SAYI:5
mart - nisan 2012
in ge z g in rc güve ’d a ya Sibi r
oyun postası
2
4 Yetimlerle
ilim Milim Milim B
tadı ayrı. a baharın da am l ze gü k ço le Tamam kar ârenk çiçekler n dalları reng rı la aç ağ ad da a başl ı. Sonun fiften ısınmay ha r la va ha asüslenmeye, r oyun oynam : Yeteri kada or ıy ar uy r ala Uzman şmayan, coşm koklamayan, ko yan, çiçekleri abiliyor! Bu ızı bahar çarp ım ar şl da ka münde yan ar lık Olsun” bölü ağ “S rı ıla nt rı konudaki ay zor olmaokuyabilirsin. e geçirmek de iğ at pr ı ıy ar Tabii bu uy ostası! posta Oyun P bu kü ün Ç k. yaca yetim karbir yanındaki rt dö ın an ny Bu veİHH'nın dü i fırsat bildik. in es m et t re ya t edilecek deşlerimizi zi olarak ziyare rı la cı ta os P k sileyle İyili oyunları araş kların oynadığı cu ço i ek rd cı le ülke Posta Fil, nceli oyunları le eğ en nd ri bi tırdık. Bir ttı. senin için anla Zeynep ve Ali ısın? ilk sayfada m Eee? Sen hâlâ ı çevir haydi! Çevir sayfalar
8
BAK POSTA CI GELİYOR!
buluşuyoruz
KAPANKUSU KO
SAĞLIK OLSUN
24
postasI
22
Maharet Teyze
İHH adına imtiyaz sahibi: Av. F. Bülent Yıldırım Sorumlu Yazı İşleri Müdürü: Ümit Sönmez Yapım: Yayın Yönetmeni: Zeynep Sevde Paksu Görsel Yönetmen: Irma Zmiric
iyilik öyküsü u posta kutus
26
29 32
30
Bil Bul
Grafik: Mustafa Karanar Editör: Aslıhan Bulut
İletişim: İnsan Hak ve Hürriyetleri İnsani Yardım Vakfı Büyük Karaman Cad. Taylasan Sok. No: 3 Pk. 34230 Fatih / İstanbul Telefon: +90 212 631 21 21 Faks: +90 212 621 70 51 E-Posta: info@ihh.org.tr web: www.ihh.org.tr
1
M İ L Mİ İM MİL İM BİL elda
an: M Yaz
Nur
z bir beya v , n a cam e la da ko arın aksin idern ı s a ort ya g dağl n tam ağ yanar r kışın ora seçtiku n u nla da kutb Bu d Güneyrdağ vardır.tür. Bazı inslaarlar. Sonra am kötü bir dona ar püskür t kar top rlar... Tam e k a ik değil poşet poş tan kar at minic i n a r u k ir ler ve elere uça iyorum. lınıp d arasında a s a u lk d d leri ü ı, kabul e tlar hava a bunların donar. S d a u l i m y d u s şaka rçeği: B oluşur. A enin altın endi k a d e c n n g ilaİşte rında sıfır dere okunduğu kar krist r, a l a l ı i m k d su da damlalar damlaya a zerreci rle birleş , e u c l ş l r s l u a a a ır olan iği donm ilyonl aşka krist r ve kilo m e c c zerre ar, böyle istaller b nesi büyü r. e r n ta o d u . B k rur. Kar ekilde düş de r u r u ş tu şt ni olu esini oluş ok yavaş ç n a kar t da gökten r son a
ho
rr r r RR o o
2
Bazı babala r neden horlar
Biline n eski k en it tam 2 ap 8 80 yıl ön ce ya ni MÖ 8 68 yılında Çin taraf liler ınd basılm an ış.
Bazı babala r üstü v
sırt e ağzı aç ık yattığınd lar. Böyle an horla yattıklar rında boğ şinde bu azın girilunan ha v anın giriş daralır v ç e hava g eçmekte ıkış deliği delikten z or zor zor g eçen hav lanır. Bu ve gürült a titreşir ü çıkarır , yani ho Horlama rlam dan kurt u lmak iste a oluşur. yatış poz yen baba isyonunu lar değiştire de nezle bilirler. B yken vey ir a yorgun horlanır. ken daha Özellikle ç ok ne dığı için a ğızdan n zleyken burun tık ef anhorlama yı arttırır es alınır ve bu d a .
yıtlaadar ka ık e iy d canlıs nün şim Yeryüzü n uzun yaşamış muyor ne ra geçe k olduğunu biliy oi cins lı a nk nın bir b apon balığı ola J ko imiş. dun? Bir alığın adı Hana m 226 ta bu b üğünde ld ö o k a Han ymış. yaşında
büalbinin ak k e v olar k yap yumru lbin yaklaşık i n i l e i n. Ka Şimd ükte. ü öğre aynı büyükl n ü ğ ü l yük ğunla yumru
ı. başlad le e ş la e , öy bir t rda da uller. Yok yok la p a c eşg r. Bir le sin elmesiy azırlıklarıyla m maz sincapla ayacak g ın r a yapa zulm ve h İlkbah konser neke kutular zalaklarını bo mak r la a r ko n te Bu a ullan or açıla pladıkları çam daha sonra k deyimi z ı ğ a p to ka k” eyi aplama i kış için . Hatta “bir ş c k a in r s n “ o n r s ına gele saklarla şekilde lamak” anlam gelir. nen ak e bir gü r s d e in e z r iğ ü e ll k z e ı ü e z ın bu ö konservelem bilir. Topladığ r la n o ya de rın ap ızı sinc kozalağı topla al ve kabukla m ır k ir B çd am lar, ağa er. Özellikle lerce ç de yüz rı ise, yaprak ına göm ebi ise, la lt k a la ın a z ın ko ı bir yığ tmelerinin seb oığ t p a y e ud dan rı tercih humlardır. B la k la a o e z t ko ulunan sayesinde taz b e d in ı içler emi ma sist alak tohumlar u r o k l ğa oz üş ruyan k apları çürüm o k i in ğ c li in rında s rır. kış ayla mekten kurta ye şeyler
3
BAK I C A T POS YOR i L E G tim ilyon ye şlar, m 5 6 1 a yaklaşık muydun? Sav a d a y r r Dün u biliyo stalıkla olduğun ler, seller, ha onlarca deprem n her yıl mily ını kaye yüzünd nesini, babas ıldır n y çocuk a İHH tam 20 daki ye . r bediyo dört bir yanın açlarını ın tiy dünyan şlerimizin ih 2007 e r. d r o tim ka çalışıy in eiç k a m ile Sist A r o s karşıla n ise Spo şlattı. yılında ir çalışma ba 6 üle3 li b mi isim oje sayesind açları, r op ihtiy Bugün yetimin r tarafından 0 0 6 . 3 2 ilele kedeki önüllü a g i k e d ’ Türkiye . o nıy r karşıla
Yetim D ay bu yıl ik anışma Günler inc i’nin yetim ço isi yapılacak. 2 3 ülkede cuklar z ki iya ve iki ha fta boyu ret edilecek nc güzel ak tiviteler a birbirinden yapılaca Mart ar k. 16-31 as syonda ında yapılacak organiz hem yet aim karşılan acak he lerin ihtiyaçlar ı md liyetlerle güzel va e oyunlar ve fa akit geçir ilecek.
4
ek gidilec a d n ı s art ara nelere 16-31 M , yetimlerin da de un ülkeler lduğu konus yrıca o ı .A k. ihtiyac ar yapılacak şulaca u l u l b a e çalışm in aileleriyl ar ikologl er yetiml e gidecek ps ocukların ç er Bölgel r yetim k. a l g o g a e ve ped ıyla ilgilenec r a l sorun
ca ilyonlar m a d a y Dün var. rdeşimiz s a k im t ye rke ndan he H u b a m A İH r değil. haberda ük bir orüy böyle b ak bu n yapar ın o y s a iz gan yan tüm dün i a y u n o y k i çekme dikkatin or. amaçlıy
5
Türkiye’deki 31 ilin yanı sıra Filistin, Irak, Lübnan, Somali, Sierra Leone, Çad, Etiyopya, Moritanya, Malavi, Burkina Faso, Tanzanya, Afganistan, Bangladeş-Arakan, Kazakistan, Sri Lanka, Patani, Pakistan, Bosna-Hersek, Arnavutluk, Haiti ve Çeçenistan’daki yetim kardeşlerimiz ziyaret edilecek. Ayrıca İHH ile birlikte çalışan kardeş kuruluşlar da Yemen, Ruanda, Gana, Sudan, Cibuti, Açe, Filipinler/Moro, Jammu Keşmir, Tacikistan, Kırgızistan, Kosova, Makedonya ve Ekvador’da yetim çalışmaları yapacak.
6
sağlık e malzemesi yardımı, Kıyafet dağıtımı, kırtasiy yetimhaneldağıtımı, gıda yardımı, k ta ya eniy tta ba ı, as taram e geçimlerini ılanması, yetim ailelerin susam erin ihtiyaçlarının karş nulması (dikiş makinesi, su ın lar ım rd ya n içi rı sağlamala .), toplu düğün al hayvan, mini büfe vb ğm sa si, ine ak m e m üt ı, öğ nları, oyuncak dağıtım yo as niz ga or et nn sü ı, programlar ları, bisiklet niz ve havuz program de rı, nla yo as niz ga or piknik asyonları, i, toplu yemek organiz ve uçurtma etkinlikler i ve nları, hayvanat bahçes yetimhane organizasyo rla kla ler, kitap dağıtımı, çocu et ar ziy a lar rk pa l ğa do ma lence amaçlı oyun oyna hem eğitici hem de eğ a, aca, saklambaç, ip atlam pm ka dil en (m i ler ite aktiv tarım bal satarım, halat istop, yakar top, yağ sa l, bastaşıma, futbol, voleybo çekme, çuval, yumurta ketbol vb.) yapılacak.
Sponsor Aile Sistemi’ne sen de katılabilirsin!
İstersen sen ve arkada şların harçlığınızdan ayırarak ayda 90 TL ba ğışlayıp bir yetime destek olabilirsiniz! Ay rıntılı bilgi için
www.ihh.org.tr
adresini ziyaret edebilir
sin.
7
e p Sevd Zeyne ic : n a z Ya a Zmir Çizen:
Paksu
Irm
İHH 16 oradak -31 Mart tarih iy le Postac etim kardeşle rinde bir sür ü ülkey ıları Ze rimizi z e yn takıldı. iy Hem git ep, Ali ve Po aret ediyor. giderek stacı F Bizim İ tikleri ü rendile il yil r lk celi oyu hem de yetim elerle ilgili ç de onların pe ik ş ok ilgin nla ar ç bilgile ine mek ist r oynadılar. H kadaşlarıyla r öğ b e a Oyun P yenlere de g ngi oyunları o irbirinden eğle it ostası şimdiye tikleri yerden ynadıklarını ö nğre m kadar a ldığın e ektup yolladıl nn eğlen a olacak! celi me r. ktup
8
Etiyopya, dünyanın en eski medeniyetlerinden biri. Eskiden Habeşistan olarak biliniyormuş. Doğu Afrika’da bulunan Etiyopya’da yaklaşık 90 milyon Etiyopyalı yaşıyor. Etiyopya’ya gittiğimde kıvırcık saçlı en az benim kadar sevimli bir kız karşıladı beni. Adı Askuru imiş. Askuru bana Etiyopya ile ilgili çok şey anlattı. Sonra da bütün çocuklar toplanıp çember mızraklama oynadık. Merak edenlere nasıl oynandığını anlatayım.
a m a l k a r z ı m r Çembe
or. ha fazla kişiyle oynanıy da ya ve 3 a lam ak ızr m Çember r ve oyuncm çapında bir çembe 40 r, yle şe n ola z ını unac İhtiy luğunda sopalar. Her oy un uz re et m r 1’e r da cu sayısı ka mesi gerekikendi sopasını işaretle n içi ı as am m rış ka n, cunu yerine kullanıyoruz. yor. Bu sopaları mızrak l buluyoruz. nabileceği eğimli bir yo rla va yu rin be m çe a r nr So sonuna yerleşiyor. Diğe ve a şın ba lun yo bu cu İki oyun bir çizgide uzakta bu yola paralel re et m 10 da lar cu un oy in bir ucundaki oyuncu yan yana diziliyor. Eğim etakıyor. Bu sırada 10 m bır ı ağ aş ş ku yo ri be m çe aklarıyla bekleyen diğer re uzakta ellerinde mızr ri duraklarını atarak çembe ızr m ı ac am ın lar cu un oy bir puan urmayı başaran oyuncu i aranızdurmak. Çemberi durd ke puanda biteceğini nd kazanıyor. Oyunun kaç z. da kararlaştırabilirsini
Çember mızraklama
9
Tanzanya’nın Tazmanya canavarı gibi bir canavar olduğunu zannediyordum ben. Değilmiş, kocaman bir ülkeymiş. Zeynep olsa çok gülerdi şimdi bana. Neyse. Tanzanya’da Kelemba isimli bir arkadaşım oldu. Kelemba ve arkadaşlarıyla bir sürü oyun oynadık. Ama en güzeli Devin Evi idi. Anlatayım da siz de oynayın.
dokuzuncu büyük Kazakistan, dünyanın nız da göreceksiniz ülkesi. Haritaya bakarsa e. Bu güzel ülkede Kazaten kocaman bir ülk Kazakça konuşuyorzak Türkleri yaşıyor ve rlar devamlı, isimleri lar. Hayır kazak giymiyo lı Alihan bana çok öyle sadece. Kazakistan Size de anlatayım da güzel bir oyun öğretti. . arkadaşlarınızla oynayın
10
alana i lazım. Bir de geniş bir Bu oyunda en az 13 kiş a nr So bir ebe seçiliyor. ihtiyacınız olacak. Önce üç gruba ayrılıyor. Eğer ilik da kalan kişiler 4’er kiş varsa gruplardaki kişi sacu un oy çioyunda daha fazla ndine bir sahne alanı se ke ele yısı artabilir. Her grup el e ind lar ebenin çevres yor. Önce bütün oyuncu uruyorlar. Daha sonra oluşt tutuşarak bir çember yle ride ne görüyorsun sö içe , ine ev vin de k ba “Gel şlıçevresinde dönmeye ba bize!” diyerek ebenin a as “M i söylüyor. Mesela yorlar. Ebe bir şey ism görüyorum” diyor. Bunun ek görüyorum” veya “Köp in i sahnesine geçip eben nd ke üzerine her takım ur şt olu ini er yutlu bir benz i söylediği şeyin dev bo ey sn ne n her oyuncusunu lir maya çalışıyor. Takımın Be . ı lazım, yoksa yanıyor et ar oluştururken rol almas takımları teker teker ziy o lenen süre bitince ebe se klini daha çok beğenir ediyor. Hangi takımın şe yeni ebe oluyor. cu takımdan seçeceği oyun
kuk oynanıyor. Öncelikleriyor. ra ula ur ot ya sa ma bir ni bir para ve Eller masada, unculardan birine made tutuşuyor ve ele rayla seçilen ebe oylar el a nın altınd sa ma cu un oy n tü da!” dediği anda, Sonra bü rlar. Ebe “Eller masade iyo çir ge saya ele en eld yı para lecek şekil , hızla main ge ı ağ aş ı lar uç av , ini , paranın kim oyuncular eller den çıkan seslere göreğru bilirse, elinde koyuyorlar. Ebe, ellerin Do r. etmeye çalışıyo elinde olduğunu tahmni ebe oluyor. Kimse bilemezse paranın para olan oyuncu ye un tekrarlanıyor. Ne kadar çok kişiyle yeri değiştirilerek oydar eğlenceli oluyor, çünkü ebenin parayı oynanırsa oyun o ka arada ebeye bir ipucu vereyim: Eğer bir yük ihtimalle bulması zorlaşıyor. Bu yarken yavaşlıyorsa bü ko ya sa ma ini er ell cu oyun para ondadır!
Afganistan’ın adını hep savaşlarla duyuyoruz ama o kadar güzel bir ülke ki burası! Çocuklar rengârenk kıyafetler giyiyor. Afgan arkadaşım Aliye bana da kendi elbiselerinden verdi. Ben de rengârenk oldum. Sonra hep birlikte oturup Kavun oyununu oynadık. Kavun ben olmadım tabii ki! Her zamanki gibi bu oyunda da başarılıydım!
lar hep Bu oyuna göre oyuncu Kavun bir masal oyunu. şekilde yere bağdaş kuruak a başbirlikte daire oluşturac biri bir masal anlatmay en ind er içl a nr So r. a rla yo kısmını anlattıktan sonr bir n alı as m cu un oy İlk lıyor. arkada a yanındaki oyuncunun kiyor. aniden susuyor. O sırad re ge ala devam etmesi şının kaldığı yerden mas nraki oyuncu devam ediyor so Sonra o da susuyor, bir ların anlattıkları, hikâyenin cu un masala. Bu sırada oy mantık eli, anlatılan hikâyede geri kalanıyla çelişmem bir şey yapan olursa veya yle se hatası yapılmamalı. Bö masala devam edemez ilicu un oy de ğin ldi ge ı as sır n ed ceza olarak “kavun” ila uncu oyundan çıkarılıyor ve oy lı za Ce li kısmı da bu: yor. Oyunun en eğlence ak kavun gibi ileri geri birkaç ar bir halı veya kilime sarıl . or defa yuvarlanıy
kişiyle geniş la z fa a h a d olu e oyunu, 10 v e seçiliyor. Ebe, çita r e il ç e k e v b ir Çita nıyor. Biri e e keçiler. Keçiler birb Sıa n y o a d n la r is lar. bir a oluşturuyor lan oyuncula yor. Geri ka inden tutarak bir sıra erini koruyan anne r il lerinin belle ındaki oyuncu ise keç a, keçileri it ş ranın en ba lıyor. Oyun boyunca ç unu engellea b keçi rolünü lışıyor. Anne keçi ise irbirlerinkapmaya ça or. Bu sırada keçiler b çita bir meye çalışıy aya çalışıyorlar. Eğer yun dışı o m den kopma eyi başarırsa bu keçi çilere e m keçiye değ bir süre içinde çita k şturduki kalıyor. Bell aramaz, keçiler de olu kopmazş n a değmeyi b zmadan birbirlerinde reyi oyuna o ü b ları sırayı unu kaybediyor. Bu s rsunuz. y o larsa çita o önce kendiniz belirliy aşarırsa b n ı a başlamad in hepsini yakalamay r e Çita, keçil ıyor. n oyunu kaza
Sri Lanka, Hindistan’ın hemen aşağısında damla şeklinde bir ada ülkesi. Eski adı Seylan imiş. Annelerinizin kahvaltıda demlediği meşhur Seylan çayı buradan geliyor. Sri Lanka’da Dayani ve arkadaşlarından çok eğlenceli bir oyun öğrendim. Hemen anlatayım.
11
Uçurtma nasıl yapılır?
Komşu ülkemiz Irak’ta yakın bir zamana kadar savaş vardı biliyorsunuz. Irak’taki arkadaşlarımızla bir sürü ortak noktamız var. Orada tanıştığım Ahmet çok güzel uçurtma yapıyordu mesela. Irak’taki yeni arkadaşlarımla bütün gün uçurtma uçurduk. Ben uçurtma yapmayı bilmiyordum, bana Ahmet öğretti. Ben de size öğreteyim.
1 cm kalınlığında, 70 cm boyunda 3 adet çıtayı tam ortalarından işaretle. İşaretli yerlerinden çıtaları üst üste getirip tam ortalarından bir çivi çakıp birbirlerine sabitle. Çakılmış çıtaların aralarını eşit şekilde açıp her çıtanın etrafından ipi birer kez döndürüp birbirlerine bağla. Ortaya altıgen bir şekil çıkacak. Kenarları ipten, iskeleti çıtadan olan uçurtmanı bir elişi kâğıdının üzerine kitap kaplar gibi yerleştirip arkasını tutkalla yapıştır. Uçurtmanın ortasındaki çiviyle uçurtmanın birbirine yakın iki kenarını iple bağlayıp bir üçgen yap ve bu üçgen şeklindeki ipe de uzunca bir ip bağla. Bu üçgen şeklindeki bağlantı ipi uçurtmanı uçuracağın yaklaşık 200 metre uzunluğundaki makara ipe bağlı olacak. En son, uçurtmanın diğer ucundaki birbirine iki yakın çıtaya bağlayacağın uzun iplerle bir kuyruk yap. Kuyruğa rengârenk elişi kâğıtlarından kestiğin şeritleri bağla. Böylece uçurtmanın kuyruğu ortaya çıkmış olacak. Sonra da makaranı eline alıp rüzgâra arkanı dön ve uçurtmanı gökyüzüne sal! Ben galiba Haitiliyim. Annemler yanlış biliyor olmalı. Bu ülkenin denizi var, muhteşem masalları var ve rengârenk evlerde yaşıyorlar. Evet, çok yoksullar biliyorum. Ama o kadar neşeliler ki anlatamam! Haitili arkadaşım Jeralda’nın kıvırcık uzun saçları var. Rengârenk tokalar takmıştı kafasına. Bayıldım! Jeralda ve arkadaşları bana süper eğlenceli bir oyun öğrettiler. Anlatayım da siz de oynayın.
lerin Haiti’de hayat zor biliyorsun. Gün aralaler itili Ha daha güzel geçmesi için tekeror, atıy anl ler rında toplanıp hikâye iti’de Ha ar. orl lüy söy r lemeler ve şarkıla için, uğu old ük düş da nı okur yazarlık ora akta kul ülkedeki hikâyeler böyle kulaktan yayılıyor. larında Haitililerin eğlenmek için toplandık k!” Kra ik? “Kr çok güzel: oynadıkları masal oyunun adı daanl aya ort sa yor isti atmak Bu oyuna göre eğer biri masalor. Eğer onu duyanlar bir ırıy bağ e diy ” çıkıyor ve “Krik? yorlarsa, “Krak!” diye masal veya tekerleme dinlemek isti sal, tekerleme dinlema bağırarak cevap veriyorlar. Kim ik?” diye bağırdığında mek istemez ki? Haiti’de biri “Kr lelikle masalını anlatmak mutlaka “Krak!” cevabı alıyor. Böy atıyor. Bir başka masal isteyen ortaya çıkıp heyecanla anl ar o masal dilden dile anlatıcı gelip de “Krak!” diyene kad dolaşıyor.
Arakan Ben Arakan'ı daha önce hiç duymamıştım. Bangladeş'in hemen aşağısında, Myanmar'ın bitişiğinde küçük bir bölge Arakan. Aslında yemyeşil ormanları, masmavi deniziyle güzeller güzeli bir yer. Ama bir sürü sorunları var. Neyse biz sorunları büyüklere bırakıp Arakanlı Hasan ve arkadaşlarıyla kurbağa dansı oynadık. Merak edenlere tarifi vereyim hemen.
ık alanlarda oynanıKurbağa dansı, en az 4 kişiyle kırl a hiç hafife almayın, lıyor. Kurallar basit görünüyor am den düşünce zarar dengede durmak çok zor! Bu yüz eden iyice temizlemeniz görmemek için oyun alanınızı önc lazım. ının dört köşesine küÖncelikle belirlediğiniz oyun alanın bu sopalara ip gererek çük sopalar saplıyorsunuz. Sonra ha sonra oyuncular alanın sınırlarını belirliyorsunuz. Da de dolaşmaya başlıyor. çömelip zıplayarak oyun alanı için sağ bir sol ayaklarını Zıplarken bir yandan da sırayla bir ek olarak bir yandan havaya kaldırıyorlar. Bütün bunlara uygun olarak eline da zıplama ve bacak kaldırma ritm ıyorlar. Bu sırada çırp a rınd ala lerini bir önlerinde bir ark yaklaşıyor ve diğer oyuncular zıplayarak birbirlerine k devirmeye çalışıyorkurbağaları ağırlıklarını kullanara aşırsa denge bozma lar. Eğer oyuncular aralarında anl kta kalan son oyuncu işinde eller de kullanılabiliyor. Aya da oyunu kazanıyor.
Bosna-Hersek tam anlamıyla kardeş ülkemiz. Yemeklerimiz, geleneklerimiz çok benziyor. Dilimiz bile benziyor. Bu ziyaretimde Boşnak çocuklarıyla geçirdiğim vakitten sonra anladım ki, oyunlarımız da aynı. Mesela bizim saklambaç için onlar žmira diyorlar. Ama ben size Boşnak Azra’nın favori oyunu corabakayı anlatacağım. Bakalım bizim hangi oyunumuza benziyor bulabilecek misiniz?
Mankala iki kişiyle oynanıyor. Oyuna başlamadan önce kumda iki sıra hâlinde ve her sırada 6 tane olmak üzere 12 ufak çukur açıyoruz. Sıraların iki ucunda havuz adı verilen birer çukur daha açıyoruz. Her oyuncunun 18 taşı var. Siz isterseniz fasulye, madeni para ya da düğme kullanabilirsiniz. Önce her oyuncu önündeki sıradaki 6 çukurun her birine 3 taş koyuyor. Oyuncuların amacı mümkün olduğu kadar çok taşı kendi sıralarının sağındaki havuzda toplamak. Oyuna kimin başlayacağına karar verildikten sonra ilk oyuncu önündeki çukurlardan birinin içindeki bütün taşları alıyor ve bu çukurun sağındaki çukurdan başlayarak birer birer çukurlara dağıtıyor. Eğer son taş havuza denk gelirse oyuncu bir kez daha oynama hakkını elde ediyor, yoksa sıra diğer oyuncuya geçiyor. Oyuncu taşlarını dağıtırken kendi sırasını dönerek rakibinin sırasına da geçebiliyor. Eğer dağıttığı son taş kendi sırasında boş bir çukura gelirse oyuncu hem bu taşı hem de bu çukurun tam karşısına denk gelen rakip çukurdaki taşları ele geçirmiş oluyor. Bu durumda bu taşlar oyuncunun havuzuna giriyor ve oyun sırası diğer oyuncuya geçiyor. Çukurlardaki taşların hepsi havuzlarda toplandığında oyun bitiyor. Havuzunda daha fazla taş olan oyuncu oyunu kazanıyor. Oyunu oynarken hangi çukurdaki taşlarınızı dağıtacağınızı, son taşın hangi çukura denk geleceğini hesaplayarak karar vermelisiniz.
Bu oyunu oynamak için en az 3 kişi olmanız lazım. Ama ne kadar çok kişi olursanız o kadar eğlenceli oluyor, benden söylemesi. Önce bir ebe seçip gözlerini bir eşarpla bağlıyorsunuz. Sonra ebeyi kendi etrafında birkaç kez döndürüyorsunuz. Diğer oyuncular bu arada etrafa dağılıyorlar. Gözleri kapalı ebe etrafını yoklayarak dolaşmaya başlıyor ve oyuncuları yakalamaya çalışıyor. Bu sırada diğer oyuncular “corabaka, corabaka” diye bağırıyorlar ve ebeyi şaşırtmaya çalışıyorlar. Ebe sonunda birini yakaladığında, kim olduğunu tahmin etmeye çalışıyor. Eğer doğru bilirse yeni ebe yakalanan oyuncu oluyor. Çad, Afrika’nın tam orta yerinde çöllerle kaplı bir ülke. Buradaki çocuklar kumlarda oynayabilecekleri bir sürü oyun biliyor. Çadlı Ali bana mankalayı öğretti mesela. Mankala, zekâ gerektiren bir oyun. Yani tam bana göre!
anıyor ama ne Zıplama oyunu en az 3 kişiyle oyn eğlenceli olukadar çok oyuncu olursa o kadar diğer oyuncuyor. Önce bir ebe seçiliyor. Sonra şturup ritmik lar ebenin çevresinde bir daire olu r. Ebe ellerini bir şekilde el çırpmaya başlıyorla bir tempoybeline koyarak alkış ritmine uygun zıplayarak la zıplamaya başlıyor. Daha sonra r ve beklenmeoyunculardan birinin önüne gidiyo doğru uzatıdik bir anda bir ayağını o oyuncuya , ebeyle aynı yor. Oyuncunun ebenin hareketine şılık vermesi anda ve aynı ayağını kaldırarak kar oyuncu yanıgerekiyor. Yanlış ayağını kaldıran yor ve yeni ebe o oluyor.
Sierra Leone, Afrika’nın batısında, bir tarafı Atlas Okyanusu’na bakan güzel bir ülke. Sierra Leone “aslanlı dağlar” anlamına geliyor. Ülkenin dağlarında bir sürü aslan olduğu için bu adı vermişler. Sierra Leone’de öğrendiğim eğlenceli oyunu size de anlatayım.
15
Arnavut ciğerine bayılırım! Arnavutluk’ta da bol bol yedim. Arnavutluk bize çok yakın, Yunanistan’ın hemen yanında. Bizim okuldaki Arnavut Cemal’in ailesi de uzun zaman önce buradan göçmüş Türkiye’ye. Arnavutluk’ta tanıştığım Edona ve arkadaşlarından çok eğlenceli bir oyun öğrettim. Anlatayım da siz de oynayın.
Lübnan bize komşu sayılır. Suriye’nin hemen yanıbaşında. O kadar güzel bir ülke ki, bıraksalar hep burada yaşabilirim sanırım. Yemekleri, denizi, sokakları harika! Lübnan’da tanıştığım Lina ve arkadaşlarıyla beyt beyat oyununu oynadık. Bizim evcilik oyununa çok benziyor. Ama bence daha eğlenceli.
16
Bu oyunu en a z ce ne kadar ço 4 kişiyle oynamanız lazım Öncelikle dört k kişi olursanız o kadar eğl ama benniyor. Oyuncul gen bir oyun alanı ve bir ha enceli olur. emirlerini bekl ar oyun alanının içinde dola kem belirlemümkün olduğ iyor. Amaç, hakemin verdiğşıp hakemin “yangın” diye u kadar çabuk yerine getirmi emirleri b oyun alanının ağırırsa oyuncular ateşte ek. Hakem n kaçıyor, yani köşelerine ko şu bağırırsa oyu ncular boğulm yorlar. Hakem “sel” diye amak için yüks yani ayaklarını bulunamazsa yerden kesiyorlar. Eğer çı eğe çıkıyor, o ka rabilirler. Hake yuncular yere oturup ayakl cak yer arını kald m “y ıld ır ım” diye bağı yere uzanıyor. rırsa oyuncula ıH a ke m “g r ök oyuncular old ukları yerde h gürültüsü” diye bağırırsa yor, yani donu iç hareket etm yo en son yerine rlar. Hakem emir verdiğ eden duruin yapan oyuncul getiren oyuncu oyun dışı ka de bu emri ar da oyun dış lıy oyuncu kalana ı kalıyor. Oyu or. Hata n ka geriye d a r d evam ediyor cu oyunu kaza ve son kalan bir nıyor. oyun-
Beyt beyat, “ev ve culuk gibi bir oyun evler” anlamına geliyor. Komşu ama bazen erkekl . Genellikle sadece kızlar oynuyo r er de ka tılabiliyor. Oyund yanlarında oyunca aki kızlar ev hanımıymış gi k bebeklerini getiriyorlar. Hepsi bi yapıyor, birbirleri davranıyor. Bebeklerine annelik ne birbirlerine çay iç tavsiyeler veriyor. Oyuncular m luyor, komşularına eye gidiyor, bahçede çiçekleri su lacak herşeyi oy yardıma gidiyorlar. Oyunda yapı una katılanlar be lirliyor ve saatlercsürebiliyor. e
er kişilik 10 kişi lazım. Beş az en in iç un oy lirlenen u B sonra oyun için be u kan ta ık ld rı ay a m iki takı lıyor. B iki tane kale yapı na fı ra ta i ik ın rım küre an al nyana dizerek ya ya rı la pa so un leleri uz lıyorsunuz. Sopa ra sı e ld ki şe ak z. Her şeklinde olac de kullanabilirsini y şe r bi a şk ba . Bir yerine bir sopası oluyor k kı çı z ra bi u uc larla oyuncunun ular topu bu sopa nc yu O i. bi ta r ıva de top ye sokmaya çalış le ka k re re ve a liyor. kendi grubun n gruba puan veri ka so ye le ka u op yor. T n olduğu le tutan oyuncunu el , an ur rd du u op nda kalıT ma vermek zoru kı ta ı rş ka pu to , takım k puanı olan takım ço en a nd nu so n yor. Oyunu kazanıyor.
Çeçenistan’ın yerini bilmeyenler için tarif edeyim: Haritayı açın, Kars’a kadar gidin, sonra Gürcistan’ı da geçin, biraz yukarı doğru çıkın ve karşınızda yemyeşil güzel ülke Çeçenistan! Çeçenistan’da birbirinden güzel oyunlar var ama ben en çok beğendiğimi anlatacağım size.
17
içe zım. Önce yere içre, la ız an m na oy e kişiyl 1 met Bu oyunu en az 5. Bu dairelerden küçüğü yaklaşık grupla oyr bi or liy lık zi ba çi la ğer ka iki daire ardan biri çapında olmalı. E büyüğü 2 metre daire daha geniş olmalı. Oyuncul ve içteki k or yü uy aki tavuk ol nuyorsanız bü or. Ebe kuluçkad n elinde ebe olarak seçiliyçiyor. Diğer oyuncuların her birinirı. Oyuna dairenin içine ge . Bu taşlar oyuncuların yumurtala ine taşları, de bir taş oluyor lar tavuğun bulunduğu dairenin iç nmadan başlarken oyuncubırakıyor. Sonra da tavuğa yakala urtaları m rı yu la e ta is r. Tavuk yani yumur la or ıy lış ça a ay lm bir oyuncubu yumurtaları çaor. Tavuk yumurtalarına uzanan oyuncular n ıy korumaya çalış bu oyuncu ebeleniyor. Ebelene çiyorlar. ya dokunabilirse ebeyle birlikte dairenin içine ge diğer or. Tavuklar da tavuk oluyor ve yısı giderek artıy k dairenin dışına sa ın ar kl vu ta e küçü Böylec çalmayı nmaya çalışırken oyunculara dokuvuklara yakalanmadan bir yumurta nda yere şı dı in Ta en yük dair bü çıkamıyorlar. ak ar al yı ta ur ha fazla yum başaran oyuncu rledikçe yumurtaları koruyan daor. Oyun, ak da zorlaşıy oturuyor. Oyun ile yumurtaları çalm kalmadığında sona eriin iç ğu du ol cu cu oyun aya çalışan oyun nıyor. yumurtaları çalm ayı başaran oyuncular da kaza lm ça ta ur yor. Yum
Patani, Tayland’ın güneyinde bulunuyor. Yemyeşil ormanları ve masmavi bir denizi var. Çocukları da o kadar sevimli ki, saatlerce oyun oynamaya doyamadık birlikte. Oynadığımız oyunların hepsini anlatmak isterdim ama şimdilik sadece birini anlatayım.
Moritanya İslam Cumhuriyeti, Afrika’nın en batısında Fas’ın biraz aşağısında bulunuyor. Buradaki çocuklar da aynı Fas’taki gibi Arapça konuşuyorlar. Moritanya’da Ayşe ile saatlerce sey oyunu oynadık. O kadar eğlendik ki, akşamın olduğunu anlamamışım bile. Anlatayım da siz de eğlenin.
Sey, 2 kişiyle kumda oynanıyor. Tek ihtiyacınız olan şey kolayca saklanabilecek bir taş. Önce oyun alanı olan kum iyice düzleştiriliyor. Bu düzlüğe önce 60 cm çapında bir daire, sonra bu dairenin içine biraz daha küçük ikinci bir daire çiziliyor. İç içe geçmiş bu iki dairenin aralarındaki mesafe yaklaşık 5 cm olmalı. Oyuncular daireyi ortalarına alarak karşılıklı oturuyorlar. Her oyuncu kendi önünde, iki çizgi arasında kalan bölüme birkaç santim aralıklarla 3’er çukur açıyor. Oyun ilerledikçe bu çukurlara yenileri ekleneceğinden daha sonradan açılacak çukurlar da eşit aralıklarla parmakla önceden işaretleniyor. İlk oyuncu bir avuç kumu taşla beraber avucuna alıyor ve avucundaki kumu önündeki çukurlara dökmeye başlıyor. Bunu yaparken taşı diğer oyuncunun göremeyeceği biçimde, çukurlardan birine bırakıyor. Bütün kumu boşalttığında, rakibi taşın hangi çukurda olduğunu tahmin etmeye çalışıyor. Eğer rakip oyuncu taşın yerini bilemezse taşı saklayan oyuncu, çukurlarının sağındaki ilk işaretin olduğu yere bir çukur daha açıyor ve oyun tekrarlanıyor. Ama taş her çukura en fazla bir kez saklanabiliyor. Rakip oyuncu taşın yerini doğru tahmin ederse sıra ona geçiyor. Oyunu, çukurları rakip oyuncu çukurlarına ulaşan oyuncu kazanıyor.
Somali’nin adını hep yoksulluk, açlıkla duyuyoruz. Geldim gördüm, gerçekten de insanlar çok yoksul. Ama bu eğlenmelerine engel olmuyor. Somalili Ömer mesela bir sürü oyun biliyor. Bütün gün arkadaşlarıyla oynuyorlarmış. Bana da öğrettiler bir tanesini. Adı da kendi gibi eğlenceli bu oyunun: Kokon.
herhangi bir Öncelikle bir iple veya bulabildiğiniz nuz. Oyunda şeyle yere altıgen bir alan çiziyorsu her oyuncuya en az 4 oyuncu olması lazım. Sonra genin etrafında 5 tane taş veriliyor. Oyuncular altı r oyuncu altıgenin oturup oynamaya başlıyorlar. He ından sırayla her içine bir tane taşını koyuyor. Ard altıgenin içindeki oyuncu, elindeki taşlardan biriyle ya çalışıyor. Her diğer oyuncuların taşlarını vurma herkes hakkını oyuncunun bir hakkı var. Sırayla i sahibi oluyor. kullanıyor ve taşı vuran taşın yen kimin taşı kalırsa, Oyunun sonunda altıgenin içinde o oyuncu kazanıyor.
a fazla kişi olmanız Onç niç oynamak için 4 veya dah , ağaç kütükleri ya da lazım. Oyun alanı olarak da kayalar k kullanabilirsiniz. banklar bulunan bir bahçe veya par seçiliyor. Reis, diğer Oyuna başlamadan önce bir reis yukarı; niç, aşağı de, Onç . oyunculara talimat veriyor likeli kabul ediliyor mek. Eğer reis “niç!” derse yer teh kütük parçası bulup ve bütün oyuncular bir kaya veyaolan oyuncu kalırsa a üzerine çıkıyorlar. Eğer aşağıd eye çalışıyor. Eğer reis peşinden koşarak onu ebelem emniyetli kabul ediliyor reis “onç!” derse toprağın üzeri r. Oyun ilerledikçe ve herkes yerde olduğu gibi duruyo a olmaktan sıkılıp, oyuncular devamlı emniyetli alanlard kovalamasına sebep tehlikeli yerlerde reisin kendilerini hareket geliyor. oluyolar. Böylece oyuna daha çok
Filistin benim memleketim gibi. Buraya geldiğimde hiç ayrılmak istemiyorum! Filistinli yetimlerle buluştuğumuzda artık o kadar yorulmuştum ki, hiç oyun falan düşünemedim doğruca kızlarla bir araya gelip falafel yapmaya koyulduk. Falafel yapmayı bilmeyenlere hemen tarifi vereyim.
Pakistan, İran ve Hindistan arasında cıvıl cıvıl bir ülke. Herkes rengârenk kıyafetler giyiyor. Kamyonlar ve faytonlar bile tablo gibi süsleniyor. Pakistan’da Ahmed ve arkadaşlarıyla tanıştım. Çok eğlenceli bir oyun öğrendim onlardan. Üstelik bu oyun epey de kilo verdiriyor. Biraz daha oynarsam forma kavuşabilirim sanırım.
Malzemeler:
ranmış küçük bir 1 su bardağı haşlanmış nohut, doğ , 2 yemek kaşığı kişniş, soğan, 2 yemek kaşığı maydanoz pul biber, 4 diş sarım1 tatlı kaşığı tuz, yarım tatlı kaşığı ığı kabartma tozu, 4-6 sak, 1 tatlı kaşığı kimyon, 1 tatlı kaş yağ yemek kaşığı un, kızartmak için sıvı
Hazırlanışı:
. Maydanoz,
robotuna koy 1. Nohutu ve soğanları mutfak kim yonu ekle. Püre hâline
20
kişniş, tuz, biber, sarımsak ve gelmeden ezilmelerini sağla. ığı unu ekleyip ro2. Kabartma tozunu ve 4 yemekbirkaş kıvama gelene kadar botu çalıştır. Eline yapışmayan kaba al, üzerini kapatıp un veya bulgur ekle. Karışımı bir buzdolabında birkaç saat beklet. cından küçük parçalar 3. Beklettikten sonra köfte harkıza rtıp bir kâğıt havlunun koparıp yuvarla. Kızgın yağda üzerine al. rinin arasına köftelerini 4. Fırından aldığın pide ekmekle biber ekleyip afiyetle koy. Üzerine domates, soğan ve ye.
ınız olan şey bir Bu oyunda ihtiyacşı, boncuk veya sürü küçük çakılta alı çocuklar kund mısır tanesi. Rua leri kullanıyor. En rumuş mısır tanenıyor. Her oyuncuaz iki kişiyle oynamısırı oluyor. Oyunnun 20'şer tane eliyle bütün taneleri culardan biri bir le 0-4 tane arası mıtutuyor, diğer eliyne aldığını göstermesır tanesini kaç taKarşıdaki oyuncu eline den avuçluyor. ğını tahmin etmeye çalışıyor. r onun kaç adet tane aldı lirse bütün tanelere elinbi u ğr do cu un oy a gö Eğer se ceza tablosun oluyor. Yanlış bilir karşıdaki oyuncuya veriyor. deki tanelerden n tanelere sahip olduğunda Bir oyuncu bütü oyun bitiyor.
4 3 2 1 0
4 3 2 1 2
1 1 1 1 2
K I L Ğ SA SUN OL n
kme
Di ide : Sa
an Yaz
kokma yan, çiçekleri ı a yn o n yu o r da arımız Yeteri ka şma yan arkadaşl r! co n, ya a şm ko o lama yan, bahar çarpabiliy de kendini hafif Bahar geldi geleli sen usun? Kılını bile yorgun hissediyor m u? Ayakların kıpırdatasın gelmiyor mve yastığınla da ağrıyor mu? Yorgan şmek mi issonsuza kadar bütünle az birine tiyorsun? Soruların en rdiysen “eveeeeet!” cevabı ve asikus z: Kl sana teşhisi koyuyoru isimli hasBaharus Yorgunlukus ni klasik talığa yakalanmışsın. Yargunluğu! bahar yo zun kızı Bahar derken komşunu rdan ha ba değil, mevsim olan mam, bahsediyoruz. Hıh ta ın! yanlış anlaşılma olmas e, leriyl Bahar rengârenk çiçekini giybeyaz pembe elbiseler sleriymiş ağaçlarıyla, kuş sederken le coşkulu “merhaba” iklikler bazılarımızı bu değiş biraz farklı etkiliyor.
ız yeşilliklerle, çiBaharla birlikte etrafım ha güçlü parılneş da çeklerle kaplanıyor, gü imizre re gö bu durum, beyn nin ele yz te ve ca am or kt dıyor. Do sebep oluyor. Seroto ına as m lış ça k ço ha da kun deki mutluluk hormonun ha çok çalışınca da her şeye daha pozitif ba lı da m u va on De rm z. ho isimli bu mutluluk n daha çok zevk alıyoru psiz bir ta ak şm yla pa ri yle şe r İçimizde sebe maya başlıyoruz. Bi yler yapmak istiyoruz. şe bir onte lik bir a ızl rım yin kimyamızda ve horm r. arkadaşla be te lik bir rla ha ba sı saca ğişiklikler oluyo coşku hissediyoruz. Kı larımızda çok güçlü de
“Madem b u peki ben n kadar güzel değiş iklikler olu iye bu kad yor, diyorum? ” diye sor ar yorgun hisseduğunu du yorum. Be ya y gerçekleş nimizde baharla bir bilien bu kim yasal ve h likte nal değişim ormole r in yan yorgunluğ u olarak k etkisi de bahar a yor. Baha r yorgunlu rşımıza çıkığunun beli rini, kısa s rt ü unutkanlık reli yorgunluk, hals ile, iz devamlı u eklemlerde ağrılar lik, yuma iste v ği olarak s e yabiliriz. ırala-
Bahar yorgunluğu nasıl tedavi edilir?
manların kalanan arkadaşlara uz ya a un luğ un rg yo r ha Ba lı ortavsiyeleri şöyle: cı yine bahardır. Kapa ila iyi en un un luğ un rg ile iç “Bahar yo rlanabileceğiniz doğa ra ya en şt ne gü ve ın a tamlardan çık ağın kokusunu doyasıy pr To in. gid re rle ye z ceğiniz, baiçe olabileceğini ler arasında koşturabile düzenleek çiç z, ini eğ ec bil ya er kokla hissedebileceğiniz gezil harın coşkulu renklerini kadaşlarınızla piknikler yapın.” , ar , yin. Parklarda oynayın , çiçekleri koklamayan an ay m na oy un oy r da Özetle, yeteri ka rpabiliyor! kadaşlarımızı bahar ça ar an ay şm co , an karşı ay koşm nayın bahar çarpıntısına oy l bo l bo n, olu tli ka Aman dik önlemlerinizi alın!
23
t
are h a M
e z tey ir zdem
sa Ö mey
u an: R Yaz
akınalıyor. Y içekli r a ı ıy p a vaş k ine ç yavaş ya e gidecek, yerler liyle bütün r a h a b Artık vlerin ek. Hâ eldivenve kar e enekşeler gelec in k iğ u t ğ it o k s s lıyı e da eki uzay . gârenk m oynayarak iyice d n in e r iç , r in n la opu ldive ağaç tayım ığın, kart ayacak. Bence e mı? Hemen anla d n a ll u k lm kış sıl iyacın ka man! Na lerine iht için harika bir za çıkarmak
eldiven t e d a ir B Elyaf meler ğ ü d li k n Re çorap Bir adet lik ip İğne ve Makas
24
Öncelikle eldivenin tersini çevir. Eldivenin baş parmağını ve ortadaki iki parmağı kes. Kestiğin yerleri güzelce dik.
Eski bir çorabının bacak kısmını (bunun uzunluğu yaklaşık 15 cm olmalı) kes. Çorabı tersine çevir. Uzaylının kolları için iki tarafta, paralel şekilde 4’er santimetrelik boşluklar kes.
Çorabının düzünü çevir ve uzaylının kafası için hazırladığın eldiveni çorapla dikerek birleştir.
Son olarak çorabın açık kalan kısmından, kafayı da dolduracak şekilde bol bol elyafı yerleştir. Uzaylının ne kadar şişman olmasını istiyorsan o kadar çok elyaf koyabilirsin.
Dikiş işlemi bittikten sonra eldivenin düzünü çevir. Gözleri için düğmelerini dikkatlice dik.
Önceden eldivenden kestiğin iki adet parmağın içine elyaf doldurup çorapta açtığın boşluklara dikkatlice dik. Bunlar uzaylının kolları olacak.
Uzaylının ön yüzüne de renkli düğmeleri sırasıyla dik. Uzaylının elbisesinde daha farklı şeyler yapmak istersen istediğin gibi ekleyebilirsin. Mesela bir cep dikebilirsin.
ın açık Çorabın da kısm ıten ik dikt zaysonra,ivuenin lı eld maya oyna ır! haz
25
Yaz
an: N
r ilüfe
tak
Tak
Can beş yaşındaydı. Babası her sabah işe giderken onu öper, “Allah'a ısmarladık yavrum. Yaramazlık etme olur mu?” diye tembihlerdi. Her sabah yaramazlık etmemesi için babasından tembih üstüne tembih alıyordu, ama bu tembihlere aldırdığı pek söylenemezdi. “Babam bütün gün benim gibi evde otursun da görsün bakalım!” diye düşünür, aklınca kendini haklı çıkarmaya çalışırdı. Can, belki bir parça yaramazdı, ama çok akıllıydı. Annesi ona “akıl küpü” derdi: “Benim oğlum yaramazdır, ama akıl küpüdür.” “Akıl küpü ne demek anne?” “Kafanda kocaman bir küp dolusu akıl var demek. Boyundan büyük lâflar ediyorsun ya…” Ama Can’ın kötü bir huyu vardı: Hayvanları hiç sevmezdi. Sokakta rastladığı köpeklere taş atar, evdeki beyaz tüylü Van kedisi Tekir’i hırpalardı. Kedicik de bunu bildiği için Can’dan uzak durur, köşe bucak kaçardı. Hayvanları sevmesi gerektiğini biliyordu. Fakat sevmiyordu işte. Annesinin ve babasının bu konuda anlattıklarını da dinlemiyordu. Ona göre, hayvanlar hiçbir şeye yaramazlardı.
“Bizim evde bir kediye gerek yok!” diye düşünüyor, kovalayıp duruyordu. Sadece kediye düşman olsa neyse... Tavukları kovalar, karıncaları ezer, yakaladığı karasineklerin kanatlarını yolup ölmelerini izlerdi. Can sıkıntısını böylece hafifletmeye çalışırdı. Ne babasının uyarıları, ne annesinin azarları işe yarardı. “Sıkılıyorum ne yapayım?” diye kendini savunurdu. Bir gün canı yine sıkıldı. Babasının uyarılarını unutup bir sürü yaramazlık yaptı. Bu arada annesinin çok değer verdiği vazoyu da kırdı. Sonra etrafta bir hayvancık aramaya başladı. Nihayet halının altında küçük bir karınca buldu. Gülümsedi. “Seni gidi seni!” diye başını keyifle salladı. “Ne işin var bakalım evimde? Evime girmek için benden izin aldın mı?” Karıncacık her şeyden habersiz yoluna devam ediyordu. Küçücük ağzında kendinden büyük bir ekmek kırıntısı vardı. Can bunu fark edince daha da kızdı: “Hırsız seni!” diye bağırdı. “Bizim mutfaktan ekmek çalarsın ha!” Hızla elini kaldırdı. Karıncayı bir vuruşta ezecekti. Bunu düşündükçe içi titriyor, keyifleniyordu. Elini indirmek üzereydi ki, birden ince bir ses duydu: “Bana kıyma Can!” “Ne!” Eli sanki havada donup kalmıştı. Etrafına baktı. Acaba birileri kapının arkasından fısıldamış olabilir miydi? “Kim konuştu?” diye bağırdı. Yine aynı ince sesi duydu: “Ben konuştum.” “Sen kimsin?” “Ben, öldürmek üzere olduğun karıncayım.” Can karıncaya dikkatle baktı. Ağzındaki ekmek kırıntısı şimdi yerde duruyordu. Can hemen kendine gelip bozuntuya vermeden hesap sormaya başladı: “Ama niçin ekmeğimi çalıyorsun?”
Karınca hemen cevap verdi: “Çalmıyorum. Sen rafları karıştırırken döktüğün ekmek kırıntılarından birini alıp yavrularıma götürüyorum.” “Yavruların da mı var?” “Evet. Şu anda hem onlar için hem de kendim için yiyecek buluyorum. Sen ise beni öldürmeye çalışıyorsun. Boyundan bosundan utan! Bir de insan olacaksın.” Can yavaş yavaş kendine geliyordu. Karınca konuşmaya devam etti: “Sen çok kötü bir çocuksun. Artık evdeki kediyi de rahat bırakmalısın. Tıpkı senin gibi, o da can taşıyor. Sonra sinekleri yakalayıp kanatlarını koparıyorsun. Düşünmüyor musun ki, o zavallıcıklar uçamayınca açlıktan ölürler.” “Ama onlar bir işe yaramıyorlar ki!” “Mutlaka bir işe yarıyorlardır ama sen bilmiyorsun. Bütün canlılar bir işe yarar. Peki, bana söyler misin sen ne işe yarıyorsun? Yaramazlıktan başka bir şey yaptığın yok. Buna rağmen hiç
kimse tutup kollarını koparmıyor. Seni sokağa atmıyorlar. Yaşıyorsun.” Can iyice bozulmuştu. Kanatlarını kopardığı sineklerin nasıl yalpalaya yalpalaya uzaklaştıklarını hatırlayarak üzülüyordu. “Biri kollarımı koparsa ne yapardım?” diye geçirdi içinden. “Çok haklısın küçük karınca.” dedi. “Tabii haklıyım. Yine de elindeyim işte.
Çünkü küçüğüm, güçsüzüm. Seninle savaşamam. Vicdanına kaldım. Gel vicdanının sesini dinle, beni özgür bırak.” Can’ın neredeyse gözleri yaşaracaktı. “Çok haklısın karıncacığım.” dedi. Küçük karınca da yere bıraktığı ekmek kırıntısını tekrar ağzına aldı. Döşemenin altındaki yuvasına doğru taşımaya başladı.
Sence karıncanın verdiği dersten sonra Can neler yaptı?
vamını Hikâyenin de onra İyilik yazdıktan s gönder, Postanesi’ne sayıda bir sonraki yayınlansın!
iYİLİK ÖYKÜSÜ'NÜ TAMAMLAYANLAR, DERGİYLE İLGİLİ SÖYLEYECEKLERİ OLANLAR, SADECE BİR ŞEYLER YAZMAK İSTEYENLER! BU KÖŞE SİZİN!
Milim Milim Bilim bölümünde okuduklarımı okulda derste anlatıyorum bazen. Sınıfta çok havalı oluyorum o zaman. Bir de ben astronom olmak istiyorum. Uzayla ilgili daha çok bilgiye yer verir misiniz?
İyilik Postanesi'ni okumadan önce de yardım yapmayı biliyordum. Am a büyükler yapıyor sanıyordum ben böyle şey leri hep. Artık haberleri izle rken sıkılmıyorum, yardım a ihtiyacı olan insanları öğrenip elimden ne ge lir diye düşünüyorum. Ar kadaşlarıma da anlatıyor um.
Ali Efeoğlu- Ankara
Gezgin Postacı eğer Sri Lanka'ya giderse bana da haber verir misiniz? Ben de oraya gitmeyi çok istiyorum. Annem de izin verdi hem. Ahmet Taşır- Bursa
Mehmet Şimal- İzm
ir
Eskiden kumbaramdaki paralarımla kendime istediğim şeyleri alıyordum. Artık böyle çocukça şeyler yapmamaya karar verdim. Kumbaramdaki para iyice çoğalınca İyilik Postanesi'yle ihtiyacı olan birine göndericem. Fatma Payan- Malatya
Kar Postası bizim eve ilk geldiğinde hiç kar yağmamıştı daha. Sonra her yer kar oldu. Sanki Kar Postası gelince karın haberi olmuş da gelmiş gibi oldu. Sonra dergide yazan her şeyi kardeşim Buğra ile birlikte yaptık. Çok eğlendik. Ama biraz üşüttük. Bence artık kar gitsin bahar gelsin.
Ayşe Sancak-İstanbul
NESİ/ İHH SOK. A T S O p İK İL iY D. TAYLASA N UL KARAMA N CA NB
TA BÜYÜK 230 FATİH-İS 4 3 . K P 3 : NO
29
16-31 Martnışma Yetim DayaİHH dünyanın dört Günleri’nde yiyecek,
yetimlere bir yanındaki cakemeleri, oyun kırtasiye malz r recek; piknikle tü ö g r la p a it k lar, çeşit oyunlar yapacak, çeşit dilakat ziyaret e oynayacak. F lıklar ır z a isimleri, h ecek ülkelerin n bu z karışmış. Se a ir b n e rk ılı p ya leri ın içinden isim ın s a ş a rm a k harf ? bulabilir misin
30
nı eyeca gun h r o p y bir s ine u minde yvan kend rtaya bu e l â r a o h in nla Hayvatermiş. Herla ilgileninceçıkmış. Kim s r a ö o y başg uğu bir sp tüler orta ını bulup, buld inç görün ru yaptığ içine ilg nın spo hangi el bulmaca isin? g m n çe ilir yazab
31
an larınd n a r e c ma nde Fil’in yahatleri eli ı c a t s c se ve Po ’in ilginç den eğlen n i l A , n n de ci ri ep Zeyn gin Güver ’nin birbi tariflerin n e Gez et Teyze lerind rü k r y a ö ilik Mah erle anlı iy imsel hab lenc e y he eğ bil inden lerinden, ımsever, olmak r i b r i b rd r ye tavsi ir sürü ya haberda te geç! k ı l ğ n a b s ke a de e dah ecanlı şey men hare v n e e sını d e hey için h i sayı gev n i e l y e c an an er çık için yapm ldur, h n i do si’n ek stane görebilm aki formu . No: 3 o P k sk da ğıd İyili kutun asit. Aşa Taylasan gönder. a t s po kb cd. ine ler ço araman bul adres mektupn e k K n re lu üyük ik do / İsta kle! İHH B 30 Fatih esi’nin iyil mesini be n üş 342 Posta kutuna d k i l i y ta aİ Sonr arının pos l
Abonenin:
İsim-Soyisim: _______________________________ Doğum yeri ve tarihi: __________________________ Sabit telefon: _______________________________ Cep telefonu: _______________________________ Ev adresi: _________________________________ E-posta adresi: ______________________________ Okul ismi: __________________________________
Veli Bilgileri:
32
Adı soyadı: _________________________________ e-posta adresi: ______________________________ Cep telefonu: _______________________________