Inuktitut (Latin) - 1st Maccabees

uqalimaagaq 1 1 ammalu taimailauqtuq, kinguniagut aliksaantu irninga pilip, maktaanian, nunamualauqtuq tsitiim, smitan tirias king puusians ammalu mitas, stead-mi, sivulliqpaulluni guriismi, 2 amma amisunik unataqtunik sanallutik, amma saalaksaqłutik amisunik sanngijunik tigumiaqłutik, amma ullakłutik nunaqjuarmi, 3 amma nunarjuaq isulippallialiqtillugu, amma suruikatakłuni amisunik nunaligjuanik, isumalluni nunarjuaq nipiqanngilaurninganut; naukkut taqasimalauqtuq uummatingalu kivitaulluni.

4−nik katiqsuillunilu tuimik sanngijumik tunngasuktittijimik maligaqaqtittillunilu nunalirjuani, amma nunalirjuani, ammakings−nik, pingasuuliqqangalilauqtuq.

5 amma kinguniagut taakkua aannialilauqtillugu, amma isumalluni tuqujariaqarnirminik.

6-ngujut iqqanaijaqtiminik taisilauqtuq, suurlu niqturnalauqtuq, ammalu piruqsajausimalluni makkuktuminik, ammalu ilagijaulluni, suli inuutillugu.

7 aliksaantu 12-nik arraagunik, inuujunniiqłunilu.

8 amma iqqanaijaqtingit maligaqaqtittivut inigijalimaaminik.

9 amma inuujunniilauqtillugu gavamakkut timinginnik immingnik ilisijuinnaulauqput; taimali irningit amisualunni arraagunik: ammalu nilirnait amisurnguqtitaulauqtut silarjuami.

10-ngujut ammalu saqqilauqtutik unatarjuaqtunik atirusirmik ipuhansmik, irninga nilihus king, tunngasuktittijiulauqtuq rumi, ammalu 100-nik 30-nik 7-nillu arraagunik guriiksmi.

11 taiksumaniutillugu isriul iqqummalauqtuq angutinik, amisualunni uqaqtuni, atii, uqannguatuinnarluta uqquusautimik uvattinnik qanillitittijumik: taimanganik aullalauratta qarjukulunnik.

12 taanna piquti quviasuttiaqpuq.

13-ngujut ilangit inuit sivumuattialauqtut, pisugiaqtutik, laisataaqtittilauqtut uqquusautiup kinguniagut: 14 nani sanallutik iqailisarvingmik jiruusaammi maliklugu aaqqiksimaninga uqquusautiup: 15 imminiglu sinarjuliuqłutik, ammalu angmaluqsillutik, ammalu imminik ilauliqłutik uqquusautimut, niurrutaullutiglu nirrisimut.

16 maanna qiliqsinait saqqitaummata minnguumatittigasuarnirmut, isumalilauqtuq ugjipt-mik pitaqatuinnariaqarninganik marruunnik sulijuunnik.

17-nik isiqłuni Egypt-mut amisuulingajunik, iqalunnguaqaqłuni, amma qungasiqaqłuni, amma niglaqsittiaqpakłuni, amma nivirnattiaqłuni, 18 amma unataliuqłuni igjiptmit: kisiani qattaarjuujaq kappiasulauqtuq, amma nirilluni; amisullu tuqulauqtut.

19-nik taimaimmat nunalipaujarnik pilauqput nunami Egyptmi ammalu sururujunnik pilluni.

20-nik ammalu kinguniagut antiochus smitten Egypt-mik, utikkannililauqtuq 100-nik 40-nik ammalu pingajungannik arraagumik, ammalu quvvariaqłuni isriul ammalu jiruusammut ajjigiinngiruluujaqtunik, 21−nik upigusukłutik isiqłutik, piiqługulu guulumik altar−mik, nappaqtamiglu ikumamik, umiarjualimaallu kinguniagut, 22 amma saanga quliruup, amma umiat, amma vials. ammalu guuluit, ammalu piruqtuit, ammalu kuin kiggatuqtingit, ammalu guuluit mirnnguisiit temple-ngulauqtinnagit, tamarmik nuttulauqtangit.

23-nik siuvumik ammalu guulumik pilauqtuq, ammalu umiattiavait: ammalu ijiqsimajut takulauqtangit.

24-nik ammalu aattigami, namminiq nunamuulauqtuq, angijummarialummik sanalluni, ammalu uqatsiaqtuni.

25 taimaimmat qitsaanaqtummariulauqtuq isriulmi, namituinnalimaaq; 26 taikkua iksirarjuangujut ammalu innarijavut qitsaalauqtut, iqsinaqtut ammalu makkuktut angutiit akiliititauqattaniarngata, ammalu piuningit arnait asijjiqtaullutik.

27-ngujut nigaqtulimaat iqianngulauqtut, ammalu iksivaalauqtuq katititauvvingmi uqumaiksaqłuni, 28 nuna nuutaulaurmijuq inuqaqtunut, ammalu iglulimaat jaikup nalulirutaulauqtuq.

29−nik arraaguungnik marruungnik isulitittillarilauqłuni king−mik naksiujjilauqpuq angajuqqaaminik katiqsuijimik iqqaumanirmut nunalipaujarnut juutamut, taannalu jiruusaam−mut tikilauqłuni ajjigiinngiruluujaqtunut, 30-nik ammalu sailinaqtunik uqausirnik atunngiłłutik, kisiani tamarmik piugunniilauqtut: pikkauliramiuk, katakaallakłuni nunalipaujarmut, ammalu uqannguaqłuni, ammalu suraksilluni amisunik inungnik isriulmi.

31 ammalu siquttirigami nunalipaujarmi, ikititsilauqtuq, amusitsunilu illunik ammalu akinnanik saniralimaakkut.

32 kisiani arnait surusiillu tigusilauqtut, pisimallugillu.

33 sanalirłutik nunalipaujanga taivitiup piujummaringmik sanngijumiklu akinnaqaqłuni, amma tuinnguaqaqłuni, sanngitiłługillu.

34-ngujut ammalu nunarannguamik ilisillutik, angutinik, ammalu imminik nikattillutik.

35-ngujut tuqquqtausimagivut talinginnut amma iqsinaqtunut, katikkaangallu jiruusaammit, tappaanilauqtut, amma snare snare-ngulilauqtut: 36-ngujut utaqqivituinnaulauqtut, ammalu iviqtiqtaulluni isriulmut.

37 taimaimmat auk simiksilauqtut saniliriinit, ammalu uqsakłuniuk: 38 Insomuch-kut inuqaqtut jiruusaam-mit nirilauqtut pijjutigillugu: nunalipaujaq najugaliulauqtuq aallanik, ammalu aallannguqłuni taikkununga inuulauqtunut; qiturngangillu qimakłunigit.

39−nik inigilauqtaminik igittijuqalauqpuq suurlu nunamiinnirmik, nirivigjuarnirijangat qitsaatitaulilauqsimavuq, sabbaths−ngit niqtuilikkanniqłutik pikkumigijaminik.

40-nik nunarjuaqtitut, taimaimmat quviasugunniilauqtuq, ammalu qitsaattiarninganut.

41-ngujut 100-ngujut 100-ngujut 100-ngulluaqtut, 100-nik 100-nik 100-nik 100-nik 100-nik 100-nik 100-nik 100-nik 42 amma tamarmik maligaminik qimaijariaqaqtut: uqquusautilimaat angiqatigiilauqput maliglugu isumatangaking.

43 ii, amisuttauq isurailis angilauqtut uppirnirmut, ammalu saqqumininginnut, ammalu pinnginnguaqtutik.

44ingnut titiralauqtut minnguuqtinut jiruusaammut amma juutamut maligiaqarninginnik ajjiunngittunik maligarnik nunami, 45 amma uusimajut, amma imituinnait, amma imiqtittiniit, tungujuqtut; ammalu mikłitirijariaqarninginnik sabbaths-nik ammalu quviasuutiqarnirmut ullurijaujunik: 46 amma suruilutik inimit amma inunnguanit: 47 aaqqiksilutik altars−nik, amma nirlirnik, amma chapels of idols−nik, amma sacrifice swine's flesh, amma unclean beasts: 48 qiturngaminik qimaijariaqarivut sujuqanngittumik, amma taqsinginnik isumattiarunnarlutik qanuluktaaq naammanngitittilutik amma sulinngittunik: 49 isuanut puigutuinnarialiit maligarmik, asijjirlugillu tamarmik atuqtaujunnaqtut.

50-ngujut ammalu kinatuinnaq taimaigajanngittuq malilluni angajuqqaanganik king, uqaqqaummat, tuqugiaqaqtuq.

51 immigut titiralauqpuq, amma tikkuaqsilluni qaujisaqtinit inulimaanit, angajuqqaarijanit juutamit, nunalipaujakkunnut nunalipaujakkunnut.

52-ngujut amisut inuit katitaulauqtut taakkununga, iqqumajainnarillugit maligakkut; taimaimullu angiqsimaniarmata nunami; 53-nik ammalu quaqtippaglugit israiliit ijiraqturviullutik, nanituinnaaraluarutik qimaajunnaraluarutik.

54 maanna 15-gijanga ulluq taqqirmi kaaslu, 100-nik 40-nik ammalu tallimangani arraagumi, aaqqiksilauqtut 15-nik ullunik, ammalu sanallutik idol altars-nik nunalipaujarni juutami naukkulimaaq; 55 amma uusimajut matunginni iglungita, aqqutikkullu.

56 ammalu atuqtuaqtillugit titiraqsimajunit maliganit nanijaulauqtut, ikititaulauqtut.

57 amma kinatuinnaq nanijaulauqtuq uqalimaagarmut, uvvaluunniit maligaqtaqaqpat, tainna angajuqqaangujuq, tuqutitaugiaqaqtuni.

58-ngujut pijunnarniqaqtitaulauqtut isurailis-mut taqqitamaat, amisut nanijaulauqtut nunalipaujarnit.

59 maanna tallimait amma 20-ngani ulluq taqqirmi saqquminiqalaurmata itigarmik, guutiup mitaangani.

60-ngujut taissumaniutillugu angajuqqaarijaujut tuqutittilauqtut arnanik, qiturngaminik sujuqalauqtuq.

61-ngujut ammalu nivingallutik nutaralaanik qungasingita miksaanut, ammalu iglumingnik aliktuqłutik, ammalu iguttiqługit sinarjunginnik.

62-ngujut qassit isriul-mi aaqqiktauttialauqtut ammalu nalunaiqtaullutik nangminiq nirijariaqannginninginnik.

63 tuqungaarlutit, niqimut illirijaunngituinnariaqaqtut, ammalu nigaqtittinngituinnariaqaqłutik: tuqulirajaqput.

64 ammalu unataqtummariulauqtut isriulmi. uqalimaagaq 2 1 taakkunani ullurnit ruas maataas irninga jaan, irninga simiuniup, irningit juarip, jiruusaammit, amma tuat maatinmit.

2 amma tallimanik irniqalauqtuq, juaan, taijaulluni kaatis: 3 saiman; taijaujuq Thassi: 4 juutas, taijaulauqtuq makapias: 5 ilaasa, atiqaqtuq avaran: amma jaanatan, atirusinga aaphus.

6 amma takugamiuk pasiit juuta amma jiruusaammi, 7 uqarłuni, uai uvanga! nanili inuunnirama takullunga tamatuminga pikammanniujumik inuqutinnik, ammalu nunalipaujami, ammalu taikani, tunijaummat aggamut, ammalu aallanut?

8-nik temple-nguliqtuq angutiulluniglory-ngunngiłłuni.

9-ngujut nunarjuarmut umiangit agjaqtauvakput pijaullutik, nutaralaangit slain−nguvut aqqutikkut, makkuktungit angutingit aulakattaaqłutik.

10-ngujut kanatamiut ilaulaunngilat qiliqsinangani amma suruqsimatillugu?

11-ngujut tamarmik pingigusuutingit piiqtausuut; akiqanngittumik arnamik ataqatauliqpakpuq.

12 ammalu, nuqqangatituinnarlugu, nunagijavut, piujuugaluaq ammalu nunarjuavut, saniit, ammalu Gentiles-kut nalunaiqsisimajut.

13-nik isuanut taimaimmat inuukutaagiaqaqpita?

14-ngulirłuni maatas irningillu annuraaminik atuqtuaqłutik, amma saakluutillutik, amma qitsaajummariullutik.

15-ngujut taikkuakingujut, suurlu inuit utiqujaulauqtut, nunalipaujarmut muutinmut tikilauqtut, sacrifice-mut.

16 ammalu amisut isriul tikimmata, maatas ammalu irningit katilaurmijut.

17 kiulilaurivutkingup pilirijinginnik, uqaqłutiglu maatatiasmut tamatumunga silatujumut, Thou art a ruler,−mut,

ammalu niqturnaqtuq angutittiavaglu tavvani nunalipaujarmi, sanngiktigiaqługulu irningit amma irningit: 18 maanna taimaimmat 1999-mit sivulliuvut, amma kingup angajuqqaangatitut, suurlu uqquusautilimaat, ii, angutiillu juutamit, amma suurlu jiruusaammit: shalt thou amma thy house-mit amisuuninginniingalutik, amma kulluit amma surusiit upigijaujarialiit siuvumit amma guulumit, amisullu tunniqqusiat.

19 asuilaak maatatias kiulluni nipiqquqtujumik nipiqarłuni, kisiani nunalirjualimaat kingup siutingata ataaniiłłuni, kataktuinnaullutiglu ukpirninginni ataatangata, angirlutiklu angajuqqaanginnut: 20 suli irnikkalu pisurajaktunga ataatatta.

21 guutiup ungaliani maligaqariaqarnittinnik ammalu maligaujunik.

22 tusajjaangittugutkkingup uqausingit, uppirnittinniinngaarluta, taliqpittinniluunniit, saumingaanganiluunniit.

23-nguliqtuq taakkua uqausiit qimakkamigit, juruasmik takujuqalauqtuq mitautiqaqtuni mitaar-mi muutinmi, malittugukkingup angajuqqaanga.

24 naliak maathias takugamiuk, ullakłuni, amma ullakłuni, ninngagunnanngiłłuni ninngaumaninga maliglugu: nani ullakłuni, amma ullakłuniuk altar−mut.

25 ammalukingup kamisananga, angutinik saqqumitittilluni, tuquttilauqtuq taiksumani, ammalu altar amusilluni.

26 taimaimmat kamalauqtuq guutiup maliganganik suurlu Phinees-titut Zambri-mut irninga salum.

27 amma maatathias sitikkut nipiqquqtujumik nipiqaqłutik, uqaqłutik, kinatuinnaq maligarjuamik atuqłuni, amma maliinnaqłuninga, malilaurlanga.

28-ngujut irningit qaqqanualauqtut, ammalu qimaillutik nunalipaujarmi.

29−ngujut amisut iqqaqtuivikkuuqtitaunasulauqtut amma iqqaqtuilauqtillugit nunatuinnarmut, upagumallutik: 30 tamarmik, qiturngangillu, nuliangillu; amma niqinga; suuqaimma aktuqtaujut unuqsivaallilaurmata.

31 maanna uqaujjaummat king iqqanaijaqtinginnut, ammalu tainna jiruusaammiilauqtuq, nunalipaujangani taiviti, ilangit angutiit, suratsimajut kingup angajuqqaangannik, katatsimalauqtut ijiraqturviullutik nunatuinnarmi, 32-ngujut pinasualauqtut naasautilialuulauqtillugit, ammalu ungavautillutik, upirngijaqtuqtutik, ammalu unataqtutik unataqtutik ullungani.

33-nik uqaqłutiglu taakkununga, taanna ujuruup aminga naammakłuni; qaijuq, ammalu malilluni isumatangata king, ammalu qaijuq inuuniaqtuq.

34 kisiani uqaqtutik, qaijjaangittugut, taimaijjaangittugut, sujuqajjaagunniiqtuq.

35-ngujut sukangatituinnalilauqpangit.

36 hapiit kiulauqpangit, ujaraktaqanngiłłuni, nuqqaqtittilaunngillutiglu inigivaktaminik pisujugvigivaktaminik; 37 kisiani uqaqtuni, tuqulauqta iluunnata inuujjutittinni: heaven and world will testify for us, that ye put to death wrongly.

38-ngujut nangiqsilauqtut akiraqtuqtutik, ammalu iqsinaqtutik, nuliaminik ammalu qiturngaminik ammalu 1000-nginniittunik inunnik.

39 maanna maatatias amma piqannarijangit tukisiallutik tavvani, qitsaalauqtut.

40 ammalu ilangat uqaqtuni asianut, taimaiqattarutta iqsinaqtuulluta, ammalu unatarluta inuusittinnut ammalu maligattinnut akiraqturluta uqquujumik, uvattinnik pigiattautiginialiqput.

41 taikani taimaimmat qipilulauqtut, uqaqtutik, kinatuinnaq uvattinnik akiraqturniaqtuq ullungani, unataqatiginiaqpavut; tuqujuinnaujjaangittugut, taikkua inuaqtaulauqtut ijiraqturviullutik.

42-ngujut taikunngalilaurmijut kampanimut aasvuasmut angutinik isriulmik, suurlu isumaqsuqtutik maligannguqsimanngikkaluaqtutik.

43-ngujut nirititautuinnalauqtut imminik nirrillutik, ammalu taikaniinginnaqłutik.

44−nik ilaulilauqput, amma smote sinful angutinik ninngaumallutik, amma angutinik iqqummaqłutik: kisiani ilangit uqquusittilauqput.

45 maatatias amma piqannarijangit angmaluqsillutik, amusillutiglu altars−nik: 46 amma qanuittut nutaqqat nanijat sigjangani isriul sinarjungani, taikkua sinarjungit.

47-nik pinajulaurmijut angutinik upigusukłutik, amma pilirittialauqłutik aggaminik.

48-ngujut utiqtittilauqtut maligarmik aggakkut Gentiles-mit, ammalu aggangit qiggiit, aksururnaqtukkuulaunngittut sinarjumut.

49 maanna amusitillugu maatatias qanigijaani inuujunniiriaqaliqtuq, irniminut uqarłuni, maanna upigusulirłuni amma sanngilikkannirłuni, amma suraktiqtautillugu, amma surakpalliatillugu: amma surakpalliatillugu: 50 maanna taimaimmat, irnikka, qaiqqujilutit maligakkut, inuusiillu tunilugit ataatavit.

51 uqaalajut iqqaumanirmut qanuiliulaurmangaata ataatavut qanuiliulaurmangaata; taimali upigijauttiarniaqpuq ammalu atillattaanganik tunijauluni.

52 aivvalahaam ukpirnattialaunngittuq, amma pinngititaulluni naammagasuginngiłłuniuk?

53 juusipi aksuruqtillugu angajuqqaaminik kajusitittilauqpuq amma ugjipt-mit sanalluni.

54-ngujut ataatavut nikagusukłuni ammalu piruqsimalluni pilluni qalipaannguamik.

55 jiisusi piliriaqarninganut uqausirmik iqqaqtuijimik isriulmi.

56 kaiulp tautugiaqtuqsimalauqtuq katinngatitaulaunnginninginnik ittarnisaq nunami.

57 taivit mirsuqtiarninganut pisimajuq qiliqsinarmit.

58 ilaias zealous and fervent for the law was taken into heaven.

59 ananias, ajarias, amma misaiul, ukpirusukłutik ikumajumik tuqquqtaulauqtut.

60 taaniul inuuttiarninganut agjaqtaulauqtuq qaninganit.

61-nik ukiuqaqtulimaat, ukpirusugunniirlutik aniguijunnajjaanngittut.

62 kappiasungniq uqausiqtangit angutiup: aggaangnut mirianguqattangniaqtuq qupirruillu.

63-nik ullurmut kivitauniaqpuq ammalu qarjunnguamut nanijaujjaagunniiqtuq, pijjutigillugu utiqtitauninganut pujunganut, ammalu isumanga kisumuungittuq.

64 naniinninga, irnikka, uttuutilugit amma angutiillu kiggaqtuilutik maligarmik; 65 ammalu nuqqangatitaulluni, qaujimajunga aninga saiman maligalirijiummat, siutikkut siutikkut siutimi tunisiinnasuuq: ataatauniaqtuq ilingnut.

66 juutas makapiasmut, tuqtualauqtuq ammalu sanngijuulluni, makkuktuminiluunniit: kaaptanngutikainnarlavut, ammalu unataarijani unataqtiulluni inunnik.

67 pijainnarivagittauq taikkua tautuqattaqtut maligarmik, ammalu anittilutik tammaqtunik inuqutinnik.

68-ngujut uunaqsittirlugu, ammalu aattilluni angajuqqaanginnut maligaup.

69-ngujut saimmaqtitaulauqput, ataataminut katitaullutik.

70 ammalu tuqulluni 100-nik 40-nik ammalu 6-gijanganik arraagumi, ammalu irningit iluviqtaullutik ataataminik maatinmi, ammalu isriul anausittialauqtut. uqalimaagaq 3 1 irninga juutas, taijaujuq maakapias, nangiqsilauqtuq steadmi.

2 ammalu taikkua ikajuqtuinnaulauqtut, ammalu ataataminik piqatiqalauqtut, ammalu quviasuttiaqtutik isriulmik.

3 inuuqatiminik upigusuttialauqtuq, amma ivianngirmit ivianngirmit ivianngirmit, amma nivirnaqłuni, amma nimiqtaaqłuni, amma uviningniaqłuni, sapujjilluni aulakattaaqtaminik.

4-nik piqujamini suurlu liijjantitut, ammalu suurlu qaliujannguatitut nirrisiqattalaurmat.

5-ngujut iqqummaqtiłłunigit, qinirłunigillu, ikiłługillu taikkua inuujunniiqsimajut inuqutingit.

6-ngujut iqqummalauqtut kappiasukłutik, iqqanaijaqtilimaallu iniqłiliqsimajut akaunngiliurutiqalaurmata, suuqaimma aggaminut tigutuinnaqłuniuk.

7 qitsaalauqtuqtauq amisunit kingsnit, jaikup quviasuttitsitsuni qanuiliurninganut, iqqaumaningalu saimmaqtitaunginnaqsuni.

8-kanniit nunalipaujakkuulauqtuq juutakkut, surailluni ungodly out of them, ammalu unataqłuni isriulmit: 9 qaujimajauttiarniarmat nunaqjuarmut, ammalu pilluniuk suurlu tuqutuinnariaqalirami.

10−ngujut aakunius katilauqput Gentiles−mik, amma tunngasuktittittialauqłutik samiariamit, unataqatiqaqłutik isriulmit.

11 naliak juutas isumalirłuni, takujaqturłuniuk, amma smote it, amma slew it: amisut katalaurmijut, kisiani ilangit nirilauqtut.

12 juutas piugunniilauqtuq, ammalu aakunius qausiqtiłłuniuk, ammalu inuusilimaaminik aksurulilauqtuq.

13 maanna siran, unataqtuq siriami, tusalauqtuq juutas katilaurniraqłuniuk amisunut amma kampanimut ukpirnaqłuni unataqatigijaqtuqłuniuk; 14 uqaqtuq, atirmik pitinniaqparma ammalu upigilugu kingdom-mi; unataqatiginiarakku juutas ammalu taikkua piqatiqaqtut, tainna angutiup angajuqqaanga.

15-nik pituinnariaqaliqtilauqpauk, ammalu piqatiqalauqtuni tuimik ikajuriaqtuqtuni, ammalu surusingit isriul-mi.

16-nik ammalu tikimmat piatuanmut, juutas katiqatiqariaqtulauqtuq mikijumik kampanimik: 17 kina, takugamik tunngasuktittijimik katitillugit, uqarłuni juutasmut, qanurli pijunnarniaqpita, ununngittukuluuluta, unatarluta ajjigiinngiruluujaqtunut sanngijunullu, takuluta pituinnariaqalirnittinnik qaujikauqturluta ullumi?

18 juutas kiulauqtuq, ajurnaqtuq amisunut qamitaujariaksaq ununngittunut; ammalu guutiup heaven-mut tamarmik, tunisiniaqtut amisuulingajunik, uvvaluunniit mikijumik kampanimik: 19-nik saalaqaqtuqakatakłuni nangirluni amisuulingajumik tujurmitittijumiinngilluni; kisiani sannginiq saqqiqattaqtuq heaven-mit.

20-nik uvattinnik akiraqtuqput upigusuttiaqłuta amma upigusukłutik uvattinnik suraillutik, nuliavullu qiturngavullu, amma uvattinnik suraillutik: 21 kisiani unataqpakpugut inuusittinnik maligattinniglu.

22 naniimmat Lord nangminiq ungavautiniaqtuq kiinattinnut: ivvillu, kappiasunngillutit.

23 maanna uqallagunniituarmat, liapt pikaallakłunigit, amma siurian amma kamajinga tataalauqtuq saattiangani.

24-ngujut ammalu pinasualauqtutit piatuanmut, 800nginniittunik angutinik; ammalu amiakkua nunamualauqtuq vilistinsmut.

25−nik pigialilaurivut juutas−mik amma niviaqsaaminik, amma uqalimaattiaqsimalluni, kataksarailiqłuni kanatami katimajunik: 26 Insomuch-mit 2014-mit 2014-mut, 2014-mit 2014-mut, 2014-mit 2014-mut, 2014-mit 2014-mut, 2014-mit 2014-mut, 2014-mit 2014-mut, 27-nguliqtuq qiliqsinait tusaramigit tamakkua, qaujimattialilauqtuq: naukkut aullatitsinnirmangaaq ammalu katititsitsuni iluunnatsianginnik pillarittunik, sanngijummarialummik unataqtutsaugaluaqsuni.

28−nik matuiqsilaurivuq quviasungnirminik, tunisillunilu unataqtuksaminik akiliilluni arraagumut, pituinnariaqaliqtiłłunigit qangatuinnattiakkut pijariaqaliraangamik.

29 taimaikkaluaqtillugu, takugamiuk kiinaujat piuningit ajulaurmata ammalu upigijauningit kanatami mikijuulaurmata, pijjutigillugu akaunginninga ammalu miksanut, nunamuarmik naksalauqtangat piiqsilluni maligarnik pituqauliqtuq; 30 kappiasulauqtuq pasijaksannguqtitaujunnajjaannginninganik, tunniqqusiaqsimanngillunilu isumaqsurluni taimailaurmat: kigligititaujumut kings−mut saattianganiilauqtunut.

31-ngujut, katinngallutik katinngallutik isumaminik, persiamuurumalilauqtuq, upigijaullutik nunalirjuat, ammalu kiinaujanik nuattillutik.

32−nik qimailauqpuq laisiasmik, auk ilangalu ruaiup, kamagijaqaqłuni kuup ingirraninganik kigligingitanganut Egypt−mut: 33 ammalu irninga antiochus, tikikkannirmat.

34-ngujut muuvuas tunisilauqtuq nappangata nappanganut, ammalu qungasingit, ammalu kamagijaqaqtiłłunigit kisulimaanik piliriarinajalauqtaminik, ammalu pijjutigillugit juta ammalu jiruusaam: 35-nik unataqtunik, unataqtuksanik akiraqturiaqarniraqłuni, surailuni amma tunngaviqarluni isriul sanngininganik, amma jiruusam-mit, amma iqqaumajunniirluni taikanngat; 36−nik ilisilluaqłunilu aallanik tamainni 25−ni, aviksilunilu nunaminik nunaminut.

37-ngujut 1950-nginni 1990-nginni 1990-nginni 1990-nginni 1990-nginni 1990-nginni 1990-nginni 1990-nginni 1990nginni 1990-nginni 1990-nginni 1990-nginni 1990-nginni 1990-nginni 1990-nginni 1990-nginni 1990 ammalu kuup ikunga aniguqtillugu, nunaqjuakkuulauqtuq.

38−ngujut laisias nirualauqtut pitulimi irninga tuarimans, nikanu, amma gurigias, tui angutiup piqannarijangit: 39 ammalu aullaqatigillunigit 40,000-nik isiganik, ammalu 7,000-nik, juutamut, ammalu surallugu, king-ngulluni.

40-ngujut uummaqqutilimaangit, ammalu iluttuqtitaullutik iamausmut kanatami.

41 ammalu niuviqtiit kanatami, tusaallugit, siuvumik ammalu guulumik, pijittiraqtiqaqłutik, ammalu tangmaaqsimajaqtuqtutik niuviriaqtuqtutik surusirnik isriulmik qamutinut: sannginiqarmijuq sairiamik ammalu nunami viulstiinsmik ilaliutillutik.

42 maanna juutas amma niviaqsaangit takulauqtut miriangujut amisuruqtitautillugit, amma taakkua unataqtussait namminiq killinginnit: qaujimalauqtut qanuqkingullingit surattirinirmangaata inunnit, amma surattirillutit; 43-ngujut uqaqattautillutik, utiqtilaurlavut auniqtaaqsimajut inuqutittinnut, ammalu unatalauqta inuqutittinnik ammalu sanngatittiniujumik.

44−nguliqłutik katinngatitaullutik katinngallutik, pituinnariaqatuinnariaqaqłutik, tuksiatuinnariaqaqłutiglu, apirilutiglu uvannik nagligusungnirmik nagligusungnirmiglu.

45 maanna jiruusam nunatuinnarmiigunniiqtuq, qiturngangit upalaunngittut anilauqsimajulluunniit: sanngajaaqtuq

katatsimalauqtuq, ammalu alirnait tigumiaqtialauqtut; uqquusautinga najuqpaktanga taikani; ammalu quvianaqtuq pijaulauqtuq jaikupmit, ammalu sullulinga qairuarmut nuqqalauqtuq.

46-ngujut isriilikkut katinngallutik katinngallutik, ammalu masvaliaqłutik, jiruusaam-mut; masvami tuksiarviulauqtuq isriulmi.

47−nik sukkaktisitittillutik taikani ullurmi, ammalu ilillunijjuk, ammalu ajaksillutik niaqunginnik, ammalu annuraaminik atuqtuaqłutik, 48−nik makpiqsillutiglu uqalimaagarmik piqujarmi, tainna uqquusautinga amiarinasulauqpuq ajjinnguanginnik.

49-nik naksalaurmijut iksirarjuanik annuraanik, ammalu sivullirnik, ammalu aksaluanik: ammalu naasariit ingulalauqtanginnik, ullunginnik pijariiqsilauqtut.

50-nik nipiqquqtujumik nipimik nipimik nipimut, uqarlutit, qanuiliurniaqpita taakkununga, ammalu uvingajaarlugit tigumiarniaqpitigut?

51-nik sinarjulik ammugiaqsimajuq ammalu profaned-ulluni, ammalu thy priests-nguniraqtaujut uvingallutik, ammalu attiksillutik.

52 amma lo, uqquusautinga katinngatitauvut uvattinnik suraillutik: qanuq isumangmangaata uvattinnut, qaujimalaangullutik.

53 qanuq akiraqturunnarniaqpavut, kisiani, uu guuti, ikajurniaqpitigut?

54 nipikkialirłutik trumpets−nik, nipiqquqtujumik nipiqarlutik.

55 ammalu kinguniagut juutas uatas kaaptans inunnut, allaaluunniit kaaptan 100,000-nginniittunut, ammalu 100nginniittunut, ammalu 10-nguluaqtut.

56 kisiani suurlu igluliuqtut, uvvaluunniit nuliarijaullutik, uvvaluunniit pirurviullutik, uvvaluunniit kappiasukłutik, taikkua isumalauqtut utiriaqarnirminik, angutilimaat igluminut, maliglugu maligaq.

57 tangmaaqsimavvik piiqtaulluni, iluttuqtisimallunilu nigiqpasianut imaup.

58 amma juutas uqarłuni, taliit, amma angutiulutit, takulutillu qaigalaaktuq pivagiijaqsimaluni ullaakkut, qaigalaaktuq unataqatiqarunnaqtuq taakkuninga nunalirjuanit, katinngatitaullutik uvattinnik surailutik uvattinnik amma inigijattinnik: 59 piuniqsauvuq tuqutuinnarluta, nuqqangatituinnangillugu inuqutitta amma nunaqarvivut.

60 taimaikkaluaqtillugu, guutiup qimakkakunga, taimailaurlavut. uqalimaagaq 4 1 gorgias 5,000 isigait, amma 1,000-ngujut 1000-nginniittunik, ammalu piiqtaullutik aullaaqsimavvingmi unnukkut; 2 isuanut tuavituinnarialik tangmaaqsimavvingmit juuvusmit, ammalu simikturlugit. ammalu angutiujut annuraanut aullaujjijiulauqtut.

3 maanna juutas tusaqtillugu imminik piiqłuni, amma angutiup angutinga, miriatuinnariaqarninganik king talinga imausmiiłłuni, 4 suli unataqtuksait aullaqtitaulauqtut tangmaaqsimavvingmit.

5-ngujut arraaguup iluani gurigias-mit unnukkut juutasmut: ammalu nanisigami angutimit taikani, qinilauqtuq qaqqanit: uqaqtuni, taakkua qimaajut uvattinni 6 kisiani ulluq anigutuarmat, juutas imminik 3,000-nik angutinik, talingit talingit aulakattaalaunngittut isumanginnut.

7 takullutiglu tangmaaqsimavvingmit uqquusautimit, sanngijuulaungningani amma anuulluni, angmaluqsillunilu; ammalu taakkua qaujimajummariulauqtut unatarnirmik.

8 uqalirilluni juutas angutinut piqatiqalauqtunut, kappiasuktuq ye amisuunngimmata, kappiasunngittut aanniqtirinirminik.

9 iqqaumagit qanuq ataatavut agjaqtaulaurmangaata Red sea−mi, Pharaoh−kut pinajuktillugit unataqtuksanik.

10 maanna taimaimmat qialauqta qialuta, pikammattauppat Lord−ngujuq uvannik isumattiarniaqtuq, iqqaumalugillu ataatatta ataatangata, amma surailuta taassuminga kamajimik kiinattinni ullumi: 11 uqquusittirutilimaat qaujimaniarmata agjaqtuijumik ammalu inuuliksijumik isriulmik.

12-ngujut aallait ijiminik kivittillutik, takullugillu qaivallialiqłutik.

13 namut aullalauqpat tangmaaqsimavvingmit; kisiani juutasmiilauqtut nipiminik tusaalauqtut.

14-nik ilaulirłutik nirrisimut, uunaqsittirutilu igitaulluni.

15 hapiit aittaangit mamalaangulauqtut: pinasualaurmata gaasuramut, ammalu mitsiqaratik itumiamut, ammalu aajis, ammalu jaamia, 3,000-nik angutinik.

16-ngujut, juutas utikkannilauqtuq tunngasuktittijinganut pinasuaqłuni, 17 uqarłunilu inungnut, nirliqtailigit surujjaikkutimik pitaqarninganut aksururnaqtukkuurnirmik saattiattinni, 18 amma guriias amma tunngasuktittijinga uvaniipput qaqqami: kisiani nangiqtuq maanna akiraqtuqtuq, aniguqtillugillu, amma taanna qaigalaaktuq pituinnariaqaqtanga.

19 juutas suli uqausiqaqtillugu taakkuninga uqausirnik, saqqilauqtuq qaqqami tautukłuni: 20 kina isumangmangaata juuvus tujurmivingmuaqsilaurasugillutik ikitittillutiglu tupirnik; pujurmut takujaulauqtuq nalunaiqtaulauqtuq qanuiliulaurmangaat: 21−nik taimainninganut tamakkuninga isumalilauqsimavut, kappiasulualauqput, takullutiglu juutas−mik unatatuinnariaqaliqłutik, 22-ngujut nirijuinnaulauqtut nunainnarmut aallanut.

23 juutas utililauqtuq tupirnut, guulutaaqtummariullutik, amma siuvumik, amma tungujuqtumik silk-mik, amma ittinnguamik tariurmik, amma ajuqsanngittunik.

24 kinguniagut angirralauqtillugit, inngiqłutiglu qujalinirmik, pikkugillugulu Lord in heaven−mi: suuqaimma piungmat, suuqaimma isumattiarninganut tauvungalimaaq.

25 taimaimmat isriul taikani ullurmit atuttialauqtuq.

26 maanna aallalimaat qimaalauqtut uqaqłutiglu lasiasmit qanuittuqalaungmangaat: 27 kina, tusarami, naluliqsimalauqtuq ammalu pikammattuni, upinnarani tamakkua piliriangugajalaunngittut isriulmut, uvvaluunniit kisutuinnait kinguppait qailauqtut.

28 arraaguulaaqtumit laitas katilauqput 3000-nit angutinit, amma 5,000-nit, pituinnariaqaqtunigit.

29-ngujut itumuulauqput, tupirminillu piatsurami, juutaslu katisillutik 10,000-nik angutinik.

30 ammalu takugamiuk tussialauqtuq ammalu uqaqtuni, saimmaqtitaulluni sanaugaq, uu saviul isriul, quaqsilauqtuq aanniqtirinirmik tuimik angutimik aggaminut mirsugarmik taivitimik, ammalu tunisilluni aallanik aggaminut jaanatan irninga saal, ammalu talinga; 31 talinga tigumiarlugu, ammalu naluliqtillunigit sanngininginnik ammalu inunnguanginnik: 32 spinnguqtailitillugit, amma sannginirijangit kataktillugit, amma quiksuqtillugit suraktiqtautillugit: 33−nik ammugiaqtillugit aulakattaaqtillugit nagligusuktunik, taikkualu qaujimatillugit atirmik upigusungnirmik qujalinirmik.

34−nik ilaulilauqpat; ammalu 5,000-nginniittunik angutinik, allaaluunniit sujuqalauqtinnagu.

35 maanna laisas takugamiuk talinga qangatalluni, ammalu angut juutas unataqtingit, ammalu qanuq inuutuinnariaqalilaurmangaata uvvaluunniit tuqutuinnariaqalilaurmangaata, miriasimuulauqtuq, ammalu katisilluni kampanimik aallanik, ammalu taliminik anginiqsaulluni, juutiamuukkannililauqtuq.

36 uqalirilluni juutas amma puriits, pihold, pikkumigijavut iłurijunniirlugit: salummaqsaigialauqta amma sanikkuvingmit tunisiluta.

37−ngujut taakkua tunngasuktittijut katinngallutik, amma sion−muaqłutik.

38-nik takugamik, ammalu altar profaned-mik, ammalu matungit ikilauqtut, ammalu kinguppait piruqpalliallutik iqqaqtuivingni napaaqtumi, uvvaluunniit qaqqaup ilangani, ii, ammalu iksirarjuanut kativviit amusillutik; 39 annuraaminik atuqtuasuut, amma annuraaminik sanattiaqpakłutik, amma niaqurminut ajaksillutik, 40 katakłunilu maniqqamut kiinanginnut, auklunilu ququarutimik trumpets−mut, paniqtiłłuniuglu heaven−mut.

41 juutas tikkuaqsilluni angutinik unataqatiqaqullugit taikkuninga annuraaqsimalauqtunik, kisiani salummaqsaigami.

42−nik nirualauqpuq pasikłinngittunik uqaqatigiingnirmik, suurlu quviasukłuni piqujarmi: 43 salummaqsailauqtut, amma ujaqqanik simiksillutik.

44 amma uqaqatiqaqtillugit qanuiliuriaqarmangaata ikitittinirmut, sanajaulauqtuq; 45 isumalauqtut piulaangunasugillugu amusijariaksaq, mikłitirlugu, suuqaimma uqquusautinga kuvilaurmat: namut nuttuglugu, 46-nik ujaqqanik sanallutik qaqqami tungujuqtumik, kisiani prophet-mik ilisijuqalaunnginningani qanuiliuriaqarmangaata.

47-ngujut ujarait atangiqłutik pilauqtut malikługu maligaq, ammalu sanallutik nutaamik altar-mik malikługu kingunittinni; 48-nik ammalu sanallutik, ammalu tamakkua iluaniilauqtut, ammalu sulluitiullutik iqqaqtuiviujunik.

49−nik nutaanik umialiulaurmijut, amma nappaqtanut naksalauqtaminut nappaqtanut, amma ikitittiviginiaqtanginnut, amma cense−mut, amma kipumut.

50-nik ammalu altar-mik ikitittitillugit, ammalu qaummaqqutiit nappaqtanik ikumalauqtut, ikumatittituinnariaqaqłutik tungujuqtumik.

51-kanniit aaqqiksikkannilauqtut nirrisinik kipumi, ammalu siammaktirlugit piruqtuit, ammalu pianikłutik piliriangujuluktaanik sanavalliajanginnik.

52 maanna tallimaujunit ammalu 20-ngani taqqingani 9-ngani taqqingani, taijaujuq taqqiujuq kasli, 100-nginni ammalu 8ngani arraagumi, nangiqsilauqtut ullaakkut, 53 ammalu tunisillutik sacrifice-mik malikługu maligaq nutaaq ikititautillugu, sanalauqtanga.

54 takugit, qangautillugu amma qangautillugu uqquusautinga piugunniirnirmangaaq, allaaluunniit inngiutinut, amma citherns, amma harps, amma cymbals.

55-ngujut inuit kiinarminut katalauqtut, niqtuillutik ammalu niqtuillutik guutimik, kajusittialauqtut.

56-nik ammalu pilirittianginnalauqtut 8-nik ullunik ammalu uutittillutik quviasukłutik, ammalu tunisillutik tunisinirmik ammalu pinngitittillutik.

57-ngujut siquttirilaurmijut guulumik, ammalu qilliqsinaqtunik; amma paangit amma katimavviit nutaannguriaqtittilauqput, amma paangit nivingallutik.

58-ngujut quviasummarilauqtut inuit, tainna uqquusittirutiujuq piiqtaulaurmat.

59-ngujut juutas ammalu guriits katinngatitautillugit isriul 19mit, ullungit piliritsiarningit altar-mit pisimajaunginnarialiit arraaguup iluani arraaguup iluani 8-nut ullunut, tallimaujunit

ammalu 20-ngani ullungani taqqiup kaaslu, mila ammalu quviasunniqarluni.

60 taissumani sanalaurmijut avalunik avalunik ammalu sanngijunik angmaluqtunik, Gentiles-nik qaijariaqaraluaqtutik ammalu siquttiqtaulutik taimailauqsimatillugit.

61-nik ammalu garrison-mik aaqqiksillutik pisimainnarniarlugu, ammalu piatsura-mik papattinirmut; taikkua inuit sapujjituinnariaqarmata aitmiamik. uqalimaagaq 5 1 maanna kanatamiut tusaramik tainna altar sanajaulaurmat ammalu tainna sanngajuq nutaannguqtitaulluni, aksualuk quviananngimmarilauqtuq.

2 isumalauqtut suraijumallutik jaikup kinguvaanginnik, ammalu siquttirivallialilauqtut ammalu suraillutik inunnik.

3 juutas akiraqtulilauqtuq qiturnganginnik iisami aitami arapatsimi, gaatul-mi pilaurmata: ammalu tunisilluni ungaqqummik, ammalu sapiliqsimallutik, ammalu sapkuillutik.

4 iqqaumangmijuq aannilauqsimaninginnik nutaqqat pian, pirajaksimajut amma pirajagutausimajut inungnut, utaqqititautillugit.

5 matullunigit taimaimmat uniutinginni, ammalu mikłitiłłunigit, surakłunigillu, ikiłłunigillu unigutingit taikani ikitillugu, tamarmittiarlu taikaniilauqtut.

6 kinguniagut tunisilauqtuq qiturnganginnut aamman, nanisilluni tuimik pijunnarniujumik, ammalu amisut inuit, timutius kaapitanga.

7−nik aksuruqatiqalauqpuq taakkuninga, kisiani takiningit naammagilaunngitaminik; ammalu uqautillunigit.

8-nik ammalu jaasar-mik pigami, taunkut piqutingillu taikani, utilauqtuq juutamut.

9-ngujut uqquusautiit galaat-miilauqtut katinngallutik isurailis-mut 25-nginniilauqtut, suraksillutik; kisiani nirilauqtut tiatimamut.

10 amma naksiujjillutik titiqqanik juutasmut amma qaliujanganut, uqquusautinga uvattinnut katinngatitauvut uvattinnut surainirmut: 11-ngujut ammalu upalungaijaqpalliallutik annuraanik piniarlutik, timutius kaaptan-mik kamajigillunijjuk.

12 qaijuq maanna, aggangillu agjaqtaullutik, amisutigut slain−nguvugut: 13 ii, niviaqsaalimaavut iqsinaqtunik tuqutitausuut: nuliangit qiturngangillu agjaqtauqattaqsimagivut, amma piqutiminik qimaillutik; ammalu surattausimallutik 1,000-nginniittunik angutinik.

14 taakkua titiqqat suli uqalimaaqtillugit, nuqqangatillugit, asinginnik nirijaksaqtaqalauqpuq Galilee−kunni annuraanginnik atuqtuarutinginnik, uqausiqaqłutik tamatuminga silatunirmik, 15-ngujut uqaqłutiglu, pitulimais, amma tiurus, amma sitan, amma galilii jantuls, katinngaqatigiikput uvattinnik niriqatigiikłutik.

16-ngujut juutas amma inuit tusaqtillugit taakkuninga uqausirnik, katinngatittittialauqput, uqaqatiqaqłutik qanuiliuriaqarmangaata, akaunngiliurutiqaqtut, amma aanniqsirillutik.

17 uqalirilluni juutas aninga saiman aninga, niruarluni angutinik, ammalu tunisiluni gaaliliimik, uvanga ammalu jaanatan nukara kanatamuurniaqtuq galaatmut.

18 aullalauqtuq juusipi irninga jaakuraias, ammalu ajarias, kaaptans inunnut, uqaqtiujuq juutiamiinginnaqullugu.

19-ngujut angajuqqaarilauqtangit, uqaqtutik, qaiqqujilutit taakkuninga inunnik, ammalu takulluni tamanna unatatuinnangittuq uqquujumik kisiani tikikkannirutta.

20-ngujut saiman tunijaulauqput $3,000.00-nik angutinik galiliimut, amma juutas 8,000-nik angutinik gaalaatmut.

21-ngulilauqtuq saiman galiliimut, amisunik millualauqtuq uqquusautimut, tainna uqquusautinga igitaulluni.

22-nik pinasukłunigillu paanganut Ptolemais-mut; ammalu 3,000-nginniittunik angutinik, millualauqtuq.

23 ammalu taikkua galiliimiilauqtut, ammalu aapattismi, nuliangillu qiturngangillu, ammalu taikkualimaat, aullaqatigillunigit, ammalu juutiamuuqtugit quviasummarittutik.

24 juutas makapias amma aninga jaanatan juatanmuulaurmijuq, amma ullunut pingasunut ingirralluni nunatuinnarmi, 25-ngujut katisilauqtut napaatinik, upalaunngitaminik sailinaqtukkut, uqautillunigillu kisulimaat atulauqtut gaalaatmi: 26 amma qassit matujaulaurmangaata Bosora−mi, amma Bosor−mi, amma aliima, Casphor, Maked, amma Carnaim; taakkua nunalipaujalimaat sanngijuuvut amma piullutik: 27 ammalu matujaullutik nunalipaujanginni kanatami gaalaatmi, ammalu akiraqtuqtutik qiniqtutik tikkuaqsilauqtut naksarniarlutik tunngasuktittijiminik, ammalu aissiqtutik, ammalu surattirilutik ulluinnaq.

28-ngujut juutas amma kamajigijanga ikikaallakłuni nunatuinnarmiitillugu bosora-mut; ammalu saalaqarami nunalipaujarmi, angutilimaat tigullunigit isungani aulakattaarviup, ammalu suratsimajuinnaullutik, ammalu ikitillunigit nunalipaujaq ikitillugu, 29-mit unnuakkut piiqtaulluni, amma annuraaliaqłuni.

30-nik ullakkullu takullutik, ammalu, nuqqangallutik, pitaqalauqtuq ajuqtunik inunnik majurautinik ammalu asinginnik aulautinik unataqtunik, annuraanik tigusillutik: aanniqtirininginnut.

31 juutas taimaimmat takulauqput nigaqtuq pigialauqtuq, amma qialluni nunalipaujaup heaven-mut, trumpets-qaqłuni, amma nipittiavammarialuulluni, 32 uqarłuni tunngasuktittijinganut, ight this day for your brethren.

33-ngujut tunuttianganiilauqtut pingasunik kampaniujunik, tussiaqtittilauqtut, ammalu tussiaqtutik.

34 taimali tunngasuktittijiujuq timutius, qaujimalluni makaapis, nirititaulauqtuq: nani uqalauqpangit tuquraittiarłuni; tuqutaulauqtut taikani ullurmi 8,000-nginniittunik angutinik.

35 taanna pijariiqtuq, juutas sanirvaksilauqtuq masvamut; ammalu aanniqtilaurmagit angutilimaat tigullunigit, ammalu pilluni suratsimajunik taikani ammalu ikititsuniuk ikitillugu.

36-ngujut taikanngat, ammalu kaasvuan, maat, puusa, ammalu asingit nunalipaujait gaalaatmi.

37−ngujut taakkua katitaulauqtillugit timutius−mik asianik tunngasuktittijimik amma raphon−mut puruk ungataanut.

38 juutas angutinik aullaqtittilauqtuq tunngasuktittijimik, naksalauqtuq, uqaqtuni, uqquujulimaat uvattinnut qanillivalliajut katinngatitaunngittut, tunngasuktittijittiavaugaluaqłutik.

39-nik hath-mik iqqanaijaqtitaalaurmijuq Arabians-nik ikajurniarlugit ammalu tupirminik iluttuqtirillutik tupirminik ungataanut brook-mut, pituinnariaqaliqłutik unatariaqtuqłutik. juutas katiqatigilaurmagit.

40 timutius uqarłuni kaapitainginnut kamajingata, juutas amma kamajinga qaikpat purukmut, inuujunniiqpat uvattinnut, pijunnajjaanngitavut; uvattinnik akiraqturniaqtuq: 41 kisiani kappiasukkuni, amma tangmaaqsimaguni kuup ungataanut, taikunngauniaqpugut, amma akirarilugu.

42 maanna juutas tikimmat brook qanigijaani, qitummaksailauqtuq inunnik taikaniinginnaqullugit brook-mut:

tainna angajuqqaarilaunngitanga, uqaqtuni, angutimik tangmaaqsimainnaqujinani, kisiani ullautituinnalirlavut.

43-nik sivulliulluni, ammalu inuit kinguniagut: uqquusijjutilimaat, igitaullutik, sugiutiminik qimaillutik, ammalu nirititaulluni tuqłuarmut.

44 kisiani nunalipaujaq ikitilauqpangit, ammalu ikititaullutik tungujuqtut taikaniilauqtut. taimaimmat kaanim kinguvalauqtuq, akuniunirsaq nangirunnanngilat juutas tikilauqtinnagu.

45 juutas katilauqput isriilikkut nunanganni galaatmi, angilaamut, nulianginnut, qiturnganginnullu, amma piqutinginnut, tunnganaqtummariullutik, isuanut tikituinnariaqaqtutik juutiamut.

46 maanna isiraangamik ipuunmut, (taanna nunalipaujattiavaulauqtuq ingirrajariaqaqtillugit, piuttiarłuni) sangujunnalaunngittut, taliqpingaanganiluunniit saumingaanganiluunniit, kisiani pijariaqaqtut aqqusaarlutik qitiani.

47-ngujut nunalipaujait qamittillutik, ammalu matungit nuqqaqłutik ujaqqanik.

48 juutas aullatitsilauqtuq sailinangittukkut, uqarluni, nunatsikkuulauqta nunattinnuurluta nunattinnuurluta, ammalu aanniriaqangittutit; isigakkut kisiani aqqusaarniaqpugut: qanuq matuirajanngimmangaata.

49 juutas tiliurilluni nalunaiqsijjutimik sanajauqujilluni tunngasuktittijilimaami, angutilimaat iluttuqtirilutik tupirmini inigilauqtangani.

50-ngujut unataqtuksait iluttuqtilauqput, ammalu aanniqtirillutik nunalipaujakkunnit taikanilimaaq ammalu unnulimaaq, nunalipaujaq aggaminut agjaqtaulluni: 51-ngujut angutilimaat angutilimaat isunganiilauqtut, ammalu sitikkut, ammalu surattutik, ammalu aqqusaaqtutik nunalipaujakkut.

52 kinguniagut juatanmut tukisinattialauqtuq piatsanmut.

53 amma juutas katilauqput kinguvaqtunik, amma inuit aqqusaaqłutik, juutialialaunnginninginnik.

54-ngujut quviasukłutik quviasukłutik, uutittillutik, suuqaimma ullaqataulaunngimmata kisiani utiramik sailinirmut.

55 maanna juutas amma jaanatan nunamiilauqtut galaatmit, amma saiman aninga galiliimit pitulimasmit, 56 juusipi irninga jaakuraijas, amma ajaarias, kaaptans gaarisans, tusalauqtut valiant piqujanginnik amma unataqtunik taimailauqtunik.

57-ngujut uqaqtutik, atirmik pilauqta, ammalu unatariarluta uqquujumik uvattinnik.

58-ngujut akiliitittimmata gaarisanmut piqatiqaqtutik, jaamilialauqtut.

59-ngujut gurigias ammalu angutingit nunalipaujarmi unataqatiqaqtutik.

60-ngujut ammalu, juusipi ammalu aasuras qangatatitaulauqtut, ammalu pinasuaqtutik killinginnut juutaup: ammalu sujuqalauqtuni taikani ullungani inuit isriulmi 2,000-nginniittunik angutinik.

61-ngujut 1999-mi surusingit isriulmi, quinilualaunngimmata juutasmut ammalu ningaunginnut, kisianili isumalauqtut uttuutiminik pilirijariaksaq.

62-kanniit taakkua angutiit takulaungitangit, aggangit tunijaulauqtut isriulmut.

63 haupit angut juutas amma iqqanaijaqtingit qaujimajauttialauqtut takulluni tamainnik isriulmit, amma uqquusautilimaanit, atinga tusaqtauttialauqtuq; 64 insomuch inuit katinngallutik quviasukłutik pasikłilauqtut.

65 kinguniagut juutas-mut juutas-mut ullaqatiqalauqpuq, ammalu akiraqtuqłuni nutaqqanginnik Esau-mi nunami qallunaat nunangannut, taikanilu tipiqaqłuni Hebron-mik,

ammalu nunaliit taikani, amusillutiglu annuraaminik, ikitiłłuniuglu unigait taikani.

66 taikanngat piirłuniuk nunamuarłuni vilistinsmut, aqqusaarłunilu samiariamut.

67 taiksumaniutillugu ilangit iksirarjuaraaluit, sirnaangit, siquttiqtaulauqtut, unatariaqtuqtutik.

68 juutas aajitus nunamualauqtuq vilistinsmut, amusigamilu altarsminik, ikiłłunigillu sanannguaqsimajut ajjiqutingit ikittumut, suruillunilu nunalipaujanginnit, utirłuni nunamut juutiamut. uqalimaagaq 6 1 taissumaniutillugu qiliqsinait ingirratillugit quttiktumi nunalirjuat tusalauqtut uqaqłutik, ilimais kanatami puusiami nunalipaujarmi qaujimajaummarilauqtuq ajuqsanngittunut, siuvumut, amma guulumut; 2 ammalu pitaqalauqtuni piujummarimmik, taikani guulumik, ammalu iviangikkut ivianngikkut, ammalu qilliqtanik, aliksaantu, irninga pilip, maktaanut, tainna guriisian, taikani qimailauqtuq.

3 namut tikinnirmangaat nunalipaujakkunnuarumallunilu, suragumallugulu; kisiani pijunnalaunngittuq, nunalipaujait pijjutigillugit, taikani iniqtirijjutiqalaurmata, 4−nik nangiqsilauqpuq uviningniaqłuni: nirilirłuni, qimakłuniuglu uvingajaaqłuni, utiqłunilu nutaralaamut.

5-ngujut muurivuat tikilauqtut aattillutik puusiamut, taikkua unataqtut, juutamut, qangatatitaulauqtut: 6 ammalu laisas, sivulliulluni uummaqqutimik atulauqtuq juruasmik; ammalu sanngijumit sanajaulauqtut talikkut, ammalu uummaqqutimit, ammalu tuqquqsisimallutik sururnit, pilauqtut talinginnit, suralauqtut: 7-ngujut amusilaurmijut miriamik, aaqqilauqtanganik jiruusaammi, ammalu avalungit avalungit quttiluaqtutik, ammalu nunalipaujanga piatsura.

8 maanna kinging tusarami taakkuninga uqausirnik, nikaktaulluni amma nuktiqłuni: nani iglirminut ammugiaqłuni, qanimallunilu qiksaakłuni, suuqaimma qiksasulaunnginninganut qiniqtillugu.

9-nik ullugasangnik kajusilauqtuq: qiksaangnirilauqtanganut amisukkanniulilauqtuq, ammalu isumalluni tuqujariaqarnirminik.

10 piqannarijalimaaminut uqaalalluni, uqaqłunilu ungitangit, siningniq ujarangniarvingminngaaqpuq, uummatigalu taqanga kamagijauttiarninganut.

11 amma uvannik isumalauqtunga, kisunik tribulation−qarmangaarma, amma qanuq piutigingmangaat ulinniujuq, maannali! iqiannguttialauqtunga ammalu nagligusulauqtunga pijunnarninni.

12 kisiani iqqaumaliqtakka jiruusaammi, ammalu umiarjualimaat guuluit ammalu siuvuit taikaniilauqtut, ammalu surattirillutik najuqpaktanginnik juutiamik pijjutiqaratik.

13 isumagivara taimaimmat tamanna akaunngiliurutiujuq uvannut saqqiqattaqtuq, ammalu, nuqqangallunga, qitsaammarikkama nunaginngitanni.

14-ngulilauqtuq pilipmut uqaalalluni, piqannarijangata ilanga, maligalirijiulluni, 15-nik tunilluniuglu kuin kiggaqtuqtinganut, ammalu uijjaaqłuni, ammalu atiliuutinga, isuanut irninga antiochusmik naksariaqaqtanga, ammalu nuaris-mut.

16 so king Antiochus tuqulauqtuq 100-nik 40-nik 9-nganillu arraagumi.

17-nguliqtuq laisas qaujimatillugukking tuqunganinganik, aaqqiksilluni antiochus-mik irniminik, makkuktuulluni, utiqłuni stead-mut, atingalu taijaulluni Eupator.

18-ngujut maannaujuq 18-ngujut qamitaulauqtut isurailikkut, ammalu qiniinnaqtutik aanniqsimanirminik, ammalu sanngaqtirinirmik uqquusautimik.

19 juutas, suraqtirasuarlugit, taijaujut inuit katingallutik piqatigiiqullugit.

20-ngujut katilauqtut, ammalu 100-nginniittutik ammalu 15ngani arraagumi, ammalu qukiqsilluni taakkuninga, ammalu asinginnik aulautinik.

21 hapiit ilangit pilauqtut, ilangit angutiunngittut isriulmut ilaulirłutik: 22-nguniralauqtatik, uqaqłutiglu, qanuq akuniutigijuq iqqaqtuiqattarniaqpat, amma mikłitirilutik?

23-nik ataataminik pijittirarumasimainnaqtugut, ammalu uvattinnik pinajarninganut, ammalu quiniluarluni angajuqqaaminik; 24-ngujut kanatami unigutaullutik, ammalu uvattinnut anniqtaullutik: amisutigut qaumajunnaratta, ammalu suratsimallutik.

25 aggaminik tasisiqsimanngilat uvattinnutuaq, kisianittauq kiglinginnut akiraqtuqłutik.

26 ammalu, nuqqangatitauvut, ullumiuliqtillugu jiruusaammi, piniarlugu: sanngajaaqtuq ammalu piatsura nalunaiqsisimajut.

27-ngujut thou dost-kut pittailitinngikkuttigu, piliriniqsauniaqtut taakkunanngat, nuqqatuinnanngillutik.

28-nguliqtuq taanna kinging tusaramiuk, ninngaumalauqtuq, ammalu katisilluni piqannarijaminik, ammalu kaapitaminik, ammalu taikkua kamalauqtut.

29-nik pitaqalaurmijuq asinginnik qitummaksaijjutinik, ammalu issinginnik tariup akiani, titaktinik unataqtuksanik.

30-ngujut amisuuningit unataqtut 100,000-ngulauqput isigait, amma 20,000-nik, amma marruuk amma 30-ngujut nilirnait iqailisaqtutik.

31 taakkua Adumea-kuulauqtut, amma iluttuqtiqsimallutik piatsuramut, ullugasangnut aanniqtaullutik, aulautinik sanallutik; kisiani piatsura qamilauqtuq, ikititaullutiglu ikittumut, amma uttuutillutik.

32−mit juutas piiqtautillugu uniutimit, iluttuqtisimallunilu vasasaarasmit, king tangmaaqsimavviani.

33−ngujut pisulisaaqtillugit pisurajakłuni ullaktittilluni vasakuraiamut, talingit pituinnariaqalirłutik uviningniariaksaq, nipingillu nipilirłutik.

34 amma isuani piiqtittituinnarialiit qungasinginnik unatarlutik, auksiutililauqpangit amma paurngait.

35-kanniit aviksilauqtut talinginnik, ammalu 1000nginniittunik angutinik tikkuaqsillutik, taliqaqłutik titiqqaniarvikkut, ammalu nasarnik nasarnik niaqunginnik; ammalu saniani, 500-nginniittunik 500-nginniittunik 500nginniittunik.

36-ngujut atuinnauqattalauqtut qangalimaakkut: namituinnattiaq, ammalu uvingajaaqtuq, ullaqataulaurmijut, aullalaunngittut.

37-ngujut ammalu 1999-mi qijunnik pitaqattialauqtut, tamakkualimaat kamagijaullutik, ammalu nivirnaqtutik sukanniqpaullutik sunakkutaanut: pitaqalaurmijuq 12-nik 30nillu angutinik, taikkua aksurulauqtut, saniani allaup.

38-ngujut angmaluqsisimajut, maaniittut ammalu saniraagut marruuk katinngajuuk tunngasuktittijiup tunisillutik nalunaikkutarnik qanuiliuriaqarmangaata, ammalu anuaqsillutik ullaksijunik.

39 maanna siqinniqtillugu isigaujait siqinniqtillugu guulu amma siqinniqtillugu, qaqqait siqinniqłutik, amma siqinniqłutik suurlu qaummaqqutit ikitillugit.

40−nik ilangakinguup talinga siammaktitaulluni qaqqarjuani, ilangalu naqsarnait ataani, pisukłutik attarnanngittukkut aaqqiksimattiarłutiklu.

41-ngujut tusalauqtut nipinganik amisuulingajunik, ammalu pisuttutik kampaniup, ammalu niqtuillutik anurarmik, nuutaulauqtut: unataqtussamut aksualuk piulauqtuq ammalu tuimut.

42 juutas amma kamajinga amusilluni qanigijaani, amma ullautinnguamut isiqłuni, amma 600-nik angutinik.

43 Eleazar−mittauq, atirusilik savaran, isumalluni ilanga sungaup, talinga ruastu anuraaqłuni, quttingniqsaulauqpuq asilimaanginnik, amma sup−mik pilluni, 44 imminik ulurianaqsitillugu, isuanut inuqutiminik tunisituinnarialik, atingalu pilugu: 45 ullakłuni qitingagut, taliqpingaangani aggakkut saumingaanganilu, avitaulluni tamakkiinut saniranginnut.

46-nik pilauqtuq, sinikłuni qungasingata ataagut, ammalu ataaguuqłuni, ammalu siquttiqłuni: nani qungasinga katakłuni, ammalu tuqulluni.

47 hapiit ilangit juas takujut sannginirmikkingullirmik, ammalu aanniqtirinirmik unataqtinginnik, qimaatuinnarlugit.

48−ngujut king−kut talingit jiruusaam−mut katiłłunigit, amma pisuktiit tupirminut juutamut, amma sion−mut.

49 kisiani piatsuramiilauqtut sailitittilauqtuq: nunalipaujamiigunniiqtutik, pijjutigillugu saalaqalauqsimangimmata, arraagulluamik taqaiqsiqtutik nunamut.

50-nik king pilauqtuq piatsuramik, ammalu garrison-mik aaqqiksilluni.

51-nik sanniruarnut, ullunut amisunut nikagilauqpauk: ammalu aaqqiksilluni aulautinik ammalu piqutinik ikitittiniarluni ammalu ujaqqanik, ammalu ilaksanik naukkaqtautinut ammalu qamutinut.

52-ngujut aulautiliulaurmijut aulautiminik, ammalu akuniujumik aulautinik tigumiaqtutik.

53 suli kingulliqpaami, umiarjuangit saalaqanngittut, (7giliqtanganut arraagunut, juutiamillu agjaqtaulauqtut Gentilesmit, nirilauqtut niuvirvikkannirmit;) 54-ngujut kisiani ununngittut qimaktaulauqtut, suuqaimma miriangulauqtuq akiraqtuqtaulaurmat, imminik nirrittijunnalaunngimmata, angutilimaat nangminiq inigijaminut.

55 taiksumani laisas tusalauqtuq uqaqtuni, pilip, tainna antiochus king, nunaqaqtillugu, tikkuaqtaulauqtuq irninga antiochus-mut, kingutuinnariaqarninganik, 56 utiqtitaulauqtuq puusiamit amma pivalliajulirijinit, amma kingup kamajinga piqatigilaurmijanga, amma qinilauqtuq isumaliurutigilauqtanganit.

57-ngujut namutuinnaalauqtuq, ammalu uqaqtunikingnut ammalu kaapitaujunut kamajiujunut ammalu kampaniujumut, qautamaat auniqtaaqpattugut, ammalu saalaqarvigijavut mikijuullutik, ammalu iniujuq sajuktuutivut sanngijuulluni, ammalu kamagiqattaqtavut uvattinnik: 58 maanna taimaimmat piqannarijavut taakkua angutiit, sailiqatigilugillu, amma kanatamiulimaat; 59-ngujut ammalu malittutik, inuuniaqtut maligaminik, taimailaurmata: taimaimmat quviasugunniiqtut, ammalu tamakkuningalimaaq pilirisimallutik, pijjutigillugu maligaminik piiqtilaurattigu.

60−ngujut king amma iksirarjuat iluliqalauqput: namutuinnaaqtillugu sailinirmut naksiujjivvigilauqpangit; ammalu angiqtutik.

61 ammaking amma iksirarjuangujut angiqtitaulauqput: nani sannginaaqsimangmangaata.

62 king isiqłuni qalirjuamut; kisiani takugamiuk sanngininga iniup, surailluni suliniarnirautiminik sanalauqtaminik, ammalu tiliurilluni amusilluni akinnami.

63 kinguniagut aullalilauqtuq haste-mi, utiqłunilu unto Antiochia-mut, taikanilu pilip ajunngilaangunasuliqłuni

nunalipaujarmi: taimali akiraqtulilauqtuq, nunalipaujarmilu pilluni. uqalimaagaq 7 100-nginni ammalu atausiq ammalu 50-ngani arraagumi timirius irninga siluus aullalauqtuq rumi, ammalu angutinik tikivviulluni nunalipaujarmut imaup sijjanganut, ammalu taikunga utiqtuni.

2 ammalu isirirmini sivulivininginnut, taimali, taikkua unataqtussaqutingit pilaurmata ningaumajunik ammalu laisasmik, natsaqtugit.

3 nani, qaujimagamiuk, uqarłuni, takunngikainnarlakka kiinangit.

4-ngujut ullaktittijut. maanna timirius aaqqiktautillugu qiliqsinarmut, 5-ngujut iqqummaqtuinnaulauqtut ammalu angutinik isriulmik, aalkimusmik, taanna nikagijauttialauqtuq, kaapitaminut: 6-ngujut ammalu pasittillutik inunnik pisuttunut, uqaqtutik, juutas ammalu piqatingit piqannarijainnarivavut, ammalu uvattinnik nunattinnik.

7 maanna taimaimmat angutimik ukpirusulaangujumik naksiujjivuq, takujaqturluniuglu qanuq havock−mik sanalaurmangaat uvattinnut, ammakingup nunangani, anullasiqtillunigillu ikajuqtainnarilugit.

8 king−mik nirualirłuni, piqannarijaqkingnut, immaksimajuq ungataanut, angutittiavaullunilu, ukpirnaqłunilu, 9-nik ammalu aullatitsilauqtuq aalkimusmik, sanalauqtuq iksirarjuamik, ammalu uqaqtuni aniatittigiaqarnirminik surusirnik isriulmik.

10−nik aullalauqput, sannginiqattiaqłutiglu juutiamut, naksiujjillutik juutas−mut amma nirrisinginnut sailinaqtunik uqausirnik.

11 kisiani uqausiqtanginnik tunisilaunngittut; takulaurmata uummaqqutiqattiaqtutik.

12-ngujut aaqqiksilauqtut unto Alcimus-mut ammalu Bacchides-mut kampanimut scribes-kunnut, maligalirinirmut pijariaqaqłutik.

13 maanna assait sivulliqpaullutik nutaqqanut isriulmut sailinasulauqtut: 14-ngujut uqaqtut, atausiq ajuriqsuijiujuq aaranmut unaliksaulluni, ammalu tammajjaagani.

15−nik tivvuaqattarniarmat, saililuni, amma qaujimajunniirluni, uqarluni, niuvirniaqtugut aanniqtittinngiłłuta ilingnut piqannarijarnullu.

16-ngujut ukpirusulauqtut: qanuq pilaurmagit pingasunik angutinik, ammalu ungaliqługit ullurmi atausirmi, malikługit uqausiqtangit titiraqtangit, 17-ngujut 1999-mi 1999-mi 1999-mi 1999-mi 1999-mi 1999mi 1999-mi 1999-mi 1999-mi 1999-mi 1999-mi 1999-mi 1999-mi 1999-mi 1999-mi 1999-mi 1999-mi 1999-mi 18 kappiasungniq amma uqalimaarlugit katalauqtut inulimaanut, uqaqtut, sulinngittut uvvaluunniit sulinngittut; suraisimammata suliniarnirarutiminik ammalu suliniarniraqtutik.

19 kinguniagut, piilauqtuq vastiit jiruusaammit, tupirminillu iluttuqtirilluni piisimit, aullatitsilluni amisunillu angutinit pilauqtunit, ammalu ilangit inuit, ammalu qatimmagamigit, iluttuqtiqsimatsialauqtuq.

20−nik piliriaqallarigumalirłuni kanatami aalkimusmut, qimakłuniuglu sannginiqaqłuni ikajurniarlugu: asuilaak Bacchides−kut king−mualauqput.

21 kisiani aalcimus-kut pinnginnguaqtut.

22-nik ammalu ungalianiituinnalauqtuq suurlu akaungiliurutiqattuni inunnik, tainna, tikilauqtillugit juutamik pijunnarninginnut, aanniqtummariulauqtuq isriulmi.

23 maanna juutas takutillugu miriangnirailluni aalkimus kampaningalu taimailauqtuq isriilikkut, qulaaniluunniit uqquusautiup, 24-ngujut sigjanganualauqtuq juutiamut, ammalu aniatittilluni taikanngat utilauqsimajumik, taimali nunamuaqattarunniirniarmata.

25 akiani, aalkimus takugami juutas ammalu kampaninga aggaminik qummut, ammalu qaujimalluni maligunnanginnirminik, pisukkannililauqtuq, ammalu uqaqtuni piunginiqpaanginnik pijunnarnirminik.

26-ngujut king nassiujjilauqtut nikannumik, ilangat niqturnaqtuq, angut qiimigusuinnasuuq isriulmut, angajuqqaarijaujuq surailluni inunnik.

27 suu nikanu jiruusaammuulauqtuq pilirijummariulluni; amma juutasmut amma juutasmut naksiujjilluni tunnganaqłuni, uqaqłuni, 28 akurngani akurngani pitaqaqtaililavut ivvillu; angutinik piqatiqarniaqpunga, takutuinnariaqarakkit sailinirmik.

29-nik juutas-mut tikilauqpuq, amma upigusuttialauqłutik sailinirmik. qanuq pikkumigijaujut pivagiijaqtaulauqpat piiqsinirmik juutasmik aanniqsirinikkut.

30-ngujut qaujimajaulilauqtuq juutasmut, unatariaqtuni, upalaunngitanga, kappiasummarilauqtuq, ammalu kiinanga takuvagunniiqtuniuk.

31 nikanuttauq, takugamiuk maligalirijinga qaujijaulauqtuq, unatarialauqtuq juutas sanianit Capharsalama: 32-ngujut nikanuup sanianiittut 5,000-nginniittunik angutinik, ammalu asingit ilijaullutik nunalipaujarmut taivitmut.

33 kinguniagut nikanumut tikilauqtillugu, ammalu anijuqalauqtuni iksirarjuanik ammalu ilangit innatuqait, upigillugu sailinaqtuni, ammalu iqsinaqtuni uunnirilauqtanganik.

34 kisiani ijjualauqpangit, iglaqtiłłunigillu, amma kanngusaarillunigit, amma upigillugu, 35-nik ammalu uakallanga, uqaqtuni, kisiani juutas ammalu kamajigijanga aggannut tunijaunialiqquq, qaikkannirniruma attananngittumiiguma, ikinniaqtara taanna illu: ammalu iqsinaqtummariulluni.

36-ngujut iksirarjuarait isiqłutik, ammalu nangiqłutik altarmut ammalu tungujuqtuq, qausiqtuq, ammalu uqarluni, 37 turuu, uu laat, nirualauqtuq taassuminga maligaliurvimmit taijauqullugu atiqarluni, ammalu tussiarnikkut ammalu atiliuqsimajutigut tuksirautikkut inunnut: 38 taanna angut amma kamajigijanga, amma qausiqtirlugit: iqqaumalugit qiliqsinangit, amma aksururnaqtuqsiuqtillugit akuniunirsaq kajusiqunngillugit.

39 suu nikanu anilauqtuq jiruusaammit, tupirminillu iluttuqtirilluni piatuanmit, tujurmiviujuq sairiamit katititsilauqtuq.

40 kisiani juutas iluttuqtisimajuq aitasami 3,000-nik angutinik, ammalu tuksiaqtuni, uqaqtuni, 41 uu luat, aullaqtitaummata kingminginnik aasturians vaspiurians-mik, saattuujarmik ninngaumallutik, ammalu 100nik 400-nik ammalu 5,000-nik.

42 allaaluunniit siquttirilluni taanna tunngasuktittiji uvattinnik ullumi, ilangit qaujimatuinnarialiit uqannguarunnarnirminik mirianngujumik, ammalu iqqaqtuijiup thou-nga maliglugu iqqummarninga.

43-ngani ulluq taqqirmi aitar tunngasuktittijiujuq ilaulilauqtuq: kisiani nikanuup tunngasuktittijinga iłurijunniilauqtuq, ammalu imminik sivulliqpaulluni ullakłuni.

44 maanna nikanuup tunngasuktittijinga takullunilainninganik, sugiutiminik qimaillutik, nirillutiklu.

45-ngujut pinajulirłutik ulluq aniguqtillugu, aitasamut gaasuramut, ququarutimik nilliallutik trumpets-qalauqtillugit.

46 naukkut tikinnirmangaata nunaliit silataani juutiakkut, matujaullutiglu; taimali, utiqtillugit pinasualauqtanginnut, sujuqatuinnalauqtut aulakattaarviujumik, ammalu qimattautuinnaratik.

47 kinguniagut miluksilauqtut, ammalu niqinga, ammalu nikans niaqunga, ammalu taliqpinga agganga, tasisalauqtuq upigillugu, ammalu naksaqłunigit, ammalu nivingallutik jirusaiulmmut.

48-ngujut tamatumunga inuit quviasummarilauqtut, ammalu taikani ullurmi quviasuinnalauqtut.

49-kanniit arraagutamaat pisimainnarumalauqtut ullumi, 13gijaullutik aita.

50 taimaimmat juutaup nunanga nuqqangakainnagalalauqpuq. uqalimaagaq 8 1 maanna juutas tusalauqtuq ruumasmit, pinnguangulauqtut amma uttuit angutit, amma suurlu nagligusukłutik angiqtuinnaullutik imminik ilaliutilaunngittunik, amma mirianngulirłutik tamainnik upalaunngittunik; 2 amma angutittiavaullutik. uqaujjaulauqtuq unatarjuaqtillugit amma qanuiliuttialaurnirminik gaalatians−mut, qanurlu pilaurmangaata, amma upigijaullutik; 3 amma qanuiliulaurmangaata kanatami sipainmi, saalaksarninginnut ujaranniarviit siuvumi amma guulumi taikani; 4 amma atuagangitigut qinuisaarunnarninginnullu inilimaangit, ungasilualauraluaqłutik; ammalu kings-ngujut akiraqtulauqtut nunaqjuarmi, kisiani nirrititaulaurmata, ammalu ungalittiaqtutik, taikkua ilangit iqqaumaqattaniarngata arraagutamaat: 5 sanittiangani, qanuq iłurijunniilaurmangaata pilip, amma puusas, kinginga, asingit imminik quvvaqtittilauqtut, aniguillutiglu: 6-ngujuttauq aisakkut, akiraqtulauqtut 100-nik 20-nik, 20-nik, ammalu iqalunnguanik, ammalu unataqtummarialunnik, nirrititauttialauqtut; 7 amma qanuq inuulaurmangaarminik, amma uqallarilauqtuq suurlu utiqtillugu upigijauttiariaqarninganik, tunngasuktittijiulunilu, tamannalu angirutaulauqłuni, 8 amma nunangat intiami, amma pivalliajulirijikkut amma litia amma nunattiavait, pilauqtangit, amma king iumansmut tunijaulluni: 9-kanniit qanuq guriitamiut qaijumalilaurmangaata suraksijumallutiglu; 10-ngujut ammalu, qaujimallutik aullatitsillutik kaapitaimik, ammalu unataqatiqaqtutik amisunik, ammalu tigumiaqtutik nuliaminik ammalu qiturngaminik, ammalu surattaullutik, ammalu pisimattillutik nunaminik, ammalu amusillutik sanngijunik tigumiaqtanginnik, ammalu natsaqtugit iqqanaijaqtingit tavvunga ullurmut: 11 uqaujjaulluni sanittiangani, qanuq suraksilaurmangaata agjaqtaungmangaatalu asilimaanginnik qiliqsinarnik amma issinginnik qangatuinnattiaq pittailititaullutik; 12 kisiani piqannarijangit amma suurlu talurukkuaqattalauqtangit: amma qiannguumatittillutik tamainnik ungasiktumut amma nigh−mut, isumattianngiłłutik atirminik tusaqtuinnaulaurmata kappiasukłutik: 13-ngujuttauq, ikajurajaqłutik isumattiannginirmut, taikkua utiqsimajut; ammalu suli, iniqanngittut: kingulliqpaami, iqsinaqtummariulauqtut: 14 suli taakkualimaat atulaunngittut kuin kiggaqtuqtinganik uvvaluunniit allarujjagarmik ittinnguamik, nalunaiqtauluni: 15-kanniit qanuq sanalaurmangaata namminiq senate housemik, 300-nik 20-nillu angutinik iksivaaqtutik qautamaat, uqaqatiqainnaqtutik inunnik, isuanut tikisaittiatuinnarialiit:

16-ngujut ammalu angiqsimallutik gavamaminik atausirmut angummut arraagutamaat, isumaliulauqtut kanatalimaamik, ammalu tamarmittiarlu qaujimallutik taikunga, ammalu tusunaaqtuqalaunngittuq uvvaluunniit tusuginanngittuq.

17 isumagillugit taakkua, juutas nirualauqtuq ipuulmus irninga jaan, irninga aaksis, amma jaisan irninga ilijaa, aullaqtillugillu rumimut, liijjanliuqullugit amma piqatigilugit, 18−nik amma saalaginasuglugit juukmik pinajaqtanginnik; takulaurmata guriisians-kut akiraqtulaurmata isriulmik.

19-ngujut rumimuulauqtut, ingirrattiaqtummariulauqtut, ammalu senate-muuqtutik, ullattutik ammalu uqaqtutik.

20 juutas makapis, ammalu inuit juus, ilinnut aullaqtitausimajut, ningaumatittillutik ammalu sailiqatiqaqtutik ilinnik, ammalu titiraqtausimatuinnariaqaqtugut piqatigijarnik ammalu piqannarijarnik.

21 tamanna quviagittiaqpavut ruumas.

22 ammalu taanna ajjinga sirnaangata senate-kut titirakkannilauqtut titiraqsimajunik, ammalu jiruusaammut aullaqtitaulluni, pitaqatuinnariaqarninganik iqqaumanirmut sailinirmik ammalu confederacy-mik: 23 kajusittiarniqattiaqtut qaliujaqpainut, ammalu inunginnut juruit, tariukkut nunakkullu: aulakattaarvik ammalu ungasittummariulluni, 24−nik unataqtuqaqqaaqpat qaliujaqpainik uvvaluunniit naliangnituinnaq naliangnituinnaq titiraqsimajunik, 25 inuit juuvus ikajurniaqtut taakkuninga, piviksanga tikkuaqtauniaqtuq, uummatilimaangit: 26-ngujut tunisijariaqanngilat kisutuinnarmit unataqtittijunit, uvvaluunniit ikajurlugit iqsinaqtunit, sugiutinit, kiinaujanit, uvvaluunniit umiarjuanit, piuqquujilaurmat qaliujaqpainut; kisiani pisimainnarialiit qattaminik pinngillutik taimaimmat.

27-ngujut taimannattainnaq, unataqtut sivulliukpata kanatami juuvusmi, qaliujaqpait ikajurniaqtut uummatilimaanginnik, maliglugu piviksanga tikkuaqtauniaqtuq: 28-ngujut tunijaujariaqanngilat taikkununga ilaujunut, uvvaluunniit sugiutinut, uvvaluunniit kiinaujanut, uvvaluunniit umiarjuanut, piuqquujingmat qaliujaqpainut; kisiani pisimainnarialiit covenants-nik, ammalu tamanna piugunniirluni.

29 malittugit taakkua titiraqsimajut qaliujaqpait sanalaurmata juruasmiunit.

30 qanuq taanna atausiq timiujuq uvvaluunniit piqataa isumaniaqpuq katillutik ilasilutik uvvaluunniit mikłitirilutik naliangnituinnaq, taimailiurunnaqtut quviasuglutik, ammalu qanutuinnaq ilasijariaqarutik uvvaluunniit piiqsilutik angiqtaujariaqaqtut.

31 ammalu atturlugit ivils tiatrius-mut juruasmut, titiraqsimajavut, uqaqtuni, naukkut mitsiqaqtuminiuppat piqannarijattinnut ammalu juruvait?

32 taimaimmat akaqsanginniraqpata akiraqturlutik, iqqaqtuiviliriqattarniaqtavut, ammalu unataqatigilugit imakkut ammalu nunakkut. uqalimaagaq 9 1 amma suli, timirius tusaqtillugu nikanu amma kamajingalainmit, aullatitsilauqtuq vastismit amma aalkimusmit juutamut aippanganut, amma sannginiqammaritsutik tunngasuttittijingata: 2-ngujut gaalalialauqtut, tupirminut masalal-ngulauqtinnagu, aapilamiilauqtuq, ammalu saalaqalauqtillugit, amisualunni inunnik.

3 amma sivulliq taqqiq 150 amma aippanga arraaguujuq jiruusaam:

4-ngujut piiqtautillugit, ammalu puriamut, 20,000-nik isiganik ammalu 2,000-nik.

5 maanna juutas tupirmini iluttuqtilauqtuq iijasami, amma 3,000-nik angutinik niruaqatiqaqłuni: 6 takujut amisuulingajunit unataqtuksanit kappiasummarilauqtut; amisut imminik tusaqtittilauqtut tunngasuktittijimit, 800-nik angutinik.

7 juutas taimaimmat takulluni tainna tujurmivigijanga quajaqalauqtuq, ammalu naqitaulluni, isumattialaunngittuq, ammalu aksurummarikłuni, katigunnalaunngimmagit.

8-ngugaluaqtillugit uqainnalauqtuq, saqqilauqta ammalu akiraqturluta isumagijattinnik, unataqatigijunnatuinnariaqaqtavut.

9 kisiani pinnginnguaqtiłłuniuk, uqarłuni, pijunnajjaanngilagut: maanna inuuliksingaalauqta, kinguningagullu utirniaqtugut nirritittinnut, unatarlugillu: amisuunngittugut.

10 juutas uqarłuni, guutiup uqautilluniuk taimailiuriaqarninnik, qimaklugillu: piviqarutta, tuqulauqta nirritittinnut, pittaililutalu upigusungnittinnik.

11-ngujut taikkua paastiit piiqtaullutik tupirminik, ammalu nangiqtutik, taikkua inunnguangit agguqtaullutik marrunnut, ammalu qamutingit ammalu tuqsuungit tikilauqtinnagit ammalu pisulauqtutik angutiinnaullutik.

12-ngujut Bacchides-mut, taliqpingmiilauqtuq: taimali ullaktittijiujuq amusilauqtuq marruungnik ilaksaangnik, ammalu nipinginnik nillialluni.

13 juutas sanianiilaurmijut, nilliagaluaqtutik, nunarjuaq niksinga nipinga, ammalu ullakkut unnuanginnaq.

14 maanna juutas isumatillugu vastiit amma talingata sannginingit taliqpingaanganiilauqtut, angutinik piqatiqalauqtuq, 15−nik taliqpingminik unataqtittilauqtut, pinajukłutiglu azotus−mut.

16 kisiani saumingaangani takugamik taliqpingaangani unataqtillugit, kinguniagut juutas−miilauqput taikkualu aksuruqłutik tisijut tunuani: 17-ngujut 1999-mi 1999-mi 1999-mi 1999-mi 1999-mi 1999mi 1999-mi 1999-mi 1999-mi 1999-mi 1999-mi 1999-mi 18 juutas tuqutaulaurmijuq, ammalu iqsinaqtuq.

19-ngujut jaanatan amma saiman juutas aninga, iluviqtaullunilu ataataminik maatinmi.

20-kanniit uasaqtaulauqtut, ammalu isriul iqianngiqsittialauqtuq, ammalu qitsaalluni amisunik ullunik, uqaqtuni, 21 qanuq taanna valiant anguti inuujunniiqsimava, taanna tunisilauqtuq isriulmit!

22-ngujut asingit pijjutigillugit juutas ammalu unataqtungit, ammalu piujut qanuiliulauqtangit, ammalu piuningit, titiraqsimanngimmata: amisualunnut.

23-nguliqtut juutas inuujunniilauqtillugu niaqungit niaqungit sigjangani isriul, ammalu saqqilauqtut suurlu unatarjuaqtut.

24-ngujut taissumanialuk iqsinaqtummariulauqput, pijjutiqaqtutik kanatami utiqtutik, amma piqatigillugit.

25-ngujut bacchides-kut nirualauqtut angutinik, ammalu sanallutik kanatami.

26-ngujut ammalu qinilauqtut juutas piqannarijanginnik, ammalu naksaqtugit vastiits-mut, aniatittilauqtut, ammalu atuqtugit.

27-ngujut taimali aksualuk aktuiniqalauqtut isriulmi, tainnatitut tainnatitut tainna prophet-ujuq takujaulaunngimmat.

28 taassumunga pijjutimut juutas piqannarijangit katilauqtut, uqarłutiklu jaanatan, 29-ngujut najanga juutas inuujunniilaurmat, angutiqannginatta suurlu akiraqtuqtuni pikkumigijattinnik, ammalu vastismik, ammalu akiraqtuqtugit kanatami uvattinnut.

30-nguliqtut maanna taimaimmat niruaqsimaliqpugut ullumi iksirarjuangujumalluta amma kaaptan-nguqullugu, unataqtittituinnariaqaqtuni.

31 taanna jaanatan aulattililauqtuq taiksumani, ammalu nangiqsilluni aninga juutas-ngunngingaaqtuq.

32 kisiani Bacchides gat−mut qaujimaniqtaqaliraangat, qinilauqpuq ullaktiłługu 33 taimali jaanatan, ammalu saiman aninga, ammalu taikkualimaat piqatigillunigit, tamanna isumagillugu, nunatuinnarmut, ammalu tupirminut iluttuqtilluni imaanut puijjurarviup.

34-ngujut vastiit tukisigamigit, juatanmut tikilauqtuq tunngasuktittijiminik ulluutillugu.

35 maanna jaanatan aninga jaan, kaaptan inuit, tussiujjilluni piqannarijaminik naapaitsmik, qimaituinnariaqaqtutik nunasiutiminik, amisualunnut.

36 kisiani surusingit jaamvuri mitainpamiilauqtut, ammalu jaanmik pilluni, ammalu pilauqtaminik, ammalu tikigunnaqtutik.

37 tamanna uqausiulauqtillugu jaanatanmut ammalu saiman aninga, surusingit jaamvuri katititauttialaurmata, ammalu nataapaatamik nataapaatamik ilinniaqtitauttialauqtuni, panigijaulluni pikkammariuqataulluni saanaanmit.

38 taimaimmat iqqaumalauqput jaan aninga, amma quvvariaqłuni, amma pisujukłutik qaqqaup qaangata ataagut: 39-ngujut ijingit kivittillutik, ammalu takullutik, ammalu, nuqqangallutik, pitaqattialauqtuq ammalu kiurittiaqtutik: ammalu nirriuqtutik, ammalu piqannarijangit ammalu nirriuqtutik, katiqatigillugit qilaujjaqtunik, ammalu nijjausijautinik, ammalu amisunik sugiutinik.

40-ngujut jaanatan ammalu taikkua piqatigillunigit nangiqsillutik taikanngat inigilauqtanganik, ammalu tuquraqtaullutik, amisut tuqullutik, ammalu qalirusirminut, ammalu iqsinaqtutik.

41 taimaimmat katititaujut qitsaalilauqtut, ammalu nipinga nimagunnarninganut.

42-ngujut aungiqsittialauqtut aninga, juatanmut ikikkannililauqtuq.

43-nguliqtuq maanna bacchides-kut tusaramik tavvani, tikilauqtuq sabbath day-mut kiinaujakkuvinnut juatanmut sannginiqattiaqłuni.

44 taimali jaanatan uqarłuni kampaninganut, nangiqsilauqta maanna unatarlatalu inuusittinnut, nangirutigilutigut qautamaangunngittuq, qangannguraangat: 45 For, behold, tainna nirriviujuq saattiattinniittuq ammalu tunuttinniittuq, ammalu imanga juatan maaniittuq ammalu sanianiittuq, marsh suurlu qijuk, naliqsituinnaq sanirvagunnangitavut.

46 qiajuq ye maanna heaven-mut, ye agjaqtaujunnaqtuq aggangnit.

47-nik piqatiqaqłutik, amma jaanatan tasisiqłuni aggaminik smite Bacchides-mut, kisiani utiqłuni.

48-ngujut jaanatan ammalu piqatiqalauqtutik juatanmut, ammalu aulakattaaqtutik asianut kiinaujakkuvimmut: qanuq aippanga inuujunniilauqtuq juatanmut.

49-ngujut sujuqalauqtuq vastiit saniani 1,000-nginniittunik angutinik.

50 kinguniagut utilauqtut bacchides-mut jiruusaammut ammalu sanallutik sanngijunik juutamik; jiuriku, ammalu iamaus, ammalu piatuan, ammalu piatul, ammalu thaamataa, viunathuni, ammalu tapan, taakkua sanngaqtirilauqtut avalunik, matunginnik ammalu imiralavvinnik.

51-nik ammalu garrisan-mik aaqqiksilluni, pilirituinnariaqarninginnik isriul-mi.

52-nik nalunaiqsilaurmijuq nunalipaujait piatsura, amma gaasura, amma unigutaulluni, amma unigutaulluni, amma aaqqiktausimajut.

53 sanittiangani, angutinik irniminik pilauqtuq kanatami tunngasuktittijiulluni, amma tauvumuaqtiłłunigit jiruusaammut.

54-kanniit 50-nik ammalu pingajuanik arraagumi, taqqiup aippangani, aalcimus-kut isumalauqtut akinnanga iluup ilungani iqqaqtuiviup piiqtaujarialik; amusilaurmijuq aggamut aulajunik 55-nik amusivallialiqtillugu, taissumaniluunniit aalkimus plagued-ngulauqsimagaluaqłuni, ammalu nangminirijangit ajuliqłutik: qaninga nuqqaqtitaulluni, ammalu itimanga piiqtaulluni, qanutuinnaq uqarunnarunniirniarmat, uvvaluunniit tilisijunnaillilluni iglungata miksaanut.

56 So Alcimus tuqulauqtuq taissumani ningaumattiarłuni.

57 maanna Bacchides−kut takulauqput Alcimus tuqunganinganik, utilauqtuq kingmut: nani nuna juutaup nunanga ukiungnut marruungnut.

58 angutilimaat katimajiqalauqput, uqaqłutik, nuqqangallutik, jaanatan amma kampaninga ajurnannginniqsaullutik, amma kamagijaunngiłłutik: maanna taimaimmat bacchides−mit naksarnialiqpavut, unnulimaaq piniaqłutigut.

59-ngulilauqtuq uqaqatigillugu.

60 piiqtaulilauqtuq, tunngasuktittijittiavaullunilu, titiqqaniglu naksiujjilluni juutiamut, jaanatan−mit pilluangniraqłutik taikkualu piqatiqalauqtut: qanuq pijunnalaunngimmangaata, maligalirijingit qaujimajaulaunngimmata.

61-ngujut angutinik pilauqtut kanatami, taikkua titiralauqtut pittianginniraillutik, 50-paluit inuit, ammalu qarvaqtugit.

62 kinguniagut jaanatan, ammalu saiman, ammalu piqatigilauqtugit, piatpaasimut, nunatuinnarmiiliqtuq, ammalu sanallutik auniqtaaqtunik, ammalu sanngijuulluni.

63 naliak Bacchides qaujimatillugu, katiłłunigit tunngasuktittijingit, naksiutillunigillu juutiamut.

64-ngulirłuni piatpaasimut; ammalu unataqtutik akunimmarik ammalu aulautiliuqtutik unataqtunik.

65 kisiani jaanatan anilauqtuq aninga saiman nunalipaujarmi, ammalu namminiq kanatamuaqtuni, ammalu naasautimik naasautimik pilluni.

66 ammalu smote udonarkes ammalu purituran, ammalu surusingit Phasiron tupirmi.

67-nik ammalu miriasiliramigit, ammalu unataqtiminik, saiman ammalu kampaninga aullaqtuni nunalipaujarmi, ammalu ikitittilluni aulautinginnik unataqtut, 68-ngujut ammalu unatalauqtut vastiits-mut, taikkua iłurijunniiqtitaulauqtut, ammalu aktuqtaulluni: maligalirijinganut ammalu travail-mut vain-miilauqtuq.

69-ngujut unataqtummarialuulauqtuq angutinik uqaqatiqariaqtuqtuni kanatamut, isituinnaqtuni amisualunnut, ammalu utirunnaqsilluni nunanganut.

70 nanituinnaaraluaqłuni jaanatan qaujimatillugu, kiggaqtuijinik aullaqtittilauqtuq, sailiqatigijariaqaqłuniuk, amma anullaksiangujut agjarlugit.

71 naliak angilauqpauk, ammalu maliktugit pijumajangit, ammalu qaujimalluni aanniqsilauqsimajjaannginninganik ullulimaanganik inuusingani.

72-nik taimaimmat utiqtiłłuniuk tigujausimajunut aullaqsimajunniiqłuni juutiamit, utililauqtuq nunamuaqłunilu, tikikkannilaunngittuq kiglinginnut.

73 taimaimmat aulakattaarvik nuqqalauqtuq isriulmit: kisiani jaanatan tuut masmasmit, aulattivallialirłunilu inungnit; ammalu surailluni angutinik isriulmik.

uqalimaagaq 10 1-nginni 6-nganilu aliksaantu, irninga antiochus atirusilik iiphans, quvvarialauqtuq ammalu pitulimais: inunnut pilauqtanganut, namituinnaaqtillugu, 2 maanna king tiamirius tusaramiuk, katisilauqtuq tunngasuktittijittiavangmik, unataqatigilluniuglu unatariaqtuqłuni.

3 moreover Demetrius naksiujjilauqtut titiqqanik jaanatanmut nagligusukłutik uqausirnik, taimainninganullu nalunaiqłuniuk.

4 uqarłuni, sailiqatigiqqaalaurlavut, ilaulaunngitillugu aliksaantumut akirariluarlugu: 5 iuls iqqaumaniaqtuq iluunnanginnik pinngijjutittinnik akiraqtuqsimajattinnik, ammalu akiraqtuqsunigit iqsinangit inuqutingillu.

6-nik pijunnarniqaqtiłłuniuk katitittijunnaqłuni tunngasuktittijimik, amma sugiutinik pitittijunnaqłuni, ikajutuinnariaqaqtanganik: uqalaurillunilu tunngasuktittijiujut tauvumiilauqtut agjaqtaujariaqarninginnik.

7-ngujut qailauqtut jaanatan jiruusaammut, uqalimaaqługulu titiqqait naalagiaqtuqsimajunit inulimaanit, ammalu 1999-mit: 8 kappiasulualauqtut, tusaramikkingukkinguk pijunnarniqaqtittininganik katiqatigiigunnarnirmik tunngasuktittijimik.

9-ngujut unikkaangit agjaqtaulauqtut tunngasuktittijinginnut jaanatanmut, ammalu angajuqqaaminut tunillunigit.

10 taanna pijariilauqtuq, jaanatan imminik jiruusaammi, sanagiasilauqtuq sanagiasillunilu nunalipaujarmik.

11-nik amma aulattilluni sanasimajunik akinnanik amma tarijaanik amma ujarangnik kippaarittunik; taimailauqtutillu.

12-ngujut aallait, annuraat sanajaulauqtut, qimaallutik; 13 insomuch angutilimaat aullaqtillugit, amma nangminiq nunanganuaqłuni.

14-tuinnait piatsurami ilangit taikkua maliganit nuqqangalauqtut ammalu angajuqqaarijaujut suli taimailingatuinnalauqtut: inigilauqtanganut.

15 maanna aliksaantu tusaqtillugu qanuq suliniarniraqsimangmangaat timirius naksiujjilaungmangaat unto jaanatanmut: uqaujjaugamittauq uviningniaqtautillugu amma mirianngulirłuni amma minguutingit qanuiliulauqtangit, amma aanniarijangit atulauqtangit, 16 uqaqtuq, asianik nanisiniaqqitaa? maanna taimaimmat piqannarijavut amma piqatiginiaqpavut.

17-ngujut titiraqtillugu, ammalu aullaqtillugu, malittugit taakkua uqausiit, uqaqtuni, 18 king aliksaantu aninga jaanatan tunngasuktittijuq: 19 tusaqsimajugut, tainna sanaugaq angutimik sannginiqattiaqtuq, ammalu piqannarijavut katippaktavut.

20 maanna ullumiujuq pikkumigijaugatta kanatami, ammalu taijaulluniking piqannarijanga; (amma tauguakkut ittinnguamik naksiujjilauqpuq amma guulumik:) amma ilaujariaqaqłuni, amma piqannarijattinnik piqatiqainnaqłuni.

21-ngani 7-gijanganit taqqingani 100-nit 6-nillu arraagunit, nirivigjuaqtillugit, jaanatan ilisilluni angmaluqtunit, katisimallutiglu unataqtuksanit, ammalu talikkut.

22-nik tusaajuqaqtillugu, mamiattummariulauqtuq, uqaqtunilu, 23 qanuiliuqsimavita, aliksaantu haat uvattinnik nuqqangatitsilaurmat juruasmik sanngittigiaqullugu imminik?

24 titirarniarivungattauq unniqsiurutigilugit, amma suliniarnirarlugit pittialininginnik amma tunniqqusianginnik, ikajuqtigituinnariaqaqtakka.

25-nik naksiujjilauqpuq taakkununga tikiłługu tamatumunga: King Demetrius un-kut inungnut juuvus-kunnut naksiujjilauqput tunngasuktittillutik:

26-ngujut qaigalaaktut uvattinnik piqatiqaqattaqsimangmata, ammalu kajusillutik piqannarijattinnik, ilingnik ilaunngiłłutik, tusaqsimajugut tavvani, ammalu quviasukłuta.

27 maanna kajusijumik suli ukpirnanngiłłuta uvattinnut, ammalu ilingnik pilirittiarniaqpugut tamakkununga pijaksarijattinnut kiggaqturlugu, 28 amma tunisiniaqtut amisunik annaumajjutinik, tunilugillu tunniqqusiat.

29−nik maannalu isumaqsuqpagit, ammalu ivvillu saqqiqattarakkit juruit, iqqaumalugit, ammalu tariut piusinginnik, ammalu gavamatuqakkut taaksinginnik, 30 taikanngat kannujaujarmik piniarlunga pingajugijanganik uvvaluunniit piruqsiamik, ammalu nappangit napaaqtuit, saqqilauqtara ulluminit, pijauniangimmata juutamik, uvvaluunniit pingasut gavamaujut ilajaujut taikani kanatami samiariami ammalu galiliimik, tavvanngat ullurmit.

31 jiruusaam amma akiqanngittuq, kiglingit, tamarmik 10ngani amma upigijaulutik.

32 ammalu unigutaulluni jiruusaammiittuq, pijunnarniqaqtippara, ammalu tunisiluni iksirarjuamik, aaqqiksigunnaqtuq angutinik niruariniarmagu.

33-ngujut suli isumaqsuqłunga aaqqiksilauqtunga isumaqsuqłunga tamainnik juuvusmik, agjaqtaulauqtut nunainnarmut juutiamut naliangnutuinnaq isumannut, ammalu pilirijilimaakka tunisiniaqtut upigijauninginnik allaat pusiganginnik.

34-kanniit nirivijjuarnilimaat, ammalu sabbaths, ammalu nutaat taqqiit, ammalu ulluit pingasut nirivijjualauqtinnagit, ammalu pingasut ulluit nirivijjualauqtillugit kapijaujuinnauniaqtut ammalu isumaqsurlutik jurulimaanut.

35 angut pijunnautiqariaqanngilaq uvannut agiagarmit uvvaluunniit mirianguluni naliangnituinnaq.

36-ngujut, ilauqatauniaqtut 30,000-nginniittunik angutinik juuvusmi, taikkua akiliqtaujariaqangittut, taikkuangulutik.

37 ammalu ilangit ilijauniaqtutkingup sanngijumut tigumiaqtanginnut, ilangittauq aaqqiktaujariaqarillutik, uppirusunniujut: ammalu taikkua qaujisaqtingit ammalu aulatsijingit imminnik, ammalu namminiq maligaminik nunaqarlutik, allaaluunniit isumainnaqituinnarlutik nunatuinnarmi juutiami.

38 ammalu pijjutigillugit pingasut gavamaujut ilajaujut juutamut kanatami samiariami, ilauqataulirlavut juutamut, atausiup ataaniituinnariaqarmata, uvvaluunniit malillutik asinginnik pijunnarniujunik quttiniqpaanik.

39-ngujut Ptolemais-mut, ammalu nuna pijjutigillugu, akiqanngittumik tunivara jiruusaammut jiruusaammut.

40-kanniit tuniqattaqtakka arraagutamaat 15,000-nik siuvunik qilliqtanik.

41 amma ungataujjijut, paliisiit akililauqtangit taimailauqsimangittut, taimannamut tunijauniaqput piliriangujarialinnut.

42 ammalu sanittiangani, 5,000-ngujut siuvuit, pilauqtangit atuqtauninginnut kiinaujakkuviit arraagutamaat, tamakkualuunniit saqqitaujariaqaraluaqtutik, upinnarani kannujauqattarmata iksirarjuanut ministamut.

43 ammalu kinatuinnaq qimaatuinnaruni jiruusaammut, uvvaluunniit isumaqsuutimiilluni tavvani, miriaqtausimangittuq, uvvaluunniit asinginnut, isumaqsurlutik, ammalu pisimajainnarilugit.

44 iglurjuamut sanajaulunilu sanajauninga qaaqtajuut tunijaujariaqarivut kingaup kiinaujaqutiqarvinginnit.

45 ii, ammalu sanajauninganut avalungit jiruusaammut, ammalu nalunaiqtauluni, qaaqtajuut tunijauniaqtutkingup kiinaujaqutiqarvinginnik, ammalu sanajauninganut akinnangit juutami.

46 maanna jaanatan amma inuit tusalauqtut taakkuninga uqausirnik, qujalilaunngittut, pilaunngitangillu, iqqaumagamik pikkaaluuninganik isriulmi; aksualuk aktuqtaulaurmat.

47 kisiani aliksaantu quviasuttialauqtut, sivulliqpaulaurmat sailinattiaqtuni, ammalu piqatigiinnaqpalaurmagit.

48−nik katiqsuililaurivut aliksaantumik, tangmaaqsimallutiglu timirius−mut.

49 amma marruukkinguluk ilaulilauqtuuk, timirius tunngasuktittijinga: kisiani aliksaantu kinguniagut, amma akirattuqtaulluni.

50-nik ammalu siqinniinnalauqtuq siqinniqtillugu: ammalu tainna ulluq timirius slain.

51 kinguniagut aliksaantu kiggaqtuijinik naksiujjilauqpuq pitulimiimut igjiptmut tusaqtittilluni taassumunga aktuijumut: 52 Forasmuch-mik qaikkannirama, ammalu aaqqiksimallunga pilirirjuarninnut, ammalu pilauqsimallunga, ammalu ungaqquttisimalunga, ammalu ungaqquttisimalluni, ammalu utiqtiłłunigit nunagijavut; 53-ngujut ilauqatigilauqtugit, tainna ammalu kamajigijanga uvattinnut igitaulauqtuq, taimali iksivaaqataulilauqtugut: 54 maanna taimaimmat mitautiqalauqta, ammalu paniga tunilirlanga nuliannut: ammalu irnirinialiqtara maligalirinirmut, ammalu tamakkiik pitinniarakkut ammalu malillugu pittiarninganut.

55-ngujut king kiulluni, uqaqtuni, quviasugit ullurijautillugu thou-kut utilauqtut ataatanginnut, ammalu iksivaaqataullutik.

56 amma maanna taimailiurnialiqpunga, thou hast-kut titiraqsimallutik: katilunga taimaimmat Ptolemais-mi, takuqattautituinnariaqaqtugut; paniga piuriniaqpara pijumanirijara maliglugu.

57 So Ptolemee-kut igjipt-mit paningalu kiliapra, ammalu 100-nginniittunik 3-nik 100-nik ukiuqaliqłutik ammalu tugliani arraagumi: 58 aliksaantu katiłłuniuk, tunisilauqtuq paninga kiliapramut, ammalu quviasuutiqaqłuni katititaunirminik pitulimi nunarjuaqattiaqłuni, taimannaulluni.

59-nguliqtuq aliksaantu titiralauqtuq jaanatanmut, qaijariaqarniraqłuniuk katiqatigijaqtuqłuniuk.

60-ngujut niqtulauqtut pitulimasmut, taikanilu katisilluni marruunnikkingnik, ammalu tunillunigit ammalu piqannarijangit siuvu ammalu guulu, ammalu amisut takuksautittijut, ammalu qaujilauqtut takujaminik.

61 taissumaniutillugu ilangit nipiqanngittut isriul, angutiit iqqummaqłutik inuusinginnik, imminik akiraqtuqłutik, pasittillutik: kisianiinga tusaanajanngitangit.

62 ii, ungataanit, kingajaanga piiqłuniuk annuraangit, annuraarilluniuglu ittinnguamit: taimailaurłutiklu.

63-nik iksivaaqtiłłuniuk, ammalu uqaqtuni iksirarjuanut, piqatigillugu nunalipaujaup qitianut, ammalu nalunaiqsilluni, angut akaqsanginniraqtuq qanutuinnaq, ammalu angutimik akaungiliurutiqarani qanutuinnaq pijjutiqarluni.

64-ngujut maanna pasiksijut takugamik upigijaunirminik maliktugit nalunaiqtaujut, ammalu allarujjagarmik ittinnguami, qimaajuinnaulauqtut.

65-ngujut kinguniq, ammalu titiraqtuniuk piqannarijaminut, ammalu tupaaqtittuniuk, ammalu ilagijautillugu.

66 kinguniagut jaanatan utilauqtuq jiruusaammut saililluni quviasukłunilu.

67-kanniit; 100-ngujut 3core ammalu tallimangat arraagu tikilauqtuq timirius irninga timirius guriitmit nunamuaqłuni ataataminut: 68-nik aliksaantu tusaqtillugu, mamiattialauqtuq, utiqłunilu nirrisimut.

69 taimali timirius aiplunius aulattijiujuq siluusiriamut, katilauqtuq tunngasuktittijittiavaulluni, ammalu

tangmaaqsimalluni jaamiami, ammalu aullatitsilluni jaanatanmut, uqaqtuni, 70 Thou inutuulluni kivittijuq uvattinnik, iglaqtungalu skuanmut kullumut, ammalu sujuqtaukkanniqłunga: qanuimmallu thou vaunt thy power-mik akiraqtuqpa uvattinnut qaqqanik?

71 maanna taimaimmat, uppirusuttiarutta namminiq sannginiqarnirmit, uvattinnut qailutit tukisinattiaqtumut, ammalu tamanna uuttulaurlavut: uvannut nunalipaujait sannginingit.

72 apirilutit ilittilutillu kinaummangaarma, amiakkuvullu ilauqataujut, uqaujjiniaqłutiglu isigait qangatajunnannginninginnik nangminiq nunaminut.

73 maanna thou shalt maligunnaillijuq horsemen-mik ammalu sannginiqattiarłuni tukisinattiaqtumik, ujaqqamik uvvaluunniit qaluraqtuqanngiłłuni, uvvaluunniit qimaavviqanngiłłuni.

74-ngujut jaanatan tusaramigit taakkua uqausiit aiplunius, nuutaulauqtuq isumaminik, ammalu niruaqtuni 10,000-nik angutinik jiruusaammik, saiman aninga katiłłuniuk ikajuriaqtuqtuni.

75−nik tupirminiglu iluttuqtilluni juuppamut: kisiani; jupa nuqqatilauqtanga nunalipaujaup, upinnarani aapulunius gaarisanmik pitaqalaurmat.

76-ngujut jaanatan siege-mik atulauqtuq: nani nunalipaujarmi kappiasuktittilauqpat: ammalu jaanatan saalaksalauqtuq ippamik.

77-ngujut Apollonius-kut tusaramigit, 3,000-nik horsemen-nik pilauqtuq, pisuktiqattiaqtuni, ammalu azotus-muuqtuni ingirralluni, ammalu tauvungaaluk. suuqaimma amisualunni horsemen-qalaurmat, uppirusuliqtiłłuniuk.

78-ngujut jaanatan malilauqtuq aajuusmut, talingit ilaulirłutik.

79 maanna Apollonius-kut qimailauqtut 1,000-nik horsemennik.

80 amma jaanatan qaujimalauqtuq tunuaniittuqalaurninganik; ullakkut ullakkut ullakkut.

81 kisiani inuit suli nangilauqtut, jaanatan tiliurilaurmat: ammalu taikkua nikausiit taqalauqtut.

82-nik naksaqłuni saimanmik tunngasuktittijiminik, aaqqiksurlugillu isiganginnut, (pinnguaqtinut atuqtaulauqtunut) nirrititaulauqtut, nirititaullutiglu.

83 horsemen−kuttauq, sujuqtaullutik silami, Azotus−mut, amma Bethdagon−muaqłutik, idol's temple−mut, attarnaqtailimanirmut.

84 kisiani jaanatan ikititsilauqtuq aajitusmi, nunalipaujaillu mitsaanut, ammalu suruitsutik; ammalu temple of Dagon-kut, taikkua ikititaulauqtut, ikilauqtuq.

85 taimaimmat ikititaulauqtut ammalu slain-mik nigh 8,000nik angutinik.

86 amma taikanngat jaanatan piilauqtuq tunngasuktittijiminik, amma aullaaqsimalluni aaskalanmut, angutingit nunalipaujaup qaillutik, katiqatigilluniuglu.

87 kinguniagut utilauqtillugu jaanatan amma tunngasuktittijinga jiruusaammut, suruqsimanngiłłuni.

88 maanna aliksaantu tusarami tamakkuninga, upigivauk jaanatan suli.

89-nik ammalu guulumik naksiujjilluni, atuqtauninganut suurlukingup aunganik: tunilaurmijangattauq accaron-mik kiglinginnik pisimalluni. uqalimaagaq 11 1 amma king igjipt katilauqput tunngasuktittijittiavangmik, suurlu siuraq sigjanganiiłłuni, amma amisut umiarjuat, amma aliksaantuup pisugvinganuaqłuni, amma nangminiq ilaliutilluni.

2 naukkut ingirranirilauqtanga sipainmut sailinaqtukkut, taimali nunalipaujait matuiqsilaurmata, ammalu takulluniuk: king aliksaantu tiliurilluni, ningaulaurmat.

3 maanna Ptolemee-kut nunalipaujarnualauqput, aaqqiksilauqpuq tamainnik gaarisan-nik unataqtuksanik pisimajumallunigit.

4 amma asuutus qanigijaaniitillugu, tuappialauqtuq tiaganmit uulauqtuq, amma asuutus amma suburbs kinguniagut surattaulauqtut, amma timingit tariup akianiittut amma ikilauqtut; sanasimajanginnut heaps-nik qanuq aniguijariaqarmangaarminik.

5 uqaujjilaurmijutkingullirmik jaanatanmik, piniarniraqłuniuk: kisiani king saililauqtuq.

6-ngujut jaanatan katisilauqtutkingmik juppamik, upigiqattautillutik, ammalu laaj-mik.

7 kinguniagut jaanatan, pisuqatiqaqtillugu kuungmut taijaulluni iliatus, utikkannilauqtuq jiruusaammut.

8 king pitulimi taimaimmat, nunalipaujait sinarjungit tariurmut siliit siliusiamut tariurmut, isumannguaqtut inuusilirinirmut aliksaantumit.

9 naukkut aullatitsinnirmat aampaastaanik king tiamiriusmik, uqaqtuni, qaigit, uqannguatuinnalauqta, ammalu paniga aliksaantu haat, ammalu thou shalt reign in thy father's kingdom: 10 kiulauqtunga paniga tunilaurakku, uvannut ullagumalaurmat.

11-nik talurukkualauqpauk, suuqaimma nikagusuttialaurmat.

12-nik paninga naksaqłuniuk, ammalu tunilluniuk timiriusmut, ammalu aliksaantumut, qiimigusungninga qaujimajauttiarniarmat.

13-ngujut 13-ngujut isilauqtut miriamut, aaqqiksilluni marruungnik kuin kiggaqtuqtinginnik niaqurminut, kuin kiggaqtuqtinganut aisamut, ammalu igjipt-mut.

14-ngujut arraagu iluani aliksaantu kilikisami, taikkua iqsinalauqtut taakkunani ilaksanginni.

15 kisiani aliksaantu tusaramiuk, unatarialauqtuq: tainna king pitulimi naksaqłuni tunngasuktittijiminik, katiqatiqarłunilu tuimik uummaqqutimik, qangatatillugulu.

16 aliksaantu arapiamut ilijaulluni sapujjausimaniarluni; kisiani king Ptolemee−mit qaluraqtaulauqtuq: 17 For Zabdiel the Arabian piilauqtuq aliksaantuup niaqunganik, naksiujjaullunilu pitulimimut.

18 king pitulimi inuujunniilaurmijuq pingajungannit ullurmit, ammalu sanngijumit tigumialauqtut.

19-ngujut tamanna tukiqaqpuq timirius 100-nginniittunik 3nik amma 7-gijanganik arraagumi.

20 taikanittainnaq jaanatan katititsilaurmijuq juutamiilauqtut uniutiminirmik jiruusaammiilauqtuq: ammalu amisunik aulautiliuqsuni unatarnirmik.

21-ngujut inuit, nangminiq inuuqatiminik qiimigusulauqtut, pisujugunniiqłutik, uqautilluniuglu jaanatan unikłuniuk, 22 nani tusarami, ninngaumalluni, piikautigillunilu, patolemais-muukautigilluni, titirarłunilu unto jaanatanmut, mikłitittijariaqannginninganik uniktumut, kisiani qailuni uqaqatigijaqturlugu pitulimaismut.

23 taimaikkaluaqtillugu jaanatan, tamanna tusaramiuk, suli pikkauqujaulauqtuq: ammalu nirualauqtuni innatuqanginnik isriul ammalu iksirarjuangit, ammalu imminik ilillunigit; 24 amma siuvumik guulumiglu, amma raiment, amma aqqaumajut sanittianganiiłłutik, amma Ptolemais unto the king-muaqłuni, taikanilu takulluni.

25 amma ilangit angutiunngittuugaluat uqapiluutiqalauqtut taassuminga, 26 suli pisuktilluni sivulliulauqtuq taimailauqsimaninganut, quvvariaqtiłłuniuglu takullunigit piqannarijalimaangit,

27−nik nalunaiqłunilu quttiktumik ajuriqsuijiunirminik, tamarmittiarlu upigijaulluni kingunittinni, tunilluniuglu piqannarijaminut.

28-ngujut jaanatan king-mik pijumalilauqtuq, juutamik iqqaumatittijumanngiłłuni, ammalu pingasut gavamaujut, kanatami samiariami; ammalu uqalauqtuni 300-nik pijunnarniujunik.

29−ngujut angiqtaulauqtut, titiraqłutiglu titiraqłutiglu unto jaanatan−mut tamakkuningalimaaq taimailiulauqtillugit: 30 king tiamirius aninga jaanatan, amma kanatami juuvusmut, tunngasuktittijuq: 31 naksiujjivigivattigit ajjinganik titiqqaup titiralauqtatta illuarjuttinnut, tamanna takutuinnariaqaqtait.

32 king timirius ataataminut kingulliqpaangulluni tunngasuktittijuq: 33-ngujut pilirittiarumattiaqpavut inuit juuvus, piqannarijavut, ammalu uvattinnik piqatiqainnarluta, pijjutigillugu uvattinnut piuningit uvattinnut piuninginnut.

34-ngujut angirutiqaqsimajugut kiglinginnut juutiaup, pingasut gavamaujut apuriima ammalu laita ammalu ramaitam, ilajausimajut juutamut kanatami samiariami, ammalu kisulimaat kannujaujut, tamakkunungalimaaq suurlu jirusaiulm-mi, akiliqtaunngingaaqtutik arraagutamaat akaungiliurutiqaqtutik piruqtunik nunami ammalu napaaqtunik.

35 ammalu asinginnut uvattinnut pigijaunngittunut, aksaluanut ammalu iliqqusiujunut uvattinnut, ammalu tariunut, ammalu gavamakkut taaksinginnut, uvattinnut pijaujariaqaqtutik, piiqtippappavut ikajurninginnut.

36 amma tavvani piiqtaujuqajjaanngittuq taimannganit.

37 maanna taimaimmat takuliqput taakkua thou ajjinginnik sanasuut, amma tunijauluni jaanatanmut, aaqqiksurlugulu angmaluqsisimajuq.

38 kinguniagut, king timurius takugami nuna nipikilluni saattiangani, ammalu pittailititaulaunngiłłuni, qimaatittilluni unataqtuksalimaanik, tamarmik nangminiq inigijaminut, kisiani ilangit titaktiit aallait, katilauqtangit isungani uqquusautiup: ataatangata qiimigilluniuk.

39-ngujut amisukkanniit uuktuqtuqalauqtuq, aliksaantuup ilanga, takulluni akpariaqsimajulimaat timiriusmit, simulkuai arapianmut nuitittilauqtuq aliksaantumit, 40-nik ammalu nikaginnguarlugu taanna makkuttuq unataqtiujuq, ataatangata stead-miituinnariaqarninganik: uqautilluniuk taimaimmat timirius taimailaurmat, ammalu qanuq angutingit unataqtut unataqatigilaurmangaarmigit, ammalu akunimmarik taikaniinginnaqtuni.

41 maannaujuq jaanatan aullatitsilauqtuq king tiamiriusmik, taikkua jirusaammiititsigajarngata jiruusaammi, ammalu taikkua annuraat: isriulmut.

42 so Demetrius naksiujjilauqtuq jaanatanmut, uqaqtuni, taimailiutuinnajjaangittunga ammalu thy people-kunnut, kisiani upigittiarniaqpara ammalu kanatami, piviqarutta.

43 maanna taimaimmat thou shalt pittiaqattaqtuq, thou naksiujjiviginnga angutinik ikajuriaqtuqtunik; taikkua unataqtussalimaakka uvanniingaarmata.

44 taanna jaanatan 3,000-nik angutinik 3000-nik angutinik tininngatittilauqpuq: amma pisujuktunuaramik, pisujuktuq quviasummarilauqpuq qaijunnalaurmata.

45 hapiit nunalipaujait katilauqtut qitiqpasianut nunalipaujaup, 100,000-nut angutinut, ammalu sujuqarajaqtutik.

46-ngujut iqqaqtuivimmuuqtaulauqtut, kisiani nunalipaujait aqqusaaqtittiinnalauqtut nunalipaujakkunnit, ammalu unatariasillutik.

47-ngujut uqalulauqtut juruasmut ikajuqtaujumallutik, atautsikkut upagutilauqtuq, ammalu imminik tuniuqqailluni nunalipaujakkut taikani ullurmi nunalipaujarmi 100,000-nut.

48 ikititsilaurmijut nunalipaujarmi, ammalu nigat amisunik milluagarnik taikani ullurmi, ammalu agjaqtaulluni.

49-ngujut nunalipaujait takugamik juruit nunalipaujamik pilaurmata, sapiliqsarainginningit: taikani tunisilauqtutikkingmut, ammalu qiallutik, uqaqłutik, 50-nik saimatittiluta, ammalu juas nuqqaqtillugu aanniqtirinirmik uvattinnik ammalu nunalipaujamik.

51 sugiutiminik piiqsilutik, sailitittillutiglu; amma juruit upigijauttialauqtut takutitaullutikkingnik, amma takujainnarilugit pillattaangulauqtut; ammalu utilauqtut jiruusaammut, piugunniiqtutik.

52 suuking timirius iksivaalauqtuq pisukłuni, nunalu nipiqanngiłłuni.

53 taimaikkaluaqtillugu katinngajunniilauqtuq, ammalu imminik aupajaaqtumik pilluni jaanatanmik, tunijaulaunngittuq maliktugit ikajuutingit pilauqtangit, kisiani akaunngiliurutiqammarilauqtuq.

54 kinguniagut utiqtillugu uukturłuni, piqatigillugulu nutarakuluk antiochus, utirłuni, tigujaullunilu.

55-ngujut katilauqtut angutilimaanut unataqtunut, timirius qimaalluni, ammalu tiamirius-mut, tunuagut ullalauqtuq ammalu nirilluni.

56-ngujut uuktukkannilauqtut qungasirmik pilauqtut, ammalu saalaqaqłutik.

57 taiksumaniutillugu uvikkaujuq antiochus titiralauqsimajuq jaanatanmut, uqaqtuni, nalunaiqsilauqtunga quttitumik ajuririuqtaunirmik, ammalu tikkuaqsillunga maligalirijimik tisamaujunut gavamaujunut, ammalu ilagijauniarluni piqatinginnut.

58-ngujut taanna guulumik umiarjuamik niuqsilluni, ammalu imiqtiłłuniuk guulumi, ammalu annuraaqsimatitaulluni ittinnguami, ammalu aturniarluni guulumik.

59 nukanga saiman kaaptanmik sanalaurmijuq taijaujumik majurautinga Tyrus unto the bigt.

60-ngujut jaanatan tikilauqtuq, ammalu nunalipaujakkut imakkuuqtuni, ammalu taikkua syriakkut katilauqtut ikajuriaqtuqtutik: ammalu aaskamuurami, nunalipaujakkut katilauqtut.

61-nik gaasamuurami, kisiani gaasa qamiłłuniuk; nanili simiksilluni, ikiłłuniuglu suburbs taikani ikitillugu, surakłunigillu.

62 kinguniagut, gaasa tunisitillugu jaanatanmut, sailiqatiqalauqtuq, ammalu irningit angutimmaringit tujurmititaullutik, ammalu jiruusaammut aullaqtitaullutik, ammalu aqqusaaqtaulluni kanatami tiamaskusmut.

63 maanna jaanatan tusaqtillugu timirius iksirarjuangit unataqtuksannguanualaurninginnik, galilii-miiłłuni, sannginiqattiaqłuni, piiqtaujumaliqłuni kanataup silataani, 64-nik katisilauqtuq, ammalu anilluni saiman aninga kanatami.

65-ngujut saiman piatsuramit akiraqtulilauqtuq ammalu akisaqtaulluni akunit, ammalu matulluniuk: 66 kisiani sailiqatigijumalauqtanga, tunillunigit, ammalu piirlugit, ammalu nunalipaujamik pillutik, ammalu garrisonmik aaqqiksillutik.

67-ngujut jaanatanmut ammalu kamajigijanganut, iluttuqtilauqtut imaanik Gennesar-mi, ullakkut ullakkut nigaqtitauqattaqtut najaujarmut.

68 ammalu, nuqqangatitaulluni, aallait katilauqtut tukisinatsiaqtumik, angutinik qaititsilauqtuq qaqqanginni, imminik akiraqtuqsuni.

69-ngujut taimali taikkua ullaksitillugit nunanginnit ammalu ilauqataullutik, taikkualimaat jaanatan saniraaniittut; 70 insumuch−mit anijuqalaunngimmat, kisiani maatas irninga aasalum, amma juutas irninga kaalvi, kaapitait kamajiup.

71-nik jaanatan annuraaminik atuqtuaqłuni, amma nunainnarmut niuqsilluni, amma tuksiaqłuni.

72 kinguniagut ikikkannilirłuni, qangatatillunigit, qimaksillutik.

73-ngujut maanna angutingit takutitaulauqtut tamatuminga, ikikkannililaurmijut, ammalu pinasuaqtunigit unalissaralaanut, allaat namminiq tupirminut, ammalu upirngijaqtuqsimallutik.

74-ngujut sinarjuqalauqput uqquusautimik taikani ullurmi 3,000-nginniittunik angutinik: kisiani jaanatan utilauqtuq jiruusaammut. uqalimaagaq 12 1 maanna jaanatan takugamiuk, nirualauqtuq angutinik, ammalu aullaqtillugit rumimut, nalunaiqsijaqtuqtuni ammalu nutaannguriaqtittilluni piqatiminik.

2 titiqqanik aullaqtittilaurmijuq laastimuunismut, asinginnullu nunanut, taassumungattainnaq pijjutiqaqłutik.

3 taimali rumimuulauqtut, ammalu itiqtutik senate-mut, ammalu uqaqtutik, jaanatan quttitummarimmi, ammalu inuit juas, uvattinnik aullatitsilauqtut, isuanut qaiqqujigiaqaqqut piqanniriik, qaiqqujilauqtut, ammalu liijjan, taimaiqattalauqsimammata.

4 taanna ruumas tunisilauqpuq titiqqanik aulattijiujunut tamainnut ininut naksariaqaqtaminik nunamut juutiamut sailinaqtukkut.

5 ammalu taanna ajjinga titiqqait jaanatan titiralauqtuq laastimuunismut: 6 jaanatan iksirarjuararjuanga, amma innait kanatami, amma iksirarjuat, asingillu juuvus, laastimuunis−mut tunngasuktittijut: 7 titiqqaqtaqalauqtuq aullaqtitaujunik ilaannikkut aittaasmut, tainna tiarius, ilinnut ilijaulauqtuq, nalunaiqsillutik tupivut, ajjinga tavvani titiraqtausimajuq.

8 taissumani Onias−kut kiggaqtuijimik tunisilauqput upigijaujumik, titiqqausiaqłutiglu, nalunaiqtaulluni uqausiulauqtuq amma piqannarijaulluni.

9 taimaimmat uvaguttauq, tamakkua pitaqariaqanngilavut, uqalimaagaqutiqaratta aggattinni akauksaqulluta, 10 taimaikkaluaqtillugu naksiujjinasuqattaqsimavugut ilingnut nutaannguriaqtittinasukłutik aninga amma piqannarijaqtaarniq, aallannguriaqaqpugut ilingnut: akunialuk aniguqsimalirmat taimanngat qaigalaaktuqalauqtillugu uvattinnut.

11−nik taimaijjutiqaqpugut qangalimaattiakkut nuqqaqpanngiłłuta, tamainni nirivigjuaqtilluta, asinginniglu ullutamaanik, iqqaumavagit atuqpakłutigut, tuksiarnikkullu, tamanna pijjutigillugu, uvattinullu isumalirutigiliqługu: 12 amma sulivugut upigusungnissinnut.

13-ulluta uvattinnut, akaunngiliurutiqammarikkatta ammalu unataqtuqaqattaqsimalluta naukkulimaaq, miriangulluta uvattinnik akiraqtuqattaqsimalluta.

14 hapiit akaunngiliurutiqarajanngittugut ilingnut, asingnullu pittinnut piqannarijattinnullu, taakkunani unataqtuni: 15-ngujut ikajuqtausimajugut heaven-mit kajusittiaqtuq uvattinnut, taima tunijauqattaqtilluta pisitinnik, ammalu pisitivut isigavut ataaguuqtitauqattaqtut.

16 tamatumunga pijjutiqaqtumut nirualauqtugut numinius irninga antiochus, ammalu antipater irninga jaisan, ammalu aullaqtittugit qaliujaqpainut, nutaannguriaqtittumallugit piqatigilauqtavut, ammalu tainna minguulauqtuq.

17-ngujut ilingnut upagutiqulaurmijavut, ammalu upigijumallutigut ammalu tunisiluta titiqqattinnik pijjutiqaqtunik nutaannguriaqtittinirmik nukattinnik.

18-ngujut maanna qaiqsaalijut kiuttiarunnarniaqput.

19 ammalu taanna ajjinga titiqqaup Oniares naksiujjaujuq.

20-ngujut laastimuunis-mit ainsimut, tunngasuktittijut: 21 nanijaujuq titiqqatigut, laastimuunians amma juas pialiuqtiummata, ammalu aivvalahaammi:

22 maanna taimaimmat, tamanna qaujimajatinnuarmat, qaijuq titirattiarniaqtuq uvattinnut ajuqsannginnirijarnut.

23-ngujut titirakkanniqattaqtavut ilinnut, tamakkua niuviaksarijasi ammalu niuviaksait uvagut, ammalu uvagut tiliurivugut taimaimmat kiggaqtuqtivut unikkaaqattarniaratta ilinnut tamatumunga silatujumut.

24 maanna jaanatan tusaqtillugu timipius iksirarjuangit unataqataulilaurninginnik tunngasuktittiniqsaullutik, 25 piilauqtanga jiruusaammit, takullunigillu nunami amathismit: qikarviqakainnaqtilaunngimmagit kanatamuariaksaq.

26-nik tupirminut aullatitsilaurmijuq, qaikkannilauqtuq, uqautilluniuglu tikkuaqtaulaurniraqsuni unnukkut.

27 siqinnituarmat, jaanatan angutinik takunnaqujilauqpuq, taliikkik, unnualimaaq unatatuinnariaqalituinnariaqaqłutik: amma 1000-nginniittunik ullaktittikatalauqłuni tunngasuktittijiup miksaanut.

28 kisiani aksururnaqtukkuuqtut tusaramik jaanatan angutingillu pituinnariaqalirninginnik, kappiasukłutik, amma uummatimingniilauqtut, amma ikitittittiarłutik nunaliralaanginni.

29 hapiit jaanatan kampaningalu qaujimalauqtut ullaanganiunngittuq: takulauqtanginnut ikumanik ikitittijunik.

30-ngujut jaanatan pinasualirłunigit, kisiani piluaqtilaunngitangit: kuukkuulaunngittut.

31-ngujut jaanatan arapians-mut saalauqtuq, taijaulauqtuq Zabadeans-kunnut, ammalu smote-mut, ammalu mirianguniraqługit.

32-nik piiqsillunilu, tiamaskasmualauqtuq, amma kanatalimaami, 33 saimantauq, ammalu aqqusaaqtaulluni kanatami aaskamut, ammalu tigumiaqtuni, japamut sanirvattamininga, ammalu saalaqaqtuni.

34 tusalauqtaminut tunisiniarniraqłutik tigumiagarmik tiamiriusmit; nanituinnaaqtillugu garrison-mik aaqqiksilauqpuq taikaniinginnaqullugu.

35 kinguniagut jaanatan angirrakkannilauqtillugu, uqaalallunilu innarnut, uqaqatigilauqpangit sananirmik sanngijumik juutamik, 36 ammalu avaluliuqtuni jiruusaam quttiniqsamik, ammalu saqqiiluni angijummarialummik 1999-mi ammalu nunalipaujami, avillugu nunalipaujami, inutuutuinnariaqaqtuni, angutiit niurrutiqanngituinnariaqarmata uvvaluunniit niuvirunnangituinnariaqaqtutik.

37-ngujut katilaurmata sanallutik nunalipaujakkunnit, avaluup ilanganut brook-mut kanangnaqpasianut katalaurmat, ammalu sanajaulluni taijaulluni Caphenatha.

38 saiman aaqqiksilaurmijuq aitamik sitipirimi, sanngitiłłuniuglu paanginnut imirvinginnullu.

39 maanna uuktulilauqtuq aisamik, ammalu tuquttilluni qiliqsinaqtumik, aaqqiksituinnariaqarninganik kuin kiggaqtuqtinganik nangminiq niaqurminut.

40 hapiit kappiasulauqtuq jaanatan aksururajannginninganik, unatarajarłuniuglu; nani qinirnirmangaat qanuq pijariaksaq jaanatanmik, tuqutuinnariaqaqtanga. piilauqtuq, ammalu piatsanmuuqtuni.

41 jaanatan katiqatiqariaqtulauqtuq 40,000-nik angutinik niruaqtaujunik, ammalu piatsanmuuqtuni.

42 maanna uuktuqtillugu takulluni jaanatan unataqtiaqtummariulluni, aggaminut tasisinngiłłuni; 43 kisiani upigijaulluni, ammalu upigillugu piqannarijalimaaminut, ammalu tunilluniuk, ammalu angutinik unataqtiulluni, imminik.

44-ngujut jaanatan uqalaurmijuq, qanuimmat thou-kut tikitittisimavat tamakkuninga inunnik akaungiliurutiqammarittumik, takulluni unataqtuqangimmat?

45 taimaimmat angirraqtikkanniliqpakka, ammalu niruarlutik angutinik utaqqiniaqtunik, ammalu uvannik uqarlunga piatulimut, tuniniaqpara, ammalu asingit sanngijut tigumiaqtut ammalu tiliurijut, ammalu taikkualimaat akiliitittijut: uvannut, utirniaqpunga ammalu aullarlunga: tamanna pijjutigillugu qaijjutiginiaqtara.

46 suu jaanatan ukpirusuktuq pikammakłuniuk, aullaqtillugulu kamajigijanga, nunamualauqtuq juutamut.

47 ammalu namminiq pisimalluni kisiani 3,000-nik angutinik, aullatitsilauqtuq 2,000-nik galiliimut, ammalu 1,000-nik piqatiqaqtuni.

48 maanna jaanatan isituarmat pitulimasmut, patulimais matusilauqtut matunginnik ammalu tigulluniuk, ammalu taikkualimaat qailauqtut ullautillutik.

49-ngujut uuktuqtittilauqtut pisuktinik ammalu gaaliliimut, ammalu tukisinattiaqłuni, suraksinirmut jaanatan kampaninganik.

50 kisiani qaujimagamik jaanatan ammalu piqatiqaqtutik ammalulainmik, tiliuriqattautilauqtut; amma qanigiqattautillutik, unatariarunnaqsillutik.

51-ngujut kinguniagut, aksurulikkannililauqtut inuusirminut, utikkannililaurmijut.

52 naukkut tikittuinnaulauqtut juutia sailinaqtukkut, ammalu uasaqtaullutik jaanatan, ammalu piqatigillugik, kappiasummarilauqtutillu; namili isriul iqianngattialauqtuq.

53-ngujut uqquusautilimaat angmaluqsilauqtut suraksinasulirłutik: uqaqłutik, kaapitaqanngittut, uvvaluunniit ikajuriaksaq: maanna unatautilaurlavut, piirlugillu iqqaumajjutingit angutinit. uqalimaagaq 13 1 maanna saiman tusaqtillugu uuktuqtuq katitittilluni tunngasuktittijittiavangmik invade the land of juutia, suraklugulu, 2 takullunilu inuit nikagusuttialaurninginnik kappiasuttiaqłutiglu, jiruusaammualauqtuq, katiqsuillunilu inungnik atauttikkut, 3 ammalu pitiqtugit, uqaqtutik, suli qaujimajutit kisunik piunirmangaata, ammalu ningaukka, ammalu ataatama illunga, taimaissimammata maligarnut ammalu sanngatittigutinut, iqsinaqtunut ammalu akaungiliurutinut takusimajattinnut.

4 pijjutigali taakkualimaat allirait slain-ngungmata isriulmut, inutuutitaullungalu.

5 maanna uvannut ungasilualiqtuq, nangminiq inuusirijariaqaqtara qangatuinnattiaq akaunngiliurutiqaliraangat: piuniqsaunnginnama.

6-ngujut kanatamiutauqatiginiaqpakka, ammalu sanngajaaqtut, ammalu nuliavut, ammalu qiturngavut: uqquusittirutilimaavut katitauqattarmata surattirillutik uvattinnik maligunniiqtutik.

7 maanna inuit tusatuarmata taakkuninga uqausirnik, tarningit uummaqtitaukkannilauqtut.

8-ngujut ammalu kiullutik nipiqquqtujumik nipiqaqtutik, uqaqtutik, tuu shalt sivuliqtiulluni juutas ammalu jaanatan tuati nukanga.

9-nik ight thou-nik, ammalu qanutuinnaq, thou commandest us, taimailiurniaqtugut.

10-nik katisittalirilluni angutilimaanik unataqtunik, ammalu sanalluni pijariirasuaqtuniuk avalungit jiruusaam, ammalu uqalauqtuni.

11-mittauq aullatitsilaurmijuq jaanatan irninga aapulammi, ammalu sannginiqatsiaqsuni, juppamut: ullattitsilauqtuq taikaniinginnaqtunik.

12 so tryphon piiqtaujuq Ptolemaus−mit sannginiqattiaqłunit juutiamit, amma jaanatan piqatiqaqłuni.

13 kisiani saiman tupirmini iluttuqtilauqtuq aittami, tiriqqumi.

14-nguliqtuq maanna uuktuqtillugu qaujimalauqtuq saiman nangiqsilaurmat aninga jaanatan-ngunngingaaqtuq, ammalu ilaunasulirłuni, miriaqsilluni, uqarłuni, 15-ngujut imaimmat jaanatan tuati nukanga nuqqangatikainnarattigu, kiinaujamut akiliksaringitanganut, pijjutigillugu namminiqutigijaujuq tunijaulaunngittuq.

16-ngujut 100-nginniittunik siuvunik aullaqtittiqattaliqtut, ammalu marruuk irningik tujurmiaqarlutik, isumaqsulirami uvattinnik utinngituinnarialik, ammalu anitilaaqpavut.

17-ngujut saiman, isumalauqtuq suli kiinaujanik naksiujjilaurnirminik qiturngangillu, arnaillu niuviriaqarasugillunigit qiimigusungniraqłutik inungnut: 18 kina uqaqtuminiuppat, upinnarani aullaqtilaurakku kiinaujaungittumik ammalu surusiit, taimaimmat jaanatan tuqungavuq.

19-ngujut surusiujut ammalu 100-ngujut ajunnginniujut: qanuq pinnginnguaqtut katitaugajanngitiammarilauqtut jaanatan aigajanngitanga.

20-nik ammalu tamanna tikilauqtillugu nunamuarasulirłuni, ammalu surakłuniuk, angmaluqsilluni aaturiamut: kisiani saiman ammalu pisukłuni pisukłuni nanituinnattiaq, namunngaulaurnirminik.

21-nguliqtut maanna unigutaulauqtut miriamut, isuanut tikiqattalluarunniiqłuni nunatuinnarmut, ammalu aullaqtillugit.

22-ngujut uuktuqtut pituinnariaqalirłutik agluminik unnungmut: kisiani aputiqattialauqtuq, pijjutiqarłuni upalaunngitaminik. taimali aullalilauqtuq, ammalu kanatamuuqtuni gaalaatmut.

23 ammalu tikimmat paaskamamut, slew jaanatan, iluviqtaulauqtuq taikani.

24 kinguniagut utirasulilauqtuq nunamuaqłunilu.

25 saiman, ammalu sauningit jaanatan aninga, ammalu iluviqtaulluni maatinmi, nunalipaujanga ataatangata.

26-ngujut ammalu isriul iqianngattialauqtuq, ammalu ippaktaulluni ullugasangnut.

27 saiman sanalaurmijuq nalunaikkutarmik ataatangata amma irnivininganik, ammalu piruqsalluni takulluni, ujarammik tunuani ammalu sivuniagut.

28-nik muuv-nik aaqqiksilauqpuq 7-nik tuksiaangnik, piqataanik akiraqtuqłuni, ataataminut, anaananganullu, tisamanullu.

29-nik ammalu taakkunani sanalauqtuq siquttirijjutinik, tunngaviliuttialauqtuni, ammalu tunngaviliuqtuni taliminik sanalluni iqqaumajjutiminik, ammalu unataqtiujunut umiarjuanut sanannguagarnut, takujautuinnariaqaqtutik umiakkut.

30 taanna kinguliriiksimajuq sanalauqtanga maatinmi, ammalu suli ullumimut tikiłługu.

31 maanna uuktulirłuni pilluriktumik makkuktumik qiliqsinaqtumik, amma ingulaqługu.

32-nik ammalu utiqłuni, ammalu kuin kiggaqtuqtinga aisamik, ammalu nunamuaqtittilluni.

33 saiman sanalilauqtuq sanngijumit juutiamit, avaluliqługulu unigutaurjuaqtunit, akinnattiavangniglu, paaniglu, imirvingnillu, ammalu avaluliqsillutik.

34-ngujut muuris saiman nirualauqtut angutinik, ammalu aullartitaulluni king tiamiriusmut, isuanut tunisijarialik nunami annaumajjutimik, suuqaimma tamarmik piugunniiqtittilaurmata.

35-ngujut king timurius kiulauqtuq titiraqłunilu taimanna: 36 king timirius unto saimanmut, piqannarijangalu kings, ammaluttauq innarijanut amma kanatami juuvusmut, tunngasuktittittiaqtusi: 37 guuli kuin kiggaqtuqtinga, ammalu qungasiruq, qaigalaaktuq uvattinnut aullaqtitaulauqtuq, pilauqtavut: ammalu pituinnariaqaliqtugut sailinirmik ilingnik, ii, ammalu

titirarluta unungittumik pilirijittinnut, nalunaiqsinirmut annaumajjutinik tunisimajattinnik.

38 amma qanutuinnaq sanasimajavut nangiqatiginiaqpattigit; ammalu sanngijuq tigumiaqtuq, ye sanajausimajuq, namminiriniaqpait.

39-ngujut qanutuinnaq kamattianginnirmut uvvaluunniit pasijaksaunirmut ullumimut, isumagijunniiqpavut, ammalu gavamatuqakkut taaksiijarutingit, akiliksaqaqtut uvattinnut: ammalu asinginnik akiliqtaujuqarniqpat jiruusaammi, akiliqtaukkannijjaagunniiqtuq.

40−nik takulutillu kikkunnik katiqatiqarajarmangaaqpit iqqaqtuivittinni, atii ilaulilauqta, sailinaqtumiglu pitaqarluni uvattinnik.

41 taimaimmat yoke of the heathen piiqtaulauqtuq Israel-mit 100-mit 7-nganillu arraagumit.

42-ngujut inuit isriul titiraqattalilauqtut pilirijjutiminik ammalu kaanturaanginnik, sivulliqpaami arraagumi saiman quttiniqpaamik, aulattiji ammalu sivuliqtinga juuvus.

43 taakkunani ulluni saiman tangmaaqsimalauqpuq gaasamut amma angmaluqsilluni; sanalaurmijuq aulautinik unataqtunik, ammalu aaqqittaulluni nunalipaujakkunnut, ammalu uniutilluni, ammalu tigulluniuk.

44-ngujut ammalu aulautingit sitimut ilijaullutik; nunalipaujarmi pitaqattialauqtuq: 45 insomuch inuit nunalipaujarmi atuqtuarlutik annuraaminik, majuqłutiglu akinnarmi nuliaminut qiturnganginnullu, nipiqquqtujumik nipimik, saimanmik sailitittillutik.

46-nguniralauqtutillu, uvattinnik kamallutik malinngittut, kisiani isumattiaqattaratta.

47 suu saiman nirititaulauqtuq taakkununga, ammalu akiraqtuqtaugunniiqtuni, kisiani nunalipaujamiigunniiqtugit, ammalu salummaqsaillutik illunik ittirvinginnik, ammalu itituinnaqtutik inngigarnut ammalu qujannamiiqtutik.

48 ii, aattituinnalauqtuq, ammalu angutinik ilisilluni maligaq, ammalu sannginiqsauliqtiłłuniuk, ammalu sanalluni illumik imminnut.

49-ngujuttauq jiruusaammi jiruusaammi aksuruqtitaulualaurmijut, tikigunnaratik, kanatamiluunniit, niuvinngillutiglu, niurrutiqaqpagatiglu: aksururnaqtukkuummarilauqtut saalaqarumaninginnut, ammalu amisut tuqulauqtut.

50-nik paniqtililauqpangit saimanmut, takunnguarlugu inutuuqatiginiarmagit: naliak tunilaurmangaagit; amma alaasimit piiramigit, salummaqsailauqtuq allarutinik sururnaqtunit: 51-ngulirłuni ilijaullunilu pingasunut 20-nganilu ulluq aippangani taqqirmi 170-nginni sivullirpaarlu arraagumi, qujalinnaqłuni, amma aviktuqsimaningit napaaqtut, amma qairuliit, amma ulamiit, amma ulamiit, amma ninnguujait, amma inngiutit: suuqaimma suraktuqalaurmat piummarikłuni isriulmit.

52-nik uqalaurmijuq tainna ulluq arraagutamaat pisimajauqattariaqarninganik quviasuglutik. amma suli qaqqanga tungujuqtuq tuappiamut sannginiqsaulauqtuq, ammalu namminiq kampaniminik.

53 amma saiman takugamiuk jaan irninga uttulirijiulluni, kaapitailiulauqtuq tunngasuktittijilimaanik; ammalu gaasurami. uqalimaagaq 14 1 maanna 100-nginniittunik pingasunik ammalu 12-gijanganik arraagunik kinglis timurius katisilauqtuq unataqtiminik, ammalu pivalliajulirijikkut pularaqtutik ikajuriaqtuqtuni unatarasuaqtuni uqaalaummik.

2 kisiani aasas, king puusia amma pivalliajulirijikkut, tusalauqtut timirius ilijaulaurninganik kiglinginni, naksiujjilluni ilangannik iksirarjuangata uumatilluniuk: 3 upalauqtuq tiamiriusmut, ammalu tigulluniuk, ammalu aaskasmut natsaqtuniuk, ilijaulauqtuq.

4 juutiamut, nipikilauqtuq ullulimaaq saimanmit; qinilaurmat nunaqjuaminik silatunirmik, taimaak pijunnarniqarmat ammalu upigillunigit.

5 ammalu maligaliuqtiulluni piqujalimaanginni, taimaimmat, juuppamik pilauqtuq, ammalu isirviliuqtuni issinginnut imaup, 6 amma angigligiarlugu nunagijanga, amma utiqtillugu kanata, 7-ngujut ammalu katilauqtut amisunik pijunik, ammalu gaasuramik, ammalu piatsuramik, ammalu unigutaujumik, akkagingitaminik, pitaqalaunngittuq pittailijumik.

8-ngujut nunaminik sailillutik, ammalu nunarjuaq angikligiaqtittilluni, ammalu napaaqtuit piruqtuminiit.

9-ngujut angutituqait iksivaaqtuinnaulauqtut aqqutikkut, katinngallutik piujut, ammalu makkuktut angutiit nunarjuarmiunik ammalu unatarjuaqtunik.

10-nik tunisilauqpuq nunalipaujarnut, ammalu aaqqikłunigit qanutuinnaq marrannguanik, taanna maligaliuqti atinga qaujimajauttiarniarmat nunarjuap isuanut.

11 sailittialauqtuq nunami, amma isriul quviasuttialauqtuq: 12 angutilimaanut iksivaaqtunut viningata ataagut amma napaaqtungata ataani, amma suruqtittaililugit: 13-ngujut amiakkutaqalaunngittuq nunami unataariniarlugit: ii, pisujuktut ungaqqutaulauqtut taissumani.

14-nik 14-nik 14-nik 14-nik 14-nik 14-nik 14-nik 14-nik 14nik 14-nik 14-nik 14-nik 14-nik 14-nik 14-nik 1 ammalu maligalimaat ammalu ijurainnalittangit piilauqtangit.

15-nik umianik 15-nik umianik 15-nik umianik 15-nik takiniqaqtunik.

16-nguliqtuq tusaqtaummat rumi, ammalu sipaatamut, jaanatan tuqulaurmat, mamiattummariulauqtut.

17 kisiani tusatuarmata aninga saiman iksirarjualiulaurmat, ammalu kanatami, ammalu nunalipaujait taikani: 18 titiralauqtut ungitaminut saamut, nutaannguriaqullugu piqannariingniq amma liijjan sanalauqtangit juutasmut amma jaanatanmut: 19 naliak titirausiit uqalimaaqtaulauqpat katinngatitaulaunnginninginnik jiruusaammit.

20 ammalu taanna ajjinga titiqqaup laasimuunis naksiujjaulauqtuq; taakkua laastimuunis, nunalipaujakkut, saiman, ammalu innatuqait, ammalu iksirarjuangujut, ammalu inummaringit juruas, puritan, tunngasuktittijut: 21-ngujut kiggaqtuqtiujut aullaqtitaulauqtut inuqutittinnut nalunaikkutaqtaaqtitaulauqtut uvattinnut nunarjuarnut ammalu upigijaullutik: quviasulauqtugut qaijunnalaurmata, 22 amma atiliulauqtutit suplunginnit katimajiit inuit taimaak; numinius irninga antiochus, ammalu antipater son of jaisan, juas kiggaqtuqtingit, uvattinnut upagutilauqtut piqannarijaqtaakkanniriaqtuqtutik.

23 ammalu quviasuttutik inuit takurannaaqtittigunnarianginnik angutinik, ammalu atjinginnik ilisilutik titiraqsimajunik inunnut titiraqsimajunik, isulippallialiqtillugit inuit laastimuunimiut iqqaumajjutiqatuinnarialiit: suli titirakkanniqsimajugut atjinganik saimanmut.

24 kinguniagut saiman numinius-mit rumimut 1,000-nik uqumainniqaqtummariulluni nalunaiqsijaqtuqtuni.

25 inuit tusaraangata, uqaqattalauqtut, qanuq qujaliniaqpita saimanmut irninginnullu?

26-ngujut ataatangata iglungalu aaqqiksisimavuq isriulmit, qimaasimallunilu unataqtillugit, nalunaiqsillutiglu isumaqsurnirminik.

27-ngujut titiralilaurmijut titiraqsimajunikbrass-nik, aaqqiksillutik tunngavingnik titiraqsimajunik: ammalu taanna ajjinga titirarniup; 18-gijanga ulluq taqqirmi iul, 100nginniittunik pingasunik ammalu 12-gijanganik arraagumi, pingajugilirmagu arraagu saiman quttiniqpaaq, 28-ngujut saamiulmi katinngatitauttiaqtillugit iksirarjuangujut, ammalu inuit, ammalu maligalirijiujut kanatami, ammalu innarijaujut kanatami, tamakkua uvattinnut qaujikkaqtaulauqtut uvattinnut.

29 Forasmuch-kut unatarjuaqtuqarajungmat kanatami, taikanilu kajusitittinirmut inigivaktaminik, maligamiglu, saiman irninga maatatias, akinnarmiutaup jiarip, atauttikkut iqsinaqłuni, imminik quaqsaarnaqtumiitittilluni, pittailitittillunilu pikkumigijaminik kanatamiunut pikkugittialauqtaminik: 30 (kinguniagut jaanatan, katiłłuniuk nunanga, amma iksirarjuangullutik, ilaliujjaullutik inuqutinginnut, 31−ngujut pikkumigijangit pivagiijaqsimajut nunaminik, suraituinnariaqarninginnik, aggangillu sanngatilirlugit: 32 taissumani saiman nangiqsilauqsimavuq, amma unataqłuni kanatami, amma nangminiq aangajaarnaqtuqtuqattalauqpuq, amma angutiulluni kanatami amma kiinaujaliuqtiłłunigit, 33-ngujut ammalu nalunaiqsillutik juutamik, piqatiqaqłutik piatsuramik, juutaup kiglingani, juutaup kiglingani, talingit; kisiani garrisan-mik aaqqiksilauqtuq juasmik taikani: 34-nik 1999-mi 1999-mi, 1999-mi, 1999-mi, 1999-mi, 1999mi, 1999-mi, 1999-mi, 1999-mi, 1999-mi, 1999-mi, 1999-mi, 1999-mi, 1999-mi, 1999-mi, 1999-mi, 1999-mi, 1999-mi, 1999-mi, 1999-mi, 1999-mi, 1999-mi, 1999-mi, 1999-mi, 1999-mi, 1999-mi, 1999-mi, 1999-mi, 1999-mi, 19 35-ngujut inuit taimaimmat inngilauqtut saimanmik, ammalu nunarjuarmut isumagilauqtaminik naksarumalluni, aulattijiminik ammalu angajuqqaarjuamik, upinnarani tamakkuninga piliriqattarsimammat, ammalu iqqaqtuivilirijikkunnut ammalu uppirusunninganut nunanganut, ammalu qinilaurmat inuqutiminik.

36-ngujut aggangit nungutiqsimatillugit, tainna uqquusisautiujuq piiqtaulauqtuq nunaminik, ammalu nunalipaujanganiilauqtut taivit jiruusaammi, imminik sanalauqtuq, tunijaulauqtunik, ammalu suruituinnaqtutik, ammalu aanniqsimammarittutik ininginni: 37 kisiani juruas taikunngalauqtuq. ammalu nalunaiqtaulluni attanajjaiqtausimaninganut kanatami ammalu nunalipaujaq, ammalu piruilluni avalunginnik jiruusaam.

38 king timirius nalunaiqsilaurmijuq quttitummarimmiittunit malittugit tamakkua, 39 piqannarijaminik piqatiqaqłuni, upigillugulu upigijauttiaqłuni.

40 tusalauqtaminut uqaqtuni, qaliujaqpait uqaalalaurmata juruas piqannarijaminik ammalu pikkaunirminik ammalu irniuqtunik; ammalu takuksautittillutik kiggaqtuqtiujunik saiman niqturimut; 41-ngujuttauq juuvus ammalu iksirarjuararjuat quviasuttialauqtut saiman aulattijigijariaqaraluarmiuk ammalu ajurittummariuluni, kisiani saqqittuqalaunnginningani ukpirnattiaqtumik; 42-nik sulikkanniaqtunik kaapitariaqaraluaqłuni, ammalu kamagijaqariaqaqłuni inigijaunajaqtumik, aaqqiksurniarlugit piliriarijaminik, ammalu kanatalimaami, ammalu unataqtuksanik, ammalu annuraanik, imanna, uqaqpunga, kamagijaqariaqaqpuq inigijauvaktumik; 43 sanittiangani, angutilimaat, titiraqtuinnaujariaqaqłunilu kanatami atingagut, amma allarujjagaqariaqaqłuni ittinnguami, amma guulumik aturluni: 44 maligatiguuriaqarmijuq inuit uvvaluunniit ajuritaut suraijariaqanngilat tamakkuninga, uvvaluunniit uqausiminik

surailutik, uvvaluunniit katitittilutik kanatami, uvvaluunniit annuraaqsimanngillutik ittinnguami, uvvaluunniit aturluti guulumi; 45 amma kinatuinnaq asiagut pilirijarialik, uvvaluunniit surailuni tamakkuninga, anullasiqtaujarialik.

46 taimaimmat piugijaulauqpuq inulimaat piliriaqaqtillugit saimanmik, amma hath-mik uqaqtutik.

47-ngujut saiman angilauqtuq tavvani, ammalu quviasummarilauqtuq iksirarjuaraaluulluni, ammalu kaaptan ammalu aulattijiulluni juas ammalu iksirarjuanut, ammalu sapummijainnarillugit.

48−nik nalunaiqsilauqput taanna titirarniq ilijaulluarninganik titiraqsimajunik, aaqqiksuqtaulluaqłutiglu iniup iluani iniup iluani; 49-ngujuttauq taikkua amisuliuqsimajut sanajaujariaqarmijut quviasunnirmut, isuani saiman ammalu irningit pisimatuinnariaqaqtangit. uqalimaagaq 15 1-mi muusavua sunniumas irninga timirius titiralauqpuq tariup iqqangani saimanmut iksirarjuamut amma iksirarjuamut juuvusmut, amma inulimaanut; 2 ilulingit ukuangulauqtut: king antiochus-mit saimanmut ajurirsuijirjuanut ammalu kanatami, ammalu inunginnut juuvus, tunngasuktittijut: 3 Forasmuch-nguniraqtaujut ilangit nivirnait angutiit ataatavut, ammalu pijjutiga aksuruqtikkannirlugu, utiqtituinnariaqarakku piqutituqarmut, ammalu taikkua nuattisimaliqtut ajjigiinngittunik kanataup silataanik unataqtiujunik, ammalu umiarjuanik aaqqiksuillutik; 4 tukigattauq kanatakkuurluni, suratsimatuinnariaqarama, ammalu amisunik nunalipaujarnik sanasimajunik: 5 maanna taimaimmat nalunaiqsivunga piliriarijariaqaqtalimaakka tunilaunngitakka, amma tunniqqusiat tunilauqtangit.

6-ngujut tunisivakkivunga kiinaujanik thy country-mut saattumik naqittijjutiqarluni.

7 amma pijjutiqarluni jiruusaam amma sanniruaqarvik, isumaqsuqtillugit; ammalu talilimaat sanasimajut, ammalu annuraat sanasimajut, ammalu tasiuqattaarlutik, ammalu aggangit saattukuluulutik, atiiguunginnarlugit.

8 amma kisutuinnaq, uvvaluunniit taimainniaruni, akiliksauniaqpuqkingullirmut, isumagijunnaiqtaukainnarlavut maannaujuq.

9 amma suli, piguttigut, upiginiaqpavut, amma kanatami, amma temple, upigijauttiarlutik, upigijauttiarniaravit nunarjualimaami.

100-ngujut 100-nginni 14-gijanganit arraagungannit ataataminut tikilauqtut: taissumanilu unataqtussalimaat katilauqtut, taimali ilangit qimattaulauqtut.

11-ngujut pijaunasuktut king antiochus-mut, nirilauqtuq tuaramut, saglulluni imavingmit: 12-ngujut takugamigit akaunngiliurutiujut saqqilauqtut atautsikkut, ammalu taikkua unataqtussangit nuqqatuinnalauqtut.

13-ngujut tangmaaqsimalauqtut tuaramik, piqatiqaqtuni 100,000-nik angutinik unataqtunik, ammalu 8,000-nik.

14-nik ammalu nunalipaujait qanigijaaniitillugu, ammalu umiarjuanik tikiqataulluni nunaliup qanigijaani, nunalipaujaq nunainnarmut ammalu imakkut, aksururnaqtukkuulaunngittuq aullariaksaq uvvaluunniit.

15-ngujut arraaguup iluani numinius ammalu kampaninga rumi, titiqqaqalauqtuqingnut ammalu nunalirjuanut; namili taakkua titiraqtaulauqtut: 16 luukius, qaliujaqpait qaliujaqpait, tunngasuktittijut:

17 juus kiggaqtuqtingit, piqannarijavut amma pikkaaluit, uvattinnut upagutilauqput piqannarijatuqattinnut amma liijjanmut, saimanmut annurarjuamut aullaqtitaulluni, amma juuvusmiunut: 18-nik ammalu guulumik 1,000 paunsimik uqumainnilimmik.

19 isumalauqtugut piunasugillutigut titirariaksaq pisuktinut nunalirjuanullu, aanniqtittariaqannginninginnik, unataarinngillugitluunniit, nunalipaujangit, uvvaluunniit nunalirjuat, uvvaluunniit suli ikajunngillutik pikkumigijanginnik.

20 piuqquujilauqtuq uvattinnut pijariaksaq similiqsimajunit.

21-ngujut nimagunnangippat, kanatami ivvillu, saimanmut agjaqtautillugit, anullasiqtautuinnariaqarngata malillugit namminiq maligangit.

22 ajjituinnangit titiralauqtut piuginngitaminik tiamiriusmut, amma attalus, ariarathesmut, amma aaskasmut, 23 amma nunalirjualimaat amma saampsams, amma laastimuunians, amma tilus, amma miantus, amma siusian, amma kauria, amma samius, amma pampilia, amma laisia, amma halikarnass, amma ruutus, amma aratuus, amma kuus, amma siat, amma aratuus, amma guritiina, amma kantas, amma kanipurus, amma Cyrene.

24 ammalu ajjinga tavvani titiralauqtut saimanmut.

25 So Antiochus the king camped against Dora the second day, aanniqtiriinnaqłuni, aulautiliunginnaqłunilu, tukiqaqłuni nuqqaqtittilluni uuktuqłuni, anijunnanngiłłuni.

26 taiksumani saiman aullatitsilauqtuq 2,000-nik angutinik ikajurniaqtunik; siuvu, guululu, talingagullu.

27-ngujut pigajanngitangit, kisiani kajuqtuq kajuqtuq illaalimaat sanalauqtangit, ammalu aallannguqtuni.

28-kanniit aullatitsilauqtuq aatinupismut, piqatingata ilanga, tusaqtitsinirmit, uqarlunilu, jan jupa ammalu gaasura; taanna jiruusaam-miittuq, nunalipaujait.

29 kiglingit tupiit tuqusimaliqtut, aannirnaqtummariullutiglu nunami, amisuniglu ininik pillutik.

30−nik maanna taimaimmat nunalipaujarnik tunisiqattaliqput, amma upigijaullutik nunait, ye−kut niruaqtausimajut juutiaup kigliliuqtausimanngiłłutik: 31-nik uvvaluunniit asinginnik qaittilutik 500-nik qaqullirmik; ammalu aannirutausimajunut, ammalu upigijauninginnut nunalipaujait, asingit 500-ngujut ajunnginniujut: taimaingippat, qainiaqtugut ammalu akisaqturluta ilingnik 32 so athenobius king'sing piqannarijanga jiruusaammut: takugamiuglu saiman, amma irngusiujannguaq guulu amma siuvu palianga, amma upattiakkauninga, nirrititaulluni, uqautilluniuglukingup tusagaksalianga.

33 kiulirłuni saiman, uqarłunilu, asinginnik angutinik nunamuaqtittisimanngittugut, tigumianngiłłutigullu kannujaulluni asittinnut, kisiani ataatavut, isumavut tammarłutik pisimallutik qangatuinnakkut.

34 namiitilluta, piviqattitaulluta, tigumiarluta ataatattinnik.

35 ammalu imaimmat juppa ammalu gaasura, aanniqtittittialauqtut inunnut kanatami, kisianili tunisiniaqqitaa 100-nik pijunnarniujunik taakkununga. 20152014-mi, 2014-15-mi, 2014-15-mi, 2014-15 36 kisiani utilauqtuq pisujungmut, ammalu unikkaaqłuni uqanngiłłuni, ammalu saimanmit, ammalu takulauqtalimaaminik: naukkutinga ungatautisimangmangaat.

37-ngujut maannaujuq qangatajut uuktuqtut umiarjuakkut qattaujakkut.

38 king sanasimajuq kantipis kaaptain tariungata sigjangani, tunilluniuglu tunngasuktittijimik isigaujarmik amma angmaluqsisimajumik, 39−mit amma tiliurilluni piiqullugu kamajigijanga juutamut; tiliurilaungmijuq sanaqujilluni kaitranmit, nalunairlugillu

paangit, unatarlutiglu inungnit; kisiani kingmut, pinasualauqtuq.

40 so Cendebeus tikilauqtuq jaamiamut ammalu piiqpallialiqtugit inuit ammalu juti juutamut, ammalu inuit anullaksiangujut, ammalu ullautillugit.

41-nik ammalu sanagami Cedrou-mik, aaqqiksilauqtuq horsemen-mik taikani, ammalu tunngasuktittijiulluni isigakkut, isuanut tunisilluni sanatuinnariaqarnirminik tariup akianik juutamik, tainnakinga ullaktittilaurmat. uqalimaagaq 16 1 jaan gaasuraminngaaqłuni, uqautilluniuglu saiman ataatanga kantipius qanuiliulaurmangaat.

2 saiman taijaujuq marruuk angijuttiqpaak irningik, juutas amma jaan, ammalu uqaqtutik uvanga, ammalu ataatama illunga, inuusuktuqutinnik ullumimut akiraqtuqattaqsimajuuk isriulmik; ammalu kisutuinnait pilirittiaqtummariusimavut aggattinni, tunisiqattaqsimalluta isriul-mit.

3 kisiani maanna innauliqtunga, amma qaigalaakpunga, guutiup isumattiarninganut, ukiuttiavauvut: qaigalaaglunga amma nukara, unatariaqturlungalu nunarjuattinnut, ikajuqtaulutillu heaven−mit ilingnik piqatiqarlutit.

4 taima nirualauqtuq kanatami 20,000-nik angutinik unataqtinik, unataqatiqalauqtuq kantipismik, ammalu taqaiqsiqtuni unnungani maatinmi.

5 amma nangiqsitillugit ullaakkut, amma tukisinaqsitiłługu, nuqqangatiłługu, tupanuaqtittittialauqtuq tamainnik isigaujanik amma angmaluqsijunik akiraqtuqłutik: qanuq imaqtaqalaurmangaat brook betwixt−mik.

6-ngujut ammalu inungit iluttuqtilauqtut: ammalu takugamigit inuit kappiasulauqtut imaanut brook-mut, imminik sivulliulluni, ammalu angutiit takullunigit inuujunniiqtillugu kinguniagut.

7-ngujut, angutingit agguqługit, ammalu nikausiliuqłuni qitirujuani isigaup: inunnguanut inunnguanut amisummariulauqput.

8−nik nipiqalilaurivut angmaluqsillutik: taikani Cendebeus−kut amma tujurmivigijanga qangatatitaullutik, amisut qamutiit, amma nigaqtitaullutik sanngijumut tigumiaqtaujumut.

9 taissumani juutas jaan aninga ikilauqtuq; kisiani jaan suli kinguniagut, kaitranmuurami, kantipis sanalauqtuq.

10-nik niriqattalauqtut allarutinut aajusmut; ikinnirmat ikitillugu: 2,000-nginniittunik angutinik. kinguniagut utililauqtuq juutamut saililluni.

11-ngujut muurivuup tukisinattialauqtuq jiurikumit pitulimis irninga aipapas kaaptain, ammalu siuvuqalauqtuq guuluqaqłunilu: 12-ngulauqpuq iksirarjuararjuap irninga maligalirinirmut.

13 uummatinga kivitaulluni, isumalauqtuq kanata imminuaqullugu, ammalu uqaqatiqattialauqtuni saimanmik ammalu irninginnik surattirillutik.

14 maanna saiman niurrusimalauqtuq nunalipaujarnut kanatamiilauqtunut, kamagittiarlugillu tikisaittiangningit; taiksumanilu tikilauqsimajuq jiurikumut irningillu, maatatias amma juutas, 100-nginni 3core amma 17-ngani arraagumi, 11ngani taqqingani, taijaujuq saapaat: 15 irninga aipapas pillunigit nuqqangatiarjukłunigit, taijaulluni Docus, sanalauqtanga, niriqatiqattiarłuni: qanuq pisujulaurmangaat angutinik taikani.

16 suu saiman irningillu aangajaaqtummariutillugit, pitulimi amma angutingit nangiqsillutik, amma sugiutiminik pillutik, amma saiman niriqatigiigiaqtuqtuni, amma ungaliqtuni, amma irningik marruuk, amma ilangit iqqanaijaqtingit.

17-ngujut pilirilluni pikkunaqtummariulluni, ammalu pikkaaluulluni piujumut.

18-ngujut pitulimi titiralauqtut tamakkuninga, ammalu aullaqtitaulluni kingmut, aullaqtigiaqarmagu ikajuriaqturluni, ammalu tunisigajaqtuni kanatami ammalu nunalipaujarnik.

19-nik asimingnik aullaqtittilaurmijuq gaasuramut tuquttijaqtuqłuni jaanmik: amma tribunes-mut aullaqtilauqtaminut titiqqanik qaiqujilluni, siuvumik tunisituinnariaqaqłuni, guulumiglu, amma tunniqqusianik.

20-ngujut asingillu jiruusaam-mut aullalauqtut, amma qaqqanga tungujuqtuq.

21 maanna gaasuramut ullaqataulauqtuq uqautilluniuglu jaan ataatanga amma puriranlain, amma, mitauti haat ullaktittilluni.

22-nik tusarami, iqsinaqtummariulauqtuq: aggangit tigulilauqpangit surattiqtaullutik, ammalu ingiliqtugit; qaujimalauqtuq qimaajumalaurnirminik.

23 pijjutigillugu ilangit piqujangit jaan, amma unatarningit, amma piujut pilauqtangit, amma akinnangit sanalauqtangit, amma iningit, 24-ngujut, taakkua titiraqtausimajut iksirarjuangani, taimannganit ataataminik iksirarjualiulauqtillugu.