Bedrijvig Brabant maart 2013 by Uitgeverij Talvi

Noord-Brabant wil leiderschap in duurzame veehouderij

BiELAt geeft grensoverschreidende samenwerking handen en voeten

Lambert van Nistelrooij duidt Brabantse kansen in nieuw Europa

pagina 11

pagina 15

pagina 23

Verschijnt maandelijks bij directie en hoger management van alle ondernemingen in Noord-Brabant met meer dan tien werknemers

BEDRIJVIG BRABANT maart 2013

De onafhankelijke zakenkrant van Noord-Brabant

Toekomst DPI en Dinalog ongewis Directeur van het Dutch Polymer Institute (DPI) Jacques Joosten en Wim Bens, die jarenlang leiding gaf aan logistiek kennisinstituut Dinalog, vrezen dat beide toptechnologische instituten (TTI’s) zullen bezwijken onder de weeffouten in het Nederlandse innovatiebeleid. Dit is slecht nieuws voor de innovatiekracht van Nederland en dus ook Brabant, ondanks de succesvolle lobby vanuit de hightech.

Prins start productie nieuwe DAF EINDHOVEN – Prins WillemAlexander geeft op 3 april in Eindhoven het officiële startsein voor de productie van de nieuwe DAF XF. DAF heeft een miljard euro geïnvesteerd in een compleet nieuwe voertuigserie en in aanpassingen van haar fabrieken in Eindhoven en Westerlo om de productie van de nieuwe generatie trucks mogelijk te maken.

Lidl bouwt DC in Oosterhout OOSTERHOUT – Supermarktketen Lidl gaat in Oosterhout een nieuw Europees ditstributiecentrum van zo’n dertigduizend vierkante meter realiseren. Dat meldt ontwikkelingsmaatschappij Rewin. De bouw gaat nog deze maand van start en moet in november van dit jaar zijn afgerond. Het centrum wordt gebouwd aan de Rederijweg op industrieterrein Weststad en gaat onder meer gebruikt worden om alle non-food goederen te distribueren naar vestigingen van Lidl in Europa. De komst van het nieuwe distributiecentrum van Lidl levert naar verwachting direct en indirect zo’n tweehonderd arbeidsplaatsen op.

Wim Bens De Nederlandse TTI’s zijn opgericht in de jaren negentig. Ze moeten een broedplaats zijn van publiek-private samenwerkingsverbanden in fundamenteel onderzoek van nationale en internationale betekenis. Bij DPI heeft dat geleid tot wereldwijd succes. Omdat de subsidieinstrumenten die voorgesteld zijn om het Topsectorenbeleid te laten werken onvoldoende zijn, is de toekomst echter hoogst onzeker. Joosten: ‘Onze programma’s lopen tot 2016. Voor daarna is nog helemaal niets geregeld. Wij zijn voor

Jacques Joosten een derde van onze inkomsten afhankelijk van de subsidies van het Rijk. Wij kunnen het niet op eigen kracht. Vallen ze weg, dan hebben wij niets meer te bieden. Als het gaat om een brug slaan tussen het bedrijfsleven en universiteiten wat betreft waardevol hoogwaardig vraaggestuurd onderzoek op een zeer abstract niveau, dan heb je weinig aan het Topsectorenbeleid. Valt DPI weg in zijn huidige vorm, dan betekent dat een enorme aderlating voor het innovatieve vermogen van dit hele land, zeker op de middellange en lange termijn.’

Bens: ‘Het is mooi en goed dat onlangs vanuit de regio financiële bijdragen aan hightech-instituten Holst Center en ESI zijn rondgekomen. Ook vanuit die hoek moet echter oog zijn voor de stille ramp die nu de TTI’s treft. Waar de achterban van DPI nog een gezamenlijk strategisch punt op de horizon heeft, is fundamentele vernieuwing in de logistiek - hoe noodzakelijk die ook is - per definitie een moeilijk verhaal. Bij Dinalog is het geld eind 2013 op en ik voorspel dat het licht in 2014 definitief uitgaat.’ Lees verder op pagina 13

FabLab Brainport geopend

Breda onderzoekt kansen in India

EINDHOVEN – In de School voor Techniek van het Summa College in Eindhoven werd afgelopen week het FabLab Brainport officieel geopend. In het FabLab (fabrication laboratory) kan gebruik gemaakt worden van digitaal aangestuurde machines, zoals 3D-printers en lasersnijders, maar bovenal van de kennis van anderen. In het FabLab kunnen technische starters, ondernemers, techniekstudenten en designers hun ideeën omzetten in producten die oplossingen bieden voor de maatschappelijke uitdagingen van de toekomst.

BREDA – Een kleine delegatie met onder meer de Bredase wethouder Cees Meeuwis van economische zaken en Lars de Vries van de BOM, heeft onlangs een oriënterend bezoek gebracht aan de streek rond Bangalore in India. De delegatie kwam tot de conclusie dat er volop mogelijkheden voor Breda en Brabant zijn om zaken te doen in India. Cees Meeuwis: ‘India is op dit moment booming en is een interessante en relevante economie voor Brabant. Het is belangrijk om daarbij te focussen op een gerichte aanpak en sectorale benadering.'

vanHaren blijft groeien

NTS-Group breidt flink uit in Azië

WAALWIJK – Schoenfabrikant vanHaren heeft in 2012 een omzettoename van 7,5 procent gerealiseerd. De omzet steeg van 123,4 miljoen euro naar 132,6 miljoen euro. ‘Ondanks lastige omstandigheden in de branche wist vanHaren haar positie verder te versterken’, aldus Krein Bons, directeur van vanHaren. In 2012 opende vanHaren vijf nieuwe winkels. Twee minder aantrekkelijke locaties werden gesloten, twaalf andere gemoderniseerd. Daarnaast werd op Haven

EINDHOVEN – De NTS-Group neemt twee bedrijven in Singapore en Suzhou (China) over van het Aziatische HFB Ltd. Beide bedrijven gaan als een honderd procent dochter verder onder de naam 'NTS Components Singapore' respectievelijk 'NTS Components Suzhou'. De overgenomen bedrijven staan in Azië bekend als gerenommeerde toeleveranciers van precisieplaatwerk aan internationale machinebouwers in de hightech-industrie. Marc Hendrikse, CEO van de NTS-Group: ‘De combinatie van ontwikkeling en assemblage van optomechatronische systemen, inclusief het in eigen beheer maken van kritische componenten hiervoor, is in Europa zeer succesvol gebleken. Door de overname van deze bedrijven in Azië kunnen we dit totaalpakket nu ook aan klanten met vestigingen in Azië aanbieden.’ Daarom zal de NTS-Group ook een mechatronisch assemblagebedrijf in Singapore oprichten, 'NTS Mechatronics Singapore'. Dit gaat de engineering en assemblage van modules en systemen in de regio realiseren en zal nauw samenwerken me NTS Components Singapore.

Zeven in Waalwijk het startsein gegeven voor de bouw van een nieuw distributiecentrum.

DRAAG EEN STEENTJE BIJ AAN

Hotel Heppie

WWW.HEPPIE.NL

2689044.indd 1

Bedrijvig Brabant ondersteunt Heppie

Financiën probleem voor veel ondernemers BRABANT – Klanten die te laat of niet betalen. Geen krediet of lening kunnen krijgen van de bank. Bijna dertig procent van het Brabantse bedrijfsleven loopt tegen financiële problemen aan. Dat blijkt uit de Conjunctuur Enquête Nederland (COEN) die de Kamer van Koophandel Brabant elk kwartaal houdt. Ondernemers in de vervoersector (44,7 procent) en in de bouw (41,9 procent) hebben het vaakst last van financiële beperkingen. In de industrie geeft maar één op de vijf bedrijven aan problemen met financiering te ondervinden. De meest genoemde problemen zijn toenemende debiteurenrisico’s en het verkrijgen van kredieten of leningen.

3/13/2013 11:59:09 AM

maart 2013

PERSOONLIJK De Raad van Commissarissen van Beter Bed draagt Bart Koops (55) voor als Chief Financial Officer (CFO) en statutair directeur. De voordracht zal ter goedkeuring worden voorgelegd aan de aandeelhouders tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 25 april 2013. Koops treedt in de voetsporen van Duncan van Hoeve, sinds 1 september 2009 financieel directeur van Beter Bed Holding. Hij neemt eind maart afscheid van het bedrijf, na een dienstverband van vijftien jaar. Koops treedt op 1 april in dienst bij de Udense beddenfabrikant.

BEDRIJVIG BRABANT Dé onafhankelijke zakenkrant van Brabant

Vluchtoord 1

Brabanders maken Jean-Pierre van Eijck (48) is als nieuwe vennoot toegetreden tot VDB Advocaten Notarissen. Hij studeerde aan de Erasmusuniversiteit in Rotterdam en startte zijn carrière bij Loeff Claes Verbeke waar hij acht jaar werkzaam was. De afgelopen dertien jaar was hij als advocaat-partner werkzaam bij AKD Prinsen Van Wijmen, Advocaten en Notarissen in Eindhoven. De Raad van Toezicht van Avans Hogeschool heeft D ie de r i k Z ijde r ve ld benoemd als lid van het College van Bestuur. Hij volgt met ingang van 1 juni Frans van Kalmthout op. Zijderveld is op dit moment managing director Earth, Environmental and Life Sciences (EELS) TNO waar hij als eindverantwoordelijke zo’n 750 medewerkers binnen dit expertisegebied aanstuurt.

Postbus 26 5400 AA Uden telefoon: 0413-266766 Faxnummer: 0413-256039

Directie: R.H.C. de Winter

Hoofdredacteur:

De gemeenteraad van Waalwijk wil graag verder met burgemeester Nol Kleijngeld. Onlangs stemde de raad in met de herbenoeming van de burgemeester voor een periode van zes jaar. Kleijngeld trad op 1 juni 2007 aan als burgemeester van Waalwijk. Daarvoor

Drs. Marco de Jonge Baas redactieBB@dewinter.nl

Eindredacteur: Gerben van den Broek

Redactie: Edwin Gelissen Miriam Swaans Tom Verstegen Paul Welling Dimphy van Boxtel

Accountmanagement: Tom van Fulpen

Bedrijvig Brabant wordt gratis verspreid onder directie en management van ondernemingen met tien of meer werknemers in de provincie Noord-Brabant. Een extra postabonnement voor deze bedrijven kost 49 euro per jaar. Heeft uw bedrijf minder dan tien werknemers, kunt u een abonnement tegen hetzelfde tarief nemen.

Een uitgave van:

2667499.indd 2

BEDRIJVIG BRABANT

Nol Kleijngeld was hij burgemeester in het Limburgse Helden. Notaris Jeroen ten Berg (60) is met ingang van 1 februari 2013 verbonden aan VDB Advocaten Notarissen in Waalre. Hij gaat als notaris zijn jarenlange praktijkervaring en expertise inzetten voor de ondernemingsrecht en estate planning praktijk. Ten Berg is afkomstig van Loyens & Loeff Rotterdam waar hij als vennoot binnen de praktijkgroep Ondernemingsrecht werkzaam was. Hij nam afscheid van Loyens & Loeff vanwege de behaalde eindtermijn als vennoot en gaat zijn praktijk nog voor een aantal jaren dichterbij huis (Waalre) voortzetten bij VDB Advocaten Notarissen Lisanne Hendrix (44) start vanaf 2 april naast Ruud van Swieten als commercieel directeur bij schoonmaakbedrijf CSU. Hendrix heeft

ruime ervaring in de schoonmaak. Ze deed na haar studie Facility Management

Lisanne Hendrix jarenlange ervaring op in de schoonmaakbranche. Sinds 1991 werkte ze voor Hectas, Gom, adviesbureau Verhoeven & Partners en ISS/Abilis in operationele en commerciële functies. Met de komst van Lisanne Hendrix verwacht CSU zijn dienstverlening verder te kunnen uitbouwen. Zij is tevens bestuurslid bij FMN en lid van de commissie Code Verantwoordelijk Marktgedrag. Yvo Kortmann wordt per 1 april 2013 benoemd tot nieuwe voorzitter van Streekraad Het Groene Woud & De Meierij. Kortmann (65) woont in Oisterwijk. Hij was van 1990 tot 2009 burgemeester van Oisterwijk en van 2009 tot 2012 waarnemend burgemeester van Best. Als onafhankelijk voorzitter van de Streekraad wordt Kortmann onder meer verantwoordelijk voor de aansturing van de Streekraad en de uitvoerende Stichting Streekhuis. Frans Hoeks heeft half maart afscheid genomen als voorzitter van het college van bestuur van Helicon Opleidingen. Hoeks bereikt binnenkort de pensioenleeftijd. Ab Groen heeft hem inmiddels opgevolgd als nieuwe bestuursvoorzitter van Helicon Opleidingen. Hij vormt samen met Theo Koolen het college van bestuur van de school.

Frans Hoeks Nicoline van Enter is aangesteld als direceur van SLEM, het nieuwe innovatie- en educatiecentrum voor de schoenenbranche in Waalwijk. SLEM is gevestigd in het nieuwbouwgedeelte van het voormalige gemeentehuis aan het Raadhuisplein in Waalwijk. De eerste groep

SLEM-studenten bestaat uit zeven mensen. Dat aantal wordt de komende tijd uitgebreid naar twaalf personen. Evelien van Houweninge Graftdijk stapt met ingang van 1 februari 2013 over van Van Harmelen Beijneveld Van Houten naar Van Iersel Luchtman Advocaten om daar als partner de secties arbeidsrecht en ondernemingsrecht verder te versterken. Van Houweninge is advocaat sinds 1992. Bij Van Iersel Luchtman Advocaten zal zij zich ook met name toeleggen op de verdere uitbouw van de arbeidsrechtpraktijk. Daarnaast is Mark Geurts per 1 januari 2013 benoemd tot partner bij Van Iersel Luchtman Advocaten. Geurts is specialist ondernemingsrecht en arbeidsrecht en adviseert en procedeert op beide rechtsgebieden. Binnen het ondernemingsrecht gaat zijn hart daarbij uit naar aansprakelijkheidskwesties. Het College van Bestuur van de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) heeft Maarten Steinbuch (Werktuigbouwkunde), Wil van der Aalst (Wiskunde & Informatica), Anthonie Meijers (Industrial

Ontgroening en vergrijzing is één van de grootste potentiele economische bottlenecks. In de economische motor van Nederland zal het tekort aan arbeidskrachten groeien tot een probleem van formaat. Voor wie denkt dat het zijn tijd wel duurt: die toekomst komt hard naderbij. Brabanders maken Brabanders, maar niet meer zo als vroeger. In 2012 is de Brabantse bevolking, zo’n 2.471.000 stuks aan het begin van 2013, slechts met 7.200 mensen toegenomen. Daarmee ligt de bevolkingsgroei onder het niveau van de laatste jaren. De natuurlijke groei bereikte vorig jaar een historisch dieptepunt. 23.950 Brabanders zagen het levenslicht, meer dan 20.000 Brabanders verruilden het aardse voor het hemelse. Niet eerder lagen de geboorteaantallen zo laag. De deskundigen wijten dit voornamelijk aan de crisis. Niet alleen de verkoop van huizen en consumentenelektronica leidt onder de recessie, ook het krijgen van kinderen wordt uitgesteld in economisch mindere tijden. Waar het saldo van geboorte en sterfte in Brabant vorig jaar een magere + 3.500 bedroeg, werd dat overstegen door een migratiesaldo van +3.700. Deze primeur zal demografen in een staat van opwinding brengen, maar het mag duidelijk zijn dat er sprake is van een snel groeiend probleem. De Brabantse maakindustrie weet wat anticyclisch investeren is. De Brabantse burger kiest ervoor de handen op de knip te houden. De Brabantse maakindustrie heeft haar ogen op de horizon, de Brabantse burger reageert op het hier en nu. De Brabantse maakindustrie wordt ondersteund door investeringsprogramma’s van de overheid, de Brabantse burger ziet de kosten alleen maar toenemen. Voor dit Brabantse probleem is geen Brabantse oplossing voorhanden. . Hoe verleidelijk is het om hier te pleiten voor een revolving Brabants geboortefonds waarbij de provincie de eerste twintig jaar van een nieuwe Brabander bekostigt, waarna hij of zij die investering met rente en een bonus terugbetaalt aan de gemeenschappelijke pot. Maar zelfs als we daarmee het aantal geboortes een paar keer over de kop weten te gooien, is er nog altijd die massa steeds ouder wordende Brabanders die het sterftecijfer hoe dan ook opdrijft. Zoden aan de dijk zal een Brabantse bevolkingspolitiek onder de streep niet zetten. Wat is de oplossing dan wel? Er is er maar één. De grenzen moeten open. Haal die mensen in de techniek, zorg en agrofood maar in groten getale naar onze provincie en doe dat nu, zolang er nog genoeg Brabanders zijn om ze fijn te verbrabantsen. (MdJB)

Maarten Steinbuch Engineering & Innovation Sciences) en René Janssen (Scheikundige Technologie) benoemd tot universiteitshoogleraren. De TU/e stelt universitaire leerstoelen in om toonaangevende wetenschappers te behouden of van buiten aan zich te verbinden. Zij treden op als ambassadeurs van de universiteit. Al eerder werd prof.dr. Bert Meijer (Scheikundige Technologie en Biomedische Technologie) benoemd tot universiteitshoogleraar aan de TU/e.

vincie Zeeland. De waarneming geldt voor de duur van de periode die nodig is om een nieuwe burgemeester te benoemen. Dick de Cloe was lid van de Tweede Kamer (1981-1982 en van 1986-2002), daarna was hij waarnemend burgemeester van de gemeenten Vlist, Schoonhoven, Bergen op Zoom en Maasdriel. Wim van der Doelen is onlangs benoemd als tijdelijk lid van Provinciale Staten van Noord-Brabant. Van der Doelen (65) vervangt zijn CDA-collega Daniëlle Aartsvan de Loo in verband met zwangerschapsverlof voor een periode van zestien weken. Van 2003 tot 2011 was hij ook al lid van Provinciale Staten.

Dick de Cloe is sinds 1 maart waarnemend burgemeester van de gemeente Bergen op Zoom. De commissaris van de koningin, Wim van de Donk, heeft hem benoemd. Han Polman, de vorige burgemeester van de Peter Mikkers (50) neemt gemeente Bergen op Zoom, per 1 mei afscheid van is met ingang van 1 maart 2013 benoemd tot commissaris www.ambagsadvocaten.nl van de koninemmasingel 13 eindhoven, tel. 040 - 217 11 11 gin van de prode poort 9c deurne, tel. 0493 - 352545

Rabobank Uden Veghel. Hij gaat aan de slag als directeur Wholesale bij Rabobank Hart van Brabant in Oisterwijk. Mikkers, die woonachtig is in Waalre, was bijna tien jaar directeur Zakelijke Relaties & Private Banking bij Rabobank Uden Veghel. Hij startte zijn loopbaan bij de Rabobankorganisatie in de jaren ’80, waar hij diverse leidinggevende functies bekleedde gericht op de zakelijke markt.

Peter Mikkers

kraakhelder in huurrecht, arbeids- en ondernemingsrecht

3/13/2013 11:52:52 AM

BEDRIJVIG BRABANT

maart 2013

Streep door verbreding A58 en A67

Plastic elektronica tegen verspilling

BRABANT - Melanie Schultz van Haegen besloot onlangs de plannen te schrappen voor verbreding van de A67 en de A58. Dat dwarsboomt de verdere ontwikkeling Brainport want het verkeer op de slagader van Brabant staat nu dagelijks stil. BZW-secretaris René Mens: ‘Hier wordt het geld verdiend en het is niet te begrijpen dat het Rijk nu ingrijpt. De onderhandelingen over de de A58 waren in een vergevorderd stadium. Via een uniek concept denkt het bedrijfsleven mee in innovaties voor de exploitatie van de weg en de provincie is bereid tot voorfinanciering. De minister was enthousiast, we hadden een deal. Dat kun je niet ongestraft terugdraaien. De BZW laat het er dan ook niet bij laat zitten.'

EINDHOVEN - Een houdbaarheidsdatum is altijd een voorzichtige schatting, waardoor jaarlijks miljoenen tonnen goed voedsel wordt weggegooid. Is het niet handig als de verpakking 'proeft' of het eten nog goed is? Onderzoekers van de Technische Universiteit Eindhoven, Universitá di Catania, Commissariat à

Heijmans vernieuwt Wilhelminasluis Zaandam

Belgische Van Looy Group vestigt zich in Breda

ROSMALEN - Bouwbedrijf Heijmans heeft van de provincie Noord Holland de definitieve gunning ontvangen voor ontwerp, realisatie en onderhoud van het project 'Vernieuwen Wilhelminasluis Zaandam'. Het gaat om de 110 jaar oude Wilhelminasluis in de binnenstad van Zaandam. De aanneemsom bedraagt meer

BREDA - Van Looy Group verhuist haar Nederlandse kantoor naar een kantoorpand langs de A16 pal naast Dinalog .Van Looy Group is een Belgisch ingenieursbureau op het gebied van architectuur, bouw en installatietechniek. Het is van oudsher actief voor de logistiek. De laatste jaren is dit uitgebreid met de specialismen laboratoria en data centers. Bart De Sitter, managing director van de Van Looy Group licht dit toe: ’De redenen zijn de centrale ligging tussen Antwerpen, waar ons Belgische hoofdkantoor is gevestigd, en de Randstad. Daarnaast is de aanwezigheid van het logistiek topinstituut Dinalog van toegevoegde waarde. Hiermee is Breda de juiste plaats in Nederland voor kennisintensieve logistieke partijen als Van Looy Group.‘

dan 25 miljoen euro. De opdracht is gegund op basis van een Design & Construct contract, waarin ook EMVI onderdelen zijn meegenomen (Economisch Meest Voordelige Inschrijving). Een onderscheidend ontwerp en een doordachte aanpak voor de realisatie hebben geleid tot een winnende aanbieding voor Heijmans.

l'Energie Atomique en ST Microelectronics presenteerden een technisch sluitstuk dat dit mogelijk maakt - een plastic analoog-digitaal-converter. Daarmee wordt een plastic sensorschakeling van minder dan een eurocent haalbaar. De elektronica heeft veel potentiele toepassingen, bijvoorbeeld bij medicijnen.

Start Shared Research Center Biobased Aromatics Begin maart vond op de Green Chemistry Campus in Bergen op Zoom de aftrap plaats van het Shared Research Center Biobased Aromatics. Dit platform is een grensoverschrijdend initiatief van TNO, VITO en de Green Chemistry Campus als onderdeel van de Biobased Delta. Zij spelen hiermee enerzijds in op het verwachte groeiende tekort aan aromaten uit de petrochemische industrie en anderzijds op de door de industrie breed gedragen ambitie om nieuwe groene routes te ontwikkelen vanuit hernieuwbare grondstoffen. Het Shared Research Center gaat onderzoeken hoe bio-aromatische verbindingen uit agro-reststromen kunnen worden ontwikkeld en heeft de ambitie om binnen vijf jaar uit te groeien tot een van de top Centers van de wereld op dit onderwerp.

Het Innovation Center op de Green Chemistry Campus (foto: Nick Franken) De snelle opmars van relatief goedkoop schaliegas lijkt de concurrentiepositie van de biobased economy te verslechteren. Waar schaliegas -in tegenstelling tot de duurdere fossiele olie- echter niet voldoende in voorziet, is in aromatische verbindingen. Aromatische verbindingen vormen een grondstof voor vele chemische toepassingen, denk bijvoorbeeld aan het aromaat phenol dat door de chemische industrie wordt gebruikt voor de productie van hoogwaardige kunststoffen zoals polycarbonaat. Schaliegas zal dertig procent van de fossiele olie vervangen, waardoor er wereldwijd een tekort aan aromaten ontstaat. Daarbij komt dat de markt voor aromaten jaarlijks met vijf à tien procent groeit. Dit geldt ook voor biobased grondstoffen; ook daar stijgt de vraag terwijl het aanbod achterblijft. Denk bijvoorbeeld

2667500.indd 3

aan de 'PlantBottle' van Coca Cola. Deze is nog niet honderd procent uit hernieuwbare, plantaardige grondstoffen gemaakt, omdat bio-aromaten op dit moment nog niet op industriële schaal beschikbaar zijn. Het Shared Research Center Biobased Aromatics wil deze kans verzilveren door uit agro-reststromen biobased aromaten te maken. De kansen die het Shared Research Center ziet, sluiten aan bij de ambities van de beoogde partners: internationale, toonaangevende spelers uit de agro/food- en chemische industrie. Zij vertegenwoordigen zowel de aanbodals de vraagkant in de keten; aanbieders die reststromen willen verwaarden, technologische bedrijven die uit deze reststromen groene bouwstenen halen en partijen die deze bouwstenen gebruiken voor de productie van hoogwaar-

dige biobased chemicaliën, materialen en coatings. De komende maanden zal blijken welke partijen daadwerkelijk deelnemer worden van het Center. In het tweede kwartaal van 2013 wordt het programma nader gedefinieerd en in het derde kwartaal worden de contracten getekend. Op termijn vallen labexperimenten, pilot/demo-schaal proeffabriek(en) van geselecteerde technologieën en een uitgebreide kennis en patent portfolio op specifieke katalysatoren, micro-organismen en apparatuur te verwachten. Voor de initiatiefnemers -TNO, VITO en de Green Chemistry Campus- is dit een unieke kans om de benodigde innovatie te versnellen en zo bij te dragen aan de totstandkoming van de biobased economy. Het past ook perfect in de COCIstatus die de VNCI de Green Chemistry Campus heeft toe-

gekend: een Centrum voor Open Chemische Innovatie. TNO en VITO, die beide jarenlange ervaring hebben met deze manier van samenwerken, leveren de onderzoekers. Deze zullen hun kennis en ervaring op het gebied van biotech, chemie en procestechnologie inzetten. Behalve de drie initiatiefnemers is ook de Strategic Board Zuid-West Nederland een warm pleitbezorger van het initiatief en deze zal zich mede inzetten voor het verkrijgen van steun vanuit de nationale en Europese overheid. Het Shared Research Center Biobased Aromatics houdt niet op bij de landsgrenzen. Willem Sederel, Directeur Biobased Delta: ‘Het focuspunt ligt nu in de Biobased Delta: het samenwerkingsverband van bedrijfsleven, overheden en kennisinstellingen in Zuidwest-Nederland. Onder de noemer 'Agro meets Chemistry' wordt gewerkt aan het verwaarden van agroreststromen in biobased innovaties. Ook Biobase-Europe (Gent-Terneuzen) wordt betrokken en op termijn willen we het grootste chemische cluster in de wereld, AntwerpRotterdam-Rhein-Ruhr, versterken. Dit past perfect in de Europese politiek die regio’s wil versterken volgens het principe van ‘smart specialisation’’.

BRABANT KORT ROOSENDAAL - De regio Zuid-Nederland is een Public Relations adviesbureau rijker. Met haar bedrijf ‘in de schijnwerpers’ genereert Hilde Kok aandacht voor merken, mensen en organisaties die hun doelgroepen via print-, onlineen/of social media willen bereiken. EINDHOVEN - Op welke manier wordt technologie gebruikt in het jaar 2025? Over dit vraagstuk hebben 55 vwo-scholieren uit het hele land zich gebogen voor de Innovatie Challenge. Op 14 maart delen ze hun ideeën tijdens de I-Day (Innovation-Day) op de TU/e. VALKENSWAARD - Lamp en Licht BV, marktleider in Nederland in de online verkoop van verlichtingartikelen, realiseerde in 2012 een omzetgroei van twintig procent. Dit voorjaar opent het bedrijf kantoren annex servicevestingen in Londen, Barcelona, Parijs en Krakau. HELMOND - Arte, specialist van natuurstenen, composieten en glazen oppervlakken voor in keukens, sanitair en projecten, heeft als eerste in de branche het MVO Prestatieladder certificaat behaald. DEURNE - Vanaf september 2013 start NHB Deurne actief met de methoden van Annemarie van der Toorn. Het nieuwe schooljaar krijgen de sportstudenten de kans zich ook te ontwikkelen tot gedragsspecialist.

BREDA - Dit jaar is de Bredase kantoorvakhandel Wout Monseurs toegetreden tot het partnernetwerk van Gispen Kantoormeubelen in Culemborg. Gispen was tot nu vooral actief in het segment van aanbestedingen en multinationals. Met een exclusief partnernetwerk wilt Gispen nu ook het MKB bedienen. DE MAASHORST - Geert Versteijlen treedt vanaf 1 mei aan als voorzitter van de Stuurgroep De Maashorst én als voorzitter van de Stichting De Maashorst in Uitvoering. Versteijlen woont in Oss en werkt bij het Ministerie van Economische Zaken. Hij volgt Peer Verkuijlen op. VEGHEL - Vanderlande Industries wil kennismaken met technische talenten en professionals. Wereldwijd zijn er tachtig vacatures, waarvan 55 in Nederland. Op 23 maart organiseert het bedrijf kennismakingssessies voor mensen met een technische achtergrond op MBO+, HBO en universitair niveau. Het thema is: ‘In a world of technology, a belief in people’. BOXTEL - Zo’n 75 regionale ondernemers waren eind februari op uitnodiging van netwerkorganisatie Brabant Onderneemt te gast bij WSD-Groep in Boxtel tijdens het evenement De Smaak van Samenwerking. Ze spraken met elkaar over het aangaan van een partnership met een sociaal werkvoorzieningsbedrijf

Varova neemt grootaandeel in CSi

WAALWIJK - Varova is grootaandeelhouder geworden van CSi industries B.V., de overige aandelen zijn in handen gebleven van het management. Dit stelt CSi in staat haar positie te verstevigen en nieuwe mogelijkheden in de markt aan te boren. CSi, voormalig onderdeel van Stork met vestigingen in Nederland en Roemenië, is al bijna vijftig jaar succesvol als leverancier van palletiseer- en product handling systemen, en geavanceerde blanks handling equipment.

Onder eigenaarschap van het management introduceerde CSi nieuwe palletiseer- en transportconcepten resulterend in kostenbesparing en productiviteitsverbetering met korte terugverdientijden. Door innovatie en een nauwe samenwerking met haar klanten heeft CSi een sterke klantenportfolio opgebouwd. Vaste klanten zijn wereldwijd toonaangevende productiebedrijven van Fast Moving Consumer Goods en een groot aantal bedrijven in de verpakkingsindustrie.

3/13/2013 11:54:13 AM

maart 2013

BEDRIJVIG BRABANT

BRABANT, KNOWHOW TO ENJOY Brabant is een bijzondere provincie en de Brabander is geen gemiddelde Nederlander. Brabant is dĂŠ plek waar innovatie, ondernemerschap, samenwerking en gastvrijheid hand in hand gaan. Een ondernemende, innovatieve en succesvolle regio in Europa waar het bovendien goed toeven is. Dat maakt Brabant uniek. Dat mogen we best wat vaker laten zien; aan elkaar, maar vooral ook aan andere ondernemers uit binnen- en buitenland. Daarom is er een schitterende internationale 'H]H LQWHUQDWLRQDOH Ă&#x20AC; OP Âś%UDEDQW (XURSHÂˇV KHDUW RI VPDUW VROXWLRQVÂˇ ODDW ]LHQ ZDW YRRU ELM]RQGHUH XQLHNH HQ LQQRYDWLHYH SURGXFWHQ HQ GLHQVWHQ RYHU GH KHOH ZHUHOG KXQ RRUVSURQJ LQ %UDEDQW KHEEHQ 'H Ă&#x20AC; OP LV EHVFKLNEDDU LQ WDOHQ (QJHOV 'XLWV 3RUWXJHHV HQ &KLQHHV HQ LQ YHUVLHV PLQ VHF +HHIW X HHQ DFWLYLWHLW QDWLRQDDO RI LQWHUQDWLRQDDO ZDDU X GH Ă&#x20AC; OP ZLOW YHUWRQHQ" 'DW NDQ 8 NXQW GH Ă&#x20AC; OP YLQGHQ RS GH LQWHUQDWLRQDOH SRUWDO YDQ %UDEDQW ZZZ EUDEDQWVPDUWVROXWLRQV FRP RI X NXQW FRQWDFW RSQHPHQ PHW KHW WHDP %UDEDQW %UDQGLQJ YLD GDQGHQNMH#EUDEDQW QO

Internationale portal van Brabant ,QWHUQDWLRQDOH NHQQLVZHUNHUV LQYHVWHHUGHUV VWXGHQWHQ EHGULMYHQ HQ RUJDQLVDWLHV ]LMQ YDQ JURRW EHODQJ YRRU GH %UDEDQWVH HFRQRPLH HQ LQQRYDWLHNUDFKW 9RRU GH]H JURHS LV GH LQWHUQDWLRQDOH SRUWDO YDQ %UDEDQW RQWZLNNHOG www.brabantsmartsolutions.com 'H SRUWDO EXQGHOW DOOH UHOHYDQWH HQ LQWHUHVVDQWH OLQNV QDDU (QJHOVWDOLJH ZHE VLWHV RYHU LQYHVWHUHQ VWXGHUHQ ZRQHQ HQ ZHUNHQ LQ %UDEDQW $OOH LQIRUPDWLH LV YDQDI QX GXV RS ppQ SOHN WH YLQGHQ 8 NXQW LQ XZ HLJHQ LQWHUQDWLRQDOH FRPPXQLFDWLH YHUZLM]HQ QDDU GH SRUWDO +HHIW X H[WUD LQIRUPDWLH ZDDUYDQ X GHQNW GDW GLW WRHJHYRHJG PRHW ZRUGHQ DDQ GH ZHEVLWH" $DU]HO QLHW HQ QHHP FRQWDFW RS PHW KHW WHDP %UDEDQW %UDQGLQJ

@ddjab dandenkjeaanbrabant dandenkje@brabant.nl

2696905.indd 4

3/13/2013 11:16:54 AM

BEDRIJVIG BRABANT

maart 2013

BZW-leden bezoeken Vliegbasis Volkel

BRABANT KORT BERLICUM - Elektrotechnisch advies- en installatiebureau Elektro van Santvoort viert dit jaar haar veertigjarig jubileum. Het bedrijf biedt actuele technologische kennis en is continu op zoek naar efficiencyverbeteringen in de installaties van haar klanten. Het kan worden ingeschakeld voor het aanleggen van complete elektrotechnische installaties maar ook voor het plaatsen duurzame producten zoals zonnepanelen, laadpalen en led verlichting. DE KEMPEN - De jury van de BOV-Trofee 2013, bestaande uit Tiny Sanders, Cees Welten, Ad van Berlo, Marcel Beckers en William Pijnenburg, heeft de drie finalisten bekendgemaakt: Jeroen Hermans & Simon Sants van Jasno, Joost Engels van Engels Logistiek en Johan Faes van Faes Group. BREDA - Avans Hogeschool staat op de tweede plaats van de Nederlandse HBOinstellingen met de kwaliteit van haar deeltijdopleidingen. Dat blijkt uit de onlangs verschenen Keuzegids Deeltijd & Duaal 2013 met daarin kwaliteitsoordelen over de parttime opleidingen in het HBO. Eerder werd Avans in de gids voor voltijdstudies uitgeroepen tot beste grote hogeschool van Nederland. OSS - Begin maart plaatsten Cees van Luxemburg, hoofd contracten projectmanagement infra van provincie Noord-Brabant en wethouder Jan van Loon de eerste zonneboom langs het provinciale deel van de Weg van de Toekomst: de N329.

OOSTERHOUT - Onlangs is in Oosterhout Expodium Businesscenter geopend. Het is enerzijds ontstaan als nieuwe invulling voor leegstaand vastgoed en anderzijds als antwoord op de vraag naar kleinschalige, onderscheidende fullservice bedrijfshuisvesting. Expodium is een plek waar men kan (flex)werken, vergaderen, presenteren, ontmoeten en goederen op kan slaan. UDEN - De raden van bestuur van het Jeroen Bosch Ziekenhuis (JBZ) en Bernhoven hebben een samenwerkingsovereenkomst ondertekend op het gebied van diagnostisch onderzoek. Het JBZ gaat de komende vier jaar de dienstverlening op het gebied van pathologie, medische microbiologie en nucleaire Geneeskunde verzorgen voor Bernhoven. HEEZE-LEENDE - Het glasvezelinitiatief in HeezeLeende – HSLnet - heeft de definitieve overeenkomsten met alle partners getekend zodat de aanleg van het glasvezelnetwerk kan beginnen. Spitters BV uit Waalre gaat de glasvezel aanleggen tot in de meterkast. HELMOND - Twee door GBO DESIGN ontworpen producten zijn onderscheiden met de Red Dot award, een prestigieuze prijs voor goed design. De jury beoordeelde dit jaar ruim 4600 inzendingen. In de categorie ‘product design’ vielen de Durable VARICOLOR en de XYZTEC Condor Sigma van GBO DESIGN in de prijzen.

TILBURG - Lokale overheden in Noord-Brabant hebben onvoldoende zicht op de wensen van grotere ondernemingen binnen hun gemeentegrenzen. Groei- en innovatiekansen blijven daardoor onbenut. Dat blijkt uit het onderzoek in opdracht van de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij. EINDHOVEN - Na een succesvol pilottraject heeft Waterschap De Dommel gekozen om per 1 februari 2013 het intern slibtransport te laten registreren door het digitaal transportsysteem van ThunderBuild, gevestigd op Strijp-S in Eindhoven. ThunderBuild heeft hiervoor speciaal een applicatie ontwikkeld die gebruik wordt door Albers Transport te Landhorst. Tilburg - Cloud leverancier NaviSite, onderdeel van mediaconglomeraat Time Warner Cable, is een strategische samenwerking aangegaan met het Nederlandse Cloudshape BV. Dit nieuwe bedrijf is een dochteronderneming van ICT-dienstverlener Datacon uit Tilburg. Cloudshape begeleidt organisaties bij een gefaseerde overgang naar het NaviCloud platform. DEN BOSCH -

NOORDOOST-BRABANT - Meer dan honderd leden van BZW ’s-Hertogenbosch en Oost deden half februari Vliegbasis Volkel aan. Tijdens dit bedrijfsbezoek kregen zij een rondleiding op de basis, uitleg bij het groot onderhoud van de daar gestationeerde F16’s en maakten van dichtbij een start van vier van de gevechtsvliegtuigen mee. Daarna gaf BZW-lid kolonel Peter Tankink, commandant van de vliegbasis, een presentatie over de inzet in Afghanistan. Ook refereerde hij aan het belang van de samenwerking met het regionale bedrijfsleven op het gebied van arbeidsmobiliteit van personeel in het licht van de bezuinigingen bij defensie.

FSC certificaat voor A. van Liempd Sloopbedrijven

Borchwerf II CV clustert financieringsaanvragen

SINT-OEDENRODE - Als één van de eerste bedrijven ter wereld heeft A. van Liempd Sloopbedrijven uit Sint-Oedenrode het FSC certificaat ontvangen in de materiaalcategorie ‘Post-consumer reclaimed material’. Dit houdt in dat het sloopbedrijf kan aantonen dat het sloophout, gewonnen uit eigen projecten, volledig wordt gerecycled. Directeur Arie van Liempd: 'Veel mensen achtten het onmogelijk om sloophout te ontijzeren en vervolgens opnieuw te verwerken in producten. Samen met ons dochterbedrijf 2Life-Art bewijzen wij al jaren het tegendeel. Het FSC certificaat is voor ons de kers op de taart.'

ROOSENDAAL / HALDERBERGE - Voor MKBbedrijven die financiering zoeken voor een nieuwe bedrijfsvestiging op Bedrijvenpark Borchwerf, is Borchwerf II CV bereid de aanvragen bij de Europese Investeringsbank (EIB ) te clusteren. Het gaat hierbij om solvabele ondernemingen die hun aanvraag vergezeld kunnen laten gaan van een businessplan voor de komende vijf jaar. Borchwerf II CV nodigt MKB bedrijven die zich op Borchwerf willen gaan vestigen uit om zich te melden. Alle financieringsaanvragen worden verzameld en daarna wordt overleg gezocht met de EIB om af te stemmen welke procedure behulpzaam kan zijn voor het indienen van kansrijke aanvragen.

Verhuizing Claassen logistics naar Vossenberg west II TILBURG – Claassen Logistics is verhuisd van de Heliosstraat op de Vossenberg naar industrieterrein Vossenberg West II in Tilburg. De logistieke dienstverlener speelt daarmee in op de groei die het 163-jarige familiebedrijf doormaakt. De nieuwe huisvesting biedt ruimte aan 22.000 opslagplaatsen voor pallets. Via het crossdock met vijftig laaddocks kan de specialist in palletdistributie voor het MKB de kwaliteit waarborgen waarmee het groot geworden is. Het oude pand wordt aangehouden om flexibel te blijven en voor langdurige opslag Claassen logistics koos voor een duurzaam pand waarmee het bedrijf de energievraag in de toekomst inzichtelijk heeft en daarom kan reduceren. In alle ruimtes worden metingen verricht om geen overbodige energie te verbruiken, alle natuurlijke bronnen zoals bijvoorbeeld licht en warmte worden zo veel mogelijk gebruikt om te besparen.

Column

Sociale transitie Alles wijst er op dat 2013 het jaar van maken of breken wordt. In dit jaar moeten de juiste beslissingen worden genomen om de welvaart in ons land voor de komende decennia veilig te stellen. Ik zie de crisis dan ook niet als een financieel incident, maar als een definitieve transitie naar een nieuwe economische orde. De heerschappij van dienstverleners en de financiële wereld is voorbij. Vanaf nu bepalen innovatieve maakbedrijven, waarvan er zoveel in Brabant en Zeeland zijn, de duurzame toekomst van ons land. Deze transitie, ofwel de hernieuwde industriële revolutie, kan

2667502.indd 5

alleen slagen als de maakeconomie door middel van écht industriebeleid door de overheid wordt gefaciliteerd. Maar daar hoort ook een sociale transitie bij. Bedrijven moeten in staat worden gesteld om te kunnen meedeinen op de steeds cyclischer wordende conjunctuur. De voorspelbaarheid van zeven vette en zeven magere jaren is niet meer. Nu zien we cycli van drie of vier jaar, met hogere pieken en diepere dalen. Om het ondernemersschip door de wilde golven te kunnen sturen is een flexibele bemanning nodig. Die flexibiliteit moet de inzet zijn voor het sociaal overleg. Natuurlijk hebben werkgevers oog voor de zekerheden die werknemers graag willen. Maar die zekerheden moeten er niet toe leiden dat het schip onbestuurbaar wordt. Inflexibele regels zoals het quotum voor arbeidsgehandicapten plaatsen ondernemers in een corset, waarin vrij bewegen steeds moeilijker wordt. Het Philips Werkgelegenheidsplan (WGP) laat zien dat bedrijven dit ook zelf willen en kunnen regelen. Strafmaatregelen voor werkgevers rond flexcontracten helpen niet meer mensen aan een vaste baan, maar jagen juist de vrees aan bij ondernemers om mensen in dienst te nemen.

We moeten niet de boel willen dichttimmeren, maar de luiken openzetten. Waarom geen structurele deeltijd-WW, zodat we onze mensen kunnen behouden? Waarom geen versoepeling van het ontslagrecht, mét bescherming van oudere werknemers, zodat onze bedrijven gezond kunnen blijven? En waarom besteden we niet veel meer dan 50 miljoen aan onze verdwaalde generatie jongeren, die door vraaggestuurd onderwijs en omscholing ons dreigend tekort aan technisch personeel zouden kunnen oplossen? Ook werknemers moeten beseffen dat zij alleen een baan hebben als er bedrijven zijn. En bedrijven zijn er alleen als zij de vrijheid hebben om te kunnen meedeinen op de conjuncturele wave. De transitie naar de nieuwe economie kan niet zonder sociale transitie. Dit jaar moet het gebeuren. Ik hoop dat de sociale partners en het kabinet inzien dat flexibiliteit op de arbeidsmarkt de enige weg is om te komen tot een verantwoord sociaal akkoord. Peter Swinkels Voorzitter Brabants-Zeeuwse Werkgeversvereniging (BZW)

3/13/2013 11:54:38 AM

BEDRIJVIG BRABANT

maart 2013

Logistieke hotspot wil mensen aan zich binden De regio Tilburg-Waalwijk behoort tot de logistieke hotspots van Nederland. Toch is dat nog lang niet bij iedereen in de regio bekend. Om die bekendheid te vergroten en om jongeren en werkzoekenden enthousiast te maken voor de sector Transport & Logistiek, houdt de stichting Oog voor Logistiek op 20 april voor de tweede keer de Dag van de Logistiek in Waalwijk. ‘Midden-Brabant neemt een vooraanstaande positie in op het gebied van transport en logistiek in Nederland. Bovendien heeft de sector nog een enorme groeipotentie in deze regio. Alleen is dat alles nog onvoldoende bekend bij het grote publiek’, vertelt Sander van der Linden, directeur van Van der Linden Transport BV in Waalwijk. Hij geeft aan dat de sector transport en logistiek in de regio MiddenBrabant in de komende jaren vermoedelijk te maken krijgt met een tekort aan personeel. ‘De komende jaren gaat een groot aantal oudere medewerkers in de logistieke sector met pensioen. Daarnaast bieden de ontwikkelingen rond de haven en de plannen voor uitgifte van nieuwe bedrijfspercelen in Waalwijk volop kansen voor verdere ontwikkeling van de logistieke sector in Waalwijk. Daarom zijn we vooral op zoek naar mensen die het leuk vinden om in de logisitieke sector te werken. Medewerkers die enthousiast zijn en de juiste drive hebben, kunnen we van alles leren.’ Over de drempel trekken Om nu en in de toekomst te kunnen voorzien in de behoefte aan goed gekwalificeerd personeel, heeft de stichting Oog voor Logistiek ook het initiatief genomen voor de in oprichting zijnde Logistieke Academie. Deelnemende bedrijven en opleiders willen met de Logistieke Academie een breed scala aan opleidingen bieden, van vmbo tot en met hbo. Dit alles om nu en in de toekomst te kunnen voorzien in de behoefte aan goed gekwalificeerd personeel op elk niveau. Van der Linden: ‘Tijdens de Dag van de Logistiek

Rabobank schenkt Catharina Ziekenhuis oplaadzuilen EINDHOVEN/VELDHOVEN - De Rabobank EindhovenVeldhoven heeft het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven een cheque van 20.000 euro overhandigd. Met het geld plaatst het ziekenhuis oplaadzuilen voor elektrische voertuigen. Met deze volledig door zonne-energie opgeladen zuilen kunnen patiënten, bezoekers en medewerkers hun elektrische fiets, scooter of scootmobiel heel eenvoudig opladen. Het Catharina Ziekenhuis wil met dit initiatief milieubewust gedrag stimuleren. Het geld voor de oplaadzuilen komt uit het Coöperatiefonds waarin een deel van de winst van de Rabobank Eindhoven-Veldhoven wordt gestort om projecten die de vitaliteit en de kwaliteit van de regio verbeteren te financieren. Leden van de bank beslissen mee welke projecten beloond worden. Enthousiasme over meest innovatieve kruispunt van Europa

willen we jongeren over de drempel trekken en kennis laten maken met de verschillende beroepsmogelijkheden in de logistieke sector. Zij kunnen die dag bijvoorbeeld op een heftruck rijden, zien hoe een kraan werkt en uitvinden hoe een planprogramma in elkaar zit. Want ook mensen met een hbo-opleiding kunnen we in de logistieke sector goed gebruiken. Helaas wordt de koppeling tussen deze opleidingen en de sector tot nu toe vaak nog gemist, waardoor studenten eerder voor een andere richting kiezen. Daarnaast hebben we natuurlijk ook technisch opgeleide mensen nodig. Het is behoorlijk lastig om vandaag de dag een jonge monteur te vinden. De logistieke sector in Midden-Brabant biedt volop toekomstperspectief en dat willen wij als regionale bedrijven op 20 april graag laten zien.’

Provincie Noord-Brabant wil vernieuwing culturele sector stimuleren De culturele sector moet nieuwe wegen naar de toekomst zoeken, nieuwe partners vinden en de publiek-private samenwerking verkennen om ook op lange termijn gezond en stevig te blijven. De provincie Noord-Brabant wil deze nieuwe manier van werken ondersteunen met maatwerk in de vorm van impulsgelden.

HELMOND - Eind februari meldden zich vele bedrijven op de informatiesessie rondom de ontwikkeling van het meest innovatieve kruispunt van Europa. Om de Automotive Campus beter bereikbaar te maken, komt er volgend jaar een directe aansluiting aan de Europaweg Helmond- Eindhoven. Zo’n zeventig deelnemers bestaande uit grondbedrijven, architecten en adviesbureaus toonden zich enthousiast om mee te denken met gemeente Helmond. Het kruispunt biedt bedrijven unieke mogelijkheden om hun producten en diensten in het kader van innovatieve mobiliteit te etaleren. Denk aan toepassingen die bijdragen aan betere verkeersdoorstroming, informatievoorziening, veilige oversteek van fietsers of vernieuwde materialen zoals slim asfalt. Realisatie van het kruispunt volgt in 2014 - 2016. Kuijpers introduceert Controlled Environments HELMOND - Kuijpers draagt al jarenlang vanuit expertise in cleanrooms en andere gecontroleerde ruimtes, zoals operatiekamers en laboratoria, bij aan een gezonde leef- en werkomgeving. Omdat de behoefte aan een deskundige en betrouwbare partner is toegenomen, introduceert Kuijpers een nieuw specialisme: Kuijpers Controlled Environments. Het bedrijf is ervan overtuigd dat een gecentraliseerde aanpak meerwaarde voor de opdrachtgever biedt. Kuijpers Controlled Environments is dan ook het resultaat van de bundeling van alle binnen Kuijpers aanwezige expertise - ontwerp, bouw, validatie, beheer en onderhoud - op dit gebied en gaat in de marktsegmenten waarin Kuijpers actief is technische installaties in gecontroleerde ruimtes op het hoogste niveau realiseren. HOBIJ verlengt samenwerking met NRF

Culturele instellingen die een bijdrage denken te leveren aan de gewenste innovatie, kunnen de komende jaren een beroep doen op de zes miljoen euro die Provinciale Staten bij de voorjaarsnota 2012 beschikbaar hebben gesteld voor de periode 2013-2016. Voor 2013 gaat het om 1,25 miljoen euro. De uitvoering van de plannen ligt bij het Brabants kenniscentrum voor kunst en cultuur (bkkc). Zij voegen de 900.000 euro die zij in 2013 beschikbaar hebben voor vernieuwing van de sector aan deze impulsgelden toe. Deze zogenaamde impulsgelden worden ingezet op zes gebieden: talentontwikkeling, co-productie/productiepresentatie, beeldcultuur, dans, kwaliteit van de leefomgeving en collectieve marketing. Daarbij worden plannen individueel beoordeeld om de bureaucratie te minimaliseren en de innovatie maximaal te bevorderen. Deur open Gedeputeerde Brigite van Haaften. ‘We willen dat de culturele sector zich nog meer verbindt met andere domeinen. Er zijn al heel veel vernieuwende ontwikkelingen gaande, en dat willen

2667504.indd 7

we stimuleren. Dáár willen we een impuls aan geven. Iedereen in de culturele sector moet de deuren opengooien, netwerken, verbindingen leggen. De buitenwereld opzoeken, zodat mensen zich ook verbonden voelen met de sector, en zich er verantwoordelijk voor voelen. Cultuur in Brabant heeft zo veel te bieden, we willen dat heel Brabant daarbij betrokken wordt en daarvan kan genieten.’ Samenhang De provincie kiest nadrukkelijk niet voor een subsidieregeling, omdat in een regeling vast wordt gelegd waar plannen aan moeten voldoen, en dat staat vernieuwing in de weg, aldus de gedeputeerde. Daarom is gekozen voor drie verschillende ‘instrumenten’, waarbij per ingediend plan wordt gekeken welke manier de beste is: individuele projectfinanciering, innovatie-prestatiecontracten of revolving funding. Ingediende plannen worden door een commissie getoetst en beoordeeld. Behalve de toetsing van de aanvraag, wordt ook gekeken naar de onderlinge samenhang en de kracht voor cultuur in Brabant.

VEGHEL/MILL - De Nederlandse Radiateuren Fabriek (NRF) uit Mill en internationaal uitzendbureau HOBIJ hebben onlangs hun samenwerking verlengd tot 2017. HOBIJ ontzorgt het bedrijf al jaren op het gebied van flexibele arbeid, voor zowel magazijn- en productiekrachten, als commerciële en andere staffuncties. NRF is sinds 1927 actief en inmiddels een vooraanstaand ontwikkelaar en producent van radiateuren, koelblokken, luchtkoelers, oliekoelers, bunkoelers en airconditioningscomponenten voor met name de automotive industrie. Strategisch Accountmanager van HOBIJ Vincent van der Zanden is verguld met het nieuwe contract: ‘Deze langdurige overeenkomst is voor mij een bewijs dat ook in deze roerige economische tijden een hechte partnership nog steeds loont.’ Business Park Aviolanda ontwikkelt De Pionier WOENSDRECHT - Business Park Aviolanda (BPA) gaat een Business Center op het bedrijventerrein in Woensdrecht ontwikkelen. Een bestaande werkruimte wordt getransformeerd tot Business Center 'De Pionier'. Hierin is ruimte voor de vestiging van een tiental bedrijven in de luchtvaart en aerospace waarin circa vijftig medewerkers kunnen worden ondergebracht. Bedrijven kunnen op maat huren met allerlei varianten zowel in tijd, prijs als het aantal vierkante meters. De Pionier ligt nabij de entree van het bedrijventerrein en heeft uitzicht op de starten landingsbaan. Begin maart starten de werkzaamheden waarmee het gebouw een ware metamorfose ondergaat zodat de gewenste dynamiek en moderne sfeer kan worden geboden. De werkzaamheden zijn in mei 2013 gereed.

3/13/2013 11:55:02 AM

maart 2013

BEDRIJVIG BRABANT

Duurzaamheid en innovatie “Bij Lavans hechten wij waarde aan Duurzaamheid en Innovatie. Dit herkennen en waarderen wij ook in de medewerkers van Wesselman. Wij streven naar langdurige relaties.”

Wesselman. Wezenlijk anders. Piet Heerkens | Lavans Helmond

Eindhoven | Helmond | Weert | Curaçao www.wesselman-info.nl

2667525.indd 8

3/13/2013 10:51:37 AM

BEDRIJVIG BRABANT

maart 2013

Joost de Vries, vice president Global Services van Tesla Motors:

‘EDC Tilburg is véél meer dan een standaard distributiecentrum’ Het verhaal van Tesla Motors is een ware Amerikaanse fairy tale. Elon Musk die zijn geld verdiende in Silicon Valley, startte enkele jaren geleden zijn eigen elektrische autofabriek op. Anno 2013 zijn de voertuigen van het merk uitgegroeid tot 's werelds meest begeerde elektrische auto’s en wordt het imperium gestaag uitgebouwd. Bovendien worden inmiddels voor grote autofabrikanten als Toyota en Daimler elektrische aandrijvingen geproduceerd. In de American Dream speelt Nederland – en Brabant in het bijzonder – sinds afgelopen december een wezenlijke rol. ‘De opening van het Europese distributie- en eindassemblagecentrum in Tilburg is namelijk een ongekend belangrijke mijlpaal voor Tesla in de Europese markt’, stelt Joost de Vries, het enige Nederlandse directielid en vice president Global Services van Tesla Motors.

BLIK OP INNOVATIE Ultrafast ALD Goed nieuws voor het Eindhovense bedrijf SoLayTec. Eind deze maand wordt de eerste Ultrafast ALD productie machine van het bedrijf verscheept naar een Chinese klant. SoLayTec stak de afgelopen anderhalf jaar veel tijd en energie in de nieuwe productiemachine. ALD is een technologie waarbij gassen op een oppervlak met elkaar reageren. Om aluminiumoxide op een zonnecel te plaatsen zijn twee gassen nodig. Het eerste gas reageert met het oppervlak en wordt weggespoeld. Vervolgens komt het tweede gas om te reageren. Het resultaat is een film met een dikte van één atoom, dit wordt herhaald tot een laagdikte van vijf tot tien nanometer. ‘In samenwerking met onze projectpartners TNO, Frencken Group, NTS-Group, Bronkhorst High-Tech, Van Berlo Groep, Sioux, TMC Group en Lamers High Tech Systems hebben we een machine ontwikkeld die zo’n 3.600 wafers per uur kan behandelen. De eerdere labmachines behandelden zo’n honderd wafers per uur, prima voor research doeleinden. Deze nieuwe machine kan dus een veel hogere doorvoer aan, wat tevens nodig is voor de echte cel producenten’, vertelt Roger Görtzen, manager marketing & sales en co-founder van SoLayTec. Kun je uitleggen wat de Ultrafast ALD-machine doet? ‘Wanneer zonlicht op een zonnecel valt, gaan de elektronen bewegen. Door een laagje aan te brengen op de zonnecellen, gaan minder elektronen verloren en neemt de efficiency van de zonnecellen toe. De ALD-machine is ontwikkeld door TNO om zo’n laagje op de achterkant van de zonnecel aan te brengen. Tot nu toe was de procedure echter te tijdrovend om ook in de industrie toe te passen. Daarom zijn wij als spin-off van TNO met een aantal partners verder gegaan om een machine te bouwen waarmee het materiaal een stuk sneller op de zonnecellen kan worden aangebracht.’

De Tesla-showroom in Eindhoven Waar Tesla afgelopen december de komst naar Tilburg bekendmaakte – wat al vooraf gegaan werd door het openen van de eerste Europese showroom in de Eindhovense Autowijk in het voorjaar van 2012 – werd begin maart bekend dat het bedrijf in Amsterdam een tweede showroom, maar belangrijker nog het Europese hoofdkantoor vestigt. Achter de schermen werd de afgelopen twee jaar hevig gevochten om dit kantoor, waarbij zowel België als Nederland een bidbook indiende. Bijzonder daarbij was het gezamenlijk optrekken van zowel Brabant als de Randstad (vertegenwoordigd door Amsterdam en Rotterdam). Waar in het verleden gemeenten elkaar individueel beconcurreerden, werd elektrisch vervoer in Nederland met vereende krachten vooruit geholpen door Tesla te verleiden tot het openen van een Europees hoofdkantoor in Nederlands’ hoofdstad. Eindmontage ‘Nederland is één van de belangrijkste markten van de wereld’, opent De Vries het gesprek. ‘Het behoort tot de landen in Europa waar de meeste reserveringen voor onze auto’s plaatsvinden. Met de keuze voor Tilburg, Eindhoven en Amsterdam hebben wij nu onze belangrijkste vestigingen voor eindmontage, distributie, service en verkoop, als ook ons operationeel hoofdkantoor in één land kunnen realiseren.’ Tesla is bekend van de Roadster waarvan er enkele honderden exemplaren rondrijden in Nederland. Vanaf juli komt daar de Model S bij, een zogenaamde vijfdeurs hatchback sedan. Op dit moment behoort Nederland zoals gezegd tot de landen in Europa waar de meeste reserveringen voor alle elektrische voertuigen worden gedaan. Zo wist het Japanse Mitsubishi in de voorverkoop de afgelopen maanden ruim vijfduizend plug-in hybride Outlanders te slijten. Op haar beurt scoorde Tesla ongekend veel reserveringen voor haar nieuwe voertuig Model S. De Vries: ‘In juni beginnen wij met de productie van de Europese Model S en de leveringen gaan in juli van start. Sinds eind december hebben wij in Tilburg zowel voor de Roadster als de Model S onderdelen op voorraad gelegd.’ Mijlpaal Het European Distribution Center (EDC) van Tesla telt op industrieterrein de Vossenberg straks negentienduizend vierkante meter en vijftig medewerkers. ‘Hier zullen onder meer

2667506.indd 9

de logistiek, spare parts en het onderhoud van Tesla-producten in Europa plaatsvinden’, duidt De Vries. ‘Bovendien zullen vanaf juni de laatste montagehandelingen van de nieuwe Model S – oftewel de eindassemblage – in Tilburg plaatsvinden. Vanaf juli zullen de auto’s door heel Europa uitgeleverd worden vanuit het EDC. Tilburg is zodoende een zeer belangrijke strategische mijlpaal voor onze Europese uitbreiding. De centrale ligging– tussen de havens van Rotterdam en Antwerpen – maakt dat we in de nabijheid van onze grootste markten gevestigd zijn. Al met al is het EDC véél meer dan een standaard distributiecentrum. Er vinden assemblage, service, technische trainingen en tal van andere zaken plaats.’

Europese hub

‘In Tilburg zal de eindassemblage van de elektrische Tesla’s plaatsvinden die in heel Europa uitgeleverd gaan worden’ De opening van het Europese distributiecentrum en hoofdkantoor vormt ook een positieve impuls voor de automobielindustrie in Nederland, die dankzij de economische crisis in het slop zit. In het auto-minnende Amerika wordt Elon Musk ondertussen al vergeleken met Henry Ford die eveneens ‘out of the blue’ een auto-imperium liet verrijzen. De Vries: ‘Zes maanden geleden produceerden wij één auto per week en dat zijn er nu honderd per dag. Zes maanden geleden draaiden wij verlies, maar de zwarte cijfers zijn nu in het verschiet. Dit laat ook zien hoe belangrijk het EDC in Tilburg voor ons kan worden. Onze voertuigen zijn puur geproduceerd als auto. Dat deze ook elektrisch is, is een prettige bijkomstigheid. De Tesla’s hebben zich dus bewezen als een groen alternatief voor conventionele auto’s waarbij geen enkele concessie is gedaan. Ik kan het niet vaak genoeg benadrukken dat Nederland in onze gehele strategie een belangrijke rol speelt. Wij zijn nu actief vanuit Eindhoven, Tilburg en Amsterdam. Binnen afzienbare tijd zullen er nog showrooms geopend worden in Almere, Hoofddorp en Zwolle.’

Jullie zijn al enkele jaren bezig met de ontwikkeling van de machine. Waar staan jullie op dit moment? ‘We hebben in 2010 een eerste proefmachine gemaakt, die zo’n 100 wafers per uur kon behandelen. In totaal hebben we zes van deze zogenaamde lab-apparaten geplaatst bij bekende researchinstellingen en Aziatische zonnecelbedrijven. Aan de hand van de bevindingen zijn we vervolgens gaan werken aan verbeteringen, die we hebben vertaald naar een productiemachine.’ Waar zijn jullie bij de ontwikkeling zoal tegenaan gelopen? ‘Natuurlijk kan een apparaat in de testfase er een keer mee stoppen, maar dat hoort er bij als je iets vooruitstrevends op de markt brengt. Daarnaast hadden we te maken met een krappe time-to-market. De machine moest binnen anderhalf jaar worden ontwikkeld, gebouwd en getest, anders waren we misschien wel te laat met de introductie.’ Is er vanuit de markt belangstelling voor de nieuwe machine? ‘Met name vanuit landen als China, Taiwan, Japan, en Korea is er veel interesse voor onze Ultrafast ALD-machine. Wij bieden een totaaloplossing, die we terplekke komen installeren en die klanten ook optimaal kunnen bedienen. Maar we moeten partijen wel echt overtuigen. Een unique selling point van onze machine ten opzichte van onze concurrente is dat deze werkt volgens een modulair concept en daardoor makkelijk op te schalen is. Bedrijven kunnen starten met een machine met één module en deze vervolgens verder uitbouwen tot zes modules. Ook als er service en onderhoud aan een module verricht moet worden, kan de rest gewoon doorgaan. Tevens leveren we in combinatie met onze aandeelhouder RENA een totaal oplossing inclusief integratie in de lijn.' Waar staan SoLayTec en de Ultrafast ALD-machine over vijf jaar? ‘Dit jaar hopen we vijf machines te verkopen en over vijf jaar moeten dat er zo’n vijfentwintig tot dertig per jaar zijn. Maar daarbij zijn wij natuurlijk wel afhankelijk van de ontwikkelingen in de markt op het gebied van zonnecellen.’

Edwin van Gastel / redactieBB@dewinter.nl

3/13/2013 11:55:27 AM

maart 2013

BEDRIJVIG BRABANT

Workshops LinkedIn beginners

Workshop Twitter voor ondernemers

LinkedIn is hét zakelijke netwerk als we praten over social media in de B2B sfeer.

Twitter is de laatste tijd steeds meer in beeld gekomen via de traditionele media. Steeds meer ondernemers zien het nut en de noodzaak van Twitter in hun communicatiemix in. Via Twitter kun je laten zien wie je bent en waar je voor staat. In deze workshop leer je hoe je zakelijk gezien Twitter eﬀectief kunt inzetten.

Het is een enorm krachtige tool om zakelijke contacten te leggen en te onderhouden, maar het is ook uitermate geschikt om nieuwe opdrachten te verwerven, je expertise te laten zien en voor werkzoekenden de ideale plek om die nieuwe uitdaging te vinden. DOELGROEP | zakelijke gebruikers die beginnen met LinkedIn

DOELGROEP | Ondernemers en zelfstandigen die kennis hebben van de verschillende socialmediakanalen en Twitter in willen zetten in hun zakelijke communicatie.

LINKEDIN BEGINNERS | keuze uit de volgende data: AVOND | 12 MAART aanvang 19.00 uur 9 APRIL aanvang 19.00 uur MIDDAG | 14 MAART aanvang 13.30 uur 11 APRIL aanvang 13.30 uur

TWITTER VOOR ONDERNEMERS | keuze uit de volgende data: AVOND | 26 MAART aanvang 19.00 uur 23 APRIL aanvang 19.00 uur MIDDAG | 28 MAART aanvang 13.30 uur 25 APRIL aanvang 13.30 uur

KOSTEN | E 95, P.P. duur van de workshop is ongeveer 3 uur.

Meer informatie en inschrijven: www.dewinter.nl/socialmedia

Comfortabel in beweging

SCHONERLEASEN.NL Kies en Lease U kiest uw auto zorgvuldig. U let daarbij op betrouwbaarheid, comfort, accessoires en design. En natuurlijk op verbruik en uitstoot. Want daarmee bespaart u op milieu én kosten. Maar - wees eerlijk - bij dat laatste geeft u het liefst zo min mogelijk toe.

Daarom surft u nu direct even naar www.schonerleasen.nl. Daar stelt u snel een overzicht samen van auto’s die voldoen aan uw eisen, ook wat betreft energielabel, CO2 uitstoot en brandstofverbruik in elke prijsklasse. Zodat u milieubewust kiest zónder in te leveren.

En daarna belt u ons. Om er zeker van te zijn dat uw persoonlijke keuze in het juiste leasecontract wordt gegoten. Met leasecomfort, dus perfect passend bij u en uw auto. Want bij ons is leasen nog altijd gewoon mensenwerk. Siliciumweg 4 3812 SX Amersfoort Tel. 033-42 24 888 info@mkblease.nl www.mkblease.nl

2667513.indd 10

Comfortabel in beweging

3/13/2013 11:49:20 AM

BEDRIJVIG BRABANT

maart 2013

Brabant wil leiderschap in duurzame veehouderij

Peter Brouwers: ‘De megastal is een metafoor geworden van alles wat niet gewenst is’ Noord-Brabant: thuis van de megastallen, milieubelastende boeren en ongelukkige kippen, varkens en koeien. Dat is het beeld dat de afgelopen jaren steeds dominanter in de publieke opinie stond. Maar in datzelfde Brabant spraken de stakeholders in de provinciale veehouderij onlangs de intentie uit de standaard te gaan zetten in duurzaamheid en zorgvuldigheid. De rijen in het Brabantse lijken zich daarmee te sluiten. ‘We hebben hele belangrijke eerste stappen in de goede richting gezet’, aldus Peter Brouwers, veehouder, bestuurder bij ZLTO en lid van SER Brabant. ‘Zolang de retail en de consument echter niet bereid zijn een faire prijs voor eerlijk vlees te betalen, blijven kosten leading en zal van een fundamentele omwenteling geen sprake zijn.’

foto: Berry Poelen De agrarische sector heeft ruim zestig procent van het landschap in gebruik en vertegenwoordigt een toegevoegde waarde van 4,5 miljard euro per jaar, oftewel zestien procent van het Bruto Nationaal Product. Er zijn 73.000 agrarische bedrijven in Nederland. 13.000 daarvan zijn gevestigd in Noord-Brabant. In 2007 bedroeg het aantal primaire arbeidsplaatsen in de Brabantse landen tuinbouw 30.000 fte’s en dat aantal stijgt licht. In 2009 telde Brabant 210.000 koeien, 5.474.000 varkens en 25.918.000 kippen. In totaal zijn de agro- en foodbedrijven in Brabant goed voor zo’n 70.000 banen. Wie Brabant zegt, zegt dus niet alleen maakindustrie, maar ook boeren. West-Brabant is het thuis van de akkerbouwers. Nergens is de landbouw zo verweven met de natuur als in Midden-Brabant. En wie Noordoost-Brabant zegt, zegt veehouderij. Op de zandgronden waren de gezinnen groot en arm. Boerenbedrijven splitsten zich op in kleinere stukken. Al na gelang het aantal kinderen versnipperde het grondgebruik, een belangrijke aanleiding voor de ruilverkaveling die inzette na de Tweede Wereldoorlog. Met het Brabantse ondernemerschap in hun genen zagen boeren kansen in een steeds intensiever model van veehouderij. Er werd een stal gemetseld, varkens en kippen erin, en er was al snel sprake van een lucratieve business. Dit verdienmodel was echter niet bestendig op de lange termijn, alle modernisering en mechanisatie ten spijt. De verhouding tus-

2667510.indd 11

sen de productie en belasting van dier en omgeving raakte zoek. Met het uitbreken van de varkenspest in 1997 en MKZ in 2001 was de grens bereikt. De maatschappelijke discussie barstte in volle hevigheid los en is anno 2013 nog steeds onderwerp van serieus debat.

ik midden in de discussie over de toekomst van de Brabantse veehouderij sta. Ons verdienmodel is momenteel gebaseerd op groei. Daar zou een veel breder beloningsmodel voor terug moeten komen. Boerenbedrijven verenigen veel meer functies dan alleen voedselproductie.’

In Brabant, zo blijkt uit onderzoek van het PON, is onder burgers veel meer sympathie voor boeren en bedrijfsontwikkeling dan de berichten in de media doen vermoeden. Een ruime meerderheid van de Brabanders gunt boeren de ruimte, als zij zich maar aan de regels houden.

Grondloos Brouwers vestigde zijn melkveehouderij in 1984 in het Brabantse Rijkevoort. Na een studie aan de HAS en vijf jaar als voorlichter in dienst van het ministerie van Landbouw, vond hij het tijd om in de voetsporen van zijn ouders te treden. ‘Het bloed kroop waar het niet gaan kon. Ik was goed in anderen vertellen hoe het allemaal kon en moest, nu was het moment gekomen om de daad bij het woord te voegen. Ik begon een grondloos bedrijf met zo’n zeventig melkkoeien en produceerde 400.000 liter melk per jaar. De koeien bleven op het beton. Ik had een voedersysteem bedacht met behulp van een sleufsilo. Na mij konden nog maar weinigen een melkbedrijf beginnen, ook niet in de vorm waar ik voor had gekozen. De regulering vanuit Brussel maakte het vrijwel onmogelijk. Eerst quota kopen en dan ook nog eens investeren in een bedrijf was per definitie niet winstgevend. Tien jaar geleden stond mijn bedrijf en kon ik tijd vrijmaken voor bestuurlijke functies. Nu ben ik bijvoorbeeld lid van SER Brabant en provinciaal voorzitter van ZLTO en hou me bezig met het verbinden van de dossiers Water, Ruimtelijke Ordening en Milieu. Dat betekent dat

Dierenuitbuiters De discussie over de toekomst van de Brabantse veehouderij is verhevigd rondom het thema megastallen. Het burgerinitiatief Megastallennéé kreeg in een enquête in 2010 veel steun. De bevolking zette 35.000 handtekeningen en de aandacht van de media was groot. Het imago van Brabant als thuishaven van dierenuitbuiters was gevestigd tot verdriet van Brouwers. ‘De megastal is een metafoor geworden voor alles wat niet gewenst is. Wat dat betreft heeft de actiegroep het goed gedaan. Het gekke is dat wat mensen vinden en hun gedrag nogal eens uiteen lopen. Niemand wil een megastal in zijn achtertuin. En iedereen is tegen dierenleed, wie kan daar nou voor zijn? Maar sta je in het winkelschap voor de kipfilet en heb je de keuze voor een goedkoop product of een biologisch product dat drie keer zo duur is, dan valt de keuze toch vaak anders uit dan het hart ingeeft. Maar los daarvan, onze veehouderij behoort tot de meest duurzame, verantwoorde in de wereld. Leg je onze intensieve veehouderij naast die van de rest van de wereld dan moet je gewoon constateren dat dieren het nergens zo goed hebben als hier.’

’Maar natuurlijk kan het helemaal anders als het moet’, stelt Brouwers. ‘Voorwaarde is dan wel dat de retail het model van elkaar kapot concurreren in de strijd om de consument loslaat en fair gaat inkopen. En consumenten moeten bereid zijn behoorlijk meer voor vlees te gaan betalen. Aan de boer zal het niet liggen. Bovendien gaat het niet alleen om dieren, maar ook om mensen. Wat goed is voor de één is niet altijd goed voor de ander. Een kip die lekker buiten op de grond kan fladderen, produceert veel meer fijn stof dan kippen die binnen zitten. Een koe in de wei is vatbaarder voor ziektes dan een koe in een gecontroleerde omgeving. We hebben het over een complexe problematiek en dat wordt nogal eens over het hoofd gezien door de leek.’ Bruggen ‘Wij willen in Brabant van industrial naar community farming; een situatie waarbij boeren en burgers de dragers van de voedselproductie, leefbaarheid, beleving en beheer van het landschap zijn. Deze transitie vraagt een belangrijke gedragsverandering van alle schakels van de keten en dus ook van de consument. Vanuit de gemeenschap, met burgers en bedrijven, werken we aan een integrale benadering

van duurzame landbouw.’ Dat staat te lezen in de slotverklaring van de Ruwenbergconferentie waar actiegroepen, overheden, ondernemers en vertegenwoordigers van het bedrijfsleven in februari, ondanks een moeizame discussie, de gezamenlijke intentie uitspraken om Brabant leidend te maken in zorgvuldige veehouderij. Brouwers: ‘We probeerden bruggen te slaan en dat lijkt in aanzet gelukt. Twee belangrijke mogelijke instrumenten om tot een nieuwe praktijk te komen worden binnenkort in stemming gebracht bij Provinciale Staten. De eerste is een zorgvuldigheidsscore waarbij plannen van ondernemers langs de Brabantse maatlat worden gelegd. Anders dan voorheen wordt daarin de samenleving meegenomen. Het wettelijke Europese en nationale kader blijft gelden, maar als extra worden bijvoorbeeld eisen op het gebied van duurzaamheid, gezondheid van mens en dier en draagvlak in de omgeving opgenomen. De ondernemer is aan zet om door middel van een gesprek met zijn buren draagvlak te creëren voor zijn bedrijfsvoering door middel van de omgevingsdialoog. De voorgestelde koers bestaat uit twee hoofdlijnen: draagvlak in de samenleving en verduurzaming van de bedrijfsvoering. Daarmee wordt het oude denken van generieke regulering via de ruimtelijke ordening losgelaten en gaan overheden naar maatwerk per locatie.’ Contraproductief Brouwers hoopt dat het nieuwe Brabantse model een doorbraak vormt in het vormgeven van de nieuwe veehouderij. Maar de eerste barsten in slotakkoord van het Brabantberaad Zorgvuldige Veehouderij lijken zichtbaar nu actiegroepen het thema van een verbod op megastallen toch weer naar voren schuiven. ‘Dat is jammer en contraproductief’, aldus Brouwers. ‘Het kwartje lijkt maar niet te vallen dat juist de intensieve veeteelt en de massa van de sector veel positieve kanten heeft. Het maakt dat we een kraamkamer van innovatie zijn, wat betreft het terugbrengen van milieubelasting en ook op het gebied van dierenwelzijn. En wat wij hier doen, waait vaak over naar andere delen van de wereld. Kijk naar Duitsland en hoe ze ons daar volgen met ons verbod op batterijeieren. En nogmaals, het kan allemaal radicaal anders. Maar daar heb je echt tijd voor nodig en zullen de retail en consument ook stappen moeten willen zetten.’ Marco de Jonge Baas / m.dejongebaas@dewinter.nl

3/13/2013 12:00:17 PM

BEDRIJVIG BRABANT

2667526.indd 12

maart 2013

3/13/2013 12:05:01 PM

BEDRIJVIG BRABANT

maart 2013

Financiële druk op TTI’s tasten fundament Nederlandse innovatiekracht aan

DPI en Dinalog spelen in de blessuretijd Jacques Joosten, directeur van het Dutch Polymer Institute in Eindhoven, vreest voor de toekomst van zijn kennisinstelling. Wim Bens die jarenlang leiding gaf aan het kenniscentrum voor de Nederlandse logistiek Dinalog voorspelt dat het licht in het kantoor in Breda 2014 voorgoed uitgaat. Het zijn niet de enige nationale Technologische Topinstituten die dreigen te bezwijken onder de weeffouten in het nationale innovatiebeleid en de focus op de Topsectoren. Dat heeft ook zijn gevolgen voor Brabant volgens Joosten en Bens. Dat de provincie en gemeente Eindhoven onlangs in een ander investeringsgat van Den Haag sprongen door bij te dragen in de financiering van het Holst Center en Embedded Systems Institute, is voor hen maar een schrale troost. geld bij dat nodig is om het op volle kracht te laten doordraaien. Ook zij zetten daarmee een stap vooruit in wat voorheen als verantwoordelijkheid van het Rijk werd gezien. Ik zie de financiële bijdragen aan het Holst Center en ESI overigens ook als een bewijs van de zeer sterke lobby van de sector en de kracht van het topteam High Tech materialen en systemen onder leiding van Amandus Lundqvist. Ik snap dat hij zich vanuit zijn positie schaart achter het regeringsbeleid; openlijk begrip vraagt voor het feit dat bezuinigen noodzaak is en het bedrijfsleven oproept slimme allianties aan te gaan binnen de nieuwe kaders. Het is terecht dat zijn club blij is met de behaalde successen. Dat neemt niet weg dat ook vanuit die hoek oog moet zijn voor de stille ramp die nu de TTI’s en hun innovatie-

Begin februari stuurden dertien grote ondernemingen waaronder AkzoNobel, DSM, Fokker, FrieslandCampina en Unilever een brandbrief naar minister Henk Kamp van Economische zaken, Landbouw & Innovatie. Ze schreven dat ze zich grote zorgen maken over het Nederlandse innovatiebeleid omdat ze te weinig steun van publieke financiers van wetenschappelijk onderzoek als TNO en NWO krijgen. De onderliggende boodschap is dat er te weinig geld beschikbaar is voor Technologische Topinstituten (TTI’s) waarbinnen bedrijven en universiteiten structureel samenwerken in het genereren van diepgaande kennis. Bewezen succesvolle samenwerkingsprogramma’s bevinden zich daardoor op een dood spoor. De brief leidde tot een felle discussie, ook binnen de Brabantse geledingen, waarbij het Topsectorenbeleid weer hevig onder vuur kwam.

Topsectoren:

‘Ook vanuit het topteam HTS moet oog zijn voor de stille ramp die nu de TTI’s en hun innovatie-inspanningen treft’

Eind jaren negentig werd het eerste van tien Nederlandse TTI’s opgericht. De inmiddels acht instituten moesten een brug staan tussen het bedrijfsleven en universiteiten, een broedplaats van publiek-private samenwerkingsverbanden in fundamenteel onderzoek van nationale en internationale betekenis. Sommigen kwamen maar moeizaam van de grond. Maar de meesten, bijvoorbeeld het Dutch Polymer Institute (DPI), zijn toonbeelden van succes waar verlekkerd vanuit de hele wereld naar wordt gekeken. De toekomst van een aantal TTI’s komt op het spel te staan omdat de subsidie-instrumenten die voorgesteld zijn om het Topsectorenbeleid te laten werken, onvoldoende zijn. Aderlating Toen Wim van der Leegte werd gevraagd wat zijn mening was over het Topsectorenbeleid zei hij: ‘Eigenlijk niet zoveel, maar het zal de regering ongetwijfeld helpen bij het realiseren van haar bezuinigingen.’ ‘Dat zegt het eigenlijk allemaal’, aldus Joosten. ‘Voorheen was via de Wet Bevordering Speuren Ontwikkelingswerk zo’n zevenhonderd miljoen euro voor innovatie beschikbaar middels een reductie in loonkosten van werknemers die zich bezighielden met R&D. Daarnaast was een zelfde bedrag beschikbaar voor meer specifieke innovatieprogramma’s, waarvan vijfhonderd miljoen euro uit de aardgasbaten kwam. Die zogenaamde FES-gelden bezuinigde Verhagen weg op de Rijksbegroting en hij riep bedrijven op zelf meer te investeren in R&D. Het bedrijfsleven, en dan met name het grote bedrijfsleven, heeft zich in eerste instantie geconformeerd aan dit beleid door met negen topteams voor negen topsectoren

DPI:

‘Soms vraag ik me af of er iemand in Den Haag is die het belang inziet. We dreigen te verworden tot de risee van het polymerenonderzoek’ aan de slag te gaan en plannen te formuleren. Binnen het Nederlandse innovatiebeleid is bovendien het accent verschoven van subsidiering naar fiscale voordelen op onderzoek en personeel via de RDA- en de WBSO-regeling. Wie winst maakt heeft voordeel van deze rege-

2667524.indd 13

inspanningen treft. Een goed voorbeeld is DPI, dat niet zelfstandig R&D in leven kan houden. Waarom zouden bedrijven delen als ze niet kunnen vermenigvuldigen?’

Jacques Joosten, directeur van DPII

ling, maar het is nadelig als je nog geen winst maakt. De vraag is hoe effectief dit is. Grote ondernemingen als Philips en ASML doen nog onderzoek in Nederland en betalen hier hun vennootschapsbelasting. Maar voor heel veel grote internationale ondernemingen, zeker die waar wij mee samenwerken, geldt dat niet. Voor hen is er vanuit het Topsectorenbeleid dus geen enkele impuls meer om te investeren in R&D in Nederland. Tegelijkertijd is het de vraag hoe toegankelijk en functioneel de huidige regelingen zijn voor het MKB. Met het oog op valorisatie is in 2007 DPI Value Centre gestart specifiek voor het MKB om kennis om te zetten in geld. NoordBrabant heeft namelijk het grootste aantal innovatieve kunststofverwerkers die van groot belang zijn voor de economie. De meningen over het Topsectorenbeleid lopen uiteen, maar één ding staat vast. Als het gaat om een brug slaan tussen het bedrijfsleven en universiteiten wat betreft waardevol hoogwaardig vraaggestuurd onderzoek op een zeer abstract niveau, dan heb je weinig aan het Topsectorenbeleid, maar moet je bij de TTI’s zijn. Valt een instituut als DPI weg in zijn huidige vorm, dan betekent dat een enorme aderlating voor het innovatieve vermogen van dit hele land, zeker op de middellange en lange termijn.’

Stille Ramp Volgens Bens is het logisch dat de provincie, de gemeente Eindhoven, de regio, TNO en grote bedrijven als Philips en ASML investeren in de toekomst van het Holst Center, dat zich concentreert op sensortechnologie en dunne-filmzonnecellenen, en het Embedded Sytems Institute (ESI) voor de ontwikkeling van besturingssoftware voor complexe hightech-machines. ‘Beide instituten hadden dan wel niet het stempel TTI, maar ze hadden en hebben dezelfde status en functie in het ecosysteem. En waar het Rijk een stap terug doet, springt de provincie Noord-Brabant in het financieringsgat. Daar kun je ook niets van zeggen. Sterker nog, het is volstrekt logisch. De economische toekomst van de regio is in hoge mate afhankelijk van onze hightech. Waar Brabantse overheden in de huidige omstandigheden niet investeren in bijvoorbeeld Dinalog omdat logistiek voor hen toch relatief ongrijpbaar en een ver van mijn bed show is, is er traditioneel wel een grote verbondenheid met de hoogwaardige maakindustrie. Hetzelfde zie je bij het waterinstituut Wetsus in Noord Nederland. In de drie noordelijke provincies zijn er geen twijfels over de toegevoegde waarde en het regionale, nationale en internationale belang van dit TTI. Ze passen graag het

Risee DPI, een schakelstation van nationaal en internationaal onderzoek op het gebied van polymeren, is vanaf de start zeer succesvol geweest. Anno 2013 heeft het een mondiale scope en koppelt de fundamentele innovatievragen van multinationals aan wetenschappelijk onderzoek. ‘Maar we zitten nu al in de blessuretijd’, aldus Joosten. ‘Wij plannen onze activiteiten in cycli van minstens vier jaar. De programma’s die nu lopen, kunnen vooruit tot 2016. Voor de periode daarna is nog helemaal niets geregeld. Wij zijn voor een derde van onze inkomsten afhankelijk van de subsidies van het Rijk. Deze middelen zijn de basis van ons bestaan, vallen ze weg dan hebben wij niets meer te bieden. Wij kunnen het niet op eigen kracht, net zoals bedrijven dat ook niet kunnen. Innovatie is in de beginfase per definitie een verliesgevende activiteit, tenzij je het samen doet. En dat is nu juist waar DPI voor staat. Trekt de overheid zich echter terug als financier, dan werkt het model niet meer. Samen investeren of zelf investeren in R&D? Die vraag gaan bedrijven zich stellen omdat zonder financiële commitment van de overheid het multiplier-effect wegvalt. Bovendien heeft lange termijn onderzoek sowieso geen prioriteit bij bedrijven. Niet voor niets wordt in een land als Amerika de overheid als primair verantwoordelijke gezien op dit domein. Soms vraag ik me af of er iemand in Den Haag is die het belang van onze instituten inziet. Tachtig procent van de onderzoekers vind een baan bij een bedrijf in het DPI netwerk. Het opleidingssysteem sluit naadloos aan bij de arbeidsmarkt. We zijn internationaal succesvol, een derde van onze projecten is grensoverschrijdend. Vanuit de hele wereld wordt met bewondering gekeken naar wat wij hier hebben neergezet. Nu dreigen we te verworden tot de risee van het polymerenonderzoek. Ik geloof nog steeds dat we er uit gaan komen met het Rijk, dat is waar ik me met volle overtuiging voor inzet.’ Lees verder op pagina 17

3/13/2013 11:57:39 AM

2667527.indd 14

maart 2013

BEDRIJVIG BRABANT

3/13/2013 10:52:39 AM

BEDRIJVIG BRABANT

maart 2013

Johan Lavrysen: ‘IP is niets waard als je niet kunt cashen’

BiELAt geeft grensoverschrijdende innovatie handen en voeten Het idee voor Stichting BiELAt ontstond tijdens een boottochtje van WTC met wat zakelijke relaties. Ze zagen kansen in het oprichten van een netwerk van bedrijven uit de driehoek Eindhoven-Leuven-Aken. Op politiek niveau was er al langer de wil om meer te halen uit de innovatiekracht van de regio door het vormgeven van grensoverschrijdende samenwerking. Maar waar bestuurders bleven steken in praten, voelden ondernemers de behoefte aan concrete actie. Wat acht jaar geleden begon als inspiratieclub, is anno 2013 een kraamkamer van concrete nieuwe innovatieve businesscases. om de zaak meer concreet handen en voeten te geven, te zorgen dat dat strand daadwerkelijk wordt bereikt, en daarvoor is een concreet proces nodig. We zijn nog steeds een club vol idealisme, een beperkte groep van professionals uit het bedrijfsleven met drukke banen, maar wel één met een belangrijk doel en impact. Daarom verbinden ook belangrijke namen als Feike Sijbesma van DSM, Jan Mengelers van TNO, Wim van der Leegte van VDL en Commissaris van de Koningin Wim van de Donk zich aan ons in een comité van aanbeveling.’

Johan Lavrysen (foto: Bram Saeys)

ELAt, de driehoek Eindhoven-Leuven-Aken, is een gebied waar de hightech hoogtij viert. Het grensgebied van Nederland, België en Duitsland beslaat 14.269 vierkante kilometer, telt 5,9 miljoen inwoners, er werken 2,9 miljoen mensen en het genereert een Bruto Regionaal Product van meer dan honderdvijftig miljard euro. De hightech-industrie is goed voor twintig procent van dat BRP, investeert ruim vier miljard euro in R&D en heeft een enorm multiplier-effect op de economie. Tegelijkertijd wordt het potentieel van de regio maar deels benut. Europa is nog lang niet het Europa van de regio’s dat het voor ogen heeft. Grensoverschrijdende samenwerking tussen bedrijven komt moeizaam van de grond. BiELAt wil daar verandering in brengen. Bedrijvig Brabant ondervroeg Johan Lavrysen, één van de twee projectleiders van de stichting BiELAt (Business in Eindhoven-Leuven-Aken triangle), voormalig directeur innovatie bij Janssen Pharmaceutica en nu zelfstandig adviseur, over de stand van zaken. Staat trekken aan die grensoverschrijdende samenwerken niet gelijk aan trekken aan een dood paard? Waarom nog steeds investeren in dat geloof? ‘Het is meer dan een geloof, de zaak is in beweging. ELAt is een heel mooi verhaal. Wanneer je met een helikopter over dit gebied vliegt, dan zie je een regio die vrij uniek is in de wereld; onze gezamenlijke brainpower is enorm. Drie regio’s in drie landen. Alle hebben topuniversiteiten, geweldige multinationals en een enorm potentieel aan veelbelovende kleine innovatieve ondernemingen. Maar dat hadden we natuurlijk tien jaar geleden ook al. Het probleem was dat de ELAt-gedachte op bestuurlijk en politiek niveau bij een mooi verhaal bleef. Men zocht elkaar eens op, praatte met elkaar en zette wat op papier. Omdat het uiteindelijk de bedrijven zijn die het toch moeten doen, hebben we het heft in eigen hand genomen en acht jaar geleden de Stichting BiELAt opgericht. Dat wordt stilaan zichtbaar.’

2667522.indd 15

Een van de problemen van grensoverschrijdende samenwerking is de grens. Het lijkt een barrière die maar moeilijk genomen wordt, ook door Brabantse ondernemers die samenwerking in het bloed hebben zitten. ‘Nederland heeft een prachtig internationaal profiel met Amsterdam Airport, Rotterdam Seaport en Eindhoven Brainport. Uiteindelijk zijn het echter de ondernemers die het moeten doen, en dat geldt ook voor Brabant. Bedrijven, kennisinstituten en overheden vinden elkaar misschien gemakkelijk, maar voor heel veel partijen houdt ook daar de wereld nog te veel op bij de provinciegrens. In België en Duitsland is het niet anders. Dit is niet de mindset waarmee we economisch in de mondiale top kunnen blijven meedraaien.’ Ondernemers moeten dat meer beseffen? ‘Sommigen doen dat al, anderen niet. De CEO van de toekomst is een soort kunstenaar. Grote dromen kun je niet realiseren zonder ze te hebben. De uitdagingen van vandaag zijn vaak te complex geworden om die individueel te realiseren, of je nu een groot of klein bedrijf bent. Willen we echt relevante producten en services ontwikkelen, dan vergt dat heel veel creativiteit, de wil om risico’s te nemen en het mixen van competenties die we met zijn allen hebben. Daarbij moet je soms ook over de grens kijken.’ Hoe start je dan met het verbinden van al die economische stakeholders in ELAt die elkaar tot op dit moment maar moeilijk vinden? ‘Wij zien BiELAt meer en meer als een netwerk van netwerken. We verbinden de BOM’s en de LIOF’s met hun respectievelijke Belgische en Duitse tegenhangers: bvb SPK, Agoria, Voka, Leuven Inc. in België, en organisaties als de AGIT in Duitsland. We maken heel veel kilometers, werken aan draagvlak, een mentaliteit van ’can-do’ en een bewustzijn van een nieuwe wereld. We doorbreken de impasse door samenwerking te stimuleren binnen concrete

projecten voor hun achterban, ondernemers dus. Dit begint nu zijn vruchten af te werpen.’ Wat is de onderliggende visie op innovatie en innovatiebeleid? ‘Middelen die nu worden ingezet voor innovatie zijn versnipperd in het landschap. Iedereen vecht om dezelfde euro met verhalen die heel erg aan elkaar raken. Wat je daarbij ziet is dat bedrijven heel erg gefocust zijn op content, het nieuwe product. Ze zien niet hoe belangrijk context is. Als een vernieuwing niet wordt omarmd door het ecosysteem, wordt het geen succes. Innovatie die rendeert, komt in de regel niet enkel voort uit een goed idee, marktonderzoek en marktintroductie, het is het gevolg van 'out of the box-denken', bestaande formats loslaten, intuïtief handelen en passie. Kleine ondernemingen zijn daar soms beter in dan grote organisaties.’ Niet alleen ELAt, maar ook BiELAt zijn nog steeds geen household names. Hoe verander je zaken als maar weinigen weten wie je bent en wat je doet? 'We startten acht jaar geleden als een club die wilde inspireren. We organiseerden diverse succesvolle evenementen en haalden bijvoorbeeld sprekers als Richard Florida naar het Klokgebouw in Eindhoven. Die bijeenkomsten waren heel succesvol en werden door veel mensen bezocht. Het probleem was dat je dan met enorm veel energie boordevol ideeën in je auto stapte en naar huis ging, om vervolgens de volgende dag weer ondergedompeld te worden in de realiteit van alledag. De boodschap verdampte met de terugkeer in de oude flow. We waren als een windmolen in het midden van de zee. We bliezen mensen richting het strand, maar voordat ze dat bereikte, gingen ze al weer op in de krachten van het water. Rick Harwig zei: ‘Het is ongelofelijk hoeveel mensen je hier samenbrengt, je zou veel meer moeten met de energie van deze mensen.’ Dat was een trigger

Hoe hebben jullie die concretiseringslag gemaakt? ‘Door een heel duidelijk traject neer te leggen om te komen tot het ontwikkelen van innovatieve producten en services binnen internationale samenwerkingsverbanden. De systematiek is die van een future sketch waarbij kruisbestuiving plaatsvindt tussen bedrijven en branches, en gezamenlijk een toekomstbeeld ontwikkeld wordt rond concrete strategische vraagstukken. Bij deze intensieve interactie worden kennis en ideeën vervolgens vertaald in commercieel haalbare producten, processen en diensten die aansluiten bij de strategie en strategische vraagstukken van de deelnemende bedrijven. De weg is er één van droom naar realisatie waarbij wij als interface de noodzakelijke stappen begeleiden.’ Welke stappen worden daarvoor doorlopen? ‘Het begint allemaal met een dag waarbij ideeen op de tafel worden gelegd. ’s Morgens worden case owners geholpen om hun vraag scherp te krijgen. In de middag worden pitches gegeven aan ontwikkelingsmaatschappijen en vergelijkbare organisaties uit de drie landen. Vallen de proposities goed, dan stellen zij hun adresboek open voor de case owners; ze geven hen daarmee toegang tot een longlist van potentiële samenwerkingspartners.’

Innovatiesubsidies:

'Iedereen vecht om dezelfde euro. Bedrijven zijn daarbij heel erg gefocust op content, het nieuwe product. Ze zien niet hoe belangrijk context is' Over wat voor dromen hebben we het? ‘Ziekenhuisafval is een probleem. Het bestaat uit chemische, nucleaire en elektronische componenten. Kennis rond afvalverwerking van de individuele materialen zit in de individuele bedrijven bij hun environment health en safety departementen. Maar wat als we die expertise zouden samenbrengen? Een ander voorbeeld. De productielijnen van medicijnfabrikanten zijn nu ingericht op grote series, maar de trend is er één van nicheproducten in kleine oplages. Worden die op dezelfde machines gemaakt, dan zijn ze heel duur. Vijftien minuten productie draaien en acht uur schoonmaken is nu eenmaal niet erg efficiënt. Kunnen we die medicijnen niet beter gaan printen?' Lees verder op pagina 17

3/13/2013 11:57:12 AM

maart 2013

BEDRIJVIG BRABANT

Paul Vlak, partner bij Ernst & Young in Eindhoven:

‘Bedrijfscultuur geeft familiebedrijven een voorsprong op de arbeidsmarkt’ De vergrijzing neemt toe en op lange termijn krimpt de arbeidsmarkt. Juist familiebedrijven moeten nu niet achteroverleunen, waarschuwt Paul Vlak, partner bij Ernst & Young. Hoe kun je talent ‘van buitenaf’ behouden en aantrekken?

Paul Vlak (partner, Eindhoven) werkt sinds 1988 bij Ernst & Young en is gespecialiseerd in familiebedrijven. Zijn aanpak is betrokken en persoonlijk. ‘Ik probeer in de huid van de ondernemer te kruipen.’

Ernst & Young en familiebedrijven Ernst & Young is in Brabant marktleider op het gebied van familiebedrijven. Onze ervaren professionals helpen ondernemers bij de delicate balans tussen groei en innovatie, en risicobeheersing en behoud van privévermogen. Dit doen wij aan de hand van het model Growth DNA of Family Businesses: een stapsgewijze aanpak van acht succesfactoren van het familiebedrijf. In dit artikel bespreekt Paul Vlak ‘talentmanagement en talentbehoud’ en ‘bedrijfscultuur en verantwoordelijkheid.’ www.ey.com/familybusiness Het kernteam familiebedrijven zuid van Ernst & Young met van links naar rechts: Bert Lippens, Angela van Willegen, Katja Hilckmann en Paul Vlak

‘Eind januari steeg de werkloosheid naar maar liefst 7,5 procent. Moeilijk voor te stellen dat we volgens het CBS in 2020 een enorm arbeidstekort krijgen. Met de vergrijzing natuurlijk als belangrijkste oorzaak. Familiebedrijven moeten dit niet onderschatten. Juist omdat de arbeidsmarkt denkt: zij nemen liefst alleen familieleden of bekenden aan, toch? Een groot misverstand. Daarom moeten ze extra aandacht aan hun HR-beleid besteden. Of het nu gaat om talentbehoud, of het aantrekken van nieuwe bestuurders en werknemers. Toch heeft het familiebedrijf een unieke troef in handen, vind ik. De combinatie van mensen met jarenlange, diepgaande bedrijfskennis en frisse experts van buitenaf. Dit is een stevige basis voor groei – voor de onderneming en medewerkers zelf.’ Geen gedoe ‘Alleen al de naam van het familiebedrijf kan een magnetische werking hebben. Kijk maar naar Maison van den Boer. Onze cateraar en evenementenorganisator uit Veghel, die al sinds 1906 bestaat. Het HR-beleid moet zo’n imago bekrachtigen: laat zien dat je een eerlijke werkgever bent. Een onderneming die zijn personeel verantwoordelijkheid geeft en goed beloont. Ook duidelijke functieomschrijvingen horen hierbij. Niet alleen bij werknemers, maar óók bij nieuwe managementleden. Ik heb meegemaakt dat een nieuwe directeur telkens door de 'teruggetreden' dga werd overruled. Hij

draaide bijna al zijn beslissingen terug. Maak daarom kraakheldere afspraken over overdracht, taken, verantwoordelijkheden en (prestatie)beloningen. Onze HR- specialisten kunnen zo’n flexibel personeelsbeleid ontwikkelen. Overigens, omdat ik onze klanten al jaren ken, vragen ondernemers me regelmatig om een second opinion. Zou deze bestuurskandidaat, bijvoorbeeld de cfo, bij ons familiebedrijf passen? Daar ben ik dan heel eerlijk over.’ Medeondernemers ‘Anders dan bij een corporate organisatie, kiezen medewerkers meestal bewust voor een familiebedrijf. Salarissen en bonussen zijn niet doorslaggevend. Dit vraagt om een balans tussen financiële én emotionele beloningen. “Psychologisch eigendom” is bijvoorbeeld belangrijk, merk ik. Het gevoel invloed te hebben, successen oprecht te delen. En wel zo dat medewerkers veranderen in medeondernemers. Daarnaast kun je bijzondere prestaties belonen door ze te koppelen aan concrete indicatoren (kpi’s). Maar of je nieuwe bestuurders automatisch aandeelhouder moet maken, is nog maar de vraag. De aandeelwaarde levert vaak discussies op en de overdracht heeft nogal wat fiscale impact. Overweeg ook eens fiscaal aantrekkelijkere alternatieven, zoals schaduwopties. Hierbij hangt de extra beloning af van de waardegroei van de aandelen.’ Cultuur is concurrentievoordeel ‘Familiebedrijven hebben een hechte bedrijfscultuur. Logisch, want generaties lang hebben medewerkers het bedrijf met hart en ziel uitgebouwd. Dat voel je. Een 'gewone' werknemer kan meedenken over de strategie, terwijl ik een dga ken die zelf de servetten voor een klantendiner staat te vouwen. Unieke familiewaarden zijn onmisbaar bij het behouden en aantrekken van personeel. En het mooie is: het merk staat vaak niet onder druk van opgelegde kostenbesparingsprogramma’s of grote groepen aandeelhouders. Daarom kunnen familiebedrijven continu aan de goede naam werken. Doe dit ook, adviseer ik. Vervaagt de bedrijfsvisie? Kijk dan welke oude en nieuwe waarden passen bij de groei, merkpositionering en interne processen. Onze specialisten kunnen dit proces van a tot z begeleiden. Zodat de merknaam ook weer een concurrentievoordeel wordt.’ Duurzaam denken en doen ‘En wat doet de onderneming aan duurzaamheid? Klanten en (potentiële) medewerkers vinden dit steeds belangrijker, merk ik. Verweef ‘groen’ dan ook in de bedrijfscultuur en strategie. Ons wereldwijd werkende Climate Change and Sustainability Services-team kan hierbij helpen. Denk aan het terugbrengen van de CO2-uitstoot, invoeren van groene it-projecten en duurzame energievoorziening. Een stichting of trust, voor een goed doel, zie ik ook steeds meer. Overigens werkt Ernst & Young ook zelf aan bijvoorbeeld papier- en CO2-reductie. Zo wordt een duurzame leaseauto beloond, terwijl je extra voor een milieubelastende wagen betaalt. Practice what you preach, dat vind ik heel belangrijk.’

Ernst & Young – Prof.Dr. Dorgelolaan 12 – 5613 AM – Eindhoven – (T). 088-4071000 – (F). 088-4074800 – (I). www.ey.com

2697349.indd 16

3/13/2013 12:23:29 PM

BEDRIJVIG BRABANT

maart 2013

Vervolg pagina 13: Financiële druk op TTI's:

‘Die logistieke innovatiecampus gaat er dus nooit komen’ Waar Joosten nog volop strijdt voor de toekomst van zijn organisatie, is de situatie anders voor Bens. Een half jaar geleden vertrok hij bij Dinalog. Hij zag niet voldoende toekomst voor het kenniscentrum voor de logistiek en de ambities voor een open innovatie campus waren inmiddels tot nul gereduceerd. Hij richtte zich weer op zijn eigen adviesbureau op het gebied van open innovatie en valorisatie. Bens: ‘Ik had twee opdrachten. De eerste was met een initieel startbudget van 25 miljoen euro van het Rijk innovatieprojecten ter waarde van ruim tachtig miljoen euro op te starten met de sector. En dat is gelukt. Alle projecten waren en zijn er op gericht om op termijn zeven miljard euro aan nieuw BNP in slimme logistiek in Nederland te genereren. Dat is uiteraard een zeer ambitieuze en misschien zelfs te hoog gegrepen ambitie, maar met behulp van het bedrijfsleven, kenniscentra en Brussel hebben we een eerste basis gelegd van 85 miljoen omvang met projecten die absoluut de potentie voor new business hebben. De tweede opgave lag besloten is de onvermijdelijke toekomst van de logistieke sector in Nederland. We verliezen het wat betreft het laagwaardige werk van het buitenland. Dat is buitengewoon bedreigend voor een land waarin de sector goed is voor 42 miljard BNP en 750.000 banen. Er moet iets veranderen, we moeten op zoek naar nieuwe business en die ligt niet in het vervoeren en opslaan van spulletjes, maar in het verwerven

van een toppositie in de regie van logistieke processen, slimme logistieke concepten, ketenregie en toegevoegde waarde in logistiek. Om dat te bewerkstelligen was er voorzien in de ontwikkeling van een open innovatie campus aan de A16 bij Breda. Na zo’n dertig stuurgroepvergaderingen in ruim tweeënhalf jaar waarin de kogel als maar niet door de kerk ging - er moest weer een second opinion komen, nog eens worden gerekend, nieuwe alternatieven en nieuwe locaties worden onderzocht - heb ik het geloof verloren en de pijp aan Maarten gegeven. Die campus gaat er dus nooit komen, hetgeen recent ook openlijk is gecommuniceerd door de betrokken partners, gemeente en provincie. Ik ben dan ook uitermate somber over de toekomst van de logistiek in Nederland voor de komende jaren. De sector heeft dat overigens ook aan zichzelf te wijten. In een gesprek met de eigenaar van een groot transportbedrijf had ik het over een roadmap voor de logistiek en zijn bedrijf. Zijn reactie was: ‘Een roadmap? Kun je daarop rijden?’ Een serieuze reactie en soms exemplarisch voor de branche. Dat maakt van fundamentele vernieuwing in de logistiek een moeilijk verhaal. Bij de achterban van DPI is het anders. De grote spelers zijn beperkt en het aantal ketenpartners ook, in totaal misschien enkele honderden, iedereen kent elkaar en elkaars belang. Vraag je hen naar een roadmap, dan pakken ze hem bij wijze van spreken direct uit hun tas. Die basis heeft de logistiek niet. Toch wordt veel kapot gemaakt als er geen

geld voor DPI vanuit Den Haag komt. De sector zal degraderen uit de globale eredivisie. Ook bij Dinalog is het geld op en ik voorspel dat het licht, op wat stuiptrekkingen na, in 2014 definitief uitgaat.’ Weddenschap Bens ziet de huidige impasse omtrent de toekomst van Dinalog en DPI met lede ogen aan, maar kan ook afstand nemen. ‘Dit is ook hoe het soms in Nederland gaat. Het gebrek aan continuïteit van beleid is helaas een groot probleem. Neem Dinalog. Een commissie van wijze mensen besloot dat dit er moest komen. Ze zagen het goed, en we gingen met vereende krachten aan

de slag. Deze regering trekt nu de stekker eruit, maar als het echt misgaat - en dat zal het gaan zal een volgende regering weer een groep wijze mensen bij elkaar zetten. Deze commissie zal opnieuw besluiten dat het goed is om een instituut als Dinalog op te zetten en het ongeveer dezelfde opdracht meegeven die ik meekreeg. Dit is het scenario dat ik voorzie en ik durf er een weddenschap op af te sluiten dat het ook echt zo zal lopen. Ieder kabinet verzint weer wat anders. Op die politieke werkelijkheid verliezen we het in de internationale concurrentie en dat moet echt serieus veranderen.’ Marco de Jonge Baas / m.dejongebaas@dewinter.nl

Wim Bens van Bens en Partners

Vervolg pagina 15: BiELAt:

‘Fail fast, succeed faster’ Wat gebeurt er met die dromen en longlists? ‘De case owners onderzoeken nauwkeurig de longlist van aangereikte contacten. Die lijst wordt teruggebracht naar een beperkt aantal potentiële partners, die voor hen door BiELAt benaderd en samengebracht wordt op een tweede dag, waarin een gezamenlijke brainstorm leidt tot een meer concrete toekomsttekening. Tijdens een derde bijeenkomst wordt de slag gemaakt van inhoud naar eerste potentiële value indicaties. Vervolgens wordt het idee gepresenteerd aan een publiek naar keuze van de case owner. Dat kunnen mensen uit de interne organisatie zijn, maar bijvoorbeeld ook – als er al behoefte is aan een eerste financieringsslag – venture capitalists of subsidieverstrekkers. Vanaf dit jaar hebben de case owners de mogelijkheid om na de derde bijeenkomst ook nog door te gaan naar een bootcamp. Onder begeleiding van een aantal hoogleraren wordt een aantal dagen kennis overgedragen en gewerkt aan het vervolmaken van de business case. Het product wordt nog eens onder de loep gelegd: hoe uniek is het nu eigenlijk en waarom zou het succesvol zijn? En als we er in geloven, wie zijn dan de partners met wie we het gaan doen? Hoe zit het met financiering en wie hebben we daarbij nodig? Hoe maken we het

idee sustainable; hoe maken we het duurzaam over de tijd en hoe verdelen we winsten en risico’s? Uiteindelijk volgt de grote finale waarbij de uitgewerkte plannen aan een jury worden gepresenteerd.’ En dan laat je ze los in de grote wereld? ‘Het traject dat daarna volgt, is er een van realisatie en valorisatie. Dat is iets waar de meeste bedrijven zelf voldoende ervaring in hebben. Wij helpen bij het proces van inspiratie, het samenbrengen van complementary assets, het faciliteren van de toekomstdroom en het doorvertalen naar een business opportunity plan. Maar zeg nooit nooit. We hebben inmiddels enige ervaring opgedaan. Van de elf groepen die in Genk tot een toekomstschets zijn gekomen, zijn er nu nog drie over. De uitval was dus groot. Daarom hebben we besloten er in de toekomst het bootcamp aan toe te voegen. Blijkt dat veelbelovende initiatieven daarna te veel doodbloeden, dan moeten we daar misschien ook weer wat mee. We zullen het snel genoeg zien want we zijn al weer hard op weg voor 2013. In de lente presenteren vier case owners in Maastricht hun future sketch. Eind dit jaar zullen we zien waar dat toe heeft geleid.’

BiELAt is een kleine organisatie met beperkte middelen. Wat kost de deelname aan zo’n traject een bedrijf? Kan een kleine mkb’er het zich veroorloven? ‘Meestal zijn het de case owners die zowel de future sketch als het bootcamp financieren., maar ook cofinanciering tussen verschillende partijen is mogelijk. In een traject van een aantal maanden wordt via een future sketch duidelijk dat er een valabel project en een mogelijke samenwerking is. Fail Fast, Succeed Faster. De concretere uitwerking kan dan in een bootcamp waarbij we dan ervaren gidsen inschakelen. Instappen in een Future Sketch kan voor 7500 euro. Deelnemers krijgen hiervoor begeleiding in het aanscherpen van hun vraag, toegang tot het ELAT netwerk en een longlist van interessante kontakten, een dag intensief nadenken over jouw thema met zeven geselecteerde experts via een professionele en innovatieve moderatie en ten slotte een coaching om je verhaal – aangepast aan die fase – gepast te pitchen. We zijn actief bezig geweest met het naar beneden brengen van de kosten door slimmer in te kopen en te werken aan het proces.’ Het gevaar van scheve machtsverhoudingen is denkbaar. Een case owner met een geweldig idee die afhankelijk is van een multinational bij de realisatie daarvan heeft een wankele positie. ‘IP is niets waard als je niet kunt cashen. Financierings-, ontwikkelen marktkracht zijn niets waard zonder een goed idee. Je bent op elkaar aangewezen en moet met elkaar vaststellen wat wat waard is. Dat komt ook aan de orde tijdens de bootcamp.’ Zelf ben je gestopt als directeur innovatie bij Janssen Pharmaceutica. Betekent dat dat je – behalve als projectleider van BiELAt - verloren bent voor het wereldje? ‘Absoluut niet. Ik heb nu een adviesbedrijfje - Terra Incognita - op het gebied van innovatie en strategie. Maar ik was in de gelukkige omstandigheden dat ik daarbij kon kiezen voor een radicaal andere insteek dan nu gangbaar is. Zeven procent van de communicatie is verbaal. Hoe kunnen we de overige 93 procent nuttig aanwenden? Ik geloof dat mensen en organisaties over veel meer kennis beschikken dan wat we zien en bedenken. Ik wil een andere wereld ontsluiten en zien wat die kan betekenen voor vernieuwing binnen bedrijven. Daar stort ik me nu op met alles wat ik heb.’

Futuresketch in Genwk Marco de Jonge Baas / m.dejongebaas@dewinter.nl

2667530.indd 17

3/13/2013 12:23:08 PM

BLANKENDAAL VERSUS...

maart 2013

BEDRIJVIG BRABANT

Patrick Geerts, managing director MTA:

‘Flexibiliteit is het toverwoord’ ‘Elke medewerker die hier werkt met een beetje ambitie, faciliteren wij met een persoonlijk ontwikkelingsplan. Wij begeleiden dit traject met een ongekend laag verloop en ziekteverzuim onder het personeel als gevolg. Wij creëren een klimaat waarin het prettig werken is. Toch maak ik mij zorgen over de toekomstige arbeidsmarkt omdat het aantal jongeren dat instroomt in de techniek nog altijd veel te laag is.’ Aan het woord is Patrick Geerts van MTA Group uit Helmond. In deze editie van de rubriek Blankendaal versus (waarin John Blankendaal – managing director van Brainport Industries – iedere maand in gesprek gaat met een Brabantse industrieel die leiding geeft aan een innovatieve hightech-onderneming) spreekt Blankendaal met Patrick Geerts.

Blankendaal: ‘Jullie hebben de eerste jaren van je bestaan relatief onder de radar geopereerd. Was dat een doelbewuste keuze?’ Geerts: ‘Ons bedrijf bestaat elf jaar en weloverwogen zijn wij in de eerste jaren niet te veel boven het maaiveld uitgekomen. De fundering van ons bedrijf is gelegd in de markten van food en packaging. Later hebben we hier de markten graphics en hightech systems bijgevoegd en zijn we ons ook meer gaan oriënteren op de regio, zowel qua marktbewerking als ook in de pers en op evenementen. Een bewuste keuze waarbij we bevestigd hebben gekregen dat Eindhoven de place to be is voor high tech systems.’ Blankendaal: ‘Wat is in jouw filosofie de belangrijkste toegevoegde waarde van MTA?’ Geerts: ‘Een van de krachtigste instrumenten die wij benutten is onze nationale- en internationale supply chains, langs onze betrokken medewerkers natuurlijk! Wij beschikken over eigen productiefaciliteiten, maar die zetten wij enkel in ter waarborging van onze flexibiliteit. De supply chain benutten wij voor de productie van repeterende volumes en hiertoe hebben wij een global sourcing systeem ingericht. Engineering, ontwikkeling, projecten logistiek management en assemblage zijn zaken die wij logischerwijs zelf uitvoeren. Wij kiezen daarbij te allen tijde om niet zo zeer te investeren in capaciteit, maar in de breedte van de technologie. Doordat wij kunnen draaien, frezen, lassen et cetera kunnen wij aanpassingen die in een latere fase van het productieproces plaatsvinden

2667517.indd 18

relatief flexibel doorvoeren. Bovendien kunnen wij prototypes en enkelstuks productie in huis uitvoeren. Seriematige productie en productie met een repeterend karakter besteden wij uit. Als wij alles zelf zouden produceren, zouden wij nu na schatting honderdveertig in plaats van veertig medewerkers moeten hebben.’ Blankendaal: ‘Jullie zijn actief in vier marktsegmenten, willen jullie in alle vier die segmenten fors groeien?’ Geerts: ‘Het is ons streven om met klanten duurzame en intensieve relaties aan te gaan. Dit betekent dat wij in elk marktgebied met vier oem’s structureel zaken willen doen. Wij willen geen tientallen klanten aantrekken. Dit zou onze toegevoegde waarde en unique selling points (usp’s) zoals flexibiliteit in de weg staan. En ja, we willen groeien, onze omzet zal de komende jaren na verwachting gaan verdubbelen.’ Blankendaal: ‘Hoe creëer je een eigen positie in de hightechsystems-industrie. Je moet je plek immers verwerven tussen gevestigde namen als de NTS Group en de Frencken Group.’ Geerts: ‘Dat kun je alleen doen door je te onderscheiden ten opzichte van de gevestigde orde. De techniek die wij met ons bedrijf aanbieden is op zichzelf niet onderscheidend. De technologische expertise is grotendeels gelijk aan die van onze collega bedrijven en vice versa. Kijk je naar de omvang van deze

bedrijven, zegt dat wel iets over wat je kan en wilt bieden. Wij hebben een duidelijke keuze gemaakt in onze marketing strategie, welke klanten kunnen en willen wij bedienen en welke ook niet. Wij zijn uniek in hoe ver wij gaan in het ontzorgen van klanten. Flexibiliteit is binnen MTA een toverwoord. Deze flexibiliteit gecombineerd met het juiste prijskaartje, kwaliteit en het innovatieve vermogen vormen onze unique selling points (usp’s). Zodoende biedt MTA over de technologie-, relatie- en kosten-as het beste van drie werelden. Het is de basis van ons succes. Het heeft geleid tot een groot aantal intensieve, structurele en strategische relaties met oem’s. De meeste klanten die wij bedienen zijn marktleider in hetgeen wat zij doen of zij hebben de ambitie om dit binnen afzienbare termijn te worden.’ Blankendaal: ‘Kun je wat vertellen over de markten waarin jullie actief zijn?’ Geerts: ‘Het aangaan van strategische relaties met oem’s is ook terug te zien in ons productportfolio. Een voorbeeld hiervan is dat wij doelbewust gekozen hebben om niet in de medische markt actief te zijn. Technisch gezien kunnen wij het wel, maar de specifieke eisen en regelgeving die vanuit dit marktsegment gesteld worden aan de productieomgeving zouden een sterke wissel op onze organisatie trekken. Wij zijn dan ook in één technologie bandbreedte actief verdeelt in de vier marktsegmenten: food, packaging, graphics en high tech. Twee van deze markten zijn cyclisch en de andere twee niet.’

Blankendaal: ‘Wat is volgens jou de voornaamste beweegreden van oem’s om met system suppliers in zee te gaan?’ Geerts: ‘Samen met onze klanten verwezenlijken we groeidoelstellingen die ze vaak uit eigen capaciteit en middelen niet meer georganiseerd krijgen. Daarnaast bieden wij een enorme flexibiliteit die zij nooit met hun eigen organisatie opvangen. De vraag uit de markt wordt steeds grilliger en onvoorspelbaarder, wij zijn er op ingericht om de kansen in de markt samen met onze klanten te pakken. Als een klant ons vraagt of wij in korte tijd een omvangrijk aantal machines te produceren wat fors boven de nominale aantallen zit, dan kunnen wij dat wel. Onze organisatie is hier juist op ingericht met deels eigen productie en het global sourcing system. Wij zijn in staat om op basis van bewerkingstechnologie te beoordelen waar welk onderdeel het beste gemaakt kan worden. Deze werkwijze sluit perfect aan bij onze filosofie ‘creating machines together’.’ Blankendaal: ‘Wat is voor MTA in de komende jaren de grootste uitdaging?’ Geerts: ‘Wij zullen in de toekomst als bedrijf harder moeten knokken om de gunst van de medewerkers dan om de gunst van de klant. Omdat wij van ons HR-beleid een speerpunt hebben gemaakt kunnen wij nog aan de goede mensen komen. Het vergt echter een professioneel HR beleid en hieraan toebehorende investeringen. Elke medewerker die hier werkt met een greintje ambitie faciliteren wij met een

3/13/2013 12:28:04 PM

BEDRIJVIG BRABANT

maart 2013

persoonlijk ontwikkelingsplan. Wij faciliteren en begeleiden dit traject met als gevolg een ongekend laag verloop en ziekteverzuim onder het personeel. Wij creëren een klimaat waarin het prettig werken is, hiermee onderscheiden wij ons, ook richting de arbeidsmarkt. Toch maak ik mij zorgen over de toekomstige arbeidsmarkt omdat het aantal jongeren dat instroomt in de techniek nog altijd veel te laag is. Mijn inziens begint het probleem in Den Haag. Als men daar over de metaalsector praat is vaak het eerste wat men te zien krijgt foto’s van de Haven in Rotterdam. Dat is een onterechte beeldvorming en geen high tech techniek zoals die hier in de regio te vinden is. Met alle respect is het vak techniek wat wij hier in Brainport uitoefenen zo veel mooier.’ Blankendaal: ‘Hoe kunnen wij hier naar jouw idee verandering in brengen?’ Geerts: ‘Wij moeten de techniek veel meer collectief promoten en dat begint al op de basisscholen. Daarnaast moeten de media met representatieve beelden communiceren richting Den Haag en hen ook laten zien wat High Tech hedendaags inhoudt. Bedrijven moeten op hun beurt in samenwerking met scholen het vak techniek promoten; van mechatronica, tot alle bewerkingstechnieken als bankwerken, draaien en frezen. Het tekort aan technisch personeel is niet van vandaag op morgen opgelost en vormt op de middel langere termijn een bedreiging voor de gehele regio. Onze ambitie om in de komende drie tot vijf

2667517.indd 19

BLANKENDAAL VERSUS...

jaar de omzet te gaan verdubbelen komt niet in gevaar. Dit ondanks het feit dat het wel veel energie kost om voor een aantal kernplaatsen in de organisatie zeer goede mensen aan te trekken.’ Blankendaal: ‘Nederland is in zekere zin een verdringingsmarkt, betekent dit dat jullie de omzetverdubbeling grotendeels willen realiseren door nieuwe klanten uit het buitenland aan te trekken?’ Geerts: ‘Ja en nee. Momenteel zijn wij vooral in Nederland en Duitsland actief. Onze klanten opereren wereldwijd. Tezamen leidt dit er toe dat het voor ons niet nodig is om wereldwijd klanten te werven. De activiteiten van MTA zullen zich ook in de nabije toekomst merendeels afspelen in Nederland en Duitsland. In Duitsland beschikken wij over een aantal klanten en gaan wij dit in de komende jaren verder uitbouwen. Wat opvalt is dat juist Duitse bedrijven van vroeger uit zo veel mogelijk zelf produceren. Dit zorgt ervoor dat onze toegevoegde waarde voor dit type bedrijven zeer groot is, maar tegelijkertijd ook moeilijk uit te leggen is. Zij staan namelijk voor een significante keuze: de gewenste groei intern of extern faciliteren. Zij kunnen enerzijds investeren in de eigen organisatie via machines en mensen of anderzijds gaan samenwerken met system suppliers zoals MTA. Meer en meer bedrijven opteren voor de laatste optie. De cijfers tonen dat de markt voor system suppliers de afgelopen vijf jaar groter is geworden.’

Blankendaal: ‘Wat verwacht je dat Brainport Industries jullie brengt?’ Geerts: ‘Het is voor ons in feite een belangrijke stap in de richting van de Eindhovense hightech-community. Brainport Industries is een kwalitatief netwerk waar wij vanuit de zakelijke kant en vanuit opleiding en scholing toegevoegde waarde kunnen vinden. Tegelijkertijd willen wij ook veel brengen. Vooral bij het interesseren van jongeren in techniek zullen wij het als regio gezamenlijk en eigenlijk zelfs als BV Nederland moeten doen. De samenwerkingsgedachte die het fundament van Brainport Industries vormt ondersteunen wij volledig. Het is samen uit en samen thuis. Dit moeten wij mijn inziens ook zo veel

mogelijk uitdragen bij de presentatie van de Nederlandse high tech sector tijdens beurzen en evenementen in het buitenland. De taart is meer dan groot genoeg voor ons allen en ik zie dan ook geen enkel bezwaar om op beurzen als ESEF en Hannover Messe een gezamenlijke initiatief neer te zetten. Als ondernemer ben ik mij ervan bewust dat wij als land de uitdagingen alleen kunnen adresseren als wij gezamenlijk optrekken, voor scholing maar ook bij het aantrekken van buitenlandse klanten. Er is een sterk collectief belang om gezamenlijk op te trekken en uiteindelijk kunnen de bedrijven ook individueel voordeel behalen.’ Edwin van Gastel / redactiebb@dewinter.nl

MTA in het kort Het in Helmond gevestigde MTA is een innovatief, flexibel en hightech-bedrijf gespecialiseerd in het ontwikkelen en bouwen van mechatronische machines en systemen. Haar opdrachtgevers zijn original equipment manufacturers (oem’s) die in één of meer van de volgende vier sectoren actief zijn: Packaging, Food, Graphics en Hightech systems. Ze stellen hoge eisen aan kwaliteit, flexibiliteit, innovatiekracht en kostenbeheersing. MTA is als system supplier op basis van deze criteria een betrouwbare en gedreven partner welke concreet toegevoegde waarde levert aan haar relaties. Met enerzijds eigen productiefaciliteiten in Nederland en Roemenië en anderzijds het global sourcing system is MTA in staat steeds de optimale combinatie tussen kwaliteit, doorlooptijd en kosten te realiseren. Met daarnaast een volwaardige afdeling Development & Engineering, een brede ervaring in projecten logistiek management en veel expertise op het gebied van fijnmechanische- en mechatronische systeemmontage beheerst MTA alle belangrijke elementen uit de keten.

3/13/2013 12:28:12 PM

maart 2013

BEDRIJVIG BRABANT

UNIEK IN DE MARKT! OOK IN 2013 LAGE BIJTELLING NĂ&#x161; BIJ AREND AUTO

14% BIJTELLING

20% BIJTELLING

" ( #

" & ! '

% " & $ !

MĂ&#x2030;GANE COLLECTION VANAF 21.690,-

SCĂ&#x2030;NIC COLLECTION VANAF 24.190,-

U RÄ˛DT AL EEN MĂ&#x2030;GANE VANAF 18.490,EXCLUSIEF KOSTEN RIJKLAAR MAKEN Ă 990,-

U RÄ˛DT AL EEN SCĂ&#x2030;NIC VANAF 21.990,-

WWW.ARENDAUTO.NL

VOLG ONS OOK OP

EXCLUSIEF KOSTEN RIJKLAAR MAKEN Ă 1.010,-

@ARENDAUTO

RENAULTDEALERARENDAUTO

EINDHOVEN GOIRLE HEEZE â&#x20AC;&#x2122;S-HERTOGENBOSCH

EUROPALAAN 2 NOBELSTRAAT 5B GELDROPSEWEG 22 RIETVELDENWEG 36

TEL. (040) 245 00 55 TEL. (013) 213 22 50 TEL. (040) 226 38 48 TEL. (073) 621 61 11

OISTERWÄ˛K OSS VALKENSWAARD VEGHEL

SPRENDLINGENSTRAAT 12 GRIEKENWEG 29 DE VEST 52A MOUNTBATTENWEG 6

TEL. (013) 528 39 05 TEL. (0412) 69 81 81 TEL. (040) 201 36 33 TEL. (0413) 31 51 31

*14% bijtelling alleen van toepassing op de Renault MĂŠgane Energy dCi 100 Stop&Start, verkrijgbaar vanaf â&#x201A;Ź 24.690,-.**20% bijtelling alleen van toepassing op de Renault ScĂŠnic Energy dCi 100 Stop&Start, verkrijgbaar vanaf â&#x201A;Ź 29.490,-. De genoemde vanafprijs is inclusief BTW en BPM. Exclusief kosten rijklaarmaken, verwijderingsbijdrage en leges. Op elke nieuwe Renault geldt een fabrieksgarantie van minimaal 2 jr. en 12 jr. plaatwerkgarantie. De in deze advertentie gecommuniceerde prijzen betreffen consumentenprijs vanaf 1 januari 2013. De gecommuniceerde bijtellingbedragen zijn gebaseerd op de meest gunstige bijtelling van het betreffende model op basis van de 42% belastingschijf. Afbeeldingen kunnen afwijken van de daadwerkelijk geleverde auto en/of specificaties in Nederland en/of fiscale categorie waarin het model valt. Alle prijzen personenautoâ&#x20AC;&#x2122;s en diensten zijn inclusief BTW. Bedragen zijn afgerond op hele euroâ&#x20AC;&#x2122;s. Rentewijzigingen en drukfouten voorbehouden. VoorÂ meer informatie informeer bij u Renault-dealer.

Min./max. verbruik: 3,5-8,1 l/100 km. Resp. 24,4-12,3 km /l. CO2 90-186 g/km.

Haal het beste naar boven in je medewerkers % " ! % % # % " " #

" # " $ " ! ! % ! % " & ' ! " # # ! % !# # " $ " ! %

fontys.nl/zakelijk

2697483.indd 20

3/13/2013 10:53:31 AM

BEDRIJVIG BRABANT

maart 2013

Jaap Tukker:

‘We moeten in deze tijd scherper aan de wind zeilen’ Buurtsupermarktketen Spar vestigde zich in 2011 met haar hoofdkantoor en zuidelijk distributiecentrum in een gloednieuw pand op Haven Zeven in Waalwijk. Van daaruit werkt de organisatie verder aan haar doelstelling om nummer één te worden en blijven in het buurtsupersegment in Nederland. ‘Wij worden regelmatig gebeld door burgemeesters met kleine kernen in hun gemeente met de vraag of wij niets voor hen kunnen betekenen’, vertelt Jaap Tukker, financieel directeur van Spar Holding. ‘Zij beseffen dat een buurtsuper van enorm belang is voor de leefbaarheid in kleine kernen.’ Spar bestaat al sinds 1932. De organisatie was in het verleden een belangrijke speler in de Nederlandse supermarktwereld. Door fusies en overnames veranderde Spar enkele keren van eigenaar. In 1996 telde het bedrijf nog honderdvijftig kleine winkels met minder dan zeshonderd vierkante meter vloeroppervlak. ‘In die tijd zijn wij ons gericht gaan specialiseren in het beleveren en bevoorraden van kleinere buurtsupers. Dat is een aparte tak van sport, omdat wij te maken hebben met veel kleinverpakkingen. Bepaalde artikelen in ons assortiment kunnen zelfs per stuk worden besteld’, vertelt bedrijfseconomisch directeur Jaap Tukker. Hij vormt samen met Sjaak Kranendonk (algemeen directeur), Susanne Kroon (commercieel directeur) en Eric Brosius (directeur operations) het directieteam van Spar Holding in Nederland. ‘Het aantal winkels is in de afgelopen jaren gegroeid naar zo’n 260 zelfstandige Spar-winkels en 105 Attent-winkels. Daarnaast bevoorraden wij ook een groot aantal seizoenwinkels op campings en vakantieparken.’ Belangrijke functie Tukker geeft aan dat de buurtsuper in veel kleine kernen een belangrijke functie vervult. ‘Veel kernen met een paar duizend inwoners zijn te klein voor een grote supermarkt. Maar een buurtsuper met een goede ondernemer erin, kan daar een prima boterham verdienen. Dorps- en wijkbewoners kunnen er niet alleen dichtbij huis terecht voor hun dagelijkse en dagverse boodschappen, maar zo’n buurtsuper vervult bovendien vaak een belangrijke sociale functie binnen zo’n gemeenschap. Een Spar- of Attent-buurtwinkel biedt in toenemende mate services aan die in kleine kernen verdwijnen of niet beschikbaar zijn. Denk daarbij aan een stomerijfunctie, de verkrijgbaarheid van zelfzorgmedicijnen en zelfs een afhaalpunt voor herhalingsrecepten van de apotheek. Wij worden regelmatig benaderd door burgemeesters met kleine kernen in hun gemeente met de vraag of wij niets voor hen kunnen betekenen.’ Primaire boodschappen Hoewel consumenten altijd eten zullen blijven kopen, merkt Tukker dat zij minder makkelijk geld uitgeven. ‘De trouw van consumenten is afgenomen. Mensen gaan meer shoppen, waar producten het goedkoopste zijn. Dat betekent voor onze ondernemers en voor ons dat we scherper aan de wind moeten zeilen om klanten in onze winkels te houden. Dat doen we onder meer met spaaracties, waarmee we de loyaliteit van onze klanten belonen en uiteraard door de persoonlijke benadering

Jaap Tukker (Foto: Jeroen Pulles) van en lokale betrokkenheid van onze ondernemers en hun medewerkers met buurtbewoners. Op prijs kunnen wij het van grote supermarktketens door ons fijnmazig distributienetwerk nooit winnen. Het belangrijkste voor ons is dat consumenten hun dagelijkse, dagverse en aanvullende boodschappen in onze winkels komen doen.’ Groeimogelijkheden Ondanks de moeilijke economische omstandigheden ziet de bedrijfseconomisch directeur van Spar Holding goede groeimogelijkheden. ‘Enerzijds is er een ontwikkeling gaande waarbij grotere supermarktketens winkels met een kleiner aantal vierkante meters vloeroppervlak afstoten. Dat biedt perspectieven voor onze buurtsupers. Anderzijds merken we dat er in binnenstedelijke gebieden een groeiende vraag is naar onze City Stores. Deze kleine winkels liggen veelal op specifieke locaties, zoals bij scholen, ziekenhuizen of net buiten het winkelhart van een stad of dorp. In het assortiment voeren deze specifieke winkels niet alleen een groot aandeel gemaksproducten, maar bieden daarnaast een supermarktassortiment zodat consumenten er ook hun

dagelijkse boodschappen kunnen kopen. Ook voor de komende jaren liggen er dus nog uitdagingen genoeg voor ons.’ Gerben van den Broek/g.vandenbroek@dewinter.nl

Nederland telt ongeveer 5.700 supermarktvestigingen, die onderverdeeld kunnen worden in 4.400 supermarkten en 1.300 minisupers. Volgens onderzoeksbureau GfK hebben supermarkten het afgelopen jaar een omzet van zo’n 3,6 miljard euro gedraaid, 1,1 procent meer dan in 2011. Aantal vestigingen per formule: Albert Heijn 818 C1000 385 Jumbo 309 Plus 260 Coop 222

Lidl Spar Emté Aldi Attent

368 260 131 496 105

Bron: Distrifood

Brabantse Nieuwe In de rubriek Brabantse Nieuwe staan nieuwe bedrijven, producten en diensten centraal. Deze maand is de Brabantse Nieuwe een Limburgse oude: Schakel BV. Paul van der Zande startte als partner dit jaar vanuit Eindhoven met het platform dat bedrijven en instellingen in staat stelt eenvoudig samenwerking te organiseren. Volgens hem zal dat wat bij onze zuidelijke buurprovincie een succes is, ook snel aanslaan in Brabant.

Noem eens wat namen van deelnemende organisaties. ‘DSM, Structon Worksphere, Ballast Nedam, Q-park, Vivantes, Vitalis Woonzorggroep, GGZ Zuid-Limburg, Academisch Ziekenhuis Maastricht, de gemeenten Maastricht, Roermond en Stadt Aachen, Fontys, TU Eindhoven, University Tilburg, UWV Werkbedrijf, het ministerie van Binnenlandse Zaken, de Belastingdienst… Niet de minste dus.’

Wat is Schakel BV? ‘Het idee is eenvoudig. We verbinden bedrijven en organisaties aan elkaar binnen een geavanceerd digitaal platform. Deze zogenaamde schakelaars kunnen zo direct samenwerking organiseren op allerhande vlakken. Het is een markt van behoefte en aanbod, maar wel één waar kwaliteit gegarandeerd is. Bovendien stimuleren wij de samenwerking tussen de leden waar nodig.’

Aan wat voor een samenwerking moeten we denken? ‘We onderscheiden drie disciplines - mens, kennis en middel - waarop we behoefte en aanbod bij elkaar brengen via de Schakel Portal. Bij mens heb je het bijvoorbeeld over arbeidsmobiliteit, bij middel bijvoorbeeld over gezamenlijke inkoop. Waar deze twee disciplines nu de bovenmaat voeren onder invloed van de crisis, zie ik samenwerking in het delen van kennis als de toekomst, zeker in een provincie als NoordBrabant.’

Bijvoorbeeld? ‘Woningcorporaties gaan gezamenlijk inkopen. Mensen worden zonder tussenkomst van allerhande instanties van werk naar werk begeleid, ook cross-sectoraal. Bedrijven besparen op energie en brandstoffen door samen op te trekken. Ziekenhuizen en zorginstellingen delen werknemers, het UWV deelt kennis…’

Schakel BV is een van oorsprong Limburgs initiatief. Hoe loopt het daar? ‘Het platform bestaat daar nog geen drie jaar. Er zijn al zo’n zevenhonderd aangesloten bedrijven en organisaties. De community groeit snel, in het bijzonder binnen de zorg, woningbouwcorporaties, onderwijs en overheden. Ook het bedrijfsleven sluit goed aan. In Brabant, waar kennisdelen en samenwerking in het bloed zit, zal het niet anders lopen.’

Hoe werkt het in de praktijk? ‘Aangesloten organisaties maken hun behoefte of aanbod kenbaar. Dat is, na een check van onze kant, voor iedereen te zien. Het systeem verbindt ze aan de schakelaars die op het onderwerp samen willen werken. Bovendien brengen onze medewerkers de onderwerpen ook telefonisch onder de aandacht bij relevante partijen. Ook organiseren we Schakel Kennis Sessies waar kleine groepen zich laten voorlichten over een specifiek onderwerp. Zo zie je mooie dingen ontstaan.’

En hoe verdien jij je geld? ‘We hebben geen eigen diensten of producten en verdienen niets aan transacties. We zijn onafhankelijk, de schakelaars moeten het doen. Hebben bedrijven of instellingen interesse, dan kunnen ze kosteloos en zonder beperkingen een periode kennismaken met het Schakel Principe. Desgewenst kunnen we voor specifieke verenigingen en clubs een eigen gesloten community bouwen. Bevalt het, dan volgt een betaald abonnement. De kosten zijn afhankelijk van de grootte van de organisatie.´

2667520.indd 21

3/13/2013 12:22:42 PM

maart 2013

BEDRIJVIG BRABANT

Alles rondom personeel geregeld

Zorgen voor je personeel is zorgen voor het fundament van je organisatie. Hoe haal je het maximale uit je medewerkers? Hoe vergroot je hun werkplezier? Hoe laat je ze groeien? Maar ook: hoe zet je een goed salarissysteem op, een bonusregeling? En hoe ga je om met ziekte? Puur in Personeel biedt u alle antwoorden en oplossingen voor uw personeelsvraagstukken. Wij zijn professioneel, transparant en duidelijk. Centraal staat aandacht voor de persoon! Puur in Personeel werkt samen met u, ondernemers, door te ontzorgen op het gebied van personeel. Puur in Personeel. Dat is drie in een! Alles rondom personeelszaken, alles rondom ziekte, verzuim en herstel en alles rondom arbeidsrechtelijke en ďŹ nanciĂŤle zaken.

Aarle-Rixtelseweg 14 t 5707 GL Helmond t t 0492 801989 info@puurinpersoneel.nl t www.puurinpersoneel.nl

2667523.indd 22

3/13/2013 10:06:44 AM

BEDRIJVIG BRABANT

maart 2013

Lambert van Nistelrooij:

‘Europese inzet op slimme specialisatie betekent kansen voor Brabant’ Vanaf 2014 gaat het cohesiebeleid van de Europese Unie radicaal op de schop. Het motto is investeren in kansen, in plaats van ongebreideld geld storten in het bestraten van dorpen en de aanleg van snelwegen in perifere gebieden. En volgens Lambert van Nistelrooij biedt dat bijzondere mogelijkheden voor Noord-Brabant. Waar clustering en regiovorming hand in hand gaan, ontwikkelt zich immers een voorbeeld van het toekomstige businessmodel voor heel Europa. ‘Ik ben de onderhandelaar, de superonderhandelaar’, stelt Lambert van Nistelrooij (CDA), en niet zonder reden. Nadat hij tot twee keer toe verkozen werd tot Europarlementariër van het jaar kreeg hij de opdracht het nieuwe cohesiebeleid vorm te geven en het Europese Parlement te vertegenwoordigen in het beraad met de landsregeringen. Samen met zijn Duitse collega Constance Krehl spendeert hij momenteel twee dagen per week aan de onderhandelingen. Wat de exacte uitkomst is moet blijken tegen de zomer van 2013, maar de koers die gekozen wordt staat vast. De 322 miljard euro die Europa voor de periode 2014 – 2020 in haar structuur- en investeringsfondsen in portefeuille heeft wordt gekoppeld aan slimme specialisaties om zo de Europese concurrentiepositie van de toekomst te verzekeren. Bedrijvig Brabant ondervroeg Van Nistelrooij over de stand van zaken en de kansen voor Noord-Brabant.’ Kunnen we spreken van een omwenteling in Europees investeringsbeleid? ‘De veranderingen zijn substantieel. Het besef dat Europa alleen meekan in de wereldwijde concurrentieslag door te investeren in ontwikkelingsregio’s wordt door een meerderheid gedeeld. De tijd van miljarden steken in de infrastructuur van nieuwe lidstaten en de agrarische sector is absoluut voorbij. De vraag is waar we goed in zijn en het verschil kunnen maken; waar we in de toekomst ons geld mee gaan verdienen. Daar gaan we in investeren. Waar bijvoorbeeld Flevoland en zelfs delen van Brabant er de afgelopen jaren in slaagde veel geld binnen te halen vanuit het argument van regio-ontwikkeling, gaat die vlieger niet meer op.’ We kunnen het ons niet meer veroorloven? ‘Europa verliest met de andere westerse landen in rap tempo zijn economische concurrentiepositie. De gecombineerde economieën van opkomende landen als India en China zullen vanaf 2018 die van alle westerse industrielanden samen overstijgen. We verspillen op dit moment te veel van ons talent en kansen omdat we veel dubbel doen, bijvoorbeeld op het gebied van onderzoek en ontwikkeling. Het moet dus anders.’

Europees geld. Dat is een voordeel, ook binnen een nieuwe set regels.’ Wat moet Brabant nu concreet doen om haar kansen te verzilveren? ‘Goede projecten formuleren en die aankaarten. Zuid-Nederland maakt een selectie uit de projectvoorstellen en legt die in overleg met Den Haag neer in Brussel. Over het hoe en wat beleg ik op 28 maart een conferentie met de Universiteit van Tilburg.’

onaal te benchmarken ontstaat een patroon van slimme specialisatie en een beeld van kansrijke samenwerkingsverbanden. Misschien moeten we Brainport meer verbinden aan Toulouse, of de biobased in West-Brabant aan NordrheinWestfalen. Door in dit soort dwarsverbanden te investeren kunnen we het potentieel optimaal ontsluiten.’

En daarbij is focus een voorwaarde? ‘Europa heeft het over slimme specialisatie als beleidskader; de keuze maken voor de thema’s waarin je als regio kunt excelleren en vaststellen welke zaken innovatie en ontwikkeling remmen om die vervolgens uit de weg te ruimen. Dit is de sleutel tot ons toekomstige welvaart en welzijn. Daar gaan we dan ook samen met bedrijven en kennisinstellingen op inzetten binnen onze 2020 strategie.’

Waar staat dan nog die regio in het oosten van Polen of Roemenie, moeten die het blijven doen met zandpaden? ‘Ze worden niet totaal afgesneden van financiering. Ook voor hen geldt dat er veel winst te behalen is met internationale samenwerking en investeren in innovatief vermogen. Bovendien gaat het om het concurrentievermogen van heel Europa. Ik pleit ervoor dat West-Europese kennisinstellingen meer inzetten op samenwerking met zusterorganisaties uit de nieuwe lidstaten. Dat moet worden beloond met vijf procent bovenop de standaard subsidies. Omgekeerd moeten instellingen uit Oost-Europa maximaal tien procent van hun budgetten in samenwerking met partners over de grens investeren. Zo creëer je een soort revolving fund dat overal ten goede komt.’

Hoe zal daar invulling aan worden gegeven? Hoe werk je dit beleid uit op Europees niveau? ‘We gaan uiteraard uit van een internationaal perspectief. Samenwerking tussen aangrenzende regio’s en gebieden met een vergelijkbare specialisatie zijn van groot belang. Clusters, zoals de hightech in Brainport en de food in Noordoost-Brabant, zijn uitermate geschikt om deze strategie te dragen. Daar zitten immers de kennis, het netwerk en de dynamiek die het verschil op mondiaal niveau kunnen maken. Door dit soort clusters in kaart te brengen en internati-

Wat betekent deze ontwikkeling voor NoordBrabant? ‘Dat we ons nu ook binnen Europa kunnen profileren als voorbeeldregio. Toen Eurocommissaris Hahn voor regionaal beleid in 2012 Tilburg en Eindhoven bezocht, sprak hij zijn waardering uit voor het Brabantse samenwerkingsmodel. Onze clustervorming als basis voor regionale economische ontwikkeling geldt volgens hem als inspirerend voorbeeld. Toen Commissaris van de Koningin Wim van de Donk hem vroeg wat Brabant voor hem kon doen zei hij: ‘Deel het en hou het niet voor jezelf. Kom met concrete

2667508.indd 23

projectvoorstellen vanuit het bedrijfsleven en onderwijs en laat Europa zien hoe het werkt.’ Europa zoekt early adaptors, regio’s die mee doen aan het nieuwe spel. Zo wordt ons open innovatiemodel een belangrijke troef.’ Een spel met een hoge inzet; we hebben het over een budget van 322 miljard euro, verdeeld over vijf fondsen. ‘De beschikbare middelen zijn aanzienlijk. Reden temeer voor Brabant om naast in te spelen op het Topsectorenbeleid van het Rijk, ook een stevige regionale agenda met betrekking tot Europa te ontwikkelen. Ons model van innovatie en hoogwaardige productie is nog lang niet dood. Dat bewijst ook de miljardeninvestering van Intel in ASML weer eens. Maar we moeten natuurlijk wel de noodzakelijke kritische massa behouden. Daarbij hoort niet-zelfzuchtig zijn, connectie maken en mensen en middelen durven delen om jezelf uiteindelijk sterker te maken.’ In Brussel is geld te halen. Wat vind je in dit kader van de keuzes van Mark Rutte bij de recente begrotingsbehandelingen? ‘Hij heeft een korting van een miljard euro per jaar uitonderhandeld door akkoord te gaan met zeker vierhonderd miljoen euro minder bijdrage uit de regiofondsen. Dat gaat van het miljard af!’ Laten we hopen dat Brabant het anders doet. ‘OP Zuid deed het erg goed. Mensen als gedeputeerde Bert Pauli en Wim van de Donk begrijpen hoe heel het zit. Kijk naar het Pivot park in Oss waarvoor onlangs nog 196 miljoen euro uit de Europese fondsen werd binnengehaald voor de pharma sector. Veel Brabantse partijen weten waar Brussel ligt en hoe het werkt. We hebben veel ervaring met het binnenhalen van

Zijn er naast de structuur- en investeringsfondsen nog andere interessante Europese middelen dit wellicht gemakkelijker toegankelijk zijn voor het mkb dan de structuur- en investeringsfondsen? ‘Ik onderhandel namens de Europese Volkspartij ook over het European Institute for Innovation and technology. Dit stimuleert en faciliteert de samenwerking tussen onderwijs, onderzoek en innovatie tussen universiteiten, onderzoeksinstituten en het bedrijfsleven. Het is het eerste instituut dat zich richt op de hele innovatieketen, van onderwijs tot en met het grote en kleine bedrijfsleven. Het jaarlijkse budget van EIT wordt fors verhoogd, van 309 miljoen naar 2,8 miljard euro. Naast topinstellingen als de Knowledge and Innovation Communities InnoEnergy en ICT die in Eindhoven zijn geland, zijn deze middelen ook bedoeld voor zogenaamde Regional Innovation Communities, veelbelovende kennishubs die nog niet meekunnen met de Europese top. Zo speelt bijvoorbeeld Maintenance Valley in West-Brabant zich in de kijker. Daarnaast komt de COSME-regeling eraan die specifiek is gericht op het investeren van risicokapitaal in het mkb, ook weer volgens het principe van revolving funds. Hiervoor komt een bedrag van om en nabij de 2,5 miljard euro beschikbaar.’ De grenzen van een nieuw Europees investeringsbeleid zijn dus zo’n beetje vastgelegd. Waar ben je naast het uitonderhandelen van het akkoord met de landsregeringen mee bezig? ‘Veel met missiewerk: partijen binnen en buiten Brabant bewustmaken van de aanstaande nieuwe Europese werkelijkheid. Ik reis daarvoor veel rond, maar organiseer ook diverse bijeenkomsten, bijvoorbeeld op 21 maart over COSME. Daarnaast geef ik individuele organisaties of projectgroepen advies en breng Brussel waar mogelijk naar de mensen toe.’ Marco de Jonge Baas / m.dejongebaas@dewinter.nl

Fondsen Het toekomstige Europa is het Europa van de regio’s en steden. Brussel wil geen renationalisatie van instrumenten, maar versterking van de regio’s. Daarom ligt nu het voorstel op tafel de regionale economie te stimuleren via structuur en innovatiefondsen, waarover medio 2013 definitief wordt besloten: 1 Regionale Structuur- en Ontwikkelingsfondsen (325 miljard euro) 2 Horizon 2020 programma voor onderzoek en innovatie (70 miljard euro) 3 Programme for the Competitiveness of Enterprises and SMEs (COSME) (2,5 miljard euro)

3/13/2013 12:22:06 PM

maart 2013

BEDRIJVIG BRABANT

zorgeloos zeker vrij Autopon Lease wil u elke mobiliteitszorg uit handen nemen. Onder zeer concurrerende condities. Uw rijplezier is voor ons de leidraad. Want echt comfort geniet je pas als je nergens aan hoeft te denken. En precies dat willen we voor u realiseren. Uw auto leasen moet een feest zijn en vooral blijven. In elke samenwerking zoeken we naast zakelijke professionaliteit, ook het persoonlijke plezier in het contact met u. ‘It’s our drive to keep you moving’. Met één telefoontje stroomlijnt u alle aspecten rond uw mobiliteit. Persoonlijk en plezierig, zorgeloos en zeker.

Stocklease Flexilease Resposible lease Additional lease Starterslease Wagenparkbeheer Maatwerk

S (ERTOGENBOSCH s %INDHOVEN s /SS s 4 s autoponlease.nl

2667521.indd 24

3/13/2013 10:52:15 AM

BEDRIJVIG BRABANT

maart 2013

Henk Scheepers en Arjan Gelderblom van High Tech NL:

‘Hightechsector staat voor cruciaal jaar' Op 1 januari 2013 zag High Tech NL officieel het levenslicht. Het is een samengaan van de organisaties Point-One en het High Tech Systems Platform. Met Henk Scheepers als voorzitter en Arjan Gelderblom als directeur gaat High Tech NL een vuist maken namens de hightechsector, samenwerking zoeken met aanverwante sectoren en de internationale concurrentiepositie verder proberen te versterken. ‘2013 is het jaar waarin de hightechsector samenwerkingsverbanden moet sluiten. Lukt dat niet, dan krijg je versnippering in plaats van versterking. Dat zou dood, dood en doodzonde zijn’, aldus Scheepers.

Henk Scheepers High Tech NL moet als partner van de stichting Holland High Tech gaan bijdragen aan de forse groeiambities van de sector: een exportverdubbeling van 32 miljard euro in 2009 tot 77 miljard euro in 2020. Zoals bekend kent Holland High Tech vier pijlers: innovatie (een gezamenlijke uitvoering van R&D-activiteiten), human capital (meer en betere technici), versterking van de toeleverketen en tenslotte (inter)nationale branding van Holland High Tech. Optelsom ‘High Tech NL is een logische optelsom van de losse delen Point-One en High Tech Systems Platform’, openen Gelderblom en Scheepers het gesprek. ‘Het karakter van de achterban is gelijk gebleven. De grootste verandering sinds 1 januari is dat gezamenlijk gewerkt wordt aan de missie van de stichting Holland High Tech om de groei van de sector in de komende jaren te verdubbelen. Het topteam van de topsector High Tech Systems & Materials heeft bijgedragen aan deze politieke verandering waaruit het fundament voor Holland High Tech is ontstaan. Er is nu één krachtig geluid en één gezamenlijke opdracht. Holland High Tech richt zich op de grootste gemeenschappelijke deler en zorgt voor een hogere efficiëntie en een meer doelgericht functioneren. Groot winstpunt is bovendien dat als de topsector onverhoopt zou verdwijnen, de organisaties Holland High Tech en High Tech NL gewoon blijven functioneren.’ Gelderblom en Scheepers kennen beide een lange historie in de hightechsector. Gelderblom was vier jaar lang office director van Point-One en daarvoor external relations manager voor de R&D-organisatie van Océ in Venlo. Scheepers kent op zijn beurt een roemrijke geschiedenis bij grote oem’s als DAF en ASML. Na zijn terugtreden bij laatstgenoemde werd hij voorzitter van de program council en vice-voorzitter van PointOne. Scheepers is voorzitter geworden van High Tech NL als logische opvolger van Amandus Lundqvist. Die is namelijk niet alleen voorzitter van het topsectorteam High Tech, maar nu ook voorzitter van de stichting Holland High Tech.

2667514.indd 25

Arjan Gelderblom Leden Volgens Gelderblom is de taak van High Tech NL een heel andere dan die van bijvoorbeeld Point-One. ‘Core business van Point-One was het binnenhalen van subsidiegelden voor haar leden en tegelijkertijd het netwerk versterken. Nu hebben wij de doelstelling om met High Tech NL en andere partners inhoud te geven aan de vier programmalijnen van de stichting Holland High Tech Tech. Dit wil je met je eigen leden doen – zo’n honderdvijftig in totaal – maar ook met andere organisaties die actief zijn in de hightechsector.’ De leden van High Tech NL zijn actief in de precisie, machine- en apparatenbouw. Daarbij gaat het om tien zeer grote bedrijven met meer dan een half miljard omzet, circa twintig leden met een omzet tussen de vijftig en vijfhonderd miljoen euro omzet en een groot aantal kleinere bedrijven en vijftien kennisinstellingen. Gelderblom: ‘Wij dekken de gehele hightechsector af. Alleen typische automotive bedrijven zoals DAF zijn bijvoorbeeld geen lid. Vanuit die optiek is het ook logisch om de samenwerking te zoeken met de automotive-, lucht- en ruimtevaartindustrie.’ Scheepers: ‘Met die branches gaan wij op zoek naar economy of scale op het gebied van innovatie en de organisatie van supply chains. Bovendien kun je veel samen doen rond kennisoverdracht en ervaringsuitwisseling. Een onderwerp waar nog te weinig gebeurt is bijvoorbeeld innovatief inkopen door overheid. Door met partners gezamenlijk op te trekken kunnen wij op een dergelijk dossier een vuist maken.’ Overbruggingsjaar Binnen de hightechsector zijn al met al een groot aantal organisaties actief. Om de genoemde slagkracht te vergroten hebben volgens Scheepers en Gelderblom de afgelopen maanden al gesprekken plaatsgevonden met beoogde samenwerkingspartners als Brainport Industries, AutomotiveNL en Lucht- en Ruimtevaart Nederland. ‘2013 is

het jaar van de waarheid. Dit jaar moet het lukken om structureel invulling te geven aan samenwerking met een aantal belangrijke partijen zoals de automotive, lucht- en ruimtevaartsector’, stelt Scheepers. ‘1 januari 2014 is een zeer belangrijke datum. De race van samenwerking is nog niet gelopen en vergt een behoorlijke inspanning. Het betekent dat alle partijen iets van hun eigen identiteit moeten willen vrijgeven of afstaan en geloven dat samenwerking daadwerkelijk iets toevoegt op de diverse programmalijnen. Dat is de basisfilosofie voor samenwerking die zal leiden tot meer toegevoegde waarde en slagkracht. Kortom, de hightech-industrie staat voor een overbruggingsjaar waarin de samenwerking gestalte moet krijgen. Lukt dat niet, dan krijg je versnippering in plaats van versterking. Dat zou dood, en dood zonde zijn.'

Continuïteit:

‘Het is zeer belangrijk dat de spelregels van het topsectorenbeleid niet tussentijds veranderd worden' De keuze van de topsector om – in tegenstelling tot de andere topsectoren – maar één Topconsortium voor Kennis & Innovatie (TKI) te vormen van waaruit de beschikbare innovatiemiddelen worden bedeeld, dwingt volgens Scheepers ook samenwerking af. ‘Je moet wel met elkaar aan tafel om een keus te kunnen maken waar de innovatiemiddelen aan besteed worden. Het heeft nu al tot een stichting als Holland High Tech geleid waarbinnen één duidelijke lijn is uitgezet. In mijn filosofie is het zaak om de kanalen uit te breiden naar Europa, innovatiemiddelen komen immers al lang niet alleen meer uit Den Haag.’ Volgens Gelderblom is High Tech NL daarbij zeer content met het feit dat Europa meer-

dere subsidieprogramma’s kent. ‘De hightechsector heeft in het nabije verleden met regelmaat gebruik gemaakt van het zevende kaderprogramma (KP7) dat met Horizon 2020 een opvolger krijgt. Ook de Joint Technology Initiatives (JTI’s) en de Eureke-regeling hebben mooie innovatieprojecten opgeleverd. Voor industriële gebruikers zijn de JTI’s en Eureka zelfs belangrijker geweest dan KP7. Het doet ons dan ook deugd dat het bestaansrecht van de JTI’s en Eureka afgelopen kalenderjaar geborgd zijn. Het gevaar was aanwezig dat deze middelen vanuit Nederland zouden opdrogen.’ Volle kracht Een internationaal gesubsidieerd project dat daarbij volgens Gelderblom en Scheepers in het oog springt is Silicon Europe. Hierbinnen werken de regio’s Dresden, Grenoble, Leuven en Zuidoost-Nederland intensief samen. ‘Het toont aan dat de grenzen niet ophouden bij Brabant of Nederland. Meer en meer is het Europa wat de klok slaat. In dit specifieke door Brussel gefinancierde project wordt in kaart gebracht wat op het gebied van halfgeleiders in de verschillende regio’s gebeurt. Daarna volgt een SWOT-analyse van waaruit samenwerken in nieuwe Europese innovatieprojecten verder gestalte kan krijgen. Bij dit meer Europees opereren en denken willen wij als High Tech NL het voorbeeld geven.’ Waar Scheepers en Gelderblom vanuit in Europa dus goede kansen zien, hopen de twee bestuurders vanuit Den Haag vooral continuïteit te krijgen. ‘Het is zeer belangrijk dat de spelregels van het topsectorenbeleid niet tussentijds veranderd worden. Het is zeer gevaarlijk om een schip dat op volle kracht vooruit vaart negentig graden bakboord te laten gaan. Voor je het weet verlies je de helft van de lading. De overheid moet daarom laten zien dat zij betrouwbaar is. Anderzijds willen wij als High Tech NL niet afhankelijk zijn van het topsectorenbeleid.’ Edwin van Gastel / RedactieBB@dewinter.nl

3/13/2013 12:36:09 PM

maart 2013

BEDRIJVIG BRABANT

Workshop LinkedIn gevorderden LinkedIn is hét zakelijke netwerk als we praten over social media in de B2B sfeer. Gevorderden hebben al langere tijd een proﬁel en maken ook geregeld gebruik van LinkedIn en de mogelijkheden die het platform biedt. De Company Page van het bedrijf waar je voor werkt, vacatures plaatsen en personeel vinden en andere handige zaken die LinkedIn biedt. DOELGROEP | zakelijke gebruikers die meer willen met LinkedIn LINKEDIN GEVORDERDEN | keuze uit de volgende data: AVOND | 19 MAART aanvang 19.00 uur 16 APRIL aanvang 19.00 uur MIDDAG | 21 MAART aanvang 13.30 uur 18 APRIL aanvang 13.30 uur KOSTEN | E 95, P.P. duur van de workshop is ongeveer 3 uur. Meer informatie en inschrijven: www.dewinter.nl/socialmedia

2667507.indd 26

3/13/2013 11:41:24 AM

BEDRIJVIG BRABANT

maart 2013

Campus Industry Connection bijeenkomst over zonneceltechnologie

‘Zonnestroom is de beste pensioenverzekering’ ‘Op langere termijn is Nederland in staat om wereldrecords te produceren. Niet in efficiëntie, maar wel in het leveren van productiemachines voor dunne filmzonnecellen met een hoge efficiëntie tegen de laagst mogelijke prijs.’ Het is een gevleugelde uitspraak van TNO-onderzoeker Ando Kuypers tijdens een netwerkbijeenkomst over zonne-energie die eind februari op High Tech Campus Eindhoven plaatsvond. Met ruim tweehonderd bezoekers was het een van de tot nu toe drukste events van de Campus Industry Connection. Belangrijkste eyeopener voor de aanwezigen? Niet alleen de Brabantse maakindustrie is zeer actief in de zonnecelindustrie, maar ook Nederlandse voormalige oogappel Shell is nog altijd actief in de wereld van zonne-energie. Kennis vergroten en waardevolle contacten opdoen. Het is in essentie het doel van de Campus Industry Connection (CIC). Het CIC zet sinds vorig jaar in op absolute kwaliteit om technici uit R&D-omgevingen en industrie effectief samen te brengen. De bijeenkomsten leggen de focus op een specifiek technisch vakgebied – vijf in totaal – en dit wordt ondersteund via de online community waar interactie tussen de leden mogelijk is. Per vakgebied organiseert CIC jaarlijks een inhoudelijke netwerkbijeenkomst en een bedrijfsbezoek. De vijf thema’s zijn achtereenvolgens materiaaltechnologie, microsysteemtechnologie, biotechnologie, healthtechnologie en tenslotte solartechnologie. Naast High Tech Campus Eindhoven zijn onder meer het Mikrocentrum en de provincie Noord-Brabant partner in het initiatief. De Campus Industry Connection-community telt inmiddels driehonderdvierenvijftig deelnemers, waarvan er maar liefst honderdnegentig in solar technologie actief zijn. De campusmeeting die eind februari plaatsvond, stond in het teken van CIGS dat staat voor Copper Indium Gallium Selenide (CIGS). Het is specifiek type dunne filmzonnecel waarin de Brabantse solar industrie niet alleen zeer actief is, maar ook een type zonnecel dat uitstekend geschikt is voor gebouw geïntegreerde zonne-energiesystemen. Overcapaciteit Met interessante lezingen van Ando Kuypers (Solliance-TNO) en Peter Diepens (Smit Ovens) en maar liefst achtentwintig pitches van ondernemers en onderzoekers was er aan informatie geen gebrek. Ando Kypers, onderzoeker van TNO en een van de kartrekkers van het dunne

filmcluster Solliance, beet het spits af. ‘Naast founding partners Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN), TNO, het Holste Centre en de Technische Universiteit Eindhoven, zijn bij Solliance inmiddels vanuit het buitenland het Duitse Forschungszentrum Jülich en het Vlaamse imec aangehaakt. Tweehonderd onderzoekers zijn nu binnen het initiatief actief en inmiddels is de eerste schop voor een nieuw onderzoeksgebouw op High Tech Campus Eindhoven de grond in.’ Kuypers hing zijn presentatie tijdens de CICmeeting op aan Shell. Waar velen denken dat Shell al lang niet meer actief is in zonneenergie, is het tegendeel waar. Shell is grootaandeelhouder in het Japanse Solar Frontier, niet geheel toevallig een fabrikant van de door experts zeer kansrijke geachte dunne filmzonnepanelen. Solar Frontier presenteert momenteel boven verwachting, in tegenstelling tot vele andere solar fabrikanten die geraakt worden door de wereldwijde overcapaciteit. Kuypers: ‘Shell voorspelde zonne-energie recent een zeer grote toekomst en dicht zonneenergie samen met schaliegas in 2030 het energiemarktleiderschap toe. In 1998 bouwde Shell al een productielijn voor dunne filmzonnecellen. En, met Jeroen van der Veer als bestuursvoorzitter – die de bijnaam ‘Groene Jeroen’ kreeg – bouwde zij sinds 2000 aan een duurzaamheidsportfolio. In 2006 staakte zij weliswaar een groot deel van haar zonneenergieactiviteiten, maar volledig stopgezet is het nooit. Juist nu zonne-energie wereldwijd haar marktaandeel en geïnstalleerd vermogen fors ziet groeien, lijkt Shell ook weer actiever te worden.’

Wereldrecords Tijdens zijn presentatie kenschetste Kuypers de rol van de Nederlandse – en vooral in Brabant gevestigde – industriële bedrijven. ‘Wereldwijd waren in 2008 een tachtigtal zonne-energiefabri-

Bellen met Den Haag VVD-politicus Sjoerd Potters verruilde na de verkiezingen van september zijn functie als wethouder in Waalwijk voor een zetel in de Tweede Kamer. In Bedrijvig Brabant vertelt hij hoe zijn eerste maanden in de landelijke politiek hem zijn bevallen.

vijftig kamerleden discussies voert op nationaal niveau en zelfs wereldniveau. In het begin moest ik daar wel even aan wennen, maar toch is het mooi om de zaken die ik in Waalwijk heb geleerd nu ook landelijk toe te kunnen passen.'

Je bent nu enkele maanden Tweede Kamerlid. Heb je je draai al een beetje gevonden in Den Haag? 'Jawel hoor, het bevalt me goed in Den Haag. Ik kwam op een hectisch moment binnen, midden in de discussie over de inkomensafhankelijke zorgpremie. Dat was even wennen, maar inmiddels ben ik al aardig ingeburgerd.'

Hoe bedoel je dat? 'Namens de VVD-fractie ben ik grotendeels verantwoordelijk voor de portefeuille sociale zaken. Omdat ik mij in Waalwijk hier ook al mee bezig hield, kende ik de belangrijkste thema’s van deze portefeuille al. Een belangrijk thema is bijvoorbeeld de Participatiewet, waarin afspraken zijn gemaakt over de deelname van zogenoemde arbeidsgehandicapten aan het arbeidsproces. Ik sta achter het doel van de Participatiewet, maar wil de regels hiervoor zo inrichten dat bedrijven daar ook mee uit de voeten kunnen. Daarnaast denk ik na over een initiatiefwet waarbij bedrijven, die laten zien dat zij zich netjes aan de regels houden, toestemming krijgen om wat soepeler met bepaalde Arbo-regels om te gaan, indien deze regels hun productieprocessen frustreren. Ook Waalwijkse bedrijven die hier mee te maken hebben, wil ik vragen om dit aan mij door te geven.'

Wat vind jij het grootste verschil tussen de lokale en landelijke politiek? 'In de lokale politiek ben je heel gericht met concrete zaken bezig, die inwoners direct raken, terwijl je in Den Haag met honderd-

Het aantal Brabantse Tweede Kamerleden is dun gezaaid. Wordt er door de Brabantse Tweede Kamerleden voldoende gedaan om de Brabantse belangen in Den Haag goed onder de aandacht te brengen?

2667528.indd 27

'Binnen de VVD-fractie zijn wij met vier Brabanders en proberen zoveel mogelijk om mensen en partijen met elkaar in contact te brengen en te verbinden. Daarnaast zijn ook de verhoudingen met Brabantse kamerleden uit andere fracties over het algemeen goed. De vraag is echter of Brabant wel genoeg doet om zichzelf in Den Haag onder de aandacht te brengen. Wanneer er belangrijke besluiten genomen moeten worden, zijn er vaak nauwelijks bestuurders of vertegenwoordigers uit Brabant aanwezig. Over het algemeen wordt er door Brabantse bestuurders en vertegenwoordigers maar weinig gelobbyd in Den Haag. Vanuit andere regio’s lopen er veel meer lobbyisten rond in Den Haag. Natuurlijk proberen wij als Brabantse kamerleden de Brabantse belangen in Den Haag zo goed mogelijk te vertegenwoordigen, maar Brabant mag zijn gezicht ook wel wat vaker in Den Haag laten zien.' Tot slot, volg je de Waalwijkse politiek nog vanuit Den Haag? 'Natuurlijk probeer ik de Waalwijkse politiek te volgen. Maar ik ben met name in de weekenden in Waalwijk, dus krijg ik niet alles mee. Doordeweeks ben ik vaak een aantal dagen op werkbezoek door het hele land en de rest van de week verblijf ik in Den Haag. Want net als wethouder ben je ook als Tweede Kamerlid 24/7 bezig met je werk.'

kanten actief in de productie of de ontwikkeling van dunne filmzonnepanelen. In Nederland is een groeiend aantal bedrijven actief in de ontwikkeling van de benodigde productieapparatuur. Solliance is daarbij het samenwerkingsverband waar deze bedrijven maar ook alle onderzoeksinstellingen de krachten verenigen. Ondernemingen als Smit Ovens, Roth & Rau (het voormalige OTB Solar), VDL ETG en OM&T zijn al. De toenemende interesse is ook eenvoudig te verklaren. De wereldwijde zonne-energiemarkt kende in 2011 al een omzet van honderd miljard dollar en gaat in de komende decennia met een factor honderd groeien! Zonnestroom – PV, een afkorting van PhotoVoltaïcs – is de beste PensioenVerzekering.’ Niet alleen commercieel, maar vooral ook technologisch is het volgens Kuypers logisch dat de interesse in dunne filmzonnecellen toeneemt. ‘Deze technologie kan qua efficiëntie namelijk als enige concurreren met kristallijn siliciumzonnecellen die momenteel een marktaandeel van tachtig procent kennen. Bovendien is het mogelijk om dunne filmzonnecellen flexibel te laten zijn. Door die hoge mate van flexibiliteit zijn zij weer bij uitstek geschikt voor toepassing in de gebouwde omgeving. In het totale perspectief zijn Nederlandse bedrijven zeer kansrijk geëquipeerd zijn om de benodigde productietechnologie te ontwikkelen. Binnen Solliance wordt gezamenlijk gewerkt aan generieke productieoplossingen die efficiëntieverhoging en kostprijsreductie mogelijk maken. Afgelopen najaar is op de Eindhovense TNO-locatie een referentieproductielijn voor dunne filmzonnecellen in gebruik genomen. Op de langere termijn zijn wij vanuit Nederland in staat om wereldrecords te produceren, niet in efficiëntie, maar wel in het leveren van productiemachines voor dunne filmzonnecellen met een hoge efficiëntie tegen de laagst mogelijke prijs.’ Edwin van Gastel / redactieBB@dewinter.nl

3/13/2013 12:36:39 PM

maart 2013

BEDRIJVIG BRABANT

SNELLER DAN HOCKEY… RUIGER DAN RUGBY… SEXIER DAN GOLF. Uw relaties op unieke wijze ontvangen

PINKSTER POLO WAALRE, BUSINESS PICKNICK ZATERDAG 18 MEI 2013 Op informele, Bourgondische wijze uw zakelijke relaties ontvangen, óf met uw familie en vrienden ouderwets genieten van een heerlijke dag uit. De Business Picknick is hiervoor het uitgelezen moment!

VOOR INFORMATIE EN RESERVEREN:

PINKSTERPOLO.NL 040 – 245 27 45

LOCATIE Landgoed Eeckenrhoode, Waalre

ENTREEKAARTEN – ALL-IN, COMPLEET VERZORGD Business Picknick: € 95,- p.p. Kids (5 t/m 15 jaar): € 35,- p.k.

PROGRAMMA Picknick: 16.00 – 20.30 uur, Optreden/ live muziek, start om 20.00 tot 24.00 uur

Bovengenoemde prijzen zijn exclusief BTW

andgoed eckenrhoode

2667505.indd 28

3/13/2013 10:51:52 AM

BEDRIJVIG BRABANT

maart 2013

Bossche ICT-community spil tussen bedrijfsleven, onderwijs en gemeente

’s-Hertogenbosch heeft ICT-bedrijven veel te bieden Met zo’n zeshonderd bedrijven en ruim zevenduizend medewerkers is de ICT-sector een belangrijke factor voor de stad ’s-Hertogenbosch. Gerenommeerde bedrijven als Ricoh, SAP, Canon, PinkRoccade, BWise, Interconnect, Lectric, Tribal, Intrasurance en Ctac hebben zich allemaal genesteld in en om de stad en slagen erin om van daaruit verder te groeien. Wethouder Jan Hoskam van Economische Zaken noemt de dienstensector het fundament van de Bossche economie. Hij benadrukt dat de gemeente er alles aan doet om de verdere ontwikkeling van haar speerpuntsectoren te stimuleren. ‘We beschikken niet alleen over uitstekende vestigingsmogelijkheden, maar ondersteunen als gemeente ook de kansrijke clusters in de stad’, legt Hoskam uit. ‘Dat doen we onder meer door het opzetten van innovatienetwerken en het realiseren van bedrijfsgerichte projecten. Een mooi voorbeeld daarvan is de ICT-community waarin de samenwerking tussen het bedrijfsleven, het onderwijs en de gemeente verder wordt versterkt. Ontmoeten, leren, kansen creëren, verbinden en profileren. Dat is waar het allemaal om draait bij de ICT-community.’ Goede voorzieningen Het Bossche bedrijf Intrasurance Groep is een van de vele ICT-ondernemingen, die zich heeft aangesloten bij de ICT-community. Intrasurance Groep werd afgelopen jaar door het Financieel Dagblad uitgeroepen tot snelst groeiend bedrijf van Brabant in de categorie middenbedrijf. Intrasurance Groep is onder meer het moederbedrijf van de website verzekeruzelf.nl ‘De markt voor verzekeringen is een vechtmarkt. Met verzekeruzelf.nl bieden wij consumenten hoge kwaliteit tegen lage kosten’, legt algemeen directeur Frank Cooler uit. ‘Verzekerden zitten bij ons zelf aan de knoppen. Zij kunnen online zelf hun premie berekenen of hun verzekering aanpassen. Daarmee hebben we een groot deel van de administratieve taken uit het proces kunnen halen, waardoor ook de verzekeraars lagere kosten hebben.’ De Intrasurance Groep was in eerste instantie gevestigd in Zaltbommel, maar verhuisde in 2007 naar Pettelaarpark in ’s-Hertogenbosch. Cooler: ‘In Zaltbommel kostte het ons veel moeite om

Vakgerichte ICT-opleidingen:

'In 's-Hertogenbosch lukt het ons prima om gekwalificeerde medewerkers aan te trekken' gekwalificeerde medewerkers aan te trekken, maar hier lukt dat prima. Avans Hogeschool en het KW1C bieden vakgerichte ICT-opleidingen aan. Studenten van deze opleidingen lopen ook regelmatig stage bij ons en soms komen ze later ook voor vast bij ons werken. Daarnaast is ’s-Hertogenbosch gewoon een gezellige en gastvrije stad met goede voorzieningen en infrastructuur.’ Cooler is blij met de oprichting van de ICTcommunity in ‘s-Hertogenbosch: ‘Door nauwe samenwerking tussen partijen ontstaan meestal de grootste successen. Zo is bijvoorbeeld ook Silicon Valley een succesverhaal geworden.

Kantoor van SAP op De Herven

2697652.indd 29

8 A59 1 7 A59 2

6 1 = De Vutter 2 = De Rietvelden 3 = Paleiskwartier 4 = Centrum

N279 5

5 = Pettelaarpark 6 = De Brand 7 = De Herven 8 = De Maaspoort

Een overzicht met de vestigingslocaties van de grotere ICT-bedrijven in 's-Hertogenbosch Daarnaast is het mooi om te zien hoe Bossche ICT-ondernemers met elkaar op zoek gaan naar meer synergie. Juist in deze tijd kunnen bedrijven elkaar vaak goed aanvullen.’ Brede interesse Ook Rob Stevens, ceo van internet service provider Interconnect, benadrukt dat er vanuit het bedrijfsleven een brede interesse is voor de ICTcommunity. ‘Eind vorig jaar waren meer dan honderdtwintig mensen aanwezig bij de kick-off bijeenkomst. Dat zegt wel iets over de belangstelling voor de ICT-community. Zeker in deze tijd heeft het bedrijfsleven behoefte aan goede contacten met de gemeente en de onderwijsinstellingen.’ Met name de link met de onderwijsinstelling noemt hij belangrijk. Stevens: ‘ICT-bedrijven hebben behoefte aan goed geschoold, technisch personeel. Daarom zijn wij blij met de goede contacten tussen het bedrijfsleven en de ICT-opleidingen van het KW1C en Avans Hogeschool. Wij bieden als Interconnect niet alleen stageplaatsen aan voor studenten, maar hebben ook inspraak in de onderwijsprogramma’s. Anderzijds kunnen de scholen met hun vragen op ICT-gebied ook bij ons terecht.’ Onlangs werd bij Interconnect op De Brand

Nieuw kantoor van Ricoh op Paleiskwartier

een van de eerste bijeenkomsten van de ICTcommunity gehouden. Stevens: ‘Thema van de bijeenkomst was ‘De mythe van cloudcomputing’, waarbij een aantal stellingen werd behandeld. Het mooie van zo’n bijeenkomst is dat je iedere keer weer nieuwe bedrijven tegenkomt. Aansluitend volgde nog een rondleiding door ons datacenter.’ Interconnect verzorgde tevens de aanleg van glasvezel op Bedrijventerrein De Brand. ‘Een datacenter zonder verbindingen naar buiten toe, is geen datacenter. Bovendien wordt een grotere bandbreedte steeds belangrijker. Daarom hebben wij op De Brand zelf glasvezelringen aangelegd, die via verschillende trajecten ons pand verlaten. Bij ons Twin Datacenter in Eindhoven hebben we hetzelfde gedaan, zodat we onze klanten een extra stukje zekerheid kunnen bieden.’

gevestigde, creatieve en startende ondernemer. ‘Vroeger begonnen veel starters vanuit een zolderkamer. Tegenwoordig komen jonge ondernemers juist graag in contact met elkaar en zoeken ze elkaar ook steeds meer op’, zegt Clemens Bolhaar, directeur van de BIM. ‘Veel kleine ondernemingen hebben niet de middelen om een grote bedrijfsruimte te huren. Wij bieden hen alternatieven zoals bijvoorbeeld de De Gruyter Fabriek, waar ook veel creatieve bedrijven zijn gevestigd. Niet alle ICT-bedrijven kunnen daar terecht, maar voor startende bedrijven liggen er uitstekende faciliteiten en mogelijkheden. Dat leidt er bovendien toe dat ICT-starters en creatieve bedrijven elkaar steeds makkelijker weten te vinden, waardoor extra synergie ontstaat. Voor de toekomst van onze stad is dat een zeer positieve ontwikkeling.’

Extra synergie Naast de diverse gerenommeerde ICT-bedrijven telt ’s-Hertogenbosch ook een groot aantal jonge, startende ICT-bedrijven. Op zoek naar passende bedrijfshuisvesting kloppen veel van deze bedrijven aan bij de Bossche Investerings Maatschappij (BIM). De BIM is een van de grootste spelers op de Bossche markt van bedrijfsonroerend goed en heeft een uitgebreid huuraanbod voor de

Gerben van den Broek / g.vandenbroek@dewinter.nl

Nieuw kantoor van Ctac en BDO op Pettelaarpark

ICT-bedrijven dominant bij nieuwe vestigers Een overzicht van bedrijven die zich (op)nieuw hebben gevestigd in ’s-Hertogenbosch. Hierbij zijn ook ICT-bedrijven sterk vertegenwoordigd. t Pink Roccade Local Government, Pettelaarpark t Pro-Fa Automation BV, De Herven t Zicht risico en verzekeringsadviseurs, De Herven t EVault, De Herven t Detron, uitbreiding van De Herven naar De Brand t Tyco, uitbreiding De Rietvelden t Intrasurance, uitbreiding Pettelaarpark t The Cre8ion.lab, De GruyterFabriek, Veemarktkwartier

3/13/2013 12:38:21 PM

maart 2013

BEDRIJVIG BRABANT

meetings@eindhoven.holiday-inn.com

2667512.indd 30

3/13/2013 1:20:32 PM

BEDRIJVIG BRABANT

maart 2013

AGENDA 25 maart Social media voor ondernemers in de leisure Ondernemers in de vrijetijdssector kunnen niet meer om de inzet van sociale media heen. Gasten zoeken & boeken via internet, laten hun ervaringen achter (denk aan Zoover en Facebook) en adverteren gaat grotendeels online. De vrijetijdssector leent zich bij uitstek om met sociale media aan de slag te gaan of te experimenteren. KvK Brabant ’s-Hertogenbosch / 13.30 – 16.30 uur / www.kvk.nl

24 maart

27-28 maart

28 maart

Bedrijvenronde Hart van Brabant De Junior Kamer Hart van Brabant houdt op 24 maart in samenwerking met de gemeente Tilburg de Bedrijvenronde Hart van Brabant. Trotse ondernemers uit de regio Tilburg openen deze dag de deuren van hun bedrijf om jong en oud een leuke en leerzame blik achter de schermen te geven. Gedurende de dag kan ieder die dat wil op bezoek gaan bij de deelnemende bedrijven. Zo kun je erachter komen wat er gebeurt, hoe ze hun producten maken, wie er werken en hoe ze er werken. Het bezoeken van de bedrijven die meedoen aan de Bedrijvenronde Hart van Brabant is interessant voor jong en oud. Daarnaast is het interessant voor werkzoekenden, buren en collega-ondernemers om eens binnen te kijken. www.bedrijvenrondehartvanbrabant.nl

Empack 2013 Bezoekers van de Empack vinden op de beurs een compleet overzicht van de producten, de belangrijkste producenten en vertegenwoordigers uit Nederland. Verder biedt de beurs nieuwe productoplossingen en innovaties. Brabanthallen ‘s-Hertogenbosch / www.easyfairs.com/easyfairs-nl

Nationale conferentie 'Slimme Specialisatie: Toppers verbinden' Europarlementariër Lambert van Nistelrooij houdt op donderdag 28 maart met de Universiteit van Tilburg een conferentie over Slimme Specialisatie. Welke kansen liggen er voor Nederlandse bedrijven en regio's in Europa? Wat zijn de criteria voor ondersteuning uit de Europese fondsen voor regionaal beleid en innovatie voor de periode 20142020? Als woordvoerder van het Europees Parlement voor deze fondsen met meer dan driehonderd miljard euro onderhandelt Van Nistelrooij op dit moment met de lidstaten van de EU over de bestedingsdoelen. www.lambertvannistelrooij.nl.

25 maart Uitreiking BOV Trofee Eindhoven Op maandag 25 maart wordt in het Evoluon voor de 18e keer de BOV Trofee voor Eindhoven en Omgeving uitgereikt. Dit jaarlijkse netwerk evenement is een initiatief van JCI de Kempen. Naast de uitreiking van de BOV Trofee, zal tevens voor de eerste keer de ASML Young Talent Award worden uitgereikt. De award biedt een platform aan jonge, beginnende ondernemers die met hun talent de markt bestormen. De drie genomineerde finalisten mogen zich tijdens de uitreiking van de BOV Trofee in twee minuten presenteren voor alle bezoekers van die avond. Daarna zal het publiek beslissen wie de ASML Young Talent Award in ontvangst mag nemen. Evoluon Eindhoven / 17.00 – 23.00 uur / www.boveindhoven.nl

28 maart E. du Perronlezing door Job Cohen Op 28 maart wordt bij brabants kenniscentrum kunst en cultuur (bkkc) de 22e E. du Perronprijs uitgereikt. Deze prijs is bedoeld voor personen of instellingen die met een cultuuruiting in brede zin een bijdrage leveren aan de multiculturele samenleving door grenzen te signaleren en scheidsmuren te doorbreken die wederzijds begrip tussen verschillende bevolkingsgroepen in de weg staan. Voorafgaand aan de prijsuitreiking vindt de E. du Perronlezing plaats. Na Antjie Krog en Paul Scheffer is het nu de beurt aan Job Cohen, voormalig burgemeester van Amsterdam en oud politiek leider van de PvdA, om deze lezing uit te spreken. In de lezing buigt Cohen zich over de vraag of diversiteit nog wel een maatschappelijk thema is. Het is de tweede keer dat gemeente Tilburg, de School of Humanities van Tilburg University en bkkc samenwerken rondom de uitreiking van deze prijs. www.bkkc.nl

10-11 april Bedrijven Beurs Helmond-Peelland Doel van Bedrijven Beurs Helmond-Peelland is ondernemers bij elkaar te brengen, zaken met elkaar te doen en met de zakelijke bezoekers. Vossenbeemd 94 Helmond / 14.00-22.00 uur / www.bbhp.nl

20 april Dag van de Logistiek Om de bekendheid van de regio TilburgWaalwijk als logistieke hotspot te vergroten en om jongeren en werkzoekenden enthousiast te maken voor de sector Transport & Logistiek, houdt de stichting Oog voor Logistiek op 20 april in Waalwijk voor

2667529.indd 31

24 en 25 april High-Tech Systems Op 24 en 25 april 2013 vindt in het Klokgebouw in Eindhoven het event High-Tech Systems 2013 (HTS 2013) plaats. Op HTS2013 maakt u kennis met mensen en bedrijven die werken aan het ontwikkelen, produceren en vermarkten van complexe systemen High-Tech Systems richt zich op hightech-systeemontwikkeling en markten voor geavanceerde systeemengineering en technologie. Op beide dagen kunt u een sterk lezingenprogramma bijwonen met onder andere toplezingen uit België, Duitsland, Nederland, Oostenrijk en Zweden. Organisaties als ASML, DLR, Fraunhofer, Kverneland, Punch en Zeiss zullen een presentatie geven. Interessant voor studenten, starters en young professionals: op de beursvloer van High-Tech Systems is een recruitmentplaza ingericht waar kennis gemaakt kan worden met hightechbedrijven en bijbehorende carrièrepaden. Klokgebouw Eindhoven / www.hightech-events.nl

24-25 april

26 maart Werk aannemen en uitvoeren in België Met ingang van 1 januari 2013 heeft België nieuwe maatregelen getroffen in het kader van sociale en fiscale fraudebestrijding. Hiermee zijn aansprakelijkheden een aandachtspunt geworden. Een voorbereid plan en degelijk contract vrijwaart u ervan dat u tijdens, of na, de werkzaamheden problemen krijgt met uw klant en de Belgische inspectie. Deze bijeenkomst is bedoeld voor ondernemers met personeel, of werkzaam met onderaannemers en/of ZZP'ers met werkzaamheden in de bouw, constructie en installatie. KvK Tilburg / 13.30 – 16.30 uur / www.kvk.nl

de tweede keer de Dag van de Logistiek. Tijdens de Dag van de Logistiek kunnen jongeren kennis maken met de verschillende beroepsmogelijkheden in de logistieke sector. Zij kunnen die dag bijvoorbeeld op een heftruck rijden, zien hoe een kraan werkt en uitvinden hoe een planprogramma in elkaar zit. De logistieke sector in Midden-Brabant biedt volop toekomstperspectief en dat willen de regionale bedrijven op 20 april graag laten zien. Haven Zeven Waalwijk / www.oogvoorlogistiek.com

Wilt u dat uw zakelijke bijeenkomst in deze agenda wordt vermeld? Stuur uw bericht dan tijdig naar Bedrijvig Brabant.

RedactieBB@dewinter.nl (o.v.v. zakenagenda)

Fotonica Evenement Het Fotonica Evenement is hét jaarlijkse evenement waar wetenschap en industrie elkaar ontmoeten om kennis uit te wisselen, te netwerken en nieuwe (inter)nationale samenwerkingsverbanden aan te gaan. Het internationaal karakter wordt versterkt door de aanwezigheid van zowel binnenlandse als buitenlandse netwerkorganisaties op het gebied van fotonica. In samenwerking met Enterprise Europe Network en Syntens wordt een internationale brokerage georganiseerd tijdens het Fotonica Evenement. Na aanmelding als bezoeker ontvangt u automatisch een uitnodiging om hier aan deel te nemen. www.fotonica-evenement.nl

3/13/2013 12:37:30 PM

FINANCIEEL

Chinese reislust geeft verkoop Europese luxegoederen impuls De stijgende welvaart in China drijft steeds meer Chinezen over de landsgrenzen en zorgt voor een stevige impuls in de verkoop van luxe Europese goederen. Vooral cosmetica en parfum, horloges, tassen en kleding zijn gewilde goederen van Chinezen die het buitenland bezoeken. Ruim 70 procent van de Chinese consumenten in de middenklasse maakt inmiddels buitenlandse reizen, een stijging van bijna 20 procent vergeleken met 2008. Ruim 70 procent van hen schaft tijdens de reis luxegoederen aan. Het meeste geld wordt uitgegeven aan horloges, gevolgd door cosmetica en parfum en tassen. Consumentenproducten Dit blijkt uit het jaarlijkse onderzoek ‘The Global China Luxury’ van KPMG naar het koopgedrag van de Chinese consument en de invloed van het internet hierop. ‘Ondanks de wereldwijde crisis en de invloed daarvan op de verkoop van luxegoederen, blijven de uitgaven van Chinezen aan consumentenproducten en met name luxe artikelen stijgen’, zegt Jasper de Grauw, partner bij KPMG en verantwoordelijk voor Consumer Markets. De Grauw: ‘Het aandeel van de Chinezen in de wereldwijde verkoop van luxe artikelen neemt dan ook gestaag toe. Vooral Chinezen in de middenklasse hebben steeds meer te besteden en geven steeds meer geld uit aan luxe goederen.’ Internet belangrijker Het internet wordt voor de Chinese consument een steeds belangrijkere bron van informatie als het gaat om

luxe goederen. Uit het onderzoek van KPMG blijkt dat 70 procent van alle potentiële Chinese kopers zich ten minste eenmaal per maand op het internet begeeft op zoek naar luxe producten. Dat betekent dat ook het aantal internetaankopen fors toeneemt. Veiligheid Van de onderzochte consumenten geeft 40 procent aan dat zij van plan zijn producten via het internet aan te schaffen. Vooral de mogelijkheid om producten te vergelijken en het product goedkoper te kunnen aanschaffen maken het internet in de ogen van de Chinees steeds aantrekkelijker. Belangrijke obstakels

bij het doen van een internetaankoop vormen de gebrekkige controle op de echtheid van het product, het ontbreken van service na de aankoop en twijfels over de veiligheid van het betalingssysteem. De Grauw: ‘De Chinese consument blijkt zich ook steeds vaker te mengen in online forums en mee te discussiëren als het om luxegoederen gaat. Traditionele verkoopkanalen, zoals de fysieke winkel, televisiereclames en advertenties in dagbladen en tijdschriften, krijgen dan ook steeds minder grip op de Chinese consument. De officiële websites van merkleveranciers krijgen daarentegen een steeds grotere invloed op het koopgedrag.’

Doe afstand van de afstandsverklaring op deelname aan de pensioenregeling!

Karel is al jaren werkzaam bij een werkgever en getrouwd met Anne. De werkgever heeft Karel bij zijn indiensttreding erop gewezen dat hij mag deelnemen aan de pensioenregeling, welke is ondergebracht bij een verzekeraar. In de pensioenregeling is onder andere ook voorzien in de opbouw van een gegarandeerd partnerpensioen. Karel vraagt of hij van de deelname af kan zien. De werkgever gaat akkoord en laat Karel en Anne jaarlijks een 'afstandsverklaring' tekenen. Plots gaat de gezondheid van

2667532.indd 32

BEDRIJVIG BRABANT

Nieuws flitsen ’s-HERTOGENBOSCH – Van Lanschot Bankiers heeft in 2012 een verlies van ruim van 155 miljoen euro geleden. Dit komt vooral door afschrijvingen op dochterondernemingen, die minder waard zijn geworden. Daarnaast moest de bank zo’n 36 miljoen euro uittrekken voor reorganisatiekosten. In 2011 boekte Van Lanschot nog een winst van 43 miljoen euro. Zonder de afschrijving en reorganisatiekosten had de bank in 2012 twee miljoen euro winst gemaakt. In de eerste maanden van dit jaar ziet de bank tekenen van voorzichtig herstel, onder meer in toenemende beleggingsactiviteiten door cliënten. UDEN – Beddenverkoper Beter Bed heeft in 2012 een nettowinst behaald van 14,4 miljoen euro. Met name in het vierde kwartaal zakte de verkoop sterk terug en daalde de winst met ruim negentig procent tot 0,9 miljoen euro. Vooral in Spanje hadden de winkels van Beter Bed last van de economische crisis en ook in Nederland en Duitsland was sprake van een dalend consumentenvertrouwen. Beter Bed voerde in 2012 zo'n 1,3 miljoen euro aan bezuinigingen door. Dit jaar verwacht het bedrijf nog eens 2,2 miljoen te kunnen besparen. Desondanks verwacht Beter Bed een zwaar eerste kwartaal.

Boven de Markt

Het komt in de praktijk veel voor dat werknemers afstand willen doen van deelname aan de pensioenregeling van de werkgever. Vaak is de werkgever bereid om hieraan mee te werken, mits de werknemer en zijn eventuele partner jaarlijks maar een zogenaamde 'afstandsverklaring' ondertekenen. De werkgever leeft dan met het idee dat hij de zaken goed geregeld heeft, en dus ook geen risico meer loopt. Niets is echter minder waar. Graag leg ik u de volgende praktijksituatie voor.

maart 2013

Karel hard achteruit. Uit een medisch onderzoek blijkt dat hij ongeneeslijk ziek is. Karel komt tot het inzicht dat hij Anne financieel goed achter wil laten. Hij geeft aan dat hij alsnog wil deelnemen aan de pensioenregeling, zodat er voor Anne een goed partnerpensioen wordt opgebouwd. De werkgever probeert Karel als deelnemer aan te melden bij de verzekeraar. De verzekeraar ziet Karel echter als een spijtoptant, en wil Karel alleen maar tot de pensioenregeling toelaten nadat hij medisch is gekeurd. Gelet op de medische conditie van Karel, weigert de verzekeraar Karel toe te laten tot de pensioenregeling en aan Anne een partnerpensioen toe te kennen.

nemen aan de pensioenregeling. Daarom heeft Anne volgens de rechter recht op een levenslang partnerpensioen, en omdat het pensioen niet is verzekerd moet de werkgever het partnerpensioen zelf gaan betalen. Uit het bovenstaande blijkt dat er aan een afstandsverklaring grote financiële risico’s kunnen kleven! Het is dan ook aan te bevelen om alle werknemers alsnog verplicht te laten deelnemen aan de pensioenregeling en om afstand te doen van de afstandsverklaring.

Vervolgens overlijdt Karel. Anne klopt huilend bij de werkgever aan en krijgt van de werkgever te horen dat de verzekeraar dit weigert uit te betalen. Vervolgens stapt Anne naar de kantonrechter. De kantonrechter stelt vast dat Karel alsnog wilde deelnemen aan de pensioenregeling en dat de werkgever Karel onvoldoende geïnformeerd heeft over de financiële gevolgen van het niet deel-

Mr. Stefan P.M. Joosten BPLA Directeur Wesselman | Pensioenadviseurs B.V. (T). 0492 – 548 555 (E). stefan.joosten@wesselman-info.nl (I). www.wesselmanpensioenadviseurs.nl

SON – Electronicabedrijf Neways heeft in 2012 een netto-omzet gerealiseerd van 274,3 miljoen euro. Dat betekende een beperkte daling ten opzichte van 2011. Het bedrijfsresultaat kwam als gevolg hiervan uit op 2,4 miljoen euro en het nettoresultaat op 0,4 miljoen euro. Door een gedeeltelijke afboeking in Duitsland kwam het nettoresultaat uit op 0,4 miljoen euro negatief. Met name de grote schommelingen in de vraag naar Electronic Manufacturing Services (EMS) door het jaar heen zorgde voor een grotere onbalans in de capaciteitsbezetting binnen de NewaysGroep, die vanwege de abruptheid van de planbijstellingen lastig was op te vangen. BOXTEL – WSD-Groep, het sociale werkvoorzieningbedrijf in de driehoek Den Bosch-Tilburg-Eindhoven, heeft 2012 positief afgesloten. De organisatie bood 226 nieuwe medewerkers een werkplek waardoor het aantal groeide naar ruim tweeduizend. WSD-Groep realiseerde een overschot op de exploitatiebegroting van twee miljoen euro. In 2012 heeft WSD-Groep verder geïnvesteerd in de ontwikkeling en begeleiding van mensen, met als doel om hen aan het werk te krijgen en productiever en zelfstandig te maken. Door een goede diagnose, een haalbaar stappenplan, te kijken wat iemand kan, en de juiste match met de vraag uit de markt heeft WSD-Groep in 2012 zo'n tachtig procent van haar medewerkers (individueel of in een groep) kunnen detacheren. BREDA – Voedingsfabrikant Cosun heeft in 2012 een omzet van 1,9 miljard euro gerealiseerd, zo’n tien procent meer dan het jaar ervoor. Het bedrijfsresultaat kwam uit op 193 miljoen euro. Ook dat is fors hoger dan in 2011 toen het resultaat 137 miljoen euro bedroeg. Bij Suiker Unie nam zowel de omzet als het resultaat fors toe. De suikerprijzen in de EU zijn in 2012 verder gestegen. Ook Aviko (aardappelproducten) heeft een prima jaar achter de rug. De afzet van frites buiten Europa nam fors toe. Cosun wil de komende jaren verder groeien in de kernactiviteiten en ziet mogelijkheden binnen én buiten de bestaande productmarktcombinaties. ROSMALEN – Bouwconcern Heijmans heeft in 2012 een nettoverlies van 89 miljoen euro geleden. Het verlies werd met name veroorzaakt door 95 miljoen euro aan afschrijvingen en reorganisatiekosten ter waarde van 29 miljoen euro. Het onderliggende operationele resultaat zakte met vijf miljoen euro tot 27 miljoen euro. De omzet nam af tot 2,3 miljard euro. Heijmans verwacht dat de moeilijke omstandigheden dit jaar aanhouden en blijft scherp letten op de kosten. Nieuwe reorganisaties worden daarbij niet uitgesloten. De prestaties van de onderdelen Wegen en Civiel waren vorig jaar wel goed. De omzet nam daar licht af, terwijl de winst stabiliseerde. ’s-HERTOGENBOSCH - Energiebedrijf Essent heeft vorig jaar minder winst geboekt dan in 2011. Het resultaat daalde van 245 naar 228 miljoen euro. Ook daalde het aantal banen binnen het concern met vijf procent, van 3794 naar 3600. De omzet steeg van 5,8 naar 5,9 miljard euro. Daarnaast wist Essent vorig jaar maar liefst 194.000 nieuwe klanten aan zich te binden. Volgens het bedrijf is die stijging met name te danken aan de verbeterde klantenservice, dienstverlening en het aanbieden van slimme energieproducten. WAALWIJK – De omzet van DOCdata is in 2012 met 17 procent gestegen tot 152,8 miljoen euro. Het dienstverlenende bedrijf boekte een nettowinst van 7,6 miljoen euro. Topman Michiel Alting von Geusau toonde zich tevreden met dit resultaat. 'In de markt voor uitbestede e-fulfilment diensten hebben wij een uitermate sterke positie verworven in de afgelopen jaren, waarbij we zowel in de Benelux als in Duitsland een topdriepositie hebben bereikt. Binnen Europa zijn wij één van de weinige spelers die een ‘cross border’ netwerk kunnen aanbieden. Op deze markt wordt DOCdata ook steeds meer gezien als één van de belangrijkste spelers. Daarnaast worden wij gezien als een betrouwbare, flexibele en ondernemende partij, iets waar succesvolle internetbedrijven naar op zoek zijn', aldus Alting von Geusau.

3/13/2013 11:58:02 AM

BEDRIJVIG BRABANT

maart 2013

Achtergrond

Markten in 3 minuten

‘Alleen banken met een sterke balans gaan overleven’ Het wereldwijde speelveld van de banken zal de komende jaren gedomineerd worden door een handvol zeer grote banken die beschikken over een zeer sterke balans en een wereldwijde kapitaalmarkt dekking. Als gevolg van de omvangrijke hervormingen die de banken te wachten staan op het gebied van liquiditeit, kapitaal, systeemrisico, supervisie, ondernemingsbestuur en bestuursbeloning, ervaren ondernemingen wereldwijd een steeds grotere druk om te voldoen aan de eisen van de nieuwe regelgeving. ‘Deze druk heeft ingrijpende gevol-

FINANCIEEL

gen voor het bankenlandschap. Vooral minder grote banken die een vergelijkbare sterke balans en deskundigheid van ieder marktsegment ontberen, zullen het moeilijk krijgen om tegen de grote jongens op te boksen’, zegt Age Lindenbergh, partner bij KPMG Financial Services. Uit het jaarlijkse internationale onderzoek 'Evolving Banking Regulation' van KPMG naar de voortgang die banken maken om te voldoen aan alle regelgeving blijkt dat de banken de meeste druk ervaren van de nieuwe eisen op het gebied van kapitaal, liquiditeit en systeemrisico. Vooral de eisen die voortvloeien uit Basel III blijken bij de banken wereldwijd aanzien-

lijke hoofdbrekens te bezorgen. Met name in Europa ondervinden de banken problemen om in deze onzekere tijd kapitaal aan te trekken. Ook ten aanzien van het voldoen aan de liquiditeitseisen ervaren de banken de nodige druk. De meeste banken vinden liquiditeit en financiering zeer belangrijk. Toch zorgen de recente wijzigingen in de LCR (liquidity coverage ratio) wellicht voor enige verlichting. Er mogen meer activa meegenomen worden om aan de LCR te voldoen en er mag vanuit worden gegaan dat spaarders in een stress situatie minder snel hun geld zullen opnemen.’ De hervormingen die de banken

op het gebied van regelgeving te wachten staan, vormen volgens Lindenbergh wellicht de belangrijkste drijfveer voor de veranderingen die de banken de komende tijd qua strategie en bedrijfsvoering zullen ondergaan. Lindenbergh: ‘Hierbij moeten zij ervan uitgaan dat het rendement op het eigen vermogen lager zal zijn dan voor de crisis en aandeelhouders ervan moeten overtuigen dat hier tegenoverstaat dat de activiteiten die banken ontplooien minder risicovol zijn geworden. Daarnaast kost aanpassing aan de nieuwe werkelijkheid ook tijd en zal op den duur de winstgevendheid bij succesvolle banken weer toenemen.’

Ctac schrijft weer zwarte cijfers

Breedbandmarkt verder gegroeid De Nederlandse markt voor breedband internet groeit. Dat blijkt uit data die marktonderzoeker Telecompaper. In het laatste kwartaal van 2012 zijn er zo’n 52.800 aansluitingen bijgekomen. In totaal telt Nederland nu 6,59 miljoen aansluitingen voor breedbandinternet. KPN is marktleider marktleider met een aandeel van 40,9 procent. Ziggo is met 26,6 procent van de markt nummer twee, voor UPC dat een marktaandeel heeft van 15,6 procent. ‘Economie eurozone trekt aan’ De economische groei in de eurozone, vooral in Duitsland, trekt de komende maanden aan. Dat voorspelt de de Organisatie voor Economische Sa menwerk i ng en Ontwikkeling (OESO) op basis van de maandelijkse index van leidende indicatoren. Deze index voorspelt keerpunten in de economische activiteit. De index van de eurozone zat in januari op 99,7, vlak onder het lange termijn gemiddelde van 100. In Italië en Frankrijk wijzen de indicatoren op een stabiele ontwikkeling

Hoogste aantal faillissementen ooit In Nederland zijn vorige maand 755 bedrijven en instellingen failliet verklaard. Dat is het hoogste aantal in een maand ooit. Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Ook in januari waren er veel faillissementen (734). Eenmanszaken zijn niet meegerekend in de cijfers. Het CBS telde over heel 2012 bijna 7400 faillissementen, het hoogste aantal dat ooit in een jaar werd gemeten. Nederlandse studenten vaker ondernemer Nederlandse studenten zijn vaker ondernemer dan studenten in andere landen. Dat blijkt uit een onderzoek van de Erasmus Universiteit Rotterdam. De universiteit deed in 2011-2012 onderzoek daarnaar onder 13.000 studenten van verschillende universiteiten en hogescholen in Nederland. In Nederland heeft drie procent van de studenten een eigen bedrijf, tegenover twee procent van de internationale studenten. Nederlandse studentondernemers hebben gemiddeld ongeveer twee fulltime werknemers in dienst.

Grootste woningmakelaar naar Breda

Het Bossche automatiseringsbedrijf Ctac heeft in 2012 een nettowinst geboekt van 0,8 miljoen euro. In 2011 leed de onderneming nog een verlies van 12,7 miljoen euro. De omzet steeg met 9,4 procent tot 79,9 miljoen euro. Volgens Ctac heeft de in 2011 aangescherpte strategie een positief effect gehad. Het bedrijf kijkt kritischer naar het rendement van activiteiten en het vermogen om cash te genereren. Bedrijfsonderdelen met onvoldoende potentieel zijn afgestoten. Ctac verwacht dat de lage investeringsbereidheid in ict-projecten in ieder geval tot het vierde kwartaal van 2013 zal blijven. Het bedrijf wil desondanks proberen de opgaande lijn in omzet en resultaat te continueren.

Ondernemen & Beleggen De Nederlandse toeleveranciers in de olie- en gasindustrie hebben in 2012 meer omzet gerealiseerd dan verwacht. Ook de verwachtingen voor 2013 zijn positief. Dit blijkt uit jaarlijks onderzoek van Ernst & Young onder Nederlandse toeleveranciers binnen de olie- en gassector. Ruim de helft van de meer dan 100 respondenten zag de omzet in 2012, in vergelijking met het jaar daarvoor, stijgen. De omzet en het aantal orders overtrof de eigen verwachtingen voor 2012. René Coenradie, partner bij Ernst en Young Transaction Advisory Services: 'De toeleveranciers in de olie- en gassector

2667533.indd 33

hebben minder te lijden onder de crisis. De vraag naar energie blijft hoog. Fossiele brandstoffen blijven vooralsnog onverminderd nodig om aan deze grote vraag te blijven voldoen. Dit maakt de olie- en gassector een aantrekkelijk marktgebied’. Ook de vooruitzichten voor 2013 zijn positief. Ruim 65 procent van de respondenten verwacht in 2013 een hogere omzet te behalen en 62 procent verwacht meer orders. ‘Door de stabiele olieprijs, de goed gevulde orderboeken en de toenemende focus op het exploreren van moeilijk toegankelijke gebieden waarvoor specialistische kennis en technologie nodig is, zien ook de verwachtingen voor 2013

er positief uit’, vult Jeff Sluijter, voorzitter van de sectorgroep Energy & Resources van Ernst & Young, aan. Opvallend is dat ruim één derde van de respondenten in 2013 een acquisitie wil gaan doen. Belangrijkste redenen voor een acquisitie zijn het vergroten van marktaandeel in bestaande en nieuwe markten en het behalen van schaalvoordelen. De ondernemingen die geen acquisitie overwegen (66 procent), doen dit voornamelijk niet vanwege de beperkte beschikbaarheid van kapitaal bij banken en het broze vertrouwen in de marktomstandigheden. Coenradie: ‘Hier is een duidelij-

ke scheidslijn tussen grotere en kleinere ondernemingen. Voor de grotere ondernemingen is er meer kapitaal beschikbaar, terwijl voor de kleinere ondernemingen de leningsvoorwaarden door banken worden aangescherpt.’ Als het gaat om landen waar investeringen zullen worden gedaan, dan wordt Nederland het meest genoemd. Coenradie: ‘Het is opvallend dat door de Nederlandse toeleveranciers in de olie- en gassector hierbij Azië nauwelijks wordt genoemd, terwijl uit internationale studies blijkt dat Azië. en met name China, een gebied is waar veel olie- en gasexploratie en -productieactiviteiten plaatsvinden.’

Century 21, de grootste woningmakelaar ter wereld, ziet ondanks de malaise op de huizenmarkt kansen om in Nederland binnen een aantal jaar vestigingen te openen. De organisatie zet binnenkort de eerste stap naar het veroveren van de Nederlandse markt met het openen van haar landelijke hoofdkantoor in de 3 Hoefijzers in Breda. In eerste instantie zijn er vanuit het hoofdkantoor 3 medewerkers actief. Century 21 is in 1972 ontstaan in Californië. Inmiddels is het de grootste vastgoedorganisatie ter wereld met meer dan 7.700 kantoren en 121.000 medewerkers in meer dan 72 landen. In 1995 werd in België Century 21 Benelux opgericht. De organisatie is er intussen marktleider met meer dan 190 zelfstandige vastgoedkantoren en ruim 800 medewerkers. In Nederland zijn in korte tijd vier kantoren bij de organisatie aangesloten. Century 21 Benelux koos voor Breda om haar landelijke hoofdkantoor te vestigen vanwege de goede ligging tussen de twee belangrijkste economische regio's Randstad en Brabantstad. De regionale ontwikkelingsmaatschappij NV REWIN West-Brabant ondersteunde de organisatie bij de locatiekeuze en de introductie in het Nederlandse en regionale zakelijke netwerk.

Beurs agenda 22 april

Koninklijke Philips Electronics Resultaten eerste kwartaal 2013

22 april

Binck Bank Resultaten eerste kwartaal 2013

23 april

TomTom Resultaten eerste kwartaal 2013

23 april

KPN Resultaten eerste kwartaal 2013

24 april

ASML Holding Algemene Aandeelhoudersvergadering

24 april

Neways Electronics Vaststelling dividend

3/13/2013 12:37:58 PM

maart 2013

BEDRIJVIG BRABANT

Zo betrokken, het zou verboden moeten worden. MR. LUUK JONKER, HOOGST PERSOONLIJK BETROKKEN BIJ AUTODROP.

Bij Holla Advocaten nemen we het graag persoonlijk. Dat betekent dat we betrokken zijn bij de zaken die we behandelen. Het houdt ook in dat we regelmatig contact hebben met onze klanten en op de hoogte zijn van wat er bij hen speelt. We stellen het belang van onze cliĂŤnt altijd voorop en hebben oog voor de mens achter de zaak. We horen tot de grootste advocatenkantoren van Nederland. Onze advocaten bieden, naast professionele juridische bijstand, advies op maat vanuit onze vestigingen in Eindhoven, â&#x20AC;&#x2122;s-Hertogenbosch en Tilburg.

Op www.holla.nl stellen we ons graag persoonlijk aan u voor en vindt u meer informatie over onze aanpak.

2667534.indd 34

3/13/2013 12:05:16 PM

maart 2013

" *#" % ' % " %#(* % & " ,& %'# " #& " '((% * ' % #$ " ) " #!! " !$#& "' "' " " % & " ! ) " #( " !# % & % + " "&$ % % " #! ) " & '#% " )##% $%# ( ' ) " " !## & " " % # " % % + " # #$ ' "' * ' ' ) " ' * ' % ( ' # ! " " % &'%( '((%

2667531.indd 36

BEDRIJVIG BRABANT

& '%#'& #$ + &' " ! "& " % *#" " " ,& %'# " #& ' ## % " #! ' #! %! " %#(*' % % )##% " " ' (%' #$ ! &' ((%+ ! ! " % ! ' ' ## #$ " % ' & " #"& # *#% ' , % * " '' % ('(% , " ' " %#" ,& %'# " #& ! % ## * % * " ) ( % $

3/13/2013 10:52:55 AM