Gr 6-Eerste Addisionele Taal-Fasiliteerdersgids by Impaq

Í2’È-E-EAT-FG01,Î 1

A T -

AFRIKAANS EERSTE ADDISIONELE TAAL FASILITEERDERSGIDS

Graad 6

A member of the FUTURELEARN group

Afrikaans Eerste Addisionele Taal Fasiliteerdersgids

1 8 0 6 - E - E AT- F G 0 1

Í2&È-E-EAT-FG01*Î

Graad 6

Aangepas vir KABV

E Pietersen

Fasiliteerdersgids G06 ~ Afrikaans Eerste Addisionele Taal

INHOUDSOPAWE LESELEMENTE .................................................................................................................. 5 VOORWOORD .................................................................................................................... 7 ASSESSERINGSVEREISTES ............................................................................................ 8 STUDIEWENKE EN -METODES ........................................................................................ 9 JAARPLAN ......................................................................................................................... 9 EENHEID 1 ........................................................................................................................ 10 LES 1: ’N DIALOOG, LEESTEKENS, AFRIKAANSE KLANKE ............................... 10 AKTIWITEIT 1 ............................................................................................ 10 AKTIWITEIT 2 ............................................................................................ 10 AKTIWITEIT 3 ............................................................................................ 11 AKTIWITEIT 4 ............................................................................................ 11 AKTIWITEIT 5 ............................................................................................ 11 AKTIWITEIT 6 ............................................................................................ 12 AKTIWITEIT 7 ............................................................................................ 12 LES 2 ’N OPSOMMING, LETTERGREPE, DIE KOPPELTEKEN .......................... 12 WEEK 3 EN 4 .......................................................................................................... 12 AKTIWITEIT 8 ............................................................................................ 13 AKTIWITEIT 9 ............................................................................................ 13 AKTIWITEIT 10 .......................................................................................... 14 AKTIWITEIT 11 .......................................................................................... 14 AKTIWITEIT 12 .......................................................................................... 15 AKTIWITEIT 13 .......................................................................................... 15 LES 3 BESKRYF ’N PROSES ............................................................................... 15 WEEK 5 EN 6 .......................................................................................................... 15 AKTIWITEIT 14 .......................................................................................... 15 AKTIWITEIT 15 .......................................................................................... 16 AKTIWITEIT 16 .......................................................................................... 16 AKTIWITEIT 17 .......................................................................................... 16 AKTIWITEIT 18 .......................................................................................... 17 AKTIWITEIT 19 .......................................................................................... 18 LES 4: DEFINISIES................................................................................................. 18 WEEK 7 EN 8 .......................................................................................................... 18 AKTIWITEIT 20 .......................................................................................... 19 AKTIWITEIT 21 .......................................................................................... 19 AKTIWITEIT 22 .......................................................................................... 19 AKTIWITEIT 23 .......................................................................................... 19 AKTIWITEIT 24 .......................................................................................... 20 AKTIWITEIT 25 .......................................................................................... 21 LES 5 HERSIENING ............................................................................................. 22 WEEK 9 EN 10 ........................................................................................................ 22 AKTIWITEIT 26 .......................................................................................... 22 1

Fasiliteerdersgids G06 ~ Afrikaans Eerste Addisionele Taal

AKTIWITEIT 27 .......................................................................................... 22 AKTIWITEIT 28 .......................................................................................... 22 AKTIWITEIT 29 .......................................................................................... 23 AKTIWITEIT 30 .......................................................................................... 23 AKTIWITEIT 31 .......................................................................................... 23 EENHEID 2 ........................................................................................................................ 24 LES 6: VOORSPEL WAAROOR TEKS HANDEL ................................................... 24 AKTIWITEIT 32 .......................................................................................... 24 AKTIWITEIT 33 .......................................................................................... 24 AKTIWITEIT 34 .......................................................................................... 25 AKTIWITEIT 35 .......................................................................................... 25 AKTIWITEIT 36 .......................................................................................... 26 AKTIWITEIT 37 .......................................................................................... 26 LES 7: TEMA, ONDERWERP, HOOFGEDAGTES EN RUIMTE, HULPWERKWOORD VAN WYSE, KOPPELWERKWOORD ................................. 26 WEEK 3 EN 4 .......................................................................................................... 26 AKTIWITEIT 38 .......................................................................................... 27 BEGRIPSTOETS ........................................................................................ 27 AKTIWITEIT 40 .......................................................................................... 28 AKTIWITEIT 41 .......................................................................................... 28 AKTIWITEIT 42 .......................................................................................... 29 AKTIWITEIT 43 .......................................................................................... 29 LES 8 : POËSIE, LETTERLIKE EN FIGUURLIKE TAALGEBRUIK ........................ 30 WEEK 5 EN 6 .......................................................................................................... 30 AKTIWITEIT 44 .......................................................................................... 31 AKTIWITEIT 45 .......................................................................................... 31 AKTIWITEIT 46 .......................................................................................... 32 AKTIWITEIT 47 .......................................................................................... 32 AKTIWITEIT 48 .......................................................................................... 32 LES 9: BIOGRAFIE EN OUTOBIOGRAFIE ............................................................ 33 AKTIWITEIT 49 .......................................................................................... 34 AKTIWITEIT 50 .......................................................................................... 34 AKTIWITEIT 51 .......................................................................................... 34 AKTIWITEIT 52 .......................................................................................... 34 AKTIWITEIT 53 .......................................................................................... 35 AKTIWITEIT 54 .......................................................................................... 35 LES 10 HERSIENING ............................................................................................. 35 WEEK 9 EN 10 ........................................................................................................ 35 AKTIWITEIT 55 .......................................................................................... 35 AKTIWITEIT 56 .......................................................................................... 36 AKTIWITEIT 57 .......................................................................................... 36 AKTIWITEIT 58 .......................................................................................... 36 AKTIWITEIT 59 .......................................................................................... 37 AKTIWITEIT 60 .......................................................................................... 37 © Impaq

Fasiliteerdersgids G06 ~ Afrikaans Eerste Addisionele Taal

EENHEID 3 ........................................................................................................................ 38 LES 11: INLIGTINGSTEKS ..................................................................................... 38 AKTIWITEIT 61 .......................................................................................... 39 AKTIWITEIT 62 .......................................................................................... 39 AKTIWITEIT 63 .......................................................................................... 39 AKTIWITEIT 64 .......................................................................................... 39 AKTIWITEIT 65 .......................................................................................... 40 AKTIWITEIT 66 .......................................................................................... 40 LES 12: ’N BESKRYWING .................................................................................... 41 DIE BETREKLIKE VOORNAAMWOORD ............................................................... 41 WEEK 3 EN 4 .......................................................................................................... 41 AKTIWITEIT 67 .......................................................................................... 41 AKTIWITEIT 68 .......................................................................................... 41 AKTIWITEIT 69 .......................................................................................... 41 AKTIWITEIT 70 .......................................................................................... 42 AKTIWITEIT 71 .......................................................................................... 43 AKTIWITEIT 72 .......................................................................................... 43 LES 13: ’N GRAFIEK .............................................................................................. 43 WEEK 5 EN 6 .......................................................................................................... 43 AKTIWITEIT 73 .......................................................................................... 44 AKTIWITEIT 74 .......................................................................................... 44 BEGRIPSTOETS ........................................................................................ 44 AKTIWITEIT 75 .......................................................................................... 45 AKTIWITEIT 76 .......................................................................................... 45 AKTIWITEIT 77 .......................................................................................... 46 AKTIWITEIT 78 .......................................................................................... 46 LES 14: ’N RESENSIE ........................................................................................... 46 WEEK 7 EN 8 .......................................................................................................... 46 AKTIWITEIT 79 .......................................................................................... 47 AKTIWITEIT 80 .......................................................................................... 47 AKTIWITEIT 81 .......................................................................................... 48 AKTIWITEIT 82 .......................................................................................... 49 AKTIWITEIT 83 .......................................................................................... 49 AKTIWITEIT 84 .......................................................................................... 49 AKTIWITEIT 85 .......................................................................................... 50 LES 15 HERSIENING ............................................................................................ 50 WEEK 9 EN 10 ........................................................................................................ 50 AKTIWITEIT 86 .......................................................................................... 51 AKTIWITEIT 87 .......................................................................................... 51 AKTIWITEIT 88 .......................................................................................... 51 AKTIWITEIT 89 .......................................................................................... 52 AKTIWITEIT 90 .......................................................................................... 52 AKTIWITEIT 91 .......................................................................................... 52

Fasiliteerdersgids G06 ~ Afrikaans Eerste Addisionele Taal

EENHEID 4 ........................................................................................................................ 53 LES 16: E-POS EN ’N BESTELLING ...................................................................... 53 WEEK 1 EN 2 .......................................................................................................... 53 AKTIWITEIT 92 .......................................................................................... 53 AKTIWITEIT 93 .......................................................................................... 53 AKTIWITEIT 94 .......................................................................................... 54 AKTIWITEIT 95 .......................................................................................... 54 AKTIWITEIT 96 .......................................................................................... 55 AKTIWITEIT 97 .......................................................................................... 55 LES 17: ’N POSKAART........................................................................................... 56 WEEK 3 EN 4 .......................................................................................................... 56 AKTIWITEIT 98 .......................................................................................... 56 AKTIWITEIT 99 .......................................................................................... 56 AKTIWITEIT 100 ........................................................................................ 56 AKTIWITEIT 101 ........................................................................................ 57 SKRYF........................................................................................................ 57 AKTIWITEIT 102 ........................................................................................ 57 LES 18: BEROEPE ................................................................................................. 58 WEEK 5 EN 6 .......................................................................................................... 58 AKTIWITEIT 103 ........................................................................................ 58 AKTIWITEIT 104 ........................................................................................ 59 AKTIWITEIT 105 ........................................................................................ 59 AKTIWITEIT 106 ........................................................................................ 59 LES 19: TYD IN WOORDE ..................................................................................... 60 WEEK 7 EN 8 .......................................................................................................... 60 AKTIWITEIT 107 ........................................................................................ 61 AKTIWITEIT 108 ........................................................................................ 62 AKTIWITEIT 109 ........................................................................................ 62 AKTIWITEIT 110 ........................................................................................ 63 AKTIWITEIT 111 ........................................................................................ 63 LES 20: HERSIENING ............................................................................................ 64 WEEK 9 en 10 ......................................................................................................... 64 AKTIWITEIT 112 ........................................................................................ 64 AKTIWITEIT 113 ........................................................................................ 64 AKTIWITEIT 114 ........................................................................................ 64 AKTIWITEIT 115 ........................................................................................ 65 AKTIWITEIT 116 ........................................................................................ 65 AKTIWITEIT 117 ........................................................................................ 65 BYLAE A: ......................................................................................................................... 69 Assesseringsrubriek 1: Lees ............................................................................ 71 Assesseringsrubriek 2: Mondeling ................................................................... 72 Assesseringsrubriek 3: Skryf ............................................................................ 73 Assesseringsrubriek 4: Mondeling .................................................................... 74 BIBLIOGRAFIE ................................................................................................................. 73

Fasiliteerdersgids G06 ~ Afrikaans Eerste Addisionele Taal

STUDIEWENKE EN -METODES    

Laat die leerders elke dag Afrikaans lees en skryf. Laat die leerders elke dag ’n paar Afrikaanse sinne sê. Die leerders moet gereeld vreemde woorde en hul betekenis in hul persoonlike woordeboek skryf. Indien leerders foute maak, moet hulle dit weer en weer skryf totdat dit korrek is.

JAARPLAN EENHEID

LES

DATUM BEGIN

DATUM VOLTOOI

Les 1: ’n Dialoog, leestekens, Afrikaanse klanke Les 2: ’n Opsomming, lettergrepe, die koppelteken Les 3: Beskryf ’n proses, spelreëls Les 4: Definisies, soorte sinne, voegwoorde Les 5: Hersiening Les 6: Voorspel waaroor teks handel, oorganklike en onoorganklike werkwoorde, die modale hulpwerkwoord Les 7: Tema, onderwerp, hoofgedagtes en ruimte, hulpwerkwoord van wyse, koppelwerkwoord Les 8: Poësie, letterlike en figuurlike taalgebruik, die abstrakte selfstandige naamwoord Les 9: Biografie en outobiografie, die byvoeglike naamwoord Les 10: Hersiening Les 11: Inligtingsteks, die bywoord Les 12: ’n Beskrywing, die betreklike voornaamwoord Les 13: ’n Grafiek, telwoorde, voorsetsels Les 14: ’n Resensie, afkortings en letterwoorde Les 15: Hersiening Les 16: E-pos en ’n bestelling, homonieme en homofone Les 17: ’n Poskaart, direkte en indirekte rede Les 18: Beroepe, idiome en illustrasies Les 19: Tyd in woorde Les 20: Hersiening

Fasiliteerdersgids G06 ~ Afrikaans Eerste Addisionele Taal

Eenheid

EENHEID 1 Lees is ’n baie belangrike deel van Afrikaans leer. Die leerder moet elke kwartaal ’n leesstuk uit enige Afrikaanse bron lees. Die leerder moet ook elke kwartaal ’n praatjie (mondeling) voorberei. Die nodige rubrieke vir hierdie informele assessering is agter in die fasiliteerdersgids en kan gebruik word om beide die lees en mondeling te assesseer. LES 1: ’N DIALOOG, LEESTEKENS, AFRIKAANSE KLANKE WEEK 1 EN 2 1.1 LUISTER EN PRAAT   

Die leerder moet oplet na die vorm van ’n dialoog. Die dubbelpunt word gebruik na die spreker se naam. Geen aanhalingstekens nie.

AKTIWITEIT 1 ’n Mondelingse aktiwiteit  

 

1.2

Dialoog in ’n storie is ’n karakter se direkte woorde en word tussen aanhalingstekens geplaas. ’n Dialoog is ’n gesprek tussen mense en word in ’n spesifieke vorm geskryf. ’n Toneelstuk of drama is ’n voorbeeld hiervan. Die hoed het ’n deur is in die vorm van ’n dialoog geskryf. Hierdie aktiwiteit bied geleentheid vir die leerder om te gesels. Moedig die leerder aan om altyd ’n rede te gee vir ’n mening of opinie, bv. Ek dink kuitbroeke is ’n snaakse mode, want ’n mens weet nie of dit ’n langbroek is wat te kort is of ’n kortbroek wat te lank is nie.

LEES EN KYK AKTIWITEIT 2  

Die leerder moet probeer om self nog idiome, uitdrukkings en gesegdes op te spoor en ’n lys van idiome neer te skryf. Moedig die leerder aan om hierdie uitdrukkings in kreatiewe skryfwerk te gebruik.

Fasiliteerdersgids G06 ~ Afrikaans Eerste Addisionele Taal

Eenheid

AKTIWITEIT 3   

Leerder herhaal die woorde in die spellys totdat hy/sy dit sonder foute kan skryf. Lees hierdie woorde hardop en probeer dit korrek uitspreek. Aanvullende oefening: gebruik hierdie woorde in sinne met die doel om die korrekte betekenis te toets.

AKTIWITEIT 4 



Samestellings: aan + pas = aanpas aan + trek = aantrek aand + rok = aandrok kamer + jas = kamerjas knie + broek = kniebroek kort + broek = kortbroek mode + skou = modeskou pels + jas = pelsjas Samestellings met hemp: kraaghemp, skoolhemp, knoophemp, ens.

1.3 SKRYF EN AANBIED

AKTIWITEIT 5    1.4

Die leerder gebruik eie verbeelding. Korrekte dialoogvorm is belangrik. Korrekte spelling en taalgebruik is belangrik.

TAALSTRUKTURE: LEESTEKENS KLANKE

Kyk na die reëls vir die volgende:  Hoofletters (begin van ’n sin, naam van mense of plekke)  Punt (aan die einde van ’n sin)  Vraagteken (aan die einde van ’n vraagsin)  Uitroepteken (aan die einde van ’n uitroepsin)  Komma (voor of na iemand se naam, wanneer jy ’n lys goed opnoem, tussen twee werkwoorde)  Dubbelpunt (na iemand se direkte woorde, wanneer iets gaan volg)  Aanhalingstekens (iemand se direkte woorde)  Hakies (om ekstra inligting in ’n sin te voeg) 11

Fasiliteerdersgids G06 ~ Afrikaans Eerste Addisionele Taal

Eenheid

AKTIWITEIT 6 TAALSTRUKTURE EN -KONVENSIES 1. 2. 3. 4.

Waar is my boek, Johan? Ek hou van koffie en koek. Moenie die woord “nice” gebruik nie. “Kyk die oulike hasie,  Mamma,” skree die seuntjie.

5. 6. 7. 8.

Hoe lyk ’n otter, Oupa? Het jy jou huiswerk gedoen?  Hoekom is Pieter, Johan  en André  nog nie hier nie? Moenie  so raas nie! [15] AKTIWITEIT 7   

Tweeklanke (diftonge soos “ai”, “aai”, “ei” en “eeu”) Die leerder maak sinne met hierdie woorde. Die leerder moet onbekende woorde se betekenis in die eie persoonlike woordeboek neerskryf.

Die leeu het die rooibok deur die sneeu gejaag terwyl die lui seekoei omdraai om die mooi seemeeu en reier te sien.

LES 2 ’N OPSOMMING, LETTERGREPE, DIE KOPPELTEKEN WEEK 3 EN 4 2.1 LUISTER EN PRAAT ’n Opsomming  

As ’n mens ’n storie opsom, maak jy dit korter en vertel net die belangrikste dinge. ’n Mens vertel net van die belangrikste karakter of karakters, wat hulle gedoen het en waarom.

Fasiliteerdersgids G06 ~ Afrikaans Eerste Addisionele Taal

Eenheid

AKTIWITEIT 8 ’n Mondelingse aktiwiteit (Leerder verskaf eie antwoorde)  Vertel kortliks van die nuutste fliek wat jy gesien het.  Wat gebeur in die fliek?  Wie was die belangrikste karakter/hoofkarakter?  Watter akteur het die hoofkarakter gespeel? Gebruik rubriek 4 in die bylae om die mondeling te assesseer. [20] 2.2 LEES EN KYK AKTIWITEIT 9 BEGRIPSTOETS 1. Kort antwoorde (5) a. Janie  en haar ouma  b. Die hoed het ’n deur  c. Oumagrootjie  d. Eeu  2. Waar of onwaar. (5) a. Onwaar  b. Waar  c. Onwaar  d. Waar  e. Waar  3. Skryf die ontbrekende woorde neer. (3) a. Sirkus  b. deur  vroetel  4. Volsinne. (7) a. Ja  Sy help haar ouma laaie regpak.  b. Jou oupa se pa word oupagrootjie genoem.  c. “Wat soos ’n toring op sy kop sit.”  (Een punt vir die antwoord en een punt vir die gebruik van aanhalingstekens) d. Janie hou baie van stories.  e. Meneer Fitzgerald het die hoed laag oor sy voorkop getrek en met ’n band onder sy ken vasgemaak.  [20]

Fasiliteerdersgids G06 ~ Afrikaans Eerste Addisionele Taal

Eenheid

AKTIWITEIT 10   

2.3 SKRYF EN AANBIED AKTIWITEIT 11 SKRYF Die leerder moet verstaan dat opsom beteken om net die belangrikste dinge te skryf.  Net een paragraaf word gebruik.  Dit help altyd om te kyk na wie? wat? waar? wanneer? waarom? ensovoorts.  Gebruik assesseringsrubriek 3 in die addendum vir puntetoekenning. Gebruik rubriek 3 in die bylae om die aktiwiteit na te sien. [30] 2.4 TAALSTRUKTURE: LETTERGREPE SKRYFTEKEN: KOPPELTEKEN Lettergrepe:  Om woorde in deeltjies in te deel.  Oop lettergreep eindig op ’n vokaal, bv. Bo-me  Geslote lettergreep eindig op ’n konsonant, bv. Kap-pe Skryftekens:  Die kappie: Dit laat ’n vokaal langer klink, bv. sê teenoor se.  Die deelteken: Dui die begin van ’n lettergreep aan, bv. geëet – ge-eet  Die koppelteken:  Help om woorde aan die einde van ’n reël af te breek in-dien jy nie meer spasie het nie.  As woorde herhaal bv. nou-nou  As daar te veel vokale/klinkers langs mekaar is, bv. bo-op

Fasiliteerdersgids G06 ~ Afrikaans Eerste Addisionele Taal

Eenheid

AKTIWITEIT 12

rooi – bok; gis – ter; mo – tor; pot – lood; sil – wer KOPKRAPPER  eet – ka – mer – ta – fel  Verdeel op enige van hierdie plekke as jy aan die einde van ’n reël kom.  As ’n woord net uit een lettergreep bestaan (soos stoel), moet ons liewers daardie woord netso op die volgende reël skryf. Dit kan nie verdeel word nie.

AKTIWITEIT 13

1. 2. 3. 4. 5.

Pieter sê: “Ek wil eendag ’n dokter word.” Waar in die wêreld vind ’n mens Japan? My oë moet getoets word sodat ek ’n bril kan kry. Die kinders sit-sit so heeldag voor die televisie. Ek hou van mnr. Botha.

LES 3 BESKRYF ’N PROSES SPELREËLS WEEK 5 EN 6 3.1

LUISTER EN PRAAT

Maak die leerder bewus van wat van ’n proses is en dat een stap eers moet plaasvind voordat die volgende stap kan plaasvind.

AKTIWITEIT 14 ’n Mondelingse aktiwiteit    

Gesels oor prosedures. Prosedures hou verband met instruksies. Dit is altyd ’n stap-vir-stap proses. Daar is baie moontlikhede.

Fasiliteerdersgids G06 ~ Afrikaans Eerste Addisionele Taal

Eenheid

Gebruik rubriek 2 in die bylae om die aktiwiteit na te sien. [15]

WEET JY?  Die persoon trek die mes na hom/haar toe.  Dit is gevaarlik, want hy/sy kan homself/haarself raak sny.

3.2

LEES EN KYK AKTIWITEIT 15   

Die leerder lees die prosedures. Let op die korrekte uitspraak van woorde. Die leerder skryf die betekenis van onbekende woorde in sy/haar eie persoonlike woordeboek.

AKTIWITEIT 16   

AKTIWITEIT 17

Meervoud aarbei aartappel appel appelkoos beet blomkool botterskorsie bloubessie druif/druiwe kersie kool (ook genoem

aarbeie aartappels appels appelkose beet/bete blomkole botterskorsie bloubessies druiwe kersies kool (kopkole)

Verkleining aarbeitjie aartappeltjie appeltjie appelkosie beetjie blomkooltjie botterskorsietjie bloubessietjie druifie/druiwetjies kersietjie kooltjie (kopkooltjie)

Fasiliteerdersgids G06 ~ Afrikaans Eerste Addisionele Taal

kopkool) lemoen lietsjie moerbei nartjie perske pampoen spanspek seldery spinasie suurlemoen veselperske wortel waatlemoen

Eenheid

lemoene lietsjies moerbeie nartjies perskes pampoene spanspekke seldery spinasie suurlemoene veselperskes worteltjie waatlemoene

lemoentjie lietsjietjie moerbeitjie nartjietjie persketjie pampoentjie spanspekkie selderytjie spinasietjie suurlemoentjie veselpersketjie worteltjies waatlemoentjie

3.3 SKRYF EN AANBIED AKTIWITEIT 18 SKRYF    

Proses moet stap vir stap neergeskryf word. Gebruik volledige sinne. Nommer die stappe of gebruik kolletjies. Korrekte spelling en taalgebruik is belangrik.

Gebruik rubriek 3 in die bylae om die skryfstuk na te sien. [30] 3.4 TAALSTRUKTURE: SPELREËLS Woorde met y/ei  

Daar is nie ’n spelreël vir y en ei nie. Die leerder moet die lysie met y- en ei-woorde self uitbrei en dit leer.

Los en vas skryf van woorde 

Samestellings word as een woord geskryf.

Wanneer skryf ons toe vas aan ’n woord?  

Die leerder moet oplet vir toe vas aan die woord en toe los van die woord. Die leerder kan dit uitwys in leeswerk en sê watter reël toegepas is.

Fasiliteerdersgids G06 ~ Afrikaans Eerste Addisionele Taal

Eenheid

Samestelling van woorde met ’n verbindingsklank  

Leerder moet probeer om in leeswerk samestellings met ’n verbindingsklank te herken. Bv. hondehok/ manshemp

Woorde met voorvoegsels en agtervoegsels   

Die leerder kan probeer oplet vir woorde met voor- en agtervoegsels. Wat mense doen is goeie voorbeelde van agtervoegsels, soos haarkapper, ensovoorts. Bv. beman, ontbind, vriendeliker

VIR DIE NUUSKIERIGES 

Om die “a” kort te hou in ’n geslote lettergreep is ’n ekstra “k” nodig. Dis dieselfde reël as by die meervoud van sulke woorde. (bakker)



Dis ’n oop lettergreep en die “a” klink lank in ’n oop lettergreep. Dit is dus nie nodig om twee te skryf nie. (skoonmaker)

AKTIWITEIT 19 Onderstreep die korrekte woord tussen hakies. Mei; huis toe; wei; veld; hond; hondehok; sy; moeër LES 4: DEFINISIES SOORTE SINNE, VOEGWOORDE WEEK 7 EN 8 4.1 LUISTER EN PRAAT Luister na die volgende definisies:



Die leerder kan sy ander handboeke gebruik om definisies te soek.

’n Definisie Die leerder moet die verskil tussen omskrywing (wat iets is) en beskrywing (hoe iets lyk/hoe iets gedoen word) verstaan.

Fasiliteerdersgids G06 ~ Afrikaans Eerste Addisionele Taal

Eenheid

AKTIWITEIT 20 ’n Mondelingse aktiwiteit 

Gesels oor definisies en die omskrywing van ’n voorwerp of ’n wetenskaplike proses. Hierdie aktiwiteit bied geleentheid vir gesels. Die leerder kan ook lawwe definisies vir voorwerpe rondom hom maak.

 

4.2

LEES EN KYK AKTIWITEIT 21  Die leerder kan nog grappies lees.  Sommige tydskrifte het ’n vermaaklikheidsblad met grappies en lawwe dinge.

AKTIWITEIT 22 

 

4.3 SKRYF EN AANBIED AKTIWITEIT 23    4.4

Enige definisie is reg. Die klem val op woordgebruik, korrekte spelling en korrekte taalgebruik. Moedig die leerder aan om kreatief te wees.

TAALSTRUKTURE: SOORTE SINNE VOEGWOORDE Ons hersien die verskillende soorte sinne  

Die leerder let op na die verskillende soorte sinne wat reeds in graad 4 en graad 5 behandel is. Hier is ’n kort opsomming:  Stelsin: jy maak ’n stelling (Ek eet my kos)  Vraagsin: jy vra ’n vraag (Eet jy jou kos?)

Fasiliteerdersgids G06 ~ Afrikaans Eerste Addisionele Taal

Eenheid

 Bevelsin: jy gee ’n bevel (Eet jou kos!)  Uitroepsin: jy praat hard (Ek eet my kos!)  Ontkennende vorm: As jy nee sê (Nee, ek eet nie my kos nie) Onthou, NIE word twee keer gebruik, behalwe as jy die woorde nêrens, nooit, niemand of niks gebruik, dan word NIE slegs een keer gebruik. Bv. Ek is nie honger nie. Niemand is honger nie. Voegwoorde 

Leerder kan probeer om saamgestelde sinne wat hy/sy in leeswerk raaksien as twee enkelvoudige sinne te skryf en te kyk watter voegwoord gebruik is. Onthou, voegwoorde word gebruik om twee sinne saam te voeg sodat dit een sin word. Bv. want, en, omdat, terwyl, sodat (daar is meer voorbeelde in die handleiding). Maak seker die leerder weet wanneer die woordorde moet verander en wanneer dit dieselfde moet bly.

  

AKTIWITEIT 24

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

Jannie hou van swem, maar hy hou nie van koue water nie. Ella eet roomys en drink koeldrank. Die man bestuur terwyl hy op sy selfoon praat. Ons bly binne omdat dit reën. Die dief breek die venster, daarom is die man kwaad. Ek kyk televisie totdat jy kom. Die kinders lag, want die nar is snaaks. Die koffie is warm, dus wag ek eers. Alhoewel dit warm is, dra die vrou ’n jas. Wees versigtig, anders ry ’n motor jou raak. KOPKRAPPER   

Trek ’n trui aan, sodat jy nie koud kry nie. Ons moet die dubbel nie bysit, anders maak dit nie sin nie. ONTHOU! Vir elke reël is daar altyd uitsonderings.