ICCO Magazine Voorjaar 2010 by ICCO

Jaargang 7 • Nummer 1 • Voorjaar 2010

Nog lang niet klaar in Afghanistan

HAÏTI:

Ramon Beuk: ‘Ik heb een hekel aan verspilling’

de schok na de beving

Worstjes

MAGAZINE VOORJAAR 2010

Wat vind je van de artikelen

Maar niet alleen maar navel-

in ICCO Magazine, hoe vind je

staren; de wereld draait door

het gebruik van foto’s, kleur en

en daarom een paar brandende

vormgeving? Geeft ons blad je

vragen en antwoorden over

een goed beeld van wat ICCO

ICCO en Afghanistan. We con-

is en waar het voor staat?

fronteren je met foto’s van de

Maar ook: wie ben jij eigenlijk

schrijnende, maar toch ook hier

als lezer?

en daar weer hoopvolle situatie in Haïti. Internationale verhou-

Naar deze antwoorden zijn we als

dingen liggen nog immer scheef.

redactie zeer benieuwd. Ons laatste lezersonderzoek dateert van

In ICCO Magazine laten we je

2006 en toen zag ICCO Magazine

daarom ook zien hoe je hier, in

er totaal anders uit. Sinds 2008

het rijke Westen, bewuster en

verandert het blad voortdurend.

gezonder, en met respect voor

Hoog tijd voor een nieuw lezers-

de producenten in het zuiden,

onderzoek, vooral ook om goede

kunt eten: topkok Ramon Beuk

impulsen voor de toekomst te

doet ‘zijn’ boekje open over fair-

krijgen. Dus: vul het lezerson-

trade koken (en dat boekje kun

derzoek in en geef je op voor

je winnen). En inhoud, diepgang

het lezerspanel. In het volgende

is er ook; ICCO internationaal

nummer koppelen we de resulta-

adviesraadslid Julio Berdegué

ten aan je terug.

uit Chili becommentarieert een studie over de toekomst van ontwikkelingssamenwerking (WRR-rapport) en hij waarschuwt voor al te simplistisch denken met de scherpe uitspraak: ‘Armoedebestrijding is geen worstjes maken’.

Piet van Ommeren Hoofdredacteur ICCO Magazine

COLOFON ICCO Magazine verschijnt vier keer per jaar en wordt kosteloos toegezonden. Wil je voortaan ook een exemplaar ontvangen? Bel dan de servicedesk: (030) 692 79 79 of ga naar www.icco.nl/magazine. Schrijven kan ook: Postbus 8190 3503 RD Utrecht. Volg ICCO (en ICCO Magazine) op twitter. ICCO is een van de grootste ontwikkelingsorganisaties in Nederland en heeft 45 jaar ervaring in het

bestrijden van armoede en onrecht. Samen met Kerk in Actie werkt ICCO in meer dan vijftig landen. De opdracht van armoedebestrijding kan ICCO natuurlijk niet alleen uitvoeren. Onder de naam ICCO-alliantie hebben we met Kerk in Actie, Edukans, Oikocredit, Prisma en SharePeople de handen ineengeslagen. Hoofdredactie: Piet van Ommeren (ICCO) Eindredactie: Hanan Nhass (ICCO)

MAGA ZINE VOORJAAR 2010

De schok na de beving Haïti krabbelt op.

Redactie: Jaap ‘t Gilde (ICCO) Jonathan Huseman (ICCO) Arja Alkemade (stagiaire) Dieuwke Westra (stagiaire) Beeldredactie: Marieke Viergever Coverfoto: Paul Jeffrey (ACT Alliance) Aan dit nummer werkten mee: Henk-Jan van Vulpen Hans Nieuwstraten Marusja Aangeenbrug Paul van der Steen Opmaak en vormgeving: Zwerver Grafische Vormgeving, Utrecht

Drukker: De Groot Drukkerij, Goudriaan Redactieraad: Gerbert van Loenen, Miriam Nieboer en Wieb van de Donk

ICCO is lid van de ACT Alliance

ICCO Magazine wordt op milieuvriendelijk papier gedrukt.

Kabinetscrisis of niet, ICCO is een blijvertje in Afghanistan.

Verkiezingen staan voor de deur. Wie wil wat met OS?

En verder DE STEM VAN HET ZUIDEN

8. Julio Berdegué: ‘ontwikkelingswerk is geen worstjes maken’.

NOODHULP

16. Het regenseizoen begint in opkrabbelend Haïti.

TOEKOMST OS

Van deze producten maak je het favoriete recept van Ramon Beuk.

18. Ontwikkelingswerk van A-Z 22. CO2–uitstoot compenseren én armen helpen.

EN OOK

14. Puzzel mee! 4. NL Kort

…en nog veel meer. MAGA ZINE VOORJAAR 2010

NL KORT

ACT Alliance

Korting

Samenwerken om levens te redden in noodsituaties. Dat is de missie van de ACT Alliance waarbij ICCO sinds 1 januari is aangesloten. ACT is de Engelse afkorting van Action by Churches Together. De ACT Alliance is een internationaal netwerk van honderden kerken en organisaties in ontwikkelingssamenwerking, noodhulp en beleidsbeïnvloeding. ICCO zal nauwer samenwerken met andere organisaties in de coördinatie en uitvoering van hulpprogramma’s. Daarnaast worden de namen aan elkaar verbonden en zal het logo van ACT Alliance verschijnen op ICCO’s publicaties. ICCO behoudt haar eigen naam en voert een zelfstandig beleid.

Artiesten uit ontwikkelingslanden krijgen tijdens Festival Mundial de kans om op Nederlandse bodem op te treden en Nederlanders komen in contact met muziek uit andere culturen. Dit jaar kun je onder andere de bands N.E.R.D. en Mdungu zien spelen. Daarnaast zijn er theateruitvoeringen, dansvoorstellingen, poëzie, cabaret, stand-up comedy, workshops en kinderactiviteiten. Bovendien staan er verschillende informatiestands waar je terecht kunt met al je vragen over duurzame ontwikkeling, structurele armoedebestrijding en de multiculturele samenleving. Normaal gesproken kost een dagkaart 15 euro, maar als lezer van ICCO Magazine krijg je early bird-korting, dit betekent dat je de kaarten voor 12 euro kunt kopen. Je kunt de kaarten van 1 april tot 18 juni kopen via de website van Festival Mundial, onder vermelding van de code: ICCO: 2010ICCOMUN.

Meer weten? Kijk op: www.actalliance.org

Toekomstdromen Hoe zien jonge Afrikanen hun toekomst? Met deze vraag trok Paul Rosenmöller naar Afrika om daar jongeren te vragen naar hun dromen, idealen en verwachtingen. De interessante portretten die uit Rosenmöller’s interviews naar voren kwamen zijn binnenkort te zien in het nieuwe IKON-programma ‘Het hart van Afrika’.

Festival Mundial, 19 en 20 juni, www.festivalmundial.nl Rosenmöller trok tijdens zijn reis in een lijn van het noordelijke Egypte naar het zuidelijke Zuid-Afrika. Hij vroeg zich onder andere af welke kant het opkomend moslimfundamentalisme in Egypte opgaat. Hoe voormalig kindsoldaten in Oeganda hun toekomst voor zich zien en wat voor impact de genocide in Rwanda 15 jaar na dato nog steeds heeft. ‘Het hart van Afrika’ wordt zondag 18 april, om 20.15 uur op Nederland 2 voor het eerst uitgezonden. Daarna wordt het programma uitgezonden op 25 april en op 2, 9, 16 en 23 mei.

Impact Nederlandse ontwikkelingsorganisaties staan aan de vooravond van grootschalige veranderingen. Het ministerie van Buitenlandse Zaken herziet, in het komende medefinancieringsstelsel (MFSII) de organisaties die ze steunt. Begin april maakt het ministerie bekend welke hulporganisaties nog kunnen rekenen op financiële steun.

BEELD Geert Poelgeest

Voor ICCO en mediastichting LokaalMondiaal reden te meer om een debat te organiseren over de toekomst van de Nederlandse ontwikkelingssamenwerking. Welke impact hebben de nieuwe besluiten voor de afvallers? En wat is de impact voor hulpverlening in het algemeen? Vragen waar 11 april in Desmet Studio's Amsterdam uitgebreid op wordt ingegaan. Het debat duurt van 16.00 tot 21.00 uur en wordt vanaf 19.00 uur live uitgezonden in het Llink-radioprogramma Atlas (Radio 1). Vanwege een beperkt aantal plaatsen is vooraf inschrijven verplicht (entree is vijf euro). Toekomst ontwikkelingssamenwerking, 11 april, www.1komma4miljard.nl 4

MAGA ZINE VOORJAAR 2010

Wie zei wat?

Uitgaan en tegelijkertijd werken aan een betere wereld? Dat kan tijdens de Nacht van de Fooi! Alle fooi van de deelnemende horecagelegenheden komt deze nacht ten goede aan kleinschalige ontwikkelingsprojecten in arme landen. Vorig jaar werd er 120.000 euro opgehaald. Dit jaar vindt de Nacht van de Fooi in tien Nederlandse steden plaats. De opbrengst wordt verdubbeld door Impulsis (hét loket voor ontwikkelingssamenwerking, opgericht door ICCO, Kerk in Actie en Edukans).

De klimaattop in Kopenhagen, de ramp in Haïti en het rapport over ontwikkelingssamenwerking van de WRR maakten het afgelopen kwartaal de tongen los. Een selectie.

Nacht van de Fooi, 5 juni, www.impulsis.nl

1. Wat een zwarte dag! Ontzettend ” teleurstellend. De discussies werden gesaboteerd door een handjevol notoire dwarsliggers uit de G77, de groep van ontwikkelingslanden.”

Afrikadag

Minister Cramer op haar weblog van 15 decem-

Besteden hulporganisaties en overheden wel genoeg aandacht aan de wensen van ontwikkelingslanden? Het is een van de kernvragen die tijdens de Afrikadag naar voren komt. Door middel van workshops, debatten en lezingen wordt tijdens dit evenement inhoudelijk ingegaan op ontwikkelingswerk, met name in Afrika. Ook ICCO is aanwezig en houdt een workshop over het investeren in duurzame energie in ontwikkelingslanden door middel van carbon credits (zie ook pag.22).

ber 2009, tijdens de klimaattop in Kopenhagen.

2. De betekenis van ontwikkelings” hulp wordt overschat door zowel voor- als tegenstanders. Hulp kan hooguit een beperkte bijdrage aan ontwikkeling leveren, en alleen onder specifieke condities.”

Afrikadag, 24 april, www.afrikadag.nl

Peter van Lieshout, Monique Kremer en Robert Went in NRC Handelsblad van 18 januari 2010. Zij schreven ‘Minder pretentie, meer ambitie’, een rapport over ontwikkelingssamenwerking van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid.

BEELD Freek Visser (PKN)

BEELD Marieke Viergever

Fooi

Ministersbezoek Hoog bezoek voor ICCO en Kerk in Actie: minister Koenders van ontwikkelingssamenwerking kwam langs op 10 februari. De (inmiddels demissionair) minister nam een kijkje op de werkvloer en was erg te spreken over de grondige vernieuwing (waaronder de decentralisatie) van ICCO en Kerk in Actie. Ik heb groot respect voor de medewerkers ” die volop bezig zijn hun kennis over te dragen aan de regiokantoren. Jullie organisatie loopt mijns inziens voorop bij lastige veranderingsprocessen. Ik heb respect voor het leiderschap van ICCO en Kerk in Actie, dat met de reorganisatie een gedurfde stap zet.”

3. Zodra de eerste golf van medele” ven voorbij is, worden we, zoals altijd, alleen gelaten,” zegt president Preval nadat er in korte tijd vier verwoestende tropische stormen over zijn land zijn geraasd. Hulp komt pas weer als ” zich een nieuwe catastrofe voordoet. Alles begint dan weer van vooraf aan.” De aardbeving in Haïti vond plaats op 12 januari. Algemeen Dagblad citeert president Preval op 14 januari.

4. Het blijft ridicuul om te denken ” dat het bedrag dat wij internationaal over hebben voor het bestrijden van armoede onder twee miljard mensen toereikend zou zijn. Honderd miljard euro per jaar (waarvan 4,5 miljard uit Nederland), twee dubbeltjes per dag per persoon. Een bedrag dat niet veel meer dan een uurtje wereldwijd flitskapitaal vertegenwoordigt.” Jack van Ham in Trouw van 4 februari.

MAGA ZINE VOORJAAR 2010

| Door Dieuwke Westra BEELD Alexandra Strand Holm

ACHTERGROND

Nog een hoop te doen in

AFGHANISTAN De aanwezigheid van Nederlandse militairen in Afghanistan deed politiek Den Haag op zijn grondvesten trillen. ICCO is in elk geval een blijvertje. Waarom en wat doen we daar eigenlijk? 1. Waarom zit ICCO in Afghanistan? Ieder mens heeft recht op een leven zonder armoede en onrecht. Dat is onze missie. Afghanistan is het op vijf na armste land ter wereld. Door tientallen jaren van oorlog is het land volledig ontwricht. Sinds de jaren negentig bieden ICCO en Kerk in Actie hulp 6

MAGA ZINE VOORJAAR 2010

aan Afghanistan. Door onze werkzaamâ&#x20AC;? heden in Pakistan, waar destijds veel Afghaanse vluchtelingen zaten, zagen we steeds meer de noodzaak onze werkzaamheden uit te breiden naar Afghanistan. Dit begon met noodhulp, maar inmiddels richten we ons voornamelijk op het bieden van

structurele hulpâ&#x20AC;?, zegt Afghanistan-specialist Raymond Bernardus.

2. Hoe is Afghanistan geworden tot wat het nu is? Door het huidige Afghanistan trokken in de loop der eeuwen vele kooplui om handel

te drijven. Het gebied was een knooppunt van beschavingen. Inmiddels is er een hoop veranderd en kent Afghanistan een geschiedenis van oorlogen, waarbij het vaak maar om een ding draaide: het verkrijgen van macht en gezag vanwege de strategische ligging van Afghanistan in de regio (zie voor historische details de tijdsbalk). Het land heeft de twijfelachtige eer op nummer 1 te staan qua export van opium en dat zorgt natuurlijk voor de nodige problemen, zoals hoge percentages verslaafden. Verder moet het merendeel van de Afghanen rondkomen van akkerbouw en veeteelt.

3. Waarom is hulp in Afghanistan juist nu erg belangrijk? Het onstuimige verleden van Afghanistan heeft een behoorlijke impact gehad op het leven van de bevolking. Velen zagen machthebbers komen en gaan met het bijbehorende geweld. Op humanitair vlak is er nog een hoop te doen in Afghanistan. Met ” name vrouwen en kinderen hebben door de oorlogen te lijden gehad. Meisjes gaan onvoldoende naar school en de gezondheidszorg is ronduit slecht. De kindersterfte is hoog: twintig procent van de pasgeborenen haalt het vijfde levensjaar niet”, aldus Bernardus. Naast de gevolgen van de oorlog hebben de Afghanen op dit moment ook te kampen met klimaatverandering. Dat is te mer” ken aan de zeer zware winters. Voorheen waren de winterperiodes ook vrij heftig maar duurden veel korter dan nu. Daarnaast heeft Afghanistan door het veranderende klimaat vaker te maken met droogte. Bij de agrarische bevolking  zor gen deze veranderingen voor problemen,  ze weten namelijk niet goed hoe zie hier  mee om moeten gaan.”  

4. Wat doet ICCO in Afghanistan?

Voor vrouwen richt ICCO haar steun vooral op organisaties die de positie van de vrouw verbeteren en pleiten voor gelijkwaardigheid. Wat betreft de rechten van de vrouw ” moet er in Afghanistan nog een hoop gebeuren”, zegt Raymond Bernardus. Een van onze partners zet zich in voor de verbetering van de positie van vrouwen in Hazarajat. Sinds 2004 hebben we ruim 1.200 gezin” nen waar vrouwen er alleen voor staan, per gezin drie schapen gegeven. Zo kunnen ze economisch zelfstandiger worden.”

5. Is het wel veilig voor ICCO-medewerkers in Afghanistan?

Naast het steunen van de meest kwetsbare groepen zet ICCO zich in Afghanistan ook in voor democratisering en vredesopbouw. We ” steunen hierbij alleen organisaties die nauw samenwerken met lokale gemeenschappen en goed luisteren naar hún ideeën over wederopbouw”, zegt Bernardus, ICCO houdt ” zich bij haar werk aan de Code of Conduct van het Internationale Rode Kruis voor conflictgebieden. Dit betekent onder andere dat we niet optrekken en samenwerken met militairen. We kunnen in een gebied als Uruzgan dan ook niet op uitnodiging van militairen samenwerken met hen.”

Raymond geeft aan dat de werkzaamheden in Afghanistan zeker niet zonder gevaar zijn. Van alle slachtoffers van inci” denten, die vallen onder hulpverleners, is ruim 90% Afghaans. We moeten dus alert blijven. Daarnaast is het voor ons, om veiligheidsredenen, ook niet mogelijk om alle projecten te bezoeken. Dit is best lastig. We proberen zo goed als dat gaat contact met onze partners te onderhouden en elkaar zo veel mogelijk op de hoogte te brengen van de laatste ontwikkelingen.” <

In een onrustig land als Afghanistan is ” het belangrijk om altijd alert te zijn op mogelijk gevaar, zo ook voor de medewerkers van ICCO”, vertelt Bernardus die verschillende keren het land bezocht De vei” ligheid begint bij de partnerorganisaties zelf. Al onze partners kennen het land door en door en het merendeel heeft een Afghaanse afkomst. Hierdoor kunnen de partners vrij goed risico’s inschatten.”

      

  

                                                                         

De hulp van ICCO in Afghanistan richt  vrouzich op de meest kwetsbare groepen:  wen en kinderen. Zo steunt ICCO meerdere niet-overheidsgestuurde organisaties   die getraumatiseerde kinderen helpen,  zoals het Child Rehabilitation Centre in  Kabul (CRC). In dit centrum worden iedere   dag kinderen uit school opgevangen  en   krijgen hier naast een warme maaltijd, les     in persoonlijke hygiëne en sociaal bewust  zijn. Beide zijn hard nodig want in de vele        gebroken gezinnen is daar  vaak niet vol   doende aandacht voor.

  

     

     

 

MAGA ZINE VOORJAAR 2010

INTERVIEW

| Door Hanan Nhass en Arja Alkemade

‘Er zijn geen simpele Ontwikkelingssamenwerking moet anders. In het rapport Minder pretentie, meer ambitie doet de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid een aantal schoten voor de boeg. ICCO heeft vijf jaar geleden een grondige vernieuwing ingezet en loopt daarmee voorop in de sector. Julio Berdegué, lid van de internationale adviesraad van ICCO, geeft zijn visie op de nieuwe koers.

e Chileen kan het niet vaak genoeg zeggen: aan de basis van het imagoprobleem van ontwikkelingshulp, of beter gezegd ontwikkelingssamenwerking (zie kader) staat de misvatting dat het een simpel werkje is van hier wat insteken en daar wat uitkrijgen. Alsof ” armoedebestrijding zoiets is als het maken van worstjes.” Hij glimlacht als hij deze vergelijking trekt. Dan weer serieus: Stuitend ” vind ik dat publiek én politiek sterk de neiging hebben ontwikkelingssamenwerking als een simpel proces neer te zetten. Het liefst met een plaatje van wat er met een

bedrag gedaan kan worden. Gelukkig erkent het WRR-rapport de complexiteit van ontwikkelingssamenwerking. Wat ik dan wel weer jammer vind, is dat de onderzoekers pleiten voor meer nadruk op economische ontwikkeling, terwijl zaken als gezondheidszorg en goed onderwijs aan de basis staan van economische productiviteit. Als je beroepsbevolking ziek wordt door hiv/aids, dan kun je nog zulke geweldige banen hebben gecreëerd, maar als niemand kan werken, dan schiet je er nog weinig mee op.” Berdegué pleit voor meer realisme. Open”

What’s in a name? Ontwikkelingshulp, ontwikkelingssamenwerking of internationale samenwerking… welke is het nou? In den beginne, zo’n zestig jaar geleden in de wederopbouwjaren na de Tweede Wereldoorlog, spraken we nog van ontwikkelingshulp, waarbij het rijke Westen uit barmhartigheid het arme Zuiden hielp. Inmiddels heeft zich een sterk maatschappelijk middenveld ontwikkeld in het Zuiden en spreken we van ontwikkelingssamenwerking. In de (nabije) toekomst is het logischer om de term internationale samenwerking te gebruiken, waarin de beweging (uitwisseling van kennis en kunde in de global village) van Noord naar Zuid én andersom besloten ligt.

MAGA ZINE VOORJAAR 2010

BEELD Marieke Viergever

OPLOSSINGEN’

heid, transparantie, prima, maar je kunt niet zeggen dat je met één dollar een kind naar school kunt sturen, terwijl dit in werkelijkheid een complex proces is waarin meerdere partijen betrokken zijn. Langetermijndenken is écht essentieel. Zeker waar het gaat om het aanpakken van machtsstructuren die de ontwikkeling blokkeren. Denk aan de handelsverdragen. Resultaten verwachten na twee of drie jaar is vaak écht nog te vroeg. Dat geduld moeten we opbrengen, want anders doen we onszelf te kort.” Maar wat te doen met critici die vinden dat zestig jaar ontwikkelingshulp weinig heeft opgeleverd? Dezelfde vraag kun je stellen over zoveel ” decennia vredesoperaties. Zijn er nog oorlogen? Ja. Houden we dan maar op met het sturen van militairen naar brandhaarden? Nee. Ik vind overigens wel dat we als sector wat bescheidener mogen zijn in onze pre-

WRR-rapport in het kort Wat?

Het WRR-rapport Minder pretentie, meer ambitie pleit voor een betere beheersbaarheid van de sector én bescheidenheid over de impact van hulp aan ontwikkeling. Het is één van de breedste en meest onderbouwde studies van de afgelopen jaren over ontwikkelingssamenwerking (OS). Kern van het rapport: OS moet professioneler.

Wie?

De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) is de afzender. Het rapport is gericht aan de minister voor Ontwikkelingssamenwerking. Maar natuurlijk doet een ieder in de sector er zijn voordeel mee, waaronder ICCO die in dit rapport raakvlakken ziet met haar vernieuwing, namelijk: meer specialisatie op thema’s en verschuiving van zeggenschap naar het Zuiden.

p ”We moeten geduldig zijn, anders doen we onszelf tekort”.

tenties, dus de titel van het WRR-rapport is me uit het hart gegrepen. Mijn motto is dan ook: Benoem als ontwikkelingsorganisatie je beperkingen, baken het terrein af waarin je wél kunt opereren en garandeer in elk geval dat je je voor honderd procent inzet.” In het veld zijn er verschillende spelers. Denk aan ambassades, bedrijven, VN-organisaties en natuurlijk de partners van ICCO, ngo’s. Wat is de meerwaarde van deze ngo’s? Ambassades, bedrijven en VN-organisaties ” kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan de ontwikkeling van een land. In tegenstelling tot ngo’s zijn zij echter géén deel van het maatschappelijk middenveld, ofwel de civil society. Ngo’s kunnen het maatschappelijk middenveld versterken, omdat zij zich vaak inspannen voor belang-

rijke randvoorwaarden als vrijheid van meningsuiting. Een bedrijf zal dat niet zo snel doen, heeft er geen belang bij. Het werk van ngo’s is belangrijk voor de persoonlijke ontwikkeling (denk aan scholing en gezondheidszorg) en die draagt weer bij aan economische ontwikkeling.” Is het vergroten van de middenklasse gunstig voor de situatie van de onderklasse? De postitieve effecten van een grote mid” denklasse sijpelen uiteindelijk door naar de onderklasse. Je kunt echter niet zomaar een middenklasse uit de grond stampen, het is een langetermijnproces. China wordt vaak gebruikt als voorbeeld van een land waarbij het vergroten van de middenklasse niet positief uitpakte voor de onderklasse, maar we moeten niet vergeten dat de Chinese middenklasse nog niet zo lang bestaat! Het is een weg waarbij je één stap vooruit doet, en twee stappen terug.” <

Waarom?

Ontwikkelingssamenwerking staat ter discussie (zie ook pag. 20 met overzicht politieke partijen). Heilig is het ontwikkelingshuisje allang niet meer. Voor- en tegenstanders zijn het echter over één ding eens: dit rapport doet een gedegen voorzet voor een discussie gebaseerd op feiten en niet op sentimenten.

Hoe?

We moeten leren van fouten uit het verleden. De WRR pleit daarom voor meer onafhankelijke evaluaties van het beleid, een onafhankelijke denktank en meer budget voor onderzoek en ontwikkeling. Voor de complete reactie van ICCO en het vervolg op het WRR-rapport zie www.icco.nl/wrr.

MAGA ZINE VOORJAAR 2010

INTERVIEW

| Door Henk-Jan van Vulpen

’Ik heb een hekel aan

VERSPILLING'

Hij is zowel topkok, columnist, tv-persoonlijkheid als schrijver: Ramon Beuk (39). Een bezige bij die bekend staat om zijn liefde voor eerlijk en verantwoord eten. Bijvoorbeeld in zijn nieuwe boek Wat van Fair komt... De dingen moeten kloppen, daar word ik blij van.” ”

MAGA ZINE VOORJAAR 2010

ijn jeugd in Suriname heeft hem gevormd, ook op culinair gebied. We hadden niet veel, maar pro” beerden wel om overal het beste uit te halen. Rijst werd pap en van oud brood wist m’n moeder altijd wel iets lekkers te maken. Ze was creatief en kookte om mensen gelukkig te maken. Dat sprak mij als kind al aan en heeft me beïnvloed. Ik zal nooit vergeten waar ik vandaan kom. Daardoor geniet ik extra van mooie ingrediënten en gerechten.” Maar, de motivatie om eerlijk te koken moet écht vanuit jezelf komen, waarschuwt hij. In professionele keukens gaan grote hoeveelheden eten de vuilnisbak in. Ik heb ” een hekel aan zulke verspilling”, zegt Beuk. Niet iedereen heeft te eten en we kun” nen ook anders met voedsel om gaan. Bij CuliPro, mijn bedrijf, gooien we daarom zo min mogelijk weg. Soms kunnen we iets verwerken in snacks of borrelgarnituur. Of we eten het zelf op, als lunch. Maar als het de kwaliteit niet meer heeft, gaat het natuurlijk gewoon weg. Ja, bij het gescheiden afval, uiteraard!”

Een neger! Met zijn boek Wat van Fair komt... probeert Ramon zijn lezers te overtuigen om eten niet zomaar te verspillen, maar ook om aandacht te schenken aan de afkomst. Het ” verhaal achter een ingrediënt kan soms echt indruk op me maken”, vertelt Beuk. Bijvoorbeeld hoe de rijstboeren leven, wat ” ze moeten doen en laten om hun producten over de grens te krijgen. Voor het boek ben

BEELD Marieke Viergever

 Wie is Ramon Beuk? Als topkok, tv-persoonlijk-

heid, columnist en schrijver houdt hij zich al jaren bezig met ‘eerlijk eten’. Hij werd vooral bekend met het kookprogramma Born2Cook. Nu is hij creatief ondernemer met CuliPro. Beuk schreef verschillende kookboeken, waaronder 'Wat van Fair komt...' (2009). Hiermee won hij de publieksprijs Kookboek van het Jaar 2009. Fair Trade Original is initiatiefnemer van dit boek. De organisatie biedt producenten in ontwikkelingslanden eerlijke handelsvoorwaarden en investeert in bedrijfseconomische en sociale ontwikkeling. ICCO is partner van Fair Trade Original en actief in de hele fairtrade keten. Hij bezocht lokale boeren en producenten van rijst, koffie en andere levensmiddelen in Thailand, India, Bolivia, Guatemala, Zuid-Afrika en Mauritius, met als resultaat: een boek vol beelden, verhalen en recepten.

ik afgereisd naar een Indianendorp diep in het Amazoneregenwoud om te kijken waar de paranoot vandaan komt. De Indianen stonden raar te kijken toen ze mij zagen, want ze hadden nog nooit een neger gezien! En dat, terwijl Suriname niet ver weg is. Als ik nu een paranoot zie en gebruik, denk ik weer aan die ontmoeting en hoe geïsoleerd de Indianen daar leven.”

Goed gevoel In zijn keuken bij CuliPro maakt Ramon Beuk zo veel mogelijk gebruik van eerlijke producten. De dingen moeten kloppen. ” Dat geeft mij een goed gevoel, het maakt me blij”, zegt hij. Toch moet hij erkennen dat de topkokwereld op een heel andere manier naar producten kijkt. Goede producten zor” gen dat topkoks het beste bieden en verwachtingen kunnen overtreffen. Fairtrade is in die benadering niet altijd doorslaggevend. Je kunt wel kwaliteit garanderen, maar dat is niet vanzelfsprekend topniveau. Fairtrade heeft veel meer te maken met beleving. Wat doet het verhaal achter een ingrediënt met je? Dat kan een eyeopener zijn.” Beuk gebruikt graag verse producten, zoals sjalotjes, knoflook en tomaten. En ook ” kruiden als bieslook en peterselie. Als ik nu naar de herhalingen van Born2Cook kijk, merk ik dat ik een hele andere gozer geworden ben. Toen gebruikte ik vaak koriander, nu heb ik dat kruid al vier jaar niet meer aangeraakt. Het bittertje van peterselie vind ik steeds mooier en kan ik goed combineren in de basis. Terwijl ik het vroeger maar een saai kruid vond en helemaal niet zo waardeerde.” Fairtrade koken bestaat volgens Beuk niet. Bewuster met producten omgaan wel. Dat ” is iets dat we allemaal kunnen doen. Het koken is er niet anders door, maar de beleving wel. Door rijst van Fairtrade bijvoorbeeld sta je stil bij honger of geen honger voor die mensen. Als je daarin opgaat, zal je eten nog lekkerder smaken.” 

ICCO Magazine legde Ramon Beuk vier dilemma’s voor: 1 - ’Uit eten’ of selfmade? ” Ik vind het heerlijk om te ontdekken. Daarom ga ik vaak en graag uit eten. Zeker één keer per week, maar niet altijd op topniveau. Als ik met vrienden een kroeg in duik, let ik nergens op, maar in een sterrenrestaurant ben ik een vakidioot.” 2 - Taak van de kok: laten genieten of bewust maken? ” Laten genieten. Als kok ligt mijn focus op smaak en kwaliteit. Ik zoek constant naar goede producten, daar wil ik op een bewuste manier mee om gaan, maar het is niet mijn hoofdtaak.” 3 - Duurzaamheid of kwaliteit? ” Kwaliteit boven alles. Dat zeg ik als kok én als Ramon. Dingen laten vanuit een bepaalde gedachte? Nee, zo ben ik niet. Als je iets laat voor je gevoel, wie doe je dan pijn? Gelukkig is er nu een markt die zich wil profileren met duurzaam. Als dat niet gebeurt vanuit het goede gevoel kan dat soms een beetje hypocriet zijn. Ik vind dat we moeten genieten, maar wel op een bewuste manier.” 4 - Inspiratie uit verre landen, exotische buren of eigen achtertuin? ” Moet ik kiezen? Ik hoef niet ver te reizen voor inspiratie. Mijn bedrijf, mijn dochter… ze inspireren me. Maar ook bekende personen, zoals Stephen Covey over effectief leiderschap, U2, Bono of Ruud Gullit. Ze doen allemaal hun eigen ding, blijven dicht bij zichzelf en weten hoe ze mensen kunnen raken. Die drive zie ik bij mezelf terug.”

In Topkoks voor Thuiskoks geeft ook Ramon Beuk een van zijn recepten prijs. Speciaal voor lezers van ICCO Magazine signeerde hij drie exemplaren van Topkoks voor Thuiskoks (deel 3). Los de puzzel op pagina 14 op en maak kans!

MAGA ZINE VOORJAAR 2010

BEELD Remco Kraaijeveld

�ecept

�oningmousse met gesuikerde aardbeien In Wat van Fair komt… geeft Ramon Beuk een eigen draai aan klassieke recepten. Wat te denken van een honingmousse met gesuikerde aardbeien? Bijna alle ingrediënten zijn fairtrade verkrijgbaar, lekker en fris van smaak en ook: gemakkelijk thuis te bereiden.

Aardbeien 1 doosje aardbeien 4 eetl. rietsuiker

Nagerecht Bereidingstijd: 30 minuten + 3 uur

Mousse

Ingrediënten*: Mousse 3 eidooiers 100 gram honing 3 blaadjes gelatine 100 g melk 2 dl slagroom

MAGA ZINE VOORJAAR 2010

Vanillehoning 1 vanillestokje 4 eetl. honing 8 stroopwafels

Doe de eidooiers samen met de helft van de honing in de keukenmachine en klop ze in 15 minuten tot een romig mengsel. Week de blaadjes gelatine 5 minuten in ruim koud water tot ze zacht zijn. Verwarm de melk met de overgebleven honing tot tegen het kookpunt. Voeg de uitgeknepen gelatineblaadjes toe en laat ze in het warme mengsel oplossen. Neem de pan van het vuur en laat de honingvla tot kamertemperatuur afkoelen. Hij begint dan te geleren. Klop de slagroom halfstijf (iets dikker dan yoghurt).

bord een plakje mousse tussen twee uitgestoken stroopwafels. Schep er een paar aardbeien naast en schenk de vanillehoning over de wafels. Roer de opgeklopte eidooiers door de honingvla en spatel de geslagen room erdoor. Schep de mousse in een schaal en dek hem af met plasticfolie. Laat de mousse in de koelkast in ongeveer 3 uur opstijven.

Aardbeien Snijd de aardbeien in vieren en haal ze door de suiker.

Vanillehoning Schraap de zaadjes uit het vanillestokje en meng ze door de honing.

Serveren Steek met behulp van een ringvorm een mooi rondje uit de stroopwafels. Steek met dezelfde steker rondjes uit de mousse. Leg midden op elk

Tip: Zorg er bij het maken van de mousse voor dat je de geslagen room voorzichtig door de rest spatelt. Wanneer je gewoon roert, raakt de room zijn luchtigheid kwijt. Bron: Wat van Fair komt… (Fontaine Uitgevers B.V.) * Verkrijgbaar bij grote supermarkten én bij de Wereldwinkels en WAAR.

ACTUEEL

| Door Arja Alkemade

WIJFFELS:

‘Ontwikkel nieuwe wereldorde’ Wie is Herman Wijffels?

BEELD Rodger Dohmen (HH)

Geboren in: IJzendijke (Zeeland) op 13 maart 1942 Studie: Economie, Katholieke Hogeschool Tilburg Werk: voorzitter hoofddirectie Rabobank Nederland, voorzitter Sociaal-Economische Raad, lid Innovatieplatform, bewindvoerder Wereldbank, co-voorzitter WorldConnectors.

Duurzaa mheid is thema vierde Verkuyll ezing op 26 mei 2 010

Om mondiale vraagstukken aan te pakken, moeten we ons wereldwijd organiseren, bepleit Wijffels. We moeten een nieuwe ” wereldorde ontwikkelen.”

rmoede, migratie, bevolkingsgroei en klimaatproblemen effectief aanpakken? Dat kan, mits we bij onszelf beginnen, betoogt Wijffels. Individuen moeten zich verantwoordelij” ker gaan voelen voor klimaatproblemen en de voedselcrisis”, stelt de econoom en voormalig topbankier van de Rabobank. Als wij niet veranderen, verandert de ” politiek niet.” Hij ziet de wereld als een geheel, waarin alles afhankelijk van elkaar is. Traditioneel gezien leven we in ” een verdeelde wereld, waarin machtsblokken competitie voeren. Dit is echter perceptie, een mindset die veranderd kan worden.” Wijffels wil dat we ons losmaken van deze verdeling. We zouden moeten zoeken naar verbinding tussen wetenschap, politiek en spiritualiteit. Op die manier kan een duur” zame toekomst realiteit worden.” Het doel van ontwikkeling is volgens Wijffels het creëren van betere levensomstandigheden, zodat iedereen uiteindelijk waardig kan leven.

Meer weten over de visie van Herman Wijffels? Tijdens de vierde Verkuyllezing licht hij zijn vernieuwende ideeën verder toe. Twee sprekers zullen reageren op Wijffels’ denkbeelden. De Verkuyllezing is bedoeld voor iedereen die geïnteresseerd is in ontwikkelingssamenwerking en mondiale thema’s en is vernoemd naar Jo Verkuyl, inspirator en oprichter van ICCO in 1964. Tijdens eerdere edities van de Verkuyllezing lieten onder andere Doekle Terpstra, voorzitter van ICCO, en Louk de la Rive Box, directeur International Institute of Social Studies (ISS) hun licht schijnen op de toekomst van ontwikkelingssamenwerking.<

Kom ook naar de Verkuyllezing! Op woensdag 26 mei ben je vanaf 13.30 uur welkom in de St. Janskerk in Utrecht voor onze Verkuyllezing, waar Wijffels hoofdspreker is. Entree is gratis, wel even van tevoren opgeven. Zie www.icco.nl/verkuyllezing.

MAGA ZINE VOORJAAR 2010

Puzzel en win! In het kader hieronder vind je verschillende plaatjes die samen 4 combinaties moeten vormen. Elke combinatie bestaat uit een persoon, land, symbool en gemiddeld maandinkomen in het land waar die persoon vandaan komt. Bijvoorbeeld: 1,A,X,IV Stuur de 4 oplossingen naar: info@icco.nl of per post naar ICCO, Postbus 8190, 3503 RD Utrecht.

Wat kun je winnen? Er worden drie gesigneerde kookboeken Topkoks voor Thuiskoks onder de inzenders verloot. Winnaars krijgen het thuisgestuurd. Winnaars van de vorige puzzel Lilian Welling uit Ewijk, Janine Graven uit Puiflijk, Marcel Schakel uit Meppel, Harrie Vos uit Utrecht Gefeliciteerd!

€ 79,-

III

€ 14,-

€ 2375,-

MAGA ZINE VOORJAAR 2010

Illustraties: Hans Nieuwstraten

€ 545,-

COLUMN

| Door Jack van Ham

INTERNATIONALE SAMENWERKING: een goede belegging Wat moeten we beginnen met ontwikkelingssamenwerking, zo zag je politici denken als het onderwerp in ferme debatten in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen werd aangekaart. De een roept weg ermee, de ander zegt geen sprake van en zoals het in de Nederlandse polder wel vaker gaat, bleef het daar weer bij. Ontwikkelingssamenwerking kan door de ene partij gemakkelijk worden geattaqueerd, door de andere slecht verdedigd. Een grondige discussie op tv levert het niet op. Er zijn belangrijkere onderwerpen, niet waar, en zeven minuten Pauw en Witteman zijn voorbij voor je het weet. Op naar het volgende item. Dat debat over de toekomst van ontwikkelingssamenwerking wordt natuurlijk wel gevoerd, vaak onder direct betrokkenen, uit het zicht van de camera’s. Jongeren doen daar opvallend vaak aan mee. Tweehonderd bezoekers bij een debat over het WRR-rapport is geen uitzondering. Maar ja, daar komt geen landelijke pers. Omdat we er met z’n allen zo weinig over praten, lijkt het of Nederland ontwikkelingssamenwerking niet meer van deze tijd vindt. We zitten in een crisis, dus over de grens mag 't wel een beetje minder. Alsof het vervuilen of afschaffen van het budget ons door de crisis gaat helpen. Het beeld dat Nederlanders moe zijn van ontwikkelingssamenwerking is een idee-fixe. Al jaren blijkt uit onderzoek dat tweederde van de bevolking steun geeft aan ontwikkelingssamenwerking. Er is twijfel over het effect en randverschijnselen, maar de sympathie blijft. In een recent onderzoek van de NCDO wordt dat bevestigd. Burgers hebben een positieve grondhouding ten opzichte van ontwikkelingssamenwerking. Het zou alleen meer gericht moeten zijn op de lange termijn. Steek in je zak. Over twee maanden zijn de verkiezingen voor de Tweede Kamer. De politieke partijen wikken en wegen, zetten hun stukken neer en zullen komende weken van zich afbijten. Van ontwikkelingssamenwerking zal niemand een breekpunt maken, maar het onderwerp zegt wel iets over hoe Nederland er in de wereld wil opstaan. Ik wil een realistisch debat over ontwikkelingssamenwerking. Of je nou voor of tegen bent. Ontwikkelingssamenwerking, een verjaard begrip, maar daarover zo meer, is juist een kans voor Nederland. Geen kostenpost, maar een sector waarin je kunt beleggen, waar je rendement uit kunt halen. Veel bedrijven zien kansen voor nieuwe producten, zien een groeiende beroepsbevolking en een stijgende koopkracht in arme landen. Ons belang zit ook in het duurzaam bewaren van de gemeenschappelijke goederen van onze planeet: klimaat, handel, grondstoffen, veiligheid, voedsel. Ben ik mijn solidariteit met de armen in de wereld kwijtgeraakt door inkt te wijden aan het belang van Nederland? Nee, absoluut niet. Mijn drijfveren zijn dezelfde, gerechtigheid en compassie met mensen die minder kansen krijgen, ook in Nederland trouwens. Maar soms moet je het over een andere boeg gooien. Als ik met het verlichte eigenbelang een snaar kan raken met muziek voor arme landen dan doe ik dat. Ook omdat ik met de dag minder geloof in de klassieke tegenstelling tussen ‘het Noorden is rijk en het Zuiden is arm.’ Daarom zit er ook sleet op het woord ontwikkelingssamenwerking. Beleggen in internationale samenwerking, dat is onze en hun toekomst. Ontwikkelingssamenwerking als erkenning van verlicht eigenbelang. De kansen voor Nederland zijn groot en onze reputatie idem dito. Beetje dom om dat in de waagschaal te leggen. Dus, heren en dames politici: beleg in internationale samenwerking, daar win je stemmen mee, en op z’n minst de toekomst.

MAGA ZINE VOORJAAR 2010

IN BEELD

| Tekst: Hanan Nhass / Beelden: ACT Alliance

Kwetsbaar HAÏTI

Mensen raken doorweekt, tenten kunnen het water amper aan en overal ligt modder. Deze maand begint het regenseizoen in Haïti. Geen prettig vooruitzicht voor hulporganisaties.

❶ Dreigende wolken boven de historische

Grand Rue in Port-au-Prince. Het puinruimen is nog maar net begonnen en is de komende drie jaar nog niet afgerond. Hoe kun je een ramp van deze omvang in de toekomst voorkomen? Volgens Els Hortensius, Haïti-specialist bij ICCO, moeten regeringsgebouwen, ministeries en bedrijven zich buiten de hoofdstad vestigen. Port-au-Prince is ” oorspronkelijk gebouwd om zo’n 300.000 inwoners te huisvesten, momenteel wonen er echter twee miljoen mensen.”

MAGA ZINE VOORJAAR 2010

❷

❷ Rose Michel (10) overleefde de aardbeving

maar verloor haar benen toen ze onder het puin van het weeshuis werd gehaald. Ze wordt rondgedragen door Maura Senfre, een vrijwilliger van de Haïtiaanse organisatie MUDHA, gesteund door de ACT Alliance.

❸ Overlevende Marie Sylsalve met haar

❸

baby die twaalf dagen na de beving werd geboren. Ze woont nu in een opvangkamp in Belair, Port-au-Prince. ICCO biedt via ACT Alliance noodhulp en voorziet haar en duizenden andere daklozen van tenten, schoon drinkwater, maaltijden, babyverzorgingspakketten en medische zorg.

❹ Beddenlakens en stukken plastic op

stokken: daar moeten 1,5 miljoen dakloze Haïtianen het mee doen. Onderdak is topprioriteit voor de ACT Alliance, de wereldwijde oecumenische noodhulpkoepel. ICCO en Kerk in Actie bieden via deze alliantie noodhulp.

❺ Muggen hebbben zich genesteld in water-

❹

❺ MAGA ZINE VOORJAAR 2010

BEELDEN 2, 3 en 4 Paul Jeffrey / 1 en 5 Jonathan Ernst

❶

poelen in dit tentenkamp. Ziekten als malaria en dengue liggen op de loer. <

A-Z

J Weten wij wat het Zuiden wil?

bijvoorbeeld klimaatverandering,

j^i\VkZc

8d"gZhedch^W^a^in noemen

is het

bVVihX]VeeZa^_`

Het debat moet gaan over nieuwe

voor ontwikkelingssamenwerking.

níet leiden tot minder M Voor echte verandering

Partnerorganisaties in die landen

zijn net zo goed verantwoordelijk.

U De economische crisis mag

Zie www.icco.nl.

voor ontwikkelingslanden.

ruim vijftig landen. Welke?

discussie met nuances en feiten.

niet bepalen wat goed is

vaak ongenuanceerd. Tijd voor een buiten de boot. ICCO opereert in

C Wij kunnen als ICCO

ontwikkelingssamenwerking is

iddc van het debat over aVcYZc, adviseert de WRR.

T De

vrouwen en mensenrechten.

Volgens ICCO vallen er zo te veel

Nederland zich focussen op tien

houdt met effecten voor

ontwikkelingslanden.

L Om meer te bereiken, moet

handelsovereenkomst rekening

betekent bijvoorbeeld dat een

houden met het totaalplaatje,

WRR

L T

zoals water. ICCO’s thema’s zijn

7ZaZ^YhXd]ZgZci^Z, rekening

Zie ook www.fairclimate.nl.

heZX^Va^hZgZc in thema’s,

S Nederland moet zich volgens de

beleid.

zélf bepalen voortaan mede het

droogte, hitte, overstromingen.

alles beïnvloedt elkaar.

hebben extra last van de

K Mensen in ontwikkelingslanden

ICCO’s regionale raad in Azië.

gZ\^d`VcidgZc Zc gZ\^dcVaZ gVYZc op. Mensen uit de landen

schap cruciaal en zet daarom

R ICCO vindt medezeggen-

`a^bVVikZgVcYZg^c\

J ?dc\ZgZc bijvoorbeeld,

een cruciaal onderwerp volgens

agenda.

Veel staat niet op de Nederlandse

B Armoede, migratie, handel,

(zie ook pagina 4).

dit jaar lid van de ACT Alliance

jaar. Plus: ICCO is sinds begin

De ICCO-alliantie bestaat al vijf

jaar overheidssubsidie aanvragen.

Vaa^Vci^Zh

konden het afgelopen

A Samen bereik je meer. Alleen

A K

Het debat over de toekomst van ontwikkelingssamenwerking is in volle gang, mede door het WRR-rapport. Ook ICCO stippelt haar koers uit.

ONTWIKKELINGSWERK VAN Door Marusja Aangeenbrug

overnemen van ambassades.

ICCO waarschuwt: schakel

armoede, zoals migratie.

W De

Zie www.vrouwenstaansterker.nl.

weinig aandacht aan besteedt.

Zie www.wrr.nl.

samentrekking van ‘quasi’

en ‘ngo’. De meeste ngo’s

krijgen geen overheidssteun.

ICCO wel.

organisaties en kerken. Maar

de blik is breder: waar kunnen

we respect voor mensenrechten

bevorderen?

fjVc\d

Q ICCO is een

met protestants-christelijke

^YZci^iZ^i en werkt samen

;

OZa[gZYoVVb]Z^Y moet

ziekenhuizen kunnen bouwen.

zorg te verbeteren. Zodat ze zelf

overheden helpen de gezondheids-

geen ziekenhuizen bouwen, maar

voorop staan, stelt de WRR:

stimuleert.

aandacht voor deze

eda^i^hZg^c\

vrouwelijk leiderschap wereldwijd

ICCO. De WRR heeft te weinig

voor eerlijke handelsverdragen.

I ICCO heeft oog voor

nieuwe alliantiepartner die

over machtsstructuren, vindt

NZciZ is de naam van onze Y

overheden in ontwikkelingslanden

politieke dialoog aangaan met

organisatie?

veranderen. ICCO pleit dan ook

=jae heeft pas zin als de

m"[VXidg; heb je het of heb je het niet als ontwikkelings-

X De

economische verhoudingen

P Het Westen moet een

(zie ook pagina 8).

besmettelijke ziektes.

écht kunnen samenwerken

klimaat, financiële stabiliteit,

afhankelijk is, terwijl we

NLAID of de keuze voor tien landen.

‘hulp’ suggereert dat het Zuiden

de concrete voorstellen gaat, zoals

dcil^``Za^c\hhVbZc" lZg`^c\4 Het verschil:

\adWVa ejWa^X \ddYh, zoals

G De thema’s van de toekomst:

en evaluaties.

maar vreest dat alle aandacht naar

ambitie’. ICCO is hier blij mee,

meer en onafhankelijk onderzoek

leren. ICCO en de WRR willen

O Ontwikkelingshulp of

niet uit!

rapport ‘Minder pretentie, meer

;djiZc

aanbevelingen in het doorwrochte

maatschappelijke organisaties

zijn er om van te

LZiZchX]VeeZa^_`Z GVVY kddg ]Zi GZ\Zg^c\h" WZaZ^Y LGG komt met concrete

O G X H P Y I Q Z

uitvoering van overheidshulp

ook te maken met de effecten van

organisatie,

Z^\Zc WZaVc\, want wij krijgen

E Een betere wereld is ook in ons

N WRR-plan: een nieuwe

CA6>9, moet de

cruciale rol bij ontwikkeling.

oog voor.

het Zuiden gaat.

overheidsgeld dat direct naar

ICCO vindt dat de WRR daar te

hier volgens ICCO te weinig

meer

Y^gZXiZ [^cVcX^Zg^c\

Het WRR-rapport heeft

D De WRR (zie bij de W) pleit voor

KgdjlZc spelen een

www.1komma4miljard.nl.

heidsorganisaties ofwel

civil society) cruciaal.

vormen en effectiviteit. Zie

b^YYZckZaY (niet-over-

M U D V E N W F

wij dat.

Verlaging budget ontwikkelingssamenwerking Ondersteun private sector ontwikkelingslanden Verminder partnerlanden en staatssteun ngoâ&#x20AC;&#x2122;s Subsidies goed bestuur en civil society werken niet

P Budget OS blijft 0.8% BN Minder bilaterale hulp: le meer via EU en internationa ies organisat OS Integratie klimaatbeleid in t Kwijtschelding schulden nie OS uit pot

Verhoging budget OS tot 1.5% BNP Hulp landen goed bestuur: financieel Bij slecht bestuur: maatschappelijke organisaties Meer samenwerking ngoâ&#x20AC;&#x2122;s Corruptie: zero tolerance AFSCHAFFING EXPORTSUBSIDIES

Hulp opbouw fragiele staten (trainen politie)

NOODFONDS HUMANITAIRE RAMPEN DOOR KLIMAATVERANDERING

Hulp zaak iedereen: bedrijfsleven meer betrekken

Kwijtschelding schulden Ondersteun bedrijfsleven ontwikkelingslanden, nadruk eerlijke handel

KIEZEN voor OS De landelijke verkiezingen staan voor de deur. Wat willen de politieke partijen met ontwikkelingssamenwerking? ICCO Magazine zet het voor je op een rijtje.

MAGA ZINE VOORJAAR 2010

OS-budget niet verlagen want dient ook eigen doel Evaluatie ontwikkelingswerk belangrijk Economische ontwikkeling belangrijk, maar niet enige

Afschaffing OS, alleen noodhulp Afschaffing protectionisme Minder militaire operaties, enkel NAVO-missies

Verhoging budget OS tot 1.0% BNP Korten op OS bij schending burgerrechten Afschaffing protectionisme eerlijke, duurzame producten

Geloof rol maatschappelijk middenveld

Meer aandacht schoon drinkwater

VERHOGING BUDGET OS

AFSCHAFFEN OS, ALLEEN (PREVENTIEVE) NOODHULP BUDGET FORS OMLAAG

MEER MARKTWERKING IN OS-WERELD KWIJTSCHELDING SCHULDEN NIET UIT POT OS

•

Verhoging budget OS tot 1.0% BNP

•

Economische groei ontwikkelingslanden belangrijk

• Stop exportsubsidies • Kwijtschelding schulden niet uit pot OS

Deze standpunten zijn afkomstig van de websites van de politieke partijen. Bij de Partij voor de Dieren en D66 is ook gebruik gemaakt van de bron www.ncdo.nl/Internationale_samenwerking/ Standpunten_politieke_partijen. Bij het ter perse gaan van dit nummer waren er nog geen volledige verkiezingsprogramma’s bekend.

MAGA ZINE VOORJAAR 2010

BEELD Saskia Zwerver

CONCENTRATIE HULP OP ALLERARMSTEN

INTERVIEW

| Door Arja Alkemade

➍ vragen aan Neera van der Geest

‘IEDER MENS

kan ’n verschil maken! ’ Overstromingen, tropische stormen: vooral ontwikkelingslanden worden zwaar getroffen. Neera van der Geest (hoofd van ICCO’s FairClimateFund) legt uit hoe Nederlanders hun CO2-uitstoot kunnen compenseren en daarmee mensen in ontwikkelingslanden helpen.

➊

Hoe werkt het systeem van carbon credits? Door middel van carbon credits wil het ” FairClimateFund van ICCO de CO2-uitstoot hier compenseren met ontwikkelingslanden. Door het kopen van zogenoemde carbon credits steun je milieuvriendelijke projecten die een lening krijgen van het fonds. Deze lening wordt vervolgens afbetaald met de verkochte carbon credits. Het werkt dus twee kanten op: je compenseert je eigen CO2-uitstoot én helpt een gezin in een ontwikkelingsland. Als je carbon credits koopt, krijg je van ons een certificaat. Op dit certificaat staat je eigen CO2-uitstoot min het duurzaamheidsniveau (de twee ton CO2 die de aarde jaarlijks per persoon kan opnemen). Daarnaast worden de certificaathouders via de website op de hoogte gehouden van de resultaten die het FairClimateFund heeft geboekt.”

➋

Hoeveel ‘onvermijdbare’ CO2 stoot een gemiddeld Nederlands gezin uit en wat zouden de carbon credits hen kosten? Een gemiddeld Nederlands gezin stoot jaar” lijks twaalf ton CO2 uit. De carbon credits 22

MAGA ZINE VOORJAAR 2010

zouden hen ongeveer 144 euro per jaar kosten. Het kopen van carbon credits is echter niet genoeg. Mensen moeten hun CO2 uitstoot ook verminderen, bijvoorbeeld door wat vaker de auto te laten staan. Het gaat erom, dat je je bewust bent van de CO2 die je uitstoot en deze, waar mogelijk, vermindert.”

➌

Hoe weet ik dat mijn geld goed terecht komt? Het FairClimateFund houdt zich aan de ” richtlijnen van CDM (Clean Development Mechanism), een wereldwijd geaccepteerd CO2-reductiesysteem. Daarnaast is onze werkwijze goedgekeurd door KPMG. De projecten die we steunen, zijn bijna allemaal van partners van ICCO en Kerk in Actie. Ze hebben zelf een certificaat aangevraagd voor de carbon credits, bovendien zijn het betrouwbare organisaties.”

➍

Welke resultaten zijn er tot nu toe geboekt met de carbon credits? In India steunen we bijvoorbeeld het Kolar ” biogas-project. De meeste mensen die in het Kolar-gebied wonen koken op kerosine en hout, dit zorgt voor veel rookontwikke-

ling en is slecht voor de gezondheid. Onze partner biedt hulp door milieuvriendelijke kookmethodes aan te bieden: biogasinstallaties. Deze werken op koeienpoep en organisch afval. Inmiddels zijn er in India 2.700 van deze installaties gebouwd. Ook in Zuid-Afrika bouwen onze partners biogasinstallaties, daar zijn nu al 17.000 gezinnen die op deze manier koken.<

Wat is het verschil tussen FairClimate en FairClimateFund? De laatste is het zusje van FairClimate. Beide hanteren de drie V’s voor het tegengaan van klimaatverandering: Verminderen van energieverbruik, Veranderen (overstappen naar groene energie) en Vergoeden van de onvermijdbare CO2-uitstoot. FairClimate investeert in klimaatprojecten en doet aan bewustwording en politieke actie. FairClimateFund compenseert te veel uitstoot voor particulieren, bedrijven en gemeenten. Meer weten? www.fairclimatefund.nl.

RECENSIE

| Door Jonathan Huseman en Dieuwke Westra

Satire voor insiders

dat door Europese bureaucratie jaren te laat aankomt, net op tijd voor de dan heersende droogte… Voor zulke pijnlijke waarheden had Van den Heuvel geen fantasie nodig. De satire is in die zin niet zo snerpend als die had kúnnen zijn. Het wordt nergens sarcastisch, vermoedelijk omdat de schrijver in interviews ontwikkelingssamenwerking een warm hart toedraagt.

Een satire over de ontwikkelingshulp, die kon natuurlijk niet uitblijven. Een sector die pretendeert de wereld te verbeteren, schreeuwt er om beschimpt te worden. Aad van den Heuvel houdt de spot nog mild in zijn nieuwste boek Een zonnig eiland. In een arme eilandengroep, gelegen in het uiterste puntje van de Stille Oceaan, springt het kleine Jarubo eruit door enorme welvaart. De bewoners tillen moeiteloos en zonder gêne de wereldwijde ontwikkelingsorganisaties. Een fictieve rumfabriek, de strijd tegen niet bestaande rebellen, ter plaatse in elkaar geknutselde ‘culturele schatten’, voor alle mogelijke verzinsels stromen de subsidies binnen. Keurig verantwoord met foutloze rapportages, die de donoren zelfs als voorbeeld stellen voor andere ontwikkelingslanden. De geldschieter die het geïsoleerde eilandje desondanks bereikt, weet door de consumptie van een lokaal brouwsel nauwelijks dat hij ooit op inspectie is geweest.

Of het nu hulp heet, steun, assistentie of samenwerking, dat zal de ontvangers een rotzorg zijn. Hun enige doel is geld binnenhalen. Hun economie draait volledig op hulpgeld. Armoede is een product dat je goed moet vermarkten. En wat is daar vreemd aan, zo lijkt Van den Heuvel te zeggen. Wat doen de Jaruboërs anders dan de rest van de wereld? Voor wie ” is ontwikkelingshulp vernederend?”, zo vraagt de lokale pastoor zich af. Sommige ” landen hebben veel geld dat uitgegeven moet worden en wij leveren het product dat ze nodig hebben, de hulpvraag. Wij geven ze de mogelijkheid om ons te steunen, waardoor ze meer invloed en status op het wereldtoneel krijgen.

En ze kopen goedkoop hun schuldgevoelens af. Wie helpt dan wie?” Zo spot oud-verslaggever Aad van den Heuvel met de geprofessionaliseerde ontwikkelingssector. Dat hij die sector zeer goed kent, blijkt uit de beschreven discussies en karakters die dagelijks bij elke ontwikkelingsorganisatie te vinden zijn – de kritische ex-journalist, de genodigde professor met zijn tirade, de doodgoeie medewerker die collega’s irriteert met de meest eenvoudige vragen, voor een overstroming bestemd geld

Toekomst voor de Millenniumdoelen? Het lijkt zo mooi: mannen en vrouwen die gelijkwaardig zijn, scholing voor ieder kind op aarde en halvering van de armoede. De millenniumdoelen die in 2000 werden gemaakt zouden over vijf jaar al gehaald moeten worden. Maar wat blijft er eigenlijk van over op de lange termijn? De makers van de site hetjaar2055.nl vroegen het zich af... Op de sober ogende website (al te veel plaatjes en filmpjes hoef je er niet te verwachten) kun je de millenniumdoelen bekijken en word je opgeroepen om na te denken over de duurzaamheid ervan. De makers hopen dat op het discussieplatform een

goed inhoudelijk debat komt over de toekomst van de millenniumdoelen. ICCO steunt dit initiatief en monitort een van de discussies. De moeite waard om er eens een kijkje te nemen. Website: www.hetjaar2055.nl.

Helaas is de intrige – lokale politieman stuit op frauduleuze projectaanvraag en ontrafelt complot – niet spannend. Het is aardig geschreven, vooral de tropische sfeer is sterk, en goed opgebouwd, maar de karakters zijn te flets. Dan resten vooral de satirische passages, die vermakelijk zijn voor insiders. Of het voldoende is om lezers te boeien die niets met ontwikkelingssamenwerking van doen hebben, valt te betwijfelen. Aad van de Heuvel, 'Een zonnig eiland', 283 pagina's.

€ 19,90 uitgeverij De Geus.

DE ACHTERPLAAT

"Stop met de collectieve ontwikkelingshulp, en wel meteen! De afgelopen eeuw is er al veel te veel belastinggeld verspild aan ontwikkelingshulp." (Wilders is tegen structurele ontwikkelingshulp, maar voor noodhulp maakt hij graag een uitzondering, hoor).