Je mooiste dag Jaap Stahlie / Janine Wats
Inzending BredaPhoto international photofestival 2014
2
“Het moet vooral een ontspannen feest worden.� Uit: Gemanaged, Fieke en Maarten
3
inzending
Je Mooiste Dag Jaap Stahlie (fotografie) en Janine Wats (tekst) observeren kersverse bruidsparen bij de creatie van hun trouwdag, de ‘mooiste dag van je leven’.
De serie conceptuele beelden (26 in totaal) van Jaap Stahlie voor het project ‘Je Mooiste Dag’ tonen telkens een huwelijksfotograaf in actie: het bruidspaar in kwestie moet zo flatteus mogelijk op de foto. Normaal gesproken zien we in dit genre alleen het ideaalbeeld. Met Stahlie kijken we echter buiten de kaders van de geënsceneerde romantiek, en worden we geconfronteerd met de ontnuchterende context van de trouwfoto’s die straks voor altijd op het nachtkastje zullen staan.
Onlosmakelijk verbonden met deze beelden zijn de interviews van Janine Wats. De teksten geven op hùn beurt weer context aan de beelden van Stahlie. Want dachten wij al een oordeel te hebben over de mensen die op de foto zijn afgebeeld? Wats brengt diepte aan door je kennis te laten maken met de hoofdpersonen in kwestie. Ze laat de comfortabele afstand die Stahlie heeft geschapen weer verdwijnen, als sneeuw voor de zon. Want wat blijkt: de mensen op de foto zijn als jij en ik.
4
“Wij hebben niks met witte duiven.” Uit: Anders, Paticia en Joost
5
motivatie
Songs from the heart: > Echt versus onecht Gaan wij, als iedereen maar authentiek wil zijn, niet juist meer op elkaar lijken?
(…) “Wat is de keerzijde van de romantische erfenis en waarom heeft de romantiek eigenlijk zo’n negatieve bijklank? Gaan wij, als iedereen maar authentiek wil zijn niet juist meer op elkaar lijken? Waar vervalt de bewondering voor de overweldigende natuur in sentimenteel vluchtgedrag? Wanneer strandt de fascinatie voor het verleden in oppervlakkige kitsch?” (‘Songs from the heart’, Geert van Eyck)
De huwelijksdag is een dag waarop mensen vieren dat ze elkaar gevonden hebben. Dat ze de toekomst aandurven met elkaar. Een dag die als alles goed gaat een onvergetelijke herinnering oplevert. Moet opleveren ook, omdat er maanden, soms jaren naartoe wordt geleefd. Omdat de dag enorme voorbereiding vereist. Omdat kosten nog moeite zijn gespaard. En niet in de laatste plaats omdat het zo schijnt te horen.
De huwelijken die we meemaakten bleken vaak de verwerkelijking van een droom: de behoefte om één dag in je leven boven jezelf en de alledaagse werkelijkheid uit te stijgen. Bedoeld of onbedoeld leek de dag vooral in het teken te staan van het regisseren van een moment om nooit meer te vergeten. En terwijl bruidsparen probeerden hun huwelijk een uniek karakter te geven, kwamen zij daarbij vrijwel steeds tot heel vergelijkbare keuzes. Wij denken dat ‘Je Mooiste Dag’ naadloos aansluit bij de Nieuwe Romantiek van BredaPhoto 2014, specifiek bij Onderwerp III, ‘echt versus onecht’. Alle reden voor ons om dit project in te zenden. Janine Wats, Jaap Stahlie
7
Wennen Ramona & Martijn
Ik ben heel zelfstandig geworden, vertelt Ramona. Ik heb een goede opleiding en een drukke baan als IC verpleegkundige. Ik heb gereisd, ik heb een eigen huis en een auto. Martijn viel meteen voor haar profiel op Hyves. Ze leek hem open, warm en knap. En ze woonde net als hij in Almere. Martijn: Wij Jehova’s Getuigen zoeken elkaar vaak op via Hyves. Bij Ramona dacht ik meteen: dit moet wel iets heel speciaals zijn.
Martijn viel meteen voor haar profiel op Hyves.
Na veel gechat en ge-sms gingen Ramona en Martijn samen naar de bioscoop. Naar ‘In pursuit of happiness’. Ja, ja daar was goed over nagedacht, lacht Martijn.
Ramona: Ik was zo zenuwachtig. Ik dacht dat iedereen doorhad dat we daar voor het eerst samen zaten. Als Jehova’s Getuigen ga je namelijk nooit vrijblijvend een relatie aan. Als je date, dan doe je dat in principe met de intentie om uiteindelijk te trouwen. Dat geeft zo’n eerste afspraak natuurlijk een behoorlijke lading.
Ramona: Martijn heeft veel leidinggevende kwaliteiten, dat vind ik belangrijk. Als we getrouwd zijn wordt hij het hoofd van ons gezin. Dan neemt hij voortaan alle belangrijke beslissingen. Ook over de kinderen, bijvoorbeeld... We komen er vast uit, straks. Maar het wordt wel wennen. Ik woon al zes jaar op mezelf.
9
Kruis Wendy & Michiel
Ze stond die ochtend de hele tijd naar buiten te kijken of haar vriendinnen er al aankwamen.
Vorig jaar tijdens hun zomervakantie in Oostenrijk, gebeurde het gelukkig toch. Boven op de berg die ze net hadden beklommen. Wendy: We zaten helemaal alleen op een bankje onder het kruis dat altijd op de top staat. Toen begon Michiel ineens te zeggen: ‘Ja Wen, we kennen elkaar nou al zo lang... ’. Ik dacht meteen: oooh hij gaat het doen! Hij had een heel mooi roze doosje bij zich met een ring. En hij werd zelf ook een beetje emotioneel. Ah, écht leuk!
Ze heeft er wel om gezeurd bij Michiel. Zo van ‘wanneer gaan we nou eindelijk eens trouwen?’. Op een gegeven moment begon ze zich in allerlei situaties af te vragen of dit hèt moment zou kunnen zijn. Zoals op Rhodos, twee jaar geleden.
Ik wou gewoon helemaal niet meer naar beneden.
Wendy: Ik was héél erg gespannen voor mijn vrijgezellendag. Michiel zei nog: ‘Ik hoop niet dat je op onze trouwdag ook zo bent’. En ik zou die dag alles ook graag een beetje willen loslaten. Maar ik betwijfel of dat gaat lukken. Ik ken mezelf, ik ben een enorme control freak.
“Ik hoop niet dat je op onze trouwdag ook zo bent.”
Wendy: Telkens als het gezellig of romantisch was dan dacht ik: nu zou hij het kunnen doen. Maar hij vroeg me niet. Heel die vakantie niet. Ik begrijp eigenlijk nog steeds niet waarom. Toen ben ik er maar niet meer over begonnen.
11
Olifant Mirjam & Lusa
Ik zeg altijd dat Mirjam struikelde omdat ze mij opeens zag lopen, lacht Lusa. Maar zelf houdt ze vol dat het een scheve stoeptegel was.
“Zulke grote vragen los je niet op in je hoofd.”
Na twee weken hebben ze maar eens een gesprekje gevoerd over wat er nou eigenlijk gaande was tussen hen. Mirjam wist niet goed wat ze wilde. Mirjam: Ik was net aangekomen in Engeland. Mijn studie was nog maar amper begonnen. Ik dacht: als ik hier aan begin dan ga ik misschien wel nooit meer terug naar huis. Het leek zo’n enorme stap. Ik vond het verwarrend en eng. Ik had gewoon tijd nodig. Mirjam en Lusa bleven veel met elkaar omgaan. Mirjam: Iedereen om ons heen dacht dat we allang een stel waren, maar dat was niet zo. Het was onduidelijk. Onderwijl liep de spanning tussen hen steeds verder op. Lusa: Die relatie tussen ons was als een olifant in de kamer waar je constant probeert niet naar te kijken. Uiteindelijk hebben Mirjan en Lusa ruim vier maanden om elkaar heen gedraaid. Toen er na de kerstvakantie nog steeds niets gebeurde, begon Lusa afstand te nemen. Lusa: Ik dacht: okay, als het niets wordt met Mirjam, dan heeft dat zo moeten
zijn. Dan vind ik wel iemand anders. Ik begon steeds meer mijn eigen plan te trekken. Mirjam: Nou, dat werkte wel, hoor! Ik voelde de afstand en schrok daarvan. Tja, toen móest ik wel een beslissing nemen. Lusa komt uit België. Zijn familie is Congolees. De verschillen in onze achtergrond zijn groot. Over een relatie tussen mensen uit verschillende culturen zijn de statistieken niet vrolijk. En Lusa is ook nog eens dominee. Ik had vaak gehoord wat een grote druk dat legt op je gezin en je relatie. Ik twijfelde of ik dat wel aan zou kunnen. Ik zei tegen Lusa: ‘ik heb het gevoel alsof ik op de rand van een klif sta’. Toen antwoordde hij: ‘als je mijn hand vasthoudt, dan spring ik me je mee’. Wat op zich natuurlijk nogal een vreemde gedachte is, lacht Mirjam. Maar hij had wel gelijk. Dat gepieker van mij… Zulke grote vragen los je niet op in je hoofd. Terwijl ik al die tijd in mijn hart wel wist dat het zou gebeuren tussen ons.
13
Zegen Jacqueline & Maikel
‘Wij stappen in het huwelijksbootje met God aan het roer’. Het lijkt Jacqueline en Maikel een treffende titel voor op de omslag van de liturgie van hun kerkdienst. Jacqueline: We willen graag de zegen vragen over onze relatie. Als je de zegen krijgt heeft dat een positieve werking. Het is dat stukje extra zekerheid. Met de zegen van God zien we de toekomst met vertrouwen tegemoet.
“Wij stappen in het huwelijksbootje met God aan het roer.”
Maar trouwen is gewoon ook helemaal iets voor mij, hoor, lacht ze. Ik ben namelijk een heel romantisch type. Zo’n witte prinsessenjurk met een wijde rok, een sleep, een sluier met een tiara, daar heb ik mijn hele leven van gedroomd. En we gaan trouwen in een koets met paarden. Fantastisch! Jacqueline en Maikel hebben ook een professionele huwelijksfotograaf. Jacqueline: Dan weet je tenminste zeker dat je mooie foto’s krijgt. Op Kreta tijdens een vakantie hebben ze al eens een fotoshoot gedaan. Die was heel goed gelukt. Ze staan er heel mooi op, heel naturel. Als het maar niet gaat regenen, peinst Jacqueline. Aan de andere kant, van stralende zon ga je knijpen met je ogen en dat zie je dan toch terug op die foto’s.
Zo met alles erop en eraan gaat hun huwelijksdag wel behoorlijk wat kosten. Maar dat maakt Jacqueline en Maikel niets uit. Jacqueline: We hebben er flink voor gespaard. En je bouwt toch aan iets moois om op terug te kijken, zo zie ik het. We investeren in een herinnering, voor later.
15
Wasserij Ilona & Pedro
“Ik voelde me heel licht en vrij.”
Ilona zat eigenlijk nog het meeste met die jurk. Die moest de hele tijd omhoog. Anders zou hij vies zou worden of in elk geval heel nat. Ilona werkt in een wasserij. Ze hebben elkaar ontmoet toen Pedro nieuwe wasmachines kwam plaatsen tijdens een verbouwing. En nu, op hun trouwdag, regende het de hele dag pijpenstelen. Buiten fotograferen was gewoon onmogelijk. Gelukkig bood de fotograaf aan om de fotoreportage de volgende dag over te doen in Avonturenpark Hellendoorn. Ilona: We waren meteen enthousiast. We waren er al wel eens geweest met de kinderen van Pedro. Dat we nu zouden teruggaan met ze, wij als bruidspaar en zij als bruidsmeisjes, ja, dat vonden we een heel leuke gedachte.
Ze hebben overal gefotografeerd: in het doolhof, bij de suikerspinnen en in de wildwaterbaan. Toen werd mijn jurk natuurlijk alsnog nat en vuil, lacht Ilona. In het doolhof moesten we heel lang in één bepaalde pose staan.
De fotograaf deed het voor en dan moesten wij in die houding bevriezen. Dat hield ik op een gegeven moment niet meer vol. Toen ben ik met jurk en al omgevallen. We kwamen niet meer bij! Ik bekijk die foto’s nog regelmatig en dan moet ik altijd lachen. Op je huwelijksdag gaan dingen toch een beetje aan je voorbij. Je hebt zo’n druk programma en je wilt het iedereen het naar de zin maken en zo. Maar nu was de spanning er helemaal af. Ik voelde me heel licht en vrij. Ik dacht: het maakt allemaal niet meer uit. Dit was écht een geweldige dag!
17
Instelling Marianne & Gerben
Ik ben nogal praktisch, zegt Gerben. Ik houd niet van half werk, maar soms moet je gewoon zeggen: ‘dit is het even’. Dus toen Marianne en hij eenmaal in dat bootje zaten met die picknickmand, is hij maar meteen op zijn knieën gegaan. Hij had geen zin om de hele dag te moeten zoeken naar het aller-, allerbeste moment.
“Er gebeuren geen dingen die ik absoluut niet wil.”
Nadat Marianne ‘ja’ had gezegd heeft hij haar een kettinkje gegeven. Of was het nou een armbandje…?, twijfelt hij. Nou ja, in elk geval een sieraad. Het is ook alweer bijna een jaar geleden, verontschuldigt hij zich.
Marianne is veel preciezer. Zij wil alles graag heel goed doen, vindt Gerben. Zeker nu. Het resultaat is er altijd wel naar, maar zo kosten dingen soms erg veel tijd. De organisatie van hun huwelijksdag is welbeschouwd misschien ook meer de verwerkelijking van háár droom. Dat vindt Gerben prima. We voelen elkaar heel goed aan hoor, zegt hij. Er gebeuren geen dingen die ik absoluut niet wil.
19
Open Marloes & Harry
Ik hoor het ze zeggen: ‘jeetje gaat Marloes nu al trouwen met Harry, het is nog maar net uit met die vorige vriend!’ Maar het voelt gewoon heel goed. Harry is er altijd voor me. Hij begrijpt me en heeft respect voor me. Dat was bij mijn vorige vriend wel anders, kan ik je vertellen. Als je een slechte ervaring achter de rug hebt, krijg je des te meer waardering voor iemand die goed voor je is. En dan is één jaar verkering meer dan genoeg.
“Ik hoor het ze zeggen: jeetje, gaat Marloes nu al trouwen met Harry?”
Marloes: Harry zegt: ‘jôh, laat ze toch kletsen. Dat gaat vanzelf weer over’. Hij is gemakkelijk. Maar het raakt me toch dat er over ons wordt gepraat. We wonen op een dorp. Ik werk met gehandicapten. Dat zijn echt prachtige mensen. Eerlijk, open en recht door zee. Zij nemen je gewoon zoals je bent. Kijk, daar houd ik van.
21
Geraakt Conny & Jaap
Die avond reed Jaap onder langs de dijk van ZuidBeveland. Opeens was daar die hond midden op de weg. Jaap stond vol op de rem. Het dier schoot jankend opzij. Geschrokken stapte hij uit. Sorry, ik had hem aan de lijn moeten doen, verontschuldigde Conny zich.
“Ik dacht, ik speel het cool, ik wacht nog een weekje met bellen.”
Conny: Hij deed me eigenlijk meteen iets. Hij had een soort kalmte over zich en hele mooie, vriendelijke ogen. Ze raakten aan de praat en uiteindelijk zijn ze samen met de hond gaan wandelen langs het strand.
Ik zou je nog wel eens willen ontmoeten, zei Jaap na afloop. Jaap: ik vond haar meteen fantastisch, maar ik dacht: ik speel het cool, ik wacht nog een weekje met bellen. Conny: Ik had me altijd voorgenomen om pas weer aan de liefde te beginnen, als mijn kind het huis uit zou gaan. Dus ik wilde gewoon helemaal geen nieuwe relatie.
Ze heeft zelfs nog geprobeerd om Jaap te koppelen aan één van haar vriendinnen. Leuk idee, vond Jaap, maar uiteindelijk zou ik toch graag bij jou uitkomen. Conny bleef de boot afhouden, tot haar moeder zei: ‘als dit nou iets goeds is, dan hoef je het toch niet weg te geven’. Diezelfde middag deed Conny haar lingeriewinkel extra vroeg dicht en reed naar het terras waar Jaap iets zat te drinken met vrienden. Ze is recht op hem afgelopen en heeft hem zonder pardon vol op de mond gekust. Conny: Nou, toen was het hek wel van de dam, hoor!
22
Biografie
Jaap Stahlie
Janine Wats
Stuurmankade 304 1019WD Amsterdam (06) 53437552
Herengracht 113 1015BE Amsterdam (06) 55751440
jaap@jaapstahlie.com
janine@idandad.com
Jaap Stahlie (fotografie)
Janine Wats (tekst)
Jaap Stahlie (Amsterdam, 1962) studeerde aan de School voor Fotografie in Den Haag. Hij vestigde zich in 1985 als zelfstandig fotograaf.
Janine Wats (Arnhem, 1964) studeerde geschiedenis en antropologie in Leiden. Na haar afstuderen als historicus was zij werkzaam als programmamaker voor de KRO en de NPS. In 2000 maakte zij de overstap naar de reclamewereld, eerst als copywriter voor FHV/BBDO, later als zelfstandig conceptmaker voor o.m. HEMA, CoffeeCompany en Nauta Dutilh.
Vanuit de interesse in hoe wij geconditioneerd zijn en worden door de beweegredenen van commerciële communicatie en massa communicatie in het algemeen, richt Jaap Stahlie zich op de authentieke verbeelding van zijn onderwerp. Gefascineerd door de essentie en de vanzelfsprekende schoonheid in het gewone, streeft Jaap naar het gebruik van fotografischrealisme en geloofwaardigheid in zijn werk.
Jaap is werkzaam voor nationale en internationale opdrachtgevers in de reclame en de non-profit communicatiesector. Daarnaast werkt(e) hij aan vrije opdrachten zoals ‘Je Mooiste Dag’. Het werk van Jaap Stahlie is onderscheiden door onder meer; Panl, ADCN, Hong Kong Poster Triënnale, San Francisco Cause Affects Awards en was te zien op het FotoFestival Naarden. Van 2006 t/m 2012 was Jaap als docent fotografie verbonden aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag.
Janine is co-founder en partner van ID+AD, een communicatie-adviesbureau dat zich speciaal richt op zakelijke dienstverlening. Daarnaast werkt zij vanuit eigen fascinatie (en zonder tussenkomst van opdrachtgevers) aan diverse autonome projecten, waaronder een documentairescenario over de geplande verhuizing van het Rosa Spier Huis, de ZOO agenda en deze serie portretten in woord en beeld over mensen op de mooiste dag van hun leven, ‘Je Mooiste Dag’ (www. jemooistedag.org).
ontwerp: www.basvanderpaardt.com
“Ik had dat trouwboek het liefst helemaal in sepia gehad. Van sepia wordt alles mooier.� Uit: Mooier, Cynthia & Kees