Latin - 1st Maccabees

Caput 1 1 Et factum est, postquam Alexander filius Philippi Macedo, qui venit de terra Chettiim, percussisset Darium regem Persarum et Medorum, regnavit pro eo primus in Graeciam, 2 et fecit bella multa et munitiones multas vicit et occidit reges terrae 3 Et perambulavit fines terræ, et accepit spolia gentium multarum, ita ut quievit terra coram eo. unde elevatum est et elevatum est cor eius.

4 Et congregavit exercitum magnum fortem, et regnavit super nationes, gentes, et reges, qui facti sunt ei in tributa.

5 Post haec autem aegrotavit et videns eum moreretur.

6 Et vocavit pueros suos honorabiles, et nutritos cum eo ab adolescentia sua, et divisit illis regnum suum, cum adhuc viveret.

7 Regnavit itaque Alexander annis duodecim et mortuus est.

8 Et portaverunt servi ejus singuli in loco suo.

9 Et post mortem eius omnes sibi coronas posuerunt; feceruntque filii eorum post eos annis multis et multiplicata sunt mala in terra 10 Et exiit ex eis radix pessima Antiochus, qui cognominatus est Epiphanes, filius Antiochi regis, qui fuerat Romae obses, et regnavit anno centesimo tricesimo septimo regni Graecorum.

11 In diebus illis exierunt ex Israel iniqui viri, et suadebant multis, dicentes: Eamus et ineamus foedus cum gentibus, quae sunt in circuitu nostro: quia ex quo recessimus ab eis, contristati sumus valde.

12 Placuit ergo eis haec ratio.

13 Tunc quidam de populo sic locuti sunt: Et abierunt ad regem, et dedit illis potestatem ut facerent justitiam gentium: 14 Et ædificaverunt gymnasium in Jerusalem juxta ritum gentium: 15 et praeputiati facti sunt et dereliquerunt pactum sanctum et copulaverunt se gentibus et venundati sunt ad faciendum malum 16 Cum autem regnum Antiochi constitutum esset, regnare in Aegypto cogitavit, ut duorum regnorum potiretur imperio.

17 Et intravit in Ægyptum cum multitudine magna, in quadrigis, et elephantis, et equitibus, et classe magna, 18 et bellum fecit adversus Ptolemæum regem Ægypti. multique ad mortem vulnerati sunt.

19 Et possederunt civitates munitas in terra Ægypti, et diripuerunt spolia ejus.

20 Et postquam percussit Antiochus Ægyptum, et iterum reversus est centesimo quadragesimo tertio anno, et ascendit contra Israël et Jerusalem cum multitudine magna, 21 Et introivit in templum, et tollens altare aureum, et candelabrum de lumine, et omnia vasa ejus, 22 Mensam quoque panum, et vasa phialas, et phialas. et thuribula aurea, et velamen, et diadema, et ornamenta aurea, quae erant ante templum, omnia detraxit.

23 Sed et argentum, et aurum, et vasa pretiosa, tulit : et thesauros absconditos, quos invenit.

24 Quibus omnibus sublatis, abiit in terram suam, faciens caedem magnam, et locutus est superbia magna.

25 luctus quoque magnus factus est in Israhel in omni loco ubi illi erant 26 Itaque principes et seniores lugebant, virgines et iuvenes infirmati sunt, et species mulierum immutata est.

27 Omnis sponsus sumpsit lamentationem, et quae sedebat in thalamo, maeror erat; 28 Commotaque est terra habitantibus in eo, et omnis domus Jacob texit confusione.

29 Post duos vero annos completis annis, misit rex principem tribunum in civitates Juda, qui venit in Jerusalem cum turba multa, 30 Et locutus est ad eos verba pacifica, et omnes dolos: cum enim credidissent ei, corruit super civitatem: et percussit eam plaga magna, et perdidit populum multum ex Israël.

31 Et cum spoliasset civitatem, succendit eam, et domos ejus undique destruxit.

32 Mulieres autem et pueros ceperunt et possederunt iumenta; 33 Et ædificaverunt civitatem David muro magno et munito, et turribus firmis: et ædificaverunt eis munitionem.

34 et posuerunt in ea gentem peccatricem viros impios et munierunt se in ea 35 et armis et cibariis reposuerunt eam et congregantes spolia Hierusalem reposuerunt ibi et facti sunt in laqueum 36 Ad insidiandum enim erat sanctuarium, et adversarius malus Israël.

37 Et effuderunt sanguinem innocentem per circuitum sanctificationis, et polluerunt illud: 38 ita ut fugerent propter eos habitatores Jerusalem, et facta est habitatio extraneorum civitas, et facta esset aliena ab his qui nati sunt in ea. et filii eius reliquerunt eam.

39 Vastata est sicut desertum, sanctificatio eius, in luctum conversae sunt convivia eius, sabbata eius in opprobrium, gloria eius in despectum.

40 Secundum gloriam eius, multiplicata est ignominia eius, et sublimitas eius conversa est in luctum.

41 Et scripsit rex Antiochus toto regno suo, ut omnes unus esset populus.

42 et relinquent unusquisque leges suas, et consenserunt omnes gentes juxta imperium regis.

43 Sed et multi ex Israel consentiebant religioni eius, et sacrificabant idolis, et polluebant sabbatum.

44 Misit enim rex litteras per nuntios in Jerusalem et civitates Juda, ut sequerentur leges gentium novas, 45 et holocausta, et sacrificia, et libamina, ne intermittas in templo; et sabbata et dies festos polluant; 46 et sanctuarium et sanctum polluite, 47 aras et lucos et fana idolorum immolate carnes porcinas et bestias immundas; 48 ut et filios suos incircumcisos relinquerent, et abominarentur animas suas omni immunditia et profanatione.

49 ut obliviscantur legem et omnia praecepta mutent.

50 Quisquis autem non fecerit juxta præceptum regis, morietur.

51 Similiter et in universo regno suo scripsit, et constituit præpositos omni populo, ut præcipiat civitatibus Juda sacrificare per civitates.

52 Tunc multi congregati sunt ad eos, omnes qui dereliquerunt legem. et commiserunt mala in terra.

53 et ejecerunt Israelitas in abscondita, quocumque fugerant, in auxilium suum.

54 et quintadecima die mensis Casleu centesimo quadragesimo quinto anno statuerunt abominationem desolationis super altare et per civitates Iuda in circuitu aedificaverunt altaria 55 et ante ianuas domorum suarum et per plateas adolebat incensum.

56 et libros legis, quos invenerant, dissipatos, combusserunt eos igni.

57 et quicumque inventus est in aliquo libro testamenti, vel si quis in lege commisit, iussum regis erat, ut interficerent eum.

58 Sic fecerunt per auctoritatem suam filiis Israel singulis mensibus, quotquot reperiebantur in civitatibus.

59 Igitur quinto et vigesimo die mensis sacrificabant super altare, quod erat super altare Dei. 60 Eo tempore quo jusserat, mulieres quædam, quæ filios suos circumciderentur, occiderunt.

61 et infantes suspenderunt circa cervices suas et spoliaverunt domos suas et occiderunt eos, qui circumcisi erant.

62 Sed multi in Israel certaverunt et confirmaverunt in semetipsis ne quicquam immundum comederent.

63 Propterea magis mori, ut non contaminarentur escis, et ne violarent sanctum testamentum: et mortui sunt.

64 Et facta est ira magna super Israel valde.

Caput 2 1 In diebus illis surrexit Matthathias filius Joannis, filii Simeonis, sacerdos filiorum Joarib, ab Jerosolymis, et habitavit in Modin.

2 Et habuit quinque filios, Joann.

3 Simon; Thassi dicitur: 4 Judas, qui vocatus est Maccabaeus; 5 Eleazar Avaran cognominatus est et Ionathas qui cognominatus est Apphus 6 Videns autem blasphemias quæ factæ sunt in Juda et Jerusalem, 7 dixit: “ Vae mihi! quare nata sum videre miseriam populi mei et civitatis sanctae et habitare ibi, cum tradita esset in manu inimici, et sanctuarium in manu alienorum?

8 Factum est templum eius sicut homo sine gloria.

9 Vasa gloriosa ejus in captivitatem ablata sunt, infantes ejus interfecti sunt in plateis, juvenes ejus in gladio inimici.

10 Quae gens non habuit regni sui partem, et praedae illius accepit?

11 Omnia vasa ejus sublata sunt. libera facta est ancilla.

12 Et ecce sancta nostra pulchritudo et gloria nostra desolata est, et polluerunt eam Gentes.

13 Ad quid ergo vivemus?

14 Et sciderunt Matthathias et filii eius vestimenta sua et induerunt cilicio et luxerunt valde.

15 Interea ministri regis, qui ad defectionem concitaverunt populum, venerunt in Modin civitatem, ut immolarent sibi.

16 Et cum venissent ad eos multi ex Israel, Matthathias et filii eius convenerunt.

17 Et responderunt ministri regis, et dixerunt ad Matthathiam sic: Tu es princeps et honorabilis et magnus in civitate hac, et confortatus filiis et fratribus.

18 nunc ergo veni prior et imple mandatum regis sicut fecerunt omnes gentes et viri Iuda et qui remanserunt in Hierusalem sic et tu et domus tua in numero regis amici, et tu et filii tui argento et auro et multis praemiis decorabuntur.

19 Et respondit Matthathias, et locutus est voce magna: Et omnes gentes, quae sub regno regis sunt, obediant ei, et omnes a religione patrum suorum defluant, et de mandatis illius agant consentientes.

20 ego autem et filii et fratres mei ambulabo in testamento patrum nostrorum 21 Absit.

22 Non audiemus verba regis, ut egrediamur a religione nostra, sive ad dexteram, sive ad sinistram.

23 Et cum hæc verba dimisisset, venit unus ex Judæis in conspectu omnium, ut immolaret super altare, quod erat in Modin, juxta præceptum regis.

24 Quod cum vidisset Matthathias, zelo succensus est, et renes ejus tremuerunt : nec potuit sustinere juxta judicium suum iracundiam, quare cucurrit, et occidit eum super altare.

25 Legatum quoque regis, qui ad immolandum homines coegit, eo tempore occidit, et altare destruxit.

26 Æmulavit ergo legem Dei, sicut fecit Phinees Zambri filio Salom.

27 Et clamavit Matthathias voce magna per civitatem, dicens: Si quis æmulator legem et fœdus servat, me sequatur.

28 Et fugit ipse et filii ejus in montes, et reliquerunt omnia quæ habebant in civitate.

29 Tunc descenderunt multi quaerentes justitiam et judicium in solitudinem, ut habitarent ibi; 30 Ipsi, et infantes eorum, et uxores eorum. et pecora; quia aggravatae sunt angustiae super eos.

31 Nunciatumque est servis regis et exercitui qui erat in Jerusalem in civitate David, et viri quidam qui destruxerant regis imperium, descenderunt in abscondita in solitudine, 32 Et secuti sunt eos plures, et oppresserunt eos, et expugnaverunt eos die sabbati.

33 et dixerunt ad eos: Sufficite quod hactenus fecistis; Egredimini, et facite juxta imperium regis, et vivetis.

34 Et dixerunt: Non exibimus, neque faciemus verbum regis, ut polluamus diem sabbati.

35 Itaque celeriter pugnatum est.

36 illi autem non responderunt eis neque miserunt in eos lapidem neque loca in quibus latebant steterunt

37 Dixerunt: “ In innocentia nostra moriamur omnes; caelum et terra testificabuntur pro nobis quoniam iniuste occidistis.

38 Et surrexerunt contra eos in sabbato, et interfecerunt eos cum uxoribus suis, et parvulis, et jumentis eorum numero mille.

39 Et hoc intellexerunt Matthathias et amici eius, et planxerunt eos valde.

40 Dixit autem unus ad alterum : Si omnes fecerimus sicut fratres nostri fecerunt, et non pugnemus pro animabus nostris et legibus contra gentes, nunc citius disperdent nos a terra.

41 In illo ergo tempore decreverunt dicentes: "Quisquis venerit ad proelium nobiscum in sabbato, pugnemus contra eum; nec omnes moriemur, sicut fratres nostri, qui in absconditis interfecti sunt.

42 Venerunt autem ad eum congregati de Assideriis, qui erant potentes ex Israël, et omnes qui voluntarie astiterunt in lege.

43 sed et omnes, qui fugerant, iuncti sunt illis, et astiterunt eis.

44 Et miserunt manus suas, et percusserunt in ira sua peccatores, et viros iniquos in ira sua: reliqui autem fugerunt in Gentes in adiutorium suum.

45 Et circuivit Matthathias et amici eius, et destruxit altaria.

46 et quoscumque inuenerunt in finibus Israel incircumcisorum, hos fortiter circumciderunt.

47 Persequebantur superbi, et opus eorum directum est in manibus eorum.

48 Et levaverunt legem de manu gentium, et de manu regum : et non sinebant eum triumphare.

49 Cum autem appropinquaret tempus ut moreretur Matthathias, dixit filiis suis: Nunc habet superbiam et increpationem, et tempus perditionis, et irae furoris.

50 Nunc ergo, filii, aemulamini legem et date animas vestras in foedus patrum vestrorum.

51 Memores estote quod operati sunt patres nostri in tempore suo. sic accipietis magnum honorem et nomen sempiternum.

52 Abraham nonne in tentatione inventus est fidelis, et reputatum est illi ad justitiam?

53 Ioseph in tempore tribulationis suæ custodivit mandatum, et factus est dominus Ægypti.

54 Phinees pater noster zelans et fervens obtinebat pactum sacerdotii æterni.

55 Iesus ad implendum verbum iudex factus est in Israel.

56 Caleb, dum testificatur in ecclesia, accepit hæreditatem terræ.

57 David quoniam misericors possedit solium regni aeterni.

58 Elias, pro zelo et ardore pro lege assumptus est in caelum.

59 Ananias, Azarias, et Misael ex flamma salvati sunt credentes.

60 Daniel propter innocentiam suam liberatus est de ore leonum.

61 et sic cogitate in omni tempore, ut non vincatur qui confidit in eo.

62 Noli timere verba hominis peccatoris, quoniam stercora et vermis erit gloria eius.

63 hodie extolletur, et cras non invenietur: quia conversus est in pulverem, et cogitatio ejus inutilis facta est.

64 Itaque, filii mei, estote viri robusti, et ostendite vos per legem. per eam enim gloriam consequemini.

65 Et ecce Simon frater vester, scio quod vir consilii est, ipsum audite semper: ipse erit vobis pater.

66 Iudas Maccabaeus: a iuventute sua robustus et fortis esto: sit vester dux, et pugna populi.

67 accipite et vobis omnes qui custodiunt legem et vindicate iniuriam populi vestri.

68 Retribuite retributionem gentibus, et mandata legis attendite.

69 Et benedixit eis, et appositus est ad patres suos.

70 Et defunctus est anno centesimo quadragesimo sexto, et sepelierunt eum filii eius in sepulchris patrum suorum in Modin, et planxerunt eum omnis Israel planctu magno.

Caput 3 1 Et surrexit Iudas filius eius, nomine Maccabaeus.

2 Et omnes fratres ejus adjuverunt eum, et fecerunt omnes qui tenebantur cum patre suo.

3 Et accepit populum suum magnum honorem, et lorica induens se sicut gigas, et cingit loricam ejus in circuitu ejus, et proelia fecit castra in gladio suo.

4 Similis factus est leoni in operibus suis, et sicut catulus leonis rugiens in venatione sua.

5 Quia persecutus est iniquos, et quærebat eos, et affligentes populum suum succendit.

6 Propter quod timuerunt eum peccatores, et conturbati sunt omnes qui operabantur iniquitatem, quoniam in manu ejus salus est.

7 Et exacerbavit reges multos, et lætificavit Jacob in operibus suis, et in sæcula memoria ejus.

8 Et perambulabat civitates Juda, destruens impios ex eis, et avertens furorem ab Israël.

9 Et ipse erat inclitus in extremis finibus terræ, et perituros suscepit.

10 Et congregavit Apollonius gentes, et de Samaria venit ad pugnam contra Israël.

11 Quod ut vidit Judas, occurrit illi: et percussit eum, et occidit eum: et multi corruerunt, reliqui vero fugerunt.

12 Propter quod accepit Judas spolia eorum, et gladium Apollonii, et omni vita sua pugnavit in eo.

13 Cum autem audisset Seron, princeps exercitus Syriæ, dicit quod Judas congregatus est ad eum multitudinem et turmam fidelium, ut secum venirent ad prælium: 14 Ait: "Ego accipiam nomen et honorem in regno;" vadam enim cum Iuda et qui cum eo sunt, qui contemnunt praeceptum regis.

15 Et paravit eum ut ascenderet, et ivit cum eo manus magna impiorum in auxilium, et vindicaretur a filiis Israël.

16 Et cum appropinquasset ad ascensum Bethoron, exivit Judas obviam ei cum modica turba: 17 Qui cum viderent venientem exercitum ad se, dixit ad Judam: Quomodo poterimus tam pauci dimicare contra

tantam multitudinem, et tam robustam, qui parati sumus tota die jejunio deficere?

18 ad quos respondens Iudas non est difficile multis concludi in manibus paucorum et cum Deo caeli unum est, ut eruat in multitudine magna vel modica.

19 non est enim victoria pugnae in multitudine castrorum sed de coelo virtus.

20 In multa superbia et iniquitate veniunt adversum nos, ut disperdant nos, et uxores ac liberos, ac diripiant nos: 21 Sed nos pro vita et legibus nostris certamus.

22 Et projiciet eos Dominus ante faciem nostram: et vos ne timueritis eos.

23 Qui cum desiisset loqui, subito insiluit super eos: et Seron, et exercitus ejus coram eo ceciderunt.

24 Persecutique sunt eos descensu Bethoron usque ad campum, ubi interfecti sunt quasi octingenti viri; reliqui vero fugerunt in terram Philisthim.

25 Et cœpit timor Judae et fratrum ejus, et expavescebat valde incidere in gentes in circuitu eorum, 26 Et pervenit usque ad regem fama eius, et de præliis Iuda loquebantur omnes gentes.

27 Et audivit Antiochus rex, et iratus est. Et misit et congregavit omnes exercitus regni sui, exercitum fortissimum.

28 Aperiens autem thesaurum suum, dedit militibus stipendium in annum, et jussit eos paratos esse, quandocumque opus fuerit.

29 verumtamen, cum videret pecuniam thesauri sui defecisse, et parvam ruri esse tributa propter dissensionem ac pestilentiam, quam adtulerat in auferendis legibus quae antiquitus fuerant.

30 Timebat ne diutius crimina ferre posset, neque tam largiter, quam antea, largiebatur: abundaverat enim super reges qui fuerunt ante eum.

31 Contristatus itaque animo, statuit in Persidem ire, et accipere tributa regionum, et congregare pecuniam multam.

32 Et reliquit Lysiam, virum nobilem, et unum de stirpe regia, ut videret res regis a flumine Euphrate usque ad terminos Ægypti.

33 et ut deduceret Antiochum filium eius, donec veniret, iterum.

34 Tradiditque illi partem militum, et elephantos, et præcepit ei omnia quæ facere voluit, sicut et de his qui habitabant in Juda et in Jerusalem: 35 ut mitteret in eos exercitum ut disperderet et deleret fortitudinem Israhel et reliquias Hierusalem et auferret monumentum eorum de loco illo 36 et ut collocaret in omnibus finibus eorum alienos, et sorte divideret terram eorum.

37 Et adsumens rex partem virium, quæ remanserat, et recessit ab Antiochia civitate sua anno centesimo quadragesimo septimo. Et transgressus flumen Euphraten, ibat per regiones altas.

38 Tunc elegit Lysias Ptolemæum filium Dorymenis, Nicanorem, et Gorgiam, viros fortes amicos regis.

39 Et misit cum eis quadraginta millia peditum, et septem millia equitum, ut venirent in terram Juda, et disperderent eam, sicut præceperat rex.

40 Et cum omni virtute sua profecti, castrametati sunt ab Emmaus in campestribus.

41 Et mercatores regionis, cum audissent famam eorum, acceperunt argentum et aurum cum servis nimis, et venerunt in castra, ut emerent filios Israel servis: sed et imperium Syriae et terrae Philisthinorum. se eis coniunxerunt.

42 Ut vidit Iudas et fratres eius, quia multiplicatae sunt miseriae, et copiae castrametati sunt in finibus eorum: sciebant enim quod praeceperat rex ut disperderet populum, et deleret eos.

43 Dixeruntque ad invicem : Redeamus casum populi nostri, et pugnemus pro populo nostro et pro sanctuario.

44 Et congregata est multitudo, ut parati essent ad proelium et orarent, et rogarent misericordiam et misericordiam.

45 Jerusalem vacuefacta est in deserto, absque liberis qui egrediebantur vel egrediebantur. gentes ibi habitabant; et sublatus est gaudium ex Jacob, et cessavit organum in cithara.

46 Congregatique sunt filii Israel et venerunt in Maspha contra Ierusalem; In Maspha enim erat locus ubi orabant in Israel.

47 et ieiunaverunt in die illa et induerunt saccos et miserunt cinerem super capita sua et sciderunt vestimenta sua 48 et librum legis aperuisti, in quo gentes quæsierunt depingere similitudinem imaginum suarum.

49 Attulerunt et vestes sacerdotales, et primitias, et decimas: et nazaræi concitaverunt, qui compleverunt dies suos.

50 Et clamaverunt voce magna ad cælum, dicentes: Quid faciemus istis, et quo tollemus eos?

51 Adtrita est enim et contaminata sanctificatio tua, et sacerdotes tui in tristitia et humiliati sunt.

52 Et ecce gentes convenerunt adversum nos ut disperdant nos: quæ cogitant contra nos, tu scis.

53 Quomodo poterimus resistere eis, nisi tu Deus auxiliator noster es ?

54 Tunc tubis exclamaverunt voce magna.

55 Et post haec constituit Iudas duces populi, tribunos, et centuriones, et pentacontarchos, et decuriones.

56 Domos autem ædificantes, et despondentes uxores: et plantantes vineas, et timuerunt, his præcepit ut reverterentur unusquisque in domum suam secundum legem.

57 Et moverunt castra, et applicuerunt ad austrum Emmaus.

58 Et ait Judas: Armate vos, et estote viri robusti, et estote parati ad diluculum ut pugnetis contra nos nationes istas, quæ convenerunt adversum nos, ut deleret nos et sanctificationem nostram.

59 Melius est enim nos in bello mori quam videre calamitates populi nostri et sanctuarii nostri 60 Sed, sicut voluntas Dei est in caelo, ita et fecit.

Caput 4 1 Gorgias inde, quinque milia peditum et mille equites optimos, nocte castra movit;

2 ut irrueret in castra Judaeorum, et repente percuteret eos. Viri autem munitionis erant duces eius.

3 Et audivit Judas, et ipse transtulit cum eo viros fortes, ut percuteret exercitum regis, qui erat in Emmaus, 4 Adhuc copiae ex castris dispersae erant.

5 interea venit Gorgias nocte in castra Iudae et neminem ibi inveniens in montibus quaerebat eos quia dixit hii a nobis fugiunt 6 Ut autem dies factus est, præbebat se Judas in campo cum tribus millibus viris, qui tamen non habebant arma neque gladios in mente eorum.

7 Et viderunt castra gentium valida et loricatos et equitatus in circuitu eorum; hi belli periti erant.

8 Dixit ergo Judas viris, qui cum eo erant: Ne timueritis multitudinem eorum, et impetum eorum ne formidetis.

9 Mementote quomodo traditi sint patres nostri in mari Rubro, cum persecutus sit eos pharao exercitui; 10 nunc ergo clamemus in caelum si forte misereatur nostri et memores testamenti patrum nostrorum et disperdamus exercitum istum ante faciem nostram hodie 11 ut sciant omnes gentes quoniam unus est qui liberat et salvat Israhel 12 Tunc levaverunt alieni oculos suos, et viderunt eos esse contra se venientes.

13 Exierunt de castris ad bellum. qui autem cum Iuda erant, tuba cecinerunt.

14 Et commiserunt prælium, et gentes turbatæ sunt in campum.

15 Novissimi autem omnes interfecti sunt in gladio, qui persecuti sunt eos usque Gazera, et in campestribus Idumææ, et Azoti, et Jamniæ: et occisi sunt ex eis super tria millia hominum.

16 Et iterum reversus est Iudas cum exercitu suo ne persequeretur eos: 17 et dixerunt ad populum: Nolite concupiscere præda, quando pugnatum est contra nos: 18 et Gorgias et exercitus eius iuxta nos sunt in monte: sed state contra inimicos nostros, et expugnate eos, et post hoc audacter accipite spolia.

19 Adhuc eo loquente Iudas, ecce pars illorum apparuit de monte.

20 Qui cum vidissent Judæos in fugam se convertisse, et tabernacula comburere. Fumus enim, qui viderat, narrabat quid fiebat.

21 Ut autem hæc cognoverunt, timuerunt valde: et videntes castra Judæ in campo paratum ad pugnam, 22 Omnes fugerunt in terram alienigenarum.

23 Et reversus est Iudas spolians tabernacula, in quibus accepit aurum multum, et argentum, et hyacinthinum, et purpuram maris, et divitias multas.

24 Et conversi, hymnum canebant, et benedicebant Deum in cælum, quoniam bonus est, quoniam in sæculum misericordia ejus.

25 Fecitque Israël salutem in die illa.

26 Venerunt autem omnes alieni, qui evaserant, et nuntiaverunt Lysiae quod factum fuerat.

27 Qui cum audisset, turbatus est et dissolutus, quia nec talia quae placita erant Israeli, nec talia quae ei rex praeceperat, evenerunt.

28 Sequenti igitur anno Lysias congregavit sexaginta millia peditum electorum, et equitum quinque millia, ut eos subjiceret.

29 Et venerunt in Idumæam, et castra posuerunt in Bethsura, et occurrit illis Judas cum decem millibus viris.

30 Et videns exercitum fortem, oravit, et dixit : Benedictus es tu, salvator Israël, qui lenisti impetum fortissimi per manum servi tui David, et dedisti exercitum alienorum in manu David. Ionathan filius Saul et armiger eius; 31 Conclude exercitum istum in manu populi tui Israël, et confundantur in fortitudine sua, et equites.

32 Confortare eos, et deficere faciam audaciam fortitudinis suæ, et commoveantur in interitu suo.

33 Dejice eos in gladio diligentium te, et omnes qui noverunt nomen tuum laudent te in gratiarum actione.

34 Commisso proelio; et occisi sunt in exercitu Lysiae circiter quinque milia hominum, etiam ante eos interfecti.

35 Videns autem Lysias exercitum suum in fugam, et virtutem militum Judae, et quomodo parati erant aut vivere aut mori in virtute, introivit Antiochiam, et congregavit advenam multitudinem, et fecit exercitum suum. quam erat, iterum in Iudaeam venire cogitavit.

36 Dixit autem Judas et fratres ejus: Ecce contriti sunt inimici nostri: ascendamus mundare sanctuarium.

37 Et congregatus est omnis exercitus, et ascendit in montem Sion.

38 Et viderunt sanctificationem desertam, et altare profanatum, et portas exustas, et in atriis virgulta nata sicut in saltu vel in montibus, et pastophoria diruta.

39 et sciderunt vestimenta sua et planxerunt planctu magno et miserunt cinerem in capita sua 40 et ceciderunt in faciem super terram et clanxerunt tubis et clamaverunt ad caelum.

41 Et constituit Judas viros ut pugnarent contra eos qui erant in arce, donec emundaret sancta.

42 Et elegit sacerdotes sine macula, his qui in lege erant conplacuit: 43 Et mundaverunt sanctuarium, et tulerunt lapides contaminationis in locum immundum.

44 Et cogitavit de altari holocaustorum, quod profanatum erat, quid de eo faceret.

45 Placuit enim eis destruere, ne esset illis in opprobrium, quia contaminaverunt illud gentes.

46 et reposuerunt lapides in monte domus in loco apto, quoadusque veniret propheta ostenderet cum eis.

47 Tulerunt ergo lapides universos in lege, et instruxit aram novam juxta prius.

48 et fecit templum, et ea quae erant in templo, et sanctificaverunt atria.

49 Nova quoque vasa sancta fecerunt, et in templo offerebant candelabrum, et altare holocaustorum, et thymiamatis, et mensam.

50 et super altare adolebant incensum, et lucernas, quae erant super candelabrum, ut lucerent in templo.

51 Et posuerunt super mensam panes, et expanderunt vela, et consummaverunt omnia opera quae fecerant.

52 die autem vigesima et quinta mensis noni, qui vocatur Casleu, centesimo quadragesimo octavo anno, primo mane surrexerunt.

53 et immolaverunt secundum legem super altare novum holocaustorum, quod fecerant.

54 Aspice, quando et qua die profanaverint, in ipso dedicatum est canticis et citharis et psalteriis et cymbalis.

55 Et cecidit omnis populus in faciem, adorantes et laudantes Deum caeli, qui prosperatus est.

56 Et fecerunt dedicationem altaris diebus octo, et obtulerunt holocausta cum lætitia, et sacrificium salutaris et laudis.

57 Et ornaverunt faciem templi coronis aureis et clypeis. et portas et exedras renovaverunt et fores suspenderunt eis.

58 Et facta est lætitia in populo magna valde, quoniam aversa est opprobrium gentium.

59 Constituit autem Iudas et fratres eius cum omni multitudine Israel, ut celebrarentur dies dedicationis altaris in tempore suo ab anno in annum per dies octo, a die quinto et vigesimo mensis Casleu. cum gaudio et laetitia.

60 In tempore quoque illo ædificaverunt montem Sion magnis muris, et turribus firmis in circuitu: ne forte veniant gentes, et conculcent eum, sicut prius fecerunt.

61 et statuerunt ibi custodiam servare et munierunt Bethsuram ad custodiendam eam ut defensionem adversus Idumeam populus haberet.

Caput 5 1 Cum autem audissent gentes in circuitu altare ædificatum, et templum ut prius instauratum est, contristatus est valde.

2 Unde cogitaverunt delere generationem Jacob qui erat inter eos, et cœperunt interficere populum.

3 Et debellavit Judas filios Esau in Idumæa in Arabattine, eo quod obsiderent Gael: et dedit eis ruinam magnam, et attrivit virtutem eorum, et accepit spolia eorum.

4 Et recordatus est malitiam filiorum Bean, qui fuerat populo in laqueum et in scandalum, qui insidiabatur eis in viis.

5 Et conclusit eas turribus, et obsedit eas: et ipsas delevit, et turres loci illius succendit igni, et omnia quæ erant in eo.

6 Postea ad filios Ammonis transiit, ubi invenit potentiam validam et populum multum, cum Timotheo duce eorum.

7 Et ipse cum eis multa proelia fecit, et conturbatus est usque ad eum; et percussit eos.

8 et assumptis Jazar cum castellis suis, reversus est in Iudaeam.

9 Et congregatæ sunt gentes quæ sunt in Galaad adversus Israëlitas, qui erant in finibus eorum, ut tollerent eos: At illi fugerunt in Dathema castellum.

10 et misit epistolas ad Iudam et fratres eius: Convenerunt gentes, quae sunt in circuitu nostro ad nos, ut perderent nos; 11 Illi autem venire parant, et castellum ad quod fugimus occupant, Timotheo duce exercitus eorum.

12 Nunc ergo et libera nos de manibus eorum, quoniam multi interfecti sunt.

13 Sed et fratres nostri omnes, qui erant in Tobie, interfecti sunt: et uxores eorum et liberos duxerunt captivas eorum, et supellectilem adduxerunt. et perierunt ibi circiter milia hominum.

14 Dum adhuc legeret haec epistola, ecce alii nuntii de Galilaea scissis vestibus, qui hoc nuntiaverunt: 15 et dixerunt: Ptolemaida, et Tyri, et Sidon, et omnis Galilæa gentium convenerunt adversum nos ut nos consummemus.

16 Ut audivit autem Judas et populus sermones istos, convenit ecclesia magna cogitare quid facerent fratribus suis, qui in tribulatione erant, et expugnabant eos.

17 Dixit autem Judas Simoni fratri suo : Elige tibi viros, et vade, et redde fratres tuos in Galilæam : ego enim et Jonathas frater meus ibunt in Galaaditim.

18 Et reliquit Josephum filium Zachariæ, et Azariam, principes populi, et residuum exercitus in Judæa ad custodiendum.

19 Quibus mandavit dicens: "Vos custodite populum istum et videte ne pugnetis contra gentes usque ad tempus quo revertamur".

20 Et data sunt Simoni tria millia virorum ut iret in Galilæam: Judæ autem octo millia in Galaaditim.

21 Tunc abiit Simon in Galilæam, ubi fecit proelia multa cum gentibus, et sic turbatæ sunt ab eo gentes.

22 Et persecutus est eos usque ad portam Ptolemaidis.

Interfecti sunt autem de Gentibus, circiter tria millia hominum, ex quibus spolia cepit.

23 Et tollens eos, qui erant in Galilaea, et in Arbattis, cum uxoribus et filiis eorum et omnibus, quae habebant, secum, et perduxit eos in Iudaeam cum gaudio magno.

24 Iudas quoque Maccabaeus et Ionathas frater eius transierunt Iordanem et abierunt in deserto dierum trium itinere 25 Ubi occurrerunt Nabathitis, qui veniebant ad eos pacifice, et nuntiaverunt eis omnia, quae contigerant fratribus suis in terra Galaad: 26 et quod multi ex eis conclusi sint in Bosora et Bosor et Alema et Casphor et Maked et Carnaim Omnes civitates istae firmae sunt et magnae; 27 et conclusi sunt in reliquis civitatibus Galaaditidis, et in crastinum constituerunt adducere exercitum in castella, et comprehendere, et omnes in die una disperdere.

28 Subito autem Iudas et exercitus eius se receperunt per viam deserti in Bosora; Et cum capta esset civitatem, occidit omnes masculos in ore gladii, et sumpsit omnia spolia eorum, et civitatem igne succendit; 29 Unde transmigravit nocte, et perrexit usque ad munitionem.

30 Et diluculo valde respicientes, ecce populus innumerabilis portans scalas et machinas bellicas, ut caperent munitionem; 31 Cum ergo vidisset Iudas proelium commissum esse, et clamor civitatis ascendit in cælum, cum tubis et clangore magno, 32 dixit exercitui suo hodie pugnate pro fratribus vestris 33 Et egressus est post illos in tres partes, et clangentes tubas, et clamaverunt cum oratione.

34 Et percussit eos plaga magna, et percussit eos plaga magna. Caesa sunt eo die circiter milia hominum VIII. 35 Quo facto, abiit Judas in Maspha. Et cum expugnasset eam, cepit et occidit omne masculinum in eo et accepit spolia eius et succendit eam igni.

36 Inde perrexit, et cepit Casphon, Maged, Bosor, et reliquas civitates Galaaditidis.

37 Post hæc congregavit Timotheus aliam exercitum, et castrametati sunt contra Raphon trans torrentem.

38 Et misit Iudas viros speculandi exercitum, qui renuntiabant ei, dicentes: Omnes gentes, quae in circuitu nostro sunt, convenerunt ad eos exercitus magnus valde.

39 Arabas quoque conduxit in auxilium sibi, et castra posuerunt trans torrentem, parati ad te venire et pugnare contra te. Et super hoc venit Iudas obviam illis.

40 Tunc ait Timotheus principibus exercitus sui: Cum appropinquaverit Iudas et exercitus eius ad torrentem, si transierit primo ad nos, non poterimus resistere ei; potenter enim praevalebit adversus nos.

41 Si timuerit, et castrametatus fuerit trans flumen, transgrediamur ad eum, et poterimus adversus illum.

42 Cum autem appropinquaret Judas ad torrentem, fecit manere in torrente scribas populi, cui præceperat, dicens : Neminem sinite in castris remanere, sed omnes ad prælium veniant ; 43 et venit ad eos prior, et omnis populus post eum: et omnes gentes turbatæ a facie ejus, projecerunt arma sua, et fugerunt in templum, quod erat in Carnaim.

44 ipsi autem ceperunt civitatem, et succenderunt templum cum omnibus, qui erant in ea. Ita subiugata est Carnaim, nec amplius stare potuit ante Iudam.

45 Et congregavit Iudas universos Israelitas, qui erant in Galaaditide, a minimo usque ad maximum, uxores eorum et natos et vasa eorum, exercitum copiosum, ut pervenirent in terram Iuda. Judaea.

46 Cum autem venerunt ad Ephron, civitas magna haec erat in via cum irent, munitissima valde, nec poterant ab ea recedere nec ad dextram nec ad sinistram, sed per medium. illud.

47 Tunc exclusit eos urbe et obstruxerunt portas lapidibus.

48 Iudas autem misit ad eos pacifice, dicens: Transeamus per terram vestram, ut ambulemus in patriam nostram, et non nocebit vobis quidquam; Transibimus tantum pedibus, sed non aperiemus ei.

49 Et præcepit Iudas prædicare in omni exercitu, ut figere posset unusquisque in loco ubi erat tabernaculum suum.

50 Posueruntque milites, et oppugnaverunt urbem tota die illo et tota nocte, quousque civitas in manu ejus traderetur, 51 Qui ergo occidit omnes masculos in ore gladii, et eruit civitatem, et sumpsit spolia ejus, et perduxit civitatem super interfectos.

52 Et post hæc transierunt Jordanem in campum magnum contra Bethsan.

53 Et congregavit Judas eos qui erant post tergum, et exhortabatur populum per totam viam, donec veniret in terram Judææ.

54 Et ascenderunt in montem Sion cum gaudio et exultatione, ubi obtulerunt holocausta, quoniam nemo ex eis occisus est donec reverterentur in pace.

55 Quibus diebus, Judas et Jonathas erant in terra Galaad, et Simon frater ejus in Galilæa coram Ptolemaide, 56 Audierunt autem Joseph filius Zachariæ et Azarias duces præsidiis fortissimis et bellis quæ gesserunt.

57 Propter quod dixerunt: “Posemus et nos et pugnemus contra gentes quae sunt in circuitu nostro”.

58 Et cum præsidium, quod erat cum eis, dederant, venerunt Jamniam.

59 Et venit Gorgias et socii eius de civitate, ut expugnarent eos.

60 et fugati sunt Ioseph et Azarias, et persecuti sunt usque ad terminos Iudaeae, et ceciderunt in die illa de populo Israel ad duo milia virorum.

61 Et facta est magna strages in filiis Israel, eo quod non oboedirent Iuda et fratribus eius, sed cogitarent aliquid de opere virtutis.

62 Viri autem isti non veniebant de semine eorum, per quos data est salus Israëli.

63 Iudas autem et fratres eius erant nominati in conspectu omnis Israel et gentium, ubicumque audierat nomen eorum.

64 Conveneruntque ad eos fausta acclamantes; 65 Post hæc exivit Judas cum fratribus suis, et pugnavit contra filios Esau in terra ad austrum, ubi percussit Hebron, et filias ejus : et destruxit munitionem ejus per circuitum, et turres ejus succendit in circuitu.

66 et inde transtulit in terram Philisthim et transivit Samariam.

67 Tunc quidam sacerdotes, volens ostendere virtutem eorum, interfecti sunt in bello, quod inconsulte ad pugnam exierunt.

68 Et declinavit Iudas in Azotum in terra Philisthinorum, et demolitus est aras eorum et sculptilia eorum succendit igni et civitates eorum diripuit.

Caput 6 1 Eo autem tempore rex Antiochus per regiones altas audivit dicentem, Elymaida in regione Persidis urbem fuisse divitiis, argento, et auro celeberrimam; 2 Erat autem in eo templum opulentissimum, in quo erant tegmina aurea, et loricae, et scuta, quae reliquerat Alexander, Philippi filius, rex Macedonum, qui primus apud Graecos regnavit.

3 Et venit et quaerens expugnare civitatem et vastare eam; sed non poterat, quia civitatis admonitus; 4 Surrexit itaque contra eum in proelio: et fugit, et abiit inde cum omni tristitia magna, et reversus est in Babylonem.

5 Et nuntius venit in Persidem, ut exercitus, qui veniebant contra Judam, in fugam conversi sunt: 6 et Lysias, qui cum magna virtute primus expulsus est, depulsus est a Judaeis. et quod fortes sint ab armis et viribus et thesauris praedae, quas possederunt exercitus, quos destruxerunt;

7 Sed et abominationem, quam statuerat super altare in Jerusalem, subverterunt, et circumdederunt sanctuarium muris excelsis, sicut prius, et civitatem Bethsuram.

8 Audiens autem rex sermones istos, miratus est, et valde commotus est: et posuit eum in lectulo suo, et incubuit super maerorem, eo quod non evenisset ei exspectanti.

9 Et fuit ibi dies multos: nam et usque ad diem hoc dolor stabat, et cogitabat quod moreretur.

10 Et convocatis omnibus amicis suis, et ait illis : Exiit somnus ab oculis meis, et cor meum præ nimia cura.

11 et cogitabam apud me in quam tribulationem veni, et quantus inundatio miseriae, in qua nunc sum! ego enim benignus et dilectus fui in potestate mea.

12 Nunc autem reminiscor malorum, quæ feci in Jerusalem, et quod omnia vasa aurea et argentea quæ erant in ea, accepi, et misi ad disperdendum habitatores Judææ gratis.

13 Intellego ergo propterea me venire ad hanc causam, et ecce consumptus sum moerore magno in terra aliena.

14 vocavit autem Philippum familiarem suum et constituit principem omnis regni sui 15 et dedit illi coronam et tunicam et anulum, ut offerret Antiochum filium suum, et nutriret eum in regnum.

16 Et mortuus est ibi Antiochus rex anno centesimo quadragesimo nono.

17 Cum autem cognovisset Lysias mortuum esse regem, constituit regnare Antiochum filium ejus, quem nutrivit adolescentem, ut regnaret pro eo : et vocavit nomen ejus Eupator.

18 Et hi, qui erant in turri, concluserunt filios Israel in circuitu sanctuarii, et quærebant mala sua semper, et firmamentum gentium.

19 Et volens disperdere eos Judas, convocavit omnis populus, ut obsiderent eos.

20 Et convenerunt simul, et obsederunt eos anno centesimo quinquagesimo, et fecit munitiones emissarum contra eos, et machinas.

21 Sed quidam de obsessis egressi sunt, quibus se commiserant viri impii Israël: 22 Et reversi sunt ad regem, et dixerunt: Usquequo non facies judicium, et vindicas fratres nostros?

23 Nos voluimus servire patri tuo et facere sicut voluit, et oboedire praeceptis eius.

24 Ob quam causam genti nostrae turrim obsident, et alienati sunt a nobis: quotquot autem ex nobis, quantum in illis est, occiderunt, et hæreditatem nostram diripuerunt.

25 Et non ad nos tantum extenderunt manum, sed et in fines suos.

26 Et ecce hodie obsident turrim in Jerusalem, ut capiant eam: et sanctuarium et Bethsuram muniverunt.

27 Igitur, si non praecesseris cito, maiora horum facient, nec poteris eis imperare.

28 Quod cum audisset rex, iratus est: et congregavit omnes amicos suos, et principes exercitus ejus, et eos qui præerant equitibus.

29 Sed et de regnis aliis, et de insulis maritimis venerunt ad eum exercitus conducticii.

30 Et numerus exercitus ejus centum millia peditum, et equitum viginti millia, et elephanti in prælio duo triginta.

31 Hi per Idumeam castrametati sunt ad Bethsuram, quam multis diebus expugnaverunt machinamenta belli. ipsi autem Bethsuram exierunt et succenderunt eos igni et pugnaverunt fortiter.

32 Et exiit Iudas de turre, et applicuit in Bethzachariam contra castra regis.

33 Et exsurgens rex diluculo valde, venit cum exercitu suo ad Bethzachariam, et paraverunt se exercitus ad bellum, et cecinit buccinis.

34 Ut vero elephantos ad pugnam provocarent, sanguinem uvarum et morum ostendit eis.

35 et bestias in exercitus divisi sunt singulis elephantis mille armata lorica et galeis aereis in capitibus eorum et super hoc singulae bestiae quingenti equites meliores constituti sunt.

36 Hi parati erant ad omne tempus, ubicumque erat bestia, et quocumque ibat bestia, ibant et non discedebant ab eo.

37 sed et super iumenta firmissimas turres ligneas, quae tegebant singulas, et cingebant eos adinventiones: erant autem et singuli triginta duo viri fortes, qui pugnabant adversum eos, exceptis Indis, qui dominabantur. eum.

38 reliquos autem equites posuerunt ex utraque parte in duas partes turmae, signa quae facienda erant, et oppressi undique in conspectu castrorum.

39 Cum autem sol refulsit scutis aureis et æreis, micabant montes in ea, et illuminabant quasi lampades ignis.

40 et pars exercitus regis in montes altissimos, pars autem in vallibus infra posita, tuto et ordine procedebant.

41 Itaque omnes, qui audiebant vocem multitudinis, et ingressus est comitatus, et impetus armorum commoti sunt; erat enim exercitus magnus valde et potens.

42 Et appropinquans Judas, et exercitus ejus, ingressi sunt prælium : et ceciderunt de exercitu regis sexcenti viri.

43 Eleazar quoque, cognomento Savaran, videns unam bestiam armatam armis regiis, super omnes alios eminere, regemque super se esse ratus, 44 In periculo, ut liberet populum suum, et nomen sempiternum accipiat illi.

45 Quam ob rem fortiter pugnans per mediam aciem, dextris et sinistris, percutiebat, ita ut ab eo utrinque dividerentur.

46 Quo facto, reppulit sub elephanto, et subjecit eum, et occidit.

47 Videntes autem caeteri Iudæi virtutem regis, et impetum copiarum, averterunt ab eis.

48 Tunc exercitus regis ascendit in Jerusalem obviam illis, et castra posuit contra Judaeam et montem Sion.

49 sed cum his, qui in Bethsura erant, fecit pacem: exierunt enim de civitate, quoniam non erat eis cibus obsessus, cum esset annus requietionis ad terram.

50 Et comprehendit rex Bethsuram, et constituit illic custodiam servare eam.

51 Et obsedit eum dies multos: et posuit ibi tormenta et machinas, ut mitterent ignem et lapides, et mitterent iaculis fundisque.

52 Unde et ipsi contra machinas iniciunt et diu proelio eos tenent.

53 novissime autem et vasa eorum sine cibariis erant eo quod septimus annus erat et hi qui in Iudaea liberati sunt a gentibus residuum horreorum consumpserant 54 pauci remanserunt in sanctuario, quia prævaluit contra eos fames, ut dispergerent unusquisque in locum suum.

55 Tunc Lysias audivit dicentem Philippum, quem rex Antiochus, quoad vixit, Antiochum filium suum, ut regnaret, deducere constituisset.

56 Reversusque est de Perside et Media, et exercitus regis, qui ibant cum eo, et quærebat obtinere eum principatum.

57 unde festinanter dixit regi et principibus exercitus et comitatus: cotidie nos dilabitur, et alimenta nostra parva sunt; super nos iaceamus; 58 Nunc ergo amici simus cum hominibus istis, et faciamus cum eis pacem et cum omni gente eorum; 59 et pepigerunt cum eis, quoniam leges eorum, sicut ante, vivent: propter hoc enim displicuerunt omnes et fecerunt haec omnia, quia leges eorum abrogavimus.

60 Rex autem et principes ejus contenti sunt: et ideo misit ad eos pacem. et ex eo accipiebant.

61 Et juravit eis rex et principes: et exierunt de munitione.

62 Tunc introivit rex in Sion montem; sed cum vidisset loci firmitatem, juravit quod fecerat: et præcepit ut demolirentur murum per circuitum.

63 Post haec cum festinatione discessit, et Antiochiam reversus est, et Philippum, dominum civitatis, inveniens.

Et expugnavit eum et cepit civitatem.

Caput 7 1 Anno centesimo et quinquagesimo, Demetrius Seleuci filius ab Roma discessit, et cum paucis ad civitatem maritimam ascendit, et ibi regnavit.

2 Et cum introisset in palatium majorum suorum, sic confortatus est Antiochus et Lysias ejus copiae, ut adducerent eum ad eum.

3 Unde cum cognovisset, dixit: Non videbo facies eorum.

4 Et occidit eos exercitus. Cum Demetrius constitutus in solio regni sui, 5 Venerunt autem ad eum omnes mali et impii ex Israel, habentes Alcimum sacerdotem, qui volebat esse princeps sacerdotum, et princeps eorum.

6 Et accusaverunt populum ad regem, dicentes: Judas et fratres ejus interfecerunt omnes amicos tuos, et eiecerunt nos de terra nostra.

7 Nunc ergo mitte aliquem, quem habes, et dimitte eum, et vide quantam cladem fecerit apud nos, et in terra regis, et puniat eos cum omnibus, qui auxiliantur eis.

8 Tunc rex Bacchidem, amicum regis, qui trans flumen regnavit, et vir magnus erat in regno, et regi fidelis, 9 Et misit illum Alcimum pessimum, quem fecit pontifex maximus, et jussit ultionem filiorum Israël.

10 Et abeuntes, venerunt cum potestate magna in terram Iudææ, ubi miserunt nuntios ad Judam et fratres ejus in pace in dolo.

11 Et noluerunt audire verba eorum; videbant enim cum magna potestate venisse.

12 Tunc Alcimus et Bacchides scribarum congregati sunt ad exigendam iustitiam.

13 Assideani autem primi fuerunt inter filios Israel, qui quaerebant pacem ab eis.

14 Dixerunt enim: Sacerdos de semine Aaron venit cum exercitu suo, et non faciet nobis injuriam.

15 Quibus ille ait pacifice, et juravit eis, dicens : Nec vobis nec amicis vestris procurabimus.

16 Unde illi credebant: sed accipiens sexaginta viros, et interfecit eos in die uno, secundum verba, quae scripsit.

17 Carnes sanctorum tuorum ejecerunt, et sanguinem eorum fuderunt in circuitu Jerusalem, et non erat qui sepeliret.

18 Et incidit timor et tremor eorum super omnem populum, dicens: “ Non est in illis veritas et iustitia; transgressi sunt enim foedus et iusiurandum quod fecerunt.

19 post haec Bacchides ab Hierusalem tetendit castra in Bezeth ubi misit et cepit multos ex eis qui eum reliquerant et quosdam de populo et cum occidisset eos misit in civitatem magnam lacum.

20 Dein Alcimum dedit regionem, et potestatem ei reliquit cum eo auxilio: sic Bacchides ad regem pergit.

21 Alcimus autem pro summo sacerdotio contendebat.

22 Et conveniunt ad eum omnes qui conturbabant populum, postquam ingressi fuerant terram Juda, et fecerunt valde læsos in Israël.

23 Videns autem Iudas omne malum quod fecerat Alcimus et qui cum eo erant in Israel, supra gentes, 24 Et exiit in omnes fines Iudææ per circuitum, et vindicavit eos qui ab eo recesserant, ut non auderent amplius exire in regionem.

25 Videns autem Alcimus quod vicerat Judas et qui cum eo erant, et cognoverunt quod manus eorum non poterat sustinere : iterum perrexit ad regem, et dixit eis, quod poterat, pessimis.

26 Tunc rex misit Nicanorem unum de principibus suis principem virum, qui portabat odium in Israël, cum mandatis ut disperderet populum.

27 Et venit Nicanor in Ierusalem cum exercitu magno. et misit ad Iudam et ad fratres eius insidiose verbis pacificis, dicens: 28 Non sit pugna inter me et te; Veniam cum paucis, ut videam te in pace.

29 Venit ergo ad Judam, et salutaverunt alterutrum cum pace. Sed hostes parati erant Iudam violenter auferre.

30 Quod postquam notum est Judæ, quod cum dolo veniret, timuit ab eo valde, et amplius faciem ejus non videbit.

31 Nicanor quoque, ut vidit quod detectum est consilium ejus, processit ad pugnam contra Judam juxta Capharsalama: 32 Et ceciderunt ex parte Nicanoris viri circiter quinque millia, et reliquiæ fugerunt in civitatem David.

33 Post hæc abiit Nicanor in montem Sion : et exierunt de sanctuario quidam de sacerdotibus et de senioribus populi, ut salutarent eum pacifice, et ostenderent ei holocaustum quod offerebatur pro rege.

34 Ipse autem irridens eos, subsannavit eos, et contumeliis affecit, et magnifice locutus est.

35 et juravit in ira sua, dicens : Nisi Judas et exercitus ejus tradentur nunc in manus meas, si quando iterum reversus fuero in sospes, incendam domum istam : et exiit in ira magna.

36 Et introeuntes sacerdotes, stabant ante altare et templum, flentes, et dicentes: 37 Tu autem, Domine, elegi hanc domum nomine tuo, et esse domum orationis et petitionis populi tui: 38 De viro hoc et de exercitu ejus ulciscimini, et de gladio cadent: blasphemiæ eorum recordamini, et ne dimittatis eos ultra perdurare.

39 Et egressus Nicanor de Jerusalem tetendit castra in Bethoron, ubi occurrit ei exercitus de Syria.

40 Et castrametatus est Judas in Adasa cum tribus millibus viris, et ibi oravit, dicens: 41 Domine, cum blasphemaverunt qui missi sunt a rege Assyriorum, processit angelus tuus, et percussit ex eis centum octoginta quinque millia.

42 et exercitum istum perdere coram nobis hodie, ut sciant ceteri quoniam contra sanctuarium tuum blasphemavit, et judicaris secundum nequitiam suam.

43 Et commiserunt turmae tertiadecima die mensis Adar : sed turbatus est exercitus Nicanoris, et ipse primus interfectus est in prælio.

44 Quod cum vidissent exercitus Nicanoris interfectum, abiecerunt arma et fugerunt.

45 Persecuti sunt autem eos de Adasa usque Gazera iter diei unius, clangentes tubis in eis.

46 Et exierunt de omnibus civitatibus Iudaeae per circuitum et clauserunt eos; Itaque conversi sunt in eos, qui fugiebant, omnes gladio interfecti sunt, et nullus eorum ex eis remansit.

47 Post hæc ceperunt spolia, et prædam : et amputaverunt caput Nicanoris, et dexteram ejus, quam extenderat in superbiam : et tulerunt, et suspenderunt in Jerusalem.

48 Propterea lætatus est populus valde, et fecerunt in die illa lætitiæ magnam.

49 Ordinaverunt autem et ipsi facere annuatim hanc diem, tertia decima Adar.

50 et quievit terra Iuda pusillum.

Caput 8 1 Audierat autem Judas a Romanis quia viri fortes et fortes erant, et amantissime suscipientes omnes, qui adhærebant illis, et inierunt fœdus cum omnibus qui aderant.

2 Erantque viri magnae virtutis. Nuntiatum est etiam ei de bellis et virtutibus eorum, quae apud Gallos egerant, et quomodo eos vicerant, et sub tributo redegissent.

3 et quae in Hispania egerint ad subeundum argenti metalla et auri, quod ibi est; 4 eorum consilio atque patientia omnem locum, etsi multum aberat, aberant; Reges autem, qui veniebant contra eos a finibus terrae, usque ad internecionem eorum subvertebant, et contritionem magnam

praebebant eis, ita ut reliqui darent illis tributa per annum: 5 praeterea Philippus et Persea, rex Citimorum, cum aliis, qui se adversus eos extulerant et vicerant, proelio superaverunt; 6 Quomodo et Antiochus magnus rex Asiae, qui venit contra eos in bello, habens elephantes centum viginti, equites et currus et exercitum copiosum, conturbatus est ab eis.

7 et quomodo illum vivum caperent constituerunt, ut et ipse et qui regnaverunt post eum, magnum vectigal persolverent et obsides darent, et id quod constitutum est, redderent.

8 Sed et Indiam, et Mediam, et Lydiam, et pulcherrimam regionem, quam acceperunt ab eo, et dederunt regi Eumeni: 9 Quomodo autem Græci venire statuissent, et eos exterminarent; 10 Et cum hoc cognovissent, miserunt ad illos unum ducem, et pugnantes cum eis multos ex eis occiderunt: et uxores eorum et liberos duxerunt captivas eorum, et spoliaverunt eos, et possederunt agros eorum, et fortes diripuerunt. tenet, et deduxit eos in servitutem usque in diem hanc; 11 Dictum est ei praeterea, quomodo cetera regna et insulas, quae eis aliquando restiterunt, destruxerunt et in dicionem suam redegerunt; 12 sed cum amicis suis et eorum qui fidentes sunt illi amicitiam custodierunt et regnaverunt et longe et prope sunt ita timentes omnes qui audierunt nomen suum 13 Tum, quos regno juvant, illi regnant; et quem rursus impellunt: postremo, quod valde elevati sunt; 14 In omnibus autem his non est unus omnium ornatus eorum corona, et purpura induta, ut magnificaretur in ea: 15 Quomodo autem ipsi sibi curiam fecissent, in qua quotidie trecenti et viginti viri sedebant in concilio, ut possent semper pro populo consulere.

16 Sibi omnes annos singulos imperare, qui toti patriae praefuerunt, atque uni omnes dicto audientes non esse apud eos invidiae neque aemulationis signum est.

17 Pro quibus elegit Iudas Eupolemum, filium Ioannis, filii Accos, et Iason filium Eleazari, et misit eos Romam inire foedus et amicitiam et societatem: 18 et rogare eos ut auferant iugum ab eis. videbant enim regnum Graecorum servitute Israel oppressum.

19 Veniunt ergo Romam, valde magnum iter: et venerunt in senatum, ubi locuti sunt.

20 Judas Maccabaeus cum fratribus suis, et populo Judaeorum, misit nos ad vos, ut faceremus fœdus et pacem vobiscum, et scriberemus socios vestros et amicos.

21 Romanis bene res placuit.

22 Et hoc est rescriptum epistolae, quam rescripsit senatus in tabulis aereis, et missis in Jerusalem, ut ibi habeant memoriam pacis et fœderis.

23 Bene sit Romanis, et genti Judaeorum, mari, et terra in sæcula : et gladius, et inimicus noster procul absit.

24 Si quod bellum in Romanos aut eorum qui in foederatis erant, omni imperio,

25 adiuvabit eos populus Iudæorum, ut tempus constitutum sit, in toto corde suo: 26 nec dabunt eis aliquid bellantes vel cibaria, arma, pecuniam, naves, sicut Romanis placuit; Testamenta autem eorum servabunt, nihil inde accipient.

27 Similiter et si prælium in gentem Judæorum primum venerit, adjuvet eos Romani ex toto corde suo, prout constituetur eis tempus.

28 nec detur eis qui praesunt cibaria, vel arma, vel pecuniam, vel naves, sicut Romanis placuit; sed testamenta eorum absque dolo servabunt.

29 Secundum hæc verba constituerunt Romani populo Judæorum.

30 Si vero post hæc vel illi aliquid addere vel minuere dignum duxerit, ad libitum suum facient, et quicquid addiderint vel dempserint, ratum erunt.

31 Et de his, quæ facit Demetrius, Judæis, scripsimus ad eum, dicens : Quare aggravasti jugum tuum super amicos nostros, et socios nostros Judæos ?

32 Si ergo iterum adierint nos, adversum te faciemus illis iudicium, et pugnabimus tecum mari terraque.

Caput 9 1 Ut autem audivit Demetrius Nicanorem et exercitum eius in proelio, misit Bacchidem et Alcimum secundo in terram Iudaeae et cum eis summam exercitus sui; 2 Qui profecti per viam quae ducit in Galgala, castrametati sunt in conspectu Masaloth, quae est in Arbela, et postquam adepti sunt, interfecerunt populum multum.

3 Mense quoque primo centesimo quinquagesimo secundo, castrametati sunt ante Ierusalem.

4 Unde profecti, profecti sunt Beroeam cum viginti milibus peditum, et duobus milibus equitum.

5 Et Judas fixit in Eleasa tabernacula, et cum eo electi tria millia.

Qui tantam 6 multitudinem alterius exercitus pertimuerunt; Unde multi se ex acie transtulerunt, ita ut non amplius quam octingenti homines habitarent.

7 Ut vidit Judas exercitum suum elabi et comprimere eum prælium, turbatus est mente, et contristatus est valde, quoniam non habebat tempus congregandi eos.

8 sed his qui remanserant dixit consurgamus et ascendamus contra inimicos nostros si forte valeamus pugnare cum eis 9 At illi rogabant eum, dicentes: Non poterimus salvare animas nostras, et postea revertemur cum fratribus nostris, et pugnabimus contra eos: pauci enim sumus.

10 Et ait Judas: Absit a me hoc facere, et fugite ab eis: si appropiavit tempus nostrum, moriamur in virtute propter fratres nostros, et non inferamus ignominiam nostram.

11 Et cum egrederetur vir de tabernaculis suis, stabat ex adverso equitatus eorum in duas turmas, et funditores sagittariique ante exercitum, et omnes qui præibant, omnes potentes erant.

12 Bacchides autem erat in dextro cornu et appropinquavit exercitui ad duas partes, et clangebant buccinis.

13 et ipsi de Juda et tuba cecinerunt et commota est terra a voce exercituum et praelium de mane usque ad noctem 14 Et cognovit Iudas quod Bacchides, et fortitudo exercitus eius a dextris, assumpsit secum omnes viros fortissimos.

15 Qui perterruit dextrum cornu, et persecutus est eos usque ad montem Azoti.

16 At ut viderunt sinistræ alae, et conturbati sunt a dextera parte: secuti sunt autem Judam et eos, qui cum ipso erant, a tergo: 17 Unde acrius pugnatum est, ita ut multi utrimque interfecti sint.

18 Et Judas cecidit, et reliquiæ fugerunt.

19 Et Jonathas et Simon tulerunt Judam fratrem suum, et sepelierunt eum in sepulchro patrum suorum in Modin.

20 Et planxerunt eum, et planxerunt eum omnis Israël planctu magno, et luxerunt dies multos, dicentes: 21 Quomodo cecidit potens, qui liberavit Israel!

22 et cetera de Iuda et de bellis et virtutibus eius, quae fecit, et magnitudine eius, non sunt scripta; erant enim plurima.

23 Et post mortem Juda cœpit impius tendere in omnes fines Israël, et surrexerunt omnes qui operabantur iniquitatem.

24 In diebus illis erat fames magna valde, propter quam regionem recesserant, et ibant cum eis.

25 Et elegit Bacchides viros iniquos, et constituit eos dominos regionis.

26 Et quaerentes amicos Iudae, et adduxerunt eos ad Bacchidem, qui vindicabat in illos, et in contumeliam usus est.

27 Et facta est afflictio magna in Israël, qualia non fuerat ex tempore quo propheta non videbatur inter eos.

28 Propterea congregati sunt omnes amici Juda, et dixerunt ad Jonathan : 29 Cum autem mortuus sit Judas frater tuus, non habemus similem virum, qui exeat contra inimicos nostros, et Bacchidem, et contra eos de gente nostra, qui adversantur nobis.

30 Nunc ergo te hodie elegimus, ut sis princeps et dux pro eo, ut pugnetis proeliis nostris.

31 Et suscepit Jonathas tempore illo principatum, et surrexit loco fratris sui Judae.

32 Quod cum cognovisset Bacchides, quærebat occidere eum 33 Et videns Jonathas et Simon frater ejus, et omnes qui cum eo erant, fugerunt in desertum Thecoe, et castrametati sunt ad aquam piscinae Asphar.

34 Quod cum intellexisset Bacchides, venit ad Jordanem cum omni exercitu suo die sabbati.

35 Et misit Jonathas fratrem suum Joannem, principem populi, ut oraret amicos ejus Naathæos, ut discederet cum ipsis currum suum, et multum erat.

36 Exierunt autem filii Jambri de Medaba, et comprehenderunt Joannem, et omnia quæ habebat, et abierunt cum eo.

37 Post hæc nuntiatum est Jonathæ et Simoni fratri ejus, quia filii Jambri fecerunt nuptias magnas, et ducunt sponsam Nadabatha cum agmine magno, quasi filia unius de magnis principibus Chanaan.

38 Et recordati sunt Joannis fratris sui, et ascenderunt, et absconderunt se sub tegumento montis.

39 Ubi, cum elevassent oculos suos, viderunt, et ecce turbatio magna, et sarcina magna, et exivit sponsus et amici et fratres eius in occursum eorum cum tympanis et canticis, et armis multis.

40 et surrexit Ionathas et qui cum eo erant de loco in quo insidiabantur et caedes eorum ita ut plures caderent exanimis et reliquiae fugerunt in montem et comprehenderunt omnes spolia eorum.

41 et factae sunt nuptiae in luctum, et vox musicorum ipsorum in lamentum.

42 Itaque cum vindicassent sanguinem fratris sui, reversi sunt ad paludem Jordanis.

43 Et audivit Bacchides, et venit die sabbati ad ripas Iordanis in virtute magna.

44 Et dixit ad suos Ionathas: “Ascendamus nunc et pugnemus pro animabus nostris; non enim est nobiscum hodie sicut olim; 45 Ecce enim prælium ante nos, et post nos est, et aqua Jordanis hinc atque inde, palus quoque ac ligna, nec locus est ut declinemus.

46 Propterea clamate in cælum, ut liberemini de manu inimicorum vestrorum.

47 Et commiserunt prælium, et extendit Jonathas manum suam ut percuteret Bacchidem, et reversus est ab eo.

48 Tunc insilivit Jonathas, et qui cum eo erant in Jordanem, et tranaverunt ad ripam alteram: sed alter non transivit ad eos Jordanem.

49 Et occisi sunt in die illa circiter mille viri; 50 Et reversus est Bacchides in Ierusalem et aedificavit civitates muratas in Iudaea. castellum in Iericho et Emmaus et Bethoron et Bethel et Thamnatha Pharathoni et Taphon muros excelsos portis et vectibus firmavit.

51 Et posuit in eis præsidia, ut operarentur malitiam super Israël.

52 Munivit quoque civitatem Bethsuram, et Gazeram, et turrim, et posuit in eis copias et annonam.

53 Et accepit primores qui erant in regione obsides, et misit eos in turrim quæ est in Jerusalem ad custodiam.

54 Et anno centesimo quinquagesimo tertio, mense secundo, præcepit Alcimus ut dirueretur domus atrii interioris sancti. destruxit etiam opera prophetarum 55 Et cum detraheret, iam tunc vulneratus est Alcimus, et impeditus est animus eius, obstitit enim os eius et paralyticus est, ita ut nec amplius loqueretur neque ordinaretur. domum suam.

56 Sic Alcimus magno tunc temporis tormento mortuus est.

57 Et vidit Bacchides quoniam mortuus est Alcimus, et reversus est ad regem.

58 Et consilium fecerunt omnes viri impii, dicentes : Ecce Jonathas, et qui cum eo sunt, in silentio habitant confidenter : nunc ergo adducemus Bacchidem, et comprehendet eos omnes una nocte.

59 Venerunt ergo et consuluerunt cum eo.

60 Et amovit, et venit cum multitudine magna, et misit epistolas clam ad discipulos suos in Judæam, ut caperent

Jonatham, et eos qui cum eo erant: sed non potuerunt, quia notum erat illis consilium eorum.

61 Et tulerunt de viris regionis, qui erant auctores illius mali, circiter quinquaginta, et occiderunt eos.

62 Post haec Jonathas, et Simon, et qui cum eo erant, abierunt in Bethbasi, quæ est in deserto : et instauraverunt ruinas ejus, et corroboraverunt illum.

63 Quod ut cognovit Bacchides, congregavit omnem exercitum suum, et mandavit his qui erant Iudaeae.

64 Et abiit et obsedit Bethbasi; et diuturno tempore tormenta bellica fecerunt.

65 Et reliquit Ionathas fratrem suum Simonem in civitate et exivit se in regionem suam, et cum quibusdam multis exivit.

66 Et percussit Odonarkes et fratres suos, et filios Phasiron in tabernaculo suo.

67 Et cum coepisset eos percutere, et ascendens cum copiis suis, exivit Simon et qui cum eo erant de civitate, et machinas incensis belli, 68 Et pugnavit contra Bacchidem, et contristatus est ab eis, et afflixerunt eum: incassum enim erat consilium et aegritudo ejus.

69 Et iratus contra viros iniquos, qui ei consilium dederant ut veniret in regionem ipsorum, multos ex eis occidit : ipse autem cogitavit cum reliquis abire in regionem suam.

70 Et cum cognovisset Ionathas, misit ad eum legatos, ut faceret pacem cum eo, et captivos traderet eis.

71 Quam rem suscepit et fecit secundum debitum suum, et juravit ei quod nihil nocuisset ei omnibus diebus vitae suae.

72 Cum ergo reddiderat ei vinctos, quos prius habuerat de terra Iudææ, reversus est et abiit in terram suam, nec venit ultra in fines eorum.

73 et cessavit gladius ex Israhel et habitavit Ionathas in Machmas et coepit regere populum et impios viros ex Israel delevit.

Caput 10 1 Anno centesimo sexagesimo, ascendit Alexander filius Antiochi, qui cognominatus est Epiphanes, et accepit Ptolemaidam: populus enim suscepit eum, per quem regnavit ibi, 2 Et ut audivit Demetrius rex, congregavit exercitum copiosum et exivit contra eum ad pugnam.

3 Et misit Demetrius epistolam ad Jonathan verbis pacificis, ut magnificaret eum.

4 Dixit enim : Anticipemus facere pacem cum eo, priusquam jungatur cum Alexandro adversum nos.

5 Et recordabitur omnium malorum, quæ fecimus in eum, et in fratres ejus et in populum ejus.

6 Ideo dedit ei potestatem congregandi exercitum, et arma providere ut ad pugnam veniret; obsides quoque, qui in turri erant, sibi tradi jussit.

7 Et venit Jonathas in Jerusalem, et legit epistolas in auditione omnis populi et eorum qui erant in turre.

8 Qui timuerunt timore magno, et audierunt quod dedit ei rex potestatem congregandi exercitum.

9 Et tradidit Ionathae obsides suos, et tradidit eos parentibus suis.

10 Quo facto, collocavit se Jonathas in Jerusalem, et cœpit ædificare et ædificare civitatem.

11 Et dixit facientibus opera ut extruerent muros et montem Sion et lapides quadratos ad munitionem; Feceruntque ita.

12 Tunc extranei, qui erant in munitionibus, quas Bacchides construxerat, fugerunt.

13 et ita unusquisque relicto loco suo abiit in regionem suam.

14 Tantum in Bethsura remanserunt quidam ex his, qui reliquerant legem et mandata; 15 Cum autem audisset rex Alexander, quae promissiones Demetrius misit ad Ionathan, cum et nuntiatum est ei de praeliis et virtutibus quas fecerat ipse et fratres eius, et de poenis, quas pertulerant; 16 Ait: "Num inveniemus talem alium virum?" nunc ergo faciemus eum amicum et socium nostrum.

17 Et scripsit epistolam, et misit ad eum secundum verba hæc, dicens: 18 Rex Alexander fratri Ionathan salutem dicit.

19 Audivimus te, quod vir magnae virtutis es, et amicabilis.

20 Deprecamur ergo nunc te hodie esse pontificem gentis tuae et amicum regis vocabi. et mittit illi tunicam purpuream et coronam auream: et pete a te, ut suscipe nobiscum amicitiam, et custodias nos.

21 Et induit Jonathas stola sancta, mense septimo, anno centesimo sexagesimo, in die solemni scenopegiæ: et congregavit exercitum et fecit arma multa.

22 Quod cum audisset Demetrius, contristatus est valde, et dixit: 23 Quid enim fecimus quod nos Alexander prohibuit nobis cum Iudaeis amicitiam confirmare?

24 scribam et ego ad eos verba consolationis, et dignitates, et dona eis, ut habeam auxilium.

25 { Missus est ergo eis in hunc modum: Rex Demetrius populo Judæorum salutem.

26 Pacta servastis nobiscum, et in amicitia nostra permansistis, non habentes vos cum inimicis nostris, audivimus, et gavisi sumus.

27 Et nunc perseverate, fideles in nobis, et bene operati sumus vobis pro iis quae facitis pro nobis: 28 et dabit vobis immunitates multas, et dabit vobis prsemia.

29 Et nunc liberabo vos, et dimittam pro vobis omnes Judæos, a tributis, et vectigalibus salis, et a tributis, 30 et ab eo, quod pertinet ad me, ut accipiam tertiam partem, sive semen, et dimidiam partem de fructibus arborum, dimittam eam ab hac die, et non accipient de terra Iudææ, neque. de tribus, quae adiectae sunt ei de regione Samariae et Galilaeae, ex hoc nunc et usque in saeculum.

31 Ierusalem quoque sit sancta et libera, cum terminis eius, et decimis et tributis.

32 Et turri quae est in Jerusalem, trado eam potestatem, et dabo pontificis, ut statuat in ea viros quoscumque elegerit ad custodiendum.

33 Et ego unumquemque Iudaeorum, qui captivos de terra Iudaea ducebat in aliquam partem regni mei, liberavi, et volo ut omnes duces eorum dimittant tr ibuta etiam pecorum suorum.

34 Volo autem omnes dies festos et sabbata et neomenias et dies sollemnes et tres dies ante festum et tres dies post festum immunitatis et immunitatis omnibus Iudaeis in regno meo.

35 Nullus etiam eorum potestatem habeat in aliquo negotio molestare vel molestare.

36 Describantur etiam in exercitu regio circiter triginta millia virorum Judaeorum, quibus omnes exercitus regis tradentur.

37 et ponentur quidam in regis munitionibus, ex quibus et alii praeficiuntur negotiis regni, qui sunt fidentes: et volo ut ex ipsis sint praepositi et praesides eorum, et post haec vivant. leges suas, sicut præcepit rex in terra Judææ.

38 Et de tribus, quæ additæ sunt Judææ de regione Samariæ, cum Judæa coniungantur, ut una sub una censeantur : neque obedire alii potestati quam pontificis.

39 Ptolemaida autem et terram eius, do ea in munere sanctuarii in Ierusalem ad sumptus necessarios sanctorum.

40 Preterea do singulis annis quindecim milia siclorum argenti de rationibus regis pertinentibus.

41 Omne autem, quod non persoluebat, ut olim, amodo dabuntur in opera templi.

42 Insuper et quinque millia siclorum argenti, quæ sustulerunt de usu templi, per singulos annos, et dimittentur ea, quæ sunt ad sacerdotes minister.

43 Et quicumque fugerint in templum in Jerusalem, sive sint in libertate ejus, debitores sunt regi, vel cujusvis rei : ipsi sint liberi, et omnia quæ habent in regno meo.

44 Ad ædificationem quoque, et ad instaurationem operum sanctuarii, de thesauris regis dabantur.

45 Sed et ad ædificii muros Jerusalem, et munitiones ejus per gyrum, de tabulis regis dabantur, et ad ædificationem murorum in Judæa.

46 Ut audivit autem Ionathas et populus sermones istos, non crediderunt neque acceperunt eis neque recordati sunt magni mali quod fecerat in Israel; vehementer enim eos afflixerat.

47 Sed et ipsi Alexandro placuerunt, quia ipse primus pacem cum eis postulavit, et semper cum eo erant foederati.

48 Et congregavit rex Alexander exercitum magnum et admovit castra contra Demetrium.

Et commisso proelio, fugit exercitus Demetrii, et insecutus est eum Alexander: et invaluit contra eos.

50 Et aggravatum est prælium usque ad occasum solis, et occisus est Demetrius in die illa.

51 Post haec misit Alexander legatos ad Ptolemæum regem Ægypti cum mandatis in hunc modum: 52 quoniam iterum veni in regnum meum et sedeo in solio progenitorum meorum et obtinuit principatum et evertit Demetrium et patriam recepisti 53 Nam postquam commisi cum eo, contristatus est a nobis ipse et exercitus ejus, ut sedeamus in throno regni ejus:

54 Nunc ergo ineamus fœdus simul, et demus mihi nunc filiam tuam uxorem: ego autem ero gener tuus, et dabo tibi et illam secundum dignitatem tuam.

55 Et respondit rex Ptolemæus, dicens : Felix dies in qua reversus es ad terram patrum tuorum, et sedisti in solio regni eorum.

56 Et nunc faciam tibi, sicut scripsisti: occurre ergo mihi Ptolemaide, ut videamus invicem. ego enim filiam meam ducam tibi secundum votum tuum”.

57 Et exiit Ptolemæus cum filia sua Cleopatra, et venit Ptolemæus anno centesimo sexagesimo secundo.

58 ubi rex Alexander obvians sibi Cleopatram filiam suam dedit, et Ptolemaide cum magna gloria, sicut mos regum, nuptias celebravit.

59 Et scripsit Alexander rex Jonathæ ut veniret et occurreret ei.

60 Qui inde honorifice perrexit Ptolemaidam, ubi occurrit duobus regibus, et dedit illis et amicis eorum argentum et aurum, et munera multa, et invenit gratiam in oculis eorum.

61 In tempore illo congregati sunt contra eum quidam pestilentes ex Israel, viri iniqui, ut accusarent eum: sed rex non audivit eos.

62 Sed et rex iussit vestimenta sua detrahere, et vestire eum purpura: et ita fecerunt.

63 et adduxit eum seorsum et dixit ad principes suos ite cum eo in medium civitatis et praedicate ut nemo adversus eum conqueratur et ne quis eum sciat propter aliquam causam .

64 Videntes autem accusatores eius ut exarentur in prædicatione, et purpura induti, fugerunt omnes.

65 Et honoravit eum rex, et scripsit eum inter primos amicos, et fecit illum ducem et participem principatus.

66 Et reversus est Ionathas in Ierusalem cum pace et laetitia.

67 Ceterum in; anno trecentesimo septuagesimo quinto venit Demetrius filius Demetrii de Creta in terram patrum suorum 68 Quod cum audisset rex Alexander, contristatus est valde, et reversus est Antiochiam.

69 Et fecit Demetrius ducem Cælesyriae ducem suum, et congregavit exercitum magnum, et castrametatus est in Jamnia, et misit ad Jonathan principem sacerdotum, dicens : 70 Tu solus extollis te adversum nos, et derisus sum propter te, et opprobrium: et quare iactas in montibus virtutem tuam?

71 Nunc ergo, si confidis in virtute tua, descende ad nos in campum campum, et ibi rem experiamur simul: mecum est enim potestas civitatum.

72 Interroga et disce quis sim ego, et reliqui qui ad nos pertineant, et dicent tibi quod pes tuus fugere non possit in terra sua.

73 Quare nunc non poteris sustinere equites et tantam virtutem in campestribus, ubi non est lapis neque silex neque locus ad fugiendum.

74 Ut audivit autem Ionathas verba Apollonii, commotus est in mente sua, et eligens decem milia virorum exiit ab Ierusalem, ubi occurrit ei Simon frater eius ut adiuvet eum.

75 et castrametatus est contra Ioppen. et clausi eum a Joppe, quia ibi praesidium Apollonius habebat.

76 Et obsidebat eam Jonathas: unde et illi de civitate admiserunt eum: et vicit Jonathas Joppen.

77 Quod ut audivit Apollonius, adsumptis tribus millibus equitum cum magna multitudine peditum, et pergens ad Azotum pergens, pergit in campum. quod magnum numerum equitum habebat, cui fiebat.

78 Et insecutus est eum Jonathas in Azotum, et commiserunt prælium.

79 Iam mille equites in insidiis Apollonius reliquerat.

80 Et cognovit Jonathas post se insidias; circumdederunt enim exercitum eius et iaculabantur in populum a mane usque ad vesperam.

81 Populus autem stabat, sicut præceperat Jonathas : et laboraverunt equi eorum.

82 Et eduxit Simon exercitum suum et statuit eos contra pedites (equites enim erant consumpti) et confugerunt ab eo et fugerunt.

83 Equites autem dispersi per agros fugerunt in Azotum et abierunt in Bethdagon idoli sui salutem.

84 Et succendit Ionathas in Azotum et civitates eius et cepit spolia eorum; et templum Dagon cum his, qui in eo fugerant, igne combussit.

85 Ita prope octo milia hominum ferro caesa sunt.

86 Et inde movit Jonathas exercitum suum, et castrametatus est in Ascalonem, ubi egressi sunt viri civitatis, et occurrerunt ei cum ambitione magna.

87 Et reversus est Jonathas et exercitus ejus in Jerusalem, habentes spolia.

88 Ut audivit autem rex Alexander haec, magis honoravit Ionathan.

89 Misitque ei fibulam auream, sicut consueverat de sanguine regis: qui dedit ei Accaron cum finibus suis in possessionem.

Caput 11 1 Et rex Ægypti congregavit exercitum magnum, sicut arena quæ est ad oram maris, et naves multas, et circuibat per dolum ut obtineret regnum Alexandri, et adiungeret ad regnum suum.

2 Unde et iter faciens in Hispaniam ad pacem, aperientibus ei civitatibus, occurrit ei: nam et Alexander rex iusserat facere eis, quia frater suus erat.

Cum autem introiret civitatem Ptolemæus, ponebat custodias militum in singulis civitatibus.

4 Et cum appropinquasset Azotus, indicavit ei templum Dagon combustum et Azotum et suburbana eius destructa, et corpora proiecta et combusta in bello; acervos enim eorum fecerunt per viam qua transiret.

5 Et nuntiaverunt regi quæcumque fecerat Ionathas, ut reprehenderet eum: rex autem tacebat.

6 Et occurrit Jonathas regi in Joppen cum gloria, et invicem se salutaverunt, et dormierunt.

7 Et post hæc Jonathas, cum ivisset cum rege ad fluvium qui vocatur Eleutherus, reversus est in Jerusalem.

8 Rex igitur Ptolemæus obtinuit dominium civitatum usque Seleuciam maritimam, et cogitabat in Alexandrum consilia mala.

9 Et misit legatos ad Demetrium regem, dicens: Veni, ineamus fœdus inter nos, et dabo tibi filiam meam quam habet Alexander, et regnabis in regno patris tui.

10 paenitet enim me quod filiam meam dedi illi quoniam quaerebat occidere me 11 Sic eum detrahebat, quia regni sui cupidus erat.

12 Quam ob rem filiam suam ab eo tulit et eam Demetrio tradidit et Alexandrum reliquit, ut aperte odium eorum cognosceretur.

13 Tunc introivit Ptolemaeus Antiochiam, ubi posuit duas coronas capiti suo, Asiae et Ægypti; 14 Erat autem rex Alexander in Cilicia, eo quod defecerant ab eo hi qui habitabant in his regionibus.

15 Quod cum audisset Alexander, venit ad bellum.

16 Itaque ibi defendendus Alexander fugit in Arabiam.

Rex autem Ptolemaeus exaltatus est.

17 Tulit enim Zabdiel Arabs caput Alexandri, et misit Ptolemæum.

18 Tertia autem die post mortuus est rex Ptolemæus: et qui erant in præsidiis, interfecti sunt ab altero.

19 Et regnavit Demetrius anno centesimo sexagesimo septimo.

20 Eodem tempore congregavit Jonathas eos qui erant in Judæa, ut expugnarent turrim quæ erat in Jerusalem: et fecit contra eam machinas multas.

21 Tunc impii, qui oderunt populum suum, venerunt ad regem, et nunciaverunt ei quod Ionathas turrem obsideret: 22 Quod ut audivit, iratus est: et statim migrans venit ad Ptolemaidam, et scripsit Jonatham, ne obsideret turrim, sed veniret, et loqueretur cum eo Ptolemaidam festinanter.

23 Quod cum audisset Jonathas, præcepit ut obsiderent eam: et elegit quosdam de senioribus Israël et de sacerdotibus, et posuit se in periculo.

24 Et accepit argentum et aurum, et vestes, et alia munera, et profectus est ad Ptolemaidam regem, ubi invenit gratiam in conspectu ejus.

25 et murmuraverunt adversus eum quidam viri impii de populo 26 Rogavit autem eum rex, sicut antecessores sui, et coram omnibus amicis suis, et exaltavit illum.

27 Et confirmavit eum in summo sacerdotio, et in omnibus honoribus, quos habebat, et dedit illi principatum in primis amicis.

28 Et postulavit Jonathas regem ut immunem faceret Judæam, et tres toparchias, et Samariæ regionem. et promisit ei talenta trecenta.

29 Et consensit rex, et scripsit Jonathæ epistolas de omnibus his in hunc modum: 30 Rex Demetrius fratri Ionathan et genti Iudaeorum salutem.

31 Exemplar hic tibi mittimus epistolae, quam de Lastheni consobrino nostro scripsimus de vobis, ut videretis.

32 Rex Demetrius patri suo salutem.

33 Determinati sumus benefacere populo Iudaeorum amicis nostris, et servare foedera nobiscum propter bonam voluntatem suam in nobis.

34 Statuimus ergo illis fines Iudaeae cum tribus imperiis Aphermae et Lyddae et Ramathem, quae additae sunt in Iudaeam de regione Samariae et omnia ad eos pertinentia ad omnes qui immolant in Ierusalem, pro solucionibus quas rex annuatim ab eis recepit de fructibus terre et arborum.

35 De decimis autem et consuetudinibus ad nos pertinentibus, nec non de salinis et censu coronis, que nobis debentur, de omnibus eis relaxamus pro subsidio eorum.

36 et nihil ex hoc nunc in perpetuum revocabitur.

37 Nunc ergo curate facere horum exemplum, et detur Jonathæ, et ponatur in monte sancto in loco celebri.

38 Post haec, ut vidit Demetrius rex quia quieta erat terra coram se et nullo modo resistente ei, dimisit omnes copias suas unusquisque in locum suum, praeter quosdam extraneos, quos ipse congregaverat. insulæ gentium: unde eum oderant eum omnes virtutes patrum suorum.

39 Erat autem Tryphon unus, qui fuerat ex parte Alexandri, et videns omnis exercitus murmurare contra Demetrium, venit Simalcue Arabs, qui nutrivit Antiochum filium Alexandri, 40 et afflixit eum, ut traderet ei hunc Antiochum puerum, ut regnaret pro patre suo. Narravit ergo ei omnia quae fecerat Demetrius, et quomodo inimici eius erant cum eo, et ibi multo tempore permansit. tempore.

41 Interea misit Jonathas ad Demetrium regem, ut projiceret turrem de Jerusalem, et eos qui in præsidiis erant: nam pugnaverunt contra Israël.

42 Et misit Demetrius ad Jonathan, dicens : Non hæc tantum faciam tibi et genti tuæ, sed gloria illustrabo te et gentem tuam, cum fuerit opportunum.

43 Nunc ergo bene facies, si misero me adiuvas; omnes enim copiae meae recesserunt a me.

44 Et misit ei Ionathas tria milia virorum fortium Antiochiam: et cum venissent ad regem, gavisus est rex in adventu eorum.

45 Convenerunt autem qui erant de civitate in medio civitatis, ad numerum centum viginti millium, et occiderunt regem.

46 Itaque rex profugit in atrium, cum illi egrederentur viam civitatis, et dimicare coeperunt.

47 Tunc vocavit rex Judaeos, qui simul ad se venerant, et dispersi per urbem, numero centum milium, trucidaverunt in civitate illa die.

48 Sed et incenderunt civitatem, et ceperunt spolia multa in die illa, et liberaverunt regem.

49 Videntes autem de civitate quod venissent Iudaei in civitatem, ut in illis requiescerent, resoluta est virtus eorum.

50 Da nobis pacem, et desinant Judaei nos oppugnare urbem.

51 cum armis abiectis, pacem fecerunt; et honorati sunt Iudaei in conspectu regis, et in conspectu omnium qui erant in regno eius. et reversi sunt Jerosolymam cum praeda magna.

52 Et sedit Demetrius rex in sede regni sui : et siluit terra in conspectu ejus.

53 Sed et in omnibus quaecumque locutus est, et se a Jonatha se abalienavit, nec secundum beneficia quæ acceperat, retribuit ei, sed afflixit eum valde.

54 Post hunc regressus est Tryphon, et cum eo Antiochus puer, qui regnavit, et coronatus est.

55 Et congregati sunt ad eum omnes exercitus, quos disperserat Demetrius, et pugnaverunt contra eum: et fugit, et terga vertit.

56 Tryphon autem cepit elephantos, et vicit Antiochiam.

57 In tempore illo scripsit Antiochus adolescens Jonathæ, dicens : Constituo te summum sacerdotium, et constitue te super quatuor toparchias, ut sis de amicis regis.

58 Et misit ei vasa aurea in domum, et dedit ei potestatem bibendi auro, et purpura indui, et fibulam auream indui.

59 Et Simon fratrem suum, fecit ducem a loco, qui dicitur scala Tyri, usque ad terminos Aegypti.

60 Et exivit Jonathas, et transivit per civitates trans fretum, et convenerunt ad eum omnes exercitus Syriæ, ut in auxilium ejus venerant: et cum venisset in Ascalonem, occurrit illi honestus.

61 unde ivit Gazam, sed Gazæ ejecerunt eum. quam obsedit eam et succendit eam igni et diripuit.

62 Post hæc, cum rogassent Gazæ Jonatham, fecit cum eis pacem, et accepit filios principum suorum obsides, et misit eos in Jerusalem : et transierunt regionem Damascum.

63 Et audivit Jonathas quod venissent principes Demetrii Cades, quæ est in Galilæa, cum virtute magna, volens eum removere de terra, 64 Et occurrit illis, et reliquit Simonem fratrem suum in regione.

65 Et applicuit Simon Bethsuram et pugnabat contra eam multo tempore et clausit eam; 66 ipsi autem pacem cum eo habere voluerunt quam illis concessit et postea ex ea educit et cepit civitatem et posuit in ea praesidium 67 Et Ionathas et exercitus eius castrametati sunt ad aquam Genesar, unde primo mane venerunt ad campum Nasor.

68 Et ecce castra alienigenarum occurrerunt eis in campo, qui insidiantes ei in montanis, veniebant contra eum.

69 Cum ergo exsurgerent insidiae de locis suis et commiserunt proelium, fugerunt omnes qui erant ex parte Ionathan; 70 ita et nemo ex eis remansit praeter Matthathias filius Absalom et Iudas filius Calphi principes exercitus 71 Et scidit Jonathas vestimenta sua, et misit terram super caput ejus, et oravit.

72 Et iterum conversus in pugnam, fugavit eos, et fugerunt.

73 Quod cum vidissent sui qui fugerant, reversi sunt ad eum, et cum eo persecutus est eos Cades usque in tabernacula sua, et ibi castrametati sunt.

74 Et ceciderunt gentes in die illa quasi tria millia hominum: et reversus est Jonathas in Jerusalem.

Caput 12 1 Videns autem Jonathas tempore illo serviisse, elegit viros quosdam et misit eos Romam ad confirmandam et renovandam amicitiam, quam habebant.

Lacedaemonibus quoque et aliis locis eadem causa 2 litteras misit.

3 et venerunt Romam et intraverunt in senatum et dixerunt Ionathas pontifex et populus Iudaeorum misit nos ad vos ut renovaremus amicitiam quam habuistis cum eis et foedus ut olim.

4 Propter quod et Romani dabant illis epistolas ad ipsos principes locorum, ut eos deducerent in terram Iudææ pacifice.

5 Hoc est autem exemplar epistolarum quas scripsit Ionathas ad Lacedaemones: 6 Ionathas princeps sacerdotum, et seniores gentis, et sacerdotes, et alius ex Judæis, Lacedæmoniis salutant fratres eorum: 7 Missæ sunt aliquando epistolæ ad Oniam pontificem a Dario, qui regnabat in vobis, ad significandum quoniam fratres nostri estis, sicut rescriptum hic indicat.

8 Quo tempore Onias legatum honorifice missum rogavit, litterasque accepit, in quibus de foedere atque amicitia declarabatur.

9 Ideo et nos, etsi nihil horum indigemus, ut sacros Scripturarum libros habeamus in manibus nostris ad consolandum nos, 10 Nihilominus tamen tentavi mittere ad vos in renovationem fraternitatis et amicitiae, ne simus in vos alienissimi: multa enim tempora passi estis ex quo misistis ad nos.

11 Nos itaque omni tempore sine intermissione, tam in festivitatibus nostris, quam in aliis opportunis diebus, memores sumus in sacrificiis, quæ offerimus, et in orationibus nostris, sicut ratio est, et sicut decet fratres nostros cogitare: 12 Et laetamur in gloria tua.

13 Nos autem circumdederunt multa mala, et pugnaverunt contra nos reges qui sunt in circuitu nostro.

14 Noluimus ergo vobis esse molesti nec aliis foederatis et amicis nostris in his bellis: 15 Habemus enim adiutorium de cælo, adiutorium nobis : ut liberemur ab inimicis nostris, et inimici nostri conculcantur.

16 Elegimus itaque Numenium Antiochi filium, et Antipatrem Iasonis filium, et misimus ad Romanos renovare cum eis amicitiam et societatem pristinam.

17 Praecepimus et illis ire ad vos, et salutantes, et litteras nostras de innovatione fraternitatis tradentes.

18 Nunc ergo bene facietis nobis responsum.

19 Hoc est exemplar epistolarum quas Oniares miserunt.

20 Areus, rex Lacedæmoniorum Oniæ sacerdoti magno, salutem.

21 Inventum est scriptum, quod Lacedæmonii et Judæi fratres sunt, et quia de stirpe Abrahae sunt.

22 Nunc ergo, quoniam hoc cognovimus, bene facietis scribere nobis de vestra prosperitate.

23 Rescripsimus iterum tibi, quod pecora tua et bona nostra sunt, et nostra sunt tua.

24 Et audivit Jonathas quod venissent principes Demebi cum exercitu multo quam prius, pugnaret contra eum: 25 Transtulit ab Jerusalem, et occurrit eis in terra Amathidis: non enim dedit eis requiem in fines suos.

26 Misit autem et rursum in tabernacula eorum.

27 Cum ergo sol occumberet, præcepit Jonathas suis vigilare, et esse in armis, ut tota nocte parati essent ad prælium: et emisit centenos per circuitum castrorum.

28 Ut audierunt autem adversarii quod paratus est Jonathas et viri ejus ad prælium : timuerunt, et tremuerunt in corde suo, et accenderunt focos in castris suis.

29 Ionathas autem et qui cum eo erant, non cognoverunt usque mane; videbant enim luminaria ardentia.

30 Et persecutus est eos Jonathas, et non comprehendit eos: transierunt enim flumen Eleutherum.

31 Et convertit Ionathas ad Arabes, qui cognominati sunt Zabadaei, et percussit eos et accepit spolia eorum.

32 Et cum inde transisset, venit Damascum, et perambulasset universam regionem, 33 Et Simon exiens, perambulabat regionem in Ascalonem, et erant ibi adjacentes munitiones, et inde declinans in Joppen, et occupavit eam.

34 Audierat enim quod præsidium traderent his qui partes Demetrio erant. quam ob rem ibi praesidium posuit ad custodiendum.

35 Et reversus est Jonathas in domum suam, et convocavit seniores populi : et consuluit cum eis de ædificatione munitiones in Judæa, 36 et faciens muros Jerusalem altiores, et montem magnum inter turrim et civitatem erigens, ut separaret eam ab urbe, ut solus esset, ut neque venderent, neque emerent in ea.

37 Et congregati sunt, ut aedificarent civitatem, quoniam concidit ea pars muri ad rivum ab oriente, et restauraverunt eam, quae vocabatur Caphenatha.

38 Simon quoque statuit Adida in Sephela, et munivit eam portis et vectibus.

39 Tryphon autem voluit obtinere regnum Asiae, et ut interficeret regem Antiochum, ut constitueret diadema capiti suo.

40 Et timuit ne permitteret eum Jonathas, et pugnaret contra eum. Quam ob causam quaerebat quomodo Ionathan comprehenderet, ut eum interficeret. Profectus ergo venit Bethsan.

41 Et exivit Jonathas obviam illi cum quadraginta millibus virorum electorum in prælium, et venit Bethsan.

42 Cum autem vidisset Tryphon Ionathan in multitudine virtutis suae, non est ausus extendere manum suam in eum; 43 Qui honorifice eum excepit, et omnibus amicis suis commendavit illum, et donis suis dedit illi bellatores suos esse sicut sibi obediens.

44 Et dixit ad Ionathan: “ Ut quid adduxisti universum populum istum in tantam molestiam, quoniam non est bellum inter nos?

45 Et nunc mitte eos in domum tuam, et elige tibi paucos viros: et veni mecum ad Ptolemaidam, quia dabo tibi ea, et reliquas munitiones et copias, et omnia quæ

habent ad te: Revertar, et discedam: hæc est enim causa adventus mei.

46 Et credidit ei Jonathas sicut præceperat ei : et dimisit exercitum suum, qui ivit in terram Judææ.

47 Et apud se retinuit tantum tria millia virorum, ex quibus misit duo millia in Galilæam, et venerunt cum illo mille.

48 Ut autem intravit Ptolemaidam Jonathas, clauserunt portas Ptolemaidis, et comprehenderunt eum: et omnes qui cum eo venerant, gladio interfecerunt.

49 Et misit Tryphon exercitum peditum et equitum in Galilæam et in campum magnum, ut perderent omnes socios Jonathæ.

50 Ut autem cognoverunt quia Jonathas, et qui cum eo erant, capti et interfecti sunt, et ipsi consolati sunt invicem. ibant propius ad dimicandum.

51 Videntes ergo hi qui sequebantur eos, paratos esse pro vita sua, reversi sunt.

52 Et venerunt omnes in terram Iudææ pacifice, et illic planxerunt Ionathan et eos qui cum eo erant, et timuerunt timore magno. luxit itaque omnis Israel planctu magno.

53 Et tunc quærebant omnes gentes quæ in circuitu ejus erant, quia dicebant: Non habent principem, et non habentes auxilium: nunc ergo pugnemus eis, et tollamus memoriam eorum de hominibus.

Caput 13 1 Et audivit Simon quod congregavit Tryphon exercitum magnum ut veniret in terram Iudaeae et disperderet eam, 2 Vidensque quod turbatus esset populus in timore magno, ascendit Jerosolymam, et congregavit populum.

3 Et exhortati eos, dicentes: Scitis quanta ego et fratres mei, et domus patris mei, pro legibus et sanctuariis, et præliis, et tribulationibus quas vidimus, fecerim.

4 Propter quod interfecti sunt omnes fratres mei propter Israël, et ego relictus sum solus.

5 Nunc autem absit a me, ut parcam vitæ meæ in omni tempore tribulationis: non enim melior sum fratribus meis.

6 Verumtamen vindicabo gentem meam, et sanctificationem, et uxores nostras, et liberos nostros: omnes enim gentes congregatæ sunt ad perdendam nos malitia.

7 Ut autem audivit populus sermones istos, revixit spiritus eorum.

8 Et responderunt voce magna, dicentes: Tu eris dux noster pro Juda et Jonatha frater tuus.

9 Pugnate proeliis nostris, et quidquid imperaveritis, hoc faciemus.

10 Et congregavit omnes viros bellatores, et festinavit perficere muros Jerusalem, et munivit eam in circuitu.

11 Et misit Jonatham filium Absolom, et cum eo virtutem magnam ad Joppen : qui eiciens eos qui in ea manserunt, 12 Et movit Tryphon a Ptolemao cum potestate magna ut veniret in terram Iudææ, et erat Ionathas cum eo in custodia.

13 Simon autem applicuit in Adida contra campum.

14 Ut autem cognovit Tryphon quia surrexit Simon pro Ionathan fratre suo et cogitavit cum eo proelium committere, et misit ad eum nuntios, dicens: 15 habemus autem Ionathan fratrem tuum in pecunia, quam habet in thesauro regis, quod commissum est ei.

16 Nunc ergo mittite centum talenta argenti et duo filii eius obsides, ut cum liberatus fuerit, non recedat a nobis, et dimittam eum.

17 Hic Simon, cum sciret quoniam dolose locutus est ad eum, misit pecuniam et filios, ne forte compararet sibi magnum odium populi; 18 Qui poterat dicere: Quia non pecuniam misi, et filios, ideo mortuus est Jonathas.

19 Et dimisit eis pueros, et centum talenta: sed Tryphon dissimulavit, nec dimisit Jonatham.

20 Et post hæc venit Tryphon ut invaderet terram et disperderet eam circuiens viam quæ ducit Adoram.

Simon autem et castra ejus ibant contra eum in omni loco, quocumque ibat.

21 Hi autem qui erant in turri, miserunt nuntios ad Tryphonem ut veniret ad illos per desertum, et cibaria mitteret eis.

22 Quam ob rem paravit Tryphon omnes equites suos, ut veniret illa nocte; Et profectus est, et venit in regionem Galaad.

23 Et cum appropinquasset Bascama, occidit Ionathan, qui ibi sepultus est.

24 Et iterum reversus est Tryphon, et abiit in terram suam.

25 Et misit Simon, et accepit ossa Jonathæ fratris sui, et sepelivit ea in Modin civitate patrum ejus.

26 Et planxerunt eum omnis Israël planctu magno, et luxerunt eum dies multos.

27 Et ædificavit Simon super sepulchrum patris sui et fratrum suorum, et exaltavit illud saxum lapideum retro et ante.

28 Et statuit pyramides septem sibi mutuo, patri suo, et matri, et quatuor fratribus suis.

29 et in his fecit astutiam, in quibus columnas magnas posuit, et super columnas fecit omnia armatura in memoriam perpetuam, et naves armaturae sculptas, ut viderentur omnium qui navigant in mare. .

30 Hoc est sepulchrum, quod fecit in Modin, et mansit usque in præsentem diem.

31 Tryphon autem seduxit cum Antiocho rege adolescente, et interfecit eum.

32 Et regnavit pro eo, et coronavit se regem Asiae, et fecit calamitatem magnam in terra.

33 Tunc Simon ædificavit munitiones in Judæa, et munivit ea turribus excelsis, et muris magnis, et portis, et seris, et posuit alimenta in eis.

34 Et elegit Simon viros, et misit ad regem Demetrium, ut daret terram immunitatem, quia omnia vastabat Tryphon.

35 Ad quem rex Demetrius respondens, sic scripsit: 36 Rex Demetrius Simoni summo sacerdotio, et amico regum, et senioribus, et gente Judaeorum, salutem.

37 Coronam auream, et coccineam, quam misistis ad nos, suscepimus: et parati sumus facere vobiscum pacem

firmam, et scribere ministris nostris, ad confirmandas immunitates quas concessimus.

38 Et omnia quæcumque fecerimus vobiscum, stabunt. munitiones, quas aedificastis, vestrae erunt.

39 Quam ob causam, aut culpa usque in hodiernum diem, dimittimus ei et tributo, quod debes, et si quod est aliud tributum in Jerusalem, non solvatur.

40 Et ecce qui in curia nostra conveniant, conscribantur, et sit inter nos pax.

41 Anno centesimo septuagesimo, ablatum est jugum gentium ab Israël.

42 Tunc cœperunt populi Israël scribere in instrumentis et contractibus: Anno primo Simonis summi sacerdotis, ducis et præsidis Iudæorum.

43 In diebus illis applicuit Simon contra Gazam et circumsedit eam; Fecit et machinam bellicam, et statuit eam iuxta civitatem, et turrim quamdam convellit et cepit.

44 Et insilierunt in civitatem, qui erant in machina. unde factus est motus magnus in civitate; 45 Et populus civitatis scidit vestimenta sua, et ascendit muros cum uxoribus et filiis suis, et clamaverunt voce magna, rogantes Simonem ut det illis pacem.

46 Dixeruntque : Non secundum nequitiam nostram facias nobis, sed secundum misericordiam tuam.

47 Et placatus est eis Simon, et non pugnabat contra eos: sed ejecit eos extra civitatem, et domos in quibus erant idola mundans, et introivit in eam cum canticis et gratiarum actione.

48 Et omnem immunditiam ejecit ex ea, et viros, qui erant custodientes legem, posuit ibi, et firmavit eam prius quam fuerat, et ædificavit sibi mansionem.

49 sed et ipsae turris quae erant in Hierusalem sic angustae erant ut nec egredi possent nec exire in regionem nec emerent nec venderent unde essent in magna angustia propter inopiam annonae per famem.

50 Tunc clamaverunt ad Simonem, rogantes eum ut simul esset cum eis. et cum inde ejecisset eos, turrim mundavit a contaminationibus; 51 et ingressus est in eam vigesima tertia die mensis secundi, anno centesimo septuagesimo primo, cum gratiarum actione, et ramis palmarum, et citharis et cymbalis, et lyras, et hymnis, et canticis: quia ibi magnus ex Israel inimicus interiit.

52 Et constituit ut omni anno celebraretur dies ille cum lætitia. Templi autem collem, qui erat juxta turrim, fortiorem se fecit, et ibi moratus est ipse cum suis.

53 Cum vidisset autem Simon quia vir fortis esset Ioannes, fecit eum principem virtutum; et habitavit in Gazera.

Caput 14 1 Anno centesimo sexagesimo duodecimo congregavit rex Demetrius exercitum suum, et abiit in Mediam ad auxiliandum ei ut expugnaret Tryphonem.

2 Cum autem Arsaces, rex Persarum et Medorum, audivisset Demetrium intrasse in fines suos, misit unum de principibus suis, ut eum vivum caperet.

3 Qui abiens percussit exercitum Demetrii, et comprehendit eum et adduxit ad Arsaces, a quo erat custodiae.

4 Erat autem in terra Judaea, quæ erat omnibus diebus Simonis: bonum enim gentis suae sic quaerebat, ut ei semper eius auctoritas et honor placeret.

5 Cum autem esset honorabilis in omnibus operibus suis, tam in eo, quod cepit Ioppen in portum, et fecit introitum in insulis maris, 6 Et amplificavit fines gentis suae, et recuperavit regionem; 7 Et congregavit captivorum multitudinem multam, et habebat principatum Gazera, et Bethsura, et turrim, de qua accepit omnem immunditiam, nec fuit qui resistebant ei.

8 Tunc in pace exercebant terram, et terra dedit fructum suum, et ligna regionis fructum suum.

9 Seniores omnes in plateis sedebant, confluentes bonorum, et juvenes induebant ornatu bellicosos et bellicosos.

10 Cibaria civitatibus dedit, et in eis omnem munitionem posuit, ut inclytum nomen ejus usque ad consummationem sæculi.

11 Qui fecit pacem in terra, et Israel lætatus est gaudio magno; 12 Unusquisque enim sub vite sua et ficu sedit, et non erat qui adpropinquaret.

13 Neque enim quisquam est qui derelictus fuerit in terra, qui possit pugnare contra eos, sed ipsi reges prostrati sunt in diebus illis.

14 Et confirmavit omnes humiles populi sui; et tulit omnis contemptor legis et scelestus.

15 Sanctuarium decoravit, et vasa templi multiplicavit.

16 Ut autem auditum est Romae, et usque Spartam, quod mortuus est Ionathas, contristati sunt valde.

17 Ut autem audierunt, quia Simon frater eius pontifex factus est pro eo, et rexit regionem et civitates eius: 18 scripseruntque ei in tabulis aereis ut renovaret amicitiam et foedus quod pepigerant cum Iuda et Ionathan fratribus eius 19 Lecta sunt scripta coram ecclesia in Jerusalem.

20 Hoc est exemplum epistularum, quas Lacedaemones miserunt; Lacedsemoniorum principes civitatis, Simoni magno sacerdoti, et senioribus, et sacerdotibus, et residuo populi Iudæorum, fratres nostri, salutem.

21 Nuntiaverunt nos legati qui missi sunt ad nostram gloriam et honorem: propter quod gavisi sumus de adventu eorum.

22 Et mandaverunt quae locuti sunt in consilio populi ad hunc modum; Numenius Antiochi filius et Antipater Iasonis filius, legati Iudaeorum, venerunt ad nos ad renovandam amicitiam, quam habebant nobiscum.

23 et placuit populo ut honorificentius ponerent exemplum legationis in tabulis publicis ut memoriam haberet populus Lacedaemonum insuper scripsimus exemplum eius Simoni magno sacerdoti .

24 Post hæc misit Simon Numenium Romam cum scuto magno auri mille pondo libras ad confirmandum cum eis fœdus.

25 Quod cum audissent turbæ, dixerunt: Quid gratias dabimus Simoni et filiis ejus?

26 Ipse enim et fratres ejus et domus patris ejus firmaverunt Israël, et fugaverunt inimicos suos ab eis, et libertatem suam firmaverunt.

27 et scripserunt tabulis aereis, quas posuerunt super columnas in monte Sion. Octavadecima die mensis Elul, anno centesimo sexagesimo duodecimo, anno tertio Simonis summi sacerdotis.

28 Hæc notata sunt nobis Saramel, in multitudine sacerdotum, et populi, et principes gentis, et seniores regionis.

29 { Cum sæpe bella fuerunt in regione, in quibus ad sustentationem sanctuarii eorum, et lex, Simon filius Matthæi, de semine Jarib, cum fratribus suis periclitatus est, et inimicis resistebat. gens magna, n.

30 Postquam enim Jonathas congregata gente sua, et pontifex eorum, appositus est ad populum suum, 31 Inimici eorum paraverunt terram invadere, ut interficerent eam, et ponerent in sanctuarium manus eorum: 32 Quo tempore surrexit Simon et pugnavit pro gente sua et multa tulit de substantia sua et armavit viros fortes gentis suae et dedit illis mercedem 33 et muniverunt civitates Iudaeae cum Bethsura, quae est ad fines Iudaeae, ubi erant arma hostium; sed constituit ibi praesidium Iudaeorum; 34 Ioppen quoque munivit, quæ est super mare, et Gazera, quæ confinis est Azoto, ubi inimici prius habitaverant: sed collocavit ibi Judæos, et præbuit eis omnia ad reparationem ejus.

35 Et cantavit populus verba Simonis, et in quam gloriam arbitrabatur gentem suam reducere, constituit eum ducem et principem sacerdotum, eo quod omnia hæc fecisset, et ad justitiam et fidem, quam conservavit genti suæ: eoque modis omnibus populum suum extollere quaerebat.

36 quoniam in tempore illius prosperata sunt in manibus eius, et translati sunt gentes de terra sua, et hi qui erant in civitate David in Jerusalem, qui fecerant turrim, de qua egressi sunt, et polluti sunt. omnia circa sanctuarium, et multum nocuerunt in loco sancto; 37 Sed constituit in ea Iudaeos. et munivit eam pro salute patriae et civitatis, et erexit muros Jerusalem.

38 Et rex Demetrius statuit illi summum sacerdotium secundum hæc.

39 Et fecit illum quidam de amicis suis, et honoravit eum multo honore.

40 Audierat enim Romanos amicos et foederatos et fratres vocasse Iudaeos; legatos Simonis honorifice suscepisse; 41 Et placuit Iudaeis, et sacerdotibus, si esset Simon gubernator et pontifex eorum in aeternum, donec surgeret propheta fidelis; 42 ut sit dux eorum, et praeesset sanctuarium, ut praeesset opera eorum et agros et arma et praesidia, quae praeesset eis Sanctuarium; 43 Hoc autem dico, ut obediatur unicuique, et omnia scripta regionis illius in nomine suo fiant, et purpura induatur, et auro vestiatur:

44 Item, ut nulli hominum liceat horum aliquid de populo vel sacerdotibus infringere, vel contradicere verbis eius, aut congregare ecclesiam sine ipso, vel purpuram indui, aut fibulam induere. aurum; 45 Si quis autem aliter fecerit aut aliquid horum violaverit, puniatur.

46 Et complacuit omni populo ut ageret cum Simone et faceret sicut dictum est.

47 Et suscepit Simon, et placuit ei ut esset princeps sacerdotum, et princeps, et præses Judæorum et sacerdotum, et omnes defenderent.

48 Et præceperunt scripturam hanc ponere in tabulis æneis, et erigi in circuitu sanctuarii in loco celebri.

49 Exemplar quoque ejus reponantur in gazophylacio, ut habeat Simon et filii ejus.

Caput 15 1 Et misit rex Antiochus filius Demetrii epistolas de insulis maris ad Simonem sacerdotem, et principem Judæorum, et omni populo.

2 Quarum tenor talis erat: Rex Antiochus Simoni summo sacerdoti, et principi gentis suae, et populo Iudaeorum, salutem.

3 Quoniam quidam pestilentes invaserunt regnum patrum nostrorum, et consilium meum iterum lacessere est, ut restituam illud in antiquum fundum, et ad hoc congregavi multitudinem militum alienorum, et præparaverunt naves. bellum; 4 et mea voluntas est ire per regionem, ut ulciscar de his qui vastaverunt eam, et civitates multas desolaverunt in regno: 5 Nunc igitur confirmo tibi omnes oblationes, quas ante me reges concesserunt, et quidquid praeterea donorum dederunt.

6 Item do tibi permitto ut monetam pro patria tua forma facias.

7 Et in Ierusalem et in sanctuario sint liberi; et omnia arma, quam fecisti, et munitiones quas aedificasti et custodis in manibus tuis, maneant tibi.

8 Et si quid est vel propter regem, dimittetur tibi amodo et semper.

9 Sed et cum adeptus fuerit regnum nostrum, honorabimus te, et gentem tuam, et templum tuum cum honore magno, ut cognoscatur honor tuus in toto mundo.

10 Anno centesimo sexagesimo quarto et ingressus est Antiochus patrum suorum in terram: quo tempore convenerunt ad eum omnes copiae, et parvae apud Tryphonem relictae.

11 Itaque insecutus est eum Antiochus rex, et profugit ad Doram, quae est ad mare; 12 Videbat enim statim omnia in se venire, et copiae eius discederent ab eo.

13 Et ad Doram castrametati sunt Antiochus, et cum eo centum viginti millia bellatorum, et equitum octo millia.

14 Et cum circumdedisset civitatem, iunctis navibus oppido secus mare, terra marique urbem vexavit, nec egredi aut egredi passus est.

15 Interea Numenius et socii ab Roma habiti ad reges ac regiones epistolae ; in quibus haec scripta sunt:

16 Lucius consul Romanorum Ptolemaeo regi, salutem.

17 Legati Judæorum, amici et amici nostri, venerunt ad nos ad renovandam veterem amicitiam et fœdus, missi a Simone summo sacerdote, et a populo Judæorum.

18 Attulerunt autem clypeum auri mille pondo.

19 Placuit itaque nobis scribere regibus et regionibus, ut non inferant illis mala, neque impugnent eos, et civitates eorum, et regiones eorum, et non ferant auxilium adversus eos inimicis suis.

20 Visum autem est nobis accipere ab eis clypeum.

21 Si autem sunt aliqui pestilentes, qui fugerunt ad vos de patria sua, tradite eos Simoni magno sacerdoti, ut puniat eos secundum legem suam.

22 Eadem et Demetrio regi, et Attalo Ariarathi, et Arsaci, eadem scripsit, 23 et omnibus regionibus et Sampsames et Lacedaemonios et Delum et Myndum et Sicyonem et Cariam et Samos et Pamphyliam et Lyciam et Halicarnassum et Rhodum et Aradum et Coum et Latus et Aradus, et Gortyna, et Cnidus, et Cypros, et Cyrene.

24 Exemplum autem horum scripserunt Simoni magno sacerdoti.

25 Igitur rex Antiochus secundo die castrametatus est ad Doram, et oppugnavit eam semper, et tormenta fecit, qua ratione incluserat Tryphonem, ut nec exire posset.

26 In illo tempore misit ei Simon duo milia virorum electorum in adiutorium suum. argentum quoque et aurum et arma multa.

27 Et noluit ea accipere, sed rupit omnia, quae pactus est cum eo ante, et alienavit ab eo.

28 Misit autem ad eum Athenobium unum de amicis suis, ut loqueretur ei, et diceret: Retinetis Joppen et Gazeram. cum turri quae est in Hierusalem, quae sunt civitates regni mei.

29 fines ejus desolastis, et fecistis plagam magnam in terra, et dominati estis in regno meo multorum.

30 nunc ergo tradite civitates quas occupastis et tributa locorum in quibus dominati estis sine finibus Iudaeae 31 aut da eis talenta argenti quingenta mihi; et alia talenta quingenta talenta pro iniuriis quas fecistis 32 Venit autem Athenobius amicus regis Jerosolymam, et videns gloriam Simonis, et armaturam auream, et argenteam, et multitudinem nimiam, miratus est, et dixit ad eum verbum regis.

33 Respondens autem Simon, dixit ei : Neque alienam terram sumpsimus, neque aliena detinemus : sed hæreditatem patrum nostrorum, quæ injuste ab inimicis nostris aliquo tempore possessa est.

34 Nos autem tempus habentes, habemus hæreditatem patrum nostrorum.

35 Quod cum postulaveris Joppen et Gazera, quæ fecerunt populo nostro injuriam magnam, dabimus tibi talenta centum. Et non respondit ei verbum.

36 Et reversus ad regem, renuntiavit illi de verbis istis, et de gloria Simonis, et de omnibus quæ viderat: unde iratus est rex.

37 Tryphon autem fugit navi in Orthosiada.

38 Et constituit rex Cendebæum ducem maritimum, et exercitum peditum et equitum dedit ei.

39 et iussit eum movere exercitum in Iudaeam. et praecepit ei ut aedificaret Cedron et portas praemuniret et debellaret populum; ipse autem rex persecutus est Tryphonem.

40 Et venit Cendebæus Jamniam, et cœpit irritare populum, et invadere Judæam, et comprehendere captivos, et occidere eos.

41 Et cum ædificasset Cedrou, constituit equites ibi et exercitum peditum, ut transirent per vias Judææ, sicut præceperat ei rex.

Caput 16 1 Venit ergo Joannes a Gazera, et nunciavit Simoni patri suo quæ fecerat Cendebæus.

2 vocavit ergo Simon duos filios eius primogenitos Iudam et Iohannem et dixit eis ego et fratres mei et domus patris mei semper pugnavi a iuventute mea usque in hodiernum diem contra inimicos Israhel et in manibus nostris bene prosperata sunt, ut sæpe liberaremus Israël.

3 Nunc autem senui, et vos, Deo miserante, aetate sufficiens estis.

4 Et elegit de regione viginti millia virorum fortium cum equitibus, qui procedebant contra Cendebæum, et quievit nocte illa in Modin.

5 Cumque mane surrexissent, et irent campum, ecce venit contra eos multitudo magna peditum et equitum: sed rivus erat inter eos.

6 Tetendit ergo ipse et populus ejus contra eos.

Vidensque quod timuisset populus ire trans fretum, ipse transivit: et viderunt eum viri, et transierunt post eum.

7 Quo facto, divisit milites suos, et equites in medio peditum: erat autem equitatus adversariorum copiosus nimis.

8 Tunc cecinerunt tubis sanctis, et fugaverunt eos Cendebæus et exercitus ejus, et ceciderunt ex eis multi, et residui in munitionem veniebant.

9 Tunc vulneratus est Judas frater Joannis; Ioannes autem adhuc sequebatur eos, donec veniret Cedron, quod aedificaverat Cendebaeus.

10 Fugit autem usque ad turres in campis Azoti.

Interfecti sunt autem ad duo milia hominum. Et postea in pace regressus est in terram Iudae.

11 In planitie autem Iericho erat dux Ptolemæus filius Abubus, et habebat argentum et aurum: 12 erat enim gener summi sacerdotis.

13 Et exaltatum est cor ejus, ut putaret sibi regionem obtinere, et consilium dedit adversus Simonem et filios ejus ut perderent eos.

14 Visitabat autem Simon civitates quæ erant in regione, et curam gerebat eorum. quo tempore descendit ipse in Iericho cum filiis suis Matthathias et Iudas anno centesimo septuagesimo septimo, mense undecimo, qui vocatur Saba.

15 Ubi eos filius Abubus subdole suscipiens in quoddam præsidium, quod fecerat Docus, vocatur, fecit eis convivium magnum, sed abscondit eum.

16 Cum ergo bibisset Simon et filii ejus, surrexit Ptolemæus et viri ejus, et tulerunt arma sua, et venerunt

super Simonem in convivium, et occiderunt eum, et duos filios ejus, et quosdam de servis suis.

17 In quo facto magnam fecit perfidiam, et reddidit malum pro bono.

18 Hæc autem scripsit Ptolemæus, et misit regi, ut mitteret ei in auxilium suum exercitum, et traderet ei regionem et civitates.

19 Misit et alios in Gazeram ut interficiat Joannem: et tribunis misit epistolas, ut venirent ad eum, ut daret eis argentum, et aurum, et prsemia.

20 Et alios misit occupare Jerusalem et montem templi.

21 Praecurrebat autem quidam in Gazera, et nuntiabat Ioanni quia occisus esset pater eius et fratres eius, et, quod dixit Ptolomaeus, misit te occidere.

22 Quod cum audisset, admiratus est valde: et ad manus venientes posuit ut eum interficerent, et occiderunt.

Sciebat enim quod quaerebant eum perdere.

23 et reliqua verborum Joannis, et bella ejus, et virtutes quæ fecit, et ædificationes murorum, quas fecit, et opera ejus : 24 Ecce hæc scripta sunt in diebus sacerdotii sui, a quo factus est pontifex post patrem suum.