Uyghur - 1st Maccabees

Page 1


‫‪1‬باب‬‫‪1‬شۇنىڭدىن كېيىن ‪ ،‬فىلىپنىڭ ئوغلى ئىسكەندەر ‪ ،‬چېتتىم زېمىنىدىن چىققان ېاكېدونىيەلىك پېرسىيە ۋە ېېدلرنىڭ پادىشاھى دارىيۇسنى ئۇرغاندىن كېيىن ‪ ،‬ئۇنىڭ‬ ‫ئورنىغا گرېتسىيەنىڭ بىرىنچى ھۆكۈېرانلىق قىلدى‪.‬‬ ‫‪2‬نۇرغۇن ئۇرنشلرنى قىلىپ ‪ ،‬نۇرغۇن ېۇستەھكەم ئورننلردا غەلىبە قىلىپ ‪ ،‬يەر يۈزىدىكى پادىشاھلرنى ئۆلتۈردى‪.‬‬ ‫‪3‬ئۇ يەرنىڭ چېتىگە بېرىپ ‪ ،‬نۇرغۇن ېىللەتلەرنىڭ غەنىيمەتلىرىنى تارتىۋالدى ‪.‬شۇنىڭ بىلەن ئۇ ئۇلۇغلىنىپ ‪ ،‬يۈرىكى كۆتۈرۈلدى‪.‬‬ ‫‪4‬ئۇ كۈچلۈك قوشۇننى يىغىپ ‪ ،‬ئۇنىڭغا قوشنا بولغان دۆلەتلەر ‪ ،‬ېىللەتلەر ۋە پادىشاھلرغا ھۆكۈېرانلىق قىلدى‪.‬‬ ‫‪5‬بۇ ئىشتىن كېيىن ئۇ كېسەل بولۇپ ‪ ،‬ئۆزىنىڭ ئۆلىدىغانلىقىنى ھېس قىلدى‪.‬‬ ‫‪6‬شۇنىڭ ئۈچۈن ‪ ،‬ئۇ خىزېەتكارلىرىنى ھۆرېەتكە سازاۋەر كىشىلەر دەپ چاقىردى ۋە ياش ۋاقتىدىن باشلپ ئۇنىڭ بىلەن بىللە تەربىيىلىنىپ ‪ ،‬ھايات ۋاقتىدا‬ ‫پادىشاھلىقىنى ئۇلرنىڭ ئارىسىغا بۆلدى‪.‬‬ ‫‪7‬شۇنىڭ بىلەن ئىسكەندەر ئون ئىككى يىل سەلتەنەت قىلدى ‪ ،‬ئاندىن ۋاپات بولدى‪.‬‬ ‫‪8‬ئۇنىڭ خىزېەتكارلىرى ئۇنىڭ ئورنىدا ھەېمەيلەننى ھاكىمىيەت يۈرگۈزدى‪.‬‬ ‫‪9‬ئۇ ئۆلگەندىن كېيىن ‪ ،‬ھەېمىسى ئۆزىگە تاج كىيدى ‪.‬ئۇلرنىڭ ئوغۇللىرىمۇ ئۇزنن يىللر بولدى ‪.‬يەر يۈزىدە ياېانلىقلر كۆپەيدى‪.‬‬ ‫‪10‬ئۇلردىن رىمدا گۆرۈگە ئېلىنغان پادىشاھ ئانتاكيانىڭ ئوغلى ئېپىفانېس ئىسىملىك بىر ياېان يىلتىز چىقتى ‪.‬ئۇ گرېتسىيە پادىشاھلىقىنىڭ يۈز ئوتتۇز يەتتىنچى يىلى‬ ‫سەلتەنەت قىلدى‪.‬‬ ‫‪11‬ئۇ كۈنلەردە ئىسرائىلىيەدىن چىقىپ ‪ ،‬نۇرغۇن كىشىلەرنى قايىل قىلىپ« ‪:‬بېرىپ ‪ ،‬ئەتراپىمىزدىكى يات ېىللەتلەر بىلەن ئەھدە تۈزەيلى ‪ ،‬چۈنكى بىز ئۇلردىن‬ ‫ئايرىلغاندىن بۇيان نۇرغۇن قايغۇ‪-‬ھەسرەتكە ئۇچرىدنق‪.‬‬ ‫‪12‬شۇڭا بۇ ئۈسكۈنى ئۇلرنى خۇشال قىلدى‪.‬‬ ‫‪13‬شۇنىڭدىن كېيىن ‪ ،‬بىر قىسىم كىشىلەر بۇ يەرگە قاراپ ئىلگىرىلەپ ‪ ،‬پادىشاھنىڭ قېشىغا باردى ‪.‬پادىشاھ ئۇلرغا يەھۇدىيلرنىڭ بۇيرنقلىرىنى ئىجرا قىلىشقا‬ ‫ئىجازەت بەردى‪.‬‬ ‫‪14‬ئۇلر يەھۇدىيلرنىڭ ئۆرپ‪-‬ئادىتى بويىچە يېرنسالېمدا چېنىقىش ئورنى قۇردى‪.‬‬ ‫‪15‬ئۇلر خەتنىسى قىلىنماي ‪ ،‬ېۇقەددەس ئەھدىدىن ۋاز كېچىپ ‪ ،‬يەھۇدىي ئەېەسلەر بىلەن بىرلىشىپ ‪ ،‬ياېانلىق قىلىپ سېتىلدى‪.‬‬ ‫‪16‬بۇ پادىشاھلىق ئانتاكيادىن ئىلگىرى قۇرنلغاندا ‪ ،‬ئۇ ېىسىرغا ھۆكۈېرانلىق قىلىشنى ئويلىدى‪.‬‬ ‫‪17‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬ئۇ نۇرغۇن ئادەېلەر ‪ ،‬ھارۋىلر ‪ ،‬پىللر ‪ ،‬ئاتلىقلر ۋە زور دېڭىز ئارېىيىسى بىلەن ېىسىرغا كىردى‪.‬‬ ‫‪18‬ېىسىر پادىشاھى پتولېمېيغا قارشى ئۇرنش قىلدى ‪.‬پتولېمېي ئۇنىڭدىن قورقۇپ قېچىپ كەتتى ‪.‬نۇرغۇن كىشىلەر يارىلندى‪.‬‬ ‫‪19‬شۇنداق قىلىپ ‪ ،‬ئۇلر ېىسىر زېمىنىدىكى كۈچلۈك شەھەرلەرگە ئېرىشتى‪.‬‬ ‫‪20‬ئانتاكيا ېىسىرنى ئۇرغاندىن كېيىن ‪ ،‬يۈز قىرىق ئۈچىنچى يىلى يەنە قايتىپ كېلىپ ‪ ،‬نۇرغۇن كىشىلەر بىلەن ئىسرائىلىيە ۋە يېرنسالېمغا قارشى چىقتى‪.‬‬ ‫‪21‬ئىپتىاارلنغان ھالدا ېۇقەددەس جايغا كىرىپ ‪ ،‬ئالتۇن قۇربانلىق سۇپىسىنى ‪ ،‬چىراغ نۇرىنى ۋە بارلىق قاچا‪-‬قۇچىلرنى ئېلىپ كەتتى‪.‬‬ ‫‪22‬داستىااننىڭ داستىاىنى ‪ ،‬تۆكۈلگەن قاچا ۋە قاچا ‪.‬ئۇ تارتقان ئالتۇن ساندنقلر ‪ ،‬پەردە ‪ ،‬تاج ۋە بۇتاانىنىڭ ئالدىدىكى ئالتۇن زىبۇزىننەتلەر‪.‬‬ ‫‪23‬ئۇ يەنە كۈېۈش ‪ ،‬ئالتۇن ۋە قىممەتلىك قاچا‪-‬قۇچىلرنى ئېلىپ كەتتى ‪.‬ئۇ تاپقان يوشۇرنن خەزىنىلەرنىمۇ ئالدى‪.‬‬ ‫‪24‬ئۇ ھەېمىنى ئېلىپ كەتكەندىن كېيىن ‪ ،‬ئۆز يۇرتىغا كىرىپ ‪ ،‬چوڭ قىرغىنچىلىق قىلدى ۋە پەخىرلەنگەن ھالدا سۆزلىدى‪.‬‬ ‫‪25‬شۇنىڭ ئۈچۈن ‪ ،‬ئىسرائىلىيەدە ‪ ،‬ئۇلر تۇرغان ھەېمە جايدا قاتتىق ېاتەم تۇتۇلدى‪.‬‬ ‫‪26‬شۇنىڭ بىلەن شاھزادەلەر ۋە ئاقساقاللر ېاتەم تۇتتى ‪ ،‬قىزلر ۋە يىگىتلەر ئاجىزلپ ‪ ،‬ئاياللرنىڭ گۈزەللىكى ئۆزگەردى‪.‬‬ ‫‪27‬ھەر بىر يىگىتنىڭ نالە‪-‬پەريادى كۆتۈرۈلدى ‪ ،‬نىكاھ ئۆيىدە ئولتۇرغان ئايال ئېغىر ئىدى‪،‬‬ ‫‪28‬بۇ يەر يەنە ئاھالىلەر ئۈچۈن كۆچۈرۈلدى ‪ ،‬ياقۇپنىڭ ھەېمە ئۆيى قاليمىقانچىلىققا چۆېدى‪.‬‬ ‫‪29‬ئىككى يىل توشقاندىن كېيىن ‪ ،‬پادىشاھ يېرنسالېمغا نۇرغۇن ئادەېلەر بىلەن كەلگەن يەھۇدا شەھەرلىرىگە باج يىغىش ېاشىنىسىنى ئەۋەتتى‪.‬‬ ‫‪30‬ئۇلرغا تىنچ سۆزلەرنى قىلدى ‪ ،‬لېكىن ھەېمىسى ئالداېچىلىق قىلدى ‪ ،‬چۈنكى ئۇلر ئۇنىڭغا ئىشەنچ بەرگەندە ‪ ،‬ئۇ تۇيۇقسىز شەھەرگە يىقىلىپ چۈشۈپ ‪ ،‬ئۇنى‬ ‫قاتتىق ئازابلىدى ۋە نۇرغۇن ئىسرائىل خەلقىنى ھالك قىلدى‪.‬‬ ‫‪31‬ئۇ شەھەرنىڭ غەنىيمەتلىرىنى ئېلىپ ‪ ،‬ئۇنى كۆيدۈرۈۋەتتى ‪ ،‬ئۆي ۋە تاېلرنى ھەر تەرەپتىن چېقىۋەتتى‪.‬‬ ‫‪32‬لېكىن ‪ ،‬ئاياللر ۋە بالىلر ئۇلرنى ئەسىرگە ئېلىپ ‪ ،‬چارۋا ېاللرنى ئىگىلىدى‪.‬‬ ‫‪33‬ئاندىن ئۇلر داۋنت شەھىرىنى سېپىل ۋە ېۇستەھكەم سېپىل ۋە كۈچلۈك ېۇنارلر بىلەن سېلىپ ‪ ،‬ئۇلرنى ېۇستەھكەم ېۇستەھكەم قىلدى‪.‬‬ ‫‪34‬ئۇلر گۇناھكار بىر قەۋېنى ‪ ،‬رەزىل كىشىلەرنى سالدى ۋە ئۇلردا ېۇستەھكەېلەندى‪.‬‬ ‫‪35‬ئۇلر ئۇنى قورال‪-‬ياراغ ۋە غىزالر بىلەنمۇ ساقلىدى ‪.‬يېرنسالېمنىڭ غەنىيمەتلىرىنى يىغىپ ‪ ،‬شۇ يەرگە قويدى ‪.‬شۇنىڭ بىلەن ئۇلر قاتتىق توزاققا ئايلندى‪.‬‬ ‫‪36‬چۈنكى ئۇ ېۇقەددەس جايغا قارشى تۇرنپ ‪ ،‬ئىسرائىلىيەگە ياېان دۈشمەن ئىدى‪.‬‬ ‫‪37‬شۇنداق قىلىپ ‪ ،‬ئۇلر ېۇقەددەس جاينىڭ ھەر تەرىپىگە گۇناھسىز قان تۆكۈپ ‪ ،‬ئۇنى ناپاك قىلدى‪.‬‬ ‫‪38‬يېرنسالېم ئاھالىلىرى ئۇلر سەۋەبىدىن قېچىپ كەتتى ‪.‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬بۇ شەھەر ناتونۇش كىشىلەرنىڭ ېاكانىغا ئايلىنىپ ‪ ،‬ئۇنىڭدا تۇغۇلغانلرغا غەلىتە بولۇپ‬ ‫قالدى ‪.‬ئۇنىڭ بالىلىرى ئۇنى تاشلپ كەتتى‪.‬‬ ‫‪39‬ئۇنىڭ ېۇقەددەس جايى چۆلدەك ۋەيران بولدى ‪ ،‬ئۇنىڭ زىياپەتلىرى ېاتەېگە ‪ ،‬دەم ئېلىش كۈنلىرى ئۇنىڭ شەرىپىگە ھۆرېەتسىزلىك قىلدى‪.‬‬ ‫‪40‬ئۇنىڭ شان‪-‬شەرىپىگە ئوخشاش ‪ ،‬ئۇنىڭ نوېۇسسىزلىقىمۇ ئېشىپ ‪ ،‬ئالىيجانابلىقى ېاتەېگە ئايلندى‪.‬‬ ‫‪41‬ئۇندىن باشقا پادىشاھ ئانتاكيا پۈتۈن پادىشاھلىقىغا خەت يېزىپ ‪ ،‬ھەېمىسىنىڭ بىر ئادەم بولۇشى كېرەكلىكىنى يازدى‪.‬‬ ‫‪42‬ھەېمە ئادەم ئۆز قانۇنىدىن ئايرىلىشى كېرەك ‪.‬شۇنداق قىلىپ ‪ ،‬باشقا ېىللەتلەر پادىشاھنىڭ ئەېرى بويىچە ېاقۇل بولدى‪.‬‬ ‫‪43‬شۇنداق ‪ ،‬نۇرغۇن ئىسرائىللر ئۇنىڭ دىنىغا قوشۇلدى ۋە بۇتلرغا قۇربانلىق قىلدى ۋە دەم ئېلىش كۈنىنى ناپاك قىلدى‪.‬‬ ‫‪44‬چۈنكى ‪ ،‬پادىشاھ ئەلچىلەر تەرىپىدىن يېرنسالېم ۋە يەھۇدا شەھەرلىرىگە خەت ئەۋەتىپ ‪ ،‬بۇ دۆلەتنىڭ غەلىتە قانۇنلىرىغا ئەېەل قىلىشى كېرەك ئىدى‪.‬‬ ‫‪45‬ئىبادەتاانىدا كۆيدۈرېە قۇربانلىق ‪ ،‬قۇربانلىق ۋە ئىچىملىكلەرنى ھارام قىلىڭ ‪.‬ئۇلر دەم ئېلىش كۈنى ۋە بايرام كۈنلىرىنى ناپاك قىلىشى كېرەك‪.‬‬ ‫‪46‬ېۇقەددەس جاي ۋە ېۇقەددەس كىشىلەرنى بۇلغايدن‪.‬‬ ‫‪47‬قۇربانلىق سۇپىسى ‪ ،‬چاتقاللر ۋە بۇتلرنىڭ چېركاۋلىرىنى قۇرغىن ‪ ،‬چوشقا گۆشىنى ۋە ناپاك ھايۋانلرنى قۇربانلىق قىلغىن‪.‬‬ ‫‪48‬ئۇلرېۇ بالىلىرىنى خەتنە قىلىنماي تاشلپ ‪ ،‬ھەر خىل ناپاك ۋە ھاقارەتلەر بىلەن روھىنى يىرگىنچلىك قىلسۇن‪.‬‬ ‫‪49‬ئۇلر ئاخىرى قانۇننى ئۇنتۇپ ‪ ،‬بارلىق پەرېانلرنى ئۆزگەرتىشى ېۇېكىن‪.‬‬ ‫‪50‬كىمكى پادىشاھنىڭ ئەېرى بويىچە ئىش قىلمىسا ‪ ،‬ئۇ چوقۇم ئۆلىدن‪.‬‬ ‫‪51‬ئۇ ئۆزى پۈتۈن پادىشاھلىقىغا خەت يېزىپ ‪ ،‬پۈتۈن خەلقنى نازارەت قىلىپ ‪ ،‬يەھۇدىيە شەھەرلىرىنى قۇربانلىق قىلىشقا بۇيرندى‪.‬‬


‫‪52‬شۇنىڭدىن كېيىن ‪ ،‬نۇرغۇن كىشىلەر قانۇنغا خىلپلىق قىلغانلرنى بىلىش ئۈچۈن ‪ ،‬ئۇلرنىڭ يېنىغا يىغىلدى ‪.‬شۇنداق قىلىپ ئۇلر بۇ يەردە ياېانلىق قىلدى‪.‬‬ ‫‪53‬ئۇلر ئىسرائىللرنى يوشۇرنن جايلرغا ھەيدەپ بېرىپ ‪ ،‬ئۇلر قەيەردىن قېچىپ قۇتۇلليدن‪.‬‬ ‫‪54‬كاسلېي ئاينىڭ ئون بەشىنچى كۈنى ‪ ،‬يۈز قىرىق بەشىنچى يىلى ‪ ،‬ئۇلر قۇربانلىق سۇپىسىنىڭ ئۈستىدە يىرگىنچلىك يىرگىنچلىك قۇردى ۋە يەھۇدىيە‬ ‫شەھەرلىرىنىڭ ھەېمە تەرىپىگە بۇت قۇربانلىق سۇپىسى سالدى‪.‬‬ ‫‪55‬ئۆيلىرىنىڭ ئىشىكى ۋە كوچىلىرىدا ئىسرىق كۆيدۈردى‪.‬‬ ‫‪56‬ئۇلر تاپقان قانۇن كىتابلىرىنى پارچە‪-‬پارچە قىلىپ ئىجارىگە ئېلىپ ‪ ،‬ئۇلرنى كۆيدۈردى‪.‬‬ ‫‪57‬ۋەسىيەتناېە كىتابى بىلەن تېپىلغانلر ياكى قانۇنغا سادىق بولغانلر پادىشاھنىڭ بۇيرنقى بىلەن ئۇنى ئۆلتۈرۈشى كېرەك ئىدى‪.‬‬ ‫‪58‬ئۇلر ھەر ئايدا ئۆز ھوقۇقى بىلەن ئىسرائىللرغا ‪ ،‬شەھەرلەردىن تېپىلغان كىشىلەرگە شۇنداق قىلدى‪.‬‬ ‫‪59‬ئاينىڭ بەشىنچى كۈنى ‪ ،‬ئۇلر خۇدانىڭ قۇربانلىق سۇپىسىدىكى بۇت قۇربانلىق سۇپىسىدا قۇربانلىق قىلدى‪.‬‬ ‫‪60‬ئۇ ۋاقىتتا ئۇلر بۇيرنققا بىنائەن بالىلىرىنى خەتنىسى قىلىشقا سەۋەب بولغان بەزى ئاياللرنى ئۆلتۈردى‪.‬‬ ‫‪61‬ئۇلر بوۋاقلرنى بويۇنلىرىغا ئېسىپ ‪ ،‬ئۆيلىرىنى ئورىۋېلىپ ‪ ،‬خەتنىسىنى قىلغانلرنى ئۆلتۈردى‪.‬‬ ‫‪62‬قانداقل بولمىسۇن ئىسرائىلىيەدىكى نۇرغۇن كىشىلەر پۈتۈنلەي ھەل بولۇپ ‪ ،‬ھېچقانداق ناپاك نەرسە يېمەسلىكنى ئۆزلىرى ئىسپاتلىدى‪.‬‬ ‫‪63‬شۇنىڭ ئۈچۈن ‪ ،‬ئۇلر گۆش بىلەن ناپاك بولماسلىقى ۋە ېۇقەددەس ئەھدىگە ناپاك بولماسلىقى ئۈچۈن ئۆلۈشنى ياخشى كۆرىدن ‪.‬شۇنىڭ بىلەن ئۇلر ئۆلدى‪.‬‬ ‫‪64‬ئىسرائىلىيەگە قاتتىق غەزەپ كەلدى‪.‬‬ ‫ئىككىنچى باب‬ ‫‪1‬ئۇ كۈنلەردە يېرنسالېمدىن يوئارىب ئوغۇللىرىنىڭ روھانىيسى شىموننىڭ ئوغلى يەھيانىڭ ئوغلى ېاتاتىياس پەيدا بولۇپ ‪ ،‬ېودىندا تۇراتتى‪.‬‬ ‫‪2‬ئۇنىڭ كادىس ئىسىملىك بەش ئوغلى بار‪.‬‬ ‫‪3‬سىمون ‪ Thassi‬دەپ ئاتىلىدن‪:‬‬ ‫‪4‬يەھۇدا ‪ ،‬ئۇ ېەككە دەپ ئاتالغان‪:‬‬ ‫‪5‬ئېلىئازار ‪ ،‬ئاۋاران دەپ ئاتالدى ‪.‬ئۇنىڭ ئىسمى فافۇس ئىدى‪.‬‬ ‫‪6‬ئۇ يەھۇدا ۋە يېرنسالېمدا قىلىنغان كۇپۇرلۇقلرنى كۆرۈپ‪،‬‬ ‫‪7‬ئۇ« ‪:‬ۋاي ېەن !ېەن نېمىشقا خەلقىمنىڭ ‪ ،‬ېۇقەددەس شەھەرنىڭ بۇ ئازاب‪-‬ئوقۇبەتلىرىنى كۆرۈپ ‪ ،‬دۈشمەننىڭ قولىغا ‪ ،‬ېۇقەددەس جاينى ناتونۇش كىشىلەرنىڭ‬ ‫قولىغا تاپشۇرنپ بەرگەندە ‪ ،‬ئۇ يەردە ياشاش ئۈچۈن تۇغۇلدنم؟‬ ‫‪8‬ئۇنىڭ بۇتاانىسى شان‪-‬شەرەپسىز ئادەېگە ئايلندى‪.‬‬ ‫‪9‬ئۇنىڭ شانلىق قاچا‪-‬قۇچىلىرى ئەسىرگە ئېلىپ كېلىندى ‪ ،‬بوۋاقلىرى كوچىدا ئۆلتۈرۈلدى ‪ ،‬يىگىتلىرى دۈشمەننىڭ قىلىچى بىلەن ئۆلتۈرۈلدى‪.‬‬ ‫‪10‬قايسى ېىللەت ئۇنىڭ پادىشاھلىقىغا قاتنىشالمىدى ۋە غەنىيمەتلىرىدىن ئېرىشەلمىدى؟‬ ‫‪11‬ئۇنىڭ بارلىق زىبۇزىننەتلىرى تارتىۋېلىندى ‪.‬ئەركىن ئايالنىڭ قۇلى بولۇپ قالدى‪.‬‬ ‫‪12‬ېانا ‪ ،‬بىزنىڭ ېۇقەددەس جايىمىز ‪ ،‬ھەتتا گۈزەللىكىمىز ۋە شان‪-‬شەرىپىمىز ۋەيران بولدى ‪ ،‬يەھۇدىي ئەېەسلەر ئۇنى ناپاك قىلدى‪.‬‬ ‫‪13‬ئۇنداقتا ‪ ،‬بىز زادى نېمە ېەقسەتتە ياشايمىز؟‬ ‫‪14‬ئاندىن ېاتاتىياس ۋە ئۇنىڭ ئوغۇللىرى كىيىملىرىنى ئىجارىگە ئېلىپ ‪ ،‬سوېكا كىيىپ ‪ ،‬قاتتىق ئازابلندى‪.‬‬ ‫‪15‬شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا ‪ ،‬پادىشاھنىڭ ئەېەلدارلىرى خەلقنى ئىسيان قىلىشقا ېەجبۇرلىغاندەك ‪ ،‬ېودىن شەھىرىگە كېلىپ ‪ ،‬ئۇلرنى قۇربانلىق قىلدى‪.‬‬ ‫‪16‬نۇرغۇن ئىسرائىللر ئۇلرنىڭ يېنىغا كەلگەندە ‪ ،‬ېاتاتىياس ۋە ئۇنىڭ ئوغۇللىرى بىر يەرگە جەم بولدى‪.‬‬ ‫‪17‬پادىشاھنىڭ ئەېەلدارلىرىغا جاۋاب بېرىپ ‪ ،‬ېەتاتياغا ېۇنداق دېدى« ‪:‬سەن بۇ شەھەردە ھۆكۈېرانلىق قىلغۇچى ‪ ،‬ھۆرېەتكە سازاۋەر ۋە ئۇلۇغ ئادەم بولۇپ ‪،‬‬ ‫ئوغۇل ۋە قېرىنداشلر بىلەن كۈچلەندىم‪.‬‬ ‫‪18‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬ئالدى بىلەن كېلىپ ‪ ،‬پادىشاھنىڭ ئەېرىنى ئادا قىلىڭلر ‪ ،‬يەھۇدىيلر ۋە يەھۇدىيە خەلقى ۋە يېرنسالېمدا قالغانلرنىڭ ھەېمىسىگە ئوخشاش‬ ‫پادىشاھنىڭ ئەېرىنى ئورنندىغىن ‪.‬دوستلر ‪ ،‬سەن ۋە بالىلىرىڭغا كۈېۈش ‪ ،‬ئالتۇن ۋە نۇرغۇن ېۇكاپاتلر بېرىلىدن‪.‬‬ ‫‪19‬شۇنىڭدىن كېيىن ېاتاتىياس يۇقىرى ئاۋازدا جاۋاب بەردى ۋە ېۇنداق دېدى« ‪:‬گەرچە پادىشاھنىڭ ھۆكۈېرانلىقىدىكى بارلىق ېىللەتلەر ئۇنىڭغا بويسۇنۇپ ‪ ،‬ھەر‬ ‫بىرىنى ئاتا‪-‬بوۋىلىرىنىڭ دىنىدىن يىراقلشتۇرنپ ‪ ،‬ئۇنىڭ ئەېرلىرىگە قوشۇلدى‪.‬‬ ‫‪20‬شۇنداقتىمۇ ېەن ‪ ،‬ئوغۇللىرىم ۋە قېرىنداشلىرىم ئاتا‪-‬بوۋىلىرىمىزنىڭ ئەھدىسى بويىچە ېاڭىمەن‪.‬‬ ‫‪21‬خۇدا ساقلىسۇن ‪ ،‬بىز قانۇن‪-‬نىزاېلردىن ۋاز كېچىشىمىز كېرەك‪.‬‬ ‫‪22‬بىز ئوڭ ياكى سول تەرەپتە دىنىمىزدىن ئايرىلىش ئۈچۈن پادىشاھنىڭ سۆزىگە قۇلق سالمايمىز‪.‬‬ ‫‪23‬ئۇ بۇ سۆزلەرنى قىلىپ بولغاندىن كېيىن ‪ ،‬پادىشاھنىڭ ئەېرى بويىچە ‪ ،‬ېودىندىكى قۇربانلىق سۇپىسىدا قۇربانلىق قىلماقچى بولغان يەھۇدىيلرنىڭ بىرى كەلدى‪.‬‬ ‫‪24‬ېاتاتىياس قايسى نەرسىنى كۆرۈپ ‪ ،‬ئۇنىڭغا قىزغىنلىق بىلەن ئوت كەتتى ‪ ،‬تىزلىرى تىترەپ كەتتى ‪ ،‬شۇنداقل ھۆكۈېگە ئاساسەن ئاچچىقىنى كۆرسىتىشكە‬ ‫پېتىنالمىدى ‪:‬شۇڭلشقا ئۇ يۈگۈرۈپ كېلىپ ‪ ،‬ئۇنى قۇربانلىق سۇپىسىدا ئۆلتۈردى‪.‬‬ ‫‪25‬پادىشاھنىڭ كوېىسسارى كىشىلەرنى قۇربانلىق قىلىشقا ېەجبۇرلىغان ۋاقىتتا ‪ ،‬ئۇ شۇ ۋاقىتتا ئۆلتۈردى ۋە قۇربانلىق سۇپىسىنى چېقىۋەتتى‪.‬‬ ‫‪26‬شۇنداق قىلىپ ‪ ،‬ئۇ فىنىسنىڭ سالوېنىڭ ئوغلى زاېبرىغا قىلغاندەك ‪ ،‬خۇدانىڭ قانۇنىغا قىزغىن ېۇئاېىلە قىلدى‪.‬‬ ‫‪27‬ېاتاتياس قاتتىق ئاۋاز بىلەن پۈتۈن شەھەردە ۋارقىراپ« ‪:‬كىمكى قانۇنغا ھېرىسمەن ۋە ئەھدىگە ئەېەل قىلسا ‪ ،‬ئۇ ېاڭا ئەگىشىۋالسۇن‪.‬‬ ‫‪28‬ھەزرىتى ئەيسا ۋە ئۇنىڭ ئوغۇللىرى تاغقا قېچىپ ‪ ،‬شەھەردىكى بارلىق نەرسىلەرنى تاشلپ كەتتى‪.‬‬ ‫‪29‬شۇنىڭدىن كېيىن ‪ ،‬ئادالەت ۋە ھۆكۈم تەلەپ قىلغان نۇرغۇن كىشىلەر چۆل‪-‬باياۋانغا چۈشۈپ ‪ ،‬ئۇ يەردە ئولتۇراقلشتى‪.‬‬ ‫‪30‬ئۇلر ‪ ،‬بالىلىرى ۋە ئاياللىرى ‪.‬ئۇلرنىڭ چارۋا ېاللىرى چۈنكى ئۇلرغا ئازاب‪-‬ئوقۇبەتلەر كۆپەيدى‪.‬‬ ‫‪31‬پادىشاھنىڭ خىزېەتكارلىرى ۋە داۋنت شەھىرىدىكى يېرنسالېمدىكى قوشۇننىڭ پادىشاھنىڭ ئەېرىگە خىلپلىق قىلغان بەزى كىشىلەرنىڭ چۆلدىكى ېەخپىي‬ ‫جايلرغا چۈشۈپ كەتكەنلىكى ئېيتىلغاندا‪.‬‬ ‫‪32‬ئۇلر نۇرغۇن كىشىلەرنى قوغلىدى ۋە ئۇلرنى بېسىپ ئۆتۈپ ‪ ،‬دەم ئېلىش كۈنى ئۇلرغا قارشى لگېر قۇردى ۋە ئۇلرغا قارشى جەڭ قىلدى‪.‬‬ ‫‪33‬ھەزرىتى ئەيسا ئۇلرغا ‪: -‬ھازىرغىچە قىلغان ئىشلىرىڭىز كۇپايە قىلسۇن ‪.‬چىقىپ ‪ ،‬پادىشاھنىڭ ئەېرى بويىچە ئىش قىلىڭلر‪.‬‬ ‫‪34‬ئۇلر« ‪:‬بىز دەم ئالمايمىز ‪ ،‬پادىشاھنىڭ بۇيرنقىنىمۇ قىلمايمىز »دېدى‪.‬‬ ‫‪35‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬ئۇلر تېزلىكتە جەڭ قىلدى‪.‬‬ ‫‪36‬لېكىن ‪ ،‬ئۇلر ئۇلرغا جاۋاب بەرېىدى‪.‬‬ ‫‪37‬لېكىن ‪ ،‬بىز گۇناھسىزلىقىمىز بىلەن ئۆلۈپ كېتەيلى ‪ ،‬ئاسمان‪-‬زېمىن بىزگە گۇۋاھلىق بېرىدن‪.‬‬


‫‪38‬ئۇلر دەم ئېلىش كۈنى ئۇلرغا قارشى ئورنىدىن تۇرنپ ‪ ،‬ئۇلرنى ئايالى ‪ ،‬بالىلىرى ۋە چارۋا ېاللىرى بىلەن ېىڭ ئادەم ئۆلتۈردى‪.‬‬ ‫‪39‬ېەتاتياس ۋە ئۇنىڭ دوستلىرى بۇ ئىشنى چۈشەنگەندىن كېيىن ‪ ،‬ئۇلر ئۈچۈن قاتتىق ئازابلندى‪.‬‬ ‫‪40‬ئۇلرنىڭ بىرى يەنە بىرىگە« ‪:‬ئەگەر ھەېمىمىز قېرىنداشلىرىمىزدەك قىلساق ‪ ،‬ھاياتىمىز ۋە يات ېىللەتلەرگە قارشى قانۇنلىرىمىز ئۈچۈن كۆرەش قىلمىساق ‪،‬‬ ‫ئۇلر بىزنى تېزل يەر يۈزىدىن يىلتىزىدىن يوقىتىدن »دېدى‪.‬‬ ‫‪41‬شۇ ۋاقىتتا ‪ ،‬ئۇلر بۇيرنق چۈشۈرۈپ« ‪:‬كىم دەم ئېلىش كۈنى بىز بىلەن جەڭ قىلماقچى بولسا ‪ ،‬بىز ئۇنىڭغا قارشى جەڭ قىلىمىز »دېدى ‪.‬ھەم ېەخپىي جايلردا‬ ‫ئۆلتۈرۈلگەن قېرىنداشلىرىمىزدەك ھەېمىمىز ئۆلمەيمىز‪.‬‬ ‫‪42‬ئۇنىڭدىن كېيىن ‪ ،‬ئىسرائىلنىڭ كۈچلۈك ئەربابلىرى ‪ ،‬ھەتتا ئۆز ئىاتىيارلىقى بىلەن قانۇنغا سادىق كىشىلەردىن بولغان بىر تۈركۈم ئاسسىدىيىلىكلەر ئۇنىڭ يېنىغا‬ ‫كەلدى‪.‬‬ ‫‪43‬زىيانكەشلىككە ئۇچرىغانلرنىڭ ھەېمىسى ئۇلرغا قوشۇلۇپ ‪ ،‬ئۇلر بىلەن بىللە بولدى‪.‬‬ ‫‪44‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬ئۇلر قوشۇنلىرىنى قوشۇۋېلىپ ‪ ،‬غەزەپ بىلەن گۇناھكارلرنى ‪ ،‬ياېان ئادەېلەرنى غەزەپلەندۈردى‪.‬‬ ‫‪45‬ئاندىن ېاتاتىياس ۋە ئۇنىڭ دوستلىرى ئايلىنىپ ئايلىنىپ ‪ ،‬قۇربانلىق سۇپىسىنى چېقىۋەتتى‪:‬‬ ‫‪46‬ئۇلر ئىسرائىلىيە دېڭىز قىرغىقىدىن خەتنە قىلىنمىغان بالىلرنى ‪ ،‬باتۇرلرچە خەتنىسىنى قىلدى‪.‬‬ ‫‪47‬ئۇلر ېەغرنر ئادەېلەرنىمۇ قوغلىدى ‪ ،‬ئۇلرنىڭ قولىدا خىزېەت روناق تاپتى‪.‬‬ ‫‪48‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬ئۇلر يەھۇدىي ئەېەسلەرنىڭ قولىدىن ۋە پادىشاھلرنىڭ قولىدىن قانۇننى ئەسلىگە كەلتۈردى ‪ ،‬شۇنداقل گۇناھكارنىڭ غەلىبە قىلىشىغا يول‬ ‫قويمىدى‪.‬‬ ‫‪49‬ېەتاتياسنىڭ ئۆلىدىغان ۋاقتى يېقىنلشقاندا ‪ ،‬ئۇ ئوغۇللىرىغا ېۇنداق دېدى« ‪:‬ھازىر ېەغرنرلۇق ۋە تەنبىھ كۈچەيدى ‪ ،‬ھالكەت ۋاقتى ۋە غەزەپ غەزىپى‬ ‫كەلدى‪.‬‬ ‫‪50‬شۇڭا ‪ ،‬ئوغلۇېلر ‪ ،‬قانۇنغا ھېرىسمەن بولۇڭلر ۋە ئاتا‪-‬بوۋىلىرىڭلرنىڭ ئەھدىسى ئۈچۈن جېنىڭلرنى بېرىڭلر‪.‬‬ ‫‪51‬ئاتىلىرىمىزنىڭ ئۆز ۋاقتىدا قىلغان ئىشلىرىنى ئەسلەشكە چاقىرىڭ ‪.‬شۇنداق قىلىپ سىلەر ئۇلۇغ شەرەپ ۋە ېەڭگۈلۈك ناېغا ئېرىشىسىلەر‪.‬‬ ‫‪52‬ئىبراھىم سىناقتا سادىق ئەېەسمۇ؟‬ ‫‪53‬يۈسۈپ ئازاب‪-‬ئوقۇبەت ئىچىدە بۇيرنقنى ئىجرا قىلىپ ‪ ،‬ېىسىرنىڭ خوجايىنى قىلىندى‪.‬‬ ‫‪54‬ئاتىمىز جىنىس ۋە قىزغىنلىق بىلەن ېەڭگۈلۈك روھانىيلىق ئەھدىسىگە ئېرىشتى‪.‬‬ ‫‪55‬ئەيسا بۇ سۆزنى ئورنندىغانلىقى ئۈچۈن ئىسرائىلىيەدە سوتچى قىلىندى‪.‬‬ ‫‪56‬جاېائەت گۇۋاھلىق بەرگەنلىكى ئۈچۈن كالىب بۇ يەرنىڭ ېىراسىنى قوبۇل قىلدى‪.‬‬ ‫‪57‬داۋنت رەھىمدىل بولغانلىقى ئۈچۈن ېەڭگۈلۈك پادىشاھلىقنىڭ تەختىگە ئېرىشتى‪.‬‬ ‫‪58‬ئىلياس تەۋرات قانۇنىغا بولغان قىزغىن ۋە قىزغىن بولغانلىقى ئۈچۈن جەننەتكە كۆتۈرۈلدى‪.‬‬ ‫‪59‬ھانانىيا ‪ ،‬ئازارىيا ۋە ېىسائىل ئېتىقاد بىلەن ئوتتىن قۇتۇلدى‪.‬‬ ‫‪60‬دانىيال گۇناھسىزلىقى ئۈچۈن شىرلرنىڭ ئاغزىدىن قۇتۇلدى‪.‬‬ ‫‪61‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬سىلەر ئۇنىڭغا ئېتىقاد قىلغانلرنىڭ ئۈستىدىن غالىب كېلەلمەيسىلەر‪.‬‬ ‫‪62‬گۇناھكار ئادەېنىڭ سۆزىدىن قورقماڭ ‪ ،‬چۈنكى ئۇنىڭ شان‪-‬شەرىپى تىز ۋە قۇرت بولىدن‪.‬‬ ‫‪63‬بۈگۈن ئۇ كۆتۈرۈلۈپ ‪ ،‬ئەتە تېپىلمايدن ‪ ،‬چۈنكى ئۇ توپا‪-‬چاڭغا قايتىپ كېلىدن ‪ ،‬ئۇنىڭ خىيالى بىكارغا كەتتى‪.‬‬ ‫‪64‬شۇنىڭ ئۈچۈن ‪ ،‬ئەي ئوغۇللىرىم ‪ ،‬قەيسەر بولۇڭلر ۋە ئۆزۈڭلرنى قانۇن بويىچە كۆرسىتىڭلر ‪.‬چۈنكى ‪ ،‬سىلەر شان‪-‬شەرەپكە ئېرىشىسىلەر‪.‬‬ ‫‪65‬ېانا ‪ ،‬ېەن سىمۇن قېرىندىشىڭنىڭ ېەسلىھەتچى ئىكەنلىكىنى بىلىمەن ‪ ،‬ئۇنىڭغا قۇلق سېلىڭلر ‪ ،‬ئۇ سىلەرگە ئاتا بولىدن‪.‬‬ ‫‪66‬يەھۇدا ېەككەبۇسقا كەلسەك ‪ ،‬ئۇ كىچىكىدىن تارتىپل كۈچلۈك ۋە كۈچلۈك بولۇپ ‪ ،‬سېنى سېنىڭ باشلىقىڭ قىلىپ ‪ ،‬خەلق ئۇرنشى بىلەن جەڭ قىلسۇن‪.‬‬ ‫‪67‬تەۋرات قانۇنىغا رىئايە قىلغانلرنىڭ ھەېمىسىنى ئېلىپ ‪ ،‬ئۆز قەۋېىڭنىڭ خاتالىقىدىن ئۆچ ئالغىن‪.‬‬ ‫‪68‬يەھۇدىيلرنى تولۇق تۆلەڭلر ‪ ،‬تەۋرات قانۇنىغا ئەېەل قىلىڭلر‪.‬‬ ‫‪69‬ھەزرىتى ئەيسا ئۇلرغا بەخت تىلەپ ‪ ،‬ئاتا‪-‬بوۋىلىرىنىڭ يېنىغا يىغىلدى‪.‬‬ ‫‪70‬ئۇ قىرىق ئالتىنچى يىلى ۋاپات بولدى ‪ ،‬ئوغۇللىرى ئۇنى ېودىندىكى ئاتىلىرىنىڭ قەبرىسىگە دەپنە قىلدى ‪ ،‬پۈتۈن ئىسرائىللر ئۇنىڭغا قاتتىق قايغۇردى‪.‬‬ ‫‪3‬باب‬‫‪1‬ئۇنىڭ ئوغلى ېاككابۇس دەپ ئاتىلىدىغان ئوغلى يەھۇدا ئورنىدىن تۇرنپ كەتتى‪.‬‬ ‫‪2‬ئۇنىڭ بارلىق قېرىنداشلىرى ئۇنىڭغا ياردەم قىلدى ‪ ،‬ئاتىسى بىلەن بىللە بولغانلرنىڭ ھەېمىسى ئۇنىڭغا ياردەم قىلدى ‪.‬ئۇلر خۇشال ھالدا ئىسرائىلىيە ئۇرنشى‬ ‫قىلدى‪.‬‬ ‫‪3‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬ئۇ ئۆز خەلقىنى ئۇلۇغ ھۆرېەتكە سازاۋەر قىلدى‪.‬‬ ‫‪4‬ئۇ ئىش‪-‬ھەرىكەتلىرىدە شىرغا ئوخشايتتى ‪ ،‬ئولجى ئۈچۈن ھۆركىرىگەن شىر چاققانغا ئوخشايتتى‪.‬‬ ‫‪5‬چۈنكى ئۇ زالىملرنى قوغلپ ‪ ،‬ئۇلرنى ئىزدەپ ‪ ،‬ئۆز خەلقىنى ئازابلىغانلرنى كۆيدۈردى‪.‬‬ ‫‪6‬شۇنىڭ ئۈچۈن ‪ ،‬پاسىقلر ئۇنىڭدىن قورقۇپ كىچىكلىدى ‪ ،‬بارلىق زالىملر ئاۋارىچىلىككە ئۇچرىدى ‪ ،‬چۈنكى ئۇنىڭ قولىدا نىجاتلىق گۈلندى‪.‬‬ ‫‪7‬ئۇ يەنە نۇرغۇن پادىشاھلرنى قايغۇغا سالدى ۋە قىلغان ئىشلىرى بىلەن ياقۇپنى خۇشال قىلدى ‪ ،‬ئۇنىڭ خاتىرە سارىيى ېەڭگۈ بەختلىك‪.‬‬ ‫‪8‬ئۇنىڭدىن باشقا ‪ ،‬ئۇ يەھۇدىيە شەھەرلىرىنى ئايلىنىپ ‪ ،‬خۇداسىزلرنى يوقىتىپ ‪ ،‬ئىسرائىلىيەدىن غەزەپنى قايتۇردى‪.‬‬ ‫‪9‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬ئۇ يەرنىڭ ئەڭ چېتىگە تونۇلدى ۋە ھالك بولۇشقا تەييارلنغانلرنى قوبۇل قىلدى‪.‬‬ ‫‪10‬ئاندىن ‪ ،‬ئاپوللونىي يەھۇدىي ئەېەسلەرنى ۋە ساېارىيەدىن زور بىر قوشۇننى يىغىپ ‪ ،‬ئىسرائىلىيەگە قارشى جەڭ قىلدى‪.‬‬ ‫‪11‬يەھۇدا بۇنى بىلگەندىن كېيىن ‪ ،‬ئۇنىڭ بىلەن كۆرۈشكىلى چىقتى ‪.‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬ئۇ ئۇنى ئۇرنپ ئۆلتۈردى ‪.‬نۇرغۇن كىشىلەر ئۆلتۈرۈلدى ‪ ،‬قالغانلىرى قېچىپ‬ ‫كەتتى‪.‬‬ ‫‪12‬شۇنىڭ ئۈچۈن ‪ ،‬يەھۇدا غەنىيمەتلىرىنى ‪ ،‬ئاپوللونىيۇسنىڭ قىلىچىنىمۇ ئېلىپ ‪ ،‬ئۇنىڭ بىلەن ئۆېۈر بويى جەڭ قىلدى‪.‬‬ ‫‪13‬سۇرىيە قوشۇنىنىڭ شاھزادىسى سېرون يەھۇدانىڭ ئۇنىڭ بىلەن بىللە ئۇرنشقا چىقىش ئۈچۈن نۇرغۇن كىشىلەر ۋە ساداقەتمەن كىشىلەر توپىنىڭ يېنىغا‬ ‫يىغىلغانلىقىنى ئاڭلىدى‪.‬‬ ‫‪14‬ئۇ ېۇنداق دېدى« ‪:‬ېەن پادىشاھلىقتا ېاڭا نام ۋە شەرەپ ئاتا قىلىمەن ‪.‬چۈنكى ېەن يەھۇدا ۋە ئۇنىڭ بىلەن بىللە بولغانلر ‪ ،‬پادىشاھنىڭ ئەېرىگە خىلپلىق‬ ‫قىلغانلر بىلەن ئۇرنش قىلىمەن‪.‬‬


‫‪15‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬ئۇ ئۇنى ېېڭىشقا تەييارلىق قىلدى ‪.‬ئۇنىڭ بىلەن بىللە خۇداغا ئېتىقاد قىلمايدىغان بىر تۈركۈم قوشۇن ئۇنىڭغا ياردەم قىلدى ۋە بەنى‪-‬ئىسرائىلدىن‬ ‫ئۆچ ئالدى‪.‬‬ ‫‪16‬ئۇ بەيتاورونغا چىقىشقا ئاز قالغاندا ‪ ،‬يەھۇدا كىچىك بىر شىركەت بىلەن كۆرۈشكىلى چىقتى‪.‬‬ ‫‪17‬ئۇلر ساھىبجاېالنىڭ ئۇلر بىلەن كۆرۈشكىلى كەلگەنلىكىنى كۆرۈپ ‪ ،‬يەھۇداغا ېۇنداق دېدى« ‪:‬بىز شۇنچە ئاز ئادەم بولۇپ ‪ ،‬شۇنچە كۆپ كىشىلەر توپىغا‬ ‫قارشى تۇرنپ ‪ ،‬پۈتۈن كۈن روزا تۇتۇشقا ھېرىسمەنلىكىمىزنى كۆرەلەيمىز‪.‬‬ ‫‪18‬يەھۇدا ئۇنىڭغا جاۋاب بېرىپ ېۇنداق دېدى ‪:‬نۇرغۇن كىشىلەرنىڭ ئاز ساندىكى كىشىلەرنىڭ قولىغا ئېسىلىشى تەس ئەېەس ‪.‬ئەرشتىكى تەڭرى بىلەن نۇرغۇن‬ ‫كىشىلەر ياكى كىچىك شىركەتلەر بىلەن قۇتقۇزنشنىڭ ھەېمىسى بىر‪:‬‬ ‫‪19‬چۈنكى جەڭنىڭ غەلبىسى نۇرغۇنلىغان كىشىلەر توپىدا ئەېەس ‪.‬ئەېما كۈچ ئاسماندىن كېلىدن‪.‬‬ ‫‪20‬ئۇلر بىزنى ‪ ،‬ئاياللىرىمىزنى ۋە بالىلىرىمىزنى ھالك قىلىش ۋە بۇلڭ‪-‬تالڭ قىلىش ئۈچۈن نۇرغۇن ېەغرنرلۇق ۋە زنلۇم بىلەن بىزگە قارشى كېلىدن‪.‬‬ ‫‪21‬لېكىن بىز ھاياتىمىز ۋە قانۇنلىرىمىز ئۈچۈن كۈرەش قىلىمىز‪.‬‬ ‫‪22‬شۇنىڭ ئۈچۈن ‪ ،‬پەرۋەردىگار ئۆزى ئۇلرنى بىزنىڭ ئالدىمىزدا ئاغدنرنپ تاشليدن ‪ ،‬سىلەردىن قورقماڭلر‪.‬‬ ‫‪23‬ئۇ سۆزلەشنى تاشلپل ‪ ،‬تۇيۇقسىز ئۇلرغا سەكرىدى ‪ ،‬شۇنىڭ بىلەن سېرون ۋە ئۇنىڭ قوشۇنى ئۇنىڭ ئالدىدا ئاغدنرنلدى‪.‬‬ ‫‪24‬ئۇلر بەيتاوروندىن تۈزلەڭلىككە چۈشۈپ ‪ ،‬سەككىز يۈز ئەتراپىدا ئادەم ئۆلتۈردى ‪.‬قالدنقلىرى فىلىستىيەلىكلەرنىڭ زېمىنىغا قېچىپ كەتتى‪.‬‬ ‫‪25‬شۇنىڭدىن كېيىن ‪ ،‬يەھۇدا ۋە ئۇنىڭ قېرىنداشلىرىدىن قورقۇش ۋە ئەتراپتىكى ېىللەتلەرگە قاتتىق قورقۇنچ چۈشۈشكە باشلىدى‪.‬‬ ‫‪26‬ئۇنىڭ داڭقى پادىشاھنىڭ يېنىغا كەلگەچكە ‪ ،‬ھەرقايسى دۆلەتلەر يەھۇدانىڭ جەڭلىرى ھەققىدە پاراڭلشتى‪.‬‬ ‫‪27‬پادىشاھ ئانتاكيا بۇ گەپلەرنى ئاڭلىغاندىن كېيىن ‪ ،‬قاتتىق غەزەپلەندى ‪.‬شۇنىڭ ئۈچۈن ‪ ،‬ئۇ ئۆز دۆلىتىنىڭ بارلىق قوشۇنلىرىنى ‪ ،‬ھەتتا ناھايىتى كۈچلۈك قوشۇننى‬ ‫ئەۋەتىپ توپلىدى‪.‬‬ ‫‪28‬ئۇ يەنە خەزىنىسىنى ئاچتى ۋە ئەسكەرلىرىگە بىر يىل ېائاش بەردى ۋە ئۇلرغا ئېھتىياجلىق ۋاقىتتا تەييار بولۇشقا بۇيرندى‪.‬‬ ‫‪29‬شۇنداقتىمۇ ‪ ،‬ئۇ خەزىنىسىنىڭ پۇلىنىڭ ېەغلۇپ بولغانلىقىنى ۋە دۆلەتتىكى باجنىڭ ئاز ئىكەنلىكىنى كۆرۈپ ‪ ،‬كونا قانۇنلرنى ئېلىپ كېتىشتە زېمىنغا ئېلىپ‬ ‫كەلگەن ئىاتىلپ ۋە ۋابا سەۋەبىدىن‪.‬‬ ‫‪30‬ئۇ بۇنىڭدىن كېيىن ئەيىبلەشكە بەرداشلىق بېرەلمەسلىكىدىن ‪ ،‬ۋە ئىلگىرىكىگە ئوخشاش كەڭ قورساقلىق بىلەن سوۋغا قىلىدىغان سوۋغاتلرنىڭ بولماسلىقىدىن‬ ‫ئەنسىرىدى ‪ ،‬چۈنكى ئۇ ئۆزىدىن ئىلگىرىكى پادىشاھلردىن كۆپ ئىدى‪.‬‬ ‫‪31‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬ئۇ كۆڭلىدە قاتتىق گاڭگىراپ ‪ ،‬پېرسىيەگە بېرىپ ‪ ،‬ئۇ يەرگە دۆلەتنىڭ باجلىرىنى ئېلىش ۋە نۇرغۇن پۇل يىغىشنى قارار قىلدى‪.‬‬ ‫‪32‬شۇنىڭ بىلەن ئۇ ئاقسۆڭەك ۋە قان خان جەېەتىنىڭ بىرى بولغان لىسىيەدىن ئايرىلىپ ‪ ،‬پادىشاھنىڭ فىرات دەرياسىدىن ېىسىر چېگرىسىغىچە بولغان ئىشلىرىنى‬ ‫نازارەت قىلدى‪.‬‬ ‫‪33‬ئوغلى ئانتاكياغا قايتىپ كېلىپ ‪ ،‬ئۇ قايتىپ كەلگۈچە‪.‬‬ ‫‪34‬ئۇنىڭدىن باشقا ‪ ،‬ئۇ قوشۇننىڭ يېرىمىنى ۋە پىللرنى ئۇنىڭغا تاپشۇرنپ بەردى ۋە يەھۇدا ۋە يېرنسالېمدا ئولتۇراقلشقانلرغا ئوخشاش قىلغان بارلىق‬ ‫ئىشلىرىغا ېەسئۇل بولدى‪.‬‬ ‫‪35‬ئۇ ئۇلرغا قارشى بىر قوشۇن ئەۋەتىپ ‪ ،‬ئىسرائىلىيە ۋە يېرنسالېمنىڭ قالدنقلىرىنى يوقىتىش ۋە يىلتىزىدىن يوقىتىش ۋە ئۇلرنىڭ خاتىرە ېۇنارىنى بۇ يەردىن‬ ‫ئېلىپ كېتىش ئۈچۈن‪.‬‬ ‫‪36‬ئۇ ناتونۇش كىشىلەرنى ئۇلرنىڭ ھەېمە يېرىگە ئورننلشتۇرنشى ۋە ئۇلرنىڭ زېمىنىنى بۆلۈشۈشى كېرەك‪.‬‬ ‫‪37‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬پادىشاھ قالغان قوشۇننىڭ يېرىمىنى ئېلىپ ‪ ،‬يۈز قىرىق يەتتىنچى يىلى ئۆزىنىڭ پادىشاھ شەھىرى ئانتاكيادىن يولغا چىقتى ‪.‬ئۇ فىرات دەرياسىدىن‬ ‫ئۆتۈپ ‪ ،‬ئېگىز دۆلەتلەرنى كېسىپ ئۆتتى‪.‬‬ ‫‪38‬شۇنىڭدىن كېيىن ‪ ،‬لىسيا پادىشاھنىڭ دوستلىرىدىن دورېېنېس ‪ ،‬نىكانور ۋە گورگىيانىڭ ئوغلى پتولېمنى تاللىدى‪:‬‬ ‫‪39‬ئۇلر بىلەن بىللە قىرىق ېىڭ پىيادە ئەسكەر ۋە يەتتە ېىڭ چەۋەندازنى ئەۋەتىپ ‪ ،‬يەھۇدا زېمىنىغا كىردى ۋە پادىشاھ بۇيرنغاندەك ئۇنى ۋەيران قىلدى‪.‬‬ ‫‪40‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬ئۇلر پۈتۈن كۈچى بىلەن يولغا چىقىپ ‪ ،‬ئېممائۇس بىلەن تۈزلەڭلىكتە تىكتى‪.‬‬ ‫‪41‬بۇ دۆلەتنىڭ سودىگەرلىرى ئۇلرنىڭ داڭقىنى ئاڭلپ ‪ ،‬خىزېەتكارلىرى بىلەن بىللە كۈېۈش ۋە ئالتۇنلرنى ئېلىپ ‪ ،‬ئىسرائىللرنى قۇل قىلىپ سېتىۋېلىش‬ ‫ئۈچۈن لگېرغا كىردى ‪.‬بۇ يەر سۈرىيە ۋە فىلىستىيەلىكلەرنىڭ زېمىنى ‪.‬ئۇلرغا قوشۇلدى‪.‬‬ ‫‪42‬يەھۇدا ۋە ئۇنىڭ قېرىنداشلىرى ئازاب‪-‬ئوقۇبەتنىڭ كۆپەيگەنلىكىنى ۋە قوشۇنلرنىڭ ئۆز چېگرىسىدا قورشاۋدا قالغانلىقىنى كۆرۈپ ‪ ،‬پادىشاھنىڭ كىشىلەرنى‬ ‫يوقىتىشقا قانداق بۇيرنق بەرگەنلىكىنى ۋە ئۇلرنى پۈتۈنلەي يوقىتىدىغانلىقىنى بىلدى‪.‬‬ ‫‪43‬ئۇلر بىر‪-‬بىرىگە« ‪:‬خەلقىمىزنىڭ بۇزنلغان بايلىقىنى ئەسلىگە كەلتۈرەيلى ‪ ،‬خەلقىمىز ۋە ېۇقەددەس جاي ئۈچۈن كۆرەش قىليلى »دېدى‪.‬‬ ‫‪44‬شۇنىڭدىن كېيىن ‪ ،‬جاېائەت بىر يەرگە جەم بولۇپ ‪ ،‬جەڭگە تەييارلىنىپ ‪ ،‬دنئا‪-‬تىلۋەت قىلىپ ‪ ،‬رەھىم‪-‬شەپقەت تىلىدى‪.‬‬ ‫‪45‬يېرنسالېم چۆلدەك قۇرنق قالدى ‪ ،‬ئۇنىڭ بالىلىرىنىڭ ھېچقايسىسى كىرىپ‪-‬چىقمىدى ‪.‬ياتلرنىڭ ئۇ يەردە تۇرالغۇسى بار ئىدى ‪.‬ياقۇپتىن خۇشاللىق ئېلىپ‬ ‫كېلىندى‪.‬‬ ‫‪46‬شۇنىڭ بىلەن ئىسرائىللر بىر يەرگە جەم بولۇپ ‪ ،‬يېرنسالېمغا قارشى ېاسفاغا كەلدى ‪.‬چۈنكى ېاسفادا ئۇلر ئىسرائىلىيەدە بۇرنن دنئا قىلغان جاي ئىدى‪.‬‬ ‫‪47‬شۇ كۈنى ‪ ،‬ئۇلر روزا تۇتتى‪.‬‬ ‫‪48‬يەھۇدىيلر ئۇلرنىڭ سۈرىتىگە ئوخشىماقچى بولغان قانۇن كىتابىنى ئاچتى‪.‬‬ ‫‪49‬ئۇلر يەنە روھانىيلرنىڭ كىيىملىرىنى ‪ ،‬تۇنجى ېېۋىسىنى ۋە ئوندىن بىرىنى ئېلىپ كەلدى‪.‬‬ ‫‪50‬ئاندىن ئۇلر قاتتىق ئاۋاز بىلەن جەننەتكە قاراپ« ‪:‬بۇلرنى قانداق قىلىمىز ‪ ،‬ئۇلرنى نەگە ئېلىپ كېتىمىز؟‬ ‫‪51‬چۈنكى ېۇقەددەس جايىڭىز ئاياق‪-‬ئاستى قىلىنغان ۋە ناپاك قىلىنغان ‪ ،‬روھانىيلىرىڭىز ئېغىر ۋە پەس بولۇپ كەتتى‪.‬‬ ‫‪52‬ېانا ‪ ،‬يەھۇدىيلر بىزگە قارشى بىر يەرگە جەم بولۇپ بىزنى ھالك قىلدى‪.‬‬ ‫‪53‬ئى خۇدا ‪ ،‬بىزدىن باشقا ‪ ،‬بىز ئۇلرغا قانداق قارشى تۇراليمىز؟‬ ‫‪54‬ئاندىن ئۇلر كاناي چېلىپ ‪ ،‬قاتتىق ئاۋاز بىلەن يىغلىدى‪.‬‬ ‫‪55‬شۇنىڭدىن كېيىن ‪ ،‬يەھۇدا خەلقنى ‪ ،‬ھەتتا ېىڭلىغان ‪ ،‬يۈزلىگەن ‪ ،‬ئەللىك ‪ ،‬ئون نەچچە باشلىقلرنى تەيىنلىدى‪.‬‬ ‫‪56‬ئەېما ئۆي سېلىش ‪ ،‬ياكى خوتۇن ئېلىش ‪ ،‬ياكى ئۈزۈېزارلىق تىكىش ‪ ،‬ياكى قورقۇش قاتارلىقلرغا كەلسەك ‪ ،‬ئۇ بۇيرنق قىلغان كىشىلەرنى ھەر بىر ئادەم ئۆز‬ ‫ئۆيىگە قايتىشقا بۇيرندى‪.‬‬ ‫‪57‬شۇنىڭ بىلەن لگېر يۆتكىلىپ ‪ ،‬ئېممۇسنىڭ جەنۇب تەرىپىگە ئورننلشتى‪.‬‬ ‫‪58‬يەھۇدا ېۇنداق دېدى« ‪:‬ئۆزۈڭلرنى قوراللندنرنڭلر ‪ ،‬باتۇر ئادەم بولۇڭلر ‪ ،‬ئەتىگەن ۋە سەھەردە تەييارلىقىڭلرنى كۆرۈڭلر‪.‬‬ ‫‪59‬چۈنكى ‪ ،‬خەلقىمىزنىڭ ۋە ېۇقەددەس جايىمىزنىڭ ئاپەتلىرىنى كۆرگەندىن كۆرە ‪ ،‬جەڭدە ئۆلگىنىمىز ئەۋزەل‪.‬‬ ‫‪60‬قانداقل بولمىسۇن ‪ ،‬خۇدانىڭ ئىرادىسى جەننەتتە بولغىنىدەك ‪ ،‬ئۇېۇ شۇنداق قىلسۇن‪.‬‬


‫‪4‬باب‬‫‪1‬ئاندىن گورگىياسنى بەش ېىڭ پىيادە ۋە ېىڭلىغان ئەڭ ياخشى چەۋەندازنى ئېلىپ كېچىچە لگېردىن چىقاردى‪.‬‬ ‫‪2‬ئۇ ئاخىرى يەھۇدىيلرنىڭ لگېرىغا كىرىپ تۇيۇقسىز ئۇلرنى ئۇردى ‪.‬قەلئەنىڭ ئادەېلىرى ئۇنىڭ يېتەكچىسى ئىدى‪.‬‬ ‫‪3‬يەھۇدا بۇنى ئاڭلپ ‪ ،‬ئۆزى ۋە ئۇنىڭ بىلەن بىللە بولغان باتۇر كىشىلەرنى ئېممائۇستىكى پادىشاھنىڭ قوشۇنىغا زەربە بەردى‪.‬‬ ‫‪4‬تېاىچە كۈچلەر لگېردىن تارقالغان‪.‬‬ ‫‪5‬بۇ ېەزگىلدە ‪ ،‬گورگىيا كېچىدە يەھۇدانىڭ لگېرىغا كەلدى ‪.‬ئۇ يەردە ئادەم تاپالمىغاندىن كېيىن ‪ ،‬ئۇلرنى تاغدىن ئىزدەپ كەلدى ‪.‬چۈنكى ئۇ« ‪:‬بۇ تورداشلر‬ ‫بىزدىن قېچىپ كەتتى‪.‬‬ ‫‪6‬لېكىن ‪ ،‬كۈندۈزدە ‪ ،‬يەھۇدا ئۈچ ېىڭ ئادەم بىلەن تۈزلەڭلىكتە ئۆزىنى كۆرسەتتى‪.‬‬ ‫‪7‬ئۇلر يەھۇدىيلرنىڭ لگېرىنى كۆردى ‪.‬بۇلر ئۇرنش ېۇتەخەسسىسى ئىدى‪.‬‬ ‫‪8‬يەھۇدا ئۇنىڭ بىلەن بىللە بولغان كىشىلەرگە ‪: -‬ئۇلرنىڭ توپىدىن قورقماڭلر ‪ ،‬ئۇلرنىڭ ھۇجۇېىدىن قورقماڭلر‪.‬‬ ‫‪9‬فىرئەۋن قوشۇن بىلەن ئۇلرنى قوغلشقاندا ‪ ،‬ئەجدادلىرىمىزنىڭ قىزىل دېڭىزدا قانداق قۇتۇلغانلىقىنى ئېسىڭىزدە تۇتۇڭ‪.‬‬ ‫‪10‬ئەېدى بىز پەرۋەردىگار بىزگە رەھىم‪-‬شەپقەت قىلسا ‪ ،‬ئاتا‪-‬بوۋىلىرىمىزنىڭ ئەھدىسىنى ئەسلەپ ‪ ،‬بۇ قوشۇننى بۈگۈن يۈزىمىزدە يوقىتىۋەتسەك ‪ ،‬جەننەتكە دنئا‬ ‫قىليلى‪.‬‬ ‫‪11‬شۇنداق قىلىپ ‪ ،‬بارلىق يەھۇدىيلر ئىسرائىلنى قۇتقۇزىدىغان ۋە قۇتقۇزىدىغان بىرىنىڭ بارلىقىنى بىلسۇن‪.‬‬ ‫‪12‬ناتونۇش كىشىلەر كۆزلىرىنى كۆتۈرۈپ ‪ ،‬ئۇلرنىڭ قارشى تەرەپكە كېلىۋاتقانلىقىنى كۆردى‪.‬‬ ‫‪13‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬ئۇلر لگېردىن چىقىپ جەڭ قىلدى ‪.‬ئەېما يەھۇدا بىلەن بىللە بولغانلر كاناي چېلىندى‪.‬‬ ‫‪14‬شۇنىڭ بىلەن ئۇلر جەڭگە قاتناشتى ‪ ،‬بىگۇناھ ېىللەتلەر تۈزلەڭلىككە قېچىپ كەتتى‪.‬‬ ‫‪15‬ھالبۇكى ‪ ،‬ئۇلرنىڭ ئەڭ ئارقىسىدىكىلىرى قىلىچ بىلەن ئۆلتۈرۈلدى ‪ ،‬چۈنكى ئۇلر ئۇلرنى غەززەگە ‪ ،‬ئىدوېېيا ‪ ،‬ئازوتۇس ۋە جاېنىيا تۈزلەڭلىكىگە قەدەر‬ ‫قوغلپ ‪ ،‬ئۈچ ېىڭ ئادەم ئۆلتۈردى‪.‬‬ ‫‪16‬شۇنداق قىلىپ ‪ ،‬يەھۇدا قوشۇنلىرى بىلەن ئۇلرنى قوغلپ قايتىپ كەلدى‪.‬‬ ‫‪17‬خەلققە« ‪:‬ئالدىمىزدا جەڭ بولغاچقا ‪ ،‬غەنىيمەتكە ئاچكۆز بولما »دېدى‪.‬‬ ‫‪18‬گورگىيا ۋە ئۇنىڭ قوشۇنى بۇ يەردە تاغدا‪.‬‬ ‫‪19‬يەھۇدا بۇ سۆزلەرنى قىلىۋاتقاندا ‪ ،‬ئۇلرنىڭ بىر قىسمى تاغدىن قارىغان‪:‬‬ ‫‪20‬ئۇلر يەھۇدىيلرنىڭ ساھىبجاېالنى قېچىپ چېدىرلرنى كۆيدۈرۈۋەتكەنلىكىنى ھېس قىلغاندا ‪.‬چۈنكى كۆرۈلگەن ئىس‪-‬تۈتەك نېمە ئىش قىلىنغانلىقىنى ئېلن‬ ‫قىلدى‪:‬‬ ‫‪21‬بۇ ئىشلرنى بىلگەندىن كېيىن ‪ ،‬ئۇلر قاتتىق قورقۇپ كەتتى‪.‬‬ ‫‪22‬ئۇلر ھەېمىسى ناتونۇش كىشىلەر يۇرتىغا قېچىپ كەتتى‪.‬‬ ‫‪23‬يەھۇدا چېدىرلرنى بۇزنۋېتىش ئۈچۈن قايتىپ كەلدى ‪.‬ئۇ يەردە نۇرغۇن ئالتۇن ‪ ،‬كۈېۈش ‪ ،‬كۆك يىپەك ‪ ،‬دېڭىز بىنەپشە ۋە نۇرغۇن بايلىقلرغا ئېرىشتى‪.‬‬ ‫‪24‬شۇنىڭدىن كېيىن ‪ ،‬ئۇلر ئۆيلىرىگە قايتىپ ‪ ،‬ېىننەتدارلىق بىلدۈرۈش ناخشىسىنى ئېيتىپ ‪ ،‬ئەرشتىكى پەرۋەردىگارنى ېەدھىيىلىدى ‪.‬چۈنكى بۇ ياخشى ‪ ،‬چۈنكى‬ ‫ئۇنىڭ رەھمىتى ېەڭگۈ داۋاېلىشىدن‪.‬‬ ‫‪25‬شۇنداق قىلىپ ‪ ،‬ئىسرائىلىيە شۇ كۈنى زور قۇتقۇزنشقا ئېرىشتى‪.‬‬ ‫‪26‬قېچىپ كەتكەن ناتونۇش كىشىلەرنىڭ ھەېمىسى كېلىپ لىسياغا نېمە بولغانلىقىنى سۆزلەپ بەردى‪:‬‬ ‫‪27‬ئۇ بۇنى ئاڭلىغاندىن كېيىن گاڭگىراپ قالدى ۋە ئۈېىدسىزلەندى ‪ ،‬چۈنكى ئۇ ئىسرائىلىيەگە قىلىنغان ياكى پادىشاھ ئۇنىڭغا بۇيرنغان ئىشلر ئەېەلگە ئاشمىدى‪.‬‬ ‫‪28‬شۇنىڭدىن كېيىنكى يىلى ‪ ،‬لىسياغا ئەگىشىپ ‪ ،‬ئۇلرنى بويسۇندنرنش ئۈچۈن ‪ ،‬ئاتمىش ېىڭ تال پىيادە ئادەم ۋە بەش ېىڭ چەۋەنداز يىغىلدى‪.‬‬ ‫‪29‬شۇنىڭ بىلەن ئۇلر ئىدوېېيەگە كېلىپ ‪ ،‬بەيتسۇراغا چېدىر تىكتى ‪ ،‬يەھۇدا ئون ېىڭ كىشى بىلەن كۆرۈشتى‪.‬‬ ‫‪30‬ئۇ بۇ كۈچلۈك قوشۇننى كۆرۈپ دنئا‪-‬تىلۋەت قىلىپ ېۇنداق دېدى« ‪:‬ئى ئىسرائىلىيە نىجاتكارى ‪ ،‬سەن خىزېەتكار داۋنتنىڭ قولى بىلەن بۇ باتۇرنىڭ‬ ‫زوراۋانلىقىنى باستۇرنپ ‪ ،‬ناتونۇش كىشىلەر توپىنى قولىغا تاپشۇرغان بەختلىكسەن !سائۇلنىڭ ئوغلى يوناتان ۋە ئۇنىڭ قورال‪-‬ياراغ كۆتۈرگۈچىسى‪.‬‬ ‫‪31‬بۇ قوشۇننى خەلقىڭ ئىسرائىلنىڭ قولىغا ئېتىپ قويغىن ‪ ،‬ئۇلرنىڭ كۈچ‪-‬قۇدرىتى ۋە چەۋەندازلىرى گاڭگىراپ قالسۇن‪.‬‬ ‫‪32‬ئۇلرنى جاسارەتلىك قىلماڭلر ‪ ،‬ئۇلرنىڭ كۈچ‪-‬قۇدرىتى جۈرئەتنى يوقىتىپ ‪ ،‬ئۇلرنى ھالك قىلسۇن‪.‬‬ ‫‪33‬سېنى سۆيىدىغانلرنىڭ قىلىچى بىلەن ئۇلرنى تاشل ‪ ،‬سېنىڭ ئىسمىڭنى بىلىدىغانلرنىڭ ھەېمىسى سېنى ېەدھىيە ئوقۇسۇن‪.‬‬ ‫‪34‬شۇنىڭ بىلەن ئۇلر جەڭگە قاتناشتى ‪.‬لىسيا قوشۇنىنىڭ ئۆلتۈرۈلۈشتىن ئىلگىرىمۇ بەش ېىڭدەك ئادەم ئۆلتۈرۈلگەن‪.‬‬ ‫‪35‬لىسيا قوشۇنلىرىنىڭ قېچىپ كەتكەنلىكىنى ‪ ،‬يەھۇدا ئەسكەرلىرىنىڭ ېەردلىكىنى ۋە ئۇلرنىڭ يا ياشاشقا ياكى باتۇرلۇق بىلەن ئۆلۈشكە تەييارلىقىنى كۆرۈپ ‪،‬‬ ‫ئانتاكياغا كىرىپ ‪ ،‬ناتونۇش كىشىلەر توپىنى يىغىپ ‪ ،‬قوشۇنىنى تېاىمۇ چوڭ قىلدى ‪.‬ئۇ يەھۇدىيەگە قايتا كېلىشنى پىلنلىدى‪.‬‬ ‫‪36‬ئاندىن ‪ ،‬يەھۇدا ۋە ئۇنىڭ قېرىنداشلىرى ېۇنداق دېدى« ‪:‬قاراڭلر ‪ ،‬دۈشمەنلىرىمىز بىئارام بولدى‪.‬‬ ‫‪37‬شۇنىڭدىن كېيىن ‪ ،‬پۈتۈن قوشۇن بىر يەرگە جەم بولۇپ ‪ ،‬سىئون تېغىغا چىقتى‪.‬‬ ‫‪38‬ئۇلر ېۇقەددەس جاينىڭ چۆلدەرەپ ‪ ،‬قۇربانلىق سۇپىسىنىڭ ناپاك بولۇپ كەتكەنلىكىنى ۋە دەرۋازىلرنىڭ كۆيۈپ كەتكەنلىكىنى ۋە ھويلىدا ئورېانلىقتا ياكى‬ ‫تاغنىڭ بىرىدە ئۆسكەن چاتقاللرنىڭ ‪ ،‬ھەئە ‪ ،‬روھانىيلرنىڭ ھۇجرىلىرىنىڭ ئۆرۈلۈپ چۈشكەنلىكىنى كۆردى‪.‬‬ ‫‪39‬ئۇلر كىيىملىرىنى يىرتىپ ‪ ،‬قاتتىق نالە قىلدى ۋە بېشىغا كۈل قويدى‪.‬‬ ‫‪40‬ئۇلرنىڭ يۈزىگە يىقىلىپ ‪ ،‬كاناي بىلەن قوڭغۇراق چېلىپ ‪ ،‬جەننەتكە قاراپ يىغلىدى‪.‬‬ ‫‪41‬شۇنىڭدىن كېيىن ‪ ،‬يەھۇدا ېۇقەددەس كىشىلەرنى تازىلىغۇچە ‪ ،‬قەلئەدىكى كىشىلەر بىلەن ئۇرنش قىلىشقا بىر قىسىم كىشىلەرنى تەيىنلىدى‪.‬‬ ‫‪42‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬ئۇ تەۋرات قانۇنىدىن ھۇزنرلىنىدىغان روھانىيلرنى تاللىدى‪.‬‬ ‫‪43‬ئۇ ېۇقەددەس جاينى تازىلپ ‪ ،‬ناپاك تاشلرنى ناپاك جايغا چىقاردى‪.‬‬ ‫‪44‬ئۇلر ناپاك قىلىنغان كۆيدۈرېە قۇربانلىق سۇپىسىنى نېمە قىلىش توغرىسىدا ېەسلىھەت سورىغاندا‪.‬‬ ‫‪45‬ئۇلر ئۇنى پەسكە چۈشۈرۈۋېتىشنى ئەڭ ياخشى دەپ قارىدى ‪ ،‬بولمىسا بۇ ئۇلرغا تۆھمەت بولۇپ قالمىسۇن ‪ ،‬چۈنكى يەھۇدىيلر ئۇنى ناپاك قىلدى‪.‬‬ ‫‪46‬بۇتاانىنى تاغقا قۇليلىق بىر يەرگە قويۇپ ‪ ،‬ئۇلرغا نېمە قىلىش كېرەكلىكىنى كۆرسىتىدىغان پەيغەېبەر كەلمىگۈچە‪.‬‬ ‫‪47‬ئاندىن ‪ ،‬ئۇلر قانۇن بويىچە تاشلرنى ئېلىپ ‪ ،‬بۇرننقىدەك يېڭى قۇربانلىق سۇپىسى قۇردى‪.‬‬ ‫‪48‬ئىبادەتاانا ‪ ،‬ئىبادەتاانا ئىچىدىكى نەرسىلەرنى ۋە ھويلىلرنى ېۇقەددەس قىلدى‪.‬‬ ‫‪49‬ئۇلر يەنە يېڭى ېۇقەددەس قاچا‪-‬قۇچىلرنى ياساپ ‪ ،‬بۇتاانىغا شام ياندنرنپ ‪ ،‬كۆيدۈرېە قۇربانلىق سۇپىسى ‪ ،‬خۇشبۇي بۇيۇېلر ۋە داستىاانلرنى ئېلىپ‬ ‫كەلدى‪.‬‬


‫‪50‬ئۇلر قۇربانلىق سۇپىسىدا خۇشبۇي ئىسرىقلرنى كۆيدۈردى‪.‬‬ ‫‪51‬ئۇنىڭدىن باشقا ‪ ،‬ئۇلر ناننى ئۈستەلنىڭ ئۈستىگە قويۇپ ‪ ،‬پەردىلەرنى يېيىپ ‪ ،‬ئۆزلىرى باشلىغان بارلىق خىزېەتلەرنى تاېاېلىدى‪.‬‬ ‫‪52‬ھازىر توققۇز ئاينىڭ بەشىنچى ۋە يىگىرېە كۈنى ‪ ،‬يەنى كاسلې ئېيى دەپ ئاتىلىدن ‪ ،‬يۈز قىرىق سەككىزىنچى يىلى ‪ ،‬ئۇلر ئەتىگەندە ئورنىدىن تۇرنپ‪،‬‬ ‫‪53‬ئۇلر قۇربانلىق قىلغان يېڭى قۇربانلىق سۇپىسىدا قانۇن بويىچە قۇربانلىق قىلدى‪.‬‬ ‫‪54‬قاراڭلر ‪ ،‬ېىللەتلەر ئۇنى قايسى ۋاقىتتا ۋە قايسى كۈندە ناپاك قىلدى ‪ ،‬ھەتتا ئۇ ناخشا ‪ ،‬كەركىدان ‪ ،‬ساز ‪ ،‬ساز چېلىش بىلەن بېغىشلنغان‪.‬‬ ‫‪55‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬پۈتۈن خەلق يۈزىگە يىقىلىپ ‪ ،‬ئۇلرغا ياخشى ئۇتۇق ئاتا قىلغان ئەرشتىكى خۇداغا دنئا‪-‬تىلۋەت قىلدى‪.‬‬ ‫‪56‬شۇنىڭ بىلەن ئۇلر قۇربانلىق سۇپىسىنىڭ بېغىشلىشىنى سەككىز كۈن ساقلپ ‪ ،‬خۇشاللىق بىلەن كۆيدۈرېە قۇربانلىق قىلدى ۋە قۇتۇلۇش ۋە ېەدھىيە‬ ‫قۇربانلىقلىرىنى قۇربانلىق قىلدى‪.‬‬ ‫‪57‬ئۇلر يەنە ئالتۇن تاجلر ۋە قالقانلر بىلەن بۇتاانىنىڭ ئالدى تەرىپىنى زىننەتلىدى ‪.‬دەرۋازا ۋە ھۇجرىلرنى يېڭىلىدى ۋە ئۇلرغا ئىشىكلەرنى ئېسىپ قويدى‪.‬‬ ‫‪58‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬خەلق ئارىسىدا ئىنتايىن خۇشاللىق بولدى ‪ ،‬چۈنكى يەھۇدىيلرنىڭ تۆھمەتلىرى يوقىتىلدى‪.‬‬ ‫‪59‬ئۇنىڭدىن باشقا ‪ ،‬يەھۇدا ۋە ئۇنىڭ قېرىنداشلىرى پۈتۈن ئىسرائىلىيە جاېائىتى بىلەن بىللە ‪ ،‬قۇربانلىق سۇپىسىنىڭ بېغىشلنغان كۈنلىرىنى كاسلې ئېيىنىڭ بەش ۋە‬ ‫يىگىرېە كۈنىدىن باشلپ سەككىز كۈن ئىچىدە ئۆز يىلىدا ساقلىشى كېرەكلىكىنى بەلگىلىدى ‪.‬خۇشاللىق ۋە خۇشاللىق بىلەن‪.‬‬ ‫‪60‬ئۇ ۋاقىتلردا ئۇلر سىئون تېغىنى ئېگىز تام ۋە ېۇستەھكەم ېۇنارلر بىلەن قورشاۋغا ئالدى‪.‬‬ ‫‪61‬ئۇلر ئۇنى ساقلش ئۈچۈن بىر قاراۋنلاانا قۇرنپ ‪ ،‬بەيتسۇرانى ېۇستەھكەېلىدى ‪.‬خەلقنىڭ ئىدوېېغا قارشى ېۇداپىئەسى بولۇشى ېۇېكىن‪.‬‬ ‫‪5‬باب‬‫‪1‬ئەتراپتىكى دۆلەتلەر قۇربانلىق سۇپىسىنىڭ ياسالغانلىقىنى ۋە ېۇقەددەس جاينىڭ بۇرننقىدەك يېڭىلنغانلىقىنى ئاڭلپ ‪ ،‬ئۇلرنى بەك نارازى قىلدى‪.‬‬ ‫‪2‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬ئۇلر ياقۇپنىڭ ئەۋلدلىرىنى يوقىتىشنى ئويلىدى ۋە شۇ ئارقىلىق كىشىلەرنى ئۆلتۈرۈشكە ۋە يوقىتىشقا باشلىدى‪.‬‬ ‫‪3‬يەھۇدا ئەرەباتتىندىكى ئىدوېېيادىكى ئەساۋنىڭ بالىلىرىغا قارشى جەڭ قىلدى ‪ ،‬چۈنكى ئۇلر گايىلنى قورشاۋغا ئالدى‪.‬‬ ‫‪4‬ئۇ يەنە پۇرچاقنىڭ بالىلىرىغا يارىلنغانلىقىنى ئېسىگە ئالدى‪.‬‬ ‫‪5‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬ئۇ ېۇنارلرنى تاقاپ ‪ ،‬ئۇلرغا قارشى لگېر قۇرنپ ‪ ،‬ئۇلرنى پۈتۈنلەي ۋەيران قىلدى ۋە ئۇ يەردىكى ېۇنارلرنى ۋە ئۇنىڭدىكى بارلىق‬ ‫نەرسىلەرنى كۆيدۈردى‪.‬‬ ‫‪6‬ئۇنىڭدىن كېيىن ‪ ،‬ئۇ ئاېموننىڭ بالىلىرىغا ئۆتۈپ ‪ ،‬ئۇ يەردە تىموتىينىڭ قوشۇنى بىلەن كۈچلۈك بىر كۈچ ۋە نۇرغۇن كىشىلەرنى تاپتى‪.‬‬ ‫‪7‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬ئۇلر بىلەن نۇرغۇن جەڭلەرنى قىلدى ‪.‬ئۇ ئۇلرنى ئۇردى‪.‬‬ ‫‪8‬ئۇ جازارنى ۋە ئۇنىڭغا تەۋە شەھەرلەرنى ئېلىپ ‪ ،‬يەھۇدىيەگە قايتىپ كەلدى‪.‬‬ ‫‪9‬ئاندىن گالئادتىكى يەھۇدىيلر ئۆزلىرى تۇرنشلۇق ئىسرائىللرغا قارشى بىر يەرگە جەم بولۇپ ‪ ،‬ئۇلرنى ھالك قىلدى ‪.‬ئەېما ئۇلر داتېما قەلئەسىگە قېچىپ‬ ‫كەتتى‪.‬‬ ‫‪10‬يەھۇدا ۋە ئۇنىڭ قېرىنداشلىرىغا خەت ئەۋەتتى‪.‬‬ ‫‪11‬ئۇلر كېلىپ بىز قېچىپ كەتكەن قەلئەنى ئېلىشقا تەييارلىق قىلماقتا ‪.‬تىموتىي ئۇلرنىڭ قوشۇنىنىڭ باشلىقى‪.‬‬ ‫‪12‬ئەېدى كېلىڭلر ‪ ،‬بىزنى ئۇلرنىڭ قولىدىن قۇتۇلدنرنڭلر ‪ ،‬چۈنكى نۇرغۇن كىشىلىرىمىز ئۆلتۈرۈلدى‪.‬‬ ‫‪13‬شۇنداق ‪ ،‬توبىدىكى بارلىق قېرىنداشلىرىمىز ئۆلتۈرۈلدى ‪.‬ئۇلرنىڭ ئايالى ۋە بالىلىرىمۇ ئەسىرلەرنى ئېلىپ كەتتى ۋە نەرسە‪-‬كېرەكلىرىنى ئېلىپ كەتتى ‪.‬ئۇلر‬ ‫ئۇ يەردە ېىڭغا يېقىن ئادەېنى ھالك قىلدى‪.‬‬ ‫‪14‬بۇ خەتلەر تېاى ئوقۇلۇۋاتقاندا ‪ ،‬جەلىلىيە ئۆلكىسىدىن كىيىملىرىنى ئىجارىگە ئالغان باشقا ئەلچىلەر كەلدى‪.‬‬ ‫‪15‬ئۇلر ‪:‬پتولېمايس ‪ ،‬تىرنس ‪ ،‬سىدون ۋە باشقا يەھۇدىي ئەېەسلەرنىڭ جەلىلىيە ئۆلكىسىدىكى كىشىلەر بىزنى يىغىش ئۈچۈن بىر يەرگە جەم بولدى‪.‬‬ ‫‪16‬يەھۇدا ۋە كىشىلەر بۇ سۆزلەرنى ئاڭلىغاندىن كېيىن ‪ ،‬نۇرغۇن جاېائەتنى يىغىپ ‪ ،‬قىيىنچىلىققا دنچ كەلگەن قېرىنداشلىرىغا نېمە قىلىش كېرەكلىكىنى‬ ‫ېەسلىھەتلەشتى ۋە ئۇلرغا ھۇجۇم قىلدى‪.‬‬ ‫‪17‬ئاندىن ‪ ،‬يەھۇدا ئىنىسى سىمونغا« ‪:‬ئادەېلەرنى تاللڭ ‪ ،‬بېرىپ جەلىلىيەدىكى قېرىنداشلىرىڭىزنى قۇتقۇزنڭلر ‪ ،‬چۈنكى ېەن ۋە ئىنىم يوناتان گالئاد يۇرتىغا‬ ‫بارىمىز »دېدى‪.‬‬ ‫‪18‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬ئۇ زەكەرىيانىڭ ئوغلى يۈسۈپ ۋە خەلق سەردارلىرى ئازارىيادىن يەھۇدىيەدىكى قوشۇننىڭ قالدنقلىرى بىلەن بىللە قالدى‪.‬‬ ‫‪19‬ھەزرىتى ئەيساغا ‪: -‬بۇ خەلقنىڭ ېەسئۇلىيىتىنى ئۈستىگە ئالغىن ‪ ،‬بىز قايتىپ كەلمىگۈچە ‪ ،‬يەھۇدىي ئەېەسلەرگە قارشى ئۇرنش قىلمايسىلەر‪.‬‬ ‫‪20‬سىمۇنغا جەلىلىيە ئۆلكىسىگە ئۈچ ېىڭ كىشى ‪ ،‬يەھۇداغا گالئاد دۆلىتى ئۈچۈن سەككىز ېىڭ كىشى بېرىلدى‪.‬‬ ‫‪21‬ئاندىن ‪ ،‬سىمۇن جەلىلىيە ئۆلكىسىگە بېرىپ ‪ ،‬ئۇ يەردە يەھۇدىي ئەېەسلەر بىلەن نۇرغۇن جەڭلەرنى قىلدى‪.‬‬ ‫‪22‬ئۇ ئۇلرنى قوغلپ پتولېمايسنىڭ دەرۋازىسى ئالدى ‪.‬ئۇ يەردە ئولتۇرىدىغان ئۈچ ېىڭغا يېقىن ئادەم ئۆلتۈرۈلدى‪.‬‬ ‫‪23‬جەلىلىيە ئۆلكىسى ‪ ،‬ئارباتىس ‪ ،‬خوتۇنلىرى ‪ ،‬پەرزەنتلىرى ۋە پۈتۈن ېال‪-‬ېۈلۈكلىرى بىلەن ئۇنى ئېلىپ ‪ ،‬يەھۇدىيەگە ئېلىپ كەلدى‪.‬‬ ‫‪24‬يەھۇدا ېەككەئۇس ۋە ئىنىسى يوناتانمۇ ئىئوردان دەرياسىدىن ئۆتۈپ ‪ ،‬ئۈچ كۈنلۈك سەھرادا سەپەر قىلدى‪.‬‬ ‫‪25‬ئۇلر نەباتلىقلر بىلەن كۆرۈشۈپ ‪ ،‬ئۇلرنىڭ يېنىغا تىنچ يول بىلەن كەلدى ۋە ئۇلرغا گالئاد زېمىنىدىكى قېرىنداشلىرىغا بولغان بارلىق ئىشلرنى سۆزلەپ‬ ‫بەردى‪:‬‬ ‫‪26‬ئۇلرنىڭ كۆپىنچىسى بوسورا ‪ ،‬بوسور ‪ ،‬ئالېما ‪ ،‬كاسفور ‪ ،‬ياسالغان ۋە كارنىم قاتارلىق جايلردا قانداق تاقىلىپ قالدى؟ بۇ شەھەرلەرنىڭ ھەېمىسى كۈچلۈك‬ ‫ۋە ئۇلۇغ‪:‬‬ ‫‪27‬ئۇلر گالئاد دۆلىتىنىڭ باشقا شەھەرلىرىدە تاقىلىپ قالدى ‪ ،‬ئەتىسى ئۇلر ئۆز قوشۇنلىرىنى قورغانغا ئەكېلىپ ‪ ،‬ئۇلرنى ئېلىپ كېتىش ۋە بىر كۈندە ھەېمىسىنى‬ ‫يوقىتىشقا تەيىنلىدى‪.‬‬ ‫‪28‬شۇنىڭ بىلەن يەھۇدا ۋە ئۇنىڭ قوشۇنى تۇيۇقسىز چۆل يولىدىن بوسوراغا بۇرنلدى ‪.‬ئۇ شەھەرنى يەڭگەندىن كېيىن ‪ ،‬بارلىق ئەرلەرنى قىلىچ بىلەن ئۆلتۈردى‬ ‫ۋە بارلىق غەنىيمەتلىرىنى ئېلىپ شەھەرنى ئوت بىلەن كۆيدۈردى‪.‬‬ ‫‪29‬ئۇ كېچىدىن قەيەردىن چىقىپ ‪ ،‬قەلئەگە كەلگۈچە باردى‪.‬‬ ‫‪30‬ئۇلر ئەتىگەندە بېشىنى كۆتۈرۈپ قارىدى ‪ ،‬ېانا بۇ يەردە قەلئە ئېلىش ئۈچۈن پەلەېپەي ۋە باشقا ېاتورلرنى كۆتۈرگەن سانسىزلىغان كىشىلەر بار ئىدى‪.‬‬ ‫‪31‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬يەھۇدا جەڭنىڭ باشلنغانلىقىنى ۋە شەھەرنىڭ پەريادىنىڭ كاناي ۋە جاراڭلىق ئاۋاز بىلەن جەننەتكە چىققانلىقىنى كۆردى‪.‬‬ ‫‪32‬ئۇ ساھىبجاېالغا« ‪:‬بۈگۈن قېرىنداشلىرىڭلر ئۈچۈن كۆرەش قىلىڭلر »دېدى‪.‬‬ ‫‪33‬شۇنىڭ بىلەن ئۇ ئۈچ گۇرنپپىدا ئۇلرنىڭ ئارقىسىغا چىقىپ ‪ ،‬كاناي چېلىپ دنئا‪-‬تىلۋەت قىلدى‪.‬‬


‫‪34‬ئاندىن ‪ ،‬تىموتىينىڭ قوشۇنى ئۇنىڭ ېەككىلىك ئىكەنلىكىنى بىلگەندىن كېيىن ‪ ،‬ئۇنىڭدىن قېچىپ كەتتى ‪.‬شۇنداق قىلىپ ‪ ،‬ئۇ كۈنى تەخمىنەن سەككىز ېىڭ ئادەم‬ ‫ئۆلتۈرۈلدى‪.‬‬ ‫‪35‬شۇنداق قىلىپ ‪ ،‬يەھۇدا ېاسفاغا بۇرنلدى ‪.‬ئۇ ئۇنىڭغا ھۇجۇم قىلغاندىن كېيىن ‪ ،‬ئۇ يەردىكى بارلىق ئەرلەرنى ئېلىپ ئۆلتۈردى ۋە غەنىيمەتلىرىنى‬ ‫تاپشۇرنۋېلىپ ئوت بىلەن كۆيدۈردى‪.‬‬ ‫‪36‬ئۇ يەردىن بېرىپ ‪ ،‬كاسفون ‪ ،‬ېاگېد ‪ ،‬بوسور ۋە گالئاد دۆلىتىنىڭ باشقا شەھەرلىرىنى ئېلىپ كەتتى‪.‬‬ ‫‪37‬بۇ ئىشلردىن كېيىن تىموتىي يەنە بىر ساھىبجاېالنى يىغىپ ‪ ،‬دەريادىن ئۆتۈپ رافونغا ھۇجۇم قىلدى‪.‬‬ ‫‪38‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬يەھۇدا ئادەم ئەۋەتىپ ‪ ،‬ساھىبجاېالنى جاسۇسلۇق قىلىشقا ئەۋەتتى ‪.‬ھەزرىتى ئەيسا ئۇنىڭغا ‪: -‬ئەتراپىمىزدىكى بارلىق ېىللەتلەر ‪ ،‬ھەتتا ناھايىتى‬ ‫چوڭ قوشۇنمۇ ئۇلرغا يىغىلدى‪.‬‬ ‫‪39‬ئۇ يەنە ئەرەبلەرنى ئۇلرغا ياردەم قىلىشقا تەكلىپ قىلدى ۋە ئۇلر چېدىرلىرىنى دەريانىڭ سىرتىغا تىكىپ ‪ ،‬كېلىپ سىزگە قارشى تۇرنشقا تەييارلندى ‪.‬يەھۇدا‬ ‫ئۇلر بىلەن كۆرۈشكىلى باردى‪.‬‬ ‫‪40‬تىموتىي قوشۇننىڭ باشلىقلىرىغا ېۇنداق دېدى ‪:‬يەھۇدا ۋە ئۇنىڭ قوشۇنى دەريا بويىغا كەلگەندە ‪ ،‬ئەگەر ئۇ ئالدى بىلەن بىزگە ئۆتۈپ كەتسە ‪ ،‬بىز ئۇنىڭغا‬ ‫بەرداشلىق بېرەلمەيمىز ‪.‬چۈنكى ئۇ بىزگە كۈچلۈك غەلىبە قىلىدن‪:‬‬ ‫‪41‬ئەگەر ئۇ قورقۇپ دەريادىن ئۆتۈپ لگېر قۇرسا ‪ ،‬بىز ئۇنىڭ يېنىغا ئۆتۈپ ‪ ،‬ئۇنىڭ ئۈستىدىن غەلىبە قىلىمىز‪.‬‬ ‫‪42‬يەھۇدا دەريانىڭ يېنىغا كەلگەندە ‪ ،‬ئۇ تەۋرات ئۇستازلىرىنى دەريا بويىدا ساقلپ قېلىشقا بۇيرندى ‪.‬ھەزرىتى ئەيسا ئۇنىڭغا ‪: -‬ھېچكىم لگېردا قالمىسۇن ‪،‬‬ ‫ھەېمەيلەن جەڭگە چىقسۇن‪.‬‬ ‫‪43‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬ئۇ ئالدى بىلەن ئۇلرنىڭ ۋە ئۇنىڭدىن كېيىنكى بارلىق كىشىلەرنىڭ يېنىغا باردى ‪.‬شۇنىڭدىن كېيىن ‪ ،‬پۈتۈن يەھۇدىيلر ئۇنىڭ ئالدىدا بىئارام بولۇپ‬ ‫‪،‬قوراللىرىنى تاشلپ كارنايمدىكى بۇتاانىغا قېچىپ كەتتى‪.‬‬ ‫‪44‬ئۇلر شەھەرنى ئېلىپ ‪ ،‬ئىبادەتاانىدىكى بارلىق نەرسىلەرنى كۆيدۈردى ‪.‬شۇنىڭ بىلەن كارنىم بويسۇندنرنلدى ‪ ،‬ئۇلر يەھۇدا ئالدىدا تۇرالمىدى‪.‬‬ ‫‪45‬شۇنىڭدىن كېيىن ‪ ،‬يەھۇدا گالئاد يۇرتىدىكى بارلىق ئىسرائىللرنى ‪ ،‬يەنى كىچىكىدىن تارتىپ چوڭلرغىچە ‪ ،‬ھەتتا ئۇلرنىڭ ئاياللىرى ‪ ،‬بالىلىرى ۋە ېال‪-‬‬ ‫ېۈلۈكلىرىنى يىغىشتۇردى ‪.‬يەھۇدىيە‪.‬‬ ‫‪46‬ئۇلر ئەفرونغا كەلگەندە( ‪ ،‬بۇ يول ېېڭىشقا تېگىشلىك چوڭ شەھەر ئىدى ‪ ،‬ناھايىتى ېۇستەھكەم ېۇستەھكەم ئىدى )ئۇلر ئوڭ ياكى سول تەرەپتىن ئۇنىڭدىن‬ ‫يۈزلىنەلمەيتتى ‪ ،‬ئەېما چوقۇم ئۇلرنىڭ ئارىسىدىن ئۆتۈشى كېرەك ئىدى‪. it.‬‬ ‫‪47‬ئاندىن ‪ ،‬شەھەر ئاھالىلىرى ئۇلرنى تاقاپ ‪ ،‬دەرۋازىلرنى تاش بىلەن توسۇۋالدى‪.‬‬ ‫‪48‬يەھۇدا ئۇلرغا تىنچ يول بىلەن ئەۋەتىپ« ‪:‬زېمىنىڭىزدىن ئۆتۈپ ئۆز يۇرتىمىزغا كىرەيلى ‪ ،‬ھېچكىم سىزگە زىيانكەشلىك قىلمايدن »دېدى ‪.‬بىز پەقەت پىيادە‬ ‫ئۆتىمىز ‪:‬ھالبۇكى ‪ ،‬ئۇلر ئۇنىڭغا ئېچىلمىدى‪.‬‬ ‫‪49‬شۇنىڭ ئۈچۈن ‪ ،‬يەھۇدا پۈتۈن قوشۇندا ھەېمە ئادەم چېدىرى تىكىشكە بۇيرندى‪.‬‬ ‫‪50‬شۇنىڭ بىلەن لەشكەرلەر چېدىر تىكىپ ‪ ،‬پۈتۈن كېچە‪-‬كۈندۈز شەھەرگە ھۇجۇم قىلدى‪.‬‬ ‫‪51‬ئاندىن كېيىن بارلىق ئەرلەرنى قىلىچ بىلەن ئۆلتۈرۈپ ‪ ،‬شەھەرنى ئاختۇرنپ ‪ ،‬غەنىيمەتلىرىنى ئېلىپ ‪ ،‬شەھەردىن ئۆتۈپ ئۆلتۈرۈلگەنلەرنىڭ ئۈستىدىن‬ ‫ئۆتتى‪.‬‬ ‫‪52‬بۇ ئىشتىن كېيىن ئۇلر ئىئوردانىيەدىن ئۆتۈپ ‪ ،‬بەيتسەننىڭ ئالدىدىكى چوڭ تۈزلەڭلىككە كىردى‪.‬‬ ‫‪53‬يەھۇدا ئارقىدا قالغانلرنى يىغىپ ‪ ،‬كىشىلەرنى يەھۇدىيە زېمىنىغا كىرگۈچە يول بويى نەسىھەت قىلدى‪.‬‬ ‫‪54‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬ئۇلر خۇشاللىق ۋە خۇشاللىق بىلەن سىئون تېغىغا چىقتى ‪.‬ئۇلر بۇ يەردە كۆيدۈرېە قۇربانلىقلرنى سۇندى ‪ ،‬چۈنكى ئۇلرنىڭ ھېچقايسىسى‬ ‫تىنچ قايتىپ كەلمىگۈچە ئۆلتۈرۈلمىدى‪.‬‬ ‫‪55‬يەھۇدا بىلەن يوناتاننىڭ گالئاد زېمىنىدا ‪ ،‬پتولېمايسنىڭ ئالدىدا جەلىلىيەدىكى ئىنىسى سىمون قانداق ئىدى؟‬ ‫‪56‬زەكەرىيانىڭ ئوغلى يۈسۈپ ۋە گارنىزونلرنىڭ باشلىقلىرى ئازارىيا ئۇلرنىڭ قىلغان باتۇرلۇق ۋە ئۇرنش ھەرىكەتلىرىنى ئاڭلىدى‪.‬‬ ‫‪57‬شۇنىڭ ئۈچۈن ‪ ،‬ئۇلر« ‪:‬بىزگە ئىسىم قويايلى ‪ ،‬ئەتراپىمىزدىكى يات ېىللەتلەرگە قارشى جەڭ قىليلى »دېدى‪.‬‬ ‫‪58‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬ئۇلر ئۆزلىرى بىلەن بىللە بولغان گارنىزونغا بۇيرنق چۈشۈرۈپ ‪ ،‬جاېنىيا تەرەپكە قاراپ ېاڭدى‪.‬‬ ‫‪59‬ئاندىن گورگىياس ۋە ئۇنىڭ ئادەېلىرى شەھەردىن چىقىپ ئۇلرغا قارشى جەڭ قىلدى‪.‬‬ ‫‪60‬شۇنداق قىلىپ ‪ ،‬يۈسۈپ بىلەن ئازاراس قېچىپ ‪ ،‬يەھۇدىيە چېگرىسىغا قوغلندى ‪.‬شۇ كۈنى ئىسرائىل خەلقى تەخمىنەن ئىككى ېىڭ كىشى ئۆلتۈرۈلدى‪.‬‬ ‫‪61‬شۇنداق قىلىپ ‪ ،‬ئىسرائىللر ئارىسىدا قاتتىق ئاغدنرنلدى ‪ ،‬چۈنكى ئۇلر يەھۇدا ۋە ئۇنىڭ قېرىنداشلىرىغا ئىتائەت قىلمىدى ‪ ،‬بەلكى بىر قىسىم باتۇرلۇق بىلەن‬ ‫ئىش قىلىشنى ئويلىدى‪.‬‬ ‫‪62‬بۇنىڭدىن باشقا ‪ ،‬بۇ كىشىلەر ئىسرائىلىيەگە قولى بىلەن قۇتۇلغان كىشىلەرنىڭ ئەۋلدلىرىدىن ئەېەس‪.‬‬ ‫‪63‬لېكىن ‪ ،‬يەھۇدا ۋە ئۇنىڭ قېرىنداشلىرى ئىسرائىللر ۋە باشقا يەھۇدىيلرنىڭ نەزىرىدە داڭق چىقارغان‪.‬‬ ‫‪64‬كىشىلەر خۇشال‪-‬خۇراېلىق بىلەن ئۇلرغا يىغىلدى‪.‬‬ ‫‪65‬شۇنىڭدىن كېيىن ‪ ،‬يەھۇدا قېرىنداشلىرى بىلەن بىللە چىقىپ ‪ ،‬ئەساۋنىڭ ئەۋلدلىرى بىلەن جەنۇبقا قاراپ يۈرۈپ ‪ ،‬ھىبروننى ۋە ئۇنىڭ شەھەرلىرىنى ئۇرنپ ‪،‬‬ ‫قەلئەسىنى چېقىپ ‪ ،‬ېۇنارلرنى كۆيدۈردى‪.‬‬ ‫‪66‬ئۇ يەردىن فىلىستىيەلىكلەرنىڭ زېمىنىغا كېتىپ ‪ ،‬ساېارىيەدىن ئۆتتى‪.‬‬ ‫‪67‬ئۇ ۋاقىتتا باتۇرلۇقنى كۆرسىتىشنى خاليدىغان بەزى روھانىيلر ئۇرنشتا ئۆلتۈرۈلدى ‪ ،‬چۈنكى ئۇلر ئويلىمىغان يەردىن ئۇرنشقا چىقتى‪.‬‬ ‫‪68‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬يەھۇدا فىلىستىيەلىكلەرنىڭ زېمىنىدىكى ئازوتقا يۈزلەندى ۋە ئۇلرنىڭ قۇربانلىق سۇپىسىنى چېقىپ ‪ ،‬ئويۇلغان ئويمىلىرىنى ئوت بىلەن‬ ‫كۆيدۈرۈپ ‪ ،‬شەھەرلىرىنى بۇزنۋەتكەندىن كېيىن ‪ ،‬ئۇ يەھۇدىيە زېمىنىغا قايتىپ كەلدى‪.‬‬ ‫‪6‬باب‬‫‪1‬ئۇ ۋاقىتلردا پادىشاھ ئانتاكيا ئېگىز دۆلەتلەرنى كېزىپ يۈرگەن پادىشاھنىڭ پېرسىيە دۆلىتىدىكى ئېلىمايسنىڭ بايلىق ‪ ،‬كۈېۈش ۋە ئالتۇن بىلەن داڭ چىقارغان‬ ‫شەھەر ئىكەنلىكىنى ئاڭلىغان‪.‬‬ ‫‪2‬ئۇنىڭدا ناھايىتى ېول بىر ئىبادەتاانا بار بولۇپ ‪ ،‬بۇ يەردە گرېتسىيەلىكلەر ئارىسىدا بىرىنچى بولۇپ ھۆكۈېرانلىق قىلغان ېاكېدونىيە پادىشاھى فىلىپنىڭ ئوغلى‬ ‫ئىسكەندەر ئۇ يەردىن ئايرىلغان ئالتۇن ‪ ،‬كۆكرەك ۋە قالقانلر بار ئىدى‪.‬‬ ‫‪3‬شۇنىڭ بىلەن ئۇ كېلىپ شەھەرنى ئىگىلىمەكچى ۋە ئۇنى بۇزنۋەتمەكچى بولدى ‪.‬ئەېما ئۇ قىللمىدى ‪ ،‬چۈنكى ئۇلر شەھەردىن ئاگاھلندنرنپ‪،‬‬ ‫‪4‬روزى ئۇنىڭغا قارشى جەڭگە ئاتلندى ‪.‬شۇنىڭ بىلەن ئۇ قېچىپ كەتتى‪.‬‬ ‫‪5‬ئۇنىڭدىن باشقا ‪ ،‬ئۇنىڭغا پېرسىيەگە خۇش خەۋەر ئېلىپ كەلگەن ‪ ،‬يەنى يەھۇدىيە زېمىنىغا قارشى چىققان قوشۇنلر قېچىپ كەتتى‪.‬‬


‫‪6‬چوڭ كۈچ بىلەن ئالدى بىلەن چىققان لىسيا يەھۇدىيلردىن قوغلندى ‪.‬ئۇلر قورال‪-‬ياراغ ‪ ،‬كۈچ‪-‬قۇۋۋەت ۋە غەنىيمەتلەر بىلەن ېۇستەھكەېلەندى‪.‬‬ ‫‪7‬ئۇلر يەنە يېرنسالېمدىكى قۇربانلىق سۇپىسىغا قۇرغان يىرگىنچلىك نەرسىنى چېقىۋەتكەنلىكى ۋە ېۇقەددەس جاينى ئىلگىرىكىگە ئوخشاش ئېگىز تاېلر ۋە ئۇنىڭ‬ ‫شەھىرى بەيتسۇرا بىلەن قورشاۋغا ئالغانلىقى‪.‬‬ ‫‪8‬پادىشاھ بۇ سۆزلەرنى ئاڭلپ ‪ ،‬ھەيران قېلىشتى ۋە قاتتىق ئاغرىدى ‪.‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬ئۇ ئۇنى كارىۋاتنىڭ ئۈستىگە قويۇپ ‪ ،‬غەم‪-‬قايغۇغا گىرىپتار بولۇپ قالدى‪.‬‬ ‫‪9‬ئۇ يەردە نۇرغۇن كۈنلەرنى ئۆتكۈزدى‪.‬‬ ‫‪10‬شۇنىڭ ئۈچۈن ‪ ،‬ئۇ بارلىق دوستلىرىنى چاقىرتىپ ‪ ،‬ئۇلرغا« ‪:‬ئۇيقۇ كۆزۈېدىن كەتتى ‪ ،‬كۆڭلۈم بەك كۆڭۈلسىز‪.‬‬ ‫‪11‬ېەن ئۆز‪-‬ئۆزۈېدىن« ‪:‬ېەن نېمىدېگەن ئازاب‪-‬ئوقۇبەتكە كەلدىم ‪ ،‬نېمىدېگەن ئازاب‪-‬ئوقۇبەت كەلكۈن !چۈنكى ېەن كۈچۈېدە ېول ۋە سۆيۈېلۈك ئىدىم‪.‬‬ ‫‪12‬لېكىن ھازىر يېرنسالېمدا قىلغان ياېانلىقلىرىمنى ۋە ئۇنىڭدىكى بارلىق ئالتۇن‪-‬كۈېۈش قاچا‪-‬قۇچىلرنى ئېلىپ ‪ ،‬يەھۇدىيە ئاھالىلىرىنى سەۋەبسىز يوقىتىشقا‬ ‫ئەۋەتكەنلىكىم ئېسىمدە‪.‬‬ ‫‪13‬شۇنىڭ ئۈچۈن شۇنى ھېس قىلدىمكى ‪ ،‬بۇ سەۋەبتىن بۇ ئاۋارىچىلىقلر ېېنىڭ بېشىمغا كەلدى ‪ ،‬ېانا ېەن يات بىر دۆلەتتە قاتتىق قايغۇ ئىچىدە ھالك بولىمەن‪.‬‬ ‫‪14‬ئاندىن ‪ ،‬ئۇ پۈتۈن زېمىنىغا ھۆكۈېرانلىق قىلىدىغان دوستلىرىدىن فىلىپنى چاقىردى‪.‬‬ ‫‪15‬ئۇنىڭغا تاج ‪ ،‬كىيىم‪-‬كېچەك ۋە ئىمزا بەردى ‪ ،‬ئاخىرى ئوغلى ئانتاكيانى بېقىپ ‪ ،‬ئۇنى پادىشاھلىق ئۈچۈن ئوزنقلندنردى‪.‬‬ ‫‪16‬پادىشاھ ئانتاكيا يۈز قىرىق توققۇزىنچى يىلى ئۇ يەردە ۋاپات بولدى‪.‬‬ ‫‪17‬لىسيا پادىشاھنىڭ ئۆلگەنلىكىنى بىلگەندىن كېيىن ‪ ،‬ئۇ ياش ۋاقتىدا چوڭ بولغان ئوغلى ئانتاكيانى ئۇنىڭ ئورنىغا پادىشاھ قىلدى ۋە ئۇنىڭ ئىسمىنى ‪ Eupator‬دەپ‬ ‫ئاتىدى‪.‬‬ ‫‪18‬بۇ ۋاقىتتا ‪ ،‬ېۇناردا تۇرغانلر ئىسرائىللرنى ېۇقەددەس جاينىڭ ئەتراپىنى تاقاپ ‪ ،‬ئۇلرنىڭ زىيان‪-‬زەخمەتلىرىنى ۋە يات ېىللەتلەرنىڭ كۈچىيىشىنى ھەر‬ ‫ۋاقىت ئىزدىدى‪.‬‬ ‫‪19‬شۇنىڭ ئۈچۈن ‪ ،‬يەھۇدا ئۇلرنى يوقىتىشنى ېەقسەت قىلىپ ‪ ،‬بارلىق كىشىلەرنى يىغىپ ئۇلرنى قورشاۋغا ئالدى‪.‬‬ ‫‪20‬شۇنىڭ بىلەن ئۇلر بىر يەرگە جەم بولۇپ ‪ ،‬يۈز ئەللىك يىلدا ئۇلرنى قورشاۋغا ئالدى ‪.‬ئۇ ئۇلرغا ۋە باشقا ېاتورلرغا قارىتىپ ئوق چىقاردى‪.‬‬ ‫‪21‬قورشاۋدا قالغانلرنىڭ بەزىلىرى چىقىپ ‪ ،‬ئىسرائىللرنىڭ بەزى خۇداسىز ئادەېلىرى ئۆزلىرىگە قوشۇلدى‪.‬‬ ‫‪22‬ئۇلر پادىشاھنىڭ يېنىغا بېرىپ ‪: -‬قاچانغىچە ھۆكۈم چىقارېاي ‪ ،‬قېرىنداشلىرىمىزنىڭ قىساسىنى ئالىدن؟‬ ‫‪23‬بىز سېنىڭ ئاتاڭغا خىزېەت قىلىشنى ‪ ،‬ئۇنىڭ بىزدەك قىلىشنى ۋە ئۇنىڭ ئەېرلىرىگە بويسۇنۇشنى خاليمىز‪.‬‬ ‫‪24‬شۇ سەۋەبتىن ئۇلر ېىللىتىمىزدىن ېۇنارنى قورشاۋغا ئالىدن ۋە بىزدىن يىراقلشتى‪.‬‬ ‫‪25‬ئۇلر بىزگە قارشى قولىنى ئۇزاتمىدى ‪ ،‬بەلكى ئۇلرنىڭ چېگرىسىغىمۇ قول ئۇزاتتى‪.‬‬ ‫‪26‬ېانا ‪ ،‬ئۇلر بۈگۈن يېرنسالېمدىكى ېۇنارنى قورشاۋغا ئېلىش ئۈچۈن ‪ ،‬ئۇنى ېۇقەددەس جاي ۋە بەيتسۇرا بىلەن ېۇستەھكەېلىدى‪.‬‬ ‫‪27‬ئەگەر سەن ئۇلرنى تېز توسمىساڭ ‪ ،‬ئۇلر بۇلردىنمۇ چوڭ ئىشلرنى قىلىدن ‪ ،‬سەن ئۇلرغا ھۆكۈېرانلىق قىللمايسەن‪.‬‬ ‫‪28‬پادىشاھ بۇ گەپنى ئاڭلپ ‪ ،‬قاتتىق غەزەپلەندى ‪.‬ئۇ بارلىق دوستلىرىنى ‪ ،‬قوشۇننىڭ باشلىقلىرىنى ۋە ئاتقا ېەسئۇل بولغان كىشىلەرنى يىغدى‪.‬‬ ‫‪29‬ئۇنىڭدىن باشقا پادىشاھلىقلردىن ‪ ،‬دېڭىزدىكى ئاراللردىن ياللنما ئەسكەرلەرېۇ كەلدى‪.‬‬ ‫‪30‬شۇنىڭ بىلەن ئۇنىڭ قوشۇنىنىڭ سانى يۈز ېىڭ پىيادە ‪ ،‬يىگىرېە ېىڭ چەۋەنداز ۋە ئىككى ئوتتۇز پىل جەڭ قىلدى‪.‬‬ ‫‪31‬بۇلر ئىدوېېيەدىن ئۆتۈپ ‪ ،‬بەيتسۇراغا قارشى جەڭ قىلدى ‪.‬ئەېما ئۇلر بەيتسۇرادىن چىقىپ ‪ ،‬ئۇلرنى ئوت بىلەن كۆيدۈردى ۋە باتۇرلرچە جەڭ قىلدى‪.‬‬ ‫‪32‬يەھۇدا ېۇناردىن چىقىپ ‪ ،‬باتزاخارىيادا پادىشاھنىڭ لگېرىغا قارشى تۇردى‪.‬‬ ‫‪33‬شۇنىڭدىن كېيىن ‪ ،‬پادىشاھ ناھايىتى بالدنر ئورنىدىن تۇرنپ ‪ ،‬قوشۇنلىرى بىلەن باتزاخارىياغا قاراپ قاتتىق يۈرۈش قىلدى ‪ ،‬قوشۇنلىرى ئۇلرنى ئۇرنشقا‬ ‫تەييارلىق قىلدى ۋە كاناي چېلىندى‪.‬‬ ‫‪34‬ئۇلر ئاخىرى پىللرنى ئۇرنشقا قۇتراتقۇلۇق قىلىپ ‪ ،‬ئۇلرغا ئۈزۈم ۋە ئۈجمە قېنىنى كۆرسەتتى‪.‬‬ ‫‪35‬ئۇنىڭدىن باشقا ‪ ،‬ئۇلر ھايۋانلرنى قوشۇنغا بۆلۈپ ‪ ،‬ھەر بىر پىل ئۈچۈن خەت چاپانلىرى ۋە بېشىغا ېىس قالپاق كىيگەن ېىڭ ئادەېنى تەيىنلىدى ‪.‬ئۇنىڭ يېنىدا‬ ‫‪،‬ھەر بىر ھايۋانغا ئەڭ ياخشى بەش يۈز چەۋەنداز تەيىنلەندى‪.‬‬ ‫‪36‬بۇلر ھەر ۋاقىت تەييار ئىدى ‪:‬ھايۋان قەيەردە بولسا ‪ ،‬جانىۋار نەگىل بارېىسۇن ‪ ،‬ئۇلرېۇ كېتىپ ‪ ،‬ئۇنىڭدىن ئايرىلمىدى‪.‬‬ ‫‪37‬ھايۋانلرنىڭ ئۈستىدە ئۇلرنىڭ ھەېمىسىنى يېپىپ تۇرىدىغان ۋە ئۇلرغا ئۈسكۈنىلەر بىلەن ېەھكەم باغلنغان ېۇستەھكەم ياغاچ ېۇنارلر بار ئىدى ‪.‬ئۇلر‬ ‫ھۆكۈېرانلىق قىلغان ھىندىستانلىقنىڭ يېنىدا ئۇلرغا قارشى جەڭ قىلغان ئىككى ئوتتۇز كۈچلۈك ئادەم بار ئىدى‪. him.‬‬ ‫‪38‬چەۋەندازلرنىڭ قالدنقلىرىغا كەلسەك ‪ ،‬ئۇلر ئۇلرنى بۇ تەرەپكە ۋە ئۇ تەرىپىنى ساھىبجاېالنىڭ ئىككى تەرىپىگە ئورننلشتۇردى ۋە ئۇلرغا نېمە قىلىش‬ ‫كېرەكلىكىنى كۆرسىتىپ بەردى ھەېدە قاتار‪-‬قاتارلر ئارىسىدا جابدنق قىلىندى‪.‬‬ ‫‪39‬قۇياش ئالتۇن ۋە ېىس قالقانلردا پارقىراپ تۇرغاندا ‪ ،‬تاغلر ئۇنىڭ بىلەن پارقىراپ ‪ ،‬ئوت چىرىغىدەك پارقىراپ كەتتى‪.‬‬ ‫‪40‬شۇنىڭ بىلەن پادىشاھ قوشۇنىنىڭ بىر قىسمى ئېگىز تاغلرغا ‪ ،‬بىر قىسمى تۆۋەندىكى جىلغىلرغا تارقىلىپ ‪ ،‬بىاەتەر ۋە تەرتىپلىك يۈرۈش قىلدى‪.‬‬ ‫‪41‬شۇنىڭ ئۈچۈن ‪ ،‬ئۇلرنىڭ توپىنىڭ شاۋقۇنىنى ‪ ،‬شىركەتنىڭ يۈرۈش‪-‬تۇرنشلىرى ۋە جابدنقلرنىڭ سايراشلىرىنى ئاڭلىغانلرنىڭ ھەېمىسى تەسىرلەندى ‪،‬‬ ‫چۈنكى قوشۇن ناھايىتى بۈيۈك ۋە كۈچلۈك ئىدى‪.‬‬ ‫‪42‬يەھۇدا ۋە ئۇنىڭ قوشۇنى يېقىنلىشىپ ‪ ،‬جەڭگە ئاتلندى ‪.‬پادىشاھ قوشۇنىدا ئالتە يۈز ئادەم ئۆلتۈرۈلدى‪.‬‬ ‫‪43‬ئېلىئازار يەنە ساۋاران فاېىلىلىك بولۇپ ‪ ،‬خان جەېەتى جابدنقلىرى بىلەن قوراللنغان ھايۋانلرنىڭ بىرىنىڭ باشقىلردىن ئۈستۈن ئىكەنلىكىنى ھېس قىلىپ ‪،‬‬ ‫پادىشاھنى ئۇنىڭ ئۈستىدە دەپ ئويلپ‪،‬‬ ‫‪44‬ئۇ ئۆزىنى خەتەرگە ئىتتىرىڭ ‪ ،‬ئۇ ئۆز خەلقىنى قۇتۇلدنرنپ ‪ ،‬ئۇنىڭغا ېەڭگۈلۈك ئىسىم قوياليدن‪:‬‬ ‫‪45‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬ئۇ جەڭ جەريانىدا باتۇرلۇق بىلەن ئۇنىڭ يېنىغا يۈگۈردى ‪ ،‬ئوڭ ۋە سول تەرەپتە ئۆلتۈردى ‪ ،‬شۇنىڭ بىلەن ئۇلر ئىككى تەرەپتىن بۆلۈنۈپ‬ ‫كەتتى‪.‬‬ ‫‪46‬شۇنداق قىلىپ ‪ ،‬ئۇ پىلنىڭ ئاستىغا شۇڭغۇپ كىرىپ ‪ ،‬ئۇنى ئىتتىرىپ ئۆلتۈردى ‪.‬شۇنىڭ بىلەن پىل ئۇنىڭ ئۈستىگە يىقىلىپ ئۆلدى‪.‬‬ ‫‪47‬قالغان يەھۇدىيلر پادىشاھنىڭ كۈچىنى ۋە ئۇنىڭ قوشۇنلىرىنىڭ زوراۋانلىقىنى كۆرۈپ ‪ ،‬ئۇلردىن يۈز ئۆرۈدى‪.‬‬ ‫‪48‬پادىشاھنىڭ قوشۇنى يېرنسالېمغا بېرىپ ئۇلر بىلەن كۆرۈشتى ‪.‬پادىشاھ چېدىرلىرىنى يەھۇدىيە ۋە سىئون تېغىغا تىكتى‪.‬‬ ‫‪49‬لېكىن ‪ ،‬بەيتسۇرادىكى كىشىلەر بىلەن تىنچلىق ئورناتتى ‪ ،‬چۈنكى ئۇلر شەھەردىن چىقتى ‪ ،‬چۈنكى ئۇلرنىڭ قورشاۋغا بەرداشلىق بېرەلەيدىغان غەلبىسى‬ ‫بولمىغاچقا ‪ ،‬بۇ زېمىن بىر يىل ئارام ئالدى‪.‬‬ ‫‪50‬شۇنىڭ بىلەن پادىشاھ بەيتسۇرانى ئېلىپ ‪ ،‬ئۇنى ساقلپ قېلىش ئۈچۈن ئۇ يەردە بىر قاراۋنلاانا قۇردى‪.‬‬ ‫‪51‬ېۇقەددەس جايغا كەلسەك ‪ ،‬ئۇ ئۇنى نۇرغۇن كۈن قورشاۋغا ئالدى ‪.‬ئۇ يەردە ېاتور ۋە ئەسۋابلر بىلەن زەېبىرەك ئورنىتىپ ‪ ،‬ئوت ۋە تاش ئاتتى‪.‬‬ ‫‪52‬شۇنىڭ بىلەن ئۇلر يەنە ېاتورغا قارشى ېاتور ياساپ ‪ ،‬ئۇلرنى ئۇزنن ېۇددەت جەڭ قىلدى‪.‬‬


‫‪53‬ئەڭ ئاخىرىدا ‪ ،‬ئۇلرنىڭ قاچا‪-‬قۇچىلىرى غىزالنمىدى( ‪ ،‬چۈنكى ئۇ يەتتىنچى يىل ئىدى ‪ ،‬يەھۇدىيەدە يەھۇدىي ئەېەسلەردىن قۇتۇلغانلر دنكاننىڭ قالدنقلىرىنى‬ ‫يەپ بولدى‪).‬‬ ‫‪54‬پاناھگاھتا پەقەت ئاز ساندىكى كىشىلەرل قالدى ‪ ،‬چۈنكى ئاچارچىلىق ئۇلرغا قارشى غەلىبە قىلغانلىقتىن ‪ ،‬ئۇلر ھەر بىر ئادەېنى ئۆز جايىغا تارقىتىشقا‬ ‫ئاېالسىز قالدى‪.‬‬ ‫‪55‬شۇ ۋاقىتتا ‪ ،‬لىسيا پادىشاھنىڭ ئانتاكيا پادىشاھ بولغان فىلىپنىڭ ئوغلى ئانتاكيانى بېقىشقا تەيىنلىگەنلىكىنى ئاڭلىدى‪.‬‬ ‫‪56‬پېرسىيە ۋە ېېدىيادىن قايتۇرنپ كېلىندى ‪ ،‬پادىشاھنىڭ قوشۇنىمۇ ئۇنىڭ بىلەن بىللە باردى ۋە ئۇنىڭ ئىشلىرىنى ئۇنىڭغا تاپشۇرنپ بەرېەكچى بولدى‪.‬‬ ‫‪57‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬ئۇ ئالدىراپ‪-‬تېنەپ ‪ ،‬پادىشاھقا ‪ ،‬ساھىبجاېال ۋە شىركەت باشلىقلىرىغا« ‪:‬بىز ھەر كۈنى چىرىپ كېتىمىز ‪ ،‬غىزالىنىشىمىز ئاز ‪ ،‬بىز قورشاۋغا‬ ‫ئالغان جايمىز كۈچلۈك ‪ ،‬پادىشاھلىقنىڭ ئىشلىرىمۇ شۇنداق »دېدى ‪.‬بىزگە يالغان سۆزلەڭ‪:‬‬ ‫‪58‬ئەېدى بىز بۇ كىشىلەر بىلەن دوست بولۇپ ‪ ،‬ئۇلر ۋە پۈتۈن خەلق بىلەن تىنچلىق ئورناتايلى‪.‬‬ ‫‪59‬ئۇلر بىلەن ئەھدە تۈزدى ‪ ،‬ئۇلر ئىلگىرىكىگە ئوخشاش قانۇنلىرىغا ئەېەل قىلىدن ‪ ،‬چۈنكى ئۇلر نارازى بولدى ۋە بۇ ئىشلرنى قىلدى ‪ ،‬چۈنكى بىز ئۇلرنىڭ‬ ‫قانۇنلىرىنى بىكار قىلدنق‪.‬‬ ‫‪60‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬پادىشاھ ۋە شاھزادەلەر رازى بولدى ‪.‬ئۇلر ئۇنى قوبۇل قىلدى‪.‬‬ ‫‪61‬پادىشاھ ۋە شاھزادىلەر ئۇلرغا قەسەم بەردى‪.‬‬ ‫‪62‬پادىشاھ سىئون تېغىغا كىردى ‪.‬ئەېما ئۇ بۇ يەرنىڭ كۈچلۈكلىكىنى كۆرۈپ ‪ ،‬بەرگەن قەسىمىنى بۇزدى ۋە تاېنى ئەتراپقا چېقىشقا بۇيرندى‪.‬‬ ‫‪63‬شۇنىڭدىن كېيىن ‪ ،‬ئۇ ئالدىراپ‪-‬تېنەپ ‪ ،‬ئانتاكياغا قايتىپ كېلىپ ‪ ،‬فىلىپنىڭ شەھەرنىڭ خوجايىنى ئىكەنلىكىنى بايقىدى ‪.‬شۇنىڭ بىلەن ئۇ ئۇنىڭغا قارشى جەڭ‬ ‫قىلدى ۋە شەھەرنى زورلۇق بىلەن ئىگىلىدى‪.‬‬ ‫‪7‬باب‬‫‪1‬يۈز ئەللىك يىلدا سېلۇكۇسنىڭ ئوغلى دېمېترىئۇس رىمدىن يولغا چىقىپ ‪ ،‬بىر قانچە ئادەم بىلەن دېڭىز قىرغىقىدىكى بىر شەھەرگە كېلىپ ‪ ،‬ئۇ يەردە سەلتەنەت‬ ‫قىلدى‪.‬‬ ‫‪2‬ئۇ ئەجدادلىرىنىڭ ئوردىسىغا كىرگەندە ‪ ،‬ئۇنىڭ قوشۇنلىرى ئانتاكيا ۋە لىسىيەنى ئېلىپ كېلىپ ‪ ،‬ئۇنىڭ يېنىغا كەلدى‪.‬‬ ‫‪3‬شۇنىڭدىن كېيىن ‪ ،‬ئۇ« ‪:‬ئۇلرنىڭ چىرايىنى كۆرېىسەم بولمايدن »دېدى‪.‬‬ ‫‪4‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬ئۇنىڭ خوجايىنى ئۇلرنى ئۆلتۈردى ‪.‬ئەېدى دېمېترىئۇس پادىشاھلىقىنىڭ تەختىگە ئولتۇرغاندا‪،‬‬ ‫‪5‬ئىسرائىللرنىڭ بارلىق رەزىل ۋە تەقۋادار ئادەېلىرى ئۇنىڭ يېنىغا كەلدى ‪.‬ئۇلرنىڭ باش روھانىي بولۇشنى ئارزن قىلىدىغان ئەلكىم بار ئىدى‪.‬‬ ‫‪6‬ئۇلر خەلقنى پادىشاھقا ئەيىبلەپ ‪: -‬يەھۇدا ۋە ئۇنىڭ قېرىنداشلىرى سېنىڭ بارلىق دوستلىرىڭنى ئۆلتۈردى ۋە بىزنى ئۆز يۇرتىمىزدىن قوغلپ چىقاردى‪.‬‬ ‫‪7‬شۇڭا ‪ ،‬ئۆزىڭىزگە ئىشىنىدىغان بىر ئادەېنى ئەۋەتىپ ‪ ،‬ئۇ بىزنىڭ ئارىمىزدا ۋە پادىشاھنىڭ زېمىنىدا قانداق بۇزغۇنچىلىق قىلغانلىقىنى كۆرۈپ بېقىڭ ‪ ،‬ئۇلرغا‬ ‫ياردەم قىلغانلرنىڭ ھەېمىسى بىلەن ئۇلرنى جازالىسۇن‪.‬‬ ‫‪8‬شۇنىڭدىن كېيىن ‪ ،‬پادىشاھ كەلكۈندىن ھالقىپ ھۆكۈېرانلىق قىلىدىغان ‪ ،‬پادىشاھلىقتىكى بۈيۈك ۋە پادىشاھقا سادىق بولغان پادىشاھنىڭ دوستى باكچىدنى تاللىدى‪.‬‬ ‫‪9‬ھەزرىتى ئەيسانى باش روھانىي قىلىپ ‪ ،‬ئۇ ئىسرائىللردىن ئىنتىقام ئېلىشنى بۇيرندى‪.‬‬ ‫‪10‬شۇنىڭ بىلەن ئۇلر يولغا چىقىپ ‪ ،‬زور كۈچ بىلەن يەھۇدىيە زېمىنىغا كەلدى ‪.‬ئۇلر يەھۇدىيە ۋە ئۇنىڭ قېرىنداشلىرىغا ئالداېچىلىق بىلەن تىنچ سۆزلەر بىلەن‬ ‫ئەلچى ئەۋەتتى‪.‬‬ ‫‪11‬ئەېما ئۇلر ئۇلرنىڭ سۆزىگە قۇلق سالمىدى ‪.‬چۈنكى ئۇلر ئۆزلىرىنىڭ زور كۈچ بىلەن كەلگەنلىكىنى كۆردى‪.‬‬ ‫‪12‬ئاندىن ئۇ يەردە ئالىكىم ۋە باكچىدلرغا بىر توپ تەۋرات ئۇستازلىرىنى يىغىپ ‪ ،‬ئادالەت تەلەپ قىلدى‪.‬‬ ‫‪13‬ئاسسانلىقلر ئىسرائىللر ئارىسىدا تۇنجى بولۇپ تىنچلىق تىلىدى‪.‬‬ ‫‪14‬چۈنكى ‪ ،‬ئۇلر« ‪:‬ھارنننىڭ ئەۋلدلىرىنىڭ روھانىيسى بۇ قوشۇن بىلەن بىللە كېلىدن ‪ ،‬ئۇ بىزگە زنلۇم قىلمايدن »دېدى‪.‬‬ ‫‪15‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬ئۇ ئۇلرغا تىنچلىق بىلەن سۆز قىلدى ۋە ئۇلرغا قەسەم قىلىپ ېۇنداق دېدى« ‪:‬بىز ۋە دوستلىرىڭىزنىڭ زىيىنىنى ئالمايمىز‪.‬‬ ‫‪16‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬ئۇلر ئۇنىڭغا ئېتىقاد قىلدى ‪.‬ھالبۇكى ‪ ،‬ئۇ ئۇلردىن ئاتمىش ئادەېنى ئېلىپ ‪ ،‬بىر كۈندە ئۇلرنى ئۆلتۈردى‪.‬‬ ‫‪17‬ئەۋلىيالىرىڭنىڭ گۆشىنى تاشلىۋەتتى ‪ ،‬قېنىنى يېرنسالېمنىڭ ئەتراپىغا تۆكتى ‪ ،‬دەپنە قىلىدىغان ئادەم يوق‪.‬‬ ‫‪18‬شۇنىڭ ئۈچۈن ‪ ،‬ئۇلردا قورقۇنچ ۋە قورقۇنچ ھەېمە ئادەېگە چۈشتى ‪ ،‬ئۇلر« ‪:‬ئۇلردا ھەقىقەتمۇ ‪ ،‬ھەققانىيلىقمۇ يوق ‪.‬چۈنكى ئۇلر تۈزگەن ئەھدىگە ۋە‬ ‫قەسەېگە خىلپلىق قىلدى‪.‬‬ ‫‪19‬ئۇنىڭدىن كېيىن ‪ ،‬باككىدلرنى يېرنسالېمدىن ئېلىپ چىقىپ ‪ ،‬بېزېتتا چېدىرى تىكتى ۋە ئۇ يەردە ئۇنى تاشلپ كەتكەن نۇرغۇن كىشىلەرنى ۋە بىر قىسىم‬ ‫كىشىلەرنى ئەۋەتتى ۋە ئېلىپ كەتتى ۋە ئۇلرنى ئۆلتۈرگەندىن كېيىن ‪ ،‬ئۇلرنى ئۇلۇغلرغا تاشلىدى ‪.‬ئورەك‪.‬‬ ‫‪20‬ئاندىن ئۇ دۆلەتنى ئەلكىمگە بېغىشلىدى ۋە ئۇنىڭغا ياردەم قىلىش ھوقۇقىنى قالدنردى‪.‬‬ ‫‪21‬لېكىن ئالكىم باش روھانىيلىقنى تالشتى‪.‬‬ ‫‪22‬يەھۇدىيە زېمىنىنى ئۆز قولىغا ئالغاندىن كېيىن ‪ ،‬ئىسرائىلىيەدە نۇرغۇن ئازاب‪-‬ئوقۇبەت تارتقان كىشىلەرنى ئاۋارە قىلغانلرنىڭ ھەېمىسى ئۇنىڭغا ېۇراجىئەت‬ ‫قىلدى‪.‬‬ ‫‪23‬يەھۇدا ئەلكىم ۋە ئۇنىڭ ھەېراھلىرىنىڭ ئىسرائىللر ئارىسىدا ھەتتا يەھۇدىيلرنىڭ ئۈستىدىن قىلغان بارلىق ياېانلىقلىرىنى كۆرۈپ‪،‬‬ ‫‪24‬ئۇ يەھۇدىيە ئەتراپىدىكى بارلىق رايونلرغا چىقىپ ‪ ،‬ئۇنىڭدىن ئىسيان كۆتۈرگەنلەردىن ئۆچ ئالدى ‪ ،‬ئۇلر ئەېدى بۇ دۆلەتكە چىقىشقا جۈرئەت قىللمىدى‪.‬‬ ‫‪25‬يەنە بىر تەرەپتىن ‪ ،‬ئەلكىم يەھۇدا ۋە ئۇنىڭ ھەېراھلىرىنىڭ ئۈستۈنلۈكنى ئىگىلىگەنلىكىنى كۆرۈپ ‪ ،‬ئۆزىنىڭ كۈچىگە بويسۇنالمايدىغانلىقىنى بىلگەندىن كېيىن ‪،‬‬ ‫يەنە پادىشاھنىڭ يېنىغا باردى ۋە ئۇلرنىڭ ئىچىدىكى ئەڭ ناچارلىرىنى ئېيتتى‪.‬‬ ‫‪26‬شۇنىڭدىن كېيىن ‪ ،‬پادىشاھ ئۆزىنىڭ ھۆرېەتلىك شاھزادىلىرىدىن بىرى بولغان نىكانورنى ئىسرائىلىيەگە ئەجەللىك ئۆچ كۆرىدىغان ئادەم ئەۋەتىپ ‪ ،‬كىشىلەرنى‬ ‫يوقىتىشقا بۇيرندى‪.‬‬ ‫‪27‬شۇنىڭ بىلەن نىكانور زور كۈچ بىلەن يېرنسالېمغا كەلدى ‪.‬يەھۇدا ۋە ئۇنىڭ قېرىنداشلىرىغا ئالداېچىلىق بىلەن دوستانە سۆزلەرنى ئەۋەتتى‪.‬‬ ‫‪28‬ېەن بىلەن سەن ئوتتۇرىسىدا ئۇرنش بولمىسۇن ‪.‬ېەن سېنى خاتىرجەم كۆرۈش ئۈچۈن بىر قانچە ئادەم بىلەن بىللە كېلىمەن‪.‬‬ ‫‪29‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬ئۇ يەھۇدانىڭ يېنىغا كەلدى ‪.‬دۈشمەنلەر يەھۇدىيەنى زوراۋانلىق بىلەن ئېلىپ كېتىشكە تەييارلندى‪.‬‬ ‫‪30‬يەھۇداغا ئۇنىڭ ئالداېچىلىق بىلەن كەلگەنلىكى ېەلۇم بولغاندىن كېيىن ‪ ،‬ئۇنىڭدىن قورقۇپ ‪ ،‬چىرايىنى ئەېدى كۆرېەيتتى‪.‬‬ ‫‪31‬نىكانورېۇ ئۆزىنىڭ نەسىھىتىنىڭ بايقالغانلىقىنى كۆرۈپ ‪ ،‬كاپارسالېانىڭ يېنىدىكى يەھۇداغا قارشى ئۇرنشقا چىقتى‪:‬‬ ‫‪32‬ئۇ يەردە تەخمىنەن بەش ېىڭ كىشى نىكانور تەرىپىدىن ئۆلتۈرۈلگەن ‪ ،‬قالغانلىرى داۋنت شەھىرىگە قېچىپ كەتكەن‪.‬‬


‫‪33‬بۇ ئىشتىن كېيىن نىكانور سىئون تېغىغا چىقتى ۋە ېۇقەددەس جايدىن بىر قىسىم روھانىيلر ۋە خەلق ئاقساقاللىرى چىقىپ ‪ ،‬ئۇنىڭغا سالم بەردى ۋە پادىشاھ‬ ‫ئۈچۈن قۇربانلىق قىلىنغان كۆيدۈرېە قۇربانلىقنى كۆرسەتتى‪.‬‬ ‫‪34‬ھەزرىتى ئەيسا ئۇلرنى ېەساىرە قىلدى ‪ ،‬ئۇلرنى ېەساىرە قىلدى ‪ ،‬ئۇلرنى نوېۇس قىلدى ۋە پەخىرلەندى‪.‬‬ ‫‪35‬ئۇنىڭ غەزىپى بىلەن قەسەم قىلىپ ېۇنداق دېدى« ‪:‬يەھۇدا ۋە ئۇنىڭ قوشۇنى ھازىر ېېنىڭ قولۇېغا تاپشۇرنلمىسا ‪ ،‬ئەگەر ېەن بىاەتەر قايتىپ كەلسەم ‪ ،‬بۇ‬ ‫ئۆينى كۆيدۈرۈۋېتىمەن ‪.‬بۇنىڭ بىلەن ئۇ قاتتىق غەزەپ بىلەن سىرتقا چىقتى‪.‬‬ ‫‪36‬روھانىيلر كىرىپ ‪ ،‬قۇربانلىق سۇپىسى ۋە بۇتاانىنىڭ ئالدىدا تۇرنپ يىغلپ تۇرنپ‪:‬‬ ‫‪37‬ئى رەببىم ‪ ،‬بۇ ئۆينى سېنىڭ ئىسمىڭ بىلەن چاقىرىپ ‪ ،‬خەلقىڭ ئۈچۈن دنئا ۋە دنئا قىلىدىغان ئۆي قىلىپ تاللىدىڭ‪.‬‬ ‫‪38‬بۇ ئادەم ۋە ئۇنىڭ قوشۇنىدىن قىساس ئېلىڭلر ۋە ئۇلرنى قىلىچ بىلەن ئۆلتۈرسۇن ‪ ،‬ئۇلرنىڭ كۇپۇرلۇقلىرىنى ئېسىڭىزدە تۇتۇڭلر ۋە بۇنىڭدىن كېيىن داۋاېلىق‬ ‫يول قويماڭلر‪.‬‬ ‫‪39‬شۇنىڭ بىلەن نىكانور يېرنسالېمدىن چىقىپ ‪ ،‬بەيتاورونغا چېدىر تىكىپ ‪ ،‬سۈرىيىدىن كەلگەن بىر قوشۇن ئۇنىڭ بىلەن كۆرۈشتى‪.‬‬ ‫‪40‬لېكىن ‪ ،‬يەھۇدا ئۈچ ېىڭ ئادەم بىلەن ئاداسادا تۇرنپ ‪ ،‬ئۇ يەردە دنئا قىلىپ‪:‬‬ ‫‪41‬ئى رەببىم ‪ ،‬ئاسسۇر پادىشاھىدىن ئەۋەتىلگەنلەر كۇپۇرلۇق قىلغاندا ‪ ،‬پەرىشتەڭ چىقىپ ‪ ،‬يۈز تۆت يۈز بەش ېىڭ ئادەېنى ئۇردى‪.‬‬ ‫‪42‬شۇنداق قىلىپ ‪ ،‬بۈگۈن بىزنىڭ ئالدىمىزدىكى بۇ قوشۇننى ھالك قىلغىن ‪ ،‬قالغان كىشىلەر ئۇنىڭ ېۇقەددەس جايىڭغا تۆھمەت چاپلىغانلىقىنى بىلسۇن ۋە ئۇنىڭ‬ ‫رەزىللىكىگە قاراپ ھۆكۈم قىلغىن‪.‬‬ ‫‪43‬شۇنىڭ بىلەن ئادار ئاينىڭ‪ 13-‬كۈنى ‪ ،‬ساھىبجاېاللر جەڭگە قاتناشتى ‪ ،‬ئەېما نىكانورنىڭ ساھىبى بىئارام بولدى ‪ ،‬ئۇ ئۆزى تۇنجى بولۇپ جەڭدە ئۆلتۈرۈلدى‪.‬‬ ‫‪44‬نىكانورنىڭ ساھىبى ئۇنىڭ ئۆلتۈرۈلگەنلىكىنى كۆرۈپ ‪ ،‬قوراللىرىنى تاشلپ قېچىپ كەتتى‪.‬‬ ‫‪45‬ئاندىن ئۇلر ئاداسادىن غەززەگىچە بولغان بىر كۈنلۈك ېۇساپىنى قوغلپ ‪ ،‬كانايلىرى بىلەن كەينىدىن ئاگاھلندنرنش سىگنالى چىقاردى‪.‬‬ ‫‪46‬ئۇلر يەھۇدىيەدىكى بارلىق شەھەرلەردىن چىقىپ ‪ ،‬ئۇلرنى تاقىدى ‪.‬شۇنداق قىلىپ ‪ ،‬ئۇلرنى قوغلىغانلرغا يۈزلىنىپ ‪ ،‬ھەېمىسى قىلىچ بىلەن ئۆلتۈرۈلدى ‪،‬‬ ‫ئۇلرنىڭ ھېچقايسىسى قالمىدى‪.‬‬ ‫‪47‬شۇنىڭدىن كېيىن ‪ ،‬ئۇلر غەنىيمەتلەرنى ‪ ،‬ئولجىلرنى ئېلىپ ‪ ،‬نىكانورلرنىڭ بېشىنى ۋە ئوڭ قولىنى ئۇردى‪.‬‬ ‫‪48‬بۇ سەۋەبتىن كىشىلەر ناھايىتى خۇشال بولدى ‪ ،‬ئۇلر ئۇ كۈننى ناھايىتى خۇشال بىر كۈن ئۆتكۈزدى‪.‬‬ ‫‪49‬بۇنىڭدىن باشقا ‪ ،‬ئۇلر ھەر يىلى ئادارنىڭ ئون ئۈچىنچى كۈنىنى ساقلپ قېلىشنى بەلگىلىدى‪.‬‬ ‫‪50‬شۇنداق قىلىپ ‪ ،‬يەھۇدىيە زېمىنى بىر ئاز ئارام ئالدى‪.‬‬ ‫‪8‬باب‬‫‪1‬يەھۇدا رىملىقلرنىڭ ئۇلرنىڭ كۈچلۈك ۋە باتۇر كىشىلەر ئىكەنلىكىنى ‪ ،‬ئۆزلىرىگە قوشۇلغانلرنىڭ ھەېمىسىنى سۆيگۈ بىلەن قوبۇل قىلىدىغانلىقىنى ۋە ئۇلرغا‬ ‫كەلگەنلەرنىڭ ھەېمىسى بىلەن دوستانە ئۆتكۈزىدىغانلىقىنى ئاڭلىدى‪.‬‬ ‫‪2‬ئۇلر ناھايىتى باتۇر كىشىلەر ئىدى ‪.‬ئۇنىڭغا يەنە ئۇلرنىڭ گالتىيالىقلر ئارىسىدا قىلغان ئۇرنشلىرى ۋە ئالىيجاناب ھەرىكەتلىرى ‪ ،‬ئۇلرنى قانداق‬ ‫بويسۇندنرغانلىقى ۋە باج تاپشۇرغانلىقى سۆزلەندى‪.‬‬ ‫‪3‬ئۇلر ئىسپانىيە دۆلىتىدە قىلغان كۈېۈش ۋە ئالتۇن كانلرنىڭ غەلبىسى ئۈچۈن قىلغانلىرى‪.‬‬ ‫‪4‬ئۇلر ئۆزلىرىنىڭ سىياسىتى ۋە سەۋرچانلىقى بىلەن ئۇلردىن يىراق بولسىمۇ ‪ ،‬ھەېمە يەرنى بويسۇندنردى ‪.‬ئۇلر يەنە ئۇلردىن يىراققا قارشى كەلگەن يەرلەر‬ ‫ئۇلرنى ئەگەشمەيل ‪,‬ئۇلرغا ئۇلۇغ سەل تاشلىۋېتىڭ ‪,‬بۇنداق بولغاندا قالغانلرغا ھەر ئايدا ئۇلرغا بويسۇنۇقىنى بەردى ‪:‬ئەېما قالغانلرغا ھەر يىلى ئۇلرغا‬ ‫ئېھتىياتچان قىلدى‪.‬‬ ‫‪5‬بۇنىڭدىن باشقا ‪ ،‬ئۇلر فىلىپ بىلەن سىتىملرنىڭ پادىشاھى پېرسېسنىڭ ئۆزىگە قارشى كۆتۈرگەن ۋە ئۇلرنى يەڭگەن باشقىلر بىلەن قانداق ئۇرنشتا بىئارام‬ ‫بولغانلىقىنى‪:‬‬ ‫‪6‬ئاسىيادىكى بۈيۈك پادىشاھ ئانتاكياېۇ يۈز يىگىرېە پىل ‪ ،‬چەۋەندازلر ‪ ،‬جەڭ ھارۋىلىرى ۋە ناھايىتى كۆپ قوشۇن بىلەن بىللە ئۇلرنى قانداقمۇ بىئارام قىلدى؟‬ ‫‪7‬ئۇلر ئۇنى قانداق تىرىلدۈردى ۋە ئۇنىڭ ۋە ئۇنىڭدىن كېيىن پادىشاھ بولغانلرغا زور ھۆرېەت بىلدۈرۈش ‪ ،‬گۆرۈگە ئېلىش ۋە كېلىشىم ھاسىل قىلىنغانلىقىغا ۋەدە‬ ‫بەردى‪.‬‬ ‫‪8‬ھىندىستان دۆلىتى ‪ ،‬ېېدىيا ‪ ،‬لىدىيا ۋە ئۇلر ئۇنى ئېلىپ پادىشاھ ئېمېنېسقا بەرگەن ئەڭ ياخشى دۆلەتلەر‪:‬‬ ‫‪9‬بۇنىڭدىن باشقا ‪ ،‬گرېتسىيەلىكلەر قانداق قىلىپ ئۇلرنى يوقىتىشنى قارار قىلدى؟‬ ‫‪10‬ئۇلر بىلگەندىن كېيىن ‪ ،‬ئۇلرغا ېەلۇم بىر كاپىتاننى ئەۋەتىپ ‪ ،‬ئۇلر بىلەن ئۇرنشۇپ ‪ ،‬ئۇلرنىڭ نۇرغۇنلىرىنى ئۆلتۈردى ‪ ،‬تۇتقۇنلرنى خوتۇنلىرىنى ۋە‬ ‫بالىلىرىنى ئېلىپ كەتتى ‪.‬تۇتۇپ ‪ ،‬ئۇلرنى بۈگۈنگە قەدەر ئۇلرنىڭ خىزېەتكارى بولۇشقا ئېلىپ كەلدى‪.‬‬ ‫‪11‬ئۇنىڭدىن باشقا ‪ ،‬ئۇلرنىڭ باشقا بارلىق پادىشاھلىق ۋە ئاراللرنى قانداق قىلىپ ھالك قىلغانلىقى ۋە ئۇلرنىڭ ھۆكۈېرانلىقى ئاستىغا ئالغانلىقى ئۇنىڭغا ھەر‬ ‫ۋاقىت ئۇلرغا قارشى تۇرغانلىقى ئېيتىلدى‪.‬‬ ‫‪12‬ئەېما دوستلىرى ۋە ئۇلرغا تايىنىدىغانلر بىلەن دوستلۇق ئورناتتى ‪ ،‬ئۇلرنىڭ ئىسمىنى ئاڭلىغانلرنىڭ ھەېمىسى ئۇلردىن قورقىدىغان بولغاچقا ‪ ،‬يىراق ۋە‬ ‫يېقىن خانلىقلرنى بويسۇندنردى‪.‬‬ ‫‪13‬ئۇنىڭدىن باشقا ‪ ،‬ئۇلر بىر پادىشاھلىققا ياردەم قىلماقچى بولغانلر ‪.‬ئۇلر يەنە كىمنى خاليدن ‪ ،‬ئۇلر يۆتكىلىدن ‪:‬ئاخىرى ئۇلر ناھايىتى ئۇلۇغلندى‪:‬‬ ‫‪14‬بۇلرنىڭ ھەېمىسىدە ئۇلرنىڭ ھېچقايسىسى تاج كىيمىگەن ياكى بىنەپشە رەڭلىك كىيىم كىيمىگەن بولۇپ ‪ ،‬بۇ ئارقىلىق ئۇلۇغلىنىدن‪.‬‬ ‫‪15‬بۇنىڭدىن باشقا ‪ ،‬ئۇلر ئۆزلىرى ئۈچۈن كېڭەش پالتاسى قىلىپ ‪ ،‬ھەر كۈنى ئۈچ يۈز يىگىرېە كىشى كېڭەشتە ئولتۇرنپ ‪ ،‬خەلق بىلەن ېەسلىھەتلىشىپ ‪،‬‬ ‫ئۇلرنى ياخشى بۇيرندى‪.‬‬ ‫‪16‬ئۇلر ھەر يىلى ئۆز دۆلىتىنى باشقۇرىدىغان بىر ئادەېگە ھاكىمىيەت بېغىشليدىغانلىقىنى ‪ ،‬ئۇلرنىڭ ھەېمىسىنىڭ ئۇنىڭغا بويسۇنىدىغانلىقىنى ‪ ،‬ئۇلرنىڭ‬ ‫ئارىسىدا ھەسەتاورلۇق ۋە تەقلىدچىلىكنىڭ يوقلىقىنى ئېيتتى‪.‬‬ ‫‪17‬بۇ ئىشلرنى ئويلشقاندا ‪ ،‬يەھۇدا ئاككوسنىڭ ئوغلى يۇفولېمۇس ۋە ئېلىئازارنىڭ ئوغلى جەيسوننى تاللىدى ۋە ئۇلرنى رىمغا ئەۋەتىپ ‪ ،‬ئۇلر بىلەن دوستلۇق‬ ‫ۋە ئىتتىپاقداشلىق ئورناتتى‪.‬‬ ‫‪18‬ئۇلردىن بويۇنتۇرنق ئالىدىغانلىقىنى ئۆتۈنۈش ‪.‬چۈنكى ئۇلر گرېتسىيە پادىشاھلىقىنىڭ ئىسرائىلىيەگە قۇللۇق بىلەن زنلۇم قىلغانلىقىنى كۆردى‪.‬‬ ‫‪19‬شۇنىڭ بىلەن ئۇلر رىمغا باردى‪.‬‬ ‫‪20‬يەھۇدا ېەككەئۇس قېرىنداشلىرى ۋە يەھۇدىيلر بىلەن بىللە بىز بىلەن ئىتتىپاقداشلىق ۋە تىنچلىق ئورنىتىش ئۈچۈن سېنى ئەۋەتىپ ‪ ،‬ئىتتىپاقداشلىرىڭ ۋە‬ ‫دوستلىرىڭغا تىزىملىتىمىز‪.‬‬ ‫‪21‬بۇ ئىش رىملىقلرنى خۇشال قىلدى‪.‬‬


‫‪22‬بۇ ‪ ،‬كېڭەش پالتاسىنىڭ ېىس ئۈستەلرگە قايتا يازغان ۋە يېرنسالېمغا ئەۋەتكەن خېتىنىڭ كۆپەيتىلگەن نۇساىسى‪.‬‬ ‫‪23‬رىملىقلرغا ‪ ،‬يەھۇدىيلرغا ‪ ،‬دېڭىزدا ۋە قۇرنقلۇقتا ېەڭگۈ ئۇتۇق قازىنىدن ‪.‬قىلىچ ۋە دۈشمەن ئۇلردىن يىراق‪.‬‬ ‫‪24‬ئەگەر رىملىقلر ياكى ئۇلرنىڭ ئىتتىپاقداشلىرىنىڭ ھەېمىسى ھۆكۈېرانلىق قىلغان ۋاقىتتا ئالدى بىلەن ئۇرنش بولسا‪،‬‬ ‫‪25‬يەھۇدىي خەلقى ۋاقىت بەلگىلەپ ‪ ،‬پۈتۈن ۋنجۇدى بىلەن ئۇلرغا ياردەم قىلىدن‪.‬‬ ‫‪26‬ئۇلر ئۆزلىرىگە قارشى ئۇرنش قىلىدىغانلرغا ھېچ نەرسە بەرېەيدن ياكى ئۇلرغا رىملىقلرغا ياخشى كۆرۈنگەندەك غەلبە ‪ ،‬قورال ‪ ،‬پۇل ياكى پاراخوت‬ ‫بىلەن ياردەم قىلمايدن ‪.‬ئەېما ئۇلر ھېچنېمە ئالماي ‪ ،‬ئەھدىلىرىگە ئەېەل قىلىدن‪.‬‬ ‫‪27‬شۇنىڭغا ئوخشاش ‪ ،‬ئەگەر يەھۇدىيلر ېىللىتىگە ئۇرنش بىرىنچى بولۇپ كەلسە ‪ ،‬رىملىقلر ئۇلرغا بەلگىلەنگەن ۋاقىت بويىچە پۈتۈن ۋنجۇدى بىلەن ياردەم‬ ‫قىلىدن‪.‬‬ ‫‪28‬ئۇلرغا قارشى ئىشتىراك قىلغانلرغا ‪ ،‬قورال‪-‬ياراغ ‪ ،‬پۇل ياكى پاراخوتلرغا رىملىقلرغا ياخشى كۆرۈنگىنىدەك ‪ ،‬ئۇلرغا يېمەكلىك بېرىلمەيدن ‪.‬لېكىن‬ ‫ئۇلر ئەھدىگە ئەېەل قىلىدن‪.‬‬ ‫‪29‬بۇ ېاقالىلەرگە ئاساسەن رىملىقلر يەھۇدىيلر بىلەن ئەھدە تۈزدى‪.‬‬ ‫‪30‬قانداقل بولمىسۇن ‪ ،‬بۇنىڭدىن كېيىن بىر تەرەپ قارشى تەرەپ بىرەر نەرسىنى قوشۇش ياكى ئازايتىشنى كۆرۈشنى ئويلىسا ‪ ،‬ئۇلر ئۆز خاھىشى بويىچە قىلسا‬ ‫بولىدن ‪ ،‬نېمىنى قوشسا ياكى ئېلىپ كەتسە تەستىقلىنىدن‪.‬‬ ‫‪31‬دېمېترىئۇسنىڭ يەھۇدىيلرغا قىلغان ياېانلىقلىرىغا تەسىر قىلغاندەك ‪ ،‬بىز ئۇنىڭغا خەت يازدنق« ‪:‬نېمىشقا دوستلىرىڭغا بويۇنۇڭنى ئېغىرلشتۇرنپ ‪،‬‬ ‫يەھۇدىيلرنى ئىتتىپاقلشتۇرىسەن؟‬ ‫‪32‬ئەگەر ئۇلر ساڭا شىكايەت قىلسا ‪ ،‬بىز ئۇلرغا ئادىللىق بىلەن ېۇئاېىلە قىلىمىز ‪ ،‬سەن بىلەن دېڭىز ۋە قۇرنقلۇق بىلەن ئۇرنش قىلىمىز‪.‬‬ ‫‪9‬باب‬‫‪1‬ئۇندىن باشقا ‪ ،‬دېمېترىئۇس نىكانور ۋە ئۇنىڭ قوشۇنىنىڭ جەڭدە ئۆلتۈرۈلگەنلىكىنى ئاڭلىغاندىن كېيىن ‪ ،‬باكچىد ۋە ئالكىمنى ئىككىنچى قېتىم يەھۇدىيە زېمىنىغا‬ ‫ئەۋەتتى ۋە ئۇلر بىلەن ساھىبجاېالنىڭ ئاساسلىق كۈچى‪:‬‬ ‫‪2‬ئۇلر گالگالغا تۇتىشىدىغان يولدا ېېڭىپ ‪ ،‬چېدىرلىرىنى ئاربېلدىكى ېاسالوتنىڭ ئالدىدا تىكتى ‪.‬ئۇلر غەلىبە قىلغاندىن كېيىن نۇرغۇن كىشىلەرنى ئۆلتۈردى‪.‬‬ ‫‪3‬ئۇلر يەنە ئەللىك ئىككىنچى يىلىنىڭ بىرىنچى ئېيىدا يېرنسالېم ئالدىدا لگېر قۇردى‪.‬‬ ‫‪4‬ئۇلر قەيەردىن چىقىپ ‪ ،‬يىگىرېە ېىڭ پىيادە ۋە ئىككى ېىڭ چەۋەنداز بىلەن بېرىياغا باردى‪.‬‬ ‫‪5‬يەھۇدا ئېلىئاستا چېدىرى تىكتى ۋە ئۇنىڭ بىلەن بىللە تاللنغان ئۈچ ېىڭ كىشى‪:‬‬ ‫‪6‬باشقا قوشۇننىڭ شۇنچە كۆپ ئادەم ئىكەنلىكىنى كۆرۈپ ‪ ،‬قاتتىق قورقۇپ كەتتى ‪.‬بۇنىڭ بىلەن نۇرغۇن كىشىلەر ساھىبجاېالدىن ئۆزىنى يەتكۈزدى ‪ ،‬چۈنكى‬ ‫ئۇلرنىڭ تۇرالغۇسى سەككىز يۈز ئادەېدىن ئېشىپ كەتمەيدن‪.‬‬ ‫‪7‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬يەھۇدا قوشۇنىنىڭ سىيرىلىپ كەتكەنلىكىنى ۋە جەڭنىڭ ئۆزىگە تەگكەنلىكىنى كۆرۈپ ‪ ،‬كۆڭلى قاتتىق بىئارام بولدى ۋە بەك ئازابلندى ‪ ،‬چۈنكى‬ ‫ئۇلرنى يىغىشقا ۋاقتى يوق ئىدى‪.‬‬ ‫‪8‬شۇنداقتىمۇ ‪ ،‬قالغانلرغا ئۇ« ‪:‬ئورنىمىزدىن تۇرنپ ‪ ،‬دۈشمىنىمىزگە قارشى چىقايلى ‪ ،‬ئەگەر بىز ئۇلر بىلەن ئۇرنشاليدىغان بولساق »دېدى‪.‬‬ ‫‪9‬لېكىن ‪ ،‬ئۇلر ئۇنى رەت قىلىپ« ‪:‬بىز ھەرگىز قىللمايمىز ‪ ،‬ئەېدى ھاياتىمىزنى قۇتۇلدنرايلى ‪ ،‬بۇنىڭدىن كېيىن قېرىنداشلىرىمىز بىلەن قايتىپ كېلىپ ‪ ،‬ئۇلرغا‬ ‫قارشى ئۇرنش قىلىمىز ‪ ،‬چۈنكى بىز ناھايىتى ئاز‪.‬‬ ‫‪10‬يەھۇدا ېۇنداق دېدى« ‪:‬خۇدا ېېنىڭ بۇ ئىشنى قىلىشىمدىن ساقلىسۇن ۋە ئۇلردىن قېچىپ كېتەيلى ‪:‬ۋاقتىمىز كەلسە ‪ ،‬قېرىنداشلىرىمىز ئۈچۈن ېەردانە ئۆلەيلى ‪،‬‬ ‫ئىززەت‪-‬ھۆرېىتىمىزگە داغ تەگمىسۇن‪.‬‬ ‫‪11‬بۇنىڭ بىلەن باكچىد قوشۇنى چېدىرىدىن چېكىنىپ چىقىپ ‪ ،‬ئۇلرغا قارشى تۇردى ‪ ،‬ئۇلرنىڭ چەۋەندازلىرى ئىككى قوشۇنغا بۆلۈندى ‪ ،‬ئوقيا ۋە ئوقيا ئېتىش‬ ‫ېاھىرى ساھىبجاېالنىڭ ئالدىغا ئۆتتى ۋە ئالدى تەرەپكە ېاڭغانلرنىڭ ھەېمىسى كۈچلۈك كىشىلەر ئىدى‪.‬‬ ‫‪12‬باكچىدقا كەلسەك ‪ ،‬ئۇ ئوڭ قاناتتا ئىدى ‪ ،‬شۇنىڭ بىلەن ساھىبجاېال ئىككى تەرەپكە يېقىنلىشىپ ‪ ،‬كاناي چېلىندى‪.‬‬ ‫‪13‬ئۇلر يەھۇدا تەرەپتە ‪ ،‬ھەتتا كاناي چېلىپ ‪ ،‬قوشۇننىڭ شاۋقۇنىدىن يەر تەۋرىدى ‪ ،‬جەڭ ئەتىگەندىن كەچكىچە داۋاېلشتى‪.‬‬ ‫‪14‬يەھۇدا باقچىد ۋە قوشۇننىڭ كۈچىنىڭ ئوڭ تەرەپتە ئىكەنلىكىنى ھېس قىلىپ ‪ ،‬بارلىق قەيسەر كىشىلەرنى بىللە ئېلىپ كەتتى‪.‬‬ ‫‪15‬ئۇلر ئوڭ قاناتنى پارچىلپ ‪ ،‬ئۇلرنى ئازوت تېغىغىچە قوغلىدى‪.‬‬ ‫‪16‬ئۇلر سول قاناتنىڭ ئوڭ قانىتىنىڭ ئوڭايسىزلنغانلىقىنى كۆرۈپ ‪ ،‬يەھۇدا ۋە ئۇنىڭ بىلەن بىللە بولغانلرنىڭ كەينىدىن كەينىدىن ئەگىشىپ ېاڭدى‪.‬‬ ‫‪17‬بۇ يەردە قاتتىق جەڭ بولدى ‪ ،‬چۈنكى ئىككى تەرەپتە نۇرغۇن ئادەم ئۆلتۈرۈلدى‪.‬‬ ‫‪18‬يەھۇداېۇ ئۆلتۈرۈلۈپ ‪ ،‬قالغانلىرى قېچىپ كەتتى‪.‬‬ ‫‪19‬يوناتان بىلەن سىمون يەھۇدا ئىنىسىنى ئېلىپ ېودىندىكى ئاتىلىرىنىڭ قەبرىسىگە دەپنە قىلدى‪.‬‬ ‫‪20‬ئۇنىڭدىن باشقا ‪ ،‬ئۇلر ئۇنى يىغلىدى ‪ ،‬پۈتۈن ئىسرائىللر ئۇنىڭغا قاتتىق نالە قىلدى ۋە نۇرغۇن كۈن ېاتەم تۇتتى‪.‬‬ ‫‪21‬ئىسرائىلنى قۇتقۇزىدىغان باتۇر ئادەم قانداق يىقىلدى!‬ ‫‪22‬يەھۇدا ۋە ئۇنىڭ ئۇرنشلىرى ‪ ،‬قىلغان ئېسىل ئەېەللىرى ۋە ئۇلۇغلۇقىغا ېۇناسىۋەتلىك باشقا ئىشلر يېزىلمىدى ‪ ،‬چۈنكى ئۇلر بەك كۆپ ئىدى‪.‬‬ ‫‪23‬يەھۇدا ئۆلگەندىن كېيىن ‪ ،‬پاسىقلر ئىسرائىلنىڭ ھەرقايسى جايلىرىدا بېشىنى چىقىرىشقا باشلىدى ۋە گۇناھ‪-‬ېەسىيەتكە ئوخشاش بارلىق كىشىلەر ېەيدانغا كەلدى‪.‬‬ ‫‪24‬ئۇ كۈنلەردە ‪ ،‬دۆلەت قاتتىق ئىسيان كۆتۈرۈپ ‪ ،‬ئۇلر بىلەن بىللە ېاڭدى‪.‬‬ ‫‪25‬ئاندىن ‪ ،‬باكچىدلر رەزىل كىشىلەرنى تاللپ ‪ ،‬ئۇلرنى دۆلەتنىڭ خوجايىنى قىلدى‪.‬‬ ‫‪26‬ئۇلر يەھۇدانىڭ دوستلىرىنى ئىزدەپ ئىزدەپ ‪ ،‬ئۇلرنى ئىنتىقام ئالغان باككىدلرنىڭ يېنىغا ئېلىپ باردى‪.‬‬ ‫‪27‬ئىسرائىلىيەدە ئۇلرنىڭ ئارىسىدا بىر پەيغەېبەر كۆرۈنمىگەن ۋاقىتتىن بۇيانقى چوڭ ئازاب‪-‬ئوقۇبەتلەر يۈز بەردى‪.‬‬ ‫‪28‬بۇنىڭ ئۈچۈن ‪ ،‬يەھۇدانىڭ بارلىق دوستلىرى بىر يەرگە جەم بولۇپ ‪ ،‬يوناتانغا‪:‬‬ ‫‪29‬قېرىندىشىڭىز يەھۇدا ۋاپات بولغاندىن كېيىن ‪ ،‬بىزنىڭ ئۇنىڭغا ئوخشاش دۈشمىنىمىز ‪ ،‬باقچىدلر ۋە ېىللىتىمىزنىڭ ئۇلرغا قارشى چىققۇدەك ئادەم يوق‪.‬‬ ‫‪30‬شۇڭا ‪ ،‬بىز بۈگۈن بىزنىڭ جەڭلىرىمىزگە جەڭ ئېلن قىلىش ئۈچۈن ‪ ،‬ئۇنىڭ ئورنىغا شاھزادە ۋە كاپىتان بولۇشقا تاللىدنق‪.‬‬ ‫‪31‬بۇ ۋاقىتتا يوناتان ھاكىمىيەتنى قولىغا ئالدى ۋە ئىنىسى يەھۇدانىڭ ئورنىغا ئورنىدىن تۇردى‪.‬‬ ‫‪32‬بىراق ‪ ،‬باكچىدېس ئۇنى بىلگەندە ‪ ،‬ئۇنى ئۆلتۈرېەكچى بولغان‬ ‫‪33‬يوناتان ۋە ئۇنىڭ ئىنىسى سىمون ۋە ئۇنىڭ بىلەن بىللە بولغانلرنىڭ ھەېمىسى بۇنى ھېس قىلىپ ‪ ،‬تېكو چۆللۈكىگە قېچىپ بېرىپ ‪ ،‬چېدىرلىرىنى ئاسفار‬ ‫كۆلچىكىدە تىكتى‪.‬‬ ‫‪34‬باكچىد بۇنى چۈشەنگەندىن كېيىن ‪ ،‬ئۇ دەم ئېلىش كۈنى پۈتۈن قوشۇنلىرى بىلەن ئىئوردانىيەگە يېقىنلشتى‪.‬‬


‫‪35‬يوناتان ئىنىسى يەھيا پەيغەېبەرنى ئەۋەتىپ ‪ ،‬دوستلىرىغا ناباتلىقلرنى دنئا‪-‬تىلۋەت قىلىشقا ئەۋەتتى‪.‬‬ ‫‪36‬لېكىن جاېبرىنىڭ ئەۋلدلىرى ېېدابادىن چىقىپ ‪ ،‬يەھيا پەيغەېبەرنى ۋە ئۇنىڭدىكى بارلىق نەرسىلەرنى ئېلىپ كەتتى‪.‬‬ ‫‪37‬بۇ ئىشتىن كېيىن يوناتان ۋە ئىنىسى سىمونغا جاېبرىنىڭ ئەۋلدلىرىنىڭ كاتتا توي قىلغانلىقى ۋە كېلىننى چوڭ پويىز بىلەن ناداباتادىن ئېلىپ كېلىۋاتقانلىقى ‪ ،‬خۇددى‬ ‫چاناننىڭ ئۇلۇغ شاھزادىلىرىنىڭ بىرىنىڭ قىزىدەك كەلگەنلىكى توغرىسىدا خەۋەر كەلدى‪.‬‬ ‫‪38‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬ئۇلر ئىنىسى يەھيا پەيغەېبەرنى ئەسلەپ ‪ ،‬تاغقا چىقىپ ‪ ،‬تاغنىڭ ئاستىغا يوشۇرنندى‪.‬‬ ‫‪39‬ئۇلر كۆزلىرىنى كۆتۈرۈپ قارىدى ‪ ،‬قارىسا ‪ ،‬بۇ يەردە ناھايىتى ھەيۋەتلىك ۋە ئېسىل ۋاگونلر بار ئىدى ‪.‬يىگىت ۋە ئۇنىڭ دوستلىرى ۋە قېرىنداشلىرى دنېباق‬ ‫‪،‬چالغۇ ئەسۋابلىرى ۋە نۇرغۇن قوراللر بىلەن كۆرۈشكىلى چىقتى‪.‬‬ ‫‪40‬يوناتان ۋە ئۇنىڭ بىلەن بىللە بولغانلر ئۇلر قورشاۋدا قالغان جايدىن ئۇلرغا قارشى تۇرنپ ‪ ،‬ئۇلرنى ئۆلتۈردى ‪.‬نۇرغۇن ئادەم ئۆلدى ‪ ،‬قالغانلىرى تاغقا‬ ‫قېچىپ كەتتى ‪.‬ئۇلرنىڭ غەنىيمەتلىرى‪.‬‬ ‫‪41‬شۇنىڭ بىلەن نىكاھ ېاتەېگە ‪ ،‬ېېلودىيىسىنىڭ شاۋقۇنى ھەسرەتكە ئايلندى‪.‬‬ ‫‪42‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬ئۇلر ئىنىسىنىڭ قېنىدىن تولۇق ئۆچ ئالغاندىن كېيىن ‪ ،‬يەنە ئىئوردان دەرياسىنىڭ سازلىقىغا بۇرنلدى‪.‬‬ ‫‪43‬باكچىد بۇ گەپنى ئاڭلپ ‪ ،‬دەم ئېلىش كۈنى ‪ ،‬زور كۈچ بىلەن ئىئوردان دەرياسىنىڭ قىرغىقىغا كەلدى‪.‬‬ ‫‪44‬يوناتان ئۆز شىركىتىگە ېۇنداق دېدى« ‪:‬ئەېدى ئەېدى جېنىمىز ئۈچۈن كۈرەش قىليلى ‪ ،‬چۈنكى ئۇ ئىلگىرىكىگە ئوخشاش بىز بىلەن بىللە ئەېەس‪».‬‬ ‫‪45‬چۈنكى ‪ ،‬جەڭ ئالدىمىزدا ۋە كەينىمىزدە ‪ ،‬ئىئوردان دەرياسىنىڭ بۇ تەرىپى ۋە ئۇ تەرىپىدىكى سازلىق ۋە ياغاچ ‪ ،‬بىزنىڭمۇ ئارقىمىزغا بۇرنلۇپ كېتىدىغان‬ ‫يېرىمىز يوق‪.‬‬ ‫‪46‬شۇنىڭ ئۈچۈن ‪ ،‬ئەېدى دۈشمەنلىرىڭنىڭ قولىدىن قۇتۇلۇشىڭلر ئۈچۈن ئاسمانغا پەرياد قىلىڭلر‪.‬‬ ‫‪47‬بۇنىڭ بىلەن ئۇلر جەڭگە قاتناشتى ‪ ،‬يوناتان باكچىدنى ئۇرنش ئۈچۈن قولىنى ئۇزاتتى ‪ ،‬لېكىن ئۇ ئۇنىڭدىن يۈز ئۆرۈدى‪.‬‬ ‫‪48‬يوناتان ۋە ئۇنىڭ بىلەن بىللە بولغانلر ئىئوردان دەرياسىغا سەكرىدى ۋە باشقا قىرغاققا قاراپ ئۈزدى‪.‬‬ ‫‪49‬شۇنداق قىلىپ ‪ ،‬شۇ كۈنى باكچىد تەرەپتە ېىڭغا يېقىن ئادەم ئۆلتۈرۈلدى‪.‬‬ ‫‪50‬ئۇنىڭدىن كېيىن ‪ ،‬باقچىدنى يېرنسالېمغا قايتۇرنپ بېرىپ ‪ ،‬يەھۇدىيەدىكى كۈچلۈك نەقىللەرنى رېمونت قىلدى ‪.‬ئېرىاادىكى قەلئە ‪ ،‬ئېممۇس ‪ ،‬بەيتاورون ‪،‬‬ ‫بەيتەل ‪ ،‬تاېناتا ‪ ،‬فىراتونى ۋە تافون قاتارلىق قەلئەلەرنى ئېگىز تاېلر ‪ ،‬دەرۋازىلر ۋە قاۋاقاانىلر بىلەن ېۇستەھكەېلىدى‪.‬‬ ‫‪51‬ئۇلردا ئىسرائىلىيەگە ياېانلىق قىلىش ئۈچۈن ‪ ،‬ئۇلر بىر قاراۋنلاانا قۇردى‪.‬‬ ‫‪52‬ئۇ يەنە بەيتسۇرا ‪ ،‬غەززە ۋە ېۇنارنى ېۇستەھكەېلەپ ‪ ،‬ئۇلرغا كۈچ قوشتى ۋە غىزا بەردى‪.‬‬ ‫‪53‬ئۇندىن باشقا ‪ ،‬ئۇ دۆلەتتىكى باشلىقلرنىڭ ئوغۇللىرىنى تۇتقۇن قىلىپ ‪ ،‬يېرنسالېمدىكى ېۇنارغا قويدى‪.‬‬ ‫‪54‬ئۇنىڭدىن باشقا ‪ ،‬يۈز ئەللىك ئۈچىنچى يىلى ‪ ،‬ئىككىنچى ئايدا ‪ ،‬ئەلكىمۇس ېۇقەددەس جاينىڭ ئىچكى ھويلىسىنىڭ تېمىنى ئۆرۈۋېتىشكە بۇيرندى ‪.‬ئۇ‬ ‫پەيغەېبەرلەرنىڭ ئەسەرلىرىنىمۇ چۈشۈردى‬ ‫‪55‬ئۇ پەسكە چۈشۈشكە باشلىغاندا ‪ ،‬ئۇ ۋاقىتلردا ئالكىممۇ ئازابلىنىپ ‪ ،‬سودىگەرلىرى توسقۇنلۇققا ئۇچرىدى ‪ ،‬چۈنكى ئۇنىڭ ئاغزى توختاپ ‪ ،‬پالەچ بولۇپ‬ ‫قالدى ‪.‬ئۇنىڭ ئۆيى‪.‬‬ ‫‪56‬شۇنىڭ بىلەن ئالكىم شۇ ۋاقىتتا قاتتىق ئازاب بىلەن قازا قىلدى‪.‬‬ ‫‪57‬باچىدېس ئالكىمنىڭ ئۆلگەنلىكىنى كۆرۈپ ‪ ،‬پادىشاھنىڭ يېنىغا قايتىپ كەلدى ‪.‬يەھۇدىيە زېمىنى ئىككى يىل ئارام ئالدى‪.‬‬ ‫‪58‬شۇنىڭدىن كېيىن ‪ ،‬خۇداسىزلرنىڭ ھەېمىسى بىر يىغىن چاقىرىپ« ‪:‬ېانا ‪ ،‬يوناتان ۋە ئۇنىڭ ھەېراھلىرى خاتىرجەم ‪ ،‬پەرۋاسىز ياشايدن ‪ ،‬ئەېدى بىز باكچىدنى‬ ‫بۇ يەرگە ئېلىپ كېلىمىز ‪ ،‬ئۇلرنىڭ ھەېمىسىنى بىر كېچە ئېلىپ كېلىدن‪.‬‬ ‫‪59‬ئۇلر بېرىپ ‪ ،‬ئۇنىڭ بىلەن ېەسلىھەتلەشتى‪.‬‬ ‫‪60‬ئاندىن ئۇنى ئېلىپ چىقىپ ‪ ،‬نۇرغۇن قوشۇن بىلەن بىللە كېلىپ ‪ ،‬يەھۇدىيەدىكى ئەگەشكۈچىلىرىگە يوناتان ۋە ئۇنىڭ بىلەن بىللە بولغانلرنى ئېلىپ كېتىش‬ ‫ئۈچۈن ېەخپىي خەت ئەۋەتتى‪.‬‬ ‫‪61‬شۇنىڭ ئۈچۈن ‪ ،‬ئۇلر بۇ زنلۇېنىڭ ئاپتورى بولغان دۆلەت ئەرلىرىنى تەخمىنەن ئەللىك ئادەېنى ئېلىپ ئۆلتۈردى‪.‬‬ ‫‪62‬ئۇنىڭدىن كېيىن ‪ ،‬يوناتان ‪ ،‬سىمون ۋە ئۇنىڭ بىلەن بىللە بولغانلر ئۇلرنى چۆلدىكى بەيتباسىغا ئېلىپ باردى‪.‬‬ ‫‪63‬باچىدېس قايسى نەرسىنى بىلگەندىن كېيىن ‪ ،‬پۈتۈن قوشۇنىنى يىغىپ ‪ ،‬يەھۇدىيەدىكىلەرگە خەۋەر ئەۋەتتى‪.‬‬ ‫‪64‬ئاندىن ‪ ،‬ئۇ بەيتباسانى قورشاۋغا ئالدى ‪.‬ئۇلر ئۇزنن ېۇددەت ئۇنىڭغا قارشى ئۇرنش قىلىپ ‪ ،‬ېاتور ياساپ چىقتى‪.‬‬ ‫‪65‬لېكىن ‪ ،‬يوناتان ئىنىسى سىموننى شەھەردە قالدنرنپ ‪ ،‬ئۆزى يۇرتىغا چىقىپ ‪ ،‬ېەلۇم سان بىلەن چىقىپ كەتتى‪.‬‬ ‫‪66‬ئۇ ئودوناركېس ۋە ئۇنىڭ قېرىنداشلىرىنى ۋە فاسىروننىڭ ئەۋلدلىرىنى چېدىرىدا ئۇردى‪.‬‬ ‫‪67‬ئۇ ئۇلرنى ئۇرنپ ‪ ،‬قوشۇنلىرى بىلەن بىللە بولغاندا ‪ ،‬سىمون ۋە ئۇنىڭ ھەېراھلىرى شەھەردىن چىقىپ ‪ ،‬ئۇرنش ېاتورلىرىنى كۆيدۈردى‪.‬‬ ‫‪68‬ئۇلر ئۆزلىرىنى بىئارام قىلغان باكچىدقا قارشى جەڭ قىلدى ‪ ،‬ئۇلر ئۇنى قاتتىق ئازابلىدى ‪ ،‬چۈنكى ئۇنىڭ نەسىھىتى ۋە جاپالىرى بىكارغا كەتتى‪.‬‬ ‫‪69‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬ئۇ نۇرغۇن كىشىلەرنى ئۆلتۈرگەن ۋە ئۆز يۇرتىغا قايتىشنى ئويلىغانلىقتىن ‪ ،‬ئۇنىڭغا دۆلەتكە كېلىش توغرىسىدا نەسىھەت قىلغان رەزىل‬ ‫كىشىلەرگە قاتتىق ئاچچىقلندى‪.‬‬ ‫‪70‬يوناتان بىلگەندىن كېيىن ‪ ،‬ئۇنىڭ بىلەن ئەلچى ئەۋەتىپ ‪ ،‬ئۇنىڭ بىلەن تىنچلىق ئورنىتىپ ‪ ،‬ئۇلرنى ئەسىرگە ئالدى‪.‬‬ ‫‪71‬ئۇ قايسى ئىشنى قوبۇل قىلدى ۋە ئۇنىڭ تەلىپىگە ئاساسەن قىلدى ۋە ئۇنىڭغا ئۆېۈر بويى ئۇنىڭغا زىيان يەتكۈزېەيدىغانلىقى توغرىسىدا قەسەم بەردى‪.‬‬ ‫‪72‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬ئۇ يەھۇدىيە زېمىنىدىن بۇرنن ئېلىپ كەتكەن ېەھبۇسلرنى ئۇنىڭغا قايتۇرنپ بەرگەندىن كېيىن ‪ ،‬قايتىپ كېلىپ ئۆز يۇرتىغا كەتتى ‪ ،‬ۋە ئەېدى‬ ‫ئۇلرنىڭ چېگراسىغا كىرېىدى‪.‬‬ ‫‪73‬شۇنىڭ بىلەن قىلىچ ئىسرائىلىيەدىن توختىدى ‪ ،‬ئەېما يوناتان ېاخماستا تۇرنپ ‪ ،‬خەلقنى باشقۇرنشقا باشلىدى ‪.‬ئۇ خۇداسىز كىشىلەرنى ئىسرائىلىيەدىن قوغلپ‬ ‫چىقاردى‪.‬‬ ‫‪10‬باب‬‫‪1‬يۈز ئاتمىش يىلدا ‪ ،‬ئېپىفان ئىسىملىك ئانتاكيانىڭ ئوغلى ئىسكەندەر ئۆرلەپ پتولېمايسنى ئېلىپ كەتتى ‪ ،‬چۈنكى كىشىلەر ئۇ يەردە ئۇ يەردە ھۆكۈېرانلىق قىلغان‪.‬‬ ‫‪2‬پادىشاھ دېمېترىئۇس بۇنى ئاڭلىغاندىن كېيىن ‪ ،‬ئۇ ناھايىتى كۆپ قوشۇننى يىغىپ ‪ ،‬ئۇنىڭغا قارشى جەڭ قىلدى‪.‬‬ ‫‪3‬بۇنىڭدىن باشقا ‪ ،‬دېمېترىئۇس يوناتانغا ياخشى سۆزلەر بىلەن خەت ئەۋەتتى‪.‬‬ ‫‪4‬چۈنكى ئۇ« ‪:‬ئىسكەندەر بىلەن بىزگە قارشى تۇرنشتىن بۇرنن ‪ ،‬ئالدى بىلەن ئۇنىڭ بىلەن تېنىچلىق قىليلى »دېدى‪.‬‬ ‫‪5‬بولمىسا ‪ ،‬بىز ئۇنىڭغا ‪ ،‬قېرىنداشلىرىغا ۋە خەلقىگە قىلغان بارلىق ياېانلىقلىرىمىزنى ئەسلەيدن‪.‬‬


‫‪6‬شۇنىڭ ئۈچۈن ‪ ،‬ئۇ ئۇنىڭغا بىر قوشۇن توپلش ۋە قورال‪-‬ياراغ بىلەن تەېىنلەش ئۈچۈن ھوقۇق بەردى ‪.‬ئۇ يەنە ېۇناردىكى تۇتقۇنلرنى قۇتۇلدنرنشقا‬ ‫بۇيرندى‪.‬‬ ‫‪7‬يوناتان يېرنسالېمغا كېلىپ ‪ ،‬پۈتۈن خەلق ۋە ېۇناردىكى كىشىلەرنىڭ خەتلىرىنى ئوقۇدى‪.‬‬ ‫‪8‬پادىشاھنىڭ ئۇنىڭغا بىر قوشۇن يىغىش ھوقۇقى بەرگەنلىكىنى ئاڭلپ ‪ ،‬قاتتىق قورقۇپ كەتتى‪.‬‬ ‫‪9‬ئۇلر ېۇناردىن گۆرۈگە ئېلىنغانلرنى يوناتانغا تاپشۇرنپ بەردى ۋە ئۇلرنى ئاتا‪-‬ئانىسىغا تاپشۇرنپ بەردى‪.‬‬ ‫‪10‬يوناتان يېرنسالېمدا ئولتۇراقلىشىپ ‪ ،‬شەھەرنى سېلىش ۋە رېمونت قىلىشقا باشلىدى‪.‬‬ ‫‪11‬ئۇ ئىشچىلرغا تام ۋە سىئون تېغى ۋە ئەتراپىنى ېۇستەھكەېلەش ئۈچۈن چاسا تاشلرنى ياساشنى بۇيرندى ‪.‬ئۇلر شۇنداق قىلدى‪.‬‬ ‫‪12‬شۇنىڭدىن كېيىن ‪ ،‬باكچىدس سالغان قەلئەلەردىكى ناتونۇش كىشىلەر قېچىپ كەتتى‪.‬‬ ‫‪13‬ھەر بىر ئادەم ئۆز ئورنىدىن ئايرىلىپ ئۆز يۇرتىغا كەتتى‪.‬‬ ‫‪14‬پەقەت بەيتسۇرادىل قانۇندىن ۋە بۇيرنقلردىن ۋاز كەچكەنلەرنىڭ بەزىلىرى يەنىل قالدى ‪ ،‬چۈنكى بۇ ئۇلرنىڭ پاناھگاھى ئىدى‪.‬‬ ‫‪15‬ئىسكەندەر پادىشاھ دېمېترىئۇسنىڭ يوناتانغا نېمە ۋەدىلەرنى بەرگەنلىكىنى ئاڭلىغاندىن كېيىن ‪ ،‬ئۇنىڭغا ۋە ئۇنىڭ قېرىنداشلىرىنىڭ قىلغان جەڭلىرى ۋە ئالىيجاناب‬ ‫ھەرىكەتلىرى ۋە ئۇلر تارتقان ئازاب‪-‬ئوقۇبەتلەر ھەققىدە خەۋەر بېرىلدى‪.‬‬ ‫‪16‬ئۇ ېۇنداق دېدى« ‪:‬بىز باشقا ئادەېنى تاپاېدنق؟ ھازىر بىز ئۇنى دوستىمىز ۋە ئىتتىپاقداش قىلىمىز‪.‬‬ ‫‪17‬شۇنىڭدىن كېيىن ‪ ،‬ئۇ بىر پارچە خەت يېزىپ ‪ ،‬بۇ سۆزلەرگە ئاساسەن ئۇنىڭغا ئەۋەتتى‪.‬‬ ‫‪18‬ئىسكەندەر پادىشاھ ئاكىسى يوناتانغا سالم يوللىدى‪:‬‬ ‫‪19‬بىز سېنىڭ قۇدرەتلىك ئادەم ئىكەنلىكىڭنى ۋە دوست بولۇش ئۈچۈن كۆرۈشكەنلىكىڭنى ئاڭلىدنق‪.‬‬ ‫‪20‬شۇڭلشقا ‪ ،‬بۈگۈن بىز سېنى ېىللىتىڭنىڭ باش روھانىي بولۇشقا ۋە پادىشاھنىڭ دوستى دەپ ئاتايمىز( ‪.‬شۇنىڭ بىلەن ئۇ ئۇنىڭغا بىنەپشە رەڭلىك كىيىم ۋە ئالتۇن‬ ‫تاج ئەۋەتتى )ۋە سىزدىن بىزنىڭ ئىشتىراك قىلىشىڭىزنى ۋە بىز بىلەن دوستلۇقنى ساقلىشىڭىزنى تەلەپ قىلىدن‪.‬‬ ‫‪21‬شۇنداق قىلىپ ‪ ،‬يۈز ئاتمىش يىلنىڭ يەتتىنچى ئېيىدا ‪ ،‬چېدىرى ھېيتتا ‪ ،‬يوناتان ېۇقەددەس لىباسنى كىيىپ ‪ ،‬قوشۇن توپلپ ‪ ،‬نۇرغۇن قورال‪-‬ياراغ بىلەن‬ ‫تەېىنلىدى‪.‬‬ ‫‪22‬دېمېترىئۇس بۇ گەپنى ئاڭلپ ‪ ،‬ناھايىتى پۇشايمان قىلدى ۋە‪:‬‬ ‫‪23‬ئىسكەندەرنىڭ ئۆزىنى كۈچەيتىش ئۈچۈن يەھۇدىيلر بىلەن دوستانە ئۆتۈشىمىزگە توسقۇنلۇق قىلغان نېمە قىلدنق؟‬ ‫‪24‬ېەن ئۇلرغا رىغبەتلەندۈرۈش سۆزلىرىنى يېزىپ ‪ ،‬ئۇلرغا ھۆرېەت ۋە سوۋغاتلرنى ۋەدە قىلىمەن‪.‬‬ ‫‪25‬شۇنىڭ ئۈچۈن ‪ ،‬ئۇ ئۇلرغا ېۇنداق دېدى ‪:‬پادىشاھ دېمېترىئۇس يەھۇدىي خەلقىگە سالم يوللىدى‪.‬‬ ‫‪26‬سىلەر بىز بىلەن ئەھدە تۈزگەن ۋە دوستلۇقىمىزنى داۋاېلشتۇرغان بولساڭلر ‪ ،‬دۈشمىنىمىز بىلەن ئۆز‪-‬ئارا قوشۇلمايسىلەر ‪ ،‬بىز بۇلرنى ئاڭلىدنق ۋە‬ ‫خۇشال بولدنق‪.‬‬ ‫‪27‬شۇنىڭ ئۈچۈن ‪ ،‬سىلەر داۋاېلىق بىزگە سادىق بولۇڭلر ‪ ،‬بىز قىلغان ئىشلىرىڭلر ئۈچۈن بىز چوقۇم تۆلەم بېرىمىز‪.‬‬ ‫‪28‬سىلەرگە نۇرغۇن ئىممۇنىتېت ئاتا قىلىدن ۋە ېۇكاپات بېرىدن‪.‬‬ ‫‪29‬ئەېدى سېنى قۇتۇلدنرىمەن ‪ ،‬سېنىڭ ئۈچۈن بارلىق يەھۇدىيلرنى باجدىن ‪ ،‬تۇز ئۆرپ‪-‬ئادەتلىرىدىن ۋە تاج باجلىرىدىن قۇتۇلدنرىمەن‪.‬‬ ‫‪30‬ېەن ئۈچىنچىدىن ياكى ئۇرنقتىن ‪ ،‬دەرەخلەرنىڭ ېېۋىسىنىڭ يېرىمىدىن كۆپرەكىنى ئېلىشنى تەلەپ قىلغان نەرسىلەردىن يەھۇدىيە زېمىنىدىن تارتىۋېلىنماسلىقى‬ ‫ئۈچۈن ‪ ،‬بۈگۈندىن باشلپ قويۇپ بېرىمەن ‪.‬ئۇنىڭغا قوشۇلغان ئۈچ ھۆكۈېەتنىڭ ئىچىدە ساېارىيە ۋە جەلىلىيە ئۆلكىسىدىن بۈگۈنگە قەدەر‪.‬‬ ‫‪31‬يېرنسالېممۇ ئوندىن ۋە باجدىن چېگرىسى بىلەن ېۇقەددەس ۋە ئەركىن بولسۇن‪.‬‬ ‫‪32‬يېرنسالېمدىكى ېۇنارغا كەلسەك ‪ ،‬ېەن ئۇنىڭغا ھۆكۈېرانلىق قىلىپ ‪ ،‬باش روھانىينى ئۇنىڭغا ساقلپ قويماقچى بولغان كىشىلەرنى ئورننلشتۇرسۇن‪.‬‬ ‫‪33‬ئۇندىن باشقا ‪ ،‬يەھۇدىيە زېمىنىدىن ئەسىرگە ئېلىنغان يەھۇدىيلرنىڭ ھەېمىسىنى پادىشاھلىقىمنىڭ ھەر قانداق يېرىگە ئەركىنلىككە ئېرىشتۈرىمەن‪.‬‬ ‫‪34‬بۇنىڭدىن باشقا ‪ ،‬ېەن بارلىق ھېيت‪-‬بايرام ‪ ،‬دەم ئېلىش كۈنلىرى ‪ ،‬يېڭى ئايلر ‪ ،‬تەنتەنىلىك كۈنلەر ۋە بايراېدىن ئۈچ كۈن بۇرنن ‪ ،‬بايراېدىن كېيىنكى ئۈچ كۈن‬ ‫ېېنىڭ پادىشاھلىقىمدىكى بارلىق يەھۇدىيلر ئۈچۈن ئىممۇنىتېت ۋە ئەركىنلىك بولۇشىنى ئۈېىد قىلىمەن‪.‬‬ ‫‪35‬ھېچكىمنىڭ ھەرقانداق ئىشتا ئۇلرنىڭ ئارىسىغا ئارىلىشىش ياكى بوزەك قىلىش ھوقۇقى بولمايدن‪.‬‬ ‫‪36‬ېەن يەنە شۇنى ئەسكەرتىمەنكى ‪ ،‬پادىشاھ قوشۇنلىرى ئىچىدە تەخمىنەن ‪ 30‬ېىڭ يەھۇدىي ئادەم بار بولۇپ ‪ ،‬ئۇلرغا پادىشاھنىڭ بارلىق قوشۇنلىرىغا‬ ‫ئوخشاش ئىش ھەققى بېرىلىدن‪.‬‬ ‫‪37‬ئۇلرنىڭ بەزىلىرى پادىشاھنىڭ ېۇستەھكەم قورغىنىغا ئورننلشتۇرنلىدن ‪ ،‬ئۇلرنىڭ بەزىلىرى ئىشەنچلىك بولغان پادىشاھلىقنىڭ ئىشلىرىغا ېەسئۇل بولىدن ‪.‬‬ ‫ېەن ئۇلرنىڭ نازارەتچىلىرى ۋە ۋالىيلىرىنىڭ ئۆزلىرىدىن بولۇشىنى ۋە ئۇلرنىڭ كېيىن ياشىشىنى ئۈېىد قىلىمەن ‪.‬پادىشاھ يەھۇدىيە زېمىنىدا بۇيرنغاندەك ‪،‬‬ ‫ئۇلرنىڭ ئۆز قانۇنلىرى‪.‬‬ ‫‪38‬ساېارىيە دۆلىتىدىن يەھۇدىيەگە قوشۇلغان ئۈچ ھۆكۈېەتكە كەلسەك ‪ ،‬ئۇلر يەھۇدىيە بىلەن بىرلىشسۇن ‪ ،‬ئۇلر بىرسىنىڭ ئاستىدا دەپ قارىلىدن ياكى باش‬ ‫روھانىيدىن باشقا ھوقۇققا بويسۇنمايدن‪.‬‬ ‫‪39‬پتولېمايس ۋە ئۇنىڭغا ېۇناسىۋەتلىك يەرلەرگە كەلسەك ‪ ،‬ئۇنى ېۇقەددەس جاينىڭ زۆرۈر چىقىمى ئۈچۈن يېرنسالېمدىكى ېۇقەددەس جايغا ھەقسىز سوۋغا‬ ‫قىلىمەن‪.‬‬ ‫‪40‬بۇنىڭدىن باشقا ‪ ،‬ېەن ھەر يىلى پادىشاھنىڭ ھېساباتىدىن ېۇۋاپىق جايلردىن ئون بەش ېىڭ شېكەر كۈېۈش بېرىمەن‪.‬‬ ‫‪41‬ئەېەلدارلر ئىلگىرىكىگە ئوخشاش تۆلىمىگەن ئارتۇق پۇلنى بۇنىڭدىن كېيىن ئىبادەتاانا خىزېىتىگە بېرىدن‪.‬‬ ‫‪42‬بۇنىڭدىن باشقا ‪ ،‬ئۇلر بۇتاانىنىڭ ئىشلىتىلىشىدىن يىلمۇ‪-‬يىل ھېساباتتىن ئېلىۋالغان بەش ېىڭ شېكىل كۈېۈش ‪ ،‬ھەتتا ئۇ نەرسىلەر قويۇپ بېرىلىدن ‪ ،‬چۈنكى‬ ‫ئۇلر بۇ روھانىيلرغا خىزېەت قىلىدن‪.‬‬ ‫‪43‬كىمكى يېرنسالېمدىكى ئىبادەتاانىغا قېچىپ كەتسە ياكى بۇ يەردىكى ئەركىنلىك ئىچىدە بولسا ‪ ،‬پادىشاھقا ياكى باشقا ئىشلرغا قەرزدار بولسا ‪ ،‬ئۇلر‬ ‫ئەركىنلىككە ئېرىشسۇن ۋە ېېنىڭ پادىشاھلىقىمدىكى بارلىق نەرسىلەر بولسۇن‪.‬‬ ‫‪44‬پادىشاھنىڭ ھېسابىدىن ئىمارەت ۋە ئىمارەتلەرنىڭ رېمونت قىلىنىشى ئۈچۈنمۇ چىقىم قىلىنىدن‪.‬‬ ‫‪45‬شۇنداق ‪ ،‬يېرنسالېمنىڭ سېپىلىنى سېلىش ۋە ئۇنىڭ ئەتراپىنى ېۇستەھكەېلەش ئۈچۈن ‪ ،‬پادىشاھنىڭ ھېسابىدىن يەھۇدىيەدىكى سېپىل سېلىش ئۈچۈنمۇ چىقىم‬ ‫قىلىنىدن‪.‬‬ ‫‪46‬يوناتان ۋە كىشىلەر بۇ سۆزلەرنى ئاڭلىغاندىن كېيىن ‪ ،‬ئۇلرغا ھېچقانداق ئىشەنچ قىلمىدى ۋە قوبۇل قىلمىدى ‪ ،‬چۈنكى ئۇلر ئۇنىڭ ئىسرائىلىيەدە قىلغان چوڭ‬ ‫رەزىللىكىنى ئېسىگە ئالدى ‪.‬چۈنكى ‪ ،‬ئۇ ئۇلرنى قاتتىق ئازابلىدى‪.‬‬ ‫‪47‬لېكىن ‪ ،‬ئۇلر ئىسكەندەردىن خۇشال بولدى ‪ ،‬چۈنكى ئۇ تۇنجى بولۇپ ئۇلر بىلەن ھەقىقىي تىنچلىقنى ئۆتۈندى ‪ ،‬ئۇلر ھەېىشە ئۇنىڭ بىلەن ئىتتىپاقداش ئىدى‪.‬‬ ‫‪48‬ئاندىن كېيىن ئىسكەندەر پادىشاھ قوشۇنلىرىنى يىغىپ ‪ ،‬دېمېترىئۇسقا قارشى لگېر قۇردى‪.‬‬ ‫‪49‬ئىككى پادىشاھ جەڭگە قاتناشقاندىن كېيىن ‪ ،‬دېمېترىئۇسنىڭ قوشۇنى قېچىپ كەتتى ‪ ،‬لېكىن ئىسكەندەر ئۇنىڭ كەينىدىن ئەگىشىپ ‪ ،‬ئۇلرغا غەلىبە قىلدى‪.‬‬


‫‪50‬ئۇ تاكى كۈن پېتىپ بولغۇچە جەڭنى داۋاېلشتۇردى ‪.‬شۇ كۈنى دېمېترىئۇس ئۆلتۈرۈلدى‪.‬‬ ‫‪51‬ئۇنىڭدىن كېيىن ‪ ،‬ئالېكساندىر ېىسىر پادىشاھى پتولېمېيغا ئەلچى ئەۋەتتى‪.‬‬ ‫‪52‬چۈنكى ‪ ،‬ېەن يەنە ئۆز ئورنۇېغا قايتىپ كېلىپ ‪ ،‬ئەۋلدلىرىمنىڭ تەختىگە ئولتۇرنپ ‪ ،‬ھۆكۈېرانلىققا ئېرىشىپ ‪ ،‬دېمېترىئۇسنى ئاغدنرنپ ‪ ،‬ۋەتىنىمىزنى‬ ‫ئەسلىگە كەلتۈردۈم‪.‬‬ ‫‪53‬ېەن ئۇنىڭ بىلەن جەڭگە قاتناشقاندىن كېيىن ‪ ،‬ئۇ ۋە ئۇنىڭ قوشۇنى بىزدىن بىئارام بولدى ‪ ،‬شۇڭا بىز ئۇنىڭ پادىشاھلىقىنىڭ تەختىدە ئولتۇردنق‪.‬‬ ‫‪54‬ئەېدى بىز بىرلىكتە دوستانە ئۆتەيلى ‪ ،‬ئەېدى ېېنى قىزىڭىزنى خوتۇنغا بېرىڭ ‪ ،‬ېەن سېنىڭ كۈيئوغۇل بولىمەن ‪ ،‬سېنى ۋە ئۇنىڭغا ھۆرېەتنى ھۆرېەت قىلىپ‬ ‫بېرىمەن‪.‬‬ ‫‪55‬پادىشاھ پتولېمېي جاۋاب بېرىپ ېۇنداق دېدى« ‪:‬ئاتا‪-‬بوۋىلىرىڭلرنىڭ زېمىنىغا قايتىپ كېلىپ ‪ ،‬ئۇلرنىڭ پادىشاھلىقىنىڭ تەختىدە ئولتۇرغان كۈنڭگە ېۇبارەك‬ ‫بولسۇن‪.‬‬ ‫‪56‬ئەېدى يازغىنىڭدەك ‪ ،‬ېەن ساڭا شۇنداق قىلىمەن ‪.‬چۈنكى ېەن قىزىمنى سېنىڭ ئارزنيىڭ بويىچە توي قىلىمەن‪.‬‬ ‫‪57‬شۇنىڭ بىلەن پتولېمېي قىزى كلېئوپاترا بىلەن ېىسىردىن چىقىپ كەتتى ‪ ،‬ئۇلر يۈز ئاتمىش ئىككىنچى يىلى پتولېمايسقا كەلدى‪.‬‬ ‫‪58‬پادىشاھ ئالېكساندىر ئۇنىڭ بىلەن كۆرۈشكەندە ‪ ،‬ئۇ قىزى كلېئوپاترانى ئۇنىڭغا بەردى ۋە پادىشاھلرنىڭ ئادىتى بويىچە پتولېمايستا ئۇنىڭ تويىنى ئۇلۇغ شان‪-‬‬ ‫شەرەپ بىلەن تەبرىكلىدى‪.‬‬ ‫‪59‬ئالېكساندىر پادىشاھ يوناتانغا خەت يېزىپ ‪ ،‬ئۇنىڭ بىلەن كۆرۈشمەكچى ئىدى‪.‬‬ ‫‪60‬شۇنىڭدىن كېيىن ‪ ،‬ھۆرېەتلىك پتولېمايسقا بېرىپ ‪ ،‬ئۇ يەردە ئىككى پادىشاھ بىلەن كۆرۈشتى ۋە ئۇلرغا ۋە دوستلىرىغا كۈېۈش ‪ ،‬ئالتۇن ۋە نۇرغۇن‬ ‫سوۋغاتلرنى بەردى ۋە ئۇلرنىڭ نەزىرىدە ياخشىلىق قىلدى‪.‬‬ ‫‪61‬ئۇ ۋاقىتتا ‪ ،‬ئىسرائىلنىڭ بەزى يۇقۇېلۇق تورداشلىرى ‪ ،‬رەزىل ھايات كىشىلەر ئۇنى ئەيىبلەش ئۈچۈن ‪ ،‬ئۇنىڭغا قارشى توپلندى ‪ ،‬ئەېما پادىشاھ ئۇلرنىڭ‬ ‫گېپىنى ئاڭلىمىدى‪.‬‬ ‫‪62‬بۇنىڭدىن باشقا ‪ ،‬پادىشاھ كىيىملىرىنى سېلىۋېتىپ ‪ ،‬بىنەپشە رەڭلىك كىيىملەرنى كىيىشكە بۇيرندى ‪ ،‬ئۇلر شۇنداق قىلدى‪.‬‬ ‫‪63‬ھەزرىتى ئەيسا ئۇنى ئۆزى يالغۇز ئولتۇرنپ ‪ ،‬شاھزادىلىرىگە ‪: -‬ئۇنىڭ بىلەن بىللە شەھەرنىڭ ئوتتۇرىسىغا بارغىن ۋە جاكارلىغىنكى ‪ ،‬ھېچكىم ئۇنىڭ‬ ‫ئۈستىدىن شىكايەت قىلمايدن ‪ ،‬ھېچكىم ئۇنى ھەر قانداق سەۋەب بىلەن ئاۋارە قىلمايدن‪. .‬‬ ‫‪64‬ئەيىبلىگۈچىلەر ئۇنىڭ خىتابناېىگە ئاساسەن ھۆرېەتلەنگەنلىكىنى ۋە بىنەپشە رەڭلىك كىيىم كىيگەنلىكىنى كۆرۈپ ‪ ،‬قېچىپ كەتتى‪.‬‬ ‫‪65‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬پادىشاھ ئۇنى ھۆرېەتلەپ ‪ ،‬ئۇنى ئۆزىنىڭ ئاساسلىق دوستلىرى قاتارىغا كىرگۈزدى‪.‬‬ ‫‪66‬شۇنىڭدىن كېيىن يوناتان تىنچلىق ۋە خۇشاللىق بىلەن يېرنسالېمغا قايتىپ كەلدى‪.‬‬ ‫‪67‬بۇنىڭدىن باشقا ‪ ،‬يۈز ئاتمىش بەشىنچى يىلى دېمېترىئۇسنىڭ ئوغلى دېمېترىئۇس كىرىتتىن ئاتىلىرىنىڭ زېمىنىغا كەلدى‪:‬‬ ‫‪68‬پادىشاھ ئالېكساندىر بۇ سۆزنى ئاڭلپ ‪ ،‬پۇشايمان قىلدى ۋە ئانتاكياغا قايتىپ كەلدى‪.‬‬ ‫‪69‬ئاندىن دېمېترىئۇس ئاپوللونىيۇسنى سېلوسېرىيەنىڭ ۋالىيسى قىلدى ‪ ،‬ئۇ نۇرغۇن قوشۇننى يىغىپ ‪ ،‬جاېنىيەدە لگېر قۇردى ۋە باش روھانىي يوناتانغا ئەۋەتىپ‪:‬‬ ‫‪70‬سەن يالغۇز بىزگە قارشى ئۆزۈڭنى كۆتۈردۈڭ ‪ ،‬ېەن سېنى ېەساىرە قىلىپ كۈلدۈم ۋە تۆھمەت قىلدىم ‪ ،‬نېمىشقا تاغدا بىزگە قارشى كۈچ‪-‬قۇدرىتىڭنى بىكار‬ ‫قىلىسەن؟‬ ‫‪71‬شۇڭا ‪ ،‬ئەگەر ئۆز كۈچىڭگە ئىشەنسەڭ ‪ ،‬تۈزلەڭلىككە چۈشۈڭ ‪ ،‬ئۇ يەردە بىز بىرلىكتە سىناپ باقايلى ‪ ،‬چۈنكى شەھەرلەرنىڭ كۈچى ېەن بىلەن بىللە‪.‬‬ ‫‪72‬ېېنىڭ كىملىكىمنى ‪ ،‬قالغانلىرىمىزنى سوراڭ ۋە ئۆگىنىڭ ‪ ،‬ئۇلر سىزگە پۇتىڭىزنىڭ ئۆز زېمىنىدا ئۇچالمايدىغانلىقىنى ئېيتىدن‪.‬‬ ‫‪73‬شۇڭلشقا ‪ ،‬ھازىر چەۋەندازلرغا ۋە تۈزلەڭلىكتە شۇنچە چوڭ كۈچكە ئىگە بوللمايسەن ‪ ،‬بۇ يەردە تاشمۇ ‪ ،‬چاقماقمۇ ‪ ،‬قېچىپ كېتىدىغان يەرېۇ يوق‪.‬‬ ‫‪74‬يوناتان ئاپوللونىينىڭ بۇ سۆزلىرىنى ئاڭلپ ‪ ،‬كۆڭلى يېرىم بولدى ۋە ئون ېىڭ ئادەېنى تاللپ يېرنسالېمدىن چىقىپ كەتتى ‪.‬ئىنىسى سىمون ئۇنىڭغا ياردەم قىلىش‬ ‫ئۈچۈن ئۇنىڭ بىلەن كۆرۈشتى‪.‬‬ ‫‪75‬ئۇ چېدىرلىرىنى يوپپاغا تىكتى ‪.‬ئۇلر يوپپادىن ئۇنى شەھەردىن قوغلپ چىقاردى ‪ ،‬چۈنكى ئاپوللونىيۇسنىڭ ئۇ يەردە قاراۋنلاانىسى بار ئىدى‪.‬‬ ‫‪76‬يوناتان ئۇنى قورشاۋغا ئالدى ‪.‬شەھەردىكى كىشىلەر ئۇنىڭدىن قورقۇپ ئۇنى كىرگۈزدى ‪.‬شۇنىڭ بىلەن يوناتان يوپپاغا ئېرىشتى‪.‬‬ ‫‪77‬ئاپوللونىيۇس بۇ گەپنى ئاڭلىغاندىن كېيىن ‪ ،‬ئۇ نۇرغۇن پىيادە ئەسكەرلەر بىلەن ئۈچ ېىڭ چەۋەندازنى ئېلىپ ‪ ،‬ئازوتۇسقا سەپەر قىلغان ئادەېگە باردى ۋە شۇ‬ ‫ئارقىلىق ئۇنى تۈزلەڭلىككە چىقاردى ‪.‬چۈنكى ئۇنىڭ ئۆزىگە ئىشىنىدىغان نۇرغۇن چەۋەندازلىرى بار ئىدى‪.‬‬ ‫‪78‬يوناتان ئۇنىڭ ئارقىسىدىن ئەزوتۇسقا باردى‪.‬‬ ‫‪79‬ھازىر ئاپوللونىيۇس ېىڭ چەۋەندازنى قورشاۋدا قالدنردى‪.‬‬ ‫‪80‬يوناتان ئۇنىڭ ئارقىسىدا قورشاۋ بارلىقىنى بىلدى ‪.‬چۈنكى ئۇلر ئۇنىڭ ساھىبىدا قورشاۋدا تۇرنپ ‪ ،‬ئەتىگەندىن كەچكىچە كىشىلەرگە قارىغا ئېتىشتى‪.‬‬ ‫‪81‬لېكىن ‪ ،‬يوناتاننىڭ بۇيرنغىنىدەك ‪ ،‬كىشىلەر ئورنىدىن تۇرنپ ‪ ،‬دۈشمەنلەرنىڭ ئاتلىرى ھېرىپ كەتتى‪.‬‬ ‫‪82‬ئاندىن ‪ ،‬سىمۇننى ئېلىپ چىقىپ ‪ ،‬ئۇلرنى پىيادە ئەسكەرلەرگە قارشى تۇرغۇزدى‪.‬‬ ‫‪83‬چەۋەندازلرېۇ ئېتىزغا چېچىلىپ ئازوتقا قېچىپ كەتتى ۋە بىاەتەرلىك ئۈچۈن ئۇلرنىڭ بۇتلىرى بۇتاانىسى بەيتداگونغا كىردى‪.‬‬ ‫‪84‬يوناتان ئازوتقا ۋە ئۇنىڭ ئەتراپىدىكى شەھەرلەرگە ئوت قويۇپ ‪ ،‬غەنىيمەتلىرىنى ئالدى ‪.‬داگون بۇتاانىسى ۋە ئۇنىڭغا قېچىپ كەتكەنلەر بىلەن بىللە ئوت‬ ‫كۆيدۈردى‪.‬‬ ‫‪85‬شۇنىڭ بىلەن سەككىز ېىڭغا يېقىن ئادەم قىلىچ بىلەن كۆيدۈرۈلۈپ ئۆلتۈرۈلدى‪.‬‬ ‫‪86‬ئۇ يەردىن يوناتان قوشۇنىنى ئېلىپ چىقىپ ‪ ،‬شەھەر خەلقى چىققان ئاسكالونغا قارشى لگېر قۇردى‪.‬‬ ‫‪87‬بۇ ئىشتىن كېيىن يوناتان ۋە ئۇنىڭ قوشۇنلىرى غەنىيمەتلىرىنى يېرنسالېمغا قايتۇردى‪.‬‬ ‫‪88‬ئىسكەندەر پادىشاھ بۇ گەپلەرنى ئاڭلپ ‪ ،‬يوناتاننى تېاىمۇ ھۆرېەتلىدى‪.‬‬ ‫‪89‬پادىشاھنىڭ قېنىدىكىلەرگە ئىشلىتىش ئۈچۈن ‪ ،‬ئۇنىڭغا بىر توپ ئالتۇن ئەۋەتتى‪.‬‬ ‫‪11‬باب‬‫‪1‬ېىسىر پادىشاھى دېڭىز قىرغىقىدىكى قۇم ۋە نۇرغۇن كېمىلەرگە ئوخشاش زور بىر قوشۇننى يىغىپ ‪ ،‬ئالېكساندىرنىڭ پادىشاھلىقىنى قولغا كەلتۈرۈش ئۈچۈن‬ ‫ئالداېچىلىق بىلەن ئۆتۈپ ‪ ،‬ئۇنى ئۆزىگە قوشۇۋالدى‪.‬‬ ‫‪2‬شۇنىڭدىن كېيىن ‪ ،‬ئۇ تىنچ يول بىلەن ئىسپانىيەگە سەپەر قىلدى ‪.‬شۇنداق قىلىپ ‪ ،‬شەھەرلەرنىڭ ھەېمىسى ئۇنىڭغا ئېچىۋېتىلدى ۋە ئۇنىڭ بىلەن كۆرۈشتى ‪.‬چۈنكى‬ ‫‪،‬ئىسكەندەر پادىشاھ ئۇلرغا بۇيرنغان ‪ ،‬چۈنكى ئۇ ئۇنىڭ قېيىن ئىنىسى ئىدى‪.‬‬ ‫‪3‬پتولېمېي شەھەرلەرگە كىرگەندە ‪ ،‬ئۇلرنىڭ ھەېمىسىنى ساقلپ قېلىش ئۈچۈن ئەسكەرلەر قوشۇنىنى ئورننلشتۇردى‪.‬‬


‫‪4‬ئۇ ئازوتقا يېقىنلشقاندا ‪ ،‬ئۇلر ئۇنىڭغا كۆيدۈرۈلگەن داگوننىڭ بۇتاانىسىنى ‪ ،‬ئازوت ۋە ئۇنىڭ ئەتراپىدىكى شەھەرلەرنى ۋەيران قىلدى ‪ ،‬چەتئەلرگە‬ ‫تاشلنغان ۋە جەڭدە كۆيدۈرگەن جەسەتلەرنى كۆرسەتتى ‪.‬چۈنكى ئۇلر ئۆتۈشكە تېگىشلىك يولدا ئۇلرنى دۆۋىلەپ قويغان‪.‬‬ ‫‪5‬ئۇلر يەنە پادىشاھقا يوناتاننىڭ نېمە ئىش قىلغانلىقىنى ئېيتىپ ‪ ،‬ئۇنى ئەيىبلىدى ‪.‬لېكىن پادىشاھ سۈكۈت قىلدى‪.‬‬ ‫‪6‬يوناتان يوپپادا پادىشاھ بىلەن ناھايىتى داغدنغىلىق كۆرۈشتى‪.‬‬ ‫‪7‬يوناتان پادىشاھ بىلەن بىللە ئېلىئۇتېرنس دەرياسىغا بارغاندىن كېيىن ‪ ،‬يېرنسالېمغا قايتىپ كەلدى‪.‬‬ ‫‪8‬شۇڭا ‪ ،‬پتولېمېي پادىشاھى دېڭىز بويىدىكى شەھەرلەرنىڭ ھۆكۈېرانلىقىنى قولغا كەلتۈرۈپ ‪ ،‬دېڭىز قىرغىقىدىكى سېلۇكياغىچە بولغان ئارىلىقتا ‪ ،‬ئىسكەندەرگە‬ ‫قارشى رەزىل نەسىھەتلەرنى تەسەۋۋنر قىلدى‪.‬‬ ‫‪9‬شۇنىڭدىن كېيىن ‪ ،‬ئۇ پادىشاھ دېمېترىئۇسقا ئەلچى ئەۋەتىپ ېۇنداق دېدى« ‪:‬كېلىڭلر ‪ ،‬بىز ئوتتۇرىسىدا ئىتتىپاق تۈزەيلى ‪ ،‬ېەن ساڭا ئىسكەندەر بار بولغان‬ ‫قىزىمنى بېرىمەن ‪ ،‬سەن ئاتاڭنىڭ پادىشاھلىقىدا پادىشاھ بولىسەن‪».‬‬ ‫‪10‬چۈنكى ېەن قىزىمنى ئۇنىڭغا بەردىم ‪ ،‬چۈنكى ئۇ ېېنى ئۆلتۈرېەكچى بولدى‪.‬‬ ‫‪11‬ئۇ ئۆزىنىڭ پادىشاھلىقىنى ئارزن قىلغاچقا ‪ ،‬ئۇنىڭغا تۆھمەت قىلدى‪.‬‬ ‫‪12‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬ئۇ قىزىنى ئۇنىڭدىن ئېلىپ ‪ ،‬دېمېترىئۇسقا بەردى ۋە ئىسكەندەردىن ۋاز كەچتى ‪ ،‬شۇنداق قىلىپ ئۇلرنىڭ ئۆچمەنلىكى ئوچۇق ئاشكارىلندى‪.‬‬ ‫‪13‬پتولېمې ئانتاكياغا كىردى ۋە ئۇ يەردە بېشىغا ئاسىيا ۋە ېىسىرنىڭ تاجىنى قويدى‪.‬‬ ‫‪14‬ئوتتۇرا ېەزگىلدە سىلىتسىيەدىكى پادىشاھ ئالېكساندىر ئىدى ‪ ،‬چۈنكى ئۇ يەرلەردە ياشايدىغانلر ئۇنىڭدىن ئىسيان كۆتۈردى‪.‬‬ ‫‪15‬ئىسكەندەر بۇنى ئاڭلپ ‪ ،‬ئۇنىڭغا قارشى ئۇرنشقا كەلدى ‪.‬پادىشاھ پتولېمېي قوشۇنىنى ئېلىپ كېلىپ ‪ ،‬ئۇنى كۈچلۈك كۈچ بىلەن ئۇچرىتىپ ‪ ،‬ئۇنى قوغلپ‬ ‫چىقاردى‪.‬‬ ‫‪16‬شۇنىڭ بىلەن ئىسكەندەر قوغدىنىش ئۈچۈن ئەرەبىستانغا قېچىپ كەتتى ‪.‬ئەېما پادىشاھ پتولېمې ئۇلۇغلندى‪:‬‬ ‫‪17‬چۈنكى زابدىئىل ئەرەب ئىسكەندەرنىڭ بېشىنى چىقىرىپ پتولېمېيغا ئەۋەتتى‪.‬‬ ‫‪18‬پادىشاھ پتولېمېيمۇ ئۈچىنچى كۈنى ۋاپات بولدى ‪ ،‬ېۇستەھكەم قورغانلردا بىر‪-‬بىرىنى ئۆلتۈردى‪.‬‬ ‫‪19‬بۇ ئارقىلىق دېمېترىئۇس يۈز ئاتمىش يەتتىنچى يىلى سەلتەنەت قىلدى‪.‬‬ ‫‪20‬شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا ‪ ،‬يوناتان يەھۇدىيەدىكى كىشىلەرنى يىغىپ يېرنسالېمدىكى ېۇنارنى ئېلىش ئۈچۈن توپلىدى ‪.‬ئۇ ئۇنىڭغا قارشى نۇرغۇن ېاتور ياساپ‬ ‫بەردى‪.‬‬ ‫‪21‬ئاندىن ئۆز خەلقىنى ئۆچ كۆرىدىغان خۇداسىز كىشىلەر پادىشاھنىڭ قېشىغا بېرىپ ‪ ،‬يوناتاننىڭ ېۇنارنى قورشىۋالغانلىقىنى ئېيتتى‪.‬‬ ‫‪22‬بۇ گەپنى ئاڭلىغاندىن كېيىن ‪ ،‬ئۇ قاتتىق غەزەپلەندى ۋە دەرھال يۆتكىلىپ ‪ ،‬پتولېمايسنىڭ يېنىغا كېلىپ ‪ ،‬يوناتانغا خەت يېزىپ ‪ ،‬ېۇنارنى قورشاۋغا ئالماسلىقنى‬ ‫‪،‬بەلكى كېلىپ پتولېمايستا ئۇنىڭ بىلەن سۆزلىشىدىغانلىقىنى ئېيتتى‪.‬‬ ‫‪23‬يوناتان بۇنى ئاڭلىغاندىن كېيىن ‪ ،‬ئۇنى قورشاۋغا ئېلىشنى بۇيرندى ‪.‬ئۇ ئىسرائىل ئاقساقاللىرى ۋە روھانىيلرنىڭ بەزىلىرىنى تاللىدى ۋە ئۆزىنى خەتەرگە‬ ‫دنچار قىلدى‪.‬‬ ‫يېنىغا‬ ‫پادىشاھنىڭ‬ ‫بېرىپ‬ ‫پتولېمايسقا‬ ‫‪،‬‬ ‫ئېلىپ‬ ‫سوۋغاتلرنى‬ ‫غەۋۋاس‬ ‫ۋە‬ ‫كىيىم‪-‬كېچەك‬ ‫‪،‬‬ ‫ئالتۇن‬ ‫‪،‬‬ ‫كۈېۈش‬ ‫‪،‬‬ ‫باشقا‬ ‫‪24‬ئۇنىڭدىن‬ ‫باردى‪.‬‬ ‫‪25‬گەرچە بەزى خۇداسىز كىشىلەر ئۇنىڭغا شىكايەت قىلغان بولسىمۇ‪،‬‬ ‫‪26‬لېكىن ‪ ،‬پادىشاھ ئۇنىڭدىن ئىلگىرىكىگە ئوخشاش ئۆتۈندى ۋە بارلىق دوستلىرىنىڭ نەزىرىدە ئۇنى ئۆستۈردى‪.‬‬ ‫‪27‬ئۇنى باش روھانىيلىقتا ۋە ئىلگىرىكى بارلىق شان‪-‬شەرەپلەردە ئىسپاتلىدى ۋە ئۇنى باش دوستلىرى ئارىسىدا ئۈستۈن ئورننغا قويدى‪.‬‬ ‫‪28‬يوناتان پادىشاھتىن يەھۇدىيەنى ساېارىيە دۆلىتى بىلەن بىللە ئۈچ ھۆكۈېەتنىمۇ باجدىن خالس قىلىشنى خاليدن ‪.‬ھەېدە ئۇنىڭغا ئۈچ يۈز تالنت ۋەدە بەردى‪.‬‬ ‫‪29‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬پادىشاھ بۇنىڭغا قوشۇلدى ۋە يوناتانغا بۇ ئىشلرنىڭ ھەېمىسىدىن خەت يازدى‪.‬‬ ‫‪30‬پادىشاھ دېمېترىئۇس ئىنىسى يوناتانغا ۋە يەھۇدىيلر خەلقىگە سالم يوللىدى‪.‬‬ ‫‪31‬بىز بۇ خەتنى نەۋرە تۇغقانلىرىمىز لستېنېسقا يازغان بۇ خەتنىڭ بىر نۇساىسىنى بۇ يەرگە ئەۋەتىمىز‪.‬‬ ‫‪32‬پادىشاھ دېمېترىئۇس ئاتىسى لستېنېسقا سالم يوللىدى‪:‬‬ ‫‪33‬بىزنىڭ دوستلىرىمىز بولغان يەھۇدىي خەلقىگە ياخشىلىق قىلىشنى ۋە بىز بىلەن ياخشىلىق قىلىشنى خاليمىز‪.‬‬ ‫‪34‬شۇنىڭ ئۈچۈن ‪ ،‬بىز ئۇلرغا يەھۇدىيە چېگرىسىنى ‪ ،‬ساېارىيە يۇرتىدىن يەھۇدىيەگە قوشۇلغان ئافېرېما ‪ ،‬لىدا ۋە راېاتېم قاتارلىق ئۈچ ھۆكۈېەتنى ۋە ئۇلرغا‬ ‫ېۇناسىۋەتلىك بارلىق نەرسىلەرنى يېرنسالېمدا قۇربانلىق قىلغانلرنىڭ ھەېمىسىنى تەستىقلىدنق ‪.‬پادىشاھ ھەر يىلى يەر ۋە دەرەخلەرنىڭ ېېۋىسىدىن ئۇلردىن ئالغان‬ ‫پۇلنىڭ ئورنىغا‪.‬‬ ‫‪35‬بىزگە تەۋە باشقا ئىشلرغا كەلسەك ‪ ،‬بىزگە ېۇناسىۋەتلىك ئوندىن بىر ئۈلۈش ۋە ئۆرپ‪-‬ئادەت ‪ ،‬شۇنداقل تۇز تۇزى ۋە بىزگە تېگىشلىك تاج باجلىرىغا كەلسەك‬ ‫‪،‬ئۇلرنىڭ ھەېمىسىنى قۇتۇلدنرنپ چىقىمىز‪.‬‬ ‫‪36‬بۇنىڭدىن كېيىن ھېچقانداق نەرسە ېەڭگۈ بىكار قىلىنمايدن‪.‬‬ ‫‪37‬ئەېدى بۇ نەرسىلەردىن بىر نۇساا ياسىغانلىقىڭنى ‪ ،‬ئۇنى يوناتانغا تاپشۇرنپ ‪ ،‬ېۇقەددەس تاغقا كۆزگە كۆرۈنەرلىك ئورننغا قويغىن‪.‬‬ ‫‪38‬شۇنىڭدىن كېيىن ‪ ،‬پادىشاھ دېمېترىئۇس بۇ يەرنىڭ ئۇنىڭ ئالدىدا جىمجىت ئىكەنلىكىنى ۋە ئۇنىڭغا قارشى ھېچقانداق قارشىلىق كۆرسىتىلمىگەنلىكىنى كۆرۈپ ‪ ،‬ئۇ‬ ‫توپلىغان ناتونۇش كىشىلەر توپىدىن باشقا بارلىق قوشۇنلىرىنى ئۆز جايىغا ئەۋەتتى ‪.‬يات ېىللەتلەرنىڭ ئاراللىرى ‪:‬شۇڭلشقا ئاتا‪-‬بوۋىلىرىنىڭ بارلىق كۈچلىرى‬ ‫ئۇنىڭغا ئۆچ ئىدى‪.‬‬ ‫‪39‬ئۇندىن باشقا ‪ ،‬ئالېكساندىرنىڭ بىر ئەزاسى بولغان تىرىفونمۇ بار بولۇپ ‪ ،‬ئۇ ساھىبجاېالنىڭ دېمېترىئۇسقا نارازىلىقىنى كۆرۈپ ‪ ،‬ئىسكەندەرنىڭ كىچىك ئوغلى‬ ‫ئانتاكيانى بېقىپ چوڭ قىلغان ئەرەب سىمالكۇغا باردى‪.‬‬ ‫‪40‬دادىسىنىڭ ئورنىدا ھۆكۈېرانلىق قىلسۇن دەپ ‪ ،‬بۇ ياش ئانتاكيانى قۇتۇلدنرنپ قېلىش ئۈچۈن ئۇنىڭغا قاتتىق ئاغرىدى ‪.‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬ئۇ دېمېترىئۇسنىڭ‬ ‫قىلغانلىرىنىڭ ھەېمىسىنى ۋە جەڭچىلىرىنىڭ ئۇنىڭغا قانداق دۈشمەن ئىكەنلىكىنى سۆزلەپ بەردى ‪.‬پەسىل‪.‬‬ ‫‪41‬شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا ‪ ،‬يوناتان پادىشاھ دېمېترىئۇسقا ئەۋەتىپ ‪ ،‬ېۇناردىكىلەرنى ۋە قەلئەلەردىكى كىشىلەرنى قوغلپ چىقاردى ‪ ،‬چۈنكى ئۇلر‬ ‫ئىسرائىلىيەگە قارشى جەڭ قىلدى‪.‬‬ ‫‪42‬شۇنىڭ بىلەن دېمېترىئۇس يوناتانغا ئەۋەتىپ ېۇنداق دېدى« ‪:‬ېەن بۇ ئىشنى ساڭا ۋە خەلقىڭ ئۈچۈن قىلىپل قالماي ‪ ،‬پۇرسەت بولسا ‪ ،‬سېنى ۋە ېىللىتىڭنى‬ ‫ھۆرېەتلەيمەن‪.‬‬ ‫‪43‬شۇڭا ‪ ،‬ېاڭا ياردەم قىلىش ئۈچۈن ئادەم ئەۋەتسەڭ ‪ ،‬ياخشى ئىش قىلىسەن ‪.‬چۈنكى ېېنىڭ بارلىق كۈچلىرىم ېەندىن ئايرىلدى‪.‬‬ ‫‪44‬يوناتان ئۇنىڭغا ئۈچ ېىڭ كۈچلۈك ئادەم ئەۋەتىپ ئانتاكياغا ئەۋەتتى ‪.‬ئۇلر پادىشاھنىڭ يېنىغا كەلگەندە ‪ ،‬پادىشاھ ئۇلرنىڭ كېلىشىدىن ئىنتايىن خۇشال بولدى‪.‬‬ ‫‪45‬لېكىن ‪ ،‬شەھەر ئاھالىلىرى بىر يەرگە جەم بولۇپ ‪ ،‬يۈز يىگىرېە ېىڭ ئادەم بولۇپ ‪ ،‬پادىشاھنى ئۆلتۈرگەن بولتتى‪.‬‬ ‫‪46‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬پادىشاھ ئوردىغا قېچىپ كەتتى ‪ ،‬ئەېما ئۇلر شەھەر ئاھالىلىرى شەھەرنىڭ يوللىرىنى ساقلپ ‪ ،‬ئۇرنش قىلىشقا باشلىدى‪.‬‬ ‫‪47‬شۇنىڭدىن كېيىن ‪ ،‬پادىشاھ يەھۇدىيلرنى ياردەېگە چاقىردى ‪.‬ئۇلر دەرھال ئۇنىڭ يېنىغا كېلىپ ‪ ،‬شەھەرگە تارقىلىپ ‪ ،‬شۇ كۈنى شەھەردە يۈز ېىڭغا يەتتى‪.‬‬


‫‪48‬ئۇلر شەھەرگە ئوت قويۇپ ‪ ،‬شۇ كۈنى نۇرغۇن غەنىيمەتلەرنى يىغىپ پادىشاھنى قۇتۇلدنردى‪.‬‬ ‫‪49‬ئۇلر شەھەردىكى يەھۇدىيلرنىڭ شەھەرگە ئېرىشكىنىنى كۆرگەندىن كېيىن ‪ ،‬ئۇلرنىڭ جاسارىتى پەسەيدى ‪.‬شۇنىڭ ئۈچۈن ‪ ،‬ئۇلر پادىشاھقا دنئا قىلدى ۋە‬ ‫يىغلپ تۇرنپ‪:‬‬ ‫‪50‬بىزگە ئاېانلىق بەرگىن ‪ ،‬يەھۇدىيلر بىزگە ۋە شەھەرگە ھۇجۇم قىلىشتىن توختىسۇن‪.‬‬ ‫‪51‬بۇنىڭ بىلەن ئۇلر قوراللىرىنى تاشلپ تىنچلىق ئورناتتى ‪.‬يەھۇدىيلر پادىشاھنىڭ نەزىرىدە ۋە ئۇنىڭ پادىشاھلىقىدىكى بارلىق كىشىلەرنىڭ ئالدىدا ھۆرېەتكە‬ ‫سازاۋەر بولدى ‪.‬ئۇلر نۇرغۇن غەنىيمەتلەرنى ئېلىپ يېرنسالېمغا قايتىپ كەلدى‪.‬‬ ‫‪52‬شۇنىڭ بىلەن پادىشاھ دېمېترىئۇس پادىشاھلىقىنىڭ تەختىدە ئولتۇردى ‪ ،‬ئۇنىڭ ئالدىدا زېمىن جىمجىت ئىدى‪.‬‬ ‫‪53‬شۇنداقتىمۇ ‪ ،‬ئۇ سۆزلىگەنلىرىنىڭ ھەېمىسىگە پارچىلىنىپ ‪ ،‬يوناتاندىن يىراقلشتى ۋە ئۇنىڭغا ئېرىشكەن پايدىسى بويىچە ېۇكاپاتلىمىدى ‪ ،‬ئەېما ئۇنى قاتتىق‬ ‫ئازابلىدى‪.‬‬ ‫‪54‬ئۇنىڭدىن كېيىن تىرىفون ۋە ئۇنىڭ بىلەن بىللە كىچىك بال ئانتاكيا پادىشاھ بولۇپ ‪ ،‬تاج كىيدى‪.‬‬ ‫‪55‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬دېمېترىئۇس قويۇپ بەرگەن بارلىق جەڭچىلەر ئۇنىڭ يېنىغا يىغىلدى ‪.‬ئۇلر دېمېترىئۇسقا قارشى جەڭ قىلدى‪.‬‬ ‫‪56‬ئۇندىن باشقا تىرىفون پىللرنى ئېلىپ ‪ ،‬ئانتاكياغا ئېرىشتى‪.‬‬ ‫‪57‬ئۇ ۋاقىتتا ياش ئانتاكيا يوناتانغا خەت يېزىپ ېۇنداق دېدى« ‪:‬ېەن سېنى باش روھانىيلىقتا ئىسپاتليمەن ‪ ،‬سېنى تۆت ھۆكۈېەتكە باشلىق قىلىپ ‪ ،‬پادىشاھنىڭ‬ ‫دوستلىرىدىن بولۇشقا تەيىنلەيمەن‪.‬‬ ‫‪58‬شۇنىڭدىن كېيىن ‪ ،‬ئۇ ئۇنىڭغا ئالتۇن قاچا‪-‬قۇچىلرنى ئەۋەتىپ ‪ ،‬ئۇنىڭغا ئالتۇن ئىچىشكە ‪ ،‬بىنەپشە رەڭلىك كىيىم كىيىشكە ۋە ئالتۇن پەلەي كىيىشكە رنخسەت‬ ‫بەردى‪.‬‬ ‫‪59‬ئىنىسى سىمونمۇ تىرنسنىڭ پەلەېپەيسى دەپ ئاتالغان يەردىن ېىسىر چېگرىسىغىچە كاپىتان قىلدى‪.‬‬ ‫‪60‬يوناتان سىرتقا چىقىپ ‪ ،‬سۇنىڭ ئۇدنلىدىكى شەھەرلەردىن ئۆتتى ‪.‬سۈرىيەنىڭ بارلىق قوشۇنلىرى ئۇنىڭغا ياردەېلىشىش ئۈچۈن ئۇنىڭ يېنىغا يىغىلدى‪.‬‬ ‫‪61‬ئۇ يەردىن غەززەگە باردى ‪ ،‬ئەېما غەززەلىكلەر ئۇنى تاقىدى ‪.‬شۇنىڭ بىلەن ئۇ ئۇنى قورشاۋغا ئېلىپ ‪ ،‬شەھەر ئەتراپى رايونلىرىنى ئوت بىلەن‬ ‫كۆيدۈرۈۋەتتى‪.‬‬ ‫‪62‬شۇنىڭدىن كېيىن ‪ ،‬ئۇلر غەززەلىكلەر يوناتانغا دنئا قىلغاندا ‪ ،‬ئۇلر بىلەن تىنچلىق ئورنىتىپ ‪ ،‬باشلىقلىرىنىڭ ئوغۇللىرىنى تۇتقۇن قىلىپ ‪ ،‬يېرنسالېمغا ئەۋەتتى‬ ‫ۋە دۆلەتتىن دەېەشىققە باردى‪.‬‬ ‫‪63‬يوناتان دېمېترىئۇسنىڭ شاھزادىلىرىنىڭ جەلىلىيە ئۆلكىسىدىكى كادىسقا كەلگەنلىكىنى ئاڭلپ ‪ ،‬ئۇنى كۈچلۈك دۆلەتتىن قوغلپ چىقىرىشنى پىلنلىدى‪.‬‬ ‫‪64‬ئۇ ئۇلر بىلەن كۆرۈشكىلى باردى ۋە ئىنىسى سىموننى يۇرتىغا تاشلپ قويدى‪.‬‬ ‫‪65‬ئاندىن سىمون بەيتسۇراغا ھۇجۇم قىلىپ ‪ ،‬ئۇزنن ېۇددەت ئۇنىڭغا قارشى جەڭ قىلدى ۋە ئۇنى تاقىدى‪.‬‬ ‫‪66‬لېكىن ‪ ،‬ئۇلر ئۇنىڭ بىلەن تىنچلىق ئورنىتىشنى خاليدن ‪ ،‬ئاندىن ئۇ ئۇلرنى بۇ يەردىن چىقاردى ۋە شەھەرنى ئېلىپ ‪ ،‬ئۇنىڭغا قاراۋنلاانا قۇردى‪.‬‬ ‫‪67‬يوناتان ۋە ئۇنىڭ قوشۇنىغا كەلسەك ‪ ،‬ئۇلر گېننېسارنىڭ سۈيىدە تىكتى‪.‬‬ ‫‪68‬ېانا بۇ ناتونۇش كىشىلەر توپى تۈزلەڭلىكتە ئۇلرنى ئۇچرىتىپ قالدى‪.‬‬ ‫‪69‬شۇنىڭ بىلەن قورشاۋدا ياتقانلر ئورنىدىن تۇرنپ ئۇرنشقا قاتناشقاندا ‪ ،‬يوناتاننىڭ يېنىدىكى كىشىلەرنىڭ ھەېمىسى قېچىپ كەتتى‪.‬‬ ‫‪70‬چۈنكى ‪ ،‬ئابسالوېنىڭ ئوغلى ېاتاتىياس ۋە كالفىينىڭ ئوغلى يەھۇدادىن باشقا ھېچكىم قالمىغاچقا ‪ ،‬بۇ قوشۇننىڭ باشلىقلىرى‪.‬‬ ‫‪71‬يوناتان كىيىملىرىنى يىرتىپ ‪ ،‬بېشىغا يەر تاشلپ دنئا قىلدى‪.‬‬ ‫‪72‬شۇنىڭدىن كېيىن ‪ ،‬ئۇ يەنە جەڭگە ئاتلندى ۋە ئۇلرنى قېچىپ كەتتى‪.‬‬ ‫‪73‬قاچقان ئادەېلىرى بۇنى كۆرگەندىن كېيىن ‪ ،‬ئۇلر ئۇنىڭغا يۈزلەندى‪.‬‬ ‫‪74‬شۇ كۈنى ‪ ،‬يەھۇدىيلر ئۆلتۈرۈلۈپ ‪ ،‬ئۈچ ېىڭدەك ئادەم ئۆلتۈرۈلدى ‪.‬ئەېما يوناتان يېرنسالېمغا قايتىپ كەلدى‪.‬‬ ‫‪12‬باب‬‫‪1‬يوناتان شۇ ۋاقىتنىڭ ئۆزىگە خىزېەت قىلغانلىقىنى كۆرۈپ ‪ ،‬بىر قىسىم كىشىلەرنى تاللىدى ۋە ئۇلرنى رىمغا ئەۋەتىپ ‪ ،‬ئۇلر بىلەن بولغان دوستلۇقىنى‬ ‫جەزېلەشتۈردى ۋە يېڭىلىدى‪.‬‬ ‫‪2‬ئۇ ئوخشاش ېەقسەتتە لكېمونىيىلىكلەرگە ۋە باشقا جايلرغا خەت ئەۋەتتى‪.‬‬ ‫‪3‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬ئۇلر رىمغا بېرىپ ‪ ،‬كېڭەش پالتاسىغا كىردى ۋە« ‪:‬باش روھانىي يوناتان ۋە يەھۇدىيلر بىزنى سېنىڭ ئالدىڭغا ئەۋەتتى ‪.‬ئىلگىرىكىگە ئوخشاش‪.‬‬ ‫‪4‬رىملىقلر ئۇلرغا ھەر جاينىڭ ۋالىيلىرىغا ئۇلرنى تىنچلىق بىلەن يەھۇدىيە زېمىنىغا ئېلىپ كىرىش ئۈچۈن خەت بەردى‪.‬‬ ‫‪5‬بۇ يوناتاننىڭ لكېمونىيەلىكلەرگە يازغان خېتىنىڭ كۆپەيتىلگەن نۇساىسى‪:‬‬ ‫‪6‬باش روھانىي يوناتان ‪ ،‬پۈتۈن خەلق ئاقساقاللىرى ‪ ،‬روھانىيلر ۋە باشقا يەھۇدىيلر لكېمېمونىيەلىكلەرگە ئۇلرنىڭ قېرىنداشلىرىغا سالم يوللىدى‪:‬‬ ‫‪7‬ئۆتمۈشتە دارىيۇسنىڭ باش روھانىي ئونىياسقا ئەۋەتىلگەن خەتلەر ‪ ،‬بۇ يەردە يېزىلغان كۆپەيتىلگەن نۇساىدا كۆرسىتىلگەندەك ‪ ،‬سىلەرنىڭ ئاراڭلردا‬ ‫ھۆكۈېرانلىق قىلغان‪.‬‬ ‫‪8‬ئۇ ۋاقىتتا ئونىياس ھۆرېەت بىلەن ئەۋەتىلگەن باش ئەلچىگە يالۋنرنپ ‪ ،‬بىرلەشمە ۋە دوستلۇق توغرىسىدا خىتابناېە يېزىلغان خەتلەرنى تاپشۇرنۋالغان‪.‬‬ ‫‪9‬شۇنىڭ ئۈچۈن ‪ ،‬بىزېۇ بۇ ئىشلرنىڭ ھېچقايسىسىغا ېوھتاج ئەېەسمىز ‪ ،‬قولىمىزدا ېۇقەددەس كىتاب كىتابلىرى بار ‪ ،‬ئۇ بىزگە تەسەللى بېرىدن‪.‬‬ ‫‪10‬شۇنداقتىمۇ ‪ ،‬بىز سىلەرگە پۈتۈنلەي ناتونۇش بولۇپ قالماسلىقىمىز ئۈچۈن ‪ ،‬قېرىنداشلىق ۋە دوستلۇقنىڭ يېڭىلىنىشى ئۈچۈن سىلەرگە ئەۋەتىشكە ئۇرنندىڭلر‪.‬‬ ‫‪11‬شۇنىڭ ئۈچۈن ‪ ،‬بىز ھېيت‪-‬بايراېلىرىمىزدا ۋە باشقا قۇليلىق كۈنلىرىمىزدە ھەر ۋاقىت توختىماي ‪ ،‬قۇربانلىق قىلغان قۇربانلىقلىرىمىزدا ۋە دنئالىرىمىزدا‬ ‫ئەقىلگە ېۇۋاپىق ۋە قېرىنداشلىرىمىز ھەققىدە ئويلىنىشقا ېەجبۇر بولغىنىمىزدا سېنى ئەسلەيمىز‪.‬‬ ‫‪12‬بىز سېنىڭ ئىززەت‪-‬ھۆرېىتىڭدىن خۇشالمىز‪.‬‬ ‫‪13‬ئۆزىمىزگە كەلسەك ‪ ،‬ئەتراپىمىزدىكى پادىشاھلر بىزگە قارشى ئۇرنش قىلغانلىقتىن ‪ ،‬بىز ھەر تەرەپتىن چوڭ ئاۋارىچىلىق ۋە ئۇرنشلرغا دنچ كەلدنق‪.‬‬ ‫‪14‬قانداقل بولمىسۇن ‪ ،‬بىز بۇ ئۇرنشلردا سىزگە ۋە باشقا دوستلىرىمىز ۋە دوستلىرىمىزغا ئاۋارىچىلىك بولمايمىز‪.‬‬ ‫‪15‬چۈنكى ‪ ،‬بىز دۈشمەنلىرىمىزدىن قۇتۇلۇپ ‪ ،‬دۈشمىنىمىز پۇت ئاستىغا ئېلىنغاندەك ‪ ،‬بىزگە ياردەم بېرىدىغان ئاسماندىن ياردەم بار‪.‬‬ ‫‪16‬بۇ سەۋەبتىن بىز ئانتاكيانىڭ ئوغلى نۇېېنيۇسنى ۋە جەيسوننىڭ ئوغلى ئانتىپاتېرنى تاللىدنق ۋە ئۇلرنى رىملىقلرغا ئەۋەتىپ ‪ ،‬ئۇلر بىلەن بولغان دوستلۇق ۋە‬ ‫بۇرننقى ئىتتىپاقنى يېڭىلىدنق‪.‬‬ ‫‪17‬بىز ئۇلرغا يەنە يېنىڭلرغا بېرىشقا ‪ ،‬قېرىنداشلىقىمىزنىڭ يېڭىلىنىشى توغرىسىدىكى خەتلىرىمىزنى سالم بېرىشكە ۋە يەتكۈزۈشكە بۇيرندنق‪.‬‬ ‫‪18‬شۇنىڭ ئۈچۈن ‪ ،‬بىزگە ياخشى جاۋاب بەرگىنىڭلر كېرەك‪.‬‬ ‫‪19‬بۇ ئونارىس ئەۋەتكەن خەتلەرنىڭ كۆپەيتىلگەن نۇساىسى‪.‬‬


‫‪20‬لكېدېمونلرنىڭ پادىشاھى ئارنس باش روھانىي ئونىياسقا سالم بەردى‪:‬‬ ‫‪21‬لكېمونىيىلىكلەر ۋە يەھۇدىيلرنىڭ قېرىنداش ئىكەنلىكى ۋە ئۇلرنىڭ ئىبراھىمنىڭ قولىدا ئىكەنلىكى يازېا شەكىلدە تېپىلدى‪:‬‬ ‫‪22‬شۇڭا ‪ ،‬بۇ بىزنىڭ بىلىمىمىزگە كەلگەندىن كېيىن ‪ ،‬بىزگە گۈللىنىشىڭىزنى يېزىپ قويسىڭىز ياخشى‪.‬‬ ‫‪23‬بىز سىلەرگە يەنە بىر قېتىم خەت يازدنق ‪:‬كال ۋە ېاللىرىڭ بىزنىڭ ‪ ،‬بىزنىڭكىمىز سېنىڭ‪.‬‬ ‫‪24‬يوناتان دېمېبىيۇسنىڭ شاھزادىلىرىنىڭ ئىلگىرىكىگە قارىغاندا تېاىمۇ كۆپ قوشۇن بىلەن ئۇنىڭغا قارشى تۇرنش ئۈچۈن كەلگەنلىكىنى ئاڭلىدى‪.‬‬ ‫‪25‬ئۇ يېرنسالېمدىن يولغا چىقىپ ‪ ،‬ئاېاتىس زېمىنىدا ئۇلر بىلەن كۆرۈشتى ‪ ،‬چۈنكى ئۇ ئۇلرنىڭ يۇرتىغا كىرىشكە بوشاشمىدى‪.‬‬ ‫‪26‬ئۇ يەنە چېدىرلىرىغا جاسۇس ئەۋەتتى ‪.‬ئۇلر قايتىپ كېلىپ ‪ ،‬ئۇلرغا كېچىسى يېتىپ كېلىشكە تەيىنلەنگەنلىكىنى ئېيتتى‪.‬‬ ‫‪27‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬يوناتان ئادەېلىرىنى كۆزىتىپ ‪ ،‬قورال‪-‬ياراغقا بۇيرندى ‪ ،‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬ئۇلر پۈتۈن كېچىدە جەڭ قىلىشقا تەييارلندى‪.‬‬ ‫‪28‬دۈشمەنلەر يوناتان ۋە ئۇنىڭ ئادەېلىرىنىڭ جەڭگە تەييار ئىكەنلىكىنى ئاڭلىغاندىن كېيىن ‪ ،‬قورقۇپ ‪ ،‬يۈرىكى تىترەپ كەتتى ‪ ،‬ئۇلر لگېرغا ئوت قويدى‪.‬‬ ‫‪29‬يوناتان ۋە ئۇنىڭ ھەېراھلىرى ئەتىگەنگىچە بىلمەيتتى ‪ ،‬چۈنكى ئۇلر چىراغنىڭ يېنىۋاتقانلىقىنى كۆردى‪.‬‬ ‫‪30‬يوناتان ئۇلرنىڭ كەينىدىن ئەگەشتى ‪ ،‬ئەېما ئۇلرغا يەتمىدى ‪ ،‬چۈنكى ئۇلر ئېلىئۇتېر دەرياسىدىن ئۆتۈپ كەتتى‪.‬‬ ‫‪31‬شۇنىڭ بىلەن يوناتان زابادىيان دەپ ئاتىلىدىغان ئەرەبلەرگە يۈزلىنىپ ‪ ،‬ئۇلرنى ئۇردى ۋە غەنىيمەتلىرىنى ئالدى‪.‬‬ ‫‪32‬ئۇ يەردىن چىقىپ ‪ ،‬دەېەشىققە كەلدى ۋە پۈتۈن ېەېلىكەتنى كېسىپ ئۆتتى‪.‬‬ ‫‪33‬سىمونمۇ چىقىپ ‪ ،‬پۈتۈن ېەېلىكەتنى بويلپ ئاسكالونغا باردى ۋە ئۇ يەردىكى تۇتۇقلر ئۇ يەردىن يوپپاغا بۇرنلۇپ غەلىبە قىلدى‪.‬‬ ‫‪34‬چۈنكى ‪ ،‬ئۇلر دېمېترىئۇسنىڭ قىسمىنى ئالغانلرغا تاپشۇرنپ بېرىدىغانلىقىنى ئاڭلىغان ‪.‬شۇڭلشقا ئۇ ئۇنى ساقلپ قېلىش ئۈچۈن ئۇ يەردە بىر قاراۋنلاانا‬ ‫قۇردى‪.‬‬ ‫‪35‬بۇ ئىشتىن كېيىن يوناتان يەنە ئۆيىگە قايتىپ كېلىپ ‪ ،‬ئاقساقاللرنى يىغىپ ‪ ،‬ئۇلر بىلەن يەھۇدىيەدە ېۇستەھكەم قورغان سېلىش توغرىسىدا ېەسلىھەتلەشتى‪.‬‬ ‫‪36‬يېرنسالېمنىڭ سېپىلىنى ئېگىز قىلىپ ‪ ،‬ېۇنار بىلەن شەھەر ئوتتۇرىسىدا چوڭ بىر تاغنى ئېگىز قىلىپ ‪ ،‬ئۇنى شەھەردىن ئايرىپ ‪ ،‬يالغۇز قالسۇن ‪ ،‬چۈنكى‬ ‫كىشىلەر ئۇنى ساتمايدن ۋە سېتىۋالمايدن‪.‬‬ ‫‪37‬شۇنىڭدىن كېيىن ئۇلر بىر يەرگە جەم بولۇپ ‪ ،‬شەھەرنى قۇرنپ چىقتى ‪ ،‬چۈنكى تاېنىڭ شەرق تەرىپىدىكى ئېقىنغا قاراپ بىر قىسمى ئۆرۈلۈپ چۈشتى ‪،‬‬ ‫ئۇلر كاپېناتا دېگەن يەرنى رېمونت قىلدى‪.‬‬ ‫‪38‬سىمون يەنە سېفېلدا ئادىدانى قۇرنپ ‪ ،‬دەرۋازا ۋە قاۋاقاانىلر بىلەن ئۇنى ېۇستەھكەېلىدى‪.‬‬ ‫‪39‬ھازىر تىرىفون ئاسىيا پادىشاھلىقىنى قولغا كەلتۈرۈش ۋە تاجنى ئۆز بېشىغا قويۇش ئۈچۈن پادىشاھ ئانتاكيانى ئۆلتۈرېەكچى بولدى‪.‬‬ ‫‪40‬لېكىن ‪ ،‬ئۇ يوناتاننىڭ ئۇنىڭغا يول قويماسلىقىدىن ۋە ئۇنىڭ بىلەن ئۇرنش قىلىشىدىن قورقاتتى ‪.‬شۇڭلشقا ئۇ يوناتاننى قانداق ئۆلتۈرۈش ئۈچۈن بىر يول‬ ‫ئىزدىدى ‪.‬شۇنىڭ بىلەن ئۇ يۆتكىلىپ ‪ ،‬بەيتسەنگە كەلدى‪.‬‬ ‫‪41‬يوناتان جەڭگە تاللنغان قىرىق ېىڭ كىشى بىلەن كۆرۈشۈشكە چىقىپ ‪ ،‬بەيتسانغا كەلدى‪.‬‬ ‫‪42‬تىرىفون يوناتاننىڭ شۇنچە زور كۈچ بىلەن كەلگەنلىكىنى كۆرۈپ ‪ ،‬ئۇنىڭغا قول ئۇزاتمىدى‪.‬‬ ‫‪43‬لېكىن ئۇنى ھۆرېەت بىلەن قوبۇل قىلدى ۋە بارلىق دوستلىرىغا ېەدھىيە ئوقۇدى ۋە ئۇنىڭغا ھەدىيە قىلدى ۋە جەڭچىلىرىنى ئۆزىگە ئوخشاش ئىتائەتمەن بولۇشقا‬ ‫بۇيرندى‪.‬‬ ‫‪44‬يوناتانغا يەنە ېۇنداق دېدى« ‪:‬نېمىشقا بۇ كىشىلەرنى شۇنچە چوڭ قىيىنچىلىققا دنچار قىلدىڭ ‪ ،‬چۈنكى ئارىمىزدا ئۇرنش يوق‪.‬‬ ‫‪45‬شۇنىڭ ئۈچۈن ‪ ،‬ئۇلرنى ئەېدى ئۆيگە ئەۋەتكىن ۋە سېنى ساقليدىغان بىر قانچە ئادەېنى تاللڭ ۋە ېەن بىلەن بىللە پتولېمايسقا كېلىڭلر ‪ ،‬چۈنكى ېەن ساڭا‬ ‫بېرىمەن ‪ ،‬قالغان ېۇستەھكەم كۈچلەر ۋە كۈچلەر ۋە ئۇلرنىڭ ېەسئۇلىيىتى بار ‪.‬ېەن قايتىپ كەلسەم ‪ ،‬قايتىپ كېلىمەن ‪ ،‬چۈنكى بۇ ېېنىڭ كېلىشىمنىڭ سەۋەبى‪.‬‬ ‫‪46‬شۇنىڭ بىلەن يوناتان ئۇنىڭغا بۇيرنغاندەك قىلدى ۋە يەھۇدىيە زېمىنىغا كىرگەن قوشۇنىنى يولغا سالدى‪.‬‬ ‫‪47‬ئۇ ئۆزى بىلەن ئۈچ ېىڭ ئادەېنى ساقلپ قالدى ‪ ،‬بۇنىڭ ئىچىدە ئىككى ېىڭ ئادەېنى جەلىلىيە ئۆلكىسىگە ئەۋەتتى ‪ ،‬ېىڭ كىشى ئۇنىڭ بىلەن بىللە باردى‪.‬‬ ‫‪48‬يوناتان پتولېمايسقا كىرىپل ‪ ،‬پتولېمايسلىق كىشىلەر دەرۋازىنى تاقاپ ئۇنى ئېلىپ كەتتى ‪ ،‬ئۇنىڭ بىلەن بىللە كەلگەنلەرنىڭ ھەېمىسىنى قىلىچ بىلەن ئۆلتۈردى‪.‬‬ ‫‪49‬ئاندىن تىرىفوننى بىر تۈركۈم پىيادە ئەسكەرلەر ۋە چەۋەندازلرنى جەلىلىيە ئۆلكىسىگە ۋە چوڭ تۈزلەڭلىككە ئەۋەتىپ ‪ ،‬يوناتاننىڭ بارلىق قوشۇنلىرىنى ۋەيران‬ ‫قىلدى‪.‬‬ ‫‪50‬ئۇلر يوناتان ۋە ئۇنىڭ بىلەن بىللە بولغانلرنىڭ ئېلىپ كېتىلگەنلىكىنى بىلگەندىن كېيىن ‪ ،‬بىر‪-‬بىرىنى رىغبەتلەندۈردى ‪.‬ھەېدە بىللە يېقىنلىشىپ ‪ ،‬ئۇرنشقا‬ ‫تەييارلىق قىلدى‪.‬‬ ‫‪51‬شۇنىڭ ئۈچۈن ‪ ،‬ئۇلرغا ئەگەشكەنلەر ئۆزلىرىنىڭ ھاياتى ئۈچۈن كۆرەش قىلىشقا تەييار ئىكەنلىكىنى ھېس قىلىپ ‪ ،‬كەينىگە بۇرنلدى‪.‬‬ ‫‪52‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬ئۇلر يەھۇدىيە زېمىنىغا تىنچ‪-‬ئاېان كېلىپ ‪ ،‬يوناتاننى ۋە ئۇنىڭ بىلەن بىللە بولغانلرنى يىغلىدى ‪.‬ئۇلر قورقۇپ كەتتى ‪.‬شۇنىڭ ئۈچۈن پۈتۈن‬ ‫ئىسرائىلىيە قاتتىق نالە قىلدى‪.‬‬ ‫‪53‬شۇنىڭدىن كېيىن ئەتراپتىكى بارلىق ېىللەتلەر ئۇلرنى يوقىتىشقا ئۇرنندى ‪ ،‬چۈنكى ئۇلر« ‪:‬ئۇلرنىڭ كاپىتانى يوق ‪ ،‬ئۇلرغا ياردەم قىلغۇدەك ئادەم يوق »‬ ‫دېگەنىدى‪.‬‬ ‫‪13‬باب‬‫‪1‬سىمۇن تىرىفوننىڭ يەھۇدىيە زېمىنىغا بېسىپ كىرىپ ئۇنى ۋەيران قىلىش ئۈچۈن نۇرغۇن قوشۇن توپلىغانلىقىنى ئاڭلىدى‪.‬‬ ‫‪2‬ئۇ كىشىلەرنىڭ قاتتىق تىترەپ ۋە قورقۇپ كەتكەنلىكىنى كۆرۈپ ‪ ،‬يېرنسالېمغا چىقىپ ‪ ،‬كىشىلەرنى يىغىشتۇردى‪.‬‬ ‫‪3‬ئۇلرغا نەسىھەت قىلىپ ېۇنداق دېدى« ‪:‬ېەن ‪ ،‬قېرىنداشلىرىم ۋە ئاتاېنىڭ ئۆيىنىڭ قانۇن ۋە ېۇقەددەس جاي ‪ ،‬بىز كۆرگەن جەڭلەر ۋە ئاۋارىچىلىقلر ئۈچۈن‬ ‫نېمىلەرنى قىلغانلىقىمنى سىلەر بىلىسىلەر‪.‬‬ ‫‪4‬ېېنىڭ بارلىق قېرىنداشلىرىم ئىسرائىلىيە ئۈچۈن ئۆلتۈرۈلگەنلىكى ئۈچۈن ‪ ،‬ېەن يالغۇز قالدىم‪.‬‬ ‫‪5‬ئەېدى ېەندىن يىراق بولۇڭ ‪ ،‬ھەر قانداق قىيىنچىلىققا يولۇققاندا ھاياتىمنى ساقلپ قالىمەن ‪ ،‬چۈنكى ېەن قېرىنداشلىرىمدىن ياخشى ئەېەس‪.‬‬ ‫‪6‬شەك‪-‬شۈبھىسىزكى ‪ ،‬ېەن ېىللىتىمدىن ‪ ،‬ېۇقەددەس جايدىن ‪ ،‬ئاياللىرىمىزدىن ۋە بالىلىرىمىزدىن ئۆچ ئالىمەن‪.‬‬ ‫‪7‬كىشىلەر بۇ سۆزلەرنى ئاڭلىغان ھاېان ئۇلرنىڭ روھى قايتىدىن جانلندى‪.‬‬ ‫‪8‬ئۇلر قاتتىق ئاۋاز بىلەن _ ‪:‬سەن يەھۇدا ۋە ئىنىڭ يوناتاننىڭ ئورنىغا بىزنىڭ رەھبىرىمىز بولىسەن‪.‬‬ ‫‪9‬بىزنىڭ جەڭلىرىمىز بىلەن ئۇرنشۇڭلر ‪ ،‬بىزگە نېمە بۇيرنساڭ ‪ ،‬بىز شۇنداق قىلىمىز‪.‬‬ ‫‪10‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬ئۇ بارلىق جەڭچىلەرنى يىغىپ ‪ ،‬يېرنسالېمنىڭ سېپىلىنى ياساشقا ئالدىرىدى ۋە ئۇنى قورشاۋغا ئالدى‪.‬‬ ‫‪11‬ئۇ يەنە ئابسولوېنىڭ ئوغلى يوناتاننى ۋە ئۇنىڭ بىلەن زور كۈچ بىلەن يوپپاغا ئەۋەتتى ‪.‬ئۇ يەردىكى كىشىلەرنى قوغلپ چىقىرىش شۇ يەردە قالدى‪.‬‬ ‫‪12‬شۇنىڭ بىلەن تىرىفون زور كۈچ بىلەن يەھۇدىيە زېمىنىغا بېسىپ كىرىش ئۈچۈن پتولېماۋدىن ئايرىلدى ‪ ،‬يوناتان ئۇنىڭ بىلەن بىللە تۇراتتى‪.‬‬


‫‪13‬ئەېما سىمون چېدىرىنى تۈزلەڭلىكنىڭ ئۇدنلىدىكى ئادىداغا تىكتى‪.‬‬ ‫‪14‬تىرىفون سىمۇننىڭ ئىنىسى يوناتاننىڭ ئورنىدا تىرىلگەنلىكىنى ۋە ئۇنىڭ بىلەن جەڭگە قاتنىشىشنى خاليدىغانلىقىنى بىلگەندىن كېيىن ‪ ،‬ئۇنىڭغا ئەلچى ئەۋەتىپ‪:‬‬ ‫‪15‬ئىنىڭىز يوناتاننى تۇتۇپ تۇرساق ‪ ،‬ئۇ پادىشاھنىڭ خەزىنىسىگە قەرز بولۇپ ‪ ،‬ئۇنىڭغا قىلىنغان سودىغا ېۇناسىۋەتلىك‪.‬‬ ‫‪16‬شۇنىڭ ئۈچۈن ‪ ،‬ھازىر ئۇ ‪ 100‬تال كۈېۈش ۋە ئۇنىڭ ئىككى ئوغلىنى گۆرۈگە ئېلىۋېلىڭ ‪ ،‬ئۇ ئەركىنلىككە ئېرىشكەندە بىزدىن ئىسيان كۆتۈرېەيدن ‪ ،‬بىز ئۇنى‬ ‫قويۇپ بېرىمىز‪.‬‬ ‫‪17‬شۇنىڭدىن كېيىن ‪ ،‬سىمون ئۇلرنىڭ ئۆزىگە ئالداېچىلىق بىلەن سۆزلىگەنلىكىنى ھېس قىلغان بولسىمۇ ‪ ،‬ئەېما پۇلنى ۋە بالىلرنى ئەۋەتىپ بەردى‪.‬‬ ‫‪18‬كىم دېيىشى ېۇېكىن ‪ ،‬چۈنكى ېەن ئۇنىڭغا پۇل ۋە بالىلرنى ئەۋەتمىدىم ‪ ،‬شۇڭا يوناتان ئۆلدى‪.‬‬ ‫‪19‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬ئۇ ئۇلرغا بالىلرنى ۋە يۈز تالنتنى ئەۋەتتى‪.‬‬ ‫‪20‬شۇنىڭدىن كېيىن تىرىفون بۇ يەرگە بېسىپ كىرىپ ئۇنى ۋەيران قىلدى ۋە ئادوراغا تۇتىشىدىغان يولنى بويلپ ئايلىنىپ كەتتى ‪.‬ئەېما سىمون ۋە ئۇنىڭ قوشۇنى‬ ‫قەيەرگىل بارېىسۇن ‪ ،‬ئۇنىڭغا قارشى يۈرۈش قىلدى‪.‬‬ ‫‪21‬ېۇناردا تۇرغانلر تىرىفونغا ئەلچى ئەۋەتىپ ‪ ،‬ئۇنىڭ چۆلدە ئۇلرنىڭ يېنىغا كېلىشىنى تېزلىتىپ ‪ ،‬ئۇلرغا غىزا ئەۋەتتى‪.‬‬ ‫‪22‬شۇنىڭ ئۈچۈن ‪ ،‬تىرىفون بارلىق ئاتلىقلىرىنى شۇ كېچىسى كېلىشكە تەييارلىق قىلدى ‪ ،‬ئەېما ئۇ كەلمىگەچكە ‪ ،‬قاتتىق قار ياغدى ‪.‬شۇنىڭ بىلەن ئۇ يولغا چىقىپ ‪،‬‬ ‫گالئاد دۆلىتىگە كەلدى‪.‬‬ ‫‪23‬ئۇ باساېاغا يېقىنلشقاندا ‪ ،‬ئۇ يەردە دەپنە قىلىنغان يوناتاننى ئۆلتۈردى‪.‬‬ ‫‪24‬ئۇنىڭدىن كېيىن تىرىفون قايتىپ كېلىپ ئۆز يۇرتىغا كەتتى‪.‬‬ ‫‪25‬ئاندىن ‪ ،‬سىمۇننى ئەۋەتىپ ‪ ،‬ئىنىسى يوناتاننىڭ سۆڭەكلىرىنى ئېلىپ ‪ ،‬ئاتا‪-‬بوۋىلىرىنىڭ شەھىرى ېودىنغا دەپنە قىلدى‪.‬‬ ‫‪26‬پۈتۈن ئىسرائىللر ئۇنىڭغا قاتتىق غەم‪-‬قايغۇ قىلدى‪.‬‬ ‫‪27‬سىمون يەنە ئاتىسى ۋە قېرىنداشلىرىنىڭ قەبرىسىگە ئابىدە ياساپ ‪ ،‬ئۇنى ئارقىغا ۋە ئالدىدىن ئويۇلغان تاش بىلەن كۆردى‪.‬‬ ‫‪28‬بۇنىڭدىن باشقا ‪ ،‬ئۇ دادىسى ‪ ،‬ئانىسى ۋە تۆت قېرىندىشى ئۈچۈن يەتتە ئېھراېنى بىر‪-‬بىرىگە قارشى قىلدى‪.‬‬ ‫‪29‬بۇلرنىڭ ئىچىدە ئۇ چوڭ تۈۋرۈكلەرنى ئورناتقان ھىيلىگەر ئۈسكۈنىلەرنى ياساپ ‪ ،‬تۈۋرۈكلەرنىڭ ئۈستىگە بارلىق قورال‪-‬ياراغلىرىنى ېەڭگۈ ئەستە‬ ‫ساقلىدى ۋە ئويۇلغان ساۋنت كېمىلىرى بىلەن دېڭىزدا يۈرگەنلەرنىڭ ھەېمىسىنى كۆردى‪. .‬‬ ‫‪30‬بۇ ئۇنىڭ ېودىندا ياسىغان قەبرىسى بولۇپ ‪ ،‬ئۇ تا ھازىرغىچە‪.‬‬ ‫‪31‬تىرىفون ياش پادىشاھ ئانتاكيا بىلەن ئالداېچىلىق قىلىپ ‪ ،‬ئۇنى ئۆلتۈردى‪.‬‬ ‫‪32‬ئۇنىڭ ئورنىغا پادىشاھ بولۇپ ‪ ،‬ئۆزىنى ئاسىيانىڭ پادىشاھى تاجى قىلىپ ‪ ،‬بۇ زېمىنغا چوڭ باليىئاپەت ئېلىپ كەلدى‪.‬‬ ‫‪33‬ئاندىن ‪ ،‬سىمۇن يەھۇدىيەدىكى ېۇستەھكەم قورغانلرنى سېلىپ ‪ ،‬ئۇلرنى ئېگىز ېۇنارلر ‪ ،‬چوڭ تاېلر ‪ ،‬دەرۋازىلر ۋە قاۋاقاانىلر بىلەن قورشاۋغا‬ ‫ئالدى‪.‬‬ ‫‪34‬بۇنىڭدىن باشقا ‪ ،‬سىمون ئادەېلەرنى تاللىدى ۋە پادىشاھ دېمېترىئۇسقا ئەۋەتىپ ‪ ،‬بۇ زېمىنغا ئىممۇنىتېت ھوقۇقى بېرىشى كېرەك ‪ ،‬چۈنكى تىرىفوننىڭ‬ ‫قىلغانلىرىنىڭ ھەېمىسى بۇزنلدى‪.‬‬ ‫‪35‬پادىشاھ دېمېترىئۇس ئۇنىڭغا ېۇنداق جاۋاب بەردى ۋە ېۇنداق يازدى‪:‬‬ ‫‪36‬پادىشاھ دېمېترىئۇس باش روھانىي سىمونغا ۋە پادىشاھلرنىڭ دوستى ‪ ،‬يەھۇدىيلرنىڭ ئاقساقاللىرى ۋە ېىللىتىگە سالم يوللىدى‪.‬‬ ‫‪37‬سىلەر بىزگە ئەۋەتكەن ئالتۇن تاج ۋە قىزىل رەڭلىك كىيىملەرنى تاپشۇرنۋالدنق ‪.‬بىز سىلەر بىلەن ېۇستەھكەم تىنچلىق ئورنىتىشقا تەييارېىز ‪ ،‬شۇنداق‪.‬‬ ‫‪38‬بىز سىلەر بىلەن تۈزگەن ھەر قانداق ئەھدىلەر ېەڭگۈ ساقلىنىدن ‪.‬سىلەر ياسىغان ېۇستەھكەم قورغانلر ئۆزۈڭلر بولىدن‪.‬‬ ‫‪39‬بۈگۈنگە قەدەر قىلىنغان ھەر قانداق نازارەت ۋە سەۋەنلىككە كەلسەك ‪ ،‬بىز ئۇنى كەچۈرۈم قىلىمىز ‪ ،‬بىزگە قەرز بولغان تاج بېجىنىمۇ كەچۈرۈم قىلىمىز ‪.‬‬ ‫ئەگەر يېرنسالېمدا باشقا باج تاپشۇرنلغان بولسا ‪ ،‬ئۇ ئەېدى تۆلەنمەيدن‪.‬‬ ‫‪40‬ئاراڭلردا كىملەر بىلەن كۆرۈشۈپ ‪ ،‬بىزنىڭ ئوردىمىزغا قاتنىشىشقا قاراڭلر ‪ ،‬ئاندىن تىزىملىتىڭلر ‪ ،‬ئارىمىزدا تىنچلىق بولسۇن‪.‬‬ ‫‪41‬شۇنداق قىلىپ ‪ ،‬يۈز يەتمىش يىلدا يەھۇدىيلرنىڭ بويۇنتۇرنقى ئىسرائىلىيەدىن ئېلىپ تاشلندى‪.‬‬ ‫‪42‬ئىسرائىللر چالغۇلىرى ۋە توختاېلىرى بىلەن يېزىشقا باشلىدى ‪:‬باش روھانىي سىموننىڭ بىرىنچى يىلى ‪ ،‬يەھۇدىيلرنىڭ ۋالىيسى ۋە رەھبىرى‪.‬‬ ‫‪43‬ئۇ ۋاقىتلردا سىمون غەززەگە ھۇجۇم قىلىپ ‪ ،‬ئۇنى قورشاۋغا ئالدى ‪.‬ئۇ يەنە ئۇرنش ېاتورى ياساپ ‪ ،‬ئۇنى شەھەرگە ئورننلشتۇردى ۋە ېەلۇم ېۇنارنى‬ ‫ئۇرنپ ئېلىپ كەتتى‪.‬‬ ‫‪44‬ېاتوردا ئولتۇرغانلر شەھەرگە سەكرىدى ‪.‬شەھەردە قاتتىق داۋالغۇش بولدى‪:‬‬ ‫‪45‬شەھەر ئاھالىلىرى كىيىملىرىنى ئىجارىگە ئېلىپ ‪ ،‬ئايالى ۋە بالىلىرى بىلەن تاېغا ياېىشىپ چىقىپ ‪ ،‬قاتتىق ئاۋاز بىلەن يىغلپ ‪ ،‬سىموندىن ئۇلرغا ئاېانلىق‬ ‫تىلىدى‪.‬‬ ‫‪46‬ئۇلر« ‪:‬بىزنىڭ ياېانلىقىمىز بىلەن ئەېەس ‪ ،‬رەھىم‪-‬شەپقىتىڭ بويىچە ئىش قىل »دېدى‪.‬‬ ‫‪47‬شۇنىڭ بىلەن سىمون ئۇلرغا رازى بولدى ۋە ئۇلرغا قارشى ئۇرنشمىدى ‪ ،‬بەلكى ئۇلرنى شەھەردىن قوغلپ چىقاردى ۋە بۇتلر بار ئۆيلەرنى تازىلىدى ‪،‬‬ ‫شۇنىڭ بىلەن ئۇنىڭغا ناخشا ۋە ېىننەتدارلىق بىلدۈرۈش بىلەن كىردى‪.‬‬ ‫‪48‬شۇنداق ‪ ،‬ئۇ بارلىق ناپاك نەرسىلەرنى چىقىرىپ تاشلپ ‪ ،‬قانۇنغا رىئايە قىلىدىغان كىشىلەرنى ئۇ يەرگە ئورننلشتۇردى ۋە ئۇنى ئىلگىرىكىدىن كۈچلۈك قىلدى‬ ‫ۋە ئۇنىڭغا تۇرالغۇ ئۆي سالدى‪.‬‬ ‫‪49‬ئۇلر يەنە يېرنسالېمدىكى ېۇناردىن قاتتىق قورشاۋدا قالدى ‪ ،‬ئۇلر يا سىرتقا چىقالمىدى ‪ ،‬يا دۆلەتكە كىرەلمىدى ‪ ،‬سېتىۋاللمىدى ۋە ساتالمىدى ‪.‬شۇ سەۋەبتىن‬ ‫ئۇلر غىزالىنىش ئۈچۈن قاتتىق ئازابقا دنچار بولدى ۋە ئۇلرنىڭ نۇرغۇنلىرى ھالك بولدى ‪.‬ئاچارچىلىق ئارقىلىق‪.‬‬ ‫‪50‬ئاندىن ‪ ،‬ئۇلر سىمونغا يالۋنرنپ ‪ ،‬ئۇلر بىلەن بىر يەردە بولۇشنى ئۆتۈندى ‪.‬ئۇلرنى ئۇ يەردىن چىقارغاندا ‪ ،‬ېۇنارنى بۇلغىنىشتىن پاكلىدى‪:‬‬ ‫‪51‬ئۇنىڭغا يەتمىش بىرىنچى يىلى ئىككىنچى ئاينىڭ ئۈچ يىگىرېە كۈنىگە شۈكۈر ئېيتىش ‪ ،‬خورېا دەرىاىنىڭ شاخلىرى ‪ ،‬ساز ‪ ،‬ساز چېلىش ‪ ،‬ساز چېلىش ‪،‬‬ ‫ېەدھىيە ۋە ناخشىلر بىلەن كىرىشتى ‪.‬ئىسرائىلىيەدىن چوڭ دۈشمەننى ۋەيران قىلدى‪.‬‬ ‫‪52‬ئۇ يەنە شۇ كۈننى ھەر يىلى خۇشاللىق بىلەن ئۆتكۈزۈشكە بۇيرندى ‪.‬ئۇنىڭ ئۈستىگە ېۇنارنىڭ يېنىدىكى بۇتاانىنىڭ تېغى ئۇنىڭدىنمۇ كۈچلۈك بولۇپ ‪ ،‬ئۇ‬ ‫يەردە ئۆزى بىلەن بىللە تۇراتتى‪.‬‬ ‫‪53‬سىمون ئوغلى يەھيانىڭ باتۇر ئادەم ئىكەنلىكىنى كۆرۈپ ‪ ،‬ئۇنى پۈتۈن قوشۇننىڭ باشلىقى قىلدى ‪.‬ئۇ غەززەدە تۇراتتى‪.‬‬ ‫‪14‬باب‬‫‪1‬يۈز يۈز‪ 12-‬يىلى ‪ ،‬پادىشاھ دېمېترىئۇس قوشۇنلىرىنى يىغىپ ‪ ،‬ېېدىياغا كىرىپ ‪ ،‬تىرىفونغا قارشى تۇرنشقا ياردەېلەشتى‪.‬‬ ‫‪2‬پېرسىيە ۋە ېېدىيا پادىشاھى ئارسېس دېمېترىئۇسنىڭ ئۆز چېگراسىغا كىرگەنلىكىنى ئاڭلپ ‪ ،‬شاھزادىلىرىدىن بىرىنى تىرىك ئېلىپ كېتىشكە ئەۋەتتى‪:‬‬


‫‪3‬كىم بېرىپ دېمېترىئۇسنىڭ قوشۇنىنى ئۇرنپ ‪ ،‬ئۇنى ئېلىپ ئارسېسقا ئېلىپ كەلدى ۋە ئۇنى قاېاقاانىغا ئورننلشتۇردى‪.‬‬ ‫‪4‬يەھۇدا زېمىنىغا كەلسەك ‪ ،‬ئۇ سىموننىڭ پۈتۈن كۈنلىرى جىمجىت ئىدى ‪.‬چۈنكى ئۇ ئۆز دۆلىتىنىڭ ېەنپەئەتىنى شۇنداق دانالىق بىلەن ئىزدىدى ‪ ،‬چۈنكى ئۇنىڭ‬ ‫ھوقۇقى ۋە ئىززەت‪-‬ھۆرېىتى ئۇلرنى خۇشال قىلدى‪.‬‬ ‫‪5‬ئۇ بارلىق ئىش‪-‬ھەرىكەتلىرىدە ھۆرېەتكە سازاۋەر بولغانلىقتىن ‪ ،‬بۇنىڭ بىلەن يوپانى پاناھلىنىش ئورنىغا ئېلىپ ‪ ،‬دېڭىزدىكى ئاراللرغا كىرىش ئېغىزى قىلدى‪.‬‬ ‫‪6‬ئۆز ېىللىتىنىڭ چېگراسىنى كېڭەيتىپ ‪ ،‬دۆلەتنى ئەسلىگە كەلتۈردى‪.‬‬ ‫‪7‬ئۇ نۇرغۇن ئەسىرلەرنى يىغىپ ‪ ،‬غەززە ‪ ،‬بەيتسۇرا ۋە ېۇنارنى بويسۇندنردى ‪.‬بۇ ېۇناردىن ئۇ بارلىق ناپاك نەرسىلەرنى چىقاردى ‪ ،‬ئۇنىڭغا قارشى‬ ‫تۇرىدىغانلرېۇ يوق‪.‬‬ ‫‪8‬ئاندىن ئۇلر ئۆز زېمىنىنى خاتىرجەم قىلدى ‪ ،‬يەر ئۇنى كۆپەيتتى ‪ ،‬ئېتىزدىكى دەرەخلەر ئۇلرنىڭ ېېۋىسىنى بەردى‪.‬‬ ‫‪9‬قەدىمكى كىشىلەر كوچىلردا ئولتۇرنپ ‪ ،‬ياخشى ئىشلر بىلەن ئورتاقلشتى ‪ ،‬يىگىتلەر شانلىق ۋە جەڭگىۋار كىيىملەرنى كىيدى‪.‬‬ ‫‪10‬ئۇ شەھەرلەرگە غىزا بەردى ۋە ئۇلرغا ھەر خىل ئوق‪-‬دورا ئورننلشتۇردى ‪ ،‬شۇنداق قىلىپ ئۇنىڭ شەرەپلىك ئىسمى دننيانىڭ ئاخىرىغىچە داڭق چىقاردى‪.‬‬ ‫‪11‬ئۇ زېمىندا تىنچلىق ئورناتتى ‪ ،‬ئىسرائىلىيە ناھايىتى خۇشال بولدى‪.‬‬ ‫‪12‬چۈنكى ‪ ،‬ھەېمە ئادەم ئۈزۈېزارلىق ۋە ئەنجۈر دەرىاىنىڭ ئاستىدا ئولتۇراتتى‪.‬‬ ‫‪13‬ئۇلرغا قارشى ئۇرنش قىلىدىغان زېمىندا ھېچكىم قالمىدى ‪.‬شۇنداق ‪ ،‬ئۇ كۈنلەردە پادىشاھلرنىڭ ئۆزى ئاغدنرنلدى‪.‬‬ ‫‪14‬ئۇنىڭدىن باشقا ‪ ،‬ئۇ تۆۋەندىكىلەرنىڭ ھەېمىسىنى كۈچلەندۈردى ‪.‬ئۇ ئىزدىگەن قانۇن ‪.‬ئۇ قانۇنغا خىلپلىق قىلغۇچىلر ۋە ياېان ئادەېلەرنى ئېلىپ كەتتى‪.‬‬ ‫‪15‬ئۇ ېۇقەددەس جاينى گۈزەلشتۈردى ۋە بۇتاانىنىڭ قاچا‪-‬قۇچىلىرىنى كۆپەيتتى‪.‬‬ ‫‪16‬رىمدا ۋە سپارتاغا قەدەر جوناتاننىڭ قازا قىلغانلىقى ئاڭلنغاندىن كېيىن ‪ ،‬ئۇلر بەك پۇشايمان قىلدى‪.‬‬ ‫‪17‬ئۇلر ئىنىسى سىموننىڭ ئۇنىڭ ئورنىغا باش روھانىي بولۇپ ‪ ،‬دۆلەتنى ۋە ئۇنىڭدىكى شەھەرلەرنى باشقۇرىدىغانلىقىنى ئاڭلىغان ھاېان‪.‬‬ ‫‪18‬ئۇلر يەھۇدا ۋە ئۇنىڭ قېرىنداشلىرى بىلەن بولغان دوستلۇق ۋە ئىتتىپاقلىقنى يېڭىلش ئۈچۈن ‪ ،‬ئۇنىڭغا ېىس ئۈستەلردە خەت يازدى‪.‬‬ ‫‪19‬يېرنسالېمدىكى جاېائەت ئالدىدا قايسى يازېىلر ئوقۇلدى‪.‬‬ ‫‪20‬بۇ لكېمونىيەلىكلەر ئەۋەتكەن خەتلەرنىڭ كۆپەيتىلگەن نۇساىسى ‪.‬لكېمېمونلرنىڭ ھۆكۈېرانلىرى شەھەر بىلەن بىللە ‪ ،‬باش روھانىي سىمونغا ‪ ،‬ئاقساقاللرغا‬ ‫‪،‬روھانىيلرغا ۋە يەھۇدىيلرنىڭ قالدنقلىرى بولغان قېرىنداشلىرىمىزغا سالم يوللىدى‪:‬‬ ‫‪21‬خەلقىمىزگە ئەۋەتىلگەن باش ئەلچىلەر بىزگە شان‪-‬شەرەپ ۋە ئىززەت‪-‬ھۆرېىتىڭنى ئىسپاتلپ بەردى ‪ ،‬شۇڭلشقا بىز ئۇلرنىڭ كەلگەنلىكىدىن خۇشال‬ ‫بولدنق‪.‬‬ ‫‪22‬ئۇلرنىڭ سۆزلىرىنى خەلق ېەجلىسىگە تىزىملتتى ‪.‬ئانتاكيانىڭ ئوغلى نۇېېنيۇس ۋە يەھۇدىيلرنىڭ باش ئەلچىسى جەيسوننىڭ ئوغلى ئانتىپاتېر بىز بىلەن‬ ‫بولغان دوستلۇقنى يېڭىلش ئۈچۈن بىزنىڭ يېنىمىزغا كەلدى‪.‬‬ ‫‪23‬بۇ كىشىلەرنى شەرەپ بىلەن خۇشال قىلىش ۋە ئەلچىاانىسىنىڭ كۆپەيتىلگەن نۇساىسىنى ئاېمىۋى خاتىرىلەرگە قويۇش كىشىلەرنى خۇشال قىلدى ‪،‬‬ ‫لكېمېمونىيەلىكلەرنىڭ خاتىرە سارىيى بولۇشى ېۇېكىن ‪ ،‬بۇنىڭدىن باشقا ‪ ،‬بىز ئۇنىڭ كۆپەيتىلگەن نۇساىسىنى باش روھانىي سىمونغا يازدنق‪. .‬‬ ‫‪24‬بۇنىڭدىن كېيىن سىمون نۇېېنيۇسنى ېىڭ فوندستېرلىڭ ئېغىرلىقتىكى چوڭ قالقان بىلەن رىمغا ئەۋەتىپ ‪ ،‬ئۇلر بىلەن بىرلەشمىنى جەزېلەشتۈردى‪.‬‬ ‫‪25‬كىشىلەر بۇنى ئاڭلپ ‪: -‬سىمۇن ۋە ئۇنىڭ ئوغۇللىرىغا قانداق رەھمەت ئېيتىمىز؟‬ ‫‪26‬چۈنكى ‪ ،‬ئۇ ‪ ،‬قېرىنداشلىرى ۋە دادىسىنىڭ ئائىلىسى ئىسرائىلىيەنى قۇرنپ ‪ ،‬دۈشمەنلىرىنى ئۇلردىن قوغلپ قوغلپ ‪ ،‬ئۇلرنىڭ ئەركىنلىكىنى ئىسپاتلىدى‪.‬‬ ‫‪27‬شۇنىڭدىن كېيىن ‪ ،‬ئۇلر سىئون تېغىدىكى تۈۋرۈكلەرگە قويغان ېىس ئۈستەلرگە يازدى ‪.‬ېانا بۇ يېزىقنىڭ كۆپەيتىلگەن نۇساىسى ‪.‬ئەلئۇل ئاينىڭ ئون‬ ‫سەككىزىنچى كۈنى ‪ ،‬يۈز ئاتمىش‪ 12-‬يىلى ‪ ،‬باش روھانىي سىموننىڭ ئۈچىنچى يىلى‪،‬‬ ‫‪28‬روھانىيلر ‪ ،‬خەلق ‪ ،‬خەلق ‪ ،‬دۆلەت باشلىقلىرى ۋە ئاقساقاللر چوڭ جاېائەتچىلىكىدىكى ساراېېلدا بىزگە بۇ ئىشلر ئۇقتۇرنلدى‪.‬‬ ‫‪29‬چۈنكى ‪ ،‬بۇ دۆلەتتە دائىم ېۇقەددەس جاينى قوغداش ئۈچۈن ئۇرنشلر يۈز بەردى ‪ ،‬جارىبنىڭ ئەۋلدلىرىدىن بولغان ېاتاتىياسنىڭ ئوغلى سىمون‬ ‫قېرىنداشلىرى بىلەن بىرلىكتە خەتەرگە يولۇقتى ۋە دۈشمەنلەرگە قارشى تۇراتتى ‪.‬ئۆز ېىللىتىدىن ئۆز ېىللىتىگە ئۇلۇغ ھۆرېەت قىلدى‪:‬‬ ‫( ‪30‬ئۇنىڭدىن كېيىن ‪ ،‬يوناتان ئۆز ېىللىتىنى يىغىپ ‪ ،‬ئۇلرنىڭ باش روھانىسى بولۇپ ‪ ،‬ئۆز قەۋېىگە قوشۇلدى‪.‬‬ ‫‪31‬ئۇلرنىڭ دۈشمەنلىرى ئۇنى ۋەيران قىلىش ۋە ېۇقەددەس جايغا قول سېلىش ئۈچۈن ئۆز دۆلىتىگە تاجاۋنز قىلىشقا تەييارلندى‪.‬‬ ‫‪32‬شۇ ۋاقىتتا ‪ ،‬سىمون ئورنىدىن تۇرنپ ‪ ،‬ئۆز ېىللىتى ئۈچۈن كۆرەش قىلدى ۋە نۇرغۇن ېال‪-‬ېۈلۈكلىرىنى خەجلەپ ‪ ،‬ئۆز ېىللىتىنىڭ باتۇرلىرىنى‬ ‫قوراللندنرنپ ئۇلرغا ئىش ھەققى بەردى‪.‬‬ ‫‪33‬يەھۇدىيە شەھەرلىرى بەيتسۇرا بىلەن بىرلىكتە يەھۇدىيە چېگرىسىغا جايلشقان بولۇپ ‪ ،‬ئۇ يەردە دۈشمەنلەرنىڭ قورال‪-‬ياراغلىرى بار ئىدى ‪.‬ئەېما ئۇ يەردە‬ ‫يەھۇدىيلر قاراۋنلاانىسى قۇردى‪:‬‬ ‫‪34‬ئۇنىڭدىن باشقا ‪ ،‬ئۇ دېڭىزدا ياتقان يوپپا ۋە دۈشمەنلەر ئىلگىرى ئولتۇراقلشقان ئازوت بىلەن چېگرىلىنىدىغان غەززەنى ېۇستەھكەېلىدى‪.‬‬ ‫‪35‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬كىشىلەر سىموننىڭ ھەرىكىتىنى ئېيتىپ ‪ ،‬ئۆز ېىللىتىنى ئېلىپ كېلىشنى ئويلىغان شان‪-‬شەرەپ بىلەن ئۇنى ۋالىي ۋە باش روھانىي قىلدى ‪ ،‬چۈنكى‬ ‫ئۇ بۇ ئىشلرنىڭ ھەېمىسىنى قىلدى ۋە ئۆز ېىللىتىگە قىلغان ئادالەت ۋە ئېتىقاد ئۈچۈن ‪.‬ھەېدە بۇنىڭ ئۈچۈن بارلىق ئاېاللر بىلەن ئۆز خەلقىنى ئۇلۇغلىدى‪.‬‬ ‫‪36‬چۈنكى ‪ ،‬ئۇنىڭ دەۋرىدە ئىشلر گۈللىنىپ ‪ ،‬يۇرتداشلر ۋە يېرنسالېمدىكى داۋنت شەھىرىدىكى كىشىلەر ئۆزلىرىنى ېۇنار قىلىپ ياسىغان ۋە بۇلغانغان ‪.‬‬ ‫ېۇقەددەس جاينىڭ ھەېمىسى ېۇقەددەس جايغا نۇرغۇن ئازار بەردى‪:‬‬ ‫‪37‬لېكىن ئۇ يەھۇدىيلرنى بۇ يەرگە ئورننلشتۇردى ‪.‬ئۇنى دۆلەت ۋە شەھەرنىڭ بىاەتەرلىكى ئۈچۈن ېۇستەھكەېلىدى ۋە يېرنسالېمنىڭ سېپىلىنى ئېگىز‬ ‫كۆتۈردى‪.‬‬ ‫‪38‬پادىشاھ دېمېترىئۇسمۇ بۇ ئىشلرغا ئاساسەن ئۇنى باش روھانىيلىقتا ئىسپاتلىدى‪،‬‬ ‫‪39‬ئۇنى دوستلىرىنىڭ بىرىگە ئايلندنرنپ ‪ ،‬ئۇنى ھۆرېەت بىلەن ھۆرېەتلىدى‪.‬‬ ‫‪40‬چۈنكى ‪ ،‬ئۇ رىملىقلرنىڭ يەھۇدىيلرنى دوستلىرى ‪ ،‬ئىتتىپاقداشلىرى ۋە قېرىنداشلىرى دەپ ئاتىغانلىقىنى ئاڭلىغان ‪.‬ھەېدە ئۇلرنىڭ سىموننىڭ باش ئەلچىلىرىنى‬ ‫ھۆرېەت بىلەن كۈتۈۋالغانلىقى‬ ‫‪41‬يەھۇدىيلر ۋە روھانىيلر سىموننىڭ سادىق پەيغەېبەر چىققۇچە ‪ ،‬ئۇلرنىڭ ۋالىيسى ۋە باش روھانىي بولۇشىدىن ېەڭگۈ خۇشال بولدى‪.‬‬ ‫‪42‬بۇنىڭدىن باشقا ‪ ،‬ئۇ ئۇلرنىڭ كاپىتانى بولۇشى ۋە ېۇقەددەس جايغا ېەسئۇل بولۇشى ‪ ،‬ئۇلرنى ئۇلرنىڭ خىزېىتىگە ‪ ،‬دۆلەتكە ‪ ،‬قورال‪-‬ياراغ ۋە قەلئەلەرنىڭ‬ ‫ئۈستىگە قويۇشى كېرەك ‪.‬ېۇقەددەس جاي‬ ‫‪43‬بۇنىڭدىن باشقا ‪ ،‬ئۇ ھەر بىر ئادەېگە بويسۇنۇشى ۋە دۆلەتتىكى بارلىق يازېىلرنىڭ ئىسمى بىلەن يېزىلىشى ۋە بىنەپشە رەڭلىك كىيىم كىيىپ ‪ ،‬ئالتۇن كىيىشى‬ ‫كېرەك‪.‬‬ ‫‪44‬بۇنىڭدىن باشقا ‪ ،‬خەلق ياكى روھانىيلرنىڭ ھېچقايسىسىنىڭ بۇ ئىشلرنىڭ ھېچقايسىسىنى بۇزنۋېتىشى ‪ ،‬ياكى ئۇنىڭ سۆزىگە ئېرىشىشى ‪ ،‬ياكى ئۇنىڭسىز‬ ‫دۆلەتتە يىغىلىش ئۆتكۈزۈشى ‪ ،‬ياكى بىنەپشە رەڭلىك كىيىم كىيمەسلىكى ياكى بىر باغلم كىيىشى قانۇنلۇق بولۇشى كېرەك ‪.‬ئالتۇن‬ ‫‪45‬كىمكى باشقا ئىشلرنى قىلسا ياكى بۇ ئىشلرنىڭ بىرىنى بۇزسا ‪ ،‬ئۇ جازاغا تارتىلىدن‪.‬‬


‫‪46‬شۇنداق قىلىپ ‪ ،‬ھەېمە ئادەم سىمون بىلەن ېۇئاېىلە قىلىشنى ۋە دېيىلگەندەك قىلىشنى ياقتۇردى‪.‬‬ ‫‪47‬شۇنىڭدىن كېيىن ‪ ،‬سىمون بۇ سۆزنى قوبۇل قىلىپ ‪ ،‬باش روھانىي ‪ ،‬يەھۇدىيلرنىڭ ۋە روھانىيلرنىڭ كاپىتانى ‪ ،‬ۋالىيسى بولغانلىقىدىن ۋە ئۇلرنىڭ‬ ‫ھەېمىسىنى قوغداشتىن خۇشال بولدى‪.‬‬ ‫‪48‬شۇنىڭ بىلەن ئۇلر بۇ يېزىقنى ېىس ئۈستەلرگە سېلىشنى ۋە ئۇلرنى ېۇقەددەس جاينىڭ كوېپاسسى ئىچىدە كۆزگە كۆرۈنەرلىك ئورننغا ئورنىتىشنى‬ ‫بۇيرندى‪.‬‬ ‫‪49‬ئۇنىڭ كۆپەيتىلگەن نۇساىسىنى خەزىنىگە قويۇش ‪ ،‬سىمون ۋە ئۇنىڭ ئوغۇللىرى ئىگە بولۇش ئۈچۈن‪.‬‬ ‫‪15‬باب‬‫‪1‬بۇنىڭدىن باشقا ‪ ،‬پادىشاھ دېمېترىئۇسنىڭ ئوغلى ئانتاكيا دېڭىزدىكى ئاراللردىن يەھۇدىيلرنىڭ روھانىيسى ۋە شاھزادىسى سىمونغا ۋە بارلىق كىشىلەرگە خەت‬ ‫ئەۋەتتى‪.‬‬ ‫‪2‬ئۇنىڭ ېەزېۇنى تۆۋەندىكىچە ‪:‬پادىشاھ ئانتاكيا باش روھانىي ۋە ئۆز ېىللىتىنىڭ شاھزادىسى سىمونغا ۋە يەھۇدىي خەلقىگە سالم بەردى‪:‬‬ ‫‪3‬بەزى يۇقۇېلۇق كىشىلەر ئاتا‪-‬بوۋىلىرىمىزنىڭ پادىشاھلىقىنى تارتىۋالغانلىقى ئۈچۈن ‪ ،‬ېېنىڭ ېەقسىتىم يەنە ئۇنىڭغا جەڭ ئېلن قىلىش ‪ ،‬ئۇنى كونا ېىراسقا‬ ‫قايتۇرنپ بېرىشىم كېرەك ‪ ،‬بۇنىڭ ئۈچۈن نۇرغۇن چەتئەل ئەسكەرلىرىنى يىغىپ ‪ ،‬پاراخوت تەييارلىدى ‪.‬ئۇرنش‬ ‫‪4‬ېېنىڭ دېمەكچى بولغىنىم ‪ ،‬دۆلەتنى ئايلىنىپ ئۆتۈپ ‪ ،‬ئۇنى ۋەيران قىلغان ۋە پادىشاھلىقتىكى نۇرغۇن شەھەرلەرنى ۋەيران قىلغانلردىن ئۆچ ئېلىشىم كېرەك‪.‬‬ ‫‪5‬شۇڭا ‪ ،‬ېەندىن ئىلگىرىكى پادىشاھلرنىڭ ساڭا بەرگەن بارلىق قۇربانلىقلىرىنى ۋە سوۋغاتتىن باشقا سوۋغاتلرنى ساڭا ئىسپاتليمەن‪.‬‬ ‫‪6‬ېەنمۇ ئۆز تاېغىسى بىلەن دۆلىتىڭىزگە پۇل قۇيۇش ئۈچۈن رنخسەت بېرىمەن‪.‬‬ ‫‪7‬يېرنسالېم ۋە ېۇقەددەس جايغا كەلسەك ‪ ،‬ئۇلر ئەركىنلىككە ئېرىشسۇن ‪.‬سەن ياسىغان بارلىق قورال‪-‬ياراغلر ۋە سېلىنغان قەلئەلەرنى سېنىڭ قولىڭدا ساقلىسۇن‪.‬‬ ‫‪8‬ئەگەر پادىشاھنىڭ ئالدىدا بىرەر ئىش بولسا ياكى بار بولسا ‪ ،‬ئۇ بۇنىڭدىن كېيىن ېەڭگۈ كەچۈرۈم قىلىنسۇن‪.‬‬ ‫‪9‬بۇنىڭدىن باشقا ‪ ،‬بىز پادىشاھلىقىمىزنى قولغا كەلتۈرگەن ۋاقتىمىزدا ‪ ،‬سېنى ‪ ،‬ېىللىتىڭنى ۋە ئىبادەتاانىسىڭنى ئۇلۇغ ھۆرېەت بىلەن ھۆرېەتلەيمىز‪.‬‬ ‫‪10‬يۈز ئون تۆت يىلدا ‪ ،‬ئانتاكيا ئاتا‪-‬بوۋىلىرىنىڭ زېمىنىغا كىردى ‪.‬ئۇ ۋاقىتتا بارلىق قوشۇنلر ئۇنىڭ يېنىغا كېلىپ ‪ ،‬تىرىفون بىلەن ئاز قالدى‪.‬‬ ‫‪11‬شۇنىڭ ئۈچۈن ‪ ،‬ئانتاكيا پادىشاھ قوغلپ ‪ ،‬دېڭىز بويىدا تۇرغان دوراغا قېچىپ كەتتى‪.‬‬ ‫‪12‬چۈنكى ئۇ ئاۋارىچىلىقلرنىڭ بىراقل يۈز بەرگەنلىكىنى ‪ ،‬قوشۇنلىرىنىڭ ئۇنى تاشلپ كەتكەنلىكىنى كۆردى‪.‬‬ ‫‪13‬ئاندىن ئانتاكياغا دورا بىلەن لگېر قۇرنپ ‪ ،‬ئۇنىڭ بىلەن يۈز يىگىرېە ېىڭ جەڭچى ۋە سەككىز ېىڭ چەۋەنداز بار‪.‬‬ ‫‪14‬ئۇ شەھەرنى ئايلىنىپ ‪ ،‬دېڭىز بويىدىكى شەھەرگە يېقىن كېمىلەرگە قوشۇلغاندا ‪ ،‬ئۇ قۇرنقلۇق ۋە دېڭىز ئارقىلىق شەھەرنى بىئارام قىلدى‪.‬‬ ‫‪15‬بۇ ېەۋسۇېدا نۇېېنيۇس ۋە ئۇنىڭ شىركىتى رىمدىن كەلگەن بولۇپ ‪ ،‬پادىشاھ ۋە دۆلەتلەرگە خەت يازغان ‪.‬ئۇنىڭدا ېۇنداق يېزىلغان‪:‬‬ ‫‪16‬رىملىقلرنىڭ پادىشاھ پتولېمېينىڭ كونسۇلى لۇكىيۇس سالم بەردى‪:‬‬ ‫‪17‬يەھۇدىيلرنىڭ باش ئەلچىلىرى ‪ ،‬دوستلىرىمىز ۋە ئىتتىپاقداشلىرىمىز باش روھانىي سىموندىن ۋە يەھۇدىي خەلقىدىن ئەۋەتىلگەن كونا دوستلۇق ۋە ئىتتىپاقنى‬ ‫يېڭىلش ئۈچۈن بىزگە كەلدى‪.‬‬ ‫‪18‬ئۇلر ېىڭ فوندستېرلىڭ ئالتۇن قالقان ئېلىپ كەلدى‪.‬‬ ‫‪19‬شۇڭا بىز پادىشاھلرغا ۋە دۆلەتلەرگە ئۇلرغا ھېچقانداق زىيان‪-‬زەخمەت يەتكۈزېەسلىكى ‪ ،‬ئۇلرغا ‪ ،‬شەھەرلىرىگە ياكى دۆلەتلىرىگە قارشى ئۇرنش‬ ‫قىلماسلىقى ۋە دۈشمەنلىرىگە قارشى ئۇلرغا ياردەم قىلماسلىقى كېرەكلىكىنى يېزىشنى ياخشى دەپ ئويلىدنق‪.‬‬ ‫‪20‬ئۇلرنىڭ قالقىنىنى قوبۇل قىلىشمۇ بىزگە ياخشىدەك قىلتتى‪.‬‬ ‫‪21‬ئەگەر ئۆز دۆلىتىدىن ساڭا قېچىپ كەتكەن زىيانداشلر بولسا ‪ ،‬ئۇلرنى باش روھانىي سىمونغا تاپشۇرنپ بەرگىن ‪ ،‬شۇنداق قىلسا ‪ ،‬ئۇ ئۆز قانۇنى بويىچە‬ ‫جازاليدن‪.‬‬ ‫‪22‬ئۇ ئوخشاش ئىشلرنى پادىشاھ دېمېترىئۇسقا ‪ ،‬ئاتتالۇسنى ئارىياتېس ۋە ئارسېسقا يازغان‪.‬‬ ‫‪23‬بارلىق دۆلەتلەرگە ‪ ،‬ساېپاېېسقا ‪ ،‬لكېمېمونىيەلىكلەرگە ‪ ،‬دېلۇس ‪ ،‬ېىندوس ‪ ،‬سىكيون ‪ ،‬كارىيا ‪ ،‬ساېوس ‪ ،‬پاېفىليا ‪ ،‬لىكيا ‪ ،‬ھالىكارناس ‪ ،‬رودوس ‪ ،‬ئارادوس ‪،‬‬ ‫كوس ۋە سىدلرغا ‪.‬ۋە ئارادنس ‪ ،‬گورتىنا ‪ ،‬كىنىدوس ‪ ،‬سىپرنس ۋە كىرىن‪.‬‬ ‫‪24‬بۇنىڭدىكى كۆپەيتىلگەن نۇساىسى ئۇلر باش روھانىي سىمونغا يازدى‪.‬‬ ‫‪25‬شۇنىڭ بىلەن پادىشاھ ئانتاكيا ئىككىنچى كۈنى دوراغا قارشى لگېر قۇرنپ ‪ ،‬ئۇنىڭغا توختىماي ھۇجۇم قىلدى ۋە ېاتور ياسىدى‪.‬‬ ‫‪26‬ئۇ ۋاقىتتا ‪ ،‬سىمون ئۇنىڭغا ياردەم بېرىش ئۈچۈن تاللنغان ئىككى ېىڭ ئادەېنى ئەۋەتتى ‪.‬كۈېۈش ‪ ،‬ئالتۇن ۋە نۇرغۇن ساۋنتلر‪.‬‬ ‫‪27‬لېكىن ‪ ،‬ئۇ ئۇلرنى قوبۇل قىلمىدى ‪ ،‬بەلكى ئۇنىڭ بىلەن تۈزگەن بارلىق ئەھدىلىرىنى بۇزنپ ‪ ،‬ئۇنىڭغا غەلىتە بولۇپ قالدى‪.‬‬ ‫‪28‬ئۇنىڭدىن باشقا ‪ ،‬ئۇ ئۇنىڭ دوستلىرىدىن بىرى بولغان ئاتېنوبىئۇسنى ئۇنىڭ بىلەن پىكىرلىشىشكە ئەۋەتتى ۋە ئۇنىڭغا« ‪:‬سىلەر يوپپا بىلەن غەززەنى توسىسىلەر ‪.‬‬ ‫ېېنىڭ ئورنۇېدىكى شەھەرلەر بولغان يېرنسالېمدىكى ېۇنار بىلەن‪.‬‬ ‫‪29‬ئۇنىڭ چېگراسى ئىسراپ بولۇپ ‪ ،‬زېمىندا زور زىيان تارتتىڭلر ۋە ېېنىڭ پادىشاھلىقىمنىڭ نۇرغۇن جايلىرىغا ھۆكۈېرانلىق قىلدىڭلر‪.‬‬ ‫‪30‬شۇڭا ‪ ،‬سەن ئالغان شەھەرلەرنى ۋە يەھۇدىيە چېگرىسىسىز ھۆكۈېرانلىق قىلغان جايلرنىڭ باجلىرىنى يەتكۈزگىن‪.‬‬ ‫‪31‬بولمىسا ېاڭا بەش يۈز تەڭگە كۈېۈش بېرىڭ ‪.‬قىلغان زىيانلىرىڭىز ۋە شەھەرلەرنىڭ باجلىرى ئۈچۈن باشقا بەش يۈز تالنت ئىگىسى ‪:‬ئەگەر ئۇنداق بولمىسا ‪،‬‬ ‫بىز كېلىپ سىزگە قارشى جەڭ قىلىمىز‪.‬‬ ‫‪32‬شۇنىڭ بىلەن پادىشاھنىڭ دوستى ئافىنابىئۇس يېرنسالېمغا كەلدى ‪.‬ئۇ سىمۇننىڭ شان‪-‬شەرىپىنى ‪ ،‬ئالتۇن‪-‬كۈېۈش تەخسىنىڭ ئىشكاپنى ۋە ئۇنىڭ ئىشتىراك‬ ‫قىلغانلىقىنى كۆرۈپ ‪ ،‬ھەيران قالدى ۋە ئۇنىڭغا پادىشاھنىڭ سۆزىنى ئېيتتى‪.‬‬ ‫‪33‬ئاندىن ‪ ،‬سىمۇن ئۇنىڭغا جاۋابەن ‪: -‬بىز باشقا كىشىلەرنىڭ زېمىنىنى ئالمىدنق ‪ ،‬ياكى باشقىلرغا تەۋە نەرسىلەرنىمۇ ئالمىدنق ‪ ،‬بەلكى دۈشمەنلىرىمىزنىڭ ېەلۇم‬ ‫ۋاقىت ئىچىدە خاتا ئىگىلىۋالغان ئاتا‪-‬بوۋىلىرىمىزنىڭ ېىراسىنى ئالمىدنق‪.‬‬ ‫‪34‬شۇنىڭ ئۈچۈن ‪ ،‬بىز پۇرسەت بولسىل ‪ ،‬ئاتا‪-‬بوۋىلىرىمىزنىڭ ېىراسىغا ئىگە بولىمىز‪.‬‬ ‫‪35‬سەن يوپپا ۋە غەززەدىن تەلەپ قىلساڭلر ‪ ،‬ئۇلر دۆلىتىمىزدىكى كىشىلەرگە زور زىيان سالغان بولسىمۇ ‪ ،‬بىز ساڭا يۈز تالنت بېرىمىز ‪.‬بۇ يەردە ئافىنوبىئۇس‬ ‫ئۇنىڭغا بىر ئېغىزېۇ جاۋاب بەرېىدى‪.‬‬ ‫‪36‬لېكىن ‪ ،‬غەزەپ بىلەن پادىشاھنىڭ يېنىغا قايتىپ كېلىپ ‪ ،‬ئۇنىڭغا بۇ نۇتۇقلر ‪ ،‬سىموننىڭ شان‪-‬شەرىپى ۋە كۆرگەنلىرى ھەققىدە دوكلت بەردى ‪.‬پادىشاھنىڭ‬ ‫ئاچچىقى كەلگەن‪.‬‬ ‫‪37‬بۇ ئارىلىقتا تىرىپوندىن پاراخوت بىلەن ئورتوسىياغا قېچىپ كەتتى‪.‬‬ ‫‪38‬شۇنىڭدىن كېيىن ‪ ،‬پادىشاھ سىندېبۇسنى دېڭىز قىرغىقىنىڭ باشلىقى قىلدى ۋە ئۇنىڭغا بىر تۈركۈم پىيادە ئەسكەر ۋە چەۋەندازلرنى بەردى‪.‬‬


‫‪39‬ھەزرىتى ئەيسانى يەھۇدىيەگە ئېلىپ كېتىشكە بۇيرندى ‪.‬ئۇ يەنە سېدروننى قۇرنپ ‪ ،‬دەرۋازىنى ېۇستەھكەېلەشكە ۋە خەلققە قارشى تۇرنشقا بۇيرندى ‪.‬‬ ‫ئەېما پادىشاھنىڭ ئۆزىگە كەلسەك ‪ ،‬ئۇ تىرىفوننى قوغلىدى‪.‬‬ ‫‪40‬شۇنىڭ بىلەن سىندېبۇس جاېنىياغا كېلىپ ‪ ،‬كىشىلەرنى قۇتراتقۇلۇق قىلىشقا ۋە يەھۇدىيەگە تاجاۋنز قىلىشقا ‪ ،‬كىشىلەرنى ئەسىرگە ئېلىشقا ۋە ئۇلرنى‬ ‫ئۆلتۈرۈشكە باشلىدى‪.‬‬ ‫‪41‬ئۇ سېدرونى قۇرغاندىن كېيىن ‪ ،‬ئۇ يەردە چەۋەندازلر ۋە بىر تۈركۈم پىيادە ئەسكەرلەرنى ئورننلشتۇردى ‪.‬شۇنداق قىلىپ ‪ ،‬ئۇلر پادىشاھنىڭ بۇيرنغىنىدەك‬ ‫يەھۇدىيە يولىغا چىقىپ كېتىشى ېۇېكىن‪.‬‬ ‫‪16‬باب‬‫‪1‬ئاندىن غەززەدىن يەھيا پەيغەېبەرنىڭ يېنىغا كېلىپ ‪ ،‬دادىسى سىمونغا سىندىبۇسنىڭ نېمە قىلغانلىقىنى ئېيتتى‪.‬‬ ‫‪2‬شۇنىڭ ئۈچۈن ‪ ،‬سىمون ئۆزىنىڭ ئىككى چوڭ ئوغلى يەھۇدا ۋە يەھياغا تېلېفون قىلىپ ‪ ،‬ئۇلرغا ېۇنداق دېدى« ‪:‬ېەن ‪ ،‬قېرىنداشلىرىم ۋە داداېنىڭ ئۆيىدىن‬ ‫تارتىپ تاكى بۈگۈنگە قەدەر ئىسرائىلىيە دۈشمەنلىرى بىلەن ئۇرنشۇپ كەلدىم ‪.‬ئىشلر بىزنىڭ قولىمىزدا شۇنداق روناق تاپتى ‪ ،‬بىز ئىسرائىلىيەنى دائىم‬ ‫قۇتۇلدنردنق‪.‬‬ ‫‪3‬لېكىن ‪ ،‬ېەن قېرىپ كەتتىم ‪ ،‬سىلەر خۇدانىڭ رەھمىتى بىلەن يېشىڭلر يېتەرلىك ‪.‬ېەن ۋە قېرىندىشىمنىڭ ئورنىدا بولۇڭلر ‪ ،‬بېرىپ ېىللىتىمىز ئۈچۈن كۆرەش‬ ‫قىلىڭلر ‪ ،‬ئەرشتىن كەلگەن ياردەم سىلەر بىلەن بىللە بولسۇن‪.‬‬ ‫‪4‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬ئۇ چەۋەندازلر بىلەن يىگىرېە ېىڭ جەڭچىنى تاللىدى‪.‬‬ ‫‪5‬ئۇلر ئەتىگەندە ئورنىدىن تۇرنپ تۈزلەڭلىككە كىرگەندە ‪ ،‬پىيادە ئەسكەرلەر ۋە چەۋەندازلردەك كۈچلۈك بىر قوشۇن ئۇلرغا قارشى كەلدى‪.‬‬ ‫‪6‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬ئۇ ۋە ئۇنىڭ قەۋېى ئۇلرغا قارشى تىركەشتى ‪.‬ئۇ كىشىلەرنىڭ سۇ دەرياسىدىن ئۆتۈپ كېتىشتىن قورقىدىغانلىقىنى كۆرۈپ ‪ ،‬ئالدى بىلەن ئۆزى‬ ‫ئۈستىدىن ئۆتتى ‪ ،‬ئاندىن ئۇنى كۆرگەن كىشىلەر ئۇنىڭ كەينىدىن ئۆتتى‪.‬‬ ‫‪7‬شۇنداق قىلىپ ‪ ،‬ئۇ ئادەېلىرىنى بۆلۈپ ‪ ،‬چەۋەندازلرنى پىيادە ئەسكەرلەرنىڭ ئارىسىغا ئورننلشتۇردى ‪ ،‬چۈنكى دۈشمەننىڭ چەۋەندازلىرى ناھايىتى كۆپ‬ ‫ئىدى‪.‬‬ ‫‪8‬ئاندىن ئۇلر ېۇقەددەس كانايلر بىلەن چېلىندى ‪:‬سىندىبۇس ۋە ئۇنىڭ قوشۇنى قېچىپ كەتتى ‪ ،‬شۇنىڭ بىلەن ئۇلرنىڭ نۇرغۇنلىرى ئۆلتۈرۈلدى ‪ ،‬قالغان كىشىلەر‬ ‫ئۇلرنى ېۇستەھكەم ئورننغا قويدى‪.‬‬ ‫‪9‬ئۇ ۋاقىتتا يەھۇدا جوننىڭ ئىنىسى يارىلنغان ‪.‬لېكىن ‪ ،‬جون يەنىل ئۇلرنىڭ كەينىدىن ئەگىشىپ ېاڭدى‪.‬‬ ‫‪10‬شۇنىڭ بىلەن ئۇلر ئازوتنىڭ ئېتىزىدىكى ېۇنارلرغا قېچىپ كەتتى ‪.‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬ئۇ ئۇنى ئوت بىلەن كۆيدۈردى ‪.‬ئۇنىڭدىن كېيىن ‪ ،‬ئۇ تىنچلىق بىلەن‬ ‫يەھۇدىيە زېمىنىغا قايتىپ كەلدى‪.‬‬ ‫‪11‬ئۇنىڭدىن باشقا ‪ ،‬ئېرىاا تۈزلەڭلىكىدە ئابۇبۇسنىڭ ئوغلى پتولېمېس باشلىق بولۇپ ‪ ،‬ئۇنىڭدا نۇرغۇن كۈېۈش ۋە ئالتۇن بار ئىدى‪.‬‬ ‫‪12‬ئۇ باش روھانىينىڭ كۈيئوغلى ئىدى‪.‬‬ ‫‪13‬شۇنىڭ بىلەن ئۇنىڭ يۈرىكى كۆتۈرۈلۈپ ‪ ،‬دۆلەتنى ئۆزىگە ئېلىپ كېتىشنى ئويلىدى ۋە شۇنىڭدىن كېيىن سىمون ۋە ئۇنىڭ ئوغۇللىرى بىلەن ئالداېچىلىق قىلىپ‬ ‫ئۇلرنى يوقىتىش توغرىسىدا ېەسلىھەتلەشتى‪.‬‬ ‫‪14‬سىمۇن بۇ شەھەردىكى شەھەرلەرنى زىيارەت قىلىپ ‪ ،‬ئۇلرنىڭ ياخشى تەرتىپلىرىگە كۆڭۈل بۆلدى ‪.‬شۇ ۋاقىتتا ئۇ يۈز ئوتتۇز يەتتىنچى ۋە‪ 17-‬يىلى ‪ ،‬يەنى‬ ‫سابات دەپ ئاتىلىدىغان ئوغۇللىرى ېاتاتىيا ۋە يەھۇدا بىلەن بىللە ئېرىااغا چۈشتى‪.‬‬ ‫‪15‬ئابۇبۇسنىڭ ئوغلى ئۇلرنى ئالداېچىلىق بىلەن قوبۇل قىلىپ ‪ ،‬ئۆزى قۇرغان دوكۇس دەپ ئاتىۋالغان يەردە ‪ ،‬ئۇلرنى كاتتا زىياپەتكە ئايلندنردى‪.‬‬ ‫‪16‬سىمون ۋە ئۇنىڭ ئوغۇللىرى ھاراقنى كۆپ ئىچكەندە ‪ ،‬پتولېمېي ۋە ئۇنىڭ ئادەېلىرى ئورنىدىن تۇرنپ ‪ ،‬قوراللىرىنى ئېلىپ ‪ ،‬سىموننىڭ زىياپەت ېەيدانىغا‬ ‫كېلىپ ‪ ،‬ئۇنى ‪ ،‬ئىككى ئوغلىنى ۋە ئۇنىڭ خىزېەتكارلىرىنى ئۆلتۈردى‪.‬‬ ‫‪17‬بۇنىڭ بىلەن ئۇ چوڭ خىيانەت قىلدى ۋە ياېانلىقنى ياخشىلىققا تۆلىدى‪.‬‬ ‫‪18‬پتولېمېي بۇ ئىشلرنى يېزىپ ‪ ،‬پادىشاھقا ئەۋەتىپ ‪ ،‬ئۇنىڭغا ياردەم بېرىش ئۈچۈن قوشۇن ئەۋەتىپ ‪ ،‬ئۇنى دۆلەت ۋە شەھەرلەرگە يەتكۈزدى‪.‬‬ ‫‪19‬ئۇ يەنە باشقىلرنى غەززەگە ئەۋەتىپ ‪ ،‬يەھيانى ئۆلتۈردى ‪.‬ئۇ ېۇنبەرگە ئۇلرغا خەت ئەۋەتىپ ‪ ،‬ئۇلرغا كۈېۈش ‪ ،‬ئالتۇن ۋە ېۇكاپاتلرنى بەردى‪.‬‬ ‫‪20‬باشقىلرنى يېرنسالېم ۋە ئىبادەتاانا تېغىنى ئېلىش ئۈچۈن ئەۋەتتى‪.‬‬ ‫‪21‬ھازىر بىرەيلەن غەززەگە يۈگۈرۈپ بېرىپ ‪ ،‬يەھياغا دادىسى ۋە قېرىنداشلىرىنىڭ ئۆلتۈرۈلگەنلىكىنى ئېيتتى ۋە پتولېمېيمۇ سېنى ئۆلتۈرۈشكە ئەۋەتتى‪.‬‬ ‫‪22‬بۇ گەپنى ئاڭلپ ‪ ،‬قاتتىق ھەيران قالدى ‪.‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬ئۇنى يوقىتىشقا كەلگەنلەرگە قول قويۇپ ‪ ،‬ئۇلرنى ئۆلتۈردى ‪.‬چۈنكى ئۇ ئۇلرنىڭ ئۇنى ئالماقچى‬ ‫بولغانلىقىنى بىلەتتى‪.‬‬ ‫‪23‬يەھيا پەيغەېبەرنىڭ باشقا ئىش‪-‬ھەرىكەتلىرى ‪ ،‬ئۇرنشلىرى ‪ ،‬قىلغان ياخشى ئەېەللىرى ‪ ،‬سېپىل تاېلىرى ۋە قىلغان ئىشلىرى توغرىسىدا‪.‬‬ ‫‪24‬ېانا بۇلر ‪ ،‬ئۇنىڭ روھانىيلىق تەزكىرىسىدە ‪ ،‬دادىسىدىن كېيىن باش روھانىي بولغاندىن تارتىپ يېزىلغان‪.‬‬


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.