Western Frisian - 1st Maccabees

HAADSTIK 1 1 En it barde, nei’t Aleksander, de soan fen Filippus, de Masedoaniër, dy’t út it lân Chettiim kaem, Darius, de kening fen ’e Perzen en Meden, slein hie, dat er yn syn plak regearre, de earste oer Grikelân, 2 En hy makke in protte oarloggen, en wûn in protte bolwurken, en deade de keningen fen ’e ierde, 3 En hy gyng troch nei de úteinen fen ’e ierde, en naam bút fen in protte folken, dat de ierde stil wie foar him; wêrop hy ferheven waerd en syn hert ferheft waard.

4 En hy forgearre in machtich sterk leger en hearske oer lannen, en heidenen en keningen, dy’t him bisikingen waerden.

5 En nei dizze dingen waerd er siik, en fornaem dat er stjerre scoe.

6 Dêrom rôp er syn tsjinstfeinten, dy't eare wierne, en dy't mei him opbrocht wierne fan syn jonkheit ôf, en die syn keninkryk ûnder hjarren, wylst er noch libbe.

7 Sa regearre Alexander tolve jier, en stoar doe.

8 En syn tsjinstfeinten hiene hearskippij, elk op syn plak.

9 En nei syn dea leine hja allegearre kroanen op hjarsels; sa diene hjar soannen nei hjarren in protte jierren: en it kwea waerd formannichfâldige op 'e ierde.

10 En der kaem in goddeleaze woartel Antiochus út hjarren, mei de bynamme Epifanes, de soan fen Antiochus, de kening, dy’t gizele west hie to Rome, en hy regearre yn it hûndert en saun en tritichste jier fen it ryk fen ’e Griken.

11 Yn dy dagen gyngen der goddeleaze minsken út Israël, dy’t in protte oertsjûge, sizzende: Lit ús gean en in forboun meitsje mei de heidenen dy’t om ús hinne binne; 12 Dat dit apparaat befette har goed.

13 En guon fen it folk wierne hjir sa foar, dat hja nei de kening teagen, dy’t hjar lisinsje joech om to dwaen neffens de rjuchten fen ’e heidenen.

14 Dêrop bouden hja in oefenplak to Jeruzalem neffens de seden fen ’e heidenen: 15 En hja makken hjar ûnbesnien, en forlieten it hillige forboun, en forjoegen hjar by de heidenen, en waerden forkocht om ûnheil to dwaen.

16 En do’t it keninkryk foar Antiochus fêstige wier, tocht er oer Egypte to hearskjen, dat er de hearskippij oer twa riken hawwe mocht.

17 Dêrom kaem er yn Egypte mei in greate mannichte, mei weinen, en oaljefanten, en ruters, en in greate marine, 18 En hy fierde oarloch tsjin Ptolemäus, de kening fen Egypte, mar Ptolemäus waerd eang foar him, en flechte; en in protte waarden ferwûne ta de dea.

19 Sa krigen hja de sterke stêdden yn it lân fen Egypte, en hy naem dêr de bút.

20 En nei’t Antiochus Egypte slein hie, gyng er werom yn it hûndert en fjirtichtredde jier, en gyng op tsjin Israël en Jeruzalem mei in grutte mannichte; 21 En hy gyng mei grutskens yn it hillichdom, en naem it gouden alter, en de kandelaar fen it ljocht, en al syn gerei, 22 En de tafel fen ’e toanbrea, en it skinkgerei en de fiolen. en de gouden wierookfaten, en it foarkleed, en de kroan, en de gouden sieraden dy't foar de timpel wierne, dat alles er ôfskuorde.

23 En hy naem it silver en it goud en it kostbere gerei; ek naem er de ferburgen skatten dy’t er foun.

24 En do’t er alles ôfnommen hie, gyng er nei syn eigen lân, in greate slachting dien hie, en spriek tige grutsk.

25 Dêrom waerd der in greate rouwe yn Israël, op elk plak dêr’t hja wierne;

26 Dat de foarsten en âldsten rouwe, en de jongfammen en de jongfeinten waerden swak makke, en de skientme fen de froulju waerd foroare.

27 Eltse brêgeman naem de klaagzang op, en hja, dy’t yn ’e brulloft siet, wie yn swierrichheit; 28 Ek waerd it lân forhuze foar syn biwenners, en it hiele hûs fen Jakob waerd bedutsen mei betizing.

29 En nei twa jier folslein ferrinnen, stjûrde de kening syn foaroanstekker fan skatting nei de stêdden fen Juda, dy’t nei Jeruzalem kamen mei in grutte mannichte; 30 En hy spriek freedsume wirden ta hjar, mar alles wier bedrog; hwent do't hja him bitrouwen jown hiene, foel er hommels op 'e stêd, en sloech hjar tige swier, en fordylge in protte folk fen Israël.

31 En do’t er de bút fen ’e stêd nommen hie, stiek er dy yn ’e brân, en rôp de huzen en de muorren derfan oeral ôf.

32 Mar de froulju en de bern namen hja finzen, en namen it fé yn besit.

33 Do bouden hja de stêd fen David mei in greate en sterke muorre en mei machtige tuorren, en makken hja hjar in fêste befestiging.

34 En hja setten dêr in sûndich folk, goddeleaze minsken, en forsterken hjar dêryn.

35 En hja biwarren it mei wapens en fiedsel, en do’t hja de bút fen Jeruzalem byinoar sammele hiene, leine hja dy dêr, en sa waerden hja ta in seare strik.

36 Hwent it wier in plak om to lizzen tsjin it hillichdom, en in kweade fijân fen Israël.

37 Sa forgoten hja ûnskuldich bloed oer alle kanten fen it hillichdom, en ûntreinigen it; 38 Dat de biwenners fen Jeruzalem foar hjar flechten, hwerop de stêd ta in bewenning fan frjemdlingen makke waerd, en frjemd waerd foar dyjingen dy’t yn hjar berne wierne; en har eigen bern lieten har.

39 Har hillichdom waerd forwoaste as in woastenije, hjar feesten waerden feroare yn rouwe, hjar sabbatten yn smaed hjar eare yn forachting.

40 Lykas hjar gloarje west hie, sa waerd hjar skande tanommen, en hjar heechheit waerd feroare yn rou.

41 Fierders skreau kening Antiochus oan syn hiele keninkryk, dat allegearre ien folk wêze scoene, 42 En elk scil syn wetten ferlitte: sa kamen alle heidenen oerienkommen neffens it gebod fen ’e kening.

43 Ja, ek in protte fan 'e Israeliten stimden yn mei syn godstsjinst, en offeren ôfgoaden en ûntheiligden de sabbat.

44 Hwent de kening hie troch boaden brieven stjoerd nei Jeruzalem en de stêdden fen Juda, dat hja de frjemde wetten fen it lân folgje scoene.

45 En ferbiede brânoffers, en slachtoffers en drinkoffers yn ’e timpel; en dat se de sabbatten en de feestdagen ûnthilligje.

46 En ûntreinigje it hillichdom en it hillige folk; 47 Set alters op, en boskjes, en kapellen fen ôfgoaden, en offerje swineflêsk en ûnrein beesten; 48 Dat hja ek hjar bern ûnbesnien litte scoene, en hjar sielen ôfgryslik meitsje mei allerhanne ûnreinens en ûntheiliging; 49 Ta it ein scoene hja de wet forjitte, en al de rjuchten foroarje.

50 En hwa’t net dwaen woe neffens it gebod fen ’e kening, dy sei: Hy scil stjerre.

51 Op deselde wize skreau er oan syn hiele keninkryk, en stelde opsichters oan oer it hiele folk, en gebea de stêdden fen Juda, stêd foar stêd te offerjen.

52 Do waerden in protte fen it folk by hjar sammele, te witten elk dy’t de wet forlieten; en sa diene se kwea yn it lân; 53 En hja fordreau de Israëliten yn skûlen, ek oeral dêr’t hja flechtsje koenen om help.

54 En de fyftjinde deis fen ’e moanne Casleu, yn it hûndert en fyftichste jier, sette hja de grouwel fen ’e forwoasting op it alter, en bouden ôfgoadenalters yn ’e stêdden fen Juda oan alle kanten; 55 En hja forbrânden reekwirk by de doarren fen hjar huzen en op ’e strjitten.

56 En do't hja de wetboeken, dy hja founen, yn stikken skoard hiene, forbaernden hja se mei fjûr.

57 En hwa’t fûn waerd mei ien of oare it boek fen it testamint, of as immen him oan ’e wet tasein wier, it gebod fen ’e kening wie, dat hja him deade scoene.

58 Sa diene hja alle moannen neffens hjar macht oan de Israëliten, oan allegearre dy’t yn ’e stêdden foun wierne.

59 En de fiif en tweintichste deis fen ’e moanne offeren hja op it ôfgoadenalter, dat op it alter Gods stie.

60 Yn dy tiid deaden hja, neffens it gebod, guon froulju, dy’t hjar bern bisnije litten hiene.

61 En hja hingen de berntsjes om ’e nekke, en hja skuorden hjar huzen, en deadeden dy’t hjar bisnien hiene.

62 Mar in protte yn Israel wierne folslein fêststeld en bifestigen yn harsels gjin ûnrein iten to iten.

63 Dêrom, it leaver te stjerren, dat hja net ûntreinigje meie mei iten, en dat hja it hillige forboun net ûnthilligje mochten: sa stoaren hja.

64 En der wier in tige greate grime oer Israël.

HAADSTIK 2 1 Yn dy dagen kaem Mattathia op, de soan fen Jehannes, de soan fen Simeon, in preester fen Joaribs soannen, út Jeruzalem, en wenne to Modin.

2 En hy hie fiif soannen, Joannan, neamd Caddis: 3 Simon; neamd Thassi: 4 Judas, dy't Makkabeüs neamd waard: 5 Eleasar, Avaran neamd, en Jonathan, hwaens efternamme Apphus wier.

6 En do’t er de godslasteringen seach dy’t yn Juda en Jeruzalem dien wierne, 7 Hy sei: Wee my! wêrom bin ik berne om dizze ellinde fan myn folk en fan 'e hillige stêd te sjen en dêr te wenjen, doe't it yn 'e hân fan 'e fijân oerlevere waard en it hillichdom yn 'e hân fan frjemden?

8 Har timpel is wurden as in man sûnder hearlikheit.

9 Har hearlike gerei binne weifierd yn finzenskip, hjar berntsjes binne slein op ’e strjitten, hjar jongelju mei it swird fen ’e fijân.

10 Hokker folk hat gjin diel hân yn hjar keninkryk en krige fen hjar bút?

11 Al hjar sieraden binne ôfnommen; fan in frije frou is se in slaaf wurden.

12 En sjuch, ús hillichdom, ús skientme en ús hearlikheit, is forwoaste, en de heidenen hawwe it ûnthillige.

13 Hwerfoar scille wy den noch langer libje?

14 Do skuorde Mattathia en syn soannen hjar klean, en diene in sek oan, en rouwe tige swier.

15 Yn 'e tuskentiid kamen de ofsieren fan 'e kening, dy't it folk twongen ta opstân, yn 'e stêd Modin te kommen, om har te offerjen.

16 En do’t in protte fen Israël ta hjar kamen, kamen ek Mattatias en syn soannen byinoar.

17 Do antwirden de bisitters fen ’e kening en seine sa tsjin Mattatias: Jo binne in oerste en in eare en great man yn dizze stêd, en forsterke mei soannen en bruorren: 18 Kom den nou earst, en foltôgje it gebod fan ’e kening, lyk as alle heidenen dien hawwe, ja, en ek de mannen fen Juda, en dy’t to Jeruzalem oerbleaun binne: sa scille dû en dyn hûs

wêze yn it tal fen ’e kening freonen, en dû en dyn bern scille eare wirde mei sulver en goud en in protte lean.

19 Do antwirde Mattatias en spriek mei in lûde stim: Al binne alle folken dy’t ûnder it hearskippij fen ’e kening steane him hearrich, en falle elk ôf fen ’e godstsjinst fen hjar âffears, en jouwe ynstimming mei syn geboaden.

20 Dochs scil ik en myn soannen en myn broerren yn it forboun fen ús âffears rinne.

21 God ferbea dat wy de wet en de rjuchten ferlitte scoene.

22 Wy scille net harkje nei de wirden fen ’e kening, om fen ús godstsjinst ôf to gean, rjuchterhân noch lofts.

23 En do’t er dizze wirden forlitten hie, kaem der ien fen ’e Joaden yn ’e eagen fen allegearre om te offerjen op it alter dat to Modin wier, neffens it gebod fen ’e kening.

24 Hwet Mattatias seach, waerd er opstutsen fen iver, en syn nieren trille, en hy koe it net litte om syn grime neffens it oardiel to toanen; dêrom rûn er en sloech him op it alter.

25 Ek de kommissaris fen ’e kening, dy’t de minsken twong om to offerjen, deade er destiids, en hy sloech it alter del.

26 Sa die er iver foar Gods wet lyk as Pineüs dien hat oan Sambri, de soan fen Salom.

27 En Mattathia rôp mei in lûde stim yn ’e stêd troch, sizzende: Hwa’t iver is foar de wet en it forboun ûnderhâldt, lit dy my folgje.

28 Do flechten hy en syn soannen de bergen yn, en lieten alles hwet hja hiene yn ’e stêd.

29 Do teagen in protte dy’t rjocht en rjucht sochten, del yn ’e woastenije, om dêr to wenjen; 30 Hja en hjar bern, en hjar frouljue; en hjar fee; hwent de ellinde waerden sear oer hjar.

31 En do’t it de tsjinstfeinten fen ’e kening en it leger dat to Jeruzalem yn ’e stêd fen David wier forhelle waerd, dat guon mannen, dy’t it gebod ’e kening skeind hiene, delgien wierne yn ’e skûlen yn ’e woastenije; 32 En hja forfolgen hjar in great tal, en hja ynhelle hjar, hja legeren hjar tsjin, en fierden oarloch tsjin hjar op ’e sabbatdei.

33 En hja seine tsjin hjar: Lit hwet jimme oant no ta dien hawwe, genôch wêze; kom út en doch neffens it gebod fen 'e kening, en jimme scille libje.

34 Mar hja seine: Wy scille net útkomme, en de kening syn gebod net dwaen, om de sabbatdei to ûntheiligjen.

35 Do joegen hja hjarren mei alle spoed de striid.

36 Mar hja antwirden hjar net, en smieten gjin stien op hjar, noch stoppe de plakken dêr't hja ûnderdûkt leine; 37 Mar sei: Lit ús allegearre stjerre yn ús ûnskuld; 38 Do gyng hja op 'e sabbat tsjin hjar op yn 'e striid, en sloegen hjar mei hjar frouljue en bern en hjar fé, ta tûzen man.

39 En do't Mattatias en syn freonen it forgrepen, rouwe hja rjuchte sear om hjar.

40 En de iene fen hjar sei tsjin de oare: As wy allegearre dwaen lyk as ús bruorren dien hawwe, en net fjochtsje foar ús libben en ús wetten tsjin de heidenen, den scille hja ús nou gau út 'e ierde útroelje.

41 En hja hawwe destiids bisletten, sizzende: Elkenien dy’t komme scil om de sabbat tsjin ús to fjochtsjen, dy scille wy tsjin him stride; en wy scille net allegearre stjerre, lyk as ús bruorren dy't yn 'e skûlen fermoarde binne.

42 Do kaem der ta him in selskip fan Assidiërs, dy’t helden fen Israël wierne, allegearre dy’t frijwillich oan ’e wet tawijd wierne.

43 Ek allegearre dy’t flechten foar ferfolging, joegen har by hjar oan, en wierne hjarren in ferbliuw.

44 En hja forienen hjar krêften, en sloegen sûndige minsken yn hjar grime, en goddeleazen yn hjar grime: mar de oaren flechten nei de heidenen om help.

45 Do gyng Mattatias en syn freonen om, en sloegen de alters del.

46 En al hwet hja founen yn ’e grins fen Israël ûnbinien, dy bisnien hja mei moed.

47 En hja jaenen de grutske mannen efternei, en it wirk wier yn hjar hân foarspoedich.

48 En hja krigen de wet werom út ’e hân fen ’e heidenen en út ’e hân fen ’e keningen, en lieten de sûnders net triomfearje.

49 Do’t de tiid nou oankaem dat Mattathias stjerre scoe, sei er tsjin syn soannen: No hawwe grutskens en bistraffing krêft krigen, en de tiid fen fordjer en de grime fen ’e grime; 50 Nou den, myn soannen, wês iverich foar de wet, en jou jimme libben foar it forboun fen jimme âffears.

51 Rop ta oantinken oan hwat ús âffears yn hjar tiid dien hawwe; sa scille jimme greate eare en in ivige namme krije.

52 Is Abraham net trou foun yn 'e fersiking, en waerd it him ta gerjochtichheid tarekkene?

53 En Jozef hâlde it gebod yn ’e tiid fen syn benaudens, en hy waerd ta heare oer Egypte.

54 Phinees, ús heit, krige troch iverich en fûleindich it forboun fan in ivich preesterskip.

55 Jezus foar it ferfoljen fan it wurd waard in rjochter makke yn Israel.

56 Kaleb om tsjûgenis te jaan foardat de gemeente it erfskip fan it lân krige.

57 David, om’t barmhertichheit wie, hie de troan fan in ivich keninkryk.

58 Elias waerd iverich en fûleindich foar de wet opnomd yn de himel.

59 Ananias, Azarias en Misael waerden troch it leauwen út ’e flam rêden.

60 Daniël waerd for syn ûnskuld forlost út ’e bek fen liuwen.

61 En sa achtsje jimme troch alle ieuwen hinne, dat nimmen dy’t him bitrouwe scil oerwûn wirde.

62 Eangje den net foar de wirden fen in sûndige man, hwent syn hearlikheit scil dong en wjirmen wêze.

63 Hjoed scil er forhege wirde, en moarn scil er net fûn wirde, hwent hy is werom yn syn stof, en syn tinzen is op neat wurden.

64 Dêrom, myn soannen, wês dapper en lit jimme minsken sjen foar de wet; hwent dêrmei scille jimme eare krije.

65 En sjuch, ik wit dat dyn broer Simon in man fan rie is, jou him altyd yn it ear: hy scil dy in heit wêze.

66 En Judas Makkabeüs, hy hat machtich en sterk west, sels fan syn jonkheid ôf; 67 Nim ek allegearre ta dy’t de wet hâlde, en wreekje it ûnrjocht fen jins folk.

68 Ferjild de heidenen folslein, en acht de geboaden fen ’e wet.

69 En hy seinge hjar, en waerd forgearre ta syn âffears.

70 En hy stoar yn it hûndert seis en fjirtichste jier, en syn soannen begroeven him yn 'e grêven fen syn âffears to Modin, en hiele Israel makke in greate klaaglieder oer him.

HAADSTIK 3 1 Do kaem syn soan Judas op, dy’t Makkabeüs neamd waard, yn syn plak.

2 En al syn broerren holpen him, en sa diene allegearre dy’t by syn heit hiene, en hja strieden mei fleurichheit de striid fen Israël.

3 Do wûn er syn folk greate eare, en hy die in boarstwapen oan as in reus, en gordearre syn oarlochswapen om him hinne, en hy lei fjildslaggen, beskerme it leger mei syn swird.

4 Yn syn dieden wier er as in liuw, en as in liuwke, dy’t raasde om syn bút.

5 Hwent Hy forfolge de goddeleazen, en socht hjar, en forbaernde dejingen dy’t syn folk ealje.

6 Dêrom skrokken de goddeleazen út eangst foar him, en al de wirkers fen ’e ûngerjuchtichheit waerden eangstme, hwent it heil wie foarspoedich yn syn hân.

7 Hy fertriet ek in protte keningen, en makke Jakob bliid mei syn dieden, en syn oantinken is seinge yn ivichheit.

8 En hy gyng troch de stêdden fen Juda, en fordylge de goddeleazen út hjar, en kearde de grime ôf fen Israël; 9 Sadat hy bekend waerd oant it uterste diel fen ’e ierde, en hy ûntfong him dyjingen dy’t ree wiene om te ferneatigjen.

10 Do sammele Apollonius de heidenen byinoar, en in great leger út Samaria, om tsjin Israël to fjochtsjen.

11 Hwet Judas fornimme, gyng er him yn ’e miette, en sa sloech er him en deade him; 12 Dêrom naem Judas hjar bút, en Apollonius syn swird ek, en dêrmei fochten er syn hiele libben.

13 En do’t Seron, in oerste fen it leger fen Syrië, sizzen hearde dat Judas in mannichte en in selskip fen ’e leauwigen ta him sammele hie om mei him út te gean yn ’e oarloch; 14 En hy sei: Ik scil my in namme en eare krije yn it keninkryk; hwent ik scil stride mei Judas en dejingen dy't by him binne, dy't it gebod fan 'e kening ferachtsje.

15 Do makke er him ree om op to gean, en in machtich leger fen ’e goddeleazen gyng mei him ta, om him to helpen en wraak to wirden fen Israëls bern.

16 En do’t er tichter by de opgong fen Beth-Horon kaem, gyng Judas him temjitte mei in lyts selskip.

17 Hwa, do’t hja it leger hjarren oankommen seagen, sei tsjin Judas: Hoe scille wy yn steat wêze, sa min, to fjochtsjen tsjin sa’n greate mannichte en sa sterk, om’t wy de hiele dei klear binne om mei it fêstjen flau to wêzen?

18 En Judas antwirde: It is gjin swiere saak foar in protte om yn ’e hannen fen in pear opsluten to wirden; en by de God fan 'e himel is it allegear ien, om te rêden mei in grutte mannichte of in lyts skat.

19 Hwent de oerwinning fen ’e striid stiet net yn ’e mannichte fen in leger; mar krêft komt út 'e himel.

20 Hja komme tsjin ús yn in protte grutskens en ûngerjuchtichheit, om ús en ús frouljue en ús bern to fordjergjen en ús te fordylgjen; 21 Mar wy fjochtsje foar ús libben en ús wetten.

22 Dêrom scil de Heare sels hjar foar ús oantlit omkeare, en jimme, wês net bang foar hjar.

23 Do’t er nou ophâlden hie mei praten, sprong er ynienen op hjarren, en sa waerd Seron en syn leger foar him delsetten.

24 En hja forfolgen hjar fen ’e del fen Beth-Horon nei ’e flakte, dêr’t sa’n achthûndert man fen hjar forslein wierne; en it oerbliuwsel flechte nei it lân fen 'e Filistinen.

25 Do bigoun de eangst fen Judas en syn broerren, en in tige greate eangst, oer de heidenen om hjar hinne te fallen; 26 Om’t syn rom ta de kening kaem, en alle folken sprieken oer de fjildslaggen fen Judas.

27 Do’t kening Antiochus dat hearde, waerd er fol grammoedichheit; dêrom stjûrde er en forgearre al de troepen fen syn ryk, in tige sterk leger.

28 En hy die syn skat iepen, en joech syn soldaten in jier lean, en gebea, dat er klear wêze moasten as er se nedich hie.

29 Dochs, do’t er seach dat it jild fen syn skatten mislearre en dat de skatten yn it lân lyts wiene, fanwegen de skeel en de pest, dy’t er oer it lân brocht hie troch it ôfnimmen fan de wetten dy’t fan âlde tiden west hiene; 30 En hy freze, dat er net langer by steat wêze scoe om de skulden te dragen, noch dat er soksoarte jeften te jaan scoe sa frijwillich as er dien hie, hwent hy hie oerfloed oer de keningen dy't foar him wierne.

31 Dêrom, hy tige ferbjustere yn syn geast, besleat er nei Perzje te gean, om dêr de skatten fan 'e lannen te nimmen en in protte jild te sammeljen.

32 En hy liet Lysias, in ealman, en ien fen ’e keninklike bloeden, om tafersjoch te hâlden oer de saken fen ’e kening fan ’e rivier de Eufraat ôf oant de grinzen fen Egypte ta; 33 En om syn soan Antiochus op te bringen, oant er wer kaem.

34 Fierders joech er him de helte fen syn troepen, en de oaljefanten, en joech him de lieding oer alle dingen dy’t er dien hawwe scoe, lykas ek oangeande harren dy’t yn Juda en Jeruzalem wennen.

35 Te witten, dat er in leger tsjin hjar stjûre scoe, om de krêft fen Israël en it oerbliuwsel fen Jeruzalem te fordjergjen en út te roegjen, en hjar oantinken út dat plak ôf to nimmen; 36 En hy scoe frjemden yn al hjar kriten sette, en hjar lân troch it lot skiede.

37 Do naem de kening de helte fen ’e oerbleaune troepen, en teach út Antiochië, syn keninklike stêd, it hûndert en saun en fjirtichste jier; en hy gyng de rivier de Eufraat troch, en gyng troch de hege lannen.

38 Do keas Lysias Ptolemeüs, de soan fen Dorymenes, Nikanor en Gorgias, helden fen 'e kenings freonen.

39 En er mei hjarren stjûrde fjirtich tûzen fuotgongers en saun tûzen ruters, om nei it lân fen Juda to gean en it to fordylgjen, lyk as de kening gebean hie.

40 Sa teagen hja út mei al hjar macht, en kamen en legeren hjar by Emmaüs yn it flakte lân.

41 En de keaplju fen it lân, dy’t hjar gerucht hearden, namen sulver en goud tige mei tsjinstfeinten, en kamen yn it leger om Israëls bern ta slaven te keapjen: ek in macht fen Syrië en fen it lân fen ’e Filistinen. har by har oansletten.

42 En do’t Judas en syn broerren seagen dat de ellinde formannichfâldige waerd, en dat de troepen harren legeren yn hjar grinzen, hwent hja wisten hoe’t de kening gebean hie it folk to fordjergjen en it alhiel ôf te skaffen; 43 En hja seine de iene tsjin de oare: Lit ús it forfallen fortún fen ús folk werombringe, en lit ús stride foar ús folk en foar it hillichdom.

44 Do waerd de gemeinte forgearre, dat hja klear scoene ta de striid, en bidde en bidde en freegje genede en meilijen.

45 En Jeruzalem lei leech as in woastenije, der wie gjinien fen hjar bern dy’t yn- of útgyng; de heidenen hienen har wenplak op dat plak; en de blydskip waerd Jakob ôfnommen, en de piip mei de harp hold op.

46 Dêrom kamen de Israeliten byinoar, en kamen to Masfa, tsjin Jeruzalem; hwent yn Masfa wie it plak dêr't hja earder yn Israël bidden.

47 Do fêsten hja dy deis, en diene in sek oan, en smieten jiske op hjar hollen, en skuorren hjar klean; 48 En lei it boek fen ’e wet iepen, dêr’t de heidenen yn socht hiene de likenis fen hjar bylden to skilderjen.

49 En hja brochten de preesterklean, en de earstelingen en de tsjienden; 50 Do rôpen hja mei in lûde stim nei de himel, sizzende: Hwet scille wy mei dizze dwaen, en hwer scille wy se weifiere?

51 Hwent jins hillichdom is fortrape en ûnthillige, en jins preesters binne yn swierrichheit en fornedere.

52 En sjuch, de heidenen binne forgearre tsjin ús om ús to fordjergjen: hwet hja tsjin ús yntinke, dat witstû.

53 Hoe scille wy tsjin hjar stean kinne, as Jo, o God, ús help bist?

54 Do blaasden hja mei de trompetten, en rôpen mei in lûde stim.

55 En dêrnei stelde Judas oersten oer it folk oan, ja, oer tûzenen en oer hûnderten, en oer fyftich en oer tsienen.

56 Mar oangeande dejingen dy’t huzen bouwe, of ferloofde froulju hiene, of wynbergen oanplanten, of eangje wiene, hja gebea, elk nei syn hûs, neffens de wet.

57 Do gyng it leger op en sette him op oan ’e súdkant fen Emmaüs.

58 En Judas sei: Bewapen jimme en wês dappere mannen, en sjoch, dat jimme klear binne tsjin de moarn, dat jimme fjochtsje meije mei dizze heidenen, dy’t tsjin ús gearkommen binne om ús en ús hillichdom to fordjerren.

59 Hwent it is ús better to stjerren yn ’e striid, as de rampen fen ús folk en ús hillichdom to sjen.

60 Dochs, lyk as de wil fan God yn 'e himel is, lit him dwaen.

HAADSTIK 4 1 Do naem Gorgias fiiftûzen fuotgongers en tûzen fan de bêste ruters, en fierde nachts út it leger; 2 Ta it ein scoe er it leger fen ’e Joaden ynrinne, en hjar ynienen slaan. En de mannen fen 'e festing wierne syn gidsen.

3 Do’t Judas it nou hearde, gyng er sels ôf, en de dappere mannen mei him, dat er it leger fen ’e kening, dat to Emmaüs wier, slaan mocht.

4 Wylst noch de troepen út it kamp ferspraat wiene.

5 Yn ’t midden kaem Gorgias nachts yn it leger fen Judas; en do’t er dêr gjinien foun, socht er hjar yn ’e bergen; hwent hy sei: Dizze minsken flechtsje foar ús wei.

6 Mar sadree't it dei wier, liet Judas him yn 'e flakte sjen mei trije tûzen man, dy't lykwols gjin wapens noch swurden yn 'e holle hiene.

7 En hja seagen it leger fen ’e heidenen, dat it sterk en goed spand wier, en omsingele mei ruters; en dy wiene saakkundigen fan oarloch.

8 Do sei Judas tsjin de mannen dy’t by him wierne: Eangst net foar hjar mannichte, en eangje net foar hjar oanslach.

9 Betink hoe’t ús âffears forlost waerden yn ’e Reade sé, do’t Farao hjar efterfolge mei in leger.

10 Lit ús nou dêrom nei de himel roppe, as de Heare miskien barmhertich oer ús wêze scil, en tink oan it forboun fen ús âffears, en fordylgje dit leger hjoed foar ús oantlit; 11 Dat al de heidenen witte meije dat der ien is dy’t Israël forlost en forlost.

12 Do sloegen de frjemdlingen de eagen op, en seagen hjar tsjin hjar oan kommen.

13 Dêrom teagen hja út it leger ta de striid; mar dy't by Judas wiene, blaasden op har bazuinen.

14 En hja gienen yn ’e striid, en de heidenen, dy’t yn ’e ûnrêst wiene, flechten de flakte yn.

15 Mar hjarren allegearre waerden deaslein mei it swird; hwent hja forfolgen hjar oant Gazera, en oant de flakten fen Iduméa, en Azotus, en Jamnia, dat der fen hjarren ferslein waerden op trijetûzen man.

16 Dit dien, Judas gyng wer werom mei syn leger, om hjar to forfolgjen, 17 En hy sei tsjin it folk: Wês net gierich nei de bút, om’t der in striid foar ús is; 18 En Gorgias en syn leger binne hjir by ús op ’e berch: mar stean no tsjin ús fijannen, en oerwinne se, en dêrnei meie jimme frijmoedich de bút nimme.

19 Do’t Judas dizze wirden noch spriek, kaem der in part fen hjarren, dy’t út ’e berch seach: 20 Hwa't hja fornamen, dat de Joaden hjar leger op 'e flecht hienen en de tinten oan it forbaernen wiene; want de reek dy't sjoen waard ferklearre wat der dien wie: 21 Do’t hja dat fornamen, waerden hja tige bang, en seagen ek it leger fen Judas yn ’e flakte klear om to striden, 22 Hja flechten elk nei it lân fen de frjemdlingen.

23 Do kaem Judas werom, om de tinten to fordjerren, dêr’t hja gâns goud en sulver, en blauwe side, en poarper fen ’e sé, en greate rykdom krigen.

24 Hjirnei gyngen hja nei hûs, en songen in tankliet, en priizgen de Heare yn ’e himel: om’t it goed is, om’t syn genede is ivich.

25 Sa hie Israël dy deis in greate forlossing.

26 En al de frjemdlingen dy’t ûntkommen wieren, kamen en forhelle Lysias hwet der bard wier.

27 Dy’t, do’t er it hearde, forbjustere en moedeleas waerd, om’t soksoarte dingen net bard wierne as er woe oan Israël, noch soksoarte dingen as de kening him gebean hie.

28 En it jier dêrop sammele Lysias sechstich tûzen útkarde foetmannen en fiiftûzen ruters byinoar, om hjar to biwarjen.

29 Do kamen hja to Iduméa, en sloegen hjar tinten op to Bethsura, en Judas moete hjarren mei tsjien tûzen man.

30 En do’t er dat machtige leger seach, bea er en sei: Seinge bisto, o Ferlosser fen Israël, dy’t it geweld fen ’e machtige man bedarre hat troch de hân fen jins tsjinstfeint David, en it leger fen frjemden yn ’e hannen jown hat. Jonathan, de soan fen Saul, en syn wapendrager; 31 Slút dit leger op yn ’e hân fen jins folk Israël, en lit hjar skamje yn hjar macht en ruters; 32 Lit hjar gjin moed hawwe, en lit de frijmoedigens fen hjar krêft ôffalle, en lit hjar bibberje by hjar fordjer; 33 Smyt se del mei it swird fen dyjingen dy’t dy leafhawwe, en lit allegearre dy’t jins namme kenne, Jo priizgje mei tanksizzing.

34 En hja gongen yn ’e striid; en der waerden forslein fen it leger fen Lysias sa'n fiiftûzen man, noch foar hjar waerden hja deaslein.

35 Do’t Lysias nou syn leger op de flecht seach, en de manlikheid fen Judas syn soldaten, en hoe’t hja ree wierne om to libjen of moedich to stjerren, gyng er nei Antiochië, en sammele in selskip frjemden byinoar, en hy makke syn leger greater. as it wie, wie er fan doel om wer yn Judéa te kommen.

36 Do sei Judas en syn broerren: Sjuch, ús fijannen binne yn ûnfrede: lit ús optsjen om it hillichdom to reinigjen en to wijjen.

37 Dêrop kaem it hiele leger gear, en teagen op nei de berch Sion.

38 En do’t hja it hillichdom forwoast seagen, en it alter ûntheiligd, en de poarten opbaarnd, en struiken dy’t yn ’e foarhôven groeiden as yn in bosk, of yn ien fen ’e bergen, ja, en de keamers fan ’e preesters ôfstutsen; 39 Hja skuorre hjar klean, en makken greate klaagliederen, en smieten jiske op hjar hollen; 40 En hja foelen flak op ’e grûn op hjar oantlit, en blaasden in alarm mei de trompetten, en rôpen nei de himel.

41 Do stelde Judas guon mannen oan om te striden tsjin dejingen dy’t yn ’e festing wierne, oant er it hillichdom suvere hie.

42 Sa keas er preesters fan ûnskuldich petear, dy’t wille hiene yn ’e wet: 43 Dy’t it hillichdom suvere hat, en de ûnreine stiennen útbrocht hat op in ûnrein plak.

44 En do’t hja rieplachten hwet hja dwaen moasten mei it brânofferalter, dat ûntwijd wier; 45 Hja tochten it it bêst om it del to lûken, dat it hjar net in smaad wêze scoe, om't de heidenen it ûntreinigd hiene; dêrom hellen hja it del; 46 En hy lei de stiennen op 'e berch fen 'e timpel op in gaadlik plak, oant der in profeet komme scoe om to toanen hwet der mei dwaen scoe.

47 Do namen hja hiele stiennen neffens de wet, en bouden in nij alter neffens it foarige;

48 En makke it hillichdom en de dingen dy’t yn ’e timpel wier, en hillige de foarhôven.

49 En hja makken ek nije hillige gerei, en yn ’e timpel brochten hja de kanter en it brânofferalter, en it reekoffer en de tafel.

50 En hja baarnen op it alter reekwirk, en de lampen dy’t op ’e kandelaar stiene, stieken hja oan, dat hja yn ’e timpel ljochtje mochten.

51 Fierder setten hja de broden op 'e tafel, en spraiden de sluiers út, en makken al it wurk ôf, dat hja bigounen to meitsjen.

52 En de fiif en tweintichste deis fen ’e njoggende moanne, dy’t de moanne Casleu neamd wurdt, yn it hûndert en acht en fjirtichste jier, stiene hja moarns bytiden op; 53 En hja offeren offer neffens de wet op it nije alter fen de brânoffers, dat hja makke hiene.

54 Sjuch, op hokker tiid en op hokker dei de heidenen it ûnthillige hiene, sels dêryn waerd it wijd mei lieten, en siters, en harpen en simbalen.

55 Do foel al it folk op hjar oantlit, en oanbidden en priizgen de God fen ’e himel, dy’t hjar goedsocht hie.

56 En sa hâlden hja de ynwijding fen it alter acht dagen, en offeren brânoffers mei blydskip, en offeren it offer fen forlossing en lof.

57 En hja prakkesearren de foarkant fen ’e timpel mei gouden kroanen en skylden; en de poarten en de keamers fornijden hja, en hingen hjar doarren oan.

58 Sa waerd der in tige greate blydskip ûnder it folk, dat de smaed fen ’e heidenen ôfdien wier.

59 Fierders hawwe Judas en syn bruorren mei de hiele gemeinte fen Israël ornearre, dat de dagen fen ’e ynwijding fen it alter op hjar tiid fen jier ta jier hâlden wirde yn ’e tiid fen acht dagen, fen ’e fiif en tweintichste dei fen ’e moanne Casleu , mei wille en blydskip.

60 Ek bouden se destiids de berch Sion op mei hege muorren en sterke tuorren rûnom, dat de heidenen net komme en it deltrappe, lyk as se earder dien hiene.

61 En hja setten dêr in garnizoen om it to biwarjen, en befestigen Betsura om it to biwarjen; dat de minsken in ferdigening hawwe mochten tsjin Idumea.

HAADSTIK 5 1 Do’t nou de heidenen rûnom hearden dat it alter boud wier en it hillichdom fornijd wier as eartiids, it mislearre har tige.

2 Dêrom tochten hja it slachte fen Jakob dat yn hjarren wier to fordjergjen, en dêrop bigounen hja it folk to deadzjen en to fordylgjen.

3 Do stried Judas tsjin Ezau’s bern to Iduméa to Arabattine, om’t hja Gaël belegere; 4 Ek tocht er oan it fertriet fen Beans bern, dy’t it folk in strik en in oertrêding west hiene, trochdat hja hjar op ’e wegen leine.

5 En Hy slûpte hjarren op yn ’e tuorren, en legere hjar tsjin, en fordylge hjarren mei de ban, en forbaernde de tuorren fen dat plak mei fjûr, en al hwet dêryn wier.

6 Dêrnei gyng er oer nei Ammons bern, dêr’t er in machtige macht foun, en in protte folk, mei Timotheüs, hjar oerste.

7 En hy focht in protte fjildslaggen mei hjar, oant hja lang om let waerden foar syn oantlit yn ûnfrede; en hy sloech se.

8 En do’t er Jazar ynnommen hie, mei de stêdden dêr’t er by hearde, gyng er werom nei Judéa.

9 Do kamen de heidenen dy’t to Galeäd wierne gear tsjin ’e Israëliten dy’t yn hjar kriten wierne, om hjar to fordylgjen; mar hja flechten nei de festing Dathema.

10 En hy stjûrde brieven nei Judas en syn broerren: De heidenen dy’t om ús hinne binne, binne forgearre tsjin ús om ús to fordjergjen; 11 En hja meitsje har klear om te kommen en de festing yn te nimmen dêr’t wy nei flechte binne, Timotheüs is de oerste fen hjar leger.

12 Kom nou den en ferlos ús út hjar hannen, hwent in protte fen ús binne deade; 13 Ja, al ús bruorren, dy’t yn Tobies plakken wierne, binne deade; en hja hawwe dêr likernôch tûzen man ferneatige.

14 Wylst dizze brieven noch oan it lêzen leine, sjuch, der kamen oare boaden út Galiléa, mei har klean skuorren, dy’t oer dit seine, 15 En hja seine: Dy fen Ptolemaïs, en fen Tyrus, en Sidon, en hiele Galiléa fen ’e heidenen, binne gearkommen tsjin ús, om ús to fordjerren.

16 Do’t Judas en it folk dizze wirden nou hearden, kaem der in greate gemeinte byinoar, om to rieplachtsjen hwet hja dwaen scoene foar hjar broerren, dy’t yn ’e problemen wierne en hjar oanfoelen.

17 Do sei Judas tsjin Simon, syn broer: Kies dy mannen út, en gean hinne en rêd dyn broerren dy’t yn Galiléa binne, hwent ik en myn broer Jonatan scille nei it lân Galeäd gean.

18 En hy liet Jozef, de soan fen Sacharja, en Azaria, de oersten fen it folk, mei it oerbliuwsel fen it leger to Judéa, om it to hâlden.

19 Hwa’t Er gebod joech, sizzende: Nim de wacht fen dit folk, en sjuch, dat jimme gjin oarloch fiere tsjin de heidenen oant de tiid dat wy weromkomme.

20 En Simon waerden trije tûzen man jûn om nei Galiléa to gean, en Judas achttûzen man foar it lân Galeäd.

21 Do gyng Simon nei Galiléa, dêr’t er in protte fjildslaggen mei de heidenen útfochten, dat de heidenen troch him yn ûnrêst waerden.

22 En hy efterfolge hjar oant de poarte fen Ptolemaïs ta; en der waerden forslein fen ’e heidenen sa’n trije tûzen man, waans bút hy naam.

23 En dejingen dy’t to Galiléa en to Arbattis wieren, mei hjar frouljue en hjar bern, en alles hwet hja hiene, namen er mei him wei, en brocht se mei greate blydskip nei Judéa.

24 En Judas Makkabeüs en syn broer Jonatan teagen oer de Jordaen, en reizgen trije dagenreis yn ’e woastenije; 25 Dêr’t hja de Nabatiten kamen, dy’t op frede wize ta hjar kamen, en hjarren fertelden alles hwet hjar broerren bard wier yn it lân Galeäd.

26 En ho dat mannich fen hjarren opsletten wierne to Bosora, en Bosor, en Alema, Kasfor, Maked en Karnaim; al dizze stêden binne sterk en grut: 27 En dat hja opsluten wierne yn ’e oare stêden fen it lân fen Galeäd, en dat hja moarn bisteld hiene hjar leger tsjin de forten to bringen, en hjar to ynnimmen en hjar allegearre op ien dei to fordjergjen.

28 En Judas en syn leger kearden hommels oer de wei fen ’e woastenije nei Bosora; en do't er de stêd wûn hie, sloech er alle mantsjes mei de skerpte fen it swird, en naem al hjar bút en forbaernde de stêd mei fjûr, 29 Hwer't er nachts wei gyng, en gyng oant er by de festing kaem.

30 En bytiden de moarns seagen hja op, en sjuch, der wier in ûntelbere folk, dat ljedders en oare kriichsmotoren droech, om de festing yn te nimmen, hwent hja sloegen hjar oan.

31 Do’t Judas den seach dat de striid bigoun wier, en dat de gjalp fen ’e stêd opgie nei de himel, mei trompetten en in great lûd, 32 En hy sei tsjin syn leger: Fjochtsje hjoed foar dyn broerren.

33 Do gyng er efter hjar oan, yn trije selskippen, dy’t op ’e trompetten blaasden en rôpen mei gebed.

34 Do flechte it leger fen Timóteüs, wittende dat it Makkabeüs wie, foar him wei; dêrom sloech er se mei in greate slach; sadat der dy deis sa'n achttûzen man fan harren fermoarde waarden.

35 En dit dien, Judas gyng ôf nei Masfa; en nei't er it oanfallen hie, naem er en deade alle mantsjes dêryn, en hy krige de bút derfan en forbaernde it mei fjoer.

36 Dêr gyng er wei en naem Kafon, Maged, Bosor en de oare stêdden fen it lân Galeäd.

37 Nei dizze dingen sammele Timotheüs in oare leger en legere him tsjin Rafon oan 'e oare kant fan 'e beek.

38 Do stjûrde Judas mannen om it leger to bispiedzjen, dy’t him boadskip brochten, sizzende: Al de heidenen dy’t om ús hinne binne, binne ta hjar gearkommen, in tige great leger.

39 Hy hat ek de Arabieren hierd om hjar to helpen, en hja hawwe hjar tinten opslein oer de beek, ree om to kommen en tsjin dy to fjochtsjen. Dêrop gyng Judas harren temjitte.

40 Do sei Timotheüs tsjin de oersten fen syn leger: As Judas en syn leger by de beek komme, as er earst by ús oertsjûget, scille wy him net tsjinhâlde kinne; hwent hy scil ús machtich oerwinne: 41 Mar as er eang is en him legere oer de rivier, den scille wy nei him ta gean en him oerwinne.

42 Do’t Judas nou by de beek kaem, liet er de skriftgelearden fen it folk by de beek bliuwe, hwa’t er gebean joech, sizzende: Lit gjinien yn it leger bliuwe, mar lit allegearre yn ’e striid komme.

43 Do gyng er earst nei hjar ta, en al it folk efter him; do smieten al de heidenen, dy’t foar him ûnrêstich wiene, hjar wapens wei, en flechten nei de timpel dy’t to Karnaim wier.

44 Mar hja namen de stêd, en forbaerden de timpel mei alles hwet dêryn wier. Sa waard Karnaïm ûnderwurpen, en hja koene net langer foar Judas stean.

45 Do forgearre Judas al de Israeliten dy’t yn it lân Galeäd wieren, fen ’e lytste oant ’e grutste, ja hjar frouljue en hjar bern, en hjar spul, in tige great leger, ta it ein dat hja yn it lân fen komme mochten. Judea.

46 En do’t hja by Efron kamen, (dit wie in greate stêd op ’e wei dy’t hja gean moasten, tige goed forsterke), koene hja der net fan ôfdraaie, noch rjochts noch lofts, mar moasten troch it midden fan it.

47 Do slûgen hjar fen ’e stêd út, en sette de poarten op mei stiennen.

48 Dêrop stjûrde Judas hjarren op frede wize, sizzende: Lit ús troch jimme lân gean, om nei ús lân to gean, en nimmen scil jimme kwea dwaan; wy sille allinne te foet trochrinne: mar hja woenen net iepen foar him.

49 Dêrom gebea Judas dat der in útroppen wirde scoe yn it hiele leger, dat elk syn tinte opslaan scoe op it plak dêr't er wier.

50 Do sloegen de soldaten op en sloegen de stêd oan, dy hiele dei en de hiele nacht, oant de stêd yn ’e hannen oerlevere waerd.

51 Dy’t doe al it mantsje deade mei de skerpte fen it swird, en de stêd raasde, en de bút dêrfan naem, en troch de stêd gong oer de deaden.

52 Hjirnei gyngen hja oer de Jordaen nei de greate flakte foar Betsan oan.

53 Do sammele Judas de efterkaemen byinoar, en formaande it folk de hiele wei troch, oant hja yn it lân Judéa kamen.

54 En hja teagen op nei de berch Sion mei blydskip en blydskip, dêr’t hja brânoffers offeren, hwent net ien fen hjarren wier deaslein oant hja yn frede weromkommen wierne.

55 En hwet do Judas en Jonatan yn it lân Galeäd wierne, en Simon, syn broer to Galiléa, foar Ptolemaïs, 56 En Jozef, de soan fen Sacharja, en Azaria, de oersten fen ’e garnizoen, hearden fen ’e dappere en kriichsdieden dy’t hja dien hiene.

57 Dêrom seine hja: Lit ús ek in namme krije, en gean te striden tsjin de heidenen dy’t om ús hinne binne.

58 Do’t hja it garnizoen dat by hjar wie, befel jûn hiene, teagen hja nei Jamnia.

59 Do kaem Gorgias en syn mannen út 'e stêd, om tsjin hjar to fjochtsjen.

60 En sa barde it, dat Jozef en Azaras op de flecht waarden en efterfolge oant de grinzen fen Judéa ta; 61 Sa barde der in greate omkearing ûnder de bern fen Israël, om't hja Judas en syn broerren net hearden, mar tochten in dappere died to dwaen.

62 En dy mannen kamen net út it sied fen dyjingen, troch waans hân forlossing oan Israël jûn waerd.

63 Mar de man Judas en syn broerren waerden tige forneamd yn ’e eagen fen hiele Israël en fen ’e hiele heidenen, hwer't hjar namme ek heard waerd; 64 Foar safier't it folk ta hjar gearkaem mei blide roppen.

65 Dêrnei teach Judas út mei syn broerren, en stried tsjin Ezau’s bern yn it lân nei it suden, dêr’t er Hebron en syn stêdden sloech, en hjar festing delrôke, en hjar tuorren rûnom ferbaarnd.

66 Dêr gyng er wei om nei it lân fen ’e Filistinen te gean, en teach Samaria troch.

67 Yn dy tiid waerden guon preesters, dy’t hjar moed toane woene, yn ’e striid slein, dêrfoar teagen se út om sûnder advys te fjochtsjen.

68 Do kearde Judas him ta Azotus yn it lân fen ’e Filistinen, en do’t er hjar alters ôfbrutsen hie, en hjar skildere bylden mei fjûr forbaernd hie, en hjar stêdden bedjerre hie, kaem er werom nei it lân Judéa.

HAADSTIK 6 1 Om dy tiid hearde kening Antiochus, dy’t troch de hege lannen reizge, sizzen dat Elymais yn it lân Perzië in stêd wie dy’t tige ferneamd wie om rykdom, sulver en goud; 2 En dat der in tige rike timpel yn wier, dêr’t gouden beklaaiïng en boarstplaten en skylden yn sieten, dy’t Aleksander, de soan fen Filippus, de kening fan Masedonië, dy’t as earste ûnder de Griken regearre, dêr litten hie.

3 Dêrom kaem er en socht de stêd yn to nimmen en hjar to forwoaste; mar hy koe net, om't de stêden, dy't derfan warskôge hiene, 4 Hy gyng op tsjin him yn ’e striid: dêrom flechte er, en gyng dêrwei teach mei grutte swierrichheden, en kearde werom nei Babel.

5 Fierders kaem der ien dy’t him it boadskip yn Perzië brocht, dat de legers, dy’t tsjin it lân Judéa teagen, op de flecht waerden: 6 En dat Lysias, dy’t earst mei in greate macht útgyng, troch de Joaden fordreaun waerd; en dat hja forsterke waerden troch de harnas en de macht en de boel, dy't hja krigen hiene fan 'e legers, dy't hja fordylge hiene.

7 ek dat hja de grouwel ôfbrutsen hiene, dy’t er op it alter to Jeruzalem opsetten hie, en dat hja it hillichdom omsingele hiene mei hege muorren, lyk as foarhinne, en syn stêd Bethsura.

8 En do’t de kening dizze wirden hearde, waerd er forbjustere en tige bewuolle; dêrop lei er him del op syn bêd, en waerd siik fen fertriet, om’t it him net bard wie sa’t er ea seach.

9 En dêr bleau er in protte dagen: hwent syn fortriet waerd hieltyd mear en mear, en hy makke rekkening dat er stjerre scoe.

10 Dêrom rôp er al syn frjeonen, en sei tsjin hjar: De sliep is út myn eagen wei, en myn hert brekt troch tige soarch.

11 En ik tocht by mysels: Yn hokker ferdrukking bin ik kommen, en hoe greate floed fan ellinde is it, dêr’t ik nou yn bin! hwent ik wie oerfloedich en leaf yn myn macht.

12 Mar nou tink ik oan it kwea dat ik to Jeruzalem dien haw, en dat ik al it gouden en sulveren gerei dat dêryn wier naem, en ik stjûrde om de biwenners fen Judéa sûnder reden to fordylgjen.

13 Ik fernim den, dat dêrom dizze binearingen oer my kommen binne, en sjuch, ik kom om troch greate fortriet yn in frjemd lân.

14 Do rôp er Filippus, ien fen syn freonen, dy’t er oer syn hiele ryk makke hie, 15 En hy joech him de kroan, en syn mantel en syn segelnet, ta it ein scoe er syn soan Antiochus opbringe, en him opfiede foar it keninkryk.

16 Sa stoar kening Antiochus dêr yn it hûndert njoggen en fjirtichste jier.

17 Do’t Lysias nou wist dat de kening dea wier, sette er syn soan Antiochus, dy’t er jong opbrocht hie, ta kening yn syn plak, en syn namme neamde er Eupator.

18 En om dy tiid slûgen hja, dy’t yn ’e toer wierne, de Israëliten op om it hillichdom hinne, en sochten altyd hjar kwea en de forsterking fen ’e heidenen.

19 Dêrom rôp Judas hjar to fordjergjen en rôp al it folk byinoar om hjar to belegerjen.

20 En hja kamen byinoar, en belegeren hjar yn it hûndert en fyftichste jier, en hy makke tsjin hjar skutten en oare motors.

21 Mar guon fan de belegere teagen út; 22 En hja gyngen nei de kening en seine: Hoe lang scilst it duorje ear’tstû rjucht docht en wreekje ús broerren?

23 Wy hawwe ree west jins heit to tsjinjen, en to dwaen lyk as er ús wollen hat, en syn geboaden to hearren; 24 Om hwerom bilegere hja fen ús folk de toer, en binne hjar fan ús forfrjemde; boppedat sloech hja sa folle fen ús as hja koenen oanstekke, en hja fordylge ús erfskip.

25 En hja hawwe de hân net allinne tsjin ús útstutsen, mar ek tsjin hjar grinzen.

26 En sjuch, hjoed belegere hja de toer to Jeruzalem, om dy yn te nimmen; ek it hillichdom en Betsura hawwe hja forsterke.

27 Hwent astû hjar net gau tsjinhâldst, scille hja de greater dingen dwaen as dizze, en dû scilst hjar net hearskje.

28 Do’t de kening dit nou hearde, waerd er lilk, en hy forgearre al syn freonen en de oersten fen syn leger, en dejingen dy’t de lieding oer it hynder hiene.

29 Der kamen ek ta him út oare keninkriken en út eilannen fen ’e sé, troepen hierde soldaten.

30 Dat it tal fen syn leger wier hûnderttûzen fuotgongers, en tweintich tûzen ruters, en twa en tritich oaljefanten, dy't yn 'e striid oefenden.

31 Dy teagen troch Iduméa, en legeren hjar tsjin Betsura, dat hja in protte dagen oanfoelen, en makken kriichsmotoren; mar de Bethsura teagen út, en forbaernden hjar mei fjûr, en striden kreftich.

32 Dêrop gyng Judas ôf fen ’e toer, en lei him op to Batzacharja, tsjinoer it leger fen ’e kening.

33 Do teach de kening, tige ier oerein, fûleindich mei syn leger nei Bathzacharja, dêr’t syn legers hjar klear makken ta de striid, en blaasden op de trompetten.

34 En ta it ein mochten hja de oaljefanten oproppe ta striid, hja lieten hjar it bloed fen druven en moerbeien sjen.

35 En hja fordielden it beesten ûnder de legers, en for elke oaljefant stelden hja tûzen man oan, bewapene mei pantsjalisten en mei koperen helmen op ’e holle; en dêrnjonken waerden foar elk beest fiifhûndert ruters fan de bêste ordinearre.

36 Dy stiene by elke gelegenheid klear: hwer't it beest ek wie, en hwer't it beest hinnegyng, hja gongen ek, en gongen net fan him ôf.

37 En op ’e beesten wierne der sterke houttuorren, dy’t elk fen hjar besloegen en hjarren bisteld waerden mei rieden; der wierne ek op elk twa en tritich sterke mannen, dy’t tsjin hjar fochten, neist de Yndianen dy’t regearren. him.

38 Wat it oerbliuwsel fen ’e ruters oangiet, hja setten se oan dizze kant en oan ’e beide dielen fen it leger, en hjarden token hwet hjar dwaen moasten, en hja waerden oeral yn ’e rigen spand.

39 Do’t de sinne nou op ’e skylden fen goud en koper skynde, glinsterden de bergen dêrmei en skynden as fjoerlampen.

40 Sa waerd in part fen it leger fen ’e kening ferspraat oer ’e hege bergen, en in part yn ’e dellingen dêrûnder, teagen hja feilich en yn oarder.

41 Dêrom waerden allegearre dy’t it geraas fen hjar mannichte hearden, en it marsjearjen fen ’e kompanjy en it ratteljen fen ’e harnas hearden, hwent it leger wie tige great en machtich.

42 Do kaem Judas en syn leger tichterby, en gyngen yn ’e striid, en der waerden seishûndert man forslein út it leger des kening.

43 Ek Eleazar, mei de bynamme Savaran, fernaam dat ien fan 'e beesten, bewapene mei keninklik harnas, heger wie as alle oaren, en tocht dat de kening op him wie, 44 Stel himsels yn gefaar, ta it ein scil er syn folk rêde, en him in ivige namme krije; 45 Dêrom roun er moedich op him midden yn ’e striid, deadzjend oan ’e rjuchterhân en lofterhân, dat hja oan beide kanten fan him skieden waerden.

46 Dat diene, krûpte er ûnder de oaljefant, en stuts him ûnder en deade him; dêrop foel de oaljefant op him del, en dêr stoar er.

47 Mar de oare Joaden, dy’t de krêft fen ’e kening en it geweld fen syn troepen seagen, kearden harren ôf.

48 Do teach it leger fen ’e kening op nei Jeruzalem hjarren yn ’e miette, en de kening sloech syn tinten op tsjin Judéa en tsjin de berch Sion.

49 Mar mei dy to Bethsura wierne er frede, hwent hja kamen út ’e stêd, om’t hja dêr gjin fiedsel hiene om it belis to fordjerren, it wier in jier fen rêst foar it lân.

50 Do naem de kening Bethsura, en sette dêr in garnizoen om it to biwarjen.

51 Wat it hillichdom oangiet, hy belegere it in protte dagen; 52 Dêrop makken hja ek motoren tsjin hjar motoren, en fierden hjar in lange tiid yn striid.

53 Mar op 't lêst, hjar gerei wierne sûnder fiedsel, (hwent it wier it saunde jier, en hja yn Judéa, dy't forlost wierne fen 'e heidenen, hiene it oerbliuwsel fen 'e foarried opfretten; 54 Der wierne mar in pear oer yn it hillichdom, om’t de hongersneed hjar sa oerhearske, dat hja hjar to forsprieden, elk nei syn eigen plak.

55 Yn dy tiid hearde Lysias sizzen, dat Filippus, dy't kening Antiochus, wylst er libbe, oansteld hie om syn soan Antiochus op te bringen, dat er kening wurde mocht; 56 Hy waerd weromkeard út Perzië en Medië, en ek de kening syn leger dy’t mei him gyng, en dat er bisocht him de hearskippij oer de saken to nimmen.

57 Dêrom gyng er yn alle hasten, en sei tsjin de kening en de oersten fen it leger en it selskip: Wy ferfalle alle dagen, en ús

fiedsel is mar lyts, en it plak dêr’t wy belegere binne is sterk, en de saken fen it keninkryk lizze op ús: 58 Lit ús den nou befreone wêze mei dizze mannen, en frede meitsje mei hjar en mei hjar hiele folk; 59 En meitsje in forboun mei hjar, dat hja libje scille nei hjar wetten, lyk as hja earder dien hawwe; 60 Sa wiene de kening en de foarsten tefreden; dêrom stjûrde er hjarren om frede to meitsjen; en hja hawwe it oannommen.

61 Ek dien de kening en de foarsten hjarren in eed, en hja gyngen út 'e festing.

62 Do kaem de kening op de berch Sion; mar do't er de sterkte fen it plak seach, bruts er syn eed dy't er dien hie, en joech gebod om de muorre om hinne del te lûken.

63 Dêrnei gyng er yn alle hasten fuort, en gyng werom nei Antiochië, dêr't er Filippus foun as baas fen 'e stêd; dêrom focht er tsjin him en naam de stêd mei geweld yn.

HAADSTIK 7 1 Yn it hûndertenfyftichste jier teach Demetrius, de soan fen Seleucus, út Rome, en kaem mei in pear mannen op nei in stêd oan ’e seekust, en regearre dêr.

2 En do’t er yn it paleis fen syn foarâlden kaem, sa barde it dat syn troepen Antiochus en Lysias nommen hiene om se ta him to bringen.

3 Dêrom, do’t er it wist, sei er: Lit my hjar oantlit net sjen.

4 En syn leger deade hjar. No't Demetrius op 'e troan fan syn keninkryk set wie, 5 En al de goddeleaze en goddeleaze mannen fen Israël kamen ta him, mei Alcimus, dy’t hegepreester to wêzen woe, ta hjar oerste.

6 En hja brochten it folk oan by de kening, sizzende: Judas en syn broerren hawwe al jins freonen slein, en ús út ús lân fordreaun.

7 Stjûr den den nou ien dy’tstû fortroust, en lit him gean en sjen hwet er ûnder ús en yn it lân fen ’e kening makke hat, en lit er se straffeje mei allegearre dy’t hjar helpe.

8 Do keas de kening Bakchides, in freon fen ’e kening, dy’t oer de floed hearske, en in great man wier yn it keninkryk en trou oan ’e kening, 9 En dy stjûrde er mei dy goddeleaze Alcimus, dy’t er hegepreester makke, en gebea dat er wraak nimme scoe fen Israëls bern.

10 Do teagen hja ôf, en kamen mei in greate macht yn it lân Judéa, dêr’t hja boaden nei Judas en syn broerren stjûrden mei fredelike wirden op bedrieglike wize.

11 Mar hja joegen net nei hjar wirden; hwent hja seagen, dat hja kamen mei in greate macht.

12 Do kaem Alkimus en Bakchides in selskip fen skriftgelearden byinoar, om rjucht to easkje.

13 En de Assidiërs wierne de earsten ûnder Israëls bern dy’t frede sochten foar hjar.

14 Hwent hja seine: Ien dy’t in preester is fen it sied fen Aäron, is kommen mei dit leger, en dy scil ús gjin ûnrjocht dwaen.

15 Do spriek er ta hjarren, yn frede, en swarde hjar, sizzende: Wy scille it kwea noch fen jimme noch fen jimme freonen tabringe.

16 Dêrop leauden hja him; mar hy naem fan hjar sechstich man en sloech se op ien dei, neffens de wirden dy’t er skreau: 17 It flêsk fen jins hilligen hawwe hja fordreaun, en hjar bloed hawwe hja forgetten om Jeruzalem hinne, en der wie gjinien dy’t hjar bigrave koe.

18 Dêrom foel de freze en de eangst foar hjar op al it folk, dat seine: Der is gjin wierheid noch rjucht yn hjar; hwent hja hawwe brutsen it forboun en de eed dy't hja makken.

19 Dêrnei forhelle er Bakchides út Jeruzalem, en sloech syn tinten op to Bezeth, dêr’t er stjûrde en in protte fen ’e mannen naem dy’t him forlitten hiene, en ek guon fan it folk, en do’t er hjar deaslein hie, smiet er se yn ’e grutte kûle.

20 Do joech er it lân ta oan Alcimus, en liet by him in macht oer om him to helpen; sa gyng Bakchides nei de kening.

21 Mar Alcimus stride foar it hegepreesterskip.

22 En allegearre dy’t it folk ûnrêstigen, kamen ta him ta, dy’t, nei’t hja it lân Juda yn hjar macht krigen hiene, in protte sear diene yn Israel.

23 Do’t Judas nou al it ûnheil seach dat Alcimus en syn selskip ûnder de Israëliten dien hiene, boppe de heidenen, 24 En hy gyng út nei de hiele kusten fen Judéa omhinne, en wreeke wraak op dyjingen dy’t tsjin him yn opstân wiene, dat hja net mear doarsten út te gean it lân yn.

25 En oan ’e oare kant, do’t Alcimus seach dat Judas en syn selskip de oerhân krigen hiene, en wist dat er hjar macht net úthâlde koe, gyng er wer nei de kening, en sei al it slimste fen hjarren dat er koe.

26 Do stjûrde de kening Nikanor, ien fen syn eare foarsten, in man dy’t Israël in deadlike haat hat, mei in gebod om it folk to fordylgjen.

27 En Nikanor kaem to Jeruzalem mei in greate macht; en stjoerde nei Judas en syn bruorren mei bedrog mei freonlike wurden, sizzende: 28 Lit der gjin striid wêze twisken my en jimme; Ik kom mei in pear mannen, dat ik dy yn frede sjen mei.

29 En Hy kaem ta Judas, en hja groetten inoar yn frede. De fijannen wiene lykwols ree om Judas mei geweld fuort te nimmen.

30 Hwet, neidat Judas bikend wier, dat er mei bedrog ta him kaem, hy wier tige eang foar him, en scoe syn oantlit net mear sjen.

31 En Nikanor, do’t er seach dat syn rie ûntdutsen wie, gyng út om Judas te fjochtsjen neist Kaparsalama.

32 dêr’t fen Nikanors side sa’n fiif tûzen man forslein wierne, en de oaren flechten nei Davids stêd.

33 Dêrnei teach Nikanor op nei de berch Sion, en der kamen út it hillichdom guon preesters en guon út ’e âldsten fen it folk, om him yn frede to groetsjen en him it brânoffer to toanen, dat for de kening offere wier.

34 Mar hy spotte hjar, en lake hjar út, en misledige hjar skande, en spriek grutsk: 35 En swarde yn syn grime, sizzende: As Judas en syn leger no net yn myn hannen oerlevere wirde, as ik oait wer yn feilichheid kom, scil ik dit hûs forbaernje; 36 Do gyngen de preesters yn en stiene foar it alter en de timpel, skriemend en sizzende: 37 Jo, o Heare, hawwe dit hûs útkard om troch jins namme neamd te wurden en in hûs fan gebed en smeekjen foar jins folk te wêzen; 38 Wraak wraak op dizze man en syn leger, en lit hjar falle troch it swird: tink oan hjar godslasteringen, en lit hjar net langer bliuwe.

39 Do gyng Nikanor út Jeruzalem, en sloech syn tinten op to Beth-Horon, dêr’t in leger út Syrië him moete.

40 Mar Judas lei op to Adasa mei trije tûzen man, en dêr bad er, sizzende: 41 O Heare, do’t dy’t fen ’e kening fen Assyrië stjûrd wierne lasterden, gyng jins ingel út en sloech hjarren hûndert fiif en tachtich tûzen.

42 Sa fordylgje dû hjoed dit leger hjoed foar ús oantlit, dat de oaren witte meije dat er lasterlik sprutsen hat tsjin jins hillichdom, en oardielje dû him neffens syn kwea.

43 En de trettjinde deis fen ’e moanne Adar gongen de legers yn 'e striid, mar Nikanors leger waerd yn 'e slach, en hy sels waerd earst deade yn 'e striid.

44 Do’t it leger fan Nikanor nou seach dat er fermoarde wie, smieten hja hjar wapens wei en flechten.

45 Do forfolgen hja hjarren in deireis efternei, fen Adasa oant Gazera, en blaasden hjarren efternei mei hjar trompetten.

46 Hwerop hja teagen út alle stêdden fen Judéa rûnom, en sluten se yn; dat hja, dy't weromkearden op dejingen dy't hjar efterfolgen, allegearre mei it swird slein waerden, en net ien fen hjarren bleau oer.

47 Dêrnei namen hja de bút en de rôf, en sloegen de holle fan Nikanors ôf, en syn rjuchterhân, dy’t er sa grutsk útstuts, en brochten se fuort, en hongen se op nei Jeruzalem.

48 Om dizze reden wie it folk tige bliid, en hja hâlden dy deis in dei fen greate blidens.

49 En hja hawwe ornearre om dizze dei alle jierren to hâlden, de trettjinde fen Adar.

50 Sa hie it lân fen Juda in lyts skoft rêst.

HAADSTIK 8 1 En Judas hie fen ’e Romeinen heard, dat hja machtigen en dappere mannen wierne, en dyjingen dy’t allegearre dy’t har by har oansletten hawwe mei leafde oannimme en in bûn fan freonskip meitsje mei allegearre dy’t ta hjar kamen; 2 En dat it mannen wierne fen greate dappere. Der waerd him ek forteld oer har oarloggen en eale dieden dy't se ûnder de Galaten dien hiene, en hoe't se se oerwûn en ûnder skatting brochten; 3 En hwet hja dien hiene yn it lân fen Spanje, ta it winnen fen ’e mynen fen it silver en it goud dat dêr is; 4 En dat hja troch hjar polityk en geduld it hiele plak oermastere hiene, al wier it tige fier fan hjar ôf; en ek de keningen dy't tsjin hjar kamen út it uterste diel fen 'e ierde, oant hja hjar yn 'e moed makke hienen en hjarren in greate omkearing joegen, dat de oare hjarren elk jier skatting joegen.

5 Dêrnjonken, hoe't hja Filippus en Perseus, de kening fen 'e Boargers, yn 'e striid misledige hiene mei oaren dy't har tsjin hjar opheven en hjar oerwûn hiene.

6 Hoe ek Antiochus, de grutte kening fen Azië, dy’t tsjin hjar yn ’e striid kaem, mei hûndert en tweintich oaljefanten, mei ruters en weinen, en in tige grut leger, troch hjarren yn ûnrêst rekke; 7 En ho’t hja him yn libben namen en forboun makken dat hy en de dy’t nei him regearren, in greate skatting betelje scoene en gizelders jaen, en hwat ôfpraat wie, 8 En it lân fan Yndia, en Medië en Lydia en fan de moaiste lannen, dy’t hja fan him namen en oan de kening Eumenes joegen.

9 En hoe't de Griken besletten hiene te kommen en se te ferneatigjen; 10 En dat hja, dy’t it witten hiene, in kaptein tsjin hjar stjûrden, en mei hjar fjochtsjen, in protte fen hjarren deade, en hjar frouljue en hjar bern finzen fierden, en hjar bedjerren, en hjar lân yn besit namen, en hjar sterke hâldt, en brocht se ta harren tsjinstfeinten oant hjoed de dei: 11 Der waerd him boppedat forteld hoe’t hja alle oare keninkriken en eilannen dy’t hjar tsjinhâlden en ûnder hjar hearskippij brochten; 12 Mar mei hjar freonen en dyjingen dy’t op hjar fortrouden, hâlden hja freonskip, en dat hja keninkriken ferovere hiene sawol fier as tichtby, om’t allegearre dy’t har namme hearden, bang foar hjar wiene.

13 Ek dy, dy’t hja helpe soene ta in keninkryk, dy hearskje; en wa't se wer wolle, ferdriuwe se: einlings, dat se tige ferheven wiene: 14 Mar foar dit alles droech net ien fen hjarren in kroan of waerd klaaid yn poarperen, om dêrmei grut te wurden; 15 Fierders hiene hja harsels in senaatshûs makke, dêr’t trijehûndert en tweintich man deis yn ’e ried sieten, altiten foar it folk te rieplachtsjen, ta it ein dat hja goed oardere wurde koene.

16 En dat hja elk jier hjar regear oan ien man talitten, dy’t oer hjar hiele lân hearske, en dat hja allegearre hearrich wierne oan dy, en dat der gjin oergeunst noch neigeunst wie ûnder hjarren.

17 En Judas keas foar dizze dingen Eupolemus, de soan fen Jehannes, de soan fen Accos, en Jason, de soan fen Eleazar, en stjûrde hjar nei Rome, om in bân fen freonskip en konfederaasje mei hjar to meitsjen; 18 En om hjarren to bidde, dat hja hjar it jok ôfnimme scoene; hwent hja seagen dat it keninkryk fen 'e Griken Israël ûnderdrukte mei tsjinst.

19 En hja teagen nei Rome, dat wier in tige greate reis, en kamen yn ’e senaat, dêr’t hja sprieken en seinen.

20 Judas Makkabeüs mei syn broerren, en it folk fen ’e Joaden, hawwe ús nei jimme ta stjûrd, om in forbân en frede mei jimme to meitsjen, en dat wy jimme bûnsgenoaten en jimme freonen registrearre wirde mochten.

21 Dat sa foel de Romeinen goed.

22 En dit is de ôfskrift fan 'e brief, dy't de senaat wer op 'e koperen tafels skreau en nei Jeruzalem stjûrde, dat hja dêr in oantinken fan frede en konfederaasje hawwe meie: 23 De Romeinen en it folk fen ’e Joaden mei goed súkses wêze, oer see en lân foar altyd: ek it swurd en de fijân binne fier fan hjar, 24 As der earst in oarloch komt tsjin de Romeinen of ien fan har bûnsgenoaten yn har hiele hearskippij, 25 It folk fen ’e Joaden scil hjar helpe, lyk as de tiid steld wirde scil, mei hjar hiele hert; 26 En hja scille neat jaen oan dejingen dy’t hjar oarloch fiere, noch hjarre helpe mei fiedsel, wapens, jild of skippen, lyk as it de Romeinen goed liket; mar hja scille hjar forbounen hâlde, sûnder dat hja hwat nimme.

27 Op deselde wize ek, as de oarloch foar it earst komt oer it folk fen 'e Joaden, scille de Romeinen har helpe mei har hiele hert, neffens de tiid hjar fêststeld wirde.

28 Ek scil der gjin fiedsel jûn wirde oan dyjingen dy’t tsjin hjar meidogge, noch wapens, of jild, of skippen, lyk as it goed liket de Romeinen; mar hja scille hjar forbounen hâlde, en dat sûnder bedrog.

29 Neffens dizze artikels makken de Romeinen in forboun mei it folk fen 'e Joaden.

30 Mar as hjirnei de iene of de oare tinkt om byinoar to kommen om hwat ta to foegjen of to forminsken, dan meie hja it dwaen nei hjar wille, en hwet hja der taheakje of ôfnimme scille ratifisearre wirde.

31 En wat it kwea oangiet dat Demetrius de Joaden docht, hawwe wy him skreaun, sizzende: Hwerom hawwe jo jins jok swier makke op ús freonen en de Joaden ferbûn?

32 As hja dêrom noch mear tsjin dy kleie, den scille wy hjar rjucht dwaen en mei dy stride oer see en lâns.

HAADSTIK 9 1 Fierders, do't Demetrius hearde dat de Nikanor en syn leger yn 'e striid fermoarde wiene, stjûrde er Bacchides en Alcimus de twadde kear nei it lân Judéa, en mei harren de haadmacht fan syn leger.

2 Dy’t útteagen op ’e wei dy’t nei Galgala liedt, en hjar tinten opsloegen foar Masaloth, dat to Arbela is, en nei’t hja dy wûn hiene, sloegen hja in protte folk.

3 Ek de earste moanne fen it hûndert twaenfyftich jier legeren hja har foar Jeruzalem; 4 Hwêr't hja forteagen, en teagen nei Bereä, mei tweintich tûzen fuotgongers en twa tûzen ruters.

5 En Judas hie syn tinten opslein to Eleasa, en trije tûzen útkarden mannen mei him; 6 Dy’t de mannichte fen it oare leger seach, sa’t er sa great wie, waerd tige bang; wêrop in protte harsels út 'e gasthear brochten, om't se net mear as achthûndert man wennen.

7 Do’t Judas den seach dat syn leger fuortsloech en dat de striid him oansloech, waerd er tige ûnrêstich yn ’e geast en tige benaude, om’t er gjin tiid hie om se byinoar to sammeljen.

8 Dochs sei er tsjin de oerbleaune: Lit ús opstean en optsjen tsjin ús fijannen, as wy miskien mei hjar fjochtsje kinne.

9 Mar hja fergriemden him, sizzende: Wy scille nea by steat wêze: lit ús no leaver ús libben rêde, en hjirnei scille wy weromkomme mei ús broerren en tsjin hjar stride, hwent wy binne mar min.

10 Do sei Judas: God forhâlde dat ik dit dwaen scoe en fen hjar wei flechtsje; 11 Do gyng it leger fen Bakchides út hjar tinten en stie tsjin hjar tsjinoer, hjar ruters yn twa troepen ferdield, en hjar slingers en bôgesjitters gongen foar it leger hinne, en hja, dy’t foarop teagen, wierne allegearre helden.

12 Hwet Bakchides oangiet, hy siet op ’e rjuchterwjuk, en it leger kaem oan ’e beide dielen, en blaasde op ’e trompetten.

13 En hja fen Judas kant, hja blaasden ek op hjar trompetten, dat de ierde skodde troch it geraas fen ’e legers, en de striid wier fen ’e moarn oant ’e nacht.

14 Do’t Judas nou fornaem dat Bakchides en de krêft fen syn leger oan ’e rjuchterkant wierne, naem er al de hurde mannen mei, 15 dy’t de rjuchterfleugel yn ûnrêst makke en se efterfolge oant de berch Azotus ta.

16 Mar do’t de lofterfleugel seagen dat de rjochterfleugel yn ûnfrede wierne, folgen hja Judas en dejingen dy’t by him wiene, hurd oan ’e hakken fan efteren; 17 Dêrop waerd der in swiere striid, safier't der oan beide kanten in protte deaden waerden.

18 Ek waerd Judas deamakke, en it oerbliuwsel flechte.

19 Do namen Jonathan en Simon hjar broer Judas, en bigroeven him yn it grêf fen syn âffears to Modin.

20 En hja gûlde him, en hiele Israël makke greate klaagliederen oer him, en rouwe in protte dagen, sizzende: 21 Ho is de dappere man fallen, dy’t Israël forlost hat!

22 Wat de oare dingen oangiet oangeande Judas en syn oarloggen, en de foarname dieden dy’t er dien hawwe, en syn greatens, dy binne net biskreaun: hwent hja wiene tige mannich.

23 En nei de dea fen Judas bigounen de goddeleazen hjar hollen út to stekken yn al de grinzen fen Israël; 24 Yn dy dagen wie der ek in tige greate hongersneed, hwer't it lân yn opstân kaam en mei hjarren gyng.

25 Do keas Bakchides de goddeleazen út, en stelde se ta hearen oer it lân.

26 En hja ûndersochten en sochten Judas syn freonen, en brochten se nei Bakchides, dy’t wraak op hjar wreek en hjar misledige.

27 Sa wie der in greate ellinde yn Israël, sa't der net west hat sûnt de tiid dat gjin profeet ûnder hjarren sjoen waerd.

28 Om dizze reden kamen alle freonen fan Judas byinoar, en seine tsjin Jonathan:

29 Sûnt jins broer Judas stoarn is, hawwe wy gjinien lyk as hy, dy’t útgeane tsjin ús fijannen en Bakchides, en tsjin ús folken dy’t ús fijannen binne.

30 Nou dêrom hawwe wy dy hjoed útkard ta ús foarst en oerste yn syn plak, datstû ús fjildslaggen fjochtsje meist.

31 Dêrop naem Jonatan destiids it bestjoer op him, en kaem oerein yn it plak fen syn broer Judas.

32 Mar do't Bakchides it derfan wist, socht er him to deadzjen 33 Do flechten Jonathan, en Simon, syn broer, en allegearre dy’t by him wierne, de woastenije fen Thecoë yn, en hja sloegen hjar tinten op by it wetter fen ’e Asfar-plas.

34 En do’t Bakchides it forstie, kaem er op ’e sabbat mei syn hiele leger nei de Jordaan.

35 En Jonatan hie syn broer Jehannes, in oerste fen it folk, stjûrd om syn freonen, de Nabatiten, to bidden, dat hja hjar wein litte mochten, dat in protte wie.

36 Mar de bern fen Jambri teagen út Medaba, en namen Johannes en al hwet er hie, en teagen dêrmei.

37 Hjirnei kaem Jonatan en syn broer Simon sein dat de bern fen Jambri in great houlik makken en de breid mei in greate trein út Nadabatha brochten, as de dochter fen ien fen 'e greate foarsten fen Kanaän.

38 Dêrom tochten hja oan Johannes hjar broer, en gyngen op en ferburgen hjar ûnder it skûlplak fen ’e berch.

39 Dêr’t hja de eagen opsloegen en seagen, en sjuch, der waerd in protte drokte en in greate wein; en de brêgeman kaem út, en syn freonen en bruorren, om hjar to treffen mei trommels en muzykynstruminten en in protte wapens.

40 Do gyng Jonatan en hjar by him op tsjin hjar fen it plak dêr't hja yn 'e hinderlaag leine, en slachten hjar yn sa'n soarte, dat in protte dea foelen, en it oerbliuwsel flechte de berch yn, en hja namen alles harren bút.

41 Sa waerd it houlik feroare yn rouwe, en it geraas fen hjar meldij yn klaai.

42 Do’t hja it bloed fen hjar broer folslein wreke hiene, kearden hja wer nei it moeras fen ’e Jordaan.

43 Do’t Bakchides dit nou hearde, kaem er op ’e sabbatdei mei in greate macht oan ’e igge fen ’e Jordaan.

44 Do sei Jonathan tsjin syn selskip: Lit ús nou optsjen en stride foar ús libben, hwent it stiet hjoed net by ús, lyk as eartiids; 45 Hwent sjuch, de striid is foar ús en efter ús, en it wetter fen ’e Jordaen oan dizze en dy kant, de moeras likegoed as it hout, en der is gjin plak foar ús om ôf te slaan.

46 Dêrom roppe jimme no nei de himel, dat jimme forlost wirde út ’e hân fen jimme fijannen.

47 Dêrmei gienen hja de striid oan, en Jonatan stiek de hân út om Bakchides te slaan, mar hy kearde him werom.

48 Do sprongen Jonathan en hjar by him de Jordaen yn, en swommen oer nei de oare igge; 49 Sa waerden der dy deis fen Bakchides syn kant sa'n tûzen man ferslein.

50 Do kaem Bakchides werom nei Jeruzalem en fornijde de sterke stêden yn Judéa; it fort to Jericho, en Emmaüs, en BethHoron, en Bet-El, en Thamnatha, Farathoni en Tafon, dy forsterke er mei hege muorren, mei poarten en mei traaljes.

51 En hy stelde in garnizoen yn hjarren, dat hja Israël kwea dwaan mochten.

52 En hy forsterke de stêd Bethsura, en Gazera, en de toer, en sette dêr troepen yn, en forrieden fen fiedsel.

53 Fierders naem er de soannen fen ’e oersten yn it lân ta gizelders, en sette se yn ’e toer to Jeruzalem, om to hâlden.

54 En yn it hûnderttredde en fyftich jier, yn ’e twadde moanne, gebea Alkimus dat de muorre fen it binnenste foarhôf fen it hillichdom ôfbrutsen wirde scoe; hy helle ek de wurken fen 'e profeten del

55 En do’t er bigoun to lûken, waerd Alcimus ek yn dy tiid pleage, en syn ûndernimmingen bihindere: hwent syn mûle waerd stoppe en hy waerd mei in ferlamming nommen, dat er neat mear prate koe, noch befel jaan oangeande syn hûs.

56 Sa stoar Alcimus yn dy tiid mei greate pine.

57 Do't Bacchides nou seach dat Alcimus dea wier, kaem er werom nei de kening, dêr't it lân Judéa twa jier rêste hie.

58 Do holden al de goddeleaze mannen in rie, sizzende: Sjuch, Jonatan en syn selskip binne rêstich, en wenje sûnder soarch; nou dêrom scille wy Bakchides hjirhinne bringe, dy’t se allegearre yn ien nacht nimme scil.

59 En hja gyngen en rieplachten mei him.

60 Do sette er ôf, en kaem mei in greate legermacht, en stjûrde biwennich brieven oan syn oanhingers to Judéa, dat hja Jonatan en dejingen dy't by him wierne nimme scoene; 61 Dêrom namen hja fen ’e mannen fen it lân, dy’t de oerhearskers fen dat ûnheil wierne, sa’n fyftich minsken, en sloegen se.

62 Dêrnei brochten Jonatan en Simon en dy by him wei nei Betbasi, dat yn ’e woastenije is, en hja fornijden it forfallen en makken it sterk.

63 Do't Bakchides it wist, forgearre er syn hiele leger, en stjûrde boadskip oan de fen Judéa.

64 Do gyng er hinne en belegere Betbasi; en hja fochten der in lange tiid tsjin en makken oarlochsmotoren.

65 Mar Jonatan liet syn broer Simon yn ’e stêd, en teach sels út it lân yn, en mei in tal skaren gyng er út.

66 En hy sloech Odonarkes en syn broerren, en Fasirons bern yn hjar tinte.

67 En do't er hjar bigoun to slaan en mei syn troepen opkaem, gyng Simon en syn selskip de stêd út, en forbaernden de kriichsmotoren; 68 En hja strieden tsjin Bakchides, dy’t troch hjar ûnrêstich waerd, en hja bisetten him sear, hwent syn rie en syn arbeid wier omdôch.

69 Dêrom waerd er tige lilk oer de goddeleaze mannen dy’t him ried joegen om yn it lân to kommen, om’t er in protte fen hjarren deade, en fan doel wie werom te gean nei syn eigen lân.

70 Do’t Jonatan it wist, stjûrde er boargemasters nei him ta, ta it ein scoe er frede mei him meitsje en hjarren de finzenen rêde.

71 Hwet er oannommen hie en die neffens syn eask, en swarde him dat er him al syn libbensdagen nea kwea dwaen scoe.

72 Do’t er dêrom de finzenen werombrocht hie dy’t er earder út it lân Judéa nommen hie, gyng er werom en gyng nei syn eigen lân, en kaem net mear yn hjar grinzen.

73 Sa hâlde it swird op foar Israël, mar Jonatan wenne to Machmas, en bigoun it folk to regearjen; en hy fordylge de goddeleaze mannen út Israel.

HAADSTIK 10 1 Yn it hûndert en sechstichste jier gyng Alexander, de soan fen Antiochus mei de bynamme Epifanes, op en naem Ptolemais; 2 Do’t kening Demetrius it nou hearde, sammele er in tige greate legermacht byinoar, en teach him tsjin him to striden.

3 En Demetrius stjûrde Jonatan brieven mei leaflike wirden, sa’t er him grutbrocht.

4 Hwent hy sei: Lit ús earst frede mei him meitsje, ear't er mei Aleksander tsjin ús komt.

5 Oars scil er tinke oan al it kwea dat wy tsjin him dien hawwe, en tsjin syn broerren en syn folk.

6 Dêrom joech er him macht om in leger byinoar to sammeljen en wapens to foarsjen, dat er him bystean mocht yn 'e striid; hy gebea ek dat de gizelders dy't yn 'e toer wierne, him oerlevere wirde.

7 Do kaem Jonatan to Jeruzalem, en las de brieven foar it publyk fen al it folk en fen hjarren dy’t yn ’e toer wierne: 8 dy’t tige kjel waerden, do’t hja hearden dat de kening him macht jûn hie om in leger byinoar to sammeljen.

9 Dêrop joegen hja út ’e toer hjar gizelders oan Jonatan, en hy joech se oan hjar âlden.

10 Dat diene Jonatan him nei wenjen to Jeruzalem, en bigoun de stêd to bouwen en to fornijen.

11 En hy gebea de arbeiders de muorren en de berch Sion en dêr om hinne te bouwen mei fjouwerkante stiennen ta fersterking; en dat diene se.

12 Do flechten de frjemdlingen dy’t yn ’e festingen wierne dy’t Bakchides boud hie; 13 Om’t elk syn plak forliet en nei syn lân gyng.

14 Allinnich bleauwen to Bethsura guon fen dyjingen dy’t de wet en de geboaden forlitten hiene, hwent it wier hjar taflecht.

15 Do’t de kening Aleksander nou heard hie hokker biloften Demetrius Jonatan stjûrd hie, do’t him ek forteld waerd oer de fjildslaggen en de foarname dieden dy’t hy en syn bruorren dien hiene, en fan de pine dy’t hja trochmakke hiene.

16 Hy sei: Sille wy sa’n oare man fine? nou dêrom scille wy him ús freon en konfederearre meitsje.

17 Dêrop skreau er in brief en stjûrde dy ta him, neffens dizze wirden, sizzende: 18 De kening Aleksander stjoerde syn broer Jonatan groete: 19 Wy hawwe fen dy heard, datstû in man bistean fen greate macht, en datsto ús freon to wêzen.

20 Dêrom stelle wy dy no hjoed de dei ta hegepreester fen jins folk, en de freon fen ’e kening neamd; (en dêrmei stjoerde er him in poarperen mantel en in gouden kroan:) en easkje dat jo ús diel nimme en freonskip mei ús hâlde.

21 En yn ’e saunde moanne fen it hûndert en sechstichste jier, op it feest fen ’e tabernakels, die Jonatan it hillige kleed oan, en hy sammele troepen, en joech in protte wapens.

22 Do't Demetrius it hearde, wie er tige spyt, en sei: 23 Hwet hawwe wy dien, dat Alexander ús forhindere hat om mei de Joaden freonskip to meitsjen om him to forsterkjen?

24 Ik scil hjarren ek wirden fen bemoediging skriuwe, en hjarren weardichheden en jeften biloofje, dat ik hjar bystean mei.

25 Hy stjûrde dêrom ta hjarren: kening Demetrius stjûrde groete ta it folk fen 'e Joaden: 26 Hwent jimme hawwe forbounen mei ús hâlden en yn ús freonskip bleaun, jimme net mei ús fijannen gearfoege, dêr hawwe wy hjirfan heard en binne bliid.

27 Hwerom bliuw jimme no noch trou oan ús, en wy scille jimme goed forjildje foar de dingen dy’t jimme foar ús dogge, 28 En scil jimme in protte immuniteiten jaen, en jimme beleanning jaen.

29 En no meitsje ik dy frij, en om jimme wille befrij ik alle Joaden, fan skatten, en fan sâltgelokken en fan kroanbelesting; 30 En fan dat wat my takomt om it tredde diel of it sied te ûntfangen, en de helte fan 'e frucht fan 'e beammen, lit ik it fan hjoed ôf los, dat se net nommen wurde sille út it lân Judéa, noch fan 'e trije regearingen dy't derby binne tafoege út it lân fan Samaria en Galiléa, fan hjoed de dei ôf oant yn ivichheit.

31 Lit Jeruzalem ek hillich en frij wêze, mei syn grinzen, sawol fan tsjienden as skatting.

32 En hwat de toer oangiet dy’t to Jeruzalem is, ik jow der macht oer, en ik jou de hegepreester, dat er dêryn sette scil de mannen dy’t er útkarre scil om dy to hâlden.

33 Fierders haw ik elk fen ’e Joaden frij frijlitten, dy’t út it lân Judéa finzen brocht waerden nei elk diel fen myn keninkryk, en ik wol dat al myn ofsieren de skatten ek fen hjar fé fortsjinje.

34 Fierders wol ik dat alle feesten en sabbatten, en nije moannen, en feestdagen, en de trije dagen foar it feest, en de trije dagen nei it feest allegearre fen immuniteit en frijheit wêze scille foar al de Joaden yn myn ryk.

35 Ek scil gjinien macht hawwe om him yn hwat dan ek mei hjarren to bemuoien of to misledigjen.

36 Fierders scil ik, dat ûnder de kenings troepen sa'n tritich tûzen man út 'e Joaden ynskreaun wirde, hwa't lean jûn wirde scil, lyk as alle troepen fan 'e kening.

37 En fen hjar scille guon yn ’e bolwurken fen ’e kening set wirde, dêr’t ek guon fen set wirde scille oer de saken fen it keninkryk, dy’t fan betrouwen binne; hjar eigen wetten, lyk as de kening gebean hat yn it lân Judéa.

38 En oangeande de trije regearingen dy’t oan Judéa taheakke binne út it lân fen Samaria, lit hjar mei Judéa gearfoege wirde, dat hja ûnder ien rekkene wirde meije, noch bûn to hearren oan in oar gesach as dat fan ’e hegepreester.

39 Hwet Ptolemais oangiet en it lân dat dêrby heart, ik jou it ta in frijjefte oan it hillichdom to Jeruzalem foar de nedige útjeften fen it hillichdom.

40 Boppedat jow ik alle jierren fyftjin tûzen sikkel silver út ’e rekkening fen ’e kening út ’e plakken dy’t dêr ta hearre.

41 En al it oerskot, dat de amtners net ynbetelle hawwe lyk as eartiids, scil fan nou ôf jûn wirde ta it wurk fen ’e timpel.

42 En dêrnjonken de fiif tûzen sikkel silver, dy’t hja jier nei jier út ’e timpel nommen hawwe út ’e rekkens, sels dy dingen scille frijlitten wirde, om’t se ta de preesters dy’t tsjinje.

43 En hwa't hja ek binne, dy't flechtsje nei de timpel to Jeruzalem, of binne binnen de frijheden dêrfan, binne skuldich oan 'e kening, of foar elke oare saak, lit se yn frijheid wêze, en alles wat se hawwe yn myn ryk.

44 Hwent ek de bou en it fornijen fen it wirk fen it hillichdom scille de útjeften fen ’e kening biskreaun wirde.

45 Ja, en foar it bouwen fen Jeruzalems muorren en it forsterkjen derfan rûnom, scille útjeften jûn wirde út ’e rekkening fen ’e kening, lyk as ek foar it bouwen fen ’e muorren yn Judéa.

46 Do’t Jonatan en it folk dizze wirden nou hearden, joegen hja hjar gjin eare, noch oannommen se, om’t hja tinke oan it grutte kwea dat er yn Israel dien hie; hwent hy hie hjarren tige oandien.

47 Mar mei Aleksander wiene se wol tefreden, om't hy de earste wie dy't hjar om wiere frede smeekte, en hja wiene altyd mei him ferbûn.

48 Do sammele kening Aleksander greate troepen, en legeren him tsjin Demetrius oan.

49 En nei’t de beide keningen de striid oangiene wierne, flechte Demetrius syn leger; mar Alexander folge him efter en oermastere hjar.

50 En hy bleau de striid tige swier, oant de sinne ûndergien wie: en dy deis waerd Demetrius slein.

51 Neitiid stjoerde Alexander ambassadeurs nei Ptolemeus, de kening fan Egypte, mei in boadskip dêroer: 52 Hwent ik bin weromkommen yn myn ryk, en set bin op ’e troan fen myn foarâlden, en de hearskippij krige, en Demetrius omkeard haw, en ús lân werombrocht haw; 53 Hwent nei’t ik mei him de striid oangien hie, waerden hy en syn leger troch ús ûngerêst, dat wy sitte op ’e troan fen syn keninkryk.

54 Lit ús den nou in bûn fen freonskip meitsje, en my nou dyn dochter ta frou jaen, en ik scil dyn skoansoan wêze, en dy en hjar jaen scil neffens jins weardichheid.

55 Do antwirde de kening Ptolemeüs, sizzende: Lokkich is de dei dêr’tstû werom giest yn it lân fen dyn âffears en op ’e troan fen hjar keninkryk sietst.

56 En no scil ik dy dwaen, lyk astû skreaun hast: moetsje my den to Ptolemaïs, dat wy inoar sjen meije; hwent ik scil myn dochter mei dy trouwe neffens dyn winsk.

57 Do gyng Ptolemeüs út Egypte mei syn dochter Kleopatra, en hja kamen ta Ptolemaïs yn it hûndert twaentweintich jier; 58 Dêr’t kening Aleksander him moete, joech er him syn dochter Kleopatra, en hja fierde hjar trouwen to Ptolemais mei greate gloarje, lyk as de keningen binne.

59 En de kening Aleksander hie oan Jonatan skreaun, dat er komme scoe him temjitte.

60 Dy't dêrop eare nei Ptolemais gyng, dêr't er de beide keningen moete, en hjar en hjar freonen sulver en goud en in protte jeften joech, en foun genede yn hjar eagen.

61 Yn dyselde tiid kamen guon pestilenten fen Israël, mannen fen in goddeleaze libben, gear tsjin him, om him oan to biskuldigjen, mar de kening woe hjar net harkje.

62 Ja mear dan dat gebea de kening syn klean út te dwaan en him yn poarperen te kleien; en hja diene sa.

63 En hy liet him allinne sitte, en sei tsjin syn foarsten: Gean mei him midden yn ’e stêd, en doch útroppen, dat gjinien him oer ien of oare saak klage, en dat gjinien him om ien of oare reden ûnrêstige. .

64 En do't syn oanklagers seagen dat er eare wier neffens de útrop, en klaaid yn poarperen, flechten hja allegearre fuort.

65 Do eare de kening him, en skreau him ûnder syn foarste freonen, en makke him ta in hartoch en diel oan syn hearskippij.

66 Dêrnei gyng Jonathan werom nei Jeruzalem mei frede en blydskip.

67 Fierder yn de; hûndert en fiifentachtich jier kaam Demetrius, de soan fan Demetrius, út Kreta yn it lân fen syn âffears.

68 Do't kening Aleksander it sizzen hearde, hie er gelyk spyt, en gyng werom nei Antiochië.

69 Do makke Demetrius Apollonius, de steedhâlder fen Celosyrië, ta syn generaal, dy’t in greate leger forgearre, en legere to Jamnia, en stjûrde ta Jonatan de hegepreester, sizzende: 70 Dû allinne ferheft dy tsjin ús, en ik wird om jins wille te laitsjen, en smaed: en hwerom priizgje jo jins macht tsjin ús yn ’e bergen?

71 Nou dêrom, astû op dyn eigen krêft fortroust, kom dan by ús del yn it fjild, en lit ús dêr de saak mei-inoar bisykje: hwent by my is de macht fen ’e stêden.

72 Freegje en lear hwa't ik bin, en de oaren dy't ús diel dogge, en hja scille dy sizze dat dyn foet net flechtsje kin yn hjar eigen lân.

73 Dêrom scilstû no net by steat wêze om de ruters en sa'n grutte macht yn 'e flakte te ferbliuwen, dêr't gjin stien noch fjoerstien is, noch plak om nei te flechtsjen.

74 Do’t Jonatan dizze wirden fen Apollonius hearde, waerd er yn ’t sin, en hy keas tsientûzen man út Jeruzalem, dêr’t syn broer Simon him kaem om him to helpen.

75 En hy sloech syn tinten op tsjin Joppe; dy fan Joppe slúten him út 'e stêd, om't Apollonius dêr in garnizoen hie.

76 Do belegere Jonatan it, en hja lieten him út ’e stêd binnen út eangst; en sa wûn Jonathan Joppe.

77 Do’t Apollonius it hearde, naem er trijetûzen ruters, mei in greate leger fuotgongers, en gyng nei Azotus as ien dy’t reizge, en luts him dêrmei nei de flakte. hwent hy hie in great tal ruters, dêr't er syn bitrouwen yn stelde.

78 Do gyng Jonatan him efternei nei Azotus, dêr’t de legers oan de slach leine.

79 No hie Apollonius tûzen ruters yn in hinderlaag litten.

80 En Jonatan wist dat der efter him in hinderlaag lei; hwent hja hiene omsingele yn syn leger, en smieten pylken op it folk, fan moarns oant jûns.

81 Mar it folk stie stil, lyk as Jonatan hjar hjitten hie, en sa waerden de hynders fan de fijannen wurch.

82 Do brocht Simon syn leger út en sette hjar tsjin de fuotgongers, (hwent de ruters wierne út) dy’t troch him ûngerêst wierne, en flechten.

83 Ek flechten de ruters, dy’t yn it fjild forstruid wiene, nei Azotus, en teagen nei Bethdagon, de timpel fan hjar ôfgoaden, ta feilichheid.

84 Mar Jonatan stiek Azotus en de stêdden deromhinne yn ’e brân, en naem hjar bút; en de timpel fen Dagon, mei dejingen dy't deryn flechten wierne, forbaernde er mei fjûr.

85 Sa waerden der achttûzen man forbaernd en mei it swird deaslein.

86 En dêr helle Jonathan syn leger ôf, en hy legere him tsjin Ascalon, dêr’t de mannen fen ’e stêd útkamen, en troffen him mei grutte pracht.

87 Dêrnei gong Jonatan en syn leger werom nei Jeruzalem, mei alle bút.

88 Do’t de kening Aleksander dat hearde, eare er Jonatan noch mear.

89 En hy stjûrde him in gouden gesp, om’t de lju dy’t fen it bloed fen ’e kening wierne scil it gebrûk wirde; hy joech him ek Accaron mei syn grinzen yn besit.

HAADSTIK 11 1 En de kening fen Egypte forgearre in great leger, lyk as it sân dat oan ’e see leit, en in protte skippen, en hy gyng mei bedrog om, om Aleksander syn keninkryk to krijen en it by syn keninkryk byinoar to bringen.

2 En hy reizge op frediche wize nei Spanje, do’t de stêdden him opeenen en him tsjinkamen, hwent kening Aleksander hie hjarren gebean dat to dwaen, om’t er syn sweager wier.

3 Do’t Ptolemeüs nou yn ’e stêdden kaem, sette er yn elk fen hjar in garnizoen fen soldaten om it to biwarjen.

4 En do’t er tichter by Azotus kaem, lieten hja him de timpel fen Dagon, dy’t forbaernd wier, en Azotus en syn foarsteden dy’t forwoaste wierne, en de liken dy’t nei bûten smiten wierne, en dy’t er yn ’e striid forbaarnd wierne; hwent hja hiene der heapen fan makke ûnderweis dêr't er hinne scoe.

5 En hja fertelden de kening al hwet Jonatan dien hie, om’t er him skuldich meitsje mocht; mar de kening bleau stil.

6 Do moete Jonatan de kening mei greate pracht to Joppe, dêr’t hja inoar groetten en oerbleaunen.

7 Dêrnei gyng Jonathan, do’t er mei de kening teagen wie nei de rivier dy’t Eleutherus hjitte, wer werom nei Jeruzalem.

8 En kening Ptolemeüs, dy’t de hearskippij fen ’e stêden oan ’e sé krigen hie oant Seleukië oan ’e seekust, forbylde goddeleaze rieden tsjin Aleksander.

9 Dêrop stjûrde er ambassadeurs nei kening Demetrius, sizzende: Kom, lit ús in forbân tusken ús meitsje, en ik scil dy myn dochter jaen, dy’t Alexander hat, en dû scilst kening wêze yn dyn heite keninkryk; 10 Hwent ik haw birou, dat ik myn dochter oan him jown haw, hwent hy socht my to deadzjen.

11 Sa belasterde er him, om’t er syn keninkryk begeerde.

12 Dêrom naem er syn dochter fan him, en joech hjar oan Demetrius, en forliet Aleksander, dat hjar haat iepenlik bikend waerd.

13 Do kaem Ptolemeüs yn Antiochië, dêr’t er twa kroanen op syn holle sette, de kroan fen Azië en fen Egypte.

14 Yn 'e tuskentiid wie kening Aleksander yn Silisië, om't dy't yn dy dielen wennen, fan him yn opstân wiene.

15 Mar do’t Aleksander dat hearde, kaem er yn ’e oarloch tsjin him; dêrop brocht de kening Ptolemeüs syn leger út, en hy moete him mei in machtige macht, en stjoerde him op ’e flecht.

16 Sa flechte Aleksander dêr nei Araabje, om dêr forsiket to wirden; mar kening Ptolemeus waard ferheven: 17 Hwent Sabdiël, de Arabier, naem Aleksander syn holle ôf, en stjûrde dy nei Ptoleméüs.

18 En kening Ptolemeüs stoar ek de trêdde deis dêrnei, en dy’t yn ’e bolwurken wierne, waerden de iene fen ’e oar slein.

19 Sadwaande regearre Demetrius yn it hûndert saunde en sechstich jier.

20 Yn dyselde tiid forgearre Jonatan dejingen dy’t to Judéa wierne, om de toer to nimmen dy’t to Jeruzalem wier, en hy makke dêr in protte kriichsmotoren tsjin.

21 Do kamen goddeleaze minsken, dy’t hjar eigen folk haeten, nei de kening teagen, en fertelden him dat Jonathan de toer belegere, 22 Do’t er it hearde, waerd er lilk, en hy gyng daliks fuort, kaem to Ptolemaïs, en skreau Jonatan, dat er de toer net belegere scoe, mar komme en mei him to Ptolemaïs spriek mei in greate hast.

23 Dochs gebea Jonathan, do’t er dat hearde, it noch te belegerjen; 24 En hy naem sulver en goud, en klean, en ek forskate jeften, en gyng nei Ptolemaïs ta de kening, dêr’t er genede foun yn syn eagen.

25 En al hiene guon goddeleaze mannen út it folk klachten tsjin him dien, 26 Mar de kening smeekte him lyk as syn foargongers earder dien hiene, en befoardere him foar de eagen fen al syn freonen; 27 En befêstige him yn it hegepreesterskip en yn al de eare dy’t er earder hie, en joech him de foarrang ûnder syn oerfreonen.

28 Do begear Jonatan de kening, dat er Judéa frij meitsje scoe fen skatting, lyk as ek de trije regearingen, mei it lân fen Samaria; en hy tasein him trijehûndert talinten.

29 Do stimde de kening ta, en skreau Jonatan brieven oer al dizze dingen op dizze wize: 30 Kening Demetrius groete ta syn broer Jonatan en ta it folk fen ’e Joaden: 31 Wy stjoere jo hjir in ôfskrift fan 'e brief dy't wy oan ús neef Lasthenes skreaun hawwe oer jo, dat jo it sjen kinne.

32 Kening Demetrius groete ta syn heit Lasthenes: 33 Wy binne bisletten om it folk fen ’e Joaden, dy’t ús freonen binne, goed to dwaen en forbounen mei ús to hâlden, om’t hjar goede wil tsjin ús.

34 Dêrom hawwe wy hjarren de grinzen fen Judéa ratifisearre, mei de trije regearingen fen Apherema en Lydda en Ramathem, dy't ta Judéa taheakke binne út it lân fen Samaria, en alle dingen dy't har tahearre, foar allegearre dy't offerje yn Jeruzalem, ynstee fan de betellingen dy't de kening fan har jierliks tefoaren krige út 'e fruchten fan 'e ierde en fan beammen.

35 En wat oare dingen oangiet, dy't ús hearre, fan 'e tsienden en gewoanten dy't ús oangeane, lykas ek de sâltputten en de kroanbelesting, dy't ús skuldich binne, wy ûntslaan se allegearre foar har ferljochting.

36 En neat dêrfan scil fan nou ôf yn ivichheit ynlutsen wirde.

37 Sjuch den den nou, datstû in ôfskrift fan dy dingen makket, en lit it Jonatan oerlevere wirde, en setstû op ’e hillige berch op in opfallend plak.

38 Dêrnei, do't kening Demetrius seach dat it lân stil wie foar him, en dat der gjin wjerstân tsjin him makke waerd, stjûrde er

al syn troepen fuort, elk nei syn eigen plak, útsein guon troepen frjemden, dy't er sammele hie út de eilannen fen 'e heidenen, dêrom haten al de troepen fen syn âffears him.

39 Fierders wie der ien Tryfon, dy’t al earder út Aleksander syn part west hie, dy’t seach dat it hiele leger tsjin Demetrius murken, gyng nei Simalcue, de Arabier, dy’t Antiochus, de jonge soan fen Aleksander, opbrocht.

40 En lei sear op him om him dizze jonge Antiochus te rêden, dat er regearje mocht yn it plak fan syn heit; hy fertelde him dêrom alles hwet Demetrius dien hie, en hoe't syn kriichslju yn fijânskip mei him wiene, en dêr bleau er in lang seizoen.

41 Yn ’e tuskentiid stjûrde Jonathan ta kening Demetrius, dat er dy fen ’e toer út Jeruzalem en dy yn ’e festingen smiete scoe, hwent hja fochten tsjin Israël.

42 Do stjûrde Demetrius nei Jonatan, sizzende: Ik scil dit net allinne foar dy en jins folk dwaen, mar ik scil dy en jins folk tige eare, as de kâns der is.

43 Nou den scilstû goed dwaen, asto my mannen stjûre om my to helpen; hwent al myn krêften binne fan my wei.

44 Dêrop stjûrde Jonatan him trijetûzen sterke mannen nei Antiochië; 45 Mar de dy’t út ’e stêd wierne, forgearren har midden yn ’e stêd, yn in tal fen hûndert en tweintich tûzen man, en soene de kening deade hawwe.

46 Dêrom flechte de kening it foarhôf yn, mar de stêdden holden de trochgongen fen ’e stêd, en bigounen to fjochtsjen.

47 Do rôp de kening de Joaden om help, dy’t op ien kear ta him kamen, en hja forspriede troch de stêd, dy’t dy deis yn ’e stêd fermoarde waarden ta hûndert tûzen.

48 En hja stieken fjûr op ’e stêd, en makken dy deis in protte bút, en rêden de kening.

49 Do’t hja út ’e stêd seagen dat de Joaden de stêd krigen hiene lyk as hja woene, waerd hjar moed ôfnommen; dêrom smeeken hja ta de kening, en rôpen, sizzende: 50 Jou ús frede, en lit de Joaden ophâlde ús en de stêd oan te fallen.

51 Dêrmei smieten hja hjar wapens ôf en makken frede; en de Joaden waerden eare yn 'e eagen fen 'e kening en yn 'e eagen fen allegearre dy't yn syn ryk wieren; en hja kearden werom nei Jeruzalem, mei grutte bút.

52 Sa siet kening Demetrius op ’e troan fen syn keninkryk, en it lân wier stil foar him.

53 Dochs forsloech er him yn alles hwet er spritsen hie, en ferfrjemde him fen Jonatan, en beleane er him net neffens de woldiedichheden dy’t er fen him ûntfong hie, mar hy makke him tige swier.

54 Dêrnei kaem Tryfon werom, en mei him it jonkje Antiochus, dat regearre en kroane wier.

55 Do sammelen al de kriichslju by him gear, dy’t Demetrius ôfset hie, en hja fochten tsjin Demetrius, dy’t him de rêch kearde en flechte.

56 En Tryfon naem de oaljefanten en wûn Antiochië.

57 Destiids skreau de jonge Antiochus oan Jonathan, sizzende: Ik befêstigje dy yn it hegepreesterskip, en stel dy ta in hearsker oer de fjouwer regearingen, en ta ien fan 'e freonen fan 'e kening.

58 Dêrop stjûrde er him gouden gerei om der yn to bitsjinjen to wirden, en joech him talitten to drinken yn goud, en yn poarperen klaaid to wirden, en in gouden gesp to dragen.

59 Ek makke er syn broer Simon ta oerste fen it plak dat de ljedder fen Tyrus hjitte oant de grinzen fen Egypte ta.

60 Do gyng Jonathan út en gyng troch de stêdden oer it wetter, en al de troepen fen Aram sammelen har by him gear om him to helpen;

61 Hwer't er nei Gaza wei gyng, mar de Gaza's sluten him út; dêrom lei er it belegerje, en forbaernde hjar foarwirden mei fjûr, en bedarre se.

62 Dêrnei, do’t de Gaza’s Jonatan smeeken, makke er frede mei hjar, en hy naem de soannen fen hjar foarsten ta gizelders, en stjûrde se nei Jeruzalem, en teach troch it lân nei Damaskus.

63 Do’t Jonatan nou hearde dat de foarsten fan Demetrius mei in greate macht to Cades, dat yn Galiléa is, kommen wierne, om him út it lân to fordriuwen, 64 En hy gyng hjarren temjitte, en liet Simon syn broer yn it lân.

65 Do legere Simon him tsjin Bethsura, en stried dêr in lange tiid tsjin, en slút it op.

66 Mar hja woenen frede mei him to hawwen, dat hy hjarren joech, en hja brochten se dêrwei út, en namen de stêd yn en sette der in garnizoen yn.

67 Wat Jonatan en syn leger oangiet, hja legeren hjar by it wetter fen Gennesar, hwer't hja de moarns wei kamen nei de flakte fen Nasor.

68 En sjuch, it leger fen frjemden moete hjar op ’e flakte, dy’t mannen op ’e bergen foar him yn ’e hinderlagen leine, en hjar tsjin him oer kamen.

69 En do’t de yn ’e hinderlagen leine út hjar plakken opstean en de striid oanslepen, flechten allegearre fen Jonatans kant; 70 Foar safier't der net ien fen hjarren oerbleaun wie, útsein Mattathia, de soan fen Absalom, en Judas, de soan fen Kalfi, de oersten fen it leger.

71 Do skuorde Jonathan syn klean en smiet ierde op syn holle en bea.

72 Neitiid kearde er wer ta de striid, sette er se op 'e flecht, en sa naaiden se fuort.

73 En do’t syn eigen mannen, dy’t flechten wierne, dat seagen, kearden hja wer ta him, en mei him efterfolgen hjar nei Kades ta, ja, nei hjar eigen tinten ta, en dêr legeren hja har leger.

74 Sa waerden fen ’e heidenen dy deis sa’n trijetûzen man ferslein, mar Jonatan gyng werom nei Jeruzalem.

HAADSTIK 12 1 Do’t Jonathan nou seach dat de tiid him tsjinne, keas er guon mannen út en stjûrde dy nei Rome, om de freonskip dy’t hja mei hjar hiene te befêstigjen en te fernijen.

2 En hy stjûrde ek brieven nei de Lacedemoniërs en nei oare plakken, om itselde doel.

3 Do gyngen hja nei Rome, en kamen yn ’e senaat, en seine: Jonatan de hegepryster en it folk fen ’e Joaden hawwe ús nei jimme stjoerd, ta it ein scilstû de freonskip dy’t jimme mei hjar hiene, en it bûn fornije. , lykas yn eardere tiid.

4 Dêrop joegen de Romeinen har brieven oan 'e steedhâlders fan elk plak, dat se har yn frede bringe soene yn it lân Judéa.

5 En dit is de ôfskrift fen ’e brieven dy’t Jonatan oan ’e Lacedemoniërs skreau: 6 Jonatan, de hegepreester, en de âldsten fen it folk, en de preesters, en de oare Joaden, groete de Lacedemoniërs, hjar broerren: 7 Der waerden eartiids brieven stjoerd nei Onias, de hegepryster út Darius, dy’t doe ûnder jimme regearre, om oan to toanen dat jimme ús bruorren binne, lyk as it hjir ûnderskreaune ôfskrift oanjout.

8 Yn dy tiid smeekte Onias de ambassadeur dy't earlik stjoerd wie, en ûntfong de brieven, wêryn't ferklearring makke waard fan 'e kompetysje en freonskip.

9 Dêrom hawwe wy ek, al hawwe wy neat fan dizze dingen nedich, dat wy de hillige boeken fan 'e Skrift yn ús hannen hawwe om ús te treasten,

10 Hawwe dochs besocht om jimme te stjoeren ta it fernijen fan bruorskip en freonskip, dat wy jimme net alhiel frjemd wurde soene: hwent it is in lange tiid foarby sûnt jimme ta ús stjoerd hawwe.

11 Wy tinke dêrom altyd sûnder ophâlden, sawol op ús feesten as op oare geunstige dagen, oan jo yn 'e offers dy't wy offerje, en yn ús gebeden, lykas de reden is, en sa't it ús is om oan ús bruorren te tinken: 12 En wy binne bliid fen jins eare.

13 Wat ússels oanbelanget, wy hawwe oer alle kanten grutte problemen en oarloggen hân, om’t de keningen dy’t om ús hinne binne tsjin ús fochten.

14 Wy soene lykwols net lestich wêze foar jo, noch foar oaren fan ús bûnsgenoaten en freonen, yn dizze oarloggen: 15 Hwent wy hawwe help út ’e himel dy’t ús bystean, sa’t wy forlost binne fen ús fijannen, en ús fijannen ûnder de foet brocht wurde.

16 Om dy reden ha wy Numenius, de soan fen Antiochus, en Antipater, de soan fen Jason, útkeazen, en hja stjûrden nei de Romeinen, om de freonskip dy’t wy mei hjar hiene, en it eardere bân, to fornijen.

17 Wy hawwe hjarren ek gebean om nei jimme to gean, en to groetsjen en jimme ús brieven oer de fornijing fen ús broederskip to oersjen.

18 Hwerom scille jimme nou goed dwaen om ús dêr in antwird op to jaen.

19 En dit is de ôfskrift fen ’e brieven dy’t Oniares stjûrd hat.

20 Areus, de kening fen 'e Lacedemoniërs, ta Onias, de hegepreester, groetnisjend: 21 It is skriftlik fûn, dat de Lacedemoniërs en Joaden bruorren binne, en dat se út Abrahams stam binne: 22 Nou den, om’t dit ús bikend is, scille jimme goed dwaen om ús oer jimme foarspoed te skriuwen.

23 Wy skriuwe jimme nochris werom, dat jimme fé en guod fan ús binne, en dat fan jimme is. Wy befelje dêrom ús boargemasters, om jimme dêroer ferslach to meitsjen.

24 Do’t Jonatan nou hearde dat Demebius syn foarsten kamen om tsjin him to striden mei in grutter leger as earder, 25 En Hy forteach fen Jeruzalem en trof hjarren yn it lân Amathis; 26 En hy stjûrde spionnen nei hjar tinten, dy’t wer kamen, en forhelle him dat hja oansteld wierne om yn ’e nacht oer hjar to kommen.

27 Dêrom, do’t de sinne ûndergien wie, gebea Jonatan syn mannen om te wachtsjen en yn ’e wapens te wêzen, dat hja de hiele nacht ree wiene om te striden; ek stjûrde er centinels om it leger hinne.

28 Mar do’t de fijannen hearden dat Jonatan en syn mannen klear wierne ta de striid, waerden hja bang en trillen yn hjar hert, en hja stieken fjûr oan yn hjar leger.

29 Mar Jonathan en syn selskip wisten it net oant de moarns, hwent hja seagen de ljochten brânen.

30 Do forfolge Jonathan hjarren, mar naem hjar net yn, hwent hja wierne oer de rivier de Eleutherus.

31 En Jonathan kearde him ta de Arabieren, dy’t Sabadeeërs neamden, en sloech hjar, en naem hjar bút.

32 En dêr’t er fuortgyng, kaem er to Damaskus, en gyng sa troch it hiele lân; 33 Simon gyng ek út en gyng troch it lân nei Askalon ta, en de hilligen dêre oanswettende, dêr’t er wei nei Joppe gyng en it wûn.

34 Hwent hy hie heard, dat hja de grêft oerjaan soene oan dejingen dy't Demetrius yn diel namen; dêrom sette er dêr in garnizoen om it te hâlden.

35 Hjirnei kaem Jonatan wer thús, en rôp de âldsten fen it folk byinoar, en rieplachte mei hjarren oer it bouwen fan bolwurken yn Judéa, 36 En de muorren fen Jeruzalem heger makken, en in greate berch oprjuchte tusken de toer en de stêd, om hjar to skieden fen ’e stêd, dat hja allinne wêze scoe, dat de minsken dêr net forkeapje noch keapje mochten.

37 Dêrop kamen hja byinoar om de stêd op te bouwen, om’t in part fen ’e muorre oan ’e beek oan ’e eastkant del fallen wier, en hja fornijden dat dat Kapenatha hjitte.

38 Simon sette ek Adida op to Sefela, en makke it sterk mei poarten en latten.

39 En Tryfon gyng hinne om it keninkryk fen Azië to krijen, en Antiochus, de kening, to deadzjen, dat er de kroan op syn holle sette mocht.

40 Mar hy wie bang dat Jonatan him net lije soe, en dat er tsjin him stride soe; dêrom socht er in wei om Jonatan to nimmen, dat er him deadzje mocht. Sa gyng er fuort en kaem to Bethsan.

41 Do gyng Jonathan út him temjitte, mei fjirtich tûzen man, útkard ta de striid, en kaem to Bethsan.

42 Do't Tryfon nou Jonatan seach mei sa'n greate krêft, doarste er de hân net tsjin him útstekken; 43 Mar hy ûntfong him eare, en priizge him oan al syn freonen, en joegen him jeften, en gebea syn kriichslju om him like hearrich to wêzen as oan himsels.

44 En tsjin Jonatan sei er: Hwerom hawwe jo dit hiele folk yn sa'n swiere benaudens brocht, om't der gjin oarloch tusken ús is?

45 Stjoer hjar dêrom nou wer nei hûs, en kies in pear mannen dy’t op dy wachtsje, en kom mei my nei Ptolemaïs, hwent ik scil it dy jaen, en de oare bolwurken en troepen, en allegearre dy’t in plicht hawwe. wat my oanbelanget, ik sil weromkomme en fuortgean: hwent dit is de oarsaak fan myn kommen.

46 Do die Jonatan him leaude lyk as er him sein hie, en stjûrde syn leger fuort, dy’t nei it lân Judéa gyng.

47 En by himsels bleau er mar trijetûzen man, fen hwa't er twatûzen nei Galiléa stjûrde, en tûzen gyngen mei him.

48 Do’t Jonatan nou yn Ptolemais kaem, diene de Ptolemaïs de poarten ticht en naem him, en allegearre dy’t mei him kamen, sloegen hja mei it swird.

49 Do stjûrde Tryfon in leger fen fuotgongers en ruters nei Galiléa en nei de greate flakte, om Jonatans hiele selskip to fordylgjen.

50 Mar do't hja wisten, dat Jonatan en hjar by him nommen en slachte wierne, moedigen hja inoar oan; en gongen ticht byinoar, ree om te fjochtsjen.

51 En dejingen dy't hjar folgen, en fornamen dat hja ree wierne to fjochtsjen foar hjar libben, kearden wer werom.

52 Dêrop kamen hja allegearre mei frede yn it lân Judéa, en dêr jammerden hja Jonathan en dejingen dy't by him wierne, en hja waerden tige bang; dêrom makke hiele Israel greate klaagliederen.

53 Do sochten al de heidenen, dy’t der omhinne wierne, hjar to fordylgjen, hwent hja seine: Hja hawwe gjin kaptein, noch immen dy’t hjar helpe kin; HAADSTIK 13 1 En do’t Simon hearde dat Tryfon in greate leger gearbrocht hie om it lân Judéa binnen te fallen en it te ferneatigjen, 2 En seach dat it folk yn greate biven en eangst wier, gyng er op nei Jeruzalem, en sammele it folk byinoar; 3 En hja joegen hjar oan, sizzende: Jimme witte sels hwet greate dingen ik, en myn broerren en myn heite hûs, dien

hawwe foar de wetten en it hillichdom, ek de fjildslaggen en de problemen dy’t wy sjoen hawwe.

4 Troch hwêrfan binne al myn broerren om Israëls wille slein, en ik bin allinne oerbleaun.

5 Nou den scil it fier fen my wêze, dat ik myn eigen libben sparje scoe yn elke tiid fen benaudens, hwent ik bin net better as myn bruorren.

6 Jawis, Ik scil myn folk wreke, en it hillichdom, en ús frouljue en ús bern; 7 Do’t it folk nou dizze wirden hearde, waerd hjar geast wer libben.

8 En hja antwirden mei in lûde stimme, sizzende: Dû scilst ús lieder wêze yn plak fen Judas en dyn broer Jonatan.

9 Fjochtsje ús fjildslaggen, en hwet jo ús gebiede, dat scille wy dwaen.

10 Do sammele er al de kriichslju byinoar, en hy makke hastich om de muorren fen Jeruzalem ôf te meitsjen, en hy forsterke it rûnom.

11 Ek stjûrde er Jonatan, de soan fen Absolom, en mei him in greate macht nei Joppe; 12 Do gyng Tryfon fen Ptolemaus wei mei in greate macht, om it lân Judéa binnen te fallen, en Jonatan wier by him yn 'e wacht.

13 Mar Simon sloech syn tinten op to Adida, tsjinoer de flakte.

14 Do’t Tryfon nou wist dat Simon opstien wier yn plak fen syn broer Jonatan, en fan doel wie om mei him de striid to gean, stjûrde er boaden nei him, sizzende: 15 Hwent wy hawwe dyn broer Jonatan yn ’e gaten, it is foar jild dat er skuldich is oan ’e skat fen ’e kening, oer de saak dy’t him tasein is.

16 Stjoer dêrom nou hûndert talinten silver en twa fen syn soannen ta gizelders, dat er, as er yn frijheit is, net fan ús yn opstân komme, en wy him litte litte.

17 Dêrop stjoerde Simon, al fernaam er dat se ferrifeljend tsjin him sprieken, mar hy stjoerde it jild en de bern, dat er him net miskien in grutte haat tsjin it folk opbringe soe.

18 Hwa soe sein hawwe: Om’t ik him it jild en de bern net stjûrd hie, dêrom is Jonathan dea.

19 Do stjûrde er hjarren de bern en de hûndert talinten; alhoewol't Tryfon forsloech, en hy liet Jonathan net gean.

20 En hjirnei kaem Tryfon, om it lân yn te fallen en it te ferneatigjen, rûnom op ’e wei dy’t nei Adora liedt; mar Simon en syn leger teagen tsjin him op oeral dêr’t er hinnegyng.

21 En hja, dy’t yn ’e toer wierne, stjûrden boaden nei Tryfon, ta it ein dat er hastich nei hjar komme scoe troch de woastenije, en hjar fiedsel stjûre.

22 Dêrom makke Tryfon al syn ruters klear om dy nachts to kommen, mar der foel in tige greate snie, om't er net kaem. Sa gyng er fuort en kaem yn it lân Galeäd.

23 En do’t er by Baskama kaem, deade er Jonathan, dy’t dêr begroeven wier.

24 Do kaem Tryfon werom en gyng nei syn lân.

25 Do stjûrde Simon, en naem de biente fen Jonatan, syn broer, en bigroeven se to Modin, de stêd fen syn âffears.

26 En hiele Israël makke in greate klaaglieder oer him, en gûlde him in protte dagen.

27 Simon boude ek in monumint op it grêf fen syn heit en syn bruorren, en brocht it op nei it sicht, mei úthugen stien efter en foar.

28 En hy sette saun piramiden op, de iene tsjin de oare, for syn heit en syn mem en syn fjouwer broerren.

29 En dêryn makke er slûchslimme doelen, dêr’t er greate pylders oer sette, en op ’e pylders makke er al hjar harnas ta in ivige oantinken, en troch de wapenrusting skippen útsnien, dat hja sjoen wirde mochten fan al dy’t op ’e sé farre. .

30 Dit is it grêf dat er to Modin makke, en it stiet noch oant hjoed de dei.

31 En Tryfon die de jonge kening Antiochus ferrifeljend, en deade him.

32 En hy regearre yn syn plak, en kroande himsels ta kening fen Azië, en brocht in greate ramp oer it lân.

33 Do boude Simon de bolwurken yn Judéa op, en omheinde se mei hege tuorren, en greate muorren, en poarten en traaljes, en lei dêr fiedsel op.

34 En Simon keas mannen út, en stjûrde nei kening Demetrius, dat er it lân frijheit jaen scoe, hwent alles hwet Tryfon dien wier, wier fornijerjen.

35 Oan hwa't kening Demetrius antwirde en sa skreau: 36 Kening Demetrius stjoert Simon, de hegepryster, en freon fan keningen, lykas ek oan 'e âldsten en naasje fan 'e Joaden, groete: 37 De gouden kroan en de skarlaken mantel, dy’t jimme ús tastjoerd hawwe, hawwe wy ûntfongen; 38 En al it forboun dat wy mei jimme makke hawwe, scil stean bliuwe; en de festingen dy't jimme boud hawwe, scille jimmes wêze.

39 Hwet alle tafersjoch of skuld oangiet dy’t oant hjoed de dei dien is, wy ferjouwe it, en ek de kroanbelesting, dy’t jimme ús skuldich binne; 40 En sjuch hwa't ûnder jimme moete binne om yn ús foarhôf to wêzen, lit dan ynskreaun wirde, en lit der frede tusken ús wêze.

41 Sa waerd it jok fen ’e heidenen fen Israël ôfnommen yn it hûndert en santichste jier.

42 Do bigoun it folk fen Israël yn hjar ynstruminten en oerienkomsten to skriuwen: Yn it earste jier fen Simon, de hegepreester, de steedhâlder en oerste fen ’e Joaden.

43 Yn dy dagen legere Simon him tsjin Gaza en belegere it rûnom; hy makke ek in kriichsmotor, en sette dy by de stêd, en hy sloech in bepaalde toer en naam dy yn.

44 En dy’t yn ’e motor sieten, sprongen de stêd yn; dêr't in grutte opskuor yn 'e stêd wie: 45 Om’t it folk fen ’e stêd hjar klean skuorre, en mei hjar frouljue en bern op ’e muorren klommen, en mei in lûde stim rôp, en smeekte Simon hjarren frede to jaen.

46 En hja seine: Doch net mei ús neffens ús goddeleaze, mar nei jins genede.

47 Sa waerd Simon mei hjarren befredigd, en stried net mear tsjin hjar, mar sette hjar út 'e stêd, en reinige de huzen dêr't de ôfgoaden wierne, en gyng dêr yn mei lieten en tanksizzing.

48 Ja, hy sette der alle ûnreinheit út, en sette dêr minsken dy’t de wet hâlde woenen, en makke it sterker as it wie foarhinne, en boude dêr in wenplak foar himsels.

49 Ek hja fen ’e toer to Jeruzalem waerden sa nêst hâlden, dat hja net útkomme, noch yn it lân komme koene, noch keapje, noch ferkeapje; dêrom sieten hja yn greate need út gebrek oan fiedsel, en in great tal fen hjarren omkaem. troch hongersneed.

50 Do rôpen hja nei Simon, en smeeken him ien mei hjar to wêzen; en doe't er se dêrwei útbrocht hie, reinige er de toer fan ûnreinheden: 51 En de trije en tweintichste deis fen ’e twadde moanne yn it hûndert en sauntichste jier kaem dêryn yn, mei tanksizzing, en palmtûken, en mei harpen, en simbalen, en mei fiolen, en lofsangen en lieten; waard in grutte fijân út Israel ferneatige.

52 Hy hat ek ornearre dat dy dei alle jierren mei blydskip hâlden wirde scoe. Boppedat makke er de heuvel fan 'e timpel dy't by de toer wie sterker as it wie, en dêr wenne er sels mei syn selskip.

53 En do't Simon seach dat syn soan Johannes in dapper man wie, stelde er him ta oerste fan alle legers; en hy wenne to Gazera.

HAADSTIK 14 1 En yn it hûndert en tolfde jier sammele kening Demetrius syn troepen byinoar, en gyng nei Medië om him help to krijen om tsjin Tryfon te fjochtsjen.

2 Mar do’t Arsaces, de kening fen Perzië en Medië, hearde dat Demetrius binnen syn grinzen ynkommen wier, stjûrde er ien fen syn foarsten om him yn libben to nimmen; 3 Dy’t gyng en sloech it leger fen Demetrius, en naem him en brocht him nei Arsaces, troch hwa’t er yn ’e wacht set waerd.

4 Wat it lân Judéa oangiet, dat wie stil al de dagen fen Simon; hwent hy socht it goede fen syn naasje op sa'n wize, dat syn gesach en eare har altyd goed behaagden.

5 En lyk as er eare wier yn al syn dieden, sa yn dit, dat er Joppe naem ta in haven, en yngong makke ta de eilannen fen ’e sé.

6 En hy wreide de grinzen fen syn folk út, en krige it lân werom, 7 En hy sammele in great tal finzenen byinoar, en hy hie de hearskippij fen Gazera, en Bethsura, en de toer, dêr’t er alle ûnreinheit út helle, en der wie gjinien dy’t him forsette.

8 Do bearbeiden hja hjar lân yn frede, en de ierde joech hjar opbringst, en de beammen fen it fjild hjar frucht.

9 De âlde mannen sieten allegearre op ’e strjitten, en sprieken oer goede dingen, en de jongelju droegen hearlike en oarlochske klean oan.

10 Hy soarge foar de stêdden en sette allerhande wapens yn hjar, dat syn eare namme bekend waerd oant it ein fen ’e wrâld.

11 Hy makke frede yn it lân, en Israël wie bliid mei grutte blydskip: 12 Hwent elk siet ûnder syn wynstôk en syn figebeam, en der wie gjinien dy't hjar skuorde: 13 Ek wie der gjinien mear yn it lân om tsjin hjar to fjochtsjen: ja, de keningen sels waerden yn dy dagen omkeard.

14 Fierders forsterke er al syn folk dy’t fornedere wierne: de wet ûndersocht er; en alle minachters fan 'e wet en goddeleaze persoan naem er fuort.

15 Hy forsierde it hillichdom, en formannichfâldige it gerei fen ’e timpel.

16 En do’t it to Rome en oan Sparta ta heard waerd dat Jonatan dea wier, wierne hja tige spyt.

17 Mar do’t hja hearden dat syn broer Simon yn syn plak hegepryster makke waerd, en hy regearre oer it lân en de stêdden dêryn.

18 En hja skreaunen him op koperen tafels, om de freonskip en de bûn dy’t hja makke hiene mei Judas en syn broerren Jonatan te fernijen: 19 Hwet skriften foarlêzen wierne foar de gemeinte to Jeruzalem.

20 En dit is de ôfskrift fen ’e brieven dy’t de Lacedemoniërs stjûrden; De oersten fan 'e Lacedemoniërs, mei de stêd, oan Simon de hegepryster, en de âldsten, en prysters, en it oerbliuwsel fan it folk fan 'e Joaden, ús bruorren, stjoere groetenis: 21 De ambassadeurs dy’t nei ús folk stjoerd waerden, hawwe ús befêstige fan jins gloarje en eare: dêrom wiene wy bliid oer harren komst, 22 En hja registrearren de dingen dy’t hja sprieken yn ’e ried fen it folk op dizze wize; Numenius, de soan fan Antiochus, en Antipater, de soan fan Jason, de ambassadeurs fan 'e Joaden, kamen nei ús om de freonskip dy't se mei ús hienen te fernijen.

23 En it wie it folk behaagd om de mannen earlik te fermeitsjen en de ôfskrift fan har gesant yn iepenbiere registers te setten, oant it folk fan 'e Lacedemoniërs in

oantinken derfan hawwe mochten; fierder hawwe wy in ôfskrift derfan skreaun oan Simon de hegepryster .

24 Dêrnei stjûrde Simon Numenius nei Rome mei in grut gouden skyld fan tûzen pûnsmiet om it bûn mei hjar to befestigjen.

25 Do’t it folk it hearde, sei hja: Hwet scille wy Simon en syn soannen tankje?

26 Hwent hy en syn broerren en it hûs fen syn heit hawwe Israël fêststeld, en hjar fijannen fen hjarren forjage, en hjar frijheit bifêstige.

27 En hja skreauwen it op koperen tafels, dy’t hja setten op pylders op ’e berch Sion; De achttjinde deis fan 'e moanne Elul, yn 'e hûndert en tolfde jiers, dat is it tredde jier fan Simon de hegepreester, 28 En to Saramel, yn ’e greate gemeinte fen ’e preesters en folk, en oersten fen ’e naasje, en âldsten fen it lân, waerden ús dizze dingen meidield.

29 Om’t der fakentiden oarloggen west hawwe yn it lân, dêr’t Simon, de soan fen Mattatias, út it neiteam fen Jarib, mei syn bruorren, harsels yn gefaar setten, om hjar hillichdom en de wet to ûnderhâlden, en de fijannen fersette. fan har naasje die har naasje grutte eare: 30 (Hwent dêrnei waerd Jonatan, syn folk byinoar sammele, en hjar hegepreester west, ta syn folk tafoege; 31 Hjar fijannen makken har klear om hjar lân binnen te fallen, dat hja it fordjerre mochten, en de hannen op it hillichdom lizze; 32 Doe gyng Simon oerein, en stried foar syn folk, en brocht in protte fan syn eigen goed út, en bewapene de dappere mannen fan syn folk en joech har lean; 33 En hy forsterke de stêdden fen Judéa, mei Bethsura, dy’t leit oan ’e grinzen fen Judéa, dêr’t de wapenrusting fen ’e fijannen west hie; mar hy sette dêr in garnizoen fan Joaden: 34 Fierders forsterke er Joppe, dat oan ’e sé leit, en Gazera, dat grinzet oan Azotus, dêr’t de fijannen earder wenne hiene; 35 Dêrom songen it folk de dieden fen Simon, en ta hokfoar eare hy tocht syn naasje to bringen, makken him ta hjar steedhâlder en oerpreester, om't er al dy dingen dien hie, en om it gerjochtichheid en it leauwe dat er syn folk hâlden hie. en dêrfoar socht er mei alle middels syn folk te ferheffen.

36 Hwent yn syn tiid waerden de dingen foarspoedich yn syn hannen, dat de heidenen út hjar lân helle waerden, en ek dy’t yn ’e stêd fen David to Jeruzalem wierne, dy’t harsels in toer makke hiene, dêr’t hja út kamen en ûntreinigje. alles oer it hillichdom, en die in protte sear yn it hillich plak: 37 Mar hy sette der Joaden yn. en fersterke it ta de feilichheid fan it lân en de stêd, en ferhierden de muorren fan Jeruzalem.

38 Kening Demetrius befêstige him ek yn it hegepreesterskip neffens dy dingen, 39 En hy makke him ien fen syn freonen, en eare him mei grutte eare.

40 Hwent hy hie sizzen heard, dat de Romeinen de Joaden har freonen en bûnsgenoaten en bruorren neamd hiene; en dat se de ambassadeurs fan Simon eare fermakke hiene; 41 Ek dat it de Joaden en de preesters goed tofreden wiene dat Simon hjar steedhâlder en hegepreester wêze scoe foar ivich, oant der in trouwe profeet opstean scoe; 42 En dat er hjar kaptein wêze scoe en de lieding oer it hillichdom nimme scoe, om hjar oer hjar wurken en oer it lân en oer de harnas en oer de festingen to stellen, dat er, sis ik, de lieding oer de hillichdom; 43 Dêrnjonken, dat er fan elk hearrich wirde scoe, en dat alle skriften yn it lân yn syn namme makke wirde, en dat er yn poarper klaaid wirde en goud drage.

44 Ek dat it net ien fen it folk of de preesters wetlik wêze scoe ien fen dizze dingen to brekken, of syn wirden to to sizzen, of

in gemeinte yn it lân byinoar to bringen sûnder him, of klaaid wirde yn poarperen, of in gesp fan goud; 45 En hwa't oars dwaen scil, of ien fen dizze dingen brekke scoe, dy scil straft wirde.

46 Sa like it al it folk om mei Simon to dwaen en to dwaen lyk as sein wirde.

47 Do akseptearre Simon dit, en hie it goed to wêzen hegepreester, en oerste en steedhâlder fan 'e Joaden en preesters, en om se allegearre te ferdigenjen.

48 Do gebean hja dat dit skrift op koperen tafels set wirde scoe, en dat hja op in oansjenlik plak binnen it omkriten fen it hillichdom set wirde scoene; 49 Ek dat de ôfskriften derfan yn 'e skatkiste opslein wirde, ta it ein, dat Simon en syn soannen se hawwe mochten.

HAADSTIK 15 1 En Antiochus, de soan fen Demetrius, de kening, stjûrde brieven fen ’e eilannen fen ’e sé ta Simon, de preester en de foarst fen ’e Joaden, en ta it hiele folk; 2 De ynhâld dêrfan wie dit: kening Antiochus oan Simon, de hegepryster en foarst fan syn folk, en oan it folk fan 'e Joaden, groetnis: 3 Om’t guon pestilente minsken it keninkryk fan ús âffears oernommen hawwe, en myn doel is it wer út te daagjen, dat ik it werombringe mei yn it âlde lângoed, en dêrta in mannichte frjemde soldaten byinoar sammele en skippen makke ha oarloch; 4 Myn bedoeling is ek om troch it lân te gean, dat ik my wreke mei op dyjingen dy't it ferneatige hawwe en in protte stêden yn it keninkryk woene makke hawwe.

5 Nou den bifêstigje ik dy al de offerjilden dy’t de keningen foar my dy jon hawwe, en alle jeften dy’t njonken hja joegen.

6 Ik jou dy ek talitten ta jild foar dyn lân mei dyn eigen stimpel.

7 En oangeande Jeruzalem en it hillichdom, lit se frij wêze; en al it wapenrusting datstû makke hast, en de festingen dystû boud hast en yn dyn hannen hâlden hast, lit dy foar dy bliuwe.

8 En as der wat oan ’e kening is of wêze scil, lit it dy forjown wirde fen nou ôf oant yn ivichheit.

9 Fierder, as wy ús keninkryk krigen hawwe, scille wy dy en jins folk en jins timpel earje mei grutte eare, dat jins eare oer de hiele wrâld bekend wirde scil.

10 Yn it hûndert en fjirtjinde jiers gyng Antiochus nei it lân fen syn âffears; op dy tiid kamen alle troepen ta him byinoar, dat der in bytsje oerbleaun by Tryfon.

11 Dêrom flechte er troch kening Antiochus efterfolge nei Dora, dy’t oan ’e see leit; 12 Hwent hy seach dat him op ien kear yn ’e problemen kamen, en dat syn troepen him forlitten hiene.

13 Do legere Antiochus tsjin Dora, en hie by him hûndert en tweintich tûzen kriichsman en acht tûzen ruters.

14 En do’t er de stêd rûnom omsingelde, en by de skippen ticht by de stêd oan ’e sé slein hie, fergriemde er de stêd oer lân en oer see, en liet er gjinien útgean of yngean.

15 Yn 'e tuskentiid kamen Numenius en syn selskip út Rome, mei brieven oan 'e keningen en lannen; wêryn dizze dingen skreaun binne: 16 Lucius, konsul fan 'e Romeinen oan 'e kening Ptolemeus, groetet: 17 De ambassadeurs fan 'e Joaden, ús freonen en bûnsgenoaten, kamen ta ús om de âlde freonskip en bûn te fernijen, stjoerd fan Simon de hegepryster en fan it folk fan 'e Joaden.

18 En hja brochten in gouden skyld fen tûzen poun.

19 Wy tochten it dêrom goed de keningen en de lannen to skriuwen, dat hja hjar gjin kwea dwaen scoene, noch tsjin hjar, hjar stêden of lannen, en hjar fijannen tsjin hjar helpe soene.

20 It like ús ek goed om it skyld fen hjarren to ûntfangen.

21 As der dan pestilente minsken binne, dy’t út hjar lân nei jimme flechte binne, jou dy oer oan Simon de hegepreester, dat er hjar strafje mei neffens hjar eigen wet.

22 Datselde skreau er ek oan de kening Demetrius, en Attalus, oan Ariarathes en Arsaces, 23 En ta al de lannen en ta Sampsames, en de Lacedemoniërs, en ta Delus, en Myndus, en Sicyon, en Caria, en Samos, en Pamfylië, en Lycia, en Halikarnassus, en Rhodus, en Aradus, en Kos, en Side , en Aradus, en Gortyna, en Cnidus, en Syprus, en Cyrene.

24 En it ôfskrift dêrfan skreaunen hja oan Simon de hegepreester.

25 Do lei de kening Antiochus de twade deis tsjin Dora, en oanfoel it altiid en makke motors, dêrmei slút er Tryfon op, dat er net út noch yn koe.

26 Yn dy tiid stjûrde Simon him twatûzen útkarden mannen om him to helpen; ek sulver en goud en in protte harnas.

27 Mar hy woe se net oannimme, mar forbriek alle forbounen dy’t er earder mei him makke hie, en waerd him frjemd.

28 Fierders stjûrde er Athenobius, ien fen syn freonen, ta him, om mei him to praten en to sizzen: Jimme hâlde Joppe en Gazera achter; mei de toer dy't yn Jeruzalem is, dat binne stêden fan myn ryk.

29 De grinzen dêrfan hawwe jimme forwoaste, en jimme hawwe yn it lân great forkearde, en jimme hawwe de hearskippij krigen oer in protte plakken yn myn keninkryk.

30 Rêd den nou de stêdden dy’t jimme ynnommen hawwe, en de skatten fen ’e plakken dêr’t jimme hearskippij oer krigen hawwe bûten de grinzen fen Judéa; 31 En jou my foar hjar fiifhûndert talinten silver; en foar it kwea dat jimme dien hawwe, en de skatten fen 'e stêden, oare fiifhûndert talinten; sa net, wy sille komme en stride tsjin jimme 32 Do kaem Athenobius, de freon fan ’e kening, to Jeruzalem, en do’t er de hearlikheit fen Simon seach, en de kast fen ’e gouden en sulveren plaat, en syn greate opkomst, waerd er ferbjustere, en fertelde him it boadskip fen ’e kening.

33 Do antwirde Simon en sei tsjin him: Wy hawwe gjin oarmans lân nommen, noch dat hwet oaren hat, mar it erfskip fen ús âffears, dat ús fijannen in skoft ûnrjocht yn besit hienen.

34 Dêrom hâlde wy, by gelegenheid, it erfskip fen ús âffears.

35 En do’t Jo Joppe en Gazera easkje, al hawwe hja it folk yn ús lân great kwea dien, dochs scille wy dy hûndert talinten foar hjar jaen. Hjiroan antwirde Athenobius him gjin wurd; 36 Mar hy kaem yn grime werom nei de kening, en makke him ferslach fan dizze taspraken en oer de hearlikheid fan Simon en fan alles hwet er sjoen hie: dêrop waerd de kening tige lilk.

37 Yn 'e tuskentiid flechte Tryfon per skip nei Orthosias.

38 Do stelde de kening Cendebeus ta oanfierder fan ’e seekust, en joech him in leger fan fuotgongers en ruters, 39 En hy gebea him syn leger nei Judéa to bringen; ek gebea er him Cedron op te bouwen en de poarten te fersterkjen en te striden tsjin it folk; mar wat de kening sels oangiet, hy efterfolge Tryfon.

40 Do kaem Cendebeüs to Jamnia en bigoun it folk to prikkeljen en Judéa binnen te fallen, en it folk finzen te nimmen en se te deadzjen.

41 En do’t er Cedrou opboud hie, sette er dêr ruters en in leger fuotgongers, ta it ein, dat hja útrinne mochten op ’e wegen fen Judéa, lyk as de kening him hjitten hie.

HAADSTIK 16 1 Do kaem Johannes op fen Gazera, en forhelle Simon, syn heit, hwet Cendebeus dien hie.

2 Dêrom rôp Simon syn beide âldste soannen, Judas en Johannes, en sei tsjin hjar: Ik, en myn broerren, en myn heite hûs, haw ea fan myn jonkheid ôf oant hjoed de dei fochten tsjin Israëls fijannen; en dingen binne sa goed yn ús hannen west, dat wy Israel faaks forlost hawwe.

3 Mar no bin ik âld, en jimme binne, troch Gods barmhertichheid, fan in foldwaande âldens; 4 En hy keas út it lân tweintich tûzen kriichsmannen mei ruters, dy’t útteagen tsjin Cendebeus, en rêsten dy nachts to Modin.

5 En do’t hja de moarns oerein kamen en de flakte yn gongen, sjuch, in machtich great leger fen fuotgongers en ruters kaem tsjin hjar tsjin; 6 En hy en syn folk leine hjar tsjinoer, en do’t er seach dat it folk bang wier de wetterbeek to gean, gyng er earst oer himsels hinne, en do’t de mannen dy’t him seagen, gongen efter him troch.

7 En dat dien, fordielde er syn mannen, en sette de ruters midden yn ’e fuotgongers, hwent de ruters fan de fijannen wiene tige mannich.

8 Do blaasden hja mei de hillige trompetten, dêrop waerden Cendebeus en syn leger op de flecht brocht, dat in protte fen hjarren deade waerden, en de oerbleaunen gongen hjar nei de festing.

9 Yn dy tiid waerd Judas Johannes syn broer ferwûne; mar Jehannes folge harren noch, oant er by Cedron kaem, dy't Cendebeus boud hie.

10 En hja flechten oant de tuorren ta yn ’e fjilden fen Azotus; dêrom forbaernde er it mei fjûr, dat der sa'n twatûzen man fan hjar deaden waerden. Neitiid gie er yn frede werom yn it lân Judéa.

11 En yn ’e flakte fen Jericho waerd Ptolemeüs, de soan fen Abubus, oerste makke, en hy hie in oerfloed fen sulver en goud; 12 Hwent hy wier de skoansoan fen ’e hegepreester.

13 Dêrom, syn hert ferheffe, tocht er it lân foar himsels te krijen, en rieplachte dêrop ferrifeljend oer Simon en syn soannen om se te ferneatigjen.

14 En Simon bisocht de stêdden dy’t yn it lân wierne, en soarge foar de goede oardering derfan; doe't er sels delkaem nei Jericho mei syn soannen, Mattatias en Judas, yn it hûndert santjinde jier, yn 'e alfte moanne, neamd Sabat.

15 Dêr’t de soan fen Abubus hjar op bedrog oannommen hie yn in lyts gat, Docus neamd, dy’t er boud hie, en hjarre in great banket makke; 16 Do’t Simon en syn soannen in protte dronken hiene, kaem Ptolemeüs en syn mannen oerein, en namen hjar wapens, en kamen Simon op it banketplak, en sloegen him, en syn beide soannen, en guon fen syn tsjinstfeinten.

17 dêryn die er in great forried, en forjilde kwea mei goed.

18 Do skreau Ptolemeüs dizze dingen, en stjûrde nei de kening, dat er him in leger stjûre scoe om him by te stean, en hy scoe him it lân en de stêdden rêde.

19 En hy stjûrde ek oaren nei Gazera om Johannes to deadzjen; en nei de tribunes stjûrde er brieven om ta him to kommen, dat er hjarren sulver en goud en lean jaen mocht.

20 En oaren stjûrde er om Jeruzalem yn to nimmen en de berch fen ’e timpel.

21 No wie ien foar Gazera rûn en fortelde Jehannes, dat syn heit en syn broerren deade wierne, en, sizzende, hat Ptolemeüs stjûrd om dy ek to deadzjen.

22 Do’t er dit hearde, waerd er tige forheard; dêrom lei er de hannen op dy’t kommen wierne om him to fordjerren, en deade se; hwent hy wist, dat hja sochten om him fuort to meitsjen.

23 Wat de rest fan 'e dieden fan Johannes oanbelanget, en syn oarloggen, en weardige dieden dy't er dien hat, en it bouwen fan 'e muorren dy't er makke hat, en syn dieden, 24 Sjuch, dit stiet biskreaun yn ’e kroniken fen syn preesterskip, fen ’e tiid dat er hegepreester nei syn heit makke waerd.