Leer voor je leven
Jaarverslag 2009 Lang leve Iselinge!
1
2
Profiteren van de kracht en kennis van Iselinge Hogeschool 2009 was voor Iselinge Hogeschool in Doetinchem een enerverend en positief jaar. We hebben de accreditatie goed doorstaan en we staan nu te boek als een volwaardige pabo. In de komende jaren zetten wij ons verder in voor de verbreding van ons aanbod en kwaliteitsverhoging van het vak. Dat doen wij in nauwe samenwerking met IJsselgroep, het beroepenveld, de overheid en samenwerkingsverbanden in de Achterhoek. Om de maatschappij van excellente leraren en goed onderwijs te kunnen voorzien, is het van belang dat het beroepenveld, opleidingsdocenten ĂŠn studenten een kwalitatief en duurzaam partnerschap blijven ontwikkelen. Wij vervullen hierin een voortrekkersrol.
3
4
Inhoud
3 Thema
17 Werving en voorlichting
6 Een nieuwe koers, een nieuw gezicht
17 Kennis delen met DOCtopus
7 Missie
17 Afscheid van een directeur
7 Visie
18 Lezing & debat
8 Henkjan Kok, directeur:
18 J ong geleerd is oud gedaan
‘Het gaat bij ons waaien vanuit een breder perspectief’ 10 Otwin van Dijk, wethouder van de gemeente Doetinchem: ‘Meer hbo met unieke waarde zet Achterhoek op de kaart’ 12 Lang leve Iselinge Hogeschool! 13 Tekort leerkrachten in basisonderwijs 14 Kwaliteit als opdracht 14 Iselinge is academisch 15 Lectoraat breidt uit 15 Thinking skills in de lift 16 Samen cultuur snuiven met basisscholen 16 Integratie van medezeggenschap 16 Communicatie als instrument
18 Welkom bij stip 20 Organogram Iselinge Hogeschool 21 Iselinge bespaart energie 22 Ans van Eijndhoven, opleidingsmanager: ‘Een student is bij ons geen anonieme passant’ 24 Jorik Huizinga, teamcoördinator: ‘We durven elkaar aan te spreken over de inhoud van ieders werk.’ 26 Jos Tiel Groenestege, coördinator Opleidingen & Veld: ‘Als je wilt bouwen, heb je een stevig fundament nodig’ 28 Eric Besselink, senior beleidsadviseur Innovatie: ‘Ik maak me hard voor verbetering van het onderwijs’ 30 Kerngegevens 5
Een nieuwe koers, een nieuw gezicht IJsselgroep en dus ook Iselinge Hogeschool willen
De nieuwe huisstijl is in de loop van 2009 geïntro-
door stakeholders worden herkend en erkend als
duceerd. Het huisstijlhandboek biedt richtlijnen,
een actieve, vernieuwende en zichtbare schakel
die houvast geven bij het ontwikkelen van zowel
tussen het beleid, de concepten en de onderwijs-
interne als externe communicatiemiddelen.
praktijk. Het is volgens IJsselgroepbestuurder Paul Zevenbergen vooral belangrijk om het goede
Door middel van fotografie laten we zien, dat
te behouden, meer samenhang te creëren tussen
Iselinge Hogeschool volop in beweging is. Dat we
de verschillende bedrijfsonderdelen en met
samenwerken als partner met onze opdracht-
resultaat op nieuwe ontwikkelingen in
gevers en collega’s. Dat we de mens centraal
te spelen. Centraal in de bijeenkomsten met
zetten. Dat we durf, denk- en daadkracht tonen en
medewerkers stond de nieuwe positionering van
ondernemend zijn. Maar vooral dat onderwijs
IJsselgroep en Iselinge Hogeschool en de daarbij
onze passie is. Samen leren en innoveren is wat
behorende kernwaarden:
ons uitdaagt. Dat is samengevat in onze pay-off
• Partnership: betrouwbaar, klantgericht,
‘Leer voor je leven’.
duidelijk en eerlijk. • Resultaat met mensen: mensen voorop, respectvol, collegiaal en praktisch wat werkt. • Ondernemend: resultaatgericht, ruimte en richting, leren en ontwikkeling. • Gepassioneerd: betrokken, enthousiast en beloften waarmakend.
6
Missie Iselinge Hogeschool is het enige instituut voor
Onze missie is om als een degelijke regionale
hoger onderwijs in de Achterhoek. Hoewel
voorziening voor hoger onderwijs een centrale
kleinschalig is de hogeschool daarom van grote
plaats in te nemen in de Achterhoek. Wij willen
waarde voor de regio. Iselinge participeert in tal
het basisonderwijs voorzien van goed opgeleide
van regionale overleggen op het gebied van
leerkrachten, die de leerlingen uitdagen het beste
onderwijs en arbeidsmarkt. Traditiegetrouw voorziet
uit zichzelf te halen. Kennis ontwikkelen wij in
de pabo het merendeel van de basisscholen
nauwe samenwerking met het veld.
(in alle denominaties) van stagiaires en leerkrachten. Vernieuwingen binnen de hogeschool worden in nauwe relatie met het afnemend onderwijsveld doorgevoerd.
Visie Iselinge Hogeschool is een opleiding waarbinnen
Het opleidingsprogramma is erop gericht dat
studenten vanuit een gedegen theoretische basis
studenten opbrengstgericht gaan werken, daarbij
hun competenties verwerven en die de studenten
passend onderwijs weten te ontwerpen, zodat alle
in de gelegenheid stelt hun kennis ook zĂŠlf te
kinderen tot optimaal leren komen. De student
construeren. Initiatieven van studenten worden
leert met nieuwe multimediale technieken het
gewaardeerd en er is voor studenten de gelegen-
onderwijs modern vorm te geven, passend bij
heid zich te profileren als een bijzondere
de leefwereld van de nieuwe generatie.
toekomstige leerkracht. Iselinge streeft ernaar dat studeren een gemotiveerde activiteit is.
7
Henkjan Kok, directeur:
‘Het gaat bij ons waaien vanuit een breder perspectief’ Het jaar 2009 stond bij Iselinge Hogeschool in het teken van de wisseling van de wacht. Na het vertrek van directeur Wim Drenth heeft Margo Andriessen op interimbasis het roer overgenomen en een forse versobering van de managementstructuur doorgevoerd. Per 1 oktober 2009 heeft Henkjan Kok vanuit zijn verantwoordelijkheid als directeur van IJsselgroep de hogeschool in portefeuille genomen. Hiermee komt in de top van IJsselgroep ruimte om de verbinding tussen de verschillende bedrijfseenheden uit te bouwen. “Het gaat bij ons waaien vanuit een breder perspectief”, aldus een bevlogen Henkjan Kok.
Henkjan Kok is geen onbekende in de onderwijs-
verschillende onderdelen van IJsselgroep biedt
wereld. Al jaren is hij op bestuurlijk niveau
ook studenten van de hogeschool extra mogelijk-
werkzaam bij IJsselgroep Educatieve Dienstverle-
heden. De Personeelsdiensten van IJsselgroep
ning en kent de verschillende bedrijfsonderdelen
bieden studenten ondersteuning bij het vinden
als geen ander. Hij gaat Iselinge Hogeschool
van een geschikte baan in het onderwijs. In
nadrukkelijk vanuit IJsselgroep besturen. “In
Almere is bijvoorbeeld sprake van een tekort
mijn functie van directeur van IJsselgroep ben ik
aan leerkrachten. Wij kunnen ze dan eenvoudig
verantwoordelijk voor de omslag van een aanbod-
bemiddelen. Dat is een enorm pluspunt voor
gestuurde organisatie naar een vraaggestuurde
onze studenten.”
organisatie. Mijn achtergrond is sterk gerelateerd aan het onderwijs. Zo was ik onderwijzer, consultant
Maar we willen meer.
en manager. Daarna heb ik verschillende directieen bestuursfuncties bekleed. Ik zie het als mijn
“Maar we willen meer”, aldus de directeur. “En
grootste uitdaging om de diensten van IJsselgroep
ambitie hebben we. Onder de titel ‘Van zorg naar
zó te optimaliseren dat wij tot de beste in Nederland
ambitie’ hebben we de doelen voor de komende
behoren. Want onderwijs is een fantastisch vak.
vier jaar bepaald en in hoofdlijnen uitgewerkt.
Je kunt voor de maatschappij zóveel betekenen”,
Het is de bedoeling om de lijn van kwaliteitsver-
benadrukt Kok. “En dat betekent ook dat je een
betering op meerdere thema’s verder uit te
grote verantwoordelijkheid hebt.”
bouwen. Dan heb ik het over het opleiden van studenten voor het voortgezet onderwijs, het
8
Bundeling
oprichten van een nieuwe faculteit in de Achterhoek
Van oudsher houdt IJsselgroep zich bezig met
in 2011, het vergroten van de synergie met
leerlingbegeleiding, begeleiding bij organisatie-
IJsselgroep en de opleidingsschool in de regio.
ontwikkeling en bij de uitvoering van onderwijs-
Onze programma’s zijn zo gecomponeerd dat het
vernieuwing. Activiteiten die er later zijn bijgekomen
pabo-programma en de programma’s van hbo’s
zijn beleidsadvisering aan schoolbesturen en
en universiteiten op elkaar zijn afgestemd. Wij
gemeenten, nascholing en het ontwikkelen en
willen nadrukkelijk samenwerken met andere
verspreiden van leermiddelen. Daaronder valt
kennisinstellingen, zodat onze pabo-studenten
ook ict. “Deze bundeling van krachten binnen de
meer mogelijkheden krijgen.”
Extra hbo
we tegemoet aan de roep om meer hoger onderwijs
Iselinge Hogeschool is daarom voorstander van
in de Achterhoek.” Henkjan Kok verwijst daarmee
meer hogescholen in de Achterhoek. Henkjan Kok:
naar het onderzoek van de gemeente Doetinchem
“We zien dat er op het gebied van techniek gaten
naar de behoefte aan hoger onderwijs in de
vallen in het middenkader van het bedrijfsleven.
Achterhoek. Volgens wethouder van Doetinchem
We denken daarom aan uitbreiding in de vorm
Otwin van Dijk liggen er veel mogelijkheden.
van faculteiten techniek en welzijn. Door hoger
De regio is gemiddeld lager opgeleid en veel van
onderwijs aan te bieden in de regio hopen we dat
de talentvolle jongeren vertrekken naar de studie-
de leerlingen in de regio blijven werken”, legt Kok
steden. “Dat moeten we voorkomen”, zegt Kok,
uit. De uitbreiding heeft ook te maken met de
“want meer hbo vergroot de vitaliteit van de regio.”
eigen wens om te groeien. “We zijn een hboinstelling met één faculteit, de pabo. En dat maakt ons relatief kwetsbaar. Door ons te verbreden worden we sterker en flexibeler. Daarmee komen
Meer hbo vergroot de vitaliteit van de regio.
Kwaliteitskeurmerk Henkjan Kok mocht bij zijn aantreden persoonlijk het bericht van de NVAO ontvangen, dat Iselinge Hogeschool haar accreditatie heeft behaald. Karl Dittrich, voorzitter van de NVAO, feliciteerde de hogeschool en zei dat de pabo sterk en overtuigend haar kwaliteit heeft bewezen. De eerder ingezette verbeteringen zijn goed verankerd en geven alle vertrouwen voor de toekomst, aldus Dittrich. De hogeschool is met een zeer ruime voldoende geslaagd. “We hebben er hard voor moeten werken en dat is een grote pluim waard voor onze medewerkers. Bovendien staan we als hogeschool in de Keuzegids nu met de voltijdopleiding op de tiende en de deeltijdopleiding op de vierde plaats”, besluit een trotse directeur.
9
Otwin van Dijk, wethouder van de gemeente Doetinchem:
‘Meer hbo met unieke waarde zet Achterhoek op de kaart’ Toen Otwin van Dijk in 2005 namens de PvdA als wethouder van de gemeente Doetinchem begon, was meer hbo in de Achterhoek nog geen gespreksthema. Van Dijk ziet interessante toekomstmogelijkheden voor de Achterhoek, maar daarvoor is samenwerking tussen het onderwijs, het bedrijfsleven en de overheid in de Achterhoek noodzakelijk. Die verbindingen zijn nu gelegd. “Het is nu tijd om te bouwen”, aldus een gedreven wethouder.
Als wethouder van de gemeente Doetinchem is
Euregio kan een vernieuwende kracht zijn.
Otwin van Dijk verantwoordelijk voor drie porte-
Die pluspunten moeten we veel meer uitnutten”,
feuilles: economische zaken, sociale zaken en
vindt Van Dijk.
volksgezondheid. “Ik ben ook verantwoordelijk
“We moeten met z’n allen wel voorkomen dat er
voor de bouw van de nieuwe schouwburg
straks een grote glazen stolp over de Achterhoek
Amphion in Doetinchem. Ik heb veel op mijn
wordt gezet omdat het een openbaar bejaarden-
bordje, zeker nu met de economische crisis.
tehuis is geworden”, zegt de wethouder bezorgd.
Maar je kunt nu juist veel voor mensen en bedrijven
“Je ziet dat het al minder goed gaat met de
betekenen. Ik wil vooral de mouwen opstropen
arbeidsmarkt. We moeten ons afvragen of we wel
en flink aan de slag gaan om Doetinchem en de
voldoende handen hebben om het werk in de
Achterhoek op de kaart te zetten voor de rest van
Achterhoek te blijven doen. Het kan niet zo zijn
Nederland. In februari is Doetinchem door het
dat instellingen en bedrijven de deuren gaan
FNV uitgeroepen tot de meest sociale gemeente
sluiten, omdat er een gebrek is aan goed opgeleid
van Nederland. Dat is een stap in de goede
lager en hoger personeel. Ik geloof dat we een
richting”, zegt van Dijk trots.
centrale rol kunnen vervullen bij het aantrekken
Ik vind de Achterhoek een geweldig stukje Nederland.
baar stellen van kennis van bedrijven.” Intussen werken de Hogeschool Arnhem Nijmegen (HAN), Saxion, het Graafschap College en Iselinge
Makelaarsrol
Hogeschool samen om meer hbo-opleidingen in
Van Dijk is aan de rand van de Achterhoek opge-
de Achterhoek aan te bieden. “Iselinge Hogeschool
groeid, “Ik vind de Achterhoek een geweldig stukje
kan wat mij betreft de makelaarsrol op zich nemen.
Nederland. Niet alleen het landschap is mooi, de
De hogeschool beschikt niet alleen over de nodige
mensen zijn dat ook. Ik vind het jammer dat
faciliteiten, maar ook over een uitstekend netwerk.
mensen de Achterhoek vaak alleen associëren met
Het is voor de bestaande hbo-instellingen interes-
koeien en campings. De Achterhoek heeft zoveel
sant om daarvan gebruik te maken. Ze hoeven dat
meer te bieden. De Achterhoek is overzichtelijk en
niet meer zelf te ontwikkelen.”
kleinschalig. De regio toont daadkracht in een veelheid aan initiatieven en innovaties. De Achterhoek heeft een sterke ambachtelijke inslag – onder meer in de bouw en de metaal – en een praktische neiging tot vernieuwing. De nabijgelegen
10
van meer hbo in de Achterhoek en het beschik-
Associated degree
Optimistisch
Het is niet de bedoeling van de wethouder om
Volgens de wethouder moet het bedrijfsleven in
bestaande leerconcepten te kopiëren. “Je moet
de Achterhoek ook boter bij de vis geven. Recent
juist gebruikmaken van je eigen kracht. En dat is
heeft VNO-NCW een bijeenkomst georganiseerd
de kleinschaligheid en de persoonlijke benadering.
voor hun leden. Drie scenario’s passeerden de
De Achterhoek moet geen grote leerfabriek worden.
revue; van ‘laten zoals het is’ tot actief insteken
Nee, we moeten toegevoegde waarde bieden,
op de initiatieven die al worden ontplooid (zoals
vernieuwend zijn en persoonlijk blijven.
het Career Center Achterhoek, het stagebureau,
De kracht is de kleinschaligheid en de persoonlijke benadering.
het Centrum voor Jong Ondernemerschap), aangevuld met het actief uitbreiden van het hbo-aanbod. “En ook daarin zijn weer allerlei mogelijkheden. “Ik zie bijvoorbeeld best kansen in
Er is hier een markt voor negenhonderd studen-
combinaties als het aanbieden van het theoretische
ten, alleen al in de Achterhoek! We moeten niet de
onderwijs hier in de Achterhoek en de praktijklessen
illusie hebben dat Amsterdamse studenten naar
in de daarvoor ingerichte lesruimtes in bijvoorbeeld
de Achterhoek komen, tenzij je uniek bent.”
Arnhem”, aldus wethouder Van Dijk. “Ik vind dat
“Ik ben een bemoeial, al zeg ik het zelf. Ik doe
het bedrijfsleven vooral een bijdrage moet leveren
niets liever dan prikkelen, sturen en stimuleren.
als het gaat om interessante afstudeerwerkplekken.
Ik vind dat de tijd van babbelboxen voorbij is,
Het bedrijfsleven wordt door het VNO-NCW volop
het is tijd voor actie. Er ligt een rapport, er liggen
gemobiliseerd om een bijdrage te leveren.
kansen en mogelijkheden. De verbindingen zijn
Er gebeurt van alles. Ik hoop echt dat we bij de
gelegd. Daarom ben ik zo blij, dat de HAN en het
gemeenteraadsverkiezingen in 2014 resultaten
Graafschap College in september beginnen met
kunnen laten zien. Ik ben daar heel optimistisch over.”
de eerste Associate degree op het terrein van de bouwtechnische bedrijfskunde.” De HAN, Iselinge Hogeschool, Saxion en het Graafschap College gaan van start met de associated degrees ‘technische bedrijfskunde’, ‘prakijkondersteuning’ (zorg), ‘small business en retail’ en ‘onderwijsassistent’.
11
Lang leve Iselinge Hogeschool! Uit de Keuzegids Hoger Onderwijs 2010 blijkt dat
Oosten achter ons. Geen klachten, alles is dik in
vooral kleine zelfstandige pabo’s het prima doen.
orde. Ook in de nationale studentenenquête
Dat geldt ook voor Iselinge Hogeschool. In de
scoren we hoger dan het landelijke gemiddelde.
vergelijkingstabel staat de pabo met de voltijdop-
Iselinge Hogeschool behoort nu tot de beste 25%
leiding op de tiende en de deeltijdopleiding op de
in Nederland.
vierde plaats. Hiermee laten we de pabo’s in het
Erkenningen • Accreditatie als opleiding primair onderwijs volgens de wet op het Hoger Onderwijs en Wetenschappelijk Onderzoek (WHW). • Accreditatie in samenwerking met Edith Stein te Hengelo om de master leren en innoveren aan te mogen bieden. • E rkenning vanuit Windesheim. Ons programma (waaronder de minor aansluiting PO-VO) levert de mogelijkheid om met EVC’s versneld een tweedegraads bevoegdheid te verkrijgen. • L esplaats van het Seminarium voor Orthopedagogiek van de Hogeschool Utrecht waardoor studenten de master SEN in Doetinchem kunnen behalen. • E rkenning om de diploma’s voor protestants christelijk, rooms-katholiek en humanistisch levensbeschouwelijk onderwijs uit te reiken. • E rkend voor het opleidingstraject ‘Opleiden in de school’.
12
Tekort leerkrachten in basisonderwijs Niet scholen voor voortgezet onderwijs hebben moeite om leraren te vinden, maar juist de basisscholen.
Basisscholen hebben steeds meer moeite om
In het basisonderwijs is iets anders aan de hand.
genoeg leraren voor de klas te krijgen. Er zijn
Vooral rond de grote steden neemt de vraag naar
meer vacatures in en rond de grote steden, vooral
leraren toe; in Groningen, Zeeland en Limburg
in Almere, en die zijn ook moeilijker te vervullen.
krimpt de bevolking juist. Het blijkt dat basisschoolleraren in die provincies niet snel naar de
Dat blijkt uit onderzoek dat minister Plasterk
plaatsen trekken waar wél banen voor hen zijn.
(onderwijs) naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. In het voortgezet onderwijs valt het lerarentekort
De maatregelen van Plasterk tegen het leraren-
juist mee: daar is het aantal openstaande vacatures
tekort lijken nog weinig invloed te hebben. In het
voor het eerst sinds jaren gedaald. De onderzoekers
voortgezet onderwijs is slechts zeven procent van
spreken zelfs van een ’omslagpunt’.
de nieuw te benoemen leraren terechtgekomen in
Deze trends staan haaks op de prognoses. Plasterk
de hogere salarisschalen waarmee de minister dat
ging er drie jaar geleden nog van uit dat het tekort
tekort wilde bestrijden. Op basisscholen moeten
aan leraren vooral het voortgezet onderwijs zou
die nieuwe schalen zelfs nog ingevoerd worden.
treffen. In het ergste geval zou daar twaalf procent van de banen onbezet blijven. Voor basisscholen werd een tekort van slechts drie procent voorzien. Maar deze prognoses gingen uit van een bloeiende economie, en die bloei bleef uit. Dat is volgens de onderzoekers de belangrijkste oorzaak van de lager uitvallende tekorten in het voortgezet onderwijs. „Aan de zekerheid van een baan in het onderwijs wordt in tijden van stijgende werkloosheid groter belang gehecht”, schrijven zij.
13
Kwaliteit als opdracht De Nederlandse overheid is zeer ambitieus.
studiebegeleiding en worden studenten waar
De ambitie is dat Nederland als Kennisland gaat
nodig bijgespijkerd in taal, rekenen en wiskunde.
behoren tot de kopgroep van Europa; een prachtig
In 2013 moet het post-propedeutisch studierende-
doel. Maar in werkelijkheid loopt Nederland niet
ment 90% zijn. Hogescholen willen studenten met
voorop, niet meer. In Europa dreigen we zelfs af
wie het niet goed gaat al na een half jaar adviseren
te glijden tot onder de middelmaat. Begin 2009
en eventueel begeleiden naar een andere studie
stelde het World Economic Forum vast dat
die beter bij hen past. Ook kunnen studenten,
Nederland nog maar net het weinig glorieuze
waarvan na een half jaar blijkt dat zij boven-
predikaat ‘innovatievolger’ verdiende, maar
gemiddeld presteren, steeds vaker een zwaardere
diverse landen staan op het punt ons in te halen.
honours-variant van dezelfde studie volgen.
Daarom hebben de veertig hogescholen (waaronder Iselinge Hogeschool) samen een strategisch plan
Investeren in de kwaliteit van docenten
opgesteld, Kwaliteit als opdracht, dat inzet op
De komende periode zullen hogescholen investeren
onderwijskwaliteit.
in de ontplooiing van docenten. Hierover worden ook bij Iselinge Hogeschool afspraken gemaakt.
Het eerste studiejaar steeds belangrijker
Nu heeft 52% van de docenten in Nederland een
De uitval van studenten, zeker na het eerste jaar,
opleiding op masterniveau achter de rug, in 2014
moet omlaag. In het eerste jaar krijgen studenten
moet dat 70% zijn. Nu is nog maar 5% van de
vaker intakegesprekken, is er meer aandacht voor
docenten gepromoveerd; in 2014 moet dat 10% zijn.
Iselinge is academisch In september 2009 is de Academische pabo met
de student een diploma leraar basisonderwijs
vijftien studenten van start gegaan. De Academische
en heeft hij/zij alle negen modules van het
pabo in Doetinchem is speciaal ontwikkeld voor
schakelprogramma Onderwijskunde en de Open
vwo-studenten en excellente havisten. De academie
Universiteit afgesloten. Daarmee heeft de student
combineert een gedegen hbo-opleiding met een
toegang tot de universitaire masteropleiding
uitdagend programma van de Open Universiteit.
Onderwijswetenschappen.
Aan het eind van de vierjarige opleiding ontvangt
14
Lectoraat breidt uit In november 2009 is de aanvraag voor een tweede
een tweede lector zal het lectoraat steeds meer
lectoraat multimediale didactiek gehonoreerd.
als een kennismotor voor de gehele IJsselgroep
Naar verwachting wordt de tweede lector in 2010
en dus ook voor de studenten en het scholenveld
geïnstalleerd. Het huidige lectoraat wordt bezet
kunnen fungeren.
door lector Niels Brouwer. Met de installatie van
Thema’s en projecten van het huidige lectoraat 1. Werkplekleren
3.1.1. Uitvoeren en begeleiden van actieonderzoek
3.1.2. Master Leren en Innoveren
3.1.3. Beleving van innovatie (promotieonderzoek)
2. Activerende
3.2.1. Opdrachten schrijven en begeleiden
3.2.2. Effectiviteit van zelfgestuurd leren (promotieonderzoek)
opleidingsdidactiek
3. Verbeelden van
3.3.1. Digitale video als opleidingsmedium
onderwijsbekwaamheid 3.3.2. ‘Peer coaching’ m.b.v. digitale video
4. Bronnenstudie
3.4.1. Constructivisme
3.4.2. Gemengde leeromgevingen
Thinking skills in de lift Studenten en docenten van Iselinge Hogeschool
workshops over dit onderwijsconcept. In januari
maakten een aantal jaren geleden kennis met
2010 hebben wij een aanvraag ingediend voor een
thinking skills. Hun enthousiaste verhalen gaven
lectoraat thinking skills. Daarnaast onderzoekt
aanleiding dit concept te onderzoeken. In oktober
IJsselgroep hoe dit concept ingezet kan worden
2009 organiseerde IJsselgroep een aantal
bij klanten.
15
Samen cultuur snuiven met basisscholen Bureau Cultuur & School Doetinchem heeft in maart
Want tijdens workshops en presentaties hebben
2009 een culturele markt over cultuureducatie in
geĂŻnteresseerden het aanbod zelf kunnen ervaren
het gebouw van de Doetinchemse hogeschool
en meemaken, bijvoorbeeld in de vorm van
georganiseerd. Cultuureducatie is een pleidooi
speeddating sessies. Tijdens deze bijeenkomsten
voor ander onderwijs. Tijdens de culturele markt
hebben de instellingen acte de prĂŠsence gegeven
hebben de deelnemers op een onverwachte en
over wat zij voor een school in de Achterhoek
spannende wijze kennis gemaakt met culturele
kunnen betekenen.
instellingen in de Achterhoek en daarbuiten.
Integratie van medezeggenschap In december 2008 is in de overlegvergadering het
OR van Personeelsdiensten van IJsselgroep er
besluit genomen om een Centrale Ondernemings-
deel van uit maken. Dit overleg is nu bevoegd tot
raad (COR) voor IJsselgroep in te stellen. In de
het nemen van gezamenlijke besluiten.
COR zitten vier leden uit de ondernemingsraad
De COR-leden zijn Han Schnitzler, Yvonne Kamsma,
Educatieve Dienstverlening van de IJsselgroep
Ton Ginther, Albertine Buys van IJsselgroep en
en twee leden uit de medezeggenschapsraad van
namens Iselinge Hogeschool zijn dat Hugo Jacobs
Iselinge Hogeschool. In de toekomst zal ook de
en Tilly Tunzi.
Communicatie als instrument Wij hebben in onze opleiding gewerkt aan drie
personeelsbijeenkomsten, vergaderingen van
nieuwe speerpunten: mediawijsheid, thinking
expertgroepen, studiedagen en via intranet.
skills en kunst in samenhang. Deze nieuwe
Verder spreken studenten en alumni mee in
positionering heeft gevolgen voor het opleidings-
thematische werkveldconferenties en is er frequent
aanbod (curriculum), voor de interne organisatie
overleg tussen het stagebureau, de interne en
en voor de interne en externe communicatie.
externe stagebegeleiders en de stagescholen.
Het doel van het opleidingsprogramma is dat
Jaarlijks worden bijeenkomsten met mentoren,
studenten opbrengstgericht gaan werken en
directeuren en interne en externe stagebegeleiders
daarbij passend onderwijs weten te ontwerpen.
georganiseerd om hen te informeren over onze
De student leert met nieuwe multimediale
doelen, nieuwe ontwikkelingen en werkwijze.
technieken het onderwijs modern vorm te geven,
Uiteraard bespreken we ook de optimalisering
passend bij de leefwereld van de nieuwe generatie.
van de begeleiding van studenten.
Wij communiceren intern over ons beleid tijdens
16
Werving en voorlichting In 2009 hebben wij ons wederom gepresenteerd
begroeten en 56 bezoekers op de kijkdagen (met
op studiebeurzen en voorlichtingsavonden voor
een bezoek aan de basisschool). In totaal hebben
scholen van het voortgezet onderwijs. Daarnaast
wij 407 gasten met belangstelling voor onze
zijn er open dagen, meeloopdagen en voorlich-
opleiding kunnen verwelkomen. Sommige gasten
tingsavonden en -middagen op de hogeschool
hebben ons meer dan een keer bezocht, bijvoor-
georganiseerd, zowel voor de voltijd- en de
beeld op de beurs, open dag of meeloopdag.
deeltijdopleiding als voor de Academische pabo
De in 2008 in gang gezette actieve werving gericht
en de onderwijsassistenten. Op studiebeurzen
op vwo’ers, excellente havisten met als propositie
hebben we contact gehad met 144 potentiële
de nieuwe Academische pabo is een succes
studenten. Op de open dagen en voorlichtings-
gebleken. In 2009 zijn studenten voor de
avonden hebben wij respectievelijk 144 en 63
Academische pabo geworven via speciale
bezoekers (exclusief familieleden) kunnen
voorlichtingsmomenten.
Kennis delen met DOCtopus DOCtopus is een programma van IJsselgroep waar-
Mede dankzij de input van de medewerkers
mee bestanden digitaal kunnen worden beheerd.
hebben we de laatste hand kunnen leggen aan het
In 2009 zijn Nelly de Vries, Annemieke Jurgens,
beheerplan. In dit plan staat precies beschreven
Han Spruyt en Monique van de Ven begonnen
hoe medewerkers met DOCtopus kunnen werken.
met het ordenen van digitale documenten.
Monique van de Ven voegt daaraan toe: “Iemand
Annemieke Jurgens is extern adviseur en bege-
die geen recht heeft om andermans documenten in
leidt de interne projectgroep bij de realisatie en
te zien, die krijgt ze ook niet te zien. We beseffen
implementatie van DOCtopus. Annemieke Jurgens:
dat mensen moeten wennen aan het feit dat ze
“Aan het begin van het project moesten we eerst
niets meer op hun eigen schijf of usb-stick mogen
in kaart brengen wat de organisatie precies wilde.
opslaan. Maar wij weten in ieder geval zeker: met
Daarom hebben we interviews gehouden onder
DOCtopus bereiken we een hogere manier van
medewerkers, we hebben workshops georgani-
werken.” DOCtopus is per afdeling en met de hulp
seerd en huiswerkopdrachten gegeven.
van veel goed opgeleide collega’s uitgerold.
Afscheid van een directeur Na een periode van ruim zeven jaar heeft
Cathy Spierenburg, voorzitter Raad van Toezicht
directeur Wim Drenth op 21 april 2009 afscheid
van de IJsselgroep hield tijdens het afscheid een
genomen van de pabo. Hij is per 1 mei 2009 in
lezing over kind en media. Ongeveer honderd
dienst getreden als bestuurder en directeur van
gasten maakten van de gelegenheid gebruik
de christelijke scholengemeenschap Het Noordik
om tijdens de receptie afscheid te nemen van
in Almelo.
Wim Drenth.
17
Lezing & debat In de derde en laatste lezing & debat van het
aan te tasten”, vertelde De Bie. De taak van de
schooljaar 2008-2009 ging het op 8 april 2009 om
leerkracht is om denk- en handelingstechnieken
de praktische toepasbaarheid van techniek in het
aan te brengen. Dat gebeurt door het stimuleren
onderwijs. Leen de Bie van de Pedagogische
van de waarneming met alle zintuigen, het
Begeleidingsdienst in Gent (België) en auteur van
noteren van ervaringen, het leren om meningen
het boek ‘Blik op techniek’ gaf concrete aanzetten
te herzien en een onderzoekende houding aan te
om kleuters en techniek samen te brengen.
leren. Op die manier ontstaat er volgens Leen de
“Techniek zit overal en je kunt het in heel wat
Bie inzicht in technische processen.
activiteiten toepassen zonder het jaarprogramma
Jong geleerd is oud gedaan Onze maatschappij heeft grote behoefte aan
afgelopen drie jaar voor een periode van drie jaar
geschoolde mensen op het gebied van wetenschap
zowel financieel, organisatorisch als inhoudelijk
en techniek. Het is dus belangrijk om kinderen al
ondersteund om dit op hun eigen manier binnen
vroeg met deze vakken in aanraking te brengen.
de school vorm te geven. Daarnaast bieden de
Bovendien blijken de vakken wetenschap en
scholingsarrangementen van VTB-Pro leerkrachten
techniek een goede manier te zijn om kinderen én
handreikingen om wetenschap en techniek in hun
leerkrachten te motiveren en actief bij onderwijs
lessen te integreren. Het doel van het Programma
te betrekken. Daarom ondersteunt het Programma
VTB is kinderen in aanraking brengen met weten-
VTB (Verbreding Techniek Basisonderwijs, een
schap en techniek, zodat zij hun talenten kunnen
samenwerking tussen Iselinge Hogeschool en VTB
ontdekken en een positieve houding ten aanzien
Achterhoek) basisscholen om wetenschap en
van wetenschap en techniek kunnen ontwikkelen.
techniek een structurele en geïntegreerde plek in het onderwijs te geven. Scholen werden in de
Welkom bij stip
18
Iselinge Hogeschool heeft er een nieuw studiein-
Alle vragen worden binnen drie werkdagen
formatiepunt (STIP) bij. Het STIP is feestelijk door
(of eerder) beantwoord. De vragen kunnen ook
algemeen directeur Henkjan Kok geopend. Nu is
via e-mail stip@iselinge.nl gesteld worden.
er één loket voor alle studenten en medewerkers
Bijzonder is dat minorstudenten deels zorgdragen
van de hogeschool. Daar is alle informatie over
voor de fysieke bezetting van de STIP-corner en
de pabo te vinden, zoals inschrijving, opleiding,
hiermee een actieve bijdrage leveren aan de
programma’s, studiegidsen, folders, toetsing,
kwaliteitsverbetering van de hogeschool.
werkstukken, inzagerecht, studievoortgang,
Bij de ingang zijn nieuwe digitale informatie-
stage, roosters, studentenactiviteiten, decanaat,
schermen met actuele informatie en informatie
examens, wachtwoorden en ict-vragen.
over lesroosters geplaatst.
19
Organogram Iselinge Hogeschool College van Bestuur
P&O Financiën M&C
Facilitair manager Directeur Iselinge Hogeschool
Lector
Kwaliteitsmanager Officemanager
ICT Gebouw en beheer
Opleidingsmanager Roosterzaken Secretariaat Stagebureau Studentzaken Roosterzaken Werving & Voorlichting Programmamanager
Team OB-TB Coördinator Docenten met regierol Docenten
Team WB-SB Coördinator Docenten met regierol Docenten
Convenant Leerkracht van Nederland Om het beroep van docent aantrekkelijker te
Coördinator Opleiding/Veld
• D e inzetbaarheid van de leraar in het onderwijsproces te optimaliseren.
maken en daarmee een dreigend tekort aan leerkrachten te voorkomen hebben de overheid,
In mei 2009 heeft Iselinge Hogeschool met de
de werkgevers en de werknemers vanuit een
vakbonden een akkoord gesloten over de wijze
gemeenschappelijk doel op 17 oktober 2008 het
waarop de middelen uit dit convenant besteed
convenant Leerkracht van Nederland gesloten.
zullen worden. Afgesproken is dat in de periode
De betrokken partijen hebben afgesproken dat het
2008-2012 1 (fte) docent bevorderd wordt van
voor de versterking van de aantrekkelijkheid van
schaal 10 naar schaal 11 en 3 (fte) docenten van
het beroep van leraar nodig is:
schaal 11 naar schaal 12. Een deel van deze
• De positie van de leraar in de school nader
bevorderingen is al geëffectueerd. Andere docenten
te regelen. • De beloning van de leraar te verbeteren door opleiding en carrière sterker te koppelen.
20
dienen nog een ontwikkelingstraject te doorlopen om voldoende gekwalificeerd te zijn voor een hogere functie.
Secundaire arbeidsvoorwaarden
De geconstateerde knelpunten hadden vooral te
In de cao van de hogeschool is geregeld dat
maken met kleine aanpassingen aan werkplekken
1,15% van de bruto loonsom beschikbaar is voor
en faciliteiten, aanschaffen van hulpmiddelen en
het verbeteren van de arbeidsvoorwaarden op
het opnemen van zaken in het periodieke onder-
organisatieniveau. Een deel van het budget wordt
houd. Op basis van de risico-inventarisatie is een
structureel ingezet voor verbetering van de
plan van aanpak gemaakt waarin maatregelen zijn
reiskostenregeling woon-/werkverkeer, een
opgenomen om de geconstateerde knelpunten
vervoersvergoeding voor gehandicapten en een
te verhelpen.
bijdrage in de kosten voor telewerken. Een ander deel van het budget is in 2009 uitgegeven aan
Ziekteverzuim
boekenbonnen en abonnementen voor vaklitera-
In 2009 is er veel aandacht geweest voor het
tuur en een bijdrage in de pensioenopbouw bij
ziekteverzuim. Leidinggevenden hebben veel
ouderschapsverlof. Daarnaast is besloten om
contact gehad met de zieken en er is veel gedaan
meer te investeren in maatregelen in het kader
aan reĂŻntegratie. Ook zijn er verzuimgesprekken
van het gezondheidsbeleid, zoals bijdragen aan
gevoerd met medewerkers die vaak ziek waren
een gezondere levensstijl en het voorkomen of
om de oorzaak van het verzuim te achterhalen
verminderen van gezondheidsklachten. Dagelijks
en waar mogelijk maatregelen te nemen.
wordt daartoe vers fruit en elke week stoelmassage aangeboden.
Het ziekteverzuim laat in 2009 een behoorlijke daling zien. Vooral het aantal ziekmeldingen is
Arbobeleid
afgenomen. Een deel van het ziekteverzuim is
In 2009 heeft een nieuwe risico-inventarisatie en
langdurig verzuim. Bij de meeste langdurig zieken
-evaluatie plaatsgevonden. Deze is getoetst door
lag de oorzaak van het verzuim niet in het werk.
een extern bureau. Uit de risico-inventarisatie
Waar dat wel het geval was is geprobeerd een
kwamen geen opvallende zaken naar voren.
oplossing voor de problemen te vinden.
Iselinge bespaart energie Iselinge Hogeschool wil een gemiddelde energie-
plan opstellen. Jaarlijks vindt er monitoring plaats
besparing van 2% per jaar bereiken voor direct en
om te kijken of de beoogde doelstellingen zijn
indirect energieverbruik en wil in het jaar 2020 een
behaald. Voor Iselinge Hogeschool betekent dit, dat
emissiereductie van 30% hebben bereikt. Daarom
er een energiecoĂśrdinator zal worden aangesteld
heeft de hogeschool een convenant met Senter
en dat de energiezorg een vanzelfsprekende
Novem afgesloten. Dit convenant is een meer-
plaats zal gaan innemen in de bedrijfsvoering.
jarenafspraak (MJA3) van 2008 tot 2020 tussen het
De eerste doelstellingen kunnen mogelijk
ministerie van VROM, de brancheorganisatie en
gemakkelijke worden gerealiseerd in samenhang
de hbo-raad. Bedrijven die deelnemen aan MJA3
met de verbouwplannen van de hogeschool.
moeten eens in de vier jaar een energie-efficiency-
21
Ans van Eijndhoven, opleidingsmanager:
‘Een student is bij ons geen anonieme passant’ Kleinere scholen scoren beter dan grotere, stelt de stichting Hoger Onderwijs Persbureau. En studenten op massale opleidingen kunnen zich te gemakkelijk een anonieme passant voelen. Opleidingsmanager Ans van Eijndhoven: “Bij Iselinge Hogeschool is de tussentijdse uitstroom van studenten veel lager dan landelijk. We kunnen met enige trots zeggen dat we een kwalitatief goede en persoonlijke pabo zijn.”
Dat het Nederlandse Vlaamse Acceditatie Orgaan
verloopt uitstekend. Ik ben me ervan bewust dat
overtuigd is van de kwaliteit van de opleiding,
we steeds moeten innoveren om studenten
werd kort na de accreditatie in december 2009
tevreden te houden en om onderwijs aantrekkelijk
bevestigd toen ook de subsidie voor het project
te houden voor studenten én kinderen. Zo willen we
‘Opleiden in de school’ werd toegekend. Van
bijvoorbeeld met onze academische studenten en
Eijndhoven: “Het jaar 2009 was vanwege het
het scholenveld innoverende projecten realiseren.”
behalen van de accreditatie een enerverend jaar. Voor de zomervakantie hebben we te horen gekregen dat we nog een keer een verificatietoets moesten doorstaan. Dan moet je aantonen dat je de
We hebben oog voor onderwijsontwikkelingen.
kwaliteit kunt bestendigen. We waren teleurgesteld,
Ans van Eijndhoven is na het vertrek van directeur
maar we hebben onmiddellijk de uitdaging opge-
Wim Drenth verantwoordelijk geworden voor het
pakt. We wisten immers dat we alles goed op orde
reilen en zeilen van de hogeschool. “Henkjan Kok
hadden. We hebben de toets glansrijk doorstaan.”
is als directeur IJsselgroep verantwoordelijk voor externe activiteiten. Ik kan nu snel en effectief
Academie
werken, omdat ik gebruik kan maken van een
Iselinge Hogeschool heeft ongeveer hetzelfde
goed ingewerkt team van medewerkers. We zijn
aantal studenten als in 2008 kunnen inschrijven.
met z’n allen enorm gegroeid”, zegt een trotse
“We hebben een niveau bereikt dat we jaarlijks
opleidingsmanager.
proberen vast te houden ondanks de krimp in de
22
Achterhoek”, denkt Ans van Eijndhoven. “We hebben
Van zorg naar ambitie
oog voor onderwijsontwikkelingen. Zo werven we
In ons meerjarenplan tot 2014 hebben we een
niet alleen studenten voor het primair onderwijs
nieuwe richting ingezet: van zorg naar ambitie.
maar ook voor de tweedegraads lerarenopleiding.
Dat verwijst naar de speerpunten in het nieuwe
Studenten kunnen er ook voor kiezen opgeleid te
beleid van onze opleiding. Voor je het weet ben je
worden voor het voortgezet onderwijs. Ook bieden
een heel zorgzame pabo en zorg je goed voor
wij de mogelijkheid via de Academische pabo een
elkaar. De studenten koesteren zich in die zorg.
hbo-opleiding te combineren met een uitdagend
Maar wij willen dat onze studenten ambitieus
universitair programma dat toegang geeft tot een
worden en zich rekken en strekken naar de hoogst
universitaire master van de Open Universiteit.
haalbare kwaliteit. Dat verwacht het scholenveld
Vorig jaar hebben we achttien studenten voor de
van ons. Ze willen leerkrachten die stevig in hun
Academie kunnen inschrijven. Dat is een volle klas.
schoenen staan, die nieuwe media aandurven en
De samenwerking met de Open Universiteit
die nieuwe wegen durven in te slaan. Onze
studieloopbaanbegeleiders moeten de studenten
“Zo volg ik de master Bedrijfskunde. Mijn huidige
prikkelen om alles eruit te halen wat erin zit. Het is
functie is een vak apart. Ik kom uit het onderwijs
een echte kwaliteitsslag”, aldus Ans van Eijndhoven.
en ik heb het krijt nog aan mijn vingers. Maar een
Van zorg naar ambitie.
hogeschool is een bedrijf dat zo goed mogelijk gerund moet worden. Zo heb ik bijvoorbeeld te maken met de hoge werkdruk van onze docenten.
Krijt aan de vingers
We zullen goede keuzes in de veelheid van taken
“We hebben de neiging om alles te willen,
moeten maken. Ook daar moet de focus zichtbaar
maar dan bereik je niet de hoogste kwaliteit.
worden”, zegt Ans van Eijndhoven. “Dat ga ik niet
Daarom is focus en professionalisering belangrijk.
van bovenaf opleggen. Naar mijn idee is dat een
De kwaliteitsverhoging zullen we bij de volgende
gezamenlijk proces. Iedereen mag van mij
accreditatie moeten kunnen aantonen. Ook ik
verlangen dat ik daar goede sturing aan geef.
ontkom er niet aan”, zegt Van Eijndhoven lachend.
En dat doe ik met heel veel plezier!”
23
Jorik Huizinga, teamcoördinator:
‘We durven elkaar aan te spreken over de inhoud van ieders werk.’ Jorik Huizinga is een teamplayer. En dat komt hem goed van pas in zijn functie van teamcoördinator van de opleidings- en taakbekwame fase. Wat is zijn geheim?
“Teamcoördinator van een kernteam zijn betekent
Passie
dat je ervoor zorgt, dat docenten een collectieve
“Het jaar 2009 heeft vooral in het teken gestaan
verantwoordelijkheid voelen”, zegt Jorik Huizinga.
van het behalen van de accreditatie. De docenten
“De programma’s van onze opleiding ontstaan
hebben daaraan een grote bijdrage moeten
niet zomaar. Daarvoor is samenspraak met
leveren. Dat heeft een grote impact gehad op de
docenten van verschillende expertises nodig.
beleving van het werk”, zegt Jorik bedenkelijk.
Vanuit die verschillende invalshoeken probeer ik
Want er moest in die periode teveel nagedacht
– samen met de docenten van ons kernteam –
worden over de komma’s en de punten. Docenten
lessen en toetsen te ontwikkelen. Aan de ene kant
vinden dat erg vervelend, omdat ze niet meer met
moet ik faciliteren en aan de andere kant sturen.
hun vak bezig kunnen zijn. Hun passie is de
Het doel is een beter curriculum.”
constante ontwikkeling van studenten. En zeker
De accreditatie heeft de kwaliteit van ons werk drastisch verhoogd.
het bekeken worden. Dat herken ik zelf ook wel”, bekent Huizinga. “De accreditatie heeft heel veel tijd gekost en veel onzekerheid bij de docenten
Jorik heeft samen met zijn kernteam vooral
opgeleverd. Nu we de accreditatie glansrijk
ingestoken op een goede onderlinge communicatie.
hebben doorstaan, zie je de passie voor het vak
“Ik zie dat we elkaar durven aan te spreken over
en voor de studenten bij de docenten weer
de inhoud van ieders werk. Voorheen bemoeide
groeien. Dat krijgen wij terug in de resonansgroe-
een docent zich niet met het vak van een collega.
pen van onze studenten. “Let wel”, beklemtoont
Nu zeggen ze: ‘Ik sta voor mijn eigen vak en werk,
Huizinga, “de accreditatie heeft de kwaliteit van
maar ik zie dat jouw inbreng ook van belang is.
ons werk drastisch verhoogd. En daar zijn we
Wil je voor deze module ook een bijdrage leveren?’
allemaal blij mee.”
De samenwerking is daardoor drastisch verbeterd. Maar het kan altijd beter. De focus kan nog meer gericht worden op de student”, vindt Jorik. “We hebben niet altijd standaard voor ogen dat het gaat om die brede beroepshouding van de student. Ik denk dat we die slag nog moeten maken.”
24
niet het documenteren van allerlei procedures en
We willen ambitieuze studenten die stevig in hun schoenen staan.
De diepte in “We willen het komende jaar de professional meer centraal stellen”, vertelt Jorik enthousiast.
Lat hoger
“We willen dat een docent in het gesprek met de
Sinds de komst van interim-directeur Margo
student meer de diepte in gaat. Dat hoeft niet op
Andriessen is de aandacht van Iselinge Hoge-
dezelfde wijze als andere docenten. We laten de
school niet alleen gericht op het geven van zorg,
checklists achter ons. Docenten kunnen in hun
maar ook op het creëren van ambitie. “We willen
coaching daardoor adaptiever zijn. En ik hoef als
ambitieuze studenten die stevig in hun schoenen
teamcoördinator niet meer de controlerende
staan. De lat moet gewoon hoger. We willen een
functie uit te oefenen. Ik kan meer sturend bezig
kwalitatief betere leraar afleveren. We willen dat
zijn. Dat zorgt voor vertrouwen in onze onderlinge
de regio de voorkeur geeft aan onze studenten.
samenwerking.”
Dat doen we door in de opleidingsvarianten hogere eisen te stellen. De Academische pabo is
Ik volg al bijna een jaar een
daarvan een goed voorbeeld. De duale opleiding
MBA-opleiding.
hebben we verlengd van twee jaar tot 2,5 jaar. Dan kunnen we in het contact met studenten
Op de vraag of Jorik zichzelf ook blijft ontwikke-
meer bereiken dan in het verleden. Als ik dat in
len, antwoordt hij: “Ik volg al bijna een jaar een
ons kernteam vertel, dan stemt dat onze docenten
MBA-opleiding. Wat ik daarmee hoop te bereiken
tevreden. We hebben de laatste jaren heel erg
is dat ik het team nog meer verantwoordelijk kan
hard gewerkt aan het opvijzelen van de kwaliteit.
maken voor de komende ontwikkelingen. Dat is
In alle geledingen”, zegt Huizinga.
mijn grootste ambitie én passie. Ik geniet het meeste als mijn collega’s enthousiast zijn en dat overbrengen op onze studenten.”
25
Jos Tiel Groenestege, coördinator Opleidingen & Veld:
‘Als je wilt bouwen, heb je een stevig fundament nodig’ De loopbaan van Jos Tiel Groenestege geeft een gevarieerd beeld te zien. Van Jeugdzorg, leerkracht, directeur, interim-directeur tot subsidiespecialist. Jos wil vooral een bouwer en verbindingsofficier zijn. Die mogelijkheden worden hem sinds september 2009 geboden bij Iselinge Hogeschool als coördinator Opleidingen & Veld.
In mei 2009 werd Jos Tiel Groenestege vanuit zijn
Het scholenveld zal zich moeten realiseren dat de
eigen bureau betrokken bij de subsidieaanvraag
student die naar de stage komt nog in een leer-
voor de opleidingsschool. “De hele Achterhoek
situatie zit. Het is niet alleen een stage voor het
doet eraan mee. Er zijn veertien schoolbesturen
beroep maar ook voor het leven”, benadrukt Jos.
met tweehonderd scholen bij deze aanvraag
“Er zijn twee kanten aan de kwalificatie van een
betrokken. Ik vond het een uitdaging om die
student. De kant van de praktijkschool en de kant
subsidie binnen te halen. Dat is gelukt. En ik ben
van de hogeschool. De hogeschool verzorgt de
gelijk gebleven. In september 2009 heb ik de
kennisbekwaamheid en de praktijkschool de
functie van coördinator Opleidingen & Veld
handelingsbekwaamheid. Eigenlijk zeg ik: het gaat
geaccepteerd. Ik ben een echte bouwer. Ik vind
niet alleen om de kwaliteit van de student maar
het ontzettend leuk om me bezig te houden met
ook om de kwaliteit van de school. Het kan aan
dit soort vraagstukken.” Van huis uit is Jos een
een van de factoren liggen als een student niet
Achterhoeker. “Ik heb er mijn jeugd doorgebracht
uit de verf komt.”
en ik zie ‘naboarschap’ in het scholenveld en bij de hogeschool terug. Het is heerlijk om terug te
Als je je winnaar voelt, dan gaan
zijn”, zegt Jos verheugd. Boost
Scan
Jos ziet hoe gedreven en enthousiast de mensen
Momenteel zijn er veertien opleidingsscholen in
zijn. Tiel Groenestege: “Maar toch is er een zweem
de Achterhoek en 24 scholen zijn op weg om
van ‘Doen we het wel goed genoeg?’ Het behalen
opleidingsschool te worden. “We hebben alle
van de accreditatie heeft een enorme boost
scholen een scan gestuurd. Op basis daarvan zijn
gegeven aan het zelfvertrouwen van de hoge-
ze gekwalificeerd. De huidige opleidingsscholen
school. Als je je winnaar voelt, dan gaan de
beschikken bijvoorbeeld over een gekwalificeerde
dingen gewoon veel beter.”
opleider, een stagebegeleider en heeft een visie
Jos wil als verbindingsofficier vooral bouwen aan
op opleiden en de eigen schoolontwikkeling. In
de opleidingsschool, de praktijkschool in het veld.
2011 willen we hebben bereikt, dat alle huidige
“Als je wilt bouwen, heb je een stevig fundament
opleidingsscholen op dezelfde wijze opleiden en
nodig. De opleidingsschool moet beschikken over
samenwerken samen met onze pabo. In september
eigen opleiders. Dat is nog wel een zaak die met
2010 starten we een opleiding voor opleiders in
de nodige zorgvuldigheid benaderd moet worden”,
de praktijkschool. Dat is een stevig traject van 25
aldus de kritische coördinator. “Dat is niet alleen
bijeenkomsten waarbij intervisie, onderwijskundige
een verantwoordelijkheid van de hogeschool
en didactische ontwikkelingen en vaardigheden op
maar ook van het scholenveld. Die worden
het gebied van coaching belangrijke onderdelen zijn.”
medeverantwoordelijk voor de opleidingsschool.
26
de dingen gewoon veel beter.
Focus
Op de vraag welke doelstelling de hogeschool in
Coördinator Tiel Groenestege vindt dat er focus
2012 met betrekking tot de opleidingschool heeft
moet zijn. “Voor mij is het de vraag of wij wel op
bereikt, antwoordt Jos: “Ik denk dat er dan zestig
verschillende gebieden een voortrekkersrol
tot tachtig gekwalificeerde opleidingsscholen in
moeten spelen. Ik vind dat de hogeschool veel op
de Achterhoek zijn. Dat er driehonderd studenten
haar schouders neemt. Het is immers een klein-
stage lopen en dat de opleiding voor de praktijk-
schalige pabo. Ik zou willen pleiten voor focus,
school daarop is ingericht. Het subsidietraject
de stip op de horizon. Dan kun je krachtiger
loopt zes jaar. Ik stel mij voor, dat we in de laatste
werken met die zaken waar we al goed in zijn”,
twee jaar vooral op zoek gaan naar nieuwe vormen
vindt Tiel Groenestege.
van verbinding tussen de opleiding en de praktijk.”
27
Eric Besselink, senior beleidsadviseur Innovatie:
‘Ik maak me hard voor verbetering van het onderwijs’ Eric Besselink is innovatief geworden. Voor hem een doorgaande ontwikkeling. Niets opmerkelijks, want als programmamanager maakte Eric zich voorheen al hard voor innovatie binnen de hogeschool. Als senior beleidsadviseur Innovatie houdt hij zich nu onder meer bezig met multimediale en mediadidactische ontwikkelingen. “We leven in een tijd van vernieuwing. Dat vraagt om een bredere focus en een andere visie binnen de pabo.”
Senior beleidsadviseur Innovatie Eric Besselink
vooral leren om kritisch naar al die media te
houdt zich met twee dingen bezig, het volgen en
kijken. Ik ben niet iemand van gadgets. Je moet
analyseren van trends in de maatschappij en het
oppassen dat je in het onderwijs teveel digitale
zoeken naar creatieve mogelijkheden om die
nieuwtjes omarmt omdat het zo spettert. Er is op
trends voor IJsselgroep mogelijk te maken. “Daar
zich niks mis mee, maar je moet je altijd afvragen
blijft het niet bij. Ik probeer subsidies binnen te
of het iets toevoegt aan een les. Platgezegd: leren
halen waarmee innovatieve projecten mogelijk
de kinderen daardoor beter rekenen? Worden ze
worden en maak studenten en medewerkers
daar kritischer en slimmer door? Dat is didactiek.
enthousiast voor nieuwe ontwikkelingen. Het is
Dat je nadenkt bij wat je doet.”
de kunst om in de veelheid van nieuwe mogelijk-
De hogeschool gaat ook haar eigen medewerkers
heden de rode draad te blijven zien.”
in april 2010 in digitale vaardigheden trainen onder het motto: een goed voorbeeld doet
Digital creating
volgen. Het scholenveld wordt niet vergeten.
“In het afgelopen jaar heb ik geleerd dat onze
De training zal te zijner tijd ook gevolgd kunnen
opleiding ertoe doet. De waardering van de NVAO
worden via SONedutraining van IJsselgroep.
heeft ons dat laten zien. We zijn bezig aan een opmars naar de kopgroep van de beste pabo’s. Het ligt een beetje in de natuur van de Achterhoeker om bescheiden je successen te vieren. We mogen
28
We zijn een voorloper op die gebieden.
best laten zien hoe goed wij bezig zijn op het
Blijde boodschap
gebied van multimedia, mediadidactiek, weten-
“Laatst hoorde ik een mooie uitspraak van een
schap en techniek en het denken van kinderen”,
collega van mij. ‘Als je bij Iselinge Hogeschool
aldus Besselink. “We zijn een voorloper op die
start, kom je nooit meer van ons af’. Want als je bij
gebieden. En dat moeten we benutten.
Iselinge Hogeschool afgestudeerd bent, kun je via
Wij vinden het onderwerp zo speciaal dat we
SONedutraining en IJsselgroep verder getraind
daarvoor nieuwe lectoren zoeken.”
worden. De tijd dat studenten in een afwachtende
In acht korte modules Digital Creation leren
rol zaten en blij waren dat een deskundige de
studenten alles over het digitaal manipuleren van
blijde boodschap kwam brengen en de wijsheid
educatief materiaal. Ze leren video’s en foto’s te
kwam binnenkruien is voorbij. De verhoudingen
bewerken, maken animatiefilms, dvd-producties
worden anders. Deskundigheid kun je namelijk
en pod-casts. “Wij leren onze studenten een
overal vandaan halen”, leert Eric Besselink.
heleboel technieken met daaraan gekoppeld
“Er is heel veel deskundigheid in het scholenveld.
didactische vaardigheden. Wij willen studenten
In een educatief netwerk kun je die kennis
mobiliseren en inzetten. Dat kan ook digitaal
Digital creation: dé onderwijsvorm
gebeuren, in de vorm van ‘interest groups’
voor de toekomst?
bijvoorbeeld. Goede voorbeelden zijn de
Digital creation wordt steeds vaker genoemd als
Academische pabo en de opleidingsschool.
een onderwijskundige vaardigheid voor de
Daar werken wij al met creatieve denktanks.
toekomst. Volgens de mensen die het weten
Wij denken ook na over zaken als teleconferencing
kunnen neemt digitale communicatie via audio en
via skype. Er zijn mensen die teleconferencing
video in de toekomst de plaats in wat ooit begon
een verarming vinden, maar ik vind het alleen
met hiërogliefen en kleitabletten. In Engeland is
maar gemakkelijk en efficiënt. Op dat terrein is
een programma mediavaardigheid ontwikkeld
veel te winnen”, zegt Besselink overtuigd.
onder de naam ‘Digital creation’. Vanaf 2010
Er is veel deskundigheid in het scholenveld.
maken de eerste studenten van Iselinge Hogeschool kennis met dit programma. Multimediale technieken bieden nieuwe onderwijskundige kansen: beeldmateriaal is een
In maart 2010 zal de eindaudit van het project
welkom en bruikbaar alternatief voor of een
Wetenschap en Techniek plaatsvinden. Besselink:
aanvulling van de traditionele onderwijsvormen.
“De vorige twee audits zijn uitmuntend beoor-
Digitale media hebben de eigenschap dat het
deeld. Ik durf de stelling aan, dat de huidige
getoonde beter beklijft. Het kan het minstens
eerstejaars wanneer ze afstuderen als onderzoe-
opnemen tegen hoorcolleges of zelfstudie. Maar
ker vele malen meer in hun mars hebben dan de
er zijn nog andere kenmerken, waarvan nuttig
huidige gediplomeerden. Dat is top. Met de
gebruik kan worden gemaakt. Met film of video
pabo’s in Ede en Arnhem denken wij na over het
zijn begrippen goed te illustreren aan de hand van
oprichten van een kenniscentrum Wetenschap
concrete voorbeelden. Animaties zijn heel geschikt
en Techniek. Wij zoeken daarvoor nog naar
om principes en mechanismen duidelijk te maken.
aanvullende subsidies.“
Non-verbaal gedrag laat zich goed weergeven.
“Er is nog veel te doen. Het is mijn taak om de
Met digital creation kan zowel de cognitieve,
opgaande innovatielijn binnen de hogeschool en
affectieve als psychomotorische informatie
IJsselgroep vast te houden en uit te bouwen.
krachtig worden overgebracht.
Ik ben erg gelukkig met deze opdracht. Ik wil een
Iselinge Hogeschool ontwikkelt zich tot een pabo
deel zijn van vernieuwing in het onderwijs”,
waar volop aandacht is voor het leren van multi-
aldus een gepassioneerde Besselink.
mediale en mediadidactische vaardigheden.
Sonia en asli leren digitaal “Hi!”, roept Sonia (10) naar haar vriendin Asli (11) in New York. “Leuke oorbellen heb je in. Hoe laat is het bij jou? Ik moet zo naar school. Baaaalen”, verzucht Asli via haar webcam. “Ik ben net terug van school. Was best cool. We hebben gaming gedaan en een groep opgezet in Twitter en YouTube. Morgen gaan we Amerika virtueel bezoeken. We maken dan verbinding met New York. Vet”, lacht Sonia. “We moeten een of andere opdracht doen. We gaan virtueel de Big Apple bezoeken en de Empire State Building op.” Sonia raakt enthousiast. “Kun jij al thuis virtueel met school werken?” “Mijn ouders willen niet meewerken”, verzucht Asli. “Ze snappen niks van teleleren. Dat is best een handicap.” “Hé joh, komt allemaal goed. Heb jij ons nieuwe huis al gezien op Google? Als je wilt laat ik je nu even mijn nieuwe kamer zien….”
29
Kerngegevens
Financiële resultaten Exploitatierekening Stichting IJsselgroep Iselinge Hogeschool
Jaarrekening 2008
Begroting 2009
Jaarrekening 2009
x € 1.000,-
x € 1.000,-
x € 1.000,-
4.175
3.362
3.609
Collegegeld HS
789
793
765
Projecten HS
507
340
502
5.471
4.495
4.876
Baten Subsidies HS
Totaal baten Lasten Lonen & Salarissen
2.841
2.929
2.695
Overige personeelskosten
565
382
585
Huisvestingskosten
440
456
463
Bureaukosten
198
236
344
Kosten OMC
25
36
44
Overige algemene kosten
198
80
80
Afschrijvingskosten
126
139
105
Activiteiten HS
278
186
319
Bijdrage IJsselgroep
105
105
107
4.776
4.549
4.742
Totaal lasten Bedrijfsresultaat
30
695
54-
134
Kerngegevens
Personeel In dienst medewerkers
2005
2006
2007
2008
2009
cao hbo
79
79
82
64*
55
fte
50,14
50,71
47,31
47,31
41,41
Aantal medewerkers, verdeling naar fte en vrouwen/mannen
2005
2006
2007
2008
2009
fte
128
61
62
48
41,41
vrouwen
115
53
55
41
15,52
mannen
63
26
27
23
25,89
178
79
82
64*
55
medewerkers totaal
Gemiddelde leeftijd
2005
2006
2007
2008
2009
vrouwen
41,5
42,5
43,2
45,07
46,90
mannen
47,1
44,0
43,9
44,56
45,10
Leeftijdsopbouw Leeftijd
25-35
35-45
45-55
55-ouder
totaal
aantal mannen
4
6
4
5
19
vrouwen
2
13
14
7
36
totaal
6
19
18
12
55
fte
mannen
3.10
5.25
3.22
3.95
15.52
vrouwen
2.00
8.22
10.75
4.92
25.89
totaal
5.10
13.47
13.97
8.87
41.41
Ziekteverzuim Percentage
2005
2006
2007
2008
2009
6,3
4,92
5,19
5,93
4,6
* Het aantal valt lager uit, omdat SONedutraining in 2008 is verzelfstandigd.
31
Kerngegevens
Studenten Instroom. doorstroom, uitstroom
dt2
dt4
du2
vt4
totaal
3
25
15
140
183
1
15
4
39
59
vertrokken in het 2 jaar (dit loopt nog)
3
3
instroom 2008-2009 alleen dt4 en vt4 hebben een propedeuse vertrokken in het 1e jaar e
Eerste inschrijvingen
2005
eerste inschrijvingen (1)
waarvan studie vervolgt in het tweede jaar totaal aantal ingeschreven studenten
2006
2008
233 (6)
192 (4)
193 (6)
68%
57%
65%
670
negatief bindend studieadvies(2)
2007
631
8 (3,3%)
183 (10)
159 (6)
64%
533
12 (5,1%)
2009
509
10 (5,2%)
503
21 (11,5%)
(1)
Tussen haakjes staan de studenten die niet worden bekostigd. Over het algemeen heeft de betreffende
(2)
Het aantal uitvallers in de propedeutische fase is in werkelijkheid hoger. Iselinge Hogeschool past een
student een 1e inschrijving bij een andere hbo-opleiding. tamelijk strenge tussentijdse selectie toe v贸贸r het einde van het propedeutische jaar.
Aantal deelnemers per opleidingsvariant opleiding
vierjarig
Academische vierjarig
voltijd
pabo vierjarig deeltijd
driejarig
tweejarig
minimaal
(voor gedi-
(werkzamen
tweejarig
plomeerde
in andere
(voor zij-
onderwijs-
onderwijs-
instromers in
assistenten)
beroepen)
de opleiding
overig
2005
379
76
124
61
30
2
2006
391
81
83
49
27
0
2007
362
62
46
44
19
0
2008
376
68
12
43
12
0
2009
382
45
7
39
15
0
15
Verdeling instroom mannen en vrouwen
32
2005
%
2006
%
2007
%
2008
%
2009
%
mannen
50
21%
59
30%
36
19%
42
23%
42
26
vrouwen
183
79%
133
70%
157
81%
144
77%
117
74
Kerngegevens
Studenten Totaal aantal studenten verdeling mannen en vrouwen
mannen
vrouwen
2005
131 (19,5)
539 (80,2)
2006
139 (22)
492 (78)
2007
115 (21,6)
418 (78,4)
2008
107 (20,9)
404 (79,1)
2009
112 (22,3)
391 (77,7)
Totaal aantal studenten naar vooropleiding
havo
vwo
mbo
mbo-oa
overig
2005
337 (50,2)
28 (4,2)
105 (15,7)
135 (20,1)
65 (9,7)
2006
308 (48,8)
29 (4,6)
106 (16,8)
138 (21,8)
52 (8,2)
2007
252 (47,3)
34 (6,4)
70 (13,5)
125 (23,5)
52 (9,8)
2008
263 (51,5)
28 (5,5)
63 (12,3)
108 (21,2)
49 (9,5)
2009
269 (53%)
31 (6%)
53 (11%)
109 (22%)
41 (8%)
Totaal aantal studenten verdeling naar vooropleiding (voltijd – deeltijd)
havo vt
2005
303 (45%) 34 (5%)
havo dt vwo vt 24 (4%)
vwo dt mbo vt 4 (0,5%) 43 (6%)
62 (9%) 125 (19%)
2006
280 (44%) 23 (4%)
23 (4%)
6 (1)
66 (10%) 126 (20%) 12 (2%)
2007
228 (42,8%) 24 (4,5%) 28 (5,2%)
6 (1,1%) 32 (6%)
38 (7,1%) 118 (22,1%) 7 (1,3%) 10 (1,9%) 42 (7,9%)
2008
239 (46%) 24 (5%)
5 (1%)
24 (5%)
39 (8%)
2009
256 (50,9%) 13 (2,6%) 26 (5,2%)
5 (1%)
23 (4,6%) 30 (6%)
23 (5%)
40 (6%)
mbo dt mbo-oa vt mbo-oa dt overig vt overig dt 10 (1,5%)
6 (1%)
59 (9%)
7 (1%)
45 (7%)
96 (19%) 12 (2%)
6 (1%)
43 (8%)
95 (18,9%) 14 (2,8%)
4 (0,8%) 37 (7,4%)
Uitstroom gediplomeerden lichting instroom gediplomeerden na 5 jaar percentage gemiddelde verblijfsduur
2001
2002
2003
2004
2005
190
149
297
241
233
182
113
112
90
59
60
3,83
(3) (3)
3,42(3)
59,9 (3)
3,39(3)
113
46,5 (3)
3,46
48,5(3) 3,2
afgestudeerden in jaren (3)
De periode van vijf jaar na aanvang van de studie is ten tijde van het schrijven van dit verslag nog niet verstreken. Daarom vermelden we hier het getal, het percentage en de gemiddelde verblijfsduur na vier jaar.
33
Studenten Uitvalpercentages, uitgesplitst naar variant cohort per variant
2002
2002
2003
2003
2004
2004
2005
2005
2006
4-jarig
3-jarig
4-jarig
3-jarig
4-jarig
3-jarig
4-jarig
3-jarig
4-jarig
uitval in vier jaar
39%
20%
32%
31%
46%
40%
48%
30%
52%
2005
2006
2007
2008
Propedeusediploma’s vierjarige voltijdse opleiding cohort
2002
2003
2004
propedeuse na een jaar
36%
24%
19%
9%
25%
15%
16%
propedeuse na twee jaar
70%
71%
66%
65%
47%
55%
38%
Klanttevredenheid
2007
2008
2009
Alle studenten
6,75
6,75
6,7
Voltijdstudenten
6,75
6,5
6,7
Deeltijdstudenten
6,75
7,
6,7
Alumni
6,5
6,5
6,9
Stagescholen
8,
8,6
9,
Afnemende scholen
7,
8,6
-,
Klanttevredenheid
N.B. In het jaar 2009 hebben wij geen evaluatie onder afnemende scholen gehouden. Wij hebben besloten om 1x per drie jaar te evalueren.
34
Colofon Het jaarverslag 2009 is een uitgave van Iselinge Hogeschool in Doetinchem. Copy en redactie: EKSPANSIE, Drempt. Vormgeving: Sellsius reclame en marketing BV Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Leer voor je leven
Iselinge Hogeschool Bachlaan 11 7002 MZ Doetinchem Postbus 277 7000 AG Doetinchem
Telefoon 0314 37 41 41 Telefax 0314 33 39 90 Email info@iselinge.nl Internet www.iselinge.nl
Iselinge is onderdeel van IJsselgroep www.ijsselgroep.nl
36