺮﺩﻳﺎ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺭﺍ ﭘﺎﻳﻴﺪﻩ ﻭ ﻛﺎﺭﻯ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻛﺎﺭﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺸﻬﻮﺭ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﻭ ﺍﮔﺮ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺩﺍﺩﻩ ﻧﻬﻀﺖ ﻧﺎﻡ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺑﻰ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﻏﺎﻳﻠﻪ ﺷﻤﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ).ﺧﺎﺗﻮﻥ ﻫﻔﺖ ﻗﻠﻌﻪ،ﺹ (111 ﺩﻭ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻋﺪﻩ ﺍﻯ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﻭ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻧﺶ ﺭﺍ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻃﻠﺐ ﻣﻴﺪﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﻣﻴﮕﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﭘﻴﺮﻭﺯ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ،ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ) ﺁﺯﺍﺩﻳﺴﺘﺎﻥ( ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺟﺪﺍ ﻣﻴﻜﺮﺩ ﻭ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ ﺁﻥ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻣﻴﺪﺍﺩ.ﮔﺮﻭﻩ ﺩﻳﮕﺮ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﺭﺍ ﻣﺮﺩﻯ ﺁﺯﺍﺩﻳﺨﻮﺍﻩ ﻭ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕ ﻣﻴﺪﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﺪﻑ ﻧﻬﺎﻳﻴﺎﺵ ﺗﺤﻜﻴﻢ ﻭ ﮔﺴﺘﺮﺩﮔﻰ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻠّﻰ )ﻳﻌﻨﻰ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ( ﺩﺭ ﻭﻫﻠﺔ ﻧﺨﺴﺖ ﺩﺭ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻮﺩ. ﻛﺴﺮﻭﻯ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ :ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﻣﺮﺩﻯ ﺩﺭﺱ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﻭ ﺑﺎﺳﻮﺍﺩ ﻭ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻭ ﺯﻳﺮﻙ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﺮﺧﻴﻠﻰ ﺍﺯ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻬﺎﻯ ﺗﺒﺮﻳﺰ ،ﺗﺄﺛﻴﺮﻯ ﺟﺬﺍﺏ ﻭ ﻓﺮﻫﻤﻨﺪ ﺩﺍﺷﺖ .ﺍﻭ ﻣﺮﺩﻯ ﺳﻴﺎﺳﺖ- ﺩﺍﻥ ﻭ ﺍﻫﻞ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻭ ﻣﻌﺎﻣﻠﺔ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﻮﺩ ﻭ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﺯ ﺟﺬﺍﺑﻴﺖ ﻭ ﻧﻔﻮﺫ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﺎﻧﺶ ﻭ ﺷﺎﻳﺪ ﺣﺘﻰ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺁﻥ – ﺗﻮﻓﻴﻘﻬﺎﻳﺶ -ﺍﺯ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺼﻠﺖ ﻣﻮﻗﻌﺸﻨﺎﺳﻰ ﻭ ﺁﺩﺍﺑﺪﺍﻧﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻧﺎﺷﻰ ﻣﻴﺸﺪ .ﺍﻣﺎ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﻳﻜﺪﻧﺪﻩ ﻭ ﺧﻮﺩﺭﺃﻯ ﻭ ﻣﻐﺮﻭﺭ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﻛﺎﺭﻫﺎﻯ ﺣﺰﺑﻰ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻰ ﺍﺻﻮﻝ ﻭ ﻣﻮﺍﺯﻳﻦ ﻧﻈﺎﻣﻨﺎﻣﻪ ﺭﺍ ﺭﻋﺎﻳﺖ ﻧﻤﻴﻜﺮﺩ ﻭ ﻣﺸﻮﺭﺕ ﺑﺎ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺳﺘﺎﻧﺪﺭﻛﺎﺭﺍﻥ ﻭ ﻫﻤﻜﺎﺭﺍﻥ ﺭﺍ ﻻﺯﻡ ﻧﻤﻴﺪﺍﻧﺴﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ،ﺩﻟﻴﻞ
457
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺧﺎﺻﻪ ﺳﺒﺐ ﺷﻜﺴﺖ ﻗﻴﺎﻡ ﺍﻭ ﻭ ﺣ ّﺘﻰ ﺍﺻﻠﻰ ﺑﺮﻭﺯ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺩﺭ ﺣﺰﺏ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕ؛ ّ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺭﻓﺘﻦ ﺧﻮﺩ ﺍﻭﺷﺪ .ﻳﻚ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﺘﻰ ﺩﺭ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺑﻪ ﻛﺸﺘﻦ ﺩﻭﺳﺖ ﻭ ﺩﺷﻤﻦ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻭ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﻭ ﻣﻴﺮﺯﺍﺍﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﻧﻮﺑﺮﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ) .ﻗﻴﺎﻡ ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ،ﺹ13ﺗﺎ .(23ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﻫﺎ ﺩﻭﺭ ﺍﺯ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺍﺳﺖ؛ ﺯﻳﺮﺍ ﺧﻮﺩ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﻧﻄﻘﻰ ﺍﻳﻦ ﺭﺍ ﻣﺤﻜﻮﻡ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ :ﺗﺮﻭﺭ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻣﻨﻔﻮﺭ ﻭ ﻣﺮﺩﻭﺩ ﺗﻤﺎﻡ ﻓﺮﻗﻪ ﻫﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻓﺮﻗﻪ ﻣﺎ ﻫﺮﮔﺰ ﻧﻤﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭ ﺁﻥ ﺑﺎﺷﺪ)ﺩﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯ ﺟﻨﺒﺶ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ،ﺹ (226
458
ﺷﻜﺴﺖ ﻗﻴﺎﻡ: ﺩﺭ ﺗﻴﺮ 1299ﻣﺸﻴﺮﺍﻟﺪﻭﻟﻪ)ﭘﻴﺮﻧﻴﺎ( ﺑﺠﺎﻱ ﻭﺛﻮﻗﺎﻟﺪﻭﻟﻪ ،ﺭﺋﻴﺲ ﻭﺯﺭﺍ ﺷﺪ .ﺍﻭ ﻧﻤﻴﺨﻮﺍﺳﺖ ﺑﺎ ﺁﺯﺍﺩﻳﺨﻮﺍﻫﺎﻥ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺍﺯ ﺩﺭ ﺳﺘﻴﺰ ﺩﺭﺁﻳﺪ .ﻟﺬﺍ ﺩﻭ ﻣﺎﻩ ﺳﻌﻲ ﻛﺮﺩ ﺑﺎ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺗﻮﺍﻓﻖ ﻣﺴﺎﻟﻤﺘﺂﻣﻴﺰﻱ ﺭﺳﺪ .ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﻣﻴﮕﻔﺖ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺎﻳﺪ )ﺁﺯﺍﺩﻳﺴﺘﺎﻥ( ﻳﺎ )ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ( ﺭﺍ ﺑﻪ ﺭﺳﻤﻴﺖ ﺑﺸﻨﺎﺳﺪ ﻛﻪ ﻣﻌﻨﺎﻳﺶ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﻭ ﺑﻪ ﺭﺳﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮﺩ ﻭ ﻭﻗﺘﻲ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﻪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﺍﻃﻼﻉ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﻣﺨﺒﺮﺍﻟﺴﻠﻄﻨﻪ)ﻫﺪﺍﻳﺖ( ﺭﺍ ﻭﺍﻟﻲ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﻛﺮﺩﻩ ،ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﺟﻮﺍﺏ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﻧﻴﺎﺯﻱ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺑﻴﺎﻳﺪ .ﻣﺨﺒﺮﺍﻟﺴﻠﻄﻨﻪ ﺑﻪ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺁﻣﺪ ،ﻭﻟﻲ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﺎﻟﻲ ﻗﺎﭘﻮ ﺭﺍﻩ ﻧﺪﺍﺩﻧﺪ .ﺑﻪ ﺧﺎﻧﺔ ﺭﺷﻴﺪﺍﻟﻤﻠﻚ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﺪ .ﺑﺮﺍﻱ ﺩﻩ ﺭﻭﺯ ﻫﺮﭼﻪ ﻣﺨﺒﺮﺍﻟﺴﻠﻄﻨﻪ ﺑﻪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﭘﻴﺎﻡ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺬﺍﻛﺮﻩ ﺑﺎ ﺍﻭ ﺑﺮﻭﺩ ،ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﺯﻳﺮ ﺑﺎﺭ ﻧﺮﻓﺖ ﻭ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺑﻪ ﻣﺨﺒﺮﺍﻟﺴﻠﻄﻨﻪ ﭘﻴﺎﻡ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺍﺯ ﺷﻬﺮ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﻧﺮﻭﻱ، ﺑﻴﺮﻭﻧﺖ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻛﺮﺩ .ﻣﺨﺒﺮﺍﻟﺴﻠﻄﻨﻪ ﺭﻭﺯ 29ﻳﺎ 30ﺷﻬﺮﻳﻮﺭ ،ﺷﻬﺮ ﺭﺍ ﺗﺮﻙ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﻗﺰﺍﻗﺨﺎﻧﻪ ﺭﻓﺖ .ﺍﺯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻗﺰﺍﻗﻬﺎ ﺗﻠﮕﺮﺍﻑ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻓﺮﻣﺎﻥ ﻣﺨﺒﺮﺍﻟﺴﻠﻄﻨﻪ ﺭﺍ ﮔﺮﺩﻥ ﻧﻬﻨﺪ .ﺍﻭ ﻫﻢ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ،ﺷﺒﺎﻧﻪ ﻗﺰﺍﻗﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺗﻮپ ﻭ ﻣﺴﻠﺴﻞ ﺑﻪ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﻓﺮﺩﺍ ﺁﻣﺎﺩﺓ ﻧﺒﺮﺩ ﺑﺎﺷﻨﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﻛﺎﻣﻼً ﺍﺯ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﻏﺎﻓﻞ ﺑﻮﺩ .ﻓﺮﺩﺍ ﺻﺒﺢ ﻗﺰﺍﻗﻬﺎ ﻋﺎﻟﻲ ﻗﺎﭘﻮ ،ﻧﻈﻤﻴﻪ ﻭ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﺔ ﺗﺠﺪﺩ ﺭﺍ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .ﻭﻗﺘﻲ ﻗﺰﺍﻗﻬﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻮﻗﻴﻒ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﺭﻓﺘﻨﺪ ،ﺧﺒﺮ ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﺔ ﻫﻤﺴﺎﻳﻬﺎﺵ ،ﺷﻴﺦ ﺣﺴﻴﻦ ﻣﻴﺎﻧﻬﺎﻱ ،ﭘﻨﻬﺎﻥ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﺯﻳﺮﺯﻣﻴﻨﻲ ﺑﻮﺩ .ﻗﺰﺍﻗﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺣﻴﺎﻁ ﺩﺭﺁﻣﺪﻧﺪ ،ﺍﺯ ﭘﻨﺠﺮﺓ ﺯﻳﺮﺯﻣﻴﻦ ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺷﻠﻴﻚ ﻛﺮﺩ ﻭ ﻗﺰﺍﻗﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﺷﻠﻴﻚ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺧﺎﻙ ﺍﻓﺘﺎﺩ ﻭ ﭼﺸﻢ ﺍﺯ ﺟﻬﺎﻥ ﭘﻮﺷﻴﺪﻩ ﻭ ﺭﻓﺖ ﺗﺎ ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﻗﻴﺎﻣﺖ ﻗﻴﺎﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻭ ﻫﻤﭙﺎﻱ ﻛﺸﺘﮕﺎﻥ ﻭ ﻛﺸﻨﺪﮔﺎﻥ ﺧﻮﺩ ،ﺑﻪ ﭘﻴﺸﮕﺎﻩ ﺩﺍﻭﺭ ﺷﺘﺎﺑﺪ .ﺩﺭ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ ﺁﺯﺍﺩﻳﺨﻮﺍﻩ ﺭﺍ ﻛﺴﻲ ﻣﻴﺪﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺩﻭﻟﺖ ﺷﻮﺭﻳﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ.
ﻧﻘﺶ ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﻛﺴﺮﻭﻯ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﻩ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻛﺎﺭ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﺪ» :ﺍﻣﺎ ﻗﺰﺍﻗﻬﺎ ﭘﻴﻜﺮ ﺑﻪ ﺧﻮﻥ ﺁﻏﺸﺘﺔ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺗﻮﻯ ﺗﺎﺑﻮﺗﻰ ﮔﺬﺍﺭﺩﻩ ﻭ ﺩﻭﺵ ﺣ ّﻤﺎﻻﻥ ﺩﺍﺩﻩ ،ﺑﻪ ﺍﺩﺍﺭﺓ ﻧﻈﻤﻴﻪ ﺁﻭﺭﺩﻧﺪ .ﮔﺮﻭﻩ ﺑﺲ ﺍﻧﺒﻮﻫﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻤﺎﺷﺎ ﮔﺮﺩ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻴﺴﺮﻭﭘﺎ ،ﺑﻴﺸﺮﻓﻰ ﺁﻏﺎﺯﻳﺪﻧﺪ ﻭ ﮔﺮﺩ ﺟﻨﺎﺯﻩ ﺭﺍ ﮔﺮﻓﺘﻪ، ﻛﻒ ﺯﺩﻧﺪ ،ﺯﻳﺮﺍ ﭼﺎﭘﻠﻮﺳﺎﻥ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﻭﺭﻭﻳﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭ ﻫﻢ ﻧﻮﺑﺖ ﺁﻥ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺁﺯﺍﺩﻯ ،ﺷﻴﺮﻳﻨﻜﺎﺭﻯ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ .ﺑﻴﮕﻔﺘﮕﻮ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﻴﺸﺮﻓﺎﻥ ،ﻛﺴﺎﻧﻰ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﺎ ﭘﺮﻳﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﭘﺎﻯ ﻧﻄﻘﻬﺎﻯ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ،ﻛﻒ ﺯﺩﻩ ،ﺯﻧﺪﻩ ﺑﺎﺩ ﻣﻴﮕﻔﺘﻨﺪ .ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﻓﺮﻳﺐ ﭼﺎﭘﻠﻮﺳﻰ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺨﻮﺭﺩ ،ﺳﺮﻧﻮﺷﺘﺶ ﻫﻤﺎﻥ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﺗﻴﺮﻩ ﺑﺨﺖ ﺭﺍ ﺷﺪ ).«...ﻗﻴﺎﻡ ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ،ﺹ 26ﺗﺎ (48 ﻣﻠﻜﺎﻟﺸﻌﺮﺍ ﻧﻮﺑﻬﺎﺭ )ﺑﻬﺎﺭ( ﺩﺭ ﺁﻏﺎﺯ ﻗﻴﺎﻡ ،ﻗﻴﺎﻡ ﻣﺮﺩﻡ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺭﺍ ﻧﭙﺴﻨﺪﻳﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺪﺓ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺯﺑﺎﻥ ﺧﺮﺩﻫﮕﻴﺮﻱ ﺑﺎﺯ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ؛ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺁﺧﺮ ﻣﻘﺎﻟﻪ ،ﺷﻌﺮ ﺳﻌﺪﻱ ﺭﺍ ﭼﻨﻴﻦ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺑﻮﺩ : ﻛﺎﻳﻦ ﺭﻩ ﻛﻪ ﺗﻮ ﻣﻴﺮﻭﻱ ﺑﻪ ﻗﺒﺮﺳﺘﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﺗﺮﺳﻢ ﻧﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﻛﻌﺒﻪ ﺍﻱ ﺗﺒﺮﻳﺰﻱ ﭼﻮﻥ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ،ﺩﺭ ﻛﺎﺑﻴﻨﺔ ﻣﺸﻴﺮﺍﻟﺪﻭﻟﻪ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪ ،ﺁﻗﺎﻱ ﻧﻮﺑﻬﺎﺭ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺑﺪﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺁﻥ ﻛﺎﺑﻴﻨﻪ ﺑﻮﺩ ﺑﺮﺍﻱ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﻧﻮﺣﻬﺎﻱ ﺳﺮﻭﺩ)ﻗﻴﺎﻡ ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ،ﺹ 52ﺗﺎ(56 ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻛﻔﻦ ﺳﺮﺥ ﺑﭙﻮﺷﺪ ﮔﺮ ﺧﻮﻥ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﻣﻈﻠﻮﻡ ﺑﺠﻮﺷﺪ ﻛﻮﺩﺗﺎﻱ ﺳﻮﻡ ﺍﺳﻔﻨﺪ 1299 ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﻭﺕ 1919ﻃﺸﺖ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺛﺮ ﺍﻓﺸﺎﻱ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﻓﺮﻭﺵ ّ ﺭﺳﻮﺍﻳﻴﺎﺵ ﺍﺯ ﺑﺎﻡ ﺑﻪ ﺯﻳﺮ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺧﻴﺰﺵ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﻫﻤﺮﺍﻩ ﻛﺎﺭﮔﺰﺍﺭﺵ ﻭﺛﻮﻕ- ﺍﻟ ّﺪﻭﻟﻪ ،ﻇﺎﻫﺮﺍً ﺍﺯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﻓﺖ ،ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭ ﺑﺎ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﺪﻥ ﺍﺯ ﺭﺍﻫﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﻭ ﺗﺮﻓﻨﺪﻱ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺑﺎ ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ژﻧﺮﺍﻝ ﺍﻳﺮﻭﻧﺴﺎﻳﺪ ،ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﺓ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ﺩﺭ ﺷﻤﺎﻝ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻧﻮﺭﻣﻦ ﻭﺯﻳﺮ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﻣﺴﺘﻌﻤﺮﺍﺕ)ﻫﻨﺪ( ﻭ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺟﻨﮓ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ﻣﺨﺘﺎﺭ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﺑﺎ ّ ﺳﻴﺪﺿﻴﺎءﺍﻟ ّﺪﻳﻦ ﻭ ﺑﺎ ﻫﻤﺮﺍﻫﻲ ﺩﻭ ﻋﻨﺼﺮ ﺑﺮﺳﺎﺧﺘﺔ ﺧﻮﺩ؛ ﻳﻌﻨﻲ ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ ﻣﻴﺮﭘﻨﺞ ﻭ ّ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻲ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﺳﺮﺳﭙﺮﺩﮔﺎﻥ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ،ﻛﻮﺩﺗﺎﻱ ﺳ ّﻮﻡ ﺍﺳﻔﻨﺪ 1299ﺵ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺭﺳﺎﻧﻴﺪ ﻭ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﺔ ﺣﺴﻴﻦ ّ ﻣﻜﻲ» :ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﻻﺟﺮﻡ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ][1919 ﻓﺮﺧﻲ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﻛﭙﺴﻮﻟﻲ ﻛﻪ ﻛﻮﺩﺗﺎﻱ 1299ﺑﻮﺩ ،ﮔﺬﺍﺭﺩﻩ ﻭ ﺑﻪ ﺧﻮﺭﺩ ﻣﻠّﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺍﺩ«ّ . ﺩﺭ ﺿﻤﻦ ﺷﻌﺮﻱ ﻋﻠﻴﻪ ﻟُﺮﺩ ﻛﺮﺯﻥ ،ﺑﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻛﻮﺩﺗﺎ ﮔﻔﺖ: »ﻛﺎﻛﺲ« ﺭﺍ ﮔﺎﻩ ﻋﻤﻞ ﺳﻨﺠﻴﺪﻳﻢ ﺣﺎﻝ »ﻣﺎﺭﻟﻴﻨﮓ« ﺗﻮ ﺭﺍ ﻓﻬﻤﻴﺪﻳﻢ ﺁﻧﭽﻪ ﺭﻓﺘﻴﻢ ،ﭼـــﻮ ﺑﺮﮔﺮﺩﻳﺪﻳﻢ ﻛﻮﺩﺗﺎ ﻛــــﺮﺩﻥ ﻧﺮﻣﺎﻥ ﺩﻳﺪﻳﻢ
459
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
460
ﺍﺯ ﺭﻭﺯ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﺍﺳﻔﻨﺪ ﺷﺮﻭﻉ ﺑﻪ ﺗﻮﻗﻴﻒ ﺷﺪ ﻛﻪ ﮔﻮﻳﺎ ﺷﺼﺖ ﻫﻔﺘﺎﺩ ﻧﻔﺮ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﺩﺭ ﻏﺮﻭﺏ ﺭﻭﺯ ﭘﻨﺠﻢ ﺍﺳﻔﻨﺪ ،ﻣﻌﺮﻭﻓﺘﺮﻳﻦ ﺍﻋﻼﻣﻴﺔ ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ .ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺁﻥ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻭ ﺑﮕﻴﺮ ﻭ ﺑﺒﻨﺪﻫﺎ ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪ .ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺗﻮﻗﻴﻔﺸﺪﮔﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻴﻦ 400 ﺗﺎ 500ﻧﻔﺮ ﺗﺨﻤﻴﻦ ﻣﻴﺰﻧﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺳﺎﻥ ﺩﻳﮕﺮ ﺣﺮﻛﺘﻬﺎﻱ ﺿ ّﺪﻣﺮﺩﻣﻲ ﺩﺭ ﺁﻏﺎﺯ ﺑﻪ ﺳﺮﺍﻍ ﺁﺯﺍﺩﻳﺨﻮﺍﻫﺎﻥ ﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﻥ ﺭﻓﺘﻨﺪ ،ﺗﺎ ﻣﮕﺮ ﺩﺭ ﻣﺎﻫﻬﺎﻱ ﺍﻭﻟﻴّﻪ ﻛﻮﺩﺗﺎ ،ﻫﺮ ﺻﺪﺍﻱ ﺣﻘﻄﻠﺒﻲ ﺭﺍ ﻓﺮﺧﻲ ﭼﻮﻧﺎﻥ ﺩﻳﮕﺮ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﺍﻥ ﻣﻠّﻲ ﻭ ﻣﺬﻫﺒﻲ ،ﺍﺯ ﻫﻤﺎﻥ ﺁﻏﺎﺯ ﺩﺳﺖ ﺧﺎﻣﻮﺵ ﻛﻨﻨﺪّ . ﻣﺤﺮﻛﻴﻦ ﻛﻮﺩﺗﺎ ﺑﺮﺩ ﻭ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻛﻮﺩﺗﺎﭼﻴﺎﻥ ﺭﺍ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﻭ ﭘﻲ ﺑﻪ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩ ﻭ ّ ﺷﻜﻞ ﻣﻤﻜﻦ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻛﻮﺩﺗﺎﮔﺮﺍﻥ ﺍﺑﺮﺍﺯ ﺩﺍﺷﺖ: ﻭﻳﻦ ﺭﺍﺯ ﻧﮕﻔﺘﻪ ﮔﺮ ﻧﮕﻔﺘﻲ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺳﺮﺍ ِﺭ ﻧﮕﻔﺘﻪ ﮔﺮ ﻧﮕﻔﺘﻲ ﺑﻬﺘﺮ ﺳﺮﻣﺎﻳﻬﺎﻱ ﺍﺯ ﭘﻮﺳﺖ ﻛﻠﻔﺘﻲ ﻛﺰ ﺑﻬﺮ ﺯﻣﺎﻣﺪﺍﺭِ ﺍﻣﺮﻭﺯﻱ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻬﺘﺮ)ﺩﻳﻮﺍﻥ(241، ﭘﺲ ﺩﺭ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻳﻮﺭﺵ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﻥ ،ﻓﺮّﺧﻲ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻴﻬﻨﭙﺮﺳﺘﺎﻥ ﻭ ﺁﺯﺍﺩﺍﻧﺪﻳﺸﺎﻥ ﻭ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺟﺮﺍﻳﺪ؛ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ :ﻋﻠﻲ ﺩﺷﺘﻲ ،ﺭﻫﻨﻤﺎ ﻭ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ. ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮﺷﺪﮔﺎﻥ ﺭﺍ ﻗﺒ ً ﺗﻬﻴﻪ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ؛ ﺑﻪ ﻏﻴﺮ ﺍﺯ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﻥ، ﺳﻴﺪ ﺿﻴﺎء ّ ﻼ ّ ﺍﻋﺘﺪﺍﻟﻴﻮﻥ ﻭ ﻧﺎﻡ ﺍﻋﻴﺎﻥ ،ﺍﺷﺮﺍﻑ ،ﻣﺘﻨﻔّﺬﺍﻥ ،ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﻭ ﺣ ّﺘﻲ ﻣﻮﺍﻓﻘﺎﻥ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ،1919 ّ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻬﺎ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮﺷﺪﮔﺎﻥ ﺑﻮﺩ. ﻓﺴﺦ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ 1919 ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﺒﺎﺭﺯﺓ ﻣﻠّﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﺑﺪﺍﻥ ﺟﺎ ﺍﻧﺠﺎﻣﻴﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺷ ّﻮﺍﻝ 1338ﻕ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﻣﻨﺘﻔﻲ ﻭ ﻭﺛﻮﻗﺎﻟﺪﻭﻟﻪ ﺳﺮﻧﮕﻮﻥ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﻪ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﮔﺮﻳﺨﺖ ﻭ ﻧﺨﺴﺘﻮﺯﻳﺮﻱ ﺑﻪ ﻣﺸﻴﺮﺍﻟﺪﻭﻟﻪ ﺭﺳﻴﺪ .ﺍﺳﺪﺍﷲ ﺭﺳﺎ ،ﻣﺪﻳﺮ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﺔ ﻗﺎﻧﻮﻥ ،ﺩﺭ ﺷﺮﺡ ﺯﻧﺪﺍﻧﻲ ﺷﺪﻥ ﺧﻮﺩ ﻭ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﻣﻴﻨﻮﻳﺴﺪ» :ﻣﻦ ﺑﺎ ﻋﺸﻘﻲ ﻭ ﻓﺮّﺧﻲ ﻭ ﻛﻤﺮﻫﺎﻱ ﻭ ﺿﻴﺎءﺍﻟﻮﺍﻋﻈﻴﻦ ﻭ ﺍﻓﺮﺍﺩﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﺍﺣﺮﺍﺭ ...ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺳﺨﺘﻲ ﺑﻪ ﻋﺎﻗﺪﻳﻦ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﺣﻤﻠﻪ ﻣﻴﻜﺮﺩﻳﻢ ﻭ ﻧﻄﻘﻬﺎ ﻭ ﺑﻴﺎﻧﻴﻬﻬﺎ ﻭ ﺍﻋﻼﻣﻴّﻬﻬﺎﻱ ﺁﺗﺸﻴﻦ ﻣﺎ ﺑﻨﻴﺎﻥ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﺭﺍ ﻣﻴﻠﺮﺯﺍﻧﺪ .ﻫﻤﺔ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺯﻧﺪﺍﻥ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻨﺪ ،ﻭﻟﻲ ﺑﺬﺭ ﻓﻜﺮ ﻣﺎ ﺭﻭﻳﻴﺪﻩ ﻭ ﺳﺒﺰ ﺷﺪ ﻭ ﻧﻤﻮ ﻛﺮﺩ ﻭ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﺸﺎﻧﻴﺪ ﻛﻪ ﺁﻥ ﻭﺭﻗﺔ ﻟﻌﻨﺘﻲ ﻛﻪ ﻭﺛﻮﻗﺎﻟﺪﻭﻟﻪ ﻭ ﺻﺎﺭﻣﺎﻟﺪﻭﻟﻪ ﻭ ﻧﺼﺮﻫﺎﻟﺪﻭﻟﻪ ﻭ ﺧﻴﺎﻧﺘﻜﺎﺭﺍﻧﻲ ﺩﻳﮕﺮ، ﭘﻮﻟﻬﺎﻱ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺁﻥ ﺍﺯ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻴﻬﺎ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﭘﺎﺭﻩ ﺷﺪ ﻭ ﺩﻭﺭ ﺍﻓﺘﺎﺩ«. ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻩ ،ﺭﻧﺠﻬﺎﻱ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻲ ﺩﻳﺪﻧﺪ ﻭ ﺷﻬﺪﺍﻱ ﭼﻨﺪﻱ ﻫﻤﭽﻮﻥ
ﻧﻘﺶ ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﺷﻴﺦ ﻣﺤ ّﻤﺪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﻭ ﻣﻴﺮﺯﺍ ﻛﻮﭼﻚ ﺧﺎﻥ ﺟﻨﮕﻠﻲ ﺩﺍﺩﻧﺪ ،ﺍ ّﻣﺎ ﻳﻚ ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺭ ﺳﺎﻳﺔ ﺍﺗّﺤﺎﺩ ﻭ ﻫﻤﺪﻟﻲ ﺧﻮﺩ ﺑﺮ ﺩﺷﻤﻦ ﺩﻳﺮﻳﻦ ﺧﻮﺩ ،ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﭘﻴﺮﻭﺯ ﺷﺪﻧﺪ).ﺷﺎﻋﺮ ﻟﺐ ﺩﻭﺧﺘﻪ، ﺹ .(29 ﻧﻄﻘﻬﺎﻱ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ: ﺍﻟﻒ :ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮﻧﻘﺶ ﻣﻠﺖ ﺩﻭﺷﻨﺒﻪ 30ﻓﺮﻭﺭﺩﻳﻦ :ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ ﭘﻮﻝ ﻭ ﺩﺳﻴﺴﻪ ﻣﺄﻣﻮﺭﻳﻦ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺪﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﻣﻠﺖ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ.ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺧﺎﺋﻨﻴﻦ ﻣﻠﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ.ﺩﺳﺖ ﺁﻫﻨﻴﻦ ﻣﻠﺖ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺑﺎﻻﻯ ﺳﺮ ﺩﻭﻟﺖ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ).ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ،ﺹ.(292 ﺏ :ﺯﺍﻧﻮ ﻧﺰﺩﻥ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺩﺷﻤﻦ ﻣﻦ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻰ ﺩﻫﻢ .ﻣﻦ ﭘﻴﺶ ﺩﺷﻤﻦ ﺯﺍﻧﻮ ﺑﺮ ﺯﻣﻴﻦﻧﻤﻰ ﺯﻧﻢ .ﻣﻦ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺸﺮﻭﻃﻴﺖ ﺍﻳﺮﺍﻧﻢ .ﻣﻦ ﺍﺯ ﺍﻋﻘﺎﺏ ﺑﺎﺑﻚ ﺧﺮﻡ ﺩﻳﻦ ﻫﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻧﺰﺩ ﺧﻠﻴﻔﻪ ﻋﺮﺏ ﺁﻥ ﭼﻨﺎﻥ ﺭﺷﺎﺩﺕ ﻭ ﻋﻈﻤﺖ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﺑﺮﻭﺯ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ).ﺩﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯ ﺟﻨﺒﺶ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ،ﺹ.(191 461
ﺝ .ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ ﻓﺴﺎﺩ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎﻯ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺍﮔﺮﺣﺎﻟﺖ ﺍﺳﻔﺂﻣﻴﺰ ﻣﻤﻠﻜﺖ ﻭ ﺍﺧﺘﻼﺳﺎﺕ ﺑﻴﺤﺪﻭ ﺣﺼﺮﻣﺎﻟﻴﻪ ﻭ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺑﻴﻨﺎﻣﻮﺳﺎﻧﻪﻭ ﺟﺎﻧﻴﺎﻧﺔ ﻧﻈﻤﻴﻪ ﺭﺍ ﺩﺭﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ ،ﻟﺰﻭﻡ ﻓﻮﺭﻯ ﻗﻴﺎﻡ ﺭﺍ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻣﻴﻜﻨﻴﻢ. ﺩ.ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ ﺍﻣﺮﺍﻯ ﺧﺎﺋﻦ ﺩﺯﺩﺍﻧﻲ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺭﺍﻧﺪﻩ ﻣﻴﺸﺪﻧﺪ ،ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺻﺪﺭﻧﺸﻴﻦ ﺍﻣﺎﺭﺕ ﺷﻮﻧﺪ.ﻫـ .ﻋﺒﺮﺕ ﺍﺯ ﮔﺬﺷﺘﻪ ،ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﺩﺭ ﺭﻭﻯ ﺧﺮﺍﺑﻬﻬﺎﻯ ﺩﻳﺮﻭﺯﻯ ،ﺑﺎﻳﺪ ﻋﻤﺎﺭﺕ ﻓﺮﺩﺍ ﺭﺍ ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮﺩ. ﻣﺎ ﺍﻭﻻﺩ ﻗﺮﻥ ﺣﺎﺿﺮﻳﻢ ،ﻋﺎﻕ ﻗﺮﻥ ﺧﻮﺩ ﻧﺨﻮﺍﻫﻴﻢ ﺷﺪ .ﻣﺎ ﺑﺮﺿﺪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺭﺗﺠﺎﻟﻰﻭ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩﻯ ﻗﻴﺎﻡ ﻛﺮﺩﻫﺎﻳﻢ ،ﻧﻪ ﺑﺮ ﺿﺪ ﻣﺮگ ﻭ ﺭﻫﺎﻳﻲ ﺧﻮﺩ) .ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎﻟﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ،ﺹ(54-42ﻭ.ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ -ﻟﻘﻤﻪ ﺧﺎﺭﺩﺍﺭﻯ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﺗﺎ ﻫﻴﭻ ﮔﻠﻮﻳﻰ ﻧﺘﻮﺍﻧﺪ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﻓﺮﻭ ﺑﺒﺮﺩ.
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺯ .ﻣﺪﻳﻨﻪ ﻓﺎﺿﻠﻪ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﻗﺼﺪﻫﻴﭻ ﻛﻌﺒﻪ ﺍﻯ ﺭﺍ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﺧﻮﺩ ﻛﻌﺒﻪ ﺁﺯﺍﺩﻳﺨﻮﺍﻫﺎﻥ ﺍﺳﺖ.)ﺩﻭﻣﺒﺎﺭﺯ ﺟﻨﺒﺶ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ،ﺹ (235
462
ﺡ.ﺭﺍﻩ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻭ ﺁﺯﺍﺩﻯ: ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻻﺯﻣﻪ ﺷﺮﺍﻓﺖ ﻳﻚ ﻣﻠﺖ ،ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﺍﺳﺖ. ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻣﻠﺘﻬﺎ ﺭﺍ ﻓﻘﻂ ﻓﻀﺎﻳﻞ ﻭ ﺍﺧﻼﻕ ﻋﺎﻟﻰ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﻣﺤﻔﻮﻅ ﺩﺍﺭﺩ. ﺣﺎﻓﻆ ﻭ ﻧﮕﻬﺒﺎﻥ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻫﺮ ﻣﻠﺘﻰ ،ﺷﺠﺎﻋﺖ ﻭ ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﻰ ﺍﻭﺳﺖ. ﻳﻚ ﻣﻠﺖ ﻧﻤﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺪﻭﻥ ﻣﻌﺎﺭﻑ ،ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﺤﻔﻮﻅ ﺩﺍﺭﺩ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺷﺮﺍﻓﺘﻤﻨﺪﺍﻧﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﺟﺎﻥ ﻭ ﻣﺎﻝ ﮔﺬﺷﺖ. ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻣﺴﺘﻠﺰﻡ ﺑﺮﺍﺑﺮﻯ ﺍﺳﺖ ،ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻫﻤﻪ ﺑﺮﺍﺑﺮﻳﻢ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺑﺎﻳﺪ ﺁﺯﺍﺩ ﻛﻨﺪ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻘﻴﺪ ﺑﺎﺷﻰ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﺗﺮﻗﻰ ،ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺭﻭﺡ ﺗﺠﺪﺩ ﺍﺳﺖ ﻳﻚ ﻓﺮﺩ ﺑﻰ ﻋﻼﻗﻪ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺧﻮﺩ ،ﻛﻤﺘﺮ ﺍﺯ ﺣﻴﻮﺍﻥ ﺍﺳﺖ. ﻫﻴﭻ ﻛﺎﺭ ﺑﺰﺭگ ﺑﺪﻭﻥ ﻓﻜﺮ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻧﻤﻰ ﮔﻴﺮﺩ.ﻗﺘﻞ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﭼﻮﻥ ﻫﻴﺌﺖ ﺩﻭﻟﺖ ،ﺣﺎﺝ ﻣﺨﺒﺮﺍﻟﺴﻠﻄﻨﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻳﺎﻟﺖ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﻣﻨﺼﻮﺏ ﻧﻤﻮﺩ ،ﺭﻭﺯ 17ﺑﺮﺝ ﺳﻨﺒﻠﻪ ﺑﻪ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﺪ ،ﻭﻟﻰ ﺭﺅﺳﺎﻯ ﻣﻠﻴﻮﻥ ﻭ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ ،ﺣﺘﻰ ﺑﺎ ﻭﻱ ﻣﻼﻗﺎﺕ ﻫﻢ ﻧﻜﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﻣﺤﻞ ﺩﺍﺭﺍﻻﻳﺎﻟﻪ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻧﻨﻤﻮﺩﻧﺪ .ﻣﺨﺒﺮﺍﻟﺴﻠﻄﻨﻪ، ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﺭﺅﺳﺎﻯ ﺣﺰﺏ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻃﺎﻋﺖ ﺍﻭﺍﻣﺮ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﻋﻮﺕ ﻧﻤﻮﺩ، ﻭﻟﻰ ﺁﻧﻬﺎ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﺸﺪﻧﺪ .ﺭﻭﺯ ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ 28ﺫﻳﺤﺠﻪ ،ﺍﻣﺮ ﺑﻪ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮﻯ ﺍﺷﺨﺎﺻﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻋﻤﺎﺭﺕ ﻋﺎﻟﻲ ﻗﺎﭘﻮ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﺻﺎﺩﺭ ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﺪ .ﻗﺰﺍﻗﻬﺎ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻃﻠﻮﻉ ﺁﻓﺘﺎﺏ ﻋﺎﻟﻰ ﻗﺎﭘﻮ ﺭﺍ ﺗﺼﺮﻑ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺗﻤﺎﻡ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺩﺭ ﺣﺪﻭﺩ ﺳﻪ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻪ ﻃﻮﻝ ﺍﻧﺠﺎﻣﻴﺪ .ﻭﺍﻟﻰ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺑﻪ ﺩﺍﺭﺍﻻﻳﺎﻟﻪ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﺪ ﻭ ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﻫﻢ ﭘﻨﻬﺎﻥ ﺷﺪ .ﺭﻭﺯ ﺳﻬﺸﻨﺒﻪ 30ﺫﻳﺤﺠﻪ ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﺯﻳﺮﺯﻣﻴﻦ ﺧﺎﻧﻬﺎﻯ ﺑﺎ ﺗﻴﺮ ﻗﺰﺍﻗﻬﺎ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪ .ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1300ﺧﻮﺭﺷﻴﺪﻱ ،ﻓﺮﺧّ ﻲ ﻣﺪﻳﺮ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﺔ ﻃﻮﻓﺎﻥ ﺩﺭ ﺷﻤﺎﺭﻩ 4ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻣﺬﻛﻮﺭ ﺩﺭ ﺳﺮﻣﻘﺎﻟﻪ ﺧﻮﺩ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺩﺭﺝ ﺍﻳﻦ ﺷﻌﺮ:
ﻧﻘﺶ ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ّﭘﺮﺩ ﺯ ﺍﻓﻖ ﺑﺮﭼﺮﺥ ،ﻓﻮﺍﺭﺓ ﺧﻮﻥ ﻫﺮ ﺭﻭﺯ
ﺗﺎ ﻏﻮﻃﻪ ﺯﻧﺪ ﺧﻮﺭﺷﻴﺪ ﺩﺭ ﺧﻮﻥ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ
ﻭ ﺯﻳﺮ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺨﺒﺮﺍﻟﺴﻠﻄﻨﻪ ﻭ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﻳﻜﺼﺪﻣﻴﻦ ﺳﺎﻝ ﻗﺘﻞ ﻭﻯ ،ﺑﻪ ﻣﺸﻴﺮﺍﻟﺪﻭﻟﻪ ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ .ﻣﺸﻴﺮﺍﻟﺪﻭﻟﻪ ﻫﻢ ﺩﺭ ﻧﻄﻘﻰ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ :ﺻﺮﻳﺤ ًﺎ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻣﻴﮕﻔﺘﻨﺪ ﻭﺍﻟﻰ ﺭﺍ ﻧﻤﻴﭙﺬﻳﺮﻳﻢ ﻭ ﻫﺮ ﻗﺪﺭ ﭘﻮﻝ ﻣﻴﺨﻮﺍﻫﻴﻢ ﺑﺪﻫﻴﺪ .ﻭﻗﺘﻰ ﻭﺍﻟﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮﺩ ،ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭ ﺑﻮﺩﻳﻢ ﻛﻪ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﺁﻧﻘﺪﺭ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﻋﻘﻞ ﺳﻠﻴﻢ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺳﺖ ﺑﺮﺍﺩﺭﻯ ﺳﻮﻯ ﺍﻭ ﺩﺭﺍﺯ ﻣﻴﻜﻨﺪ .ﺩﻭﻟﺖ ﻣﻴﺪﺍﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﻏﻴﺮ ﺍﺯ ﻋ ّﺪﻩ ﻣﻌﺪﻭﺩﻯ ﻫﻴﭽﻜﺲ ﺑﺎ ﺩﻳﻜﺘﺎﺗﻮﺭﻯ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﻧﻴﺴﺖ .ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺍﻭ ﺍﻳﻨﻘﺪﺭ ﻣﻬﻢ ﻧﺒﻮﺩﻩ ،ﺯﻳﺮﺍ ﺑﺎ ﺩﻭﻳﺴﺖ ﻧﻔﺮ ﻗﺰﺍﻕ ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻳﺎﻓﺖ .ﻓﻮﺕ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻭﺍﺳﻄﻪ ﺍﻧﺘﺤﺎﺭ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻣﺎ ﻣﻬﺪﻳﻘﻠﻰ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﺩﺭ ﺟﺰﻭﻫﺎﻯ ،ﺑﻪ ﻧﺎﻡ »ﺑﺮ ﻣﻦ ﭼﻪ ﮔﺬﺷﺖ« ﻣﻴﻨﻮﻳﺴﺪ: ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﺎﻛﻮ ،ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﺑﺎﺯﻯ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺩﺭﺁﻭﺭﺩ .ﺍﺳﻢ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺭﺍ ﺁﺯﺍﺩﻳﺴﺘﺎﻥ ﻧﻬﺎﺩ ﻛﻪ ﻋﻮﺍﻡ ﺭﺍ ﺧﻮﺵ ﺁﻳﺪ. ﻋﺪﻻﻟﺪﻭﻟﻪ ،ﻧﻮﺍﺩﺓ ﺣﺎﺟﻴﻜﺒﻴﺮﺁﻗﺎ ،ﻣﺎﻧﻊ ﺷﺪ ﻛﻪ ﮔﻨﺪﻡ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺷﻬﺮ ﺣﻤﻞ ﻛﻨﻢ .ﮔﻔﺖ :ﺍﮔﺮ ﺍﻭ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﺍﺳﺖ ﻣﻦ ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﻴﻢ .ﺩﺭ ﻛﺘﺎﺏ ﺧﺎﻃﺮﺍﺕ ﻭ ﺧﻄﺮﺍﺕ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻮﺷﺘﻬﺎﻯ ﺍﺯ ﺟﻴﺐ ﺑﻐﻞ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﺩﺭﺁﻭﺭﺩﻧﺪ ﻛﻪ :ﭼﻮﻥ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺎﻧﺪﻡ ﻭ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻡ ﻛﻪ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮ ﻧﺸﻮﻡ، ﺧﻮﺩﻡ ﺭﺍ ﻛﺸﺘﻢ .ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺳﺴﺖ ﻧﺸﻮﻳﺪ ،ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﺁﺯﺍﺩﺧﻮﺍﻫﻰ ﻣﺨﺒﺮﺍﻟﺴﻠﻄﻨﻪ« ﺳﻨﺒﻠﻪ، ﻣﺤﻤﺪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ .ﺍﻣﺎ ﻣﻠﻜﺎﻟﺸﻌﺮﺍ ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻧﻜﻪ ﻧﺎﻡ ﻭﺛﻮﻗﺎﻟﺪﻭﻟﻪ ﻭ ﻣﺸﻴﺮﺍﻟﺪﻭﻟﻪ ﺣﺴﻦ ﺑﻮﺩ، ﺩﺭ ﺗﺮﺟﻴﻌﺒﻨﺪﻯ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ: ﻛﺸﺖ ﺁﻥ ﺣﺴﻦ ﺍﺯ ﺑﻬﺮ ﻭﻃﻦ ﮔﺮ ﺩﻭ ﺳﻪ ﻛﺎﺷﻰ
ﻛﺸﺖ ﺍﻳﻦ ﺣﺴﻦ ﺍﺣﺮﺍﺭ ﻭﻃﻦ ﺭﺍ ﭼﻮ ﻣﻮﺍﺵ
ﻧﻈﺮ ﺳﻴﺪ ﺍﺣﻤﺪ ﻛﺴﺮﻭﻯ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﻣﻴﺨﻮﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﺍﻭ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺧﻮﺩﺳﺮﺍﻧﻪ ﻓﺮﻣﺎﻥ ﺭﺍﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻗﺪﺭﺕ ﺑﻪ ﺳﺮ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺭﻓﺘﻪ ،ﺁﻧﺠﺎ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺍﺻﻼﺡ ﻛﻨﺪ .ﺍﻭ ﻣﻰ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﺩﺳﺖ ﻣﺨﺒﺮﺍﻟﺴﻠﻄﻨﻪ ﺭﺍ ﺑﺒﻨﺪﺩ ﻭ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻛﺎﺭﺵ ﺁﺯﺍﺩ ﻧﮕﺬﺍﺭﺩ .ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻗﺘﻞ ﺍﻭ ﻫﻢ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ :ﺭﺍﺳﺘﺘﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﺭﺍ ﻗﺰﺍﻗﺎﻥ ﺍﺯ ﭘﺎ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻬﺎﻧﺪ .ﻣﻴﺒﺎﻳﺪ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻛﺸﺘﺔ ﺁﻥ ﻧﻤﺎﻳﺸﻬﺎﻯ ﺭﻳﺎﻛﺎﺭﺍﻧﺔ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺁﻥ ﻛﻔﺰﺩﻧﻬﺎ ﻭ ﺯﻧﺪﻩ ﺑﺎﺩ ﮔﻔﺘﻨﻬﺎﻯ ﺩﺭﻭﻏﻴﻦ ﺩﺍﻧﺴﺖ ).ﻗﻴﺎﻡ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ،ﺹ .(65 ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺣﺴﺎﺳﺎﺕ ﻭﻃﻨﺨﻮﺍﻫﻰ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﺷﺪﻳﺪ ﺑﻮﺩ .ﻣﻈﺎﻟﻢ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻫﺎﻯ ﻣﺮﻛﺰﻯ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻗﻴﺎﻡ ﻭﺍﺩﺍﺷﺖ ،ﻭﻟﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻗﻴﺎﻡ ﻫﺮﮔﺰ ﻗﺼﺪ ﺧﻴﺎﻧﺖ ﻭ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻧﺪﺍﺷﺖ).ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ،ﺹ .(26ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﻟﻮﻣﻮﻣﺒﺎ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﺍﻓﻜﺎﺭﺵ ﺁﺳﻴﺐ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﻭ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺷﻜﺴﺖ ﺍﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭﻯ ﻳﻚ ﺧﻠﻖ ﻣﺜﻞ ﺁﺗﺸﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻋﻠﻔﺰﺍﺭﻯ ﺑﻪ ﻋﻠﻔﺰﺍﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺮﻭﺩ ؛ﻣﺜﻞ ﻏﺒﺎﺭ ﮔﻠﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺑﺎﺩﻯ ﺑﻪ ﺑﺎﺩ ﺩﻳﮕﺮ ﺳﭙﺮﺩﻩ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ).ﻓﺼﻠﻰ ﺩﺭ ﻛﻨﮕﻮ ،ﺹ (128
463
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻧﺘﻴﺠﻪ: ﺳﺒﺐ ﺍﺻﻠﻲ ﻗﻴﺎﻡ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ 1919ﺑﻴﻦ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﺒﻮﺩ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﻫﺪﻑ ﻗﻴﺎﻡ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻋﻈﻤﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻰ ﺩﺍﻧﺪ ﻭ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺭﺍ ﻗﺴﻤﺖ ﻻﻳﻨﻔﻜﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻰ ﺷﻤﺎﺭﺩ ﻣﻘﺼﺪ ﻗﻴﺎﻣﻴﻮﻥ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺑﻮﺩ ﺍﺯ :ﺗﻮﺳﻌﺔ ﻣﻌﺎﺭﻑ ،ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻳﻚ ﻗﺸﻮﻥ ﻣﻨﻈﻢ ﺩﺭ ﺗﺤﺖ ﺻﺎﺣﺐ ﻣﻨﺼﺒﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ،ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ،ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻣﺆﺳﺴﻬﻬﺎﻯ ﻣﻠﻰ ،ﺭﻭﻯ ﻛﺎﺭ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﻳﻚ ﻛﺎﺑﻴﻨﺔ ﺻﺎﻟﺢ ﻭ ﻣﻘﺘﺪﺭ ،ﺧﺎﺗﻤﻪ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻪ ﻫﺮﺝ ﻭ ﻣﺮﺝ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺁﻭﺭﺩﻥ ﻣﺴﺘﺸﺎﺭﻫﺎﻯ ﻓﻨﻰ ﻭ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺍﺯ ﺩﻭﻝ ﺑﻴﻄﺮﻑ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺻﻼﺡ ﻣﺎﻟﻴﻪ ﻭ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﻣﻌﺎﺩﻥ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻦ ﭼﺮﺧﻬﺎﻯ ﻣﻤﻠﻜﺖ ﺑﻪ ﻃﺮﻑ ﺗﺮﻗﻰ ﻭ ﺗﻤﺪﻥ ،ﺗﺤﻜﻴﻢ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﻭ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺯﻳﺮﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ :ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ، ﺯﺍﻧﻮ ﻧﺰﺩﻥ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺩﺷﻤﻦ ﻭ ﺍﻣﺮﺍﻯ ﻓﺎﺳﺪ ﻭ ﺧﺎﺋﻦ ،ﺳﺎﺧﺖ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻣﻄﻠﻮﺏ،ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ، ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻭ ﺁﺯﺍﺩﻯ ،ﺍﺧﻼﻕ ﻋﺎﻟﻰ ،ﺷﺠﺎﻋﺖ ،ﺩﻳﻦ ﻣﺪﺍﺭﻯ ﻭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻣﺪﺍﺭﻯ ،ﮔﺬﺷﺘﻦ ﺍﺯ ﺟﺎﻥ ﻭ ﻣﺎﻝ ﺑﺮﺍﻯ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺷﺮﺍﻓﺘﻤﻨﺪﺍﻧﻪ ،ﺭﻭﺣﻴﻪ ﺗﺠﺪﺩ 464
ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻭ ﻣﺂﺧﺬ ﺁﺫﺭﻯ،ﻋﻠﻰ :ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ،ﺗﻬﺮﺍﻥ،ﺑﻨﮕﺎﻩ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﻰ ﺻﻔﻴﻌﻠﻴﺸﺎﻩ1354 ، ﺑﺎﺩﺍﻣﭽﻰ ﺗﺒﺮﻳﺰﻯ ،ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻰ :ﺷﺮﺡ ﺣﺎﻝ ﻭ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ،ﭼﺎپ ﺑﺮﻟﻴﻦ 1304 ،ﺵ. ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻲ ﭘﺎﺭﻳﺰﻱ ،ﻣﺤﻤﺪﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ،ﺧﺎﺗﻮﻥ ﻫﻔﺖ ﻗﻠﻌﻪ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ :ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﺭﻭﺯﺑﻬﺎﻥ1380، ﺭﺋﻴﺲ ﻧﻴﺎ،ﺭﺣﻴﻢ :ﺩﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯ ﺟﻨﺒﺶ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ،ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﺁﮔﺎﻩ ،ﺑﻰ ﺗﺎ ﺳﻬﺰﺭ ،ﺍﻣﻪ :ﻓﺼﻠﻰ ﺩﺭ ﻛﻨﮕﻮ ،ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﻨﻮﭼﻬﺮ ﻫﺰﺍﺭﺧﺎﻧﻰ ،ﻛﺘﺎﺏ ﺯﻣﺎﻥ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ :ﺳﺎﻝ؟ ﻋﻘﻴﻘﻰ ﺑﺨﺸﺎﻳﺸﻰ ،ﻋﺒﺪﺍﻟﺮﺣﻴﻢ ،ﻳﻜﺼﺪﺳﺎﻝ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﻣﺘﺮﻗﻰ؛ ﺍﺯ ﻣﻴﺮﺯﺍﻯ ﺷﻴﺮﺍﺯﻯ ﺗﺎ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ،ﺝ ،1ﻗﻢ ،ﺩﻓﺘﺮ ﻧﺸﺮﻳﻪ ﻧﻮﻳﺪ ﺍﺳﻼﻡ1358 ،ﺵ ﻗﻠﻴﺰﺍﺩﻩ ،ﻣﺼﻄﻔﻰ :ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﺧﺮﻭﺵ ﺣﻤﺎﺳﻪ ﻫﺎ ،ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ1372 ، ﻛﺴﺮﻭﻯ،ﺍﺣﻤﺪ :ﻗﻴﺎﻡ ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ،ﻧﺸﺮ ﻣﺮﻛﺰ1376 ، ………… :ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻫﺠﺪﻩ ﺳﺎﻟﻪ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ،ﺝ ،1 ﻣﺤﻤﺪﻱ ،ﻏﻼﻣﺮﺿﺎ :ﺷﺎﻋﺮ ﻟﺐ ﺩﻭﺧﺘﻪ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﺍﻧﺠﻤﻦ ﺁﺛﺎﺭ ﻭ ﻣﻔﺎﺧﺮ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻳﺰﺩ1378 ، ﻣﺴﺘﻮﻓﻰ ،ﻋﺒﺪﺍﷲ :ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺍﺩﺍﺭﻯ ﻗﺎﺟﺎﺭﻳﻪ ،ﺝ ،3ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﺯﻭﺍﺭ ،چ ﭘﻨﺠﻢ1384 ، ﻣﻜﻰ ،ﺣﺴﻴﻦ :ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎﻟﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺍﻣﻴﺮﻛﺒﻴﺮ1358 ، ﻣﻠﻚ ﺯﺍﺩﻩ،ﻣﻬﺪﻯ :ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺸﺮﻭﻃﻴﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ،ﺗﻬﺮﺍﻥ،ﻋﻠﻤﻰ ،ﺝ 7
ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺗﺤﻠﻴﻠﻰ ﺑﻪ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻣﻨﻄﻘﺔ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻭ ﺷﻤﺎﻝ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺗﺤﻠﻴﻠﻰ ﺑﻪ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻣﻨﻄﻘﺔ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻭ ﺷﻤﺎﻝ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ 1
ﺣﺴﻴﻦ ﺑﻬﻤﻨﺶ
466
ﭼﻜﻴﺪﻩ ﻭﻗﻮﻉ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻭ ﺷﻤﺎﻝ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﻰ ﺳﺮﺍﻥ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺗﻮﻧﺲ ،ﻣﺼﺮ ﻭ ﻟﻴﺒﻰ ،ﻳﻜﻰ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻭ ﻧﺎﺁﺭﺍﻣﻰﻫﺎﻯ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﺩﺭ ﺑﺤﺮﻳﻦ ،ﻳﻤﻦ ﻭ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺩﺭ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ،ﺍﺭﺩﻥ ،ﺍﻟﺠﺰﺍﻳﺮ ﻭ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪﻩ ،ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﻋﻠﻮﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺻﺎﺣﺒﻨﻈﺮﺍﻥ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺭﺍ ﺩﭼﺎﺭ ﺳﺮﺩﺭﮔﻤﻰ ﻭ ﻧﻮﻋﻰ ﺟﺎﻣﺎﻧﺪﮔﻰ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﺗﺌﻮﺭﻯﻫﺎﻯ ﺭﻳﺸﻪﺷﻨﺎﺳﻰ ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﺭﺩ ﺩﭼﺎﺭ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ. ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻭ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺭﻫﻴﺎﻓﺘﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﻮﻳﺖﺷﻨﺎﺳﻰ ﻭ ﺭﻳﺸﻪﺷﻨﺎﺳﻰ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺍﺯ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰﻫﺎ ﻭ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪﻫﺎﻯ ﺭﺳﻤﻰ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﺗﺎﺭﻳﺦ 19ﺩﻯ 1389ﺗﺎ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﺩﺭ ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺗﺎﺭﻳﺦ 26ﺷﻬﺮﻳﻮﺭ ،1390ﺑﻬﺮﻩ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺳﻌﻰ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺑﻰ ﺗﺒﻴﻴﻨﻰ ﻭ ﻃﻰ ﺳﻪ ﺑﺨﺶ ﻫﻮﻳﺖﺷﻨﺎﺳﻰ ،ﺭﻳﺸﻪﺷﻨﺎﺳﻰ ﻭ ﺭﻫﻴﺎﻓﺖﺷﻨﺎﺳﻰ ﻭ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﺮﺣﻠﻪﺍﻯ ﺑﻪ ﺭﻫﻴﺎﻓﺘﻰ ﻧﻈﺮﻯ ﻭ ﻣﺸﺨﺺ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺩﺳﺖ ﻳﺎﺑﻴﻢ. ﻓﺮﺽ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﻧﮕﺎﻩ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻠﻰ ﻗﺒﻠﻰ ﺍﺯ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﺴﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻭﻗﻮﻉ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﻄﻊ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ،ﺑﺮﻭﺯ ﻟﺤﻈﻪ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ .ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻋﻠﺖ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺭﺍ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻧﺎﻡ ﻣﻰﻧﻬﻨﺪ .ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻃﻰ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺩﺳﺖ ﻣﻰﻳﺎﺑﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻭﻳﮋﮔﻰﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡﮔﺮﺍﻳﻰ، ﻣﺮﺩﻣﻰﺑﻮﺩﻥ ،ﺁﺯﺍﺩﻯﺧﻮﺍﻫﻰ ،ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﺳﺘﻴﺰﻯ ﻭ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺖﺳﺘﻴﺰﻯ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺑﻪ ﺟﺰ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺩﺍﻧﺴﺘﻪﺍﻧﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺭﺍ ﻣﻘﻄﻌﻰ ﺗﺎﺭﻳﺦﺳﺎﺯ ﻭ ﺗﻌﻴﻴﻦﻛﻨﻨﺪﻩ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻭ ﺣﺘﻰ ﺟﻬﺎﻥ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ. ﻭﺍژﮔﺎﻥ ﻛﻠﻴﺪﻯ :ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻣﻨﻄﻘﻪ ،ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ، ﻣﺮﺩﻡ ،ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ . 1ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻯ ﺗﺮﻡ ﺳﻮﻡ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻰ ﺍﺭﺷﺪ ،ﺭﺷﺘﺔ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ ،ﺩﺍﻧﺸﻜﺪﺓ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﮔﻴﻼﻥ
ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺗﺤﻠﻴﻠﻰ ﺑﻪ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺤﻮﻻﺕ...
ﻣﻘﺪﻣﻪ ﺧﻮﺩﺳﻮﺯﻯ ﻓﺮﺩﻯ ﺗﺤﺼﻴﻞﻛﺮﺩﻩ ،ﺻﻴﻔﻰ ﻓﺮﻭﺵ ﻭ ﺩﻭﺭﻩﮔﺮﺩ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ »ﻣﺤﻤﺪ ﺍﻟﺒﻮﻋﺰﻳﺰﻯ« ﺩﺭ ﺍﺳﺘﺎﻥ »ﺳﻴﺪﻯ ﺑﻮﺯﻳﺪ« ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ 17ﺩﺳﺎﻣﺒﺮ 2010ﻳﺎ ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺗﻰ 26 ﺁﺫﺭ ﺳﺎﻝ 89ﺩﺭ ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﺍﺫﻳﺖ ﻭ ﺁﺯﺍﺭ ﻭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﺰﺍﺣﻤﺖ ﭘﻠﻴﺴﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻛﺴﺐﻭﻛﺎﺭ ﻭﻯ ،ﺟﺮﻗﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﺗﺸﻰ ﺷﺪ ﺗﺎ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﺗﻮﻧﺲ ﺑﻪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥﻫﺎ ﺭﻳﺨﺘﻪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺝ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﻛﺸﻮﺭ ﺗﻮﻧﺲ ﺳﺮﺍﻳﺖ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺍﻳﻦ ﺁﺗﺶ ﺑﻪ ﺟﺎﻥ ﺯﻳﻦﺍﻟﻌﺎﺑﺪﻳﻦ ﺑﻦ ﻋﻠﻰ ﺍﻓﺘﺪ ﻭ ﻭﻯ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ 25ﺩﻯ ﻣﺎﻩ 89ﺍﺯ ﺗﻮﻧﺲ ﺑﻪ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﺑﮕﺮﻳﺰﺩ .ﻣﺎﺟﺮﺍ ﺑﻪ ﺗﻮﻧﺲ ﺧﺘﻢ ﻧﺸﺪﻩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺁﺗﺶ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ،ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻳﻚ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺳﺮﺍﻳﺖ ﻧﻤﻮﺩ؛ ﮔﻮﻳﻰ ﺑﻪ ﺭﻭﻯ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻛﺴﻰ ﺑﻨﺰﻳﻦ ﭘﺎﺷﻴﺪﻩ ﻭ ﺑﻪ ﻣﺠﺮﺩ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺟﺮﻗﻪﺍﻯ ﮔﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺳﻮﺧﺘﻦﺍﻧﺪ. ﺣﻜﻮﻣﺖﮔﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ،ﻟﻴﺒﻰ ،ﻳﻤﻦ ،ﺑﺤﺮﻳﻦ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﻭ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺟﺪﻯ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﺠﻼﺏ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭ ﺷﺪﻧﺪ .ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﻛﻢ ﻭ ﺑﻴﺶ ﭘﺮﺍﻛﻨﺪﻩﺍﻯ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺍﺭﺩﻥ ،ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ، ﺍﻟﺠﺰﺍﻳﺮ ﻭ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ .ﺗﺎ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻧﮕﺎﺭﺵ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ،ﺣﺎﻛﻤﺎﻥ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺗﻮﻧﺲ ،ﻣﺼﺮ ﻭ ﻟﻴﺒﻰ ﺳﻘﻮﻁ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻭ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻫﺮ ﺭﻭﺯ ﺟﻨﺒﻪ ﺧﺎﺻﻰ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮﻭﺯ ﻣﻰﺩﻫﺪ .ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺣﻜﺎﻡ ﺳﺮﻧﮕﻮﻥ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ ،ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺩﻭﻡ ﺍﺯ ﺳﺎﺧﺖ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺧﻮﺩ ﻳﻌﻨﻰ ﻣﺸﺨﺺﻧﻤﻮﺩﻥ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻭ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻧﻈﺎﻡ ﺟﺪﻳﺪ ﻣﻰﺍﻧﺪﻳﺸﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﻭ ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻯ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺭﻭﺑﻪﺭﻭ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻌﺎﺩﻟﻪﺍﻯ ﺍﺳﺖ ﭼﻨﺪ ﻣﺠﻬﻮﻟﻰ ،ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻰ ،ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻭ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ؛ ﻛﻤﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻫﺮﻛﺪﺍﻡ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﻭﻳﮋﮔﻰﻫﺎﻯ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻰ ،ﻗﻮﻣﻰ ﻭ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺧﻮﺩ ﻣﻰﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺩﺭ ﺗﻌﺪﺍﺩﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻫﻨﻮﺯ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺎ ﻧﻈﺎﻡ ﻭ ﺣﻜﺎﻡ ﻗﺪﻳﻤﻰ ﺭﺍ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻧﻤﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻧﻴﺰ ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻰﻫﺎﻯ ﻋﻤﻴﻘﻰ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ؛ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺩﺭ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﻣﺎﻫﻮﻯ ﺑﺎ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺩﺭ ﻳﻤﻦ ﻳﺎ ﺑﺤﺮﻳﻦ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻰﺭﺳﺪ ﺍﻳﻦ ﺗﻘﺎﺑﻞ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻧﻮﻳﺪ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻭ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻣﻰﺩﻫﺪ. ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻣﺘﻨﻮﻋﻰ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﭼﮕﻮﻧﮕﻰ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻳﺪﺍﺩ ﻭ ﺭﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﺁﻥ ،ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻛﻨﻮﻧﻰ ﺁﻥ ﻭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺁﻥ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﻭ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﻛﺎﻭﺵ ﻣﻰﺑﺎﺷﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺁﻥ ﭼﻨﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪﺍﺭﺍﻥ ﻭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﻨﺘﻔﻊ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪﺍﺭﺍﻥ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎﻯ ﻏﺮﺑﻰ ﻭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺩﻧﺒﺎﻟﻪﺭﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ
467
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
468
ﺑﻪ ﺍﻇﻬﺎﺭﻧﻈﺮﻫﺎﻯ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻧﻪ ﻛﺸﺎﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺗﺤﻠﻴﻞﻫﺎ ﻭ ﺗﺤﻘﻴﻖﻫﺎﻯ ﻋﻠﻤﻰ ﺭﻧﮓ ﻭ ﺑﻮﻯ ﺟﺎﻧﺒﺪﺍﺭﺍﻧﻪ ﻭ ﻣﻐﺮﺿﺎﻧﻪﺍﻯ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﻧﺎﻇﺮﺍﻥ ،ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﻧﻮﻉ ﺗﻘﺴﻴﻢﺑﻨﺪﻯ ﻧﻤﻮﺩﻩﺍﻧﺪ؛ ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺗﻰ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺍﻇﻬﺎﺭﻧﻈﺮﻫﺎ ﻭ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻭ ﺷﻤﺎﻝ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﻧﻮﻉ ﻛﻠﻰ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻰﺷﻮﺩ؛ ﻧﻮﻉ ﺍﻭﻝ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻛﻪ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻭ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺍﺳﻼﻡﮔﺮﺍﻳﺎﻥ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻛﻠﻰ ﺭﻳﺸﻪ ،ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺍﻳﻦ ﻗﻴﺎﻡﻫﺎ ﺭﺍ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺍﻧﺴﺘﻪ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻈﺮ ﺑﺪﺍﻥ ﻣﻰﭘﺮﺩﺍﺯﻧﺪ .ﻃﻴﻒ ﺩﻳﮕﺮ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﻧﻮﻉ ﻭ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺭﺍ ﻣﺘﺄﺛﺮ ﺍﺯ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻯ ﻏﺮﺑﻰ ﺩﺍﻧﺴﺘﻪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻗﻴﺎﻡﻫﺎ ﺭﺍ ﺻﺮﻓ ًﺎ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﺟﻮﺭ ﺣﻜﺎﻡ ﻭ ﻧﺒﻮﺩ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻭ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ .ﻧﺎﻇﺮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﻃﻴﻒ ﺭﺍ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻟﻴﺒﺮﺍﻟﻰ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ .ﻗﺴﻤﺖ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺭﻳﺸﻪ ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺭﺍ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﺍﻧﺴﺘﻪ ﻭ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺑﻪ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﺑﻮﺩﻥ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ،ﺑﺮ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖﻫﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪ ﻏﻴﺮ ﺑﻨﻴﺎﺩﻯ ﻭ ﻋﺮﻓﻰﮔﺮﺍﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﻜﻴﻪ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﻋﻤﺮ ﺍﺳﻼﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺭﺍ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﺭﺍ »ﭘﺴﺎﺍﺳﻼﻡﮔﺮﺍﻳﻰ« ﻧﺎﻡ ﻣﻰﻧﻬﻨﺪ. ﺑﺎ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺫﻛﺮﺷﺪﻩ ﺑﻪ ﺳﺮﺍﻍ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻣﻰﺭﻭﻳﻢ ﻛﻪ ﺳﻌﻰ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻧﻤﺎﻳﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺫﻛﺮ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﻭﺭ ﺍﺯ ﺫﻫﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﻧﻮﺍﻗﺺ ﻭ ﺍﺷﻜﺎﻻﺗﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺭﺍ ﭘﻮﺷﺶ ﻧﺪﺍﺩﻩ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﺍﻣﺎ ﻧﮕﺎﺭﻧﺪﻩ ﺗﻼﺵ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺗﺎ ﺣﺪ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﻛﻼﻡ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺧﻄﺎﺑﻪﻫﺎ ﻭ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪﻫﺎﻯ ﺭﺳﻤﻰ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﺪ .ﻫﻤﺎﻥﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﻣﺒﺪﺃ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﺍﺳﺘﻨﺎﺩﺍﺕ ﺑﻪ ﻛﻼﻡ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺍﺯ ﺗﺎﺭﻳﺦ 89/10/19ﺗﺎ 90/6/26ﻳﻌﻨﻰ ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺩﺭ ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ. ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﺳﻪ ﺑﺨﺶ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ؛ ﺑﺨﺶ ﺍﻭﻝ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻫﻮﻳﺖﺷﻨﺎﺳﻰ ﻧﺎﻡ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ،ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻛﻠﻰ ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺧﺖ ،ﻣﺨﺘﺼﺎﺕ ،ﻛﻤﻴﺖ ﻭ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻭ ﺷﻤﺎﻝ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ﻣﻰﭘﺮﺩﺍﺯﺩ .ﺍﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﻪ ﺩﻭ ﻓﺼﻞ ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ »ﻣﺒﺤﺚ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﺳﻨﺠﻰ« ﻭ »ﻣﺒﺤﺚ ﺭﻳﺨﺖﺷﻨﺎﺳﻰ« ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﺳﻨﺠﻰ ﺳﻌﻰ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﺑﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺍﻫﻤﻴﺖ ،ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﻭ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭﻯ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻭ ﺭﻭﻳﺪﺍﺩﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺷﻮﺩ .ﺩﺭ ﻗﺴﻤﺖ ﺭﻳﺨﺖﺷﻨﺎﺳﻰ ﻧﻴﺰ ﻭﻳﮋﮔﻰﻫﺎﻯ ﻛﻠﻰ ﻭ ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎﻯ ﺑﺎﺭﺯ ﻭ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻗﻴﺎﻡﻫﺎ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻨﺎﺩ ﺑﻪ ﻛﻼﻡ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰﮔﻴﺮﺩ.
ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺗﺤﻠﻴﻠﻰ ﺑﻪ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺤﻮﻻﺕ...
ﺩﺭ ﺑﺨﺶ ﺩﻭﻡ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺭﻳﺸﻪﺷﻨﺎﺳﻰ ﻧﺎﻡ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺩﺭ ﻣﺒﺤﺚ ﺍﻭﻝ ﺭﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﻣﻠﻤﻮﺱ ،ﻇﺎﻫﺮﻯ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﻣﺒﺤﺚ ﺩﻭﻡ ﺑﻪ ﺭﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﻭ ﭘﻨﻬﺎﻥ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻭ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﭘﺮﺩﺧﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻧﻮﻉ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻗﻴﺎﻡﻫﺎ ﻭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻰﻧﺸﻴﻨﺪ؛ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺭﻭﻯﺩﺍﺩﻩ ﺩﺭ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﻭ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺁﻥ ﺍﺯ ﺩﻳﺪ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺭﺍ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻣﻰﻛﻨﺪ. ﺩﺭ ﻗﺴﻤﺖ ﺍﻧﺘﻬﺎﻳﻰ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻛﻪ ﺭﻫﻴﺎﻓﺖﺷﻨﺎﺳﻰ ﻭ ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮﻯ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ، ﺑﻪ ﺟﻤﻊﺑﻨﺪﻯ ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺭﻫﻴﺎﻓﺖ ﻭ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻛﻪ ﻃﻰ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺁﻣﺪ، ﻣﻰﭘﺮﺩﺍﺯﻳﻢ. ﺑﺨﺶ ﺍﻭﻝ :ﻫﻮﻳﺖﺷﻨﺎﺳﻰ ﻣﺒﺤﺚ ﺍﻭﻝ :ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﺳﻨﺠﻰ ﮔﺮﻭﻫﻰ ﺍﺯ ﺗﺤﻠﻴﻞﮔﺮﺍﻥ ﻭ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺭﻭﻯﺩﺍﺩﻩ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻣﻬﻢ ﻭ ﻗﺎﺑﻞ ﺍﻋﺘﻨﺎﻳﻰ ﻧﻴﺴﺖ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺣﺎﺩﺛﻪﺍﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﻫﺮ ﻛﺸﻮﺭﻯ ،ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻭﻗﺖ ﻳﻚﺑﺎﺭ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺪ ﻭ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻰ ﺳﻄﺤﻰ ﻗﺪﺭﺕ ﺭﻭﻯ ﺩﻫﺪ .ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﺍﺯ ﻧﮕﺎﻩ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺐ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﻏﺮﺏﮔﺮﺍ ﻃﺮﺡ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰﮔﻴﺮﺩ .ﺩﺭ ﻣﺒﺤﺚ ﺍﻭﻝ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﺳﻨﺠﻰ ﻭ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺭﺥﺩﺍﺩﻩ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻭ ﺷﻤﺎﻝ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ﺍﺯ ﻧﮕﺎﻩ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻭ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻰﭘﺮﺩﺍﺯﻳﻢ. ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﻧﻴﻤﻪ ﺑﻬﻤﻦ ﺳﺎﻝ 89ﻃﻰ ﺧﻄﺒﻪﻫﺎﻯ ﻧﻤﺎﺯﺟﻤﻌﻪ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ» :ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻬﻢ ﺍﺳﺖ ،ﻳﻚ ﺯﻟﺰﻟﻪ ﻭﺍﻗﻰ ﺍﺳﺖ (1) «.ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ 27ﻫﻤﺎﻥ ﻣﺎﻩ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﺼﺮ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ» :ﻫﻤﻴﻦ ﻗﻀﻴﻪ ﻣﺼﺮ ،ﻗﻀﻴﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻬﻤﻰ ﺍﺳﺖ (2) «.ﺳﻪ ﺭﻭﺯ ﺑﻌﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺟﻤﻊ ﺷﺮﻛﺖﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﻛﻨﻔﺮﺍﺱ ﻭﺣﺪﺕ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ» :ﺍﻳﻦ ﻣﻘﻄﻊ ،ﻣﻘﻄﻊ ﻣﻬﻤﻰ ﺍﺳﺖ؛ ﻫﻢ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﺣﻞ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﻣﻨﺘﻬﻰ ﺷﻮﺩ ﻭ ﻫﻢ ﺍﮔﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﻄﻊ ﺭﺍ ﺩﺭﺳﺖ ﻧﺸﻨﺎﺳﻴﻢ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﻬﺮﺓ ﺻﺤﻴﺢ ﺭﺍ ﻧﺒﺮﻳﻢ ،ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺎ ﺧﻠﻖ ﻛﻨﺪ«. ) (3ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻭ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺩﺭ ﻧﺰﺩ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺁﻧﭽﻨﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﺻﺤﺒﺖﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺁﻥ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ ﻭ ﮔﻮﺷﺰﺩ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻧﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺭﺍ
469
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
470
ﺑﻪﺧﻮﺑﻰ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻭ ﺑﻬﺮﻩ ﺻﺤﻴﺢ ﺑﺮﻧﺪ ،ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺭﺍﻩ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺧﻮﺏ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ. ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺭﻭﺯ ﺳﺎﻝ 1390ﻃﻰ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﺩﺭ ﻣﺸﻬﺪ ﻣﻘﺪﺱ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺭﺍ ﺗﺤﻮﻝ ﺑﻨﻴﺎﺩﻯ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ» :ﺍﻣﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺣﻮﺍﺩﺛﻰ ﻛﻪ ﺍﺧﻴﺮﺍً ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﺍﺳﺖ )ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻣﺼﺮ ،ﺗﻮﻧﺲ ،ﻟﻴﺒﻰ ،ﺑﺤﺮﻳﻦ( ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻬﻤﻰ ﺍﺳﺖ .ﻳﻚ ﺗﺤﻮﻝ ﺑﻨﻴﺎﻧﻰ ﺩﺍﺭﺩ (4) «.ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺗﺤﻮﻝ ﺑﻨﻴﺎﻧﻰ ﺭﻭﺷﻦﻛﻨﻨﺪﻩ ﻋﻤﻖ ﻭ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺍﺳﺖ؛ ﺑﻪﻃﻮﺭﻯ ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺯﻳﺮﺑﻨﺎ ﻭ ﺑﻨﻴﺎﻥ ﺁﻧﭽﻪ ﺗﺎ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺑﺮ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺳﻴﻄﺮﻩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ،ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻭ ﻣﺴﻴﺮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺭﺍ ﺭﻗﻢ ﺯﻧﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻃﻴﻔﻰ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰﮔﻴﺮﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺭﺍ ﻛﻢ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ. ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺿﻤﻦ ﻣﺸﺨﺺﻧﻤﻮﺩﻥ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺍﺩﺙ ،ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ» :ﺁﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻗﺎﻃﻊ ﻋﺮﺽ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻮﻓﻴﻖ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﻳﻚ ﺣﺮﻛﺖ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ،ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻠﺖﻫﺎﺳﺖ؛ ﺣﺮﻛﺖ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ؛ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﺎ ﺷﻌﺎﺭ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺳﺖ؛ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ؛ ﻧﺸﺎﻥﺩﻫﻨﺪﺓ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻣﻠﺖﻫﺎﺳﺖ ﻭ ﻃﺒﻖ ﻭﻋﺪﺓ ﺍﻟﻬﻰ ،ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﻗﻄﻌ ًﺎ ﻭ ﻳﻘﻴﻨ ًﺎ ﺑﻪ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺭﺳﻴﺪ(5) «. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺧﻄﺎﺏ ﺿﻤﻦ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺮ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻰﺷﻮﺩ ،ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﻳﻌﻨﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻮﺩﻥ ﻭ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺑﻮﺩﻥ ﻧﻴﺰ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺒﺤﺚﻫﺎﻯ ﺑﻌﺪﻯ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺪﺍﻥ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮﺩ؛ ﺍﻣﺎ ﻧﻜﺘﻪ ﻣﻬﻢ ﺩﻳﮕﺮ ﻓﺮﺍﺯ ﭘﺎﻳﺎﻧﻰ ﺍﻳﻦ ﻛﻼﻡ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮﺩ ،ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﻗﻄﻌ ًﺎ ﻭ ﻳﻘﻴﻨ ًﺎ ﺑﻪ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺭﺳﻴﺪ ﻭ ﺍﺳﺘﻨﺎﺩ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﻭﻋﺪﻩ ﺍﻟﻬﻰ ﺍﺳﺖ .ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺭﻫﺒﺮ ﺑﺰﺭگ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻫﻢ ﻳﻚ ﺗﺤﻠﻴﻠﮕﺮ ﻭ ﻃﺒﻖ ﻣﺴﺘﻨﺪﺍﺕ ﻋﻘﻠﻰ ،ﺗﺠﺮﺑﻰ ،ﺷﻬﻮﺩﻯ ﻭ ﻃﺒﻖ ﻗﻮﻝ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮﺩﺍﺯﻯ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﻭ ﺑﻪ ﺟﺰ ﺗﺤﻠﻴﻞ ،ﻫﻮﻳﺖﺷﻨﺎﺳﻰ ،ﺭﻳﺸﻪﺷﻨﺎﺳﻰ ،ﺭﻳﺨﺖﺷﻨﺎﺳﻰ، ﻋﺎﻗﺒﺖ ﻭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻗﻄﻊ ﻭ ﻳﻘﻴﻦ ﭘﻴﺮﻭﺯﻣﻨﺪﺍﻧﻪ ﻭ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ. ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﺗﺤﻴﻞ ﻭ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﭘﺮﺍﻫﻤﻴﺖ ﺍﺳﺖ؛ ﺯﻳﺮﺍ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﻭ ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮﺩﺍﺯﺍﻥ ﻗﺎﺩﺭ ﺑﻪ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻭ ﻧﻈﺮﺩﺍﺩﻥ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ؛ ﭼﻪ ﺭﺳﺪ ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﻪﺯﻧﻰ ﻭ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ ﻗﻄﻌﻰ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻭ ﻃﻴﻔﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﺪﺗﺮ ﻭ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻛﺸﻮﺭ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﻐﺮﻧﺞﺗﺮ ﺍﺯ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﻧﺰﺩ ﺍﻫﺎﻟﻰ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﻭﺍﺿﺢ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻭ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ ﻳﻚ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺱ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﭼﻨﺪﺍﻥ
ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺗﺤﻠﻴﻠﻰ ﺑﻪ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺤﻮﻻﺕ...
ﺍﻧﻌﻜﺎﺱ ﻭ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﺍﻣﺎ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻭ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﺟﻬﺎﻥ ﻭ ﻧﺰﺩ ﺗﻮﺩﻩﻫﺎ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺑﺎﺯﺗﺎﺏ ﺍﺳﺖ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺩﻗﺖ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻭ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ﻭ ﻗﻄﻌﻴﺖ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ ﻧﺰﺩ ﺍﻳﻦ ﺭﻫﺒﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﭼﻨﺎﻥ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﺧﻄﺎ ﻭ ﺍﺷﺘﺒﺎﻫﻰ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻧﺘﺎﺑﺪ؛ ﻭﮔﺮﻧﻪ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻭ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﻭ ﺻﺤﺖ ﺗﺤﻠﻴﻞﻫﺎﻯ ﺁﻥ ﺭﻫﺒﺮ ﺭﺍ ﺯﻳﺮ ﺳﺆﺍﻝ ﺑﺮﺩﻩ ﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺘﺒﻮﻉ ﺍﻭ ﺩﭼﺎﺭ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﺒﻰ ﻛﻪ ﺁﻣﺪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﻭ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺗﺤﻠﻴﻞﻫﺎ ﻭ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻰﺷﻮﺩ. ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﺳﺎﻟﮕﺮﺩ ﺍﺭﺗﺤﺎﻝ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( ،ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺭﺍ ﺗﺎﺭﻳﺦﺳﺎﺯ ﻭ ﺗﻌﻴﻴﻦﻛﻨﻨﺪﻩ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ ﻭ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ» :ﺁﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﺔ ﺷﻤﺎﻝ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ﻭ ﻣﻨﻄﻘﺔ ﻣﺎ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻬﻢ ﻭ ﺗﺎﺭﻳﺦﺳﺎﺯﻯ ﺍﺳﺖ .ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩ ،ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺗﻮﻧﺲ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩ ،ﺍﻳﻦ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻋﻈﻴﻤﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺍﺯ ﺁﻥ ﺣﻮﺍﺩﺛﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﮔﺎﻫﻰ ﺩﻭ ﻗﺮﻥ ،ﺳﻪ ﻗﺮﻥ ﻣﻲﮔﺬﺭﺩ ﺗﺎ ﻳﻚ ﭼﻨﻴﻦ ﺣﺎﺩﺛﻪﺍﻯ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺑﻴﺎﻳﺪ؛ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻬﻢ ﻭ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﻭ ﺗﺎﺭﻳﺦﺳﺎﺯ ﺍﺳﺖ (6) «.ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺟﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﻭﺭﻕ ﺧﻮﺭﺩﻥ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ» :ﻳﻌﻨﻰ ﻭﺍﻗﻌ ًﺎ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻭ ﺑﻪ ﺗﺒﻊ ﺁﻥ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺩﻧﻴﺎ ﻭﺭﻕ ﺧﻮﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ؛ ﻳﻚ ﻓﺼﻞ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪﻩ(7) «. ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﺟﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻭ ﻋﻤﻖ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻴﺰﺍﻧﻰ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﺣﺘﻰ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﻭ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﻛﻨﻮﻧﻰ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ» :ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻫﻢ ﺣﻮﺍﺩﺙ )ﻫﻤﻴﻦ ﻃﻮﺭ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻢ( ﻓﻮﻕﺍﻟﻌﺎﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﻭﺍﻗﻌ ًﺎ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺁﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﻭ ﺩﺭ ﺗﻮﻧﺲ ﻭ ﺩﺭ ﻳﻤﻦ ﻭ ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻰ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺍﺭﺩ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻣﻰﺍﻓﺘﺪ ،ﺍﻻﻥ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻴﺴﺖ؛ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺍﻳﻦ ﺧﻴﻠﻰ ﻋﻈﻴﻢ ﺍﺳﺖ (8) «.ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺟﻤﻊ ﺍﺳﺘﺎﺩﺍﻥ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩﻫﺎ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ» :ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻠﻰ ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﺍﻃﺮﺍﻑ ﻣﺎ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﺳﺖ ،ﺧﻴﻠﻰ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻬﻤﻰ ﺍﺳﺖ؛ ﺧﻴﻠﻰ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺍﺳﺖ .ﻳﻚ ﺣﺎﺩﺛﺔ ﻋﻈﻴﻤﻰ ﺩﺭ ﺷﺮﻑ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﺳﺖ(9) «. ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ،ﺍﻫﻤﻴﺖ ،ﺗﺎﺭﻳﺦﺳﺎﺯﻯ ،ﺳﺮﻧﻮﺷﺖﺳﺎﺯﻯ ،ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭﻯ ﻭ ﻋﻤﻖ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻭ ﺟﻨﺒﺶ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﻭ ﺟﻮﺷﺶ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻭ ﺷﻤﺎﻝ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ﺁﻧﭽﻨﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻗﺸﺮﻯ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻧﻤﻮﺩﻩﺍﻧﺪ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻧﮕﺎﺭﻧﺪﻩ ﻧﻴﺰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﺭﺟﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮﺩ ،ﻣﺴﺘﻨﺪﺍﺕ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻻﺑﻪﻻﻯ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﻏﻨﺎﻯ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﻰﺩﻫﺪ؛ ﻛﻤﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺁﻭﺭﺩﻩﺷﺪﻩ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﺻﺤﺒﺖ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭﻩ ﻧﻤﻰﺑﺎﺷﺪ .ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﺟﻤﻊ ﺳﻔﺮﺍﻯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ
471
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ» :ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭﮔﻴﺮ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﺍﺳﺖ .ﺁﻥ ﺟﻮﺭﻯ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻣﻲﻓﻬﻤﻴﻢ ﻭ ﻣﺎ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ،ﺍﻳﻦ ﺗﺠﺮﺑﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﺗﺤﻘﻖ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺣﻀﻮﺭ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﺔ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺧﻮﺩ ﺷﺪﻩ ،ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺗﺠﺮﺑﻪﻫﺎﻯ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻬﻢ ﻭ ﺍﺭﺯﺷﻤﻨﺪ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺳﺖ (10) «.ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺧﻄﺒﻪﻫﺎﻯ ﻋﻴﺪ ﺳﻌﻴﺪ ﻓﻄﺮ 1390ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ» :ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺎﻩﻫﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ،ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ ﺍﺯ ﺳﺮ ﻣﻲﮔﺬﺭﺍﻧﺪ(11) «. ﻭﻯ ﺩﺭ ﺟﻤﻊ ﺍﻋﻀﺎﻯ ﻣﺠﻠﺲ ﺧﺒﺮﮔﺎﻥ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺮ ﻧﺎﺗﻮﺍﻧﻰ ﺩﺭ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻫﻤﻪ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ» :ﻣﻦ ﻋﺮﺽ ﻛﺮﺩﻩﺍﻡ ،ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﻋﺮﺽ ﻣﻲﻛﻨﻢ؛ ﻣﺎ ﻭﺍﻗﻌ ًﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﻴﻢ ﺍﻵﻥ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﻋﻈﻤﺖ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﺩﺛﻪ ﺭﺍ ﺩﺭﺳﺖ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻛﻨﻴﻢ. ﺧﻴﻠﻰ ﻛﺎﺭ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ(12) «. ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻭ ﻣﺴﺘﻨﺪﺍﺗﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺫﻛﺮ ﺷﺪ ،ﺑﻪﻭﺿﻮﺡ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺭﻫﻴﺎﻓﺖ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻭ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺑﺎﻻﺳﺖ ﻛﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻭﺭﻕﺧﻮﺭﺩﻥ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻧﮕﺮﺵ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﺗﺤﻠﻴﻞﮔﺮﺍﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺭﺍ ﺻﺮﻓ ًﺎ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺑﺪﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻳﺎ ﺩﻳﻜﺘﺎﺗﻮﺭﻯ ﻭ ﻇﻠﻢ ﺣﻜﺎﻡ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻭ ﻛﻢﺍﻫﻤﻴﺖ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ. 472
ﻣﺒﺤﺚ ﺩﻭﻡ :ﺭﻳﺨﺖﺷﻨﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﺑﻪ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻧﻮﻉ ﻭ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻭ ﺭﺧﺪﺍﺩﻫﺎﻯ ﺭﻭﻯ ﺩﺍﺩﻩﺷﺪﻩ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﻭ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻭﺍﺿﺢ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺭﺥ ﺩﺍﺩﻩﺷﺪﻩ ﭼﻪ ﻧﻮﻉ ﺟﻨﺒﺶ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﺳﺖ؟ ﻧﻮﻉ ﻣﺮﺍﻡ ،ﻣﺴﻠﻚ ﻭ ﺍﻳﺪﻭﻟﻮژﻯ ﻏﺎﻟﺐ ﺍﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺍﺳﺖ؟ ﺍﺳﻼﻡ ﭼﻪ ﺟﺎﻳﮕﺎﻫﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶ ﺩﺍﺭﺩ ﻳﺎ ﭼﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮﻯ ﮔﺬﺍﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ؟ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ» :ﺍﻳﻨﻬﺎ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ .ﺣﺮﻛﺖ ﺍﺯ ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﻌﻪ ﺷﺮﻭﻉ ﻣﻲﺷﻮﺩ ،ﺍﺯ ﻣﺴﺎﺟﺪ ﺷﺮﻭﻉ ﻣﻲﺷﻮﺩ. ﺷﻌﺎﺭﻫﺎ ،ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻯ »ﺍﷲﺍﻛﺒﺮ« ﺍﺳﺖ .ﻣﺮﺩﻡ ﺷﻌﺎﺭ ﺩﻳﻨﻰ ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ ﻭ ﻗﻮﻯﺗﺮﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻣﺒﺎﺭﺯ ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ،ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ (13) «.ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺍﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﻣﺴﺘﻔﺎﺩ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﻭﻝ ﺣﺮﻛﺘﻰ ﺍﺳﺖ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻭ ﺩﺭ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪ ﻗﻮﻯﺗﺮﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺩﻡ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ؛ ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺗﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻣﺘﺬﻛﺮ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎ ﻭ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﻣﺮﺍﻡﻫﺎ ﻭ
ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺗﺤﻠﻴﻠﻰ ﺑﻪ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺤﻮﻻﺕ...
ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻯ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ؛ ﺍﻣﺎ ﺭﻭﺡ ﻭ ﺭﻧﮓ ﻏﺎﻟﺐ ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ،ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺑﻪ ﺻﺮﺍﺣﺖ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻭ ﻧﻮﻉ ﺗﺤﺮﻛﺎﺕ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺼﺮ ﺭﺍ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ» :ﻗﻴﺎﻡ ﻣﻠﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻣﺼﺮ ،ﻳﻚ ﺣﺮﻛﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺁﺯﺍﺩﻯﺧﻮﺍﻫﺎﻧﻪ ﺍﺳﺖ (14) «.ﻳﻌﻨﻰ ﺟﺮﻳﺎﻧﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﻭ ﻇﻠﻢ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻭ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﺟﻤﻊ ﻣﺮﺩﻡ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺷﺮﻗﻰ ﺑﺎ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺐ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( ﻭ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ ﻣﻰﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺍﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶ ﺭﺍ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ» :ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﻳﻚ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺣﺲ ﻣﻲﺷﻮﺩ؛ ﺍﻳﻦ ﺭﺍ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﺎ ﻧﻤﻲﮔﻮﻳﻴﻢ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﻝﻫﺎ ﻣﺎ ﻣﻲﮔﻔﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺷﺮﻭﻉ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺟﻨﺒﺶ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺷﺮﻭﻉ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺧﻴﻠﻰﻫﺎ ﺑﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﻗﻀﻴﻪ ﻧﮕﺎﻩ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ، ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ ﺧﺒﺮﻯ ﻧﻴﺴﺖ ،ﺍﻳﻨﻬﺎ ﭼﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ؛ ﺍﻣﺎ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﭼﺸﻢﻫﺎﻯ ﺳﺮ ﺩﺍﺭﺩ ﻣﻰﺑﻴﻨﺪ، ﮔﻮﺵﻫﺎ ﺩﺍﺭﺩ ﻓﺮﻳﺎﺩﻫﺎ ﺭﺍ ﻣﻲﺷﻨﻮﺩ .ﺻﺤﻨﻪ ،ﺻﺤﻨﻪﺍﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻭﺍﺿﺢ ﻭ ﺁﺷﻜﺎﺭ ﺍﺳﺖ (15) «.ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﻼﻡ ﺟﻤﻠﻪﺍﻯ ﺍﺳﺖ ﻣﺒﻨﻰ ﺑﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﻭ ﺻﺎﺣﺒﻨﻈﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺳﻄﺤﻰ ﻭ ﻇﺎﻫﺮﻯ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻣﻰﻧﮕﺮﻳﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﺍﻳﻨﭽﻨﻴﻨﻰ ﺭﺍ ﻛﺘﻤﺎﻥ ﻣﻰﻧﻤﻮﺩﻧﺪ .ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻧﮕﺎﻩﻫﺎﻯ ﺳﻄﺤﻰ ﻭ ﺳﺮﻳﻊ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺭﻫﻨﻤﻮﻥﻛﻨﻨﺪﻩ ﻧﮕﺎﻩ ﻋﻤﻴﻖ ﻭ ﻭﺍﻗﻊﺑﻴﻨﺎﻧﻪ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ. ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺩﻳﮕﺮ ﻭ ﺑﺎﺭﺯ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺑﻮﺩﻥ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ» :ﺁﻧﭽﻪ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ، ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻴﻠﻴﻮﻧﻰ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﺍﺳﺖ؛ ﺍﻳﻦ ﺑﻰﻧﻈﻴﺮ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻧﺠﺎﺕ ﺩﻫﺪ .ﺍﮔﺮ ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥﻫﺎ ﻣﺮﺩﻡ ،ﺍﺣﺰﺍﺏ ﻭ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎ ﻭ ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎ ﻭ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ ،ﺍﻳﻦ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻧﻤﻰﺍﻓﺘﺎﺩ .ﺍﺛﺮﻯ ﺩﺭ ﺣﻀﻮﺭ ﻣﻴﻠﻴﻮﻧﻰ ﻣﺮﺩﻡ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ ﺩﻳﮕﺮ ﺁﻥ ﺍﺛﺮ ﻧﻴﺴﺖ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺣﻀﻮﺭ ﻣﻴﻠﻴﻮﻧﻰ ﻣﺮﺩﻡ ﺟﺰ ﺑﺎ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﻗﻠﺒﻰ ﺍﻣﻜﺎﻥﭘﺬﻳﺮ ﻧﻴﺴﺖ .ﺍﻭ ًﻻ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ ،ﺛﺎﻧﻴ ًﺎ ﺗﺎ ﺣﺼﻮﻝ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ ،ﺛﺎﻟﺜ ًﺎ ﺁﻥ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺭﺍ ﺣﻔﻆ ﻛﻨﻨﺪ؛ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺍﻳﻤﺎﻥ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻻﺯﻡ ﺩﺍﺭﺩ (16) «.ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﻼﻡ ﺣﻀﻮﺭ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﺧﻴﻞ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺁﻣﺎﻝ ﻭ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻬﻢ ﺩﺍﻧﺴﺘﻪ ﻭ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺭﺍ ﺗﻜﻤﻴﻞﻛﻨﻨﺪﻩ ﺁﻥ ﻣﻰﺩﺍﻧﺪ؛ ﺍﻣﺎ ﺍﮔﺮ ﺩﺭ ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﻭ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺍﺛﺮ ﺳﻬﻞﺍﻧﮕﺎﺭﻯ ﻭ ﻛﻮﺗﺎﻩﺁﻣﺪﻥ ﺳﺮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﻭ ﻳﺎ ﻣﻨﺤﺮﻑﺷﺪﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺴﻴﺮ ﻭ ﻓﺮﺟﺎﻡ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻧﺎﻣﻴﻤﻮﻥ ﻭ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﻧﺮﺳﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻯ ﻛﺘﻤﺎﻥ
473
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
474
ﻭ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﻧﺒﻮﺩﻥ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﻭ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎ ﻧﻴﺴﺖ ،ﺑﻠﻜﻪ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺑﻮﺩﻥ ﻭ ﺣﻀﻮﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﻭﺟﻪ ﺑﺎﺭﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻭ ﺟﻨﺒﺶ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰﮔﺮﺩﺩ. ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﺩﺭ ﺣﺮﻡ ﺭﺿﻮﻯ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻧﻮﻉ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ: »ﻳﻚ ﺗﺤﻮﻝ ﺑﻨﻴﺎﻧﻰ ﺩﺍﺭﺩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﺔ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻋﺮﺑﻰ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ؛ ﺍﻳﻦ ﻧﺸﺎﻧﺔ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺳﺖ (17) «.ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﻰﮔﺮﺩﺩ ﻛﻪ ﺗﺤﻮﻝ ﺑﻨﻴﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﻭﻗﻮﻉ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻮﻝ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺯ ﺧﻮﺍﺏ ﻃﻮﻻﻧﻰ ﺧﻮﺩ ﺑﻴﺪﺍﺭ ﮔﺸﺘﻪ ﻭ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺭﺟﻌﺖ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺩﺍﺷﺘﻪﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﻭ ﻭﻳﮋﮔﻰ ﺑﺎﺭﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﺮﻛﺎﺕ ﺭﺍ ﺍﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺑﺮﻣﻰﺷﻤﺮﻧﺪ» :ﺩﻭ ﺧﺼﻮﺻﻴﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ؛ ﻳﻜﻰ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺣﻀﻮﺭ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺳﻤﺖ ﻭ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖﻫﺎ .ﺍﻳﻦ ،ﺩﻭ ﻋﻨﺼﺮ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺍﺳﺖ (18) «.ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﻻﻳﻞ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺗﻠﻮﻳﺤ ًﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ» :ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺧﻮﺩ ﻣﺮﺩﻡ ﻭﺍﺭﺩ ﺻﺤﻨﻪ ﻭ ﻋﺮﺻﻪ ﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﻭ ﺟﻬﺖﮔﻴﺮﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﻫﻢ ﺟﻬﺖﮔﻴﺮﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﺍﺳﺖ؛ ﻳﻌﻨﻰ ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﻌﻪ ﺍﺳﺖ ،ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﺎﻋﺖ ﺍﺳﺖ ،ﻧﺎﻡ ﺧﺪﺍﺳﺖ ،ﻋﻠﻤﺎﻯ ﺩﻳﻦﺍﻧﺪ ،ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻣﺒﻠﻎ ﺩﻳﻦ ﻭ ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬﺍﺭﺍﻥ ﺗﻔﻜﺮ ﻧﻮﻳﻦ ﺩﻳﻨﻰ ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻰ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺍﻳﻨﻬﺎ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺷﺪﻧﺪ ،ﻟﺬﺍ ﻣﺮﺩﻡ ﻫﻢ ﺁﻣﺪﻧﺪ ﺗﻮﻯ ﺻﺤﻨﻪ .ﺍﻳﻦ ،ﺧﺼﻮﺻﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﻗﻀﻴﻪ ﺍﺳﺖ (19) «.ﻭ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ: »ﺁﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻗﺎﻃﻊ ﻋﺮﺽ ﻣﻲﻛﻨﻢ ،ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻮﻓﻴﻖ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﻳﻚ ﺣﺮﻛﺖ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ،ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻠﺖﻫﺎﺳﺖ؛ ﺣﺮﻛﺖ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ؛ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﺎ ﺷﻌﺎﺭ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺳﺖ؛ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ؛ ﻧﺸﺎﻥﺩﻫﻨﺪﺓ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻣﻠﺖﻫﺎﺳﺖ(20)«. ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻧﻮﻉ ،ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻭ ﻭﻳﮋﮔﻰ ﺣﺮﻛﺖﻫﺎ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻭ ﺣﺮﻛﺖﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻛﻨﻮﻧﻰ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻭ ﻭﺟﻪ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺗﻌﻴﻴﻦﻛﻨﻨﺪﻩ ﺭﺍ ﺍﺳﻼﻡﺧﻮﺍﻫﻰ ﻭ ﺳﻼﺡ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ» :ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺯﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﺎ ﺷﻌﺎﺭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ .ﻳﻚ ﺭﻭﺯﻯ ﺩﺭ ﺳﻰ ﺳﺎﻝ ﭘﻴﺶ ،ﭼﻬﻞ ﺳﺎﻝ ﭘﻴﺶ ،ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺷﻤﺎﻝ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ،ﺍﮔﺮ ﻛﺴﻰ ﻣﻲﺧﻮﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩﻫﺎﻯ ﻣﻠﻰ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺣﺮﻓﻰ ﺑﺰﻧﺪ ،ﺑﻪ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻯ ﭼﭗ ﻣﺘﻮﺳﻞ ﻣﻲﺷﺪ؛ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻑﻫﺎ ﺩﻭﺭ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻑﻫﺎ ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻟﻪﺩﺍﻥ ﺗﺤﻮﻳﻞ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ(21) «. ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺳﺎﻟﮕﺮﺩ ﺍﺭﺗﺤﺎﻝ ﺍﻣﺎﻡ ﺭﺍﺣﻞ ﺿﻤﻦ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻣﺎﻡ )ﺭﻩ( ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺭﺍ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﻧﻮﻳﺪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺭﺍ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ» :ﺍﻣﺴﺎﻝ ﺳﺎﻟﮕﺮﺩ ﺍﻣﺎﻡ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺣﺎﺩﺛﺔ ﻣﻬﻢ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﻭ ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺍﺳﺖ
ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺗﺤﻠﻴﻠﻰ ﺑﻪ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺤﻮﻻﺕ...
ﻭ ﺁﻥ ،ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ؛ ﺣﺎﺩﺛﻪ ﻭ ﺣﻤﺎﺳﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﺑﺰﺭﮔﻮﺍﺭ ﻣﺎ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪﻧﺪ ،ﺁﺭﺯﻭﻯ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺧﺒﺮ ﻫﻢ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﺍﻣﺎﻡ ﺑﺰﺭﮔﻮﺍﺭ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻣﻠﺖﻫﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺭﺍ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ ﻣﻲﻛﺮﺩ ﻭ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎﻝ ﺗﻔﻀﻞ ﻓﺮﻣﻮﺩ ،ﺍﻳﻦ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ ﺑﻪ ﻭﻗﻮﻉ ﭘﻴﻮﺳﺖ؛ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﻛﻪ ﺳﻘﻮﻁ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺷﻮﺭﻭﻯ ﺭﺍ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺧﺪﺍﻯ ﻣﺘﻌﺎﻝ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﺤﻘﻖ ﺑﺨﺸﻴﺪ (22) «.ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻳﻚ ﻭﻳﮋﮔﻰ ﺑﺎﺭﺯ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﻣﻰﻧﻤﺎﻳﻨﺪ» :ﺷﺎﺧﺺ ﻋﻤﺪﻩ ﺩﺭ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺳﻪ ﭼﻴﺰ ﺍﺳﺖ :ﻳﻜﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻮﺩﻥ ،ﻳﻜﻰ ﺿﺪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ِ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺖ ﺑﻮﺩﻥ ،ﻭ ﻳﻜﻰ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺑﻮﺩﻥ(23) «. ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﻋﻴﺪ ﻣﺒﻌﺚ ﺳﺎﻝ1390ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﺟﻤﻊ ﻣﺴﺆﻭﻻﻥ ﻛﺸﻮﺭ ،ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﺭﺳﻮﻝ ﺍﻛﺮﻡ )ﺹ( ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻣﻰﺯﻧﻨﺪ» :ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻛﺎﺗﻰ ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺷﻤﺎﻝ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ﻭ ﻣﻨﻄﻘﺔ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻣﻲﺷﻮﺩ ،ﻫﻤﺎﻥ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻭ ﺍﺳﺘﻀﺎﺋﺔ ﺍﺯ ﻧﻮﺭ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﺓ ﺍﺯ ﺟﻬﺖﮔﻴﺮﻯ ﺩﺳﺖ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺍﻛﺮﻡ ﺍﺳﺖ .ﻧﻔﺲ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺩﻣﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ (24) «.ﻧﻜﺘﻪ ﺟﺎﻟﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺩﻣﻴﺪﻩ ﺷﺪﻥ ﻧﻔﺲ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻓﺮﺍﺯ ﭘﺎﻳﺎﻧﻰ ﺍﻳﻦ ﺑﻨﺪ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ .ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻌﻨﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ ﻛﻮﺗﺎﻩ ﻭ ﺍﺩﺑﻰ ﻣﺘﻀﺎﺩﻧﻤﺎ ﺍﻳﻦ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪﻩ ﺍﺯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺍﺋﻴﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺳﻨﺖ ﻧﺒﻮﻯ ﺩﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﻧﻔﺴﻰ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﺎﺏ ﺭﺍ ﺗﻨﻔﺲ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﻭ ﻳﺎ ﻧﺨﻮﺍﺳﺘﻪ ﻭ ﻳﺎ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺍﺳﺘﺸﻤﺎﻡ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻣﺪﺕﻫﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﻤﻴﻤﻰ ،ﭼﻨﻴﻦ ﺣﺮﻛﺘﻰ ﺭﺍ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍﻯ ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺿﻤﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻭﺍﺿﺢ ﺍﻳﻦ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﺮﻛﺎﺕ ﺭﺍ ﻗﻴﺎﻡ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ» :ﺁﻧﭽﻪ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﮔﺮﺩ ﺁﻭﺭﺩﻩ ،ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ؛ ﻳﻌﻨﻰ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺨﺘﮕﻰ ﻭ ﺁﮔﺎﻫﻰﺍﻯ ﺩﺭ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﻪ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺑﻪ ﺗﺤﻮﻟﻰ ﺑﺰﺭگ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﻠﺖﻫﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﻧﺠﺎﻣﻴﺪﻩ ﻭ ﻗﻴﺎﻡﻫﺎ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏﻫﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﭘﺪﻳﺪ ﺁﻭﺭﺩﻩ (25) «.ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻛﻼﻡ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺩﻭ ﻭﻳﮋﮔﻰ ﻣﺎﻫﻮﻯ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ ﺍﻭﻝ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺨﺘﮕﻰ ،ﺷﻮﺭ ،ﺣﺮﻛﺖ ﻭ ﺟﻬﺎﺩ ﻭ ﺩﻭﻡ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﻭ ﻓﻬﻢ ﺍﺯ ﺩﺍﺷﺘﻪﻫﺎ ﻭ ﭘﻴﺎﻡ ﺍﺳﻼﻡ ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻗﻴﺎﻡ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﮔﺸﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺿﻤﻦ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﻮﺩﻥ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻭ ﺑﺎﺭﺯﺗﺮﻳﻦ ﺭﻳﺸﻪ ﺍﻳﻦ ﻗﻴﺎﻡﻫﺎ ،ﺑﻪ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺍﻳﻦ ﻭﻳﮋﮔﻰ ﻭ ﻣﺸﺨﺼﺎﺕ ﺁﻥ ﻣﻰﭘﺮﺩﺍﺯﻧﺪ» :ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻋﻨﺼﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎ ،ﺣﻀﻮﺭ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﻭ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﻋﻤﻞ ﻭ ﺻﺤﻨﺔ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ
475
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
476
ﻭ ﺟﻬﺎﺩ ﺍﺳﺖ ،ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﺩﻝ ﻭ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﻤﺎﻧﺸﺎﻥ ،ﺑﻠﻜﻪ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺁﻥ ،ﺑﺎ ﺟﺴﻢ ﻭ ﺗﻨﺸﺎﻥ .ﻓﺎﺻﻠﺔ ﻋﻤﻴﻘﻰ ﺍﺳﺖ ﻣﻴﺎﻥ ﭼﻨﻴﻦ ﺣﻀﻮﺭﻯ ﺑﺎ ﻗﻴﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﺔ ﻳﻚ ﺟﻤﻊ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﻳﺎ ﺣﺘﻰ ﻳﻚ ﮔﺮﻭﻩ ﻣﺒﺎﺭﺯ ﻣﺴﻠﺢ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﭼﺸﻤﺎﻥ ﺑﻰﺗﻔﺎﻭﺕ ﻣﺮﺩﻡ ﻳﺎ ﺣﺘﻰ ﻣﻮﺭﺩ ﺭﺿﺎﻳﺖ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ .ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺩﻡﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎ ﺭﺍ ﻣﻲﺳﺎﺯﻧﺪ ،ﻫﺪﻑﻫﺎ ﺭﺍ ﻣﻌﻴﻦ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ،ﺩﺷﻤﻦ ﺭﺍ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ ﻭ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻭ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ،ﺁﻳﻨﺪﺓ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﺭﺍ، ﺍﮔﺮ ﭼﻪ ﺑﻪ ﺍﺟﻤﺎﻝ ،ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﺟﺎﺯﺓ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﻭ ﺳﺎﺯﺵ ﺑﺎ ﺩﺷﻤﻦ ﻭ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺴﻴﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺍﺹ ﺳﺎﺯﺷﻜﺎﺭ ﻭ ﺁﻟﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﻪ ﻃﺮﻳﻖ ﺍﻭﻟﻰ ﺑﻪ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻧﻔﻮﺫﻯ ﺩﺷﻤﻦ ﻧﻤﻴﺪﻫﻨﺪ .ﺩﺭ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﺎﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﺎ ﺗﺄﺧﻴﺮ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﮔﻴﺮﺩ ،ﻭﻟﻰ ﺍﺯ ﺳﻄﺤﻰﮔﺮﻯ ﻭ ﻧﺎﭘﺎﻳﺪﺍﺭﻯ ﺑﻪ ﺩﻭﺭ ﺍﺳﺖ؛ ﻛﻠﻤﺔ ﻃﻴﺒﻪﺍﻯ ﺍﺳﺖ ﻣﺼﺪﺍﻕ ﻛﻼﻡ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮﺩ :ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﻧﻘﻼﺑﻬﺎﺋﻰ ،ﺍﺻﻮﻝ ﻭ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎ ﻭ ﻫﺪﻓﻬﺎ ،ﻧﻪ ﺩﺭ ﻣﺎﻧﻴﻔﺴﺖﻫﺎﻯ ﭘﻴﺶﺳﺎﺧﺘﺔ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎ ﻭ ﺣﺰﺑﻬﺎ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺩﺭ ﺫﻫﻦ ﻭ ﺩﻝ ﻭ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﺁﺣﺎﺩ ﻣﺮﺩ ِﻡ ﺣﺎﺿﺮ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ،ﻧﮕﺎﺷﺘﻪ ﻭ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎ ﻭ ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﻋﻼﻡ ﻭ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻣﻲﺷﻮﺩ(26) «. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻭ ﺳﺨﻨﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﺁﻣﺪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺍﻳﻨﭽﻨﻴﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺮﻓﺖ: -1ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺣﺠﻢ ﻭ ﻛﻤﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﺮﻛﺎﺕ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺭﺍ ﺗﺤﻮﻝ ﺑﻨﻴﺎﻧﻰ ،ﺟﻨﺒﺶ ﻋﻈﻴﻢ ﻣﺮﺩﻣﻰ ،ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻰ، ﻗﻴﺎﻡ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺗﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﺣﻀﻮﺭ ﻭ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﺑﻮﺩﻥ ﺧﻴﻞ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺗﻮﺩﻩ ﺍﺟﺘﻤﺎﻉ ﻭﻳﮋﮔﻰ ﻛﻤﻰ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻭ ﺷﻤﺎﻝ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ. -2ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻭ ﻧﻮﻉ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻭ ﻗﻴﺎﻡﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻭ ﻭﻳﮋﮔﻰﻫﺎﻯ ﺑﺎﺭﺯ ﻭ ﻏﺎﻟﺐ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻮﺩﻥ ،ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺑﻮﺩﻥ ،ﺿﺪﺍﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﻭ ﺿﺪ ﺻﺪﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﺑﻮﺩﻥ ﻭ ﺁﺯﺍﺩﻯﺧﻮﺍﻫﻰ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻭﺟﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦﻛﻨﻨﺪﻩ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺑﻮﺩﻥ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺨﺶ ﺩﻭﻡ :ﺭﻳﺸﻪﺷﻨﺎﺳﻰ ﻣﺒﺤﺚ ﺍﻭﻝ :ﺭﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﻣﻠﻤﻮﺱ ﻭﻇﺎﻫﺮﻯ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺣﻮﺍﺩﺙ ،ﺟﻨﺒﺶﻫﺎ ،ﻗﻴﺎﻡﻫﺎ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏﻫﺎ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻨﻮﻉ ﻧﻈﺮﺍﺕ ﻭ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩﻫﺎ ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺐ ﺗﺤﻠﻴﻠﮕﺮﺍﻥ ﻭ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﻰﮔﺮﺩﺩ، ﺑﺤﺚ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺭﻳﺸﻪﻫﺎ ﻭ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ؛ ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺗﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﺑﺎ ﺭﻳﺸﻪﺷﻨﺎﺳﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏﻫﺎ ﻭ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎ ﻭ ﻭﻳﮋﮔﻰﻫﺎﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﻪﺯﻧﻰ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺁﻧﻬﺎ ﻭ ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮﺩﺍﺯﻯ ﻣﻰﭘﺮﺩﺍﺯﻧﺪ .ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻗﻴﺎﻡﻫﺎ ﻭ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻣﻨﻄﻘﻪ
ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺗﺤﻠﻴﻠﻰ ﺑﻪ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺤﻮﻻﺕ...
ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻭ ﺷﻤﺎﻝ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ﻫﻢ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻭ ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺐ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺭﺩ .ﺑﻪ ﻃﻮﺭﻯ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﮔﺴﺘﺮﻩ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﺘﻨﻮﻉ ﺳﻬﻢ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﻏﺮﺑﻰ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻏﻠﺐ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﻪ ﺭﻳﺸﻪﺷﻨﺎﺳﻰ ﻧﻮﻉ ﺧﻮﺩ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﻭ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻧﻤﻰﺗﺎﺑﻨﺪ. ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭﻩ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ» :ﺩﺭ ﺗﺤﻠﻴﻞﻫﺎﻯ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺳﻌﻰ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻋﺎﻣﻞ ﺍﺻﻠﻰ ﺍﻳﻦ ﻗﻴﺎﻡﻫﺎ ﻧﺪﻳﺪﻩ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﺩ .ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ﻏﻴﺮ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ -ﻛﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻣﺆﺛﺮ ﺍﺳﺖ (27) «.ﻭ ﺩﺭ ﺟﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺏ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻠﻴﻞﻫﺎ ﻭ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻰﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻤﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﮔﻤﺮﺍﻩ ﻛﺮﺩﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻯﺷﺪﻩ ﻭ ﻫﺪﺍﻳﺖﺷﺪﻩ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻰﮔﻴﺮﺩ ،ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ» :ﻏﺮﺑﻰﻫﺎ ﻧﻤﻲﮔﺬﺍﺭﻧﺪ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﻣﻠﺖﻫﺎ ﻭ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻋﺎﻟﻢ ﺭﻭﺍﺝ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﺪ؛ ﻫﻤﻪﺍﺵ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﻠﻪ؛ ﺍﻳﻦ ﻫﻢ ﻳﻚ ﺣﻘﻴﻘﺘﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻮﻛﺮﻯ ﻛﺴﻰ ﻣﺜﻞ ﺣﺴﻨﻰ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ،ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺖ ﻳﻚ ﻗﺪﻡ ﻣﺼﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺷﻜﻮﻓﺎﻳﻰ ﭘﻴﺶ ﺑﺒﺮﺩ .ﭼﻬﻞ ﺩﺭﺻﺪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻫﻔﺘﺎﺩ ﻭ ﭼﻨﺪ ﻣﻴﻠﻴﻮﻧﻰ ﻣﺼﺮ ﺯﻳﺮ ﺧﻂ ﻓﻘﺮﻧﺪ!« )(28 ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺗﺤﻠﻴﻞ ،ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ،ﻓﻘﺮ ،ﺑﻴﻜﺎﺭﻯ ﻭ ﻋﺪﻡ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺍﺯ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺍﻳﻦ ﻗﻴﺎﻡﻫﺎ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ؛ ﺍﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺩﻗﻴﻖﺗﺮ ﻭ ﺟﺎﻣﻊﺗﺮﻯ ﺑﻪ ﻋﻤﻖ ﺍﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶ ﻧﮕﺎﻩ ﻧﻤﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻗﻀﻴﻪ ﻏﺎﻃﺒﻪ ﻧﻮﻉ ﻧﮕﺎﻩ ﻏﺮﺑﻰ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺣﺴﻦ ﻧﻴﺖ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﻭ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺑﻮﻍ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺗﺮﻭﻳﺞ ﻣﻰﺩﻫﻨﺪ ،ﻓﺮﻳﺐ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻭ ﻋﻮﺍﻡ ﻓﺮﻳﺒﻰ ﺍﺳﺖ. ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﺧﻄﺒﻪﻫﺎﻯ ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﻌﻪ 15ﺑﻬﻤﻦ ﺳﺎﻝ ،89ﺑﻪ ﺭﻳﺸﻪﺷﻨﺎﺳﻰ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﻭ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺧﺎﺹ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﻧﺲ ﻭ ﻣﺼﺮ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ» :ﻋﺎﻣﻞ ﺍﺻﻠﻰ ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﻋﻈﻴﻢ ﻣﺮﺩﻡ ،ﺍﻭﻝ ﺩﺭ ﺗﻮﻧﺲ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﻭﺝ ﺁﻥ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ،ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺗﺤﻘﻴﺮﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺯ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺳﺮﺍﻥ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪ .ﻣﺮﺩﻡ ﺗﺤﻘﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ، ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻮﻫﻴﻦ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﻧﺎﻣﺒﺎﺭﻙ ﻣﺼﺮ ،ﻣﻠﺖ ﻣﺼﺮ ﺭﺍ ﺫﻟﻴﻞ ﻛﺮﺩ (29) «.ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻮﻉ ﻭ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﺮ ﺍﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻰﺩﻫﻨﺪ »ﺍﻳﻦ ﺭﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭ ﻓﺮﺍﺭﻯ ﺗﻮﻧﺲ ،ﺍﻳﻦ ﺑﻦﻋﻠﻰ ،ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻛﺎﻣﻞ ﻭﺍﺑﺴﺘﺔ ﺑﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻮﺩ؛ ﺣﺘﻰ ﻣﺎ ﮔﺰﺍﺭﺵﻫﺎﻳﻰ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﻛﻪ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺳﻴﺎﻯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ )ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺟﺎﺳﻮﺳﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ( ﺑﻮﺩ! ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﻳﻚ ﻣﻠﺖ ﭼﻘﺪﺭ ﺳﺨﺖ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺭﺋﻴﺲ ﻳﻚ ﻣﻠﺖ ،ﺁﻥ ﻫﻢ ﺭﺋﻴﺴﻰ ﺑﺎ ﺁﻥ ﺗﺒﺨﺘﺮ ﻭ ﻧﺨﻮﺕ ﻛﻪ ﺍﻭ ﺩﺍﺷﺖ -ﻛﻪ ﺁﺩﻡ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﺘﻜﺒﺮ ﺑﺪﻯ ﺑﻮﺩ -ﻧﻮﻛﺮ ﺭﺳﻤﻰ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩﻫﺎﻯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﺑﺎﺷﺪ .ﺳﺎﻝﻫﺎ ﺑﺎ ﺷﺪﺕ ﻭ ﺣﺪﺕ ﺑﺮ ﻣﺮﺩﻡ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻛﺮﺩ؛ ﻋﻠﻴﻪ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﺮﺩﻡ ،ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﺩﻳﻦ (30) «.ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺑﺎﻻ ﺑﻪ
477
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
478
ﺍﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻰﺭﺳﻴﻢ ﻛﻪ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺭﻳﺸﻪﻫﺎ ﻭ ﺩﻻﻳﻞ ﺍﻳﻦ ﻗﻴﺎﻡﻫﺎ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺗﺤﻘﻴﺮ ،ﺳﺮﺧﻮﺭﺩﮔﻰ ﻭ ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺗﺄﺛﺮﺁﻣﻴﺰ ﻭ ﺗﻮﺃﻡ ﺑﺎ ﺣﺴﺮﺕ ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺧﻮﺩ ﺍﺳﺖ .ﺭﻭﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﺮ ﻭ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻣﻜﻤﻞ ﺁﻥ ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻰ ﻭ ﺣﺲ ﻋﺪﻡ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﺍﺳﺖ» :ﺍﻧﮕﻴﺰﺓ ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻰ ﺑﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﺳﺖ ،ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻬﻢ ﺍﺳﺖ .ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﺋﻰﻫﺎ ﻣﺎﻳﻞ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﺸﻮﺩ ﻛﻪ ﻋﻠﺖ ﻗﻴﺎﻡ ﻣﺮﺩﻡ ﺗﻮﻧﺲ ﺩﺭ ﺍﻭﻝ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﻭﺝ ﺁﻥ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ،ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻰ ﺍﺳﺖ؛ ﺍﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻗﻀﻴﻪ ﺍﺳﺖ (31) «.ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻳﻜﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﺭﻳﺸﻪﻫﺎ ﻭ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻗﻴﺎﻡﻫﺎ ﺭﺍ ﺍﺳﻼﻡﺧﻮﺍﻫﻰ ﻭ ﺩﻳﻦ ﻃﻠﺒﻰ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ» :ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺩﻡ ﻳﻚ ﺍﻧﮕﻴﺰﺓ ﻣﻬﻤﺸﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡﺧﻮﺍﻫﻰ ﺍﺳﺖ .ﻟﺬﺍ ﺩﻳﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﺠﺮﺩ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻳﻦ ﺧﺎﺋﻦ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﺵ ﻓﺮﺍﺭ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺭﻳﺨﺖ ،ﺩﺧﺘﺮﻫﺎﻯ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮ ﺑﺎ ﺣﺠﺎﺏ ﺭﻓﺘﻨﺪ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ .ﺍﻳﻦ ﻧﺸﺎﻥﺩﻫﻨﺪﺓ ﺍﻧﮕﻴﺰﺓ ﻋﻤﻴﻖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ؛ ﺍﻳﻦ ﺭﺍ ﺗﺤﻠﻴﻠﮕﺮﺍﻥ ﻏﺮﺑﻰ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻛﺘﻤﺎﻥ ﻛﻨﻨﺪ ،ﻣﺨﻔﻰ ﻧﮕﻪ ﺩﺍﺭﻧﺪ(32)«. ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺳﺨﻨﺎﻧﺸﺎﻥ ﻋﻠﺖ ﺍﺻﻠﻰ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﺭﺍ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺫﻟﺖ ﻭ ﺗﺤﻘﻴﺮ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺁﻥ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ» :ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺼﺮ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﻯ ﺭژﻳﻢ ﻛﻨﻮﻧﻰ ﻣﺼﺮ ﺍﺯ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ،ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺩﻧﺒﺎﻟﻪﺭﻭﻯ ﻭ ﺍﻃﺎﻋﺖ ﻣﺤﻀﺶ ﺍﺯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ،ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺫﻟﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ،ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺗﺤﻘﻴﺮﺷﺪﮔﻰ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ .ﻋﺎﻣﻞ ﺍﺻﻠﻰ ﺣﺮﻛﺖ ،ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ«. ) (33ﻭ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺍﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﻣﻰﮔﻮﻳﻨﺪ» :ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﺩﻧﻴﺎ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺗﺤﻠﻴﻞﻫﺎﻯ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺩﺭﺑﺎﺭﺓ ﻗﻴﺎﻡ ﻣﻠﺖ ﻣﺼﺮ ،ﺩﺍﻍ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﺮﻛﺲ ﭼﻴﺰﻯ ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ ،ﻭﻟﻰ ﻫﺮﻛﺲ ﻣﺼﺮ ﺭﺍ ﺑﺸﻨﺎﺳﺪ ﺑﻪ ﺭﻭﺷﻨﻰ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﺼﺮ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻭ ﻋﺰﺕ ﺧﻮﻳﺶ ﺍﺳﺖ .ﻣﻠﺖ ﻣﺼﺮ ﮔﺮﻳﺒﺎﻥ ﺧﻴﺎﻧﺘﻜﺎﺭﺍﻧﻰ ﺭﺍ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺑﺎﺩ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﻣﻠﺘﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻭﺝ ﻋﺰﺕ ﺑﻮﺩ ،ﭘﺎﻳﻤﺎﻝ ﻏﺮﻭﺭ ﻭ ﺗﻜﺒﺮ ﺩﺷﻤﻨﺎﻧﺶ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ (34) «.ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺩﻻﻳﻞ ﻭ ﺭﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﻗﻴﺎﻡﻫﺎ ﺭﺍ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻛﻢ ﻭ ﺣﺘﻰ ﺩﻭﺳﺘﺎﻧﻪ ﺭﻭﺳﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺑﺨﺼﻮﺹ ﻣﺼﺮ ﺑﺎ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ» :ﻣﻠﺘﻬﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﺯ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﻣﻮﺿﻊ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺭﻭﺷﻦ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ،ﻟﺬﺍ ﻭﻗﺘﻰ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﺑﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻣﻰﭘﺮﺩﺍﺯﺩ ﺍﺯ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻠﺖ ﺧﻮﺩ ﻭ ﻣﻠﺖﻫﺎﻯ ﻋﺮﺏ ﻭ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺭﺍ ﻣﺼﺮ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺩﻫﻪ 60ﻭ 70ﺁﺯﻣﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺍﻣﺎ ﻭﻗﺘﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﺒﻬﻪ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﻨﺪ ،ﻣﻠﺖ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺭﻭﻯ ﺑﺮﻣﻰﮔﺮﺩﺍﻧﺪ .ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﺍﺯ ﭘﻴﻤﺎﻥ ﻧﻨﮕﻴﻦ ﻛﻤﭗ ﺩﻳﻮﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﺷﻜﺎﻑ ﻣﻴﺎﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﻣﻠﺖ ﻣﺼﺮ ﭘﺪﻳﺪﺍﺭ ﺷﺪ .ﻣﻠﺖ ﻣﺼﺮ ﻛﻪ ﺩﺭ 67ﻭ 73ﺑﺎ ﺟﺎﻥ ﻭ ﻣﺎﻝ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺭﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ ،ﺑﻪﺗﺪﺭﻳﺞ ﺩﻳﺪ ﻛﻪ ﺣﺎﻛﻤﺎﻥ ﭼﻨﺎﻥ ﺩﺭ ﺳﺮﺳﭙﺮﺩﮔﻰ ﻭ ﺍﻃﺎﻋﺖ ﺍﺯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺍﻓﺮﺍﻁ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺼﺮ ﺑﻪ ﻫﻢﭘﻴﻤﺎﻥ ﻭﻓﺎﺩﺍﺭ ﺩﺷﻤﻦ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﻭ ﻏﺎﺻﺐ
ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺗﺤﻠﻴﻠﻰ ﺑﻪ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺤﻮﻻﺕ...
ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺳﻴﻄﺮﺓ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺮ ﺣﺎﻛﻤﺎﻥ ﻣﺼﺮ ﻫﻤﺔ ﺯﺣﻤﺎﺕ ﮔﺬﺷﺘﺔ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺑﺎﺩ ﺩﺍﺩ ﻭ ﻣﺼﺮ ﺑﻪ ﺑﺰﺭگﺗﺮﻳﻦ ﺩﺷﻤﻦ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻭ ﺑﺰﺭگﺗﺮﻳﻦ ﺣﺎﻣﻰ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺖﻫﺎ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ(35)«. ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺫﻛﺮﺷﺪﻩ ﺗﺎ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﻄﻊ ﺍﺯ ﺑﺤﺚ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻰﺭﺳﻴﻢ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺗﺤﻘﻴﺮ ﻭ ﺫﻟﺖ ﻣﺮﺩﻡ ،ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻰ ﻛﺎﻣﻞ ﺭﺅﺳﺎ ﻭ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ،ﻧﺰﺩﻳﻜﻰ ﻭ ﺩﻭﺳﺘﻰ ﺑﺎ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻭ ﺩﺷﻤﻨﻰ ﺑﺎ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺗﻮﺳﻂ ﺭﺅﺳﺎ ﻭ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎ ﻭ ﺍﺳﻼﻡﺧﻮﺍﻫﻰ ﻣﺮﺩﻡ ﻗﻴﺎﻡﻛﻨﻨﺪﻩ ،ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺭﻳﺸﻪﻫﺎ ﻭ ﺩﻻﻳﻞ ﻣﻬﻢ ﻭ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﭘﺮﺭﻧﮓ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏﻫﺎ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ؛ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻫﻤﺎﻥﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﻧﺎﺳﺎﻟﻢ، ﻓﺴﺎﺩ ،ﻓﻘﺮ ﻭ ﻧﺎﻛﺎﺭﺍﻣﺪﻯ ﺍﻳﻦ ﺣﻜﻮﻣﺖﻫﺎ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﻣﻬﻢ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ؛ ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏﻫﺎ ﺭﺍ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻧﺎﻥ ﻧﻤﻰ ﺩﺍﻧﻨﺪ .ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺟﺎﻳﻰ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ» :ﻗﻴﺎﻡ ﻣﻠﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻣﺼﺮ ،ﻳﻚ ﺣﺮﻛﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺁﺯﺍﺩﻯﺧﻮﺍﻫﺎﻧﻪ ﺍﺳﺖ (36) «.ﺭﻭﺷﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﺁﺯﺍﺩﻯﺧﻮﺍﻫﻰ ﻣﺮﺩﻡ ﺁﻧﭽﻪ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎﻯ ﻏﺮﺑﻰ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻧﻴﺴﺖ ،ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺭﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺷﺮ ﻣﺴﺘﻜﺒﺮﺍﻥ ،ﻇﺎﻟﻤﺎﻥ ،ﺯﻭﺭﮔﻮﻳﺎﻥ ﻭ ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﺎﻥ ﺑﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﺳﺖ؛ ﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻯ ﻭﻟﻨﮕﺎﺭﻯ ،ﺩﻳﻦﮔﺮﻳﺰﻯ ﻭ ﺗﻤﻨﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﻟﻴﺒﺮﺍﻝ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ﻏﺮﺑﻰ. ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺣﺮﻛﺎﺕ ﺟﺎﻯ ﺳﺆﺍﻝ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺁﻳﺎ ﺍﻳﻦ ﻗﻴﺎﻡﻫﺎ ﻭ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺑﻪ ﻳﻚﺑﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﻣﻰﺁﻳﺪ؟ ﺍﮔﺮ ﺑﭙﺬﻳﺮﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﻠﻪ؛ ﺍﻳﻨﭽﻨﻴﻦ ﺍﺳﺖ ﺑﺎﻟﺘﺒﻊ ﺍﻫﻤﻴﺖ ،ﺍﻫﺪﺍﻑ ،ﺭﻳﺸﻪﻫﺎ ﻭ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻯ ﺁﻥ ﻧﻴﺰ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﭼﻨﺪﺍﻧﻰ ﻧﺪﺍﺭﺩ؛ ﺍﻣﺎ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻧﻈﺮ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻮﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻣﺒﻨﻰ ﺑﺮ ﭘﺮﺍﻫﻤﻴﺖ ﺑﻮﺩﻥ ﻭ ﻋﻤﻴﻖ ﺑﻮﺩﻥ ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻧﻴﺰ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ» :ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﻰﺑﻴﻨﻴﺪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻰ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻛﺎﺕ ﻋﻈﻴﻢ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺍﻳﻨﻬﺎ ﻛﻪ ﺩﻓﻌﺘ ًﺎ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﻤﻰﺁﻳﺪ؛ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺯﻣﺎﻥ ،ﺍﻧﮕﻴﺰﻩﻫﺎ ﻭ ﺧﻮﺍﺳﺖﻫﺎ ﻭ ﻣﻌﺮﻓﺖﻫﺎ ﻣﺘﺮﺍﻛﻢ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﻳﻚ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑُﺮﻭﺯ ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﺍﻣﺮﻭﺯ، ﺭﻭﺯ ﺑُﺮﻭﺯ ﺁﻧﻬﺎﺳﺖ .ﺗﺮﺍﻛﻢ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩﻫﺎ ،ﭘﻰﺩﺭﭘﻰ ﺁﻣﺪﻥ ﺍﻳﻦ ﻣﻌﺮﻓﺖﻫﺎ ﻭ ﺧﻮﺍﺳﺖﻫﺎ، ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ (37) «.ﻭ ﺩﺭ ﺟﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺭﺍ ﺑﺮﻭﺯ ﻟﺤﻈﻪ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ» :ﺣﺮﻛﺖﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺕ ﻟﺤﻈﻪﺍﻯ ﻧﻴﺴﺖ؛ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺑﺮﻭﺯ ﻟﺤﻈﻪﺍﻯ ﺍﺳﺖ .ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺯﻣﺎﻥ ،ﺑﺎ ﭘﻰﺩﺭﭘﻰ ﺁﻣﺪﻥ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ – ﻣﻌﺮﻓﺖﻫﺎ ،ﺑﺼﻴﺮﺕﻫﺎ ،ﺧﻮﻥﺩﻝﻫﺎ ،ﻋﻘﺪﻩﻫﺎ -ﺟﻤﻊ ﻣﻲﺷﻮﺩ ،ﻧﺎﮔﻬﺎﻥ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﻨﺎﺳﺒﺘﻰ، ﺩﺭ ﻳﻚ ﻭﻗﺖ ﻣﻨﺎﺳﺒﻰ ﺑﺮﻭﺯ ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﻭ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﺑﺮﻭﺯ ﻛﺮﺩ(38) «. ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﻭ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﺍﺯ ﺟﺮﻳﺎﻧﺎﺕ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﻨﻘﻠﺐﺷﺪﻩ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﻣﺼﺮ ﻳﻜﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﻭﻳﮋﮔﻰﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ .ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺗﺤﻠﻴﻠﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺩﻟﻴﻞ ﻗﻴﺎﻡ
479
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
480
ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺼﺮ ﻭ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ» :ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﺍﻥ ﻣﺼﺮﻯ ،ﺁﮔﺎﻫﺎﻥ ﻣﺼﺮﻯ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﻮﺩﻧﺪ؛ ﺑﻌﻀﻰ ﻣﻰﺁﻣﺪﻧﺪ ،ﻣﻲﺭﻓﺘﻨﺪ؛ ﻣﺎ ﺍﻃﻼﻉ ﺩﺍﺷﺘﻴﻢ ،ﻣﻲﺩﺍﻧﺴﺘﻴﻢ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﭼﻪ ﺍﺣﺴﺎﺳﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺭﺍ ﻣﻰﺑﻴﻨﻨﺪ .ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻫﻢ ﻣﻦ ﻧﮕﺎﻩ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺑﻪ ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺕ ﺍﻳﻦ ﺟﻮﺍﻥﻫﺎﻯ ﻣﺼﺮﻯ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺼﺮ -ﺗﺎ ﺁﻥ ﺣﺪﻯ ﻛﻪ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻣﺎ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ -ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻢ ﺑﻔﻬﻤﻢ ﻛﻪ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎﺕ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﭼﻴﺴﺖ. ﻋﺎﻣﻞ ﺍﺻﻠﻰ ﺣﺮﻛﺖ ﺍﻳﻨﻬﺎ ،ﺑﻪ ﺳﺘﻮﻩ ﺁﻣﺪﻥ ﺍﺯ ﺫﻟﺘﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮﻭﺍﻳﺎﻥ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﻠﺖ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ (39) «.ﻭ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﺧﻴﺰﺵ ﻭ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺁﻣﺪﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎﺕ ﻣﻠﺖ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻭ ﺑﺎﺍﻳﻤﺎﻥ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ» :ﻣﻠﺖ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺧﺎﺻﻴﺘﺶ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﮕﺎﻩ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﺒﻴﻨﺪ ﭼﻰ ﺩﺭﺳﺖ ﺍﺳﺖ ،ﻛﺪﺍﻡ ﺭﺍﻩ ﺻﺤﻴﺢ ﺍﺳﺖ ،ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺎ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺍﻭﺳﺖ ،ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺍﻭﺳﺖ ،ﺍﺯ ﺁﻥ ﺭﺍﻩ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ ،ﺁﻥ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲﺩﻫﺪ .ﻭﻗﺘﻰ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻧﺒﻮﺩ ،ﺍﻳﻦ ﻧﻴﺴﺖ .ﺍﻳﻦ ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻳﻚ ﻛﺸﻮﺭ ﺫﻟﺖ ﻣﻰﺁﻭﺭﺩ؛ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﺎﻥ ﭼﻴﺰﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﻮﺍﻥﻫﺎﻯ ﻣﺼﺮﻯ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﺘﻮﻩ ﺁﻭﺭﺩ ،ﻧﺎﮔﻬﺎﻥ ﺣﺮﻛﺖ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺑﺮﻭﺯ ﻛﺮﺩ(40)«. ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻭ ﻋﺰﺕ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﭘﺎﻳﻤﺎﻝ ﺷﺪﻥ ﺁﻥ ﺗﻮﺳﻂ ﺣﻜﺎﻡ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﻭ ﻇﺎﻟﻢ ﻋﻠﺖ ﺍﺻﻠﻰ ﻭ ﻣﺴﻠﻢ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻭ ﺷﻤﺎﻝ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﺑﺘﺪﺍﻯ ﺳﺎﻝ 90ﻭ ﺩﺭ ﺣﺮﻡ ﺭﺿﻮﻯ ﻧﻴﺰ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ» :ﺁﻥ ﭼﻴﺰﻯ ﻛﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻛﺸﺎﻧﺪ ،ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻭﺍﺿﺤﻰ ﻣﺴﺄﻟﺔ ﻋﺰﺕ ﻭ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻮﺩ .ﺩﺭ ﻣﺼﺮ، ﺩﺭ ﺗﻮﻧﺲ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ،ﻏﺮﻭﺭ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻛﻤﺎﻥ ﻇﺎﻟﻢ ﺟﺮﻳﺤﻪﺩﺍﺭ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ (41) «.ﻭ ﺩﺭ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺍﻳﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ» :ﻓﺮﺽ ﻛﻨﻴﺪ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺼﺮ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺭﺃﺱ ﻛﺸﻮﺭﺷﺎﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺑﻪ ﻧﻴﺎﺑﺖ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ، ﻛﺜﻴﻒﺗﺮﻳﻦ ﻛﺎﺭﻫﺎ ﻭ ﺟﻨﺎﻳﺖﻫﺎ ﺭﺍ ﻣﺮﺗﻜﺐ ﻣﻲﺷﻮﺩ .ﺩﺭ ﻗﻀﻴﺔ ﻣﺤﺎﺻﺮﺓ ﻏﺰﻩ ﺍﮔﺮ ﺣﺴﻨﻰ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﺑﺎ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﻧﻤﻲﻛﺮﺩ ،ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﻏﺰﻩ ﺭﺍ ﺁﻧﺠﻮﺭ ﺯﻳﺮ ﻓﺸﺎﺭ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﺪ ﻭ ﺁﻥ ﺟﻨﺎﻳﺖﻫﺎ ﺭﺍ ﻣﺮﺗﻜﺐ ﺷﻮﺩ .ﻣﺜ ً ﻼ ﺩﺭ ﻟﻴﺒﻰ ﺑﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻗﺬﺍﻓﻰ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﺍﻭﻝ ﺭﻭﻯ ﻛﺎﺭ ﺁﻣﺪﻥ ،ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺿﺪ ﻏﺮﺑﻰ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﺍﺩ؛ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﺧﺪﻣﺎﺕ ِ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﺑﻪ ﻏﺮﺑﻰﻫﺎ ﻛﺮﺩ .ﺁﻧﻬﺎ ﻫﻢ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺩﻳﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺧﺸﻚ ﻭ ﺧﺎﻟﻰ ،ﺍﻳﻦ ﺁﻗﺎ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﻫﺴﺘﻪﺍﻯ ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﺟﻤﻊ ﻛﺮﺩ ،ﻫﻤﻪ ﺭﺍ ﺳﻮﺍﺭ ﻛﺸﺘﻰ ﻛﺮﺩ، ﺩﺍﺩ ﺑﻪ ﻏﺮﺑﻰﻫﺎ ،ﮔﻔﺖ ﺑﺒﺮﻳﺪ! ﺧﺐ ،ﻣﻠﺖ ﺍﻳﻦ ﺭﺍ ﻣﻰﺑﻴﻨﺪ ،ﺩﻟﺶ ﺧﻮﻥ ﻣﻲﺷﻮﺩ ،ﻏﺮﻭﺭﺵ ﺟﺮﻳﺤﻪﺩﺍﺭ ﻣﻲﺷﻮﺩ .ﺩﺭ ﻫﻤﺔ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺁﻧﻬﺎ ﻗﻴﺎﻡ ﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﺍﻳﻦ ﻗﻀﻴﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻣﻲﺷﻮﺩ(42) «.
ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺗﺤﻠﻴﻠﻰ ﺑﻪ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺤﻮﻻﺕ...
ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﻋﻴﺪ ﻣﺒﻌﺚ ﺳﺎﻝ 90ﻧﻴﺰ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ: »ﻣﻠﺖﻫﺎﻯ ﻣﻈﻠﻮﻡ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ؛ ﻫﻤﺎﻥ ﻋﺰﺕ ﻭ ﻛﺮﺍﻣﺘﻰ ﻛﻪ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﭘﺎﻳﻪﻫﺎﻯ ﺩﻋﻮﺕ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺑﻮﺩ .ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﻣﺘﻤﺎﺩﻯ ،ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﻭ ﻣﺴﺘﻜﺒﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﺷﻐﺎﻟﮕﺮﺍﻥ ﻭ ﻣﺪﺍﺧﻠﻪﮔﺮﺍﻥ ،ﻣﻠﺖﻫﺎﻯ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺍﺳﺘﺜﻤﺎﺭ ﻛﺮﺩﻧﺪ؛ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺗﺤﻘﻴﺮ ﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﺫﻟﻴﻞ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﻣﻠﺖﻫﺎ ﻭﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻬﺮﻩﻣﻨﺪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ،ﻋﺰﺕﻃﻠﺐﺍﻧﺪ، ﻛﺮﺍﻣﺖﻃﻠﺐﺍﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﻫﻤﺎﻥ ﺣﺮﻛﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ .ﺣﺮﻛﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻌﻨﺎﻳﺶ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ(43) «. ﻣﺒﺤﺚ ﺩﻭﻡ :ﺭﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﻭﻓﻜﺮﻯ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻣﻬﻢ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺑﺤﺚﻫﺎﻯ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﻭ ﺩﺍﻣﻨﻪﺩﺍﺭﻯ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﭼﮕﻮﻧﮕﻰ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻧﺤﻮﻩ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ .ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺳﺆﺍﻝ ﻭ ﭼﺎﻟﺶ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺁﻳﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏﻫﺎ ،ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﭘﻴﺎﻡ ﺁﻥ ﺍﻟﺤﺎﻡ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ؟ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﺆﺍﻝ ﭘﺎﺳﺦﻫﺎﻯ ﻣﺘﻔﺎﻭﺗﻰ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺗﺤﻠﻴﻞﮔﺮﺍﻧﻰ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻗﻴﺎﻡﻫﺎ ﺭﺍ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ ،ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﺜﺒﺖ ﻣﻰﺩﻫﻨﺪ؛ ﺍﻣﺎ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺁﺯﺍﺩﻯﺧﻮﺍﻫﻰ ﺻﺮﻑ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ﻳﺎ ﺗﺮﻛﻴﺒﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﻣﻰ ﺩﺍﻧﻨﺪ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻭ ﺍﻟﺤﺎﻡﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍﻛﺘﻤﺎﻥ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ .ﻛﻪ ﻧﻮﻋ ًﺎ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﻭ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎﻯ ﻏﺮﺑﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺗﺤﻠﻴﻞﻫﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻭ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻰ ﻣﻰﻧﻤﺎﻳﻨﺪ .ﺁﮔﺎﻫﻰ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺭﻫﺒﺮ ﻛﻨﻮﻧﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﻣﺴﺆﻭﻝ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻬﻢ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ. ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ؛ ﻳﻌﻨﻰ 19ﺩﻯ ﻣﺎﻩ ﺳﺎﻝ 89ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻧﻘﺶ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﻣﻰﭘﺮﺩﺍﺯﻧﺪ» :ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﺗﻮﻯ ﺍﻳﻦ ﻗﻀﺎﻳﺎﻯ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ،ﻃﺮﻑ ﻣﺎ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﻴﺴﺖ .ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﺄﺛﻴﺮﺵ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﺍﺳﺖ .ﺑﻠﻪ ،ﺍﻗﺘﺪﺍﺭ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻠﺖﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﻴﺪﺍﺭ ﻣﻲﻛﻨﺪ؛ ﺷﻜﻰ ﻧﻴﺴﺖ (44) «.ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﻼﻡ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﻭ ﺩﺳﺖ ﺍﻧﺪﺍﺯﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻭ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺗﻜﺬﻳﺐ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻭ ﺑﺮ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺧﻄﺒﻪﻫﺎﻯ ﻧﻤﺎﺯﺟﻤﻌﻪ 15ﺑﻬﻤﻦ 89ﻛﻪ ﺧﻄﺒﻪ ﻋﺮﺑﻰ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺧﻄﺎﺏ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻧﻴﺰ ﻗﺮﺍﺋﺖ ﮔﺮﺩﻳﺪ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ» :ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺷﻤﺎﻝ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ،ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺼﺮ ،ﻛﺸﻮﺭ
481
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
482
ﺗﻮﻧﺲ ،ﺑﺮﺧﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺎ ﻣﻠﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻌﻨﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺩﺍﺭﺩ ،ﻣﻌﻨﺎﻯ ﺧﺎﺻﻰ ﺩﺍﺭﺩ؛ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﺎﻥ ﭼﻴﺰﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺣﺪﻭﺙ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ، ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﺰﺭگ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻠﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ؛ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ (45) «.ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺭﻫﺒﺮ ،ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺭﺍ ﺍﺯ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﺯ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻓﺮﺍﻣﻠﻰ ﺁﻥ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻋﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( ﺁﻧﺮﺍ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺻﺪﻭﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻄﺮﺡ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮﻭﺯ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﻣﻮﺭﺩ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺏ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻭ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺧﺼﻮﺻﻴﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ،ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺷﺒﻬﻪ ﺗﻤﺎﻳﺰ ﻭ ﺍﻟﮕﻮﻧﺒﻮﺩﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﻮﺳﻂ ﻋﺪﻩﺍﻯ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﻏﺮﺑﻰ ﻭ ﺗﻌﺪﺍﺩﻯ ﺍﺯ ﺳﺨﻨﮕﻮﻳﺎﻥ ﺑﻌﻀﻰ ﺍﺯ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎﻯ ﺳﻬﻴﻢ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﺮﻛﺎﺕ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ .ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺏ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ» :ﺷﻚ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻗﻴﺎﻡ ﻣﻠﺖﻫﺎ ،ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺍﻗﺘﻀﺎﺋﺎﺕ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻰ ﻭ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ،ﺩﺭ ﻫﺮ ﻛﺸﻮﺭﻯ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﻣﺨﺘﺼﺎﺕ ﻣﻨﺤﺼﺮﺑﻪﻓﺮﺩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻧﻤﻴﺘﻮﺍﻥ ﭼﻴﺰﻯ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻛﺒﻴﺮ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ 30ﺳﺎﻝ ﭘﻴﺶ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭﺍﻗﻊ ﺷﺪ ،ﻋﻴﻨ ًﺎ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﻳﺎ ﺗﻮﻧﺲ ﻳﺎ ﻫﺮ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﺩﺍﺷﺖ ،ﻟﻴﻜﻦ ﻣﺸﺘﺮﻛﺎﺗﻰ ﻫﻢ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻧﻬﺎ ،ﺗﺠﺮﺑﻴﺎﺕ ﻫﺮ ﻣﻠﺘﻰ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻠﺘﻬﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﺁﻳﺪ(46) «. ﻭ ﺩﺭ ﺟﺎﻳﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻗﺮﺍﺭﻛﺮﺩﻥ ﻭ ﻳﺎ ﻧﮕﻔﺘﻦ ﺍﻳﻦ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺗﻮﺳﻂ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎﻯ ﻏﺮﺑﻰ ﻣﻰﮔﻮﻳﻨﺪ» :ﻟﺰﻭﻣﻰ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻣﻠﺖﻫﺎ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﻣﺎﺳﺖ -ﮔﻔﺘﻦ ﻣﻬﻢ ﻧﻴﺴﺖ؛ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ ﻳﺎ ﻧﮕﻮﻳﻨﺪ -ﻣﻬﻢ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺴﻴﻢ ﺟﺎﻧﺒﺨﺶ ﺩﺭ ﻣﺤﻴﻂﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻮﺯﺩ، ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﺩﺭ ﺑﻴﺎﻭﺭﺩ؛ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ (47) «.ﻛﻼﻡ ﺍﺧﻴﺮ ﻣﻮﻳﺪ ﻭ ﺗﺄﻛﻴﺪﻛﻨﻨﺪﻩ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮ ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺧﺪﺍﮔﺎﻩ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻭ ﺗﺤﻮﻝ ﺭﻭﺣﻰ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﺯ ﺟﻨﺒﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﭘﺎﺳﺨﻰ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﺟﺮﻳﺎﻧﺎﺗﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ ﮔﻮﺍﻫﻰ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺳﺨﻦ ﻋﺪﻩﺍﻯ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺑﻴﻮﻥ ﻭ ﻳﺎ ﺳﺮﺍﻥ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺳﻌﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺗﺎ ﺍﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﻣﻨﻌﻜﺲ ﺳﺎﺯﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﺄﺛﻴﺮﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﻣﺸﺨﺼﺎﺕ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﻭ ﺣﺘﻰ ﺩﺭ ﺿﺪﻳﺖ ﺑﺎ ﺁﺭﻣﺎﻥﻫﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ؛ ﺍﻣﺎ ﺭﻫﺒﺮ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ» :ﻫﻤﻴﻦ ﭼﻴﺰﻯ ﻛﻪ ﺩﻩﻫﺎ ﺳﺎﻝ ﺍﺳﺖ ﺷﻌﺎﺭ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺍﺩﻩ ﻣﻲﺷﻮﺩ ،ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﻣﺘﻦ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺩﺍﺭﺩ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ(48) «.
ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺗﺤﻠﻴﻠﻰ ﺑﻪ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺤﻮﻻﺕ...
ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺤﻠﻴﻞ ،ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺁﻏﺎﺯﻛﻨﻨﺪﻩ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﺍﺯ ﺣﺮﻛﺖ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ ﻭ ﺍﺳﺘﻘﺎﻣﺖ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺟﻠﻮﺩﺍﺭ ﻭ ﺧﻂ ﺷﻜﻦ ،ﻋﺎﻣﻞ ﺭﺷﺪ ﻭ ﺷﻜﻮﻓﺎﻳﻰ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻃﺮﺯ ﺗﻔﻜﺮ ﻭ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( ،ﺩﺭ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻠﺖﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ» :ﻣﻠﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺳﺮﺍﻓﺮﺍﺯ ﺍﺳﺖ ،ﻣﻔﺘﺨﺮ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺧﺮﺳﻨﺪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺁﻏﺎﺯﻛﻨﻨﺪﺓ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻩ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﺴﺘﺎﺩﮔﻰ ﻭ ﺍﺳﺘﻘﺎﻣﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ (49) «.ﻭ ﺑﺎﺯ ﻧﻴﺰ ﺑﺮ ﺗﺄﺛﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻰﻧﻤﺎﻳﻨﺪ» :ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺑﻪ ﺑﺮﻛﺖ ﺍﺳﻼﻡ ،ﺑﻪ ﺑﺮﻛﺖ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ، ﺑﻪ ﺑﺮﻛﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﻳﻚ ﺣﻮﺍﺩﺛﻰ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺩﺍﺭﺩ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻣﻰﺍﻓﺘﺪ«. ) (50ﻭ ﺩﺭ ﺟﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻭﺟﻪ ﺗﺸﺎﺑﻪ ﺑﺎﺭﺯ ﻭ ﺁﻥ ﭼﻴﺰﻯ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎ ﺁﻥ ﺑﻪ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺭﺳﻴﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻗﻴﺎﻡﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻋﻤﺪﻩ ﺳﻌﻰ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺍﺯ ﺍﻥ ﺩﺭ ﭘﻴﺸﺒﺮﺩ ﺣﺮﻛﺖ ﺧﻮﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﻨﻨﺪ ﺭﺍ ،ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻗﺮﺁﻥ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ» :ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ،ﺣﺮﻑ ﺭﺍﺋﺞ، ﺳﻜﺔ ﺭﺍﺋﺞ ،ﺳﺨﻦ ﻗﺎﻃﻊ ،ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻗﺮﺁﻥ .ﺍﻳﻦ ،ﻛﻢ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻯ ﺍﺳﺖ؟ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﺎﻥ ﭼﻴﺰﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻭﻗﺘﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﭘﻴﺮﻭﺯ ﺷﺪ ،ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻗﺮﺁﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﭘﺮﭼﻢ ﺑﺮﺍﻓﺮﺍﺷﺖ(51) . ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺍﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﻮﻋﻰ ﺍﺯ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺍﺧﻴﺮ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﻣﻠﺖﻫﺎﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻧﻬﺎﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺟﻨﺒﻪ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻧﻈﺎﻡ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻛﻴﻔﻴﺖ ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﻃﻰ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ 32ﺳﺎﻝ ﻃﻴﻔﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺭﺍ ﮔﺬﺍﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﻭ ﻧﻮﻉ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻧﻈﺎﻡ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺍﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ» :ﺣﺮﻛﺖ ﻧﻈﺎﻡ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺛﺮ ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎ ﺑﺨﺸﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺗﺄﺛﻴﺮﺍﺕ ﻋﻤﻴﻘﻰ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ،ﻗﺪﺭﺕﻫﺎﻯ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭﻯ ﻭ ﺷﻴﻄﺎﻧﻰ ﺭﺍ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺭﺍﻩﻫﺎﻯ ﺗﺎﺯﻩﺍﻯ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﻠﺖﻫﺎ ﺑﺎﺯ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﻳﻚ ﻓﺼﻞ ﺗﺎﺯﻩﺍﻯ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎ ﺷﺮﻭﻉ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ(52) «. ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺟﻬﺖ ﺩﺭﻣﻘﺎﺑﻞ ﻗﺪﺭﺕﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﺍﻳﺴﺘﺎﺩﻩ ﻭ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺣﻔﻆ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﭼﻪ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺩﻭﻗﻄﺒﻰ ﻭ ﻧﻈﺎﻡ ﻣﻮﺍﺯﻧﻪ ﻗﻮﺍ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻗﻄﺒﻰ ﻣﺘﻤﺎﻳﻞ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﭼﻪ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﻛﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺍﺩﻋﺎﻯ ﺗﻚ ﻗﻄﺐ ﺑﻮﺩﻥ ﺭﺍ ﻣﻰﻧﻤﺎﻳﺪ ﻭ ﻫﻤﻴﻦ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭﻯ ﻭ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﻗﺪﺭﺕﻫﺎﻯ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻃﻠﺐ ﻭ ﻣﺪﻋﻰ ﺟﻬﺎﻥ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﻭ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻳﻦ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭﻯ ﻭﻳﮋﮔﻰ ﺍﺭﺷﺎﺩﻯ ﻭ ﺗﺠﻮﻳﺰﻯ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻠﺖﻫﺎ ﻣﺴﻴﺮ ﻭﺍﻓﻘﻰ ﺭﺍ ﺑﺎﺯ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﺩﻋﺎﻯ ﻣﺎ ﻣﺒﻨﻰ ﺑﺮ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﺷﺪﻥ ﻋﻴﻨﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻳﺎ
483
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
484
ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻗﻴﺎﻡﻫﺎ ﻧﻴﺴﺖ .ﺑﻠﻜﻪ ﺩﺍﻝ ﻣﺮﻛﺰﻯ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻭ ﺭﻭﺡ ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺑﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﻤﺎﻥ ﺭﻭﺡ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻭﻳﮋﮔﻰﻫﺎﻯ ﺷﺎﺧﺺ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ» :ﻣﻦ ﻫﻴﭻ ﻧﻤﻴﺨﻮﺍﻫﻢ ﺍﺩﻋﺎ ﻛﻨﻢ ﻭ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻫﻤﻪﻛﺎﺭﻩ ﺑﻮﺩ ـ ﺣﺎﻻ ﺑﻌﻀﻰ ﻫﻢ ﺣﺴﺎﺳﻨﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﺸﻮﺩ ﻣﻨﺸﺄ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏﻫﺎ ،ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ ـ ﻧﻪ ،ﺍﺻ ً ﻼ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﺩﻋﺎﻳﻰ ﻫﻢ ﻧﻤﻲﻛﻨﻴﻢ ،ﻻﺯﻡ ﻫﻢ ﻧﻴﺴﺖ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﺩﻋﺎﻳﻰ ﺑﻜﻨﻴﻢ؛ ﺍﻣﺎ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻫﻤﺎﻥ ﺣﺮﻛﺘﻰ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻣﻠﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺳﻰ ﺳﺎﻝ ﻗﺒﻞ ،ﺳﻰ ﻭ ﺩﻭ ﺳﺎﻝ ﻗﺒﻞ ﺷﺮﻭﻉ ﻛﺮﺩﻳﻢ ،ﻋﻴﻨ ًﺎ ﻫﻤﺎﻥ ﺣﺮﻛﺖ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺗﻔﺎﻭﺕﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﻭ ﺑﻮﻣﻰ ﻭ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻰ ﻭ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ،ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ .ﻭ ﻣﻦ ﻋﺮﺽ ﻛﺮﺩﻡ ﻣﻮﺝ ﺑﻌﺪﻯ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺩﺭ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺧﻴﻠﻰ ﺩﻭﺭﺩﺳﺖﺗﺮ ﻫﻢ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ (53) «.ﺩﺭ ﺍﻧﺘﻬﺎﻯ ﻛﻼﻡ ﺫﻛﺮﺷﺪﻩ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﻭ ﻧﻮﻋﻰ ﺍﺯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺩﺭ ﺳﺎﻳﺮ ﻧﻘﺎﻁ ﺟﻬﺎﻥ ﻭ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺑﻌﺪ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻰ ﺩﻭﺭﺗﺮ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻬﻤﻰ ﺍﺳﺖ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﺑﺎ ﻣﻌﻠﻤﺎﻥ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﻛﺸﻮﺭ 14ﺍﺭﺩﻳﺒﻬﺸﺖ ،90ﺑﺮ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻩ ﺗﺎ ﻗﻠﺐ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻰﻧﻤﺎﻳﻨﺪ» :ﻣﻦ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻋﺮﺽ ﺑﻜﻨﻢ؛ ﻓﻘﻂ ﺍﻳﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺷﻤﺎﻝ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ﻭ ﻣﻨﻄﻘﺔ ﻏﺮﺏ ﺁﺳﻴﺎ ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻣﺎ ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﻳﻢ ،ﺣﺮﻛﺎﺕ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯﺍﻯ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺗﺎ ﻗﻠﺐ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺭﻓﺖ .ﺁﻥ ﺭﻭﺯﻯ ﭘﻴﺶ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺁﻣﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻠﺖﻫﺎﻯ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪﺍﺭﺍﻥ ﻭ ﺯﻣﺎﻣﺪﺍﺭﺍﻥ ﻭ ﻗﺪﺭﺗﻤﻨﺪﺍﻧﻰ ﻛﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻳﻜﺴﺮﻩ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻯ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﻢ ﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﻗﻴﺎﻡ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻛﺮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ،ﺣﺘﻤﻰ ﺍﺳﺖ .ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻠﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ، ﺍﻣﺘﺪﺍﺩ ﻭ ﻋﻤﻘﺶ ﺍﻳﻨﻬﺎﺳﺖ؛ ﺣﺮﻛﺖ ﻋﻈﻴﻤﻰ ﺍﺳﺖ (54) «.ﻭ ﻫﻤﺎﻥ ﻃﻮﺭ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ، ﺁﻥ ﺭﺍ ﻋﻤﻖ ﻭ ﺍﻣﺘﺪﺍﺩ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ. ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﺑﺘﺪﺍﻯ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ،ﻧﺤﻮﻩ ﻭ ﭼﮕﻮﻧﮕﻰ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ، ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺗﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎﻯ ﻏﺮﺑﻰ ﺳﻌﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻃﻮﺭﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻭ ﻓﺎﺣﺸﻰ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﺎﺩﻯ ﻭ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﻭ ﺩﺭ ﻧﻘﺶ ﻃﺮﺍﺡ ﺗﺤﺮﻛﺎﺕ ﻭ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺩﺭ ﺗﻌﺪﺍﺩﻯ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺑﺤﺮﻳﻦ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺭﺍ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﺯ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺑﺎﻻﻯ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺗﻰ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻪ ﭘﺎﺳﺦ ﺳﻮﺍﻝ ،ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭﻯ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﭘﻰ ﺑﺮﺩ؛ ﺯﻳﺮﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎﻯ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺳﻌﻰ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﺗﺎ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻧﻜﺎﺭ ﺷﻮﺩ
ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺗﺤﻠﻴﻠﻰ ﺑﻪ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺤﻮﻻﺕ...
ﻭ ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻰ ﺳﻌﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻃﺮﺍﺡ ﻭ ﻣﺪﻳﺮ ﻣﻴﺰﺍﻧﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪ! ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﭼﮕﻮﻧﮕﻰ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ» :ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﭼﺮﺍ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺤﺮﻳﻦ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻰ ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﺧﺐ ،ﻣﺎ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻰ ﻛﺮﺩﻳﻢ .ﻣﺎ ﺳﻰ ﻭ ﺩﻭ ﺳﺎﻝ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻰ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ؛ ﻛﺪﺍﻣﻴﻚ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ،ﺩﻭﻟﺖﻫﺎ ﻭ ﻣﻠﺖﻫﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﻰ ﻭ ﺩﻭ ﺳﺎﻝ ﺍﻳﻦ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻰ ﺭﺍ ﻛﺮﺩﻧﺪ؟ ﻣﮕﺮ ﻣﻠﺖ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺷﻴﻌﻪﺍﻧﺪ؟ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻏﺰﻩ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺎ ﭼﻘﺪﺭ ﺗﻼﺵ ﻛﺮﺩﻧﺪ(55) «. ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺿﻤﻦ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺗﻮﻃﺌﻪ ﺩﺷﻤﻦ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﺮﺯﺑﻨﺪﻯ ﻭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺩﺭ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺤﺮﻳﻦ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ» :ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺑﺤﺚ ﺷﻴﻌﻪ ﻭ ﺳﻨﻰ ﻧﻴﺴﺖ .ﺑﺪﺧﻮﺍﻫﺎﻧﻪ ﻭ ﺑﺪﺩﻻﻧﻪ ﺳﻌﻰ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻣﺴﺄﻟﺔ ﺑﺤﺮﻳﻦ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﻣﺴﺄﻟﺔ ﺷﻴﻌﻪ ﻭ ﺳﻨﻰ ﻭﺍﻧﻤﻮﺩ ﻭ ﻗﻠﻤﺪﺍﺩ ﻛﻨﻨﺪ .ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﺑﻌﻀﻰ ﺍﺯ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺁﺩﻡ ﺧﻴﺎﻝ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺍﻧﮕﻴﺰﺓ ﺳﻮﺋﻰ ﻫﻢ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ،ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﺍﻡ ﺍﻓﺘﺎﺩﻧﺪ .ﺍﮔﺮ ﺧﻴﺮﺧﻮﺍﻫﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﻦ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﻧﺪ ،ﻣﻦ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﻋﻼﻡ ﻣﻲﻛﻨﻢ :ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺭﺍ ﻣﺴﺄﻟﺔ ﺷﻴﻌﻪ ﻭ ﺳﻨﻰ ﻧﻜﻨﻴﺪ؛ ﺍﻳﻦ ﺑﺰﺭگﺗﺮﻳﻦ ﺧﺪﻣﺖ ﺑﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﺳﺖ؛ ﺍﻳﻦ ﺑﺰﺭگﺗﺮﻳﻦ ﺧﺪﻣﺖ ﺑﻪ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺿﺪ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩﻯ ﻳﻚ ﻣﻠﺖ ﺭﺍ ﺣﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﻪ ﺩﻋﻮﺍﻯ ﺷﻴﻌﻪ ِ ﻭ ﺳﻨﻰ؛ ﺩﻋﻮﺍﻯ ﺷﻴﻌﻪ ﻭ ﺳﻨﻰ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ (56) «.ﻭ ﺳﭙﺲ ﻣﻌﻴﺎﺭ ﻭ ﺷﺎﺧﺺ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎ ﺭﺍ ﺍﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﻣﻰﮔﻮﻳﻨﺪ» :ﻣﺎ ﺑﻴﻦ ﻏﺰﻩ ﻭ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻭ ﺗﻮﻧﺲ ﻭ ﻟﻴﺒﻰ ﻭ ﻣﺼﺮ ﻭ ﺑﺤﺮﻳﻦ ﻭ ﻳﻤﻦ ﺗﻔﺎﻭﺗﻰ ﻧﻤﻲﮔﺬﺍﺭﻳﻢ .ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﻇﻠﻢ ﺑﻪ ﻣﻠﺖﻫﺎ ﻣﺤﻜﻮﻡ ﺍﺳﺖ .ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻠﺖﻫﺎ ﺑﺎ ﺷﻌﺎﺭ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺁﺯﺍﺩﻯ ،ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻣﺎﺳﺖ (57) «.ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺗﻰ ﺩﻳﮕﺮ ،ﻇﻠﻢ ﺣﻜﻮﻣﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﻮﺩﻩ ﻣﻠﺖﻫﺎ ،ﺍﺳﻼﻡﺧﻮﺍﻫﻰ ﻣﻠﺖ ﻭ ﺁﺯﺍﺩﻯﺧﻮﺍﻫﻰ ﺭﺍ ﺳﻪ ﺷﺎﺧﺺ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ. ﺷﺒﻬﻪ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻛﻪ ﻃﻰ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻣﻄﺮﺡ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﺪﺍﻥ ﺩﺍﻣﻦ ﺯﺩﻩ ﻣﻰﺷﻮﺩ، ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺭﻭﻯ ﺩﺍﺩﻩ ﺩﺭ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﻭ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ .ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎﻯ ﻏﺮﺑﻰ ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻰ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻨﺎﺩﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺩﺭ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﺳﻌﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ ﺟﺒﻬﻪ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﮔﺴﺴﺘﻰ ﺩﺭ ﺟﺒﻬﻪ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻧﻴﺖ ﺳﻮء ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻭ ﺗﺤﺮﻛﺎﺕ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻯ ﺩﻭﭘﻬﻠﻮ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ .ﺑﻪ ﺳﺨﻨﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺁﺯﺍﺩﻯﺧﻮﺍﻫﻰ ﻭ ﺧﺼﻢ ﺯﻭﺭﮔﻮﻳﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﭘﺲ ﭼﺮﺍ ﺍﺯ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻰﻛﻨﺪ؟
485
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
486
ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﭘﺎﺳﺦ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺐ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻳﻢ ﺑﻪ ﺳﺮﺍﻍ ﺗﺤﻠﻴﻠﻰ ﻛﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺩﻧﺒﺎﻟﻪﺭﻭ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻧﺪ ،ﻣﻰﺭﻭﻳﻢ .ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﺪ» :ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺁﻧﻜﻪ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩﻧﺪ ،ﺩﻭ ﺗﺎ ﺗﺮﻓﻨﺪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ :ﻳﻜﻰ ﻓﺮﺻﺖﻃﻠﺒﻰ، ﻳﻜﻰ ﺷﺒﻴﻪﺳﺎﺯﻯ« ) (58ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺗﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻓﺮﺻﺖﻃﻠﺒﻰ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖﮔﺬﺍﺭﺍﻥ ﻏﺮﺑﻰ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﻧﺸﺎﻧﺪﻩﻫﺎﻯ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﮔﺮ ﺧﻮﺩ ﻧﺎﺍﻣﻴﺪ ﮔﺸﺘﻪ ﻭ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺭﺍ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺟﺪﻯ ﻭ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻭ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻓﺮﺻﺖﻃﻠﺒﻰ ﺭﺍ ﺳﺮﻟﻮﺣﻪ ﻛﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﻭ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺷﻤﻦ ﺍﻳﻦ ﺣﻜﺎﻡ ﻭ ﻳﺎﺭ ﻭ ﻫﻢ ﭘﻴﻤﺎﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻣﺴﺘﻨﺪﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﺎ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻳﻚ ﺩﻭﺭﻩ ﻛﻮﺗﺎﻩﻣﺪﺕ ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮﻯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻏﺮﺑﻰ ،ﻗﺎﺑﻞ ﺭﺅﻳﺖ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ. ﻭﺍﻛﻨﺶ ﺩﻳﮕﺮ ﻏﺮﺑﻰﻫﺎ ﺑﺨﺼﻮﺹ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻗﻴﺎﻡﻫﺎ ،ﺷﺒﻴﻪﺳﺎﺯﻯ ﻭ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺩﺍﺩﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻛﻠﻴﺪﺯﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻧﻤﻮﺩ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺣﻮﺍﺩﺙ 25ﺑﻬﻤﻦ 89 ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻧﻤﻮﺩﻳﻢ؛ ﺍﻣﺎ ﻧﻤﻮﺩ ﺩﻳﮕﺮ ﺁﻥ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻭ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺕ ﺭﻭﻯ ﺩﺍﺩﻩ ﺩﺭ ﭼﻨﺪ ﺷﻬﺮ ﻣﺮﺯﻯ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺩﺭﮔﻴﺮﻯﻫﺎﻯ ﺧﻮﻧﻴﻦ ﻭ ﻛﺸﺘﻪﻫﺎﻯ ﺑﺴﻴﺎﺭ ،ﻫﻢ ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺐ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﻭ ﻫﻢ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺑﺎ ﻣﻘﺪﻣﻪ ﺫﻛﺮ ﺷﺪﻩ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺗﺎ ﺣﺪﻭﺩ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺷﺒﻴﻪﺳﺎﺯﻯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﻰﺩﺍﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺗﺤﻠﻴﻠﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺏ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: »ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺷﺒﻴﻪﺳﺎﺯﻯ ﻛﺎﺭﻯ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﻭ ﺩﺭ ﺗﻮﻧﺲ ﻭ ﺩﺭ ﻳﻤﻦ ﻭ ﺩﺭ ﻟﻴﺒﻰ ﻭ ﺍﻣﺜﺎﻝ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ،ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﺭﺍ -ﻛﻪ ﺩﺭ ﺧﻂ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺍﺳﺖ -ﺩﭼﺎﺭ ﻣﺸﻜﻞ ﻛﻨﺪ .ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻗﻀﻴﻪ ﺩﺭ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﺑﺎ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻗﻀﻴﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺣﺮﻛﺖ ﺿﺪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺿﺪ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﻢ ﺑﻮﺩ؛ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺁﺷﻜﺎﺭ ﻭ ﻣﺸﻬﻮﺩ ﺍﺳﺖ؛ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺖﻫﺎ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻗﻀﻴﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﻣﺎ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺍﺷﺘﺒﺎﻩ ﻛﻨﻴﻢ .ﻣﺎ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻣﻌﻴﺎﺭ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﻛﻨﻴﻢ .ﺁﻧﺠﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﺿﺪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺿﺪ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﻢ ﺍﺳﺖ ،ﺁﻥ ﺣﺮﻛﺖ ،ﺣﺮﻛﺖ ﺍﺻﻴﻞ ﻭ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺍﺳﺖ؛ ﺁﻧﺠﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﻢ ﺍﺳﺖ ،ﺁﻧﺠﺎ ﺣﺮﻛﺖ ﺍﻧﺤﺮﺍﻓﻰ ﺍﺳﺖ .ﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻄﻖ ﺭﺍ ،ﺍﻳﻦ ﺑﻴﺎﻥ ﺭﺍ ،ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺷﻨﮕﺮﻯ ﺭﺍ ﺣﻔﻆ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﻛﺮﺩ (59) «.ﺩﺭ ﺍﻧﺘﻬﺎﻯ ﻛﻼﻡ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎﻯ ﻋﻤﺪﻩ ﺿﺪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺿﺪ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺖ ﺑﻮﺩﻥ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺣﺮﻛﺖ ﺍﺻﻴﻞ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻣﻄﺮﺡ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺗﺤﻠﻴﻠﻰ ﺑﻪ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺤﻮﻻﺕ...
ﺭﻫﻴﺎﻓﺖﺷﻨﺎﺳﻰ ﻭ ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮﻯ ﻃﻰ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺩﻭ ﺑﺨﺶ ﺍﺻﻠﻰ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ؛ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺑﻪ ﻫﻮﻳﺖﺷﻨﺎﺳﻰ ﻭ ﺭﻳﺸﻪﺷﻨﺎﺳﻰ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺍﺧﻴﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻭ ﺷﻤﺎﻝ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﺁﻧﻬﺎ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻴﻢ .ﺩﺭ ﺑﺨﺶ ﺍﻭﻝ ﻭ ﺩﺭ ﻗﺴﻤﺖ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﺳﻨﺠﻰ ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﻣﺴﺘﻨﺪﺍﺗﻰ ﻛﻪ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺷﺪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺭﺳﻴﺪﻳﻢ ﻛﻪ ،ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻭ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭﻣﻬﻢ ،ﺳﺮﻧﻮﺷﺖﺳﺎﺯ ،ﺗﺎﺭﻳﺦﺳﺎﺯ ،ﻧﻘﻄﻪ ﻋﻄﻒ ،ﻭﺭﻕ ﺧﻮﺭﺩﻥ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻭ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﻓﻬﻢ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮﺕ ﻭﺻﻴﻒ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺍﮔﺮ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺩﮔﺮﮔﻮﻥ ﻭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻗﺮﻳﻦ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﮔﺮﺩﺍﻧﺪ ﻭ ﺍﮔﺮ ﻧﻪ ،ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﻣﻨﺤﺮﻑ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻧﺎﻓﺮﺟﺎﻡ ﻣﻰﮔﺮﺩﺩ؛ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻳﻘﻴﻨ ًﺎ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖﺁﻣﻴﺰ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ﻣﺎﺩﺍﻣﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺳﻼﺡ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺑﻪ ﺧﺪﺍ ﻭ ﺁﻣﻮﺯﻩﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﻗﺴﻤﺖ ﺩﻭﻡ ﺑﺨﺶ ﻫﻮﻳﺖﺷﻨﺎﺳﻰ ﺑﻪ ﺭﻳﺨﺖﺷﻨﺎﺳﻰ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻴﻢ .ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻓﺮﻣﺎﻳﺸﺎﺕ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺭﺳﻴﺪﻳﻢ ﻛﻪ ،ﻭﻳﮋﮔﻰﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺑﻮﺩﻥ ،ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻮﺩﻥ ،ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺧﻮﺍﻫﻰ ،ﺿﺪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺿﺪ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﺑﻮﺩﻥ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺑﻪ ﺟﺰ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺑﺎﺭﺯﻯ ﻣﺸﺨﺺ ﻭ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ .ﻭﻳﮋﮔﻰ ﻣﺮﺩﻣﻰﺑﻮﺩﻥ ،ﭘﻴﺸﺮﻭ ﻭ ﺟﻠﻮﺩﺍﺭﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﻋﻨﺼﺮ ﻭ ﻭﻳﮋﮔﻰ ﺍﺻﻠﻰ ﻭ ﻏﺎﻟﺐ ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ. ﺩﺭ ﺑﺨﺶ ﺩﻭﻡ ﺍﺯ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﺭﻳﺸﻪﺷﻨﺎﺳﻰ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺷﺪ .ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻣﺒﺤﺚ ﺍﻭﻝ ﺁﻧﻜﻪ ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺭﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﻣﻠﻤﻮﺱ ﻭ ﻇﺎﻫﺮﻯ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻣﻰﻧﺸﻴﻨﺪ ،ﺑﻪ ﺗﺤﻘﻴﺮ ﻭ ﭘﺎﻳﻤﺎﻝ ﺷﺪﻥ ﻋﺰﺕ ﻭ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻣﺮﺩﻡ ،ﺩﻳﻦ ﺳﺘﻴﺰﻯ ﺣﺎﻛﻤﺎﻥ، ﻇﻠﻢ ﻭ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺣﺎﻛﻤﺎﻥ ،ﺳﺮﺳﭙﺮﺩﮔﻰ ﻭ ﺍﻃﺎﻋﺖ ﻣﺤﺾ ﺣﺎﻛﻤﺎﻥ ﺍﺯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻯ ﺁﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺭﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﻏﺎﻟﺐ ﻭ ﺑﺎﺭﺯ ﻭ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺑﻪ ﺟﺰ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﻧﺎﻡ ﺑﺮﺩﻩ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﻪ ﻣﻮﺍﺭﺩﻯ ﭼﻮﻥ ﻋﺪﻡ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺯ ﺍﻣﻨﻴﺖ ،ﻋﺪﺍﻟﺖ ،ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ،ﺷﻜﻮﻓﺎﻳﻰ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺳﺎﻟﻢ ﻧﻴﺰ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺩﺍﺭﻧﺪ؛ ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﭘﺲ ﺭﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﺍﺻﻠﻰ ﻭ ﺑﺎﺭﺯ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ. ﺩﺭ ﻣﺒﺤﺚ ﺑﻌﺪﻯ ﺑﻪ ﺭﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﻭ ﻇﺎﻫﺮﺍً ﭘﻮﺷﻴﺪﻩ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻣﺴﺘﻨﺪﺍﺕ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞﻫﺎﻯ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻰﺷﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﭼﻪ ﺩﺭ ﺟﻨﺒﻪ ﺗﺌﻮﺭﻳﻚ ﻭ ﻓﻜﺮﻯ ﻭ ﭼﻪ ﺩﺭ ﺟﻨﺒﻪ ﻋﻤﻠﻰ ﻭ ﺍﻟﮕﻮﺳﺎﺯﻯ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﻛﺘﻤﺎﻥ ﺍﺳﺖ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺩﺭ
487
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
488
ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻭ ﻭﻳﮋﮔﻰﻫﺎﻯ ﻗﻮﻣﻰ ،ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻰ ﻭ ﺣﻜﻮﻣﺘﻰ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﻭ ﻣﺘﻨﻮﻉ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻫﻢ ﺍﻳﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻋﻴﻨ ًﺎ ﻭ ﻃﺒﻖ ﻫﻤﺎﻥ ﺭﻭﻳﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﺷﻮﺩ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻭ ﺗﺪﺭﻳﺠﻰ ﻭ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻧﻮﻉ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻓﺮﻣﺎﻳﺸﺎﺕ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﻣﻮﺿﻊ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻳﻜﺴﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺷﺎﺧﺺ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﻴﺰ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻮﺩﻥ، ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺑﻮﺩﻥ ﻭ ﺿﺪﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﺑﻮﺩﻥ ﻗﻴﺎﻡ ﺩﺭ ﻫﺮ ﻛﺸﻮﺭﻯ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﺣﺴﺎﺏ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﺭﺍ ﺟﺪﺍ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ؛ ﺯﻳﺮﺍ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﺑﻪ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺭﻭﻯ ﺩﺍﺩﻩ ﺩﻭ ﻧﻮﻉ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻓﺮﺻﺖﻃﻠﺒﻰ ﻭ ﺷﺒﻴﻪﺳﺎﺯﻯ ﺭﺍ ﺩﺭ ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻭ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺕ ﺭﻭﻯ ﺩﺍﺩﻩ ﺩﺭ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﺷﺒﻴﻪﺳﺎﺯﻯ ﻭ ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﻯ ﺑﺤﺮﺍﻥﺁﻓﺮﻳﻨﻰ ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺐ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﻢ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﺭﻫﻢ ﺷﻜﺴﺘﻦ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻭ ﮔﺮﻭﻩ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺣﺎﻣﻰ ﻣﻠﺖ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺁﻥ ﺑﺎﺩﻗﺖ ﻭ ﺑﺼﻴﺮﺕ ﻣﻮﺿﻊ ﮔﻴﺮﻯ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖﮔﺬﺍﺭﻯ ﻧﻤﻮﺩ. ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻣﻄﺮﻭﺣﻪ ﺑﻪ ﭼﺎﺭﭼﻮﺑﻰ ﻛﻠﻰ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺗﺮﺳﻴﻢﻛﻨﻨﺪﻩ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻓﻬﻢ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻭ ﺷﻤﺎﻝ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺩﺭﺻﺪﺩ ﺍﺳﺖ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺩﻗﻴﻖﺗﺮ ﻭ ﻭﺍﺿﺢﺗﺮﻯ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺁﻥ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﺪ. ﻣﻨﺎﺑﻊ .1ﺧﻄﺒﻪﻫﺎﻯ ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﻌﻪ ﺗﻬﺮﺍﻥ www .farsi .khamenei .ir -1389/11/15 .2ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻫﺰﺍﺭﺍﻥ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺷﺮﻗﻰ-1389/11/27ﻫﻤﺎﻥ .3ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﺷﺮﻛﺖﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺩﺭﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲ ﻭﺣﺪﺕ ﺍﺳﻼﻣﻰ-1389/12/01ﻫﻤﺎﻥ .4ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺩﺭ ﺣﺮﻡ ﻣﻄﻬﺮ ﺭﺿﻮﻯ ﺩﺭ ﺁﻏﺎﺯ ﺳﺎﻝ - 90ﻫﻤﺎﻥ .5ﻫﻤﺎﻥ .6ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺩﺭ ﺑﻴﺴﺖ ﻭ ﺩﻭﻣﻴﻦ ﺳﺎﻟﮕﺮﺩ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ)ﺭﻩ( -1390/03/04ﻫﻤﺎﻥ .7ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎﻥ ﺳﭙﺎﻩ ﭘﺎﺳﺪﺍﺭﺍﻥ-1390/04/13ﻫﻤﺎﻥ .8ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻣﺴﺆﻭﻻﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ-1390/05/16ﻫﻤﺎﻥ .9ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﺟﻤﻌﻰ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﺎﺩﺍﻥ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩﻫﺎ-1390/06/02ﻫﻤﺎﻥ .10ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻣﺴﺆﻭﻻﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﻭ ﺳﻔﺮﺍﻯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ-1390/06/09ﻫﻤﺎﻥ
ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺗﺤﻠﻴﻠﻰ ﺑﻪ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺤﻮﻻﺕ...
.11ﺧﻄﺒﻪﻫﺎﻯ ﻧﻤﺎﺯ ﻋﻴﺪ ﺳﻌﻴﺪ ﻓﻄﺮ-1390/06/09ﻫﻤﺎﻥ .12ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﺍﻋﻀﺎﻯ ﻣﺠﻠﺲ ﺧﺒﺮﮔﺎﻥ ﺭﻫﺒﺮﻯ-1390/06/17ﻫﻤﺎﻥ .13ﺧﻄﺒﻪﻫﺎﻯ ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﻌﻪ ﺗﻬﺮﺍﻥ-1389/11/15ﻫﻤﺎﻥ .14ﻫﻤﺎﻥ .15ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻫﺰﺍﺭﺍﻥ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺷﺮﻗﻰ-1389/11/27ﻫﻤﺎﻥ .16ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﺷﺮﻛﺖﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺩﺭ ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲ ﻭﺣﺪﺕ ﺍﺳﻼﻣﻰ-1389/12/01ﻫﻤﺎﻥ .17ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺩﺭ ﺣﺮﻡ ﻣﻄﻬﺮ ﺭﺿﻮﻯ ﺩﺭ ﺁﻏﺎﺯ ﺳﺎﻝ - 90ﻫﻤﺎﻥ .18ﻫﻤﺎﻥ .19ﻫﻤﺎﻥ .20ﻫﻤﺎﻥ .21ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺩﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺍﻓﺴﺮﻯ ﺍﻣﺎﻡ ﺣﺴﻴﻦ )ﻉ( -1390/03/10ﻫﻤﺎﻥ .22ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺩﺭ ﺑﻴﺴﺖ ﻭ ﺩﻭﻣﻴﻦ ﺳﺎﻟﮕﺮﺩ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ )ﺭﻩ( -1390/03/14ﻫﻤﺎﻥ .23ﻫﻤﺎﻥ .24ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻣﺴﺆﻭﻻﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﻋﻴﺪ ﻣﺒﻌﺚ-1390/04/09ﻫﻤﺎﻥ .25ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺩﺭ ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ-1390/06/26ﻫﻤﺎﻥ .26ﻫﻤﺎﻥ .27ﺧﻄﺒﻪﻫﺎﻯ ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﻌﻪ ﺗﻬﺮﺍﻥ -1389/11/15ﻫﻤﺎﻥ .28ﻫﻤﺎﻥ .29ﻫﻤﺎﻥ .30ﻫﻤﺎﻥ .31ﻫﻤﺎﻥ .32ﻫﻤﺎﻥ .33ﻫﻤﺎﻥ .34ﻫﻤﺎﻥ .35ﻫﻤﺎﻥ .36ﻫﻤﺎﻥ .37ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺩﺭﺩﻳﺪﺍﺭ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎﻥ ﻭ ﺧﻠﺒﺎﻧﺎﻥ ﻧﻴﺮﻭﻯ ﻫﻮﺍﻳﻰ ﺍﺭﺗﺶ-1389/11/19ﻫﻤﺎﻥ .38ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻫﺰﺍﺭﺍﻥ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺷﺮﻗﻰ-1389/11/27ﻫﻤﺎﻥ .39ﻫﻤﺎﻥ .40ﻫﻤﺎﻥ .41ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺩﺭ ﺣﺮﻡ ﻣﻄﻬﺮ ﺭﺿﻮﻯ ﺩﺭ ﺁﻏﺎﺯ ﺳﺎﻝ - 90ﻫﻤﺎﻥ .42ﻫﻤﺎﻥ .43ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻣﺴﺆﻭﻻﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﻋﻴﺪ ﻣﺒﻌﺚ-1390/04/09ﻫﻤﺎﻥ
489
ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ .44ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻣﺮﺩﻡ ﻗﻢ ﺩﺭ ﺳﺎﻟﺮﻭﺯ ﻗﻴﺎﻡ 19ﺩﻯ-89ﻫﻤﺎﻥ .45ﺧﻄﺒﻪﻫﺎﻯ ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﻌﻪ ﺗﻬﺮﺍﻥ-1389/11/15ﻫﻤﺎﻥ .46ﻫﻤﺎﻥ .47ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺩﺭﺩﻳﺪﺍﺭ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎﻥ ﻭﺧﻠﺒﺎﻧﺎﻥ ﻧﻴﺮﻭﻯ ﻫﻮﺍﻳﻰ ﺍﺭﺗﺶ-1389/11/19ﻫﻤﺎﻥ .48ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺩﺭ ﺣﺮﻡ ﻣﻄﻬﺮ ﺭﺿﻮﻯ ﺩﺭ ﺁﻏﺎﺯ ﺳﺎﻝ - 90ﻫﻤﺎﻥ .49ﻫﻤﺎﻥ .50ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻫﺰﺍﺭﺍﻥ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻓﺎﺭﺱ-1390/02/03ﻫﻤﺎﻥ .51ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺩﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺍﻓﺴﺮﻯ ﺍﻣﺎﻡ ﺣﺴﻴﻦ )ﻉ( -1390/03/10ﻫﻤﺎﻥ .52ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎﻥ ﺳﭙﺎﻩ ﭘﺎﺳﺪﺍﺭﺍﻥ-1390/02/13ﻫﻤﺎﻥ .53ﻫﻤﺎﻥ .54ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻫﺰﺍﺭﺍﻥ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﻣﻌﻠﻤﺎﻥ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﻛﺸﻮﺭ-1390/02/14ﻫﻤﺎﻥ .55ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺩﺭ ﺣﺮﻡ ﻣﻄﻬﺮ ﺭﺿﻮﻯ ﺩﺭ ﺁﻏﺎﺯ ﺳﺎﻝ -90ﻫﻤﺎﻥ .56ﻫﻤﺎﻥ .57ﻫﻤﺎﻥ .58ﻫﻤﺎﻥ .59ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻣﺴﺆﻭﻻﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﻋﻴﺪ ﻣﺒﻌﺚ 1390/04/09
490