Western Frisian - 2nd Maccabees

HAADSTIK 1 1 De bruorren, de Joaden dy't te Jeruzalem en yn it lân Judéa binne, winskje de bruorren, de Joaden dy't yn hiel Egypte binne sûnens en frede: 2 God scil jimme genedich wêze, en tink oan syn forboun dat Er makke hat mei Abraham, Izaäk en Jakob, syn trouwe tsjinstfeinten; 3 En jow jimme allegearre in hert om Him to tsjinjen en syn wil to dwaen, mei in goede moed en in willekeurich geast; 4 En iepenje jimme herten yn syn wet en geboaden, en stjoer jimme frede, 5 En harkje nei dyn gebeden, en wês ien mei dy, en lit dy noait yn ’e tiid fen benaudens.

6 En no binne wy hjir en bidde foar jo.

7 Hwet Demetrius regearre, yn it hûndert en njoggentichste jier, hawwe wy, de Joaden, oan jimme skreaun yn it uterste fen ’e benaudens dy’t oer ús kamen yn dy jierren, út ’e tiid dat Jason en syn selskip yn opstân kamen út it hillige lân en keninkryk, 8 En hja forbaerden de foarportaal, en forgeat ûnskuldich bloed; wy brochten ek offers en fyn moal, en stieken de lampen oan en setten de broden út.

9 En sjuch nou, dat jimme it feest fen ’e tabernakels hâlde yn ’e moanne Casleu.

10 Yn it hûndert acht en tachtich jier stjoerden it folk dat to Jeruzalem en yn Judéa wier, en de ried en Judas, groete en sûnens ta Aristobulus, de hear fan kening Ptolemeüs, dy’t út ’e stam fen ’e salve preesters wie, en ta de Joaden dy't yn Egypte wiene: 11 Foar safier’t God ús út greate gefaren forlost hat, tankje wy him tige, as er yn ’e striid west hat tsjin in kening.

12 Hwent Hy fordreau hjarren dy’t striden yn ’e hillige stêd.

13 Hwent do’t de oerste yn Perzië kaem, en it leger mei him dat ûnoerwinlik like, waerden hja yn ’e timpel fen Nanea deaslein troch de bedrog fen Nanea syn preesters.

14 Hwent Antiochus, as soe er mei har trouwe, kaem yn it plak, en syn freonen dy’t by him wierne, om jild te ûntfangen út namme fan in breidspear.

15 En do’t de preesters fen Nanea úttsjen wierne, en hy mei in lyts selskip yn it kompas fen ’e timpel kaem, hja sluten de timpel sadree’t Antiochus binnenkaem.

16 En hja iepene in doar fen it dak, en smieten stiennen as tongerbolten, en sloegen de oerste, haide se yn stikken, sloegen hjar de hollen ôf en smieten se nei de bûtenlju.

17 Seinge mei ús God yn alle dingen, dy’t de goddeleazen oerlevere hat.

18 Dêrom, wylst wy no fan doel binne de reiniging fan 'e timpel te hâlden op 'e fiif en tweintichste dei fan 'e moanne Casleu, tochten wy it nedich om jo derfan te befestigjen, dat jo it ek hâlde mochten, as it feest fan 'e hutten, en fan it fjoer, dat ús jûn waard doe't Neemias offer offere, dêrnei hie er de timpel en it alter boud.

19 Hwent do’t ús âffears nei Perzië brocht waerden, namen de preesters dy’t doe from wierne it fjûr fen it alter yn it geheim, en ferburgen it yn in leech plak fen in

kûle sûnder wetter, dêr’t hja it fêsthâlden, dat it plak ûnbekend wier alle manlju.

20 En nei in protte jierren, do’t it God behaagde, stjoerde Neemias, stjoerd fan ’e kening fan Perzië, út it neiteam fan dy preesters dy’t it ferburgen hiene nei it fjûr; ; 21 Do gebea er hjarren dat hja it ophelje en bringe; en doe't de offers derop leine, gebea Neemias de preesters it hout en de dingen dy't derop leine, mei it wetter te sprinkeljen.

22 Do’t dat dien wie, en de tiid kaem dat de sinne skynde, dy’t foarhinne yn ’e wolk ferburgen wie, waerd der in great fjûr oanstutsen, dat elk minske forwûndere.

23 En de preesters diene in gebed wylst it offer fortarde, sis ik, sawol de preesters as al it oare, Jonatan bigoun, en de oaren antwirden dêrop, lyk as Neemia dien hat.

24 En it gebed wier sa; O Hear, Heare God, Skepper fan alle dingen, dy't freeslik en sterk, en rjochtfeardich en barmhertich is, en de ienige en genedige kening, 25 De iennichste jower fen alle dingen, de iennichste rjuchtfeardige, almachtige en ivich, dû dy’t Israël forlost út alle benaudens, en de âffears útkard en hillige hast; 26 Untfang it offer foar jins hiele folk Israel, en bewarje jins diel, en hilligje it.

27 Sammelje de byinoar dy’t fan ús forstruid binne, rêd dejingen dy’t tsjinje ûnder de heidenen, sjoch nei de forachte en ôfgryslike, en lit de heidenen witte dat Jo ús God binne.

28 Strafje dejingen dy’t ús ûnderdrukke, en ús mei grutskens ûnrjocht dogge.

29 Plant jins folk wer yn jins hillichdom, lyk as Mozes spritsen hat.

30 En de preesters songen tankpsalmen.

31 Do’t it offer nou fortard wier, gebea Neemia it wetter dat oerbleaun wie, om op ’e greate stiennen te jitten.

32 Do’t dat dien wier, waerd der in flamme oanstutsen, mar hja waerd fortarre troch it ljocht dat fan it alter skynde.

33 Do’t dy saek nou bikend waerd, waerd de kening fen Perzië forteld, dat op it plak dêr’t de preesters, dy’t foartfierd wierne, it fjûr ferstoppe hiene, wetter kaem, en dat Neemia de offeren dêrmei suvere hie.

34 Do helle de kening it plak om, en hillige it, nei’t er de saak bisocht hie.

35 En de kening naem in protte jeften, en joech derfan oan dyjingen dy't er befredigje woe.

36 En Neemias neamde dit ding Naftar, dat is safolle as te sizzen, in reiniging; mar in protte minsken neame it Nephi.

HAADSTIK 2 1 It is ek te finen yn 'e skriften, dat Jeremy, de profeet, gebean dejingen dy't fuortfierd wiene om fan it fjoer te nimmen, lyk as it oantsjutten is: 2 En hoe’t de profeet, dy’t hjarren de wet jûn hat, hjarren opdroegen hat de geboaden des Heare net to forjitten, en dat hja har net dwaalje scoene, as hja bylden fen sulver en goud sjogge, mei hjar sieraden.

3 En mei oare soksoarte taspraken moedige er hjar oan, dat de wet net fen hjar hert ôfwykje scoe.

4 It stie ek yn datselde skrift, dat de profeet, fen God warskôge, gebean de tabernakel en de arke mei him to gean, wylst er de berch op gyng, dêr’t Mozes opklom, en it erfskip Gods seach.

5 En do’t Jeremy dêr kaem, foun er in holle hoale, dêr’t er de tabernakel en de arke en it reekofferalter yn lei, en sa stoppe er de doar.

6 En guon fan dyjingen dy't him folgen, kamen om de wei te markearjen, mar se koene it net fine.

7 Do’t Jeremy it fornamen, joech er hjarren de skuld, sizzende: Wat dat plak oangiet, it scil ûnbekend wêze oant de tiid dat God syn folk wer byinoar sammele en hjar ûntnimme ta barmhertichheid.

8 Den scil de Heare hjarren dizze dingen sjen litte, en de hearlikheit des Heare scil ferskine, en ek de wolk, lyk as hja toand is ûnder Mozes, en lyk as Salomo woe dat it plak earlik hillige wirde mocht.

9 It waerd ek forklearre, dat er wiis wier it offer fen ’e wijing en fen ’e foltôging fen ’e timpel offere hat.

10 En lyk as Mozes ta de Heare bea, kaem it fjûr út ’e himel en fortarde de slachtoffers; sa bea ek Salomo, en it fjûr kaem út ’e himel en fortarde de brânoffers.

11 En Mozes sei: Om’t it sûndoffer net iten wirde mocht, waerd it fortard.

12 Sa hâlde Salomo dy acht dagen.

13 Itselde waerd ek biskreaun yn 'e skriften en kommentaren fen Neemias; en hoe't er in bibleteek stifte, de dieden fan 'e keningen, en de profeten en fan David, en de brieven fan 'e keningen oer de hillige geskinken byinoar sammele.

14 Sa sammele Judas ek al dy dingen byinoar, dy't ferlern gien binne troch de oarloch dy't wy hiene, en se bliuwe by ús, 15 Dêrom, as jimme dêr ferlet fan hawwe, stjûr dan guon om se by jimme to heljen.

16 Wylst wy dan de suvering fiere sille, hawwe wy jimme skreaun, en jimme scille goed dwaen, as jimme deselde dagen hâlde.

17 Wy hoopje ek, dat de God, dy’t al syn folk forlost en hjar allegearre in erfskip joech, en it keninkryk, en it preesterskip en it hillichdom, 18 Lykas er yn ’e wet tasein hat, scil er meikoarten barmhertichheit oer ús hawwe en ús sammelje út alle lân ûnder de himel yn it hillich plak; 19 En oangeande Judas Makkabeus, en syn broerren, en de suvering fen ’e grutte timpel, en de ynwijding fen it alter, 20 En de oarloggen tsjin Antiochus Epifanes, en Eupator, syn soan, 21 En de dúdlike teikens dy’t út ’e himel kamen oan dyjingen dy’t har manmachtich gedragen ta har eare foar it Joadendom: sadat se, mar in pear, it hiele lân oerwûnen en barbaarske skaren efterfolgen, 22 En de timpel, dy't oer de hiele wrâld ferneamd is, wer weromhelle, en de stêd befrijd, en de wetten, dy't delgongen, ûnderhâlde, en de Heare hjarren genedich mei alle genede;

23 Al dizze dingen, sis ik, ferkundige troch Jason fan Cyrene yn fiif boeken, sille wy besykje te ferkoartjen yn ien bondel.

24 Om't se it ûneinige oantal beskôgje, en de muoite dy't se fine dat de winsk om de ferhalen fan it ferhaal te besjen, foar de ferskaat fan 'e saak, 25 Wy hawwe foarsichtich west, dat dejingen dy’t lêze wolle wille hawwe, en dat dejingen dy’t yn it oantinken wolle tajaan, gemak hawwe, en dat allegearre hwa’t it yn syn hannen komt, winst hawwe.

26 Dêrom wie it foar ús, dy’t ús dizze pynlike arbeid fan ôfkoarting op ús nommen hawwe, net maklik, mar in kwestje fan swit en wachtsjen; 27 Lykas it gjin gemak is foar dejinge dy’t in banket tariedt en it nut fan oaren siket: mar ta wille fan in protte sille wy dizze grutte pine mei wille ûndernimme; 28 De krekte ôfhanneling fan elk bepaald oan de skriuwer oerlitte, en stribjen om de regels fan in ôfkoarting te folgjen.

29 Hwent lyk as de boumaster fen in nij hûs moat soargje foar it hiele gebou; mar dy't him ûndersiket om it út te setten en it te skilderjen, moat passende dingen sykje foar it fersierjen: sa tink ik dat it by ús is.

30 Om op elk punt te stean, en dingen yn it algemien te besjen, en nijsgjirrich te wêzen yn partikulieren, heart ta de earste skriuwer fan it ferhaal: 31 Mar om koarts te brûken en in protte arbeid fan it wurk te mijen, is dejinge dy't in ferkoarting meitsje sil, jûn wurde.

32 Hjir sille wy dan it forhael bigjinne: allinne sa folle taheakke oan hwat sein is, dat it in dwaes ding is om in lange proloog to meitsjen en yn it forhael sels koart to wêzen.

HAADSTIK 3 1 No’t de hillige stêd mei alle frede bewenne waerd, en de wetten tige goed hâlden waerden, fanwegen de godstsjinst fen Onias, de hegepreester, en syn haat tsjin goddeleazen, 2 It barde dat sels de keningen it plak eare en de timpel grut makken mei hjar bêste geskinken; 3 Sadat Seleucus fan Azië fan syn eigen ynkomsten alle kosten droegen dy't ta de tsjinst fan 'e offers hearre.

4 Mar ien Simon út ’e stam Benjamin, dy’t ta steedhâlder fan ’e timpel waard makke, foel mei de hegepreester oer ûnrêst yn ’e stêd.

5 En do’t er Onias net oerwinne koe, joech er him ta Apollonius, de soan fen Thraseas, dy’t doe steedhâlder wie fan Celosyrië en Fenice, 6 En hy fertelde him dat de skatkiste yn Jeruzalem fol wie mei ûneinige sommen jild, dat de mannichte fen hjar rykdom, dy’t net by de rekken fen ’e offers oangie, ûntelbere wier, en dat it mooglik wie om alles yn ’e kening syn toaniel to bringen. hân.

7 Do’t Apollonius nou by de kening kaem en him it jild toand hie dêr’t him fan sein wie, keas de kening Heliodorus, syn skathâlder, út en stjûrde him mei in gebod om him it foarneamde jild to bringen.

8 Sa reizge Heliodorus fuort; ûnder in kleur fan it besykjen fan 'e stêden Celosyrië en Fenysje, mar yndie om it doel fan 'e kening te ferfoljen.

9 En do’t er to Jeruzalem kaem, en hofflik opnommen waerd fen ’e hegepreester fen ’e stêd, fortelde er him hwet yntelliginsje fen it jild jown wier, en forklearre hwerom er kaem, en frege oft dy dingen wier wierne.

10 Do fertelde de hegepreester him, dat der sa'n jild oplein wie ta help fan widdouwen en heitleaze bern: 11 En dat der hwat fen Hircanus, de soan fen Tobias, hearde, in man fen greate weardichheid, en net sa't dy goddeleaze Simon forkeard hie: de som dêrfan wie yn totaal fjouwerhûndert talinten sulver en twahûndert goud; 12 En dat it hielendal ûnmooglik wie dat sokke ûnrjocht tsjin hjar dien wurde soe, dy’t it begien hiene ta de hilligens fan it plak, en ta de majesteit en ûnoantaaste hilligens fan de timpel, eare oer de hiele wrâld.

13 Mar Heliodorus sei, fanwegen it gebod fen ’e kening, dat him him jûn hie: Dat it yn alle gefallen yn ’e skatkiste des kening brocht wirde moat.

14 Sa kaem er de deis, dy’t er bisteld hie, yn om dizze saak to oarderjen; dêrom wie der gjin lytse pine yn ’e hiele stêd.

15 Mar de preesters, dy’t hjar foar it alter bûgden yn hjar preestersklean, rôpen him nei de himel, dy’t in wet makke oangeande de dingen dy’t er ûnderholden hiene, dat hja feilich bewarre wirde scoene foar dyjingen dy’t har ta hâlden hiene.

16 En hwa’t de hegepreester yn it oantlit sjoen hie, it scoe syn hert ferwûne hawwe: hwent syn oanstek en it foroarjen fen syn kleur forklearren de inerlike pine fen syn geast.

17 Hwent de man waerd sa mei eangst en ôfgryslikens fen ’e lea omgien, dat it bliken wie oan dyjingen dy’t him seagen, hokker fertriet er no yn syn hert hie.

18 Oaren rounen út hjar huzen út, ta it algemiene smeekjen, hwent it plak like yn forachting to kommen.

19 En de froulju, omgord mei sek ûnder it boarst, wiene oerfloedich op ’e strjitten, en de jongfammen dy’t yn ’e gaten waerden rounen, guon nei de poarten, en guon nei de muorren, en oaren seagen út ’e finsters.

20 En allegearre hjarren de hannen nei de himel holden, smeeken.

21 Den scoe it mei in man meilijen hawwe om to sjen it fallen fen ’e mannichte fen allerhanne, en de eangst fen ’e hegepreester dy’t yn sa’n pine wier.

22 Doe rôpen se de Almachtige Heare op om de dingen dy't fan fertrouwen binne dien, feilich en wis te hâlden foar dyjingen dy't se dien hiene.

23 Dochs die Heliodorus hwat biskreaun wier.

24 Do't er nou dêr wier mei syn wacht oer de skatkiste, brocht de Heare fen 'e geasten en de prins fen alle macht in greate forskining, dat allegearre dy't oansteld wiene mei him yn to kommen waerden forbjustere oer de macht fen God, en waerd flau, en waerden tige bang.

25 Hwent der kaem hjarren in hynder mei in freeslike rider op him, en fersierd mei in tige moai deksel, en hy rûn fûleindich en sloech op Heliodorus mei syn foarfoaten, en it like derop dat hy dy’t op it hynder siet, folslein harnas hie goud.

26 Fierders forkamen twa oare jongelju foar him, opmerklik yn krêft, treflik yn skientme en moai yn klean, dy’t oan beide kanten by him stiene; en hy gisele him altiid, en joech him in protte seare streken.

27 En Heliodorus foel hommels op ’e grûn, en waerd omsingele troch greate tsjusternis; 28 Sa brochten se him, dy't de lêste tiid mei in greate trein en mei al syn wacht yn 'e neamde skatkiste kaam, út, sûnder by steat om himsels te helpen mei syn wapens: en dúdlik erkenden se de macht fan God. 29 Hwent hy is troch Gods hân delslein, en hy lei sprakeleas sûnder alle hope op it libben.

30 Mar hja priizgen de Heare, dy’t syn eigen plak wûnderlik eare hie: om de timpel; dy't in bytsje earder fol wie fan eangst en muoite, doe't de Almachtige Hear ferskynde, wie fol mei blydskip en blydskip.

31 Do baden guon fan Heliodorus syn freonen Onias daliks, dat er de Allerheechste oanroppe scoe om him syn libben to jaen, dy’t klear lei om de geast op to jaen.

32 En de hegepreester, dy’t er fortocht dat de kening der net forkearde dat der troch de Joaden Heliodorus ferried dien wie, offere in offer foar de sûnens fan de man.

33 En do’t de hegepryster forsoening die, forskynden deselde jongelju yn deselde klean en stiene njonken Heliodorus, sizzende: Jou de hegepreester Onias grutte tank, om’t de Heare dy om syn wille it libben jown hat; 34 En sjucht dat jo út 'e himel gien binne, forklearje oan alle minsken de machtige krêft fan God. En do't hja dizze wurden spritsen hiene, ferskynden hja net mear.

35 Do gyng Heliodorus, nei’t er de Heare offer offere hie en grutte biloften dien hie oan dejinge dy’t syn libben rêden hie, en Onias groetsjen, en hy gyng werom mei syn leger ta de kening.

36 Do tsjûge er tsjin alle minsken de wirken fen ’e greate God, dy’t er mei syn eagen sjoen hie.

37 En do’t de kening Heliodorus, dy’t in fatsoenlike man wêze mocht om noch ienris nei Jeruzalem stjoerd te wurden, sei er: 38 Astû in fijân of ferrieder hast, stjûr him dêrhinne, en dû scilst him goed gisele oannimme, as er mei syn libben ûntkomt; der is in bysûndere macht fan God. 39 Hwent dy’t yn ’e himel wennet, hat syn each op dat plak en biskermet it; en hy slacht en ferneatiget dyjingen dy't komme om it sear te dwaan.

40 En de dingen oangeande Heliodorus, en it bewarjen fan de skatkiste, foelen sa út.

HAADSTIK 4 1 Dizze Simon no, dêr’t wy it earder oer sprieken, en hie in ferrieder west fan it jild en fan syn lân, en lasterde Onias, as hie er Heliodorus eangstich makke en de wurknimmer fan dit kwea west.

2 Sa wie er frijmoedich him in ferrieder te neamen, dy’t de stêd goed fortsjinne hie en syn eigen folk oanbidde en sa iverich wie foar de wetten.

3 Mar do hjar haat sa fier gyng, dat troch ien fen Simon syn fraksje moarden dien wierne,

4 Onias seach it gefaar fan dizze twist, en dat Apollonius, as de steedhâlder fan Celosyrië en Fenice, woede, en fergrutte Simon syn kwea, 5 En hy gyng nei de kening, net om in oanklager to wêzen fen syn lânslju, mar om it goede fen allegearre to siikjen, sawol iepenbier as partikulier.

6 Hwent hy seach dat it ûnmooglik wie dat de steat rêstich bliuwe soe, en Simon liet syn dwaasheid, as de kening der net nei seach.

7 Mar nei de dea fen Seleucus, do’t Antiochus, Epifanes neamd, it keninkryk naam, wurke Jason, de broer fen Onias, ûnder de hân om hegepreester te wêzen, 8 De kening tasein troch foarbidding trijehûndert en sechstich talinten silver, en fan in oar ynkommen tachtich talinten; 9 Dêrnjonken beloofde er noch hûndert en fyftich mear ta te jaan, as er lisinsjes hawwe mocht om him in plak te meitsjen foar oefening en foar it oplieden fan de jeugd yn 'e moade fan 'e heidenen, en om se fan Jeruzalem te skriuwen troch de namme fan Antiochiërs.

10 En do’t de kening de hearskippij yn ’e hân krige hie, brocht er syn eigen folk daliks ta Grykske moade.

11 En de keninklike privileezjes, dy’t de Joaden in bysûndere geunst krigen hawwe troch middel fan Jehannes, de heit fan Eupolemus, dy’t om freonskip en help nei Rome gyng, naem er fuort; en de regearingen delsette dy't neffens de wet wiene, brocht er nije gewoanten tsjin 'e wet op.

12 Hwent hy boude mei wille in oefenplak ûnder de toer sels, en hy brocht de foarste jongfeinten ûnder syn ûnderhearrichheit, en liet hjar in hoed drage.

13 En sa wier de hichte fen de Grykske moade en de tanimming fen ’e heidenske seden, troch de oerweldige godstsjinst fen Jason, dy goddeleaze ellendeling, en gjin hegepreester; 14 Dat de preesters gjin moed hiene om mear op it alter to tsjinjen, mar de timpel ferachtend en de offers ferachte, haasten hjar om diel te hawwen oan 'e yllegale fergoeding op it plak fan oefening, nei't it spul fan Discus hjar oproppen hie; 15 Net setten troch de eare fen hjar âffears, mar de hearlikheid fen 'e Griken it bêste fan alles.

16 Hwerom kaem hjar in ramp oer hjar, hwent hja hiene hjar fijannen en wrekers to wêzen, hwaens seed hja sa earnstich folgen, en oan wa't hja yn alle dingen liken woene.

17 Hwent it is gjin licht ding om goddeleaze to dwaen tsjin de wetten fan God: mar de tiid dêrop scil dizze dingen ferkundigje.

18 En do’t it spul dat alle leauwenjierren brûkt waerd to Tyrus bewarre bleaun, wylst de kening bywêzich wie, 19 Dizze ûnbidige Jason stjûrde bysûndere boaden út Jeruzalem, dy’t Antiochiërs wierne, om trijehûndert drachmen sulver ta it offer fan Hercules te bringen, dat sels de dragers derfan tochten net oan it offer te jaan, om’t it net handich wie, mar om te wêzen reservearre foar oare kosten.

20 Dit jild waerd doe, oangeande de stjoerder, oansteld ta Hercules syn offer; mar fanwegen de dragers dêrfan waard it brûkt om galies te meitsjen.

21 Do’t Apollonius, de soan fen Menestheüs nou nei Egypte stjûrd waerd foar de kroaning fen kening Ptolemeüs, soarge Antiochus, dy’t er forstie dat er net goed mei syn saken oandien wie, foar syn eigen feilichheid; : 22 Dêr’t er eare opnommen waerd fen Jason en fen ’e stêd, en mei fakkel oanstutsen en mei greate roppen brocht waerd; 23 Trije jier letter stjûrde Jason Menelaos, de earder neamde broer fan Simon, om it jild oan 'e kening to dragen en him op guon nedige dingen yn 't sin to setten.

24 Mar hy waerd foar it oantlit fen ’e kening brocht, do’t er him grutbrocht hie om ’e hearlikheit fen syn macht, en krige it preesterskip foar himsels, en offere mear as Jason mei trijehûndert talinten silver.

25 Sa kaem er mei it mandaat fen ’e kening, en bringt neat dat it hegepreesterskip wurdich is, mar hie de grime fen in wrede tiran, en de grime fen in wyld bist.

26 Do waerd Jason, dy’t syn eigen broer ûndergraven hie, troch in oar ûndermine, twongen om te flechtsjen nei it lân fen ’e Ammoniten.

27 Sa krige Menelaos it foarstendom; mar wat it jild oangiet dat er de kening tasein hie, hy naam der gjin goede oarder foar, al easke Sostratis, de hearsker fan it kastiel.

28 Hwent him wier it sammeljen fen ’e gewoanten.

Dêrom waerden hja beide foar de kening roppen.

29 En Menelaos liet syn broer Lysimachus yn syn plak yn it preesterskip; en Sostratus ferliet Crates, dy't gûverneur fan 'e Syprianen wie.

30 Do’t dy dingen dien wierne, makken Tarsus en Mallos opstân, hwent hja wierne jûn oan de bywiif fen ’e kening, dy’t Antiochus hjitte.

31 Do kaem de kening yn alle hasten om de saken te befredigjen, en liet Andronikus, in man yn macht, ta syn plakferfanger.

32 En Menelaos, dy’t miende dat er in gaadlike tiid krige hie, stiel guon gouden gerei út ’e timpel, en joech dêr guon fan oan Andronikus, en guon ferkocht er nei Tyrus en de stêdden der omhinne.

33 Do’t Onias in boarch wist, bistrafde er him, en luts him werom yn in hillichdom to Daphne, dat by Antiochië leit.

34 Dêrom bea Menelaos, Andronikus útinoar en bea, om Onias yn syn hannen to krijen; dy't dêrta oertsjûge en yn bedrog by Onias kaam, joech him syn rjochterhân mei eed; en al waerd er troch him fertocht, oertsjûge er him dochs om út it hillichdom te kommen; 35 Hwerom waerden net allinne de Joaden, mar ek in protte fan oare folken, greate argewaasje, en waerden tige fertrietlik oer de ûnrjochtfeardige moard op 'e man.

36 En do’t de kening wer kaem út ’e plakken om Kilikië hinne, klagen de Joaden dy’t yn ’e stêd wierne, en guon fan ’e Griken dy’t dêr ek in ôfgriis fan hiene, om’t Onias sûnder oarsaak fermoarde waerd.

37 Dêrom wie Antiochus fan herte jammerdearlik, en begroeven meilijen, en skriemde, fanwegen it sobere en beskieden gedrach fan de deade.

38 En dy’t yn grime oanstutsen hie, naem er Andronikus syn poarperen fuort, en skuorde syn klean ôf, en brocht

him troch de hiele stêd nei dat plak dêr’t er ûnrêst tsjin Onias dien hie, dêr deade er de ferflokte moardner. Sa beleanne de Heare him syn straf, sa't er fertsjinne hie.

39 En do’t in protte hilligingen yn ’e stêd troch Lysimachus dien wierne mei de tastimming fan Menelaos, en de frucht derfan oer it bûtenlân ferspraat wie, sammele de mannichte har byinoar tsjin Lysimachus, en in protte gouden gerei waarden al fuortfierd.

40 Do’t it gewoane folk opstier, en fol mei grime, bewapene Lysimachus sa’n trije tûzen man, en bigoun earst geweld oan to offerjen; ien Auranus wie de lieder, in man fier fuort yn jierren, en net minder yn dwaasheid.

41 Doe't se de besykjen fan Lysimachus seagen, fongen guon fan harren stiennen, guon knuppels, oaren namen hânfol stof, dat neist by de hân wie, smieten se allegearre byinoar op Lysimachus, en dejingen dy't derop setten.

42 Sa ferwûnen hja in protte fen hjarren, en guon sloegen hja op 'e grûn, en allegearre twongen hja te flechtsjen: mar de tsjerkerôver sels, dy deade hja njonken de skatkiste.

43 Dêrom waard der in oanklage tsjin Menelaos lein.

44 Do’t de kening nou to Tyrus kaem, pleiten trije mannen dy’t út ’e senaat stjoerd wierne de saak foar him: 45 Mar Menelaos, no't er foroardiele wie, beloofde Ptolemeüs, de soan fen Dorymenes, him in protte jild te jaen, as er de kening tsjin him scil.

46 Doe't Ptolemeüs de kening op 'e kant naam yn in bepaalde galery, as it wie om de loft te nimmen, brocht him in oare geast.

47 Sadwaande dat er Menelaos fan 'e beskuldigingen ûntslein hie, dy't nettsjinsteande de oarsaak wie fan al it ûnheil: en dy earmen, dy't, as se har saak ferteld hiene, ja, foar de Skyten, ûnskuldich beoardiele wurde soene, dy feroardielde er ta de dea .

48 Sa hawwe dejingen dy’t de saak folgen foar de stêd, en foar it folk en foar de hillige gerei, al gau ûnrjochtfeardige straf ûnderdien.

49 Dêrom lieten sels Tyrus, dy't yn 'e haat fan dy goddeleaze died wiene, har eare begroeven.

50 En sa bleau Menelaos troch de begearichheid fan de machtiges noch yn macht, tanommen yn kwea, en wie in grutte ferrieder foar de boargers.

HAADSTIK 5 1 Omtrint deselde tiid makke Antiochus syn twadde reis nei Egypte ta: 2 En do barde it, dat der troch de hiele stêd, hast fjirtich dagen lang, ruters yn de loft rinnen, yn gouden kleed, en bewapene mei lansen, as in bân soldaten, 3 En troepen fan ruters yn gearstalling, dy’t de iene tsjin de oare tsjinkomme en rinne, mei it skodzjen fan skylden, en in mannichte fan snoeken, en it lûken fan swurden, en it smiten fan pylken, en it glinsterjen fan gouden sieraden, en harnas fan alle soarten.

4 Dêrom bidde elk dat dy forskining ta it goede wirde mocht.

5 Do’t der nou in falsk gerucht útkaem, as wier Antiochus dea, naem Jason op syn minst tûzen man en die ynienen de stêd oan; en dejingen dy't op 'e muorren wiene weromset, en de stêd lang om let ynnommen, flechte Menelaos it kastiel yn.

6 Mar Jason deade syn eigen boargers sûnder barmhertichheid; mar mienden dat hja syn fijannen west hiene, en net syn lânslju, dy't er oermastere.

7 Mar om dit alles krige er it foarstendom net, mar krige op 't lêst skande foar de lean fen syn ferrie, en flechte wer nei it lân fen 'e Ammoniten.

8 Uteinlik hied er dêrom in ûngelokkige weromkomst, beskuldige foar Aretas, de kening fen ’e Arabieren, flechtsjend fan stêd ta stêd, efterfolge troch alle minsken, hate as in forfolger fen ’e wetten, en yn grouwel as in iepen fijân fen syn lân en lângenoaten, hy waard ferdreaun nei Egypte.

9 Sa is hy dy’t in protte út hjar lân fordreaun hie omkommen yn in frjemd lân, en hy gyng him werom nei de Lacedemoniërs, en tocht dêr help te finen troch syn sibben: 10 En dy’t in protte ûnbigraven fordreaun hie, hie gjinien om him to rouwe, noch gjin plechtige begraffenissen, noch gjin grêf by syn âffears.

11 Do’t dat nou by de kening syn wein kaem, tocht er dat Judéa yn opstân wie: hwêrop er yn in fûle geast út Egypte wei gyng, en de stêd mei wapenmacht ynnaam, 12 En hy gebea syn kriichsljue net te sparjen dejingen dy’t hja tsjinkamen, en deadzjen dy’t op ’e huzen opteagen.

13 Sa waerd der deadzjen fen jong en âld, it ôfmeitsjen fen manlju, froulju en bern, deade fen jongfammen en berntsjes.

14 En der waerden yn ’e rin fan trije hiele dagen tachtich tûzen ferneatige, wêrfan fjirtich tûzen deade waarden yn ’e striid; en net minder ferkocht as fermoarde.

15 Dochs wie er dêr net tefreden mei, mar hie er oannommen om yn de hillichste timpel fen ’e hiele wrâld te gean; Menelaos, dy ferrieder fan 'e wetten en nei syn eigen lân, syn gids: 16 En hy naam de hillige gerei mei ûnreine hannen, en mei ûnreine hannen de dingen del, dy’t troch oare keningen wijd wierne ta fergrutting en gloarje en eare fan it plak, en joech se fuort.

17 En sa heechmoedich wie Antiochus yn gedachten, dat er net tocht dat de Heare in skoft lilk wie foar de sûnden fen hjarren dy’t yn ’e stêd wennen, en dêrom wier syn each net op it plak.

18 Hwent wierne hja net eartiids forpakt yn in protte sûnden, sa gau as er kommen wier, wier dizze man fuort gisele en fen syn formoeden ôfsetten, lyk as Heliodorus wie, dy’t de kening Seleucus stjûrde om de skatkist to bisjen.

19 Dochs hat God it folk net útkard om it plak, mar it plak fier om ’e wille fan it folk.

20 En dêrom die it plak sels, dat mei har diel hie oan 'e tsjinslach dy't it folk barde, neitiid meidield yn 'e foardielen dy't fan 'e Heare stjoerd wiene: en lykas it ferlitten waard yn 'e grime fan 'e Almachtige, sa wer, de

grutte Heare fermoedsoene, waard it mei alle gloarje opset.

21 En do’t Antiochus tûzen en achthûndert talinten út ’e timpel útdroegen hie, gyng er yn alle hasten nei Antiochië, weinjend yn syn grutskens om it lân befarber te meitsjen en de sé te foet befarber: sa wie de heechmoed fen syn geast.

22 En hy liet steedhâlders oer om it folk te ferfelen: te Jeruzalem, Filippus, foar syn lân in Frygyske, en om manieren barbaarer as hy dy’t him dêr sette; 23 En to Garizim Andronikus; en boppedat, Menelaos, dy't slimmer as alle oaren in swiere hân oer de boargers lei, mei in kweade geast tsjin syn lânslju, de Joaden.

24 En hy stjûrde ek dy ôfgryslike oermaster Apollonius mei in leger fen twaentweintich tûzen, en befel him allegearre dy’t yn hjar bêste leeftyd wierne to deadzjen en de froulju en de jongste te ferkeapjen.

25 Dy’t to Jeruzalem kaem en frede diende, forhâldde it oant de hillige dei fen ’e sabbat ta, do’t er de Joaden helle, hillige dei hâlden, gebea syn mannen harsels te wapenjen.

26 En sa deade er allegearre dy’t nei de sabbatsfiering ta wierne, en roun troch de stêd mei wapens en sloech in greate skaren.

27 Mar Judas Makkabeüs teach him mei njoggen oaren, of sa der om hinne, him werom yn ’e woastenije, en libbe yn ’e bergen neffens de beesten, mei syn selskip, dy’t allegeduerigen mei krûden fiede, dat hja net meidie oan ’e ûnreinheid.

HAADSTIK 6 1 Net lang dêrnei stjoerde de kening in âld man fan Atene om de Joaden te twingen om ôf te gean fan 'e wetten fan har âffears, en net te libjen nei de wetten fan God. 2 En ek de timpel to Jeruzalem te ûntreinigjen, en dy de timpel fen Jupiter Olympius te neamen; en dat yn Garizim, fan Jupiter, de ferdigener fan frjemden, lykas se woene dy't yn it plak wenne.

3 It ynkommen fen dit ûnheil wie sear en swier foar it folk: 4 Hwent de timpel waerd fol mei oproer en jubeljen troch de heidenen, dy’t mei hoeren gongen en te krijen hiene mei froulju yn it rûnte fan ’e hillige plakken, en boppedat dingen binnenbrochten dy’t net wetlik wierne.

5 Ek wier it alter fol mei ûnheilige dingen, dy’t de wet ferbean hat.

6 Ek wie it net tastien foar in minske om sabbatdagen of âlde fêsten te hâlden, of om sels te bekennen dat hy in Joad wie.

7 En de dei fen ’e kening syn berte alle moannen waerden hja mei bittere twang brocht om fen ’e slachtoffers to iten; en doe't de fêste fan Bacchus holden waard, waarden de Joaden twongen om yn optocht nei Bacchus te gean, mei klimop.

8 Fierders gyng der in befel út oan ’e neiste stêdden fen ’e heidenen, op foarstel fen Ptoleméüs, tsjin ’e Joaden, dat hja deselde moade hâlde soene en diel hawwe oan hjar offers.

9 En wa’t harsels net oerienkomme woe mei de seden fan ’e heidenen, scil deade wirde. Dan soe in man de hjoeddeiske ellinde sjoen hawwe.

10 Hwent der waerden twa froulju brocht, dy’t hjar bern bisnien hiene; hwa't se iepenlik om 'e stêd hinne lieden hiene, en de bern har boarsten oanstutsen, smieten se har fan 'e muorre ôf.

11 En oaren, dy’t byinoar yn hoalen yn ’e buert rûnen, om de sabbatsdei geheim to hâlden, ûntdutsen troch Filippus, waerden allegearre byinoar forbaernd, om’t hja in gewisse makken om harsels to helpen ta de eare fen ’e hillichste dei.

12 No smeek ik dejingen dy’t dit boek lêze, dat hja net ûntmoedige wirde om dizze rampen, mar dat hja dy straffen oardielje om net ta ferneatiging te wêzen, mar ta in tuchtiging fan ús folk.

13 Hwent it is in toaniel fen syn greate goedens, hwennear't de goddeleazen net lang lije wirde, mar daliks straft wirde.

14 Hwent net as by oare folken, dy't de Heare geduldich forhâldt to straffen, oant hja ta de folheit fen hjar sûnden kommen binne, sa docht Er mei ús, 15 Dat er, dy’t op it hichtepunt fen ’e sûnde kommen is, net letter wraak nimme soe op ús.

16 En dêrom lûkt er syn barmhertichheid nea fan ús ôf, en al hat er straft mei tsjinslach, forliet er dochs syn folk nea.

17 Mar lit dit dat wy seinen hawwe ús ta in warskôging wêze. En no komme wy ta it ferklearjen fan de saak yn in pear wurden.

18 En Eleasar, ien fen ’e foarnaamste skriftgelearden, in âld man en in woldiedich oanstek, waerd twongen om syn mûle iepen to iepenjen en swineflêsk te iten.

19 Mar hy, dy’t leaver keas om hearlik to stjerren, as mei sa’n grouwel bevlekt to libjen, spuide it út en kaem út syn eigen wille ta de pine; 20 Lykas it komme moasten, dy’t resoluut binne om út te stean tsjin soksoarte dingen, dy’t de leafde foar it libben net tastean.

21 Mar dejingen dy’t de lieding fan dat goddeleaze feest hiene, om’t de âlde kunde dy’t se mei de man hiene, en him byside namen, smeeken him om fleis fan syn eigen foarried te bringen, sa’t it him tastien wie om te brûken, en meitsje as er iet fan it flêsk dat ôfnommen wie fan it troch de kening befelende offer; 22 Dat er dêrmei forlost wirde soe fen de dea, en om de âlde freonskip mei hjar genede to finen.

23 Mar hy bigoun forstannich to beskôgjen, en hoe't syn âldens waerd, en de treflikens fen syn âlde jierren, en de eare fen syn grize holle, dêr't er kommen wie, en syn earlikste opfieding fan in bern, of leaver de hillige wet makke en jûn troch God: dêrom antwirde er dêrop en woe dat se him daliks nei it grêf stjoere.

24 Hwent it wirdt ús tiid net, sei er, yn ien of oare wize om to forsmiten, dêr’t in protte jongelju tinke mochten dat Eleasar, tachtich jier âld en tsien, no ta in frjemde godstsjinst gien wier; 25 En sa scoene hja troch myn skynhilligens, en de winsk om noch in skoftke en in momint langer to libjen,

troch my ferrifele wirde te wurden, en ik krij in smet foar myn âldens, en meitsje it ôfgryslik.

26 Hwent al scoe ik foar de tsjintwurdige tiid forlost wirde fen ’e straf fen ’e minsken, dochs scoe ik de hân fen ’e Almachtige net ûntkomme, noch libben, noch dead.

27 Dêrom scil ik nou, dit libben manmachtich feroarjend, mysels sa'n ien sjen litte as myn leeftyd easket, 28 En lit in opmerklik foarbyld oer oan dyjingen dy't jong binne om wille en moed te stjerren foar de eare en hillige wetten. En do't er dizze wurden sein hie, gyng er daliks nei de pine: 29 Dejingen dy't him liede ta it feroarjen fan 'e goede wil, hja brochten him in bytsje earder yn haat, om't de foarneamde taspraken, lyk as hja tochten, út in wanhopige geast útgongen.

30 Mar do't er ree wier to stjerren mei strepen, kreunde er, en sei: It is biwiisd oan de Heare, dy't de hillige kennis hat, dat ik nou fen 'e dea forlost wirde mocht, dat ik nou pine yn 't liif troch slach to wirden. : mar yn siel bin ik wol tefreden om dizze dingen te lije, om't ik him freze.

31 En sa stoar dizze man, en liet syn dea ta ta in foarbyld fan in foarname moed en in oantinken oan deugd, net allinne foar jonge mannen, mar foar syn hiele folk.

HAADSTIK 7 1 En it barde dat saun bruorren mei hjar mem nommen waerden, en troch de kening twongen tsjin de wet om swijenflêsk to priuwe, en waerden pinige mei giselen en swipen.

2 Mar ien fen hjarren dy’t it earst spriek, sei sà: Hwet scillestû fen ús freegje of leare? wy binne ree om te stjerren, leaver as om de wetten fan ús âffears te oertsjûgjen.

3 Do gebea de kening, yn grime, pannen en ketels waarm te meitsjen: 4 Dy’t er daliks forhit wier, gebea de tonge fen ’e earste spriek de tonge út to snijen, en de uterste parten fen syn liif ôfsnije, de oare fen syn broerren en syn mem to sjen.

5 En do’t er sa ferminkt wie yn al syn leden, gebea er dat er noch libbe, dat er ta it fjûr brocht wirde en yn ’e panne brocht wirde; in oar mei de mem om manmachtich te stjerren, sizzende sa: 6 De Heare God sjocht nei ús, en yn wierheit hat hy treast yn ús, lyk as Mozes yn syn liet, dy’t yn hjar oantlit tsjûge, sei, sizzende: En hy scil treast wirde yn syn tsjinstfeinten.

7 Do’t de earste dea wier nei dit getal, brochten hja de twadde om him in spotskôt to meitsjen; en do’t hja de hûd fen ’e holle mei it hier ôfskuord hiene, fregen hja him: Wolle jo ite, ear’t jo de hiele boete wurde elk lid fan dyn lichem?

8 Mar hy antwirde yn syn eigen tael en sei: Nee. Dêrom krige er ek de folgjende pine yn oarder, lyk as de earste.

9 En do’t er by de lêste hyg wie, sei er: Jo as in grime helje ús út dit hjoeddeiske libben, mar de kening fen ’e

wrâld scil ús, dy’t stoarn binne om syn wetten, opstekke ta it ivige libben.

10 Nei him waerd de trêdde in spottend makke makke: en doe’t him easke wie, stiek er de tonge út, en dat rjucht, en hâldde syn hannen manmachtich út.

11 En hy sei moedich: Dy hie ik út ’e himel; en om syn wetten ferachtsje ik se; en fan him hoopje ik se wer te ûntfangen.

12 Sawol dat de kening en hja dy’t by him wierne, ferwûndere oer de moed fan de jonge man, om’t er neat oangie op de pine.

13 En do't dizze man ek dea wier, martelden hja de fjirde op likense wize.

14 En do’t er ree wier to deadzjen, sei er sa: It is goed, deade troch de minsken, to siikjen nei hope fen God, dat er troch Him wer opwekke wirde: dû scilst gjin opstanning ta it libben hawwe.

15 Dernei brochten hja ek de fyfte, en misbrûkten him.

16 Do seach er nei de kening, en sei: Dû hast macht oer de minsken, dû bist fordjerlik, dû docht hwetstû wolst; tink dochs net dat ús folk fan God forlitten is; 17 Mar bliuw in skoftke, en sjuch syn greate macht, hoe't er dy en dyn sied martelje scil.

18 En efter him brochten hja de sechsde, dy’t ree to stjerren sei: Wês net ferrifelje sûnder oarsaak: hwent wy lije dizze dingen foar ússels, hawwende sûndige tsjin ús God: dêrom binne wûnderlike dingen oan ús dien.

19 Mar tink net oan dû, dy’t yn ’e hân nimt om tsjin God te striden, datstû sûnder straf ûntkomme silst.

20 Mar de mem wie wûnderlik boppe alles, en weardich fan eare oantinken: hwent do’t hja hjar saun soannen binnen ien dei fermoarde seach, droech hja it mei goede moed, fanwegen de hope dy’t hja hie op de Heare.

21 Ja, hja formaande elk fen hjarren yn hjar eigen tael, fol mei moedige geasten; en hja brocht har froulike tinzen op mei in mânske mage, en sei tsjin hjar: 22 Ik kin net sizze hoe’t jimme yn myn skierte kommen binne: hwent Ik haw jimme gjin azem noch libben jown, en ik bin it net dy’t de leden fen elk fen jimme foarme haw; 23 Mar sûnder mis sil de Skepper fan 'e wrâld, dy't de generaasje fan 'e minske foarme en it begjin fan alle dingen ûntdutsen hat, ek út syn eigen barmhertigens jo azem en libben jaan sil, lykas jo josels no net beskôgje foar syn wetten." wille.

24 No Antiochus, dy’t himsels ferachte tocht, en fertocht dat it in smaadlike rede wie, wylst de jongste noch libbe, formane him net allinne mei wurden, mar fersekerde him ek mei eden, dat er him in ryk en in lokkich meitsje soe. minske, as er him ôfkeare woe fan 'e wetten fan syn âffears; en dat er him ek foar syn freon nimme scoe en him mei saken fertrouwe.

25 Mar do’t de jongfeint yn gjin gefal nei him harkje woe, rôp de kening syn mem en ried har oan, dat hja de jongfeint riede scoe syn libben to rêdden.

26 En do't er hjar mei folle wirden oantrún hie, biloofde hja him dat hja hjar soan riede scoe.

27 Mar hja bûgde hjar foar him, lake de wrede tiran ta spot, spriek sa yn hjar lânstaal; O myn soan, haw meilijen mei my, dy't dy njoggen moanne yn myn liif

berne hat, en dy trije jier jown hat, en dy voedde, en opbrocht hat oant dizze ieu, en de swierrichheden fan it ûnderwiis trochmakke hat.

28 Ik smeek dy, myn soan, sjoch nei de himel en de ierde en alles hwat dêryn is, en tink oan, dat God se makke hat út dingen dy't net wiene; en sa waard it minskdom likegoed makke.

29 Eangje net foar dizze piniger, mar, wês jins broerren weardich, nim dyn dea, dat ik dy wer yn barmhertichheid oannimme mei mei jins broerren.

30 Do’t hja dizze wirden noch spriek, sei de jongfeint: Op hwa wachtsje jimme? Ik scil it gebod fan 'e kening net neikomme, mar it gebod fan 'e wet dy't ús âffears troch Mozes jûn is, scil ik harkje.

31 En dû, dy’t de skriuwer west hat fan alle ûnheil tsjin ’e Hebreeërs, scilst Gods hannen net ûntkomme.

32 Hwent wy lije om ús sûnden.

33 En al is de libbene Heare in lyts skoftke lilk op ús om ús tuchtiging en tuchtiging, dochs scil Er wer ien wêze mei syn tsjinstfeinten.

34 Mar dû, o goddeleaze man, en fan alle oare goddeleazen, wês net forheven sûnder reden, noch opblaze mei ûnwisse hope, en dyn hân opheffe tsjin de tsjinstfeinten fan God. 35 Hwent dû bist noch net ûntkommen oan it oardiel fen ’e almachtige God, dy’t alle dingen sjocht.

36 Hwent ús bruorren, dy't no in koarte pine hawwe litten, binne dea ûnder Gods forboun fan it ivige libben: mar dû scilst troch it oardiel fan God in rjochtfeardige straf krije foar dyn grutskens.

37 Mar ik, as myn bruorren, offerje myn lichem en libben foar de wetten fen ús âffears, en smeekje God dat er gau barmhertich wêze scoe foar ús folk; en datstû troch piningen en pleagen belide meist, dat hy allinne God is; 38 En dat yn my en myn broerren de grime fen ’e Almachtige, dy’t rjochtfeardich oer ús folk brocht is, ophâlde mei.

39 Do’t de kening lilk wier, joech er him slimmer as al de oaren, en hy naam it slim dat er bespot waerd.

40 Sa stoar dizze man ûnbesmetten, en stelde syn hiele bitrouwen op de Heare.

41 As lêste stoar de mem nei de soannen.

42 Lit dit nou genôch wêze om oer de ôfgoadenfeesten en de uterste marteling te praten.

HAADSTIK 8 1 Do gyng Judas Makkabeüs en hjar by him yn ’e hûs yn ’e stêdden, en rôpen hjar sibben byinoar, en namen allegearre by hjarren, dy’t yn ’e Joaden godstsjinst bleaunen, en forgearren sa’n seis tûzen man.

2 En hja rôpen de Heare oan, dat Er it folk sjen scoe dat fen allegearre fortrape wier; en ek meilijen mei de timpel dy't ûntwijd is fan goddeleaze minsken; 3 En dat er meilijen hawwe scoe mei de stêd, sa'n skansearre, en klear om sels mei de ierde makke te wurden; en hear it bloed dat him rôp,

4 En tink oan de goddeleaze slachting fan ûnskuldige berntsjes, en de godslasteringen tsjin syn namme; en dat er syn haat tsjin de goddeleazen sjen litte soe.

5 En do’t Makkabeüs syn selskip oer him hie, koe de heidenen him net tsjinhâlde, hwent de grime des Heare waerd feroare yn genede.

6 Dêrom kaem er ûnbewust, en baarnde stêdden en stêdden yn, en krige de meast romme plakken yn syn hannen, en oerwûn en flechte net in lyts tal fen syn fijannen.

7 Mar hy benutte de nacht spesjaal foar sokke geheime besykjen, sadanich dat de frucht fan syn hilligens oeral ferspraat waard.

8 Do't Filippus nou seach dat dizze man stadichoan tanommen en dat it him noch mear en mear foarspoedige, skreau er oan Ptolemeus, de steedhâlder fan Celosyrië en Fenice, om mear help te jaan oan 'e saken fan 'e kening.

9 Do keas er Nikanor, de soan fen Patroclus, ien fen syn bysûndere freonen, út, en stjûrde him mei net minder as tweintich tûzen fan alle folken ûnder him, om it hiele slachte fen ’e Joaden út te roegjen; en mei him kaem er ek by Gorgias, in kaptein, dy't yn oarlochskwestje grutte ûnderfining hie.

10 Sa naam Nikanor it ûndernimmen om safolle jild to meitsjen fen ’e finzene Joaden, sa’t de skatting fen twatûzen talinten, dy’t de kening oan ’e Romeinen betelje moast, te fertsjinjen.

11 Dêrom stjûrde er daliks nei de stêdden oan ’e seekust, om in ferkeap út te roppen fan ’e finzene Joaden, en tasein dat se tsien en tachtich lichems hawwe soene foar ien talint, sûnder de wraak te ferwachtsjen dy’t him folgje soe fan ’e Almachtige God. 12 En do’t it wird brocht waerd oer Judas fen Nikanor syn kommen, en hy meidield hie oan dejingen dy’t by him wierne, dat it leger by de hân wie, 13 Dy’t freeslik wierne en Gods gerjuchtichheit wantrouden, flechten en forfierden harsels.

14 Oaren ferkochten al hwet hja oerbleaun hiene, en smeeken de Heare hjarren to rêdden, forkoft troch de goddeleaze Nikanor, ear't hja byinoar kamen.

15 En as net om hjar eigen wille, dochs om de forbounen dy’t er makke hie mei hjar âffears, en om syn hillige en hearlike namme, dêr’t hja troch neamd binne.

16 Do rôp Makkabeüs syn mannen byinoar ta seis tûzen, en riep hjarren oan, dat hja net mei eangst fen ’e fijân slein wirde, noch de grutte mannichte fen ’e heidenen te frezen, dy’t ûnrjocht tsjin hjar kamen; mar manmachtich fjochtsje, 17 En om hjar eagen foar eagen to setten it kwea dat hja it hillige plak ûnrjochtfeardich dien hiene, en de wrede omgong fen ’e stêd, dêr’t hja in bespot fan makken, en ek it ôfnimmen fan it regear fen hjar foarâlden.

18 Hwent hja, sei er, fertrouwe op hjar wapens en frijmoedichheit; mar ús betrouwen is yn 'e Almachtige, dy't op in wink de beide dy't tsjin ús komme, en ek de hiele wrâld delsette kin.

19 Fierders forhelle er hjarren hwet hjar foarâlden foun hienen, en hwet hja forlost waerden, do't ûnder Sanherib hûndert fiif en tachtich tûzen omkamen.

20 En hy fertelde hjarren fen ’e striid dy’t hja to Babel hiene mei de Galaten, hoe’t hja yn ’t hiele achttûzen kamen ta de saak, mei fjouwer tûzen Masedoaniërs, en dat de Masedoaniërs ferbjustere wiene, en de achttûzen hûndert en tweintich tûzen ferwoaste. fanwegen de help dy't se út 'e himel hiene, en sa krigen in grutte bút.

21 En do’t er hjar mei dizze wirden frijmoedich makke en ree om to stjerren foar de wet en it lân, fordielde er syn leger yn fjouwer dielen; 22 En hy joech him syn eigen broerren, de lieders fen elke kliber, by himsels, te witten Simon, en Jozef en Jonatan, en joech elk fyftjinhûndert man.

23 Ek stelde er Eleazar oan om it hillige boek to lêzen; sels liedend de earste band, 24 En troch de help fen ’e Almachtige sloegen hja mear as njoggentûzen fen hjar fijannen, en ferwûnen en ferwûnen it grutste part fen Nikanors leger, en hja flechten sa allegearre; 25 En hja namen hjar jild, dat kaem om hjar to keapjen, en efterfolge hjar fier; mar hja kamen werom; 26 Hwent it wier de deis foar de sabbat, en dêrom scoene hja hjar net mear efterfolgje.

27 En do’t hja hjar wapenrêst byinoar hiene en hjar fijannen bedjerren hiene, diene hja harsels op ’e sabbat, en joegen de Heare in greate lof en tank oan, dy’t hjar biwarre hie oant dy deis, dat it begjin wie fen ’e barmhertichheid dy’t oer hjar diarre.

28 En nei de sabbat, do’t hja in part fen ’e bút jown hiene oan ’e misledigen, en de widdouwen en wezen, it oerbliuwsel diene hja ûnder hjarsels en hjar tsjinstfeinten.

29 Do’t dat dien wier, en hja in mienskiplik smeekjen dien hiene, smeeken hja de barmhertige Heare, dat hja foar altyd forsoene wirde mei syn tsjinstfeinten.

30 Fierders fan dejingen dy’t mei Timotheüs en Bakchides wiene, dy’t tsjin hjar fochten, sloegen hja mear as tweintich tûzen, en krigen hiel maklik hege en sterke gripen, en ferdielden folle mear ûnderinoar, en makken de ferminkten, wezen, widdowen, ja, en ek de âlden, lykweardich yn bút mei harsels.

31 En do’t hja hjar wapenrêst byinoar hiene, leine hja hjar allegearre foarsichtich op gaadlike plakken, en it oerbliuwsel fen ’e bút brochten hja nei Jeruzalem.

32 En hja deadeden Filarchen, dy goddeleaze, dy’t by Timóteüs wie, en dy’t de Joaden in protte argewaasje hie.

33 Fierders forbaernden hja it feest foar de oerwinning yn hjar lân, dy’t de hillige poarten yn ’e brân stutsen hiene, dy’t yn in lyts hûs flechte wiene; en sa krige er in beleanning foar syn goddeleazen.

34 Wat dy ûnbidige Nikanor oangiet, dy’t tûzen keaplju brocht hie om de Joaden te keapjen, 35 Troch de help des Heare waerd er troch hjar delbrocht, fen hwa't Er it minste rekkene makke; en syn hearlike klaaiïng útsloech, en syn selskip ôfsloech, kaem er as in flechtsjende tsjinstfeint troch it middenlân nei Antiochië, mei in tige grutte skande, om't syn leger ferneatige waard.

36 Sa fertelde hy, dy’t him opnomde om de Romeinen harren skatting goed to meitsjen troch finzenen to Jeruzalem, dat de Joaden God hiene om foar hjar to

fjochtsjen, en dêrom koenen hja net kwea wurde, om’t hja de wetten folgen dy’t hy joech se.

HAADSTIK 9 1 Om dy tiid kaem Antiochus mei skande út it lân fen Perzië 2 Hwent hy wier yn ’e stêd kommen dy’t Persepolis hjitte, en gyng hinne om de timpel to beroven en de stêd yn to hâlden; wêrop't de mannichte dy't rûn om harsels te ferdigenjen mei har wapens se oan 'e flecht sette; en sa barde it, dat Antiochus, dy't troch de biwenners flechte waard, mei skande weromkaam.

3 Do’t er nou to Ekbatane kaem, waerd him brocht hwet der bard wier mei Nikanor en Timotheüs.

4 Dan swollen fan lilkens. hy tocht op 'e Joaden te wreken de skande dy't him dien hat troch dyjingen dy't him flechten makken. Dêrom gebea hy syn weinman om sûnder ophâlden te riden en de reis te ferstjoeren, it oardiel fan God dy't him no folge. Hwent hy hie sa grutsk sein, dat er nei Jeruzalem komme scoe en dêr in mienskiplik grêfplak foar de Joaden meitsje.

5 Mar de Heare de Almachtige, de God fen Isreal, sloech him mei in net te genêzen en ûnsichtbere pleach; 6 En dat meast rjuchtfeardich: hwent hy hie de yngewanten fan oare minsken martele mei in protte en frjemde pine.

7 Mar hy hâldde neat op fan syn opskeppen, mar hy waerd noch fol mei grutskens, en útblaasde fjûr yn syn grime tsjin de Joaden, en gebea de reis hastich te meitsjen; mar it barde dat er fan syn wein delfoel, mei geweld ; sa dat hy in seare fal hie, en al de leden fan syn lichem hiene in protte pynlik.

8 En sadwaande, dy’t in bytsje earder tocht dat er de weagen fen ’e sé befelje mocht, (sa grutsk wie er boppe de steat fan ’e minske) en de hege bergen yn in lykwicht weagje, waerd no op ’e grûn smiten en yn in hynstestrooisel brocht. , dy't oan alle dúdlike krêft fan God toand.

9 Dat de wjirmen opstean út it liif fen dizze goddeleaze man, en wylst er libbe yn leed en pine, foel syn flêsk ôf, en de smoargens fen syn rook wie stoarmich foar syn hiele leger.

10 En de man, dy’t in bytsje earder tocht dat er de stjerren fan ’e himel berikke koe, gjin minske koe ferneare om syn ûnferdraachbere stank te dragen.

11 Hjir dêrom, pleage, begûn er syn grutte grutskens te ferlitten, en ta kennis fan himsels te kommen troch de gisel fan God, syn pine tanommen elk momint.

12 En do’t er sels syn eigen rook net úthâlde koe, sei er dizze wirden: It is gaadlik om God ûnderwurpen to wêzen, en dat in minske dy’t stjerlik is net grutsk oan himsels tinkt, as er God wie.

13 Dizze goddeleaze man bilofte ek de Heare, dy’t no gjin genede mear oer him hawwe soe, sizzende: 14 Dat hy de hillige stêd (dêr't er yn hasten hinne gyng om hjar mei de ierde to lizzen en dêr ta in mienskiplik grêf te meitsjen) yn frijlitting sette; 15 En oangeande de Joaden, dy’t er sasear net weardich achte hie om begroeven te wurden, mar om mei hjar

bern út te smiten om troch de fûgels en de wylde bisten fortard te wurden, Hy scoe se allegearre gelyk meitsje oan de boargers fan Atene.

16 En de hillige timpel, dy’t ear’t er bedjerre hie, scoe er mei moaie geskinken garnearje, en al it hillige gerei mei folle mear weromsette, en út syn eigen ynkomsten de heffingen bihannelje dy’t ta de offers hearden.

17 Ja, en dat er ek sels in Joad wirde scoe, en troch de hiele wrâld gean, dy't bewenne wie, en de macht Gods forkundigje.

18 Mar foar dit alles woene syn pine net ophâlde: hwent it rjochtfeardich oardiel fan God wie oer him kommen: dêrom, wanhopich fan syn sûnens, skreau er de ûnderskreaune brief oan 'e Joaden, mei de foarm fan in smeeking, op dizze wize: 19 Antiochus, kening en steedhâlder, de goede Joaden winsket syn boargers in protte freugde, sûnens en foarspoed: 20 As it jo en jo bern goed geane, en jo saken ta jo tefredenheid binne, dan tankje ik God tige, mei myn hope yn 'e himel.

21 Wat my oanbelanget, ik wie swak, oars soe ik freonlik ûnthâlden hawwe oan jo eare en goede wil dy't weromkommen binne út Perzië, en mei in slimme sykte nommen wurde, tocht ik it nedich om te soargjen foar de mienskiplike feiligens fan allegear: 22 Myn sûnens net wantrouwen, mar grutte hope hawwe om dizze sykte te ûntkommen.

23 Mar mei't ik dat myn heit sels oansjen, hwa't er in leger yn 'e hege lannen brocht. in opfolger beneamd, 24 Ta it ein, as der wat tsjin forwachting útfoel, of as der ienich boadskip brocht waerd dat slim wier, hja fen it lân, wittende oan hwa't de steat oerbleaun wie, net yn eangst komme soene: 25 Nochris, oansjoen hoe't de foarsten dy't grinzen en buorlju binne fan myn keninkryk wachtsje op kânsen, en ferwachtsje wat it barren wêze sil. Ik haw myn soan Antiochus ta kening beneamd, dy't ik faaks tasein en oan in protte fan jimme priizge haw, doe't ik optocht nei de hege provinsjes; oan wa't ik sa skreaun haw: 26 Dêrom bid ik en freegje jo om te tinken oan 'e foardielen dy't ik jo dien haw yn it algemien en yn it bysûnder, en dat elk noch trou sil wêze oan my en myn soan.

27 Hwent ik bin derfan oertsjûge, dat hy, dy't myn geast begrypt, goed en genedich sil jaan oan jo winsken.

28 Sa hat de moardner en lasteraar it swierste lien, lyk as er oare minsken smeekte, sa stoar er in ellinde dea yn in frjemd lân yn 'e bergen.

29 En Filippus, dy’t mei him grutbrocht wie, fierde syn lichem fuort, dy’t ek bang wie foar de soan fen Antiochus, gyng nei Egypte ta Ptolemeus Philometor.

HAADSTIK 10 1 En Makkabeüs en syn selskip, de Heare dy't hjar liede, helle de timpel en de stêd werom: 2 Mar de alters dy’t de heidenen yn ’e iepen strjitte boud hiene, en ek de kapellen, sloegen se del.

3 En do’t hja de timpel suvere hiene, makken hja in oar alter, en slaande stiennen, namen hja fjûr út hjar, en offeren nei twa jier in offer, en brochten reekwirk, en ljochten en toanbrea op.

4 Do’t dat dien wie, foelen hja del, en baden de Heare dat hja net mear yn sokke problemen komme mochten; mar as hja mear tsjin him sûndige hawwe, dat er sels hjar mei barmhertichheid tuchtige scoe, en dat hja net oerlevere wirde oan de godslasterlike en barbaarske folken.

5 En op deselde deis dat de frjemdlingen de timpel ûnteare, op dyselde deis waerd it wer skjinmakke, de fiif en tweintichste deis fen dyselde moanne, dat is Casleu.

6 En hja fierden de acht dagen mei blydskip, lyk as op it huttefeest, yn it tinken dat hja net lang tefoaren it huttefeest hâlden hienen, doe’t hja omswalken yn ’e bergen en yn ’e hoalen as beesten.

7 Dêrom baarnen hja tûken, en moaie tûken, en ek palmen, en songen psalmen tsjin Him dy’t harren goed slagge hie yn it reinigjen fan syn plak.

8 En hja hawwe biskreaun troch in mienskiplik ynsetting en oardiel, dat dy dagen alle jierren hâlden wirde scoene fen it hiele folk fen ’e Joaden.

9 En dit wie it ein fen Antiochus, Epifanes neamd.

10 No sille wy de dieden ferkundigje fan Antiochus Eupator, dy't de soan fan dizze goddeleaze man wie, en koart de rampen fan 'e oarloggen sammelje.

11 Do’t er nou ta de kroan kaem, stelde er ien Lysias oan oer de saken fen syn ryk, en stelde him ta syn oerste gûverneur fen Celosyrië en fen Fenice.

12 Hwent Ptolemeüs, dy’t Macron hjitte, keas leaver de Joaden rjocht to dwaen foar it ûnrjocht dat hjar dien wie, en bisocht om frede mei hjarren to bliuwen.

13 Hwerop’t er beskuldige wirde fen ’e freonen fan ’e kening foar Eupator, en by elk wird ferrieder neamde, om’t er Syprus ferlitten hie, dat Philometor him tasein hie, en teach nei Antiochus Epifanes; , dat er himsels fergiftige en stoar.

14 Mar do’t Gorgias steedhâlder wier fen ’e hellingen, hierde er soldaten, en hy brocht de oarloch oanienwei mei de Joaden; 15 En dêrmei hienen de Idumeeërs, dy’t de meast kostbere grepen yn ’e hannen krigen hienen, de Joaden besetten, en dejingen dy’t út Jeruzalem ferballe wiene, opnomd, gongen se op it punt om de oarloch te voeden.

16 En dy’t by Makkabeüs wiene, smeeken, en smeeken God, dat er hjar helper wêze scoe; en sa rûnen se mei geweld oer de bolwurken fan 'e Idumeeërs, 17 En hja oanfoelen hjar fûl, en wûnen de grêven, en hâldden alles ôf dat op ’e muorre fochten, en fermoarde alles dat hjar yn hannen foel, en deade net minder as tweintich tûzen.

18 En om't guon, dy't net minder as njoggentûzen wiene, byinoar flechten yn twa tige sterke kastielen, mei allerhanne dingen dy't handich wiene om it belis te hâlden, 19 En Makkabeüs liet Simon en Jozef, en Sacheüs ek, en dejingen dy’t by him wierne, dy’t genôch wiene om hjar to belegerjen, en teach sels nei dy plakken dêr’t syn help mear nedich wie.

20 En dejingen dy’t by Simon wierne, dy’t mei begearichheid oanfierd wierne, waerden om jild oertsjûge troch guon fan dejingen dy’t yn it kastiel wierne, en namen sauntich tûzen drachmen, en lieten guon fen hjarren ûntkomme.

21 Mar do’t Makkabeüs forteld waerd hwet der dien wier, rôp er de steedhâlders fen it folk byinoar, en beskuldige dy mannen, dat hja hjar broerren for jild ferkocht hiene, en hjar fijannen frijlitten hiene om tsjin hjar to striden.

22 En hy deade dejingen dy’t ferrieders fûnen, en naem daliks de beide kastielen.

23 En hy hie goed súkses mei syn wapens yn alles wat er yn ’e hân naam, en sloech mear as tweintich tûzen yn dy twa holden.

24 En Timotheüs, dy’t de Joaden earder oerwûn hiene, do’t er in greate mannichte fan frjemde troepen sammele hie, en hynders út Azië, net in pear, kaem as soe er it Joaden mei wapens nimme.

25 Mar do’t er tichterby kaem, kearden hja dy’t mei Makkabeüs wierne har om ta God te bidden, en sprinkelen ierde op hjar hollen, en gearren hjar heupen mei sek, 26 En hja foel del oan ’e foet fen it alter, en baden him hjar barmhertich to wêzen en hjar fijannen in fijân to wêzen en hjar fijannen in fijân, lyk as de wet seit.

27 En nei it gebed namen hja hjar wapens en teagen fierder fen ’e stêd; 28 No’t de sinne op ’e nij opkommen wie, kamen hja beide byinoar; it iene diel hat tegearre mei har deugd ek har taflecht ta de Heare foar in belofte fan har sukses en oerwinning: de oare kant makket har grime lieder fan har striid 29 Mar do’t de striid sterk waerd, ferskynden der de fijannen út ’e himel fiif aardige mannen op hynders, mei gouden toutsjes, en twa fen hjarren liede de Joaden; 30 En hy naem Makkabeüs tusken hjar, en besloech him oan alle kanten de wapens, en biwarre him, mar skeaten pylken en bliksem tsjin ’e fijannen, dat hja forbjustere mei blinens en fol muoite waarden deade.

31 En der waerden deaden fen fuotgongers tweintich tûzen en fiifhûndert en seishûndert ruters.

32 Wat Timóteüs sels oangiet, hy flechte yn in tige fêste greep, dy't Gawra hjitte, dêr't Chereas steedhâlder wie.

33 Mar dy’t mei Makkabeüs wierne, belegeren de festing fjouwer dagen moedich.

34 En dy’t yn binnen wierne, fertrouden op de sterkte fen it plak, lasterden tige en sprieken kweade wirden.

35 Dochs foelen de fyfte deis ier tweintich jongfeinten út it selskip fan Makkabeüs, opstutsen fan grime fanwegen de godslasteringen, de muorre manmachtich oan, en fermoarden mei in felle moed alles hwat hja tsjinkamen.

36 Ek oaren, dy’t hjar efternei kamen, wylst hja dwaende wierne mei hjar binnen, forbaernden de tuorren, en oanstekkende fjûren, forbaerden de lasteraars libben; en oaren brekken de poarten iepen, en, nei't se de rest fan it leger krigen hawwe, namen de stêd yn, 37 En hy deade Timotheüs, dy’t yn in kûle ferburgen wier, en syn broer Chereas mei Apollofanes.

38 Do’t dat dien wie, priizgen hja de Heare mei psalmen en tanksizzing, dy’t sa greate dingen oan Israël dien hie, en hjarren de oerwinning jown hie.

HAADSTIK 11 1 Net lang dêrnei, Lysias, de beskermer en de neef fan 'e kening, dy't ek de saken behearde, naam in soad ûnfrede oer de dingen dy't dien wiene.

2 En do’t er sa’n tachtich tûzen by al de ruters sammele hie, kaem er tsjin ’e Joaden, mei't er tocht de stêd ta in wenplak fen ’e heidenen to meitsjen; 3 En om de timpel winst to meitsjen, lyk as de oare kapellen fen ’e heidenen, en it hegepreesterskip alle jierren to forkeapjen; 4 Alhiel net sjoen de macht fan God, mar opblaasd mei syn tsientûzenen fuotgongers, en syn tûzenen ruters en syn tachtich oaljefanten.

5 Do kaem er to Judéa, en kaem by Bethsura, dat in sterke stêd wier, mar sa’n fiif fierlen fier fen Jeruzalem wei, en hy belegere it swier.

6 Do’t nou dy’t by Makkabeüs wierne, hearden dat er de bolwurken belegere, baden hja en al it folk de Heare mei klaagtsang en triennen, dat Er in goede ingel stjûre soe om Israël to rêdden.

7 Do naem Makkabeüs sels foarearst de wapens, en de oare oanmoedige, dat hja harsels mei him yn gefaar stelle soene om hjar broerren to helpen; dat hja teagen út mei in reewilligens.

8 En do’t hja to Jeruzalem wierne, kaem der foar hjarren op it hynder ien yn wite klean, en skodde syn gouden harnas.

9 Do priizgen hja de barmhertige God allegearre meiinoar, en namen hjar hert, safier dat hja ree wierne net allinne to fjochtsjen mei de minsken, mar mei de meast wrede bisten, en om troch izeren muorren to stekken.

10 Sa teagen hja foarút yn hjar harnas, mei in helper út ’e himel: hwent de Heare wie hjarren barmhertich.

11 En hja joegen hjar fijannen as liuwen in befel, en sloegen elleftûzen fuotgongers en sechtjinhûndert ruters, en de oare flechten.

12 In protte fen hjarren ek ferwûne, ûntkamen neaken; en Lysias sels flechte skande fuort, en ûntkaam sa.

13 Dy’t, om’t er in man fan forstân wie, mei himsels ynsmitende wat er forliezen hie, en tocht dat de Hebreeërs net oerwûn wurde koene, om’t de Almachtige God hjar holpen hat, stjoerde er nei hjarren, 14 En oertsjûge hjarren om mei alle ridlike betingsten yn te stimmen, en beloofde dat er de kening oertsjûgje soe dat er in freon foar harren wêze moast.

15 En Makkabeüs stimde yn mei alles hwet Lysias woe, en soarge foar it algemien wol; en alles wat Makkabeus oan Lysias skreau oer de Joaden, dat joech de kening.

16 Hwent der wierne brieven skreaun oan 'e Joaden út Lysias dêroer: Lysias ta it folk fen 'e Joaden stjoert groete: 17 Jehannes en Absolom, dy’t fen jimme stjoerd waerden, joegen my de ûndertekene petysje oer, en fregen om de ynhâld derfan út te fieren.

18 Dêrom, hwet der oankommen wier om oan ’e kening to wirden, dat haw ik forklearre; 19 En as jimme jimme sels trou hâlde scille oan de steat, den scil ik ek hjirnei bisykje om in middel ta jimme goed to wêzen.

20 Mar fen ’e bitsjuttingen haw ik dizze en de oare dy’t fan my kamen befel jûn om mei jimme to praten.

21 Doch it goed. It hûndert acht en fjirtichste jier, de fjouwer en tweintichste dei fan 'e moanne Dioscorinthius.

22 En de brief fan de kening bifette dizze wirden: kening Antiochus stjoerde syn broer Lysias groete: 23 Hwent ús heit is oerset ta de goaden, it is ús wil, dat hja dy’t yn ús ryk binne rêstich libje, dat elk nei syn eigen saken bisocht.

24 Wy begripe ek dat de Joaden ús heit net ynstimme soene, om ta de gewoanten fan 'e heidenen brocht te wurden, mar leaver har eigen libbenswize hâlde: om't se fan ús easkje, dat wy har talitte soene libje nei har eigen wetten.

25 Dêrom is ús tinken, dat dit folk yn rêst wêze scil, en wy hawwe besletten har timpel werom te jaan, dat se libje meie neffens de gewoanten fan har foarâlden.

26 Dû scilst dêrom goed dwaen om hjarren to stjûrjen en hjarren frede to jaen, dat hja, as hja fan ús forstân bikend binne, goed treast wêze meie, en altyd fleurich oer har eigen saken gean.

27 En de brief fen ’e kening ta it folk fen ’e Joaden wier sa: kening Antiochus stjûrde groetenis oan ’e ried en de oare Joaden.

28 As it jimme goed giet, den hawwe wy ús begearte; wy binne ek yn goede sûnens.

29 Menelaos fertelde ús, dat jo winsk wie om nei hûs werom te gean en jo eigen dingen te folgjen: 30 Dêrom scille hja, dy't fuortgeane, feilich hâlden hawwe oant de tritichste deis fan Xanthicus mei feilichheid.

31 En de Joaden scille hjar eigen soart spijs en wetten brûke, lyk as foarhinne; en gjinien fen hjarren scil op ien of oare wize pleage wirde foar dingen dy't ûnwittend dien binne.

32 Ik haw ek Menelaos stjûrd, dat er dy treastje mei.

33 Gean jim goed. Yn it hûndert en acht en fjirtichste jier, en de fyftjinde dei fan 'e moanne Xanthicus.

34 De Romeinen stjoerden har ek in brief mei dizze wurden: Quintus Memmius en Titus Manlius, ambassadeurs fan 'e Romeinen, stjoere groetenis oan it folk fan 'e Joaden.

35 Hwet Lysias, de neef fen ’e kening, jown hat, dêr binne wy ek tofreden oer.

36 Mar by it oanreitsjen fan soksoarte dingen dy't er oardiele om oan 'e kening te ferwizen, nei't jimme derfan rieplachte hawwe, stjûr dan daliks ien, dat wy ferklearje meie, sa't it jo goed is: hwent wy geane no nei Antiochië.

37 Stjoer dêrom guon mei hastich, dat wy witte meije hwet dyn sin is.

38 Farwol. Dit hûndert acht en fjirtichste jier, de fyftjinde dei fan 'e moanne Xanthicus.

HAADSTIK 12 1 Do’t dy forbounen makke wierne, gyng Lysias nei de kening, en de Joaden wiene oer hjar húshâlding.

2 Mar fen de steedhâlders fen forskate plakken, Timotheüs en Apollonius, de soan fen Genneus, ek Hieronymus, en Demofon, en njonken hjarren Nicanor, de steedhâlder fen Syprus, woenen hjar net talitte stil to wêzen en yn frede libjen.

3 Ek diene de mannen fen Joppe sa’n goddeleaze died: hja baden de Joaden dy’t ûnder hjar wennen, om mei hjar frouljue en bern yn ’e boaten te gean dy’t hja klearmakke hiene, as hiene hja hjar gjin kwea bedoeld.

4 Dy’t it akseptearre neffens it mienskiplik oardiel fen ’e stêd, as winsken om yn frede te libjen, en neat fertochte; 5 Do’t Judas hearde fen dizze wredens tsjin syn lânslju, gebea er dejingen dy’t by him wierne, hjar to meitsjen.

6 En God, de rjuchtfeardige Rjochter, oanroppen, kaem er tsjin dy moardners fen syn broerren, en forbaernde de haven nachts, en stiek de boaten yn ’e brân, en dejingen dy’t derhinne flechten, deade er.

7 En do’t de stêd opsluten wier, gyng er efterút, as soe er weromkomme om allegearre fen ’e stêd Joppe út te roeien.

8 Mar do’t er hearde dat de Jamniten fan doel wiene likegoed to dwaen mei de Joaden dy’t ûnder hjar wennen, 9 En hy kaem des nachts op ’e Jamniten, en stiek fjûr op de haven en de marine, dat it ljocht fen it fjûr to Jeruzalem sjoen waerd twahûndert en fjirtich fierljeppen ôf.

10 En do’t hja dêrwei op ’e reis nei Timóteüs njuggen foech wierne, gongen net minder as fiiftûzen man op foet en fiifhûndert ruters fen ’e Arabieren op him.

11 Dêrop waerd der in tige swiere striid; mar Judas syn kant krige troch Gods help de oerwinning; sadat de Nomades fan Arabië, oerwûn, smeken Judas om frede, en beloofden him beide fee te jaan en him oars te behagen.

12 Do joech Judas, dy’t wirklik miende dat hja yn folle dingen nuttich wêze soene, hjar frede; dêrop skodden hja de hannen, en sa teagen hja nei hjar tinten.

13 En hy gyng ek to meitsjen in brêge nei in sterke stêd, dy’t omheind wier mei muorren en bewenne troch minsken út ferskate lannen; en de namme derfan wier Caspis.

14 Mar hja, dy’t dêryn wierne, stelden sa’n bitrouwen op de sterkte fen ’e muorren en op ’e foarsjenning fen ’e fiedsel, dat hja hjar ruchtich gedroegen tsjin dejingen dy’t by Judas wierne, en raasden en lasterden, en sprieken soksoarte wirden dy’t net to sizzen wierne.

15 Dêrom joech Judas mei syn selskip de greate Hear fen ’e wrâld oan, dy’t sûnder rammen of kriichsmotoren Jericho delfoel yn ’e tiid fan Jozua, in fûle oanfal tsjin ’e muorren.

16 En hy naam de stêd troch de wil fan God, en makke ûnútspreklike slachtingen, sa’t dat in mar twa fierlen breed, tichteby dêroan, fol fol waerd, sjoen waerd rinnen mei bloed.

17 Do teagen hja dêrwei saunhûndert en fyftich furlongen, en kamen to Characa ta de Joaden dy’t Tubieni neamd wurde.

18 Mar wat Timóteüs oangiet, hja founen him net op ’e plakken; hwent ear’t er wat útstjoerd hie, gyng er dêrwei, en liet in tige sterk garnizoen yn in beskate greep.

19 Mar Dositheüs en Sosipater, dy’t de oersten fen Makkabeüs wierne, teagen út en sloegen dejinge dy’t Timotheüs yn ’e festing litten hie, mear as tsien tûzen man.

20 En Makkabeüs forried syn leger by bannen, en sette se oer de bannen, en teach Timóteüs tsjin, dy’t hûndert en tweintich tûzen man foet en twa tûzen en fiifhûndert ruters om him hie.

21 Do’t Timóteüs nou de komst fan Judas wist, stjûrde er de froulju en de bern en de oare bagaazje nei in festing mei de namme Carnion; .

22 Mar do’t Judas syn earste kliber yn it sicht kaem, flechten de fijannen, dy’t mei eangst en eangst slein wiene troch it ferskinen fan Him dy’t alle dingen sjocht, de ien dy’t dizze wei rûn, de oare dy wei, dat hja faaks sear kamen. fan har eigen manlju, en ferwûne mei de punten fan har eigen swurden.

23 En Judas wie tige earnstich om hjar te efterfolgjen, en deade dy goddeleaze earmen, dêr’t er sa’n tritich tûzen man fen deade.

24 Fierders foel Timotheüs sels yn 'e hannen fen Dositheüs en Sosipater, dy't er mei in protte list smeekte him mei syn libben gean to litten, om't er in protte âlden fen 'e Joaden hie, en de bruorren fen guon fen hjarren, dy't, as hja sette him ta de dea, moat net beskôge wurde.

25 Do’t er hjarren dêrom mei folle wirden forsekere hie dat er hjar sûnder kwea werombringe scoe, neffens it oerienkomst, lieten hja him gean om hjar broerren to rêdden.

26 Do teach Makkabeüs út nei Carnion en nei de timpel fen Atargatis, en hy deade dêr fiif en tweintich tûzen minsken.

27 En nei’t er flechte en hjar fordylge hie, foroarde Judas it leger nei Efron, in sterke stêd, dêr’t Lysias yn wenne, en in greate mannichte fen forskate folken, en de sterke jongelju biwarren de muorren en ferdigene se mei macht; ek wie grutte oanbod fan motoren en darts.

28 Mar do’t Judas en syn selskip de almachtige God oanroppen hiene, dy’t mei syn macht de krêft fan syn fijannen ferbrekke, wûnen hja de stêd, en deadeden fiif en tweintich tûzen fen dy’t binnen wiene; 29 Dêrwei teagen hja nei Skytopolis, dat seishûndert fierlen fen Jeruzalem leit, 30 Mar do’t de Joaden, dy’t dêr wennen, tsjûgen hiene dat de Skytopoliten hjar leaflik omgeane, en hjar freonlik smeeken yn ’e tiid fen hjar tsjinslach; 31 En hja seine hjar tanksizzend, en woene dat hja noch freonlik tsjin hjar wierne, en sa kamen hja to Jeruzalem, it feest fen ’e wiken oankommen.

32 En nei it feest, Pinksteren neamd, teagen hja út tsjin Gorgias, de steedhâlder fan Idumea, 33 dy’t útkaam mei trije tûzen man foet en fjouwerhûndert ruters.

34 En it barde dat yn hjar striid meiïnoar in pear fen ’e Joaden deade waerden.

35 Dositheus, ien fen Bacenor syn selskip, dy’t op it hynder wie en in sterke man, doopte doe noch op Gorgias, en hy grypte syn jas oan en luts him mei geweld; en doe't er dy ferflokte man libben nimme soe, sloech in hynsteman út Thracië dy't op him kaam, fan syn skouder ôf, dat Gorgias flechte nei Marisa.

36 Do’t nou dy’t by Gorgias wierne, lang fochten en wurch waerden, rôp Judas de Heare oan, dat er him foarstelle scoe ta hjar helper en lieder fen ’e striid.

37 En dêrmei bigoun er yn syn eigen tael, en song psalmen mei in lûde stimme, en raasde ûnbewust op de mannen fan Gorgias, en sette se op 'e flecht.

38 Do forgearre Judas syn leger, en kaem yn ’e stêd fen Odollam, en do’t de saunde deis kaem, reinigen hja hjar, lyk as de gewoante wie, en hâlden de sabbat op dat plak.

39 En de oare deis, lyk as it nut west hie, kaem Judas en syn selskip om de lichems fen ’e deaden op te nimmen en se mei hjar sibben te bigroeven yn ’e grêven fen hjar âffears.

40 En ûnder de mantels fen elk dy’t deade waerd, founen hja dingen dy’t wijd wiene oan ’e ôfgoaden fen ’e Jamniten, dat de Joaden neffens de wet ferbean is.

Doe seach elk dat dit de oarsaak wie dat se fermoarde waarden.

41 Alle minsken dêrom priizgje de Heare, de rjuchtfeardige Rjochter, dy't de dingen iepenmakke hie dy't ferburgen wiene, 42 gyng harsels ta it gebed, en smeeken him, dat de dieden sûnde alhiel út it oantinken brocht wirde mocht.

Boppedat, dy eale Judas moedige it folk oan om harsels fan sûnde te hâlden, om't se foar har eagen seagen de dingen dy't barde foar de sûnden fan 'e fermoarde.

43 En do’t er in gearkomst makke hie troch it hiele selskip ta de som fen twatûzen drachmen silver, stjûrde er it nei Jeruzalem om in sûndoffer to offerjen; 44 Hwent as er net hope hie dat de deaden wer opstien scoene, den hie it oerstallich en idel west om foar de deaden to bidden.

45 En ek yn dat er fernaam dat der in grutte genede oplein wie foar dyjingen dy't godgodlik stoaren, wie it in hillige en goede gedachte. Dêrop makke er in fersoening foar de deaden, dat se fan 'e sûnde ferlost wurde mochten.

HAADSTIK 13 1 Yn it hûndert en njoggenenfjirtichste jier waard Judas ferteld, dat Antiochus Eupator mei in grutte macht nei Judéa kaam, 2 En mei him Lysias, syn beskermer, en oerste fan syn saken, mei ien fen hjarren in Grykske macht fan fuotgongers, hûndert en tsien tûzen, en ruters fiif tûzen en trijehûndert, en oaljefanten twa en tweintich en trijehûndert weinen, bewapene mei heakjes.

3 Menelaos joech him ek mei hjar, en mei greate dissimulaasje oanmoedige Antiochus, net foar de beskerming fan it lân, mar om't er miende dat er gûverneur makke wier.

4 Mar de kening der keningen brocht Antiochus syn geast tsjin dizze goddeleaze stâl, en Lysias liet de kening witte dat dizze man de oarsaak wie fan alle ûnheil, dat de kening gebea him nei Berea te bringen en him te deadzjen, lyk as de manier is op dat plak.

5 En d’r wier op dat plak in toer fen fyftich jelne heech, fol jiske, en dy hie in rûn ark, dat oan alle kanten del yn ’e jiske hong.

6 En hwa't for hillichdom foroardiele waerd, of in oare swiere misdied begien hie, dêr hawwe alle minsken him deaslein.

7 Sa’n dea barde it dat de goddeleaze man stoar, net safolle as begraffenis op ’e ierde; en dat meast rjochtfeardich: 8 Hwent om’t er in protte sûnden dien hie oan it alter, hwaens fjûr en jiske hillich wierne, krige er syn dea yn jiske.

9 En de kening kaem mei in barbaarske en heechmoedige geast om de Joaden folle slimmer to dwaen as yn syn heite tiid dien wie.

10 Hwet Judas fornimme, gebea er de mannichte de Heare nacht en dei oan to roppen, dat er, as ea op in oare tiid, hjar nou ek helpe scoe, op it punt om fen hjar wet, fen hjar lân wei to wirden, en út 'e hillige timpel: 11 En dat er it folk, dat no noch mar in bytsje ferfrissen wie, net talitte om ûnderwurpen te wurden oan de godslasterlike heidenen.

12 Do’t hja dit dan allegearre byinoar dien hiene en de barmhertige Heare beazen mei skriemen en fêstjen, en trije dagen lang flak op ’e ierde lein hiene, gebea Judas, dy’t hjar oanmoedige hie, dat hja klear wêze soene.

13 En Judas, dy’t apart wie mei de âldsten, besleat, ear’t de kening syn leger yn Judéa yngean soe en de stêd helje, om út te gean en de saak yn striid te besykjen troch de help des Heare.

14 Doe't er alles oan 'e Skepper fan 'e wrâld tasein hie, en syn soldaten oanmoedige hie om manmachtich te fjochtsjen, ja oant de dea ta, foar de wetten, de timpel, de stêd, it lân en it gemienbest, lei er leger by Modin: 15 En hwa't dejingen dy't om him wierne it wachtwurd jown hawwe, is de oerwinning fen God; mei de dapperste en útkarde jongelju gyng er nachts yn 'e tinte fan 'e kening, en deade yn 't leger sa'n fjouwer tûzen man, en de foarsten fan 'e oaljefanten, mei alles wat op him wie.

16 En op 't lêst folden hja it leger mei eangst en opskuor, en teagen mei goed sukses.

17 Dit is dien yn it brek fan de dei, om't de beskerming des Heare him holp.

18 Do’t de kening nou de mânskheit fen ’e Joaden proeven hie, gyng er op it punt om mei polityk de gripen yn to nimmen, 19 En hy teach nei Betsura, dat in fêste greep fen ’e Joaden wie; 20 Hwent Judas hie de dingen oerbrocht, dy’t dêryn wierne.

21 Mar Rhodocus, dy’t yn it leger fan ’e Joaden wie, die de fijannen de geheimen to witten; dêrom waerd him socht, en do't hja him krigen hiene, sette hja him yn 'e finzenis.

22 En de kening traktearre de twadde kear mei hjar to Bethsum, joech syn hân, naem hjarren, gyng teach, stried tsjin Judas, waerd oerwûn; 23 Hearde dat Filippus, dy’t yn Antiochië oer de saken oerbleaun wie, wanhopich bûgd wie, ferbjustere, de Joaden smeekte, him oerjoech en swarde oan alle gelikense betingsten, mei har iens wie en offer offere, de timpel eare en freonlik die mei it plak, 24 En hy naam Makkabeüs goed oan, en makke him ta steedhâlder fan Ptolemaïs oant de Gerreniërs; 25 En hja kamen ta Ptolemais; hwent hja stoarren, om't hja hjar forbounen ûnjildich meitsje scoene.

26 Lysias gyng op nei de rjochtbank, sei safolle as it koe ta ferdigening fan 'e saak, oertsjûge, pacifisearre, makke har goed troffen, gie werom nei Antiochië. Sa gyng it oan it kommen en fuortgean fan 'e kening.

HAADSTIK 14 1 Nei trije jier waard Judas op 'e hichte brocht, dat Demetrius, de soan fan Seleucus, troch de haven fan Tripolis binnenkaam mei in grutte macht en marine, 2 Hy hie it lân ynnommen en Antiochus deade, en Lysias, syn beskermer.

3 No ien Alcimus, dy’t hegepryster west hie, en him mei opsetsin ûntreinige hie yn ’e tiden dat hja mei de heidenen omgeane, om’t er seach dat er himsels lang net rêde koe, en gjin tagong mear ta it hillige alter hie, 4 Kaem ta kening Demetrius yn it hûndert en ien en fyftichste jier, en joech him in gouden kroan en in palm, en ek fen 'e tûken dy't plechtich brûkt waarden yn 'e timpel; en sa bleau er dy deis stil.

5 Mar hy krige gelegenheid om syn dwaze ûndernimming to forsterkjen, en troch Demetrius yn rie roppen wirde, en frege hwer't de Joaden oandien wiene, en hwat hja fan doel wiene, antwirde er dêrop: 6 Dy fen ’e Joaden dy’t er Assideanen neamde, hwaens oerste Judas Makkabeüs is, fiere de oarloch en binne oproerich, en litte de rest net yn frede wêze.

7 Dêrom bin ik, dy’t de eare fan myn foarâlden ûntnommen is, ik bedoel it hegepreesterskip, no hjir kommen.

8 Foarste plak, wierlik, om de ûnbidige soarch dy’t ik haw foar dingen dy’t de kening oanbelanget; en yn it twadde plak, sels dêrfoar bin ik fan doel it goede fan myn eigen lânslju: hwent ús hiele folk is yn gjin lytse ellinde troch de net-advisearre hanneling fan har boppeneamde.

9 Dêrom, o kening, sjoen al dizze dingen witte, wês foarsichtich foar it lân en ús naasje, dat oan alle kanten ûnderdrukt wurdt, neffens de genede dy't jo wirklik oan elkenien bewize.

10 Sa lang as Judas libbet, is it net mooglik dat de steat rêstich is.

11 Dit waerd net earder fen him spritsen, mar oaren fen ’e kening syn freonen, dy’t kwealik tsjin Judas set wiene, diene noch mear reekwirk foar Demetrius.

12 En hy rôp Nikanor fuort, dy’t baas west hie oer de oaljefanten, en makke him gûverneur oer Judéa, en stjoerde him út,

13 En gebea him Judas te deadzjen en dejingen dy’t by him wierne te ferspriede, en Alcimus hegepryster te meitsjen fan ’e grutte timpel.

14 Do kamen de heidenen, dy’t út Judéa flechte wierne foar Judas, by keppels nei Nikanor, en tochten dat it kwea en de rampen fen ’e Joaden har wolwêzen wierne.

15 Do’t de Joaden nou hearden fen Nikanors kommen, en dat de heidenen tsjin hjar opstienen, smieten hja ierde op hjar hollen, en smeeken ta Him, dy’t syn folk foar ivich fêststeld hie, en dy’t syn diel altyd helpt mei it iepenbierjen fan syn oantlit. .

16 En op geboad fen ’e oerste teagen hja der daliks ôf, en kamen ta hjarren yn ’e stêd Dessau.

17 En Simon, Judas syn broer, hie de striid oangien mei Nikanor, mar waerd hwat ûngerêst troch de hommelse stilte fen syn fijannen.

18 Dochs doarste Nikanor, dy’t hearde fen ’e manlikens fen ’e hjar dy’t by Judas wierne, en de moed dy’t hja for hjar lân fjochtsje moasten, de saak net mei it swird bisykje.

19 Dêrom stjûrde er Posidonius, en Theodotus en Mattathias, om frede to meitsjen.

20 En do’t hja dêrop lang rieplachte hiene, en de oerste dêrmei de mannichte yn ’e kunde makke hie, en it bliek dat hja allegearre ienriedich wiene, stimden hja yn mei de forbounen; 21 En hja stelden in dei om byinoar byinoar to gearkommen; 22 Ludas sette wapene mannen klear op gaadlike plakken, dat de fijannen net ynienen wat ferriederij útoefene wirde: dat hja makken in fredich konferinsje.

23 En Nikanor bleau to Jeruzalem, en hy die gjin kwea, mar stjûrde it folk fuort dat nei him ta kamen.

24 En hy woe Judas net graech út syn eagen litte, hwent hy hat de man leaf út syn hert 25 En hy bea him ek in frou to nimmen en bern to krijen; sa troude er, wie rêstich en naem diel oan dit libben.

26 Mar Alcimus, dy’t de leafde fornimme dy’t tusken hjar wier, en de forbounen bitocht dy’t makke waerden, kaem ta Demetrius, en fertelde him dat Nikanor de steat net goed oandien wier; dêrfoar hie er Judas, in ferrieder fan syn ryk, ta opfolger fan de kening ornearre.

27 Do skreau de kening oan Nikanor, dy’t yn ’e grime wie, en opstie mei de beskuldigings fan ’e goddeleaze man, en oantsjutte dat er tige mislik wie oer de forbounen, en gebea him dat er Makkabeus yn alle hasten finzen stjoere soe nei Antiochië.

28 Do’t Nikanor dat ta it hearren kaem, waerd er yn himsels bot forbjustere, en hy naam it slim oan, dat er de guod dêr’t oerienkommen wierne, ûnjildich meitsje scoe, de man hie gjin skuld.

29 Mar om't der gjin hanneling tsjin 'e kening wie, seach hy syn tiid om dit ding mei polityk te dwaan.

30 Nettsjinsteande, do't Makkabeüs seach dat Nikanor swollen foar him begûn te wurden, en dat er him rûverer smeekte as hy gewoan wie, en fernaam dat sa'n soer gedrach net út it goede kaam, sammele er net in pear fan syn mannen byinoar en luts him werom. fan Nikanor.

31 Mar de oare, wittende dat er troch Judas syn polityk opmerklik forhindere waerd, kaem yn de greate en

hillige timpel, en gebea de preesters, dy’t hjar gewoane offers offeren, him de man to rêdden.

32 En do't hja swarren, dat hja net sizze koene hwer't de man wier, dy't er socht, 33 En hy strekte syn rjuchterhân út nei de timpel, en die in eed op dizze wize: As jimme my Judas net as in finzene oerjouwe, den scil ik dizze timpel Gods mei de ierde lizze, en ik scil it alter ôfbrekke; en bouwe in opmerklike timpel foar Bacchus.

34 Nei dizze wirden gyng er fuort. Do sloegen de preesters de hannen op nei de himel, en smekenen him dy't altyd in ferdigener fan har folk wie, sizzende op dizze wize; 35 Jo, o Heare fan alle dingen, dy’t oan neat ferlet hat, wie bliid dat de timpel fen jins wenning ûnder ús wêze soe: 36 Dêrom no, o hillige Heare fan alle hilligens, hâld dit hûs ivich ûnfersmoarge, dat de lêste tiid suvere is, en stop alle ûnrjuchtfeardige mûle.

37 Nou waerd der by Nikanor ien Razis beskuldige, ien fen ’e âldsten fen Jeruzalem, in leafhawwer fan syn lânslju, en in man mei tige goed berjocht, dy’t om syn goedertichheid in heit fen ’e Joaden neamd waard.

38 Hwent yn 'e foarige tiden, do't hja har net mei de heidenen mongen, waerd er fan it Joadendom beskuldige, en stelde syn lichem en libben frijmoedich yn gefaar mei alle heftichheit foar de godstsjinst fen 'e Joaden.

39 Sa stjûrde Nikanor, dy’t de haat dy’t er de Joaden hie, to forkundigjen, mear as fiifhûndert kriichsman om him to heljen.

40 Hwent hy tocht, troch him to nimmen, om de Joaden in protte sear to dwaen.

41 En do’t de mannichte nou de toer nommen hie, en mei geweld yn ’e bûtendoar ynbrutsen hie, en sein hie dat der fjûr brocht wirde scoe om it to forbaernen, den foel er op syn swird, rée to wirden oer alle kanten; 42 leaver keas om manmachtich te stjerren as yn 'e hannen fan 'e goddeleazen te kommen, om oars mishannele te wurden as syn aadlike berte like.

43 Mar hy mist syn slach troch hasten, de mannichte dy’t ek binnen de doarren raasde, roun er frijmoedich op nei de muorre, en foel him manmachtich del ûnder de diksten derfan.

44 Mar hja joegen gau werom, en in plak makke waerd, foel er midden yn it leechste.

45 Dochs kaem er oerein, wylst er noch azem yn him wier, opstutsen fen grime; en al gyng syn bloed út as wetterpûden, en syn wûnen wiene slim, dochs rûn er midden yn 'e drokte; en stean op in steile rots, 46 Doe't syn bloed no hielendal fuort wie, plukte er syn yngewanten út, en naam se yn syn beide hannen, smiet se op 'e kliber, en rôp de Heare fan libben en geast om him dy wer werom te jaan, sa stoar er.

HAADSTIK 15 1 Mar Nikanor, dy’t hearde dat Judas en syn selskip yn ’e festingen om Samaria wierne, besleat sûnder gefaar op ’e sabbatsdei op hjar to kommen.

2 Dochs seinen de Joaden dy’t mei him to gean moasten: O fordylgje net sa wreed en barbaarsk, mar jou dy deis eare, dy’t hy, dy’t alle dingen sjocht, mei hilligens eare hat boppe alle oare dagen.

3 Do easke de ûngenadelikste ealman, as der in Machtige yn 'e himel wie, dy't gebean hie dat de sabbatdei hâlden wirde.

4 En do’t hja seine: D’r is yn ’e himel in libbene Heare en machtich, dy’t gebean hat dat de saunde deis hâlden wirde.

5 Do sei de oare: En ik bin ek machtich op ierde, en ik gebea de wapens te nimmen en de saken fan ’e kening te dwaen. Dochs krige hy syn kweade wil net te dwaan.

6 Sa besleat Nikanor, yn grutte grutskens en heechmoed, in iepenbier monumint op te rjochtsjen fan syn oerwinning oer Judas en harren dy't by him wiene.

7 Mar Makkabeüs hie oait wis betrouwen dat de Heare him helpe soe: 8 Dêrom moedige er syn folk oan om net te eangjen foar de komst fan de heidenen tsjin harren, mar om te tinken oan de help dy’t hja eartiids út ’e himel krigen hiene, en no de oerwinning en de help te ferwachtsjen dy’t harren komme soe fan de Almachtige.

9 En sa treastend hjar út ’e wet en de profeten, en mei hjar to tinken oan ’e fjildslaggen dy’t hja earder wûnen, makke er hjar fleuriger.

10 En do’t er hjar sinnen opwekke hie, joech Er hjarren har befel, en toande hjar dêrby de leagens fen ’e heidenen en it brekken fen ’e eden.

11 Sa bewapene er elk fen hjarren, net sasear mei de ferdigening fen skylden en spearen, as mei noflike en goede wirden; net in bytsje bliid se.

12 En dit wie syn fizioen: Dat Onias, dy’t hegepryster west hie, in deugdsum en in goed man, earbiedich yn petear, sêft yn kondysje, ek goed sprutsen, en oefene fan in bern yn alle punten fan deugd, syn hannen omheech holden bea foar it hiele lichem fan 'e Joaden.

13 Dat diene, likegoed kaem der in man mei grize hierren, en tige hearlik, dy’t fan in wûnderlike en treflike majesteit wier.

14 Do antwirde Onias, sizzende: Dit is in leafhawwer fen ’e bruorren, dy’t folle bidt foar it folk en foar de hillige stêd, te witten Jeremia, de profeet Gods.

15 Dêrop joech Jeremias syn rjuchterhân útstutsen Judas in gouden swurd, en sei it sa: 16 Nim dit hillige swird, in geskink fen God, dêr’tstû de fijannen mei forwûne scilst.

17 Sa goed treaste troch de wirden fen Judas, dy’t tige goed wierne en hjar to moed oproerje en de herten fen ’e jongfeinten oanmoedigje, besleaten hja net in kamp op te slaan, mar mei moed op hjar te setten, en manmachtich om de saak troch konflikt te besykjen, om't de stêd en it hillichdom en de timpel yn gefaar wiene.

18 Hwent de soarch dy’t hja foar hjar frouljue en hjar bern, hjar bruorren en folk waerden, waerd hjar yn it minst rekkene: mar de greatste en wichtichste eangst wier foar de hillige timpel.

19 Ek dy’t yn ’e stêd wierne, namen net de minste soarch, en waerden benaud foar it konflikt yn it bûtenlân.

20 En no, doe’t allegearre seagen wat de proef wêze soe, en de fijannen al tichteby kamen, en it leger opsteld waerd, en de beesten goed pleatst, en de ruters yn wjukken setten, 21 Do't Makkabeüs de komst fen 'e mannichte seach, en de forskate tariedingen fen 'e wapenrêsting, en de grimmitigens fen 'e bisten, strekte er syn hannen út nei de himel, en rôp de Heare oan, dy't wûnders docht, wittende dat de oerwinning net troch wapens komt, mar lyk as it liket him goed, hy jout it oan dyjingen dy't it wurdich binne: 22 Dêrom sei er yn syn gebed sa; O Heare, Jo hawwe jins ingel stjoerd yn 'e tiid fan Ezekia, de kening fan Judéa, en jo hawwe yn it leger fan Sanherib hûndert fiif en tachtich tûzen fermoarde.

23 Stjoer dêrom nou ek, o Heare fen 'e himel, in goede ingel foar ús foar, út eangst en eangst foar hjar; 24 En lit dy troch de macht fen jins earm slein wirde mei skrik, dy’t tsjin jins hillich folk komme om laster te meitsjen. En hy einige sa.

25 Do kamen Nikanor en hjar by him nei foaren mei trompetten en lieten.

26 Mar Judas en syn selskip kamen de fijannen tsjin mei oanroppen en gebed.

27 Sa’t hja mei hjar hannen fochten en mei hjar hert ta God beaiden, sloegen hja net minder as fiif en tritich tûzen man; 28 Do’t de striid nou dien wie, en wer mei blydskip weromkamen, wisten se dat Nikanor dea yn syn harnas lei.

29 Do makken hja in great gerop en in lûd, en priizgen de Almachtige yn hjar eigen tael.

30 En Judas, dy’t ea de foarste ferdigener fen ’e boargers west hat, sawol yn lichem as yn geast, en dy’t syn hiele libben syn leafde foar syn lânslju bleau, gebea Nikanor syn holle en syn hân mei it skouder ôf te slaen en se nei Jeruzalem te bringen. .

31 Do’t er dêr wier, en hjar fen syn folk byinoar rôp, en de preesters foar it alter stelde, stjûrde er hjarren, dy’t fen ’e toer wierne, 32 En hja lieten hjarren de forkearde holle fan Nikanor sjen, en de hân fen dy lasteraar, dy’t er mei grutskens útstutsen hie tsjin de hillige timpel des Almachtige.

33 En do’t er de tonge fen dy goddeleaze Nikanor útsnien hie, gebea er dat hja dy stikjes oan ’e fûgels jaen scoene, en it lean fen syn waansin ophingje foar de timpel.

34 Sa priizge elk de hearlike Heare ta de himel ta, sizzende: Seinge dy’t syn eigen plak ûnbesmet hat.

35 Hy hong ek de holle fan Nikanor oan ’e toer, in dúdlik en dúdlik teken ta alle help des Heare.

36 En hja hawwe allegearre mei in mienskiplik beslút ornearre om dy dei yn gjin gefal sûnder plechtichheit foargean to litten, mar de trettjinde fen ’e tolfde moanne, dy’t yn it Syrysk Adar neamd wurdt, de dei foar de dei fan Mardocheüs te fieren.

37 Sa gyng it mei Nikanor, en fen dy tiid ôf hiene de Hebreeërs de stêd yn hjar macht. En hjir sil ik in ein meitsje.

38 En as ik it goed dien haw, en sa't it by it ferhaal past, dan is it wat ik winske: mar as it slank en gemienich is, dan kin ik it berikke.

39 Hwent lyk as it skealik is wyn of wetter allinne to drinken; en sa as wyn mongen mei wetter is noflik en ferhearliket de smaak: ek sa fyn skreaune spraak fernuveret de earen fan dyjingen dy't it ferhaal lêze. En hjir sil in ein wêze.