Euskal kantak by Josune Estella

Usurbilgo Euskal kantu Taldea

2009 AURKIBIDEA

~ 0 ~

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

ABERRIAREN MUGAK ABERTZALEA JAIO NINTZEN ADIO LAGUNA AGUR EUSKAL HERRIARI AGUR XIBERUA AGURE ZAHARRA AI ZER PLAZER(R)A / AMA AITA-SEMAK AITORMENA AITORREN HIZKUNTZA ZAHARRA ALA KINKIRRIN AMA EUSKAL HERRIA AMETS, AMETS EGIN AMETS, BIZITZ AMETS, GAZTE AMETS AMNISTIAREN DEMA ARBOLA GAINEAN (LABORARI) ARDIAK LERRO LERRO ARI NAIZELA ARRANTZALE MAITAGARRI ARRATSALDE HONETAN ARROSAKO ZOLAN ASTOTXO BAT BANEUKO AZKEN AGURRAREN NEGARRA AZKEN DANTZA HAU BAGA, BIGA, HIGA BAGARE BALDORBA BARATZE BAT BATASUNA BEGIAK PARREZ PARREZ BEHIN BATIAN LOIOLAN BEHIN BETIKO BERTSUAK JARRI DIZKAT BIZKAIA MAITE COMPOSTELAKO ERROMESA EGIA GARESTI DALA EGUN DA SANTI MAMIÑA EGUNSENTIA EKI EDER EMAKUME JAIO NINTZEN EPERRA ERRIBERA ERROTA ZAHARRA EUSKAL HERRI NEREA EUSKAL HERRIAN EUSKARAZ EUSKAL HERRIKO SEMEAK GARA EUSKALDUN BERRIAREN BALADA EUSKERA, OI EUSKERA EZ GAUDE KONFORME EZ NAU IZUTZEN NEGU HURBILAK EZ, EZ DUT NAHI FORJARIEN KANTA FURRA FURRA GAZTELUGATZE GIZON ARRUNTAREN KOPLAK GOIZIAN ARGI HASTIAN GOIZIAN GOIZ JEIKIRIK

~ 1 ~

28 152 1 33 2 3 58 5 4 110 59 113 129 143 151 60 106 61 130 34 93 96 37 35 88 22 6 9 150 43 38 39 134 20 95 71 90 140 62 142 64 11 75 141 17 131 144 149 114 86 64 56 27 13 18 139 138

GOIZUETAN / TRABUKO GREZIAKO ITSASONTZIA GURE BAZTERRAK GURE ZORTEA GURETZAT HABANERA HAIKA MUTIL HAIZE HEGOA HAIZEA DATOR HAUR KANTA II-III HEGAZTI ERRARIAK HERIO LATZA HERRIA ETA HIZKUNTZA HERRIKO FESTAK HIK LAN ETA NIK JAI IKASTOLAKO ERESERKIA IKUSI MENDI ZALEAK IKUSTEN DUZU GOIZEAN ILARGIA ILUNTZEAN INTERNAZIONALA INTSUMISOARENA IPARRAGIRRE ISIL-ISILIK DAGO ITSASOAN LAINO DAGO ITSASOAN URAK HANDI DIRE ITSASOARI BEGIRA ITSASONTZI BATEN ITURINGO AROTZA ITZALA ITZIARREN SEMEA IZARREN HAUTSA IZOTZ-ONDOKO EGUZKI JUANA BIXENTA KANTA ABERRIA KANTATUAZ KANTATUAZ KANTU JIRA KANTUEN BIDEZ KANTUZ SORTU NAIZ ETA… KATTALIN KIRIELEISONAK KOBLAKARI KONTRAPAS KONTXESIRI LAU TEILATU GAINEAN LEIXIBATXUA LILURAREN KONTRA LORETXOA LORIAK UDAN IHINTZA BEZALA… MADALEN BUZTURINGO MAITATZEN ZAITUDALAKO MAITE ZAITUT MAITIAK GALDE EGIN ZAUTAN MARIA SOLT ETA KASTERO MARTXA BATEN LEHEN NOTAK MATALAZ MENDIAN GORA HARITZA MUÑAGORRIREN BERTSOAK

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

81 30 49 112 97 45 21 79 148 153 85 40 78 46 92 147 7 8 70 132 118 146 76 99 44 36 100 108 83 115 15 10 25 128 145 126 50 47 24 121 133 125 124 31 135 87 32 51 127 94 69 123 26 65 52 53 14

NAFARROA NAFARROAKO ERESERKIA NERE MAITIA JAIKI ETA JAIKI NERE SENTIMENTUA NIGARRA BEGIAN NIREKIN OI AMA EUSKAL HERRI… OI, PELLO PELLO! OIES ERRONDAN DABIL OROITZEN ZAITUDANEAN AMA OTSOAK ETA TXANOGORRITXU PASAIAKO HERRITIK PELLO JOXEPE PRIMA EIJERRA SALAMANKARA SAN SIMON ETA SAN JUDA SEASKA KANTA (Amaren bularra…) SOLDADU SARTZEA SORTERRIKO KOPLAK TOPA DAGIGUN TRAPU ZAHARRAK TRISTE BIZI NAIZ ETA TTUKURRU TTUKU TTUKU TXALAPARTA TXATXAMATXALINATXU TXORI TTIKIA NINTZELARIK… TXORIA TXORI UME EDER BAT URTXINTXAK OIHANEAN USURBILDARRAK DAUKATE USURBILGO ELIZA XALBADORREN HERIOTZEAN XARMANGARRIA ZIRA XORIERI MINTZO ZEN XOXO BELTZA ZAKU BEREAN ZAZPIAK OIHAL BATETIK ZENBAT GARA ZURE BEGIEK

~ 2 ~

67 68 117 116 136 98 66 89 84 73 72 77 122 23 120 119 109 91 74 12 57 107 48 137 105 111 16 104 19 41 42 54 103 102 80 29 55 101 82

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

Agur Xiberua, bazter güzietako xokhorik eijerrena! Agur sor lekhia, zuri ditit ene ametsik goxuenak. Bihotzan erditik bostetan elki deitadazüt hasperena; zü ützi geroztik bizi niz trixterik, abandonatürik, ez beita herririk, Elki/jalgi, irten Parisez besterik, Hasperena/suspirioa zü bezalakorik. Bena/baina

1. ADIO LAGUNA Adio laguna, aski ezaguna, nork bete behar du zuk utzi diguzun hutsena? Inoiz ez naiz damu izango laguna izana, gogoan daukat irakatsi izan zenidana.

bis

Jatorrean jator, ez zen beste inor, garen artean sendo dirau gurekin iraunkor

Heben/hemen Behatzera/obserbatzera Soginik/begiraturik Pharka/barka

bis

Palazio ederretan gira alojatzen, eta segür goratik aide freska hartzen; Gain behera soginik beitzait üdüritzen Orhi gainen nizala agitzen… Bena ez dira heben bazterrak berdatzen, bis txoriak kanthatzen!

Agur Xiberua…

Bizi indarra daukat, gartsu, zenaren gorantzan, berriro elkar ikusiko dugun esperantzan.

bis

2. AGUR XIBERUA Sor lekhia ützirik gazte nintzalarik, Parisen sarthü nintzan korajez betherik. Plazerez gose eta bürian hartürik behar niala alegera bizi… Bostetan geroztik, bis nigar egiten dit, Xiberua zuri.

Ametsa, lagün nezak ni Atharratzerat, ene azken egünen han iragaitera, Orhiko txoriaren khantüz behatzera, pharka ditzan nik egin nigarrak. Hots, xiberutarrak, aintzinian gora bis euskualdün bandera.

Agur Xiberua…

~ 3 ~

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

3. AGURE ZAHARRA Agure zahar batek zion bere etxe aurrean goizean goiz lantokira irteten nintzanean: Ez al dek, gazte, ikusten gure hesola zein dan? Desegiten ez badugu, bertan galduko gera.

Hik bultza gogor hortikan, ta bultza nik hemendikan, ikusiko dek nola, nola, laister eroriko dan.

bis

Lara, la, la... (azkarrago)

4. AITORMENA

Baina guztiok batera saiatu hura botatzera, usteltzen hasia dago-ta, laister eroriko da. Hik bultza gogor hortikan, ta bultza nik hemendikan, ikusiko dek nola, nola, laister eroriko dan. Baina denbora badoa, nekea zaigu hasi, eskuak zartatu zaizkit eta indarrak utzi. Usteltzen badago ere, karga badu oraindik, berriz arnasa hartzeko esaigun elkarrekin:

Ez dira betiko garai onenak azken finean gizaki hutsak gara ba arearen ostean dator ekaitza udaberri berririk ez guretzat. enborak aurrera etengabian De ta orain ezin eutsi izan ginana ru utinaren morroiak bihurtu u gara la aztana lehen baino lehen aska gaitezan

Bai, zin dagizut, ez dizudala inoiz gezurrik esan eta zaude ziur ezin izango zaitudala ahaztu inoiz aitortzen dut izan zarela ene bizitzaren onena, baina orain, maitia, lehen baino lehen aska gaitezan. Ohartu gabe arrunt bilakatuta ohartu gabe heldu gara mugara mu undua jausi zaigu gainera maitia, lehen baino lehen aska gaitezan ez dakigu non dago oen hoberena biila dezagun beste leku uetan

Baina guztiok batera... Agure zaharra falta da gure etxe ondotik, haize txar batek hartu ta eraman du hemendik. Haur batzuk ikusten ditut eta, inguraturik, aitona zaharraren kanta nahi diet erakutsi:

Baina guztiok batera saiatu hura botatzera, usteltzen hasia dago-ta, laister eroriko da. ~ 4 ~

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

2 Oi Baldorba, oi Baldorba, eguzki eta haize idor, mahats-ardo ibai, galburua arena. 3 Lur gorri, harri landu, mailu eta zizelaren kantu, arrazko alakiketan, kita Armeniako kanun, ahots urra atuan. 4

5. AITA-SEMEAK Aita-semeak tabernan daude, ama-alabak jokoan.

bis

Berriz ikusi beharko dugu behi gizena auzoan, berriro ere ez da faltako trapu zaharrik kakoan.

Zure irriño erromanikoa erdi izoztu eta leloturik utzi zuen madarikatuaren bis izena nahi dut. 6

Aita-semeak… Eta lapurrek ohostu dute guk gendukana etxean, eta gu gaude erdi biluzik beti inoren menpean.

Oi Baldorba, oi Baldorba, esazu nor zen bidetik baztertu zintuen madarika atua.

Aita-semeak… Geurea dugu erru guztia, geurea dugu osoan, ez inori, ba, errua bota Euskal Herria hiltzean.

7 Oi Baldorba, zutaz oroit eta bis zuri nagozu. 8 Kantu bat la aburra da eta pentsa zuk, esaten ez dizudan hartaz. 9

Aita-semeak… Baina gaztea naiz eta daukat etorkizuna eskuan, ez zaigu hilko Euskal Herria ni bizi naizen artean.

Aita-semeak…

Oi Baldorba, oi Baldorba, esazu nor zen bidetik baztertu zintuen madarikatua.

6. BALDORBA 1 Ezkil gabeko elizen eremu emankorra, giza-murzuriko zure ardientzat.

Oi Baldorba, oi Baldorba, esazu nor zen bidetik baztertu zintuen madarika atua.

Giza-murzuriko/Giza marrua, balido

~ 5 ~

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

7. IKUSI MENDIZALEAK Ikusi mendizaleak baso eta zelaiak, mendi tontor gainera igo behar dugu. Ez nekeak, ezta bide txarrak gora, gora, Euskal Herria. A, a, a! Gu euskaldunak gara Euskal Herrikoak.

bis

9. BARATZE BAT Hau da egün ederra, mila xori(e)k kanta ziauri en’erregina besuak zuri dititzüt para.

Hemen mendi tontorrean euskal lurren artean begiak zabaldurik bihotza erreta. Hain ederra, hain polita da-ta, gora, gora, Euskal Herria! A, a, a! Gu euskaldunak gara, Euskal Herrikoak.

Baratze bat nahi deizüt egin amets segretüenekilan liliak egün jauntsi ederrenetan mila kolorez dantzan bihotzetan.

Iku usten du uzu goizean, argia hasten denean, menditto baten gainean: etxe ttipitto aintzin xuri bat lau haitz handiren artean, iturritto bat aldean, txakur txuri bat atean, han bizi naiz ni bakean.

bis

Gaü beltz ta sakonetik elkitzen nü üzü hoztürik bihotza hain tristerik zütaz hainen berantetsitürik.

8. IKUSTEN DUZU GOIZEAN

Nahiiz ez de en ga aztelua aiten aitek hautatua. maite dut nik sorlekua, Etxetik kanpo zait iduritzen nonbait naizela galdua; nola han bainaiz sortua, han utziko dut mundua, galtzen ez badut zentzua.

Ez da lurrean gizonik, printzerik ez erregerik, ni baño hobeki denik. Badut andrea, badut semea, badut alaba ere nik. Osasun ona batetik, ondasun nahiko bestetik… Zer gehiago behar dut nik?

Baratze bat...

bis

Karrosa bat hor dügü kanpuan gure haidürü ez gal haboro denbora hiskor beitago amodiua.

Baratze bat...

bis

~ 6 ~

Ziauri/zeuri Liliak/loreak Jauntsi/jantzi Elkitzen/jalgitzen,irteten Hainen/hain Karrosa/Karroa,dilijentzia Haidürü/zain, itxaroten Haboro/gehiago Hixkor/galkor, ahul

Maitarzün berriari ilargiak dü argi emanen deikü aski gük alkar maita dezagün beti.

Baratze bat...

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

10. IZARREN HAUTSA Hitzak: Xabier Lete / Musika: Mikel Laboa

1 Izarren hautsa egun batean bilakatu zen bizigai, hauts hartatikan uste gabean noizbait ginaden gu ernai. Eta horrela bizitzen gera sortuz ta sortuz gure aukera atsedenik hartu gabe: lana eginaz goaz aurrera kate horretan denok batera gogorki loturik gaude. 2 Gizonak badu inguru latz bat menperatzeko premia, burruka hortan bizi da eta hori du bere egia. Ekin ta ekin bilatzen ditu saiatze hortan ezin gelditu, jakintza eta argia: bide ilunak nekez aurkitu lege berriak noizbait erditu hortan jokatuz bizia. 3 Gizonen lana jakintza dugu; ezagutuz aldatzea, naturarekin bat izan eta harremanetan sartzea. Eta indarrak ongi errotuz gure sustraiak lurrari lotuz bertatikan irautea:. ezaren gudaz baietza sortuz ukazioa legetzat hartuz beti aurrera joatea. 4

Ez dadukanak ongi ohi daki eukitzea zein den ona, bere premiak bete nahian beti bizi da gizona. ~ 7 ~

5 Gu ere zerbait bagera eta gauden tokitik hemendik bertan saia gaitezen ikusten: amets eroak baztertuz bertan sasi zikinak behingoz erreta bide on bat aukeratzen. 6 Gizonen lana jakintza dugu; ezagutuz aldatzea, naturarekin bat izan eta harremanetan sartzea. Gu sortu ginen enbor beretik sortuko dira besteak, burruka hortan iraungo duten zuhaitz ardaska gazteak. 7 Beren aukeren jabe eraikiz ta erortzean berriro jaikiz ibiltzen joanen direnak: gertakizunen indar ta argiz gure ametsa arrazoi garbiz egiztatuko dutenak. 8 Gu sortu ginen enbor beretik sortuko dira besteak burruka hortan iraungo duten zuhaitz ardaska gazteak. Gu sortu ginen enbor beretik sortuko dira besteak burruka hortan iraungo duten zuhaitz ardaska gazteak.

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

bis

11. ERRIBERA

Errioxar, Baigorriko...

Erribera, erribera! Zure landen zabalera ortzi-muga den hartan mugatzen da. Zure lur emankorretan isurtzen diren asmoak gogotsu hartuko ahal ditu lur gozoak.

Ooo... Horma zahar arraituetan Arraituetan/Pitzatuetan txoriak dira kantatzen, mendetako lo geldia salatzen.

Oooâ&#x20AC;Ś

12. TOPA DAGIGUN Errioxar, Baigorriko, Bakio nahiz Getariko, topa dagigun eta bakean bizi gaitezen betiko.

bis

Umeak arretaz horni, gazteei hitza eskaini gaztetxoago eta haurrago izan gaitezen geroni.

bis

Errioxar, Baigorriko... Ez uka amonei hitzik, entzun agureei pozik, zaharra ez da izandakoa, luzaroan dena baizik.

Errioxar, Baigorriko...

Seiehun urte inguru kosta aldean zen gertatu, itsasgizon zahar batek behintzat hala zidan kontatu, enbat itzelak Gaztelugatxen ontzi eder bat zuen hondatzen, euskaldunontzat barruan altxor handiak ei zekartzan. Igaz udako goiz batez eguzkiaren lehen printzez jo nuen itsas barrena bihotza dardara eginez, murgildu nintzen ur gardenetan, arakatu ongi hare-haitzetan, han zegoen tinkaturik goroldioak estalirik. Indar guztioz bultzatzen altxor kutxa zabaldu nuen, atzera egin ninduen uhin handi bat altxatu zen, inor ez zapaltzeko gogoa, zapalduak ez izatekoa, hau da gure urguilua altxor guztien iturria. Eta hau hola ez bazan sar nazatela kalabazan, ipuin txit barregarriak kontatu nizkizuen plazan.

bis

~ 8 ~

bis

13. GAZTELUGATXE

Zure gaztelu zaharrek gorderik duten antzina hats tristetan mintzo da haren mina.

Nafarra anai zaharra, kondairaren lehen zuztarra, bego higan arbasoen amets hura.

Hierarkia da lehorra, harremana emankorra; errespetuan dago gordeta emakumeen altxorra!

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

14. MUĂ&#x2018;AGORRIREN BERTSOAK Musika: B. Lertxundi

MuĂąagorrik diona bere proklamian, gerrak hondatzen gaitu bosgarren urtian; igaz jarrikan Karlos Madrilgo bidian bultza zuten atzera, gerra bere gerra bere oĂąian

Semiak soldatu ta preso gurasuak, ezin pagaturikan kontribuziuak. trintxera lanetara gainera auzoak. Dolorezkoak dira gaur gure gaur gure pausoak.

Agintari onenak preso daduzkate; euskalduna izatia du bakoitzak kalte. Tejeiro ta Maroto guzien alkate; zer gizon hoietatik espera espera gentzake.

Kordoiz inguraturik kostatik Ebrora, trabaz gaude josirik bera eta gora. Atzenikan frantsesak itxi du frontera. gerrak ez dakar onik inundik inundik inora.

Karlos agertu ezkero probintzi hauetan, beti bizi gerade neke ta penetan. Nahiz kendu guk duguna behin ere ezer eman; bost negar egiteko, nunbait jaio nunbait jaio ginan.

Atiak itxi ta ogia garesti; artua ere ari da igotzen poliki; dirua ezkutatzen da egunero hemendik, nola bizi garen bada harritutzen harritutzen naiz ni.

~ 9 ~

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

bis

15. ITZIARREN SEMEA

Hegoak ebaki banizkio, neria izango zen, ez zuen alde egingo; bainan, horrela, ez zen gehiago txoria izango; eta nik... txoria nuen maite;

Itziarren semea: hori duk mutila! nihor salatu baino nahiago du hila harro egon liteke Maji neskatila, espetxetik jali ta joanen zaio bila! Maji neskatila, hori dun mutila! Nihor salatu baino nahiago du hila!

bainan, horrela, ez zen gehiago txoria izango; eta nik... txoria nuen maite;

bis bis

Zazpi gizon nituen joka inguruan Makilaz hartu naute ostikoz lurrean. Bainan nik ez dut eman lagunen izenik! ta hantxe galditu dira fitsik jakin barik! lagunen izenik! Ez baitut eman nik, ta hantxe galditu dira fitsik jakin barik!

Itziarren semea … Lau aldiz sartu naute urean burua zangotik euki naute zintzilikatua bainan nik ez dut eman lagunen izenik, Ta hantxen gelditu dira fitsik jakin barik! Zangotik zintzilik, ni beti ixilik! Ta hantxen gelditu dira fitxik jakin barik!

Itziarren semea… Izerdia ta odola burutik behera ezpainak urratu ta azazkalak atera Bainan nik ez dut eman lagunen izenik, ta hantxen gelditu dira fitxik jakin barik! odolez beterik, ni beti ixilik! Ta hantxen gelditu dira fitxik jakin barik!

bis bis

Lara-larara-laa...

17. EUSKAL HERRIAN EUSKARAZ Euskal Herrian euskaraz nahi dugu hitz eta jolas lan eta bizi euskaraz eta hortara goaz, bada garaia noizbait dezagun guda hori gal edo irabaz. Zabal bideak eta aireak gure hizkuntzak har dezan arnas, bada garaia noizbait dezagun guda hori gal edo irabaz.

Itziarren semea …

~ 10 ~

bis

Lara-larara-laa...

- Haurra zer egin haute holan egertzeko? - Ama, jo egin naute mintza arazteko - Izenik eman al duk? Esan zak egia! - Ez ama, ez dut eman! Jali naiz garbia! - Jali haiz garbia? - Bai ama, egia! Ta amak eskeini zion klabelin gorria.

Itziarren semea…

16. TXORIA TXORI

Euskal Herrian euskara hitz egiterik ez bada bota dezagun demokrazia zerri askara geure arima hiltzen uzteko bezain odolgalduak ez gara. Hizkuntza gabe esaidazue nola irtengo naizen plazara, geure arima hiltzen uzteko bezain odolgalduak ez gara. Euskal Herri euskalduna irabazteko eguna pazientzia erre aurretik behar duguna, ez al dakizu euskara dela euskaldun egiten gaituena? Zer Euskal Herri litzake bere hizkuntza ere galtzen duena. Ez al dakizu euskara dela euskaldun egiten gaituena?

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

18.GIZON ARRUNTAREN KOPLAK Kantatzera noazu bertso bat edo bi herenegun jarriak gizona arruntari. Antoniyo, Lorentxo edo Joxe Mari, gauza ederra denik ez ukatu neri.

Ongi ikasi nuen gaztetan baltsian, karterari lotutzen txamarra galtzian: Artxandako haiziak beruak baizian, ederki egoten zen oiaren atzian.

Goizean jeikitzean lehenbiziko gauza, aba zabaldu eta jazten ditut galtzak, muturra garbitzean nolako zalantzak ezin kendurik nabil loaren orratzak.

Ni lana egina naiz semiak hazteko, haiek eskola ona xuxen ikasteko, ikasi eta gero lanian hasteko, ez ditezela izan! bazterrak nahasteko!

Kafesnia hartuta horrekin batera ahal baldin badet behintzat noa komunera: aurrian papera ta atzian papera, periodikua letuz ilustratzen gera.

Semeen semetatik baidatoz semiak, batzuek arrak eta bestiak emiak, batzek lodiak eta beste batzuk miak: honela jarri zuen Jaunaren legiak.

Etxetikan lanera noa nahiko mantso. Realak kuatro-uno galdu zuen atzo, kalian bi zakur ta beste hiru atso, egun on don Pepito eta don Alfontso.

Gaurko eguna ere bota dugu, bada gizon okupatua gauza ederra da. Asko gustatzen baitzait oiluaren salda, Mugairen hasten baita Belateko malda.

Gauzak gaizki dabiltza, hau da komeriya, Afganistan-en gerra piztu zuten iya, tokatzen baldin bazait aurten loteriya erosiko beharko det zitroen berriya... ongi egon omen zan Tolosan feriya.

Ez naiz ni gizon txarra, baina, zer arrayo, Fidek Castro izateko ez bainintzan jayo; musian egiten det bis makina bat sayo, andriaren onduan afaldu det yayo, orain ohera noa bihar arte ayo.

~ 11 ~

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

19. URTXINTXAK OIHANEAN

2 Atzo goize ean entzun nuen zure berbaren oihartzuna zure kantaren fereka, bihotzean kilika artzunaren haunditasunean eta oiha murgilduz joan nintzen jauzika, hegaka.

Urtxintxak oihanian Jauzika, Aldaxkatik aldaxkara… "Zuk erradazu, ama Zendako Ez diren erortzen lurrerat?.. "

Nik ere nahi nuke izan Urtxintxa bezala! Hain gora, hain trebe, Izaiteko libre!…

3 Bart arratsean arbasoen baratzaren ondoan bertsotan eta dantzan lotu zinen alai, piper eta gatza, sa abel emankor.

bis

Urtxintxak oihanian Zintzilik, Buruz behera buztanetik!… "Zuk erradazu, ama, Zendako Ez duten buruko minik?.. "

Nik ere nahi… Urtxintxak oihanian Karruxkaz/ Krix-krax egin Heltzaurrekin/Intxaurreki Karruxkaz, n Neguko bildu heltzaurrekin… "zuk erradazu, ama, Zendako Ez dezaketan egin berdin?.. "

Nik ere nahi…

20. BIZKAIA MAITE 1 Bizkaia maite, atzo goizean ikusi zintudan soineko xuriz jantzia buruan orlegi, bihotzean sua, nere e gogo oaren ertzetik pasatzen zure usain goxoa, lana, amodioa, itsasoa nere baitan sartzen. ~ 12 ~

4 Bizkaia maite, atzo goizean ikusi zintudan soineko xuriz jantzia buruan orlegi, bihotzean sua; erkari ole penatuaren gozo eta mina amodio eta kanta, zure berba leun zure gatzaren bizia zure burdinaren goria dira gaur neretzat aterbe. 5 Bizkaia maite, atzo goizean ikusi zintudan soineko xuriz jantzia buruan orlegi, bihotzean sua, lirain, sendo, eder.

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

21. HAIKA MUTIL Haika mutil, jeiki hadi argia den mira hadi, Bai nausia, argia da gur’oilarra kanpoan da. Haika mutil, jeiki hadi euria den mira hadi Bai nausia, euria da, gure orra bustia da. Haika mutil, jeiki hadi surik baden mira hadi Bai nausia, sua bada gur'gatua beroa da

bis

Herri bat dugu osatzen eta gure zabarkeriz ez daigun utzi hondatzen.

bis

Bagare, bagera, bagire, bagara, euskera azkartzeko oraintxe dugu aukera.

bis

Haika mutil, jeiki hadi kanpoan zer den mira hadi Bai nausia, elurra da, lurra txuriz estali da

Haika mutil, jeiki hadi zeroi non den mira hadi Bai nausia, egia da, mutiltxo hau unatu da.

bis

Araban bagare…

Haika mutil, jeiki hadi hortxet zer den mira hadi Bai nausia, haizea da, gur'leihoa ireki da

Haika mutil, jeiki hadi urean zer den mira hadi Bai nausia, ardia da aspaldian itoa da.

Guztiok gara euskaldun, guztiok anaiak gara nahiz eta hitz ezberdinez, bat bera dugu hizkera.

bis

22. BAGARE Araban bagare, bis Gipuzkun bagera Ziberun bagire ta Bizkaian bagara, baita ere Lapurdi ta Nafarran.

~ 13 ~

Bagare, bagera, bagire, bagara Euskadi askatzeko oraintxe dugu aukera.

23. PRIMA EIJERRA Prima eijerra, zütan fidatürik, anitx bagira, oro tronpatürik. Enia zirenez, erraizü bai ala ez, bestela, banua desertiala, nigarrez urtzera.

Desertiala juan nahi bazira arren, zuaza; oi, bena berhala. Etzitiala jin, hartzara nigana, bestela, gogua dolütüren zaizü, amoros gaixua Lara lala... Tronpatürik/Engainaturik Bena/Baina Jin/Etorri Hartzara/Berriz Dolütüren/Damutuko

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

24. KATTALIN Hitzak: Jon Mirande Bertsioa: Oskorri

1 Etxe txiki txukun baten zure aitetamekin zinen bizi, zintzo bizi ene maite Kattalin.

5 Ibaiera zinen joaten zure ahate beltzekin goiz batean, bat-batean ito zinen Kattalin.

Ene maite, ene maite ene maite Kattalin sekulako ta betiko galdu zaitut Kattalin.

3 Baina eder zinen zinez zine izar bat bezin ile gorri, baita zorri zuk bazenun Kattalin

7 Hilerrian bada lore eguzki lili, krabelin zu zaituzte badut uste ongarritzat Kattalin.

Ene maite, ene maite ene maite Kattalin sekulako ta betiko galdu zaitut Kattalin.

~ 14 ~

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

bis

25. IZOTZ-ONDOKO EGUZKI Hitzak: Xabier Lizardi Musika: Xabier Lete Bertsioa: Xabier Lete eta Lurdes Iriondo

1 Izotz-ondoko eguzki, neguaren parre: olerkariak noizbait hiri goratzarre. Emeki duk itxaroz piztu garai-larre: udaberri-lamiek larreon batzarre.

4 Bai-baitatza eria ogean, herio atzapar itsusia luzatzen ario: berbizkunde-berria maiteak jario: hitzik ezin ta irria hain ezti dagio!

bis

2 Behetik nator, ibarrak izoztuta utziaz, mendia jaiez dago urrezko jantziaz. Haren parrea dadat irrika biziaz, gozatua baitu gaur bis ezti bereziaz. 3 Udalenak irria ohi du zoro ozena: udak, haragikoia; udazkenak, bena; negu-gau ozkarbien izotz-ondorena guztiz bakarra duzu: denetan emeena!

~ 15 ~

5 Izotzak estali zuen gure Euskalerria; mintzo ozenak zabaldu berbizkun berria. Itzal-zokondoetan lore, izotz-bitxia baina haren gainetik jauntzen eguzkia.

bis

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

bis

26. MARIA SOLT ETA KASTERO Hitzak: Piarres Topet «Etxahun Barkoxe» Egokitzapena B. Lertxundi

Maria Solt ta Kastero bis bi amoros zahar bero. Hirurogei-hamarna urtetan hartü die amorio Kastero jelostü gero Maria Solt ezarri kanpo. Jelostü/Zelotu, zelotan jarri

Maria Solta dua nigarrez izorra dela beldürrez.

Elez/Hitzez Oküpü agitzen/Haurdun gelditzen bis

Barnets-Bordako anderiak kontsolatü dü elez emazte zaharrik oküpü agitzen eztela ez. Arropostü/Erantzun oküpü agitü/Haurdun gelditu

Maria Soltek arrapostü bis Santa Elisabet badüzü Saintu zahar bateganik oküpü agitü düzü

Kastero ere bada saintü, hala nizan beldür nüzü. Kastero eztüzü saintü sobera bürhaüti düzü

Bürhaüti/Birauti, Blasfemo. Antzü/Antzu egotea

bis

Elizalat juan eta taharnan egoiten düzü Kastero denagatik saintü Maria Solt antzü zira zü.

27. FURRA FURRA Furra, furra, fandangoa, hortxe duzu fandangoa geure gustukoa. bis Gaur goizean jeiki naiz suerte onean, tanke bat topatu dut neure kafesnean; ez dakit zer daukagun bake ala gerra bainan nik badaezpadan egin dut puzkerra.

Zerbait egitekotan zuzen eta artez zorri bat garbitu dut ur pistola batez, orain galdurik nago beldurrez beteta muniziorik gabe gelditu naiz eta. Neure arma bakarra dut akordeoia, hauspoari eraginez dirudi leoia; eskua jaten badit

~ 16 ~

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

on egin dezaion Cervantsei holakorik gertatu zitzaion. Eta orain banoa berriro ohera, bila ez badatozkit lolo egitera; bihar ikusiko da zer dagoen berri, jakintsuenak ere ezin du igerri.

28. ABERRIAREN MUGAK Hitzak: Joxerra Garzia - Musika: Txomin Artola

Nire aberria lurra bezain zaharra da, baina ez da lurra bakarrik; haizeak bezala inguratzen nau eta lotzen, askatzen nauelarik. Nire aberria suaren antzekoa da, beti bera, berria beti, epeltzen nau kanpoan hotz dagoenean, ta erretzen ere badaki.

Aberriaren mugak, euskararenak, gure baitan daude gehienak; euskara zabalduaz lau haizeetara zabalago egiten gara. Nire aberria harrizko herria da, hitzezkoa eta hitzekoa, altzairuzko txakolin, ardo zurezkoa eta hondar anonimoa. Nire aberria burdin bihurria da, oroimenean arindua; itsas laminen baten herdoilezko kantu, etorkizunez fosildua.

Aberriaren mugak, euskararenak, gure baitan daude gehienak; euskara zabalduaz lau haizeetara zabalago egiten gara.

~ 17 ~

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

bis

29. ZAKU BEREAN Andoni Egaña (2008.02.20) Doinua: Xabier Leteren “Habanera"

Orain bost urte iritsi ziren etxeko atera, txamarra zaku, gizon bat Patroleraino atera. Argazkitan azaldu zen txamarra burutik behera, begiratua oinetan, bideko har-legarrera. Zer ote zeukan aurrean? Zer uzten zuen atzera? Nork egin zuen oihua: “EGUNKARIA aurrera!”? Zihoana zihoala ez zihoan soilik bera mordoska bat gindoazen zakupe hartan batera.

Kaleratu zituzten bai, denbora igaro ahala... “Zaku berekoak dira” hasi zen berriz fiskala “Zaku beretsuan daude” Audientzia Nazionala... Justizia irudiaren begietako oihala esan liteke zaku zahar zirrikituduna zala neurtzen zuen momentuko aukera koiunturala Justiziak koiunturaz baldin baleki bezala... horrexek erakusten du hain Justizia ez dala.

Ziega batean sarturik zeinek babestu behar nau? Berriro krisketa-hotsa bizia, mingarria, rau! “Todos son del mismo saco” gizalege-eza arau... “Ez al duzu erantzun nahi? zutitu, biluztu, barau!”. Zaku bat burutik behera zaku zaku zakua hau! Dena zulo beltz bihurtuz den-dena bilakatuz gau oihu ta umilazio txilio eta alarau denbora asko joan da... izu-ikarak hor dirau.

Zakua uler dezake bakoitzak bere gisara gure hau emana dugu euskal nahiz herrigintzara. Epaiketaren atetan aurkitu gintezke jada... izenak hamabi dira, baina epaitu ilara. Gu ere sar baikintezke akusatuen pilara ozen esango dizugu epailea, entzun, hara: “zaku hortan egotea delitua baldin bada... gu‘re gaizkile gaituzu, zaku berekoak gara”.

~ 18 ~

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

bis

30.GREZIAKO ITSASONTZIA Itsasoz gaindi ikusten baduzu gure gogoa daraman ontzia, etzazu pentsa galduta doanik, argitzen baitu goizeko eguzkiak. Hainbeste amets, negar ta desio ez du ekaitzak hondora botako, salbatuko da goizeko ontzia kaiaren bila hegaka joateko. Arraun berriek eramango dute bide zaharretik askatasunera oihal zuriek haizea bildurik gure arnasa biltzen den batera. Ez du ekaitzak hondora botako, salbatuko da goizeko ontzia.

3 Goxo-goxo kanta eginazu Benitoren Maria Solt. Ez negarrik egin txuri zaude ta malkoak zure kolorea kentzen dute.

Lau teilatu gainian… 4 Felix, felix bihar berriz egongo gara txanpain apur batekin; diru gabe baina izarrak gurekin daude, piano baten soinuaz.

Lau teilatu gainian… Lala lara lala...

31. LAU TEILATU GAINEAN 1 Hemen gaude ta poztutzen naiz ta ziur zure aita ere bai; ta zer ondo… zelan dijua zure bufanda txuria.

32. LORETXOA Mendian larrartean aurkitzen da loretxo bat aurrean umetxo bat loretxoari begira. Loreak esan nahi dio -umetxo aska nazazu, jaio naiz libre izateko ta ez loturik egoteko.

Umetxoak ikusirik lorea ezin bizirik arantzak kendu nahi dizkio bizi berri bat eman, orduan izango baitu indarra eta kemena orduan emango baitu ugari bere fruitua.

Lau teilatu gainian ilargia erdian eta zu goruntz beira, zure keia eskuetan putzara batekin… putz! Neregana etorriko da ta berriz izango gara zoriontsu edozein herriko jaixetan.

Orduan emango baitu ugari bere fruitua. ~ 19 ~

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

bis

33. AGUR EUSKAL HERRIARI / AGUR ETA OHORE Zaldubi / Urko Zazpi Euskal Herriek bat egin dezagun, guztiok beti-beti gauden gu euskaldun. Agur eta ohore Euskal Herriari Lapurdi, Baxenabar, Zubero gainari; Bizkai, Nafar, Gipuzko eta Arabari. Zazpiak bat besarka lot bitez elkarri.

Zazpi Euskal Herriek… Haritz eder bat da gure mendietan, zazpi adarrez dena zabaltzen airetan. Frantzian, Espainian, bi alderdietan: hemen hiru eta han lau, bat da zazpietan.

bis

Lauzpabost akorde jota kitar zahar honekin dantzatzeko doinua ez dugu besterik. Bi laguneko koadrila izerdi patsetan nahiko izango dira arratsalde honetan honetan, honetan, honetan. Taupadetan dut bihotza dirua galtzetan dantza egiteko gogoa daramat zainetan Kitar biolin doinuak jarraituz badaukat dibertitzeko gaia arratsalde honetan honetan, honetan, honetan.

35. AZKEN DANTZA

Zazpi Euskal Herriek… Hi haiz, Euskal Herria haritz hori bera, arrotza nagusiturik moztua sobera. Oi gure arbasoak ez, otoi ez beira, zein goratik garen gu jautsiak behera!

Zazpi Euskal Herriek…

34. ARRATSALDE HONETAN Gorka Sarriegi / Sorotan bele Itxaroten ari gara arratsalde honetan zerbait aurkeztekotan jende honen aurrean. Hemendik ateratzeko kanta berri baten bat zuek ez aspertzeko arratsalde honetan honetan, honetan, honetan.

~ 20 ~

Hitzak eta musika: Manex Pagola Interpretazioa: Peio eta Pantxoa

U... Azken dantza hau, maitia, zurekin, nahi zintuzket ereman nerekin, bainan gaurko xedia ezin daike betia!... badakit nik ere bihar dela joaitia!

Bego pena hau, itzuliren naiz bai berriz Euskal Herrira. Bego urte hau, etorriko naiz betikoz zure ondora. U... Azken dantza hau ez da sekulako, zin egina dut, zin egin betiko, hemen, gure lurrean, bizi behar dutala! Hori ez bada, hilotz jar nadila!

Bego pena hau… U...

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

36. ITSASOAN URAK HAUNDI DIRE Hitzak eta musika: Julen Lekuona (1) Bertsioa: Xabier Lete

Zazpi senideko famili batean arotza zen gure aita, gure herriko alkate ez izan arren lan egiten zuena.

Itsasoan urak haundi dire murgildu nahi dutenentzat. gure herriko lanak haundi dire astun dire gogor dire, zatiturik gaudenentzat.

bis

Markatzen ari diren bide nabarra ez da izango guretzat lehengo sokari ezarririk datorren

oztopo bat besterik. Itsasoan... Hainbeste mendetako gure morrontzak baditu mila tankera, eta zuhur aukeratzen ez badugu bertan galduko gera.

Itsasoan...

~ 21 ~

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

37. AZKEN AGURRAREN NEGARRA / NORA ZOAZ ESKUAL SEMEA Gorka Knorr Nora zoaz eskual semea, arma hori eskutan? Armen hartzera deitzen naute frantsen aldera. 1.goan 2.goan

2 Esan nion desio senti nuen gisan, harekin hizketa bat nahi nuela izan; erantzun zidan ezik, atsegin har nezan,

adituko zidala zer nahi nion esan.

bis

3 Arkitu ginanian inor gabe jiran, koloriak gorritu arazi zizkidan; kontatuko dizuet guztia segidan,

Eskualerritik urrunduz, ta atzerrira joanak, a ze negarra entzunen duzu Eskual Herrietan! 1.goan 2.goan

Morts pour la patrie, Morts pour la patrie, eskuara baizik etzakiten haiek morts pour la patrie …

zer esan nion eta nola erantzun zidan.

bis

4 — Dama polita zera polita guztiz ai! Bainan, hala ere, zaude oraindik ezkongai, ezkon gaitezen biok! esan zaidazu bai!

Gure historian zehar zenbat malko ta ezbehar! Landetaratu gindutenekila dugu orain hil behar Bere ama agurtu du etxolako atarian; bere amak bisitatuko du atzerriko hilobian.

— Ni zurekin ezkondu? Ni zurekin? Ja-jai.

Morts pour la patrie,… Lara, lara…

Behin betiko behin betiko sinple bezain tinko, ez dugu etsiko! Behin betiko, behin betiko sinple bezain tinko, EUSKARAZ ETA KITTO!

bis

39. BEHIN BETIKO Hitzak eta musika: Imanol Urbieta

38. BEHIN BATIAN LOIOLAN Hitzak: Bilintx Musika: ezezaguna

1 Behin batian Loiolan erromeria zan, hantxen ikusi nuen neskatxa bat plazan; txoria baino ere arinago dantzan; huraxe bai polita han politik bazan!

Etxean eta kalean berdin berdin jolasean, eskolan, lanean, tristuran eta pozean. Dakitenek erabiliz ez dakitenek ikasiz. Herri bat osaturik euskaraz nahi dugu bizi.

Hasi etxetik eta kalera hasi kaletik eta etxera, martxan jarri da lege berri bat: euskaraz Euskal Herrian

bis

~ 22 ~

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

bis

40. HERIO LATZA (DE TREVILLEREN AZKEN HITZAK) Hitzak eta musika: Pierre Bordazarre «Etxahun Iruri» De Tréville pastorala Bertsioa: Mixel Arotze

Herio latza hüllantzen ari hiz dolürik gabe orai nitarat otoizten hait ixtant bat ützi nezak ene azken adiuen egitera.

Hori bera da denen ixtoria heriuak bardintzen handi txipiak zeren ilüsione bat bera da lürraren gañeko gure pasajia. Ene jauregi pare gabekua hi altxatüz banian fiertate hitan igaran, denbora gozua hain llabür nükila ez nian uste.

Hori bera da ... O Basabürüa miragarria bortüz eta mendiz üngüratürik bostetan nik begixtatü zütiet ürgullükin terraza huntarik.

Hori bera da ... Adios arren Marie-Maidalena zük ingana nezazü lotarik ene ondotik baratzen direnez izan ez nadiala ahatzerik.

Hori bera da...

~ 23 ~

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

bis

Hüllantzen/Gerturatzen, inguratzen Otoizten hait/Arren! Eskatzen diat Adiuen/Agurrak, adioak Pasajia/Igarotzea,pasaera Fiertate/Harrotasuna Bostetan/Hainbat aldiz,hamaika aldiz Lotarik/lotan Ingana/engaina Baratzen/pasatzen Ahatzerik/ahazturik

41. USURBILDARRAK DAUKATE Usurbildarrak daukate sagardo alkate Irrintziz pozturik bildurrak azturik ibiltzen gera goizarte. Sagardotxo maitea edari paregabea argitu zazu mundua arinduaz burua.

43. BEGIAK PARREZPARREZ

bis

Begiak parrez-parrez, bihotza negarrez,

bis

halaxe joaten nintzan, maitia, zugandik, dolorez

bis

Ama zuriak neri, parian pasata, ez dit agurrik egin, maitia, burua jirata.

Usurbilgo kale Nagusian Txamuntoko zapaterian, daukagu guk txoko bat maitea euskal bilera garbia. Han egiten dira modu onian konpondu gauza guztiak, tontuak ere arkitzen dira pozez beterik gure artian.

Ama zuriak neri ez agur egiteko, zer palazio dauka, maitia, zuri emateko?

Palazio eder bat haitzaren gainian,

42. USURBILGO ELIZA Usurbilgo elizaren hormak, ze horma sendoak! beren zulotan txoriek dituzte habiak egiten han dira sortzen, han beren kantua toteltzen.

ez da euririk sartzen, maitia, ari ez dunian; ai, ai, ai. ez da haizerik sartzen, maitia, ez dabilenian.

44. ITSASOAN LAINO DAGO Itsasoan laino dago Baionako barraraino, nik zu zaitut maitiago arraitxoak ura baino.

Gure herriko elizaren dorrea, dena edergailuz apaindua; zer dorre galanta! Edergailu bakoitza, harri bakoitza, zenbat izerdi, odol eta negar kosta ote zitzaizkien Ameriketako Inditarreiâ&#x20AC;Ś E, Etxebeste jaunaâ&#x20AC;Ś?

Itxas-Aita, ur alorra Ama Lurraren senarra, bizi-iturri ilezkorra gure poz eta negarra.

Eta dorre luze hori Usurbilgo. Eliza Nagusiaren dorrea da.

Hondarribi, itsas herri lamiaren amets kabi, mariĂąelen bizi-toki maitietan maitagarri.

Han dira sortzen, han beren kantua toteltzen.

bis

3 bis

~ 24 ~

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

45. HABANERA Hitzak eta musika: Xabier Lete

1 Berriro itzuliko balitz iragan denbora arrotza, berdin kontsumi nezake bainilla gozo artean; itsaso urrun batetan irudimena galdurik, udaberriko euritan larrosak pizten ikusiz...

4 Jaio ginen, bizi gera ez dugu ezer eskatzen itsasontzia astiro kaiatik ari da urruntzen, Antillak zintzilik daude argazkien paretetan, karta bat idatziko dut norbaitek erantzun dezan.

2 Osaba komertzianterik ez nuen izan Habanan pianorik ez zegoen bizi nintzen etxe hartan, neskatxen puntilla finak udako arratsaldetan, errosario santua neguko gela hotzetan.

5 Tabako ron ta kanelaz sukartutako ametsetan, algarak entzuten ziren Habanako putetxetan, abanikodun mulatak gauari haize egiten musiken aire nagiek odola erretzen zuten.

3 Ezpainek gordetzen dute ezpain bustien gustoa desiozko hotzikaran etsipenaren tamalez. Gauak zelatan dakusa kontzientzia bilutsik, badoaz ordu geldiak gogorapenen hegalez.

6 Jaio ginen, bizi gera ez dugu ezer eskatzen itsasontzia astiro kaiatik ari da urruntzen, Antillak zintzilik daude argazkien paretetan, karta bat idatziko dut norbaitek erantzun dezan.

~ 25 ~

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

bis

46. HERRIKO FESTAK Herriko festak ziran biharamonian, berak nahi zuten txoko, txoko batian, harri txabal-txabal baten gainian, ari ziran, ari ziran trukian. Lau atso: hiru neskazahar, bat alarguna, jarririk itzalian, harri txabal-txabal baten gainian, ari ziran, ari ziran trukian.

Kantuz ehortz nezate, hiltzen naizenian, kantuz ene lagunek harturik airian; kantuz ariko zaizkit lurrean sartzian; bis kantu frango utziko diotet munduian, kantuz has diten beti nitaz oroitzian.

48. TTUKURRU TTUKU TTUKU Ttukurru ttuku ttuku ez neri ikutu, aita ganbaran da ta sentituko gaitu.

Hasi ziradenian kartak partitzen, eta gainera tantuak kontatzen. Trun jota, ta IĂąaxik txota, Mariak txaldun, Errufinak hirua. Mari Martin, txoratu al zain burua? lauarekin hiruaren keinua.

Aita ganbaran eta ama sukaldean, neska-mutil gazteak eskilerapean.

Ttukurru ttuku ttuku ez neri ikutu, aita ganbaran da ta sentituko gaitu.

Herriko festak ziranâ&#x20AC;Ś Neska egon hadi ixil-ixilikan hik ez den ikusi nere keinurikan! Tanta bat edanez gero, begiak dir-dir, ezin egon ixilik edan ezan, edan ezan gogotik, katilua, katilua beterik.

49. GURE BAZTERRAK Maite ditut maite geure bazterrak lanbroak izkutatzen dizkidanean.

bis

Herriko festak ziranâ&#x20AC;Ś

47. KANTUZ Hitzak: Jose Mendiague Bertsioa: Mikel Laboa

Kantuz sortu naiz eta kantuz nahi bizi, kantuz igortzen ditut nik penak ihesi; kantuz izan dudano zerbait irabazi kantuz gostura ditut guziak iretsi: kantuz ez duta, beraz, hiltzea merezi?

Zer izkutatzen duen ez didanean ikusten uzten, orduan hasten bainaiz izkutukoak, nere baitan bizten diren bazter miresgarriak ikusten.

Kantuz eman izan dut zonbeiten berriak, kantuz atseginekin erranez egiak; kantuz egin baititut usu afruntuiak, Afruntuak/Erasoak,afrentak kantuz aitortzen ditut ene bekatuiak, kantuz eginen ditut nik penitentziak. ~ 26 ~

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

bis

50. KANTU JIRA KANTUEN BIDEZ Hitzak: Xabier Mujika (2006ko azaroa) Musika: Altsasuko herri doinua "Erkudengo ama"

5 Kantuen bidez esan nahi dizut niretzat zaren guztia, gau ilunean solas isila, egun argiz eguzkia. Ezpain dardarti xuxurlariez doakizu abestia: “Zure begiek ene maitia badute … dirdir eztia” 6 Xiberoako kantuen bidez datorkigun oihartzuna, herri bat lotzen duen haria edo ta amets urruna. Oihal batetik jantziak gara herri egiten gaituna, “Guraiziakin bereizi arren” euskara dugu jostuna. 7 Ordu pare bat igaro eta ase nago eta lasai, Kantuen bidez hasierako tristurak joanak dira bai. Ahal den neurrian bizi nahi nuke lagunen artean alai, eta “bestela datozen penai ez diet surik bota nahi” 8 Xalbadorrena kantatu eta gaurkoa bukatua da, hurrena ere gozatu nahiaz hemen elkartuko gara. Eta barruko sentimentuak, ekarri lasai plazara, lotsarik gabe, kantuen bidez bidali “lau haizetara”

~ 27 ~

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

51. LORIAK UDAN (IZAZU NITZAZ KUPIDA) Indalezio Bizkarrondo «Bilintx»

1 Loriak udan ihintza bezela maite det dama gazte bat, hari hainbeste nahi diotanik ez da munduan beste bat; inoiz edo behin pasatzen badet ikusi gabe aste bat, bihotz guztira banatutzen zait halako gauza triste bat. 2 Neskatxa gazte, paregabea, apirileko larrosa, izarra bezin dizdizaria, txoria bezin airosa; oraintxen baino gusto gehiago nik ezin nezake goza; zorionian ikusten zaitut, nere bihotzak, hau poza! 3 Ez al dirazu antzik ematen nik zaitudala nahiago, ai! marinelak gau ilunian izarra baino gehiago, nere onduan zauzkatalako pozez zoraturik nago, zu ikustiak alegratu nau triste negoen lehenago. 4 Nere betiko pentsamentua, nere konsolagarria, zu gabetanik ezin bizi naiz esaten dizut egia; ~ 28 ~

zu bazinake arbola eta ni baldin banintz txoria, nik zu zinaken arbola hartantxen egingo nuke kabia. 5 Falta duenak logratutzeko hitz egitea txit on du, eta nik ere saiatu biha’t ote gintezken konpondu; gaur nagon bezin atrebitua sekulan ez naiz egondu, hargatik kolpez galdetzen dizut nerekin nahi’zun ezkondu 6 Zerorrek ere ongi dakizu, aspaldi hontan nagola, zuregatikan penak sufritzen, baina ordea, hau nola! Halaxen ere nigana ezin bigundu zaitut iñola; ni zuretzako argizaia naiz, zu neretzako marmola 7 Zu zeralako medio baldin joaten banaiz lur azpira, gero damua eta malkoak alperrik izango dira; behin joan ezkero, hoien birtutez berriz ez ninteke jira; hori gertatu baino lehenago izazu nitzaz kupira!

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

bis

52. MATALAZ Hitzak: Bernard Goienetxe «Matalaz» (XVII. Mendea) Musika: Benito Lertxundi

Dolü gabe, dolü gabe hiltzen niz, bizia Xiberuarentako emaiten baitüt. Agian, agian, egün batez jeikiko dira egiazko xiberutarrak egiazko eskualdünak bis tirano arrotzen ohiltzeko.

Agian, agian, egün batez jeikiko dira egiazko xiberutarrak egiazko eskualdünak tirano arrotzen ohiltzeko.

Ohiltzeko/Uxatzeko, ahuyentar

bis

53. MENDIAN GORA Hitzak: X. Amuriza Musika: Imanol Larzabal

1 Mendian gora haritza, ahuntzak haitzean dabiltza, itsasoaren arimak dakar ur gainean bitsa. Kantatu nahi dut bizitza usteltzen ez bazait hitza, mundua dantzan jarriko nuke jainkoa banintza. 2 Euskal Herriko tristura, soineko beltzen joskura, txori negartiz bete da eta umorez hustu da. Emaidazue freskura, ura eskutik eskura, izarren salda urdina edanda bizi naiz gustura..

~ 29 ~

bis

3 Euskal Herriko poeta, kanposantuko tronpeta, hil kanpaiari tiraka eta hutsari kolpeka. Argitu ezak kopeta, penak heuretzat gordeta, bis goizero sortuz, bizitza ere hortxe zegok eta.. 4 Mundua ez da beti jai, inoiz tristea ere bai; baina badira mila motibo kantatzeko alai. Bestela datozen penai ez diet surik bota nahi; bis ni hiltzen naizen gauean, behintzat, eizue lo lasai..

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

54. XALBADORREN HERIOTZEAN Hitzak eta musika: Xabier Lete

Adiskide bat bazen orotan bihotzbera, poesiaren hegoek sentimentuzko bertsoek antzaldatzen zutena. Plazetako kantari bakardadez josia, hitzen lihoa iruten bere barnean irauten oinazez ikasia... ikasia.

Nun hago, zer larretan Urepeleko artzaina, mendi hegaletan gora oroitzapen den gerora ihesetan joan hintzana.

bis

Hesia urraturik libratu huen kanta, lotura guztietatik gorputzaren mugetatik aske sentitu nahirik. Azken hatsa huela bertsorik sakonena, inoiz esan ezin diren estalitako egien oihurik bortitzena... bortitzena.

Nun hago, zer larretan Urepeleko artzaina, mendi hegaletan gora oroitzapen den gerora ihesetan joan hintzana.

~ 30 ~

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

bis

55. ZAZPIAK OIHAL BATETIK Hitzak: Xalbardin â&#x20AC;&#x201C; musika: Fernando Unsain Interpretazioa: Eltzegor taldea

1 Mundu guztiak aditutzen du euskaldunaren negarra alde batera nahiago nuke ez banintz hemengotarra.

4 Zazpi ahizparen gai den oihala ebakirikan erditik, alde batera hiru soineko, utzirikan lau bestetik.

Enpeinatzea ez bada libre, alferrik dugu indarra, hau da txoriak gari tartean goseak egon beharra.

Guraiziakin bereizi arren bakoitza bere aldetik, ezagutzen da jantzi direla zazpiak oihal batetik.

2 Antzerki hontan lau pertsonaia ta jokalari bakarra arbolak berak erakusten du hostoa eta adarra.

5 Oihal bera da gure jantzia sortu gintuzten unetik ez du munduak kemenik sortu kentzeko gure soinetik.

Enpeinatzea ez bada libre...

Guraiziakin bereizi arren bakoitza bere aldetik, ezagutzen da jantzi direla zazpiak oihal batetik.

3 Sutan pizturik darrai oraindik sugai, berriz, lehengo gerra, oharkabean ez zen mintzatu Txirrita poeta zaharra.

Enpeinatzea ez bada libre...

~ 31 ~

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

bis

56. FORJARIEN KANTA Hitzak eta musika: ezezaguna. Oskorri.

Gaur forjariak lana utzirik gatoz guztiok kalera, labeak oso itzaldu eta protesta bat egitera, mailu-burdinak bota ditugu hantxe bertan bazterrera; ez dugu nahi berriro ere toki hartara lanera.

Hiru babarrun jateagatik horrenbeste neke, pena; erdi ustelik aurkitzen dute forjariaren barrena. Gure kontura egiten dute nagusiek nahi dutena, gure lepotik gizentzen dute beren paltrikara dena.

Dinbili danba! gau eta goiza , su eta keien artean, sosegu eta deskantsu gabe geure buruen kaltean; horrexegatik lanak utzirik gatoz guztiok batean.

Oso goizetik lanian hasi su eta keien artean, dinbili-danba! gelditu gabe guztiz ilundu artean, arropa denak puskatzen eta osasunaren kaltean.

Gora, bai gora beti, gora forjaria! Langile trebe zintzo da mailukaria. Lurpera bai lurpera beti nagusia! Ez digute egingo nahi duten guztia.

Ez badigute guri jornalik haunditzen, berriro gu ez gara lanera bihurtzen; arrazoiaz gehiago badugu eskatzen, ez gaituzte inola hoiek ikaratzen.

Ez badigu ematen arrazoia guri, ez badigu ematen behar legez ongi, su emango diogu gure fabrikari eta nagusiaren etxe guztiari.

~ 32 ~

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

bis

57. TRAPU ZAHARRAK Hitzak: J. M. Iparragirre. Xabier Lete

1 Egunez trapu biltzen gabean dantzan lehertzen beti umore onean degu pasatzen, eta goizean goiz kalera irtenda lo goxuan daudenak esnatzen ditut.

Trapero! Trapu zaharrak! 4 Atera, atera, trapuak saltzera nik erosten ditut modu onean arditean prakak kuartuan albarkak ta burni zaharrak txanponean

Trapero! Trapu zaharrak! 2 Atera, atera, trapuak saltzera nik erosten ditut modu onean arditean prakak kuartuan albarkak ta burni zaharrak txanponean

3 Erosten ditut trapuak praka zahar urratuak gona gorri zaharrak eta atorratxuak. Jo zak zurrumuzki atabal soinu dantzan egiteko beti erana.

~ 33 ~

5 Eltze elbarrituak pertza zulorik badu arranparrillik edo trebera zaharrik. Inork saltzeko badauzka librako txanponean Ramon Batistak erosten ditu. Trapero! Treberiak, eltziak... Trapu zaharrak! Atera, atera, trapuak saltzera nik erosten ditut modu onean arditean prakak kuartuan albarkak ta burni zaharrak txanponean

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

bis

58. AI ZER PLAZER(R)A (Ama) (2) Pierre Bordazarre «Etxahun Iruri» Bertsioa: Patxi Saiz eta Itziar Zamora

Hari pents’eta/Hori pentsatuz Biga-bostetan/Hamaika aldiz Aiher/desiratu,propentsioa eduki Bena/Baina Higatzez/Hondatzen, deteriorando Laxü/lasai

Ai zer plazer(r)a bost urten bürian sorlekülat ützültzia! Ene herria, etsitü nian zure berriz ikustia; aski sofritüz nik hanitxetan desir nükian hiltzia, ezpazüntüdan hain maite üken, oi ama Eskual Herria. Hanitxen gisa partitü nintzan etsaia güdükatzera; gogua bero, bihotza laxü, eta kasik alagera, ezpeinakian orain'ordian, zer zen amaren beharra, hari pents’eta biga-bostetan aiher zütazün nigarra. Erresinola kantari eijer libertatian denian, bena trixtüran higatzez dua kaloia baten barnian; gü ere, ama, hala güntüzün tirano haien artian, zure ametsa kontsolagarri, trixtüra handienian.

bis

59. ALA KINKIRRIN Hitzak eta musika: ezezaguna

Erran dut, erranen ta errango, ez naiz isilik egongo, plaza hontako dama gazteak ez dira moja sartuko. Ala kinkirrin, ala kunkurrun, ala kinkirri kunkurru kanta, ala kinkirri kunkurru kanta ez dira moja sartuko. Erran dut, erranen ta errango, ez naiz isilik egongo, plaza hontako gizon gazteak ez dira fraile sartuko. Ala kinkirrin, ala kunkurrun, ala kinkirri kunkurru kanta, ala kinkirri kunkurru kanta ez dira fraile sartuko.

~ 34 ~

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

bis

60. ARBOLA GAINEAN (LABORARI) Hitzak: BeĂąat Sarasola - Musika: Pier Paul Bertzaitz

Arbola gainean xoria da kantatzen Kantatzen da eta bazterrak inarrosten Inarrosi eta hostoa da erortzen Euskal bihotza da bilaiz egoiten. Bilaizi ondoan han dira errabian Xiloka beltzian handik elki nahian Handik elki eta kantatzerat abian Lagun zonbait bidian ikusiko agian.

Laaaa, lara, lara, lara...

bis Inarrosten/astintzen Bilaiz/biluzik Elki/irten,jalgi Hegian/ertzean,gainean

lau

Goiz argi eder bat beti jeikitzen nunbait Nunbait jeiki eta zorionean zonbait Bizi hobeago denek dukete gogo Bainan bakarrik ezin egin asmo. Haur baten sortzeko sofritze beharrezko Bizi hobetzeko legeen bihurtzeko Nor da abiatzen lagun zonbaiten biltzen Herriaren salbatzen herioari kentzen.

Laaaa, lara, lara, lara...

bis

lau

Gaur Euskal Herrian zuhaina da landatzen Landatzen da eta gero fruitu ekartzen Fruitu ekar eta auzoa da kexatzen Iraultzalaria madarikatzen. Jar giten ildoan igeri izerdian Izerdian eta lepo-zainak hegian Besoez ta botzez, hortzez eta haginez Lagun bat zorionez ikusiko dugunez.

Laaaa, lara, lara, lara... La, la, la, laralalalaâ&#x20AC;Ś

~ 35 ~

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

lau aldiz

bis

61. ARI NAIZELA Hitzak: Pello Errota eta Txirrita

Txirrita:

Pello Errota: Ari naizela, ari naizela hor ikusten det Txirrita, eta zein ez da harrituko gaur, gizon hori ikusita: dudarik gabe egina dio andregaiari bisita, oso dotore etorri zaigu bi alkandora jantzita.

Hauxen da lotsa eman didana lagunartera sartuta edozer gauza esaten degu ardo tantakin poztuta; bi alkandora ekarri ditut bat eranztia ahaztuta Pellok bi nola jantziko ditu bat besterikan ez du-ta.

62. EKI EDER Hitzak: B. Sarasola. Musika: Pier Paul Berzaitz

1 Udazkenean mendiak urtxoen eho tokiak sare'ta ihizlariak alde guzitan gordeak berdin ditugu etsaiak gordagian jarriak gure seme ta alaben... asle eak oi eba

Eki eder sutan bero euskaldun bihotzak oro gudukari diten gero bilaka gau egunero 2 Su pindarraren indarrak duelarik sortzen su garra preso ezarri gatua nola den amorratua berdin dira euskaldunak gizonik hoberenak baina agertzen zimizta... ziztatu eta.

Eki eder sutan beroâ&#x20AC;Ś

~ 36 ~

3 Bururatu da guretzat ilusiionen denbora jaun haundi bat Parisetik jinen zela salbatzera nunbaiteko zeruetan balin bada jainkorik guk ez dugu sinetsiko... nagusi denik bis

Eki eder sutan beroâ&#x20AC;Ś 4 Gizon enganatzailea, itxuraz baita zintzoa, aberatsekin dabila, ederra dauka mintzoa; harek du deliberatzen gure ongia zer den; guk azala, harek mami daukula jaten

Eki eder sutan beroâ&#x20AC;Ś Urtxoen eho tokiak/usoen hil tokiak Ebasleak/lapurrak Pindarraren/txinpartaren Zimizta/chinche,odol zupatzaile gautiarra

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

bis

63. EPERRA Eperrak baditizü bere bi hegalak bai eta bürün gainin kokarda eijer bat zük ere balinbazünü gaztetarzün eijer bat neskatilen gogatzeko bilo holli pollit bat. Kokarda/Apaingarria Bilo holli/ile hori Gaiaz/gauaz Üken herabe/eduki beldurrik, eduki lotsarik Haier soz/haiei begira Lili/lore Bena/baina Lumarik/Emamintza, himen… (Zeharka esandako hitza)

Amorosak behar lüke izan lotsa gabe gaiaz ebiltia ez üken herabe egünaz ebiltia desohore leike txoriak ere oro haier soz dirade. Ebili izan nüzü gaiaz eta beti eia atzamanen nianez lili eijer hori. Azkenian atzaman düt oi bena tristeki lumarik eijerrena beitzaio erori.

bis

Larara, lara, lara... Azkenian atzaman düt oi bena tristeki lumarik eijerrena beitzaio erori.

64. EZ, EZ DUT NAHI Hitzak eta musika: Julen Lekuona

Ez, ez dut nahi, ez, ez, ez. Ez, holako zibilizaziorik.

Irudi du gerala kaiola batean jarritako txoriak fusilen menpean.

Kaiolaren adarrak ditugu gogoan, eskuindarrek eskua zabaldu juxtuan. Zigor indarren menpe, tiroak gogoan horrela bizitzerik ez dago munduan.

Ez, ez dut nahi, ez, ez, ez. Ez, holako zibilizaziorik.

Horregatik ez dut nahi gizonen kutsurik, Zibilizazioaren sasi jaungoikorik. Libre nahi dut bihotzez, libre loturetik basurdearen gisa hortzak estuturik.

Poliziak nun-nahitik zerbait egitean, pentsatu arazi nahi makil indarpean.

Ez, ez dut nahi, ez, ez, ez. Ez, holako zibilizaziorik.

~ 37 ~

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

bis

65. MARTXA BATEN LEHEN NOTAK Hitzak: J.A. Artze Musika: Mikel Laboa Uharka/Ura zakar jaisten ibarrera, torrencialmente.

1 Eguzkiak urtzen du goian gailurretako elurra, uharka da a jausten ibarrera geldigaitza den oldarra.

4 Bakoitzak urraturik berea, denon artean geurea, abe gabiltza zabaltzen etenga gizatasunari bidea.

2 Gure baitan datza eguzkia, iluna eta izotza urratu u dezakeen argia, urtuko duen bihotza.

5 Inon ez inor menpekorikan, nor bere burua’n jabe, uztiok bat eginikan herri gu ez gabiltz gerorik gabe.

3 Bihotza bezain bero, zabalik besoak eta eskuak, gorririik ikus dezagun egia, argiz beterik burua.

Batek gose diraueno ez gara gu asetuko bat inon loturik deino ez gara libre izango.

Eguzkiak urtzen du goian gailurretako elurra, a jausten ibarrera uharka da geldigaitza den oldarra.

66. OI AMA ESKUAL HERRI Hitzak: Etxaun Iruri Bertsioa: Benito Lertxundi

Pariseko bizitzia lan kostüz irus bagiazü, bena berantzen zütadazü zure berriz ikustia.

Anaia etxen da ezküntü bükatü niz oain joaitera ene opilaren egitera Pariserat baniazü. Oi ama Eskual Herri goxua zütandik urrun triste banua, adios ene etxondua adios Xiberua. ~ 38 ~

Bükatü/deliberatu, deziditu. Lan kostüz irus/Lan kontuez zoriontsu Bena/baina Berantzen/bera jartzen, morriña.

bis

Oi ama Eskual Herri goxua zütandik urrun triste banua, adios ene etxondua adios Xiberua.

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

bis

67. NAFARROA

69. MAITE ZAITUT Pirritx eta Porrotx

Hitzak eta musika: Jean Mixel Bedaxagar

Arbasoen harkaitza Nafarroa, Nafarroa, Nafarroa arbasoen harkaitza lur emankor hezkaitza bedatseko ekaitza ekiaren emaitza Nafarroa, Nafarroa arbasoen harkaitza.

Elkarrekin hankaz gora buruz behera jartzean, tunelean sartu eta irrintzika hastean, bitxiloreekin pultsera egin dizudanean, begietara begira hauxe nahi dizut esan:

Zazpietan lehena Nafarroa, Nafarroa, Nafarroa zazpietan lehena gaztelien auhena Santxoren hasperena gazteen itxaropena Nafarroa, Nafarroa zazpietan lehena.

Maite zaitut, maite-maite zaitut; pila, pila, pila patata tortilla! Maite zaitut, maite-maite zaitut; ilargiraino eta buelta maite zaitut

68. NAFARROAKO ERESERKIA Hitzak: Manuel Iribarren

Nafarroa, lur handi ta azkar, beti leial, zure ospea da antzinako lege zaharra.

bis

Nafarroa, jende askatuen sorlekua zuri nahi dizugu gaur kanta. Gaiten denok bat, denok gogo bat, behin betiko iritsi dezagun bakea, aintza eta askatasuna.

bis

Koloretako ametsak esna nagoenean eta ezin loak hartu gaua iristen denean. Saltoka hasita hegan egiteko gogoa, nire bihotza taupaka ai lehertzera doa !

Begietako dirdira, irribarrea ahoan, ezin ditut ezkutatu zu ikusterakoan; hanka eta eskuetan, gorputzean, dardara; nire bihotza taupaka ai lehertzera doa ! Elkarrekin ortzadarra margotu dugunean, ispiluan nire izena idatzi duzunean, irratia piztu eta doinu hau entzutean, begietara begira hauxe nahi dizut esan:

Maite zaitutâ&#x20AC;Ś bis ilargiraino eta buelta maite zaitut ~ 39 ~

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

3 bis

70. ILARGIA Ken 7

Esaiozu euriari, berriz ez jausteko, esan bakardadeari gaur ez etortzeko, eusten nauen soka zara eta itotzen nauena, ametsak sortu zizkidana, galtzen dituena. Zuretzat ilargia lapurtuko nuke gauero, eta zu itsu zaude, bere argia ikusteko, irribarrez, gero minez, eragin didazu negarra, nire sua, itzali da, ez zara gaueko izar bakarra, ez zara!!

Esan sentitzen dudana ez dela egia, une baten sinesteko, ez garen guztia.

71. EGIA GARESTI DALA

72. OTSOAK ETA TXANOGORRITXU X. Lete

Otsoak, uuuuh! Omen dabiltza ugari, xuri-beltzak, urdin, gorri. Trumilka dira etorri. Horregatik, txanogorritxu Urrundu otsoetatik! 1.goan 2.goan Otsoak, uuuuh! Goseak ditu ekarri Errez baita aurkitzea Inguru hontan janari Horregatik, txanogorritxu Mintzatzen da otsoekin.

Imanol

Heldu zen udaberria kantuz hasi henaria. Lagunak preso jauzi direla iritsi zait gaur berria. Urtu ziraden elurrak Narrotu/larrutu narrotu otso-zakurrak oraino ere minberaz daude ene lagunen hezurrak. Lainoak dire odoldu gizon prestuak ixildu behin berriro ere gure Sisifo maldaz behera amildu. Kontzientziak urratu Bakea dute saltu lau horma artean egin dituzte bizirikan enterratu.

Otsoak, uuuuh! Irrifar egiten daki. Hortzak luze, hain ederki Izan dezagun erruki Horregatik, txanogorritxu pozik dabil otsoekin. Otsoak, uuuuh! Jan ditu hamasei txerri. Ehun oilo, hogei ardi. Gosea kentzen badaki. Horregatik, txanogorritxu Bildurtu da otsoekin. Otsoak, uuuuh! Berek dakiten bidetik, Uste gabe, laster berriz. Artaldearen erditikâ&#x20AC;Ś Zoritxarrez, txanogorritxu beti dabil otsoekin.

Indarra dela morala ordena dela kabala agertu dute gizonarentzat egia garesti dala.

~ 40 ~

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

bis

73. OROITZEN ZAITUDANEAN

75. ERROTA ZAHARRA

J. Sarrionaindia. Mikel Laboa

Errota zahar maitea uraren ertzean; uraren ertzean da basati beltzean: negar egiten dezu alea txehetzean; ni ere triste nabil zutaz oroitzean.

Hitzak: Juan Mari Lekuona Bertsioa: Lurdes Iriondo

Oroitzen zaitudanean, ama sukaldean egoten zara mahaia bostentzat iminita, aulkian eseri eta leihotik begira, kristala lausotzen duen lurrina kendu gabe, eta nik, badakit, bis zeure begien hondoan nagoela.

74. SORTERRIKO KOPLAK J. Sarrionaindia. Mikel Laboa Oihaneko pagoak blai aideratuz hiru elai. Ostadarraren harian dira

Zotin sekua dagi errotarriak; itzalitako izar dirdirak dira neretzat zure begiak. Izar eder bat dago hor goiko lepuan; errota zaharra, berriz, erreka zokuan; berebiziko pena badaukat barruan: ezin gindezke bizi elkarren onduan. Bizitzaren legea nahi det onartu, halabeharra kuraiez hartu, berez doana, zertan behartu?

hirurak pausatu nahi. Larrosak dira gorriak edo bestela xuriak. Hagitzez ederragoak dira

Errota zahar maiteaâ&#x20AC;Ś

neskatilaren irriak

76. IPARRAGIRRE

Maldan behera urratsa betiko bidean latsa. Hodei ilunak gaua belzten du

Hitzak: Xenpelar

Iparragirre abila dela askori diot aditzen, eskola ona eta musika, hori horiekin zerbitzen.

udazkena da ez bedatsa Usapalak ostantzean huts bat badut bihotzean. Zatoz maitea gure etxera

Ni ez nauzu ibiltzen kantuz dirua biltzen, komeriante moduan, debalde festa preparatzen det gogua dedan orduan.

dostatzera arratsean Eder basoan haritza haran aldean garitza. Fruitu antzera ontzen da hemen

gizasemeen bizitza

Eskola ona eta musika, bertsolaria gainera; gu ere zerbait izango gera horla hornitzen bagera.

Sagar gorriak dilindan damea dago ganbaran maite laztanez hartzeko eta

elkartzeko ohantzean Iluntasuna abailtzen da luma galdu bat bezala begiak uso, mingaina arana

zure bihotza ene aingura Hurrun gau hontzak uluka zakur deslaiak zaunkaka. Mende oso bat iraganen dut

Elai/enara, golondrina Hagitzez/askozaz Bedatsa/udaberria Usapala/tortola Ohantzean/ohean, lecho. Abailtzen/erortzen, bukatzen, abatiendose Dostatzera/jolastera Begiak uso/begi usokiak Mingaina arana/ arana bezalako mingaina Aingura/ancla Deslaiak/abandonatuak

zure ondoan koblaka ~ 41 ~

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

Hatoz gure kalera, baserritar legera, musika hoiek utzita; Errenterian bizi naiz eta egin zaidazu bisita.

77. PASAIAKO HERRITIK Joan Frantzisko Petrirena – Xenpelar / Mikel Laboa

Pasaiako herritik dator notizia zezen bat izan dala jenioz bizia kantatutzera nua bistan ikusia alegratzeko triste dagoen guzia.

Bertzea oldartu zen euskara garbian: "Gure hizkuntza ez da galduko agian! Hori dugu bereixik guk Euskal Herrian, Gainerakotan gaude bertzen negurrian; frantsez eginak gira joan den aspaldian!"

Santiago eguna Pasaian seinale ailegatu eztanak egin beza galde hasieran jendia zezenaren alde azkenean etziran arrimatu zale. Gure Pasaia beti sonatua dago errapin gabe ezta urte bat igaro hurrengoan jarriko dituztela nago barrera hestuago edo zezena handiago.

Bi gizon horietan, zugaitz onekoa batek ondoa zuen, bertzeak ostoa; gauza arraro hori ez dut gustokoa, mendian bizi arren, dut ikustekoa gaztainaren aldaxkez jantzirik pagoa.

Torillotik atera zuten lehendabizi behi zahar bat gidaria bandera ta guzi harrapatzen zuena purrukatzen hasi azkenean kanpora plazatik igesi.

Bat herria goratzen arrotz baten gisa, arrotz nahiak berriz herriaren hitza; gureak ja egin du, gaiten garbi mintza, lainopean bezala galduak gabiltza ez daizke bi nagusi batean zerbitza!

Hiru komertziante plazatik kanpoan poxpolo ta barkillo labana tratuan, pareta egon arren hamar oin altuan panparroi pasatu zan putzura saltuan.

Elkarri direlakotz bi gizon jazarri, gauza bat bera dute bi pusketan zarri; erakatsi nahi dut nik puskak elgarri, gure hizkuntza eta gure Euskal Herri Konparatzen baititut izaite bateri.

Hoiek horrela eta gehiago ere bai lurrian ziraldoka egin zuten lasai ezkonberriak eta zenbait dama galai zezenaren mendian etzuten jarri nahi.

Anai-arrebak entzun ene ahotsa: izaite bat ez daike hezur utsez osa; herria da gorputza, hizkuntza bihotza; bertzetik bereixtean bitarik bakotxa, izaite horrendako segurra hilotza.

Plazatik itsasora salta da igeri adarrak besterikan etzuen ageri bakerua begira bere zezenari eserita jan ditu hiru libra ogi. Ñe, ñe, ñe…

78. HERRIA ETA HIZKUNTZA Hitzak: Xalbador / Doinua: M. Laboa / Brassens

Iragan egun batez, Ostatu batean, bi lagun ari ziren ez ta bai betean; biak ziren euskaldun zintzoak ustean, halere ezin adi elgarren artean; entzuten egona naiz umore tristean.

~ 42 ~

Ez dut osorik hartu baten parabola, erderaz mintzo baitzen, berak jakin nola: gure herri maiteaz zuela axola, hau, bere gain beharrez, bertzen men dagola, "Gora Euskal-Herria", frantsesez ziola.

Batzu herriaz oroit, euskaraz ahantzi bertzek euskara maite, herria gaitzetsi; hizkuntza ta herria berex ez doatzi, berek nahi daukute konpreniarazi bata bertzea gabe ez daizkela bizi. Laralalalalala laralalala laralalala laralalala laralalala laralala (bis) J’ai vous Sally Marie

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

79. HAIZE HEGOA Hitzak eta doinua: T. M. Olaso / Herrikoia / M. Laboa

Haize hegoa, gau epela ilargiaren argi Mutxurdinak/solteronas mutxurdinak leihoetan teilatuan katu bi bis bide ertzian zenbait kanta gau erdiz arnoari har gaineko sorgin zaharra keinuka ilargiari.

80. XOXO BELTZA Herrikoia / M. Laboa

Xoxo beltz bat banuen kaiolan sartua. Egun batez neguen hil zen gixajua Lurpian sartu nuen zelaian xokuan. Eguna argitzen deni(a)n xolu hartan, xolu hartan xoxuen kantua.

zeren ez naizen bakarra; hazitzekoak hor uzten ditut bi seme ta hiru alaba, jaun zerukoak adi dezala hoien amaren negarra.

82. ZURE BEGIEK D. Landart; M. Laboa

Zure begiek ene maitia badute biek dirdir eztia. Zeruko lore miresgarriak izarren pare zoragarriak.

bis

Gazte gaztia zira oraino egun guztia nago zuri so.

81. GOIZUETAN / TRABUKO Hitzak: Berbadioko falsifikadorea / Doinua: Laboa

Goizuetan bada gizon bat deritzen zaio Trabuko; hitzak ederrak, bihotza paltso, sekula etzaio paltako; egin dituen dilijentziak berari zaizko damuko. Ongi ongi oroitu hadi zer egin huen Elaman; difuntu horrek izatu balu jarraikilerik Lesakan, orain baino lehen egongo hintzan ni orain nagoen atakan. Neure andreak ekarri zuen Aranaztikan dotea; hobe zukean ikusi ez balu Berdabioko atea, orain etzuen idukiko dadukan pesadunbrea. Nere buruaz ez naiz oroitzen ~ 43 ~

Zure begiek erotzen naute eta guztiek nahi luzkete. Gaua delarik mundurat jausten. Jauna zerutik da urrikaltzen. Zure begien gozo単o hori egon dadien eder ta garbi. Ene nahia zi単ez handia zu izaitia nere andria.

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

bis

83. ITURINGO AROTZA

85. HEGAZTI ERRARIAK

Herrikoia / M. Laboa.

Hitzak: Joseba Sarrionandia. Musika: Mikel Laboa

Ituringo arotza, Erramun Joakin, Hasarre omen zaude zeren degun jakin, Santurik ez daiteke fiatu zurekin: San Kristobal urtuta joaliak egin. Lara, lara, lara... Arotzak erran dio bere andreari: "urtu behar dinagu; ekarran santu hori. " "gizona, nora zoaz? bekatu da hori. " "etzionagu erranen sekulan nihori. " Lara, lara, lara... Iturringo garaile, Ramuntxo Joakin, Hasarre omen zira zeren dudan jakin. Konfesa zaitez ongi erretorarekin: Ez dute zer fidatu santuek zurekin. Lara, lara, lara... Kobrezko santurikan inon bazarete, Egoten al zarete hemendik aparte: Baldin arotz horiek jakiten badute, joaliak egiteko urtuko zaituzte. Lara, lara, lara... Lara la... Ieup!

84. OIES ERRONDAN DABIL Herrikoia / M. Laboa. Oies errondan dabil berak baki nundik. Karmen gerri-politen ate-ondotxutik. Oies: sarritxutan errondan ibili zaitekez.

Hegazti errariak pausatu dira leihoan argia eta itzala bereizten diren lekuan argia eta itzala leihoan pausatu dira hegazti errariak

Egilea: X. Lete / M Laboa

Ez nau izutzen negu hurbilak uda betezko beroan dakidalako irauten duela orainak ere geroan nolabaitezko kate geldian unez uneko lerroan guztia present bihurtu arte nor izanaren erroan. Ez nau beldurtzen egunsentian arnas zuridun izotzak nun dirudien bizirik gabe natura zabal hilotzak eguzki eder joan guztien argia baitu bihotzak eta begien milla ernegai iraganaren oroitzak.

Ez nau iluntzen baratzatikan azken loreak biltzeak muga guztien arrazoi billa arnas gabe ibiltzeak arratsaldeko argi betera zentzu denak umiltzeak amets betezko loa baitakar behin betirako hiltzeak.

Oies errondan dabilâ&#x20AC;Ś

~ 44 ~

bis

86. EZ NAU IZUTZEN NEGU HURBILAK

Ez nau larritzen azken orduan arnasa galdu beharrak bide xumea hesituarren amildegiaren larrak, ardo berriak onduko ditu mahastietan aihen zarrak gure oraina arrazoiturik beste batzuren biharrak.

Itsasoko aldetik dauko bentanea, handixek erasten dau Karmenek sokea. Oies: dirua emon nahi ta inork hartu nahi ez.

Errariak/noraezean dabiltzanak

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

bis

87. LILURAREN KONTRA B. Brecht; M. Laboa

Lilularik ez! ez dago itzultzerik eguna atean dago haize hotza dakar ez da izango beste goizerik.

bis

Tronpatzerik ez/engainatzerik ez

Tronpatzerik ez! bizitza ez da huskeria, edan ase arte beretik ez da aski izango galtzer zaudelarik.

bis

Kontsolatzerik ez! denbora ez da luzea, ustelak lurpera bizitza da haundiena galtzea, litzake galtzea dena. Laralalalarala laralarala…

88. BAGA, BIGA, HIGA Baga, biga, higa, laga, boga, sega, bis Zai, zoi, bele, harma, tiro, pun! Xirristi-mirristi gerrena plat, Olio zopa Kikili salda, Urrup edan edo klik ... ikimilikiliklik ...

Oi, Pello Pello! astalkatu diat eta jinen nizan oherat? -Harilka zan eta gero, gero, gero... harilka zan eta gero, gero, bai. Oi, Pello Pello! harilkatu diat eta jinen nizan oherat? -jos ezan eta gero, gero, gero... jos ezan eta gero, gero, bai.

bis

Hitzak: Herrikoia. Musika: Mikel Laboa

Oi, Pello Pello! irun diat eta jinen nizan oherat? -Astalka zan eta gero, gero, gero... astalka zan eta gero, gero, bai.

Oi, Pello Pello! josi diat eta jinen nizan oherat? -Argia dun eta bihar, bihar, bihar... argia dun eta jinen hiz bihar.

Irun Astalka Harilka

Xuri Irazki Pika

Laboak ez ditu abesten

Jos

90. EGUN DA SANTI MAMIÑA bis

89. OI, PELLO PELLO! Herrikoia. Musika: Mikel Laboa

G. Aresti. Mikel Laboa Egun da Santi Mamiña benetan egun samiña Goiko zeruan gorde dezala luzaro nere arima.

Kantatu zuen oilarrak argitzen dira belarrak Ageda gure martiriari moztu zizkaten bularrak.

Esanen dizut egia hau ez da usategia erroi artean izan nintzaden benetan ausartegia.

Egun da Santi Mamiña…

Egun da Santi Mamiña… Itsas aldean izarra hari begira lizarra euskera salbo ikusi arte ez dut kenduko bizarra.

Oi, Pello Pello! logale nauk eta jinen niza oherat? -Irun ezan eta gero, gero, gero... irun ezan eta gero, gero, bai.

Egun da Santi Mamiña…

Bularrak moztu zizkaten eta Euskalerriak diotsa Solomu luze dultzerik gabe eman zaidazu bihotza.

Egun da Santi Mamiña… Eman zaidazu bihotza eta ken berriz nahigabeak esan noiz garen izanen gure etorkizunen jabeak.

Egun da Santi Mamiña…

~ 45 ~

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

91. SOLDADU SARTZEA

92. HIK LAN ETA NIK JAI

Hitzak: Bilintx. Musika: Joseba Tapia

Musika: Tapia eta Leturia. Hitzak: X. Amuriza

Penetan daramazkit eguna ta gaba poz bat sentitu gabe, au suerte billaba! Gosaritzat taloa eta bakallaba bazkaitan katilu bat salda ta sei baba...

Hamalau jango eta bi sardin afaldu, batek ez luke hobe sartzea soldadu? Urrikigarria da nere izaera: goizero nahi ta nahi ez joan behar lanera egarritutzen banaiz, ura edatera... Nik horla zer bentaja nezake atera?

Ezer sobratu ez ta osasuna galdu ezaldet ondo egingo sartzea soldadu? Kontuz ibili arren eta juizioan inor aberasten ez da ofizioan. Ni lanakin ibili beti sesioan? Erremintak norbaiti erdi prezioan

edo kasik debalde ahal banizka saldu bihartikan sartuko nitzake soldadu. Jaunak, adierazi ez liteke hitzez zein aspertua nagon honela bizitzez beti negarrez eta penetan ibiltzez jornal txikiaren truk lanean aritzez.

Batek beti honela bizi behar badu ez du gaizki egingo sartzea soldadu. Hamalau jango eta bi sardin afaldu, batek ez luke hobe sartzea soldadu? Ezer sobratu ez ta osasuna galdu ezaldet ondo egingo sartzea soldadu? Edo kasik debalde ahal banizka saldu bihartikan sartuko nitzake soldadu. Batek beti honela bizi behar badu ez du gaizki egingo sartzea soldadu.

Bazekiat lanean jolasten ere bai. Ez dakidan gauzarik ez diat egin nahi. Hi ere izango haiz zerbaitetarako gai. Egingo al diagu hik lan eta nik jai.

Maitatzea jolasa izan baliteke. Txikitatik izan dut jolastea maite. Hain ona ta erreza pena litzateke, mundutik joatea nahiko egiteke

Ai, ai, ai, ai, hik lan eta nik jai

Ai, ai, ai, ai,â&#x20AC;Ś

Buruan haizea ta irria hortzean. Odola dantzatzen zait soinua jotzean. Ez bilatu negarrik nire bihotzean, nahikoa egin nian mundura sortzean.

Ai, ai, ai, ai,â&#x20AC;Ś

Ongi dibertitzeko mutil eta neska. Aski dira bi esku eta hiru pezta. Astegunez jai eta jaiegunez festa. Jolasa bezalako zorionik ezta.

Ai, ai, ai, ai,â&#x20AC;Ś hik lan eta nik jai

2 aldiz

93. ARROSAKO ZOLAN Hitzak eta musika: Aire Ahizpak

Arrosako zolan kantu zirimolan nahiz eta telebistan ez gaituzten modan, euskararen garra, lokarri azkarra, gau ilun honetako gure artizarra zazpiehun langilez, sutsu ta ekilez oraina ta geroa ez ditaizke berez, kontzertu honen bidez, musika eztiez, euskal izen ta izana, betikotz bat bitez!

bis

Koka ta hanburgesa, euskaldun baldresa gustua galtzea ere zer dugun errexa! kendu nahi digute, bihotz ta bertute, izaki klonikoak egin nahi gaituzte Jo dezagun bada, goraki aldaba multinazional hoien herria ez gara, bretoi ta kortsikar, kanak ta okzitandar nor bedera izateko har dezagun indar!

bis

Munduko herrien ta irrati libreen bilgune goxoa guk dugu urtero hemen uhainen ildoan, asmoak geroan elkarren ezagutza daukagu gogoan,

Bilintx

~ 46 ~

munduko erronkak, herrien borrokak bildu gara hausteko zapalkuntzen sokak, dantza ta irria, kantuz ilargia gau hontan zoriontsu da Euskal Herria.

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

3 aldiz

94. MAITATZEN ZAITUDALAKO Hitzak: J. Ormazabal Musika: Tapia eta Leturia Band

Lagun biak hasi ziren Gora Euskadi ohiuka Ni Viva Galizia Ceibe malkoak ezin xuka

♂ ♀

Trunlaralo lalo lalo …

Maitatzen zaitudalako kantatzen dizut zuri zu zaitut negu beltzean eguzki epel zuri sargori denean berriz maitasunezko euri.

Matxinada zabaldu zen tabernarik taberna Fraga eta bere fragatak beldurtzeko galerna!

GuK elkarri zenbait kontu eta zenbait irriño! iruditzen zait gerala ilargitan bi laino, egunez bihurtzen gera zu ta ni bi txoriño.

Santuari ez nion nik ez kaixo ez adio ♀ Compostelaraino gabe Astiarran Satio!

Elkarri begiratuta hasten gera kantari orduan deitzen diogu maitasun-haizeari eta harek jartzen gaitu firi-firi dantzari.

Nahiz gaita jotzen ez jakin sentitzen naiz gallego Herritasuna noiz behinka aldatzerik balego!

Trunlaralo lalo lalo … ♂

Trunlaralo lalo lalo …

96. ASTOTXO BAT BANEUKO Hitzak: Herriarenak (Xabier Amurizak bilduak) Musika: Herriarena (J. Tapiak bilduak)

95. COMPOSTELAKO ERROMESA Hitzak: J. Tapia. Musika: J. Tapia

Compostelan egon nintzen lehengo udan erromes Noizbait iritsiko nintzen joan izan banintz oinez.

♂ ♀

Trunlaralo lalo lalo Trunlaralo lalo lalo ♂ Trunlaralo lalo lalo Trunlaralo lalo lalo ♀

Dantza dezagun, ba, dantza maiteño bihotzeko! mundura ez ginen jaio gu triste bizitzeko baizik tristura guztiak kantuz poz bihurtzeko.

♂ ♀

Trunlaralo lalo lalo Trunlaralo lalo lalo ♂ Trunlaralo lalo lalo Trunlaralo lalo lalo ♀ Arribatu nintzeneko zain neukan Marrusiña A zer serora parea bera ta lehengusiña!

♂ ♀

Astotxo bat baneuko bustan zuriegaz ♂ Ermura joatekoo ♀ gona gorriegaz.

Bat bi iru lau balego eta balitz, bost sei zazpi alkarrekin dabiltz

Arrabako landea balego Gorbeien ♂ antxe egingo geunkee ♀ zirikin zakien.

Txirikitin txainia biar domekea, txokolatez beteriik baneuko tripea.

Bat bi iru lau balego eta balitz, bost sei zazpi alkarrekin dabiltz

Trunlaralo lalo lalo … ~ 47 ~

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

♂ ♀

97. GURETZAT Hitzak: Gabriel Aresti Musika: Oskorri

Guretzat berdin dira astea eta jaia, lana bihurtzen dugu kantatzeko gaia. Har ditzagun eskuan giltza eta laia, gariz eta burdinaz lantzeko Bizkaia. Guretzat berdin dira astea eta jaia, lana bihurtzen dugu kantatzeko gaia. Gitarrarekin aire berri bat daramagu, kantuz egun, abesti libre eta leiala, prestu eta noblezadun; haren medioz zer garen, ongi izan gaitezen ezagun, herri langile nekazaria hala defendi dezagun. herri langile nekazaria hala defendi dezagun.

Guretzat… Gure gogoa ez bedi arren kantu honekin akaba, gure ekintza izan dadila gure hitzaren alaba. Egun batean esan dezagun ez “hala biz” bai “hala da”, nekea eta lana dirade zorionaren aldaba. nekea eta lana dirade zorionaren aldaba.

Guretzat…

Bide honetan baldin bagoaz, jakin dezagun zergatik, zin egin behar dugu zintzoki, bakoitzak duenagatik; sinestedunek dudarik gabe bere jaungoikoagatik eta sineste gabeek berriz bere ohoreagatik. eta sineste gabeek berriz bere ohoreagatik.

Guretzat…

98. NIREKIN

(Emoixtaxuz muxutxuek)

Hitzak: Jon Maia Musika: Asier Gozategi – Iñigo Goikoetxea

Emoixtaxux muxutxuek maitie hartuixu guruxun guztixe eroaixu bixotz tristie zure bixotzarekin. Emoixtaxu porrutxue sorgiñe ahatetxu baten berdiñe begitxu gorrixen samiñe sendatuixu nirekin. Oinak hotz gabien, berbak irratixen bero pixka bat gure neuke berbaixu bajutxu, eskue helduixu ez utzi laztanik eiteke. Gero esnatzien lagaixu etzien zure marrubi usaintxue ta ez eixu pentsa ez dela erreza gauza politxek pentsatzie.

Emoixtaxux muxutxuek… Gero esnatzien…

Emoixtaxux muxutxuek…

~ 48 ~

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

99. ISIL-ISILIK DAGO

100. ITSASOARI BEGIRA Hitzak: Jon Maia. Musika: Benito Lertxundi

Hitzak eta musika: ezezaguna

Isil-isilik dago kaia barrenean ontzi txuri polit bat uraren gainean.

bis

Goizeko ordubietan esnatutzen gera arrantzaleak beti joateko urrutira.

bis

Pasatzen naizenean zure leihopetik negarra irteten zait begi bietatik.

bis

Zergatik, zergatik, zergatik, zergatik, zergatik negar egin? Zeruan izarra dago itsaso aldetik.

bis

Bat, bat, bat Bart parrandan ibili, Bart parrandan ibili. Bi, bi, bi Ez naiz ondo ibili, ez naiz ondo ibili.

Zazpi mendeko gauean gaude. Gure loreetan sasi, irrintzii, oihu u, ele ta ulu, marmario ta garrasi, haize, enbata, brisa, galerna, gaur garbi, bihar nahasi, xake ta aulare en zuri beltzetan arrats gozo egun gazi. Ai itsasorik ez bageneuka zeri so negarrez hasi. Gure zuhaitza landatu dugu amildegi muturrean. Adarra ak daude e ertzetik haruntz; sustraiak, berriz, lurrean, esteak estu helduaz bihotz he esku baten ahurrean. Bertso be erria ak jartzera noa bere indar laburrean, nola malko bat isuritzen den itsasoaren aurrean.

Hiru, hiru, hiru kolkoa bete diru kolkoa bete diru. Lau, lau, lau sardina bakalau. Anteron txamarrotia, Singerren bibotia, haretxek ei dauko, ei dauko, preso tximinoia

3 bis

Heldu herria sustraietatik, tira eta gora jaso. Ja arri Ka antaurii aurrean eta mantendu zutik hari so, ispilu u hortan ikus gaitezen herriz herri, auzoz auzo. Zauriak gatzez itxii ditzagun, malkoak urez eraso, sano ta libre irla txiki bat salbatuko da akaso.

Hau dek, hau dek, hau dek umoria, kontsolatzeko kontsolatzeko euskaldun jendia. Kalian gora, kalian behera, kalian gora zezena, ai, ai, ai, ai! Kalian gora, kalian behera, kalian gora zezena.,

Azken arnasa eman nahi nuke, eguna hiltzen ari da. Azken arnasa a eman nahi nuke, bertsoak entzuten dira. Azken arnasa eman nahi nuke, kantari nator herrira. Azken arnasa a ematen dugu eguzkitik eguzkira. Azken arnasa eman nahi nuke itsasoari begira.

Kalian gora, kalian behera, kalian gora, kalian behera, kalian gora, kalian behera, kalian gora zezena.

~ 49 ~

Nola haizea ur azalean eguzkiaren irteeran, ola ka aioa ak zorabioan no itsas enbata bezperan, pensatze en nago gu ere berdin ibiltzen ez ote geran. Susmoa daukat gure e patua itsasoa ez ote dan, libre ta zabal dugu aurrean baina ezin dugu edan.

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

2 Ez zakien irakurtzen gizonen liburutan, bainan ongi bazakien zeruko seinaletan zeruko seinaletan ta jendeen bihotzetan.

101. ZENBAT GERA? Hitzak: Abel Muniategi Musika: Benito Lertxundi

Zenbat gera? Lau, bat, hiru, bost, zazpi?

bis

Xorieri mintzoâ&#x20AC;Ś

Zer egin degu? Ezer ez. Zer egiten degu? Alkar jo. Zer egingo degu? Alkar hil

3 Haurrek zuten harrikatzen, zahar gaztek trufatzen, etxekoek berek ongi laneko baliatzen, laneko baliatzen eta gosez pagatzen.

Gure asmoak, esperantzak, herria, askatasuna, justizia, pakea, egia, maitasuna... mitoak, hitz hutsak?

Xorieri mintzoâ&#x20AC;Ś 4 Hil da xorua bakarrik, bakarrik da ehortzi. Ez zen han kristau bat ere salbu lau hilketari, salbu lau hilketari ta apeza kantari.

Zenbat gera? Lau, bat, hiru, bost, zazpi? Zer egin degu? Ezer ez. Zer egiten degu? Alkar jo. Zer egingo degu? Alkar hil Hori ez! Hori ez! Hori ez! ...

102. XORIERI MINTZO ZEN Hitzak eta musika: Mixel Labeguerie/ E. Martikorena

Xorieri mintzo zen, mintzo zen errekari, oihaneko zuhaitzeri ta zeruko izarreri, mintzo zen haizeari, xoro batentzat zaukaten. Xorieri mintzo zen, xoro batentzat zaukaten.

~ 50 ~

Xoro batentzat zeukaten/Txorotzat zeukaten Trufatzen/Burlatzen

Xorieri mintzoâ&#x20AC;Ś 5 Hil hobian ezartzean haizea zen gelditu, xoriak ziren ixildu, zerua zen goibeldu, zerua zen goibeldu ta jendea oroitu.

Xorieri mintzo zen, mintzo zen errekari, oihaneko zuhaitzeri ta zeruko izarreri, mintzo zen haizeari, xoro batentzat zaukaten. Xorieri mintzo zen, xoro batentzat zaukaten.

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

103. XARMANGARRIA ZIRA Hitzak eta musika: ezezaguna

Xarmangarria zira eder eta gazte, ene bihotzak eztu zu baizikan maite. Bertze zenbait bezala, ote zira libre? Zurekin ezkontzeaz dudarik ez nuke.

Galai gazteek galdetzen dute: "Aingeru hori non dago?" Nere maitea nola deitzen dan ez du inortxok jakingo. Ez berak ere, ez luke nahiko: konfiantza horretan nago amoriodun bihotz hoberik Euskal Herrian ez dago.

3 bis

Bertze zenbait bezala, ote zira libre? Zurekin ezkontzeaz dudarik ez nuke.

Xuri gorria zira, arrosa bezala: profetak ere dira mintzo hola-hola. Araberan bazinu gorputza horrela, iduriko zinuenâ&#x20AC;Ś zeruko izarra. Araberan bazinu gorputza horrela, iduriko zinuen... zeruko izarra

J. M. Iparragirre

105. TXATXAMATXALINATXU

104. UME EDER BAT

Hitzak eta musika: ezezaguna Interpretazioa: Mikel Urdangarin

(Nere maitiarentzat) Hitzak eta musika: Jose M. Iparragirre

Ume eder bat ikusi nuen Donostiako kalean, hitz erditxo bat hari esan gabe nola pasatu parean? Gorputza zuen liraina eta oinak zebiltzan aidean... Politagorik ez det ikusi nere begien aurrean. Aingeru zuri, paregabea, Euskal Herriko alaba, usterik gabe zugana beti nere bihotzak narama: Ikusi nahian beti hor nabil, nere maitea hau lana!... Zoraturikan hemen naukazu beti pentsatzen zugana...

~ 51 ~

Txatxamatxalinatxu jaio zan urtian herria a ta kofradia hasarratu ziran. Tirikite ena beltxa morena ontza bat txokolate goizian onena. 3 bis

Txikia izan arren izan leike abila biba Elantxobeko tanbolintxerua. Tirikite ena beltxa morena ontza bat txokolate goizian onena. Txatxamatxalinatxu jaio zan urtian a ta kofradia hasarratu ziran. herria

3 bis

Tirikite ena beltxa morena ontza bat txokolate goizian onena.

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

Nere maite polita nola zeran bizi? Zortzi egun honetan etzaitut ikusi. Badakit zabiltzala nigandik igesi, ez didazu ematen atsekabe gutxi.

106. ARDIAK LERRO LERRO (ASTIRIA MENDIAN) Hitzak: M. Pagola Musika: M. Pagola Interpretazioa: Anje Duhalde Doinua: Mim-Sol-Re-Si7-Do-Lam

Zola/Behealdea Zoin amultsua zautan/Zein maitekor zaidan Nasai/Ugari Gaua jausten/Gaua erortzen, sartzenâ&#x20AC;Ś? Arradoi/Naf. Behereko mendia

Ardiak lerro lerro mendi maldan doatzi Haize firfira batek deituz gorago beti Ibai zola erreketan denak lotan sartzen dira Zoin amultsua zautan gaua jausten mendira.

La, la, la... Egunaz ixilik bazen gauaz pizten mendia Belar punta bakotxak nasai dakar bizia Gaztain ondotan kukuak joiten dauku soinua Eta izarrekilan bestan dugu zerua.

La, la, la... Orroituko naiz beti Arradoiko bazterrez Horrarat so gelditu bainaiz maiz bi begiez Baina orain ezin dut zangorik hor finkatu Bizi bihurri hunek bainau hortik urrundu.

108. ITSASONTZI BATEN Hitzak eta musika: Kaxiano Ibarguren

Itsasontzi baten Euskal Herritik kanpora naramate eta ez dakit nora.

La, la, la...

107. TRISTE BIZI NAIZ ETA Hitzak eta musika: Indalezio Bizkarrondo ÂŤBilintxÂť

Triste bizi naiz eta hilko banintz hobe, badaukat bihotzian hainbat atsekabe. Maite bat maitatzen det bainan haren jabe sekulan izateko esperantzik gabe. Bihotz baten lekuan mila banituzke, zuretzako maitia izango lirake. Baina milan lekuan bat besterik ez det; hartzatzu, ba, maitia bat hau mila bider.

Agur nere ama laztan goxoari agur nere maite politari ez egin negar etorriko naiz egunen baten pozez kantari.

Itsasontzi baten... Agur senideak agur lagunari agur Euskal Herri osoari. Ez egin negar etorriko naiz egunen baten pozez kantari

bis

Itsasontzi baten...

bis

Agur nere ama laztan goxoari agur nere maite politari ez egin negar etorriko naiz egunen baten pozez kantari. Agur senideak agur lagunari agur Euskal Herri osoari. Ez egin negar etorriko naiz egunen baten pozez kantari

Gora Euskal Herri Gora Euskal Herri Gora Euskal Herriari.

~ 52 ~

bis

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

bis

Zein hizkuntza ederra euskera guria inun ez det aurkitzen beste bat hobia usai goxondun hizkuntz txukun ta argia, biraorikan ez duan hizketa garbia

109. SEASKA KANTA Hitzak erta Musika: X Lete

Amaren bularra haurraren janari, haurraren negarra beti hunkigarri; baratz honen erdian goseak nago ni, zure bular laztanen antsiz ta egarriz. Zure bular politak zerrien jostailu, edertasunak kontuz gorderik behar du; zaude isilik, haurra! ez egin negarrik, munduak ez du eta malkoen beharrik.

bis

111. TXORI TTIKIA

Haunditzen zeranean ikusiko duzu isilik egoteak zenbat balio dun; jarrai zure bidetik, hobe da horrela, gauza denen gainetik, haizea bezala. Amaren bularra haurraren janari, aterpe samur hortan lo hartu nahi dut nik.

Gora euskara maitea zoragarriena euskaldunen artean maitagarriena. Munduan sortu zanik hikuntzik zaharrena, gora ta gora euskaldunak eta gure euskara.

Hitzak: J. A. Artze Bertsioa: Benito Lertxundi

Txori ttikia nintzelarik esan zidaten kaiolan bizitzeko sortua nintzela.

Gero arrano bihurtu nintzenean kaiola hautsita aldegingo nuen beldurrez, libro nintzela sinistarazi nahi zidaten.

bis

110. AITORREN HIZKUNTZA ZAHARRA

Horregatik ireki zizkidaten ateak egin nezan hegaz baina luze gabe ohartu nintzen hanka harkaitz bati lotu zidatela kate motz eta astun batez.

Gero arrano bihurtuâ&#x20AC;Ś

Hitzak: C. Andonegi Musika: Urretxindorrak

Aitorren hizkuntza zaharra nahi degu zabaldu munduaren aurrean gizonki azaldu, baldin gure zainetan odolik badegu euskaldunak euskaraz hitz egin behar degu.

~ 53 ~

Horregatik ireki zizkidaten ateak egin nezan hegaz baina luze gabe ohartu nintzen hanka harkaitz bati lotu zidatela kate motz eta astun batez.

Gero arrano bihurtuâ&#x20AC;Ś

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

3 bis

113. AMA EUSKAL HERRIA

112. GURE ZORTEA Hitzak: D.Landart. Musika: Anje Duhalde (Errobi)

Hitzak: Fernando Aire (Xalbador). Musika: A. Duahalde

Euskal Herriko neska politak norapeit dira airatu.... seme sanoak ezkondu gabe, bakar bakarrik gelditu. Mendi gaineko elur xuria etsaiek dute zikindu... hori ikusiz ama Euskadi, nigar auhenez da lotu nigar auhenez da lotu.

Delikatua baitut egungo suieta hasi aintzin egin dut zonbait gogoeta gure arteko asko ele entzun eta, euskaldun agertzea ez baita josteta.

Zazpi probintzi,zazpiak anai, bat besteari so zauden. Baina goiz batez, haundi-maundiek muga bat dute ezartzen. Eta geroztik asko ta asko seme alabek ahantzi, ama bakarra betidanikan ukan dugula Euskadi, ukan dugula Euskadi.

Ama Euskal Herriaz naiz nahigabetua uztera doalako betiko mundua bere seme alabez abandonatua nork barka dezake gure bekatua.

Erdal haizeak gogo-bihotzak usu baititu nahasi, egia gordez sakelak betez, eskerrak karguduneri.... Baina halere ama Euskadik ez du etsitzen batere, baitaki semeek, egiazkoek, dutela zin zinez maite, dutela zin zinez maite.

Zure lekua hartu zuen andereak gurekin behar ditu pairatu bereak amaizunarendako ez daizke hobeak ama ukatu duten haur dohakabeak.

Norapeit dira airatu/Nonbaitera dira joan Auhenez/Atsekabeez Ukan/Eduki Usu/Askotan Nehork ez deusek/Ez inork ez ezerk Igurikatzen duguna/Espero duguna

Badakit askoz ere nukela hobea nehori ez agertu ene dolorea odolaren mintzoa eduki gordea nahiko nuke baina ezin dut ordea.

Lehen sartu zitzauzun ezpata zorrotza zure etxe nagusi jartzean arrotza halere ez zitzaizun gelditu bihotza etxekoen eskutik duzu heriotza.

Ama Euskal Herriaz naizâ&#x20AC;Ś Baditaike seme hok noizbait oroitzea Ama, zu ganik izan dugula sortzea guhaurek bilaturik zure ehortzea jasan behar dugu gastigu dorpea.

Abertzalea ikaran dago mintzaira ez nahiz galdu. Ez daki nola hemendik goiti beharko duen jokatu. Euskal arima arrotzek dute hiltzeari kondenatu amaren maitez harmen bidea behar ote dugu hartu, behar ote dugu hartu.

Hilobi hontan noizbait norbait balabila zure izaitearen herrestoen bila lurpetik entzunen du deiadar bipila: Hemen dago ama bat bere haurrek hila!

Ama Euskal Herriaz naizâ&#x20AC;Ś

Pasionea iragan ordu etorriko da eguna... Gizon emazteek, haur ala gazteek igurikatzen duguna; Euskal Herria ez da ez hilen baina Euskadi sortuko, gero sekula nehork ez deusek ez baitu hiltzen ahalko, ez baitu hiltzen ahalko.

~ 54 ~

Egungo suieta/Egungo gaia hasi aitzin/hasi aurretik Ele/Hitz Nehori/Inori Amaizunarendako/Ugazamarendako Dohakabeak/Zorigaiztokoak Guhaurek/Geronek Dorpea/Gogorra Balabila/Ibiliko balitz Deiadar bipila/deiadar ozena

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

114. EZ GAUDE KONFORME Lurdes Iriondo/Jose Mª Iriondo & Xabier Lete

Gazte gera gazte, ta ez gaude konforme mundu garbiago bat bizi nahi genduke, gezurraren kontra injustizirik ez, gazte gera gazte ez gaude konforme Nere abesti hau ez da politika, justizia nahi det, egiak agertu gizonak daduzkan eskubide hoiek kunplitu ditezen bihotzez abestu ez noa inoren kontra egia maite dut

Gazte gera gazte... Gazte geralako maitasun batean sinistu nahi degu, bainan baita ere, gehiegi dakigu munduan dagozen gezur ta gorroto, injustizi asko gauza hoien kontra abestu nahi degu

Gazte gera gazte... Bainan aho batez gure herriaren problemak esaten uzten ez badigute guk nahiago degu betiko ixildu gero egun batez beldurrarengaitik traidore ginala esan ez dezaten.

115. ITZALA Hitzak: A. Egaña. Musika: B. Lertxundi

Epaile bat behin, ko onturatu zen hiru urrats eman ahala egun eta gau, gau eta egun norbait segika zeukala. Epaile jauna nora zihoan bera hara ziho oala pentsatu gabe agindu zuen: “Kartzelan sartu itzala!”. Bere baitako sentituko zen, epaitegiko marrazo batzu'n aldetik ez zuen izan ez kritika, ez arazo. Hedabideek, handi-mandiek, hartu zuten gozo-gozo titulatuaz: “Delako itzala arriskutsua zen oso”. Baina grazia handirik ere ez zion egin askori Justizi ezak ipini zuen kaleko giroa gori. Haur txiki batek kontatu zion “begira epaile ongi… mamu-mamitzen saiatu arren zeure itzala zen hori”. Epaile jauna konturatu zen Uzkia / Ipurdia bistan zuela uzkia… haren dardara, ezinegona eta kopeta bustia. Kartzelan sartu zituen biak: ilargia, eguzkia... egia esan zion haurtxoa ta mugitzen zen guztia.

Gazte gera gazte...

~ 55 ~

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

116. NERE SENTIMENTUA Hitzak: Antonio Urbieta (Jose Joakin, «Kaskazuri», bertsolariaren anaia) Bertsioa: Julen Lekuona.

♀

Nere sentimentua nahi det deklaratu: Ameriketan nago hau ezin ukatu; hemen eginagatik ondo gobernatu, horkuaz egiten naiz asko akordatu.

gau ilunian aterik, barnean dagonak ez baitaki kanpokuaren berririk; zatoz eguna argitzen danian, egongo gera elkarrekin.

Honuntz etorri nintzan utzirikan ama, anai-arrebak eta familia dana; egitiagatikan desio nuena, geroztik triste dago, ai! nere barrena. Hamazazpi urtetan banuen segira: neska gazte guztiak neroni begira; lurrik ikuttu gabe, gorputzari jira, orduko arintasunak asentatu dira. Gorputz ederra nuen dantzari arina, bainan ez da izaten betiko egina; orain eginagatik, hemen ahalegina, ez gera libertitzen orduan adina. Horko bizimoduaz oso aspertuak, honarako ziraden gure desiuak; orain atzera berriz emanik pausuak hemen bizi gerade erdi mudatuak. Desperida dijua sei bertso hoiekin, anaia konformatu horrenbesterekin: nere gustua hau da, nahi badezu jakin: beste horrenbeste jarri, aio Joxe Joakin.

3 -Bihar goizian etorritzeko, urrun bizi naiz maitia; ♂ txakurra zaunkaz hasitzen bada, nork egingo du pakia. Harrekikua nik egingo det, ♀ arren etorri zaitia.

♂

♀

♂

4 -Hona etorri dama gaztia, esan zenidan bezela. -Ongi etorri, galai gaztia, neronek nahi nuen horla; hitz bi gustora egin ditzagun, pasa zaitia salara. 5 Salara joanda kutxan eseri, begiratuaz elkarri -Inposible da ez zaituela Ama Birjinak ekarri. Beti-betiko hartu nazazu penaren kontsolagarri.

118. INTERNAZIONALA Hitzak: Gabriel Arestik / Musika: Pierre Degeyterrek

117. NERE MAITIA JEIKI TA JEIKI Hitzak eta musika: ezezaguna Bertsioa: "Oiartzungo Kantu Zaharrak" X. Lete eta J. Lekuona

♂

1 -Nere maitia jeiki ta jeiki ez al zerade loz ase. zure ondoren gabiltzan hauek ez baigerade logale, iriki zazu bortañe hori, adiskidiak gerade. 2 -Ez dizut bada nik irikiko ~ 56 ~

Zutik lurrean kondenatu zaren lagile tristea! Nekez ginen elkarganatu, indazu albiristea! Gertatuak ez du ardura. Jende esklabua jaiki! Aldaketak datoz mundura. Nor den herriak badaki. Oro gudura, ala! Bihar izan dadin Internazionala pertsonaren adin

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

119. SAN SIMON ETA SAN JUDA

121. KIRIELEISONAK Hitzak eta musika: Antton Aranburu

Hitzak eta musika: Xabier Lete

San Simon eta San Juda joan zen uda eta negua heldu da.

bis

Ez baletor hobe bizi gera pobre eremu latz honetan, ez gera hain onak benetan.

bis

Ez dugu zaldirik, ez gera zaldunak; ez dugu abererik, ez gera aberatsak; euskara guk dugu, gu gera euskaldunak; euskara guk dugu, gu gera euskaldunak.

120. SALAMANKARA Hitzak eta musika: ezezaguna

Aita jainkoak egin banindu zeruetako giltzari, azken orduan jakingo nuke atea nori iriki. Lehenengo aitari, gero amari, gero anai-arrebari ta azken orduan ixil-ixilik, nere maite politari. Txiki-txikitik aitak eta amak praile ninduten nonbratu, estudioak ikasitzera Salamankara bialdu. Salamankara ninjualarik, bidian nuen pentsatu estudiante tu unante baino hobe nuela ezkondu. Ezkondu nintzan, bai ni ezkondu, baita ere ongi damutu, praka beltzian hari zuria sekula ez zait faltatu. Praka beltzian hari zuria, txaketa mangagabea, eitzen didate horregatikan de arlote miserablea. ~ 57 ~

San Zuzen, hasi gaitezen. Santo Ziri, ez behintzat niri. San Sakondu, ezin konpondu. San Iraultza, txorixoarekin bi arrautza. Santo Gora, txakurra kanpora. Santa Behera, izorratu gera. Santo Gero, hasi dela bero. San Etor, hoberik ez baletor. San Eskubi, ez dira katu bi. Santa Argia, ez da garbia. San Anaitasuna, eintzazu nahi dezuna. Santa Ezker, hemen da laster. Santa Aurrera, hasi da karrera. Santa Atzera, popatik hartzera. Santa MingaiĂąa, inor ez duk hi haiĂąa. Santa Burgesa, hori duk interesa. San Felipe, zer habil txapelipe. Santa Keria, hau duk mixeria. San Egunkari, gezur kontari. Santo Mito, hago isilik txilipito. San Derrebes, beti aldrebes. Santo Gorri, heldu ba horri! Santo Berri, bada nahiko zerri. Santa Sekula, joango etzaigula. San Izorrai, jaiki eta jarrai. San Astiro, hemen ez duk giro. San Burruntzi, kako eta guzti. San Poliki, ateak ireki. San Okertu, ez al duk ulertu. San Urruti, gerorako beti. San Zuzendu, egingo bagendu. San Sasibelar, ez dugu behar. Santa Gaita, alperrik baita. Santa Goitikbehera, hau duk bukaera. AITA SAN PEDRO! ZAINDU GAITZAZU! AMENâ&#x20AC;Ś

bis

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

122. PELLO JOXEPE

124. KONTXESIRI

Hitzak: Ezezaguna / Musika: Tradizionala

Pello Joxepe tabernan dala haurra jaio da Larraulen etxera joan da esan omen du: -Ez da neria izanen, beraren amak topa dezala haur horrek aita zein duen.

Maite bat maitatzen det, maitagarria; begi ederra du ta guztiz argia; daukat urruti, bainan ezin kendu det buruti haren itxura; saldu al baliteke pisura, urriaren truke; bis nork erosi faltako ez luke.

Hau pena eta pesadunbria, senarrak haurra ukatu! Pello Joxepe bihotz neria haur horrek aita zu zaitu. Haur horrentzako beste jaberik ezin liteke topatu.

Hogei ta lau leguaz nago aparte; bitartean badauzkat milloi bat ate, guztiak itxirik; nahi arren ezin egon ixilik, beti negarrez; nere maite maitearen galdez; ote dan bizi, bihotz-bihotzeko ene Kontxesi.

Fortunatua nintzala baina ni naiz fortuna gabia; abade batek eraman dizkit umia eta andria: haurra berea bazuen ere andria nuen neria.

Egunaz argi gutxi, gauean ilun; kontsuelorik ez da neretzat inun, maitea gabe; egin ote nadin haren jabe oroitutzean, zenbat pena nere bihotzean ditut igaro; maite det eta ez da milagro.

123. MAITIAK GALDE EGIN ZAUTAN Hitzak: ezezaguna. Musika: E. Martikorena. Bertsioa: Imanol

Maitiak galde egin zautan polita nintzanez; bis polit, polit nintzela baina, larrua beltz, larrua beltz. Maitiak galde egin zautan premu nintzanez; bis premu, premu nintzela baina, etxerik ez, etxerik ez. Maitiak galde egin zautan poltsa banuenez, bis poltsa, poltsa banuela baina, dirurik ez, dirurik ez. Maitiak galde egin zautan lana banuenez; bis lana, lana banuela baina, gogorik ez, gogorik ez. Gaixoa hil behar dugu guk biok gosez; gosez, gosez hil behar baina, elkar maitez, elkar maitez! Premu / Maiorazkua

~ 58 ~

Hitzak: Juan Inazio Iztueta

bis

Lehengo gau batean egin det amets, bainan pentsamentuak beti aldrebes irtetzen dira; ustez nengoen zuri begira maite polita, kofrearen gainean jarrita, kontu kontari; nahi nuen baina ez nintzan ari.

bis

Esperantzetan bizi, maite gozoa noizpait kunplituko da gure plazoa. Eta orduan, gauza txarrik ez hartu buruan lehengoai utzi, ez degu pasatzen pena gutxi, preso sei urtez, bis onduko gaituzte nere ustez.

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

125. KONTRAPAS

126. KANTATUAZ

Hitzak: Bernat Etxepare, 1545 Musika: Xabier Lete

Garaziko herria benedika dadila euskarari eman dio behar zuen tornuia Euskara, euskara, jalgi hadi plazara! Euskara, euskara, jalgi hadi plazara! Bertze jendek uste zuten ezin izkriba zaiteien. Orai dute porogatu engainatu zirela. Euskara, euskara, jalgi hadi dantzara! Euskara, euskara, jalgi hadi dantzara! Bertzeak oro izan dira beren goien gradora. Orai hura iganen da bertze ororen gainera. Euskara, euskara, jalgi hadi mundura! Euskara, euskara, jalgi hadi mundura! Oraindaino egon bahaiz inprimitu bagerik. Hi engoitik ebiliren mundu guzietarik. Hi engoitik ebiliren mundu guzietarik.

Kantatuaz, kantatuaz zorion eta penak, kantatuaz sortzen dira gure itxaropenak.

bis

bis bis

Goizian goiz argiari kantuz dabil txoria, udabarriz eguzkiak sortutzen dau loria. Euskaldunen bihotzari zor jako umoria, kantatuaz penak kentzen dator bertsolaria.

Kantatuaz, kantatuaz...

bis

Kaiolako txoritxua ez al dozu ikusi? Kantatuaz alaitzen da nahiz eta preso bizi; inguruan ikustian hainbeste injustizi, kantatuaz joan nahi dot mundu honen igesi

Kantatuaz, kantatuaz nahiz eta bizi preso; kantatuaz, kantatuaz, nor garan adirazo. Errekatxuak alaitzen nau bere oihartzunez, itsasuaren deiari kantari erantzunez; gazteriak gizartian jokatzian zentzunez, kantatuaz nasaitzen da nahiz ta inork entzun ez.

Euskara, euskara, jalgi hadi kanpora! Euskara, euskara, jalgi hadi plazara! Euskara, euskara, jalgi hadi dantzara!

Kantatuaz, kantatuaz nahiz eta egurra jaso; kantatuaz, kantatuaz, nor garan adirazo.

Euskara, euskara, habil mundu guzira!

~ 59 ~

Hitzak eta musika: Jon Lopategi

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

bis

127.

MADALEN BUZTURINGO Hitzak eta musika: Herrikoia

1 Madalen Buzturingo gauean gauean errondean dabiltza zure portalean. Ai! Madalen, Madalen! Ai! Madalen! Zure bila nenbilen orain baino lehen.

6 Txikitxo naizelako ez nazazu utzi, kapitan izanen naiz bihar edo etzi. Ai! Madalen, Madalen! Madalen maitea! Zu nahi zintuzket ba nire emaztea!

2 Hasi goiko kaletik beheko kaleraino ezta ederragorik Madalentxo baino. Ai! Madalen, Madalen! Ai! Madalen! Zure bila nenbilen orain baino lehen.

7 Goiko komentutikan eta kaleraino ezkontzeko asmotan makina bat dago. Ai! Madalen, Madalen! Ai! Madalen! Zure bila nenbilen orain baino lehen.

3 Zein ote da berorri horren famosoa, Madalen deritzona neskatxa airosoa! Ai! Madalen, Madalen! Madalen nirea! Zure ondoren dabil bueltaka jendea.

8 Ikuste bakoitzean Madalen kalean zer poza sentitzen dut nire bihotzean! Ai! Madalen, Madalen! Madalen lorea! Nahiko nuke bazina betiko nirea!

4 Kalean gora behera isil eta serio, ilearen puntean zintea dario. Ai! Madalen, Madalen! Madalen gaixoa! Seigarren batailoian daukazu majoa.

~ 60 ~

5 Elizara joan eta belauniko jarri, lehenbiziko errezoa bere majoari; txikitxoa da baina bai konpondutxoa, kazadoreetako kabo aurrengoa.

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

128. JUANA BIXENTA OLABE Hitzak: Bilintx. Musika: ezezaguna

J. Bixenta: Amak esan dit etxeko errenta, pagatzeko dirurik ez zuen ta, ia egingo dion mesere, hilabetian gehienaz ere, itxoitia, bada zierto dala ematia, pasa baino lehen hilabetia. 2

N. Jauna. Logratutzia, errex halare, nahiz hori ta beste zernahi gauzaâ&#x20AC;&#x2122;re, seguru dala esan amari, zu baldin bazatoz mandatari; dudarik gabe, nere borondate onaren jabe zu zera, Juana Bixenta Olabe. 3

J. Bixenta: Beraz bertatik noa etxera, amari poz haundi bat ematera; orain ario, nagusi jauna, presaka noa amarengana.

N. Jauna. Ez zaitez juan! Portatu zaite nik nahi moduan, geratu zaite gaur nere onduan.

~ 61 ~

N. Jauna. Gainera berriz, Juana Bixenta, utziko dizuet etxeko errenta, kito zor dirazuten guzia, kunplitzen baidazu kutizia.

J. Bixenta: Lotsa gogorra! Sufritzen dago gaur nere ondra, penak malkuak derizkit horra. 5

N. Jauna. Nik ditut kulpak, ez egin negar, holakorik ez nizun esan behar; bihotzian sentitzen det mina, zuri ofensa hori egina, maldiziua! ez dakit nun neukan juiziua, eskatzen dizut barkaziua. ( ............ ) 6 Heldu zanian hurrengo goiza, nagusiak zuen kunplitu hitza; juan zitzaion amari etxera, andretzat alaba eskatzera, amak txit firme, hartuta gero mila informe, gelditu ziran biak konforme. 7 Dama gaztiak, ez egon lotan, begira zaitezte ispilu hortan; gustatu-eta birtute ederra, andretzat hartu bere maizterra du nagusiak; horla irabazteko graziak, saia zaitezte beste guziak.

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

129. AMETS, AMETS EGIN

131. EUSKAL HERRIKO B. Zapirain: “Chantón Piperri” operaren azken himnoa

Hitzak: Agustin Zubikarai. Musika:Argoitia neba-arrebak

Amets, amets egin itsas gizona, amets, zure ametsa gerta leikela. Berriz etorriko zera Ondarruko kaiera, han daukazu maitea, itxaroten dozuna, berriz etorriko zera zure txaluparekin, han daukazu maitea ta bihotza. Han daukazu maitea da bihotza.

130. ARRANTZALE Hitzak: J.Dassance. Musika: E. Labeguerie

Oh, oh, oh…

Arrantzale maitagarri gogoan diat hire irri, libertatez hain egarri hautatu gure aberri, arrantzale maitagarri gogoan diat hire irri.

Euskal herriko semeak gara, zor dioguna bizia. Beraren alde emango dugu zainetako odol guztia. Bere lege ta hizkuntza ederrari diogu maitasun handia. Hil arte oihu egingo dugu: Bizi bedi Euskal Herria!

132. ILUNTZEAN Maixa eta Itziar

Ilargia uretan murgildu da itsas arrain txikien ondora, uraren hozkirriaren zirrara hondar epelaren alboan.

Iluntzean uraren ertzean errainu baten argia, ene maite, biok jolasean olatu zipriztin artean.

Arrantzale bai gudari! Guretako haiz erori, sasitar ta presoeri laguntza nahiz ekarri.

Haizeak zimurtu du itsasoa kresalak lehortu malkoa, maite, zure zain hementxe naukazu izar goiztiarrei begira.

Arrantzale maitagarri…

Iluntzean...

Tirokatuz xoriari pozik hago ihiztari, ez uste ken geroari esperantzaren iturri.

Ilargia uretan murgildu da itsas arrain txikien ondora, uraren hozkirriaren zirrara hondar epelaren alboan.

Arrantzale maitagarri…

Iluntzean...

Hau gertatu Didieri hautetsien nahikari, lotu gaiten borrokari bizi dadin Euskal Herri.

Arrantzale maitagarri… ~ 62 ~

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

133. KOBLAKARI Hitzak: Beñat Sarasola. Musika:Pier Paul Berzaitz

Hitzak: Errikoia. Bertsioa: Amaia Zubiria

Zilar ezpata idüri oihanean goizanko ekia, bardin gure arteian sartzen poeten begia, bihotzean egiten dizü ezin elkizko zauria irustarzün itürria.

Bertsuak jarri dizkat neure buruari, nahigabia baidaukat barrenan ugari, mutil gustokorikan ez dalako ageri.

Oraindiokan ez nago mirabe baldana, kupirarikan gabe egiten det lana, ezta gaizki izango ni hartzen nauena.

Ama, deitzen den bezala, korpütza hozten senditzian, zure berotarzüniala jin nüzü bizitzian, bizientako amodioaz zük bihotza gainditzian, sü hartzen deikü güziak.

Gazterik ikasi nuen plantxa eta josten, honela saiatuta diruba sobratzen, senartxo bat besterikan ez det desirazten. Gazterikan banituen nik zazpi nobiyo, batekin ere ez nintzen ezkontzeko piyo, orain damututziak ez digu baliyo.

Koblakari, koblakari…

Neskatxa ederra nagola iruditutzenzat, zazpi arroba ta erdi badaduzkat behintzat, ai zer berogarriya! mutil zahar batentzat.

Ori, mendi bera düzü hiru erregeen aitzinian, lotsa gabe txütik zira Frantzi eta Espainian, zure lana hegaltatürik betikoz zerü lürrian, Euskal Herri güzian.

Mutil zaharrikan ez bada betor alarguna, ez da errex egiten gustoko fortuna, nolabaite nahi nuke oyerako launa. Amar mila errial ba daukat dotia, beste bost mila berriz etxeko partia, ni hartutzen nauenak ai ai ze suertia!

Koblakari, koblakari…

Baldana / moldakaitza Hordirik / Burugaldurik

Berrogei eta sei urte eginzaizkit pasatu, eta azala berriz pixka bat ximurtu, neskazartuko ote naizen eginaiz bildurtu.

Koblakari, koblakari, denek zure bihotzean nahi; koblakari, koblakari, zütaz gütützü egarri.

Bizi denboran beitzüan aterbüa etxe batetan, hilik ere poeta bizi anitzetan, heriotza lotsagarriak kentzen badü izaitia, ez dateke zure kasüa.

134. BERTSUAK JARRI DIZKAT

Hartzerikan ez nuke nahi gaizto ta nagirik, eta ahin gutxi berriz mozkor ta hordirik, txarra izatekotan hobe det bakarrik.

Goizanko ekia / Egunsentiko eguzkia. Ezin elkizko zauria / kanporatu ezin den zauria. Koblakari / Koplak kantatzen edo idazten dituena. Zure berotarzüniala jin nüzü bizitzian, / Zure berotasunaz jaun naiz bizitzan. Ori, mendi bera / Ori, mendi apala (txikia). Aitzinian / Aurrean. Hegaldatürik / Zabaldurik. Bizi anitzetan / Luzaroan, denbora askoan… Ez dateke zure kasüa / Ez da izango zure kasua.

~ 63 ~

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

136. NIGARRA BEGIAN

Hitzak: Herrikoia / Moldaketa: Hiru Truku

Hitzak: Xalbador / Musika: Benito Lertxundi

- Leixibatxua zuria dozu, andratxu gaztia - Ondo gobernatuta, bai aita frailia. - Eskutxu zuriak dozuz, andratxu gaztia. - Guantepian ibilite, bai aita frailia.

Sumatuz euskaldunak, ospetsu nahian, guretik deus ez duen hizkuntza mihian, sofritzen egoiten naiz horien erdian, gutaz ahalgetua, nigarra begian.

- Familiarik edo bozu, andratxu gaztia? - Seme bi ditudaz, bai aita frailia. - Senarrik edo bozu, andratxu gaztia? - Amerike urrunetan, bai aita frailia. - Ezeutuko zenduke, andratxu gaztia? - Lehengo arropakin bada, bai aita frailia.

Nehoiz etzeraukula, nik ez dut etsiko, gure kontzientzia atzartzen hasiko; egungo balentriak ez baitu betiko, odolaren mintzoa isilaraziko.

- Laztan bat emon behar deutsut, andratxu gaztia. - Ibaia dau bitarte, bai aita frailia. - Bi saltuan pasatukot, andratxu gaztia. - Ez jat komenidetan, bai aita frailia. - Suak erreko al zaitu, andratxu gaztia. - Berori ilenti dala bai aita frailia. - Urek eroango al zaitu, andratxu gaztia. - Berori txalupa dala, bai aita frailia

Oi, entzule maitea, otoi barkamendu, ez badut bozkarioz kantaldi hau ondu! jostetako gogoa dautate kendu, aunitz maite duenak aunitz sofritzen du.

Ahalgetua = Ahalketua / Lotsatua Nehoiz / Inoiz Etzeraukula / Ez dezagula Atzartzen / Esnatzen, pizten… Otoi / Arren, mesedez… Barkamendu / Barkamena. Bozkarioz / Poz handiz, pozez… Ondu / On bihurtu Aunitz / Asko

135. LEIXIBATXUA

137. TXALAPARTA Doinua eta hitzak: Gorka Knorr

Ilenti = Ilinti / Egur-zati erdi errea. Txingarra.

~ 64 ~

Tiriki-trauki hiru ta lau dira zazpi, xurruxumurru bat batean dira urrun, tiriki-trauki 3 bis ezker eskubi bien artean dago zubi, hots bare-bare hor leiho sare hiru ta lau dira bi… hiru ta lau dira. bat…, bat…, bat…, bat…, La, ra, ra, ra, ra, rai, 3 bis La, ra ,ra, ra, ra, rai, ra

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

Hamasei... hamazazpi, orainâ&#x20AC;&#x2122;ez konplitu: zurekin ezkontzeko gaztexegi nuzu.

138. GOIZIAN GOIZ JEIKIRIK Hitzak: ezezaguna Interpretazioa: Benito Lertxundi

Goizian, goiz jeikirik, argia gaberik, urera joan ninduzun, pegarra harturik.

Larala larai... -Etxerat itzultzeko, nik dutan beldurra, ez jakin nola pentsa amari gezurra!

Larala larai... Jaun xapeldun gazte bat jin zautan ondotik, heia nahi nuenez urera lagunik.

Larala larai... Nik ez nuela nahi urera lagunik, aita beha zagola salako leihotik...

Urtxo xuri pollit bat, gabaz dabilana, hark ura zikindurik egotu naiz, ama.

Aita beha zagola, ezetz errangatik, pegarra joan zerautan, besotik harturik.

Urera ginenian, biak buruz buru galdegin zautan ere â&#x20AC;&#x153;zonbat urte tuzu?â&#x20AC;?.

Larala larai... ~ 65 ~

-Neskatxa, nahi duzu, nik erakuts zuri, etxerat etortzean zer erran amari?

Larala larai...

Larala larai... Dakigunaz geroztik zer erran amari, dugun pegarra pausa, gaitezen liberti! Gaitezen liberti!

Pegarra / Lurrezko ontzi handia, sabela zabala eta ahoa eta hondoa estuak dituena. Beha / Obserbatzen egon, begiratzen egon Jin / Etorri

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

139. GOIZIAN ARGI HASTIAN

141. EUSKAL HERRI NEREA

Hitzak: Pierre Bordazarre «Etxahun Iruri»

Hitzak: Xabier Lete // Musika: Xabier Lete / Karlos Gimenez

Interpretazioa: B. Lertxundi.

Euskal Herri nerea ezin zaitut maite bainan nun biziko naiz zugandik aparte. Anaien arpegian begirada hotza, bihotz-berotasuna izaten da motza.

Goizian argi hastian, ene leiho hegian, txori bat pausatzen da eta goratik hasten kantan. Txori eijerra, hain alagera, entzüten haidanian, ene bihotzeko trixtüra laster duak aidian.

Arratsaldeak beti dakarren tristura neretzat izaten da bakardade hura argitu nahirik begiak. Balio al du gure egiak? Bide bat aukeratzean gelditu nahi nuke nere lurrean.

Ene txoririk maitena, zertaz jin hiz nigana? iratzarrazi, nialarik ametsik eijerrena. Jinik hain goizik, uste hiena baniala anitx pena? Ez, ez! Habil kontsolatzera malerusago dena!

Euskal Herri nerea ezin zaitut…

Jin / Etorri Iratzarrazi / Lo dagoena esnarazi Uste hiena… /Uste al huen banuela asko pena? Malerusago dena / Zorigabeago dena, zorigaiztokoago dena

140. EGUNSENTIA Hitzak eta musika: Benito Lertxundi

Eguzkien argia leihopetik sartzian poz eta alaitasunez esnatuko gera.

Batzuen izerdiekin besteak diru eginaz egia esan dutenak kartzelara emanaz.

Txorien abestiekin alaitutako eguna gizonen gorrotoakin hondatuko da eguna.

Gauza hoiek ikusteko nola esnatzen gera? Gauza hoiek egiteko nola jaikitzen gera?

Ibiliko gera alkarri kalte eginaz ustez launik haundienak aurrez ondo hitz eginaz.

Txoriak alaitutako eguna hondatzeko hobe genduke ez esnatu ta bertan geldi lotan.

Ezin erabakirik esandako hitzak pauso baldarrak ditu gizonen bizitzak, neurri zuzen baten beharrak lotutzen dizkit nere indarrak. Erreka zabal garbia zugan egon bedi gure argia.

Euskalerri nerea ezin zaitut… Urruti joan ezkero berriz etortzean nolako zulo beltza nere bihotzean. Egin dezagun aurrera, gerra hontan saiatuko gera. Tristea etxerik eza. Lurrak emango dit bere babesa.

Euskal Herri nerea ezin zaitut… Egun bakoitzak badu bere zer egina, justizizko bide bat denontzat berdina. Denon artean izanikan ezin ukatu gure lanikan. Illunpetako jarduna heriotzak pakez beteko duna.

Euskal Herri nerea ezin zaitut…

Ibiliko gera…

~ 66 ~

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

142. EMAKUME JAIO NINTZEN

144. EUSKALDUN BERRIAREN BALADA

Hitzak: Karlos Subijana-Musika: Jambalaya. Interpretazioa: Maixa eta Itziar

Musika: Natxo de Felipe-Hitzak: Jon Sarasua

♀

Emakume jaio nintzen lehen karrera bat estudiatu nahi nuen. ♂

Estudiatu? Hobe duzu ahaztu senarra hartu ta ondo zaindu. ♀♂

Denbora pasa ta neska bat izanda ikastea du zale. ♀

Laurogeian jaio naiz eta kirolaz bizi nahi dut aita. ♂

Lan hau da gizonentzat alaba aukera ezazu neskaren lana.

Goizean goiz hasi behar dut motibazio bila. Euskara ez da ingelesa baina ez dago hila, egun askotan pentsatzen dut hau dela inutila, Nik ez daukat kulparik ez banaiz abila, hau da hau makila, aditz klase pila, hitzak beste mila; animo mutila. Esaten dute baina ez da hain fazila.

♀♂

Denborak aurrera ta eskubideak ez dira berdin aurreratzen. ♀♂

Zenbat aldiz entzun dugu hemen gure eskubideak aurrez etengabe, hala ere zapalduta gaude, honekin bukatu behar da lehenbailehen. Lara, la, la, la, la, lara, la, la, la, la lara, la, la, lara, la, Lara, la, la, lara, la, la, lara, lara, la, la, la, la, lara, la, la, la.

143. AMETS… “Al Vent”- Raimon y Sabin

Amets, bizitz amets, gazte amets, beti amets, bildur gabe gure ametsa. Eta denok ilun, egi billa, pake billa, argi billa, Jainko billa. Bizitzak min ematen du, negarrez jaio ginan, maitasun gabe gabiltza, baina guk, berriz,

Amets… Gizonak zerbait behar du bizi den mundu hontan, gezurrak min ematen du, baina guk, berriz,

Barakaldokoa naiz eta daukat paro obrero horregatik euskaltegira noa ni egunero. Euskaraz bazekien nire bisabueloak edo baina ni roillo hontaz orain arte zero, goizero, goizero AEKan bezero, batzuetan ero, besteetan bero baina ez dut milagro handirik espero.

Ideia hau nire buruan ez dakit noiz hasi zen baina batzutan ez naiz hemen gehiegi dibertitzen, lau gauzak izen bat dute eta gauza batek lau izen, kokoteraino nago klaseak aditzen pegatak ipintzen ta dirua biltzen… nola sartu nintzen ez dut konprenitzen, lan on bat bilatzeko ez badu serbitzen.

Amets… ~ 67 ~

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

145. KANTA ABERRIA

146. INTSUMISOARENA

Hitzak eta doinua: Manex Pagola. Interpretazioa: Pantxoa eta Peio

Postari zintzo horrek zer dakark karpetan? amodio gutunik etzegok hiretan, militarren ohar bat? bitxia benetan, bidali duenari eramaiok bueltan.

Gure mendi zelaiak bakezko jauntzitan, etxe zuri gorriak altzotan!... Gure ikurrin bandera plaza kaskoetan, herritarrak kantuz ostatutan!... Horra Aberria nola nik utzi dutan kanpo alde joan egunetan...

Kantazak, Euskalduna… Nire ama maiteak nigarra gordetzen, ttipitik bainuen kexarazten... Haren bihotz zaurtuan nik deus ez ikusten, haurrak ez baitaki so egiten... Amaren iduri Euskadi zaut agertzen, baina nik kasurik ez emaiten!...

Kantazak, Euskalduna… Euskadi odoletan dute herrestatu, ezpata-ukalditan puskatu!... Gu Euskadiko semek, hor behar ixildu, maitatzea omen da bekatu!... Ez, Euskalduna, ez! Ez gaiten ba lotsatu! Ulitxak lehoina aurtiko du!...

Kantazak, Euskalduna… Bakezko jauntzitan / Bakez jantzita, bakez beteta. Bihotz zaurtuan / Bihotz zaurituan, erituan. Herrestatu / arrastatu, arrastaka eraman. Ezpata-ukalditan puskatu / Ezpataz kolpeka puskatu Ulitxak / eltxoak. Aurtiko / Jaurtiko, akabatuko, kanporatuko.

Natural sentitzen dut egiten dudana, eta natural egin sentitzen dudana, Intsumiso egin naiz horixe da dana ahaztu gabe guztioi muxu handi bana Nigarrez ari zara ama maite hori ba omen nuen beste aukera ugari. Nola obedituko diot eroari, ez badizut jadanik obeditzen zuri?

Natural sentitzen dut… Ene kolega maite beldurtia haiz hi, aholkuak ematen ez hadila hasi, kartzelara noala diostak itsusi, etor hadi bisitan txorizo ta guzti.

Natural sentitzen dut… Funtzionari zoli ene kartzelero, juezen sententzia txikien borrero, ezin nauzu hain errez bihurtu numero, kantari esnatzen naiz goizero goizero.

Natural sentitzen dut…

~ 68 ~

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

Zoli / Zorroztasunez eta arretaz egoten dena.

Kantazak, Euskalduna Kantazak hire herria! kantazak, Euskalduna. hire Aberria!

Musika: Herrikoia Moldaketa: Anton Latxa Hitzak: Jon Sarasua

ez dut onartzen ordez datorren maizter aldrebes hiztunik... Nahi ez badugu denon artean eraman karga astunik gurdi okerra zuzen lezakeen dotrinarikan ez dut nik.

147. IKASTOLAKO ERESERKIA Hitzak: Telesforo Monzon Musika: Pantxoa eta Peio

Plazara, euskara plazara! euskaldun irakasle eta ikasleok dantzara! plazara, dantzara! Geure herriaren geroa baikara.

Agur oihanak, agur itsaso, atariko lizardia imajinetan izkutatzen zait hurbileko izadia Odolarekin pozointzen dugu herri baten izerdia irrintzi gorriz auzika dator irabazleen zaldia.

Bai, arreba ta anai, guk ere herria izan nahi, geure lurrak laiatuz eta irauliz udaberriko emaitzaren zai! herri jakintza nahi dugu eta jakintza herriarentzat nahi!

Plazara, euskara plazara!...

149. EUSKERA, OI EUSKERA

Ez, erdararik ez! Euskadin sortu ginanez. Denok euskara bakar bat nahi dugu, bizi giro ta jakintza bidez, mundu berri bat nahi dugu, herri bakoitzak beretik emanez.

Euskara, oi euskara zugan da gorderik mendez mende egoki euskaldun gogoa.

Plazara, euskara plazara!...

148. HAIZEA DATOR Haizea dator ifarraldetik, hego berotik ekaitza, ez da nabari lanbro artean asaba zaharren baratza... Eguneroko lagunak ditut beldurra eta zalantza, ardo txar honek eragiten dit noraezeko balantza.

Hitzak eta musika: Xabier Lete

Euskaldun jaio nintzen ta euskaldun hazi, euskara hutsik amak zidan erakutsi. Euskara maite, maite zabiltz nerekin beti, euskara hil ezkero ez nuke nahi bizi.

Euskera, oi euskara... Euskara egunaz eta euskara gauean, zahar ta gazteak beti aritu gaitean, guztiok mintza dezagun pozteko euskara, bihotzetik esanaz euskaldunak gara.

Itzal gaiztoak isurtzen dira mendi hegaletan behera argi apalak badoaz laster bat-batean itzaltzera... Izen zehatzak uzten ditugu erortzen zulo beltzera, prestatzen gera etxe hustua arrotz guziei saltzera. Etxea hustuz badoa ere noizbait bazuen biztunik,

Euskera, oi euskara...

~ 69 ~

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

151. AMNISTIAREN DEMA

150. BATASUNA

Hitzak: X. Amuriza Doinua: Anje Duhalde

Hitzak eta doinua: T. Monzon Interpretazioa: Pantxoa eta Peio

Aupa gizona, jaiki mutil Atzar emazte ta neskatil Borrokarako dei eginaz Irrintzi bat dabil! Euskal Herria diagu zai Presoak eta hilak ere bai! Abertzale izan ezkero gaur, gauden denok anai! Borrokari, luza zaidak eskua! huna hemen nerea zabalik! euskaldunok banan banan hiltzea, otso beltzak ez dit beste nahirik! Euskadiren alde loturik bagare, goaz borrokara! nagusituko bait gare! Gerokoak geroko utzi! Gaur Herriak ziok: Nahi diat bizi!

Aupa gizona, jaiki mutil… Otso beltza gauaren gauaz heldu, artzainak zebiltzala kalakan... goizean goiz, odolez gorrituak, hamaika ardi hilak belardian... Artzai kalakari atsoak iduri, har makila eskuan eta lotu etsaiari! Anaien aurka ez habila! Otso beltzarentzat atxik makila!

Aupa gizona, jaiki mutil… Agur, agur! Andere Askatasuna! Agur, agur, Biharko Euskadi! "Iguzkitan dantzatuko gaituzu" Errana diot maiteñoari! Besoak loturik ez dugu bestarik nola dantzatuko biok belaunikaturik? Lehenik urratu katea Gero libro izanen dantza egitea!

Amnistiaren alde, zigortuen alde, gu ere haiekin bat, zigorpean gaude. Ez dugu izaterik aske haiek gabe, haiekin askatuko bait gara gu ere.

Amnistiaren dema garaipen eguna, lortzen ari garena lortuko duguna. Amnistiaren demak bakea du izar, eta askatasuna oinarrizko indar, herri dena abian hego eta ipar, gaur borroka dugu ta garaipena bihar.

Amnistiaren dema... Zaudete ziur haiek ez dute etsiko, ziur ez ditugula guk ere utziko. Denak noizbait etxean zutik eta tinko, egon ziur lortuko dugula betiko.

Amnistiaren dema...

Aupa gizona, jaiki mutil…… Abertzale izan ezkero gaur, gauden denok anai! ~ 70 ~

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

Etzaittu eramango mamuak aidean, sehaskan lo egiten duzun bitartean.

152. ABERTZALEA JAIO NINTZEN Doinua eta hitzak: Partisana italiarra Interpretazioa: Hibai Rekondo

Goiko lepo gainean ilargia duzu, zuregana heldu da ematera muxu.

Abertzalea ni jaio nintzen

obelatxao belatxao, belatxao, txao, txao abertzalea ni jaio nintzen ta abertzalea hilko naiz.

Zaude lo goxo-goxo etorri artio, zuretzat kollare bat ahaztu baitzaio.

Egun batean goiz goizetikan

obelatxao... egun batean goiz goizetikan etsaien aurka joan nintzan.

Kollarea jantzita eramango zaittu, bere lagun guztiak urruti baitittu.

Eta burrukan hiltzen banaute

obelatxao... eta burrukan hiltzen banaute hartu zuk nire fusila.

153. HAUR KANTA II-III Hitzak: Mikel Arregi-Musika: Imanol

Zu bezalako haurrek lo egin dezaten, ilargia hasi da zerua pintatzen.

Ilargitik zintzilik ibiliko zera, kolunpio batean izarren antzera. Zeruak ikustean pentsatuko duzu: "Holako lagunekin nor ez zoriontsu?"

Txoriak lotan daude hagitz da berandu, ilargiak erreka erdia edan du.

Eta lagun onena ekarriko dizu: "Tori izar bat zuretzat gustatzen bazaizu"

Izarrak hasi dira zeruan muxuka, ilargia zelatan atzetik kukuka.

Jostatuko zarete txirrista batean, eguzkiak argia esnatu artean.

Izar dago zerua honuntza begira: sehaska kulunkatzen noiz hasiko dira?

~ 71 ~

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea

154. ENE MAITEA NAUZU Hitzak eta doinua: I単aki Eizmendi

Ene maitea nauzu bihotzetik desterratu nola jakin duzu hainbeste zaitudala maitatu eta nire suaz, eta nire suaz minez ez zara, ez zara urtu. Udazkeneko lore lur gorri ilunen antzu odol beroaz omen hintzen nire bihotz labean sartu baina arratseko itzalaz baina arratseko itzalaz soil haiz bihurtu, bihurtu negu. Usteak erran zidan zutaz nintzela jabetu baina ederki didazu arima barruan engainatu ni naizelako amodioz preso ni naizelako amodioz preso hau besterik ez diat, ez diat lortu. Hor nabil kalean gauez ilargia geroztik ahaztu, harriei galdezka zure huts minaren zentzu; eta pena egin nahiean, eta pena egin nahiean ilunean, nolabait, nolabait goxatu

~ 72 ~

Usurbilgo Euskal Kantu Taldea