Í2&È-A-SOS-FG01xÎ
2
0
0
6
-
A
-
S
O
S
-
F
G
0
1
SOSIALE WETENSKAPPE FASILITEERDERSGIDS: GESKIEDENIS
Graad 6
A member of the FUTURELEARN group
Sosiale Wetenskappe Fasiliteerdersgids: Geskiedenis
2006-A-SOS-FG01
Í4&È-A-SOS-FG01zÎ
Graad 6
Aangepas vir KABV
E van Emmenes
G06 ~ Sosiale Wetenskappe: Geskiedenis
Inhoudsopgawe
Leselemente................................................................................................................................................. 5 Rooster en tydsbestuur............................................................................................................................ 6 Assesseringsvereistes............................................................................................................................... 6 Studiewenke en -metodes........................................................................................................................ 7 Ander nuttige inligting..............................................................................................................................8 Voorwoord.....................................................................................................................................................8 Jaarplan.......................................................................................................................................................... 9 Eenheid 1: ’n Afrika-koninkryk lank gelede in Suider-Afrika...................................................11 Les 1: Veranderinge in die samelewing in die Limpopo-vallei.................................................................. 12 Les 2: Nedersettings voor Mapungubwe – K2 en Schroda.......................................................................... 12
Aktiwiteit 1................................................................................................................................................................ 12
Eenheid 2: Mapungubwe – die eerste staat in Suider-Afrika.....................................................13 Les 3: Die koning en sy heilige leierskap............................................................................................................14 Aktiwiteit 2................................................................................................................................................................ 14
Les 6: Die eerste formele dorpie............................................................................................................................14 Aktiwiteit 3................................................................................................................................................................ 14
Les 9: Handel regoor Afrika en die Indiese Oseaan.......................................................................................14 Les 10: Handelsgoedere.............................................................................................................................................14
Hersieningsoefening.............................................................................................................................................. 15
Eenheid 3: Verandering en kontinuïteit in Ooskushandel..........................................................17 Les 11: Groot-Zimbabwe............................................................................................................................................ 17 Aktiwiteit 4.................................................................................................................................................................17
Eenheid 4: Europese ontdekkingsreisigers in Asië...................................................................... 18
Les 12: Marco Polo.......................................................................................................................................................19
Aktiwiteit 5................................................................................................................................................................ 19 Hersieningsoefening.............................................................................................................................................. 19
© Impaq
3
Fasiliteerdersgids
Eenheid 5: Europese reisigers ontdek Suider-Afrika...................................................................21
Les 14: Redes vir Europese ontdekkingsreise.................................................................................................. 22 Les 15: Leonardo da Vinci......................................................................................................................................... 22
Aktiwiteit 6................................................................................................................................................................ 22
Les 16: Galileo Galilei.................................................................................................................................................. 22
Aktiwiteit 7................................................................................................................................................................ 22 Hersieningsoefening.............................................................................................................................................. 23
Eenheid 6: Handel en wins....................................................................................................................25
Les 19: Europese handelsroetes na die Ooste via Suider-Afrika.............................................................. 26
Hersieningsoefening.............................................................................................................................................. 26
Eenheid 7: Demokrasie en burgerskap.............................................................................................27 Les 24: 1994 – die eerste demokratiese Suid-Afrikaanse regering........................................................28
Hersieningsoefening.............................................................................................................................................. 29
Eenheid 8: Kinderregte en -verantwoordelikhede....................................................................... 30
Hersieningsoefening...............................................................................................................................................31
Eenheid 9: Nasionale simbole sedert 1994......................................................................................32
Les 31: Die landswapen............................................................................................................................................. 32 Les 32: Die nasionale vlag......................................................................................................................................... 33 Hersieningsoefening.............................................................................................................................................. 33
Eenheid 10: Mediese wetenskap oor die tyd heen........................................................................34
Eenheid 11: Moderne Westerse genesing.........................................................................................35 Eenheid 12: Die skakel tussen holistiese en Westerse genesing..............................................36 Hersieningsoefening.............................................................................................................................................. 36
4
Š Impaq
G06 ~ Sosiale Wetenskappe: Geskiedenis
Leselemente
Leerdoelwitte Wat die leerder aan die einde van die les moet
weet. Geneem uit KABV.
Belangrike terminologie
Wenke
Nuwe terminologie om die
Enige inligting anders as
begrip van die vak as deel van die les uit te brei.
die inhoud, om die leerder deur die leerproses te begelei.
Aktiwiteit Definieer Definisies van konsepte om die inhoud te verstaan.
Vrae wat voltooi moet word
ten einde die kennis van die voltooide les te toets.
Vir die nuuskieriges Aansporing om die inhoud in diepte na te vors. Brei
die aktiwiteit en oefening tot só ’n mate uit dat die leerder aangemoedig
word om te verken. Vir die begaafde leerder:
Kerninhoud
Studeer/Hersiening
Beklemtoon die kern
Tyd wat spandeer
van die inhoud, in-diepte verduideliking van ’n
spesifieke afdeling van die les; moet verstaan word.
© Impaq
word om die inhoud te
bestudeer in die afsluiting van die eenheid en ter
voorbereiding vir die toets of eksamen.
uitgebreide oefeninge.
Vir Leerders met Spesiale Onderwysbehoeftes*
(LSOB): Verduidelik die
noodsaaklikheid om die
basiese vrae te voltooi om ’n slaagpunt te behaal.
*LSEN in algemene taalgebruik.
5
Fasiliteerdersgids
Rooster en tydsbestuur
Volgens die KABV-beleid moet 3 (drie) uur per week aan Sosiale Wetenskappe bestee word. ’n
Kwartaal van 10 weke kry dus 30 uur. Die tydstoewysing vir Geskiedenis is dus 15 uur per kwartaal van 10 weke, en Geografie ook 15 uur per kwartaal van 10 weke. Dit bring mee dat leerders 1½ uur per week aan Geskiedenis moet afstaan. Jy sal wel vind dat party opdragte
vinniger sal gaan as ander.
Assesseringsvereistes
Die aanbevole assesseringsprogram is soos volg:
Kwartaal 1 Kwartaal 2 Kwartaal 3 Kwartaal 4
Geskiedenis Geografie Geskiedenis Geografie Geskiedenis Geografie Geskiedenis Geografie
Toets Toets Opdrag en eksamen Opdrag en eksamen Projek Opdrag Eksamen Eksamen
Deurlopende assessering 75%
Novembereksamen 25%
Inligting oor die projek sal per e-pos en op my.Impaq met fasiliteerders gekommunikeer word. Dit kan die volgende insluit:
●● ●● ●●
●● ●●
Skryf paragrawe.
Doen navorsing en skryf ’n klein stukkie neer.
Lees en som op.
Luister en notuleer.
●●
Teken waarnemings aan.
●●
Stel vrae.
●● ●● ●● 6
Skryf kort antwoorde op die vrae.
Beantwoord vrae (kort en langer antwoorde).
Voltooi vraag- en antwoordbladsye. Maak diagramme/tekeninge en byskrifte.
●●
●● ●● ●● ●●
Pas, sorteer, lys, beskryf en vergelyk
tekste, grafieke, kaarte, foto’s en prente.
Maak verbindings tussen oorsake en gevolge.
Identifiseer ooreenkomste en verskille. Lees, voltooi en/of teken kaarte.
Werk met data.
●●
Vind en werk met bronne.
●●
Identifiseer en bespreek kwessies.
●● ●● ●● ●●
Vergelyk kruisverwysings en inligting. Verskaf verduidelikings.
Maak modelle, plakkate of grafieke.
Interpreteer foto’s en skryf byskrifte.
© Impaq
G06 ~ Sosiale Wetenskappe: Geskiedenis
Kodes en persentasies vir optekening en rapportering: Kode 7 6 5 4 3 2 1
Beskrywing van bevoegdheid Uitstaande prestasie Verdienstelike prestasie Beduidende prestasie Voldoende prestasie Gemiddelde prestasie Basiese prestasie Nie bereik nie
Studiewenke en -metodes
Persentasie 80 – 100 70 – 79 60 – 69 50 – 59 40 – 49 30 – 39 0 – 29
Geskiedenis moet soos ’n storie geleer word. Moedig leerders aan om ná elke eenheid dit wat hulle geleer het vir jou in ’n storie oor te vertel.
Leerders moet ook leer hoe om geskiedenisvaardighede toe te pas – hulle moet nie slegs inhoud
en feite leer nie, maar moet ook die impak van gebeurtenisse op mense en die samelewing
verstaan. Leerders moet empatie aanleer en verstaan dat geskiedenis nie slegs ’n storie is nie, maar ware gebeurtenisse wat deur ware mense ervaar is en dat alle besluite gevolge het.
Ná elke les is daar ’n aktiwiteit wat seker maak leerders verstaan die inhoud van die les. Gaan die aktiwiteite weer deur saam met leerders ter voorbereiding vir die eksamens.
Elke aktiwiteit moet so volledig moontlik voltooi word en die vrae moet in volsinne beantwoord word.
© Impaq
7
Fasiliteerdersgids
Ander nuttige inligting
Geskiedenis gaan oor inligting versamel en die interpretasie daarvan. Help leerders om soveel
moontlik bykomende inligting te versamel en deur te lees as agtergrond voor die lesse behandel
word. Jy sal opmerk dat daar een les min of meer per week geskeduleer is, maar die tye is
1½ uur per week. Genoeg tyd is vir eie navorsing ingeruim.
Probeer ook om betroubare bronne op die internet te gebruik, waar moontlik. Baie organisasies
en projekte verskaf nuttige aanlyn inligting. Vergelyk verskillende webtuistes om te sien of
feitelike inhoud met mekaar ooreenstem.
Ander KABV-voorgeskrewe handboeke kan ook as aanvullende bronne gebruik word.
Voorwoord
Hierdie gids is slegs vir die fasiliteerder bedoel en nie vir leerders nie. Dit word saam met die
graad 6-handleiding gebruik. Die aktiwiteite se antwoorde word hierin verskaf, alhoewel daar sommige aktiwiteite is waarop daar nie ’n spesifieke antwoord kan wees nie. Dit sal pertinent
onder die aktiwiteit genoem word.
Probeer om waar moontlik eers ’n gesprek met leerders te voer oor die les wat behandel gaan
word. Praat sommer oor die algemeen oor die onderwerpe om leerders se voorkennis te toets.
8
© Impaq
G06 ~ Sosiale Wetenskappe: Geskiedenis
Jaarplan
Hou die volgende in gedagte wanneer jy jou jaar beplan:
●● ●● ●●
Wees realisties en buigsaam
Hou jou ander vakroosters in gedagte
Laat genoeg tyd om vir toetse en eksamens te studeer
Kwartaal
Eenheid en les
Datum begin
Datum voltooi
Eenheid 1: ’n Afrika-koninkryk lank gelede in Suider-Afrika Les 1: Veranderinge in die samelewing in die Limpopo-vallei Les 2: Nedersettings voor Mapungubwe – K2 en Schroda
Eenheid 2: Mapungubwe – die eerste staat in Suider-Afrika
Les 3: Die koning en sy heilige leierskap Les 4: Die eerste klipommuurde paleis 1
Les 5: Mapungubwe-heuwel se belangrikheid Les 6: Die eerste formele dorpie
Les 7: Sosiale klasse van Mapungubwe
Les 8: Die Goue Renoster en ander artefakte
Les 9: Handel regoor Afrika en die Indiese Oseaan Les 10: Handelsgoedere
Eenheid 3: Verandering en kontinuïteit in Ooskushandel
Les 11: Groot-Zimbabwe
Eenheid 4: Europese ontdekkingsreisigers in Asië
Les 12: Marco Polo Les 13: Marco Polo se invloed op Europese handelaars
Eenheid 5: Europese reisigers ontdek Suider-Afrika
2
© Impaq
Les 14: Redes vir Europese ontdekkingsreise Les 15: Leonardo da Vinci Les 16: Galileo Galilei
Les 17: Nuwe idees en kennis Les 18: Uitvindings – kruit, die magnetiese kompas en karvele 9
Fasiliteerdersgids Eenheid 6: Handel en wins 2
Les 19: Europese handelsroetes na die Ooste via Suider-Afrika Les 20: Bartolomeus Dias ontmoet die Khoi-Khoi Les 21: Vasco da Gama se reis
Les 22: Die Verenigde Oos-Indiese Kompanjie Eenheid 7: Demokrasie en burgerskap
Les 23: Hoe mense hulself in ’n demokrasie regeer – ons nasionale regering Les 24: 1994 – die eerste demokratiese SuidAfrikaanse regering Les 25: Parlement se rol
3
Les 26: Die belangrikheid van reëls en wette
Les 27: Die regstelsel en gelykheid volgens die wet Les 28: Burgers se regte en verantwoordelikhede in ’n demokrasie Les 29: Die Grondwethof
Eenheid 8: Kinderregte en -verantwoordelikhede
Les 30: Die Kinderhandves van Suid-Afrika
Eenheid 9: Nasionale simbole sedert 1994
Les 31: Die landswapen
Les 32: Die nasionale vlag
Les 33: Die nasionale volkslied
Eenheid 10: Mediese wetenskap oor die tyd heen
Les 34: Inheemse genesing in Suid-Afrika Les 35: Identifisering en opleiding van nuwe genesers Eenheid 11: Moderne Westerse genesing 4
10
Les 36: Die stryd teen pokke en Edward Jenner se rol Les 37: Die verband tussen kieme en siektes en Louis Pasteur se rol Les 38: Kieme wat tuberkulose veroorsaak en Robert Koch se rol Les 39: Die eerste antibiotika en Alexander Fleming se rol Eenheid 12: Die skakel tussen holistiese en Westerse genesing Les 40: Die verskil tussen holistiese en Westerse genesing © Impaq