Những thay đổi mới của Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp từ năm 2021

Các sửa đổi mới đối với Luật Đầu tư (LĐT) và Luật Doanh nghiệp (LDN) có hiệu lực từ ngày 1 tháng 1 năm 2021 trong khi một số điều khoản đã có hiệu lực từ tháng 9 năm 2020. Có một số thay đổi liên quan đến các ưu đãi và ngành nghề kinh doanh. Các nhà đầu tư nước ngoài sẽ bị tác động nhiều hơn theo hướng tích cực bởi quy định mới.

Với LĐT mới, một số lĩnh vực kinh doanh có điều kiện sẽ mở cửa cho cả nhà đầu tư trong nước và nước ngoài. Dịch vụ trọng tài thương mại, nhượng quyền thương mại, logistics không còn được coi là ngành, nghề kinh doanh có điều kiện. Ngoài ra, Chính phủ sẽ ban hành hai danh mục ngành, nghề kinh doanh hạn chế và có điều kiện đối với nhà đầu tư nước ngoài. Điều này có nghĩa là, trong mọi hoạt động kinh doanh khác, nhà đầu tư nước ngoài sẽ được đối xử như nhà đầu tư Việt Nam.

LĐT mới giảm ngưỡng sở hữu nước ngoài từ 51% xuống 50% để xác định liệu tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài phải đáp ứng các điều kiện trước khi đầu tư. Theo Điều 23 sửa đổi của LĐT quy định, công ty có vốn đầu tư nước ngoài thành lập tại Việt Nam phải tuân theo các điều kiện và thủ tục đầu tư như đối với nhà đầu tư nước ngoài (doanh nghiệp và cá nhân) nếu trên 50% vốn điều lệ được nắm giữ bởi:

a. Một chủ đầu từ nước ngoài hay nhiều chủ đầu tư nước ngoài

b. Doanh nghiệp của một hay nhiều chủ đầu tư nước ngoài hoặc

c. Cả hai: Một/ nhiều chủ đầu tư nước ngoài và doanh nghiệp/ các doanh nghiệp của một/ nhiều chủ đầu tư nước ngoài.

Điều này nhằm tuân thủ các thông lệ quốc tế liên quan đến tinh thần của nguyên tắc tối giản và sẽ tránh được thói quen hiện nay là một công ty có thể bị nhà đầu tư nước ngoài chi phối trên 50% nhưng lãi suất dưới 51%, nhưng vẫn chưa được luật đầu tư hiện hành đối xử bình đẳng như các chủ đầu tư Việt Nam với mục đích hoạt động đầu tư tại Việt Nam. Đối với các công ty công và công ty đã niêm yết, họ sẽ phải tuân theo một quy trình xử lý khác, do mức độ sở hữu mang yếu tố nước ngoài của họ có thể biến động thường xuyên tùy thuộc vào giao dịch trên thị trường chứng khoán.

Thay vào đó, Luật Doanh nghiệp mới không có nhiều thay đổi, chủ yếu là giải quyết các thủ tục hành chính về đăng ký, hoạt động, tái cấu trúc và thanh khoản tài sản công ty. Ví dụ, yêu cầu đăng ký con dấu công ty đã bị bãi bỏ, kèm theo đó, con dấu điện tử đã được pháp luật công nhận.

Để làm đơn giản quy trình và tiết kiệm thời gian, việc đăng ký trực tiếp hay online sẽ đều có hiệu lực pháp lý tương tự nhau. Theo luật hiện hành, sau khi đệ trình online trên cổng thông tin đăng ký doanh nghiệp quốc gia, các công ty phải hoàn thành các thủ tục bằng các đơn từ, hồ sơ đăng ký rườm rà. Trong luật mới sẽ không còn yêu cầu các giấy tờ trên.

Liên quan tới việc bơm dòng vốn vào các doanh nghiệp mới, LDN mới vẫn duy trì thời hạn 90 ngày kể từ ngày phát hành giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp để chuyển nhượng vốn điều lệ. Tuy nhiên một vài ngoại lệ cũng đã được đưa ra, cho phép có các khoản đóng góp bằng hiện vật nhất định trong đó thời gian cần thiết để vận chuyển/ nhập khẩu tài sản hoặc hoàn thành việc thay đổi quyền sở hữu không được tính là một phần của thời hạn 90 ngày.