Upper Sorbian - 2nd Maccabees

KAPITEL 1 1 Bratřa, Židźa, kotřiž su w Jerusalemje a w kraju Judej, přeja bratram, Židam, kotřiž su po cyłej Egyptowskej, strowotu a měr.

2 Bóh budź tebi hnadny a mysli na swój slub, kotryž je z Abrahamom, Izaakom a Jakubom, swojimi swěrnymi wotročkami, zawrěł.

3 A daj wam wšitkim wutrobu, jemu słužić a jeho wolu činić, z dobrej zmužitosću a zwólniwym zmysłom; 4 A wotewrće swoje wutroby w jeho zakonju a jeho přikaznjach a pósćelće so měr, A wusłyš swoje modlitwy a budź z tobu a njewopušć so ženje w časach tyšnosće.

A nětko smy tu a modlimy so za tebje.

7 W kotrym času demetrius knježeše, w stotym nowačkowym lěće, pisachmy, Židźa, was w najdalšej tyšnosći, kotraž we wonych lětach nad nami přińdźe, wot časa, dokelž Jason a jeho syła so ze swjateho kraja a swjateho kralestwa rozhori: 8 A my spalichmy předhalu a přelachmy njewinowatu krej, a my so ke Knjezej pomrěchmy, a wusłyše so.

Přinjesechmy tež wopory a drobnu muku, zapalichmy lampy a kładźechmy pomazki.

9 A nětko přihrějeće, zo wy lisćowy hětowy swjedźeń wob měsac Kasleu swjećiće.

10 w stoštyrcetym lěće pósła lud, kotryž pochadźeše w Jerusalemje a w Judeji, a koncil a judas postrowy a strowota k Aristobulusej, knjezej krala Ptolemäusa, kotryž ze splaha žałbowanych měšnikow pochadźeše, a k Židam, kotřiž běchu w Egyptowskej.

11 Dokelž je Bóh nas z wulkich strachow wuswobodźił, dźakujemy so jemu jara, zo je přećiwo kralej wojował.

12 Wšako je tych wustorčił, kotřiž su w swjatym měsće wojowali.

13 Přetož jako nawjedowar do Persiskeje přińdźe a z nim wójsko, kiž zdaše so njepřewinjomny, buchu w templu Naneje přez lesć měšnikow Naneas zabite.

14 Přetož Antiochus, jako by so z njej woženić chcył, přińdźe ze swojimi přećelemi, kotřiž běchu pola njeho, na městno, zo by pjenjezy jako wěno dóstał.

15 A hdyž běchu so měšnicy Nanea na puć podali a wón z małej bobriju do kružka templa zastupi, zawrěchu templ, ručež bě Antiochus zastupił.

16 A woni wočinichu tajne durje třěchi, ćisnychu kamjenje kaž błyski a zabichu hejtmana, zbijachu je na kruchi, wotbichu jim hłójčki a zamjetachu tym, kiž běchu wonka.

17 wuchadźiznow je naš Bóh we wšěm, kiž je bjezbóžnych wudał.

18 Dokelž chcemy nětko rjedźenje templa na pjećadwacetym dnju měsaca Kasleu dźeržeć, mějachmy jón za trěbne, wam to wobkrućić, zo byšće tež wy jón jako swjedźeń hětow a wohenja dźerželi, kotryž nam da, jako Neemias wopor předstaji. Po tym bě templ a wołtar natwarił.

19 Přetož jako so naši wótcojo do Persiskeje wjedźechu, wzachu měšnikow, kotřiž běchu tehdy pobožni, woheń wołtarja tajnje a schowaju jón w jamje bjez wody, hdźež

je wěsće chowachu, tak zo bě wjes wšěm ludźom njeznata.

20 Po wjele lětach pak, hdyž so Bohu spodobaše, pósła Neemias, kotryž bě so wot krala Persiskeje pósłał, potomnicy měšnikow, kotřiž běchu jeho schowali, do wohenja; hdyž pak nam prajachu, zo njejsu woheń namakali, ale tołstu wodu.

21 Und wón přikaza jim, je horje ćahnyć a docpěć. A hdyž běchu wopory předpołožene, přikaza Neemias měšnikam, drjewo a na to połožene wěcy z wodu pokrjepnyć.

22 A jako bě so to stało a přińdźe čas, to zdaše so słónco, kiž bě do toho w mróčeli schowane, to bu wulki woheń zažehliwy, tak so wšitcy dźiwachu.

23 A měšnicy wukonjachu modlitwu, mjeztym zo wopor, praju, měšnikaj a wšitcy zbytni zjědźechu, a Jonathan zapopadny, a zbytni wusłyšachu, kaž Neemias.

24 A modlitwa sta so z tutym wašnju. Ow Knježe, Knježe Božo, stworićel wšěch wěcow, kiž sy bojazliwy a sylny a sprawny a smilny a smilny a hnadny kral, 25 Ty sy jenički darićel wšěch wěcow, jenički sprawny, Wšehomócny a wěčny, kotryž sy Israel wot wšeje nuzy wumóhł a nanow wuzwolił a wuhojił.

26 Wzmi wopor za swój cyły lud Israel a wobchowaj swój podźěl a swjeć jón.

27 Zhromadźenych tych, kotřiž su wot nas rozpjeršeni, wuswobodźa tych, kotřiž mjez pohanami słuža, hladajće na tych, kotřiž zacpěwaja a zacpěwaja, a póznajće pohanow, zo byšće prošeni budźeće.

28 Pochłostajće tow, kotřiž nas potłóčuja, a čińće nam z hordosću njeprawdu.

29 rostlina swój lud zaso do swojeje swjatnicy, kaž je Mójzas rěčał.

30 A měšnicy spěwachu dźakne psalmy.

31 Hdyž bě nětko wopor zjědźeny, přikaza Neemias, woda, kotraž bě zlě wostała, na wulke kamjenje kidać.

32 Jako bě so to stało, bu płomjo zaswěćene, kotrež pak bu wot swětła, kiž wot wołtarja wuchadźeše, zjědźene.

33 Hdyž bu to znate, powědaše so kralej Persiskeje, daß na tym městnje, hdźež běchu měšnicy, kotřiž běchu so preč wjedli, woheń schowali, woda zjewiła, a daß Neemias wopory z tym wurjedźił.

34 A kral zapławi městnosć a swjećeše jeho, po tym zo bě wěc pruwował.

35 A kral wza wjele darow a da tym, kotrychž chcyše spokojić.

36 A Neemias mjenowaše tale wěc Naphthar, štož rěka telko kaž čisćenje; ale wjele ludźi mjenuje nephi.

KAPITEL 2 1 W zapiskach so tež namaka, zo je profet Jeremy tym, kotřiž buchu dale nošene, přikaza, woheń wzać, kaž rěka: 2 A kaž bě profet, po tym zo bě jim zakoń dał, jich namołwi, Knjezowe kaznje njezabyć, a zo njeměli so mylić, hdyž wobrazy slěbra a złota ze swojej debjenku widźachu.

3 A z druhimi tajkimi rěčemi napominaše wón jich, zo zakoń wot jich wutrobow njeby so zminył.

4 W samsnym pismje je tež zapřijate, zo je profet, jako bu wot Boha warnowany, załožerskej hěće a křini sluba přikaza, z nim hić, hdyž na horu won dźěše, hdźež Mójzas horje stupaše a herbstwo Boži widźeše.

5 A hdyž Jeremy tam přińdźe, namaka wón prózdnu prózdnjeńcu, do kotrejež połoži tabernakl a křinju a woruchowy wołtar a tak durje zaraći.

6 A někotři z tych, kotřiž jemu sćěhowachu, přińdźechu, zo bychu puć markěrowali, ale njemóžachu jón namakać.

7 A jako Jeremy to pytny, porokuje wón ju a dźeše: Štož tute městno nastupa, budźe njeznaty hač do toho časa, dokelž Bóh swój lud zaso zhromadźi a spokojnu smilnosć přijimuje.

8 A knjez budźe jim tole pokazać, a krasnosć knjeza so zjewi a tež mróčel, kak bu wona pod Mójzasom pokazana a kak chcyše Salomo, zo by so městno česćiwje swjećiło.

9 bu tež rozkładźene, zo bě wón, kiž bě mudry, wopor podaća a dokónčenja templa zwobraznił.

10 A jako so Mójzas ke Knjezej modleše, přińdźe woheń z njebja dele a zjědźe wopory. Tak modleše so tež Salomo, a woheń přińdźe z njebjes dele a přetrjeba zapalne wopory.

11 A Mójzas rjekny: Dokelž njeměł so hrěšny wopor jěsć, bu zjědźene.

12 A Salomona dźeržeše so na tute wosom dnjow.

13 To samsne so tež w spisach a komentarach Neemiasa rozprawješe; A kak załoži knihownju a skutki kralow a profetow a Dawidowych a listy kralow wo swjatych darach.

14 Na samsne wašnje hromadźeše tež Judaš wšo to, štož běchmy přez wójnu, kotruž mějachmy, zhubiło a pola nas wostało.

15 Tohodla, hdyž jich trjebaće, da pósćelće kotre, zo byšće po nje podali.

16 Mjeztym zo potajkim w zapřijeću smy, rjedźenje swjećić, smy wam pisali, a wy budźeće derje w tym činić, hdyž wy samsne dny dźeržiće.

17 Nadźijamy so tež, zo je Bóh, kiž je swój cyły lud wuswobodźił a jemu wšitkim namrěwstwo a kralestwo a měšnistwo a swjatnicu dał, 18 Kaž je w zakonju slubił, budźe so bórze wón spomnić a nas ze wšitkich krajow pod njebjes do swjatnicy zhromadźić; přetož wón je nas z wulkich nuzow wuswobodźił a městno wučisćił.

19 Štož nětk Judas Makkabäus a jeho bratřa a rjedźenje wulkeho templa a poswjećenje wołtarja nastupa, tak 20 A wójny přećiwo Antiochusej Epiphanam a eupatorej, swojeho syna, 21 A te zjewjene znamjenja, kotrež z njebjes přińdźechu, kotřiž so mužnje k swojej česći za židowstwo zadźeržachu, tak dzěchu, hačrunjež běchu jenož mało, cyły kraj přemóchu a barbarske syły honjachu, 22 A wón doby templ zaso, kotryž bě po cyłym swěće sławny, a wuswobodźi město a dźeržeše zakonje zrunane, kotrež so podnurichu, a Knjez bě jimaj hnadny ze wšej hnadu.

23 Ja praju, zo chcedźa wšitke tute wěcy, kotrež je Jason wot Kyrene w pjeć knihach rozjasnił, w cwólbje zjimać chcyć.

24 Přetož hladajo na njeskónčnu ličbu a ćežu, kotruž začuwaja, hdyž chcedźa do powědančkow stawizny pohladnyć, dla mužiskosće wěcy, 25 Wir haben dafür orgt, daß diejenigen, die lesen wollen, Freude haben und daß diejenigen, die sich dem Gedächtnis anvertrauen wollen, es leicht haben, und daß alle, in deren Ruce es kommt, Nutzen daraus ziehen.

26 Tohodla bě za nas, kotřiž smy tute spore dźěło skrótšenja na nas wzali, njelochke, ale wěc potu a straže; 27 Kaž tež za njeho žana přijomnosć njeje, hosćinu přihotować a wužitk druhich pytać, tak chcemy tola k spodobanju mnohich tutu wulku prócu rady na so wzać; 28 Spisarjej dokładne lěkowanje kóždeho jednotliweho přewostajić a so prócować, prawidła skrótšenja sćěhować.

29 Přetož kaž twarski mišter noweho domu so wo cyłe twarjenje starać dyrbi; Štóž pak to přewjedźe, je wupołožić a molować, njech sej hodźace wěcy pyta, zo by je pyšił; tak je po mojim měnjenju tež pola nas.

30 Ke kóždemu dypkej stać a wěcy w cyłku přeńć a w nadrobnosćach wćipne być, słuša k prěnjemu awtorej stawiznow: 31 So pak skrótka přimać a wjele dźěła wobeńć, ma so tajkemu přizwolić, kiž chce skrótšenku přewjesć.

32 Hier wollen also die Erzählung beginnen, indem wir nur viel zu dem Gesagten hinzufügen, daß es töricht ist, einen langen Prolog zu machen und sich in der Erzählung selbst kurz zu fassen.

KAPITEL 3 1 Jako bě nětk swjate město we wšěm měrje wobydlene a zakonje jara derje dźeržane buchu pobožnosće wyšeho měšnika Oniasa a jeho hidy přećiwo złemu, 2 A poda so: Samo kralojo sami česćachu sej městnosć a překrasnichu templ ze swojimi najlěpšimi darami.

3 Tak jara, zo Seleukos z Azije ze swójskich dochodow wšitke kóšty woporneje słužby nošeše.

4 Simon ze splaha Benjamin, kotryž bu na bohota templa pomjenowany, roztepta so z wyšim měšnikom njeporjada w měsće.

5 A hdyž njemóžeše Oniasa předobyć, da wón jeho Apolloniusa, synej Thraseasa, kiž bě tehdy bohot Celosyriskeje a Phenike.

6 A woni jemu prajachu, zo je pokładownja w Jerusalemje połnje njeskónčneje sumy pjenjez, tak zo je mnóstwo jich bohatstwow, kotrež njesłušachu do woporoweje zličbowanki, njeličomne, a zo je móžno, wšitko do ruki krala přinjesć.

7 Jako nětk Apollonius ke kralej přińdźe a jemu pjenjezy pokaza, wo kotrychž bě so jemu prajiło, wuzwoli kral Heliodor za swojeho pokładnika a pósła jeho z přikazom, jemu mjenowane pjenjezy přinjesć.

8 A hnydom poda so Heliodor na puć. Pod płašćikom wopyta městow Celosyriska a Phänike, ale woprawdźe, zo bychu so wotpohlad krala spjelnili.

9 A hdyž přińdźe do Jerusalema a bu wot wyšeho měšnika města přećelnje přijimowany, rjekny wón jemu, štož je so wo pjenjezach prajiło, a rozjasni, čehodla je přišoł, a prašeše so, hač woprawdźe tak je.

10 Da praji jemu wyši měšnik, zo je tajkim pjenjezam za pomoc wudowow a bjeznadźijnych dźěći zapołoženy.

11 A daß ein Teil davon dem Hircanus, dem Sohn des Tobias, gehörte, dem Mann von großer Würde, und nicht, wie jener böse Simon falsch gesagt, dessen Summe im Ganzen viersta Talente Silber und zweisto Goldtalente betrug.

12 A daß es ganz unmöglich sei, daß ihnen solche Unrecht angetan werde, die es der Heiligkeit des Ortes und der Majestät und unverletzlichen Heiligkeit des Tempels anvertraut hätten, der in aller Welt verehrt werde.

13 Heliodor pak rěčeše kaznje dla, kotruž bě jemu kral dał, zo dyrbi so na kóždy pad do pokładownje krala dowjezć.

14 A na tym dnju, kotryž bě wón postajił, zastupi wón, zo by tutu wěc zrjadował, a tohodla njebě po cyłym měsće snadna dračina.

15 měšnikow pak ćisny so w swojich měšniskich płašćech před wołtarjom a zazwonichu njebjo, kotrež bě zakoń wo jemu datych wěcach wudał, zo bychu wěsće chowali za tych, kiž běchu chowali.

16 A štóž by wyši měšnikej do wobliča hladał, tón by swoju wutrobu zranił, přetož jeho wobličo a přeměnjenje jeho barby přeradźichu nutřkownu čwělu jeho duše.

17 Přetož muž běše tak z bojosću a stróželemi před ćěłom dopjelnjeny, zo by to tym, kotřiž na njeho hladachu, po wšěm zdaću bu, kajku tyšnosć wón nětko w swojej wutrobje měješe.

18 druhich běžeše w črjódach ze swojich domow k powšitkownemu próstwowemu prědowanju, dokelž hrožeše městno zacpěć.

19 A žony, kotrež běchu ze měchawu pod hrudźu wopasane, běchu mnoholičbne na dróhach, a knježny, kiž běchu zašlahane, běžachu někotři k wrotam, druzy k murjam, druzy hladachu z woknow.

20 A wšitcy wupřestrěchu swojej ruce do njebja a prošachu.

21 Potom by čłowjeka wobžarowało, hdyž by padnjenje mnóstwa najwšelakorišeho razu a bojosć widźał, zo je wyši měšnik w tajkej čwěli.

22 Potom zazwonichu wšehomócneho knjeza, wón njech swěrne rukowaćelsce skućene wěcy za tych, kotřiž běchu skućili, wěsće a wěsće chować.

23 Přiwšěm wuwjedźe Heliodor, štož běchu wobzamknyli.

24 Hdyž wón nětk tam bě, stupi so knjez duchow a wjerch wšeje mocy ze swojej stražu wo pokładownju a zawinowaše wulki zjaw, tak zo wšitcy, kiž chcychu z nim nutř přińć, přez móc Božu zadźiwani a womorni buchu a so bojachu.

25 Wšako zjewi so jim kóń, kotryž hrozneho jěcharja nošeše a z jara rjanym přikrywom wupyšeny bě, a ćěrješe dźiwje a dyri z prědnimaj nohomaj na Heliodora, a zdaše so, jako by tón, kiž na konju sedźeše, złote sudobjo.

26 A před nim zjewištaj so hišće tamnaj młodźencaj, kotrajž so z mocu, přez rjanosć a přez swoju rjanu drastu wuznamjeništaj a k woběmaj stronomaj pódla njeho

steještaj. A šwikaše jeho njepřestawajcy a da jemu wjele bolakow.

27 A Heliodor padny naraz k zemi a bu wot wulkeje ćmy wobdaty; ale ći, kiž běchu při nim, jón přiwzachu a połožichu jeho do wusywa.

28 A toho, kiž před krótkim z wulkim přewodom a ze swojim cyłym wobstražowanjom do naspomnjeneje pokładownje přińdźe, wuwjedźechu woni, dokelž njemóžeše sej ze swojimi brónjemi pomhać, a spóznachu po wšěm zdaću móc Božu.

29 Přetož wón so wón přez Božu ruku powali a ležeše bjez rěče, bjez wšeje nadźije na žiwjenje.

30 Wy pak chwala Knjezej, kiž bě na wulkotne wašnje swójske městno počesćił: za templ; Kotraž bě před krótkim hišće połna stracha a tyšnosće, jako so wšehomócny knjez zjewi, z radosću a radosću napjelnjeny.

31 A hnydom prošachu někotři přećeljo Heliodora Oniasa, wón njech so nanajwyšeho woła, jemu žiwjenje darić, kiž je zwólniwy, ducha spušćić.

32 Da dowěri wyši měšnik, kral njech njewěri, zo bychu Židźa Heliodor přeradu načinili, a přinjese wopor za strowotu muža.

33 Jako nětk wyši měšnik hrěšnik woprowaše, zjewichu so samsni młodźency w samsnych drastach, stajichu so pódla Heliodora a rjeknychu: Daj Hohenměšnikarjej Oniasej wulki dźak, zo je knjez tebi wo swoju wolu žiwjenje darił.

34 A dokelž sy ty z njebjes šwikał, wozjewja wšitkim ludźom mócna móc Boha. A jako běštaj tutej słowje rěčałoj, so hižo njezjewištej.

35 Po tym zo bě Heliodor knjezej wopor darił a wulke sluby złožił, kotryž bě jemu žiwjenje wuchował, a Onias strowješe, nawróći so ze swojim wójskom ke kralej.

36 A wón wobswědči wšitkim čłowjekam skutki wulkeho Boha, kotrež bě ze swojimaj wočomaj widźał.

37 A jako kral Heliodor, kotryž by kmany muž był, hišće raz do Jerusalema pósłany być, rjekny: 38 Jeli maš njepřećela abo přeradnikow, da pósćel jeho tam, a budźeš jeho derje wušwikany přiwzać, hdyž ze žiwjenjom wuńdźe; Eksistuje wosebita móc Boža.

39 Přetož štóž w njebjesach bydli, ma swoje wóčko na tute městno sudźene a zakituje jeho; A wón bije a zniči tych, kotřiž přińdu, zo bychu jeho zranili.

40 A wěcy, kotrež Heliodor nastupachu a pokładowu komoru wjedźechu, wupadnychu na tute wašnje.

KAPITEL 4 1 Tutón Syman nětko, wo kotrymž smy prjedy rěčeli, bě přeradnik pjenjez a jeho wótčiny był a wočornjeny Onias, jako by Heliodora nastróžił a zawinowar tutych złych był.

2 Tohodla bě wón třicety, jeho přeradnika mjenować, kiž bě sej wo město zasłužił, kiž swójski lud poskići a tak horliwje na zakonje dźiwaše.

3 Jako pak jeje žrawc tak daloko dźěše, zo buchu přez jednoho wot Simonoweje frakcije mordarstwa skućene,

4 Onias widźeše strach tuteje zwady a daß Apollonius jako bohot celosyriskeje a Phenike cychnowaše a Simonowu złósć rozmnožeše.

5 Wón dźěše ke kralej, nic zo by wobskóržbnik swojich krajanow był, ale zo by derjeměće wšitkich pytał, zjawny kaž tež priwatny.

6 Přetož wón widźeše, zo bě njemóžne, zo wosta stat měrny, a Simon swoju błaznosć wopušći, hdyž kral na to njekedźbowaše.

7 Po smjerći Seleukosa pak, jako Antiochus, mjenowany epifans, mócnarstwo zdoby, dźěłaše Jason, bratr Oniasa, pod ruku, zo by so wyši měšnik stał.

8 Wón slubi kralej na narěč třista atřeća talentow slěbro a wot druheho wunoška wosomdźesat talentow.

9 Nimo toho wón slubi, hišće stoapołsta postajić, by-li dowolnosć měł, jemu městno za eksercěrowanje a za kubłanje młodźiny po pohanskim přikładźe zarjadować a jim wo Jerusalemje z mjenom Antiochije pisać.

10 A jako bě kral knjejstwo přizwolił a do swojeje ruki wzał, přinjese wón hnydom swój lud po grjekskim wašnju.

11 A kralowske priwilegije, kotrež běchu Židam přez Jana, nana Eupolemusa, přizwolili, kotryž jako pósłanc do Roma dźěše, zo by přećelstwo a pomoc pytał, wza wón jemu preč. Wón přesadźi knježerstwa, kotrež zakonjej wotpowědowachu, zawjedźe a zawjedźe nowe wašnja přećiwo zakonjej: 12 Přetož twarješe rady zwučowanišćo pod wěžu sam a přinjese najwosobnišich młodźencow pod swoje podćisnjenje a da je kłobuk nosyć.

13 Tak wysoka pak bě grjekska moda a přiběranje pohanskich wašnjow přez njesměrnu profanitu Jasona, tutoho bjezbóžneho njekničomnika a žanoho wyšeho měšnika; 14 Daß die Priester nicht mehr den Mut hatten, am Altar zu dienen, sondern weil sie den Tempel verachteten und die Opfer vernachlässigten, beeilten sich, an der unrechtslaubnis an der Stelle der Übung teilzu habeen, nachdem das Diskusspiel sie hervorgerufen hatte sie hervorgerufen hatte sie hervorgerufen hatte.

15 Wy njeměriće so po česći swojich wótcow, ale njech chwalbu Grjekow najradšo.

16 Tohodla přińdźe ćežke njezbožo nad njej, přetož mějachu je k swojim njepřećelam a kolesowanjam, kotrychž wašnje chcychu tak chutnje sćěhować a kotrymž chcychu we wšěch wěcach jenacy być.

17 Přetož njeje lochko, złe přećiwo zakonjam Bože činić, ale sćěhowacy čas budźe tole wozjewić.

18 Jako nětko hra, kotraž bu w kóždym lěće wěry trěbna, w Tyrusu dźeržana, a kral bě přitomny, 19 Tutych njehnadnych Jasonow pósła wosebitych posołow z Jerusalema, kotřiž běchu antiochenojo, zo bychu třista zmijow slěbro z woporom Herkulesa přinjesli, kotrež sami nošerjo samsneho za přiměrjene njemějachu, dokelž njebě zaměrne, ale za druhe ćeže składować.

20 tutych pjenjez bu potom za wotpósłarja z woporom Herkulesa postajeny. Ale dla nošerjow teho runje bu k zhotowjenju galerow wužiwane.

21 Jako nětk Apollonius, syn Menestheusa, k krónowanju krala Ptolemäusa Philometora do Egyptowskeje pósłany, staraše so Antiochus, dokelž widźeše, zo njebě w swojich naležnosćach derje wobjednany, wo swójsku wěstotu, na čož přińdźe do Joppe a wottam do Jerusalema.

22 A hdźež bu wot Jasona a wot města česće přijaty a z palacej so smólnicu a wulkim wukřikom přiwjedźeny, a tak dźěše wón potom ze swojim wójskom do Phenike.

23 tři lěta pozdźišo wupósła Jason Menelaos, bratra mjenowaneho Symana, zo by pjenjezy kralej přinjesł a jeho na někotre trěbne wěcy spominał.

24 Jako pak bu do přitomnosće krala přinjeseny, po tym zo bě jeho krasneho zjewjenja swojeje mocy dla chwalił, dósta měšnikstwo za sebje a woprowaše wjace hač Jason wo třista talentow slěbro.

25 A wón přińdźe z nadawkom krala a njepřinjese ničo sobu, štož by wyšemu měšnistwu hódne było, ale wón měješe hněw suroweho tyrana a hněw dźiwjeho zwěrjeća.

26 A Jason, kotryž bě swójskeho bratra podrywał, bu wot druheho podryty a bě nuzowany, do kraja ammonitow ćeknyć.

27 A Menelaos dósta wjerchowstwo, ale štož pjenjezy nastupa, kotrež bě kralej slubił, tak njeda sej to derje wzać, byrnjež sej Sostratis, knježićel hrodu, žadał.

28 Přetož jemu słušeše zběrka cła. Tohodla buchu woni jeju před krala wołani.

29 Menelaos pak da swojeho bratra Lysimachosa na swojim městnje w měšnistwje wróćo. a Sostratus wopušći Krates, kiž bě bohot cypra.

30 Mjeztym zo so to sta, sčinichu wot Tarsusa a Bjezlowskeho zběžk, dokelž běchu konkubinje krala, Antiochusa mjenowali, dali.

31 To přińdźe kral we wšěm chwatku, zo by wěc złahodnił, a přewostaji Andronikusej, muža mocy, swojemu naměstnikej.

32 Menelaos pak, kotryž wěrješe, zo je přihódny čas namakał, pokradny někotre złote sudobja z templa a da někotre z nich andronikej, druhich předawaše do Tyrusa a wokolnych městow.

33 A jako Onias wo rukowaćelstwje zhoni, wón jeho wupokaza a sćahny so do swjatnicy w Daphnje wróćo, kotraž leži pola Antiochije.

34 Tohodla rozebra Menelaos Andronikus a prošeše jeho, Oniasa do swojeju rukow wzać. Tón, jako so k tomu přerěčeć da a přińdźe w zamylenju k Oniasej, jemu z tužnosćemi prawa ruka poda; A byrnjež wot njeho podhladny był, tak jeho tola přerěči, ze swjatnicy wustupić, kotruž hnydom njedźiwajo na prawdosć zawrě.

35 Tohodla njerozhorichu so jenož Židźa, ale tež wjele druhich ludow jara a běchu jara zrudźeni přez njesprawne zamordowanje muža.

36 A hdyž kral zaso z kónčiny wokoło Kilikow přińdźe, skoržachu Židźa, kotřiž běchu w měsće, a tež někotři Grjekojo, kotřiž to zacpěchu, dokelž bu Onias bjez přičiny morjeny.

37 Tohodla bě Antiochus z wutroby zrudźeny, wobžaruje so a płakaše wo strózbym a skromnym wuznaću mortweho.

38 A dokelž bě z hněwom wudyrił, wza wón andronikasej hnydom swój purpur preč, ridrowaše jemu šaty wot ćěła, wjedźeše jeho přez cyłe město hač do tejele wsy, hdźež bě bjezbóžnosć přećiwo Oniasej skućił, a zabi tam zaklateho mordarja. Tak mytowaše jeho knjez ze swojim chłostanjom, kaž bě sej to zasłužił.

39 Jako bě nětko Lysimachos z přihłosowanjom menelaosa w měsće wjele sakrilegijow skućił a płód wot toho do cyłeho swěta sypał, zhromadźi so mnóstwo přećiwo lysimachosej, a wjele złotych sudobjow běchu hižo pokročowali.

40 Na to pozběhny so młody lud, so rozhněwa, a Lysimachos wobrónjeny něhdźe tři tysac muži a poča najprjedy namóc, namóc wukonjeć. Auranus bě wjednik, muž, kiž bě při lětach daloko šoł a nic mjenje na błaznosći.

41 Hdyž woni nětko pospyt lysimacha widźachu, popadnychu někotre z nich kamjenje, druhe retle, druzy wzachu horšć procha, kiž bě jako přichodne w bliskosći, a mjetachu wšitcy hromadźe na lysimachos a tych, kotřiž so na nje walichu.

42 Tak mnohich z nich ranichu, a někotři bijachu jich na zemju, a wšitcy nuzowachu jich k ćěkańcy.

Cyrkwinskeho rubježnika sameho pak morichu pódla pokładownje.

43 Z tutych wěcow bu potajkim wobskóržba přećiwo menelaosej pozběhnjena.

44 Jako nětk kral do Tyruza přińdźe, dźeržachu třo mužojo, kotřiž běchu so wot senata pósłali, před nim wěc: 45 Menelaos pak, kotryž bě nětko zasudźeny, slubi Ptolemej, synej Dorymenej, jemu wjele pjenjez dać, hdy by krala přećiwo njemu złahodnić chcył.

46 Na to wjedźeše Ptolemäisch krala nabok do wěsteje galerije, takrjec zo by powětr wzał, a přinjese jeho k tomu, hinašeho měnjenja być: 47 Tak jara, daß er Menelaos von den Anklalagen freisprach, der dennoch die Ursache allen Unheils war, und die Armen, die, wenn sie ihre Sache vor den Skythen ausgesprochen hätten, für unschuldig befunden worden, verurteilte er zum Tode.

48 Tak poćerpje ći, kotřiž wěc za město, za lud a za swjate sudobja přesćěhachu, bórze njesprawne chłostanje.

49 Tehodla dachu tež ći wot Tyrusa, kotřiž běchu so wot Haßa přećiwo tutomu złemu skutkej zapřimnyli, ju čestnje pohrjebać.

50 A tak wosta Menelaos přez nahrabnosć tych, kotřiž běchu wot mocy, přeco hišće w mocy, přiběraše na złósći a bě wulki přeradnik na wobydlerjach.

KAPITEL 5 1 Něhdźe w samsnym času přihotowaše Antiochus swoju druhu jězbu do Egyptowskeje: 2 A potom so poda: Nimale štyrceći dnjow dołho widźeše po cyłym měsće jěcharjow w powětře běžeć, w złotym rubje a z hlebijemi wobrónjenych, kaž črjóda wojakow.

3 A syły jěcharjow w porjadu a stawach, kotrež so mjez sobu zetkachu a přećiwo sebi ćěrjachu, z třasenjom tafličkow a črjódy piskow a ćahanjom mječow a mjetanjom kłokow a błyšćacej złotej pychu a sudobjom najwšelakorišeho razu.

4 Tohodla so kóždy pominy, zo by so tutón zjaw k dobremu wobroćił.

5 Jako so nětko wopačna blada rozšěri, jako by Antiochus mortwy był, wza Jason znajmjeńša tysac muži a ćěrješe nadobo město. A ći, kotřiž běchu na murjach, buchu wróćo sadźeni a město skónčnje zabrane, a Menelaos ćekny do hrodu.

6 Jason pak mori swójskich wobydlerjow bjez smilnosće, bjez toho zo by wobmyslił, zo by za njeho jara njezbožowny dźeń był, by-li dźeń swójskeho luda dóstał.

Ale wón wěrješe, zo su jeho njepřećeljo byli a nic jeho krajenjo, kotřiž bě dobył.

7 wón pak njedósta wjerchowstwo, ale bu naposledk za mzdu swojeje přerady wohańbjeny a ćekny zaso do kraja ammoniteterow.

8 Na kóncu wróći so njezbožowny, bu před Aretasom, kralom Arabow, wobskorženy, ćekny wot města k městu, bu wot wšěch ludźi přesćěhany, hospodowaše jako złóstnik zakonjow, a dokelž bu jako wotewrjeny njepřećel swojeho wótčiny a jeho krajanow zacpěty, bu do Egyptowskeje ćisnjeny.

9 A tón, kiž bě mnohich z jich kraja wuhnał, přeńdźe w cuzym kraju, přećahny so k lacedämonijam wróćo a wěrješe, tam pomoc namakać přez swojich přiwuznych.

10 A wón, kotryž bě wjele njepohrjebnych wustorčił, njeměješe nikoho, kiž wo njeho žarowaše, hišće někajke swjatočne pohrjebnišćo, ani row ze swojimi nanami.

11 Jako so nětk tole sta, pomysli wón, Judejska bě so rozhoriła, na čož hněwny z Egyptowskeje ćehnješe a město z brónjowej mocu zabra.

12 A přikaza swojim wójnskim ludźom, kotřiž so nješonowachu, kotřiž jim zetkachu, a tych morić, kotřiž na domy chodźachu.

13 Tak buchu młodźi a stari morjeni, mužojo, žony a dźěći zničeni, knježny a ćěšenki morjeni.

14 A w běhu třoch dnjow bu štyrnaće tysac zničenych, z kotrychž bu štyrceći tysac w boju morjenych. A nic mjenje předawane hač zabite.

15 A tola njespokoji so z tym, ale přicpě so, do najswjećišeho templa cyłeho swěta hić. Menelaos, přeradnik na zakonjach a na jeho wótcnym kraju, je jeho wjednik: 16 A wón wza swjate sudobja ze zanjerodźenymaj rukomaj a z Božimaj rukomaj, kotrež wěcy storhnychu, kotrež buchu wot druhich kralow k rozmnoženju, k sławje a česći wsy poswjećene, a dari je.

17 A Antiochus mysleše tak wysokomyslnje, zo na to njemysleše, Zo Knjez budź wěsty čas rozzłobjeny nad hrěchami tych, kotřiž w měsće bydlachu, a tuž njebě jeho wóčko na městno měrjene.

18 Přetož njebychu prjedy do wjele hrěchow zdrasćeni byli, tak by tónle muž był, ručež bě přišoł, hnydom zadypany a wot swojeho chrobłosće wotwjedźeny, kaž bě to Heliodor, kotrehož kral Seleukos pósła, zo by sej pokładowu komoru wobhladał.

19 Tola Bóh njeje lud wsy dla wuzwolił, ale luda dla.

20 A tohodla dźěleše so městnosć same, kotrež bě z nimi nuza dźělene, kotrež bě so narodej stał, pozdźišo do dobrotow, kotrež bě Knjez pósłał, a kak bu w hněwje Wšehomócneho wopušćeny, tak bu zaso, po tym zo bě wulki knjez zjednany, ze wšej krasnosću zasadźeny.

21 A jako bě Antiochus tysac wosomstow talentow z templa nosył, ćehnješe wón we wšěm chwatku do Antiochije a płakaše w swojej hordosći, kraj płakać a morjo pěši pasěrujomne sčinić.

22 A wón da bohot wróćo, zo by narod mjerzał: w Jerusalemje Filipus, za swoju wótčinu prygiski a za barbariske wašnja jako tón, kiž bě jeho tam sadźił; 23 A w Garizim Andronikus; A nimo toho Menelaos, kotryž zběhny hórje hač wšitcy druzy ćežku ruku nad wobydlerjemi a měješe přećiwo swojim krajanam, Židam, zły zmysł.

24 Wón pósła tež zacpěwanja hódneho wjednika kolesa Apolloniusa z wójskom dwajadwaceći tysac mužow a přikaza jemu, wšitkich morić, kotřiž běchu w swojej najlěpšej starobje, a žony a młódšich předać.

25 A hdyž wón do Jerusalema přińdźe a měr doprědka spěješe, čakaše hač do swjateho dnja sabata, jako židow k swjatemu dnjej wza a jeho ludźom přikaza, so wobrónić.

26 A wón zabi wšitkich, kotřiž běchu k swjedźenju sabata chodźili, a ćěrješe z brónjemi přez město a zabi wulke ludowe mnóstwo.

27 Juda Makkabäus pak sćahny so z dźewjeć druhimi do pusćiny wróćo a bydleše w horach po wašnju zwěrjatow ze swojej bobriju, kotraž so wobstajnje wot zelow zežiwješe, zo njebychu zanjerodźenju dźělene byli.

KAPITEL 6 1 Nic dołho na to pósła kral stareho muža z Athena, zo by Židow nuzował, wot zakonjow swojich wótcow wotchileć a nic po zakonjach Boži žiwy być.

2 A tež templ w Jerusalemje zanjerodźić a jeho templ Jupitera Olympiusa mjenować; A to w Garizimje, wot Jupitera, zakitowarja cuzych, kaž sej to přejachu, kiž bydleše na tutym městnje.

3 Zasadźenje tutoho njezboža bě bolostne a bolostne za lud.

4 Přetož templ bě napjelnjeny wot njeměra a połoženja pohanow, kotřiž mějachu so sobu wokoło honjachu a ze žonami w kruhu swjatych městnow činić měli a nimo toho wěcy zawjedźechu, kotrež njeběchu dowolene.

5 Tež wołtar bě z profanymi wěcami napjelnjeny, štož zakoń zakazuje.

6 njebě tež dowolene, sabatowe dny abo stare posćenje dźeržeć abo so scyła jako Žid wuznawać.

7 A na dnju naroda krala buchu kóždy měsac pod hórkim nućenjom nuzowani, wot woporow jěsć. A hdyž so posćenje bacchusa dźeržachu, běchu Židźa nuzowani, w procesionje k Bacchusej hić a pokornosć njesć.

8 A zeńdźe so dekret na susodne města pohanow, na nastork Ptolemäera, přećiwo Židam, zo mějachu samsne wašnja wobkedźbować a na swojich woporach wobdźělić.

9 A štóž nochcyše so wašnjam pohanow přiměrić, tón dyrbjał so morić. Potom by čłowjek tučasnu bědu widźeć móhł.

10 Wšako buštej dwě žonje přinjesenej, kotrejž běštej swoje dźěći wobrězowałoj. Woni, hdyž běchu wočinjeni w měsće wokoło wodźili, ćěšenki na swojej hrudźi dosahachu, ju na hłowu nad murju dele ćisnychu.

11 A druhich, kiž běchu so w prózdnjeńcach blisko zhromadźili, zo bychu sabat zatajili, buchu wot Filipa wotkryte a wšitcy hromadźe spaleni, dokelž sčinichu sej swědomje, zo bychu sej pomhali česće najswjećišeho dnja dla.

12 Nětko prošu tych, kotřiž tutu knihu čitaja, so dla tutoho njezboža zatrašić njedać, ale nic tute chłostanja nic jako zničenje, ale jako plahowanje našeho naroda wobhladować.

13 Přetož je to znamjo jeho wulkeje dobroty, hdyž złóstnikow dołho njećerpichu, ale hnydom pochłostaja.

14 Přetož nic kaž z druhimi ludami, kotrež Knjez sćerpnje pochłostać ćerpi, doniž njejsu k sylenju swojich hrěchow přišli, takle wón tež z nami njepřejědźe.

15 zo njeby po tym wjećbu na nas wzał, po tym zo bě na wjeršk hrěcha přišoł.

16 A tehodla njewuwiny wón nam ženje swoju smilnosć, a hdyž tež z njezbožom chłosta, tak wón tola ženje swój lud njeznaješe.

17 To, štož smy rěčeli, ma pak nam warnowanje być. A nětko chcemy k tomu přińć, wěc w mało słowach rozjasnić.

18 Eleasar, jedyn z hłownych spisownych, stary muž a derje wobnaženy wobličo, zakuzłowaše hubu a jěsć swinjace mjaso.

19 wón pak přećahny, radšo krasnje wumrěć, hač z tajkim grouelom wopancany žiwy być, wupluny a přińdźe ze swójskeho pohona ke dračinje.

20 Kak so za nje přisteješe, kotřiž su rozsudźeni, so přećiwo tajkim wěcam wobarać, kotrež njejsu dowolene, zo bychu lubosć k žiwjenju woptali.

21 tych, kotřiž mějachu zły swjedźeń nawjedować, wzachu jeho dla stareho znajomstwa, kotrež mějachu z mužom, nabok a prošachu jeho, mjaso wot swójskeho składa přinjesć, kaž bě jemu dowolene, a to tak činić, jako by wot mjasa jědł, kotrež bě so wot wopora wzało, kotrež bě kral skićił.

22 zo by so přez to wot smjerće wumóžił a za stare přećelstwo z nimi hnadu namakał.

23 Wón pak poča, zamjelčeć, a kak bě so jeho starobje a předzetkanju swojich starych lět a česć jeho šěreje hłowy wotpowědowało, na kotruž bě přišoł, a jeho najsprawnišemu kubłanju dźěsćowskich nohow abo skerje swjatemu zakonjej, kiž bu wot Boha sčinjene a date, tak wotmołwi wón po tym a chcyše, zo pósłachu jeho hnydom do rowa.

24 Wšako njeje so za našu starobu, rěčeše wón, so na někajke wašnje přestajić, přez čož by wjele młodych ludźi wěrić móhło, Eleasar je nětko štyrceći lět stary a dźesać lět stary a je so cuzej nabožinje přiwobroćił.

25 A tak budźa přez moje ludarnje a přeće, tróšku a wokomik dlěje žiwi być, wote mnje zamylene, a dóstanu porok na swojej starobje a činju to hrozne.

26 Přetož hdyž bych tež za wokomik wot chłostanja ludźi wuswobodźeny był, tak njeměł tola ruce Wšehomócneho wućeknyć, ani žiwy ani mortwa.

27 Tohodla chcu sej nětko, z tym zo tute žiwjenje mužnje změnju, tajke pokazać, kak sej to moja staroba žada.

28 A zawostaji tym, kotřiž su młodźi, kedźbyhódny přikład, zwólniwy a zmužiće za čestne a swjate zakonje wumrěć. A jako bě tute słowa rěčał, přeńdźe hnydom ke čwěli: 29 tych, kotřiž jeho pozhubichu, přeměnichu dobru wolu, kotruž krótko do toho do Žmóra přeměnichu, dokelž so naćiwne narěče, kaž wěrjachu, wo zadwělowanej mysličce wuchadźachu.

30 Hdyž pak chcyše z ranami wumrěć, zdychny wón a rjekny: »Knjezej, kiž ma swjate póznaće, je zjewjene, zo bych so wot smjerće wumóžić móhł, ja nětko bolostne bolosće na ćěle znjesem, z tym zo so biju; ale w duši sym drje spokojom, tute wěcy poćerpjeć, dokelž so jeho boju.

31 A tak zemrě tutón muž a zawostaji swoju smjerć jako přikład nadobneje mysle a pomnik počinkow, nic jenož za młodych muži, ale za swój cyły lud.

KAPITEL 7 1 A poda so: Sydom bratrow ze swojej maćerju buchu popadnjeni a wot krala přećiwo zakonjej nuzowani, swinjace mjaso woptać, a buchu z kózlatkami a křudami čwělowane.

2 Jedyn z tych, kotřiž su najprjedy rěčeli, tuž rjekny: Što chceš sej wot nas žadać abo wuknyć? Smy skerje zwólniwi wumrěć, hač zakonje našich nanow přestupić.

3 A kral dósta so w hněwu a přikaza, pónoje a kotoł rěkać.

4 Jako so hnydom woćopli, přikaza wón, tomu, kotryž bě najprjedy rěčał, jazyk wutřihać a jemu najdalše dźěle swojeho ćěła wotrězać, mjeztym zo wostatne bratřa a jeho mać přihladowachu.

5 Hdyž bě nětk we wšěch swojich stawach tak zwohidźeny, přikaza wón, dokelž bě hišće žiwy, k wohenjej wjedźeny a w pónoji praženy. A dokelž bě dym pónoj dobra chwila rozpjeršena, napominachu so mjez sobu z maćerju, mužnje wumrěć, a rjeknychu: 6 Bóh, Knjez, hlada na nas a troštuje nas do skutka, kaž Mójzas w swojim spěwje, kotryž jim do wobliča wobswědči, dźeše a dźeše: A wón budźe troštowany w swojich wotročkach.

7 A hdyž bě prěni za tutej ličbu mortwy, donjesechu druhi, zo bychu jemu směch sčinili, a hdyž běchu jemu z włosami kožu z hłowy storhnyli, woprašachu so jeho: Chceš jěsć, prjedy hač budźeš přez wšitke stawy swojeho ćěła šrofowany?

8 Wón pak wotmołwi w swójskej rěči a rjekny: Ně. Wo to přija wón tež přichodnu dračinu rynka, kaž to prěni činješe.

9 A hdyž bě w poslednim dychanskim ćahu, rjekny wón: Ty bjerješ nas kaž furiju z toho nětčišeho žiwjenja, ale kral swěta budźe nam, kiž smy za jeho zakonje wumrěli, k wěčnemu žiwjenju wubudźić.

10 Po nim bu třeći na směch činjeny, a jako bu trěbny, wutykny wón swój jazyk, a to bórze a wupřestrě mužnje ruce.

11 A rjekny zmužiće: To mějach z njebjes; a swojich zakonjow dla jich zacpěju; A wot njeho so nadźijam, ju zaso zachować.

12 Kral a ći, kotřiž běchu při nim, dźiwachu so nad zmužitosću młodźenca, njestaraše so wo bolosće.

13 Jako bě nětko tež tónle muž mortwy, čwělowachu a zwohidźechu tež štwórteho.

14 A hdyž běše k mrěću zwólniwy, rjekny wón: Je derje, wot ludźi morjeni być, nadźiju wot Boha wočakować, zo by wot njeho zaso zbudźił.

15 A potom dowjezechu tež pjateho a jeho zbližichu.

16 Da wón ke kralej pohladny a dźeše: Ty maš sylnosć nad čłowjekami, ty sy skažliwy, ty činiš, štož chceš; Ale njemysliće sej, zo je naš lud wot Boha wopušćeny; 17 Wostań pak chwilu a hladaj swoju wulku móc, kak wón tebje a twoje symjo dračuje.

18 Po nim přinjesechu tež šesteho, tón, jako běše k mrěću zwólniwy, dźeše: Njedajće so bjez přičiny zamylić, přetož ćerpimy tole našeje sameje dla, dokelž smy přećiwo našemu Bohu hrěšili.

19 njemysli pak, zo ty, kiž to do ruki wozmješ, přećiwo Bohu wojować, njechłostany wuńdźeš.

20 Ale mać běše předewšěm wulkotna a čestneho dopomnjeća hódna; přetož jako widźeše, kak bu jich sydom synow w běhu jednoho dnja morjenych, znjese wona to z dobrej zmužitosću, dokelž so na Knjeza nadźiješe.

21 Haj, wona namołwješe kóždeho z nich w swójskej rěči, kotraž bě wot zmužitych duchow spjelnjena. A z tym zo swoje žónske mysle z muskim žołdkom rozborka, praji jim: 22 Ja njemóžu rjec, kak sće do mojeho klina přišli; přetož ja njejsym wam ani Odem ani žiwjenja dał, a ja to tež běch, kiž je stawy kóždeho z was tworił.

23 Bjez dwěla pak budźe stworićel swěta, kotryž je čłowječi ród wutworił a spočatk wšěch wěcow wuslědźił, was ze smilnosće zaso odem a žiwjenje dać, dokelž sej nětko wjace swojich zakonjow dla njewidźiće.

24 Antiochus pak, kiž so za zacpě a měješe za porokróstnu narěč, jako by najmłódši hišće žiwy, njenapominaše jeho jenož ze słowami, ale wobkrući jemu tež z tužnosćemi, zo by jeho k bohatemu a zbožownemu mužej činił, by-li so wot zakonjow swojich wótcow wotwobroćić chcył. A daß er ihn auch für seinen Freund halten und ihm die Angelegenheiten anvertrauen würde.

25 Hdyž pak młodźenc na žadyn pad na njeho słuchać njechaše, wołaše kral swoju mać k sebi a napominaše ju, zo chcył młodźencej radźić, jemu žiwjenje wuchować.

26 A hdyž bě jich z wjele słowami napominał, slubi jemu, swojemu synej radu dać.

27 Ale wona so před nim pokłoni, směješe so surowy tyran k směchej a rěčeše w swojej wótčinje wo tutym wašnju. Ow mój syno, sym sobuželnosć ze mnu, kotryž sym so će dźewjeć měsacow w swojim klinje narodźił a tebi tute tři lěta dał a tebje kormił a hač do tuteje staroby wotćahnył a prócu kubłanja doćerpił.

28 Naležnje na tebje, mój Syn, pohladaj na njebjo a zemju a wšitko, štož w nich je, a wobmysluju, zo je Bóh je z wěcow sčinił, kotrež njejsu. A tak je so tež čłowjestwo činiło.

29 njebój so před tutym pusćinom, ale, dokelž sy swojich bratrow hódny, wzmi swoju smjerć na tebje, zo bych će zaso smilny ze swojimi bratrami přijimał.

30 Jako wona hišće tute słowa rěčeše, rjekny młodźenc: Na koho čakaće? Ja njebudu kralowemu přikazanju, ale kazni zakonja, kotryž je so našim wótcam wot Mójzasa dało.

31 A ty, kiž běše zawinowar wšeho njezboža přećiwo Hebrejam, njesměš Božimaj rukomaj wućeknyć.

32 Přetož ćerpimy naše hrěchi dla.

33 A byrnjež tež žiwy knjez nas mału chwilku hněwował, dokelž smy chłohodni a wupokazali, da budźe tola zaso jedyn ze swojimi wotročkami.

34 Ty pak, ow bjezbóžny čłowjek a wot wšitkich druhich złych, njedaj so bjez přičiny pozběhnyć a nic wot njewěstych nadźijow naduć, z tym zo swoju ruku přećiwo słužownikam Boha pozběhnješ.

35 Přetož ty njejsy so sudej wšehomócneho Boha, kiž wšitko widźi, hišće znapřećiwił.

36 Přetož naši bratřa, kotřiž su nětko krótku ból poćerpjeli, su wumrěli pod Božim slubom wěčneho žiwjenja; ty pak dyrbiš přez Bože sudnistwo prawe chłostanje za swoju hordosć přijimać.

37 Ja pak wopruju jako moji bratřa swoje ćěło a swoje žiwjenje za zakonje našich wótcow a připiju Bohu, wón njech je našemu narodej bórze hnadny. und daß du durch Qualen und Plagen bekennst, daß er allein Gott ist; 38 A z tym we mni a mojimaj bratromaj hněwny Wšehomócneho, kiž z prawom na naš lud přinjese, přestanu.

39 A kral dósta so w hněwje a da jemu hórše hač wšitcy druhe a wza to za zło, zo bu wusměšowany.

40 A tutón muž zemrě njewomazany a sadźi swoju cyłu dowěru na Knjeza.

41 Naposledk zemrě po synach mać.

42 To nětko dosaha, zo by wo darićelskich swjedźenjach a najdalšich čwělach rěčało.

KAPITEL 8 1 A Juda Makkabäus a ći, kotřiž běchu pola njeho, ćehnjechu skradźu do městow a wołachu swojich přiwuznych hromadźe a wzachu wšitkich k sebi, kotřiž wostachu w nabožinje Židow, a zhromadźichu něhdźe šěsć tysac mužow.

2 A woni zazwonichu KNJEZA, wón njech hlada na lud, kotryž bu wot wšitkich poteptany. a tež templ wobžarować, kotryž bu wot bjezbóžnych čłowjekow wonjerodźeny; 3 A daß er Mitleid mit der Stadt haben, die wund verunstaltet und bereit wäre, mit der Erde gemacht werden; a słyš krej, kotraž za nim wołaše, 4 A mysli na złe rězanje njestrašnych dźěći a na Bože hanjenja, kotrež buchu přećiwo jeho mjenu skućene. A zo by swój postrow přećiwo złym pokazał.

5 Jako pak měješe Makkabäus swoje towarstwo wokoło sebje, njemóžachu so jemu pohanjo spřećiwić, přetož hněw Knjeza přeměni so w smilnosći.

6 Tohodla přińdźe wón njewotpohladnje a spalene wsy a wsy a přinjese najtuńše městna do swojich rukow, přewiny a dyri njemału ličbu swojich njepřećelow do ćěkańcy.

7 wón pak wuži nóc wosebje k tajkim tajnym pospytam, tak zo bu płód jeho swjatosće wšudźe rozšěrjeny.

8 Jako nětk Filip wuhlada, zo so tutón muž poněčim rozmnoži a da jemu přeco lěpje dźěše, pisaše wón na Ptolemeju, bohota Celosyrijow a Phenike, wón njech naležnosćam krala wjace pomocy wukonja.

9 A hnydom wuzwoli Nikonora, syna patrokona, jednoho z jeho wosebitych přećelow, a pósła jeho z nic mjenje hač dwaceći tysac wšitkich ludow mjez sobu, zo by cyły ród Židow wutupił. A z nim přiklepny sej tež Gorgiasej, stotnik, kotryž we wójnskich drastach wulke nazhonjenje wobsedźeše.

10 Da zawjaza so Nikanor, jatym Židam telko pjenjez činić, daß tribut dwutysac talentow kryć měł, kotryž měješe kral na Romjanow płaćić.

11 Tohodla pósła hnydom do městow při mórskim pobrjohu a wozjewi předań jatych Židow a slubi, zo měješe za talent štyrceći a dźesać ćěłow měć, bjez toho zo by wjećbu wočakował, kotraž by jemu wot wšehomócneho Boha sćěhować měła.

12 Jako nětko Judas von Nikanors Kommen zhoni a tym, kotřiž běchu pola njeho, zdźěli, zo je wójsko bliske, 13 tych, kotřiž so bojachu a prawdosći Božej dowěrjachu, ćěkachu a so wotsalichu.

14 druhich předawaše wšo, štož bě jim hišće wostało, a prošachu Knjeza, jich wumóžić, kotruž bě zły nikanor předał, prjedy hač so zetkaštaj.

15 A byrnjež tež nic swojeje sameje dla, tak tola zwjazkow dla, kotrež bě wón ze swojimi nanami zawrěł, a swojeho swjateho a krasneho mjena dla, přez kotrež běchu powołani.

16 Dokelž zwoła Makkabäus swojich ludźi, doniž njeličeše šěsć tysac muži, a napominaše jich, so njepřećela bojeć dać a so njebojeć před wulkim mnóstwom pohanow, kotřiž su njesprawnje přećiwo nim přišli. ale mužnje wojować, 17 A zo bychmy jim horjo před woči wjedłe, kotrež běchu njesprawnje na swjatym městnje načinili, a surowe lěkowanje města, na kotrež so wusměšowachu, a tež wotchad knjejstwa swojich prjedownikow: 18 Přetož wona, rěčeše wón, dowěrjeja so swojim brónjam a jich chrobłosći; Ale dowěrjamy Wšehomócnemu, kiž móže z winkom tych, kotřiž přećiwo nam přińdu, kaž tež cyły swět powalić.

19 A wón jim powědaše, kotru pomoc běchu jich prjedownicy namakali, a kak buchu wuswobodźeni, jako pod Sanheribom stoaštysactysac wobdawachu.

20 A wón powědaše jim wo boju, kotryž mějachu w Babylonje z galatami, kak su w cyłku jeno wosom tysac k wobchodej přišli, ze štyri tysac Makedonjanami, a daß Makedonjenjo zamyleni, a daß wosom tysac sto dwaceći tysac zničenych dla pomocy, kotruž z njebjes dóstachu, a tak wulki pot dóstachu.

21 Jako bě ju z tutymi słowami zmužił a zwólniwy bě, za zakoń a wótčinu wumrěć, zdźěli wón swoje wójsko na štyri dźěle.

22 A wón zjednoći so ze swojimi bratrami, nawjedowarjemi kóždeje bandy, mjenujcy Simona, Josepha a Jonathana, a da kóždemu pjatnaćestow mužow.

23 A wón społnomócnjeny Eleasar, swjatu knihu čitać, a jako bě jim tele hesło dał: pomoc Boža; samo jako nawoda prěnjeje band, 24 A z pomocu Wšehomócneho zabichu nad dźewjećtysac swojimi njepřećelemi, zranjenych a zwohidźechu najwjetši dźěl wójska Nicanora a bijachu tak wšitkich do ćěkańcy.

25 A wzachu pjenjezy, kiž běchu přišli, zo bychu je kupili, a jich daloko přesćěhowachu.

26 Přetož bě to dźeń do sabata, a tuž nochcychu jich hižo sćěhować.

27 A hdyž běchu swoje brónje hromadźe smalili a swojich njepřećelow skazyli, zaběrachu so wo sabat a přiwjedźechu Knjezej, kiž bě jich zachował, přewšo wjele chwalby a dźaka hač do tamneho dnja, kiž bě spočatk smilnosće, kotraž so nad nim zadoby.

28 A po sabaće, jako běchu dźěl popada zbrašenym, wudowam a syrotam dali, rozdźělichu zbytk mjez sobu a jich wotročkow.

29 Jako bě so to stało a woni zhromadne modlenje rěčachu, prošachu smilneho knjeza, wón njech so na přeco ze swojimi słužownikami wujedna.

30 A z tych, kotřiž běchu pola Timotheusa a Bacchidesa a přećiwo nim wojowali, zabichu přez dwaceći tysac a dobychu jara lochko wysoke a sylne pozicije a rozdźělichu hišće wjele poruba mjez sobu a sčinichu zatrašenych, syrotow, wudowow, haj tež starych na pokłonjenju runja kaž woni sami.

31 A hdyž běchu swoje brónje hromadźe dźerželi, połožichu je wšitcy swědomiće na kmanych městnach a dowjezechu zbytk popada do Jerusalema.

32 A woni zabichu tež filarcha, bjezbóžneho, kotryž běše pola Timotheusa a Židow na někotrežkuli wašnje mjerzał.

33 A hdyž w swojim kraju swjedźeń dobyća swjećachu, spalichu kalizanta, kotryž bě swjate wrota zapalił a sej do małeho domu ćeknył. A tak dósta myto za swoju złósć.

34 A najnjehniwiši Nicanor, kotryž bě tysac překupcow sobu přinjesł, zo by Židow kupił, 35 Wón padźe z pomocu Knjeza wot nich k padej, z kotrychž najmjenje zamołwitosće wotpołoži. Wón wotpołoži swoje krasne drasty, pušći swoju towaršnosć a ćehnješe kaž zwjeršny wotročk přez srjedźny kraj do Antiochije, při čimž bu jara česćeny, dokelž bu jeho wójsko zničene.

36 A wón, kotryž na so wza, Romjanam swój tribut přez jatych w Jerusalemje zarunać, powědaše w cuzbje, zo bychu Židźa Boha měli, zo bychu za nich wojowali, a zo njebychu so tuž zranili, dokelž zakonje sćěhowachu, kotrež bě jim dał.

KAPITEL 9 1 Wokoło tutoho časa přińdźe Antiochus z hańbu z kraja Persiskej 2 Wšako bě so do města Persepolis zadobył a chcyše templ wurubić a město dźeržeć. Na čož mnóstwo, kiž přichwata, zo by so ze swojimi brónjemi zakitowała, jich do ćěkańcy biła; A tak so sta, zo so Antiochus, kiž bu wot wobydlerjow do ćěkańcy bity, so ze hańbu nawróći.

3 Jako wón nětko do Ekbatana přińdźe, bu jemu powěsć přinjesena, štož bě so z Nikanorom a Timotheusom stało.

4 Potom wón z hněwom nabywa. Wón pomysli na to, na Židach hańbu wjećić, kotraž bu jemu wot tych načinjena, kotřiž běchu jeho k ćěkańcy požiwali. Tohodla přikaza wón swojemu wozyčkej, bjez přetož přijěć a jězbu zakónčić, dokelž jemu nětk Bože sudnistwo sćěhowaše.

Přetož wón bě na te wašnje hordźe rěčał, zo by do Jerusalema přišoł a je k zhromadnemu pohrjebnišću Židow činił.

5 Ale KNJEZ, Wšehomócny, Bóh Isreals, biješe jeho z njewuhojomnej a njewidźomnej čwělu, a ručež bě wón tute słowa rěčał, přeńdźe jeho bolosć we wobućach, kiž njebě wulěkujomny, a bolostne čwěle w nutřkownych stawach.

6 A to z prawom, dokelž bě pastwu druhich ludźi z wjele a spodźiwnymi čwělemi čwělował.

7 Wón pak scyła njenadźiwaše so hordźić, ale bě přeco hišće z hordosću napjelnjeny, wupluny woheń w swojim hněwje přećiwo Židam a přikaza, jězbu pospěšić; ale poda so, zo z jeho woza padny a namócnje njeseše. Tak mějachmy při bolenju wšitke stawy jeho ćěła wulke bolosće.

8 A tak bu tón, kiž bě hišće tróšku do toho wěrił, zo móhł žołmy morja wobknježić (tak hordy bě přez čłowječi staw won) a wysoke hory we waze wahajo, nětk na zemju ćisnjeny a w konjacej chłódnicy nosył, zo by cyłej wočiwidnej mocy Božej pokazał.

9 A wački wulězechu z ćěła tutoho złeho muža horje, a mjeztym zo bě wón w tyšnosći a bolosćach žiwy, wotpadny jeho mjaso, a njerjad jeho wón bě po jeje cyłym wójsku zło.

10 A muž, kiž móžeše krótko před hwězdami njebja docpěć, njemóžeše žadyn čłowjek za swój njeznjesliwy smjerd znjesć.

11 Hdyž bu nětko čwělowany, poča swoju wulku hordosć wotpołožić, a přez čwělu Boha k póznaću swojeje sameje dóstać, a jeho ból přiběraše z kóždym wokomikom.

12 A hdyž wón sam swójsku wóń znjesć njemóžeše, rěčeše sćěhowace słowa: Je derje, Zo by Bóh poddany był, a čłowjek, kiž je smjertny, njedyrbjał hordy na sebje samoho myslić, hdyž by Bóh był.

13 Tutón bjezbóžny chwaleše tež Knjezej, kotryž so nětk hižo nad swojimi smilinami njechaše, a rjekny potajkim: 14 Daß er die heilige Stadt (in die er eilig gehen, um sie mit der Erde zu verlegen und zu einer gewöhnlichen Begräbnis machen) in Freiheit setzen wollte:

15 A hdyž so Židow dótkny, kotrychž njebě za hódnych měł, pohrjebać, ale so ze swojimi dźěćimi wustorčił, zo by so wot ptačkow a dźiwich zwěrjatow zežrał, chcyše jich wšitkich wobydlerjam Athena hnydom činić.

16 A swjaty templ, kotryž bě, prjedy hač bě jón skazył, z rjanymi darami pyšić a wšitke swjate sudobja z wjele druhimi wobnowić a ze swójskich dochodow kóšty woporow zaprěć.

17 Haj, a daß er auch selbst ein Jude werden und durch die ganze Welt gehen, die bewohnt war, und die Macht Gottes verkünden würde.

18 Ale najebać wšeho toho nochcychu jeho bolosće přestać, přetož sprawne sudnistwo Bože bě wo nim přišło. Tohodla zadwělowany na swojej strowoće a napisa Židam podpisany list, kotryž formu prošenja wopřiješe, na sćěhowace wašnje: 19 Antiochus, kral a bohot, přeje dobrym Židam wjele wjesela, strowotu a derjeměće.

20 Hdyž so wam a wašim dźěćom derje dźe a waše naležnosće k wašej spokojnosći zaběža, dźakuju so Bohu jara, dokelž mam swoju nadźiju w njebjesach.

21 Štož mje nastupa, tak běch słaby, hewak bych so přichilnje na to dopomnił, zo so Waša česć a Waša dobra wola z Persije wróćištej, a dokelž běch wot ćežkeje chorosće nadpadnjena, mějach to za trěbne, za powšitkownu wěstotu wšitkich so starać.

22 Njedowěrju mojej strowoće, ale mam wulku nadźiju, tutej chorosći wućeknyć.

23 Ale hdyž pomysliš, zo wjedźeše samo mój nan, jako wón wójsko do wysokich krajow wjedźeše, wójsko wjedźeše. Pomjenowanje naslědnika, 24 Zo bychu wobydlerjo kraja, kotřiž wužrawachu, komuž bě stat přewostajeny, znjeměrnjeny, hdyž by so něhdźe něšto přećiwo wočakowanju stało abo hdyž by zrudna powěsć přinjesła, 25 A hdyž pomysliš, kak wjerchojo, kotřiž su na moje mócnarstwo mjezować a susodźa, na składnosće čakać a wočakować, što so stanje. Sym swojeho syna Antiochusa ke kralej pomjenował, kotrehož sym husto dowěrił a mnohim z was doporučił, jako do wysokich prowincow horje ćehnjech. na kotrež sym sćěhowace napisał: 26 Tehodla prošu was a prošu was, na dobroty myslić, kiž sym was powšitkownje a we wosebitym wopokazał, a zo by kóždy čłowjek mi a mojemu synej swěrny był.

27 Přetož sym přeswědčeny, daß tón, kiž mój zmysł rozumi, twojim přećam přichilnje a hnadnje podwolić budźe.

28 Po tym zo bě nětko mordar a Boži hanjer najćešo ćerpjeł, kaž wón druhich ludźi prošeše, tak zemrě wón bědnu smjerć w cuzym kraju w horach.

29 A Filip, kiž bu z nim woćehnjeny, pokročowaše swoje ćěło, kiž so tež syna Antiochusa boješe a do Egyptowskeje k Ptolemej Philometorej dźěše.

KAPITEL 10 1 A Makka-módrot a jeho syła, Knjez wjedźeše jich, zdobychu templ a město wróćo.

2 Wołtarje pak, kotrež běchu pohanjo na wotewrjenej dróze natwarili, a tež kapałki ju spotorhachu.

3 A po tym zo běchu templ wurjedźili, sčinichu druhi wołtar, bijachu kamjenje a wzachu woheń z nich a přinjesechu po dwěmaj lětomaj wopor a sadźichu woruch a swěcy a ješćo.

4 Jako bě so to stało, woni popadnychu a nalećachu knjezej, zo nochcedźa hižo do tajkich ćežow dóstać.

Hdyž pak hišće bóle přećiwo njemu hrěšichu, budźe jich sam z smilnosću šwikać, a woni njemóhli so bohatym a borboriskim ludam wudać.

5 A na tym samsnym dnju, na kotrymž cuzy templ woswjećichu, bu wón zaso wurjedźeny, mjenujcy pjećadwacety dźeń samsneho měsaca, kotryž je Kasleu.

6 A woni dźeržachu wosom dnjow z wjeselom, kaž lisćowe hěty, a dopomnichu so na to, zo běchu před njedołhim časom lisćowy swjedźeń swjećili, hdyž kaž zwěrjata po horach a prózdnjeńcach wokoło pućowachu.

7 Tohodla napławichu hałuzy a rjane hałužki a tež palmy a spěwachu psalmy za njeho, kiž bě jim dobry wuspěch při rjedźenju městna wobstarał.

8 Zarjadowachu tež přez zhromadny statut a zhromadne wuličenje, zo mějachu so kóžde lěto tute dny cyłeho ludu Židow dźeržeć.

9 A to bě kónc antiochusa, mjenowany epifana.

10 Nětko chcemy skutki antiochusa Eupatora, syna tutoho złeho muža, wozjewić, z tym zo skrótka njezbožo wójnow naličimy.

11 Jako bě nětko k krónje přišoł, sadźi wón wěstu Lysiju wo naležnosćach swojeho mócnarstwa a pomjenowa jeho k swojemu najwyšemu bohotej celosyrijow a fenkow.

12 Přetož Ptolemäus, kotryž rěkaše Macron, chcyše Židam za njeprawo, kotruž bě so jim načinił, prawdosć spřećiwjeć dać, a prócowaše so, z nimi měr zawrěć.

13 Na to bu před eupatorom wot přećelow krala wobskorženy a při kóždym słowje jako přeradnik pomjenowany, dokelž bě Cypern wopušćił, kotryž bě jemu filometor dowěrił, a dźěše k Antiochusej epiphanesej, a jako widźeše, zo njebě so w žanym česćepołnym stejišću stał, bu wón tak wottrašeny, daß er sich zajědojći a zemrě.

14 Jako bě Gorgias pak bohot twjerdźiznow, wón wojakow přisadźi a žiwješe nastajnosći wójnu ze Židami.

15 A wšitcy Idumäerojo, kotřiž běchu najbohatše zepěranišća do swojich rukow dóstali, zadźeržachu Židźa do zaběry, přijimachu z Jerusalema wuhnatych a ćahachu wokoło wójny.

16 A ći, kotřiž běchu pola Makka,ćěšenka, prošachu a prošachu Boha, wón njech jim pomha. A tak ćěrjachu z namocu na twjerdźizny Idumäerow, 17 A woni jich mócnje nadběhowachu, dobychu twjerdźizny a wotdźeržowachu wšo telewizu, štož na muri wojowaše, a zabichu wšo, štož jim do rukow padny, a njemorichu mjenje hač dwaceći tysac.

18 A dokelž běchu někotři, kotřiž njeběchu mjenje hač dźewjećtysac, hromadźe do dweju jara sylneju hrodow ćeknyli, ze wšelkimi přijomnymi wěcami, zo bychu woblěhowanje znjesli,

19 Makkabäus wopušći Syman a Joseph a tež Cachej a ći, kotřiž běchu pola njeho, kotřiž dosahachu, je woblěhować, a ćehnješe sam na městna, kotrež jeho pomoc trjebachu.

20 A ći, kotřiž běchu pola Simona, dachu so wot nahrabnosće wodźić a dachu so přez někotrych z tych, kotřiž běchu w hrodźe, zo bychu pjenjezy wabili, a wzachu sydomdźesat tysac zmijow a dachu někotrych z nich wućeknyć.

21 Jako pak Makkabäus zhoni, što bě so stało, zawoła wón bohotow luda a skoržeše na nju, zo bychu swojich bratrow za pjenjezy předali a swojich njepřećelow pušćili, zo bychu přećiwo nim wojowali.

22 A wón zabi přeradnikow a zabra hnydom hrodaj.

23 A dokelž měješe ze swojimi brónjemi we wšěm, štož měješe do ruki, dobry wuspěch, zabi wón w rumnosćomaj wjace hač dwaceći tysac.

24 Timotheus pak, kotrehož běchu Židźa do toho přewinyli, hdyž bě wulke mnóstwo cuzych wójskow a njemało konjow z Azije zhromadźił, přińdźe, jako chcył židowstwo z brónjowej mocu zdobyć.

25 Hdyž pak so bližeše, wobroćichu so ći, kotřiž běchu pola Makka-módra, zo bychu so k Bohu modlili, pokrjepichu jich włodyki ze zemju a pasechu swoje ledźby ze sušenjom.

26 A woni padźechu k nohomaj wołtarja a prošachu jeho, jim hnadny być a jich njepřećelam njepřećel a jich přećiwnik přećiwnik być přećiwnik, kaž zakoń praji.

27 po modlitwje wzachu swoje brónje a wotsalichu so dale wot města, a jako so swojim njepřećelam bližachu, wostachu sami.

28 Jako bě nětko słónco schadźało, wobaj ze sobu zwjazaštaj. Ći jedni maja ze swojim počinkom tež swój wućek ke Knjezej k zawdawkej swojeho wuspěcha a dobyća, tamna strona čini swój hněw k wjednikej swojeho boja 29 Hdyž pak bu bitwa mócniša, zjewichu so njepřećelam z njebjes pjeć rjanych muži na konjach ze złotymi woclami, a dwaj z nich nawjedowachu Židow.

30 A wón wza Makkabäusa mjez njej a kryješe jeho ze wšěch stron z brónjemi a wobarnowaše jeho, třěli pak kłoki a błyski přećiwo njepřećelam, tak zo buchu woni, wot sleposće zamyleni a połni tyšnosće, morjeni.

31 A bu wotročkow zabitych, dwaceći tysac pjećstow a šěsćstow jěcharjow.

32 Timotheus sam ćekny do jara kruteje twjerdźizny, Gawra mjenowany, hdźež bě Khereas bohot.

33 kotrež pak běchu pola Makka-módrjenja, woblěhowachu twjerdźiznu zmužiće štyri dny.

34 A ći, kotřiž běchu nutřka, dowěrichu na móc městna, hanjachu nad měrami a rěčachu złe słowa.

35 Tola na pjatym dnju w zažnym času nadběhowaše dwaceći młodych muži z towaršnosće makakarja, kotrež běchu Božeho hanjenja dla z hněwom wupalili, mužnje murju a morichu z surowej zmužitosću wšitkich, kotřiž jim zetkachu.

36 druhich stupaše tohorunja za nimi horje, mjeztym zo so z nimi zaběrachu, kotřiž běchu nutřka, spalichu wěže, a wohenje spalichu Bože hanjenja při žiwym ćěle. A

druzy so wrota łamachu, a po tym zo běchu zbytk wójska přiwzali, wzachu město.

37 A mori Timotheusa, kiž bě we wěstej jamje schowany, a Chereas, swojeho bratra, z Apollophanesom.

38 Jako běše so to stało, chwalachu Knjeza z psalmami a dźaknymi wěšćenjemi, kiž bě tak wulke wěcy za Israel činił, a dachu jim dobyće.

KAPITEL 11 1 Nic dołho po tym začuwaše Lysias, škitar a Vetter krala, kiž tež wobchody wjedźeše, wulke misnjenje nad tym, štož je so činiło.

2 A hdyž bě so ze wšěmi jěcharjemi něhdźe štyrceći tysac muži zhromadźił, ćehnješe přećiwo Židam a pomysli na to, město k bydlenju pohanow činić.

3 A zo by z templa kaž z tamnych kapałow pohanow dobytk činił a wyše měšnikstwo kóžde lěto na předań poskićał, 4 Wón njemysleše scyła na Božu móc, ale bě naduty ze swojimi dźesać tysac pěšimi a jeho tysac jěcharjemi a jeho štyrceći elefantami.

5 A wón přińdźe do Judejskeje a bližeše so Bethsurje, sylnemu městu, kotrež pak bě něhdźe pjeć milow wot Jerusalema zdalene, a woblěhowaše je.

6 Jako pak ći, kiž běchu pola Makkabäusa, słyšachu, zo by twjerdźizny woblěhowaše, prošachu jich a cyły lud Knjeza ze žałosćemi a sylzami, wón wučita dobreho jandźela, zo by Israela wuswobodźił.

7 A Makkabäus sam hrabny najprjedy brónje a napominaše druheho, so z nim do stracha stajić, zo by swojim bratram pomhał.

8 A hdyž běchu w Jerusalemje, zjewi so před nimaj jedyn na konju w běłym płašću a zatřase jeho złote brónidło.

9 A woni chwalachu smilneho Boha wšitkich hromadźe a faworjachu zmužitosć, tak zo běchu zwólniwi, nic jenož z ludźimi, ale tež ze najsurowišimi zwěrjatami wojować a železne murje přełamać.

10 A woni ćehnjechu w swojim brónidle doprědka a mějachu pomocnika z njebjes, přetož Knjez běše jim hnadny 11 A woni nadběhowachu swojich njepřećelow kaž lawy, zabichu jědnaće tysac pěškow a šěsnaće stow jěcharjow a bijachu wšěch druhich do ćěkańcy.

12 Wjele z nich, kotřiž běchu tež zranjeni, ćeknychu nahi; a Lysias sam wućekny hanibnje a so tak wućekny.

13 A dokelž bě muž wot rozuma, ćisny wón stratu, kotruž bě poćerpił, na sebje samoho a měnješe, zo njemóžachu so Hebrejčenjo přewinyć, dokelž wšehomócny Bóh jim pomhaše, a pósła k nim: 14 A wón jich přerěča, do wšěch rozumnych wuměnjenjow přizwolić, a slubi, krala přeswědčić, zo měł wón jim přećel być.

15 A Makkabäus zwoli do wšeho, štož sej Lysias přeješe, a dźiwaše na powšitkowne dobro. A štož Jekkabäus na Lysiji wo Židach pisaše, to přizwoli kral.

16 Přetož su listy Lysiasa Na Židow pisali, kotrež na slědowace wašnje rěkachu: Lysias sćele ludej Židow postrow: 17 Jan a absolom, kotrjž běštaj wot was pósłanaj, přepodaštaj mi podpisany próstwowy spis a prošachu wo wuwjedźenje wobsaha.

18 Tehodla, štož měło so kralej přizjewić, to sym připowědał, a wón je telko přizwolił, hač jeno móhł.

19 A jeli chceće so nětk statej swěru dźeržeć, da chcu so tež wotnětka prócować, srědk k wašemu lěpšemu być.

20 Wo nadrobnosćach pak sym tutym kaž tež druhim, kotřiž wote mnje přińdźechu, přikazał, z wami rěčeć.

21 Budź drje žiwych! Stoawosomaštyrcete lěto, štyriadwacete třidwělte lěto Dioscorinthiusa.

22 List krala pak wopřiješe sćěhowace słowa: Kral Antiochus wusyła swojemu bratrej Lysiasej postrow: 23 Dokelž je naš nan k boham přełoženy, je to naša wola, zo ći, kiž su w našim mócnarstwje, měrnje žiwi, zo by so kóždy wo swójske naležnosće starać móhł.

24 Wěmy tež, zo nochcychu Židźa našemu nanej přihłosować, zo bychmy do wašnja pohanow přinjesli, ale skerje swójske žiwjenske wašnje wobchowali, zo bychmy sej jeho dla měli, štož sej wot nas žadaja, zo bychmy je po swójskich zakonjach žiwi być dali.

25 Tohodla sej myslimy, zo budźe tutón lud na pokoj, a smy wobzamknyli, jim swój templ wróćić, zo móhli po wašnjach swojich wótcow žiwi być.

26 Ty dyrbiš tuž derje na tym činić, zo by jim pósłał a jim měr přizwolił, zo bychu, hdyž su wo našim zmysle přeswědčeni, dobreho trošta měli a přeco wjesele swojim wosobinam slědźili.

27 A list krala na lud Židow rěkaše na slědowace wašnje: Kral Antiochus wusyła postrow na radu a zbytnych Židow: 28 Hdyž so wam derje dźe, mamy swoju žadosć; Smy tež při dobrej strowoće.

29 Menelaos nam rozjasni, zo je to twoje přeće, so domoj nawróćić a swojim swójskim wobchodam sćěhować: 30 Tohodla maja ći, kotřiž chcedźa woteńć, wěsty přewod měć hač do třiceteho dnja xanthicusa.

31 A Židźa budu swójske wašnje mjasa a zakonjow wužiwać, kaž do toho; A žadyn z nich njesmě so na někajke wašnje wobćežować za wěcy, kotrež su so njewědomje činili.

32 Ja sym tež menelaos pósłał, zo by was tróštował.

33 Byli derje! W stoawosomaštyrcetym lěće a pjatnatym dnju měsaca Xanthicus.

34 Romjanow pósłachu jim tež list ze sćěhowacymi słowami: Quintus Memmius a Titus Manlius, pósłancy Romjanow, dadźa lud Židow strowić.

35 wšitko, štož je Lysias, kukat krala, přizwolił, z tym smy tež my spokojom.

36 Štož pak je kralej připrajił, da pósćele hnydom jednoho, zo bychmy wozjewić móhli, kaž so wam přidruži; přetož póńdźemy nětko do Antiochije.

37 Tehodla pósćel někotre we wšěm chwatku, zo bychmy wědźeli, što mysliš.

38 Žib spodobny. Tute stoawosomaštyrcete lěto, pjatnaty dźeń měsaca Xanthicus.

KAPITEL 12 1 Hdyž běchu tute zwjazki zawrjene, dźěše Lysias ke kralej, a Židźa starachu so wo swoju rólnistwo.

2 Wot bohotow wjacorych městnow pak chcyštaj Timotheus a Apollonius, syn Genneusa, tež Hieronymus a Demophon a pódla nich Nicanor, bohot Cypern, njeznjesć, zo bychu měrni wostali a w měrje žiwi byli.

3 A tež ći mužojo Joppe činjachu tajki bjezbóžny skutk: Prošachu Židow, kotřiž mjez nimi bydlachu, ze swojimi žonami a dźěćimi do čołmow hić, kotrež běchu přihotowali, jako njebychu jim ničo zaćerpjeli.

4 Kotřiž to po powšitkownym schwalenju města přiwzachu, dokelž chcychu w měrje žiwi być a ničo njemyslachu; jako pak do hłubiny won přeńdźechu, zatepichu mjenje hač dwěsćě z nich.

5 Jako Judaš wo tutej surowosći słyšeše, kotraž so swojim krajanam načini, přikaza wón tym, kotřiž běchu pola njeho, jich zwólniwych činić.

6 A wón zawoła Boha, praweho sudnika, zwoblěka so přećiwo mordarjam swojeju bratrow a spali přistaw w nocy a zapali čołmy do palneje, a tych, kiž tam ćeknychu, zabi wón.

7 A jako bě město zamknjene, dźěše wón wróćo, jako chcył so nawróćić, zo by je wšitke z města Joppe wutupił.

8 Hdyž pak słyšeše, zo chcyli Jamnića Židam, kotřiž mjez nimi bydlachu, to samsne načinić, 9 A wón přińdźe tež w nocy k Jamnitam a tykny přistaw a flotu zapali, tak zo móžeše so woheń w Jerusalemje dwěsćěštyrceći milow daloko widźeć.

10 Hdyž běchu nětko dźewjeć milow wottam do Timotheusa ćahnyli, njepadnychu mjenje hač pjeć tysac muži pěši a pjeć stow jěcharjow Arabow přez njeho.

11 Tam bě jara sylny bój. ale Judasowa strona wudoby sej z Božej pomocu dobyće; Tak zo běchu nomadojo Arabskeje, jako běchu přewinjeni, Judaše wo měr prošachu a slubichu, jemu skót dać a jeho tež hewak zwjeselić.

12 To wěrješe Judaš, zo bychu w mnohich wěcach wužitne byli, a přizwoli jim měr, a wone so ruce třasechu, a tuž ćehnjechu do swojich stanow.

13 A wón poda so tež na tym, móst ke krutemu městu twarić, kotrež bě wot murjow wobhrodźene a wot ludźi ze wšelakich krajow wobydlene. a mjeno bě caspis.

14 Ale ći, kotřiž so w nim běchu, dowěrichu tak jara na sylnosć murjow a na zastaranje ze žiwidłami, zo běchu so přećiwo tym, kotřiž běchu pola Judašec, hrubje zadźerželi, swarjachu a hanjachu a słowa rěčachu, kotrež so rěčeć njesmědźachu.

15 Tohodla zazwoni Judaš ze swojej syłu wulkeho knjeza swěta, kotryž bě za čas Jozuasa bjez borana a wójnskich mašinow Jericha porazył, a ćěrješe mócnje přećiwo murjam.

16 A woni přiwzachu město po woli Božej a načinichu njewuprajomnu mólbu, daß man dwaj brózdźe šěroki jězor blisko města widźeše, kiž bě połny a z kreju pjelnjeny.

17 A woni wottam sydom stow połsta milow pokročowachu a přińdźechu do Characa k Židam, kotřiž Tubieni rěkaja.

18 Štož pak Timotheus nastupa, tak njenamakachu jeho na městnach, přetož prjedy hač bě hišće něšto wotpósłał, wopušći wón město a da jara sylnu wobsadku we wěstej twjerdźiznje wróćo.

19 Dositheus a Sosipater pak, kotřiž k hłownym ludźom Makkabäusa słušachu, wućahnychu a zabichu tych, kotřiž bě Timotheusa w twjerdźiznje zawostajił, wjace hač dźesać tysac mužow.

20 A Makkabäus nastaji swoje wójsko w syłach, sadźi je přez syły a ćehnješe přećiwo Timotheusej, kotryž měješe sto dwaceći tysac muži pěši a dwutysacpjatsto jěcharjow wokoło sebje.

21 Jako nětko Timotheus wot Judaša zhoni, pósła wón žony a dźěći a zbytny wačok do twjerdźizny, kotraž Carnion rěkaše; přetož město bě ćežko woblěhować a ćežko docpěć, dokelž běchu wšitke městna tak wuske.

22 Jako pak Judas, jeho prěnja črjóda, wotwidźomne přińdźe, ćeknychu njepřećeljo, kotřiž buchu wot bojosće a stróželow zapřimnjeni přez wuńdźenje toho, kiž wšitko widźi, a běžachu sem, druhi tam, tak zo buchu woni husto wot swojich ludźi zranjeni a z cankami swójskich mječow zranjeni.

23 Tež Judas jich jara horliwje přesćěhowaše a mori lózych bědnych, z kotrychž něhdźe třiceći tysac muži zabi.

24 A Timotheus sam padny do rukow Dositheusa a Sosipatskeho, kotrehož wón z wulkej lesću prošeše, jeho ze žiwjenjom hić dać, dokelž dyrbješe mnohich ze staršeju Židow a bratrow někotrych z nich, ći, hdyž jeho morichu, wobkedźbować.

25 A hdyž bě jim z wjele słowami wobkrućił, zo by je bjez škody wobnowił, dachu jeho hić, zo bychu swojich bratrow wuchowali.

26 Da ćehnješe Makkabäus do Carniona a do templa atargatisa a zabi tam pjećadwaceći tysac ludźi.

27 A po tym zo bě jich do ćěkanja bił a zničił, sćahny Judaš wójsko do Ephrona, sylneho města, w kotrejž Lysias bydleše, a wulke mnóstwo wšelakich narodow, a sylni młodźency dźeržachu murje a ju mócnje zakitowachu.

28 Jako pak běštaj Judaš a jeho syła wšehomócneho Boha zazwoniłoj, kotryž ze swojej mocu móc swojich njepřećelow łama, dobychu město a zabichu dwacećo- a pjeć tysac z tych, kotřiž běchu w nim.

29 wottam přećahny do Skythopolisa, kotryž leži šěsć stow milow wot Jerusalema zdaleny.

30 Jako pak Židźa, kotřiž tam bydlachu, wobswědčili, zo su skythopolitojo luboznje z nimi wobchadźeli a zo bychu w času swojeje nuzy přećelnje prosyli; 31 Woni so jim dźakowachu a prošachu jich, jimaj hišće přećelnje zmysleni być, a tak přińdźeštaj do Jerusalema, a swjedźeń tydźenjow so přibliži.

32 A po swjatkownym swjedźenju wućahnychu přećiwo Gorgija, bohotej Idumea.

33 Wón wućahny z tři tysac mužemi pěši a štyrista jěcharjow.

34 A poda so, zo buchu w jich zhromadnym boju někotři Židźa morjeni.

35 W tutym času bě Dositheus, jedyn z Bacenorowych družbjach, kiž sedźeše ke konjam a sylny muž, přeco hišće na Gorgiju, hrabny swój płašć a sćahny jeho z namocu k sebi. A hdyž by zaklateho žiwy přewjesć chcył, placny jemu jěchar z Thrakiskeje z ramjenja, tak zo Gorgias k Marisy ćekny.

36 Hdyž běchu nětko ći, kotřiž běchu pola Gorgiasa, dołho wojowali a mučni byli, zazwoni Judaš KNJEZA, zo by so jako jeje pomocnik a nawoda bitwy wopokazał.

37 A z tym započa w swójskej rěči, spěwaše psalmy z wulkim hłosom, wali so njewotpohladnje na Gorgianowych muži a dyri jich do ćěkańcy.

38 A Judaš zhromadźi jeho wójsko a přińdźe do města Odollama, a hdyž sedmy dźeń přińdźe, so wučisćichu, kaž běše to z wašnjom, a dźeržachu sabat na samsnym městnje.

39 A nazajtra přińdźeštaj Judaš a jeho syła, zo byštaj ćěła zabitych zběhnyłoj a je ze swojimi přiwuznymi w rowach swojich nanow pohrjebałoj.

40 A mjez płašćemi kóždeho, kiž bu morjeny, namakachu wěcy, kotrež běchu přiboham Jamniny poswjećene, štož je Židam přez zakoń zakazane. To wšitcy widźachu, zo bě to přičina, čehoždla buchu morjeni.

41 Tohodla chwalachu wšitcy Knjeza, praweho sudnika, kiž je potajne wočinił, 42 Modlachu so a prošachu jeho, zo bě so skućeny hrěch cyle z pomjatka zhubił. Nimo toho napominaše wony drohotny Judaš lud, so wot hrěcha zdalować, dokelž widźeše před jeho wočomaj, što so za hrěchi morjenych stawaše.

43 A jako bě po cyłej towaršnosći sumu dwutysac zmijow slěbra nazběrał, pósła jich do Jerusalema, zo by hrěšny wopor darił, a činješe w njej jara derje a sprawnje, z tym zo je zrowastanjenje myslił.

44 Přetož hdyž njebě so nadźijał, zo bychu bitych zaso stanyli, by zbytne a podarmo było, so za mortwych modlić.

45 A tež přez to, zo wón spózna, zo bě za tych, kotřiž bohabojaznje zemrěchu, wulka hnada předwidźana, bě to swjata a dobra myslička. Toho wón zemrětych zjedna, zo bychu z hrěcha wuswobodźeni byli.

KAPITEL 13 1 W stoćinydźewjećišim lěće bu Judaš prajene, zo budźe Antiochus Eulator z wulkej mocu do Judeje přińć.

2 A z nim Lysias, jeho škitar a knježićel nad swojimi naležnosćemi, a měješe grjeksku móc wotročkow, stodźesaćtysac, a jěcharjow pjeć tysactři stow, a elefanty dwajadwaceći a třista wozow, kotrež běchu z hokami wobrónjene.

3 Tež Menelaos so jim přiklepa a pohonjowaše Antiochus z wulkim přestajenjom, nic zo by kraj škitał, ale dokelž wěrješe, zo bu bohot pomjenowany.

4 Kral kralow pak přinjese Antiochus přećiwo tutym złym njekničomnikej, a Lysias přizjewi kralej, daß tutón

muž wěrny wšeho njezboža je, a kral přikaza, jeho do Beröje přinjesć a morić, kaž je tam z wašnjom.

5 Na wonym městnje pak bě wěža połsta łochćow wysokosće, połna popjeła, a měješe kulojty instrument, kotryž ze wšěch stron do popjeła wisaše.

6 A štóž bu sakrilega přewjedźeny abo někajki druhi ćežki njeskutk skućił, toho storčichu jeho wšitcy ludźo do smjerće.

7 tajku smjerć poćerpi zły čłowjek, kiž zemrě, bjez toho zo by tež jenož pohrjeb w zemi měł. A to z prawom: 8 Přetož dokelž bě wjele hrěchow zworał wokoło wołtarja, kotrehož wohenje a popjeła swjaty, přija wón jeho smjerć w popjełu.

9 Kral pak přińdźe z barbarskim a hordoznym zmysłom, zo by Židam daloko hórše načinił, hač bě so to za čas swojeho nana stało.

10 Jako Judaš to spózna, přikaza wón mnóstwu, wodnjo a w nocy Knjeza zazwonić, zo by jim tež nětko pomhał, dokelž je na tym dypku, na kotrymž mějachu so ze swojeho zakonja, ze swojeho kraja a ze swjateho templa šmórnyć.

11 A daß er nicht duldete, daß das Volk, das auch jetzt nur ein wenig erkckt war, den Gotteslästerlichen Nationen unterworfen sei.

12 A hdyž běchu to wšitcy hromadźe činili a smilneho knjeza připiwali, płakać a so posćić a tři dny dołho płonje na zemi ležeć, přikaza Judaš, po tym zo bě jich napominał, so w a zwólniwosći dźeržeć.

13 A Juda, kiž bě z najstaršimi dźěleny, wobćežowaše, prjedy hač wójsko krala do Judejskeje přićahny a město zdoby, wućahnyć a wěc z pomocu Knjeza w boju spytać.

14 Hdyž bě nětk wšitko stworićelej swěta dowěrił a swojich wojakow napominał, mužnje hač do smjerće za zakonje, templ, město, kraj a powšitkownosć wojować, składowaše pola Modina: 15 A po tym zo je tym, kotřiž běchu wo njeho, hesło dał: Dobyće přińdźe wot Boha; Z najzymužitymi a najwučitanišimi młodźencami dźěše wón w nocy do stana krala a zabi w lěhwje něhdźe štyri tysac muži a najwosobnišeho elefanta ze wšěm, štož na nim bě.

16 A skónčnje spjelnichu lěhwo z bojosće a zmužitosću a wotćahnychu z dobrym wuspěchom.

17 Tole sta so při switanju, dokelž škit Knjeza jemu pomhaše.

18 Jako bě nětko kral muskosć Židow płaćił, poda so wón na tym, zo by knjejstwo přewzał.

19 A wón přećahny do Bethsury, kotraž bě twjerdźizna Židow, ale wón bu do ćěkańcy bity, zwrěšći a zhubi swojich mužow.

20 Přetož Judaš bě tym, kotřiž běchu w tym, to trěbne zdźělił.

21 Rhodokus pak, kiž bě we wójsku Židow, přeradźi njepřećelam potajnstwa. Tuž jeho pytachu, a jako běchu jeho lepili, tyknychu jeho do jastwa.

22 Kral jednaše druhi raz z nimi w Bethsumje, poda swoju ruku, wza swójsku, sćahny, wojowaše z Judašom a bu přewinjeny.

23 Słyšeše, zo bě Filip, kiž bě nad naležnosćemi w Antiochiji wyše wostał, zadwělowany schileny, zamyleny bě, Židow prošeše, so podćisny a přisahaše,

wšě samsne wuměnjenja spjelni, z nimi so kryješe a wopory, templ česćeše a přećelnje z městnom wobchadźeše, 24 A wón přiwza Makkabäusa derje a sčini jeho za hłowneho bohota Ptolemaisa hač k suwjakam.

25 A woni přińdźechu do Ptolemaisa, a lud bě zrudny přez zwjazki. Dokelž woni nadběhowachu, dokelž chcychu swoje zwjazki zničić.

26 Lysias poda so k Sudnikowemu stólcu, rěčeše telko kaž móžno k zakitowanju wěcy, přerěča, złahodni, so wona derje dótkny a nawróći so do Antiochije. Tak dźěše z přichadom a chodźenjom krala hromadźe.

KAPITEL 14 1 Po třoch lětach zhoni Judas, daß Demetrius, syn Seleukosa, z wulkej mocu a flotu do přistawa Tripolisa zadobył, 2 Wón bě kraj zdobył a Antiochus a Lysias swojeho škitarja morił.

3 Wěsty Alkimus pak, kotryž je wyši měšnik był a so w časach, w kotrychž běchu so z pohanami změšali, zmužiće zanjerodźił, dokelž bě widźał, zo njemóžeše so na žadyn pad wuchować a tež žadyn přistup wjace k swjatemu wołtarjej měješe, 4 Wón přińdźe ke kralej Demetriusej w stoapjećdźesaćdźesać lětach a přepoda jemu złotu krónu a palmu a tež wot hałuzow, kotrež buchu w templu swjatočnje trěbne.

5 Jako pak dósta składnosć, swoje błazniwe předewzaće spěchować, a so wot demetriusa k radźe wołał a so prašał, kak to Židam du a što bychu wotmyslili, wotmołwi wón: 6 tych wot Židow, kotrychž wón Assiderow mjenowaše a kotrychž hejtman Judas Makkabäus je, žiwi wójnu a su hnujace a njedadźa zbytnych w měrje.

7 Tehodla sym, kiž sym česći mojich prjedownikow, ja swoje wyše měšnistwo, rubił, sem přišoł.

8 Sprěnja, zawěrnje, za njewonjatu swědomitosć, kotruž mam za wěcy, kotrež krala potrjechja; A zdruha mam tež za to derjeměće swojich swójskich krajanow, přetož naš cyły lud je w njemałej bědźe přez njepřemysleny wobchad z nimi.

9 Tehodla, o kralo, kiž ty to wšitko wěš, dźiwaj na kraj a naš narod, kotryž ze wšěch stron honi, po miłohnyću, kotruž zwólniwje wšěm wopokazaš.

10 Dołhož je Judaš žiwy, njeje móžno, zo je stat měrny.

11 Lědma bě to wo nim rěčane, tak poswjećichu druzy přećeljo krala, kotřiž so złowólnje přećiwo Judašej lehnychu, hišće wjace worucha z demetriusom.

12 A hnydom zawoła Nikanora, kotryž bě knjez elefantow był, a sčini jeho k bohotej nad Judejskej, a wupósła jeho.

13 A wón přikaza jemu, Judaša morić a tych rozehnać, kotřiž běchu při nim, a Alkimus k wyšemu měšnikej wulkeho templa sčinić.

14 A pohanjo, kotřiž běchu před Judźe z Judejskeje ćeknyli, přińdźechu w Stadach do Nikanora, dokelž wěrjachu, zahuba a njezbožo Židow je jich derjeměće.

15 Jako pak Židźa słyšachu, zo Nicanor přińdźe a daß pohanjo přećiwo nim su, ćisnychu zemju na swoju hłowu a prošachu k tomu, kiž bě swój lud na wěčne załožił a kotryž swojemu podźělej kóždy čas pomha, swoju přitomnosć zjewić.

16 Na přikaz hejtmana so hnydom wottam zdalowachu a bližachu so jim w měsće Dessau.

17 Syman pak, bratr Judaša, bě so z Nikanorom do boja ćahnył, bě pak přez njejapce mjelčenje swojich njepřećelow trochu znjeměrnjeny.

18 Nicanor pak, hdyž słyšeše wo muskosći tych, kotřiž běchu pola Judaša, a wo zmužitosći, kotruž mějachu, zo bychu za swoju wótčinu wojowali, njezwěri sej, wěc z mječom spytać.

19 tohodla pósła wón Posidonius, Theodotus a Mattathias, zo by měr załožił.

20 A jako běštaj so dołho wo tym wuradźowałoj a hejtman bě tójšto wo tym wozjewił a zdaše so, zo běchu wšitcy jednoho měnjenja, zwolichu do zwjazkow.

21 A woni stajichu dźeń kruće, na kotrymž so zhromadźichu, a hdyž dźeń přińdźe a stólcy za jednoho z nich nastajachu, 22 Ludasa staji wobrónjenych na přihódnych městnach k dispoziciji, zo njebychu njepřećeljo naraz přeradu činić móhli.

23 Nikanor pak bydleše w Jerusalemje a nječinješe žane horjo, ale pósła lud, kotryž k njemu prudźeše.

24 A wón njechaše Judaš z wočow měć, přetož lubuje čłowjeka z wutroby 25 Wón prošeše jeho tež, sej žonu wzać a dźěći swědčić, a tak so woženi, mjelčeše a wobdźěli so na tutym žiwjenju.

26 Alkimus pak, kotryž lubosć mjez nimi spózna a zwjazki wobhladowaše, kotrež běchu so zawrěli, přińdźe k demetriusej a rjekny jemu, zo njebě Nikanor statej derje zmysleny. Dokelž bě Judasa, přeradnika na swojim mócnarstwje, za naslědnika krala postajił.

27 To bě kral w hněwje přišoł a přez wumjetowanja najzłóstnišeho hněwny, pisaše na Nikanora, zo je wón z zwjazkarstwami jara njespokojom był, a přikaza jemu, Makka-chwatka we wšěm chwatku do Antiochije pósłać.

28 Jako Nicanor tole słyšeše, bě w sebi samym jara zamyleny a měješe to za bolostne, zo wón dorěčane artikle za kničomne deklarowaše, dokelž muž žanu winu na tym njeměješe.

29 Dokelž pak njebě wikowanja přećiwo kralej, čakaše wón na swój čas, zo by to přez politiku docpěł.

30 Jako pak Makkabäus widźeše, zo Nicanor započa, hruby přećiwo njemu być, a daß wón jeho krućišo prošeše, hdyž bě wón to zwučeny, dokelž pytny, zo njebě tajke kisałe zadźerženje wot wužitka, zhromadźi njemało swojich ludźi a sćahny so wot Nicanora wróćo.

31 Tamny pak, kiž wujědźeše, zo bu přez Judašowu politiku wosebje na tym haćeny, stupi do wulkeho a swjateho templa a přikaza měšnikam, kotřiž swoje wšědne wopory přinjesechu, jemu muža přepodać.

32 A hdyž přisahachu, zo njemóžachu prajić, hdźe muž bě, kotrehož pytaše, 33 Wupřestrě swoju prawu ruku za templom a přisahaše slědowace: Jeli nochceće mi Judaš jako jateho wudać, da

chcu tutón templ Boži ze zemju złožić, wołtar so porazyć a Bacchusej rjany templ natwarić.

34 Po tutych słowach so wón wotsali. To pozběhnychu měšnicy swojej ruce k njebjesam a prošachu toho, kiž běše přeco zakitowar swojeho luda, a tuž rjeknychu: 35 Ty, ow Knježe wšitkich wěcow, kiž ničo njetrjebaš, sy so wjeselił, zo je templ twojeho bydlenja mjez nami.

36 Tohodla dźerž nětko, ow swjaty Knjez wšeje swjatosće, tutón dom, kotryž bu njedawno wurjedźeny, přeco njewomazany a přebywa kóždy njesprawny ert.

37 Nicanor pak bu wěsty razis wobskorženy, jedyn z najstaršich Jerusalema, lubowar swojich krajanow a muž jara dobreho mjena, kotryž bu dla swojeje dobroty nan Židow mjenowany.

38 Přetož w prjedawšich časach, jako so mjez pohanami njeměšachu, bě so wón židowstwu wobskoržił a swoje ćěło a swoje žiwjenje ze wšej sylnosću za nabožinu Židow na hrački stajił.

39 A Nikanor, kiž bě zwólniwy, jědź rozkłasć, kotryž wón Židam wopokaza, wupósła přez pjeć stow wójnskich muži, zo by po njeho šoł.

40 Přetož wón měnješe, Židam wjele horja načinić, z tym zo jeho k sebi wza.

41 Jako bě so nětko mnóstwo wěže zabrało a namócnje do wonkownych duri zadobyło a přikazało, woheń přinjesć, zo by je spalił, to bě zwólniwy, ze wšěch stron wzaty, a padny na swój mječ.

42 Wón pregněrowaše, mužnje wumrěć, hač do rukow złych přińć, zo by hinak misnył, hač so jeho nadobnemu porodej přisadźi.

43 Dokelž pak we wšěm chwatku swój žort misny a so tež syła po durjach wali, běžeše wón zmužiće na murju a ćisny so mužnje pod najtołšimi z nich.

44 Ale woni spěšnje popušćichu, a jako bu rumnosć stworjena, padny wón dosrjedź prózdneho městna dele.

45 A tola, jako bě hišće dych w nim, so pozběhny, jako bě z hněwom wudyrił. A byrnjež jeho krej kaž wodowe fonty wuklinčało a jeho rany bolostne byli, tak běžeše tola wosrjedź mnóstwa; a na nahłej skale stejo, 46 Hdyž bě so jeho krej nětk cyle zhubiła, wutysny wón swoju pastwu, wza ju do wobeju rukow a ćisny je na syłu, a wón zawoła Knjeza žiwjenja a ducha, wón njech ju jemu zaso da, a tak zemrě.

KAPITEL 15 1 Jako pak Nikanor słyšeše, zo běštaj Judaš a jeho syła so w twjerdźiznach Samarije namakałoj, wobkruća wón bjez stracha, ju na sabaće nadpadnyć.

2 A tola prajachu Židźa, kotřiž z nim chodźa: O njenič tak surowje a barbarsce, ale česć dźeń, kotryž wón, kiž wšitko widźi, ze swjatosću počesćił před wšěmi druhimi dnjemi.

3 A najnjehněwniši so bědny prašeše, hač by mócneho w njebjesach było, kotryž by přikazał, sabat dźeržeć.

4 A jako rjeknychu: »To je žiwy a mócny knjez w njebjesach, kotryž je přikazał, sedmy dźeń dźeržeć«, 5 Tamny rjekny: A tež ja sym mócny na zemi, a přikazam brónje jimać a naležnosće krala wukonjeć. A tola dosćahny, zo so jeho lóza wola njesta.

6 A Nicanor wobskorži w nadměrnej hordosći a nadutosći, zjawny pomnik za swoje dobyće nad Judu a jeho přewodźerjemi natwarić.

7 Makkabäus pak bě přeco optimistiski, zo by Knjez jemu pomhał.

8 Tehodla namołwješe wón swój lud, so njebojeć, zo bychu pohanjo přećiwo nim přišli, ale na pomoc spominać, kotrež běchu w prjedawšich časach z njebjes dóstałe, a nětk dobyće a pomoc wočakować, kotřiž so jim wot Wšehomócneho přidźěleja.

9 A tak tróštowaše jich ze zakonja a profeta a dopomni jich na bitwy, kotrež běchu do toho dobyli, a činješe jich wjesele.

10 A hdyž bě wón jich ludźi zbudźił, da jim jich nadawk a pokaza jim z tym wšu łžu pohanow a łamk tuž tuž wšu łžu pohanow a łamk tužnosće.

11 A wón wobróni kóždeho z nich, nic tak jara z tafličku a hlebijemi, ale z přijomnymi a dobrymi słowami, a nimo toho powědaše wón jim són, kotryž bě hódny, wěrił, jako by woprawdźe tak był, a kotryž je njemało wjeseleše.

12 A to bě jeho wizija: Onias, wyši měšnik był, pócćiwy a dobry muž, dostojny w rozmołwje, ćichomyslnje w nastajenju, tež derje rěčacy a wot dźěćatstwa sem we wšěch dypkach počinka zwučowany, ruce pozběhnywši, modleše so za cyłe ćěło Židow.

13 Jako bě so to stało, zjewi so muž ze šědźiwymi włosami a přewšo krasny, kiž bě wot wuběrneje a wuběrneje majestosće.

14 Wotmołwi Onias a rjekny: To je lubowar bratrow, kiž so wjele modli za lud a za swjate město, mjenujcy Jeremiasa, profeta Božeho.

15 Tudy wućahowaše Jeremias swoju prawu ruku a da Judašej złoty mječ, a z tym zo bě, rjekny wón: 16 Wzmi tutón swjaty mječ, dar Boži, z kotrymž dyrbiš přećiwnikow zranić.

17 dokelž běchu so nětk ze słowami Judy, kotrež běchu jara dobre, tróštowali a jich k zmužitosći naškarać a wutroby młodźencow pohonjeć zamóchu, wobzamknychu woni, žane lěhwo namjetować, ale zmužiće nad nimi přistupić a wěc mužnje přez bój spytać, přetož město, swjatnica a templ běchu w straše.

18 Přetož starosć, kotruž za swoje žony a swoje dźěći, swojich bratrow a swój lud přinjesechu, płaćeše jim najmjenje; ale najwjetša a najwjetša bojosć płaćeše swjatemu templej.

19 A ći, kotřiž běchu w měsće, njestarachu so ani kuska, dokelž běchu konflikta dla w cuzby znjeměrnjeni.

20 A nětko, hdyž wšitcy widźachu, što měješe pruwowanje być, a njepřećeljo hižo bliscy běchu a wójsko w rynku a stawje nastajeni a zwěrjata přijomnje nastajachu a jěcharjo do křidłow stajili, 21 Jako Makkabäus přichad mnóstwa widźeše, wšelakore přihoty bróni a móc zwěrjatow, wupřestrě wón swojej ruce k njebjesam a zazwoni Knjeza, kiž dźiw skutkuje, dokelž wujědźe, zo dobyće z brónjemi njepřińdźe, ale kaž so jemu derje zda, a da jeho tym, kotřiž su dostojni.

22 Tehodla rěčeše w swojej modlitwje na slědowace wašnje: Ow Knježe, sy swojeho jandźela pósłał w času

Hesekiasa, krala Judeje, a sy w črjódźe Sanherias stoštysactyty pobił.

23 Tehodla pósćel tež nětko, ow Knježe njebjesa, dobreho jandźela před nami, zo by so jich bojał a so bojał; 24 A přez móc twojeho ramjenja dyrbja so wot stróželow jimać, kotřiž přećiwo swojemu swjatemu ludej přińdu, zo bychu hanjałe. A tak so wón skónči.

25 A Nikanor a ći, kotřiž běchu pola njeho, wustupowachu z trompetami a spěwami.

26 Judaš a jeho črjóda pak zetkaštaj njepřećela z telefonatom a modlitwu.

27 A z tym zo wojowachu ze swojimaj rukomaj a so ze swojej wutrobu k Bohu modlachu, zabichu mjenje hač třiceći a pjeć tysac mužow, přetož přez zjewjenje Boha buchu jara wokróćene.

28 Jako bě nětko bitwa nimo a so z wjesołosću nawróćichu, spóznachu, zo ležeše Nikanor mortwy w swojej haršćinje.

29 A woni činjachu wulke rjejenje a chwalachu wšehomócneho w swojej rěči.

30 A Juda, kiž bě přeco hłowny zakitowar wobydlerjow na ćěle a duši, a kotryž cyłe swoje žiwjenje dołho swoju lubosć k swojim krajanam pokročowaše, přikaza, Nicanorej hłowu wotbić a jeho ruku z ramjenjom do Jerusalema donjesć.

31 A hdyž tam bě a ju wot swojeho luda hromadźe zwoła a měšnikow před wołtar staji, da wón z wěže hić.

32 A wón pokaza jim žadławu hłowu nikanora a ruku woneho Boha hanjaceho, kotrež bě z hordym naduwanjom přećiwo swjatemu templej Wšehomócneho wupřestrěł.

33 A hdyž bě bjezbóžnemu nikonorej jazyk wutřihał, přikaza wón, je po kuskach kokošam dać a mzdu swojeho błudnosće před templom pójšeć.

34 A kóždy chwaleše, krasnosć, Knjeza, k njebjesam, a rjekny: Chwalbny je, štóž je swójske městno wobradźeny wobchował.

35 Wón powěsny tež hłowu Nikanora na wěžu, wočiwidne a wočiwidne znamjo za wšu pomoc Knjeza.

36 A woni zarjadowachu wšitcy ze zhromadnym schwalenjom, tutón dźeń na žadyn pad bjez swjatočnosće zamazać dać, ale třinaty dźeń dwanateho měsaca swjećić, kotryž w syriskej rěči Adar rěka, dźeń do dnja mardocheusa.

37 Tak zeńdźe so Nikanorej, a wot tutoho daše Hebrejčenjo město w swojej namocy. A tu budu kónc činić.

38 A hdyž sym to derje činił, a kaž so za stawiznu słuša, tak je to, štož sym sej přał; hdyž pak je šwižne a zhromadne, tak je tola to, štož móžach docpěć.

39 Přetož kaž je škódne, sam wino abo wodu pić; A kaž wino, z wodu změšane, přijomne a słód zwjeselene, tak zwjesela tež drobnje zaramikowanu rěč wuši tych, kiž stawiznu čitaja. A tu ma kónc być.