Quechua - 2nd Maccabees

1 kaq RAKI 1 Jerusalén llaqtapi Judea suyupi tiyaq wawqe-panakunaqa, Egipto suyuntinpi tiyaq wawqe-panakunatan munanku qhali kayta, thak kaytapas.

2 Dios khuyapayasunkichis, yuyariychis hunt'aq kamachin Abrahamwan, Isaacwan, Jacobwan ima rimanakusqanta.

3 Llapaykichis sonqota qoychis payta servinaykichispaq, munayninta ruwanaykichispaqpas, allin kallpawan, munay yuyaywan ima.

4 Paypa kamachikuyninkunata, kamachikuyninkunatawan sonqoykichista kichariychis, thak kawsaytataq kachamusunkichis.

5 Mañakuyniykichista uyariychis, qankunawan hukllachasqa kaychis, manataqmi hayk'aqpas saqerparisunkichischu sasachakuypi.

6 Kunantaq kaypi kashayku qankunapaq mañakuspayku.

7 Demetrio kamachikushaqtinmi, pachak soqta chunka isqonniyoq watapi, noqayku judío runakuna qelqamurqaykichis, chay watakunapi Jasonwan t'aqankunapiwan ch'uya hallp'amanta, qhapaq suyumantawan hatarisqankumantapacha.

8 P'ortanta ruphachispataq mana huchayoq yawarta hich'aykurqayku. sacrificiokunata, sumaq hak'utawan haywariq kayku, lamparata rawrachispa t'antakunatapas churaq kayku.

9 Kunantaq qhawariychis Casleu killapi karpa fiestata ruwanaykichikta.

10 Pachak soqta chunka pusaqniyoq watapin Jerusalén llaqtapi, Judea provinciapi, Conciliopi, Judaspiwan, rey Tolomeoq patronnin Aristóbuloman napaykurqanku, qhaliyanankupaqpas Egipto suyupi tiyaq judío runakuna.

11 Diosqa hatun peligrokunamanta qespichiwasqanchisraykun anchata agradecekunchis reywan maqanakushasqanchista hina.

12 Ch'uya llaqta ukhupi maqanakuq runakunatan qarqorqan.

13 Umalliq Persia nacionman chayaqtinkun, mana atipay atina ejercitowan kuska, Naneaq sacerdotenkunaq q’otusqanwan Nanea templopi wañuchisqa karqanku.

14 Antiocoqa casarakuyta munaspapas, paywan kuska kaq amigonkunapiwanmi chay cheqasman hamurqanku dotepa sutinpi qolqeta chaskinankupaq.

15 Nanea llaqtapi sacerdotekuna ripuspanku, huk t'aqa t'aqawan yupaychana wasiq k'uchunman haykuqtinkutaq, Antioco haykuqtin hina, yupaychana wasita wisq'arqanku.

16 Wasi patamanta huk punkuta kichaspataq t’oqyay hina rumikunata wikch’uykuspanku capitanta k’uturqanku, phatma-k’utuspa, umankuta k’irispa hawa runakunaman wikch’uykurqanku.

17 Tukuy imapi Diosninchis alabasqa kachun, paymi mana manchakuq runakunata entregarqan.

18 Chayraykun kunan Casleu killapi iskay chunka phisqayoq p’unchaypi yupaychana wasi ch’uyanchakuyta ruwanaykupaq yuyaykurqayku, ichaqa, qankunapas chayta willanaykupaqmi yuyaykurqayku, chhaynapi qankunapas chay fiestata yuyarinaykichispaq nina, Neemias sacrificio haywaqtin qowasqanchis, chay qhepamantaq yupaychana wasitapas altartapas hatarichipurqan.

19 Ñawpa taytanchiskunata Persia suyuman pusaqtinkun, chay tiempopi Dios sonqo sacerdotekunaqa pakallapi altarpa ninata hap’ispa mana unuyoq t’oqoq ch’usaq cheqasninpi pakarqanku, chaypin mana yacharqankuchu llapan runakuna.

20 Achka watakuna pasaruptinmi, Persia nacionpa reyninpa kachamusqan Neemias, chay pakaq sacerdotekunapa mirayninkunata ninaman kachamurqa ; 21 Hinaqtinmi Jesusqa paykunata kamachiran, aysaspa apamunankupaq. sacrificiokuna churasqaña kaqtintaq,

Neemias sacerdotekunata kamachirqan yantakunata, chaypi churasqa kaqkunatawan unuwan ch’allanankupaq.

22 Chayta ruwaspa, phuyu ukhupi pakasqa inti k'anchariy pacha chayamuqtintaq, sinchi nina rawrarirqan, chaymi sapankanku admirakurqanku.

23 Sacerdotekunaqa sacrificio tukukushaqtinmi mañakuyta ruwarqanku, nini, sacerdotekunapas, llapan wakinkunapas, Jonatan qallariypi, wakintaq chayta kutichispa, Neemias hina.

24 Mañakuytaq kay hina karqan; Señor Diosníy, tukuy ima kamaq, manchachikuq, kallpasapa, chanin, khuyapayakuq, sapallan khuyapayakuq Rey. 25 Qan sapallan tukuy ima qoq, sapallan chanin, tukuy atiyniyoq, wiñay-wiñaypaq ima, Israel llaqtata tukuy ima sasachakuykunamanta qespichiq, ñawpaq taytakunatapas akllaspa ch'uyanchawaq.

26 Llapan Israel llaqtaykipaq sacrificiota chaskiy, hinaspa qanpa parteykita waqaychaspa ch'uyanchakuy.

27 Noqaykumanta ch'eqesqa kaqkunata huñuy, mana judío runakuna ukhupi serviqkunata qespichiy, pisichasqa millasqa runakunata qhawariy, mana judío runakunapas yachachun Diosniyku kasqaykita.

28 Sarunchawaqninchiskunata muchuchiychis, hatunchakuspataq mana allinta ruwawayku.

29 Moisespa nisqanman hina, ch'uya cheqasniykipi llaqtaykita wakmanta tarpuy.

30 Sacerdotekunan agradecekunankupaq salmokunata takirqanku.

31 Sacrificio tukukuqtintaq, Neemias kamachirqan puchuq unuta hatun rumikunaman hich’anankupaq.

32 Chayta ruwaspataq nina rawrarirqan, altarmanta k'anchariq k'anchaymi ichaqa rupharqan.

33 Chayta yacharuspanmi Persia nacionpa reyninman willaranku, maypi apasqa sacerdotekuna ninata pakasqanku cheqaspin unu rikhurimurqan, chaywantaq Neemias sacrificiokunata ch’uyancharqan.

34 Hinaqtinmi reyqa chay cheqasta wisq’aspa ch’uyancharqan, chayta juzgaspa.

35 Hinaqtinmi reyqa askha regalokunata hap’ispa kusichiy munaqkunaman qorqan.

36 Chaytataq Neemias suticharqan Naftar nispa, chaytaq niy hina, ch’uyanchakuy, ichaqa askha runakunan Nephi nispa sutichanku.

2 kaq RAKI 1 Qelqakunapipas tarikunmi, profeta Jeremy apasqa runakunata kamachirqan ninamanta horqonankupaq, nisqanman hina.

2 Hinaqtinmi profetaqa kamachikuy simita paykunaman qospa kamachiran, Wiraqochaq kamachikuyninkunata ama qonqanankupaq, qolqemanta qorimanta rikch’aykunata, adornonkuwan kuska rikuspa, yuyayninkupi ama pantanankupaq.

3 Hinaqtinmi Jesusqa paykunata kallpacharan, Diospa kamachikuy siminqa sonqonkumanta ama t’aqakunanpaq.

4 Chay qelqallapitaqmi profetaqa Diosmanta willasqa kashaspa, orqoman lloqsishaspa, Diospa herenciankunata rikuspa, karpatapas arcatapas kamachirqan.

5 Jeremio chayman chayaspataq, huk t’oqo machayta tarirqan, chaypin churarqan karpata, arcata, incienso altartapas, chaymi punkuta wisq’arqan.

6 Hinaqtinmi qhepanta riq wakin runakuna ñanta señalanankupaq hamurqanku, ichaqa manan tarirqankuchu.

7 Jeremiotaq reparaspa paykunata huchachaspa nirqan: –Chay cheqasmantaqa manan yachakunqachu llaqtanta hukmanta huñuspa khuyapayananpaq chaskinankama, nispa.

8 Hinan Señor Diosqa chaykunata paykunaman willanqa, Señor Diospa k'anchariyninpas, phuyupas, Moisespa kamachisqan hina, Salomonpa munasqanman hina, chay cheqaspi ch'uyanchasqa kananta.

9 Willakullarqantaqmi yachaysapa kashaspa sacrificiota ofrecesqanmanta, yupaychana wasita tukuchinanpaqwan.

10 Imaynan Moises Señorta mañakushaqtin, hanaq pachamanta nina uraykamuspa sacrificiokunata ruphachirqan.

11 Hinan Moisesqa nirqan: Hucha sacrificio mana mikhuna kasqanraykun tukukapurqan, nispa.

12 Chaymi Salomonqa chay pusaq p’unchayta hunt’arqan.

13 Chay hinallataqmi Neemiaspa qelqankunapipas, sut’inchayninpipas willakurqan; hinallataq imaynatas huk bibliotecata hatarichispa huñurqan reykunaq, profetakunaq, Davidpa ruwasqankuta, ch’uya qokuykunamanta reykunaq qelqankunatapas.

14 Chay hinallataqmi Judaspas huñuykuran llapa guerrapi chinkasqa kaqkunata, hinan noqanchiswan qhepakushanku.

15 Chhaynaqa, necesitasqaykichis kaqtinqa, wakinta kachamuychis chaykunata apamumusuykichispaq.

16 Ch'uyanchakuy fiestata ruwanaykupaqña kashaqtiykun qelqamuykichis, chay p'unchaykuna hunt'aspaqa allintan ruwankichis.

17 Suyaykutaqmi llapa llaqtanta qespichiq Diosta, llapanku herenciata, reinota, sacerdote kayta, santuariotawan qoq.

18 Kamachikuy Simipi prometewasqanchisman hinan pisi tiempollamanta khuyapayawasun, hinaspan hanaq pachaq urayninpi llapa hallp'akunamanta ch'uya cheqasman huñuwasun, paymi sinchi sasachakuykunamanta qespichiwarqanchis, chay cheqastapas ch'uyanchawanchismi.

19 Judas Macabeomanta, wawqenkunamantawan, hatun yupaychana wasi ch'uyanchasqamanta, altar sapaqchasqamantawan.

20 Antíoco Epifanes, churin Eupadorwan maqanakuspa.

21 Hanaq pachamanta señalkuna hamurqan judaísmo religionmanta hatunchakunankupaq qhari hina puriqkunapaq, chaymi pisilla kaspanku llapa suyuta atiparqanku, mana allin runakunatataq qatiykacharqanku.

22 Yapamantan teqsimuyuntinpi reqsisqa yupaychana wasita kutichipurqan, llaqtatataq kacharichirqan, kamachikuy simikunatapas hunt'arqan, Señor Diosqa paykunata khuyapayarqan.

23 Tukuy chaykunataqa Cirene llaqtayoq Jasonmi pishqa librokunapi willaran, huk tomollapin pisiyachisaqku.

24 Mana tukukuq yupayta qhawarispanku, chay willakuypa willakuyninkunata qhawayta munasqankutapas, imaymanamanta rimasqankurayku.

25 Ñoqaykuqa allintan cuidakurqayku leeyta munaqkuna kusikunankupaq, yuyariyta munaqkunapas mana sasachakuspalla kawsanankupaq, llapa runakunaq makinman chayamuqtinkupas allinpaq qhawarisqa kanankupaq.

26 Chayraykun noqaykupaqqa, kay nanay llank’anata hap’iqniykupaqqa, manan facilchu karqan, aswanpas sudormanta, qhawanamantawan; 27 Imaynan mikhunata wakichispa hukkunaq allinninpaq maskhaqqa mana facilchu.

28 Qelqaqman saqespa sapa particularpa imayna allinta qhawarinanta, hinaspa llank’aspa huk pisichasqa kamachikuykunata qatipananpaq.

29 Imaynan mosoq wasi ruwaqpas llapan wasita cuidanan hinata. Pipas lliwta churaspa pintayta munaqqa, sumaqchananpaq allin kaqkunata maskhanan, chhaynatan ñoqanchispaq kashaqta yuyaykuni.

30 Tukuy imapi sayarispa, tukuy imamanta yachayta, imamantapas yachayta munaspaqa, chay willakuypa ñawpaq kaq qelqaqninpa.

31 Pisi rimayllapi rimayqa, mana ancha llank'anapaqpas, pisi rimayllapi rimaqmanmi qosqa kanman.

32 Kaypiqa chaypachan willakuyta qallarisun: chay hinata yapaspalla chay nisqanchisman yapaspa, mana yuyayniyoq kaymi, unay prologo ruway, hinallataq kikin willakuypi pisi rimayllapas .

3 RAKI 1 Sacerdote uma Oniaspa Dios sonqo kasqanrayku, millay ruwaykunata cheqnikusqanraykun ch'uya llaqtapi thak-kaypi tiyarqanku, kamachikuy simikunatapas allinta hunt'arqanku.

2 Kikin reykunapas chay cheqastaqa hatuncharqankun, aswan allin qokuyninkuwantaq yupaychana wasita hatuncharqanku; 3 Chay hinapin Asia nacionmanta Seleuco qolqe chaskisqanmanta llapa gastokunata aparqan sacrificiokunata servinanpaq.

4 Benjamín ayllumanta huk Simonmi ichaqa templopi gobernador churasqa kasharqan, paymi sacerdote uma sacerdotewan llaqtapi ch'aqwaypi ch'aqwarqanku.

5 Oniasta mana atipayta atispataq, Traseaspa churin Apolonioman aparqan, paymi chaypacha Celosiriapi Feniciapi kamachikuq karqan.

6 Jerusalén llaqtapi qolqe waqaychana wasiqa mana tukukuq qolqewan hunt’a kashasqanmanta, chaymi askha qhapaq kayninkupas, mana sacrificiokuna yupayman hinachu, mana yupay atina kasqanmanta, llapantataq reypa wasinman apamuy atikusqanmantawan maki.

7 Apolonio reypa qayllanman hamuspa, willasqa qolqemanta willaqtinmi, reyqa qolqe waqaychaq Heliodorota akllarqan, hinaspan kamachikuyta kacharqan chay qolqeta apamunanpaq.

8 Hinaqtinmi chay rato Heliodoroqa puririrqan; Celosiria, Fenicia llaqtakunata watukuq colorpa uranpi, ichaqa cheqaqtapuni reypa munayninta hunt’ananpaq.

9 Jerusalén llaqtaman chayaspataq, chay llaqtapi uma sacerdotewan sumaqta chaskispa, payman willarqan ima yachay qosqa kasqanmanta, hinaspataq willarqan imarayku hamusqanmanta, hinaspataq tapurqan cheqaqtachu kay imaymanakuna.

10 Uma sacerdotetaq willaran viudakunata, mana taytamamayoq wawakunatawan yanapanankupaq chay qolqeta huñusqa kashasqanmanta.

11 Chaykunamanta wakinqa Tobiaspa churin Hircano runaqmi karqan, payqa ancha allin qhawarisqa runan karqan, manataqmi millay Simonpa pantasqa willasqan hinachu karqan.

12 Hinataq, manapuni atikuqmi karqan chay hina mana allinkuna ruwakunanpaq, chay cheqaspa ch’uya kayninman, hinallataq yupaychana wasiq hatun kayninman, mana sarunchanapaq ch’uya kayninmanwan, llapan pachamanta hatunchasqa.

13 Reypa kamachisqanraykun Heliodoroqa nirqan: –Imapas reypa qolqe waqaychanan wasiman apasqa kanan, nispa.

14 Hinaqtinmi Jesusqa kamachikusqan p'unchaypi kaykunata kamachinanpaq haykurqan.

15 Sacerdotekunan ichaqa sacerdotekunaq p’achankuwan p’achasqa altarpa ñawpaqenpi qonqoriykukuspa, Diospa kasukusqankunamanta kamachikuy simita churaq runata hanaq pachaman waqyarqanku, chaykunata waqaychanankupaq kamachikuqkunapaq allin waqaychasqa kanankupaq.

16 Pipas uma sacerdoteq uyanta qhawarispaqa sonqonta k'irinman karqan, uyanpas, llimp'inpas cambiasqanmi yuyayninpa sonqonpi ñak'ariyninta willan.

17 Chay runaqa mancharikuywan mancharikuywan ima cuerponta muyuykusqa, chaymi payta qhawaqkunaqa sut’ita repararqanku sonqonpi imayna llakisqa kasqanta.

18 Wakintaq wasinkumanta phawaylla phawarirqanku llapa runaq rogakunankupaq, chay cheqasqa pisichasqa hina kasqanrayku.

19 Warmikunaqa sinqankupa uranpi p’achawan p’achasqa kashaspankun callekunapi askhallaña kasharqanku, chaypi kaq doncella sipaskunapas phawaylla phawarirqanku, wakintaq punkukunaman, wakintaq perqakunaman, wakintaq ventanamanta qhawaspa.

20 Llapallankum hanaq pachaman makinkuta hapiykuspanku rogakurqaku.

21 Chay hinaqa, huk runaqa khuyapayakunmanmi karqan, tukuy imaymana runakunaq urmaykusqanta rikuspa, uma sacerdotepas chhayna ñak’ariypi mancharikusqanta rikuspa.

22 Hinaqtinmi paykunaqa tukuy atiyniyoq Señorta waqyakurqanku, confiasqanku ruwaykunata allinta waqaychananpaq, chayta ruwaqkunapaqpas.

23 Chaywanpas Heliodoroqa kamachikusqanman hinan hunt'arqan.

24 Hinaqtinmi Jesusqa qolqe waqaychana wasi muyuriqpi cuidaqninwan kashaspa, espiritukunaq Señornin, tukuy atiyniyoq kamachikuqpas, sinchita rikhurichirqan, chhaynapin paywan kuska haykuyta munaq llapa runakuna admirakurqanku Diospa atiyninta qhawaspa.

Desmayaruspankum, sinchita mancharikurqaku.

25 Paykunamanmi rikhurimurqan huk caballo manchay sillakuq, ancha sumaq p’achawan sumaqchasqa, hinaspan sinchita phawarirqan, hinaspan Heliodorota ñawpaq chakinkunawan waqarqan, caballopi sillakuqtaq hunt’asqa arnoyoq hina rikch’akurqan quri.

26 Paypa ñawpaqenpi iskay waynakunaraqmi rikhurimurqanku, paykunaqa allin qhawarisqa karqanku, sumaq rikch'ayniyoq, sumaq p'achasqa p'achayoqpas. Sapa kutim maqaq, achkata maqaq.

27 Heliodorotaq qonqaylla pampaman urmaykuspa sinchi tutayaq muyurisqa kasharqan, paywan kaqkunan ichaqa hoqarispa q'opaman churarqanku.

28 Chhaynata, qaynakuna hatun trenwan, llapa guardiankunawan ima chay nisqa qolqe waqaychana wasiman hamuqqa, armankunawan mana yanapayta atispa, sut’ita reqsikurqanku Diospa atiyninta.

29 Diospa makinwanmi Diospa makinpi wikch'usqa kasharqan, mana rimayniyoqtaq kasharqan, manataqmi tukuy kawsay suyakuyniyoqchu kasharqan.

30 Paykunan ichaqa Señor Diosta yupaycharqanku, paymi milagrota ruwaspa kikinpa tiyananta yupaycharqan. chaytaq pisillata manchakuywan, sasachakuywan hunt’a karqan, Tukuy-atiyniyoq Wiraqocha rikhurimuqtin, kusikuywan kusikuywan hunt’asqa karqan.

31 Hinaqtinmi Heliodoroq wakin amigonkuna Oniasta mañakurqanku, Ancha Hatun Diosta waqyananpaq, kawsayninta qonanpaq.

32 Chaymi uma sacerdoteqa, rey judiokunaq Heliodorota traicionasqankuta mana pantaspa yuyaykuspan, chay runaq qhali kananpaq sacrificiota haywarirqan.

33 Uma sacerdote hucha pampachayta ruwashaqtinmi, chay p'achawan p'achasqa waynakuna rikhurimuspa Heliodoroq ladonpi sayaykurqanku: –Uma sacerdote Oniasman anchata graciasta qoy, payrayku Señor Diosmi kawsayta qosurqanki.

34 Hanaq pachamanta maqasqa kasqaykita rikuspa, Diospa atiyniyoq atiyninta llapan runakunaman willay. Chay simikunata rimaspankutaq manaña rikhurimurqankuñachu.

35 Hinaqtinmi Heliodoroqa Señorman sacrificiota haywaspa, kawsayninta qespichiqman hatun prometekuspa, Oniasta napaykuspa, ejercitonwan kuska reyman kutipurqan.

36 Hinaqtinmi Jesusqa llapa runakunaman willaran hatun Diospa ruwasqankunata, chaykunatan ñawinwan rikuran.

37 Hinaqtinmi rey Heliodoroqa huk kutitawan Jerusalén llaqtaman kachananpaq, niran.

38 Pipas awqaykipas, traicionaqniykipas kaqtinqa, chayman kachamuy, hinaspan allin maqasqata chaskinki, vidanwan ayqekuqtinqa. kanmi Diospa huk especial atiynin.

39 Hanaq pachapi tiyaqqa chay cheqastan qhawan, hinaspan defiendeshan. Chayta k'iriq hamuqkunatataq maqaspa wañuchin.

40 Heliodoromanta, qolqe waqaychanamanta ima, chhaynapin urmarqan.

4 kaq RAKI 1 Kay Simón kunan, paymanta rimasqanchis, qolqeta, llaqtantapas traicionaq kaspa, Oniasta k’amirqan, Heliodorota manchachiq hina, kay millay ruwaykunata ruwaq hina.

2 Chhaynapin payqa mana manchakuspa payta suticharqan traidor nispa, chay llaqtapiqa allintan merecerqan, llaqtantataq khuyapayarqan, kamachikuykunatapas anchatan munarqan.

3 Ichaqa sinchita cheqnikuspanku, Simonpa huknin t'aqanwan wañuchisqa karqanku.

4 Oniasqa chay ch'aqway peligropi kasqanta rikuspa, Apoloniopas, Celosiriapi Feniciapi kamachikuq kashaspa, sinchi phiñakuspa, Simonpa millay sonqonta yapasqanmanta.

5 Payqa manan llaqtamasinkunata tumpananpaqchu reyman rirqan, aswanpas llapa runakunaq allinninta maskhaspa, llapa runakunaq allinninta maskhaspa.

6 Payqa rikurqanmi mana atikuq suyu ch'inlla kananta, Simontaq mana yuyayniyoq kayninta saqepurqan, manachus rey chayta qhawanman chayqa.

7 Seleuco wañupuqtinmi, Epifanes sutiyoq Antíoco reinota hap'ikapuqtin, Oniaspa wawqen Jasonqa pakallapi llank'arqan uma sacerdote kananpaq.

8 Reymanmi prometerqan kinsa pachak soqta chunka talento qolqeta, huk qolqemantataq pusaq chunka talento.

9 Chaymantapas, prometerqan pachak phisqa chunkatawan churananpaq, sichus licenciayoq kanman huk cheqaspi ejercicio ruwananpaq, wayna-sipaskunata mana judío runakunaq modanman hina yachachinanpaq, Jerusalén llaqtamantataq qelqananpaq Antioquia runakunapa sutin.

10 Rey kamachikusqanta munaspataq, kikin llaqtanta griego runakunaman aparqan.

11 Judío runakunaman reypa privilegionkunatan qechupurqan, Eupolemoq taytan Juanwan, payqa Roma llaqtaman embajadormi rirqan amistadta munaspa yanapananpaqpas.

Kamachikuy Simiman hina kamachikuq kamachikuqkunatapas urmachispan, kamachikuy simiq contranpi mosoq costumbrekunata hatarichirqan.

12 Kusikuywanmi torrepa uranpi ejercicio ruwana wasita hatarichirqa, umalliq waynakunatapas kamachisqanmanmi churarqa, hinaspa sombrerota churachirqan.

13 Chhaynataqmi karqan griegokunaq modakunaq hatun kaynin, mana judío runakunaq ruwayninkuna yapakusqanpas, Jasonpa sinchi qhelli ruwayninwan, mana manchakuq llakisqa, manataq uma sacerdote.

14 Sacerdotekunaqa manañan valorniyoqchu karqanku altarpi astawan servinankupaq, ichaqa yupaychana wasi pisichaspa, sacrificiokunata mana qhawarispa, usqhaylla ejercicio ruwanankupi mana kamachikuyman hina qosqa kanankupaq, Disco pukllay waqyasqanku qhepaman;

15 Manataqmi tayta-mamankuq hatunchasqantachu qhawarinku, aswanpas griego runakunaq hatunchasqa kaynintan aswan allinpaq qhawarirqanku.

16 Chayraykun sinchi muchuy paykunaman hamurqan, paykunaq awqanku vengakuqkuna kanankupaq, paykunaq costumbrenkutan tukuy sonqowan qatikurqanku, tukuy imapipas paykunaman rikch'akuq kayta munarqanku.

17 Diospa kamachikuyninkunaq contranpi millay ruwayqa manan pisichu.

18 Tiro llaqtapi sapa iñiy watapi pukllasqanku fiestata ruwakuqtinmi reypas chaypi kasharqan.

19 Kay mana khuyapayakuq Jasonqa Jerusalén llaqtamantan kacharqan sapaq kachasqakunata, paykunan karqanku Antioquia llaqtayoq runakuna, kinsa pachak drakma qolqeta apanankupaq, Hérculespa sacrificionman, chayta apaqkunapas allinpaqmi qhawarirqanku sacrificioman mana qonankupaq, mana allin kasqanrayku, aswanpas kananta huk cargokunapaq waqaychasqa.

20 Kay qolqeqa chaymanta, kachaqmanta rimaspa, Hérculespa sacrificionpaq churasqa karqan; ichaqa apaqkunaraykun galikunata ruwanankupaq llank’achirqanku.

21 Menesteopa churin Apoloniota Egiptoman kacharqanku rey Tolomeo Filometorta coronata churanankupaq, Antiocoqa, mana allintachu qhawarispa, pay kikinpa allin kayninta qhawarispa, Jope llaqtaman chayarqan, chaymantataq Jerusalén llaqtaman rirqan : 1 .

22 Hinaqtinmi Jasonta, llaqta runakunapas sumaqta chaskirqanku, hinaspan antorchata rawrachispa, sinchi qapariywan pusamurqanku.

23 Kimsa wata qhepamanmi Jasonqa kacharqan ñawpaqpi rimasqanchis Simonpa wawqen Menelausta reyman qolqeta apananpaq, wakin necesario kaqkunata yuyarinanpaqwan.

24 Ichaqa Reypa ñawpaqenman apasqa kaspanmi, Sacerdote kayta chaskiran, Jasonmantapas aswan kinsa pachak talento qolqeta haywarispa.

25 Chaymi reypa kamachisqanta hamurqan, manan imatapas uma sacerdote kananpaq hinachu apamurqan, aswanpas millay kamachikuq runaq phiñakuyninwan, millay animalpa phiñakuyninwan ima.

26 Hinaqtinmi Jasonqa wawqenta pisichaspa hukpa wawqenwan pisichaspa Amón runakunaq hallp’anman ayqekurqan.

27 Chaymi Menelaoqa kamachikuqta hap'ikapurqan, reyman prometesqan qolqemantan ichaqa mana allin ordenta hap'irqanchu, castillopi kamachikuq Sostratis mañakuqtinpas.

28 Paymanmi karqan costumbrekunata huñuy. Chayraykun iskayninku reypa ñawpaqenpi waqyasqa karqanku.

29 Menelaotaq wawqen Lisimacota saqerpariran sacerdote kaypi. Sostratotaq Ciprio runakunaq gobernadornin Cratesmanta ripurqan.

30 Chaykuna ruwakushaqtinmi, Tarso llaqtamanta, Malos llaqtamantawan hatarirqanku, reypa warmin Antioco sutiyoq warmiman qosqa kasqankurayku.

31 Hinaqtinmi reyqa usqhaylla imatapas thasnunanpaq hamurqan, Andronico sutiyoq kamachikuq runata saqespa paypa yanapaqnin kananpaq.

32 Menelaoqa allin tiempota hap’isqanta yuyaykuspan templomanta wakin qori vasokunata suwaspa Andronicoman qorqan, wakintataq Tiro llaqtaman, muyuriq llaqtakunamanpas venderqan.

33 Chaymi Onias runaqa cheqaqta yachaspa k'amirqan, hinaspan Antioquia llaqtaq qayllanpi kaq Dafne llaqtapi ch'uya cheqasman kutipurqan.

34 Chayraykun Menelaoqa Andrónicota t'aqaspa mañakurqan Oniasta makinman hap'inanpaq. Chayta yuyaykuspa, q'otukuspa Oniasman hamuspa, paña makinta juramentowan

qorqan. Paymanta iskayrayasqaña kashaspapas, ch'uya cheqasmanta lloqsimunanpaqmi kallpacharqan.

35 Chayraykun mana judío runakunallachu, aswanpas huk nacionkunamanta askha runakunapas sinchitan phiñakurqanku, sinchitataq llakikurqanku chay runata mana chanin wañuchisqankumanta.

36 Rey Cilicia muyuriq cheqaskunamanta kutimuqtintaq, llaqtapi tiyaq judío runakuna, wakin griego runakunapas, chay huchata millakuqkuna, Oniasta mana imarayku wañuchisqa kasqankurayku, quejakurqanku.

37 Chayraykun Antiocoqa sonqonmanta llakikurqan, khuyapayakuspataq waqarqan, wañusqa runaq allin yuyayniyoq, huch'uyyaykukuspa purisqanrayku.

38 Phiñasqa kaspataq, chay ratopacha Andrónico p’achanta aparqan, p’achantataq llik’irqorqan, llaqtantintataq pusarqan chay kikin cheqasman, maymanchus Onias contra mana Diosta mana yupaychayta ruwarqan, chaypitaq ñakasqa wañuchiqta wañuchirqan.

Chhaynapin Wiraqochaqa muchuchisqanta premiarqan, merecesqanman hina.

39 Menelaoq munasqanman hina Lisimaco llaqtapi askha sacrificiokuna ruwakuqtin, rurun mast’arisqa kaqtintaq, askha runakuna Lisimaco contra huñunakurqanku, askha qori vasokunaña apasqa karqanku.

40 Chaytataq comun runakuna hatarispa, phiñakuywan hunt’aykukuspa, Lisimacoqa yaqa kinsa waranqa runakunata armarqan, ñawpaqtataq maqanakuyta haywayta qallarirqan; huk Aurano umalliq kasqanrayku, watakunapi karu ripuq runa, manataq pisichu sonso kayninpi.

41 Lisimacoq kallpachakusqanta rikuspataq wakinqa rumikunata hap’irqanku, wakintaq k’aspikunata hap’irqanku, wakintaq maki hunt’a ñut’u allpata hap’ispa, chay qhepapi kaq ñut’u allpata hap’ispa, llapankuta Lisimacoman, chayman seqaqkunatawan wikch’uykurqanku.

42 Chhaynatan askha runakunata k’irirqanku, wakintataq pampaman k’irirqanku, llapankutataq ayqenankupaq tanqarqanku, iglesia suwatataqmi ichaqa qolqe waqaychana wasiq ladonpi wañuchirqanku.

43 Chaykunamantan Menelao contra huchachasqa karqan.

44 Rey Tiro llaqtaman chayaqtinmi, senadomanta kachasqa kinsa runakuna paypa ñawpaqenpi defiendekurqanku.

45 Menelaotaq ichaqa, kunan huchachasqa kaspa, Dorimenespa churin Tolemeota prometerqan askha qolqeta qonanpaq, reyta thasnuyta munaspaqa.

46 Hinaqtinmi Tolemeo reyta huk wasiman apaspa, wayrata hap'inanpaq hina, huk yuyayniyoqman tukuchirqan.

47 Chay hinapin, Menelausta huchachaykunamanta kacharichirqan, payñataq tukuy mana allin ruwaykunata ruwaq karqan chaypas, chay wakcha runakunatapas, paykunaq huchankumanta willankuman karqan chayqa, ari, escita runakunaq ñawpaqenpi, mana huchayoqpaq qhawarisqa kankuman karqan, paykunatan wañuyman huchacharqan .

48 Chhaynata, llaqtapaq, runakunapaq, ch’uya vasokunapaqpas chay asuntota qatikuqkunaqa, pisi tiempollamantan mana chanin muchuchisqa karqanku.

49 Chayraykun Tiro llaqtayoq runakunapas chay millay ruwasqankuta cheqnikuspanku, sumaqta p’amparqanku.

50 Chhaynataq atiyniyoq runakunaq munapayayninwan Menelaoqa kamachikuqllaraq qheparqan, millay yuyaypi yapakuspa, llaqta runakunatataq hatun traidor kaspa.

5 CAPÍTULO 1 Chay tiempollapitaqmi Antiocoqa iskay kaq kutipi Egiptoman rinanpaq alistakurqan.

2 Hinaqtinmi llapa llaqtantinpi, yaqa tawa chunka p’unchaypi, rikusqaku caballopi sillakuq runakunata, qori p’achayoq,

lanzawan armasqa, huk t’aqa soldadokuna hina, wayrapi phawaykachashaqta.

3 Caballopi sillakuq t’aqa t’aqakunan t’aqasqa, tupanakuspa phawaylla phawarispa, escudokuna chhaphchikuspa, askha picokunata, espadakunata horqospa, flechakunata wikch’uspa, qorimanta adornokunata llimp’ispa, tukuy rikch’aq arnkunatawan.

4 Chayraykun sapankanku mañakurqanku chay rikhuriy allinman tukupunanpaq.

5 Antioco wañusqa hina llulla rimay lloqsimuqtintaq, Jasonqa waranqa runakunatapas hap’ispa qonqaylla llaqtata phawarirqan; Perqa patapi kaqkunapas, llaqtata qepaman apasqa kaspanku, Menelaoqa ayqekuran castilloman.

6 Ichaqa Jasonqa mana khuyapayakuspallan llaqtamasinkunata wañuchirqan, manataqmi yuyaykurqanchu llaqtanpa p’unchayninta chaskiyqa ancha mana kusikuy p’unchay kananta; ichaqa awqankuna kasqankuta yuyaykuspan, manataq llaqtamasinkunachu, paykunata atiparqan.

7 Tukuy chaykunamantan ichaqa manan kamachikuqtachu chaskirqan, ichaqa qhepamanmi p'enqaypi chaskirqan traicionasqanmanta, hinaspan hukmanta ayqekurqan Amón runakunaq hallp'anman.

8 Qhepamanmi payqa mana kusisqa kutimurqan, Arabia nacionpa reynin Aretaspa ñawpaqenpi huchachasqa kaspa, llaqtamanta llaqtaman ayqekuspa, llapa runakunaq qatiykachasqan, kamachikuy simikunata saqeq hina cheqnisqa, sut’i awqan hinataq millakuypaq hap’isqa kaspa llaqtanpas llaqtamasinkunapas, Egiptoman wikch'usqa karqan.

9 Chhaynapin askha runakunata llaqtankumanta qarqoq runaqa huk nacionman wañupurqan, Lacedemonia runakunaman kutipuspa, ayllunkunaq yanapayninta tarinanpaq yuyaykuspa.

10 Mana p'ampasqa askha runakunata qarqoq runaqa manan pipas paymanta llakikuqchu, nitaq ima p'ampanatapas, nitaq ñawpaq taytankunawan aya p'ampanatapas.

11 Chay pasasqan reypa carronman chayaqtinmi, Judea nacionman hatarichikusqanta yuyaykurqan, chaymi Egipto nacionmanta lloqsispa sinchita phiñakuspa llaqtata hap'ikapurqan.

12 Chaymi maqanakuq runakunata kamachirqan tupasqanku runakunata ama khuyapayanankupaq, wasikunaman wichaqkunatataq wañuchinankupaq.

13 Chhaynapin wayna-sipaskunata kuraqkunatapas wañuchirqanku, qharikunata, warmikunata, wawakunatawan wikch’urqanku, doncellakunata, wawachakunatapas wañuchirqanku.

14 Kimsa p’unchaw hunt’asqa ukhupitaq tawa chunka waranqa runakuna ch’usaqyachisqa karqanku, chaykunamanta tawa chunka waranqa runakuna ch’aqwaypi wañurqanku; manataqmi pisichu vendesqa, wañuchisqamantaqa.

15 Chaywanpas manan chaywanchu contentakuran, aswanpas tukuy teqsimuyuntinpi aswan ch'uya yupaychana wasiman haykunanpaqmi yuyaykurqan.

Menelao, chay kamachikuykunata traicionaq, hinallataq llaqtanmanpas, pusaqnin kaspan: 16 Qhelli makikunawan ch'uya vasokunata hap'ispa, qhelli makikunawantaq huk reykunaq sapaqchasqa kaqkunata ch'usaqyachispa, chay cheqaspi aswan hatunchasqa kananpaq, hatunchasqa kananpaq, hatunchasqa kananpaqwan.

17 Antiocotaq ancha hatunchakuq yuyayninpi kasharqan, manataqmi yuyaykurqanchu Wiraqocha huk ratolla phiñasqa kashasqanmanta, chay llaqtapi tiyaqkunaq huchankumanta, chayraykutaq ñawinqa mana chay cheqaspichu kasharqan.

18 Manachus ñawpaqpi askha huchakunapi k’uyusqa karqanku chayqa, kay runaqa, chayamuqtin hina, chay rato

maqasqa, hatunchakusqanmanta kutichisqa, Heliodoro hina, paytan rey Seleuco kacharqan qolqe waqaychanata qhawananpaq.

19 Chaywanpas Diosqa manan chay cheqaspaqchu runakunata akllarqan, aswanpas karu cheqastaqa runakunaq allinninpaqmi.

20 Chhaynataq kikin cheqas, paykunawan kuska kaq, chay nacionman pasasqan sasachakuykunapi, qhepaman willakurqan Wiraqochamanta kachamusqan allinkuna, hinallataq tukuy atiyniyoqpa phiñakuyninpi saqesqa kasqanman hina, chay hinallataqmi yapamanta, hatun Wiraqochapas allipunachisqa kaspataq, tukuy k'anchariywan sayarichisqa karqan.

21 Hinaqtinmi Antiocoqa waranqa pusaq pachak talento qolqeta yupaychana wasimanta horqospa Antioquia llaqtaman usqhaylla ripurqan, hatunchakuyninwan hallp'ata purinanpaq, lamar-qochatapas chakiwan purinanpaq.

22 Hinaqtinmi Jerusalén llaqtapi kamachikuqkunata saqerpariran, Felipe sutiyoq runaqa Frigia nacionmantan karan, chaypi tiyachiq runamantapas aswan millay comportamientoyoqmi karan.

23 Garizim llaqtapitaq Andrónico. chaymantapas, Menelao, llapan wakinmanta aswan millay runa, llaqtamasinkunaman llasa makinta aparqan, llaqtamasin judiokunaq contranpi millay yuyayniyoq.

24 Chay millay millay umalli Apoloniotapas iskay chunka waranqayoq ejercitota kacharqan, kamachirqan llapa allin edadniyoq kaqkunata wañuchinanpaq, warmikunata sullk'akunatapas vendenanpaq.

25 Paymi Jerusalén llaqtaman hamuspa, thak kashaqman tukuspa, samana p'unchay ch'uya p'unchaykama saqerqan, judío runakunata ch'uya p'unchayta waqaychaspa, runankunata kamachirqan armakunankupaq.

26 Hinaqtinmi Jesusqa samana p’unchay fiestaman riq llapa runakunata wañuchirqan, armakunawan llaqtata phawaykachaspataq askha runakunata wañuchirqan.

27 Judas Macabeotaq isqon runakunawan kuska ch'inneqman ripurqan, hinaspan uywakunaq rikch'ayninman hina orqokunapi tiyarqan, paykunan sapa kutilla qorakunata mikhurqanku, mana chayqa qhelli qhellipi kanankupaq.

6 RAKI 1 Chay qhepallamanmi reyqa Atenas llaqtamanta huk machu runata kacharqan, judío runakunata obligananpaq, ñawpa taytankuq kamachikuyninkunamanta t'aqakunankupaq, manataq Diospa kamachikuyninkunaman hinachu kawsanankupaq.

2 Jerusalén llaqtapi yupaychana wasitapas qhellichaspa, Júpiter Olimpio yupaychana wasi nispa sutichanankupaq. chaytaq Garizim llaqtapi, Júpitermanta mana reqsisqa runakunaq Defiendeqnin, imaynan paykuna munarqanku chay cheqaspi tiyaq runakunata.

3 Chay millay runakunaq hamusqanqa sinchi nanaymi karqan.

4 Dios yupaychana wasiqa ch'aqwaykunawan kusirikuykunawan ima hunt'a kasharqan, mana judío runakunaq rabona warmikunawan q'otukuqku, ch'uya cheqaskunata muyuriq warmikunawanpas puñuqku.

5 Altarpas qhelli ruwaykunawan hunt'aykusqa, kamachikuy simiq hark'asqan.

6 Nitaq runaqa samana p'unchawta, ñawpaq ayunokunatapas hunt'ayta, nitaq judío runa kasqayta niytapas atirqanchu.

7 Reypa nacesqan p’unchaypin sapa killa k’arakta aparqanku sacrificiokunata mikhunankupaq. Bacopa ayunasqa kaptintaq, judiokunaqa hiedra apaspa Bacoman procesionpi rinankupaq hikutasqa karqanku.

8 Chaymantapas Tolemeoq nisqanman hinan judío runakuna contra kamachikuy lloqsimurqan mana judío runakunaq qayllanpi kaq llaqtakunaman.

9 Pipas mana judío runakunaq costumbrenman hina ruwayta munaqqa wañuchisqa kanqa. Hinaptinqa, ichapas huk runaqa kunan llakikuytaqa qawanman karqa.

10 Iskay warmikunatan pusamurqanku, paykunan wawankuta señalarqanku. Paykunatataq llaqtata sut'ita muyuchispa, wawakunata sinqankuman hap'ispa, perqamanta umankuta wikch'uykurqanku.

11 Hinaqtinmi Felipe tariruspa, chay qayllapi kaq machaykunaman phawaylla phawaylla samana p’unchayta waqaychaspa, llapanku ruphachisqa karqanku, aswan ch’uya p’unchayta hatunchanankupaq yanapakunankupaq yuyaykusqankurayku.

12 Kay librota leeqkunatan valekuykichis, ama hukmanyanankupaq kay desgraciakunarayku, aswanpas chay castigokunata mana chinkachinapaq hinachu qhawarinankupaq, aswanpas llaqtanchista muchuchinankupaq.

13 Ancha sumaq kayninpa señalninmi, millay ruwaqkuna mana unayta ñak’ariqtinku, ichaqa chay ratolla muchuchisqa kaqtinku.

14 Manan huk nacionkunapi hinachu, Señor Diosqa pacienciakuspan muchuchiwanchis, huchanku hunt'asqa kanankukama.

15 Ahinapin huchallikushaspa noqanchismanta vengakunanpaq.

16 Chhaynaqa, manan hayk'aqpas khuyapayakuynintaqa qechuwanchischu, ñak'ariypiña muchuchiwanchis chaypas, manan hayk'aqpas llaqtanta saqenchu.

17 Ichaqa kay rimasqanchikqa, ñuqanchikpaq willananpaq kachun. Hinaspa kunan hamusun pisi rimayllapi chay asuntomanta willakuyman.

18 Ley yachachiqkunamanta huknin Eleazar, yuyaq runa, sumaq uyayoq, simin kicharinanpaq, khuchi aychata mikhunanpaqwan kamachisqa karqan.

19 Paymi ichaqa, chhayna millay millay millay millay millay millay millay millay millay millay millay millaypas qhellichasqa kawsananmantaqa, k'ancharishaq wañuyta munaspa, chay millay millay millay millay millay millay millay millay millay millay millaypas qhellichasqa kawsananmantaqa, pay kikinmanta muchuchimurqan.

20 Imaynan hamunan karqan, chay hinatan decidisqa kashanku chaykunaq contranpi sayarinankupaq, manataqmi leyman hinachu kawsayta munakuyqa.

21 Chay millay fiestata encargakuqkunan ichaqa, chay runawan ñawpaqpi reqsinakusqankurayku, payta valekurqanku mikhunanmanta aychata apamunanpaq, hinaspa payman rikch'akuqta ruwananpaq reypa kamachisqan sacrificiomanta horqosqa aychata mikhurqanku; 22 Chhaynata ruwaspa wañuymanta qespichisqa kananpaq, ñawpaq amistadninkurayku allin qhawarisqa kananpaq.

23 Ichaqa allin yuyaywan qhawariyta qallarirqan, hinallataq edadninman hina, hinallataq ñawpaq watakunaq allin kayninman hina, hinallataq yuraq umanpa hatunchasqa kayninta, chayman hamurqan, hinallataq aswan honrado yachachikuyninta wawamantapacha, otaq aswan allinta nisunman ch’uya kamachikuy ruwasqa hinallataq Diospa qosqanta, chayraykun Jesusqa chayman hina kutichispa aya p'ampanaman kachanankupaq paykunata munarqan.

24 Manan edadninchispaq hinachu, nirqanmi, imaynapipas llullakuyqa, chaywantaq askha waynakuna yuyaykunkuman Eleazar, tawa chunka watayoq kashaspa, kunan huk mana reqsisqa religionman ripushasqanmanta; 25 Chhaynataq paykuna iskay uya kayniywan, pisi tiempota, huk ratutawan kawsakuyta munaspanku, ñoqawan q’otusqa

kananku, machuyayniypitaq huk qhellita hap’iykuni, millakuypaqtaq tukuchini.

26 Kunan pachaña runakunaq muchuchisqanmanta kacharichisqa kayman chaypas, manan kawsashaqpas wañusqapas tukuy atiyniyoq Diospa makinmanta ayqeymanchu.

27 Chhaynaqa, kunan kawsayta t'ikrakuspay, kay kawsayniypa munasqanman hina rikuchikusaq.

28 Saqeychis huk allin ejemplota wayna-sipaskunaman, munaspa mana manchakuspa wañunankupaq, yupaychasqa ch’uya kamachikuykunapaq. Kay simikunata rimaspataq, chaylla ñak'arichisqaman rirqan.

29 Allin munayninta cambiananpaq pusaqkunaqa, ñawpaqtaraqmi cheqnikuyman aparqanku, yuyaykusqankuman hina, mana manchakuq yuyaymanta rimasqankuqa hamusqanrayku.

30 Maqasqa wañunanpaqña kashaqtinmi ichaqa waqaspa nirqan: –Ch’uya yachayniyoq Señor Diosqa sut’inmi, wañuymanta kacharichisqa kashaspapas, kunanqa cuerpoypi sinchi nanaykunatan aguantashani, maqasqa kaspaymi”, nispa : almaypin ichaqa chaykuna ñak'arispa kusisqa kashani, payta manchakusqayrayku.

31 Chhaynataq kay runa wañupurqan, wañuyninta saqespa huk allin qhawarinapaq hina, allin kaymanta yuyarinapaqwan, manan waynakunallapaqchu, aswanpas llapan llaqtanpaq.

7 RAKI 1 Qanchis wawqekunata mamanwan kuska hap'ispa, kamachikuypa contranpi reypa obligasqan khuchi aychata malliykunankupaq, azotekunawan, laq'akunawan ima ñak'arichisqa karqanku.

2 Ñawpaqta rimaqkunamanta hukninmi ichaqa kay hinata nirqan: –¿Imatan tapuwaqchis otaq noqaykumanta yachawaqchis? wañunanchispaqmi listo kashanchis, taytanchiskunaq kamachikuyninkunata p’akikunanchismantaqa.

3 Hinan reyqa sinchi phiñakuspa kamachirqan sartenkunata, caldokunatawan ruphachinankupaq.

4 Hinaqtinmi Jesusqa chaylla ruphachikuspa kamachiran, ñaupaqta rimaqpa qallunta kuchunankupaq, wakin wawqenkunata mamanpiwan qhawaspa.

5 Hinaqtinmi Jesusqa llapa cuerponkuna mana imayoq kashaqtin, kawsashasparaq kamachirqan ninaman apanankupaq, sartenpitaq rawk’anankupaq huknintaq mamanwan qhari hina wañunanpaq, kay hinata nispa.

6 Señor Diosqa qhawariwanchismi, cheqaqtataqmi sonqochawanchis, imaynan Moisespa takiyninpi paykunaq uyankupi testigo kaspa nirqan: “Sirvientenkunawanmi sonqochakunqa”, nispa.

7 Hinaqtinmi ñawpaq kaq wañusqaña kashaspa, iskay kaqta pusamurqanku burlakunankupaq, chukchanwan umanpa qaranta horqospankutaq tapurqanku: –¿Manaraq castigasqa kashaspachu mikhunki”, nispa ¿Cuerpoykipa sapa partenkuna?

8 Hinaqtinmi Jesusqa rimasqan simipi kutichispa nirqan: – Manan, chhaynaqa, ñawpaq kaq ñak’ariytapas chaskirqanmi, nispa.

9 Hinaqtinmi Jesusqa niran: “Kay kawsaymantan phiñakuy hina horqowanchis, kay pachaq Reyninmi ichaqa kamachikuyninkunarayku wañuq runakunata wiñay kawsayman hatarichiwasun”, nispa.

10 Paypa qhepantataq kinsa kaq burlakurqanku, mañakuqtinkutaq qallunta haywarirqan, chay derechotataq pisi tiempollamanta makinta haywarirqan.

11 Hinaqtinmi mana manchakuspa nirqan: –Kaykunataqa hanaq pachamantan kapuwarqan.

kamachikuyninkunaraykutaq paykunata pisichani; Paymantataqmi hukmanta chaskiyta suyachkani.

12 Chaymi reypas paywan kaqkunapas admirakurqanku chay waynaq mana manchakuq kasqanmanta, manataqmi imatapas qhawarirqanchu nanaykunata.

13 Kay runapas wañupuqtinmi, tawa kaqtapas ñak’arichispa k’irirqanku.

14 Hinaqtinmi Jesusqa wañunanpaq hinaña kashaspa khaynata niran: “Allinmi runakunaq wañuchisqan kaspa, Diosmanta suyakuy suyakuy, paywan kawsarimpunanpaq, qanmanta ichaqa manan kawsarimpunkichu”, nispa.

15 Chay qhepamanmi phisqa kaqtapas pusamuspa k’irirqanku.

16 Hinaqtinmi reyta qhawarispa nirqan: –Runakunapi atiyniyoqmi kanki, waqlliqmi kanki, munasqaykitan ruwanki. chaywanpas ama yuyaykuychischu llaqtanchis Diospa saqesqan kasqanpi; 17 Ichaqa huk rato qhepakuy, hinaspa qhawariy hatun atiyninta, imaynatas qanta mirayniykitapas ñak’arichisunki chayta.

18 Paypa qhepantataq soqta kaqta pusamurqanku, wañunanpaqña kashaspataq nirqan: –Ama q'otuchikuychischu, Diosninchis contra huchallikusqanchisraykun chaykunata ñak'arinchis, chayraykun admirakunapaq hina ruwawanchis, nispa.

19 Ichaqa ama piensaychu Diospa contranpi maqanakuq, mana castigasqa ayqenaykita.

20 Mamaqa llapanmanta aswan admirakuypaqmi karqan, allin yuyarinapaq hinataqmi karqan, qanchis churinkunata huk p'unchayllapi wañuchisqata rikuspa, Señorpi suyakusqanrayku, allin kallpawan wachakurqan.

21 Ari, sapankankuta kallpacharqan kikin rimayninkupi, mana manchakuq espiritukunawan hunt’asqa; qari wiksanwan warmi hina yuyayninta hatarichispataq, paykunata nirqan: 22 Manam willayta atiymanchu imaynatas wiksayman haykusqaykichista, manan ñoqaqa samaytachu nitaq kawsaytapas qorqaykichischu, manataqmi ñoqapas sapankaykichispa cuerpoykichista kamarqaykichischu.

23 Ichaqa mana iskayrayaspa, kay pacha kamaq, runaq mirayninkunata kamaq, tukuy imaymanaq qallariynintapas tariq, khuyapayakuyninmantan samayta kawsaytawan qosunkichis, kunan mana qankuna kikiykichista qhawarinkichischu kamachikuyninkunarayku’. sake.

24 Antiocotaq pisichasqa kananpaq yuyaykuspa, k’amikuq rimay kananpaq yuyaykuspa, sullk’a kawsashaqtinraq, manan rimayllawanchu kallpacharqan, aswanpas juramentokunawanmi segurarqan, qhapaq runaman, kusikuqman tukuchinanta runa, taytankunapa kamachikuyninkunamanta kutirinman chayqa; hinaspapas amigonpaq hap’ispa imakunapipas confianantapas.

25 Chay waynaqa manapuni uyariyta munaqtinmi reyqa mamanta waqyaspa kallpacharqan waynata yuyaychananpaq kawsayninta qespichinanpaq.

26 Askha simikunawan kallpachaspataq, churinta yuyaychananpaq prometerqan.

27 Ichaqa payman k’umuykukuspa, millay tiranomanta asikuspa, kay hinata llaqtan simipi rimarqan; Yaw waway, khuyapayaykuway isqon killa wiksaypi wachakusqayki, chhayna kinsa watata qosuqtiyki, mikhuchisurqanki, kay watakamataq uywarqayki, yachaypa sasachakuyninkunatataq aguantarqayki.

28 Churiy, valekuyki, hanaq pachata, kay pachata, chaypi kaq lliw kaqkunata qhawarispa, Diosqa mana kaqkunata kamasqanta. chay hinallataqmi runapas kamasqa karqan.

29 Ama kay ñak’arichiqta manchakuychu, aswanpas wawqeykikunapaq hina kaspa, wañuyniykita hap’iy,

wawqeykikunawan khuyapayakuspa wakmanta chaskikunaypaq.

30 Chaykunata rimashaqtinraqmi waynaqa nirqan: –¿Pitan suyashankichis? Reypa kamachisqantaqa manam kasusaqchu, aswanqa Moisespa ñawpaq taytanchikkunaman qosqan kamachikuy simitam kasukusaq.

31 Hebreo runakunaq contranpi tukuy mana allinkunata ruwaq qanqa manan Diospa makinmanta ayqenkichu.

32 Huchanchisraykun ñak’arinchis.

33 Kawsaq Wiraqochapas huk ratollaña phiñakuwasun castigawananchismanta, corregiwasqanchismantawan chaypas, hukmantan kamachinkunawan hukllachakunqa.

34 Qan ichaqa, mana Diosniyoq runa, llapa millay runakunamantawan, ama yanqamanta hoqarikuychu, nitaq Diospa kamachinkunaq contranpi makiykita hoqarispa.

35 Tukuy-atiyniyoq Diospa juzgasqanmantaqa manaraqmi ayqekunkichu.

36 Wawqenchiskunaqa, kunan pisi tiempolla nanaywan ñak'ariqkunaqa, wiñay kawsay rimanakuy Diospa rimanakuyninwanmi wañusqaña kashanki, qanmi ichaqa, Diospa juzgasqanwan, hatunchakusqaykimanta chanin muchuchisqa kanki.

37 Noqan ichaqa, wawqeykuna hina, taytanchiskunaq kamachikuyninrayku cuerpoyta, kawsayniytawan haywarini, Diosta valekuspa, llaqtanchista usqhaylla khuyapayananpaq; ñak’ariykunawan, ñak’ariykunawan ima, paylla Dios kasqanmanta willakunaykipaq; 38 Ñoqapi wawqeykunapipas Tukuy-atiyniyoqpa phiñakuynin, llaqtanchisman chaninpi apamusqa, tukukunanpaq.

39 Reypas phiñakuspan llapa runakunamantapas aswan millayta qorqan, hinaspan sinchita hap'irqan burlakusqanmanta.

40 Chaymi kay runaqa mana qhellichasqa wañupurqan, Señor Diospitaq tukuy sonqowan hap'ipakurqan.

41 Qhepamanmi churikuna qhepata maman wañupurqan.

42 Idolo yupaychay fiestakunamanta, sinchi ñak’ariykunamantawan rimasqaykichispaq kunanqa aypachun.

8 RAKI 1 Hinaqtinmi Judas Macabeo, paywan kashaqkunapas pakallapi llaqtakunaman rispa, ayllunkunata waqyaspa, llapa judío religionpi kaqkunata pusaspa, soqta waranqa runakunata huñurqanku.

2 Wiraqochatan waqyakurqanku llapa runakunaq sarusqan runakunata qhawananpaq; hinallataq khuyapayay mana Diosniyoq runakunaq qhellichasqa yupaychana wasitapas; 3 Llaqtata khuyapayananpaq, sinchi qhellichasqa, hallp’awan ch’usaqyachisqa kananpaq; Uyariychis payman waqyakuq yawarta.

4 Yuyariychistaq mana ima mana allintapas ruwaq wawakunata millay wañuchisqankuta, sutin contra k’amiykunatapas; hinallataq millay runakuna contra cheqnikuyninta rikuchinanpaq.

5 Macabeotaq paywan kuska kashaspa, mana judío runakunapas mana atipayta atirqankuchu.

6 Chayraykun payqa mana musyakuspalla hamuspa, llaqtakunata, llaqtakunata ruphachirqan, aswan askha kaq cheqaskunatataq makinman haykuspa, awqankunata atipaspa ayqechirqan.

7 Ichaqa astawanmi chay tutata aprovecharqan chhayna pakallapi kallpachakusqanrayku, ch’uya kayninpa rurun maymanpas mast’arikurqan.

8 Chaymi Felipeqa kay runa pisi-pisimanta yapakusqanta rikuspa, aswan-aswan paywan allin kashaqta rikuspa,

Celosiriapi, Feniciapi kamachikuq Tolemeoman qelqarqan reypa ruwayninkunapi astawan yanapananpaq.

9 Hinaqtinmi chay ratopacha Patrocloq churin Nicanorta akllaspa, huknin allin amigonkunata, payta kacharqan mana pisichu iskay chunka waranqata llapa suyukunata kamachisqanpi, llapan miray judiokunata saphichananpaq; paywan kuskataqmi capitan Gorgiaswanpas hukllawakurqan, payqa guerramanta ancha experienciayoqmi karqan.

10 Chaymi Nicanorqa presochasqa judío runakunamanta askha qolqeta ganananpaq, iskay waranqa talento qolqeta paganan karqan, chaytan reyqa Roma runakunaman paganan karqan.

11 Chhaynaqa, chaylla lamar-qocha patapi kaq llaqtakunaman kacharqan, preso judío runakunata vendenanta willaspa, prometespataq chunka chunka cuerpoyoq kanankupaq huk talentowan, mana suyaspachu Tukuy-atiyniyoq Diosmanta paymanta vengakunanta.

12 Nicanorpa hamunanmanta Judasman willaqtinkutaq, paywan kaqkunaman willaqtinku ejercito qayllaykamushasqanmanta.

13 Manchakuspa Diospa chanin kayninpi mana confiaqkunan ayqekurqanku.

14 Wakintaq llapan puchuqninkuta venderqanku, hinaspan Señor Diosta valekurqanku qespichinanpaq, manaraq huñunakushaspa millay Nicanorpa rantisqanta.

15 Manataq paykunaq allinninkuraykuchu chayqa, ñawpaq taytankuwan rimanakusqanrayku, ch'uya, k'ancharishaq sutinraykupas, chay sutiwanmi waqyasqa karqanku.

16 Chaymi Macabeo runankunata waqyaspa soqta waranqa runakunata kallpacharqan, awqankumanta ama mancharikunankupaq, nitaq askha suyukunata manchakunankupaq, paykunaq contranpi pantaspa hamurqanku; ichaqa qhari hina maqanakunankupaq, 17 Ch'uya cheqasman mana chaninpi k'irisqankuta, llaqtata millay tratasqankutapas, ñawpaq taytankuq kamachiyninta qechusqankutapas.

18 Paykunaqa, nisqanman hinan, armankupi, mana manchakuq kasqankupipas confianku; ichaqa, tukuy atiyniyoq Diospin confianchis, paymi huk kutillapi urmachiyta atin contranchispi hamuqkunata, hinallataq llapa kay pachatawan.

19 Hinaqtinmi Jesusqa paykunaman willaran ñawpaq taytanku ima yanapaykunata tarisqankuta, Senaqueribpa kamachisqan pachak pusaq chunka phisqayoq waranqa runakuna wañukuqtinkupas.

20 Paykunamanmi willarqan Babilonia llaqtapi Galata runakunawan maqanakusqankumanta, llapanpi pusaq waranqa runakunalla chay negocioman hamusqankuta, tawa waranqa Macedonia runakunawan, hinallataq Macedonia runakuna musphaspa pusaq waranqa pachak iskay chunka waranqa runakunata wañuchisqankuta hanaq pachamanta yanapayniyoq kasqankurayku, chhaynapin askha saqueokunata chaskirqanku.

21 Chhaynata, kay rimaykunawan paykunata mana manchakuspa, kamachikuy simirayku, suyuraykuwan wañunankupaq wakichisqa kaspa, tawa t’aqaman ejercitonta t’aqarqan; 22 Paypa wawqenkunawan kuska, sapanka t'aqa t'aqapi umalliqkuna, Simonta, Joseta, Jonatantawan, sapankaman chunka phisqayoq pachak qharikunata qospa.

23 Hinaspan Eleazarta churarqan ch'uya librota leenanpaq, hinaspan paykunaman kay simita willarqan: Diospa yanapaynin, nispa. pay kikin ñawpaq kaq bandata umallispa, 24 Tukuy-atiyniyoqpa yanapayninwantaq isqon waranqa aswan awqankunata wañuchirqanku, Nicanorpa ejercitonpa yaqa llapantataq k’irirqanku, mana puriyta atirqankutaq, chhaynapin llapankuta ayqerqanku;

25 Paykunata rantinankupaq hamuq qolqenkuta hap'ispa karuta qatiparqanku.

26 Samana p’unchaypa ñawpaq p’unchayninmi karqan, chayraykun manaña qatiykachayta munarqankuñachu.

27 Chhaynaqa, armadurankuta huñuruspanku, awqankutapas suwaspanku, samana p’unchaypi llank’arqanku, ancha yupaychayta, graciastawan qospa Wiraqochaman, paymi paykunata waqaycharqan chay p’unchaykama, chay p’unchaykamataq khuyapayakuy qallarirqan.

28 Sábado p’unchay qhepatataq, huk chhikanta qechusqankuta mana puriy atiqkunaman, viudakunaman, mana taytamamayoq wawakunaman ima qoykuspanku, puchuqninta rakinakurqanku paykunapura kamachinkunamanwan.

29 Chayta ruwaspa, sapa kutilla rogakuspanku, khuyapayakuq Señorta valekurqanku kamachinkunawan wiñaypaq allipunachinanpaq.

30 Paykunawan maqanakuq Timoteowan Baquideswan kuska kaq runakunamantan iskay chunka waranqamanta aswanta wañuchirqanku, ancha facil-llatataqmi alto-kallpa patakunata hap'irqanku, askha q'otukunatataq rakinakurqanku, mana puriy atiq runakunata, mana tayta-mamayoqkunata, viudakunata, ari, . yuyaqkunapas, kikinkuwan q'otusqankupi kaqlla.

31 Armankuta huñuruspankum, llapallanku allin sitiokunapi waqaycharqaku, Jerusalen llaqtaman apasqanku saqueokunamanta puchuqkunatapas.

32 Chay millay runa Filarquestapas wañuchirqankun, payqa Timoteowan kuska kasharqan, judío runakunatataq imaymanata phiñachirqan.

33 Chaymantapas, llaqtankupi atipanankupaq fiestata ruwashaqtinkutaq, ch’uya punkukunata nina rawrachiq Calistenesta ruphachirqanku, payqa huk huch’uy wasimanmi ayqekurqan; chhaynataq millay ruwayninmanta huk premiota chaskirqan.

34 Ancha mana khuyapayakuq Nicanormantataq, waranqa qhatuqkunata pusamusqa judiokunata rantinankupaq.

35 Paykunamantan pisita qhawarirqan Señor Diospa yanapayninwan. Sumaq p'achanta p'achakuspa, t'aqanta kacharispataq, ayqekuq kamachi hina chawpi suyuta Antioquía llaqtaman hamurqan, sinchi p'enqaypi, awqankuna ch'usaqyachisqa kasqankurayku.

36 Chhaynata, Jerusalén llaqtapi presochasqa runakunawan Roma runakunaman impuesto paganankupaq aparikuq, hawa llaqtakunapi willarqan, judiokunaq Diosnin paykunapaq maqanakunanpaq, chayraykutaq mana k’irisqa kayta atirqankuchu, kamachikuy simikunata kasukusqankurayku paykunata quykurqa.

9 RAKI 1 Chay tiempopin Antiocoqa Persia suyumanta p'enqaypi hamurqan 2 Payqa Persépolis sutiyoq llaqtaman haykuspan templota suwakuspa llaqtata hap'inanpaq purisharqan. chaymantataq armankuwan hark’akunankupaq phawaykachaq askha runakuna ayqerqanku; Chay hinataq, Antioco llaqta runakunamanta ayqechisqa kaspa, p’enqaypi kutimurqan.

3 Ecbatane llaqtaman chayaspataq, Nicanorwan Timoteowan imachus pasasqanmanta willarqanku.

4 Chaymantataq phiñakuywan punkiy. payqa yuyaykurqanmi ayqechiqkunaq p'enqay ruwasqankumanta judío runakunamanta vengakuyta. Chayraykun carretayoq runata kamachirqan mana saqespa purinanpaq, purinanta kachananpaq, Diospa juzgasqanpas.

Chaynatam hatunchakuspa rimarqa: Jerusalén llaqtaman hamuspan judío runakunapa p'ampanan wasiman tukuchinanpaq, nispa.

5 Ichaqa Tukuy-atiyniyoq Wiraqocha, Isrealpa Diosnin, mana hampiy atina mana rikuy atina muchuywan wañuchirqan, otaq kay simikunata rimaqtin hina, mana hampiy atina wiksan nanaynin, ukhunpa sinchi ñak’ariyninpas; 6 Chaytaqa aswan chaninmi, huk runakunaq wiksanta ñak'arichirqan askha mana reqsisqa ñak'ariykunawan.

7 Ichaqa manan imapas saqerqanchu hatunchakusqanmanta, ichaqa hatunchakuyninwanmi hunt’aykusqaraq, judiokunaq contranpi phiñakuyninpi ninata samaykuspa, usqhaylla puriyta kamachispa, ichaqa carretanmanta urmaykurqan, sinchita apasqa ; chaymi sinchita urmaykuspan cuerponpa llapa miembronkuna sinchita nanarqanku.

8 Chhaynataq, huk chhikanta ñawpaqta yuyaykurqan lamarqochaq olakunata kamachinanpaq, (ancha hatunchakuqmi karqan runaq kayninmanta aswan hatun) alto orqokunatataq balanzapi pesananpaq, kunanqa pampaman wikch’usqa karqan, caballopi puriqpitaq apasqa karqan , Diospa tukuy rikukuq atiyninta rikuchispa.

9 Chaymi kay millay runaq cuerponmanta kurukuna hatarirqan, llakisqa nanaywan kawsashaqtintaq aychanqa urmaykurqan, qhelli qhelli q’apayninpas llapa ejercitonta qaparirqan.

10 Chay runaqa, hanaq pacha ch’askakunaman chayayta atisqanmanta pisillata yuyaykuspaqa, manan pipas aguantayta atirqanchu mana aguantay atina q’apayninta apayta.

11 Kayraykun, ñak’arichisqa kaspa, hatun hatunchakuyninta saqeyta qallarirqan, Diospa muchuyninwantaq pay kikinta reqsikuyta qallarirqan, sapa rato nanaynin yapakurqan.

12 Pay kikinpa q'apayninta mana aguantayta atispataq kay simikunata nirqan: –Diosman kasukuyqa allinmi, wañuq runapas Dios kaqtinqa manan hatunchakuspachu pay kikinpi yuyaykunan, nispa.

13 Kay millay runaqa Señormanpas prometekurqanmi, kunanqa manañan payta khuyapayayta munarqanñachu.

14 Chay ch'uya llaqtata (chaymanqa usqhaylla hallp'awan kuska p'ampananpaq, llapa p'ampana wasiman tukuchinanpaq) kacharichinanpaq.

15 Judío runakunamantaqa, paykunaqa manan p'ampasqa kanankupaq hinachu qhawarirqan, aswanpas wawankunawan kuska p'isqokunaq salqa animalkunaq mikhunanpaq wikch'usqa kanankupaq, llapankutataq Atenas llaqtapi tiyaq runakunawan kaqllata churanan karqan.

16 Manaraq suwashaspa ch'uya yupaychana wasitapas sumaq regalokunawanmi adornaq, llapa ch'uya vasokunatapas askhatawan kutichipuq, qolqenmantataqmi sacrificiokunata pagaq.

17 Ari, chay hinallataqmi pay kikin judío runaman tukupunman karqan, hinaspataq tukuy tiyasqanku pachata purinan karqan, Diospa atiynintataq willanman karqan.

18 Tukuy chaykunamantan ñak'arisqanqa mana tukukurqanchu, Diospa chanin juzgasqanmi payman chayamurqan, chayraykun qhali kashaspa judío runakunaman qelqarqan chay cartata, chay cartapin qelqasqa karqan rogakuyman rikch'akuq.

19 Rey, gobernador Antioco, llaqtamasinkuna allin judío runakunamanqa anchatan munan kusikuyta, qhali kayta, allin kawsayta ima.

20 Qankunapas wawaykichispas allintapuni kawsankichis, ima ruwayniykichispas kusichisunkichis chayqa, anchatan Diosta graciasta qoni, hanaq pachapi suyakusqayrayku.

21 Ñoqataq pisi kallpayoq karqani, mana chayqa, Persia suyumanta hatunchasqa kasqaykita, allin munayniykitapas yuyariyman karqan, sinchi onqoywan hap’isqa kaspataq, llapa runakunaq allin kausayninta qhawarinaypaq.

22 Manataqmi qhali kayniypi mana confiaspachu, aswanpas kay onqoymanta ayqenaypaqmi ancha suyakuyniyoq kani.

23 Ichaqa taytaypas chay tiempopi huk ejercitota pusarqan alto nacionkunaman. qatiqninman churasqa, .

24 Chay hinapin, sichus imapas suyakusqankuman hina mana allinchu kanman, otaq ima llakikuypas willasqa kanman chayqa, chay suyupi tiyaq runakunaqa, pimanchus chay estado saqesqa kashasqanmanta yachaspa, mana llakisqa kankumanchu.

25 Yapamanta yuyaykuspa, imaynatachus qhapaq suyuypa linderonpi, vecinoypi kaq kamachikuqkuna ima oportunidadkunata suyashanku, imachus sucedenantataq suyashanku. Churiy Antiocotan churarqani rey kananpaq, paytan sapa kutilla askhaykichisman entregarqani, alabarqanitaqmi alto provinciakunaman wichashaqtiy.

Paymanmi kay hinata qelqarqani.

26 Chayraykun mañakuykichis, mañakuykichistaq yuyarinaykichispaq, llapanpi, aswantawan ruwasqaykichis allinkunata, sapanka runapas ñoqapaq, wawaymanwan hunt’aqllapuni kanaykichispaq.

27 Ñoqaqa allintan yachani yuyaykusqayta entiendespa munapayayniykichista munayniykichista munayniykichista.

28 Chay hinatan runa wañuchiqpas Diosta k’amiqpas sinchita ñak’ariran, imaynan huk runakunata valekuran hinata, chhaynataq orqo-orqokunapi mana reqsisqan llaqtapi sinchi llakisqa wañupurqan.

29 Paywan kuska uywasqa Felipetaq cuerponta aparqan, paypas Antiocopa churinta manchakuspan Egiptoman rirqan Tolomeo Filometorman.

10 RAKI 1 Macabeotaq paykunawan kuska Señor Diosqa paykunata pusaspa templotapas llaqtatapas kutichipurqanku.

2 Ichaqa mana judío runakunaq kichasqa callepi ruwasqanku altarkunata, capillakunatapas thunirqanku.

3 Dios yupaychana wasita ch'uyanchaspataq huk altarta ruwaranku, rumikunata k'irispataq ninata horqorqanku, iskay wata qhepamantaq sacrificiota haywarqanku, inciensota, k'anchaykunata, t'antakunatawan churarqanku.

4 Chayta ruwaspataq, Señor Diosta rogakurqanku, manaña chhayna sasachakuykunaman hamunankupaq. ichaqa, paypa contranpi astawan huchallikuqtinkutaq, pay kikin khuyapayakuywan muchuchinanpaq, k’amikuq, millay runakunaman ama qosqa kanankupaqwan.

5 Wak llaqtayoq runakuna yupaychana wasita qhellichasqanku p’unchayllapitaqmi ch’uyanchasqa karqan, chay killapa iskay chunka phisqayoq p’unchayninpi, chaymi Casleu.

6 Chay pusaq p'unchaytan kusikurqanku karpa Fiestapi hina, yuyarispanku, mana unaychu orqokunapi, t'oqokunapipas animalkuna hina purisharqanku.

7 Chayraykun paykunaqa k'allmakunata, sumaq k'allmakunata, palmerakunatawan aparqanku, hinaspan Salmokunata takirqanku, payman allinta ch'uyanchananpaq.

8 Huk kamachikuy simiwan kamachikuywanmi kamachirqanku: Sapa wata chay p'unchaykuna llapa judío runakunaq hunt'ananpaq, nispa.

9 Epifanes sutiyoq Antiocopa tukukuyninmi karqan.

10 Kunantaq willasaqku kay millay runaq churin Antíoco Eutorpa ruwasqankunata, guerrakunapi sasachakuykunata pisillapi huñuspa.

11 Hinaqtinmi coronaman chayaspa huk Lisiasta kamachirqan, hinaspan Celosiriapi Feniciapi kamachikuq kananpaq churarqan.

12 Macrón sutiyoq Tolomeoqa, judío runakunawan mana allin ruwasqankumanta chanin ruwayta munaspa, paykunawan thakpi kawsananpaq kallpachakurqan.

13 Chaytataq reypa amigonkuna Eutorpa ñawpaqenpi huchachaspa, Chipre llaqtamanta lloqsipusqanrayku, Filometorpa entregasqanmanta, Antíoco Epifanesman ripusqanmanta, traicionerota waqyaspa, mana hatunchasqa kashaqta rikuspa, sinchita hukmanyasqa , venenakuspa wañusqanmanta.

14 Ichaqa Gorgiasqa soldadokunata contrataspan judío runakunawan maqanakurqan.

15 Idumea runakunataq, aswan askha pampakunata makinkuman hap’ispa, judío runakunata hap’ispa, Jerusalén llaqtamanta qarqosqa runakunata chaskispa, guerrata mikhunankupaq purirqanku.

16 Macabeowan kuska kaqkunan Diosta rogakurqanku yanapaqnin kananpaq. chhaynapin paykunaqa Idumea runakunaq allin takyasqa cheqasninman sinchita phawarirqanku.

17 Paykunata sinchita maqaspataq, perqa patapi llapa maqanakuqkunata hark'arqanku, makinkuman urmaqkunatataq wañuchirqanku, iskay chunka waranqamanta pisitataq wañuchirqanku.

18 Isqon waranqamanta pisi runakunapas, iskay ancha kallpasapa castillokunaman ayqekusqankurayku, muyuykusqata sayachinankupaq tukuy imaymana kaqkunata hap'ispa.

19 Macabeoqa Simonta, Joseta, Zaqueotapas, paywan kuska kaq runakunatapas saqerparispan, yanapayninta astawan necesitasqanku cheqaskunaman ripurqan.

20 Simónwan kashaqkunaqa qolqe munapayaywan pusasqa kaspankun, castillopi tiyaq wakin runakunawan qolqeta maskhaspa qanchis chunka waranqa drakma qolqeta hap'irqanku, wakintaq ayqekurqanku.

21 Ichaqa Macabeoman willaqtinkun, llaqta kamachikuqkunata waqyaspa, chay runakunata huchacharqan, wawqenkuta qolqewan vendesqankuta, awqankunatapas kacharichisqankuta paykuna contra maqanakunankupaq.

22 Hinaqtinmi Jesusqa traicionaq runakunata wañuchirqan, hinaspan chay ratolla chay iskaynin castillokunata hap’ikapurqan.

23 Tukuy ima hap’isqanpi armakunawan allinta ruwaspa, iskay chunka waranqa masnin runakunata wañuchirqan.

24 Timoteoqa, judío runakunaq ñawpaqpi atipasqan, askha wak llaqtayoq soldadokunata, Asia suyumanta caballokunatawan huñuspa, armakunawanpas judío runakunata hap’iyta munashanman hina hamurqan.

25 Hinaqtinmi Jesusqa asuykamuqtintaq, Macabeowan kaq runakunaqa, Diosta mañakunankupaq kutirispanku, hallp'ata umankuman ch'allarqanku, wasankutataq q'apaq p'achawan watarqanku.

26 Altarpa chakinman k'umuykuspataq valekurqan paykunata khuyapayananpaq, awqankuq awqanpaq, awqankuq awqan kananpaqwan, kamachikuy simiq nisqan hina.

27 Mañakusqanku qhepatataq armankuta hap'ispa llaqtamanta aswan karuta rirqanku, awqankuman asuykuspankutaq sapallanku qhepakurqanku.

28 Inti chayllaraq lloqsimuqtinmi iskayninku hukllachakurqanku. huknin parten allin kayninkuwan kuska Wiraqochamanpas pakakunanku karqan allin ruwasqankumanta, atipasqankumantawan promesapaq: huknintaq phiñakuyninkuta maqanakuyninkupi umalliq kananpaq 29 Maqanakuy sinchi kallpayaqtinmi, hanaq pachamanta awqakunaman rikhurimurqanku, qorimanta hark'akuq caballokunapi phisqa sumaq qharikuna, iskaytaq judío runakunata pusarqanku.

30 Macabeotataq paykunaq chawpinpi hap'ispa, tukuy ladonpi armakunawan tapaykurqanku, mana imamanta

manchakuspataq hark'arqanku, ichaqa awqankunaman flechakunata, llipyakunatawan t'oqyachirqanku, chhaynapin ñawsa hina p'enqachisqa kaspanku, sinchi sasachakuywan hunt'aykuspanku, wañuchisqa karqanku.

31 Chakipi puriqkunaqa iskay chunka waranqa phisqa pachak, soqta pachak caballopi sillakuq runakunan wañuchisqa karqanku.

32 Kikin Timoteotaq ayqekuran Gawra sutiyoq hatun pampaman.

33 Macabeowan kuska kaq runakunan ichaqa tawa p'unchay mana manchakuspa chay fortalezata muyuykurqanku.

34 Ukhupi kaqkunapas, chay cheqaspa kallpanpi confiaspa, sinchitan k'amirqanku, millay simikunatataq rimarqanku.

35 Chaywanpas phichqa kaq p'unchay qallariypi, Macabeoq t'aqanmanta iskay chunka waynakuna phiñasqa phiñakuspa, perqata qhari hina maqarqanku, sinchi kallpawantaq llapa tupasqankuta wañuchirqanku.

36 Hukkunapas paykunaq qhepanta wichaspa, paykunaq ukhunpi kaqkunawan llank'ashaqtinku, torrekunata ruphachirqanku, nina rawrachispataq Diosta k'amiqkunata kawsashaqta ruphachirqanku. wakintaq punkukunata p'akispa, wakin ejercitota chaskispa, llaqtata hap'ikapurqanku.

37 Huk t'oqopi pakasqa Timoteota, wawqen Quereastapas Apolofaneswan kuska wañuchirqanku.

38 Chayta ruwaspataq, Señor Diosta yupaycharqanku salmokunawan, graciasta qospa ima, paymi Israel llaqtapaq ancha hatun ruwaykunata ruwarqan.

11 RAKI 1 Mana unaymantachu, reypa amachaqnin primon Lisiaspas, paypas chay ruwaykunata kamachiq, sinchitan phiñakurqan chay ruwasqankumanta.

2 Hinaqtinmi Jesusqa soqta chunka waranqa runakunata llapa caballopi sillakuqkunawan huñuruspa, judío runakunaq contranpi hamurqan, llaqtata mana judío runakunaq tiyananpaq.

3 Dios yupaychana wasita gananankupaq, mana judío runakunaq waj capillonkunapi hina, sapa wata sacerdotekunaq umallinta vendenankupaq.

4 Manapunin Diospa atiynintapas yuyaykuspachu, aswanpas chunka waranqa chakipi puriq soldadonkunawan, waranqa waranqa caballopi sillakuqkunawan, pusaq chunka elefantekunawan ima, hatunchakusqa.

5 Hinaqtinmi Judea llaqtaman chayaspa Betsura llaqtaman asuykuran, chay llaqtaqa Jerusalén llaqtamanta phisqa metro hina karullapin kasharan.

6 Macabeowan kuska kaq runakunaqa, Israel runakunata muyuykusqanta uyarispankun, waqaspanku, waqaspanku, Señor Diosta rogakurqanku Israel runakunata qespichinanpaq allin angelta kachamunanpaq.

7 Macabeotaq ñawpaqtaqa armakunata hap'ispa hukninta kallpacharqan wawqenkuta yanapanankupaq paywan kuska peligroman churakunankupaq.

8 Jerusalén llaqtapi kashaspankutaq, huk yuraq p’achayoq caballopi sillakuspa, qorimanta armadurata chhaphchikuspa rikhurimurqan.

9 Hinaspan paykunaqa khuyapayakuq Diosta llapanku alabarqanku, kallpachakurqankutaqmi, chaymi listo kasharqanku mana runakunawan maqanakunankupaq, aswanpas yaqa llapan millay animalkunawan, fierromanta perqakunata t’oqyachinankupaqwan.

10 Chhaynatan paykunaqa armadurankuwan puririrqanku, hanaq pachamanta yanapaqwan, Señor Diosqa khuyapayakuqmi paykunata

11 Leonkuna hina awqankuta wañuchispanku, chunka hukniyoq waranqa chakipi puriqkunata, chunka soqta pachak caballopi sillakuq runakunatawan wañuchirqanku, llapankutataq ayqechirqanku.

12 Paykunamantapas askha k’irisqa kaspankun q’ala ayqekurqanku. Kikin Lisiastaq p'enqaypi ayqekurqan, chhaynataq ayqekurqan.

13 Payqa allin yuyayniyoq runan kashaspa, pay kikinman wikch'uykukuspa, Hebreo runakunata mana atipayta atisqankuta yuyaykuspa, tukuy atiyniyoq Dios paykunata yanapasqanrayku, paykunaman kacharqan.

14 Hinaspan paykunata convencechirqan llapa allin condicionkunaman ari ninankupaq, prometerqantaq reyta convencechinanpaq, paykunaq amigon kananta.

15 Hinaqtinmi Macabeoqa Lisiaspa tukuy munasqanman hina ruwaran. Macabeotaq judío runakunamanta Lisiasman qelqasqanta reyqa qorqan.

16 Lisiasmanta judío runakunaman cartakuna qelqasqa kasharqan: Lisiasmi judío runakunaman napaykamushan.

17 Qankunamanta kachamusqa Juanwan Absolomwanmi suscribisqa mañakuyta entregawarqanku, hinaspan mañakurqanku chaypi qelqasqata hunt’akunanpaq.

18 Chayraykun reyman willanapaq hina kaqta willarqani, paytaq tukuy atisqanman hina qowarqan.

19 Hinataq, sichus chay hinaqa, suyuman hunt’aqllapuni kankichis chayqa, kunanmantapachapas kallpachakusaqmi allinniykichispaq huk kaqnin kanaypaq.

20 Saynatan noqaqa kay runakunamanpas, noqamanta hamuq hukkunamanpas kamachirqani, qankunawan rimanaykichispaq.

21 Allinta kawsakuychis. Pachak pusaqniyuq tawa chunka wata, Dioscorinthius killapa iskay chunka tawayuq.

22 Reypa cartanpin kay simikuna kasharqan: Rey Antíoco wawqen Lisiasman napaykamurqan.

23 Taytanchis dioskunaman t'ikrakusqanraykun, munayniykuqa munayniykupi kaqkuna ch'inlla kawsanankuta, sapankanku ruwayninkuman atiendenankupaq.

24 Yachanchistaqmi judío runakunaqa taytanchista mana munasqankuta, mana judío runakunaq costumbrenman hina apasqa kanankuta, aswanpas paykunaq kawsayninkuta waqaychanankuta kikin kamachikuyninkunaman hina kawsanku.

25 Chhaynaqa, yuyayniykuqa, kay suyu samaypi kananta, yuyaykurqaykutaq yupaychana wasinkuta wakmanta sayarichinaykupaq, ñawpaq taytankuq costumbrenkuman hina kawsanankupaq.

26 Chayraykun allinta ruwanki paykunaman kachaspa, thak kayta qospa, yuyayninchismanta sut’inchasqa kaqtinku, allin sonqochasqa kanankupaq, sapa kutitaq kusikuywan kikinkuq ruwayninkupi purinankupaq.

27 Reypa judío runakunaman carta qelqasqanqa kay hinan karqan: Rey Antíocotaq Concilioman, wakin judío runakunamanwan napaykamurqan.

28 Allinta kawsankichis chayqa, noqaykuqa munapayaykullanmi. allin qhalitaqmi kashanchis.

29 Menelaoqa willawarqankun wasiykichisman kutipuyta munasqaykichikta.

30 Chayraykun ripuqkunaqa allinta kawsanqaku Xanthicuspa kinsa chunka p’unchayninkama.

31 Judío runakunapas, ñawpaq hina mikhunata, kamachikuy simikunatawan utilizanqaku. manataqmi mayqenninkupas ima ñanpipas mana yachayniyoq ruwasqakunamantaqa abusasqachu kanqa.

32 Ñoqan Menelaotapas kachamurqani sonqochasunaykipaq.

33 Allinta kawsakuychis. Pachak tawa chunka pusaqniyuq watapi, Xanthicus killapa chunka pichqayuq punchawninpi.

34 Romano runakunapas paykunaman cartata apachirqanku, chaypin kasharqan: Quinto Memmio, Tito Manlio, Roma runakunaq embajadorninkuna, judío runakunata napaykamurqanku.

35 Reypa primon Lisiaspa tukuy ima qosqantapas, ñoqaykupas anchatan kusikuyku.

36 Reypa nisqanman hina rimaspaykiqa, chay ratolla hukta kachamuychis, qankunapaq allin kasqanta willanaykupaq, kunanmi Antioquía llaqtaman risaqku, nispa.

37 Chayrayku, wakinta usqhaylla kachamuychis, imachus yuyaykusqaykichista yachanaykupaq.

38 Despedida. Kay pachak pusaqniyuq tawa chunka wata, Xanthicus killapa chunka pichqayuq punchawninpi.

12 RAKI 1 Chay rimanakuykuna ruwakuqtinmi Lisiasqa reyman rirqan, judío runakunataq chakra llank'aypi kasharqanku.

2 Ichaqa askha llaqtakunapi kamachikuqkunamantan, Timoteo, Geneoq churin Apoloniopas, Jeronimopas, Demofonopas, hinallataq Chipre suyupi kamachikuq Nicanorpas, mana munarqankuchu ch'inlla kaspanku thak kawsayta.

3 Jope llaqtapi runakunapas chhayna millay ruwaytan ruwarqanku, paykuna ukhupi tiyaq judío runakunatan mañakurqanku warminkuwan wawankuwan kuska wakichisqanku botekunaman rinankupaq.

4 Llaqta kamachikusqanman hinan chaskirqanku thak kawsayta munaspa mana imamantapas yuyaykuspa, ichaqa ukhu ukhuman lloqsispa iskay pachakmanta pisita unupi wañurqanku.

5 Judastaq llaqtamasinkunata chay millay millay ruwasqankuta uyarispa, paywan kaqkunata kamachirqan alistanankupaq.

6 Chanin Juez Diosta waqyaspataq wawqenkunata wañuchiq runakuna contra hamurqan, hinaspan tutapi pakakuna wasita ruphachirqan, botekunatataq ninawan hap'ichirqan, chayman ayqeqkunatataq wañuchirqan.

7 Llaqta wisq’asqaña kaqtintaq, Jope llaqtapi llapa runakunata saphichananpaq kutimuq hina qhepaman kutipurqan.

8 Hinaqtinmi Jesusqa uyariran, Jamni runakunapas paykuna ukhupi tiyaq judío runakunata chhaynata ruwayta munasqankuta.

9 Tutataq Jamnita runakunaman hamuspa, pakakuna wasiman, lamar qochapi soldadokunatapas ninata hap'ichirqan, chaymi Jerusalén llaqtapi iskay pachak tawa chunka kilómetro karullapi nina k'anchayta rikukurqan.

10 Timoteoman isqon kilómetro karuta ripuqtinkutaq, mana pisichu phisqa waranqa runakuna chakipi purirqanku, árabe runakunataq phisqa pachak caballopi sillakurqanku.

11 Hinaqtinmi sinchi millay maqanakuy karqan; ichaqa Judaspa ladonpin Diospa yanapayninwan atiparqan; chaymi Arabia suyupi puriq runakunaqa atipasqa kaspanku Judasta thak kayta mañakurqanku, wakakunata qonankupaq, huk hinata kusichinankupaqpas prometekuspa.

12 Hinaqtinmi Judasqa askha ruwaykunapi allinpaq qhawarisqa kanankuta yuyaykuspa thak kayta qorqan.

13 Hinaspapas huk puenteta ruwananpaqmi rirqan huk sinchi kallpasapa llaqtaman, chay llaqtaqa perqakunawanmi muyusqa karqan, chaypin tiyarqanku imaymana suyukunamanta runakuna; Chaypa sutintaq Caspis karqan.

14 Chay ukhupi kaqkunan ichaqa, perqakunaq kallpanpi, mikhunata qoypiwan confiarqanku, chaymi Judaswan kuska kaq runakunata k’amirqanku, k’amispa, mana rimanapaq hina simikunata rimaspa.

15 Chayraykun Judasqa t'aqankunawan kuska kay pachaq hatun Señorninta waqyaspa, Josueq tiemponpi Jerico llaqtata

mana carneroyoq, mana awqaq motorniyoq Jerico llaqtata urmachirqan.

16 Diospa munayninman hinan llaqtata hap'ikapurqan, mana rimay atina wañuchiykunatataq ruwarqan, chaymi chaywan tupaq iskay kilómetro anchoyoq qocha hunt'a hunt'aykusqata rikukurqan.

17 Chaymantataq qanchis pachak phisqa chunka metrota ripurqanku, hinaspan Characa llaqtaman chayarqanku Tubieni sutiyoq judío runakunaman.

18 Timoteotaq ichaqa mana chay cheqaskunapichu tarirqanku, manaraq imatapas kachashaspataq chaymanta ripurqan, sinchi kallpayoq soldadokunata saqespa.

19 Macabeoq capitankunamanta Dositeowan Sosipaterwantaq, chunka waranqa runakunamanta aswan askhata wañuchirqanku.

20 Macabeotaq ejercitonta t’aqa-t’aqa t’aqa-t’aqa t’aqa-t’aqata t’aqa-t’aqa t’aqa-t’aqata t’aqarqan, hinaspan Timoteoman rirqan, payqa pachak iskay chunka waranqa chaki puriq runakuna, iskay waranqa phisqa pachak caballopi sillakuqkunapas kasharqan.

21 Timoteotaq Judaspa hamunanmanta yacharuspa, warmikunata, wawakunata, wak equipajekunatawan Carnion sutiyuq hatun wasiman kacharqan, chay llaqtaqa sasan muyuykuy, manataq chayayqa, llapa llaqtakuna k'iti kasqanrayku .

22 Ichaqa ñawpaq kaq t’aqan Judas rikukuqtinmi, awqankunaqa manchakuywan mancharisqa ima, tukuy imaymanata rikuq runaq rikhurimusqanwan, ayqekurqanku, hukninmi kay ñanman phawaylla phawaylla rirqanku, huktaq huk ñanninta, chaymi sapa kutilla k’irisqa karqanku kikin runakunamanta, espadankupa puntanwan k'irisqa.

23 Judaspas anchatan paykunata qatiparqan, chay millay millay runakunata wañuchirqan, paykunamantan kinsa chunka waranqa runakunata wañuchirqan.

24 Kikin Timoteotaq Dositeo Sosipaterpa makinman urmaykurqan, paykunan anchata ruegakurqan kawsayninwan kacharipunanpaq, askha judío tayta-mamankunayoq kasqankurayku, wakin wawqenkunayoq kasqankurayku wañunankama, mana qhawarinachu.

25 Chhaynaqa, rimanakuyman hina, mana ima k’irisqa kutichipunanpaq askha rimaykunawan paykunaman niqtin, wawqenkuta qespichinankupaq kacharirqanku.

26 Macabeotaq Carnion llaqtaman rirqan, Atargatis yupaychana wasimanwan, chaypi iskay chunka waranqa runakunata wañuchirqan.

27 Paykunata ayqekuspa ch'usaqyachispataq, Judas ejercitota Efrón llaqtaman astarqan, chay llaqtaqa Lisiaspa tiyasqan, askha imaymana nacionkunapiwan, kallpasapa waynakunapas perqakunata waqaychaspa, kallpawan hark'arqanku hinallataqmi hatun qoy karqan motorkunata, dardokunatapas.

28 Judastaq t'aqankunapiwan tukuy atiyniyoq Diosta waqyakuspanku, atiyninwan awqankunaq kallpanta p'akiq, llaqtata atipaspa iskay chunka phisqayoq waranqa runakunata wañuchirqanku.

29 Chaymantataq ripurqanku Jerusalén llaqtamanta soqta pachak kilómetro karupi kaq Escitapolis llaqtaman.

30 Chaypi tiyaq judío runakunan ichaqa, escitopolita runakuna paykunata munakuywan tratasqankuta willaqtinku, ñak'arisqanku tiempopi sumaq sonqowan rogakusqankutapas.

31 Chaymi paykunaqa agradecekurqanku, paykunawan amigontin kanankupaq, hinan Jerusalén llaqtaman chayarqanku, semanakunaq fiestan qayllaykamushaqtin.

32 Pentecostés fiestata tukuqtintaq Idumea provinciapi gobernador Gorgias contra rirqanku.

33 Paymi lloqsimurqan kinsa waranqa chaki puriq runakunawan tawa pachak caballopi sillakuqkunawan.

34 Maqanakusqankupitaq, judío runakunamanta pisi judío runakuna wañuchisqa karqanku.

35 Chaypachan Bacenorpa huknin t’aqanmanta Dositeo, caballopi sillakuq, kallpasapa runa, Gorgias patapiraq kasharqan, p’achanta hap’ispataq kallpawan aysarqan. chay ñakasqa runata kawsashaqta hap’iyta munaspataq, Tracia llaqtamanta huk caballopi sillakuq runa hombronmanta wañuchisqa, chaymi Gorgiasqa Marisaman ayqekurqan.

36 Gorgiaswan kuska kaq runakunaqa unayña maqanakuspanku sayk'usqa kaspankun, Judasqa Señor Diosta waqyakurqan, maqanakuypi yanapaqninku, umalliqninku kananpaqwan.

37 Hinaqtinmi Jesusqa rimasqan simipi qallarirqan, salmokunatataq sinchita takirqan, mana musyakuspataq Gorgiaspa runankunaman phawaylla phawaylla ayqechirqan.

38 Hinaqtinmi Judasqa soldadonkunata huñuspa Odolam llaqtaman haykurqan, Qanchis kaq p'unchay chayamuqtintaq costumbreman hina ch'uyanchakurqanku, samana p'unchaytapas chay cheqasllapi waqaycharqanku.

39 Qhepantin p'unchaytaq, Judasqa t'aqankunapiwan, wañuchisqa runakunaq ayanta hoqarispa, ayllunkuwan kuska ñawpaq taytankuq aya p'ampanankunapi p'ampanankupaq hamurqanku.

40 Llapa wañuchisqakunaq p'achanpa uranpitaq Jamnita runakunaq idolokunaman sapaqchasqa kaqkunata tarirqanku.

Hinaqtinmi sapankanku rikuranku, chayrayku wañuchisqa kasqankuta.

41 Llapa runakunan Señor Diosta yupaycharqanku, payqa chanin juezmi, paymi pakasqa kaqkunata kicharirqan.

42 Mañakuyman hap'ipakuspataq payta valekurqanku chay hucha ruwasqankuta llapanta yuyarinankupaq. Chaymantapas, chay allin qhawarisqa Judasmi runakunata kallpacharqan huchamanta amachakunankupaq, paykunan rikurqanku wañuchisqa runakunaq huchankumanta imakunachus pasasqanmanta.

43 Hinaqtinmi Jesusqa iskay waranqa drácmo qolqeta huñunakuspa Jerusalén llaqtaman kacharqan hucha sacrificiota haywanankupaq, chaypiqa allintan hunt’asqata ruwarqan, kawsarimpuymanta yuyarispa.

44 Sichus mana suyakunmanchu karqan wañuchisqakuna kawsarimpunankuta chayqa, yanqapaqmi kanman karqan wañusqakunarayku mañakuyqa.

45 Hinataq, Dios sonqo wañuqkunapaq hatun khuyapayakuy waqaychasqa kashaqta reparasqanpipas, ch’uya allin yuyaymi karqan. Chaymi wañusqakunata allipunachirqan, huchamanta kacharichisqa kanankupaq.

13 RAKI 1 Pachak tawa chunka isqonniyoq watapin Judasman willarqanku Antíoco Eutor hatun atiyniyoq Judeaman hamushasqanmanta.

2 Paywan kuskataqmi karqan amachaqnin Lisiaspas, paywan kuskataqmi karqan Grecia nacionmanta chakipi puriqkuna, pachak chunka waranqa, caballopi sillakuqkunapas phisqa waranqa kinsa pachak, elefantekuna iskay chunka iskayniyoq, kinsa pachak carretakuna armasqa ganchos.

3 Menelaopas paykunawan kuskanchakurqan, sinchi q’otukuspataq Antiocota kallpacharqan, manan llaqtata amachananpaqchu, aswanpas kamachikuq kananpaq yuyaykusqanraykun.

4 Ichaqa reykunaq Reyninmi Antiocoq yuyayninta kuyuchirqan kay millay llakisqa runa contra, Lisiastaq reyman willarqan kay runa tukuy mana allinkuna ruwaq kasqanmanta, chaymi reyqa kamachirqan Berea llaqtaman pusamunankupaq, wañuchinankupaqwan, imaynan manera chay sitiopi kachkan.

5 Chay cheqaspin kashasqa phisqa chunka metro sayayniyoq torre, uspha hunt'a, chay torreq muyu instrumentoyoqtaq, chay torretaq usphaman warkusqa.

6 Pipas sacrificio ruwaymanta huchachasqa kaqtin, otaq huk hatun huchata ruwaqpas, chaypi llapa runakunan wañuchirqanku.

7 Chhayna wañuymi sucederqan millay runa wañunanpaq, kay pachapi mana p’ampasqa kaspa; chaytaq aswan chaninpi: 8 Ninanpas usphanpas ch'uya kashaq altarpa qayllanpi askha huchallikusqanraykun usphapi wañupurqan.

9 Hinaqtinmi reyqa millay munayniyoq, hatunchakuq yuyaywan hamurqan, taytanpa tiemponpi mana allin ruwaq judío runakunata aswan mana allinta ruwananpaq.

10 Judastaq chayta reparaspa, runakunata kamachirqan tuta p'unchay Señor Diosta waqyakunankupaq, sichus hayk'aqllapas paypas paykunata yanapananpaq, kamachikuy siminkumanta, llaqtankumanta t'aqasqa kashaspa. Ch'uya yupaychana wasimantapas.

11 Kunanpas pisillata samariq runakunapas Diosta k’amikuq nacionkunaman kasukunankuta mana saqenanpaq.

12 Llapallanku chayta ruwaspa, khuyapayakuq Señorta waqaspa, ayunaspa, kinsa p’unchay pampapi siriykuqtinku, Judastaq paykunata kallpachaspa kamachirqan listo kanankupaq.

13 Judastaq kurak runakunawan t'aqasqa kashaspa, manaraq reypa ejerciton Judeaman haykushaspa, llaqtata hap'ispa, Señor Diospa yanapayninwan maqanakuypi juzganankupaq.

14 Chhaynaqa, kay pacha kamaqman llapanta entregaspa, soldadonkunatataq kallpacharqan qhari hina maqanakunankupaq, wañuykamaraq, kamachikuykunapaq, yupaychana wasipaq, llaqtapaq, suyupaq, comunwalpaqpas, Modinpa qayllanpi campamentota churarqan 15 Hinaqtinmi Jesuspa qayllanpi kaqkunaman willaran: “Atiyqa Diosmantan hamun”, nispa. aswan kallpasapa, aswan allin akllasqa waynakunawanmi tuta reypa karpanman haykuspa, tawa waranqa runakunata, elefantekunamanta aswan kuraq runatawan, llapan paypi kaqkunawan kuska, campamentopi wañuchirqan.

16 Qhepamanmi campamentota manchakuywan ch’aqwaywan hunt’aykurqanku, allintataq ripurqanku.

17 Chaytaqa ruwaran p’unchay p’unchay p’unchaypi, Señor Diospa amachaynin yanapasqanrayku.

18 Reyqa judío runakunaq qhari-qhari kayninta malliykuspanmi, kamachikusqanman hina hap'iyta munarqan.

19 Hinan Betsura llaqtaman rirqanku, chay llaqtaqa judío runakunaq allin hark'asqanmi karqan, ichaqa ayqekuspan mana kallpayoq kaspa runankuna chinkapurqan.

20 Judasmi chaypi kaqkunaman willaran imachus necesitasqankuta.

21 Judío runakunaq ejercitonpi kashaq Rodocotaq awqankunaman pakasqa yachaykunata willarqan. chayraykutaq maskharqanku, hap’ispataq carcelman wisq’arqanku.

22 Reytaq iskay kaq kutipi Betsumipi paykunawan tratarqan, makinta qorqan, makinkuta hap’ispa ripurqan, Judaswan maqanakurqan, atipasqataq karqan.

23 Uyarirqankun Antioquía llaqtapi llank’aypi puchuq Felipe sinchita k’umuykachisqa, p’enqachisqa, judío runakunata valekusqanmanta, kasukuspa, llapa kaqllata jurasqanmanta, paykunawan rimanakusqanmanta, sacrificiota haywasqanmantawan, yupaychana wasita yupaychasqanmanta, sumaq sonqowan tratasqanmantawan chay sitio, .

24 Macabeoqa allin chaskisqanmi, Tolemaismantapacha Gerrenia runakunaman kamachikuqta churarqan.

25 Tolemais llaqtaman chayarqanku.

Paykunaqa, rimanakuyninkuta yanqaman tukuchiyta munasqankuraykun sinchita phawarirqanku.

26 Lisiasmi juzgana wasiman wicharqan, tukuy atisqanman hina defiendenanpaq, convencechispa, thakchachispa, allinta ñak’arichispa, Antioquía llaqtaman kutipurqan. Chhaynapin reypa hamuyninta ripuynintapas llamiykurqan.

14 RAKI 1 Kimsa wata qhepamanmi Judasman willarqan Seleucoq churin Demetrio hatun atiyniyoq, lamar-qochapi soldadokunantin Trípolis llaqtaq pakakunan wasiman haykusqanmanta.

2 Chay hallp'ata hap'ispa Antiocota wañuchirqan, amachaqnin Lisiastawan.

3 Hinaqtinmi huk Alcimo uma sacerdote kaspa, mana judío runakunawan chaqrukusqanku tiempopi munaspa qhellichakuran, manaña pay kikinta qespichiyta atispa, ch’uya altarmanpas haykuyta atispa.

4 Pachak chunka hukniyoq watapin rey Demetrioman hamurqan, qorimanta coronata, palmerata, yupaychana wasipi k'allmakunatapas qospa.

5 Ichaqa mana yuyayniyoq llank'ayninta astawan puririchinanpaqmi, Demetriowan rimarispa, judío runakuna imayna llakisqa kasqankuta, ima yuyaykusqankutapas tapurqan, nispa.

6 Asidea nispa sutichasqan judío runakunan, paykunaq capitanninmi Judas Macabeo, guerrata mikhuchinku, hatariqmi kanku, wakinkunataq mana thakpi kanankuta saqenqakuchu.

7 Chayraykun ñoqaqa, ñawpaq taytaykunaq hatunchasqa kaspa, uma sacerdote kayta, kunanqa kayman hamushani.

8 Ñawpaqtaqa, cheqaqtapunin reypa imakunatapas mana yanqamanta llakikusqayrayku. iskay kaqpitaq, chaypaqpas llaqtamasiykunaq allinnintan yuyaykuni: llapa llaqtanchisqa manan pisi llakikuypichu kashan, ñawpaq rimasqanchis mana yuyaychasqa tratasqa kasqanwan.

9 Chhaynaqa, rey, tukuy kaykunata yachaspaykiqa, tukuy ladomanta t’ikrakuq suyunchismanta, llaqtanchismantawan cuidakuy, llapa runakunaman usqhaylla rikuchisqayki khuyapayakuyman hina.

10 Judas kawsashaqtinqa manan ch'inlla kaytaqa atinmanchu.

11 Chaytaqa manan chayllachu paymanta rimarqanku, ichaqa reypa wakin amigonkunan Judas contra millay munaychakuspa Demetriota astawan inciensota churarqanku.

12 Chayllamanmi elefantekunaq patronnin Nicanorta waqyaspa Judea suyupi gobernadorta churaspa kacharqan.

13 Payta kamachirqan Judasta wañuchinanpaq, paywan kaqkunata ch'eqechinanpaq, Alcimotataq hatun yupaychana wasipi uma sacerdoteta churananpaq.

14 Judeamanta Judasmanta ayqekuq mana judío runakunan ovejakunantin Nicanor llaqtaman hamurqanku, judío runakunaq mana allinninpaq, mana allinpi tarikusqankutapas allinpaq qhawarispanku.

15 Hinaqtinmi judío runakunaqa Nicanorpa hamunanmanta uyarispanku, mana judío runakunapas paykunaq contranpi hatarisqankuta uyarispanku, hallp’ata umanku pataman wikch’uykuspanku, llaqtanta wiñaypaq takyachiqman rogakurqanku, paytaq sapa kutilla paypa qosqanta yanapan .

16 Hinaqtinmi capitanpa kamachisqanman hina, chaymanta lloqsispa, Desau llaqtaman asuykurqanku.

17 Judaspa wawqen Simonmi Nicanorwan maqanakurqan, ichaqa awqankuna qonqaylla upallakusqankuraykun huk chhikanta llakisqa kasharqan.

18 Chaywanpas Nicanorqa Judaswan kashaq runakunaq qhari kasqankuta uyarispan, llaqtankurayku maqanakunankupaq mana manchakuq kasqankutawan uyarispan, mana manchakurqanchu espadawan juzgayta.

19 Chayraykun Posidoniota, Teodotota, Matatiastawan thakpi kawsanankupaq kacharqan.

20 Hinaqtinmi paykunaqa unaymantaña consejakuspanku, capitanpas askha runakunata reqsichiran, llapanku huk yuyaylla kasqankuta rikuspa, rimanakusqankuman hina rimanakurqanku.

21 Huk p'unchayta churarqanku sapallanku huñunakunankupaq, p'unchay chayamuqtintaq, iskayninkupaq taburetekunata churarqanku.

22 Ludasqa armasqa runakunatan allin cheqaskunapi churarqan, ama qonqayllamanta awqakuna traicionanankupaq, chaymi thak conferenciata ruwarqanku.

23 Nicanorqa Jerusalén llaqtapin tiyaran, manataqmi imatapas ruwaranchu, aswanmi payman hamuq runakunata kacharqan.

24 Hinaqtinmi Jesusqa mana munaranchu Judasta qarqoyta, sonqonmanta munakusqanrayku 25 Hinaqtinmi Jesusqa mañakullarantaq warmita casarakunanpaq, wawakunata wachakunanpaq, chaymi casarakurqan, ch'inlla kaspataq kay kawsayta hap'ikapurqan.

26 Alcimotaq ichaqa, paykunaq munakuyninta reparaspa, rimanakusqanku rimanakuykunata qhawarispa, Demetrioman hamuspa, Nicanor mana allintachu qhawarirqan. chayraykun kamachikuyninta traicionaq Judasta reypa rantinpi kamachinanpaq churarqan.

27 Hinaqtinmi reyqa sinchi phiñakuspa, sinchi millay runaq tumpasqanwan phiñakuspa, Nicanorman qelqarqan, rimanakuykunawan sinchita phiñakusqanmanta, kamachirqantaq Macabeota Antioquía llaqtaman usqhaylla presoman kachananpaq.

28 Nicanorpa uyarisqanman chayaqtintaq, pay kikinpi sinchita p’enqakurqan, hinaspan sinchita qhawarirqan rimanakusqanku kamachikuykunata mana valeqman tukuchinanpaq, chay runaqa manan ima huchayoqpaschu karqan.

29 Ichaqa reypa contranpi mana imatapas ruwasqankuraykun, payqa tiemponta qhawasharqan kamachikuyman hina chayta hunt’ananpaq.

30 Chaywanpas, Macabeo rikuspan, Nicanor paywan k’irikuyta qallarisqanmanta, costumbrenmanta aswan k’arakta rogakusqanmantawan, chhayna q’achu ruway mana allinpaq hamusqanmanta reparaspa, mana pisi runankunata huñuspa, pay kikinmanta t’aqakurqan Nicanor llaqtamanta.

31 Hukninmi ichaqa, Judaspa kamachikuyninwan sinchi hark'asqa kasqanta yachaspa, hatun ch'uya yupaychana wasiman haykuspa, sapa kuti sacrificiota haywashaq sacerdotekunata kamachirqan chay runata qespichinankupaq.

32 Maskaq runa maypi kashasqanmanta mana yachayta atispa jurarqanku.

33 Paymi paña makinta haywarispa yupaychana wasiman haywarispa kay hinata jurarqan: Judasta mana preso kanaypaq kachariwawaqchischu chayqa, kay Diospa yupaychana wasitan hallp'a pataman churasaq, altartataq thuñichisaq, nispa. hinaspa Bacchuspaq huk reqsisqa yupaychana wasi sayarichiy.

34 Chay rimasqan qhepamanmi Jesusqa ripurqan. Hinan sacerdotekunaqa makinkuta hanaq pachaman hoqarispanku, llaqtankuta defiendeq runata valekurqanku, kay hinata.

35 Qan, tukuy imamanta wiraqocha, mana imatapas necesitaq, qanmi kusikurqanki tiyasqayki templo noqayku ukhupi kananta.

36 Chhaynaqa, kunanqa, tukuy ch’uya kaypa ch’uya Wiraqochan, kay wasita wiñaypaq mana qhellichasqata waqaychay, kay qhepa ch’uyanchasqa, llapa mana chanin simikunatataq hark’ay.

37 Nicanormanmi huchachasqa karqan huk Razis, Jerusalén llaqtapi kurak runamanta huknin, llaqtamasinkunata munakuq, ancha allin rimaq runa, khuyapayakuq kasqanrayku judío runakunaq taytan nispa sutichasqa.

38 Ñawpaq tiempokunapin mana judío runakunawan chaqrukuqtinku, judaísmo religionmanta huchachasqa karqan, mana manchakuspantaq cuerponta kawsaynintapas peligroman churarqan judío runakunaq religionninrayku.

39 Chaymi Nicanorqa judío runakunata cheqnikusqanmanta willayta munaspa, phisqa pachak masraq soldadokunata kacharqan payta hap’inankupaq.

40 Judío runakunata sinchita k'irinanpaq hap'ispa yuyaykurqan.

41 Hinaqtinmi askha runakuna torreta hap’ispa hawa punkuta sinchita p’akiyta munaspa, ninata apamunankupaq kamachiqtinkutaq, tukuy ladomanta hap’isqa kananpaq listo kashaspa, espadanman urmaykurqan.

42 Aswanqa qhari hina wañuytan akllakurqan, millay runaq makinman hamunanmantaqa, allin nacesqanmantapas mana allin abusasqa kayta.

43 Usqhaylla maqachikusqanraykun, askha runakunapas punkukuna ukhuman phawaylla phawaylla phawaylla perqaman phawarirqan, hinaspan aswan rakhu runakunaq chawpinman qhari hina urmaykurqan.

44 Paykunan ichaqa usqhaylla kutichipuspa, ch'usaq cheqasman urmaykurqan.

45 Chaywanpas, sonqonpi samay kashaqtinraq, phiñasqa kashaspa, sayarirqan. yawarnin unuq t’oqon hinaña lloqsimurqan, k’irinkunapas sinchi k’irisqaña karqan chaypas, askha runakunaq chawpinta phawarirqan; qaqa qaqa patapitaq sayaspa, 46 Yawarnin chinkapuqtintaq, wiksanta horqospa iskaynin makinman hap’ispa, askha runakunaman wikch’uykurqan, kawsayniyoq espirituq Señornintataq waqyakurqan chaykunata wakmanta kutichipunanpaq, chhaynapin wañupurqan.

15 RAKI 1 Ichaqa Nicanorqa Judaswan kuska Samaria llaqtapa muyuntipi kachkasqanta uyarispanmi, samana punchawpi mana imawanpas chaqrukuspa paykunaman rinanpaq tantearurqa.

2 Chaywanpas paywan rinankupaq obligasqa judío runakunan nirqanku: –Ama millay millay millay hinachu wañuchiychis, aswanpas chay p'unchayta hatunchaychis, tukuy imaymanata rikuq runaqa, tukuy p'unchaykunamantapas ch'uya kaywan yupaychasqan p'unchayta, nispa.

3 Hinaqtinmi aswan mana khuyapayakuq llakisqa runaqa tapurqan, sichus hanaq pachapi huk Atiyniyoq runa kanman, samana p’unchayta hunt’anankupaq kamachikuq.

4 Hinaqtinmi paykunaqa nirqanku: —Hanaq pachapin kan huk kawsaq Señor, atiyniyoq, paymi kamachirqan qanchis kaq p'unchayta waqaychanankupaq.

5 Hukninmi nirqan: –Ñoqapas kay pachapi atiyniyoqmi kani, kamachinitaqmi armakuna hap'inaypaq, reypa ruwayninta ruwanaypaqpas, nispa. Chaywanpas payqa millay munaynin mana ruwakunanpaqmi ayparqan.

6 Chaymi Nicanorqa ancha hatunchakuspa, hatunchakuspan decidikurqan Judastawan paywan kaqkunatapas atipasqanmanta llapa runakunaq monumentonta sayarichinanpaq.

7 Ichaqa Macabeoqa sapa kutillanmi confiaran Señor Diosta yanapananta.

8 Chhaynaga, llaqtanta kallpacharqan ama manchakunankupaq mana judío runakunaq hamuyninta

paykunaq contranpi, aswanpas yuyarinankupaqmi ñawpaq pachakunapi hanaq pachamanta chaskisqanku yanapayta, kunantaq suyanankupaq atipayta yanapaytawan, chaytaq paykunaman hamunan karqan Tukuy-atiyniyoqmanta.

9 Kamachikuy simimanta, profetakunamantawan paykunata sonqochaspa, ñawpaqpi atipasqanku maqanakuykunapi yuyaypi churaspataq, astawan kusichirqan.

10 Hinaqtinmi Jesusqa paykunata ch'aqwaspa, paykunaman kamachirqan, mana judío runakunaq llullakusqanmanta, juramento p'akisqankumantawan.

11 Chhaynatan sapankankuta armachirqan, manan escudokunawan lanzakunawan defiendekuywanchu, aswanpas sumaq simikunawan allin simikunawanmi, chaymantapas paykunaman willarqan creenapaq hina mosqoytapas, cheqaqta hina, chay mosqoypas ama pisillatapas paykunata kusichiychischu.

12 Kaytaq rikusqanqa karqan: Onias, paymi karqan umalliq sacerdote, allin ruwaq allin runa, rimayninpi yupaychasqa, llamp’u sonqo, allin rimaq, hinallataq warmamantapacha tukuy allin ruwaykunapi ejercicio ruwaq, makinkunata hoqarispa Judío runakunaq llapan cuerponraykun mañakurqan.

13 Chayta ruwaspataq, huk runa rikhurimurqan, yuraq chukchayoq, ancha k'ancharishaq runa.

14 Hinaqtinmi Oniasqa kutichirqan: –Payqa wawqepanakunata munakuqmi, payqa anchatan mañakun llaqtapaq, ch'uya llaqtapaqpas, Diospa profetan Jeremias, nispa.

15 Hinaqtinmi Jeremiasqa paña makinta haywarispa qori espadata Judasman qoykurqan.

16 Diospa qosqan ch'uya espadata hap'iy, chaywanmi awqakunata k'irinki.

17 Chhaynata, Judaspa rimasqankunawan allinta sonqochasqa kaspanku, ancha allin, paykunata kallpachayta atispa, waynakunaq sonqontapas kallpachayta atispa, mana campamentota sayarinankupaq yuyaykurqankuchu, aswanpas mana manchakuspa paykunaman sayarinankupaq, hinaspa qhariwan ch’aqwaywan chay asuntota juzganankupaq, llaqtapas, santuariopas, yupaychana wasipas peligropi kasqankurayku.

18 Warminkuta, wawankuta, wawqenkuta, llaqtamasinkuta ima cuidasqankuqa pisillapin paykunaq qhawarisqan karqan, aswan hatun manchakuyqa ch'uya yupaychana wasitan karqan.

19 Llaqtapi tiyaqkunapas, hawa llaqtakunapi ch'aqwaymanta llakisqa kaspanku.

20 Kunantaq, llapanku qhawasqankuman hina imachus prueba kanan karqan, awqakunaña asuykamuqtinku, ejercitopas churasqa kashaqtin, uywakuna allin churasqa kashaqtinku, caballopi sillakuqkunapas raphrakunapi churasqa kashaqtinku, 21 Macabeoqa askha runakunaq hamuyninta, imaymana armadurakunata, animalkunaq k’arak phiñakuynintawan rikuspa, makinkunata hanaq pachaman haywarirqan, musphana ruwaq Wiraqochatataq waqyakurqan, atipayqa manan armakunawanchu hamun, aswanpas imaynan allinpaq qhawarisqanqa, chaninkunamanmi qon.

22 Chayraykun mañakuyninpi kay hinata nirqan; Señor Diosníy, Judea suyupi rey Ezequiaspa tiemponpin angelniykita kacharqanki, hinaspan Senaqueribpa ejercitonpi pachak pusaq chunka phisqayoq waranqa runakunata wañuchirqanki.

23 Chhaynaqa kunanpas, hanaq pachaq Wiraqochan, ñawpaqeykupi allin angelta kachamuy paykunaman manchakuywan manchachikuywan ima; 24 Makiykiq atiyninwantaq ch'uya llaqtaykiq contranpi hamuqkuna mancharisqa kachunku. Hinaspa chhaynata tukurqan.

25 Hinaqtinmi Nicanorpas paywan kashaqkunapas trompetakunata tocaspa, takikunatawan hamurqanku.

26 Judastaq t’aqankunapiwan awqankunawan tuparqanku qayakuspa, Diosmanta mañakuspa ima.

27 Makinwan maqanakuspa, sonqonkuwan Diosmanta mañakuspa, kinsa chunka phisqayoq waranqa runakunamanta pisita wañuchirqanku, Diospa rikhurimusqanwan anchata kusikusqankurayku.

28 Chay maqanakuy tukukuqtintaq, kusisqa kutimuspa, Nicanor wausqa kashasqanta yacharqanku.

29 Hinaqtinmi paykunaqa sinchita qaparirqanku, qaparirqanku ima, llapan atiyniyoq Diosta paykunaq rimayninkupi alabaspa.

30 Judastaq, payqa sapa kutinmi llaqta runakunaq cuerponpi, yuyayninpipas aswan hatun defiendeq karqan, tukuy kawsayninpitaq llaqtamasinkunata munakusharqan, kamachirqan Nicanorpa umantapas, makintapas hombronwan k’irispa Jerusalén llaqtaman pusamunankupaq .

31 Chaypi kashaspa, llaqtanmanta runakunata waqyaspa, sacerdotekunata altarpa ñawpaqenpi churaspa, torrepi kaqkunata waqyachimurqan.

32 Hinaspan paykunaman rikuchirqan Nicanorpa millay umantapas, chay k’amiqpa makintapas, payqa hatunchakuspan tukuy atiyniyoq Diospa ch’uya yupaychana wasinman haywarirqan.

33 Chay mana manchakuq Nicanorpa qallunta kuchuspa kamachirqan, p’isqokunaman t’aqa-t’aqa qonankupaq, loco kayninpa premiontataq yupaychana wasiq ñawpaqenpi warkunankupaq.

34 Chaymi sapankanku hanaq pachaman alabarqanku hatunchakuq Señorta: —Saminchasqa kachun llaqtanta mana qhellichasqata waqaychaq runaqa, nispa.

35 Nicanorpa umantapas torre patapi warkurqan, sut’i rikukuq señaltaq Wiraqochaq llapa yanapayninpaq.

36 Llapallankutataq kamachirqanku mana imapipas chay p’unchayta mana hatunchaspa pasachinankupaq, aswanpas chunka iskayniyoq killaq chunka kinsayoq p’unchayninta, Siria simipi Adar sutiyoq, Mardoqueoq p’unchayninpa ñawpaq p’unchayninta.

37 Nicanorwantaq chhaynata rirqan, chaymantapachan Hebreo runakunaq kamachikusqan llaqtata hap'ikapurqan.

Hinaspa kaypi tukusaq.

38 Allinta ruwarqani, willakuyman hinataq chayqa, munasqaymi, ichaqa llañullaña, millayllaña kaspaqa, chayman aypay atiyman.

39 Imaynan vinotapas unutapas ukyayqa mana allinchu.

Imaynan unuwan chaqrusqa vinoqa sumaqllaña, sabortapas kusichin, chay hinallataqmi sumaq enmarcasqa rimaypas willakuyta leeqkunapa rinrinta kusichin. Hinaspa kaypi tukukuy kanqa.