De Uitvaartspecial is een uitgave van Talvi Uitgeverij
Uitvaart
Oktober 2015
Special
Wat te doen bij overlijden? Rouwverwerking is voor iedereen anders Verzekering bij overlijden van groot belang
2
Erfgenamen zijn het het niet Erfgenamen nietaltijd altijdeens, eens.
wij helpen. Wijkunnen kunnen helpen. Kantoor Oss Weth. van Eschstraat 177 5342 AV Oss T +31(0)412 693131
Je kunt sieraden of trouwringen laten veranderen zonder de gravure of essentie van het sieraad verloren te laten gaan en de emotie te behouden. Om het goed te doen heeft u hiervoor eigenlijk slechts één kans. Bij Cober zullen wij er alles aan doen om die kans te grijpen. Binnen onze mogelijkheden kunnen we een compleet uniek sieraad maken waarbij de
Kantoor ‘s-Hertogenbosch Zuiderparkweg 280 Postbus 3366 | 5203 DJ ‘s-Hertogenbosch T +31(0)73 7600100
essentie niet verloren gaat. Compleet smelten behoort ook tot de mogelijkheden, indien gewenst waar u bij bent... Cober | Houtstraat 15-17 Oss | 0412 65 14 50
familierecht@vanewijkadvocaten.nl www.vanewijkadvocaten.nl
“Wij doen er alles aan om een steen naar wens te maken.” het aanbod is heel divers. “Er zijn overal ter wereld andere stenen, die variëren van kleur, structuur en hardheid.”
OSS | Lucas Schoot Natuursteen is een specialist in het maken van grafmonumenten. Eigenaars Mick en Tim Schoot staan voor stenen van goede kwaliteit en voor een persoonlijke aanpak. “Wij vinden het erg belangrijk dat mensen zich op hun gemak voelen.” Mick Schoot merkt dat mensen steeds vaker kiezen voor een persoonlijke steen. “Vroeger was het vaak een basissteen; grijs of zwart. Tegenwoordig verwerken we steeds meer eigen ideeen in een steen. Dat kan ook met glas of rvs of een combinatie van deze materialen.” In het bedrijf aan de Scheldestraat 22 in Oss is een ruime showroom, waar Tim en Mick Schoot voorbeelden kunnen laten zien van wat er mogelijk is. Als mensen langskomen, volgt er eerst een gesprek en worden ideeën besproken. Daarna wordt een 3D tekening gemaakt en die wordt besproken met de klant. Daarna gaat het productieproces
Service Lucas Schoot Natuursteen onderscheidt zich volgens Mick Schoot vanwege de persoonlijke aanpak. “De steen moet uiteraard van goede kwaliteit zijn, dat is vanzelfsprekend. Maar wij staan ook bekend om onze service. Mensen mogen bijvoorbeeld zo vaak mogelijk komen kijken als ze willen. Als er iets moet worden veranderd, is dat ook geen probleem.”
van start, waarbij mensen op een later tijdstip de tekst kunnen doorgeven. De steen is klaar als de klant er zeer
tevreden over is. “Dat is voor ons het belangrijkst. Wij doen er alles aan om een steen naar wens te maken.”
Het bedrijf werkt met natuursteen uit diverse delen van de wereld. Van India, Brazilië, Italië tot Zweden,
Toekomst Het bedrijf zit niet stil en is volop bezig met de toekomst. Zo zijn de broers bezig met de aanschaf van een nieuwe bewerkingsmachine. “Daarmee kun je eigenlijk alles maken. Niks is meer onmogelijk.” Lucas Schoot Natuursteen is bereikbaar via (0412) 63 89 51 of info@lucas-schoot.nl.
3
Kiezen voor eigen wensen en rituelen
Welke muziek wil jij tijdens je uitvaart?
Veel nabestaanden nemen zo veel mogelijk zelf de ‘regie’ in handen bij het samenstellen van de uitvaart. Ze hoeven beslist niet te kiezen voor de ‘standaard’ kist, liederen/gezangen in †‡ Â?‡”Â? ‡Â? Š‡– Â?‘’Œ‡ Â?‘ˆĎ?‹‡ met cake na de uitvaart.
Muziek is voor velen een belangrijk en vaak zelfs een onmisbaar element van de uitvaart. Uitvaartmuziek bepaalt de sfeer tijdens de dienst en maakt het mogelijk om op een intieme manier aan de overledene te denken en afscheid te nemen. Muziek kan immers veel vertellen over een persoon.
Een uitvaart in Nederland wordt steeds persoonlijker. De laatste tien jaar werden gekenmerkt door een overgang naar de uitvaart die past bij de overledene en de nabestaanden. Niet voor niets willen uitvaartorganisaties in hun uitingen benadrukken hoe ‘persoonlijk’ ze zijn. Met de komst van de uitvaart naar ‘eigen invulling’ komt het steeds vaker voor dat de traditionele rituelen plaatsma-
Mede door de ontkerkelijking zijn er nieuwe rituelen ontstaan.
‡†‡” Â?‹‡•– œ‹ŒÂ? ‘ˆ Šƒƒ” ‡‹‰‡Â? •›Â?„‘Ž‡Â? ‘ˆ ”‹–—‡Ž‡Â?Ǥ ‡– ontsteken van kaarsen is universeel als verwijzing naar licht in duistere tijden‌ Â?‡Â? ˜‘‘” ƒÂ?†‡”‡ •›Â?„‘Ž‹•…Š‡ handelingen. De ontkerkelijking speelt hierbij een grote rol. Doordat het aantal kerkgangers af is genomen is ook het aantal kerkelijke uitvaarten afgenomen. Maar lang niet alle niet-kerkelijk mensen zijn niet-gelovig. Ritueelbegeleiders kunnen helpen bij het vormgeven van de plechtigheid. Ze kunnen nabestaanden helpen om rituelen en teksten te bedenken die bij hen passen. Maar ritueelbegeleiders zijn er ook voor mensen die niet gelovig zijn. Zij kunnen helpen bij het samenstellen van de afscheidsdienst met tek•–‡Â?ÇĄ Â?—œ‹‡Â?ÇĄ „‡‡Ž†‡Â?ÇĄ •›Â?ÇŚ bolen en rituele handelingen. Een ritueelbegeleider kan een geheel maken van de afscheidsdienst en kan eventueel het woord voeren tijdens de dienst.
Sommige mensen schrikken terug voor het woord ritueel, maar dat hoeft niet. Elke eenvoudige handeling kan tot een ritueel gemaakt worden door het met aandacht uit te voeren. Het sluiten van de kist bijvoorbeeld of het voor de laatste maal uit huis dragen van de overledene. De betrokkenheid en de wijze waarop de uitvaart zelf vorm wordt gegeven zijn van groot belang voor het proces van verwerking van het verlies. Dat geldt ook voor kinderen die hun eigen manier hebben van omgaan met dood en rouw. Het kan hen helpen om een rol te mogen spelen tijdens de uitvaartdienst of de bijeenkomst daarna. Bijvoorbeeld een kaars aansteken, bloemen strooien tijdens de dienst of snoepjes uitdelen uit het trommeltje van oma als de bezoekers de condoleanceruimte verlaten.
Erfenis accepteren verplicht? Een erfenis of nalatenschap is het geheel aan bezittingen (en schulden) dat een overleden persoon achterlaat. De waarde van een nalatenschap is de som van alle bezittingen min de schuld. Bezittingen zijn alle zaken die je in geld kunt uitdrukken, zoals een schilderij of bankrekening. Schuld is bijvoorbeeld ‡‡Â? Â?‘‰ ‘’‡Â?•–ƒƒÂ?†‡ Š›’‘nj theek of persoonlijke lening, of een vordering. De erfenis heeft alleen betrekking op de bezittingen en schulden van de overledene. Was deze in gemeenschap van goederen getrouwd, dan is de nalatenschap de helft van de waarde van de gemeenschap van goederen. De nalatenschap wordt verdeeld onder de erfgenamen. Wie de erfgenamen zijn, staat in het testament vermeld.
Men is in Nederland niet verplicht om een erfenis te accepteren. De erfgenaam kan van de erfenis afzien of de erfenis als een faillissement af laten wikkelen. ‹– ™‘”†– ‘‘Â? ™‡Ž „‡Â?‡Ď?‹…‹nj air aanvaarden of aanvaarden onder voorwaarden genoemd. Hierbij hoeft de erfgenaam de schulden van de overledene niet te betalen. Wanneer u als erfgenaam de erfenis accepteert, dan stelt de wet dat u aansprakelijk bent voor alle schulden die bij de erfenis horen. Als er meer schulden zijn dan de erfenis, moet u als erfgenaam met eigen geld bijbetalen. Een paar jaar geleden bleek uit onderzoek blijkt dat er steeds vaker schulden zitten in erfenissen. Als gevolg van de aanhoudende crisis was er een toename in het aantal erfenissen met schulden, waardoor deze vaker werden ver-
worpen door de erfgenamen of aanvaard worden onder bepaalde voorwaarden. Als er geen testament is opgemaakt, vererft de nalatenschap volgens de regels van de wet. Het ligt eraan hoe je persoonlijke situatie is, maar in principe erven dan je partner, kinderen of ouders, broers en zussen. Als je het anders wilt, dan is het verstandig om een testament op te stellen. Daarin kun je regelen wie wat erf. Je kunt de voogdij voor je kinderen er in regelen. Je kunt vastleggen wie je nalatenschap gaat ƒĎ?ŠƒÂ?†‡Ž‡Â?ÇĄ ‡Â?œ‘˜‘‘”–Ǥ ‡‡Â? bijtijds contact op met je notaris of met een notaris. Het Koninklijk NotariĂŤle Beroepsorganisatie heeft een handig boekje “Erfrechtâ€? uitgegeven, te bestellen via Postbus 16020, 2500 BA Den Haag.
Voor de redactie van Watkostdoodgaan.nl was dit ook een aanleiding om na te denken over welke rol muziek zal spelen tijdens de uitvaart van deze mensen. Muziek van een DJ ligt misschien niet voor de hand als uitvaartmuziek, maar tijdens een minder formele uitvaartplechtigheid voor een persoon wiens passie lag bij dancemuziek lijkt het ineens erg logisch. Muziek geeft de begrafenis of crematie extra emotionele lading. Denk bijvoorbeeld aan nummers die tijdens de bruiloft van de overledene werden gespeeld. Maar ook aan nummers van zijn of haar favoriete band, zanger of zangeres. Wat is er treffender dan Paint it black of Angie tijdens de uitvaart van een Rolling Stones fan? Misschien zelfs ten
gehore gebracht door een live band. Of FĂźr Elise gespeeld door een pianist voor een Beethoven fan. Tijdens een onderzoek van Giel Beelen onder zijn NPO 3FM luisteraars, bleek dat Racoon de meest populaire band is voor uitvaartmuziek. Racoon heeft een aantal mooie tracks die zich goed lenen als uitvaartnummers. Denk aan Brother, Don’t give —’ –Š‡ Ď?‹‰Š–ǥ ‘˜‡ ›‘— Â?‘”‡ en natuurlijk Oceaan. Marco Borsato blijkt overigens de meest gewilde live-artiest om op een uitvaart acte de prĂŠsence te geven. CD of livemuziek? Veelal wordt de uitvaartmuziek zelf meegenomen op bijvoorbeeld een CD en afgespeeld over een muziekinstallatie. Het wordt echter meer gangbaar om livemuziek te hebben tijdens een begrafenis of crematie. Denk daarbij aan een pianist, een zanger of zangeres, een violist of zelfs een heel koor. Dit laatste gebeurt al veel tijdens uitvaarten die plaatshebben in de kerk. Ook jazzbands en akoestische muzikanten zijn tegenwoordig veel gevraagd tijdens uitvaarten.
Opleiding voor ritueelbegeleider Regelmatig leidt een dominee of een pastor de uitvaartdienst, maar steeds meer mensen kiezen voor een persoonlijke uitvaart. Waarom? Nabestaanden hebben geen binding meer met de kerk of de groep nabestaanden is een mix van leden uit diverse religieuze stromingen. In die situaties komen de ritueelbegeleiders al snel in „‡‡Ž†Ǥ ‡– •›Â?„‘Ž‡Â? ‡Â? ”‹–—nj elen begeleiden zij de nabestaanden bij het samenstellen van de afscheidsceremonie. ‡– ‡‡Â? ’‡”•‘‘Â?Ž‹ŒÂ? •›Â?„‘‘Ž geven de ritueelbegeleiders diepgang aan de afscheidsviering en maken ze elk afscheid uniek. Ritueelbegeleiders verzorgen samen met de nabestaanden de inhoud van de dienst. Sinds 2002 bestaat de opleiding Ritueel begeleiden bij afscheid bij Het Moment. De opleiding
wordt gegeven te Amersfoort en duurt vijftien maanden. Er zijn 23 trainingsdagen, 21 opdrachten en verplichte vakliteratuur, intervisiebijeenkomsten en er is individuele coaching. De stage is bij een afgestudeerde ritueelbegeleider. Het Moment organiseert bijeenkomsten over het vak de ritueelbegeleider en oriĂŤntatiedagen voor de toelating. GaandeweG uitvaart Educatie biedt basis educatie tot Uitvaartbegeleider en tot Ritueelbegeleider. Voor humanisten die (vrijwillig) spreker bij uitvaarten willen worden heeft de Stichting Humanistische Uitvaartbegeleiding een korte oplei†‹Â?‰Ǥ ƒÂ?†‡Ž‹ŒÂ? œ‹ŒÂ? ‡” ‘’ †‹– ogenblik rond de tweehonderd humanistisch uitvaartbegeleiders. De opleiding bestaat uit twee weekenden en een verdiepingsdag. Na de cursus volgt een stage van vier uitvaarten.
4
NABO multiculturele uitvaartbegeleiding Uden en Omgeving Voor een respectvolle persoonlijke uitvaart.
NABO
multiculturele uitvaartbegeleiding
Anne-Mieke Post-Smetsers voor een persoonlijke in zang en woord t 0413 367035 m 06 23733951
Wij verzorgen uw begrafenis, crematie, repatriëring naar thuisland, naar uw wensen, ongeacht waar u verzekerd bent.
post-smetsers@planet.nl www.afscheidsdiensten.nl
ĞŶ ƌŽƵǁĂĚǀĞƌƚĞŶƟ Ğ ƉůĂĂƚƐĞŶ in een van onze kranten?
Dag en nacht bereikbaar
Of het nu gaat om het plaatsen van rouwberichten, dankbetuigingen, ďŝũnjĞƫ ŶŐĞŶ͕ ǀĞƌƐƚƌŽŽŝŝŶŐĞŶ ŽĨ in memoriams, de vaste pagina familieberichten biedt de mogelijkheid om op een passende manier een overlijden kenbaar te maken.
Georgette Nahar - Boldewijn Runmolen 37 5404 KP Uden www.nabo-uitvaart.nl T.0413 266424 - M.06 27440660
sŽŽƌ ŵĞĞƌ ŝŶĨŽƌŵĂƟ Ğ ŬƵŶƚ Ƶ ďĞůůĞŶ naar 0413-253080
Enis acidunt adit irit augueros alit volorem velenim quat velesse facilit lam, quat prat. Per se tis augiam diamcon vent nulputat ute duis augait. sis autet, sit landre acipit wisisis dolore velisi. Uscidui smodolore dipissit, duismod tet lortio volor augue facilit acidunt am zzril ilis autatio nsequisci eugiat. Duismodolor sed del ipis modo. tismole ndrero consed ea alit, sum-
Naam - naam* 15 oktober, 2007 † 15 oktober, 2007 Naam Naam Naam Naam Naam Naam Naam Naam Correspondentiea dres: Naam Straat 24 1234 AB Stad sis autet, sit landre acipit wisisis dolore velisi. Uscidui smodolore dipissit, duismod tet lortio volor augue facilit acidunt am zzril ilis autatio nsequisci eugiat. Duismodolor sed del ipis modo. tismole ndrero consed ea alit, sumsis autet, sit landre acipit wisisis dolore velisi. Uscidui smodolore dipissit, duismod tet lortio volor augue facilit acidunt am zzril ilis autatio nsequisci eugiat. Duismodolor sed del ipis modo. tismole ndrero consed ea alit, sumsis autet, sit landre acipit wisisis dolore velisi. Uscidui smodolore dipissit, duismod tet lortio volor augue facilit acidunt am zzril ilis autatio nsequisci eugiat. Duismodolor sed del ipis modo. tismole ndrero consed ea alit, sumsis autet, sit landre velisi. Uscidui smodolor acipit wisisis dolore e dipissit, volor duismod tet lortio augue facilit acidunt am zzril eugiat. Duismod ilis autatio. olor sed del ipis
Omdat de mooie herinneringen levend moeten blijven...
Gepersonaliseerde gedenkkaarsjes ter gelegenheid van een afscheid
U bent van harte welkom in onze toonzalen • Graf- en urnmonumenten • Ruwe stenen en zuilen, puur natuur en heel uniek • Urnen, gedenksieraden en diverse andere asbestemmingen
NIEUW
!
*UDÁ LFKWHQ YDQ %RFD .DDUVHQ windvrij en regenbestendig!
^
13 cm
Lichtje voor jou
Sterkte!
Dankbaar
Vrede
Wilt u meer informatie of bestellen? Neemt u dan contact met ons op via telefoon, e-mail of kijk op onze website.
Sinds 1962 een begrip in Kerkkaarsen en Kerkartikelen tel. 073-5492511 - info@boca.nl - www.boca.nl - Galvaniweg 20 - 5482 TN - Schijndel
Toonzaal Oss
Toonzaal ‘s-Hertogenbosch
Gassstraat-Oost 50, Oss. T 0412 634 137 info@henos.nl www.henos.nl
Fort Orthenlaan 5-6, ‘s-Hertogenbosch. T 073 641 0812 info@vanhooffnatuursteen.nl www.vanhooffnatuursteen.nl
5
Nadenken over wat er gebeurt na je levenseinde… Wie nadenkt over zijn eigen overlijden, komt voor de vraag te staan: wil ik worden begraven of gecremeerd? De keuze kan ϐ Ǧ ǡ ϐ ´ ǡ geloofsovertuiging. De keuze voor begraven is zeer persoonlijk. Dit kan enerzijds zijn vanwege een geloofsovertuiging als bijvoorbeeld het jodendom, christendom en de islam. Anderzijds kan de keuze op begraven vallen omdat men er waarde aan hecht om zelf te zien waar de overledene wordt begraven en het op prijs gesteld wordt om naar die plek terug te kunnen keren. Cremeren is het proces waarbij een overleden lichaam
DNA-onderzoek. Daarna mag de as de bestemming krijgen die de familie kiest of de overledene van tevoren heeft vastgelegd.
Een begraafplaats is voor de nabestaanden een plek om naar terug te keren. wordt verbrand. De keuze voor cremeren kan enerzijds liggen in de geloofsovertuiging, zoals het Hindoeïsme en het boeddhisme. Anderzijds kan de keuze ook gemaakt worden aan de hand van persoonlijke voorkeur. Volgens de wet moet de as dan nog dertig dagen in het crematorium blijven, zodat de nabestaanden kunnen overleggen wat ermee moet gebeuren en de as beschikbaar blijft voor een eventueel
Overlijdenskaarten steeds kleurrijker en persoonlijker Overlijdenskaarten worden steeds kleurrijker en Ǥ zelden ontvang je een rouwkaart met een zwarte rouwrand. Al heel lang overheersen de grijstinten aan de randen. En nog vaker zijn er helemaal geen rouwranden meer. Meer en meer sieren persoonlijke foto’s of andere afbeeldingen de kaart. Een karakteristiek landschap of de eigen omgeving
van de overledene. De mogelijkheden zijn groot en een goede uitvaartondernemer zal de nabestaanden optimaal begeleiden, zodat het eindresultaat helemaal naar wens is. Ook tekstueel worden de kaarten steeds persoonlijker. Mensen kiezen hun eigen woorden, passend bij de persoon van de overledene. Qua formaat kaart zijn er diverse keuzemogelijkheden.
Na de crematie volgt de vraag: wat doen we met de as? Gedurende de wettelijke wachttijd blijft de asbus bij het crematorium. Je krijgt bericht wanneer je de as kunt ϐ Ǧ geven wat ermee kan gebeuren. Crematoria en ook de meeste begraafplaatsen beschikken over een urnengalerij waarin de as in een sierurn naar keuze bijgezet kan worden. Ook het laten begraven van de urn in een urnentuin behoort tot de mogelijkheden. En natuurlijk kan de as, als je dat wilt, bijgezet worden in een eigen graf of familiegraf. Daarvoor heb je wel toestemming no-
dig van de eigenaar van dat graf. Verstrooiing Sinds enige jaren is het wettelijk toegestaan de as op een dierbaar plekje uit te strooien. Denk aan een plekje waar de overledene graag zat, zijn geboortegrond of misschien zijn eigen tuin. Dat mag je zelf doen. Als het niet om eigen grond gaat, heb je vooraf toestemming nodig van de eigenaar van de grond. Steeds meer mensen kiezen ervoor de as boven zee uit te strooien. Dat gebeurt meestal vanaf een schip, maar het is ook mogelijk de as vanuit een vliegtuig te verstrooien. Nabestaanden kunnen hierbij aanwezig zijn. Asverstrooiing boven zee is volgens deskundigen het minst belastend voor het milieu. Wie de as graag thuis wil
hebben, kan daarvoor kiezen uit een ruime selectie urnen. Er zijn zelfs mensen die zelf een urn laten maken. Het is zelfs mogelijk de as te verdelen over verschillende nabestaanden, bijvoorbeeld in kleine urnen of medaillons. Je kunt een klein deel van de as bij je dragen in een sieraad: een mooie hanger of ring. Maar ook de zogenoemde vingerafdruksieraden zijn erg populair. Deze heel persoonlijke sieraden bevatten geen as, maar zijn voorzien van een vingerafdruk van de overledene. Ook een mooie herinnering is een glasreliek. Een mooie glazen siervoorwerp waarin de glasblazer bij het blazen een beetje as heeft opgenomen in het nog zachte glas. De asresten zijn te zien als een soort luchtbelletjes, maar niet direct herkenbaar als asresten.
ϐ Het laten maken van een ϐ Ǧ een mooie manier te bewaren.
Deze kan al worden besteld bij het regelen van de uitvaart, de uitvaartondernemer zal u daar op attent maken. De keuze is een CD en/of DVD-opname.
Er worden opnames gemaakt uit bestaand materiaal van de familie zoals foto’s en videomateriaal, muziek en interviews van vóór het overlijden. Op de dag van de uitvaart worden er ook opnames gemaakt waarna het beeldmateriaal tot een mooie herinneringsvideo wordt gemonteerd.
Mocht men vooraf geen geluidsopname besteld hebben, dan bewaart het crematorium altijd enige tijd de geluidsopname. Mocht men alsnog van gedachte veranderen dan kan men later altijd nog de geluidsopname bestellen.
In ieder crematorium wordt van de afscheidsplechtigheid een geluidsopname gemaakt.
De fotografen hebben de uit ϐ Ǥ men een fotoreportage van de uitvaart, ga dan in zee met een fotograaf die is gespecia ϐ Ǥ
Op internet zijn er voldoende te vinden. Uitvaart tv is een online tv-kanaal over de wereld van begraven en cremeren. Met het online tv-kanaal hoopt de branche mensen beter en met emotie en beleving voor te kunnen lichten. Het online tv kanaal is bereikbaar op: www.uitvaart.tv. Uitvaart.tv biedt een serie ϐ weetjes. Zo wordt er uitgezocht welk deel van de as na ϐ uitvaartkist. En wat het verschil is tussen een algemeen graf en een familiegraf. Iedere keer wordt een ander onderwerp behandeld.
Na de uitvaart begint de verliesverwerking
Online na overlijden… De eenvoud waarmee online accounts (zoals de social media-accounts voor Facebook, Twitter en Google maar ook die voor transactiegerichte websites als AH, BOL, etc.) aangemaakt kunnen worden, staat vaak in schril contrast met het opheffen daarvan. Vanwege onduidelijke procedures kost het veel moeite om een account weer op te
heffen, áls het al mogelijk is. Wilt u een account verwijderen, neem dan eerst eens een kijkje op www.accountkiller. com/nl/ voor tekst en uitleg over vele honderden online accounts. Op deze website is per account te lezen hoe deze weer kan worden verwijderd en met welke haken en ogen rekening moet worden gehouden.
rug is, komt de rouwverwerking. Iedereen zal de omdat deze voor iedereen anders zal zijn. Rouwen is wat iemand door moet maken na een verlies van iemand die tijdens zijn of haar leven een bijzondere plaats heeft ingenomen. Dat kan een partner, een kind, een ouder of een hele goede vriend of vriendin zijn. Het verlies door de dood is een ingrijpende ervaring, misschien wel de moeilijkste waar we in het leven voor komen te staan. De gevolgen
kunnen ook heel intens zijn. Rouw kan zich uiten in lichamelijke klachten, in heftige emoties of in sociale problemen. In die rouwperiode kan de huisarts een belangrijke rol spelen. Hij kan snel inschatten of de problemen door de rouwverwerking komen of niet. Vooral bij een onverwacht overlijden voelt men zich vaak overvallen door het plotselinge verlies en heeft men geen afscheid kunnen nemen. Er zijn allerlei instanties die zich met rouwverwerking/ verliesverwerking bezig houden. Mocht men behoefte hebben aan hulp dan kan
men op internet zoeken naar de manier van verwerken die het best bij u past. Rouwverwerking.startpagina.nl is een zeer uitgebreide startpagina waar alle belangrijke links naar websites over de rouwverwerking zijn opgenomen. Men kan er terecht voor lotgenotencontact, vragen over rouw, boeken voor/over kinderen, enzovoort. Voor meer informatie over het verwerken van een verlies kunt u ook terecht op de websites www.verliesverwerken.nl van de Landelijke Stichting Rouwbegeleiding, www.werkenaanverlies.nl
6
Een bijzonder afscheid als afsluiting van een waardevol leven. Staat u daar wel eens bij stil? Door de veelzijdigheid van onze dienstverlening bestaat er een grote keuzevrijheid. Uw wensen staan centraal. Hierdoor krijgt het afscheid een persoonlijk karakter. Het is onze zorg u te helpen en te adviseren bij het invulling geven aan de stijl en inhoud van de uitvaart. Alles is bespreekbaar en veel is mogelijk: begrafenis of crematie, traditioneel of eigentijds, thuis opbaren, (eigen) rouwcentrum of stiltekamer, kerkelijk of eigen persoonlijk ingevulde afscheidsdienst, rouwdrukwerk, eigen stijl of standaard live muziek, favoriete CD’s of herinnerings DVD, rouwauto, volgauto’s of eigen vervoer, besloten familiekring of omvangrijke uitvaartceremonie, of andere wensen. Wij helpen u graag verder zodat u tijd en ruimte hebt voor uzelf en uw naasten.
Linie 9, 5405 AR Uden Zuidergaard 1, 5463 HZ Veghel
T 0413 - 24 77 50 M 06 - 53 39 12 80
www.cveldhoenuitvaartzorg.nl E info@cveldhoenuitvaartzorg.nl
voor een respectvol en intiem moment van laatste samenzijn Crematorium De Wende is onderdeel van Christine Veldhoen Uitvaartzorg. In plaats van een aula is gekozen voor een sfeervolle huiskamer met comfortabele zitplaatsen. Daar vindt het laatste afscheid plaats in kleine familie- en vriendenkring én in een intieme sfeer. De huiskamer biedt plaats aan maximaal 35 personen en is voorzien van de nieuwste apparatuur die optimale beeld- en geluidskwaliteit heeft. De ovenruimte is direct achter de huiskamer. Daar is bewust zo voor gekozen. De ervaring leert dat steeds meer nabestaanden ervoor kiezen om de overledene écht tot het laatste moment te begeleiden. Het voelt niet goed om je dierbare alleen achter te laten. Op deze manier gaat de overledene van jou weg in plaats van andersom.
Flexibel en toegankelijk Bij De Wende kan in overleg een gewenste tijd afgesproken worden. Er worden geen vaste tijdsblokken gehanteerd. Iedereen krijgt alle tijd die nodig en gewenst is voor het laatste intieme afscheid. Bovendien kan iedere uitvaartorganisatie en/of uitvaartverzekeringsmaatschappij bij ons terecht. De Wende biedt uiteraard ook alle ruimte voor eigen invulling conform de wens van de dierbare overledene of van de nabestaanden.
Een bijzonder afscheid, een mooie herinnering. Linie 9, 5405 AR Uden
Tel: 0413 - 76 90 81
Email: info@crematoriumdewende.nl
Internet: www.crematoriumdewende.nl
crematorium
Crematorium De Wende in Uden
7
Palliatieve zorg in ontwikkeling Veel mensen zouden het liefst willen sterven in een vertrouwde omgeving. Vaak wordt thuis genoemd als mooiste plek, omringd met de mensen die je kent. Die reden speelt ook vaak als sterven het gevolg is van een ziekte. Om de periode tot aan het sterven zo comfortabel mogelijk te maken, is een veilige en vertrouwde omgeving belangrijk. Thuis sterven is niet voor iedereen mogelijk. Vaak is ook medische verzorging nodig en kan men het belangrijk vinden om vrienden en fami-
lie daar niet mee te belasten. De laatste jaren is de palliatieve zorg in Nederland sterk in ontwikkeling. Omdat veel mensen de zorg in ziekenhuizen en verpleeghuizen te ‘medisch en instellingsgericht’ vinden, komen er steeds meer huizen voor stervende mensen die stervensbegeleiding bieden: de hospices. Voor mensen die weten dat ze door ziekte gaan sterven is dit een optie om te overwegen. Palliatieve zorg Palliatieve zorg kan in een hospice worden gegeven.
Hier is de zorg niet gericht op genezing, maar om de weg naar het sterven goed te begeleiden. Bij deze stervensbegeleiding is er aandacht voor lichamelijke en psychische klachten. Het stervensproces wordt bij stervensbegeleiding in principe niet vertraagd of versneld. Stervensbegeleiding kan een goede mogelijkheid zijn voor mensen die weten dat zij niet meer zullen genezen van hun ziekte. Ook voor nabestaanden kan palliatieve zorg steun geven door de begeleiding bij de rouwverwerking nadat hun dierbare is overleden.
Palliatieve zorg kan in een hospice worden gegeven. Hier is de zorg niet gericht op genezing, maar om de weg naar het sterven goed te begeleiden.
Uitvaartverzekering? Toch maar eens over nadenken? Een uitvaartverzekering is iets waar veel Nederlanders liever niet over nadenken. Het is natuurlijk nogal vreemd om na te denken over de eigen uitvaart. Toch is het afsluiten van een uitvaartverzekering iets wat steeds meer mensen doen: ruim zeventig procent van de Nederlanders heeft een uitvaartverzekering. Een uitvaartverzekering helpt voorzien in de kosten voor uw uitvaart. Het is slim om vooruit te denken over hoe u uw uitvaart gaat bekostigen: u wilt natuurlijk niet dat uw nabestaanden met de soms hoge kosten van uw begrafenis of crematie achterblijven. Om u een idee te geven: de kosten voor een begrafenis liggen al gauw op 6500 euro en een crematie kost al snel 4500 euro. De meeste mensen hebben zo’n bedrag niet achter de hand. Om zeker te weten dat uw uitvaart geheel naar uw wens kan
Wacht niet tot het herfst of winter is… worden uitgevoerd, is het handig om een uitvaartverzekering te hebben. Er bestaan veel verschillende uitvaartverzekeringen. Welke uitvaartverzekering het beste bij u past, hangt af van veel verschillende factoren. Wilt u eenmalig een premie betalen, of betaalt u liever
maandelijks? Moet uw uitvaartverzekering de diensten en producten van uw uitvaart rechtstreeks vergoeden, of wilt dat er bij uw overlijden een geldbedrag vrijkomt? Informeer bij een deskundige partij naar de mogelijkheden.
Mogelijke teksten voor het rouwlint Bij een rouwboeket wordt vaak ook een lint gedaan. Op dit lint wordt een laatste groet geschreven of iets wat u aan de overledene mee wil geven. Om u te helpen bij het kiezen van passende rouwlint teksten heeft begrafenis-regelen. nl hier een aantal voorbeelden neergezet. Dit betekent echter niet dat u iets uit deze lijst moet kiezen. Dit is alleen bedoeld om ideeën op te kunnen doen, mocht u niet weten wat allemaal kan en mogelijk is. Wanneer er echter meteen een gedachte opkomt met een bepaalde tekst, adviseert begrafenis-regelen.nl u om vooral deze tekst dan op het rouwlint te laten zetten. Rouwlintteksten - Een laatste groet - Onze laatste groet - Veel liefs - Rust zacht - Eindelijk rust - Goede reis. - Vaarwel - Tot weerziens - Voor altijd in mijn/ons hart - Dag lieve …… - Ik zal je missen. - Wij zullen je missen. - Ik zal je nooit vergeten - Woorden schieten tekort - Rust in vrede - Rust in vrede lieve … - Met liefde gegeven - Met grote dankbaarheid - Tot weerziens - Bedankt
-
Bedankt lieve … Bedankt voor alles. Dank voor alle liefde Bedankt voor wie je was. Lieve ….., bedankt voor alles. Bedankt voor … gelukkige jaren. - Voorgoed uit ons midden maar niet uit ons hart. - Je blijft in onze herinnering. - Je zult altijd in onze herinnering blijven voortleven. Ǧ ϐ Ǧ men. - Met oprechte deelneming. - Met liefde gegeven - Jou te moeten missen, die onmisbaar is. - Uw nagedachtenis zullen wij in ere houden. - In onze harten leef je voort. - Tot het einde gestreden. - In mij bloeien duizend tuinen de mooiste bloemen zijn voor jou. - Hoe zal de tijd ooit de wonden helen. - We houden van je. - De herinnering blijft. - Je was zo lief voor ons. - Onuitwisbaar is de herinnering aan jou. - Vechten hoeft niet meer, rust nu maar uit. - Forever friends U kunt natuurlijk bij uw laatste groet of wens op het rouwlint ook u naam en eventueel die van uw (klein) kinderen laten zetten, om dit persoonlijker te maken.
8
na de dood De laatste jaren worden mobiele telefoons zo belangrijk gevonden dat nabestaanden ze steeds vaker in de kist van de overledene leggen. Dit blijkt niet zo’n goed idee te zijn… Als een overledene wordt gecremeerd, kan de batterij van het mo Ǥ wordt de verbrandingsoven beschadigd. De reden waarom in crematoria in Twente geen gsm meer in de kist gelegd mag worden.
Naast de gsm in de kist, zijn er meer trends die crematoria liever niet heb Ǥ ϐ meegeven aan de overledene voor de Ǥ de vloer zitten, waardoor deze beschadigd raakt.
Veel mogelijkheden voor vervoer naar eigen wens Je kunt voor het vervoer kiezen voor de traditionele zwarte of witte auto’s of voor een schitterende koets, maar je kunt ook je eigen invulling kiezen. Met ϐ Ǥ ǡ ǫ Ǥ
In de toekomst zullen uitvaartonder ϐ drank.
ǣ Sinds 2010 is thanatopraxie in Nederland toegestaan. Het gaat om een lichte vorm van balseming die het lichaam een dag of tien conserveert. Het proces van ontbinding wordt vertraagd waardoor het lichaam langer mooi blijft. Ǥ Ǥ Ǧ land. In Nederland worden nog te weinig behandelingen uitgevoerd om voldoen Ǥ ʹͲͳʹ Ǥ Ǧ ǡ
Ǧ ´ ǣ www.docendo.nl
Stijlvolle uitvaart…
Wij verzorgen ook uw koffie tafel/ Condoleance na een uitvaart. Na de uitvaart is het fijn om nog even in een ontspannen en gemoedelijke sfeer met uw familie, vrienden en bekenden bij elkaar te zijn. Een koffietafel is een passende afsluiting van een emotionele dag. Wij beschikken over 2 ruime zalen. Een zaal tot 250 personen en een kleine intiemere zaal tot 120 personen Informeer bij ons naar de mogelijkheden De Bunders 3, Veghel Tel: 0413 341629 / 06 46436002 / 06 51074639 / www.destapperij.nl
Nieuwe maatwerkformule in de uitvaartsector
Sinds enige tijd is Nederland een nieuwe uitvaartformule rijker: GoedkopeUitvaart.nl. Op deze interactieve website kan de klant een begrafenis of crematie geheel naar eigen inzicht samenstellen. Via een helder keuzemenu ziet de klant precies wat hij kiest en wat zijn keuze kost. Dat heeft twee grote voor-
delen: het is goedkoper en de uitvaart wordt nog meer persoonlijk maatwerk. GoedkopeUitvaart.nl wil de klant maximale transparantie en keuzevrijheid bieden. Op dat principe is de site gebouwd: de klant houdt continu inzicht en overzicht. Alle belangrijke aspecten van de begrafenis of crematie komen aan bod: bespre-
king, verzorging, opbaring, ǡ ϐ ǡ Ǧ vaartkist, bloemen, aangifte, auto’s, dragers, rouw- en bedankkaarten, graf of asbestemming. Elk element wordt in drie (prijs)varianten aangeboden. In de rechterkolom op de site houdt een rekenmodule de gemaakte kosten bij. Een eenmaal gemaakte
keuze kan eenvoudig hersteld worden als de klant zich bedenkt of de kosten te hoog worden. Uiteraard is er altijd telefonische hulp beschikbaar als een klant twijfelt over een keuze of meer informatie wil. Qua service en dienstverlening doet GoedkopeUitvaart.nl geen concessies: de organisatie werkt met professionele uitvaartver-
zorgers en staat garant voor een waardig afscheid, hoe dit ook door de klant wordt ingevuld. GoedkopeUitvaart.nl denkt dat deze wijze van aanbieding, door de transparantie en het inzicht in de kosten, prettiger is voor de klant. In de moeilijke en onzekere tijden van een overlijden van een nabestaande kan dit veel houvast bieden.
Nederlands Uitvaart Museum Tot Zover De stichting Nederlands Uitvaart Museum Tot Zover (opgericht in 1990) heeft zich ingezet om door middel van een collectie een beeld te geven van het omgaan met de dood in het heden en het verleden. De collectie is bijeengebracht door funerair historicus H.L. Kolk, schenkingen en aankopen hebben de collectie gecompleteerd. Het thema van het uitvaartmuseum is de dood en de rituelen die daarmee samenhangen. De nieuwe culturen in Nederland hebben de rituelen rondom de dood verrijkt. Daar in de laatste twee decennia een enorm groeiende belangstelling rondom het thema dood is ontstaan, heeft de Stichting Neder-
lands Erfgoed op de begraafplaats, crematorium en gedenkpark De Nieuwe Ooster in Amsterdam een plaats gevonden om het Nederlands Uitvaart Museum Tot Zover, Kruislaan 124 te Amsterdam, vorm te geven.
De oude directeurswoning van de begraafplaats doet dienst als museum. In het gebouw bevinden zich een grote museumzaal, een café en een zaal voor presentaties en lezingen. Er vinden kortdurende evenementen
plaats waardoor dood- en rouwrituelen onder de aandacht worden gebracht. Er wordt ook aandacht besteed aan voorlichting en educatie door middel van boeken, tijdschriften en computers.
Nederlands Uitvaart Museum Tot Zover Kruislaan 124 1097 GA Amsterdam Tel.: 020-6940482 Email: info@totzover.nl Website: www.totzover.nl
10
Binnenkort ook locaties in Brabant
Voor eeuwig de mooiste plek Heel ons leven zoeken we naar bijzondere plekken. Plekken die ons inspireren en kracht geven. Dit kan ook als het gaat om onze laatste rustplaats. Kiezen voor een laatste rustplaats bij Natuurbegraven Nederland geeft de zekerheid dat alles voor eeuwig goed geregeld is. EEN LAATSTE RUSTPLAATS IN DE SCHOONHEID VAN DE NATUUR
BINNENKORT OOK
Bij Natuurbegraven Nederland kunt u, al bij leven, op diverse bijzondere
IN BRABANT
locaties midden in de natuur een mooie laatste rustplaats vinden. Bijvoorbeeld onder een oude boom of in een prachtig bloemenveld.
Momenteel zijn de
U bent er vrij om een mooie plek te kiezen die bij u past.
voorbereidingen in volle gang voor:
UW WENSEN STAAN CENTRAAL
• natuurbegraafplaats
Wij bieden u de zekerheid van eeuwigdurend grafrecht en gunnen u
Maashorst (Schaijk)
de persoonlijke regie over uw afscheid of dat van uw dierbaren. Ook
• natuurbegraafplaats
nemen we zoveel mogelijk praktische zorgen bij de nabestaanden
Schoorsveld (Heeze).
weg en bieden hen alle tijd voor herinnering en bezinning. Een uitnodiging VERBONDEN MET DE NATUUR
ontvangen voor de
Na uw afscheid wordt uw plek weer geleidelijk één met de natuur.
opening of andere
U vindt daarom geen traditionele grafzerken op onze natuurbegraaf-
activiteiten op deze
plaatsen. Enkel een houten gedenkteken. Zo merkt u nauwelijks dat
locaties?
u zich op een begraafplaats begeeft. U ervaart vooral de schoonheid van de natuur. Natuur die voor altijd behouden wordt mede door uw keuze voor onze natuurbegraafplaats.
Voor meer informatie: nbnederland.nl
Meld u aan via nbnederland.nl/brabant
11
Opleiding tot stervensbegeleider Mensen begeleiden naar de dood, dat is het werk van stervensbegeleiders. Zij doen dit werk in de regel als vrijwilliger, vaak gecombineerd met het werken in hospices. Het Nederlands instituut voor trainingen stervensbegeleiding (NIS) heeft een opleiding tot stervensbegeleider. De lichamelijke, psychische en sociale factoren van het stervensproces komen aan de orde. De opleiding duurt twee jaar en bestaat uit twintig lesdagen in Utrecht; gestart wordt in januari en in september. Daarnaast is er een eenjarige opleiding Sterven en rouw in verschillende culturen. De Hogeschool Geesteswetenschappen in Utrecht heeft een eenjarige opleiding tot stervensbegeleider, bestaande uit 35 lesdagen, startend in september. Hoofddocent is Arthur Polspoel. Voor verpleegkundigen geeft het UMC Utrecht een eenjarige post-hbo-opleiding en een bijscholingsmodule Palliatieve zorg. www.umcutrecht.nl
Bloemen horen bij de bijzondere momenten in het leven Nog steeds zijn er uitvaarten totaal zonder bloemen. Ook dat is een keuze. Maar de meeste mensen zijn van mening dat bloemen kleur geven aan de uitvaart. Bloemen horen bij bijzondere momenten in het leven, ook bij de dood. Rouwbloemen zijn een uiting van liefde voor de overledene en bieden troost aan de nabestaanden. Het zijn hoopvolle tekens van liefde, medeleven en deelneming. Vaak worden de rouwbloemen besteld tijdens het regelen van de uitvaart. Dat is gemakkelijk en men hoeft er zelf niet meer achteraan te gaan. Meestal zijn de rouwbloemen, die men via de uitvaartondernemer bestelt, duurder. Natuurlijk kan men ook zelf naar een bloemist gaan en daar een rouwboeket laten samenstellen van de lievelingsbloemen van de overledene. Aan een rouwboeket zitten vaak linten. Een rouwboeket kan ook mooi zijn zonder linten. Wil men het rouwboeket voorzien van een lint, denk dan van tevoren alvast na over de tekst
voordat u naar de bloemist gaat. Nadenken over een tekst voor op het lint is emotioneel en niet prettig om dit in een drukke winkel te moeten doen. Meest gebruikte bloemen De meest gebruikte bloemen (met betekenis) in rouwboeketten in Nederland zijn: - Rozen - liefde, vreugde, geluk, genegenheid - Witte lelies - geestelijke reinheid en het Maria-symbool. Staat voor beminnelijkheid, zuiverheid, geestelijke liefde,
-
vruchtbaarheid, reinheid en eenheid Chrysanten – dankbaarheid Anjers – liefdevol, geluk Aronskelken – De maagd Maria Gerbra’s – openhartigheid Gladiolen – vertrouwen Orchideeën – liefde, schoonheid, rijkdom, gehechtheid aan het goddelijke Dahlia’s – trotsheid, eerlijkheid, nobiliteit Monnikskappen – genezing en bescherming voor diegene die kwaad wil doen
Het adres voor al uw rouwbloem werken.
12
Kruisherenkapel Uden: een unieke historische locatie voor respectvolle, inhoudsvolle en stijlvolle bijeenkomsten.
Kruisherenkapel Uden is een uit 1905 daterende kapel, die tot 2009 toebehoorde aan de Orde der Kruisheren. De Kruisheren zijn in Uden en omgeving
een UNIEKE LOCATIE voor afscheidsvieringen IN STIJL De bijzondere ambiance van de Kruisherenkapel zorgt ervoor dat religieuze en niet-religieuze afscheidsvieringen in stijl kunnen plaatsvinden. Doordat de ruimte in de kapel aangepast kan worden, kunnen
van grote betekenis geweest voor o.a.
wij aan al uw persoonlijke wensen voldoen. Voor grote gezelschappen
het maatschappelijk leven, het onder-
tot ruim 400 zitplaatsen, maar ook voor kleine intieme gezelschappen
wijs en het culturele leven. Verbinding maken tussen mensen, dienstbaarheid en gericht zijn op de samenleving zijn
is de kapel bijzonder geschikt. Er is gelegenheid tot het bezoeken van
de pijlers van het Kruisherengedachte-
de Mariakapel en het houden van een koffietafel. Dit laatste kan zo
goed. Conform de wens van De Kruis-
uitgebreid als u wenst. Er zijn vele cateringfaciliteiten mogelijk.
heren wordt, middels de hedendaagse bestemming van de kapel, hun gedach-
Bijvoorbeeld met luxe hapjes, met koffie en een borrel. De koffietafel kan
tegoed doorgegeven naar de toekomst.
plaatsvinden in de kapel, bijvoorbeeld rondom de overledene, maar kan ook
Voor het organiseren van waardevolle momenten en activiteiten, die in het
gehouden worden in de Tuinkamer. Ook kan er gebruikgemaakt worden
teken staan van ontmoeting, ontwikke-
van audiovisuele faciliteiten. In de Kruisherenkapel vindt u alles wat
ling en ontplooiing, bent u in de Kruisherenkapel aan het juiste adres.
nodig is om een afscheidsviering persoonlijk en onvergetelijk te maken.
WWW.KRUISHERENKAPEL.NL
RESPECTVOL, INHOUDSVOL EN STIJLVOL...