İhh İnsani Yardım Bülteni - 39

Page 1


EDĈTÖRDEN DeĊerli gönüldaċ×m×z,

ĈNSANĈ YARDIM ĈHH Ĉnsani Yard×m Vakf× bültenidir. Ekim - Kas×m - Aral×k 2009 Say×: 39 Ĉnsan Hak ve Hürriyetleri Ĉnsani Yard×m Vakf× ad×na sahibi F. Bülent YILDIRIM Genel Yay×n Yönetmeni Ali Ensar KILIÇOćLU Editör Amine ERTÜRK Yay×n Kurulu Ahmet Emin DAć F. Zehra BAYRAK H. Zehra ÖZTÜRK Murat YILMAZ Osman ATALAY Zeliha SAćLAM Musahhih Ümmühan ÖZKAN Tasar×m ARTWORKS Bas×m Kelebek Matbaac×l×k Tel: (212) 771 54 54 Adres Büyük Karaman Caddesi Taylasan Sokak No: 3 Fatih / ĈSTANBUL Tel: (212) 631 21 21 Faks: (212) 621 70 51 info@ihh.org.tr www.ihh.org.tr

“Ĉyilik her kap×y× açar!” slogan×yla bu Ramazan’da da bize ihtiyaç duyan her kap×y× çalmak için yollara düċtük. Emanetlerinizi sahiplerine teslim ettik, yard×mlar×n×zla yetimlerimizin yüzlerinde birer tebessüm olduk ve böylece Ramazan’×n bereketinin yay×lmas×nda arac× olman×n mutluluĊunu yaċad×k. Türkiye’de 54 ċehir ve dünyada 54 ülke ve bölgede gerçekleċtirdiĊimiz kumanya daĊ×t×mlar×, iftar programlar×, eĊitim yard×mlar× ve yetim giydirme organizasyonlar× ile 1 milyon insana ulaċt×k. Öncelikli olarak savaċ bölgeleri olan Filistin, Irak, Afganistan, Pakistan ve Lübnan’daki çal×ċmalara aĊ×rl×k verdik. Suriye, Irak, Azerbaycan, Lübnan, Ürdün ve Sudan’daki mülteci kamplar×n× ziyaret ettik. Bayram× Küba, Haiti, Sri Lanka, Madagaskar, Ekvador, Filipinler-Moro, Moritanya, Vietnam ve Zimbabve gibi birçok farkl× ülkede az×nl×k olan Müslüman kardeċlerimizle birlikte karċ×lad×k. Anadolu’da gezici aċevimizle 16 ilde 24 bin kiċiye iftar yemeĊi verdik, 52 ċehirde 12 bin 960 adet kumanya paketi daĊ×tt×k, yurt içinde ve yurt d×ċ×nda toplam 7.511 yetime bayraml×k elbise hediye ettik. Ramazan’daki çal×ċmalar×m×z× ve sizlerin samimi katk×lar×yla gerçekleċen tüm faaliyetlerimizi, dergimizde bulabilirsiniz. ĉimdi de kurban için seferber oluyor ĈHH. Her vesileyi, iyiliĊi yaymak için f×rsat bilen ĈHH ekipleri yine yollara koyuluyor. Savaċ, iċgal ve afet bölgelerinde yard×m eli uzat×yor darda olana, yetim çocuklar×n ellerini tutuyor, bir keċmekeċin ortas×nda âdeta kaybolmuċ solgun yüzleri tebessüm ettirmek için çabal×yor. Kurban Bayram×’n× günlük hayat×n en uzak köċelerine itilen ahlaki ve insani deĊerlerin hat×rlanmas× için vesile k×l×yor. Bu kurban döneminde gerçekleċtireceĊimiz faaliyetleri ve temeli at×lan uzun vadeli projelerimizi yine dergimizin içerisinde bulabilirsiniz. ĈHH Ĉnsani Yard×m Vakf× sadece günlük çözümler üretmenin deĊil, uzun vadeli ve istikrarl× kalk×nma projeleri geliċtirerek kendisine emanet edilen görevi en faydal× ċekilde yerine getirmenin gayreti içerisinde. Kendisinden emin olunan ve iftihar edilen bir arac× olma sorumluluĊu ve bilinciyle yap×lan tüm çal×ċmalar×n özeti niteliĊinde olan bültenimizi ilgilerinize sunuyoruz. Ĉyilik seferlerinde buluċmak dileĊiyle…


Kurban ve kurbana dair hükümler

Katarakt ameliyatlar× devam ediyor

12

04

DOSYA Kurban iyiliĊi yaċatmakt×r!

Gine’ye dört dörtlük bir okul yap×ld×

24

18

Ramazan’da devr-i alem

33

26

23 ülkede yetimlere k×yafet yard×m×

DOSYA - S×nanma, teslimiyet ve yeniden diriliċ... (7) / Kurbanla tan×ċ×p kurbanla büyüyoruz (10) / Kurban ve kurbana dair hükümler (12) / FAALĈYETLER - Türkiye’de yard×m seferberliĊi (21) / Gezici Aċevi’yle yurdun dört bir yan×nda aċ×m×z× paylaċt×k (21) / Afrika’ya 3 yeni cami, binlerce umut (22) / Filistinli yaral×lara saĊl×k yard×m× (25) / Afrika’da su kuyular×yla bereket yay×l×yor (28) / Suriye’de 500 Filistinli mülteci çift evlendi (30) / Irak’ta ve Makedonya’da sünnet organizasyonlar× (31) / Gazze’de ambargoya raĊmen kesintisiz yard×m (31) / EĊitim yard×mlar×m×z Ramazan’da da devam etti (32) / DoĊu Türkistanl×lar×n yan×nday×z (34) / Kudüs’ün muhaf×z× Fevziye Cabir’i aĊ×rlad×k (35) / ĈHH Lojistik Merkezi Çorlu’da yeni yerinde... (35)


Darfur Nyala EĊitim Kompleksi Projesi

4. Uluslararas× Yetim Buluċmas×

40

37

Selin vurduĊu bölgelere acil yard×m

BAĉKA HAYATLAR Mescid-i Aksa’n×n kad×n muhaf×z×: Fevziye Cabir

53

44

GÜNDEM ĈHH ve yetim çal×ċmalar×

68

62

GÖZLEM Buyurun Kazakistan seferine

Bosna Savaċ×’n×n gazileri ile buluċtuk (35) / Ĉstanbul ve Yalova’da Çeçen mültecilere yard×m (36) / 6 ilde 1500 ihtiyaç sahibine et yard×m× (36) / Gönüllü seferberliĊi devam ediyor! (38) / Vietnam Ho Chi Minh City Medrese Projesi (41) / Kamboçya’da Radyo Yay×n×na Destek Projesi (41) / Irak’ta aċevi kurulmas× ve yoksul han×mlar×n istihdam edilmesi projesi (42) / Tayland-Patani Cami Projesi (42) / Bangladeċ Arakan Mülteci Kamplar× Yetimhane Projesi (43) / GÜNDEM Yetim ve Sosyal Sorumluluk (48) / GÖZLEM - Filipinler: Philip’in mi ülkesi, Süleyman’×n m×? (56) / Ve yüzümü Balkanlara döndüm (59) / KÜLTÜR - Dünya’da Kurban: Bir Kültürler MozaiĊi (66) / BASINDA ĈHH (72)


4

DOSYA

Kurban

Kurban iyiliĊi yaċatmakt×r! Kurban çal×ċmalar×m×zdaki en önemli hedeÀmiz kurban paylar×n× hak sahiplerine ulaċt×r×rken toplumlar aras×nda bir sevgi köprüsü kurmak ve her y×l kurban dönemi geldiĊinde bizleri görmekten mutluluk duyan kardeċlerimize umut ×ċ×Ċ× olabilmektir.


DOSYA

Kurban

5

DÜNYADA 110 ÜLKE VE BÖLGE ĈLE TÜRKĈYE’DE 50 ĉEHĈRDE! BALKANLAR

KAFKASLAR

Arnavutluk Bat× Trakya Bosna Hersek Bulgaristan KaradaĊ Kosova

Abhazya Acara Ad×gey ĉaps×Ċ Ah×ska Azerbaycan Çeçenistan DaĊ×stan

Macaristan Makedonya Preċova Romanya Sancak Slovenya

ORTA ASYA Gürcistan Ĉnguċetya Kabardey Balkar Karaçay Çerkes K×r×m Osetya

Afganistan Çin DoĊu Türkistan Kazakistan K×rg×zistan MoĊolistan Özbekistan Rusya

Rusya / Altaylar Rusya / Baċk×rd×stan Rusya / Sibirya Rusya / Tataristan Rusya / Ural-Celyabinsk Tacikistan Türkmenistan

GÜNEY ASYA Arakan Bangladeċ DoĊu Timor Endonezya Filipinler Filipinler / Moro Hindistan Jammu Keċmir Kamboçya Myanmar Nepal Pakistan / Keċmir Patani Sri Lanka Tayland Vietnam

ORTA DOćU Filistin Irak Ĉran K×br×s Lübnan

GÜNEY AMERĈKA Bolivya Brezilya Ekvador Haiti Kolombiya Küba Peru Surinam ĉili Venezuela

M×s×r Suriye Ürdün Yemen

AFRĈKA Botsvana Burkina Faso Burundi Cezayir Cibuti Çad Dem. Kongo Etiyopya Fas G. Afrika Gambiya Gana Gine Kamerun

D

ünyada savaċ, iċgal ve doĊal afetlerden etkilenmiċ ve yoksulluĊun yoĊun olarak yaċand×Ċ× bölgelerde faaliyet gösteren ĈHH Ĉnsani Yard×m Vakf×, bu kurban döneminde 110 ülke ve bölge ile Türkiye’de 50 ċehirde çal×ċmalar yürütecek. Kurban çal×ċmalar×m×zdaki en önemli hedeÀmiz kurban paylar×n× hak sahiplerine ulaċt×r×rken toplumlar

Kenya Komor Adalar× Lesotho Madagaskar Malavi Mali Mauritius Moritanya Mozambik Nijer Nijerya Ruanda Senegal Sierra Leone

Somali Ogaden Sudan Sudan / Eritre Svaziland Tanzanya Togo Tunus Uganda Zambiya Zimbabve

TÜRKĈYE Adana Adapazar× Ad×yaman Afyon AĊr× Ankara Ayd×n Batman Bayburt Bingöl Bitlis Bursa / Ĉnegöl

Çank×r× Çorum Denizli Diyarbak×r Düzce Elaz×Ċ Erzincan Erzurum Gaziantep Gebze Hatay Ĉstanbul Ĉzmir

Ĉzmit K.Maraċ Kars Kayseri Kilis Konya Kütahya Malatya Mardin Mersin Muċ Nevċehir Osmaniye

Samsun Siirt Sivas ĉ×rnak Tokat Trabzon Urfa Uċak Van Yalova Yozgat Zonguldak

aras×nda bir sevgi köprüsü kurmak ve her y×l kurban dönemi geldiĊinde bizleri görmekten mutluluk duyan kardeċlerimize umut ×ċ×Ċ× olabilmektir. Çal×ċmalar×m×zdaki bir diĊer önemli hedeÀmiz ise, gidilen ülke ve bölgelerde yaċayan maĊdur halklar için yapabileceklerimizi belirleyip buralardaki sorunlar×n çözümü için projeler geliċtirmektir. Vakf×m×z, pro-

Amac×m×z uzak ve yak×n aras×nda baĊ kurmak, adalet ve iyilik için uzatt×Ċ×n×z elinizi diĊer el ile birleċtirmektir.

jelendirdiĊi yard×mlar× her y×l olduĊu gibi siz hay×rseverlerimizin gündemi-

Bir kurban bedeli 250 TL’dir.

ne taċ×makta; okul, yetimhane ve su kuyular× aç×lmas×, katarakt ameliyatlar× yap×lmas×, iċ-meslek edindirme projelerinin uygulanmas× gibi çeċitli alanlarda faaliyet göstererek ihtiyaç sahiplerine destek olmaktad×r.


6

DOSYA

Kurban çal×ċmas× aċaĊ×daki s×ra ile gerçekleċir: • Kurbanlar×n× farkl× ülke ve bölgelerdeki kardeċlerine vekâlet yoluyla baĊ×ċlayan hay×rseverlerimiz, baĊ×ċ miktarlar×n× ĈHH Ĉnsani Yard×m Vakf×’n×n banka hesap numaralar×na kredi kart× veya posta çeki ile, vak×f merkezine bizzat gelerek, internet üzerinden online baĊ×ċ veya teleba-

Kurban

Ċ×ċ yöntemiyle ulaċt×rabilirler. • Kurbanl×klar, ĈHH Ĉnsani Yard×m Vakf× görevlilerince gidilen ülke ve bölgelerde dikkatle seçilerek al×n×r. • Kurbanl×klar Ĉslami usullere uygun olarak kesilir. • Bayramlaċman×n ard×ndan kesilen kurbanlar pay sahiplerine daĊ×t×l×r.

• Kesilen kurbanlar×n bilgisi SMS ile baĊ×ċç×lara iletilir.

2009 Y×l× Kurban Organizasyonu’muzla Dünyada 65 Ülke ve Bölgede Yetimlerimizin Yan×nday×z Dünyada ve Türkiye’de “Sponsor Aile Sistemi” ile 15.000’in üzerinde yetimin bak×m×n× üstlenen ĈHH, kurban döneminde de gittiĊi ülke ve bölgelerdeki yetimleri yaln×z b×rakmayarak onlar× kendi ayaklar× üzerinde durabilecekleri zamana kadar hay×r sahiplerinin yard×mlar×yla destekliyor. Bu bayram da ĈHH Ĉnsani Yard×m Vakf× bayraml×k elbise, ayakkab× ve eĊitim yard×mlar× ile yetimlere destek olacak. Bir çocuĊun bayraml×k bedeli 50 TL’dir.


DOSYA

Kurban

7

S×nanma, teslimiyet ve yeniden diriliċ... Emrin Çebi

B

ayramlar×m×z… Eċ dostla, akrabayla, hep yak×nlar×m×zla, bize en yak×n olanlarla mübarekleċtirdiĊimiz günlerimiz... Neyi mübarek, neyi bereketli kutlu ettiĊimizi çoĊu kez bilemeden birinden diĊerine ulaċma temennileriyle “nice bayramlara” dilekleriyle uĊurlad×Ċ×m×z günler...

Bayramlar hep bir bedelin karċ×l×Ċ× olarak insanoĊluna sunulmuċ armaĊan zamanlar. Kararm×ċ zihinlere ve kalplere hep aday×ċlar×n×n, vazgeçiċlerinin, teslimiyetlerinin sonunda bahċedilmiċ ayd×nl×k zamanlar... Otuz günlük bir el etek çekiċ ve açl×k terbiyesi ile geçir-

diĊimiz ar×nma döneminden sonra bir müddetliĊine yaċad×Ċ×m×z dünyaya yeniden al×ċabilmemiz için sevdiklerimizle, akrabalar×m×zla, komċular×m×zla geçirmemiz tavsiye edilen üç gün. Otuz güne karċ×l×k üç gün içerisinde insan×


8

DOSYA

hakikatlerden dünyan×n gerçeklerine geri getiren bir süreç bayram. Ĉnsan×n ait olduĊu dünyaya tekrar ad×m atmas×; sorumlu olduklar×yla, eċi, dostu, komċusu, akrabas× en önemlisi de kendisiyle sil baċtan yeniden buluċmas×, yeniden diriliċi. Gönüllere inen bütün perdeleri kald×rarak rahmani bir bak×ċla dünyaya yeniden bir bak×ċ. Ve Kurban… Her birimizin dünyada ċu an yaċ×yor olduĊu gerçeĊi kadar gerçekten yaċanm×ċ bir hikâyede alg×layamayacaĊ×m×z, idrak edemeyeceĊimiz bir teslimiyetin ad× ve de eylemi olmuċ. Bir seçilmiċin, hayat×n×n baċ×ndan ömrünün ahirine

Kurban

kadar direnen bir peygamberin, bir anl×k dünyaya gönül vermesi, sevgi duraĊ×nda duraklamas×yla baċl×yor bu hikâye. Hz. Ĉbrahim’den, kavuċtuĊunu sand×Ċ×n× bir hamlede yitirmesi isteniyor, hem de kendi elleriyle. Y×llar×n yükünü yükleyeceĊi, yorgunluĊunu gidereceĊi bir sevgi buluyor bir an ve ona bu sevginin ölümlü olduĊu hat×rlat×l×yor. Can×ndan, kendiden olana yükleniyor bir anl×k. Taċ×mas× gerekeni yavaċ yavaċ paylaċt×Ċ× an, ona neye talip olduĊu hat×rlat×l×yor. Ve bu anlar dünyan×n sonuna kadar milyarlarca insan taraf×ndan hat×r-

lanacak bir ana götürüyor Ĉbrahim Peygamber’i. Kurban… Yaradan’la aradaki tüm perdeleri indirebilme kudreti ya da bu hürriyete kavuċtuĊumuz an. B×çaĊ× kurban×n boynuna deĊil, dünyaya m×hlanm×ċ ayaklar×m×za deĊdirdiĊimiz an. Bizi dünyaya baĊlayan, dünyaya kök sald×ran ċeylerin baċ×n× vurarak ayaklar×m×z× yerden kestiĊimiz ve asl×m×za dönmemiz gerektiĊini hat×rlatan an. Bu zorlu geçiċ eyleminde muvaffak olanlar bayramla müjdeleniyor ve ayaklar×n× itidalle tekrar yere deĊdirebilme ruhsat× veriliyor onlara, mübarek edilen bu günlerde.


DOSYA

Kurban

Ĉnsanlar× dünyan×n aĊ×rl×Ċ×ndan uzaklaċt×r×p huzura yak×nlaċt×ran bu kutlu günlerin hem Yaradan’a hem de yarat×lanlara yak×nlaċma vesilesi olmas× için, çok uzaklarda bulunan yak×nlar×m×za, garip kalm×ċ ruhlara doĊru bayramlaċmaya, hat×rlamaya, hat×rlanmaya, hat×rlat×lmaya doĊru yollara ç×k×yoruz yine bu bayram. BirçoĊu için ac× ve gözyaċ×yla dolu olan dünya, ċu an milyarlarca insana huzur veremeyen yabanc× memleket... Savaċlar, afetler ve açl×Ċ×n garip b×rakt×Ċ× insanlar yine de bayramlar×n ulvi atmosferiyle, üç dört gün de olsa huzurlu bir dünyaya ait olma

hissini tatmak için tüm yaċad×klar× zorluklar× unutarak ifa ediyorlar bu kutlu günleri. ĈHH Ĉnsani Yard×m Vakf× olarak her y×l gerçekleċtirdiĊimiz kurban organizasyonu ile kutlu buluċmalara, bayramlaċmalara yol al×yoruz yine. Yaċamak ve yaċayamamak aras×nda arafta kalm×ċ bu ruhlara, içlerinde bulunduklar× mübarek günleri hat×rlatmaya ve yak×nlaċmaya, tan×ċmaya, tan×nmaya gidiyoruz yine bu y×l. Bir bayram ziyaretiyle baċlad×Ċ×m×z yolculuklar, 2009 y×l×yla dünyada

9

120 ülke ve bölgede gerçekleċtirilen projelere bir önsöz niteliĊi taċ×yor. 1992’den bu yana bayramlaċmak üzere kap×lar×n× çald×Ċ×m×z yorgun dünyalar×n insanlar×n×n topraklar×nda, Türkiye halk×n×n ortaya koyduĊu gönüller birçok güzel projenin, garip mazlum kalm×ċ kardeċimizin uzaktaki akrabalar× olarak onlar×n ihtiyaçlar×n× gidermede daha uzun soluklu yard×mlar×n temeli oluyor. Ve Kurban… Sevdiklerimizden feragat ederken sevgiyi bize yeniden armaĊan eden kutlu ibadet. Bu kurban da mazlumlarla ve sevdiklerimizle yeniden beraberiz.


10

DOSYA

Kurban

Kurbanla tan×ċ×p kurbanla büyüyoruz Bir ülke ile baċlayan yolculuĊumuzda zaman geçtikçe ülke say×s× 10’lara, 20’lere, 50’lere, 80’lere ç×kt× ve günümüzde ise 120 ülke ve bölgede kurban çal×ċmas× yapar hâle geldik. Osman Atalay

Ĉ

HH Ĉnsani Yard×m Vakf× olarak 1992 y×l×nda Boċnak halk×yla tan×ċmam×z×n ard×ndan Bosna’da baċlayan kurban serüvenimiz Kuzey Irak, Keċmir ve Afganistan ile devam etti. Çeçenistan, Kosova, Somali, Filistin derken tan×ċt×kça paylaċman×n özüne inmeye baċlad×k. Bir ülke ile baċlayan yolculuĊumuzda zaman geçtikçe ülke say×s× 10’lara, 20’lere, 50’lere, 80’lere ç×kt× ve günümüzde ise 120 ülke ve bölgede kurban çal×ċmas× yapar hâle geldik. Kurban arac×l×Ċ×yla kardeċlerimizle dertleċtik. Ĉslam coĊrafyas× olarak

sorunlar×m×z× paylaċt×k. Her Kurban Bayram×’nda insanlar yolumuzu gözlemeye baċlad×. Sadece bir parça et yemek ve o bayram gününün manevi hazz×n× yaċamakt× belki tek istedikleri. Oysa biz kurban vesilesiyle sadece etimizi, ċekerimizi, unumuzu deĊil sevinç ve kederleri de paylaċt×k. Ĉhtiyaçlar×n×, olmazsa olmazlar×n× ortaya ç×kard×k. Görevimizi yapmaya çal×ċt×k. Ramazan’da kumanya daĊ×tt×k, kurbanda kurban×m×z× kestik, gittiĊimiz yerlerde yetimlerimize giysiler hediye ettik. Bu vesile ile Balkanlardan Orta Asya’ya, Afrika’dan OrtadoĊu’ya kadar emanetlerimizi ilettik.

Ve 2009 y×l×ndan geriye bakt×Ċ×m×zda kurban×n bereketine ċahit oluyoruz. Afrika’da su kuyular×; Asya’da yetimhaneler, camiler; Balkanlarda yetimlerimize yönelik çal×ċmalar×m×z ve kültürel faaliyetlerimiz; dünyan×n çeċitli bölgelerinde okullar, saĊl×k ocaklar×, hastaneler, yetim destekleme merkezleri, meslek edindirme kurslar×, hayvanc×l×k desteĊi; dünyan×n dört bir yan×ndan gelen öĊrencilerin Türkiye’de okutulmas×; Filistin’de, Lübnan’da eĊitim, saĊl×k ve yetim merkezleri; Patani’de, FilipinlerMoro’da, daha baċka ad× pek bilinmeyen bölgelerde yaċayan zor du-


DOSYA

Kurban

rumdaki kardeċlerimize verdiĊimiz sosyal destekler… Tüm bunlara bakt×Ċ×m×zda kurban×n bereketini görüyoruz. Henüz 10 y×l öncesine kadar Türkiye’de ad× duyulmam×ċ olan topraklarda okullar, hastaneler, camiler açmak bizler için sadece büyük birer düċ iken ċimdi bunlar×n gerçekleċmiċ olmas×n× tek bir ċey ile aç×klamak mümkün; o da kurban×n bereketi… Nerede kurban kesmiċ isek birkaç y×l sonra o topraklarda o kadar güzel hikmetlere ċahit oluyoruz ki… Her ċey Allah r×zas× için baĊ×ċlanan bir kurban

Kurban arac×l×Ċ×yla kardeċlerimizle dertleċtik. Ĉslam coĊrafyas× olarak sorunlar×m×z× paylaċt×k. Her Kurban Bayram×’nda insanlar yolumuzu gözlemeye baċlad×. ile baċl×yor… Ve bir müddet sonra kurban×n yerinde bilgi ve hikmetin yeċermesine tan×kl×k ediyoruz.

11

1992 y×l×nda sadece kurban eti daĊ×tmak için ç×kt×Ċ×m×z yolculuk sonucunda bugün vard×Ċ×m×z yerde çok ċükür emeklerimizin ve emanetlerimizin ne kadar kutlu ve güçlü bir hikmet p×nar×na dönüċtüĊünü görüyoruz… Kurbanla tan×ċt×k… Ve kurbanla büyüdük ve büyümeye, uyanmaya, uyand×rmaya devam ediyoruz… Afrika’dan Asya’ya, OrtadoĊu’dan Balkanlara ve Latin Amerika’ya kadar kurban×n bereketine ċahit oluyoruz… Kurban bizi büyütüyor… Her kurban bir okula, camiye, su kuyusuna, yetimhaneye, hastaneye dönüċüyor… Allah kurbanlar×m×z× kabul etsin…


12

DOSYA

Kurban ve kurbana dair h端k端mler*

Kurban


DOSYA

Kurban

1) Kurban kavram× Kurban kelimesinin sözlük anlam× “yaklaċmak”t×r. F×k×h dilinde, bu sözlük manas×na uygun olarak “Allah’a yaklaċmak için kesilen hayvan” anlam×nda kullan×l×r. Kur’an-× Kerim’de “mensek”, “nüsük” ve “zibh” kelimeleri de bazen kurban manas×na gelmektedir. Kurban kelimesi, geniċ anlamda bütün kurban çeċitlerini, dar anlamda ise sadece udhiye (bayram) kurban×n× içine al×r.

2) Bayram kurban×n×n hükmü ve delili Kurban kesmek; zekât, bayram namazlar× ve Àtreyle birlikte hicretin ikinci y×l×nda meċru k×l×nm×ċt×r. Ĉnsanl×k tarihinde dini yaċant×da önemli bir yeri olan kurban olgusuna tepki gösterenler de bulunmaktad×r. Bu anlay×ċtakilere göre kurban, insanl×Ċ×n geçmiċ olduĊu ilk çaĊlarda bize miras b×rakt×Ċ× eski, en aĊ×r, telaÀsi en zor hatad×r. Ancak yap×lan araċt×rmalara göre, kurban kesmeyen milletlerin spor ve eĊlenceleri hemen bütünüyle kanl×d×r. Eyyam-× Nahir’de (Kurban Bayram× günlerinde) Allah’a yaklaċmak için, ibadet niyetiyle kesilen özel hayvanlara “udhiye” denir. Kurban deyince, dilimizde, diĊer türleri bir yana b×rak×larak, sadece udhiye kurban× anlaċ×l×r.

3) Kurban×n amaçlar× ve iċlevleri Udhiye kurban×; hayat nimetine ċükür, Allah’×n bu günlerde oĊluna bedel olarak koç kesme emrini yerine getiren Ĉbrahim Peygamber’in miras×n× diriltmek, s×rata binit haz×rlamak, günahlar×n aff×, hatalar×n yok edilmesi için kesilir. Hac suresi 34. ayette, her ümmete kurban kesmenin meċru k×l×nd×Ċ×, bunun sebebinin de Allah ad×n×n an×lmas× olduĊu belirtilir. Bu da göstermektedir ki kurban, Allah’×n hat×rlanmas× ve O’nun r×zas×n×n kazan×lmas× için emrolunmuċtur. Say×s×z nimetlere bir ċükür vesilesi ve Allah r×zas×n×n kazan×lmas× için kurban bir f×rsatt×r. Nitekim, Kevser suresinin 1-2. ayetlerinde, Kevser nimetine bir ċükran olarak kurban kesilmesi istenmektedir. Hakikatte, kesilen kurban×n ne eti ne de kan× Allah’a gereklidir. Allah bu vesileyle sadece mü’minlerin, takvalar×na ve takarrub (yak×nlaċma) hislerine bakmaktad×r. Nitekim bir ayette de “Kurbanlar×n ne etleri ne de kanlar× Allah’a ulaċacakt×r. Allah’a, ancak sizin takvan×z ulaċ×r. Size olan hidayetine karċ×, Allah’× büyük tan×man×z içindir ki, O, bunlar× böylece sizin emrinize vermiċtir. Ĉyilik yapanlar× müjdele.” (Hac, 22/37) buyurularak bütün aç×kl×Ċ×yla ifade edilmiċtir.

13

Saffat suresi 102-109. ayetlerinde de kurban kesmek, s×rf Allah r×zas× için emredilmiċtir. Bu emre itaatin ödüllendirileceĊi de vaat edilmiċtir. Ayr×ca, Ĉsmail (a.s.)’×n hat×ras× bizlere ibret olarak b×rak×lm×ċ ve böylelikle babas× Hz. Ĉbrahim ve oĊlu Hz. Ĉsmail’in iyi bir namla an×lmas× saĊlanm×ċt×r. Her y×l Müslümanlar taraf×ndan binlerce kurban kesilmektedir. Bu bir Müslüman’×n Allah’a ibadet ve O’nun emrine sar×lmak için her ċeyi feda edebileceĊinin sembolüdür. Ĉslam’×n koyduĊu bu hüküm, bir vahċet deĊil, tersine bir hikmettir. Bir y×l boyunca pek çok s×k×nt×lar çekmiċ, belki de aĊz×na bir lokma et koymam×ċ bir fakir, böylece Allah için kesilen kurban etinden faydalan×yor, seviniyor. Kendi keyif ve zevkleri için binlerce cana k×yan kimselerin, Allah’a ibadet maksad×yla kesilen kurbanlar için bir vahċettir ċeklindeki nitelendirmeleri, kendilerini unutup kusuru baċkalar×nda aramalar×d×r.

4) Kurban×n temeli Kurban×n vacip olmas×n×n sebebi vakittir. Vakit tekrar ettikçe, yani bir Müslüman ċartlar×n× taċ×d×Ċ× hâlde, ömrü boyunca Kurban Bayram×’na ulaċt×kça, kendisine kurban kesmenin vacip olmas× da tekrar eder.


14

DOSYA

Kurban

Hayvan× kesip kan×n× ak×tma, kurban×n rüknüdür. Bu sebeple, kesilen kurban×n sahih olabilmesi ve etinin yenebilmesi için, kan ak×tma olmadan herhangi bir ċekilde öldürülmemesi gerekir. Kan ak×tmak, illeti ak×lla anlaċ×lmaz olduĊundan, bunun yerine baċkas×, mesela ayn×n× ve deĊerini tasadduk, kurban yerine geçmez.

5) Kurban×n kesimi

b) Allah ad×n× anmak:

Etinin yenmesi ve kesilen her hayvan×n helal olmas× için, dinî kesim ċeklinin uygulanmas× ċartt×r. Bu usule, “tezkiye” ad× verilir.

Gerekli ċartlar× taċ×yanlara kurban kesmek vaciptir. Bu, sünnet-i ayn-× müekkede olarak ifade edilir.

a) Keskin alet kullanmak:

Kesim s×ras×nda Allah’tan baċkas×n×n ad×n× anmamak ve O’ndan baċkas× ad×na kurban kesmemek ċartt×r. Kurban veya eti yenecek hayvan× keserken Allah ad×n× anmaya tesmiye (besmele çekmek) ad× verilir. Besmelenin kas×tl× terki hâlinde kurban sahih olmaz ve eti yenmez. Tesmiyenin farz olduĊunun delili “Allah ad× an×lmadan kesilen hayvanlar× yemeyin.” (En’am, 6/118, 121) ayetleridir.

Hayvan×n ac× çekmeden ölmesini saĊlamak için tezkiyede baz× ċartlar aran×r:

Kesim aletleri, kesici ve parçalay×c× Tesmiyenin rüknü, Allah (c.c.)’×n isimlerinden biriyle yap×lmas×d×r. Bu sebeple tesmiye, sadece Allah, Allahu Ekber, Allahu A’zam, Allahu Ecel, Allahu’r-Rahman vb. Cenab-× Hakk×n isimlerinden biriyle yap×l×r. AllahumeĊÀrli, Subhanellah gibi, dua anlatan cümlelerle yap×lamaz. Müstehap olan, Bismillahi Allahu Ekber demektir. Tesmiye baċka dillerde de yap×labilir. Tesmiye; hayvan× keserken, kesen kiċi taraf×ndan yap×l×r. Tesmiyeyle

Hz. Peygamber’in bizzat kurban kestiĊi nakledilir. Hatta bir hadiste, “Hali vakti müsait olup da kurban kesmeyen mescidimize yaklaċmas×n.” (Ahmed bin Hanbel, Müsned, 2/321) ċeklinde kurban kesmeyenlere karċ× sert ifadeler kullanmaktad×r. Hicretin ikinci y×l×ndan bugüne kadar bütün Müslümanlar×n kurban kesmeleri, bir icma-× ümmet meydana getirmiċtir.

olmak üzere ikiye ayr×l×r:

hayvan× kesme niyeti taċ×mak ċartt×r. Bu niyetle olmayan, mesela bir iċe baċlamak için yap×lan tesmiyeyle kesilen hayvan×n eti helal deĊildir.

Kesici aletler: Kesim, kan× ak×tacak ve kesilmesi gereken yerleri kesecek ċekilde keskin bir aletle yap×l×r.

Tesmiyenin, bakana uzun gelmeyecek bir zaman içinde kesimle birlikte yap×lmas× gerekir.

Parçalay×c× aletler: Parçalay×c× aletlerle yap×lan kesimde, boĊma ve parçalama bulunduĊu için, kesimin onlarla yap×lmas× haramd×r; bu ċekilde kesilen hayvan×n eti yenmez.

c) Kesme ehliyetinin bulunmas×: Müslüman, ak×ll× ve baliĊ olmak ċartlar×n× taċ×yanlar×n tezkiyesi caizdir. Putperest ve müċriklerin tezkiyesi ise caiz deĊildir.


DOSYA

Kurban

15

Kurbanl×k veya eti yenecek hayvanlar×n yenebilmesi için, kesenin Müslüman veya kitabi (ehl-i kitap mensubu) olmas× ċartt×r. Böyle

yan hayvanlara da tezkiye uygulanabilir. Ölmek üzere bulunan bir hayvanda, kesim an×nda belli bir canl×l×k eserinin bulunmas× gerekir.

kesene, kurban×n etini ücret olarak vermek helal deĊildir. Kurban× kesen fakir olursa da ayn× hüküm uygulan×r.

bir ċart×n aranmas×ndan maksat, Allah ad×n×n an×lmas×d×r. Kitabi olmayanlar, hayvan× keserken Allah ad×n× anmayacaklar× için, bunlar×n kestikleri, mesela putperestler ve diĊer dinlere mensup kimselerle dinsizlerin kestiĊi hayvanlar×n eti yenmez, haramd×r.

6) Kurban×n eti, derisi ve diĊer k×s×mlar×

Kurban etlerinin sat×lmas× caiz deĊildir. Sahibi kurban derisini evde kullanabilir. Deri vb. bölümleri kalabilecek ċekilde kendisinden faydalan×lan, yani tüketim mal× olmayan k×s×mlar× sat×ċ suretiyle deĊiċtirilebilir, ancak kendisinden faydalan×lamayan×n para vb. karċ×l×Ċ×nda sat×lmas× helal deĊildir. Buna raĊmen sat×ċ yap×ld×ysa, bu sat×ċ geçerlidir.

d) Canl×l×k eserinin bulunmas×: Kesim an×nda, kesilecek hayvanda canl×l×k eseri bulunmas× ċartt×r. Yuvarlanma, süsme, boĊma ve y×rt×c× hayvanlar×n sald×r×s× gibi öldürücü sebepler ve fakat öldürücü bir maddenin vurmamas×ndan dolay× yaċad×Ċ× tahmin edilen hayvanlara tezkiye uygulan×r. Öldürücü bir sebepten dolay× yaċama ümidi olma-

MükelleÀn ve aile halk×n×n kurban etinden yemesi müstehapt×r. Efdal olan, kesilen kurban×n üçte birini kendi evinde yemektir, üçte birini akraba ve dostlara daĊ×tmak, kalan üçte birini de fakir fukaraya daĊ×tmak menduptur. Kurban etinin bütünüyle tasadduku caiz olduĊu gibi, tamam×n×n ev halk× için saklanmas× da caizdir, ancak efdal olan yedirme ve tasadduktur. Bununla birlikte, kendi aile üyeleri kalabal×k ve orta halli olanlar×n, kurbanl×Ċ× tamamen kendilerine saklamalar× menduptur. Kasap ve

Kurban derisi ve diĊer k×s×mlar× daĊ×t×lacaĊ× zaman ilkin bunlar fakirlere verilir. Yarar× daha çok olursa din ve millet yarar×na çal×ċan güvenilir kurumlara da verilebilir. Kurban etleri Müslüman olmayanlara da tasadduk edilebilir. * Prof. Dr. Vecdi AKYÜZ Marmara Üni. Ĉlahiyat Fakültesi



FAALĈYETLER


18

FAALĈYETLER

Ramazan

Ramazan’da devr-i alem Yurt içi ve yurt d×ċ×ndaki Ramazan çal×ċmalar×m×zda, hepimize emanet olan yetimlerimiz her zaman olduĊu gibi yine öncelikliydi; iftar sofralar×m×z×n baċ köċesinde, kap×s×n× çald×Ċ×m×z evlerde öncelikle onlar vard×.


Ramazan

1

milyon kiċiye iyilik götürdük. ĈHH Ĉnsani Yard×m Vakf×, “Ĉyilik her kap×y× açar!” slogan×yla, geçtiĊimiz Ramazan ay×nda dünyada 54 ülke ile Türkiye’de 54 ċehirde çal×ċmalarda bulundu. Kardeċlik ve dayan×ċma ruhunu mazlum ve maĊdur coĊrafyalara taċ×yan ĈHH, Ramazan ay× süresince hay×rsever Türkiye halk×n×n zekât, sadaka ve baĊ×ċlar×n× yaklaċ×k 1 milyon ihtiyaç sahibine ulaċt×rd×. Asya’dan UzakdoĊu’ya, Afrika’dan Latin Amerika ülkelerine, Balkanlardan Kafkaslara ve OrtadoĊu’ya kadar çal×ċmalarda bulunan ĈHH

ekipleri, gerçekleċtirilen kumanya daĊ×t×mlar×, iftar organizasyonlar×, k×rtasiye malzemesi daĊ×t×mlar× ve yetimlere bayraml×k giysi yard×mlar×yla, Ramazan’×n rahmet ve bereketini paylaċt×.

Yetimler Ramazan’da da baċ tac×m×zd× Yurt içi ve yurt d×ċ×ndaki Ramazan çal×ċmalar×m×zda, hepimize emanet olan yetimlerimiz her zaman olduĊu gibi yine öncelikliydi; iftar sofralar×m×z×n baċ köċesinde, kap×s×n× çald×Ċ×m×z evlerde öncelikle onlar vard×. Türkiye’de ve dünya-

FAALĈYETLER

1919

n×n dört bir yan×nda g×da yard×mlar×, iftar yemekleri, eĊitim yard×mlar×, nakdi yard×mlar ve bayraml×k giysilerle, ilk önce yetimlere ve ailelerine destek olundu. Yetimhanelere maddi destek saĊland×, 7.511 yetime bayraml×k elbise hediye edildi.

ĈHH’dan dünya çocuklar×na eĊitim yard×m× ĈHH, okullar×n aç×lmas×na yak×n bir tarihe denk gelen Ramazan ay×nda g×da yard×mlar×n×n yan×


20

FAALĈYETLER

Ramazan s×ra eĊitim yard×mlar×nda da bulundu. Yetimler baċta olmak üzere on binlerce ihtiyaç sahibi öĊrenciye çanta, defter, kalem, silgi, cetvel ve boya tak×m×ndan oluċan k×rtasiye malzemesi daĊ×t×ld×.

Ramazan bir vesile… Savaċ, iċgal ve çat×ċmalar×n devam ettiĊi Filistin, Irak, Afganistan, Pakistan ve Lübnan’daki çal×ċmalara Ramazan’da aĊ×rl×k verildi. Suriye, Irak, Azerbaycan, Lübnan, Ürdün ve Sudan’daki mülteci kamplar×na gidilerek mültecilerle birlikte iftar edildi, mültecilerin g×da ihtiyaçlar× karċ×land×. Ramazan haritas×nda Müslümanlar×n az×nl×kta olduĊu ülkeleri de unutmayan ĈHH, Küba, Haiti, Sri Lanka, Madagaskar, Ekvador, Filipinler-Moro, Moritanya, Vietnam ve Zimbabve gibi ülkelerde Müslüman kardeċlerle birlikte geçirdi Ramazan’×.

ĈHH Gazze’de iftar çad×r× açt× ĈHH’n×n Gazze’de kurduĊu iftar çad×r× Ramazan boyunca her gün 500 kiċiye s×cak yemek daĊ×tt×. Vakf×n Gazze’deki irtibat bürosu önünde kurulan çad×rda piċirilen yemeklerden ċehit aileleri ve ihtiyaç sahipleri faydaland×. Ayr×ca 5 bin 250 aileye, içerisinde temel g×da malzemelerinin bulunduĊu g×da kumanyalar× daĊ×t×ld×.


Ramazan

FAALĈYETLER

21

Türkiye’de yard×m seferberliĊi ĈHH yurt d×ċ×n×n yan× s×ra yurt içinde de Ramazan seferberliĊini sürdürdü. Ramazan boyunca Anadolu’yu kar×ċ kar×ċ gezen ĈHH Gezici Aċevi, Türkiye’nin dört bir

yan×nda halka iftar yemeĊi verdi. Ayr×ca çeċitli illerde 12 bin 960 adet kumanya paketi daĊ×t×ld×. 3.900 yetime ise bayraml×k elbise al×nd×.

Gezici Aċevi’yle yurdun dört bir yan×nda aċ×m×z× paylaċt×k “Aċ×m×z× Paylaċmaya Gidiyoruz” slogan×yla yola ç×kan Gezici Aċevimiz, Ramazan’×n ilk gününden itibaren 16 ilde yaklaċ×k 24 bin kiċiye iftar yemeĊi daĊ×tt×. Ĉlk etapta ihtiyaç sahiplerinin,

yetimlerin ve yolda kalm×ċlar×n istifadesine sunulan Gezici Aċevi, insanlar×n bir araya gelerek Ramazan’×n kardeċlik atmosferini solumas×na da imkân saĊlad×.


22

FAALĈYETLER

Kültürel Yard×mlar

Cami ve Mescit Aç×l×ċlar×

Afrika’ya 3 yeni cami, binlerce umut Misyonerlerin yoĊun olarak propaganda çal×ċmalar× yapt×Ċ× Afrika ülkelerinden Sudan ve Ruanda’da ĈHH 3 caminin aç×l×ċ×n× gerçekleċtirdi.

Ĉ

HH, Afrika’da cami projelerini hayata geçirmeye devam ediyor. Afrika’da camiler ibadethane olman×n ötesinde Müslümanlar için birleċtirici bir vazife görüyor ve kabileciliĊin yayg×n olduĊu Afrika ülkelerinde yard×mlaċma ve dayan×ċman×n

yay×lmas×na vesile oluyor. Ayr×ca, Müslümanlara hizmet veren eĊitim kurumlar×n×n yetersiz kald×Ċ× yerlerde

okuma yazma gibi temel eĊitim ile dinî eĊitimin verildiĊi birer okul görevini de üstleniyor. Misyonerlerin yoĊun olarak propaganda çal×ċmalar× yapt×Ċ× Afrika ülkelerinden Sudan ve Ruanda’da ĈHH son olarak 3 caminin aç×l×ċ×n× gerçekleċtirdi.


Cami ve Mescit Aç×l×ċlar×

Kültürel Yard×mlar

FAALĈYETLER

23

Hac× Abdulgani Aksüs Camii Sudan’da Güney Darfur’un en çok nüfus alan Nyala ċehrinde hizmete aç×lan Hac× Abdulgani Aksüsü Camii, ayn× anda 600 kiċiye hizmet veriyor. 950 m² alana sahip olan cami, 2 milyon nüfuslu ċehrin en büyük ikinci camisi konumunda. Cami kompleksi içerisinde medrese ve sosyal merkezlerin de inċa edilmesi hedeÁeniyor. Aksüs Camii, sürekli artan nüfusu nedeniyle mevcut ibadethanelerin ve sosyal merkezlerin yetersiz kald×Ċ× Nyala’da önemli bir boċluĊu dolduruyor.

Ĉzmit Gönüllüleri Camii Sudan, Nyala’da aç×l×ċ× gerçekleċtirilen bir diĊer cami ise Ĉzmitli hay×rseverlerin katk×lar× ile inċa edilen “Ĉzmit Gönüllüleri Camii”. Nyala’n×n Metar bölgesinde aç×lan camide kad×n ve çocuklar Kur’an ve Ĉslami ilimler eĊitimi alabilecek. Cami bünyesinde han×mlar için mescit aç×lmas× da planlan×yor.

Malatya Kardeċler Camii ĈHH taraf×ndan Ruanda’da 2008 y×l×nda yap×m×na baċlanan Malatya Kardeċler Camii 2009 Ramazan ay×nda hizmete aç×ld×. Baċkent Kigali’ye 120 km mesafede bulunan, nüfusun %15’inin Müslüman olduĊu Nyegatere’de inċa edilen cami Malatyal× bir hay×rseverin baĊ×ċlar×yla sat×n al×nan 6000 m² alan üzerinde inċa edildi.


24

FAALĈYETLER

SaĊl×k Yard×m×

Katarakt ameliyatlar× devam ediyor... Afrika’da projenin hayata geçirilmesinden bu yana, 2009 Eylül ay× itibar×yla 124 bin 937 kiċi ĈHH saĊl×k ekipleri taraf×ndan göz taramas×ndan geçirilirken 28 bin 910 kiċi de ameliyatla ×ċ×Ċa kavuċturuldu.

Katarakt


SaĊl×k Yard×m×

Katarakt ve Filistinli yaral×lar

Ĉ

HH Ĉnsani Yard×m Vakf×’n×n 2007 y×l×nda “Siz görürseniz onlar da görecek!” slogan×yla hayata geçirdiĊi katarakt kampanyas× çerçevesinde gerçekleċtirilen katarakt ameliyatlar× Somali, Etiyopya ve Sudan’da sabit ve mobil hastanelerde sürdürülüyor. Proje ile Afrika ülkelerinde maddi ve teknik imkânlar×n yetersizliĊi nedeniyle tedavi olamayan katarakt hastalar×na ulaċ×larak gözlerinin aç×lmas× saĊlan×yor. S×cak

FAALĈYETLER

25

hava, saĊl×ks×z ortam ve iklim koċullar× gibi nedenlerle Afrika’da her y×l en az 600 bin kiċi genç yaċta görme yetisini yitiriyor. Göz doktorlar×n×n azl×Ċ×, saĊl×k altyap×s×n×n ve tedavi imkânlar×n×n yetersizliĊi sebebiyle de özellikle k×rsal kesimlerde birçok hasta, tedavi olamadan karanl×Ċa mahkûm yaċ×yor. Afrika’da projenin hayata geçirilmesinden bu yana, 2009 Eylül ay× itibar×yla 124 bin 937 kiċi ĈHH saĊl×k ekipleri taraf×ndan göz taramas×ndan geçirilirken 28 bin 910 kiċi de ameliyatla ×ċ×Ċa kavuċturuldu. 2009 y×l× sonuna kadar bu say×n×n 40 bine ulaċmas× hedeÁeniyor. Afrika’daki katarakt ameliyatlar× Türkiyeli hay×rseverlerin 100 TL’lik baĊ×ċlar×yla yap×l×yor. Siz de 100 TL’lik bir baĊ×ċla hayat×n× karanl×klar içerisinde geçirmiċ ve görmeyi bekleyen bir katarakt hastas×na umut olabilirsiniz.

Filistinli yaral×lara saĊl×k yard×m× 2008 y×l×nda 55 Filistinli yaral×y× tedavileri için 45 refakatçi ile birlikte Türkiye’ye getiren ĈHH, 2009 y×l×n×n Ocak ay×ndaki sald×r×larda yaralanan 31 Filistinlinin de tedavilerini üstlenmiċti. Yaral×lar Katar K×z×lay× ile ĈHH’n×n ortak projesi çerçevesinde M×s×r’da çeċitli hastanelerde tedavi edildi ve psikolojik destek ald×.


26

FAALĈYETLER

Sosyal Yard×mlar

Yetim

23 ülkede yetimlere k×yafet yard×m×... ĈHH, Ramazan ay×nda Türkiye’de ve dünyada 7.511 yetim çocuĊa k×yafet yard×m×nda bulundu. ÖĊrenim çaĊ×ndaki yetimlere k×rtasiye malzemeleri hediye edilirken, yetim ailelerine kumanya yard×m× da yap×ld×.


Yetim

Ĉ

HH dünyada savaċ, afet ve iç kar×ċ×kl×klar×n olduĊu bölgelerde misyoner örgütlerin, insan kaçakç×lar×n×n, organ mafyalar×n×n hedeÀnde bulunan yetim çocuklara yönelik çal×ċmalar×na devam ediyor. ĈHH, Ramazan ay×nda Türkiye’de ve dünyada 7.511 yetim çocuĊa k×yafet yard×m×nda bulundu. ÖĊrenim çaĊ×ndaki yetimlere k×rtasiye malzemeleri de hediye edilirken, yetim ailelerine de kumanya yard×m× yap×ld×. Arakan, Bangladeċ, Filipinler-Moro, Afganistan, Pakistan, Sudan-Darfur, Somali, Sierra Leone, Makedonya, Etiyopya, Burkina Faso, Filistin, Lübnan, Irak, Suriye, Tacikistan, K×rg×zistan, MoĊolistan, Kazakistan, Tataristan, Gürcistan, Azerbaycan ve Sri Lanka olmak üzere 23 ülkede toplam 3.611 yetim giydirildi.

Bir çocuk da sen giydir! ĈHH gönüllüleri “Bir çocuk da sen giydir!” yard×m faaliyetleri çerçevesinde Adana, Batman, Çorum, Kahra-

Sosyal Yard×mlar

FAALĈYETLER

27

manmaraċ, Muċ, Ĉstanbul, Siirt, ĉ×rnak, Mersin, Sivas, Hakkari, ĉanl×urfa, Bingöl, Bitlis, Diyarbak×r, BursaĈnegöl, Ad×yaman, AĊr×, Elaz×Ċ, Konya, Osmaniye, Hatay, Kayseri, Afyon, Sakarya, Ankara ve Mardin’de olmak toplam 3.900 yetime k×yafet hediye edildi.


28

FAALĈYETLER

Sosyal Yard×mlar

Su Kuyular×

Afrika’da su kuyular×yla bereket yay×l×yor CoĊraÀ ċartlar, kurakl×k ve altyap× sorunlar× nedeniyle temiz içme suyuna eriċim s×k×nt×s× yaċanan bölgelerde aç×lan su kuyular×, insanlar× kilometrelerce ötedeki su kaynaklar×na muhtaç olmaktan kurtar×yor; salg×n hastal×klar×n yay×lmas×n× engelliyor.

Ĉ

HH, Türkiyeli hay×rseverlerin baĊ×ċlar×yla yeni su kuyusu projelerini hayata geçiriyor. CoĊraÀ ċartlar, kurakl×k ve altyap× sorunlar× nedeniyle temiz içme suyuna eriċim s×k×nt×s× yaċanan bölgelerde aç×lan su kuyular×, insanlar× kilometrelerce ötedeki su kaynaklar×na muhtaç olmaktan kurtar×yor; salg×n hastal×klar×n yay×lmas×n× engelliyor. Eylül 2009’a kadar hay×rseverlerin baĊ×ċlar×yla Afrika’da

toplam 461 su kuyusu aç×ld×. Faaliyet gösterdiĊimiz coĊrafyalarda açt×Ċ×m×z su kuyusu say×s× ise 1.170’e ulaċt×.

Çad Çad’da Ambatna II, Boutalbagara II, Boutalbagara III, Ambata ve Andjare köylerinde aç×lan 12 yeni su kuyusuyla yaklaċ×k 18 bin insan×n temiz içme suyu

ihtiyac× karċ×lanacak. Aç×lan yeni su kuyular×na baĊ×ċ yapan hay×rseverlerin isimleri verildi: “Eyüp Yavuz Su Kuyusu”, “Dostluk Grubu Su Kuyusu”, “ĉeref Dan×ċman Su Kuyusu”, “Hac× Mahmut Arslan Su Kuyusu”, “Burhanettin Öztop Su Kuyusu”, “ĉems Su Kuyusu”, “ĈHH Ĉnsani Yard×m Vakf× Su Kuyusu”, “Ahmet Ertürk Su Kuyusu”, “Gaziantep Su Kuyusu”, “Kadriye


Su Kuyular×

Sosyal Yard×mlar

FAALĈYETLER

29

Y×ld×z Su Kuyusu”, “Mehmet Bulut Su Kuyusu” ve “Mustafa Abdulhal×k Gökler Su Kuyusu”

Gine Gine’de 3 yeni su kuyusu faaliyete geçti. Conakry bölgesinde aç×lan “Mehmet Nuriye Su Kuyusu”ndan 2 bin insan faydalanacak. Gine’nin Squire bölgesinde aç×lan “ĉefkateli Su Kuyusu”ndan da yaklaċ×k 1.800 kiċi su ihtiyac×n× karċ×layabilecek. Yine baċkent Conakry’nin Simbaya bölgesinde aç×lan “Gönüllü ÖĊretmenler Su Kuyusu” da temiz su ihtiyac×n× ċehrin d×ċ×ndaki su kaynaklar×ndan karċ×lamak zorunda kalan 1800 kiċiye hizmet verecek.

Burkina Faso Burkina Faso’nun baċkenti Ouagadougou’ya 65 km mesafedeki Rana köyünde aç×lan “Serpil Yaċar Bali Su Kuyusu” bölgede 600 insana hizmet verecek. SaĊl×ks×z su kaynaklar× sebebiyle zaman zaman salg×n hastal×klar×n yaċand×Ċ× Rana köyünde aç×lan temiz içme suyu kuyusundan çevre köyler de faydalanabilecek.

Somali Günlük su tüketiminin içme ve kullanma suyu olarak kiċi baċ×na sadece 5-10 litre olduĊu Somali’de son üç ay içerisinde 14 yeni su kuyusu aç×ld×. Somali’de aç×lan yeni su kuyular× ve aç×ld×klar× bölgeler ċunlar: Banadir, Hira, AċaĊ× Shabelle ve Orta Shabelle bölgelerinde yaklaċ×k 45 bin kiċinin istifade edeceĊi

Yusuf Su Kuyusu, Hasan Korucu Su Kuyusu, Abdullah Yaz×c× Su Kuyusu, Fadime-Ayten-Ĉsmail Diker Su Kuyusu, Fat×matu’zZehra-Gülistan Su Kuyusu, ReÀk Bürüngüz Su Kuyusu, Bursa ĈHH Gönüllüleri Su Kuyusu, ĈHH Ĉnsani Yard×m Vakf× Su Kuyusu, Özün Ailesi Su Kuyusu, Kemal Kadriye Su Kuyusu, Hamdune Bürüngüz Su Kuyusu, Mahbub & Derviċ Yavuz Su Kuyusu, Mustafa-Ayċe Eċmeci Hayrat× ve El-Aziz Rume Su Kuyusu.


30

FAALĈYETLER

Sosyal Yard×mlar

Suriye’de 500 Filistinli mülteci çift evlendi S uriye’de mülteci kamplar×nda yaċayan 500 Filistinli çift, temmuz ay×nda Yermük kamp×nda düzenlenen toplu düĊün töreniyle evlendi. ĈHH Genel Baċkan× Bülent Y×ld×r×m’×n da kat×ld×Ċ× düĊüne Ĉstanbul, Konya, Kayseri, Adana,

Zonguldak ve Diyarbak×r’dan da 100 ĈHH gönüllüsü kat×ld×. ĈHH, evlenen çiftlere üç t×rl×k çeyiz malzemesi hediye etti ve toplam 150 bin dolarl×k nakdi yard×mda bulundu. Ayr×ca Türkiyeli gönüllüler de toplam 50 bin dolarl×k katk×da buluna-

rak çiftleri sevindirdi. ĈHH, temmuz ay×nda Suriye’de Tenf, Hol, Yermük, Handenun, Halep, H×n×s gibi mülteci kamplar×nda kalan mültecilere de hay×rsever iċ adamlar×n×n baĊ×ċlad×Ċ× 15 t×rl×k temel ihtiyaç maddeleri daĊ×tt×.


Sosyal Yard×mlar

FAALĈYETLER

31

Irak’ta ve Makedonya’da sünnet organizasyonlar×

Ĉ

HH, faaliyet gösterdiĊi bölgelerde yetim ve yoksul çocuklara yönelik düzenlediĊi sünnet organizasyonlar×na devam ediyor. Irak’×n Telafer ve Kerkük bölgelerinde, aralar×nda yetimlerin de bulunduĊu 100 çocuk sünnet ettirildi. Sünnet organizasyonu s×ras×nda çocuklara giysi, oyuncak ve çeċitli hediyeler de verildi.

Makedonya’da da Manast×r, Pirlepe, Çerneliċte, Ç×rnik, Viniça, Koçani, Pehçevo, Berovo, Delçovoya ve Malina ċehir ve kasabalar×nda Türkiye’den giden yedi kiċilik bir saĊl×k ekibi taraf×ndan gerçekleċtirilen sünnet organizasyonuyla 251 çocuk sünnet ettirildi.

Gazze’de ambargoya raĊmen kesintisiz yard×m

Ĉ

HH Ĉnsani Yard×m Vakf× Gazze’de her gün 1000 aileye ücretsiz ekmek daĊ×t×yor. Gazze’de ambargo sebebiyle inċas× güç ċartlarda tamamlanan hay×r f×r×n× faa-

liyete geçti. Yetimler ve yoksullar yarar×na iċletilen f×r×n, özellikle hastalar ve yoksul aileler için önemli bir ihtiyac× karċ×l×yor.


32

FAALĈYETLER

EĊitim

EĊitim yard×mlar×m×z Ramazan’da da devam etti Ĉ HH Ĉnsani Yard×m Vakf×, Ramazan ay×nda Türkiye içerisinde ve faaliyet gösterdiĊimiz diĊer ülkelerde baċta yetimler olmak üzere toplam 4986 çocuĊa k×rtasiye malzemesi yard×m× yapt×.

Türkiye’de de eĊitim ihtiyaçlar×n× karċ×lamakta zorlanan öĊrenim çaĊ×ndaki çocuklara eĊitim yard×m×nda bulundu. Adana, Diyarbak×r, Kahramanmaraċ, Ad×yaman, Elaz×Ċ, Hatay, Mersin, Ankara, Gaziantep,

Malatya ve Ĉstanbul gibi illerde daĊ×t×lmak üzere k×rtasiye malzemelerinden oluċan 1.125 eĊitim seti haz×rlanarak bölgelere gönderildi.

ĈHH, Filistin ve Lübnan’da çeċitli bölgelerde çocuklara yönelik düzenlenen yaz eĊitim kurslar×na destek verdi. ĈHH, Irak’×n Diyala bölgesinde de 300 yetim ve mülteci çocuĊa bir eĊitim dönemi boyunca yetecek k×rtasiye malzemesi yard×m× yapt×.

Sudan’da Kur’an-× Kerim daĊ×t×m×

Misyoner kuruluċlar×n propaganda faaliyetlerinin yoĊun olarak sürdüĊü Afrika ülkelerinden Sudan’da ise ĈHH, 2500 adet Kur’an-× Kerim’i ücretsiz olarak daĊ×tt×. Özellikle Afrika ülkelerinde Müslüman topluluklar misyonerlikle mücadele edebilmek için temel dinî ve ahlaki yaz×l× yay×nlara ihtiyaç duyuyorlar.


EĊitim

FAALĈYETLER

33

Gine’ye dört dörtlük bir okul yap×ld×...

Ĉ

HH’n×n eĊitim alan×nda uzun vadeli projeleri hayata geçmeye devam ediyor. Gine’nin 300 bin nüfuslu N’zerekore ċehri ĈHH’n×n desteĊi ile yepyeni bir okula kavuċtu. Türkiyeli hay×rseverlerin katk×s× ile geçtiĊimiz

y×l×n haziran ay×nda inċas×na baċlanan Halil Ĉbrahim Ĉlkokulu faaliyete baċlad×. Toplam 4 derslikten oluċan okulda 160 öĊrenci öĊrenim görecek. Halil Ĉbrahim Ĉlkokulu Gine Millî EĊitim Bakanl×Ċ× taraf×ndan resmen tan×n×yor.


34

FAALĈYETLER

Bilinçlendirme

DoĊu Türkistanl×lar×n yan×nday×z

5

Temmuz’da patlak veren ve DoĊu Türkistan’da yüzlerce Uygur Türkünün hayat×n× kaybettiĊi olaylar×n ard×ndan ĈHH Ĉnsani Yard×m Vakf×, DoĊu Türkistan’da yaċanan insan haklar× ihlallerini gözler önüne seren raporunu kamuoyuna sundu. DoĊu Türkistan’da yaċanan zulmün sona ermesi yönünde yap×lan tüm etkinliklere destek veren ve ulusal ve uluslararas× kurum ve kuruluċlara çaĊr×da bulunan ĈHH,

22 Temmuz’da DoĊu Türkistanl× sivil toplum kuruluċlar× ile bir bas×n toplant×s× düzenledi. ĈHH genel merkezinde düzenlenen bas×n toplant×s×na ĈHH Genel Baċkan× Bülent Y×ld×r×m, DoĊu Türkistan Maarif ve Dayan×ċma DerneĊi Baċkan× Hidayet OĊuzhan, DoĊu Türkistan Vakf× Genel Sekreteri Hamit Göktürk ve güvenlik nedeniyle kimliĊi aç×klanmayan DoĊu Türkistanl× bir görgü tan×Ċ× kat×ld×. Toplant×da, Ĉs-

lam Konferans× Örgütü, Arap BirliĊi ve Birleċmiċ Milletler’e Çin hükümetinin DoĊu Türkistan’da uygulad×Ċ× soyk×r×m politikalar×na karċ× harekete geçmeleri çaĊr×s×nda bulunuldu. Uygur Müslümanlar×na yönelik insan haklar× ihlallerini ve son olaylar ile ilgili geliċmeleri, ĈHH ve diĊer sivil toplum kuruluċlar×n×n katk×lar×yla haz×rlanan http://doguturkistanplatformu.org sitesinden takip edebilirsiniz.

Kudüs’ün muhaf×z× Fevziye Cabir’i aĊ×rlad×k

M

escid-i Aksa’n×n yak×lmas×n×n 40. y×ldönümünde (21 AĊustos 1969) ĈHH genel merkezinde düzenlenen bas×n toplant×s×na, Ĉstanbul Bar×ċ Platformu’nun davetlisi olarak Türkiye’ye gelen Filistin direniċinin ünlü isimlerinden Fevziye Cabir de

kat×ld×. Evi keyÀ olarak Ĉsrail askerleri taraf×ndan y×k×lan, evinin yan×na kurduĊu çad×r× defalarca sökülen Cabir, yaċad×klar×n× bas×n toplant×s×nda anlatt×. “Kudüs’ü asla terk etmeyeceĊim!” diyen Cabir, Mescid-i Aksa’n×n alt×nda yürütülen kaz× çal×ċmalar×na dikkat çekti.


DiĊer

FAALĈYETLER

35

ĈHH Lojistik Merkezi Çorlu’da yeni yerinde...

Ĉ

HH Ĉnsani Yard×m Vakf× TekirdaĊ’×n Çorlu ilçesinde Türkgücü köyü yolu üzerinde acil müdahale ve yard×m faaliyetlerinde kullan×lmak üzere bir lojistik merkez açt×. 14.000 m² arazi üzerinde 8.000 m² kapal× alan× olan

merkez, olaĊanüstü afet durumlar×nda acil müdahale olanaĊ× saĊlayacak. Merkezin içerisinde afet bölgelerinde kullan×lmak üzere kuruluma haz×r prefabrik yap×lar, acil yard×m malzemeleri, temizlik malzemeleri ve g×da, tekstil

ürünleri ve ev eċyalar× gibi ayni yard×m kalemleri bulunuyor. Merkez, Çorlu Havaalan× ve TekirdaĊ Liman×’na yak×n bir bölgede bulunduĊundan Türkiye içerisine ve diĊer ülkelere hava ve deniz yoluyla acil ulaċ×ma imkân sunuyor.

Bosna Savaċ×’n×n gazileri ile buluċtuk

B

osna Savaċ×’n×n 30 gazisi, Srebrenitsa katliam×n×n 14. y×l×nda ĈHH Ĉnsani Yard×m Vakf×’n×n davetlisi olarak Ĉstanbul’a geldi. 7. Müslüman Tugay×’n×n komutan× Albay ĉerif Patkoviç’in de aralar×nda olduĊu 30 gazi, ĈHH’y× ziyaretlerinde 1992 ile 1995 y×llar× aras×nda süren savaċ boyunca Türkiye halk×n×n büyük desteĊini gördüklerini belirtti.


36

FAALĈYETLER

Türkiye

Yurt Ĉçi Yard×m

Ĉstanbul ve Yalova’da Çeçen mültecilere yard×m

C

eçenistan’daki Rus zulmünden kaçan ve Türkiye’ye s×Ċ×nan Çeçen mülteci ailelere yönelik yard×mlar devam ediyor. ĈHH, aĊustos ay× sonunda Beykoz, Ümraniye ve Fenerbahçe mülteci kamplar×nda kalan 108 Çeçen mülteci aile ile Ĉstanbul’un çeċitli ilçelerinde ve Yalova’da ikamet eden 230 Çeçen aileye, Ramazan ay× süresince ihtiyaçlar×n× büyük ölçüde karċ×layacak g×da yard×m× yapt×.

ĈHH Ĉnsani Yard×m Vakf×’n×n Türkiye içerisinde destek olduĊu mülteciler aras×nda Çeçen mülteciler çoĊunluĊu oluċturuyor. Kamplarda yaċayan

ailelere düzenli aral×klarla g×da ve et daĊ×t×m× yap×l×yor. Mültecilerin saĊl×k problemleri, anlaċmal× saĊl×k kuruluċlar×nda takip ediliyor ve ilaç ihtiyaçlar× karċ×lan×yor. ÖĊrenim çaĊ×ndaki çocuk ve gençlere yönelik yaz eĊitim kurslar× düzenleniyor. Geçim kaynaĊ× olmayan dul han×mlara ve engelli ailelerine kira yard×m× yap×l×yor, ülkesine geri dönmek isteyen mülteci ailelere de maddi destek saĊlan×yor.

6 ilde 1500 ihtiyaç sahibine et yard×m× Diyarbak×r, Ad×yaman, Kahramanmaraċ, Gaziantep, Batman ve Adana illerinde hay×rseverlerin

baĊ×ċlad×Ċ× adak kurbanlar× kesilerek 1500 ihtiyaç sahibi aileye daĊ×t×ld×.


Yurt Ĉçi Yard×m

Türkiye

Selin vurduĊu bölgelere acil yard×m Ĉ HH Ĉnsan Yard×m Vakf×, eylül ay×nda TekirdaĊ ve Ĉstanbul’da aċ×r× yaĊ×ċlar×n neden olduĊu sel

sonras×nda afet bölgelerine acil yard×m ulaċt×rd×. Selden en çok etkilenen bölgelerden olan TekirdaĊ, Bahçeköy’de evleri y×k×lan ailelere 200 battaniye, temel g×da maddelerinden oluċan 100 kumanya paketi, giyecek ve içme suyu daĊ×t×ld×. 50 selzedeye bayram öncesi giysi yard×m× yap×ld×. Ĉstanbul’da da ĈHH acil yard×m ekibi, Halkal×’da evlerini su basan ailelerin yard×m×na koċtu. ĈHH gönüllülerinden oluċan ekip, selin

FAALĈYETLER

37

vurduĊu 25 binan×n zemin kat×nda bulunan dairelerin tekrar kullan×labilir hâle gelmesi için su tahliye çal×ċmalar× yapt×.


38

FAALĈYETLER

Gönüllü Faaliyetleri

Gönüllü seferberliĊi devam ediyor! ĈHH gönüllüleri Ramazan ay× boyunca ev ve salon toplant×lar×, iftar programlar×, seminerler, fotoĊraf sergileri, kermesler gibi pek çok organizasyon gerçekleċtirerek ĈHH’n×n Ramazan ve yetim çal×ċmalar×n× hay×rseverlerimize aktard×.

T

üm Türkiye genelinde gönüllülerimizin fedakârca çal×ċmalar×, ihtiyaç sahipleriyle baĊ×ċç×lar×m×z×n buluċmas×nda büyük rol oynuyor. Ĉyilik, ĈHH gönüllülerinin

samimi çabalar×yla yay×lmaya devam ediyor. GeçtiĊimiz üç ay içerisinde gönüllülerimizin öncülük etmesiyle gerçekleċtirilen toplant×lar ve organizasyonlarla Afrika’da kurakl×k ve su

kuyusu çal×ċmalar×, yetim faaliyetleri, mültecilere ayni yard×mlar, çocuklar ve yard×mlaċma gibi konular Türkiye’nin dört bir yan×nda gündeme getirildi.


Gönüllü Faaliyetleri ĈHH gönüllüleri Ramazan ay× boyunca ev ve salon toplant×lar×, iftar programlar×, seminerler, fotoĊraf sergileri, kermesler gibi pek çok organizasyon gerçekleċtirerek ĈHH’n×n Ramazan ve yetim çal×ċmalar×n× hay×rseverlerimize aktard×. Ramazan ay× boyunca Ĉstanbul, Ad×yaman, Bursa, Alanya, Düzce, Konya, Çank×r×, Sivas, Malatya, Adana, TekirdaĊ, Bolu, Elaz×Ċ, Kayseri ve Erzurum’da yap×lan faaliyetler neticesinde Türkiye’de 28 ċehirde, dünyada 23 ülkede yetimler giydirildi. Yetim çal×ċmalar×n× önceleyen ĈHH’n×n faaliyetlerini çocuk gönüllülerimiz de yak×ndan takip ediyor. ĈHH’n×n “Okumak, özgür bir düċtür.” çal×ċmas×na yoĊun ilgi gösteren çocuklar×m×z Ĉstanbul Büyükċehir Belediyesi Körler Kütüphanesi’nde sesli kitap okuyarak ve kabartma kitap yazarak okumaktan zevk ald×klar× kitaplar× âmâ kardeċleriyle paylaċ×yor. Ĉstanbul Florya’daki gönüllülerimiz haziran ay×nda düzenledikleri fotoĊraf sergisi, kermes ve yemekli organizasyonlarla ĈHH’n×n çal×ċmalar×n× baĊ×ċç×lar×m×za anlatt×. Etkinliklerden elde edilen gelirler, yetimlere yönelik yard×mlarda kullan×lmak üzere ĈHH’ya teslim edildi. Sar×yer, Ferahevler, Fatih, KaĊ×thane, Beykoz ve Pendik’ten ĈHH’y× ziyarete gelen çocuk gruplar× ve Elma ĉekeri Anaokulu ile Katre Anaokulu öĊrencileri ĈHH çal×ċmalar× ve özellikle yetim çocuklara yönelik faaliyetler hakk×nda bilgilendirildi.

FAALĈYETLER

39

Ĉstanbul’da Hilal Grubu, haziran ay×nda düzenlediĊi 950 kiċilik yat gezisiyle Afrika’da mescit, medrese ve su kuyusu inċas× projelerine destek oldu. Sultanbeyli gönüllülerimiz taraf×ndan düzenlenen yat gezisinden elde edilen gelir, Filistin’de meslek edindirme projesine destek amaçl× kullan×lmak üzere ĈHH’ya baĊ×ċland×. Temmuz ay× sonunda Suriye’de evlendirilen 500 Filistinli çiftin düĊün organizasyonu için ĈHH gönüllüleri seferber oldu. Ümraniye/AlemdaĊ ve Kartal’daki gönüllülerimiz, evlenen çiftlere destek olmak amac×yla bir araya gelerek yard×m toplad×. DüĊüne Ĉstanbul, Konya, Kayseri, Adana, Zonguldak ve Diyarbak×r’dan ĈHH gönüllüleri de kat×ld×. Erzurum ĈHH gönüllüleri, düzenledikleri organizasyonlarla Suriye’deki Filistin mülteci kamplar×nda meslek edindirme kurslar× projesine fon saĊlad×lar. AĊustos ay×nda Ĉstanbul Kartal’daki gönüllülerimiz semt pazar×nda su kuyusu tan×t×m stand× kurdular. Kermes ve fotoĊraf sergisinin de yer ald×Ċ× stantta gönüllülerimiz bir hafta süreyle su satarak elde ettikleri geliri ĈHH’n×n su kuyusu kampanyalar×nda kullan×lmak üzere baĊ×ċlad×lar. Ümraniye Bulgurlu’da faaliyet gösteren Gönüllü Eller g×da, tekstil, mefruċat vb. üreterek, yetim ve yoksullar yarar×na çal×ċmalar yaparak gelirini ĈHH’ya ulaċt×r×yor.


40

HAYAT BULMAYI BEKLEYEN PROJELER

Darfur Nyala EĊitim Kompleksi Projesi

S

udan’×n Darfur bölgesinde nüfus yoĊunluĊu ve yoksulluk sebebiyle mevcut eĊitim kurumlar× ve mescitler halk×n ihtiyac×n× karċ×layamamakta. Bölgenin en büyük ċehri olan Nyala’da gerçekleċtirilmesi planlanan eĊitim

kompleksi projesi ile ĈHH bölgede eĊitim altyap×s×na destek vermeyi ve kardeċlik ve sosyal dayan×ċman×n yayg×nlaċmas×na katk×da bulunmay× hedeÁemekte. 950 m2 alan üzerine kurulacak olan kompleks içindeki 120 m2lik bölümde

yer alan iki katl× mescit tamamlanm×ċ durumda. Projenin ikinci ayaĊ× olarak ise iki katl× bir medrese, tuvaletler ve abdesthane inċa edilecek. Sekiz ayda tamamlanmas× öngörülen projenin toplam maliyeti 130.000 dolar.


HAYAT BULMAYI BEKLEYEN PROJELER

41

Vietnam Ho Chi Minh City Medrese Projesi

V

ietnam’da 100 bin civar×ndaki nüfuslar×yla ülkenin en küçük az×nl×k grubunu ve ayn× zamanda en yoksul kesimini oluċturan Müslümanlar, çocuklar× için din eĊitiminin verildiĊi okullara ihtiyaç duymaktad×r. Proje

ile ülkenin en büyük ċehri Ho Chi Minh City’de Müslümanlar× temsil eden Ĉslam Toplumu kurumuna ait olan ve hâlihaz×rda medrese ve oÀs olarak kullan×lan ancak eĊitim için elveriċli olmayan bina yeniden inċa edilerek büyük ve modern bir

eĊitim tesisine dönüċtürülecek ve oÀs de yenilenecektir. Medrese, 228 m2 zemin üzerine bir yar×m bodrum, tam kat ve bir yar×m çat× kat× olarak inċa edilecektir. Projenin toplam maliyeti 132.000 dolard×r.

Kamboçya’da Radyo Yay×n×na Destek Projesi

1

975-79 y×llar× aras×nda Khmer Rouge rejimi alt×nda tüm toplumu etkileyen büyük bir trajedinin yaċand×Ċ× Kamboçya’da ülkedeki Müslüman az×nl×Ċ×n da çok önemli kay×plar× olmuċtur. ÇoĊunluĊunu imam, öĊretmen ve din adamlar×n×n oluċturduĊu eĊitimli ve nitelikli binlerce Müslüman bu dönemde katledilmiċtir. Bu büyük travman×n ya-

ċand×Ċ× ülkede bugün Müslümanlar aralar×nda dayan×ċmay× artt×rmak ve toplumsal bir bilinç oluċturmak için çeċitli çal×ċmalar yürütmektedir. Bu baĊlamda ülkede az×nl×k durumunda olan Müslümanlar×n kendi gündemlerini belirleyebileceĊi, eĊitim ve sosyal hayatta daha etkin olmalar×na imkân saĊlayacak radyo yay×nlar×na destek projesi haz×rlanm×ċt×r. Müslümanlar×n

kendilerini yaċad×klar× toplumda daha iyi biçimde ifade etmelerine katk×da bulunacak bu proje kapsam×nda devlet taraf×ndan belirlenen üç radyo kanal×nda her gün 17.00-18.00 saatleri aras×nda, ülke Müslümanlar×, kendi ihtiyaçlar× doĊrultusunda Çam ve Khmer dillerinde radyo programlar× haz×rlay×p sunacaklard×r. Projenin bir y×ll×k maliyeti 16.000 dolard×r.


42

HAYAT BULMAYI BEKLEYEN PROJELER

Irak’ta aċevi kurulmas× ve yoksul han×mlar×n istihdam edilmesi projesi

S

avaċ×n yerle bir ettiĊi Irak’ta ailelerini geçindirmek zorunda kalan yüz binlerce kad×n için çal×ċma sahalar× oluċturmay× amaçlayan ĈHH, BaĊdat’ta bir aċevi

kurarak yoksul han×mlara iċ imkân× saĊlamay× planlamaktad×r. Proje kapsam×nda civardaki ticarethanelere, yemekli düĊün ve toplant×lara hizmet verecek olan bir mutfak ve

aċevi kurularak 30 han×m istihdam edilecektir. Ayr×ca buradan her gün 200 yoksul ve yetim ailesine de ücretsiz yemek verilecektir. Projenin bir y×ll×k maliyeti 18.000 dolard×r.

Tayland-Patani Cami Projesi

E

konomik, kültürel ve dinî alanlarda Budist Tayland yönetiminin ayr×l×kç× politikalar×na maruz kalan Patanili Müslümanlar, kendi eĊitim kurumlar×n× ve ibadethanelerini inċa etme konusunda maddi ve manevi olarak büyük zorluklar yaċamaktad×r. ĈHH’n×n bölgede yaċayan Müslümanlara destek olmak için gerçekleċtirmeyi plan-

lad×Ċ× proje ile Tangyongdala bölgesinde 520 m2 geniċliĊinde iki katl× olarak inċa edilecek camide 2000 kiċi ayn× anda ibadet edebilecektir. Cami ayr×ca dinî eĊitimin, halka aç×k toplant×lar×n ve diĊer toplumsal, kültürel aktivitelerin ve ibadetlerin yap×labileceĊi bir merkez iċlevi de görecektir. Projenin toplam maliyeti 310.000 dolard×r.


HAYAT BULMAYI BEKLEYEN PROJELER

43

Bangladeċ Arakan Mülteci Kamplar× Yetimhane Projesi Batakl×klar×n ortas×na kurulmuċ gayriresmî kamplarda kalan mülteciler çal×ċma izni alam×yor; okul, yetimhane, hastane vb. hiçbir kamu hizmetinden yararlanam×yor.

B

urma’daki cunta yönetiminin etnik az×nl×klara yönelik uygulad×Ċ× zulümden kaçarak Bangladeċ’e s×Ċ×nan on binlerce Arakanl× Müslüman, mülteci kamplar×nda insanl×k d×ċ× koċullarda yaċam mücadelesi veriyor. Batakl×klar×n ortas×na kurulmuċ gayriresmî kamp-

larda kalan mülteciler çal×ċma izni alam×yor; okul, yetimhane, hastane vb. hiçbir kamu hizmetinden yararlanam×yor. Mülteci kamplar×nda yoĊun olarak faaliyet gösteren ĈHH’n×n bu projesi ile kamplarda yaċayan yetim çocuklar için 350 m2lik alan üzerinde dört adet yatakhane, bir personel

odas×, depo, banyo ve tuvaletlerden oluċan bir yetimhane binas× ile yemekhane ve mutfak bölümünden oluċacak bir yetim kompleksi inċa edilmesi planlanmaktad×r. Kamp ċartlar×nda tamamlanmas×n×n 10-12 ay süreceĊi tahmin edilen projenin toplam maliyeti 80.000 dolard×r.


44

GÜNDEM

Yetim


GÜNDEM

Yetim

45

ĈHH ve yetim çal×ċmalar×... Bizler için masumiyetin, saÁ×Ċ×n, yaċam sevincinin timsali olan çocuklar×m×z×n önündeki tehlikelere dur diyebilmek için ç×kt×Ċ×m×z yolda rastlad×Ċ×m×z küçük kalpler hem korkular×m×za hem de ümitlerimize; yetim çal×ċmalar×m×za ilham oldu. Emrin Çebi

S

×Ċ×nabileceĊimiz en zarars×z, en mutluluk verici, en rahatlat×c×, en huzur dolu, en emin mekân; sevginin tüketilmediĊi, onu ilk hâliyle taptaze saklayan, her uĊrad×Ċ×m×zda bizi asl×m×za taċ×yan belde: Bir yetimin insana sükûnet ve mutmainlik veren kalbi… Bir yetimin kalbine dokunduĊumuzda kendi varl×Ċ×m×zla tan×ċ×r, kendimizi hissederiz… Bir yetimin baċ×na dokunarak cennete taċ×n×r×z bir kez daha; asl olana… Bu yüzden bir yetimin baċ×; merhamet iksirinin çanaĊ×, Rahman ve Rahim isimlerinin tecellisidir. Bir yetimin baċ×nda insanl×Ċ×m×z kuċat×r bizi. Bir yetimin kalbine dokunarak hayat×m×z×n aĊ×rl×klar×n× bir kenara b×rak×p huzura yol al×r×z. Yetim… Bir yan× eksik… O bir yan×n× Rahman kuċatm×ċ; bu yüzden birçok insandan çok daha tamam. Bu yüzden yetimin vücudiyeti, baċ×

kutsald×r. Yetimin baċ× sakl× bir cennettir, bize yabanc× bu dünyada. Dünyan×n en hassas ve ayn× zamanda en güçlü kalplerinin sahibi bu çocuklar, modern çaĊla birlikte henüz küçücük yaċlar×na raĊmen geleceĊe ümitle bakabilme yetilerini de kaybediyorlar. Bir yanlar× eksik, evet. DiĊer yanlar×na ise dünyan×n yükünü yüklüyor insanoĊlu; bir zamanlar kendisinin de çocuk olduĊunu unutarak… Dünyadaki 200 ülkeden yaklaċ×k 90’×nda çocuklar savaċla iç içe yaċ×yor. Milyonlarca çocuk ebeveynini kaybetmiċ durumda ya da evinden uzaklarda yaċ×yor. Böyle bir ortamda bu masum kitle, organ mafyalar×ndan insan tacirlerine, misyonerlerden çocuk ordular× generallerine kadar birçok tehlikenin potansiyel hedeÀ hâline getirilmiċ durumda.


46

GÜNDEM

Yetim

Bizler için masumiyetin, saÁ×Ċ×n, yaċam sevincinin timsali olan çocuklar×m×z×n önündeki bunca tehlikeye dur diyebilmek için ç×kt×Ċ×m×z yolda rastlad×Ċ×m×z küçük kalpler ise hem korkular×m×za hem de ümitlerimize; yetim çal×ċmalar×m×za ilham oldu. Korkumuz; zulümlerin, felaketlerin kol gezdiĊi, her gün on binlerce ço-

Kuruluċ misyonu, mazlum insanlara, yard×ma muhtaçlara ulaċmak üzerine bina edilen ĈHH, bölgelerde en mazlum kitleleri oluċturan sahipsiz, kimsesiz çocuklar× faaliyetlerinde her zaman için öncelemektedir. ĈHH Ĉnsani Yard×m Vakf×, son y×llarda Ĉslam dünyas×n× kas×p kavuran savaċlar,

Bu misyonla baċlad×Ċ×m×z yetim çal×ċmalar×m×z, Türkiye dâhil olmak üzere OrtadoĊu, Orta Asya, UzakdoĊu, Güney Asya, Afrika, Balkanlar ve Kafkaslardaki 23 ülke ve bölgede yetimlerimize saĊl×k, eĊitim ve bar×nma alan×ndaki desteklerimizle devam etmektedir. Sponsor aile sistemi ile dünyada

cuĊun yetim, öksüz ya da kimsesiz kald×Ċ× dünyam×zda bu zulümlerin bize de uĊrama ihtimaliydi. Ümidimiz ise onca felaketlere, savaċlara ve korkulara raĊmen y×k×nt×lar aras×nda gördüĊümüz gelecekler; direnen çocuklard×. Ümitlerimizi küçük bedenlerine teslim ettiĊimiz tek varl×kt× onlar…

iċgaller, çat×ċmalar ve felaketler sonucunda say×lar× h×zla artan yetimlerin daha fazlas×na ulaċabilmek için yetim çal×ċmalar×n× daha kapsaml× hâle getirmeyi hedeflemekte; bu doĊrultuda yetimliĊi ve Ĉslam dünyas×n×n yetimlerini halk×m×z×n gündemine taċ×may× amaçlamaktad×r.

23 ülkede, Türkiye’de 15 ċehirde Ekim 2009 itibar×yla 15.000 yetime düzenli nakdi yard×m ulaċt×r×lmaktad×r. Yine 2009 y×l× itibar×yla dünyada 65 ülkede ve Türkiye’de 62 ċehirde yetimlere yönelik dönemsel çal×ċmalar gerçekleċtirilmektedir. Yetimlere yönelik çal×ċmalar×m×z savaċ bölgeleri ve mülteci kamplar×, doĊal afet


GÜNDEM

Yetim

bölgeleri, kronik açl×k ve yoksulluk bölgeleri olmak üzere üç alanda yürütülmektedir. ĈHH’n×n, dünyan×n farkl× coĊrafyalar×nda yürüttüĊü yetim çal×ċmalar× ċu an itibar×yla Irak, Filistin, Ürdün, Lübnan, Pakistan, Açe, Makedonya, Kosova, Azerbaycan (Çeçen mül-

teciler), Gürcistan, Sudan, Somali, Burkina Faso, Çad, Gana, Etiyopya, Sierra Leone, Arakan, Bangladeċ, Ekvador, Yemen, Moro ve Türkiye’yi kapsamaktad×r. Yetim çal×ċmalar×m×z, sayd×Ċ×m×z bu bölgelerdeki çal×ċmalar d×ċ×nda periyodik olarak süregelen Ramazan

47

ve kurban dönemlerinde de gerçekleċmektedir. Bu doĊrultuda geçtiĊimiz kurban döneminde Afrika’dan UzakdoĊu’ya, OrtadoĊu’dan Balkanlara kadar dünyan×n dört bir yan×nda yetimlere yönelik çal×ċmalarda bulunulmuċ; yetimler eĊitim, saĊl×k, bar×nma ve giysi ihtiyaçlar× konusunda desteklenmiċtir.

larda farkl× renk ve ×rklara mensup, birbirinden güzel çocuklarla bir araya gelmenin tarifsiz hazz×, gelecek

Dünyan×n farkl× coĊrafyalar×nda gerçekleċtirdiĊimiz yetim çal×ċmalar×n× simgeleċtirmek ve yetimlik olgusunu Türkiye halk×n×n gündemine taċ×mak için ĈHH Ĉnsani Yard×m Vakf× olarak gerçekleċtirdiĊimiz çocuk buluċmalar×, çal×ċmalar×m×z×n Türkiye’deki yans×mas× olmuċtur. Bu buluċmalarla amac×m×z; ümme-

çal×ċmalar×m×zda bizlere büyük bir ilham kaynaĊ× olmuċtur. Türkiye’de misaÀr ettiĊimiz yetimlerimizin hissettikleri mutluluk, özellikle onlardan birinin, “Türkiye’yi annem gibi hissettim.” yorumu, yap×lan çal×ċmalar×n ve siz gönüllülerimizin desteĊinin en çocuksu ve en saf ifadelerle tariÀdir.

tin yetimlerini bir araya getirerek ve Türkiye’de misaÀr ederek Türkiye halk×na dinî vecibemizi ve tarihimizden gelen sorumluluĊumuzu hat×rlatmakt×r. Büyük kat×l×m×n ve coċkunun eċlik ettiĊi bu buluċma-


48

GÜNDEM

Yetim

Yetim ve Sosyal Sorumluluk Dünyada ki 200 ülkenin yaklaċ×k 90’×nda çocuklar savaċ, afet ve yoksullukla iç içe yaċ×yor. Böyle bir ortamda bu masum kitle, organ mafyalar×ndan insan tacirlerine, misyonerlerden çocuk ordular× generallerine kadar birçok tehlikenin potansiyel hedeÀ hâline getirilmiċ durumda. Dr. Kemal Ayd×n


GÜNDEM

Yetim

E

rgenlik çaĊ×na gelmeden evvel babas×n× kaybeden erkek ya da k×z, zengin ya da fakir çocuklara “yetim” denir. Bir ailesi olduĊu hâlde, çeċitli nedenlerle sokaĊa terk edilen çocuklar× da yetim kavram× içinde deĊerlendirmek gerekir. Yetimler topluma Allah’×n emanetleridir. Bu nedenle onlar× korumaya alarak eĊitip yetiċtirmek, Müslümanlar×n ahlaki ve hukuki bir görevidir. BüluĊ çaĊ×na ulaċt×ktan sonra yetimlik kalkar. Yetimlik durumlar×n× ċu ċekilde s×ralayabiliriz: 1) Annesiz veya babas×z çocuklar, 2) Hem annesiz hem babas×z çocuklar, 3) Annesi veya babas× veya her ikisi de belli olmayan çocuklar, 4) Anne veya babas× veya her ikisi taraf×ndan terk edilen çocuklar.

49

Yetimin hem kendisi hem de mal× mülkü velayet/koruma alt×na al×n×r. Yetimlerin kiċisel veya mallar×yla ilgili iċlerini veli/vasi yürütür. Kur’an-× Kerim’de yirmiden fazla yerde yetimlere özel ilgi ve koruma gösterilmesi istenmiċ, haklar×n×n korunmas× için ayr×nt×l× hükümler belirlenmiċtir. Bu ayetlerden birinde ċöyle buyrulmaktad×r: “Gerçekte, yetimlerin mallar×n× haks×z (ve haram) olarak yiyenler, kar×nlar×na ancak bir ateċ t×k×nm×ċ olurlar. Onlar ç×lg×n bir ateċe gireceklerdir.” (Nisâ, 4/10).

Hz. Muhammed (s.a.v.) bir hadisinde, yetim mal× yemeyi insan× helak eden yedi büyük günah aras×nda saym×ċt×r (Buharî, Vesâya, 23).

Bir baċka ayette de ċöyle buyrulur: “Yetimin mal×na, rüċd yaċ×na ulaċ×ncaya kadar, en güzel olan×n d×ċ×nda yaklaċmay×n.” (En’âm, 6/152). En güzel yaklaċma, veli olarak bu mallar× iyi bir ċekilde yönetmek, kârl× bir ċekilde iċletmek; yetime ait mal× satarken veya kiraya verirken rayiç bedellere uymakt×r.

bir imtihan… Bu imtihan vesilesiyle mala esaretimizin olup olmad×Ċ×yla; “bizden doĊmasa bile bize ait” olan, baĊr×m×za basacaĊ×m×z çocuklar×m×z×n olup olmad×Ċ×yla s×nan×r×z.

“O, seni yetim bulup bar×nd×rmad× m×? Bir imtihand×r yetimlik. Yetimin dul annesine, dedesine, amcas×na, babas×n×n din kardeċlerine, insanl×Ċa imtihand×r. Yetim kazan×rken herkesin kazand×Ċ×, o kaybederken ise ondan önce diĊerlerinin kaybettiĊi

Ölüm, gayrimeċru iliċkiler, geçim s×k×nt×s×, doĊal afetler, toplumsal kargaċalar gibi sebeplerle, tarih boyunca yetimlik hep olagelmiċtir.

Yetim Hakk× Sosyal hayat×n huzur ortam× içerisinde sürdürülebilmesi için, adil devlet anlay×ċ×n×n bir gereĊi olarak, toplumun bütün kesimlerine sosyal ve ekonomik bir güvence saĊlanm×ċ olmal×d×r. Toplumun yak×n ilgisine ve bu sosyal güvenceye en çok muhtaç olanlar hiç ċüphesiz ki yetimlerdir. S×cak bir aile yuvas×ndan mahrum olan bu yavrular Allah’×n topluma emaneti olduklar× için toplum, yetimler aç×s×ndan baban×n ve ailenin rolünü üstlenmekle yükümlüdür.

Yetimleri himaye edip yetiċtirmek ve topluma yararl× insanlar olmalar×na çal×ċmak, tüm Müslümanlar×n görevidir.


50

Yetim

GÜNDEM

Yetim ne zaman yetimlikten ç×kar ve mal× kendisine ne zaman teslim edilir? Allah Teala ċöyle buyurur: “Yetimleri evlenme çaĊ×na gelinceye kadar deneyin. EĊer onlarda olgunluk görürseniz, mallar×n× kendilerine verin. Ancak büyüyecekler de mallar×na sahip olacaklar diye, onlar× israf ederek tez elden yemeyin! Kim zengin ise, iffetli davrans×n; kim de yoksul ise, örfe uygun olarak yesin! Onlara mallar×n× teslim edeceĊiniz zaman, onlar ad×na tan×k bulundurun! Hesap sorucu olarak Allah yeterlidir.” (Nisâ, 4/6). Bu ayete göre, yetim ergenlik çaĊ×na gelince durumuna bak×l×r; mal×n× yönetebilecek olgunlukta deĊilse

rüċde/ak×l olgunluĊuna ulaċmas× ve böylece mal×n× saç×p savurmayacak ve kâr×n×, zarar×n× ay×rt edecek hâle gelmesi beklenir. ÇoĊunluĊun görüċüne göre kiċi, yaċ× ne olursa olsun reċit oluncaya kadar mal× kendisine verilmez. Ebû Hanîfe’ye göre ise, ak×ll× ve ergin kimse en geç 25 yaċ×na ulaċ×nca art×k mal× kendisine teslim edilir. Osmanl×’n×n son döneminde rüċd yaċ× 20, günümüz Türkiye uygulamas×nda ise 18 olarak kabul edilmiċtir. Yetim bu yaċa gelinceye kadar veli veya vasi onun mal×n× en uygun biçimde iċletmek zorundad×r.

Ĉslam’da Sosyal Dayan×ċma Dayan×ċma; toplumdaki fertlerin, kiċilerin ortak ç×karlar×n×n saĊlanmas× ve bütünlüĊün korunmas×

için karċ×l×kl× olarak birbirlerine baĊl×l×k göstermeleri, birbirlerine dayan×p çeċitli alanlarda yard×mlaċarak birbirlerini tamamlamalar×d×r. Sosyal dayan×ċma; çal×ċmak için güç ve kudreti olmayan ya da çal×ċmakla ihtiyaçlar×n× tamamen karċ×layamayan yoksul ve yetimlerin, muhtaç ve düċkünlerin temel ihtiyaçlar×n×n toplum taraf×ndan karċ×lanmas×d×r. Her bireyin, içinde yaċad×Ċ× topluma karċ× yerine getirmesi gereken birtak×m görev ve sorumluluklar× bulunmaktad×r. Bu konudaki ihmal ve kusurlar, cemiyet binas×n×n çökmesiyle neticelenir ve bu da o toplumun bütün fertlerine zarar verir. Birçok ayet ve hadiste de iċaret edildiĊi gibi namaz, oruç, zekât,


Yetim

sadaka (f×tr sadakas×, Àdye ve kefaretler), hac, kurban vb. ibadetler, sosyal yard×mlaċma ve dayan×ċmay× saĊlayan en güzel unsurlard×r. Ayr×ca Hz. Peygamber’in hayat×nda da Müslümanlar×n kesintisiz hay×r iċleme bilincini ve dayan×ċma anlay×ċ×n× geliċtiren çok say×da örneklik mevcuttur. Vak×f müessesesi de bunun bir sonucu olarak ortaya ç×km×ċt×r. Hz. Peygamber Medine’deki yedi parça mülkünü bizzat vakfetmiċ, sahabe-i kiram×n ileri gelenleri de birçok vak×f b×rakm×ċlard×r. Nitekim Ĉslam’daki

GÜNDEM

51

Yetimler için il, bölge ve ülke düzeyinde ve uluslararas× planda etkili bir “Yetim Platformu” kurulmam×ċt×r.

Yetimler hakk×ndaki yönetmelikler, standartlar; kalite, denetim ve sertiÀkasyon sistemleri çok eksiktir.

Günümüzde yetimler için yerinde, bölgeye ve kültüre göre farkl× hizmet ve bak×m modelleri yeterince geliċtirilmemiċtir.

21. Yüzy×lda Yetimler Ĉçin Çözüm Önerileri: Hizmet Sektörü ve Ĉstihdam

bu anlay×ċ, Müslümanlar aras×nda “Ĉnsanlar×n en hay×rl×s×, insanlara faydal× olan; mal×n en hay×rl×s×, Allah yolunda harcanan; Allah yolunda harcanan×n en hay×rl×s× da insanlar×n en çok ihtiyaç duyduklar× ċeyleri karċ×layand×r.” ċeklinde ilkenin yerleċmesini saĊlam×ċt×r.

Yetimlerle Ĉlgili Sorunlar Dünyada ve ülkemizde yetimlerle ilgili sorunlar ve bunlar×n çözümü için politikalar geliċtirecek bir “Yetim Konseyi” bulunmamaktad×r. Ĉlçe, il, bölge ve ülke düzeyinde ve uluslararas× platformda politikalar geliċtirmek üzere toplant×lar yapacak bir “Yetim ĉuras×” oluċturulmam×ċt×r. Yetimlerle ilgili kurumlar×n yetim stratejileri ve eylem planlar× bulunmamaktad×r. Bir Yetim Konseyi olmad×Ċ× için bu konudaki “en iyi uygulamalar”dan da haberdar olunamamaktad×r.

Kamu, özel sektör ve sivil toplum kuruluċlar× aras×nda iċ birliĊi yok denecek kadar azd×r. Devletler yetime bakmay× tek baċ×na üstlenmektedirler.

Günümüzde hizmet sektörünün saĊl×k, sosyal hizmetler, konaklama, beslenme ve diĊer alanlar×nda yüz binlerce yetiċmiċ kaliÀye elemana ihtiyaç duyulmaktad×r. Yetimlerin bu alanlarda istihdam edilmeleri, iyi bir çözüm olarak görünmektedir.


52

GÜNDEM

Dr. Kemal Ayd×n kimdir? 1969 Kastamonu doĊumlu, bir yaċ×nda babas×z kalan ve devlet kurumlar×nda büyüyen Gerontolog Dr. Kemal Ayd×n, Kastamonu Ĉmam Hatip Lisesi’ni derece ile bitirdikten sonra t×p eĊitimini Pakistan’da Pencap Üniversitesi’nde tamamlad×. Hollanda’da Erasmus Üniversitesi, Utrecht Üniversitesi ve Vrij Üniversitesi’nde beċ y×l boyunca geriatri ve gerontoloji alan×nda çal×ċmalar yapt×. 2000 y×l×nda Malta Üniversitesi’nde Birleċmiċ Milletler Uluslararas× Yaċlanma Enstitüsü iċbirliĊi ile yürütülen Gerontoloji ve Geriatri Program×’nda yüksek lisans×n× tamamlad×. Hâlen Birleċmiċ Milletler bünyesinde yaċlanma programlar×n×n uygulanmas× için kurulan Dünya Yaċlanma Konseyi’nin yönetim kurulu baċkan×d×r.

Yetim

Yetimlerin bu alanlarda yetiċtirilmesiyle, kendilerine hem iċ imkân× saĊlanacak hem de sevgi, merhamet ve ċefkat gerektiren hizmet sektörü, merhamet duygular×n× güçlendirecektir. Yetimlerin sosyal hizmetler alan×nda istihdam×na örnek olarak; kurulacak çeċitli sosyal hizmetler vak×Áar× arac×l×Ċ×yla “Huzurkentler Projesi” hayata geçirilebilir; buralarda yaċl×, engelli ve hastalar için saĊl×k ve bak×m kampüsleri oluċturularak “Nesiller Aras× Bak×m Modeli” uygulanabilir. Böylece hem kültür aktar×m× gerçekleċtirilecek hem torun sevgisine hasret kiċilerin bu ihtiyaçlar×n× karċ×lamalar× saĊlanacak hem de yetimlere bar×nma, eĊitim ve iċ imkân× saĊlanacakt×r. Günümüzde yetimlerle ilgili karċ×laċ×lan sorunlara yönelik olarak ċu çözüm önerileri getirilebilir:

Yetim Konseyi, Yetim Platformu ve Yetim ĉuras× ivedilikle her ilçe, il ve bölgede uluslararas× ölçekli olarak hayata geçirilmelidir. Yeni iyileċtirmeler yap×larak kanunlarla yönetmelikler, standartlar, kalite sertiÀkasyonlar× ve denetim sistemleri geliċtirilmelidir. Yetimler, bulunduklar× çevreden uzaklaċt×r×lmadan yaċad×klar× topluma faydal× bireyler olarak yetiċtirilmelidir. EĊitim, bar×nma ve saĊl×Ċ×n yan× s×ra dinî ve kültürel ihtiyaçlar× ile sosyal hizmetler alan×ndaki her türlü ihtiyaçlar×; kamu, özel sektör ve sivil toplum iċ birliĊi içerisinde karċ×lanmal×d×r. Yetimler, manevi deĊerlere sayg×l× vak×Áar arac×l×Ċ×yla akrabalar×n×n ve bulunduklar× toplumun ileri gelenlerinin gözetim ve denetiminde “Toplum Temelli Bak×m Modeli” ile yetiċtirilmelidir.


Yetim

GÜNDEM

53

4. ULUSLARARASI

YETiM

BULUĉMASI Ayċe Olgun


54

Ĉ

GÜNDEM

HH Ĉnsani Yard×m Vakf× yetimlerle yetimlere destek olan sponsor ailelerin kucaklaċacaĊ× büyük bir çocuk buluċmas×na haz×rlan×yor. Çocuk Buluċmas×, temelde yetimlik olgusunu ve yetim olarak yaċaman×n yol açt×Ċ× duygular× Türkiye kamuoyuna aktararak toplumumuzu yetim konusunda bilinçlendirme ve daha duyarl× hâle getirme hedeÀni güdüyor. Her yetim, korunup kollanmas× ve hayata kazand×r×lmas× gereken deĊerli bir emanettir, düsturuyla hareket eden ĈHH, bu buluċma ile ayn× zamanda yetimleri kendileriyle benzer tecrübe ve duygular içerisinde bulunan ümmetin diĊer yetimleriyle buluċturarak onlar aras×ndaki kardeċlik duygular×n× güçlendirmeyi ve kültürel kaynaċma zemini oluċturmay× hedeÁiyor.

Yetim

4. Uluslararas× Çocuk Buluċmas×’na ĈHH’n×n sponsorluk çal×ċmas× yapt×Ċ× 12 farkl× coĊrafyadan -Filistin, Irak, Lübnan, Etiyopya, Sudan, Pakistan, Makedonya, Çeçenistan, Azerbaycan, K×rg×zistan, DoĊu Türkistan ve Türkiye- 40 yetim kat×l×yor. Yetimlerimiz Ĉstanbul, Kayseri, Konya ve Diyarbak×r’da düzenlenecek yetim programlar×na da kat×larak geleneksel sunumlar× ile bizleri yaċad×klar× coĊrafyalara götürecek ve bizlere kendi kültürlerinden örnekler sunacaklar. Programda Amerika’dan Tyson Amir, Baraka Blue ve Anas Canon, Almanya’dan Ammar 144, Serkan ve Fouad, Lübnan’dan F×rkat el-Emjad ve ülkemizden Ömer KaraoĊlu yetimlere ve kat×l×mc×lara en güzel ċark×lar×yla eċlik edecekler.

Program×n en büyük bölümünü oluċturan Ĉstanbul’daki yetim konseri 17 Ekim tarihinde Sütlüce Kongre ve Kültür Merkezi’nde düzenlenirken 20 Ekim’de Kayseri, 22 Ekim’de Konya ve 23 Ekim’de Diyarbak×r’da programlar yap×lacak. Ülkemizde bulunduklar× süre içerisinde Ĉstanbul’da ve diĊer illerde tarihî ve kültürel mekânlar× ziyaret edecek olan yetimlerimizle oyun ve eĊlence alanlar×na da gidilecek. Onlar×n bu mutlu anlar×na tan×kl×k etmek ve varl×Ċ×n×zla onlar× sevindirip vaktinizi onlarla bereketlendirmek üzere Ĉstanbul ve Anadolu’daki programlar×m×za sizleri de bekliyoruz. Ümmetin yetimleriyle görüċmek ve onlar×n baċlar×n× okċamak isterseniz onlar burada, ülkemizde olacaklar.


GÜNDEM

Yetim

55

Yusnidar / Açe / 2006

Deniz / Kosova / 2006 Babas×n× kaybettiĊinde henüz dört yaċ×ndaym×ċ Deniz. ĉimdi Prizren’de annesi ve erkek kardeċi ile birlikte yaċ×yor. 2006 y×l×nda düzenlenen II. Çocuk Buluċmas×’na kat×ld×Ċ×nda 13 yaċ×nda alt×nc× s×n×f öĊrencisiydi. Kat×ld×Ċ× bir radyo program×nda, “Bir çocuk olarak hayat×nda en çok ne olsun istersin?” sorusuna, hasretini duyduĊu bir oyuncaĊa ulaċma ya da geleceĊe dair kiċisel bir plan× gerçekleċtirme isteĊiyle cevap vermek yerine; “Kosova baĊ×ms×z olsun; bayraĊ×m×z, dilimiz olsun. Müslümanlar rahata kavuċsun.” demiċti Deniz. Bunlar× söylediĊinde 13 yaċ×ndayd×. ĉimdi ise 16 yaċ×nda ve lise bir öĊrencisi. Üç y×l önceki duas× kabul oldu. Ülkesi baĊ×ms×zl×Ċ×na kavuċtu. Ona ċu anda hayat×nda en fazla olmas×n× temenni ettiĊi ċeyi sorduĊumuzda ise: “Zaman× üç y×l geri alarak 2006 y×l×na dönmek ve çocuk buluċmas×n× baċtan sona tekrar yaċamak isterdim.” cevab×n× al×yoruz.

Babas×n× 10 yaċ×nda yitiren ve ĈHH’n×n Açe’deki Yetimhanesi’nde kalan Yusnidar, II. Çocuk Buluċmas×’na kat×ld×Ċ×nda 15 yaċ×ndayd×. ĉu anda üniversiteye gidiyor. Buluċmaya kat×lmak için ülkemize geldiĊinde duygular×n× ċöyle dile getirmiċti Yusnidar: “Küçükken bir rüya görmüċtüm. Neresi olduĊunu tam kestiremediĊim bir kasabaya ya da baċka bir yere gidiyordum. Çok mutlu olduĊum bir yolculuktu bu. Ĉċte o gün geldi ve rüyam gerçekleċti. Ĉstanbul’a gitme ċans× verdi Allah bana. Bunu düċündükçe kalbim heyecanla doluyor. Ĉstanbul’a gelmek benim için ancak bir hayal olabilirdi ve bu hayal gerçekleċti. Allah’a ċükürler olsun, ċimdi ĈHH’n×n davetiyle Türkiye’deyim. DiĊer ülkelerden gelen yetimlerle buluċma f×rsat× buldum.”

Zekeriya Ahmet Ferhati Filistin / 2006 Babas×, amcas× ve amcas×n×n oĊlunu bir Ĉsrail füze sald×r×s× sonucu yitiren Zekeriya ise Gazze’de Cebelya kamp×nda 10 kardeċi ve annesiyle birlikte yaċ×yor. Çocuk buluċmas×n× kendisiyle ayn× duygu ve hisleri paylaċan Ĉslam dünyas×ndan kardeċleriyle tan×ċma f×rsat× olarak deĊerlendiren Zekeriya duygular×n× ċu kelimelerle dile getiriyor: “ĈHH’ya çok teċekkür ederim; bize yard×m ettiĊi ve çocuklar× bir araya getirdiĊi için. Türk halk×na sonsuz sayg× duyuyoruz; çünkü onlar yetimlere ve muhtaçlara yard×m ediyor; onlara çocuklar× ve kardeċleri gibi davran×yor. EĊer ümmetin içinde iyi bir yerde olmak istiyorsan×z böyle devam edin. Yetimleri sahiplenin.”


56

GÖZLEM

FĈLĈPĈNLER:

Philip’in mi ülkesi, Süleyman’×n m×? Ahmet Faruk Ünsal Ĉslam idaresinden sömürge dönemine ÇoĊunluĊun Müslüman ya da Budist olduĊu Uzak Asya ülkeleri aras×nda, nüfusunun büyük bir k×sm× Hristiyan olan tek ülke Filipinler. Ülkede Müslümanlara Moros deniyor. Müslümanlar da kendilerine “Moro halk×” anlam×na gelen Bangsamoro diyorlar. 10. yüzy×lda Arap tüccar-

lar×n bölgeye gelmesinin ard×ndan Ĉslamlaċan Moro halk×, yerleċik Müslüman halklardan dünyan×n en doĊusunda olan×d×r. 90 milyona yak×n nüfusunun yaklaċ×k %10’u Müslüman olan Filipinler’in Hristiyanlaċt×r×lmas×, Avrupa sömürgeciliĊinin bildik taktiklerinin Ĉspanyollarca burada da uygulanmas×ndan baċka bir ċey deĊildi. Ĉspanya Kral× ad×na denize aç×-

lan Portekizli Ferdinand Magellan ve beraberindeki 150 lejyoner, 1521’de tak×madalara gelen ilk Avrupal×lard×. Adalar×n ve talihsiz halk×n×n kaderi, gelen bu davetsiz misaÀrlerle hayal bile edemeyecekleri kadar deĊiċecekti. Gelenler bir taraftan halk× Hristiyanlaċt×r×rken diĊer taraftan da tak×madalar×n zenginliklerini seyahatlerini Ànanse eden Ĉspanya Kral×’na nas×l baĊlayacaklar×n×n hesab×n× yap×yorlard×. Mactan


GÖZLEM Adas×’nda Lapu Lapu önderliĊindeki Müslümanlar×n, aralar×nda yerlilerin de bulunduĊu bir kuvvetle Magellan ve arkadaċlar×n× cezaland×rd×klar×nda bu bitmeyen sömürü ihtiras×n× tan×mad×klar×n× anlamalar× için 44 sene geçmesi gerekiyordu. Ĉspanya Kral× II. Philip iċgal emri verince Meksika’dan yola ç×kan Ĉspanyol denizciler, 1565’te tekrar ve bu kez yüzy×llarca gitmemek üzere adaya geldiler. Ĉspanyollar, iċgal ettikleri ülkenin ad×n× da önce Yeni Ĉspanya; daha sonra da Ĉspanyol Kral×’na ithafen, Philip’in ülkesi anlam×nda, Filipinler koydular.

lar×n güneybat×s×na doĊru çekildiler ve Moro bölgesi denilen Mindanao Adas× ile bat×s×ndaki adac×klara yerleċtiler. Ve yeryüzünün en uzun süren cihad× böylece baċlam×ċ oldu. Bugün Moro halk×, ihtida ederek Ĉslam’× kabul eden Filipinli Hristiyanlara, tarihî haf×za ve hat×ran×n bir gereĊi olarak “Ĉslam’× yeniden kabul eden” anlam×nda, Balikislam diyor. Baċkentte sinema sanatç×lar×ndan

57

sonras×nda Amerika ülkeden çekilirken, kendi idarelerine baĊl× özerk bölge niteliĊine dokunmad×klar× Moro bölgesini Hristiyan Filipinliler’e baĊlar. Tarihlerinde ilk defa Hristiyan Filipinliler’in yönetimi alt×na giren Moro halk× için bu yeni dönem, daha önceki dönemlerle k×yaslanamayacak kadar ac× olacakt×r. Yabanc× iċgalciye karċ× mücadelede düċman×n üstün teknolojisi karċ×s×nda yenilgiye uĊramalar× belki anlaċ×labilir bir

Morolu Müslümanlar 1571’de, iċgalci Miguel Lopez ordular×na karċ× cihat ilan eden ama savaċ× kaybeden Raja Sülayman’×n yönetimindeki ċehir Manila, Yeni Ĉspanya’n×n baċkenti ilan edildi. Ĉspanyol kolonileċtirmesinin resmen baċlad×Ċ× bu tarihten sonra Philip’in ülkesi, Müslümanlar ve pagan yerel halk ile iċgalciler aras×nda bitmeyen bir politik, askerî ve dinî mücadeleye sahne oldu. Ĉspanyol iċgalciler, yerli halk× Müslümanlar ve paganlar×n oluċturduĊu tak×madada Müslümanlar× öldürmek ve paganlar× Hristiyanlaċt×rmak ċeklinde bir strateji benimsediler. O tarihe kadar halk×n×n Ĉslam idaresi alt×nda ve bar×ċ içinde bir arada yaċad×Ċ×, sadece r×zaya dayal× din deĊiċtirmelerin söz konusu olduĊu tak×madalarda paganlar ve bir k×s×m Müslüman halk zorla ve desiselerle Hristiyanlaċt×r×ld×. Müslümanlar×n çoĊu ise dinlerini terk etmeyerek çarp×ċa çarp×ċa tak×mada-

boksörlere -ki boks Filipinler’in en popüler sporudur- kadar, elit bir Balikislam cemaati mevcut. 1821’e gelindiĊinde Ĉngilizler baċkenti Ĉspanyollardan al×rlar; fakat bütün adalar×n tamamen Ĉspanyol hâkimiyetinden ç×kmas× 1898’de gerçekleċir. Bu tarihten sonra 1946’ya kadar ülke Amerikal×lar×n kontrolünde kal×r. II. Dünya Savaċ×

ċeydir ama iċgalcinin dinine girerek onunla iċ birliĊi yapanlar×n yönetimi alt×na girmek kabul edilmesi çok zor bir durumdur. Moro halk×, t×pk× Filistin ve DoĊu Türkistan halklar× gibi, II. Dünya Savaċ× sonras×nda tüm dünyan×n tepkisizliĊi ya da etkisiz tepkileri nezaretinde büyük bir imtihandan geçmeye baċlad×. 1946’dan itibaren Müslüman bölgelerine Hristiyan yerleċimcilerin getirtilmesi,


58

GÖZLEM de ĈKÖ zeminlerinin harekete geçirilmesi gereĊini vurguluyoruz.

Bu tabela, Sultan Kudarat eyaletinde 24 Eylül 1974 tarihinde 1000’den fazla sivil Müslüman’×n Filipinler ordusu taraf×ndan katledildiĊi Tacbil Camisi’nde yer al×yor.

kasti olarak ekonomik geri b×rak×lm×ċl×k, Hristiyanlar için özel teċvik ve imtiyazlar, süresiz s×k×yönetimlerde bitmeyen iċkence ve bask×lar, iç göçe maruz b×rak×larak yerlerinden yurtlar×ndan edilmiċ ve kamplarda yaċamak zorunda b×rak×lm×ċ binlerce ailenin durumu, Moro’da son çareye baċvurmay× kaç×n×lmaz hâle getirdi: silahl× direniċ.

bayraml×k ve k×rtasiye yard×m× da yap×yor ve bir y×ll×k ihtiyaçlar×n× nakdi olarak yetkililere teslim ediyor. Moro’da Bangsamoro Çal×ċmalar× Enstitüsü’nü de ziyaret ediyoruz. Burada Prof. Dr. Abu Syed Lingga bizlere ülkedeki politikalar ve insan

ĈHH ile Moro’day×z 2009 Ramazan organizasyonu sebebiyle ĈHH ekibiyle birlikte Moro’ya gidiyoruz. ĈHH’×n Cotabato ċehrinde yap×m× devam eden yetimhane inċaat×n× geziyoruz. Yetimhane faaliyete geçtiĊinde burada 40-50 yetim çocuk bar×nacak. Ĉnċaat×n bulunduĊu büyükçe arsa üzerinde, eĊer destekçi bulunabilirse daha sonra bir okul ve bir de toplant× salonu yap×lmas× düċünülüyor. Burada ayr×ca iyi bir üniversiteye de ihtiyaç var. ĈHH ekibi, burada yetimleri destekleme projesi kapsam×nda 50 yetime

haklar× uygulamalar× hakk×nda bilgiler veriyor. Bizler de mücadelenin uluslararas× alana taċ×nmas×n×n öneminden bahsediyor; hem BM hem

Moro temaslar×m×z s×ras×nda bizleri en fazla etkileyen ċey, karċ×laċt×Ċ×m×z bütün Müslümanlar×n son derece diri ve uyan×k olmalar× oluyor. GittiĊimiz bütün köylerde istisnas×z köy ileri gelenleri ile MILF yetkilileri, halka konuċma yapabilmemiz için toplant×lar düzenliyorlar. Ülkede hâlihaz×rda resmî bir ateċkes olmakla beraber Àilî durum her an deĊiċebileceĊi için herkes teyakkuzda. Biz de kendilerine yaln×z olmad×klar×n× ifade ediyor, kardeċliĊin gereĊini yapman×n bir lütuf deĊil zorunluluk olduĊunu söylüyoruz ve tek millet olman×n hukukunu inċa etmeye çal×ċ×yoruz.

Morolu kardeċlerimizin yaċad×klar×ndan bir kesit Ziyaretlerimiz s×ras×nda Moro Ĉslami mücadelesi hakk×nda birçok detaya vâk×f oluyor, ibret verici birçok olay× ilk aĊ×zdan öĊrenme f×rsat× buluyoruz. Bunlardan bizi en çok etkileyen, duyduĊumuzda tüylerimizi diken diken eden olay ise, 1974 y×l×n×n 24 Eylül’ünde gerçekleċmiċ. Diktatör Ferdinand Marcos’un askerleri, Sultan Kudarat Eyaleti’ne baĊl× Palimbang Belediyesi Malisbong köyündeki Hac× Hamza Tekbil Camisi’nde toplad×klar× 1000 Müslüman’× katletmiċler. Genç kad×nlar× ise baċkent Manila’ya götürmüċler. Bu cami hâlen y×k×k durumda; Müslümanlar camiyi o günden bu yana tamir ettirmemiċler; tehlikenin büyüklüĊünü ve ac×mas×zl×Ċ×n× hat×rdan uzak tutmamak için…


GÖZLEM

59

Ve yüzümü Balkanlara döndüm Bizler fark×nday×z ve fark×ndal×Ċ×m×z×n getirdiĊi sorumlulukla oraday×z. BirlikteliĊimiz, veren el ile alan elin birleċmesi kardeċliĊi doĊuracak… Ĉnan×yoruz... Zeliha SaĊlam

Ĉ

HH, her Ramazan ve kurban döneminde Balkanlarda varl×klar×n× sürdürmeye çal×ċan Müslümanlarla el ele vererek bölgede faaliyet gösteriyor. Bu y×l Makedonya Müslümanlar× (Arnavut, Türk, Boċnak vb.) ile birlikte gerçekleċtirilecek Ramazan program×na yedi kiċilik bir ekiple gidiyoruz. Birbirini çok az ta-

n×yan dördü ĈHH gönüllüsü, ikisi ĈHH görevlisi, biri gazeteci yedi kad×n. Herkesin içi k×p×r k×p×r; bir yard×m vakf×n×n görevlileri olarak ç×kt×klar× yoldan muvaffak bir ċekilde dönmek istiyorlar.

varl×k gösteren topluluklar kendi kimlikleri ve özgürlükleri için mücadeleye giriċtiler. Güçlünün zay×f× ezmesi ve kendinden olmayan× ötekileċtirmesi sonucu bölgede yaċayan Müslümanlar zulüm, bask× ve eziyetlerle ülkelerinden ç×kar×ld×,

1990’lar×n baċ×nda Yugoslavya’n×n daĊ×lmas×ndan sonra Balkanlarda

kalanlar ise kendilerine gösterilen küçük toprak parçalar×nda hayata


60

GÖZLEM

tutunmaya çal×ċt×. Sahip olduklar× mal ve mülkleri ellerinden al×nd×. Makedonya da Boċnak ve Kosoval× Arnavutlara nazaran daha haÀf atlatsa da savaċ×m soĊuk yüzünü hisseden ülkelerden biri. Ülke; Türkiye, Bulgaristan, Arnavutluk ve BosnaHersek’ten sonra Avrupa’daki en büyük Müslüman nüfusa sahip. Nüfusun yar×s×n× Hristiyanlar, diĊer yar×s×n× da Müslümanlar oluċturuyor; ancak Müslümanlar ülke yönetiminde etkin deĊiller.

Makedonya’da ilk gün Üsküp’teyiz. Buradaki partner kuruluċumuzdan arkadaċlarla bir araya gelerek önce Üsküp’ün Eski Çarċ×’s×n× dolaċ×yoruz. ĉaċ×r×yorum, “Osmanl×!” diyorum gayriihtiyari. Osmanl× mimarisi; hamamlar, camiler, çeċmeler, dükkânlar, hediyelik sat×lan çar×k modelleri... BeklediĊimin üzerinde tarih kokuyor buras×, bana yak×n bir tarih; aċina olduĊum, gözümün al×ċk×n olduĊu bir tarih. Ara sokaklar birbirini takip eden beyaz binalardan oluċuyor; binalar×n duvarlar×ndan çiçekler sark×yor. Dükkânlar×n önünden geçerken ku-

laklar×mda Balkan türküleri, burnumda ise börekçilerden yay×lan mis gibi Arnavut böreĊi kokular×... Önce Üsküp’te yaċayan Müslümanlar×n kurduĊu STK’lar× ziyaret ediyoruz, ard×ndan da Kumanova’da “Sponsor Aile Sistemi” ile desteklediĊimiz yetimlerimize bayraml×k elbiseler daĊ×tmak ve ailelerine kumanya paketi yard×m×nda bulunmak üzere yola ç×k×yoruz. Program×n yap×lacaĊ× mekânda çocuklar ve aileleri bizleri bekliyor. Tarifsiz bir heyecanla içeriye giriyoruz. ĈHH Gönüllü Birimi Baċkan× Demet Han×m orada bulunuċ nedenimizi anlat×yor içtenlikle. Yetimlerimizi yaln×z b×rakmayacaĊ×m×zdan, yetim bir peygamberin ümmeti olduĊumuzdan ve umutsuzluĊa kap×lmadan, umutla hayata baĊlanmam×z gerektiĊinden bahsediyor... Tüm söylenenler Arnavutçaya tercüme ediliyor bir bir, yetimler ve aileleri için. Biz onlar için oraday×z, fark ettirmek istiyoruz. Bizler fark×nday×z ve fark×ndal×Ċ×m×z×n getirdiĊi sorumlulukla oraday×z. BirlikteliĊimiz, veren el ile alan elin birleċmesi kardeċliĊi doĊuracak... Ĉnan×yoruz...

Tahta parmakl×klar Araçlara binerek yola ç×k×yoruz tekrar. Köylerin aras×ndan geçiyoruz. Yol boyunca dizilen evlerin bahçe kap×lar× üzerindeki tahtalar×n bir k×sm×n×n sökülmüċ olduĊunu görüyoruz; tahta parmakl×klar gibiler. Hemen her evin bahçe kap×s×ndan içerisi görülüyor. Kap×lar×n bask×nlar s×ras×nda bu hâle getirildiĊini, tahtalar×n aral×kl× olarak özellikle söküldüĊünü anlat×yor mihmandarlar×m×z. Askerlerin evlerin içini istedikleri gibi görebilmeleri ve halk×n maneviyat×n×n sars×lmas× için bu hâle getirilmiċ kap×lar. Tüm bunlar çok eski tarihlerde gerçekleċmemiċ, tan×klar ċu an yan×m×zda...

Makedonya’daki STK’lar Makedonya’da bulunan Türklerin kurduĊu STK’lar MATÜSĈTEB (Makedonya Türk Sivil Toplum Kuruluċlar× BirliĊi) adl× ċemsiye bir kuruluċun alt×nda toplanm×ċ. Birisi gençlerin eĊitim öĊretim ve geliċimleriyle ilgilenirken bir diĊeri toplumsal kimlik yap×lanmas×na hizmet verecek faaliyetler yürütüyor. Ülkede bu-


GÖZLEM lunduĊumuz süre boyunca toplam 19 dernek ve vak×f ziyaret ediyoruz. Makedonya’n×n geleceĊinden emin ve umutlu bir duygu sar×yor içimizi.

61

konuċan her nine, teyze, abla fark×nda olmaya çal×ċan bizlere gönderme yap×yor sanki. Fark×ndas×n×z o hâlde ne bekliyorsunuz? Fark×ndal×k mesuliyet getiriyor, eziliyoruz.

Gökyüzüne yaz× yazan eller Gostivar’a doĊru yola ç×k×yoruz. Yeċile doymuyor gözlerimiz, tekrar tekrar görmek istiyoruz her tonu. DaĊlar×n aras×ndan küçük köyler iliċiyor gözümüze; ċirin köyler, minareler... GöĊe doĊru uzanan ince uzun minareler. Ve Vrapgishte köyüne var×yoruz. Eski Cami adl× camiye giriyoruz usulca, kad×nlar camide halka halka oturmuċ mukabele okuyor. Sanki bütün köy kad×nlar× tan×d×k. Her birini bir yak×n×ma, komċular×m×za benzetiyorum. Bize bakm×yorlar bile. Ellerinde, kurtuluċlar×na çaĊr× mektuplar× varm×ċças×na s×k× s×k×ya tuttuklar× Kur’anlar×n× okuyorlar. Her biri bir kalenin muhaf×z× gibi… Ve hoca han×m okumas×n× bitiriyor. Sonra ayaĊa kalk×p bizi mihrab×n önüne davet ediyor. Bizler de önce ortak dilimiz olan Kur’an-× Kerim’den ayetler okuyarak selaml×yoruz onlar×. Sonra ilahimizle duygular×m×z× birleċtiriyoruz ve ard×ndan orada olma amac×m×z× aç×kl×yoruz. Bir cami dolusu kad×nla kucaklaċ×yoruz… Ramazan’×n ilk günü ama biz bayram× yaċ×yoruz. Bizleri evlerine davet ediyorlar. Bir nine sar×l×yor ve kulaĊ×ma “Hakk×n×z× helal edin yavrum.” diyor. Hak m×, biz mi? Hangi hakk× kime helal edeceĊiz... B×rakmak istemiyorum teyzeyi, ondan hak alana kadar tutmak istiyorum. Onun helalliĊine ihtiyac× olan bizleriz. Sözü bana aĊ×r geliyor teyzenin, ondan sonra

Ard×ndan dört mukabele program×n× daha ziyaret ediyoruz. Buradakiler Makedon Türkçesi konuċuyor, aċina olduĊum Karadeniz ċivesi gibi bu. Zorlanm×yorum konuċurken, hatta hoċuma gidiyor. Yüzlerce kiċiyle görüċüyoruz burada, inan×lmaz bir coċku, samimiyet ve heyecan var Gostivar’da. Benim öĊrenmem gereken ċeyler vard× diyorum, tazelenmemiz için buraya gelmemiz gerekiyordu. Yard×m× kimin verip kimin ald×Ċ×, iç huzuruna kimin muhtaç olduĊu belli deĊil...

Görevimizi tamamlad×k ĈHH olarak Makedonya’da “Sponsor Aile Sistemi” ile üç y×ld×r düzenli olarak bak×m×n× üstlendiĊimiz 80 yetimin 40’× Üsküp’te yaċ×yor. Partner kuruluċumuz Ĉyilik BaċaĊ× DerneĊi ile buradaki 40 yetimimiz için bayraml×k k×yafet daĊ×t×yor, ailelerine Ramazan kumanya paketlerini veriyoruz. ĈHH’n×n kurduĊu bu sistem ile dünyan×n 23 ülkesindeki yetimler gelecekten umutlu; çünkü kendi ayaklar× üzerinde duracaklar× zamana kadar ĈHH onlar×n elini b×rakmayacak. Makedonya’n×n iki bölgesinde de yetimlerin durumlar×n× yerinde gözlemleyerek önümüzdeki dönemlerde uygulanabilecek projelerle ilgili görüċmeler yap×yoruz. Makedonya’dan heybemize biriktirdiklerimizle dönüyoruz Türkiye’ye.


62

GÖZLEM

Buyurun Kazakistan seferine Koċturup duran minik çocuklar, hediyelerden çok, Ĉstanbul’dan gelen misaÀrlerine ev sahipliĊi yap×yor olduklar×na seviniyorlar. Bunu orada bulunduĊumuz her saniye hissedebiliyoruz. Murat Y×lmaz


GÖZLEM

O

rta Asya ilginç olmal×, diye düċünüyorum. Uzun uzad×ya tüm ülkeyi kapsayan bir program olmayacak belki ama Kazakistan’×n en mümbit topraklar×nda dolaċacaĊ×z. Yolumuz aç×k, hava da güzel. Daha ne isteyebiliriz ki Allah’tan? Sadece “Bismillah” deyip yola revan olmak kal×yor.

63

Tavgül Camisi’ne gidiyoruz. Bizleri bekleyen büyüklerimizin ellerinden, küçüklerimizin yanaklar×ndan öpüyor ve dualar eċliĊinde paketlerimizi daĊ×t×yoruz. Dua demiċken, burada çok güzel bir âdet var. ĉöyle ki, bir yere geldiĊinizde, oradan ayr×ld×Ċ×n×zda veya özellikle misaÀrseniz size dua ettiriyorlar. YüreĊinizden ne geçiyorsa onu Rabbinizden istiyor-

yetimhane. Kazakistan’da böyle özel bir yetimhane açabilmek kolay deĊil. Fakat Allah, 60’l× yaċlar×ndaki Amine teyzeye böyle bir imkân nasip etmiċ. O da Rabbine ċükredip hemen iċe koyuluvermiċ. Yetimhanenin bulunduĊu yap×, eskiden bir tavuk çiftliĊiymiċ. ÇiftliĊin sahibi, yönetim binas×n× restore ettirerek Amine Han×m’a teslim etmiċ. Yetimhaneye

Eski SSCB ülkesi Kazakistan, baĊ×ms×zl×Ċ×n× 1991 y×l×nda ilan etmiċ. Geçen 18 y×lda Orta Asya cumhuriyetlerinin en istikrarl× ve en özgür ülkesi hâline gelmiċ. Bunda ülkenin sahip olduĊu zenginliklerin hat×r× say×l×r bir etkisi var elbet. Gerçi dünya, zengin ülkelerin mutsuz çocuklar×n×n dramatik öyküleriyle dolu. Irak, Nijer, Burkina Faso, Sierra Leone ve daha niceleri buna örnek. Fakat Kazakistan bir ċekilde bu karanl×ktan kendini korumay× baċarm×ċ. Bunda ülkenin uluslararas× siyasetteki stratejik konumunun ve Kazakistan’×n bir denge coĊrafyas× olmas×n×n katk×s× da büyük.

sunuz. Orada bulunan topluluk da hep birlikte “Âmin!” diyor. Bu âdet, namaz akabinde de tekrarlan×yor. Duay× yayg×nlaċt×rmak için Kazaklar hiçbir f×rsat× kaç×rm×yor.

Dua… Her yerde dua…

Gülen bir çocuk…

Yolumuz uzun, iċlerimiz çok. Ĉlk hedeÀmiz Almat×’daki kardeċlerimizle buluċmak ve kendilerine Türkiye’deki hay×rsever kardeċlerinin Ramazan hediyelerini, selam ve dualar×n× iletmek. Bunun için ilk olarak

Sonraki duraĊ×m×z, yetim çocuklar×m×z×n güzel imkânlar içerisinde yaċama f×rsat× bulduklar× Perzent Yetimhanesi oluyor. Buras×, içlerinde Uygur, Kazak, Özbek ve hatta Rus çocuklar×n da bulunduĊu özel bir

kumanya paketleri ve hediyelerle, elimiz kolumuz dolu bir ċekilde gidiyoruz. Ancak koċturup duran minik çocuklar, hediyelerden çok, Ĉstanbul’dan gelen misaÀrlerine ev sahipliĊi yap×yor olduklar×na seviniyorlar. Bunu orada bulunduĊumuz her saniye hissedebiliyoruz. Uzun süreli olamasa da kendileriyle sohbet ediyor, birlikte gülüp eĊleniyoruz. Binlerce kilometre yol kat ettik ama mutluyuz; çünkü gülen bir çocuk, dünyan×n en güzel ċeyi…

Kazakistan’×n 2,7 milyon km2yi aċan geniċ topraklar×, sizi bazen geniċçe bir çölün ortas×na, bazen bir s×radaĊ kitlesinin aras×na, bazen de uçsuz bucaks×z sapsar× bir bozk×r×n orta yerine b×rak×yor.


64

GÖZLEM

Kazakistan’×n güzel çocuklar× Ve Kargal× kasabas×nday×z. Kardeċ kuruluċumuz Kul Hoca Ahmet Yesevi Ĉlim ve Ĉrfan Vakf×’n×n uhdesinde bulunan ve bir k×sm× yetim olan 130 öĊrencinin eĊitim gördüĊü yat×l× medrese, Kargal×’da bulunuyor. 1999 y×l×nda kurulan, 8 ve 11. s×n×f çocuklar×n×n eĊitim gördüĊü medresede temel Ĉslami dersler veriliyor. ÖĊleye kadar devlet okullar×nda eĊitim gören bu güzel çocuklar, öĊleden sonra medrese derslerine devam ediyorlar ve inan×lmaz baċar×l×lar.

ediyor. Kazakistan’a en çok raĊbet eden misyoner kurumlar ise oldukça tan×d×k. Zira ülkemizde ve hemen hemen tüm dünyada faaliyet gösteren bu kurumlar×n baċ×nda Yehova ĉahitleri ve Evanjelistler gelmekte. Yehova ĉahitleri ülkede 13.500’ün üzerinde çal×ċana sahip. Evanjelistlerin ise 2002 y×l×nda 120 olan kilise

“Hristiyanl×k mesaj×n×n ulaċmad×Ċ× Orta Asyal×lar” için kiċi baċ× dört dolar!

500 bin Kazak, misyonerlerin kurban× Kazakistan verilerine göre, baĊ×ms×zl×Ċ×n ilan×ndan bugüne kadar yaklaċ×k 500 bin Kazak dinini deĊiċtirerek Hristiyanlaċt×r×lm×ċ durumda. Bu, ülkedeki Kazaklar×n %5’ine tekabül

daha kolay netice al×nd×Ċ×n× düċünüyor. Bat× ülkelerinde insanlar ak×n ak×n ateizmin ve sapk×n inançlar×n kucaĊ×na doĊru koċarken bu misyoner kurumlar×n kendi ülkelerinde neden çal×ċmad×klar× da ayr× bir merak konusu. Belki de art×k oralarda m×zrak çuvala s×Ċm×yor. Kendi evlerinden âdeta kovulan bu misyoner sürüleri h×nçlar×n× dünyan×n fakir ve cahillerinden al×yor belki de…

say×lar× ċimdilerde 250’yi geçmiċ durumda. Misyonerler, ateizm burgac×nda kaybolmuċ ya da laikleċmiċ Ruslardan çok, Müslüman Kazak toplumundan

Kültürel emperyalizmin en bariz ċekli ve Àili iċgalin de en etkin metotlar×ndan biri olarak, milyar dolarl×k kilise fonlar×yla ve bizzat devlet teċvikleriyle dünyan×n her yerinde sürdürülmekte olan misyonerlik çal×ċmalar×, tüm dünyan×n baċ×n× aĊr×tmaya devam ediyor. ABD’de yaċayan bir kiċinin “Hristiyanl×k mesaj×n×n ulaċmad×Ċ× Orta Asyal×lar” için dört dolar


GÖZLEM

65

ödeyerek ve üstelik bu paray× vergiden düċerek Kazakistan’da yeni Hristiyanlaċm×ċ ya da “Hristiyanlaċmay× bekleyen” bir Kazak’a Ĉncil baĊ×ċlamas× mümkün!

Ah×skal×lar Türkiye’nin desteĊini bekliyor! Kazakistan’daki program×m×z çerçevesinde Ah×skal× kardeċlerimize yapm×ċ olduĊumuz ziyaretimiz bizler için çok önemli. Ĉlk olarak II. Dünya Savaċ× s×ras×nda, 1944 y×l×nda Stalin taraf×ndan sürülen Ah×skal×lar, Orta Asya’n×n içlerine gönderilmiċ. Birkaç saat içerisinde vagonlara doldurulan ve aile fertleri gözetilmeksizin birbirlerinden kopar×larak yüzlerce farkl× noktaya ac×mas×zca “at×lan” bu insanlardan yaklaċ×k 200 bini Kazakistan’a yerleċmiċ. Ĉkinci dalga Ah×ska göçü ise, 1989 y×l×nda Özbekistan’×n Fergana Vadisi’nde meydana gelen olaylar sonucunda gerçekleċmiċ. Almat×’daki merkezlerinde görüċtüĊümüz Dünya Ah×ska Türkleri BirliĊi Kazakistan Koordinatörü Roza Osmanova, Kazak halk×n×n Ah×skal×lara unutulmayacak bir misaÀrperverlik gösterdiĊini belirtiyor. ĈHH Kazakistan Ramazan ekibi olarak Taraz’a baĊl× Burul kasabas×nda Ramazan hediyeleriyle ziyaret ettiĊimiz Ah×skal× kardeċlerimiz ve dedelerimiz de yaċad×klar× mekânlarda s×k×nt× çekmediklerini, fakat gönüllerindeki vatan hasretinin sürekli s×cakl×Ċ×n× koruduĊunu ifade ediyorlar. Gürcistan’×n, yak×n bir zamanda ald×Ċ× bir kararla, Ah×skal×lara yurtla-

r×na dönme imkân× saĊlamas×n× ise tepki ile karċ×l×yorlar. “Vatan×m×za gidersek sadece Türk ve Ah×skal× olarak gideriz. Bizi Gürcü olarak kaydetmek istiyorlar.” diyerek bu tekliÀ reddediyorlar. Baz×lar× ise geçtiĊimiz dönemlerde f×rsat bulup memleketlerini ziyaret etmiċler; hasretlerini, vuslat ateċlerini harlayarak geri dönmüċler. 60 y×l önceki tarlalar×n×, evlerini gören ve gözyaċlar×na boĊulan bu insanlar, Türkiye’nin de dönüċle ilgili çok özel yard×m ve desteklerini talep etmekteler. Son sözü ise Davut Aga Mescidi’ndeki Osman amca söylüyor: “Bana yurt laz×m, vatan laz×m. Ben ne yapay×m baċka ċeyi!” K×sac×k Kazakistan program×m×z× bu ċekilde tamamlarken burada üstün gayretlerle, büyük fedakârl×klarla faaliyetlerini yürütmekte olan tüm kardeċlerime bir kez daha selam ve sevgilerimi gönderiyorum.


66

KÜLTÜR

Dünya’da Kurban: Bir Kültürler MozaiĊi Mervenur Lüleci

“N

ihayet her ikisi de (Allah’×n emrine) boyun eĊip Ĉbrahim de onu boĊazlamak için yüz üstü yere yat×r×nca ona ċöyle seslendik: Ey Ĉbrahim! GördüĊün rüyan×n hükmünü yerine getirdin. ĉüphesiz biz iyilik yapanlar× böyle mükâfatland×r×r×z.” (Saffat; 103-105) Ard×ndan Allah-u Teala

kendisine sonsuz teslimiyet gösteren Hz. Ĉbrahim’e Cebrail (a.s.) vas×tas×yla bir koç gönderir ve oĊlu Ĉsmail’in yerine bu koçu kurban etmesini söyler. Binlerce y×ld×r tüm müminler Kurban Bayram×’nda Hz. Ĉbrahim’in bu kurban sünnetini yerine getirir. Kurban bayramlar× dünyan×n her yerinde özünde ayn× ċekilde kutlan×r. Ancak farkl× kültürle-

rin kendilerine has kokular× bayram×n eċsiz dokusuna öyle güzel sinmiċtir ki, anlat×ld×Ċ×nda tahayyülü zor, hoċ bir tat b×rak×r gönüllerde. Ĉslam coĊrafyas×n×n her yerinde kutsal günlere ve misaÀrlere verilen öneme binaen bayram öncesi evler en güzel havas×na bürünür. Ev halk×na, özellikle çocuklara

yeni k×yafetler al×n×r. Hane erkekleri en iyi kurbanl×Ċ× almak için günler öncesinden giderler hayvan pazarlar×na. Bayram günü, Allah r×zas× ad×na yap×lan akraba ziyaretleri için tatl×lar piċirilir; öyle ki o günlerde daha bir tat kazan×r sohbetler. Arife günü Kenya’da, t×pk× Pakistan’daki gibi, han×mlar×n elleri k×nalarla süslenir. Bayram sabah× siyah k×yafetleriyle kad×nlar, beyaz k×yafet-

leriyle erkekler tekbir sesleri eċliĊinde ċehrin en büyük stadyumuna doĊru yollara düċerler. Bayram namaz× çoluk çocuk tüm aile efrad×yla, akrabalarla, eċle dostla k×l×n×r. Pakistan’da ise bayram namaz×na giden erkekler mutlaka ċalvar kamis giyinir. Büyük küçük,

mescitleri dolduran herkes, Rabbin huzurunda saf tutar ve zengin fakir ayr×m× yap×lmaz; zengin fakiri, fakir zengini kucaklar namaz ertesi. Akabinde bir bayram sofras× kurulur DoĊu Türkistan’da; sofran×n tam ortas×nda bayrama özel sangza tatl×s×. Dört gün dört gece yerden kalkmayan bayram sofras×, ilk önce hane halk×n×n, ard×ndan gelen misaÀrlerin karn×n× doyurur. Evin han×mlar× bayram×n ilk günü d×ċar×


KÜLTÜR pek ç×kmadan, evde misaÀr bekler. Gelen misaÀrler bizdeki gibi “çaya” deĊil de “ayrana” gelirler. Her nerede olursa olsun çocuklar, bayram×n ilk harçl×klar×n× her daim babadan al×rlar. S×rayla öpülen eller asla boċ çevirmez kutlayan×n×. Ürdün’de evin erkek çocuklar×, ister kendinden yaċça büyük olsun isterse evli her halükârda k×z kardeċlerine hediyeler vererek kutlarlar bayram×. Çocuklar kendilerine verilen harçl×klarla mahalle bakkal×n×n yoluna düċer. O gün sadece bayrama özel oyuncaklar doldurur bakkallar×; çata-

patlar, maytaplar… Bir de büyüklerin Hac’dan getirdikleri resimli oyuncak dürbünler… Ülkenin baz× bölgelerinde kurbanl×k develer Hz. Ĉsmail’in Rabbin ziyaretine haz×rland×Ċ× gibi haz×rlan×r; uzun bir yolculuĊa ç×kacakm×ċ gibi süslenir, kuċat×l×r ve tekbirlerle Allah için kurban edilir. Bizdeki uygulaman×n aksine, kesilen kurban×n etini yemez hane sahibi; hepsi daĊ×t×l×r ihtiyaç sahiplerine. Sadece bir gün bayram tatili yapan Kazakistan’da bir duman tüter,

etler piċirilir ve yedide biri daĊ×t×lan kurban×n kalan× da sofralarda ikram edilir. Tüm bayram boyunca t×pk× DoĊu Türkistan’daki gibi kurulu kal×r sofralar. Ancak tek bir farkla; gün bitimi toplan×p ertesi gün yeniden kurulur. Her evde, ziyarete gelen misaÀre Kur’an okunur, ecdad×n ruhuna baĊ×ċlan×r; sonra gelen diĊer ziyaretçi için yeniden ve yeniden… Kenya’da kesilen kurban×n yan×nda bayram sofras×n× zenginleċtirmek için bir de tavuk kesilir. Tavuk etinden yap×lan yemekler sadece bay-

ram günleri süsler sofralar×. K×rm×z× etin ucuz, beyaz etin pahal× olduĊu Kenya’da kurbanl×k et kadar, fakirin evine girmeyen bayram tavuĊundan vermek de paylaċman×n ölçüsüdür. Bir güne s×k×ċt×r×lan bayramda sokaklar megafonlardan yükselen tekbir sesleriyle, tüm akrabalar×n bir araya topland×Ċ× evler ise çocuklar×n söylediĊi ilahilerle ċenlenir. Sonras×nda büyük küçük herkes devletin bayrama özel kurduĊu panay×r yerlerinde neċelenir.

67

Bosna camilerinden ise bir ses yükselir; kad×n erkek bir arada söylenen ilahiler bayram içindir. Getirilen salavat-× ċerifler, indirilen hatm-i ċerif dualar× iç içe halka oluċturarak oturmuċ müminlerin gönüllerinden kopup aĊ×zlar×na inci misali düċer, toplar melekleri. Bosna’da Kurban Bayram×, zamanla herkes için bir paylaċma günü hâline gelmiċtir. Kap× kap× bayram kutlay×p ċeker toplayan Müslüman dünyan×n çocuklar× Avrupa’dan baċlar, Afrika’ya kadar

gezerler tüm evleri. Asl×nda kap×s×n× çald×klar× evlerin bereketidir onlar. Ĉslam’×n kucaklad×Ċ× her ülkede, mezarl×klar ecdada duyulan sayg×yla ziyaret edilir; bir Yasin okunur ruhlar×na, ard×ndan bir Fatiha ile kutlan×r bayramlar×. Dünyan×n her yerinde, ne kadar uzakta olunursa olunsun, eċi dostu birbirine kavuċturan Kurban Bayram×; bir, evine y×lda bir kez et girenlerin bir de paylaċman×n mutluluĊunu kucaklar×na dolduranlar×n bayram×d×r.


68

BAĉKA HAYATLAR

Mescid-i Aksa’n×n kad×n muhaf×z×: Fevziye Cabir Fevziye Cabir, evinin karċ×s×nda bir Filistinliye ait olan arazide kurduĊu çad×rda yaċamaya baċlar. KaybedeceĊi hiçbir ċeyi kalmayan ve Rabbine ölünceye kadar Kudüs’ü terk etmeyeceĊine dair yemin eden bu yaċl× kad×n, küçücük çad×r×nda tek baċ×na verdiĊi direniċi sürdürdükçe Siyonistler de onunla uĊraċmaya devam ederler. F. Zehra Bayrak

K

udüs’te 1952 y×l×nda, Mescid-i Aksa’n×n kap×s×n×n bitiċiĊindeki bir evde hayata gözlerini açar Fevziye Cabir. Ailesi, iċgalci Ĉsrail’in kuruluċunu ilan etmesi ve Filistin topraklar×n×n yar×s×ndan çoĊunu gasp etmesi sonucu 960 bin Filistinli Müslüman’×n evsiz kalarak mülteci konumuna düċtüĊü 1948 y×l×nda Taberiye bölgesinden sürülerek Kudüs’e yerleċmiċtir. Kudüs o y×llarda evleri ellerinden al×nan nice Filistinlinin göç ettiĊi, Müslümanlar×n huzur içerisinde yaċad×Ċ× bir yerdir. Ancak Siyonistler bu huzuru bozmakta gecikmeyecektir. Nitekim 1967 y×l×nda, Fevziye Han×m 15 yaċ×ndayken, Kudüs Ĉsrail taraf×ndan iċgal edilir.

Fevziye Cabir, 1970 y×l×nda evlenerek Mescid-i Aksa’ya çok yak×n bir eve gelin gider ve el-Kurd soyad×n× al×r. Bu ev, 1948 y×l×nda evlerinden

edilerek DoĊu Kudüs’e yerleċen el-Kurd ailesine Birleċmiċ Milletler taraf×ndan kaybettikleri evin yerine verilmiċtir. Bahçe içindeki ev, Fevziye Han×m’×n çocuklarla geniċleyen ailesine yetmez olunca ayn× bahçe içerisinde birkaç odal×, tuĊladan bir ev daha yaparlar. 1999 y×l×nda, bu bölümü betonarmeye çevirmek üzere Kudüs Belediyesi’ne müracaat eden el-Kurd ailesi belediyeden tadilat izni alamaz; üstelik kendilerine, evlerinin ruhsats×z olduĊu söylenir. Bunun üzerine aile yasal yollara baċvurur; fakat tüm planlar, onlar×n ve diĊer tüm Filistinlilerin mahalleden gitmesi üzerine kurulmuċtur. O y×l Ramazan Bayram×’nda sabah erken saatlerde belediyeden geldiĊi-


BAĉKA HAYATLAR

ni söyleyen bir adam Fevziye Han×m ve ailesinin tek tek kimlik tespitini yaparak ayn× gün nöbetçi mahkemeye müracaat edip evin kendisine ait olduĊunu iddia eder. O gün öĊle saatlerinde evlerine gelen tebligatla Fevziye Han×m’×n eċi apar topar mahkemeye çaĊr×l×r. Fakat bayram günü olduĊu için avukat bulamaz. Mahkeme sonucunda hâkim, düzenlenmiċ sahte belgelere dayanarak evin bu Yahudi yerleċimciye ait olduĊuna hükmeder. Ve evleri mühürlenir… Üstelik 50 bin dolar da para cezas×na çarpt×r×l×rlar. Kendi evlerini iċgal etmiċ duruma düċen aile, ayn× bahçe içerisindeki evin diĊer bölümünde yaċamaya baċlar. Fakat bundan böyle hiçbir ċey eskisi gibi olmayacakt×r… Fevziye Han×m’×n eċi bu olaydan sonra ċeker hastal×Ċ×na yakalan×r ve hastal×Ċ× her geçen gün ilerler. Çok geçmeden de tekerlekli sandalyeye mahkûm olur. Kudüs’te Filistinliler, resmî ve gayriresmî yöntemlerle y×ld×r×lmaya

çal×ċ×lmaktad×r. El-Kurd ailesinin mühürlü olan evleri iki y×l süresince kapal× kald×ktan sonra, 2001 y×l×nda bir gün, askerlerin nezaretindeki yerleċimciler taraf×ndan gasp edilir. Bu askerlerden biri, “TeyzeciĊim, bu adamlar senin evini sahte mühürlü evraklarla gasp ediyorlar.” diyerek uyar×da bulunur. Bunun üzerine avukat× ile irtibata geçen Fevziye Han×m, hemen dava açmak ister ama iċgal devletinin kanunlar×na göre bir Yahudi’ye dava aç×labilmesi için o kiċinin ikametgâh adresinde en az bir y×l süreyle oturmas× gerekmektedir. Evlerini gasp eden aile de bir y×l× doldurmadan evden ayr×l×r ve yerine yeni bir aile gelir. Bu durum böylece devam eder. Fevziye Han×m ve ailesi bir türlü dava açamaz ve sekiz y×l boyunca yerleċimcilerle ayn× bahçe içerisinde yaċayarak onlar×n psikolojik ve Àzikî sald×r×lar×na tahammül etmek zorunda kal×rlar. Gasp edilen evlerinde yaċayan yerleċimcilerden ilki, Yemenli bir Yahudi ailedir. Bir ara evlerinin kap×s×n× aç×k b×rak×p üç gün boyunca ortalarda

69

görünmeyen aile, evden bir ċeyler çal×nmas×na ve bunu da el-Kurd ailesinin üstüne atmaya uĊraċ×r. Ancak Fevziye Han×m evin güvenliĊini


70

BAĉKA HAYATLAR

saĊlayarak onlar×n planlar×n× boċa ç×kar×r. Baċka bir gün yerleċimciler, el-Kurd ailesinin bulunduĊu evin penceresinden içeri gizlice silah sokarlar. Fevziye Han×m ve eċi, parmak izleri ç×kmas×n diye silahlara el sürmezler. Ertesi gün birileri silah× gizlice al×p gider. Bir baċka gün Fevziye Han×m evinde güpegündüz

dilere b×rakmamaya; ölünceye dek Mescid-i Aksa’ya ve Kudüs’e sahip ç×kmaya yeminlidir. 2008 y×l×na gelindiĊinde, o güne kadar devam eden tüm bask×lar sonuçsuz kal×nca, evlerine bir avukat gelerek 10 milyon dolar karċ×l×Ċ×nda evi sat×n almak istediĊini söyler. Fevziye Han×m onu evden kovar. Ard×ndan

9 Kas×m 2008 tarihi ise, Fevziye Han×m’×n hayat×ndan çok ċey götürecek, ama onu s×radan bir insan olmaktan öncü bir ċahsiyet olmaya taċ×yacak olay×n tarihidir. Gece 03.30’da evlerinin kap×s× çal×n×r. Bölgeyi saran yüzlerce kiċilik iċgal gücünden 50 kadar asker bir anda eve girerek el-Kurd ailesini d×ċar× ç×kar×r. Bu esnada Fevziye Han×m’×n tekerlekli sandalyedeki eċi, askerlerin kendisini kollar×ndan tutup yere atmas× sonucu kalp krizi geçirir. Ailenin evine el koyan askerler, tüm eċyalar× bir araca yükleyip götürürler; gitmeden evvel küçük bir kutlama yapmay× da ihmal etmezler. Askerler gittikten sonra Fevziye Han×m’×n eċi hastaneye kald×r×l×r ancak onun yorgun kalbi, 56 y×l×n× geçirdiĊi evinin ve sahip olduĊu her ċeyin elinden al×nmas×na daha fazla dayanmaz… Fevziye Han×m art×k hem evsiz hem de yapayaln×zd×r… En büyük dayanaĊ×, can yoldaċ×, 38 y×l×n× paylaċt×Ċ× dert ortaĊ× art×k yoktur…

silahl× alt× yerleċimciyi namlular×n× kendisine doĊrultmuċ ċekilde karċ×s×nda bulur. O gün girdiĊi ċok sebebiyle psikolojik travma geçiren Fevziye Han×m art×k geceleri rahat uyuyamaz; kendi evinde kendisinin ve ailesinin güvenliĊinden emin deĊildir çünkü… Gasp edilen evde kalan yerleċimciler, planl× bir ċekilde el-Kurd ailesini evlerinden ç×karabilmek için uĊraċmaya devam ederler. Fevziye Han×m ve eċi tüm bunlara raĊmen, zorla ç×kar×lana dek evlerini Yahu-

Turizm eski Bakan× Beni Alon korumalar× ile birlikte bizzat gelir ve 15 milyon dolarl×k bir çek yazarak kendisine uzat×r. O ise çeki al×p y×rtar. Çeki neden kabul etmediĊini soran komċular×na ise “Rabbimizin ‘çevresini bereketli k×ld×Ċ×m’ dediĊi topraklar× ben nas×l yerleċimcilere sat×p giderim? Ben yaċl× bir kad×n×m. Ölünce yan×mda para götüremem. Rabbim, ‘Sen Kudüs topraĊ×n×, Mescid-i Aksa topraĊ×n× para karċ×l×Ċ× Siyonistlere nas×l satars×n?’ derse O’na ne cevap veririm?” der.


BAĉKA HAYATLAR O, hem evinin direĊi eċini hem de evini bark×n×; k×sacas× her ċeyini yitirmiċ yaċl× bir kad×n olarak bir köċeye çekilmeyi ve bundan böyle hiçbir ċeye kar×ċmamay× tercih etmez. Bilakis, tüm sahip olduklar×n× kaybetmesi, onu daha da kamç×lar ve korkusuzlaċt×r×r. Filistin’in kad×n kahraman×, bu yiĊit han×mefendi, tek baċ×na da kalsa, çad×rda da olsa Siyonizme karċ× mücadelesini sürdürmekten asla vazgeçmeyecek kadar onurludur. Ĉċgal devleti ise, evini ve eċyalar×n× gasp ettiĊi, kocas×n×n ölümüne sebep olduĊu bu yaċl× kad×ndan eċyalar×n×n kald×r×ld×Ċ×

71

çad×rda yaċamaya baċlar. KaybedeceĊi hiçbir ċeyi kalmayan ve Rabbine ölünceye kadar Kudüs’ü terk etmeyeceĊine dair yemin eden bu yaċl× kad×n, küçücük çad×r×nda tek baċ×na verdiĊi direniċi sürdürdükçe Siyonistler de onunla uĊraċmaya devam ederler. Çad×r×n×n bulunduĊu arsan×n Arap sahibi, arsay× Fevziye Cabir’e kulland×rd×Ċ× için yüklü miktarlarda para cezalar× ödemek zorunda b×rak×l×r. Ĉsrail askerleri taraf×ndan çad×r× tam yedi kez sökülür. Ve o her defas×nda kendisine yeni bir çad×r kurar. Onu da bulamazsa eline ċemsiyesini al×r, bir sandalyenin üzerinde oturur ve kald×r×m×n üzerinde bu ċekilde bekler Kudüs’ü… O giderse Kudüs sahipsiz kalacakt×r çünkü… kal×rsa umut da kalacakt×r…

deponun kira bedeli olan 1000 dolar× talep etmektedir. Fevziye Cabir, evinin karċ×s×nda bir Filistinliye ait olan arazide kurduĊu

Fevziye Cabir’in ailesi Kudüs’te

çal×ċ×ld×Ċ×n×, bu y×k×mlar engellen-

Aksa’y× yakma giriċiminin 40.

Ĉsrail askerleri taraf×ndan evi y×k×lan

mezse Siyonistlerin Mescid-i Aksa

y×ldönümünde Ĉstanbul Bar×ċ

8 bin Filistinli aileden yaln×zca biri.

etraf×ndaki Müslüman halk× uzak-

Platformu’nun davetlisi olarak

Kendisinden sonra evleri tek tek

laċt×r×p bölgeyi Yahudi mahallele-

Türkiye’ye geldi. Osmanl× kay×tlar×n-

ellerinden al×nan komċular×ndan bir

riyle kuċatacaĊ×n× ve böylece tecrit

da yer alan bir arazi olan mahalle-

k×sm× da onunla birlikte kald×r×m-

edilen Mescid-i Aksa’y× kolayl×kla

sinin tapusu için Osmanl× arċivlerini

daki bu dev direniċi omuzluyorlar.

y×kmay× planlad×klar×n× anlat×yor.

tarayan ve bu sayede uluslararas× hukukta hak sahibi olmay× uman

Fevziye Han×m, dünyan×n çeċitli yerlerinden gelen farkl× dinlere men-

Fevziye Han×m, tapuya ulaċamasa

sup bar×ċ temsilcilerini s×k s×k çad×-

da evine yeniden kavuċacaĊ×na dair

r×nda misaÀr ediyor ve yaċad×klar×n×

umudunun hâlen devam ettiĊini

anlatmak ve direniċ ruhuyla genç

söylüyor. Yerin, göĊün ve bu ikisi

nesillere örnek olmak üzere dün-

aras×ndakilerin o büyük azmine

yan×n çeċitli ülkelerine davet edili-

ċahit olduĊu bu nur yüzlü kad×n,

yor. Cabir, tüm dünyaya, Mescid-i

onca bask× ve zulme raĊmen terk

Aksa’y× çevreleyen beċ Müslüman

etmediĊi Mescid-i Aksa topraĊ×nda

mahallesindeki evlerin sahte hukuki

Fevziye Cabir, son olarak geçtiĊi-

gömülmeyi vasiyet ediyor. Mezar

belgelerle ve çevre düzenlemesi gibi

miz aĊustos ay×nda, 21 AĊustos

taċ×nda “Mescid-i Aksa’n×n kad×n

çeċitli bahanelerle tek tek y×k×lmaya

1969’da gerçekleċen Mescid-i

muhaf×z×” yazs×n istiyor bir de…


72

BASINDA ĈHH


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.