Romanonaka
1JAQTHAPI
1PabloxJesucristonluqtiripawa,apóstolatjawsatäta, Diosansumayatiyäwinakapyatiyañataki.
2(UkaxprofetanakaptuqiwQullanQillqatanakan arsuwayäna).
3JesucristoTatitusaYoqapatjja,jupawDavidan wawanakapatjañchiparjamjutatayna
4DiosanYuqapätapstich'amampi,qullanajayuparjama, jiwatanaktaypitjaktasinuñt'ayasïna
5JupatuqiwDiosankhuyapayasiñapa,apostoljam katuqapxta,taqimarkanakaniyawsäwiparist'añataki,sutip layku
6JupanaktaypinjumanakaxJesucriston jawsatäpxaraktawa.
7TaqikhitinakatixRomamarkanjakapki,Diosanmunat masinaka,qullanjaqinakäpxañapatakjawsatäpkiukanakaru: DiosAwkisampi,JesucristoTatitumpixkhuyapayasiñampi, sumankañampi
8Nayraqatxa,JesucristotuqiwDiosajaryuspärta,taqi jumanaklayku,iyawsäwimatxataqiakapachanparli.
9Diosawnayanqhanañchixa,juparuwYuqapansuma yatiyäwiptuqiajayujampiluqtaskta,jumanakatjan jaytjasawmayisïwinakajanxarsta.
10Diosanmunañaplaykujumanakanukarjutañatakmä sumathakhinjamsarañaxutjaspaukmayipxsma
11Nayajjjumanakaruñjañwalmunapjjsma,ukhamat jumanakarajaytoqetmächuräwichurañataki,ukhamat chʼamañchtʼatäpjjañamataki
12Mäarunjja,jumanakasnayasmaynitmaynikam iyawsapjjatajlaykuwjumanakampchika chuymachtʼatäñajataki.
13Jilatanaka,nayajjwaljakutiwjumanakanukarjutañ amtapjjayäta,ukhamatjumanaktaypinmäjukʼaachunak katoqañajataki,yaqhajanjudiöpkisukanakasukhamaraki.
14Nayajjgriegonakarusa,janwalijaqenakarusmanütwa. yatiñaninakarusa,janyatiñaninakarusa
15UkhamajjnayajjDiosansumayatiyäwinakap yatiyañatakejjwakichtʼatätwa,jumanakaruRomamarkan jakapktaukanakaru
16Cristonsumayatiyäwipatjaniwphinq'askti,Diosan ch'amapawa,taqiiyawsirinakarqhispiyañatakinayraqat judioru,ukhamarakgriegojaqiru
17UkanwaDiosanaskikankañapaxaiyawsäwitiyawsañar uñacht'ayasi
18Diosancolerasiñapaxalaxpachatuñacht'ayatawa,taqi janwaliluräwinakampi,ñanqhaluräwinakampi, khitinakatixchiqayatichäwinakjanchiqaparuñjapki ukanakaru
19KunatixDiosanuñt'atäkiukaxjupanaktaypinqhanstayi.
Diosawjupanakaruñacht'ayi”sasa
20Jupanjanuñjkañyänakapaxakapachanluratäkän ukhatpachqhanawuñjasi,kunanakatïluratäkiukanakampi, wiñaych'amapasa,Diosätapasaukhamatjankunajuchani: 21Diosaruñt'asaxjaniwDiosjamjach'añchapkänti, janirakiwyuspärapkänti.ukampisjanamuyt'asir chuymanakapanch'amakt'ayatäxänwa
22Yatiñanïpjjatapyatiyasajja,janamuytʼasir jaqenakäpjjänwa.
23JantukuskirDiosanjach'akankañapxa,jantukuskir jaqiruñtasitaruwtukuyäna,jamach'inakaruñtasita,pusi kayunianimalanakaruñtasita.
24UkatpïDiosaxchuymapanmunañanakaptuqiq'añu lurañanakarkatuyäna,jupanakkamajanchipar jisk'achañataki.
25JupawDiosanchiqayatichäwinakapkʼarirtukuyäna, ukatstiDiosanLuriripatsipansajukʼampyupaychäna, luqtarakïna,jupastiwiñayatakiwbendicitäna.Amén.
26UkatwaDiosaxjupanakarjanwalimunañanakar katuyäna,warminakapasjanwaliluräwinakaruw mayjt'ayapxäna.
27Chachanakaxukhamarakiwwarminsarnaqañapjaytasin maynitmaynikammunañanakapampphichhantasipxäna jaqinakaxjaqinakampiwjanwalinaklurapxäna,ukat jupanakpachanpantjasitapatkuttʼayañkatuqapxäna
28JanisDiosaruñtʼañmunapkchïnjja,Diosajjjanwali amuyumpiwjupanakarkatuyäna,kunanakatïjanwalïki ukanaklurapjjañapataki
29Taqijanwaliluräwinakampi,wachuqjuchalurañampi, ñanqhalurañampi,qullqimunañampi,janwali amtanakampiphuqantatäpxaraktwaenvidiasiñampi, jiwayañampi,ch’axwañampi,sallqjañampi,janwali lurañampiphuqt’ata;jiskht’asirinaka,.
30Qhispirinaka,Diosaruñisiri,jisk'achasiri,jach'ajach'a tukuri,jach'ajach'atukuri,janwalinakuñstayirinaka,awk taykaparjanist'irinaka.
31Janamuyt'iri,arust'äwip'akintirinaka,jan khuyapt'ayasiri,jankhuyapt'ayasiri
32JupanakajjDiosantaripäwipyatipjjewa,ukham luririnakajjjiwañarwaktʼatäpjjatapyatisajja,janiwukham lurapkiti,janukastiluririnakampejjwalkusisipjje.
2JAQTHAPI
1Ukhamasti,jaqi,khitirusjuchañchirïtaxa,janiw juchañchasktati,jumapachpawjuchañchasktaxaJumatix taripirixukhamlurtaxasasa.
2Ukampisjiwasaxyatipxtwa,Diosantaripäwipax chiqaparjamawkhitinakatïukhamlurapkiukanakaru
3¿Ukhamluririnakarujuchañchirjaqi,ukhamlurirjaqi, ¿Diosantaripäwipatqhispiñamatakixukhamamuyta?
4Janukaxjumaxjisk'achasmatisumachuymanïtapata, paciencianïtapata,paciencianïtapata;Diosansuma kankañaparrepentisiñarirptamjanyatipktati?
5Ucampisq'añuchuymamampi,janarrepentisiñampi, colerasiñamimt'asim,colerasiñaurutaki,Diosanchiqa taripäwipuñacht'ayañapataki
6Juparakiwsapamayniruxluräwinakaparjamkutt'ayani
7Khitinakatixaskiluräwinakanjanjaytjasisajach'añchäwi, jach'añchäwi,janjiwirjakañthaqhapkiukanakaruxwiñay jakañkatuqapxam
8Khitinakatixch'axwapki,chiqayatichäwirjanist'apki, janukastijanchiqaparist'apkiukanakaru,colerasiñampi, colerasiñampi
9T'aqhisiñampi,t'aqhisiñampiwtaqijanwalilurir jaqinakanalmaparuxpurini,nayraqataxjudionakaru, ukhamarakjanjudiöpkiukanakarusa
10Ucampisjach'ajach'atukuña,jach'ajach'atukuña, sumankañutjañapa,taqikunatixaskilurapkiukanakaru, nayraqataxjudionakaru,ukhamarakjanjudiöpkiukanakaru 11Diosnayraqatanjja,janiwkhitirusrespetkiti.
Romanonaka
12Khitinakatixjankamachinjuchalurapkiukanakaxjan kamachirjamjiwarapxarakiniwa.
13(Leyist'irinakaxjaniwDiosnayraqatanchiqapar uñjatäpkiti,janukastikamachiphuqhirinakawchiqapar uñjatäpxani.
14KunapachatixjanLeyinïpkiukajanjudiöpkiukanakax kuntixkamachinutjkiukanaklurapkiukkhaxa,jan kamachinïpkchisa,jupanakpachatakixmäkamachiw tukupxi
15Jupanakastichuymanakapanqillqatkamachinluräwip uñacht'ayapxi,concienciapasuñacht'ayasa,maynit maynikamjuchañchasa,janukaxjuchañchasa,janwali amuyunakuñacht'ayasa.)
16KunaurutixDiosaxjaqinakanimantatyatiyäwinakap Jesucristotuqitaripkaniukaurunxa,nayansuma yatiyäwijarjama.
17Jumastijudíosatätawa,kamachirjamsarnaqarakta, Diosatjach'ajach'atukuñamataki
18Jupanmunañapyatipxam,kunatïjuk'ampaskïki ukanaksaaskituñjapxam,kamachirjamyatichatäpxam
19Jumapachpawjuykhunakarirpirïtaxa,ch'amakan jakirinakanqhant'atätama.
20Janamuyt'asirjaqinakaryatichiri,jisk'awawanakar yatichiri,kamachinyatiñkankañapampi,chiqakankañampi
21Jumatixmayniryatichasktaxa,¿janitjumapachpa yatichaskta?jumatixjaqitjanlunthatasiñapyatiyktaxa, ¿lunthatasmati?
22Jumatixmaynixjaniwwachuqjuchalurañapäkiti sistaxa,¿janitwachuqjuchalurtaxa?idolonakaruñisiri, ¿janitsacrificiolurta?
23Kamachituqitjach'añchasktaxa,kamachip'akintasinxa, ¿Diosarjisk'achasmati?
24Diosansutipaxjumanaktuqiwjanjudiöpkisukanakan sutipjisk'achatäski,kunjämtixQillqatansiskiukhama.
25Chiqpachansacircuncisiónlurañaxwaliaskiwa,jumatix kamachirjamsarnaqäta,ukampiskamachip'akintätaxa, circuncidasiñamaxjancircuncisiónukartukuyatäxiwa.
26Ukhamasti,jancircuncisiónlurirjaqixkamachirjam chiqaparuñjkaspaukhaxa,¿janitcircuncidatätapax circuncidatäkaspasukhamjaktʼatäspa?
27¿Janitjancircuncisiónlurirjaqitixkamachirjam phuqkchixa,jumaruxjuchañchkätam,khititixley p'akintasktaxa?
28Jupajjjaniwjudíojaqëkiti,jupajjanqankirjudío jaqënwajanirakiwcircuncisiónukaxanqanjañchinutjki ukasa.
29Jupajjmäjudíoukhamawa,chuymapanjjamäjudío ukhamawa.circuncisiónukaxchuymampi,ajayumpi,janiw qillqatuñt'ayatakiti;Jupanjach'añchäwipaxjaniw jaqinakanjach'añchatäkiti,janukastiDiosatjach'añchatawa
3JAQTHAPI
1Ukhamasti,¿kunaaskisjudioxutji?janukax¿kunaaskis circuncisiónlurañaxutji?
2Taqikunatsipansa,juk'ampirusDiosanarunakap jupanakarkatuyatätaplayku.
3Yaqhepajjjancreyipjjaspaukhajja,¿kamachasmasa?¿jan iyawsapxatapaxDiosariyawsäwipinach'usartukuyaspa?
4Diosajjjanjark'panti,Diosajjcheqpachäpan,ucampis sapamayniwk'arisirïpan;Qellqatansiskiukhama:“Jumajj
arsutanakamajjcheqaparuñjatäñamataki, juchañchatäñamatakatipjañamataki”sasa.
5UcampisjanwaliluräwinakasatixDiosanchiqa kankañapjach'añchchixa,¿kunsasañäni?¿Diosaxjan chiqaparuñjirïpachati?(Nayaxmäjaqiruñtatawarsta)
6Diosaxjanjark'panti,¿kunjamarakDiosaxakapachar juchañchaspasti?
7Nayank'arinaktuqiDiosanchiqakankañapjuk'amp jilxattaspa,juparjach'añchañataki¿Kunatsanayarojj juchararjaqjamtaripatäskta?
8Janukasti,janwalinakparlapxistu,yaqhipanakax sapkistuukhama:‘Janwalilurapxañäni,askijutañapataki? khititixjuchañchatäkiukaxchiqapawa.
9¿Ukhamajjkamsasmasa?¿jupanakatsipanjukʼamp sumätanti?Janiwa,janirakiwkunapachasa,judionakarusa, janjudiöpkiukanakarusa,taqiniwjucharpurt'atäpxi,uk nayratpachyatxapxta
10Qillqatansiskixa:“Janiwkhitisaskijaqisutjkiti, janirakiwmaynisutjkiti.
11Janiwkhitisamuyt'irisutjkiti,janirakiwkhitisDiosar thaqkiti
12Taqinipuniwthakitmistuwayxapxi,mayacht'asisawjan askinakjikxatapxi;janiwkhitisaskiluririxutjkiti, janirakiwmaynisutjkiti
13Kunkapaxmäsepulturaruñtatawa;laxranakapampiw sallqjapxi;asnunakanvenenopaxlakapanmanqhankiwa: 14Jupanakanlakapaxñanqhachasiñampi,k'allk'u arunakampiphuqt'atawa.
15Jupanakankayunakapaxjank'akiwwilawartasi
16T'unjañasa,t'aqhisiñasjupanakanthakhinakapanutji 17Sumankañthakixjaniwyatipkiti.
18Jupanakannayraqatapanjja,janiwDiosarajjsarañajj utjkiti
19Jichhajjyattanwa,kuntïleyijjsiskiukajja,leyinakarjam sarnaqirinakarojjsarakiwa,ukhamattaqejaqenakajjDios nayraqatanjuchañchatäpjjañapataki
20Ukhamastikamachinluratanakaplaykuxjaniwkhiti jaqisjupannayraqatapanaskituñjatäkaniti,kamachituqiw jucharuñt'añaxutji
21UcampisjichhajjDiosanchekapätapajjjanleyinïtap laycuwuñachtʼayasi,leyinacasti,profetanacapas uqhamaraquiwuqhama
22JesucristoriyawsäwilaykuDiosanaskikankañapaxa, taqiiyawsirinakataki,janiwkunamayjt'äwisutjkiti
23Taqinipuniwjuchachasipxi,Diosanjach'akankañapat pist'apxi.
24Jupankhuyapayasiñaplaykuwaskituñjatäpxta,Cristo Jesusanqhispiyasiñaptuqi.
25Diosaxwilapariyawsäwiplaykuwsuma pampachatäñatakutt'ayi,nayrajuchanakapat pampachatäñapataki,Diosanjanjaytjasiñapataki
26Jichhapachaxchiqakankañapyatiyañawsista,ukhamat chiqaparuñjañapataki,Jesusariyawsirinchiqapar uñjañapataki
27Ukhamajj¿kawkinkisjachʼajachʼatukuñajja?Ukax janiwuñt’atäkiti¿Kunakamachimpisa?lurawinakatxa? Janiwa:janukastiiyawsäwinkamachiplaykuw.
28Ukatwamäjaqixiyawsäwiplaykuchiqaparuñjatäspa, jankamachirjamluratäkaspasasawamuyapxta
29¿JupajjjudionakanDiosapakïpachati?¿Janitjupajjjan judiöpkisukanakatjutirïki?Jïsa,janjudiöpkiukanakatsa
Romanonaka
30JupajjmäsapaDiosawa,jupawcircuncidatäpki ukanakariyawsäwilaykucheqaparuñjani,jan circuncidatäpkiukanakariyawsäwilayku
31¿Ukhamasti,¿iyawsäwilaykutiLeyinachʼusar tukuysna?Diosajjjanjark'panti:jïsa,nanacajjleyinacarojj ch'amañchtanwa
4JAQTHAPI
1Ukhamasti,¿kunsasañäni,Abrahamawkisaxjañchituqit jikxati?
2Abrahanatixluräwinakaplaykuchiqaparuñjatäspa ukhaxa,jach'ajach'atukuñapawa.ukampisjaniwDios nayraqatankiti
3¿KunsaQillqataxsiski?AbrahanajjDiosarojjcreyïnwa, jupatakejjcheqaparuñjatäjjänwa.
4Khititejjtrabajirïkiukajja,janiwmä khuyapayasiñatakjamäkiti,janukastimanüñapäkaspas ukhamawa.
5Ukampiskhititixjanirnaqki,janukastikhititixjanwali jaqirchiqaparuñjkiukariyawskiukaxa,iyawsäwipax chiqaparuñjatawa.
6KunjamtïDavitaxmäbendicionatparlkiukhama, khitirutixDiosaxjanluräwinakampichiqaparuñjkiuka jaqinbendicionapa.
7Ukatsapxänwa:Kusisiñanïpxiwakhitinakatix juchanakapatpampachatäpki,juchanakapasimt'atäpki ukanakasasa.
8KusisiñaniwakhitirutixTatituxjucharjanjuchañchkani ukajaqixa
9Ukhamasti,¿circuncidatäpkiukanakaruki,janukaxjan circuncidatäpkiukanakarukiukabendicionaxjuti? IyawsäwipaxAbrahamaruxchiqaparuñjatäkaspas ukhamawsapxtanxasasa.
10¿Kunjamsaukapachajjjaktʼasïna?kunapachatï circuncidatäkäna,janukaxjancircuncidatäkäna?Janiw circuncisiónukankapkiti,janukastijan circuncidatäpkipanwa
11Jupajjcircuncidatäñseñalkatoqäna,mäsellojja,Diosar jancircuncidatäkasiniyawsäwipancheqaparsarnaqatap uñachtʼayañatakiUkhamatjupanakanaskikankañap uñt'ayatäñapataki
12Ukatcircuncisiónawkixa,khitinakatixjancircuncidat jaqinakäpkiukanakaru,janukasti,Abrahamawkisan iyawsäwiparjamsarnaqapkiukanakaru
13Jupajjakapachanherenciakatoqañaparskänaukajja, janiwAbrahanatakisniwawanakapatakisLeytoqejj arskänti,janukastiiyawsäwiplaykuwcheqaparsarnaqäna.
14Khitinakatixkamachirjamsarnaqapkiukanakax herenciakatuqapkanixa,iyawsäwipaxinamayakiwa, arsutaxinamayakiwa
15Kamachixcolerasiñaruwpuriyi,kawkhantixjan kamachixutjkiukanxa,janiwp'akintañaxutjkiti
16Ukhamastiiyawsäwitjuti,khuyapayasiñampi; tukuyañkamaxarsutaxtaqpachjathanakatakixchiqapawa; janiwKamachituqitparlkiukakikiti,janukastiAbrahanar iyawsataparu;khititixtaqinisanawkipawa, 17(Qellqatanjjasiwa:“Waljamarkanakanawkiparuw tukuyjjsma,jupajjcreykänaukaDiosnayraqatanjja,jupaw jiwatanakarjaktayaraki,kunanakatïjanutjkiukanakarojj utjkaspaukhama”sasa
18Jupastijansuyt'añampiwsuyt'äwiruxiyawsäna,walja markanakanawkipäñapataki,kunjämtixsapkän ukhamarjama:“Wawanakamaxukhamarakiwtukupxani” sasa.
19Jupajjjaniwiyawsäwipanjanch'amanïkchïnjja,niya patakmaranïkänaukhajjjaniwjiwatäkaspasukham amuyaskänti
20JupajjjaniwDiosanarsutaparjamjancreyiñlaykojj aynachtʼkäntiukampisiyawsañanch'amanïnwa,Diosar jach'añchasa;
21Jupajjkuntïsiskänaukphoqañwayatirakïna 22Ucatjuparojjchekapäkaspasukhamuñtʼatäna 23Ukampisjaniwjupalaykukiqillqatäkänti,janukasti juparjuchañchatäñapatakiwqillqatänxa
24JiwasatixTatitusaJesusarjiwatanaktaypitjaktaykiukar iyawsañänixa,khitirutixjuchañchatäkaniukataki.
25Jupajjjuchanakaslaykuwqhespiyatäjjäna,cheqapar uñjatäñasatakiwjaktayäna
5JAQTHAPI
1Ukhamastiiyawsäwilaykuchiqaparuñjatäsaxa, JesucristoTatitutuqiwDiosampisumankañaxutjistu
2Jupatuqiwiyawsäwilaykuxakakhuyapayasiñarux puripxta,Diosanjach'akankañapsuyt'asa.
3Janiwukakïkiti,janukastit'aqhisiñanakan jach'añchasipxta
4Ukatpacienciampi,experienciampi;ukatexperiencia, suyt’äwi:
5Suyt'añaxjaniwphinq'achkiti;Diosanmunasiñapax chuymanakasarwarantatawa,QullanAjayunchurkistuuka tuqi
6Janch'amanïkayätanukkhaxa,pachaparuwCristoxjan walijaqinakalaykujiwxäna.
7Janipuniwmäaskijaqilaykujiwañaxutjkaspati,ukampis inasyaqhipaxmäsumajaqilaykujiwañsaatinasipkaspa 8UkampisDiosaxmunasiñapuñacht'ayistu, juchararanakäkasinCristoxjiwasanaklaykujiwatayna
9Jichhastiwilaplaykuchiqaparuñjatäxasaxjuk'ampiw jupatuqicolerasiñatqhispiyatäñäni.
10JiwasatixuñisirinakäkasaxYuqapanjiwatapatDiosamp sumankthapisksnaukhaxa,juk'ampisumankthapitax jakañaptuqiwqhispiyatäñäni.
11Janiwukakïkiti,janukasti,JesucristoTatitutuqiw Diosankusisipxta,jupatuqiwjichhaxpampachäwi katuqapxta.
12Uqhämasti,mäsapajaqituqijuchaxakapacharmantani, jiwañastijuchampi;Ukhamawjiwañajjtaqejaqenakar purtʼäna,taqeniwjuchalurapjjataplayku
13(Leyixutjañapkamawjuchaxakapachanutjäna
14Ukhampachasa,AdanatqalltasinMoiseskamawjiwañax apnaqäna,khitinakatixjanjucharpuripkänaukanakanxa, Adananjucharuñtasita,jupastijutañapäkänaukaDiosan uñnaqapawa
15Ukampisjaniwjucharuñtatjuchañchatäñapäkiti,jan ukastiinakichuräwichurañasukhamarakiwaMäjaqin juchaplaykuwwaljanijiwataxutjchixa,Diosan khuyapayasiñapa,mäsapajaqinkhuyapayasiñapa, Jesucristotuqichurkiukaxwaljaniruwjilt'i
16Janiwkunjamtïmäjucharpurt'irjaqejjlurkäna ukhamäkiti,janukastiDiosanchuräwipajjmäjaqeruw
Romanonaka
juchañchañatakjuchañchäna,ukampisinachʼusat churäwejjwaljajuchanakatwajuchañchatäñatakejjutji.
17Mäjaqinjuchaplaykuwjiwañaxmäsapareyin apnaqatäspa;Khitinakatixwaljakhuyapayasiñampi,chiqa kankañchuräwikatuqapkiukanakaxmäsapaJesucristo tuqikiwjakañanapnaqapxani
18Ukhamasti,mäsapajuchañchäwimpiwtaqijaqirux juchañchapxäna.ukhamarakiwmäsapajaqinchiqapar sarnaqatapatinakichuräwixtaqijaqirpurintäna,jakañan chiqaparuñjatäñapataki
19Kunjamtïmäjaqenjanistʼasirïtapatwaljanejjjucharar tukuyatäpkiukhama,ukhamarakiwmäjaqenistʼasitapat waljanejjcheqaparuñjatäpjjani.
20UkhamarusLeyejjmantarakïnwa,ukhamatjuchanakajj jukʼampjiljjattañapatakiUkampiskawkhantïjuchajjwal jiljjatkänaukanjja,khuyapayasiñajjjukʼampiwjiljjattäna.
21Kunjamtïjuchaxjiwañarpuriñkamaapnaqkixa, ukhamarakiwkhuyapayasiñaxaskikankañtuqireyïñapa, ukhamatJesucristoTatitusanwiñayjakañkatuqañataki.
6JAQTHAPI
1Ukhamajj¿kunsasañäni?¿Juchachaskakiñäniti,ukhamat khuyapayasiñaxwaljaptañapataki?
2Diosajjjanjarkʼpanti.¿Kunjamarakjiwasaxjuchar puriñatakjiwatanakaxukajucharjuk'ampjakaskañänisti?
3¿Janityatipkta,jiwasanakatwaljaniJesucriston bautisatätanukajiwatapxa?
4Ukatpïjiwasaxbautisasisaxjupampchikajiwañar imt'atätan,kunjämtixCristoxAwkinjach'akankañaplayku jiwatanaktaypitjaktayatänxa,ukhamarakiwjiwasax machaqjakañansarnaqañasataki
5Jiwasatixjiwañapjammayachatäksnaxa,jiwatat jaktäwiparuñtasitäñäniwa.
6Ukyatipxaraktwa,nayrajaqisaxjupampchikaw ch'akkatatäxi,juchanjanchipaxt'unjatäñapataki,jichhat uksaruxjanjucharyupaychañataki.
7Jiwataxjuchatqhispiyatäxiwa
8JiwasatixCristompchikajiwatäxstanxa,Cristompchika jakasiñänisasawiyawstanxa.
9Cristoxjiwatanaktaypitjaktasinjiwatapyatipxaraktwa jiwañajjjaniwjukʼampapnaqjjjjeti
10Jiwasaxmäkutikiwjucharpuriñatakjiwatayna, ukampisjakasaxDiosatakiwjakaski
11Jumanakasukhamarakiwjucharpuriñatakjiwatjam amuyasipxam,ukampisJesucristoTatitusantuqiw Diosatakjakasipkta
12Ukhamasti,janjuchaxjiwirjanchimanapnaqapxamti, munañaparjamist'apxañamataki
13Janirakiwjanchinakamsajucharjanwalilurañatak katuyapxamti,janukastiDiosarkatuyasipxam,jiwatanak taypitjakkirjaqinakjama,janchinakamsaDiosaraski kankañyänakjamkatuyasipxam
14Juchajjjaniwjumanakjjarojjmunañanïpkätamti, jumanakajjjaniwLeyapnaqatäpktati,janukasti khuyapayasiñampapnaqatäpjjtawa
15Ukhamajj¿kunsalurasma?¿JanLeyinapnaqatäñasataki, janukastikhuyapayasiñampaynacht'atätasat juchachasiñäni?Diosajjjanwalïpan
16Jumanakaxjaniwyatipktati,khitirutixjumanakax esclavopäpktaukarist'apxañamataki,jupan
esclavopäpxtawa¿Juchatjiwañarpuriyirïtati,janukax ist'asirïñatchiqakankañarpuriñkamacha?
17UkampisDiosaryuspäratäpan,jumanakaxjuchan esclavopäpxatamlayku,ukampisjumanakaxchuymatpach ist'apxtawa,kunayatichäwinaktixjumanakar qhispiyapktamukhama
18Juchatqhespiyatäpjjasajja,cheqaparsarnaqañan esclavonakaparuwtukupjjtajja.
19Nayajjjañchinjanchʼamanïpjjatamlaykojjjaqenakan sarnaqäwiparjamawparlaskta,kunjamtïcuerponakamjan qʼañulurañanakaru,ñanqhalurañanakarusajanwali lurañarkatuyapktaukhamaukhamarakiwjichhajj janchinakamarcheqaparsarnaqañanesclavopar katuyapjjam,ukhamatqollanäñamataki
20Juchanesclavopäpkayätaukhajja,cheqaparsarnaqañat qhespiyatäpjjtawa.
21¿Kunaachunaksajumanakaxjikxatapxta,kunanaktix jichhaxphinq'asipxtaxa?Ukanakantukusiñapaxjiwañawa 22Jichhajjjuchatqhespiyatäjjapjjtawa,Diosan esclavopäpjjtawa,ukatstiachunakamajjqollanäñaruw puripjjta,ukatstiwiñayjakañtukuyapjjarakïta
23Juchanpayllawipaxjiwañawa;UcampisDiosan churäwipajjJesucristoTatitusanwiñayjakañawa
7JAQTHAPI
1Jilatanaka,¿janityatipktaakakamachiuñt'irinakampi, kunjämtixkamachixjaqirjakkipanapnaqañapataki?
2Chachanïkiukawarmejja,chachapajjjakkipanwauka leyirjamwatʼatäskiukampischachaxjiwatächixa, chachapankamachipatqhispiyatäxiwa.
3Chachapatixjakaskipanyaqhachachampijaqichaschixa, wachuqjuchawarmisatäniwaUkhamatyaqhachachampi jaqichatäkchisa,janiwwachuqjucharpurkiti.
4Uqhämasti,jilanacajja,jumanacajjCristonjanchip laycuwcamachirjiwatäpjjtajja;Jumanakaxmaynimp jaqichasipxañamataki,jiwatanaktaypitjaktanipkiuka jaqimpjaqichasipxañamataki,ukhamatnanakaxDiosar achuñasataki
5Jañchinjañchinïkayätanukkhaxa,Leytuqijuchanakan chuymch'allxtawinakapaxjiwañkamawachunak achuyañatakch'akhanakasanirnaqäna
6Jichhastiukakamachitqhispiyatäxtanwa,kawkïr kamachintixkatuntatäkayätanukakamachit qhispiyatäxtanwaukhamatmachaqajayumpiluqtañasataki, janiwnayraqillqatanjamluqtañasataki.
7Ukhamajj¿kunsasañäni?¿Leyukaxjuchachati?Diosajj janwalïpan.Janiwa,janiwjucharuñt'kayätti,janukasti kamachituqiwuñt'asirïta,janitixmunañmunañax uñt'kiriskayätti,janitixkamachixsiskaspänti:“Janiw munañamäkiti”sasa
8Ucampisjuchajjmandamientoptoqewnayarojjtaqejan walimunañanakchurituJankamachinïkasaxjuchax jiwatäxänwa
9Mäkutixjankamachirjamjakaskayätwa,ukampis kamachixpurinxipanxa,juchaxjaktxänwa,ukat jiwawayxaraktwa.
10Jakañatakutt'ayatkamachixjiwañarpuriñkamaw jikxatta
11Juchaxkamachituqiwsallqjawayitu,ukakamachimpiw jiwayarakitu
Romanonaka
12Ukhamastikamachixqullanawa,mandamientosqullana, chiqapa,suma.
13Ukhamasti,¿kunatixaskïkiukaxnayatakixjiwañar tukuyatäpachati?Diosajjjanwalïpan.Ucampisjuchajj jucharuñtatäñataqui,nayajjsumaquirjakañampiwjiwañar puriyiUkhamatkamachituqijuchaxsintijuchar tukuñapataki
14Jiwasaxyattanwakamachixajaytuqitwa,ukampis nayaxjañchinjaqïtwa,juchampialjata
15Kuntixnayaxlurktaukxajaniwjayskti,kuntixnayax munktaukxa,janiwuklurktiukampiskuntixnayax uñisktaukaxukluraraktwa
16Nayatejjkuntïjanmunkayätauklurkäjja,Leyejj walikïskiwasasawsista
17Jichhajjjaniwnayajjuklurjjäti,janukastijuchawnayan jakaski.
18Nayajjyattwa,nayajjjaniwkunaaskisutjkitiukampis kunjämtixaskïkiuklurañaxjaniwjikxatkti
19Kunatixnayaxmunktaukaaskinakxajaniwlurkti,jan ukastikunajanwalinakatixjanmunktaukluraraktwa
20Nayatejjjanmunkayätauklurkäjja,janiwnayajjuk luraskäti,janukastijuchawnayanjakaski.
21Nayastimäkamachijikxatta,kunapachatïaskilurañ munktaukhaxa,janwaliwnayanutji
22NayastiDiosankamachipampiwkusisita,chuymajan utjkituukhama
23Ucampisnayajjyaqhaleyejjcuerpojanuñjtwa,jupajj amuyujanleyipcontrawnuwasistu,cuerpojanutjkiuka juchanleyiparkatuntatawa
24¡Janwalijaqïtwa!¿khitirakakajiwañanjanchipat qhespiyistanisti?
25NayastiJesucristoTatitutuqiwDiosaryuspärta UkhamastinayapachpawamuyumpiDiosankamachipar luqtaskta;ukampisjañchimpchikawjuchankamachipa.
8JAQTHAPI
1JichhastiCristoJesusampmayakïpkiukanakarojjjaniw juchañchatäñapäkiti,jupanakajjjaniwjañchin munañaparjamsarnaqapkiti,janukastiAjayun munañaparjamsarnaqapkiukanaka
2CristoJesusanjakañchurirAjayunkamachipaw juchampi,jiwañampixqhispiyitu.
3Kuntixkamachixjanlurañjamäkiukkhaxa,janchituqiw janch'amanïtapatxa,DiosaxpachpaYuqaparuwjucharar jañchiruñtatkhithäna,juchalaykusti,janchinjuchar juchañchäna
4UkhamatLeyinchiqaparuñjañaxjiwasanaktaypin phuqhasiñapataki,janiwjañchinmunañaparjam sarnaqktanti,janukastiAjayunmunañaparjam sarnaqktanxa
5Khitinakatixjañchinmunañaparjamsarnaqapkiukanakax jañchinmunañanakapwalup'ipxijanukastiAjayun munañaparjamsarnaqirinakaxAjayunyänakapwa
6Jañchinmunañanïñaxjiwañawa;ukampisDiosar yupaychañtuqitlupʼiñaxjakañawa,sumankañawa
7JañchinamuyupaxDioscontrauñisiñawa,janiwDiosan kamachiparjamsarnaqkiti,janirakiwist'kaspati
8Ukhamasti,jañchinmunañanïpkiukanakajjjaniwDiosar kusisiyañpuedipkaspati.
9Ukampisjumanakaxjaniwjañchinmunañanïpktati,jan ukastiAjayunajaytuqinkapxtawa,DiosanAjayupax
jumanakanjakaschixaJichhasti,maynitixCriston Ajayupaxjanutjkchixa,janiwjupankkiti.
10Cristotixjumanaktaypinkchixa,janchixjuchalayku jiwatäxiwa.UcampisAjayujjchekakankañlaycuw jakañajja.
11JesusarjiwatanaktaypitjaktayirAjayutixjumanak taypinjakchixa,Cristorjiwatanaktaypitjaktayirixjiwir janchinakamarjaktayarakiniwa,jumanakanjakkirAjayup tuqi
12Jilatanaka,jiwasaxjañchinmanunïtanwa,janiwjañchin manunïktanti,jañchinmunañaparjamjakañataki
13Jumanakatixjañchinmunañaparjamjakasipkätaxa, jiwapxätawa,ukampisAjayuntuqijanchipanluratanakap jiwayapxätaxa,jakapxätawa
14KhitinakatixDiosanAjayupampiirpatäpkiukanakax Diosanwawanakapawa.
15Jumanakaxjaniwmayampsaesclavöñajayu katuqapktatiUcampisjumanacajjwawachatäñAjayu katoqapjjtajja,ucampiwarnaqapjjsma:‘Abba,Awki’sasa.
16Diosanwawanakapätapjja,Ajayupachpawajayusampi chikaqhanañchi
17Wawakïchixa,herederonakäpxchixa;Diosanherenciapa, Cristompchikaherenciakatuqirinaka;Jiwasatixjupamp chikat'aqhisiñäni,ukhamatjach'añchatäñasataki
18Jichhapachant'aqhisiñanakaxjaniwwakiskaspati, k'ajkirjach'akankañaxjiwasanakanuñacht'ayatäniukampi 19Diosanwawanakapanuñacht'ayasiñapsuyt'aski
20Ukaluratanakaxinamayaruwkatuyatäxi,janiw munañaparkatuyatäkänti,janukasti,khititixsuyt'äwipampi ist'awaykiukalayku
21Ukaluratanakaxqhispiyatäniwa,q'añuchatäñat qhispiyatäniwa,Diosanwawanakapanqhispiyatäñapataki 22Jiwasaxyattanwa,taqiluratanakaxllakt'asipxi, t'aqhisiñampiwjichhakamaxt'aqhisipxi.
23Janiwjupanakakikiti,janukastijiwaspachpawAjayun nayrïrachunakapkatuqapxta,jiwasaxchuymasanjach'at jach'atarnaqasipxta,wawatkatuqatäñapsuyt'asa,mä arunxa,janchisanqhispiyatäñapsuyt'asa
24Jiwasaxsuyt'äwimpiwqhispiyatätanxa,ukampisuñjat suyt'äwixjaniwsuyt'äwikiti,kuntixmaynixuñjkiukax ¿kunatsasuyt'aski?
25Jiwasatixjanuñjkstanuksuyt'añänixa,pacienciampiw suyt'añäni.
26UkhamarakiwAjayuxjanch'amanïñasaruxyanapt'istu, janiwyatktantikuntixmayisiñasäkiukhama
27Khititejjchuymanakuñakipkiukajja,Diosan munañaparjamawsantojaqenakatakachiktʼasi,uk yatirakiwa.
28Yatipxtwa,taqikunasDiosarmunasirinakataki, amtaparjamjawsatäpkiukanakatakistaqikunaswali askiwa
29Khitinakarutixnayratpachuñt'känxa,nayratpach Yuqaparuñtasitäñapatakiwamtäna,ukhamatwalja jilatanakanjilïryuqapäñapataki
30Khitinakarutixnayratpachamtkänaukanakarus jawsarakïnwa,khitinakarutixjawskänaukanakarusti, jupanakaruwchiqaparuñjarakïna.
31Ukhamajj¿kunsaukanaksañäni?Diosatïjiwasamp chikäspaukhajja,¿khitisjiwasacontrasaytʼaspa?
32KhititejjpachpaYoqaparjankhuyaptʼayaskäna,jan ukastitaqenislaykukatuykiukajja,¿kunjamarakjupamp chikajjtaqekunsainakichurkistaspasti?
33¿KhitisDiosanajllitanakaparjuchañchaspa?Diosaw chiqaparuñji.
34¿Khitirakjuchañchirixa?Cristowjiwata,janukasti, jaktatapawa,jupawDiosankupïxapankxi,jupawjiwasanak laykuxachikt'asi.
35¿KhitisCristonmunasiñapatjithiqtistani?¿T'aqhisiña, t'aqhisiña,arknaqaña,mach'a,q'alajanisinïña,jan walt'ayaña,espada?
36Qellqatanjjasiwa:“Jumalaykuwurutpach jiwarayatäpjjta”sasajiwayañatakovejanakjam uñjatätanwa
37Janiwa,taqiukanakanxa,khititixmunaskistuukatuqiw atipjañatsipansajuk'ampatipjatätanxa.
38Nayajjamuyasta,janiwjiwañasa,jakañasa, angelanakasa,pʼeqtʼirinakasa,chʼamanïñasa,kunanakas utjkaniti,kunanakasjutïrinutjkaniukanakasa.
39Jach'ajach'a,manqha,yaqhaluratanakasjaniwDiosan munasiñapatjithiqtapkistaspati,ukamunasiñaxCristo JesucristoTatitusanutji.
9JAQTHAPI
1NayajjCristoncheqpacharsta,janiwk'ariskti, concienciajastiQullanAjaytuqiwnayarqhanañchi
2Nayajjchuymajanwalillaktʼasiña,sapakutillakisiña.
3NayajjCristotmaldecitäñwamunta,jilanakajlayku,wila masinakajlayku
4Khitinakatixisraelitanakaxa;Jupanakaruw wawachatäñasa,jach'akankañasa,arust'äwinakasa, kamachichurañasa,Diosarluqtañasa,arsutanakasutji
5Jupanakanawkinakapaxjupanakankiwa,Cristoxjanchi tuqitjuti,jupawtaqikunatsipansajilïri,Diosaxwiñayatak jach'añchatawaAmén
6JaniwDiosanarupajjinamayakïkaspasukhama. JupanakastijaniwtaqpachIsraelmarkatäpkiti
7JaniraquiwjupanakajjAbrahamanwawanakapäpjjatap laykojjtaqeniwawanakapäpkiti.
8Mäarunxa:Khitinakatixjañchinwawanakapäpki ukanakaxjaniwDiosanwawanakapäkiti
9Akaarsutaxakawa:“Jichhapacharuwjutä,Sarastimä yuqallwawawutjani”sasa
10Janiwukakikiti;UcampisRebecajjIsaac awquinacampiwusurïna.
11(Wawanakaxjanïryurkipansa,janirakiwkunaaskinaksa, janwalinaksalurapkiti,ukhamatDiosanamtapax ajllitaparjama,janiwluräwinakatsayt'atäñapäkiti,jan ukastikhititixjawskiukanamtapawa)
12Juparuxsapxänwa:Jilïrirpirixsullkaruwluqtani sasa
13Qellqatanjjasiwa:“Jacoboruwmunasta,ukampis Esaúrojjuñistwa”sasa
14Ukhamajj¿kunsasañäni?¿Diosanjancheqapar sarnaqañajjutjpachati?Diosajjjanwalïpan
15JupajjMoisesarsänwa:“Khitirutïkhuyaptʼayasiñ munktaukarojjkhuyaptʼayarakïwa,khitirutï khuyaptʼayasiñmunktaukarojjkhuyaptʼayarakïwa”sasa
16Ukhamajjjaniwkhititïmunkiukattʼijtkiukatjutkiti,jan ukastiDiosankhuyaptʼayasiripatwajuti
17QillqataxFaraonaruxsiwa:“Ukaamtampiwsartaysma, jumanch'amaxuñacht'ayañamataki,sutixoraqpachan yatiyatäñapataki”sasa
18Ukatpïkhitirutixkhuyapt'ayasiñmunkiukar khuyapt'ayasi,khitirutixmunkiukarch'amañchi.
19Jumastinayarojjsapjjetätawa:‘¿Kunatsajupajj juchañchki?¿Khitismunañaparsaykatawaypacha?
20Jaqi,¿khitirakjumaxDioscontrasayt'iristi?¿Ukalurir yäxluririruxsaspati:“¿Kunatarakukhamluristasti?”
21¿Janitsañuluririxlaq'atch'amanïkaspa,mävasotmä vasojach'añchañataki,maynivasorusp'inqachañataki?
22Diosaxcolerasiñapuñacht'ayañmunasa,ch'amap uñt'ayañmunasaxa,t'unjañatakwakicht'atcolerasiñ vasonakwalipacienciampiaguantaspaukhaxa, ¿kamachasmasa
23Jupanjach'akankañapuñt'ayañapataki,khuyapayasiñ vasonaka,ukavasonakatixjach'ajach'atukuñatak wakicht'katayna
24Nanakasti,khitinakarutixjupaxjawskistu,janiw judionakatakjawskistuti,janukastijanjudiöpkiukanakatsa?
25KunjämtixOseemarkansiskänxa:“Janmarkajäpkäna ukajaqinakaruxmarkajawsapxäma;ukatmunatmasipasti, janmunatmasipasti
26Kawkhantïjupanakarsapkänaukacheqanjja:“Janiw jumanakajjnayanmarkajäpktati”sasa.ukanwajakkir Diosanwawanakapasatäpxani
27IsaíaschachastiIsraelmarkatjach'atart'asirakiwa: “Israelitanakanjakhüwipasa,qutach'allaruñtatäkchisa,mä qawqhanikiwqhispiyatäni
28Jupawukalurañanaktukuyani,chiqaparsarnaqañan jisk'aptayani,Tatituxmäjuk'alurañanakakauraqinlurani.
29KunjamtïIsaíasprofetajjnayrajjsiskänjja:“Chʼamani Tatitojjmäwawanakjaytkistaspaukhajja,Sodomamarkar uñtasitäpjjaspänwa,Gomorramarkaruñtasitäpjjaspänwa” sasa
30Ukhamajj¿kunsasañäni?Janjudiöpkiukajaqenakajja, cheqaparsarnaqañarjanarkapkänaukanakajja,cheqapar sarnaqañaruwpuripjje,Diosarconfiyañatjutkiukacheqa kankañaruwpuripjje
31Ucampisisraelitanakaxaskikankañkamachirjam sarnaqapkiukanakaxjaniwchiqakankañkamachir puripkiti
32¿Kunatsa?Jupanakajjjaniwiyawsäwilaykuthaqapjjänti, janukastileyinluräwiparjamawthaqapjjänaJupanakasti ukalankt'asiñqalaruwlankt'asipxäna;
33Qellqatanjjasiwa:“Sionanmälankt'asiñqala,janwali qalaucharakta
10JAQTHAPI
1Jilatanaka,IsraelmarkatakDiosarmayisiñajja,jupanakajj qhespiyatäpjjañapataki
2JupanakajjDiosartaqechuymawmunapjje,ukampis janiwyatiñmunapkiti
3JupanakastiDiosanaskikankañapjanyatipkchisa, jupanakanaskikankañapsayt'ayañmunapxatapatxa,janiw Diosanaskikankañaparkatuyasipkiti
4Cristoxkamachintukusiñapawa,taqiiyawsirinakan chiqaparuñjatäñapataki
5Moisesaxkamachinchiqaparsarnaqatapatqhanañchi: “Ukanaklurirjaqixukakamachirjamjakani”sasa 6Ukampisiyawsäwinchiqaparsarnaqañaxakhamsiwa: “¿Janitchuymamanxsasma:¿Khitisalaxpachar makhatani?”(mäarunxa,Cristoralaxpachat aynachtʼayañataki:)
Romanonaka
7Janukajj“¿Khitismanqharusaraqani?”(mäarunxa, Cristorjiwatanaktaypitjaktayañataki).
8Ukampis¿kunassispachäna?Ukaaruxajumajak'ankiwa, lakamansa,chuymamansa;
9JumatixlakamampiTatitJesusätaparsusma,Diosax jiwatanaktaypitjaktayatapatchuymamaniyawsasmaxa, qhispiyatätawa
10Jaqixchuymapampiwchiqakankañariyawsi.lakampiw arsusipxiqhispiyasiñataki
11Qillqataxsiwa:“Khititixjupariyawskiukaxjaniw p'inqaskaniti”sasa
12Judiompigriegompejjjaniwmayjäpkiti,mäpachpa Tatituwtaqekunjjartaqekunjjarmantani,taqekhitinakatï juparjawsapkiukanakatakejja
13KhititejjTatitunsutipartʼaniukajja,qhespiyatäniwa
14Ukhamasti,¿kunjamarakkhitirutïjaniyawsapkiukar jawsapjjaspasti?¿Kunjämarakkhitirutixjanist'apkiukar iyawsapxaspasti?¿Kunjämarakjanyatiyirimpix ist'apxaspasti?
15¿Kunjamarakyatiyapxaspänjankhithatäkasinxa? KunjamtixQillqataxsiskixa:“¡Kunjasumassumankañ sumayatiyäwiyatiyirinakankayunakapaxa,suma yatiyäwinakapanipkiukanakankayunakapaxwalisumawa” sasa
16Ukampisjaniwtaqinixsumayatiyäwinakarist'apkiti. Isaíasreyejjsiwa:“Tatay,¿khitirakyatiyatasar iyawsaspasti?”
17Ukhamastiiyawsäwixist'añtuqiwjuti,ist'añaxDiosan arunakaptuqiwjuti
18Ucampisnayajjsistwa:“¿Janitist'apqui?Jïsa cheqpachansa,jupanakanist'asitapajjtaqeoraqeruwpuri, arunakapasakapachantukusiñapkama
19Ucampisnayajjsistwa:“¿Janitisraelitajjyatipqui?
NayraqataxMoisesaxsänwa:“Janmarkankir jaqinakampiwjumanakarenvidiasipxäma,janamuyt'asir markampiwjumanakarcolerayapxäma”sasa
20Isaíasreyejjjanajjsarasawsäna:“Janthaqerinakajj nayarojjjikjjatapjjetuwaKhitinakatixnayarjanmayipkitu ukanakaruwuñt'ayasta
21Ucampisisraelitarojjsänwa:“Nayajjtaqeuruwjan istʼasir,janistʼasirjaqenakaramparanakajluqtawayta”sasa
11JAQTHAPI
1Nayastisaraktwa:¿Diosastimarkaparapanukuwaypacha? Diosajjjanwalïpan.Nayastiisraelitakïtwa,Abrahaman wawanakapatBenjamíntributjutiri
2Diosaxjaniwnayratpachuñt'atmarkaparuxapanukkiti. ¿JanitjumanakaxkuntixQillqataxElíastuqitsiskiukxa? kunjämtixDiosarachikt'asiIsraelmarkacontra;
3Tatay,jupanakaxprofetanakamarjiwayapxi,altaranakam allsupxi.ucatnayasapakiwqheparapjjetu,jupanacajj jakañajwathaquipjje
4UcampisDiosajj¿kunsajuparsispachäna?Nayatakix paqallqwaranqajaqinakimasta,jupanakaxjaniwBaal diosanuñnaqaparqunqurt'asipkiti
5Jichhatiemponjja,Diosankhuyapayasiñapanajllitäpki ukajilatkullakanakajjutjaskakiwa
6JupatixDiosankhuyapayasiñaplaykuxjanjuk'amp luräwinakatjutkaspa,janukhamäkanixa,khuyapayasiñax janiwjuk'ampkhuyapayasiñaxutjxanitiUkampis
luräwinakatjutchixa,janiwjuk'ampkhuyapayasiñaxutjxiti, janukhamäkanixa,lurañaxjaniwjuk'ampluratäxiti.
7¿Ukhamajjkamsasmasa?Israelmarkaxjaniwkuntix thaqkiukjikxatkiti;ucampischhijllawinakawatipjawayi, mayninakaxjuykhüpxänwa
8(Qellqatansiskiukhamarjama:“Diosaxjupanakaruxikiñ ajayuchuraraki,januñjañapataki,jinchupjanist'añapataki) jichhürkama.
9Davidastisarakïnwa:Mesapaxmäsipita,mäsipita,mä lankt'ayaña,mäkutt'ayatäpan
10Nayranakapajjchʼamaktʼpan,ukhamatjan uñjapjjañapataki,sapüruwaltʼatapjjañapa
11Nayastisaraktwa:¿Jichhaxt'unjasipxaspati?Diosaxjan jark'panti,janukasti,janjudiöpkiukanakarux qhispiyasiñawpurini,jupanakarenvidiasipxañapataki
12Jupanakant'unjatäñapatixakapachanqamirïñapächi, jisk'achasiñapatixjanjudiöpkiukanakanqamirïñapächixa; ¿qhawqhasjupanakanphuqt’atapaxjuk’ampi?
13Nayajjjanjudiöpkiukajaqenakaruwsapjjayäta,nayajj janjudiöpkiukanakanapostolopätwa
14Nayajjnayanjañchijäpkiukanakatyateqasiyäjja, jupanakatyaqheparojjqhespiyarakiristjja.
15Jupanakarjaqunukuñatejjakapachan sumankthapiñapächejja,¿kunasjupanakarkatoqañajjutjani, janukastijiwatanaktaypitjakañakiwutjaspa?
16Nayrïrachutixqullanächixa,ukat'unaxqullanäxarakiwa, saphitixqullanächixa,ramanakaxqullanärakiwa
17Mäqawqharamanakp'akjata,jumatixsallqaolivo quqakïkasmaxa,ukaramanaktaypinch'uqt'ayasxäta, ukatstiolivoquqansaphipsa,lik'ipsamanq'apxätaxa
18Janiwramanakcontrajach'añchasiñamäkiti.Ukampis jach'ajach'atukusmaxa,janiwsaphipapt'asktati,janukasti saphipapt'asktawa
19Jumastisaskätawa:‘Ramanakaxp'akjatawuñjasiwayi, nayarch'allt'atäñajataki’sasa
20Walikiwa;Janiyawsapxataplaykuxt'unjatäpxänwa, jumaxiyawsäwimpiwsayt'atätaxa.Janjach'ajach'a tukupxamti,janukastiaxsarapxam:
21Diosaxjankhuyapt'ayasipkchixa,jan khuyapt'ayasiñapataki.
22UkhamastiDiosansumakankañapa,qhurukankañap uñjapxamJumatixjupansumakankañapamp sarantaskakïtaxa,jumatakixsumachuymanïñawa,jan ukhamäkanixa,tukjatätawasasa
23Jupanakatixjaniyawsäwinjanqhiparapxaniukhaxa, wilañcht'atäpxaniwa,Diosaxjupanakarwasitatuchañyati.
24Jumatixsallqaolivoquqatkhuchhurata,ukatstimä sumaolivoquqarch'uqt'atästaxa,¿janichukhamäkiuka k'allk'unakaxjupanakanolivoquqaparch'uqt'atäspa?
25Jilatanaka,janiwnayajjukaimantatyatiñatjan yatipjjañammunkti,ukhamatjumanakanjachʼajachʼa tukuñanakamanyatiñanïpjjañamataki.Israelmarkaruxmä juk'ajuykhüñawpurini,janjudiöpkisukanakan phuqt'atäñapkama
26Ukhamatwataqpachisraelitanakaxqhispiyatäpxani, kunjamtïQillqataxsiskiukhama:“QhispiyirixSionat mistuniwa,Jacobunjanwaliluräwinakapapanukuni”sasa.
27Nayanarust'äwijastijupanacarojja,cunapachatï juchanakapapanukuñänukkha
28Evangeliotuqitxa,jupanakaxjumanaklaykux uñisirinakawa,ukampisajllitäpkiukatuqitxa,awkinaka laykumunatäpxiwa
Romanonaka
29Diosanchuräwinakapasa,jawsäwipasa,janiw arrepentisiñatakïkiti.
30JumanakaxnayraxDiosarjaniyawsapkäyätati,ukampis jichhaxjupanakanjaniyawsäwiplaykuw khuyapt'ayasipxtaxa.
31Ukhamarakjichhaxjaniwiyawsapkiti,jumanakan khuyapayasiñamampi, jupanakarus khuyapt'ayasipxañapataki.
32Diosaxtaqiniruwjaniyawsañapataktukuyi,taqinit khuyapt'ayasiñapataki
33¡Diosanyatiñkankañapampi,yatiñkankañapampixwali manqhapuniwa!!
34¿KhitisTatitunamuyupyati?¿Khitisjuparewjjtʼirïna?
35¿Khitirakjuparnayraqatchuraspa,ukatstimayamp kutt'ayatänisti?
36Taqikunasjupatjuti,jupatuqi,jupataki,wiñayatakiw jach'añchatäñapaAmén
12JAQTHAPI
1Jilatanaka,Diosankhuyapayasiñaplaykuwachikt'apxsma, janchinakammäjakañsacrificiochurañataki,qullan, Diosankusisiyatäñapataki,ukaxjumanakanamuyt'at luqtäwimawa
2Janakapacharuñtasitäpxamti,janukastimachaq amuyunakmayjt'ayasipxam,ukhamatDiosanmunañapax aski,kusisiña,janpantjasirmunañapaukyatipxañamataki 3Nayajjnayarchurkituukakhuyapayasiñtoqewsapjjsma, jumanaktaypinutjkiukajaqenakarojja,janiwjupapachpat amuyasiñapäkitijanukastiamuyt'asipxam,kunjämtix Diosaxsapamayniriyawsäwipchurkiukhama.
4Jiwasajjmäcuerponwaljachʼakhanakanïtanjja,taqe chʼakhanakajjjaniwmäpachpaluräwinïpkiti
5Ukhamastijiwasaxwaljanikïstanxa,Cristotaypinmä janchikïtanwa,sapamayniwmaynitmaynikam ch'akhanakäpxta
6Ukhamasti,Diosankhuyapayasiñapchurkistuukarjamaw mayjmayjchuräwinakutjistu,mäprofecíaprofetäñasa, iyawsäwisarjamprofecíaarsuñäni
7JanukaxDiosarluqtañsuyt'apxañäni.
8Khititejjewjjtʼkiukajja,ewjjtʼampiwewjjtʼasi,khititejj churkiukajja,janchʼamäkipanwalurpankhititixapnaqki ukaxch'amampi;Khititejjkhuyapayasirïkiukajja, kusisiñampi
9MunasiñaxjansallqjatäpanJanwalinakuñisim;kunatix askïkiukaruwch'amachasipxañama.
10Jilatkullakanakjammunasiñampimaynitmaynikam munasiñampiuñjasipxam;maynitmaynikamjukʼamp munasiñampijachʼañchasa;
11Janiwnegociolurañanqʼalpachsarnaqañamäkiti; ajayupanxtaqichuymawsarnaqapxi;Tatiturluqtaña;
12Suyt'äwinkusisipxam;t'aqhisiñanakanpacienciani;mä ratukiwmayisiñansarantaskakïna;
13Qullanjaqinakanmunataparjamjaljapxam; katoqtʼasirïñatakiwchurasïna
14Khitinakatixarknaqapktamukanakaruxbendicipxam, bendicipxam,janñanqhachapxamti.
15Khitinakatixkusisipkiukanakampchikakusisipxam, jachirinakampchikajachapxam
16Maynitmaynikammäpachpaamuyunïpxam.Janiw jach'ayänaklup'ipxañamäkiti,janukastijisk'ajañchin
jaqinakarjisk'achapxamJanjumapachpajach'ajach'a tukuñanakamajjyatiñanïpjjamti.
17Janiwkhitirusjanwalitjanwalitkutt'ayapxamtiTaqi jaqinnayraqatapanchiqaparuñjapxam.
18Jumanaktaypinkchixa,taqijaqimpsumanjakasipxam.
19Munatjilatanaka,janjumapachpatvengasipxamti,jan ukasticolerasiñaruwch'amañchapxam,Qillqatan qillqatawa:“Vengasiñaxnayankiwa”sasa.Nayaw kutt'ayaskä,sasawTatituxsaraki
20Ukhamastiuñisirimatixmanq'atawtjatächixa, manq'ayañamawa;umatpharjatächixa,umt'am,ukham lurasaxninaq'añunakp'iqiparuwtantacht'äta”sasa
21Janwalimpiatipjapxamti,janukastiaskimpijanwalir atipjapxam
13JAQTHAPI
1Sapamayniwjach'ach'amanakarist'apxpanDiosan ch'amapaxjaniwutjkiti,janukastiDiosanch'amapawa. 2Khititixch'amaparsaykataskiukax,Diosankamachipar sayt'asiwa
3Apnaqirinakaxjaniwaskiluräwinakatakixaxsarañäpkiti, janukastijanwaliluräwinakatakixaxsarañjamawa Ukhamajj¿janitchʼamaparajjsarañmunkasma?kunatix askïkiukluram,ukatstiukapachparakiwjach'añchäta.
4JupastiDiosansumaluqtiripawaUkampisjumatixjan walinaklurasmaxa,axsaram;Jupajjjaniwinach'usat espadaapt'kiti,Diosanluqtiripawa,janwaliluririrojj colerasiñapapt'asiñapataki
5Ukhamasti,janiwcolerasiñatakist'atäñamäkiti,janukasti concienciaplaykurakiwist'asiñama.
6Ukalaykuwimpuestopayllapjjarakim,jupanakajjDiosan yanapirinakapäpjjataplaykuwDiosanservirinakapäpjje 7Ukhamajjtaqekunsachurapjjam:khitinakarutïimpuesto pagañapäkiukarojjimpuestochurapjjamcostumbre khitiruscostumbre;axsarañakhitirusaxsaraña; jach’añchañakhitirusjach’añchaña.
8Janiwkhitirusmanüñamäkiti,janukastimaynit maynikammunasipxam,maynitmaynikammunasirïki ukaxLeyphuqhawayi.
9Ukuñjasajja:“Janiwwachuqjuchalurätati,janiw jiwayätati,janiwlunthatasiñamäkiti,janiwkʼarinak arsuñamäkiti,janirakiwmunañamäkiti”sasa.ukatyaqha kamachixutjchixa,mäjuk'aarumpiwakaarunakan amuyt'ata,ukaxakhamawa:Jaqimasimaruxjuma kipkarjammunasim”sasa.
10Munasiñaxjaniwjaqimasiparuxjanwalt'aykiti,ukatwa munasiñaxkamachiphuqhañapa.
11Ukapachaxyatipxaraktwa,jichhaxikitsartañ horasäxiwa,jichhawqhispiyasiñasaxjak'ankxi, kunapachatixiyawsapktaukatsipansa
12Arumaxniyawtukusxi,uruxjak'ankxiwa,ch'amakan luratanakapapanukuñäni,qhanaarmadurampi isthapt'asiñäni
13Urunjamsarnaqañäni;janiwchʼaxwañanakansa, machantasa,janiwchʼaxwañanakansa,janwali lurañanakansa,janirakiwchʼaxwañanakansa, envidiasiñanakasutjkiti
14JumanakastiJesucristoTatitumpiisthapisipxam,janirak jañchinmunañanakapphuqañatakixmanq'añanak lurapxamti
14JAQTHAPI
1Khititejjiyawsañanjanchʼamanïkiukarojjkatoqapjjam, ukampisjaniwpächasirchʼajjwañanakarkatoqapkti.
2Maynixtaqikunsmanq'añapatakixiyawsi,maynixjan ch'amaniqullanakmanq'i
3Manq'irixjanjisk'achpantijanmanq'iriru;Janmanq'iristi janirakiwmanq'irirusjuchañchañapäkiti,Diosawjupar katuqawayi”sasa
4¿Khitirakjumaxyaqhajaqinesclavoparjuchañchirïtasti? pachpauywiriparuwsayt'asijanukaxliwxatiJïsa, katjatawuñjasini,Diosaxsayt'ayañapatakixch'amaniwa
5Maynixmäuruxyaqhaurutsipanjuk'amp jach'anchatawa,maynixsapauruxmäkipkak jach'ancharakiSapamaynixamuyupantaqpach amuyt'ayatäpan.
6Khititejjukauruuñjkiukajja,TatituruwuñjiKhititejj ukaurujanuñjkiukajja,janiwTatituruñjkiti”sasa Khititejjmanqʼkiukajja,Tatituruwmanqʼasi,jupawDiosar yuspärarakiKhititejjjanmanqʼkiukajja,janiwTatitur manqʼkiti,Diosarusyuspagararaki
7Janiwkhitisjupapachpatakjakkiti,janirakiwkhitisjupa pachpatakjiwkiti
8JiwasatixjakasktanukaxTatitutakiwjakasktanxa Jiwasasa,Tatitutakiwjiwtanxa,uqhamaracjakaskstansa, jiwañasasa,Tatitunkiwa”sasa
9UkatwaCristoxjiwxäna,jaktasinjaktarakïna,ukhamat jiwatanakanTatitupäñapataki.
10Ukampis¿kunatsajilamarjuzgasta?Janukax¿kunatsa jilamaruxinach'usartukuyta?TaqeniwCristontaripäwip nayraqatansaytʼasiñäni.
11Qellqatanjjasiwa:“JakkasajjTatituwsiwa,taqe qonqoriwnayaraltʼasini,taqelajjrarakiwDiosararjjatani” sasa.
12UkhamajjsapamayniwDiosarcuentachurañäni
13Ukhamajjjanmayampsamaynitmaynikam juchañchasiñäniti,janukasti,jankhitisjilapar lanktʼayañasa,janukajjmäjanwaltʼäwitsajan waltʼayañatakejjjuchañchapjjañäni
14Nayajjyattwa,TatitJesusampchikawamuyarakta, janiwkunasjupapachpatqʼañuutjkaspati,janukasti khititejjqʼañujaqëkaspasukhamamuykiukajja,qʼañuwa
15Jilamaxmanq'añlaykuxllakitächixa,jichhaxjaniw munasiñampisarnaqktatisasaJanmanq'amampt'unjmti, khititixCristoxjiwawaykiukaru
16Ukhamajjjumanakanaskinakamatjanjanwalinak parlapjjamti
17DiosanReinopajjjaniwmanqʼaumañakïkiti.janukasti chiqaparuñjañasa,sumankañasa,QullanAjayunkusisiñasa
18KhititejjCristorservkiukajja,Diosanmunasiriwa, jaqenakanaskituñjatarakiwa
19Ukhamasti,kunanakatïsumankañutjañapatakyanaptʼki ukanakarkapxañäni,ukatmaynixmayninakar chʼamañchtʼkiukanakarkapxañäni
20Manq'añaxjaniwDiosanluräwipt'unjkiti Chiqpachansataqikunasqʼumawa;Ucampisjanwali jaqejjjanwaliwa.
21Jach'amanq'añasa,vinoumañasa,janirakiwkunampis jilamarlankt'ayasiñasa,chuymust'ayasiñasa,jan ch'amanïñasa.
22¿Jumajjiyawsäwinïtati?Diosnayraqatanjumapachpaw ukanakkatuqañama.Khititejjjanjuchañchkiukajja, kusisiñaniwa
23Khititejjpächasirïkiukajja,janiyawsäwitmanqʼatap laykojjjuchañchatäniwa.
15JAQTHAPI
1Ukhamasti,ch'amaninakaxjanch'amaninakanjan ch'amanïpkiukanakanjanwalt'äwinakapaguantañasawa, janiwjiwaspachparkusisiyañasäkiti
2Sapamaynijaqimasiparkusisiyapxañäni,jupan askipatakixch'amañcht'atäñapataki.
3CristosjaniwjupapachparkusisiykäntiUkampis Qillqatansiskixa:“Jumarjisk'achirinakanjisk'achawipax nayaruwpurini”sasa.
4Kunatixnayraxqillqatäkiukanakaxyateqañatakiw qillqatäxi,ukhamatpacienciampi,QullanQillqatanakan chuymacht'atäsaxsuyt'äwinïñasataki.
5Pacienciani,chuymacht'irDiosawjumanakarCristo Jesusjammaynitmaynikammäpachpa amuyunïpxañamatakyanapt'apxätam.
6Ukhamatmäamuyumpi,mälakampiDiosar jach'añchapxañamataki,JesucristoTatitusanAwkiparu 7Ukatpïmaynitmaynikamkatuqt'asipxam,kunjämtix CristoxDiosarjach'añchañatakkatuqkistuukhama 8Jichhastinayajjsistwa:Jesucristojjcircuncidacionan yanapiripänwa,DiosancheqpachDiosanarsüwinakap phoqañataki
9JudionakankhuyapayasiñapatDiosar jach'añchapxañapataki;Qellqatanjjasiwa:“Ukatwanayajj janjudiöpkisukanakatarsusäma,sutimarqʼochurakï”sasa 10Ukatstimayampsarakïnwa:Jumanakaxjanjudiöpki ukajaqinaka,markapampikusisipxamsasa.
11Ukxarusti:“Taqijanjudiöpkiukajaqinaka,Tatitur jach'añchapxam;Juparjach'añchapxamtaqijumanaka sasa.
12UkatstiIsaíasreyejjsarakiwa:“Jeséchachan saphipampiwutjani,khititejjjanjudiöpkiukanakar apnaqañataksartani.Juparuwjanjudiöpkisukanakajj atinisipjjani
13Suyt'äwichurirDiosaxjumanakariyawsañantaqi kusisiñampi,sumankañampiphuqt'ayapxätam,ukhamat QullanAjayunch'amaptuqisuyt'äwiman jilxattapxañamataki
14Jilanaka,nayapachpawjumanakatamuyasta, jumanakaxsumachuymampiphuqt'atäpxtawa,taqi yatiñampiphuqt'atäpxtawa,maynitmaynikamiwxt'asiñsa yatipxaraktawa
15Ukampisjilatanaka,juk'ampjanaxsarasawjumanakar mäjuk'aqillqatqillqt'apxsma,jumanakaramtañataki, Diosankhuyapayasiñapchurkituukalayku.
16NayastiJesucristonjanjudiöpkisukanakar yanaptʼiripäma,Diosansumayatiyäwinakapyatiyañajataki, ukhamatjanjudiöpkisukanakanwajjtʼapajjDiosarqollan Ajayunqollanäpjjañapataki
17Ukhamasti,Jesucristotuqiwjach'añchasiñaxutjitu, kunatixDiosaxutjkituukanakxatjach'ajach'atukuñajataki 18KunatixCristoxnaytuqijanlurkiukanakxatjaniw ajjsarkäti,janjudiöpkiukanakarist'añapataki, arunakapampi,luratanakapampi
Romanonaka
19DiosanAjayunch'amapampi,jach'aunañchanakampi, muspharkañanakampi;UkhamatJerusalénmarkatIlirico markakama,Cristonsumayatiyäwinakaptaqpach yatiyawayta.
20Jïsa,ukhamarakiwnayajjsumayatiyäwinakyatiyañatak chʼamachasta,janiwkawkhantïCristonsutipuñtʼatäkiuka cheqanyatiyañatakchʼamachaskti,ukhamatyaqhajaqen cimientopjansaytʼayañataki.
21UkampisQillqatansiskixa:“Khitinakatixjupatjan parlkiukanakaxuñjapxaniwa
22Ukatpïnayarojjjumanakanukarjutañatakejjwal jarkʼata
23Jichhastijaniwjuk'ampiakachiqanakanutjxapxäti, waljamaranakawjumanakarjutañmunapxsma
24KunapachatixEspañamarkarsarkäukkhaxa,jumanakan ukarjutapxäma,nayastijumanakaruñjañmunapxsma, jumanakampchikathakhinjamirpapxäma,nayraqatax jumanakampchikamäjuk'aphuqt'ata
25JichhastiJerusalénmarkaruwsantonakarluqtañatak saraskta
26Macedonia,AcayamarkankirinakastiJerusalénmarkan pisinjakasirqullanjaqinakarmäqullqichurañmunapxi.
27Chiqpachansajupanakaruxkusisiyi;ukatjupanakan manüpkiukanakasukhamarakiwaJupanakatixjan judiöpkiukanakaxDiosaryupaychañtuqit yanapt'atäpxchixa,jupanakaruxjañchinyänakapan luqtañapawa
28Kunapachatixnayaxuklurxä,ukatukaachunak jupanakarsellkäukkhaxa,jumanaktaypiwEspañamarkar jutäsasa
29Nayastiyattwa,jumanakanukarjutkäukkhaxa,Criston sumayatiyäwipanphuqatbendicionapampiwjutä
30Jilatanaka,TatitJesucristolayku,Ajayunmunasiñap laykuwachikt'apxsma,nayampchikanayampchikaDiosar mayisipxañamataki
31Judeankirjaniyawsirinakatqhespiyatäñajataki Jerusalénmarkatakluqtañaxutjkituukaxqullanjaqinakan katuqatäñapataki;
32Diosanmunañaplaykuwjumanakanukarkusisitjutä, jumanakampchikasamarañampi.
33JichhajjsumankañchurirDiosajjtaqejumanakampïpan Amén
16JAQTHAPI
1NayastiFebekullakajaruwjach'añchapxsma,jupax Cencreamarkankiriglesianyanapiripawa
2JumanakaxTatitunkatuqapxam,kunjämtixqullan jaqinakarmunaskiukhama,juparyanapt'apxañamataki, kunalurañanaktixjupaxjumanakatmunaskiukanak yanapt'apxañamataki
3CristoJesusanyanapirinakajaPriscilampirAquilampir aruntapxam
4Jupanakastinayanjakañajlaykuwkunkanakapuchasipxi, janiwnayasaparukiyuspärkti,janukastitaqijanjudiöpki ukaiglesianakarusyuspagararaktwa
5Ukhamarakiwutapankiriglesiararuntt'apxañama.Acaia markannayrïrachupäkiukaEpaenetomunatjilatajaruw aruntt'apxsma
6Mariararuntapxam,jupastiwalch'amachasipxitu.
7Andrónico,Junia,wilamasinakajaru,katuntat masinakajararuntt'apxam,jupanakaxapostolanaktaypin
waliuñt'atäpxänwa,jupanakaxnayatnayraxCristor mayakïpxänwa.
8TatitunmunatAmpliasararuntapxam
9Urbano,Cristonyanapirijaru,munatEstaquisjilatarus aruntapxam.
10Apelessatchachararunttʼapjjam,jupajjCristonaskit uñjatäjjewaAristóbulochachanutapankirinakar aruntapxam.
11HerodeónwilamasijararuntapxamNarcisochachan utapankirinakaruxaruntt'apxam,Tatitunmunasiñapäpki ukanakaru
12TrifenampirTrifosampiraruntt'apxam,jupanakax Tatitunirnaqapxi.MunatPersiswarmiraruntt'apxam, jupaxTatitunwalirnaqäna
13TatitunajllitRuforusa,taykaparu,nayarusa aruntt'apxam.
14Asíncrito,Flegón,Hermas,Patroba,Hermes,ukat jupanakampchikäpkiukajilatanakararuntt'apxam
15Filologoru,Juliaru,Nereoru,kullakapampiru, Olimpasampiru,taqiqullanjaqinakaruaruntapxam 16Maynitmaynikamqullanjamp'att'asisaruntt'asipxam Cristoniglesianakapaxaruntt'apxsmawa.
17Jilatanaka,achikt'apxsmawa,khitinakatixt'aqhisiñanak utjayapki,janwalinakutjayapkiukanakaruñt'apxam;ukat jupanakatjithiqtañamawa.
18KhitinakatixukhamlurapkiukanakaxjaniwJesucristo Tatitusaryupaychapkiti,janukastipachpapurakaparuw yupaychapxi.ukatsumaarunakampi,sumaarunakampi, janchʼamäkiukajaqenakanchuymanakaparsallqjapjje 19Jumanakanist'asirïpktaukanakaxtaqiniruwpuri Ucampisjumanacalaycuwkusisita,ucampisnayajj jumanacarojjwaliyatiñanïpjjañammunta,janwali lurañatsajanchʼamanïpjjam
20SumankañchurirDiosaxmäjuk'apachatakiw Supayaruxkayunakamch'allt'aniJesucristoTatitusan khuyapayasiñapajjjumanakampïpanAmén
21NayanirnaqirmasixaxTimoteo,Lucio,Jasón,Sosipater, wilamasinakajaxaruntt'apxsmawa
22NayaTercio,khititixakaqillqatqillqkta,Tatitun aruntt'apxsma.
23Gayoejercitojasa,taqpachiglesiankirinakasa aruntt'apxsmaMarkaapnaqirErasto,Cuartojilatasti aruntt'apxsma.
24JesucristoTatitusankhuyapayasiñapajjtaqe jumanakampïpanAmén
25Khititixjumanakarch'amañcht'añatakch'amanïki,nayan sumayatiyäwijaparjama,Jesucristonyatiyataparjama, kunjamtïakapachanqalltatpachimantatäkänukaimantat yatiyäwiparjama
26Jichhasti,profetanakanQillqatanakaptuqiwyatiyasi, wiñayDiosankamachiparjama,taqimarkanakaruw iyawsäwimpist'asipxañapataki.
27Diossapayatiñani,Jesucristotuqiwiñayatak jach'añchatäpanAmén(Corintomarkatromanonakar qellqatänwa,ukatCencreamarkankiriglesiankirFebe uywatapawapayanitayna)