BASOKO SAGUZARRAK BASOKO SAGUZARRAK Joxerra Aihartza joxerra.aihartza@ehu.es
Basoko saguzar-komunitatea Saguzarren
eta basoen arteko lotura oso aldakorra da > continuum bat da gehiago EHko 28 espezieetatik 19k basoa erabiltzen dute maila batean edo bestean, sasoika bada ere: babeslekutarako, bazkatzeko, edo bietarako. Sp.
ubikuistak
Bertan
babesten direnak
Bertan
bazkatzen direnak
...
Basotar
hertsiak > espezialistak
Basoko saguzarrak nola aztertu ? Saguzarrekin
lan egiteko metodologia guztiak alboratuak dira > ez dago bat espezie guztientzat aproposa, ez eraginkortasun beretsukoa, eta beraz espezie ezberdinen datuak ezin dira konparatu
Basoko
saguzarretan zailtasun handiak ditugu espezieen presentzia identifikatzeko, eta are gehiago populazioen tamainak neurtzeko/ hainbatzeko
! ! ! ! Lagiketa)mota! ! Bilaketa!zuzena! babeslekutan! !
Populazioen!egoeraren!ezagutza! ! ! Parametro! ! ! demografikoak! Espezieen! ! (biziraupen,! presentzia! Ugaritasuna! ugalkortasun…)! Oso!mugatua! ! ! (eraginkortasunik! ! ! ez)! Ez! Ez! Logistikoki
ezinezkoa Zein babesleku mota eskuragarri? Nola miatu? Aldiro babesleku mota berriak
! ! ! ! Lagiketa)mota! ! ! Harrapaketak! (sarez,!harpaz‌)! !
Populazioen!egoeraren!ezagutza! ! ! Parametro! ! ! demografikoak! Espezieen! ! (biziraupen,! presentzia! Ugaritasuna! ugalkortasun‌)! ! Ez!>!aleak! Oso!mugatuta!>! ! harrapatzeko! ale!gutxiegi! Bai!! probabilitatea!ez! harrapatzen!da!>! (bereziki!monof.)! da!ezaguna! biometria!oinarri!
Espezie
aberastasuna +banaketa bertikala neurtzeko oso erabiliak izan dira sareak Oso alboratua > espezie batzuk harrapagarriagoak dira beste batzuk baino > ultrasoinuak eta hegakera Ahaleginetan garestia Errepikagarritasun eskasa > lagintzailearen abilezia, saguzarren ikasketa...
! ! ! ! Lagiketa)mota! ! ! ! ! Ultrasoinuak! !
Populazioen!egoeraren!ezagutza! ! ! Parametro! ! ! demografikoak! Espezieen! ! (biziraupen,! presentzia! Ugaritasuna! ugalkortasun…)! Partzialki! Ez! ! Sp.!Guztiak!ez!dira! Aleak!ezin!dira! ! berdin!entzuten,!ez! berezi!>!aktibitate)! ! denak! )indizeak!soilik! ! identifikatzen! Ehiza)indizeak***!!! Ez!
Basoko
saguzarrak ingurune itxitan > espezie “xuxurlariak”: frekuentzia altua, tarte zabala, iraupen laburra eta intentsitate baxuko pultsuak > detektagarritasun eskasa > ahaleginetan garesti Espezie asko identifikatzeko zailtasun handiak oraindik > sp. taldeak: Myotis txikiak, belarrihandiak...
! ! ! ! Lagiketa)mota! ! ! ! ! Kolonien! jarraipena!(IR)! !
Koba
Populazioen!egoeraren!ezagutza! ! ! Parametro! ! ! demografikoak! Espezieen! ! (biziraupen,! presentzia! Ugaritasuna! ugalkortasun…)! ! Bai,!baina!kontuz! ! ! ! Babeslekua! Partziala! ! kolonia!>!F/F! Sp.!Guztiak!ezin! Ez! Babesleku! dira!identifikatu! Babesleku) alternatiboak! horrela!! aldaketak!medio! ezagutu!behar
edo eraikuntzetako koloniak zentsatzeko protokolo egokiak badauden arren, zuhaitzetan babesten diren espezieetan arazo logistiko handiak > babesleku-aldaketak, fission-fussion dinamika... Ar eta emeek banaketa altitudinal ezberdinak
Teknika
osagarriak:
Irratitelemetria
> batez ere kolonien babeslekuak topatzeko, ehiza eremuak finkatzeko eta habitat hautespena hainbatzeko.
Irrati-telemetria:
Teknika
osagarriak:
Trasponderrak
> kolonien jarraipenerako, babesleku aternatiboen erabilera, soziabilitatea... ale bakoitzaren markaketa eta monitorizazioa ahalbidetzen dute irakurgailu automatikoen bitartez.
Teknika osagarriak:
Saguzar-kutxak > saguzarrei eskeintzen zaizkien babesleku artifizial gehigarriak > babesleku eskasia konpontzeko omen.
Abantailak:
babesleku kopuru handi baten okupazioa jarraitzea ahalbidetzea Lekuka kritikoa izan daitekeen baliabide bat ugariagotzen da
Arazoak:
Komunitatearengan duen eragina ezezaguna > ona? txarra? Kutxen okupazio-datuek komunitate osoaren desitxuratzea ekar dezakete
Nafarroako kutxak
NAFARROAKO HABI-KUTXEN ADIBIDEA Nafarroako 11 gunetan kokatutako 405 kutxaren erabilera aztertu dute Kutxak 2001 eta 2011 inguruan jaritakoak eta 2012ko udazkenean ikuskatutakoak Basoetan 230 kutxa eta basotik kanpo 175, eta gunetik gunera kopuru aldakorra (9-97kutxa)
Datu zehatzak: Alcalde et al. 2013. Ocupación de cajas-refugio por murciélagos en Navarra. Barbastella, 6(1): 34-43
Nafarroako kutxak
BASOETAN: 230
kutxetatik 37tan saguzarren bat eta 104tan gorotza
Gehienez
60 saguzar topatu dira guztira: 30 Nyctalus leisleri eta 20 Pipistrellus pipistrellus.
Mehatxatuta
(gehiago edo gutxiago) daudenen artean soilik N. lasiopterusen aleak ailegatzen dira dozena erdira.
Myotis
bechsteinii espeziearen alerik ez. Nyctalus noctula bezelakoak ez dira agertzen basoetan kokatutako kutxetan.
Basoetatik
kanpo jarritakoetan ere nagusi diren espezieak Pipistreloak dira (Nyctalus noctula salbuespena da Irunerriko parketan)
Ondorioak: Basoko
saguzarren kudeaketarako dugun mugarik nagusiena haien populazioak ezagutzeko zailtasuna da. Populazioetan baino, habitatean eta komunitatean oinarritutako kudeaketa egitera behartzen gaitu honek > basoen egoera da zaindu behar duguna Baso
bakoitzeko espezie ugaritasuna eta saguzar aktibitatearen berri emango diguten indizeak erabili beharko ditugu > ultrasoinuen bitartezko ikerketa-protokoloak aztergai
Aukerak: Saguzar
komunitateraen aniztasunaz eta ugaritasunaz informazioa emango diguten indizeak > espezie aniztasuna + aktibitatea (ehizabuzzak) Ultrasoinu detektore autonomoen bitartez + identifikazio eta analisi automatikorako softwarea Laginketa-protokoloak zehazteke > zenbat denboraz eduki behar dira detektoreak lanean? leku bakarrean edo askotan?
Montoriako
froga:
4
gune12 egunez lagindu ziren (eguraldi euritsua), ekaina-uztailean 23:00-6:00 epean
Saguzarren
342 grabaketa >7 sp. + 2 sp. talde
10 9
Espezieak
8 7
1. lekua
6
2. lekua
5
3. lekua
4
4. lekua
3
Denak batera
2 1 0 1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Egunak
Lekuen artean ezberdintasun handiak
Zer M.
dakigu? bechsteinii > Galzorian EHan, VU A2 UICNren arabera
Espezie
forestala > harizti eta ameztiak > konplexuak… ? Zuhaitz zaharrak behar ditu, zulo ugari dutenak
Oso
espezie arraroa, banaketa ez-jarraitua eta oso bakana duena >> urria… EDO/ETA Aurkitzeko/harrapatzeko oso zaila
10-40 aleko koloniak Ehiza-erradioa < 1 km Banaketa “kutsakorra”
Ultrasoinuen “erreklamoak” + irrati-telemetria
2004-2008:
6 kolonia EHan >>> 100 eme baino gutxiago
Ø Zer behar dute? Ø EHn eta Europa erdian: Ø Hariztiak Ø Zaharrak (?) Ø Konplexuak(?)
Ø Extremaduran: Ø Ameztiak Ø Gazteagoak Ø Sinpleagoak Ø Beraz?
Dieta â&#x20AC;&#x153;Gleaningâ&#x20AC;? > batez ere artropodo lurtarrak
Ø Artropodoen komunitate aberats eta anitza Ø Egurra usteltzen: adar hilak, egurra lurrean… Ø Lurtzoru aberats bizia Ø Faktore historikoak
19 espezie basoen kudeaketaren menpe
M. myotis
M. bechsteinii
B. barbastellus
+“E”!! M. alcathoe
M. mystacinus
Amaitzeko: Baso-kudeaketa-lanek
eragin zuzenak eta zeharkakoak izan ditzakete saguzarretan Zuzenak > heriotz zuzena dakartenak > zuhaitza botata... isilak! Zeharkakoak > baso-kudeaketaren eraginez landaredian eta egituran eraginak > kaltegarriagoak dirateke zuzenak baino
Saguzarrak
babesteko 4 gako ekologiko dira garrantzitsuak:
Babeslekuen ugaritasuna eta ezaugarriak Basoaren itxitze maila > egiturazko konplexutasuna Harrapakinen eskuragarritasuna Uraren eskuragarritasuna > urmaelak, ur geldoak
Hauek
guztiak basoaren adinarekin ea kudeaketarekin daude lotuta
Kudeatzaileek
basoak kontserbatzean oinarritutako politikak abiatu behar dituzte, gune soilak kontserbatzea ez da eta aski.