Í4#È-A-MAM-FG01rÎ
2
0
0
3
-
A
-
M
A
M
-
F
G
0
1
WISKUNDE FASILITEERDERSGIDS Graad 3
Wiskunde Fasiliteerdersgids
2003-A-MAM-FG01
Í4#È-A-MAM-FG01rÎ
Graad 3
Aangepas vir KABV
W Drijfhout H Erasmus
Inhoudsopgawe Inleiding vir die fasiliteerder................................................................................................................9 Impaq se benadering tot wiskunde in graad 3....................................................................................9 Getalle, bewerkings en verwantskappe..............................................................................................9 Patrone, funksies en algebra..............................................................................................................9 Ruimte en vorm................................................................................................................................10 Meting...............................................................................................................................................10 Datahantering...................................................................................................................................10 Materiaal en hulpbronne...................................................................................................................10 Hoe om die materiale en hulpbronne te gebruik .............................................................................10 Voorgestelde dagprogram vir graad 3..............................................................................................13
Kwartaal 1 Leereenheid 1..................................................................................................................................14 Week 1: Plekwaarde; getalname en getalsimbole............................................................................14 Dag 1............................................................................................................................................14 Dag 2............................................................................................................................................15 Dag 3............................................................................................................................................17 Dag 4............................................................................................................................................18 Dag 5............................................................................................................................................19 Week 2: Deling; metode 3 – optel met tweesyfergetalle..................................................................21 Dag 6............................................................................................................................................21 Dag 7............................................................................................................................................23 Dag 8............................................................................................................................................24 Dag 9............................................................................................................................................25 Dag 10..........................................................................................................................................26 Leereenheid 2..................................................................................................................................28 Week 3: Metode 4 – aftrek met tweesyfergetalle; ranggetalle..........................................................28 Dag 1............................................................................................................................................28 Dag 2............................................................................................................................................29 Dag 3............................................................................................................................................31 Dag 4............................................................................................................................................32 Dag 5............................................................................................................................................34 Week 4: Verdubbeling; halvering; metode 5 – afronding..................................................................35 Dag 6............................................................................................................................................35 Dag 7............................................................................................................................................37 Dag 8............................................................................................................................................38 Dag 9............................................................................................................................................40 Dag 10..........................................................................................................................................42 Leereenheid 3..................................................................................................................................43 Week 5: Breuke; geld.......................................................................................................................43 Dag 1............................................................................................................................................43 Dag 2............................................................................................................................................44 Dag 3............................................................................................................................................45 Dag 4............................................................................................................................................46 Dag 5............................................................................................................................................47
3
© Optimi
Fasiliteerdersgids Graad 3 ~ Wiskunde
Week 6: Geld; patrone; skryf die som andersom.............................................................................48 Dag 6............................................................................................................................................48 Dag 7............................................................................................................................................50 Dag 8............................................................................................................................................51 Dag 9............................................................................................................................................52 Dag 10..........................................................................................................................................53 Leereenheid 4..................................................................................................................................55 Week 7: 2D vorms; lees die tyd........................................................................................................55 Dag 1............................................................................................................................................55 Dag 2............................................................................................................................................56 Dag 3............................................................................................................................................57 Dag 4............................................................................................................................................58 Dag 5............................................................................................................................................60 Week 8: Lees die tyd; meting; datahantering...................................................................................61 Dag 6............................................................................................................................................61 Dag 7............................................................................................................................................62 Dag 8............................................................................................................................................63 Dag 9............................................................................................................................................64 Dag 10..........................................................................................................................................65 Leereenheid 5..................................................................................................................................67 Week 9: Formele assessering; hersiening.......................................................................................67 Dag 1............................................................................................................................................67 Dag 2............................................................................................................................................67 Dag 3............................................................................................................................................68 Dag 4............................................................................................................................................69 Dag 5............................................................................................................................................69 Week 10: Formele assessering; hersiening.....................................................................................70 Dag 6............................................................................................................................................70 Dag 7............................................................................................................................................71 Dag 8............................................................................................................................................71 Dag 9............................................................................................................................................72 Dag 10..........................................................................................................................................72
Kwartaal 2 Leereenheid 6..................................................................................................................................74 Week 11: Plekwaarde.......................................................................................................................74 Dag 1............................................................................................................................................74 Dag 2............................................................................................................................................75 Dag 3............................................................................................................................................76 Dag 4............................................................................................................................................77 Dag 5............................................................................................................................................78 Week 12: Metode 3 – optel met driesyfergetalle..............................................................................79 Dag 6............................................................................................................................................79 Dag 7............................................................................................................................................80 Dag 8............................................................................................................................................82 Dag 9............................................................................................................................................83 Dag 10..........................................................................................................................................84
© Optimi
4
Leereenheid 7..................................................................................................................................86 Week 13: Metode 4 – aftrek met driesyfergetalle; deling.................................................................86 Dag 1............................................................................................................................................86 Dag 2............................................................................................................................................87 Dag 3............................................................................................................................................89 Dag 4............................................................................................................................................90 Dag 5............................................................................................................................................91 Week 14: Metode 5 – afronding; halvering en verdubbeling............................................................92 Dag 6............................................................................................................................................92 Dag 7............................................................................................................................................93 Dag 8............................................................................................................................................95 Dag 9............................................................................................................................................96 Dag 10..........................................................................................................................................98 Leereenheid 8..................................................................................................................................99 Week 15: Vermenigvuldiging; breuke...............................................................................................99 Dag 1............................................................................................................................................99 Dag 2..........................................................................................................................................100 Dag 3..........................................................................................................................................101 Dag 4..........................................................................................................................................102 Dag 5..........................................................................................................................................103 Week 16: Geld................................................................................................................................104 Dag 6..........................................................................................................................................104 Dag 7..........................................................................................................................................105 Dag 8..........................................................................................................................................106 Dag 9..........................................................................................................................................107 Dag 10........................................................................................................................................107 Leereenheid 9................................................................................................................................108 Week 17: Patrone; 3D voorwerpe; posisie in die ruimte; simmetrie...............................................108 Dag 1..........................................................................................................................................108 Dag 2..........................................................................................................................................109 Dag 3.......................................................................................................................................... 110 Dag 4.......................................................................................................................................... 111 Dag 5.......................................................................................................................................... 113 Week 18: Tyd; meting – lengte en massa...................................................................................... 114 Dag 6.......................................................................................................................................... 114 Dag 7.......................................................................................................................................... 115 Dag 8.......................................................................................................................................... 116 Dag 9.......................................................................................................................................... 117 Dag 10........................................................................................................................................ 118 Leereenheid 10.............................................................................................................................. 119 Week 19: Formele assessering; meting – kapasiteit/volume; datahantering................................. 119 Dag 1.......................................................................................................................................... 119 Dag 2..........................................................................................................................................120 Dag 3..........................................................................................................................................120 Dag 4..........................................................................................................................................121 Dag 5..........................................................................................................................................121 Week 20: Formele assessering; hersiening...................................................................................122 Dag 6..........................................................................................................................................122 Dag 7..........................................................................................................................................123 5
© Optimi
Fasiliteerdersgids Graad 3 ~ Wiskunde
Dag 8..........................................................................................................................................123 Dag 9..........................................................................................................................................123 Dag 10........................................................................................................................................124
Kwartaal 3 Leereenheid 11..............................................................................................................................124 Week 21: Tel; tel in veelvoude; plekwaarde...................................................................................124 Dag 1..........................................................................................................................................124 Dag 2..........................................................................................................................................125 Dag 3..........................................................................................................................................127 Dag 4..........................................................................................................................................128 Dag 5..........................................................................................................................................129 Week 22: Metode 3 – optel met driesyfergetalle............................................................................130 Dag 6..........................................................................................................................................130 Dag 7..........................................................................................................................................131 Dag 8..........................................................................................................................................132 Dag 9..........................................................................................................................................133 Dag 10........................................................................................................................................134 Leereenheid 12..............................................................................................................................136 Week 23: Metode 4 – aftrek met driesyfergetalle; deling met groot getalle.................................... 136 Dag 1..........................................................................................................................................136 Dag 2..........................................................................................................................................137 Dag 3..........................................................................................................................................138 Dag 4..........................................................................................................................................140 Dag 5..........................................................................................................................................141 Week 24: Metode 5 – afronding; herken amper-dubbels; skryf die som andersom....................... 142 Dag 6..........................................................................................................................................142 Dag 7..........................................................................................................................................143 Dag 8..........................................................................................................................................144 Dag 9..........................................................................................................................................145 Dag 10........................................................................................................................................147 Leereenheid 13..............................................................................................................................148 Week 25: Maal met groot getalle; deling met groot getalle............................................................148 Dag 1..........................................................................................................................................148 Dag 2..........................................................................................................................................149 Dag 3..........................................................................................................................................150 Dag 4..........................................................................................................................................151 Dag 5..........................................................................................................................................152 Week 26: Breuke; geld...................................................................................................................153 Dag 6..........................................................................................................................................153 Dag 7..........................................................................................................................................154 Dag 8..........................................................................................................................................155 Dag 9..........................................................................................................................................156 Dag 10........................................................................................................................................157 Leereenheid 14..............................................................................................................................158 Week 27: Patrone; 2D vorms; 3D voorwerpe; posisie, oriëntasie en aansig.................................. 158 Dag 1..........................................................................................................................................158 Dag 2..........................................................................................................................................159 © Optimi
6
Dag 3..........................................................................................................................................160 Dag 4..........................................................................................................................................161 Dag 5..........................................................................................................................................162 Week 28: Tyd; meting – lengte.......................................................................................................163 Dag 6..........................................................................................................................................163 Dag 7..........................................................................................................................................164 Dag 8..........................................................................................................................................165 Dag 9..........................................................................................................................................166 Dag 10........................................................................................................................................167 Leereenheid 15..............................................................................................................................168 Week 29: Formele assessering; meting – massa en inhoud; omtrek en oppervlakte.................... 168 Dag 1..........................................................................................................................................168 Dag 2..........................................................................................................................................169 Dag 3..........................................................................................................................................169 Dag 4..........................................................................................................................................170 Dag 5..........................................................................................................................................170 Week 30: Formele assessering; datahantering; hersiening...........................................................171 Dag 6..........................................................................................................................................171 Dag 7..........................................................................................................................................172 Dag 8..........................................................................................................................................173 Dag 9..........................................................................................................................................173 Dag 10........................................................................................................................................174
Kwartaal 4 Leereenheid 16..............................................................................................................................175 Week 31: Tel; tel in veelvoude; plekwaarde...................................................................................175 Dag 1..........................................................................................................................................175 Dag 2..........................................................................................................................................176 Dag 3..........................................................................................................................................177 Dag 4..........................................................................................................................................178 Dag 5..........................................................................................................................................179 Week 32: Metode 3 – optel met driesyfergetalle............................................................................180 Dag 6..........................................................................................................................................180 Dag 7..........................................................................................................................................181 Dag 8..........................................................................................................................................182 Dag 9..........................................................................................................................................184 Dag 10........................................................................................................................................185 Leereenheid 17..............................................................................................................................186 Week 33: Metode 4 – aftrek met driesyfergetalle; deling met groot getalle.................................... 186 Dag 1..........................................................................................................................................186 Dag 2..........................................................................................................................................187 Dag 3..........................................................................................................................................189 Dag 4..........................................................................................................................................190 Dag 5..........................................................................................................................................191 Week 34: Metode 5 – afronding.....................................................................................................192 Dag 6..........................................................................................................................................192 Dag 7..........................................................................................................................................193 Dag 8..........................................................................................................................................194 7
© Optimi
Fasiliteerdersgids Graad 3 ~ Wiskunde
Dag 9..........................................................................................................................................196 Dag 10........................................................................................................................................197 Leereenheid 18..............................................................................................................................198 Week 35: Maal met groot getalle; deling met ’n res en deling met die distributiewe beginsel........ 198 Dag 1..........................................................................................................................................198 Dag 2..........................................................................................................................................200 Dag 3..........................................................................................................................................201 Dag 4..........................................................................................................................................202 Dag 5..........................................................................................................................................203 Week 36: Breuke; geld...................................................................................................................204 Dag 6..........................................................................................................................................204 Dag 7..........................................................................................................................................205 Dag 8..........................................................................................................................................206 Dag 9..........................................................................................................................................207 Dag 10........................................................................................................................................208 Leereenheid 19..............................................................................................................................209 Week 37: Patrone; 3D voorwerpe; simmetrie; tyd..........................................................................209 Dag 1..........................................................................................................................................209 Dag 2..........................................................................................................................................210 Dag 3.......................................................................................................................................... 211 Dag 4..........................................................................................................................................212 Dag 5..........................................................................................................................................213 Week 38: Tyd; meting – lengte, massa, omtrek en oppervlakte.....................................................214 Dag 6..........................................................................................................................................214 Dag 7..........................................................................................................................................215 Dag 8..........................................................................................................................................216 Dag 9..........................................................................................................................................217 Dag 10........................................................................................................................................217 Leereenheid 20..............................................................................................................................219 Week 39: Formele assessering; meting – inhoud; datahantering..................................................219 Dag 1..........................................................................................................................................219 Dag 2..........................................................................................................................................220 Dag 3..........................................................................................................................................220 Dag 4..........................................................................................................................................221 Dag 5..........................................................................................................................................221 Week 40: Formele assessering; datahantering; hersiening...........................................................222 Dag 6..........................................................................................................................................222 Dag 7..........................................................................................................................................223 Dag 8..........................................................................................................................................223 Dag 9..........................................................................................................................................223 Dag 10........................................................................................................................................224
Antwoorde Werkboek 1: Kwartaal 1.................................................................................................................225 Werkboek 2: Kwartaal 2.................................................................................................................237 Werkboek 3: Kwartaal 3.................................................................................................................250 Werkboek 4: Kwartaal 4.................................................................................................................263 Werkboek 5: Hoofrekene................................................................................................................276 © Optimi
8
Inleiding vir die fasiliteerder Impaq se benadering tot wiskunde in graad 3 Wiskunde speel ’n belangrike rol in die ontwikkeling van denkprosesse wat logiese denke versterk. Die doeltreffende gebruik van wiskunde rus leerders toe om wiskundige konsepte in hul daaglikse lewe toe te pas en kennis van basiese wiskundige konsepte hulle om berekeninge te doen en probleme op te los. Getalbegrip vorm die grondslag van wiskunde en stel leerders in staat om wiskunde te bemeester. Sodra getalbegrip goed vasgelê is, sal die leerders met hoofrekene gemaklik wees. Onderrig van wiskunde in graad 3 vereis leergeleenthede, interaksies en praktiese toepassing wat fokus op die ontwikkeling van leerders se vaardighede om met getalle te werk en berekeninge te doen. Die leerprogram is gebaseer op 20 leereenhede wat oor die 40 weke van die akademiese jaar strek. Elke leereenheid strek oor twee weke en bestaan uit 10 dae of twee weke. Fasiliteerders word aangemoedig om taalfoute of omruilings onmiddellik aan te spreek, byvoorbeeld wanneer leerders “twe” in plaas van “twee” of “34” in plaas van “43” skryf. Dit is baie belangrik om leerders reg te help, omdat dit ’n negatiewe invloed op plekwaarde sal hê. Elke dag het drie wiskundesessies wat een van die volgende fokusareas dek: • Getalle, bewerkings en verwantskappe • Patrone, funksies en algebra • Ruimte en vorm • Meting • Datahantering
Getalle, bewerkings en verwantskappe Getalle, bewerkings en verwantskappe vorm integraal deel van wiskunde. Hier word leerders se getalbegrip ontwikkel deur konkrete voorwerpe te manipuleer, hoeveelhede te verdeel en saam te voeg. Leerders oefen bestaande konsepte soos plekwaarde, ingewikkelde bewerkings en maaltafels in. Dit is baie belangrik dat getalbegrip goed vasgelê is voordat daar na die moeiliker bewerkings oorgegaan word. Leerders wie se getalbegrip goed vasgelê is, sal goed met hoofrekene en bewerkings vaar. Die fasiliteerder moet genoeg geleentheid vir die leerders skep om fundamentele konsepte te bemeester voordat daar na moeiliker konsepte aanbeweeg word. Sodra leerders met al die getalle vertroud is, word hoofrekene ’n baie belangrike deel van wiskunde. Hier sal leerders hul begrip van wiskunde demonstreer. Getalle, bewerkings en verwantskappe behels mondelingse oefeninge, praktiese toepassing en skriftelike werk om nuwe konsepte bekend te stel en konsepte wat reeds aangeleer is in te oefen.
Patrone, funksies en algebra Patrone, funksies en algebra is belangrik in graad 3. Wiskunde is die wetenskap van syfers en die patrone wat dit bou. Moedig leerders deur die jaar aan om verskillende vorm- en getalpatrone te herken. Patrone, funksies en algebra leer die leerders om patrone in die alledaagse lewe asook in verskillende vorms of syfers te herken. Die patrone kan in verskillende berekeninge gesien word en sal die 9
© Optimi
Fasiliteerdersgids Graad 3 ~ Wiskunde
leerders help om moeiliker konsepte te verstaan. Die kopiëring van patrone help die leerders om die logika van die samestelling van ’n patroon te verstaan.
Ruimte en vorm Die leerders moet ’n goeie begrip van sy/haar posisie in die ruimte (bo, onder, links, regs) en die benaming vir die spasies wat nog nie gevul is nie (links bo, skuins ondertoe) ontwikkel. Leerders bou basiese kennis op om aanwysings te gee en te volg. Hulle ontdek die eienskappe van 3D voorwerpe en 2D vorms deur sortering, klassifisering, beskrywing en benoeming. Ruimte en vorm kan integraal in ander dele van die kurrikulum aangebied word om vaslegging te verseker.
Meting Meting sluit tyd, lengte, massa, kapasiteit/volume, omtrek en oppervlakte in. Dit is praktiese aspekte wat in die alledaagse lewe gebruik word. Dit word dikwels prakties aangebied en leerders mag eksperimenteer. Hierdie konsep fokus op die keuse en gebruik van geskikte eenhede, instrumente en formules om kenmerke van gebeure, vorms, voorwerpe en die omgewing te kwantifiseer. Meting hou direk verband met leerders se wetenskaplike, tegnologiese en ekonomiese wêreld waar leerders sinvol kan skat en redelike afmetings en lesings te kan gee. Gebruik hierdie konsepte in daaglikse aktiwiteite, byvoorbeeld om ’n weegskaal, meetkaart en horlosie in die klaskamer te hê vir aktiwiteite soos meet, weeg en tyd lees. Gebruik sover as moontlik die korrekte terminologie soos millimeter of milliliter en moedig leerders aan om dit ook te gebruik.
Datahantering Datahantering fokus op die versameling, sortering, voorstelling en weergee van data. Hierdie konsepte leer die leerders om inligting in hulle eie omgewing te organiseer en te sorteer. Wiskunde is abstrak en datahantering help om ’n struktuur te skep vir konsepte wat leerders as ongeorganiseerd ervaar. Die volledige dataproses word behandel wat leerders sal leer om ander aspekte van hulle leefwêreld ook te struktureer en organiseer.
Materiaal en hulpbronne In graad 3 skryf die leerders aan die begin van die jaar met potlood sodat hulle maklik kan uitvee as hulle ’n fout gemaak het. Later die jaar (so vanaf kwartaal 3) skryf hulle met pen. Indien hulle ’n fout met pen maak, moet hulle ’n netjiese lyn met ‘n liniaal deur die verkeerde antwoord trek en die regte antwoord langsaan of bo-aan skryf. Alle aktiwiteite word in die werkboeke voltooi.
Hoe om die materiale en hulpbronne te gebruik Die graad 3-pakket bestaan uit die volgende produkte: 1. Fasiliteerdersgids 2. Werkboek 1: Kwartaal 1, Week 1 – 10 3. Werkboek 2: Kwartaal 2, Week 11 – 20 4. Werkboek 3: Kwartaal 3, Week 21 – 30 5. Werkboek 4: Kwartaal 4, Week 31 – 40 6. Werkboek 5: Kwartaal 1 – 4, Week 1 – 40 7. Leerderhulpmiddel 8. Fasiliteerderhulpmiddel 9. Assessering (portefeuljeboek) 10. Assesseringsriglyne en memorandum © Optimi
10
Hulpbronne wat aangeskaf moet word: • Uitdraaikryte en inkleurpotlode • Grys potlood, skerpmaker, uitveër en blou/swart pen • Skêr, liniaal, gom (gomstiffie en houtlym) • Telraam, tellers (soos Unifix-blokkies, sade, klippies, ens.) tot by 1 000 • Apparaat om te meet (meetkaart), om te weeg (weegskaal), om kapasiteit te meet (leë houers met verskillende inhoudsmate) • Ons beveel die volgende aan wat groot en visueel in die klaskamer sigbaar is: ’n 1 000-kaart van A2-grootte. Leerders mag te alle tye deur die jaar en tydens assessering hulpmiddels soos tellers of ’n 1 000-kaart gebruik om berekeninge te doen. Prys leerders wat dit nie meer nodig het nie en moedig leerders aan om te probeer om dit nie te gebruik nie, maar hou in gedagte dat hulpmiddels vir sommige leerders sekuriteit bied om bewerkings te doen. In graad 4 gaan leerders sonder hulpmiddels moet regkom, daarom is dit baie belangrik om leerders aan te moedig om sonder die hulpmiddels reg te kom. Die fasiliteerdersgids Die fasiliteerdersgids bestaan uit 20 leereenhede. Elke leereenheid strek oor twee weke en bestaan uit 10 dae. Elke dag is ingedeel in drie sessies, wat al die fokusareas integraal dek. Verwys na die voorgestelde dagprogram vir die tydsindeling van die sessies. Elke sessie word afgesluit met twee inligtingsblokkies – “Konseptualisering” en “Hulpbronne”. Die “konseptualisering”-blokkie bevat ’n kort opsomming oor die konsepte wat vasgelê word, en die “hulpbronne”-blokkie bevat ’n lysie van artikels wat vir die sessie verskaf word (i) en/of benodig word (). By elke sessie word daar van die volgende simbole gebruik gemaak: Die uiltjie dui aan wat die fasiliteerder moet doen.
Die potlood dui aan wat die leerders moet doen.
Die hand dui ’n praktiese aktiwiteit aan. ’n Opsionele elektroniese program om hersiening aan die einde van elke week te doen. Werkboek 1: Kwartaal 1 Die werkboek bevat 97 aktiwiteite wat begin met hersiening van graad 2 se werk. Sodra leerders dit bemeester het, word daar gebou op die kennis wat die leerders in graad 2 aangeleer het. Werkboek 2: Kwartaal 2 Die werkboek bevat 118 aktiwiteite wat inoefening van optel, aftrek, vermenigvuldiging en deling bevorder asook die hersiening van verskillende metodes om somme te doen. Werkboek 3: Kwartaal 3 Die werkboek bevat 108 aktiwiteite wat inoefening van optel, aftrek, vermenigvuldiging en deling bevorder asook die hersiening van verskillende metodes om somme te doen. 11
© Optimi
Fasiliteerdersgids Graad 3 ~ Wiskunde
Werkboek 4: Kwartaal 4 Die werkboek bevat 111 aktiwiteite wat hoofsaaklik hersiening en vaslegging is van werk wat deur die jaar gedoen is. Daar is ook ’n paar aktiwiteite wat effens moeiliker is om leerders voor te berei vir werk wat in graad 4 gedoen gaan word. Die aktiwiteite word in die fasiliteerdersgids aangedui en leerders hoef dit nog nie te bemeester nie. Werkboek 5: Kwartaal 1 tot 4 Die werkboek bevat 58 aktiwiteite wat hoofrekene, kopkrappers en probleemoplossings bevat wat benodig word om wiskundige begrippe en logiese denke te bevorder. Moedig leerders aan om self te kies waarvoor hulle lus is, tensy ’n gesamentlike spoedtoets of tafeltoets gedoen word. Moenie te gou die antwoorde van die kopkrappers of breinbrekers vir leerders gee nie, gee eerder leidrade om hulle te help en, maak ook seker dat hulle nie vir mekaar die antwoorde gee nie. Aan die einde van elke kwartaal kan die fasiliteerder die antwoorde gee van somme waarmee leerders gesukkel het. Die fasiliteerderhulpmiddel Die fasiliteerderhulpmiddel bevat flitskaarte (getalkaarte en getalname, simbole, die dae van die week, die maande van die jaar en geld), getallelyne, weegskaal en horlosie om self te maak, spreikaarte, 100-kaart, 200-kaart, 1 000-kaart, somkaarte en skattingskaarte vir gebruik in die klaskamer. Die materiaal kan elke jaar gebruik word en ons moedig die fasiliteerder aan om die materiaal waar moontlik te lamineer. Die leerderhulpmiddel Die leerderhulpmiddel bevat getalkaarte, getalname, simbole, getallelyne, 100-kaart, 200-kaart, 1 000-kaart, kalender, dobbelsteen, dae van die week, maande van die jaar, horlosie, spreikaarte, plekwaardetabel, getalkombinasiespeletjie, somkaarte, 3D voorwerpe om te vou, geld, varkiespreikaarte en breukemure.
© Optimi
12
Voorgestelde dagprogram vir graad 3 Per week: 23 uur Huistaal (HT): 8 uur First Additional Language (FAL): 2 uur Wiskunde: 7 uur Lewensvaardighede (LV): 6 uur TYD
MAANDAG
DINSDAG
WOENSDAG
DONDERDAG
VRYDAG
07:50 – 08:05
HUISTAAL: Luister en praat 15 min.
HUISTAAL: Luister en praat 15 min.
HUISTAAL: Luister en praat 15 min.
HUISTAAL: Luister en praat 15 min.
HUISTAAL: Luister en praat 15 min.
08:05 – 09:30
WISKUNDE Klasaktiwiteit 25 min.
WISKUNDE Klasaktiwiteit 25 min.
WISKUNDE Klasaktiwiteit 25 min.
WISKUNDE Klasaktiwiteit 25 min.
WISKUNDE Klasaktiwiteit 25 min.
Wiskunde 30 min.
Wiskunde 30 min.
Wiskunde 30 min.
Wiskunde 30 min.
Wiskunde 30 min.
Wiskunde 30 min
Wiskunde 30 min
Wiskunde 30 min
Wiskunde 30 min
Wiskunde 30 min
HUISTAAL: Klanke 20 min.
HUISTAAL: Handskrif 20 min.
HUISTAAL: Klanke 20 min.
HUISTAAL: Gedeelde lees 20 min.
HUISTAAL: Klanke 20 min.
09:30 – 09:50
09:50 – 10:10
POUSE
10:10 – 10:40
LV Persoonlike en Sosiale Welstand & Aanvangskennis 30 min.
LV Persoonlike en Sosiale Welstand & Aanvangskennis 30 min.
LV Persoonlike en Sosiale Welstand & Aanvangskennis 30 min.
LV Persoonlike en Sosiale Welstand & Aanvangskennis 30 min.
LV Persoonlike en Sosiale Welstand & Aanvangskennis 30 min.
10:40 – 11:00
HUISTAAL: Handskrif 20 min.
HUISTAAL: Groepbegeleide lees 20 min.
HUISTAAL: Gedeelde lees 20 min.
HUISTAAL: Groepbegeleide lees 20 min.
HUISTAAL: Handskrif 20 min.
11:00 – 11:30
HUISTAAL: Groepbegeleide lees 30 min.
HUISTAAL: Groepbegeleide lees 30 min.
HUISTAAL: Gedeelde lees 30 min.
HUISTAAL: Groepbegeleide lees 30 min.
HUISTAAL: Skryf 30 min.
FAL 20 min.
FAL 20 min.
LV Skeppende Kunste (40 min.)
LV Skeppende Kunste (40 min.)
HUISTAAL: Skryf 30 min.
FAL 30 min.
11:30 – 11:50 11:50 – 12:10
12:10 – 13:20
POUSE FAL 20 min.
LV Liggaamsopvoeding 1 uur 10 min.
FAL 20 min.
FAL 20 min.
LV Skeppende Kunste (40 min.)
LV Liggaamsopvoeding 1 uur 10 min.
HUISTAAL: Skryf 30 min.
13
© Optimi
Fasiliteerdersgids Graad 3 ~ Wiskunde
Leereenheid
1
Dag 1
Week 1
Sessie 1: Tel aan en terug, tel in veelvoude Tel is ’n baie belangrike vaardigheid wat elke dag herhaal moet word. Dit bevorder die leerders se getalbegrip. As die leerders goeie getalbegrip het, is wiskunde groot pret. Gebruik verskillende tegnieke om ritmies te tel sodat tel konkreet en interessant is. Byvoorbeeld: hop ’n bal, spring, spat met water of stamp voete. Dit is belangrik dat die leerders ritmies tel om só getalle te orden en getalbegrip te bevorder. Die leerders behoort al tot 200 en terug te kan tel soos wat hulle in graad 2 geleer het. Oefen weer om tot 200 en terug te tel terwyl die leerders ritmies hande klap. Tel ook in veelvoude van 2, 3, 4, 5 en 10 tot 200. Hierdie oefeninge moet daagliks herhaal word.
• • • • • • •
Tel van 100 tot 200 en klap ritmies hande met elke getal wat getel word. Tel terug van 200 tot 100 en klap ritmies op die tafel. Tel in 2’s van 100 tot 200. Tel in 3’s van 100 tot 200. Tel in 4’s van 100 tot 200. Tel in 5’e van 100 tot 200. Tel in 10’e van 100 tot 200.
Sessie 2: Optel en aftrek Die leerders behoort met gemak tot 100 te kan optel en aftrek. In graad 3 word die getalgebied na 1 000 uitgebrei. Voltooi aktiwiteit 1 in werkboek 1. Die leerders doen die optel- en aftreksomme.
© Optimi
14
Leereenheid 1 Week 1
Sessie 3: Getalkombinasies Oefen die getalkombinasies tot 20 prakties met die leerders. Die fasiliteerder flits enige getal van 0 tot 20 in die fasiliteerderhulpmiddel. Die leerders moet so vinnig as moontlik die regte kombinasie van 20 sê. Voltooi aktiwiteit 2 in werkboek 1. Die leerders vul die getalkombinasies van 20 in.
Dag 2 Sessie 1: Plekwaarde: tiene en ene Vertel die storie as inleiding: Daar was eenmaal twee varkies. Die een varkie was baie groot en vet en die ander varkie was baie klein en maer. Die vet varkie se naam was Tiene. Tiene het altyd met groot happe 10 snye brood op ’n slag geëet. Die klein varkie se naam was Ene en hy kon maar net klein happies vat. Die meeste snye brood wat hy al op ’n slag geëet het, was 9. Elke keer as die varkies eet, verskyn daar ’n getal op hulle lyfies van hoeveel snye brood hulle geëet het. Ene het altyd langs Tiene gesit sodat ’n mens nie Tiene se 0 kon sien nie. Nou kan ’n mens altyd mooi sien hoeveel snye brood hulle altesaam geëet het. Die boer verjaar en hy bring ’n hele brood met 16 snye vir die varkies.
16 • • • • •
Help die leerders om uit te werk hoeveel snye brood elke varkie gaan kry. Gebruik die plekwaardetabel in die leerderhulpmiddel om die getalle te groepeer. Gebruik tellers om die getalle uit te pak. Skryf die regte getalle in die regte kolomme. Herhaal dit met verskillende snye brood of kossoorte totdat die leerders die konsep goed verstaan. 15
© Optimi
Fasiliteerdersgids Graad 3 ~ Wiskunde
• • • • • • •
Tel van 1 tot 10. Tel in veelvoude van 10 tot 200. Teken ’n prent oor die storie. Teken ’n klein varkie en ’n groot varkie. Skryf “ene” bo die klein varkie en “tiene” bo die groot varkie. Teken 9 snye brood in die klein varkie se maag en 20 snye brood in die groot varkie se maag. Knip die twee varkies in die leerderhulpmiddel uit. Die varkies moet verkieslik gelamineer word sodat die leerders getalle daarop kan skryf. Luister mooi na die fasiliteerder en kyk hoeveel snye brood daar vir die varkies gegee word. Onthou, die klein varkie kan net ene (1 tot 9) eet en die groot varkie kan net tiene (veelvoude van 10 tot 90) eet. As die leerders dit goed verstaan, herhaal die opdrag met verskillende getalle. As die leerders dit nie goed verstaan nie, herhaal die oorspronklike opdrag.
Sessie 2: Plekwaarde Maak seker dat die leerders die konsep van tiene en ene verstaan. Dit is die boustene van al die wiskundige bewerkings wat hulle gaan doen. Voltooi aktiwiteit 3 en 4 in werkboek 1. Die leerders voltooi die plekwaardes.
Sessie 3: Plekwaarde Gebruik die spreikaarte met tiene en ene in die fasiliteerderhulpmiddel. Demonstreer vir die leerders hoe die tiene en die ene gebou word om getalle te vorm. Herhaal dit met verskeie waardes deur getalle op te bou en af te breek. Voltooi aktiwiteit 5 in werkboek 1. Die leerders voltooi die tabel deur die getalle op te breek.
© Optimi
16
Leereenheid 1 Week 1
Dag 3 Sessie 1: Getalname en getalsimbole Die leerders behoort vertroud te wees met dubbelgetalle soos 52. Hulle moet ook weet dat die getal twee-en-vyftig nie as 25 geskryf word nie. Soos wat die leerders in honderde leer tel, herinner hulle dat die woorde “100”, “200”, “300”, ens. vooraan die getalle van 1 tot 99 geskryf en gesê word, byvoorbeeld: 152 is honderd-twee-en-vyftig en 223 is tweehonderd-drie-en-twintig. Sodra die leerders dit verstaan, sal hul getalbegrip tot 1 000 uitbrei.
• •
Tel van 100 tot 150. Gee vir die leerders geleentheid om getalname tussen 0 en 200 op die bord te skryf, byvoorbeeld: vyf-en-twintig of honderd-een-en-dertig. Elke leerder moet ’n beurt kry.
Sessie 2: Optel met plekwaarde Skryf die voorbeeldsom van aktiwiteit 6 in werkboek 1 op die bord. Verduidelik vir die leerders dat daar ’n maklike manier is om groot getalle op te tel. Breek elke getal op in tiene en ene en tel eers die tiene bymekaar, dan die ene bymekaar en dan die tiene en ene bymekaar. Hulle hoef nie die hele bewerking neer te skryf nie, maar kan die berekening in hulle koppe doen. Die somme sal dan 60 + 20 en 2 + 7 wees.
62 + 27 = (60 + 2) + (20 + 7) = 80 + 9 = 89 Voltooi aktiwiteit 6 in werkboek 1. Die leerders tel die getalle op deur die getalle af te breek.
17
© Optimi
Fasiliteerdersgids Graad 3 ~ Wiskunde
Sessie 3: Getalname en getalsimbole Flits enige van die getalname tussen nul en honderd in die fasiliteerderhulpmiddel vir die leerders. Hulle moet die antwoord so vinnig as moontlik mondelings gee. Voltooi aktiwiteit 7 in werkboek 1. Die leerders lees die getalname en verbind dit met die regte getalsimbool.
Dag 4 Sessie 1: Tel en tyd Hersien die konsepte van tyd (dae van die week, maande van die jaar en seisoene). In wiskunde is dit baie belangrik dat leerders die konsepte groot motories (met hulle hele liggaam) ervaar om só die konsepte goed te verstaan en konkreet te maak.
• • • • • • •
Tel van 100 tot 180. Tel in 2’s tot 100. Tel in 5’e tot 100. Tel in 10’e tot 100. Noem die dae van die week op. Sing die maande van die jaar. Noem die seisoene op.
Sessie 2: Aftrek met plekwaarde Skryf die voorbeeldsom van aktiwiteit 8 in werkboek 1 op die bord. Verduidelik vir die leerders dat daar ’n maklike manier is om groot getalle af te trek. Breek elke getal op in tiene en ene en trek eers die tiene van mekaar af, dan die ene van mekaar af en tel dan die tiene en ene bymekaar. Hulle hoef nie die hele bewerking neer te skryf nie, maar kan die berekening in hulle koppe doen. Die somme sal dan 60 – 10 en 4 – 2 wees. © Optimi
18
Leereenheid 1 Week 1
64 – 12 = (60 + 4) – (10 + 2) = 50 + 2 = 52 Voltooi aktiwiteit 8 in werkboek 1. Die leerders trek die getalle af nadat hulle die getalle opgebreek het.
Sessie 3: Getalname en getalsimbole Die leerders moet getalname kan lees sonder om deurmekaar te raak met die getalsimbole. Skryf die getalnaam “honderd-twee-en-sestig” op die bord. Skryf die getalle 126 en 162 langsaan. Laat die leerders die regte een kies deur daarvoor te stem. Verduidelik weer die konsep vir leerders wat die verkeerde getalsimbool gekies het. Voltooi aktiwiteit 9 in werkboek 1. Die leerders kleur die regte blokkie in om die getalsimbool aan te dui.
Dag 5 Sessie 1: Groter as en kleiner as Die leerders het hierdie konsep reeds in graad 2 aangeleer. Verfris hulle geheue deur die getalle 5 en 9 op die bord te skryf. Watter getal sal die honger krokodil wil eet? (9) Vertel die storie: Daar was eendag ’n baie honger krokodil wat in ’n dam gewoon het, en hy was die grootste vraat! Hy het altyd die grootste en die vetste bokkie gevang wat kom water drink het. Op ’n dag het twee syfers kom water drink – dit was 9 en 5. Die krokodil het vinnig nader geswem, want hy was rasend honger. Watter syfer dink jy het hy geëet? (Die 9, want hy is groter as 5.) 19
© Optimi
Fasiliteerdersgids Graad 3 ~ Wiskunde
Herhaal die storie met verskillende getalle tussen 0 en 100. Teken ’n prent soos hieronder op die bord om die simbole te hersien:
< > = Verduidelik dat die “bek” van die simbole vir “groter as” of “kleiner as” altyd na die grootste getal moet wys. Verduidelik ook dat daar ’n = tussen die getalle gebruik word wanneer die getalle dieselfde is. Byvoorbeeld: 23 > 3 23 < 30 23 = 23
• •
Tel van 100 tot 200. Skryf ’n klomp getalle op plaveisel (1 tot 25). Laat die leerders op enige getal staan, byvoorbeeld 5. Vra hulle om op ’n getal te staan wat groter as 5 is. Laat die leerders weer op 5 staan. Vra hulle om op ’n getal te staan wat kleiner as 5 is. Herhaal dit ’n paar keer.
Sessie 2: Groter as en kleiner as Voltooi aktiwiteit 10 in werkboek 1. Die leerders vul <, > of = op elke lyntjie in.
Sessie 3: Hoofrekene Hierdie sessie word weekliks vir hoofrekene of logiese denke gebruik. Werkboek 5 bevat hoofrekene, kopkrappers en probleemoplossings wat nodig is om wiskundige konsepte vas te lê. Moedig leerders aan om self te kies waarvoor hulle lus is, tensy ’n gesamentlike spoedtoets of tafeltoets gedoen word. Moenie die antwoorde van die kopkrappers te vinnig vir leerders gee nie, en maak ook seker dat hulle nie vir mekaar die antwoorde gee nie. Jy kan aan die einde van elke kwartaal die antwoorde van die somme gee waarmee hulle regtig gesukkel het. Die leerders mag enige hulmiddels gebruik om hulle met die kopkrappers of probleemoplossing te help, soos blokkies, vuurhoutjies, 200-kaart, ens.
© Optimi
20
Leereenheid 1 Week 2
Elektroniese hulpbron
Dag 6
Week 2
Sessie 1: Tel, tel in veelvoude en deling Die leerders moet tot 200 en terug kan tel. Sê enige getal tussen 0 en 200 en laat die leerders van daardie getal af 10 plekke vorentoe of terug tel. Die leerders moet ook probeer om in veelvoude terug te tel. Begin met veelvoude van 10. Help die leerders om met die 200-kaart te werk sodat hulle die getalle leer herken. Skryf die deelteken (÷) op die bord. Vra vir die leerders of hulle die teken ken en wat dit beteken. Die deelteken beteken om iets gelykop te deel. Hulle het geleer dat maal of vermenigvuldig (x) groepe meer maak. Gedeel deur verdeel groot getalle in groepe. Soms gebeur dit dat daar ’n res is (soos 5 ÷ 2 = 2 en ’n half). Die res kan as ’n res neergeskryf word (5 ÷ 2 = 2 res 1). Hulle leer eers later om die res as ’n breuk te skryf. Skryf die volgende som op die bord: 6 ÷ 3 = ___. Verduidelik dat die eerste getal die items (piesangs) voorstel en die tweede getal die groepe (kinders). Teken die 3 groepe en 6 items op die bord as volg:
Teken nou die items een vir een in die groepe en tel hardop tot 6.
Sê die som hardop: 6 piesangs gedeel deur 3 groepe (3 kinders) is gelyk aan 2 piesangs vir elke groep of kind.
21
© Optimi
Fasiliteerdersgids Graad 3 ~ Wiskunde
Sessie 2: Deling Voltooi aktiwiteit 11 in werkboek 1. Die fasiliteerder mag die leerders help om die som te doen deur deling te gebruik.
Sessie 3: Berekeninge: Metode 3 – Optel met tweesyfergetalle Die leerders het reeds metode 1 en 2 in graad 2 gedoen. Hulle gaan dit nie weer hersien nie. Metode 3, 4 en 5 is ook reeds in graad 2 aangeleer en hierdie oefeninge dien as hersiening. Met metode 3 (optel met tweesyfergetalle) leer die leerders hoe om somme in tiene en ene op te breek om die bewerking makliker te maak. Doen die volgende som as voorbeeld saam met die leerders op ’n skoon vel papier. Verduidelik elke stap. Gebruik die plakkaat vir metode 3 in die fasiliteerderhulpmiddel.
72
+
14
= (70 + 2) + (10 + 4) = (70 + 10) + (2 + 4) = 80 + 6 = 86 Let op: Die tiene en ene word apart opgetel en daarna weer saamgevoeg. Voltooi aktiwiteit 12 en 13 in werkboek 1. Die leerders breek albei getalle op om die bewerkings makliker te maak.
© Optimi
22
Leereenheid 1 Week 2
Dag 7 Sessie 1: Tel, tel in veelvoude en spreikaarte Help die leerders om met die 200-kaart te werk sodat hulle die getalle kan vaslê. Tel met verskillende ritmiese bewegings om tel interessant te hou.
• • •
Tel van 150 tot 200 en terug. Tel in 5’e van 100 tot 200 en terug terwyl die leerders die getalle wat getel word op die 200kaart wys. Knip die spreikaarte se honderde, tiene en ene in die leerderhulpmiddel uit. Die leerders bou verskillende getalle met die tiene en ene. “Honderde” is nog ’n nuwe konsep. Verduidelik hoe dit werk om honderde by te voeg. Die leerders kan self daarmee eksperimenteer en hoef dit nie formeel aan te leer nie.
Sessie 2: Plekwaarde Voltooi aktiwiteit 14 in werkboek 1. Die leerders doen die somme so vinnig as moontlik. Hulle moet verstaan dat die getal wat bygetel word die plek van die nul vervang. Laat hulle spreikaarte gebruik indien hulle sukkel om die somme te doen.
Sessie 3: Getalkombinasies Hersien getalkombinasies. Daar is twee syfers wat saam een getal maak. Voltooi aktiwiteit 15 in werkboek 1. Moedig die leerders aan om getalkombinasies te gebruik om die somme te doen.
23
© Optimi
Fasiliteerdersgids Graad 3 ~ Wiskunde
Dag 8 Sessie 1: Tel, tel in veelvoude en spreikaarte • • •
Tel van 150 tot 200 en terug. Tel in 2’s van 150 tot 200 en terug terwyl die leerders die getalle wat getel word op die 200-kaart wys. Gebruik die spreikaarte met honderde, tiene en ene in die leerderhulpmiddel. Die leerders bou verskillende getalle met die tiene en ene. “Honderde” is nog ’n nuwe konsep. Verduidelik hoe dit werk om honderde by te voeg. Die leerders kan self daarmee eksperimenteer en hoef dit nie formeel aan te leer nie.
Sessie 2: Berekeninge: Metode 3 – Optel met tweesyfergetalle Die leerders leer ’n variasie van metode 3 – optel. In plaas daarvan om albei getalle op te breek, word net een van die twee getalle opgebreek. Verduidelik die metode. Die leerders oefen die voorbeeld op ’n skoon vel papier.
45 +
22
= 45 + (20 + 2) = 45 + 20 = 65 + 2 = 67 Voltooi aktiwiteit 16 en 17 in werkboek 1. Die leerders breek net een getal op om die bewerkings makliker te maak. © Optimi
24
Leereenheid 1 Week 2
Sessie 3: Getalname en getalsimbole Voltooi aktiwiteit 18 in werkboek 1. Die leerders skryf die regte getalname en getalsimbole. Dit is hersiening van graad 2 se werk en die leerders behoort dit maklik te kan doen.
Dag 9 Sessie 1: Skatting Die leerders het reeds in graad 2 geskat. Hulle moet min of meer die regte getal kan skat indien die getal onder 50 is; groter getalle is moeiliker om te skat. Maak seker leerders weet hoe om te skat en hoe om skatting te doen. Deel die leerders in groepe en gee vir elke groep ’n klein handjievol mieliepitte of sade. Hulle moet as groep saam besluit hoeveel hulle skat. Daarna moet hulle die pitte tel. Die groep wie se skatting die akkuraatste was, kry ’n punt. Doen dieselfde deur weer vir elke groepie ’n handvol mieliepitte of sade te gee, dié keer ’n bietjie meer. Dit sal die leerders leer om al hoe nader aan die regte getal te skat.
Sessie 2: Vermenigvuldiging Die leerders het reeds in graad 2 geleer hoe om te vermenigvuldig (maal). Dit is wanneer groepe meer gemaak word. Hersien die 2x- en 3x-tafels. Die tafeltoetse in werkboek 5 kan vir inoefening gebruik word. Voltooi aktiwiteit 19 in werkboek 1. Die leerders doen die vermenigvuldigingsomme so vinnig as moontlik.
25
© Optimi
Fasiliteerdersgids Graad 3 ~ Wiskunde
Sessie 3: Deling Die leerders het reeds die konsep van deling gedoen. Verfris hul geheue met die volgende voorbeelde: 24 ÷ 2 = (12)
24 ÷ 6 = (4)
24 ÷ 3 = (8)
24 ÷ 8 = (3)
24 ÷ 4 = (6)
24 ÷ 12 = (2)
Vra vir die leerders of hulle ’n patroon kan raaksien. Die leerders het in graad 2 geleer om ’n som andersom te skryf, byvoorbeeld: 2 + 5 = 7 maar 7 – 5 = 2. Verduidelik vir hulle dat dit dieselfde met vermenigvuldiging en deling werk. 12 x 2 = 24
24 ÷ 2 = 12
8 x 3 = 24
24 ÷ 3 = 8
6 x 4 = 24
24 ÷ 4 = 6
Voltooi aktiwiteit 20 in werkboek 1. Die leerders gebruik deling om die somme te doen.
Dag 10 Sessie 1: Hersien tel Die leerders het die afgelope twee weke tel hersien wat reeds in graad 2 bemeester is. Hulle het ook in veelvoude getel. Dit is die boustene van vermenigvuldiging en deling, daarom gaan dit baie herhaal word. Maak seker dat die leerders met gemak tot 200 en terug kan tel. Aan die einde van graad 3 moet hulle tot 1 000 kan tel. Die daaglikse fokus op telaktiwiteite help om getalbegrip vas te lê.
• • • • • © Optimi
Die leerders tel van 100 tot 200 en terug terwyl hulle ritmies hande klap. Tel in 2’s van 100 tot 200 en terug met behulp van ’n 200-kaart. Tel in 3’s van 100 tot 200 en terug met behulp van ’n 200-kaart. Tel in 4’s van 100 tot 200 en terug met behulp van ’n 200-kaart. Tel in 5’e van 100 tot 200 en terug met behulp van ’n 200-kaart. 26
Leereenheid 1 Week 2
• •
Tel in 10’e tot 200 en terug met behulp van ’n 200-kaart. Tel in 100’e van 100 tot 500 (indien leerders dit verstaan, kan hulle tot 1 000 tel).
Sessie 2: Berekeninge: Metode 3 – Optel met tweesyfergetalle Die leerders leer nog ’n variasie van metode 3 – optel. In plaas daarvan om albei getalle op te breek, word net een van die twee getalle opgebreek, maar die getal word in tiene opgebreek sodat daar elke keer net 10 op ’n slag bygetel word. Verduidelik die metode. Die leerders oefen die voorbeeld op ’n skoon vel papier.
43 +
36
= 43 + (10 + 10 + 10 + 6) = 43 + 10 = 53 + 10 = 63 + 10 = 73 + 6 = 79 Voltooi aktiwiteit 21 en 22 in werkboek 1. Die leerders breek net een getal op in tiene om die bewerkings makliker te maak.
Sessie 3: Hoofrekene Hierdie sessie word weekliks vir hoofrekene of logiese denke gebruik. Werkboek 5 bevat hoofrekene, kopkrappers en probleemoplossings wat nodig is om wiskundige konsepte vas te lê. Moedig leerders aan om self te kies waarvoor hulle lus is tensy ’n gesamentlike spoedtoets of tafeltoets gedoen word. Moenie die antwoorde van die kopkrappers te vinnig vir die leerders gee nie, en maak ook seker dat hulle nie vir mekaar die antwoorde gee nie. Jy kan aan die einde van elke kwartaal die antwoorde van die somme gee waarmee hulle regtig gesukkel het.
27
© Optimi
Fasiliteerdersgids Graad 3 ~ Wiskunde
Elektroniese hulpbron
Leereenheid Dag 1
2 Week 3
Sessie 1: Skat en tel Begin die les oor skat deur tussen 10 en 100 tellers (mieliepitte, knopies, blokkies, albasters) onder ’n lappie toe te gooi. Lig die lappie op om die tellers vinnig vir die leerders te wys en gooi dit weer toe. Die leerders skat hoeveel tellers daar onder die lappie is. Begin met ’n klein getal en voeg geleidelik meer tellers by. Laat die leerders selfstandig tel as hulle klaar geskat het. Moedig hulle aan om die tellers te groepeer sodat dit makliker is om te tel. Leerders kan twee keer tel om seker te maak dat hulle die eerste keer reg getel het. Herhaal die oefening ten minste vyf keer.
Sessie 2: Berekeninge: Metode 4 – Aftrek met tweesyfergetalle Met metode 4 (aftrek met tweesyfergetalle) leer die leerders hoe om albei getalle in tiene en ene op te breek om die bewerking makliker te maak. Doen die volgende som as voorbeeld saam met die leerders op ’n skoon vel papier. Verduidelik elke stap. Gebruik die plakkaat vir metode 4 in die fasiliteerderhulpmiddel.
© Optimi
28
Leereenheid 2 Week 3
88
–
35
= (80 + 8) – (30 + 5) = (80 – 30) + (8 – 5) = 50 + 3 = 53 Let op: Die tiene en ene word apart afgetrek en daarna weer saamgevoeg. Voltooi aktiwiteit 23 in werkboek 1. Die leerders breek albei getalle op om die bewerkings makliker te maak.
Sessie 3: Getalkombinasies en getalsimbole Oefen getalkombinasies van 10. Noem ’n getal tussen 0 en 10. Die leerders moet die kombinasie van die getal noem. Herhaal die opdrag met kombinasies van 20. Voltooi aktiwiteit 24 en 25 in werkboek 1. Die leerders vul die getalkombinasies van 10 en 20 in en skryf die getalsombole langs elke getalnaam in.
Dag 2 Sessie 1: Tel, tel in veelvoude Die leerders trek ’n getallelyn op plaveisel. Maak seker daar is plek vir die getalle 100 tot 150. Die leerders vul die getallelyn in terwyl hardop tel. Daarna omkring hulle die veelvoude van 2 met ’n ander kleur terwyl hulle hardop in veelvoude van 2 tel.
29
© Optimi
Fasiliteerdersgids Graad 3 ~ Wiskunde
• • • •
Trek ’n lang getallelyn op plaveisel. Vul die getalle 100 tot 150 op die getallelyn in. Omkring die veelvoude van 2 op die getallelyn. Die leerders spring op die getalle 100 tot 150 terwyl hulle hardop tel.
Sessie 2: Vermenigvuldiging Die leerders het reeds in graad 2 geleer hoe om te vermenigvuldig (maal). Dit is wanneer groepe meer gemaak word. Hersien die 4x- en 5x-tafels. Die tafeltoetse in werkboek 5 kan vir inoefening gebruik word. Voltooi aktiwiteit 26 in werkboek 1. Die leerders doen die vermenigvuldigingsomme so vinnig as moontlik.
Sessie 3: Deling Die leerders behoort reeds die konsep van deling te verstaan. Hersien die konsep met die volgende voorbeelde. Die leerders groepeer tellers om die konsep aan te leer. 14 ÷ 2 = (7) 9 ÷ 3 = (3) 16 ÷ 4 = (4) 20 ÷ 5 = (4) 30 ÷ 10 = (3) Voltooi aktiwiteit 27 in werkboek 1. Die leerders voltooi die deelsomme en vul die plekwaardes in.
© Optimi
30
Leereenheid 2 Week 3
Dag 3 Sessie 1: Getalkombinasies Vertel weer die storie van die varkies. Demonstreer tiene en ene prakties met bondeltjies tandestokkies. Maak 9 bondeltjies met 10 stokkies in elke bondeltjie (maak dit met ’n rekkie of toutjie vas) en hou 9 stokkies los. Leer die skryfmetode aan: “tiene” word met ’n hoofletter T afgekort en “ene” met ’n hoofletter E. Gebruik hoofletters omdat kleinletters na tiendes, honderdstes, ens. verwys. Die leerders voltooi die volgende aktiwiteite. Hulle pak die gegewe getal met die tandestokkies uit (of gebruik Unifix-blokkies wat in groepies van 10 opmekaar gestapel is). Byvoorbeeld: • 24 = 2 bondels van 10 en 4 los stokkies • 85 = 8 bondels van 10 en 5 los stokkies • 39 = 3 bondels van 10 en 9 los stokkies • 76 = 7 bondels van 10 en 6 los stokkies • 58 = 5 bondels van 10 en 8 los stokkies
• • • • • • •
24 = 20 + 4 85 = 80 + 5 39 = 30 + 9 76 = 70 + 6 58 = 50 + 8
2 tiene en 4 ene (2T en 4E) 8 tiene en 5 ene (8T en 5E) 3 tiene en 9 ene (3T en 9E) 7 tiene en 6 ene (7T en 6E) 5 tiene en 8 ene (5T en 8E)
Tel van 1 tot 9. Tel in veelvoude van 10 tot 100. Gebruik die bondeltjies met stokkies en maak asof die tandestokkies die brood is wat die boer vir die varkies gee (varkiestorie). Gebruik die diagram van die plekwaardetabel en voltooi dit deur die getalle wat die fasiliteerder vir jou gee met die tandestokkies uit te pak. Skryf op die gelamineerde varkies in die leerderhulpmiddel hoeveel tiene (T) jy vir die groot varkie en hoeveel ene (E) jy vir die klein varkie gegee het. Skryf dan hoeveel hulle altesaam gekry het, byvoorbeeld 20 + 4 = 24. Sê hardop hoeveel tiene daar by die tiene-varkie is en hoeveel ene daar by die ene-varkie is. Doen dieselfde met al die getalle wat die fasiliteerder gee.
Sessie 2: Berekeninge: Metode 4 – Aftrek met tweesyfergetalle Met metode 4 (aftrek met tweesyfergetalle) kan dit ook gebeur dat net een van die getalle in tiene en ene opgebreek word. Doen die volgende som as voorbeeld saam met die leerders op ’n skoon vel papier. Verduidelik elke stap. Gebruik ook die plakkaat vir metode 4 in die fasiliteerderhulpmiddel. 31
© Optimi