ORIOKO ETA AIAKO ALDIZKARIA / 2008ko maiatzaren 23a / 242. zenbakia / 19. urtea
HERRIKO KONTUAK Auzolanerako deia 05 KIROLA Joxean Iglesias txapeldun bi aldiz 08 AIAKO ELKARRIZKETA Morgana 10
AIAKO BERRI Lurraldebus txartela 11 IRITZIA Uhaina Atxotegi 18 HERRITARRA Maite Ramiro 25
Isileko gaitzaren ezaugarriak agerian
Maiatzaren 12an fibromialgiaren eta neke kronikoaren eguna zela eta, Kristina Zaraterekin hitz egin dugu gaitzaz eta beren elkarteaz. ARGAZKIA: KARKARA
02 PUBLIZITATEA
2008ko maiatzaren 23a | KARKARA
HASI BERTSOTAN 03
KARKARA | 2008ko maiatzaren 23a
ORIOKO ETA AIAKO ALDIZKARIA
Kultur Etxea 20810 ORIO 943 83 15 27 karkara@karkara.com www.karkara.com Editorea KARKARA taldea kultur elkartea Zuzendaria Ana G. de Txabarri Erredakzio buruak Lore Berasaluze eta Patxi Uranga Erredakzio taldea Pat Cowie, Miren Etxeberria, Ana Iturain, Eneritz Odriozola eta Jabier Zabaleta Aiako erredakzioa Eli Lasa, Pat Cowie eta Iona Rekarte Publizitatea Pat Cowie Publizitatearen diseinua Patxi Uranga Testuen zuzenketa Miren Etxeberria eta Jabier Zabaleta Ale honetako laguntzaileak Uhaina Atxotegi, Ixone Fernandez eta Antonio Zumeta Diseinua KARKARA taldea eta Goio Arana Banatzaileak Josu Lizarralde eta Itziar Aiestaran (Orio) Irune Aldai (Aia) Inprimategia Gertu Koop. E. (Oñati) Lege gordailua SS-346/90 ISSN 1132-1105 Tirada 3.100 ale
KARKARAk ez du bere gain hartzen aldizkarian adierazitako esanen edota iritzien erantzukizunik. KARKARAn argitaratutakoa berreman daiteke, osorik edo zatika, baldin eta iturria aipatzen bada.
Kukuarekin batera kantari ANTONIO ZUMETA TXANKA
Maiatzaren azken igandea Kukuarriko eguna oriyotarrak urtero-urtero ala ospatzen deguna guk badakigu gurutze eder bat Kukuarrin daukaguna goiko gañetik begiratuta ondo zainduko gaituna. Berrogita bederatziyan jarri zuten hori zutik laguntza aundirik etzuten izan orduan ere herritik inguru ontako baserritarrak lana egin zuten gogotik gurutze ederra Kukuarri gañen dago orain haiengatik. Krisintxio, Pako, Don Fabian ta Patxi Lertxundi burua zabaldu zuten Kukuarrian gurutzia eiteko asmua Patxi Lertxundi izan zan ango orduko ingenierua eskola aundirik etzuen baño bazuen pulamentua. Oriyotikan Talai Mendi do gurutziaren zaindari meza ondoren jendiantzako salda beroa ugari ondorenian kukuarekin batera danok kantari bueltakuan aitaren egin iñor ez bedi erori.
PUBLIZITATE PREZIOAK IRAGARKIA ALERO JARRITA Modulu bat ............................................... 12,00 € Bi modulu .................................................. 24,00 € Hiru modulu .............................................. 36,00 € Lau modulu ............................................... 48,00 € Sei modulu ................................................ 72,00 € Zortzi modulu ............................................ 96,00 € Orrialde erdia .......................................... 120,00 € Orrialde osoa........................................... 204,00 €
IRAGARKIA BEHIN JARRITA Modulu bat................................................ 16,00 € Bi modulu .................................................. 31,00 € Hiru modulu .............................................. 47,00 € Lau modulu ............................................... 64,00 € Sei modulu ................................................ 95,00 € Zortzi modulu .......................................... 127,00 € Orrialde erdia .......................................... 174,00 € Orrialde osoa........................................... 306,00 €
Publizitatea kontratatzeko Pat Cowierekin hitz egin (695 78 07 20) edo karkara@karkara.com Prezio hauei BEZa gehituko zaie
LAGUNTZAILEAK
04 GUTUNAK
Pilota elkarteak herriari Orioko Pilota Elkarteko presidentea naizenez, honako hau adierazi nahi dut. Eskutitz arrunt bat izan beharrean, bi eskaera garrantzitsu egiteko da. Elkarte honek azken urteetan Orioko herrian ahaztuta dagoen kirola indartu nahi du. Denboraldi batean bakarrik gogoratzen dira denak pilota existitzen dela, eta hori haurren San Pedro txapelketa iristean da. Txapelketa horretako partiduak jokatzen diren larunbat guztietan frontoia, bai haurrez, bai gurasoz eta, nola ez, pilota zalez betetzen da. Lau eta erdiko txapelketa egiten da eta ez da inor agertzen, herriko gazteak Gipuzkoako kluben arteko txapelketa jokatzen jardun dira eta ez zen inor agertzen. Aldiz, sanikolasetako txapelketa eta Gipuzkoako herriarteko txapelketa ikustera jende ugari azaltzen da, eta guk horieskertzen dugu. Baina aldi baterako afizioa edo moda izan beharrean, urte osoan frontoia beteta ikustea gustatuko litzaiguke. Orioko Pilota Elkartea osatzen dugunak 8 gazte gara eta ez daukagu inolako irabazirik, musu truk gabiltza. Udalak urtero diru-laguntza bat ematen digu, edozein elkarteri bezala, baina diru hori ez da nahikoa dauzkagun gastuak ordaintzeko (pilotak, materiala, lizentziak‌). Beraz, eskutitz honen bidez babesle edo patrozinatzaileak bilatu nahi ditugu. Orioko pilota jarduera indartu nahi duen guztiak, bai nirekin edo nire
2008ko maiatzaren 23a | KARKARA
anaiarekin hitz eginda edo, bestela, telefono zenbaki honetara (696087470) deituta jar daiteke kontaktuan. Benetan, eskertuko genuke! Besterik gabe, jendearen erantzunaren zain gelditzen gara. Eskerrik asko eskainitako denboragatik eta agur . AIMAR GALARRAGA (ORIOKO PILOTA ELKARTEKO PRESIDENTEA)
Mozio etiko/ esperpentikoak Azken bolada honetan, euskal herritarrok behin eta berriz jasan behar izan dugu PNV eta PSOEk ezarri nahi izan diguten jarrera inposatzaile eta errepresiboa. Ezker abertzaleak alkatetza duen udalerrietan inposatu nahi izan digute beren etikaren logika. Arrasatetik Antzuolaraino, Bergara, Legazpia, Soraluze, Hernani eta Azpeititik pasa ostean, behin eta berriz saiatu dira gure alkateak kargutik botatzen. Herriaren borondatearen gainetik pasa izan nahi dute, iaz legalak ginenak de factoilegalizatu nahian. Hori baita PNV eta PSOEren benetako apustua: herri borondateak hala nahi izan duelako lortutako alkatetzak lapurtzea, beren interesak erdiesteko. Ez dituzte oraindik irentsi iazko maiatzeko emaitzak, eta bozka bitartez lortu ez zutena epaile espainolaren aginduen bitartez lortzeko batere lotsik ez dute. Eskerrak legalak ginela‌ Baina zer zilegitasun dute: korrupzioaren eredu, GALen sortzaile, sustatzaile eta finantziatzaile,
torturaren sustatzaile, alderdi legearen sortzaile eta sustatzaile eta kariaren erabiltzaile diren faxista hauek? Eta zer zilegitasun dute euskal preso politikoen dispertsioaren disenatzaile zuzenek, euren senideak ere zigortzen dituztenek, Loiolan altxa eta alde egin zutenek, korrupzioaren ikasle aurreratu direnak, gure herrian AHTa inposatu nahi dutenek eta Estatu Espainolarekin eta PSOErekin bat eginik, herri honi beste iruzur bat ezarri nahi diotenek? PNV eta PSOE, PSOE eta PNV dira gaurko egoera honen arduradun. Berriro ere, herri honen interesen aurretik beren interes politiko eta pertsonalak jartzen dituzte gatazka areagotuz eta luzatuz. Herriz herri aurkezten ari zareten mozioak etikoak baino esperpentikoak ezote dira? Iragartzen dizuegu mozio horiek antzuak direla eta horrela ez dagoela irtenbiderik; elkarrizketa eta negoziazioa dira bidea, eta ezker abertzaleak horretara bideratuko ditu bere urrats eta esfortzu nagusiak. Baina jakin behar duzue, baita ere, inposaketaren aurrean ez dugula amorerik emango eta herritarren borondatearen isla izango garela beren aginduari tinko eta sendo eutsiz. ORIOKO EZKER ABERTZALEA
Ziurtasuna nahi dut Futbol zelaiaren azpian garaje bat erosteko interesa duen herritar bat naiz; baina, entzun dudanez, azkeneko itsas kolpe handian (Orioko eskoile-
raren zatia eraman zuena) ura sartu omen zen aparkaleku horietan. Hori dela eta, nire kezka azaldu nahi dut. Nire interes bera duenak badaki hainbeste ordaindu behar den lokalak bermatuta egon behar ko lukeela horrelako egoera baten aurrean, eta horregatik eskatzen diot Udalari garajetako ateak ireki ditzala igande batean, herritarrok aukera izan dezagun nola dauden ikusteko. Igandean diot, oriotar askok herritik kanpo lana egiten dugulako. HERRITAR BAT
Eskertza eta gonbidapena Apirilaren 26an Urratsen Oihartzuna izeneko emanaldi berria estreinatu genuen. Ikaragarrizko esperientzia izan da guretzat. Izerdia lepo bota badugu ere, merezi izan duelakoan gaude. Eta eskutitz honen bitartez, aurretik, unean bertan eta ondoren laguntza eskaini digun edonori eskerrak eman nahi dizkiogu. Bide batez, San Juanak iristear daudela gogorarazi nahi dizuegu. Urtero bezala, San Juan bezperan, herrian kalejira eta, su inguruan, zer ikusi egongo da. Horretarako, ordea, herritar guztien laguntza behar dugu. Haur, gazte zein helduri gure gonbita luzatzen diogu: ospa ezazue gurekin San Juan bezperako jaia, sorginez jantzita. Sorgin dantza egitera animatzen dena, etor dadila maiatzaren 28an, 18:30ean, kosta tailerrera. Animatu! HARRIBIL DANTZA TALDEA
HERRIKO KONTUAK 05
KARKARA | 2008ko maiatzaren 23a
BESTEAK BESTE, DIRUA BILTZEKO HERRI KIROLEN PROBA EGINGO DUTE IGANDE HONETAN FRONTOIAN
Ainharbeko Kako baserriaren alde auzolanean aritzeko deia Zuberoako Ainharbe herrian dagoen Kako baserriaren alde dirua bilduko da igandean Orion, Kukuarri eguneko ekitaldien baitan. Nazio auzolanerako deia egin dute zenbait eragilek.
Nazio Eztabaidaguneak bultzatutako kanpainarekin bat eginez, aste honetan eman dute ekimenaren berri herriko hainbat eragilek. Igande goizean ekimenari buruzko informazioa banatuko dute Kukuarriko zelaietan. Eguerdian, berriz, herriko plazan izango dira. Ekitaldi nagusia, ordea, arratsaldean izango da, 18:00etan, frontoian. Orioko Heldu! eta Igeldoko taldeek herri kirolen erakustaldi berezia egingo dute, biak, nor bainonor.Sarrerak 5 euroan daude salgai herriko hainbat komertziotan eta jasotako diru guztia Kako baserria erosi ahal izateko diru poltsara bideratuko da. Gainera, inguruko baserritarrek ekoiztutako produktuekin osatutako saski ederrazozketatuko dute sarrera dutenen artean.
San Martingo ermitaren kanpoaldean eman zuten ekimenaren berri.
tan jarri zen ardiak, tresneria, arditegia eta aterpea erosi ahal izateko. 2007ko hasieran, behin behineko kontratua sinatua zuelarik, beste zenbait erosle agertu ziren, epez kan-
po, Larrañaga salmenta akordiotik kanpo utziz. Hortik aurrera gertatutakoak egin zuen ezagun Kako gure artean. Urtarrilaren 17an, Donapaleun egindako protestetan,
KAKO BASERRIAREN AFERA
Mauletik 10 kilometrora dagoen Ainharbe herrian dago Kako baserria. Zuberoako hainbat etxalde bezala, kanpotarrak dira jabeak, Pariskoak, hain justu. Maizter, berriz, bertako familia bat izan da azken 30 urteetan. 2006ko urtarrilean, maizterrak, gaixo zegoela eta, Fred Larrañaga artzain gaztea hartu zuen lanerako.Maizterrahil eta Larrañagak jarraitu zuen maizter, 2006ko abenduan, jabeak etxea saltzeko asmoa azaldu zion arte. Larrañaga GFAM Lurra elkartea eta Safer erakundearekin harremane-
Uztartu ditzagun lanak Harrigarria da zenbat pertsona eta taldek lan egiten dugun beste hainbeste esparrutan bai Orion eta baita Euskal Herrian ere. Euskaran, hezkuntzan, bertsotan, ingurumenean, kantuan, kiroletan, dantzan, … eztabaidatuz, adostuz eta ekimenak antolatuz. Horien guztien erreferentzia izan nahi du Nazio Eztabaida Guneak, beti ere nazio eraikuntzaren ikuspegitik lanean aritzeko. Saia gaitezen herriko lana nazio eraikuntzarekin uztartzen. Euskal Herriak nazio gisa bizirauteko eta garatzeko gu guztion elkarlanaren beharra du. Anima zaitezte eta etorri Iruñeara Ekainak 7an, Nazio Plazara, han ikusiko dugu elkar. IÑAKI ZALDUA |EHNE SINDIKATUKO KIDEA
KARKARA
6 lagun atxilotu zituen Frantziako gendarmeriak. Sarkozy presidenteak terrorismoa, arrazakeria, mafia eta antzeko hitzak erabili zituen baserritarrez hitz egiteko. Azkenik, otsailaren 29an, jabearekin elkartu eta lehentasuna Larrañagari ematea adostu zuten bi aldeek. Akordioa lortuta, Nazio Eztabaidagunearekin harremanetan jarri eta Euskal Herri osoan auzolana bultzatzeko erabakia hartu zuten, behar diren 260.000 euroak lortu ahal izateko (etxea, 3.000 m2, 160m2 bizitegi, 35m2 aterpe). Horretan dira uneotan, herriz herri dirua lehenbailehen biltzeko ahaleginean. Bukatzeko, ekainaren 7an Iruñean egingo den Nazio Plaza ekimenean parte hartzeko deia ere luzatu dute antolatzaileek.
06 HERRIKO KONTUAK
2008ko maiatzaren 23a | KARKARA
LABUR
EPAIKETA
Kargurik gabe Aste honetan jakin dugunez, epaileak absolbitu egin ditu martxoaren 4an bi udaltzain erasotu izanaz akusatutako sei gazteak, horretarako frogarik ez dagoela argudiatuta.
UDAKO LANPOSTUAK
Zerrenda
Manterola eta Eizagirre bertsolariak, aldamenean Ekhiñe Saizar gai jartzailea.
KARKARA
ERRENTERIAKO TALDEA IZAN ZUEN AURKARI KALAKARI TABERNAKO SAIOAN
Oriotarrak garaile GR-16 bertso bideko lehen saioan Maiatzaren 16an, Orioko eta Errenteriako bertsolariek GR-16 bertso bideko lehen saioa izan zuten. Oriotarrak izan ziren irabazle.
Hilaren 16an ekin zion Orioko bertsolari taldeak aurtengo GR-16 bertso bideari. 22:30ean hasita, Errenteriaren aurka lehiatu zen, jendez lepo zegoen Kalakari tabernan. Egoitz Eizagirre, Iñaki Gurrutxaga eta Unai Manterola aritu ziren herria ordezkatzen, eta parez pare, aurkari izan zuten hirukotea, berriz, Jon Ansa, Haritz Casabal eta Asier Etxeberriak osatu zuten. Gai jartzaile Oskia Yaben eta Ekhiñe Saizar aritu ziren. SAIO POLITA
Lehen agurraren ostean, bere-
hala jarri ziren lanean sei bertsolariak saio polita eskaintzeko gogoz. Entzuleen artean algara gehien eragin zituen uneak Unai Manterola eta Haritz Casabal izan zituen protagonista. Izan ere, zerbitzari jarri zuten Manterola, barra atzean eta Casabal, aldiz, taberna ixteko orduan ardo eske zetorren herriko apaizaren paperean. Ez zen bertsolariek barraren bueltan egin zuten saio bakarra izan. Eizagirre eta Ansa —zerbitzaria eta bezeroa, azken honek barra atzekoari begiak gainetik kentzen ez zizkiola—, eta Casabal eta Gurrutxaga —azken hau, tragoa zorretan uzten duen bezero— ere bertan aritu baitziren. Bertsorik txalotuenak izan ziren, bestalde, Casabalek,
Udalak argitara eman du udako lanpostuetarako aukeratutakoen zerrenda. Kanpineko zaintzarako: Beñat Carrera, Iñigo Gaiton, Oier Azkue, Inazio Arruti eta Lander Sarasola. Ordezkoa: Ibai Esoain. Kanpinerako garbitzaileak: Aizpea Esnaola, Gorka Garcia, Josune Carretero, Ane Etxabe,Aintzane Arreseigor eta, ordezkoa, Ane Garcia. Kabinetako garbitzailea: Idoia Arostegi. Ordezkoa: Marijose Castillo. Udaltzain laguntzaileak: Garazi Ibirriaga, Arantxa Iglesias, Oier Garmendia eta Haizea Zinkunegi.
HEZKUNTZA
Bertsorik txalotuenetarikoak Haritz Casabalek, Maria San Gilen paperean, erdaraz botatakoak izan ziren Maria San Gilen paperean erdaraz botatakoak. Azkenean, hainbat epai eman eta gero,garaipena oriotarrei eman zien entzulegoak. HURRENGO SAIOA
Ekainaren 6an izango da GR16 bertso bideko hurrengo saioa. Oilagorra diskoteka zen tokian, Lesaka izango dute aurkari oriotarrek. Gai jartzaile: Ibon Berasaluze.
3. Ibilaldia 113 lagun bildu ziren apirilaren 26an, Ikastolako hainbat gurasok Gazteluko presara antolatutako 2. ibilaldian. Hurrengoa Mollarrira egingo dute, ekainaren 7an. Izen ematea maiatzaren 26tik ekainaren 7ra izango da, Ikastolan nahiz kultur etxean.
Eskola eguna Ekainaren 7an ospatuko da Zaraguetan Eskola eguna. Herri bazkaria izango da, besteak beste. Eskolan eman behar da izena eta ekainaren 3a izango da azken eguna. Helduentzako menuak 17 euro balio du eta haurrenak 7.
HERRIKO KONTUAK 07
KARKARA | 2008ko maiatzaren 23a
HAURREK IZENA EMATEKO EGUNAK EKAINAREN 5EAN ETA 6AN IZANGO DIRA, KULTUR ETXEAN
Udaleku irekietan begirale aritzeko deia egin dute Udaleku irekietan begirale aritzeko izen emate epea zabaldu du Txurrumuskik. Haurrena, berriz, ekainaren 5ean eta 6an izango da.
Udaleku irekietarako begirale bila dabil Txurrumuski elkartea. Azken urteetan bezala, uztailean eta abuztuan izango dira udalekuak. Interesatuek elkarteak Kosta Tailerrean duen postontzira bidali beharko dituzte eskaeraorr iak. Eskatzaileek lan esperientzia eta dituzten motibazioak zehaztu beharko dituzte bertan. Euskaraz hitz egitea eta 16 urte beteta izatea ezinbesteko baldintzak izango dira, eta oriotarrek lehentasuna izango dute. Arrakasta handia du Txurrumuskiren udako eskaintzak. Eskaria nabarmen igo da duela 10 urte, udalekuen ardura hartu zutenetik. Iaz, esaterako, 150 haur izan zituzten beren ardurapean. Hainbat gurasorentzako mesede eta irtenbide aparta ez ezik, haurrentzako aukera polita ere bada lagun artean jolastu,
Duela 10 urte hartu zuen Txurrumuskik udalekuen ardura. Eskaerek gora egiten dute urtetik urtera.
herria hobeto ezagutu eta aisiaz modu ludikoan gozatzeko. GURASOENTZAKO DEIALDIA
Bestalde, ekainaren 5ean eta 6an izango dute seme-alabak
matrikulatzeko aukera gurasoek. 65 euro balio du uztaila osoak eta 35 euro abuztuko lehen hamabostaldiak. Kultur etxean eman beharko dute izena. Horretarako, beharrezkoa izango da honako agi-
TXURRUMUSKI
riak aurkeztea: eskaera-orria beteta, ordainketa-agiria eta gizarte segurantzako txartelaren fotokopia. Eskaera-orriak kultur etxean, eskolan eta ikastolan jaso ditzakete.
08 KIROLA
2008ko maiatzaren 23a | KARKARA
LABUR
PILOTA
Emakume pilotari Orioko Udalak Emakume pilotari programa martxan jarri du aste honetan bertan. Emakumezkoen artean frontoiko pilota kirolak suspertzea helburu hartuta, pilotan ikasi edo aritu nahi duten herritarrentzat zuzendua dago ekimena. Adin guztietako emakumeak hartuko dira. Maite Redondo buru dela, asteazkenero bilduko dira frontoian eta parte hartzeko interesa duenak bertara agertu besterik ez du egin behar.
ESKUBALOIA Alabatxoa altzoan zuela jaso zituen Gallartako lasterketako sariak eta opariak.
MARIJO APARICIO
EKAINEAN IZANGO DEN OLORONGO LASTERKETARAKO ARI DA PRESTATZEN
Joxean Iglesias txapeldun Iru単ean eta Gallartan Jo eta ke dabil azkenaldian Joxean Iglesias lasterkaria. Denboraldia gogor hasi du eta maiatzean jokatutako bi lasterketetan, Iru単eko maratoi erdian eta Bilboko lasterketa herrikoian, txapela lortu du.
Aurtengo denboraldia ezin hobeto hasi du Joxean Iglesias atletak. Azken bi asteburuetan bi lasterketetan hartu du parte, eta emaitza paregabeak lortu ditu bietan. Maiatzaren 11n Iru単eko 27. Maratoi erdiko txapelduna izan zen, 21.097 metroko ibilbidea lehena amaituz. 58 minuto eta 32 segundo behar izan zituen Iglesiasek lasterketa egiteko, bigarren sailkatu zen Frederic Dagere frantsesak baino 5 bat minutu gutxiago. 6-7 partehartzaile izan ziren guztira, eta erabat pozik dago Iglesias lortutako emai-
tzarekin, ez baitzuen inondik inora espero: Orain arte,gutxi entrenatzen ari naiz,alabarekin denbora gehiago pasatzen dut eta. Asko prestatu gabe joan nintzen eta ez nuen irabazterik espero. Marijo Aparicio emazteari eskaini zion Iglesiasek garaipena, entrenamendu saio guztietan alboan izaten du eta. GALLARTAKO LASTERKETA
Maiatzaren 17an izandako Gallartako lasterketa herrikoian (Ricardo Estebanez 18. Memoriala) ere emaitza berbera lortu zuen Iglesiasek. Partehartzaile gutxi izan arren, emaitzarekin gustura agertu da Iglesias: Gustura egin dut lasterketa, eta gorputz onarekin amaitu dut. HURRENGOAK
Hurrengo zita maiatzaren 25ean izango du: Bilboko 26. maratoia izango da eta 40 kilo-
Xurrumurru txapeldun Xurrumurrutaldea Gipuzkoako txapeldun da maiatzaren 17tik, finalean, Zarauzko Amenabar taldeari 32-26 irabazita.
JUDOA
Sasoi betean Maiatzaren 25ean Bilboko maratoian izango da; ekainean Frantzian jokatuko duen lasterketa garrantzitsurako prestatzeko erabiliko du metro egin beharko dituzte lasterkariek. Gurpildun partehartzaileek ezingo dute erlojuari begirako lasterketarik egin, ezin izango baitute oinezko korrikalaririk aurreratu. Gauzak horrela, entrenamendu gisa hartuko du maratoi hori Joxean Iglesiasek, ekainean Frantziako Oloronen jokatuko duen lasterketa garrantzitsuari begirako prestaketa modura.
Xabier Urkizu eta Ibai Pe単ak Frantziako Grisollesen izan dira Taldekako Nazioarteko Txapelketan, Usurbilgo Judo taldearekin. Jokatutako 6 borrokaldiak irabazi zituzten biek eta Usurbilgo taldea izan zen garaile. Oiana Blancok, bestalde, beste domina bat lortu berri du. Maiatzaren 10 eta 11ko asteburuan izan zen, Madrilen, unibertsitarien arteko Espainiako txapelketan. Jokatutako 4 borrokaldiak irabazi zituen Blancok. Azken asteburuan, berriz, Madrilen izan dira Espainiako liga nazionaleko azken jardunaldian parte hartzen. Xabier eta Ibai 6. izan dira mutilen taldearekin eta Oiana txapeldun, neskenarekin.
KIROLA 09
KARKARA | 2008ko maiatzaren 23a
IÑIGO SALABERRIA | ARRATE ESKUBALOI TALDEKO JOKALARIA
“Aurten eskubaloiarekin ilusionatuta ikusi dut jendea” Zortzi denboraldi daramatza Iñigo Salaberriak Arrate eskubaloi taldean jokatzen. Aurtengoa, ordea, berezia izan da, inoiz taldeak izan duen emaitzarik onena lortu baitute.
Arratek inoiz lortu duen emaitzarik onena izan da aurtengoa, Asobal ligako sailkapenean zazpigarren. Errege Koparako ere sailkatu gara eta Europako Txapelketarako gonbita izateko esperantzarekin gaude
A zer nolako denboraldia. Bai, horixe, urtez urte hobetzen ari da taldea. Nire hasiera hartatik asko aldatu dira kontuak; 2. kategorian jokatzetik aurten lortutako Asobal Ligako 7. postua lortzera pasa gara. Arratek inoiz lortu duen emaitzarik onena izan da aurtengoa, alajaina. Errege Koparako ere sailkatu gara eta Europako Txapelketan aritzeko gonbita etorriko ote den esperantzarekin gaude. Irrikitan nago Europako beste herrialdeetako eskubaloia ulertzeko modua aztertu eta jokatzeko era ikusteko. Zer aldatu duzue bada, horrelako emaitzak lortzeko? Bost jokalari berri izan ditugu aurten. Ez dira oso fitxaketa entzunak izan, baina primeran moldatu dira taldera eta oso maila ona erakutsi dute. Azken finean, talde-giro polita izan dugu eta bere eragina izan du horrek. Bestalde, Victor Debre entrenatzaile hungariarra lortutako emaitzen erantzule nagusienetako bat izan da, nire ustez. Beti izan du entrenatzaile gogorraren ospea eta jokalari bakoitzari duen guztia aterarazi dio. Kirol saioetatik kanpo ere oso lagun ona izan da guretzat. Aurreko KARKARAn Mikel Unanuek esandakoa baieztatuz, niriere konfiantza handia eman dit. Emaiguzu Errege Koparen berri, Iñigo. Esperientzia berria izan
Liga bukatuta, orain zer? Maiatza bukatu arte entrenatzen jarraituko dugu, hilabeteko oporrak nahikoak dira eta. Nire aldetik, Bilbon soinketako maisua izateko ikasten ari naiz eta horretan buru belarri jartzeko garaia dut, azterketak bertan ditut eta. Denboraldi aparta egin du Salaberriak aurten Eibarren.
da niretzat. Orain arte, telebistan ikusi izan dut Errege Kopa eta ez nuen inondik inora nire burua hor ikusterik espero. Zortzi talde onenen ondoan ikusteak inpresionatu egiten du. Jokoari dagokionez, gainera, lehen partidan ezustekoa eman genuen, Leongo talde indartsuari irabazita. Finalerdietan, berriz, Europako txapeldun Ciudad Real taldea izan genuen aurkari. Gu baino hiru gol gehiago sartu zituzten. Hain aurkari gogorra izanda, pozik egoteko emaitza da guretzat. Ta l d e a r e n t z a k o d i r u laguntzak eskuratzeko primerako erakuslehioa izan da.
KARKARA
Izan ere diru arazo asko izaten dira eskubaloian eta laguntza horiek noiz etorriko zain izaten gara. Eta nola bizi dute ikusleek? Eibarko jendea ilusionatuta ikusi dut aurten eskubaloiarekin. Gero eta lagun gehiago etortzen da gure partidak ikustera, kamiseta asko saldu dira eta entrenamendu aurretik beti izan dugu baloiren bat sinatzeko zain. Kalean etengabe eman dizkigute eskerrak zaleek eta sekula ez nuen horrelakorik ikusi. Errege Kopak eragina izan du. Hemendik kanpoko prentsak ere talde onenen artean kokatu gaitu.
Datorren denboraldiari begira, aldaketarik izango al da? Julian Ruiz izango dugu talde-gidari berria. Entrenatzaile gogorra omen da hau ere. Gazteekin egin izan du lan orain arte, eta ez dakigu nola moldatuko den gure taldera. Momentuan zalantzaz josita gaude jokalariok, Arrate ez baita talde gaztea. Aurtengo koadrila berbera izango dugu berriz, eta entrenatzaileak berak moldatu beharko du taldera, ez alderantziz. Emaitzak begiratuta, Ligako postu hori hobetzea oso zaila ikusten dut, aurreko sei taldeek fitxaketa berriak egiteko nahikoa diru dute eta. Hala ere, ikusteko dago, iaz ere ez baikenuen uste aurten hain ondo ibiliko ginenik.
10 AIAKO BERRI
2008ko maiatzaren 23a | KARKARA
MORGANA | FAMILY OF LIVING LIGHT KOMUNITATEKO KIDEA
“Ederra da mundua mendi zati batean irudikatu ahal izatea” Morgana Family of living light komunitateko kide da. Solasean aritu gara elkarteaz eta egingo dituzten topaketez.
Drogen kontuak atentzioa eman dit, hippyak… Egia da hippyek drogekin lotura handia zutela. Handik hainbat korronte sortu ziren, batzuek erabiltzen zituzten, besteek ez… Gurea ere jendarte bat denez, desadostasunak eta kontraesanak badira, baina arazorik gabe hitz egin eta konpontzen ditugu denon artean.
Morgana,edo Elena Cervelli? Hemen horrela ezagutzen naute, gurasoek jarritako izenagatik, baina Morgana dut izena. Mugimenduak horrela bataiatu ninduen duela urte asko. Pagoetako parkean dagoen baserri batean bizi naiz; duela 5 urte okupatu genuen. Baina hori nire bizitza pribatuari dagokio. Horretaz gain, Ortzadarraren mugimenduko kidea naiz. Komunitate hori hippyen, artisten, beat-en mugimenduetatik sortu zen Amerikako Estatu Batuetan, 60ko hamarkadan eta, handik, mundu osora zabaldu zen. Komunitate horretatik topaketa batzuk antolatu omen dituzue. Aurtengoa Espainiako Leonenizango da. Topaketa hippya da gurea, naturzalea, hainbat etnia, erlijio eta sinesmen batuko dituena. Urtean behin batzen gara. Ez dago arduradunik, ez antolatzailerik… Urtero, aurretik, jende multzo bat mendietan barrena ibiltzen da egoki izan daitezkeen lekuak bilatzeko. Zelai handi bat behar izaten dugu, su handi baten inguruan jende asko biltzeko, 2.000 lagun gutxienez. Basoa ere behar du tokiak, sutarako egurra bildu ahal izateko. Eta ura, jakina, hilabete emango baitugu bertan aintzinako AEBtako indioen moduan bizitzen. Nolakoa izaten da? Mota askotako jendea elkartzen da: shibaistak, taoistak, musulmanak, ama natura gurtzen dutenak… bakoi-
Askotan izan zara? Bilkura asko izaten dira, naziokoak, nazioartekoak eta mundukoak. Asko dira batetik bestera ematen dutenak urtea, nomaden moduan. Ni Grezian, Bosnian… izana naiz. Ederra da, mundua mendi zatitxo batean irudikatzea bezala baita. Eta aberasgarria, haurrentzat batez ere.
Gogotsu dago Morgana aurtengo topaketan parte hartzeko.
KARKARA
Lasai bizi gara, ingurune ezin ederragoan, besteekiko errespetuz eta bizia ematen digun lurra maitatuz
Bildu eta dena konpartitzea, erritoak, janaria… Hori da Rainbow komunitatearen ezaugarri nagusia bai eta erronka ere
tzak bere kanpalekua dauka, baina, gero, suaren inguruan batzen gara guztiok. Denek denen ospakizunetan hartzen dugu parte, horixe baita topaketen funtsa: bildu eta dena konpartitzea, erritoak, janaria… Hori da Rainbow komunitatearen ezaugarri nagusia, eta baita erronka ere. Ez da jaialdi bat, ospakizuna baizik. Horregatik, garrantzitsua da
jendeak ulertzea ez dugula alkoholik edo bestelako drogarik onartzen, gurea ez da Viña Rock edo horietako baten antzekoa. Dirurik ere ez da izaten, bakoitzak ahal duena eskaintzen du. Sarritan pentsatu izan dut miraria dela hainbeste urtean mantendu izana, beti dagoelako norbait okerreko ideiarekin agertzen dena, ezjakintasunagatik beti.
Gainontzean,zer moduz Aian bizitzen? Gustura, bizimodu normala, baina nahiko hippya dugu. Semea Aiako eskolara joaten da, lurra lantzen dugu, musika jo, bidaiatu… Baserriari dagokionez, lasai bizi gara, ingurune ezin ederragoan, besteekiko errespetuz eta bizia ematen digun lurra maitatuz. Orokorrean, jende ona topatu dugu Aian. Asko ibili naiz munduan barrena, baina hau izan da nire habia edo antzekotzat sentitu dudan lehen tokia. Ezer gaineratu nahi? Luzaz jarrai nezake hizketan, baina egokiena lotura batzuk eskaintzea izango da. Inork informazioa nahi badu honako helbideetan lortuko du: www.beneficiofamily.com www.iberiacaravan.es yahoo.groups.iberiacaravan. Eta, bestela, niri galdetu, atseginez erantzungo dut.
AIAKO BERRI 11
KARKARA | 2008ko maiatzaren 23a
BILERAK EGINGO DIRA AUZOETAN ZERBITZU BERRIA EZAGUTARAZTEKO
LABUR
Lurraldebus txartela eskuratzeko garaia da
Mister Euskadi Josu Larrarte Euskadiko gizonik goapoena dela erabaki zuten larunbatean Barakaldoko BECen. Joan den urrian Mister Gipuzkoa izendatu zuten aiar gaztea. Bide batez, bere lehiakideek Mister Simpatía titulua ere eskaini zioten.
Autobus zerbitzu berria ondo aprobetxatzeko, txartela eskuratzea komeni da, eta erabilpena errazteko, bilerak antolatu dituzte kaskoan, Urdanetan eta Elkanon.
Landabus zerbitzu berria aprobetxatzeko, betiko iraungo duen txartel bat eskatu behar da. Nor berak betetako eskaera inprimakia, NAren fotokopia, argazki bat eta 4 euro entregatu behar dira. Horiek guztiak entregatu behar dira txartelak eskuratzeko lekuetan. Bai inprimakia eskuratzeko zein dokumentazio guztia entregatzeko, inguruan ditugun tokiak hauek dira: Aian, kultur etxean edo udaletxean; Orion, Ontza liburudendan edo Iturain estankoan eta Zarautzen, Amaloi gozotegian, Biyona autozerbitzuan, Legazpi Bolun edo Loteriako kioskoan –azken biak Maxi Eroskin–, Gaztelu gozotegian, Lau okindegian edo Alicia liburu dendan. ORDAINKETA
Hasieran txartelak ez du dirurik izango; beraz, autobusean erabili aurretik, diruz kargatu beharko da, eta aukera dago 5 eta 300 euro bitarteko karga egiteko. Pauso hori txartela eskatzeko lekuetan egin ahal izango da –ez autobusean eta ez Kutxan ere–. Gero, sartutako dirua gastatzen joango da bidaiak egin ahala, eta behin eta berriz kargatu ahal izango da. Lor daitezkeen deskontuak azpimarratu dizkigu alkateak: Txartelarekin bidaiatzen duenari askoz ere merkeago aterako zaio txartelik gabekoari baino.Adibidez, Aiatik Donostiara joateko 1,10 euroren ordez 0,66 balioko du txartelarekin, aurreneko bidaiatik hasita eta, bidai asko eginez gero,orduan
Koadrilen eta Pagoeta eguna Ekainaren 1ean Pagoeta eguna eta Koadrilen Eguna ospatuko dira. 200 lagunentzako bazkaria antolatu du jai batzordeak. Izena eman behar da kultur etxean ( 943 130924) maiatzaren 30era bitartean.
Hitzaldiak
Autobus zerbitzu zabalagoa izango dute aiarrek ekainetik aurrera.
Txartelaren jabe izanda, 0,66 euro bakarrik balioko du Aiatik Donostiarainoko bidaiak eta gehiago merkatuko da prezioa. BILERAK AUZOETAN
Autobusa hartu ez ezik kontsultak egiteko eta ordutegi finkotik kanpo zerbitzua eskatzeko aukera egongo denez, behin jendea ohituz gero, Iturain alkateak espero du kontsultak eta eskaerak egiteko prozesua ez zaizkiela erabiltzaileei hain konplikatuak irudituko. Hala ere, sistema berria martxan egon baino lehen bilerak antolatu ditu kaskoan
KARKARA
eta auzoetan, jendeari informazioa eta, ahal izanez gero, formazioa ere emateko. Horrela ,akaso,maizago eta lasaiago erabiliko dute, eta hori da lortu nahi duguna.Aiako kultur etxean izango da aurreneko bilera hilaren 21ean, 19:30ean; gero, Urdanetan 26an eta Elkanon 27an, biak iluntzeko 21:00etan. Auzoko bileren garrantzia aipatu du: Orain arte,zerbitzurik ez dutelako izan, eta justu handik Zarautzera joateko zerbitzuak eskaeren bidez antolatuko da, ez baitira finkoak izango. Hala ere, martxan jarri ondoren, telefonoz (943 240114) egiten diren kontsultak eta eskaerak Aiako udaletxeko batek jasoko ditu; beraz, pertsona batekin hitz egin ahalko da. Baina telefono mugikorrarekin edota internetekin lasai aritzen direnek, teknologia berria erabil ahal izango dute gauzak egiteko.
Hitzez elkarteak antolatutako hitzaldian, Pedro Ramos sendagileak gai hauei helduko die: elikadura, menopausia, osteoporosisa, gainpisua eta buruko gaitzak. Donostiako Kutxa aretoan izango da, maiatzaren 28an, 10:30ean. Bukaeran, Uztataburu baserriko Eneko Balerdi dantzariak dantza saioa eskainiko du. Ekainaren 6an, berriz, nerabezaroari buruz hitz egingo du Gloria Martin psikologoak Euskadiko Kutxak Zarautzen duen aretoan, 16.00etan.
Frontoia Ekainaren 14rako frontoiko kristalak jarrita egotea hitzartuta dago Albizu enpresarekin. Frontoia erabilgarri ez zegoelako, aglomeratua jarri zuten dema plazan umeentzako jolaslekua egiteko. Eta horregatik, hain zuzen ere, dema batzuk atzeratu egin dira, baina eskolaren ospakizunerako beharrezkoa dute frontoia.
12 AIAKO BERRI
2008ko maiatzaren 23a | KARKARA
AIAKO LEIHOA
Vete despacio que tengo prisa
J
akina da Aiako bideak ez direla azkarregi joateko modukoak, eta are eta gutxiago presaka baldin bagoaz. Horren adibide erraz bat hemen doakizue. Ostegun honetan bertan, Donostian geratu nintzen nire mutilarekin, eta koadrilako batek ere hara joan behar zuenez lanera, nik eramango nuela esan nion. Beti bezala, korrika eta presaka atera nintzen etxetik, eta pentsatu nuen: Azkar xamar joango naiz, ez baitut nire laguna lanera berandu iristerik nahi. Atera nintzen, ba, etxetik, eta aurreneko traba San Pedro aldean aurkitu nuen, 4x4 bat Ford Fiesta txiki bat izango balitz bezala baitzihoan, barraskilo baten abiaduran; eta, noski, hainbeste errebueltekin ezin aurreratu.
Azkenean pasa nion eta pentsatu nuen Orioraino inongo arazorik gabe iritsiko nintzela, baina ilusio gehiegi egin nituen egun hartarako, izan ere pixka bat aurrerago ardiekin egin nuen topo. Denak pasa arte zain egon, artzaina agurtu eta berriz ere martxan jarri nintzen. Arnasa sakon
hartu, eta aurrera. Baina non nire sorpresa, bi minutura traktore bat gurutzatu zitzaidala. Bere maniobra guztiak egin arte zain egon eta ordulariari begira nire bidea jarraitu nuen. Gutxi faltza zitzaidan helmugara ordurako iristeko, eta ezin nuen barrera gehiago aurkitu, baina ez zen horre-
Beti bezala, presaka atera nintzen etxetik, eta pentsatu nuen azkar xamar joango naiz, ez baitut nire laguna lanera berandu iristerik nahi
Beti gabiltza korrika, presaka‌ baina horrekin ez dugu ezer lortzen. Beraz, ez dago gu geu alaitzeko eta besteei eguna argitzeko irrifarre bat bezelakorik
la izan. Santion grua handi batekin egin nuen topo. Pazientzia non nuen ere jakin gabe, iritsi nintzen ba Oriora eta papel guztiak galtzeko, nire koadrilakoa ez zen artean iritsi. Ni bera lanera ondo iristeko arduraturik eta bera aldiz, oraindik etxetik atera gabe! Beraz, argi dago presaazkar joaterekin ez dela proportzionala! Guztiok beti gabiltza korrika, presaka, estresatuta, baina horrekin ez dugu ezer lortzen; beraz, ez dago gu geu alaitzeko eta besteei eguna argitzeko irrifarre txiki bat bezelako tratamenturik. Utzi presak alde batera, Aiako kurbak poliki eta lasai hartu eta izan zoriontsu! IXONE FERNANDEZ
TXOKOAK ETA JENDEA
Katekistak Aurreko KARKARAN lehen jaunartzea egin zutenen argazkia ekarri genizuen. Baina horiei urtetan erakusten aritzen direnek ere merezi dute txoko bat atal honetan. Aurten, bertan, 58 ikasle izan dituzte lehenengo mailatik hasi, eta seigarrengorarte. Eserita eta ezkerretik hasita, Kristina Aizpuru eta Marian Rezabal. Atzean berriz, Maria Pilar Beldarrain, Arantxa Odriozola, Unai Manterola apaiza eta Marixabel Aldalur.
ELKARRIZKETA 13
KARKARA | 2008ko maiatzaren 23a
Maiatzaren 12an fibromialgiaren eta neke kronikoaren eguna izan zen. Kristina Zaraterekin izan gara gaixo horien bizipenak eta arazoak ezagutzeko. 22 urte dira Kristinak fibromialgia duela. Lanik egin ezin duenez, edozein ordutan joateko esan digu. Zain izan dugu.
LORE BERASALUZE
L
ehenik eta behin, azalduiguzu zer den fibromialgia? Definizioz, min kronikoa sortzen duen giharren neurotransmisoreei eragiten dien gaixotasuna da fibromialgia. Gaixook gihar masa gutxi dugu eta dugun hori erabat ahula da. Zuntzak, lokailuak… indargeak ditugu.
Zer dakar horrek guztiak? Orokorrean, mina. Izan ere, min sentsazioa eta animoa kontrolatzen dituen serotonina baxua dugu. Ez daukagu inolako babesik kolpeen aurrean. Gainontzean, gaixotasun gradu ezberdineko gaixoak daude eta sintoma ezberdinak izaten ditu bakoitzak. Nire kasuan, burutik hasi eta hanka azpiraino harrapatzen nau. Depresioak ere eragiten ditu. Izan ere, guretzat ez dago aldi onik, txarrak eta txarragoak baizik. Suizidioaren burutapena ere gaixotasunen sintometako bat da. Egia esan,
KARKARA
KRISTINA ZARATE | FIBROMIALGIADUN GAIXOA
“Gu laguntzeko, gaixotasuna badela sinistu behar da”
14 ELKARRIZKETA oso zaila egiten da, batzuetan, bakoitzari tokatu zaion patua besterik gabe onartzea eta neronek ere egina dut saikeraren bat. Gaixotasuna dugunon ehuneko handiak neke kronikoa izaten dugu; hau da, abailduta bizi gara. Gainera, lo egiterakoan ez dugu erabateko atsedenik hartzen eta horrek ere nekea gehitzea eragiten du. Elkarbizitza kolokan jartzen du askotan. Garrantzitsua da bikotekide edo lagunak gaixotasuna ulertu eta eramaten jakitea. Banaketa asko izan dira baldintza horiek lortu ez diren kasuetan. Sexu harremanetan ere eragiten du, medizinek ez baitute uzten horretarako gogorik. Ahalegin handia —guretzat horixe da eta— eginez, sexua praktikatzea erabakitzenbadugu ere, ez gaitu betetzen, ez dugu gozatzen. Sintoma asko izan ditzake, beraz. Bai, beste batzuk ere aipa ditzaket: hizkiak identifikatzeko arazoak, despiste exageratuak, hitz totela, dardara, hotzikarak, etengabeko logurea… Mila gauza egin nahi izaten ditut, baina gaitzak erabat baldintzatzen nau… ezin izaten dut. Zerk sortzen du? Hipotesi asko daude, baina oraindik ez dakigu zein den gaixotasunaren kausa. Ikerketak egin ahal izateko, jendeak fibromialgia badela sinestu behar du lehenik eta behin. Pentsa… Osakidetzak berak ere ez du aitortzen gaixotasunaren izaera. Txostenetan ez dute fibromialgia hitza aipatu ere egiten. Nola lagunduko dute existitzen ez dena? Eta ez badago baliabiderik, ezin da ikerketerik egin. Eta nola antzematen da? Oso zaila da, egun egiten diren probetan ez baita ezertxo ere ikusten. Mina oso sentimendu pertsonala da eta sendagileak ez dauka biderik zuk mina duzun ala ez egiaztatzeko.Beraz, baztertze diag-
2008ko maiatzaren 23a | KARKARA
nosia erabiltzen da gaitza diagnostikatzeko; hau da, antzeko sintomak sortzen dituen gaixotasunik ez badago, fibromialgia da. Gaixotasun honek dituen puntu sentiberak ukitzen ditu sendagileak, fibromialgia ote den ziurtatzeko. 18 dira puntu horiek, eta gorputz osoan banatuta daude. Hala ere, datuetatik zenbait ondorio atera dituzte: gizon bakoitzeko 20 emakumezkok jasaten du, eta 20 eta 50 urte bitartekoen artean agertzen da, normalki. Noiz hasi zinen fibromialgiaren arrastoak sentitzen? 16 bat urte nituela hasi nintzen lehen sintomak sufritzen. Sendagilearenera jo nuen eta ez zidan kasu zipitzik egin. Probetan ezer berezirik agertzen ez zela argudiatu zuen. Egia. Azkenean, bizkarreko eta alboko mina nuenez, ziatika eta lunbagoa izango zirela esan zidan. Eta kontsultatik kalera. Urte mordoa pasa nituen alde batetik bestera, behin eta berriz proba berdinak eginez, eta gastritis kronikoa nuela esan zidaten azkenean. Zenbat sendagilek begiratu ote naute gaixotasuna ni neroni asmatzen ari nintzelakoan! 21 urterekin, Iza traumatologoaren berri izan nuen, kasualitatez. Haren ahotik entzun nuen, lehen eta azken aldiz, fibromialgia hitza. Egungo medikuek guregatik ezin dutela ezer egin, eta kontsulta ematea alferrik dela esaten digute. Minaren Unitatean, berriz, tens izeneko aparatu baten bidez tratatzen gaituzte. Elektrodo batzuen bidez, deskargak ematen ditu tresna horrek. Gaixo batzuei on egiten die; nik ez dut hobera egiten dudala nabaritzen. Nola bizi duzu gaixotasuna? Duela zenbait urtetik hona gurutze-bide bat bihurtu da nire bizitza. Degenerazio moduko bat izan da; behin txarrera jotzen hasita, hain azkar egin du behera… mina jasanezina den unera iritsi naiz.
Bestalde, denbora luzez hartutako sendagaien eraginez, puztuta sentitzen naiz eta gibela kaltetuta daukat. Horixe izan da nire gorputzak botikei eman dien erantzuna. Hainbeste hartu ditut! Estupefazienteak, morfina purua… Hala ere, orain baino okerrago egon naiz.
Une honetan, duela gutxi izandako depresioa gainditzen ari naiz, astiro-astiro. Askotan besteentzako karga gisa ikusten dugu geureburua. Indarrak agortu, ahitu egiten zaizkigu eta horrelakoetan gureen maitasuna eta laztanak behar-beharrezkoak izaten ditugu.
ELKARRIZKETA 15
KARKARA | 2008ko maiatzaren 23a
DEFINIZIOA
“Min kronikoa sortzen duen giharren neurotransmisoreei eragiten dien gaixotasuna da fibromialgia” SINTOMA BATZUK
“Gorputz guztiko mina eta depresioak eragiten ditu. Gaixotasun hau dugunon ehuneko handiak neke kronikoa izaten dugu. Lo egiterakoan ez dugu erabateko atsedenik hartzen” KAUSA
“Oraindik ez dakigu zein den gaixotasunaren kausa. Ikerketak egin ahal izateko jendeak fibromialgia badela sinestu behar du lehenik eta behin. Pentsa… Osakidetzak berak ez du aitortzen gaixotasunaren izaera” ANTZEMATEA
“Puntu sentiberak ukitzen ditu sendagileak fibromialgia ote den ziurtatzeko. 18 dira puntu horiek eta gorputz osoan banatuta daude” PSIKOLOGIA
“Askotan besteentzako karga gisa ikusten dugu geure burua. Indarrak agortu egiten zaizkigu eta horrelakoetan maitasuna eta laztanak behar ditugu” ULERMENA
WIKIPEDIA.ORG
Ingurukoek, familiak, lagunek, zer egin dezakete? Haientzat ere zaila izaten da albokoak, maite duen horrek, gaixotasun sendaezin bat duela ulertzea eta aitortzea. Askotan ezin dute konprenitu nola izan dezakeen pertsona batek horrelako gaixotasunik. Errazagoa egiten
zaie exajeratzen ari zarela, edota alferkerian zabiltzala sinestea. Denborabehar izatea ulertzen dut. Egunak aurrera joan ahala, gaixotasunak eragiten dituenak ikustean, konturatzen dira zer den fibromialgia. Kosta egiten zaie, baina guretzat, gaixoontzat, garrantzi-
“Familiak eta lagunek askotan ezin dute konprenitu nola izan dezakeen pertsona batek horrelako gaixotasunik. Errazagoa egiten zaie exajeratzen ari zarela edota alferkerian zabiltzala sinestea” tsua da gertatzen zaigunaz jabetzea, behar bezala lagunduko badigute. Hemen bakarrik sentitzen naiz, gurasoak eta ahizpa Errenterian baititut. Baina jakitun naiz, beren bizitza propioa dutela. Badakit ni ikustera ahal duten guztietan etortzen diren arren, gehiagotan
egon nahiko luketela nire alboan. Gogorra da maite dituzunak zugatik sufritzen ikustea, oso gogorra. Sendagairik ez dago, beraz? Gaixotasuna zerk eragiten duen jakin arte, ezin izango da sendagairik asmatu. Mina arintzeko tratamentuekin
16 ELKARRIZKETA
konformatu behar da. Kirola egiteak lagundu egiten digula esaten dute medikuek, baina ni behintzat, ez nago horretarako moduan. Nolakoa da zure egun bat? Ohetik altxatzeak ikaragarrizko ahalegina egitea eskatzen dit. Mugikortasuna errekuperatzeko, edozein lagunentzat txorakeria hutsa diren ariketak egin behar ditut. Baina, niri izugarri gogorrak egiten zaizkit. Ordu horietan ez naiz alaba ikastetxera eramateko gai ere izaten.
2008ko maiatzaren 23a | KARKARA
Sendagilearenean kontsulta badut, anbulantziari deitu behar izaten diot, bertara nazan. Ezin dut garraio publikorik erabili, ez baitaude niretzako egokituta eta zorabioa eta altuerako gaitza eragiten dizkit. Beste herriren batera joateko beharra badut, ordea, adiskide baten edo senarraren laguntza eskatzea nahitaezkoa da. Berak eraman eta ekarri behar nau, eta berak lagundu behar dit autora sartzen eta ateratzen. Ibilgailurako elbarritasun txartelik ez
didate ematen, eta direnak eta ez direnak eginez ibili behar izaten dugu. Bazkaria prestatzekoan ere, nahikoa komeria izaten dut. Gauzak nire erara jarri behar izaten ditut: eseri eta kazuela oker jarri‌ ahal dudan bezala. Alabaren bila joan behar dudanean ere gorriak ikusten ditut sarritan, neka-neka eginda iristen naiz ikastetxera. Edo ezin izaten dut joan. Egun horretan igeriketa tokatzen bazaio‌ kiroldegiko aldapa igo ezinik, haurraren
aurrerapenak ikusi gabe geratzen naiz. Ez dut ulertzen nola igogailurik ez dagoen. Gero, etxera. Laguntzarik ba al duzue? Guretzako laguntzarik handiena Gipuzkoako Fibromialgia elkarteak –Bizibidek– ematen digu. Gaixotasuna antzematen dioten lehen egun horietan, bakarrik sentitzen da gaixoa. Elkarteak egoera berean dauden lagunen bizipenak eta animoak jasotzeko balio du. Gure bizimoduaz, ditugun zailtasunez
ELKARRIZKETA 17
KARKARA | 2008ko maiatzaren 23a
SENDAGAIAK
“Gaixotasuna zerk eragiten duen jakin arte, ezin izango da sendagairik asmatu. Mina arintzeko tratamentuekin konformatu behar da. Kirola egiteak lagundu egiten digula esaten dute medikuek, baina ni behintzat, ez nago horretarako moduan” EGOERA PERTSONALA
“Duela urte batzutatik hona kalbario bat bihurtu da nire bizitza. Degenerazio moduko bat izan da; behin txarrera jotzen hasita, hain azkar egin du behera… mina jasanezina den unera iritsi naiz” ELKARTEA
“Guretzako laguntzarik handiena Gipuzkoako Fibromialgia elkarteak –Bizibidek– ematen digu. Gaixotasuna antzematean bakarrik sentitzen da gaixoa eta egoera berean dauden lagunen bizipenak eta animoak jasotzeko balio du elkarteak” LAGUNTZA GUTXI
“Nahikoa utzita gauzkate. Herrian bertan gure erlaxazio ariketak egiteko eta solasean aritzeko lokal baten beharra ikusten dut. Alkatearekin eta Udaleko gizarte zerbitzuetakoekin hitz egin nahi nuke, gure egoera ezagutu dezaten”
hizketan aritzen gara, kafetxo bat hartuz. Barrua hustutzeko era egokia zaigu. Nork bere burua hobeto ezagutu eta onartzeko, erlaxatzeko, uretako ariketak egiteko, laguntza psikologikoa jasotzeko… ikastaroak ere antolatzen dituzte. Egun 310 kidek osatzen dugu elkartea, baina jakin badakigu, elkartean ezdauden fibromialgiadun gaixo asko daudela. Urrutira joan gabe, bat baino gehiago ezagutzen dut nik Orion bertan. Lerro hauetatik bertaratzera ani-
matu nahi nituzke, zenbat eta gehiago izan, orduan eta indar gehiago egingo baitugu. Eta horrek laguntza eta baliabide gehiago ekarriko dizkigu. Fibromialgiaren munduko egunean ere jendeari gaixotasunaren berri emateko kalera irten da Elkartea, eta zenbait ekimen antolatu ditu: tartean poltsa batzuk saldu dira, gaixoentzako dirua biltzeko. Eskuratu nahi dituenak elkartera deitu besterik ez du egin behar. Diru laguntzak eskuratzeko, berriz, urteak daramatzat
borrokan, baina oso zaila da. Asko lagunduko luke osasun sistemak fibromialgia aitortuko balu, baina mesfidantza handia dute. Itxurak egiten dituen jende asko dago, eta ez dira konturatzen benetan beharrak ditugunoi egiten diguten kalteaz. Pertsonalki denerako laguntza behar dut: bainatzeko, jazteko, ongi mastikatzeko… denerako. Nahikoa utzita gauzkate. Herrian bertan gure erlaxazio ariketak egiteko eta solasean aritzeko lokal baten beharra
ikusten dut nik. Alkatearekin eta gizarte zerbitzuekin hitz egin nahi nuke, gure egoera ezagutu dezaten. Begiak itxita, Kristina, nolakoa izango litzateke zure bizitza? Nik beti nahi izan dudan bezala, boluntarioa naiz, 3. munduan. Kirol asko egiten dut, baina mendira joaten naiz, batez ere, naturaz gozatzera. Beste ume baten esperoan nago, patxadan. Lehenengoan ez bezala, haurdunaldiaz gozatzen ari naiz.
18 IRITZIA
2008ko maiatzaren 23a | KARKARA
ADARRETATIK HELDUTA
NIRE HONETAN
Errespetua
A
ma naizenez geroztik bizitza honetan ikusten eta ikasten ari naizenarekin gure seme-alabek gauza bat behintzat ondo ikastea nahiko nuke: aldamenekoa errespeta dezaten, bizitzaren zutabe nagusitako bat dela iruditzen baitzait. Badakit ondokoa errespetatzen baduzu zu errespetatuko zaituzte esaldia, hamaika aldiz entzun dugun esaldia dela; baina, tamalez, gastatu samarra dagoela iruditzen zait eta errespetua hitzak galdua duela bere zentzua. Telebista piztu orduko politikariak bata besteagatik gaizki esaka entzuten ditugu. Hedabideek, behintzat, hori erakusten digute; gero ikusi behar kamarak eta itzalirik daudela nola konpontzen diren beren artean. Gizakiak gerran burua galtzen duela ere sarri askotan ikusten dugu telebistan. Oraindik ere munduan beste gizaki bati bizia kentzeko kapaz den jende ugaribizi da, gehiegi. Eta bizia kentzea ez denean, emakumeak bortxatzea, gizakiak torturatzea eta, azken finean, batek daki zein arrazoigatik aurrean duena gutxiesteko gai den jende ugari dabil. Egunerokotasunean hurbilean ditugun kontuetan murgilduz gero, auzotarren artean ere 5.ekoarekin hitz egiten ez duen lehenengo pisukoa ere bada, fatxadan zein kolore jarri behar zen aukeratzeko bat etorri ez zirelako edo eta
UHAINA ATXOTEGI ALEGRIA ORIOKO UDALEKO KULTUR TEKNIKARIA
Komunikatzeko gero eta era gehiago ditugun gizarte honetan, inkomunikazioaren gaixotasunak jota gaude aranburutarren etxean adibidez, bi anaiek herentzia kontu bategatik harremanik ezdutela eremaiz suertatzen da. Etxeberriatarrenean, aldiz, ama eta alaba ideologia ezberdinekoak direlako, hitz egin gabe daude urtetan eta horrelako kasuak gure herrian, tamalez, hamaika topa genitzake. Tristea izan arren, komunikatzeko gero eta era gehiago ditugun gizarte honetan inkomunikazioaren gaixotasunak jota gaude. Nirekin bat ez datorrena, nire kontra dagobezalako dogmak onartzen eta sustatzen ditugun
Trukatze propietatea heinean, akabo. Horren laburra eta desgraziaz beterik dagoen bizitza honetan merezi al du aldamenekoarekin dirua, politika, inbidia edo beste sasi arrazoi batzugatik haserretzea? Aurrean dudanak errespetatzen ez nauenez, errespetu gabe tratatzen jarraitzea edo bizitza kentzeraino heltzea ez zait zilegi iruditzen; nire ustean, behintzat, pertsona bati bizia kentzeko eskubiderik nehork ez baitu. Guzti hau, aldamenekoa den bezala errespetatzen ikasiko dugunean desagertuko da; alegia, ondokoaren larruan sartzen ikasi beharko genuke pentsatzen duena ulertu eta onartzeko. Bat etorri ez arren, bere iritzia zeurea bezain duina dela onartzen ikasi behar dugu eta iskanbilak, marruak, hitza ukatzeak edo heriotzak inora ez garamatzala iruditzen zait. Gizakia hazten doan heinean bere kabuz pentsatzen hasten da eta iritzi propioak garatzen ditu, gurasoen zilborrestea hautsiz. Bakoitzak aukeratzen du bere bidea bizitza honetan eta bakoitzak nahien duen hura izaten lortzen du, baina gurasoek badute zeresana jaio eta haurra haur den aurreneko urtetan, balioak garai horretan barneratzen baitira eta hor gurasoen lana. Gure belaunaldiek errespetua zer den ikasten eta hori praktikan jartzen lortu ez badute, goazen behintzat datozenei erakustera.
Z
ikinak eta garbiak. Batzuk zikindu egiten dute eta besteei zakarra eskuetatik erori egiten zaie. Hala dirudi. Hitz subjetiboa da erabat, nonbait, zikina. Batzuentzat, azken hamarkadan gogor-gogor eginda dagoen txikle boomer bat eta urduri dagoen lagunari zorrotik ateratzerakoan eskuetatik alde egin dion musuzapi bat lurrean daudenean, narraskeria osoa da; besteentzat, aldiz, baldosa zurizko lurra beltz ikusi arte, garbi dago. Baina, utz ditzagun garbi pare bat kontu: bi + bi = lau; hau da, gehiago zikintzen dute plastikozko lau poltsek, bik baino; bigarren ekuazioa: lau + bi = bi + lau, –trukatze propietatea– hots, gazteak zikindu edo Udalak egin, gauza bera da. Izan ere, gazteek zimitarioan bertso afaria egin zuten hartan, Jainkoak ere eskerrak eman zizkien eskobak estiloarekin pasatzeagatik; artisautza azokaren hurrengo egunean, ordea, erratzak greban izango ziren. Azkarra da herri honetan radiopatio, baina eraikineko bizilagunei komeni zaienean bakarrik, nonbait. Joan zaitez presidente jauna, joan zaitez, bazterrak garbi ote dauden begiratzera. LORE BERASALUZE
IRITZIA 19
KARKARA | 2008ko maiatzaren 23a
MOILA BAZTERRETIK
Etorkizuneko kontu-biltzaileak
JON AGIRRESAROBE TORROTXO
O
rio, 2078. Urtero bezala zabaldu berri dute herriko euskara ondarea jasotzeko beka deialdia. IĂąaki Iturain beka; auskaloko edizioa. Boligrafoa eta paperarekin ibiltzen da panadero, baina denetik egin beharko du
etorkizuneko kontu-biltzaileak. Kazetari multimedia izango da: argazkiak egin, bideoa grabatu, fitxa bete eta elkarrizketa jarraitu. Gutxienez, buruarekin bai bai bai egin. Egia esanda, ez dago bi mila euroko saria banatzen ibiltzerik. Han animatu dira herriko hiru gazte adineko baten etxera. Kafea hartu, kaleko kontuak errepasatu eta Rec. Mende hasierako Orio hizpide. Nahiko lan hortz postizoei heltzen. Nahiko lan kontuak gogoratzen. Elkarrizketatuak lepoko zimurren ar tean tatuaia dauka. Zahartu gara, baino gustatzen zaigu tarteka gure burua tuneatzia. Lehen galderak eskolaz eta ofizioaz, hurrengoak neska laguntzeaz eta festaz. Autopista azpiko parkinean egoten
ziran hamar-hamabost kotxe. Festak ostera, sanikolasak eta sanpedroak. Jendetsuak eta herrikoiak. Jartua zan,festa eta borroka nahasten danen jendiak geyo bizitzen du zea.Drogarik ba al zen ordurako? Keba txabal, horiek oraingo kontuak dituk. Gainontzean estropada egunean egiten zen Orion jai. Goizen sardinak eta sagardua nahi zan guztiantzat. Arratsaldean estropadak,kantorek eta Xapatero saltoka. Urte gutxitan marka guztik jarri zitun gizonak, hogei minutukua, ordubetekua, hirukua‌ Zu ere animatuko zinen festara? Hombre,herri osuak hartzen zun jai festan. Eta beste festarik izaten al zan? Gauza handiyik ez. Tarteka dantzarik kiroldegin, musika kalen eta antzerki txo-
Han animatu dira herriko hiru gazte adineko baten etxera. Kafea hartu, kaleko kontuak errepasatu eta Rec. Mende hasierako Orio hizpide. Nahiko lan hortz postizoei heltzen ro batzuk plazan,gaztek poliziaz eta auskalo zertaz jantzita. Ez det ezer gehiago goguan, burua jun zait. Eta zeinek antolatzen zituen aurreko festa horiek guztiak? Ba, ayuntamentua izango zan‌
20 PUBLIZITATEA
2008ko maiatzaren 23a | KARKARA
ARGAZKI ZAHARRA 21
KARKARA | 2008ko maiatzaren 23a
Kukuarriko gurutzearen inaugurazioan
K
ukuarriko gurutzearen inaugurazio egunean ateratakoa da argazkia, Rosa Lertxundik ekarria. Bi utzi zizkigun eta Karkara 186. zenbakian argitaratu genuen lehenengoa. Gurutzea 1949. urtean inauguratu zuten, maiatzaren 29an, hain justu. Sotero Plazaola eta Migel Mugika apaizek eman zuten lehen meza egun hartan. Pako Barjakoba, Patxi
Lertxundi Andu, Krexentxio Gozategi Kallabarro, Elias Molinero, Benito Brit eta Fabian Loidi izan ziren Anduk egindako proiektua gauzatu zutenak. Kontuan izanda gurutzeak zortzi metro luze eta lau zabal dituela, porlana eta behar zen tresneria haraino igotzeko gurdiak behar izan zituzten. Eskerrak inguruko baserritarren laguntza izan zuten. Hiru urte beranduago,
Jorge Oteizak Kukuarriko ama birginaren eskultura egin zuen Pako Barjakobak eskatuta, eta gurutzearen aldamenean jarri zuten. Gainontzean, eguna bera berezia izan omen zen. Jende asko hurbildu zen bertara gurutzea ikustera, ikusmin handia baitzen, eta sekulako festa giro ederrean eman zuten eguna guztiek. ARGAZKIA ETA INFORMAZIOA: ROSA LERTXUNDI
Txoko honetan erakusteko moduko argazki zaharren bat baldin badaukazu, ekarri KARKARAra eta gustu handiz argitaratuko dugu, zuk ekarritakoa dela jarrita.
22 EZPALAK
2008ko maiatzaren 23a | KARKARA
KRITIKA
IKASLEAK IDAZLE
AINHOA IMAZ | DBH 4. MAILA
Itxaspeko miradorea
D Jose Coronado eta Vanessa Incontrada, mehatxatutako irakaslea eta haren neskalagunaren paperean.
KARKARA
Denak gonbidatuta gaude, 0tik 10era, asko jota: -1
G
ogoa nuen Iñake Irastorza zinemako pantailan berriro ikusteko. Ez nintzen garaiz ibili eta e-muleren bidez jaitsi nuen: eskerrak. Papera ondo bete du Itxaspekoak, baina pelikula… aspaldian ikusi dudan filmarik kutreena, dudarik gabe. Topikoz josia, Lodosako herriak trainerua atera eta Kontxa irabaztea gertuago dago errealitatetik. Ez du lan erraza behar herri honek bizi duen gatazka zinemaratzea. Ados. Baina pelikula honekin ez dira saiatu ere egin. Mehatxatuaren papera modu arinegian agertzen da, atentzioa
sozidadeko kokotxek lapurtzeraino. Eta, zerbeza potoei tiroka, arratsalde pasa egiten duten etakideak? Imaginatzen dituzue haietako hiruzpalau San Martin inguruan, afaritarako xixa batzuk bilduz, lasai, tiroka? Tumatxa! Eta izenak? Josu Jon, Egibar… Nonbaiten entzunak ditut ba nik! Horiez gain, badira beste hainbat pasarte pelikula hutsaren pareko uzten dutenak. Ez dakit zein helburu zuen egileak, baina emaitza penagarria izan da, nire iritziz. Bukatzeko, atentzioa eman didan akats histori-
koa, dokumentazio falta edo axolagabekeriaren adibide: frantses produktuei boikota egiteko deituz, pankarta ageri da hasieran. Istiluen kontrako ertzainak ere bai. Nola liteke? Filma gaur egunean girotua izanda, astakeria da bi elementuak batean agertzea: Kanpaina hura 80ko hamarkadaren erdi aldera eman zen eta, garai hartan, ertzaintzak ez zuen istiluen kontra egiteko eskumenik ere. Izenburuan esan bezala, 0tik 10era: -1. Eta nahikoa eskuzabala izan naiz. PATXI URANGA
enok dakigu zein ederra eta atsegina den Itxaspeko miradorea. Eguraldi ona dagoenean, jendeari mendira ibiltzera joatea gustatzen zaio. Asko, Itxaspera joaten dira. Atseden hartzea ona denez, jendea miradorean gelditzen da. Zerbait jan edo edan, zaborra han utzi eta alde egiten dute. Gehienek hori egiten dutenez, miradorearen egoera kaxkarra da. Ikuspegia ederra izan arren, zaborrek belztu egiten dute ingurua. Asteburuetan ere bikote asko joaten dira, eta itxura gozoa ez duten gauzak uzten dituzte; adibidez, erabilitako preserbatiboak, konpresak… ingurua eta ingurumena zikinduz. Egoera konpontzea oso erraza da, miradorera joaten diren guztiek erabilitakoa zabor poltsa batean gorde eta zabor ontzi bat ikustean hara botatzea, alegia.
EZPALAK 23
KARKARA | 2008ko maiatzaren 23a
HANDIK ETA HEMENDIK
OSPAKIZUNA
“Lan handia zen, lan karga askokoa, eta gutxi ordaintzen ziguten. Hala ere, arrain asko oparitzen zidaten herritarrek. Nire emazteak ere lan egiten zuen, eta askotan berari esker egiten genuen aurrera.”
Herria zirkuitu gisa hartzen dutenei
ANTONIO BAYLIN Praktikantea Hitza 2008/05/14
“Desengaina gaitezen: ez da inor hiltzen herriaren onagatik, hiltzaileak herriaz duen ideia partikularragatik baizik.” ANJEL LERTXUNDI Idazlea Berria 2008/05/15
ZORIOTXARRAK!
Romana eta Agustin Apirilaren 24an bete ziren 50 urte Romana Aranberri eta Agustin Odriozola ezkondu zirela, Arantzazun. Data berezia izanik, urrezko ezteiak ere bertan ospatu nahi izan zituzten, semealaba eta bilobekin batera. Handik bueltan, senide arteko bazkari ederra izan zuten Aiako Errota jatetxean. Etxekoek zorionik beroena eman nahi dizkiete biei KARKARA aldizkariaren bitartez, honaino iristeagatik, emandako guztiagatik eta eskainitako egun bereziagatik.
Zoritxarrez, ez da lehenengo aldia gai hau atal honetan aipatzen duguna. Eta azken aldiko gertaerak ikusita, ez dirudi azkenekoa izango denik. Herriko errepideetan lasterketa zirkuitu batean baleude bezala jokatzen duten auto eta moto gidariez ari gara. Jokabide hauek, zentzugabekoak izateaz gain, arriskutsuak ere badira, ez bakarrik gainontzeko herritarrentzat, baita berentzat ere. Adibide garbia dugu, orain gutxi hondartza inguruan izandako istripua. Ea dagokienek lerro hauek irakurri eta behingoan, hausnartzen duten.
24 EZPALAK
2008ko maiatzaren 23a | KARKARA
OROIMENAREN KUTXA
JAIOTAKOAK
• Sara Iriso Cumbres, Orion, maiatzaren 15ean. • Mohamed Amine Choua Bourass, Orion, maiatzaren 14an.
EZKONDUTAKOAK
Baliteke aiar haren meritua izatea gure hizkuntzaren jatorriari buruzko hipotesi hori zabaldu izana.
Aiar bat Krimeako gerran
J
uan Luis Amilibia oso irakur zalea izan da beti, nekez hartuko du loak aurretik zer edo zer irakurri gabe. Behin, kanpoko hotel batean zela, aldizkari bat egokitu zitzaion esku artean, eta bertan irakurri zuen artikulu bat harrigarria iruditu eta gorde egin zuen. Aspalditik zeukan gordea artikulu haren kopia bat. Orain txoko honetara ekarri du argitaratzeko. Euskararen jatorriaz gauza asko esan izan da: Adan eta Evaren hizkuntza zela, Tubalek ekarri zuela hona, antza duela tuaregen hizkuntzarekin, Ukrainia eta Georgiako hizkuntzen ezpalekoa dela… Juan Luisen artikuluan azken teoria hori indartzen
duen gertaera kontatzen da: 1855 urtean Aiako gizon bat zebilen Ukrainia aldean, ingelesen eta errusiarren arteko Krimeako gerrara begirale joanda. Jose Mari Murga Murgategi zen gizon hura, lagunartean el moro vizcaino moduan ezagutua, 1827an Aian jaioa eta Espainiako armadako teniente koronela zena. Egun batean ikusi zuen soldadu ingeles batzuek Sebastopoleko sei marinel zeramatzatela, preso, fusilatzera. Hizketan zihoazen beren artean eta, euskaldunaren aurretik pasa zirenean, Murgari iruditu zitzaion hitz batzuk ulertu egiten zizkiela. Hurbildu egin zitzaien eta, arreta jarrita, konturatu zen
esaten zituzten hitz ale batzuk euskararen berdin-berdinak zirela, aiztoa, azpila eta horrelakoak entzun zizkien. Eta, bat-batean gizon haiek askatzeko ideia bururatu zitzaion. Berehala esan zien soldadu ingelesei gizon haiek euskaldunak zirela, barku batean kostalde hartan naufragatutakoak. Eta euskaldunaren ideiak eragina izan zuen, gizon haiek bizia salbatu zuten. Bere begirale lana eginda, penintsulara itzuli zenean gertatutakoaren berri eman zuen. Baliteke aiar haren meritua izatea gure hizkuntzaren jatorriari buruzko hipotesi hori zabaldu izana. Xelebrea behintzat bada! IÑAKI ITURAIN
• Igor Beloki Balerdi eta Amaia Lizaso Iribar, Aian, maiatzaren 17an. • Belen Esnal Garro eta Francisco Duran Gonzalez, Orion, maiatzaren 17an. • Jon Peña Illarramendi eta Karmele Arabaolaza Erauskin, Orion, maiatzaren 17an. • Amaia Beldarrain Bereziartua eta Jesusmari Makazaga Loidi, Orion, maiatzaren 17an. • Yessika Elustondo Elizondo eta Joseba Garrido Leunda, Orion, maiatzaren 10ean.
HILDAKOAK
• Inazio Aramendi Etxezarreta, Orion, maiatzaren 16an. 83 urte. • Iñaki Arrieta Isasti, Orion, maiatzaren 12an. 54 urte. • Anttoni Genoba Uzkudun, Orion, maiatzaren 8an. 83 urte.
HERRITARRA 25
KARKARA | 2008ko maiatzaren 23a
MAITE GARCIA | ARGAZKILARI PROFESIONALA
“Pozik nago garai berrietara egokitzea aukeratu nuelako” ezin daiteke laborategi profesional batek eskaintzen duenarekin konparatu. Ezta prezioan ere.
Maite Garciak 17 urte beteko ditu argazkilari bezala udan. Kamera digitalen etorrerarekin, sektorean emandako aldaketak izan ditugu hizpide.
Ehundaka marka eta modelo daude merkatuan. Makina bat ikusiko zenituen.Jendeak egoki erosten du? Denetarik dago, baina orokorrean ez. Alde batetik normala da ez dutelako mundu hau ezagutzen. Baina askok ez du behar bezala begiratzen. Edozein marka erosten da, ezezagunak asko, prezioagatik bakarrik, edozein lekutan. Eta gero datoz komeriak. Nora bidali konpontzera, saltzailea ez da kargu egiten… Nik, marka ezagunak erostea gomendatzen dut beti. Eta konfiantzazko lekuetara jotzea.
Zenbat aldatu da argazkigintza urte guzti hauetan? Aldaketa asko izan da , eta bete betean harrapatu naute guztiek: argazkigintza digitalerako jauzia… Lehen estudioko lana zen gurejardunaren ardatza, kalekoarekin batera. Argiekin nola jokatu, koloreak nola tratatu… Hori zen gure mundua. Digitalarekin hasi ginenean, oso bestelako mundu bat deskubritu genuen. Ordenagailu kontuak, ikastaroak… oraingoak ez du batere zerikusirik orain 10 urteko kontuekin. Nolakoa izan zen egokitze prozesua? Gogorra. Egun, ingurura begiratu eta askok ofizioa utzi dutela ikusten dut. Aldaketa handiegia zenbaitentzat. Besteok Gipuzkoan elkarte bat osatu genuen, sektorean gabiltzanok batu eta elkarri laguntzeko. Gure artean ikastaroak egiten ditugu, irakasle batek ematen diren aldaketen berri ematen digu, aholkuak ere bai… Bizi-bizi ibili behar izan dut atzera ez geratzeko. Bi aukera nituen, edo iraganean gelditu ez atzera eta ez aurrera, edo garai berrietara egokitu. Bigarrena aukeratu nuen eta pozik nago hartutako erabakiarekin. Egun,edonorkdauzka argazki kamara, inprimagailua… etxean.Nola eragin dizu,esate batera, eskaintzen duzun errebelatze zerbitzuan? Gaur egungo kamerekin, milaka argazki egiten ditu jen-
ra ari da buelta ematen.
Baduzu herriko txokoren bat, bereziki maite duzuna argazkiak egiteko? Salatxo, betidanik. Baina sekulako pena ematen dit hain utzita ikusteak. Lehen asko joaten nintzen, baina aspaldian ez. Zurrumurruak ere badira goiko etxea bota eta pasadizoa bakarrik konponduko ote duten… Ez dakit nola dagoen kontua, baina pena handia ematen dit, izugarri berezia eta ederra baita txokoa. Ez genuke galtzen utzi behar. Gainontzean, gustuko diut alde zaharra, elizatik Pillikurako bidea zoragarria da. Hondartza polita dugula dio askok, baina alde zaharra berezia daukagu, oso.
Nola? Jendea piskanaka ari da konturatzen askoz garestiago dela argazkiak etxean inprimatzea. Inprimagailuak merke saltzen dituzte, baina tinta asko jaten dute eta oso-oso garestiak dira. Eta kalitatea
Eta gogoan duzun argazki bat? Zaila da esaten, milaka ditut eta. Gustuko ditut panoramikak, asko ditut herrian eginak. Eta haurrenak. Izugarri gozatzen dut umeei erretratuak egiten.
Arrantzale kalean ditu bulegoa eta estudioa Maitek.
Lehen estudioko lana zen gure jardunaren ardatza, kalekoarekin batera. Argiekin nola jokatu… Hori zen gure mundua deak. Eta gehiengoak etxean inprimatzen ditu, edo CDetan gorde. Hori asko ikusten da ezkontzetan, jaunartzeetan eta antzekoetan. Kalitatea gehienetan ez da berdina izango, baina jendea konforme bada, tira. Ondorioz, askoz argazki gutxiago errebelatzen dugu gaur egun, baina egoe-
KARKARA
Edozein kamera erosten da, ezezagunak asko, prezioagatik bakarrik, edozein lekutan. Eta gero datoz komeriak. Nora bidali…
26 ZERBITZUAK
2008ko maiatzaren 23a | KARKARA
TREN ORDUTEGIAK
AUTOBUS ORDUTEGIAK
ITSASOA Maiatza
23 24 25 26 27 28 29 30 31 01 02 03 04 05 06
ZAINTZAKO BOTIKAK
Itsasgora
Itsabehera
07:05 eta 19:19 07:42 eta 19:58 08:23 eta 20:44 09:11 eta 21:37 10:09 eta 22:37 11:17 eta 23:42 12:26 eta _____ 00:47 eta 13:27 01:48 eta 14:21 02:44 eta 15:12 03:37 eta 16:01 04:29 eta 16:50 05:21 eta 17:40 06:14 eta 18:31 07:07 eta 19:24
00:57 eta 13:06 01:34 eta 13:43 02:14 eta 14:25 02:59 eta 15:14 03:53 eta 16:12 04:54 eta 17:19 05:59 eta 18:27 07:02 eta 19:29 08:00 eta 20:25 08:53 eta 21:18 09:43 eta 22:10 10:32 eta 23:02 11:21 eta 23:55 12:11 eta _____ 00:48 eta 13:11
Ilargia
MAIATZA-EKAINA 17tik 23ra, Lasa 24an eta 25ean, Iriarte. 26an, Etxeberria. 27an, Gallo A. 28an, Azaldegi. 29an, Zulaika. 30ean, Iriarte. 31n eta 01ean, Gallo A. 02an, Larra単aga. 03an, Azaldegi. 04an, Zulaika. 05ean, Iriarte. 06an, Larra単aga. 07an eta 08an, Mutiozabal.
Azaldegi: Urdaneta kalea, 8. 943 13 31 83 Zarautz Etxeberria: Gipuzkoa kalea, 17. 943 83 23 98 Zarautz Mutiozabal: Kale Nagusia, 12. 943 83 29 70 Zarautz Larra単aga: S. Frantzisko, 16. 943 13 38 14 Zarautz Lasa: Herriko plaza. 943 83 09 36 Orio G.Arti単ano: Zigordia kalea, 17. 943 13 40 19 Zarautz Iriarte: Zinkunegi, Pilartxo Enea. 943 13 29 83 Zarautz Zulaika: Bizkaia kalea, 41 943 13 39 94 Zarautz
AGENDA 27
KARKARA | 2008ko maiatzaren 23a
DJ FESTA ORION
erretegian. Izena emateko deitu Fernando Larra単agari 943 83 26 66 edo 634 24 39 32 telefonoetara.
Maiatzaren 25ean, Kalakari tabernan. Herriko DJ onenekin festa: DJ Illarras eta DJ Albuerne. 23:00etatik aurrera.
KONTZENTRAZIOA Maiatzaren 30ean, euskal preso politikoak Euskal Herriratzearen aldeko kontzentrazio isila.
1973KOEN AFARIA Maiatzaren 31n, Sarasua jatetxean. Izen ematea Kalakari tabernan maiatzaren 28a arte. Informazio gehiago 943 83 07 25era deituta..
HAURRESKOLA
KANTU BAZKARIA Orion, maiatzaren 24an. Errikotxia taldeak antolatuta, kantu bazkaria Balea elkartean. Txartelak salgai Gabon eta Kalakari tabernetan eta kultur etxean. Prezioa: 20 euro.
PAGOETA EGUNA Aian, ekainaren 1ean. Egitaraua: 09:30ean Pagoetara irteera herriko enparantzatik; 14:00etan bazkaria; Arratsaldean koadrilen arteko jolasak eta trikitilariak. Izen ematea: Maiatzaren 19tik 31ra, Kultur Etxean. Informazio gehiago: 943 13 09 24.
Herri bazkaria Ikastolan Ekainaren 7an, larunbatarekin, herri bazkaria izango da Ikastolak antolatuta. Ikastolako pergolan edo kanpoko plazoletan egingo da, eguraldiaren arabera. Menua: Marmitakoa, oilaskoa, helatua, edariak eta kafea. Izena emateko epea: maiatzaren 26tik ekainaren 4ra, Ikastolan. Prezioa: helduentzako menuak 9 euro eta haurrenak, berriz, 5.
Maiatzaren 24an. Elkargunea: Aiako aparkalekuan, 09:30ean. Ibilbidea: Aia, Erniotxiki, Ikazki単arteta, Aia.
LANDABUS Informazioa jasotzeko: www.landabus.com web orrian, kultur etxean eta udaletxean.
HONDAKINAK TRASTE ZAHARRAK
SILO-BOLAK
Orion, maiatzaren 28an jasoko dituzte altzariak. Bezperan utzi behar dira eta Udalean abisua eman.
Ekainaren 8an egingo dira silo-bolak. Zerbitzuari buruzko informazioa jasotzeko Urkomera deitu: 943 81 65 00; edo bertako arduradunarekin hitz egin: Igor, 660 04 97 51.
BILERAK IBILALDI GIDATUA
Datorren ikasturterako matrikulatzeko epea zabalik maiatzaren 30 arte. Informazio gehiago: 943 89 06 25ra deituta, edo e-postaz: mariamaestra.orio@haurres kolak.net.
Orion, ostiralero, Alkoholiko Anonimoen bilerak, 20:00etan, Goiko Kalean, Galtzarri elkartearen ondoan dagoen elizaren lokalean.
1943KOEN BAZKARIA Ekainaren 7an, 1943. urtean jaiotakoen urteroko bazkaria San Martin
Ekainaren 4an jasoko dituzte Orion, azokan, olioa eta bestelako hondakin arriskutsuak. Aian, Lardizabaleko aparkalekuko edukiontzi berezietan utzi behar dira.
ARGAZKI ERAKUSKETA I単aki Kaperotxipi zarauztarraren Argiak eta itzalak izeneko argazki erakusketa Salatxon. Maiatza bukaera arte.
AZOKA
ALOKAIRUA Alokatzeko pisu bila gabiltza Orion. 676 28 25 88 (Susana). Bikote gaztea pisu bila dabil denbora luzerako alokatzeko. Tel: 686 43 80 18.
Tf: 662 390 838. Felix.
LAN ESKAINTZAK Montaje eta ajuste mekanikoan aritutako langilea behar dugu. 669 01 43 49.
SALGAI
GALDUTAKOAK
Dragon Invacare markako gurpildun aulki elektrikoa eta ranpak salgai, berriberria. Prezioa: 3.000 euro. Tel: 943 83 27 63. Oso egoera onean dagoen 11 urteko Volkswagen Golf autoa salgai. Tel: 630 77 88 07. Sagarminak (makatz basatiak) saltzen dira.
Urre zuri eta horiz eginiko belarritako bat galdu nuen maiatzaren 11n, artisautza azokan. Estimu handitan dudanez, eskertuko nuke aurkitu duenak 943 83 28 88 zenbakira deituko balu. Play station kontsola galdu nuen apirilaren 23an Orion. Aurkitu duenak deitu dezala 690 73 37 11
zenbakira, mesedez. Poltsa berdeska galdu nuen apirilaren 19an, Orion, Kutxa parean. Haurrentzako marrazki bizidunen lau DVD zituen barruan. Aurkitu dituenak, mesedez, deitu dezala 605 74 94 86 zenbakira edo Ondo Erosi fruta-dendan utzi ditzala.
INGELESA IKASI NAHI? Bi ikaslerentzako lekua daukagu Irlandan,baserri batean. 1991tik daramagu Euskal Herriko ikasleei ingelesa hobetzen laguntzen eta guztiak oso gustura egon dira. Harremanetan jartzeko:
arrizabo@hotmail.com (euskaraz) edo lyndabrown14@yahoo.co.uk (ingelesez) helbideetara.