Afrikaans Eerste Addisionele Taal Fasiliteerdersgids
1 8 0 3 - E - E AT- F G 0 1
Í2#È-E-EAT-FG01$Î
Graad 3
Aangepas vir KABV
Dr N Scheepers
Fasiliteerdersgids Graad 3 ~ Afrikaans Eerste Addisionele Taal
Inhoudsopgawe Inleiding vir die fasiliteerder................................................................................................................9 Impaq se benadering tot taalonderrig in graad 3 ...............................................................................9 Luister en praat..................................................................................................................................9 Lees....................................................................................................................................................9 Klanke..............................................................................................................................................10 Skryf en handskrif.............................................................................................................................10 Materiale en hulpbronne...................................................................................................................10 Materiale en hulpbronne en hoe om dit te gebruik...........................................................................10 Voorgestelde dagprogram vir graad 3..............................................................................................12 Leereenheid 1 ................................................................................................................................13 Week 1: Hersien die klanke oo, ee, aa.............................................................................................13 Dag 1............................................................................................................................................13 Dag 2............................................................................................................................................15 Dag 3............................................................................................................................................16 Dag 4............................................................................................................................................18 Dag 5............................................................................................................................................19 Week 2: Klanke sk- en st-.................................................................................................................20 Dag 6............................................................................................................................................20 Dag 7............................................................................................................................................22 Dag 8............................................................................................................................................23 Dag 9............................................................................................................................................25 Dag 10..........................................................................................................................................26 Leereenheid 2.................................................................................................................................27 Week 3: Klanke br- en bl-.................................................................................................................27 Dag 1............................................................................................................................................27 Dag 2............................................................................................................................................29 Dag 3............................................................................................................................................30 Dag 4............................................................................................................................................32 Dag 5............................................................................................................................................33 Week 4: Hersien die klanke ie en oe................................................................................................35 Dag 6............................................................................................................................................35 Dag 7............................................................................................................................................36 Dag 8............................................................................................................................................37 Dag 9............................................................................................................................................39 Dag 10..........................................................................................................................................40 Leereenheid 3.................................................................................................................................41 Week 5: Klanke pr- en pl-.................................................................................................................41 Dag 1............................................................................................................................................41 Dag 2............................................................................................................................................43 Dag 3............................................................................................................................................44 Dag 4............................................................................................................................................46 Dag 5............................................................................................................................................48 Week 6: Klanke kr-, kl- en ui-...........................................................................................................49 Dag 6............................................................................................................................................49 Dag 7............................................................................................................................................50 Dag 8............................................................................................................................................52
3
Š Impaq
Fasiliteerdersgids Graad 3 ~ Afrikaans Eerste Addisionele Taal
Dag 9............................................................................................................................................54 Dag 10..........................................................................................................................................55 Leereenheid 4.................................................................................................................................57 Week 7: Hersien die klanke pr- en pl- asook ou en ui......................................................................57 Dag 1............................................................................................................................................57 Dag 2............................................................................................................................................58 Dag 3............................................................................................................................................59 Dag 4............................................................................................................................................61 Dag 5............................................................................................................................................63 Week 8: Klanke sl- en vl-..................................................................................................................64 Dag 6............................................................................................................................................64 Dag 7............................................................................................................................................65 Dag 8............................................................................................................................................67 Dag 9............................................................................................................................................68 Dag 10..........................................................................................................................................69 Leereenheid 5.................................................................................................................................70 Week 9: Klanke rs- en rk-, Assessering............................................................................................70 Dag 1............................................................................................................................................70 Dag 2............................................................................................................................................72 Dag 3............................................................................................................................................73 Dag 4............................................................................................................................................73 Dag 5............................................................................................................................................75 Week 10: Assessering......................................................................................................................76 Dag 6............................................................................................................................................76 Dag 7............................................................................................................................................77 Dag 8............................................................................................................................................78 Dag 9............................................................................................................................................79 Dag 10..........................................................................................................................................80 Leereenheid 6.................................................................................................................................81 Week 11: Klank eu............................................................................................................................81 Dag 1............................................................................................................................................81 Dag 2............................................................................................................................................83 Dag 3............................................................................................................................................84 Dag 4............................................................................................................................................86 Dag 5............................................................................................................................................87 Week 12: Klanke sw- en tw-.............................................................................................................88 Dag 6............................................................................................................................................88 Dag 7............................................................................................................................................90 Dag 8............................................................................................................................................91 Dag 9............................................................................................................................................93 Dag 10..........................................................................................................................................94 Leereenheid 7.................................................................................................................................95 Week 13: Klank -ng..........................................................................................................................95 Dag 1............................................................................................................................................95 Dag 2............................................................................................................................................97 Dag 3............................................................................................................................................98 Dag 4..........................................................................................................................................100 Dag 5..........................................................................................................................................101 © Impaq
4
Fasiliteerdersgids Graad 3 ~ Afrikaans Eerste Addisionele Taal
Week 14: Klank aai.........................................................................................................................102 Dag 6..........................................................................................................................................102 Dag 7..........................................................................................................................................104 Dag 8..........................................................................................................................................105 Dag 9..........................................................................................................................................106 Dag 10........................................................................................................................................107 Leereenheid 8...............................................................................................................................108 Week 15: Hersien dubbelklanke asook die klanke -rs en -rk..........................................................108 Dag 1..........................................................................................................................................108 Dag 2.......................................................................................................................................... 110 Dag 3.......................................................................................................................................... 111 Dag 4.......................................................................................................................................... 113 Dag 5.......................................................................................................................................... 114 Week 16: Rymwoorde.................................................................................................................... 115 Dag 6.......................................................................................................................................... 115 Dag 7.......................................................................................................................................... 117 Dag 8.......................................................................................................................................... 118 Dag 9.......................................................................................................................................... 119 Dag 10........................................................................................................................................120 Leereenheid 9...............................................................................................................................122 Week 17: Klanke ooi asook -nt en -rt.............................................................................................122 Dag 1..........................................................................................................................................122 Dag 2..........................................................................................................................................124 Dag 3..........................................................................................................................................125 Dag 4..........................................................................................................................................127 Dag 5..........................................................................................................................................128 Week 18: Hersien dubbelklanke asook die klanke sw- en tw-........................................................129 Dag 6..........................................................................................................................................129 Dag 7..........................................................................................................................................131 Dag 8..........................................................................................................................................132 Dag 9..........................................................................................................................................134 Dag 10........................................................................................................................................135 Leereenheid 10.............................................................................................................................136 Week 19: Hersien die klanke aai en ooi, Assessering....................................................................136 Dag 1..........................................................................................................................................136 Dag 2..........................................................................................................................................138 Dag 3..........................................................................................................................................138 Dag 4..........................................................................................................................................139 Dag 5..........................................................................................................................................140 Week 20: Assessering....................................................................................................................141 Dag 6..........................................................................................................................................141 Dag 7..........................................................................................................................................143 Dag 8..........................................................................................................................................143 Dag 9..........................................................................................................................................143 Dag 10........................................................................................................................................145 Leereenheid 11..............................................................................................................................146 Week 21: Klanke tr- en dr- asook ei...............................................................................................146 Dag 1..........................................................................................................................................146
5
Š Impaq
Fasiliteerdersgids Graad 3 ~ Afrikaans Eerste Addisionele Taal
Dag 2..........................................................................................................................................148 Dag 3..........................................................................................................................................149 Dag 4..........................................................................................................................................151 Dag 5..........................................................................................................................................152 Week 22: Klank ge-........................................................................................................................154 Dag 6..........................................................................................................................................154 Dag 7..........................................................................................................................................155 Dag 8..........................................................................................................................................156 Dag 9..........................................................................................................................................158 Dag 10........................................................................................................................................159 Leereenheid 12.............................................................................................................................161 Week 23: Klanke str- en spr-..........................................................................................................161 Dag 1..........................................................................................................................................161 Dag 2..........................................................................................................................................162 Dag 3..........................................................................................................................................164 Dag 4..........................................................................................................................................165 Dag 5..........................................................................................................................................166 Week 24: Klank eeu.......................................................................................................................168 Dag 6..........................................................................................................................................168 Dag 7..........................................................................................................................................169 Dag 8..........................................................................................................................................170 Dag 9..........................................................................................................................................172 Dag 10........................................................................................................................................173 Leereenheid 13.............................................................................................................................174 Week 25: Klanke str-, spr- en skr-..................................................................................................174 Dag 1..........................................................................................................................................174 Dag 2..........................................................................................................................................176 Dag 3..........................................................................................................................................177 Dag 4..........................................................................................................................................178 Dag 5..........................................................................................................................................180 Dag 6..........................................................................................................................................181 Week 26: Klank oei.........................................................................................................................181 Dag 7..........................................................................................................................................183 Dag 8..........................................................................................................................................184 Dag 9..........................................................................................................................................186 Dag 10........................................................................................................................................187 Leereenheid 14.............................................................................................................................188 Week 27: Klanke sp- en sn-...........................................................................................................188 Dag 1..........................................................................................................................................188 Dag 2..........................................................................................................................................190 Dag 3..........................................................................................................................................191 Dag 4..........................................................................................................................................193 Dag 5..........................................................................................................................................194 Week 28: Klanke -lf en -lk...............................................................................................................196 Dag 6..........................................................................................................................................196 Dag 7..........................................................................................................................................197 Dag 8..........................................................................................................................................198 Dag 9..........................................................................................................................................200 © Impaq
6
Fasiliteerdersgids Graad 3 ~ Afrikaans Eerste Addisionele Taal
Dag 10........................................................................................................................................201 Leereenheid 15.............................................................................................................................202 Week 29: Assessering....................................................................................................................202 Dag 1..........................................................................................................................................202 Dag 2..........................................................................................................................................204 Dag 3..........................................................................................................................................204 Dag 4..........................................................................................................................................205 Dag 5..........................................................................................................................................206 Week 30: Assessering....................................................................................................................207 Dag 6..........................................................................................................................................207 Dag 7..........................................................................................................................................208 Dag 8..........................................................................................................................................209 Dag 9..........................................................................................................................................209 Dag 10........................................................................................................................................210 Leereenheid 16.............................................................................................................................212 Week 31: Hersien die klanke -lf en -lk............................................................................................212 Dag 1..........................................................................................................................................212 Dag 2..........................................................................................................................................214 Dag 3..........................................................................................................................................215 Dag 4..........................................................................................................................................217 Dag 5..........................................................................................................................................218 Week 32: Hersien die klanke sn- en sp-.........................................................................................219 Dag 6..........................................................................................................................................219 Dag 7..........................................................................................................................................221 Dag 8..........................................................................................................................................222 Dag 9..........................................................................................................................................224 Dag 10........................................................................................................................................225 Leereenheid 17.............................................................................................................................226 Week 33: Klanke -ng en -nk...........................................................................................................226 Dag 1..........................................................................................................................................226 Dag 2..........................................................................................................................................228 Dag 3..........................................................................................................................................229 Dag 4..........................................................................................................................................231 Dag 5..........................................................................................................................................232 Week 34: Hersien die klanke skr- en str-........................................................................................233 Dag 6..........................................................................................................................................233 Dag 7..........................................................................................................................................235 Dag 8..........................................................................................................................................236 Dag 9..........................................................................................................................................237 Dag 10........................................................................................................................................238 Leereenheid 18.............................................................................................................................240 Week 35: Klanke vr- en fr-..............................................................................................................240 Dag 1..........................................................................................................................................240 Dag 2..........................................................................................................................................242 Dag 3..........................................................................................................................................243 Dag 4..........................................................................................................................................245 Dag 5..........................................................................................................................................247
7
Š Impaq
Fasiliteerdersgids Graad 3 ~ Afrikaans Eerste Addisionele Taal
Week 36: Klanke d of t...................................................................................................................248 Dag 6..........................................................................................................................................248 Dag 7..........................................................................................................................................250 Dag 8..........................................................................................................................................251 Dag 9..........................................................................................................................................253 Dag 10........................................................................................................................................254 Leereenheid 19.............................................................................................................................255 Week 37: Hersien die klanke vr- en fr-...........................................................................................255 Dag 1..........................................................................................................................................255 Dag 2..........................................................................................................................................257 Dag 3..........................................................................................................................................258 Dag 4..........................................................................................................................................260 Dag 5..........................................................................................................................................261 Week 38: Klanke d of t...................................................................................................................262 Dag 6..........................................................................................................................................262 Dag 7..........................................................................................................................................264 Dag 8..........................................................................................................................................265 Dag 9..........................................................................................................................................266 Dag 10........................................................................................................................................268 Leereenheid 20.............................................................................................................................269 Week 39: Assessering....................................................................................................................269 Dag 1..........................................................................................................................................269 Dag 2..........................................................................................................................................271 Dag 3..........................................................................................................................................271 Dag 4..........................................................................................................................................271 Dag 5..........................................................................................................................................272 Week 40: Assessering....................................................................................................................274 Dag 6..........................................................................................................................................274 Dag 7..........................................................................................................................................276 Dag 8..........................................................................................................................................276 Dag 9..........................................................................................................................................276 Dag 10........................................................................................................................................277
© Impaq
8
Fasiliteerdersgids Graad 3 ~ Afrikaans Eerste Addisionele Taal
Inleiding vir die fasiliteerder Impaq se benadering tot taalonderrig in graad 3 Taal is ’n instrument vir denke en kommunikasie. Die doeltreffende gebruik van taal stel leerders in staat om te dink en kennis op te doen, hul kreatiewe vermoëns en identiteit asook gevoelens en idees uit te druk, en met ander in wisselwerking te tree om hul leefwêrelde te bestuur. Leerders se huistaal vorm dus die grondslag en is die instrument waarin hulle kommunikeer en leer. Doeltreffende taalonderrig en leer in graad 3 vereis die ontwerp van leergeleenthede en interaksies wat fokus op die leerder se ontwikkeling om te luister en praat, dink en redeneer, lees en skryf. Die leerprogram is gebaseer op 20 leereenhede wat oor die 40 weke van die akademiese jaar strek. Elke leereenheid strek oor twee weke en bestaan uit 10 dae. Elke dag het drie of vier gedetailleerde taalsessies binne een van die volgende fokusareas: • Luister en praat • Lees en klanke • Skryf en taalstruktuur
Luister en praat Luister en praat vorm ’n integrale deel van enige leerarea. Dit is ’n belangrike vaardigheid wat die grondslag vorm vir verdere leer, dus word daar in graad 3 spesifiek tyd afgestaan aan gefokusde aktiwiteite wat luister- en praatvaardighede ontwikkel. Tydens die luister-en-praat-aktiwiteite word die leerder gemotiveer om woordeskat en taalstruktuur te verbeter. Die fasiliteerder moet genoeg geleenthede skep vir leerders om spontaan oor ’n onderwerp te gesels. Indien die leerders nie daarin slaag om ’n sinvolle gesprek te voer nie, kan die fasiliteerder vrae vra om die gesprek aan die gang te sit. Die luister-en-praat-aktiwiteite behels mondelinge gesprekke rondom spesifieke onderwerpe, prentbesprekings, besprekings om nuwe stories aan die leerder bekend te stel, en besprekings ná elke storie. Die graad 3 eerste addisionele taal-program bied gefokusde luister-en-praat-sessies, maar soms word luister en praat met lees- of skryfsessies geïntegreer. Luister en praat vorm ’n integrale deel van alle leeraktiwiteite in die graad 3-klas. Daar word dus spesifieke sessies in elke leereenheid aan luister-en-praat-aktiwiteite afgestaan. Dit is egter belangrik dat die fasiliteerder self luister- en praatvaardighede met ander leerareas integreer. Leerders leer tydens ander leerareas om krities te dink, te luister en te praat wanneer hulle besig is met interaksie en aktiwiteite binne elke leerarea.
Lees Leesvaardigheid is ’n belangrike komponent van die graad 3 eerste addisionele taal-program. Die jaarplan is gebaseer op die leesreeks Lees is lekker. Die leesreeks bestaan uit vier fases met vyf stories elk. Namate die leerder deur die jaar vorder, word die stories en sinne stelselmatig langer. Die program is saamgestel om woordherkenning en sinskonstruksie te bevorder. Die leerders lees gereeld hoëfrekwensiewoorde (woorde wat gereeld in enige leestekste voorkom) om leesvaardigheid te bevorder. Soos wat die leerder se vaardigheid verbeter, word daar minder tyd bestee aan hoëfrekwensiewoorde vir leesvoorbereiding. Die fasiliteerder gebruik sigwoorde en stel leerders bekend aan nuwe woorde om hulle vir elke leesles voor te berei. Die fasiliteerder gebruik die woorde vir klanklesse in die fasiliteerderhulpmiddel vir die bekendstelling van sigwoorde. Hierdie woorde bevorder woordherkenning en verbeter uiteindelik leerders se leesvaardigheid.
9
© Impaq
Fasiliteerdersgids Graad 3 ~ Afrikaans Eerste Addisionele Taal
Die leesprogram maak voorsiening vir gedeelde lees, waar leerders saam met die fasiliteerder lees, asook individuele en groepleessessies. Die leerders word voortdurend aan nuwe woorde in die leesreeks bekendgestel terwyl hulle vir die leessessies voorberei. Daar is egter sessies waar daar van die leerders verwag word om onvoorbereide tekste te lees.
Klanke Elke leereenheid bevat verskeie klankaktiwiteite. Hierdie aktiwiteite wissel tussen die bekendstelling van nuwe klanke, vaslegging van klanke en woordbou-aktiwiteite. Die klankreeks is oor die 20 leereenhede versprei. Die leerders hersien al die enkelklanke (vokale en konsonante), asook dubbelklanke wat in graad 2 aangeleer is. Die leerders word dan bekendgestel aan meer ingewikkelde klankkombinasies aan die begin en einde van woorde. Hulle leer voortdurend nuwe klanke, maar daar word genoegsaam voorsiening gemaak vir hersiening, vaslegging en woordbou. Dit vereis ook dat die leerders elke week ’n skryfaktiwiteit voltooi waar hulle die bekende woorde van die week in hul klaswerkboek skryf.
Skryf en handskrif Skryfaktiwiteite fokus op die leerders se vermoë om self sinvol te skryf, waar handskrif op handskrifvaardighede fokus. Aanvanklik is skryfaktiwiteite eenvoudig en vereis dat die leerders woorde invul om sinne te voltooi, en selfs sinne bou. Namate die program vorder, word die leerders uitgedaag om self sinne te skryf, stories te beplan en skryf, en om met begrip te lees en antwoorde in te vul.
Taalstruktuur Die graad 3 addisionele taal-program stel leerders bekend aan woordsoorte, spesifiek naamwoorde en werkwoorde, en maak ook voorsiening vir eenvoudige oefeninge om die leerders bewus te maak van teenwoordige, verlede en toekomende tyd in gesproke en geskrewe taal.
Materiale en hulpbronne Graad 3-leerders skryf met ’n pen. Alle geskrewe aktiwiteite word in die een werkboek uiteengesit. Die leerders benodig twee blanko oefenboeke vir kreatiewe skryfoefeninge en om bekende spelwoorde te skryf (weeklikse oefening). Gebruik oefenboeke met dikker lyne en kantlyne (feint and margin).
Materiale en hulpbronne en hoe om dit te gebruik Die graad 3-pakket bestaan uit die volgende produkte: 1. 2. 3. 4.
Fasiliteerdersgids Werkboek Lees is lekker, fase 6 tot 9 Leerderhulpmiddel: 4.1 Klanke vir klanklesse 4.2 Hoëfrekwensiewoorde 5. Fasiliteerderhulpmiddel: 5.1 Verrassingswoorde 5.2 Sigwoorde per leereenheid 5.3 Woorde vir klanklesse 5.4 Hoëfrekwensiewoorde 5.5 30 Seconds™-kaarte 6. Assessering (portefeuljeboek en assesseringsgids en memorandum) © Impaq
10
Fasiliteerdersgids Graad 3 ~ Afrikaans Eerste Addisionele Taal
Die volgende bykomende hulpbronne moet aangeskaf word: • Pen vir die skryfaktiwiteite. • Twee blanko oefenboeke met dikker lyne en kantlyne. Die fasiliteerdersgids Die fasiliteerdersgids bestaan uit 20 leereenhede. Elke leereenheid strek oor twee weke en bestaan uit 10 dae. Elke dag is ingedeel in drie of vier taalsessies wat luister en praat, lees, klanke en skryf dek. Verwys na die voorgestelde dagprogram vir die tydindeling van die sessies. Elke sessie word afgesluit met twee inligtingsblokkies – Konseptualisering en Hulpbronne. Die konseptualisering-blokkie bevat ’n kort opsomming oor die konsepte wat vasgelê word, en die hulpbronne-blokkie bevat ’n lysie van artikels wat vir die sessie verskaf word. By elke sessie word daar van twee simbole gebruik gemaak: Die uiltjie dui aan wat die fasiliteerder moet doen.
Die potlood dui aan wat die leerder moet doen. Werkboek Die werkboek bevat 117 aktiwiteite wat die lees- en skryfvaardighede ondersteun. Die leesreeks: Lees is lekker Die leesreeks bestaan uit fase 6 tot 9 en vyf stories per fase. Vind al die flitskaarte met sigwoorde uit die leesreeks in die fasiliteerderhulpmiddel. Die leerderhulpmiddel 1. Klanke vir klanklesse Die leerhulpmiddel bevat klankkaarte vir die klankaktiwiteite in die fasiliteerdersgids. Die klanke word vir woordbou-aktiwiteite gebruik. 2. Hoëfrekwensiewoorde per leereenheid Die hoëfrekwensiewoorde uit die leesreeks is per leereenheid georganiseer. Gebruik die woorde saam met die leeslesse in die fasiliteerdersgids. Die fasiliteerderhulpmiddel 1. Verrassingswoorde Twintig onbekende woorde wat tydens een luister-en-praat-aktiwiteit oor “moeilike”, onbekende woorde per leereenheid gebruik word. 2. Sigwoorde per leereenheid Die sigwoorde uit die leesreeks is per storie georganiseer. Gebruik die woorde saam met die leeslesse in die fasiliteerdersgids. 3. Woorde vir klanklesse Die woorde vir klanklesse verskyn in dieselfde volgorde as wat dit in die fasiliteerdersgids gebruik word, en nie in alfabetiese volgorde nie. 4. Hoëfrekwensiewoorde per leereenheid Die hoëfrekwensiewoorde uit die leesreeks is per leereenheid georganiseer. Gebruik die woorde saam met die leeslesse in die fasiliteerdersgids. 5. 30 Seconds™-kaarte Speelkaarte wat op die gewilde 30 Seconds™-speletjie gebaseer is. Gebruik die kaarte vir luister-en-praat-aktiwiteite soos in die fasiliteerdersgids aangedui.
11
© Impaq
Fasiliteerdersgids Graad 3 ~ Afrikaans Eerste Addisionele Taal
Voorgestelde dagprogram vir graad 3 Per week: 23 uur 1. 2. 3. 4.
Huistaal (HT): 8 uur First Additional Language (FAL): 2 uur Wiskunde: 7 uur Lewensvaardighede (LV): 6 uur
TYD
MAANDAG DINSDAG WOENSDAG HUISTAAL: HUISTAAL: HUISTAAL: 07:50 – Luister en praat Luister en praat Luister en praat 08:05 15 min. 15 min. 15 min. WISKUNDE WISKUNDE WISKUNDE 08:05 – Klasaktiwiteit Klasaktiwiteit Klasaktiwiteit 09:30 (mondelings) (mondelings) (mondelings) 25 min. 25 min. 25 min. Wiskunde Wiskunde Wiskunde 30 min. 30 min. 30 min. Wiskunde Wiskunde Wiskunde 30 min. 30 min. 30 min. HUISTAAL: HUISTAAL: HUISTAAL: 09:30 – Klanke Handskrif Klanke 09:50 20 min. 20 min. 20 min. 09:50 – POUSE 10:10 LV LV LV Persoonlike Persoonlike Persoonlike en Sosiale en Sosiale en Sosiale 10:10 – Welstand & Welstand & Welstand & 10:40 AanvangsAanvangsAanvangskennis kennis kennis 30 min. 30 min. 30 min. HUISTAAL: HUISTAAL: HUISTAAL: 10:40 – Handskrif Groepslees Gedeelde lees 11:00 20 min. 20 min. 20 min. HUISTAAL: HUISTAAL: HUISTAAL: 11:00 – Groepslees Groepslees Gedeelde lees 11:30 30 min. 30 min. 30 min. 11:30 – POUSE 11:50 11:50 – EAT EAT EAT 12:10 20 min. 20 min. 20 min. LV Skeppende LV LV Kunste 12:10 – LiggaamsLiggaams40 min. 13:20 opvoeding opvoeding HUISTAAL: 1h10 min. 1h10 min. Skryf 30 min.
© Impaq
12
DONDERDAG HUISTAAL: Gedeelde lees 15 min. WISKUNDE Klasaktiwiteit (mondelings) 25 min. Wiskunde 30 min. Wiskunde 30 min. HUISTAAL: Gedeelde lees 20 min.
VRYDAG HUISTAAL: Luister en praat 15 min. WISKUNDE Klasaktiwiteit (mondelings) 25 min. Wiskunde 30 min. Wiskunde 30 min. HUISTAAL: Klanke 20 min.
LV Persoonlike en Sosiale Welstand & Aanvangskennis 30 min. HUISTAAL: Groepslees 20 min. HUISTAAL: Groepslees 30 min.
LV Persoonlike en Sosiale Welstand & Aanvangskennis 30 min. HUISTAAL: Handskrif 20 min. HUISTAAL: Skryf 30 min.
EAT 20 min. LV Skeppende Kunste 40 min. HUISTAAL: Skryf 30 min.
EAT 20 min. LV Skeppende Kunste 40 min. EAT 30 min.
Fasiliteerdersgids Graad 3 ~ Afrikaans Eerste Addisionele Taal
Leereenheid Dag 1
1 Week 1
Sessie 1: Luister en praat: Boekbespreking • • •
Die fasiliteerder stel ’n nuwe storie aan die leerders bekend. Bespreek die titel van die storie: “Tom en die tweeling”. Lees die titel hardop. Alhoewel die woord “tweeling” onbekend is, behoort die leerders die klanke in die woord maklik te herken. Gesels oor tweelinge. Is daar dalk ’n tweeling in die klas? Verwys na identiese en gewone tweelinge.
Bespreek die prent op die voorblad van die storie (fase 6, storie 1, bl. 7). Lei die prentbespreking deur middel van vrae en antwoorde. Gebruik die volgende vrae, maar formuleer addisionele vrae na aanleiding van leerders se antwoorde. • • • • • • •
Wat doen Tom en Tandi? Hulle loer oor die muur. Hoekom loer hulle oor die muur? Om te kyk hoe die nuwe bure lyk. Wat sien hulle aan die anderkant van die muur? Twee meisies wat met twee hondjies speel. Hoe lyk die meisies? Hulle lyk presies dieselfde. Dink julle dit is winter of somer? Somer Waarom sê julle so? Die kinders dra kortmouklere/ somerklere/speel in die tuin. Verwys na die kleredrag en tuin om die seisoen te bepaal. Wat doen die meisies in die tuin? Speel met hulle honde. Het julle ook troeteldiere? Leerders kan informeel gesels oor hul troeteldiere, die versorging daarvan en waarom dit lekker is om ’n troeteldier te hê.
Sessie 2: Lees: Tom en die tweeling •
• • • •
Die leerders is reeds bekend met verskeie hoëfrekwensiewoorde. In graad 3 lees hulle steeds hoëfrekwensiewoorde om leesvaardigheid te verbeter. Flits die hoëfrekwensiewoorde van leereenheid 1 vir die leerders (is, sit, en, ’n, die, in, ons, tot, van, vir, as, sê, net, dan, was). Hulle is reeds bekend met die woorde en behoort dit maklik self te kan herken en hardop lees. Flits die woorde herhaaldelik terwyl die leerders dit hardop lees. Hulle kan elke woord twee of drie keer lees. Flits die sigwoorde van die storie “Tom en die tweeling”. Lees en klank die woorde saam met die leerders. Skommel en flits al die woorde weer. Hulle lees die woorde ten minste drie keer hardop. Die fasiliteerder lees bladsy 8 van die storie hardop. Leerders volg elkeen in hul eie boek en probeer daarna om die storie op hul eie te lees.
13
© Impaq
Fasiliteerdersgids Graad 3 ~ Afrikaans Eerste Addisionele Taal
Sessie 3: Klanke: Hersien die klanke oo en ee • • • • • •
• • • •
Hersien die klanke oo en ee. Flits die volgende woorde: boom, loop, toor, roos, poot. Hulle lees die woorde hardop. Watter klank hoor ons in al die woorde? Leerders identifiseer die oo-klank. Beklemtoon die uitspraak van oo in Afrikaans, aangesien leerders dit maklik met die Engelse uitspraak kan verwar. Leerders lees en klank elke woord, bv. l-oo-p = loop. Herhaal die aktiwiteit met die ee-klank. Gebruik die volgende woorde vir die klankles: boom, loop, toor, roos, poot, been, meel, geel, lees, veer. Gebruik die klanke in die leerderhulpmiddel en bou woorde met die klanke oo en ee. Die fasiliteerder sê ’n woord hardop en gee die leerders geleentheid om dit te bou. Leerders mag mekaar help indien hulle sukkel om ’n woord korrek te klank en bou. Gebruik die volgende woorde: boor, voor, boot, kool, leen, gee, leer, peer. Die fasiliteerder kan self addisionele woorde byvoeg.
Sessie 4: Skryf: My vakansie • • •
Dit is die eerste dag van die nuwe jaar. Al die leerders is terug by die skool ná ’n lekker vakansie. Voltooi aktiwiteit 1 in die werkboek. Skryf ten minste 4 sinne oor jou vakansie. Die leerders mag mekaar help indien hulle met moeilike woorde of die formulering van lang sinne sukkel.
© Impaq
14
Fasiliteerdersgids Graad 3 ~ Afrikaans Eerste Addisionele Taal
Dag 2
Sessie 1: Luister en praat: Onvoorbereide mondeling • • •
Gister het die leerders sinne oor die vakansie geskryf. Verdeel die klas in groepe. Indien daar minder as 10 leerders is, werk in een groot groep. Leerders kry die geleentheid om van hulle vakansie te vertel. Die luister-en-praat-sessie is slegs 15 minute lank. Bepaal dus die gesprektyd na gelang van die aantal leerders in die groep. Hierdie aktiwiteit is ’n onvoorbereide mondeling waar die leerders gesels. Beweeg tussen die groepe deur en help leerders indien nodig. Vra addisionele vrae om die gesprek aan te moedig waar leerders sukkel om hulself in hul addisionele taal uit te druk.
Sessie 2: Lees: Tom en die tweeling Flits die hoëfrekwensiewoorde van leereenheid 1 vir die leerders (is, sit, en, ’n, die, in, ons, tot, van, vir, as, sê, net, dan, was). Hulle is reeds bekend met die woorde en behoort dit maklik self te kan herken en hardop lees. Flits die woorde herhaaldelik terwyl die leerders dit hardop lees. Hulle kan elke woord twee of drie keer lees. • Flits die sigwoorde van die storie “Tom en die tweeling”. • Lees en klank die woorde saam met die leerders. • Skommel en flits al die woorde weer. Hulle lees die woorde ten minste drie keer hardop. • Die leerders lees bladsy 8 van die storie in groepe. Spandeer tyd saam met een groep, terwyl die res van die leerders vir mekaar lees. Fasiliteer die leeslesse sodat elke groep voldoende aandag tydens die gedeelde leessessies kry.
Sessie 3: Skryf: ’n Lys van items • • •
Voltooi aktiwiteit 2 in die werkboek. Julle gaan met vakansie. Wat gaan jy alles saamvat? Maak ’n lys van ten minste 10 items wat jy vir die vakansie moet inpak. Jy mag ’n woordeboek gebruik indien jy onseker is oor woordeskat en spelling.
15
© Impaq
Fasiliteerdersgids Graad 3 ~ Afrikaans Eerste Addisionele Taal
Dag 3 Sessie 1: Luister en praat: Nuus Die leerders vertel nuus of deel persoonlike ervarings. Hulle moet ’n ervaring of gebeurtenis identifiseer wat hulle met die klas wil deel. Gee geleentheid vir twee of drie leerders om nuus te vertel. Gee op ’n volgende keer weer vir ander leerders ’n geleentheid om nuus te deel; só kry elkeen ’n beurt. • Luister na die leerders se vertelling en reageer met oop vrae (vrae wat nie met ’n “ja” en “nee” beantwoord kan word nie). Die leerder se vertelling vorm die tema van die gesprek. • Let op sinskonstruksie en die gebruik van woorde om hulle ervaring te deel. • Leerders mag aan die gesprek deelneem en vir hul maats vrae oor die storie of gebeurtenis vra.
Sessie 2: Lees: Tom en die tweeling Flits die hoëfrekwensiewoorde van leereenheid 1 vir die leerders (is, sit, en, ’n, die, in, ons, tot, van, vir, as, sê, net, dan, was). Hulle is reeds bekend met die woorde en behoort dit maklik self te kan herken en hardop lees. Flits die woorde herhaaldelik terwyl die leerders dit hardop lees. Hulle kan elke woord twee of drie keer lees. • Flits die sigwoorde van die storie “Tom en die tweeling”. • Lees en klank die woorde saam met die leerders. • Skommel en flits al die woorde weer. Hulle lees die woorde ten minste drie keer hardop. • Die fasiliteerder lees bladsy 9 tot 10 van die storie hardop. Die leerders volg elkeen in hul eie boek en probeer daarna om die storie op hul eie te lees.
© Impaq
16
Fasiliteerdersgids Graad 3 ~ Afrikaans Eerste Addisionele Taal
Sessie 3: Klanke: Hersien die klanke oo, ee, aa •
•
Hersien die klanke oo, ee en aa. Die leerders maak beurte om woorde met die bogenoemde klanke te identifiseer en klank. Die leerder wat die woord klank, moet ’n sin maak om die betekenis van die woord te illustreer. Hulle skryf dan die woord op die bord. Bv. ’n leerder steek sy/haar hand op en sê: r-oo-s = roos. Ek pluk vir Mamma ’n roos in die tuin. Herhaal die aktiwiteit sodat daar ten minste vyf woorde met elke klank gemaak is. Voltooi aktiwiteit 3 in die werkboek. Kies die regte woorde om die sinne te voltooi.
Antwoorde • Lisa gaap, want sy is vaak. • Pappa lees die koerant • Daar sit ’n duif in die boom. • Tandi pluk vir Mamma ’n geel blom. • Die kinders loop tot by die parkie. • Hy sit kaas op die toebroodjie. • Oupa sê sy been is seer. • Mamma kook vir ons lekker kos.
Sessie 4: Taalstruktuur: Vraagtekens
• •
• • • • • •
Die leerders is reeds bekend met die gebruik van die vraagteken. Hulle weet dat vraagsinne met ’n vraagteken eindig. Die formulering van ’n vraagsin in die addisionele taal mag vir sommige leerders moeilik wees. Gesels oor die verskil tussen ’n vraagsin en ’n stelsin (’n gewone sin wat met ’n punt eindig). Gebruik voorbeelde om vir die leerders te wys hoe ’n vraagsin lyk. Bv. Kry jy koud? Is jy klaar met die vorige aktiwiteit? Waarom is jy kwaad? Wat wil jy graag doen? Werk in groepe. Speel ’n vraag-en-antwoord-speletjie. Maak beurte om vrae vir die groep te vra. Groeplede verskaf antwoorde waarop die leerders dan weer ’n vraag kan vra, bv. Het jy ’n troeteldier? Watter soort troeteldier is dit? Wat is jou troeteldier se naam? Hoe lyk jou troeteldier? Die fasiliteerder werk saam met die leerders en help hulle waar nodig.
17
© Impaq
Fasiliteerdersgids Graad 3 ~ Afrikaans Eerste Addisionele Taal
Dag 4 Sessie 1: Lees: Tom en die tweeling Flits die hoëfrekwensiewoorde van leereenheid 1 vir die leerders (is, sit, en, ’n, die, in, ons, tot, van, vir, as, sê, net, dan, was). Hulle is reeds bekend met die woorde en behoort dit maklik self te kan herken en hardop lees. Flits die woorde herhaaldelik terwyl die leerders dit hardop lees. Hulle kan elke woord twee of drie keer lees. • Flits die sigwoorde van die storie “Tom en die tweeling”. • Lees en klank die woorde saam met die leerders. • Skommel en flits al die woorde weer. Hulle lees die woorde ten minste drie keer hardop. • Die leerders lees bladsy 9 tot 10 van die storie in groepe. Spandeer tyd saam met een groep, terwyl die res van die leerders vir mekaar lees. Fasiliteer die leeslesse sodat elke groep voldoende aandag tydens die gedeelde leessessies kry.
Sessie 2: Taalstruktuur: Vraagsinne • •
Hersien die vraagteken en formuleer vraagsinne. Leerders het gister vraagsinne gebruik deur vir hul maats vrae te vra. Beklemtoon die bekende woorde waarmee vraagsinne gewoonlik begin, bv. wat, wie, waar, wanneer, hoe, hoekom/waarom.
© Impaq
18
Fasiliteerdersgids Graad 3 ~ Afrikaans Eerste Addisionele Taal
Sessie 3: Skryf: Vraagsinne Skryf 3 vraagsinne in jou oefenboek. Die fasiliteerder mag help indien nodig.
Dag 5 Sessie 1: Luister en praat: Verrassingswoorde • • • • • • • • • •
’n Leerder in die klas trek een van die verrassingswoorde uit die sakkie of houer. Skryf die woord op die bord. Die leerders probeer die woord klank en lees. Lees die woord hardop indien hulle dit nie kan lees en/of uitspreek nie. Weet iemand in die klas wat die woord beteken? Soek die betekenis van die woord in die woordeboek op. Die leerders verduidelik vir mekaar (of die fasiliteerder) wat die woord beteken. Fasiliteer ’n gesprek met die verrassingswoord, bv. ’n leerder trek die woord “termometer” uit die sakkie. Wat is ’n termometer? ’n Instrument wat temperatuur meet/meet hoe warm of koud dit is. Waar/waarvoor gebruik ’n mens ’n termometer? Om temperatuur te meet. Waarom sou iemand wou weet wat die temperatuur is? Om te weet wat om aan te trek/om te weet of iemand koors het (en siek is), ens. Fasiliteer die gesprek na aanleiding van die leerders se insette. Die verrassingswoorde maak voorsiening vir groepwerk en/of klassikale aktiwiteite.
Sessie 2: Lees: Tom en die tweeling Flits die hoëfrekwensiewoorde van leereenheid 1 vir die leerders (is, sit, en, ’n, die, in, ons, tot, van, vir, as, sê, net, dan, was). Hulle is reeds bekend met die woorde en behoort dit maklik self te kan herken en hardop lees. Flits die woorde herhaaldelik terwyl die leerders dit hardop lees. Hulle kan elke woord twee of drie keer lees. • Flits die sigwoorde van die storie “Tom en die tweeling”. • Lees en klank die woorde saam met die leerders. • Skommel en flits al die woorde weer. Hulle lees die woorde ten minste drie keer hardop. • Die leerders lees bladsy 7 tot 10 van die storie in groepe. Spandeer tyd saam met een groep, terwyl die res van die leerders vir mekaar lees. Fasiliteer die leeslesse sodat elke groep voldoende aandag tydens die gedeelde leessessies kry. 19
© Impaq
Fasiliteerdersgids Graad 3 ~ Afrikaans Eerste Addisionele Taal
Sessie 3: Skryf: ’n Briefie Voltooi aktiwiteit 4 in die werkboek. Skryf ’n boodskap vir ’n nuwe maatjie in die klas om hom/ haar te laat welkom voel.
Dag 6
Week 2
Sessie 1: Luister en praat: Tom en die tweeling • • •
Hierdie week lees ons die storie “Tom en die tweeling”. Die tweeling is nuwe maats wat langs Tom en Tandi ingetrek het. Fasiliteer ’n gesprek oor “nuwe maats”. Soms ontmoet ons nuwe mense. Daar trek nuwe bure langs julle in of nuwe mense kom woon in die straat. Nuwe maats kan in jou klas wees of jy kan dalk saam met ’n nuwe maat in ’n sportspan wees. Hoe stel ’n mens jouself voor wanneer jy iemand ontmoet? Die leerders werk in groepe. Elkeen in die groep kry ’n beurt om hom-/haarself aan die res van die maats voor te stel. Vertel iets van jouself.
Sessie 2: Lees: Tom en die tweeling Flits die hoëfrekwensiewoorde van leereenheid 1 vir die leerders (is, sit, en, ’n, die, in, ons, tot, van, vir, as, sê, net, dan, was). Hulle is reeds bekend met die woorde en behoort dit maklik self te kan herken en hardop lees. Flits die woorde herhaaldelik terwyl die leerders dit hardop lees. Hulle kan elke woord twee of drie keer lees. • Flits die sigwoorde van die storie “Tom en die tweeling”. • Lees en klank die woorde saam met die leerders. © Impaq
20
Fasiliteerdersgids Graad 3 ~ Afrikaans Eerste Addisionele Taal
• •
Skommel en flits al die woorde weer. Hulle lees die woorde ten minste drie keer hardop. Die fasiliteerder lees bladsy 11 tot 12 van die storie hardop. Die leerders volg elkeen in hul eie boek en probeer daarna om die storie op hul eie te lees.
Sessie 3: Klanke: Woordreekse • • • • • • •
• • • •
Sê die volgende woordreekse hardop. Die leerders luister en identifiseer die woorde wat dieselfde klink: boot, uur, bly, sien, vuur baan, skoon, muur, lied, suur balk, toon, vuur, sit, sien, duur Die leerders identifiseer die uu-woorde as die woorde wat dieselfde klink. Flits die volgende woorde met die uu-klank vir die leerders: vuur, duur, muur, uur, suur. Laat hulle elke woord lees en klank: v-uu-r = vuur. Die leerders maak sinne met die woorde om die betekenis aan te dui, bv. vuur: Pappa maak vuur in die kaggel. Gebruik die klanke in die leerderhulpmiddel en bou woorde met die uu-klank. Die fasiliteerder sê ’n woord hardop en gee die leerders geleentheid om dit te bou. Die leerders mag mekaar help indien hulle sukkel om ’n woord korrek te klank en bou. Gebruik die volgende woorde: nuut, uur, vuur, nuus, duur. Die fasiliteerder kan self addisionele woorde byvoeg.
Sessie 4: Skryf: Oor jouself Vanoggend het jy jouself aan “nuwe maats” voorgestel. Verwys na die luister-en-praat-aktiwiteit vroeër vandag. Skryf 4 tot 6 sinne in jou oefenboek waar jy vir iemand van jouself vertel.
21
© Impaq
Fasiliteerdersgids Graad 3 ~ Afrikaans Eerste Addisionele Taal
Dag 7
Sessie 1: Luister en praat: Nuus • • •
Vertel ’n storie of nuusgebeurtenis vir die leerders. Gebruik ’n storie van jou keuse of vertel iets uit ’n koerant. Gebruik die storie of nuusgebeurtenis as vertrekpunt vir ’n gesprek. Vra vrae na aanleiding van die gebeure en maak genoeg voorsiening vir leerderdeelname. Vra spesifieke vrae om die leerders se begrip te toets.
Sessie 2: Lees: Tom en die tweeling Flits die hoëfrekwensiewoorde van leereenheid 1 vir die leerders (is, sit, en, ’n, die, in, ons, tot, van, vir, as, sê, net, dan, was). Hulle is reeds bekend met die woorde en behoort dit maklik self te kan herken en hardop lees. Flits die woorde herhaaldelik terwyl die leerders dit hardop lees. Hulle kan elke woord twee of drie keer lees. • Flits die sigwoorde van die storie “Tom en die tweeling”. • Lees en klank die woorde saam met die leerders. • Skommel en flits al die woorde weer. Hulle lees die woorde ten minste drie keer hardop. • Die leerders lees bladsy 11 tot 12 van die storie in groepe. Spandeer tyd saam met een groep, terwyl die res van die leerders vir mekaar lees. Fasiliteer die leeslesse sodat elke groep voldoende aandag tydens die gedeelde leessessies kry.
Sessie 3: Skryf: My gesin • •
•
Gesels oor die skryfproses. Die leerders moet verstaan dat enige leesstuk ’n spesifieke struktuur het, en dat dit nodig is om ’n proses te volg om iets te kan skryf. Eerstens moet ’n mens beplan wat jy wil skryf, bv. waaroor gaan die teks, wat wil jy sê en in watter volgorde? Nadat jy beplan het, kan jy die stuk begin skryf. Onthou, ’n storie het ’n begin, middel en einde. Net so het ’n artikel, opstel of ander leesstuk ’n inleiding, middel en slot. Jy stel die leser bekend aan die inhoud, plaas die kern van die teks in die middelste deel en aan die einde sluit jy af of kom tot ’n gevolgtrekking. Sodra jy klaar geskryf het, moet jy altyd jou teks deurlees. Kyk na taal en spelling, asook die sinskonstruksie en volgorde van sinne. Maak die nodige veranderinge.
© Impaq
22
Fasiliteerdersgids Graad 3 ~ Afrikaans Eerste Addisionele Taal
•
• •
Nou is die teks amper gereed. Jy kan dit vir iemand gee om te proeflees en die finale weergawe in jou boek skryf. Skryf 4 tot 6 sinne oor jou gesin. Beplan jou sinne en skryf dit in jou oefenboek. Onthou om eers ’n opskrif te skryf. In ’n volgende sessie kan jy die sinne weer lees om die nodige veranderinge te maak.
Dag 8 Sessie 1: Luister en praat: Speletjie • • • • •
Fasiliteer ’n luisteraktiwiteit. Verduidelik dat die leerders gaan oefen om te luister wat iemand sê deur die spreker se woorde te herhaal. Werk in groepe van 4 tot 6 leerders. Die eerste leerder sê wat sy/haar gunstelingkleur is. Die volgende leerder herhaal wat die eerste leerder gesê het en voeg dan sy/haar gunstelingkleur by. Die volgende leerder herhaal die eerste twee leerders se kleure en voeg sy/haar gunstelingkleur by. Sodra iemand nie die vorige spreker se woorde kan herhaal nie of begin praat sonder om die vorige sprekers se woorde te herhaal, begin die speletjie van voor af. Die leerders maak beurte om te begin. Bv. Jan, Lebo, Lisa, Jaco en Dora is in ’n groep. Jan sê blou. Lebo: blou, rooi. Lisa: blou, rooi, pienk, ens.
Sessie 2: Lees: Tom en die tweeling Flits die hoëfrekwensiewoorde van leereenheid 1 vir die leerders (is, sit, en, ’n, die, in, ons, tot, van, vir, as, sê, net, dan, was). Hulle is reeds bekend met die woorde en behoort dit maklik self te kan herken en hardop lees. Flits die woorde herhaaldelik terwyl die leerders dit hardop lees. Hulle kan elke woord twee of drie keer lees. • Flits die sigwoorde van die storie “Tom en die tweeling”. • Lees en klank die woorde saam met die leerders. • Skommel en flits al die woorde weer. Hulle lees die woorde ten minste drie keer hardop. • Die fasiliteerder lees bladsy 13 tot 15 van die storie hardop. Die leerders volg elkeen in hul eie boek en probeer daarna om die storie op hul eie te lees.
23
© Impaq
Fasiliteerdersgids Graad 3 ~ Afrikaans Eerste Addisionele Taal
Sessie 3: Klanke: sk- en st• • • • • •
Stel die leerders bekend aan die klanke sk- en st-. Flits die volgende woorde: skip, skoon, skaap, skop, skeef. Hulle identifiseer sk- as die beginklank. Die leerders lees en klank elke woord, bv. sk-i-p = skip. Hulle maak sinne met die woorde: Die skip vaar op die see. Herhaal die aktiwiteit met die st-klank. Gebruik die volgende woorde: stop, stal, steen, stoot, stuur.
• • • •
Gebruik die klanke in die leerderhulpmiddel en bou woorde met die klanke sk- en st-. Die fasiliteerder sê ’n woord hardop en gee die leerders geleentheid om dit te bou. Die leerders mag mekaar help indien hulle sukkel om ’n woord korrek te klank en bou. Gebruik die volgende woorde: skep, skaap, skool, skaam, skuur, staan, stem, stoom, stom, stil. Die fasiliteerder kan self addisionele woorde byvoeg.
Sessie 4: Taalstruktuur: Teenoorgesteldes
• • • • •
Die leerders is bekend met teenoorgesteldes. Hersien die begrip. Gebruik voorbeelde om teenoorgesteldes te demonstreer, bv. hoog – laag, mooi – lelik, ens. • Maak sinne met die woorde. Die leerders herhaal die sinne, maar noem die teenoorgestelde vorm van die woord. Gebruik die volgende teenoorgesteldes: Dit is ’n warm dag. (Dit is ’n koue dag.) Die tas is baie swaar. (Die tas is baie lig.) Jy moet vinnig stap. (Jy moet stadig stap.) Dit is nuwe skoene. (Dit is ou skoene.) Vul self die aktiwiteit met nog woorde aan. Voltooi aktiwiteit 5 in die werkboek. Skryf die teenoorgestelde van elke woord neer.
Antwoorde • warm – koud • swaar – lig • dik – dun • hoog – laag • stadig – vinnig © Impaq
24
Fasiliteerdersgids Graad 3 ~ Afrikaans Eerste Addisionele Taal
• • •
lelik – mooi hard – sag klein – groot
Dag 9 Sessie 1: Lees: Tom en die tweeling Flits die hoëfrekwensiewoorde van leereenheid 1 vir die leerders (is, sit, en, ’n, die, in, ons, tot, van, vir, as, sê, net, dan, was). Hulle is reeds bekend met die woorde en behoort dit maklik self te kan herken en hardop lees. Flits die woorde herhaaldelik terwyl die leerders dit hardop lees. Hulle kan elke woord twee of drie keer lees. • Flits die sigwoorde van die storie “Tom en die tweeling”. • Lees en klank die woorde saam met die leerders. • Skommel en flits al die woorde weer. Hulle lees die woorde ten minste drie keer hardop. • Die leerders lees bladsy 13 tot 15 van die storie in groepe. Spandeer tyd saam met een groep, terwyl die res van die leerders vir mekaar lees. Fasiliteer die leeslesse sodat elke groep voldoende aandag tydens die gedeelde leessessies kry.
Sessie 2: Taalstruktuur: Teenwoordige tyd Wanneer ons praat en skryf, gebruik ons teenwoordige, verlede en toekomende tyd. As ons iets vertel wat reeds gebeur het, is dit in die verlede, bv. Gister het ek hokkie gespeel. Die leerders moet gemaklik wees met die teenwoordige tyd voordat hulle die verlede en toekomende tyd aanleer. Die teenwoordige tyd is wat nou gebeur (present tense). Gebruik voorbeelde om die teenwoordige tyd te demonstreer, bv. Die hond blaf hard; Mamma bak ’n lekker koek, ens.
Voltooi aktiwiteit 6 in die werkboek. Gebruik die woorde in die blokkies en maak ’n sin met elke woord. Skryf die sinne in die teenwoordige tyd.
25
© Impaq
Fasiliteerdersgids Graad 3 ~ Afrikaans Eerste Addisionele Taal
Sessie 3: Skryf: ’n Paragraaf Jy het vroeër hierdie week met die skryfproses kennis gemaak. Jy moes ’n paragraaf beplan en oor jou gesin skryf. • Lees die sinne wat jy geskryf het. • Hersien die sinne en maak die nodige veranderinge. Kyk na die spelling van die woorde en die struktuur van die sinne. • Skryf die paragraaf netjies oor.
Dag 10 Sessie 1: Luister en praat: Speletjie • • • • • •
Speletjie: Gee ’n beskrywing vir ... Skryf ’n woord op die bord, bv. olifant. Die leerders werk in groepe en gee ’n definisie van ’n olifant. Hulle moet elke woord in ten minste twee sinne beskryf. Bv. olifant: ’n Groot grys dier. Hy het ’n slurp en groot, pap ore. Die groepe maak beurte om die definisie met die klas te deel. Herhaal die aktiwiteit met die volgende woorde: olifant, buurman, motorfiets, biblioteek. Vul self die aktiwiteit met nog woorde aan.
Sessie 2: Lees: Tom en die tweeling • •
Flits die sigwoorde van die storie “Tom en die tweeling”. Die leerders behoort teen hierdie tyd al die sigwoorde vinnig te herken en vlot te lees. Skommel en flits al die woorde weer. Hulle lees die woorde ten minste drie keer hardop.
© Impaq
26
Fasiliteerdersgids Graad 3 ~ Afrikaans Eerste Addisionele Taal
• • •
Die leerders werk steeds in hul leesgroepe. Hulle lees die hele storie. Leerders maak beurte om gedeeltes van die storie voor te lees. Spandeer tyd saam met een groep, terwyl die res van die leerders vir mekaar lees. Fasiliteer die leeslesse sodat elke groep voldoende aandag tydens die gedeelde leessessies kry.
Sessie 3: Skryf: Beantwoord die vrae Voltooi aktiwiteit 7 in die werkboek. Beantwoord die vrae oor die storie “Tom en die tweeling”. Antwoorde • Wie is Tom en Tandi se nuwe bure? Tom en Tandi se nuwe bure is ’n tweeling, Ella en Emma. • Wat neem Mamma saam vir die nuwe bure as hulle daar gaan kuier? Mamma neem ’n sjokoladekoek na die nuwe bure as hulle daar gaan kuier. • Hoekom sê Tom: “Ek sien twee van alles!”? Tom weet nie die meisies is ’n tweeling nie/die twee meisies lyk dieselfde en hulle het elkeen ’n hond. • Wat doen Tom en Tandi by die nuwe maats se huis? Tom en Tandi drink koeldrank en eet koek, luister na Ella se stories, speel in die tuin en met die honde. Emma en Tandi teken prentjies.
Leereenheid Dag 1
2 Week 3
Sessie 1: Luister en praat: Boekbespreking •
Stel ’n nuwe storie aan die leerders bekend. Bespreek die titel en die voorblad van die storie “Linda se nuwe klas”. Lees die titel hardop. Die woord “nuwe” is ’n moeilike woord vir ’n tweedetaalspreker, aangesien die u- en w-klanke in Engels heeltemal anders uitgespreek word. Lees die woord hardop en lees dit herhaaldelik saam met die leerders.
27
© Impaq
Fasiliteerdersgids Graad 3 ~ Afrikaans Eerste Addisionele Taal
• • • • • •
Gesels oor “nuwe” dinge. Wanneer gebruik ons die woord “nuwe”? Wanneer iets nuut is. Waarom dink julle is Linda in ’n nuwe klas? Dit is ’n nuwe skooljaar en klasse word elke jaar nuut ingedeel. Moes julle al ooit na ’n nuwe klas gaan? Het julle al ooit na ’n nuwe dorp getrek? Of selfs by nuwe maats gaan speel? Fasiliteer ’n gesprek rondom nuwe ervarings. Die leerders beskryf hoe dit voel om iets vir die eerste keer te doen of ervaar. Lei die gesprek na aanleiding van die leerders se bydrae. Vra addisionele vrae om die gesprek aan te moedig.
Sessie 2: Lees: Linda se nuwe klas Flits die hoëfrekwensiewoorde van leereenheid 2 vir die leerders (wil, dit, ek, sal, dis, kan, al, met, kom, om, my, wat, kon, op, kyk). Hulle is reeds bekend met die woorde en behoort dit maklik self te kan herken en hardop lees. Flits die woorde herhaaldelik terwyl die leerders dit hardop lees. Hulle kan elke woord twee of drie keer lees. • Flits die sigwoorde van die storie “Linda se nuwe klas”. • Lees en klank die woorde saam met die leerders. • Skommel en flits al die woorde weer. Hulle lees die woorde ten minste drie keer hardop. • Die fasiliteerder lees bladsy 18 tot 19 van die storie hardop. Die leerders volg elkeen in hul eie boek en probeer daarna om die storie op hul eie te lees.
Sessie 3: Klanke: Hersien die klanke st- en sk•
•
Hersien die klanke st- en sk-. Verwys na leereenheid 1, dag 8. Die leerders maak beurte om woorde met die bogenoemde klanke te identifiseer en klank. Die leerder wat die woord klank, moet ’n sin maak om die betekenis van die woord te illustreer. Hulle skryf dan die woord op die bord. Bv. ’n leerder steek sy/haar hand op en sê: st-aa-n = staan. Ons staan in ’n ry by die toonbank. Herhaal die aktiwiteit sodat daar ten minste vyf woorde met elke klank gemaak is. Voltooi aktiwiteit 8 in die werkboek. Vul die blokkiesraaisel in.
Antwoorde (van bo na onder) skaap, skip, stok, stop, skool
© Impaq
28
Fasiliteerdersgids Graad 3 ~ Afrikaans Eerste Addisionele Taal
Sessie 4: Skryf: Aanwysings • • • • •
Hierdie week lees ons “Linda se nuwe klas”. Wat doen jy as daar ’n nuwe maatjie in die klas is? Hoe laat jy die maatjie welkom voel? Daar is ’n nuwe maatjie in jou klas. Hy/sy is nuut in die skool en ken nog nie die skoolterrein nie. Voltooi aktiwiteit 9 in die werkboek. Gee aanwysings vir die nuwe maatjie oor hoe om van die skool se hek tot by die klas te loop. Tuisonderrigleerders kan verduidelik hoe om van die kombuis na die badkamer te loop.
Dag 2
Sessie 1: Luister en praat: Speletjie • • • •
Speel klanktennis. Vorm groepe van 4 tot 6 leerders vir hierdie aktiwiteit. Noem ’n klank (bv. sk-) om die speletjie te begin. Die leerders maak beurte en noem soveel woorde met sk- as moontlik. ’n Leerder het vyf sekondes om ’n nuwe woord te noem. Sodra niemand aan nog ’n woord kan dink nie, eindig die rondte. Gebruik ’n nuwe bekende klank om ’n volgende rondte te begin. Kyk vir hoe lank ’n groep woorde kan opnoem.
Sessie 2: Lees: Linda se nuwe klas Flits die hoëfrekwensiewoorde van leereenheid 2 vir die leerders (wil, dit, ek, sal, dis, kan, al, met, kom, om, my, wat, kon, op, kyk). Hulle is reeds bekend met die woorde en behoort dit maklik self te kan herken en hardop lees. Flits die woorde herhaaldelik terwyl die leerders dit hardop lees. Hulle kan elke woord twee of drie keer lees. 29
© Impaq
Fasiliteerdersgids Graad 3 ~ Afrikaans Eerste Addisionele Taal
• • • •
Flits die sigwoorde van die storie “Linda se nuwe klas”. Lees en klank die woorde saam met die leerders. Skommel en flits al die woorde weer. Hulle lees die woorde ten minste drie keer hardop. Die leerders lees bladsy 18 tot 19 van die storie in groepe. Spandeer tyd saam met een groep, terwyl die res van die leerders vir mekaar lees. Fasiliteer die leeslesse sodat elke groep voldoende aandag tydens die gedeelde leessessies kry.
Sessie 3: Skryf: Hoe om tee te maak Voltooi aktiwiteit 10 in die werkboek. Skryf die sinne in die regte volgorde. Antwoorde 1. Kook ’n bietjie water. 2. Sit ’n teesakkie in die koppie. 3. Gooi kookwater in die koppie. 4. Laat die teesakkie trek. 5. Voeg suiker by en roer. 6. Geniet jou koppie tee.
Dag 3 Sessie 1: Luister en praat: Telefoontjie • •
Verdeel die klas in groepe van 7 tot 10 leerders en speel telefoontjie om ’n boodskap oor te dra. Fluister ’n boodskap in een leerder se oor. Die ander leerders in die groep mag nie die boodskap hoor nie. Die leerder fluister die boodskap in die volgende een se oor en hy/sy dra die boodskap oor na die volgende leerder. Die laaste leerder sê die boodskap hardop. Kyk of dieselfde boodskap by die laaste leerder uitgekom het.
© Impaq
30