België - Belgique P.B. Antwerpen X BC 5895
HIER ONS BLOED WANNEER ONS RECHT
Erkenningsnummer
P 309548 Driemaandelijks tijdschrift van de vzw IJzerwake - nr. 49 - januari februari maart 2015 - Afgiftekantoor Antwerpen X
Voorwoord Jules Gheude: een Waalse � Nederlandssprekende � medestander Onlangs organiseerde de Vlaamse Volksbeweging een druk bijgewoonde denkdag.
Zondag 30 augustus 2015, 11u.
Bij het monument Gebroeders van Raemdonck
Steenstrate (Zuidschote - Ieper) www.IJZERWAKE.org
Opmerkelijke spreker was de Waalse publicist Jules Gheude, die we onbetwist kunnen bestempelen als een gelijkgestemde Waal. In een opmerkelijk vlot Nederlands verklaarde hij onder meer: “Het ontmantelingsproces van de Belgische constructie is onomkeerbaar: België was een kunstgreep van de grote mogendheden van die tijd die zich tegen Frankrijk wilden beveiligen. Want vijftien jaar na Waterloo waarde het spook van Napoleon nog steeds rond. Vanaf het ontstaan van dit (on)land zat de klad erin.”
Van Schoonbekestraat 20/2, 2018 Antwerpen - tel.: 03 238 27 49 - info@ijzerwake.org - IBAN: BE33 7330 1128 2746
Gheude is een vurig voorstander van de aanhechting van Wallonië bij Frankrijk; de andere opties – een onafhankelijk Wallonië of een rest-België Wallo-Brux – zijn volgens hem totaal onrealistisch en onleefbaar. Indien de Franstaligen de geschiedenis van de Vlaamse Beweging beter zouden kennen, dan zouden ze beseffen hoe hard Vlaanderen heeft moet vechten voor de eerste taalwetten, die Vlaanderen ook een politieke gestalte hebben gegeven. Hieruit hebben de Vlamingen een sterk nationaal gevoel gekweekt, waardoor – nog steeds volgens Ghuede – bij de meerderheid van ons volk de Vlaamse identiteit op de eerste plaat komt. Het maakt, als het ware, deel uit van het Vlaamse dna. En dat, betreurt Gheude, bestaat (nog) niet in Wallonië en al zeker niet in Brussel. Het gevolg is dat België geen staat kan zijn waarin beide volkeren harmonisch kunnen samenleven; Walen en Vlamingen vormen twee democratieën, ze leven op verschillende planeten!
Ver.uitg.: Wim de Wit, Oudeheerweg - Ruiter 114, 2950 Waasmunster
SECRETARIAAT
Lieve van Onckelen Van Schoonbekestraat 20/2 2018 Antwerpen secretariaat@ijzerwake.org Tel./fax: 03 238 27 49 Meer informatie over de IJzerwake is te vinden op www.ijzerwake.org Bent u nog geen lid van IJzerwake vzw? Betaal dan nu (min. € 5) en u bent lid voor heel 2015. Iban: BE33 7330 1128 2746 Bic: KREDBEBB
En wat denkt deze Waalse medestander over de huidige politieke context? Hij waagt zich aan een opmerkelijke voorspelling: “Als de Zweedse coalitie van Charles Michel zou vallen, dan zou er een situatie kunnen ontstaan waarin een confederatie al snel een gepasseerd station zou zijn en dan gaan we voor een “Bye Bye Belgium” scenario zoals de RTBF dat enkele jaren geleden al voorstelde.” En om die mogelijkheid nog wat geloofwaardiger te maken verwees hij naar een peiling van Le Soir en La Voix du Nord (2008) waarin gevraagd werd wat er moest gebeuren als België zou verdwijnen. 49% van de Walen zouden liefst aansluiten bij Frankrijk. En volgens een peiling van Ifop/France (2010) zouden 66% van de Fransen de aanhechting van Wallonië een goede zaak vinden (en zelfs 75% in de grensstreken) Voorwaar een positieve boodschap, die alle IJzerwakesympathisanten als muziek in de oren moet klinken! Wim De Wit V oo r z i t t e r I J z e r w a k e
Postbode: onbestelbare nummers graag terug naar Secretariaat IJzerwake Van Schoonbekestraat 20/2, 2018 Antwerpen
zelfbestuur - nooit meer oorlog - godsvrede
IJzerwake zondag 30 augustus 2015: 1915 - Dodendraad door een gebroken staat Steenstrate, bij monument van de Gebroeders Van Raemdonck. Aanvang: stipt 11u. Vlaamse vrienden, 1915 was het tweede oorlogsjaar met een vastgelopen stellingenoorlog van de Vlaamse Westhoek tot ver in de Balkan. Maar niet alleen aan het Front vonden gruwelijke slachtpartijen plaats, ook in het bezette gebied zal 1915 nog lang naleven in de grensgemeenten tussen Vlaanderen en Nederland, van Voeren tot de kuststreek. Het motto van deze IJzerwake zal bij de meesten onder u nu veel duidelijker worden. In dat jaar werd de grens met Nederland hermetisch afgesloten met een dubbele draadversperring, regelmatig onder elektriciteit gezet. Een zware tol aan slachtoffers en verminkten zal deze gruwel de verdere oorlogsjaren tot gevolg hebben.
later opgedeeld worden onder het mom van een ‘Belgische Revolutie’ – in werkelijkheid de Franse honger naar de aanhechting van de Zuidelijke Nederlanden – toch willen wij bijzondere aandacht besteden aan deze verjaardag van ons vaderland. Wij heten daarom opnieuw, en telkens weer u allen welkom met de prachtige woorden van Prof. Eric Defoort, uitgesproken als gastspreker op de IJzerwake; “Als het om de natie gaat, zijn we één”. Wij zullen niet afstappen van ons doel: een onafhankelijk Vlaanderen. De Vlaamse Beweging blijft de bakens uitzetten! U die de dode soldaten uit zovele landen en continenten wil gedenken, U die in het bijzonder de Vlaamse soldaten wil gedenken, en vooral niet wil vergeten dat ze als tweederangsburgers en kanonnenvlees vielen voor een land dat hun bloed niet verdiende, u die het IJzertestament nog steeds in het hart draagt als een dwingende stem en een positieve boodschap, u die belang hecht aan identiteit en zelfbewustzijn als hoeksteen van een volksgemeenschap, u die graag oude en nieuwe bekenden wil ontmoeten op het IJzertreffen, u heeft IJzerwake nu met stip aangekruist in uw agenda? Tientallen vrijwilligers zullen zorgen voor een vlekkeloos verloop, zoals u dat van ons gewend bent. Tot in Steenstrate. - G i no S m i t s , N a m e n s w e r k g r oe p R e g i e
En net 100 jaar daarvoor werd het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden met de zegen van de grootmachten, na de val van Napoleon, tot stand gebracht, onder Willem I uit het Huis van Oranje. Ook al zou dit historisch gefundeerde Koninkrijk reeds 15 jaar
Colofon Identificatienummer vzw: 5667/2003 Maatschappelijke zetel: Van Schoonbekestraat 20/2 2018 Antwerpen Secretariaat: Lieve van Onckelen Van Schoonbekestraat 20/2, 2018 Antwerpen Tel. + fax: 03 238 27 49 secretariaat@ijzerwake.org Ledenadministratie + adreswijzigingen: adressen@ijzerwake.org Regie + Persverantwoordelijke: regie@ijzerwake.org 0475 814 804 (Gino Smits) Financies: financies@ijzerwake.org (Francis Vervisch)
Hoofdredacteur: hoofdredacteur@ijzerwake.org Redactie tijdschrift: redactie@ijzerwake.org Aanmelding e-postrondzendlijst: internet@ijzerwake.org Technische coördinatie manifestatie: logistiek@ijzerwake.org 0475 295 765 (Luc Vermeulen) Verantwoordelijke bussennetwerk: bussen@ijzerwake.org 03 230 24 62 (Mia Dujardin) Aanmelding (nieuwe) medewerkers: secretariaat@ijzerwake.org tel./fax: 03 238 27 49 (Lieve van Onckelen)
Algemene Vergadering: Wilfried Aers (beheerder) - Christian Bauwens - Mia Brans-Dujardin (beheerder) - Frans Crols - Gilbert de Corte - Wim de Wit (voorzitter) Hugo Pieters - Leo Ryckeboer - Egwin Six - Nancy Six - Gino Smits - Stef Storme - prof. Matthias Storme - Rien Vandenberghe - Lieve van Onckelen (secretaresse-beheerder) - Ines Vandewoestijne - Johan Vanslambrouck (beheerder) - Luc Vermeulen (beheerder) - Hans Verreyt - Erik Verstraete Francis Vervisch (financieel beheerder) Walter Winkeler
Nieuws van het secretariaat Hernieuw nu uw lid-of steunbijdrage
Propaganda
Het lidmaatschap van de vzw IJzerwake loopt per kalenderjaar. Reeds heel wat lezers hebben ondertussen hun bijdrage voor 2015 gestort. Lid bent u nog steeds na storting van 5 euro. We hopen dat velen hun bijdrage snel zullen storten. Betalingen worden verwacht op het Europese bankrekeningnummer BE33 7330 1128 2746 EUR BIC: KREDBEBB. Wie twijfelt of de betaling reeds gebeurde vindt meer uitleg op bijgevoegde brief. Gelieve steeds duidelijk te vermelden of het om lidgeld of steungeld gaat, waarvoor dank. U kan ook nog steeds lid worden van de ‘Vrienden van de IJzerwake’ door maandelijks een bedrag te storten. Voor alle bijdragen, klein of groot, zijn we u zeer dankbaar.
Wie belangstellenden kent voor IJzerwake en/of deze Nieuwsbrief mag steeds hun gegevens (naam, adres, telefoon en eventueel epostadres) doorgeven aan het secretariaat. We sturen hen dan graag een proefnummer van deze Nieuwsbrief.
Om de IJzerwake verder uit te bouwen hebben we uw hulp immers meer dan nodig want enkel met voldoende middelen kan de toekomst van uw en onze IJzerwake veiliggesteld worden.
Verhoging prijs herkenningsteken Reeds verschillende jaren konden we de prijs voor het herkenningsteken behouden op 5 euro. Maar we trachtten wel de kwaliteit van de IJzerwake ieder jaar te verbeteren, zowel wat programma als wat infrastructuur betreft. Ondertussen stegen de kosten jaar na jaar. Daarom zien we ons verplicht vanaf dit jaar 10 euro inkom te vragen. Voor kinderen blijft de toegang gratis en de prijzen voor de bussen en de parking blijven gelijk. We hopen op uw begrip voor deze noodzakelijke beslissing.
Secretariaat Het secretariaat zal gesloten zijn van 18 tot 31 mei. Daarna tot 30 juni enkel bereikbaar via epost: secretariaat@ijzerwake.org
Van Schoonbekestraat 20/2, 2018 Antwerpen - tel.: 03 238 27 49 - info@ijzerwake.org - IBAN: BE33 7330 1128 2746
www.IJZERWAKE.org
Steenstrate (Zuidschote - Ieper)
Bij het monument Gebroeders van Raemdonck
Zondag 30 augustus 2015, 11u.
IJzerwakepo�zie
Voor hen die nog vrede willen Reik mij je hand laat ons samen gaan van land tot land en laat ons smeden een nieuwe broederband. Laat ons luisteren naar elk woord van vrede van mensen die dit wel wensen maar helaas geen vrede kennen. Laat ons naar vrede trachten met vereende krachten zodat uiteindelijk ieder kund de vrede mag verwachten. – Jozef Vandromme
Verkoopsmateriaal Programmabrochures 2003 tot 2010 Video IJzerwake 2004 tot 2006 DVD IJzerwake 2005 tot 2007 DVD IJzerwake 2008 Foto CD IJzerwake 2007 Foto CD IJzerwake 2008 Verslagboek 2003 tot 2008 Verslagboek 2009 met foto-CD Verslagboek 2010 met foto-CD Verslagboek 2011 met foto-CD Verslagboek 2012 met foto-CD Verslagboek 2013 met foto-CD Verslagboek 2014 met foto-CD (nieuw) Frontbrieven Vlaamse Leeuw raamvlag (1,50 op 1,15 m) Vlaamse Leeuw mastvlag (1,50 op 1,15 m) Vlaamse Leeuw mastvlag (2 op 1,50 m) Vlaamse Leeuw actievlag (zonder stok!) Vlaamse Leeuw fietswimpel Vlaamse Leeuw kampeervlag (40 x 30 cm)
€ 2,00 € 8,00 € 9,00 € 10,50 € 7,00 € 7,00 € 4,00 € 5,00 € 5,00 € 5,00 € 6,00 € 6,00 € 6,00 € 8,50 € 9,00 € 9,00 € 17,50 € 6,50 € 2,00 € 4,00
Vlaamse Leeuw tafelvlaggetje op houten voet Vlaamse Leeuw zwaaivlaggetje Vlaamse Leeuw zelfklever Vlaamse Leeuw sjaaltje Oranje-blanje-bleuvlag (mastvlag) Oranje-blanje-bleuvlag (raamvlag) Speldje met Vlaamse Leeuw Speldje IJzerwake T-shirt (alle maten) Polo (alle maten) Klevers VL (per stuk) Klevers VL vanaf 10 stuks Nieuw: kalender 2014
€ 6,50 € 1,50 € 1,50 € 3,00 € 11,50 € 11,50 € 1,50 € 3,00 € 10,00 € 12,00 € 1,25 € 0,75 € 7,50
Deze klevers zijn beschikbaar in de uitvoering: VL zwart op wit, VL Vlaanderen zwart op wit, VL + leeuw, zwart op geel en VL met leeuwenschild zwart wit geel. Aub duidelijk het gewenste model en aantal vermelden. In de prijs zijn verzendingskosten voor binnenland inbegrepen. Voor verzendingen buitenland gelieve contact op te nemen met het secretariaat. Levering gebeurt altijd na voorafgaande betaling. Gelieve duidelijk te vermelden wat gewenst wordt en bij polo/t-shirt ook de maat op te geven aub. Dank bij voorbaat.
DE DERTIENDE IJZERWAKE ZAL DOORGAAN OP ZONDAG 30 AUGUSTUS 2015
Provinciale contacten Provincie Antwerpen: Lieve van Onckelen, Van Schoonbekestraat 20/2, 2018 Antwerpen, 03 238 27 49, antwerpen@ijzerwake.org Provincie Limburg: Walter Winkeler, Heilig Hartplein 25/5, 3500 Hasselt, 011 72 03 30, limburg@ijzerwake.org Provincie Oost-Vlaanderen: Peter Fransoo, Galgenberg 2, 9000 Gent, 09 225 48 27, oost-vlaanderen@ijzerwake.org Provincie Vlaams Brabant: Eddy Longeval, A. Quintusstraat 22, 1600 Sint-Pieters-Leeuw, 0494 173 919, vlaams-brabant@ijzerwake.org Provincie West-Vlaanderen: Francis Vervisch, Zandbeekstraat 21, 8554 Sint-Denijs (Zwevegem), 056 45 50 33, west-vlaanderen@ijzerwake.org
De dodendraad Het motto van de komende IJzerwake verwijst niet enkel naar de hereniging en de latere scheiding van de Nederlanden maar ook naar de dodendraad. In een aantal streken van Vlaanderen behoort dit begrip tot het collectieve geheugen, maar voor vele lezers, die niet in de buurt van de grens met Nederland wonen, dan weer veel minder. Daarom willen we hier even aandacht besteden aan deze grensversterking die mij persoonlijk vooral aan de Berlijnse muur herinnert. Beide hadden ze de bedoeling de inwoners van een bepaald gebied met geweld binnen eigen land of stad te houden. De Dodendraad, ook bekend als Draad des Doods, werd opgericht vanaf april 1915 en volgde grotendeels, maar niet volledig, de grens tussen Nederland en België, van Vaals in Limburg tot Cadzand in Zeeland. Het was een draadversperring waarop stroom gezet werd, zo maar liefst 2000 volt of meer. Hij verliep niet helemaal langs de grens omdat hij anders bijna 450 km lang zou geweest zijn. Daarom kwamen grote stukken van ons land achter de draad te liggen, bvb de drie ‘bulten’ die in het noorden de grens met Nederland vormen. Concreet: de draad liep van Knokke tot de voorsteden van Aken, op Belgisch grondgebied. Die versperring was er gekomen omdat eind 1914 en begin 1915 meer dan 11.000 jongemannen naar neutraal Nederland waren gevlucht, vooral met de bedoeling zich opnieuw bij het eigen leger te voegen en de strijd tegen de bezetter verder te zetten. Dat was voor de Duitse bezetter onaanvaardbaar en daarom werden reeds in december 1914 maatregelen genomen. Dat begon met het instellen van een ‘Grenzgebiet’ van drie kilometer breed waar geen burgers mochten komen en het afsluiten van de doorgangswegen. In de Noorderkempen ging het om de verbindingen tussen Hoogstraten en Loenhout, Rijkevorsel en Merksplas.
Nederland werden heel streng gecontroleerd. En wee diegene die te laat terugkeerde, zijn familie moest met gevangenisstraf en zware boetes rekening houden. Maar mensen zijn vindingrijk en in de grensstreek waren voor de oorlog altijd al smokkelaars aan het werk. Tijdens de Groote Oorlog noemden ze zich ‘de rakkers der grenzen’. Ze verscholen zich in de bossen en smokkelden aanvankelijk vluchtende Belgen naar Nederland en later clandestiene brieven. Na de oprichting van de draad bleven ze dat doen maar ze hielpen vooral mensen naar Nederland ontsnappen, vaak met gevaar voor eigen leven. Om de dodelijke draad te kunnen oversteken ontwierpen ze met hout en fietsbanden een raam dat tussen de draden kon gestoken worden, het ‘passeursraam’. Daar konden de mensen dan doorkruipen om zo het veilige Nederland te bereiken of om duizenden brieven over te brengen. Al deze activiteiten konden echter niet verhinderen dat de dodendraad zijn naam waarmaakte. In vier jaar tijd eiste de draad meer dan duizend doden. Die draad eiste dus aanzienlijk meer slachtoffers en in een veel kortere tijd dan de Berlijnse Muur. Geschat wordt dat tussen de zomer van 1915 en november 1918 zo’n 25.000 clandestiene tochten gebeurden. En dat bewijst hoe inventief mensen in noodsituaties worden. - L i e v e va n O nc k e l e n
Er kwam ook een prikkeldraadversperring om te eindigen met de dodendraad waarlangs voortdurend gepatrouilleerd werd. Die draad werd in stukken opgetrokken tussen april 1915 en midden 1916 (in Limburg). Het werk werd uitgevoerd door Duitse genietroepen en Belgische vrijwillige arbeiders maar van de laatste categorie maakten velen van de gelegenheid gebruik om naar Nederland te vluchten. Concreet bestond de dodendraad uit een versperring van houten palen met vijf of zes draden, op een dertigtal centimeter van elkaar gespannen en met hoog daarboven twee draden voor de stroomvoorziening, de zogenaamde Speiseleitung. Eigenlijk moest er gladde draad gebruikt worden maar daarvan had men onvoldoende voorraad. Dus gebruikte men dikwijls prikkeldraad. Aan beide zijden van deze versperring stond op ongeveer anderhalve tot drie meter afstand een evenwijdig lopende, lagere en stroomvrije prikkeldraadversperring bedoeld om mens en dier te beschermen. Door al deze maatregelen werd het zo goed als onmogelijk en vooral levensgevaarlijk om de grens met het neutrale Nederland over te steken. Dit had grote gevolgen voor de bewoners van de grensstreek. Zoals bij de oprichting van de Berlijnse muur werden families brutaal van elkaar gescheiden. Bezoeken aan bekenden in
U vindt meer informatie op http://www.wereldoorlog1418.nl/elektrischen-draad/ en www.dodendraad.org. en ook op http://www.bloggen.be/vlaanderensvelden/, de zeer interessante blog van Jan Huybrechts, die zich als historicus specialiseerde in de geschiedenis van de Groote Oorlog. Ook Gazet van Antwerpen wijdde vorig jaar een bijlage aan deze dodelijke grens.