بەشی ١ 1برایان ،جولەکەکانی ئۆرشەلیم و خاکی یەهودا ،هیوای تەندروستی و ئارامی بۆ برایان ،جولەکەکانی سەرتاسەری میسر دەخوازن. 2خودا میهرەبان بێت لەگەڵتان و پەیمانەکەی لەبیر بکەن کە لەگەڵ ئیبراهیم و ئیسحاق و یاقوب ،خزمەتکارە دڵسۆزەکانی کردبووی. 3دڵێک بە هەمووتان بدەن کە خزمەت بکەن و ویستی ئەو جێبەجێ بکەن ،بە بوێرییەکی باش و بیرێکی ئامادە. 4دڵتان لە یاسا و فەرمانەکانیدا بکەنەوە و ئاشتیتان بۆ بنێرێت. 5گوێ لە دوعاکانتان بگرن و لەگەڵتان یەک بگرن و هەرگیز لە کاتی ناخۆشیدا وازتان لێ مەهێنن. 6ئێستاش ئێمە لێرەین و دوعاتان بۆ دەکەین. 7لە چ کاتێکدا دیمیتریۆس پاشایەتی بوو ،لە ساڵی سەد و هەشتا و نۆیەمدا ،ئێمەی جولەکەکان لە کۆتایی ئەو ناخۆشییەدا کە بەسەرماندا هات ،لەو کاتەوەی کە یاسۆن و کۆمەڵەکەی لە خاکی پیرۆز و شانشینی پیرۆز ڕاپەڕین ،بۆمانمان نووسی. 8پەنجەرەی ماڵەکەیان سووتاند و خوێنی بێتاوانیان ڕشت ،پاشان لە یەزدانمان پاڕانەوە و گوێمان لێ بوو .هەروەها قوربانی و ئاردی وردمان پێشکەش کرد و چراکانمان داگیرساند و نانەکانمان دانا. 9ئێستاش بزانە کە جەژنی چادرەکان لە مانگی کاسلۆدا دەگێڕن. 10لە ساڵی سەد و هەشتا و هەشتەمدا ،گەلی لە ئۆرشەلیم و لە یەهودا و ئەنجومەن و یەهودا سڵو و تەندروستییان نارد بۆ ئەرستۆبولۆسی وەستای پاشا بەتلیمۆس ،کە لە ڕەگەزی کاهینە مەسحکراوەکان بوو و بۆ ...جولەکەکان کە لە میسر بوون. 11تا خودا لە مەترسییە گەورەکان ڕزگاری کردین ،زۆر سوپاسی دەکەین ،وەک ئەوەی لە شەڕدا بووین لەگەڵ پاشا. 12چونکە ئەوانەی لەناو شارە پیرۆزەکەدا شەڕیان دەکرد ،دەرکرد. 13کاتێک سەرکردە هاتە فارس و سوپاکە لەگەڵ ئەودا کە پێدەچوو نەدۆڕاو بن ،بە فێڵی کاهینەکانی نانیا لە پەرستگای نانیا کوژران. 14چونکە ئەنتیۆکۆس وەک ئەوەی بیەوێت هاوسەرگیری لەگەڵ بکات ،لەگەڵ هاوڕێکانی لەگەڵیدا هاتنە شوێنەکە بۆ ئەوەی پارە بە ناوی مارەیی وەربگرن. 15کاتێک کاهینەکانی نانیا ڕۆیشتن و ئەویش لەگەڵ کۆمەڵێکی کەمدا چوونە ناو کۆشکی پەرستگاکە ،هەر کە ئەنتیۆکۆس هاتە ژوورەوە پەرستگاکەیان داخست. 16دەرگایەکی تایبەتی سەقفەکەیان کردەوە و بەردیان وەک ڕەشەبا فڕێدا و کاپتنەکەیان لێدا و پارچە پارچەیان کرد و سەریان لێدا و فڕێیاندا بۆ ئەوانەی لە دەرەوە بوون. 17لە هەموو شتێکدا ستایشی خودامان بێت ،کە کەسانی ناپاکەکانی ڕادەست کردووە. 18بۆیە لە کاتێکدا کە ئێستا مەبەستمانە لە بیست و ڕۆژی پێنجەمی مانگی کاسلۆدا پاککردنەوەی پەرستگاکە بپارێزین ،بە پێویستمان زانی ئەوەتان بۆ بسەلمێنین ،بۆ ئەوەی ئێوەش وەک جەژنی چادرەکان و جەژنی ...ئاگرەکە کە کاتێک نیمیا قوربانی دەکرد پێمان دەدرا ،دوای ئەوە پەرستگا و قوربانگاکەی دروست کردبوو. 19کاتێک باوباپیرانمان بردرانە فارس ،کاهینەکانی ئەو کاتە پەرستراوەکان ئاگری قوربانگاکەیان بە نهێنی دەگرت و لە شوێنێکی کون و چاڵێکی بێ ئاودا شاردەوە و لەوێ دڵنیایان کردەوە ،بەجۆرێک شوێنەکە نەزانرا هەموویان پیاون. 20دوای ساڵنێکی زۆر ،کە خودای لێ خۆش بوو ،نیمیا لە پاشای فارسەوە نێردرا ،لە نەوەکانی ئەو کاهینانەی نارد کە شاردبوونەوە بۆ ئاگر ،بەڵم کاتێک پێیان گوتین ئاگریان نەدۆزیەوە ،بەڵکو ئاوی ئەستووریان نەدۆزیەوە; 21ئینجا فەرمانی پێکردن کە بیکێشن و بیهێنن .کاتێک قوربانییەکان دانران ،نیمیا فەرمانی بە کاهینەکان کرد کە دارەکان و ئەو شتانەی لەسەری دانراون لەگەڵ ئاوەکەدا بپرژێنن. 22کاتێک ئەمە هات و کاتی درەوشانەوەی خۆر هات کە پێشتر لە هەورەکەدا شاردرابووەوە ،ئاگرێکی گەورە هەڵگیرسا و هەمووان سەریان سوڕما. 23کاهینەکان دوعایەکیان کرد لە کاتێکدا قوربانییەکە تەواو بوو ،دەڵێم ،هەردوو کاهینەکان و هەموو ئەوانی دیکە ،یۆناتان دەستی پێکرد و ئەوانی دیکەش وەڵمیان دایەوە ،وەک نیمیا. 24نوێژەکەش بەم شێوەیە بوو .ئەی پەروەردگار ،یەزدانی پەروەردگار ،دروستکەری هەموو شتێک ،کە ترسناک و بەهێز و ڕاستگۆ و میهرەبان و تاقانە و پادشای میهرەبانیت، 25تاکە بەخشەری هەموو شتێک ،تاکە دادپەروەر و بەهێز و هەتاهەتایی ،تۆ کە ئیسرائیل لە هەموو ناخۆشییەک ڕزگار دەکەیت و باوباپیرانت هەڵبژارد و پیرۆزیان کرد. 26قوربانی بۆ هەموو گەلەکەت ئیسرائیل وەربگرە و بەشی خۆت بپارێزە و پیرۆزی بکە. 27ئەوانەی لە ئێمە پەرش و بڵون کۆبکەرەوە ،ئەوانەی خزمەت دەکەن لەناو گەلن ڕزگار بکە ،سەیری ئەوانەی سووکایەتی پێدەکرێن و بێزارن ،با نەتەوەکان بزانن کە تۆ خودای ئێمەیت. 28سزای ئەوانە بدە کە ستەممان لێدەکەن و بە لووتبەرزیەوە ستەممان لێ بکەن. 29گەلەکەت لە شوێنی پیرۆزەکەتدا بچێنەوە ،وەک موسا وتوویەتی. 30کاهینەکان زبوریان بۆ سوپاسگوزاری گوت. 31کاتێک قوربانییەکە تەواو بوو ،نیمیا فەرمانی دا ئەو ئاوەی کە بەجێماوە بەسەر بەردە گەورەکاندا بڕژێت. 32کاتێک ئەمە کرا ،بڵێسەیەک هەڵگیرسا ،بەڵم بەهۆی ئەو ڕووناکیەی کە لە قوربانگاکەوە دەدرەوشایەوە ،سووتا. 33کاتێک ئەم بابەتە زانرا ،بە پاشای فارس گوترا کە لەو شوێنەی کە کاهینەکانی بردراو ئاگرەکەیان لێ شاردبووەوە ،ئاو دەرکەوتووە و نیمیا قوربانییەکانی بەو ئاگرە پاک کردووەتەوە. 34پاشان پاشا شوێنەکەی داخست و پیرۆزی کرد ،دوای ئەوەی بابەتەکەی تاقیکردەوە. 35پاشا بەخششێکی زۆری وەرگرت و بەخشی بەو کەسانەی کە دەیەوێت دڵخۆشیان بکات. 36نیمیا ئەم شتەی ناونا نافتار ،کە ئەوەندەی دەتوانین بڵێین پاککردنەوە ،بەڵم زۆر کەس پێی دەڵێن نیفای. بەشی دووەم 1هەروەها لە تۆمارەکاندا دەردەکەوێت کە جێرمی پێغەمبەر فەرمانی بەو کەسانە کردووە کە گواستراونەتەوە ئاگرەکە وەربگرن ،وەک ئەوەی ئاماژەی پێکراوە.
2پێغەمبەر کە یاسای پێداون ،فەرمانی پێکردن کە فەرمانەکانی یەزدان لەبیر نەکەن و لە مێشکیاندا هەڵە نەکەن ،کاتێک وێنەی زیو و زێڕین لەگەڵ ڕازاندنەوەکانیان دەبینن. 3بە قسەی دیکەی لەو جۆرە ئامۆژگاری کردن کە یاسا لە دڵیان دوور نەکەوێتەوە. 4هەروەها لە هەمان نووسراودا هاتووە کە پێغەمبەر کە لە خودا ئاگادارکرایەوە ،فەرمانی بە چادر و سندوقەکە کرد کە لەگەڵیدا بڕۆن ،کاتێک دەچووە سەر شاخەکە ،لەوێدا موسا سەرکەوت و میراتی خودای بینی. 5کاتێک جێرمی گەیشتە ئەوێ ،ئەشکەوتێکی کونانەی دۆزیەوە ،کە چادر و سندوق و قوربانگای بخورەکەی تێدا دانا و بەم شێوەیە دەرگاکەی ڕاگرت. 6هەندێک لەوانەی بەدوایدا ڕۆیشتن هاتبوون بۆ ئەوەی ڕێگاکە دیاری بکەن ،بەڵم نەیاندۆزییەوە. 7کاتێک جێرمی زانی ،تاوانباریان کرد و گوتی« :ئەو شوێنە نازانرێت تا ئەو کاتەی کە خودا گەلەکەی کۆدەکاتەوە و بەزەیی پێیان وەربگرێت». 8ئینجا یەزدان ئەم شتانەیان پیشان دەدات و شکۆمەندی یەزدان و هەورەکەش وەک لە سەردەمی موسا و وەک ئەو کاتەی سلێمان ویستویەتی شوێنەکە بە ڕێزەوە پیرۆز بکرێت. 9هەروەها ڕاگەیەندرا کە ئەو ژیر بوو قوربانی تەرخانکردن و تەواوکردنی پەرستگاکە پێشکەش دەکات. 10وەک چۆن کاتێک موسا لە یەزدانی نوێژی دەکرد ،ئاگرەکە لە ئاسمانەوە هاتە خوارەوە و قوربانییەکانی سووتاند ،سلێمانیش بە هەمان شێوە دوعای کرد و ئاگرەکە لە ئاسمانەوە هاتە خوارەوە و قوربانی سووتاندنی سووتاند. 11موسا گوتی« :لەبەرئەوەی قوربانی گوناهەکە نەخورابوو ،تەواو بوو». 12سلێمان ئەو هەشت ڕۆژەی هێشتەوە. 13هەمان شت لە نووسین و شرۆڤەکانی نیمیاشدا باسکراون .و چۆن کتێبخانەیەکی دامەزراند ،کارەکانی پاشاکان و پێغەمبەران و داود و نامەکانی پاشاکانی سەبارەت بە بەخششەکانی پیرۆز کۆکردەوە. 14یەهوداش بە هەمان شێوە هەموو ئەو شتانەی کۆکردەوە کە بەهۆی شەڕەوە لەدەستمان چوو و لەگەڵمان دەمێننەوە. 15بۆیە ئەگەر پێویستتان پێی بوو ،هەندێکیان بنێرن بۆ ئەوەی بیانهێننەوە. 16لە کاتێکدا ئێمە خەریکە ئاهەنگی پاککردنەوە دەگێڕین ،بۆتانمان نووسیوە ،ئەگەر هەمان ڕۆژەکانتان بپارێزن ،باش دەبن. 17هیوادارین ئەو خودایەی کە هەموو گەلەکەی ڕزگار کرد و میرات و شانشینی و کاهینایەتی و پیرۆزگای بە هەموویان بەخشی. 18وەک لە یاسادا بەڵێنی دابوو ،بەم زووانە بەزەییمان پێدا دێتەوە و لە هەموو خاکەکانی ژێر ئاسمانەوە کۆمان دەکاتەوە بۆ شوێنی پیرۆز ،چونکە لە ناڕەحەتییە گەورەکان ڕزگاری کردین و شوێنەکەی پاککردەوە. 19سەبارەت بە یەهودا مەکابیۆس و براکانی و پاککردنەوەی پەرستگای گەورە و تەرخانکردنی قوربانگاکە. 20شەڕەکانی دژی ئەنتیکۆس ئەپیفانێس و یوپاتۆری کوڕی. 21ئەو نیشانە ئاشکرایانەی کە لە ئاسمانەوە هاتبوون بۆ ئەوانەی کە پیاوانە ڕەفتاریان دەکرد بۆ ڕێزلێنان لە ئایینی جوولەکە ،بەجۆرێک کە کەمێک بوون ،هەموو وڵتەکەیان زاڵ کرد و خەڵکێکی بەربەریان ڕاوەدوونا. 22جارێکی دیکە پەرستگاکە وەرگرتەوە کە لە هەموو جیهاندا بەناوبانگ بوو ،شارەکەی ئازاد کرد و یاساکانی دابەزاند ،یەزدان میهرەبان بوو لەگەڵیان. 23هەموو ئەمانە ،دەڵێم ،کە لەلیەن یاسۆنی سیرینییەوە لە پێنج کتێبدا ڕاگەیەندراوە ،لە یەک بەرگدا کورتی دەکەینەوە. 24لەبەرچاوگرتنی ژمارەی بێکۆتایی و ئەو سەختییەی کە دەیدۆزنەوە و ئارەزووی سەیرکردنی گێڕانەوەکانی چیرۆکەکە دەکەن ،بەهۆی جۆراوجۆری بابەتەکەوە. 25ئێمە وریا بووین کە ئەوانەی دەیانەوێت بخوێننەوە دڵخۆش بن و ئەوانەی ئارەزووی پابەندبوونیان بە یادەوەرییەوە هەیە ،ئاسانکارییان هەبێت و هەموو ئەوانەی کە دەچێتە دەستیان قازانجیان هەبێت. 26بۆیە بۆ ئێمە کە ئەم کارە ئازاربەخشەی کورتکردنەوەمان گرتە ئەستۆ ،ئاسان نەبوو ،بەڵکو بابەتی ئارەقە و چاودێری بوو. 27هەروەک چۆن ئاسان نییە بۆ ئەو کەسەی ئاهەنگێک ئامادە دەکات و بەدوای سوودی کەسانی دیکەدا دەگەڕێت ،بەڵم بۆ دڵخۆشکردنی زۆر کەس بە خۆشحاڵییەوە ئەم ئازارە گەورەیە ئەنجام دەدەین. 28جێهێشتنی مامەڵەکردنی ورد لەگەڵ هەموو تایبەتمەندییەک بۆ نووسەر ،و زەحمەتکێشان بۆ جێبەجێکردنی یاساکانی کورتکردنەوەیەک. 29چونکە وەک چۆن خاوەن ماڵێکی نوێ دەبێت چاودێری هەموو بیناکە بکات .بەڵم ئەوەی بەڵێن دەدات بۆ دانانی و بۆیاخکردنی ،دەبێت بەدوای شتگەلێکی گونجاودا بگەڕێت بۆ ڕازاندنەوەی ،هەروەها پێموایە لەگەڵ ئێمەدایە. 30وەستان لەسەر هەموو خاڵێک و بەسەر شتەکاندا بەگشتی و کنجکۆڵی لە تایبەتمەندییەکان ،هی یەکەم نووسەری چیرۆکەکەیە. 31بەڵم بەکارهێنانی کورتی و دوورکەوتنەوە لە ماندووبوونێکی زۆر لە کارەکە ،ئەوە دەبێ بەو کەسەی کە کورتەیەک بکاتەوە. 32لێرەدا چیرۆکەکە دەست پێدەکەین :تەنیا ئەوەندە زیاد دەکەین بۆ ئەوەی کە وتراوە ،کە شتێکی گەمژانەیە کە پێشەکییەکی درێژ دروست بکەیت و لە خودی چیرۆکەکەدا کورت بیت. بەشی سێیەم " 2بوو کە تەنانەت پاشاکانیش خۆیان ڕێزیان لە شوێنەکە گرت و بە باشترین بەخششەکانیان پەرستگاکەیان گەورە کرد؛ 3بەجۆرێک کە سێلۆکۆسی ئاسیا لە داهاتەکانی خۆی هەموو تێچوونەکانی سەر بە خزمەتکردنی قوربانییەکان هەڵگرت. 4بەڵم شیمونێک لە هۆزی بنیامین کە کرایە حاکمی پەرستگاکە ،لەگەڵ سەرۆک کاهینەکەدا کێشەیان دروستکرد و ناکۆکییان لە شارەکەدا دروستکرد. 5کاتێک نەیتوانی بەسەر ئۆنیاسدا زاڵ بێت ،بردییە لی ئەپۆلۆنیۆسی کوڕی تراسیاس ،کە ئەوکات حاکمی سێلۆسیریا و فینیق بوو. 6پێی گوت کە خەزێنەی ئۆرشەلیم پڕە لە پارەی بێ سنوور ،بەجۆرێک کە زۆری سامانەکانیان کە پەیوەندی بە حسابی قوربانییەکانەوە نەبووە ، بێشومارە و دەتوانرێت هەمووی بهێنرێتە لی پاشا دەست. 7کاتێک ئەپۆلۆنیۆس هاتە لی پاشا و ئەو پارەیەی پێی ڕاگەیاندبوو ،پاشا هیلیۆدۆرۆسی گەنجینەی خۆی هەڵبژارد و فەرمانی بۆ نارد کە پارەی پێشووی بۆ بهێنێت. 8یەکسەر هێلیۆدۆرۆس گەشتەکەی گرتەبەر .لە ژێر ڕەنگێکی سەردانی شارەکانی سێلۆسیریا و فینیس ،بەڵم بەڕاستی بۆ بەدیهێنانی مەبەستی پاشا. 9کاتێک گەیشتە ئۆرشەلیم و سەرۆک کاهینی شارەکە بە ڕەوشتەوە پێشوازی لێکرا ،پێی گوت کە چ زانیارییەک لە پارەکە دراوە و باسی لەوە کرد کە بۆچی هاتووە و پرسیاری ئەوەی کرد کە ئایا بەڕاستی ئەم شتانە وا بوون؟ 10پاشان سەرۆک کاهینەکە پێی گوت کە پارەیەکی لەو جۆرە بۆ یارمەتیدانی بێوەژن و بێ باوکەکان کۆکراوەتەوە.
11بەشێکی هیرکانۆسی کوڕی تۆبیاس بوو ،پیاوێکی بەڕێز بوو ،نەک وەک ئەوەی شیمۆنی خراپەکار زانیاری هەڵەی پێدابوو ،کۆی گشتی چوار سەد تەلەنت زیو و دوو سەد زێڕ بوو. 12وە کە بە تەواوی مەحاڵ بوو کە ئەو جۆرە ستەمانەیان لەگەڵدا بکرێت ،ئەوانەی کە بە پیرۆزی شوێنەکە و بە شکۆمەندی و پیرۆزی نەگۆڕی پەرستگاکەیان داوە ،کە بەسەر هەموو جیهاندا ڕێزی لێدەگیرێت. 13بەڵم هێلیۆدۆرۆس بەهۆی ئەو فەرمانەی پاشا پێی درابوو ،گوتی« :بە هەر شێوەیەک بێت دەبێ بخرێتە خەزێنەی پاشا». 14لەو ڕۆژەی کە دیاریی کرد ،هاتە ژوورەوە بۆ ئەوەی ئەم بابەتە ڕێکبخات ،بۆیە ئازارێکی کەم لە هەموو شارەکەدا نەبوو. 15بەڵم کاهینەکان بە جلوبەرگی کاهینەکانیانەوە لەبەردەم قوربانگاکەدا سوجدەیان برد و بانگی ئەو کەسەیان کرد کە یاسای داڕشتبوو سەبارەت بەو شتانەی کە پێیان بەخشیبوو ،بۆ ئەوەی بە سەلمەتی بپارێزرێن بۆ ئەوانەی پابەندیان کردبوو. 16هەرکەسێک سەیری دەموچاوی سەرۆک کاهینەکەی بکردایە ،دەبوو دڵی بریندار بکات ،چونکە ڕووخساری و گۆڕانی ڕەنگەکەی ئازاری ناوەوەی مێشکی ڕادەگەیەنێت. 17چونکە پیاوەکە ئەوەندە لە ترس و ترس و تۆقاندن لە جەستەیدا گەمارۆدرابوو ،بۆ ئەوانەی سەیریان دەکرد ،دەرکەوت کە ئێستا چ خەم و پەژارەیەکی لە دڵیدا هەیە. 18هەندێکی تر بە لێشاو لە ماڵەکانیانەوە ڕایانکرد بۆ داوای گشتی ،چونکە شوێنەکە وەک ئەوە وابوو سووکایەتی پێبکرێت. 19ژنەکان کە پۆشاکی گونیان لە ژێر سنگیاندا بوو ،لە شەقامەکاندا زۆر بوون و کچەکانیش ڕایانکردبوو ،هەندێکیان بەرەو دەروازەکان و هەندێکیان بەرەو دیوارەکان و هەندێکی دیکەشیان لە پەنجەرەکانەوە سەیریان دەکرد. 20هەمووان دەستیان بەرەو ئاسمان گرت و داوای لێبوردنیان کرد. 21ئینجا بەزەیی بە مرۆڤدا دێتەوە کە هەموو جۆرە خەڵکەکە کەوتنە خوارەوە و ترسی سەرۆک کاهینیش لە ئازارێکی وادا ببینێت. 22پاشان بانگەوازیان لە پەروەردگاری گەورە کرد کە ئەو شتانەی کە بە متمانەوە ئەنجام دراون بە سەلمەتی و دڵنیایی بۆ ئەوانەی ئەنجامیان داوە بهێڵێتەوە. 23بەڵم هێلیۆدۆرۆس ئەوەی بڕیاری لەسەر درابوو جێبەجێی کرد. 24کاتێک ئەو لەوێ بوو لەگەڵ پاسەوانەکانیدا لە دەوری گەنجینەکە ،پەروەردگاری ڕۆحەکان و شازادەی هەموو هێزەکان ،دەرکەوتنێکی گەورەی کرد ،هەموو ئەوانەی کە خۆیان لەگەڵیدا دێنە ژوورەوە ،سەریان سوڕما لە هێزی خودا .و بێهۆش بوون و ترسێکی زۆریان هەبوو. 25چونکە ئەسپێک دەرکەوت کە سوارێکی ترسناک لەسەر بوو و بە پۆشاکێکی زۆر جوان ڕازاوەتەوە ،بە توندی ڕایکرد و بە پێیەکانی پێشەوەی لە هێلیۆدۆرۆسی دا و وا دیار بوو ئەو کەسەی لەسەر ئەسپەکە دانیشتبوو ،پەنجەی تەواوی هەبوو زێڕ. 26دوو گەنجی دیکەش لەبەردەمیدا دەرکەوتن ،کە لە ڕووی بەهێزییەوە دیار و جوانی و جل و بەرگی جوان بوون ،لە هەر لیەک لە تەنیشتی وەستابوون .بەردەوام شەقێکی زۆری لێدەدا و زۆر شەقێکی ئازاری لێدەدا. 27ئینجا هیلیۆدۆرۆس لەناکاو کەوتە سەر زەوی و تاریکییەکی زۆر دەوری دا ،بەڵم ئەوانەی لەگەڵیدا بوون هەڵیانگرت و خستیانە ناو زبڵدانێکەوە. 28بەم شێوەیە ئەو کەسەی کە لەم دواییانەدا بە شەمەندەفەرێکی گەورە و لەگەڵ هەموو پاسەوانەکانی هاتە ناو گەنجینەی ئاماژەپێکراو ،ئەوان بردیانە دەرەوە ،نەیانتوانی بە چەکەکانی یارمەتی خۆیان بدەن ،و بە ئاشکرا دانیان بە هێزی خودادا نا. 29چونکە بە دەستی خودا فڕێدرایە خوارەوە و بێدەنگ کەوتبوو و هەموو هیوایەک بۆ ژیان نەبوو. 30بەڵم ئەوان ستایشیان بۆ یەزدان کرد کە بە شێوەیەکی موعجیزە ڕێزی لە شوێنی خۆی گرتبوو ،بۆ پەرستگاکە .کە کەمێک پێشتر پڕ بوو لە ترس و ناڕەحەتی ،کاتێک پەروەردگاری گەورە دەرکەوت ،پڕ بوو لە خۆشی و خۆشی. 31پاشان هەندێک لە هاوڕێکانی هێلیۆدۆرۆس لە ئۆنیاسیان پاڕانەوە کە بانگەوازی بەرزترینی بکات بۆ ئەوەی ژیانی پێ ببەخشێت ،کە ئامادەبوو واز لە جنۆکەکە بهێنێت. 32سەرۆک کاهینەکە گومانی ئەوەی هەبوو کە پاشا بە هەڵە تێبگات کە لەلیەن جولەکەکانەوە خیانەتێک لە هیلیۆدۆرۆس کراوە ،قوربانییەکی کرد بۆ تەندروستی پیاوەکە. 33کاتێک سەرۆک کاهینەکە خەریکی کەفارەت بوو ،هەر ئەو گەنجانە بە هەمان جل و بەرگەوە دەرکەوتن و لە تەنیشت هیلیۆدۆرۆسەوە وەستان و گوتیان« :سوپاسێکی گەورە بە ئۆنیاس بدە بە سەرۆک کاهین ،بەجۆرێک یەزدان لە پێناوی ئەودا ژیانی پێبەخشیویت. 34کاتێک لە ئاسمانەوە شەقت لێدرا ،هێزی بەهێزی خودا بۆ هەموو مرۆڤەکان ڕابگەیەنە .کاتێک ئەم قسانەیان وت ،ئیتر دەرنەکەوتن. 35هێلیۆدۆرۆس دوای ئەوەی قوربانی پێشکەش بە یەزدان کرد و نەزرێکی گەورەی بۆ ئەو کەسە دا کە ژیانی ڕزگار کرد و سڵوی لە ئۆنیاس کرد ، لەگەڵ سوپاکەیدا گەڕایەوە لی پاشا. 36ئینجا بۆ هەموو مرۆڤەکان شایەتحاڵی کارەکانی خودای گەورەی دا کە بە چاوەکانی بینیویانە. 37کاتێک پاشا هیلیۆدۆرۆس ،کە ڕەنگە پیاوێکی شیاو بێت بۆ ئەوەی جارێکی دیکە بنێردرێتەوە بۆ ئۆرشەلیم ،وتی. 38ئەگەر دوژمن و خیانەتکارێکت هەبوو ،بینێرە بۆ ئەوێ ،ئەگەر بە گیان ڕزگاری بوو ،بە قامچی لێی وەریبگریت ،چونکە لەو شوێنەدا بێ گومان . هێزێکی تایبەتی خودا هەیە. 39چونکە ئەوەی لە ئاسماندا نیشتەجێیە ،چاوی لەسەر ئەو شوێنەیە و بەرگری لێدەکات .ئەوانەی دێن بۆ ئەوەی ئازاری بدەن ،لێی دەدات و لەناویان دەبات. 40شتەکانی تایبەت بە هیلیۆدۆرۆس و پاراستنی خەزێنە ،بەم شێوەیە کەوتنە خوارەوە. بەشی چوارەم 1ئەم شیمۆنە ئێستا کە پێشتر باسمان کرد ،خیانەتکار بوو لە پارە و وڵتەکەی ،بوختانی بە ئۆنیاس کرد ،وەک ئەوەی هیلیۆدۆرۆسی ترساندبێت و کاری ئەم خراپانە بووبێت. 2بەم شێوەیە بوێری بوو بە خیانەتکار ناوی برد ،شایەنی باش بوو لە شارەکە و گەلەکەی خۆی خستە بەردەم و زۆر بە پەرۆش بوو بۆ یاساکان. 3بەڵم کاتێک ڕق و کینەیان ئەوەندە بوو کە بە یەکێک لە لیەنەکانی شیمۆن کوشتن ئەنجامدرا. 4ئۆنیاس کە مەترسی ئەم ململنێیەی بینی و ئەپۆلۆنیۆس وەک حاکمی سێلۆسیریا و فینیق تووڕە بوو و خراپەکارییەکانی شیمۆن زیاد کرد. 5نەچووە لی پاشا بۆ ئەوەی تۆمەتبار بێت بۆ هاووڵتیانی وڵتەکەی ،بەڵکو بەدوای چاکەی هەموواندا بگەڕێت ،چ بە گشتی و چ تایبەت. 6چونکە بینی کە مەحاڵە دەوڵەتەکە بێدەنگ بێت و شیمۆنیش گەمژەیی خۆی بەجێبهێڵێت ،مەگەر پاشا سەیری نەکات. 7بەڵم دوای مردنی سێلۆکۆس ،کاتێک ئەنتیۆکۆس کە ناوی ئەپیفانێس بوو ،شانشینی گرت ،یاسۆنی برای ئۆنیاس بە نهێنی کاری کرد بۆ ئەوەی ببێتە سەرۆک کاهین.
8بە شەفاعەت بەڵێنی سێ سەد و هەشت تاڵنتی زیو و داهاتێکی دیکە هەشتا تەلەنت بە پاشا دا. 9جگە لەمەش ،بەڵێنی دا سەد و پەنجا کەسی دیکەش دیاری بکات ،ئەگەر مۆڵەتی هەبێت شوێنێکی بۆ دابنێت بۆ وەرزشکردن و ڕاهێنانی گەنجان بە مۆدەکانی گەلن ،و بیاننووسێت بۆ ئۆرشەلیم بەپێی ...ناوی ئەنتاکیەکان. 10کاتێک پاشا فەرمانڕەواییەکەی بەخشی و دەستی بە دەستی کرد ،یەکسەر نەتەوەی خۆی هێنایە شێوەی یۆنانی. 11ئەو ئیمتیازە پاشایەتیانەی کە لە ڕێگەی یۆحەنا باوکی یۆپۆلیمۆسەوە کە بۆ دۆستایەتی و یارمەتی چووە باڵیۆزی ڕۆما ،بە ڕەزامەندی تایبەت بە جولەکەکان بەخشرابوو ،وەریگرت .ئەو حکومەتانەی بەپێی یاسا بوو ،داب و نەریتی نوێی بەپێچەوانەی یاسادا هێنایە ئاراوە. 12چونکە بە خۆشحاڵییەوە شوێنێکی وەرزشی لە ژێر خودی تاوەرەکەدا دروستکرد و گەنجە سەرەکییەکانی خستە ژێر ملکەچی خۆیەوە و کڵوێکی لەبەرکردن. 13ئێستا بەرزبوونەوەی مۆدەی یۆنانیەکان و زیادبوونی ڕەوشتی بێدینەکان بەم شێوەیە بوو ،بەهۆی پیسییە زۆرەکانی یاسۆن ،ئەو بەدبەختە بێ خودایە و هیچ سەرۆک کاهینێکەوە. 14کە کاهینەکان هیچ بوێرییەکیان نەبوو بۆ خزمەتکردنی زیاتر لە قوربانگاکە ،بەڵم بە سووکایەتیکردن بە پەرستگاکە و پشتگوێخستنی قوربانییەکان ، پەلەیان کرد لە بەشداریکردن لە دەرماڵەی نایاسایی لە شوێنی وەرزشکردن ،دوای ئەوەی یاریی دیسکوس بانگهێشتیان کرد. 15نەک بە شەرەفی باوباپیرانیان ،بەڵکو لە هەموویان زیاتر حەزیان لە شکۆمەندی یۆنانیەکان بوو. 16بەهۆیەوە کارەساتێکی زۆریان بەسەردا هات ،چونکە دوژمن و تۆڵەسەندنەوەیان هەبوو ،کە زۆر بە پەرۆشەوە داب و نەریتی ئەوانیان پەیڕەو دەکرد و ئارەزووی ئەوەیان دەکرد لە هەموو شتێکدا وەک ئەوان بن. 17چونکە خراپەکاری دژی یاساکانی خودا شتێکی سووک نییە ،بەڵم ڕۆژەکانی دواتر ئەم شتانە ڕادەگەیەنن. 18کاتێک ئەو یارییەی کە هەموو ساڵێکی باوەڕ بەکاردەهێنرا لە تیرۆس بەڕێوەچوو ،پاشا ئامادە بوو. 19ئەم یاسۆنە بێ بەخشندەیە نێردراوی تایبەتی لە ئۆرشەلیمەوە نارد ،کە خەڵکی ئەنتیکیا بوون ،بۆ ئەوەی سێ سەد دراخم زیویان بۆ قوربانیی هێرکۆلیس هەڵبگرن ،کە تەنانەت هەڵگرانیش پێیان وابوو کە بە گونجاوترین شێوە نەیدەن بە قوربانییەکە ،چونکە گونجاو نەبوو ،بەڵکو دەبێت بۆ پارەی تر تەرخانکراوە. 20ئەم پارەیە پاشان ،سەبارەت بە نێرەر ،بۆ قوربانیکردنی هێرکۆلیس دانرا؛ بەڵم بەهۆی هەڵگرانییەوە ،بۆ دروستکردنی گالی بەکاردەهێنرا. 21کاتێک ئەپۆلۆنیۆسی کوڕی مێنێستیۆس ڕەوانەی میسر کرا بۆ تاجە گوڵینەی پاشا بەتلیمۆس فیلۆمێتۆر ،ئەنتیۆکۆس کە تێگەیشت کە کاریگەرییەکی باشی لەسەر کارەکانی نییە ،سەلمەتی خۆی دابین کرد ،دواتر هاتە یوپا و لەوێشەوە بۆ ئۆرشەلیم: . 22لەوێ لەلیەن یاسۆن و شارەوە بە ڕێزەوە پێشوازی لێکرا و بە مەشخەڵ و هاوارێکی زۆرەوە هێنرایە ژوورەوە ،دواتر لەگەڵ سوپاکەیدا چووە فینقیا. 23سێ ساڵ دواتر یاسۆن مێنێلۆسی برای شیمۆنی پێشووی نارد بۆ ئەوەی پارەکە بۆ پاشا هەڵبگرێت و هەندێک شتی پێویست لەبەرچاو بگرێت. 24بەڵم کاتێک پاشا هێنرایە بەردەم پاشا ،کاتێک کە بەهۆی شکۆمەندی دەسەڵتەکەیەوە گەورەتری کرد ،کاهینایەتییەکەی بۆ خۆی وەرگرت ،زیاتر لە یاسۆن سێ سەد تاڵنتی زیوی پێشکەش کرد. 25ئیتر بە فەرمانی پاشا هات ،هیچ شتێکی نەهێنا کە شایستەی سەرۆکایەتی کاهین بێت ،بەڵکو تووڕەیی ستەمکارێکی دڕندە و تووڕەیی دڕندەیەکی دڕندەی هەبوو. 26ئینجا یاسۆن کە براکەی خۆی خراپ کردبوو ،لەلیەن برایەکی دیکەوە زەق بووەوە ،ناچار بوو بەرەو وڵتی عەمۆنییەکان هەڵبێت. 27ئینجا مێنێلوس دەسەڵتی بەدەستهێنا ،بەڵم سەبارەت بەو پارەیەی کە بەڵێنی بە پاشا دابوو ،هیچ ڕێکوپێکییەکی باشی بۆ نەگرت ،هەرچەندە سۆستراتیسی فەرمانڕەوای قەڵکە داوای کردبوو. 28چونکە کۆکردنەوەی داب و نەریتی بۆ ئەو بوو .بۆیە هەردووکیان لەبەردەم پاشا بانگ کران. 29مێنێلوس لیسیماکۆسی برای لە شوێنی خۆی لە پۆستی کاهینایەتی بەجێهێشت .و سۆستراتۆس کراتێسی بەجێهێشت کە حاکمی قوبرسیەکان بوو. 30کاتێک ئەو کارانە دەکران ،خەڵکی تارسۆس و مالۆس یاخی بوون ،چونکە درابوون بە خەزووری پاشا کە ناوی ئەنتیکۆس بوو. 31پاشا بە پەلە هات بۆ ئارامکردنەوەی شتەکان ،ئەندرۆنیکۆسی پیاوێکی دەسەڵتدار بۆ جێگرەکەی بەجێهێشت. 32ئینجا مێنێلوس وای زانی کە کاتێکی گونجاوی دەستکەوتووە ،هەندێک کەلوپەلی زێڕی لە پەرستگاکە دزی و هەندێکیان بەخشی بە ئەندرۆنیکۆس و هەندێکیشی فرۆشت بۆ تیرۆس و شارەکانی دەوروبەری. 33کاتێک ئۆنیا زانای کە دڵنیایە ،سەرزەنشتی کرد و خۆی کێشایەوە بۆ پیرۆزگایەک لە دافنێ کە لە لی ئەنتیکیایە. 34بۆیە مێنێلوس ئەندرۆنیکۆسی جیاکردەوە و دوعای لێکرد کە ئۆنیاس بخاتە دەستی .ئەویش ڕازی کرا و بە فێڵ هاتە لی ئۆنیا ،دەستی ڕاستی بە سوێند خوارد .هەرچەندە لەلیەن ئەوەوە گومانی لێکرا ،بەڵم ڕازی کرد لە پیرۆزگاکە دەربچێت ،یەکسەر بەبێ ڕەچاوکردنی دادپەروەری دایخست. 35لەبەر ئەوەش نەک تەنها جولەکەکان ،بەڵکو زۆرێک لە گەلنی تریش تووڕە بوون و زۆر دڵتەنگ بوون بەهۆی کوشتنی ناڕەوای ئەو پیاوە. 36کاتێک پاشا لە شوێنەکانی دەوروبەری کیلیکیا هاتەوە ،جولەکەکانی شارەکە و هەندێک لە یۆنانیەکان کە ڕقیان لەم ڕاستییە بوو ،گلەیییان کرد ، چونکە ئۆنیاس بەبێ هۆکار کوژرا. 37بۆیە ئەنتیۆکۆس لە دڵەوە پەشیمان بووەوە و بەزەیی پێدا هاتەوە و گریای ،بەهۆی ڕەفتاری هۆشیار و بێگەردی ئەو کەسەی کە مردووە. 38ئینجا تووڕەیی هەڵگیرسا ،یەکسەر ئەندرۆنیکۆسی وەنەوشەیی برد و جلەکانی دڕاند و بە هەموو شارەکەدا بردییە ئەو شوێنەی کە بێ خودایی بەرامبەر ئۆنیاس کردبوو ،لەوێ بکوژە نەفرەتییەکەی کوشت .بەم شێوەیە پەروەردگار پاداشتی سزاکەی دایەوە ،وەک ئەوەی شایەنی بوو. 39کاتێک بە ڕەزامەندی مێنێلوس لەلیەن لیسیماکۆسەوە قوربانییەکی زۆر لە شارەکەدا ئەنجامدرا و بەرهەمەکەی بڵوبووەوە ،خەڵکەکە خۆیان لە دژی لیسیماکۆس کۆبوونەوە ،کەشتییەکی زۆر لە زێڕ پێشتر بردران. 40دوای ئەوە خەڵکی ئاسایی هەستان و پڕ بوون لە تووڕەیی ،لیسیماکۆس نزیکەی سێ هەزار پیاوی چەکدار کرد و سەرەتا دەستی کرد بە پێشکەشکردنی توندوتیژی .یەک ئاورانۆس سەرکردە بوو ،پیاوێک کە ساڵنێکی زۆر ڕۆیشتووە و لە گەمژەیی کەمتر نەبوو. 41پاشان هەوڵی لیسیماکۆسیان بینی ،هەندێکیان بەردیان گرت ،هەندێکیان چەقۆیان گرت ،هەندێکی تریان مشتێک تۆزیان گرت ،کە لە دوای ئەوە بوو ، هەموویان پێکەوە فڕێیاندایە سەر لیسیماکۆس و ئەوانەی بەسەریاندا ڕۆیشتن. 42بەم شێوەیە زۆرێکیان بریندار کرد و هەندێکیشیان بە زەویدا دا و هەموویان بە زۆر هەڵهاتن ،بەڵم سەبارەت بە خودی دزەکەی کڵێساکە لە تەنیشت گەنجینەکە کوشتیان. 43لەم بابەتەدا تۆمەتێک لە دژی مێنێلوس دانرا. 44کاتێک پاشا هاتە تیرۆس ،سێ پیاو کە لە ئەنجومەنی پیرانەوە نێردرابوون ،داوای دۆسیەکەیان لەبەردەمیدا کرد. 45بەڵم مێنێلوس کە ئێستا سزا درا ،بەڵێنی بە بەتلیمی کوڕی دۆریمێنێس دا کە پارەیەکی زۆری پێبدات ،ئەگەر پاشا ئارام بکاتەوە. 46ئینجا پتۆلێمی پاشای بردە لیەک بۆ ناو کۆشکێکی دیاریکراو ،وەک ئەوەی هەوای لێ وەربگرێت ،وای لێکرد کە بیرێکی دیکەی هەبێت.
47بەجۆرێک کە مێنێلوسی لە تۆمەتەکان ڕزگار کرد ،کە سەرەڕای ئەوەش هۆکاری هەموو فەسادییەکان بوو ،ئەو پیاوە هەژارانەی کە ئەگەر دۆسیەکەیان بگوتبایە ،بەڵێ ،لەبەردەم سکیتیەکاندا ،دەبوو بە بێتاوان دادگایی بکرایە ،ئەوانیش سزای لە سێدارەدانی دا. 48بەم شێوەیە ئەوانەی لە پێناو شار و گەل و دەفرە پیرۆزەکاندا بەدوای بابەتەکەدا ڕۆیشتن ،زۆری نەخایاند سزای ناڕەوایان بەسەردا هات. 49هەربۆیە تەنانەت خەڵکی تیرۆس کە ڕقیان لەو کارە خراپە بوو ،وایان لێکرد بە ڕێزەوە بنێژرێن. 50بەم شێوەیەش بە تەماحی ئەوانەی دەسەڵتدار بوون ،مێنێلس هێشتا لە دەسەڵتدا مایەوە ،لە خراپەکاریدا زیاتر بوو و خیانەتکارێکی گەورە بوو بۆ هاوڵتیان. بەشی پێنجەم 1لە هەمان کاتدا ئەنتیۆکۆس گەشتی دووەمی خۆی بۆ میسر ئامادە کرد. 2پاشان ڕوویدا کە بە هەموو شارەکەدا ،بۆ ماوەی نزیکەی چل ڕۆژ ،سوارەکان بینران کە لە ئاسماندا ڕایاندەکرد ،بە قوماشی زێڕین و چەکدار بە نەیزەوە ،وەک دەستەیەکی سەرباز. 3سوپای سوارەکانیش بە ڕیزبەندی ،ڕووبەڕووی یەکتر دەبنەوە و بە یەکتر ڕادەکەن ،بە لەرزین لە قەڵغان و چەقۆی زۆری چەقۆ و شمشێر و فڕێدانی تیر و درەوشاوەیی ڕازاندنەوەی زێڕین و چەقۆی هەموو جۆرە. 4هەربۆیە هەرکەسێک دوعای دەکرد تا ئەو دەرکەوتنە بگۆڕێت بۆ چاکە. 5کاتێک دەنگۆیەکی درۆ بڵو بووەوە ،وەک ئەوەی ئەنتیکۆس مردبێت ،یاسۆن لنیکەم هەزار پیاوی برد و لەناکاو هێرشی کردە سەر شارەکە .ئەوانەی لەسەر دیوارەکان بوون ،لە کۆتاییدا شارەکە گیران ،مێنێلۆس هەڵهات بۆ ناو قەڵکە. 6بەڵم جەیسن بەبێ بەزەییدا هاوڵتییەکانی خۆی کوشت ،پێی وا نەبوو کە بەدەستهێنانی ڕۆژی ئەوان لە نەتەوەکەی خۆی ڕۆژێکی زۆر ناخۆش بێت بۆی؛ بەڵم پێی وابوو ئەوان دوژمنی ئەو بوون ،نەک هاووڵتیانی وڵتەکەی کە ئەو داگیری کردوون. 7بەڵم لە بەرامبەر هەموو ئەمانەدا سەرۆکایەتی نەکرد ،بەڵکو لە کۆتاییدا شەرمەزاری وەرگرت بۆ پاداشتی خیانەتەکەی و جارێکی دیکە هەڵهاتەوە بۆ وڵتی عەمۆنییەکان. 8لە کۆتاییدا گەڕانەوەیەکی ناخۆشی هەبوو ،لەبەردەم ئارتاس پاشای عەرەبییەکان تۆمەتبار کرا ،لە شارێکەوە بۆ شارێکی تر هەڵهات ،لەلیەن هەموو مرۆڤەکانەوە بەدوایدا دەگەڕا ،وەک جێهێشتنی یاساکان ڕقی لێکرایەوە و وەک دوژمنێکی ئاشکرای قێزەون بوو وڵت و هاووڵتیانی وڵتەکەی ، فڕێدرایە دەرەوە بۆ میسر. 9بەم شێوەیە ئەو کەسەی کە زۆر کەسی لە وڵتەکەیان دەرکردبوو ،لە خاکێکی نامۆدا لەناوچوو ،بۆ لی لسیدیمۆنییەکان و بیری لەوە کردەوە کە بەهۆی خزمەکانییەوە یارمەتی بدۆزێتەوە. 10ئەو کەسەی کە زۆر کەسی نەنێژراوی دەرکردبوو ،کەسی بۆ ماتەمینی نەبوو ،نە هیچ پرسەیەکی گەورەی هەبوو ،نە گۆڕی لەگەڵ باوباپیرانیدا هەبوو. 11کاتێک ئەم شتە هاتە سەر ئۆتۆمبێلی پاشا ،پێی وابوو جولەکە ڕاپەڕیوە ،بە تووڕەییەوە لە میسر دەرچوو و بە چەک شارەکەی گرت. 12فەرمانی بە پیاوە جەنگاوەرەکانی کرد کە بەزەیی بەو کەسانە نەدات کە بەرەوڕووی دەبنەوە و ئەوانەی دەچنە سەر ماڵەکان بکوژن. 13بەم شێوەیە کوشتنی گەنج و پیر ،دوورخستنەوەی ژن و مێرد و منداڵ ،کوشتنی کچان و کۆرپە. 14لە ماوەی سێ ڕۆژی تەواودا چوار هەزار کەس لەناوچوون و چل هەزاریان لە شەڕەکەدا کوژران .و کەمتر لە کوژراو نەفرۆشراون. 15بەڵم بەم شتە ڕازی نەبوو ،بەڵکو خۆی بە خۆبەزلزانی دەچووە پیرۆزترین پەرستگای هەموو جیهان .مێنێلوس ،ئەو خیانەتکارە بۆ یاساکان ،و بۆ وڵتەکەی خۆی ،کە ڕێبەرەکەی بوو: 16بە دەستی پیسەوە قاپەکانی پیرۆزی گرت و بە دەستی پیس ئەو شتانەی کە لەلیەن پاشاکانی دیکەوە تەرخانکرابوون بۆ زیادکردن و شکۆمەندی و شەرەفی شوێنەکە هێنایە خوارەوە ،بەخشی. 17ئەنتیۆکۆس ئەوەندە خۆبەزلزان بوو ،کە نەیدەزانی یەزدان بۆ ماوەیەک لە گوناهی ئەو کەسانەی لە شارەکەدا نیشتەجێ بوون تووڕە بووە ،بۆیە چاوی لەسەر شوێنەکە نەبوو. 18چونکە ئەگەر پێشتر بە گوناهێکی زۆرەوە نەپێچرابایە ،ئەم پیاوە هەر کە هاتبوو ،یەکسەر شەقێکی لێدرابوو و لە خۆبەزلزانینەکەی دوورخرایەوە ، وەک هێلیۆدۆرۆس ،کە سێلۆکۆسی پاشا ناردبووی بۆ بینینی گەنجینەکان. 19بەڵم خودا گەلی لە پێناو شوێنەکەدا هەڵنەبژارد ،بەڵکو شوێنەکەی لە پێناو خەڵکدا هەڵبژارد. 20بۆیە ئەو شوێنەی کە لەگەڵیان بەشدار بوو لەو ناخۆشییەی کە بەسەر میللەتەکەدا هات ،دواتر پەیوەندی بەو سوودانە کرد کە لەلیەن یەزدانەوە نێردراوە ئاشت بووەوە ،بە هەموو شکۆمەندییەکەوە دامەزرا. 21کاتێک ئەنتیۆکۆس هەزار و هەشت سەد تەلەنتی لە پەرستگاکە دەرهێنا ،بە پەلە بەرەو ئەنتیکیا ڕۆیشت و بە شانازییەوە ڕۆیشت بۆ ئەوەی خاکەکە بتوانێت کەشتیوانی بکات و دەریاکە بە پێ تێپەڕێت. 22حاکمەکانی بەجێهێشت بۆ ئەوەی میللەت بێزار بکەن :لە ئۆرشەلیم فیلیپ ،بۆ وڵتەکەی فریجییە و لەبەر ڕەوشتێکی بەربەریتر لەوەی کە لەوێ داناوە. 23لە گەریزیمیش ئەندرۆنیکۆس بوو .جگە لەوەش مێنێلوس کە لە هەموو ئەوان خراپتر دەستێکی قورسی بەسەر هاووڵتییاندا هەڵگرتبوو ،بیرێکی خراپەکارانەی بەرامبەر بە هاووڵتیانی جولەکەکانی هەبوو. 24ئەپۆلۆنیۆسی سەرکردە قێزەونەکەی بە سوپایەکی دوو هەزار و بیست هەزار کەسییەوە نارد و فەرمانی پێکرد هەموو ئەوانەی لە تەمەنی باشترینیاندا بوون بکوژن و ژنەکان و جۆرە بچووکەکان بفرۆشن. 25هاتنی بۆ ئۆرشەلیم و خۆنمایشکردنی ئاشتیانە ،تا ڕۆژی شەممەی پیرۆز وازی لێهێنا ،کاتێک جولەکەکانی ڕۆژی پیرۆزیان گرت ،فەرمانی بە پیاوەکانی کرد خۆیان چەکدار بکەن. 26هەموو ئەوانەی کە چوون بۆ ئاهەنگی شەممە کوشت و بە چەکەوە بەناو شارەکەدا ڕایانکرد ،جەماوەرێکی زۆری کوشت. 27بەڵم یەهودا مەکابیۆس لەگەڵ نۆ کەسی دیکە یان دەوروبەری خۆی کشاندەوە بۆ بیابان و بە شێوازی دڕندە لە شاخەکاندا دەژیا ،لەگەڵ کۆمەڵەکەیدا کە بەردەوام گیایان دەخوارد ،نەک بەشداربن لە پیسبوونەکەدا.
بەشی شەشەم 1زۆری نەخایاند پاشا پیاوێکی پیری ئەسینای نارد بۆ ئەوەی جولەکەکان ناچار بکات لە یاساکانی باوباپیرانیان دوور بکەونەوە و بەپێی یاساکانی خودا نەژین. 2هەروەها پەرستگای ئۆرشەلیم پیس بکەن و ناوی بنێن پەرستگای موشتەری ئۆڵۆمپیۆس .و کە لە گەریزیم ،لە موشتەری بەرگریکاری نامۆکان ،وەک چۆن ئەوان ئارەزووی ئەوەیان دەکرد کە لە شوێنەکەدا نیشتەجێ بوون. 3هاتنی ئەم خراپەکارییە بۆ خەڵک ئازار و ناخۆش بوو. 4چونکە پەرستگاکە پڕ بوو لە ئاژاوە و ئاهەنگگێڕان لەلیەن نەتەوەکانەوە ،کە لەگەڵ لەشفرۆشەکاندا یارییان دەکرد و پەیوەندییان بە ژنانەوە هەبوو لە بازنەی شوێنە پیرۆزەکاندا ،جگە لەوەش شتگەلێکیان دەهێنا کە حەڵڵ نەبوون. 5قوربانگاکەش پڕ بوو لە شتە پیسەکان ،کە یاسا قەدەغە دەکات. 6هەروەها حەڵڵ نەبوو پیاوێک ڕۆژانی شەممە و ڕۆژووەکانی کۆن بپارێزێت ،یان خۆی بە جولەکە بناسێنێت. 7لە ڕۆژی لەدایکبوونی پاشادا هەموو مانگێک بە زەبری تاڵ دەهێنران بۆ ئەوەی لە قوربانییەکان بخۆن .کاتێک ڕۆژووی باخوس بەڕێوەچوو ، جولەکەکان ناچار بوون بە کاروانێک بچنە باخوس و ئیڤی هەڵگرتبوو. 8هەروەها بە پێشنیاری بەتلیمیا فەرمانێک بۆ شارەکانی دراوسێی گەلن دەرچوو لە دژی جولەکەکان ،کە ئەوانیش هەمان شێوازەکان جێبەجێ بکەن و بەشداری قوربانییەکانیان بکەن. 9هەرکەسێک نەیویست لەگەڵ ڕەوشتی نەتەوەکان بگونجێت ،دەکوژرێت .ئەوا ڕەنگە پیاوێک نەهامەتیەکانی ئێستای بینیبێت. 10چونکە دوو ژن هێنران کە منداڵەکانیان خەتەنە کردبوو .کاتێک بە ئاشکرا بە دەوری شارەکەدا ڕۆیشتن و کۆرپەکان دەستیان بە مەمکەکانیانەوە گرت و بە سەریان لە دیوارەکەوە فڕێیاندایە خوارەوە. 11ئەوانی دیکەش کە بە نهێنی ڕایانکردبوو بۆ ئەشکەوتەکانی نزیک ،بۆ ئەوەی ڕۆژی شەممە بە نهێنی بپارێزن ،فیلیپ دۆزرایەوە ،هەموویان پێکەوە سووتێنران ،چونکە ویژدانیان دانا بۆ ئەوەی یارمەتی خۆیان بدەن بۆ ڕێزگرتن لە پیرۆزترین ڕۆژ. 12ئێستا داوا لەو کەسانە دەکەم کە ئەم کتێبە دەخوێننەوە ،بەهۆی ئەم بەڵیانە بێهیوا نەبن ،بەڵکو ئەو سزایانە بۆ لەناوچوون نەبن ،بەڵکو بۆ سزادانی نەتەوەکەمان حوکم بدەن. 13چونکە ئەوە نیشانەی چاکەکارییە گەورەکەیە ،کاتێک خراپەکاران ماوەیەکی زۆر ئازاریان پێنادرێت ،بەڵکو یەکسەر سزا دەدرێن. 14چونکە وەک گەلنی دیکە نییە ،کە یەزدان بە سەبرەوە وازی لێدەهێنن سزایان بدات ،تا دەگەنە تەواوی گوناهەکانیان ،بەم شێوەیە مامەڵەمان لەگەڵ دەکات. 15بۆ ئەوەی کە گەیشتە لوتکەی گوناه ،دواتر تۆڵەمان لێبکاتەوە. 16بۆیە هەرگیز میهرەبانی خۆی لە ئێمە ناکێشێتەوە ،ئەگەر سزای ناخۆشی بدات ،بەڵم هەرگیز واز لە گەلەکەی ناهێنێت. 17بەڵم با ئەم قسەیەی کە باسمان کرد ،ئاگادارکردنەوەمان بێت .ئێستاش بە چەند وشەیەک دێینە سەر ڕاگەیاندنی بابەتەکە. 18ئەلعازار ،یەکێک لە مامۆستایانی سەرەکی ،پیاوێکی بەساڵچوو و ڕووخساری خۆش بوو ،ناچار بوو دەمی بکاتەوە و گۆشتی بەراز بخوات. 19بەڵم ئەو بە شکۆمەندی بمرێت ،نەک بە پەڵەی قێزەونێکی لەو شێوەیە بژی ،تفی کرد و بە ئارەزووی خۆی هاتە ئازار. 20هەروەک چۆن پێویست بوو هاتن ،ئەوانەی ئیرادەیان هەیە لە بەرامبەر ئەو شتانەدا جیاواز بن ،کە حەڵڵ نین خۆشەویستی ژیان تام بکرێت. 21بەڵم ئەوانەی کە ئەرکی ئەو جەژنە خراپەیان هەبوو ،بەهۆی ئەو ئاشنا کۆنەی لەگەڵ پیاوەکەدا هەبوو ،داوای لێکرد کە گۆشت لە ڕزق و ڕۆزی خۆی بهێنێت ،کە حەڵڵ بوو بەکاری بهێنێت و وەک ئەوەی بیکات لەو گۆشتەی خوارد کە لە قوربانییەکە وەرگیرابوو کە پاشا فەرمانی پێکردبوو؛ 22بۆ ئەوەی بەم کارە لە مردن ڕزگاری بێت و لەبەر دۆستایەتی کۆن لەگەڵیان ڕەزامەندی بەدەست بهێنێت. 23بەڵم بە وریاییەوە دەستی کرد بە بیرکردنەوە ،و وەک تەمەنی خۆی و گەورەیی ساڵنی کۆن و شەرەفی سەرە خۆڵەمێشییەکەی کە لەسەری هاتبوو ، و ڕاستگۆترین پەروەردەی لە منداڵییەوە ،یان باشتر بڵێین یاسای پیرۆزی دەرچوو و ...لەلیەن خوداوە دراوە ،بۆیە وەڵمی دایەوە و یەکسەر ویستی بینێرن بۆ گۆڕ. 24چونکە لە تەمەنی ئێمەدا نییە ،وتی ،بە هیچ شێوەیەک وازی لێ بهێنین ،کە بەهۆیەوە زۆرێک لە گەنجان وا بیر بکەنەوە کە ئەلعازار کە تەمەنی حەشتا ساڵ و دە ساڵ بوو ،ئێستا چووە ئایینێکی نامۆ. 25بەم شێوەیە ئەوان لە ڕێگەی دووڕوویی منەوە و ئارەزووی ژیانێکی کەم و ساتێک زیاتر دەکەن ،دەبێ لەلیەن منەوە فریو بدرێن و من پەڵەیەک لە پیریم دەدەم و دەیکەم بە قێزەون. 26ئەگەرچی بۆ ئێستا لە سزای مرۆڤەکان ڕزگارم بێت ،بەڵم لە دەستی خودای گەورە ڕزگارم نابێت ،نە زیندوو و نە مردوو. 27بۆیە ئێستا بە پیاوانە ژیانم دەگۆڕم ،کەسێکی وا نیشان دەدەم کە تەمەنم پێویستی پێیەتی. 28نموونەیەکی بەرچاو بۆ ئەو کەسانە بەجێبهێڵە کە گەنجن تا بە ئارەزووی خۆیان و بوێرانە لە پێناو یاسا ڕێزدار و پیرۆزەکاندا بمرن .کاتێک ئەم قسانەی کرد ،یەکسەر چووە سەر ئازارەکە. 29ئەوانەی کە ڕێبەرایەتیان دەکرد بۆ گۆڕینی ئیرادەی چاکە ،کەمێک پێشتر ڕقیان لێکردەوە ،چونکە ئەو قسانەی پێشوو ،وەک بیریان لێدەکردەوە ،لە بیرێکی بێهیواوە سەرچاوەیان گرتبوو. 30بەڵم کاتێک ئامادە بوو بە لێدان بمرێت ،گریای و وتی« :بۆ یەزدان ئاشکرایە کە زانستی پیرۆزی هەیە ،لە کاتێکدا لە مردن ڕزگارم بوو ،ئێستا بەرگەی ئازارێکی زۆر لە جەستەمدا دەگرم بەهۆی لێدانمەوە .» :بەڵم لە ڕۆحدا بە باشی ڕازیم بە ئازاردانی ئەمانە ،چونکە لێی دەترسم. 31بەم شێوەیە ئەم پیاوە مرد ،مردنەکەی بەجێهێشت بۆ نموونەی بوێرییەکی بەرز و یادگارییەکی فەزیلەت ،نەک تەنها بۆ گەنجان ،بەڵکو بۆ هەموو نەتەوەکەی. بەشی حەوتەم 1هەروەها حەوت برا لەگەڵ دایکیان گیران و پاشا ناچاریان کرد گۆشتی بەراز تام بکەن و بە شەق و قامچی ئازاریان دا. 2بەڵم یەکێک لەوانەی کە سەرەتا قسەی کرد ،ئەمەی فەرموو« :ئێوە چیمان لێ دەپرسن یان چیمان فێردەبن؟ »ئێمە ئامادەین بۆ مردن ،نەک یاساکانی باوباپیرانمان سەرپێچی بکەین. 3پاشا بە تووڕەییەوە فەرمانی دا کە مەنجەڵ و مەنجەڵەکان گەرم بکرێن. 4یەکسەر گەرم بوو ،فەرمانی دا زمانی ئەو کەسە ببڕن کە یەکەمجار قسەی دەکرد و کۆتاییەکانی جەستەی ببڕن ،باقی براکانی و دایکی چاویان لێدەکرد.
5کاتێک هەموو ئەندامەکانی بەم شێوەیە پەککەوتە بوون ،فەرمانی پێکرد کە هێشتا لە ژیاندا بوو ،بیهێننە ئاگر و لەناو تاوەدا سوربکرێتەوە یەکێکی تر لەگەڵ دایکەکە بۆ ئەوەی بە پیاوانە بمرێت ،بەم شێوەیە دەڵێت: 6یەزدانی پەروەردگار سەیری ئێمە دەکات و بەڕاستی دڵنەواییمان دەدات ،وەک چۆن موسا لە گۆرانییەکەیدا کە شایەتحاڵی ڕووخساری ئەوان بوو و گوتی« :ئەو لە خزمەتکارەکانیدا دڵنەوایی دەبێت». 7کاتێک یەکەمیان دوای ئەم ژمارەیە مرد ،دووەمیان هێنا بۆ ئەوەی بیکەنە گاڵتەجاڕێک ،کاتێک پێستی سەری بە مووەکەی لبرد و لێیان پرسی : «دەتەوێت بخۆیت ،پێش ئەوەی سزای تەواوت بدرێت ».هەموو ئەندامێکی جەستەت؟ 8بەڵم بە زمانی خۆی وەڵمی دایەوە و گوتی« :نەخێر ،بۆیە ئەویش ئازاری دواتر بە ڕێکوپێکی وەرگرت ،وەک یەکەمیان». 9کاتێک لە کۆتا هەناسەدا بوو ،گوتی« :تۆ وەک تووڕەیی لەم ژیانە دەرمان دەهێنیت ،بەڵم پاشای جیهان زیندوومان دەکاتەوە ،کە لە پێناو یاساکانیدا مردووین ،بۆ ژیانی هەتاهەتایی». 10دوای ئەو سێیەم کەسی گاڵتەجاڕی لێکرا ،کاتێک داوای لێکرا زمانی دەرهێنا و هەر زوو دەستی دەرهێنا و بە پیاوانە دەستەکانی درێژکردەوە. 11بە بوێریەوە گوتی« :ئەمە لە ئاسمانەوە هەمبوو .و لەبەر یاساکانی سووکایەتییان پێدەکەم؛ و لەلی ئەو هیوادارم جارێکی تر وەریانبگرمەوە. 12بەجۆرێک پاشا و ئەوانەی لەگەڵیدا بوون ،سەریان سوڕما لە بوێری ئەو گەنجە ،چونکە هیچی بە ئازارەکانی نەدەزانی. 13کاتێک ئەم پیاوە مرد ،چوارەمیان بە هەمان شێوە ئازاریان دا و چەقاندیان. 14کاتێک ئامادە بوو بۆ مردن ،وتی« :باشە کە مرۆڤەکان دەکوژرێن ،چاوەڕێی هیوایەک لە خوداوە بکەیت کە لەلیەن خوداوە زیندوو بکرێتەوە. 15دواتر پێنجەمیان هێنا و چەقاندیان. 16ئینجا چاوی لە پاشا کرد و گوتی« :تۆ دەسەڵتت بەسەر مرۆڤدا هەیە ،تۆ لەناوچوویت ،ئەوەی دەتەوێت دەیکەیت .بەڵم وا بیر مەکەنەوە کە نەتەوەکەمان لەلیەن خوداوە جێهێڵراوە؛ 17بەڵم ماوەیەک بمێنەرەوە و سەیری هێزی گەورەی ئەو بکە کە چۆن تۆ و نەوەکەت ئازار دەدات. 18دوای ئەو شەشەمیان هێنا ،کە ئامادە بوو بۆ مردن گوتی« :بەبێ هۆکار فریو مەخۆن ،چونکە گوناهمان لە دژی خوداکەمان کردووە ،ئەمانەمان بۆ خۆمان دەچێژین ،بۆیە شتە سەرسوڕهێنەرەکانمان بەسەردا دێت». 19بەڵم بیر لەوە مەکەرەوە کە دەستت گرتووە بۆ شەڕکردن لەگەڵ خودا ،بێ سزا ڕزگارت دەبێت. 20بەڵم دایکەکە لە هەموو شتێک سەرسوڕهێنەر بوو و شایەنی یادەوەرییەکی ڕێزدار بوو ،چونکە کاتێک بینی حەوت کوڕەکەی لە ماوەی یەک ڕۆژدا کوژراون ،بەهۆی ئەو هیوایەی کە بە یەزدان هەیبوو ،بە ورەیەکی باشەوە منداڵەکەی هەڵگرت. 21بەڵێ ،هەریەکەیان بە زمانی خۆی ئامۆژگاری دەکرد ،پڕ بوو لە ڕۆحی بوێر .بە گەدەیەکی پیاوانە بیرکردنەوە ژنییەکانی وروژاند و پێی گوتن. 22ناتوانم بزانم چۆن هاتوونەتە ناو سکی منەوە ،چونکە نە هەناسەم پێداوین و نە ژیانم پێداوین ،نە من بووم کە ئەندامەکانی هەریەکێکتانم پێکهێناوە. 23بەڵم بێ گومان دروستکەری جیهان ،کە نەوەی مرۆڤی پێکهێناوە و سەرەتای هەموو شتەکانی دۆزیەوە ،بە میهرەبانی خۆی هەناسە و ژیانتان پێدەبەخشێتەوە ،وەک چۆن ئێستا خۆتان لەبەرچاو ناگرن لەبەر یاساکانی .لەپێناو. 24ئەنتیۆکۆس کە خۆی بە سووکایەتی دەزانی و گومانی ئەوەی دەکرد کە قسەیەکی سەرزەنشتانەیە ،لە کاتێکدا بچووکترینیان لە ژیاندا بوو ،نەک هەر بە قسە ئامۆژگاری کرد ،بەڵکو بە سوێندیش دڵنیای کردەوە کە دەیکاتە دەوڵەمەند و هەم بەختەوەر مرۆڤ ،ئەگەر لە یاساکانی باوباپیرانی لبدات؛ و هەروەها ئەویش وەک هاوڕێی خۆی دەیبات و متمانەی پێدەکات لە کاروبارەکاندا. 25بەڵم کاتێک گەنجەکە بە هیچ شێوەیەک گوێی لێ نەگرت ،پاشا دایکی بانگ کرد و ئامۆژگاری کرد کە ئامۆژگاری گەنجەکە بکات بۆ ئەوەی ژیانی ڕزگار بکات. 26کاتێک بە قسەی زۆر ئامۆژگاری کرد ،بەڵێنی پێدا کە ئامۆژگاری کوڕەکەی بکات. 27بەڵم ئەو کچە خۆی بۆی کڕنۆش برد و پێکەنین بەو ستەمکارە دڕندەیە کە سووکایەتی پێدەکرد ،بە زمانی وڵتەکەی بەم شێوەیە قسەی دەکرد .ئەی کوڕەکەم ،بەزەییم پێدا بێتەوە کە نۆ مانگ لە سکی خۆمدا بوویت و سێ ساڵێکی وای پێدایت و خۆراکم پێدایت و تۆی گەیاندە ئەم تەمەنە و بەرگەی ناڕەحەتییەکانی پەروەردەم گرت. 28کوڕم تکام لێدەکەم ،سەیری ئاسمان و زەوی و هەموو ئەو شتانە بکە کە تێیدا هەن و بیر لەوە بکەرەوە کە خودا لە شتە نەبووەکان دروستی کردووە . مرۆڤایەتیش بە هەمان شێوە دروست بووە. 29لەم ئازاردەرە مەترسە ،بەڵکو شایستەی براکانت ،مردنت وەربگرە تا لەگەڵ براکانتدا بە میهرەبانییەوە پێشوازیت لێبکەمەوە. 30کە هێشتا ئەم قسانەی دەکرد ،گەنجەکە گوتی« :چاوەڕێی کێ دەکەن؟ من گوێڕایەڵی فەرمانی پاشا نابم ،بەڵکو گوێڕایەڵی ئەو فەرمانە دەبم کە لە ڕێگەی موساوە بە باوباپیرانمان دراوە. 31تۆش کە سەرکردەی هەموو خراپەکارییەک بوویت بەرامبەر بە عیبرانییەکان ،لە دەستی خودا ڕزگارت نابێت. 32چونکە ئێمە بەهۆی گوناهەکانمانەوە ئازار دەچێژین. 33ئەگەر یەزدانی زیندوو کەمێک لێمان تووڕە بێت بۆ سزادان و ڕاستکردنەوەمان ،بەڵم جارێکی دیکە لەگەڵ بەندەکانی یەکدەگرێتەوە. 34بەڵم تۆ ،ئەی مرۆڤی بێ خودا و لە هەموو خراپەکارانی تر ،بەبێ هۆکار بەرز مەکەرەوە و بە هیوای نادیارەوە خۆت بەرز مەکەرەوە و دەستت بەرز مەکەرەوە بەرامبەر بە بەندەکانی خودا. 35چونکە تۆ هێشتا لە دادگایی خودای گەورە ڕزگارت نەبووە ،کە هەموو شتێک دەبینێت. 36چونکە براکانمان کە ئێستا ئازارێکی کورتیان بەسەردا هاتووە ،لە ژێر پەیمانی ژیانی هەتاهەتایی خودادا مردوون ،بەڵم تۆ بە دادگاییکردنی خودا سزای دادپەروەرانە وەردەگریت لەبەر غرورەکەت. 37بەڵم من وەک براکانم جەستە و ژیانم پێشکەش بە یاساکانی باوباپیرانمان دەکەم و لە خودا دەپاڕێمەوە کە بە خێرایی بەزەیی بە نەتەوەکەماندا ببەخشێت .و بە ئازار و بەڵکان دان بەوەدا بنێیت کە ئەو تەنیا خودایە. 38بۆ ئەوەی لە من و براکانمدا تووڕەیی خودای گەورە کۆتایی بێت کە بە دادپەروەرانە بەسەر نەتەوەکەماندا هاتووە. 39لەوەی پاشا تووڕە بوو ،لە هەموو ئەوانی تر خراپتری دایە دەستی و بە دڵتەنگی زانی کە گاڵتەیان پێکرا. 40ئەم پیاوە بێ پیسی مرد و هەموو پشتی بە یەزدان بەست. 41لە کۆتاییدا دوای کوڕەکان دایکەکە مرد. 42با ئێستا بەس بێت بۆ ئەوەی باسی جەژنە بتپەرستییەکان و ئەشکەنجەدانی زۆرم کردبێت.
بەشی هەشتەم 1ئینجا یەهودا مەکابی و ئەوانەی لەگەڵیدا بوون بە نهێنی چوونە ناو شارۆچکەکان و خزمەکانیان کۆکردەوە و هەموو ئەوانەی لە ئایینی جولەکەکاندا بوونیان برد و نزیکەی شەش هەزار پیاویان کۆکردەوە. 2بانگەوازیان بۆ یەزدان کرد ،کە سەیری ئەو گەلە بکات کە لەلیەن هەمووانەوە چەقێنراون .هەروەها بەزەیی بەو پەرستگایە بێت کە لەلیەن مرۆڤە بێ خوداکانەوە پیس کراوە؛ 3بەزەیی بەو شارەدا بێتەوە ،کە بە ئازارەوە خراپە و ئامادەیە بۆ ئەوەی لەگەڵ زەویدا دروست بکرێت .گوێ لەو خوێنە بگرن کە هاواریان بۆ کرد. 4سەربڕینی خراپەکاری کۆرپەی بێ زیان و ئەو کوفرانەی کە دژی ناوەکەی کراوە ،لەبیرت بێت .و ڕقی خۆی لە خراپەکاران نیشان دەدات. 5کاتێک مەکابیۆس لەگەڵیدا بوو ،نەیتوانی بەرگەی نەتەوەکان بگرێت ،چونکە تووڕەیی یەزدان گۆڕا بۆ میهرەبانی. 6بۆیە بەبێ ئاگاداری هات و شار و شارەکانی سووتاند و پڕ لە شوێنەوارەکانی گرتە دەستی و ژمارەیەکی کەمی دوژمنەکانی زاڵبوون و هەڵتن. 7بەڵم بە تایبەتی شەوەکەی بۆ هەوڵە نهێنییەکانی وەرگرت ،بەجۆرێک کە بەرهەمی پیرۆزییەکەی لە هەموو شوێنێک بڵوبووەوە. 8کاتێک فیلیپ بینی کە ئەم پیاوە کەم و کەم زیاد دەکات و شتەکان لەگەڵیدا زیاتر و زیاتر سەرفراز دەبن ،بۆ بەتلیمیۆسی حاکمی سێلۆسیریا و فینیقی نووسی ،تا یارمەتی زیاتر بدات بۆ کاروباری پاشا. 9پاشان یەکسەر نیکانۆری کوڕی پاترۆکلۆسی هەڵبژارد ،یەکێک لە هاوڕێ تایبەتەکانی ،بە کەمتر لە بیست هەزار کەسی لە هەموو نەتەوەکانی ژێر دەستی خۆی نارد ،بۆ ئەوەی هەموو نەوەی جولەکەکان لە ڕەگەوە ببڕێت .لەگەڵیدا پەیوەندی بە گۆرگیاسەوە کرد کە کاپتن بوو ،کە لە بابەتی جەنگدا ئەزموونێکی زۆری هەبوو. 10ئینجا نیکانۆر بەڵێنیدا پارەیەکی زۆر لە جولەکەکانی دیل بەدەستبهێنێت ،کە باجی دوو هەزار تەلەنت بدات ،کە پاشا دەبوو بیداتە ڕۆمییەکان. 11بۆیە یەکسەر ڕەوانەی شارەکانی کەناری دەریای کرد و فرۆشتنی جولەکەکانی دیلیان ڕاگەیاند و بەڵێنیدا کە هەشت و دە جەستەیان هەبێت بە تاڵنێک ،چاوەڕێی ئەو تۆڵەی نەکرد کە لەلیەن خودای گەورەوە بەدوایدا دێت. 12کاتێک هەواڵی هاتنی نیکانۆر بە یەهودا گەیاند و ئەویش بە ئەوانەی لەگەڵی بوون ،کە سوپای ئەمریکای لە نزیکەوە ڕاگەیاند. 13ئەوانەی ترساون و متمانەیان بە دادپەروەری خودا نەبوو ،هەڵهاتن و خۆیان گەیاندە دەرەوە. 14هەندێکی تر هەموو ئەو شتانەی کە بەجێیان هێشتبوویان فرۆشت و لە یەزدان داوای ڕزگارکردنیان کرد ،پێش ئەوەی کۆببنەوە لەلیەن نیکانۆری خراپەکارەوە فرۆشران. 15ئەگەر لەبەر خاتری خۆیان نەبن ،بەڵم لەبەر ئەو پەیمانانەی لەگەڵ باوباپیرانیان دابوو و لە پێناو ناوە پیرۆز و شکۆمەندەکەیدا ،کە بەهۆیەوە بانگیان کرابوون. 16ئینجا مەکابیۆس پیاوەکانی کۆکردەوە کە ژمارەیان شەش هەزار کەس بوو و ئامۆژگاری کردن کە بە ترسی دوژمن نەترسن و لە جەماوەرێکی زۆری نەتەوەکان نەترسن کە بە هەڵە هاتنە سەریان .بەڵم بۆ ئەوەی بە پیاوانە شەڕ بکات، 17بۆ ئەوەی لەبەردەم چاویاندا ئەو ئازارە بخەنە ڕوو کە بە ناڕەوا لە پیرۆزگاکەیان داوە و مامەڵەی دڕندانەیان لەگەڵ شارەکەدا کردووە ،کە گاڵتەیان پێکردووە و هەروەها دەستبەسەرداگرتنی حکومەتی باوباپیرانیان. 18چونکە ئەوان ،وتی :متمانەیان بە چەک و بوێری خۆیان هەیە .بەڵم متمانەمان بە خودای گەورە هەیە کە بە ئاماژەیەک دەتوانێت هەم ئەوانەی دژی ئێمە دێنە خوارەوە و هەم هەموو جیهان فڕێ بداتە خوارەوە. 19جگە لەوەش ،باوباپیرانیان چ یارمەتیەکیان دۆزیوەتەوە و چۆن ڕزگاریان بووە ،کاتێک لە سەردەمی سەناخێریب سەد و هەشتا هەزار کەس لەناوچوون. 20ئینجا باسی ئەو شەڕەی بۆ کردن کە لە بابل لەگەڵ گەلتیەکان ئەنجامیاندا ،چۆن بە گشتی تەنها هەشت هەزار کەس هاتنە سەر کارەکە ،لەگەڵ چوار هەزار مەقدۆنی و مەقدۆنیەکان سەریان لێ شێوا ،هەشت هەزارەکە سەد و بیست هەزاریان لەناوبرد بەهۆی ئەو یارمەتییەی کە لە ئاسمانەوە هەیانبوو ،و بەم شێوەیە غەنیمەتێکی گەورەیان وەرگرت. 21کاتێک بەم قسانە بوێری کردن و ئامادە بوون بۆ مردن لە پێناو یاسا و وڵتدا ،سوپاکەی کردە چوار بەش. 22براکانی خۆی ،سەرکردەی هەر کۆمەڵەیەک ،لەگەڵ شیمۆن و یوسف و یۆناتاندا یەکگرت و هەریەکەیان پانزە سەد پیاوی دا. 23هەروەها ئەلعازاری بۆ خوێندنەوەی کتێبە پیرۆزەکە دیاری کرد ،کاتێک ئەم وشەیەی پێداون“ :یارمەتی خودا .خۆی سەرکردایەتی یەکەم تیپی دەکات، 24بە یارمەتی پەروەردگاری گەورە زیاتر لە نۆ هەزار دوژمنیان کوشت و زۆربەی سوپای نیکانۆریان بریندار و پەکخست ،بەم شێوەیە هەموویان هەڵهاتن. 25ئەو پارەیەی کە هاتبوون بۆ کڕینیان برد و دوور کەوتنەوە ،بەڵم کاتیان کەم بوو گەڕانەوە. 26چونکە ڕۆژێک پێش شەممە بوو ،بۆیە چیتر نەیاندەویست بەدوایاندا بگەڕێن. 27کاتێک زرێپۆشەکانیان کۆکردەوە و دوژمنەکانیان تاڵن کرد ،نزیکەی شەممە خۆیان سەرقاڵ کرد ،ستایش و سوپاسێکی زۆریان بۆ یەزدان هێنا ،کە تا ئەو ڕۆژە پاراستی ،کە سەرەتای میهرەبانی بوو بەسەریاندا. 28دوای شەممە ،کاتێک بەشێک لە غەنیمەتەکانیان بەخشی بە پەککەوتەکان و بێوەژنەکان و هەتیوەکان ،پاشماوەکەیان بەسەر خۆیان و خزمەتکارەکانیان دابەش کرد. 29کاتێک ئەمە ڕوویدا و داوای هاوبەشیان کرد ،داوای لە پەروەردگاری میهرەبان کرد کە بۆ هەمیشە لەگەڵ بەندەکانی ئاشت بێتەوە. 30هەروەها لەوانەی لەگەڵ تیمۆتێۆس و باکیدس بوون کە لە دژی ئەوان شەڕیان کرد ،زیاتر لە بیست هەزار کەسیان کوشت و زۆر بە ئاسانی کۆشکی بەرز و بەهێزیان دەستکەوت و غەنیمەتێکی زۆریان لە نێوان خۆیاندا دابەش کرد و پەککەوتەکان و هەتیوەکان و بێوەژنەکانیان کردە بێوەژن . بەساڵچووانیش ،لە غەنیمەتدا یەکسانن لەگەڵ خۆیان. 31کاتێک زرێپۆشەکانیان کۆکردەوە و هەموویانیان لە شوێنی گونجاودا کۆکردەوە و پاشماوەی غەنیمەتەکانیان کە هێنایانە ئۆرشەلیم. 32فیلرکیشیان کوشت ،ئەو کەسە خراپەکارەی کە لەگەڵ تیمۆتێۆس بوو و جولەکەکانی زۆر بێزار کردبوو. 33هەروەها لە کاتێکدا کە جەژنەکەیان بۆ سەرکەوتن لە وڵتەکەیان بەڕێوەدەبرد ،کالیستینێسیان سووتاند کە ئاگری لە دەروازە پیرۆزەکان بەردابوو ،کە هەڵهاتبوو بۆ ماڵێکی بچووک .و بەم شێوەیە پاداشتێکی گونجاوی وەرگرت بۆ خراپەکارییەکانی. 34سەبارەت بەو نیکانۆرە بێ بەخشندەیە کە هەزار بازرگانێکی هێنابوو بۆ کڕینی جولەکەکان. 35بە یارمەتی یەزدان لەلیەن ئەوانەوە هێنایە خوارەوە ،کەمترین حسابی بۆ کرد .جل و بەرگی شکۆمەندی لەبەر کرد و کۆمەڵەی خۆی دەرهێنا ،وەک خزمەتکارێکی هەڵهاتوو لە ناوەڕاستەوە هاتە ئەنتیکە و زۆر بێشەرەفی بوو ،چونکە سوپاکەی لەناوچوو.
36بەم شێوەیە ئەو کەسەی کە بە دیل لە ئۆرشەلیم باجی ڕۆمییەکان چاک بکاتەوە ،لە دەرەوەی وڵت پێی گوت کە جولەکەکان خودایان هەیە شەڕیان بۆ بکات ،بۆیە ناتوانن ئازاریان پێ بگات ،چونکە ئەوان پابەندی ئەو یاسایانە بوون کە ...ئەویش پێی داون. بەشی ٩ 1لەو کاتەدا ئەنتیکۆس بە بێشەرەفەوە لە وڵتی فارس هاتە دەرەوە 2چونکە چووبووە ناو شارێکەوە کە ناوی پەرسەپۆلیس بوو ،ڕۆیشتبوو بۆ دزینی پەرستگاکە و دەستبەسەرداگرتنی شارەکە .لەسەر ئەو جەماوەرە کە بە چەکەکانیان ڕایانکرد بۆ بەرگریکردن لە خۆیان ،هەڵتنیان؛ و بەم شێوەیە ڕوویدا کە ئەنتیۆکۆس لە دانیشتووانەکەی هەڵهات و بە شەرمەوە گەڕایەوە. 3کاتێک هاتە ئێکباتانێ ،هەواڵی ئەوەی بەسەر نیکانۆر و تیمۆتێۆسدا هاتووە. 4پاشان ئاوسانی توڕەیی .بیری کردەوە تۆڵەی ئەو شەرمەزارییە لە جولەکەکان بکاتەوە کە ئەوانەی وایان لێکرد هەڵبێت .بۆیە فەرمانی بە گالیسکەوانەکەی کرد کە بەبێ وەستان لێبخوڕێت و گەشتەکە بنێرێت ،دادگاییکردنی خودا ئێستا بەدوایدا دێت .چونکە بە شانازییەوە بەم شێوەیە قسەی کردبوو :دەهاتە ئۆرشەلیم و دەیکاتە شوێنی ناشتنی هاوبەشی جولەکەکان. 5بەڵم یەزدانی پەروەردگار ،خودای ئیسرائیل ،بە تاعونێکی چارەسەرنەکراو و نەبینراو لێیدا ،یان هەر کە ئەم قسانەی وت ،ئازارێکی ڕیخۆڵەکانی کە بێ چارەسەر بوو بەسەریدا هات و ئازارێکی ئازاربەخشی بەشەکانی ناوەوەی. 6ئەوە زۆر بە دادپەروەرانە ،چونکە ڕیخۆڵەکانی کەسانی دیکەی بە ئازاری زۆر و نامۆ ئازار دابوو. 7بەڵم هیچ شتێک لە شانازیکردنەکەی نەوەستا ،بەڵم هێشتا پڕ بوو لە لووتبەرزی ،لە تووڕەیی خۆیدا ئاگری لە جولەکەکان هەڵدەکێشا و فەرمانی دا کە پەلە بکەن لە گەشتەکە ،بەڵم لە گالیسکەکەیەوە کەوتە خوارەوە و بە توندوتیژی هەڵگیرا ; بەجۆرێک کە بەهۆی کەوتنی ئازارەوە ،هەموو ئەندامەکانی جەستەی زۆر ئازاریان دەچێژێت. 8بەم شێوەیە ئەو کەسەی کەمێک پێشتر بیری لەوە دەکردەوە کە فەرمان بە شەپۆلەکانی دەریا بکات( ،هێندە سەربەرز بوو لە دەرەوەی بارودۆخی مرۆڤ )و شاخە بەرزەکان لە تەرازوویەکدا کێش بکات ،ئێستا فڕێدرایە سەر زەوی و لە ئەسپسوارییەکدا هەڵگیرا ،نیشاندانی هەموو هێزی ئاشکرای خودا. 9بەجۆرێک کە کرمەکان لە جەستەی ئەم پیاوە خراپەدا هەڵهاتن و لە کاتێکدا لە خەم و ئازاردا دەژیا ،گۆشتەکەی کەوتە خوارەوە و پیسی بۆنەکەی بۆ هەموو سوپاکەی ژاوەژاو بوو. 10ئەو پیاوەی کەمێک پێش ئەوەی بیری لەوە کردەوە کە دەتوانێت دەستی بگاتە ئەستێرەکانی ئاسمان ،کەس نەیتوانی بەرگەی هەڵگرتنی بۆگەنە بەرگە نەگیراوەکەی بگرێت. 11لێرەدا کە تووشی ئازار بوو ،دەستی کرد بە وازهێنان لە شانازییە گەورەکەی و بە بەڵی خودا خۆی ناسی ،ئازارەکانی هەر ساتێک زیاتر بوو. 12کاتێک خۆی نەیتوانی بەرگەی بۆنی خۆی بگرێت ،ئەم قسانەی گوت« :باشە ملکەچی خودا بێت و مرۆڤی فانی ئەگەر خودا بووایە ،بە شانازییەوە بیر لە خۆی نەکاتەوە». 13ئەم کەسە خراپەش سوێندی بە یەزدانی خوارد ،کە ئێستا چیتر بەزەیی پێیدا نەهاتەوە و گوتی: 14ئەو شارە پیرۆزەی کە بەپەلە دەچوو بۆی بۆ ئەوەی لەگەڵ زەویدا بیخاتە سەر و بیکاتە شوێنی ناشتنی هاوبەش ،ئازاد بکات. 15سەبارەت بە جولەکەکان کە بە شایستەیی نەزانیبوو کە بنێژرێن ،بەڵکو لەگەڵ منداڵەکانیان فڕێدرابوونە دەرەوە بۆ ئەوەی باڵندە و دڕندە کێوییەکان بخۆن ،هەموویانی دەکردە یەکسان بە هاووڵتیانی ئەسینای پایتەخت. 16پەرستگای پیرۆز کە پێش ئەوەی تاڵنی کردبوو ،بە دیارییە باشەکان دەیڕازاندەوە و هەموو کەلوپەلە پیرۆزەکانی بە چەندین شتی دیکە دەگەڕاندەوە و لە داهاتەکەی خۆیەوە پارەی قوربانییەکانی دەدا. 17بەڵێ ،ئەویش خۆی دەبێتە جولەکە و بە هەموو ئەو جیهانەدا دەڕۆیشت کە تێیدا نیشتەجێ بوو و هێزی خودا ڕادەگەیەنێت. 18بەڵم لە بەرامبەر هەموو ئەمانەدا ئازارەکانی نەوەستا ،چونکە دادگاییکردنی دادپەروەرانەی خودا بەسەریدا هات ،بۆیە بێهیوا بوو لە تەندروستی خۆی ،نامەکەی بۆ جولەکەکان نووسی کە فۆڕمی پاڕانەوەیەکی تێدابوو ،بەم شێوەیە. 19ئەنتیۆکۆس ،پاشا و حاکم ،بۆ جولەکەکانی چاکە کە هاووڵتیانی خۆی ،هیوای خۆشی و تەندروستی و خۆشگوزەرانی زۆرە. 20ئەگەر ئێوە و منداڵەکانتان باش بن و کارەکانتان بە ڕەزامەندیتان بێت ،من زۆر سوپاسی خودا دەکەم ،کە هیوام لە ئاسمانە. 21سەبارەت بە من ،لواز بووم ،ئەگەرنا بە میهرەبانییەوە شەرەف و ئیرادەی باشی تۆم لەبیر دەهاتەوە کە لە فارسەوە گەڕایەوە و نەخۆشییەکی سەختم لێ گیرا ،بە پێویستم زانی گرنگی بە سەلمەتی هاوبەشی هەمووان بدەم. 22نەک بێمتمانە بە تەندروستی من ،بەڵکو هیوایەکی زۆرم هەبوو بۆ ڕزگاربوون لەم نەخۆشییە. 23بەڵم بە لەبەرچاوگرتنی ئەوەی کە باوکم لە چ کاتێکدا سەرکردایەتی سوپایەکی کرد بۆ وڵتانی بەرز .جێنشینێکی داناوە، 24بۆ ئەوەی ئەگەر شتێک بە پێچەوانەی چاوەڕوانییەکانەوە ڕوویدا ،یان هەواڵێکی ناخۆشی بۆ هات ،ئەوا خەڵکی خاکەکە دەزانن کە دەوڵەت بۆ کێ بەجێماوە ،تووشی شڵەژان نەبن. 25دیسانەوە ،بیر لەوە بکەرەوە کە چۆن ئەو شازادەی سنووردار و دراوسێی شانشینی من چاوەڕێی دەرفەت دەکەن و چاوەڕێی ئەوە دەکەن کە ڕووداوەکە چی دەبێت .من ئەنتیۆکۆسی کوڕمم داناوە بۆ پاشا ،کە زۆرجار بە زۆرێک لە ئێوە دەستم پێکرد و دەستخۆشیم لێدەکرد ،کاتێک بەرەو ناوچە بەرزەکان دەڕۆیشتم .بۆ ئەوەی بەم شێوەیە بۆم نووسیوە. 26بۆیە دوعا و داواتان لێدەکەم ئەو سوودانەی کە بە گشتی و تایبەت بە ئێوەم کردوون لەبیرتان بێت و هەر پیاوێک هێشتا دڵسۆز بێت بۆ من و کوڕەکەم. 27چونکە دڵنیام کە ئەو کە لە بیرکردنەوەم تێدەگات ،بە باشی و بە میهرەبانییەوە ملکەچی ئارەزووەکانت دەبێت. 28بەم شێوەیە بکوژ و کوفرکەر زۆرترین ئازاری چەشت ،وەک چۆن داوای لێبوردن لە پیاوانی دیکە کرد ،بە هەمان شێوە لە وڵتێکی نامۆ لە شاخەکاندا بە مردنێکی بەدبەختانە مرد. 29فیلیپ کە لەگەڵیدا پەروەردە بوو ،تەرمی خۆی برد ،ئەویش لە ترسی کوڕی ئەنتیکۆس چووە میسر بۆ لی بەتلیمۆس فیلۆمێتۆر. بەشی ١٠ 1مەکابیۆس و کۆمەڵەکەی ،یەزدان ڕێنمایییان دەکرد ،پەرستگاکە و شارەکەیان وەرگرتەوە. 2بەڵم ئەو قوربانگایانەی کە نەتەوەکان لە شەقامە کراوەکەدا دروستیان کردبوو ،هەروەها پەرستگاکانیشیان ڕووخاند.
3دوای پاککردنەوەی پەرستگاکە قوربانگایەکی دیکەیان دروست کرد و بە بەردی لێدان ئاگریان لێ دەرهێنا و دوای دوو ساڵ قوربانییان پێشکەش کرد و بخور و گڵۆپ و نانی نمایشیان دانا. 4کاتێک ئەوە ڕوویدا ،بە تەختی کەوتنە خوارەوە و لە یەزدان پاڕانەوە کە چیتر نەچنە ئەو جۆرە ناڕەحەتیانە .بەڵم ئەگەر ئیتر گوناهیان لە دژی کرد ، ئەوا خۆی بە میهرەبانی سزایان بدات و نەدرێنە دەست گەلنی کوفر و بەربەری. 5هەر لەو ڕۆژەی کە نامۆکان پەرستگاکەیان پیس کرد ،لە هەمان ڕۆژدا جارێکی دیکە پاککرایەوە ،تەنانەت لە ڕۆژی پێنجەمی هەمان مانگدا ،کە کاسلۆیە. 6هەشت ڕۆژەکەیان بە خۆشحاڵییەوە بەڕێوەبرد ،وەک جەژنی چادرەکان ،بیریان هاتەوە کە زۆری نەخایاند جەژنی چادرەکانیان سازکردبوو ،کاتێک وەک دڕندە لە شاخ و کۆشکەکاندا سەرگەردان بوون. 7بۆیە لق و لق و پۆپی جوان و دارخورمایان هەڵگرت و زبوریان بۆ ئەو کەسە گوت کە سەرکەوتوو بوو لە پاککردنەوەی شوێنەکەی. 8هەروەها بە یاسا و فەرمانێکی هاوبەش دیارییان کرد :ساڵنە ئەو ڕۆژانە بۆ هەموو نەتەوەی جولەکەکان بپارێزرێن. 9ئەمەش کۆتایی ئەنتیکۆس بوو کە ناوی ئەپیفانێس بوو. 10ئێستا کارەکانی ئەنتیکۆس یوپاتۆر کە کوڕی ئەم پیاوە خراپە بوو ،بە کورتی کارەساتەکانی شەڕەکان کۆدەکەینەوە. 11کاتێک گەیشتە تاجەکە ،لیسیایەکی دانا بۆ سەرپەرشتیکردنی کاروباری شانشینی خۆی و سەرۆکی ویلیەتی سێلۆسیریا و فینقیای بۆ دانا. 12چونکە بەتلیمۆس کە پێی دەگوترا ماکرۆن ،بە باشتر هەڵیبژارد دادپەروەری لەگەڵ جولەکەکان بکات بەهۆی ئەو ستەمانەی کە بەرامبەریان کراوە ، هەوڵیدا ئاشتی لەگەڵیان بەردەوام بێت. 13کاتێک دۆستانی پاشا لەبەردەم یوپاتۆردا تۆمەتبار کرا و بە هەر قسەیەک بە خیانەتکار ناوی دەبرد ،چونکە فیلۆمێتۆر پێی بەخشیبوو و بەرەو ئەنتیۆکۆس ئەپیفانیس ڕۆیشت و بینی کە لە هیچ شوێنێکی بەڕێزدا نییە ،ئەوەندە بێهیوا بوو ،کە خۆی ژەهراوی کردووە و مردووە. 14بەڵم کاتێک گۆرگیا حاکمی کۆشکەکان بوو ،سەربازی بەکرێ گرت و بەردەوام لەگەڵ جولەکەکاندا شەڕی دەکرد. 15ئینجا ئیدومییەکان کە گەورەترین کۆشکەکانیان گرتە دەست و جولەکەکانیان داگیرکرد و ئەوانەی لە ئۆرشەلیم دوورخرانەوەیان وەرگرت ،ڕۆیشتن بۆ خۆراکدان بە شەڕ. 16ئینجا ئەوانەی لەگەڵ مەکابیۆس بوون داوای لێبوردنیان کرد و داوای لێبوردنیان لە خودا کرد کە یارمەتیدەریان بێت .و بەم شێوەیە بە توندوتیژی بەسەر قەڵی ئیدومییەکان ڕایانکرد. 17بە توندی هێرشیان کردە سەر و دەستیان بردەوە و هەموو ئەوانەی لەسەر دیوارەکە شەڕیان دەکرد ،هەموو ئەوانەی کەوتنە دەستیان کوشت و لە بیست هەزار کەسیان کەمتر نەبوو. 18لەبەر ئەوەی هەندێک کەس کە لە نۆ هەزار کەمتر نەبوون ،پێکەوە هەڵهاتن بۆ دوو قەڵی زۆر بەهێز ،هەموو جۆرە شتێکی گونجاویان هەبوو بۆ بەردەوامبوونی گەمارۆکە. 19مەکابیۆس شیمۆن و یوسف و زاکیا و ئەوانەی لەگەڵیدا بوون بەس بوون بۆ گەمارۆدانیان بەجێهێشت و خۆی ڕۆیشت بۆ ئەو شوێنانەی کە زیاتر پێویستیان بە یارمەتی ئەو بوو. 20ئەوانەی لەگەڵ شیمۆن بوون بە تەماحەوە ،لە ڕێگەی هەندێک کەسەوە کە لە قەڵکەدا بوون ،بە پارە ڕازی بوون و حەفتا هەزار دراخمیان برد و هەندێکیان ڕزگاریان بوو. 21بەڵم کاتێک بە مەکابی گوترا چی ڕوویداوە ،فەرمانڕەواکانی گەلی کۆکردەوە و ئەو پیاوانەی تۆمەتبار کرد کە براکانیان بە پارە فرۆشتووە و دوژمنەکانیان ئازاد کردووە بۆ شەڕکردن لەگەڵیان. 22ئەوانەشی کوشت کە خائین بوون و یەکسەر دوو قەڵکەی گرت. 23بە چەکەکانی لە هەموو شتێکدا سەرکەوتوو بوو ،زیاتر لە بیست هەزار کەسی لە دوو کۆشکەکەدا کوشت. 24تیمۆتێۆس کە پێشتر جولەکەکان زاڵبوون بەسەریدا ،کاتێک هێزێکی زۆری بیانی و ئەسپەکانی لە ئاسیا کۆکردەوە ،وەک ئەوەی بە چەک جولەکەکان بگرێت. 25بەڵم کاتێک نزیک بووەوە ،ئەوانەی لەگەڵ مەکابیۆس بوون ،ڕوویان لە خودا کرد و زەوییان بەسەر سەریاندا ڕشت و کەمەریان بە پۆشاکی گون بەست. 26لە دامێنی قوربانگاکە کەوتە خوارەوە و داوای لێکرد بەزەیی پێیان بێت و دوژمنەکانیان بێت و دوژمنەکانیان بێت ،وەک یاسا باسی دەکات. 27دوای نوێژەکە چەکەکانیان برد و لە شارەکە دوورتر ڕۆیشتن ،کاتێک لە دوژمنەکانیان نزیک دەبوونەوە ،تەنیا خۆیان ڕاگرت. 28خۆر تازە هەڵهات و هەردووکیان بەیەکەوە گرێدا .بەشێکیان لەگەڵ فەزیلەتەکانیان پەنایان بۆ پەروەردگار گرتووە بۆ بەڵێنی سەرکەوتن و سەرکەوتنیان :لیەنەکەی تریش توڕەیی خۆیان دەکەنە پێشەنگی شەڕەکەیان 29بەڵم کاتێک شەڕەکە بەهێزتر بوو ،پێنج پیاوی جوان لە ئاسمانەوە بە ئەسپەوە دەرکەوتن و دوو کەسیان سەرکردایەتی جولەکەکانیان دەکرد. 30مەکابیۆسیان لە نێوانیاندا گرت و چەکەکانیان لە هەموو لیەک داپۆشی و بە سەلمەتی هێشتیانەوە ،بەڵم تیر و ڕەشەبایان لە دوژمنان دا ،بەجۆرێک کە بە کوێرەوەری و پڕ لە ناڕەحەتی سەریان لێ شێوا ،کوژران. 31بیست هەزار و پێنج سەد و شەش سەد سوار پیادە کوژران. 32سەبارەت بە تیمۆتێۆس خۆی هەڵت بۆ ناو قەڵیەکی زۆر بەهێز ،کە ناوی گاورا بوو ،کە کیریاش پارێزگار بوو. 33بەڵم ئەوانەی لەگەڵ مەکابیۆس بوون چوار ڕۆژ بە بوێری گەمارۆی قەڵکەیان دا. 34ئەوانەی لە ناوەوە بوون ،پشتیان بە هێزی شوێنەکە بەستبوو ،زۆر کوفریان دەکرد و قسەی خراپیان دەگوت. 35بەڵم لە ڕۆژی پێنجەمی سەرەتاییدا بیست گەنجی کۆمەڵەی مەکابیۆس کە بەهۆی کوفرەکانەوە لە تووڕەیی تووڕە بوون ،بە پیاوانە هێرشیان کردە سەر دیوارەکە و بە بوێرییەکی توندەوە هەموو ئەوانەی ڕووبەڕوویان بووەوە کوشت. 36ئەوانی دیکەش بە هەمان شێوە بە دوای ئەواندا سەردەکەون ،لە کاتێکدا سەرقاڵی ئەوانەی لە ناوەوە بوون ،تاوەرەکانیان سووتاند و ئاگریان سووتاند و کوفرکەرەکانیان بە زیندووی سووتاند .هەندێکی تر دەروازەکانیان شکاند و لە باقی سوپاکە وەرگرت و شارەکەیان گرت. 37تیمۆتێۆس کە لە چاڵێکدا شاردرابووەوە و کیریای براکەی لەگەڵ ئەپۆلۆفانیس کوشت. 38کاتێک ئەمە کرا ،بە زبور و سوپاسگوزاری یەزدانیان ستایش کرد ،کە کاری زۆری بۆ ئیسرائیل کردووە و سەرکەوتنی پێبەخشیون. بەشی ١١ 1زۆری نەخایاند ،پارێزەر و ئامۆزای لیسیای پاشا ،کە کاروبارەکانی بەڕێوەدەبرد ،زۆر ناڕەزایی دەربڕی بەرامبەر بەو کارانەی کە ئەنجامدرا.
2کاتێک نزیکەی حەشتا هەزار کەسی لەگەڵ هەموو سوارەکانی کۆکردەوە ،هاتە سەر جولەکەکان ،بیری لەوە دەکردەوە شارەکە بکاتە شوێنی نیشتەجێبوونی نەتەوەکان. 3بۆ ئەوەی قازانج لە پەرستگاکە وەک پەرستگاکانی تری نەتەوەکان بەدەستبهێنن و ساڵنە سەرۆکایەتی کاهینایەتی بفرۆشن. 4بە هیچ شێوەیەک توانای خودای لەبەرچاو نەگرت ،بەڵکو لەگەڵ دە هەزار پیادە و هەزاران سوارەکەی و حەشتا فیلەکەی خۆیدا خۆبەزلزان کرد. 5ئینجا هاتە جولەکە و لە بەیتسورا نزیک بووەوە ،کە شارۆچکەیەکی بەهێز بوو ،بەڵم نزیکەی پێنج مەتر لە ئۆرشەلیمەوە دوور بوو ،گەمارۆی توندی دا. 6کاتێک ئەوانەی لەگەڵ مەکابیۆس بوون بیستیان کە گەمارۆی کۆشکەکانی داوە ،ئەوان و هەموو گەلەکە بە ماتەمینی و فرمێسکەوە پاڕانەوەیان لە یەزدان کرد کە فریشتەیەکی باش بنێرێت بۆ ڕزگارکردنی ئیسرائیل. 7ئینجا مەکابیۆس پێش هەموو شتێک چەکی گرت و هانی ئەوی دیکەی دا کە ئەوان لەگەڵیدا خۆیان بخەنە مەترسییەوە بۆ ئەوەی یارمەتی براکانیان بدەن. 8کاتێک لە ئۆرشەلیم بوون ،کەسێک بە سواری ئەسپەوە بە جل و بەرگی سپییەوە لەبەردەمیان دەرکەوت و زرێپۆشە زێڕینەکەی دەلەرزاند. 9ئینجا هەموویان پێکەوە ستایشی خودای میهرەبانیان کرد و دڵخۆش بوون ،بەجۆرێک کە ئامادە نەبوون نەک تەنها لەگەڵ مرۆڤەکاندا شەڕ بکەن ، بەڵکو لەگەڵ زۆربەی دڕندە دڕندەکان و دیوارە ئاسنییەکان کون بکەن. 10بەم شێوەیە بە زرێپۆشەکانیانەوە بەرەو پێشەوە ڕۆیشتن و یارمەتیدەرێکیان لە ئاسمانەوە هەبوو ،چونکە یەزدان میهرەبان بوو لەگەڵیان 11وەک شێر هێرشیان کردە سەر دوژمنەکانیان و یازدە هەزار پیادە و شانزە سەد سواریان کوشت و هەموو ئەوانی دیکەیان هەڵت. 12زۆرێکیان بریندار بوون بە ڕووتی ڕزگاریان بوو .لیسیاش خۆی بە شەرمەوە هەڵت و بەم شێوەیە ڕزگاری بوو. 13پیاوێکی تێگەیشتوو بوو ،ئەو خەسارەی کە هەیبوو لەگەڵ خۆیدا فڕێیدا و پێیوابوو کە عیبرانییەکان ناتوانن زاڵ بن ،چونکە خودای گەورە یارمەتیان دا ،بۆیان نارد. 14ڕازییان کرد کە بە هەموو مەرجە گونجاوەکان ڕازی بن و بەڵێنی دا کە پاشا ڕازی بکات کە پێویستە هاوڕێیان بێت. 15ئینجا مەکابیۆس ڕەزامەندی دەربڕی لەسەر هەموو ئەو شتانەی کە لیسیا ئارەزووی دەکرد .هەرچی مەکابیۆس سەبارەت بە جولەکەکان بۆ لیسیای نووسیبوو ،پاشا پێی بەخشی. 16چونکە نامەیەک لە لیسیاوە بۆ جولەکەکان نووسرابوو بۆ ئەم مەبەستە :لیسیا سڵو بۆ گەلی جولەکەکان دەکات. 17یۆحەنا و ئەبسۆلۆم کە لە تۆوە نێردرابوون ،داواکارییەکەی کە بەشدارییان کردبوویان پێدام و داوای جێبەجێکردنی ناوەڕۆکەکەیان کرد. 18بۆیە هەر شتێک کە شایەنی باسکردن بوو بۆ پاشا ،من ڕامگەیاند و ئەویش هەرچییەک بوو پێی بەخشی. 19ئەگەر ئەو کاتە خۆتان بە دڵسۆزی دەوڵەت بهێڵنەوە ،لەمەودوا هەوڵ دەدەم ببێتە ئامرازێک بۆ چاکەتان. 20بەڵم لە وردەکارییەکانی ئەمانە و ئەوی دیکە کە لە منەوە هاتووە ،فەرمانم داوە لەگەڵتان قسە بکەن. 21باش بن .ساڵی سەد و هەشت و چل ،چوار و بیست ڕۆژی مانگی دیۆسکۆرینتیۆس. 22نامەکەی پاشا ئەم قسانەی تێدابوو :پاشا ئەنتیۆکۆس بۆ لیسیای برای سڵو دەکات. 23بەو پێیەی باوکمان وەرگێڕدراوە بۆ خوداوەندەکان ،ویستی ئێمە ئەوەیە کە ئەوانەی لە ناوچەی ئێمەدان بە هێمنی بژین ،تاکو هەرکەسێک ئاگاداری کاروباری خۆی بێت. 24ئێمەش تێدەگەین کە جولەکەکان ڕازی نەبوون بە باوکمان بۆ ئەوەی بخرێنە سەر داب و نەریتی نەتەوەکان ،بەڵکو پێیان باشتر بوو شێوازی ژیانی خۆیان بپارێزن بەپێی یاساکانی خۆیان دەژین. 25بۆیە بیرکردنەوەمان ئەوەیە کە ئەم نەتەوەیە ئارام بێت و بڕیارمان داوە پەرستگاکەیان بۆ بگەڕێنینەوە ،تا بەپێی داب و نەریتی باوباپیرانیان بژین. 26بۆیە باش دەبیت کە ناردنیان بۆ بکەیت و ئارامیان پێ ببەخشیت ،بۆ ئەوەی کاتێک بیرکردنەوەمان پشتڕاستکرایەوە ،دڵنەوایی باشیان هەبێت و هەمیشە بە دڵخۆشیەوە بچنە کاروباری خۆیانەوە. 27نامەی پاشا بۆ نەتەوەی جولەکەکان بەم شێوەیە بوو :پاشا ئەنتیۆکۆس سڵوی بۆ ئەنجومەن و باقی جولەکەکان دەنێرێت. 28ئەگەر باش بوون ،ئێمە ئارەزووی خۆمانمان هەیە .هەروەها تەندروستیمان باشە. 29مێنێلوس پێی ڕاگەیاندین کە ئارەزووی ئێوە ئەوەیە بگەڕێنەوە ماڵەوە و بەدوای کارەکانی خۆتاندا بگەڕێن. 30بۆیە ئەوانەی دەڕۆن ،تا ڕۆژی سیی مانگی زانتیکوس بە دڵنیاییەوە ڕەفتارێکی سەلمەتیان دەبێت. 31جولەکەکان وەک جاران جۆری خواردن و یاساکانی خۆیان بەکاردەهێنن .و هیچ کامیان بە هیچ شێوەیەک نابێت دەستدرێژی بکرێتە سەریان بەهۆی ئەو شتانەی کە بە نەزانی ئەنجام دراون. 32من مێنێلوسیشم نارد تا دڵنەواییتان بدات. 33باش بن .لە ساڵی سەد و چل و هەشتەمدا و لە پانزەهەمین ڕۆژی مانگی زانتیکۆس. 34ڕۆمییەکان نامەیەکیان بۆ نارد کە ئەم قسانەی تێدابوو :کوینتۆس مەمیۆس و تیتۆس مانلیۆس ،باڵیۆزی ڕۆمییەکان سڵویان بۆ گەلی جولەکەکان کرد. 35هەرچی ئامۆزای لیسیای پاشا بەخشی ،ئێمەش پێی خۆشحاڵین. 36بەڵم دوای ئەوەی ئامۆژگاریتان کرد ،دەستبەجێ کەسێک بنێرن ،تاکو پێتان بڵێین کە گونجاوە بۆتان ،چونکە ئێستا دەچینە ئەنتیکە. 37بۆیە هەندێکیان بە خێرایی بنێرن ،تا بزانین بیروڕای ئێوە چییە. 38ماڵئاوایی .ئەم ساڵە سەد و هەشت و چلە ،پانزەهەمین ڕۆژی مانگی زانتیکوس. بەشی ١٢ 1کاتێک ئەم پەیمانانە کرا ،لیسیا چووە لی پاشا و جولەکەکان لە کشتوکاڵی خۆیان بوون. 2بەڵم لە حاکمەکانی چەند شوێنێک ،تیمۆتێۆس و ئەپۆلۆنیۆسی کوڕی جێنیۆس ،هەروەها هیرۆنیموس و دیمۆفۆن و جگە لەوان نیکانۆری حاکمی قوبرس ،ڕێگەیان نەدەدا بێدەنگ بن و بە ئاشتی بژین. 3پیاوانی یوپاش کارێکی ناخودایان کرد ،لە جولەکەکانی ناویان دەپاڕانەوە کە لەگەڵ ژن و منداڵەکانیان بچنە ناو ئەو بەلەمانەی کە ئامادەیان کردبوو ، وەک ئەوەی مەبەستیان هیچ ئازارێکیان نەبێت. 4ئەوان بەپێی فەرمانی گشتی شارەکە قبوڵیان کرد ،وەک ئەوەی ئارەزووی ژیانیان بە ئارامی و گومانیان لە هیچ نییە ،بەڵم کاتێک چوونە دەرەوە بۆ قووڵیی ،لە دوو سەد کەمتریان خنکان. 5کاتێک یەهودا گوێی لەم دڕندەییەی کە بەرامبەر هاووڵتیانی وڵتەکەی بوو ،فەرمانی بەو کەسانە کرد کە لەگەڵیدا بوون ئامادەیان بکەن.
6بانگەوازی خودای دادوەری ڕاستودروستی کرد و هاتە سەر ئەو بکوژانەی براکانی و بە شەو پەناگەی سووتاند و بەلەمەکانی ئاگر تێبەردا و ئەوانەی لەوێ هەڵهاتبوون کوشتیان. 7کاتێک شارۆچکەکە داخراوە ،گەڕایەوە دواوە ،وەک ئەوەی بگەڕێتەوە بۆ ئەوەی هەموو خەڵکی شاری یوپا لە ڕەگدا بڕوخێنێت. 8بەڵم کاتێک بیستبووی کە جامنیەکان بە هەمان شێوە لەگەڵ جولەکەکانی نیشتەجێبوون لە نێوانیاندا بکەن. 9بە شەویش هاتە سەر جامنیەکان و ئاگری لە پەناگە و هێزی دەریایی بەردا ،بەجۆرێک ڕووناکی ئاگرەکە لە ئۆرشەلیم لە دوو سەد و چل مەلە دوورەوە بینرا. 10کاتێک لە گەشتەکەیاندا بەرەو تیمۆتێۆس نۆ مەتر لەوێ ڕۆیشتن ،لە پێنج هەزار پیاو کەمتر نەبوون بە پێ و پێنج سەد سوار لە عەرەبەکان بەسەریدا ڕۆیشتن. 11لەسەر ئەوە شەڕێکی زۆر سەخت ڕوویدا .بەڵم لی یەهودا بە یارمەتی خودا سەرکەوتنی بەدەستهێنا؛ بەجۆرێک کە کۆچەرییەکانی عەرەبستان کە زاڵ بوون ،داوای ئاشتییان لە یەهودا کرد ،بەڵێنیان دا هەم ئاژەڵی پێ بدەن و هەم بە پێچەوانەوە دڵی خۆش بکەن. 12ئینجا یەهودا بیری لەوە کردەوە کە لە زۆر شتدا قازانجیان دەبێت ،ئاشتییان پێبەخشی ،دواتر تەوقەیان کرد و بەرەو چادرەکانیان ڕۆیشتن. 13هەروەها خەریک بوو پردێک بۆ شارێکی بەهێز دروست بکات ،کە دیوارەکانی بە سیاج بەسترابوو و خەڵکی وڵتی جۆراوجۆر تێیدا نیشتەجێ بوون .ناوی کاسپیس بوو. 14بەڵم ئەوانەی لە ناویدا بوون هێندە متمانەیان بە بەهێزی دیوارەکان و دابینکردنی خۆراکیان هەبوو ،بە بێ ئەدەبی بەرامبەر ئەوانەی لەگەڵ یەهودا بوون ،قسەی ناشرینیان دەکرد و کوفریان دەکرد و قسەی وایان دەکرد کە نەدەگوترا. 15بۆیە یەهودا لەگەڵ گروپەکەی بانگەوازی بۆ پەروەردگاری گەورەی جیهان کرد کە بەبێ بەرخ و بزوێنەری جەنگ لە سەردەمی یەشوعدا ئەریحای فڕێدا ،هێرشێکی توندیان کردە سەر دیوارەکان. 16بە ویستی خودا شارەکەیان گرت و سەربڕینی نەگوتراویان کرد ،بەجۆرێک دەریاچەیەک کە دوو مەتر پان بوو لە نزیک تەنیشتەوە ،پڕ بوو لە خوێن. 17ئینجا حەوت سەد و پەنجا مەتر لەوێ ڕۆیشتن و گەیشتنە چاراکا بۆ لی جولەکەکان کە پێیان دەوترێت توبیانی. 18بەڵم سەبارەت بە تیمۆتێۆس لە شوێنەکان نەیانبینی ،چونکە پێش ئەوەی هیچ شتێک بنێرێت ،لەوێ ڕۆیشت و لە کۆشکێکی دیاریکراودا سوپایەکی زۆر بەهێزی بەجێهێشتبوو. 19بەڵم دۆسیتیۆس و سۆسیپاتەر کە لە سەرکردەکانی مەکابیۆس بوون ،چوونە دەرەوە و ئەوانەی تیمۆتێۆس لە قەڵکەدا بەجێیان هێشتبوو ،لە دە هەزار پیاوی زیاتریان کوشت. 20ئینجا مەکابیۆس سوپاکەی بە چەقۆ کۆکردەوە و بەسەر چەقۆکان دایاننا و دژی تیمۆتێۆس ڕۆیشت ،کە سەد و بیست هەزار پیاوی پیادە و دوو هەزار و پێنج سەد سوار لە دەوروبەری بوو. 21کاتێک تیمۆتێۆس هاتنی یەهودای زانی ،ژن و منداڵەکان و جانتاکانی دیکەی نارد بۆ قەڵیەک بە ناوی کارنیۆن ،چونکە گەمارۆدانی شارۆچکەکە سەخت بوو و هاتنی بۆی نائاسایی بوو ،بەهۆی تەنگبوونی هەموو شوێنەکانەوە. 22بەڵم کاتێک یەهودا یەکەم گروپی خۆی هاتە بەرچاو ،دوژمنەکان بە دەرکەوتنی ئەو کەسەی کە هەموو شتێک دەبینێت ،ترس و ترسیان لێدرا ، ڕایانکرد ،یەکێکیان بەم ڕێگایەدا ڕاکرد ،یەکێکی دیکەیان بەو ڕێگایە ،بەجۆرێک زۆرجار ئازاریان دەدرا لە پیاوەکانی خۆیان ،و بە نوکی شمشێرەکانی خۆیان بریندار بوون. 23یەهوداش زۆر بە پەرۆش بوو لە ڕاوەدوونانی ئەوان ،ئەو بەدبەختە خراپانەی کوشت ،کە نزیکەی سی هەزار پیاوی کوشت. 24تیمۆتێۆس خۆی کەوتە دەستی دۆسیتیۆس و سۆسیپاتەر ،کە بە پیشەییەکی زۆرەوە داوای لێکردن لەگەڵ ژیانی خۆیدا ئازادی بکات ،چونکە زۆرێک لە دایک و باوکی جولەکەکانی هەبوو و براکانی هەندێکیان هەبوو ،کە ئەگەر بیخەنە سەریان تا مردن ،نابێت سەیری بکرێت. 25کاتێک بە قسەی زۆر دڵنیای کردنەوە کە بەبێ هیچ زیانێک دەیانگەڕێنێتەوە ،بەپێی ڕێکەوتنەکە ،وازیان لێهێنا بۆ ڕزگارکردنی براکانیان. 26ئینجا مەکابیۆس بەرەو کارنیۆن و پەرستگای ئەتارگاتیس ڕۆیشت و لەوێ پێنج و بیست هەزار کەسی کوشت. 27دوای ئەوەی هەڵتن و لەناویان برد ،یەهودا سوپاکەی بەرەو ئەفرۆن برد ،کە شارێکی بەهێز بوو ،کە لیسیا تێیدا نیشتەجێ بوو ،لەگەڵ کۆمەڵێک گەلی جۆراوجۆر ،گەنجە بەهێزەکان دیوارەکانیان پاراست و بە هێز بەرگرییان لێکردن هەروەها دابینکردنی گەورەی بزوێنەر و دارت بوو. 28بەڵم کاتێک یەهودا و کۆمەڵەکەی بانگەوازی خودای گەورەیان کرد کە بە هێزی خۆی هێزی دوژمنەکانی دەشکێنێت ،شارەکەیان بردەوە و بیست و پێنج هەزار کەسیان کوشت. 29لەوێشەوە بەرەو سکیتۆپۆلیس ڕۆیشتن ،کە شەش سەد مەتر لە ئۆرشەلیمەوە دوورە. 30بەڵم کاتێک جولەکەکانی نیشتەجێی ئەوێ شایەتحاڵی ئەوەیان دا کە سکیتۆپۆلیتییەکان بە خۆشەویستییەوە مامەڵەیان لەگەڵ کردوون و لە کاتی ناخۆشیەکانیاندا بە میهرەبانییەوە داوای لێبوردنیان لێکردن. 31ئەوان سوپاسیان کردن و داوایان لێکردن کە هێشتا دۆستایەتیان لەگەڵ بکەن ،بەم شێوەیەش گەیشتنە ئۆرشەلیم ،جەژنی هەفتەکان نزیک بووەوە. 32دوای جەژنەکە کە ناوی پەنتەکۆست بوو ،بەرەو گۆرگیا حاکمی ئیدومیا ڕۆیشتن. 33ئەویش بە سێ هەزار پیاوی پیادە و چوار سەد سوارەوە هاتنە دەرەوە. 34لە شەڕەکانیاندا چەند جولەکێک کوژران. 35لەو کاتەدا دۆسیتێوس ،یەکێک لە کۆمەڵەی باسینۆر ،کە سواری ئەسپ بوو و پیاوێکی بەهێز بوو ،هێشتا لەسەر گۆرگیا بوو و دەستی بە پاڵتۆکەیەوە گرت بە زۆر ڕای کێشا .کاتێک دەیویست ئەو پیاوە نەفرەتییە بە زیندووی بگرێت ،سوارێکی تراکیا هاتە سەر شانی ،بەجۆرێک گۆرگیا هەڵهات بۆ لی ماریسا. 36کاتێک ئەوانەی لەگەڵ گۆرگیادا بوون زۆر شەڕیان کرد و ماندوو بوون ،یەهودا بانگی یەزدانی کرد و خۆی نیشان بدات کە یارمەتیدەر و سەرکردەی شەڕەکەیانە. 37بەو قسەیە بە زمانی خۆی دەستی پێکرد و بە دەنگێکی بەرز زبورەکانی وت و بەبێ ئاگاداری پەلەیان کردە سەر پیاوەکانی گۆرگیا و هەڵیانکرد. 38یەهودا سوپاکەی کۆکردەوە و هاتە شاری ئۆدۆلم ،کاتێک ڕۆژی حەوتەم هات ،وەک داب و نەریتی خۆیان پاککردەوە و شەممەیان لە هەمان شوێن بەڕێوەبرد. 39ڕۆژی دواتر ،یەهودا و گروپەکەی هاتن بۆ ئەوەی تەرمی کوژراوەکان هەڵبگرن و لەگەڵ خزمەکانیان لە گۆڕی باوباپیرانیاندا بیاننێژن. 40لە ژێر پۆشاکی هەرکەسێکدا کە کوژرابوو ،شتگەلێکی پیرۆزیان بۆ بتەکانی جامنیەکان بینی ،کە بەپێی یاسا بۆ جولەکەکان قەدەغە کراوە .ئینجا هەرکەسێک بینی کە ئەمە هۆکارێکە بۆ کوشتنیان. 41هەمووان ستایشی یەزدانیان دەکرد ،دادوەری ڕاستودروست ،کە شتە شاراوەکانی کردەوە.
42خۆیان بۆ نوێژکردن و پاڕانەوەیان لێکرد تا ئەو گوناهەی کە ئەنجامدرا بە تەواوی لە یادەوەریدا بمێنێتەوە .جگە لەوەش ،ئەو یەهودا بەرزە ئامۆژگاری گەلی دەکرد کە خۆیان لە گوناه بپارێزن ،چونکە لەبەردەم چاویاندا ئەو شتانەیان بینی کە بۆ گوناهی ئەوانەی کوژراون ڕوویانداوە. 43کاتێک کۆڕێکی لە سەرانسەری کۆمەڵەکەدا کرد کە کۆی گشتی دوو هەزار دراخم زیو بوو ،ناردی بۆ ئۆرشەلیم بۆ ئەوەی قوربانی گوناه پێشکەش بکات. 44چونکە ئەگەر هیوای نەخواست ئەوانەی کوژراون زیندوو ببنەوە ،دوعاکردن بۆ مردووەکان زیادەڕۆیی و بێهودە بوو. 45هەروەها بەو پێیەی کە زانی کە نیعمەتێکی گەورە بۆ ئەوانەی کە بە خواپەرستی مردوون ،کۆکراوەتەوە ،ئەوە بیرکردنەوەیەکی پیرۆز و باش بوو . پاشان ئاشتەوایی بۆ مردووەکان کرد ،تا لە گوناه ڕزگاریان بێت. بەشی ١٣ 1لە ساڵی سەد و چل و نۆیەمدا بە یەهودا گوترا کە ئەنتیۆکۆس یوپاتۆر بە هێزێکی زۆرەوە دێتە یەهودا. 2لەگەڵ ئەودا لیسیای پارێزەری و فەرمانڕەوای کاروبارەکانی ،هەریەکێکیان هێزی پیادەی یۆنانی ،سەد و دە هەزار و سوارچاکی پێنج هەزار و سێ سەد و فیل و بیست و بیست و سێ سەد گالیسکە چەکداری هەبوو قەڵغانەکان. 3مێنێلوسیش خۆی لەگەڵیاندا گرێدا و بە ساختەکارییەکی زۆرەوە ئەنتیۆکۆسی هان دا ،نەک بۆ پاراستنی وڵت ،بەڵکو لەبەر ئەوەی پێیوابوو کراوە بە حاکم. 4بەڵم پاشای پاشاکان بیری ئەنتیۆکۆسی لە دژی ئەم بەدبەختە خراپە جووڵند و لیسیا پاشای ئاگادارکردەوە کە ئەم پیاوە هۆکاری هەموو فەسادییەکانە ، بۆیە پاشا فەرمانی دا بیهێننە بێریا و بیکوژن ،وەک ...شێواز لەو شوێنەدایە. 5لەو شوێنەدا تاوەرێک هەبوو کە بەرزییەکەی پەنجا باڵ بوو ،پڕ بوو لە خۆڵەمێش ،ئامێرێکی گوڵوی هەبوو کە لە هەموو لیەکەوە بە خۆڵەمێشەوە هەڵواسرابوو. 6هەرکەسێک بە تاوانی پیرۆزکردن سزا درابێت ،یان تاوانێکی گەورەی دیکەی ئەنجامدابێت ،هەموو مرۆڤەکان لەوێ دەیانکوژن. 7مردنێکی وا ڕوویدا کە مرۆڤی خراپەکار مرد ،ئەوەندەش لە زەویدا نەنێژرا .و ئەوەش بە دادپەروەرترین شێوە: 8چونکە گوناهی زۆری لەسەر قوربانگاکە کردبوو ،کە ئاگر و خۆڵەمێشەکەی پیرۆز بوو ،مردنی لە خۆڵەمێشدا وەرگرت. 9پاشا بە بیرێکی بەربەری و سەربەرزەوە هات بۆ ئەوەی زۆر خراپتر لە جولەکەکان بکات ،لەوەی کە لە سەردەمی باوکیدا ڕوویدا. 10کاتێک یەهودا ئەم شتانەی زانی ،فەرمانی بە جەماوەرەکە کرد شەو و ڕۆژ بانگی یەزدان بکەن ،ئەگەر لە هەر کاتێکی تردا ،ئەوا یارمەتیان بدات ، چونکە لە یاساکەیان دوورخراونەتەوە ،لە وڵتەکەیان .و لە پەرستگای پیرۆزەوە: 11ڕێگە نەدات ئەو گەلەی کە ئێستا کەمێک تازە بووەوە ،ملکەچی گەلنی کوفر بن. 12کاتێک هەموویان پێکەوە ئەم کارەیان کرد و بە گریان و بەڕۆژووەوە داوای لێبوردنیان لە پەروەردگاری میهرەبان کرد و سێ ڕۆژ لەسەر زەوی پاڵکەوتن ،یەهودا ئامۆژگاری کردن و فەرمانی دا کە ئامادەبن. 13یەهودا لەگەڵ پیرەکان جیا بووەوە ،بڕیاریدا پێش ئەوەی سوپای پاشا بچنە جولەکە و شارەکە بگرن ،بە یارمەتی یەزدان بچنە دەرەوە و لە شەڕدا دادگایی بکەن. 14کاتێک هەمووی بەخشی بە دروستکەری جیهان و ئامۆژگاری سەربازەکانی کرد کە پیاوانە شەڕ بکەن ،تەنانەت تا مردن ،بۆ یاسا و پەرستگا و شار و وڵت و کۆمۆن ،لە لی مودین ئۆردوگای دانا. 15ئینجا وشەی ئاگاداری بۆ ئەوانەی لە دەوروبەری بوون ،دا“ :سەرکەوتن لە خوداوەیە .لەگەڵ ئازاترین و هەڵبژێردراوترین گەنجەکاندا بە شەو چووە ناو چادرەکەی پاشا و نزیکەی چوار هەزار پیاوی لە ئۆردوگاکەدا کوشت و سەرۆکترینی فیلەکانیش لەگەڵ هەموو ئەوانەی لەسەری بوون. 16لە کۆتاییدا ئۆردوگاکەیان پڕ کرد لە ترس و گێژاو و بە سەرکەوتوویی ڕۆیشتن. 17ئەمە لە پشووی ڕۆژدا ئەنجامدرا ،چونکە پاراستنی یەزدان یارمەتی دا. 18پاشا تامێکی پیاوەتی جولەکەکانی کرد ،بە سیاسەت ڕۆیشت بۆ ئەوەی دەستەکان بگرێت. 19بەرەو بێتسورا ڕۆیشت ،کە قەڵی جولەکەکان بوو. 20چونکە یەهودا شتگەلێکی پێویستیان پێگەیاندبوو بۆ ئەوانەی تێیدا بوون. 21بەڵم ڕۆدۆکۆس کە لە سوپای جولەکەکاندا بوو ،نهێنییەکانی بۆ دوژمنان ئاشکرا کرد .بۆیە بەدوایدا گەڕا و کاتێک دەستیان کەوت ،خستیانە زیندان. 22پاشا بۆ جاری دووەم لە بەیتسوم مامەڵەی لەگەڵدا کرد و دەستی دا و دەستی ئەوانی گرت و ڕۆیشت و لەگەڵ یەهودا شەڕی کرد و زاڵ بوو. 23بیستوومە کە فیلیپ کە لە ئەنقەیا بەجێمابوو ،بە نائومێدیەوە چەقاوە ،سەری لێ شێوا ،داوای لە جولەکەکان کرد ،خۆی ملکەچ بوو و سوێندی خوارد بۆ هەموو مەرجێکی یەکسان ،لەگەڵیان ڕازی بوو و قوربانی پێشکەش کرد ،ڕێزی لە پەرستگاکە گرت و مامەڵەی میهرەبانی لەگەڵ کرد شوێنەکە, 24مەکابیۆس بە باشی پەسەندی کرد و لە بەتلیمۆسەوە تا گێرینیەکان کردە حاکمی سەرەکی. 25هاتنە بەتلیمۆس ،گەلی ئەوێ بەهۆی پەیمانەکانەوە خەمبار بوون .چونکە هێرشیان کردە سەر ،چونکە دەیانویست پەیمانەکانیان پووچەڵ بکەنەوە. 26لیسیا چووە سەر کورسی دادوەری ،تا دەیتوانی بۆ بەرگریکردن لە دۆسیەکە گوت ،ڕازی کرد ،ئارامی کردەوە ،کاریگەری باشی لێکەوتەوە ، گەڕایەوە ئەنقەیا .بەم شێوەیە دەستی لە هاتن و ڕۆشتنی پاشا برد. بەشی ١٤ 1دوای سێ ساڵ یەهودا ئاگادارکرایەوە کە دیمیتریۆسی کوڕی سەلۆکۆس بە هێزێکی گەورە و هێزی دەریاییەوە لە پەناگەی تەرابلوسەوە هاتە ژوورەوە. 2وڵتەکەی گرتبوو و ئەنتیکۆس و لیسیای پارێزەری کوشتبوو. 3ئەلسیموسێک کە پێشتر سەرۆک کاهین بووە و لە سەردەمی تێکەڵبوونیان لەگەڵ نەتەوەکان بە ئەنقەست خۆی پیس کردبوو ،چونکە بە هیچ شێوەیەک ناتوانێت خۆی ڕزگار بکات و نەیتوانیوە بچێتە قوربانگا پیرۆزەکە. 4لە ساڵی سەد و پەنجا و پەنجادا هاتە لی دیمیتریۆس پاشا و تاجێکی زێڕین و دارخورما و هەروەها لە لقەکانی کە لە پەرستگادا بەکاردەهێنران ، پێشکەشی کرد. 5بەڵم کاتێک دەرفەتی بۆ ڕەخسا بۆ ئەوەی کارە گەمژانەیەکەی زیاتر بکات و دیمیتریۆس بانگهێشتی کرد و پرسیاری ئەوەی لێکرد کە جولەکەکان چۆن کاریگەرییان لەسەرە و مەبەستیان چییە ،وەڵمی دایەوە. 6ئەو جولەکانەی کە ناوی ناوە ئەسیدییەکان ،کە کاپتنەکەیان یەهودا مەکابیۆسە ،خۆراک دەدەن بە شەڕ و یاخیبوون ،ناهێڵن ئەوانی دیکە بە ئاشتی بن.
7بۆیە من کە شەرەفی باوباپیرانم بێبەش بووم ،مەبەستم لە سەرۆکایەتی کاهینایەتییە ،ئێستا هاتوومەتە ئێرە. 8یەکەم :بەڕاستی لەبەر ئەو خەمخۆرییە بێ چەواشەکارییەی کە پەیوەندی بە پاشاوە هەیە .دووەم :تەنانەت بۆ ئەوەش مەبەستم چاکەی هاووڵتیانی خۆمە :چونکە هەموو نەتەوەکەمان لە نەهامەتییەکی بچووکدا نییە بەهۆی مامەڵەکردنی بێ ئامۆژگاری لەگەڵ ئەوان کە پێشتر باسمان کرد. 9بۆیە ئەی پاشا ،کە هەموو ئەمانە دەزانیت ،ئاگاداری وڵت و نەتەوەکەمان بە ،کە لە هەموو لیەکدا فشاریان لەسەرە ،بەپێی ئەو میهرەبانییەی کە بە ئامادەییەوە بۆ هەمووان دەیدەیت. 10چونکە تا یەهودا لە ژیاندا بێت ،ناتوانرێت دۆخەکە بێدەنگ بێت. 11هەر زوو باسی ئەوە کرا ،بەڵم هاوڕێکانی دیکەی پاشا کە بە خراپەکاری دژی یەهودا کران ،زیاتر بخوریان بۆ دیمیتریۆس کرد. 12یەکسەر نیکانۆری کە وەستای فیلەکان بوو بانگ کرد و کردی بە حاکمی جودا و ناردی. 13فەرمانی پێکرد یەهودا بکوژێت و ئەوانەی لەگەڵیدا بوون پەرش و بڵوی بکاتەوە و ئەلکیموس بکاتە سەرۆک کاهینی پەرستگا گەورەکە. 14ئینجا نەتەوەکان کە لە یەهودا لە جودا هەڵتبوون ،بە مەڕ هاتنە نیکانۆر و پێیان وابوو زیان و بەڵی جولەکەکان بە خۆشگوزەرانی خۆیانە. 15کاتێک جولەکەکان هەواڵی هاتنی نیکانۆریان بیست و نەتەوەکان دژی ئەوان وەستاونەتەوە ،زەوییان فڕێدایە سەر سەریان و پاڕانەوەیان بۆ ئەو کەسە کرد کە گەلەکەی بۆ هەمیشە چەسپاندووە و هەمیشە یارمەتی بەشەکەی دەدات بە دەرخستنی ئامادەبوونی خۆی. 16بە فەرمانی کاپتنەکە یەکسەر لەوێ هەڵهاتن و لە شارۆچکەی دێساو لێیان نزیک بوون. 17شیمۆنی برای یەهودا لەگەڵ نیکانۆر بەشداری شەڕی کردبوو ،بەڵم بەهۆی بێدەنگی لەناکاوی دوژمنەکانی تا ڕادەیەک سەری لێ شێوا. 18بەڵم نیکانۆر کە گوێی لە پیاوسالری ئەوانەی لەگەڵ یەهودا بوون و ئازایەتی ئەوەیان هەبوو کە لە پێناو وڵتەکەیاندا شەڕ بکەن ،نەیوێرا بە شمشێر ئەو بابەتە تاقی بکەنەوە. 19بۆیە پۆسیدۆنیۆس و تیۆدۆتۆس و ماتاتیای نارد بۆ ئەوەی ئاشتی بکەن. 20کاتێک ئامۆژگارییەکی زۆریان لەسەر کرد و کاپتنەکەش خەڵکەکەی ئاشنا کرد و دەرکەوت کە هەموویان یەک بیرن ،ڕازی بوون بە پەیمانەکان. 21ڕۆژێکیان دیاری کرد بۆ ئەوەی بە تەنیا کۆببنەوە ،کاتێک ڕۆژەکە هات و پیسایی بۆ هەریەکێکیان دانرا. 22لوداس چەکدارانی ئامادەکراوی لە شوێنە گونجاوەکاندا دانا ،نەک لەناکاو هەندێک خیانەت لەلیەن دوژمنەکانەوە ئەنجام بدرێت ،بۆیە کۆنفرانسی ئاشتیانەیان ئەنجامدا. 23نیکانۆر لە ئۆرشەلیم مایەوە و هیچ زیانێکی نەگەیاند ،بەڵکو ئەو گەلەی کە بە مەڕەوە هاتبوون بۆ لی ڕەوانە کرد. 24نەیویست یەهودا لە چاوی خۆی دەربهێنێت ،چونکە پیاوەکەی لە دڵەوە خۆشدەوێت 25هەروەها داوای لێکرد ژنێک بخات و منداڵی لێبکات ،بۆیە هاوسەرگیری کرد و بێدەنگ بوو و بەشێک بوو لەم ژیانە. 26بەڵم ئەلسیموس ئەو خۆشەویستییەی لە نێوانیاندا زانی و ئەو پەیمانانەی لەبەرچاو گرت ،هاتە لی دیمیتریۆس و پێی گوت کە نیکانۆر بە باشی کاریگەری لەسەر دەوڵەتەکە نەبووە .چونکە یەهودا کە خیانەتکار بوو بۆ شانشینی خۆی ،بۆ جێنشینی پاشا دەستنیشان کردبوو. 27پاشا تووڕە بوو و بە تۆمەتی خراپەکارترین پیاو تووڕە بوو ،بۆ نیکانۆری نووسی و ئاماژەی بەوەدا کە زۆر ناڕازییە لە پەیمانەکان و فەرمانی پێکرد کە بە پەلە مەکابیۆس بە دیل بنێرێتە ئەنتیکە. 28کاتێک ئەمە هاتە گوێی نیکانۆر ،زۆر لە خۆیدا سەری سوڕما و بە خەمبارییەوە زانی کە ئەو ماددانە پووچەڵ بکاتەوە کە لەسەری ڕێککەوتوون ، پیاوەکە هیچ تاوانێکی نەبوو. 29بەڵم لەبەر ئەوەی هیچ مامەڵەیەک لەگەڵ پاشادا نەبوو ،چاودێری کاتەکانی خۆی دەکرد بۆ ئەوەی بە سیاسەت ئەم کارە بە ئەنجام بگەیەنێت. 30بەڵم کاتێک مەکابیۆس بینی کە نیکانۆر دەستی کردووە بە قسەکردن لەگەڵیدا و بە توندیتر لە خووی خۆی داوای لێدەکات ،کاتێک زانی کە ئەو جۆرە ڕەفتارە ترشانە سوودی نییە ،چەند کەسێکی کەمی لە پیاوەکانی کۆکردەوە و خۆی کشایەوە لە نیکانۆرەوە. 31بەڵم ئەوی دیکە کە زانی کە سیاسەتی یەهودا بە شێوەیەکی بەرچاو ڕێگری لێ کراوە ،هاتە ناو پەرستگا گەورە و پیرۆزەکە و فەرمانی بە کاهینەکانی کرد کە قوربانییە ئاساییەکانیان پێشکەش دەکرد ،پیاوەکەی ڕزگار بکەن. 32کاتێک سوێندیان خوارد کە ناتوانن بزانن ئەو پیاوە لە کوێیە کە بەدوایدا دەگەڕێت. 33دەستی ڕاستی بەرەو پەرستگاکە درێژ کرد و بەم شێوەیە سوێندی خوارد :ئەگەر یەهودا وەک دیلێک ڕزگارم نەکەن ،ئەم پەرستگایەی خودا لەگەڵ زەویدا دادەنێم و قوربانگاکە دەشکێنم .و پەرستگایەکی دیار بۆ باخوس دروست بکەن. 34دوای ئەم قسانە ڕۆیشت .ئینجا کاهینەکان دەستیان بەرەو ئاسمان بەرزکردەوە و داوایان لەو کەسە کرد کە هەمیشە پارێزەری نەتەوەکەیان بووە و بەم شێوەیە دەیانگوت: 35ئەی پەروەردگاری هەموو شتێک ،کە پێویستت بە هیچ نییە ،دڵخۆش بوویت کە پەرستگای نیشتەجێبوونت لە نێوانماندا بێت. 36بۆیە ئێستا ئەی پەروەردگاری پیرۆزی هەموو پیرۆزییەکان ،ئەم ماڵە هەمیشە بێگەرد بپارێزە ،کە لەم دواییانەدا پاککرایەوە و هەموو دەمێکی ناڕەوا ڕابگرە. 37ڕازیس ،یەکێک لە پیرەکانی ئۆرشەلیم ،خۆشەویستی هاووڵتیانی و پیاوێکی زۆر باش ،کە بەهۆی میهرەبانییەوە پێی دەگوترا باوکی جولەکەکان ،بۆ نیکانۆر تۆمەتبار کرا. 38چونکە لە سەردەمی پێشوودا ،کاتێک خۆیان لەگەڵ نەتەوەکان تێکەڵ نەدەکرد ،ئەو بە ئایینی جولەکە تۆمەتبار کرابوو ،بە بوێرییەوە جەستە و ژیانی خۆی خستە مەترسییەوە بە هەموو توندییەک بۆ ئایینی جولەکەکان. 39ئینجا نیکانۆر کە ویستی ئەو ڕق و کینەیەی کە بۆ جولەکەکان هەڵیگرتبوو ،ڕابگەیەنێت ،پێنج سەد پیاوی جەنگاوەری زیاتری نارد بۆ ئەوەی بیگرن. 40چونکە بیری لەوە کردەوە کە بە گرتنی جولەکەکان ئازارێکی زۆر بدات. 41کاتێک خەڵکەکە دەیانویست تاوەرەکە بگرن و بە توندوتیژی دەرگای دەرەوەیان شکاند و فەرمانیان دا ئاگر بهێنرێت بۆ سووتاندنی ،ئەویش ئامادە بوو بۆ ئەوەی لە هەموو لیەک بگیرێت ،کەوتە سەر شمشێرەکەی. 42پێی باشترە بە پیاوانە بمرێت ،نەک بێتە دەستی خراپەکاران و بە شێوەیەکی تر سووکایەتی پێ بکرێت نەک لە لەدایکبوونی بەرزەوە. 43بەڵم بە پەلە لێدانەکەی لەدەستدا ،خەڵکەکەش بە پەلە هاتنە ناو دەرگاکانەوە ،بە بوێری ڕایکرد بەرەو دیوارەکە و بە پیاوانە خۆی فڕێدایە خوارەوە لە نێو ئەستوورترینیاندا. 44بەڵم ئەوان بە خێرایی بەخشین و بۆشایی دروستکرا ،کەوتە ناوەڕاستی ئەو شوێنە چۆڵە. 45بەڵم لە کاتێکدا هەناسەیەک لەناویدا بوو ،لە توڕەییەوە هەوکردن ،هەستا .هەرچەندە خوێنی وەک ڕژێنی ئاو ڕژا و برینەکانی سەخت بوون ،بەڵم بە ناوەڕاستی خەڵکەکەدا ڕایانکرد .و لەسەر بەردێکی بەرز وەستاون، 46کاتێک خوێنەکەی تەواو نەمابوو ،ڕیخۆڵەکانی دەرهێنا و بە هەردوو دەستی گرت و فڕێیدایە سەر خەڵکەکە و بانگی پەروەردگاری ژیان و ڕۆحی کرد کە ئەوانەی بۆ بگەڕێنێتەوە ،بەم شێوەیە مرد.
بەشی ١٥ 1بەڵم نیکانۆر کە بیستبووی یەهودا و کۆمەڵەکە لە شوێنە بەهێزەکانی دەوروبەری سامریادان ،بەبێ هیچ مەترسییەک بڕیاریدا لە ڕۆژی شەممەدا هێرش بکاتە سەریان. 2بەڵم جولەکەکان کە ناچار بوون لەگەڵیدا بچن ،گوتیان« :ئەی ئەوەندە دڕندەیی و بەربەریانە لەناو مەبە ،بەڵکو ڕێز لەو ڕۆژە بگرە کە هەموو شتێک دەبینێت ،لە هەموو ڕۆژەکانی تر بە پیرۆزی ڕێزی لێگرتووە». 3ئینجا بەدبەختترین بەدبەخت داوای کرد ،ئەگەر کەسێکی بەهێز لە ئاسماندا هەبێت ،کە فەرمانی داوە ڕۆژی شەممە بپارێزرێت. 4کاتێک گوتیان« :لە ئاسمان پەروەردگارێکی زیندوو و بەهێز هەیە ،کە فەرمانی دا ڕۆژی حەوتەم بپارێزرێت. 5ئەوی دیکە گوتی« :منیش لەسەر زەوی بەهێزم و فەرمان دەدەم چەک هەڵبگرم و کارەکانی پاشا ئەنجام بدەم ».بەڵم بەدەستی هێنا کە ئیرادە خراپەکەی نەکات. 6بۆیە نیکانۆر بە لووتبەرزی و لووتبەرزییەکی زۆرەوە بڕیاریدا شوێنەوارێکی گشتی بۆ سەرکەوتنی بەسەر یەهودا و ئەوانەی لەگەڵیدا بوون دابنێت. 7بەڵم مەکابیۆس هەمیشە دڵنیا بوو لەوەی یەزدان یارمەتی دەدات. 8بۆیە ئامۆژگاری گەلەکەی کرد کە لە هاتنی نەتەوەکان بەرامبەریان نەترسن ،بەڵکو ئەو یارمەتییە لەبیر بکەن کە لە سەردەمی پێشوودا لە ئاسمانەوە وەریانگرتبوو ،ئێستاش چاوەڕوانی سەرکەوتن و یارمەتییەکان بکەن ،کە لە خودای گەورەوە بۆیان دێت. 9بەم شێوەیە لە یاسا و پێغەمبەران دڵنەوایی کردن و لە بیری ئەو شەڕانەی کە پێشتر سەرکەوتنیان بەدەستهێنا ،دڵخۆشتریان کرد. 10کاتێک مێشکیان وروژاند ،فەرمانی خۆیان پێدا و بەو شتە درۆی نەتەوەکان و پێشێلکردنی سوێندەکانیان پیشان دا. 11بەم شێوەیە هەریەکەیان چەکدار کرد ،نەک ئەوەندە بە بەرگریکردن لە قەڵغان و ڕم ،بەڵکو بە قسەی ئاسوودە و باش ،جگە لەوەش خەونێکی شایستەی باوەڕپێکراوی پێ وتن ،وەک ئەوەی بەڕاستی وا بووبێت ،کە هاتە ئاراوە کەمێک شادیان نەکەن. 12ئەمە دیدگای ئەو بوو :ئۆنیا کە پێشتر سەرۆک کاهین بووە ،پیاوێکی چاکەکار و چاکەکار بوو ،لە قسەکردندا ڕێزدار بوو ،لە دۆخێکی نەرم و نیان بوو ،قسەی باشی دەکرد و لە منداڵێکەوە لە هەموو خاڵەکانی فەزیلەتدا وەرزشی دەکرد ،دەستەکانی بەرزکردەوە دوعای بۆ هەموو جەستەی جولەکەکان کرد. 13ئەمەی کرد ،بە هەمان شێوە پیاوێک دەرکەوت کە قژی خۆڵەمێشی و شکۆمەندی زۆر بوو ،کە شکۆمەندییەکی سەرسوڕهێنەر و نایاب بوو. 14ئینجا ئۆنیاش وەڵمی دایەوە« :ئەمە خۆشەویستێکی براکانە ،زۆر دوعا بۆ گەل و شارە پیرۆزەکە دەکات ،واتە یەرمیا پێغەمبەری خودا». 15ئینجا یەرمیا دەستی ڕاستی خۆی درێژکردەوە شمشێرێکی زێڕینی بە یەهودا دا و بەم شێوەیە قسەی کرد. 16ئەم شمشێرە پیرۆزە وەربگرە کە بەخششێکی خودایە و بەو شمشێرە نەیارەکان بریندار دەکەیت. 17بەم شێوەیە بە قسەکانی یەهودا دڵنەوایییان پێدرا ،کە زۆر باش بوون و توانیان هانیان بدەن بۆ ئازایەتی و هاندانی دڵی گەنجەکان ،بڕیاریان دا ئۆردوگا نەکەن ،بەڵکو بە بوێریەوە لەسەریان هەڵبگرن و ...پیاوانە بۆ ئەوەی بە ململنێ بابەتەکە دادگایی بکات ،چونکە شارەکە و پیرۆزگاکە و پەرستگاکە لە مەترسیدا بوون. 18چونکە ئەو چاودێریەی کە بۆ ژنەکانیان و منداڵەکانیان و براکانیان و خەڵکیان دەدا ،کەمترین حسابیان بۆ دەکرا ،بەڵم ترسی گەورەتر بۆ پەرستگای پیرۆز بوو. 19هەروەها ئەوانەی لە شارەکەدا بوون ،کەمترین گرنگییان نەدا ،بەهۆی شەڕی دەرەوەی وڵتەوە تووشی کێشە بوون. 20ئێستاش کاتێک هەمووان سەیریان دەکرد کە دەبێت تاقیکردنەوەکە چی بێت ،دوژمنەکان لە ئێستاوە نزیک بوون و سوپاکە ڕیزکرابوون و دڕندەکان بە گونجاوترین شێوە دانرابوون و سوارەکانیش لە باڵدا دانرابوون. 21مەکابیۆس کە هاتنی جەماوەر و ئامادەکارییە جۆراوجۆرەکانی زرێپۆش و دڕندەی دڕندەی بینی ،دەستەکانی بەرەو ئاسمان درێژ کرد و بانگی یەزدانی کرد کە سەرسوڕهێنەر دەکات ،چونکە دەیزانی سەرکەوتن بە چەک نییە ،بەڵکو بە چەک دێت بەلیەوە باشە ،دەیبەخشێتە ئەوانەی شایستەن. 22بۆیە لە نوێژەکەیدا بەم شێوەیە فەرمووی .ئەی یەزدان ،تۆ لە سەردەمی حەزەقیا پاشای یەهودا فریشتەکەت نارد و سەد و هەشتا و پێنج هەزارت لە سوپای سەنحەریب کوشت. 23بۆیە ئێستاش ئەی پەروەردگاری ئاسمان ،فریشتەیەکی باش بۆ پێشمان بنێرە بۆ ترس و ترسان. 24بە هێزی قۆڵت با ئەوانە بترسێن کە دێنە سەر گەلە پیرۆزەکەت بۆ کوفرکردن .وە بەم شێوەیە کۆتایی هات. 25ئینجا نیکانۆر و ئەوانەی لەگەڵیدا بوون بە شمشاڵ و گۆرانییەوە هاتنە پێشەوە. 26بەڵم یەهودا و کۆمەڵەکەی بە بانگەواز و دوعا ڕووبەڕووی دوژمنان بوونەتەوە. 27بە دەستەکانیان شەڕیان دەکرد و بە دڵیان لە خودا دەپاڕانەوە ،لە سی و پێنج هەزار کەسیان کەمتر نەبوو ،چونکە بەهۆی دەرکەوتنی خوداوە زۆر دڵخۆش بوون. 28کاتێک شەڕەکە تەواو بوو ،بە خۆشحاڵییەوە گەڕانەوە ،زانیان نیکانۆر بە مردوویی لەناو چەقۆکەیدا کەوتووە. 29ئینجا هاوارێکی گەورە و دەنگێکی گەورەیان کرد و بە زمانی خۆیان ستایشی خودای گەورەیان دەکرد. 30یەهودا کە هەمیشە لە جەستە و مێشکدا بەرگریکاری سەرەکی هاووڵتیان بوو ،بە درێژایی ژیانی خۆشەویستی خۆی بۆ هاووڵتیانی وڵتەکەی بەردەوام بوو ،فەرمانی دا سەری نیکانۆر و دەستی بە شانی ببڕن و بیانهێننە ئۆرشەلیم. 31کاتێک لەوێ بوو و لە نەتەوەکەی کۆکردەوە و کاهینەکانی لەبەردەم قوربانگاکە دانا ،ناردی بۆ ئەوانەی لە تاوەرەکە بوون. 32سەری نیکانۆر و دەستی ئەو کوفرەی کە بە شانازییەوە بەرەو پەرستگای پیرۆزی خودای گەورە درێژی کردبوو ،نیشان دا. 33کاتێک زمانی نیکانۆری بێ خودای بڕی ،فەرمانی دا کە پارچە پارچەی بکەن بە باڵندەکان و پاداشتی شێتییەکەی لەبەردەم پەرستگاکەدا هەڵواسرێت. 34هەرکەسێک بەرەو ئاسمان ستایشی پەروەردگاری شکۆمەندی کرد و گوتی« :ستایشی ئەو کەسەی جێگای خۆی بێ پیسی پاراستووە». 35سەری نیکانۆریشی بە تاوەرەکەوە هەڵواسی ،کە نیشانەیەکی دیار و ئاشکرا بوو بۆ هەموو یارمەتیدانی یەزدان. 36بە فەرمانێکی هاوبەش هەموویان بە هیچ شێوەیەک ڕاسپارد کە ئەو ڕۆژە بەبێ ڕێزلێنان تێپەڕێت ،بەڵکو ڕۆژی سێزدەهەمی مانگی دوانزەهەم کە بە زمانی سوری پێی دەوترێت ئادار ،ڕۆژێک پێش ڕۆژی ماردۆکیۆس ،ئاهەنگ بگێڕن. 37لەگەڵ نیکانۆر بەم شێوەیە بوو ،لەو کاتەوە عیبریەکان شارەکەیان لە ژێر دەسەڵتی خۆیاندا بوو .وە لێرەدا کۆتایی پێدەکەم. 38ئەگەر باشم کردبێت و وەک ئەوەی لەگەڵ چیرۆکەکەدا دەگونجێت ،ئەوە ئەوەیە کە من ویستم ،بەڵم ئەگەر باریک و خراپ بێت ،ئەوە ئەوەیە کە دەمتوانی بەدەستی بهێنم. 39چونکە وەک چۆن بە تەنیا خواردنەوەی شەراب یان ئاو ئازاربەخشە .وەک چۆن شەرابی تێکەڵو لەگەڵ ئاو خۆشە و تام خۆش دەکات ،بە هەمان شێوە قسەی ورد و ورد گوێی ئەو کەسانە دڵخۆش دەکات کە چیرۆکەکە دەخوێننەوە .وە لێرەدا کۆتایی دێت.