Land & saga - Menntun, námskeið og nýsköpun 1. tbl. 1. árg. by Icelandic Times - Land og saga

Menntun,námskeiðognýsköpun 2009, 1. tbl. 1 árg.

2 • Menntun, námskeið og nýsköpun

Frá útgefanda Nú þegar sumri fer að ljúka fara skólarnir að opna dyr sínar að nýju og þjóðin sest aftur á skólabekk. Í ljósi þrenginga á atvinnumarkaði má ljóst vera að menntun og fræðsla munu gegna nú enn stærra hlutverki fyrir íslenskt samfélag og í beinum tengslum við það hefur nýsköpun fengið stóraukið vægi þar sem nýjar og ferskar hugmyndir blása fersku lofti inn í íslenskt atvinnulíf. Marga órar vafalaust ekki fyrir því framboði á fræðslu- og námsleiðum sem er í boði. Upp hafa verið að spretta nýjar og öflugar menntastofnanir sem bjóða upp á sérhæfðara nám en áður hefur þekkst. Starf sí- og endurmenntastofnanna hefur farið ört vaxandi og spilar nú stærri rullu en nokkru sinni fyrr og gefur fólki út um allt land tækifæri til að bæta stöðu sína á atvinnumarkaði. Fjölbreytileiki námskeiðanna sem í boði eru er gríðarlegur, allt frá stuttum tómstundarnámskeiðum til starfstengdsnáms. Innflytjendum er gert kleift að aðlagast íslensku samstarfi, ófaglærðir geta styrkt starfsferill sinn, áhugasamir geta fræðst um tölvur, bókmenntir, ljósmyndun og margt fleira. Listaskólar lifa líka góðu lífi og hefur söng, tónlistar og dansnám sjaldan verið vinsælla.

Menntun,námskeiðognýsköpun – mi 2009, 1. tbl. 1. árg.

Útgefandi:

Land og Saga Interland ehf 110 Reykjavík Sími 534 1880 www.LandogSaga.is LandogSaga@LandogSaga.is

Ritstjóri og framkvæmdastjóri: Á þessum miklu breytingartímum sem við lifum á er því mikið gleðiefni að menntun, fræðsla og nýsköpun lifa góðu lífi og við vonum að þetta blað gefi lesendum innsýn inn í þessa fjölbreyttu flóru .

Einar Þorsteinn Þorsteinsson

Einar Þorsteinsson Einar@LandogSaga.is 822 0567

Markaðs- og sölumál:

Sara Valný Sigurjónsdóttir sara@landogsaga.is 698 6171

Auglýsingastjóri:

Ámundi Ámundason 824 2466

Blaðamenn:

Vignir Andri Guðmundsson vignira@hotmail.com 864 6959

Fríða Björnsdóttir fridabjornsdottir@gmail.com 897 3462 Geir A. Guðsteinsson geir@mar.is 898 5933

Forsíðumynd:

Ingólfur Júlíusson

Umbrot:

Ingólfur Júlíusson auglysingastofa@gmail.com 690 3411

Prentun:

Landsprent. Prentað í 80.000 eintökum.

Dreifing:

Með helgarútgáfu Morgunblaðsins, allir sölustaðir N1 og 200 aðrir staðir á landinu.

4 • Menntun, námskeið og nýsköpun

Grunngildinfjögur Þekkingarmiðlun sérhæfir sig í að miðla þekkingu og styrkja einstaklinga og vinnustaði. Fyrirtækið býður upp á námskeið og fyrirlestra m.a. um einstaklinginn, stjórnandann, vinnustaðinn, viðskiptavininn og um umhverfið, öryggið og heilsuna. Grunngildi Þekkingarmiðlunar eru: Fagmennska í vinnubrögðum Framúrskarandi þjónusta Ábyrgð í orðum og gerðum Metnaður fyrir árangri

Eyþór Eðvarðsson. Ljósm. Ingó

Stjórnendur þurfa líka að vera leiðtogar Kreppan og þær hörmungar sem hafa dunið yfir íslenskt samfélag undanfarið tæpt ár hafa haft alvarleg áhrif á íslensk fyrirtæki sem mörg hver eru í erfiðri stöðu. „Samfélagið í heild og vinnustaðir eru í einhverskonar tómarúmi á milli þess sem var og verður,“ segir Eyþór Eðvarðsson M.A. í vinnusálfræði sem á og rekur fyrirtækið Þekkingarmiðlun ásamt Ingrid Kuhlman. Og Eyþór bætir við: „Þær stóru breytingar sem átt hafa sér stað hér á landi eru ekki hefðbundnar eða sambærilegar við það þegar fyrirtæki sameinast eða verið er að skipta um tölvukerfi. Þess vegna þarf að bregðast við þeim á nýjan hátt. Það sem er sér-

stakt við umbreytinguna sem við erum í núna er mikið óöryggi, óvissa, reiði, særindi, vonleysi og framtíðin virðist svört. Hugmyndafræðin, skipulagið og í raun allt kerfið sem við unnum eftir er breytt og það er ekkert komið enn í staðinn. Í þannig ástandi þrífst vantraust og tortryggni, t.d. gagnvart yfirvöldum og stjórnendum. Framleiðni, afköst, frumkvæði og metnaður minnkar. En það þarf ekki að vera þannig. Stór hluti starfs okkar er að aðstoða stjórnendahópa og vinnustaði við að ná tökum á ástandinu. Mikilvægast núna er að stjórnendahópar átti sig á hlutverki sínu sem er að leiða vinnustaðinn í gegnum ástandið og

Nýir og óvenjulegir fyrirlestrar • Þekkingarmiðlun hefur hafið ann hjá Sýni við uppbyggingu á samskiptum. En Sýni hefur um metnaðarfullum námskeiðum fyrir iðnaðinum.

samstarf við Matvælaskólnámskeiðum í stjórnun og nokkurt skeið staðið fyrir m.a. fyrirtæki í matvæla-

• Þekkingarmiðlun býður upp á nýja fróðlega og skemmtilega fyrirlestra. Gott dæmi er „Hvernig borð vill Bára?“ þar sem tekin eru fyrir 150 íslensk orðatiltæki, því lýst hvaðan þau koma og hvað þau þýða. • Annar fyrirlestur í svipuðum dúr fjallar um margs konar bönn í samfélaginu sem byggjast á langri hefð, eins og t.d. að ekki má gefa hníf þar sem það getur skorið á vináttuna eða tómt veski sem boðar fátækt. • Eitt af því sem boðið er upp á í vetur er samskipta- og leiðtoganámskeið þar sem notast er við hesta, en næmi hesta á óyrta tjáningu og samskipti gerir þá ákjósanlega þegar draga á fram mikilvæg atriði í samskiptum eins og einlægni, skýr skilaboð og traust. Hestar vilja leiðtoga sem þeir treysta og skilja, annars láta þeir ekki að stjórn. Námskeiðið byggist að nokkru leyti á aðferðum svokallaðra hestahvíslara sem kenndar eru erlendis á samskipta- og leiðtoganámskeiðum. • Bókakynningarnar, Gyrtu í brók...með góðri bók njóta vaxandi vinsælda en þá er farið yfir valdar bækur, sagt frá þeim og sérfræðingar Þekkingarmiðlunar fjalla um þær á fræðilegan hátt. Mikill áhugi er á kynningunum og margir vinnustaðir hafa sérstaklega beðið um þær og nýta umræðuna og tengja hana við vinnustaðinn. • Loks eru námskeið sem fjalla um hamingjuna og þakklætið frá ýmsum sjónarhornum.

virkja þá krafta sem eru til staðar eins og það að fólk vill leggja sitt af mörkum. Stjórnendur og starfsmenn verða að vera á varðbergi gagnvart tilfinningum á vinnustaðnum. Reitt fólk er ekki þekkt fyrir skynsamar ákvarðanir og hrætt fólk leitar alltaf að fljótustu leiðinni í burtu. Fólk þarf að vera yfirvegað og skynsamt þegar aðstæður eru erfiðar og flóknar.“

Langlíf fyrirtæki

„Reynsla langlífra framúrskarandi fyrirtækja gefur sterka vísbendingu um hvað það er sem þarf að huga að. Eitt af því er fyrir hvað vinnustaðurinn stendur. Þegar á reynir skiptir máli hvern mann þú hefur að geyma. Sama gildir um vinnustaði. Þeir vinnustaðir sem hafa skýr og lifandi gildi og vita fyrir hvað þeir standa eiga auðveldara með að halda sjó. Við sem þjóð erum t.d. núna að leita í gildin og að svörum við spurningunni: Hver erum við raunverulega og fyrir hvað stöndum við. Annað sem reynsla langlífra fyrirtækja sýnir er að stjórnendur þurfa nú sem aldrei fyrr að vera traustir, heiðarlegir, einlægir og hreinskilnir. Í ástandi þar sem óvissa ríkir þarf allt að vera uppi á borðum, gegnsæi í ákvarðanatöku og opnar umræður um viðkvæma hluti. Getan til að horfast í augu við erfiðar aðstæður og taka erfiðar ákvarðanir þarf að vera fyrir hendi. Langlíf fyrirtæki kunna

einnig með peninga að fara. Við gleymdum okkur hvað þetta varðar í þessum svokallaða uppgangi. Allt var hægt að kaupa og fá lán fyrir öllu.“

Tímabil óvissu og óöryggis má nýta vel

Ef vel er að verki staðið á vinnustöðum er hægt að nýta þetta tímabil óvissu og óöryggis á uppbyggilegan hátt að mati Eyþórs. „Vinnustaðir sem við höfum unnið með hafa margir hverjir náð að snúa ástandinu sér í hag. Auðvitað er staða margra mjög erfið en dæmi um það sem fyrirtæki hafa gert er að finna sparnaðartækifæri upp á tugi milljóna, finna nýja markaði, nýja viðskiptavini, nýjar leiðir til að eiga viðskipti, styrkja innviði vinnustaðarins og gera

hann kröftugri, straumlínulagaðri, hreinskilnari og heilli. Það sem fyrirtæki geta gert til að flýta fyrir því að þau komist út úr tómarúminu og í uppbygginguna er að fara í gegnum nokkra umbreytingarfasa. Fyrsti fasinn er að gera ástandið umræðuhæft, skilja hvað er að gerast og átta sig á ástandinu. Annar fasinn er að draga lærdóm af fortíðinni, nýta það sem gagnaðist og hætta því sem ekki reyndist vel og skilja fortíðina frá framtíðinni. Þriðji fasinn er að móta framtíðarsýn sem er raunhæf og spennandi og fjórða stigið er að formgera framtíðarsýnina í stefnunni, skipulaginu og verklaginu. Mikilvægt er að stjórnendur hafi í huga að ástandið í dag gerir kröfu á að stjórnendur geti tekið að sér leiðtogahlutverkið sem þýðir að þeir þurfa að horfa lengra fram á tímann, hugsa út fyrir rammann, ræða framtíðarsýnina, spyrja spurninga og leita leiða. Einnig að huga að fólkinu og tryggja að hópurinn haldist saman og stefni í rétta átt. Ef vel er að verki staðið munu þessir mánuðir sem kreppan varir verða undirstaðan fyrir öflugri fyrirtæki, öflugra hagkerfi og umfram allt annað enn sterkara og kraftmeira samfélag. Framtíðin er í okkar höndum,“ segir Eyþór í lokin. www.thekkingarmidlun.is

S Ú H OPIÐ

T S Ú G Á . 9 2 N N I G A D R A G U LA

Ð 25.000 KR. GJAFABRÉF NI UN TA GE IR ST GE R NI PP HE AÐNUM OG VEITA RÁÐGJÖF - 10 ST Á A RÐ VE AR AR NN KE :00 16 FRÁ KL. 13:00 -

Upplýsingar og s

kráning:

544 4500 / www.n tv.is

INNRITUN HAUSTANNAR STENDUR YFIR! STARFSNÁM OG BRAUTIR

TÆKNINÁM OG BRAUTIR

BÓKHALD OG NAVISION

• Skrifstofu- og tölvunám

• Diplomanám í forritun

• Grunnnám í bókhaldi

• Frumkvöðla og rekstrarnám

• Kerfisumsjón

• Bókaranám framhald

• Sölu- og markaðsnám

• Tölvuviðgerðir

• Skrifstofunám & hönnun

• MCITP (áður MCSA)

MARGMIÐLUN OG GRAFÍK

• Sölunám & hönnun

• MCTS og Network+

• Grafísk hönnun

• Skrifstofu- og rekstrarnám

• Kerfisstjórinn

• Photoshop Expert

• Sölu-, markaðs- og rekstrarnám

• Cisco CCENT & CCNA

• Myndvinnsla m. Photoshop

• Windows Vista

• Alvöru vefsíðugerð

ALMENNT TÖLVUNÁM • Tölvunám - fyrstu skrefin • Almennt tölvunám (ECDL)

• MCDST • Styttri sérfræðinámskeið í samvinnu við Opin Kerfi

NTV STYRKIR ATVINNULAUSA SEM NEMUR 25% AF VERÐI NÁMSKEIÐA

NÝI TÖLVU- OG VIÐSKIPTASKÓLINN – VIÐURKENNDUR EINKASKÓLI Á FRAMHALDSSKÓLASTIGI : HLÍÐASMÁRA 9 : KÓPAVOGI : SÍMI 544 4500 : WWW.NTV.IS

6 • Menntun, námskeið og nýsköpun

-Farskólinn, miðstöð símenntunar á Norðurlandi vestra

Fjölbreytt flóra námskeiða Farskólinn, miðstöð símenntunar á Norðurlandi vestra hefur boðið upp á fjölbreytt námskeið síðan árið 1992. Þessa dagana er Farskólinn að viða að sér efni í námsvísi haustannar sem kemur út um næstu mánaðarmót. Tvö stór námskeið frá fyrra ári byrja nú í september; þau eru Grunnmenntaskólinn á Hvammstanga og Eflum byggð á Blönduósi.

Bryndís Þráinsdóttir, framkvæmdastjóri Farskólans, segir að Farskólinn bjóði upp á öll þau námskeið sem þau finni að eftirspurn sé eftir. „Námskeið í tölvum, og tungumálum hafa verið eftirsótt. Við leggjum aukna áherslu á að bjóða upp á starfstengd námskeið samkvæmt námsskrám Fræðslumiðstöðvar atvinnulífsins. Grunnmenntaskólinn og Skrifstofuskólinn eru gott dæmi um það og það sem laðar fullorðna ekki síst í námið er að fyrir námið fá þeir framhaldsskólaeiningar. Þetta skiptir miklu máli.Tómstundanámskeið eru ekki eins eftirsótt og áður var, en þó verð ég að nefna það að þrjú námskeið í silfursmíði voru haldin á síðasta skólaári,“ segir Bryndís.

ur skólans eru á öllum aldri; allt frá 16 ára til eldri borgara. Innflytjendur koma hingað til okkar á íslenskunámskeið en þeir skrá sig líka á starfstengd námskeið eins og fagnámskeið fyrir starfsfólk í heilbrigðisþjónustu. Við ætlum að beina sjónum okkar að iðnaðarmönnum næstu misserin, bæði ófaglærðum og þeim sem vilja fara í framhaldandsnám. Þeir munu heyra frekar frá okkur í haust,“ segir Bryndís.

Hlutverk Farskólans er að sinna símenntun fullorðinna á svæðinu

Símenntun á Norðurlandi vestra efld

Hún segir að Farskólinn sé fyrir alla íbúa á Norðurlandi vestra. „Okkar markhópur er fyrst og fremst fullorðið fólk á vinnumarkaði, en Farskólinn er líka fyrir þá sem stefna á háskólanám eða eru þegar byrjaðir. Nemend-

Bryndís Þráinsdóttir, framkvæmdastjóri Farskólans,

Margrét Björk Arnardóttir, náms- og starfsráðgjafi og Jóhann Ingólfsson, verkefnastjóri.

Markmið Farskólans eru samkvæmt skipulagsskrá að efla endur- og símenntun á Norðurlandi vestra, greina þarfir fyrir fræðslu bæði hjá einstaklingum og fyrirtækjum. „Farskólanum er ætlað að vera í góðu samstarfi við fyrirtæki og stofnanir á svæðinu og nú erum við að spýta í lófana hvað þetta varðar enda kominn til okkar náms- og starfsráðgjafi sem mun sinna fyrirtækjum sérstaklega,“ segir Bryndís. Aðilar að skólanum eru sveitarfélög á Norðurlandi vestra, stéttarfélög, skólar og fyrirtæki.

„Hlutverk Farskólans er að sinna símenntun fullorðinna á svæðinu, bæði einstaklingum og í samvinnu við fyrirtæki og stofnanir, ásamt því að hafa umsjón með fjarnemendum í háskólanámi. Farskólinn starfar náið með öðrum fræðsluog símenntunarmiðstöðvum á Íslandi. Farskólinn hefur mikla þýðingu fyrir svæðið og ég tel atvinnulífið gera sér grein fyrir því. Sem dæmi nefni ég að þegar fólk hefur misst vinnuna þá höfum við getað brugðist fljótt við, að beiðni Vinnumálastofnunar og

boðið upp á námskeið fyrir hópinn. Í Austur-Húnavatnssýslu er til dæmis stórt námskeið, Eflum byggð, sem styrkt er úr sjóði vegna kvótaniðurskurðar og er ætlað íbúum sem vilja efla sig í starfi eða skipta um starfsvettvang á sínu heimasvæði. Þar leggjum við áherslu á mikla sjálfstyrkingu og frumkvöðlafræði, svo dæmi séu tekin. Samstarfsaðilar okkar þar eru Fjölbrautaskólinn og Hólaskóli-háskólinn á Hólum,“ segir Bryndís.

-Ferðamálaskóli MK í Kópavogi

Ferðaþjónustan er ein bjartasta vonin í atvinnulífi Íslendinga Ferðamálaskóli MK í Kópavogi hefur boðið upp á nám í ferðaþjónustu frá árinu 1987 og leggur mikla áherslu á öflugt starfsnám og gott samstarf við atvinnulífið.

Helene H. Pedersen, fagstjóri Ferðamálaskólans, segir að námið sé mjög hagnýtt og undirbúi nemendur beint undir frekara starf í greininni. „Við bjóðum upp á skemmtilegt alhliða nám á sviði ferðaþjónustu þar sem nemendur fræðast um land og þjóð og uppbyggingu og starfsemi greinarinnar. Námið býður upp á ótal möguleika og starfsmöguleika í greinnni, á ferðaskrifstofum, upplýsingamiðstöðvum, flugfélögum, hótelum og afþreyingarfyrirtækjum, svo eitthvað sé nefnt. Náin tengsl skólans við atvinnulífið eru þýðingarmikil og mörg fyrirtæki í greininni leita til okkar eftir starfsfólki. Eftir tveggja anna bóklegt nám fara nemendur í starfsþjálfun í þrjá mánuði þannig að flestir eru komnir með starf í greininni þegar þeir útskrifast úr náminu. Sumir nemendur hafa líka valið að mennta sig enn frekar eftir námið hjá okkur og er samningur í gangi milli okkar og Háskólans á Hólum þannig að útskrifaðir nemendur frá okkur geta farið beint inn á annað ár í ferðamálafræðum og lokið BA námi á tveimur árum,“ segir Helene.

menntun á sviði ferðaþjónustu. Flugþjónustunámið er undirbúningur fyrir störf í farþegarými flugvéla og er markmið námsins að útskrifa nemendur með undirstöðuþekkingu í flugöryggismálum og ferðaþjónustu. Hagnýtt ferðafræðinám er námsleið sem veitir ferðaþjónustuaðilum og öðrum áhugasömum tækifæri til að sækja sér menntun þegar þeim hentar. Í skólanum er boðið upp á kvöldnám, sem er eins árs nám fyrir tuttugu ára og eldri og dagnám fyrir menntaskólanemendur sem geta valið sér ferðalínu til stúdentsprófs.

Skortur á fagfólki

Nemendahópur Ferðamálaskólans er af öllum aldri og úr öllum stigum lífsins.

Fjölbreyttur nemendahópur

Hún segir fjölbreyttan hóp fólks sækja nám í Ferðamálaskólanum. „Þeir nemendur sem koma í þetta nám eru á öllum aldri, allt frá tvítugu og alveg upp að sextugu. Fólk kemur með ólíkan bakgrunn inn í námið, einhverjir koma beint eftir stúdentspróf, aðrir hafa starfað í greininni og vilja bæta við þekkingu sína og enn aðrir koma inn

Náin tengsl skólans við atvinnulífið eru þýðingarmikil og mörg fyrirtæki í greininni leita til okkar eftir starfsfólki.

gagngert til að breyta um starfsvettvang. Einstaka hafa síðan farið út í eigin rekstur eftir námið hjá okkur,“ segir Helene.

Alhliða menntun

Í Ferðamálaskólanum eru þrjár námslínur: starfstengt ferðafræðinám, flugþjónustunám og hagnýtt ferðafræðinám. Markmið starfstengda ferðafræðinámsins er að bjóða upp á hagnýtt nám og alhliða

Helene segir að nám af þessum toga sé ferðaþjónustuiðnaðinum gríðarlega mikilvægt og skortur hafi verið á menntuðu fólki í greininni. „Þegar Ferðamálaskólinn hóf starfsemi sína var enginn annar sambærilegur skóli starfræktur og var í raun krafa frá atvinnulífinu um svona nám. „Það er nauðsynlegt að hafa fagfólk sem tekur á móti erlendum sem innlendum ferðamönnum. Ferðaþjónusta mun á næstu misserum vera okkar helsta vopn við að styrkja ímynd Íslands á alþjóðavettvangi. Ferðaþjónusta er ein bjartasta vonin í atvinnulífi okkar Íslendinga og þess vegna er nauðsynlegt að byggja ferðaþjónustuna vel upp strax,“ segir

Kennslubækur

Vefur Námsgagnastofnunar www.nams.is tengir saman nám og leik

Vefur Námsgagnastofnunar er öllum opinn án endurgjalds. Á vefnum eru hátt í 400 rafrænir titlar. Gagnvirkir vefir eru nærri 100 og þá má finna á forsíðu www.nams.is undir Krakkasíðum og Unglingasíðum. Efni vefjarins er gott að nota sem ítarefni með almennu námsefni barna til heimanáms og tengja þannig saman nám og skemmtun. Foreldar eru eindregið hvattir til að kynna sér það margvíslega efni sem stendur til boða á www.nams.is Við hvetjum alla sem hafa áhuga á því námsefni sem er í boði fyrir grunnskóla að skrá sig á póstlista Námsgagnastofnunar til að fá sendar tilkynningar um allt nýtt efni sem kemur út.

✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓

er að finna: Gagnvirkt námsefni. Upplýsingar um námsefni. Póstlisti fyrir þá sem vilja fygjast með. Hljóðbækur til niðurhlaðs. Kennsluleiðbeiningar til útprentunar. Fræðslumyndir fyrir skóla.

Skoðið Námsvefir

NÁMSGAGNASTOFNUN | Víkurhvarfi 3 | 203 Kópavogur | S: 535 0400

8 • Menntun, námskeið og nýsköpun

Gegnsæi er lykilorðið

Kristín segir að það sé ekki það fyrirtæki til sem ekki þarf að innleiða einhverskonar gæðastjórnunarkerfi. ljósm. Ingó.

-Viðtal við Kristínu Björnsdóttur, rekstrarhagfræðing og ráðgjafa hjá FOCAL Software & Consulting (Hópvinnukerfi ehf ). Gæðastjórnunarskóli FOCAL Software & Consulting (Hópvinnukerfa ehf.) býður reglulega upp á margvísleg námskeið sem öll styðja við innleiðingu á auknu gegnsæi

í stjórnun rekstrarheilda. Kristín Björnsdóttir, rekstrarhagfræðingur og ráðgjafi hjá FOCAL, segir að gegnsæi sé lykilorðið í gæða- og skjalastjórnun og að FOCAL hjálpi

Námskeið í boði hjá Gæðastjórnunarskólanum • Verkefnastjórnun skv. ISO 9001 og PRINCE2 Farið er kerfisbundið í gegnum helstu þrep verkefnastjórnunar, en byggt er á PRINCE2 aðferðafræðinni við verkefnastjórnun og alþjóðlegum kröfum gæðastaðalsins ISO 9001. • Skjalastjórnun skv. alþjóðlegum skjalastjórnunarstaðli Farið er í meðhöndlun skjala frá myndun til loka líftíma þeirra með aðferðafræði skjalastjórnunarstaðalsins ISO 15489. • Gerð verklagsreglna I Tengsl verklagsreglna og vinnulýsinga við gæðakerfi eru skýrð og uppsetning og ritun þeirra með flæðiritum kennd með aðferðafræði gæðastjórnunar. • Gerð og skipulag handbóka Kennt er hvernig best er að raða upp verklagsreglum,

vinnulýsingum og öðrum gögnum inn í handbækur til að notendur geti fundið skjöl og auðvelt sé að reka og viðhalda handbók. • Gerð verklagsreglna II (framhald af Gerð verklagsreglna I) Kennt er hvernig best er að innleiða verklagsreglur, viðhalda og stýra ferlum, setja markmið og mæla árangur til að ná aukinni hagræðingu í rekstri. • Framkvæmd innri úttekta Farið er í aðferðafræði við framkvæmd innri úttekta, skýrt frá kröfum ISO 9001:2000, farið yfir hlutverk úttektarmanna og hvernig best er að framkvæma úttektir. • Starfsþróunarsamtöl (Starfsmannasamtöl) Farið í heildarferil starfsþróunarsamtala (starfsmannasamtala), undirbúning, innleiðingu og eftirfylgni.

fyrirtækjum og stofnunum að koma á auknu gegnsæi í stjórnun fyrirtækja og stofnana með hugbúnaði, ráðgjöf eða þjálfun með námskeiðunum í FOCAL Gæðastjórnunarskólanum. „Það er lögð mikil áhersla á gegnsæi þessa dagana, það að aðgengi að gögnum og upplýsingum sé einfalt, verklag í takt við lög og reglur og vilja fyrirtækja um hvernig á að stjórna. Þessu er auðvelt að kasta fram, en reynslan hefur sýnt okkur að þetta er ekki framkvæmanlegt nema með þverfaglegri aðferðafræði, þar sem gæðastjórnun, ferlastjórnun, verkefnastjórnun, skjalastjórnun, þekkingarstjórnun, mannauðsstjórnun, breytingastjórnun, markaðsstjórnun, öryggisstjórnun og upplýsingatækni koma saman. FOCAL hefur því sameinað úr öllum þessum fögum, á 14 ára starfsferli, aðferðir til að hjálpa fyrirtækjum og stofnunum að auka gegnsæi í stjórnun þeirra,“ segir Kristín.

Vinnuferlar skilgreindir

Hún segir að þó einhverjum kunni að vaxa í augum þessi stóru og flóknu hugtök, sé ekki til það fyrirtæki sem ekki þarf að innleiða einhverskonar gæðastjórnunarkerfi og það eigi við um stór sem smá. „Fyrst þarf að vita hvaða kröfur þarf að uppfylla, þá þarf að skilgreina alla ferla fyrirtækisins með flæði þeirra skjala sem verða til í ferlinu í huga, setja þá upp í verklagsreglu og vinnulýsingu þar sem kemur meðal annars fram

hvernig skal vista skjölin með rafrænum hætti. Þá þarf að þjálfa starfsmenn í verklaginu sem þarf að sjálfsögðu að vera mjög aðgengilegt og að lokum að taka út verklagið með formlegum hætti og koma á umbótum í kjölfarið ef nauðsyn krefur,“ segir Kristín.

Víða pottur brotinn

Kristín segir að miðað við núverandi þjóðfélagsástand sé gegnsæi ekki síst mikilvægt. „Ábyrgðin liggur á stjórnendum að sjá til þess að fólk fylgi settum vinnureglum og nú þegar ýmis uppgjör í rekstri fyrirtækja og stofnana eiga sér stað, hefur komið á daginn að pottur er víða brotinn. Það kemur allt heim og saman við gæðastjórnunina, það á að vera bæði einfalt að vita hvernig á að vinna og hvort viðkomandi hafi unnið eftir settu verklagi. Þá er einnig gríðarlega mikilvægt að það séu framkvæmdar úttektir, en við kennum meðal annars framkvæmd úttekta í Gæðastjórnunarskólanum,“ segir Kristín.

Hnitmiðuð námskeið

FOCAL Gæðastjórnunarskólinn er með sjö stutt og hnitmiðuð námskeið í opinni dagskrá. Þá hefur Gæðastjórnunarskólinn um árabil boðið fyrirtækjum og stofnunum að sérpanta námskeið eða námskeiðahluta og hefur sú þjónusta notið síaukinna vinsælda. Fyrirtækjanámskeiðin gera það að verkum að þeim fjölgar sem taka þátt í starfinu og fá áhuga á því, einsleitni í vinnubrögðum er tryggð, verkefnið

vinnst hraðar og ávinningurinn kemur fyrr í ljós. Kristín tekur það fram að opnu námskeiðin séu algerlega ótengd þeim heildarlausnum sem FOCAL býður upp á. „Þarna erum við bara að kenna aðferðafræði, sem er ekki tengd okkar hugbúnaðarlausnum. Öll fyrirtæki eru með einhverskonar gæðastjórnunarkerfi og við erum að kenna aðferðafræði sem nýtist öllum fyrirtækjum. Við hugsum þessi námskeið þannig að þátttakendur geti, hver á sínum hraða, náð að byggja upp grunnþekkingu á þeim þáttum sem nauðsynlegt er að hafa til að innleiða aukið gegnsæi með gæða- og skjalastjórnun, og aukið færni sína á ákveðnu sviði. Þess vegna eru öll námskeiðin í boði einu sinni eða oftar á önn, sem líka gerir fyrirtækjum og stofnunum mögulegt að senda nýja starfsmenn á námskeið sem forverar þeirra hafa sótt,“ segir Kristín. Hún tekur það fram að námskeiðin henta öllum þeim sem þurfa að auka færni sína á þessum sviðum og að alls ekki sé nauðsynlegt að vera starfandi hjá einhverju fyrirtæki eða stofnun til þess að sækja námskeið hjá skólanum. „Nemendur, atvinnulausir og heimavinnandi eru alveg sérstaklega velkomnir. Bakgrunnur þeirra sem sækja námskeiðin hjá FOCAL er þverfaglegur og á öllum stigum stjórnunar, en segja má að flestir eigi það sameiginlegt að hafa lokið formlegri menntun,“ segir Kristín.

Menntun, námskeið og nýsköpun • 9

Hljóðbókasíðan Hlusta.is Hljóðbókasíðan Hlusta.is hefur nú verið starfrækt í nokkra mánuði og verið vel tekið að sögn eigenda. Markmiðið með síðunni er að gefa almenningi kost á afþreyingu og fróðleik með því að hlusta á skemmtilegan og áhugaverðan upplestur. Geta notendur valið milli þess að hlusta beint af tölvunni sinni, hlaðið lestrunum á iPod og/eða brennt þá á geisladisk. Efnið er allt á íslensku og margvíslegt, t.d. Íslendingasögur og skáldsögur íslenskra höfunda sem komnir eru úr höfundarétti. Sem dæmi um slíka höfunda má nefna Torfhildi Hólm, Jón Trausta, Einar Kvaran, Jónas Hallgrímsson, Ólöfu frá Hlöðum o.m.fl. Þeir sem hafa áhuga á fróðleik geta einnig fundið margt áhugavert á vefnum og benda má sérstaklega á Íslandssögu Halldórs Briem og Mannkynssögu Páls Melsteð, tvö öndvegisrit sem vert er að hlusta á. Af nýrri fróðleik er bent á Heimspekingar fyrr og nú eftir Dr. Geir Sigurðsson, yfirlit yfir sögu vestrænnar heimspeki sem hann skrifaði fyrir vefinn. Svo er á vefnum fjöldinn allur af barnasögum og styttri þáttum, áhugaverðum og fróðlegum.   Í viðtali í Víðsjá síðastliðið vor líkti spyrjandi vefnum við “Gufuna” og segjast forsvarsmenn Hlusta.is vera sérlega ánægðir með þá samlíkingu. Þeir leggi mikinn metnað í að vera með vandað menningartengt efni og þar hafi „Gufan“ alltaf verið í fararbroddi.  Þrátt fyrir að megináherslan á Hlusta.is sé á íslenskt efni er þar einnig töluvert af þýddu efni; margar öndvegisþýðingar úr smiðju ekki ómerkari manna en þjóðskáldsins Matthíasar Jochumssonar, Björns Jónssonar ritstjóra og Guðmundar Guðmundssonar skólaskálds. Í þessu sambandi er líka vert að nefna að mikil áhersla er lögð á alls kyns þjóðlegan fróðleik, svo sem efni eftir Finn Jónsson frá Kjörseyri,  síra Ólaf Ólafsson frá Guttormshaga og innan tíðar mun verða boðið upp á þjóðhætti síra Jónasar frá Hrafnagili.

Þeir hjá Hlusta.is segja stefnuna vera þá að gefa hlustendum góða yfirsýn yfir íslenskar bókmenntir fram yfir fyrra stríð, og krydda það svo með nýlegra efni eftir höfunda á borð við Matthías Johannessen ritstjóra og skáld sem er mikill áhugamaður um hljóðbækur og stuðningsmaður Hlusta. is. Auk skáldsögunnar Vatnaskil má heyra á Hlusta.is margt af

verkum Matthíasar og innan tíðar verður hægt að nálgast þar úrval úr samtölum hans við áhugaverða einstaklinga, samtöl sem allir fagurkerar gleyptu í sig á árum áður og verða jafnvel enn áhugverðari þegar horft er til baka. Já, nýjasta tæknin er notuð til að styðja við sígilt og íslenskt efni á Hlusta.is.

10 • Menntun, námskeið og nýsköpun

Búsetugæðin aukin -Fræðslunet Suðurlands býður upp á víðtæka fræðslu á svæðinu Fræðslunet Suðurlands býður upp á fjölda námskeiða á komandi haustönn og segir Steinunn Ósk Kolbeinsdóttir, verkefnisstjóri Fræðslunetsins, að meginmarkmiðið sé að efla aðgengi íbúa fjórðungsins að margs konar námi og símenntun og auka með því búsetugæði á svæðinu. „Við erum núna á fullu að ljúka undirbúningi fyrir haustönnina hjá okkur. Það er verið að leggja lokahönd á námsvísinn fyrir haustönnina en hann verður veglegri en venjulega vegna þess að um þessar mundir á Fræðslunetið tíu ára afmæli. Í ritinu verða því nokkrar greinar um Fræðslunetið og viðtöl við nemendur sem eru hér í námi. Í tilefni af afmælinu höfum við undirbúið nokkur námskeið/fyrirlestra sem verða ókeypis núna á haustönninni. Þessi námskeið snúast um vellíðan fólks, siðferðilegar hliðar kreppunnar og hvernig konur geta breytt heiminum,“ segir Steinunn. Fræðslunetið er sjálfseignarstofnun og vinna þar tveir starfsmenn í fullu starfi og þrír í hlutastarfi. Aðalaðsetur Fræðslunetsins er í Iðu á Selfossi, en námskeið eru haldin á öllu Suðurlandi að Vestmannaeyjum undanskyldum. Fræðslunetið hefur einnig

miðlað háskólakennslu í gegnum fjarfundabúnað og segir Steinnun að fjölmargir háskóla- og framhaldsskólanemar taki einnig próf hjá Fræðslunetinu á hverri önn.

Fólk verður ánægðara í starfi

Hún segir að auka megi búsetugæði svæðisins með því að gera fólki kleift að sækja sér menntun á ýmsum sviðum í margvíslegum tilgangi, bæði formlega með viðurkenndum námsleiðum og óformlega, tengda atvinnu viðkomandi eða áhugasviði. „Það skiptir afar miklu máli fyrir svæðið að hafa aðila sem getur veitt þessa þjónustu og að fólk þurfi

Steinunn Ósk Kolbeinsdóttir, verkefnisstjóri Fræðslunets Suðurlands.

Meginmarkmiðið er að efla aðgengi íbúa fjórðungsins að margs konar námi og símenntun og auka með því búsetugæði á svæðinu.

ekki að sækja sér aukna menntun um of langan veg. Fyrir atvinnulífið skiptir það miklu máli að hafa viðurkenndan fræðsluaðila á svæðinu sem getur tekið að sér að halda námskeið fyrir fyrirtækin. Starfsfólk sem hefur sótt námskeið hjá okkur er yfirleitt mjög ánægt og verður sáttara í sínu starfi auk þess sem það tryggir sig betur í starfi. Margir verða svo áhugasamir að þeir halda áfram að læra og það er fátt ánægjulegra en að fylgjast með fólki sem taldi að það ætti ekkert erindi í nám, fyllast sjálfsöryggi og óbilandi námsáhuga,“ segir Steinunn. Fræðslunetið býður annars vegar uppá starfstengd námskeið og hins vegar íslenskukennslu, tungumála- og tölvunámskeið og svo tómstundanámskeið. Einnig heldur Fræðslusetrið fræðsluerindi um efni sem eru áhugaverð á hverjum tíma. Steinunn segir að tölvunámskeið

Margir verða svo áhugasamir að þeir halda áfram að læra og það er fátt ánægjulegra en að fylgjast með fólki sem taldi að það ætti ekkert erindi í nám, fyllast sjálfsöryggi og óbilandi námsáhuga,“

séu alltaf vinsæl og einnig námskeið í stafrænni myndvinnslu og myndatökum. „Það er alltaf reynt að halda námskeið sem tengjast Suðurlandi t.d. átthaganámskeið og örnefnanámskeið sem hafa verið mjög vinsæl. Svo eru alltaf einhver námskeið sem slá í gegn, en það er alveg óútreiknanlegt hvað virkar og hvað ekki og það fer alls ekki eftir verði námskeiðanna,“ segir Steinunn.

Vísindastarf eflt

Eitt af markmiðum Fræðslunetsins er að efla vísindastarf- og rannsóknir á svæðinu og í því skyni var stofnaður sérstakur sjóður sem kallast Vísinda- og rannsóknarsjóður Fræðslunets Suðurlands og hann styrkja fjölmörg sveitarfélög, félög og fyrirtæki á Suðurlandi. Úr honum er veittur veglegur styrkur einu sinni á ári til verkefna sem tengjast Suðurlandi með einhverjum hætti.

-Miðstöð símenntunar á Suðurnesjum

Fjölbreytt nám fyrir atvinnulífið Miðstöð símenntunar á Suðurnesjum er sjálfseignastofnun sem hefur sem markmið að efla endur- og símenntun Suðurnesjamanna, samstarf atvinnulífs og skóla og tengsl grunnog endurmenntunar. MSS býður einstaklingum, fyrirtækjum og stofnunum námskeið sem ekki heyra beint undir formlegt námsframboð skóla og er hér einkum átt við frístundanám og starfstengd námskeið og námskeiðaraðir. MSS býður upp á tungumálanámskeið og námskeið fyrir pólverja. Einnig býður MSS upp á nám eins og leikskóla- og félagsliðabrú og háskólastoðir. Guðjónína Sæmundsdóttir, forstöðumaður MSS, segir að mikil ásókn hafi verið í nám í háskólastoðum, en námið henti þeim sem vilja hefja nám á framhaldsskólastigi en vilja fara aðra leið en í gegnum hið hefðbundna framhaldsskólakerfi.

Nám fyrir atvinnulífið

Guðjónína segir að MSS bjóði upp á fjölbreytt nám fyrir atvinnulífið. „Í dag er ferðaþjónustan vaxandi atvinnugrein hér á landi og býður MSS upp á námið Færni í ferðaþjónustu fyrir þá sem vilja efla þekkingu sína á því sviði. Svæðisbundið leiðsögunám hefst í september en námið er fyrir einstaklinga sem vilja starfa sem leiðsögumenn á Reykjanesi og einnig fyrir þá sem vilja einfaldlega bæta sína þekkingu á svæðinu. MSS heldur mikið af námskeiðum fyrir sjúkraliða, hjúkrunarfræðinga og aðrar heilbrigðisstéttir. Einnig fyrir starfsfólk á leikskólum. Fjölmörg námskeið eru í boði

um um þessar mundir. Hjá MSS er starfandi pólskur ráðgjafi sem aðstoðar við náms- og starfsleit og sér einnig um að skipuleggja námskeið fyrir þennan hóp,“ segir Guðjónína.

Námskeið fyrir lesblinda

MSS hefur boðið reglulega upp á nám fyrir lesblinda og er hægt að komast í lesblindugreiningar hjá MSS. Einnig mun MSS bjóða upp á námið Aftur í nám sem byggir á Ron Davis aðferðinn, sem Guðjónína segir hafa hjálpað mörgum lesblindum að hefja nám að nýju og hjálpað til við að auka einbeitingu.

Raunfærnimat

Guðjónína segir fjölbreyttan og spennandi vetur vera framundan hjá MSS.

fyrir atvinnulífið almennt eins og síma- og tölvupóstsvörun, tölvunámskeið og skapandi hugsun,“ segir Guðjónína.

Slæmt atvinnuástand en margir möguleikar

Hún segir atvinnuástandið á Suðurnesjum vera slæmt um þessar mundir og að MSS bjóði einstaklingum í atvinnuleit ný tækifæri. „Atvinnuleysi er mikið í landinu og er ástandið einna verst á Suðurnesjum. MSS er í samvinnu við Vinnumálastofnun um námskeiðahald fyrir atvinnulausa. Einstaklingum í atvinnuleit er meðal annars boðið upp á námskeið sem kallast Árangursríkari

starfsleit þar sem farið er í færnimöppu, ferilskrá og hagnýt ráð í atvinnuleit. Einnig býður MSS upp á náms- og starfsráðgjöf og er mjög vinsælt að fara í áhugasviðsgreiningu því margir nýta svona stórar breytingar í lífi sínu til að stokka upp og jafnvel fara að læra eitthvað sem þá hefur langað til en ekki gert vegna anna. Einnig er boðið upp á íslenskunámskeið og sjálfseflingarnámskeið,“ segir Guðjónína. MSS er í góðu samstarfi við Atvinnuþróunarráð Suðurnesja og Vinnumarkaðsráð Suðurnesja og bjóða þessir aðilar einstaklingum sem hafa hug á að stofna fyrirtæki

eða eru með fyrirtæki upp á námskeið sem eiga að efla þekkingu og færni í rekstri og segir Guðjónína það geta skapað ný atvinnutækifæri sem ekki veiti af á þessum tímum. Dæmi um námskeið sem boðið er upp á er Gerð viðskiptaáætlana, Stofnun og rekstur smá fyrirtækja og Markaðsmál fyrir lítil og meðalstór fyrirtæki.

Námskeið og ráðgjöf fyrir pólverja

Guðjónína segir mikla þörf vera á ráðgjöf til síaukins fjölda útlendinga. „Eins og hjá Íslendingum eru miklar breytingar á þeirra hög-

MSS mun í vetur fara af stað með verkefni í raunfærnimati fyrir aðila sem hafa góða starfsreynslu í húsasmíði en hafa ekki lokið formlegu námi á því sviði. „Margir á vinnumarkaðnum hafa í gegnum áralanga reynslu byggt upp umtalsverða færni í ákveðinni iðngrein, en ekki lokið námi af einhverjum ástæðum. Þessir einstaklingar búa yfir raunfærni sem vert er að skoða og meta. Nú þegar hafa margir farið í gegnum raunfærnimat og fengið sína þekkingu og færni metna inn í skólakerfið og stytt þannig skólagöngu sína,“ segir Guðjónína. „Framundan er fjölbreyttur og skemmtilegur vetur hjá MSS og hvetjum við alla til að kanna framboð okkar á www.mss.is eða heimsækja okkur í nýtt húsnæði að Krossmóa 4 í Reykjanesbæ“ sagði Guðjónína að lokum.

Menntun, námskeið og nýsköpun • 11

skolavefurinn.is:

Þar sem fólk getur bætt námsárangurinn Skólavefurinn hefur nú starfað í rúm sjö ár og hefur vegur hans vaxið með hverju ári. Upphaflega var hann einkum hugsaður sem verkefna- og æfingasjóður fyrir kennara, en það breyttist fljótt enda eftirspurn mikil eftir gagnvirku námsefni og framboð að sama skapi lítið. Nú er svo komið að 97% grunnskóla eru í fastri áskrift að vefnum, rúmlega 50% framhaldsskóla og vel á annað hundrað leikskóla, auk annarra stofnana. Þá hefur einstaklingum fjölgað jafnt og þétt og eru nú á þriðja þúsund heimili í áskrift að jafnaði, en mun fleiri heimili koma svo inn í styttri áskriftir á ákveðnum tímum eins og fyrir próf. Við ákváðum að kynna okkur betur starfsemi Skólavefsins og mæltum okkur mót við þá Jökul Sigurðsson framkvæmdastjóra og Pál Guðbrandsson sem hefur með upplýsinga- og sölumál að gera, á skrifstofu þeirra Skólavefsfólks á Laugavegi 163. Þegar við komum á svæðið er greinilega mikið um að vera og allir á þönum. Þeir félagar gefa sér þó tíma til að setjast niður með okkur. „Já, þetta er annasamasti tíminn hjá okkur,“ segir Páll. „Við erum að undirbúa veturinn, en þar munum við vera með mikið af glænýju og áhugverðu námsefni, meira en nokkru sinni fyrr. Þá fórum út í að gefa út bækur í fyrra og það hefur einnig undið upp á sig og nú streyma inn pantanir.”

auðveldara með að finna það sem þeir eru að leita að hverju sinni og þar sem um sýnikennslu er að ræða skiptir tungumálið ekki öllu. Við höfum reyndar útbúið sambærilegt efni fyrir efstu bekki grunnskólans og fyrstu áfanga framhaldsskólans, sem nemendur sækja mikið í.. Ef þú vilt t.a.m. læra hvernig á að reikna með prósentum þá smellirðu bara á það í efnisyfirlitinu og færð stutt myndband sem leiðir þig í sannleikann um það. Og svo geturðu horft á það aftur og aftur þangað til að þú skilur hvernig á að fara að.” „Við bjóðum líka upp á mikið af

í gagnvirkar léttlestrarbækur þar sem krakkarnir geta lesið í vefbók og flett blaðsíðum eins og í venjulegri bók og samhliða því geta þau látið lesa bækurnar fyrir sig. Hefur þetta hjálpað mörgum börnum að

Upplýsingatækni Véltækni

Áliðnaður Byggingariðnaður

„Hafið þið þá ekkert fundið fyrir „kreppunni“? „Jú, vissulega höfum við fundið fyrir henni,“ svarar Jökull, „en það vinnur þó með okkur að við erum mjög ódýrir og höfum ekki hækkað áskriftarverð okkar í nokkuð langan tíma. Við viljum að allir geti nýtt sér efni okkar án þess að það komi of mikið við budduna.”

Prentiðnaður

Málmtækni

Matvælaiðnaður Líftækni

bhs.is bifrost.is fa.is fb.is fg.is fiv.is fnv.is frae.is fsh.is fss.is fsu.is

H V Í TA H Ú S I Ð / S Í A – 0 9 - 0 0 6 6

„En hvað er það sem fólk sækir helst í á vefnum ykkar.” „Það væri að æra óstöðugan að ætla að telja það allt upp, enda er það stór og breiður hópur sem notar vefinn reglulega og eitthvað við allra hæfi á vefnum. Það sem kannski rís hæst á þessum tímapunkti eru þjálfunarnámskeiðin okkar fyrir samræmdu prófin. Undanfarin ár höfum við boðið upp á stutt þjálfunarnámskeið fyrir samræmd próf í 4. og 7. bekk sem tekin eru að hausti og hafa þau námskeið reynst mörgum mjög vel. Þá hafa samræmd próf í 10. bekk einnig verið færð fram á haustið og höfum við útbúið námskeið fyrir þau. Verða prófin haldin um miðjan september svo við erum að flýta okkur að gera prófin klár fyrir almenning. Við bjóðum líka upp á almennt þjálfunarefni í flestum námsgreinum fyrir alla aldurshópa sem nemendur og aðrir sækja mikið í. Það hefur verið styrkur okkar að bjóða upp á fjölbreytt efni fyrir alla aldurshópa alveg frá þeim yngstu sem ekki eru byrjuð í grunnskóla og allt upp í framhaldsskóla. Reyndar vorum við að setja á fót nýjan vef fyrir framhaldsskóla, sem nefnist einfaldlega framhaldsskoli.is og við bindum miklar vonir við. Þar er t. a. m. boðið upp á frábæra kennslu í stærðfræði þar sem nemendur geta séð á myndbandi hvernig á að leysa ákveðin dæmi. Er sú kennsla samvinnuverkefni 11 háskóla á Bretlandi en við urðum okkur úti um réttinn á efninu í fyrra. Efnið er reyndar á ensku, en við höfum látið þýða allt efnisyfirlitið þannig að nemendur eigi

áhugaverðu efni fyrir yngstu börnin sem foreldrar eru í auknum mæli að átta sig á. Er þá bæði um að ræða alls kyns gagnvirkt efni og efni sem hægt er að prenta út og vinna þannig. Þar er m.a. hægt að fara

læra að lesa. Þetta efni krefst þess þó að foreldrar kenni börnunum að nota vefinn.” „Eins og áður sagði höfum við reynt að halda verðinu niðri og kostar mánaðaráskrift einungis 1290 kr. svipað og ein ferð í kvikmyndahús. Það er allt og sumt. Það þarf ekki mikla notkun til að áskrift borgi sig.” Með þessum orðum eru þeir Páll og Jökull roknir, enda mikið um að vera hjá þeim þessa dagana. Hvetjum alla til að kynna sér vel hvað Skólavefurinn hefur upp á að bjóða. Það gæti komið sér vel.

fva.is hi.is hr.is idan.is idnskolinn.is klak.is misa.is mk.is simey.is tskoli.is unak.is va.is vma.is

Listiðnaður

2012 tækifæri Iðnaðurinn árið 2012 óskar eftir vel menntuðu fólki til starfa. Á næstu árum verða vaxtarsprotar íslensks atvinnulífs í áliðnaði, byggingariðnaði, listiðnaði, líftækni, matvælaiðnaði, málm- og véltækni, prentiðnaði og upplýsingatækni. Nám í verkmenntaskólum, háskólum og öðrum menntastofnunum er skynsamleg leið til að búa sig undir fjölbreytt tækifæri.

Mótum eigin framtíð – Núna er rétti tíminn! Samtök iðnaðarins – www.si.is

12 • Menntun, námskeið og nýsköpun

Dansástríðunni haldið lifandi -Viðtal við Láru Stefánsdóttur, skólastjóra Listdansskóla Íslands Lára Stefánsdóttir hefur nýverið tekið við skólastjórastöðu Listdansskóla Íslands. Hún segist muni einbeita sér að því að viðhalda þeim gæðum sem einkennt hafa skólann, ásamt því að innleiða spennandi nýjungar. Hún segir dansinn vera og hafa alla tíð verið, heilbrigða útrás fyrir líkama, anda og sál og því henti listdansinn í raun fyrir alla. Að sögn Láru fylgja nýjum stjórnanda nýjar áherslur, eðli málsins samkvæmt og komi þær í ljós á næstunni. „Ég mun leggja áherslu á úrvals kennaralið með gæði og þekkingu í fyrirrúmi. Það hafa reyndar alla tíð verið góðir kennarar starfandi við Listdansskóla Íslands og við erum það lánsöm að þeir eru margir enn hér til staðar. Einnig tel ég afar mikilvægt að í skólastarfinu ríki stöðug viðleitini til að halda ástríðunni fyrir dansinum lifandi. Áhuginn verður að koma innan frá og öllu starfsfólki sem og nemendum á að þykja skemmtilegt og ögrandi að koma til leiks,“ segir Lára.

ráði hafa líka náð að skipuleggja tíma sinn betur í hvaða starfi sem þeir taka sér fyrir hendur. Svo er það bara spurning hvort farið er í dansnám til almennrar ánægju eða hvort ætlunin er að leggja dansinn fyrir sig til að veita öðrum ánægju með því að sýna listina. Þegar uppi er staðið er markmiðið hjá okkur að nemendur þekki möguleika sína betur í hinum stóra dansheimi þar sem vegirnir eru margir og ólíkir,“ segir Lára.

Sagan mikilvæg

Lára segir að listdans sé vinsæll á Íslandi um þessar mundir og æ fleiri sem vilja dansa. „Viðhorf almennings gagnvart listdansnámi virðist jákvætt að öllu leyti. Saga listdans á Íslandi er ung miðað við önnur lönd og má segja að við séum stutt á veg komin í alþjóðlegu samhengi. En uppbyggingin hefur verið góð og við höfum verið að sækja í okkur veðrið á síðustu árum og allt útlit fyrir að listdansinn eigi eftir að blómstra enn frekar á komandi árum. Við skulum bera virðingu fyrir sögu íslensks listdans - við værum ekki stödd hér í dag ef ekki hefði allt þetta listafólk; dansarar, danshöfundar, kennarar, skólastjórar og aðrir frumkvöðlar unnið af alhug brautryjendastarf á Íslandi“ segir Lára. „Mitt álit er að það þurfi aðeins að hægja á hjólinu, svona yfirleitt í öllu listnámi, minnka hraðann, kryfja grunninn enn frekar, líta um öxl og sjá hvað það er sem hefur haft gildi í okkar listgreinum, þ.e. þó við fæðumst öll með ákveðna hæfileika, þá þarf að rækta þá og leiða á brautir þar sem þeir dafna sem best. Það er einfaldlega ekkert “nýtt” undir sólinni. Á endanum eru það gæðin sem skipta máli, hvernig hlutirnir eru unnir, mótaðir og hvaðan þeir spretta. Árangurinn kemur ekki á einum degi. Það kostar mikla vinnu að verða góður dansari og gífurlega vinnu að vera afburða dansari,“ segir Lára.

Aukið samstarf við tónlistarfólk

Meðal nýjunga sem Lára hyggst kynna fyrir nemendum er líkamsþjálfun sem kallast Pilates. „Þetta verður einskonar fagnaðarerindi inn í skólann. Pilates þjálfunin er iðkuð af flestum dönsurum erlendis, bæði sem forvörn við meiðslum og svo til að ná enn frekari árangri í danstækni, hver sem hún er. Listdanskennsla er bæði erfið og skemmtileg og það er að mörgu að hyggja til að ná góðum árangri og Pilates þjálfunin er ein leið til hjálpar,“ segir Lára. Þá hefur Lára áhuga á að efla samstarf Listdansskólans við tónlistarfólk og fá upprennandi tónlistarnema til að flytja lifandi tónlist á danssýningum Listdansskóla Íslands. „Ég tel afar mikilvægt að samvinna þessara tveggja listgreina, dans og tónlistar, verði eftirsóknarverður hluti í dans og sköpunarvinnu kennara og nemanda skólans,“ segir Lára.

Góður undirbúningur fyrir lífið

Lára telur listdansnám mjög gagnlegt að öllu leyti og vera góðan undirbúning fyrir lífið. „Dansinn kennir börnum meðal annars að bera virðingu fyrir sjálfum sér

Lára Stefánsdóttir skólastjóri Listdansskóla Íslands.

og listgreininni. Eftir listdansnám lærir fólk frekar að njóta þess að horfa á listdans, í hvaða formi sem er. Þjálfaðir læra að taka tilfinninguna inn frá þeim dansi sem þeir horfa á, frekar en að dæma um hvað eigi að sjá eða skilja. Fyrir utan það tel ég

Listdanskóli Íslands hvetur alla 9 ára krakka, stráka og stelpur, að koma í prufutíma  þegar skólinn hefst 25.ágúst, prufutímar standa út september.

að gott listdansnám sé mjög góður grunnur að allri góðri danstækni,“ segir Lára. Hún segir að fyrir utan ótvíræða gagnsemi námsins innan dansheimsins fylgi því aðrir kostir. „Þeir nemendur sem hafa stundað listdansnámið að einhverju

„Dansinn kennir börnum meðal annars að bera virðingu fyrir sjálfum sér og listgreininni. Eftir listdansnám lærir fólk frekar að njóta þess að horfa á listdans, í hvaða formi sem er.

Listdansskóli Íslands ` Aðalnámsgreinar skólans eru samkvæmt kröfum aðalnámskrár menntamálaráðuneytisins á grunnog framhaldsstigi: klassískur ballett, táskór, repertoire, pas de deux, nútímalistdans, spuni og snertispuni, jass (funk, hiphop, söngleikjadans), karakter, danssmíði, kóreografía, composition. - Nám í Listdansskóla Íslands hefur fyrst og fremst það markmið að mennta framtíðarlistdansara og nemendur sem vilja halda námi áfram á háskólastigi en mikilvægt er að þjálfa einnig nemendur sem stunda nám sér til ánægju. Nemendum er veitt kennsla í tæknilegum og listrænum greinum, skapandi færni og þeir fá tækifæri til að njóta sín á danssýningum. Nemendur fá þjálfun í sjálfstæðum og skapandi vinnubrögðum og líka í samvinnu með öðrum. Nemendur læra einnig að njóta lista, menningar og sögu listdansins í gegnum námið.

TVÖ ÁR AF TÖKUM, SKRIFUM, KLIPPINGUM, LEIK OG LEIKSTJÓRN GETUM BÆTT VIÐ ÖRFÁUM NEMENDUM Á HAUSTÖNN 2009 Kvikmyndaskóli Íslands býður tveggja ára nám í leikstjórn, tæknivinnu, handritagerð og leiklist undir handleiðslu margra fremstu kvikmyndahöfunda og tæknisnillinga landsins. Nýtt og glæsilegt húsnæði skólans tryggir nemendum frábæra umgjörð fyrir skapandi vinnu og aðstöðu til að skila framúrskarandi verki. Nánari upplýsingar og umsóknareyðublað er á www.kvikmyndaskoli.is. Athugið að frá og með vorönn 2010 þurfa nýnemar stúdentspróf eða sambærilega menntun.

Leikstjórn og framleiðsla

Skapandi tæknivinna

Handrit og leikstjórn

Leiklist

VÍKURHVARF 1

203 KÓPAVOGUR

S: 533 3309

WWW.KVIKMYNDASKOLI.IS

14 • Menntun, námskeið og nýsköpun

Kvikmyndalandið Ísland

-Viðtal við Böðvar Bjarka Pétursson, stjórnarformann Kvikmyndaskóla Íslands Kvikmyndaskóli Íslands stendur í stórræðum um þessar mundir, en skólinn opnaði nýverið starfsemi í nýju 4000 fermetra húsi í Vatnsendalandi og hefur lagt inn umsókn til menntamálaráðuneytisins um heimild til að starfa á háskólasviði. Böðvar Bjarki Pétursson, stjórnarformaður Kvikmyndaskóla Íslands, segir að markmið skólans sé að verða 400 nemenda listaskóli á háskólastigi, með innlenda og erlenda deild af svipaðri stærð. Að mati Böðvars á skólaiðnaður-

inn eins og við þekkjum hann í dag eftir að taka grundvallar breytingum og sé í raun þegar úreltur. Böðvar segir það vera geysilega spennandi að starfa skólaiðnaði í dag, bæði á Íslandi og erlendis. „Þetta er ört stækkandi iðnaður í heiminum og það er mikil gerjun í gangi. Bæði hefur skólaiðnaðinum beint verið til að vinna gegn atvinnuleysi, til dæmis í Evrópu, og svo er starfsferill fólks orðinn svo margskiptur að fólk þarf að sækja sér æ meiri menntun. Þá munu sértækari og nákvæmari námsbrautir verða ofan á þar

sem fólk getur gengið nákvæmlega inn í það sem það vill læra. Þess vegna höfum við til dæmis séð að fyrirtækjaskólar eru að skipa sér í röð fremstu skóla í heiminum, þeir mennta fólk af mikilli nákvæmni til ákveðinna starfa og útskrifa fólk sem gerir ekki mistök og þannig nám vill fólk fá,“segir Böðvar.

Úrelt skólakerfi

Í ljósi þessarar þróunar segir Böðvar að skólastarf eins og það tíðkast hér og víðar sé í raun úrelt, sérstaklega hvað kennsluaðferðir varðar. „Við þekkjum

öll það fyrirkomulag að ef til vill eitt til tvö hundruð manns sitji inni í gríðarstórum sölum og helmingurinn er á netinu og hinn að leggja kapal. Það sér það hver maður að þetta er kennsluaðferð sem gengur ekki upp og er það því miður þetta kennsluform sem hefur verið að þróast hvað mest undanfarið. Þetta er vélrænt nám þar sem reynt er að koma sem flestum nemendum í gegn til þess svo aftur að ná sem mestum tekjum frá ríkinu. Þetta er gamaldags nám og er einfaldlega ekki rétta leiðin, en hún er þó stunduð víða,“ segir Böðvar.

„Það er mat sérfræðinga að við séum nú að stefna inn í lærdómsöld þar sem skólarnir verða í lykilhlutverki, en það verði alger umbylting í starfi þeirra. Við sjáum fram á að mjög stór hluti af æðra námi fer út á netið, háskólarnir munu færast út í það að vera mats- og viðurkenningarfyrirtæki á prófgráðum og svo tel ég að hið kerfislæga grunnog framhaldsskólakerfi eigi eftir að brotna upp. Ég sé fyrir mér að aðstandendur sex ára barns muni geta valið úr fjölmörgum tilboðum, þar sem hægt er að velja um áherslur í námi. En ríkið mun vitaskuld hafa áfram hlutverk eftirlits og mats,“segir Böðvar.

Leitað að leiðtogum

Böðvar segir að kvikmyndaiðnaðurinn henti Íslendingum vel og hér séu mörg ónýtt tækifæri. Ljósmyndir Ingó.

Kvikmyndaskólinn er í 100% eigu skólaþróunarfyrirtækisins Telemakkus, sem er með fjórar nýjar menntastofnanir á ólíkum sviðum í þróun, en Böðvar segir Kvikmyndaskólann vera ísbrjótinn í því starfi. Böðvar segir að framtíðarsýn Kvikmyndaskólans sé mjög skýr, en hann á að verða 400 nemenda listaskóli sem starfar á háskólastigi, með innlenda og erlenda deild af svipaðri stærð. Nú eru 170 nemendur skráðir í skólann og er stefnt að því að erlenda deildin verði opnuð á næsta ári. Kvikmyndaskólinn býður upp á diplómunám í kvikmyndagerð af fjórum námsbrautum: leikstjórnar og framleiðsludeild, tæknideild, handrita- og leikstjórnardeild og leiklistardeild. „Í leikstjórnar og framleiðsludeildinni leitum við að leiðtogum sem hafa listræna sýn og

Menntun, námskeið og nýsköpun • 15

Það sem kannski einkennir allt námið í skólanum er að fólk á nokkurn veginn að geta orðið hvað sem er, út frá hvaða deild sem er. Það má segja að við séum í raun að búa til höfunda, jafnvel þó þeir fari í leiklist. Þetta er fyrst og fremst listaskóli og við höfum enga minnimáttarkennd gagnvart því. sjálfstraust til að koma verkum sínum í framkvæmd. Það er nokkuð óvenjulegt að blanda þessum tveimur sviðum saman, en við byggjum þetta á íslenskri reynslu. Þeir sem hafa náð hvað lengst hér á landi eru þeir sem hafa náð að blanda þessu tvennu saman.Handrita og leikstjórnardeildin er einnig mjög spennandi deild, en þar erum við að leggja mikla áhersla á handritagerð, en með þjálfun í leikstjórn samtímis. Það má í raun segja að tvær mismunandi leiðir séu í boði fyrir þá sem vilja leggja leikstjórn fyrir sig. Það er mín skoðun að handrita- og leikstjórnardeildin sé í raun verðmætasta deildin okkar, því þar eru höfundarnir og ef við finnum þá ekki verður enginn iðnaður. Tæknisviðið er ef til vill praktískasta sviðið. Þar menntum og þjálfum fólk í kvikmyndatöku, klippingu,hljóðvinnslu og leikimyndagerð. Þetta er það sem við köllum hönnunarlegu þætti kvikmynda. Þetta er mjög öflug deild og hefur komið nokkuð á óvart að stúlkur sækja mikið í hana. Leiklistardeild er svo bara klassísk leiklistardeild þar sem áherslan er á myndmiðla.

List og viðskipti togast á

Bylting í skólastarfinu

Mikil tímamót eru framund-

Böðvar segir það vera geysilega spennandi að starfa skólaiðnaði í dag og hann muni taka miklum breytingum á næstunni.

an í sögu kvikmyndaskólans að sögn Böðvars en skólinn hefur lagt inn umsókn til menntamálaráðuneytisins um að fá viðurkenningu til að starfa á háskólastigi. „Í beinu framhaldi af því verður alger umbylting í skólastarfinu strax eftir áramót. Hér verður til dæmis auglýst eftir nýju starfsfólki, við stefnum að því að opna þessa erlendu deild og búa hér til einn og hálfan milljarð í gjaldeyri næstu þrjú árin. Ástæðan fyrir því að við verðum að starfa á Háskólastigi er að markhópurinn sem við viljum keyra á eru stúdentar, en við viljum líka vera spennandi viðbótarnám í raun fyrir allar aðrar háskólagráður,“ segir Böðvar.

Þrjú þúsund ný störf

Á fimmtán ára starfsafmæli skólans var lagst í mikla rannsóknarvinnu þar sem iðnaðurinn var greindur og rannsakaður til hlýtar. „Ég setti fram rannsóknarspurninguna „Hvernig getum við búið til 3000 ný störf og í raun gert þetta að iðnaði sem skipti verulegu máli fyrir íslenskt samfélag.“ Niðurstaðan var sú að til þess að það sé hægt, skiptir mestu máli að rjúfa ákveðin stækkunarmörk sem iðnaðurinn hefur verið að glíma við. Ef það tekst að rjúfa þessi mörk eru möguleikarnir á heimsvísu gríðarlega miklir. Ég hef sagt að „Kvikmyndalandið Ísland“ geti vel orðið að veruleika ef menn eru tilbúnir til að stilla sig inn

á þá bylgjulengd. Það þurfa að vera samhæfðar aðgerðir þeirra sem þiggja fjármagn frá ríkinu, það þarf að styðja við sjónvarpsframleiðsluna, það þarf að tryggja endurgreiðslukerfið til að fá inn erlenda framleiðslu og það hefur verið gert og í fyllingu tímans þarf að verða til stór fjárfestingasjóður. Í dag þegar fjárfestingartækifærum hefur í raun og veru fækkað eru fjárfestingatækifæri í kvikmyndaiðnaðinum allt í einu orðin spennandi vegna aðkomu ríkissins að honum,“ segir Böðvar. Hann segir ríkið styðji tiltölulega vel við kvikmyndaiðnaðinn. „Stjórnvöld koma mjög víða að og setja meðal annars fjármagn í kvikmyndamiðstöð, kvikmyndafræðideild, Kvikmyndasafnið, kvikmyndahátíð, setja mikið fjármagn til RÚV, sem starfar á myndmiðlamarkaði og kaupa þjónustu af Kvikmyndaskóla Íslands. Þetta er auðvitað harðskeytt umhverfi, en kvikmyndagerðamenn eru auðvitað töffarar og hefur þeim tekist nokkuð vel að takast á við þetta umhverfi. Því er það bara nöldur að skjóta á stjórnvöld varðandi peningamál, það má miklu frekar gera athugasemdir um að þessir peningar séu nýttir betur,“ segir Böðvar.

Hið nýja húsnæði er um 3500 fermetrar að stærð og þar verður öll aðstaða eins og best þekkist í kvikmyndaskólum í heiminum, meðal annar tveir bíósalir, stórt upptökustúdíó, tvö hljóðver, stórt bókasafn, stórir æfingasalir fyrir leiklistarnema og kennsluaðstaða fyrir allt að 200 nemendur í fjórum deildum skólans.

Kreppuiðnaður

Böðvar telur kvikmyndaiðnaðinn henta Íslendingum sérstaklega vel og liggi þar margar ástæður að baki. „Ef horft er á heildarmyndina sjáum við að það er mjög sterk kvikmyndamenning á Íslandi, við sækjum kvikmyndahús meira en Evrópubúar og til jafns við Bandaríkjamenn. Íslenskur kvikmyndaiðnaður er afarstór miðað við höfðatölu og við framleiðum mjög mikið af kvikmyndum og getur þessi iðnaður stækkað enn ef við höldum rétt á spilunum. Ástæðan fyrir að ég tel að þessi iðnaður henti Íslendingum vel er að þetta er blanda af viðskiptum og list. Þetta er sköpunariðnaður og þar erum við sterk, með okkar öfluga bókmenntabakgrunn. Við erum

Stefnt er að því að koma upp Þjónustumiðstöð kvikmyndaiðnaðarins við hlið skólans með byggingu á þremur fullkomnum upptökumyndverum og stórri leikmyndageymslu. Mjög mikil vöntun hefur verið á stúdíóaðstöðu til að þjóna íslenskum kvikmyndaog sjónvarpsiðnaði.

mjög tæknilega sinnuð þjóð og eru miklar framfarir í myndmiðlum hvað það varðar, sérstaklega í tengslum við internetið og við getum komið þar gríðarsterk inn,“ segir Böðvar. Hann segir að bágt efnahagsástand sé ekki til þess fallið að aftra þessari þróun. „Kvikmyndaog sjónvarpsiðnaðurinn er kreppuiðnaður, þetta er skemmtun sem fólk leyfir sér þegar það er kreppa og er mjög algengt að þessi iðnaður þrífist vel í kreppu, því þetta er frekar ódýr skemmtun. Það sem við gerum er beinlínis að dæla út menntuðu fólki og reynum að búa til þenslu með því. Kreppan hefur í raun gert það að verkum að þetta nám er orðið jafn praktískt og hvað annað,“ segir Böðvar.

16 • Menntun, námskeið og nýsköpun

-Kvasir, samtök fræðslu- og símenntunarmiðstöðva

Aldrei mikilvægara að hækka menntastigið

Kvasir, sem eru samtök fræðslu- og símenntunarmiðstöðva, hafa verið starfandi síðan árið 2000 og eru nú tíu fræðslu- og símenntunarmiðstöðvar um land allt sem eiga aðild að samtökunum. Inga Dóra Halldórsdóttir, formaður stjórnar Kvasis, segir að öflug símenntun sé hagur allra, þjóðfélagsins, einstaklinganna og fyrirtækjanna og gegni nú mikilvgæra hlutverki en nokkru sinni fyrr. Upphaflega var Kvasir samtök fræðslu- og símenntunarmiðstöðva á landsbyggðinni, en á síðasta aðalfundi var samþykktum breytt og nú á Mímir í Reykjavík aðild að samtökunum. Flest allar miðstöðvarnar eru stofnaðar á árunum 1998-2000 og eru byggðar á grunni gömlu farskólanna. Yngsta miðstöðin var stofnuð árið 2004 og er hún í Vestmannaeyjum. Inga Dóra segir að þeir sem stóðu að stofnun Kvasis á sínum tíma hafi lagt mikið upp úr sterku tengslaneti miðstöðvanna og að saman stæðu þær sterkari. „Það er ekki síður markmiðið að auka skilning almennings og stjórnvalda á hlutverki fræðslu- og símenntunarmiðstöðva í menntakerfi þjóðarinnar. Það hefur sýnt sig og sannað að þetta er kjarni málsins og við vinnum markvisst að því að efla okkur enn frekar, skapa umræðu um fullorðinsfræðslu og vekja athygli á okkur,“ segir Inga Dóra.

Mikil aðsókn

Hún segir símenntun hafa mjög mikla þýðingu fyrir þjóðfélag-

skrifblindu er að ræða. Þegar einstaklingur fær aukið sjálfstraust í námi, skilar það sér meðal annars í jákvæðara hugarfari, auknu frumkvæði einstaklingsins og ekki síst aukinni vellíðan og öryggi sem skilar sér bæði í einkalífi og í starfskraftinum,“ segir Inga Dóra.

Af nógu að taka

Inga Dóra Halldórsdóttir, formaður stjórnar Kvasis

ið og ekki hvað síst nú á tímum. „Sókn í námskeið hjá fræðslu- og símenntunarmiðstöðvunum hefur aldrei verið meiri en nú, en svo við áttum okkur á umfanginu þá voru nemendur hjá okkur rúmlega 15 þúsund árið 2008 og við buðum upp á rúmlega 1.200 námskeið af ýmsu tagi. Auk þessa starfa náms- og starfsráðgjafar á flestum fræðslu- og símenntunarmiðstöðvum, en þeir tóku tæplega 2.800 viðtöl á árinu 2008. Það er best að láta tölurnar tala sínu máli. Um 38% fólks á vinnumarkaði hefur stutta formlega skólagöngu og hefur alið með sér þann draum að halda áfram í námi en treysta sér hreinlega ekki. Þar komum við að, en við bjóðum upp á fjölbreytt námstækifæri fyrir þessa einstaklinga þar sem sjálfstyrking er rauði þráðurinn og þeir hafa einnig aðgang að náms- og starfsráðgjafa. Við þjónustum þannig hvern einstakling betur og tökum mið af hans þörfum, t.d. ef um les- og

Hún segir viðfangsefnin vera mörg og af nógu að taka. „Við hittumst að minnsta kosti tvisvar á ári, bæði á haustin og á vorin. Innan Kvasis starfar stjórn sem eru skipuð þremur aðilum frá jafnmörgum miðstöðvum og situr hver fulltrúi tvö ár í senn. Stjórnin kemur fram fyrir hönd samtakanna út á við og vinnur að sameiginlegum hagsmunamálum fræðslu- og símenntunarmiðstöðvanna. Það er mjög mikilvægt að hittast reglulega og miðla upplýsingum og ekki síður að vinna að ákveðinni stefnumörkun fyrir heildina. Það hefur meðal annars færst í aukana að ýmsir aðilar leiti eftir samstarfi við okkur í nafni Kvasis og sem dæmi má nefna að Kvasir gerði samning síðastliðið haust við Endurmenntun Háskóla Íslands sem felst meðal annars í að auðvelda fólki á landsbyggðinni aðgengi að námskeiðum EHÍ með notkun fjarfundabúnaðar,“ segir Inga Dóra.

meta þá þjónustu sem við bjóðum upp á og við erum orðin hluti af menntakerfinu. Verkalýðshreyfingin hefur verið mjög ötul við að leggja áherslu á þennan málaflokk, auk þess sem stjórnvöld hafa lagt málaflokknum lið. Við sinnum breiðum hópi fólks, en auk símenntunar þjónustum við líka háskólana og fjarnema. Nemendur geta sótt fjarfundi víða um land, tekið próf og lært saman í hópum. Það er brýnt að íbúar geti sótt þjónustuna heima í héraði og ýtir ekki síður undir jafnræði,“ segir Inga Dóra.

Öflugt samstarf

Kvasir hefur verið í góðu samstarfi við Vinnumálstofnun, Fræðslumiðstöð atvinnulífsins og aðila á hverju svæði sem málið snertir. „Styrkur fræðslu- og símenntunarmiðstöðvanna felst m.a. í miklum sveigjanleika, þannig að við getum brugðist við breyttu ástandi með stuttum fyrirvara. Það verður boðið upp á

námstækifæri, nú í haust, fyrir atvinnuleitendur um allt land og við munum eftir fremsta megni þjónusta atvinnuleitendur eins og við getum með námsframboði og náms- og starfsráðgjöf,“ segir Inga Dóra.

Samkeppnin hörð

Inga Dóra segir að aðstæður í efnahagslífinu hafi verið þannig undanfarin ár að það hafi vantað vinnuafl, en nú hafi orðið viðsnúningur og samkeppnin á vinnumarkaðnum sé orðin mjög hörð. „Aukið atvinnuleysi bitnar hvað mest á þeim sem hafa stutta formlega skólagöngu og það er meðal annars okkar markhópur. Það hefur aldrei verið jafn mikilvægt og núna að hið formlega og óformlega skólakerfi vinni saman til að hækka menntunarstigið í landinu og auka samkeppnishæfni okkar enn frekar sem þjóðar. Þess vegna er brýnt að allir fái tækifæri til að sækja sér menntun á sínum forsendum,“ segir Inga Dóra.

Staða símenntunar sterk

Inga Dóra segir stöðu símenntunar vera sterka á Íslandi í dag „Við á fræðslu- og símenntunarmiðstöðvunum finnum fyrir miklum meðbyr, en íbúarnir kunna að

-Mímir-símenntun

Fjölbreytt námstilboð fyrir fólk með stutta skólagöngu

Hulda Ólafsdóttir, framkvæmdastjóri Mímis.

Mímir-símenntun er fræðslufyrirtæki sem leggur megin áherslu á að vera með fjölbreytt námstilboð fyrir fólk með stutta skólagöngu. Hulda Ólafsdóttir, framkvæmdastjóri Mímis, segir markmið Mímis að vera virkur þátttakandi í því að efla menntun starfandi fólks í landinu og þannig stuðla að hækkun menntunarstigs þjóðarinnar, aukinni fagmennsku í atvinnulífinu og styrkja einstaklinga í leik og starfi. Hulda segir Mími bjóða upp á margar námsleiðir sem henti fólki á vinnumarkaði, bæði atvinnuleitendum sem og einstaklingum í vinnu. „Rúmlega 30 námskrár hafa verið gefnar út af Fræðslumiðstöð atvinnulífsins og eru þær allar viðurkenndar af menntamálaráðuneytinu og gefa einingar til styttingar á framhaldsskólanámi. Nám sem gefur aukin starfsréttindi er einnig að finna hjá Mími og þannig er til dæmis hægt að fara í leikskólaliðanám og félagsliðanám. Jarðlagnatækni er námsleið sem gefur verktökum aukna möguleika á að taka að sér verk fyrir veiturnar og bætir stöðu þeirra á vinnumarkaði. Í öllu námi hjá Mími er lögð mikil áhersla á sjálfsstyrkingu og að mæta einstaklingnum þar sem hann er staddur. Allir geta lært en það hentar ekki að

nota sömu aðferðafræði til náms fyrir alla. Mikil áhersla er því lögð á kennslufræði sem hentar fullorðnu fólki,“ segir Hulda. Hún segir náin tengsl við atvinnulífið vera eina af sterku hliðum Mímis-símenntunar. Fjöldi námsleiða og námskeiða er haldinn í nánu samstarfi við stéttarfélög, félög atvinnurekenda, stofnanir og fyrirtæki. Náms- og starfsráðgjafar fara í samráði við atvinnulífið á vinnustaði, kynna ráðgjöfina og bjóða einstaklingum upp á einstaklingsráðgjöf þeim að kostnaðarlausu.

Skapandi námskeið fyllast fljótt

Hulda segir að allir á aldrinum 5 – 90 ára geti fundið eitthvað við sitt hæfi hjá Mími-símenntun. Innflytjendum stendur til boða íslenskunámskeið og starfstengd námskeið. Eldri borgurum býðst margskonar frístunda- og tungumálanámskeið auk tölvunámskeiða og fyrir börnin er tilboð um námskeið í tungumálum ásamt menningu og listum. Hulda segir að vinsælustu námsleiðirnar hafi einkum verið Grunnmenntaskólinn og nám fyrir lesblinda sem kallast Aftur í nám. Grunnmenntaskólinn styrkir undirstöðuatriði í íslensku, stærðfræði og ensku og eflir fólk til frekara náms. Mímir

er svo að fara af stað með fjölda annarra námsleiða á næstu vikum, til dæmis félagsliðanám, leikskólaliðanám, fagnámskeið fyrir fólk sem starfar við umönnun eða á leikskólum. Fjölþætt frístundanámskeið og tungumálanámskeið eru á hverri önn. „Helsta breytingin á því sviði er sú að öll námskeið sem snúa að sköpun hvort heldur er myndlist, hannyrðir eða skapandi skrif fyllast hratt og oft ekki hægt að anna eftirspurn,“ segir Hulda.

Náin tengsl við atvinnulífið

Á Íslandi eru yfir 30% einstaklinga á vinnumarkaði sem hafa ekki lokið formlegu námi eftir grunnskóla. Hulda segir þetta vera mun hærra hlutfall en hjá þeim þjóðum sem við viljum bera okkur saman við og mikilvægt að bjóða þessum mikla fjölda fólks upp á náms- og starfsráðgjöf og menntunarúrræði við hæfi. „Atvinnuástandið hefur margþætt áhrif á eftirspurn eftir endur- og símenntun. Einstaklingar sem hafa minnstu formlegu menntunina eru oft þeir sem fyrstir missa vinnuna og eru jafnframt síðastir til að fá vinnu aftur. Margir þessara einstaklinga nýta nú tækifærið og bæta við sig námi til að styrkja stöðu sína á vinnumarkaði,“ segir Hulda.

Menntun, námskeið og nýsköpun • 17

Námsúrræði í atvinnuleit

-Vefsíðan menntatorg.is veitir upplýsingar um nám fyrir atvinnulausa Við hrun íslensku bankanna í október 2008 fór í gang samstarfshópur sem stjórn Fræðslumiðstöðvar atvinnulífsins (FA) kom á laggirnar. Hlutverk hópsins var að vakta stöðuna á vinnumarkaði og reyna að bregðast við breyttum aðstæðum með þeim úrræðum sem þegar eru til, meðal annars ráðgjöf, raunfærnimati og námi eða nýjum úrræðum. Fulltrúar frá ASÍ, SA, Vinnumálastofnun, fræðsluaðilum og menntamálaráðuneyti eiga sæti í þessum samstarfshópi sem er undir forystu Ingibjargar Elsu Guðmundsdóttur, framkvæmdastjóra Fræðslumiðstöðvar atvinnulífsins. Eitt af því sem samstarfshópurinn taldi vera þörf á var vefsvæði með hagnýtum, einföldum upplýsingum um nám og námskeið fyrir þá einstaklinga sem hafa minnsta menntun og eru án atvinnu. Niðurstaðan var vefsíðan www. menntatorg.is sem var opnuð formlega þann 6. mars sl. á svokölluðu Menntatorgi þar sem ýmsir fræðsluaðilar kynntu nám og ýmis úrræði fyrir atvinnulausa.

Atvinnulífið eflt

Björgvin segir allt benda til þess að atvinnulífið eflist þegar starfsmenn mennta sig. „Það á ekki hvað síst við um menntun ófaglærðra. Í þeim námsleiðum sem hafa verið í boði hér á landi má sjá áhrif eins og aukin gæði, færri mistök, aukna starfsánægju, betri samskipti, betri þjónustu og meiri nýsköpun. í síbreytilegu samfélagi og atvinnulífi er mikilvægt að starfsmenn hafi sveigjanleika, þor og snerpu, sem eykst með aukinni menntun.

Það er oft ófaglærða fólkið sem er í framvarðarsveit fyrirtækja og í beinu sambandi við viðskiptavini. Það er stjórnendum ómetanlegt að fá upplýsingar frá þessum starfsmönnum sínum þegar bæta á og byggja upp. Með menntun öðlast starfsmennirnir trú á sér og miðla upplýsingum innan fyrirtækja á fagmannlegan hátt.  Það hefur sýnt sig að menntun ófaglærða verður til þess að sömu starfsmenn sækja síðan í meiri menntun,“ segir Björgvin.

Opnun vefsíðunnar www.menntatorg.is. Frá vinstri: Svanlaugur Þorsteinsson, Ingibjörg Elsa Guðmundsdóttir og Björgvin Þór Björgvinsson

fyrir námsmenn

Helmingur atvinnulausra aðeins með grunnskólapróf

„Ég vil námsmannaþjónustu Byrs“ Vertu hjá Byr og sparaðu helling:

• Frítt Byr námsmannadebetkort með 150 frífærslum á ári og afsláttum á völdum stöðum. • Frítt Byr námsmannakreditkort með 5.000 kr. ferðaávísun og fríu World for 2 korti fyrsta árið. • Ódýrt í bíó hjá Sambíóunum. 2 fyrir 1 á mánudögum og 20% afsláttur alla hina dagana. • Ódýrt í ræktina hjá World Class og Vaxtarræktinni. Þú borgar fyrir sex mánuði en æfir í níu mánuði. • Ódýrara í skólann með 10% afslætti af öllu hjá Eymundsson. • Ódýrara hjá Subway með girnilegum 10% afslætti af öllu. • Ódýrari tryggingar hjá Verði: 50% afsláttur af 24 mánaða tölvutryggingu, 15% afsláttur af ábyrgðar- og kaskótryggingu ökutækis og margt fleira.

Fjárhagsleg heilsa er betra líf! Námsmannatilboðin gilda ekki með öðrum tilboðum sem í boði eru hverju sinni

DY N AMO REY KJ AV ÍK

Björgvin Þór Björgvinssson, hjá Fræðslumiðstöð atvinnulífsins segir að í dag séu tæplega 16 þúsund manns atvinnulausir á Íslandi. „Þegar þetta er skoðað út frá menntun má sjá að um 50% af öllum atvinnulausum eru aðeins með grunnskólapróf, en sá hópur er einmitt stærsti markhópur Fræðslumiðstöðvar atvinnulífsins. Á vefnum www.menntatorg.is er að finna upplýsingar um nám og námskeið sem atvinnulausir geta stundað á meðan þeir fá greiddar atvinnuleysisbætur,“ segir Björgvin. Í janúar 2009 setti þáverandi félags- og tryggingamálaráðherra, Jóhanna Sigurðardóttir, tvær reglugerðir um fjölbreytt vinnumarkaðsúrræði og um nám og námsskeið sem atvinnuleitendur geta tekið þátt í samhliða því að fá greiddar atvinnuleysisbætur. Meginmarkmið þessara vinnumarkaðsúrræða er að sporna gegn atvinnuleysi, auðvelda fólki í atvinnuleit að halda virkni sinni, stuðla að tengslum þess við atvinnulífið og skapa fólki leiðir til að bæta möguleika sína til atvinnuþátttöku á nýjan leik. Á meðal þess náms og námskeiða sem teljast til vinnumarkaðsúrræða má nefna: • Nám hjá fræðslu- og símenntunarstöðvum og fræðslustofnunum iðngreina. • Nám hjá endurmenntunarstofnunum háskólanna og Impru (Nýsköpunarmiðstöð Íslands). • Verk- og starfsnám á framhaldsskólastigi og frumgreinanám á forsendum fullorðinsfræðslu. • Námskeið á vegum endurhæfingarstofnana og önnur námskeið sem eru líkleg til að styrkja fólk á vinnumarkaði að mati ráðgjafa Vinnumálastofnunar. Á vefnum www.menntatorg er að finna yfirlit um fræðslu- og símenntunarmiðstöðvar víðsvegar um landið sem bjóða nám og námskeið samkvæmt vottuðum námsleiðum Fræðslumiðstöðvar atvinnulífsins. Þær bjóða einnig tölvunámskeið, starfstengd námskeið o.fl. Auk þess bjóða þær námsráðgjöf og sumar bjóða raunfærnimat í iðngreinum.

18 • Menntun, námskeið og nýsköpun

Stærðfræðinámið auðveldað -Kennsluvefurinn Rasmus.is býður nemendum og kennurum upp á nýja leið í stærðfræðinámi Kennsluvefurinn Rasmus.is hefur stöðugt verið að sækja í sig veðrið allt frá sköpun hans árið 1999 og telur nú viðskiptavinahópur vefsins yfir 1300 skóla, bæði hérlendis og erlendis. Vefurinn býður grunnog framhaldsskólanemendum upp á skýra og aðgengilega leið til að auðvelda sér stærðfræðinámið. Hugo Rasmus, kennari við Menntaskólann í Kópavogi og annar stofnenda vefsins, segir að notagildi vefsins sé margvíslegt, kennarar geti notað hann sem kennslugagn, nemendur geti notað hann við upprifjun eða til þekkingaröflunar og þá nýtist hann sem tungumálavefur, enda sé hann aðgengilegur á átta tungumálum. Að vefnum stendur Hugo, ásamt bróður sínum Tómasi Rasmus, kennara við Salaskóla í Kópavogi. Þeir semja einnig allt efni vefsins ásamt Jóhanni Ísak Péturssyni, námsefnishöfundi og kennara við Menntaskólann í Kópavogi. Höfundar efnisins eru því allir með áratugalanga reynslu af kennslu. Hugo segir að höfuðáhersla hafi verið lögð á að hafa efni vefsins auðskiljanlegt. „Texti í kennslubókum í stærðfræði reynist mörgum nemendum erfiður lestrar, við reynum því að skrifa auðveldari texta með myndrænum skýringum. Markmið vefsins er að hjálpa nemendum að læra stærðfræði og býður hann upp á nýja leið til þess,“ segir Hugo.

Frá margföldun til afleiðureikninga

Vefnum er skipt eftir námsstigi og svo eftir einstökum viðfangsefnum stærðfræðinnar á hverju námsstigi, allt frá byrjun grunnskóla og upp í menntaskóla. Efnisþáttum er svo fylgt eftir með gagnvirku prófi þar sem notendur geta sannreynt skilning sinn á því efni sem síðast var lesið. Hugo segir að í byrjun hafi efni vefsins

Bræðurnir Hugo og Tómas Rasmus segja vefinn hafa hjálpað mörgum í námi sínu. Ljósm. Ingó.

miðast við grunnskólastigið, en með innkomu Jóhanns í verkefnið hafi framhaldsskólaefni verið bætt við og nær nú kennsluefnið á Rasmus.is yfir stærstan hluta þeirrar stærðfræði sem kennd er í framhaldsskólum. Þá er vefurinn tengdur við nokkrar af þeim kennslubókum sem almennt eru notaðar í stærðfræðikennslu í dag, en þannig getur notandi út frá blaðsíðunúmeri kennslubókar sinnar fundið ítarefni á Rasmus. is. Hugo segir að vefurinn hafi þannig mikið notagildi fyrir nemendur sem geta ef til vill ekki fylgt þeim hraða sem kennslan fer fram á og geti því farið aftur yfir það efni sem nemendur hafa misst af. Þá geti nemendur sem þyki kennsluhraði of hægur haldið áfram þekkingarleit sinni upp á eigin spýtur. „Margir háskólanemar nýta sér Rasmus til að rifja upp menntaskólaefnið sem þeir þurfa á að halda í sínu námi,“ segir Hugo. Þá segir Hugo að hann hafi fundið mikið þakklæti frá foreldrum sem hafa nýtt sér vefinn til upprifjunar þegar þeir veita börn-

um sínum aðstoð í heimalærdómi sínum.

Óbreytt verð frá upphafi

Efni vefsins er öllum aðgengilegt, en með því að kaupa aðgang er skólum leyfilegt að nýta sér efnið á hvern þann hátt sem hver skóli kýs, þannig hafi einhverjir skólar til dæmis gert efni vefsins að skyldulesningu í námskeiðum sínum. „Við ákváðum að hafa allt efnið opið og þannig höfum við Fjöldi innlita

06.08.2009

Tímabil

Innlit

Alls:

1,199,119

2003 2004 2005 2006 2007 2008

124,805 159,177 180,800 209,160 250,791 274,386

10.41% 13.27% 15.08% 17.44% 20.91% 22.88%

Metnaðarfullt starf framundan

Aðstandendur Rasmus.is sitja fjarri því auðum höndum því að á næsta skólaári stendur til að opna tvo nýja vefi, annars vegar stjörnufræðivef og hins vegar jarðfræðivef. Efni vefjanna tveggja verður miðað við framhaldsskólastigið, en þó munu bæði skólastigin geta nýtt sér efnið. Jóhann sér um að smíða efni vefjanna tveggja og játar hann því fúslega að um metnaðarfullt verkefni sé að ræða, enda verði þar heilum vísindagreinum gerð skil. Þá verður einnig opnaður veður- og haffræðivefur þar sem veðurfarsbreytingar, gróðurhúsaáhrif og hafstraumar verða til umfjöllunar.

Heimild:

Menntakerfið auki verðmætasköpun Heimild: Modernus ehf.

Samtök iðnaðarins vilja öflugri iðn- og tæknimenntun, en Ingi Bogi Bogason hjá Samtökum iðnaðarins segir að eftirspurn sé eftir fólki með þessa menntun. „Iðn- og raungreinamenntun er best til þess fallin að standa undir aukinni verðmætasköpun sem þjóðin þarf svo á að halda,“ segir Ingi. Samtök iðnaðarins hafa árum saman lagt áherslu á mikilvægi verk- og tæknifræðimenntunar á háskólastigi og iðn- og starfsmenntunar á framhaldsskólastigi. Þau telja að iðnmenntun og raungreinamenntun í háskóla, sérstaklega verk- og tæknifræði, veiti tækifæri til góðra og vel launaðra starfa í framtíðinni. Nýsköpun, sem reist sé á þessari menntun, muni tryggja trausta endurreisn hér á landi. Samtök iðnaðarins eru meðal eigenda Háskólans í Reykjavík, Tækniskólans (sem áður var Iðnskólinn og Fjöltækniskólinn) og IÐUNNAR fræðsluseturs,

getað haldið áskriftarverðinu í lágmarki, en verðið hefur verið óbreytt frá því vefurinn var opnaður árið 1999, þrátt fyrir að við höfum bætt við umtalsverðu efni. Þetta hefur gefið góða raun og á meðan skólarnir greiða þetta árgjald fyrir sig og sína verður verðið áfram lágt,“ segir Hugo. Hugo segir að þar sem aðeins takmarkaður fjöldi mögulegra viðskiptavina sé á Íslandi hafi fljótlega verið farið út í að þýða efni vefsins á erlend www.rasmus.is tungumál. Nú er svo komið að vefurinn er aðgengilegur á átta tungumálum: dönsku, norsku, sænsku, ensku, pólsku, rússnesku og spænsku.Flestir erlendir kúnnar Rasmus koma frá nágrannaþjóðum okkar, enda kennsluskrár þjóðaf lista anna nokkuð svipaðar. Hugo segist hafa fengið mjög góð viðbrögð er100%

lendis frá og hafi vefurinn fengið góða umfjöllun í erlendum fjölmiðlum og námsstofnunum. Hugo segir þýðendur hjá Rasmus.is flesta vera Íslendinga með annað móðurmál en íslensku. „Margir þeirra sem koma til Íslands hafa mikla menntun að baki og geyma mikinn mannauð. Þess vegna höfum við leitað hér heima að öflugu fólki til að vinna með okkur. Þeir þýðendur sem hafa unnið með okkur að öðrum málum svo sem norðurlandamálunum eru allir starfandi kennarar hver á sínu málsvæði og hafa þýtt efnið frá okkur úr ensku og síðan staðfært það að kröfum síns heimalands,“ segir Hugo. Hann segir þó að gagnsemi þýðinganna sé ekki einskorðað við sölu á erlendri grundu. Hlutur námsmanna af erlendum uppruna fer sífellt stækkandi í íslenskum skólum og segist Hugo því hafa fengið virkilega góð viðbrögð við þýðingu efnisins frá fólki af erlendum uppruna búsettu á Íslandi. „Nemendur geta haft opna glugga með efninu á bæði móðurmáli sínu og íslensku samtímis og lært tungumálið um leið, þannig er vefurinn orðinn tungumálavefur líka,“ segir Hugo.

sem annast endurmenntunarstarfsemi iðnaðarins.

Af hverju stöndum við ekki framar?

Ingi Bogi Bogason, forstöðumaður menntunar og mannauðs hjá SI, var spurður hvaða áhrif ástandið í atvinnulífinu hefði á stefnu SI í menntamálum. Hann segir að Samtökin hafi lengi barist fyrir fjölgun iðn- og tæknimenntaðs fólks og það hafi aldrei verið mikilvægara en nú. Þessi menntun standi undir mestri verðmætasköpun í atvinnulífinu og iðnfyrirtæki sækist eftir fólki með iðnog tæknimenntun. „Þessi fjölgun gerist hins vegar ekki af sjálfu sér,“ segir Ingi Bogi. „Stjórnvöld þurfa að einsetja sér að ýta undir og auðvelda menntakerfinu að vera einn af lykilþáttum í endurreisn landsins, m.a. með fjölgun tæknimenntaðra. Íslendingar stæra sig af því að verja einna mestu fjármagni til menntakerfisins en spyrja má um nýtingu fjárins. Af hverju stöndum við okkur ekki betur í alþjóð-

legum sambanburði, t.d. í PISA könnunum? Af hverju eigum við ekki eins marga vel menntaða og hæfa raungreinakennara og nágrannaþjóðir okkar? ,“ segir Ingi Bogi.

Menntun sem skapar vinnu

Íslenskt menntakerfi er öflugt, telur Ingi Bogi, en unnt er að nýta það betur og markvissar án þess að kosta miklu til. Iðnmenntun er í boði við framhaldsskóla í öllum landshornum. Fjölbreytni í verkfræði og skyldum greinum hefur aukist undanfarin ár, m.a. með tilkomu öflugrar tækni- og verkfræðideildar við HR. „Einungis 75% íslenskra ungmenna á aldrinum 18-24 ára ljúka viðurkenndu námi í framhaldsskóla. Á Norðurlöndunum er sú tala 85-95%. Þetta þýðir að íslensk fyrirtæki skortir aðgang að jafn samkeppnishæfu starfsfólki og í nágrannalöndunum. Nýleg könnun evrópskrar rannsóknarstofnunar í menntamálum, OECD, spáir um 15% aukinni þörf

Fjölgun iðn- og tæknimenntaðs fólks aldrei mikilvægari en nú.

fyrir tæknimenntað háskólafólk á næstu árum. Þessi veruleiki þarf að ráða áherslum í stefnumörkun stjórnvalda. „Samtökin verja árlega miklu fjármagni í námsefnisgerð, vinnustaðakennslu og þróunarstarf í háskólum til að flýta fyrir breytingum til batnaðar. Margt ungt fólk er til vitnis um að iðn- og tæknimenntun skilar sér í góðum störfum síðar meir. Bæði iðnmenntun og verkfræðimenntun felur í sér möguleika til margbreytilegra skapandi starfa. Aðsókn í þessa menntun er góð

en þyrfti að vera meiri. Það þarf nefnilega miklu fleira fólk með menntun á þessum sviðum til að byggja upp atvinnulíf morgundagsins.“

Auka þarf framleiðni

„Þegar öllu er á botninn hvolft,“ segir Ingi Bogi, „snýst málið um að auka framleiðni í menntakerfinu, alveg eins og í atvinnulífinu. Við eyðum of mörgum vinnustundum og fjármagni í að framleiða of lítið – líka í menntakerfinu.“

Menntun, námskeið og nýsköpun • 19

Námskeið sem næra huga og sál á krepputímum VISKA er Fræðslu- og símenntunarmiðstöð í Vestmannaeyjum og er meðal markmiða hennar að efla menntun í Vestmannaeyjum með því að standa fyrir fræðslustarfsemi sem ekki heyrir undir námsskrárbundið nám á grunnog  framhaldsskólastigi. Valgerður Guðjónsdóttir, forstöðumaður, Visku segir að framboðið á námi verði nú með ögn breyttu sniði en hingað til hafi verið, en þessa dagana er verið að leggja drög að vetrardagskránni og huga að útgáfu Námsvísis sem og útgáfu kynningarbæklings fyrir annars vegar háskólanám og hins vegar um náms- og starfsráðgjöf. Valgerður segir að VISKA reyni að koma til móts við þarfir allra Vestmannaeyinga eins og hægt sé. ”Fyrir þá sem litla eða enga menntun hafa leitumst við við að bjóða upp á námskeið sem nýtast þeim til frekara náms sem og áhugasviðsnámskeið. Fyrir þá sem þegar hafa menntað sig bjóðum við upp á alls konar viðbótarnám sem og tómstundanámskeið. Eldri borgarar hafa fengið sérstök tölvunámskeið sem og starfslokanámskeið sem við höfum reyndar kallað ”nám fyrir fólk á tímamótum.” Námskeiðsflokkarnir eru hefðbundnir en þar má nefna: andmennt, heilbrigðismál, matargerð, samskipti og sjálfstyrkingu, sjórnun og rekstur, menningu og útivist, tungumál og að lokum réttindanám og vottaðar námsleiðir.

Nærandi námskeið í vetur

Hvað varðar tómstundanámskeiðin þá munum við reyna að bjóða upp á alls konar handverk og vonumst til að þau verði vel sótt.

Vestmannaeyingar hafa ekki farið varhluta af kreppunni, en Valgerður segir það þó fjarri lagi að eyjaskeggjar leggist í eymd og volæði. “Efnahagsþrengingar hafa miklu frekar haft það í för með sér að frekar er sóst eftir námskeiðum sem ganga út á að næra sál og huga og kenna fólki að fara sparlega með það sem það á. Ég tel að Vestmannaeyingar hafi tekist á við alls konar áföll í lífinu eins og eldgos og aflabrest svo eitthvað sé nefnt og þeir kunna á vissan hátt að bregðast við áföllum og því leitast þeir við að spjara sig með því að vera glaðir og bjartsýnir og

leggjast ekki í barlóm og athafnaleysi. Því var nokkuð góð aðsókn að fyrrgreindum námskeiðum fyrr á þessu ári og við munum reyna að bregðast við þessu með því að bjóða upp á góð og nærandi námskeið í vetur. Hvað varðar tómstundanámskeiðin þá munum við reyna að bjóða upp á alls konar handverk og vonumst til að þau verði vel sótt. Einnig er ætlunin að bjóða upp á námskeið fyrir ferðaþjónustufólk þar sem hér mun mikið breytast á næstu árum með tilkomu bættra samgangna þegar Landeyjahöfn er komin í gagnið. Við stefnum og á að bjóða upp á nám fyrir skrifstofufólk og fyrir fólk sem hefur hug á að koma sér af stað í nám aftur eftir nokkurt hlé. Hér hefst og nám í hjúkrunarfræði frá Háskólanum á Akureyri í haust og fögnum við því. Einnig er ætlunin að fara í frekara samstarf við HA og þá við sjávarannsóknabrautina þeirra,” segir Valgerður.

Eina símenntunarstöðin í Vestmannaeyjum

„Viska er í raun eina símenntunarmiðstöðin í Vestmannaeyjum, að sögn Valgerðar, „eða öllu heldur eina stofnunin sem hefur það eitt að markmiði að bjóða upp á fræðslu fyrir fullorðna bæði á háskólastigi (um fjarfundabúnað og annars konar fjarnám) en ekki síður sem sí- og endurmenntunarúrræði fyrir íbúa eyjarinnar. Viska starfar í góðu samstarfi við Framhaldsskólann í Vestmannaeyjum sem og Nýsköpunarmiðstöð að

þessu verkefni og með fyrirtækjum og stofnunum hér á staðnum. Hér er boðið upp á tómstundanámskeið, nám samhliða vinnu og starfstengd námskeið ásamt vottuðum námsleiðum í samstarfi við Fræðslumiðstöð atvinnulífsins. Einnig er unnið hér að raunfærnimati í vélstjórnargreinum með Framhaldsskólanum í Vestmannaeyjum. Við hjá Visku teljum að aðstaða okkar sé ögn öðruvísi en hinna stöðvanna þar sem við erum jú nokkuð mikið einangruð hér suður undan landinu. Þó eru líkur á að það muni breytast nokkuð með tilkomu Landeyjarhafnar á næsta ári. En hver og ein símenntunarmiðstöð ber merki síns svæðis og þeirrar menningar sem er í héraði og við höfum reynt að bjóða upp á menningartengd námskeið sem byggja á sögu og menningu eyjanna,“ segir Valgerður.

Námstækifæri færð heim

Valgerður segir að Viska hafi gríðarlaga þýðingu fyrir samfélagið í Vestmannaeyjum þar sem markmið Visku sé að færa námstækifærin til Vestmannaeyja í stað þess að íbúar þurfi að fara af eynni til að sækja sér frekari menntun. “Viska hefur fest sig í sessi í samfélaginu og vonumst við til þess að bæjarbúar haldi áfram að vera iðnir við að sækja námskeið hjá okkur. Við höfum óskað eftir því að fólk komi líka til okkar með hugmyndir og óskir og reynum að verða við því eins og mögulegt er.“ segir Valgerður að lokum.

25. ágúst - 7. september 2009

Góð aðsókn hefur verið að námskeiðum Visku í Vestmannaeyjum.

20 • Menntun, námskeið og nýsköpun

Orkunám á alþjóðavísu

-viðtal við Eddu Lilju Sveinsdóttur, framkvæmdastjóra Orkuskólans REYST hf. Orkuskólinn REYST hf. er nýr af nálinni, en hann var stofnaður í samvinnu við Orkuveitu Reykjavíkur, Háskólann í Reykjavík og Háskóla Íslands í ársbyrjun 2008 og mun útskrifa sinn fyrsta nemendahóp í byrjun árs 2010. Edda Lilja Sveinsdóttir, framkvæmdastjóri REYST, segir að Orkuskólinn REYST sé vel í stakk búinn til að byggja upp framhaldsnám á háskólastigi sem sé samkeppnisfært á alþjóðavísu, enda sé hér á landi áratuga reynsla af nýtingu jarðhita og vatnsorku og margir af færustu sérfræðingum á þeim sviðum kenni einmitt við REYST.

Undirbúningur að stofnun skólans stóð yfir í hátt á þriðja ár, en grunnurinn var lagður í apríl 2007 þegar Orkuveita Reykjavikur, Háskólinn í Reykjavík og Háskóli Íslands undirrituðu samkomulag um stofnun alþjóðlegs skóla um sjálfbæra orku. Þessir aðilar stofnuðu hlutafélag, Orkuskólann REYST hf., 25. febrúar 2008 og fyrsti nemendahópurinn hóf nám hjá okkur í ágúst 2008.

Stóraukin þörf fyrir sjálfbæra orku

Edda Lilja segir að hvatinn að samstarfi þessara þriggja aðila um REYST hafi verið þörfin fyrir stóraukna notkun sjálfbærrar orku og þörfin fyrir sérfræðiþekkingu á því sviði. „Því er spáð að orkuþörf heimsbyggðarinnar muni aukast um 50% til ársins 2030 og að hún muni aukast allstaðar í heiminum; ekki síst í þróunarlöndunum. Aðeins hluti orkuframleiðslunnar kemur frá sjálfbærum orkugjöfum og krafan er sú að auka þann hluta. Íslenskt samfélag fær stóran hluta þeirrar orku sem það notar úr sjálfbærum orkulindum. Það byggir á langri hefð við notkun sjálfbærrar orku og býr yfir mikilli vísinda- og tækniþekkingu við að nýta jarðhita og vatnsorku. Hér á landi hefur það sannast að sjálfbær nýting orkulinda er undirstaða hagvaxtar og velferðar og verður það til framtíðar,“ segir Edda Lilja. Loftslagshlýnunin er vandamál sem steðjar að öllum löndum heims og segir Edda Lilja flesta vera sammála um að það sé ekki lengur spurning um hvort hægt sé að snúa þróuninni við, heldur hve langan tíma við höfum til stefnu. „Talið er að mestu máli skipti í þeirri baráttu að breyta orkukerfunum í sjálfbæra orku. Reynsla og þekking okkar Íslendinga síðustu áratugina við nýtingu jarðhita og vatnsorku er dýrmæt. Það er skylda okkar að koma þessari þekkingu áfram til næstu kynslóða og til heimsins alls. Skólinn er kjörið tæki til þess að Íslendingar láti til sín taka í því brýna verkefni. Þannig getum við miðlað reynslu okkar og komið tækniþekkingunni til annarra landa,“ segir Edda Lilja.

Undirstaða hagvaxtar og velferðar

Þá segir Edda Lilja að REYST geti opnað nýjar víddir í aðstoð við þróunarlönd „Á síðasta ári

Edda Lilja segi að ekki sé nóg að eiga auðlindir, heldur verði líka að hyggja að skynsamlegri nýtingu þeirra. Ljósm. Ingó.

fagnaði Jarðhitaskóli Sameinuðu þjóðanna 30 ára starfsafmæli sínu hér á landi, sem hefur verið mikilvægt framlag okkar til að koma þekkingunni til þróunarlanda. Tækifæri er fyrir stjórnvöld að nýta hinn nýja skóla, REYST til frekara framlags Íslands til aðstoðar við

þróunarlönd auk þess sem skólinn er opinn nemendum frá öllum löndum heims því vandamálið er allstaðar,“ segir Edda Lilja. REYST leggur áherslu á umhverfisvernd og sjálfbæra nýtingu orkulinda á alþjóðavísu. „Það er almennt viðurkennd

staðreynd að sjálfbær nýting orkulinda sé undirstaða hagvaxtar og velferðar til framtíðar. En það er ekki nóg að eiga auðlindir, heldur verður líka að hyggja að skynsamlegri nýtingu þeirra. Framtíðin er sjálfbær nýting endurnýjanlegrar orku og hér höfum við þekkinguna,“ segir

Edda Lilja.

Dýrmæt þekking

Edda Lilja segir að sú reynsla og þekking sem Íslendingar hafa aflað sér síðustu áratugina við nýtingu jarðhita og vatnsorku sé afar dýrmæt. „Þessi reynsla hefur byggst upp hjá sérfræðingum

Menntun, námskeið og nýsköpun • 21

Við vorum komin með ákveðið forskot alþjóðlega í vísindum og tækni tengdum nýtingu jarðhita og megum ekki tapa því með því að láta þessa þekkingu glatast. Orkustofnunar, ÍSOR og á verkfræðistofum tengdum í útrás til fjölda ára og síðast en ekki síst er mikil þekking innan háskólanna. Það er skylda okkar að koma þessari þekkingu áfram til næstu kynslóða og til heimsins alls. Skólinn er kjörið tæki til þess að Íslendingar láti til sín taka í því brýna verkefni og þannig getum við miðlað reynslu okkar og komið tækniþekkingunni til annarra landa. Við vorum komin með ákveðið forskot alþjóðlega í vísindum og tækni tengdum nýtingu jarðhita og megum ekki tapa því með því að láta þessa þekkingu glatast. Þá er mikilvægt að tryggja endurnýjun í greininni því meðalaldur starfsmanna orkufyrirtækja hér á landi er yfir 50 ár, meðal annars vegna þess að fólk hefur undanfarin ár sniðgengið tæknigreinar í háskólunum. Staðan var því orðin sú að okkur vantar fólk í margar tæknigreinar. Sú staða er einnig staðreynd víða um heim. Þess vegna var ákveðið að stofna Orkuskólann REYST og nýta þessa þekkingu og byggja hana upp með nýju fólki og sameina krafta háskólanna tveggja og OR. Nú sem aldrei fyrr er þörf á því að sameina kraftana. Með því að samnýta námskeið og sérfræðinga háskólanna og Orkuveitunnar teljum við að unnt sé að byggja upp öfluga einingu á sviði orkuvísinda. Uppbyggingin fer fram hér á landi og við treystum stoðir menntunar og rannsókna á Íslandi með mikilvægri alþjóðlegri tengingu,“ segir Edda Lilja.

Fjölþjóðleg flóra nemenda

Meistaranám við Orkuskólann REYST hófst í byrjun ágúst 2008. Það er 120 ECTS einingar og tekur 18 mánuði sem skiptist í þrjár annir. Fyrstu tvær annirnar eru nemendur í námskeiðum og vinna síðan eingöngu að lokaverkefnum sínum þá síðustu. Tólf námskeið hafa verið sérhönnuð fyrir REYST, en nemendur velja síðan önnur námskeið á meistarastigi úr háskólunum tveimur. Öll námskeið eru kennd á ensku. Fyrsti árgangurinn kom í ágúst í fyrra, 13 nemendur í meistaranámi við REYST, sjö íslenskir, tveir frá

Indónesíu og einn frá hverju þessara landa: Djibouti, Filippseyjum, Fílabeinsströndinni, Skotlandi og Þýskalandi. Annar hópur hóf nám hér nú í ágúst, einnig 13 talsins og þar eru sex íslenskir nemar og sjö erlendir frá Indlandi, Kólumbíu, Bandaríkjunum, Finnlandi, Eþíópíu og Taíwan. Nemendurnir hafa bakgrunnsmenntun, BS, í ýmsum greinum s.s. verkfræði, jarðfræði, jarðeðlisfræði, stærðfræði og viðskiptafræði. Nokkrir nemendanna hafa einnig MS gráður í raunvísindum. Þetta eru öflugur hópur og hefur ýmist nokkra reynslu úr atvinnulífinu eða er að koma beint úr grunnnámi við háskóla.

Nám við REYST fer fram á ensku og segir Edda Lilja að markhópur REYST sé allstaðar að úr heiminum. „Við höfum auglýst á erlendum vefsíðum um sjálfbæra orku, nýtum stórt tengslanet eigenda REYST – þ.e. samstarfsháskóla HÍ og HR erlendis og fjölmarga samstarfsaðila Orkuveitunnar erlendis. Þá höfum við kynnt REYST á fagráðstefnum hér á landi sem og erlendis,“ segir Edda Lilja.

Doktorsnám innan fimm ára

Edda Lilja segir að til viðbótar við meistaranámið muni skólinn bjóða upp á doktorsnám innan fimm ára. „Það var ákveðið að byrja á einu skrefi í einu og byggja REYST upp hægt en örugglega þar sem gæði og vönduð kennsla og rannsóknir er höfð að leiðarljósi. Á þann hátt erum við sannfærð um að framtíðarsýnin, að REYST sé leiðandi skóli á sviði sjálfbærrar orku og í fararbroddi alþjóðlega í öflugum rannsóknum og kennslu, muni rætast,“ segir Edda Lilja. Háskóli Íslands og Háskólinn í Reykjavík bera faglega ábyrgð á náminu, en Orkuveitan er fjárhagslegur bakhjarl REYST ásamt því að vinna náið með háskólunum að hönnun námskeiða og þjálfun nemendanna í rannsóknarverkefnum. Edda segir að mikilvægur samráðsvettvangur eigenda REYST sé svokallað fagráð. „Fagráð REYST er skipað fulltrúum allra samstarfsaðilanna. Helsta hlutverk þess er að þróa námið og setja saman námsskrá, skipuleggja fræðilegt og verklegt innihald kennsluskrár, gera tillögur um kennara og val nemenda auk þess að sjá um önnur þau málefni sem snerta faglega uppbyggingu REYST,“ segir Edda Lilja.

Skyldunámskeið

Inngangsnámskeið (ásamt 5 daga vettvangsferð) Inngangur að jarðfræði Inngangur að orkutækni Inngangur að orkuhagfræði Yfirlit yfir sjálfbær orkukerfi Þverfaglegt verkefni

Námskeið á viðskiptalínu

Nemendahópurinn er afar fjölþjóðlegur og kemur frá níu mismunandi löndum.

Alþjóðleg og evrópsk orkulög Arðsemismat og fjármögnun verkefna Alþjóðleg samskipti, samningar og stjórnun Öll námskeiðin á viðskipta-

Fjármál og tæknimál tengd

Starfsvettvangur REYST er rannsóknir og rannsóknatengt framhaldsnám. Háskóli Íslands og Háskólinn í Reykjavík bera faglega ábyrgð á náminu og munu háskólarnir útskrifa nemendur með sameiginlega prófgráðu. Skólinn er ætlaður fólki með BS gráðu í verkfræði og öðrum raunvísindum og viðskiptum sem hyggur á framhaldsnám á sviði sjálfbærrar orku. Ein námsleiða REYST er viðskiptafræði – orkuvísindi og segir Edda Lilja að tilkoma námsleiðarinnar sé að oft skorti á að fjármálafólkið geti skilið hugtök tæknifólksins – og öfugt. „Tvö námskeiðanna sem eru kennd við skólann krefjast þess að allir nemendur úr þessu þremur greinum starfi saman að lausn verkefna. Við munum útskrifa sérfræðinga sem verða leiðandi í stjórnun, hönnun og rannsóknum um nýtingu sjálfbærrar orku. Einstæð reynsla og þekking samstarfsaðilanna er hinn trausti grunnur sem skólinn byggir á. Nemendur okkar öðlast reynslu við að vinna að raunverulegum verkefnum með fyrirtækjum í orkugeiranum, undir handleiðslu reyndra kennara við háskólana. Nú stöndum við frammi fyrir því að einni stórri stoð – fjármálageiranum – hefur verið kippt undan efnahag landsins. Við þurfum að skjóta mörgum, minni stoðum undir í staðinn. Ein þeirra er orkugeirinn og þar er mikilvægt að sameina kraftana hér innanlands sem utan. Þó svo hægt hafi á orkuútrásinni í bili erum við þess fullviss að hún taki við sér aftur innan skamms. Þá þarf að eiga mannskap í verkin, bæði hér á landi og erlendis,“ segir Edda Lilja.

línu eru skylda fyrir nemendur sem velja þá línu.

Námskeið á verkfræðilínu: Orkuberar og orkugeymsla Mælingar og kerfisgreining í jarðhita-orkuverum Valin viðfangsefni í verkfræði

Námskeið á jarðvísindalínu: Greining borholugagna og forðafræði – stýring jarðhita- og vatnsforða Nánari upplýsingar á www.reyst.is

22 • Menntun, námskeið og nýsköpun

Viðskiptasmiðjan er hraðbraut inn í nýja tíma Annað starfsár hjá Viðskiptasmiðjunni – hraðbraut nýrra fyrirtækja er að hefjast en það var Klak- Nýsköpunarmiðstöð atvinnulífsins og Háskólinn í Reykjavík sem komu Viðskiptasmiðjunni á legg. Með því skyldi gefa frumkvöðlum möguleika á að stofna ný fyrirtæki eða koma fyrirtækjum sínum á rétta braut. Verkefnið er einungis eitt: Að búa til samkeppnishæft fyrirtæki. „Það eru allavega fimm góðar ástæður fyrir frumkvöðla og fyrirtæki á ólíkum stigum að vera í Viðskiptasmiðjunni,“ segir Eyþór Jónsson, en auk þess að vera framkvæmdastjóri Klaks kennir hann við Viðskiptaháskólann í Kaupmannahöfn. „Frumkvöðlarnir í Viðskiptasmiðjunni eru sumir hverjir að taka fyrstu skrefin við koma fyrirtæki á fót en aðrir stýra fyrirtækjum sem þegar hafa náð langt en vilja komast á hraðbraut til árangurs.“ Þeir sem skemmst eru komnir fá aðstoð við að búa til viðskiptaáætlanir en hinir sem lengra eru komnir vilja skoða og endurskipuleggja stöðu fyrirtækisins og mögulega framtíð þess. Frumkvöðlar sem vilja taka að sér stjórnunarstöðu í vaxandi fyrirtæki fá einnig mikla þjálfun í stjórnun og stefnumótun. Í Viðskiptasmiðjunni fara þeir á nokkurs konar hraðbraut þar sem þeir geta endurskipulagt fyrirtækið og aukið enn vaxtarmöguleika þess.“

Ástæðurnar fimm

-Hverjar eru þessar fimm ástæður sem menn ættu að hafa í huga þegar þeir leita til Viðskiptasmiðjunnar? „Í fyrsta lagi má nefna að í Viðskiptasmiðjunni styrkja menn stoðir fyrirtækisins sem er vissulega mikilvægt í þeim umhleypingum sem gengið hafa yfir Ísland að undanförnu,“ segir Eyþór. „Leiðbeinendur, sérfræðingar og kennarar hjálpa stjórnendum fyrirtækjanna að finna

Eyþór Jónsson framkvæmdastjóri Klaks

Spurning um trúverðugleika

hvernig best sé að bregðast við aðstæðum. Þeir gefa einnig ráð sem skipta máli og marg borga sig í verðmætasköpuninni. Í öðru lagi er frumkvöðlum kennt hvernig þeir skuli nálgast fjárfesta og styrktaraðila en þýðingarmikið er að skapa trúverðugleika gagnavart þeim, sem og lánastofnunum. Fjárfestar eru meðal ráðgjafa og kennara í Viðskiptasmiðjunni og kynnast frumkvöðlunum og fyrirtækjunum um leið og þeir hjálpa til

Sprotaþing Íslands 9. október Klak – Nýsköpunarmiðstöð rekur Sprotaþing Íslands sem var stofnað árið 2005 með þátttöku helstu hagsmunaaðila sprotafyrirtækja á Íslandi. Eitt helsta verkefni Sprotaþings Íslands hefur verið Seed Forum Iceland ráðstefnan sem hefur verið haldin tvisvar á ári. Sú tíunda verður haldin 9. október næstkomandi. Hlutverk Seed Forum er að hjálpa sprotafyrirtækjum að kynna sig fyrir fjárfestum og semja við þá og hafa mörg af þekktustu sprotafyrirtækjum landsins einmitt kynnt sig fyrst á þessum ráðstefnum. Að jafnaði kynna um 4-6 íslensk fyrirtæki sig á hverri ráðstefnu og 2-4 erlend fyrirtæki. Öll þessi fyrirtæki fara í gegnum æfingabúðir með það að leiðarljósi að koma réttu boðunum til skila til fjárfesta. Að miklu leyti

við að auka fjárfestingarhæfni þeirra. Þetta getur haft úrslitaáhrif þegar leitað er eftir fjárfestum. Í þriðja lagi skapast tengslanet nýrra og ört vaxandi fyrirtækja í Viðskiptasmiðjunni. Þar kemst á samstarf fremur en samkeppni nýrra og vaxandi fyrirtækja sem skiptir miklu í framþróun þeirra. Þarna skiptast menn á skoðunum og ráðum og vinna saman. Stjórnendur sem oft eru einangraðir fá hér möguleika á að skoða tækifæri og leita lausna á vandamálum með öðrum sem eru í svipaðri stöðu. Fjórða ástæðan er að í Viðskiptasmiðjunni auka menn þekkingu sína á stjórnun og stefnumótun en þetta tvenn hefur verið vanmetið hér. Það er nefnilega ekki nóg að hafa

snýst þetta um að skapa trúverðugleika. Eyþór Jónsson, framkvæmdastjóri Klaks og stjórnarformaður Sprotaþings Íslands, segir að lengi vel hafi Seed Forum Iceland verið eini vettvangurinn þar sem eitthvað var gert til að kynna sprotafyrirtæki. Miklu meiri áhugi hefur hins vegar vaknað á nýjum og áhugaverðum fyrirtækjum á Íslandi síðustu misserin. Flestum kemur hins vegar á óvart hversu mikið líf er í grasrót fyrirtækjamarkaðarins. Á síðasta ári tók Eyþór saman lista yfir 100 áhugaverð íslensk sprotafyrirtæki fyrir Frjálsa verslun og urðu menn undrandi hversu mörg og fjölbreytt þau voru. Nú undirbýr hann nýjan lista og þar verða hvorki fleiri né færri en 200 fyrirtæki sem sýnir svo ekki um verður um villst að það er góður sprotavöxtur á Íslandi.

Viðskiptasmiðjan er ákveðinn gæðastimpill og öryggisventill á íslensk sprotafyrirtæki. Styrktaraðilar og fjárfestar geta verið miklu öruggari um gæði og áræðni frumkvöðla og þeirra sprotafyrirtækja sem eru í Viðskiptasmiðjunni vegna þess að það er svo mikill fjöldi sérfræðinga sem er að hjálpa frumkvöðlum að byggja upp fyrirtæki sín. Fulltrúar styrktaraðila og fjárfesta eru einnig annað hvort dómarar í prófkynningum eða kenn-

arar og ráðgjafar. Innlendir sjóðir hafa fjárfest í fyrirtækjum eins og Trackwell, AGR og Gogoyoko sem eru í Viðskiptasmiðjunni og átta fyrirtæki úr Viðskiptasmiðjunni hlutu styrki frá Tækniþróunarsjóði, þar á meðal Fafu, Remake Electronics og Vitver. Jafnframt eru erlendir fjárfestar að skoða fyrirtækin og nokkur fyrirtæki eru að sækja um erlenda styrki í samstarfi við Klak og Háskóla Reykjavíkur.

urgjöf fyrir aðeins lítið brot af þeim kostnaði sem frumkvöðlar þyrftu annars að leggja út ef þeir vildu kaupa sér slíka sérfræðiþekkingu annars staðar.

sins. Þar fyrir utan hafa jafnvel komist á ný viðskiptasambönd milli þeirra ólíku fyrirtækja sem eiga þarna fulltrúa, sambönd sem ekki voru fyrir hendi áður en menn hittust í Viðskiptasmiðjunni. Við þetta má bæta að þegar komið hefur að því að menn hafa viljað sækja um styrki úr fjárfestingarsjóðum hefur reynsla þeirra sem þegar hafa hlotið styrki nýst þeim sem eru að sækja um í fyrsta sinn og hafa þeir jafnvel reynst bestu leiðbeinendurnir hvað umsóknarferlið varðar. Næsta önn Viðskiptasmiðjunnar hefst 14. september næstkomandi en frumkvöðlar geta sótt um þátttöku í Viðskiptasmiðjunni þrisvar á ári, á haustönn, vorönn og sumarönn. Frumkvöðlar ráða hversu lengi þeir taka þátt en ferlið er í heild sinni þrjár annir eða eitt ár. www.klak.is

fjármagn ef menn kunna ekki til stjórnunar né hafa mótað fyrirtækinu stefnu. Fimmta ástæðan er tilgangur Viðskiptasmiðjunnar sem er að búa til ný fyrirtæki og sjá til þess að þau nái árangri en samtímis er hægt að stunda 90 eininga diplomanám við Háskólann í Reykjavik. Nemendur þurfa að taka níu námskeið, skila lokaverkefni eftir hverja önn og hljóta í lokin gráðu frá Háskólanum í Reykjavík.“

Fjölbreytt námsframboð

Á hverju ári er boðið upp á 80-90 hnitmiðjuð námskeið í Viðskiptasmiðjunni sem velja má úr og spanna þau fimm svið: Stjórnun, stefnumótun, markaðsmál, fjármál og nýsköpun. Þessum námskeiðum svipar að einhverju leyti til MBA-námskeiða sem kennd eru víða í háskólum en eru þó markvissari og praktískari fyrir stjórnendur bæði nýrra og eldri sprotafyrirtækja. Einn meginkostur námsins í Viðskiptasmiðjunni er, að sögn Eyþórs, að þar eru nemendur að vinna verkefni sem eru ekki ímynduð heldur byggð á raunveruleikanum úr eigin fyrirtæki, eða fyrirtæki sem þeir eru í þann veginn að stofna. Viðskiptaáætlanir eru unnar jafnhliða því að fyrirtækin eru byggð upp og snúast um að tengja betur saman aðgerðir og áætlanir. Öll verkefni fjalla um fyrirtækið sem menn eru að búa til. Ráðgjafar og kennarar sem starfa við Viðskiptasmiðjuna gefa svo jafnóðum ráð og end-

Nemendahópurinn þrískiptur

„Að jafnaði hafa um 30 fyrirtæki, eða fulltrúar þeirra, notið leiðsagnar Viðskiptasmiðjunnar á hverri önn. Hópurinn skiptist í þrennt, nýliða, fólk frá fyrirtækjum sem þegar hafa tekið til starfa en þurfa aðstoð við að komast á verulegt flug og loks er þriðji hópurinn, þeir sem eru lengra komnir en vilja skoða nýjar leiðir í rekstrinum og ná enn lengra en þeir hafa þegar gert.“ Þar sem nemendur Viðskiptasmiðjunnar koma jafn víða að og raun ber vitni og eru á ýmsum aldri og með ólíka reynslu skapast mikil dýnamik innan hóp-

Menntun, námskeið og nýsköpun • 23

Varlega áætlað má reikna með að 15% þjóðarinnar glími við einhverja lestrarörðugleika, eða 30-45.000 einstaklingar, og eru fjölmargir þeirra hornreka í skólakerfinu.

Betra nám

Mannréttindamál að læra að lesa  Fyrirtækið Betra nám hefur starfað síðan árið 2003 þegar innleiðing á svokölluð Davis aðferðafræði hófst, en hún hjálpar einstaklingum að glíma við lesblindu. Síðan þá hefur starfsemin þróast og einskorðast nú ekki eingöngu við námskeið tengd lesblindu, heldur er einnig í boði námskeið í hraðlestri, minnistækni, hugarkortum (glósutækni) og

stærðfræði. Ein nýjungin er vefnámskeið í grunnatriðum stærðfræðinnar. Kolbeinn Sigurjónsson, ráðgjafi hjá Betra námi segir að staðreyndin sé sú að fjöldi nemenda sé ekki að ná ásættanlegum árangri og Davis aðferðafræðin hafi vakið athygli víða um heim fyrir góðan árangur í glímunni við lesblindu, en Kolbeinn er faglærður Davis lesbilnduráðgjafi og með B.sc. í

Tölvunarfræði. Davis lesblindunámskeið er vikulangt einstaklingsnámskeið en þar er farið kerfisbundið í rót lestrarvandans.

auðvelt. Hugarkort eru svo glósutækni sem auðvelt er að nota því lítið þarf að skrifa og nánast ekkert að lesa. Gott hugarkort getur gert upprifjunarlestur óþarfan og því sparað mikinn tíma,“ segir Kolbeinn. Vefnámskeiðið „Reiknum hraðar“ er nýtt af nálinni hjá Betra námi, en það þjálfar nemandann í grunnatriðum stærðfræðinnar,

Upprifjunarlestur óþarfur

Betra nám býður einnig upp á námskeið í minnistækni sem byggir á aldagömlum aðferðum sem gera utanbókarlærdóm mun auðveldari. „Að muna mikið magn nafna, atburða og ártala er

samlagningu, margföldun, frádrætti og deilingu. „Námskeiðið er mjög myndrænt og einfalt og árangur er nánast tryggur sé námskeiðinu fylgt. Ég mæli hiklaust með þessu námskeiði fyrir þá glíma við erfiðleika á þessu stigi, því öll stærðfræði byggir á þessum grunni,“ segir Kolbeinn.

Fjölmargir hornreka í skólakerfinu

Kolbeinn segir að flestir viðskiptavina sinna séu nemendur sem glíma við námsörðugleika og fái því miður ekki úrlausn sinna mála í skólakerfinu. „Fjölmargir leita til mín með börn sem varla geta lesið eftir nokkurra ára nám í grunnskóla og mörg dæmi um krakka sem varla kunna stafina í 4. bekk. Ég tel það mannréttindamál að læra að lesa, en varlega áætlað má reikna með að 15% þjóðarinnar glími við einhverja lestrarörðugleika, eða 30-45.000 einstaklingar, og eru fjölmargir þeirra hornreka í skólakerfinu. Ég hef hitt allt of marga sem eiga martraðarkennda skólagöngu að baki. Þessu þarf að breyta því þarna fer gríðarlegur mannauður í súginn. Staðreyndin er nefnilega sú, og foreldrar þessara barna taka líklega undir það, að oftast er um að ræða bráðgreinda og fjöruga einstaklinga með öflugt ímyndunarafl. Þeir blómstra þegar um er að ræða verklega, sjónræna og skapandi vinnu, s.s. að smíða, teikna, baka o.s.frv. Erfiðleikarnir beinast að táknum fyrst og fremst. Það er glerþak til staðar í skólakerfinu sem stöðvar þessa nemendur. Við hljótum að geta gert betur,“ segir Kolbeinn.

Hefur þú sett þér

markmið

fyrir haustið

Við bjóðum m.a.  upp á: · Raunfærnimat í húsasmíði og vélvirkjun

·  Skrifstofuskóla Getum við ·  Grunnmenntaskóla ·  Fagnámskeiðfyrirheilbrigðis-ogfélagsþjónustu aðstoðað þig? ·  Tómstundanámskeið Hringduíokkurísíma437-2390tilaðfá nánariupplýsingareðasenduokkurtölvupóst · Áhugasviðspróf á simenntun@simenntun.is · Greiningar á lestrarerfiðleikum Kíktulíkaávefinnokkarwww.simenntun.is ·  Náms- og starfsráðgjöf ·         …..og margt fleira

24 • Menntun, námskeið og nýsköpun

-Söngstúdíó Igveldar Ýrr Jónsdóttur

Söngnámið mikill gleðigjafi Söngstúdíó Igveldar Ýrr Jónsdóttur, hefur verið rekið síðan árið 2002 og segir hún námið njóta mikilla vinsælda, jafnt hjá þeim sem hyggjast leggja sönginn fyrir sig og hinum sem vilja bara gleðja sig og sína. Söngstúdíó Ingveldar býður upp á byrjendanámskeið, byrjendasönghóp með aukakennslu í tónfræði og nótnalestri, einkatíma sem Ignveldur segir að stundum leiði til þess að fólk fari í stigspróf og tónfræðinámskeið. „Svo er ég alltaf með sönghópinn minn Spectrum í gangi, sem er bara fyrir vana, en hópurinn kemur oft fram með mér. Þá er ég líka með sönghópinn Blikandi Stjörnur á mínum snærum, en það er hópur skipaður fötluðum. Er einnig í samstarfi við HR þar sem ég kenni fólki raddbeitingu í tali,“ segir Ingveldur, en hún hefur gefið út geisladiska í raddbeitingu fyrir söng og talrödd. Í söngstúdíói Ingveldar er einnig hægt að vinna í sérhönnuðum hópanámskeiðum. „Ég hef sett þetta hópafyrirkomulag upp til þess að vinkonur/vinir, hjón, systkini, vinnufélagar og fleiri geti tekið sig saman og komið í tíma. Það hefur margoft gerst að fólk vill vera með svona “sér” námskeið, æfir röddina og nokkur lög. Sumir hafa flutt þau í fjölskylduboðum eða á árshátíðum. Oft er þetta líka ágætis hópefli,“ segir Ingveldur.

Söngurinn beinir athyglinni inn á við

Gleymir sér í kennslunni

Ingveldur segir njóta þess til jafns að kenna atvinnupoppurum “söngleyndarmál” og að leiða manneskju í gegnum fyrstu tónana. Ljósm. Ingó.

Hún segir að meiri hluti fólks sem komi til hennar séu ekki endilega að sækjast eftir því að taka stigspróf í söng, alla vega ekki til að byrja með. „Fólk tekst oft á við margt í sjálfu sér þegar það byrjar að læra söng; sjálfsgagnrýni, spéhræðslu, feimni, minnimáttarkennd, ótta við eigin rödd og fleira. Ég reyni að leiðbeina fólki þannig að það læri uppbyggilega meðvitund um hljóðfæri sitt, upplifi gleðina við að syngja, en nái um leið tökum á röddinni þannig að það verði sátt. Söngur er gleðjandi eins og allir vita og margir koma einfaldlega til þess, en ég kenni fólki svo að bæta röddina í leiðinni. Fólk

fer iðulega glaðara frá mér en það kemur inn og þá er ég ánægð. Fólk sækist í auknum mæli eftir einhverju sem beinir athygli inná við, og söngur er tilvalinn til þess. Einungis brot af þeim sem koma til mín ætla sér eitthvað með sönginn. Hinir koma til að kynnast röddinni, læra tækni, geta sungið skammarlaust innan um aðra. Margir hafa lært á gítar og langar að geta sungið betur með,“ segir Ingveldur. Breiður hópur fólks leitar til Ingveldar úr öllum þjóðfélagsstigum, fólk á öllum aldri, atvinnumenn og áhugamenn. „Hingað koma starfandi söngvarar, popparar og

leikarar, stjórnmálamenn og þekktir fyrirlesarar sem þurfa að nota röddina mikið starfsins vegna eða eru undir raddlegu álagi. Í þessu starfi verður maður að vera svolítill mannþekkjari, það þarf að vita hvað hver þarf, því ekki gengur að vinna eins með öllum og þarfir fólks eru afar misjafnar. Ég stend mig oft að því að laga mig að fólkinu, enda lít ég svo á að ég sé í þjónustu við nemandann, þó ég sé frekar kröfuharður kennari. Það er einfaldlega ekki hægt að neyða sömu aðferðina á alla. enda eru ekki allir að sækjast eftir því sama með því að koma í raddþjálfun. Það hefur kennt mér

-Símey, Símenntunarmiðstöð Eyjafjarðar,

Nær hundrað námskeið í boði Símey, sem er Símenntunarmiðstöð Eyjafjarðar, mun á komandi önn bjóða upp á nærri hundrað námskeið og námsleiðir í samstarfi við fjölda aðila. Hjá SÍMEY má fimma allrahanda námskeið, starfstengd námskeið, námskeið til að efla persónuhæfni, tómstundanámskeið, tungumálanámskeið, tölvunámskeið og námsleiðir sem meta má til eininga á framhaldsskólastigi. Erla Björg Guðmundsdóttir, framkvæmdastjóri SÍMEY, segir SÍMEY vera vettvang símennt-

mikið að vinna með fötluðum. Maður þarf að vera ansi uppfinningasamur til að ná til misfatlaðra einstaklinga,“ segir Ingveldur.

unar á öllu Eyjafjarðarsvæðinu og hafi samstarf við sveitarfélögin. „SÍMEY hefur umsjón með símenntun starfsmanna í fjölda fyrirtækja í Eyjafirði. Þar fyrirfinnst mikil reynsla af því að klæðskerasníða námskeið eftir þörfum einstakra fyrirtækja eða hópa starfsmanna auk þess sem miðstöðin býður fyrirtækjum upp á þarfagreiningar með tilliti til sí- og endurmenntunar. Starfsmenn SÍMEY geta skipulagt námskeið fyrir starfsmenn fyrirtækja í heild eða leitt saman í hóp einstaklinga frá fyrirtækjum sem þurfa svipaða þjálfun eða fræðslu. Þetta er

gert á forsendum fyrirtækjanna, hvort sem er í tíma eða rúmi og innan þess fjárhagsramma sem fyrirtækin vinna eftir. Náms- og starfsráðgjafar á vegum SÍMEY fara mikið út í fyrirtækin á svæðinu með sína ráðgjöf en þá geta starfsmenn pantað viðtal hjá námsog starfsráðgjafanum, sem hefur verið vel nýtt og gefið afar góða raun, oft sem fyrsta skrefið í þá átt að bæta við sig þekkingu og frekara námi, segir Erla Björg. Hún segir SÍMEY vera símenntunarmiðstöð fyrir fullorðið fólk, sem þjónusti jafnt einstaklinga, fyrirtæki og fræðara. „Við kappkostum að bjóða einstaklingum upp á fjölbreytt

náms- og þjálfunartilboð, höfum umsjón með fræðslustarfsemi fjölda fyrirtækja og erum í frábæru samstarfi við fjölda fræðara jafnt á Eyjafjarðarsvæðinu sem utan þess. Við erum t.d. að hefja samstarf við Fjölmennt, sem er símenntunarmiðstöð fyrir fullorðið, fatlað fólk,“ segir Erla Björg.

Lágmarksþátttöku löngu náð Erla Björg segir stöðuna á vinnumarkaði í Eyjafirði í raun vera bjartari nú fyrir haustið en reiknað var með. Uppsagnir sem til stóð að kæmu nú til framkvæmda hafa frestast og vonir standa til að jafnvel komi ekki til þeirra.

Ingveldur lauk BA gráðu frá söngleikjadeild Tónlistarskóla Vínarborgar þar sem hún lærði einnig leiklist og dans. Árið 1991 lauk hún síðan mastersgráðu frá Manhattan School of Music í New York. Hún hefur starfað meðal annars í óperuhúsinu í Lyon í Frakklandi og íslensku óperunni, ásamt ótalmörgum verkefnum í gegn um tíðina. „Mér finnst allt í sambandi við sönginn skemmtilegt og gefandi, þótt ekki sé allt dans á rósum í faginu og oft mikið álag. Það krefst mikils aga að vera söngkennari og söngvari á sama tíma. Það hentar mér vel að vinna svona upp á mínar eigin spýtur, ég er þannig að ég þarf að hafa fjölbreytileika í starfinu og það fæ ég svo sannarlega með því starfi sem ég er að vinna í stúdíóinu mínu. Í raun er fyrir mér jafnskemmtilegt að kenna eitt stórt námskeið eins og  taka þátt í stórri  óperuuppfærslu. Mér finnst jafngaman að kenna atvinnupoppara nokkur “söngleyndarmál” eins og að leiða manneskju í gegnum fyrstu tónana og sjá upplifunina við það. En það getur verið auðvelt að týna sér í kennslunni einni saman og gleyma að halda sjálfri sér við, en ég stend nú í útgáfu á diski með sjálfri mér,“ segir Ingveldur.

Starfsmenn SÍMEY geta skipulagt námskeið fyrir starfsmenn fyrirtækja í heild eða leitt saman í hóp einstaklinga frá fyrirtækjum sem þurfa svipaða þjálfun eða fræðslu.

En auðvitað hafa Eyfirðingar fundið heilmikið fyrir þeim erfiðleikum sem þjóðfélagið allt hefur staðið frammi fyrir. Fólk er mikið að velta fyrir sér hvernig það geti notað þennan tíma til að efla sig enn frekar. Þeir sem eru í starfi vilja bæta við sig með því að taka starfstengd námskeið og mjög margir aðrir hugsa sér að nota þennan tíma til að koma sér aftur af stað í nám, sem þeir hafa hugsanlega ekki klárað á sínum tíma. Þetta sjáum við hvað best á skráningum í námsleiðir sem verða í boði á önninni og meta má til eininga á framhaldsskólastigi. Lágmarksþátttöku í þær allar vorum við búin að ná áður en farið var af stað í kynningar af nokkru tagi, segir Erla Björg.

Menntun, námskeið og nýsköpun • 25

sem felur m.a. í sér að sinna þessum hópi sérstaklega og þá með námsframboði við þeirra hæfi og náms- og starfsráðgjöf. Við leggjum líka mikið upp úr að byggja upp gott tengslanet á svæðinu og vera í góðri samvinnu við menntastofnanir, stéttarfélög, sveitarfélög, stofnanir og fyrirtæki. Eitt af markmiðum okkar felst einnig í því að vera virk upplýsingaveita um námsmöguleika fullorðinna og greiða leið þeirra sem hyggjast ganga menntaveginn,“ segir Inga Dóra.

Ótrygg staða ófaglærðra

Úr starfi Símenntunarmiðstöðvarinnar á Vesturlandi

Virk upplýsingaveita þeirra sem vilja ganga menntaveginn Símenntunarmiðstöðin á Vesturlandi fagnar sínu tíu ára starfsafmæli á þessu ári og segir Inga Dóra Halldórsdóttir, framkvæmdarstjóri SV, að á þeim tíma hafi oft verið þörf á starfsemi SV, en nú sé það nauðsyn að hennar mati. SV er þessa dagana að leggja lokahönd á námsvísi haustannar, en það er stefnt á að hann komi inn um bréfalúgurnar föstudaginn 4. september. Inga Dóra segir þar vera að finna

yfirlit yfir flest námskeiðin, en undantekningalaust þurfi einnig að bregðast við eftirspurn og sníða námskeið eftir þörfum hverju sinni og oftar en ekki með stuttum fyrirvara. Fyrstu námskeiðin hefjast síðan um miðjan september, en ýmiss konar námskeið verða í boði jafnt og þétt alla önnina. Námskeiðin eru birt jafnóðum á vef Símenntunar þannig að það er um að gera að fylgjast með á www.simenntun.is

Fjölbreytt nám

Inga Dóra segir markmið SV einkum vera að bjóða upp á fjölbreytt nám, bæði styttri og lengri námsleiðir, við hæfi sem flestra á svæðinu og færa fólki námstækifærin heim í hérað. „Það er stór hópur fólks á vinnumarkaði og atvinnuleitendur þar með taldir sem hafa stutta formlega skólagöngu að baki en langar í nám og þessir einstaklingar eru m.a. hluti af okkar markhópi. Við erum með samning við Fræðslumiðstöð atvinnulífsins

„Það sem kemur nýtt inn hjá okkur í haust er svokallað raunfærnimat sem við bjóðum upp á í samstarfi við Fjölbrautaskóla Vesturlands, Iðuna-fræðslusetur og Fræðslumiðstöð atvinnulífsins. Við munum bjóða upp á raunfærnimat í húsasmíði og vélvirkjun, en raunfærnimat er leið til að meta þá færni sem einstaklingar hafa aflað sér í námi og starfi.  Markhópurinn er einstaklingar, sem ekki luku iðnnámi en eru starfandi í starfsgreinum tengdu náminu sem þeir hófu.  Staða þessara einstaklinga á vinnumarkaði er ótrygg, og því mikilvægt að finna úrræði sem gerir þeim kleift að ljúka námi og öðlast réttindi í faginu.  Við bjóðum einnig upp á námsleiðir eins og Skrifstofuskóla, Grunnmenntaskóla og Fagnámskeið fyrir heilbrigðis- og félagsþjónustu en þetta er fjármagnað með samningi við Fræðslumiðstöð atvinnulífsins. Einnig bjóðum við upp á tungumálanámskeið, matreiðslu, handverk, lífsstílsnámskeið og tölvunámskeið í staðnámi og í fjarnámi í samstarfi við

Það er stór hópur fólks á vinnumarkaði og atvinnuleitendur þar með taldir sem hafa stutta formlega skólagöngu að baki Háskólann á Bifröst. Við munum líka bjóða upp á námskeið í Njálu í samstarfi við Snorrastofu og Landnámssetur, en þá hittist fólk einu sinni í mánuði með sérfræðingum í viðkomandi Íslendingasögu og undantekningalaust skapast miklar umræður um viðfangsefnið hverju sinni. Auk allra námskeiðanna bjóðum við upp á ókeypis náms- og starfsráðgjöf fyrir alla, áhugasviðspróf á vægu verði og greiningar á lestrarerfiðleikum svo fátt eitt sé nefnt,“ segir Inga Dóra. Eitt af hlutverkum er að þjónusta háskólana og fjarnema, en fjarnemar geta tekið próf hjá SV. „Nemendum hefur fjölgað undanfarið sem nýta sér þessa þjónustu, en þetta er enn einn liðurinn að þjónusta íbúana á svæðinu,“ segir Inga Dóra.

26 • Menntun, námskeið og nýsköpun

Atvinnutengd starfsþjálfun hjá EKRON

Nám Alþjóðahússins aðstoðar einstaklinga við aðlögun einstaklinga inn í samfélagið.

Kennslustundin nýtist strax í starfi Alþjóðahúsið hefur boðið upp á starfstengda íslenskukennslu síðan árið 2005, og segir Ingibjörg Hafstað, kennslustjóri íslenskukennslu, að slíkt nám sé gríðarlega mikilvægt fyrir íslenskt atvinnulíf og samfélag. Hugmyndafræði starfstengda íslenskunámsins er að nemendur geti notað það sem lært er í hverjum tíma strax á þeim vettvangi sem það starfar. „Við kennum á vinnustöðunum og reynum að vinna með þann orðaforða og tungutak sem fólkið þarf nauðsynlega á að halda. Hefðbundin tungumálakennsla er yfirleitt frekar almenn, en við reynum að finna það sem fólk þarf og getur notað í starfi sínu. Þetta hefur verið sérstaklega áhugaverð nálgun fyrir vinnustaði eins og leikskóla og umönnunarheimili þar sem mannleg samskipti skipta höfuðmáli. Svo eru minni félagsleg tengsl milli starfsfólks til dæmis í  byggingariðnaði og fiskvinnslu. Þar höfum við verið að einbeita okkur að réttindum og skyldum á íslenskum vinnumarkaði og kynningu á íslensku samfélagi.  Við reynum að nýta íslenskukennsluna til að gefa nauðsynlegar upplýsingar um nýja samfélagið. Í því starfi höfum við til dæmis rekist á

fólk sem hefur talið sig vera skráð inn í kerfið en verið í raun utan þess, á utangarðsskrá af því það býr ekki í húsnæði sem er viðurkennt sem lögheimili, til dæmis gistiheimili,“ segir Ingibjörg. Það er ekki einfalt mál að fá nauðsynlegar upplýsingar þegar maður veit ekki hvers þarf að spyrja. Við reynum einnig að kynna menningarviðburði og annað sem í boði er. Öllum nemendum okkar er meðal annars boðið upp á kynningarferð í Borgarbókasafnið. Til viðbótar við starfstengda námið hefur Alþjóðahúsið aðstoðað þá hópa sem ekki hafa fengið þjónustu annars staðar. „Við höfum verið með kennslu fyrir ólæst fullorðið fólk, sjálfsstyrkingu fyrir konur sem hafa félagslega veika stöðu,  hópa fyrir unglinga sem ekki passa inn í íslenskt skólakerfi og svo höfum við verið með sérstaka hópa í framburði fyrir asíubúa. Þeim reynist mörgum verulega erfitt að ná utan um íslenska hljóðkerfið,“ segir Ingibjörg. Hún segir nám af þessum toga vera afar þýðingarmikið fyrir aðlögun einstaklinga inn í samfélagið, til dæmis hafi margir innflytjendur af asískum uppruna hreinlega gefist upp á íslenskunámi vegna erfiðleika með framburð. „Fólk var kannski búið

Stofnaður 1952

Skólaárið 2009 – 2010

Velkomin

Allir strákar og stelpur fædd 2000 eru velkomin í prufutíma fram til 19. september 2009 Staður: Engjateigur 1/105 Reykjavík

Kennarar Listdansskólans skólaárið 2009 – 2010 Tímar eru: Þriðjudaga kl. 16.30 Fimmtudaga kl. 17.00 Laugardaga kl. 11.30 Ljósmyndari Hallgrímur Arnarson

www.listdans.is

að stunda nám af mikilli iðjusemi og dugnaði en gat samt ekki gert sig skiljanlegt við heimamenn og veldur það auðvitað ákveðinni einangrun,“ segir Ingibjörg.

EKRON á Grensásvegi 16.a er sértæk einstaklingsmiðuð atvinnutengd starfsþjálfun og endurhæfing fyrir einstaklinga með skerta vinnufærni sökum afleiðinga af áfengis- og vímuefnasýki. Starfsþjálfunin og endurhæfingin er þátttakendum að kostnaðarlausu. Í upphafi þátttöku er lögð áhersla á að aðstoða þátttakendur við að vinna úr lögreglu- og dómsmálum, koma reglu á og fá yfirsýn yfir skuldastöðu og efla tengsl við fjölskyldu. Unnið er með sjálfsstyrkingu, fortíð, bakfallsvarnir og önnur persónuleg vandamál í reglulegum einkaviðtölum hjá ráðgjafa. Á námskeiðum er unnið með gerð ferilskrár, vinnumöppu, sjálfsstyrkingu, fjármál, samskiptafærni, heimilisfræði, tréútskurð o.fl. Herdís Hjörleifsdóttir félagsráðgjafi segir flesta þeirra skjólstæðinga vera ungt fólk, en þó megi finna fólk allt frá 18 ára til 55 ára. Margir þeirra skjólstæðinga hafa aldrei verið á vinnumarkaðnum og því sé aðstoð Ekron við þá eftir áfengis- eða fíknaefnameðferð þeim gríðarlega mikils virði. Hlutfall vímuefnafíkla hefur verið að aukast, en um 70 manns geta verið í starfsþjálfun hjá Ekron á hverjum tíma. Flestir þeirra sem sækja starfsþjálfun hjá Ekron hafa aðeins lokið grunnskólanámi og mjög margir eru þjáðir af þunglyndi eða

ofvirkni. Bæjarfélögin Kópavogur og Hafnarfjörður styrkja Ekron um sem svarar 8 plássum og í gangi eru samningaumleitandir við ríkisvaldið um styrk til starfseminnar. Frá því að Ekron hóf starfsemi í júlí 2007 hafa um 20 einstaklingar útskrifast í vinnu, sex í nám, níu þátttakendum verið vísað í önnur úrræði, 22 féllu, sex hættu án ástæðu og einn fór í afplánun. 31% héldu áfram í endurhæfingu, 24% féllu, 21% útskrifuðust í vinnu, 10% var vísað í önnur úrræði, 6% útskrifuðust í nám og 6% hættu án ástæðu en aðrar ástæður vógu minna. Starfsfólk Ekron leggur mikla áherslu á að vera í góðu samstarfi við meðferðarstofnanir, sjúkrahús, heilsugæslu, lögreglu, Fangelsismálastofnun, félagsþjónustu og Tryggingastofnun ríkisins. Einnig við fjölskyldur þátttakenda eftir þörfum hvers og eins. Með endurhæfingu eins og Ekron má fækka afbrotum, ofbeldisglæpum, innlögnum á sjúkrahús, lækniskostnaði, fangelsisvistun, barnaverndarmálum o.fl. Út í þjóðfélagið koma einstaklingar sem lifa heilbrigðu lífi, hugsa um börnin sín og greiða sína skatta og skyldur. Árangur Ekron hefur verið mjög góður miðað við rannsóknir sem gerðar hafa verið á bata vímuefnaneytenda en það er markmið Ekron að sporna við þeirri þróun sem á sér stað hjá einstaklingum sem ekki hafa náð bata eftir vímuefnameðferðir.

Fjölmenningarleg fræðslumiðstöð InterCultural Ísland er fjölmenningarleg fræðslumiðstöð og túlka- og þýðingaþjónusta. Fyrirtækið hefur starfað í rúmlega sex ár, var upphaflega stofnað af fimm konum, sem allar höfðu menntun eða reynslu á sviði fjölmenningarlegrar kennslu og fordómafræðslu og þótti vanta framboð á faglegum námskeiðum á þessu sviði. ICI er algjörlega sjálfstætt og óháð enda ekki rekið í hagnaðarskyni og nýtur engra styrkja, hvorki opinberra né frá fyrirtækjum. Fastir starfsmenn eru þrír á Íslandi og einn í hlutastarfi í Þýskalandi auk fjölda verktaka. Helstu verkefni ICI eru þríþætt: Fyrst ber að nefna túlka- og þýðingaþjónustu, en ICI hefur á sínum vegum 120 túlka og þýðendur og getur veitt þjónustu á 65 tungumálum. ICI leggur mikla áherslu á góða þjálfun og endurmenntun þeirra túlka sem fyrir það starfa og því eru haldin regluleg endurmenntunarnámskeið og fræðslufundir fyrir þá sem þegar hafa lokið byrjendanámskeiðum. Allir túlkar sem starfa fyrir ICI þurfa að ljúka þremur stigum byrjendanámskeiða sem ICI býður upp á áður en þeir hefja störf. ICI er aðili að rammasamningi Ríkiskaupa um túlkaþjónustu og sinnir því fjölmörgum verkefnum fyrir ríki og sveitarfélög. Fræðsla og námskeiðshald er annar aðal áhersluþáttur fyrirtækisins. ICI hefur frá upphafi boðið upp á margvísleg námskeið er snúa að fjölmenningu, fordómum og fjölmenningarlegri kennslu. Námskeiðin eru ætluð ólíkum hópum fólks og eru sniðin að þörfum þátttakenda og markmiðum. Endurmenntunarnámskeið fyrir kennara eru þau námskeið sem mest hefur verið sóst eftir undanfarin ár en þau eru 35 klst. námskeið sem dreifast yfir skólaárið. Guðrún Pétursdóttir, framkvæmdastjóri ICE segir námskeiðin alltaf vera mjög „praktísk“ og kennarar reyni aðferðirnar sem

ICI býður upp á margvísleg námskeið er snúa að fjölmenningu, fordómum og fjölmenningarlegri kennslu.

kynntar eru með nemendum sínum á milli námskeiðsdaga. „Við heyrum oft þann misskilning að fjölmenningarleg kennsla snúist fyrst og fremst um kennslu innflytjenda en í raun er megin markmið hennar að undirbúa alla nemendur undir líf í fjölbreyttu samfélagi og að tryggja jafnan aðgang allra að lærdómsferlinu. Þannig eru aðferðirnar til þess fallnar að koma ákv. námsefni til skila til nemenda en á þann hátt að nemendur með hæfni á ólíkum sviðum geti tileinkað sér efnið og um leið örva samvinnu- og samskiptahæfni nemenda, nýta fjölbreytileika hópsins þannig að nemendur þjálfi t.d. frumkvæði, skapandi- og gagnrýna hugsun, sveigjanleika, málamiðlanir og sjálfstæð vinnubrögð. Með fjölbreyttum kennsluaðferðum og áherslum læra nemendur og kennarar að meta fjölbreytileikann í stað þess að líta á hann sem vandamál eða hindrun. Kennarar vinna því óbeint gegn fordómum og útilokun í gegnum aðferðirnar sem þeir nota en ekki með sérstakri fræðslu eða predikunum um efnið,“ segir Guðrún. Þriðji þáttur í starfi ICI snýr að evrópsku samstarfi. ICI hefur frá upphafi tekið þátt í evrópskum samstarfsverkefnum Menntaáætlunar Evrópusambandsins. Nýlega

lauk tveggja ára samstarfsverkefni með þýskum, ítölskum og spænskum stofnunum en það verkefni snerist um tengslin milli fjölmenningarlegrar hæfni og frumkvöðlahugsunar og hvernig örva megi þessa þætti hjá nemendum í fullorðinsfræðslu. „Þau evrópsku samstarfsverkefni sem ICI tekur þátt í um þessar mundir eru tvö. Annars vegar verkefni á vegum Leonardo áætlunarinnar en það snýst um að safna og vinna að aðferðum innan verknámsskóla sem vinna gegn brottfalli nemenda úr verknámi og er ICI í samvinnu við Fjölbrautaskóla Suðurnesja í þessu verkefni auk stofnana og skóla frá Skotlandi, Frakklandi, Tyrklandi, Belgíu og Finnlandi. Hitt verkefnið sem við tökum þátt í núna er á vegum Grundtvig áætlunarinnar og snýst um óhefðbundnar kennsluaðferðir í fullorðinsfræðslu og eru samstarfslöndin Þýskaland, Austurríki, Bretland og Ítalía,“ segir Guðrún. Auk þessa hefur ICI boðið upp á endurmenntunarnámskeið fyrir evrópska kennara síðan 2004 en þá koma kennarar allra skólastiga til Íslands á vikunámskeið þar sem þeir læra um fordóma og fordómafræðslu og fjölmenningarlega kennslu.

Ómengaðar íslenskar vörur! Notaðu aðeins það besta í andlitsvörum. Purity Herbs framleiðir 100% náttúruvörur sem fá húð þína til að skríkja af ánægju og skína af gleði.

M U J VEL ! T K S N E ÍSL

Purity Herbs andlitsvörur eru án allra aukaefna, svo sem ilm-, paraben- og erfðabreyttra hráefna. Purity Herbs notar aðeins umhverfisvæn hráefni sem gefa hámarks virkni. Purity Herbs vörurnar eru ekki prófaðar á dýrum.

Furuvöllum 5, 600 Akureyri, sími 462 3028

www.purityherbs.is

Þú færð vörurnar frá Purity Herbs í Blómaval, Heilsuhúsunum, apótekum og sölustöðum um land allt.

28 • Menntun, námskeið og nýsköpun

-Tónskóli Hörpunnar

Tungumál, tækni og tónlist Tónskóli Hörpunnar fagnaði nýverið tíu ára starfsafmæli sínu með nemendatónleikum í vor, í haust verða svo sérstakir kennaratónleikar af sama tilefni. Tónskóli Hörpunnar er almennur tónlistarskóli og sinnir fólki á öllum aldri, kennir á flest algengustu hljóðfæri og er einnig með forskólakennslu á blokkflautu. Kjartan Eggertsson, skólastjóri Tónskóla Hörpunnar, segir að áhersla sé lögð á hefðbundið tónlistarnám þar sem hin svokölluðu þrjú T séu leiðarvísir í starfi skólans, en téin þrjú eru tungumál, tækni og tónlist. „Með T3 vill skólinn leggja áherslu á að nemendur átti sig á því í hverju hljóðfæranám sé fólgið. Nótnalestur er eins og tungumál, sem hægt er að lesa, skrifa og tala, tæknin er aðferðin sem notuð er við að spila á hvert og eitt hljóðfæri og tónlistin er sú, sem nemandinn hefur áhuga á að glíma við, sú sem kennarinn villa að hann kynnist og sú sem er viðfangsefni í kennslubókunum,“ segir Kjartan. Hann segir markmið skólans vera að nemendur öðlist þá reynslu að þeir líti á hljóðfæraleik sem sjálfsagðan hlut, í einrúmi, með öðrum og í áheyrn annarra,

til ánægju og yndisauka. „Mestu verðmæti tónlistarnáms felast í þeirri reynslu að spila á hljóðfæri, til dæmis undir því áreiti að foreldrar og aðrir nemendur eru áheyrendur, en þá eru flest skynfæri virk; sjón, heyrn, jafnvægisskyn, grófhreyfingar, fínhreyfingar, snertiskyn og svo framvegis og einbeitingin mikil og hvert sekúndubrot skiptir máli. Sköpunarþörfin fær góða útrás í hljóðfæraleik,“ segir Kjartan.

Kjartan segir tónlistariðkun vera þroskavænlega athöfn, sem auk þess að hafi mikið sálrænt og félagslegt gildi

Draumar um partýspil

Hann segir að auk hefðbundinnar klassískar tónlistarkennslu læri nemendur að leika án nótna og semja sína eigin tónlist. „Til dæmis þurfa gítarnemendur að læra klassískan nótnalestur, en einnig gítargrip og hljóma og blús og rokk tónstiga svo þeir verði hæfari að leika af fingrum fram og spinna,“ segir Kjartan Tónskóli Hörpunnar býður einnig upp á kvöldnámskeið fyrir fullorðna í gítarleik í hóptímum sem Kjartan segir að hafi verið vel sóttir og hafi í sumum tilfellum leitt til frekara náms. „Hversu marga dreymir ekki um að kunna gítargrip til að geta spilað í partýum eða með skólasöngvum barnanna sinna,“ segir Kjartan.

Kjartan Eggertsson, skólastjóri Tónskóla Hörpunnar.

Sálrænt og félagslegt gildi

Kjartan segir tónlistariðkun vera þroskavænlega athöfn, auk þess að hafa mikið sálrænt og

félagslegt gildi og einmitt þess vegna hafi tónlistarnám átt stóran sess í samfélaginu. „Sá sem hefur á einhverju árabili á grunnskólaaldri stundað tónlistarnám nýtur þess um alla framtíð, því hann á þá auðveldara með að vera virkur þátttakandi í hljóðfæraleik og söng og er hæfari til að njóta hvers konar tónlistar,“ segir Kjartan. Í skólanum eru 250 nemendur, en Reykjavíkurborg greiðir með 68 nemendum. „Skólinn hefur í mörg ár vænst þess að allir nemendur í sambærilegu tónlistarnámi fengju sömu niðurgreiðslu á námskostnaði frá borginni, en borgarfulltrúar hafa ekki lagt fram tillögur um breytingar á úthlutun til tónlistarnema og tónlistarskólanna til að jafna aðstöðumun, þrátt fyrir yfirlýsingar um jafnrétti til náms handa öllum börnum og heiðarlega samkeppni í skólarekstri. Á tímum sem

þessum ætti að auka fjármagn til tónlistarkennslu og hvers konar þroskandi náms handa börnum til að reyna að mæta þeim afleiðingum sem efnahagsleg kreppa hefur á samfélagið,“ segir Kjartan. Kjartan segir að framundan hjá Hörpunni sé að takast á við 21% niðurskurð fjárframlaga frá borginni. „Skólinn stefnir að því að sinna öllum sínum nemendum þrátt fyrir niðurskurðinn og vonar að hann sé bara tímabundinn. Í vetur stefnir skólinn að því að halda námskeið fyrir tónlistarnema og tónlistarkennara undir nafninu „Líkamsvitund tónlistarfólks“. Kennari verður Heiðbjört Tíbrá Kjartansdóttir, sjúkraþjálfari og tónlistarkennari. Viðfangsefni námskeiðsins er álagsmeiðsli tónlistarfólks, líffærafræði, líkamsbeiting og áhrif líkamsþjálfunar,“ segir Kjartan.

-Þekkingarsetur Þingeyinga

Starfstengt nám sérsniðið að óskum fyrirtækja Þekkingarsetur Þingeyinga er miðstöð símenntunar, háskólanáms og rannsókna í Þingeyjarsýslum.  ÞÞ stendur fyrir námskeiðum og hefur milligöngu um nám í samstarfi við einstaklinga og atvinnulífið. Setrið rekur háskólanámssetur með þjónustu og vinnuaðstöðu fyrir háskólanema  á svæðinu. Einnig er setrið miðstöð rannsókna  á svæðinu,  og hýsir til lengri og skemmri tíma fólk, stofnanir og fyrirtæki sem stunda rannsóknir í héraðinu. Óli Halldórsson, forstöðumaður ÞÞ segir að setrið standi sjálft fyrir stærstum hluta þeirra námskeiða sem haldin eru á svæðinu. „Frá því síðasta haust höfum við verið að breyta áherslum hjá okkur. Áður lögðum við töluverða áherslu á tómstunda-, tungumála- og tölvunámskeið en nú er mest áhersla lögð á starfstengt nám þá ýmist eftir námskrám Fræðslumiðstöðvar atvinnulífsins eða sérsniðin að óskum fyrirtækja. Námskeiðin sem boðið verður upp á í haust taka mið af þessu,“ segir Óli.

Miðstöð rannsóknastarfs

Óli segir hlutverk Þekkingarseturs Þingeyinga vera í meginatriðum þríþætt. „Fyrir það fyrsta er stofnunin hefðbundin símenntunarmiðstöð og starfar sem slík á sínu starfssvæði við hlið annarra níu svæðisbundinna miðstöðva á landinu. Í öðru lagi er stofnunin háskólanámssetur og rekur öflug námsver og þjónustu á því sviði fyrir alla háskólanema á sínu svæði. Það sem skilur Þekking-

bjartsýn á veturinn framundan, en ástandið á vinnumarkaðnum batnaði til muna í vor og er ágætt eins og staðan er í dag. Nú eru 112 manns á atvinnuleysisskrá á svæðinu og þeim mun fækka um næstu mánaðarmót þegar skólarnir byrja, sláturtíð hefst og fiskvinnslan fer aftur af stað hjá Vísi á Húsavík. Þó er ljóst að samdráttur hefur orðið í nokkrum atvinnugreinum. Má þá helst horfa til iðn- og þjónustugreina. Það er helst á tímum sem þessum sem hægt er að ná til einstaklinga innan þessa geira og hvetja þá til þátttöku og virkni í eigin símenntun. Það ætlum við okkur að gera með því að auka samstarf við fyrirtæki í þessum greinum,“ segir Óli.

Bætir, hressir og kætir

arsetur Þingeyinga svo frá flestum hinum símenntunarmiðstöðvunum er svo það að stofnunin er miðstöð rannsóknastarfs á norðausturhorni landsins og bæði veitir rannsakendum þjónustu og stundar eigin rannsóknir. Þekkingarsetrið starfar náið með öðrum símenntunarmiðstöðvum á landinu og tilheyrir því stoðkerfi menntakerfisins. Vegna þessa rannsóknahlutverks Þekkingarsetursins er þó eina systurstofnun stofnunarinnar Þekkingarnet Austurlands, en sú stofnun starfar í meginatriðum með nákvæmlega sama hætti, þ.e. hefur ekki eingöngu hlutverki að gegna á sviði símenntunar heldur líka rannsókna. Síðastliðinn vetur höfðum við

frumkvæði að samstarfi við Vinnumálastofnun, Framsýn stéttarfélag, FélagsþjónustuÞingeyingaogHúsavíkurdeild Rauða Kross Íslands um málefni atvinnuleitenda í héraðinu. Eitt af markmiðum samstarfsins var að stuðla að símenntun atvinnuleitenda og búa þá undir endurkomu á vinnumarkaðinn. Við búum að því samstarfi og munum halda því áfram í vetur og leggjum okkur fram við að þjónusta atvinnuleitendur á sem bestan hátt bæði með námskeiðum fyrir þá og náms- og starfsráðgjöf,“ segir Óli

Mörg sóknarfæri

Hann segir að ýmis sóknarfæri séu á komandi vetri. „Við horfum

Við horfum bjartsýn á veturinn framundan, en ástandið á vinnumarkaðnum batnaði til muna í vor og er ágætt eins og staðan er í dag.

Þó ÞÞ starfstengt nám fái aukna áherslu í vetur, segir Óli að tómstundir og afþreying séu ekki látin sitja á hakanum. „Við bíðum mjög spennt eftir að sjá hvernig íbúar á starfssvæðinu munu taka í nýjan lið hjá okkur sem við köllum Bætir, hressir, kætir og snýst kannski meira um afþreyingu og tómstundir en störf fólks. Með þessum lið er ætlunin eins og nafnið ber með sér að bæta, hressa og kæta þá sem munu taka þátt í þessu með okkur. Undir þessum flokki ætlum við að bjóða upp á fjölbreytta dagskrá sem felur í sér ýmist fyrirlestra sem byggja á fræðilegum grunni eða léttmeti, örnámskeið sem geta verið til gagns eða ánægju eða hvort tveggja og svo skemmtilegar kvöldstundir þar sem þátttakendur útbúa mat eða sælgæti,“ segir Óli.

Menntun, námskeið og nýsköpun • 29

-Þekkingarnet Austurlands

Þekkingarsamfélagið styrkt Þekkingarnet Austurlands hefur á tíu árum þróast frá því að vera eins manns stofnun yfir í tólf manna stofnun með fimm starfsstöðvar víða um Austurland, þar sem boðið er upp á náms- og starfsráðgjöf , aðstöðu til náms og stuðning bókasafnsfræðings og kennara  við nemendur.   Stefanía Kristinsdóttir, framkvæmdastjóri ÞNA, segir að með góðu samstarfi við sveitarfélög, fyrirtæki og stofnanir leitist ÞNA við  að styrkja innviði og þróun þekkingarsamfélagsins í dreifðum byggðum landsins. Stefanía segir að tilurð ÞNA á Austurlandi hafi orðið til þess að auka verulega framboð á símenntun og fullorðinsfræðslu á Austurlandi, þá hafi verið byggð upp aðstaða og þjónusta fyrir nemendur í dreifnámi á háskólastigi, enda hafi fjöldi þeirra tvöfaldast á síðustu fimm árum. „ÞNA býður fyrirtækjum og stofnunum á Austurlandi upp á margvíslega þjónustu, sérsniðin námskeið, námsráðgjöf og markvissa greiningu og ráðgjöf (stefnumótunarferli er varðar starfsþróun og símenntunarstefnu fyrirtækja). ÞNA hefur með ráðgjöf sinni og þjónustu orðið til þess að margir hafa farið aftur í nám á fullorðinsaldri,“ segir Stefanía. Markmið ÞNA eru víðtæk og ná meðal annars yfir: að auka framboð á símenntun og fullorðinsfræðslu, veita einstaklingsmiðaða þjónustu til íbúa varðandi nám og starf, raunfærnimat í verkgreinum, Markviss ráðgjöf til fyrirtækja, fjölgun háskólanemua og auka framboð á háskólanámi í dreifnámi, stuðla að þróun staðbundins háskólanáms í samstarfi við stofnanir og sérfræðinga á Austurlandi og stuðla að uppbyggingu og þróun rannsókna og rannsóknanáms á Austurlandi. Hún segir að ástandið á atvinnumarkaði á Austurlandi sé nokkuð gott miðað við landið allt og stöðuna eins og hún var í vor. „Búist er við neikvæðri þróun með haustinu og auknu atvinnuleysi. ÞNA er í góðu samstarfi við Vinnumálastofnun og aðila vinnumarkaðarins um þróun úrræða fyrir atvinnuleitendur. Þar er horft til námskeiða, ráðgjafar, áhugasviðsgreininga og raunfærnimats sem mögulegra úrræða.  Þessi úrræði má tvinna við það námsframboð sem þegar er í boði hjá framhalds- og háskólum sem og úrræði tengd starfsþjálfun,“ segir Stefanía. Framundan eru fjölbreytt námskeið, bæði tómstunda og starfstengd námskeið. „Síðari ár hefur verið lögð áhersla á að þróa lengri námskeið fyrir ákveðna hópa oft í samstarfi við sveitarfélög, stofnanir, fyrirtæki og hópa á svæðinu sem mótað hafa hugmyndir að námskeiðum í samráði við starfsmenn ÞNA,“ segir Stefanía

Vopnafjörður

Dæmi um námskeið á haustönn:

Egilsstaðir Neskaupstaður

• Hönnunarnám í samstarfi við Menningaráð Austurlands með áherslu á þjálfun í hönnun og efnismeðferð. Markhópurinn er handverksfólk á Austurlandi.   • Meistari Megas, námskeið um líf og starf, lög og ljóð Meistarans. Áhersla á náttúrusýn, slangur og hæðni í verkum Megasar. • Menningartengd ferðaþjónusta á Vopnafirði, áhersla á sögu Vesturfara og heiðarbýla. • Frumkvöðlanámskeið fyrir innflytjendur. • Rússneska fyrir byrjendur í fjarnámi • Nýjar leiðir - námskeið fyrir fiskvinnslufólk á Hornafirði • Evrópunámskeið, krass- kúrs fyrir þá sem vilja vita um hvað málið snýst

Reyðarfjörður

Starfsstöðvar ÞNA Höfn í Hornafirði

www.tna.is

A L Ó K S ILBOÐ! T

536 5 E R I P S .6“ ACER A jörtum 15 rum og b

stó orði og lva með tö r fa g eð talnab u m Öfl ð r o b gja la gilegt lyk ugur tveg fl æ Ö Þ . . r a já s k s ertimú 250GB ynslóð sn k ta s ja luminni, ý s n n in v B rt. gjörvi, 3G 00 skjáko 2 3 n o e d kjarna ör ATi Ra iskur og harður d

0 0 9 . 9 11

I K O P K A B U FARTÖLV TT MEÐ! RÍ F R I G L Y F R ALLAR TECAIR SKUR FARTÖLVUTÖ TTI Á 30% AFSLÆ

WWW.SVAR.IS

SÍÐUMÚLA 37 - SÍMI 510 6000

30 • Menntun, námskeið og nýsköpun

Daníel Rúnarsson, Vöru- og markaðsstjóri og Rúnar Sigurðsson Framkvæmdastjóri hjá Svar tækni. Ljósmyndir Ingó.

Leiðandi á fistölvumarkaði -Svar tækni kynnir spennandi og litríka kosti fyrir skólafólk Þegar litið er yfir skólastofur á framhalds- og háskólastigi í dag er ekki óalgengt að sjá glampann af ótal fartölvuskjám sem lýsa upp andlit áhugasamra nemenda. Daníel Rúnarsson, Vöru- og markaðsstjóri hjá Svar tækni, segir að fartölvan gegni orðið lykilhlutverki í kennslu í dag og bjóði Svar tækni því upp á fjölbreytta möguleika fyrir námsmenn, allt frá örsmáum og stílhreinum fistölvum og upp í fartölvur með allt að átta tíma rafhlöðuendingu, sem kemur sér vafalaust vel fyrir óstundvísa stúdenta sem missa af þeim sætum sem eru í seilingarfjarlægð við innstungur. Daníel segir að tölvunotkun við kennslu hafi stóraukist á undanförnum árum og það megi segja að fartölvan sé orðin ákveðin miðpunktur, bæði í samskiptum nemenda og kennara utan skólastofunnar sem og í dreifingu og miðlun kennsluefnis. „Flestir framhalds- og háskólar eru svo

„Þetta gefur fólki möguleika á að vera án rafmagns allan skóladaginn og veitir þar með mun meira frelsi,“ segir Daníel. með eigin upplýsingakerfi sem eru aðgengileg á netinu og algengt er að kennsla geri ráð fyrir því að nemendur séu með eigin tölvu í kennslustund,“ segir Daníel.

Fistölvur á stærð við bók

Kröfur námsmanna geta verið æði misjafnar að sögn Daníels, en sumir vilji litlar og meðfærilegar tölvur á meðan aðrir vilji stóra og skýra skjái. Hann bendir á að Svar tækni, sem er sölu- og þjónustuaðili fyrir Acer á Íslandi, séu nú

að kynna nýja línu sem heitir Timeline og býður upp á sex til átta klukkustunda rafhlöðuendingu. „Þetta gefur fólki möguleika á að vera án rafmagns allan skóladaginn og veitir þar með mun meira frelsi,“ segir Daníel. Hann segist verða var við aukinn áhuga á léttari og meðfærilegri tölvum hjá viðskiptavinum sínum og bendir á svokallaðar fistölvur í því samhengi. „Fistölvur eru fartölvur í smærri kantinum, allt niður í að

vera ekki stærri en hefðbundin bók og undir einu kílói að þyngd. Þær fást líka upp í ellefu tommu skjá sem er þá líkara stílabók að stærð,“ segir Daníel. Hann segir að Acer standi sérlega vel að vígi á fistölvumarkaðnum. „Fistölvurnar eru í raun sérstakur markaður út af fyrir sig, en á þeim markaði er Acer með yfir helmings markaðshlutdeild á heimsvísu sem er ótrúlegur árangur. Acer fistölvurnar skera sig líka úr fjöldanum því þær eru fáanlegar í fjölmörgum litum, svo sem bláum, hvítum, bleikum, rauðum, brúnum og auðvitað svörtum. Helsti kostur þeirra er þó auðvitað verðið en þær eru afar hagkvæmar en þrátt fyrir það er þriggja ára ábyrgð á þeim eins og á öllum Acer fartölvum frá Svar tækni,“ segir Daníel.

Metnaður í þjónustu

Daníel segir að Acer hafi alla tíð verið mjög samkeppnishæfar og Acer fistölvurnar eru fáanlegar í öllum regnbogans litum.

telur að fullyrða megi að Acer fartölvur séu bestu kaupin á markaðnum í dag. „Þær eru í flestum tilfellum ódýrastar en jafnframt mjög vel búnar og með þriggja ára ábyrgð. En við viljum ekki bara selja tölvurnar ódýrt heldur líka veita góða þjónustu og því er það okkur alveg jafn mikilvægt að þjónusta tölvuna eins og að selja hana,“ segir Daníel. Bilanatíðni Acer er þó með því besta sem gerist að sögn Daníels og segir hann að því megi þakka að Acer sé ávallt með þeim fyrstu til að tileinka sér nýja tækni sem bætir endingu og nýtingargildi tölvunnar. „Sem dæmi má nefna sérstaka vörn fyrir harða diska sem virkar þannig að ef tölvan nemur hristing, til dæmis vegna þess að hún hefur dottið í gólfið, fer harði diskurinn í hlé til að reyna að koma í veg fyrir gagnatap, en slíkt getur auðveldlega gerst ef ekki er varlega farið. Jafnframt hefur Acer þróað tækni sem kallast SignalUp sem ætlað er að auka drægni þráðlauss netsambands,“ segir Daníel.

32 • Menntun, námskeið og nýsköpun

Starfsfólkið mesta auðlind fyrirtækja -Þjónustufyrirtækið Vinnuvernd sinnir meðal annars fjölbreyttu fræðslustarfi Vinnuvernd er þjónustufyrirtæki sem sérhæfir sig á sviði vinnuverndar, heilsuverndar og heilsueflingar. Þjónusta Vinnuverndar miðar að því að aðstoða fyrirtæki og starfsmenn þeirra við að bæta öryggi, líðan og heilsufar á vinnustað og á þann hátt að draga m.a. úr fjarvistum. Hjá Vinnuvernd starfa læknar, hjúkrunarfræðingar, sjúkraþjálfarar, lýðheilsufræðingur, vinnuvistfræðingur og sálfræðingar sem allir sinna fjölbreyttum verkefnum. Alls er þetta 1214 manna teymi. Sem dæmi um þjónustuþætti má nefna trúnaðarlæknisþjónustu, úttektir á vinnuaðstæðum, vinnuvistfræðilega ráðgjöf, heilsufarsmælingar, áhættumat, vinnu við eineltismál, áfallahjálp, ýmis konar fræðsla, námskeið og margt fleira. Einnig hafa sérfræðingar Vinnuverndar aðstoðað fjölmörg fyrirtæki við að skipuleggja heilsueflingu til lengri tíma.

Aldrei mikilvægara

Valgeir Sigurðsson hjá Vinnuvernd segir það er líklegast aldrei hafa verið mikilvægara en nú að fyrirtæki sinni vinnuog heilsuverndarstarfi. „Starfsfólkið er mesta auðlind fyrirtækja og má segja að það sé lykilatriði að hlúa vel að því við uppbyggingarstarfið sem framundan er. Bæði starfsmenn og stjórnendur eru vængbrotnir eftir áföll síðastu 10-12 mánaða, víða hefur fólki verið

Hann segir að síðastu mánuði hafi starfið hjá Vinnuvernd snúist talsvert um þau áföll sem orðið hafa í samfélaginu. Ýmsum áfallaverkefnum hafi verið sinnt og það hafi verið unnið með þau innan sem utan vinnustaðanna. „Nú þegar ný inflúensa (H1N1) hefur skotið sér niður hafa hjúkrunarfræðingar okkar og læknar aðstoðað fyrirtæki við viðbraðgsáætlanir þar sem menn leggja það niður fyrir sér hvernig best sé fyrir vinnustaðinn að búa sig undir og bregðast við þessum vágesti. Þessi vinna hefur verið unnin samkvæmt þeim leiðbeiningum sem sóttvarnarlæknir hefur gefið út,“ segir Valgeir.

Stuðningur stéttarfélaga Valgeir segir það er líklegast aldrei hafa verið mikilvægara en nú að fyrirtæki sinni vinnuog heilsuverndarstarfi. Ljósm. Ingó.

fækkað, starfshlutfall fært niður eða laun og fríðindi skert. Engu að síður er launakostnaður stærsti einstaki kostnaðarliðurinn í öllum rekstri og það er mjög mikilvægt að leggja rækt við uppbygginguna á öllum vinnustöðum. Vinnuverndarstarfið er líklegast ódýrasta ráðgjafaþjónusta sem völ er á nú í dag og það er hægt að gera býsna margt fyrir lítið fjámagn. Verkefni sem ná beint til starfsmanna og eru sýnileg á vinnustaðnum eru mjög mikilvæg um þessar mundir, „segir Valgeir.

Fræðsla og námskeið

Allt frá upphafi hefur Vinnuvernd sinnt fjölbreyttu fræðslustarfi sem hefur farið fram í formi fræðslufunda og námskeiða, auk þess sem Vinnuvernd sendir mánaðarlega fræðslupistla til þeirra fyrirtækja sem hafa gert þjónustusamninga við fyrirtækið. Valgeir segir að áhersla hafi verið lögð á að hafa fræðsluerindi og námskeið stutt og hnitmiðuð. „Tíminn er dýrmætur auk þess sem ýmsir starfshópar eru óvanir því að sitja lengi og hlusta. Snörp nám-

skeið með virkri þátttöku eru því það sem við höfum boðið uppá. Meðal fræðslufunda og námskeiða má nefna skyndihjálp, einelti, líkamsbeitingu, streitu og áföll og gerð áhættumats á vinnustað. Nú síðast höfum við boðið uppá fyrirlestur þar sem fjallað er um sóttvarnir á vinnustað í tengslum við heimsfaraldur inflúensu (H1N1). Flestir fræðslufundir og námskeið fara fram á vinnustöðum og reynum við að tengja efnistök og framsetningu hverju fyrirtæki og starfshóp fyrir sig,“ segir Valgeir.

Að sögn Valgeirs átta sig ekki allir á því að fjölmörg stéttarfélög styðja ríkulega við námskeiðahald á vinnustöðum. „Segja má að stéttarfélögin hafi þetta hvert með sínu lagi. Full ástæða er til þess að nefna framgöngu Eflingar – stéttarfélags sérstaklega en félagið hefur stutt dyggilega við fræðslustarf í fyrirtækjum og innan stofnana. Annars er bjart framundan og þó ótrúlegt megi virðast er Vinnuvernd að stækka og eflast. Fjölmargir stjórnendur hér á landi eru fyrir nokkru búnir að átta sig á því að það er hagkvæmt að sinna vinnuog heilsuverndarstarfi og heilsueflingu á vinnustað og ég á ekki von á öðru en þeim muni fjölga í framtíðinni,“ segir Valgeir.

Menntun, námskeið og nýsköpun • 33

verið sívaxandi þáttur í starfseminni hjá Sýni. Áhersla hefur verið lögð á að aðlaga námskeiðin að þörfum hvers fyrirtækis eða hóps. Til að mæta þörfum fyrirtækja úti á landsbyggðinni hafa starfsmenn RÞS haldið námskeið um allt land. Hafa þau auk þess verið haldin á nokkrum tungumálum með aðstoð túlka svo að efnið skili sér sem best til þeirra sem ekki hafa full tök á íslensku. Og loks hefur efni sem dreift er verið þýtt á nokkur tungumál. „Í umræðu um heilsueflingu og vellíðan á vinnustað hefur umræða um mataræðið verið vanrækt,“ segir Snorri. „Við höfum því boðið fyrirtækjum og stofnum upp á námskeið sem við köllum Borðum betur. Í þessu samhengi höfum við aukið áherslu á mataræði og fjölbreytni í hráefnisvali og þróað ýmis námskeið á því sviði. Meðal annars má nefna matreiðslunámskeið þar sem hressir krakkar koma og matreiða og borða saman.”

Rannsóknarþjónustan Sýni ehf. setur á stofn matvælaskóla Nú er að taka til starfa nýr skóli á höfuðborgarsvæðinu. Ber hann nafnið Matvælaskólinn hjá Sýni. Hann er starfræktur af Rannsóknarþjónustunni Sýni ehf. sem var upphaflega stofnuð sem rannsóknarstofa fyrir matvæla- og fóðuriðnað. Snorri Þórisson, matvælafræðingur og framkvæmdastjóri Sýnis, segir að Matvælaskólinn hjá Sýni sé hugsaður sem umgjörð utan um fjölbreytt

námsefni fyrirtækisins og samstarfsaðila þess og verða fjölmörg námskeið í boði hjá skólanum. Rannsóknarþjónustan Sýni ehf. var stofnuð 1. apríl 1993. Þótti gárungunum dagsetningin benda til þess að um grín væri að ræða, þ.e. að einkarekin rannsóknarstofa ætti litla framtíð fyrir sér. Hjá Sýni starfa nú 14 manns, þar af níu háskólamenntaðir, sumir með áratuga reynslu í þjónustu

við matvælaiðnaðinn. Dótturfyrirtæki Sýnis, Promat ehf. er rekið á Akureyri og þar eru þrír starfsmenn. Snorri segir að öll verkefni sem Sýni tekst á við snúist um matvæli og gæði á einn eða annan hátt. „Til að byrja með voru helstu verkefnin örverumælingar og efnamælingar fyrir framleiðendur í matvæla- og fóðuriðnaði en smám saman jókst áhersla á ráðgjöf og fræðslu.“ Fjölbreytt námskeiðahald hefur

Nýjasta verkefnið

Matvælaskólinn hjá Sýni, nýjasta verkefni Sýnis, er hugsaður sem umgjörð utan um fjölbreytt námsefni fyrirtækisins og samstarfaðilanna og er ætlað að svara mikilli þörf á fræðslu í matvælaiðnaði. Námskeiðum má skipta í grófum dráttum í þrjá flokka: •Gæði og öryggi matvæla. •Hollusta og matseld – t.d. krakkamatur og hópeflisnámskeið þar sem hópar elda og borða saman. •Sérhæfð námskeið t.d. nám fyrir almenna starfsmenn í matvælaiðnaði sem metið er til fimm eininga á framhaldsskólastigi. „Námsskráin er unnin í samstarfi við Fræðslumiðstöð at-

„Í umræðu um heilsueflingu og vellíðan á vinnustað hefur umræða um mataræðið verið vanrækt,“

vinnulífsins, Starfsafl, Landsmennt, Eflingu og Matvælastofnun. Þar er ætlunin að bjóða upp á framhaldsnám sem miðar að því að viðkomandi geti starfað sem gæðastjóri í matvælafyrirtækjum. Einnig viljum við endilega nefna nýtt námskeið sem haldið verður í haust; Stofnun fyrirtækja í matvælaiðnaði, en það fékk styrk frá Starfsmenntaráði. Þá erum við í góðu samstarfi við Þekkingarmiðlun sem býður námskeið varðandi mannauðsmál og stjórnun og Verkís hf. með námskeið um vinnuvernd, öryggismál, neyðarstjórnun og hönnun húsnæðis og búnaðar. Sýni ehf. hefur gert samstarfssamninga við Landsmennt og Starfsafl sem styrkja mörg okkar námskeiða,“ segir Snorri en bendir á í lokin að frekari upplýsingar um starfsemi Matvælaskólans hjá Sýni megi fá á heimasíðunni www.syni.is eða í tölvupósti á netfangið matvaelaskolinn@syni.is

Öryggi og umhverfismál í öndvegi

-Verkfræðistofan Verkís býður meðal annars upp á námskeið á sviði öryggis- og heilbrigðismála. Verkfræðistofan Verkís 2008 er öflugt, leiðandi ráðgjafarog þekkingarfyrirtæki á meginsviðum verkfræði og tengdra greina með áherslu á orkumál. Hlutverk þess og markmið er að veita viðskiptavininum vandaða og faglega ráðgjöf. Þá hefur Verkís boðið upp á námskeið og fyrirlestra á sviði öryggis- og heilbrigðismála á vinnustöðum. Verkís var stofnuð í nóvember 2008 við sameiningu Verkfræðistofu Sigurðar Thoroddsen, Rafteikningar, Fjarhitunar, Fjölhönnunar og RT-Rafagnatækni sem hvert um sig var með áratuga reynslu í ráðgjöf og leiðandi á sínu sérsviði. Dóra Hjálmarsdóttir, deildarstjóri Verkís, segir að í fyrirtækinu sé fyrir hendi sérfræðiþekking sem spannar allar þarfir framkvæmda- og rekstraraðila frá fyrstu hugmynd að nýju verkefni, til aðstoðar við margháttuð rekstrar- og viðhaldsverkefni. Meðal þeirra þjónustu sem fyrirtækið býður er: • Undirbúningur framkvæmda og áætlanagerð. • Hönnun hvers kyns mannvirkja, svo sem íbúðar- atvinnu- og þjónustuhúsnæðis, orkuvera, samgöngumannvirkja og allra þeirra sérkerfa sem þarf í slík mannvirki. • Verkefnastjórnun, bæði við hönnun og á framkvæmdastað. • Framkvæmdaeftirlit. • Umhverfisráðgjöf. • Öryggis- og heilbrigðisráðgjöf. „Styrkur Verkís felst meðal annars í því að á einum og sama stað geta viðskiptavinir okkar sótt alla

Námskeiðin löguð af þörfum fyrirtækja

hefðbundna verkfræðiráðgjöf, auk þeirrar stoðþjónustu sem nú er orðin eðlilegur hluti af undirbúningi og rekstri flókinna verkefna. Verkís leggur sig fram um að sinna þörfum viðskiptavina sinna fljótt og örugglega, og veita trausta ráðgjöf við byggingu og rekstur mannvirkja í sátt við umhverfið og skynsamlega nýtingu auðlinda. Fyrirtækið hefur þjónustað marga af viðskiptavinum sínum í áratugi og talar það sínu máli um viðhorf þeirra til þjónustunnar,“ segir Dóra

Áhersla á öryggi

Um árabil hefur Verkís boðið upp á öfluga öryggisráðgjöf varðandi alla þætti mannvirkjagerðar og almenns rekstrarumhverfis mannvirkja. Þar má nefna áhættugreiningar mannvirkja, brunavarnir, öryggis- og innbrotavarnir, ásamt verkefnum sem snúa að neyðarvörnum veitufyrirtækja svo sem áhættugreiningar, viðbragðsáætlanir og neyðarfjarskipti. Verkís hefur á því sviði boðið viðskipta-

vinum sínum upp á þjálfun í formi æfinga, námskeiða, fyrirlestra og leiðbeininga. Dóra segir að á síðustu árum hafi áherslan á öryggis- og umhverfismál framkvæmda og reksturs farið vaxandi. „Má segja að vakning hafi orðið í þeim málum á Íslandi og hefur Verkís tekið fullan þátt í því að auka veg öryggis- og heilbrigðis á vinnustað með því að auka framboð sitt á þjónustu á því sviði í formi almennrar ráðgjafar, námskeiða, fyrirlestra og ráðstefnuhalds,“ segir Dóra

Verkís hefur staðið fyrir námskeiðum um framkvæmd áhættumats starfa og gerð öryggis og heilbrigðisáætlana. Efni námskeiðanna hefur verið lagað að þörfum fyrirtækja þannig að starfsmenn þeirra, öryggisverðir og öryggistrúnaðarmenn ásamt öðrum sem sinna öryggismálum fyrirtækisins séu betur í stakk búnir að framkvæma áhættumat á sínum vinnustað og fylgja úrbótum eftir. Einnig býður Verkís upp á heilsufarsmælingar og heilsufars- og næringarráðgjöf í samvinnu við Rannsóknarþjónustuna Sýni ehf. Nú þegar heimsfaraldur inflúensu geisar býður Verkís upp á ráðgjöf um smitvarnir í formi fyrirlestra og leiðbeininga til starfsmanna, auk þess að bjóða fyrirtækjum leiðbeiningu við gerð viðbragðsáætlana til að tryggja sem best samfelldan rekstur og öryggi framleiðslunnar. Verkís hefur aflað sér viðurkenningar Vinnueftirlitsins sem alhliða ráðgjafar- og þjónustuaðili á sviði öryggis- og heilbrigðis á vinnustöð-

Síðustu árin hefur Verkís boðið upp á ýmsa fyrirlestra og námskeið á sviði öryggis og heilbrigðis á vinnustöðum. Námskeiðin eru sérsniðin að þörfum hvers viðskiptavinar og haldin hjá Verkís eða hjá viðkomandi viðskiptavini. Meðal þess efnis sem fjallað er um er: • Innleiðing öryggismála hjá fyrirtækjum

• Afbrot og forvarnir • Öryggiskerfi, uppbygging og virkni þeirra • Efling öryggisvitundar starfsmanna • Öryggis- og heilbrigðisáætlun á vinnustað og áhættumat starfa • Öryggishandbók fyrir smærri verktaka og fyrirtæki • Viðbragðsáætlun vegna farsótta

um og er í samstarfi við sérfræðinga á sviði öryggismála og vinnuverndar m.a. Rannsóknarþjónustuna Sýni ehf, Aðgát Eldvarnarþjónustu ehf, Meton ehf, Forvarnir ehf og Magnús Ólafsson sjúkraþjálfara.

Yfir 300 starfsmenn

Starfsemin, og þar með öll þjónusta Verkís, uppfyllir kröfur ISO 9001 til vottaðra gæðakerfa auk þess að fylgja metnaðarfullri stefnu í öryggis- og umhverfismálum. Yfir 300 einstaklingar starfa hjá fyrirtækinu í höfuðstöðvunum í Reykjavík og á sex öðrum stöðum á landsbyggðinni. Rekstur dreifðra útibúa tryggir þekkingu á staðháttum og aðgang viðskiptavina að sérfræðiþjónustu hvar sem er á landinu. Helstu viðskiptavinir Verkís eru opinber- og einkafyrirtæki sem eru m.a. byggjendur, eigendur og/ eða rekstraraðilar vatnsaflsvirkjana, jarðvarmavirkjana, vatns- og hitaveitna, stóriðju, samgöngu-, mennta-, íþrótta-, og heilbrigðismannvirkja. Einnig veitir Verkís ýmsum þjónustufyrirtækjum og verktökum ráðgjöf og þjónustu. • TETRA fjarskipti – námskeið og leiðbeiningar • Eldvarnir og notkun slökkvibúnaðar • Rýmingar og notkun slökkvibúnaðar • Innleiðing öryggismála hjá fyrirtækjum • Neyðarvarnir og neyðarviðbrögð / viðbragðsáætlanir • Smitvarnir.

34 • Menntun, námskeið og nýsköpun

-Margvís – tungumálamiðstöð

Íslenskunám í Eyjafirðinum Margvís hefur undanfarin þrjú ár boðið uppá íslenskunámskeið fyrir útlendinga á Akureyri, Hrísey, Dalvík, Ólafsfirði og Siglufirði. Guðrún Blöndal framkvæmdastjóri segir að grunnhugmyndin með stofnun Margvís hafi verið sú að veita öllum útlendingum á Eyjafjarðarsvæðinu og víðar tækifæri til að sækja námskeið í íslensku. “Tækifæri útlendinga til þess að sækja íslenskunámskeið á þessu svæði voru í raun tilviljunarkennd en markmið okkar var að bæta aðgengið og gera námskeiðahald skilvirkari” segir Guðrún.

Íslenskunám á öllum stigum

Margvís býður uppá almenn íslenskunámskeið á öllum stigum og einnig starfstengd íslenskunámskeið fyrir erlent starfsfólk fyrirtækja þar sem námskeiðin fara fram í fyrirtækjunum og námsefnið er sniðið að þörfum þess. “Við leggjum mikla árherslu á að hafa námskeiðin og námsefnið lifandi og tímana skemmtilega og umfram allt árangursríka. Einnig leggjum við áherslu

“Við leggjum mikla áherslu á að hafa námskeiðin og námsefnið lifandi og tímana skemmtilega og umfram allt árangursríka.

Markmið Marvís er að var að bæta aðgengi útlendinga að fræðslu og gera námskeiðahald skilvirkari.

á að þátttakendur fái tækifæri til að þess að sækja námskeið sem hentar þeirra getu, því þá verður árangurinn að sjálfsögðu meiri,” segir Guðrún.

Reyndir kennarar

Guðrún segir að hjá Margvís

starfi mjög reyndir og metnaðarfullir kennarar sem flestir hafi starfað hjá fyrirtækinu frá upphafi. Tveir þeirra gáfu nýverið út námsbækurnar “Íslenska á allra vörum” I og II ásamt fjölnota efni sem er sérhannað til íslenskukennslu fyrir

útlendinga. Námskeiðahald í íslensku fyrir útlendinga hefst 14. og 15. september, en hægt er að nálgast frekari upplýsingar um námskeiðin og námsefnið á www.margvis.is

Fræðandi gamanleikrit fyrir alla aldurshópa Kraðak er kraftmikið afþreyingarfyrirtæki sem býður m.a. upp á áhugaverðar leiksýningar sem í senn eru fræðandi fyrir áhorfendur og hafa mikið skemmtanagildi. Kraðak reið á vaðið í nóvember á síðasta ári með sýningunni Let´s talk Christmas sem vakti mikla lukku. Í þeirri sýningu tók sjálf Grýla, móðir jólasveinanna á móti gestum og uppfræddi þá um íslensku jólin og hvernig jólahaldinu hér á Fróni er háttað. Anna Bergljót Thorarensen eigandi Kraðaks leikstýrir Let´s talk sýningunum, en höfundur verksins er Snæbjörn Ragnarsson. Þann 15.júlí síðastliðinn frumsýndi Kraðak leikritið Let´s talk local sem er af sama meiði og Let´s talk Christmas nema að viðfangsefnið þetta sinnið er saga Reykjavíkurborgar allt frá landnámi til dagsins í dag, með léttu ívafi og skemmtanagildið

Jóel Sæmundsson leikari klár í slaginn fyrir sýninguna Let´s talk local.

Viðtökurnar á sýningunni hafa verið afbragðsgóðar og áhorfendur einatt gengið út með bros á vör, margsvísari um höfuðborgina.

í fyrirrúmi. Verkið sem flutt er á ensku er sýnt á hverjum degi klukkan 18:00 í koníaksstofunni á Restaurant Reykjavík. Tveir leikarar sjá um flutning á verkinu, en vegna þess hve ört það er sýnt er tvöfalt gengi sem skiptir með sér sýningunum, en það eru leikararnir Anna Brynja Baldursdóttir, Jóel Sæmundsson, Jón Stefán Sigurðsson og Ólöf Hugrún Valdimarsdóttir, en þau

;?yA7G6JI6H@ÓA>CC K>Á ÌGBÖA6

;?6GCÌB H`g{c^c\ { ]Vjhi cc [Zg [gVb 1# ¶ ,# hZeiZbWZg H`g{c^c\ { ]Vjhi cc [Zg [gVb 1 ¶ , hZeiZbW { ha Â^cc^ lll#[V#^h$[_VgcVb

námu öll leiklist í Bretlandi. Viðtökurnar á sýningunni hafa verið afbragðsgóðar og áhorfendur einatt gengið út með bros á vör, margsvísari um höfuðborgina. Verkið verður áfram sýnt í vetur og með haustinu fer Kraðak í samstarf við menntaskóla og elstu bekki grunnskóla. Þar sem sýningin Let´s talk local er öll á ensku verður fléttað saman tveimur námsgreinum sögu og ensku og sýningin verður kynnt námsmönnum sem viðbót við þeirra nám. En Kraðak lætur ekki þar við sitja, hugmyndirnar eru við hvert fótmál. Í bígerð eru fræðandi og skemmtilegar Let´s talk sýningar sem m.a. gera grein fyrir Húsavík, tónlist og Valhöll ásamt því að jólasýningin verður aftur tekin upp fyrir jólin. Það verður því spennandi að fylgjast með framhaldinu hjá Kraðak þar sem uppspretta hugmyndanna er óþrjótandi og úr nægu að moða. Nánari upplýsingar á www. kradak.is

Menntun, námskeið og nýsköpun • 35

Rúnar Unnþórsson framkvæmdastjóri. Ljósmyndir Ingó

Fyrstu frumkvöðlarnir útskrifast hjá Keili

Fólkið sem við þurfum fyrir hið nýja Ísland Fyrstu nemendur í frumkvöðlafræðum í Skóla skapandi greina hjá Keili, 11 talsins útskrifuðust nú í sumar. Rúnar Unnþórsson, framkvæmdastjóri Orku- og tækniskóla Keilis, segir að margir útskriftarnemar séu þegar farnir af stað með fyrirtæki og nokkrir þeirra auk þess komnir með aðstöðu á Ásbrú, sem menn þekktu hér áður sem Varnarliðssvæðið á Keflavíkurflugvelli. Þar er aðstaða fyrir frumkvöðlana í frumkvöðlasetrinu Eldey og meðal nýjunga í vetur eru að í skólanum verður aðstaða til frumgerðasmíðar og verkstæðisaðstaða. Nýr hópur frumkvöðla er að hefja nám í skólanum nú í september. „Frumkvöðlanámið var skipulagt af forvera mínum, Magnúsi Árna Magnússyni, sem nú gegnir stöðu forstöðumanns Félagsvísindastofnunar Háskóla Íslands, Jóhanni Malmquist, prófessor við Verkfræðideild HÍ, og Sigríði Ingvarsdóttur, framkvæmda- og rekstrarstjóra frumkvöðlaseturs Nýsköpunarmiðstöðvar Íslands,“ segir Rúnar. Hann tók við starfi Magnúsar á vormánuðum og fylgdi því fyrsta frumkvöðlahópnum síðustu metrana.

Komu með eigin viðskiptahugmyndir

„Þessir fyrstu útskriftarnemendur í frumkvöðlafræðum hófu námið með sínar eigin viðskiptahugmyndir og þróuðu þær undir handleiðslu kennara skólans. Viðskiptahugmyndirnar voru afar fjölbreyttar og sem dæmi má nefna nýja græna og hagkvæma lausn á sorphirðu, græna orkuframleiðslu úr viðarkurli, fiskeldi, framleiðslu á próteini, sérstaklega

til enda.“ Og við útskriftina kastaði Rúnar fram spurningunni: „Er það ekki einmitt fólkið sem við þurfum fyrir hið nýja Ísland?“

Gekk vel að afla styrkja

ætlað fyrir konur, heilsukodda og íslenska teframleiðslu. Markmiðið með náminu í frumkvöðlafræðum er að nemendur læri ákveðna aðferðafræði við að þróa viðskiptahugmyndir og í lok námsins hafi hver og einn fullþróað sína viðskiptahugmynd þannig að hún sé tilbúin til að leggja hana undir fjárfesta. Útskriftarnemendurnir skiluðu allir af sér vel ígrunduðum og vel útfærðum viðskiptaáætlunum.“ Rúnar segir ennfremur að framkvæmd nokkurra viðskiptaáætlana sé þegar komin af stað og bætir við að sannir frumkvöðlar, eins og þeir sem útskrifaðir hafi verið í sumar, séu stöðugt að fá nýjar viðskiptahugmyndir. „Sú aðferðafræði sem nemendur okkar hafa tileinkað sér í vetur gerir þeim mögulegt - með skilvirkum hætti - að meta og útfæra hugmyndir sínar og fylgja þeim vænlegustu

Þess má geta að nemendur voru látnir skrifa umsóknir um styrki vegna hugmynda sinna og tókst þeim að afla rúmlega ellefu milljóna króna með þeim hætti. Umsóknirnar skrifuðu nemendur sjálfir en með aðstoð kennara sinna. Rétt er að taka fram að ekki sendu allir inn umsóknir sem sýnir að afrakstur þeirra sem það gerðu var svo sannarlega með ágætum. Jafnvel hefur spurst að þeir sem ekki sendu inn styrkumsóknir nagi nú neglur sínar þegar þeir sjá hversu vel hinum gengur enda ástæða til að ætla að velgengnin hefði verið svipuð hjá öllum hópnum ef á það hefði reynt. „Árangur nemendanna bæði í náminu sjálfu og á þessu sviði má ekki

síst þakka þeim góðu kennurum sem skólinn hefur á að skipa. Þeir hafa áratugareynslu í stofnun fyrirtækja, rekstri, gerð viðskiptaáætlana og öðru sem nýtist frumkvöðlum. Við þetta má bæta að ómetanlegt tengslanet myndast meðan á náminu stendur og afrakstur sést best á því að margir frumkvöðlanna eru þegar farnir að ræða mögulegt samstarf innbyrðis í nýjum verkefnum.“

Fleiri spennandi námsbrautir hjá orku- og tækniskólanum

Frumkvöðlanám er ekki eina námið til háskólagráðu sem í boði er hjá Keili. Í haust hófst nám í orkutæknifræði og mekatrónískri tæknifræði til BS gráðu við skólann. Námið er eins og frumkvöðlanámið skipulagt í samvinnu við Háskóla Íslands. Markmið Orku- og tækniskóla Keilis er að útskrifa nemendur með fram-

„ . . .má ekki síst þakka þeim góðu kennurum sem skólinn hefur á að skipa. Þeir hafa áratuga reynslu í stofnun fyrirtækja, rekstri, gerð viðskiptaáætlana og öðru sem nýtist frumkvöðlum.“ úrskarandi þekkingu og færni á sínu kjörsviði ásamt því að hafa náð að virkja og efla sköpunargleðina. Aðstaða til kennslu er til fyrirmyndar. Verkleg kennsla mun fara fram í sérstöku rannsóknarsetri í orkufræðum sem staðsett er í húsnæði skólans.

Ásbrú orðin að frumkvöðlasamfélagi

Varnarliðssvæðið sem nú nefnist Ásbrú hefur á undra skömmum tíma breyst í samfélag frumkvöðla, fræða og atvinnulífs. Þar er m.a. stærsti háskólagarður Íslands og þarna fá nemendur húsnæði á afar góðum kjörum. Rúnar segir að í vetur hafi íbúar á svæðinu verið um 2000 en vel sé hægt að bæta þar mörgum við enn. Þeir sem stunda nám sem er metið lánshæft hjá Lín eiga rétt á íbúðum á þessu svæði á hagstæðum kjörum. Á Ásbrú er mikil og góð þjónusta sem hefur vaxið hratt þetta fyrsta ár. Þar er grunnskóli, leikskóli, frístundaskóli, félagsmiðstöð unglinga og meira að segja glæsilegur fjölskylduvænn veitingastaður og kaffihús sem tekur um 100 manns í sæti. Íþróttahús og líkamsræktaraðstaða var opnuð í desember 2007 og geta íbúar á Ásbrú nýtt sér hana gegn vægu gjaldi. Samkaup reka matvöruverslun á svæðinu og í vetur var opnuð þarna hársnyrtistofa. Nánari upplýsingar um svæðið í heild má nálgast á heimasíðu Ásbrúar, www.asbru.is. www.keilir.net

36 • Menntun, námskeið og nýsköpun

Fræðslusjóðir atvinnulífsins á landsbyggðinni styrkja stöðugt fleiri einstaklinga til náms Landsmennt , Sveitamennt og Ríkismennt eru fræðslusjóðir verkafólks á landsbyggðinni. Aðildarfélögin eru 17 og er þar um að ræða stéttarfélög innan Starfsgreinasambands Íslands (SGS) utan þriggja aðildarfélaga þess á höfuðborgarsvæðinu sem standa að Flóabandalaginu. Helstu verkefni sjóðanna eru að sinna stuðningsverkefnum og þróunar-og hvatningaraðgerðum í starfsmenntun. Sjóðunum er ætlað að styrkja rekstur námskeiða og stuðla að nýjungum í námsefnisgerð ásamt því að veita einstaklingum, verkalýðsfélögum og vinnuveitendum beina styrki vegna símenntunar og endurmenntunar. Landsmennt er stærstur þessara þriggja sjóða og tengist kjarasamningi Samtaka atvinnulífsins og verkalýðsfélaga SGS á landsbyggðinni (ca. 22.000 manns), Ríkismennt er þróunar og símenntunarsjóður um 2.500 starfsmanna ríkisins á landsbyggðinni innan sömu félaga og Sveitamennt er starfsmenntunarsjóður um 3.500 starfsmanna sveitarfélaga á landsbyggðinni innan aðildarfélaga SGS. Allir þrír sjóðirnir starfa eftir svipuðum markmiðum og eiga fyrst og fremst að auka möguleika fyrirtækja, sveitarfélaga og stofnana þeirra og ríkisstofnana á að þróa starfssvið sitt þannig að það samræmist kröfum sem gerðar eru á hverjum tíma og efla starfs-

menntun starfsmanna svo þeir verði færari til að takast á við stöðugt fjölbreyttari verkefni. Kristín Njálsdóttir, forstöðumaður sjóðanna, segir að árlega sæki rúmlega 3.000 manns í sjóðina um einstaklingsstyrki vegna námskeiða eða formlegs náms. Hæsta nýtingarhlutfallið sé hjá félagsmönnum innan Sveitamenntar, eða um 20% árlega, en hjá Landsmennt og Ríkismennt sækja milli 12 og 14% félaga árlega um styrki vegna náms/námskeiða. Hámarksstyrkveiting á ári er 75% af heildarkostnaði en getur þó aldrei orðið hærri en 60.000 krónur. Þá eiga félagsmenn rétt á styrk vegna meiraprófs að

upphæð 100.000 krónur hjá öllum sjóðunum en hver einstaklingur getur aðeins fengið slíkan styrk einu sinni. Einnig eru styrkt kaup á hjálpartækjum fyrir lestrarog ritstuðning og veittir styrkir vegna tómstundanámskeiða. Einstaklingar sækja um styrki til viðkomandi stéttarfélags á þar til gerðum eyðublöðum sem úthlutar þeim í umboði Landsmenntar, Sveitamenntar og Ríkismenntar. Fyrirtæki innan SA, sveitarfélög landsbyggðarinnar, ríkisstofnanir, stéttarfélög og/eða fræðsluaðilar sækja um styrki til stjórna sjóðanna með því að senda umsókn þess efnis þar sem fram koma helstu upplýsingar vegna viðkomandi fræðsluverkefnis. Til þess að auðvelda vinnuveitendum aðgengi að sjóðunum er hægt að sækja um með rafrænum hætti beint frá heimasíðum sjóðanna. Umsóknir þeirra eru síðan eins og áður sagði afgreiddir af stjórnum sjóðanna sem hittast reglubundið einu sinni í mánuði.

Sjóðirnir tvískiptir

Kristín Njálsdóttir, forstöðumaður fræðslusjóðanna Landsmenntar, Ríkismenntar og Sveitamenntar.

Sjóðirnir eru tvískiptir eins og komið hefur fram, annars vegar styrkir til fyrirtækja, stofnana, stéttarfélaga og fræðsluaðila og hins vegar styrkir til einstaklinga. Vinnuveitendur hafa margir hverjir um land allt orðið meðvitaðir um kosti þess að mennta sitt starfsfólk, ekki síður en stéttarfélögin, en símenntun starfs-

Símenntunarmiðstöðvarnar hafa í raun skipt mestu máli við að koma á menntun fyrir fólk á landsbyggðinni. Ljósm. Ingó.

manna er oftar en ekki lykill að betra starfsumhverfi og aukinni framleiðni. Þá hafa einstaklingarnir sjálfir verið meðvitaðir um mikilvægi þess að mennta sig, en flestir þeirra sem sótt hafa um styrk hafa sótt námskeið utan síns vinnutíma og eru t.d. að sækja nám í framhaldsskólum, iðnskólum eða jafnvel háskólum. Framboð á námi hefur aukist verulega og stöðugt fleiri námskeið gefa einingar til frekara náms og það eru félagsmenn að nýta sér. Einstaklingarnir sem eiga aðild að sjóðunum er það fólk sem vinnur hvað lengstan starfsdaginn á

landsbyggðinni enda nýtir margt þeirra sér kosti fjarnámsins og margir sækja sér menntun sem tengist þeirra vinnu. Ekki má gleyma að nefna símenntunarmiðstöðvarnar sem hafa verið mjög mikilvægar í sambandi við fullorðinsfræðslu almennt og hafa í raun skipt mestu máli við að koma á menntun fyrir fólk á landsbyggðinni. Að sögn Kristínar Njálsdóttur, forstöðumanns, hefur tilkoma fræðslusjóðanna reynst fólki raunveruleg hvatning til að mennta sig og hefur verið ánægjulegt að upplifa aukningu á notkun sjóðanna nánast á hverju ári frá því þeir

Nýsköpun lykillinn að samkeppnishæfi fyrirtækja

-Enterprise Europe Network þjónustar nýsköpun í alþjóðaumhverfinu Einn þáttur í stuðningsumhverfi nýsköpunar á Íslandi er samstarfsnetið Enterprise Europe Network, sem ætlað er að leiða saman og auka samstarf lítilla og meðalstórra fyrirtækja, rannsóknaraðila og háskóla. Enterprise Europe Network þjónustar fyrirtæki og rannsóknaraðila meðal annars með því að koma nýjungum á framfæri erlendis og nálgast nýja tækni eða þekkingu erlendis frá. Þá sér Enterprise Europe Network um að leita að samstarfsaðilum í Evrópu, veita upplýsingar um útboð í Evrópu og leita eftir viðskiptasamböndum tengdum þeim og veita upplýsingar um styrkjamöguleika í Evrópu, bæði tengt 7. rammaáætluninni sem og öðrum áætlunum Evrópusambandsins. Evrópumiðstöð Impru á Nýsköpunarmiðstöð Íslands leiðir Enterprise Europe Network á Íslandi í samstarfi við Útflutningsráð og Rannís. Kristín Halldórsdóttir, verkefnastjóri Enterprise Europe Network á Íslandi, segir að nú þegar öll lönd Evrópu séu nú í alls konar aðgerðum til að sporna við afleiðinum þeirrar hjöðnunar sem nú á sér stað séu viðskiptatækifærin ótalmörg, en sem fyrr þurfa áherslur að taka mið af breyttum væntingum og þörfum markaðarins.

ar rannsóknir sýna að nýsköpun er lykillinn að samkeppnishæfni fyrirtækja og þjóða og líta má svo á að velgengni þeirra stafi fyrst og fremst af getu og færni þeirra til nýsköpunar. Sterk og vel þróuð nýsköpunarumgjörð bæði hjá hinu opinbera og í almennu viðskiptaumhverfi skapar þá nýsköpunarmenningu sem stuðlar að og hvetur til nýsköpunar,“ segir Kristín.

Kristín Halldórsdóttir, verkefnastjóri Enterprise, Europe Network á Íslandi.

Nýsköpun mikilvæg forsenda hagvaxtar

Kristín segir að nýsköpun og tækniyfirfærsla séu mikilvægar forsendur hagvaxtar og velferðar landa um ókomin ár. Auk þess gefi nýsköpun og tækniyfirfærsla hagkerfinu meiri vídd og sé til vitnis um virkni þess. „Alþjóðleg-

Aðstoð til árangurs

Margir samtvinnaðir þættir hafa þar áhrif og má gróflega draga þá saman í þrjá flokka: • Forsendur sem skapast af menntun, hæfu starfsfólki, hugmyndum, rannsóknum, einkaleyfum og grunngerð þjóðfélagsins. • Viðskiptaumhverfi sem myndað er af frumkvöðlastarfsemi, fjármagni, ráðgjöf og hæfni stjórnenda. • Nýsköpunarhvati sem samanstendur af skapandi hugsun, samskiptum og áhuga eða athygli. „Nú sem aldrei fyrr, þarf að taka mið af þessum áhrifavöldum nýsköpunar, því hættan er sú, að þegar vægi einhvers þeirra minnkar, raskist þessi nýsköpunarumgjörð. Íslensk fyrirtæki standa frammi fyrir því að kaupmáttur manna fer minnkandi, aðföng fara hækkandi og fjármagn er

af skornum skammti. Þetta getur leitt til minnkandi áhuga eða getu til nýsköpunar. Því er mikilvægt að hlúa að þessari nýsköpunarumgjörð, þ.a. við drögumst ekki aftur úr í nýsköpun og þróun. Með því dvínar samkeppnishæfni okkar og lífskjör fara versnandi. Þetta er í raun verkefnið sem við stöndum frammi fyrir í dag; Við þekkjum fortíðina, við erum að ná áttum í nútíðinni, og framtíðin sem við komum til með að skapa, er óskrifað blað – hún er í okkar höndum,“ segir Kristín.

Evrópumiðstöð Impru stuðlar að samstarfi í stofnfrumurannsóknum

Kristín segir að í gegn um Enterprise Europe Network hafi ýmis tengslamyndun orðið til á milli fyrirtækja á Íslandi og annarra landa Evrópu. „Meginmarkmiðið er þó alltaf að aðilar fari formlega að vinna saman. Má þar nefna samstarfsverkefni milli aðila innan fiskiðnaðarins, líftæknigeirans og upplýsingatæknigeirans. Ekki má gleyma að aðilar í Evrópu hafa sýnt orkumálum okkar mikinn áhuga. Vonast er eftir samstarfi tengdum þeim málum innan tíðar. Ekki alls fyrir löngu náðust mikilvægir samstarfssamningar í stofnfrumurannsóknum milli Blóðbankans á Íslandi og rannsóknaraðila í Skotlandi og Spáni

Ef þú ert að leita að samstarfsaðilum, styrkjum vegna samstarfsverkefna, þarft að koma þinni vöru eða þjónustu á framfæri og/eða þarft tækni eða þekkingu sem nýtist þínu fyrirtæki má finna nánari upplýsingar á www.een.is fyrir tilstilli Evrópumiðstöðvar Impru á Nýsköpunarmiðstöð. Í þessu tilfelli kom svokallaður „prófíll“ eða beiðni frá Blóðbankanum þar sem þeir óskuðu eftir samstarfi við rannsóknarstofnanir eða fyrirtæki með ákveðna tækni sem þeir vildu tileinka sér í stofnfrumurannsóknum. Þetta leiddi til samninga um tækni- og þekkingaryfirfærslu milli þriggja aðila, Blóðbankans, þekkts vísindamanns í Skotalandi og Stofnfrumubanka Spánar Í kjölfar samningsins mun Blóðbankinn fá aðgang að mikilvægri þekkingu samstarfsaðila á sviði stofnfrumurannsókna en samstarfaðilarnir græða ekki síður á samstarfinu því Blóðbankinn er virt stofnun erlendis. Þess má geta að í kjölfar vinnu Evrópumiðstöðvar og EEN sótti Blóðbankinn um styrk í 7. rammaáætlun ESB í samstarfi við fleiri aðila og var umsóknin samþykkt,“ segir Kristín.

Menntun, námskeið og nýsköpun • 37

ÓBREYTT verð frá haust / vetur s.l. vetri www.myndlistaskolinn.is

2009 - 2010

barna- og unglinganámskeið 3-5 ára miðvikud. 15:15-17:00 3-5 ára Hildigunnur Birgisdóttir laugard. 10:15-12:00 3-5 ára Arkitektúr-Sigr.Maack / Hildur Steinþórsd.

6-12 ára mánud. 15:15-17:00 6 - 9 ára Ína S. Hallgrímsd.Brynhildur Þorgeirsd. þriðjud. 15:15-17:00 6 - 9 ára Ína Salóme Hallgrímsdóttir T: þriðjud. 15:15-17:00 6 - 9 ára Arkitektúr-Sigr.Maack / Hildur Steinþórsd. NÝT miðvikud. 15:15-17:00 6 - 9 ára Anna Hallin fimmtud. 15:15-17:00 6 - 9 ára Anna Hallin eða Gerður Leifsdóttir föstud. 15:15-17:00 6 - 9 ára Björk Guðnadóttir laugard. 10:15-12:00 6 - 9 ára Björk Guðnad. og Ólöf Björnsdóttir fimmtud. 15:00-17:15 8 -11 ára Leirrennsla og mótun - Guðbjörg Kárad. T: mánud. 15:00-17:15 10-12 ára Arkitektúr-Sigr. Maack/Hildur Steinþórsd. NÝT þriðjud. 15:00-17:15 10-12 ára Myndasögur og hreyfimyndir. Þórey Mjallhvít og Lóa Hlín Hjálmtýsdóttir miðvikud. 15:00-17:15 10-12 ára Myndlist, handverk og hönnun T: NÝT Kristín Reynisdóttir, Bjarni Kristjánsson og Þorbjörg Þorvaldsdóttir fimmtud. 15:00-17:15 10-12 ára Teikning / Málun Katrín Briem laugard. 10:00-12:15 10-12 ára Leirrennsla og mótun Guðbjörg Káradóttir og Anna Hallin

K O R P Ú L F S STA Ð I R

6 - 12 ára mánud. 15:15-17:00 6 - 9 ára Korpu þriðjud. 15:15-17:00 6 - 9 ára Korpu fimmtud. 15:15-17:00 6 - 9 ára Korpu föstud. 15:15-17:00 6 - 9 ára Korpu miðvikud. 15:00-17:15 10-12 ára Korpu

Elva Hreiðarsdóttir Brynhildur Þorgeirsdóttir NN Elva Hreiðarsdóttir Brynhildur Þorgeirsdóttir

ungt fólk

T: föstud. 16:00-19:00 13-16 ára Teikn-málun-Þorbj.Þorvaldsd/JBK Ransu NÝT föstud. 16:00-19:00 13-16 ára Leirmótun - Guðný Magnúsdóttir laugard. 10:00-13:00 13-16 ára Myndasögur f. ungt fólk - Bjarni Hinrikss. laugard. 10:00-13:00 13-16 Myndrænar rokkstjörnur - Sara Riel

almenn námskeið teikning

Það er leikur að læra Innritun í kvöld- og fjarnám

Kvöldskóli

Fjarnám

Diplómanám

Byggingatækniskólinn

Endurmenntunarskólinn

Raftækniskólinn

Fjölmenningarskólinn

Tæknimenntaskólinn

Upplýsingatækniskólinn

Véltækniskólinn Meistaraskólinn

•

Rekstur og stjórnun í atvinnulífinu - Útvegsrekstrarfræði - Flugrekstrarfræði - Almenn lína í rekstri og stjórnun

Skipstjórnarskólinn Raftækniskólinn

- Rekstrarfræði •

Lýsingarfræði

•

Lýsingarhönnun

Véltækniskólinn Meistaraskólinn

mánud. 17:30-21:30 Teikning 1 Eygló Harðardóttir miðvikud. 17:30-21:30 Teikning 1 Kristín Reynisdóttir þriðjud. 17:30-21:30 Teikning 2 Sólveig Aðalsteinsd. miðvikud. 09.00-11.45 Teikning 1 morgunt. Eygló Harðardóttir miðvikud. 09:00-11:45 Teikning 2 morgunt. Katrín Briem mánud. 17:45-21:30 Módelteikning Þorbjörg Þorvaldsdóttir miðvikud. 17:45-20:30 Módelteikning frh. Katrín Briem fimmtud. 17:30-21:40 Litaskynjun Eygló Harðardóttir

málun þriðjud. 17:30-20:15 Málun 1 - Þorri Hringsson og gestakennari. mánud. 17:30-20:15 Málun 2 - Sigtryggur B.Baldvinsson og gestak. miðvikud. 17.30-20.15 Málun 3 - Mögul. Formsins morgunt.- JBK Ransú fimmtud. 17.30-20.15 Málun 4 - Málað gegnum listasöguna - JBK Ransú laugard. 10.00-12.45 Málun 4 - Módel- og Portretmálun T: Karl Jóhann Jónsson og Birgir Snæbjörn Birgisson NÝT föstud. 09.00-11.45 Málun 1 morguntímar - Þorri Hringsson föstud. 09.00-11.45 Málun 2 morguntímar - Sigtryggur B. Baldvinsson miðvikud. 09.00-11.45 Málun 3 morgunt. Mögul. Formsins.- JBK Ransú föstud. 13:00-15:45 Frjáls málun - Sigtryggur B. Baldvinsson þriðjud. 17:30-20:15 Vatnslitun byrjendur - Ásdís Arnardóttir og gestak. þriðjud. 17:30-20:15 Vatnslitun framhald- Hlíf Ásgrímsdóttir og gestak. miðvikud. 09:00-11:45 Vatnslitun /Teikning morgunt.Hlíf Ásgrímsdóttir fimmtud. 17:30-21:40 Litaskynjun - Eygló Harðardóttir

keramik mánud. 17:30-20:15 þriðjud. 17:30-20:25 miðvikud. 18:00-22:00

Leirkerarennsla Guðbjörg Káradóttir Leirmótun og rennsla Guðný Magnúsdóttir Grundvallaratriði í keramiki - KEV173 Guðbjörg Káradóttir og Guðný Magnúsdóttir

ýmis námskeið fös - lau tími sjá lýs. ÝTT: Listsköpun -Viðskipti - Margrét Sigurðardóttir N miðvikud. 17:30-20:40 Form, rými og hönnun - Sólveig Aðalsteinsd. Brynhildur Pálsd. og Guja Dögg Hauksd. Þ-M-F-F-L tími sjá lýs. InDesign-Photoshop - Magnús Valur Pálss. fimmtud. 17:30-21:40 Litaskynjun - Eygló Harðardóttir

ljósmyndun

Lækkað verð vegna nýrrar reglugerðar

mán og lau. tími sjá lýs. Ljósm. sv/hv - Erla Stefánsdóttir sun og þri. tími sjá lýs. Ljósm. sv/hv frh.-Erla Stefánsd./Vigfús Birgiss. T: NÝT mán og lau. tími sjá lýs. Ljósmyndun stafræn - Brooks Walker þri. og sun. tími sjá lýs. Ljósmyndun stafræn framhald- Brooks Walker. T: NÝT LJÓSMYNDANÁMSKEIÐIN BYRJA 5. OG 6. SEPTEMBER

Innritun lýkur 26. ágúst. Aðstoð við innritun 26. ágúst frá kl. 16 :00 – 19:00.

www.myndlistaskolinn.is

INNRITUN HAFIN Innritun fer fram á www.tskoli.is

sími 551-1990 á skrifstofutíma mán-fim kl.13-17 og fös kl.13-16

38 • Menntun, námskeið og nýsköpun

Ferðamálaskóli Íslands

Eini viðurkenndi, alþjóðlegi ferðamálaskólinn á landinu Ferðamálaskóli Íslands hefur margra ára reynslu í að kenna fólki hvernig taka ber á móti erlendum ferðamönnum sem koma til Íslands og ekki síður þeim sem leiðsegja Íslendingum erlendis. Nám í Ferðamálaskólanum er fjórskipt og skólastjóri er Friðjón Sæmundsson. „Í fyrsta lagi er þetta alþjóðlegur skóli á vegum IATA, alþjóðasamtaka flugfélaga og ferðaskrifstofa. Kennd er ferðaráðgjöf sem er viðurkennd um allan heim enda krafa um að fólk sem sinnir þessum störfum státi af IATA-prófi. Við erum eini skólinn hér sem býður þetta nám og höfum gert í 20 ár,“ segir Friðjón. Í Ferðamálskólanum er einnig kennd IATA UFFTA sölu- og markaðsfræði sem er fyrir alla sem eru í ferðaþjónustu, jafnt ferðaskrifstofur, flugfélög. bílaleigur og smærri fyrirtæki þar sem þekking í sölu- og markaðsfræði tengdri ferðmálum er bráðnauðsynleg. Námsefnið beggja þessara námsbrauta kemur frá IATA UFFTA og prófin sömuleiðis. Allt efni er á ensku en kennslan fer fram á íslensku. Friðjón segir að mikilvægt sé að hafa IATA UFFTA próf enda gildi það um allan heim og gefi fólki möguleika á að starfa á þessu sviði erlendis. Í leiðsögunáminu, sem er þriðja brautin í skólanum, lærir fólk að taka á móti erlendum ferðamönnum. Námsefnið er fjölbreytt, allt frá sögu og bókmenntum að raddbeitingu, tjáningu og framkomu. Námið er

tvær annir og hefst í október og lýkur í maí. Þörfin fyrir leiðsögumenn er gífurleg, enda fjölgar erlendum ferðamönnum hér ár frá ári. Í lokin er tekið próf í þeim tungumálum sem menn velja að sérhæfa sig í. Flestir velja ensku en hins vegar vantar fólk með spænsku-, rússnesku- og jafnvel ítölskukunnáttu því að ferðamönnum frá þessum löndum hefur fjölgað mikið. Nokkuð er um að útlendingar búsettir hér stundi nám í Ferðamálaskólanum og mikill akkur er í að fá þá til að leiðsegja löndum sínum sem hingað koma. Fjórða námsleiðin í Ferðamálaskóla Íslands er fararstjórn erlendis. Á þessari braut lærir fólk um menningu, listir og sögu og heimsálfurnar eru teknar fyrir, hver fyrir sig, sem og valdir ferðamannastaðir. Jóhanna Kristjónsdóttir kennir fólki um Mið-Austurlönd, Sigurður A. Magnússon fjallar um Grikkland, Magnús Björnsson um Kína og Ómar Valdimarsson um Austurlönd fjær. Guðfræði- og trúarbragðafræðsla er í höndum Bjarna Randvers Sigurvinssonar og séra Bjarna Karlssonar. Pétur Óli Pétursson kennir mönnum allt um Rússland og Kjartan Trausti Sigurðsson, sem er með 30 ára starfsreynslu sem fararstjóri erlendis, tekur fyrir Tyrkland, Spán, Portúgal, Kúbu og Kanaríeyjar en á þessum stöðum er hann svo sannarlega á heimavelli. Pétur Björnsson, konsúll Ítala, fræðir um heimsálfurnar sem og Ítalíu.

Friðjón Sæmundsson skólastjóri. Ljósm. Ingó „Þó að kreppi nú að hjá okkur Íslendingum ferðast fólk alltaf eitthvað og ferðalög munu alls ekki leggjast af. Erlendir ferðamenn halda líka áfram að streyma hingað eins og verið hefur. Því má segja að nám í Ferðamálaskólanum sé mjög gagnlegt og gefi mönnum margvísleg atvinnutækifæri,“ segir Friðjón Sæmundsson skólastjóri.

Útskriftarhópur frá Ferðamálaskóla Íslands.

Listir, verkfræði og viðskipti krauma í hverju horni Um miðjan maí mánuð síðastliðinn opnaði Hugmyndahús Háskólanna frumkvöðlasetur þar sem tugir hugmyndaríkra aðila vinna nú hörðum höndum við að þróa spennandi hugmyndir og skapa á sama tíma fjöldamörg atvinnutækifæri sem munu vafalaust koma sér vel fyrir land og þjóð miðað við ástand vinnumarkaðarins í dag. Gunnar Karl Níelsson, verkefnastjóri Hugmyndahúss Háskólanna, segist ekki í nokkrum vafa um að slíkt umhverfi sé nauðsynlegt til að veita fólki þann stuðning sem þarf til að breyta góðri hugmynd í fullmótað fyrirtæki. Hugmyndahús Háskólanna

er samstarfsverkefni Háskólans í Reykjavík og Listaháskóla Íslands. Á meðal markmiða

Hugmyndahússins er að stuðla að stofnun að minnsta kosti 50 fyrirtækja innan tveggja ára sem veiti að minnsta kosti 500 manns atvinnu og að minnsta kosti 3.000 manns nýti sér starfsemi hússins. Nú þegar eru um sjötíu manns með fast aðsetur í Hugmyndahúsinu að vinna að einum 17 mismunandi hugmyndum. Gunnar segir að þó að aðstaðan sé ef til vill frekar hrá þá sé þar allt til alls, þar sé kaffihús, fullkomið vídeóstúdíó af bestu gerð, salur sem rúmar 200 manns í sætum og aðstaða til að taka á móti þeim sem eru ekki með fasta aðstöðu í húsinu.

Svar við markaðshruninu

Hugmyndahúsinu var hrundið af stað sem svari við þörfum markaðarins eftir hrunið, að sögn Gunnars. „Svafa Grönfeldt og Hjálmar Ragnarsson eiga upphaflegu hugmyndina að þessu húsi og vildu með því búa til einhverja aðstöðu þar sem listir, verkfræði og viðskipti myndu krauma í hverju horni. Nú þegar æ fleiri fyrirtæki lognast út af þarf að skapa önnur í staðinn til að viðhalda jafnvægi í atvinnulífinu og við teljum Hugmyndahúsið gera það,“ segir Gunnar. Gunnar segir að Hugmyndahúsið virki í raun sem fyrsti hlekkurinn í „virðiskeðjunni“. „Fólk kemur hingað inn með hugmynd og vinnur að henni með það að markmiði að úr

Hugmyndahús Háskólanna Í Hugmyndahúsi Háskólanna eru fjöldi fyrirtæki þar má m.a. nefna; Exedra, fyrirtækið Clara, RECTV, Medizza og MindGames. Jafnframt hefur aðsetur í húsinu Hugmyndaráðuneytið. Hugmyndaráðuneytið er grasrótarhreyfing sem stuðlar m.a. að nýsköpun á Íslandi. MindGames stefnir að því að setja á markað tölvuleik fyrir farsíma sem stýrt er með litlum og handhægum heilabylgjuskanna. Hann getur lesið hugarástand spilarans og notað það við stjórnun leiksins. Clara er tæplega tveggja ára gamalt fyrirtæki sem hefur frá stofnun unnið að þróun að næstu kynslóðar markaðsrannsóknartóla. Exedra er vettvangur umræðna fyrir valinn hóp áhrifamikilla kvenna úr öllu atvinnulífinu, t.a.m. úr viðskiptum, stjórnmálum, fjölmiðlum, menntamálum, heilbrigðismálum, hópi sérfræðinga og listamanna. RECTV er eitt fullkomnasta upptökustúdíó landsins sem hefur m.a. búnað til beinna útsendinga ofl. Medizza er hugbúnaðarfyrirtæki sem þróar hugbúnað í næstu kynslóð opinna myndlykla. henni verði fullmótað fyrirtæki. Þessir aðilar geta svo fengið aðstoð frá sérfræðingum sem við erum með á okkar snærum sem og stuðning og aðstoð frá öðrum fyrirtækjum sem þegar eru inni í Hugmyndahúsinu. Þá eru stærstu grasrótaraðilar sem eru enn á lífi í húsinu; Stofnun og rekstur fyrirtækja og Hugmyndaráðuneytið,“ segir Gunnar. Hann leggur mikla áherslu á mikilvægi þess að fá stuðning jafningja sem eru gjarnan að ganga í gegn um sömu hlutina þegar kemur að því að stofna og þróa nýtt fyrirtæki og segir það raunar vera skilyrði fyrir veru í húsinu að hjálpast að. „Þegar við metum þær hugmyndir sem okkur berast, metum við þær aðallega út frá því hvort þær bæti einhverju við þann hóp sem fyrir er í húsinni. Til dæmis myndi fjármálafyrirtæki bæta

við heilmiklu gildi fyrir önnur fyrirtæki í húsinu þegar þarf að gera fjárhagsáætlanir og annað slíkt. Þannig reynum við að meta heildaráhrifin sem nýjar hugmyndir kunna að hafa á þann hóp sem við erum með, þetta er því í raun draumaland fyrir hópsálir,“ segir Gunnar.

Tengslanetið nauðsynlegt

Gunnar leggur mikla áherslu á samvinnuna og segir að viðveru í Hugmyndahúsinu fylgi í raun bara tvær kvaðir, annars vegar þarf að mæta og hins vegar að vera reiðubúinn í samvinnu. „Við sjáum að hlutirnir ganga miklu hraðar í slíku umhverfi, en til dæmis við eldhúsborðið heima. Hér getur fólk tengst fólki sem getur ef til vill helmingað tímann sem það tekur að koma hugmynd á koppinn,“ segir Gunnar.

HEFUR ÞÚ HUGMYND? F í t o n / S Í A

Sendu inn hugmynd á n1.is/start

N1 kynnir hugmyndasamkeppni sem er annar áfangi verkefnisins Start09 sem hófst með fjölsóttum hugmyndafundi í Borgarleikhúsinu í júní Markmiðið er að hvetja fólk og fyrirtæki til nýrrar sóknar og uppbyggingar um allt land og leysa nýjar hugmyndir úr læðingi til að auka verðmætasköpun í landinu.

Sendu inn þína hugmynd á n1.is/start Allir geta tekið þátt í samkeppninni, sérfræðingar jafnt sem almenningur, börn og fullorðnir. Eina skilyrðið er að hugmyndin snúist um aukna verðmætasköpun á Íslandi.

Vegleg verðlaun í boði Dómnefnd mun verðlauna myndarlega þær hugmyndir sem skara fram úr. Þar að auki mun N1 leita leiða til að hrinda sem flestum góðum hugmyndum í framkvæmd, t.d. í samvinnu við önnur fyrirtæki.

Dómnefnd skipa Hermann Guðmundsson, forstjóri N1 Margrét Kristmannsdóttir, formaður SVÞ Ragnheiður H. Magnúsdóttir, annar stofnenda Uppsprettu Jeff Taylor, frumkvöðull, stofnandi monster.com Guðjón Már Guðjónsson, Hugmyndaráðuneytismaður

Nánari upplýsingar um innsendingu hugmynda er að finna á www.n1.is/start, heimasíðu verkefnisins.

! A N U B Í SAL RDALSLAUG Í LAUGA

FÍTON / SÍA

Skelltu þér í sund í Laugardalslauginni og prófaðu nýju rennibrautina sem er ein sú glæsilegasta á landinu. Við lofum fjöri og fiðringi!

Sumarafgreiðslutími: Virka daga kl. 6:30–22:30 Helgar kl. 8:00–22:00