Lower Sorbian - 2nd Maccabees

Page 1


KAPITEL 1 1 Bratšy, Žydy, kenž su w Jeruzalemje a w kraju Judy, žyce bratšam, Židam, Židam, kenž su pó cełej Egyptowskej, strowosći a měrje. 2 Bog buź śi gnadny a mysli na swój zwězk, kótaryž jo z Abraham, Isaak a Jakubom, swójimi zwěrnymi słužabnikami, wótzamknuł. 3 a daj wam wšym wutšobu, jomu słužyś a swóju wólu cyniś, z dobreju skobodnosću a swójowólnym zmysłom; 4 a wótwórijo swóje hutšoby w swójej kazni a jogo kaznjach a śo se měr, A wusłyš swóje módlitwy a buź z tobu a njespušćij se nigdy w casach starosćow. A něnto smy how a módlimy se za tebje. 7 w kótarem casu jo se Demetrius kněžył, w stodundadnjejšem lěśe, smy pisali, Žydy, was w samskem bedrugśe, kótarež su we wónych lětach wó nas pśišli, wót casa, dokulaž Joson a jogo kopica ze swětego kraja a swětego kralojstwa empörtenta: 8 a smy spalili pśedharu a smy zalewnu njewinowatu kšej spalili, a my smy se módlili knězoju, a bu wusłyšane. Smy teke wopory pśinjasli a drobny muku, smy lampy zapalili a smy klěby połožyli. 9 a něnto pśiglědujośo, až swěśiśo listowy swěźeń w mjasecu Kazleu. 100 w stogłosnej žylojskem lěśe jo pěskował lud, kótaryž jo był w Jeruzalemje a w Judrje, a koncil a Judaše Grüße a strowosć k Arisalsoju, knězoju krala Ptolem, kenž jo póchadał z roda derbnjonych duchownych, a k Židam, kótarež su byli w Egyptowskej. 11 Da Bog nas z wjelikich tšachow wulichował, źěkujomy se jomu wjelgin, až jo pśeśiwo kraloju wójował. 12 pśeto wón jo wustarcone, kótarež su w swětem měsće wójowali. 13 pśeto ako jo nawjedowaŕ do Persiskeje pśišeł a z nim wójnstwo, kótaryž jo se njewobswěśobny zdał, su wóni w templu Nanea pśez lisćinu mjeršnikow Naneas zabili. 14 Pśeto Antiochus, ako by kśěł se wóženiś, jo pśišeł ze swójimi pśijaśelami, kenž su pla njogo byli, na městno, aby pjenjeze ako sobu gad pśiwzeli. 15 a ako su mjeršniki Naneje se na drogu wudali a wón jo z małeju kopicu do kružka templa zastupił, su zacynili templ, gaž jo Antiochus nutś pśišeł. 16 a wóni su wótcynili pótajmne źurja kšywa, su chytali kamjenje ako błyski a su zaderili stotnika, su jim głowy wótbili a chyśili jim, kenž su wence byli. 17 geperow jo naš Bog we wšom, kenž jo bźezbóžne wudał. 18 dokulaž comy něnto cysćenje templa pěśźasty dny mjaseca Kasleu źaržaś, smy to za trjebne měli, wam to wobtwarźiś, aby teke wy to ako swěźeń hětow a wognja źaržał, kótarež jo se nam dało, ako jo Nemias wopory napórał. Pó tom jo wón templ a hołtaŕ natwarił. 19 pśeto ako su naše nany do Persiskeje wjadli, su mjeršniki, kenž su byli tencas póbóžne, wogeń hołtarja pótajmne a zabarwili w jamje bźez wódy, źož su to zawěsće składowali, tak až jo městno wšyknym luźam njeznate było. 20 pó wjele lětach pak, ako jo se To Bogoju spódobał, jo pósłał Nemias, kótaryž jo se wót krala Persiskeje pósłał, pótomniki mjeršnikow, kenž su jogo schowali, do wognja; ako pak su nam gronili, až njejsu wogeń namakali, ale tłustu wódu.

21 a wón jim pśikaza, jen górjej śěgnuś a wobstaraś. A ako su byli wopory pśednjasone, jo Nemias mjeršnikam pśikazał, drjewo a na nje połožone wěcy z wódu pśepowědaś. 22 a ako jo se to stało a cas jo pśišeł, jo słyńco swěśiło, kótarež jo było do togo w mrokawje schowane, to jo se wjeliki wogeń zapalił, tak až su se wšykne źiwali. 23 a mjeršniki su wugbali módlitwu, mjaztym až jo wopor, gronim, mjeršnika a wšykne zbytne zjědli, a Jonathan jo zachopił, a zbytne su to gronili, ako Neemias. 24 a módlitwa jo se stała na tu wašnju. Ow Kněžo, kněz Bog, stwóriśel wšych wěcow, kenž ty bójazniš a mócny a zmilny a zmilny a zmilny a zmilny kral sy, 25 dušow sy jadnučki dawaŕ wšych wěcow, jadnučki spšawny, wšogomóžny a nimjerny, kenž Israela wót wšeje nuze wumóžyjoš a nany jo wuleśeł. 26 pśiwzejo wopor za swój ceły lud Israel a wobchowaj swój późěl a swětej. 27 zgromaźonych, kenž su wót nas rozdrosćone, wulichowane te, kenž słuže mjazy tatanjami, póglědaju na tych, kenž zanicuju a zanicuju, a dajśo gólu spóznaś, až sćo naš Bog. 28 wótštrofowaś, kótarež nas pódušuju, a cyni nas z gjardosću njepšawdu. 29 rostliny twój lud zasej do twójogo swěśenja, ako jo Mojza powědała. 30 a mjeršniki su spiwali źěkowe albumy. 31 ako jo něnto wopor jědł, jo Nemias pśikazał, wódu, kótaraž jo wóstała wušej wóstała, na wjelike kamjenje woblewaś. 32 ako jo se to stało, jo se płomje zapaliło, kótarež pak jo wót swětła, kótarež jo z hołtarja wuchadało, zjěsć. 33 ako jo se to znate, jo se powědało kraloju Persiskeje, až su na městnje, źož su mjeršniki, kótarež su se wótwjadli, wogeń schował, wódu wujšeł, a tam Neemias jo wopory z tym wurěšył. 34 a kral jo městno zrośił a jogo swětł, za tym až jo wěc pśespytował. 35 a kral jo wzeł wjele darow a jo je tym dał, kótarež jo kśěł spokojiś. 36 A Neemias jo pomjenił toś tu wěc Naphthar, což tak wjele groni ako cysćenje; ale wjele luźi pomjenjuju jen Nephi. KAPITEL 2 1 W zapiskach se teke namakajo, až jo profet Jeremy tym, kenž su pókšacowali, jo pśikazał, wogeń wześ, ako se groni: 2 a ako profet, za tym až jo jim kazń dał, ju napominał, kazni Kněza njezabyś, a až njedejali se móliś, gaž su wobraze slobra a złota ze swójeju pyšnotku wiźeli. 3 a z drugimi takimi nagronami jo wón ju napominał, až njedejała kazń wót jeje hutšoby se měś. 4 W tom samskem pismje jo teke wopśimjone, až jo profet, ako jo wót Boga warnował, załožaŕskeje budki a lodki zwězka pśikazany, z nim hyś, ako jo šeł na góru, źož jo Mojza górjej šeł a derbstwo Bóžego derbstwa wiźeł. 5 a ako jo Jeremy tam pśišło, jo namakał proznu jamu, do kótarejež jo połožył tabernakel a lad a weihrauchaltarny a tak źurja zastajony. 6 a někotare z tych, kenž su jomu slědowali, su pśišli, aby drogu markěrowali, ale njejsu mógali jen namakaś.


7 a ako Jeremy to jo zawupytnuł, jo wón ju pódrěł a źašo: Což toś to městno nastupa, tak buźo njeznaty až do togo casa, gaž Bog zasej zgromaźujo a k zmilnosći pśiwzejo. 8 A KNĚZ jim to pokažo, a kšasnosć KNĚZA se pokazujo a teke mrokawa, ako jo se pód Mojzam pokazała a ako jo salomo kśěła, až městno cesći. 9 jo se teke wujasniło, až jo wón, mudry był, wopor pódaśa a dokóńcenja templa. 10 a ako jo mojza k knězoju se módlił, jo wogeń z njebja dołoj pśišeł a jo wopory šmótlił. Tak jo se teke módlił salomo, a wogeń jo z njebja dołoj pśišeł a jo zapalił wopory wognja. 11 a Mojzas jo powědał: Dokulaž njedejał se wopory srědow jěsć, jo se pśetrjebało. 12 a Salomo jo se źaržał na toś te wósym dnjow. 13 to samske jo se teke w spisach a komentarach Nemiasa rozpšawjało; A kak jo załožył biblioteku a statki kralow a profetow a Dawidow a listy kralow pó swětych darach gromadu znosył. 14 na samsku wašnju jo teke Judaš wšo to zběrał, což smy pśez wójnu, kótaruž smy měli, zgubili a pla nas wóstało. 15 wó to, gaž wy jich trjebaśo, tak pósłała kótare, aby je pó was nachwatali. 16 mjaztym až smy pótakem w zapśimjeśu, rěšenje swěśiś, smy wam pisali, a buźośo derje na tom cyniś, gaž maśo samske dny. 17 Se teke naźejamy, až jo Bog, kenž swój ceły lud wulichujo a jomu wšym derbstwo a mócnaŕstwo a mjeršnikojstwo a swěśenje dał, dał. 18 Kak jo w kazni zaginuł, buźo se wón skóro našomu njezmilnemu a nam ze wšych krajow pód njebjom do swěśenja zgromaźiś; pśeto jo nas z wjelikich pjacow wulichował a městno wurěšył. 19, což něnto Judaše Matej a jogo bratšy a rěšenje wjelikego templa a wuswěśenje hołtarja nastupa, tak tak 20 a wójny pśeśiwo Antiochusoju Epifanesoju a eupatoroju, jogo synoju, 21 a pózdatne znamjenja, kótarež su z njebja k tym pśišli, kótarež su se muske k swójej cesći za žydojstwo zaźaržali, tak až su wóni, lěcrownož jano mało byli, ceły kraj pśemóžyli a barbarske kopice gónili, tak až su jano mało byli, ceły kraj pśewažyli a barbarske kopice gónili, tak až su jano mało byli, ceły kraj pśemóžyli a barbarske kopice gónili, tak až su jano mało byli, ceły kraj pśemóžyli a barbarske kopice gónili, rownož su jano mało byli, ceły kraj pśemóžyli a barbarske kopice gónili, kótarež su z njebja k tym pśišli, kótarež su se muske k swójej cesći za žydojstwo zaźaržali, tak až su jano mało byli, 22 a wón jo dobył templ zasej, kenž jo był pó cełem swěśe znaty, a jo wulichował město a jo źaržał kazni zrownane, kótarež su se pódejšli, a Kněz jo był jim gnadny ze wšeju gnadu. 23 gronim, až su wšykne toś te wěcy, kótarež jo Jason wót Kyreny w pěś knigłach rozkładł, w jadnom pasku zespominaś. 24 pśeto glědajucy na njeskóńcnu licbu a śěžu, kótaruž kśě zacuwaś, gaž kśě do wulicowańkow stawiznow póglědnuś, dla muskeje wjelerakosći wěcy, dla muskeje wjelerakosći wěcy, 25 smy se wó to starali, až te, kenž kśě cytaś, wjasele měś a až te, kenž kśě se spomnjeśu dowěriś, lažko měś, a tam wšykne, w kótarychž rukoma pśiźo, wužytk z togo śěgnuś.

26 wó tom jo to za nas było, kótarež smy toś to žurniwe źěło skrotconki na nas wzeli, nic lažko, ale wěc znoja a stražnika; 27 Kak njejo teke za njogo žedna pśijaznosć, gósćinu pśigótowaś a wužytk drugich pytaś, tak comy ga na dobro wjele luźi toś tu wjeliku procu rady na nas wześ; 28 spisowaśeloju dokradne gójenje kuždego jadnotliwego jadnotliwca pśewóstajiś a se procowaś, pšawidła skrotcenja měś. 29 pśeto ako twaŕski mejstaŕ nowego domu wó cełe twarjenje se staraś musy; Chtož pak je pśewjeźo, je wupołožyś a mólowaś, ten ma se góźece wěcy pytaś, aby je wupyšnił; tak jo to pó mójom měnjenju teke pla nas. 30 k kuždemu dypkoju stojaś a wěcy we wjelikem a cełku pśejś a w drobnostkach narske byś, słuša spócetnemu awtoju stawiznow: 31 pak se skrotka pśimnuś a wjele źěła wobejś, ma se tomu pśizwóliś, kenž co skrotconku pśewjasć. 32 how comy pótakem wulicowańko zachopiś, z tym až jano tak wjele k gronjonemu pśidawamy, až jo błudne, dłujki prolog cyniś a sebje w wulicowanju samych krotko pśimnuś. KAPITEL 3 1 Ako jo něnto swěte město we wšom měrje wobydlone było a kazni wjelgin derje źaržali su se dla póbóžnosći wusokego promšta Oniasa a jogo gramoty pśeśiwo złemu, špatnemu, 2 A jo se pódało: Samo krale sami su cesćili wjas a su zestatnili temple ze swójimi nejlěpšymi darami. 3 tak wjelgin, až jo Seleukos z Azije ze swójskich nabrankow wšykne kosty woporneje słužby njasł. 4 Syman z roda Benjamina, kenž jo se pomjenił k wobsejźarjeju templa, se roztepta z wusokimpriesterom dla njepórědnja w měsće. 5 a ako njejo mógał Onias dobyś, jo dał jogo Apollonius, synoju Thraseasa, kenž jo był tencas město celosyrijow a phenike. 6 a wóni su jomu gronili, až jo pókładowa komora w Jeruzalemje dopołnje njeskóńcna sumje pjenjez, tak až jo mań jich bogatstwa, kótarež njejsu słušali do woblicenja woporow, bźez płaśenja jo, a to jo móžno, wšykno do ruki krala pśinjasć. 7 Ako jo něnto Apollonius ku kraloju pśišeł a jomu pjenjeze pokazał, wót kótaregož jo se jomu gronił, jo kral Heliodor k swójomu pókładnikoju a pósłał jogo z pśikazom, jomu pomjenjone pjenjeze pśinjasć. 8 a ned jo se Heliodor na drogu wudał. Pód płašćom woglěda městow Celosyrije a Fänike, ale napšawdu, aby se wótmyslenje krala społnił. 9 a ako jo pśišeł do Jeruzalema a jo se wót Wusokego promšta města pśijaśelnje pśiwzeł, jo wón jomu gronił, co jo se wót pjenjez groniło, a rozkładł, cogodla jo pśišeł, a se pšašał, lěc jo to napšawdu tak. 10 da jo jomu gronił Wusoki góńtwaŕ, až su take pjenjeze za pomoc wudowow a bźeznazdarnych źiśi zapołožone. 11 a das jo źěl z togo hircanusa, syna Tobiasa, słušał, jo słušał muskemu wót wjelikeje dostojnosći, a nic, ako jo wóny zły Syman wopak gronił, kótaregož suma jo wucyniła w cełem styrista talentach slobra a dwěsćě złotakowych talentow.


12 a až jo cele njemóžne, až se jim taka njepšawda nacyniła, kótaraž by se swětosći jsy a majestosći a njezranjobneje swěśenja templa dowěriła, kenž by se pó cełem swěśe cesćiła. 13 Heliodor pak jo powědał dla kazni, kótaruž jo jomu kral dał, až dej se na kuždy pad do pókładoweje komory krala dowjasć. 14 a na tom dnju, kótaryž jo póstajił, jo zastupił, aby tu wěc rědował, a togodla njejo było pó cełem měsće žedna snadna drapawa. 15 duchownych pak jo se chyśiło w swójich duchownych sćěnach pśed hołtarjom a su wołali njebjo, kótarež jo kazń wó njom dane wěcy wudała, aby wěsće chowali za tych, kótarež su chowali. 16 a chtož by wusokemu wěcejpresoju do woblica glědał, ten by swóju wutšobu zranił, pśeto jogo woblico a pśeměnjenje jogo barwy su pśeraźili nutśikownu kwalitu jogo póstawy. 17 pśeto muski jo był tak wót tšacha a grozby pśed śěłom napołnjony, až jo se tym, kenž su jogo woglědali, zazdaśim jo se, kaku tužnosć jo měł něnto w swójej wutšobje. 18 drugich jo běžało w rědach ze swójich domow k powšyknemu pšosbowemu módlenju, dokulaž jo grozyła wjas zajśpiś. 19 a žeńske, kótarež su byli z měchom pód gruźu wobgroźine, su byli we wjelikej licbje na drogach, a kněžnicki, kótarež su byli zastajone, su gnali někotare k wrotam, druge k murjam, druge su glědali z woknow. 20 a wšykne su wupśestrěli swójej ruce njebjo a su flejali. 21 pótom by cłowjeka woblutowało, gaby padnjenje mańi wšakego charaktera a tšach wiźeł, až jo wusoki góńtwaŕ w takej drapawje. 22 pótom su wołali wšogomóžnika kněza, daś zwěrnje wugbane wěcy za tych, kótarež su wugbali, wěsće a wěsće chowali. 23 weto jo Heliodor wugbał, což jo se wobzamknuło. 24 als wón něnto tam jo był, jo se stajił Kněz duchow a wjerch wšyknych mócy ze swójeju stražu wó pókładnicu a jo zawinował wjeliki zjaw, tak až su kśěli wšykne, kenž su kśěli z nim nutś pśiś, pśez móc Boga zaźiwane a nuchtarne a se bójali. 25 dokulaž jo se jim zjawił kóń, kenž jo nosył grozny rejtaŕ a jo z wjelgin rědnym wjerchom wupyšnjony był, a jo gónił źiwy a jo z prědnymi nožkami na Heliodoru zabił, a jo se zdał, ako by ten, kenž jo na kónju sejźeł, złoty wobrěd. 26 a pśed nim stej se zjawiłej hyšći dwa drugej gólca, kótarejž stej stojałej pśez móc, pśez rědnosć a pśez swóju rědnu drastwu a na wobyma bokoma pódla njogo stojałej. A jo jogo njepśestawnje šwikał a jo jomu wjele ranow dało. 27 a Heliodor jo naraz na zemju padnuł a bu wót wjelikeje śamnosći pśekśiwjone; ale te, kótarež su pla njogo byli, su jogo pśiwzeli a połožyli jogo do piły. 28 a ten, kenž jo pśed krotkim z wjelikim družynu a ze swójim cełym wobstražowanim do pomjenjoneje pókładoweje komory pśišeł, su wóni wjadli, dokulaž njejo se ze swójimi bronjami pomagaś mógał, a su pó zdaśu spóznali móc Boga. 29 pśeto wón jo se pśez Bóžu ruku wótchyśił a jo bźez słowow tam lažał, bźez wšeje naźeje na žywjenje. 30 Was pak brjazyśo Kněza, kenž jo na wjelicnu wašnju swójske městno wobkšuśił: za templ; Pśed krotkim jo hyšći połny bójaznosći a śamnosći, ako jo se wšogomóžny kněz zjawił, jo był wjasoły a wjasoły zmysł dopołnjony.

31 a ned su někotare pśijaśele Heliodora Oniasa pšosyli, daś nanejwětšego wołaju, jomu žywjenje dariś, kenž jo zwólniwy, duch spušćiś. 32 To jo se ten wusoki depriester, kral njoco wěriś, až by Žydy Heliodor pśeradu cynili, a jo pśinjasł wopor za strowje muskego. 33 ako jo něnto wusoki góńtwaŕ znjeměrnjony wopor Sühne wopory napórał, su wujšli samske gólce w samskich suknjach, su se pśedstajili mimo Heliodora a su powědali: Daj wusokemu priesteroju Onias wjeliki źěk, až jo kněz śi wó swójo žywjenje darił. 34 a dokulaž sy z njebja dupjone, zaklince wšyknym luźam móc Boga. A ako su toś te słowa powědali, njejsu wěcej wujšli. 35 pó tom až jo Heliodor Knězoju wopor pśedstajił a wjeliku zlubjenje wótpołožył, kótaryž jo jomu žywjenje wuchował, a Onias jo strowił, jo se wrośił ze swójim wójsarjom ku kraloju. 36 a wón jo wobznanił wšym luźam statki wjelikego Boga, kótarež běšo ze swójima wócyma wiźeł. 37 a ako by kral Heliodor, kenž by był zamóžny muski, hyšći raz do Jeruzalema pósłaś, jo gronił: 38 gaž maš winika abo pśeradnika, ga pósćelo jogo tam, a buźoš jogo derje šwicaś, gaž pśiźo ze žywjenim wót togo; Dajo wósebnu móc Boga. 39 pśeto chtož w njebju bydli, ten ma swójo wócko na toś to městno wusměrjone a zašćitujo jogo; A wón bijo a nic, te pśidu, aby jogo zranili. 40 a wěcy, kótarež su Heliodor nastupali a pókładowu komoru wjadli, su na tu wašnju wen padnuli. KAPITEL 4 1 Toś ten Syman něnto, wó kótaremž smy pjerwjej powědali, jo był pśeradnik pjenjez a jogo wóścojskego kraja a zanjeroźonego oniasa, ako by heliodor wulěkał a zawinowaŕ tych złosnikow toś tych złosnikow był. 2 togodla jo wón był tśi, jogo pśeradnika pomjenjowaś, kenž jo se wokoło města zasłužył, kenž jo sebje swójski lud póbitował a tak pilnje na kazni glědał. 3 ako pak jo jeje haß tak daloko šeł, až su se pśez jadnogo wót Symanoweje frakcije mordarstwa swěśili, jo se pśez wót Symanoweje frakcije mordarstwa wugbało, 4 Onias jo wiźeł tšach toś teje zwady a dalonius ako město celosyrijow a fyzijow jo se rozmnožył a Symanowu złosnosć rozmnožył. 5 wón jo šeł ku kraloju, nic aby był wobskjaržowaŕ swójich krajanow, ale aby pšawo wšych pytał, ako teke priwatny. 6 pśeto wón jo wiźeł, až jo njemóžno było, až stat jo wóstał měrny, a Syman swóje wrota spušćijo, gaž kral njejo na to źiwał. 7 pó smjerśi Seleuko pak, ako jo antichus, pomjenjony epifanes, mócnaŕstwo dobył, jo źěłał Jason, bratš onias, pód ruku, aby se Wusokipriester. 8 jo zlubił kraloju na za rěc tśistaastych talentow slobra a wót drugego wunoska wósymźaset talentow. 9 mimo togo jo wón zlubił, hyšći stopołsta póstajiś, gaby dowólnosć měł, jomu městno k eksercěrowanju a k kubłanju młoźiny pó tatańskem pśikłaźe zarědowaś a jim z Jeruzalema z mjenim antiochije pisaś. 10 a ako jo kral kněžaŕstwo pśizwólił a do swójeje ruki wzeł, jo wón ned swój lud pó grjekskej wašni pśinjasł.


11 a kralojske priwilegije, kótarež su se Žydam pśez Jana, nana Eupolemusa, pśizwólili, kótaryž jo ako pósłańc do Roma šeł, aby pśijaśelstwo a pomoc pytał, jo wón jomu wzeł. Wón jo sajźił kněžaŕstwa, kótarež su kazni wótpowědowali, zasedlili a jo zawjadł nowe wašnje pśeśiwo kazni: 12 pśeto wón jo twarił rady zwucowanišćo pód tormom sam a jo pśinjasł nejwósebnjejše gólce pód jogo pódchyśenje a jo jen dał kłobyk njasć. 13 tak wusoka pak jo była grjekska moda a pśiběranje tatańskich wašnjow pśez pśewětšenje profanity Jasons, toś ten bźezbóžne njeknicomnosći a žednogo wusokego promšta; 14 dańarjow njejo mjeršniki wěcej skobodnosć měł, pśi hołtarju słužyś, ale dokulaž su templ zanicowali a wopory zanjeroźili, su chwatali, na njepšawej dowólnosći na městnje zwucowanja źěliś, za tym až jo diskusa wuwołała. 15 Wy se měriło za cesć swójich nanow, ale daś měli sławu Grichow nejlubjej. 16 wó to jo pśišła śěžka njegluka wó nich, dokulaž su wóni měli k swójim njepśijaśelam a śeletkam, kótarychž wašnju su kśěli tak pówažnje slědowaś a kótarymž su kśěli we wšych wěcach jadnake byś. 17 pśeto njejo lažko, złe pśeśiwo kaznjam Boga cyniś, ale slědujucy cas buźo to wózjawiś. 18 ako něnto graśe, kenž jo se w kuždem lěśe wěry trjebało, w Tyrusu źaržane, a kótaryž jo był kral pśibytny, pśibytny. 19 tych njepśigódnych Jasonow jo pěskował wósebne pósoły z Jeruzalema, antichocharje su byli, aby tśista družow slobra wopor herkulesa pśinjasli, kótarež same nosarje togo samskego njejsu měli za pśiměrjone, dokulaž njejo to było zaměrnje, ale za druge śěže składowaś. 20 toś tych pjenjez su pótom za wótpósłaŕ za wopor herkulesa póstajili. Ale dla nosarja togo samskego jo se wóno za zgótowanje tolarjow wužywał. 21 Ako něnto Apollonius, syn Menestheusa, k kronowanju krala Ptolemetora do Egyptowskeje pósłany, póstara se antichus, dokulaž jo wuglědał, až njejo w swójich nastupnosćach derje wobjadnał, za swójsku wěstotu, na což jo do Joppe a wóttam do Jeruzalema pśišeł. 22 a źož jo se wót Jasona a wót města cesćecy pśiwzeł a z paleceju pochornju a wjelikim kśikanim dojśpił, a tak jo šeł sem ze swójim wójsenim do phenike. 23 tśich lět pózdźej jo Jason Menelaos, bratša pomjenjonego Symana, wugronił, aby pjenjeze kraloju pśinjasł a jogo na někotare trjebne wěcy spominał. 24 ako pak su do pśibytnosći krala dowjadli, za tym až jo jogo wó kšasny zjaw swójeje mócy dla wumóžył, jo dostał mjeršnikojstwo za sebje a woprował wěcej ako Jason wó tśista talentow slobra. 25 a wón jo pśišeł z nadawkom krala a njejo nic sobu pśinjasł, což by wusokego skótu gódne było, ale wón jo měł gniw surowego tyrana a gniwa źiwego zwěrjeśa. 26 a Jason, kenž jo swójskego bratša pódrywał, jo se wót drugego pódrywał a jo był nuzkany, do kraja ammoniterow wuběgnuś. 27 a Menelaos jo dostał wjerchojstwo, ale což pjenjeze nastupa, kótarež jo kraloju zlubił, tak njejo se wón derje wześ dał, lěcrownož sostratis, kněžaŕ groda, pominał. 28 pśeto jomu jo słušała zběrka cła. Togodla stej se wónej pśed kralom wołałej.

29 Menelaos pak jo swójogo bratša Lysimachosa na jogo městnje w duchownostawni slědk dał. A sostratus jo spušćił Radu, kótaraž jo był kubłaŕ cyprerow. 30 za cas se to stało, su wóni cynili wót Tarsusa a mallosa zběžk, dokulaž su konkubinu krala, antichusa pomjenili, dali. 31 dański kral we wšej chwatku, aby wěc pósromośił, a pśewóstajijo Andronikusoju, muskemu mócy, swójomu zastupnikoju. 32 Menelaos pak, ten jo wěrił, až jo tuni cas namakał, jo kšadnuł někotare złote sudobja z templa a jo dał někotare z nich Andronikusa, drugich jo pśedawał na Tyrusu a wokolne města. 33 a ako jo Onias wót kružka zgónił, kak jogo wujźo a jo se śěgnuł do swěśenja w Daphne slědk, kótaryž lažy pla Antiochije. 34 wó to jo Menelaos Andronikus rozeznał a jo jogo pšosył, Onias do jogo rukowu wześ. Ten, ako jo se dał k tomu pśepowědaś a do mólenja k oniasoju pśišeł, jo jomu ze šwogorami pšawa ruka dosegał; jo dosegała; jomu z pśisegu pšawa ruka dosegała; A lěcrownož jo se wót njogo pódglědny, ga jo jogo weto nagronił, z swěśenja wustupiś, kenž jo ned njeglědajucy na spšawnosć zežarił. 35 wó to njejo se jano Žydow rozgóriło, ale teke wjele drugich ludow wjelgin a jo było wjelgin wobtužne pśez njespšawne zamordowanje muskego. 36 a ako jo kral zasej z wokoliny wokoło Kilikiskeje pśišeł, su skjaržyli Žydy, kenž su byli w měsće, a teke někotare Grichy, kenž su to zamazali, dokulaž jo se Onias bźez pśicyny wusmjerśił. 37 wó to jo był Antiochus z wutšoby wobtužony, z cymž jo se woblakł a płakał wó nuchtarnem a pónižnem zaźaržanju njabogego. 38 a dokulaž jo był gniwny, jo wzeł Andronikusoju ned swój purpur, jo jomu suknje wót śěła, jo jogo wjadł pśez cełe město až k jsy, źož jo bźezbóžnego pśeśiwo Oniasoju wugbał, a jo tam zabił. Tak jo jogo Kněz ze swójeju štrofu mytował, ako jo sebje to zasłužył. 39 Ako jo se něnto lysimachos z pśigłosowanim menelaosa w měsće wjele sakrilegijow wugbało a płod z togo do cełego swěta sypał, jo se kopica pśeśiwo Lysimachosoju, a wjele złotych sudobjow su južo wótryli. 40 na to jo se zwignuł powšykny lud, jo se rozgniwał, a Lysimachos wobronjonych něźi tśi tysac muskich a jo zachopił nejpjerwjej, namóc wugbaś. Auranus jo był wjednik, muski, kenž jo pśi lětach daloko šeł a nic mjenjej na wrotach był. 41 Ako su něnto wopyt lysimachosa wiźeli, su zachopili někotare z nich kamjenje, druge su knyki, druge su wzeli gjarsć procha, kenž su ako pśiduce w bliskosći byli, a chytachu wšykne gromaźe na lysimachos a te, kótarež su se na nju walali. 42 tak su wjele z nich wobźiwali, a někotare su jich na zemju derili, a wšykne su nuzowali k wuběgnjenju. Cerkwinego rubjažnika samego pak su wusmjerśili pódla pókładoweje komory. 43 z toś tych wěcow jo se pótakem pśeskjaržba pśeśiwo menelaosoju zwignuła. 44 ako jo něnto kral do Tyrusa pśišeł, su źaržali tśi muske, kenž su se wót senata pósłali, pśed nim wěc: 45 Menelaos pak, kenž jo był něnto zasuźony, jo zlubił Ptolemäer, synoju Dorymenes, jomu wjele pjenjez daś, gaž jo kśěł krala pśeśiwo njomu wobsejźaś.


46 na to jo wjadł Ptolemski kral na boku do wěsteje galerije, rowno tak wokoło pówětša wześ, a jo jogo k tomu pśinjasł, hynakše měnjenje byś: 47 tak wjelgin, až jo wón Menelaos wót wobskjaržby lichy powědał, kenž jo weto pśicyna wšych njewósromośiła, a chudych, kenž by swóju wěc pśed skythami wugronili, za njewinowatych cwiblował, zasuźijo wón k smjerśi. 48 tak su te, kenž su slědowali wěc za město, za lud a za swěte wobrědy, skóro njespšawne wótštrofowanje. 49 wó to su dali teke wót Tyrusa, kótarež su byli wót Hada pśeśiwo tomu złemu statkoju pśimali, jich cesćiś. 50 a tak jo wóstał Menelaos pśez póžytnosć tych, kenž su byli wót mócy, pśecej hyšći w mócy, jo wzeł na złosći a jo był wjeliki pśeradnik na staśanach. KAPITEL 5 1 Někak w samskem casu jo pśigótował Antiochus swójo druge drogowanje do Egyptowskeje: 2 a pótom jo se pódało: Pśisamem styrźasća dnjow dłujko sy wiźeł pó cełem měsće rejtarje w pówětšu gnaś, w złotem rubišku a z kopjami wobronjony, ako kopica wójakow. 3 a kopice rejtarjow w reihu a spiwje, kótarež su se mjazy sobu zmakali a do se gónili, z tśěsenjami toflickow a kopice pikow a śěgnuś wót mjacow a mjetanja šypow a błyšćeńskich zmuśenja wšakich wašnjow. 4 wó to jo se kuždy módlił, aby toś ten zjaw se k dobremu wobrośił. 5 Ako jo se něnto wopacna basnicka rozšyriła, ako by antichus njabogi był, jo Jason nanejmjenjej tysac muskich wzeł a jo naraz město gónił. A te, kenž su byli na murjach, su se slědk stajili a město skóńcnje wzeli, a Menelaos jo wuběgnuł do groda. 6 Jason pak jo wusmjerśił swójskich wobydlarjow bźez zmuśenja, bźez togo až by wobmyslił, až by za njogo wjelgin njeglucny źeń był, gaby źeń swójogo luda dostał. Ale wón jo se myslił, až su byli jogo njepśijaśele a nic jogo krajanow, kótarychž běšo pśewinuł. 7 wón pak njejo dostał wjerchojstwo, ale jo se naslědku za myto swójeje pśerady wobsromośił a jo zasej do kraja ammoniterow wuběgnuł. 8 na kóńcu jo se wrośił njeglucny, jo se pśed Aretasom, kralom Arabskeje, wobskjaržony, wuběgnuł wót města k městu, jo se wót wšych luźi pśeslědował, gramował ako złosnik kaznjow, a dokulaž jo se ako wótwórjony njepśijaśel swójogo wóścojskego kraja a jogo krajanow zanicowała, su jogo do Egyptowskeje wen chyśili. 9 a ten, kenž jo wjele z jeje kraja wugnał, jo šeł w cuzem kraju, jo se śěgnuł k Lacedamonarjam slědk a jo wěrił, tam pomoc namakaś pśez swójich pśiswójźbnych. 10 a wón, kenž jo wjele njewobrybnjonych wuderił, njejo nikogo měł, kenž jo wó njogo žałował, hyšći někake swětosne zakopowanje, hyšći row ze swójimi nanami. 11 ako jo se něnto to stało, jo wón myslił, Judana jo se znjeměrnjona, na což jo gniwnje z Egyptowskeje śěgnuł a město z mócu bronjow wzeł. 12 a kaza swójim wójnskim luźim, kótarež njejsu južo zmakali, kótarež su jim zmakali, a kótarež wusmjerśiju, kenž su šli na domy. 13 tak su se młode a stare wusmjerśili, muske, žeńske a źiśi znicyli, kněžny a góletka wusmjerśili.

14 a w běgu tśich dnjow jo se styrnasćo tysac znicyło, z kótarychž su se styrźasća tysac w wójowanju wusmjerśili. A nic mjenjej pśedawane ako zabite. 15 a weto njejo se wón z tym spokojił, ale jo se spokojił, do nejswětlejšego templa cełego swěta hyś. Menelaos, pśeradnik na kaznjach a na swójom wóścojsku, jo jogo wjednik: 16 a wón jo wzeł swěte wobrědy ze zanjerěšonyma rukoma a z Bóžyma rukoma, kenž su wěcy dołoj byli, kótarež su se wót drugich kralow k cesćenju, k sławje a cesći jsy wuswěśili, a jich dariś. 17 a antichus jo tak wusoko myslił, až njejo na to myslił, kněz jo wěsty cas rozgórjony wó grěchach tych, kenž su bydlili w měsće, a togodla njejo jogo wócko na městno wusměrjone. 18 pśeto njeby byli jěsnjej do wjele grěchow zapókšyte, by toś ten muski, gaž jo pśišeł, ned šwikał a wót jogo napšawy wótnjasł, ako jo se Heliodor stał, kótaregož kral Seleukos jo pósłał, aby pókładowu komoru woglědał. 19 Weto Bog njejo lud dla jsy wólił, ale dla luda dla. 20 a wó to jo se źěliło městno samego, kótarež jo z nimi nuza źělna była, kótaraž jo se narod stała, pózdźej na dobrośi, kótarež jo Kněz pósłał, a kak jo se w gniwje wšogometa spušćił, tak bu zasej, za tym až jo był wjeliki kněz wujadnany, ze wšeju kšasnosću zasajźony. 21 a ako jo antichus tysacach talentow z templa nosył, jo śěgnuł we wšej chwatku do Antiochije a jo płakał w swójej gjardosći, kraj pławny a mórjo pěšy se staś. 22 a wón jo dał kubłarjow slědk, aby narod górił: w Jeruzalemje Filipus, za swój wóścojsku farmu a za barbarske wašnje ako ten, kenž jo jogo tam sajźił; 23 a w Garizim Andronikus; A mimo togo Menelaos, kenž jo górjej ako wšykne druge śěžku ruku wó wobydlarja zwignuł a pśeśiwo swójim krajam, Žyźi, złego zmysła měł. 24 wón jo teke pśeprěkujucego wjednika Apolloniusa z wójnstwom dwaadwaźasća tysac muskich a jo jomu pśikazał, wšyknych wusmjerśiś, kótarež su byli w swójom nejlěpšem starstwje, a žeńske a młodše pśedawaś. 25 a ako jo pśišeł do Jeruzalema a měru, jo wón cakał až do swětego dnja sabata, ako jo Židam na swětego dnja wzeł a swójim luźam pśikazał, se pśikazał. 26 a jo wšyknych zabił, kenž su na kašćik šli, a jo gónił z bronjami pó měsće a jo wjeliku kopicu ludowych kopicow. 27 Judašow mak pak jo se ze źewjeś drugimi do pusćiny slědk śěgnuł a jo bydlił w górach pó wašni zwěrjetow ze swójeju kopicu, kenž by se stawnje wót zelow zežywili, až njeby zanjerěšenje źělili. KAPITEL 6 1 Nic dłujko na to jo kral starego muskego z Athena pěskował, aby Žydow nuzkał, wót kaznjow swójich nanow wótchyliś a nic pó kaznjach Boga žywy byś. 2 a teke templ w Jeruzalemje zanjerěšyś a jen templ Jupitera Olympiusa pomjeniś; pomjeniś. A to w Garizimje, Jupiteru, zašćitowarju cuzych, ako su to žycyli, kenž jo na toś tom městnje bydlił. 3 Zasajźenje toś togo njewósromośa jo było bólosne a bólosne za lud. 4 dokulaž templ jo był napołnjony wót zegera a połoženja gólow, kótarež su se ze wokoło gónili a ze žeńskimi w krejzu swětych městnow cyniś měli a mimo togo wěcy zawjadli, kenž njejsu dowólone byli.


5 teke hołtaŕ jo był z profanowymi wěcami napołnjony, což kazń zakaza. 6 njejo teke było dowólone, sabatowe dny abo stare zapusty źaržaś abo se zewšym ako Žyda wuznawaś. 7 a na dnju naroźenja krala su se kuždy mjasec pód górkim nuźenim nuzkali, wót woporow jěsć. A ako su zapust bacchusa źaržali, su byli Žydy nuzkane, w procesionje k Bacchusoju hyś a efeu njasć. 8 a jo dojšło dekret na susedne města gólow, na póstark ptolemera, pśeśiwo Židam, pśeśiwo Židam, až dejali samske wašnje wobglědowaś a se na jich woporach wobźěliś. 9 a chtož njejo kśěł se wašnjam gólow pśiměriś, ten jo dejał se wusmjerśiś. Pótom by cłowjek mógał něntejšnu bědu wiźeś. 10 pśeto su dwě žeńsce pśinjasli, kótarejž stej swóje źiśi pśirězali. Wóni, ako su wótwórjone w měsće wokoło wjadli, góletka na jeje gruźi dawali, su z głowy wót murje dołoj chyśili. 11 a drugich, kenž su se w jamach w bliskosći zgromaźili, aby sabat pótajmnje źaržali, su se wót Filipusa wótekšyli a wšykne gromaźe spalili, dokulaž su sebje wědobnosć cynili, aby se pomagali wó cesć nejswětlejšego dnja. 12 něnt pšosym te, kenž toś te knigły cytaju, se dla teje njegluki wóttšašyś daś, ale toś te pokuty nic ako znicenje, ale ako zmuśenje našogo naroda wobglědowaś. 13 pśeto jo to znamje jogo wjelikeje dobrośi, gaž złosniki dłujko njebudu, ale ned wótštrofowaś. 14 pśeto nic ako z drugimi ludami, kótarež kněz sćerpnje wótštrofujo, daniž njejsu k połudnosći swójich grěchow pśišli, ga wón teke z nami póstupujo. 15 aby wón za tym pomsćenje na nas wzeł, za tym až jo na wjerašk grěcha pśišeł. 16 a togodla nam žednje swóju zmilnosć njewuśěgujo, a gaž teke z njegluku wótštrofujo, ga wón žednje swój lud njeslěpi. 17 to, což smy powědali, ma pak nam warnowanje byś. A něnto comy k tomu pśiś, wěc w mało słowach wujasniś. 18 eleasarow, jaden z głownych płaśonkow, stary muski a wót derje nuchtarnego antlitza, jo musał gubu pokazaś a swinjece měso jěsć. 19 pak jo preferěrował, lubjej kšasnje wumrěś, ako jo z takim greuelom flakał žywy byś, jo wupluwał a jo pśišeł ze swójskego pógónjenja k drapawanju. 20 kak se za nich žyta, kenž su rozsuźone, se pśeśiwo takim wěcam woboraś, kótarež njejsu dowólone, aby lubosć k žywjenju płaśili. 21 tych, kenž su měli zły swěźeń nawjedowaś, su jogo dla starego znatego, kótarež su měli z muskim, na bok a su jogo pšosyli, měso wót swójskego składa pśinjasć, ako jo jomu dowólone było, a jo tak cynił, ako by wót měsa jědł, kótarež jo se wót wopora wzeło, kótarež jo kral póbitował. 22 z tym wón z tym wót smjerśi wumóžyjo a za stare pśijaśelstwo z nimi gnadu namakajo. 23 pak jo zachopił, zamjelcaś pśemyslowaś, a kak jo se jogo starstwoju a dotrjefjeśe jogo starych lět a cesći jogo šereje głowneje głowy wótpowědował, na což jo pśišło, a jogo nejspšawnjejšego kubłanja góleśa abo skerjej swěteje kazni, kótaraž jo wót Boga cyniła a dała, tak jo wón wótegronił za tym a jo kśěł, až jo jogo ned do rowa pósłał. 24 pśeto njejo se za našo starstwo, jo wón powědał, se na někaki part pśestajiś, pśez což by mógało wjele młodych

luźi wěriś, Eleasar jo něnto styrźasća lět stary a źaseś lět stary a jo se cuzej nabóžninje pśistajiś mógał. 25 a tak budu pśez mójo ludarstwo a žycenje, pitśku a wokognuśe dlej žywe byś, wóte mnjo zamóliś, a ja dostanu makel na mójom starstwje a cynim to tšašne. 26 pśeto gaby ja teke za wokognuśe wót wótštrofowanja luźi wulichował, ga njedejał ruku wšogomóžnosći wuběgnuś, daniž žywy daniž njabogi. 27 wó to cu sebje něnto, z tym až by toś to žywjenje muskecy změnił, take pokazaś, kak se mójo starstwo pomina. 28 a zasolonych tych, kenž su młode, późiwanja gódny pśikład, zwólniwy a zmužnje za cesne a swěte kazni wumrěś. A ako jo toś te słowa powědał, jo ned k drapawam pśejšł: 29 tych, kenž su jogo zgubili, su změnili dobru wólu, kótaruž su krotko do togo w Haßu pśeměnili, dokulaž pomjenjone rěcy, ako su wěrili, wó zacwiblowanej dušy wuchadali. 30 als pak jo kśěł z ranami wumrěś, jo wón zdychnuł a powědał: »Knězoju, kenž ma swěte dopóznaśe, jo zazdaśim, až by se wót smjerśi wumóžył, dokulaž ja by se jogo bójał. 31 a tak jo wumrěł toś ten muski a zawóstajijo swóju smjerś ako pśikład nadobnu skobodnosć a pomnik pócynkow, nic jano za młodych muskich, ale za swój ceły lud. KAPITEL 7 1 A jo se pódało: Sedym bratšow ze swójeju maśerju su se popajźili a wót krala pśeśiwo kazni nuzkali, swinjece měso wopytaś, a su se z puchotami a kśudami martrowali. 2 jaden z tych, kenž su nejpjerwjej powědali, jo pótakem powědał: Co coš wó nas pominaś abo wuknuś? Smy skerjej zwólniwe wumrěś, ako kazni našych nanow pśestupiju. 3 a kral jo se z gniwom wumjatł a pśikazał, panwej a kóśeł góruce cyniś. 4 Ako jo se ned wóśoplił, jo wón pśikazał, tomu, kenž jo nejpjerwjej powědał, jězyk wurězaś a jomu te samske źěle swójogo śěła wótryś, mjaztym až su zbytne bratšy a jogo maś pśiglědowali. 5 ako jo wón něnto we wšych swójich cłonkach tak pśekśiwił, jo wón pśikazał, dokulaž jo hyšći žywy był, k wognju wjadł a w panwi pjac. A dokulaž sy dušny panwej dobru chylu rozpyrił, su se mjazy sobu z maśerju, muskeju wumrěś, a powědali: A dokulaž sy ty tył dla dobru chylu rozpyrił, su se mjazy sobu z maśerju, muskeju wumrěś, a powědali: 6 Bog, Kněz, glěda na nas a troštujo nas napšawdu, kak Mojzas w swójom spiwje, kótaryž jo jim to woblico rozprasnuł, źašo a źašo: A wón buźo se troštowaś do swójich słužabnikow. 7 A ako jo był prědny za teju licbu njabogi, su wóni drugi, aby jomu směch cynił, a ako su jomu z włosami kóžu z głowy wuryli, su se jogo pšašali: Coš jěsć, nježlic sy pśez wšykne cłonki twójogo śěła zakopnuł? 8 pak jo w swójskej rěcy wótegronił a źašo: Ně. Togodla jo pśiwzeł teke pśichodnu drapaju pó rěźe, ako jo to prědny cynił. 9 a gaž jo był w slědnem wokognuśu, jo wón powědał: Ty bjerjoš nas ako furiju z toś togo něntejšnego žywjenja, ale


kral swěta buźo nas, kenž smy za jogo kazni wumrěli, na nimjerne žywjenje wubuźiś. 10 pó njom jo se tśeśi k směchoju wucynił, a ako jo se trjebał, jo swój jězyk wuśěgł, a to skóro a jo muski ruce wupśestrěł. 11 a jo zmužnje powědał: To som měł z njebja; A aby jogo kaznja dla zajśpijom; A wót njogo naźejam se, ju zasej zachowaś. 12 kral a te, kenž su byli pla njogo, su se źiwali wó skobodnosć gólca, až njejo se wó ból starał. 13 ako jo něnto teke toś ten muski njabogi był, su martrowali a zatšašowali teke stwórtego. 14 a ako jo wón k wumrěśu zwólniwy był, jo wón powědał: Jo derje, wót luźi wusmjerśony byś, naźeju Boga wócakowaś, aby se wót njogo zasej wóžywił. 15 a pótom su teke donjasli pěty a su jogo zeschyśili. 16 da jo glědał ku kraloju a źašo: Maš móc wó luźach, ty sy skamsony, ty cyniš, což coš; Ale njemysliśo se, až naš lud wót Boga spušćony jo; 17 pak wóstanjo chylu a glědaj swóju wjeliku móc, kak śi a twójo semje katujo. 18 pó njom su teke šestego spórali, kenž jo był, ako jo k wumrěśu zwólniwy był, źašo: Njedajśo se bźez pśicyny wobtužyś, pśeto my to wó našej samej dla, dokulaž smy pśeśiwo našomu Bogu grěli. 19 pak njemysli, až ty, kenž ty do ruki wzejoš, pśeśiwo Bogu wójowaś, njepokuśony se wót togo pśiźoš. 20 pak maś jo była pśedewšym wjelicna a cesnego myslenja gódna; pśeto ako jo wiźeła, kak su jeje sedym synow w běgu jadnogo dnja wusmjerśili, jo ju z dobreju skobodnosću, dokulaž jo ju na kněza naźejała. 21 jo, wóna jo napominała kuždego z nich w swójskej rěcy, kótaraž jo była wót zmužnych duchow dopołnjona. A z tym až jo swóje žeńskece mysli z muskeju brjuchu ryła, jo wóna k nim powědała: 22 njamógu groniś, kak sćo do mójogo klina pśišli; pśeto njejsom wam daniž Odem daniž žywjenja dał, a ja som teke był, kenž jo cłonki kuždego z was wutwórił. 23 bźez cwiblowanja pak buźo stwóriśel swěta, kótaryž jo luźi wutwórił a zachopjeńk wšych wěcow wuslěźił, se wam ze swójskeje zmilnosći zasej odem a žywjenje daś, dokulaž se něnto wěcej wó swójich kaznjow njewiźiśo. 24 antichusow pak, kenž jo se zanicuł a jo měł za wumjatowane nagrono, ako jo nejmłodšy hyšći žywy był, njejo jogo jano ze słowami napominał, ale jo jomu teke ze zapśiseganjami pśilubił, až jo kśěł jogo k bogatemu a glucnemu muskemu cyniś, gaby kśěł se wót kaznjow swójich nanow wótwobrośiś. A to jo jogo teke za swójogo pśijaśela źaržał a jomu nastupnosći dowěrił. 25 als pak njejo kśěł gólc na žeden pad na njogo słuchaś, jo kral swóju maś k sebje napominał a jo ju napominał, aby kśěł gólcoju raźiś, jomu žywjenje wuchowaś. 26 a ako jo ju z wjele słowami napominał, jo wóna jomu zlubiła, swójomu synoju radu daś. 27 ale wóna jo se pśed nim pókłoniła, jo se zasmjała surowym tyranam k směchoju a jo powědała na swójej wóścnej rěcy wó toś tej wašni. O mój syn, som sobulutosći ze mnu, kenž som śi źewjeś mjasecow w mójom klinje naroźił a tebje dał a tebje nuchał a až do togo starstwa wótkubłał a se procu kubłanja wumyslił. 28 śi nažněwam, mój syn, glědaj na njebjo a zemju a wšykno, což jo w tom, a wobmysli, až Bog jo z wěcow cynił, kenž njejsu. A tak jo se teke cłowjestwo cyniło.

29 Njebój se togo peinigera, ale, dokulaž sy twójich bratšow gódny, wzej twóju smjerś na tebje, aby śi zasej do zmilnosći z twójimi bratšoma napódobnjował. 30 ako jo hyšći toś te słowa powědała, jo gólc gronił: Kogo cakaśo? Njebudu kazni krala pśikazaś, ale kazni kazni, kótaraž jo se našym nanam wót Mojza dała. 31 a ty, kótaryž sy był prapras wšym gójarstwom pśeśiwo hebrejskim šwižnym, njesmějoš rukoma Boga wuběgnuś. 32 Pśeto śerpimy wó našych grěchach dla. 33 a gaž teke žywy kněz nam mału chylu nucha, dokulaž smy zmuśili a wupokazali, ga buźo zasej jaden ze swójimi wótroškami. 34 du pak, o bźezbóžnego cłowjeka a wót wšych drugich złych, njedaj se bźez pśicyny zwignuś a nic wót njewěstych naźejow, z tym až twóju ruku pśeśiwo Wóścenjoju Boga dostanjoš. 35 pśeto ty sy sudnistwoju wšogomóžnego Boga, kenž wšykno wiźi, hyšći njewótchyśijo. 36 pśeto naše bratšy, kenž su něnto krotku ból póśerpjeli, su wumrěli pód Bóžym Zwězkom nimjernego žywjenja; ty pak dejš pśez Bóže sudnistwo spšawne wótštrofowanje za twóju gjardosć pśiwześ. 37 pak woprujom ako móje bratšy swójo śěło a mójo žywjenje za kazni našych wóścow a bog, daś jo našomu narodoju skóro gnadny. A to se pśez kwality a bjachliny wuznawaš, až jo wón sam Bog; 38 a z tym we mnjo a mójima bratšoma gniw wšogomóžnego, kenž se z pšawom nad našym ludom pśinjaso, pśestanjo. 39 a kral jo se z gniwom wułamował a jo jomu górše ako wšykne druge a jo jomu za złe wzeł, až jo se wusměšował. 40 a toś ten muski jo wumrěł njezmakany a jo swóju cełu dowěru na kněza sajźił. 41 naslědku jo wumrěła pó synoma maś. 42 to dosega něnto, aby wó gjarnyškich swěźenjach a pśewšo cesnorěcnych swěźenjach powědało. KAPITEL 8 1 a Judaš mak a te, kenž su byli pla njogo, su kšajźu do městow śěgnuli a su wołali swójich pśiswójźbnych gromaźe a su wšykne k sebje wzeli, kótarež su w nabóžninje Židow wóstali, a su zgromaźli něźi šesć tysac muskich. 2 A wóni su zawołali kněza, daś na lud glěda, kótaryž su wót wšyknych nastupili. A teke templa woblutowaś, kótaryž jo bźezbóžne luźe pak wiźeł; 3 a da jo wón lutosćiwje z městom měł, kótarež by se zanjerěšyli a zwólniwy był, se ze zemju cyniś; byś. A słuchaj kšej, kótaraž jo za nim wołała, wołała. 4 a mysli na złe wótrězanje nješkódnych źiśi a na Bóže sromośenja, kótarež su se pśeśiwo jogo městu swěśili. A až by swój haws pśeśiwo złym pokazał. 5 ako pak Makka jo swóju towarišnosć wokoło sebje měł, njejsu mógli jomu góle stajaś, pśeto gniw Kněza jo se pśeměnił do zmilnosći. 6 wó to jo pśišeł njepśewinjobnych a spalonych jsow a pśinjaso nejwěcej spódobnych jsow do jogo rukowu, jo pśewinuł a njebił njemału licbu swójich njepśijaśelow do wuběgnjenja. 7 pak wužywa noc wósebnje k takim pótajmnym wopytanjam, tak až jo se płod swójeje swěśenja wšuźi rozšyrił.


8 Ako jo něnto Filipus wiźeł, až jo se toś ten muski póněcom rozmnožył a jomu pśecej lěpjej šło, jo pisał na ptolemje, město togo až jo měła nastupnosći krala wěcej pomocy wugbaś. 9 a ned jo wuzwólił Nikonor, syna patroklosa, jadnogo ze swójich wósebnych pśijaśelow, a njejo jen z mjenjej ako dwaźasća tysacami wšych ludow mjazy sobu, aby ceły rod Žydow wutupił. A z nim jo sebje teke Gorgias woglědał, stotnik, kenž jo we wójnskich drastwach wjelike nazgónjenje měł. 10 Da jo se zawězał Nikanor, popajźonym Židam tak wjele pjenjez cyniś, až dejał se tribut wót dwa tysac talentow pókšyś, kótarež dejał kral na Romarjow płaśiś. 11 wó to jo wón ned do městow pśi mórskem brjogu pěskował a jo wózjawił pśedań popajźonych Žydow a jo zlubił, až by za talent styrźasća a źaseś bonarjow měli, bźez togo až by dejał pomsćenje wótcakowaś, kótarež jo dejało jomu wót wšogomócnego Boga slědowaś. 12 Ako jo něnto Judaš wót Nicanorowego pśichada zgónił a wón tym, kenž su byli pla njogo, zdźěli, až jo wójnstwo blisko, jo zdźěliło, až jo wójnstwo blisko, 13 tych, kenž su se bójali a Bóžemu spšawnosći njedowěrili, jo tšachnuło a se zdalowało. 14 drugich jo wšo pśedało, což jo jim hyšći wóstało, a su kněza pšosyli, ju wumóžyś, kótarež jo złego Nikrana pśedało, nježli su se zmakali. 15 a gaž teke nic wó swójich samych njejo, ga wó zwězkaŕstwa dla, kótarež běšo ze swójimi nanami zacynił, a wó jogo swěte a kšasnem móśe dla, pśez kótarež su byli pówołane. 16 Dakska swójich luźi gromadu zwołašo, daniž njejsu šesć tysac muskich licyli, a jo napominał, se pśed njepśijaśelom bójaś daś a se pśed wjelikeju tšochu gólow bójaś, kótarež su njepšawdu pśeśiwo nim pśišli. Ale muske muske wójowaś, 17 a aby jim žałosć pśed wócyma wjadło, kótarež su njespšawnje na swětem městnje napórali, a surowe gójenje města, pśez kótarež su se wusměšowali, a teke drogu kněženja jeje pśedrědow: 18 pśeto wóna, jo wón powědał, dowěrje na swóje broni a swóju skobodnosć; Ale dowěrimy na wšogomóžka, kenž z winkom te, kenž pśeśiwo nam pśidu, ako teke ceły swět pówalowaś móžo. 19 a wón jo jim wulicował, kaku pomoc su jeje prědowniki namakali, a kak su wulichowali, ako su pód Sanheribom stogóspodarje sto ak pśetrjefili. 20 a wón jo jim wulicował wó wójowanju, kótarež su měli w Babylonje z Galaterom, ako su pó cełku jano wósym tysac k wobchodoju pśišli, ze styri tysac mazańskimidonami, a až su dostali mazane, a tam jo dostało wósym tysac stow tysac zniconych dla pomocy, kótaruž su wót njebja dostali, a tak wjeliki dobytk su dostali. 21 Als jo ju z toś tymi słowami zmužny wucynił a zwólniwy był, za kazń a wóścojsku wumrěś, jo wón źělił swójo wójnstwo do styrich źělow. 22 a wón jo se zjadnośił ze swójimi bratšami, wjednikami kuždeje bandy, rozmjej Syman, Josepha a Jonathana, a jo dał kuždemu pěśnasćostam muskego. 23 a wón jo dał Eleasar, swěte knigły cytaś, a ako jo jim dał toś to gronidło: Bóža pomoc; Bóža pomoc; Samo ako nawjedowaŕ prědneje band,

24 a z pomocu wšogomócnego su derili wěcej ako źewjeś tysac swójich njepśijaśelow, zranjonych a su zabili nejwětšy źěl wójska Nicanora a su tak wšykne do wuběgnjenja derili. 25 a wóni su te pjenjeze wzeli, kótarež su pśišli, aby je kupili, a su je daloko slědowali. 26 pśeto jo źeń pśed sabatom był, a togodla njejsu kśěli jej wěcej slědowaś. 27 a ako su swóje broni gromadu połožyli a swójich njepśijaśelow skamsyli, su se wóni zaběrali wokoło sabata a su pśinjasli Knězoju, kenž jo ju wobchował, pśewšo wjele chwalby a źěka až do wónego dnja, kenž jo był zachopjeńk zmilnosći, kenž jo pśez nju nutś pśinjasł. 28 a pó sabatu, ako su źěl góńtwy zatšašyli, wudowy a syry dali, su źělili zbytk mjazy sobu a jeje słužabniki. 29 ako jo se to stało a wóni su powědali zgromadny flejšaŕ, su pšosyli zmilnego kněza, daś se na pśecej ze swójimi knězami wujadnajo. 30 a wót tych, kótarež su byli pla Timotheusa a Bacchidesa a pśeśiwo nim wójowali, su zabili pśez dwaźasća tysac a su dobyli wjelgin lažko wusoke a mócne pozicije a su hyšći wjele dobytkow mjazy sobu nabili a su cynili zestarjete, waise, wudowy, jo teke stare na góńtwach ned ako wóni same. 31 a ako su měli swóje broni pśisłuše, su je wšykne kradosćiwje na pśigódnych městnach połožyli a su pśinjasli zbytk wužytka do Jeruzalema. 32 a wóni su zabili teke philarch, bźezbóžnego, kenž jo był pla Timotheusa a Žydow na někotare wašnje górił. 33 a ako su w swójom kraju swěźeń dobyśa swěśili, su spalili kalliše, kenž jo swěte wrota zapalił a se do małego domu wuběgnuł. A tak jo dostał myto za swóju złosnosć. 34 a nejnapósrědnjejšy Nicanor, kenž jo tysac pśekupcow sobu pśinjasł, aby Žydow kupił, aby Žyźi kupił, 35 wón jo se pśez pomoc Kněza wót nich k padoju pśinjasł, z kótarychž jo nanejmjenjej rozpšawu wótpopadnuł. Wón jo wótpołožył swóje kšasne drastwy, jo swóju towarišnosć pušćił a śěgnuł ako wuběgańc pśez srjejźny kraj do Antiochije, pśi comž jo se wjelgin stał, dokulaž jo se jogo wójnstwo znicyło. 36 a wón, kenž jo sebje na se wzeł, Romarjam swój tribut pśez popajźonych w Jeruzalemje zarownaś, jo wulicował w cuzbje, až by Žydy Bog měli, aby za nje wójowali, a dokulaž njeby se toś zranili, dokulaž su kazni pśikazali, kótarež jo jim dał. KAPITEL 9 1 wokoło togo casa jo pśišeł Antiochus ze sromotu z kraja Persiskeje. 2 Pśeto wón jo se do města Persepolis zadobył a jo kśěł templ wurušowaś a město źaržaś. Na co jo licba, kótaraž jo pśichwatała, aby se ze swójimi bronjami zašćitowała, ju do wuběgnjenja deriła; jo do wuběgnjenja deriła; jo deriła do wuběgnjenja; A tak jo se stało, až jo se Antiochus, kenž jo se wót wobydlarjow do wuběgnjenja derił, ze sromotu se wrośił. 3 Ako jo něnto do Ekbatany pśišeł, su jomu powěsć pśinjasli, což jo se z Nikrusom a Timom stało. 4 pótom se z gniwom nanuzujo. Wón jo myslił na to, na Žydach sromośenje, kótaruž su jomu wót tych cynili, kótarež su jogo k wuběgnjenju zgubili. Togodla jo pśikazał swójomu wózlakoju, bźez togo až by pódsunjenje jěł a


drogowanje dokóńcył, dokulaž jo jomu něnto sudnistwo Bóže sudnistwo slědowało. Wšako jo na tu wašnju gjarźe powědał, až do Jeruzalema pśijěźo a by to na zgromadne zakopowanje Žydow cynił. 5 ale KNĚZ, kenž jo wšojadne, Bog Isreals, jo jogo derił z zagubjeńskim a njewidobnym plagem, a gaž jo toś te słowa powědał, jo jogo ból do zajšeł, kenž njejo był gójecy, a bólosne kwality w nutśikownych cłonkach. 6 a to z pšawom, wšako jo wón tyło drugich luźi z wjele a źiwnymi parami martrował. 7 wón pak zewšym njejo pśestał se na štapowaś, ale jo pśecej hyšći z gjardosći napołnjony był, jo wogeń w swójom gniwje pśeśiwo Židam a pśikazał, jězd póspěšyś; ale jo se pódał, až jo se wót swójogo wóza padnuł a namócnje njasł. Tak až su měli pśi ranej padnjenju wšykne cłonki jogo śěła wjelike bóli. 8 a tak jo se ten, kenž jo hyšći pitśku do togo wěrił, až móžo žwały mórja wobkněžyś (tak gjardy jo był pśez cłowjeski staw wen) a wusoke góry we waze wažyś, něnto na zemju chyśił a w kónjecem droze njasć, aby cełej widobnej mócy Boga pokazał. 9 a wužeńce su z śěła toś togo złego muskego górjej stupali, a mjaztym až jo był w tužnosći a bólosći žywy, jo jogo měso wótpadnuł, a njerěch jogo wónja jo był swójomu cełemu wójskoju zło. 10 a muski, kenž jo krotko do gwězdow njebja dojśpiś wěrił, njejo mógał žeden cłowjek za swóju njeznjasliwu smjerś znjasć. 11 ako jo se něnto zwažył, jo wón zachopił, swóju wjeliku gjardosć wótpołožyś, a pśez puchotu k dopóznaśu jogo samego dojś, a jogo ból jo z kuždym wokognuśom pśiběrała. 12 a ako njejo mógał sam swójsku wóń znjasć, jo wón powědał slědujuce słowa: Jo derje, Bog póddany byś, a cłowjek, kenž jo smjertnje, njedejał gjardy na sebje mysliś, gaž bog by był. 13 tych bźezbóžne jo teke Knězoju chwalił, kenž njejo kśěł se něnto wěcej swójomu zmiliś, a jo pótakem powědał: 14 datow jo kśěł swěte město (do kótarychž jo kśěł chwatnje hyś, aby je ze zemju kłasć a k wšednemu kjarchoboju cyniś kśěł) do lichoty sajźiś: 15 a ako jo Žyźi dotyknuł, kótarež njejo za gódne měł, zakopane byś, ale se ze swójimi źiśimi wustarcyś, aby se wót ptaškow a źiwych zwěrjetow žrał, jo kśěł je wšykne wobydlarjam Athena ned cyniś. 16 a swěty templ, kótaryž jo wón, nježli až jo jen skamsył, z rědnymi darami wupyšnił a wšykne swěte wobrědy z wjele drugimi zasejwužywanim a ze swójskich nabrankow kosty woporow zakšacył. 17 jo, a to by wón teke sam žyd był a pśez ceły swět šeł, kenž jo był wobydlony, a móc Boga wózjawiś. 18 pak weto njejo kśěło jogo bóli pśestaś, pśeto spšawne sudnistwo Bóžego jo pśez njogo pśišło. Wó to zacwiblowanej jo na swójej strowosći a jo pisał Žydam pódpisany list, kótaryž jo wopśimjeł formu flejša, na slědujucu wašnju: 19 antichusow, kral a kubłarjow, žycy dobrego Žyda wjele wjasela, strowosći a derjeměśa. 20 gaž se wam a wašym źiśam derje źo a waše nastupnosći k wašej spokojnosći běže, tak se z Bogom wjelgin źěkujom, dokulaž mam swóju naźeju na njebju. 21 Was mě nastupa, tak som słaby, howac by se dobrośiwje na to dopominało, až stej se Waša cesć a Waša

dobra wóla z Persiskeje wrośiłej, a dokulaž som wót śěžkeje chórosći padnuł, som se měł za trjebnu, za powšyknu wěstotu wšyknych staraś. 22 njejsom se raźił swójej strowosći, ale mam wjeliku naźeju, toś tej chórosći wuběgnuś. 23 pak gaž wobmysliš, až jo samo mój nan, ako jo wjadł wójsko do wusokich krajow, jo wójnstwo wjadło. Póstajenje naslědnika, 24 z tym wobydlarje kraja, kótarež su se zgubili, komuž stat pśewóstajili, njejsu znjeměrnjone byli, gaby se irgendy něco pśeśiwo wócakowanjam stało abo gaby tužna powěsć pśinjasła, pśinjasła. 25 a gaž wobmysliš, kak wjerchy, kenž su na mójo mócnaŕstwo granice a susedy, na góźby cakaju a wótcakuju, co se stanjo. Som swójogo syna Antiochusa za krala pomjenił, kótaregož cesto dowěrim a wjele z was dopórucyjom, ako som do wusokich prowincow górjej śěgnuł. Na kótarež som slědujuce pisał: 26 wó to pšosym a pšosym was, na dobroty mysliś, kótarež som wam powšyknje a we wósebnem wopokazanem wopokazał, a až jo kuždy cłowjek mě a mójomu synoju zwěrny. 27 pśeto som pśeznanjony, až ten, kenž mój zmysł rozmějo, twójim žycenjam dobrośiwy a zmilny pódaś. 28 pó tom až jo něnto mordaŕ a Bogański kněz nejśěžčej śerpjeł, ako jo drugich luźi wuglědał, tak jo wumrěł bědnu smjerś w cuzem kraju w górach. 29 a Filipus, kótaryž jo se z nim śěgnuł, jo swój leicham dalej nosył, kenž jo se teke syna antiochusa bójał a do Egyptowskeje k Ptolem filometoroju šeł. KAPITEL 10 1 a Makka a jogo kopica, Kněz jo je wjadł, su sebje templ a město slědk dobyli. 2 hołtarje pak, kótarež su góle na wótwórjonej droze natwarili, a teke kapałki su je wótryli. 3 a za tym až su templ wurěšyli, su wucynili drugi hołtaŕ, su kamjenje zabili a su wzeli wogeń z nich wen a su pó dwěma lětoma wopor pśedstajili a su sajźili weucha a swěcki a swěcki. 4 Ako jo se to stało, su rozpadnuli a su knězoju pśišli, až njekśě wěcej do takich śěžkosćow pśiś. Gaby pak hyšći wěcej pśeśiwo njomu grěbowali, ga buźo wón je sam z zmilnosću zmuśiś, a wóni njemógali se na Bóžu mšu a barbarskim ludam wudaś. 5 a na tom samskem dnju, na kótaremž su cuze temple glědali, jo se zasej wurěšył, rozmjej pěśadwaźasća źeń togo samskego mjaseca, kótaryž jo kasleu. 6 a wóni su źaržali wósym dnjow z wjaselimi, ako su listowe budki, a dopomnjeli se na to, až njejsu pśed njedłujkim casom swěśili listowe budki, ako su ako zwěrjeta w górach a jamach wokoło sćěnow swěśili. 7 wó to su zgubili gałuzki a rědne gałuzki a teke palmy a su spiwali psalmy za njogo, kenž jo jim dobry wuspěch pśi rěšenju jogo jsy wobstarał. 8 Was su wótpokazali teke pśez zgromadny statut a zgromadne myto, až dejało se kužde lěto toś te dny cełego luda Židow źaržaś. 9 a to jo był kóńc antiochusa, pomjenjony epifanes. 10 něnto comy statki antiochusa Eupatora, syna togo złego muskego wózjawiś, z tym až krotko njegluku wójnow nalicyjomy.


11 Als jo se něnto do krony dostał, jo zasajźił wěstego lysiasa wó nastupnosćach swójogo mócnaŕstwa a jo jogo pomjenił k swójomu nejwušemu kubłarjeju celosyrijow a fiksow. 12 pśeto Ptolem, kótarejž jo se gronił Macron, jo kśěł Žydam za njepšawo, kótaryž jo se jim nacynił, spšawnosć wótjěś daś, a jo se procował, z nimi měr zacyniś. 13 na to jo se pśed eupatorom wót pśijaśelow krala wobskjaržył a pśi kuždem słowje ako pśeradnik pomjenił, dokulaž jo wón Cypern spušćił, kótaryž jo jomu filometor dowěrił, a jo šeł k antiochusoju epifanes, a ako jo wiźeł, až njejo se w žednom cesnem stojnišću namakał, jo se tak wóttšašył, dokulaž jo se zagaźował a wumrěł. 14 Als Gorgias pak jo był kubłaŕ twarźiny, jo wójakow najmał a jo stawnje wójnu ze Židami šnurował. 15 a wšykne Idumery, kótarež su nejwěcej zepěrańske dypki do swójich rukow dostali, su źaržali Žyźi do zaběry, su pśiwzeli z Jeruzalema wugnane a śěgnuli wokoło, aby wójnu śěgnuli. 16 a te, kenž su byli pla Makła, su zaklincyli a su Boga rad woglědali, daś jim pomoga. A tak su gónili z namócu na twarźiny Idumarjow, 17 a wóni su ju mócnje pśimali, su sebje swěźenje dobyli a su wšykno daloko źaržali, což jo na muri wójowało, a su wšykno zabili, což jo jim do rukow padnuło, a njejsu mjenjej ako dwaźasća tysac. 18 a dokulaž su někotare, kenž njejsu mjenjej ako źewjeś tysac, gromaźe do dweju wjelgin mócneju grodowu wuběgnuli, z wšakimi spódobnymi wěcami, aby woblěgowanje znjasć mógali, z cełeju wašnju wobgranjali, aby woblěgowanje znjasli, z cełeju wašnju. 19 mak jo spušćił Syman a Joseph a teke Zachad a te, kenž su byli pla njogo, te su dosegali, je woblěgowaś, a jo śěgnuł sam na městna, kótarež su jogo pomocy trjebali. 20 a te, kenž su byli pla Symana, su se dali wót Póžytnych wjasć a su se dali pśez někotare z tych, kenž su byli w groźe, aby pjenjeze wabili, a su pśiwzeli sedymźaset tysac plonow a su někotare z nich wuběgnuli. 21 ako pak Makkabäus jo zgónił, co jo se stało, jo wón zawołał město togo luda a jo jich wobskjaržył, až su jeje bratšy za pjenjeze pśedali a swójich njepśijaśelow pušćili, aby pśeśiwo njej wójowali. 22 a jo zabił pśeradnika a jo ned wobej groda zabił. 23 a dokulaž jo wón ze swójimi bronjami we wšom, což jo do ruki wzeł, dobry wuspěch měł, jo wón w rumnosćoma wěcej ako dwaźasća tysac. 24 Timotheusow pak, kótarež su Žydy do togo pśewinuli, ako jo wjeliku kopicu cuzych wójnstwow a njemało kónjow z Azije zgromaźił, jo pśišeł, ako by kśěł žydojstwo z bronjoweju mócu dobyś. 25 als pak jo se bližyło, su se wobrośili te, kenž su byli pla Makkabska, aby, aby se Bogu módlili, su pśepowědali jeje głownik ze zemju a su swóje lěgaki ze měchom. 26 a wóni su pśipadnuli k nogoma hołtarja a su jogo pšosyli, až su jima gnadne byś a swójim njepśijaśelam njepśijaśela a jich pśeśiwnikam pśeśiwnika byś, ako kazń groni. 27 pó módlitwje su wzeli swóje broni a su se dalej wót města zdalowali, a ako su se swójim njepśijaśelam bližyli, su wóstali same. 28 ako jo něnto słyńco schadało, stej wobej ze sobu zwězałej. Te jadne maju ze swójim pócynkom teke swóju wuběgnjenje k knězoju k pódpisma swójogo wuspěcha a

dobyśa, drugi bok cyni swój gniw k wjednikoju swójogo wójowanja swójogo wójowanja. 29 pak bu bitwa mócna, su se zjawili njepśijaśelam z njebja pěś rědnych muskich na kónjach ze złotymi wótnožkami, a dwa z nich stej wjadłej Žydow. 30 a wón jo wzeł makka mjazy nimi a jo jogo wót wšych bokow z bronjami pókšył a jogo pósypnuł, jo pak stśělał šypy a błyski pśeśiwo njepśijaśelam, tak až su wót slěposći zmuśili a połne śamnosći, wusmjerśone. 31 a su se pěšyry zabili, dwaźasća tysac styristow a šesćstow rejtarjow. 32 Timotheus sam jo wuběgnuł do wjelgin kšuteje twarźiny, gawra pomjenjony, źož jo był Khereas město. 33 pak pla Makkabow jo było, su woblěgowali twarźinu zmužnje styri dny. 34 a te, kenž su byli nutśi, su dowěrili na móc jsy, su se šurowali wó měrach a su powědali złe słowa. 35 ale na pětem dnju w ranej su se dwaźasća młodych muskich z towarišnosći makka, kótarež su dla Bóžych zlubjenjow z gniwom wubagronili, muskecu murju a wusmjerśili z gniwneju skobodnosću wšykne, kótarež su jim zmakali. 36 drugich jo tejerownosći za nimi górjej stupało, mjaztym až su se z tymi zaběrali, nutśi su byli, su tormy spalili, a wogeń su spalili Bóžych wóserjow pśi žywem śěle. A druge su se źurja wótcynili, a za tym až su zbytk wójnstwa pśiwzeli, su město pśiwzeli. 37 a wusmjerśił Timotheus, kenž jo był we wěstej jamje schowany, a Chereas, swójogo bratša, z apollophanesom. 38 ako jo se to stało, dokulaž su kněza z psalmami a źěkownymi słowami, kótarež jo tak wjelike wěcy za Israel cynił, a su jim dobyśe dali. KAPITEL 11 1 nic dłujko za tym jo zacuwał lysias, šćitaŕ a weter krala, kenž jo teke wobchody wjadł, wjelike misnjenje nadpadnje wó tom, což jo se cyniło. 2 a ako jo se ze wšyknymi rejtarjami něźi styrźasća tysac muskich zgromaźił, jo śěgnuł pśeśiwo Židam a jo myslił na to, město k bydlenju gólow cyniś. 3 a aby z templa ako z drugich kapałow gólow dobyśe cynili a wusoke awtopriesterstwo kužde lěto na pśedań póbitowaś, 4 Wón njejo zewšym myslił na móc Boga, ale jo był naduty ze swójimi źaseś tysac štrycami a jogo tysac rejtarjami a jogo styrźasća elefantami. 5 a wón jo pśišeł do Judy a jo se bližył Bethsura, mócnemu městu, kenž pak jo był něźi pěś milow z Jeruzalema zdalony, a jo ju woblěgował. 6 ako pak te, kenž su byli pla Makka, su słyšali, až jo wón swěźenje woblěgował, su pšosyli a ceły lud kněza z žałosću a łdzami, daś dobry janźel pósłajo, aby Israela wulichował. 7 a makólne sam jo se nejpjerwjej broni pśimnuł a jo drugego napominał, se z nim do tšacha sednuś, aby swójim bratšam pomagał. 8 a ako su byli w Jeruzalemje, jo se pśed nima zjawił jaden z kónjow w běłej sukni a jo jogo złote broni tśěsł. 9 a wóni su miłosćiwy Bog wšykne gromaźe a su byli zwólniwe, tak až su byli zwólniwe, nic jano z luźimi, ale teke ze nejsurowšymi zwěrjetami wójowaś a zelezne murje pśełamaś.


10 a wóni su śěgnuli w swójom bronidle doprědka a su měli pomocnika z njebja, pśeto Kněz jo był jim gnadny. 11 a wóni su pópadnuli swójich njepśijaśelow ako lawy, su zabili jadnasćo tysac štapcnych a šesnasćo rejtarjow a su derili wšykne druge do wuběgnjenja. 12 wjele z nich, kótarež su teke zranjone byli, jo tšachnuło; A Lysias sam jo wuběgnuł a jo tak pśišł. 13 a dokulaž jo był muski rozyma, jo chyśił tšuśe, kótarež běšo śerpjeł, na sebje samego a jo měnił, až njejsu mógali hebrejske pśewinuś, dokulaž ten wšogomłožny Bog jo jim pomagał, a jo k nim pósłał: 14 a wón jo ju dogroniła, do wšych rozymnych wuměnjenjow pśizwóliś, a zlubił, krala pśeznaniś, až dej jim pśijaśel byś. 15 a mak jo do wšogo zadušył, což jo Lysias žycył, a jo źiwał na derjeměśe wšych. A což makkane na Lysiasu wó Žydach napišo, to jo kral pśizwólił. 16 Pśeto su se listy Lysiasa na Žydow napisali, kótarež su gronili na slědujucu wašnju: Lysias wusćeła ludoju Žydow póstrowjenje: 17 Jan a Absolwent, kenž su byli wót was pósłane, su mě pódali pódpisane bitowe pismo a su pšosyli wó wuwjeźenje wopśimjeśa. 18 wó to, což dejało se kraloju pśizjawiś, to som pśipowěźeł, a wón jo tak wjele pśizwólił, ako jano jo mógał. 19 a jolic cośo se něnto statoju zwěrny źaržaś, com se teke wótněnta procowaś, srědk k wašomu nejlěpšemu byś. 20 z drobnostkow pak mam toś ten ako teke drugego, kenž su wóte mnjo pśišli, pśikazaś, z wami powědaś. 21 bydli derje! Stotyźasty lětnik, styriadwaźasty źeń mjaseca Dioscorinius. 22 list krala pak jo wopśimjeło slědujuce słowa: Kral Antiochus wusćeła swójomu bratšoju Lysiasoju póstrowjenje: 23 dokulaž jo naš nan k bogam pśełožone, jo to naša wóla, až te, kenž su w našom mócnaŕstwje, měrnje žywe, aby se kuždy wó swójske nastupnosći staraś mógał. 24 wěmy teke, až njejsu kśěli Žyźi našomu nanoju pśigłosowaś, aby se do wašnje gólow pśinjasli, ale skerjej swójsku wašnju žywjenja zachowaś kśěli, aby jogo wólu, což wót nas pominaju, až dajomy ju za swójskimi kaznjami žywe byś. 25 wó to myslimy, až buźo toś ten lud w měrje, a smy wobzamknuli, jim swój templ slědk daś, aby pó wašnju swójich nanow žywe byli. 26 dušow dejš toś derje na tom cyniś, k nim pósłaś a jim měr daś, aby wóni, gaž su wó našom zmysle pśeznanjone, dobre trošty měli a pśecej wjasele swójske nastupnosći slědowali. 27 a list krala na lud Žydow jo był na slědujucu wašnju: Kral Antiochus wusćeła póstrow na radu a zbytne Žydy: 28 gaž se wam derje źo, mamy našu póžednosć; Smy teke pśi dobrej strowosći. 29 Menelaos jo nam wujasnił, až jo twójo žycenje, se domoj wrośiś a se twójim swójskim wobchodam slědowaś: 30 wó to maju te, kenž kśě hyś, wěste geleit maju až do tśiźastego dnja Xanthicusa. 31 a Žydy budu swójsku družynu měsa a kaznjow trjebaś, ako do togo; A žeden z nich njama se na někake wašnje wobśěžkowaś za wěcy, kenž su se njewěźecy cynili. 32 som teke Menelaos pósłał, aby wam pśitykował.

33 bydli derje! W stoastyrstastem lěśe a na pěśnastem dnju mjaseca Xanthicus. 34 Romarjow jo jim pósłało teke list ze slědujucymi słowami: Quintus Memmius a Titus Manlius, pósłany Romarjow, daju lud Žydow strowiś. 35 wšykno, což jo Lysias, vetr krala, pśizwólił, z tym smy teke spokojom. 36 Was pak jo kraloju pśilubił, tak wusćeła ned jadnogo, aby my wózjawiś mógali, kak se wam to cyni; pśeto źomy něnto do Antiochije. 37 wó to pósćelu někotare we wšej chwatku, aby wěźeli, co se mysliš. 38 jětšow drje. Toś to stoźastoźaste lěto, pěśnasty źeń mjaseca Xanthicus. KAPITEL 12 1 Ako su byli toś te zwězki zacynjone, jo šło Lysias k kraloju, a Žydy su se starali wó swój rolnik. 2 wót źaržakow někotarych městnow pak su kśěli Timotheus a Apollonius, syn genneusa, teke hieronymus a demon a mimo nich Nicanor, kenž jo był wót Cyperna, nic duśiwje, až su měrnje wóstali a w měrje žywe byli. 3 a teke muske jo joppa takego bźezbóžnego njestatka cyniło: Wóni su pšosyli Žydow, kótarež su mjazy nimi bydlili, ze swójimi žeńskimi a źiśimi do cołnow hyś, kótarež su pśigótowali, ako njeby jim nic k kśiwosći cynili. 4 te pó powšyknem sromośenju města pśiwześ, dokulaž su kśěli w měrje žywe byś a nic njejsu se myslili; ako pak su do dłymi šli, njejsu ju mjenjej ako dwěsćě z nich zagranjali. 5 Als jusa wót teje surowosći jo słyšał, kótaruž su jogo krajanam pśichylone, jo kazał tym, kótarež su byli pla njogo, je k dispoziciji cyniś. 6 A wón jo zawołał Boga, spšawnego sudnika, a jo śěgnuł pśeśiwo mordaŕstwam swójich bratšow a jo pśistaw w nocy zatkał a jo tyknuł cołny, a te, kenž su tam wuběgali, wón jo zabił. 7 a ako jo město było zacynjone, jo wón slědk šeł, ako by kśěł se wrośiś, aby je wšykne z města Joppe wutupili. 8 ako pak jo słyšał, až su jamnity Židam, kótarež su mjazy nimi bydlili, to samske napadowaś kśěli, 9 a wón jo pśišeł teke w nocy k jamam a jo zatkał pśistaw a flotu, tak až sy mógał wogeń w Jeruzalemje dwěsćědwólne mile daloko wiźeś. 10 ako su něnto źewjeś milow wóttam do Timotheusa śěgnuli, njejo mjenjej ako pěś tysac muskich pěšy a pěśstow rejtarjow Arabow nad nim padnuło. 11 tam jo dało wjelgin mócne wójowanje. Ale Judašowy bok jo se wudobył z Bóžej pomocu dobyśe; Tak su nomady Araby, ako su byli pśewinjone, Judaš wó měr su pšosyli a zlubili, jomu zbóžo daś a jogo teke howac zwjaseliś. 12 Datšow jo se mysliła Judaš, a tak su we wjele wěcach wužytne byli, a jo jim měr pśizwólił, a wóni su se ruce wili, a tak su śěgnuli do swójich stanow. 13 a wón jo se teke na to cynił, móst k kšutemu městu twariś, kótarež jo było wót murjow wobgroześ a wót luźi ze wšakich krajow wobydlony. A mě jo było Caspis. 14 pak te, kenž su byli w tom, su dowěrili tak wjelgin na móc murjow a na zastaranje ze zežywidłami, až su se směli pśeśiwo tym, kótarež su byli pla Judaša, gropnje pósromośili a su słowa powědali, kótarež njejsu směli se powědaś.


15 wó to jo napominał Judaš ze swójeju kopicu wjelikego kněza swěta, kenž jo za cas Josuasa bźez wide a wójnskich mašinow Jericha póbił, a jo se mócnje pśeśiwo murjam grimotał. 16 a wóni su pśiwzeli město pó Wóli Bóžego a su zarědowali njewugronite cynjenje, tak až su byli dwa furlongowego šyrokego jazora blisko města, kenž jo był połny a ze kšwju połnjony. 17 a wóni su śěgnuli wóttam sedymstowe nožki dalej a su pśišli do Characa k Židam, tubieni groniś. 18 Was pak Timotheus nastupa, tak njejsu jogo na jsach namakali, pśeto nježli až jo hyšći pitśku wótpósłał, jo spušćił město a jo wjelgin mócnu wobsadku we wěstem swěźenju slědk dał. 19 Dositheus a Sosipater pak, kótarež su słušali k głownym luźam Makkabiskego, su wuśěgnuli a zabili te, kótarež jo Timotheus w twarźi zawóstajił, pśez źaseś tysac muskich. 20 a Makkabow jo stajił swójo wójnstwo w rědach, jo sajźił pśez kopice a jo śěgnuł pśeśiwo Timotheusoju, kenž jo měł stodwaźastych tysac muskich pěšy a dwa tysac tysac rejtarjow wokoło sebje. 21 Ako jo něnto Timotheus wót Judasowego póchada zgónił, jo wón te žeńske a źiśi a zbytne brěmjenja do twardosći, kótarež jo Carnion gronił; pśeto město jo było śěžko woblěgowaś a śěžko dojśpiś, dokulaž su wšykne městna tak wuske byli. 22 ako pak Judaš, jogo prědna kopica, wiźeli, su wuběgali njepśijaśele, kenž su se wót bójaznosći a grozby pśimali pśez wujźenje togo, kenž wšykno wiźi, a su how chójźili, drugi tam, tak až su se cesto wót swójskich luźi zranili a z kóńcami swójich mjacow zranili. 23 teke Judašow jo ju wjelgin pilnje slědował a wusmjerśił złe bědy, wót kótarychž jo něźi tśiźasća tysac muskich zabił. 24 a Timotheus sam jo padnuł do rukowu doziteusa a sosipatera, kótarež jo dejał z wjelikeju lisćinu pšosył, jogo ze žywjenim hyś daś, dokulaž jo musał wjele wót starjejšych Žydow a bratšow někotarych z nich, kótarež su jogo wusmjerśili, wobglědowaś. 25 a ako jo jim z wjele słowami pśilubił, až buźo jich bźez škódy zasej wótnowiś, su jogo dali hyś, aby jich bratšy wuchowali. 26 Dak jo śěgnuł Makkabch do Carniona a do templa Atargatisa a jo tam pěśadwaźasća tysac luźi zabił. 27 a za tym až jo ju do wuběgnjenja derił a znicył, jo Judaš wójnstwo do Efrona, mócnego města, w Lysiasu bydlił, a wjeliku kopicu wšakich narodow, a mócne młode su źaržali murje a su je mócnje zašćitowali. 28 ako pak stej Judaš a jogo kopica wšogomóžnego Boga zazwóniłej, kenž jo ze swójeju mócu móc jogo njepśijaśelow złamał, su dobyli město a pěś tysac z tych, kenž su se w njom byli. 29 wóttam su śěgnuli do Skythopolisa, kótaryž lažy šesćstow milow z Jeruzalema zdalony. 30 ako pak su Žyźi, kótarež su tam bydlili, wopóznali, až su skythopolitanarje lubosnje z nimi wobchadali a je w casu swójeje nuze pśijaśelnje pśiflamakali; 31 Was su se jim źěkowali a pšosyli, jim hyšći pśijaznje zmyslone byś, a tak su pśišli do Jeruzalema, a swěźeń tyźenja jo se bližył. 32 a pó swětkownem swěźenju su śěgnuli pśeśiwo Gorgiasoju, město togo wót Idumeje.

33 wón jo wuśěgnuł z tśi tysac muskich pěšy a styrista rejtarjow. 34 a jo se pódało, až su w swójom zgromadnem wójowanju někotare Žydy wusmjerśili. 35 w tom casu jo był Dositheus, jaden z Bacenorsa družynarja, kenž jo sejźeł k kónjam a mócny muski, pśecej hyšći na Gorgiasa, jo pópadnuł swój płašć a jo śěgnuł jogo z namócu na se. A ako by kśěł zaklětaś žywe pśewjasć, jo jomu naraźił rejtaŕ z Thrakiskeje z ramjenja, tak až jo Gorgias k Marisa wuběgnuł. 36 Als něnto te, kenž su byli pla Gorgije, dłujko wójowali a mucne, jo Judaš kněza zawołał, daś se ako jeje pomocnik a nawjedowaŕ bitwy wopokazujo. 37 a z tym jo zachopił w swójskej rěcy, jo spiwał psalmy z głosnym głosom, jo se njewalił na Gorgiasowych muskich a jo ju do wuběgnjenja derił. 38 a Judaš jo zgromaźiło jogo wójnstwo a jo pśišeł do města Odollam, a ako jo sedymy źeń pśišeł, su se dojadnali, kak jo to było nałog, a su źaržali sabat na samskem městnje. 39 a na drugich dnjach stej pśišłej Judaš a jogo kopica, aby śěła zabiła a je ze swójimi pśiswójźbnymi w rowach swójich nanow zakopali. 40 a pód płašćami kuždego, kenž jo se wusmjerśił, su namakali wěcy, kótarež su byli jamje Jamnitow swěśone, což jo Židam pśez kazń zakazane. To su wšykne wiźeli, až jo to pśicyna była, cogodla su se wusmjerśili. 41 wó to brjazy wšykne kněza, spšawnego sudnika, kenž jo schowany wótwórił, jo schowany wótwórił, 42 Was jo se módliło a su jogo pšosyli, až jo se wugbały grěch ceło z spomnjeśa zgubił. Mimo togo jo wóny nadobny Judaš lud napominał, se wót grěchow zdalowaś, dokulaž jo pśed jogo wócyma wiźeł, co jo se stało za grěchy wusmjerśonych. 43 a ako jo wón pó cełej towarišnosći sumu wót dwa tysac plonow slobra gromaźił, jo je do Jeruzalema, aby srědny wopor wugbał, a jo w njom wjelgin derje a spšawnje cynił, z tym až jo spominał zrowastanjenje. 44 pśeto gaby se naźejał, až by zabite zasej wótstali, by było njetrjebne a pódermo, se za njabogich módliś. 45 a teke pśez to, až jo spóznał, až jo za tych, kenž su boga boga wumrěli, wjelika gnada jo była pśedwiźona, jo to była swěta a dobra mysl. Na to jo wón njabogich wujadnał, aby wót grěcha wulichowali. KAPITEL 13 1 W stonastorstatych lětach jo se Judaš gronił, až pśiźo Antiochus Eulator z wjelikeju mócu do Judy. 2 a z nim Lysias, jogo šćitaŕ a kněžaŕ nad swójimi nastupnosćami, a jo měł grjeksku móc wót štaparjow, sto tysac, a rejtaŕ pěś tysacstow, a słonow a tśista wózow, kótarež su byli z kokacami wobronjone. 3 Teke Menelaos jo se jim pśisunuł a pógónjował antichus z wjelikim pśestajenim, nic aby kraj šćitał, ale dokulaž jo se myslił, k městoju pomjenjony byś. 4 Kral kral pak jo antichus pśeśiwo toś tym złym njeknicomnosćam pśinjasł, a Lysias jo kraloju pśizjawił, až jo toś ten muski pśicyna wšym złosniwosćam, a kral pśikaza, jogo do Beröje dowjasć a wusmjerśiś, kak jo tam nałog. 5 na wónem městnje pak jo był torm wót połsta łochśow wusokosći, połny popjeła, a wón jo měł kulowaty


instrument, kótaryž jo ze wšych bokow do popjeła dołoj pśišeł. 6 A chtož jo sakrileg pśewjadł abo někake druge śěžke złosnistwo wugbał, togo su jogo wšykne luźe do smjerśi starcyli. 7 taku smjerś jo póśerpjeł zły luź, kenž jo wumrěł, bźez togo až by teke jano zakopowanje w zemi měł. A to z pšawom: 8 pśeto dokulaž jo wjele grěchow wugbał wokoło hołtarja, kótaregož wogeń a popjeł swěte byli, jo wón pśiwzeł swóju smjerś w popjełu. 9 kral pak jo pśišeł z barbarskim a wjelgin złumostym zmysłom, aby se Žydam daloko góršego naběgował, ako jo se za cas jogo nana stało. 10 ako jo Judaš to spóznał, pśikaza wón licbje, wódnjo a noc kněza zawołaś, aby jim teke něnto pomagał, dokulaž jo na dypku, na kótaremž dejali se z jich kazni, z jich kraja a ze swětego templa šmarnuś. 11 a až njejo znjasć, až jo lud, kótaryž jo był teke něnto jano pitśku rozdychnjony, bóžośělny narod pódchyśony. 12 a ako su to wšykne gromaźe cynili a miłosćiwego kněza wuběgali, płakaś a pśisamem a tśi dny dłujko płonje na zemi lažaś, jo Judaš, za tym až jo ju napominał, se w zwólniwosći źaržaś. 13 a Judas, kenž jo se z nejstaršymi źělił, jo wobslěpił, nježli až jo wójnstwo krala do Judy zaśěgnuło a město dobyło, wuśěgnuś a wěc z pomocu kněza w wójowanju wopytaś. 14 ako jo wón něnto wšykno stwóriśeloju swěta dowěrił a swójich wójakow napominał, muske až do smjerśi za kazni, templ, město, kraj a komunalnu wójowaś, jo składował pla Modin: 15 a za tym, až wón tym, kenž su wokoło njogo byli, gronidło k gronidłoju dali: Dobyśe pśiźo wót Boga; Z nejzwažnjejšymi a wucytatymi gólcami jo šeł w nocy do stana krala a jo w lěgwje něźi styri tysac muskich a nejwósebnjejšych słonow ze wšym, což jo na njom było. 16 a skóńcnje su społnili lěgwo ze tšachom a tumultom a su z dobrym wuspěchom wótśěgnili. 17 to jo se stało pśi zajtšowanju, dokulaž jo pomagał šćit Kněza jomu. 18 ako jo něnto kral muskosć Žydow płaśił, jo se wón na tom cynił, kněstwo pśewześ. 19 a wón jo śěgnuł do Bethsura, kenž jo był twarźina Žydow, ale wón bu do wuběgnjenja bity, njejo se raźił a jo zgubił swójich muskich. 20 Denn judaš jo tym, kenž su w tom byli, to trjebne k wěsći daś. 21 rodokusow pak, kenž jo był we wójnstwje Žydow, jo pśeraźił njepśijaśelam pótajmstwa. Togodla su jogo pytali, a ako su jogo załapili, su jogo do źěry zatkali. 22 kral jo jadnał k drugemu razoju z nimi w Bethsumje, jo pódał swóju ruku, jo swóju wzeł, jo wótśěgnuł, jo wójował z Judašom a bu pśewinjony. 23 jo słyšał, až jo Filipus, kenž jo wó nastupnosćach w Antiochiji wóstał, zacwiblowany pókłonjony, zamuśony, Žyźi jo se pódwólił a jo pśisegał, wšykne samske wuměnjenja dopołnił, z nimi jo se rownał a wopory jo napórał, templ cesćił a pśijaśelnje ze jsu wobchadał, až jo se šło ze jsy, wšyknych jadnakich wuměnjenjow dopołnjony, z nimi jo se rownał a wopory napórał, templ cesćił a pśijaśelnje ze jsy wobchadał, až jo se šło na městno, wšykne samske wuměnjenja dopołnił, z nimi jo se raźiło a

wopory napórał, templ cesćił a pśijaśelnje ze jsu wobchadał, a jo se pśijaśelnje ze jsu wobchadał, a jo se pśijaśelnje ze jsu wobchadał, jo se mjazychyśił a pśijaśelnje ze jsu wobchadał, až jo se šło na městno. 24 a wón jo Mateja derje pśiwzeł a jo jen k głownemu źaržakoju Ptolemaisa až k Gerrhenarjam cynił. 25 a wóni su pśišli do Ptolemaisa, a lud tam jo był wobtužony pśez zwězki. Pśeto wóni su se grimotali, dokulaž su kśěli swóje zwězki pśizwóliś. 26 Lysiasow pódajo se k sudnikojskemu stołoju, jo powědało tak wjele ako móžno k zašćitowanju wěcy, jo wobgronił, jo wóna derje gnuła a jo se wrośiła do Antiochije. Tak jo šło z pśiśim a wótejźenim krala gromaźe. KAPITEL 14 1 Pó tśich lětach jo Judaš zgónił, až jo se Demetrius, syn Seleukosa, z wjelikeju mócu a flotu do pśistawa Tripolisa zadobył, jo se zadobył, až jo se 1 pó tśich lětach zgónił. 2 Wón jo kraj dobył a Antiochus a Lysias swójogo šćitarja wusmjerśił. 3 wěsty alkimus pak, kenž jo był wusoki depriester a jo se w casach, w kótarychž su se z gólami změšali, njedobrowólnje zanjerěšone, dokulaž jo wiźeł, dokulaž njejo se mógał na žeden pad wuchowaś a teke žeden pśistup wěcej k swětemu hołtarjoju, kenž jo měł wusoki hołtaŕ, dokulaž jo wiźeł, dokulaž njejo se mógał na žeden pad wuchowaś a teke žeden pśistup k swětemu hołtarjoju, kenž jo měł wusoke awtochtaŕnje a njejo se mógał w casach, až njejo se mógał na žeden pad wuchowaś a teke žeden pśistup k swětemu hołtarjoju, kenž jo był wusoki hołtaŕ, dokulaž njejo wiźeł, až njejo se mógał na žeden pad wuchowaś a teke žeden pśistup k swětemu hołtarjoju, kenž jo měł wusoki hołtaŕ, dokulaž jo wiźeł, až njejo se mógał na žeden pad wuchowaś a teke žeden pśistup k swětemu hołtarjoju 4 Wón jo pśišeł k kraloju Demetriusoju w stopołstastem lěśe a jo jomu pśepódał złotu kronu a palmu a teke wót gałuzow, kótarež su w templu swětosnje trjebali. 5 Als er pak góźbu jo dostał, swóje błudne pśedewześa spěchowaś, a se wót Demetriusa k raźe wołaś a se pšašało, kak se Žydam źo a co su pśedwiźone, wótegroni: 6 Tych wót Žydow, kótarež jo wón Asidenskej pomjenił a jich stotnik Judaš mak jo, su žywe wójnu a su nacerjone a njedaju zbytne w měrje. 7 togodla som, kenž som cesći mójich prědownikow, měnim wusokupriesteristojstwo, rubił, sem pśišeł. 8 k prědnemu, zawěsće, za njewósromośanu wědobnosć, kótaruž mam za wěcy, kótarež krala nastupaju; A k drugemu mam teke za to derjeměśe swójskich krajanow, pśeto naš ceły lud jo w njemałej špatnosći pśez njepśemyslone wobchadanje z nimi. 9 wó to, o kral, kótaryž ty to wšykno wěš, źiwaj na kraj a naš narod, kótaryž se wót wšych bokow pógłušujo, pó miła, kenž zwólniwje wšyknym wopokazujoš. 10 tak dłujko ako jo Judaš žywy, njejo móžno, až jo stat měrny. 11 lěbda jo to było wó njom powědane, tak su druge pśijaśele krala, kenž su se złosnje pśeśiwo Judasoju woglědali, hyšći wěcej Weihraucha z demetriusom. 12 a ned jo wołał Nikru, kenž jo był Kněz elefant, a jo jogo k měsće nad Judušu, a jo jogo wu pěskował.


13 a wón jo jomu pśikazał, Judaš wusmjerśiś a te roztšašyś, kótarež su byli pla njogo, a Alkimus k wusokemu duchownemu temploju cyniś. 14 a góla, kótarež su pśed Judašom z Judy wuběgnuli, su pśišli w Stadłach do Nikrona, dokulaž su wěrili, až stej to njezgónitej. 15 ako pak su Žyźi słyšali, až stej Nicanor pśiś a až su góle pśeśiwo njej, su chyśili zemju na swóju głowu a su pšosyli k tomu, kenž jo swój lud na nimjernje załožył a jogo późěloju wšogo casa pomogał, swóju pśibytnosć pokazaś. 16 na pśikaz stotnika su se ned wóttam zdalowali a su se jim w měsće Dessau. 17 Symanow pak, bratš Juda, jo se z Nikru do wójowanja śěgnuł, jo pak był pśez nagłe mjelcanje swójich njepśijaśelow něco znjeměrnjony. 18 Nicanor pak, ako jo słyšał wó muskosći tych, kenž su byli pla Judy, a wó skobodnosći, kótaruž su měli, aby za swój wóścowy kraj wójowali, njejo se zwěriła, wěc z mjacom wopytaś. 19 wó to jo wón sanděrował Posidonius, Theodotus a Mattathias, aby měr załožył. 20 a ako su se dłujko wó tom wobradowali a stotnik kopicu wó tom znate cynili a jo se zdało, až su byli wšykne jadnogo měnjenja, su ju do zwězkow zaprěli. 21 a wóni su sajźili źeń, na kótaremž su se zgromaźili, a ako jo źeń pśišeł a stoły za jaden z nich nastajony, 22 ludam jo stajiło wobronjone na pśigódnych městnach zwólniwych, až njeby njepśijaśele naraz pśeradu wugbaś mógali. 23 Nicanor pak jo bydlił w Jeruzalemje a njejo žedna žałosć bydliła, ale jo lud dalej pěskował, kótaraž jo k njomu tšugała. 24 a wón njejo kśěł Judaš z wócowu měś, wšako lubujo cłowjeka z wutšoby. 25 wón jo jogo teke pšosył, sebje žeńsku wześ a źiśi znanje, a tak jo se wóženił, mjelcał a se na tom žywjenju wobźělił. 26 Alkimus pak, kenž jo lubosć mjazy nimi spóznała a zwězki woglědowała, kótarež su se zacynili, jo dojšło k demetriusoju a jomu gronił, až njejo Nikanor statoju derje zmyslony. Pśeto wón jo Judaš, pśeradnika na swójom mócnaŕstwje, k naslědnikoju krala póstajił. 27 Da jo kral z gniwom pśišeł a pśez wumjatowanja nejtšašnjejšego wabił, jo pisał na Nikrinje, až jo ze zwězkami wjelgin njespokojom, a jomu pśikazał, makka we wšom chwatku do Antiochije pósłaś. 28 ako Nicanor to jo słyšała, jo był we sebje sam wjelgin zmuśony a jo měł za bólosne, až njejo dogronjone nastawki za nic rozkładł, dokulaž muski njejo měł winu na tom. 29 dokulaž pak njejo było žedno wikowanje pśeśiwo kraloju, jo wón cakał na swój cas, aby to pśez politiku dojśpił. 30 ako pak jo Makkabäus wiźeł, až jo Nicanor zachopiła, gropnje pśeśiwo njomu byś, a dokulaž jo jogo kšuśejšy wuglědał, ako jo był zwucony, dokulaž jo zawupytnuł, dokulaž jo taki kisały zaźaržanje wót wužytka był, njejo wón mało swójich luźi zgromaźił a jo se wót Nicja slědk śěgnuł. 31 drugi pak, kenž jo kusał, až jo se pśez Judašowu politiku wósebnje tomu zajźował, jo stupił do wjelikego a swětego templa a jo pśikazał mjeršnikam, kótarež su jich wšedne wopory wózjawili, jomu muskego pśepódaś. 32 a ako su mógali pśisegaś, až njejsu mógli groniś, źo jo muski był, kótaregož jo pytał, jo pytał,

33 wón jo wupśestrěł swóju pšawu ruku pó templu a jo pśisegał na slědujucu wašnju: Gaž njocośo mě Judaša ako popajźone wuleśeś, ga cu toś ten templ Bóžu ze zemju złožyś, hołtaŕ łamaś a Bacchusoju rědny templ natwariś. 34 pó toś tych słowach se wón zdalujo. To su zwignuli mjeršniki swójej ruce k njebju a su togo, kenž jo był pśecej zašćitowaŕ swójogo luda, a źachu pótakem: 35 du, o kněz wšyknych wěcow, kenž nic njetrjebaš, sy se wjaselił, až jo templ twójogo bydlenja mjazy nami. 36 wó to něnt źaržy, o swěty Kněz wšyknych swětosći, toś ten dom, kótaryž jo se pśed krotkem wurěšył, pśecej njewobglědniwosć a źarž kuždu njespšawnu gubu. 37 Nicanor pak jo se wěsty ris wobskjaržył, jaden z nejstaršych Jeruzalema, lubowaŕ swójich krajanow a muski wót wjelgin dobrego mě, kenž jo se dla swójeje dobrośi nan Žydow pomjenił. 38 pśeto w něgajšnych casach, ako njejsu se pód gólu měšali, jo wón žydojstwo wobskjaržył a jo swójo śěło a swójo žywjenje ze wšeju mócu za nabóžninu Žydow na grajki sajźił. 39 a Nicanor, kenž jo był zwólniwy, haws rozkłasć, kótaregož jo Židam napśeśiwo pśisunuł, jo pósłał pśez pěśstow wójnskich muskich, aby jogo nachwatał. 40 pśeto wón jo wěrił, Židam wjele žałosći pśidaś, z tym až jo jogo k sebje wzeł. 41 ako jo se něnto mań torma wzeła a namócnje do wenkownych źuri zadobyła a pśikazała, wogeń pśinjasć, aby se spaliła, to jo był zwólniwy, ze wšych bokow braś, a jo padnuł na jogo mjac. 42 wón jo preferěrował, muski wumrěś, ako do rukow zły pśiś, aby hynac zminuł, ako jo se jogo nadobnego naroda zacwibliło. 43 dokulaž pak jo we wšej chwatku swój šmótl felował a teke kopicu pśez źurja walił, jo zmužnje na murju pśilewał a jo se muskecy pód nejtłusćejšymi z nich chyśił. 44 pak su malsnje pópušćili, a ako jo se rumnosć stwóriła, jo wón dosrjejź proznych jsow dołoj padnuł. 45 a weto, ako jo był hyšći dych w njom, jo se zwignuł, ako jo był z gniwom rozgórjony. A lěcrownož jogo kšej ako wódowe telefony wurušuju a jogo rany su byli bólosne, tak jo gnał weto srjejź kopice; A na nagłej skale stojecy, stoj. 46 ako jo se jogo kšej něnto ceło zgubiła, jo wón swóju wulubił, jo wzeł we wobyma rukoma a chyśił ju na kopicu, a wón jo zawołał kněza žywjenja a ducha, daś jo jomu zasej dajo, a tak jo wumrěł. KAPITEL 15 1 Ako pak jo Nikanor słyšała, až stej Judaš a jogo kopica se w swěźenjach Samarije namakałej, jo wón dopokazał bźez tšacha, ju pśi sabaśe napadnuś. 2 A weto su gronili Žyźi, kenž su z nim hyś musali: O njewólechu tak surowje a barbarski, ale cesć źeń, kótaryž wšykno wiźi, z gwězdku pócesćił pśed wšyknymi drugimi dnjami. 3 a nejsłodnjejšeje bědy jo se pšašało, lěc by mócnego w njebju było, kenž by pśikazał, sabat źaržaś. 4 a ako su powědali: »Jo žywy a mócny kněz w njebju, kótaryž jo póbitował, sedymy źeń źaržaś «, 5 Tam jo drugi powědał: A teke ja som mócny na zemi, a ja pśikazujom, broni pśimnuś a wobchody krala wugbaś. A weto jo dojśpił, až jogo zła wóla njejo se stała.


6 a Nicanor jo wobslěpiło we nadměrnej gjardosći a wusokomyslnosći, zjawny pomnik za swójo dobyśe wó Judašu a jogo pśewóźowarjach natwariś. 7 makowych ratow pak jo było pśecej optimistiski, až by kněz jomu pomagał. 8 wó to jo wón napominał swój lud, se njebójaś, až by góle pśeśiwo njomu pśišli, ale pomocy spominaś, kótaruž su dejali w něgajšnych casach z njebja pśiwześ, a něnto dobyśe a pomoc wótcakowaś, kótarež su dejali jim wót wšogomócnego pśiźělobnego pśiźěliś. 9 a tak jo wón ju troštował z kazni a profeta a jo ju dopominał na bitwy, kótarež su do togo dobyli, a jo ju wjasołej cynił. 10 a ako jo jich luźi rozbuźił, jo wón jim dał swój nadawk a jo jim z tym cełu łdžu gólow a łamk pśisegow dał. 11 a wón jo wobronjony kuždy z nich, nic tak wjelgin z toflicku a žortami, ale z spódobnymi a dobrymi słowami, a mimo togo jo jim wulicował seń, kenž jo był gódny, wěriś, ako by napšawdu tak był, a ten njejo mało wjaselił. 12 a to jo była jogo wizija: Onias, kenž jo był wusoki represtraŕ, tudy a dobry muski, zamóžny w rozgronje, pózlažko w stojnišću, teke derje powědane a wót źiśetstwa we wšych dypkach pócynkow, ruce pózwigujucy, módli se za cełe śěło Žydow. 13 ako jo se to stało, jo se zjawił muski ze šerymi włosami a pśewšo kšasnymi, kenž jo był wjelicny a wuběrny majestosć. 14 Da jo Onias wótegronił a źašo: To jo lubowaŕ bratšow, kenž wjele módli se za lud a za swěte město, rozmjej Jeremias, profeta Boga. 15 na tu natwaŕ jo Jeremias swóju pšawu ruku wurědował a jo Judas złoty mjac dał, a z tym až jo dał, jo wón powědał: 16 Wzej ten swěty mjac, dar Boga, z kótarymž dejš winika zatšašyś. 17 dokulaž su ju něnto pśez słowa Juda, kótarež su byli wjelgin dobre, troštowali a je k zmužnosći pśipóraś a hutšoby gólcow pógónjowaś zamógli, su wobzamknuli, su wobzamknuli, žedne lěgwo wótbiś, ale skobodnje pśez nje a wěc muskego pśez wójowanje wopytaś, pśeto město, swěte byli a temple su byli do tšacha. 18 pśeto zastaranje, kótarež su za swóje žeńske a swóje źiśi, jich bratšy a swój lud pokazali, jo jim nanejmjenjej płaśiło; ale nejwětšy a nejwětšy tšach jo płaśił swětemu temploju. 19 a te, kenž su byli w měsće, njejsu se starali w nejmjeńšem, dokulaž su byli konflikta dla w cuzbje znjeměrnjone. 20 a něnto, gaž su wšykne wiźeli, co jo dejało pśespytowanje byś, a njepśijaśele su byli južo bliske a wójnstwo w Reih a Gjarnyški nastajone a zwěrjeta spódobne a rejtarje do kśidłowu sajźone, su byli do kśidłowu sajźone, a kótarež su byli wrota do kśidłowu sajźone, a kótarež su byli wrota do kśidłowu sajźone, až su byli wrota do kśidłowu sajźone, 21 Als Makka jo wiźeło pśichad kopice, kótarež jo wuglědało muskece pśigóty bronjenja a mócy zwěrjetow, jo wón wupśestrěł swójej ruce k njebju a jo zawołał kněza, kenž jo źiwy statkował, pśeto wón jo kusnuł, dokulaž dobyśe z bronjami njepśiźo, ale kak se jomu derje zda, a jo jen dało kněza, kenž su gódne. 22 wó to jo wón w swójej módlitwje na slědujucu wašnju powědał: O kněz, sy pósłał swójogo janźela pósłany za cas Hesekiasa, krala Judy, a sy w šariśe Sanheribs stogwólny stotysac zabił.

23 wó to pósćelu teke něnto, o kněz njebja, dobrego janźela pśed nami sem, aby se jich bójali a se bójali; bój se. 24 a pśez móc twójeje ruki maju se wót grozby gnuś, kótarež pśidu pśeśiwo twójomu swětemu ludoju, aby liše. A tak jo se skóńcył. 25 a Mirog a te, kenž su byli pla njogo, wustupili z trompetami a spiwami. 26 Judašow a jogo kopica pak stej zmakałej winika z telefonatom a módlitwu. 27 a z tym až su ze swójima rukoma wójowali a se z jich wutšobu k Bogu módlili, njejsu mjenjej ako tśiźasća a pěś tysac muskich, pśeto pśez zjaw Boga su se wjelgin raźili. 28 ako jo była něnto bitwa mimo a wóni su se wrośili z wjaselim, su spóznali, až jo Nikanor njaboga w swójom harmoniski lažała. 29 a wóni su cynili wjelike kśikanje a zogol a brjazyny wšogomóžne w jich rěcy. 30 a Judas, kenž jo pśecej głowny zašćitowaŕ wobydlarjow był na śěło a dušy, a jogo cełe swójo žywjenje jogo lubosć k swójim krajam pókšacował, pśikaza, Nicanor głowu wótbiś a swóju ruku z ramjenjom do Jeruzalema spóraś. 31 a ako jo wón tam był a ju wót swójogo luda gromadu zgrabał a mjeršnikow pśed hołtaŕ stajił, jo wón dał z torma hyś. 32 a wón jo jim pokazał groznu głownu głowu Nicja a ruka tych Bóžych wóścow, kenž jo z gjardeju kšasnosću pśeśiwo swětemu temploju wšogomólnika wupśestrěł. 33 a ako jo bźezbóžnemu Nikonoroju jězyk wurězał, jo wón pśikazał, ju pó kuskach kokošam daś a myto swójeje błudnosći pśed templom powjesyś. 34 a kuždyžkuli pries, kšasnosć, kněza, k njebju, a źašo: Wuny jo, chtož jo swójske městno njezmakany wobchował. 35 wón jo teke zwisujo głownu Jiru na torm, widobne a widobne znamje za wšu pomoc Kněza. 36 a wóni su rědowali wšykne ze zgromadnym wobsednjenim, toś ten źeń na žeden pad bźez swětocnosći dosegaś daś, ale tśinasty źeń dwanastego mjaseca swěśiś, kenž groni w syriskej rěcy Adar, źeń do dnja Mardocheusa. 37 son jo šło Nikru, a wóttam su měli hebrejarje město w jeje namócy. A how budu kóńc gótowaś. 38 a gaž som to derje cynił, a kaž se to za stawizny słuša, tak jo to, což som sebje žycyła; gaž pak jo sćažna a powšykna, tak jo to weto to, což som mógał dojśpiś. 39 pśeto jo škódne, same wino abo wódu piś; piś; A kaž wino, z wódu změšane, pśijazne jo a słod zawjaseli, tak zwjaselijo teke drobnučku rěc wušy tych, kótarež cytaju stawizny. A how dej kóńc byś.


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.