Upper Sorbian - 1st Maccabees

KAPITEL 1 1 A poda so: Po tym zo bě Aleksander, syn Filipa, Makedonski, kiž přińdźe z kraja Chettiim, Darius, krala Perserow a Meder, bił, knježeše na swojim městnje, prěni nad Grjekskej.

2 A wón činješe wjele wójnow a zdoby wjele krutych pozicijow a zabi kralow zemje, 3 A wón ćehnješe po hač do kóncow zemje a wza potrěbnosć mnohich narodow, tak zo bě zemja ćicha před nim. Na to bu wón powyšeny a jeho wutroba so pozběhny.

4 A wón zhromadźi mócne, sylne wójsko a knježeše nad krajemi, narodami a kralemi, kotřiž buchu jemu tributni.

5 A po tym bu chory a widźeše, zo měješe wumrěć.

6 Tohodla powoła swojich wotročkow, kotřiž běchu čestni a wot młodosće na njeho kubłani, a dźěleše swoje kralestwo mjez nimi, jako bě hišće žiwy.

7 A Alexander knježeše dwanaće lět a potom zemrě.

8 A jeho słužownicy knježa jenož nad kóždym na swojim městnje.

9 A po jeho smjerći zesydachu so wšitke króny; Tak činješe to jich synojo wjele lět za nimi, a zło so na zemi rozmnožichu.

10 A z nich wuńdźe zły korjeń, Antiochus z přimjenom epifana, syn krala Antiochusa, kiž bě w Romje jako zastajenc był a w stosydomatřiceći lěće mócnarstwa Grjekow knježił.

11 W tamnych dnjach wuńdźe z Israela zli mužojo, kotřiž mnozy přerěčachu a dźachu: Laßt nam dźemy a slub začinimy z pohanami, kotřiž smy wokoło nas; přetož wot nich smy wotešli, smy wjele tyšnosćow měli.

12 A tutón aparat so jim derje lubješe.

13 A někotři z ludu běchu w tym tak horliwi, zo bychu ke kralej šli, kotryž jim dowolnosć dawaše, po postajenjach pohanow jednać: 14 Na to natwarichu w Jerusalemje zwučowanišćo po wašnjach pohanow.

15 A woni podachu so njewobhejsliwje a wopušćichu swjaty zwjazk a přizamknychu so pohanam a buchu předate, zo bychu so zło załožili.

16 Jako so nětko mócnarstwo před Antiochusom zruna, pomysli na to, nad Egyptowskej knježić, zo by knjejstwo nad dwěmaj bohatymaj docpěł.

17 tohodla zaćahny wón z wulkej syłu w Egyptowskej, z wozom, elefantami, jěcharjemi a wulkej flotu.

18 A wón wjedźeše wójnu přećiwo Ptolemej, kralej Egyptowskeje, ale Ptolemäisch so před nim boješe a ćekny.

A mnozy buchu k smjerći zranjeni.

19 A woni dóstachu sylne města w kraju Egyptowsku, a wón wza swój potok.

20 A po tym zo bě Antiochus Egyptowsku bił, nawróći so w stoćiaštyrcetym lěće zaso a wućahny z wulkej črjódu přećiwo Israelej a Jerusalemej.

21 A wón zastupi hordźe do swjatnicy a wza złoćany wołtar a swěćel swětła a wšitke jeho sudobja sobu.

22 A blido z pomazku a krjepjawki a sudobja. A te złote woruchowe sudy a šlewjer a krónu a złote debjenki, kotrež běchu před templom, kotrež wón wšitkich wotćahny.

23 wza tež slěbro a złoto a drohotne sudobja, a wza tež schowane pokłady, kotrež namaka.

24 A hdyž bě wón wšitko preč wzał, ćehnješe do swojeho kraja, po tym zo bě wulku šmjatansku klětku načinił, a rěčeše jara hordźe.

25 Tohodla bě wulka zrudota w Israelu, wšudźe, hdźež běchu; 26 A wjerchojo a najstarši žarowachu, knježny a młodźency buchu słabe a rjanosć žonow přeměnjena.

27 Kóždy nawoženja poča skoržić, a ta, kotraž w kwasnej komorje sedźeše, bě ćežko.

28 Tež kraj bu za swojich wobydlerjow přesydleny, a cyły dom Jakuba bě do zamylenja zawinowany.

29 A po wotběhu dweju lět pósła kral swojeho najwyšeho tributoweho přijimarja do městow Judy, kiž přińdźe z wulkej syłu do Jerusalema.

30 A wón rěčeše měrliwje słowam k nim, ale wšitko běše jebanstwo; přetož jako běchu jemu wěru darili, padźe wón naraz přez město, dyri jich jara rozpłomjenjeny a zniči wjele ludźi Israela.

31 A hdyž bě wón pokłonjenje města wzał, tykny jón zapalić a storhny chěže a murje ze wšěch stron.

32 žónskich a dźěći pak zajachu a wobsedźachu skót.

33 A natwarichu město Dawida z wulkej, sylnej murju a mócnymi wěžemi a sčinichu je ke krutej twjerdźiznje za nju.

34 A woni połožichu hrěšny narod nutř, złych ludźi, a posylnichu so w nim.

35 wobchowachu sej tež z brónjemi a žiwidłami, a hdyž běchu pot potom Jerusalema hromadźe znosyli, jich tam pokładźechu, a tak stachu so z hrabacym worakawcom.

36 Přetož to běše městno, na kotrymž móžeše so před swjatnicu na Lawskej ležeć, a zły přećiwnik Israela.

37 A woni přelachu njewinowatu krej ze wšěch stron swjatnišća a zanjerodźichu ju.

38 A wobydlerjo Jerusalema ćeknychu dla toho, na čož je so město k bydlenju cuzych sčiniło a tym, kotřiž běchu so w njej narodźili, cuze. A swójske dźěći wopušćichu.

39 Waša swjatnica bu zapusćena kaž pusćina, jeje swjedźenje buchu w žarowanju, jich sabaty w Šmrěčniku, jich česć do zacpěća přeměnichu.

40 Kaž bě jeje sława była, tak rosćeše tež jeje hańba, a jeje ekscelenca přeměni so do žarowanja.

41 A kral Antiochus pisaše na swoje cyłe mócnarstwo, zo mějachu wšitcy jedyn lud być.

42 A kóždy budźe swoje zakonje wopušćić, a wšitcy pohanjo so po kazni krala kryjachu.

43 haj, tež mnozy z Israelitow přiwzachu jeho nabožinu a woprowachu přibohow a poswjećichu sabat.

44 Přetož kral bě přez posoła listy do Jerusalema a do městow Judy pósłał, zo bychu cuzym zakonjam kraja sćěhować dyrbjeli.

45 A zakazuje zapalne wopory a wopory a transkopy w templu; A zo měli sabaty a swjedźenske dny woswjećić: 46 A zanjerodźa swjatnica a swjaty lud.

47 natwari wołtarne wołtarje a žrawcy a přibohowe kapały a wopruje swinjace mjaso a nječistne zwěrjata.

48 Daß sie auch ihre Kinder unbeschnitten lassen und ihre Seelen mit allerlei Unreinheit und Entweihung abscheulich machen.

49 Na kóncu móhli na zakoń zabyć a wšitke postajenja změnić.

50 A štóž nochcyše po kazni krala jednać, tón ma wumrěć.

51 na samsne wašnje pisaše na swoje cyłe mócnarstwo a zasadźi dohladowarjo přez cyły lud a přikaza městam Judašej, město za město woprować.

52 A wjele z ludu so k nim zhromadźi, mjenujcy wšitcy, kotřiž zakoń wopušćichu. A tak złe skućeštaj w kraju;

53 A woni ćěrjachu Israelitow na tajne městna, dokal móžachu ćeknyć, zo bychu pomoc pytali.

54 pjatnateho dnja měsaca Kasleu pak, w stoaštyrcetych lětach, stajichu greuel zapusćinjenja na wołtar a natwarjenych přibohow we wšěch městach Judaša ze wšěch stron.

55 A woni spalichu woruch při durjach swojich domow a na dróhach.

56 A hdyž běchu knihi zakonja, kotrež namakachu, roztorhali běchu, spalichu je z wohenjom.

57 A štóž bu z knihu testamenta přisudźeny, abo hdyž bě něchtó zakonjej podćisnjeny, temu přikaza krala, daß woni jeho morić dyrbjachu.

58 Tak činjachu Israelićam přez swoju połnomóc kóždy měsac, telko, kaž bě w městach namakać.

59 A na pjećadwacetym dnju měsaca woprowachu na götzenaltarje, kotryž bě na wołtarju Božim.

60 W tutym času morichu po kazni někotre žony, kotrež bě jich dźěći přitřihać dali.

61 A woni wisachu ćěšenki wokoło šije a přehrjebachu swoje domy a zabitych tych, kiž běchu wobrězali.

62 mnohich w Israelu pak bě kruće rozsudźenych a we sebi samym wobkrućenych, ničo nječiste jěsć.

63 tohodla zemrěchu radšo, zo njebychu z jědźu zanjerodźeni byli a swjaty slub njewotrodźili, tak zemrěchu.

64 A bě jara wulki hněw nad Israelom.

KAPITEL 2 1 We wonych dnjach pozběhny so Mattathias, syn Jana, syn Simeons, měšnik synow Joaribs, z Jerusalema a bydleše w Modinje.

2 A wón měješe pjeć synow, Johanna, mjenowany Caddis: 3 Simon; genannt Thassi: 4 Judaš, kotryž bu Makkabäus mjenowany: 5 Eleazar, mjenowany Avaran, a Jonathan, kotrehož swójbne mjeno bě Apphus.

6 A jako wón Božich hanjenjow wuhlada, kotrež so w Judźe a Jerusalemje woswjećichu, 7 Wón rjekny: Běda mi! Čehodla sym so narodźił, zo bych tutu bědu swojeho luda a swjateho města widźał a tam bydlił, hdyž je so do ruki njepřećela a swjatnicy do ruki cuzych dało?

8 Waš templ je so stał kaž čłowjek bjez krasnosće.

9 Waše krasne łódźe so do jatby wjedu, swoje dźěći na dróze zabiwaja, swojich młodźencow z mječom njepřećela.

10 Kotry lud nima podźěl na swojim mócnarstwje a je wot swojeho poruba profitował?

11 Waša cyła pycha so preč wza; Wot swobodneje žony je so wona z njewólnicami stała.

12 A hlej, naša swjatnica, haj naša rjanosć a naša krasnosć, je zapusćena, a pohanjo su to poswjećili.

13 Za kotry zaměr mamy potajkim hišće žiwi być?

14 A Mattathias a jeho synojo roztorhachu swoje drasty, woblečechu so kukawy a jara bolachu.

15 w mjezyčasu přińdźechu oficěrojo krala, kotřiž běchu lud k zběžkej nuzowali, do města Modina, zo bychu jim wopory přinjesli.

16 A hdyž přińdźechu mnozy Israelića k nim, přińdźechu tež Mattathias a jeho synojo hromadźe.

17 To wotmołwjachu zastojnicy krala a rjeknychu Mattathiasej: »Ty sy knježićel a čestny a wulki muž w tutym měsće, skrućeny přez synow a bratrow:

18 Tehodla přińdź najprjedy a napjelń kralowsku kazni, kaž su to wšitcy pohanjo činili, haj, a tež mužojo Judy a ći, kiž wostanu w Jerusalemje. a wjele mytowanjow.

19 wotmołwi Mattathias a rjekny z wulkim hłosom: »Wšitke narody, kotrež steja pod knjejstwom krala, posłuchaja jemu a wotpadnu wšitcy wot nabožiny swojich wótcow a wotedadźa jich přihłosowanje k jeho kaznjam: 20 Tola ja a moji synojo a moji bratřa chcedźa w zwjazku našich wótcow chodźić.

21 Bóh zwarnuj, daß wir das Gesetz und die Verordnungen aufgeben.

22 Njebudźemy na słowa krala poskać, zo bychmy so wot našeje nabožiny wotchilili, ani na prawicu ani na lěwicu.

23 Hdyž bě wón nětko z tutymi słowami wotešoł, přińdźe jedyn ze Židow před wšej wočomaj, zo by na wołtarju w Modinje woprował, kaž bě to kralowa kaznja činiła.

24 Jako Mattathias to widźeše, bu ze zapalom zapłomjenjeny, a jeho wotežki třepotachu, a wón njemóžeše so hłosa wzdać, swój hněw po sudnistwje pokazać; tohodla běžeše wón a zabi jeho na wołtarju.

25 Tež komisara krala, kotryž ludźi k woporej nuzowaše, mori wón tehdy a potorhny wołtar.

26 Tak jednaše horliwje wo Boži zakoń, kaž Phinees ze Zambrijom, Synom Salomsom, wikowaše.

27 A Mattathias rjeješe z lutym hłosom po cyłym měsće a rjekny: Štóž je horliwy a zwjazk dźerži, tón sćěhuj za mnu.

28 A wón a jeho synojo ćeknychu do horow a wostajichu wšo, štož wobsedźachu, w měsće wróćo.

29 A mnozy, kotřiž pytachu sprawnosć a sudnistwo, stupachu do pusćiny, zo bychu tam bydlili.

30 Kaž tež swoje dźěći a swoje žony; a jich skót; Přetož tyšnosće přiběrachu.

31 Jako nětk słužownikam krala a wójska, kiž bě k Jerusalemej w měsće Dawidowy, prajił, zo běchu wěsći mužojo, kotřiž běchu kaznju krala złamali, do potajnych městnow pusćiny zestupali.

32 A woni jich we wulkim mnóstwje přesćěhowachu, a po tym zo běchu ju dosćahnyli, so přećiwo njej składowachu a na sabaće wójnu přećiwo njej składowachu.

33 A woni rjeknychu jim: Štož sće dotal činili, njech dosaha; Budźće wulězće a pytajće po kralowej kazni, tak budźeće žiwi.

34 Wy pak rjeknychu: Njechamy wuńć a nic činić kaznju krala, zo bychmy sabat wonječesćili.

35 A woni dachu jim bój ze wšej spěšnosću.

36 Ale woni jim njewotmołwichu, njemjetachu ani kamjeń za nimi, ani njezadźeržachu městna, hdźež potajene ležachu.

37 Wón pak dźeše: Laßt uns alle in unserer Unschuld sterben; Himmel und Erde werden für uns wobswědčić, daß ihr uns unrechtmäßig getötet habt.

38 A woni zběhnychu so na sabaće přećiwo nim a zabichu jich ze swojimi žonami a dźěćimi a swojim skotom po tysac ludźoch.

39 Jako nětko Mattathias a jeho přećeljo wo tym zhonichu, žarowachu wo njej.

40 A jedyn z nich rěčeše druhemu: Hdyž wšitcy činimy, što su naši bratřa činili, a nic wo naše žiwjenje a naše zakonje přećiwo pohanam wojuja, da budu nas nětk spěšnje ze zemje wutupić.

41 tehodla wobzamknychu a rjeknychu: Štóž budźe na sabaće z nami wojować, teho budźemy zaničić;

Njebudźemy tež wšitcy zemrěć kaž na našich bratrow, kotřiž buchu na tajnych městnach zamordowani.

42 A k njemu přińdźe syła Assitow, kotřiž běchu mócni mužojo Israela, haj wšitcy, kotřiž běchu so dobrowólnje zakonjej podali.

43 A wšitcy, kotřiž běchu do přesćěhowanja ćeknyli, so jim přizamknychu a běchu jim zepěra.

44 A woni zjednoćichu swoje jednotki a bijachu hrěšnikow w swojim hněwje a złych w swojim hněwje; ći zbytni pak ćěkachu k pohanam, zo bychu pomoc pytali.

45 A Mattathias a jeho přećeljo so wokoło dźěchu a potorhachu wołtarje.

46 A dźěći, kotrež na pobrjohu Israela njewobrězane namakachu, woni zmužiće wobrězowachu.

47 honjachu tež za hordosćemi, a twórba so w swojej ruce chowa.

48 A woni dobychu zakoń z ruki pohanow a z ruki kralow, a nichtó njećerpje, zo je, hrěšnik, triumfowaše.

49 Jako so nětko čas přibliži, dokelž měješe Mattathias wumrěć, rjekny wón swojim synam: Nětko stej hordosć a poroka móc dóstałoj a čas skaženja a hněw hněwa: 50 Tehodla, moji synojo, budźće horliwi za zakoń a dajće swoje žiwjenje za zwjazk swojich wótcow.

51 Namołwće, was na skutki dopominać, kotrež su naši wótcojo w swojim času činili; Tak budźeće wulku česć a wěčne mjeno přijimać.

52 Njebu Abraham w spytowanju za swěrny, a jemu bu sprawnosć přiličena?

53 Joseph dźeržeše w swojej tyšnosći kaznju a bu na Knjeza Egyptowskeje pomjenowany.

54 kacetow, naš nan, je přez swój zapal a zapal slub wěčneho měšnistwa docpěł.

55 Dokelž Jezus słowo spjelni, bu w Israelu za sudnika sčinjeny.

56 Kaleb za to, zo by swědčił, prjedy hač zhromadźizna herbstwo kraja přija.

57 Dokelž bě Dawid miłosćiwy, wobsedźeše wón trón wěčneho kralestwa.

58 Elias, kiž bě horliwy a horliwy za zakoń, so do njebjes přiwza.

59 Ananias, Azarias a Misael bu přez swoju wěru z płomjenja wuchowanych.

60 Daniel bu swojeje njewinowatosće dla z póžěranja lawow wuswobodźeny.

61 A tak wobmysli we wšěch časach, zo žadyn, kiž swoju dowěru na njeho sadźi, přewinje.

62 Njebojće so tuž před słowami hrěšnika, přetož jeho krasnosć budźe hnój a wački.

63 Dźensa so wón pozběhnje, a jutře so hižo njenamaka, dokelž so do swojeho procha wróći a jeho myslička so zniči.

64 Tohodla, moji synojo, budźće zmužići a pokazajće wam mužow w mjenje zakonja; Přetož přez nju budźeće chwalbu docpěć.

65 A hlej, wěm, zo je twój bratr Simon muž rady, wusłyš jemu kóždy čas; wón budźe tebi nan.

66 Štož Judasa Makkabäusa nastupa, tak je wón mócny a sylny był, wot młodosće; wón dyrbi twój hejtman być a bój luda wojować.

67 Wzmiće tež wšitkich, kotřiž zakoń dźerža, k wam a wjećće njeprawdu swojeho luda.

68 Zapłaćće pohanow, a kedźbujće na kaznje zakonja.

69 A wón jich požohnowa a bu k swojim wótcam zhromadźeny.

70 A wón zemrě w stošěswacetych lětach, a jeho synojo pochowachu jeho w rowach jeho nanow k modinej, a cyle Israel skoržeše po nim.

KAPITEL 3 1 A jeho syn Judaš, Makkabäus mjenowany, pozběhny so na jeho městnje.

2 A wšitcy jeho bratřa pomhachu jemu, a wšitcy, kiž k jeho Wótcej dźeržachu, a woni wojowachu z radosću bitwu Israela.

3 A wón wopokaza swojemu ludej wulka česć a wobleče hrudźneho pancera kaž hober, a wón wopasa swój wójnski grat wokoło so, a wón wojowaše a škitaše wójsko ze swojim mječom.

4 W swojich skutkach bě wón kaž law a kaž lawowy wel, kiž po swojim popadu ruje.

5 Přetož wón přesćěhowaše bjezbóžnych a pytaše jich a spali tych, kotřiž swój lud mjerzachu.

6 Tehodla so bjezbóžni z bojosće před nim zhubichu, a wšitcy złóstnikojo buchu zrudźeni, dokelž zbóžnosć w jeho ruce wuwiwaše.

7 Je tež mnohich kralow zrudźił a Jakuba ze swojimi skutkami zwjeselił, a jeho pomjatk je požohnowany we wěčnosći.

8 A wón ćehnješe po městach Judy, zniči bjezbóžnych z nich a wotwobroći hněw israelskeho hněwa.

9 A wón bě znaty hač do najwjetšeho dźěla zemje, a wón přiwza tajke, kotrež běchu zwólniwe, so zepěrać.

10 A Apollonius zhromadźi pohanow a wulke wójsko ze Samarije, zo by přećiwo Israelej wojowało.

11 Jako Judas to spózna, dźěše wón jemu napřećo a zabi jeho a zabi jeho. Mnozy tež zabichu, zbytni pak ćeknychu.

12 Tohodla wza Judaš swój popad a tež mječ Apolloniusa a wojowaše z tym cyłe swoje žiwjenje.

13 Jako nětk Seron, wjerch z wójska Syriskeje, prajić słyšeše, Judaš je syłu a syłu wěriwych wokoło sebje zhromadźił, zo by z nim do wójny ćahnył; 14 Wón dźeše: Ja chcu sebi mjeno a česć stworić w mócnarstwje; Přetož ja chcu wojować z Judašecami a tymi, kotřiž su z nim a kotřiž kaznju krala zacpěwaja.

15 A wón sčini jeho zwólniweho, horje ćahnyć, a z nim dźěše mócne wójsko bjezbóžnych, zo by jemu pomhał a so na dźěćoch Israela wjećić dał.

16 A hdyž so zajězdej do Bethhorona bližeše, dźěše Judaš jemu z małej bobriju napřećo.

17 A jako widźachu, kak wójwoda jim napřećo přińdźe, rjekny wón Judašej: Kak mamy, kiž smy tak mało, přećiwo tajkemu wulkemu a tak sylnemu mnóstwu wojować, dokelž dyrbimy tola cyły dźeń do posćenja womory być?

18 Judajej wotmołwi: Njeje ćežko za mnohich, w rukomaj někotrych mjenje zawrjeny być; A z Bohom njebjes je wšitko jedne, zo by z wulkej syłu abo ze šwejbu přepodał: 19 Přetož dobyće bitwy njeleži w mnóstwje wójska; Ale móc přińdźe z njebjes.

20 Wy přińdźeće z wjele hordosću a njesprawnosću přećiwo nam, zo byšće nas a naše žony a dźěći zničili a nas skazyli.

21 Ale my wojujemy wo swoje žiwjenje a naše zakonje.

22 Tehodla knjez sam před našim wobličom powali, a štož was nastupa, da so před nimi njebojće!

23 A lědma bě přestał rěčeć, to so naraz na nje wali, a tak buštej Seron a jeho wójsko před nim powalenej.

24 A woni sćěhowachu jich wot doliny do Bethhorona hač do runiny, hdźež bu něhdźe wosomstow muži z nich zabitych. A zbytk ćekny do kraja filistow.

25 To započa strach před Judušom a jeho bratrami, a přewulka bojosć, po ludach kołowokoło přińć.

26 Jeho chwalba přińdźe ke kralej, a wšitke ludy rěčachu wo wojowanjach Judy.

27 Jako nětk kral Antiochus tole słyšeše, sta so z hněwom, a tuž pósła wón wšitke wobrónjene mocy swojeho mócnarstwa a hromadźeše jich, samo jara sylne wójsko.

28 Wočini tež swój pokład a da swojim wojakam sold na lěto a přikaza jim, zwólniwy być, hdyž měł je trjebać.

29 Jako pak widźeše, zo falowachu pjenjezy swojich pokładow a zo běchu tributy w kraju snadne, dla rozkory a móra, kotrež bě po kraju přinjesł, z tym zo zakonje ze starych časow preč wza; 30 Wón so boješe, zo brěmjo wjace nosyć njemóže a hižo tak darniwje dać njemóže, kaž bě to prjedy činił, wšako bě wjace hač kralow, kiž běchu před nim, w powodźenju měł.

31 Dokelž bě wón nětko we wulkej šmjatańcy, wón wobćežowaše, do Persiskej hić, zo by tam tributy krajow wzał a wjele pjenjez nazběrał.

32 A wón přewostaji jón Lysiasej, zemjanej a kralej kralowskeho kćěwa, wobchody krala wot Euphrata hač k hranicam Egyptowskeje dohladować.

33 A swojeho syna Antiochusa kubłać, doniž zaso njedóńdźe.

34 A wón přepoda jemu połojcu swojich jednotkow a elefantow a přenjese jemu dohlad nade wšěm, štož by činić chcył, kaž tež wo tych, kotřiž w Judźe a Jerusalemje bydlachu.

35 Wón pósła mjenujcy wójsko přećiwo njej, zo by móc Israela a zbytk Jerusalema zničił a wutupił a jeje pomjatk wot woneho městna wzał.

36 A daß wón cuzych do wšitkich jeje płastow přiwjez a jich kraj přez los rozdawa.

37 A kral wotewza połojcu zwostatych wójskow a wotćahny w stosydomaštyrcetym lěće wot Antiochije, jeho kralowskeho města. A po tym zo bě Euphrat přeprěčił, ćehnješe přez wysoke kraje.

38 Da wuzwoli Lysias Ptolemäus, syna Dorymena, Nikanora a Gorgija, mócnych muži přećelow krala.

39 A z nimi pósła štyrceći tysac stopow a sydom tysac jěcharjow, zo by do kraja Judy ćahnył a jón zničił, kaž bě to kral přikazał.

40 A woni ćehnjechu ze wšej mocu a přichadźachu a nabiwachu pola Emmausa na runinje.

41 A překupcy kraja, hdyž słyšachu, kak sławni běchu, wzachu slěbro a złoto z wotročkami a přińdźechu do lěhwa, zo bychu dźěći Israela jako njewólnikow kupili.

42 Jako nětk Judas a jeho bratřa widźeštaj, zo so hubjenstwo rozmnoži a dótknychu so na swojich mjezach, přetož wužrawachu, kak bě kral přikazał, lud zničić a cyle wutupić; 43 A woni rěčachu jedyn k druhemu: Laßt nam skažene zamóženje našeho ludu wobnowić a za naš lud a swjatnicu wojować.

44 A zhromadźizna so zhromadźi, zo bychu k bojej zwólniwi byli, zo bychu so modlili a wo smilnosć a smilnosć prosyli.

45 Jerusalem pak ležeše prózdny kaž pusćina, a žane z jeho dźěći njewuńdźe abo njewuńdźe, a tež swjatnica bu poteptana, a cuzbnicy dźeržachu twjerdźiznu; Pohanjo mějachu na tutym městnje swoje bydlenje; a Jakub so zwjeseli, a fajfa z harfu womjelkny.

46 Wo tym zhromadźichu so Israelića a ćehnjechu do Masa, prěki přećiwo Jerusalemej. Přetož w Mašowje bě městno, hdźež běchu so prjedy w Israelu modlili.

47 A woni posćichu so na wonym dnju a zwoblěkachu so kukawy, mjetachu popjeł na swoje włodyki a roztorhachu swoje drasty.

48 A wón namjetowaše knihu zakonja, w kotrejž běchu pohanjo spytali, wobraz jeje wobrazow namolować.

49 Wy přinjesechu tež šaty měšnikow a prěnički a dźesatki, a woni šćuwachu Nacaričanow, kotřiž běchu swoje dny dokónčili.

50 Tam wołachu z wulkim hłosom k njebjesam a dźachu: Što z tym započinamy, a hdźe jich njesemy?

51 Přetož twoja swjatnica je poteptana a wonječesćena, a twoji měšnicy su ćežko a poniženi.

52 A hlej, pohanjo su so přećiwo nam zhromadźili, zo bychu nas zničili; štož sej přećiwo nam wumysla, to wěš.

53 Kak mamy so přećiwo nim twjerdźić móc, hdyž nic ty, o Božo, naša pomoc sy?

54 To zaklinčachu z trompetami a wołachu z wulkim hłosom.

55 A po tym zasadźi Judaš mólbow přez lud, haj, stotnicy přez tysacy, přez sta, wjace hač połstatych a přez dźesaćoch.

56 A tym, kotřiž domy twarjachu, kotřiž běchu so slubili abo winicy sadźili abo so bojachu, přikaza wón, zo mějachu so nawróćić, kóždy do swojeho domu, kaž to zakoń předwidźi.

57 A lěhwo so zdalowaše a wotbi ju na južnej stronje Emmausa.

58 A Judaš rjekny: Wobrónjejće so a budźće zmužići mužojo a přihrějće, zo sće zwólniwi přećiwo ranju, zo byšće z tutymi ludami wojowali, kiž su so přećiwo nam zhromadźili, zo byšće nas a našu swjatnicu zničili.

59 Wšako je lěpje za nas, w bitwje wumrěć, hač njezbožo našeho ludu a našeje swjatnicy widźeć.

60 Kaž pak je Boža wola w njebjesach, da wón to čini.

KAPITEL 4 1 A Gorgias wza pjeć tysac stopow a tysac najlěpšich jěcharjow a wotstroni je w nocy z lěhwa.

2 Na kóncu móhł so do lěhwa Židow zadobyć a jich nadobo bić. A ći mužojo twjerdźizny běchu jeho wjednicy.

3 Jako Judaš nětko wo tym słyšeše, wón sam pokročowaše a zmužići mužojo z nim, zo by wójsko krala bił, kiž bě w Emmausu.

4 Hišće běchu jednotki z lěhwa rozpjeršene.

5 W mjezyčasu přińdźe Gorgias w nocy do lěhwa Judy, a jako tam žanoho čłowjeka njenamaka, pytaše wón jich w horach, přetož wón rjekny: Tući kadla ćěkaja před nami 6 Hdyž pak bu dźeń, pokaza so Judaš z tři tysac mužemi w runinje, kiž pak ani brónidło ani mječe při sebi njemějachu.

7 A widźeštaj lěhwo pohanow, zo bě sylne a derje zapřehnjene a kołowokoło jěcharjow wobdate. A tući běchu eksperća wójny.

8 A Judaš rěčeše mužam, kotřiž pola njeho běchu: Njebojće so jich syły a njebojće so jich nadpada.

9 Mysli na to, kak so naši wótcojo w Čerwjenym morju wuswobodźichu, jako farao jich z wójskom sćěhowaše.

10 Tehodla pokradny nas k njebjesam, hač by so Knjez nad našimi smilnymi stał, a chcemy spominać na našich wótcow a tutu wójwodku dźensa před našim wobličom.

11 Zo bychu wšitcy pohanjo wědźeli, zo jedyn dawa, kotryž Israel wuswobodźa a wumóže.

12 To zběhnychu cuzy swoje woči a hladachu, kak so na nju bližachu.

13 wo to ćehnjechu z lěhwa, zo bychu wojowali. Ale ći, kiž běchu pola Juda, njedachu swoje trompety zaklinčeć.

14 A woni přizamknychu so bojej, a pohanjo, kotřiž běchu zamyleni, ćěkachu do runiny.

15 Ale wšitke zadki z nich buchu z mječom zabite, přetož přesćěhachu jich hač do Gazera a do runinow Idumäje a Acotusa a Jamniskeje, tak zo buchu na tři tysac muži zabite.

16 Jako bě so to stało, nawróći so Judaš ze swojim wójsom wot přesćěhowanja.

17 A rjekny ludej: Njebudźtaj chcyćiwje za popazkom, dokelž leži bitwa před nami.

18 A Gorgias a jeho wójsko stej tu pola nas na horje; ale stajće so nětko přećiwo našim njepřećelam a předobudźeće jich, a po tym móžeće popad chroble wzać.

19 Jako Judaš hišće tute słowa rěčeše, zjewi so dźěl z nich, kotryž z hory won pohlada: 20 A jako pytnychu, zo běchu Židźa swoje wójsko do ćěkańcy zbili a stany spalili; Přetož kur, kotryž widźachu, wozjewi, što bě so stało: 21 Jako nětko tole widźachu, so jara bojachu, a jako tež wójsko judy w runinje k bojej zwólniwi widźachu, 22 A woni ćeknychu wšitcy do kraja cuzych.

23 A Juda so nawróći, zo by stany skazyło, hdźež dóstachu wjele złota a slěbra a módre židy a purpur morja a wulke bohatstwa.

24 Na to dźěchu domoj, spěwachu dźakny spěw a chwalachu Knjeza w njebjesach, dokelž je derje, dokelž jeho smilnosć wěčnje traje.

25 Tak dožiwi Israel na wonym dnju wulke wuswobodźenje.

26 A wšitcy cuzy, kotřiž běchu wućeknyli, přińdźechu a powědachu Lysiasej, štož bě so stało.

27 A jako wo tym słyšeše, bě zamołwjeny a zatrašeny, dokelž njebě ani to činiło, štož chcyše, ani to, štož bě kral jemu skićił.

28 W slědowacym lěće zhromadźi Lysias třidźesat tysac wučitanych stopowych narodźerjow a pjeć tysac jěcharjow, zo bychu je podćisnyli.

29 A woni přińdźechu do Idumäje a nabichu swoje stany w Bethsurje, a Judaše zetka jim z dźesać tysac mužemi.

30 A hdyž wón tute mócne wójsko widźeše, so wón womodli a rjekny: Chwalbny ty sy, o Zbóžnik Israelej, kiž sy ty mócneho přez ruku swojeho wotročka Dawida potłóčił a syłu cuzych do rukow Jonathansa, syna Sakle, a swojeho brónjerja dał; 31 Začiń tute wójsko w ruce swojeho luda Israela, a přečita je w swojej mocy a swojim jěcharjam zamylenych.

32 Laß sie mut haben und laß die Kühnheit ihrer Kraft abfallen, und laß sie třepotać před swojej zahubu.

33 Ćisń jich z mječom tych, kotřiž će lubuja, a wšitcy, kotřiž twoje mjeno znaja, maja će z dźakowanjom chwalić.

34 A woni přizamknychu so bojej; A wot črjódy Lysije buchu něhdźe pjeć tysac muži zabite, hišće prjedy hač buchu zabite.

35 Jako nětk Lysias widźeše, kak bu jeho wójsko do ćěkańcy bite a muskosć wojakow Judy a kaž běchu zwólniwi, zmužiće žiwi być abo wumrěć, sćahny wón do Antiochije a zhromadźi syłu cuzych, a po tym zo bě swoje wójsko wjetšił, hač bě, wza sej wón, zaso do Judiskeje přińć.

36 Tuž rjeknychu Judaš a jeho bratřa: Hlej, naši njepřećeljo su postorčeni: Laßt nam horje dźe, zo bychmy swjatnicu wučisćili a poswjećili.

37 Na to zhromadźi so cyłe wójsko a dźěše horje na horu Sion.

38 A jako widźachu, kak so swjatnica zapusći a wołtar wonječesćichu a wrota spalichu a kerki na dworach rosćechu kaž w lěsu abo w jednej z horow, haj, a młodźata měšnikow potorhachu; 39 Roztorhašće swoje drasty a skoržachu a mjetachu popjeł na swoje włodyki.

40 A woni padnychu płonje na swoje wobličo a dujachu z pozawnami alarm a wołachu k njebju.

41 A Judas zasadźi někotrych muži, kotřiž mějachu přećiwo tym w twjerdźiznje namakanscy wojować, doniž njebě swjatnica wurjedźił.

42 A wón wuzwoli měšnikow njeporočneje bjesady, kotruž so po zakonju spodobanje namakachu.

43 Wón wurjedźi swjatnicu a napari zanjerodźene kamjenje na nječistym městnje.

44 A jako wuradźowachu, što měješe so z wopalnym wołtarjom stać, kotryž bu wopošnjeny; 45 Haw měješe to za najlěpše, je spotorhać, zo njeby jim to hańba, dokelž běchu pohanjo jón zanjerodźili.

46 A woni połožichu kamjenje na horje templa na so hodźace městno, doniž njeby profet přišoł, zo by pokazał, što měło so z nimi stać.

47 A wzachu cyłe kamjenje po zakonju a natwarichu nowy wołtar po předchadźacym.

48 A woni sčinichu swjatnicu a to, štož běše w templu, a swjećachu statoki.

49 A wone činjachu tež nowe swjate sudobja, a do templa přinjesechu swěćel a wołtar zapalnych woporow a worucha a blida.

50 A na wołtarju spalichu woruch a zapalichu lampy, kotrež stejachu na swěćelu, zo bychu swětło w templu činili.

51 A połožichu pomazki na blido, wupřestrěwachu šlewjerje a dokónčachu wšitke dźěła, kotrež běchu započeli.

52 Na pjećadwacetym dnju dźewjateho měsaca, kotryž mjenuje so měsac Kasleu, w stoawosomaštyrcetych lětach stejachu w prawym času rano.

53 A woni woprowachu po zakonju na nowym zapalnym wołtarju, kotryž běchu rozłožili.

54 Hlej, w kotrym času a na kotrym dnju běchu pohanjo ju wonječesćili, tež tu bě poswjećene ze spěwami a citerami a harfami a cymbalami.

55 A cyły lud padny na swoje wobličo a pominy so Boha njebja a chwaleše, kiž bě jim zbožo darił.

56 A tak poswjećichu swjećiznu wołtarja wosom dnjow dołho a přinjesechu zapalne wopory z wjesołosću a woprowachu wopor wuswobodźenja a chwalbneje myta.

57 pyšachu tež prědnju stronu templa ze złotymi krónami a tarčemi. A wrota a mólbow je ponowichu a powěsnychu durje na nje.

58 Tak bě wjeselo w ludźe wulke, zo bu hańba pohanow wot so wzata.

59 A Judaš a jeho bratřa su z cyłej wosadu Israelom postajili, zo maja so dny wołtarneje swjećizny lěto wob lěto wosom dnjow dołho dźeržeć, wot pjećadwaceteho dnja měsaca Kasleu, z radosću a radosću.

60 We wonym času natwarichu tež horu Sion z wysokimi murjemi a sylnymi wěžemi dokoławokoło, zo njebychu pohanojo přišli a jeho porazychu, kaž běchu to do toho činili.

61 A woni stajichu tam garnizonu, zo bychu jón wobstražowali, a přičinichu Bethsuru, zo bychu ju dóstali.

Zo by so lud přećiwo Idumejej zakitować móhł.

KAPITEL 5 1 Jako nětk ludy kołowokoło słyšachu, zo bu wołtar natwarjeny a swjatnica wobnowjena kaž do toho, misny jim jara.

2 Tehodla myslachu, ród Jakuba, kotryž bě mjez nimi, zničić, a počachu na to, lud morić a zničić.

3 A Judaše wojowaše přećiwo synam Esaus w Idumea pola Arabattiny, dokelž Gael woblěhowaštaj, a wón da jim wulki powalenje, da swoju zmužitosć a wza swój popad.

4 Mysleše tež na horjo dźěći buny, kotrež běchu byli cycanje a křiwdźenje za lud, dokelž jim na pućach łakachu.

5 Tuž zapławi jich do wěžow a składowaše so přećiwo nim a zniči je dospołnje a spali wěže wone městnosć z wohenjom a wšitko, štož w nich bě.

6 Po tym dźěše k dźěćom Ammons prěki, hdźež namaka móc a wjele ludźi, z Timotheusom, jeje stotnikom.

7 A wón prěkuje wjele wojowanjow z nimi, doniž njebuchu skónčnje před nim njeměrni. A wón ju biješe.

8 A jako bě Jasar z přisłušacymi městami zabrał, nawróći so do Judeje.

9 A pohanjo, kotřiž běchu w Galadźe, zhromadźichu so přećiwo Israelitam, kotřiž běchu w swojich kwartěrach, zo bychu jich zničili. Ale woni ćeknychu do twjerdźizny Dathema.

10 A wón pósła listy na Judaša a jeho bratrow: Pohanjo, kiž su wokoło nas, su so přećiwo nam zhromadźili, zo bychu nas zničili.

11 A woni so pósćelu, přińć a twjerdźiznu zabrać, dokal smy ćeknyli, a Timotheus je stotnik jeje wójska.

12 Tehodla přińdźe nětko a wuswobodźi nas ze swojich rukow, přetož mnozy z nas su zabite.

13 Haj, wšitcy naši bratřa, kotřiž běchu na městnach Tobija, su so morili; tež jich žony a jich dźěći su jeći dale wjedli a jich ćikot wotnjesli. A su tam něhdźe tysac mužow zničili.

14 Mjeztym zo so tute listy hišće čitachu, hlej, tam přińdźechu druzy posoljo z Galileje ze swojimi roztorhanymi šatami, kiž rozprawjachu wo tutym wašnju: 15 A woni rjeknychu: Woni Ptolemejoweho a Tyrusa a Sidona a cyłeje Galileje z pohanow su so přećiwo nam zhromadźili, zo bychu nas zjědli.

16 Jako nětk Judaš a lud tute słowa słyšachu, zhromadźi so wulka zhromadźizna, zo by wuradźowało, što mějachu za swojich bratrow činić, kotřiž běchu w nuzy a so wot nich nadběhowali.

17 A Judašec rjekny Simonej, swojemu bratrej: Wuzwol so z čłowjekow, a wumóž swojich bratrow, kotřiž su w Galilejskej; přetož ja a Jonathan, mój bratr, budźetaj do kraja Galaad ćahnyć.

18 A wón da Josepha, syna Cachariasa, a Azariasa, hłownikow ludu, z zbytkom wójwody w Judeji wróćo, zo by jich pasł.

19 Dem dem er Die Gebot gab, in dem er sprach: WZmiće zamołwitosć za tónle lud a přihrějće, zo jich njewjedźe wójnu přećiwo pohanam, doniž zaso njepřińdźemy.

20 Symanow pak bu tři tysac mužow date, zo by do Galileje ćahnyło, a Judaš wosom tysac muži za kraj Galaad.

21 A Syman ćehnješe do Galileje, hdźež wjele wojowanjow z pohanami wjedźeše, tak zo so pohanjo na njeho mjerzachu.

22 A wón sćěhowaše jich hač k wrotam Ptolemaisa. A buchu wot pohanow něhdźe tři tysac muži zabite, kotrychž pohrjeb wón wza.

23 A ći, kotřiž běchu w Galilejskej a w Arbattowje, ze swojimi žonami a swojimi dźěćimi a wšěm, štož wobsedźachu, woteńdźechu jeho ze sobu a přinjesechu ju z wulkim wjeselom do Judeje.

24 Tež Judaš Makkabäus a jeho bratr Jonatan ćehnjechu po Jordanje a pućowachu tři dnjowe sykorki w pusćinje.

25 A woni trjechichu na nabatity, kotřiž měrnje k nim přińdźechu a jim wšo powědachu, štož bě so jich bratram w kraju Galaad stało.

26 A kelko z nich bě w Bosorje a Bosoru a Alemje, Casphorje, Made a Carnaim zawrjenych; Wšitke tute města su sylne a wulkotne: 27 A daß sie in den übrigen Städten des Landes Galaad eingeschlossen waren, und daß sie für morgen bestimmt hatten, ihr Heer gegen die Festungen führen, sie einzunehmen und sie alle an einem Tag zu vernichen.

28 Na to wobroćištaj so Judaš a jeho wójsko nadobo po puću přez pusćinu do Bosorki. A hdyž bě sej město dobył, zabi wšitkich muži z wótrosću mječa, wza swój cyły popad a spali město z wohenjom.

29 wottam wotćahny wón w nocy a dźěše, doniž na twjerdźiznu njepřińdźe.

30 A rano zhladowachu, a hlej, to běchu njeličomni ludźo, kiž rěble a druhe wójnske mašiny nošachu, zo bychu twjerdźiznu zabrali, wšako jimachu.

31 Jako nětko Judaš wuhlada, zo bě so bitwa započała a daß wołanje města z pozawnami a wulkim zwukom k njebju horje stupaše, 32 Wón rjekny swojemu wójsku: Wojujće dźensa za swojich bratrow!

33 A wón přećahny za nimi do třoch črjódow, kotrež swoje pozuny dujachu a so pomamachu.

34 To spózna wójsko Timotheusa, daß es Makkabäus war, und floh vor ihm, und schlug sie mit einem großen Gemetzel. Tak zo bu na wonym dnju něhdźe wosom tysac muži wot nich morjenych.

35 Jako bě so to stało, wobroći so Judaš na masu. A po tym zo bě to nadpadnył, wza a mori w nim wšitkich muskich a wza popad toho a spali jón z wohenjom.

36 wottam wón woteńdźe a zabra Kasphon, Maged, Bosor a tamne města kraja Galaad.

37 Po tutych wěcach zhromadźi Timotheus druhe wójsko a składowaše so přećiwo Raphonej zwonka rěčki.

38 A Judaša wupósła mužow, zo bychu wójskowu bojosć wuslědźili, a přinjesechu jemu powěsć a rjeknychu: Wšitcy pohanjo, kiž su wokoło nas, su k nim zhromadźene, tež jara wulke wójsko.

39 je tež Arabow najimał, zo by jim pomhał, a su swoje stany zwonka rěčki nabili, zwólniwi, přińć a přećiwo tebi wojować. Na to dźěše Judaš jim napřećo.

40 A Timotheus rjekny hłownym ludźom swojeho wójska: Hdyž Judaš a jeho wójsko do bliskosće rěčki přińdźetej, a hdyž najprjedy k nam prěki póńdźe, njebudźemy so jemu spřećiwić móc. Přetož wón budźe mócny nad nami dobyć: 41 Hdyž pak so boji a zwonka rěki kampěruje, da budźemy k njemu prěki hić a ju předobyć.

42 Jako Judaš pak do bliskosće rěčki přińdźe, da wón pismawučenych ludu při rěčce wostać, kotrymž wón přikaza, z tym zo rjekny: Laß nikoho w lěhwje njewostanu, ale wšitcy dyrbja do bitwy ćahnyć.

43 A wón dźěše najprjedy k nim prěki a cyły lud za nim, a wšitcy pohanjo, kiž běchu před nim nadpadnjene, ćisnychu jich brónje a ćeknychu do templa k Carnaim.

44 woni pak zabrachu město a spali templ ze wšěm, štož w nim bě. Tak bě Carnaim podćisnjena, a njemóžachu tež dlěje před Židu wobstać.

45 A Judaš zhromadźi wšitkich Israelitow, kotřiž běchu w kraju Galaad, wot najmjeńšich hač k najwjetšim, jich žonam a jich dźěćom a jich cajkej, jara wulke wójsko, zo bychu do kraja Judejska přišli.

46 Jako přińdźechu nětko do Ephrona (tole bě wulke město po puću, kaž mějachu hić, jara derje přičinjene), njemóžachu so ani na prawicu ani na lěwicu wot njeje wotwobroćić, ale so wosrjedź njeje předrěchu.

47 A woni z města wuzamknychu a zatykachu wrota z kamjenjemi.

48 Na to pósła Judaš k nim na měrliwe wašnje a dźeše: Bjerće nas po swojim kraju, zo bychmy do našeho kraja ćahnyli, a nichtó njebudźe wam ničo zahonić; Přeńdźemy jenož pěši, ale njebychu so jemu wotewrěli.

49 Tohodla přikaza Judas, po wšej wójsko wozjewjeć, zo měł kóždy swój stan na městnje bić, hdźež bě.

50 A wojacy so walichu a ćěrjachu město cyły dźeń a cyłu nóc, doniž skónčnje do jeho rukow njepřińdźe.

51 A wón zabi wšitkich muži z wótrosću mječa a zachadźeše w měsće a wza swój potok a ćehnješe po měsće po zabitych.

52 Po tym ćehnjechu přez Jordan do wulkeje runiny před Betssanom.

53 A Judaš zhromadźi tych, kotřiž so wróćichu, a napominaše lud cyły puć, doniž jich kraja Judej njepřijědźe.

54 A woni ćehnjechu horje na horu Sion z wjeselom a wjeselom, hdźež přinjesechu zapalne wopory, přetož žadyn z nich njebu morjeny, doniž njeběchu so w měrje nawróćili.

55 Kaž něhdy pak běštaj Judaš a Jonatan w kraju Galaad a Syman, jeho bratr, w Galilejskej před Ptolemaisom, 56 Joseph, syn Zachariasa, a Azarias, hłownicy Garnizonow, słyšachu wo swojich zmužitych skutkach a wojerskich skutkach.

57 Tehodla prajachu: Laßt nam tež mjeno dać a přećiwo pohanam wojować, kiž su wokoło nas.

58 A jako wobsadku, kotraž bě pola nich, přewzała, přećahnychu do Jamniju.

59 A Gorgias a jeho mužojo přińdźechu z města, zo bychu přećiwo nim wojowali.

60 A tak so sta, zo buštaj Joseph a Azaras do ćěkańcy bity a hač na mjezy Judejskeje přesćěhanaj, a na wonym dnju buchu wot ludu Israela něhdźe dwaj tysac mužow zabite.

61 Tak sta so wulki přewrót mjez dźěćimi Israela, dokelž njeběchu Judašej a jeho bratram posłušni, ale wěrjachu, zmužity skutk zdokonjeć.

62 A tući mužojo njepřińdźechu ze symjenja tych, přez kotrychž ruku bě israel wuswobodźenje date.

63 Muž Judaš a jeho bratřa pak běchu we wočach cyłeje Israela a wšitkich pohanow, hdźežkuli wo jeje mjenje słyšiš, jara znaty.

64 Lud zhromadźi so k nim z radostnym přikleskom.

65 Na to wućahny Judas ze swojimaj bratromaj a wojowaše přećiwo synam Esaus w kraju do juha, hdźež Hebron a jeho města dyri a twjerdźizna potorha a wěže kołowokoło spali.

66 wottam ćehnješe do kraja filistow a ćehnješe přez Samariju.

67 We wonym času buchu někotři měšnicy, kotřiž chcychu swoju zmužitosć dopokazać, w bitwje zabite, dokelž njepřemysleni do boja ćehnjechu.

68 A Juda wobroći so w kraju filistow na Acotus, a hdyž bě swojich wołtarjow potorhnjeny a jeje rězbarjene wobrazy z wohenjom spalił a jich města zapusćił, nawróći so do kraja Judeja.

KAPITEL 6 1 Wo wony čas, hdyž kral Antiochus po wysokich krajach pućowaše, słyšeše rjec, zo je Elymais w kraju Persiskej město, kotrež je swojich bohatstwow, swojeho slěbra a swojeho złota jara znate.

2 A daß w nim běše jara bohaty templ, w kotrymž běchu złote wobalki a hrudźne pancery a taflički, alexandra, syn Filipa, makedonskeho krala, kiž bě najprjedy mjez Grjekami knježił, tam wostajił.

3 Tohodla wón přińdźe a pytaše město wzać a zapusćić.

Ale wón njebě kmany, dokelž běchu wot města, po tym zo běchu wo tym warnowali, 4 Wón zběhny so přećiwo njemu w bitwje, a wón ćekny a ćehnješe z wulkej ćežu wottam a nawróći so do Babylona.

5 Und es kam einer, der brachte ihm die Nachricht nach Persien, daß die Heere, die gegen das Land Judäa zogen in die Flucht geschlagen worden worden.

6 A daß Lysias, kotryž bu najprjedy z wulkej mocu wućahnył, wot Židow wuhnaty; A daß sie stark gemacht wurden durch die Rüstung, die Macht und die Beute, die sie von den Heeren erhalten, die sie vernichtet hatten.

7 A daß sie den Greuel niederstorissen hatten hatten , den er auf den Altar in Jerusalem gesetzt, und daß sie das Heiligtum mit hohen Mauern umringt, wie zuvor, und seine Stadt Bethsura.

8 Hdyž pak kral tute słowa słyšeše, bě zadźiwany a hnuty, na čo jeho na swoje łožo połoži a chory bu z tyšnosću, dokelž njebě tak přišoł, kaž bě to wočakował.

9 A tam přebywaše wjele dnjow, přetož jeho tyšnosć bu přeco wjetša, a ličeše z tym, zo měješe wumrěć.

10 Tehodla zawoła wšitkich swojich přećelow k sebi a rjekny jim: Spar je so z mojeju wočow wumył, a moja wutroba ze starosću.

11 A ja sej při sebi myslach: Do kotreje žałosćenja sym so dóstał, a kak wulki je nawal hubjenstwa, w kotrymž sym nětko! Přetož ja běch darmotny a lubowany w mojej mocy.

12 Nětko pak dopominam so na zło, kotrež sym w Jerusalemje skućił, a daß ich alle Gefäße voll Gold und

Silber, die in in waren, genommen und ausgesandt habe, um die Einwohner von Judäa ohne Grund zu vernichten.

13 Tohodla widźu, zo z tuteje přičiny tute tyšnosće na mnje přišli su, a hlej, ja du w cuzym kraju přez wulku tyšnosć.

14 A wón wołaše za Filipom, jednoho z jeho přećelow, kotrehož k knježerjej nad cyłym swojim kralestwom sčini.

15 A da jemu krónu a jeho drastu a jeho pječat, zo by swojeho syna Antiochusa kubłał a za kralestwo zežiwić dyrbjał.

16 A kral Antiochus zemrě tam w stotym dźewjećaštyrcetych lětach.

17 Jako nětko Lysias zhoni, zo bě kral mortwy, sadźi swojeho syna Antiochusa, kotrehož bě młody kubłał, na swoje městno a mjenowaše swoje mjeno eupator.

18 w tutym času zawrěchu Israelića, kotřiž běchu we wěži, Israelića wokoło swjatnicy a pytachu přeco jich horjo a zesylnjenje pohanow.

19 tohodla chcyše Judaš jich zničić a zwoła cyły lud, zo by jich woblěhował.

20 A wonaj přińdźeštaj hromadźe a woblěhowaštaj je w stopołstatym lěće, a wón činješe jěchanske zwěrjata, zo by přećiwo nim třělił, a druhe mašiny.

21 někotrych z tych, kotřiž běchu woblěhowani, wućahny pak, kotrymž so někotři bjezbóžni mužojo Israela přizamknychu.

22 A dźěštaj ke kralej a rjeknyštaj: Kak dołho budźe trać, doniž na sudnistwo njewuwjedźeš a našich bratrow njewjechaš?

23 Běchmy zwólniwi, twojemu nanej słužić a činić, štož wot nas chcyše, a jeho kaznje dźeržeć.

24 Tehodla woblěhuja wot našeho ludu wěžu a su nam wotcuzbnjeni; a telko z nas, kaž su zapalić móhli, su jich zabili a herbstwo skazyli.

25 Woni njejsu tež jenož swoju ruku přećiwo nam wupřestrěli, ale tež přećiwo swojim hranicam.

26 A hlej, dźensa woblěhuja wěžu k Jerusalemej, zo bychu jeho zabrali; tež swjatnica a betrulja su přičinili.

27 tohodla, hdyž jich spěšnje při tym njehaćiš, budu wjetše činić hač to, a njebudźeš je tež wobknježić móc.

28 Jako pak kral to słyšeše, rozmjerznje a zeńdźe wšitkich swojich přećelow a hłownych wobsydnikow jeho wójska a ći, kiž konja pasla.

29 A tež z druhich kralestwow a z kupow morja přińdźechu syły dnjowych mzdow k njemu.

30 A ličba jeho wójska wučinješe sto tysac stopow a dwaceći tysac jěcharjow a dwajatřiceći elefantow w bitwje.

31 tutych ćehnješe přez Idumejku a ćehnjechu přećiwo Bethsurje, kotruž wjele dnjow dołho nadběhowachu a wójnske mašiny twarjachu. Ale z Bethsury přińdźechu won, spalichu ju z wohenjom a zmužiće wojowachu.

32 Na to wopušći Judaš wěžu a prasny w Bathzachariasu do lěhwa krala.

33 Tam pozběhny so kral jara zahe a ćehnješe ze swojim wójskow třěskajo do Bathzachariasa, hdźež jeho wójska jich wojowachu a pozawny dujachu.

34 A zo bychu elefanty do boja wabili, pokazachu jim krej kićow a knotow.

35 A woni rozdźělichu zwěrjata pod wójska, a za kóždeho elefanta zasadźichu tysac mužow, kiž běchu z pancerami wobrónjene a skerjene nahłowniki na hłowje nošachu. A nimo toho bu za kóžde zwěrjo pjeć stow jěcharjow najlěpšich postajenych.

36 tych bě při kóždej składnosći zwólniwych; hdźež bě zwěrjo a dokal zwěrjo tež dźěše, dźěchu tež tam, a woni so wot njeho njewlečechu.

37 A na zwěrjatach běchu sylne wěže z drjewa, kotrež běchu kóždeho z nich pokryte a z připrawami wobpasane; a na kóždym běchu dwajatřiceći sylnych muži, kotřiž na nich wojowachu, pódla Indianow, kiž jeho knježeše.

38 Štož zbytk jěcharjow nastupa, tak sadźichu jeho na nje a tamny bok na dźělej wójska, dachu jim znamjenja, štož mějachu činić, a so wšudźe w rjadach zasadźowachu.

39 Jako zdaše so nětko słónco na tarčel złota a rudy, zyboleše so hory z tym a swěćachu so kaž wohnjowe lampy.

40 dokelž bě nětko dźěl wójska krala na wysokich horinach a dźěl na dołach deleka rozdźěleny, ćehnjechu wěsće a rjadowane dale.

41 Tehodla buchu wšitcy, kotřiž haru jich mnóstwa, maršowanje črjódy a šćerčenje sudobja słyšachu, zahibani; přetož wójsko bě jara wulke a mócne.

42 to so Judašej a jeho wójsko bližachu a ćehnjechu do bitwy, a z wójska krala bu šěsćstow mužow zabitych.

43 Tež Eleasar, z přimjenom Savaran, pytny, zo bě jedne z zwěrjatow, z kralowskim harnišćinu wobrónjeny, wyši hač wšitcy druzy, a wěrješe, kral je nad nim, 44 Podaj so sam do stracha, zo by swój lud hač do kónca wumóžić a jemu wěčne mjeno stworić móhł.

45 Tohodla ćěrješe zmužiće wosrjedź bitwy na njeho a mori k prawicy a k lěwicy, tak zo buchu z wobeju stronow wot njeho dźěleni.

46 Jako so to sta, zalěze pod elefantami, postorči jeho a zarazy jeho, na čož elefant na njeho popadny a wón zemrě.

47 Jako pak zbytni Židźa móc krala a namóc jeho jednotkow widźachu, so wot nich wotwobroćichu.

48 A wójsko krala ćehnješe jim napřećo do Jerusalema, a kral dyri swoje stany na přećiwo Judejej a přećiwo horje Sion.

49 Z tymi, kotřiž běchu w Bethsurje, ale wón přepławi měr, přetož wopušćichu město, dokelž njemějachu tam žane žiwidła, zo bychu woblěhowanje znjesli, wšako bě to lěto měra za kraj.

50 to wza kral Bethsura a nastaji tam garnizonu, zo by ju stražił.

51 Štož swjatnica nastupa, tak woblěhowaše ju wjele dnjow a nastaji tam artileriju, z mašinami a instrumentami, zo by woheń a kamjenje mjetał, a kruchi, zo by kłoki a ćisnył.

52 na to činjachu tež mašiny přećiwo swojim mašinam a dźeržachu dołhi čas w boju.

53 naposledk pak, dokelž běchu jich sudobja bjez žiwidłow (přetož bě to sedme lěto, a woni w Judejskej, kiž běchu so wot pohanow wuswobodźili, běchu zbytk składa zjěli).

54 bě jenož hišće mało w swjatnicy, dokelž hłódtradanje jich tak přemó, zo chcychu so rozehnać, kóždy na swoje městno.

55 We wonym času zasłyša Lysias rjec, zo je Filip, kotrehož bě kral Antiochus, za swój čas žiwjenja zasadźił, zo by swojeho syna Antiochusa kubłał, zo by so z kralom stał.

56 Wón wróći so z Persiskich a medijow, a tež wójsko krala, kiž z nim dźěše, a wón pytaše jemu knjejstwo nad naležnosćemi přenjesć.

57 Tehodla dźěše we wšěm chwatku a rjekny kralej a hejtmanej wójska a syły: My spadnjemy wšědnje, a naše

žiwidła su jenož snadne, a městno, kotrež woblěhujemy, je sylne, a naležnosće mócnarstwa leža na nas.

58 Tehodla nas z tutymi mužemi spřećelena być a z nimi a ze swojim cyłym ludom měr spřistupnić; 59 Und bund mit ihnen, daß sie nach ihren Gesetzen leben sollen, wie sie es früher getan; denn sie sind darum unzufrieden und sind dies alles getan, weil wir ihre Gesetze aufgehoben haben.

60 A kral a wjerchojo běchu spokojom, a pósła wón k nim, měra zawrěć. A woni to akceptowachu.

61 A kral a wjerchojo wukonjachu jim přisahu, na čož twjerdźiznu wopušćichu.

62 Da zaćahny kral na horu Sion; Jako pak sylnosć wsy widźeše, łamaše swoju přisahu, kotruž bě zdokonjał, a přikaza, murju kołowokoło spotorhać.

63 Na to pokroči wón we wšěm chwatku a nawróći so do Antiochije, hdźež Filipa jako knjeza města namaka; tak wojowaše přećiwo njemu a zabra město z namocu.

KAPITEL 7 1 W stoapjećdźesaćdźesać lětach wopušći Demetrius, syn Seleukosa, Rom a ćehnješe z někotrymi mužemi do města při mórskim pobrjohu a knježeše tam.

2 A jako wón do palasta swojich prjedownikow zaćahny, tak so sta, zo běchu jeho jednotki Antiochus a Lysiasa zabrali, zo bychu ju k njemu přinjesli.

3 Tehodla, jako wón to wudypny, rjekny wón: Laß mje jich wobliča njewidźa.

4 A jeho wójsko wona zabi. Jako bu nětk demetrius na trón jeho mócnarstwa sadźeny, 5 A wšitcy zli a bjezbóžni mužojo Israela přińdźechu k njemu a mějachu Alkimusa, kotryž chcyše so z wyšim měšnikom stać, k swojemu stotnikej.

6 A woni skoržachu na lud před kralom a rjeknychu: Judaš a jeho bratřa su wšitkich twojich přećelow zabili a nas z našeho kraja wuhnali.

7 Tehodla pósćel nětk muža, kotremuž dowěriš, a zjě jeho tam hić a widźeć, što je mjez nami a w kraju krala naparał, a wón njechłosta jich ze wšěmi, kiž jim pomhaju.

8 A kral wuzwoli Bacchides, přećela krala, kiž knježeše nad lijeńcu won a běše wulki muž w mócnarstwje a kralej swěrny.

9 A wón pósła jeho z lózym Alkimusom, kotrehož wón k wyšemu měšnikej činješe, a přikaza, so na dźěsćomaj Israela wjećić.

10 A woni pokročowachu a ćehnjechu z wulkej mocu do kraja Judejsku, hdźež pósłachu posołow k Judašej a jeho bratram z měrliwymi słowami.

11 Ale njedźiwachu na jeje słowa. Přetož widźeštaj, zo běštaj z wulkej mocu přišłoj.

12 Dokelž zhromadźi so k Alkimusej a Bacchidesej syła pismawučenych, zo by sej prawdosć žadał.

13 Assiderow pak běchu prěni mjez dźěćimi Israela, kotřiž pola nich měr pytachu.

14 Přetož woni rjeknychu: Jedyn, kiž je měšnik ze symjenja Aarons, je přišoł z tym wójskom, a wón nam ničo złeho nječini.

15 A wón rěčeše jim w měrje a přisahaše jim: Njechamy ani wam ani wašim přećelam škodu načinić.

16 A woni jemu wěrjachu, ale wza wot nich třista muži a zabi jich na jednym dnju po słowach, kotrež bě wón napisał:

17 Te mjaso twojich swjatych su wustorčili, a jich krej su wokoło Jerusalema přelali, a njebě nichtó tu, kiž by je pohrjebał.

18 Tehodla padny bojosć a bojosć před nimi nade wšěm ludom, kotryž dźeše: To njeje ani prawdy ani prawdosće w nich; Woni dźě su zwjazk a přisahu złamali, kotruž su zdokonjeli.

19 na to wućahny wón Bacchides z Jerusalema a zabi swoje stany do počinanja, dokal bě wjele z mužow, kotřiž běchu jeho wopušćili, pósłał a sobu wzał, a tež někotrych z ludu, a hdyž bě je zabił, ćisny je do wulkeje jamy.

20 A wón přenjese kraj Alkimusej a zawostaji jemu móc, kotraž měješe jemu pomhać.

21 Alkimus pak wojowaše wo wyše měščenje.

22 A k njemu wzachu wšitcy, kotřiž lud znjeměrnichu, to, po tym zo bě kraj Juda do swojeje namocy přinjesł, w Israelu wjele horja načini.

23 Jako nětko Judaš wšo to zło widźeše, kotrež běchu Alkimus a jeho syły mjez Israelitami načinili, samo wo pohanach, 24 Wón ćehnješe won na wšitke pobrjohi Wot Judeje kołowokoło a wza wjećbu na tych, kotřiž běchu so wot njeho rozhorili, tak zo sej wjace na kraj njewažachu.

25 Jako Alkimus pak widźeše, daß Judas a jeho syła přewahu dobyłoj, a wudypa, zo njemóžeše wón jeje mocy dźeržeć, dźěše wón zaso ke kralej a rěčeše wšo najhórše z nich, štož móžeše.

26 A kral pósła Nicanor, jednoho z jeho česćehódnych wjerchow, muža, kotryž Israel smjertny postrow měješe, z přikazom, lud zničić.

27 Da přińdźe Nikotor z wulkej mocu do Jerusalema; A pósła k Judašej a jeho bratram na wobšudnistwo z přećelnymi słowami a rjekny: 28 Njedyrbi žadyn bój mjez mnu a wami być; Chcu z někotrymi mužemi přińć, zo bych was w měrje widźał.

29 A wón přińdźe k Judašej, a woni strowjachu so mjez sobu w měrje. Njepřećeljo pak běchu zwólniwi, Judaš z namocu wotstronić.

30 Jako Juda wudypa, daß z jebanom k njemu přińdźe, boješe so před nim a nochcyše swoje wobličo wjace widźeć.

31 Kaž tež Nikanor widźeše, zo bu jeho rada namakana, wućahny wón poboku Capharsalama, zo by přećiwo Judašej wojował.

32 A wot Nicanoroweje strony bu něhdźe pjeć tysac muži zabitych, a zbytni ćeknychu do města Dawida.

33 Na to dźěše Nikanor horje na horu Sion, a ze swjatnicy stupichu někotři měšnicy a někotři najstarši luda, zo bychu jeho měrliwje strowili a jemu zapal pokazali, kotryž bě so za krala darił.

34 Wón pak jich wusměšowaše a so ju wusměšowaše a nadawaše ju wohańbjeny a rěčeše hordźe: 35 A přisahaše w swojim hněwje a rjekny: Hdyž Judaš a jeho wójsko so nětko do mojeju rukow njedatej, da chcu tutón dom spalić, jeli hdy zaso do wěstoty přińdu, a z tym dźěše we wulkim hněwje won.

36 Zastupiwarjow do měšnikow, zestupachu so před wołtar a templ, płakachu a rjeknychu: 37 Ty, ow Knježe, sy tutón dom wuzwolił, zo by so z twojim mjenom mjenował a dom modlitwy a próstwa za swój lud był.

38 Wjedźće so na tutoho muža a jeho wójskom, a lakńće je přez mječ, spomina jich hanjenja a njejědźe jich dlěje pokročować.

39 Da wopušći Nikanor Jerusalem a dyri swoje stany w Bethhoronje, hdźež jeho wójsko ze Syriskeje přija.

40 Judaš pak namjetowaše z tři tysac mužemi w Adasu, modleše so a rjekny: 41 O Knježe, jako ći, kotřiž běchu so wot krala Asyrow pósłali, hanjachu, dźěše twój jandźel won a dyri stoštysac z nich.

42 Tak zničiš tež tute wójsko před nami dźensa, zo bychu zbytne spóznali, zo je wón přećiwo swojej swjatnicy rěčał, a ty sudźiš jeho po swojej złósći.

43 A na třinatym dnju měsaca Adar ćehnjechu wójska do bitwy, ale wójsko Nicanora bě njeměrne, a wón sam bu najprjedy w bitwje morjeny.

44 Hdyž nětko Nicanors Heerschar widźeše, zo bě zabity, ćisnychu swoje brónje preč a ćeknychu.

45 A sćěhowaštaj jimaj dźenik wot Adasy hač do Gazery a nabiwaštaj jim ze swojimi trompetami alarm.

46 A woni wućahnychu ze wšěch městow Judejskeje kołowokoło a zawrěchu je. Tak jědźeše wona, jako so wot tych wotwobroćichu, kotřiž jich přesćěhachu, wšitcy z mječom zabiwachu, a nichtó z nich njezwosta.

47 A woni wzachu popad a popad a wotbichu Nicanorowu hłowu a jeho prawu ruku, kotruž přećahny tak hordźe, a powěsnychu ju a powěsnychu ju do Jerusalema.

48 Tehodla so lud jara wjeseleše a dźeržeše tutón dźeń za dźeń wulkeho wjesela.

49 A woni postajichu, tutón dźeń wob lěto dźeržeć, dokelž je to třinaty adar.

50 tak wotpočowaše kraj Juda mału chwilu.

KAPITEL 8 1 Judas pak bě wot Romjanow słyšał, zo su mócni a zmužići mužojo, kotřiž so wšitcy, kotřiž so jim přizamknychu, luboznje přijimuja a ze wšěmi, kotřiž k nim přińdźechu, zwjazk přećelstwa zawrěli.

2 A zo běchu mužojo wulkeje chłostojosće. Powědaše so jemu tež wo jich wójnach a nadobnych skutkach, kotrež běchu mjez galatami zdokonjeli, a kak běchu je dobyli a pod tributom přinjesli; 3 A štož běchu w kraju Španisku činili, zo bychu sej slěborne a złote miny zdobyli, kotrež tam su; 4 A zo běchu přez swoju politiku a sćerpnosć cyłe městno zdobyli, hačrunjež bě jara daloko wot nich zdaleny; A tež kralojo, kotřiž z najwjetšeho dźěla zemje přećiwo nim přińdźechu, doniž jich njezamyleni a jim wulki powalenje njepřihotowachu, tak zo zbytni jim kóžde lěto tribut dachu.

5 A kaž běchu w bitwje Filipa a Perseusa, krala Citimsa, z druhimi, kotřiž běchu so přećiwo nim pozběhnyli, do wuskosćow přinjesli a jich dobyli: 6 Kaž tež Antiochus, wulki kral Azije, kotryž so jim w bitwje napřećo staji, ze stoadwaceći elefantami, jěcharjemi a wozami a jara wulkim wójskom, z nich znjeměrnjeny; 7 A kak běchu jeho žiweho wzali a slubili, zo wón a ći, kotřiž po nim knježachu, wulki tribut płaćić a zastajencow dać, a štož bě dojednane, 8 A kraj Indiska a medije a Lydiskej a najlěpše kraje, kotrež wot njeho wzachu a kralej Eumenesej dachu.

9 A kaž běchu Grjekojo wobzamknyli, přińć a jich zničić;

10 A hdyž wo tym zhonichu, pósłachu wěsteho stotnika přećiwo njej, a hdyž z nimi wojowachu, zabichu jich mnohich z nich a wjedźechu jatych, jich žony a jich dźěći, a skazychu jich, wzachu wobsydstwo wot swojich ležownosćow a storhnychu swoje krute pozicije a sčinichu je k swojim słužownikam hač na dźensniši dźeń.

11 Powědaše so jemu dale, kak wšitke druhe kralestwa a kupy, kotrež so jim spřećiwjachu, zničichu a pod jich knjejstwo přinjesechu.

12 ze swojimi přećelemi pak a tajkimi, kotřiž so na nich spušćachu, dźeržachu přećelstwo a běchu daloko a blisko kralestwow zdobyli, tak zo wšitcy, kiž wo swojim mjenje słyšachu, so před nimi bojachu.

13 Tež ći, kotrymž chcedźa ke kralestwu dopomhać, kotřiž knježa; A koho bychu zaso wutłóčili, toho wutłóčichu: skónčnje, zo běchu jara powyšene; 14 A tola njenjeseše nichtó z nich krónu abo bě w purpurje zdrasćeny, zo by so přez to powjetšił.

15 A kak běchu sej woni senatowy dom stworili, w kotrymž sedźachu wšědnje třistaadwaceći muži w radźe a wuradźowachu so stajnje za lud, zo bychu derje zrjadowane byli: 16 A daß sie ihre Herrschaft jedes Jahr einem Mann dowěrichu, kotryž nad cyłym swojim krajom knježeše, a zo běchu wšitcy tutomu posłušni, a daß es unter ihnen weder Neid ani napodobnjenje njebě.

17 hladajo na tute wěcy wuzwoli Juda Eupolemus, syna Jana, syna Akosa, a Jasona, syna Eleazara, a pósła jich do Roma, zo by z nimaj zwjazk přećelstwa a zwjazka zawrěł.

18 A jich napominać, zo bychu kwaklu wot nich wzać chcyli; Přetož widźachu, zo kralestwo Grjekow Israela w wotročstwje potłóčowaše.

19 A woni ćehnjechu do Roma, to bě jara wulka jězba, a přińdźechu do senata, hdźež rěčachu a rěčachu.

20 Judaš Makkabäus je nas ze swojimi bratrami a ludom Židow k wam pósłał, zo bychmy z wami zwjazkarstwo zawjedli a pokoj zawrěli, zo bychmy so jako waši zwjazkowi towaršojo a přećeljo registrowali.

21 To so Romjanam derje lubješe.

22 A to je wotpis lista, kotryž senat hišće raz we mosazowych taflach wróćo pisaše a do Jerusalema pósła, zo bychu tam pomnik měra a konfederacije při sebi měli.

23 Romjanam a ludej Židow budź wjele zboža k wodźe a k kraju hač do wěčnosće; tež mječ a njepřećel njech su daloko wot nich.

24 Hdyž dóńdźe najprjedy k wójnje přećiwo Romjanam abo jednomu ze swojich zwjazkarjow w jich cyłym knjejstwowym teritoriju, 25 Lud Židow budźe jim pomhać, kajki je čas postajeny, z cyłeje wutroby.

26 A woni dyrbja tym, kotřiž wójnu přećiwo nim wjedu, ničo njedadźa a jim ze žiwidłami, brónjemi, pjenjezami abo łódźemi pomhaja, kaž so Romjanam derje zjewi; Tola woni maja swoje zwjazki dźeržeć, bjez toho zo něšto bjeru.

27 Runje tak budu Romjenjo, hdyž wójna najprjedy přez lud Židow přińdźe, jim z cyłeje wutroby pomhać, za tym, kak budźe so čas jim postajić.

28 A tym, kotřiž so přećiwo nim staja, nimaja so tež žane žiwidła dać, hišće brónje, hišće pjenjezy, hišće łódźe, kaž so Romjanam derje zjewi. Budu pak swoje zwjazki dźeržeć, a to bjez wobšudnistwa.

29 Po tutych artiklach wobzamknychu Romjenjo zwjazk z ludom Židow.

30 Hdyž pak pozdźišo ta abo tamna strona so zhromadźić spomina, zo by něšto přidała abo pomjeńšiła, tak njech to po swojim lubym činja, a wšo, štož maja so přidać abo preč wzać, budźe ratifikowane.

31 A zo by so złeho dótknyło, demetrius Židam načinił, smy na njeho pisali a prajili: Čehodla sy ty twoju kwaklu na našich přećelow a zwjazkowych towaršow, Židow, połožił?

32 Hdyž so nětko hišće bóle na tebje hórša, da chcemy so jim sprawnosć spřećiwjeć dać a z tobu k wodźe a k kraju wojować.

KAPITEL 9 1 A jako Demetrius słyšeše, zo běštaj so Nikanor a jeho wójsko w bitwje zabiłoj, pósła wón druhi raz Bacchidesa a Alkimusa do kraja Judejsku a z nimi hłownu móc swojeho wójska.

2 A woni wućahnychu po puću, kotryž do Galgala wjedźe, a bijachu swoje stany před Masaloth, kotryž je w Arbelu, a po tym zo běchu sej dobyli, zabichu jich wjele ludźi.

3 A w prěnim měsacu stoapołstateho a druheho lěta składowachu před Jerusalemom.

4 Wottam ćehnjechu z dwaceći tysac stopami a dwaj tysac jěcharjemi do Beröje.

5 Judaš pak bě swoje stany w Eleasy nabiło a tři tysac wuzwolenych muži z nim.

6 A hdyž widźeštaj, kajke běše syła tamneho wójska tak wulka, so jara bojachu; Na to wopušćichu mnozy wójsko, tak zo jenož wosomstow muži pola nich bydlachu.

7 Jako nětk Judaš wuhlada, zo so jeho wójsko wotsali a bój so na njeho zadoby, bu jara znjeměrnjeny a zrudźeny, dokelž njeměješe chwile, ju hromadźić.

8 A tola rjekny wón tym, kotřiž běchu wyše wostali: Laßt uns stanyć a přećiwo našim njepřećelam ćahnyć, hdyž móžemy z nimi wojować.

9 Napominachu jeho a dźachu: My to ženje njemóžemy; znjesće nětk radšo swoje žiwjenje wuchować, a wot nětka chcemy so ze swojimi bratrami wróćić a přećiwo nim wojować; přetož my smy jenož mało.

10 Da rjekny Judaš: »Božo zwarnuj, zo bych to činił a před nimi ćeknył.« Hdyž je naš čas přišoł, da nas mužnje wumrěje za našich bratrow a njelahnje nam našu česć womazać.

11 A wójsko bacchides wopušći swoje stany a stupi so jim napřećo, a jich jěcharjo buchu do dweju wójskow dźěleni, a jich cyganojo a prokownicy dźěchu před wójsko, a ći, kotřiž doprědka pochodowachu, běchu wšitcy mócni mužojo.

12 bacchidejow pak sedźeše na prawym křidle, a wójska bližachu so dźělomaj a dachu swoje trompety zaklinčeć.

13 A woni běchu tež ze strony Judaša, a dachu tež swoje pozawny zaklinčeć, tak zo so zemja třaseše pod haru wójskow, a bój traješe wot ranja hač do wječora.

14 Jako Judas nětko pytny, zo stejachu Bacchides a sylnosć swojeho wójska na prawym boku, wza wón wšitke zuby ze sobu.

15 zamyli prawicarjow a jich hač k horje Azotus sćěhowaše.

16 Hdyž pak wuhladachu z lěweho křidła, zo běchu z praweho křidła znjeměrnjeni, sćěhowachu Judaša a tym, kotřiž běchu jemu huste na pjatach, wotzady.

17 Na to dawaše zasakły bój, při kotrymž buchu mnozy na woběmaj bokomaj morjeni.

18 Tež Judaš bu morjeny, a zbytk ćekny.

19 A Jonatan a Syman wzaštaj Judaša, swojeho bratra, a pochowachu jeho w rowje jeho nanow w Modinje.

20 A woni skoržachu na njeho, a cyły Israel skoržeše na njeho a žarowaše wjele dnjow a rjekny: 21 Kak je zmužity muž padnył, Israel wuswobodźi!

22 Štož hewak hišće wo Judašu a jeho wójnach a nadobnych skutkach, kotrež wón činješe, a jeho wulkosć nastupa, tak njesteji napisane, dokelž bě jara wjele.

23 Po smjerći Judy pak počachu bjezbóžni, zo su chěžkarjo na wšěch pobrjohach Israela wutyknyli, a pozběhnychu so wšitcy, kotřiž njeprawdosć načinichu.

24 we wonych dnjach bě tež jara wulka hłódtradanje, čehoždla so kraj rozhori a z nimi ćehnješe.

25 A Bacchides wuzwoli złych a sčini jich ke knjezam kraja.

26 A woni so wobhonichu a pytachu za přećelemi Judy a donjesechu ju k Bacchidesej, kotryž so na nich wjećeše a ju zacpěwajo trjebaše.

27 A bě wulka tyšnosć w Israelu, kaž bě jich z toho časa, dokelž njebě žadyn profet mjez nimi widźał, hižo dał njebě.

28 Tohodla zhromadźichu so wšitcy přećeljo Judy a rjeknychu Jonathanej: 29 wot toho časa, zo je twój bratr Judaš zemrěł, nimamy muža kaž jeho, kiž by přećiwo swojim njepřećelam a bacchidesej a přećiwo tym našeho ludu wućahnyć móhł, kotřiž su nam njepřećelsce zmysleni.

30 Tehodla smy će dźensa k našemu wjerchej a stotnikej za jeho město wuzwolili, zo by naše bitwy zatepił.

31 Na to přewza Jonathan tehdy knjejstwo a pozběhny so na městno swojeho bratra Judy.

32 Als aber Bacchides davon erfuhr, suchte er ihn töten 33 To ćeknyštaj Jonathan a Syman, jeho bratr, a wšitcy, kotřiž běchu při nim, do pusćiny Thecoe a bijachu swoje stany při wodźe hata Asphar.

34 A jako Bacchides to zapřimny, bližeše so wón na sabaće ze swojim cyłym wójskom Jordanej.

35 Jonatan pak bě swojeho bratra Jana, stotnika luda, pósłał, zo by swojich přećelow, nabatitow, prosył, zo bychu swój wóz z nimi wostajili, a to bě wjele.

36 synow Jambrisa pak wućahny z Medaby a wzachu Jana a wšo, štož měješe, a dźěchu z tym swojeho puća.

37 Na to zhoništaj Jonatan a Syman, jeho bratr, zo bychu dźěći Jambrisa wulke mandźelstwo začinili a njewjestu z wulkim slědom Nadaatha sem přiwjezli, dokelž je dźowka jednoho z wulkich princow Chanaana.

38 Wopominachu Jana, swojeho bratra, a dźěchu horje a schowaja so pod wjerchom hory.

39 A woni pozběhnychu swojej woči a hladachu, a hlej, bě wjele hary a wulkich wozow, a nawoženja wustupi a jeho přećeljo a bratřa, zo bychu jim z bubonami a hudźbnymi instrumentami a wjele brónjemi napřećo přišli.

40 A Jonatan a ći, kotřiž běchu při nim, pozběhnychu so přećiwo njej z městna, hdźež w zadku ležachu, a wotrězachu jich, tak daß wjele mortwych powalištaj, a powostank ćekny do hory, a wzaštaj swój cyły popad.

41 Tak přeměni so mandźelstwo do žarowanjow a hary jeje melodije do skóržby.

42 A hdyž běchu krej swojeho bratra wjezli, přiwobroćichu so zaso toninje Jordana.

43 Jako pak Bacchides wo tym słyšeše, přińdźe při sabaće z wulkej mocu na brjohowy Jordana.

44 A Jonatan rjekny swojej črjódźe: Laßt nam nětk horje dźe a wo naše žiwjenje wojuje, wšako njeje wjace pola nas kaž w prjedawšich časach.

45 hlej, bitwa je před nami a za nami, a woda Jordana z teje strony a tamne, bahno a lěs, a njeje žanoho městna, hdźež móhli so wotwobroćić.

46 Tehodla rjejiće nětko k njebjesam, zo byšće z ruki wašich njepřećelow wuswobodźeni byli.

47 z tym sćahnychu do boja, a Jonatan wupřestrě swoju ruku, zo by Bacchidesa bił, ale wotwobroći so wot njeho.

48 A Jonatan a ći, kotřiž běchu při nim, skočištaj do Jordana a płuwaštaj prěki k tamnemu přibrjohej.

49 A na wonym dnju bu z boka Bacchidesa něhdźe tysac muži zabitych.

50 Po tym nawróći so Bacchides do Jerusalema a přistaji sylne města w Judeji zaso. Twjerdźiznu w Jerichowje a Emmausu a Bethhoronje a Bethelu a Thamnaće, Fharatoniju a Taphonu přičini wón z wysokimi murjemi, z wrotami a z lěsycami.

51 A w nich sadźi garnizonu, zo bychu Israelej złósć načinić móhli.

52 wón přičini tež město Bethsuru a Gazeru a wěžu a zasadźi Trupin do njeje a zastarowaše je ze žiwidłami.

53 Nimo toho wza wón synow najwyšich w kraju jako zastajenca a tykny jich do wěže k Jerusalemej, zo bychu chowali.

54 A w stotřiapołstatych lětach, w druhim měsacu, přikaza Alkimus, murja nutřkowneho dwora swjatnišća spotorhać; Wón potorhny tež twórby profetow 55 A jako poča so potorhnyć, so wutorhnyć, bu Alkimus hižo tehdy bětkany a jeho předewzaća haćene, přetož jemu bu huba zatykana, a wón bu zlemjeny, tak zo ničo wjace rěčeć njemóžeše a ničo wjace wo swojim domje přikazać njemóžeše.

56 Alkimus zemrě tehdy pod wulkimi čwělemi.

57 Jako nětko Bacchides widźeše, daß Alkimus mortwy bě, nawróći so ke kralej, na čož kraj Judeja dwě lěće wotpočowaše.

58 A wšitcy bjezbóžni dźeržachu radu a rjeknychu: Hlej, Jonatanje a jeho syły su měrne a bydla bjez starosćow; nětk chcemy bacchidy sem přiwjesć, kotryž jich wšitkich w jednej nocy sobu wozmje.

59 A wonaj dźěštaj a wuradźowaštaj so z nim.

60 A wón so wotsali a přińdźe z wulkim wójskom a pósła listy na swojich přiwisnikow w Judeji, zo jědźeše wona Jonatana a tych, kotřiž běchu při nim, wzać; ale njemóžachu to, dokelž bě jim jich rada znata.

61 Tuž wzachu wot muži kraja, kotřiž běchu tutu njezbožu skućili, něhdźe połsta wosobow a zabichu jich.

62 A Jonathan a Syman a wšitcy, kotřiž běchu pola njeho, přinjeseštaj ju po Bethbasi, kiž leži w pusćinje, a woni polěpšichu spad a sčinichu to sylnje.

63 Jako Bacchides to wužrowaše, zhromadźi wón cyłe swoje wójsko a pósła powěsć k tym, kotřiž běchu ze Judeje.

64 Potom wón ćehnješe a woblěhowaše Bethbasi. A woni wojowachu dołhu sezonu přećiwo tomu a twarjachu wójnske mašiny.

65 Jonatan pak pušći swojeho bratra Symana w měsće a ćehnješe sam na kraj, a z wěstej črjódu wućahny.

66 A wón namjetowaše Odonarka a jeho bratrow a dźěći fazirona w swojim stanje.

67 A jako wón započa, ju bić, a ze swojimi jednotkami přińdźe, wućahny Syman ze swojej bobriju z města a spali wójnske mašiny.

68 A woni wojowachu přećiwo Bacchidesej, kotryž bu wot nich znjeměrnjeny, a woni jeho jara čwělowachu, přetož jeho rada a jeho prócowanje běchu podarmo.

69 Tohodla bě wón jara hněwny přez złych ludźi, kotřiž jemu radu dachu, do kraja přińć, dokelž wón mnohich z nich zabi a chcyše so do swojeho kraja wróćić.

70 Jako Jonathan wo tym zhoni, pósła wón pósłanych k njemu, zo by z nim měr začinił a jim jatych wudał.

71 To wón přiwza a činješe za swojimi žadanjemi, a přisahaše jemu, zo njeby jemu cyłe swoje žiwjenje žane horjo načinił.

72 Jako bě jemu nětko jatych wróćił, kotrychž bě do toho z kraja Judeja přiwjezł, nawróći so a ćehnješe do swojeho kraja, a wón njepřińdźe tež wjace do swojich hranicow.

73 Tak přesta mječ Israela, a Jonathan bydleše w Machmasu a poča lud knježić. A wón zniči bjezbóžnych z Israela.

KAPITEL 10 1 w stošěsćdźesaći lěće ćahaše Aleksander, syn Antiochusa, z přimjenom epifanes, horje a wza Ptolemais; přetož lud bě jeho přiwzał, přez čož tam knježeše.

2 Jako nětk kral Demetrius wo tym słyšeše, zhromadźi přewšo wulke wójsko a wućahny přećiwo njemu, zo by wojł.

3 A Demetrius pósła listy na Jonathana z luboznymi słowami, zo by jeho překrasnił.

4 Přetož wón rjekny: Laßt nam hakle z nim měr kóncuje, prjedy hač so z Alexandrom přećiwo nam zwjaza.

5 Hewak budźe so na wšo to złe dopomnić, kotrež smy přećiwo njemu a přećiwo jeho bratram a jeho ludej činili.

6 Tohodla da wón jemu połnomóc, wójsko zhromadźić a brónje wobstarać, zo by jemu w boju pomhał, a wón přikaza tež, zastajencow, kotřiž we wěži běchu, jemu wudawać.

7 A Jonatan přińdźe do Jerusalema a čitaše listy w připosłucharstwje cyłeho ludu a tych, kotřiž běchu we wěži: 8 A woni so jara bojachu, jako słyšachu, zo bě kral jemu połnomóc dał, wójsko zhromadźić.

9 A woni z wěže přepodaštaj Jonathan swoje zastajency, a wón přepoda je swojimaj staršimaj.

10 Jako bě so to stało, zasydli so Jonatan w Jerusalemje a poča město twarić a zaso sporjedźeć.

11 A wón přikaza dźěłaćerjam, murje a horu Sion a kołowokoło ze štyriróžkatymi kamjenjemi k wobtwjerdźenju twarić. A to tež sčinichu.

12 A cuzbnicy, kotřiž běchu w twjerdźiznach, bacchides bě twarić dał, ćeknychu.

13 Přetož kóždy wopušći swoje městno a ćehnješe do swojeho kraja.

14 jenož w Bethsurje wostachu někotři z tych, kotřiž běchu zakoń a kaznje wopušćili, ćicho, dokelž bě jich wućekowe městno.

15 Jako bě nětk kral Aleksander słyšał, kajke slubjenja bě demetrius Jonathan pósłał, a hdyž powědachu jemu wo bojach a nadobnych skutkach, kotrež bě wón a jeho bratrow zdokonjał, a wo bolosćach, kotrež běchu dobudźeli,

16 Wón rjekny: Budźemy tajkeho čłowjeka namakać?

Tohodla chcemy jeho nětko k našemu přećelej a zwjazkowym towaršam sčinić.

17 Na to napisa list a pósła jón jemu po slědowacych słowach a rjekny: 18 Kral Alexander wusyła swojemu bratrej Jonathanej postrow: 19 smy wo tebi słyšeli, zo sy muž wulkeje mocy a so k přećelej požohnuješ.

20 Tehodla mamy će dźensa k wyšemu měšnikej twojeho luda a za přećela krala mjenować. (A z tym pósła jemu purpurne woblečenje a złotu krónu:) a žadaj sej wot tebje, zo naš dźěl wozmješ a přećelstwo z nami wobchowaš.

21 A w sedmym měsacu stotyšeho lěta, při lisćowym swjedźenju, přićahny Jonathan swjaty płašć, zběraše Trupin a postara so wo wjele brónjow.

22 Jako demetrius wo tym słyšeše, so jara zrudźi a rjekny: 23 Što smy činili, zo je Aleksander nas na tym haćił, přećelstwo ze Židami zawrěć, zo by so skrućił?

24 Chcu jim tež słowa pozbudźowanja pisać a jim dostojnosće a dary slubić, zo bych jich sobustaw měł.

25 Tehodla pósła k nim: Kral Demetrius pósła ludej Židow postrow: 26 Dokelž sće z nami zwjazki zawrěli a naše přećelstwo pokročowali, bjez toho zo bychmy was z našimi njepřećelemi zwjazali, smy wo tym słyšeli a wjeselimy so.

27 Tehodla pokročuj nětk, nam swěrni być, a budźemy tebi zapłaćić, štož wy za nas činiće.

28 A wón budźe wam wjele imunity přizwolić a was mytować.

29 A nětk was wuswobodźu, a wašeje wole wuswobodźu wšitkich Židow z tributow a wot cła sele a wot dawkow króny.

30 A z toho, štož mi přisteji, zo by so za třeći dźěl abo symjo a połojcu płodow štomow přijimowało, dam je wot dźensa swobodne, zo njebychu so z kraja Judejej wzali a tež nic wot třoch knježerstwow, kotrež k tomu z kraja Samarije a Galilejskeje njepřińdu. Wot toho dnja na přeco.

31 Tež Jerusalem je swjaty a swobodny ze swojimi hranicami, kaž wo dźesatkach tak tež tributach.

32 A štož wěžu nastupa, kotraž je k Jerusalemej, tak podam namóc nad nim a dam wyšemu měšnikej, zo by mužow nutř sadźił, kotruž chce, zo by sej ju wobchował.

33 A ja wostaju kóždeho Žida, kotryž bu jako jaty z kraja Judeju do někajkeho dźěla mojeho mócnarstwa zawlečeny, swobodny swobodny, a ja chcu, zo wšitcy moji oficěrojo tež tributy swojeho skotu wudachu.

34 A ja chcu, zo bychu wšitke swjedźenje, sabaty, nowe měsački a swjatočne dny, kotrež maja tři dny do swjedźenja a tři dny po swjedźenju wšitkim Židam w swojim mócnarstwje imunitu a swobodu přizwolić.

35 Tež nima nichtó połnomóc měć, so do někajkeje wěcy z nich měšeć abo ju wobćežować.

36 Chcu dale, zo so pod kralom Trupin něhdźe třiceći tysac mužow Židow přiwozmje, kotrymž ma so wojak dać, kaž ze wšitkimi jednotkami krala přińdźe.

37 A z nich budu so někotři do twjerdźiznow krala stajić, z kotrychž so tež někotři wo naležnosćach kralestwa stajeja, kotrež su dowěry; a ja chcu, zo su jich dohladowarjo a bohotojo wot nich samych a zo su woni po swójskich zakonjach žiwi, kaž je to kral w kraju Judäa přikazał.

38 A štož tři knježerstwa nastupa, kotrež z kraja Samarije do Judeji přińdu, tak maja so ze Judeju zjednoćić, zo bychu

so jako pod stejo wobhladowali a njejsu winowaći, druhej awtoriće posłuchać hač tón wyšeho měšnika.

39 Štož Ptolemais a k tomu słušacy kraj nastupa, tak dam to swjatnicy k Jerusalemej jako darmotny dar za trěbne wudaća swjatnišća.

40 Nimo toho dam kóžde lěto pjatnaće tysac schekel slěbra ze zličbowankow krala wot přisłušacych městnow.

41 A cyły přebytk, kotryž zastojnicy hižo kaž prjedy zapłaćili njejsu, ma so wotnětka za skutki templa wužiwać.

42 A nimo toho budu so pjeć tysac schekelow slěbra, kotrež su lěto wob lěto z knihow templa wzali, wuwólnić, dokelž měšnikam słušeja, kotřiž słuža.

43 A štóž ma to tež być, kiž do templa k Jerusalemej ćěka abo so w swojich swobodach přebywa, dokelž je kralej abo hewak něšto dołžny, tón njech je swobodny a wšo, štož ma w mojim mócnarstwje.

44 Tež za twar a reparaturu dźěłow swjatnišća maja so kóšty ze zličbowanki krala podać.

45 haj, a za twar murjow Jerusalema a jich wobtwjerdźenje kołowokoło maja so kóšty ze zličbowankow krala wudać, kaž tež za twar murjow w Židowje.

46 Jako pak Jonatan a lud tute słowa słyšaštaj, njedaštaj jim žanu wěru a njepřiběraštaj ju, dokelž běchu wulkeho złeho myslili, kotruž bě w Israelu činił. Wšako bě ju jara ćežko čwělował.

47 Aleksanderej pak so jim lubješe, přetož wón bě prěni, kotryž jich wo wěrny měr prošeše, a woni běchu stajnje z nim zwjazani.

48 A kral Alexander hromadźeše wulke jednotki a składowaše so přećiwo demetriusej.

49 A po tym zo běštaj kralej do bitwy ćahnyłoj, ćekny wójsko demetriusa, Alexander pak jemu sćěhowaše a dobyćowaše nad njeju.

50 A wón pokročowaše bój, doniž so słónco njechowaše, a na wonym dnju bu demetrius zabity.

51 Po tym pósła Alexandera pósłanca k Ptolemej, kralej Egyptowskeje, ze slědowacym poselstwom: 52 Přetož dokelž sym zaso do swojeho kralestwa přišoł a na trón swojich wótcow sadźił a knjejstwo docpěł a demetrius padnył a naš kraj zaso dóstał; 53 Přetož po tym zo běch z nim do bitwy sćehnjeny, wón a jeho wójsko wot nas znjeměrnjenaj, tak zo sedźachmy na trónje jeho mócnarstwa.

54 Laß nam nětko slub přećelstwa zawrěć a mi nětk twoju dźowku k žonje dać, a ja chcu twój přichodny syn być a tebi a jej dać, kaž twoja dostojnosć wotpowěduje.

55 Wotmołwi kral Ptolemej a rjekny: Zbožowny budź dźeń, na kotrymž sy so do kraja twojich wótcow wróćił a na trónje jeje mócnarstwa sedźał.

56 A nětk chcu tebi činić, kaž sy pisał: Tehodla zetkaj mje w Ptolemaisu, zo bychmy so widźeli; Přetož ja chcu moju dźowku z tobu woženić po twojim žadanju.

57 A Ptolemejčan wućahny ze swojej dźowku Kleopatra z Egyptowskeje, a přińdźeštaj k Ptolemaisej w třiadwacetym lěće.

58 Jako kral Alexandra jeho zetka, da wón jemu swoju dźowku Kleopatru a swjećeše swój kwas w Ptolemaisu z wulkej sławu, kaž je to wašnje kralow.

59 kral Alexander pak bě Jonathanej pisał, zo měł jemu napřećo přińć.

60 Na to poda so čestnje do Ptolemejoweho morja, hdźež zetka kralomaj a jeju a jeju přećelow slěbro a złoto a wjele darikow a hnadu pola nich namaka.

61 We wonym času zhromadźichu so někotři zahubni wučomnicy Israela, mužojo wo złym žiwjenju, přećiwo njemu, zo bychu jeho wobskoržili, ale kral nochcyše jich wusłyšeć.

62 Haj, wjace hišće, kral přikaza, sej swoje drasty slec a jón w purpurje zdrasćić, a činjachu to.

63 A wón da jeho sam sedźeć a rjekny swojim wjercham: Dźiće z nim dosrjedź města a wozjewće, zo so nichtó wo něčim ničo přećiwo njemu njehórši a jeho nichtó z někajkeje přičiny njewobćežuje.

64 Jako nětko jeho wobskóržbnicy widźachu, zo bě po proklamaciji počesćeny a w purpurje zdrasćeny, wšitcy ćeknychu.

65 Da počesći jeho kral a napisa jeho mjez jeho najwosobnišimi přećelemi a sčini jeho k wójwodźe a podźělnikej swojeho knjejstwa.

66 Po tym wróći so Jonatan z měrom a wjeselom do Jerusalema.

67 Nimo toho budźe w tym; Třista třiaćlěta a pjeć lěta přińdźe Demetrius, syn demetriusa, z Krety do kraja swojich nanow.

68 A jako kral Aleksander wo tym słyšeše, činješe to prawje a nawróći so do Antiochije.

69 Da sčini Demetrius Apollonius, bohota Celosyriskeje, k swojemu pólnemu wjednikej, kotryž zhromadźi wulke wójsko, składowaše so w Jamniju a pósła k Jonathanej, wyšemu měšnikej, a rjekny: 70 Ty sam pozběhnješ so přećiwo nam, a ja budu so twojeje wole wusměšować a swarjeć. A čehodla chwališ so swojeje mocy přećiwo nam w horach?

71 Hdyž dowěriš nětk na swoju swójsku móc, da přińdź k nam dele na płone polo, a tam přeprošeše nas wěc hromadźe; přetož pola mje je móc městow.

72 prašenje a zhonju, štó ja sym a zbytne, kiž so na nas wobdźěla, a woni budu ći prajić, zo njeje twoja noha kmana, w swójskim kraju ćeknyć.

73 tohodla njesměš nětko jěcharjow a tajku wulku móc w runinje znjesć móc, hdźež ani kamjenja ani křesawca njeje, ani městno, dokal móhł ćeknyć.

74 Hdyž nětk Jonatan tute słowa Apolloniusa słyšeše, bu hnuty, a wón wuzwoli dźesać tysac muži a wućahny z Jerusalema, hdźež Syman, jeho bratr, jemu k pomocy přińdźe.

75 A wón namjetowaše swoje stany přećiwo Joppe. Z Joppe zawrěchu jeho z města, dokelž měješe Apollonius tam wobsadku.

76 A Jonatan jich woblěhowaše, na čož jeho wobydlerjo města z bojosće nutř pušćichu, a tak zdoby sej Jonatan Joppe.

77 Jako Apollonius wo tym słyšeše, wza wón tři tysac jěcharjow a wulku syłu pěšich a ćehnješe jeho k Acotusej kaž pućowaceho, a ćehnješe jeho z tym do runiny won.

Dokelž měješe wulku ličbu jěcharjow, na kotrež swoju dowěru sadźi.

78 A Jonatan sćěhowaše jemu do Acotusa, hdźež wójska do bitwy ćehnjechu.

79 Apollonius pak bě tysac jěcharjow w zadku zawostajiło.

80 A Jonathan wuße, zo za nim zadk łakaše. Přetož běchu jeho wójsko wobkružili a mjetachu kłoki na lud, wot ranja hač do wječora.

81 Ale lud steješe změrom, kaž bě Jonathan jemu přikazał, a tak buchu konje njepřećelow mučne.

82 A Simon wućahny swoje wójsko a šćuwaše je do wotročkow (přetož jěcharjo běchu wučerpani), kotřiž buchu wot njeho znjeměrnjeni a ćeknychu.

83 A jěcharjo, kotřiž běchu na polu rozpjeršeni, ćeknychu do Azotusa a dźěchu do Bethdagona, templ swojeho přiboha, zo bychu so do wěstoty přinjesli.

84 Jonatan pak tykny Azotus a města kołowokoło zapali a wza swój potok. A templ Dagona z tymi, kotřiž běchu nutř ćeknyli, spali wón z wohenjom.

85 A bu nimale wosom tysac muži spalene a z mječom zabite.

86 A Jonathan wotsalowaše wottam swoje wójsko a składowaše so přećiwo Askalonej, hdźež mužojo města wuńdźechu a jeho z wulkim pompom zetkachu.

87 Po tym wróći so Jonatan ze swojim wójskom do Jerusalema a měješe popad.

88 Jako nětko kral Alexander tole słyšeše, počesći wón Jonathana hišće wjace.

89 A wón pósła jemu złotu šnapotku, kaž so za tych słuša, kotřiž su wot kreje krala, a wón da jemu tež accaron z kromami samsneho we wobsydstwje.

KAPITEL 11 1 A kral Egyptowskeje zhromadźi wulke wójsko, kaž pěsk, kiž leži na přibrjohu morja, a wjele łódźow a ćahaše po zamylenju, zo by Alexandrowe mócnarstwo docpěł a je ze swójskim zwjazał.

2 Na to ćehnješe wón měrnje do Španiskeje, tak zo so woni jemu w městach wotewrichu a jemu zetkachu; přetož kral Aleksander bě jim to přikazał, dokelž běše jeho swak.

3 Jako nětko Ptolemej do městow zaćahny, zasadźi w kóždej z nich wobsadku wojakow, zo by jich stražił.

4 A hdyž so Azotusej bližeše, pokazachu jemu templ Dagona, kiž bě spaleny, a Acotus a předměsta wot toho, kiž buchu zničene, a ćěła, kotrež buchu do daliny ćisnjene, a te, kotrež bě w bitwje spalił. Wšako běchu hromady z nich činili na puću, hdźež měješe nimo přińć.

5 A woni powědachu kralej, što joNathan činił běše, we wotpohledźe, zo móže jemu winu dać; ale kral mjelčeše.

6 A Jonatan zetka krala z wulkim pompom w Joppe, hdźež so mjez sobu strowjachu a so zasydlichu.

7 A jako bě Jonathan z kralom k rěce Eleutherus šoł, nawróći so zaso do Jerusalema.

8 Jako bě nětko kral Ptolemej Seleukia při mórskim pobrjohu knjejstwo nad městami při morju přenjesł, wumysli sej wón złe rady přećiwo Aleksanderej.

9 Na to pósła pósłaneho ke kralej Demetriusej a rjekny: Pój, přejědź nam slub mjez nami, a ja chcu ći swoju dźowku dać, kotruž Ma alexandra ma, a ty dyrbiš knježić w kralestwje twojeho Wótca.

10 Přetož ja činju pokuty, zo sym jemu swoju dźowku dał, přetož wón chcyše mje morić.

11 Tak jeho wozłoni, dokelž za jeho mócnarstwom žadaše.

12 Tehodla wza wón jemu swoju dźowku a da ju demetriusej a wopušći Alexandra, tak zo bu jich žrawc wotewrjenje znaty.

13 Da ćehnješe Ptolemej do Antiochije a sydny so dwě krónje na hłowu, krónu Azije a Egyptowskeje.

14 w mjezyčasu bě kral Alexander w Kilikskej, dokelž běchu so wobydlerjo wonych kónčin wot njeho wotwobroćili.

15 Jako aleksander wo tym słyšeše, ćehnješe přećiwo njemu do wójny, na čož kral Ptolemäer swoje wójsko wunjese, jemu z mócnej mocu napřećo stupi a jeho do ćěkanja biješe.

16 Da ćekny Alexander do Arabskeje, zo by so tam zakitować dał. Kral Ptolemäus pak bě nadobny: 17 Přetož Zabdiel, Arab, wotewza Aleksanderej hłowu a pósła jeho na Ptolemejow.

18 Tež kral Ptolemäus zemrě na třećim dnju po tym, a ći, kotřiž běchu w twjerdźiznach, buchu jedyn druheho zabite.

19 Na tute wašnje knježeše Demetrius w třistatřeasydomasydomasydom.

20 W samsnym času zhromadźi Jonatan w Judejskej, zo by wěžu w Jerusalemje zabrał, a wón činješe wjele wójnskich mašinow přećiwo njemu.

21 A bjezbóžni ludźo, kotřiž swójski lud hadźachu, dźěchu ke kralej a prajachu jemu, zo bě Jonatan wěžu woblěhował.

22 Jako wo tym słyšeše, rozzłobi so, woteńdźe hnydom a dźěše k Ptolemaisej a pisaše na Jonathana, zo njeměł wěžu woblěhować, ale we wulkim chwatku z nim do Ptolemaisa rěčeć.

23 Jako Jonathan tole słyšeše, přikaza wón, ju hišće woblěhować, a wón woleše někotrych z najstaršich Israela a měšnikow a poda so do stracha.

24 A wón wza slěbro a złoto a płaty a tež wšelake dary a dźěše do Ptolemaisa ke kralej, hdźež hnadu namaka.

25 A byrnjež někotři bjezbóžni mužojo luda skóržbu přećiwo njemu pozběhnyli, 26 Tola kral jeho prošeše, kaž běchu to jeho předchadnicy do toho činili, a powyši jeho před wočemi wšitkich jeho přećelow.

27 A woni wobkrućichu jeho w hornonšuměšnistwje a we wšěch česćach, kotrež bě wón do toho wužił, a dachu jemu prioritu mjez jeho najlěpšimi přećelemi.

28 A Jonatan prošeše krala, wón njech Judejsku z krajom Samariju wot wotedawka wuswobodźi, kaž tež tři knježerstwa. A wón slubi jemu třista talentow.

29 Zwoli kral a pisaše listy Jonatanej wo wšěch tutych wěcach: 30 Kral Demetrius wusyła swojemu bratrej Jonathanej a ludej Židow postrow: 31 Pósćelemy wam wotpis lista, kotryž smy na našich Weterowych ćežach wo wami pisali, zo byšće jón namakali.

32 Kral Demetrius wusyła swojemu nanej Brěmjo postrow: 33 Smy rozsudźeni, ludej Židow, kiž su naši přećeljo, dobre činić a z nami zwjazki zawrěć, dokelž su nam přichilni.

34 Tohodla smy jim hranicy Judeje z třomi knježerstwami Afremy, Lyddy a Ramathema wobkrućili, kotrež z kraja Samarije do Judeje přińdu, a wšitko, štož k nim słuša, za wšitkich, kotřiž w Jerusalemje wopruja, město darow, kotrež je kral wot nich kóždolětnje z płodow zemje a štomow přijał.

35 A štož druhe wěcy nastupa, kotrež nam słušeja, wot dźesatkow a cłow, kotrež nam słušeja, kaž tež selowe jamy a krónowe dawki, kotrež nam přisteja, tak jich wšěch wolóžimy, zo bychmy je wolóžili.

36 A ničo wot nětka ma so wotnětka na přeco cofnyć.

37 Přihladujće nětko, zo wotpismo wo tutych wěcach čini, a laßt ju Jonathan přepodaće a na swjatej horje na napadnym městnje nastajić.

38 Jako nětk kral Demetrius widźeše, zo bě kraj před nim ćicho a žane spjećowanje přećiwo njemu wukonjany,

popósła wón wšitke swoje jednotki, kóždeho na jeho městno, z wuwzaćom někotrych črjódow cuzbnikow, kotrychž bě z kupow pohanow nazběrał.

39 Und es war ein gewisser Tryphon, der do toho Alexander Seite gewesen, der, als er sah, daß die ganze Schar gegen Demetrius murrte, zu Simalkue ging, dem Araber, der Antiochus, den jungen Sohn Alexanders, aufzog.

40 A lehny so na njeho, zo by jeho młodeho Antiochusa wumóžił, zo by na swojim nanowym městnje knježił. Wón powědaše jemu wšitko, štož bě Demetrius činił, a kak jeho wójnscy ludźo z nim w njepřećelstwje ležachu, a tam wosta wón dołhi čas.

41 W mjezyčasu pósła Jonatan ke kralej Demetriusej, zo dyrbješe wón tych z wěže z Jerusalema a kotřiž dyrbješe w twjerdźiznach wuhnać, přetož woni wojowachu přećiwo Israelej.

42 A demetrius pósła k Jonathanej a rjekny: Ja nochcu to jenož za tebje a twojeho ludu činić, ale ja chcu tebje a twój lud jara česćić, jelizo so składnosć k tomu skići.

43 Nětko dyrbiš derje činić, hdyž mi mužow pósćeleš, kiž mi pomhaja; Da wšitke moje mocy su so wote mnje wulizali.

44 Na to pósła jeho Jonatan tři tysac muži do Antiochije, a hdyž přińdźechu ke kralej, so kral jara nad jeje přichadom wjeseleše.

45 ći z města pak zhromadźichu so wosrjedź města, sto dwaceći tysac muži, a bychu krala zabili.

46 tohodla ćěkaše kral do dwora, ale měsćanscy wobydlerjo wobchowachu chódby města a počachu wojować.

47 To wołaše kral Židow wo pomoc, kotřiž naraz k njemu přińdźechu, so w měsće rozpjeršichu a na wonym dnju w měsće sto tysac zabichu.

48 A woni město zapalichu, nanowachu na wonym dnju wjele pokłonjowanja a wuswobodźichu krala.

49 Jako nětk měšćenjo wuhladachu, zo běchu Židźa město zdobyli, kaž chcychu, popušći jich zmužitosć, tehodla prošachu krala a wołachu a rjeknychu: 50 spožč nam měr, a Židźa maja přestać, nas a město nadběhować.

51 Da ćisnychu swoje brónje preč a zawrěchu měr. A Židźa buchu počesćeni před kralom a před wšitkimi, kotřiž běchu w jeho mócnarstwje. A wróćichu so do Jerusalema a mějachu wulki pobrjóh.

52 A kral Demetrius sedźeše na trónje jeho mócnarstwa, a kraj bě ćichi před nim.

53 A tola zestupa so we wšěm, štož rěčeše, a wotcuzbny so wot Jonathana, a wón njewupłaći jeho za dobrotami, kotrež bě wot njeho dóstał, ale znjeměrni jeho jara.

54 Na to wróći so Tryphon a z nim pachoł Antiochus, kotryž knježeše a krónowany bu.

55 A wšitcy wójnscy ludźo, kotrychž bě Demetrius wućěrił, zhromadźichu so wo njeho, a woni wojowachu přećiwo demetriusej, kiž jemu chribjet wróći a ćekny.

56 A Tryphon wza elefanty a zdoby Antiochiju.

57 W tutym času pisaše młody Antiochus na Jonathansa: »Wobkrućam će w wyšim měšnistwje a pomjenuju tebje za knježićela nad štyrjomi knježerstwami a k přećelej krala.« 58 Na to pósła wón jemu złote sudobja, zo by so w nim posłužił, a da jemu dowolnosć, do złota k piću a w purpurje zdrasćeny być a złotu zapalu njesć.

59 A jeho bratr Simon sta so z hejtmanom wot městna, kotrež mjenuje so nawoda Tyrusa, hač na hranicy Egyptowskeje.

60 A Jonathan wućahny a ćehnješe po městach zwonka wody, a wšitke jednotki Syriskeje zhromadźichu so při nim, zo bychu jemu pomhali, a jako přińdźe do Askalona, zetkachu jeho wot města do česće.

61 Zwotkelž do Gaza chodźeše, ale wot Gazy jeho wuzamknychu; Tohodla wón jich woblěhowaše a spali předměsta z wohenjom a zapusćowaše je.

62 A jako ćeknychu z Gazy k Jonathanej, přepławi wón měr z nimi, wza synow swojich włodykow jako zastajencow, pósła jich do Jerusalema a ćehnješe po kraju do Damaskusa.

63 Jako nětk Jonathan słyšeše, zo su wjerchojo demetriusa do Kadesa w Galilejskej přišli, z wulkej mocu, zo bychu jeho z kraja stworili, 64 Wón dźěše jim napřećo a pušći Symana, swojeho bratra, na kraju wróćo.

65 A Syman składowaše so přećiwo Bethsurje a wojowaše dołhi čas přećiwo njej a ju zapławi.

66 Wy pak chcyše měr z nim měć, štož jim přizwoli, a potom jich wottam wućěri a přiwza město a nastaji wobsadku.

67 Jonatan a jeho wójsko pak łamachu swoje stany při wodźe gennesara, zwotkelž přiwjezechu je rano do runiny Nosora.

68 A hlej, syła cuzych zetka jim w runinje, kotřiž, po tym zo běchu jemu w horach łakali, samo přećiwo njemu přilećachu.

69 A jako ći, kiž w zadnim zastanišći ležachu, so ze swojich městnow zběhachu a so do bitwy ćehnjechu, ćěkachu wšitcy, kiž běchu na Jonathanowym boku.

70 Přetož njebě jedyn z nich zwostał, nimo Mattathiasa, syna Absaloma, a Judy, syna Calphisa, hłowneho čłowjeka wójska.

71 A Jonatan roztorha swoje drasty, ćisny pjeršć na swoju hłowu a so pomjenowaše.

72 Na to wobroći so zaso k bojej a dyri ju do ćěkańcy, a tak wotběžachu.

73 Jako nětko jeho ćěkancy tole widźachu, wobroćištaj so zaso k njemu a přesćěhaštaj ju z nim za Cadesom, haj do jich stanow, a tam składowaštaj.

74 A na wonym dnju buchu wot pohanow něhdźe tři tysac muži zabite, a Jonatan nawróći so do Jerusalema.

KAPITEL 12 1 Jako Jonathan nětko wuhlada, zo jemu čas słužeše, wuzwoli někotrych muži a pósła jich do Roma, zo by přećelstwo, kotrež z nimi mějachu, potwjerdźił a ponowił.

2 K samsnemu zaměrej pósła tež listy na Lacedämonier a na druhe městna.

3 A dźěštaj do Roma a zastupištaj do senata a rjeknyštaj: Jonathan, wyši měšnik, a lud Židow, pósła nas k wam, zo byšće přećelstwo, kotrež z nimi sće, wobnowili a so kaž w prjedawšich časach zbrašili.

4 Na to dachu jim Romjenjo listy na bohotow wšěch wsow, zo bychu je měrliwje do kraja Judejow dowjezli.

5 A tole je wotpis listow, kotrež Jonathan na Lacedämonier pisaše:

6 Jonathan, wyši měšnik, a najstarši luda, a měšnicy a tamni Židźa, Lacedämonija wusyłaja swojich bratrow postrowy: 7 W prjedawšich časach su listy Dariusa, kiž tehdy mjez wami knježeše, na Hohenpišostnika Oniasa pósłane, zo byšće wozjewjeli, daß wy naši bratřa sće, kaž w tu podpisanym wotpisu rěka.

8 W tutym času prošeše Onias pósłaneho pósłaneho, kotryž bě so česće pósłał, a přija listy, w čimž bu zwjazk a přećelstwo deklarowany.

9 Tohodla mamy tež my, hačrunjež njetrjebamy ničo wo wšěm tym, swjate knihi pisma w našimaj rukomaj, zo bychmy so tróštowali.

10 Šće tola spytali, was k wobnowjenju bratrowstwa a přećelstwa pósłać, zo njebychmy wam cyle cuzy byli; přetož je dołhi čas zašło, z toho časa zo sće k nam pósłali.

11 Tohodla spominamy kóždy čas bjez přestaća, na našich swjedźenjach kaž tež na druhich přihódnych dnjach, twojich w woporach, kotrež my přinjesemy, a w našich modlitwach, kaž je to rozum a kak so nam přidruži, na našich bratrow myslić.

12 A wjeselimy so prawje nad twojej česću.

13 Štož nas nastupa, tak smy wulke ćeže a wójny na wšěch stronach měli, dokelž su kralojo, kotřiž su wokoło nas, přećiwo nam wojowali.

14 Nochcemy pak ani was ani druhim z našich zwjazkowych towaršow a přećelow w tutych wójnach wobćežować.

15 Přetož mamy pomoc z njebjes, kotraž nam přistupi, zo bychmy wot našich njepřećelow wuswobodźili a našich njepřećelow z nohomaj teptali.

16 Tehodla wuzwolichmy Numeniusa, Syna Antiochusa, a antipatera, syna Jasona, a pósłachmy jich k Romjanam, zo bychmy přećelstwo wobnowili, kotrež z nimi a bywšim zwjazkom mějachmy.

17 Přikazachmy jim tež, k wam hić a was strowić a wam naše listy wo ponowjenju našeho bratstwa sposrědkować.

18 Tehodla činiće derje na tym, nam na to wotmołwu dać.

19 A tole je wotpis listow, kotrež Oniares pósła.

20 Areus, kral Lacedämonier, strowješe Onias, wyšeho měšnika: 21 W Pismje steji, daß Die Lacedämonier und Juden Brüder sind und daß sie vom Stamme Abrahams sind: 22 Nětko, dokelž je nam to na wědomje přišło, dyrbiće derje na tym činić, nam wo wašim derjeměću pisać.

23 Pisamy wam wospjet wróćo, zo waš skót a waše kubła nam słušeja a ći naši wam słušeja. Tehodla přikazamy našim pósłanym, wam wo tym rozprawu dać.

24 Jako nětk Jonathan słyšeše, zo běchu wjerchojo demebiusa přišli, zo bychu z wjetšim wójskom přećiwo njemu wojowali, hač do toho, 25 Wón wopušći Jerusalem a zetka jich w kraju Amathis, přetož wón njepušći jim žane wotstorkowanje, zo by do swojeho kraja přišoł.

26 A wón pósła tež wuskušowarjow do swojich stanow, kiž zaso přińdźechu a jemu prajachu, zo su k tomu postajene, w nocy přez nje přińć.

27 Tohodla přikaza Jonathan, ručež bě so słónco chowało, swojim ludźom, stražować a w brónjech być, zo bychu cyłu nóc k bojej zwólniwi byli.

28 Jako pak přećiwnicy słyšachu, zo běštaj Jonatan a jeho mužojo k bojej zwólniwi, bojachu so a třepotachu w swojej wutrobje, a woni zapalichu woheń w swojim lěhwje.

29 Jonatan a jeho bobrija wudypaštej pak jón hakle rano, dokelž widźeštaj swěcy so palić.

30 A Jonatan jim sćěhowaše, njedosćahny pak, dokelž běštaj přez rěku Eleutherus šłoj.

31 Wo to wobroći so Jonatan na Arabow, kotřiž buchu Zabadečenjo mjenowani, dyri wona a wza swój potok.

32 A wottam přećahny do Damaskusa a ćehnješe po cyłym kraju.

33 Syman so tež wućahny a ćehnješe přez kraj do Askalona a přimjezowaceho holdena, zwotkelž so do Joppe wobroći a sej jón doby.

34 Přetož wón bě słyšał, zo běchu tym, kotřiž běchu Demetriusowu stronu jimali, ručicu přepodali; Tohodla sadźi wón tam garnizonu, zo by to dźeržał.

35 Po tym wróći so Jonatan zaso domoj, zawoła najstaršich ludu a wuradźowaše so z nimi wo twarje twjerdźiznow w Judeji.

36 A wón da Murje Jerusalema wyše a natwari wulku horu mjez wěžu a městom, zo by ju wot města dźělił, zo by sama, zo njebychu ludźo w nim ani předać ani kupić móhli.

37 na to so zjednoćichu, zo bychu město natwarili, přetož dźěl murje přećiwo rěčce na wuchodnej stronje bě zapadnył a wona porjedźa to, štož bu Caphenatha mjenowane.

38 Simon natwari tež Adida w Sepheli a činješe ju z wrotami a lěsycami sylnje.

39 Tryfon pak wokoło ćahaše, zo by kralestwo Aziju docpěł a krala Antiochusa morił, zo by sej krónu na hłowu sydnyć móhł.

40 Wón pak so boješe, zo njeby Jonathan jeho ćerpjeł a přećiwo njemu wojował. Tohodla pytaše wón za srědkom, Jonathana wzać, zo by jeho morił. Tuž ćehnješe wón preč a přińdźe do Betsana.

41 A Jonatan ćehnješe jemu napřećo ze štyrceći tysac mužemi, kotřiž běchu za bitwu wuzwolili, a přińdźe do Betsana.

42 Jako nětko Tryphon Jonathan z tak wulkej mocu přińć widźeše, njezwěri sej, swoju ruku přećiwo njemu wupřestrěć.

43 Wón přiwza jeho pak dostojnje a poruči jeho wšěm swojim přećelam, da jemu dary a přikaza swojim wójnskim ludźom, jemu runje tak posłušny być kaž sam sebje.

44 A k Jonathanej rjekny: »Čehodla sy tutón cyły lud do tak wulkeje nuzy přinjesł, dokelž tola wójna mjez namaj njeje?

45 Tehodla pósćel nětk zaso domoj a wuzwol někotrych mužow, kotřiž na tebje čakaja, a pój ze mnu do Ptolemaisa, přetož ja chcu tebi dać a zbytk swjedźenjow a jednotkow a wšitkich, kotřiž maja něšto za dźěło; štož mje nastupa, da chcu so wróćić a woteńć; přetož to je přičina mojeho přichada.

46 Do njeho wěrješe Jonatan do njeho, činješe, kaž bě jemu přikazał, a pósła swoje wójsko, kiž ćehnješe do kraja Judejskeje.

47 A při sebi wobchowa jenož tři tysac ludźi, z kotrychž pósła dwaj tysac do Galileje, a tysac dźěchu z nim.

48 Jako pak Jonatan do Ptolemaisa zaćahny, zawrěchu wot Ptolemaisa wrota a wzachu jeho, a wšitcy, kotřiž z nim přińdźechu, zabichu z mječom.

49 A Tryphon pósła syču wotročkow a jěcharjow do Galileje a do wulkeje runiny, zo by Jonathansowu cyłu bobriju zničił.

50 Jako pak zhonichu, zo běštaj Jonatan a ta, kotaj pola njeho, zajataj a morjenaj buštaj, pohonjowaštaj so mjez sobu. A dźěchu blisko při sebi, zwólniwi k bojej.

51 A ći, kotřiž jim sćěhowachu, pytnychu, zo běchu zwólniwi, wo swoje žiwjenje wojować, so zaso wróćichu.

52 A woni přińdźechu wšitcy měrliwje do kraja Judejska, a tam skoržachu Jonathana a ći, kotřiž běchu při nim, a bojachu so jara. Tohodla skoržeše cyły Israel.

53 A wšitkich pohanow, kiž běchu kołowokoło nich, pytachu jich zničić; přetož dźachu: Nimaja žanoho hejtmana a žanoho, kiž jim pomha.

KAPITEL 13 1 Jako Syman nětk słyšeše, zo bě Tryphon wulke wójsko zhromadźił, zo by do kraja Judäa padnył a je zničił, 2 A hdyž widźeše, zo bě lud we wulkej bojosće a bojosću, dźěše horje do Jerusalema a zhromadźi lud.

3 A napominaše jich a dźeše: Wy wyskaće sami, štož sym ja a swojich bratrow a dom swojeho nana za zakonje a swjatnica činił, tež za wojowanja a prócu, kotruž smy widźeli.

4 Tehodla su wšitkich mojich bratrow israelskeho dla morili, a ja wostanu sam.

5 Tehodla by zdalena wote mnje było, zo přeńdu w kóždym času nuzy swójske žiwjenje, přetož njejsym lěpši hač moji bratřa.

6 Bjez dwěla budu swój lud a swjatnica a naše žony a naše dźěći wjećić, přetož wšitcy pohanjo su zhromadźeni, zo bychu nas ze złósće zničili.

7 Ručež nětk lud tute słowa słyšeše, wotući jeho duch k nowemu žiwjenju.

8 A woni wotmołwichu z wulkim hłosom a rjeknychu: Ty dyrbiš naš wjednik być město Judaš a Jonathan, twój bratr.

9 wojuješ w našich bitwach, a štož nam přikazaš, to budźemy činić.

10 A wón zhromadźi wšitkich wójnskich psow a chwataše, Murje Jerusalema dokónčić, a přičini jich dokoławokoło.

11 A wón pósła Jonathana, syna absoloma, a z nim wulku móc do Joppe, kiž wustorči, kotraž w njej bě, wosta tam w Joppe.

12 A Tryphon wotsali so wot Ptolemaosa z wulkej mocu, zo by do kraja Judeja zapadnył, a Jonatan bě z nim w Straži.

13 Syman pak dyri swoje stany w Adidźe, prěki na runinje.

14 Hdyž nětk Tryphon zhoni, zo bě Syman město swojeho bratra Jonathana stanył a z nim chcył do bitwy ćahnyć, pósła posołow k njemu a rjekny: 15 Mjeztym zo mamy Jonathana, twojeho bratra, w jastwje, dołži wón pokładej krala pjenjezy, štož jemu dowěrjene wobchody nastupa.

16 Tohodla wusyła nětk sto talentow slěbro a dweju swojich synow jako zastajencow, zo by wón, hdyž je swobodny, so přećiwo nam njerozhorił, a chcemy jeho hić dać.

17 Na to pósła jemu Simon, byrnjež pytnył, zo je jebajo k njemu rěčeše, pjenjezy a dźěći, zo njeby sej wulki hidź přećiwo ludej zaswitał.

18 Štó by rjec móhł: Dokelž njejsym jemu pjenjezy a dźěći pósłał, je Jonatan mortwy.

19 A wón pósła jim dźěći a te sto talentow, a Tryphon so přestaji a njeda Jonathanej hić.

20 A po tym přińdźe Tryphon, zo by so do kraja zadobył a jón zničił, z tym zo puć wokoło ćahaše, kotryž k Adorje

wjedźe. Syman a jeho wójsko pak ćehnjechu přećiwo njemu na wšěch městnach, dokal tež chodźeše.

21 A tych, kotřiž běchu we wěži, pósłachu posoła k Tryfonej, zo by swój přichad po pusćinje chwatał a jim žiwidła pósłał.

22 Tohodla sčini Tryphon wšitkich swojich jěcharjow k dispoziciji, w tutej nocy přińć, ale padny jara wulki sněh, čehoždla njepřińdźe. Tuž wón woteńdźe a přińdźe do kraja Galaad.

23 A hdyž přińdźe do bliskosće Bascamy, zabi wón Jonathana, kiž tam pochowany ležeše.

24 Na to wróći so Tryphon a dźěše do swojeho kraja.

25 A wón pósła Simona a wza kajkosće swojeho bratra Jonathana a hrjebaše ju do Modina, města swojich nanow.

26 A cyły Israel skoržeše na njeho a skoržeše jeho wjele dnjow.

27 Syman twarješe tež pomnik na rowje swojeho nana a jeho bratrow a pozběhny jón před wočemi z ćesanymi kamjenjemi.

28 A natwari sydom pyramidow, jednu přećiwo druhej, za swojeho nana, jeho mać a jeho štyrjoch bratrow.

29 A w tutych činješe wón lesćiwe směrnicy, wokoło kotrychž wón wulke stołpy sadźi, a na stołpy sčini wón wšitke swoje brónidła za wěčny pomjatk a na brónidła, łódźe rězbarjeny, zo bychu so wot wšěch, kotřiž na morju płachtakowali, widźeli.

30 Tole je row, kotryž wón do Modina činješe, a steji hišće na dźensnišim dnju.

31 Tryfon pak jednaše z młodym kralom Antiochusom a jeho zabi.

32 A wón knježeše na swojim městnje, krónowaše so sam ke kralej Azije a přinjese wulke zło po kraju.

33 A Simon natwari twjerdźizny w Judeńce a wobhrodźi je z wysokimi wěžemi a wulkimi murjemi a wrotami a lěsycami a połoži zežiwidła do njeje.

34 A Syman wuzwoli mužow a pósła ke kralej Demetriusej, zo by krajej imunitu dał, přetož wšitko, štož Tryphon činješe, bě, skazyć.

35 Kralej Demetriusej wotmołwi a na slědowace wašnje pisaše: 36 Kral Demetrius wusyła Syman, wyšemu měšnikej a přećelej kralow, kaž tež najstaršeho a luda Židow, postrow: 37 Złota króna a šarlachčerwjena płachta, kotruž sće nas pósłali, smy dóstali, a smy zwólniwi, z wami kruty měr přizamknyć a na našich oficěrow pisać, zo bychmy imunity wobkrućili, kotrež smy přizwolili.

38 A wšitke zwjazki, kotrež smy z wami zawrěli, změja wobstać; A twjerdźizny, kotrež sće natwarili, budu waše wobsydstwo.

39 Štož kóžde misnjenje abo kóždu winu nastupa, kotraž so hač do dźensnišeho dnja swjećeše, tak rozdawamy to a tež krónowy dawk, kotryž nam dołžiće; a hdyž by so w Jerusalemje někajki druhi tribut płaćił, tak njeměł so wón hižo płaćić.

40 A hlej, kiž sće mjez wami zhromadźeni, zo byšće na našim dworje byli, znjesće nam potajkim zapisany, a njech je měr mjez nami.

41 Tak bu kwakla pohanow w stotych lětach Israela wzata.

42 A lud Israel poča do swojich wopismow a zrěčenjow pisać: w prěnim lěće Simona, wyšeho měšnika, bohota a wjednika Židow.

43 We wonych dnjach składowaše Syman přećiwo Gaza a woblěhowaše jón kołowokoło. Natwari tež wójnsku mašinu, nastaji ju pola města, rozbi wěstu wěžu a ju zabra.

44 A ći, kotřiž w lokomotiwje sedźachu, skočichu do města.

Na to pozběhny so wulki njeměr w měsće: 45 A ludźo w měsće roztorhachu swoje drasty a zalězechu ze swojimi žonami a dźěćimi na murje a wołachu z wulkim hłosom a prošachu Symana, jim měr přizwolić.

46 A woni rjeknychu: Njerudź z nami po našej złósći, ale po swojej smilnosći.

47 A Simon ju złahodni a njewojowaše wjace přećiwo njej, ale wućěri jich z města, wurjedźi domy, w kotrychž přibohow běchu, a zaćahny ze spěwami a dźaknymi spěwami do města.

48 haj, wón wotstroni wšu nječistotu a posydny tam mužow, kotřiž zakoń dźeržachu, a sčini jeho sylniši, hač bě do toho, a natwari sej w nim bydlenje.

49 Tež te z wěže k Jerusalemej so tak wuskočichu, zo njemóžachu ani wuńć ani do kraja hić, ani kupić ani předać njemóžachu; tohodla běchu we wulkej tyšnosći, dokelž jim na žiwidłach falowaše, a wulka ličba z nich so z hłodom zahiny.

50 Da wołachu k Symanej a prošachu jeho, zo by z nimi jedne było, štož jim přizwoli; A hdyž bě ju wottam wumazał, wurjedźi wón wěžu zanjerodźenjow.

51 A dźěše nutř na třiadwacetym dnju druheho měsaca w stotku a prěnim lěće z dźakowanjom a palmowymi hałžkami a harfami a cymbalami a gambami a hymnami a spěwami, dokelž bu wulki njepřećel z Israela zničeny.

52 Wón tež přikaza, zo měł so tutón dźeń kóžde lěto z wjeselom swjećić. Hórku templa, kiž běše pódla wěže, činješe sylnišu, hač bě, a tam bydleše ze swojej towaršnosću.

53 A jako Syman wuhlada, zo bě Jan, jeho syn, zmužity muž, sčini wón jeho k hejtmanej wšitkich wójskow. A wón bydleše w Gazerje.

KAPITEL 14 1 A w stotřiach a dwanatym lěće zběraše kral Demetrius swoje jednotki a ćehnješe do Media, zo by jemu w boju přećiwo Tryfonej pomhał.

2 Jako pak Arsaces, kral Persiskej a Media, słyšeše, zo je so Demetrius do swojich hranicow zadobył, pósła wón jednoho ze swojich wjerchow, zo by po njeho žiwy był.

3 Wón dźěše a biješe wójsko demetriusa, wza jeho a donjese jeho k Arsacesej, hdźež bu pod njón wzaty.

4 A kraj Judäa bě měrny w dnjach Simona. Přetož wón pytaše derjeměće swojeho ludu na wašnje, zo so jeho awtorita a česć jemu přeco spodobaše.

5 A kaž bě we wšěch swojich skutkach čestny, tak wza Joppe jako wućek a zaćahny do kupow morja.

6 A wón rozšěri mjezy swojeho luda a zdoby sej kraj wróćo, 7 A wón zhromadźi wulku ličbu jatych a wobsedźeše knjejstwo Gazery a Bethsury a wěžu, z kotrehož wón wšo nječiste bjerješe, a njebě tež nichtó, kiž so jemu spřećiwješe.

8 A woni skazachu swoju pódu w měrje, a zemja da swoje rozmnoženje a štomy pola swój płód.

9 stari mužojo sedźachu wšitcy na dróze a rěčachu wo dobrych wěcach, a młodźency woblečechu so krasne a wojerske drasty.

10 wón zastara města ze žiwidłami a kładźeše wšelaku municiju do nich, tak zo bě jeho česćehódne mjeno hač na hranicy swěta znate.

11 Wón přikradnje měr w kraju, a Israel wjeseleše so z wulkim wjesołosću: 12 Wšako kóždy sedźeše pod swojim winowym kijom a swojim figowcom, a njebě to nichtó tu, kiž by ju rozžrać móhł.

13 njebě tež nikoho wjace w kraju, kiž by přećiwo nim wojować móhł, haj, kralojo sami buchu we wonych dnjach powaleni.

14 A wón posylni wšitkich přisłušnikow swojeho luda, kotřiž buchu poniženi: zakoń, kotryž pytaše; A kóždeho wusměšowarja zakonja a kóždeho złeho wza sobu.

15 Wón porjeńši swjatnicu a přisporješe sudobja templa.

16 Jako bu nětko w Romje a hač do Sparta wusłyšany, zo je Jonathan mortwy, běchu jara zrudźeni.

17 Jako pak słyšachu, zo bu jeho bratr Simon na swojim městnje k wyšemu měšnikej pomjenowany a kraj a města w nim knježeše, 18 Pisachu jemu w zažnych taflach, zo bychu přećelstwo a zwjazk wobnowili, kotryž běchu ze Judu a Jonathanom, jeho bratrami, zawrěli: 19 Kotre spisy so do zhromadźizny w Jerusalemje předčitachu.

20 A tole je wotpis listow, kotrež Lacedämoničenjo pósłachu; Knježićeljo lacedämoničanow z městom, Symanom, wyšim měšnikom, a najstaršimi a měšnikami a zbytkom židowskeho ludu, našimaj bratromaj, sćelu postrowy: 21 pósłanych, kotřiž buchu k našemu ludej pósłani, wobswědčichu nam twojeje krasnosće a česće.

22 A woni registrowachu to, štož běchu w radźe ludu rěčeli, na te wašnje. Numenius, syn Antiochusa, a antipater, syn Jasona, pósłani Židow, přińdźechu k nam, zo bychu swoje přećelstwo z nami wobnowili.

23 A lubješe so ludej, muži w česći pohosćić a wotpis jich pósłanstwa do zjawnych zapiskow přiwzać, zo by lud Lacedämoničanow dopomnjenku na to měł; dale smy wotpis wo tym na Symana, wyšeho měšnika, pisali.

24 Na to pósła Syman Numenius z wulkej złotej taflu tysac puntow wahi do Roma, zo by zwjazk z nimi potwjerdźił.

25 A jako lud wo tym słyšeše, rjeknychu: Kotry dźak mamy Symanej a jeho synam dać?

26 Přetož wón a jeho bratřa a dom swojeho nana su Israel załožili a swojich njepřećelow w boju wot nich wuhnali a swoju swobodu wobkrućili.

27 A woni pisachu na skerjene tafle, kotrež na stołpach na horje Sion stajichu, a to je wotpis pisma; Wosomnaty dźeń měsaca Elul, w stotřiawilnym lěće, třeće lěto Simona, wyšeho měšnika, 28 w Saramelu, na wulkej zhromadźiznje měšnikow a luda, knježićel naroda a najstaršich kraja, bu nam tole připowědane.

29 Přetož bě husto wójnow w kraju, w kotrychž Syman, syn Mattathiasa, z potomnistwa Jaribs, a jeho bratřa sebje samych do stracha přinjesechu, zo bychu swoju swjatnicu a zakoń zdźerželi, a njepřećelam swojeho ludu spjećowanje zdokonjeli, wopokaza to swojemu ludej wulka česć.

30 (přetož po tym bu Jonathans, po tym zo bě swój lud zhromadźeny a jich wyši měšnik był, k swojemu ludej přidaty.

31 swojich njepřećelow pósłachu so, do swojeho kraja zapadnyć, zo bychu jón zničili a ruku na swjatnicu połožili.

32 A Simon so pozběhny a wojowaše za swój lud, wuda wjele swojeho zamóženja a wobróni zmužitych muži swojeho ludu a wuda jim mzdu.

33 A woni přičinichu města Judejskeje a Bethsury, kotrež leži na mjezach Judejskeje, hdźež běchu do toho brónje njepřećelow byli. Ale nastaji tam garnison wot Židow: 34 wón přičini tež Joppe, kiž leži při morju, a Gazera, kotryž mjezuje na Azotus, hdźež běchu do toho njepřećeljo bydlili; ale wón sadźi Židow tam a zastarowaše jich ze wšěm, štož bě k jich znowazarunanju zaměrne.

35 Tohodla spěwaše lud skutki Simona, a ke kotrej chwalbje wón swój lud přiwjesć spominaše, sčini jeho k swojemu bohotej a wyšemu měšnikej, dokelž bě to wšo činił, a prawdosće a wěry dla, kotruž wón swojemu ludej wobchowa, a tehodla pytaše wón swój lud ze wšěmi srědkami zwyšić.

36 Přetož w jeho času ćečeše w jeho rukomaj, tak zo buchu pohanjo ze swojeho kraja wuhnaći, a tež ći, kiž běchu w měsće Dawidoweho w Jerusalemje, kotřiž běchu sej wěžu činili, z kotrehož wuńdźechu, a zanjerodźichu cyłu swjatnicu a činjachu wjele horja na swjatym městnje.

37 Wón pak sadźi Židow nutř. A přičini jón k wěstoće kraja a města a natwari Murje Jerusalema.

38 kral Demetrius wobkrući jeho tež w wyšim měšnistwje za tutymi wěcami.

39 A wón sčini jeho k jednomu ze swojich přećelow a počesći jeho z wulkej česću.

40 Přetož wón bě prajił słyšeć, Romjenjo bychu Židźa swojich přećelow a zwjazkowych towaršow a bratrow mjenowali; a daß sie die Gesandten Simons ehren bewirtet hätte; 41 Židam a měšnikam so tež lubješe, zo měješe Simon jich bohot a wyši měšnik być hač do wěčnosće, doniž njeby swěrny profet stanył; 42 A wón měješe jich hejtman być a swjatnicu dohladować, zo by jich wo swojich skutkach a wo kraju a wo bróninju a wo twjerdźiznach sadźił, zo by wón, praju ja, swjatnicu nadawk dał; 43 Nimo toho, zo so jemu wot kóždeho posłucha a wšitke spisy w kraju w jeho mjenje činja, a daß er Purpur kleidet und Gold nosy.

44 Und es sei niemandem aus dem Volke oder den Priestern erlaubt,irgend etwas von diesen Dingen zu brach oder seine Worte zu verleugnen oder ohne ihn Versammlung auf dem Lande zu versammeln oder in Purpur gekleidet zu sein oder eine goldene Schnalle zu tragen; 45 A štóž něšto druhe čini abo něšto z toho łama, tón ma so pochłostać.

46 A lubješe so cyłemu ludej, ze Symanom wobchadźeć a činić, štož bě so prajiło.

47 A Syman to přiwza, a jemu so lubješe, wyši měšnik a hejtman a bohot Židow a měšnikow być a jich wšitkich zakitować.

48 A woni přikazachu, tele pismo w taflach ruda połožić a je w běhu wobjima swjatnišća na derje widźomnym městnje nastajić.

49 A wotpisy z toho mějachu so w pokładowni chować, zo byštaj Syman a jeho synaj je měłoj.

KAPITEL 15 1 A Antiochus, syn krala Demetriusa, pósła listy wot kupow morja na Symana, měšnika a wjercha Židow, a na cyły lud.

2 Wobsah bě slědowacy: kral Antiochus na Simona, wyšeho měšnika a wjercha swojeho luda, a na lud Židow a strowješe: 3 Přetož tam wěsći złóstnikojo kralestwo našich nanow na so storhnyli su, a je mój wotpohlad, je zaso wužadować, zo bych je zaso do stareho stawa wróćo přesadźił a k tutomu zaměrej tójšto cuzych wojakow zhromadźił a wójnske łódźe přihotował; 4 Chcu tež po kraju ćahać, zo bych so wjećił na tych, kotřiž su jón zničili a wjele městow w mócnarstwje zapusćili.

5 Tehodla wobkrućam tebi wšitke wopory, kotrež su tebi kralow přede mnu wopokazali, a wšitke druhe dary, kotrež su tebi wopokazali.

6 Dam ći tež dowolnosć, ze swójskim kołkom pjenjezy za twój kraj charakterizować.

7 A štož Jerusalem a swjatnicu nastupa, tak maja swobodne być; A wšitke brónidło, kotrež sy sčinił, a twjerdźizny, kotrež sy twarił a kotrež w swojimaj rukomaj dźeržiš, njech tebi wostanješ.

8 A hdyž kralej něšto słuša abo budźe, tak njech je ći to wotnětka wodate hač do wěčnosće.

9 A hdyž smy swoje kralestwo docpěli, budźemy će a twój lud a twój templ z wulkej česću česćić, zo by twoja česć po cyłym swěće znata była.

10 w třistatřaštyriatřatřatřewjetych lětach sćahny Antiochus do kraja swojich nanow, a tam zhromadźichu so wšě mocy k njemu, tak zo zwosta jenož mało wot tryfona wyše.

11 Tohodla bu wot krala Antiochusa přesćěhany a ćekny do Dory, kiž leži při morju.

12 Přetož wón widźeše, zo přińdźe nadobo njezbožo přez njeho a zo běchu jeho mocy jeho wopušćili.

13 A wón składowaše Antiochus přećiwo Dorje a měješe stodwaceći tysac muži a wosom tysac jěcharjow při sebi.

14 A hdyž bě město kołowokoło wobkružił a so łódźam na jězorowym boku blisko města přismudźił, nadběhowaše wón město na kraje a k wodźe, a wón njećerpješe, zo něchtó wu- abo dźěše.

15 w mjezyčasu přińdźe Numenius ze swojej bobriju z Roma a měješe listy kralam a krajam. W čimž stejachu tute wěcy napisane: 16 Lucius, konsul Romjanow pola krala Ptolemäera, strowješe: 17 pósłanych Židow, naši přećeljo a zwjazkowi towaršojo, přińdźechu k nam, zo bychu stare přećelstwo a stary slub ponowili, a woni buchu wot Symana, wyšeho měšnika, a wot ludu Židow pósłani.

18 A woni přinjesechu złotu tafličku tysac puntow.

19 wo to mějachmy za dobre, na kralow a kraje pisać, zo jim žane horjo njepřidachu a nic přećiwo nim, jich městam abo krajam wojuja a jich njepřećelam přećiwo nim pomhać dyrbjeli.

20 zdaše so nam tež derje, tafličku z nich přijimować.

21 Hdyž su nětk złosćacy, kotřiž su ze swojeho wótcneho kraja k wam ćeknyli, tak přepodajće wyšemu měšnikej Symanej, zo by jich po swójskim zakonju chłostał.

22 To samsne pisaše tež na Demetriusu, krala, a Attalusu, na Ariarathes a Arsacesu.

23 A do wšěch krajow a do Sampsamesa a k Lacedämonijam a do Delusa a Myndusa a Sikyona a Kariena a Samosa a Pamphyliskeje a Lykiskeje a Halikarnasosa a Rhodusa a Aradusa a Kosa a Sidy a Aradusa a Gortyna a Knidusa a Cyperna a Kyrene.

24 A tutón wotpis pisachu na Symana, wyšeho měšnika.

25 A Antiochus, kral, składowaše na druhim dnju přećiwo Dorje, nadběhowaše ju njepřestajnje a da mašiny twarić, přez čož Tryphon zawrě, tak zo njemóžeše ani nutř hić.

26 We wonym času pósła Syman jemu dwaj tysac wuzwolenych muži, zo by jemu pomhał. Tež slěbro a złoto a wjele brónidło.

27 Trotzdem wollte er sie annehmen, sondern alle Bündnisse brechen, die er do toho mit ihm geschlossen, und wurde ihm fremd.

28 A wón pósła Athenobiusa, jednoho z jeho přećelow, k njemu, zo by z nim rěčał a prajił: Wy dźeržiće Joppe a Gazeru wróćo; Z wěžu w Jerusalemje, města mojeho mócnarstwa.

29 hranicow samsneho sće zapusćili a wulku škodu w kraju načinili a knjejstwo nad wjele městnami w mojim mócnarstwje docpěli.

30 Tohodla wumóž nětko města, kotrež sy zabrał, a tributy wsow, přez kotrež sće knjejstwo zwonka hranicow Judejskeje docpěli.

31 Abo dajće mi pjeć stow talentow slěbro; A za zło, kotrež sće naparali, a za tributy městow hišće pjeć stow talentow: jeli nic, přińdźemy a přećiwo wam wojować 32 A Athenski obius, přećel krala, přińdźe do Jerusalema, a jako wón krasnosć Symana widźeše a kamor ze złotym a slěbornym talerjom a jeho wulkej přitomnosću, zadźiwa so wón a powěda jemu poselstwo krala.

33 Wotmołwi Syman a rjekny jemu: Njejsmy ani cuzy kraj wzali ani dobyli, štož druhim słuša, ale herbstwo našich nanow, kotřiž běchu naši njepřećeljo wěsty čas njesprawnje do wobsydstwa wzali.

34 tohodla mamy, kotrež mamy składnosć k tomu, herbstwu našich nanow.

35 A hdyž žadaš sej Joppe a Gazera, hačrunjež su ludej w našim kraju wulku škodu načinili, chcemy ći tola sto talentow za nich dać. Na to njewotmołwi jemu Athenobius žane słowo; 36 Wón pak wróći so złobjeny ke kralej a powědaše jemu wo tutych narěčach a wo krasnosći Symana a wo wšěm, štož bě widźał, na čož so kral rozzłobi.

37 W mjezyčasu tčeše Tryphon z łódźu do Orthosije.

38 A kral sčini Cendebeus ke kapitanej pobrjoha a da jemu wójsko wot wotročkow a jěcharjow.

39 A přikaza jemu, swoje wójsko do Judejskeje dowjesć.

Wón kazaše jemu tež, Cedron natwarić, wrota skrućić a přećiwo ludej wójnu wjesć. Ale kral sam přesćěhowaše Tryfon.

40 Tu dóńdźe Kendebeus do Jamnije a poča lud so wadźić a do Judeje padnyć, lud zajaty wzać a morić.

41 A hdyž bě Cedrou natwarił, sadźi jěcharjow a syłu pěškow tam, zo bychu wućahnyć a po pućach Judejskeje zaćah dźeržeć móhli, kaž bě to jemu kral přikazał.

KAPITEL 16 1 To přińdźe Jan z Gazery horje a powědaše Symanej, swojemu nanej, što bě Cendebeus činił.

2 Tehodla zawoła Syman swojej najstaršeju synow, Judy a Jana, a rjekny jim: Ja a mój bratr a dom mojeho nana staj wot mojeje młodźiny hač na dźensniši dźeń přećiwo njepřećelej Israela wojowałoj; A wěcy su w našich rukach tak derje žene, zo smy Israela husto wuswobodźili.

3 Nětk pak sym stary, a wy sće z Božej smilnosću stari dosć: Budźće město mje a mojeho bratra a dźiće a wojujće za naš lud, a pomoc njebjes budź z wami.

4 A wón wuzwoli z kraja dwaceći tysac jěcharjow, kotřiž so přećiwo Cendebeusej wućahnychu, a wotpočowaše nóc w Modinje.

5 A hdyž rano stanychu a do runiny dźěchu, hlej, to přińdźe jim mócne wójsko wot wotročkow a jěcharjow napřećo.

6 A wón a jeho lud so jim napřećo stupištaj, a jako widźeše, zo so lud boješe, po wodowej rěčce hić, dźěše wón najprjedy sam na sebje, a potom dźěchu mužojo, kotřiž jeho widźachu, za nim.

7 Jako bě so to stało, rozdźěli wón swojich ludźi a staji jěcharjow wosrjedź nóžkow, wšako běchu jěcharjo njepřećelow jara bohaći.

8 To zaklinčachu ze swjatymi pozawnami, na čož buštej Cendebeus a jeho wójsko do ćěkańcy bitej, tak zo so wjele z nich zabichu a zbytk jich do twjerdźizny přinjese.

9 We wonym času bu bratr Juda Jan zranjeny. Ale Jan jim přeco hišće sćěhowaše, doniž k Cedronej njepřińdźe, cendebeus bě natwarić dał.

10 A woni ćeknychu hač k wěžam na polach acotusa.

Tohodla spali wón to z wohenjom, tak zo buchu něhdźe dwaj tysac muži z nich zabite. Po tym nawróći so z měrom do kraja Judeja.

11 A w runinje Jericha bu Ptolemäus, syn Abubusa, za hejtmana pomjenowany a wobsedźeše slěbro a złoto w nadbytku.

12 Přetož wón bě přichodny syn wyšeho měšnika.

13 Dokelž bě nětko jeho wutroba pozběhnjena, pomysli wón na to, kraj za sebje zdobyć, a wuradźowaše so na to zachribjetnje přećiwo Symanej a jeho synam, zo by ju zničił.

14 Symanow pak wopyta města, kotrež běchu na kraju, a staraše so wo swój dobry porjad. W tutym času ćehnješe wón sam ze swojimaj synomaj Mattathiasom a Judu do Jericha dele, w stotřiasydomdźesatym a sydomnatym lěće, w jědnatym měsacu, mjenowany sabat.

15 A syn Abubusa, kotryž jich zachrihojće do małeho hrodu přija, kotryž mjenowaše Dokus, kotryž bě natwarił, da jim wulku hosćinu, a wón bě tam mužow schował.

16 A hdyž běchu Syman a jeho synojo bohaće pili, pozběhnychu so Ptolemojo a jeho ludźo, wzachu swoje brónje a přińdźechu k Symanej do swjedźenskeje žurle a zabichu jeho a jeho dweju synow a někotrych z jeho wotročkow.

17 Při tym woswjeći wón wulku přeradu a požčowaše złe z dobrym.

18 A Ptolemej wopisuje tole a pósła na krala, zo ma jemu wójsko pósłać, zo by jemu pomhał, a wón jemu kraj a města přepoda.

19 Wón pósła tež druhich do Gazery, zo by Jana morił, a na tribuny pósła listy, wone mějachu k njemu přińć, zo by jim slěbro a złoto a mzdu dał.

20 A druhich pósła wón, zo by Jerusalem a horu templa zabrał.

21 Jedyn pak bě z Gazeru sem běžał a je Jan prajił, jeho nan a jeho bratřa buchu zabite, a Ptolemej je tež tebje morić dał.

22 Jako wo tym słyšeše, so jara zadźiwa, a połoži ruce, kotrejž běštej přišłoj, zo by jeho zničił, a zabi jeju. Dokelž wón wujědźeše, zo jeho wuhnać pytachu.

23 Štož zbytne skutki Jana nastupa, jeho wójny a jeho hódne skutki, kotrež wón činješe, a twar murjow, kotrež sčini, a jeho skutki, 24 Hlej, to steji napisane w chronikach swojeho měšnistwa, wot toho časa sem, dokelž bu po swojim nanje k wyšemu měšnikej pomjenowany.