Middelpunt Editie 5 2012

oktober 2012

Peter boterman en hans boswinkel:

‘Bij Heinz moet het puur, transparant en eerlijk’ Ledenmagazine van

Trots op de mentaliteit in Noordoost-overijssel • Proson maakt het verschil • ‘rijksoverheid werkt verpilling in de hand door verouderde regelgeving’ • vliegende start Service2fruit • ‘Actie Stem Twents bewaakt politieke diversiteit’ • AkZo wil relatie met Arnhem intensiveren • CAh wil fysiek kenniscentrum ontwikkelen

Middelpunt

Heinz Heinz investeert de komende jaren fors. In Nijmegen opent in een onderzoekslocatie voor heel Europa.

In Zeist wordt uitgebreid met een centrale hub voor de Europese supplychain. Uitgangspunt blijft het bedienen van lokale markten met eerlijke en lokale producten.

10

Het DNA van Noordoost-Overijssel ‘Ondernemers zijn hier bereid om elkaar te helpen.

We kunnen trots zijn op deze mentaliteit. Er zijn allerlei projecten om mensen aan het werk te houden en je ziet in de samenwerking mooie dingen ontstaan.’ Dat zegt Nel Ezendam over ‘haar’ regio Noordoost-Overijssel.

14

Groot Zevert Even buiten Beltrum staat de mestvergister van Groot Zevert en liggen enkele proefopstellingen voor de productie van eendenkroos. Het bedrijf werkt aan nieuwe verdienmodellen en een duurzame toekomst.

Achterhaalde regelgeving zit de ambities echter wel eens in de weg.

22

AKZO Peter de Haan is de nieuwe locatiedirecteur van AkzoNobel. Hij wil laten zien dat het bedrijf nog steeds sterk betrokken is bij Arnhem en haar inwoners. ‘We waren een beetje uit beeld aan het raken. Maar niet alleen onze geschiedenis is sterk verbonden met de stad, maar ook onze toekomst.’

28

Nieuws

4

De Drive: Nadja Renkema

19

Column Andries Greiner

21

Column Bernard Wientjes

21

In het Middelpunt: Walter Willems

25

Uitslag verkiezingen wisselend ontvangen door ondernemers

26

Nieuwe leden

33

Agenda

34

Column Martin Stor

35

CAH zoekt naar coöperatief ondernemerschap

36

Colofon

42

Jan Smit ontvangt wandbord met bataljonsschilden

42

Samenwerken en vernieuwen In dit oktobernummer vindt u inspirerende voorbeelden van ondernemers die innoveren en naar nieuwe samenwerkingsmogelijkheden zoeken. Hopelijk geeft het lezen van de verhalen u even een time out en een positieve impuls om uw eigen uitdagingen, die u vast dagelijks tegenkomt, opnieuw met energie aan te pakken. Neem een bedrijf als Heinz, dat het Europese hoofdkwartier in Zeist uitbreidt met een centrale hub voor de Europese supplychain én in Nijmegen in het voorjaar van 2013 een onderzoekslocatie voor heel Europa opent. Ook bijzonder is het verhaal over mestvergister Groot Zevert, winnaar van o.a. de Achterhoekse innovatieprijs. Het bedrijf werkt aan nieuwe verdienmodellen en een duurzame toekomst en stuit daarbij –heel herkenbaar- op belemmerende wetgeving, maar gebruikt de tijd door andere bedrijven aan te trekken en kennis te combineren. Ook Akzo is een mooi voorbeeld van een onderneming, dat samenwerking zoekt en investeert in duurzaamheid. Niet voor niets hebben zij de eerste plaats veroverd in de supersector Chemie in de prestigieuze Dow Jones Sustainability World Indexes (DJSI).

Stuk voor stuk bedrijven met durf en visie, waar we als vereniging trots op zijn ze in ons midden te hebben.

Meer inspirerende voorbeelden van duurzaam ondernemen en innovaties van het Nederlandse bedrijfsleven, groot én klein, vindt u op de website www. ondernemendgroen.nl, een initiatief van VNO-NCW, MKB Nederland en LTO Nederland. Per sector of thema ontdekt u hoeveel er door het bedrijfsleven wordt ondernomen, samengewerkt en bereikt, al dan niet via Green Deals. Via de LinkedIn groep en Twitter kunt u ontwikkelingen volgen of erover meepraten. Dat kan natuurlijk ook door het bezoeken van bijeenkomsten van VNO-NCW in uw regio of daarbuiten. De kans bestaat dat u verrassende persoonlijke contacten legt. U kunt uw eigen verhaal delen met een collega-lid en nieuwe inspiratie opdoen.

Wie weet, is dat eerste contact aanleiding tot een duurzame vernieuwing in uw bedrijf of van een van uw producten.

Dat is mooi. Want het is mijn ervaring dat samenwerken en ideeën uitwisselen op welk niveau dan ook, de sleutel is tot vele succesvolle innovaties.

Tineke Bakker-van Ingen Voorzitter VNO-NCW Midden

Middelpunt oktober 2012

3

Nieuws uit de regio Indrukwekkende cruiseschepen bij Meyer Werft Op 12 september bracht VNO-NCW Twente een bezoek aan de Meyer Werft in Papenburg, de grootste cruiseschepenbouwer ter wereld. Met Duitse degelijkheid en 7% van de omzet aan herinvestering worden jaarlijks drie megaschepen afgeleverd aan internationale klanten.

De rondleiding over de werf is even indrukwekkend als ontzagwekkend. Na het bezoek aan de werf zette de groep koers richting het Groningse vestingstadje Bourtange voor een gezamenlijke maaltijd. Tijdens de terugreis bespraken de leden de eerste verrassende exitpolls van de verkiezingen, met voor de meeste ondernemers een goede uitslag. www.vno-ncwmidden.nl/twente

Provinciale Ruimtelijke Structuurvisie 2013-2028 Op 1 oktober 2012 heeft Jaco Uittenbogaard, voorzitter Provinciaal bestuur VNO-NCW Utrecht, ingesproken op de Provinciale Ruimtelijke Structuurvisie 2013-2028.

Uittenbogaard werd daarbij bijgestaan door Peter Ewalts, Kamer van Koophandel Midden Nederland.

Vanaf 2010 zijn VNO-NCW Utrecht en VNO-NCW Eemland bezig met de voorontwerpen van de structuurvisie. Het belang van de ondernemers staat in deze zienswijzen voorop.

tijd, sterker maken wat sterk is en dat moet het huidige bedrijfsleven zijn. Mijn betoog van vanmorgen was wederom een steuntje in de rug voor de provincie.

Economie moet hoog op de agenda staan en dan niet alleen in de theoretische zin van het woord”, aldus Uittenbogaard.

In april van dit jaar heeft VNO-NCW Utrecht samen met VNO-NCW Eemland, MKB Midden, Metaalunie, Bouwend Nederland, EVO, TLN en de beide KvK’s in het werkgebied de handen ineen geslagen en een gezamenlijke reactie gegeven op de structuurvisie.

Hoofdlijn in deze reactie was de regierol van de provincie. “We hebben vandaag gevraagd of de p rovincie de handschoen op kan pakken”, zegt Uittenbogaard. “Het is van groot belang dat we nu, in deze

Themabijeenkomst Wilt u zelf meepraten over en met de provincie?

Op 4 december 2012 organiseren VNO-NCW Utrecht en VNO-NCW Eemland een bijeenkomst met als thema: De positie van Utrecht in Nederland en internationaal. Deze bijeenkomst vindt plaats in het nieuwe provinciehuis. Noteert u deze datum alvast in uw agenda?

Ontmoetingsdag Ondernemend Aanbesteden in Utrecht

Nu inschrijven voor Innovatieprijs Noord-Veluwe 2012

Op donderdag 22 november 2012 vindt in het Fulco Theater in IJsselstein een unieke ontmoeting plaats tussen markt, overheid en corporaties met de titel Ondernemend Aanbesteden. Tijdens deze bijeenkomst staat het ontmoeten van opdrachtgevers en –nemers uit de provincie Utrecht centraal. U krijgt inzicht in overheidsprojecten in 2013 van enkele grote opdrachtgevers in de provincie.

Bent u werkzaam in de B&U-bouw of GWW-bouw, bij de overheid of een woningcorporatie en heeft u behoefte aan een dialoog over trends in aanbesteden, inzicht in marktvolume en in onderling contact, schrijft u zich dan in via www.kvk.nl/aanbesteden. Deelname is kosteloos.

Met medewerking van Elco Brinkman, Bob Duindam en Jacqueline Schlangen, met workshops, projectpresentaties én netwerkborrel.

In navolging van de Achterhoek gaat het Veluws Centrum voor Technologie in samenwerking met VNO-NCW Noord-Veluwe een innovatieprijs uitreiken.

Een jury, samengesteld uit ondernemers en deskundige en onafhankelijke specialisten, beoordeelt de inzendingen.

VNO-NCW Utrecht en VNO-NCW Eemland houden het dossier ruimte voor u nauwlettend in de gaten.

Vervolgens kiezen de aanwezigen tijdens een speciale bijeenkomst op maandagmiddag 3 december in Wezep uit de drie door de jury voorgeselecteerde bedrijven de winnaar. Deze ontvangt de Innovatieprijs NoordVeluwe 2012.

Inschrijven voor de Innovatieprijs kan nog tot 15 november.

Kijk voor meer informatie op www.vctgelderland.nl of www.vno-ncwmidden.nl/noordveluwe.

Middelpunt Ondernemers aan tafel

Ledennieuws

Donderdagmiddag 8 november organiseert VNO-NCW Rivierenland samen met de Koninklijke Metaalunie en RCT Rivierenland ‘Ondernemerstafel Rivierenland 2012’.

Zoekt u kansen om te vernieuwen? Weet u dat samenwerking werkt? Vindt u ook, dat juist in deze tijd daadkracht nodig is, zodat u geïnspireerd en vol energie aan de slag kan met nieuwe ideeën en innovaties.

Wij willen er alles aan doen om die vernieuwde daadkracht mogelijk te maken. Let op: deze meeting is alleen bedoeld voor ondernemers uit de agrosector, de bouwsector, de foodsector, sector transport en logistiek en de maakindustrie. www.vno-ncwmidden.nl/rivierenland

EDV Consortium wint eerste Achterhoek InnovatiePrijs

3e Prijs VNO-NCW IJsseldelta bij Flynth Veerkracht Trofee

Op 5 oktober 2012 is voor de tweede keer de verkiezing ‘Beste familiebedrijf van het jaar’ gehouden. Initiatiefnemer Centrum van het Familiebedrijf organiseerde deze verkiezing in samenwerking met de Adviesgroep Familiebedrijven van BDO Accountants & Adviseurs en ondernemersmagazine De Zaak. Eerder zijn drie regionale verkiezingen gehouden, waarvan in totaal elf genomineerden hebben deelgenomen aan de finale, waaronder twee leden van VNO-NCW Midden: Beerze Bulten en Foreco. De landelijke titel ‘Beste familiebedrijf’ is gewonnen door Weemen Drukwerk & Communicatie. www.hetbestefamiliebedrijf.nl

De Achterhoek InnovatiePrijs 2012 is tijdens een bijzondere ACT-bijeenkomst in de DRU uitgereikt aan EDV-Consortium, de ontwikkelaar en producent van eendenkroos. VNO-NCW Achterhoek-lid Groot-Zevert in Beltrum is partner in het project.

Tijdens de bijeenkomst prees Bernard Wientjes (VNO-NCW) de kracht van juist het MKB om te innoveren. Lees het verslag van de bijeenkomst op www.vno-ncwmidden.nl/achterhoek.

Beerze Bulten en Foreco genomineerd voor beste familiebedrijf

Besseling initieert project Roltrappers

Half september organiseerde Flynth (voorheen GIBO) voor de 7e keer de Flynth Veerkracht Trofee, een bungyroeiwedstrijd voor bestuurders en ondernemers, waarbij de opbrengst voor een goed doel is. Dit jaar was dat de Voedselbank Zwolle. In de haven van het Maagjesbolwerk werd geroeid met een in 1948 gebouwde marinesloep, die door een stichting in de vaart gehouden wordt. In totaal 9 teams van 8 roeiers en een stuurman/-vrouw roeiden in deze sloep, die met een elastiek aan de kade verbonden was.

De winnaar was het team dat met de nodige “veerkracht” de grootste afstand aflegde De felbegeerde begeerde eerste prijs ging voor het derde achtereenvolgende jaar naar het team van B&W Zwolle. Op de tweede plaats eindigde de ING Bank. VNO-NCW IJsseldelta moest genoegen nemen met de derde plek.

Het project ‘Roltrappers’ vond eind september voor de tweede keer plaats. Het project is opgestart door chauffeurs van vervoersbedrijf Besseling en biedt mensen die afhankelijk zijn van een rolstoel en daardoor weinig in de buitenlucht komen, een heerlijk uitje aan per elektrisch ondersteunde rolstoelfiets. De prachtige fietstocht voerde door de Amersfoortse binnenstad en Eemhaven.

Onderweg werd koffie met gebak aangeboden. Zo hebben in 2012 ruim 75 ouderen van een heerlijke fietstocht genoten. Dit alles krijgen zij kosteloos aangeboden dankzij de vrijwillige donaties van vele personeelsleden van Besseling en van sponsoren zoals o.a. Besseling Vervoert, Pallas Athene, DierenPark Amersfoort en dimS. www.roltrappers.nl Leertouwer ‘Ondernemer van het jaar’ Barneveld

Henk Anema, voorzitter VNO-NCW Valleiregio: In de Valleiregio werken we op allerlei fronten aan verbetering van de samenwerking tussen overheid, onderwijs en ondernemers, bijvoorbeeld door het platform Onderwijs en Arbeidsmarkt (POA) te evalueren en te verbeteren.

Belangrijk voor de toekomst van ondernemingen!

Het Barneveldse bedrijf Leertouwer b.v. heeft de titel onderneming/ondernemer van het jaar 2012 gewonnen.

De bekendmaking gebeurde tijdens een feestelijke avond die was georganiseerd door Business Events in het Schaffelaartheater in Barneveld. Onder applaus van de ruim 600 aanwezigen en onder toeziend oog van presentator Humberto Tan ontving directeur René van der Boon de Business Award uit handen van burgermeester Asje van Dijk. Leertouwer, lid van VNO-NCW Valleiregio, ontving de prijs in de categorie ‘Industrie en dienstverlening’.

Middelpunt oktober 2012

5

Nieuws uit de regio Fitte start verenigingsseizoen VNO-NCW IJsseldelta

Foto: Jan Ezendam

studio fit20 in Zwolle. Gastheer David Kuperus, eigenaar van fit20 en Personal Trainer, had een leuke formule bedacht om de leden te laten kennismaken met de filosofie en werkwijze van zijn bedrijf.

Een betere start van het nieuwe verenigingsjaar konden de leden van VNO-NCW IJsseldelta zich niet wensen: op 7 september jl. werd het seizoen geopend met een bezoek aan

Voorzitter Jacco Vonhof opende de bijeenkomst. Het ledental van VNO-NCW IJsseldelta is vanaf 1 juli gestegen met maar liefst 13 leden. ‘Een mooie score, die naar meer smaakt’, aldus de voorzitter. De activiteiten van VNO-NCW IJsseldelta richten zich momenteel op de regionale investeringsagenda en het ondernemerscongres op 12-12-2012: de economische monitor van de regio Zwolle wordt gepresenteerd tijdens een groot congres waar de regio Zwolle zijn bescheidenheid zal afleggen en meer naar buiten zal treden. www.vno-ncwmidden.nl/ijsseldelta

‘Uitverkochte’ Miljoenennota-bijeenkomsten De bijeenkomsten over de Miljoenennota, die in vijf regio’s van VNO-NCW Midden werden georganiseerd, werden zonder uitzondering goed bezocht.

Congresstad Zwolle heeft op dinsdag 18 september in samenwerking met VNO-NCW in de regio’s IJsseldelta, Noordoost-Overijssel en Noord-Veluwe voor de derde keer het Prinsjesdagcongres georganiseerd in Zwolle, dit jaar in de IJsselhallen in Zwolle. Onder de ruim 130

Foto: Jan Ezendam

Foto: Roel Kleinpenning

In de Stedendriehoek vond de bijeenkomst traditiegetrouw plaats in de balzaal van Paleis Het Loo in Apeldoorn. Ditmaal werd de bijeenkomst georganiseerd in samenwerking met ABN-Amro en was naast Helmer Vossers Joop Wijn als spreker aangetrokken. Deze bijeenkomst zorgt sinds enkele jaren voor een inspirerende aftrap van het nieuwe verenigingsjaar van VNO-NCW Stedendriehoek.

jaar de bijeenkomst in samenwerking met de Rabobank.

Zo’n 300 ondernemers kwamen naar het Topsportcentrum Almere, waar sprekers Ben Scholten, wethouder Economische Ontwikkeling van de gemeente Almere en Hans Bliek, President van Athlon Car Lease de schone taak op zich namen om de Miljoenennota onder de loep te nemen.

In de Achterhoek organiseerden de Rabobanken Graafschap Midden en Graafschap Zuid, VNO-NCW Achterhoek en Regio Achterhoek samen de ‘Prinsjesnight’, een succesvolle avond à la De Wereld Draait Door in de DRU Cultuurfabriek. Het thema was “Innovatie in Food & Agri, Zorg en Vrijetijdseconomie” In het Schaffelaartheater in Barneveld schoven ruim 130 ondernemers aan bij het Prinsjesdagontbijt. Arend Jan Boekestijn, schrijver, columnist en voormalig Tweede Kamerlid, gaf zijn visie op de toekomst. Hoewel veel ondernemers de gevolgen van de crisis nog dagelijks ondervinden, wist Boekestijn een positief scenario te schetsen.

In Flevoland werd voor de twaalfde keer het Miljoenennota-ontbijt in Almere gehouden. De Bedrijfskring Almere en VNO-NCW MKB Flevoland organiseerden dit

aanwezigen waren colleges van B&W uit Zwolle, Kampen, Olst-Wijhe en Dalfsen, ondernemers uit de regio en besturen van de onderwijsinstellingen.

Bernard Wientjes, voorzitter VNONCW, tijdens de uitreiking van de eerste Achterhoek InnovatiePrijs: “Onze industriële positie kan alleen maar behouden en versterkt worden door innovatie, door samenwerking tussen bedrijven onderling en door samenwerking met de technische hogescholen en universiteiten. Het is ongelofelijk hoe dat hier in de regio gestalte krijgt”.

Middelpunt Ambassadeprijs 2012 VNO-NCW, MKB-Nederland en Fenedex vragen medewerking van het internationale bedrijfsleven voor de Ambassadeprijs 2012. Bent u enthousiast over de ondersteuning die uw bedrijf in de afgelopen 2 jaar kreeg van een Nederlandse ambassade of van een consulaat in het buitenland? Nomineer deze post dan nu voor de Ambassadeprijs 2012.

In januari 2013 zullen Fenedex, VNO-NCW en MKB Nederland voor de 15de keer de Ambassadeprijs uitreiken aan de beste Nederlandse ambassade of consulaat in het buitenland. De selectie van de winnaar gebeurt op basis van de mening van het exporterend bedrijfsleven.

Ook u kunt dus meebepalen wie de winnaar wordt. Het invullen van de enquête kost nog geen 5 minuten tijd en de gegevens zullen vertrouwelijk worden behandeld.

Insturen kan tot 9 november 2012.

Geslaagde bijeenkomst Dienstencentrum Beveiliging Utrecht Dienstencentrum Beveiliging Utrecht stelde begin september haar deuren open voor de leden van VNO-NCW Utrecht. Jan Lavèn, programmamanager Veilig Ondernemen KBVU, informeerde de leden over een zeer ambitieus project cameratoezicht, dat in 2004 in de gemeente Utrecht is gestart. Inmiddels is het project uitgegroeid tot een voorbeeld van landelijk uit te rollen beveiligingsprojecten. Naast een toezichtkamer binnen het pand is er ruimte gemaakt voor een zogenoemd Field Lab. Hier worden diverse innovatieve ideeën bedacht en gemaakt.

TNO is een belangrijke partner. Men kan denken aan bijvoorbeeld cameratoezicht met geluid, zodat de toezichthouder eerder weet wanneer er iets aan de hand is.

“Vaak ziet de persoon die de camera’s bekijkt pas dat er iets gaande is als er bijvoorbeeld omstanders bij staan.

Nu kan met behulp van een driedimensionaal geluid gehoord worden wanneer er waar iets niet in de haak is”, zegt Laven. “Het oriëntatievermogen neemt toe wanneer er een zintuig extra ingeschakeld kan worden.”

Bij hoge uitzondering mochten de leden van VNO-NCW Utrecht een kijkje nemen in de toezichtkamer, zodat duidelijk is wat daar gebeurt.

Rob Eradus, voorzitter VNO-NCW Utrecht, sloot de bijeenkomst af met een aantal mededelingen.

De bijeenkomst van de maand november in het provinciehuis is verplaatst naar 4 december.

De bijeenkomst in februari heeft als thema “alternatieve kredietverlening” gekregen.

Ledennieuws Dutch PR Award voor Pors de Ridder PR

Eind september vond de uitreiking van de prestigeuze Dutch PR Award plaats. Pors de Ridder PR, het bureau van eigenaar Peter Pors, heeft deze prijs in de wacht gesleept.

Dit gebeurde met de campagne Leev, een serie biologische producten die via de supermarkt te koop zijn.

Peter Pors is bestuurslid van VNO-NCW Valleiregio.

Sturen op cijfers met het ondernemersdashboard

Naar aanleiding van vragen uit de markt heeft Visser & Visser Accountants-Belastingadviseurs een nieuwe manier van ondernemen ontwikkeld met behulp van het ondernemersdashboard. Iedere dag vraagt de actualiteit om weloverwogen beslissingen en stappen.

Toch ondernemen veel ondernemers nog op basis van gevoel, intuïtie en aannames. Het dashboard ontsluit zowel financiële als operationele informatie en combineert dit in één dashboard. Zo heeft de ondernemer in één oogopslag inzicht in cijfers als omzet, kosten, winst, cashflow, voorraadpositie en tal van andere kerncijfers.

Stuurinformatie die omgezet moet worden in acties om zo de controle en koers van de organisatie te bewaken. www.sturenopcijfers.com MVO certificaat voor De Groot Vroomshoop

De Groot Vroomshoop is trots op de behaalde certificering van de MVO (Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen) prestatieladder niveau 3. Het certificaat werd ontvangen uit handen van Corina de Vries van DNV (Det Norske Veritas).

Loyall ICT Group neemt New Release over

Na een korte periode van strategische aftastingen heeft Loyall ICT Group de bedrijfsactiviteiten van New Release in Deventer overgenomen. Met de doorstart van New Release verwezelijkt Loyall ICT Group, met vestigingen in Zwolle en Rotterdam, de volgende stap in haar groeistrategie. Met deze overname versterkt Loyall ICT Group haar hosted services activiteiten (cloud computing, Het Nieuwe Werken) en voegt een zeer ervaren kernteam gespecialiseerde medewerkers aan haar bedrijfsactiviteiten toe.

De ongedwongen netwerkborrel na afloop werd goed verzorgd door Sodexo. Wij zijn Sodexo zeer erkentelijk hiervoor. www.vno-ncwmidden.nl/utrecht

Middelpunt oktober 2012

7

Nieuws uit de regio Vergroot koopkracht met zonnepanelen De eerste bijeenkomst van het nieuwe verenigingsseizoen van VNO-NCW Eemland en VNO-NCW Valleiregio stond in het teken van zonnepanelen en een bezoek aan technisch dienstverlener Unica in Hoevelaken. Voorzitter van de regio Eemland, Loek de Rooij, heette een ieder van harte welkom bij deze sessie. De heer ir. drs. Mark Workum van de Technische Universiteit startte het programma met een inleiding met de prikkelende titel: “Zonnepanelen, vergeet CO2, het gaat om koopkracht!” Workum stelt dat jaarlijks de koopkracht in Nederland tot een bedrag van 1,5 miljard euro kan toenemen als we massaal zonnepanelen op onze daken leggen. De heer ing. Ivo Olde Meule, vestigingsdirecteur van Unica Hoevelaken, vervolgde met een korte presentatie over de geschiedenis van Unica.

Al sinds 1933 bestaat de organisatie, destijds onder een andere naam en wat kleiner dan nu. Vooral na 1980 groeide Unica. Het resultaat is het huidige Unica: een landelijk werkend allround technisch dienstverlener op het gebied van duurzame oplossingen. Deze verschillende duurzame energie- mogelijkheden passeren de revue. Tot slot legde Michiel de Jong, directeur van De Stroomplantage, in begrijpelijke taal uit wat een zonnepaneel doet. Een helder verhaal over wat er precies nodig is en wat de opbrengsten zijn. De Stroomplantage heeft zonnepanelen op het dak van Unica gemonteerd, dus is een aantal leden het dak op geklommen om met eigen ogen de voordelen van deze energievoorziening te bekijken.

De bijeenkomst werd afgesloten met een goedverzorgde netwerkborrel. Wij danken Ivo Olde Meulen van Unica, Michiel de Jong van De Stroomplantage en Mark Workum hartelijk voor hun informatieve bijdragen aan deze bijeenkomst en een speciale dank aan Unica voor de gastvrijheid. www.vno-ncwmidden.nl/eemland

Inspirerende ledenbijeenkomst bij Qurius Zaltbommel Op donderdag 6 september werden leden van VNO-NCW Rivierenland ontvangen in het prachtige Inspirience Centre van Qurius. De eerste bijeenkomst van het nieuwe verenigingsjaar werd door Joris Nelissen, voorzitter VNO-NCW Rivierenland, geopend met speciale aandacht voor het Regionaal Sociaal Akkoord en aandacht voor de politieke issues rondom de Tweede Kamerverkiezingen en het belang van Europa door Karin Kuiper (VNO-NCW landelijk). Vervolgens kreeg Leen Zevenbergen van Qurius het woord. Hij wist met zijn presentatie de 60 ondernemers in de zaal ademloos te boeien. Centraal stond ‘duurzaamheid’ en zijn nieuwste boek:

Sustainability @ the Speed of Passion. Naast de 3 P’s van Profit, People en Planet voegt de heer Zevenbergen de 4e P van Passion toe. Zonder passie is implementeren van duurzaamheid in het bedrijf niet mogelijk. Na afloop bedankte Joris Nelissen Leen Zevenbergen voor zijn boeiende presentatie en de gastvrijheid van Qurius. Voor alle ondernemers lag zijn nieuwste boek klaar om mee naar huis te nemen.

Vervolgens werd tijdens een heerlijke lunch volop nagepraat over de inspirerende bijeenkomst en werden tips uitgewisseld om duurzaamheid toe te passen in de eigen organisatie. www.vno-ncwmidden.nl/rivierenland

Geslaagde bijeenkomst bij Bruinsma Kantoor Efficiency Op donderdag 12 september jl. werden de leden van VNO-NCW Noordoost-Overijssel hartelijk ontvangen door de heer en mevrouw Bruinsma, eigenaren van Bruinsma Kantoor Efficiency, in het prachtige nieuwe pand aan de Stelling in Hardenberg dat ze in juni 2011 hebben betrokken. Na de opening door voorzitter Jur Zandbergen was het de beurt aan vijf aanwezige nieuwe leden om zich op de zeepkist te presenteren. Hotze Bruinsma leidde vervolgens de leden rond door het bedrijf en de historie ervan, dat van een klein winkeltje in kantoorartikelen is uitgegroeid tot een bedrijf dat een totaalconcept biedt aan bedrijven. Van paperclip tot cloud computing en online support. Duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen heeft Bruinsma hoog in het vaandel. De bijeenkomst eindigde bij de Wok Inn aan de overkant, sinds kort lid van VNO-NCW Noordoost-Overijssel. Eigenaar Wengin Qiu vertelde over zijn komst naar Nederland vanuit China en over zijn ondernemerschap. Naast het bedrijf

in Hardenberg heeft hij ook nog een restaurant in Kampen.

Een heerlijk wokbuffet stond klaar voor de leden en er was gelegenheid om uitgebreid te netwerken. Met een opkomst van ruim 55% van de leden van VNO-NCW NoordoostOverijssel een goede start van het nieuwe seizoen. www.vno-ncwmidden.nl/noordoostoverijssel

Middelpunt

verenigingsnieuws

Onvoldoende voorbereiding bedrijfsleven op IBAN In het DNBulletin waarschuwt De Nederlandsche Bank (DNB) het bedrijfsleven voor te weinig aandacht voor het nieuwe betalingssysteem IBAN. Het bedrijfsleven weet weliswaar van de overstap op IBAN, maar bereidt zich hier nog onvoldoende op voor. IBAN is het langere internationale bankrekeningnummer dat uiterlijk per 1 februari 2014 is ingevoerd. De urgentie om stappen te zetten wordt onvoldoende gevoeld en de kennis ten aanzien van de benodigde acties blijkt laag.

Deze conclusie kan worden getrokken op basis van een meting drie maanden na het begin van de campagne overopIBAN. Deze campagne informeert bedrijven over de komst van het langere rekeningnummer en spoort bedrijven aan om hun bedrijfsvoering tijdig IBAN-proof te maken. Deze conclusie is verontrustend. Vanaf 1 februari 2014 kan namelijk alleen nog gebruik worden gemaakt van IBAN als rekeningnummer en zijn bovendien alleen de nieuwe standaarden voor overschrijvingen en incasso’s geldig. Iedereen in Europa betaalt dan op dezelfde manier: met IBAN als rekeningnummer en met betaalmiddelen die voor binnenlandse en grensoverschrijdende betalingen gelijk zijn.

Voorlichtingsbijeenkomst VNO-NCW over IBAN/SEPA Op dinsdag 20 november 2012 organiseren VNO-NCW en

MKB-Nederland, in samenwerking met De Nederlandsche Bank en VNO-NCW Midden, de voorlichtingsbijeenkomst inzake IBAN/SEPA: het nieuwe betalingsverkeer!

Locatie: Bilderberg Hotel ‘t Speulderbos in Garderen, Tijd: 15.30 uur - 19.00 uur.

Alle leden van VNO-NCW Midden hebben inmiddels digitaal een uitnodiging voor de bijeenkomst ontvangen.

Kijk voor alle informatie in de digitale agenda op www.vno-ncwmidden.nl.

Leerzame bijeenkomst over opleiden en trainen Op 27 september vond de bijeenkomst “Trainen of Ploeteren” voor leden van VNO-NCW Midden plaats.

Geïnteresseerde leden waren in Arnhem aanwezig om twee onderwerpen te bespreken: de mogelijkheden van belastingvoordelen als werknemers trainingen volgen en de keuze van trainers en trainingbureaus. Een slechte keuze leidt tot geploeter in plaats van trainen.

Martje Keijser, fiscaal jurist van Loyens en Loeff besprak de Wet Vermindering Afdracht Loonbelasting. In deze wet zijn faciliteiten in de loonbelasting beschreven, die maken dat onder voorwaarden minder loonbelasting hoeft te worden afgedragen. Deze mogelijkheden zijn door de wetgever gecreëerd om de kenniseconomie te stimuleren en de werkloosheid terug te dringen door te stimuleren dat arbeidsplaatsen worden opengesteld. Uit de presentatie bleek dat de mogelijkheden van de Wet Vermindering Afdracht Loonbelasting zeer ruim zijn. In de belastingplannen voor 2013 zijn een aantal voorstellen opgenomen voor wijzigingen in genoemde wet. Loyens & Loeff kan u uitvoerig informeren over de mogelijkheden en de voorgestelde wijzigingen.

BESTUREN,

BELEIDSGROEP

EN

ningen. Zijn oproep aan werkgevers is om goed zicht te hebben op vragen als waarom en met welk doel werknemers getraind worden. Daarbij is voorbeeldgedrag van de leidinggevende en de wijze waarop de training wordt ingebed in het management en de visie van de ondernemer van doorslaggevend succes voor het effect van de trainingen. Immers, u wilt voorkomen dat trainingen ontaarden in ploeteren. Ook met Avantage training en advies kunt u vrijblijvend contact opnemen voor meer informatie.

BUREAU

Erratum Vertegenwoordigingenoverzicht

Gegevens per 15 juli 2012

Voorbeeldgedrag Avantage training en advies is het bureau van Peter Reijers. In een dynamisch verhaal ging hij in op de keuzemomenten van een werkgever bij de inkoop van trai-

VERTEGENWOORDIGINGENOVERZICHT 2012 Invloedrijk werkgeversnetwerk

In het Vertegenwoordigingenoverzicht 2012-2013, dat u bij het vorige nummer van Middelpunt heeft ontvangen, is per abuis de naam van ir. F.A. Atema genoemd bij het Comité van Toezicht EPD Oost-Nederland.

Onze vertegewoordiger in dit comité is echter: drs. J.D. Wilton.

Middelpunt oktober 2012

9

Heinz investeert in centrum voor onderzoek en productie & logistiek

‘We mogen ons soms best wat meer op de borst kloppen’ Wie in Nederland aan Heinz denkt, denkt aan ketchup. Vreemd is dat niet, maar het bedrijf voert een veelheid aan merken. Venz, De Ruijter, Brinta, Honig, Roosvicee, Karvan Cévitam, Wijko… allemaal Heinz. Ook in andere landen is het bedrijf goed voor vele merknamen die niets te maken hebben met die saus waarmee het allemaal begon.

Het gaat goed met Heinz, ook in Nederland waar het bedrijf de komende jaren fors investeert. In Nijmegen opent in het voorjaar van 2013 een onderzoekslocatie voor heel Europa. Het hoofdkwartier in Zeist wordt uitgebreid met een centrale hub voor de Europese supplychain. Uitgangspunt blijft het bedienen van lokale markten met eerlijke en lokale producten.

Ziener Heinz is goed voor een jaarlijkse wereldwijde omzet van 11 miljard dollar. Het is een multinational in food. Wie echter het Europese hoofdkantoor in Zeist betreedt, beseft al snel dat het de historie in ere houdt.

De geest van de oprichter, Henry J. Heinz, is alom aanwezig.

‘Dit bedrijf is altijd zelfstandig gebleven’, vertelt Bas Boswinkel, managing director Benelux. ‘Het draait hier om continuïteit en kwaliteit. We zitten na 143 jaar Heinz pas aan onze zesde CEO. De kernwaarden zijn ongewijzigd. Henry John Heinz was de grondlegger van kwaliteit in voeding en pionier in sociaal ondernemerschap. Zijn uitspraken zijn nog steeds een inspiratie. ‘To do a common thing uncommonly well brings success’.`Quality is to a product, what character is to a man.’ Het zijn maar twee van zijn vele statements, maar ze karakteriseren de man en dit bedrijf. Nu wordt het maatschappelijk

Hans Boswinkel en Peter Boterman: Onze grootste concurrenten zijn de huismerken.

verantwoord ondernemen genoemd, wij hebben het al bijna anderhalve eeuw tot onze core verheven. Onze eerste fabrieken hadden daktuinen, nagelstudio’s, rijtuigen die werknemers vervoerden… Heinz was medegrondlegger van de US Pure Food and Drug Act 1(1906). Hij was recalcitrant en een ziener, zijn tijd ver vooruit.’

Genen ‘Dat zie je nog steeds terug’, vult Peter Boterman, communicatiedirecteur en verantwoordelijk voor de categorie ketchup in Europa, aan.

‘We geloven in local for local. We voeren regionale merken, afgestemd op regionale markten. Het moet hier puur, transparant en eerlijk. Het

Foto’s: Aldo Allessi

Middelpunt

gebruik van natuurlijke grondstoffen staat voorop, of het nu om hagelslag, siroop, pap, soep of ketchup gaat. We gebruiken waar mogelijk minder suiker, gecertificeerde cacao, kijken waar het gezonder of meer verantwoord kan. Misschien is dat niet het eerste waar je aan denkt bij een groot Amerikaans bedrijf, maar het behoort echt tot onze intrinsieke waarde. Het zit in onze genen, misschien dat we het daarom te weinig gebruiken in onze concerncommunicatie. We mogen daar best wat trotser op zijn .’

Prijsdruk Als bedrijf in voedingsmiddelen is Heinz minder gevoelig voor conjunctuurschommelingen dan ondernemingen in andere branches.

Tegelijkertijd ervaart het de druk van stijgende prijzen van grondstoffen.

Bovendien is het voor de afzet afhankelijk van grote supermarktketens die sterk prijsbepalend zijn, en van de sympathie van de consument.

Boswinkel. ‘Onze grootste concurrenten zijn eigenlijk de huismerken.

‘We geloven in local for local’ Wij winnen het met sterke merken, snellere innovatie en betere kwaliteit waardoor we het verschil in prijs rechtvaardigen. We moeten bij de topmerken horen, nummer één of twee zijn met onze producten binnen een breed portfolio. Wil je op de

schappen blijven en de noodzakelijke prijsverhogingen kunnen blijven doorvoeren, dan moet je schaalgrootte hebben en interessant zijn voor de consument. Grote bedrijven als Heinz kunnen dat, de kleinere krijgen het steeds moeilijker. Het klopt dat de markt van grondstoffen zeer volatiel is en prijzen gemiddeld stijgen.

Daar zit dus druk, maar wij doen geen concessies aan kwaliteit en maatschappelijke verantwoordelijkheid. Bovendien horen dat soort waarden gewoonweg bij A-merken, in ieder geval bij die van Heinz.’

Innovatie In Nijmegen verreist momenteel een nieuw centrum waar Heinz haar Europees onderzoek concentreert. Daar

Middelpunt oktober 2012

11

VAN AMBITIE NAAR IMPACT Resultaten die tellen op basis van kennis en inzichten

MAGIS MARKETING & RESEARCH

MAGIS Opent uw ogen!

WWW.MAGIS.NL • T: 0314 35 98 89

Middelpunt

komen zo’n 150 productontwikkelaars en kwaliteitsmensen te werken. Buiten Amerika is het de grootste investering in research in de geschiedenis van het bedrijf. Er komen laboratoria, pilotplants, ruimtes voor consumenten, keukens, proeflokalen…

Boterman: ‘Het wordt transparant en internationaal. Door de Europese research bijeen te brengen in een open innovatie-omgeving, waarin we samenwerken met wetenschappelijke instellingen, andere sectoren, leveranciers en afnemers, ontstaat een uniek geheel. De voordelen worden gehaald uit schaalvergroting en het bijeenbrengen van kennis, de focus blijft uiteindelijk op regionale markten.’

‘Bij vernieuwing denk je overigens al snel aan nieuwe producten’, vult Boswinkel aan. ‘Maar hoe mooi het ook

is om met een succesvolle marktintroductie te komen, het is effectiever daar niet te veel op in te zetten. Stap voor stap bestaande producten verbeteren levert uiteindelijk vaak meer op. Bovendien is het veiliger omdat je dichter bij je kern blijft. Innovaties als de top down ketchupfles, de nieuwe getailleerde vorm van de flessen Karvan Cévitam die nu veel beter in de hand liggen en dertig procent minder suiker in de hagelslag leveren ons veel op in kwaliteit en rendement.

Dat wil niet zeggen dat je niet jaarlijks één of twee nieuwe producten moet lanceren, maar als je het alleen aan de marketeers over zou laten, dan zou daar al snel meer focus op komen te liggen.’

Talent Het researchcentrum is niet de enige investering die Heinz op korte

termijn doet. Op het hoofdkantoor worden binnenkort zo’n 150 nieuwe werkplekken ingericht. Zeist wordt de supplychain hub van Heinz in Europa. ‘Ook hierbij is de filosofie het toevoegen van efficiency door het combineren van schaal en expertise, in dit geval op het gebied van planning van productie, inkoop en logistiek’, aldus Boterman.

‘Een belangrijk bijkomend voordeel van deze ontwikkelingen is ook onze positie op de arbeidsmarkt.

Als Amerikaans bedrijf zijn we primair omzetgedreven.

Maar daarbinnen is er een enorme vrijheid om doelstellingen te realiseren. We hebben een jonge, energieke populatie, die prachtig werk doet.

Een nieuw state of the art onderzoekscentrum en nieuwe supplychain hub onderstrepen dat en trekken nieuw talent.’

Middelpunt oktober 2012

13

Regio NoordoostOverijssel zoekt gezamenlijk naar economische impulsen

Hoewel de gemeente Twenterand (Vriezenveen en Vroomshoop) ook aansluiting hadden kunnen vinden bij Twente, is zij aangesloten bij de regio Noordoost-Overijssel van VNO-NCW, waar ook het Vechtdal (Ommen, Hardenberg en Dalfsen) onderdeel vanuit maakt. De samenwerking komt voort uit de geschiedenis, toen de toenmalige Industriekring Noordoost Overijssel (IKNO) hetzelfde gebied bestreek.

Rekeninghoudend met de ‘macht van de getallen’ sloot deze industriekring zich in 2000 aan bij VNO-NCW. Want hoe konden zij anders hun boodschap in Den Haag krijgen? Nel Ezendam, die ook bij de IKNO al manager was, is nu ook regiomanager van dit gebied. Hoewel ze haar functie zelf liever omschrijft als ‘verbindingsofficier’, ‘aanjager’ en ‘bewakingscamera’. ‘Ik signaleer items die ondernemers bezighouden en kijk wat ik daarmee kan en of we eventueel iets op poten kunnen zetten. Ik wil partijen bij elkaar brengen die het vervolgens kunnen gaan uitvoeren.

Ook kijk ik goed, als een ‘bewakingscamera’, of de besluiten die genomen worden wel in het belang zijn van de ondernemers.’

rechtdoor gewild naar Zwolle.’ De regio lobbyt flink om het maximale eruit te halen, voor de snelheid, veiligheid en doorstroming in de regio. Ondertussen wordt, dankzij de lobby, wel de N340 al aangepast, van Ommen tot de aansluiting op de A28 bij Hessenpoort (Zwolle).

Het lobbydossier vanuit haar gebied is goed gevuld. De regio heeft twaalf speerpunten opgesteld om zich sterk voor te maken, maar op dit moment gaat vooral veel aandacht naar de infrastructuur. ‘De N36 is de belangrijkste ader van dit gebied’, legt Ezendam uit. ‘en dit is echt een punt van zorg.’

De N36 loopt vanaf de A35 bij Almelo (met als stoorzender de gelijkvloerse kruising bij Beerze) tot de ‘Witte Paal’ en gaat dan verder als de Verlengde N36. De weg eindigt echter bij een rotonde op de N48 en daar kun je links en rechts af. ‘Maar wij hadden graag

Stokpaardje Om de regio een economische impuls te geven, wordt ook gekeken naar het toerisme en recreatie. ‘Dit is een belangrijke sector in de regio, die we nu zien teruglopen. Alle randvoorwaarden, zoals fiets- en wandelpaden, zijn aanwezig, maar de rek is eruit.

We zoeken naar nieuwe economische impulsen en daarin nemen we alles mee’, vertelt Ezendam enthousiast.

Op dit moment zijn de ogen gericht op de Vecht, ‘het stokpaardje’ van het gebied. ‘We weten bijna zeker dat de Vecht voor een economische impuls

Willy Pigge en Nel Ezendam

Foto’s: Patrick van Gemert

Middelpunt

kan zorgen. In Dalfsen en Hardenberg is de Vecht opgeknapt en in Ommen komt een jachthaven. Maar je kunt helaas niet doorvaren naar Hardenberg.’

Ezendam hoopt dat de Vecht wel weer begaanbaar wordt in het hele gebied, zodat je een rondje kunt varen. ‘Je brengt dan een enorme dynamiek op gang, waarin toerisme en detailhandel nog meer kunnen samenwerken.

Hierdoor zal weer bedrijvigheid ontstaan; een watersporter besteedt het dubbele van een kampeerder’, weet ze. Inmiddels is bij de provincie subsidie aangevraagd om onderzoek te doen. ‘We willen een onafhankelijk onderzoek naar de mogelijkheden die er zijn zonder schade toe te brengen aan de natuur.’

De impulsen zijn hard nodig in het gebied, vindt Nel Ezendam. ‘In de regio zijn veel bouw- en bouwgerelateerde bedrijven te vinden en daar

vallen de klappen. In Vroomshoop zijn in een half jaar tijd drie grote werkgevers failliet geraakt.’ Om de problemen het hoofd te bieden, is in samenwerking met de gemeente Hardenberg een aantal projecten naar voren gehaald. ‘Maar het kan nog beter. De samenwerking tussen overheid, ondernemers en onderwijs

‘We kunnen trots zijn op de mentaliteit’ wordt steeds belangrijker.’ Werkgevers zoeken bijvoorbeeld samenwerking om medewerkers uit te ruilen en daarmee aan het werk te houden.

‘Ondernemers in deze regio zijn bereid om elkaar te helpen. We kunnen trots zijn op deze mentaliteit. Er zijn allerlei projecten om mensen aan het werk te houden en je ziet in de

samenwerking mooie dingen ontstaan. Het elkaar wat gunnen is zeker in deze tijd een belangrijke factor’, aldus Ezendam.

‘Sterk gebied’ Een van die innoverende ondernemingen in de regio is De Groot Vroomshoop, dat momenteel 230 mensen in vaste dienst heeft. Door te innoveren probeert het bedrijf zich te onderscheiden en voorop te staan in de markt. Het succes van het bedrijf komt voort uit de raakvlakken dat het heeft met duurzaamheid.

Er wordt veel gewerkt met hout als grondstof. ‘Deze grondstof vernieuwt zichzelf nog steeds, terwijl andere grondstoffen eindigend zijn in de toekomst’, legt Willy Pigge van De Groot Vroomshoop uit. Hij is al decennia betrokken bij de regio NoordoostOverijssel en de voorganger IKNO. ‘Vroomshoop en Den Ham zijn veel

Middelpunt Middelpunt september oktober 2012

15

Topnotaris Dagelijks in topvorm met geactualiseerde dienstverlening.

Volgens de nieuwste maatschappelijke en juridische ontwikkelingen. Daarmee kunnen wij elke dag meer voor u betekenen.

Blankhart & Bronkhorst Netwerk Notarissen Wolterbeeklaan 3 7361 ZD Beekbergen T (055) 506 33 33 F (055) 506 31 01 E info@bbnetwerknotarissen.nl

15529

www.blankhartbronkhorst.nl

Middelpunt meer noordelijk georiënteerd, terwijl Vriezenveen dichter gelinkt is aan Twente. Wij voelen ons onderdeel van twee kanten’, bekent hij, ‘maar wij zijn nog steeds van mening dat ook Noordoost-Overijssel als gebied sterk moet blijven. Hoe breder wij dat kunnen uitdragen, hoe sterker het wordt.’ Het sterke punt van deze re-

gio is wat hem betreft ‘de bundeling van krachten’ die daar plaatsvindt.

‘Door de clustering van de regio Noordoost-Overijssel en de Kamer van Koophandel wordt nu N340 van Ommen naar Zwolle aangepakt. Dat is een voorbeeld van hoe goed we het samen doen.’ De Groot Vroomshoop is dan ook trots op de regio en ziet

zichzelf niet vertrekken. ‘Een bedrijf als dit, op een terrein van negen hectare is ook niet te verplaaatsen, maar wij passen goed in deze omgeving waar nog steeds heel veel mensen zitten die graag met de handen werken.

En veel mensen zijn hartstikke trots op het werk wat ze doen bij ons. Dat maakt ons als bedrijf.’

Henk Kieft

‘We weten elkaar te vinden’ Masévon Technology in Hardenberg is leverancier van mechatronische systemen. Als eerstelijnstoeleverancier beweegt het zich op de markt van high mix, low volume en high complexity. Het bedrijf ontwikkelt en produceert componenten en modules - veelal prototypes - voor onder andere de hightech, semicon, solar en luchtvaart. Directeur Henk Kieft voelt zich daarbij als een vis in het water in Overijssel.

‘Het hightech ecosysteem in deze regio is van hoog niveau. We vinden elkaar gemakkelijk. Ik kan binnen een straal van enkele tientallen kilometers terecht bij hoogwaardige toeleveran-

ciers. Met collegabedrijven in de regio, zoals IMS, realiseren we diverse grote projecten voor internationale opdrachtgevers, ook in innovatieve trajecten met een hoog risicokarakter.

De universiteit van Twente is een waardevolle kennisinstelling die niet alleen de broodnodige afstudeerder in techniek aflevert, maar ook mooie spin offs voortbrengt. Er zitten verschillende hbo’s in de omgeving.

En heb ik de burgemeester of een wethouder nodig, dan hoef ik alleen maar te bellen. Natuurlijk blijven er altijd zaken te wensen over. Ik denk dan bijvoorbeeld aan fysieke infrastructuur. De wegen staan hier zelden

vast, maar de verbindingen kunnen beter. Het dichtstbijzijnde vliegveld ligt bijvoorbeeld in Duitsland. Ook mis ik de allure van een grote stad.

Wij hebben een sterke internationale oriëntatie. Als klanten op bezoek komen of wanneer er projectteams voor een langere periode moeten worden ondergebracht, dan wil je dat graag doen in een goed hotel in een aantrekkelijke grootstedelijke omgeving.

Overigens is dat ook een voordeel bij het aantrekken van kenniswerkers uit het buitenland. Ik wil daar echter niet de nadruk op leggen. Deze regio is voor ons van bijzonder grote toegevoegde waarde.’

Middelpunt oktober 2012

17

Middelpunt

‘Proson moet blijven’ Nadja Renkema is directrice van Proson, een categoraal SW-bedrijf voor blinden en slechtzienden in Ermelo en uniek in Nederland. Sinds haar aantreden in mei vorig jaar staat het behoud van het bedrijf, dat door de invoering van de Wet werken naar vermogen met opheffing wordt bedreigd, centraal in haar werk.

‘Pennywise, pound foulish’, dat is de enige manier om het te omschrijven’, aldus Renkema. ‘Proson is als de sociale onderneming van Bartiméus vergaand gespecialiseerd. Wij bieden een beschutte werkomgeving en stellen onze mensen in staat ondanks hun beperkingen relatief ingewikkeld werk te doen door het simpel te maken.

Door onze manier van aanpak hebben we een betere preformance dan het gemiddelde SW-bedrijf. Toch staat onze toekomst op het spel doordat we onze speciale wettelijke status met bijbehorende subsidiëring dreigen te verliezen. Verdwijnt Proson, dan komt het meerdendeel van onze 170 werknemers thuis te zitten. Gewone SW-

Foto: Patrick van Gemert

De Drive

bedrijven kunnen hen niet die veiligheid en methodiek bieden waar wij ons op hebben toegelegd. Ons specialisme loont. Onze mensen verdienen hier hun brood en kunnen zichzelf ontplooien. Als ze thuis komen te zitten is de besparing vele malen kleiner dan de kosten, om nog niet over de ingrijpende persoonlijke gevolgen te spreken.’

Renkema vecht met alles wat zij heeft voor de toekomst van Proson. ‘Wij maken hét verschil voor onze mensen.

Het is goed dat heel wat ondernemers het ook zo zien.

Wij zijn voor hen - als grafisch bedrijf, elektronicaproducent, meubelbouwer, of wat dan ook - niet alleen een betrouwbare toeleverancier, maar ze werken ook samen met ons vanuit hun maatschappelijke verantwoordelijkheid. Als we met zijn allen het idee van het belang van sociale inclusie omarmen, een begrip waar ook de politiek de mond vol van heeft, kan er maar één comclusie zijn: Proson moet blijven.’

Middelpunt oktober 2012

19

Middelpunt Column De Potato Business School Het was nog in mijn tijd als voorzitter van de Kamer van Koophandel. Ik mocht met de Commissaris van de Koningin het Pieperfestival in Emmeloord openen. Ik had niet veel met het product aardappel. Natuurlijk, lekker en gezond. Bintjes, eigenheimers…

Bij dat festival hoorden een congres en een beurs. Die gaven mij een volstrekt ander, een nieuw inzicht. Wat een geweldige kennis en technologie bestaan er rond en over de aardappel!

De Noordoostpolder is de aardappelhoofdstad van de wereld. Dat blijkt uit de imposante exportpositie van die gemeente. Bezoekers uit de hele wereld, die meer kennis op hun vakgebied willen verwerven, komen er op bezoek. Ze worden bij wijze van ‘after sales’ altijd gastvrij ontvangen.

Die kennisdeling is nu echter zelfs een nieuw exportartikel van de Noordoostpolder geworden: in september 2011 is met steun van de provincie Flevoland door een groep ondernemers de Potato Business School Emmeloord opgericht. De kennis wordt effectief vermarkt.

De PBSE organiseert twee keer per jaar een Engelstalige cursusweek in Emmeloord. Het aardappelbedrijfsleven heeft de lesstof zelf ontwikkeld en de colleges worden op verschillende bedrijfslocaties gegeven. Bedrijven als

Tolsma Storage Technology, Stet Holland, The Potato Company, Agrico, NAK (Nederlandse Algemene Keuringsdienst) en Profyto verzorgen een deel ervan.

Cursisten uit alle windstreken krijgen nu een uitgebreide training in teelttechniek, rassenkeuze, gewasbescherming, bewaring, mechanisatie en farm management.

Het resultaat voor de bedrijven is niet alleen een nieuwe ‘business line’, het betekent ook een nuttige uitbreiding van het zakelijk netwerk.

De deelnemers zijn enthousiast, ze krijgen in gecondenseerde vorm vanuit de praktijk precies wat ze voor de aardappelteelt in hun eigen land nodig hebben.

Een diensteninnovatie, waarvan het mes aan meer kanten dan twee snijdt.

Andries Greiner, Voorzitter Beleidsgroep Onderneming, Ethiek en Maatschappi

Column Verbeterd economisch beleid goed voor concurrentiepositie Goed nieuws in sombere tijden. Nederland is gestegen naar de vijfde plaats van meest concurrerende economieën ter wereld, meldde het World Economic Forum (WEF). Mooi, die twee plaatsen winst ten opzichte van vorig jaar. Zeker in een tijd dat het negatieve verhalen lijkt te regenen.

Volgens het WEF, gezaghebbend adviesorgaan met daarin de ceo’s van de grootste bedrijven in de wereld, internationale politici en een groep intellectuelen en journalisten, hebben we die positieverbetering onder meer te danken aan het verbeterde innovatieklimaat, het goede onderwijs, de vermindering van de administratieve lasten en het grotere aantal patenten. En ook de kwaliteit van de infrastructuur in Nederland wordt hoog aangeslagen.

De stijging op de ranglijst is de weerslag van het ondernemersvriendelijke beleid van de afgelopen jaren op een aantal terreinen. Als voorbeeld noemt het WEF de effecten van het ‘topsectorenbeleid’ en de daaraan verbonden innovatie-inspanningen. En ook het concurrerende belastingklimaat in ons land mist zijn effect niet. Het zijn allemaal factoren die bijdragen aan een aantrekkelijk ondernemings- en vestigingsklimaat.

Maar lui achteroverleunen is geen optie. Andere landen

zitten niet stil. Om onze concurrentiepositie – en daarmee onze banen en welvaart – te behouden of liever nog te versterken, zullen we nieuwe stappen moeten zetten ter versterking van de economie. Dat betekent in elk geval voortvarend doorgaan met het topsectorenbeleid, waarin grote en kleine bedrijven samen met onderzoeksinstellingen en overheid nieuwe initiatieven ontwikkelen die er voor moeten zorgen dat we ook in de toekomst een goede boterham kunnen verdienen.

Onder meer door groeiende export, een van de kurken waar ons land op drijft. De rapportage van het WEF hint waar we de winst verder moeten zoeken: het begrotingstekort en een betere werking van delen van de arbeidsmarkt. Want juist op die punten scoort ons land een stuk minder dan de concurrentie.

Bernard Wientjes, Voorzitter VNO-NCW

Middelpunt oktober 2012

21

‘Rijksoverheid werkt verspilling in de hand door verouderde regelgeving’

Groot Zevert wil keten mestafval sluiten Beltrum, staat de mestvergister van Groot Zevert waar dagelijks zo’n 6000 kuub biogas wordt geproduceerd. Naast de installatie liggen enkele vijvers, proefopstellingen voor de productie van eendenkroos dat het goed doet op reststoffen uit de mest. Het bedrijf werkt aan nieuwe verdienmodellen en een duurzame toekomst.

Achterhaalde regelgeving zit de ambities echter wel eens behoorlijk in de weg.

In 1958 begonnen veehouders Willem en Marie Groot Zevert een loonbedrijf. Al snel groeide het uit tot een brede dienstverlener. Groot Zevert ging in het grondverzet, het transport van mest en grond en werd een begrip in de Achterhoek. Inmiddels staat de derde generatie aan het roer. Ook die is niet zonder ambities en investeert volop in de biobased economy. De stap van mest vervoeren naar energieen eiwitproducent is in theorie niet groot. Er een sluitend verdienmodel van maken is echter complex.

‘Vijftien jaar geleden was de mestproblematiek enorm’, vertelt Jan Groot Zevert, die het bedrijf overdroeg aan zijn zoon Joris. ‘Voor ons als mesttransporteur was het reden om onze horizon te verbreden. In Denemarken zagen we hoe visresten werden vergist en omgezet in biogas.

In Bretagne werden bruikbare mineralen uit de mest gehaald en verkocht. Wij zagen grote mogelijkheden en wilden hier vergelijkbare technologieën introduceren. Uit een haalbaarheidsstudie bleek ook dat dat kon, maar we liepen vast op de regelgeving.

Arjan Prinsen, bedrijfsleider van het vergistingbedrijf: ‘We zagen het combineren van het opwekken van energie en het terugwinnen van vermarktbare grondstoffen als de toekomst. Dat doen we nog steeds.

Twaalf jaar geleden waren onze plannen voor een mestvergistingsinstallatie absoluut uniek, maar er was geen beleidsmatige basis voor overheidsondersteuning. Pas toen de eerste subsidies voor investeringen in duurzame energie kwamen, konden we echt aan de slag.’

Barrières In 2004 nam Groot Zevert haar mestvergistingsinstallatie in gebruik. Het was het eerste grootschalige project in zijn soort in Nederland. Per jaar kan er maximaal 100.000 ton mest worden verwerkt.

‘Het gas dat we opwekken wordt middels een motor omgezet in elektriciteit, in de meest optimale omstandigheden zo’n 700 kilowatt per uur’, vertelt Prinsen. ‘Hoewel we doorlopend technologische innovaties implementeren, is het proces daardoor per definitie niet erg efficiënt.

We draaien 38 procent rendement en kunnen nu niet bestaan zonder financiële steun van de overheid. Dat is niet ons uitgangspunt. We willen een sluitende, duurzame businesscase; autonoom kunnen draaien terwijl we het mestprobleem aanpakken. Dat kan ook, maar dan moeten er wel barrières worden geslecht.’

Verspilling Joris Groot Zevert: ‘Uit een inventarisatie met allerhande partijen uit onze regio bleek dat een deel van de oplossing voor de hand ligt. De fabriek van Friesland Campina ligt hier zes kilometer verderop. Ze verbruiken zo’n zeshonderd kuub aardgas per uur. Daar kan onze hele productie dus makkelijk naar toe, temeer omdat hun ketels geschikt zijn om het direct te verbranden. ‘Gewoon een gasleiding aanleggen en het is geregeld’, zou je dus zeggen. Maar de wetgeving verplicht hen biogas om te zetten in aardgas. Dat betekent dat we daar zouden moeten investeren in een installatie van twee en een half miljoen euro plus jaarlijks nog eens tonnen aan onderhoud. Er is geen rationele

Fotografie: Patrick van Gemert

In de Achterhoek, even buiten

Foto’s: Patrick van Gemert

Middelpunt

reden aan te voeren waarom dat moet, alleen dat het zo in de wet staat. Doen we het niet, dan is het project niet subsidiabel. Wij vechten samen met de provincie, regio en veel andere regionale partijen tegen deze onzinnige verspilling die ons het ondernemen bovendien bijzonder moeilijk maakt.

Maar Den Haag geeft tot nu toe geen krimp. Eind dit jaar willen we echter wel duidelijkheid zodat we een definitieve beslissing kunnen nemen.’

Eiwit De helft van de kosten van de vergistingactiviteiten van Groot Zevert zit in de afvoer van digestaat. Het moet niet alleen worden vervoerd, maar er moet ook nog eens een heffing over worden betaald. Tot voor kort werd het voornamelijk naar Noord-Nederland gebracht waar de agrariërs het mineraalrijke restproduct goed kunnen gebruiken.

‘Het beter verwaarden van digestaat betekent voor ons dat we een beter rendement draaien’, aldus Prinsen.

Daarom richten we ons meer en meer op nieuwe afzetmarken in het

buitenland. Daarnaast zoeken we naar manieren om mineralen echt te gaan scheiden, en bijvoorbeeld als kunstmestvervangers te verkopen.

Maar we staan ook open voor nieuwe ideeën: Wil je echt waarde toevoegen dan moet je ketens sluiten. Daarom hebben we hiernaast, samen met drie Achterhoekse bedrijven, een aantal vijvers aangelegd. Daarin zit eendenkroos dat niet alleen zeer goed fosfor opneemt en prima gedijt op de mineralen in ons digestaat, maar ook nog eens zeer veel eiwit bevat dat in opbouw zeer goed vergelijkbaar is met soja en bovendien goed te scheiden is. Daarmee heb je dus een waardevolle grondstof voor voedsel in handen, terwijl je je mineralen misschien wel beter benut dan wanneer je ze op een andere manier afzet. Binnenkort gaan we hier een vijver van een halve hectare aanleggen om daar definitief achter te komen.’

Achterhoek Het project op het gebied van eendenkroos heeft Groot Zevert dit jaar de landelijke innovatieprijs van TEDx

en de Achterhoekse Innovatieprijs opgeleverd. En rondom het bedrijf ontstaat letterlijk een community in de biobased economy.

‘De stilstand als gevolg van regelgeving gaf ons de gelegenheid andere bedrijven aan te trekken om kennis te combineren’, aldus Joris Groot Zevert. ‘Zo zijn er hier twee bedrijven bezig met technologieontwikkeling voor het ontzwavelen van gas dat vrijkomt bij oliewinning. Een ander onderzoekt vliegwieltechnologie om energie te bufferen. Weer twee anderen zijn bezig met het terugwinnen van mineralen uit mest. Er ontstaat hier zo langzamerhand een inspirerende gemeenschap, omdat we de ruimte bieden en omdat bedrijven zich welkom voelen in onze gastvrije Achterhoek. Tegelijkertijd verloochenen we onze geschiedenis en bedrijfsmatig fundament niet. Groot Zevert blijft actief als brede dienstverlener voor de agrarische sector. We hebben zelfs nog zo’n duizend varkens rondlopen, ook om voeling te houden met de mensen waar we het allemaal voor en mee doen.’

Middelpunt oktober 2012

23

De totaaloplossing voor een veilig gevoel

 Beveiligingstechniek

 Bedrijfsrecherche

 Video & Service Centrale

 Objectbeveiliging

 Mobiele Surveillance

 Evenementenbeveiliging

 Veiligheidsproducten

 Geldservicecentrum

 Opleidingen

www.rjsafety-security.nl CML_advertentie_2012_c.pdf

1

26-01-12

09:51

civiel management lichtenvoorde CML IS EEN REGIEVOERDER DIE PARTIJEN BIJ ELKAAR BRENGT! CML voert het management over projecten die in gang worden gezet door de overheid, waterschappen woningcorporaties, het bedrijfsleven en particulieren.

Of een combinatie daarvan.

Zilverlinde 7 7131 MN Lichtenvoorde Postbus 149 7130 AC Lichtenvoorde T 0544.39.32.20 F 0544.39.32.25 info@civielmanagement.nl www.civielmanagement.nl

CML STAAT VOOR REALISATIE EN PROJECTMANAGEMENT M.B.T. • Projectmanagement • Watermanagement • Bestemmingsplannen • Directievoering • Gebiedsinrichting • Groene energie • Grondverwerving

Middelpunt

Walter Willems startte een jaar geleden met Service2fruit. Zijn veilingsite voor de professionele handel in fruit is een groot succes. De investeringen niet meegenomen, draait het nu al kostendekkend. Waarom lukt Willems wat anderen die vraag en aanbod digitaal bij elkaar brengen vaak niet voor elkaar krijgen?

‘Dat heeft te maken met een complex aan factoren’, aldus Willems. ‘Allereerst zijn we meer dan een eendimensionale tussenpartij die gemiddeld een cent op de kilo pakt. Koop je iets op internet, dan heb je twee vragen. Hoe zit het met mijn geld en krijg ik wat ik heb besteld?

Voor professionele bedrijven geldt hetzelfde. Wij hebben een veilig betaalsysteem dat is vergund door De Nederlandsche Bank. We controleren of het geld binnen is en laten dit doorzetten als de kwaliteit van de goederen voldoet. Je kunt via ons platform het transport regelen. En omdat ook wij baat hebben bij verkoop, benaderen we actief potentiële afnemers binnen ons netwerk. Bovendien kunnen aanbieders ook inschrijven op een specifieke vraag. Zo bouwen we de noodzakelijke flexibiliteit en zekerheden in en is Service2fruit niet zomaar te kopiëren.’

In het Middelpunt

foto: Patrick van Gemert

‘De wereld is ons speelveld’

De agrarische sector gaat gebukt onder een grote prijsdruk. Service2fruit biedt bedrijven meer ruimte in hun verkoop.

De vraag is of supermarktketens en reguliere veilingen wel zo blij zijn met Willems. ‘De Nederlandse supermarktketens moeten nog wakker worden denk ik. De veilingen zien nu dat wij hen ook voordelen kunnen bieden met het bereiken van doelgroepen buiten hun scope. Maar wij kijken niet zozeer naar beperkingen, concurrentie of Nederland. Internet is per definitie internationaal en democratisch. Onze ambitie is groot. Nederland is voor ons ‘proof of concept’. We hebben nu al veel handel vanuit het buitenland, dat zal alleen maar groeien. Binnen niet al te lange tijd openen we kantoren in andere Europese landen en Azië. De wereld is ons speelveld, en daarmee ook dat van onze gebruikers.’

Middelpunt oktober 2012

25

Uitslag verkiezingen wisselend ontvangen

‘De stem van Ondernemers was niet altijd goed te horen’ Een flinke winst voor en dito tweestrijd tussen de VVD en PvdA, een afstraffing voor de PVV en GroenLinks en naar verwachting een kort formatieproces.

Het zijn de Tweede Kamerverkiezingen in een notendop. Middelpunt sprak met een aantal leden van VNONCW Midden en vroeg hen naar hun mening over de afgelopen verkiezingsperiode en het niet altijd even goed hoorbare geluid van ondernemend Nederland.

MiChieL SCheffer ‘Te veel debatten met te weinig diepgang’ Michiel Scheffer is een van de leden van VNO-NCW Midden die als ondernemer zeer actief is in de politiek. Zo is hij sinds zijn achttiende lid van de D66 en vervulde hij diverse bestuursfuncties, waaronder momenteel die van fractievoorzitter van D66 in de Provinciale Staten van Gelderland. ‘Voor de diversiteit van het politieke landschap is het natuurlijk jammer dat kleinere partijen fors verlies hebben geleden in de afgelopen verkiezingen’, opent Scheffer. ‘Er was nu eenmaal zeer veel aandacht voor de twee grote favorieten: VVD en PvdA. Mede daardoor was ook het geluid van de ondernemers niet altijd goed terug te horen in de campagnes. Er waren te veel debatten met te weinig diepgang en te veel herhaling.

De enige vraag die centraal leek te staan was of de VVD of de PvdA de grootste zou worden. Een belangrijk thema als duurzaamheid verdween daardoor naar de achtergrond.’ Toch heeft Scheffer er vertrouwen in dat

‘Het thema duurzaamheid verdween naar de achtergrond’ het nieuwe kabinet de belangen van ondernemend Nederland zal dienen.

‘Een kabinet met een grote meerderheid in de Tweede Kamer moet in staat geacht worden de belangrijke

dossiers op orde te krijgen. Daarbij gaat het natuurlijk niet alleen om de financiële huishouding, maar bijvoorbeeld ook om hervorming van de woning- en arbeidsmarkt. Hopelijk slagen de VVD en PvdA er samen met de oppositie ook in om de economie weer aan te jagen en nieuwe economische groei te creëren. Nogmaals, het is cruciaal om de belangrijke dossiers aan te pakken en het geluid van ondernemers zal bij dergelijke onderwerpen gehoord moeten worden. Met de persoon Bernard Wientjes hebben wij gelukkig een voorman in huis die onze boodschap over de bühne kan en zal brengen.’

ANNiCk vAN der Lof-de GroeN ‘Actie “Stem Twents” bewaakt politieke diversiteit’ De Twentse onderneemster Annick van der Lof-de Groen vervult in de regio Twente van VNO-NCW Midden een bestuursfunctie. Maatschappelijke betrokkenheid staat bij haar hoog in het vaandel. Toch moet ook zij constateren dat weinig ondernemers in de politiek actief zijn. Van der Lof-de Groen: ‘Misschien is het cultuurverschil wel te groot. Een actie die mij de afgelopen verkiezingsperiode zeer gecharmeerd heeft is “Stem Twents”. Er zijn niet alleen weinig ondernemers in de (landelijke) politiek actief, maar ook de regio’s zijn landelijk ondervertegenwoordigd. De verbinding met Twentenaren, Zeeuwen en Brabanders lijkt

Middelpunt

Den Haag steeds meer te verliezen.

Dit terwijl het zeer belangrijk is dat de politiek dergelijke culturen behoudt. Een actie als Stem Twents bevordert die politieke diversiteit.’

‘De debatten voorafgaand aan de verkiezingen waren ditmaal weinig inspirerend’, vervolgt Van der Lof-de Groen. ‘Velen politici somden van buiten geleerde teksten op en luisterden slecht naar elkaar. Wat dat betreft verlang ik terug naar de periode waarin politici als Van Agt en Den Uyl uitgebreid de tijd namen om een politiek debat te voeren.

Onderwerpen werden uitgediept en politici gingen charmanter met elkaar om. Zij zagen ook dat Nederland een handelsland is. Dat lijkt vandaag de dag in de vergetelheid te raken.

Bij handel hoort ook ontwikkelingssamenwerking en defensie. Deze

‘De debatten waren weinig inspirerend’ portefeuilles worden steeds meer een ondergeschoven kindje. Men lijkt niet te zien dat dergelijke thema’s voor Nederland veel bedrijvigheid opleveren.’ Over het nieuwe kabinet

kan Van der Lof-de Groen nog weinig zeggen. ‘Naar mijn gevoel heeft het half onthoofde demissionaire kabinet bijna net zo veel gepresteerd als in haar missionaire periode. Het land gaat blijkbaar gewoon door, met of zonder kabinet. In die filosofie moet ook het logge overheidsapparaat afgeslankt worden. De Rijksgebouwen zijn te goed gevuld in een periode waarin iedereen moet bezuinigen.’

hArry WeberS ‘Groeien waar het kan en krimpen waar het moet’ ‘De Amerikaanse trekjes vielen in de verkiezingscampagne misschien wel het meest op. Steeds vaker lijkt het ook in Nederland te gaan om wat politieke tegenstanders verkeerd doen en kijken politici zodoende steeds minder naar hun eigen partij en prestaties.’ Aan het woord is Harry Webers van Witteveen+Bos Raadgevende Ingenieurs. ‘In een crisisperiode heb je als ondernemer juist behoefte aan een campagne waarin lichtpuntjes, daadkracht en stabiliteit getoond worden.’

Ondanks dat de verkiezingscampagne Webers niet mee viel, heeft hij alle ver-

trouwen dat het nieuwe kabinet gunstig uit zal pakken voor ondernemers.

‘Een kabinet met VVD en PvdA kan in positieve zin wat betekenen voor de nationale economie. Onderzoeken van TNS-NIPO laten ook zien dat ondernemers hierover optimistisch gestemd zijn. In mijn visie is het creëren van economische groei – in combinatie met een verbeterde schuldpositie van Nederland – cruciaal. Een motto met de strekking groeien waar het kan en krimpen waar het moet zou goed passen. Groei dient plaats te vinden bij onderwerpen als onderwijs, innovatie en export. De oude Hanzementaliteit mag daarbij terug keren.

Ik zeg doelbewust Hanze-mentaliteit omdat dit typerend is voor OostNederland. De aandacht van het kabinet gaat langzamerhand wederom te veel uit naar de Randstad.

‘De oude Hanzementaliteit mag terugkeren’ Door als regio de schouders eronder te zetten en topbedrijven en -sectoren te creëren, kunnen wij de hernieuwde aandacht op onszelf vestigen.’

Middelpunt Middelpunt oktober oktober 2012 2012

27

Peter de Haan:

‘AkzoNobel hoort bij Arnhem en Arnhem bij AkzoNobel’

Onlangs nam Peter de Haan het stokje over van Johan Muts.

Als nieuwe locatiedirecteur van AkzoNobel heeft hij een missie: laten zien dat het bedrijf nog steeds sterk betrokken is bij Arnhem en haar inwoners. ‘We waren een beetje uit beeld aan het raken. We werken echter hard aan herstel en intensiveren de relaties op heel veel fronten, want niet alleen onze geschiedenis is sterk verbonden, maar ook onze toekomst.’

AkzoNobel is een van Nederlands gezichtsbepalende multinationals.

Het concern is actief in tachtig landen en heeft 55.000 werknemers. De onderneming noemt het Deense verffabriekje Det Hombladske Selskab uit 1777 als oudste ‘voorvader’. Het eerste bedrijf in Nederland was het Groningse Sikkens dat in 1792 de poorten opende. Veel later groeide het uit door fusies met bedrijven als Enka, Zwanenberg en Duyvis. Toch ziet de gemiddelde Arnhemmer het als een Arnhemse onderneming. Dat heeft alles te maken met fusie van 1969. Koninklijke Zout Organon ging samen met de Algemene Kunstzijde Unie, een kunstvezelbedrijf met diepe wortels in de Arnhemse samenleving. De nieuwe naam werd AKZO. Voor Nederlandse begrippen was en is het, al helemaal na de latere fusie met het Zweedse Nobel, een enorm bedrijf.

Focus Inmiddels heeft de geschiedenis AkzoNobel alweer ingehaald. Onder leiding van ceo Hans Wijers werd de koers verzet en strategische focus aangebracht. De farmacietak is verkocht, het hoofdkantoor verhuisde van Arnhem naar Amsterdam en de activiteiten zijn verdeeld over drie peilers waarover de jaaromzet van zo’n 15 miljard euro evenwichtig is verdeeld. AkzoNobel is een verf- en chemiebedrijf. Het maakt decoratieve verven voor consumentengebruik met grote merken als Flexa, Sikkens, Dulux en Hammerite. Daarnaast ontwikkelt en produceert het industriële

Johan Muts en Peter de Haan

verven en coatings, bijvoorbeeld voor de scheepvaart, ruimte- en luchtvaart, automotive en industrie.

Een derde poot is die van specialty chemicals, waartoe bijvoorbeeld surfactants, pulp en papierchemicaliën, zoutspecialiteiten, chloor en een groot scala aan andere chemische tussenproducten behoren.

De Haan: ‘Voor al onze producten geldt dat we altijd nummer één of twee in de markt willen zijn. Dat is een keuze die direct voortvloeit uit onze inzet op specialismen en de strategische focus. AkzoNobel moet het hebben van markleiderschap in wat we wel doen. Dat betekent dat kwaliteit centraal staat en duurzaamheid en innovatie onze basis vormen.

foto: Patrick van Gemert

Middelpunt

Dat is ook zo in tijden van recessie waar ook wij ons deel van meekrijgen, alleen al omdat die de bouw, een belangrijke afnemer van onze producten, zwaar treft. Daarbij moet wel worden gezegd dat we natuurlijk een globale footprint hebben en het niet overal crisis is.’

Duurzaam ‘Als je het bij ons hebt over innovatie, dan heb je het natuurlijk ook gelijk over duurzaamheid’, sluit Johan Muts aan die een andere positie binnen het concern heeft aanvaard. ‘Een grote transitie dient zich op wereld schaal aan: de overgang van fossiele grondstoffen naar natuurlijke grondstoffen als basis voor nieuwe producten. Het gaat daarbij om grote

systeemveranderingen, de next step in innovatie. We hebben het over decennia van technologisch onderzoek en het aan elkaar knopen en verweven van sectoren als de chemie, agricultuur en hightech. In deze ontwikkelingen spelen wij een actieve

‘The war for talent is global en Nederland is een belangrijk slagveld’ rol. Bij ons uit zich dat bijvoorbeeld in producten als professionele verven op waterbasis met een verhoogde duurzaamheid en scheepsverven die de wrijvingsweerstand verlagen en daardoor brandstofverbruik en CO2

emissie verlagen. Maar er is meer denkbaar. Verf bevat heel veel ingrediënten, je hebt heel veel soorten en het is maar een van de vele producten die we maken. Er ligt op dit vlak dus nog een wereld voor ons open.

Tegelijkertijd zijn we, los van die fundamentele ontwikkeling binnen de bedrijfstak, koploper in duurzaamheid. Dat zie je bijvoorbeeld terug in de Dow Jones Sustainability Index waar we binnen de sector chemie op nummer één staan. Dat is een reflectie van hoe er binnen dit concern door alle lagen heen wordt gedacht en gehandeld. Overigens gaat die inzet op duurzaamheid verder dan onze R&D en marktintroducties. We kijken over onze onderneming heen.

Het gaat niet alleen om ons, maar de

Middelpunt oktober 2012

29

Middelpunt: hét blad voor VNO-NCW leden Promoot uw bedrijf, producten en diensten binnen hét ondernemersnetwerk van Midden- en Oost-Nederland.

Stel u voor in de rubriek Aangenaam, adverteer of plaats een wervend artikel in Middelpunt en bereik duizenden decisionmakers in uw regio.

Middelpunt verschijnt zes maal per jaar. Via dit periodiek Februari 2012

Rick de Jonge:

informeren we leden van VNO-NCW Midden, stakeholders,

‘De overheid moet bedrijven meer vertrouwen geven’

brancheverenigingen, beleidsmakers en politici over de

Ledenmagazine van

‘Duurzaamheid groeit aan de boom’ • Het DNA van de Stedendriehoek • Alex Förch ziet kansen in de crisis • VNO-NCW boekt succes in Natura 2000-debakel • Loek de Rooij wil naast de ondernemer staan • Criminaliteitsbestrijding ook een verantwoordelijkheid van bedrijvens • ‘Ondernemers kunnen levens redden’ • Associate degree succesvol door samenwerking bedrijfsleven

activiteiten van de vereniging, maar we brengen ook nieuws

Middelpunt_2012_1.indd 1

16-02-2012 16:18:28

en achtergronden van en voor ondernemers. ielje:

Oktober 2011

Clemens Corn

e n voor de lang ‘Verbintenisse ntieel voor succes’ termijn zijn esse

Ledenmagazine

bepaalt ontwikkeling is • ‘Persoonlijke tel even tot tien g van Poolse uitzendkrachten Social Media: noodzaak ling’ • Uitbuitin js-arbeidsmarkt eluwe: carrière-ontwikke relatie onderwi • Verbetering Groep • Noord-V gemeengoed Gansewinkel transitie van Van zijn ding’ • De radicale n, iedereen doet ‘We zijn ingetoge

Middelpunt is een blad voor ondernemers die elkaar

van

veerkracht ft een enorme ‘Overijssel hee n’ lend vermoge en zelfherstel

September 2011

Ank Bijleveld:

Ledenmagazine

successen met elkaar delen.

februari 2011

Johan Bongers:

oen:

Adelheid Ponsi

en’

tbij onszelf blijv

‘We willen dich Juni 2011

Ledenmagazine

den is een club ‘VNO-NCW Mid enheid’ ond vrijheid in geb is ook niet is niet links, het • ‘Duurzaamheid • Ed Velthuis: ‘Je moet geen eiland zijn k • URENCO wil niets naar de stort Nederland noodzaa Peperzeel gaat ninvestering Midden-ald’ • 75 jaar Stichting rechts’ • Bij Van doen’ • ‘Miljarde het met z’n allen ‘domme boer’ is hopeloos achterha blijft investeren in infra de Utrecht • ‘Het beeld van Veluwe • Provincie Park De Hoge Het Nationale

van

• Beerze Bulten de toekomst’ Cadeau ‘Biobased heeft her • Vers Bloed sen in Turkije • kan nog dynamisc ven • Social Ondernemerskan kansen bedrijfsle • Provincie Utrecht defensie, toch blijft innoveren ek • Bezuinigingen in de Achterho onder de zon’ media: ‘Niets nieuws

Verspreidingsgebied Middelpunt

van Ledenmagazine

van

Twente, IJsseldata, Stedendriehoek, Noord-Oost Overijssel, Achterhoek, Arnhem, Nijmegen, Rivierenland, Eemland,

Jan Spiker:

December 2011

tegenkomen, ontmoeten en nieuws, wetenswaardigheden en

van

t’ ustrie toekoms geeft maakind kan -invest-model aanbestedingswet dat 100 • ‘‘Hire-and rker • ‘Nieuwe wil De duurzame tie van Lekkerke IJsseldelta • Shimano • De unieke combinan’ • Op zoek naar het ware behoefte aan Flevoland heeft Nederland versterke glimlach binnenkomen • DGA-Platform met een W Midden start medewerkers vertrekt • VNO-NC actie • Daan Wilton

is de basis ‘De industrie ie’ onze econom

van

k prachtig authentie start • eFunCar: Fish Capital trekt Nederland van vergrijzing • Urk • Duurzamere Industrietafel Midden • Alle hens aan dek door is’ mooiste dat er en Achterhoeks product plan • ‘Glas maken is het nijver en (te) bescheid hoger Deal • Twente: visserijsector op door Groene Groei economische groei

Ledenmagazine

van

Valleiregio, Utrecht, Noord-Veluwe, Flevoland.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met De Winter media groep: Tamara Dortmans-van Hoorn Media-adviseur 0413 - 339 362 t.dortmans@dewinter.nl www.dewinter.nl

Michelle Olijve Media-adviseur 0413- 339 371 m.olijve@dewinter.nl www.dewinter.nl

Middelpunt

hele keten, dus ook onze toeleveranciers. Hen stimuleren we in hun verduurzaming en het tegemoet komen aan onze eisen, bijvoorbeeld met behulp van onze zogenaamde supplier support visits programma waarbij we kennis uitwisselen en kijken hoe we elkaar kunnen helpen.’

Betrokken Hoewel De Haan als locatiedirecteur van Arnhem (Shared Service Center) en Amsterdam (hoofdkantoor) op enige afstand van het primaire proces van AkzoNobel staat, deelt hij wel in de zorgen van de businesses, waarvan het groeiend gebrek aan technisch personeel er één is.

De Haan: ‘Daarin staan wij natuurlijk niet alleen. The war for talent is global en Nederland is voor ons een belangrijk slagveld. Wij doen er alles aan om ons bedrijf te promoten als een interessante werkgever. Onze inzet op duurzaamheid helpt daar bij. We stimuleren de ontwikkeling van eigen ideeën en geven onze mensen de kans daar ook concreet mee aan de slag te gaan. Bovendien

hebben we goede banden met mbo’s, hbo’s en universiteiten en zijn we een aantrekkelijk stagebedrijf. Tegelijkertijd hebben we het over een probleem voor de lange termijn. Je moet kinderen inspireren tussen hun zesde en twaalfde levensjaar. In die periode moeten we techniek promoten. Dat gaat het beste door aan te sluiten bij hun belevingswereld. Wij ontvangen wekelijks basisscholieren die we op een leuke manier laten kennismaken met techniek en chemie. Daarnaast worden op deze locatie de techniekdagen georganiseerd, onder andere in samenwerking met VNO-NCW Midden. Op dit evenement komen zo’n drieduizend kinderen met hun ouders af. Dit soort activiteiten zijn in onze ogen van groot belang. Bijkomend voordeel is dat we tegelijkertijd een signaal afgeven naar onze directe omgeving. AkzoNobel hoort bij Arnhem en Arnhem bij AkzoNobel. Dat idee is de laatste jaren weleens in het gedrang gekomen, mede vanwege de verhuizing van ons hoofdkantoor naar Amsterdam.

Hoewel daar toen nog geen honderd

banen mee waren gemoeid en er op deze site nog steeds zo’n 700 mensen werken, heeft dat een enorme impact op de beeldvorming gehad. Als grote werkgever hebben wij onze community echter veel te bieden, net zoals dat omgekeerd ook het geval is. Dat gaat verder dan de arbeidsmarkt en onderwijs. Wij zijn in de volle breedte betrokken bij wat er om ons heen gebeurt en staan met beide benen in de lokale samenleving, bijvoorbeeld als het gaat om verantwoorde mobiliteit of zakelijke netwerken.

Maar we leveren ook onze bijdrage op sociaal gebied. Zo kan ieder van onze werknemers die een goed plan heeft - of het nou het opknappen van een buurttuin betreft, een project voor gehandicapten, of wat dan ook – het bij ons indienen. Zien we de meerwaarde, dan kunnen ze aan de slag en staan we hun bij met de noodzakelijke middelen. Ook dat is AkzoNobel, en ik ga me voor honderd procent inzetten om dat beter te laten zien.’

Middelpunt oktober 2012

31

Verantwoord ondernemen doet ú samen met ... ht

ailen?

k zit n

Braille: grootste brailledrukkerij van West-Europa Callcenter: uitbesteden telefoonverkeer, nabellen offertes en promoacties Catering: vergaderingen, bijeenkomsten en feestjes bedrijven en particulieren op locatie (of afhuren bedrijfsrestaurant Proson) Meubel(her)stofferen: gunstige prijs/kwaliteit en alle meubelstoffen leverbaar

Postadres Postbus 14 / 3850 AA Ermelo / Bezoekadres Paul Krugerweg 43 / 3851 ZH Ermelo T 0341 498 200 / F 0341 498 209 / E info@proson.nl / @ProsonNL / www.proson.nl 1221428_Bart_Adv MP 186bx131h LS CMYK.indd 3

04-10-12 16:15

Middelpunt

Nieuwe leden Uw gegevens

Actuele gegevens van leden van vNo-NCW Midden zijn op ieder gewenst moment online te bekijken via Ledennet, het besloten deel van de verenigingssite www.vno-ncwmidden.nl/ledennet. Gebruik hiervoor uw inlogcodes. Naast het inzien van gegevens van bedrijven en contactpersonen van leden kunt u in Ledennet selecties maken op branche, op regio, woonplaats e.d. (kies in Ledennet voor ‘Ledenlijst’).

Via Ledennet kunt u ook wijzigingen in uw gegevens doorgeven aan de ledenadministratie (kies voor ‘Uw gegevens’).

Wilt u een (nieuwe) pasfoto toevoegen aan uw gegevens, uw inlogcodes opvragen of wijzigingen rechtstreeks doorgeven, stuur dan een mail naar ledenadministratie@vno-ncwmidden.nl of neem contact op met het verenigingsbureau via 055 – 5222606.

Welkom aan de nieuwe leden (21 augustus 2012 t/m 30 september 2012) VNO-NCW Achterhoek

E. Smelt, directeur/DGA TRTC Telecom-Centre,

M.H. Kors MBA, DGA/algemeen directeur Kors

VRIEZENVEEN

Kunststoffen BV, LOCHEM

M.H. Kors

H. te Plate, DGA/eigenaar DENPci, LICHTENVOORDE

VNO-NCW Noord-Veluwe

P. Riethorst, directeur UniWarm BV, VORDEN

G.F. de Jonge*, CEO/DGA Suurmond BV, NUNSPEET

VNO-NCW Arnhem-Nijmegen P. Dirven, CEO/DGA AIA Software BV, NIJMEGEN

H.J. Kempes, bedrijfsleider Bakker Bedrijfswagen Groep, mr. M.C. Janus

Nederland BV, PUTTEN

mr. R.F.E. Frommé, DGA/directeur hetArbeidsrechtkantoor,

G.L. van Welie AAbc, accountant, eigenaar Van Welie

ARNHEM

Accountants, HARDERWIJK

ir. W.J. Hegeman*, directeur/DGA Hegeman Bouwpartners

VNO-NCW Rivierenland

BV, ARNHEM

H.P.B.M. van Dijk, directeur/DGA Autoschade van Dijk BV,

M.J.A. Hielkema, bestuurder-directeur Dirkzwager advo-

H.J. Kempes

J.A. Kapelle, manager Logistiek Servicecentrum Maurik

mr. H.C.E.P.J. Janssen*, advocaat-vennoot Dirkzwager ad-

Wehkamp BV, ZWOLLE

vocaten en notarissen, NIJMEGEN

J.D. van de Sluis RA RC*, directeur LANDER werk & partici-

E. Soylemez, directeur 2keer.nl, ARNHEM

patie, GELDERMALSEN

VNO-NCW Stedendriehoek

Bedrijfskleding, DUIVEN

VNO-NCW MKB Flevoland E. Voges*, directeur/DGA Hakbijl Glas, LELYSTAD

F. Blankers*, Eno Zorgverzekeraar NV, DEVENTER R. van den Hoeven

zendbureau + IMCZ, APELDOORN

MEPPEL M. Boudesteyn, directeur/DGA Boudesteyn & Partners,

VNO-NCW Twente

GENEMUIDEN

J. Derkink*, managing director Siemens Nederland BV,

E.E. Buitendijk-Velding FB/MB*, manager belastingadviseur Baker Tilly Berk NV, ZWOLLE

ing. F. Scholtens

HENGELO R. van den Hoeven, directeur/DGA Tuindorphotel ‘t

A. Franken*, vestigingsmanager Mebin-Zwolle-Kampen,

Lansink, HENGELO

ZWOLLE

M. Romme, algemeen directeur/DGA Niemeijer Hengelo

H. Heijink MBA, directeur bedrijven Rabobank Staphorst/

BV, HENGELO

Rouveen, STAPHORST

ing. F. Scholtens, vestigingsmanager Croon

drs. A.A.A. ter Huurne RT*, makelaar DTZ Zadelhoff,

Elektrotechniek BV, ENSCHEDE

ZWOLLE (voorheen lid van VNO-NCW Stedendriehoek)

mr. J.S. Smalbrugge FB*, junior belastingadviseur Baker

ing. B. Nanninga MBA, directeur/DGA BC Group BV, ZWOLLE

mr. J.S. Smalbruggea

I.E. Veen, directeur/eigenaar Métier BV, ZWOLLE

Tilly Berk NV, ZWOLLE

VNO-NCW Valleiregio mr. I.M. Cox, notaris/DGA Olenz notarissen, VEENENDAAL

VNO-NCW Noordoost-Overijssel

I.E. Veen

T.D. van den Elst*, DGA/directeur Sallcon Werktalent, J.H. Hummel*, commercieel manager Intermediair uit-

ing. T.E. Bodewes, directeur/DGA Bodewes Beheer,

ing. B. Nanninga

drs. J. Brink*, Van Reekum Participatiefonds, ZWOLLE DEVENTER

VNO-NCW IJsseldelta

E.E. BuitendijkVelding

BENEDEN-LEEUWEN

caten en notarissen, ARNHEM

M.J.P. Visser, directeur/eigenaar Jane & Barnie

M.J.A. Hielkema

ing. O.A. Seijler BSc, general manager Trouw Nutrition

P.G.H. Elferink, directeur 2keer.nl, ARNHEM

F. Geurts, directeur NedCard, WIJCHEN

mr. R.F.E. Frommé

AMERSFOORT

J.J. Hondebrink*, manager werkgeversdienstverlen UWV

mr. M.C. Janus, advocaat/DGA Doornbos & Janus advoca-

Werkbedrijf Ede, EDE

ten, ZWOLLE

A.E. Nederveen, directeur Stg. Coördinatie Centrum

G. Kloek*, hoofd bedrijfsbureau Lareco Nederland BV,

Valleiregio (CC Vallei), EDE

HARDENBERG

mr. I.M. Cox

*nieuw contactpersoon bij bedrijf Middelpunt oktober 2012

33

Agenda kijk voor actuele informatie op Ledennet, www.vno-ncwmidden.nl/ledennet. U kunt zich via Ledennet aanmelden voor bijeenkomsten (ongeveer een maand voorafgaand aan de bijeenkomst), deelnemerslijsten bekijken, een programma printen e.d.

Donderdag 1 november 2012 VNO-NCW IJsseldelta Speeddaten bij START.Deltion Tijd: 11.45 – 14.30 uur Locatie: Deltion College, Zwolle Donderdag 1 november 2012 VNO-NCW Noord-Veluwe Bedrijfsbezoek Proson BV Gastvrouw: mw. N. Renkema, directeur Tijd: 15.00 – 18.00 uur Locatie: Proson BV, Ermelo

Zaterdag 3 november 2012 VNO-NCW Achterhoek Techniekdag Bronckhorst Tijd: 11.00 – 17.00 uur Maandag 5 november 2012 VNO-NCW regio Arnhem-Nijmegen Themabijeenkomst Thema: De relatie onderwijs-bedrijfsleven uitgediept Tijd: 17.30 – 20.30 uur Locatie: Wijnfort, Lent Donderdag 8 november 2012 VNO-NCW Achterhoek Bedrijfsbezoek PB International Gastheer: dhr. ing. A.L. van Hecke, directeur Tijd: 19.00 – 21.30 uur Locatie: PB International, Zelhem

Donderdag 8 november 2012 VNO-NCW Rivierenland Ondernemerstafel Rivierenland Thema: samenwerking leidt tot innovatie Tijd: 15.30 – 19.00 uur Donderdag 8 november 2012 VNO-NCW Stedendriehoek Bedrijfsbezoek Owens Corning Veil Netherlands BV Tijd: 19.00 – 22.00 uur Locatie: Owens Corning Veil Netherlands BV, Apeldoorn Dinsdag 13 november 2012 VNO-NCW Midden Algemene Ledenvergadering en

bedrijfsbezoek AWL-Techniek BV Tijd: 14.30 – 19.30 uur Locatie: AWL-Techniek BV, Harderwijk Woensdag 14 november 2012 VNO-NCW Midden Themabijeenkomst Onderneming, Ethiek & Maatschappij Thema: Broodje B, lunchbijeenkomst Tijd: 11.30 – 13.00 uur Locatie: VNO-NCW, Den Haag Woensdag 14 november 2012 VNO-NCW Twente Business Meets Twente, leden ontmoeten Bernard Wientjes Tijd: vanaf 13.00 uur Locatie: Go-Planet, Enschede Donderdag 15 november 2012 VNO-NCW Eemland, samen met VNO-NCW Valleiregio en het Regionaal Platform Defensie-Bedrijfsleven Midden Thema: Leidinggeven in crisissituaties Gastheer: kolonel W.F. Rietdijk, commandant Opleidings- en Trainingscentrum Operatiën Tijd: 15.00 – 18.00 uur Locatie: Bernardkazerne, Amersfoort Dinsdag 20 november 2012 VNO-NCW Midden Voorlichtingsbijeenkomst IBAN/SEPA Tijd: 15.30 – 19.00 uur Locatie: Bilderberg Hotel ‘t Speulderbos, Garderen Dinsdag 20 november 2012 VNO-NCW Noordoost-Overijssel Thema: Ontslagrecht Gastheer: dhr. mr. D. Meulenberg, vennoot Benthem & Gratama Advocaten Tijd: 16.00 – 19.00 uur Locatie: Wildthout Hotel & Restaurant, Ommen Donderdag 22 november 2012 VNO-NCW IJsseldelta Themabijeenkomst, in samenwerking met Provincie Overijssel en het Regionaal Platform DefensieBedrijfsleven Midden Thema: Ontwikkelingen op de

arbeidsmarkt Spreker: generaal-majoor M.J.H.M. van Uhm, plaatsvervangend Commandant van de Landstrijdkrachten Tijd: 16.00 – 19.00 uur Locatie: Provinciehuis Overijssel, Zwolle Donderdag 22 november 2012 VNO-NCW Rivierenland Themabijeenkomst Logistieke Hotspot, in samenwerking met Kamer van Koophandel Spreker: dhr. jhr.dr. W. Ploos van Amstel, “supply chain expert” Vrije Universiteit van Amsterdam en Hogeschool van Amsterdam Tijd: 11.30 – 15.00 uur Woensdag 28 november 2012 VNO-NCW MKB Flevoland Themabijeenkomst, samen met de Provincie Flevoland Thema: Ontwikkelingen op de Arbeidsmarkt Tijd: 15.00 – 18.00 uur Locatie: Provinciehuis, Lelystad Donderdag 29 november 2012 VNO-NCW Midden Themabijeenkomst Werk Geven Thema: Privacy op de werkvloer Tijd: 15.00 – 18.00 uur Locatie: Hotel De Cantharel, Ugchelen Dinsdag 4 december 2012 VNO-NCW Eemland, samen met VNO-NCW Utrecht Themabijeenkomst Provincie Utrecht, Ondersteunen Ondernemerschap Thema: de positie van Utrecht in Nederland en internationaal Spreker: dhr. R.C. Robbertsen, Commissaris van de Koningin in Utrecht Locatie: Provinciehuis Utrecht Tijd: 15.30 – 18.30 uur

Woensdag 12 december 2012 VNO-NCW Midden Industrietafel Midden Nederland Thema: Specialisten Industrietafel Internationalisering Donderdag 13 december 2012 VNO-NCW Eemland

Column Geld moet rollen Winterborrel Gastheer: dhr. L.G.Th. de Rooij, directeur Clean Look BV Tijd: 16.30 – 18.30 uur Locatie: Clean Look BV, Soest Donderdag 13 december 2012 VNO-NCW Rivierenland Nieuwe Ledenlunch Tijd: 12.00 – 14.00 uur Locatie: Bierman Advocaten LLP, Tiel Donderdag 13 december 2012 VNO-NCW Twente Bedrijfsbezoek Timberland Europe BV Tijd: vanaf 16.30 uur Locatie: Timberland Europe BV, Almelo Woensdag 19 december 2012 VNO-NCW Achterhoek samen met VNO-NCW regio Arnhem-Nijmegen Thema: Samenwerking bedrijfsleven-hogescholen Tijd: 15.30 – 19.00 uur Locatie: HAN, Hogeschool Arnhem-Nijmegen

Algemene Ledenvergadering 13 november 2012 Leden van VNO-NCW Midden zijn van harte welkom op de algemene ledenvergadering van de vereniging op dinsdag 13 november 2012 in Harderwijk, waar we te gast zijn bij AWL-Techniek BV. De agenda en stukken voor de vergadering heeft u digitaal ontvangen of kunt u vinden op www.vno-ncwmidden. nl/ledennet/alv. Voorafgaand aan de ledenvergadering krijgen de leden een presentatie van de gastheer van deze middag, Piet Mosterd, algemeen directeur van AWL-Techniek BV, waarna een rondleiding volgt door het bedrijf. AWL is specialist, ontwikkelaar en leverancier van geautomatiseerde lasmachines. Het bedrijf werkt continu aan innovaties, waarvan vele zich al in de praktijk hebben bewezen. Zij vormen de basis van een succesvolle groeistrategie en zijn de essentie die het bedrijf in staat stelt om de status ‘preferred supplier’ te verkrijgen.

Na de kennismaking met AWL-Techniek volgt de algemene ledenvergadering.

De middag wordt afgesloten met een gezamenlijke netwerkborrel.

Het is een waarheid als een koe sinds de uitvinding van het geld; het kan alleen rollen als er vertrouwen is tussen partijen. Je leest het vaak in de krant. De financiële markten - wat dat dan ook zijn - verliezen hun vertrouwen.

Dat klinkt abstract, maar het komt allemaal heel dichtbij als je als exporterend bedrijf steeds vaker door je klanten wordt gevraagd om steeds hogere bankgaranties. Juist bij de export van kapitaalgoederen speelt dat. Tegelijkertijd zijn de instellingen die dit soort garanties geven steeds minder bereid om die aan bedrijven te verlenen.

De idiote situatie kan dan ontstaan dat je als goed presterend bedrijf orders niet meer kunt aannemen doordat er een steeds groter beroep op je werkkapitaal gedaan wordt. Een ernstige zaak, temeer omdat het vaak de stuwende bedrijven van ons land betreft. Ze zijn niet alleen de “leveranciers” van hun eigen werkgelegenheid, maar ook van die van hun vaak lokale toeleveranciers. Dit kan ons duur komen te staan.

Gelderland is een rijke provincie met een toenemende werkeloosheid die relatief slecht presteert op het gebied van export. Waarom zou de overheid niet garant kunnen staan voor banken en anderen die vervolgens weer garant kunnen staan naar de buitenlandse klanten? Er kan door de overheid een mooi rendement worden gemaakt, en dan bedoel ik niet alleen financieel, maar juist ook maatschappelijk in de vorm van meer werkgelegenheid.

Een vriend van me met een wijnhandel in Amsterdam heeft het al vaak tegen me gezegd: “Niets is zo duur als het hebben van geen geld!” Dat laten we in Gelderland toch niet gebeuren bij de trekkers van onze economie!

Martin Stor Directeur Achterhoeks Centrum voor Technologie www.act-nu.nl PS: Gelukkig heb ik meer verstand van innoveren.

Middelpunt oktober 2012

35

In een tijd waarin het aantal agrarische bedrijven slinkt, neemt juist het aantal studenten toe dat voor een agrarische opleiding kiest.

Dit jaar steeg het aantal inschrijvingen met tien procent naar 2200 studenten. Maar of ze nu ook specifiek voor een agrarische toekomst komen is nog maar de vraag. CAH Vilentum (tot september: Christelijke Agrarische Hogeschool) in Dronten en Almere trekt studenten aan door de combinatie van wonen, werken en leren, de kleinschaligheid van de opleiding en opleidingen die aansluiten bij de belevingswereld van de jongeren.

Middelpunt

CAH zoekt naar coöperatief ondernemerschap Wim van de Weg, directeur van CAH Vilentum in Dronten, denkt dat de studenten nog niet zo zeer geïnteresseerd zijn in een specifiek agrarisch beroep of in de te verwachten maatschappelijke problemen als de bevolking groeit. ‘Er is geen uitgesproken beroepsprofiel, daar zijn jongeren niet mee bezig. Je leidt op voor ontwikkelingen, voor tendensen, niet voor een beroep. Wij laten de opleidingen daarom aansluiten bij de belevingswereld van de jongeren en we zijn creatief met majors.’ Als voorbeeld noemt hij de opleiding hippische bedrijfskunde; vooral meiden kiezen voor de bedrijfskundeopleiding, waar het paard als context wordt gebruikt.

Jongens die graag sleutelen aan tractoren kiezen met name voor de opleiding Agrotechniek & management.

Het resultaat is dat ze na vier jaar studie met een bedrijfskundediploma overal aan de slag kunnen. ‘Maar ze beginnen als junior, je moet eigenlijk tien jaar verder kijken’, vindt Van de Weg. ‘De studenten van nu zijn over tien jaar de keyplayers.’

Interculturele samenwerking Ongeveer een kwart van de circa 1300 studenten op CAH Vilentum komt uit het buitenland. Een fors deel hiervan komt uit Duitsland, uit de voormalige Oostbloklanden, maar ook uit Frankrijk en Spanje en uit China en Afrika komen studenten. Op dit moment telt de hogeschool 24 nationaliteiten.

De buitenlandse studenten weten de school vaak te vinden via projecten met partnerinstituten in het buitenland. Zij kiezen voor ‘Dronten’ vanwege de combinatie tussen wonen, werken en leren. Zij beschikken vaak over goede kennis en zoeken hier met name naar de component (interculturele) samenwerking en projectvaardigheden.

Het adres van de school, de Drieslag, omvat ook al die drie-eenheid van

wonen, werken en leren. ‘Hier gaat het om het totaal; het is niet alleen studeren, maar ook het studentleven, de schoolboerderijen…’, legt Van de Weg uit.

De school was bij de oprichting in de jaren zestig een van de eerste bebouwingen in de drooggelegde polder.

Vanuit de protestants-christelijke boeren en tuinders werd de school gesticht. ‘Het was boerenland en de school was van de boeren’, vat Van de Weg samen. In de jaren tachtig begon de verbreding: ‘Van grond naar mond.’ De opleiding veranderde van landbouw naar agrarische bedrijfskunde en ook de omgeving van de school veranderde mee. De stad trok op en inmiddels is de hogeschool ingebed tussen de bedrijven en nieuwbouwwijken van Dronten.

‘De huidige ontwikkeling is dat wij verweven zijn met onze omgeving en dat is ook een mooie metafoor voor de sector, want ook de landbouw is niet meer afgezonderd: het gaat om voedsel en gezondheid. Daar hebben wij nu ook opleidingen voor.’

Van eiland naar wijland Centraal staat daarom steeds de vraag hoe de boer (de producenten), de kennisinstellingen, burgers en bedrijven kunnen samenleven. ‘Van Eiland naar Wijland’ heeft Van de Weg dit betiteld. In de omgeving van de school is bijvoorbeeld al een samenwerking met onder andere de bierbrouwer, de zorgboerderij en de zuivelverwerker. ‘Wij zoeken naar coöperatief ondernemerschap’, benadrukt hij. ‘Daarbij kijken we dus niet naar ‘what’s in it for me’ maar ‘what’s in it for us’: het gaat om het gezamenlijk belang. Ik geloof ook niet in een toekomst voor zelfstandig ondernemerschap, we moeten samenwerken en we moeten een slag maken. De klant krijgt de regie. De opleidingen voor de toekomst gaan

erom hoe je dat soort crowd kunt organiseren. Ik denk dat dát de enige duurzame toekomst is. Er zijn no limits qua afstand, maar de mens is een kuddedier en het faciliteren van die sociale cohesie, het organiseren van die sociale processen, dat zijn de beroepen naar de toekomst. Maar dit vraagt van bedrijven een andere mindset, van de license to produce naar license to exist. Het gaat erom dat je er toe doet, dat je toegevoegde waarde hebt.’

‘De traditionele samenwerking met het bedrijfsleven verloopt al twintig jaar goed; bij de stageplekken en bedrijfsopdrachten zitten nauwelijks knelpunten. Maar het is lastig hoe je samen met het bedrijfsleven innovatie vormgeeft.’ Van de Weg wil daarom een fysiek kenniscentrum ontwikkelen waar mensen (studenten, bedrijven, burgers) elkaar kunnen ontmoeten en allianties kunnen aangaan rondom een bepaald onderwerp of innovatievraag. Hij denkt aan een ‘marktplein’ of ‘seats 2 meet-achtige’ setting.

Een van de plannen is daarom het studentcafé van CAH om te toveren tot een businesscafé waar je ook andere mensen dan alleen studenten kunt ontmoeten. Na de herfstvakantie, vanaf begin november kan iedereen hier bijvoorbeeld op dinsdag en donderdag van 17.00 tot 19.00 uur eten.

Het nieuwste idee van CAH Vilentum is om van de oudbouw van de school een “Agro Design Park” te maken. ‘Want innovaties vinden vooral plaats op de grens tussen (agro-)business en kunst’, weet Van de Weg. In het Agro Design Park kunnen bijvoorbeeld producenten van biocomposieten en natuurlijke materialen (vezels, hennep, polymeren), verwerkende bedrijven en industrieel vormgevers samenkomen.

Middelpunt oktober 2012

37

Gaan voor resultaat...

Pabas Executive Search & Interimmanagement, onderdeel van de Pabas Adviesgroep, is een nationaal en regionaal werkend bureau op het gebied van bemiddeling van professionals voor management- en directiefuncties voor middelgrote en grote organisaties. Pabas richt haar activiteiten vooral op organisaties in industrie en handel, dienstverlening en non profit.

Onze persoonlijke benadering, betrokkenheid, zorgvuldige selectie- en search methode staan borg voor ons belangrijkste doel: maximale klanttevredenheid door het leveren van topprestaties.

Ontdek wat Pabas voor uw organisatie kan betekenen in een vrijblijvend gesprek.

Willemskade 30, 8011 AD Zwolle - tel: 038 344 75 20 - E-mail: info@pabas.nl - internet: www.pabas.nl

Middelpunt den bij met raad en daad tijdens de uitvaart. Maar wij zijn er ook in de periode ervoor en erna. Met persoonlijk advies, goede voorlichting en gedegen nazorg.’

Bedrijf: Yarden Uitvaartzorg Naam: Harry van der Pas Functie: clustermanager uitvaartzorg Lid van VNONCW Midden sinds: juni 2012 Wat doet uw bedrijf?

‘Yarden Uitvaartzorg is een onderdeel van de landelijk opererende uitvaartorganisatie Yarden. We verzorgen complete uitvaarten waarbij de persoonlijke wensen van de overledene en de nabestaanden centraal staan. Iedere uitvaart uniek.

Dat is de belofte die richting geeft aan alles wat we doen. Wij zorgen ervoor dat alles goed geregeld is en staan nabestaan-

Bedrijf: Univé Oost Naam: Toine Faber Functie: Directeur / Bestuurder Lid van VNO-NCW sinds: 2012

Wat doet uw bedrijf?

‘Univé is een verzekeraar zonder winstoogmerk. Een maatschappij die haar ledenverzekerden en hun belang centraal stelt.

Univé Oost maakt deel uit van de landelijke Univé-organisatie. Met veertien vestigingen verspreid door de gehele Achterhoek en een groot deel van Twente, is er altijd een

Bedrijf: Belpa B.V. Naam: Henk Barten Functie: Managing director Lid van VNO-NCW sinds: Maart 2012

Wat doet uw bedrijf?

‘Belpa is een producent en leverancier van onder meer transformatoren, voedingen, DC/ AC-omvormers en EMC-netfilters. Daarnaast is Belpa uitgegroeid tot een vooraanstaand bedrijf op het gebied van totaaloplossingen binnen het segment “Energievoorziening binnen de Elektrotechniek”. Er zijn naast “conventionele” oplossingen ook ruimschoots

Wat is uw ambitie?

‘Als manager van cluster Midden binnen Yarden Uitvaartzorg, ben ik verantwoordelijk voor alle uitvaartzorgactiviteiten in dit gebied. Onze ambitie is om lokaal een zo groot mogelijke herkenbaarheid te creëren. Wij zijn er niet alleen voor mensen die bij ons verzekerd zijn; wij zijn er voor iedereen. Daarnaast werken we op dit moment intern aan een kwaliteitsslag. Nu scoren we een prachtige 9- op klanttevredenheid, maar binnen één jaar willen we dat omhooggebracht hebben naar een 9+.’

Univé-kantoor in de buurt. Men kan bij ons terecht voor verzekeringen en financieel advies, zowel zakelijk als particulier. Wij bieden een totaalpakket aan verzekeringsproducten en hypotheken.’

Wat is uw ambitie?

‘Opnieuw worden uitgeroepen tot beste zakelijke verzekeraar in Nederland. Univé is in 2011 voor de zesde keer uitgeroepen tot beste zakelijke verzekeraar van Nederland. Blauw Research voerde voor zakenblad Incompany een klanttevredenheidsonderzoek uit onder zakelijke beslissers uit het midden- en grootbedrijf en kwam opnieuw tot deze conclusie. De waardering blijkt niet gering. Univé behaalde in alle categorieën (service, prijs, know-how en resultaat) de hoogste beoordeling.’

vernieuwende mogelijkheden voor concepten en producten die worden toegepast binnen de marktsegmenten industrie, renewable energy en elektro medische techniek.’

Wat is uw ambitie?

‘Om de kennis die in de loop der jaren is opgebouwd als een soort van kenniscentrum nog meer body te geven en breder inzetbaar te kunnen maken. Daardoor zijn we instaat om continu stappen te blijven maken om het technologisch niveau binnen de hele onderneming te verhogen. Op deze wijze kunnen we samen met onze partnerbedrijven komen tot optimale oplossingen voor onze standaard producten, de complexere opdrachten alsook de verdere uitbreiding van onze aanvullende activiteiten tegen aanvaarbare productprijzen en tarieven.’

Wanneer moeten leden u bellen?

‘Leden kunnen bij ons terecht voor voorlichting op het vlak van uitvaartzorg.

We geven regelmatig presentaties voor bedrijven en instellingen om hen in te lichten over de mogelijkheden. Voor algemene vragen over onze organisatie kunnen leden bellen naar 0800-1292.’

Yarden Uitvaartzorg Floridadreef 9, 3565 AM Utrecht T: 088 9273610 E: info@yarden.nl I: www.yarden.nl

Wanneer moeten leden u bellen?

‘Waarom Univé? Wij bieden prima bedrijfsverzekeringen, kennen de zakelijke markt en geven graag advies op maat. Graag laten wij de leden ervaren waarom wij zijn gekozen tot de meest klantvriendelijke verzekeraar!’

Univé Oost Barkenkamp 11 7141 EL Groenlo T: 088 3 300300 (lokaal tarief) E: oost@unive.nl I: www.univeoost.nl

Wanneer moeten leden u bellen?

‘Leden moeten ons bellen als ze samenwerking zoeken met een bedrijf waar Innovatie en Kennis met hoofdletters staan geschreven in de activiteiten. Het zijn de sleutelwoorden in deze proactieve organisatie bij het ontwikkelen van nieuwe of verbeterde producten en concepten, waarbij het oog gericht is op de toekomst.’

Belpa B.V Nobelstraat 48 3846 CG Harderwijk T: 0341 462020 F: 0341 425267 E: info@belpa.nl I: www.belpa.nl

Middelpunt oktober 2012

39

GEVONDEN: PENSIOENADVISEUR! Als gevolg van aangescherpte deskundigheidseisen van de wetgever zal volgens de AFM het aantal tussenpersonen dat zich momenteel met pensioenadvies bezighoudt dalen van 6.500 naar 300 tot 500.

In januari 2012 moet een adviseur aangeven of men zich hiervoor wenst te kwalificeren. Vervolgens is er tot 2014 de tijd om een examen af te leggen of een opleiding te volgen.

Wanneer uw huidige adviseur in januari aangeeft te willen stoppen met het geven van pensioenadvies, zal de portefeuille binnen 3 maanden moeten worden afgestoten.

Grotere werkgevers zitten op dit moment waarschijnlijk al wel bij de juiste adviseur aan tafel, maar vele kleinere en middelgrote MKB-bedrijven zullen dus straks op zoek moeten naar een nieuwe adviseur.

Ook onder deze nieuwe wetgeving zal De Regt pensioenadvies voor werkgevers, ondernemingsraden en directeur- grootaandeelhouders uiteraard blijven verzorgen. Naast advies, ondersteunen wij u bij het beheer van uw pensioencontract(en) én verzorgen wij de communicatie richting uw werknemers.

Wilt u weten wat wij voor ú kunnen betekenen?

Neem een kijkje op onze site of bel met De Regt pensioenen, uw partner in pensioenvraagstukken.

Toekomst verzekerd De Regt adviseurs Dé adviseur voor bedrijven: pensioenen verzuim en inkomen bedrijfsrisico’s

De Regt financieel advies Dé adviseur voor ondernemers: inkomensplanning vermogensbegeleiding estate planning

Nieuwstad 44

7241 DR Lochem

T 0573 - 255 300

F 0573 - 255 381

E info@deregt.nl

I www.deregt.nl

Middelpunt

Aangenaam juridische zaken, fusies en overnames en salarisadministratie. In Nederland, maar ook over de grens.’

Bedrijf: Grip Accountants en Adviseurs N.V. Naam: Rico (H.C.) Megens AA Functie: Adjunct directeur MKB Lid van VNO-NCW sinds: april 2012

Wat doet uw bedrijf?

‘Grip is een middelgroot accountants- en advieskantoor. Naast financiële dienstverlenging kunnen ondernemers bij ons terecht voor juridische- en fiscale aangelegenheden. Circa 65 enthousiaste medewerkers - verdeeld over de vestigingen in Duiven en Doetinchem - werken nauw samen en zo bieden wij een compleet dienstenpakket aan: accountancy, audits, fiscale zaken,

Bedrijf: Amerpoort Naam: Paul Willems Functie: Bestuurder Lid van VNO-NCW sinds: mei 2012

Wat doet uw bedrijf?

‘Amerpoort ondersteunt 2200 mensen met een verstandelijke beperking in de provincies Utrecht, Flevoland en in ’t Gooi; van jong tot oud en van licht tot ernstig en meervoudig beperkt. Zo’n 2400 medewerkers en 650 vrijwilligers begeleiden hen bij wonen, werken, dagbesteding, logeren en vrije tijd.’

Bedrijf: Schuldink advocaten Naam: Paul Rappa Functie: advocaat Lid van VNO-NCW Midden sinds: november 2011

Wat doet uw bedrijf?

‘Schuldink advocaten is een specialistisch advocatenkantoor gericht op het bedrijfsleven, in het bijzonder op het MKB. Wij behartigen de belangen van onze cliënten in verschillende rechtsgebieden – ondernemingsrecht, arbeidsrecht, bouwrecht (civiel), contracten- en aansprakelijkheidsrecht – en ondersteunen hen bij het maken

Wat is uw ambitie?

‘Wij streven een geleidelijke groei na, zodat de organisatie de ruimte krijgt zich voortdurend te optimaliseren en onze mensen de kans krijgen om zich te ontwikkelen.

Wij willen een kwaliteitskantoor neerzetten en daarbij leggen we de nadruk op proactieve advisering van onze klanten. We streven naar een langdurige relatie met onze cliënten, waarbij we elkaar leren kennen.

Zo kunnen we écht persoonlijk en op maat adviseren.’

Wanneer moeten leden u bellen?

‘Als u op zoek bent naar een ervaren ad-

viseur die met u meedenkt en verder kijkt dan alleen de cijfers. Doordat we thuis zijn in alle aspecten waarmee een ondernemer te maken heeft, kunnen we gedegen advies geven. De kernwaarden gedreven, resultaat, inventief en persoonlijk worden door onze medewerkers met veel passie in praktijk gebracht.’

Grip Accountants en Adviseurs N.V. Visserlaan 3-5 Duiven Koopmanslaan 31-1 te Doetinchem T: 0316 250333 / 0314 328080 E: r.megens@gripadviseurs.nl I: www.gripadviseurs.nl

Wat is uw ambitie?

‘We willen een onderscheidende zorgaanbieder zijn door onze specifieke expertise rond complexe zorgvragen. Om onze cliënten de best mogelijke ondersteuning bieden, gaan we voortdurend bij cliënten en hun verwanten te rade. We spelen tijdig in op nieuwe zorgvragen en politieke en demografische ontwikkelingen, zoals in het kader van de WMO. We doen dit met een innovatieve blik waarbij we over bestaande grenzen heen kijken.’

Verder biedt Amerpoort ondernemers de ruimte voor zakenlunches, vergaderingen en recepties waar zij bediend worden door onze cliënten. Dat kan bij restaurants Puur Smaeck(Hilversum), De Onthaasting (Amersfoort) en Grand Café De Lindenhof (Soest). Daarnaast kunnen zij bij Amerpoort terecht voor bijzondere relatiegeschenken of kerstcadeaus, zoals onze kunstagenda 2013 ‘HollAnders’.’

Wanneer moeten leden u bellen?

‘Als ze een werk- of stageplek hebben voor mensen met een verstandelijke beperking of wanneer ze hun maatschappelijke betrokkenheid in de praktijk willen brengen.

Amerpoort Nieuwenoordlaan 12, 3744 PA Baarn T: 035 6475555 E: communicatie@amerpoort.nl I: www.amerpoort.nl

van de juiste juridische afwegingen. Daarbij houden we rekening met alle aspecten van hun bedrijf. Onze advocaten voegen hun specialistische kennis samen bij de beoordeling en behandeling van een ingekomen geschil of belang. Door deze bundeling van knowhow worden onze relaties op hoog juridisch niveau én op maat bijgestaan.

Ons kantoor onderscheidt zich door een persoonlijke, pragmatische en oplossingsgerichte werkwijze.’

hun kennis up-to-date te houden. Zo kunnen wij onze relaties constant hoogwaardige diensten aanbieden.’

Wat is uw ambitie?

‘Wij willen onze zakelijke en particuliere klanten optimaal bedienen en een vertrouwd juridisch aanspreekpunt voor hen zijn. Onze advocaten ontwikkelen zich daarom continu op professioneel vlak om

Waarom moeten de leden u bellen?

‘Leden van VNO-NCW Midden kunnen ons bellen voor helder en specialistisch juridisch advies. Wij denken mee met onze cliënten en hun onderneming met als doel het voorkomen en oplossen van juridische problemen, immers: voorkómen is beter dan vóórkomen!’

Schuldink advocaten Kerkpad 1, 7770 AK Hardenberg T: 0523 624362 E: info@schuldink.nl I: www.schuldink.nl

Middelpunt oktober 2012

41

Advertorial

Wég met het doemdenken!

Moeten we ons een crisis laten aanpraten? het is verleidelijk mee te gaan in het doemdenken dat tegenwoordig zo in zwang is: de euro gaat binnenkort kopje-onder, europa valt uit elkaar, we komen in een recessie, kortom, alles dreigt mis te gaan.

Meer weten over Internetmarketing?

Neem dan contact op met: Wija Rijksweg 236 9423 PH Hoogersmilde 0592 45 93 80 info@wija.nl

ik wil daar niet in meegaan. ik zie namelijk een nieuwe flow ontstaan, een herbezinning, een positieve toekomstvisie, een oceaan van kansen in plaats van een totale ineenstorting. Natuurlijk zijn er problemen, maar problemen zijn ook altijd kansen. ik voel me veel beter thuis bij denkers als herman Wijffels en de gezaghebbende marketingprofessor Philip kotler die pleiten voor een overgang van een lineaire naar een circulaire economie. een economie waarin we de aarde niet verder uitputten, maar aan de natuur teruggeven wat we eraan onttrekken.

Niet langer de ‘survival of the fittest’, maar vormen van samenwerking met respect voor elkaar. Zo pakt één van onze klanten (www. invent.nl) de energieverspilling in de bouw aan.

Super! Zo least een tapijtfabriek vloerbedekking, in plaats van die te verkopen. om aan het einde

Colofon

van de leaseperiode weer over de grondstoffen te kunnen beschikken voor hergebruik. dat zijn voorbeelden van de circulaire economie. klanten zijn meer dan consumenten. Ze kiezen steeds meer voor bedrijven en producten die diepere innerlijke waarden vertegenwoordigen: participatie, creativiteit, idealisme. Normen en waarden worden weer belangrijk. in de sociale media geloven klanten elkaar meer dan bedrijven. dat heeft consequenties voor je identiteit, je imago en je integriteit als ondernemer. dat kun je niet meer prtechnisch een beetje oppoetsen, dat zal in het dna van je organisatie moeten zitten.

Als je als ondernemer dat veranderproces aandurft, heb je megakansen. dan wordt ondernemen weer leuk! ik wil u daar graag bij helpen, door samen eens kritisch te kijken naar uw strategie, uw visie, uw business model.

Met vriendelijke groet, Wija koers

Aandenken

Middelpunt is een uitgave van werkgeversvereniging VNO-NCW Midden, het regionale netwerk van VNO-NCW voor ondernemers in Flevoland, Gelderland, Overijssel en Utrecht. We zijn dé ontmoetingsplek in de regio en behartigen de belangen voor onze 2.000 leden: ondernemers en managers met een eindverantwoordelijke positie in het bedrijfsleven.

Middelpunt verschijnt zesmaal per jaar en wordt verspreid onder de leden en relaties van VNO-NCW Midden. Oplage: 2750 exemplaren.

Informatie over lidmaatschap VNO-NCW Midden: Verenigingsbureau, T 055 - 5222606, ledenadministratie@vno-ncwmidden. nl of kijk op www.vno-ncwmidden.nl/lidmaatschap. Opzegging van het lidmaatschap moet voor 1 oktober van een jaar worden gedaan.

Het lidmaatschap eindigt dan per 31 december van datzelfde jaar.

De schriftelijke opzegging kan worden gericht aan de ledenadministratie van VNO-NCW Midden, Postbus 10475, 7301 GL Apeldoorn.

Uitgever: De Winter media groep, Uden Projectmanagement: Drs. Marco de Jonge Baas (De Winter Mediamakers) middelpunt@dewinter.nl Redactie en projectcoördinatie: Gerreke de Weijer en Marsha Krosenbrink (VNO-NCW Midden) De Winter Mediamakers middelpunt@vno-ncwmidden.nl Ontwerp en vormgeving: De Winter media groep

Advertentie-acquisitie: Tamara Dortmans- van Hoorn, Michelle Olijve De Winter Mediamakers middelpunt@dewinter.nl Druk: BDU, Barneveld Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd of op enige andere wijze gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever.

De uitgever is niet verantwoordelijk voor de redactionele inhoud van de advertorials.

Een fraai geconstrueerd aandenken in de vorm van een wandbord met de beide bataljonsschilden. Dat ontving regiobestuurder Jan Smit van VNO-NCW Noord-Veluwe uit handen van de Genie, als aandenken aan het buitengewoon geslaagde werkbezoek van leden van VNO-NCW Noord-Veluwe op 6 september aan de Prinses Margrietkazerne in Wezep en de daar gelegerde Defensieonderdelen. Het werkbezoek kwam tot stand op uitnodiging van kolonel bd Loek Habraken, secretaris van het Regionaal Platform Defensie-Bedrijfsleven Midden. Gastheren waren luitenant-kolonel E.A.H.G. (Ed) Caelen, Commandant van 101 Geniebataljon en luitenant-kolonel E.A.E. (Ernst) Dobbenberg, Commandant van 11 Pantsergeniebataljon. Het wandbord heeft vanzelfsprekend een in het oog springende plek gekregen op het kantoor van VNO-NCW Midden in Apeldoorn. Onze dank!

Denk in mogelijkheden

Gemeente Zeewolde:

Een zee van mogelijkheden!

Door de centrale ligging van de gemeente Zeewolde is het een prima locatie geworden voor bedrijven in Food & Logistics.

Centraal gelegen aan de rand van Flevoland, met plaatsen als Harderwijk, Amersfoort, Almere en Zwolle op korte afstand en de snelwegen A6, A27 en A28 zeer dichtbij maakt Zeewolde tot een toplocatie voor bedrijven.

www.ondernemeninzeewolde.nl