Verwarmingsinfo 172 def by Informazout

Verwarmingsinfo Het magazine van de mazout verwarmingssector

CASES

Nr. 172 December 2015 TrimestriĂŤle uitgave van Informazout 4e trimester 2015 Afgiftekantoor Gent X â&#x20AC;&#x201C; P608369

INNOVATIE

Foto: Laurent Brandajs

Vijf circuits voor verwarming Tools voor energievan gerenoveerde etikettering en installatiedorpswoning eisen OPLEIDINGEN

PRAKTIJK

Cedicol breidt aanbod uit

Nieuwe regels in de drie gewesten

Actualiteit

De resultaten van het MazoutExpert-onderzoek Foto: djile, Fotolia.com

Aan het eind van de zomer namen 150 ‘MazoutExpert’-zaakvoerders deel aan een onderzoek waarmee we wilden peilen naar de tevredenheid over het kwaliteitslabel voor installateurs, dat inmiddels tien jaar bestaat. Van de respondenten had een kleine helft (42%) als hoofdactiviteit onderhoud en/of plaatsing van mazoutinstallaties, en vier op tien van de ondervraagde MazoutExperts zouden voor zichzelf mazout als energiebron kiezen. 30% zou voor een hernieuwbare energiebron kiezen. Een kwart van de respondenten antwoordde dat zij als installateur de beslissing nemen in de keuze van het verwarmingssysteem. De MazoutExperts plaatsten gemiddeld 9 installaties op mazout en 20 op aardgas (in 2014). 92% van die installaties is bestemd voor de renovatiemarkt. Over het MazoutExpert-kwaliteitslabel toonden de meeste installateurs zich tevreden. De meerderheid van de bevraagden gaf een tevredenheidsscore van 7.4 op 10. Het label wordt positief gepercipieerd omdat het volgens de helft van de MazoutExperts een middel is om mazoutklanten aan hen te binden, en er geen kosten aan verbonden zijn voor extra opleidingen, controles of promotiemateriaal. De klant is een belangrijke factor: het label bewijst immers een engagement en de bekwaamheid van de MazoutExpert, en is voor zijn klanten dus een waarborg. Het kwaliteitslabel moet ook zorgen voor de bescherming van hun vakmanschap en hun concurrentiepositie verdedigen tegen de bedrijven die zich zonder dit bekwaamheidslabel in de markt bewegen.

In dit nummer

Toch vinden veel installateurs dat de promotie en communicatie voor het label nog beter kunnen, om het bekender te maken bij de eindklanten. Het MazoutExpert-label is voor hen immers een mogelijkheid om mazoutklanten te behouden. Met meer communicatie zou het ook extra klanten voor stookolie kunnen aantrekken. De enquête vroeg ook om het MazoutExpert-label met andere certificaties en labels te vergelijken. Wat het systeem betreft bleek de perceptie positief. Installateurs die ook het Cergalabel hebben vinden de administratie van MazoutExpert even goed of zelfs beter.

ACTUALITEIT

2-3

De helft van de MazoutExperts vindt dat het huidige systeem ongewijzigd mag blijven bestaan. Niettemin zijn ze sterk geïnteresseerd in een premiesysteem voor mazoutklanten bij vervanging van een ketel. Ook blijven ze het informatiecentrum Informazout, de opleidingen van Cedicol en de communicatie rond stookolie en het label in de media noodzakelijk vinden. Het beantwoordt aan hun verwachtingen. De installateurs verwachten enerzijds informatie en vormingen om zelf op de hoogte te blijven en kwaliteit te kunnen bieden, maar anderzijds ook communicatie om de bekendheid en de waarden van het MazoutExpert-label tot bij de eindklant te brengen. Over de toekomst van stookolie op de Belgische verwarmingsmarkt antwoordde 15% dat ze verwachten dat hun activiteiten in het algemeen zullen dalen. De overige 85% ziet de toekomst positief tegemoet. Installateurs die het label nog niet hebben maar het graag wensen aan te vragen, kunnen contact opnemen met Informazout.

EDITORIAAL

CEDICOL

Nieuwe informatiefiche ‘Gasolie voor niet-verwarmingsgebruik’

Gasolie voor verwarming wordt niet alleen gebruikt in verwarmingstoestellen maar ook in toepassingen voor ‘niet-verwarmingsgebruik’: denk aan stationaire motoren (elektrogroepen) in machines voor de bouw, of aan tractoren en machines in land- en tuinbouw.

Nieuwe trainingen en uitrusting voor 2016 INNOVATIE

• De ‘ecodesign’ tool helpt u het juiste energieetiket opmaken • Bouwunie lanceert een tool om de correcte installatie-eisen bij renovatie en functiewijzigingen te bewijzen

6-7

DE PRAKTIJK

8-9

Update van de regelgeving voor verwarmingsinstallaties in de drie gewesten CASES

Dorpswoning in Bertrix krijgt vijf verwarmingscircuits

Een kwart van de respondenten antwoordde dat zij als installateur de beslissing nemen in de keuze van het verwarmingssysteem.

Nr. 172 • December 2015

10-11

Voor deze professionele gebruikers is er nu een nieuwe infofiche “Gasolie voor niet-verwarmingsgebruik” ter beschikking bij Informazout. Daarin wordt besproken welke gasolie gebruikt mag worden conform de wetgeving in de diverse toepassingen, en welke accijnzen overeenkomstig van toepassing zijn. U kan deze infofiche gratis aanvragen per e-mail op gsa@informazout.be met vermelding ‘infofiche gasolie voor niet-verwarmingsgebruik’.

Actualiteit

Eurofuel: minder fossiele brandstoffen kan kostenefficiënter met mazout Eurofuel, de Europese koepel van nationale stookolieorganisaties, pleit voor de combinatie van fossiele en hernieuwbare energie voor huisverwarming. De EU heeft immers een stapsgewijze roadmap vastgelegd om de broeikasgassen - en daarmee ook het gebruik van fossiele verwarmingsbrandstoffen - te reduceren tegen 2020, 2030 en 2050. Eurofuel zegt dat de Europese verwarmingssector een belangrijke rol wil spelen bij het behalen van die ambitieuze Europese doelstellingen, en wil vermijden dat daarbij enkel op oplossingen met hernieuwbare energie en elektriciteit gefocust wordt. Daarmee zullen de Europese klimaatdoelstellingen niet gehaald worden en zullen “miljoenen Europeanen in de kou blijven”, argumenteert de organisatie. Een realistische, stapsgewijze aanpak kan enkel door een combinatie van fossiel en hernieuwbaar. Verwarming en koeling zijn goed voor bijna de helft van het energieverbruik in de Europese Unie. Ook de stookoliesector heeft

zich geëngageerd voor energie-efficiëntie. Vandaag kan mazout bijdragen door oude ketels te vervangen door moderne condensatieketels; dat zou een energiebesparing tot 30% opleveren. Als dat gecombineerd wordt met hernieuwbare energie (hybride systemen met een ketel op fossiele brandstof als back-up) kan de energiebesparing tot 40% worden opgetrokken, zegt Eurofuelvoorzitter Jeremy Hawksley. Eurofuel wil dat de Europese Commissie kijkt naar stookoliegebaseerde hybride systemen die oude systemen kunnen vervangen in bestaande gebouwen. Dat levert een drastische kortetermijnwinst tegen een betaalbare prijs. De organisatie verwijst naar een studie van de Europese Commissie van juni l.l., die 54 miljoen Europeanen telt die in energiearmoede leven. “Als wij willen dat grote delen van de Europese bevolking kunnen deelnemen aan, en voordeel halen uit de energie ommekeer van Europa, dan zijn stookoliegebaseerde hybride oplossingen dé aangewezen weg.” Er zijn ruim 20 miljoen eengezinswoningen die met stookolie verwarmd worden. “Andere energiebronnen zoals elektriciteit en stadsverwarming vereisen enorme investeringen en komen in landelijke gebieden niet eens in aanmerking. De inzet van stookolie als back-up-energiebron is dus de meest kostenefficiënte en snelst uitvoerbare oplossing. En door de individuele opslagcapaciteit kan stookolie bijdragen tot de bevoorradingszekerheid van de consument en van Europa,” besluit Jeremy Hawksley.

egin 2015 waren velen onder ons nog verrast door de lage olieprijzen op de internationale markten. Consumenten die gebruikmaken van stookolie om zich te verwarmen konden voor een interessante prijs hun tank vullen en genieten van een besparing van enkele honderden euro’s op een gemiddeld jaarverbruik van een gezin. Ondertussen weten we dat deze prijzen zich nagenoeg het hele jaar hebben gehandhaafd. Mazoutverbruikers genieten nog steeds van deze gunsttarieven, en kunnen een extra buffer aanleggen voor de koude winterdagen. Een meevaller in een jaar waarin de globale energiefactuur alleen maar duurder is geworden. Ook de technische context is veranderd, met de invoering van de Ecodesign verordening op 26 september. Alle nieuwe verwarmingstoestellen moeten vanaf die datum een energielabel dragen als ze de fabriek verlaten. Dit label is een referentie voor de energie-efficiëntie van het toestel. Inmiddels is het duidelijk geworden dat stookolieketels met hoog rendement kunnen meedingen in de kop van het peloton van de betere toestellen, ook in vergelijking met andere energiebronnen. Bovendien kan de verwarmingstechniek op stookolie perfect gecombineerd worden met hernieuwbare energie. Denk bijvoorbeeld aan een hybride combinatie van een stookolieketel met zonnepanelen. De stookolieketel zal dan altijd paraat staan als buffer wanneer er onvoldoende zonne-energie aanwezig is voor de ruimteverwarming of de aanmaak van sanitair warm water.

Ook op het vlak van de verbetering van de luchtkwaliteit draagt stookolie haar steentje bij. Op 1 januari 2016 wordt het zwavelgehalte in stookolie van 1000 ppm gereduceerd naar 50 ppm. Dit zorgt voor een aanzienlijke vermindering van de uitstoot van zwaveldioxide bij de verbranding, en heeft een positief effect op het milieu.

Editoriaal

Stookolie reikt ingrediënten aan voor energie-efficiënter, milieuvriendelijker en budgetvriendelijker verwarmen

Bij de beleidsbepalers is het thema energie alom tegenwoordig. Engagementen en doelstellingen ten behoeve van het milieu moeten worden gehaald. Al geruime tijd ligt de focus op het bouwen van energiezuinige nieuwbouwwoningen, maar ook bij renovatie wordt steeds meer nagedacht over energie-efficiënt verbouwen. Uiteraard gaan deze debatten verder dan alleen de verwarmingsinstallatie, en moet ook gedacht worden aan voldoende isoleren, kwalitatieve beglazing en andere besparende maatregelen. Voor wat de verwarming betreft biedt stookolie een moderne en betaalbare oplossing voor het zuinig en veilig verwarmen van onze gebouwen van vandaag en morgen. Mede door de hoogwaardige stookketels met hoog rendement en de verbeterde stookolie 50 ppm draagt deze brandstof bovendien haar steentje bij tot de verbetering van ons klimaat. WILLEM VOETS General Manager

COLOFON • Uw persoonsgegevens zijn opgenomen in de bestanden van Informazout en worden verwerkt voor de interne communicatie tussen onze organisaties en hun leden. Overeenkomstig de wet van 8 december 1992 kan u de betreffende gegevens inzien en desgevallend laten verbeteren door u te richten tot onderstaand adres. Voor verdere inlichtingen: (32) 02.558.52.20 • Met dank aan onze partners voor het bereidwillig uitlenen van illustraties voor dit nummer. • De artikels in ‘Verwarmingsinfo’ mogen overgenomen worden zonder voorafgaande toestemming mits de bron ervan wordt vermeld. • Verantwoordelijke Uitgever: Willem Voets, c/o Informazout, Dauwstraat 12, 1070 Brussel, tel. (32) 02.558.52.20, fax (32) 02.523.97.88, info@informazout.be, www.informazout.be • Ontwerp: Perplex | Aalst • Realisatie: Wolters Kluwer, Motstraat 30, 2800 Mechelen

December 2015 • Nr. 172

Cedicol

Wat belooft 2016 voor het Cedicol Trainingcenter? Lokeren: nieuw opleidingscentrum

e hadden het al even terloops vermeld om uw nieuwsgierigheid op te wekken, en nu is het officieel! In 2016 zal de samenwerking tussen Cedicol en het “Provinciaal Centrum voor Volwassenenonderwijs Waas en Durme” van start gaan. Deze school heeft een goede infrastructuur, zoals stookolieketels en gasbranders van verschillende technologieën en een heel representatief staal van stookoliereservoirs. Dat zal ons onder meer in staat stellen om opleidingen voor reservoirtechnici aan te bieden. Cedicol zal dus voortaan zijn vormingsaanbod ook in dit trainingcenter van Lokeren kunnen aanbieden, te beginnen met een Cerga-opleiding die gepland is in april. Andere bijscholingen zullen er georganiseerd worden in functie van de vraag.

Onze online registratiemodule toont u alle opleidingen van het Cedicol Trainingcenter. Op basis van de ingevoerde gegevens over uw vormingsparcours leidt ze u door de verschillende registratiestappen om de inschrijving te vergemakkelijken. In het geval dat de vraag groter is dan het aanbod en er geen plaatsen meer beschikbaar zouden zijn, kunt u zich nog registreren op een wachtlijst. Dat laat ons toe u te contacteren wanneer er een plaats vrijkomt of de opleiding zou worden opgesplitst.

Cedicol Trainingcenter staat niet stil

De opleidingskalender

ij Cedicol ijveren we voortdurend om zo goed mogelijk te voldoen aan uw opleidingsbehoeften en het aanbod zo compleet mogelijk te maken. Recent is ons opleidingscentrum erkend voor de certificering van technici ‘grondige diagnose type I’ en ‘type II’ in het Waals Gewest. Met deze erkenning is het Cedicol Trainingcenter nu één van de weinige opleidingscentra die erkend zijn in de drie regio’s voor alle trainingen van technici voor verwarmingsketels en branders.

Naar een cursus ‘technicus hernieuwbare energie’

Cedicol Trainingcenter Lokeren, Durmelaan 34, 9160 Lokeren

anneer hebt u de geldigheidsdata van uw erkenningen de laatste keer gecontroleerd? Die zijn immers niet eeuwig en moeten om de vijf jaar vernieuwd worden. Als uw gegevens die u bij een eerder bezoek aan het Cedicol Trainingcenter heeft verstrekt nog correct zijn, zal er ten gepaste tijde een brief worden verzonden om u eraan te herinneren dat één van uw erkenningen (bijna) verlopen is. U kunt deze tot een jaar vóór hun vervaldatum vernieuwen. Waarom zou u dan wachten en zo het risico lopen op complicaties? Consulteer de opleidingskalender van 2016. Alle datums van de cursussen in het eerste trimester staan nu online op www.cedicol.be (volg de link ‘vind je opleiding’).

et volgende doel van het Cedicol Trainingcenter is de opleidingen uit te breiden naar duurzame energie. De centra van Brussel en Mons hebben daarvoor al installaties. In Brussel is dat een buffervat gevoed door een condensatieketel, thermische zonnepanelen en een warmtepomp. In Mons bevat de infrastructuur onder meer biomassaketels, pelletbranders en warmtepompen. Dit maakt het mogelijk om op korte termijn een opleiding te ontwikkelen en ter beschikking te stellen van ‘technicus in hernieuwbare energie’.

Het trainingcenter van Lokeren beschikt over stookolieketels en gasbranders van verschillende technologieën en een representatief staal van stookoliereservoirs.

Nr. 172 • December 2015

Innovatie

Deze gratis tool berekent automatisch het energielabel

aar aanleiding van de nieuwe Europese ERPrichtlijn hebben ICS, Fedelec en de Confederatie Bouw een tool gelanceerd voor de berekening van energielabels. Deze applicatie is gratis te gebruiken via de website www.verwarmingslabel.be, en is beschikbaar in het Nederlands, Frans en Duits. De tool is het ideale hulpmiddel voor energie-etikettering.

voor de berekening van een energieklasse voor een pakket, op basis van de productlabels en de gegevens van de verschillende componenten. Ook de berekening van eigen combinatiesystemen is mogelijk.

Duitse oorsprong ICS, Fedelec en Confederatie Bouw hebben zich voor de ontwikkeling gebaseerd op een gelijkaardige tool die in Duitsland al langer ingeburgerd is in de wereld van installateurs, en waarin ondertussen al meer dan 30.000 producten opgenomen zijn. In België hebben zich al ruim dertig leveranciers geregistreerd, goed voor meer dan 750 producten, en elke week komen er nieuwe leveranciers en nieuwe producten bij. De tool voorziet een handige zoekfunctie waarbij men op naam of artikelnummer een leverancier of product kan zoeken.

Tijdbesparend Het grote voordeel van de tool is dat hij automatisch de berekening maakt van pakketkaarten en pakketlabels voor combinatiesystemen, zodat u geen nodeloze tijd verliest met manuele berekeningen. Ook is de toepassing onafhankelijk en niet verbonden aan één bepaalde leverancier, waardoor u niet langer op verschillende platformen informatie moet gaan zoeken om de juiste berekening te kunnen maken. Zo kan de installateur in de toekomst maatwerk bieden zonder de extra tijd die nodig is voor de handmatige berekeningen in rekening te hoeven brengen. Het is dus een snelle, goedkope, tijdbesparende en zekere weg om het pakketlabel van uw combinatiesysteem aan te maken.

e overheid heeft ingezien dat warmtetoestellen een aanzienlijke bijdrage kunnen leveren aan de doelstellingen voor energiebesparing, en heeft daarom besloten een energielabel in te voeren voor warmwatertanks. Sinds 26 september 2015 gelden nieuwe informatie-eisen voor warmtetoestellen, warmwaterbereiders, warmwaterreservoirs en gecombineerde installaties. In het eenvoudigste geval betekent dit dat bij de offerte alleen documentatie van de fabrikant hoeft te worden bijgevoegd. Regelmatig zal het installatiebedrijf voor de zogenaamde ‘gekoppelde installaties’ per geval een individueel gegevensblad met een daarvan afgeleid energielabel moeten afleveren. Het handmatig opzoeken van de relevante productgegevens en de berekening van dit pakketlabel kost veel extra tijd. Daarom hebben ICS, Fedelec en Confederatie Bouw deze tool ontwikkeld. Het is een eenvoudige en gebruiksvriendelijke oplossing

Nieuwe norm Verder is er ook veel relevante productinformatie te vinden, die handig is voor installateurs, groothandels, fabrikanten en leveranciers, kortom voor iedereen die te maken heeft met technische installaties. Het platform verwarmingslabel.be biedt ook voor fabrikanten veel voordelen. Het vormt de verbinding tussen de fabrikant van energie-efficiënte producten en het ‘point of sale’, het installatiebedrijf of de installatiegroothandel. Het platform verwarmings label.be verzamelt de waarden van producten van fabrikanten waarvoor energie-etikettering verplicht is, en stelt deze vervolgens ter beschikking van alle relevante gebruikersgroepen. Door het open karakter en het gratis gebruik voor installateurs en leveranciers wordt verwacht dat deze tool algemeen gebruikt zal worden en een nieuwe norm zal zijn in energie-etikettering.

December 2015 • Nr. 172

Innovatie

Een tool voor de installatie-eisen bij renovatie

inds 1 januari gelden er in het Vlaams Gewest specifieke ‘installatie-eisen’ voor verwarmingsinstallaties bij de renovatie of functiewijziging van een bestaand gebouw, ongeacht of het om een nieuw geplaatste, vernieuwde of vervangen installaties gaat. Bouwunie heeft een tool die installateurs daarmee aan de slag helpt. Bij een renovatie, of wanneer een bestaand gebouw een andere functie krijgt, moet de verwarmingsinstallateur aantonen dat de installatie voldoet aan deze eisen. Soms is één stavingsstuk voldoende, maar meestal is een combinatie van verschillende stukken nodig. Die moeten dan samen aantonen dat een materiaal, toestel of systeem wel degelijk op een bepaalde plaats in het project is toegepast en dat het materiaal, toestel, systeem of gebouw wel degelijk bepaalde eigenschappen heeft.

• • • • •

de plaats van de ketel (floc); de regeling van de brander (freg,burn); de isolatie van de leidingen (finsulation); de regeling van de installatie (freg); de hydraulische inregeling, bij grote installaties > 400 kW (fhyd)

Het minimale installatierendement voor ruimteverwarming bedraagt 84%, bepaald t.o.v. de bovenste verbrandingswaarde (Hs) ηinst = fNCV/GCV [η30% + 0,003(θ30% - θave,boiler)] - floc - freg,burn - finsulation - freg - fhyd ≥ 0,84.

Bouwunie stelt hiervoor een rekenblad ter beschikking, waarmee men kan bewijzen dat aan de eisen is voldaan zonder dat men kennis van de software voor EPB-berekeningen hoeft te hebben. Deze tool zal de gebruiker ook waarschuwen als aan de gestelde eisen niet wordt voldaan, en in dat geval zelfs een indicatieve boete berekenen.

Hoe werkt het? Het rekenblad kan gedownload worden van de website van de Bouwunie (zie onderaan deze pagina). Eerst kiest de gebruiker de toepasselijke technische installatie. De vereiste informatie wordt via een hyperlink op het juiste tabblad ingevoerd. De tool maakt nu een stavingsstuk in een apart tabblad. Hierop moet informatie worden ingevuld over de werf, de bouwheer en de installateur (in de groene vakjes van het tabblad). Vervolgens keert u terug naar het tabblad ‘Algemeen’, dat een overzicht geeft van de verschillende technieken waarvoor installatie-eisen gelden. We nemen hier het voorbeeld van een installatie met ketel. Een installatie met ketel moet voldoen aan een minimal installatierendement (ηinst), bepaald volgens de methode beschreven in bijlage V van het Energiebesluit. Dit installatierendement wordt berekend met volgende waarden: • het deellastrendement van de ketel bij een belasting van 30% (η30%); • het type brandstof (fNCV/GCV); • de ketelinlaattemperatuur waarbij het 30%-deellastrendement bepaald is (θ30%); • de ontwerpretourtemperatuur van het warmteafgiftesysteem (θreturn,design), voor de bepaling van de seizoensgemiddelde ketelwatertemperatuur (θave,boiler);

Nr. 172 • December 2015

Voor elke techniek wordt hetzelfde schema gebruikt: de blauwe vakken bovenaan het tabblad bevatten hyperlinks naar de informatie op de andere relevante tabbladen, de groene vakken dienen voor de invoer van gegevens. De oranje vakken tonen eigenschappen van producten. Het donderblauwe vak onderaan bevat een link naar een pdf van het stavingsstuk van de installatie-eis voor de toegepaste techniek. In elk tabblad van de installatie moeten de naam van het product, het merk, de productidentificatie, het soort toestel en de energiedrager ingevoerd worden. De velden voor het nominaal vermogen, het testrendement en de ketelinlaattemperatuur bij 30% deellast zijn van fundamenteel belang. Deze data staan vermeld op technische fiches van de toestellen en worden door de fabrikant aangeleverd. Verder wordt de lijst aangevuld met data over het al of niet op temperatuur houden van de ketel. Eenmaal dat allemaal is ingevuld hoeft men dat later niet meer opnieuw te

Innovatie

doen voor hetzelfde toestel. Er is een mogelijkheid om een database op te maken met de meest gebruikte toestellen.

Toepassen van de installatie-eisen We keren terug naar ons voorbeeld. Om het installatierendement bij een installatie met ketel te berekenen worden de groene vakken van dit tabblad één na één van boven tot onder ingevoerd.

het bedrag van de boete als het vereiste installatierendement niet wordt bereikt. Is de oppervlakte niet bekend, dan wordt de boete weergegeven in euro per m2 netto vloeroppervlakte die door het toestel wordt bediend. Wanneer een warmteverliesberekening beschikbaar is kan ze worden aangevuld wordt met de selectielijst van de warmteafgiftelichamen van elke ruimte bij een specifieke lokaaltemperatuur en voor een bepaald verwarmingsregime. Met die gegevens geeft de tool aan of het vereiste installatierendement wordt gehaald.

De resultaten

In de lijst in het groene vak kan men de ketel kiezen. Deze lijst bevat alle ketels die werden ingevoegd in het tabblad “Data ketels”. Onmiddellijk wordt de informatie van de onderliggende oranje velden aangepast volgens de gekozen ketel. Daarna selecteert u de plaats van het toestel en vervolgens het soort afgiftesysteem in de groene keuzelijst: ofwel bestaat dit afgiftesysteem enkel uit oppervlakteverwarming (vloer, plafond of wand), ofwel bestaat het niet uitsluitend uit oppervlakteverwarming, bijvoorbeeld een extra radiator in de badkamer in combinatie met vloerverwarming in de andere lokalen. Om een temperatuurregime voor verwarming te kunnen staven in EPB, moeten ook de warmteverliesberekening en een selectie van de warmteafgiftelichamen gestaafd kunnen worden. Als dat niet het geval is houdt EPB rekening met een ‘waarde bij ontstentenis voor het stookregime’: voor oppervlakteverwarming is dat een regime van 55/45, bij andere afgiftesystemen 90/70. Daar kan men alleen van afwijken als een warmteverliesberekening en een dimensionering van de warmteafgiftesystemen beschikbaar zijn. Het eindresultaat wordt door deze input enorm beïnvloed, maar een correcte en waarheidsgetrouwe invoer blijft altijd noodzakelijk. De EPB-regels bepalen hoe de netto vloeroppervlakte die door het toestel wordt bediend, berekend moet worden door een erkende EPB-verslaggever. Als die oppervlakte bekend is, berekent de tool

Het resultaat van de berekeningen wordt weergegeven in een samenvattend stavingsstuk, dat als aanvulling dient bij de factuur van de toegepaste techniek. Dit ondergetekende document kan dan bezorgd worden aan de opdrachtgever, de EPB-verslaggever of de architect van het gebouw. Het rekenblad kan gedownload worden op de site van Bouwunie: www.bouwunie.be onder de rubriek Energie & Duurzaam bouwen, “Rekentool voor EPB-installatie-eisen bij renovatie”. Met dank aan Luc Dedeyne.

December 2015 • Nr. 172

De praktijk

De laatste wijzigingen in de wetgeving voor verwarmingsinstallaties

at België een ingewikkeld land is hoeft geen betoog meer, met name op het gebied van de regelgeving. Ook de technicus van verwarmingsketels wordt geconfronteerd met de verschillende wetten die elke regio oplegt. En om de zaken nog wat ingewikkelder te maken is al die regelgeving voortdurend in ontwikkeling. Het is dus niet gemakkelijk om bij te blijven. Daarom willen we in deze rubriek de laatste wijzigingen even doornemen.

jaar voor gasvormige brandstoffen, vanaf de ingebruikname van de ketel. Vlaanderen heeft ook eigen wetgeving voor stookolietanks: • het criterium voor de indeling van de reservoirs is nu 5.000 kg of ongeveer 6.000 liter (zie Verwarmingsinfo 171); • de toestand van het reservoir in het kader van zijn gebruik wordt aangegeven door de kleur (groen/oranje/rood) van een merkplaat en niet meer door de kleur van de dop.

VE RBRA N DIN G SAT T E ST VL A A N DE RE N VLOEIBARE, GASVORMIGE EN VASTE BRANDSTOF

Een verwarmingsaudit moet worden uitgevoerd op ketels met een maximaal vermogen tot en met 100 kW bij het eerste wettelijk verplichte onderhoud als de ketel 5 jaar oud is, en moet daarna om de 5 jaar herhaald worden. Als het vermogen meer dan 100 kW bedraagt moet de audit om de twee jaar gebeuren voor vloeibare brandstoffen en om de vier

Nr. 172 • December 2015

Naam: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Straat en nummer: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Postcode en gemeente: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tel.: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Fax: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Adres stooktoestel indien verschillend van adres klant: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

KENMERKEN VAN HET STOOKTOESTEL EN BRANDSTOF T Centraal T Gasvormige brandstof:

(kruis aan wat van toepassing is)

T Vloeibare brandstof:

T type B . . . . . T type C . . . . . T water T lucht T L-aardgas T H-aardgas T LPG T atmosferische gasketel T gasunit T gasketel met ventilatorbrander T Gasolie verwarming T Gasolie verwarming extra T Petroleum T andere:

T Vaste brandstof:

T Hout

T Kolen

T Pellets

T andere:

BRANDER (indien van toepassing)

Merk: Type:

Merk: . Type: .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Bouwjaar (1):

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

METINGEN

(2)

Eenheid

Toepassing

Initiële meting Trap 1

Watertemperatuur Sproeier: merk/type Sproeier: debiet Sproeier: hoek Pompdruk Statische gasdruk ingang Dynamische gasdruk ingang Gasdruk brander Druk schoorsteen Rookindex Zuurstof O2 Koolstofdioxide CO2 Koolstofmonoxide CO Rookgastemperatuur Verbrandingsluchttemperatuur Nettotemperatuur Verbrandingsrendement

°C / USG/h ° bar mbar mbar mbar mbar Bacharach

1-2 1 1 1 1 2 2 2 1-2 1

1-2

% mg/kWh °C °C °C %

1-2 1-2 1-2 1-2 1-2 1-2

Trap 2 (100%)

Debiet:

Eindmeting Trap 1

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Serienummer:

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Vermogen:

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Bouwjaar:

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Serienummer:

. . . . . . . . . . . . . . . . . .

KETEL

Eisen

Trap 2 (100%)

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Conform

(kg/h of l/h of m3/h gas)

Opmerkingen / uitgevoerde werkzaamheden:

OK Niet OK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

bevestig in deze ruimte de afdruk(ken) van het elektronisch meettoestel

Toepassing = 1 = Centrale verwarming, gevoed met vloeibare brandstof - 2 = Centrale verwarming, gevoed met gasvormige brandstof

EINDBEOORDELING:

(kruis aan wat van toepassing is)

STOOKPLAATS – ROOKGASAFVOER (3) Verbrandingsluchtaanvoer (lage verluchting) stooklokaal conform? Ventilatie (hoge verluchting) stooklokaal conform? Rookgasafvoer conform? T goed T Niet goed

Het stooktoestel werkt :

DE EERSTVOLGENDE VERBRANDINGSCONTROLE MOET GEBEUREN VÓÓR (4)

NEE

. . . . . . .

T Veilig T niet veilig

/. . . . . .

. . .

/. . . . . . . .

GEBREKEN EN MAATREGELEN: Gebreken die niet door de onderhoudsbeurt kunnen worden weggewerkt: Te treffen maatregelen om deze gebreken weg te werken: Andere opmerkingen:

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

TECHNICUS

DATUM VERBRANDINGSCONTROLE: .

Voornaam en achternaam:

. . . . . . . .

/. . . . . . . . . . /. . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Erkenningsnummer: .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

ARBEIDSDUUR: VAN.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . .

VOLGNUMMER ATTEST:

TOT.

. . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

voor kennisname,

(handtekening erkend technicus)

162.indd 1

(handtekening klant)

162_versie 01/2015

Diverse wetswijzigingen zijn verschenen in de “Vlaremtrein 2013”. Het begrip ‘goede werking’ van een ketel omvat volgende voorwaarden: • er mogen geen sporen van brandstof te vinden zijn op het testpapier waarbij de roetpomp wordt gebruikt (bij vloeibare brandstoffen); • er mogen geen sporen van condensaat zijn in de afvoerkanalen van de verbrandingsgassen bij lagetemperatuurketels; • de afvoerkanalen van de verbrandingsgassen moeten dicht zijn voor ketels aangesloten als type C; • de verbrandingskwaliteit moet voldoen aan de eisen zoals vermeld in de tabellen van de verbrandingsgassen. Het concept ‘veilige werking’ omvat de drie volgende controles: • controle van de schoorsteendruk: de maximale druk mag niet meer dan -5 Pa bedragen (en mogelijk -3 Pa in uitzonderlijke weersomstandigheden in het geval van atmosferische gasketels); • controle van de ventilatie van het stooklokaal: deze moet voldoen aan de normen NBN B 61-002 en NBN B 61-001, of desgevallend aan de normen NBN D 51-003 of NBN D 51-006 voor gasketels wanneer het om een nieuw stooklokaal gaat of wanneer een ketel door een nieuw exemplaar wordt vervangen. Voor bestaande stooklokalen van minder dan 70 kW wordt het criterium van 3 cm²/kW ventilatie gebruikt bij ketels gevoed met vloeibare brandstof, en de NBN D 51-003 tabellen bij ketels op gas. Als het geïnstalleerde vermogen meer dan 70 kW bedraagt moet een lage ventilatie van minimaal 150 cm²/17,5 kW worden voorzien. De hoge ventilatie zal altijd minstens 1/3 van de lage ventilatie moeten bedragen, en zowel de lage als de hoge ventilatie-openingen moeten minstens 50 cm² zijn; • controle op de dichtheid van de gasleiding die de gasketels voedt.

KLANT

Naam: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Straat en nummer: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Postcode en gemeente: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tel.: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Fax: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E-mail: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . BTW-nummer: BE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Copyright Cedicol – niets van dit document mag zonder toestemming van Cedicol V.Z.W, Dauwstraat 12, 1070 Brussel, gedeeltelijk of volledig, gekopieerd of overgenomen worden.

e VLAAMS GEWEST

FIRMA

27/08/15 09:51

f BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST De Brusselse regelgeving over energieprestaties van gebouwen (EPB) bepaalt dat het nominale calorisch vermogen van een verwarmingsketel voorafgaand aan de installatie moet worden berekend volgens een methode vastgesteld bij ministerieel besluit. Ze voorziet tevens een ‘dimensioneringsnota’ waaruit de correcte toepassing blijkt, en die bij het logboek moet worden ingevoegd. • Voor nieuwbouw: een dimensioneringsberekening volgens een officiële methode moet worden uitgevoerd om het E-peil van het gebouw te bepalen. Met deze zal dan ook rekening moeten gehouden worden om het geïnstalleerd vermogen van de ketel te bepalen. • Voor renovaties: omdat een ministerieel besluit dat de methodologie bepaalt bij deze situaties nog niet gepubliceerd is, is deze vereiste momenteel nog niet van toepassing. Een dimensionering gebaseerd op de norm NBN EN 12831 (de voor

De praktijk

g WAALS GEWEST

De erkenningen worden verleend door het Waals Agentschap voor Lucht en Klimaat. Om een aanvraag voor deze erkenning te kunnen indienen moet de technicus eerst geslaagd zijn voor het bijhorende bekwaamheidsattest, dat wordt uitgereikt door een examencentrum erkend door de AWAC. Het Cedicol Trainingcenter is zo’n erkend opleidingscentrum.

De laatste wijziging in de Waalse wetgeving dateert van 15 mei 2014 (gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 25 juli 2014). Deze vindt zijn oorsprong in de “Recast EPB” (2010/31/EU), een wijziging van de oorspronkelijke richtlijn over de energieprestaties van gebouwen (2002/91/EU).

ATTESTATION DE CONTRÔLE D’UN GÉNÉRATEUR DE CHALEUR / COMBUSTIBLES LIQUIDE / GAZEUX RÉGION WALLONNE Date du contrôle: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Sindsdien wordt in Wallonië een periodieke inspectie van verwarmingsketels aangekondigd. Deze inspectie bestaat uit een periodieke controle (“contrôle périodique”) en een grondige diagnose (“diagnostic approfondi”). a) De periodieke controle kwam neer op een controle van de generator (die moet voldoen aan bepaalde criteria van goede werking) en een keuring van het stooklokaal (met inbegrip van de luchttoe- en afvoersystemen en de evacuatie van de verbrandingsgassen), die conform moet worden verklaard. Maar voortaan zullen meer zaken gecontroleerd moeten worden: de goede werking van de regeling van het verwarmingssysteem en de bijhorende parameters, alsook de circulatiepomp. b) De grondige diagnose geeft informatie over de energie-efficiëntie van het verwarmingssysteem en stelt verbeteringen voor. – Een eerste grondige diagnose moet worden uitgevoerd op alle centrale verwarmingsinstallaties gevoed met vloeibare of gasvormige brandstof, bij de eerste periodieke inspectie volgens het nieuwe model van attestatie, ofwel bij de eerstvolgende inspectie. – Een grondige diagnose moet ook worden uitgevoerd na elke verandering aan het verwarmingssysteem, of na een wijziging van de warmtebehoefte van het gebouw (bijvoorbeeld na isolatiewerken of de aanbouw van een extra ruimte). Deze diagnose moet twee jaar na de veranderingen worden uitgevoerd. De frequentie van de periodieke inspecties voor gasketels is gewijzigd: • vermogens tot en met 100 kW: om de drie jaar. • vermogens van meer dan 100 kW: elke twee jaar. De nieuwe attesten van periodieke inspectie, die deze wijzigingen weergeven, zijn al sinds mei dit jaar verkrijgbaar bij Cedicol. Voor de grondige diagnose worden twee niveaus van erkenning voorzien: • “DAI” komt overeen met diagnose type I: voor verwarmingsinstallaties gevoed met vloeibare of gasvormige brandstoffen die maar één ketel bevatten met een vermogen van 20 kW tot en met 100 kW.

N° attestation(1):

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

NATURE DU CONTRÔLE

ORIFICES DE MESURE

Contrôle périodique 1er contrôle de mise en conformité 2 ème contrôle de mise en conformité Contrôle en vue d’une remise en fonctionnement Contrôle après intervention sur la partie combustion Contrôle dans le cadre d’une procédure de réception

Le générateur est-il dispensé de l’obligation d’être équipé d’oriﬁces de mesure(4)? OUI NON Si réponse = « NON » (il doit être équipé d’oriﬁces) Présents et conformes Présents et non conformes Absents et techniquement non réalisables Remarque – Cause de non conformité: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

TECHNICIEN

MESURES (5)

Technicien agréé L GI GII Nom et prénom: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . N° d’agrément: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nom entreprise: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rue & n°: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Code postal - commune: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tél.: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Fax ou courriel: . . . . . . . . . . . N° Entreprise (BCE): . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Température d’eau(6)

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

CLIENT Propriétaire de l’installation de chauffage central Locataire du bâtiment contenant l’installation de cc. Autre (préciser) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nom et prénom: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Entreprise (si pertinent): . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rue & n°: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Code postal - commune: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tél.: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Fax ou courriel: . . . . . . . . . . . . . . . . . . Localisation du générateur si différente: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

COMBUSTIBLES (si multicombustible, mentionner les différents combustibles) Liquide: Gasoil Gasoil extra Fuel lourd Autre: Gazeux: Gaz nat. H Biogaz

Gaz nat. L Autre: . . .

Propane

. . . . . . .

Butane

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Gicleur: marque/type Gicleur: débit Gicleur: angle Pression pompe Pression gaz statique Pression gaz dynamique Pression gaz brûleur Pression cheminée (B11) Indice fumée Teneur en O2 Teneur en CO2 Teneur en CO Tem. des gaz de combustion Temp.de l’air de combustion Température nette Rendement de combustion

Nb de générateurs dans le local de chauffe:

atmosphérique prémix (unit) à air pulsé (séparable) si gaz: à prémélange sans prémélange 1 allure plusieurs allures (nombre: . . . . . . . . ) modulant Marque: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Type: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Débit: . . . . . . . . . . . . . (kg/h ou l/h ou m3/h) Année de construction: . . . . . . . . . . . . N° de serie: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Raccordement type: B . . . . . C . . . . Type unit: Oui Non Année de construction(2): . . . . . . . . . . . . . . . . . Marque: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Type: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Puissance nominale utile:. . . . . . . . . . . . . kW Générateur à condensation: Oui Non N° serie: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1-2 1 1 1 1 2 2 2 1-2 1

1-2

% mg/kWh °C °C °C %

1-2 1-2 1-2 1-2 1-2 1-2

Mesures Exigences Allure 1 Allure 2(*) (100%)

Conformité OK Non OK

Les tickets des résultats de mesure sont à agrafer à cette attestation

BRÛLEUR (si pertinent)

Identiﬁcation du générateur (si plusieurs):

Application

°C / USG/h ° bar mbar mbar mbar Pa Bacharach

Application = 1: combustible liquide – 2: combustible gazeux

GÉNÉRATEUR DE CHALEUR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Unité

679_Versie 2015-09

De eerste erkenningen voor de regio Brussel zullen binnenkort einde looptijd komen. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest heeft op dit moment geen plannen om de erkenningen te laten hernieuwen. Elke technicus moet wel bij het BIM een administratieve verlenging aanvragen, en wel van zes maanden vóór tot drie maanden na de vervaldag van de verschillende erkenningen.

• “DAII” of ‘diagnose type II’: voor verwarmingsinstallaties met een ketel met meer dan 100 kW vermogen of samengesteld uit meerdere ketels, ongeacht hun vermogen.

(*) ATTENTION: Si un brûleur à 2 allures (modulant) ne peut être maintenu pendant un temps sufﬁsamment long sur la (les) puissance(s) inférieure(s) à la puissance nominale pour permettre la mesure, mettre une croix ici et effectuer uniquement la mesure à la puissance nominale.

DÉCLARATION DE CONFORMITÉ VIS-À-VIS DE L’ACTE DE CONTRÔLE L’ensemble générateur de chaleur – ventilation du local de chauffe – amenée d’air comburant – dispositif d’évacuation des gaz de combustion est conforme aux dispositions de l’AGW du 29/01/2009 et ses révisions(7): NON OUI En cas de non conformité Î Causes de non conformité et actions à entreprendre: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Le diagnostic approfondi dans le cadre de l’inspection réglementaire,à réaliser entre le . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . et le . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (9) PROCHAINES INTERVENTIONS (ne pas remplir cette rubrique en cas de réception): De contrôle périodique réglementaire à réaliser entre le.

INSTALLATION DE CHAUFFAGE CENTRAL Fluide caloporteur: Eau Vapeur basse pression Huile thermique Production chaleur: Chauffage ECS Chauffage + ECS

VENTILATION LOCAL DE CHAUFFE – AMENÉE D’AIR COMBURANT – EVACUATION DES GAZ DE COMBUSTION Introduction de la demande initiale de permis d’urbanisme du bâtiment contenant le local de chauffe: Avant le 29/05/2009 (voir (3)) A partir le 29/05/2009

. . . . . . . .

En cas de non-conformité sans mise à l’arrêt, au plus tard le : .

et le

. . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . .

(8) (8)

De contrôle en vue d’une remise en fonctionnement après mise en conformité (8) L’entretien (conseillé) au plus tard le .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Rapport de contrôle établi par: Nom: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (Signature du technicien)

(Respect, selon les cas, des normes NBN B 61-001, B 61-002, D 51-003, D 51-004, D 51-006)

Réponse à la question précédente déduite: De l’estimation de l’âge du bâtiment sur base de son observation D’informations orales transmises par l’utilisateur / le propriétaire De la présentation de la demande initiale de permis d’urbanisme ou du permis d’urbanisme par l’utilisateur/le propriétaire Conformité de la ventilation basse: OUI NON SANS OBJET Conformité de la ventilation haute: OUI NON SANS OBJET Conformité du dispositif d’évacuation des gaz de combustion: OUI NON SANS OBJET Régulation contrôle de bon fonctionnement: OUI Pompe(s) de circulation en bon état de fonctionnement: OUI

679.indd 1

NON NON

Rapport reçu par: Nom: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . En qualité de: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (Signature de cette personne)

Copyright Cedicol – Rien de ce document ne peut être copié ou reproduit, dans son ensemble ou en partie, sans accord écrit préalable de Cedicol, Rue de la Rosée 12, 1070 Bruxelles.

malige NBN B 62-003) of op het verbruik van de voorgaande jaren blijft nog steeds aanbevolen.

15/10/15 08:40

Finaal wordt er controle voorzien van het werk van erkende technici dat zal worden uitgevoerd door een geaccrediteerde instelling aangeduid door het Waals Gewest.

Normen Iedereen is zich ervan bewust dat de normen NBN B 61-001 en NBN B 61-002 volop in hervorming zijn. Het belangrijkste nieuws is dat deze normen niet langer tekstpassages uit andere normen zullen kunnen overnemen. In de nieuwe normen zullen er links worden opgenomen die zullen verwijzen naar de normen waaruit men voordien teksten zou hebben overgenomen. Deze werkwijze heeft het voordeel dat er geen conflicterende teksten meer zullen zijn. Maar voor de gebruiker van deze normen maakt dit het moeilijker om een overzicht over het geheel te krijgen. Cedicol houdt u verder op de hoogte wanneer deze normen zullen verschijnen.

December 2015 • Nr. 172

Cases

Renovatie en uitbreiding van een uitzonderlijke woning

Foto: Laurent Brandajs

Vier ventilatiesystemen en vijf verwarmingscircuits huis bij de nieuwe constructie, want er moest worden rekening gehouden met aanzienlijke hoogteverschillen. Daarom werd een trap op maat gebouwd voor de toegang tot de eerste verdieping van beide delen. Mevrouw Steux maakte van de uitbreidingswerken meteen gebruik om een semiprofessioneel overdekt zwembad te installeren, wat tegelijk een ruimte creëerde waar men volledig tot rust kan komen. De eigenares hield van het dominante rood van de bakstenen van het oude gebouw. Daarom werd deze kleur behouden voor de nieuwe gevelbekleding en voor enkele binnenmuren van de uitbreiding.

Daglicht centraal

oor de grondige renovatie en uitbreiding van een oude dorpswoning in Bertrix werd een pelletbrander vervangen door een mazoutcondensatieketel, die vijf verwarmingskringen voedt.

Toen mevrouw Steux haar woning zo’n twintig jaar geleden kocht, had ze al een toekomstig renovatieproject in gedachte. Het donkerrode gebouw dateerde uit 1904 en was vroeger bewoond door de meester van de dorpsschool van Bertrix. Om toegang te krijgen tot het oudste deel van het gebouw moest je een trap op, en om van de tuin te genieten moest je weer enkele trappen afdalen wat niet altijd even praktisch is. Zo groeide het idee om dichter bij de grote tuin te gaan wonen en er meteen ook een zwembad in te installeren. Nadat de gemeente de bouwvergunning had verleend begonnen in 2009 de uitbreidingswerken.

Oud en nieuw Mevrouw Steux wilde de vier muren en twee trapportalen van het oude gebouw behouden, maar ook een leefruimte op het gelijkvloers in plaats van op de eerste verdieping. Het basisidee van de uitbreidingswerken was daarom het oude gebouw met een nieuw deel te verbinden. Eén van de grote uitdagingen van het project was het aansluiten van de trapportalen van het oude

Nr. 172 • December 2015

De architecturale visie van de hele woning was erop gericht om zoveel mogelijk daglicht binnen te laten. Slechts acht originele ramen werden bewaard, terwijl niet minder dan eenenvijftig nieuwe raamkaders werden geplaatst opdat elke ruimte maximaal van daglicht kan genieten. De nieuwe leefruimte is bijna volledig beglaasd en geeft direct uit op de tuin, wat voor een indrukwekkend ruimtegevoel zorgt. Ook de zolder werd vergroot. Het dak werd met één meter verhoogd, zodat een bijkomende, aangename en goed verlichte ruimte voor de bewoners werd gecreëerd.

Optimale isolatie De grote schuiframen van de woning vragen om een uitstekende isolatie. Daarom werd voor een driedubbele beglazing gekozen. Ook de luchtdichtheid van het hele gebouw werd grondig onder de loep genomen om koudebruggen maximaal te vermijden. Het dak, de muren en de vloer werden geïsoleerd met polyurethaan of met minerale wol. Tussen de traphal en de uitbreiding gaat een sterke akoestische isolatie alle mogelijke geluidshinder tegen.

Vier ventilatiesystemen Om zowel het oude als het nieuwe deel van de woning correct te verluchten, werden twee mechanische type D-ventilatiesystemen geïnstalleerd. Daarnaast werd de zwembadruimte met een luchtbehandelingssysteem uitgerust. Een ventilator in de sanitaire ruimte zorgt ervoor dat de ontvochtiging van de lucht in balans blijft.

Pelletkachel vervangen door mazoutcondensketel Mevrouw Steux had vroeger een pelletketel laten installeren in de woning, maar was niet tevreden over de resultaten. Met de uitbreiding van de woning viel de keuze op een condensatieketel

Foto: Laurent Brandajs

Cases ruimte hebben geïnstalleerd, zodat die ruimte over een onafhankelijk systeem voor sanitair warm water zou beschikken.”

Nog te realiseren projecten De eigenares houdt heel duidelijk van haar woning; de nabijheid van de tuin, het ruimtegevoel en de overvloedige lichtinval dragen allemaal bij aan een comfortabele leefomgeving. Toch zijn er nog tal van mogelijkheden om ook in de toekomst aanpassingen te voorzien. Zij overweegt om de zwembad- en ontspanningsruimte nog onafhankelijker te maken en op termijn zelfs te verhuren. Uiteraard zullen dan panelen moeten worden geplaatst die het zicht op het zwembad afschermen. De grote schuiframen eisen een uitstekende isolatie. Daarom werd voor een driedubbele beglazing gekozen. Ook de luchtdichtheid van het hele gebouw werd grondig onder de loep genomen om koudebruggen maximaal te vermijden. op zeer lage temperatuur, met een nominaal nuttig vermogen van 40 kW in regime 80/60°C. Het nieuwe verwarmingssysteem bestaat uit vijf circuits. Het eerste, op hoge temperatuur, voedt de radiatoren van het oude gedeelte van de woning en de convectoren die de verschillende verdiepingen verwarmen. Een tweede kring verwarmt de uitbreiding van de woning en het sanitaire deel van het zwembad op lage temperatuur via vloerverwarming. De verwarming van het zwembad gebeurt via luchtverwarming. Dat is de derde kring die vanuit de condensatieketel vertrekt. De luchtbehandeling en –ontvochtiging gebeuren in de zwembadruimte zelf. De vierde kring voedt een warmtewisselaar voor de opwarming van het zwembadwater. De laatste kring zorgt via een aparte boiler voor het sanitair warm water. Dankzij een circulatiecircuit is er een snelle aanvoer van warm water overal in de woning. Het nuttig rendement van de condensatieketel bedraagt 98% Hs(*), tegenover 90% voor een lage temperatuursketel.

De ventilatie en de akoestische isolatie zijn op de toekomst voorzien. Een scheiding tussen het oude en het nieuwe deel van het gebouw behoort immers tot de mogelijkheden. Dankzij twee ventilatiesystemen (één in de garage en één in de technische ruimte) is het perfect mogelijk om enkel in het oude of het nieuwe deel van het huis te wonen. Ook voor de plaatsing van zonnepanelen is de nodige ruimte voorzien, zodat op dat moment de combinatie van mazout met hernieuwbare energie compleet kan worden uitgewerkt.

Technische fiche Mazoutcondensketel: “Viessmann Vitoladens 300 T”, nominaal vermogen 40 kW

Foto: Laurent Brandajs

Mocht mevrouw Steux vandaag opnieuw beginnen, dan zou ze slechts één ding anders doen. “Ik zou een boiler in de zwembad-

Isolatie in het bestaande gebouw: · muren: 14 cm EPS 0.032 · hellend dak: 20 cm mineraal wol 0.035 · plat dak: 16 cm PU 0.027 Isolatie in de uitbreiding van het gebouw en de zwembadruimte: · vloeren: 10 cm PU 0.028 · muren: 14 cm EPS0.032 · plat dak: 16 cm PU 0.027 De verwarming van het zwembad gebeurt via luchtverwarming, de derde kring die vanuit de condensatieketel vertrekt. (*)

Architectenbureau: B.A. Lux Sprl – Benoît Borceux (architect) – François Raphaël (technisch raadgever)

‘Hs’ is de bovenste calorische waarde die gebruikt wordt voor de facturatie en die 100% niet kan overschrijden.

December 2015 • Nr. 172

LES 34

Laat je leverancier komen op het moment dat de mazoutprijs het meest bevredigend is. Hou je ogen strak op de mazoutprijzen terwijl je met je wijsvinger zachtjes over de kalender beweegt. Is de prijs bevredigend en heb je een geschikte datum ? Neem dan de telefoon stevig vast en bel je lievelingsleverancier. Je ervaart meteen een zalig warm gevoel. Logisch toch, na zoâ&#x20AC;&#x2122;n deal ?

Meer tips en info op www.kamazoutra.be

Warm voor de toekomst