İhh İnsani Yardım Bülteni - 38

Page 1


ĈHH Ĉnsani Yard×m Vakf× Bültenidir Say×: 38 Temmuz - AĊustos - Eylül 2009

Ĉnsan Hak ve Hürriyetleri Ĉnsani Yard×m Vakf× ad×na sahibi F. Bülent YILDIRIM Genel Yay×n Yönetmeni Ali Ensar KILIÇOćLU Editör Amine ERTÜRK Yay×n Kurulu Ahmet Emin DAć F. Zehra BAYRAK H. Zehra ÖZTÜRK Murat YILMAZ Osman ATALAY Zeliha SAćLAM Musahhih Ümmühan ÖZKAN Tasar×m ARTWORKS Bas×m Kelebek Matbaac×l×k Tel: (212) 771 54 54 Adres Büyük Karaman Caddesi Taylasan Sokak No: 3 Fatih / ĈSTANBUL Tel: (212) 631 21 21 Faks: (212) 621 70 51 info@ihh.org.tr

1992 y×l×ndan günümüze dünyan×n farkl× bölgelerinde savaċ, iċgal ve doĊal afetler nedeniyle zor durumda kalan insanlara destek olan ĈHH Ĉnsani Yard×m Vakf×, bir süredir Ĉnsani Yard×m bülteni arac×l×Ċ× ile çal×ċmalar×n× sizlerle paylaċ×yor. Bu say×dan itibaren yeni bir tasar×m ve içerikle yay×nlanacak olan dergimiz yine ĈHH’n×n dünyan×n 120 ülke ve bölgesindeki çal×ċmalar×n×, gözlem ve tespitlerini sizlere aktaracak. Ĉnsani Yard×m’×n bu say×s×nda, temel çal×ċma alanlar×m×zdan biri olan açl×k ve yoksulluĊu ele al×yor; sorunun kökenlerini, dünya açl×k ve yoksulluk haritas×n× ve vakf×m×z×n açl×kla mücadele için yapt×Ċ× çal×ċmalar× sizlerle paylaċ×yoruz. DiĊer yandan, insani dramlar×n s×kl×kla yaċand×Ċ× Pakistan yeni bir mülteci krizine sahne oluyor. May×s ay× itibar×yla çat×ċmalar×n yoĊun olarak yaċand×Ċ× kuzeyden daha emniyetli güney bölgelere göç etmeye baċlayan mültecilerin say×s× her geçen gün art×yor. Pakistan hükümetinin mültecilerin ihtiyaçlar×na cevap vermekte yetersiz kalmas× insani yard×m kuruluċlar×n×n bölgedeki faaliyetlerini elzem k×l×yor. Ayr×nt×l× olarak ele ald×Ċ×m×z Pakistan dosyam×zda mültecilere yönelik gerçekleċtirdiĊimiz faaliyetleri bulabilirsiniz. Su kuyusu, yetim ve katarakt kampanyalar×m×z baĊ×ċç×lar×m×z×n katk×lar×yla h×zla büyürken, kronik sorunlara günlük ve geçici çözümler bularak derman olunamayacaĊ×n×n idrakinde olan ĈHH, uzun vadede kal×c× çözümler elde edecek projelere aĊ×rl×k veriyor. Tüm Ĉslam dünyas×n×n hasretle Ramazan bereketini beklediĊi ċu günlerde ĈHH Ĉnsani Yard×m Vakf× da tüm h×z×yla haz×rl×klar×n× sürdürüyor. “Ĉyilik her kap×y× açar!” slogan×yla Türkiye’de 54 ċehirde ve dünyada 54 ülke ve bölgede yüz binlerce ihtiyaç sahibine ulaċacaĊ×z. ĈyiliĊi yaymada arac× olman×n sorumluluĊunun bilinci ve heyecan×yla bu Ramazan ay×nda da yollarda olacaĊ×z. 2009 y×l× Ramazan program×m×z× bültenimizle birlikte verilen Ramazan ekinden okuyabilirsiniz. ĈyiliĊe her daim ortak olmak dileĊiyle…

EDĈTÖRDEN

ĈNSANĈ YARDIM

DeĊerli okuyucumuz,


Gazze’deki yard×m çal×ċmalar×m×z devam ediyor

Perdeler bir bir kalk×yor

12

4

20

18

DOSYA Pakistan’da yüz binlerce mülteci yollarda...

Mescid-i Aksa Sempozyumu

Okul ve cami aç×l×ċlar× umutlar× art×rd×

28

22

Su kuyular× Afrika’ya rahmet ve bereket götürüyor

FAALĈYETLER - ĈHH Pakistan’da Swatl× mültecilerin yan×nda (14) / ĈHH’n×n yard×m eli Ĉtalya’da (16) / Somali’de yeni bir mescit (17) / Pakistan’×n yetimleri ĈHH’n×n kolejinde okuyacak (24) / Yetimler ĈHH’da bir araya geldi (25) / K×rg×zistan’da sünnet organizasyonu ve giysi yard×m× (25) / Lübnan’da mültecilere yard×m (26) / Kamplardaki Filistinli mülteciler için 20 t×rl×k yard×m yap×ld× (26) / Filistin’in daimi kurtuluċuna doĊru (27) / Mültecilik Sempozyumu kitaplaċt× (27) / EĊitim faaliyetleri (30) / ĈHH, ĈKÖ Üyesi Ülkeler Ĉnsani Yard×m Kuruluċlar× II. Toplant×s×’na kat×ld× (31) / Mülteciler piknikte buluċtu (31) / Humanitarian Forum


ARAĉTIRMA: Açl×k, yoksulluk ve sosyal adaletsizlik

40

34

AĊr×’da 133 yetimin sünneti yap×ld×

Yetim Irak...

BAĉKA HAYATLAR Milyonlarca yetimden sadece biri; Abdulmacid

62

68

56

Yeni okulumuz ve mescitlerimizle Gine’deyiz

65

KÜLTÜR Ekvator çizgisinde bir Ramazan

Ĉstanbul’da topland× (31) / Mültecilere yard×m (32) / 445 öĊrenciye burs (32) / 4760 Kur’an-× Kerim daĊ×t×ld× (33) / G×da yard×m× (33) / 4 K×z Kur’an Kursuna g×da yard×m× (35) / Otistik Çocuklar EĊitim Merkezi’nin modernizasyonuna yard×m (35) / Gönlü hay×r ile atanlar (36) / HAYAT BULMAYI BEKLEYEN PROJELER (38) / ARAĉTIRMA: Açl×k, yoksulluk ve sosyal adaletsizlik - Küresel düzenin açl×Ċ× (40) / Ĉsraf ekonomisi ve açl×k aras×nda insanl×k (44) / Fakirlik de düċmand×r (49) / Açl×Ċ×n çözümü: Sosyal adalet (52) / GÖZLEM Kardeċ ülke K×rg×zistan’day×z (60) / BASINDA ĈHH - (72)


4

DOSYA

Pakistan’da Yüz Binlerce Mülteci Yollarda, Kamplarda


Pakistan’da Yüz Binlerce Mülteci Yollarda, Kamplarda

DOSYA

5

Pakistan’da Yüz Binlerce Mülteci Yollarda, Kamplarda ĉenol Öztürk

P

akistan; Pencap, Sindh, Belucistan ve NWFP (Pakistan Kuzeybat× S×n×r Eyaleti) olmak üzere dört eyaletten, ayr×ca federal olarak yönetilen Kuzey Kabile Bölgeleri (FATA) ve Keċmir’den oluċmaktad×r. Kendi içindeki yap×sal nedenler, Hindistan’la aras×ndaki problemler, Afganistan’a komċu olmas×n×n yol açt×Ċ× özel stratejik konumu ve sorunlar ile bölgede ve Ĉslam dünyas×nda sahip olduĊu birtak×m üstünlüklerinden dolay× y×llard×r siyasi, ekonomik ve güvenlik konular×yla ilgili iç kar×ċ×kl×klar yaċamaktad×r. Pakistan’daki bu iç kar×ċ×kl×klar Müċerref Hükümeti’nin ard×ndan da devam etmektedir. Müċerref sonras× dönemde beklenenin aksine, Kuzeybat× S×n×r Eyaleti’nde Swat ċehrinin ve Kuzey Kabile Bölgeleri’nde Bajour ċehrinin, yeni hükümet göreve baċlad×Ċ×ndan bu yana devletin

kontrolünden ç×kt×Ċ× ve buralar×n Taliban’×n kontrolünde olduĊu kamu-

oyuna yans×maktayd×. Göz önünde yaċanan bu otorite çat×ċmas× kamuoyu taraf×ndan aç×kça görülmemekle birlikte politik ve stratejik analistlerin argümanlar× aras×nda yer alan birçok farkl× etkenin bir sonucu olarak bugün Pakistan’×n kuzey ve kuzeybat× bölgeleri ciddi bir iç çat×ċmaya ve insani trajediye tan×kl×k etmektedir. Milyonlarca sivilin hayat×n× olumsuz etkilemeye devam eden bu ċiddetli çat×ċmalar asl×nda 2-3 y×ld×r devam etmekte olan bir sürecin uzant×s×d×r. Kuzeybat× bölgelerindeki çat×ċmalar ilk olarak 2007 Temmuz ay×nda baċlad×. O tarihten bu yana Pakistan ordusu ve iliċkili olduĊu paramiliter kuvvetler, silahl× militanlarla savaċ hâlinde. May×s 2008’de geçici bir ateċkesle bölgeye görece sükûnet hâkim oldu ancak çat×ċmalar aĊustos ay×nda yeniden baċlad×. Bajour ċehrinde baċlayan çat×ċmalar, bu y×l içinde Kuzeybat× S×n×r Eyaleti’nin büyük bir k×sm×na yay×larak beklenmedik bir seviyede insani kriz doĊuracak bir hâl ald×.


6

DOSYA

2009 y×l× ĉubat ay×n×n ortas×nda Kuzeybat× S×n×r Eyaleti yönetimi, Swat ve Bajour’da Taliban ile bar×ċ anlaċmas× yapm×ċt×. Fakat Federal Hükümet anlaċ×lmaz bir ċekilde anlaċman×n yürürlüĊe girmesini er-

Pakistan’da Yüz Binlerce Mülteci Yollarda, Kamplarda

Federal hükümetin siyasi kar×ċ×kl×klar×n ard×ndan Kuzeybat× S×n×r ve Belucistan eyaletlerinde emniyet birimlerine ayr×lan bütçeyi iptal etmesinin ard×ndan eyalet polis birimleri, suç ve isyanlar× kontrol alt×na alma giriċi-

metle Taliban güçleri aras×nda bu y×l may×s baċ×nda imzalanan anlaċmaya raĊmen Taliban’×n hükümetin bildirisini reddetmesi ve yine SoÀ Muhammed’in Pakistan anayasas×n×n ve bütün mahkemelerinin Ĉslam d×ċ× olduĊunu aç×klamas×n×n ard×ndan daha da kötüye gitmeye baċlad×. Pakistan or dusu taraf×ndan Kuzeybat× S×n×r Eyaleti’nde

teledi. Sonuçta, Swat’ta bar×ċ ortam× yeniden tehlikeye girerken Taliban ve ordu güçleri aras×nda çat×ċmalar tekrar baċlad×. Belucistan’da üç siyasi liderin öldürülmesiyle bölgede gerginlikler daha da artt×. Son zamanlarda ayaklanmalar×n yaċand×Ċ×, marketlerin kapat×ld×Ċ× tüm Belucistan eyaletinde tam bir keċmekeċin hâkim olduĊu bölgeden gelen haberler aras×nda. Ĉslamabad ve Lahor’da art arda meydana gelen bombalama eylemleri de Kuzeybat× S×n×r Eyaleti ve Belucistan bölgelerindeki kaotik durumu ülkenin tamam×na yayma amac× taċ×yor.

minde bulunmuyor. Ekonominin de gittikçe bozulduĊu bölgede IMF’den oldukça kötü koċullarda aĊ×r krediler al×n×yor ve temel g×da maddelerinde k×tl×k yaċand×Ċ× ve Àyatlar×n baz× bölgelerde %300 oran×nda artt×Ċ× görülüyor. Tüm bu geliċmelerle birlikte siyasi analistlerin ortak kanaati, ülkedeki eyaletlerde anarċi ve terör ortam× yarat×larak merkezî otorite sars×lmak isteniyor. Oluċacak bu kaos ortam×n×n ard×ndan da ABD’nin Pakistan’a girmeye çal×ċacaĊ× yönünde tahminlerde bulunuluyor. Swat Vadisi’ndeki durum, hükü-

Swat Vadisi’nde may×s ay×n×n ilk günlerinde baċlat×lan askerî operasyon eyaletin birçok bölgesini kapsayacak ċekilde devam ediyor. Çat×ċmalar sebebiyle sivil halk×n yaċad×Ċ× maĊduriyetin boyutlar× ise her geçen gün daha da büyüyor. Askerî operasyon sebebiyle evlerini terk etmek zorunda kalan insanlar×n say×s× 4 milyona yaklaċm×ċ durumda. Ĉnsanlar×n birçoĊu evlerini terk ederek diĊer ċehirlerdeki yak×nlar×n×n yan×na s×Ċ×nm×ċ. Çat×ċma bölgesine yak×n ċehirlerde yaċayan halk, evlerini mültecilere açm×ċ olmas×na raĊmen kalacak yer bulamayan 650 bin mülteci Pakistan devleti taraf×ndan kurulan çad×r kentlere yerleċtirildi. Çad×r kentlere s×Ċ×nan mültecilerin birçok temel ihtiyac× ise karċ×lanam×yor. Ayr×ca yak×nlar×na ait evlere s×Ċ×nan yaklaċ×k 3,2 milyon mültecinin de ihtiyaçlar×n× hangi ölçüde karċ×layabildikleri meçhul. Mülteci kamplar×n×n s×n×rl× imkânlar× nedeniyle yaċanan problemler her geçen gün art×yor. Son haftalarda kamplarda ciddi saĊl×k problemleri baċ göstermiċ durumda. Kamplardaki temizlik sorunu sebebiyle


Pakistan’da Yüz Binlerce Mülteci Yollarda, Kamplarda

başladığı, kirli sular nedeniyle ishal salgınlarının görüldüğü bildiriliyor. Toprak arazinin etkisiyle tozlanan ve kirlenen gıdalar birçok mültecinin solunum yolu enfeksiyonuna yakalanmasına yol açıyor. Binlerce mültecinin kaldığı kamplarda kanalizasyon altyapısının olmayışı da birçok hastalığa sebep olan etkenlerin başında geliyor. Kamp şartlarında gerçekleşen doğumlarda dört bebeğin

DOSYA

bölgede yaşayan çok sayıda insanın gelecek yıl geçimleri için gerekli olan gelirden mahrum kalması anlamına geliyor. Bu da bölgedeki insani krizin operasyon sonrası da devam etmesine Kuzeybatı Sınır Eyaleti

'LU

Federal Kabile Bölgeleri

%DMDXU

Kuzey Toprakları

6ZDW

Cammu-Keşmir

Pakistan ordusunun Swat Vadisi’ne yönelik operasyonlarının ardından Afganistan’a sınır olan Güney Veziristan bölgesine yönelmesi endişeleri arttırıyor. Bu bölgeye düzenlenecek muhtemel operasyonlar sonrasında 500 bin kişinin daha mülteci olarak yollara düşeceği tahmin ediliyor. -----------------------------------

0DUGDQ 6ZDEL

/DKRU

9H]LULVWDQ

7

Pencap

Mültecilerin sığındığı resmî 20 kamp dışında derme çatma kulübelerden müteşekkil 2000 yerleşim yeri daha bulunuyor. -----------------------------------

4XHWWD

3$.¾67$1 Belucistan

Bölgede içme suyu, temizlik, elektrik ve kanalizasyon altyapısı açısından büyük bir kriz yaşanıyor. -----------------------------------

Sindh

.DUDÁL

doğum esnasında hayatını kaybettiği gelen haberler arasında. Daha önce de iki çocuğun açlık sebebiyle hayatını kaybettiği bildirilmişti. Bu ölümlerin dışında bazı yetişkinlerin de çeşitli sebeplerle kamplarda hayatını kaybettiği biliniyor. Öte yandan Swat Vadisi’nde ekinlerin hasat mevsimi gelmiş durumda. Tek geçim kaynakları olan ekinlerinin hasadını yapmak isteyen mülteciler evlerine dönmek istese de çatışmaların devam etmesi ve ordu birliklerinin engellemeleri nedeniyle kamplardan ayrılamıyor. Swat Vadisi’nde hasat yapılamaması,

yol açacak son derece ciddi bir durum. Hükümet bu durum karşısında insanların endişelerini gidermek amacıyla bütün ailelere maddi yardım yapılacağı sözünü verdi. Ayrıca evlerine dönenlere iki aylık gıda yardımı yapılacağı da açıklandı. Swat Vadisi’nin merkezi olan Mingora şehrindeki yerleşim birimlerinin çatışmalar sebebiyle yerle bir olduğu da düşünülecek olursa bölge insanının uzun vadede birçok problemle karşı karşıya kalacağı açık. Her ne kadar Swat Vadisi’nin merkezi olan Mingora, ordunun kontrolüne geçse ve askerî operasyonun yakın bir zamanda durdurulacağı açıklaması

Bölgeyi ziyaret eden Birleşmiş Milletler ekiplerinin raporlarına göre çatışma bölgelerinde bulunan mayınlı alanlar ve diğer patlamamış bombalar hareket hâlindeki mülteci gruplar açısından büyük risk oluşturuyor. ----------------------------------Hastaneler ve kliniklerin pek çoğu az sayıda personel ve ilaçların tükenmesi sebebiyle işlevini kaybetmiş durumda. Okullar ve üniversiteler eğitim veremiyor. Halkın günlük ihtiyaçlarını karşılayabileceği alışveriş alanları kapalı durumda. Çiftçiler hasat döneminin ortasında buğday, tütün ve mısır tarlalarını arkalarında bırakmak zorunda kaldılar.


8

DOSYA

Her ne kadar Swat Vadisi’nin merkezi olan Mingora, ordunun kontrolüne geçse ve askerî operasyonun yak×n bir zamanda durdurulacaĊ× aç×klamas× yap×lsa da, çat×ċmalar Swat Swat’taki mülteci ak×n×, 1994’te Ruanda soyk×r×m× esnas×nda yaċanan mülteci ak×n×ndan bu yana en dramatik mülteci krizi olarak görülüyor. ----------------------------------Birleċmiċ Milletler’e göre Swat Vadisi’nden göç etmek zorunda kalan yaklaċ×k 130 bin mülteci Mardan ve Swabi bölgelerinde her geçen gün artan ve kavuran s×caklarda hiç bir havaland×rma sisteminin bulunmad×Ċ× kamplarda kal×yorlar. Yaklaċ×k 4 milyon mültecinin geri kalan× ise akrabalar×n×n ve daha önceden tan×mad×klar× yabanc× ailelerin evlerine s×Ċ×nm×ċ durumda. Mültecileri aĊ×rlayan kimi evlerde iki-üç odada 85-90 kiċinin kald×Ċ× gelen haberler aras×nda. ----------------------------------Temmuz ay×nda baċlayan Muson yaĊmurlar× ile kamplarda ve mültecilerin s×Ċ×nd×Ċ× evlerde s×tma, ishal ve kirli su tüketiminden kaynaklanan hastal×klar×n artmas×ndan endiċe ediliyor. ----------------------------------Pakistan hükümeti, temmuz ay× itibar×yla mültecileri evlerine geri dönmeleri için teċvik ederken mülteciler, güvenliĊin saĊlanamad×Ċ× bölgelerdeki evlerine dönmeyip kamplarda yaċamay× tercih ediyorlar.

Pakistan’da Yüz Binlerce Mülteci Yollarda, Kamplarda

Vadisi’nin diĊer yerleċim birimleri olan Hodigram, ĉemuzey, Landake, Çakdara, Tana, Picuar ve Bacaar bölgelerinde mevzilenen Taliban güçlerine karċ× devam ediyor. Ordu yetkilileri operasyonun yak×n zamanda biteceĊi sinyalini vermekle birlikte bölgede yaċanan çat×ċmalarda Taliban güçlerinin uygulad×klar× gerilla taktikleri sebebiyle çat×ċmalar×n daha uzun süre devam edeceĊi düċünülüyor. Ayr×ca, Taliban güçlerinin sivil halk×n aras×na rahatl×kla kar×ċabiliyor olmalar× ve ordunun operasyonlar boyunca bilinen 21 Taliban liderinden hiçbirini ele geçirememiċ olmas× da çat×ċmalar×n k×sa sürede sona ermeyeceĊine iċaret ediyor. Bir yandan Swat bölgesindeki çat×ċmalar×n bitmesi gündeme gelirken bir yandan da hükümetin Veziristan’daki operasyonlar×n×n devam ettirileceĊi duyuruldu. Ve hemen akabinde Pakistan ordusu güney Veziristan’da bombard×mana baċlad×. Bugün güney Veziristan’da baċlat×lan operasyonla yeni bir mülteci dalgas×ndan endiċe edilmekte. Swat bölgesindeki çat×ċmalar×n duracaĊ× varsay×lsa bile, mevcut 4 milyon mültecinin geri dönmesinin alt× ay gibi uzun bir sürede gerçekleċeceĊi tahmin edilmekte. Veziristan merkezli yeni bir mülteci dalgas× ise ülkeyi tam bir kaosun eċiĊine getirebilir. Yaklaċan Muson mevsiminde yaĊacak ċiddetli yaĊmurlar d×ċar×da kalan yüz binlerce mülteci için yeni s×k×nt×lara yol açacak.

ÝHH Bölgede ĈHH Ĉnsani Yard×m Vakf× bölgede

yaċanan kriz karċ×s×nda faaliyetlerine ara vermeden devam ediyor. Çal×ċmalar×na s×cak yemek daĊ×t×m× ile baċlayan ĈHH, bugüne kadar battaniye, terlik, giysi, ilaç ve kuru g×da yard×mlar×nda bulundu, bu malzemelerin daĊ×t×m× hâlen devam ediyor. Öte yandan Haripur’da 1600 mültecinin kald×Ċ× bir kamp×n yönetimini devlet yetkililerinden devralan ĈHH, bu kamp×n altyap×s×nda baz× düzenlemeler gerçekleċtirdi. Kampta su saĊlanmas× ve s×cak yemek daĊ×t×m×na kadar bir dizi insani yard×m çal×ċmalar× gerçekleċtiren ĈHH, ayr×ca Mardan ċehrinde bulunan ve ülkedeki en kalabal×k mülteci kamp× olan Celala kamp×nda da bir saĊl×k kliniĊi ile çad×r okul kurarak buradaki mültecilere hizmet vermeye baċlad×. Klinikte muayene olan mültecilere ilaç yard×m×nda da bulunan ĈHH, 24 saat haz×r bulundurduĊu ambulans×yla durumu kritik olan mültecileri merkez hastanelere ulaċt×r×yor. Kampta ĈHH taraf×ndan kurulan dikiċ atölyesinde istihdam edilen mültecilerin diktiĊi elbiseler ise yine mültecilere daĊ×t×l×yor. Ayr×ca bak×ma muhtaç yetim ve özürlü çocuklar, dul kad×nlar ve yaċl×lar için de özel bir çad×r kompleksi kurulmuċ durumda. Mardan, Swabi, Charsadda gibi ċehirlerde ve altyap×n×n olmad×Ċ× k×rsal bölgelerde kurulan kamplarda içme ve temizlik için gerekli su ihtiyac×n× karċ×lamak ve kirli suyun neden olduĊu hastal×klar×n önüne geçmek amac×yla 10 adet yüzey su kuyusu aç×larak mültecilerin hizmetine sunuldu.


Pakistan’da Yüz Binlerce Mülteci Yollarda, Kamplarda

Çal×ċmalar×nda her zaman yetim çocuklar× önceleyen ĈHH, bugüne kadar ailesine ya da akrabalar×na ulaċ×lamayan beċ kay×p çocuĊu ve hayatta kalan hiçbir yak×n×n×n bulunmad×Ċ× anlaċ×lan dört çocuĊu koruma alt×na ald×. Pakistan hükümetinin özel izniyle kriz bölgesinde yetim çocuklar×n tespiti için taramalar×na devam eden ĈHH, yak×nlar×n× kaybetmiċ çocuklar×n bir k×sm×n×n eĊitim, saĊl×k ve bar×nma ihtiyaçlar×n× karċ×lamak ve kendi yat×l× okullar×na yerleċtirmek üzere gerekli iċlemlere baċlad×. Mülteciler evlerinin bulunduĊu Swat bölgesinden daha güneyde bulunan kamplarda, al×ċ×k olmad×klar× yükseklikte s×cak hava ile karċ×laċm×ċ durumdalar. 40 dereceye varan hava s×cakl×Ċ× mültecilerin yaċam koċullar×n× oldukça zorlaċt×r×yor.

Pakistan devletinin ihtiyaçlar×n× karċ×lamakta zorland×Ċ× yüzbinlerce mültecinin bir insani felakete sürüklenmemesi için yap×lan yard×mlar×n önemi ise çok büyük. ĈHH ve Ĉslam dünyas×ndan baz× yard×m kuruluċlar× bölgede insani yard×m çal×ċmalar× yapsalar da, yard×ma ihtiyaç duyan kitlenin büyüklüĊü ve yard×m yap×lmas× gereken zaman diliminin oldukça uzun olmas× nedeniyle ċu ana kadar yap×lan yard×mlar varolan dram×n ac×s×n× dindirmekten uzak. Bu yüzden Pakistan devletinin ihtiyaçlar×n× karċ×lamakta zorland×Ċ× yüzbinlerce mültecinin, bir insani felakete sürüklenmemesi için yard×m kuruluċlar× taraf×ndan yap×lan yard×mlar×n daha geniċ kitleleri kapsayacak ċekilde ve uzun soluklu olarak sürdürülmesi gerekmektedir.

DOSYA

9

Londra’da aç×klama yapan dokuz yard×m kuruluċu, eĊer önlem al×nmazsa maddi kaynaklar×n×n yetersiz olmas× sebebiyle bölgeye yapt×klar× yard×m operasyonlar×n× durdurmak zorunda kalacaklar×n× aç×klad×. Bölgedeki mülteci krizi sonras×nda Birleċmiċ Milletler 543 milyon dolarl×k bütçeye gerek duyulduĊunu aç×klam×ċt×. Ancak ċimdiye kadar bu rakam×n yaklaċ×k dörtte biri olan 138 milyon dolarl×k bir bütçe oluċturulabildi. Yard×m kuruluċlar× mülteci kriziyle baċa ç×kma konusunda Pakistan’a yard×m vaad eden ülkelerin sözlerini tutmad×Ċ× konusunda hemÀkir. ----------------------------------4 milyona yak×n insan×n göç ettiĊi bölgelerde insani dram× haÀÁeten ċey ise, mülteci yak×nlar×n×n ve duyarl× ailelerin mültecilere evlerini açmalar× olarak belirtilmekte. Aileler kendileri ihtiyaç sahibi olmalar×na raĊmen mültecileri cömertçe evlerine kabul ediyorlar.



FAALĈYETLER


12

FAALĈYETLER

Acil Yard×m

Gazze

Gazze’de yard×m çal×ċmalar×m×z devam ediyor

Bölgede meslek edindirmeye yönelik çal×ċmalara h×z veren ĈHH, Han Yunus ve Cebaliye’de han×mlara yönelik dikiċ-nak×ċ ve bilgisayar kurslar× açt×. Kurslarda bir y×l içerisinde 1000 öĊrenci yetiċtirilmesi hedeÁeniyor.

Ĉ

HH Gazze’deki yard×m çal×ċmalar×na devam ediyor. Her ay düzenli olarak 1000 aileye g×da yard×m× yapan vakf×m×z, Zehra bölgesindeki Ĉbn-i Zeydun Ĉlkokulu ile Musaddar bölgesindeki Kafr Yasif Ĉlkokulu’nda toplam 600 öĊrenciye çanta ve k×rtasiye malzemesi daĊ×tt×.

Bölgede meslek edindirmeye yönelik çal×ċmalara da h×z veren ĈHH, Han Yunus ve Cebaliye’de han×mla-

ra yönelik dikiċ-nak×ċ ve bilgisayar kurslar× açt×. Kurslarda bir y×l içerisinde 1000 öĊrenci yetiċtirilmesi hedeÁeniyor. ĈHH, topraklar× son derece verimli olan Gazze’de tar×m çal×ċmalar×na da destek veriyor; Aksa Vakf×’n×n tar×m ve hayvanc×l×k alan×ndaki çal×ċmalar×na katk×da bulunmak için bir iċ makinas× sat×n alarak vakfa hediye etti.

ĈHH’n×n Gazze ĉeridi’nde devam etmekte olan çal×ċmalar× ise ċu ċekilde özetlenebilir: Refah’ta bir eĊitim merkezi inċas×, Ĉsrail sald×r×lar×nda zarar gören Teknoloji Üniversitesi’nin tadilat× ve üniversitede teknik laboratuvar kurulmas×, Ĉsrail sald×r×lar×nda yaralanan 30 Filistinlinin M×s×r’da tedavisi, Ĉsrail sald×r×lar×nda zarar gören Gazze Ĉslam Üniversitesi konferans salonunun yeniden inċas×, Tufah bölgesinde


Acil Yard×m

Gazze

Daru’l-Erkam Ĉlkokulu’nun yenilenmesi, ocak ay×ndaki sald×r×larda yerle bir olan Beyt Hanun’da hastane ve yetimhane inċas×, Gazze ċehir merkezinde Sultan Abdulhamit anaokulu ve ilköĊretim okulu inċas×, Gazze merkezde cami ve kültür merkezi inċas×, Refah’ta Ĉsrail sald×r×lar×nda büyük zarar gören Takva Camisi’nin onar×m×, Refah Hayr PolikliniĊi’ne böbrek taċ× k×rma cihaz× temin edilmesi.

Gazze’de Kudüs Günü Gazze’de ĈHH’n×n da katk×lar×yla Kudüs Günü düzenlendi. Kudüs Günü’ne konuċmac× olarak kat×lan Gazze temsilcimiz Mehmet Kaya, ĈHH’n×n Gazze’de yürüttüĊü çal×ċmalar× anlatt×.

ĈHH’n×n kurulduĊu günden bu yana Filistin halk×n×n yan×nda olduĊuna deĊinen Kaya, bundan sonra da hay×rsever Türkiye halk×n×n destekleriyle kardeċ Filistin halk×n×n yan×nda olmaya devam edileceĊini belirtti. Programda söz alan Filistinli yetkililer de Ĉsrail’in ad×m ad×m Mescid-i Aksa’y× y×kma plan×n× anlatt×lar. Mescid-i Aksa’n×n önemine vurgu yapan konuċmac×lar, tüm Müslümanlar×n bir gün özgürce namaz k×lacaklar× bir Aksa özlemi içinde olduklar×na, bunun gerçekleċtirilebilmesi için her Müslüman’×n üzerine düċen görevler olduĊuna dikkat çektiler. Program, Mescid-i Aksa’n×n ve Filistin’in özgürlüĊüne kavuċmas× için yap×lan dua ile sona erdi.

FAALĈYETLER

1313


14

FAALĈYETLER

Acil Yard×m

Pakistan

ĈHH Pakistan’da Swatl× mültecilerin yan×nda

Haripur’da 1600 mültecinin kald×Ċ× bir kamp×n kontrolünü devralan ĈHH, kampta altyap×dan s×cak yemek daĊ×t×m×na kadar tüm acil ihtiyaçlar× karċ×l×yor. ĈHH, bölgede baċ gösteren salg×n hastal×k tehlikesine karċ× da tam teċekküllü iki ambulans ile çad×r kentlerde ve mültecilerin kald×klar× diĊer bölgelerde saĊl×k taramas× yap×yor.


Pakistan

Acil Yard×m

FAALĈYETLER

15

Ĉ

HH Ĉnsani Yard×m Vakf×, Pakistan’× sarsan bu son krizin ard×ndan bölgeye ilk giren yard×m kuruluċlar× aras×nda yer ald×.

Haripur’da 1600 mültecinin kald×Ċ× bir kamp×n kontrolünü devralan ĈHH, kampta altyap×dan s×cak yemek daĊ×t×m×na kadar tüm acil ihtiyaçlar× karċ×l×yor. ĈHH, bölgede baċ gösteren salg×n hastal×k tehlikesine karċ× da tam teċekküllü iki ambulans ile çad×r kentlerde ve mültecilerin kald×klar× diĊer bölgelerde saĊl×k taramas× yap×yor. Zehirli ishal ve uyuz gibi bulaċ×c× hastal×klara yakalanan çocuk ve kad×nlar baċta olmak üzere birçok kiċi saĊl×k taramas×ndan geçirilirken hastalar×n ihtiyaç duyduklar× ilaçlar da ĈHH saĊl×k ekipleri taraf×ndan karċ×lan×yor.

Yine Merdan ċehrinde bulunan ve ülkedeki en kalabal×k mülteci kamp× olan Celala’da bir saĊl×k kliniĊi ile çad×r okul kurularak buradaki mültecilere de hizmet verilmeye baċland×. Kampta bir dikiċ atölyesi kuruldu ve burada mülteciler istihdam ediliyor. Atölyede dikilecek elbiseler ise mültecilere daĊ×t×l×yor. Kampta bak×ma muhtaç yetim ve özürlü çocuklar, dul

kad×nlar ve yaċl×lar için de özel bir çad×r kompleksi kuruluyor. Pakistan hükümetinin özel izniyle kriz bölgesinde yetim çocuklar×n tespiti için çal×ċmalar×na devam eden ĈHH ekipleri, yak×nlar×n× kaybetmiċ çocuklar×n eĊitim, saĊl×k ve bar×nma ihtiyaçlar×n× karċ×lamak ve bir k×sm×n× ĈHH’n×n bölgedeki yat×l× okullar×na yerleċtirmek üzere gerekli iċlemlere baċlad×.


16

FAALĈYETLER

Acil Yard×m

Ĉtalya

ĈHH’n×n yard×m eli Ĉtalya’da Deprem bölgesine giden ĈHH ve WEFA ekipleri, ċehirde kurulan 300 kiċilik çad×r kampta kalan ailelere temel g×da maddeleri, temizlik malzemeleri, bebek mamas×, bebek bezi, oyuncak ve hijyenik sarg× bezinden oluċan yard×m malzemeleri daĊ×tt×.

6

,3 ċiddetindeki depremle sars×lan Ĉtalya’daki depremzedelere Türkiye’den yard×m eli uzat×ld×. ĈHH, L’Aquila ċehrinde meydana gelen depremde zarar gören ailelere Almanya’da faaliyet gösteren partner kuruluċ WEFA ile birlikte acil yard×m ulaċt×rd×.

Deprem bölgesine giden ĈHH ve WEFA ekipleri, ċehirde kurulan 300 kiċilik çad×r kampta kalan ailelere temel g×da maddeleri, temizlik malzemeleri, bebek mamas×, bebek bezi, oyuncak ve hijyenik sarg× bezinden oluċan yard×m malzemeleri daĊ×tt×. Ekipler, yard×m daĊ×t×m×n×n yan× s×ra bölgede ihtiyaç tespiti yaparak Ĉtal-

yan resmî makamlar×, sivil toplum kuruluċlar× ve Bat×l× yard×m kuruluċlar× ile istiċarelerde bulundu. Roma’ya 90 km uzakl×ktaki L’Aquila’da meydana gelen 6,3 ċiddetindeki depremde 300 kiċi hayat×n× kaybederken 28 bin kiċi de evsiz kalm×ċt×.


Cami ve Mescit Aç×l×ċlar×

Kültürel Yard×mlar

FAALĈYETLER

17

Somali’de yeni bir mescit Türkiyeli hay×rseverler ĈHH ile birlikte Afrika’da su kuyusu, cami, okul, poliklinik ve hastane gibi kal×c× yüzlerce sosyal yard×m projesini hayata geçiriyor.

T

ürkiyeli hay×rseverler ĈHH ile birlikte Afrika’da su kuyusu, cami, okul, poliklinik ve hastane gibi kal×c× yüzlerce sosyal yard×m projesini hayata geçiriyor.

Daha önce Afrika’da 20 cami açan ĈHH, son olarak Somali’nin AċaĊ× Shabelle bölgesinin Afgoi kasabas×nda 150 m² alan üzerine yeni bir mescit daha inċa ederek bölge

halk×n×n hizmetine sundu. Hizmete sunulan Hac× Vak×fa ĉerefoĊlu Mescidi’nden bölgedeki 500 ailenin faydalanmas× bekleniyor. Kabile kültürünün yayg×n olduĊu Afrika k×tas×nda cami ve mescitler insanlar× bir araya getirme, kaynaċt×rma ve kardeċlik baĊlar× kurmas× aç×s×ndan büyük öneme sahip. K×ta genelinde misyoner kuruluċlar×n yoĊun faaliyetleri de Müslüman halklar için özellikle k×rsal kesimlerde sosyal merkezlerin kurulmas×n× gerekli k×l×yor.


18

FAALĈYETLER

Kültürel Yard×mlar

Cami ve Mescit Aç×l×ċlar×

Okul ve cami aç×l×ċlar× umutlar× art×rd× Kamerun’un liman ticaret merkezi olan 5 milyon nüfuslu Duala kentinde ĉerefoĊlu Camisi, Okulu ve Osman Gazi Camisi hizmete aç×ld×.


2008 y×l× Ocak ay×nda ĈHH taraf×ndan temelleri at×lan iki cami ve bir okulun aç×l×ċ× gerçekleċtirildi.

Osman Gazi Camisi Kamerun’un liman ticaret merkezi olan 5 milyon nüfuslu Duala kentinin Pekakatorz bölgesinde, Bursa Osman Gazi Belediyesi’nin baĊ×ċlar×yla inċa edilen üç katl× Osman Gazi Camisi ibadete aç×ld×. Caminin aç×l×ċ× yerel yöneticiler, din adamlar× ile ĈHH Genel Baċkan Yard×mc×s× Durmuċ Ayd×n, ĈHH Yönetim Kurulu Üyesi Osman Atalay ve Bursa Ĉnsan Hak ve Hürriyetleri Ĉnsani Yard×m DerneĊi Üyesi Avni Günayd×n taraf×ndan gerçekleċtirildi. 3000 kiċinin faydalanacaĊ× cami bünyesinde aç×lan okuma evi ve su kuyusu da bölge halk×n×n hizmetine sunuldu. Ayr×ca, caminin yan×nda cami derneĊine gelir getiren bir dükkân, cami imam× için bir lojman, abdesthane ve gasilhane de

Kültürel Yard×mlar bulunmaktad×r. Daha önce harabe durumundaki bir mescidin bulunduĊu yerde ċimdi bölge halk×n×n ihtiyac×na büyük ölçüde cevap verecek olan cami ve diĊer hizmet binalar× memnuniyetle karċ×land×.

FAALĈYETLER

19

ĉerefoĊlu Külliyesi Duala kenti Dogbasi ilçesinde, Müslümanlar×n yoĊun olarak yaċad×Ċ× bir bölgede, 2048 m² alan üzerinde inċa edilen ĉerefoĊlu Külliyesi hizmete aç×ld×. Külliye iki katl× bir cami ve yedi s×n×Á× bir ilköĊretim okulundan oluċuyor. Ĉnċa edilen okul ve cami, ilçede Müslümanlar×n kurduĊu tek cami ve okul olarak hizmet verecek. Daha önce caminin yerinde 40 m2lik dermeçatma bir mescit bulunuyordu.

ĉerefoĊlu Camisi

Cami ve Mescit Aç×l×ċlar×

K

amerun 16 milyon nüfuslu bir Bat× Afrika ülkesi. Zengin yer alt× ve yer üstü kaynaklar×na sahip olmas×na raĊmen gelir daĊ×l×m× s×ralamas×nda Afrika’n×n en yoksul ülkeleri aras×nda. Kamerun’da nüfusun %50’si Müslüman; ancak ülkede Müslüman nüfusun ihtiyaçlar×na cevap verebilecek sosyal kurumlar×n say×s× çok yetersiz. ĈHH Ĉnsani Yard×m Vakf×, Kamerun’da Müslüman nüfusun bu yöndeki ihtiyac×n× gidermek için sosyal yard×m çal×ċmalar×na devam ediyor.


20

FAALĈYETLER

SaĊl×k Yard×m×

Katarakt

Perdeler bir bir kalk×yor Ameliyatlar, Afrika’n×n Sahra KuċaĊ×’nda bulunan Nijer, Gana, Benin, Togo ve Çad ülkelerinde tamamlan×rken, Somali, Etiyopya, Sudan’daki operasyonlar sabit ve mobil hastanelerde ĈHH saĊl×k ekipleri taraf×ndan sürdürülüyor.

Ĉ

HH Ĉnsani Yard×m Vakf×, 2007 y×l×nda “Siz görürseniz onlar da görecek!” slogan×yla baċlatt×Ċ× katarakt kampanyas× ile sadece Afrika’da 100 bin kiċinin gözlerini açmay× hedeÁiyor. Afrika’n×n Sahra KuċaĊ×’nda bulunan Nijer, Gana, Benin, Togo ve Çad ülkelerinde tamamlanan operasyonlar Somali, Etiyopya ve Sudan’da sabit ve mobil hastanelerde ĈHH saĊl×k

ekipleri taraf×ndan sürdürülüyor. Proje ile Haziran 2009 itibar×yla 108 bin kiċi göz taramas×ndan geçirilirken yap×lan ameliyatlarla yaklaċ×k 24.603 kiċi de ×ċ×Ċa kavuċturuldu. 2009 y×l× sonuna kadar toplam 40 bin ameliyat hedeÁeniyor. Sudan’×n baċkenti Hartum’da Abdulfad×l Almas Göz Hastanesi’nde aç×lan kal×c× klinikte düzenli olarak operasyonlar yap×l×rken ülkede-

ki farkl× eyaletlerde de baċkente kadar gelecek durumu olmayan yoksul hastalar için 16 göz kamp× ile hizmet veriliyor. Verilen hizmetler karċ×l×Ċ×nda hastalardan hiçbir ücret al×nm×yor. Katarakt kampanyas× çerçevesinde Kuzey Darfur’da da, Ramazan ay×ndan sonra 10 bin katarakt ameliyat× yap×lmas× planlanmakta.


Katarakt

SaĊl×k Yard×m×

FAALĈYETLER

21

11 yaċ×nda hayata yeniden baċlad× DoĊuċtan katarakt hastas× olan Arife Hasan 11 yaċ×nda. ĈHH saĊl×k ekibinin yar×m saat süren ameliyat×yla ×ċ×Ċa kavuċtu ve annesinin yüzünü ilk defa gördü.

A

frika’da her yaċ grubundan toplam 6 milyon katarakt hastas× var. Ancak bunlardan çok az×, yard×m kuruluċlar×n×n katk×s× veya kendi imkânlar× ile tedavi olma ċans×n× yakalayabiliyor. DoĊuċtan katarakt hastas× olan küçük Arife de bu 6 milyon hastadan sadece biri. Ĉki gözü de kataraktl× olan Arife, hayat× boyunca ne annesini görmüċ ne de babas×n×. Hiç okula gidememiċ. Hayata dair her ċeyi dokunarak, duyarak ve hissederek öĊrenmiċ. Annesinin elini s×ms×k× tutarak saĊl×k kamp×na gelen Arife Hasan’×n ameliyat×n×n ard×ndan doktoru ċunlar× söylüyor: “Hastanenin kurulduĊu kampa

çok uzak bir bölgede yaċayan Arife annesiyle birlikte geldi. Kamp doktorlar×n×n ilk kontrolü sonucu Arife’nin ameliyatla görme imkân× olduĊu tespit edildi ve çok baċar×l× iki operasyon ile Arife’nin gözleri ameliyat edildi. Ameliyattan bir gün sonra Arife’nin göz sarg×lar× aç×l×rken

herkeste tedirgin bir bekleyiċ vard×. Sarg×lar ç×kar×ld×, gözleri dikkatle temizlendi. Arife kirpiklerini hareket ettirmeye baċlad× ve etraf×na ċaċk×nl×k içinde bak×nd×. Hayat×nda ilk kez sadece seslerini duyduĊu insanlar× karċ×s×nda gören k×z×n tedirgin bak×ċlar× karċ×s×nda tüm ekip sevinç içindeydik. Hepimiz Arife’nin hayat×n×n yeniden baċlad×Ċ×n× hissedebiliyorduk.” Arife gibi daha yüzlerce Afrikal× çocuk ×ċ×Ċa kavuċmay× bekliyor. 100 TL’lik bir baĊ×ċla siz de katarakt hastas× bir Afrikal×n×n gözlerinin aç×lmas×na vesile olabilirsiniz. Ayr×nt×l× bilgiye www.afrikagorecek.com adresinden ulaċabilirsiniz.


22

FAALĈYETLER

Sosyal Yard×mlar

Su Kuyular×

Su kuyular× Afrika’ya rahmet ve bereket götürüyor Su kuyular× bir yandan susuzluĊa çare olurken bir yandan da kabileler aras×nda yaċanan gerginliklerin azalmas×nda rol oynuyor.

Y

az aylar×yla birlikte susuzlukla kavrulan Afrika’da ĈHH’n×n su kuyusu açma çal×ċmalar× devam ediyor. Haziran ay× itibar×yla Etiyopya’da 10, Çad’da 14, Somali’de 5 ve Burkina Faso’da 1 yeni su kuyusu aç×ld×. Faaliyete geçen son su kuyular× ile birlikte ĈHH’n×n Afrika genelinde açt×Ċ× kuyular×n say×s× 428’i buldu.

Etiyopya Etiyopya’n×n Kofale bölgesinin Kerreyu GoÀngira, Feqa, Fallicha, Can×h-Koroso, Mamo-Mohjorota, Mukalemmami, Kofaleborana, Mokke, Grado ve Kofaleta’a köylerinde aç×lan su kuyular×ndan toplam 17 bin kiċinin istifade et-

mesi bekleniyor. Aç×lan kuyulara baĊ×ċç×lar×n isimleri verildi: Musa Kaz× Koca, Muammer Düdükçü ve Ailesi, Nuran Sözduyar, Ankara Ĉnsani Yard×m DerneĊi, Ali Sözduyar, Hamdiye UĊur Akatürk, Ĉsa Ulusu, Fatma Ulusu, Kas×m Gözbaċ×, Kayseri ĈHH 1 ve 2 su kuyular×. Böylelikle ĈHH’n×n Etiyopya’da açt×Ċ× toplam su kuyusu say×s× 88 oldu.


Sosyal Yard×mlar

Su Kuyular×

FAALĈYETLER

23

Çad ĈHH’n×n Afrika’da yoĊun olarak su kuyular× açt×Ċ× Çad’da da Türkiyeli yard×mseverlerin desteĊi ile 31 su kuyusuna ilaveten 14 yeni su kuyusu aç×ld×. AdjireÀ, Naala, Loubana Goutounfoula×, Koundoul II, Koulkoulai Daraba, Fadje ve Fadje Hileterbechire, Kintchemi, Marm×n×, Daima, Hilelele Abakar Falalati ve Bogoyo köylerinde aç×lan ve 7 bin ailenin faydalanacaĊ× temiz içme suyu kuyular×na ċu isimler verildi: Bedriye ve Mustafa Aktürk, Fatma ÇaĊlar ve Bereket Kad×n Grubu su kuyular×, Ankara ĈHH Gönüllüleri, Hac× Mehmet Vural, Sevim Seyhan, Ahmet Hanse Gürses su kuyular×, Eti Maden Ĉċletmeleri Genel MüdürlüĊü Çal×ċanlar×, Hacar, Abdülkadir ve Fatma Kozal, Selam 1, Selam 2 ve Selam 3 su kuyular×.

Somali Somali’de 5 yeni su kuyusu açan ĈHH, temiz içme suyuna eriċimin çok k×s×tl× olduĊu AċaĊ× ve Orta Shabelle bölgelerinde binlerce insan× temiz suya kavuċturdu. Bölgede aç×lan kuyular: EÁani Grubu su kuyusu, Hüsnüċah Iċ×kla su kuyusu, Mahmut

UstaosmanoĊlu su kuyusu, Osmanl× S×dd×klar× su kuyusu ve Selam 9 su kuyusu.

Burkina Faso Burkino Faso’nun Yuluti köyünde de Selam 8 ad×yla bir su kuyusu aç×ld×.


24

FAALĈYETLER

Sosyal Yard×mlar

Yetim

Pakistan’×n yetimleri ĈHH’n×n kolejinde okuyacak T emeli iki y×l önce ĈHH taraf×ndan at×lan Hubeyb Koleji düzenlenen bir törenle hizmete aç×ld×. Pakistan’da Azad Keċmir’in baċkenti Muzafferabad’a 8 km uzaktaki Rara bölgesinde 20 bin m² arazi üzerine kurulan ve 5 bin m² kapal× alan× bulunan eĊitim kompleksinde bilgisayar, kimya ve Àzik labaratuvarlar×, sosyal tesisler, spor alanlar× ve kütüphane bulunuyor. Kompleks bünyesinde anaokulundan liseye kadar tüm yaċ gruplar×na eĊitim veriliyor.

Yetimlere hizmet veren bir de yurdun bulunduĊu okul toplam 800 öĊrenci

kapasiteli. ĉu an 450 öĊrencinin eĊitim gördüĊü okulda 100’ü yetim 120 çocuĊun tüm masraÁar× da ĈHH taraf×ndan karċ×lan×yor.

verdi. Yetim sponsorluĊuna gösterilen yoĊun ilgi sonucunda proje kapsam× Arakan, Moro, Bangladeċ ve Arnavutluk’taki yetimleri de içine alacak ċekilde geniċletildi.

Yetimlerimiz sahipsiz deĊil ĈHH’n×n öncelik verdiĊi çal×ċmalar×nda “yetim” projesi hay×rseverlerden büyük destek görüyor. Ocak ay×ndaki savaċ×n ard×ndan Gazze’ye yönelik yetim çal×ċmalar×n× yoĊunlaċt×ran vakf×m×z, geçtiĊimiz günlerde Gazze’de düzenlediĊi bir organizasyonla Türkiye halk×n×n sponsor olduĊu yetimlerden 1000’ine kefaletlerini

ĈHH ekipleri geçtiĊimiz üç ay içerisinde Moro ve Bangladeċ’teki yetimhaneleri ziyaret ederek denetlemelerde bulundu. ĈHH, Irak’tan da yeni 50 yetimin bak×m×n× üstlendi. Irak’ta bölgenin ileri gelenlerinin kat×l×m×yla gerçekleċtirilen yetim buluċmas×nda da haz×r bulunan ĈHH, yürütülen yetim faaliyetleri hakk×nda deneyimlerini diĊer STK temsilcileriyle paylaċt×.


Yetim

Sosyal Yard×mlar

FAALĈYETLER

25

Yetimler ĈHH’da bir araya geldi

Ĉ

HH Ĉnsani Yard×m Vakf×’n×n Ĉstanbul’da bak×mlar×n× üstlendiĊi 49 yetim, aileleriyle birlikte ĈHH genel merkezinde düzenlenen kahvalt×da bir araya geldi. EtkinliĊe ĈHH

Genel Baċkan Yard×mc×s× Durmuċ Ayd×n ve ĈHH Yetim Birimi çal×ċanlar× da kat×ld×. Durmuċ Ayd×n misaÀrlere vakf×n yetim çal×ċmalar×n× anlatt× ve ĈHH’n×n yetim çal×ċmas×

yapt×Ċ× ülkelerden örnekler verdi. Gördükleri ilgiden oldukça mutlu olduklar× gözlenen yetimler ve aileleri de memnuniyetlerini dile getirdiler.

K×rg×zistan’da sünnet organizasyonu ve giysi yard×m× Iss×k Göl eyaletine baĊl× Bal×kç× ċehrinde ise 100’ün üzerinde çocuk sünnet ettirildi

K

×rg×zistan’×n Araċan ċehrinde 62’si yetim toplam 100 öĊrenciye giysi yard×m× yap×ld×. Iss×k Göl eyaletine baĊl× Bal×kç× ċehrinde ise 100’ün üzerinde çocuk sünnet ettirildi, sünnetin Ĉslam’daki yeri ve önemine deĊinilen konuċmalar yap×ld×.


26

FAALĈYETLER

Sosyal Yard×mlar

Mülteciler

Lübnan’da mültecilere yard×m

Ĉ

HH ekipleri nisan ay×nda Lübnan’daki Nehrul Barid mülteci kamp×nda yaċayan 5200 aileye g×da ve diĊer temel ihtiyaç madde-

lerinden oluċan kumanya paketleri daĊ×t×m× yapt×. 35 bin Filistinli mültecinin yaċad×Ċ× kamp, 2007 y×l×nda Lübnan ordusu taraf×ndan yerle bir

edilmiċti. Son yap×lan yard×m daĊ×t×m×yla bu kamptaki mültecilere yap×lan toplam yard×m miktar× 1 milyon dolar× buldu.

Kamplardaki Filistinli mülteciler için 20 t×rl×k yard×m yap×ld×

Ĉ

HH, Suriye’de Filistinli mültecilerin yaċad×Ċ× kamplara g×da, giysi ve saĊl×k malzemesi taċ×yan 20 t×r yard×m gönderdi. Yard×mlar Tenf, Hol, el-Haseki ve Velit kamplar×ndaki mültecilere daĊ×t×lacak. Yard×m malzemeleri aras×nda kuru bakliyat, konserve, salça, süt tozu, un, bisküvi, çocuk bezi, ayakkab× ve tekstil (giysi) malzemeleri gibi temel ihtiyaç kalemleri bulunuyor. Yard×mlar×n mülteci ailelerin ihtiyaçlar×n× biraz olsun gidermesi bekleniyor. Ayr×ca, Suriye’de 24 Temmuz’da düĊünü

yap×lacak olan 320 Filistinli çift için Kayseri’den Ĉstikbal Mobilya taraf×ndan gönderilen üç t×r dolusu ev eċyas× (mobilya) da bölgeye ulaċt×r×ld×. DiĊer OrtadoĊu ülkelerinde olduĊu gibi, Filistinliler Suriye’de de üç kuċakt×r mülteci kamplar×nda yaċamakta. Suriye’deki 10 kampta 413.827 kay×tl× Filistinli mülteci bulunuyor. Bunlar×n 120.865’i kamplarda çad×r hayat× sürdürüyor. Bugün tüm dünyada yaklaċ×k 5 milyon Filistinli mülteci var.


Bilinçlendirme

FAALĈYETLER

27

Filistin’in daimi kurtuluċuna doĊru

Ĉ

slam ülkelerinden çeċitli sivil toplum kuruluċlar×n×n giriċimiyle düzenlenen Filistin Sivil Dayan×ċma Konferans× 22-23 May×s tarihleri aras×nda Ĉstanbul’da düzenlendi. Dünya Müslüman Âlimler BirliĊi, Ulusal Arap Konferans× Örgütü, Dünya Müslüman Parlamenterler Forumu, Uluslararas× Kudüs Müessesesi, Filistin Ĉçin ĈċbirliĊi Cemiyeti gibi uluslararas×

kuruluċlar ve Türkiye’den ĈHH Ĉnsani Yard×m Vakf×, Medeniyet DerneĊi ve Filistin Dayan×ċma DerneĊi (FĈDDER) taraf×ndan düzenlenen Filistin Sivil Dayan×ċma Konferans×’na dünyan×n farkl× ülkelerinden geniċ kat×l×m oldu. Aralar×nda ĉeyh Raid Salah, ĉeyh Yusuf el-Kardavi, Prof. Dr. Mattias Gardell, Sudan eski Cumhurbaċkan× Abdurrahman Suvar er-Zeheb, dü-

ċünür Fehmi Huveydi, Kudüs TV’den Gassan bin Ciddu, Av. Tom Nelson, Dr. Muhammed Adluni gibi isimlerin de bulunduĊu âlimler, aktivistler, düċünürler, hukukçular, sivil toplum kuruluċu temsilcileri, sosyologlar ve tarihçiler, Filistin davas×n×n geleceĊini ve “daimi kurtuluċu”nu konuċtu ve Filistin’in kurtuluċu için birlik çaĊr×s× yapt×.

Mültecilik Sempozyumu kitaplaċt×

Ĉ

HH Ĉnsani Yard×m Vakf×, kurulduĊu günden bu yana faaliyetlerinin önemli bir bölümünü mültecilere yönelik gerçekleċtiriyor. Bosna savaċ×ndan bu yana elini uzatabildiĊi savaċ ve afet coĊrafyalar×nda yaċanan mülteci sorunu

ile ilgilenirken Türkiye’de de mültecilere yönelik insani yard×m çal×ċmalar×nda bulunuyor. Mültecilerin günlük temel ihtiyaçlar×n×n karċ×lanmas×n×n yan× s×ra, karċ× karċ×ya kald×klar× diĊer sorunlar× da gündeme getirmek amac×yla ĈHH, 14 Haziran 2008 tarihinde “Mültecilik: Sorunlar, Tan×kl×klar ve Çözüm Önerileri” baċl×kl× bir sempozyum düzenledi. Bu y×l dünya mülteciler gününde de mülteciler için bir piknik düzenleyen ĈHH, yay×na haz×rlad×Ċ× kitab× kamu-

oyuna takdim etti. Kitap mülteciliĊin kavramsal tan×m×, tarihçesi ve dünyadaki yans×malar×n×n tart×ċ×ld×Ċ× sempozyum tebliĊlerine ek olarak Asya, Afrika, OrtadoĊu ve Kafkasya bölgelerinde mültecilerin karċ× karċ×ya kald×Ċ× sorunlara deĊinen yeni makaleler ve ĈHH’n×n faaliyetlerine yer veren ek bilgilerle zenginleċtirildi. “Mültecilik: Sorunlar, Tan×kl×klar ve Çözüm Önerileri” kitab×m×z× ĈHH Ĉnsani Yard×m Vakf×’ndan temin edebilirsiniz.


28

FAALĈYETLER

Bilinçlendirme

Mescid-i Aksa Sempozyumu Ö zelde Ĉslam âleminin genelde de tüm insanl×Ċ×n ortak miras× olan Mescid-i Aksa’ya yönelik tehditler, ĈHH Ĉnsani Yard×m Vakf×’n×n da kurucular× aras×nda yer ald×Ċ× Ĉstanbul Bar×ċ Platformu’nun, Nisan ay×nda Ĉstanbul’da düzenlediĊi uluslararas× bir sempozyumla gündeme getirildi.

Türkiye, Filistin, Ürdün, Güney Afrika, Moro, Kanada, Ĉngiltere gibi ülkelerden Ĉslam âlimlerinin, akademisyenlerin ve sivil toplum temsilcilerinin tebliĊ sunduĊu sempozyumda, Mescid-i Aksa’n×n arkeolojik amaçl× olduĊu iddia edilen kaz×larla y×k×m×n eċiĊine getirildiĊinin alt× çizildi. 1500 kiċinin takip ettiĊi sempozyum, yerli ve yabanc× bas×nda geniċ

yer buldu. Sempozyum tebliĊleri Türkçe, Ĉngilizce ve Arapça olarak kitaplaċt×r×ld×. “Ĉsrail Kazd×kça Kanayan Yara: Mescid-i Aksa Sempozyumu” sonuç bildirgesinde yer alan baz× hususlar ise ċöyle:

Ĉsrail, 1970’li y×llar×n baċ×ndan beri sürdürdüĊü ve arkeolojik amaçl× olduĊunu iddia ettiĊi kaz×larla Mescid-i Aksa’n×n alt×nda tüneller açm×ċ ve mescidin alt×nda bir havra inċa etmiċtir. Ĉsrail, Mescid-i Aksa’y× y×karak yerine Süleyman Mabedi’ni inċa etmeyi planlamaktad×r. Ĉsrail’in Mescid-i Aksa ve çevresindeki kutsal mekânlara yönelik sald×r×lar× ivedilikle durdurulmal×d×r. Bu zamana kadar yap×lan tahribatlar Ĉsrail’den tazmin edilmeli, tahrip edilen mekânlar da asl×na uygun bir ċekilde ihya edilmelidir. Mescid-i Aksa ile ilgili ihlaller, uluslararas× hukuk mekanizmalar×na intikal ettirilmeli, Mescid-i Aksa’ya yönelik


Bilinçlendirme

ihlalleri takip edecek bir “Mescid-i Aksa Hukuk Komisyonu” oluċturulmal×d×r. Mescid-i Aksa mücadelesi evrenselleċtirilmelidir. Dünya çap×nda sahiplenilecek bir Mescid-i Aksa gündemi ve Mescid-i Aksa kampanyas× oluċturulmal×, Müslüman veya gayrimüslim tüm akl×selim, bu kampanyaya dâhil edilerek, özelde Mescid-i Aksa’da genelde ise bölgede bar×ċ×n tesisi saĊlanmal×d×r. Tahammülleri zorlayan “güvenlik önlemleri” uygulayan, Mescid’i Aksa’n×n çeċitli noktalar×na kameralar yerleċtiren, Filistinlilerin camiye giriċlerinde yaċ s×n×rlamas× getiren, Kudüs d×ċ×nda yaċayan Müslümanlar×n Mescid-i Aksa’ya eriċimlerini engelleyen Ĉsrail, Filistinlilerin tüm temel hak ve özgürlüklerini engellemektedir. Bu uygulamalar acilen sonland×r×lmal×d×r. Her y×l Miraç Gecesi, Dünya Mescid-i Aksa günü olarak ilan edilmelidir. Dünya Mescid-i Aksa Günü’nde uluslararas× etkinliklerle, Mescid-i Aksa geniċ bir gündem bulmal×d×r.

FAALĈYETLER

29


30

FAALĈYETLER

EĊitim

EĊitim faaliyetleri Ĉ HH Ĉnsani Yard×m Vakf×, faaliyet gösterdiĊi tüm bölgelerde eĊitim çal×ċmalar×n× aral×ks×z sürdürüyor. Vakf×m×z×n K×rg×zistan’da Orta Asya Gençlik Vakf× ile birlikte yürüttüĊü “Ĉmamlara yönelik meslek içi eĊitim çal×ċmas×” 28 yeni mezun daha verdi. Kur’an-× Kerim, f×k×h, hadis, tefsir ve imamet derslerinin verildiĊi kurslarda bugüne kadar 300 imam yeterlilik sertiÀkas× ald×. Vakf×m×z×n eĊitime destek çal×ċmalar×n× yürüttüĊü yerlerden biri

de Balkanlar. Makedonya’n×n baċkenti Üsküp’te eĊitimlerini sürdüren 42’si k×z toplam 85 üniversite öĊrencisine destek veren ĈHH, bu öĊrencilerin tüm bar×nma ve eĊitim masraÁar×n× karċ×l×yor. ĈHH’n×n Balkanlarda eĊitim çal×ċmalar×na destek verdiĊi bir diĊer yer de S×rbistan-Sancak’ta Gazi Ĉsa Bey Medresesi. Medresede ortalama 300 öĊrenci eĊitim görüyor. Ayl×k sabit giderlerini karċ×lamakta zorlanan medrese, ĈHH da destek veriyor. ĈHH Balkanlarda gerçekleċtirilen sosyal ve kültürel

çal×ċmalara da aktif olarak kat×l×yor. Bosna-Hersek’te düzenlenen Ĉslam ve SaĊl×k konulu seminere kat×lan ĈHH, Makedonya’n×n Struga ilinde gerçekleċtirilen “Etkin ve istikrarl× bir aileye doĊru” konulu han×mlara yönelik eĊitim kamp×na da kat×ld×.

Kampa ĈHH’y× temsilen iċtirak eden Necla Koytak, Bat× ve Ĉslam toplumlar× aras×nda Àkri çat×ċmaya neden olan kad×n ve aile konusundaki görüċlerini diĊer STK temsilcileriyle paylaċt×.


DiĊer

FAALĈYETLER

31

ĈHH, ĈKÖ Üyesi Ülkeler Ĉnsani Yard×m Kuruluċlar× II. Toplant×s×’na kat×ld×

B

irincisi 7-9 Mart 2008 tarihlerinde Senegal’in baċkenti Dakar’da yap×lan Ĉslam Konferans× Örgütü (ĈKÖ) Üyesi Ülkeler Ĉnsani Yard×m Kuruluċlar× Toplant×s×’n×n ikincisi 2-3 Nisan 2009 tarihlerinde Libya’n×n Trablus ċehrinde gerçekleċtirildi. Toplant×da ĈKÖ bünyesinde kurulmas×

planlanan insani yard×m çal×ċmalar×n× yönlendirecek birimin altyap×s×na yönelik görüċmeler yap×ld×. Ĉslam dünyas×n×n önde gelen yard×m kuruluċlar×n×n görüċlerinin al×nd×Ċ× müzakere toplant×lar×nda ĈHH, ĈKÖ bünyesinde oluċturulacak birimin tesis edilmesinde temel teċkil edecek Ĉnsani Yard×m Kuruluċlar× Ça-

l×ċma Prensipleri çal×ċmas×n× sundu. Toplant× sonucunda Gazze ve Darfur için özel çal×ċma yapacak komisyonlar kuruldu. ĈHH’n×n da aralar×nda olduĊu komisyon üyeleri ilk toplant×lar×n× gerçekleċtirdiler ve ĈHH eĊitim, sosyal çal×ċmalar ve mobilizasyon alanlar×nda görev üstlendi.

Mülteciler piknikte buluċtu

Ĉ

met OĊuz ve Irak Türkmenleri Yard×mlaċma DerneĊi Baċkan× Mithat Ĉbrahim’in de kat×l×m×yla bir bas×n toplant×s× düzenlendi. Toplant×da, mülteciler aç×s×ndan bir geçiċ ülkesi olan Türkiye’de mültecilere yönelik hukuki düzenlemelerin bir an önce yap×lmas× için çaĊr×da bulunuldu. KurulduĊu günden bu yana mültecilere yönelik destek çal×ċmalar×nda bulunan ĈHH, mültecilerin günlük temel ihtiyaçlar×n×n karċ×lanmas×n×n yan× s×ra, karċ× karċ×ya kald×klar× diĊer sorunlar× da gündeme getirmek ve çözüm üretmek için çal×ċmalarda bulunuyor.

stanbul’da yaċayan Çeçen, Irakl×, Türkmen, DoĊu Türkistanl×, Ah×skal× ve Sudanl× yaklaċ×k 700 mülteci ĈHH Ĉnsani Yard×m Vakf× taraf×ndan 20 Haziran Dünya Mülteciler Günü vesilesiyle düzenlenen piknikte bir araya geldi.

Arnavutköy Kayabaċ× mesire alan×nda bu y×l ikincisi düzenlenen mülteci pikniĊinde Birleċmiċ Milletler Mültecilik Yüksek KomiserliĊi Türkiye Temsilcisi Fuat ÖzdoĊru, gazeteciyazar Abdurrahman Dilipak, DoĊu Türkistan Maarif DerneĊi Baċkan Yard×mc×s× Alim Can, Ah×skal×lar Yard×mlaċma Vakf× Baċkan× Meh-

Humanitarian Forum Ĉstanbul’da topland×

K

urucular× aras×nda ĈHH’n×n da bulunduĊu Humanitarian Forum (Ĉnsani Forum)’un yönetim kurulu toplant×s× 20-23 Nisan tarihlerinde Ĉstanbul’da yap×ld×. Ĉslam dünyas×ndan ve dünyan×n çeċitli bölge-

lerinden çok say×da yard×m kuruluċunu bünyesinde bar×nd×ran Forum, insani yard×m çal×ċmalar×n×n yürütülmesinde ċeffaÁ×k, iċ birliĊi ve diyalog zemininin saĊlanmas×n×, insani yard×m prensiplerinin ve standartlar×n×n geliċtirilmesini he-

deÁiyor. Y×l içerisinde farkl× ülkelerde yap×lan toplant×lar×n Türkiye oturumu ĈHH’n×n ev sahipliĊinde gerçekleċti. Toplant×da, temel olarak yard×m kuruluċlar×n×n çal×ċmalar×nda nas×l bir stratejik plan izlenmesi gerektiĊi tart×ċ×ld×.


32

FAALĈYETLER

Türkiye

Yurt Ĉçi Yard×m

Mültecilere yard×m DeĊiċik ülkelerden gelen ve ülkemizde yaċayan 9 mülteci aileye içinde temel g×da maddelerinden oluċan kumanya paketleri daĊ×t×l×rken, 575 mülteci ailenin kira masraÁar× da dâhil ihtiyaç duyduklar× diĊer ev giderleri karċ×land×.

Ĉ

HH, Türkiye’de yaċayan mülteci ailelere yard×m etmeye devam ediyor. ĈHH ekipleri son olarak Çorum ilinde geçici olarak ikamet eden 100 Irakl× aileye kuru g×da, et ve kahvalt×l×ktan oluċan kumanya paketleri

daĊ×tt×. ĈHH geçtiĊimiz nisan, may×s ve haziran aylar×nda da Türkiye’nin çeċitli bölgelerinde yaċayan 50 Irakl× mülteci aileye 50 paket et ve 50 adet g×da kolisi daĊ×tt×. DeĊiċik ülkelerden gelen ve ülkemizde yaċayan

9 mülteci aileye de içinde temel g×da maddelerinden oluċan kumanya paketleri daĊ×t×l×rken, 575 mülteci ailenin kira masraÁar× da dâhil ihtiyaç duyduklar× diĊer ev giderleri karċ×land×.

445 öĊrenciye burs

F

aaliyetleri aras×nda eĊitim çal×ċmalar×na ayr×ca önem veren ĈHH, maddi imkân× olmayan öĊrencilerle Türkiye’de

eĊitimini sürdüren yabanc× öĊrencilere yönelik yard×mlar×n× sürdürdü. 2009 y×l× baċ×ndan bu yana 445 öĊrenciye burs veren ĈHH, 81

öĊrenciye kira ve g×da yard×m×nda bulunurken 348 öĊrenciye de ihtiyaçlar×na göre eĊitim yard×m×nda bulundu.


Yurt Ĉçi Yard×m

Türkiye

FAALĈYETLER

33

FAALĈYETLER

4760 Kur’an-× Kerim daĊ×t×ld×

E

Ċitim çal×ċmalar×na paralel olarak kültürel etkinliklerini de artt×ran

ĈHH, Diyarbak×r’da 4760 adet Kur’an-× Kerim daĊ×t×rken, ayr×ca 7857 adet kitab× da maddi

imkâns×zl×klar nedeniyle kitap almakta zorlanan kitapseverlerle buluċturdu.

G×da yard×m×

2

12 yoksul aileye paket et ve g×da yard×m×nda bulunuldu. Hiçbir sosyal güvenlik

imkân× bulunmayan birçok yoksul tedavi ettirilirken, ilaç alacak durumda olmayan 274 kiċinin ilaç

ihtiyaçlar× karċ×land×. ĈHH 2009 y×l× baċ×ndan bu yana 200 milyar× aċk×n saĊl×k yard×m×nda bulundu.


34

FAALĈYETLER

Türkiye

Yurt Ĉçi Yard×m

AĊr×’da 133 yetimin sünneti yap×ld×

2

6-28 Haziran 2009 tarihleri aras×nda AĊr×’da yetim ve muhtaç ailelerin çocuklar×na yönelik sünnet organizasyonu düzenlendi. 133 yetim ve muhtaç çocuĊun sünneti gönüllü doktorlar taraf×ndan gerçekleċtirildi. 2000 kiċiye yemek ikram edilen organizasyon s×ras×nda 180 aileye de giysi yard×m× yap×ld×.


Yurt Ĉçi Yard×m

Türkiye

FAALĈYETLER

35

4 K×z Kur’an Kursuna g×da yard×m× F

asulye, k×rm×z× mercimek, arpa ċehriye, un, nohut, makarna, salça, pirinç vb. ürünlerden oluċan 7 ton g×da, Siirt’te 600 öĊrencinin faydalanacaĊ× 4 k×z Kur’an kursuna gönderildi.

Otistik Çocuklar EĊitim Merkezi’nin modernizasyonuna yard×m Ĉ

HH, Ĉstanbul KaĊ×thane’de bulunan Otistik Çocuklar EĊitim Merkezi’nin modernizasyonu için okula nisan ay×nda teknik eĊitim malzemeleri ve çeċitli eĊitim setleri yard×m×nda bulundu.


36

FAALĈYETLER

Gönüllü Faaliyetleri

Gönlü hay×r ile atanlar Y

apt×klar× çal×ċmalarla tüm hay×rseverlere yol gösterici olan ĈHH gönüllüleri dur durak bilmiyor. Türkiye genelinde onlarca seminer, kermes, panel, resim sergisi gibi yard×m amaçl× çal×ċmalar gerçekleċtiren ĈHH gönüllüleri, sadece kendi çevrelerinde deĊil dünyan×n çeċitli coĊrafyalar×nda da çok say×da maĊdur ve mazluma yard×m ulaċt×r×yor.

ye, Beylikdüzü, Sultanbeyli, KaĊ×thane, Adapazar×, Bursa, Gaziantep, Adana, Kayseri, Ankara, Erzurum ve Konya’da, Pakistan’da yaċanan son durum ve yetimhane çal×ċmalar× konulu seminer, ev toplant×lar×, kermesler ve salon programlar× düzenlendi; toplanan yard×mlar ĈHH arac×l×Ċ× ile Pakistan’daki yetimlerimize ve mültecilere gönderildi.

Pakistanl× mülteci ve yetimlerimizi anlatt×k

Afrika, gönüllülerimizin çabalar× ile suya kavuċuyor

P

Ĉ

akistan’daki mülteci kriziyle birlikte Pakistan’a yönelik gönüllü çal×ċmalar× da h×z kazand×. Ümrani-

sar Grubu üyeleri Pendik Aydos’ta bir kermes düzenleyerek toplad×klar× yard×mlar× su kuyusu projesine

destek olmak amac×yla ĈHH’ya baĊ×ċlad×. Ĉstinye Sosyal Tesisleri’nde düzenlenen kahvalt× program×nda bir araya gelen gönüllülerimiz bilet sat×ċ×ndan elde ettikleri geliri yine su kuyusu aç×lmas× için ĈHH’ya iletti. Ĉstanbul Kartal’da bir araya gelen gönüllülerimiz de ĈHH’n×n su kuyusu çal×ċmalar× hakk×nda hay×rseverlere bir sunum yaparak özellikle Afrika için su kuyusunun önemine vurgu yap×p yard×m çaĊr×s×nda bulundu. Ĉskenderun Ĉnsani Yard×m DerneĊi gönüllüleri de su kuyusu projesine destek kervan×na kat×larak projeye katk× saĊlamak amac×yla çal×ċma baċlatt×.


Gönüllü Faaliyetleri

FAALĈYETLER

37

Yapt×klar× çal×ċmalarla tüm hay×rseverlere yol gösterici olan ĈHH gönüllüleri dur durak bilmiyor. Morolu yetimlerin Türkiye genelindeki Baċakċehirli anneleri gönüllülerimizin aktif stanbul Baċakċehir’de gönüllü olarak destek verdiĊi han×mlar, kendilerinden binlerce diĊer faaliyetlerden kilometre uzakta, UzakdoĊu’da yer alan ve Filipinler’in iċgali alt×nda olan baz×lar× ise ċunlar:

Ĉ

Moro’daki yetimlere sahip ç×kt×lar. 4. Etap 1. K×s×m’daki Vadi Center Al×ċveriċ Merkezi’nde düzenlenen kermesten elde edilen gelir, Moro’daki binlerce yetimin yarar×na kullan×lmak üzere ĈHH’ya baĊ×ċland×. Kermeste Baċakċehirli han×mlar×n haz×rlad×klar× el emeĊi göz nuru ürünler, hediyelik eċyalar, tekstil ürünleri, g×da ve temizlik malzemeleri yer ald×.

• Gün×ċ×Ċ× DerneĊi gönüllüleri taraf×ndan “Yard×mlaċma Bilinci ve ĈHH Çal×ċmalar×” konulu seminer düzenlenmesi. • Afganistan’da yürütülecek olan Fen Bilimleri Projesi’ne destek olmak amac×yla seminer düzenlenmesi.

• Filistin ve Gazze hakk×nda Ümraniye’de düzenlenen kahvalt× programa kat×l×m saĊlanmas×. • Ĉlim Yayma Cemiyeti k×z öĊrencilerine ĈHH’n×n 120 ülkede gerçekleċtirdiĊi faaliyetler hakk×nda seminer verilmesi. • KaĊ×thane aktif gönüllülerimize ve Ĉsviçre Milli Görüċ Teċkilat×’ndan gelen han×mlara ĈHH çal×ċmalar× hakk×nda seminer verilmesi.


38

HAYAT BULMAYI BEKLEYEN PROJELER

Kosova’da çocuk kreċine destek 1998 y×l×nda S×rbistan’×n kanl× sald×r×lar×na maruz kalan Kosova’da savaċ boyunca 1 milyon insan evini terk etmek zorunda kalm×ċ, 15 bin Arnavut hayat×n× kaybetmiċ, binlerce çocuk da yetim kalm×ċt×r. ĈHH Ĉnsani Yard×m Vakf× bu proje ile yetim çocuklara hizmet veren Kosova’n×n Prizren ċehrindeki Ĉyilik BaċaĊ× DerneĊi Çocuk Kreċi’ne maddi destek saĊlamay× amaçlamaktad×r. Proje çerçevesinde çocuk kreċinin bir y×ll×k kira masraf×, öĊretmen maaċlar×, eĊitim araçgereç giderlerinin karċ×lanmas× hedeÁenmektedir. Projenin toplam maliyeti 21.200 avrodur.

Burkina Faso’da tar×m destek projesi Müslümanlar×n nüfusun %60’×n× oluċturduĊu Burkina Faso yoksulluĊun ve misyonerliĊin en yayg×n olduĊu Afrika ülkelerden biridir.

Sosyoekonomik olarak ċartlar×n oldukça yetersiz olduĊu Burkina Faso’da insanlar×n temel geçim kaynaĊ× olan tar×m ve hayvanc×l×k

da verimsiz, geleneksel yöntemlerle yap×lmaktad×r. Baċkent Ouagadougou’ya 6 km mesafedeki 40 dönümlük bir tar×m arazisini sat×n alan ĈHH Ĉnsani Yard×m Vakf×, burada modern yöntemlerle tar×m yap×lmas×n× ve gelirinin bölgedeki yetim ve yoksullar için kullan×lmas×n× planlamaktad×r. Projedeki as×l hedef ise, bölge insan×na modern tar×m yöntemlerini uygulamal× bir ċekilde öĊreterek bölgede faaliyet gösteren misyonerlere muhtaç olmadan geçimlerini saĊlamalar×na katk×da bulunmak ve böylece kendi ayaklar× üzerinde durmalar×na yard×mc× olmakt×r. Projenin toplam maliyeti 25.850 avrodur.

Makedonya’da eĊitim kurslar×n×n desteklenmesi Makedonya’da Müslümanlar nüfusun %33,3’ünü teċkil etmektedir. Ekonomik s×k×nt×lar ve bask×c× politikalar nedeniyle kültürlerini ve dinlerini yaċamakta oldukça zorlanan Müslümanlar için köylerdeki camilere imam bulmak bile neredeyse imkâns×z hâle gelmiċtir. ĈHH’n×n bu proje ile amaçlad×Ċ×, Makedonya’n×n Kumanova bölgesinde faaliyet gös-

teren Vllaznia DerneĊi’nin gençlere yönelik açm×ċ olduĊu eĊitim kurslar×na destek vererek genç nesillerin kültürel ve ahlaki deĊerlerini doĊru kanallardan öĊrenebilmelerine katk×da bulunmakt×r. Bir y×l süreli proje kapsam×nda kurslar×n kira giderlerinin ve eĊitimcilerin masraÁar×n×n karċ×lanmas× hedeÁenmektedir. Proje maliyeti 30.600 avrodur.


HAYAT BULMAYI BEKLEYEN PROJELER

39

Tanzanya-Zanzibar’da projelerimiz hayata geçmeyi bekliyor Tanzanya’ya baĊl× yar×-otonom bir ada olan Zanzibar’da nüfusun %99’u Müslüman’d×r. Sahip olduĊu doĊal kaynaklar, bereketli topraklar ve k×y× ċeridine raĊmen son derece fakir olan ülkede bu kaynaklar× deĊerlendirebilecek yetiċmiċ, eĊitimli insanlar×n say×s×n×n az olmas× büyük bir sorun teċkil etmektedir. Zanzibar halk×na insani yard×m saĊlamay× ve özellikle eĊitim alan×nda projeler geliċtirerek yoksul halka destek olmay× hedeÁeyen yerel sivil toplum kuruluċlar×yla geliċtirdiĊimiz projeler hayata geçmeyi bekliyor: 1. Zanzibar’×n kuzeyindeki Bububu bölgesinde bulunan Fath-kheri Medresesi’nde 500 öĊrenci Ĉslami ilimler eĊitimi almakta fakat medresede eĊitim gören öĊrenciler için yeterli okul araç-gereci bulunmamaktad×r. Proje ile medreseye okul araç ve eċyas× saĊlayarak eĊitim için uygun ortam oluċturulmas× hedeÁenmektedir. Projenin toplam

maliyeti 20.500 dolard×r. 2. Bweleo, Zanzibar Adas×’n×n 20 km kuzeyinde 3000 kiċilik nüfusa sahip bir yerleċim yeridir. Bweleo köyünde eĊitim amaçl× medrese olarak kullan×labilecek hiçbir bina bulunmamaktad×r. Hâlihaz×rda Kur’an eĊitimi ve diĊer eĊitim faaliyetleri aĊaç altlar×ndaki gölgeliklerde yap×lmaktad×r. Önerilen proje çerçevesinde modern ċartlarda 250 öĊrencinin eĊitim alabileceĊi ve yetimlere yönelik de hizmet verebilecek bir medrese inċa edilmesi planlanmaktad×r. Ĉnċa edilecek medrese 4 s×n×f, 1 oÀs ve 1 tuvaletten oluċmaktad×r. Projenin toplam maliyeti 12.000 dolard×r. 3. Zanzibar’×n 20 km güneybat×s×nda yer alan 780 haneli Fumba köyünde toplam 6800 kiċi yaċamaktad×r. Köyde cami bulunmad×Ċ× için halk ibadet için iki km mesafedeki camiye gitmek durumunda kalmaktad×r. Proje çerçevesinde ibadete

uygun, kullan×ċl× bir cami inċa ederek bölgedeki Müslümanlar aras×nda cemaat bilincini yerleċtirmek ve civarda yaċayan Müslümanlara Ĉslami bilgi saĊlayacak bir mekân oluċturmak amaçlanmaktad×r. 2176 m2’lik alan üzerine inċa edilecek camide, 250-300 kiċi ibadet edebilecek. Projenin toplam maliyeti 30.000 dolard×r. 4. Toplam nüfusu 6639 olan Muambe köyünde aileler okul öncesi eĊitim için çocuklar×n× köyden yaklaċ×k alt× kilometre uzakl×ktaki baċka bir köye göndermektedir. Bölgede kurulacak modern bir anaokulu ile çocuklar×n hem ilköĊretim eĊitimine haz×rlanmalar× hem de Ĉslami eĊitim alabilecekleri bir ortam oluċturulmas× hedeÁenmektedir. Ĉnċa edilecek okul 3 s×n×f, 1 oÀs ve 1 tuvaletten oluċmaktad×r. Projenin toplam maliyeti 12.000 dolard×r.


40

ARAĉTIRMA

Açl×k, Yoksulluk ve Sosyal Adaletsizlik

Uzun bir zamand×r açl×Ċ×n kaderin bir cilvesi olmad×Ċ×n×n ve sessiz sedas×z kitlesel cinayetlere doĊru yol alan bu paradigman×n en büyük zaaÁar×n×n, yine en büyük güçlerinden kaynakland×Ċ×n×n art×k hepimiz fark×nday×z.


Açl×k, Yoksulluk ve Sosyal Adaletsizlik

ARAĉTIRMA

41

Küresel Düzenin Açl×Ċ× Yrd. Doç. Sad×k Ünay

F

rans×z tarihçi ve sosyolog Fernand Braudel eserlerinde insanl×k tarihi kadar eski olan piyasa organizasyon modelleri ile bu modellerin son yüzy×llarda kazand×Ċ× özel bir form olarak kapitalizmin ayr×ċt×r×lmas× gerektiĊine ×srarla dikkati çeker. Avrupa merkezli bir ‘dünya ekonomisi’nin Çin, Hindistan ve Osmanl× gibi alternatif ekonomik alanlara üstünlük saĊlamas×; kadim piyasa anlay×ċlar×n×n yerini ticari, s×nai ve Ànansal formlar×yla kapitalizmin almas×; sanayi devrimi, sömürgeci yay×lmac×l×k ve dünya savaċlar×; küresel kapitalist entegrasyon ve bütün bu evrelerin sonunda ulaċt×Ċ×m×z nihai noktan×n küresel bir nirvana deĊil, küresel açl×k tehdidi olmas× onu doĊrular niteliktedir. Popüler meċruiyet kazan×m× noktas×nda gösterilen tüm çabalara ve yapay söylem/politika üretimlerine raĊmen kapitalizmin yap×sal sorunlar× ve insani olmayan s×n×rs×z kâr eksenli irrasyonalitesi, insanl×Ċ× 21. yüzy×l×n baċ×nda bir taraftan sistemik Ànansal krizleri diĊer taraftan ise küresel açl×k tehlikesini konuċur bir noktaya sürüklemiċ bulunuyor. Son aylarda ayyuka ç×kan küresel g×da krizi ya da “açl×Ċ×n küreselleċmesi” üzerinden küresel ekonomik sistemin çarp×k yönetiċim sorunlar×na dair çok sarih bir okuma yapmak da mümkün. Bunun için tekrar Braudel’e baċvurarak konvansiyonel piya-

sa iliċkilerinin ötesine geçen kapitalist örgütlenme biçimlerinin tekelci, tahakkümcü ve rekabete karċ× tabiat×n× hat×rlamak yararl× olabilir. Sosyal ve tarihsel gerekçelerle kapitalistleċmenin Anglo-Sakson dünya, Avrupa ve Japonya’da gerçekleċebildiĊini düċündüĊümüzde gerek uluslararas× gerekse yerel sosyoekonomik statü gruplar× aras×ndaki derin eċitsizlikleri ve bunlar× yap×sal olarak destekleyen güç iliċkilerini normal karċ×lamam×z gerekecektir. Ancak bütün bunlara raĊmen “beyaz adam×n yükü”nden “küreselleċerek birlikte zenginleċmek” dönemine uzanan bir çizgide, küresel ekonominin kapitalizmin merkezi ile çevresindeki ülke ve toplumlar×n kabaca kapitalist bir sosyoekonomik çerçeve içinde refah ve huzura kavuċacaklar× tezinin farkl× biçimlerde iċlenegeldiĊi de unutulmamal×d×r. Süreç 20. yüzy×la ulaċt×Ċ×nda, özellikle Bretton Woods sistemi ve Birleċmiċ Milletler (BM)’in ekonomik kollar× üzerinden kapitalizmin tarihsel olarak ispatlanan y×k×c× etkilerini s×n×rlayacak etkin bir yönetiċim mekanizmas×n×n kurulacaĊ× yönünde umutlar yeċermiċti. Küresel hegemon rolüne soyunan ABD ve mihmandar× Ĉngiltere’nin ekonomi-politik ç×karlar× doĊrultusunda 1950’li ve 60’l× y×llar×n geliċmekte olan ülkelerin umutlar×n× besleyen görece bir istikrar dönemi olmas× da bu erken iyimserliĊi destekledi.


42

ARAĉTIRMA

Açl×k, Yoksulluk ve Sosyal Adaletsizlik

Ancak küresel sistemin kurumsallaċan yönetiċim mimarisinin yerleċmesi için dekolonizasyon sürecinde baĊ×ms×zl×klar×n× kazanan az geliċmiċ ülkelerin “aċaĊ×dan” meċruiyet saĊlay×c× katk×lar×na ihtiyaç vard×. Bu çerçevede IMF, Dünya Bankas×, Ekonomik Kalk×nma ve ĈċbirliĊi Örgütü (OECD) gibi kurumlara

Sistemin “taċra”s×ndan bak×ld×Ċ×nda plan kabaca ċöyleydi: Egemen dünya güçlerinin sömürgeci sistemlerine yüzy×llard×r cebren eklemlenmiċ bulunan ve dekolonizasyon sürecinde baĊ×ms×zl×klar× kerhen tan×nan üçüncü dünya ülkeleri, liberal ticaret öĊretisinin buyruklar×n× takip ederek küresel ekonomik oyuna kat×lacaklard×. Aktif ticaretteki “mukayeseli avantaj”lar×n× takip ettiklerinde kazan-kazan prensibinin gereĊi olarak kendilerine göre bir kalk×nma ve öndekilere yetiċme (catch-up) yolu tutturacaklar ve kolonyal efendilerinin lütfettikleri borç ve yard×mlara ihtiyaç duymadan varl×klar×n× sürdürüp gideceklerdi. Dönemin popüler öĊretisi “modernleċme teorisi” taraf×ndan siyasi ve sosyal dönüċüm boyutlar×yla desteklenen bu deĊiċim projeleri manzumesi, Afrika ülkeleri baċta olmak üzere ard× ard×na pek çok ülkede “liberal demokrasi-piyasa ekonomisi” formülüyle hayata geçirildi ve “baĊ×ms×zlar hareketi”nden ilhamla çocuksu bir iyimserlik içinde daha adilane yeni bir “uluslaDünyada 1 milyar 20 milyon kiċi aç. BM Tar×m ve raras× ekonomik düzen” dahi talep edildi. G×da Örgütü’nün 19 Haziran 2009’da yapt×Ċ× aç×k-

lamaya göre, dünyada açl×k yaċayan kiċilerin say×s× tarihin en yüksek seviyesine ulaċt×.

ek olarak BM bünyesinde kurulan “Kalk×nma Program×” (UNDP) ile eski kolonileri ticaret yoluyla d×ċ yard×ma baĊ×ml×l×ktan kurtarmay× hedeÁeyen “Ticaret ve Kalk×nma Konferans×” (UNCTAD) verili sosyoekonomik eċitsizlikleri giderme yolunda küresel sistemin hâkim güç ve yap×lar×na duyulan güven ve iyimserliĊi yans×tan platformlar oldular.

Ancak, küresel kapitalizmin uzun süreli tarihsel devinimi içinde iki savaċ aras× dönemin s×k×nt×lar×, büyük buhran×n yol açt×Ċ× sistemik çalkant×lar ve II. Dünya Savaċ×’n×n y×k×c× etkilerine karċ× bir restorasyon dönemi olarak görülen Keynezyen aral×Ċ×n kapitalist geniċleme dinamiĊinin yap×s×n× deĊiċtirmediĊi k×sa zamanda anlaċ×ld×. 1970’lerin baċ×ndan itibaren patlayan uluslararas× petrol ve borç krizleri, geliċmekte olan dünyan×n erken geliċme umutlar×n× süpürüp sistemin tepesindekiler ile dibindekiler aras×ndaki fark× daha da keskinleċtiren neoliberal çerçeveli Ànansal (gazino) kapitalizminin de önünü açt×. Kâr maksimizasyonu, verimlilik ve hissedar memnuniyeti üçgeninde yaċayan ċirket ve kiċisel giriċimciler dünyas×, Atlantik-Japonya ekseninde konuċlan×rken “küresel sosyal sorumluluk” kavram×, gittikçe derinleċen kuzey-güney ayr×m× baĊlam×nda, anlam×n× tamamen yitirdi.


Açl×k, Yoksulluk ve Sosyal Adaletsizlik

Reel zamanda 24 saat sanal iċlemlerin yap×ld×Ċ×; yerkürenin Ànansal sermayeye ev sahipliĊi yapan birkaç ċehri aras×ndaki hisse senedi, tahvil, bono, türev ticaretinin üretime dayal× ekonomi ile iliċkisinin koptuĊu; ve t×pk× petrol ile deĊerli taċlarda olduĊu gibi tah×l ve yiyecek maddelerinin de uluslararas× spekülasyon konusu olduĊu bir dünyada açl×Ċ×n yay×lmas× deĊil, aksine küresel bir nitelik kazanmamas×

sürpriz olurdu. GeldiĊimiz noktada, Türkiye dâhil geliċmekte olan ülkelerin pek çoĊunda, küresel ×s×nmaya paralel olarak artan kurakl×k, spekülatif etkiler, biyoyak×t üretimi gibi sebeplerle tah×l ve temel g×da Àyatlar× özellikle düċük gelir gruplar×ndaki milyonlarca insan×n geçimini tehdit eder bir noktaya doĊru h×zla ilerlemekte. Buna karċ×n küresel yönetiċim sisteminin baċar×s×z aktörleri ise -M×s×r, Senegal, Hindistan, Yemen ve Meksika dâhil 33 ülkede -açl×ktan kaynaklanan siyasi-sosyal kaos, toplu ayaklanma ve yaĊmalama tehlikesinin had safhaya ulaċt×Ċ×n× belirtmekle yetinmekteler. Bütün bunlar olurken AB’nin ortak tar×m politikas× üzerinden bütçesinin yaklaċ×k üçte birini tar×m desteklerine ay×rmaya devam ettiĊini, ABD’nin yükselen tah×l Àyatlar×na karċ×n çiftçilerine cömert sübvansiyonlar daĊ×tmay× sürdürdüĊünü ve Dünya Ticaret Örgütü’nün 2002’de Doha’da baċlayan görüċmeler

ARAĉTIRMA

43

serisinin geliċmiċ ve geliċmekte olan ülkeler aras×nda en çok tar×m ürünleriyle ilgili anlaċmazl×klar yüzünden t×kanm×ċ olduĊunu da hat×rlatal×m. Keza Tony Blair gibi ‘mesiyanik’ liderlerin gayretleriyle çal×ċmalar×n× 2015 y×l×nda dünyada fakirliĊi yar×ya indirmek dâhil pek çok abart×l× hedef içeren “Milenyum Kalk×nma HedeÁeri”ne endeksleyen BM’nin UNDP ve UNCTAD gibi kurumlar× ile yaklaċ×k 20

y×ld×r ‘fakirliĊi azaltma’ ċark×lar× söyleyen Bretton Woods kuruluċlar×n×n tüm inand×r×c×l×k ve kredibilitelerini yitirdikleri de aċikâr. Açl×Ċ×n küreselleċmesi riski alt×nda iÁas eden as×l unsurun küresel kapitalist paradigman×n kendisi olduĊu ya da küresel açl×k krizinin sistemin insani deĊerlere açl×Ċ×n× ortaya koyduĊu belirtilebilir. Kâr ve verimlilik söylemleri ile gerçek rekabeti yok eden; yaċam hakk× dâhil insani ihtiyaçlar× imtiyazl× bir “yat×r×mc×lar” grubunun ç×karlar×na endeksleyen; sürekli spekülasyon ve ċiċirilmiċ kazanç alanlar× üretme noktas×nda s×n×r tan×mayan ve hiçbir ahlaki nosyon ile s×n×rlanamayan kapitalist paradigman×n varoluċsal bir krizi bu asl×nda. Dünya üzerinde epey bir zamand×r açl×Ċ×n kaderin bir cilvesi olmad×Ċ×n×n ve sessiz sedas×z kitlesel cinayetlere doĊru yol alan bu paradigman×n en büyük zaaÁar×n×n, yine en büyük güçlerinden kaynakland×Ċ×n×n art×k hepimiz fark×nday×z.


44

ARAĉTIRMA

Açl×k, Yoksulluk ve Sosyal Adaletsizlik

Ĉsraf Ekonomisi ve Açl×k Aras×nda

ĈNSANLIK Doç. Dr. Recep ĉentürk

D

ünyam×z×n “geri kalm×ċ” olarak adland×r×lan k×sm× fakirlik ve açl×k, “geliċmiċ” olarak adland×r×lan k×sm× ise aċ×r× tüketimden dolay× ekonomik kriz yaċ×yor. Bu kriz israf ekonomisinin krizidir. Bu durum sadece ekonomik ċartlar×n ve kaynaklar×n yetersizliĊinin ürünü olarak deĊerlendirilemez. Tam tersine sorun ahlakidir ve dünyada ċu anda temelde bir deĊerler sorunu yaċanmaktad×r. Bir yanda obezlerin yani aċ×r× ċiċmanlar×n diĊer yanda açl×ktan ölüm derecesine varan fakirlerin bulunduĊu bir dünyay× baċka nas×l aç×klayabiliriz? Ekonomik kriz geliċmiċ ülkeleri ilgilendirdiĊi için dünya gündemine oturdu ama fakirlik ve açl×k geri kalm×ċ ülkeleri ilgilendirdiĊi için hiçbir zaman uluslararas× medyan×n gündeminde hak ettiĊi yeri alamad×.

Ekonomik geliċme ve kalk×nma, toplumsal deĊerlerin sonucu olduĊu gibi, ekonomik kriz de toplumsal deĊerlerdeki bozulma ve çürümenin sonucudur. Bizce ekonomik krizin gerisinde aċ×r× tüketim, hak etmeden kazanma h×rs× veya daha basit ifa-

Mevcut global kapitalist ekonomik düzen ne Bat× içinde ne de uluslararas× düzeyde adaletli bir daĊ×l×m× gerçekleċtirmek amac× gütmektedir.

deyle aç gözlülük; açl×k probleminin gerisinde ise israf ekonomisinin doĊurduĊu adaletsiz paylaċ×m meselesi vard×r. Global kapitalizmin içine düċtüĊü bu krizin ç×k×ċ yolu olarak baz×lar×nca daha fazla tüketim önerilmektedir. Ancak birtak×m ekonomistler tüketimin de çözüm olmayacaĊ× tezini savunmaktad×rlar. Aċ×r× tüketim üzerine kurulmuċ bir ekonomi, insanlar tüketimlerini normal seviyeye çektiĊi zaman krize girer. ĉu anda modern dünyada insanlar tüketimi durdurmam×ċlard×r, normal seviyeye indirmiċlerdir. Bat×’da evsizler gibi açl×k s×n×r×nda yaċayan gruplar ekonomik krizden önce de vard×, hâlâ da var. Ancak medya Amerika ve Avrupa’daki evsizleri


Açl×k, Yoksulluk ve Sosyal Adaletsizlik

ARAĉTIRMA

45


46

ARAĉTIRMA

hiçbir zaman ciddi bir problem olarak göstermedi. Evsizlerin varl×Ċ× Bat× toplumlar×ndaki ekonomik daĊ×l×mdaki adaletsizliĊin en güzel göstergesidir. Mevcut global kapitalist ekonomik düzen ne Bat× içinde ne de uluslararas× düzeyde adaletli bir daĊ×t×m× gerçekleċtirmek amac× gütmektedir. Tam tersine maddi imkân× olanlar×n aċ×r× tüketimini pompalamaktad×r. Aċ×r× tüketim ahlaki bir problemdir. Bu ahlaki problemin ad× bizim geleneĊimizde israft×r. Ĉsraf×n sözlük manas× aċ×r× gitmek ve haddi aċmakt×r. Ĉsraf eden kiċiye müsrif denir. Kur’an-× Kerim’e göre “Allah müsriÁeri sevmez”. Ĉsraf×n ahlaki bir problem olmas×n×n sebebi hedonizm ve bencillik duygular×n× yans×tmas×ndand×r. Ĉsraf yapan kiċi, tüketimi vas×ta deĊil gaye olarak görür; tüketim onun için en büyük zevk kaynaĊ×

Açl×k, Yoksulluk ve Sosyal Adaletsizlik

hâline gelir. Bundan daha kötüsü müsrif sadece kendisini düċünür, paylaċma düċüncesinden uzak bir ċekilde eldeki kaynaklar× sadece kendisi tüketmek ister. Hâlbuki din îsâr× yani baċkalar×n× kendine tercih etmeyi emreder. DiĊer yandan müsrif hem kendini hem de etraf×ndakileri tükettiklerine göre tan×mlar ve bizatihi insan olduklar× için deĊil, tükettikleri ċeylerin Àyat×na göre onlara deĊer biçer. Bu baĊlamda “Nas×l bir tüketim?” sorusu ister istemez gündeme gelmektedir. Tüketime karċ× olmak mümkün deĊildir; çünkü insan tüketmeden yaċayamaz. Ancak bilinçsizce, küresel kapitalizmin dayatmalar×na boyun eĊerek, reklam kampanyalar×na ve modaya teslim olarak yap×lan tüketim ne ferde ne aileye ne de topluma mutluluk getirecektir. Böyle bir tüketim ni-

hayetinde üretici Àrmalar×n kârlar×n× artt×racak ve dünyadaki kaynaklar×n bilinçsiz bir ċekilde yok edilmesi sonucunu doĊuracakt×r. Ĉnsanlar da birer tüketici s×fat×yla büyük ċirketlerin kâr×n× art×rma arac× olmaktan öte bir iċlev yerine getirmeyecektir. Aċ×r× tüketim veya israf, insan×n kendisine ait helal yoldan kazand×Ċ× mal× harcad×Ċ×nda bile caiz deĊildir. Bizim geleneĊimizde “mülkiyet hakk×” ile “tüketim hakk×” aras×nda fark vard×r. Daha aç×k bir ifadeyle, bir ċeye sahip olmak onu hiçbir s×n×rlama olmaks×z×n tüketme hakk×n× size vermez. Kendi mal×n×z bile olsa, ihtiyac×n×zdan fazla tükettiĊiniz zaman israf ve haram olur. Böyle bir mülkiyet anlay×ċ× modern kültürde yoktur. Bundan dolay×, modern tüketim ve mülkiyet anlay×ċ× ile bizim Ĉslam’dan gelen mülkiyet ve tüketim anlay×ċ×m×z aras×nda büyük bir fark vard×r.


ARAĉTIRMA

Açl×k, Yoksulluk ve Sosyal Adaletsizlik

47

Modern anlay×ċ mülkiyet ve tüketim hakk× aras×nda bir fark görmez: Bir ċeye sahipseniz onu istediĊiniz gibi tüketebilirsiniz. Modernleċen Müslümanlar da bu anlay×ċtan etkilenmeye baċlam×ċlard×r. “EĊer sat×n alma gücün varsa tüketme hakk×n da vard×r.” anlay×ċ× Müslümanlar aras×nda da yay×lmaktad×r. Reklam kampanyalar× ve moda ak×mlar× Müslümanlar×n tüketim davran×ċlar×n× bilinçsiz bir ċekilde deĊiċtirmektedir.

olmalar× diye bir ċey modern kültürün özel mülkiyet anlay×ċ×na ters düċer. Bu anlay×ċ özellikle kapitalist modern kültür için söz konusudur.

Hâlbuki tüketim bir yaċam tarz×d×r; materyalistlerin tüketim tarz×n× benimsemek demek onlar×n hayat tarz×n× da benimsemek anlam×na gelir. EĊer Ĉslam bizim tüketim davran×ċ-

Ĉslami yaklaċ×m×n daha iyi anlaċ×labilmesi için ihtiyaç kavram×yla ilgili birkaç sorunun cevab×n×n verilmesi gerekmektedir. Ĉhtiyaç nedir? Kendi ihtiyaçlar×m×n neler olduĊunu nas×l tespit edebilirim? Ĉhtiyaçlar×m× karċ×larken israf etmemek için gereken s×n×r nas×l çizilir?

lar×m×z× yönlendirmiyorsa Ĉslam’× hayat×n d×ċ×na itmiċ ve Ĉslami hayat tarz×n× terk etmiċiz demektir. Bu, din ve ekonomiyi ay×rmak isteyenlerin yaklaċ×m×n× yans×t×r. Hâlbuki bir Müslüman ister üretim ister tüketim sürecinde olsun ekonomik davran×ċlar×n× Ĉslam’a göre düzenlemek zorundad×r. Modern mülkiyet kavram× ile Ĉslami mülkiyet kavram× aras×ndaki bir diĊer önemli fark da Ĉslam’×n, zenginlerin mal×nda fakirlerin belli bir oranda hakk× olduĊunu kabul etmesidir. Bu oran zekât verilecek orand×r. Zekât fakirin hakk×d×r ve bu hakk×n ödenmesi ile zenginin mal× kul hakk×ndan temizlenir. Böyle bir anlay×ċ modern kültürde yoktur. Modern kültürde zengin, sahip olduĊu ċeyler üzerinde tam bir mülkiyet hakk×na sahiptir. Bir kiċinin mülkiyeti üzerine s×rf dinî ve ahlaki sebeplerden dolay× muhtaçlar×n belli bir oranda ortak

Ĉnsan×n mülkiyet hakk× ile tüketim hakk× aras×ndaki ayr×ma ve zenginlerin mülkünde fakirlerin hakk× olduĊuna dair Ĉslami deĊerlere iċaret ettikten sonra tüketim konusunda en anahtar kavram olan ihtiyaç kavram×na dönebiliriz.

G×da s×k×nt×s× yaċayan kiċilerin çoĊu geliċmekte olan ülkelerde bulunuyor. Asya ve PasiÀk’te tahmini 642 milyon kiċi kronik açl×k çekerken, bu rakam K×ta Alt× Afrika’da 265 milyon; Latin Amerika ve Karayipler’de 53 milyon; Yak×n DoĊu ve Kuzey Afrika’da 42 milyon ve geliċmiċ ülkelerde 15 milyondur.

Ĉslam’a göre, Allah insan× ihtiyaçlarla birlikte yaratm×ċt×r. Ĉhtiyaçs×z olan sadece Allah Teala’d×r. O’nun d×ċ×ndaki bütün varl×klar ihtiyaç sahibidir. Ĉhtiyaçlar× yaratan Allah onlar× karċ×layacak ċeyleri de yaratm×ċt×r: “R×zk Allah’a aittir.” Ancak, insan×n ihtiyaçlar×n× giderecek ċeyleri aray×p bulmas× ve kazanmas× gerekir. F×k×h ilmi ihtiyaçlar× farkl× k×s×mlara ay×rm×ċt×r. Ĉhtiyaçlar×n tasniÀnin f×khî sonuçlar× vard×r. Mesela, havâic-i asliyye (as×l ihtiyaçlar) denilen ihtiyaçlar zekâttan muaf tutulmuċtur. DiĊer yandan insanlar×n ihtiyaçlar×n×n standart olmad×Ċ×n×n ċah×slara, zaman ve mekâna göre ihtiyaçlar×n deĊiċken olduĊunun alt× çizilmiċtir. Bu nedenle modern teknolojinin ilerlemesi ile birçok yeni ihtiyaç ortaya ç×kmaktad×r. Mesela bilgisayar ve


48

ARAĉTIRMA

Açl×k, Yoksulluk ve Sosyal Adaletsizlik

Yeterli g×daya sahip olmamak ve beslenme ihtiyac×n× karċ×layamamak açl×k olarak tan×mlan×yor. 2001’de 800 milyon kiċi aç olarak kay×tlara geçerken bu rakam 2009’da 1 milyar 20 milyona ulaċt×. Oysa herkesin yeterli g×daya ulaċ×m× ve çeċitli g×dalardan yararlanma hakk× milenyum hedeÁerinden biri olarak belirlenmiċ ve bu say×n×n yar×ya indirilmesine yönelik çal×ċmalar yap×lmas×na karar verilmiċti.

telefon art×k günümüzde bir ihtiyaç hâline gelmiċtir. DiĊer yandan Hz. Muhammed (s.a.v.)’in sünnetine uygun olan ċey, insan×n “züht” içinde yaċamas×d×r. Züht nedir ve post-kapitalist piyasa ċartlar×nda yaċad×Ċ×m×z günümüzde nas×l uygulanabilir? Sünnete uymay× amaç edinen bir Müslüman, içinde yaċad×Ċ×m×z modern çaĊda züht sünnetini nas×l uygulayacaĊ×n× araċt×rmak zorunda kalmaktad×r; çünkü zaman×m×z×n sosyal ve ekonomik ċartlar× Hz. Peygamber (s.a.v.)’in zaman×ndan çok farkl×d×r. Sünnete göre züht uygulamas×, Budist ve Hristiyan rahiplerin yapt×Ċ× gibi dünyay× terk etmek, bekâr yaċamak, mülk sahibi olmamak anlamlar×na gelmemektedir. Tam tersine bunlar sünnete ayk×r× olan uygulamalard×r. Sünnete göre züht, insan×n ihtiyaçlar×n× aċ×r×ya gitmeden karċ×lamas×, dünyevi zevklere kendini aċ×r× derecede kapt×rmamas× ve onlar× put-

laċt×rmamas×, tüketimi araç olarak görüp amaç olarak görmemesi anlam×na gelmektedir. Ĉsraftan kaç×nmak ve züht içinde yaċamak sadece ferdi uygulamalar olarak görülemez. Bunlar×n hem toplumsal hem de dünya çap×nda ekonomik sonuçlar× vard×r. Dünya çap×ndaki adaletsiz daĊ×l×m× aċman×n yolu, maddi imkân× olanlar×n aċ×r× tüketimden vazgeçmelerine ve daha paylaċ×mc× bir tutum tak×nmalar×na baĊl×d×r. Böylece dünyam×z×n kaynaklar× daha rasyonel bir ċekilde kullan×l×r ve insanlar tüketimi “hedef” deĊil “vas×ta” olarak görürler. Günümüz dünyas×n×n “geliċmiċ” olarak adland×r×lan k×sm× aċ×r× ve bilinçsiz tüketim problemleri yaċamaktad×r. Ölümcül ċiċmanl×k (mortal obezite) ve onun sebep olduĊu hastal×klar bunlar×n baċ×nda gelmektedir. ĉu anda yaċanan ekonomik krizin arkas×nda da aċ×r× tüketim vard×r;

çünkü aċ×r× tüketimin bir anda durmas× -aċ×r× tüketime göre kendilerini ayarlam×ċ olan- çokuluslu ċirketlerin krize girmesine sebep olmuċtur. Öte yandan dünyam×z×n “geri kalm×ċ” veya “geliċmekte olan” diĊer yar×s× ise açl×k ve sefalet içinde yaċamaktad×r. Bunun sebebi sömürü ve kaynaklar×n adaletsiz daĊ×t×m×d×r. Geliċmiċ olarak adland×r×lan ülkelerdeki israf ekonomisinin çöpe att×Ċ× miktar bile açl×k çeken birçok toplumu doyurmaya yetecek durumdad×r. Günümüzde Ĉslam’×n sunduĊu mülkiyet anlay×ċ× ve tüketime getirdiĊi deĊerler, bütün dünyada önemli bir iċlevi yerine getirebilir. Bunu gerçekleċtirebilmek için “israf ekonomisi”ne karċ× ç×k×p bilinçli tüketime dayal× bir ekonomik düzene geçmek mecburiyetindeyiz. Bu süreçte geleneĊimizin bize sunduĊu deĊerleri harekete geçirmek ve onlar× insanl×kla paylaċmak zorunday×z.


Açl×k, Yoksulluk ve Sosyal Adaletsizlik

ARAĉTIRMA

49

Fakirlik de Düċmand×r Nureddin Y×ld×z

H

astal×k, insan×n ortadan kald×ramad×Ċ×, bünyesini ve yaċad×Ċ× toplumu kuċatan bir gerçektir. Ĉnsan olman×n tabii sonuçlar×ndan, hayat×n düzenekleri aras×nda en köklülerinden biri olarak hastal×klar olagelmiċtir. Ĉnsan, hayata gözlerini açt×Ċ× andan itibaren sürekli korunmas× gereken, etkisi alt×na girdiĊinde kurtulmak için mücadele etmesi gereken bir düċman olarak hastal×Ċ× tescil etmiċtir. Hiç hasta olmamak veya yüzde yüz saĊl×kl× olmak gibi bir hedef arzulansa da bu, tahakkuku mümkün görülmeyen bir hâldir. Nihayetinde insan, bünyesi gereĊi hastal×kla iç içe yaċamak zorunda olduĊunu kabullenerek yaċar. Hastal×Ċ×, kaderin gereĊi diyerek kabullenip teslim olma temayülü ise insani ve Ĉslami deĊildir. Hastal×k bir kaderdir ama o kadere karċ× tedbir ve mücadele de kaderin muhtevas× aras×ndad×r. Ĉnsan olmak, insanl×Ċ×n içini doldurmak böyle bir hayat× ve anlay×ċ× zorunlu k×lmaktad×r. Fakirlik ve fakirliĊin neden olduĊu sorunlar da hastal×k gibi insan bünyesinin ve insandan oluċan toplum yap×s×n×n kaç×n×lmazlar× aras×ndad×r. Düzeyi konusunda çeċitli rakamlar belirlenebilse de fakirlik hayati bir gerçek olarak kalacakt×r. Yüzde yüz saĊl×kl× bir insan topluluĊu tasavvur edilemeyeceĊi gibi fakirliĊin herhangi bir boyutuyla bulunmayacaĊ× yüzde yüz zengin, sorunsuz bir insan

topluluĊu da tasavvur edilemez. Fakirlik, hastal×k gibi insan bünyesinin ürettiĊi sorunlardand×r, tamamen ortadan kald×r×lamaz. FakirliĊin insan topluluĊunun aĊ×r düċmanlar×ndan, insani geliċmeyi aksatan engellerden olmas× meselenin bir boyutu iken; fakirliĊe karċ× insani bir mücadele içinde olunmas× da baċka bir boyutudur. Fakirlik, oluċturduĊu tehdit seviyesine göre tahlil edilmelidir. Ĉnsanlar×n sürekli yükselen refah düzeyi dikkate al×narak bir fakirlik standard× belirlenebileceĊi gibi; insan×n midesi esas al×narak da bir fakirlik standard× belirlenebilir. Hayatilik arz eden ihtiyaçla kalite aray×ċ×ndan kaynaklanan ihtiyaç aras×ndaki aç×n×n belirlenmesi ile fakirliĊe ve fakirliĊin ürettiĊi sorunlara bir standart getirilebilir.


50

ARAĉTIRMA

Böyle bir standard×n belirlenmesi, insan olarak bünyemizi ve kimliĊimizi tehdit eden düċman×m×z fakirliĊe karċ× yapmam×z gerekenler ve yapabileceklerimiz konusunda bize alan belirlemiċ olacakt×r. Bunu biz, hastal×kla benzeċtirerek de ċekillendirebiliriz. Hastal×k alan×ndaki ölümcül vakalarla keyfe keder vakalar aras×nda, hastal×k alt paydas×nda buluċmuċ olmas×na raĊmen ilgi ve tedbir bak×m×ndan önemli farkl×l×klar olduĊu muhakkakt×r; fakirlik de böyle bir tasnife tabi tutulabilir. Müslüman olmam×z, insan olmam×z üzerine kuruludur. Ĉnsanla ilgili, insani herhangi bir sorun, Müslüman olarak bizi Ĉslaml×Ċ×m×z dairesinde ilgilendirir. Bir birey olarak bizi doĊru-

Açl×k, Yoksulluk ve Sosyal Adaletsizlik

s×na gizlenemeyiz. Buna göre fakirlik ve fakirliĊin ürettiĊi sorunlar konusunda ċu ilkeleri vurgulayabiliriz:

A. Fakirlik, insan yap×s×n×n ve Allah Teala’n×n insan ekseninde kurduĊu düzenin gereĊidir. Kökten bir imha mümkün deĊildir. Aç mide düzeyindeki fakirlikten, refah seviyesi düċüklüĊü anlam×ndaki fakirliĊe kadar, insan×n fakirlik olarak adland×rd×Ċ× vak×a, yeryüzü düzeninde ovalar, dereler kadar tabiidir. ZenginliĊi bahar güzelliĊinde telakki edersek fakirliĊin rolünün k×ċa tekabül ettiĊini söylememiz mümkündür. Fakirlik sadece savaċlar×n veya doĊal afetlerin sonucu olarak görülmez. Bu tür olaylar× fakirliĊi kökleċtirme nedenleri aras×nda görebiliriz. Kur’an-×

Ekonomik kriz, iċsizlik, artan g×da Àyatlar× açl×k sorununun derinleċmesine neden olarak gösteriliyor. Oysa dünyada g×da borsas× ve market spekülasyonlar×, biyoyak×t üretimi, doĊal kaynaklar×n tüketimi, geliċmekte olan ülkelerdeki yer alt× ve yer üstü zenginliklerinin sömürülmesi ve en çarp×c× olan× kuzey ülkelerinin güney ülkeleri ile kurduĊu iliċki biçimi açl×Ċ×n sebepleri olarak s×ralanabilir. Bugün dünya kaynaklar×n×n %85’i dünyan×n %15’ini oluċturan geliċmiċ ülkeler taraf×ndan tüketiliyor.

dan ilgilendirmediĊini söyleyebileceĊimiz herhangi bir insani sorundan söz edemeyiz. Ĉnsanl×Ċ×n en köklü sorunlar×ndan biri olarak fakirlik ve fakirliĊin ürettiĊi sorunlar da pek tabii olarak bizi, ezan×n bizi namaza davet ettiĊi gibi, bir ċeyler yapmaya davet etmektedir. YapabileceĊimiz bir ċey olmad×Ċ× varsay×m×n×n arka-

Kerim’de ĉûra suresinin 27. ayetini tahlil ettiĊimizde bu hakikat karċ×m×za ç×kacakt×r: “Allah kullar×na (tümüne birden) r×zk× bol bol verseydi, yeryüzünde mutlaka azg×nl×k ederlerdi. Fakat O, r×zk× dilediĊi ölçüde indirir. ĉüphesiz O, kullar×ndan hakk×yla haberdard×r ve onlar× hakk×yla görendir.”

Ayet, aç×k bir ölçüye ve plana dikkat çekmektedir. Zaten böyle bir takdirin d×ċ×nda, ċu veya bu nedenlerle ortaya ç×kan fakirlik ve fakirliĊin ürettiĊi sorunlardan söz edecek olsak, kullar× üzerinde tam bir hükümranl×Ċ× bulunan, yazd×Ċ× kaderi eksiksiz tahakkuk eden ve mahlûkat×na karċ× latîf olan Allah Teala’n×n kaderinde bir hatadan söz etme gibi bir batakl×Ċa kaym×ċ oluruz. Hakikat ise ċudur: Allah Teala kullar×n×, fakiriyle zenginiyle bilerek yaratm×ċ ve herkes için muayyen bir hayat× takdir etmiċtir. O’nun plan×nda asla bir yanl×ċl×k yoktur. Baz× kullar×n× belirli hastal×klarla yaratmas×, baz×lar×na da bedensel bir özür vermesi gibi, kullar×n×n bir k×sm×n× da midesi boċ olarak yaratmas× O’nun plan×n×n gereĊi olarak tecelli etmiċtir. Ortada bir planlama hatas× yoktur, olamaz da.

B. Allah Teala’n×n, kullar×n×n bir k×sm×n× zengin bir k×sm×n× da fakir olarak yaratmas× hiç ċüphesiz, tahakkuk etmesini murat ettiĊi bir plana binaendir. Bu plan×n ayr×nt×lar×n× bizim bilmemiz mümkün deĊildir. Yeryüzünden fakirliĊi kald×rma iddias× veya beklentisi afakidir ve görevimiz de olamaz. K×ċ mevsimini kald×r×p hayat× bahardan bahara ak×p giden melteme dönüċtüremeyeceĊimizi bilmemiz kadar bunu da bilmemiz gerekir. Ama fakirliĊe ve fakirliĊin ürettiĊi sorunlara karċ× sorumluluĊumuzu hissetmemiz, hissettiĊimizi pratiĊe dökmemiz, bizden beklenen görevdir. Böyle bir durum fakirliĊi kald×rmasa da bizi rahatlatabilecek geniċlikte bir aland×r. Allah’×n mül-


Açl×k, Yoksulluk ve Sosyal Adaletsizlik

künde biz, O’nun plan ve iradesinin tahakkukundan baċka bir iċe muktedir olamay×z. Fakirlik ve fakirliĊin ürettiĊi sorunlarla mücadeleyi, Ĉslam’×n çizdiĊi çizgilere sad×k kal×nd×Ċ× sürece, insaniliĊi kadar Ĉslami bir eylem olarak görmemiz gerekmektedir. Kaç fakiri doyurduĊumuzdan çok, kaç fakir doyuracak bir iċ içinde bulunduĊumuz önemlidir.

C. Baċta zekât olmak üzere emredilen veya teċvik edilen sadakalar, zenginlik-fakirlik çizgisindeki dengeyi oluċturma üzerine kuruludur. Bu da bizi, fakirlikle mücadele kadar, o mücadelede altyap×m×z× oluċturacak “infak” ruhunun oluċturulmas× eĊitimine yönelmeye zorlamaktad×r. Dünyevileċmenin hastal×k boyutuna ulaċt×Ċ×, ahiret hayat×n×n uzak görüldüĊü bir ortamda fakirlikle mücadele söylemi pratiĊinden güçlü olur. Ĉnfak ruhunun oluċmas× ise, “Allah’a borç vermek”ten söz eden Kur’an’a kulak kabartacak mü’min insanlar×n ortaya ç×kar×lmas× demektir. Neyi, kime, neden verdiĊinin müdriki bir insan×n verdiĊi maddi deĊeri kadar, bereketi itibar×yla manevi deĊeri de yüksektir.

D. Ĉslam’×n akraba iliċkilerini öne ç×karma tarz×nda iki boyut vard×r. Birinci boyut, “s×lay× rahim” dairesi içinde kalan, insanlar×n insani baĊlar×na sahip ç×kmas× olarak özetleyebileceĊimiz boyuttur. Ĉkinci boyut ise akraban×n birbirini maddi alanda korumas× ve kollamas×na yönelik olan boyuttur. Miras×n taksimi, zekât

ARAĉTIRMA

51

ve Àtrenin verilmesinde akraba önceliĊine önem verilmesi, akrabaya nafaka mecburiyeti getirilmesi, âkile gibi uygulamalar bir bütün olarak al×nd×Ċ×nda bize, herkesin kap×s×n×n önünü temizlemesine benzer bir mant×kla, akrabadan baċlayan bir ihya ve ayaĊa kald×rma çal×ċmas× öĊütlendiĊi anlaċ×lacakt×r. Elbette burada, fakirliĊe karċ× birey olarak bir Müslüman’×n yapabilecekleri düċünüldüĊünde akraba baĊlam×n×n

Muhakkak ayni ve nakdi yard×m× fakirlikle mücadelenin vazgeçilmez unsurlar× olarak göreceĊiz, fakat fakirlerin fakirlikle mücadelede aktif rol almalar×n× temin edecek yat×r×mlarda bulunmay× da ihmal etmeyeceĊiz. G×da vermek yerine tarla sahibi yapma, yerine göre tembelliĊe karċ× eĊitme gibi çal×ċmalar× da mücadelenin bir parças× olarak görmek durumunday×z.

öne ç×kar×ld×Ċ×n× görüyoruz. Mesele kurumsal olarak ele al×nd×Ċ×nda daha farkl× bir boyut ortaya ç×ka-

Ĉnsanl×Ċ×n kadim düċmanlar×ndan biri olarak fakirliĊe karċ× yürütü-

cakt×r. O zaman ümmetin stratejik planlar× öne ç×kar×lacak, yerine göre bütün insanl×k birbirine akraba olarak görülecektir. Sadakaya ve infaka onca teċvike raĊmen sevgili Peygamberimizin (s.a.v.) al×n terine ve çal×ċmaya teċviki de hat×rdan ç×kar×lmamal×d×r. Veren elin alan elden daha deĊerli oluċu, odun toplay×p satman×n daha onurlu bir iċ olarak dilenene önerilmesi gibi örneklere bak×ld×Ċ×nda karċ×m×za ç×kacak çal×ċma plan× ċu olacakt×r:

lecek en önemli çal×ċmalardan biri de hiç ċüphesiz insan×n israfa karċ× eĊitilmesidir. Ĉnsan israf ettikçe fakirliĊe götüren batakl×k kurutulamaz. Su, ekmek gibi basit israf örneklerinin yan×nda, zaman ve mekân israf×na karċ× da önlem alarak yaċamam×z, belki de fakirlik sorununun kendiliĊinden çözülmesine zemin haz×rlayacakt×r. Fakirlik düċman×m×zd×r. Düċman×m×zla mücadelemiz ibadetimiz ve onurumuzdur.


52

ARAĉTIRMA

Açl×k, Yoksulluk ve Sosyal Adaletsizlik

Açl×Ċ×n Çözümü:

SOSYAL ADALET Murat Y×lmaz

ojesi - AÇE Bal×kç× teknesi pr

A

çl×k, kiċi veya topluluklar×n baċ×na gelebilecek en zor durumlardan biridir. Dünyan×n birçok noktas×nda insanlar savaċ ve iċgaller, iç kar×ċ×kl×klar, afetler ve kurakl×klara baĊl× yokluklar, olumsuz iklim koċullar× gibi nedenlerle aç kalmakta ve bu durum çoĊu zaman kal×c× rahats×zl×klar ve ölüm ile neticelenmektedir. Dünya üzerinde görülen açl×k olaylar×, 1900’lü y×llara kadar çok yayg×n

ojesi - LÜBNAN ftçi destekleme pr

× - KEĉMĈR Ramazan yard×m

Çi

deĊilken bu dönemle birlikte bir ç×Ċ gibi artm×ċt×r. Bunda elbette 20. yüzy×ldaki iki büyük dünya savaċ×n×n ve uluslar×n baĊ×ms×zl×k süreçleriyle birlikte artan iç savaċ ve bölgesel savaċlar×n etkisi büyüktür. Yine bu yüzy×lda teknoloji daha çok insan× yok etmeye yönelik kullan×lm×ċ, bu da 20. yüzy×l insan× için bir kâbus hâline gelmiċtir. Bu durumda ortaya ç×kan sonuç, kaynaklar×n eċit paylaċt×r×lmad×Ċ× ve paylaċt×r×lan

miktar×n da insan×n hayati ihtiyaçlar×n× karċ×lamaya yönelik deĊil de silahlanma ve ihtiyaç d×ċ× alanlara yönelik olduĊunu göstermektedir. Nitekim bugün dünya kaynaklar×n×n %85’i dünya nüfusunun %15’i taraf×ndan kullan×l×rken, %85’lik büyük çoĊunluĊa ise zenginliklerin %15’i düċmektedir. Günümüzde devletler silahlanmaya ortalama %20 oran×nda harcama yaparken iċsizliĊin yok edilmesi için yap×lan harcama ancak %1 seviyelerinde kalmaktad×r.


ARAĉTIRMA

Açl×k, Yoksulluk ve Sosyal Adaletsizlik

Dünya üzerinde her gün açl×k ve açl×Ċa baĊl× nedenlerle ortalama 30 bin insan hayat×n× kaybetmektedir. Bu rakam y×ll×k olarak 11 milyon insana tekabül etmektedir. Dünya G×da Program× (WFP) verilerine göre dünya üzerinde yaklaċ×k 900 milyon kiċi açl×k tehlikesiyle karċ× karċ×dad×r ki bu, her yedi kiċiden birinin aç olarak sabahlad×Ċ× anlam×na gelmektedir. Yine dünya nüfusunun yar×s× günlük

aras×ndaki yaċam seviyesi fark×, insani yard×m kuruluċlar×n×n güçlerinin çok ötesinde farkl× bir müdahaleyi gerekli k×lmaktad×r. 400 Etiyopyal×n×n bir günlük gelirinin 1 Ĉsviçreliyle eċ olduĊu bilgisi, insanl×Ċ×n karċ× karċ×ya olduĊu durumun vahametini gösteren en önemli verilerden sadece biridir. Sierra Leone’de s×radan bir vatandaċ için y×ll×k 3 dolarl×k saĊl×k

53

Yugoslavya’n×n bir parças× olan BosnaHersek’te baċlayan ve on binlerce insan×n hayat×n× kaybettiĊi bir savaċ×n yaralar×n× sarabilmek için çal×ċmalar×na baċlad×. Kendisine öncelikli faaliyet alan× olarak savaċ ve afet bölgeleri ile yoksulluĊun yaċand×Ċ× coĊrafyalar× seçen ĈHH, 1992’de baċlad×Ċ× çal×ċmalar×na bugün dünyan×n 120 ülke ve bölgesinde devam etmekte.

NĈSTAN

K×ċ yard×m×- AFGA Katarakt projesi

iki dolar seviyelerinde bir gelire sahipken 1,5 milyar insan için bu oran bir dolar ve daha alt×ndad×r. Oysa dünyadaki kaynaklar ve geliċen teknolojiyle birlikte artan üretim, dünya nüfusuna defalarca yetebilecek miktardad×r.

Sorun sadece g×da ile ilgili deĊil… Kuzey ve Güney ülkeleri olarak gelir gruplar×na göre tasnif edilmiċ ülkeler

- BENĈN

harcamas× yap×l×rken bu rakam Bat×l× ülkelerde, örneĊin Almanya’da 600 dolar seviyelerindedir. Yaċam standartlar× aras×ndaki bu uçurum, sorunun sadece g×da ile ilgili olmad×Ċ×n×n da aç×k bir göstergesidir. Güneyde yer alan pek çok ülkede hem g×da hem de hayat×n diĊer alanlar×nda önemli yoksunluklar söz konusudur.

Bir STK olarak ĈHH ĈHH Ĉnsani Yard×m Vakf×, insanlar×n yeni umutlar taċ×d×Ċ× SoĊuk Savaċ döneminin hemen akabinde,

Savaċ alanlar× ve savaċ×n hüküm sürdüĊü coĊrafyalar insanlar×n her türlü s×k×nt× ve mahrumiyeti yaċayabileceĊi alanlard×r. Bugüne kadar BosnaHersek, Çeçenistan, Kosova, Makedonya, Afganistan, Keċmir, Filistin, Lübnan, Irak, Somali, Moro, Arakan gibi s×cak savaċ ortamlar×n×n hâkim olduĊu coĊrafyalar×n maĊdurlar×yla irtibat içerisinde bulunan ĈHH, ayn× zamanda doĊal afetlerin yaċand×Ċ× Türkiye, Hindistan, Ĉran, Açe, Pakistan, Keċmir, Bangladeċ ve Myanmar gibi coĊrafyalarda ve baċta Sahra


54

ARAĉTIRMA

Açl×k, Yoksulluk ve Sosyal Adaletsizlik

KuċaĊ× Afrika ülkeleri ve GüneydoĊu Asya ülkeleri olmak üzere yoksulluĊun hüküm sürdüĊü ülkelerde çal×ċmalar yapm×ċ ve hâlihaz×rda da bu ülkelerin önemli bir k×sm×nda faaliyetlerine devam etmektedir. Bir sivil toplum kuruluċu olarak afet noktalar×na acil müdahalede bulunan ĈHH’n×n öncelikli faaliyet alan×n× acil yard×m

Su kanal× inċaas×- NĈJER

çirmek, onlara yaċad×klar× s×k×nt×lar×n bir gün son bulacaĊ×na dair güçlü bir motivasyon saĊlayacak ve hayata yeniden tutunabilmek ad×na onlar için güzel bir f×rsat olacakt×r. ĈHH, açl×k tehlikesiyle yaċamak zorunda olan maĊdurlar için yapt×Ċ× acil müdahaleler akabinde, yard×mlaċma konusunda ortak bir bilinç

Kurban daĊ×t×m× - IRA

K

büyük bütçelerle Bat× ülkelerinden gelen misyoner kuruluċlar×n çal×ċmalar×na karċ× da oldukça önemlidir. Zira toplumlar×n cehaletinden güç alan ve onlar×n öncelikli ihtiyaçlar×n× kullanan misyonerler, insanlar× kolayca Hristiyanlaċt×rabilmektedir. Yine bu kurumlar×n açl×k çeken insanlara genetiĊi bozulmuċ g×dalar sunduklar× ve devletleri ad×na açl×k alanlar×n× bir laboratuvar olarak

Kurban yard×m×- KOSO

VA

kapsam×ndaki g×da, giysi ve saĊl×k yard×mlar× oluċturmaktad×r.

Çözüm önerileri Uzun y×llard×r devam etmekte olan saha tecrübesiyle ĈHH, Açe’de ya da Somali’de veya dünyan×n bir baċka noktas×nda sürekli g×da daĊ×tarak açl×Ċ×n tüketilemeyeceĊinin bilincindedir. Bunun için açl×Ċ× oluċturan nedenlerin ortadan kald×r×lmas× ya da en aza indirilmesi için çal×ċmalar yapmakta ve bu konuda yap×lan çal×ċmalar× desteklemektedir. Ĉnsanlar× ataletten kurtar×p harekete ge-

oluċturmak için de çal×ċmalar gerçekleċtirmektedir. Bir arada yaċayan insanlar ancak birlikte, yard×mlaċma ve dayan×ċma içerisinde bulunduklar×nda mesafe katedebilirler. Bunun için çal×ċ×lan bölgelerdeki yerel organizasyonlar×n desteklenmesi ve güçlendirilmesi zorunludur. Zira bu kurumlar sürekli olarak bölgede bulunacaklar ve acil durumlarda ilk müdahale, sair zamanlarda da süreklilik arz eden çal×ċmalar o kurumlar arac×l×Ċ×yla gerçekleċecektir. Yerel kurumlar×n desteklenmesi, çok

kulland×klar× da bilinmektedir. ĈHH, yoksulluĊun giderilmesi ve sosyal adaletin saĊlanmas× için sürdürülebilir kalk×nma projelerini öncelemektedir. Bu amaçla insanlar×n üretici konuma geçip kendi ihtiyaçlar×n× karċ×layabilmeleri için çiftçilik, marangozluk, el sanatlar×, terzilik, berberlik, bilgisayar kurslar× vb. mesleki eĊitim programlar× düzenlenmektedir. Bu kurslara kat×lan binlerce insan kendi geçimini temin edebilecek duruma gelebilmektedir. Bunlar d×ċ×nda daha önce bir mesleĊi bulunan fakat zikredilen sebep-


ARAĉTIRMA

Açl×k, Yoksulluk ve Sosyal Adaletsizlik

lerden dolay× geçimini temin edebilecek araç ve maddi imkândan yoksun olan insanlar için de mikro kredi programlar×, bal×kç× tekneleri, motor taksi imkânlar×n×n sunulmas×, araçgereç tedarikleri, çiftçiler için büyükbaċ hayvan, keçi, gübre, tohum ve benzeri seçenekler saĊlanmakta ve bu ċekilde insanlara hayata yeniden tutunabilme f×rsat× verilmektedir.

bu kampanya çerçevesinde yap×lm×ċt×r. Gözleri görmediĊi için üretemeyen ve üretemediĊi için aile bireylerine ve topluma yük olan görme engelli insanlar, saĊl×klar×na kavuċtuklar×nda üretime kat×labilmektedir. Bugün ĈHH katarakt ameliyatlar× Afrika’n×n Somali, Sudan, Etiyopya, Çad, Nijer, Mali, Burkina Faso, Togo, Benin ve Gana ülkelerinde devam etmektedir ve ameliyat say×s×n×n 2009 sonu itibar×yla 45 bine ulaċmas× hedeÁenmektedir.

Meslek edindirme kursla

r× - ÜRDÜN

ĈHH’n×n son iki y×ld×r özellikle kurakl×k ve buna baĊl× açl×k vakalar×n×n hemen her sene yaċanmakta olduĊu Afrika’n×n Sahra KuċaĊ× üzerinde bulunan 10 ülkede icra etmekte olduĊu katarakt ameliyatlar× da önemle zikredilmesi gereken bir diĊer çal×ċmad×r. 2007 May×s ay×nda baċlayan ve katarakt nedeniyle görme yetisini yitirmiċ 100 bin insan×n ameliyat edilmesini hedeÁeyen bu çal×ċma baċar×yla devam etmektedir. Çal×ċma kapsam×nda sadece Sudan’da 2008 y×l×nda yap×lan katarakt ameliyatlar×n×n %38’lik k×sm×

55

bireyler oluċturmay× hedeÁemektedir. Yine mevcut okullar×n araç-gereç olarak desteklenmesi, eĊitim dönemlerinde on binlerce çocuĊa k×rtasiye malzemesi yard×m×nda bulunulmas×, eĊitim burslar× verilmesi, kriz bölgelerinden öĊrencilerin getirilmesi de bu anlamda ifade edilebilecek çal×ċmalar aras×ndad×r. EĊitimli insanlar×n normal ċartlar alt×nda açl×Ċa götüren sebeplerden hem kendilerini hem de çevrelerini uzak tutabilecekleri muhakkakt×r. ĈHH, dünyan×n birçok mahrum coĊ-

Yaz okulu - ARNAVUTLU

ĈHH’n×n açl×k yaċanan coĊrafyalarda üzerinde durduĊu bir diĊer önemli husus da eĊitimdir. Bugün geliċmekte olan ülkelerin temel sorunu eĊitimsizlik olarak karċ×m×za ç×karken birçok Afrika ve GüneydoĊu Asya ülkesinde okuryazarl×k düzeyi %20-30’lar seviyesindedir; bu oran k×z çocuklar× için çok daha düċüktür. Bu çerçevede aç×lan anaokullar×, okul, dershane ve enstitüler, üniversite bölüm ve laboratuvarlar×, eĊitimli ve dolay×s×yla kendine yetebilen, çevresine faydal×

K

rafyas×nda açl×k ve ona götüren sebepleri ortadan kald×rmak için çal×ċmalar×n× yürütürken büyük resme de iċaret etmektedir. Küçük katk×larla açl×Ċ×n ve ona yol açan sebeplerin ortadan kald×r×lamayacaĊ×na inanan ĈHH, bu anlamda sosyal adaletin saĊlanmas×n×n ve zenginliklerin adil bir ċekilde paylaċt×r×lmas×n×n, savaċlar×n ve çat×ċmalar×n ivedilikle sonland×r×lmas×n×n açl×k sorununun kesin çözümü için zaruri olduĊu düsturuyla hareket etmektedir.


56

GÖZLEM

Yeni okulumuz ve mescitlerimizle

GĈNE’deyiz... Gine, dünyan×n en kaliteli alt×n yataklar×na sahip ülkelerden biri; ancak ne alt×n×n×n ne de diĊer kaynaklar×n×n maalesef ülkeye bir faydas× var. Ümit Sönmez ĈHH Prodüksiyon Birimi

1

958 y×l×nda Frans×z sömürgesinden kurtularak baĊ×ms×zl×Ċ×n× kazanan Gine, o günden bu yana sadece iki baċkan eskitmiċ. Ĉkinci baċkan 2008 Aral×k ay×nda hayat×n× kaybedince yap×-

lan darbe ile ülke bugünkü baċkan Camara taraf×ndan yönetilmeye baċlanm×ċ. Rüċvet, yolsuzluk ve uyuċturucu ticaretinin yayg×n olduĊu ülkede hayat âdeta yar×m as×r geriden geliyor.

Ĉlk izlenimlerimiz Baċkentin havaalan× bizdeki bir ilçenin tren istasyonu görünümünde. Bizi burada bölgedeki partner kuruluċumuzun temsilcisi arkadaċlar


GÖZLEM çok candan ve s×cak bir ċekilde karċ×l×yorlar. Gine’deki ilk duraĊ×m×z bölgedeki faaliyetlerimizde iċ birliĊi yapt×Ċ×m×z kurumumuzun merkezi oluyor. Kurum, baz×lar×n×n yap×m×n× ĈHH’n×n üstlendiĊi camiler, su kuyular× ve bir de okulun yap×m×nda görev ald×. Sanki bir ċenlik varm×ċ gibi her yer süslenmiċ. Bizi oldukça kalabal×k bir ekip karċ×l×yor; kimi doktor, kimi imam, kimi öĊretmen, kimi esnaf, kimi de iċ adam×.

N’zerekore’ye yolculuk Gine, dünyadaki en kaliteli alt×n yataklar×na sahip ülkelerden biri; ancak ne alt×n×n×n ne de diĊer kaynaklar×n×n maalesef ülkeye bir faydas× var. Sömürge döneminde ülkenin zengin

57

kaynaklar×n× al×p götürebilmek için demiryollar×na ve k×smen de karayollar×na yat×r×m yap×lm×ċ. Ülkede kuzeyden güneye, doĊudan bat×ya baĊlant× saĊlayan karayollar× var, ancak bak×m yap×lmad×Ċ× için yollar oldukça kötü durumda.

Bölgenin tüm ileri gelenleri, Ĉslami cemaat liderleri, yöneticiler ve kad×n erkek, genç yaċl× bölge halk×, aç×l×ċa büyük ilgi gösteriyor. ĉehrin k×rsal bir yerinde inċa edilen okul ve mescit bölgede büyük bir ihtiyaca cevap verecek.

N’zerekore’de ĈHH Ĉnsani Yard×m Vakf×’n×n katk×lar×yla inċa edilen mescit ve okulun aç×l×ċ×n× gerçekleċtiriyoruz. Aç×l×ċ öncesi bölge valisini

Faydalan×lamayan bereketli topraklar

ziyaret ettiĊimizde bize, bölgede yapt×Ċ×m×z çal×ċmalardan çok memnun olduklar×n×, misyonerlik faaliyetleri karċ×nda Müslüman yard×m kuruluċlar×n×n yapt×Ċ× çal×ċmalar×n kendileri için çok önemli olduĊunu anlat×yor.

N’zerekore’deki çal×ċmalar×m×z× tamamlad×ktan sonra ülkedeki diĊer çal×ċma noktam×z olan Siguiri’ye doĊru yola ç×k×yoruz. Siguiri, N’zerekore’nin aksine ülkenin kuzeydoĊusundaki en uç noktada


58

GÖZLEM

yer al×yor. Yollarda her tonda yeċili alabildiĊine görebiliyorsunuz; sanki Karadeniz’de seyahat eder gibi. Asfalt×n bittiĊi noktada topraĊ× görmenize imkân yok; hemen yeċil baċl×yor ve âdeta yolu iċgal etmek istercesine yola doĊru uzan×yor. Fakat böylesine bereketli topraklarda yol boyunca sadece bir tane traktör görebiliyoruz. Tar×mla uĊraċanlar

yok denecek kadar az; olanlar da geleneksel yöntemlerle tar×m yap×yor. Bu da elbette verimi düċürüyor. Bu durumu oradaki arkadaċlarla konuċtuĊumuzda bize, bereket ve kaynaklar aç×s×ndan ülkenin zengin olduĊunu ancak Ànansman yetersizliĊi ve y×llarca süren sömürge düzeni nedeniyle insanlar×n çal×ċma al×ċkanl×klar×n×n mevcut durumu ortaya

ç×kard×Ċ×n× söylüyorlar. Siguiri’ye cuma vaktine yak×n bir saatte ulaċ×yoruz. Orada da t×pk× Nzerekore’de olduĊu gibi bizi karċ×lamak için bütün mahalle halk× toplanm×ċ. Buradaki mescidimizin aç×l×ċ×n× cuma namaz×n×n ard×ndan gerçekleċtirmek nasip oluyor.

Ülkede misyonerler yoĊun çal×ċ×yor %95’i Müslüman olan ülkede Hristiyanlar×n yan× s×ra az say×da Yahudi ve animalist bulunuyor. Buna raĊmen yap×lan yard×m çal×ċmalar×n×n %95’i Hristiyan misyonerler taraf×ndan gerçekleċtiriliyor. Müslüman kuruluċlar×n yard×m çal×ċmalar×, toplam çal×ċmalar×n sadece %5’ini oluċturuyor.


GÖZLEM

59

Misyonerler en çok saĊl×k çal×ċmalar× ile toplumda yer buluyor. Açt×klar× hastaneler, poliklinikler ve ücretsiz ilaç saĊlad×klar× eczaneler arac×l×Ċ×yla insanlara hizmet veriyorlar. Ancak her hizmetten önce verdikleri sohbetin dinlenmesi mecburi; aksi takdirde hastalar, her seferinde ciddi ücretler ödemek zorunda kal×yor.

TraÀkte dikkatimizi çekenler Afrika’da traÀĊe ç×kt×Ċ×n×zda baċka herhangi bir ülkede olduĊunuzdan çok daha dikkatli olman×z gerekiyor. Çünkü yol kenarlar×nda al×ċ×k olduĊunuzdan çok daha fazla yaya var; ċehirleraras× yollarda bile. Gine yollar×nda çok farkl× tecrübelerimiz oluyor. Burada gideceĊimiz yerlerin uzakl×Ċ× nedeniyle kimi zaman geceleri de durmaks×z×n yol al×yoruz. Yollar çok bozuk olduĊu için uyumak da mümkün olmuyor. Sürekli ċoförü ve yolu gözlerken ilginç bir ċey dikkatimizi çekiyor. ĉoförler yollar×n durumu nedeniyle devaml× uzun farlar×n× kullan×yorlar. Herhangi bir ayd×nlatma sisteminin bulunmad×Ċ× yollarda yapacak baċka bir ċey de yok. Karċ×dan bir araç geldiĊinde ċoförler birbirlerini görebilmek için veya uyuklayan bir ċoför varsa uyans×n diye selektör yap×yorlar. Ayr×ca herhâlde tedbiri artt×rmak için olsa gerek, sol sinyallerini de “Tamam seni gördüm” anlam×nda yak×yorlar.

Yeni projelerle döneceĊiz Baċkentteki son günümüzü kardeċ kurum yetkilileri ile toplant×lar yaparak geçiriyoruz. Buradaki arkadaċlarla Gine’de gerçekleċtirilmesi düċünülen yeni projeler hakk×nda konuċuyoruz. Hepimizi, tamamlanan projelerin ard×ndan yeni baċlayacak çal×ċmalar×n heyecan× sarm×ċ durumda. Bu heyecan ile ülkemize geri dönüyoruz. Kucaklar×m×zda Gineli kardeċlerimizin selam ve sevgi mesajlar×yla…


60

GÖZLEM

Kardeċ ülke K×rg×zistan’day×z Orhan ĉeÀk ĈHH Orta Asya-Kafkasya Masas×

K

×rg×zlar×n diyar×na gidiyoruz. ĈHH Ĉnsani Yard×m Vakf×’n×n K×rg×zistan’da gerçekleċtireceĊi imam eĊitim program×, sünnet organizasyonu ve giysi yard×m× çal×ċmalar×na kat×lmak üzere beċ günlük bir program için yola ç×k×yoruz.

Ĉmam eĊitim merkezini ziyaret ve giysi yard×m× Baċkent Biċkek’teki imam eĊitim merkezini ziyaret ederek buradaki imam arkadaċlarla tan×ċ×yoruz. Daha sonra birlikte Biċkek’e 15 km mesafede bulunan

Araċan kasabas×na doĊru yola ç×k×yoruz. Kasabada yetim ve ihtiyaç sahibi 62 öĊrenciye giysi yard×m× yapacaĊ×z. Araċan’a vard×Ċ×m×zda ×ċ×l ×ċ×l gözlerle bizleri karċ×layan çocuklarla selamlaċ×yoruz. Elbiseleri daĊ×t×rken çocuklar×n mahcup ve maĊrur hâli bizi duyguland×r×yor. K×rg×z ve Rus çocuklar, yeni elbiselerini birbirlerine gösterip seviniyorlar; onlar×n sevincini görmek hepimizi mutlu ediyor. Daha sonra

oradaki arkadaċlar bize geleneksel k×yafetleri olan çapan giydiriyorlar; yani kendi örf ve âdetlerine göre bize teċekkür ediyorlar. Iss×k Göl: K×rg×zistan’×n en güzel bölgesi Sabah erkenden bölgede gerçekleċtireceĊimiz sünnet organizasyonuna kat×lacak olan doktor kardeċlerimizle Iss×k Göl’e hareket ediyoruz. Saat 09.00’da eyaletin en büyük ve meċhur kasabas× Bal×kç×’daki Devlet Hastanesi’ne geldiĊimizde avluda büyük bir kalabal×Ċ×n toplanm×ċ bizi bekliyor olduĊunu görüyoruz. K×rg×z


GÖZLEM kardeċlerimizle selamlaċ×p hoċ beċ ettikten sonra bölge müftüsü ve devlet hastanesi baċhekimi bize sünnet yap×lacak yeri gösteriyorlar. Mekân× kontrol ettikten sonra hastanenin salonunda çocuklar×n× sünnet ettirmek için bekleyen ailelerle bir toplant× yap×yoruz. Doktorumuz ai-

lelere sünnetin hem Ĉslami hem de t×bbi olarak faydalar× hakk×nda bilgi verip sünnetten sonra yapmalar× gerekenleri izah ediyor. “Vatan×m olmay×nca…” Yolumuz üzerinde bulunan bir köye gidiyoruz. Burada bir evin kap×s×n× çal×yoruz. Evde Ah×ska Türklerinden bir aile yaċ×yor. Aile reisi bizi içeri buyur ediyor. Tan×ċ×p biraz muhabbet ettikten sonra beraberinde yoĊurt, peynir, ekmek ve viċne reçeli ile çaylar×m×z geliyor. Ĉkram ettikleri yiyeceklerin hepsini kendileri yapm×ċ. Uydu yay×n× bulunan evde Türkiye gündeminin çok yak×ndan takip

edildiĊini görüyoruz. Ev sahibimiz Azerbaycan’da üniversite okumuċ. Aile daha önce Özbekistan’da yaċ×yormuċ. 80’li y×llarda yaċanan olaylar×n ard×ndan K×rg×zistan’a yerleċmiċler. Bir ara Ah×ska bölgesine yerleċmeyi düċünmüċler ancak Gürcistan’daki ċartlar iyi olmad×Ċ×

için bunu göze alamam×ċlar. En çok yaċamak istedikleri yerin Türkiye olduĊunu ve bir gün mutlaka Türkiye’ye yerleċmek istediklerini anlat×yorlar. Ev sahibimize Türkiye ċartlar×na göre buradaki yaċant×lar×n×n oldukça iyi göründüĊünü söylediĊimizde birden yüzü ciddileċiyor ve “Para ve zenginliĊi nedeyim, vatan×m olmay×nca gardaċ…” diyerek susuyor, söyleyecek söz bulam×yoruz... SertiÀka merasimi Ertesi gün imam eĊitim merkezinde eĊitim gören 13. dönem mezunu 28 imam×n sertiÀka merasimine kat×l×yoruz. Törende K×rg×z Baċmüftüsü Mu-

61

rat Ali Cumanov, Cumhurbaċkanl×Ċ× Dinî Ĉċler Komisyonu yetkilisi, T.C. K×rg×zistan Diyanet Müċaviri ĉemsettin Ünal, Ĉlahiyat Fakültesi Dekan× Prof. Hidayet Aydar Bey ve öĊretim üyelerinin yan× s×ra sivil toplum temsilcileriyle Türk iċ adamlar× da haz×r bulunuyor.

Toplam 2500 cami ve 3000 imam×n bulunduĊu K×rg×zistan’da bugüne kadar 360 imam hizmet içi eĊitim program×na kat×ld×. Projeyle ülkedeki imamlar×n tamam× bu eĊitimden geçirilerek sertiÀka verilecek. SertiÀka almayan imamlar×n resmiyeti tan×nmayacak. Ülkede imaml×k yapanlar×n büyük çoĊunluĊu halk taraf×ndan seçilmiċ, dinî konularda gerekli eĊitime sahip olmayan kiċiler. Genç bir devlet olan K×rg×zistan, halk×n eĊitiminde ve bilinçlendirilmesinde önemli etkileri olan imamlar×n× bu eĊitim program×yla standart bir seviyeye getirmek ve bu yolla teċkilat yap×s×n× güçlendirmek istiyor.


62

GÖZLEM

Yetim Irak... Abdullah Bayrak ĈHH OrtadoĊu Masas×

Ĉ

HH Ĉnsani Yard×m Vakf× ad×na yürüttüĊümüz bir dizi çal×ċmay× yerinde gözlemlemek ve birlikte çal×ċt×Ċ×m×z kardeċ kurumlar×m×z× ziyaret etmek üzere Irak’a doĊru yola ç×k×yoruz. Ĉlk duraĊ×m×z Erbil. Ĉttihat el-Ĉslami adl× partinin baċkan×yla bir röportaj yapmak üzere parti genel merkezine gidiyoruz. Baċkan, iċgalin en büyük etkisini ahlâki yozlaċma ve misyonerlerin faaliyetlerinin artmas× ċeklinde özetliyor. Kendilerinin siyasetten çok ahlaki yozlaċman×n önüne geçmeyi, Müslüman olan Kürtlerin kimliklerini korumay× hedeÁediklerini ifade ediyor. Ayr×ca iċgalle birlikte ortaya ç×kan ċiddet ortam×ndan kaçan mültecilerin Ku-

zey Irak’a s×Ċ×nd×klar×n×, kendilerinin bu mültecilere de yard×mc× olmaya çal×ċt×klar×n× anlat×yor. Yine, bir yard×m derneĊi gibi kulland×klar× radyolar×nda yetimlerle ve ihtiyaç sahipleriyle ilgili programlar yaparak yard×m toplad×klar×n× ve yard×mlar× ihtiyaç sahiplerine ulaċt×rd×klar×n× söylüyor.

Güvenlik ç×lg×nl×Ċ× Erbil’den ç×kt×ktan sonra âdeta bir güvenlik ç×lg×nl×Ċ×n×n baċlad×Ċ×n× ve BaĊdat’a yaklaċt×kça bu ç×lg×nl×Ċ×n giderek artt×Ċ×n× gözlemliyoruz. Her yerde kalaċnikoÁu adamlar dikkatimizi çekiyor. Burada ilk kez bir Amerikan konvoyu ile karċ×laċ×yoruz.

Yavaċ ve kendilerinden emin bir ċekilde devriye geziyorlar. Araçlar×n üzerinde sürekli dönen camekân bir bölme ve içerisinde eli makinelisinde duran tetikte bir Amerikan askeri var. Yolda petrol kuyular×n×n alevi ayd×nlat×yor her yan× ve Kerkük’teki kavgan×n sebebini, dört bir yana yay×lm×ċ bu alevler özetliyor en iyi ċekilde…

Ĉċgalin y×l dönümünde resmî tatil BaĊdat’a gitmeden önce Kerkük’e uĊruyoruz ve cuma namaz×m×z× burada Molla Ahmet Camisi’nde k×l×yoruz. Ĉmam hutbeyi önce Arapça,


GÖZLEM sonra Türkmence veriyor. Sonunda da çeċitli konularda cemaati uyar×yor. Bunlardan biri de 9 Nisan’×n tatil olmamas× gerektiĊiyle ilgili; “Ülkemiz bu tarihte iċgal alt×na girdi.” diyor imam. Daha sonra Adalet Partisi’ne geçerek parti baċkan× Enver Bey ile bir röportaj gerçekleċtiriyoruz. 2003 y×l×nda kurulmuċ olan partinin temel hedeÀ, Türkmenlerin haklar×na sahip

ç×kmak ve Kerkük’ün sorunlar×n×n çözülmesini saĊlamak. Enver Bey, iċgalin ekonomi ve güvenlik alanlar×nda büyük bir y×k×ma sebep olduĊunu, dünyan×n en zengin petrol yataklar×na sahip olan Irak’×n iċgalle birlikte ciddi bir ekonomik çöküntü yaċad×Ċ×n× ve beċ milyona yak×n yetim, bir milyon dul ve bir buçuk milyon can kayb×n× arkas×nda b×rakt×Ċ×n× anlat×yor. Mevcut mezhepçi yap× sebebiyle her ċehrin baĊ×ms×zl×Ċ×n× ilan ettiĊi Somali gibi bir ülke olmaktan da endiċe duyduklar×n× belirtiyor.

Ah BaĊdat! Kerkük’teki dostlar×m×zla vedalaċ×p BaĊdat’a doĊru yola ç×k×yoruz. 4,5 saatlik yolculuĊumuz boyunca 20’den fazla kontrol noktas×ndan geçiyoruz. ĉehre girdikten sonra otele gidene kadar da yaklaċ×k 10 kontrol noktas×ndan daha geçiyoruz. BaĊdat’×n giriċinde karċ×laċt×Ċ×m×z Amerikan konvoyu nedeniyle oldukça yavaċ ilerliyo-

ruz. Araçlar×n konvoyu 100 metre geriden takip etme zorunluluĊu ve konvoyu geçmelerinin yasak olmas× nedeniyle ċehre yar×m saat gecikmeli olarak ulaċ×yoruz. YoĊun bir traÀk var; her yandan siren sesleri yükseliyor ve sürekli silahl× konvoylar geçiyor. Bu konvoylarda genelde önde bir polis cipi, ard×nda z×rhl×, beyaz renkli, siyah caml×, birbirinin ayn× olan birkaç cip, onlar×n arkas×nda da aĊ×r otomatik silah yerleċtirilmiċ bir pikap bulunuyor.

63

Burada, el-Dahiliye mahallesinde bulunan bir camide müezzinlik yapan Ömer Bey’le bir röportaj gerçekleċtireceĊiz. 2005 Haziran ay×nda ABD askerleri taraf×ndan gözalt×na al×nan ve yaklaċ×k 2,5 ay hapishanede kalan Ömer Bey, ilk gün tam alt× saat iċkence görmüċ. 2007 Eylül’ünde Irak ordusunun ve ABD askerlerinin evini basmas× sonucu yeniden gözalt×na al×nm×ċ ve bu kez tam 1,5 y×l iċgal hapishanelerinde

kalm×ċ. Hapisten ç×kt×Ċ×nda, giderken henüz kundakta olan bebeĊinin yürüyor olduĊunu ve kendisini tan×mad×Ċ×n× görünce aĊlad×Ċ×n× anlat×yor.

Diyala’ya giderken Diyala valiliĊine ait resmî bir ciple Diyala’ya doĊru yola ç×k×yoruz. Bir subay ve üç koruma polisi de bizimle birlikte. Diyala’daki durumun gergin olduĊunu, bu yüzden dikkatli olmam×z gerektiĊini söylüyorlar. Caddeler, sokaklar yerel seçimler-


64

GÖZLEM

den kalma aÀċlerle dolu. BaĊdat’tan ç×karken birçok mahallede evlerin tamam×n×n mermi delikleriyle dolu olduĊunu görüyoruz.

birlikte. Lokma tatl×s× dükkân× olan, halktan biriymiċ babas×. Dükkân×n× bas×p s×rf mezhebi sebebiyle öldürmüċler onu...

Diyala’da bulunan kardeċ kurumumuzu ziyaret ediyor ve bu kurum ile birlikte bakt×Ċ×m×z 1004 yetim hakk×nda bilgi al×yor, ortak yapt×Ċ×m×z çal×ċmalar× denetliyoruz. Görüċmenin ard×ndan kurum yetkililerine yetimlerimizden birini ziyaret etmek istediĊimizi söylüyoruz. Bunun üzerine üç araba ve dört askerle birlikte yola ç×k×yoruz. Zira bölgede güvenlik saĊlanm×ċ olsa bile ortam hâlâ gergin. GideceĊimiz eve ulaċ×yoruz ama yetimimizin annesi evde yok. Bir süre sonra annenin eve doĊru geldiĊini görüyoruz. Fakat kad×n evin önündeki askerleri görünce kaçmaya çal×ċ×yor. Öyle korkuyor ki… Kardeċ kurumumuzun yetkilileri kad×n×n yan×na gidip geliċ sebebimizi anlat×nca rahatl×yor ve bize yaċad×klar×n× anlatmaya baċl×yor. Eċinin, dükkân×n× basan silahl× milisler taraf×ndan öldürüldüĊünü öĊrenince ċiddetin onda ve Irak toplumda oluċturduĊu travmay× daha iyi anl×yoruz.

Tan×ċt×Ċ×m×z farkl× simalar

Dört kardeċin ikincisi Halit. ÖĊlenci olduĊu için henüz okula gitmemiċ. Kendisiyle tan×ċ×yoruz. Önce korkuyor bizden; hatta annesini bir kenara çekip “Konuċmak istemiyorum!” diye aĊl×yor. Ama biz yan×na gidince hemen susuyor ve aĊlad×Ċ×n× belli etmemeye çal×ċ×yor. Sonradan al×ċ×yor bize. Evlerinin önünde Halit’le bir röportaj yap×yoruz. Mahalledeki en iyi arkadaċ× olan Muhammet Tahir yan×m×za gelince daha bir cesaretle-

niyor. Bize babas×n× anlat×yor; günlük yaċam×n×… Mahalleli de merakl× ama tedirgin gözlerle seyrediyor bizleri. Annesinden fotoĊraf albümünü al×yor ve babas×n×n fotoĊraf×na bak×yoruz

Kald×Ċ×m×z misaÀrhanede bize yemek getiren askerlerden biri ile sohbet ediyoruz. Anlatt×klar× bizi dehċete düċürüyor. Asker, babas×n×n banka müdürü olduĊunu, silahl× milislerin bir gün bankay× bas×p babas×n× öldürdüklerini ve kasada bulunan 7 milyar dinar× al×p bankay× havaya uçurduklar×n× söylüyor. Yan×nda bulunan arkadaċ× da Kuveyt Savaċ× s×ras×nda asker olduĊunu, Kuveyt’e kadar giden ordunun geri çekildiĊini radyodan öĊrendiklerinde tüm cephaneyi Kuveyt’te b×rak×p çölü aċarak ülkeye geri döndüklerini anlat×yor; “450 km yürüyerek ülkemize geri döndük. Eve geldiĊimde botlar ayaĊ×mdan ç×km×yordu, keserek ç×karabildim.” diyor.

Irak’a veda Süleymaniye’ye tepeden selam verdikten sonra, Irak’a girerken ald×Ċ×m×z 10 günlük vizemizin süresini birkaç saat ile aċman×n tedirginliĊiyle havaliman×na geliyoruz. Geride Osmanl×’n×n y×k×lmas× sonras×nda yetim kalan; son 30 senesini Ĉran Savaċ×, Enfal operasyonlar×, Kuveyt iċgali, Körfez Savaċ×, ambargo ve ABD iċgali ile ċiddet saĊanaĊ×na tutularak geçiren ve beċ milyon yetimi ile geleceĊi de yetim b×rak×lan gözü yaċl× Irak’×m×z× b×rak×yoruz.


KÜLTÜR

65

Ekvator Çizgisinde Bir Ramazan Shahzady Suquillo - Janan Suquillo Müslüman Gençlik Merkezi / Ekvador

Ekvador’daki Müslümanlar, kendilerine destek olup yüreklendiren bir aile çevresine sahip deĊiller.

Quito’da tüm üyeleri Müslüman olan bir aile bulmak neredeyse imkâns×z. Ekvador genelinde de Müslüman ailelerin say×s× son derece az. Ülkede Ĉslam’× seçen Müslümanlar çoĊunlukla Katolik ailelerinin bireyleri. Onlar Ramazan ay×nda her gün tek baċlar×na oruç tutuyor ve tek baċlar×na iftar ediyorlar. Ĉslam hakk×nda hemen hiçbir ċeyin bilinmediĊi

Ekvador’da insanlara Ramazan’× aç×klamak ise hiç kolay deĊil. Quito’daki Ĉslam Merkezi bu noktada Müslümanlara hem bir arada ibadet edebilme hem Ĉslam hakk×nda bilgi edinme imkân× saĊlarken hem de Ĉslam inanc×n× diĊer kardeċlerle paylaċma noktas×nda büyük bir boċluĊu doldurmaya çal×ċ×yor.

Surinam

E

kvador Quito’da yaċayan Müslüman cemaatin tüm üyeleri çok yak×nda kendilerine ruhen ve bedenen huzuru getiren kutsal Ramazan ay× için haz×rlanmaya baċlayacaklar.


66

KÜLTÜR verilmekte. Gayrimüslim misaÀrlerin de içtenlikle karċ×land×Ċ× merkezimizi ziyaret edenler aras×nda öĊrenciler, öĊretmenler, gazeteciler, rahibeler ve daha birçok dost canl×s× grup bulunmakta.

Küba

Geniċ bir cemaati olmamas×na raĊmen Ĉslam Merkezi çok aktif bir kuruluċ. Merkez, son yirmi y×ld×r Ĉslam diniyle ilgili olumsuz ön yarg×lar× düzeltmek ve Ekvadorlu Müslüman cemaat hakk×nda toplumu bilgilendirmek amac×yla çeċitli alanlarda faaliyet gösteriyor. Merkezin bir diĊer önemli iċlevi de bölgedeki Müslüman cemaatin ihtiyaçlar×n× belirleyerek bunlar× gidermek için etkinlikler düzenlemek. Her hafta Ekvadorlu bir imam taraf×ndan Ĉspanyolca olarak verilen Cuma hutbeleri ve diĊer eĊitici çal×ċmalar, Ekvadorlu Müslümanlar aras×nda Ĉslam’×n evrensel bir inanç olduĊunu; tek bir millete, s×n×fa, ×rka ait olmad×Ċ×n× pekiċtirmede büyük katk× saĊl×yor. Bat× kültürü etkisinde olan Ekvador’daki sosyal hayat dikkate al×nd×Ċ×nda bizler kendimizi oldukça

ċansl× say×yoruz; çünkü mescidimizde rahatça vakit geçirip ibadet edebiliyoruz. Han×m kardeċlerimiz için eċsiz bir mekân olan merkezimizde on yedi y×ld×r her cuma Müslüman han×mlar için Ĉspanyolca Ĉslam sohbetleri/dersleri düzenlenmekte. Bu sohbetler d×ċ×nda merkezde yine han×mlara ve çocuklara her cumartesi sabah× Arapça ve Kur’an dersleri

Arjantin

Ramazan ay×n×n ilk günlerinden itibaren faaliyetlerin artt×Ċ× merkezde Cuma sohbetinden sonra han×mlar kendi aralar×nda muhabbet ediyorlar. Herkesin çok heyecanl× olduĊu bu dönemde Ramazan günlerini en iyi ċekilde deĊerlendirmek için programlar yap×l×yor. Ramazan ay× boyunca cemaat sahurlar× ve cuma ibadetleri hep birlikte yap×ld×Ċ×ndan herkes merkezde halka aç×k sahurun nas×l organize edileceĊini düċünüyor, han×mlar iftar için piċirecekleri yemekleri planl×yorlar. Her gece teravih namazlar×n×n k×l×nd×Ċ× merkezde imam veya cemaatten bir erkek namaza imaml×k ediyor. Bazen, bu ayda namazlara imaml×k etmek için diĊer bölgelerden elçiler geliyor. Her zaman içtenlikle karċ×lanan bu elçiler, Ekvadorlu Müslümanlara coĊraÀ uzakl×Ċ×n Müslüman kardeċliĊine engel olmad×Ċ× Àkrini aċ×l×yorlar. Kendi toplumumuzda az×nl×k olduĊumuz hâlde, Ramazan ay×n× tüm dünya nüfusunun dörtte biriyle paylaċt×Ċ×m×z× bilmekse bizleri mutlu etmeye yetiyor. Ekvador’da bayram heyecan× da kendi içinde bir mücadeleye dönüċüyor. Toplumun en az %80’inin Katolik olduĊu bir yerde Noel kutlamalar×yla rekabet etmek gerçekten zor. Dedeler, büyük anneler, tey-


KÜLTÜR zeler, amcalar Noel’de her zaman müthiċ hediyeler verirler. Balonsuz, hediyesiz ve ċekersiz bir bayram, bayram deĊildir; her çocuk bunu bilir. Ĉċte bunun için genelde Müslüman han×mlar çocuklar için en iyi bayram kutlamalar×n× haz×rlamak için çal×ċ×rlar. Yüce Allah nas×l ki geceyi ve gündüzü yaratt×ysa biz insanlar için çal×ċt×ktan sonra dinlenmeyi de yaratm×ċt×r. Tüm gün çal×ċt×ktan sonra her ċeye k×sa bir mola vereceĊimizi bilmek güzel bir duygu. Herkes hayat×n baz× anlar×nda dinlenmeye ihtiyaç duyar. Ramazan ay× boyunca ċeytan×n bizlerden uzak duracaĊ×n× bilmek, onun vesveselerinden kurtulacaĊ×m×z× düċünmek de biz Müslümanlar için iċte böyle bir dinlenme zaman× diye düċünüyoruz ve bu bizleri teskin etmeye yetiyor. Ĉċte bu inanç, bizleri iyi iċler yapmaya teċvik ediyor. Ramazan ay× gayrimüslim arkadaċlar×m×za, hocalar×m×za, öĊrencilerimize, s×n×f arkadaċlar×m×za ve akranlar×m×za dinimizi aç×klayabilme f×rsat× da veriyor. Ĉnsanlara bu ay boyunca günün belli saatlerinde yemek yemediĊimizi, Allah r×zas× için su dahi içmediĊimizi sab×rla anlatmaya çal×ċ×yoruz. S×n×f arkadaċlar×m×za Müslümanlar×n herhangi bir zorlama nedeniyle deĊil Kur’an-× Kerim’deki hüküm gereĊince oruç tuttuĊunu anlat×yoruz. Anne babalar Ramazan ay×nda çocuklar×n×n oruç tutmas×yla ilgili olarak öĊretmen ve okul müdürleri

67

ve yöneticilerle gerek birebir konuċarak gerek toplant×lar düzenleyerek

tek namaz k×lan, tek oruç tutan ve tek tesettürlü k×z sizseniz…

onlar× bilgilendiriyorlar. GeçtiĊimiz dönemde mescit imam×m×z×n eĊitimciler için haz×rlad×Ċ× bir k×lavuz da bu

Burada, bat× yar×m kürede, baċlang×çta iċler çok daha zordu, ancak

Brezilya

konuda çok faydal× oldu. “Okuldaki Müslüman çocuklar×n özel durumlar×” baċl×kl× k×lavuz kitapç×k tüm öĊretmenlere ve akademisyenlere her akademik y×l× baċ×nda daĊ×t×l×yor.

Ekvador

Bu eĊitici k×lavuz orucun tüm yönleriyle ilgili bilgi verdiĊi için kasabadaki her öĊrenci için de oldukça bilgilendirici nitelikte oluyor. Hele ki 500 öĊrenci aras×nda tek Müslüman,

son birkaç y×ld×r Müslüman cemaati için Ramazan ay× geçmiċe göre daha iyi geçmekte. Eskiye nazaran daha iyi organizasyonlarla daha çok aktivitenin gerçekleċtirildiĊi ülkemizde dünya Müslümanlar× ile daha yak×n iliċkiler kurabilmekteyiz. Ekvador’da hâlâ yap×lmas× gereken çok ċey var ve cemaatimiz geliċmekte olan bir dinî az×nl×k (nüfusun %1’inden az×) olarak birçok mücadele vermek zorunda ama çok cömert ve çok iyiliksever olan Allah, O’nu hat×rlayanlar× asla unutmaz, Ekvador gibi çok uzakta olsalar bile. Ĉnan×yoruz ki, yaklaċan Ramazan ay× da, Allah-u Teala’n×n rahmetiyle diĊer Ramazanlar gibi güzel ve unutulmaz olacak. Ramazan herkese mübarek olsun!


68

BAĉKA HAYATLAR

Milyonlarca yetimden sadece biri; Abdulmacid Onu tan×d×Ċ×n×zda ona f×rsat vermeniz gerektiĊini hissedersiniz. Ah bir imkân× olsa neler yapacakt×r! Ekrem Es

A

bdulmacid, Pakistan’da ĈHH’n×n Aċiyana yetimhanesinde tan×ċt×Ċ×m×z küçük, derin ve sessiz bir yetim hayat. Utangaçl×Ċ× ile bütünleċen mütebessim yüzü herkese çok ċey anlat×yor. Onu tan×d×Ċ×n×zda ona f×rsat vermeniz gerektiĊini hissedersiniz. Ah bir

imkân× olsa neler yapacakt×r! Yaċad×Ċ× ortam×n imkâns×zl×klar×, yoksulluĊu, babas×zl×k, sahipsizlik çok zor olsa da Pakistan ortam×nda sivil kuruluċlar×n hayatlara dokunuċlar×yla halklar aras×ndaki köprüler bugünden geleceĊe de inċa edilecektir. Yeter ki f×rsat verilsin. Dünyan×n

birçok ülkesinde böyle birçok hayat ve hikâye mevcut. Abdulmacid’in hikâyesi de insani krizlerin s×kl×kla yaċand×Ċ× Pakistan’da geçiyor. Pakistan, Ĉngiliz sömürgesinde bulunan Hindistan’da yaċanan mücadeleler sonras×nda gerçekleċen


BAĉKA HAYATLAR bölünme ile 14 AĊustos 1947’de kurulmuċtur. Kuzeyden Afganistan ve Çin, güneyden Hint Okyanusu, bat×dan Ĉran ile komċudur. Halk×n %97’sinin Müslüman olduĊu Pakistan, Ĉslam coĊrafyas×n×n önemli ülkelerinden biridir. Deprem kuċaĊ×nda yer alan ve dönem dönem ċiddetli sars×nt×larla y×k×lan Pakistan’da Ekim 2005 tarihinde Keċmir bölgesinde yaċanan deprem yine büyük kay×plara neden oldu. Resmî rakamlara göre 73 bin, kamuoyuna göre 300 bin insan hayat×n× kaybetti, on binlerce insan yaraland×. Depremden en çok etkilenenler kad×nlar ve çocuklar oldu. Depremin ard×ndan 30 bin çocuk yetim kald×. Deprem sonras×nda Pakistan hükümeti taraf×ndan çocuklar×n yurt d×ċ×na ç×kar×lmas× yasaklansa da yüzlerce çocuĊun misyonerler taraf×ndan kaç×r×ld×Ċ× belirtiliyor. Sadece bu depremden yetim kalanlar deĊil farkl× sebeplerle yetim kalan çok say×da çocuĊun ve Afganistanl× olup hem yetim hem mülteci olan binlerce çocuĊun da ülkesi Pakistan. Ĉċte bu on binlerce yetimden sadece biri Abdulmacid; diĊer ad×yla Oringzab. Karċ×laċt×Ċ× herkese Rahman suresinin ilk sayfas×n× okuyor; o okumaktan, etraftakiler dinlemekten memnun. Annesi Oringzab, babas× Abdulmacid diye sesleniyormuċ ona. ĉimdilerde o Abdulmacid ismini kullanmay× tercih ediyor. Öyle güzel bir tebessüm var ki yüzünde, bir çocuk ancak bu kadar içten gülebilir diye düċünüyorsunuz. Onu görenler, hayatta istediĊi her ċeye

69

sahip olduĊunu düċünebilir kolayca. Oysa bazen gizli gizli aĊl×yor Abdulmacid ve küçücük yüreĊinde neler olup bittiĊini anlatmaktansa susmay× tercih ediyor her zaman. Sadece 40 günlük bir bebekmiċ babas×n× kaybettiĊinde. Kansere yakalanm×ċ babas× ve ameliyat s×ras×nda son nefesini vermiċ. Kimsesi olmayan aile, pek çok s×k×nt× yaċam×ċ o günden sonra. Bu dönemde onlarla Abdulmacid’in kuzeni ilgilenmiċ. Yedi yaċ×na geldiĊinde Kuveyt merkezli sivil bir kuruluċun Keċmir’deki yetim destekleme program×na kat×lm×ċ. Orada çok güzel günler geçirdiĊini söylüyor Abdulmacid.

Yaċad×Ċ× ortam×n imkâns×zl×klar×, yoksulluĊu, babas×zl×k, sahipsizlik çok zor olsa da Pakistan ortam×nda sivil kuruluċlar×n hayatlara dokunuċlar×yla halklar aras×ndaki köprüler bugünden geleceĊe de inċa edilecektir.

Keċmir’deki deprem s×ras×nda okulda Ĉngilizce dersindeymiċ. Sars×nt×lar×n baċlamas×yla birlikte okul binas×n× hemen boċaltt×klar× için depremde hiçbir arkadaċ×na zarar gelmemiċ. Ancak okulunun çevresinde bulunan binalardaki pek çok kiċinin öldüĊünü anlat×yor. Çocuklar×n hepsi aileleri için çok endiċelenmiċ. O s×rada yanlar×nda bulunan baz× kiċiler depremin sadece Ĉslamabad’da olduĊunu, diĊer bölgeleri etkilemediĊini söyleyerek onlar× teselli etmiċler. Ancak daha sonra Çela Bandi’ye giderken yollarda ölü bedenler ve etrafta aĊlayan pek çok insanla karċ×laċm×ċ. Depremde Kuveytli yard×m kuruluċunun binas× da y×k×ld×Ċ×ndan çocuklar× çad×rlarda toplam×ċlar. 300 öĊrenciyi çad×rda tutmak çok zor olduĊundan aralar×nda Abdulmacid’in de olduĊu baz×lar×n× köylerine geri göndermiċ-


70

BAĉKA HAYATLAR

ler. Abdulmacid 10 gün kadar kendi köyünde kalm×ċ. Bu s×rada akrabalar×ndan Hubeyb Vakf× ve ĈHH Ĉnsani Yard×m Vakf×’n×n çal×ċmalar×n× duymuċ. ĈHH’n×n kendisini Türkiye’ye gönderebileceĊini öĊrendikten sonra da akrabalar× onu Muzafferabad’a göndermiċler ve orada Aċiyana’ya ulaċm×ċ Abdumacid. Ĉki yan× aĊaçl×k, rengârenk bir ×ċ×k cümbüċünün yaċand×Ċ×, kuċlar×n ve çocuklar×n sesleriyle c×v×l c×v×l bir kompleks Aċiyana. Buras× yürümeye yeni baċlayan bebeĊin, bisiklet sürmeyi öĊrenmeye çal×ċan çocuĊun ve baċ× önünde düċüncelere dalan gencin mekân×.

Bir tatil köyünü and×ran Aċiyana Yetimhanesi, 8 Ekim 2005 tarihinde Pakistan depreminden sonra ĈHH taraf×ndan yetimler ve dullar×n bar×nmas× için bin dönümlük bir arazi üzerine kuruldu. Baċkent

Ĉslamabad’da kurulan 1200 kiċi kapasiteli tesiste 508 yetim ve 51 dul han×m yaċ×yor. Burada ikamet edenlerin tüm ihtiyaçlar× yine ĈHH taraf×ndan karċ×lan×yor. Aċiyana’da daha önce kald×Ċ× yerlerden çok daha rahat olduĊunu ve çok iyi bir eĊitim imkân× bulduĊunu söyleyen Abdulmacid, burada birçok ziyaretçi ve misaÀrle tan×ċm×ċ. Ancak en çok Türkiye’den gelen abla ve aĊabeylerini özlediĊini anlat×yor. Özellikle Pakistan/Keċmir depremi sonras×nda ĈHH’n×n yetimhanesinde görev yapan Mine ve Fikriye ablalar×n× çok özlediĊini, onlar× hiçbir zaman unutmayacaĊ×n×


BAĉKA HAYATLAR çünkü onlar×n kendisi ve diĊer yetim kardeċleri için gerçekten çok çal×ċt×klar×n× anlat×yor. 2007 y×l×nda ĈHH’n×n Türkiye’de organize ettiĊi Yetim Buluċmas× için Ĉstanbul’a gelen Abdulmacid burada gördüĊü ilgiden çok mutlu olmuċ ve yepyeni umutlarla hayata

daha s×k× sar×lmaya baċlam×ċ. Bu buluċma s×ras×nda Bosnal× ve Filistinli yetim kardeċleriyle de tan×ċm×ċ. Ĉstanbul’un birçok yerine gitmiċ, müzeleri gezmiċ ve ilk kez deniz görmüċ. Abdulmacid, “En çok ‘Ya Taiba, Ya Taiba’ ezgisini söyleyen Filistinli çocuĊu sevdim.” diyor ve ekliyor; “Onu çok özledim. Türkiye’de tan×d×Ċ×m herkesi çok özledim.” Deprem sonras×nda bölgedeki yetim ve dullar için güvenli bir bar×nma merkezi olarak faaliyet gösteren

71

Aċiyana Kompleksi’nin daha uygun bir mekâna taċ×nana kadar köye annesinin yan×na dönen Abdulmacid, köydeki yaċant×s×n× ċöyle anlat×yor: “Köyümüzde insanlar gündüz d×ċar×da çal×ċmaya giderler, akċam ise evlerine geri dönerler. Köyde her gün farkl× kiċiler iċe gidiyor, diĊerleri köyde kal×yor. Bizim zama-

okul olmad×Ċ×ndan haf×zl×k eĊitimine baċlam×ċ ve medreseye giderek haf×zl×Ċ×n× tamamlam×ċ; daha sonra da tecvit dersleri almaya baċlam×ċ. Medresede okurken bir gün kuzeni yan×na gelerek ona Keċmir’in ilk Cumhurbaċkan× Serdar Kayyum’un kendisiyle tan×ċmak istediĊini söylemiċ. Bu habere çok ċaċ×ran ama

n×m×z geldiĊinde ben de annemle birlikte çal×ċmak için gittim. Havan×n çok soĊuk olduĊu köyümüzde, derme çatma yap×lm×ċ çoĊu evde neredeyse hiç eċya yok. Benim üç k×z, bir de erkek kardeċim var. K×zlardan biri öldü, kalan iki ablam da evlendiler. Erkek kardeċim okulu b×rakt× ve çal×ċmaya baċlad×. ĉimdi tam olarak nerede ne iċ yapt×Ċ×n× bilmiyorum.”

ayn× zamanda sevinen Abdulmacid, Serdar Kayyum’la tan×ċmaya gittiĊinde kendisine hem Ĉslami hem de beċeri eĊitim alabileceĊi Rara’daki ĈHH Koleji’nden bahsedilmiċ ve burada okuyabileceĊi müjdesi verilmiċ. Rara’daki okula baċlayan Abdulmacid okulun ortam×ndan çok memnun. Gelecekle ilgili pek çok hayali olan Abdülmacid ċu günlerde pilot olmak istiyor. Türkiye’den kendisine sponsor olan aileye ve ona tüm bu imkânlar× saĊlayan ĈHH’ya da ayr×ca teċekkür ediyor.

Abdulmacid bir süre köyde kald×ktan sonra yaċad×Ċ× bölgeye yak×n bir


72

BASINDA ĈHH


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.